PANEVROPSKI UNIVERZITET APEIRON

RAD SA DOKUMENTIMA
seminarski rad

Pripremio i uredio: Mentori:

Borislav M. Marić Prof. dr Nedim Smailović
Fakultet filoloških nauka Prof. dr Branko Latinović
Student ruskog jezika i književnosti
24/18 RJIZ

Banja Luka, januar 2019.

 RAD SA DOKUMENTIMA januar, 2019

SADRŽAJ

UVOD ............................................................................................................................................. 3
1. POKRETANJE I ZATVARANJE APLIKACIJE ................................................................... 4
ZA OBRADU TEKSTA ................................................................................................................. 4
1.1. Otvaranje i zatvaranje postojećeg dokumenta .................................................................. 6
1.2. Otvaranje i zatvaranje novog dokumenta ......................................................................... 7
2. KREIRANJE NOVOG DOKUMENTA UZ KORIŠTENJE ŠABLONA .............................. 9
2.1. Memorandum ................................................................................................................... 9
2.2. Agenda ........................................................................................................................... 10
2.3. Faks ................................................................................................................................ 11
3. SNIMANJE DOKUMENTA NA ODREĐENU LOKACIJU .............................................. 12
3.1. Čuvanje dokumenta pod drugim imenom na disku ........................................................ 12
4. ČUVANJE POSTOJEĆEG DOKUMENTA U DRUGOM FORMATU ............................. 14
5. PRELAZ IZMEĐU OTVORENIH DOKUMENATA.......................................................... 15
ZAKLJUČAK ............................................................................................................................... 16
LITERATURA ............................................................................................................................. 16

2
 RAD SA DOKUMENTIMA januar, 2019

UVOD

Obavljanje svakodnevnih aktivnosti u gotovo svim sferama života gotovo je nemoguće u

21. vijeku bez upotrebe informacionalnih tehnologija.

S obzirom na neizbježnu pisanu komunikaciju razvila se potreba za kreiranjem programa

pomoću kojih bi korisnici mogli pristupiti obradi teksta. Tako nastaje niz programa za obradu
teksta koji su prvenstveno namijenjeni korisnicima da na jednostavan i efikasan način vrše
unošenje, uređivanje i oblikovanje teksta, odnosno pisanih materija. Konstantno unapređivanje
svih programa, pa tako i programa za obradu teksta dovodi do toga da korisnici danas imaju
izuzetno velik broj mogućnosti, a koje pored obrada teksta kao što su promjene veličine i stila
slova, pa sve do mogućnosti izrade kompleksnih dokumenta uz pomoć ovih programa.

Danas, pored svega toga korisnici imaju mogućnost da vrše pregled gramatiek i pravopisa,
da direktno šalju dokumente putem elektronske pošte ili da vrše povezivanje takvih dokumenata s
drugim dokumentima, odnosno datotekama nastalim u drugim programima.

Korisnici se danas susreću s velikim brojem programa za obradu teksta, ali je svakako
najpopularniji Microsoft Word iz paketa Microsoft Office, prvenstveno zbog njegove
rasprostranjenosti i sveobuhvatnosti. U nastavku rada biće prezentovane neke od osnovnih radnji
u procesu obrade teksta u sklopu prethodno pomenutnog programa, odnosno Microsoft Worda u
verzijama 2010 i 2013.

3
 RAD SA DOKUMENTIMA januar, 2019

1. POKRETANJE I ZATVARANJE APLIKACIJE

ZA OBRADU TEKSTA

Kao što je već prethodno rečeno, u nastavku rada će biti prezentovane sve radnje i
funkcionalnosti u okviru programa za obradu teksta Microsoft Word, s obzirom na
rasprostranjenost i popularnost upravo ovog programa za obradu teksta, te Windows-a kao
operativnog sistema.
Kako bi se pristupilo programu za obradu teksta odnosno Microsoft Word-u neophodno je
da se na Desktopu računara klikne na dugme Start u donjem lijevom uglu ili pritisne tipka s
logotipom Windowsa na tastaturi. Zatim je potrebno u pretragu upisati “MICROSOFT WORD” te
kliknuti na ikonu ovog programa kako bi se isti pokrenuo.

Slika br. 1 – Otvaranje programa Microsoft Word pomoću Start Menu – ja

4
 RAD SA DOKUMENTIMA januar, 2019

Slika br. 2 – Pronalazak programa Microsfot Word pomoću pretrage

Microsoft Word je moguće otvoriti i dvoklikom na prečicu ovog programa ukoliko se ona
nalazi na Desktopu računara.

Slika br. 3 – Otvaranje programa pomoću prečice na Desktopu

Zatvaranje Microsoft Word-a je moguće klikom na dugme “X” u gornjem desnom uglu
Desktopa.

5
 RAD SA DOKUMENTIMA januar, 2019

Slika br. 4 – Zatvaranje programa Microsoft Word (bez unesenih promjena)

U slučaju da nisu izvršene bilo kakve promjene unutar dokumenta od momenta njegovog
posljednjeg čuvanja, program će se klikom na “X” automatski zatvoriti. Međutim, u sličaju da su
unesene promjene od momenta posljednjeg čuvanja dokumenta klikom na dugme “X” pojaviće se
iskačući prozor s pitanjem: “Da li želite da sačuvate izvršene promjene?” U slučaju da želite da
sačuvate promjene kliknćete na DA/Yes, u slučaju da ne želite da sačuvate promjene biraćete
NE/No, a ako ste slučajno kliknuli na dugme “X” pritisnite ODUSTANI/Cancel.

Slika br. 5 – Zatvaranje programa Microsoft Word (s unesenim promjenama)

1.1.Otvaranje i zatvaranje postojećeg dokumenta

Da bismo otvorili dokument neophodno je najprije da znamo njegovu lokaciju, odnosno

mjesto gdje je prethodno sačuvan (Desktop, My Documents, razne datoteke i slično).
U nastavku će biti objašnjeno otvaranje dokumenta u slučaju kada se isti nalazi na
Desktopu računara.
Dakle dokument otvaramo dvoklikom na njegovu ikonicu koja se nalazi na Desktopu
računara.
6
 RAD SA DOKUMENTIMA januar, 2019

Slika br. 6 – Otvaranje dokumenta koji se nalazi na Desktopu

Dokument je moguće zatvoriti na nekoliko načina:

 Opcija File, pa zatim opcija Close
 Kombinacijom tastera CTRL + F4,
 Kombinacijom tastera CTRL + W ili
 Pritiskom na “X” u gornjem desnom uglu dokumenta. U
slučaju da su unesene promjene u dokumet pojaviće nam se iskačući prozor
koji je prethodno objašnjen.

1.2.Otvaranje i zatvaranje novog dokumenta

Po otvaranju Microsoft Word-a u desnom dijelu početnog ekrana potrebno je pritisnuti na

“Blank Document” (prazan document), te će se otvoriti prazna površina za obradu teksta.
U slučaju da je trenutno u Wordu otvoren neki dokument, a želimo otvoriti novi dokument
potrebno je pritisnuti opciju File, a potom izabrati opciju New, zatim će nam se otvoriti prozor
New unutar kojeg možemo da odaberemo novi prazan dokument ili dokument zasnovan na nekom
od šablona.
Zatvaranje novog dokumenta se vrši na isti način kao i postojećeg dokumenta primjenom
jedne od mogućih opcija.

7
 RAD SA DOKUMENTIMA januar, 2019

Slika br. 7 – Otvaranje novog Microsoft Word dokumenta

Slika br. 8 – Otvaranje novog dokumenta pomoću opcije File

8
 RAD SA DOKUMENTIMA januar, 2019

2. KREIRANJE NOVOG DOKUMENTA UZ KORIŠTENJE ŠABLONA

U slučaju da želimo napraviti novi Word-ov dokument na osnovu šablona, naprije je

neophodno da otvorimo Word na jedan od načina koji su prethodno objašnjeni, te će se pojaviti
početni ekran sa nekoliko raspoloživih šablona. Određeni šablon moguće je izabrati na osnovu
unosa određene riječi na engleskom jeziku u prostor za pretragu „Search for online templates“ te
pritisnuti dugme za pretraživanje. Za ovaj način pretrage potrebno je biti na mreži.
Šablon je moguće odabrati i pritiskom na jedan od sedam ponuđenih kategorija za
pretraživanje (Letters, Resume, Fax, Labels, Cards, Calendar ili Blank).
S obzirom na to da se sve promjene vrše unutar dokumenta koji je zasnovan na šablonu,
bilo kakve aktivnosti unutar istoga ne mogu dovesti do promjena šablona.

Slika br. 9 – Odabir šablona pomoću pretrage

2.1.Memorandum

9
 RAD SA DOKUMENTIMA januar, 2019

Ukoliko želimo da na osnovu šablona napravimo memorandum primjenjujemo sljedeči

postupak: nakon što otvorimo Word-ov početni ekran treba da izaberemo kategoriju Letters, a
unutar nje potkategoriju Letterhead (Memorandum). Tada imamo mogućnost da odaberemo jedan
od ponuđenih šablona memoranduma. Kada odaberemo jedan od ponuđenih šablona pojaviće se
iskačući prozor na kome trebamo pritisnuti dugme Create, te da počinje preuzimanje šablona sa
interneta. Kada je šablon preuzet sa interneta može se započeti sa unosom stvarnih podataka na
pozicijama predviđenim za to.

Slika br. 10 – Kreiranje memoranduma

2.2.Agenda

Da bismo uzradili agendu potrebno je da izvršimo opcije kao i prilikom izrade

memoranduma, osim kada umjesto Letterhead biramo Agenda.
Dalji postupak je isti kao i prilikom izrade memoranduma.

Slika br. 11 – Izrada agende

10
 RAD SA DOKUMENTIMA januar, 2019

2.3.Faks

Za izradu faksa na osnovu šablona, potrebno je da odaberemo kategoriju Fax u grupi

Suggested searches. Preostali postupak je identičan kao i kod izrade memoraduma i agende.

11
 RAD SA DOKUMENTIMA januar, 2019

3. SNIMANJE DOKUMENTA NA ODREĐENU LOKACIJU

Po završetku radnji unutar Word dokument potrebno je isti sačuvati na određenu lokaciju.
Nakon što smo otvorili novi dokument i završili sve aktivnosti unutar njega, potrebno je da isti
sačuvamo, tako što ćemo u meniju File odabrati opciju Save (takođe je isto moguće izvršiti i
klikom na sliku diskete u gornjem lijevom uglu).

Slika br. 12 – Čuvanje dokumenta opcijom Save u meniju File

Klikom na opciju Save otvoriće se meni Save As, unutar kojeg treba da odredimo na kojoj
lokaciji ćemo sačuvati dokument. Kada se odaberemo lokaciju, pojaviće se iskačući prozor unutar
kojeg treba da upišemo ime dokumenta, pod kojim će biti sačuvan te kliknom na dugme Save.

Slika br. 13 – Unos naziva dokumenta prilikom čuvanja istoga

3.1.Čuvanje dokumenta pod drugim imenom na disku

12
 RAD SA DOKUMENTIMA januar, 2019

Ukoliko želimo da promijenimo ime dokumenta koji je prethodno sačuvan, neophodno je

najprije da otvorimo dokument, kako je prethodno objašnjeno, te u otvorenom dokumentu unutar
menija File, biramo opciju Save As. Pomoću ove komande možemo da sačuvamo dokument pod
novim imenom i na novoj lokaciji na računaru, tako da originalni dokument ostane neizmjenjen.

13
 RAD SA DOKUMENTIMA januar, 2019

4. ČUVANJE POSTOJEĆEG DOKUMENTA U DRUGOM FORMATU

Prilikom čuvanja dokumenta u Wordu, istom se dodaje ekstenzija .docx koju je moguće
otvoriti u 2007 i 2010 verziji dokumenta. U slučaju da se dokument želi otvoriti pod ovom
ekstenzijom u nekoj od starijih verzija Microsoft Word – a, neophodno je prethodno dokument
sačuvati unutar Save As Type “Word 97-2003 document”.
Takođe, dokument je pored ovog formata moguće sačuvati u drugim formatima, kao što
su: template – šablon, koji se kasnije može koristiti kao osnova za druge dokumente; pdf dokument
– koji se otvara pomoću Adobe Acrobat Readera, te služi za čitanje, ne i za izmjene; web page –
odnosno u formi web stranice koja se otvara u internet pretraživaču i sl.

Slika br. 15 – Čuvanje dokumenta pod raznim ekstenzijama

14
 RAD SA DOKUMENTIMA januar, 2019

5. PRELAZ IZMEĐU OTVORENIH DOKUMENATA

U slučaju da u isto vrijeme imamo otvorenih dva ili više dokumenata, a da aktivnosti
zahtijevaju prelazak iz jednog u drugi, moguće je prelazak uraditi na dva načina. Prvi
podrazumijeva klik na Word dokumente otvorenih dokumenata u traci sa zadacima odnosno
Taskmenu, te potom biramo onaj dokument koji želimo da bude otvoren u tom trenutku na radnoj
površini.

Slika br. 16 – Prelaz između otvorenih dokumenata u Taskmenu

Drugi način prelaska između dokumenata podrazumijeva opciju “Switch Windows” unutar
View opcije na glavnom meniju u Microsoft Word – u. Klikom na tu opciju, otvara nam se lista
svih Word dokumenata koji su u tom trenutku otvoreni. Da bismo odabrali koji će od njih biti
glavni otvoreni potrebno je da kliknemo na isti.

Slika br. 17 – Prelaz između otvorenih dokumenata pomoću opcije Switch Windows

15
 RAD SA DOKUMENTIMA januar, 2019

ZAKLJUČAK

Informacione tehnologije utiču na svako sferu života savremenog društva, pa tako i na

komunikaciju. Shodno tome, svjedoci smo nastajanja velikog broja programa koji omogućavaju
da se na brz i jednostavan način ostvari efikasna komunikacija usmenim ili pisanim putem.

Korisnici su danas suočeni s raznim programima za obradu teksta, koji pružaju razne
mogućnosti, međutim s obzirom na rasprostranjenost i popularnost, Microsoft Word predstavlja
najpopularniji program iz ove oblasti.

Microsoft Word svojim korisnicima omogućava izvršavanje kako jednostavnih tako i

kompleksnih radnji koje su u vezi s obradom teksta, odnosno od promjene stila i veličine unesenog
teksta, pa sve do kreiranja kompleksnih dokumenata i šablona koji se mogu koristiti u razne svrhe.

Ipak, razvoj programa za obradu, odnosno Microsoft Word-a danas se ne zaustavlja samo
na obradi teksta, već se njegova svrha proširuje i na ostale domene, odnosno na internet, tj.
mogućnost slanja elektronske pošte, kao i efikasno i jednostavno povezivanje dokumenata nastalih
u ovom programu s dokumentima i datotekama nastalim u raznim programima.

Na ovaj način, korisnici se kontinuirano suočavaju s novim vrijednostima i pogodnostima

koje programi za obradu teksta omogućavaju, a koji se prvenstveno odnose na podizanje nivoa
efikasnosti pisane komunikacije s drugim subjektima.

LITERATURA

16
 RAD SA DOKUMENTIMA januar, 2019

1. Latinović, B.; Informacione tehnologije: Panevropski Univezitet Apeiron, Fakultet

poslovne informatike; Banja Luka, 2007;
2. Help and support for the Microsoft Word app on PC: https://support.office.com/en-
us/word;

17