2 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°

Dhana Vikendreekarana (Decentralisation of Wealth) Name of the Title: Dhana Vikendreekarana

Telugu

^èŒ# qˆHO¢ nHõ~°} Compilation :

Editing & Proof reading:

(Decentralisation of Wealth)
ABUL IRFAN
Hyderabad-2
Hafiz, Moulvi S.M. Rasool
Jamiatul Qur'an, Hyderabad

All rights reserved with: Islamic Resource Centre

First Edition: September, 2005
Second Edition: September, 2010

ã¨OHõÅ#~ Copies: 1000

Published by: Islamic Resource Centre
J|∞Öò W~åÊù<£ Sahara Complex, Pathargatti,
Hyderabad-2, 9441515414
Type set by: Alifain, Geeturai Graphics
Lakkadkot, Chatta Bazar,
Hyderabad-500002
Printed at: Cosmic Printers
Lakkadkot, Chatta Bazar,
Hyderabad-500002
Price: Rs. 110/-

W™®¡q∞H± i™ÈO∑û Ãã~@O∑, á¶ê¡\ò <≥O.106,

ã¨Ç¨~å HÍOÃÑ¡H±û, Ѩ`«Î~üQÆ\˜ì, ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£–2
á¶È<ü : 040–66710795, 9441515414
"≥Å.....................................................................~°∂. 110/–Å∞ ====( See Page- 184 )====
^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 3 4 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°

Hõ~°∞}Ï=∞Ü«Ú_»∞, Hõ$áê™êQÆ~°∞_»~Ú# JÖÏ¡ÇπÏ ¿Ñ~°∞`À ¢áê~°OÉèíO

q+¨Ü«∞ã¨∂zHõ
<≥O. q+¨Ü«∞O ¿Ñl
1. `«xqf~°x ^è#Œ Ñ≤áê㨠011
2. MÏ~°∂<£ Ѩ~º° =™ê#O 013
3. Ѩi^è∞Œ ÖËx¡ ¢áêѨOzHõ "åº"≥∂ǨÏO 014
4. Éè∂í ™êfi=∞º, |∂~°∞"˚ å =~åæÅ∞ 016
5. áêi¢âßq∞Hõ qѨ¡=OÖ’ L^•~°"å^Œ∞Å áê¢`« 017
6. P^è∞Œ xHõ ÃÑ@∞ì|_ç^•s =º=ã¨÷ 019
7. ™È+¨e[O–Hõ=¸ºx[O 021
8. #∂`«# ¢Ñ¨ÑO¨ K« =º=ã¨÷ 027
9. J"≥∞iHÍ lÜ≥∂xã¨∞Å ì ¢‰õÄ¿ã_£ Ü«Ú^•úÅ∞ 033
10. QÀ¡|Öˇ*· +Ë <¨ £ (¢Ñ¨ÑO¨ pHõ~}
° ) 041
11. W™ê¡O =∞øeHõ ^Œ$HõÊ^äOŒ 045
12. Ü«∂[=∂#º ǨωõΩ¯Å∞ 048
13. q+¨Ü∞« Ѩi*Ï˝#O P=â◊ºHõ`« 050
14. Pi÷Hõ <åºÜ«∞O 052
15. ^Œ∞ÉÏ~å Y~°∞ÛÅ∞ 055
16. ^è#Œ qˆHO¢nHõ~} ° –=∞øeHõ q+¨Ü∂« Å∞ 056
17. ã¨iѨ_» ã¨ÇϨ [ X#~°∞Å∞ 059
18. ™êfi~å÷xH˜ ¢Ñ¨u~°∂Ѩ"∞Õ Hõ$`«Ñ∞¨¶ fl`« 061
19. Ñ≤ã<≤ åi`«#O =Ç≤ÏOK«HOõ _ç 062
20. ã¨OѨ^Œ ‰õÄ_»Éˇ@ì‰õÄ_»^Œ∞ 065
Pi÷Hõ =¸Åã¨∂`„ O« 21. HõѨ@ qâßfiã¨O, ¢Ñ¨^Œ~°≈<å|∞kú 067
22. J=HÍâ◊O KÕ*Ï~°Hõ =ÚO^Õ ^•#O KÕÜ∂« e 068
''^Õ=Ù_«∞ D "å_«ÇÍã¨∞Å #∞~_ç `Œ# „Ǩ=HíÎHí∞ Jnè#~ KÕã≤# ^è°#
(Hí#Hí)=ã¨∞Î ã¨~Ǩ^°Ö’¡ ^Õ=ÙxH˜, ^≥·=„Ǩ=HíÎHí∞, |~^è°∞=ÙÅHí∞, J<®^è°ÅHí∞, 23. Hõeq∞ÖË=ÚÅ∞ ѨsHõ∆ 069
¿Ñ^°ÅHí∞, ÉÏ@™®O°∞ÅHí∞ ǨÏHí∞¯~k. ^è°#~ (ZšǨC_«¥) g∞Ö’x ^è°xHí 24. Ѩ~Ö ° ’HõOÖ’ ¿Ñ^ŒÅ∞, ^èxŒ ‰õΩŠѨiã≤u÷ 072
=O°~æ Ö’<Ë Hı~„nHí$`Œ=∞~Ú L~_«O®^°#fl ÅHí∆ º~`À D q^è®#~ xO°Ü ‚ µ~K« 25. ^•`«$`«fiO, ^•<À^ÕÌâ◊ºO 075
|_ç~k.—— (k=ºY∞~üP<£–59:7) 26. ZO`« Y~°∞ÛÃÑ\Ïìe, ZÖÏ Y~°∞ÛÃÑ\Ïìe? 076
27. ^•#ã‘fiHÍ~° Ü≥∂QÆ∞ºÅ∞ 078
^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 5 6 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
28. ¢H˜OkKÕ~Ú HõO>Ë ÃÑ·K~Õ Ú ¢âı+"ª¨ ∞≥ #ÿ k 079 57. "å}˜[º ~°∞}ÏÅ∞ 138
29. ^èŒ# `åºQÆO 082 58. JѨÙÊÅ TaÖ’ ^ÕâO◊ 140
30. Pi÷Hõ X#~°∞Å qxÜ≥∂QÆO 079 59. ÖˇÑ· π¶ W<£ã∂¨ ºÔ~<£û 143
31. á⁄^Œ∞Ѩٖ¿Ñ^ŒÅ ã¨OHˆ =∆ ∞O 087 60. BáêkäHõ =º=Ǩ~åÅ∞ 144
32. J¢Hõ=∞ (J^èŒ~°‡)ã¨Oáê^Œ# 089 61. "åºáê~°O 145
33. 㨢Hõ=∞ (^èŒ~°‡)ã¨Oáê^Œ# 091 62. J|^ŒOú , "≥∂ã¨O 147
34. Jj¡ÅO, =ºaèKå~°O 094 63. ã¨~∞° ‰õΩÅ Hõb,Î <å}º`«Å∞ 152
35. =∞^Œº x¿+^èOŒ 095 64. ÉÏ¡H± =∂Ô~¯\ò 153
36. E^ŒO, =∞\ϯ, ÖÏ@sÅ∞ 098 65. `«∂xHõÅ∞, H˘Å`«Å∞ 155
37. ^ÀÑ≤_ç, ^˘OQÆ`«#O 101 66. `«Ñ¨ÙÊ_»∞ "åºáê~° Ѩ^Œú`«∞Å∞ 156
38. =∞iH˘xfl J^è~Œ ‡° ã¨Oáê^Œ#Å∞ 102 67. ^ŒàÏs =º=ã¨÷ 157
39. J<åºÜ«∞O, ^Ò~°#˚ ºO 104 68. =ã¨∞Î=∂iÊ_ç q^è•#O 158
40. aèHÍ∆ @# x+≤^OúŒ 107 69. "åºáê~° XѨÊO^•Å∞ 160
41. Hõëêìi˚`«O 108 70. "åºáê~° ÉèÏQÆ™êfi=∞ºO 161
42. ¢âßq∞‰õΩŠѨ@¡ Ü«∞[=∂x ¢Ñ¨=~°#Î 110 71. ѨO_»∞,¡ ѨO@Å "åºáê~°O 163
43. HÍ#∞Hõ ~°∂ѨOÖ’ ÅOK«O 110 72. ¿ã^ŒºÉè∂í =ÚÅ∞ H“Å∞‰õΩ W=fi_»O 164
44. =_ô¤ x¿+^èOŒ 111 73. ¿+~ü =∂Ô~¯\ò 165
45. p\©áê@Ö’ =_ô¤ D>ˇ 115 ) ¢ÃÑ·=∞s =∂Ô~¯\ò 165
46. W`«~° =∞`«¢QÆO^ä•Ö’¡ =_ô¤ 116 ) i[~°∞fi_£ ѶO¨ _£ 166
47. =_ô¤ u<Õ"å_ç Ѩ~º° =™ê#O 117 ) ~Ô \ · ò W+¨Øºãπ 167
48. ~°∞}Ï#∞|O^èOŒ 118 ) HÀ\©âfi◊ ~°∞Ö’¡<Õ =∞m§ HÀ@∞¡ Hˆ O¢nHõ$`«O 167
49. `åHõ@∞ì ÃÑ\˜ì JѨÙÊ fã¨∞HÀ=_»O 120 ) ÃãHõO_»s =∂Ô~¯\ò 167
50. ~°∞}¢QÆã∞¨ xΠѨ@¡ =∞$^Œ∞"≥Y
· i 121 ) Ããa áê¢`« 168
51. JѨÙÊ f~°Ûx"å_ç Ѩ~º° =™ê#O 122 ) ѶO¨ _»"∞≥ O@Öòû, eH˜fi_ç\© 168
52. =_ô¤ ¢Ñ¨"∞Õ Ü«∞OÖËx ÉϺO‰õΩÅ∞ 124 ) Ãã<≥ûH±û (WO_≥Hû± ) 169
53. =∞Ô~ÛO\ò PѶπ "≥xãπ 126 ) ¿+~°¡ iyæOQ∑ 169
54. =_ô¤ ÖËx ~°∞}ã¨Oã¨Å ÷ ∞ 132 ) ÃãʉõΩºÖË+<¨ £ 169
55. =_ôx¤ ^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«O KÕ¿ã ™ê‰õΩÅ∞ 133 ) =¸ºK«∞=Öò ѶO¨ _£ 170
56. ‰õÄ~°∞Û#fl H˘=∞‡#∞ #~°∞HÀ¯=_»=∞O>Ë W^Õ 136 74. W™ê¡q∞H± =∂Ô~¯\ò 170
^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
75. ¿Ñ^ŒÅ Pi÷HÇõ Ϩ ‰õΩ¯– [HÍ`ü
76. QÆ`« +¨sJ`üÅÖ’ [HÍ`ü ¢Ñ¨™êÎ=#
77. Pi÷Hõ <Õ~ã° ∞¨ Å
Î ∞
78. [HÍ`ü K≥eO¡ K«x"åi Ѩ~º° =™ê#O
79. [HÍ`ü =º=ã¨÷ ÅHõº∆ O
80. [HÍ`ü qkè HÍ=_®xH˜ +¨~`° ∞« Å∞
81. [HÍ`ü #∞O_ç q∞#Ǩ~ÚOz# ã¨OѨ^Å Œ ∞
82. Ѩâ√◊ ã¨OѨ^ÃŒ Ñ· [HÍ`ü
83. [HÍ`ü ã‘fiHÍ~° Ü≥∂QÆ∞ºÅ∞
84. [HÍ`ü ã‘fiHÍ~åxH˜ J#~°∞›Å∞
85. [HÍ`ü‰Ωõ ã¨O|OkèOz# W`«~° P[˝Å∞
86. ¢áêq_≥O\ò Ѷ¨O_£
87. [HÍ`ü qkèOѨىõΩ =¸Å^è#Œ Ѩiq∞u (x™êÉò)
88. [HÍ`ü Ѩi=∂}O (ˆ~@∞)
89. L¢+π (=$Hõ∆ ã¨OѨ^ÃŒ Ñ· [HÍ`ü)
90. L¢+π‰Ωõ ã¨O|OkèOz# P^ÕâßÅ∞
91. iHÍ*ò (Yx[ ã¨OѨ^ÃŒ Ñ· [HÍ`ü)
92. Ѷ≤¢`å ^•#O
93. Ѷ¢≤ `å‰õΩ ã¨O|OkèOz# W`«~° P[˝Å∞
94. Y∞~åƒh (`åºQÆO)
95. ^•#O KÕÜ∞« _»OÖ’ [#¢âıÜ∂≥ aèÖÏ+¨
96. "å~°ã¨`«fiѨ٠Pã≤Ζ ¢áê^äŒq∞Hõ ã¨∂¢`åÅ∞
97. gÅ∞<å=∂ (=∞~°} âßã¨#O)
98. Pã≤ΠѨOѨHOõ
99. ^Œ`ãΫ fi‘ HÍ~°O x+≤^OúŒ
100. =∞ǨÏ~ü– ¢ã‘Î Pã≤Î
101. ã¨=∞~° ™⁄`«∞Î (J<åÊùÖ,ò ÃѶ)·
102. áêѨ ѨiǨ~°O
103. ~°HÎõ ѨiǨ~°O
104. ¢Ñ¨*Ï¿ã"Õ Ñ¨~=° ∂`«‡¿ã=
7 8 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
174 =ÚO^Œ∞ =∂@
177 D<å_»∞ =∞# Pi÷H~õ O° QÆO ^ŒQÍ, "≥∂ã¨O, ^ÀÑ≤_,ô ^Ò~°#˚ ºO, Jqhu, J<åºÜ«∂
178 Å`À xO_çáÈ~ÚOk. ^èxŒ ‰õΩ_»∞, ¿Ñ^Œ"å_»∞ J#fl qK«H} ∆õ ÖˉΩõ O_® ¢Ñ¨u =∞x+‘ XHõ
179 q^è"Œ ∞≥ #ÿ Jã¨O`«$Ñ≤HÎ ˜ Ö’#~Ú Ö’Ö’# ã¨`=« ∞`«=∞=Ù`«∞<åfl_»∞. <åºÜ«∞¢Ñ≤ÜÚ « Öˇ#·
181 Pi÷Hâõ ߢã¨Î xѨÙ}∞Å∞ Ãã·`O« Ѩiëê¯~° =∂~°Oæ HõxÃÑ@ìÖHË õ `«ÅÅ∞ Ѩ@∞ìH˘x ‰õÄ~°∞Û
183 <åfl~°∞. ~ÀA‰õΩ~ÀA Pi÷Hõ ¢`åã¨∞ J<ÕHõ X_ç^Œ∞_»∞‰õΩʼnõΩ QÆ∞~°=Ù`«∂ áêʼnõΩefl
zH͉õΩ Ѩ~∞° ™ÈÎOk. XHõ ã¨=∞㨺#∞ Ѩi+¨¯iOK«É’`Õ =∞~˘Hõ ã¨=∞㨺 =zÛѨ_∞» `ÀOk.
186
187 QÆ`H« ÍÅѨ٠Éè∂í ™êfi=∞º, ÃÑ@∞ì|_ô^•s =º=ã¨Å ÷ ∞ ¿Ñ^ŒÅ #_ç¤ q~°Q˘æ\ì˜ HÀ\©âfi◊
~°∞Å HÀ@∞*Ë|∞Å∞ xOѨÙ`«∞<åflÜ«∞x ™ê=∞º"å^Œ∞Å∞ QÀÅKÕã≤ =∞s ¢Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’x F
189 ÃÑ^ŒÌ Éè∂í ÉèÏQÆOÃÑ· ™ê=∞º"å^Œ Ѩ`åHõO ZQÆ~"° âÕ ß~°∞. HÍx "å~°∞ ¢Ñ¨[ʼnõΩ KÕã#≤ Pi÷Hõ
193 ã¨=∂#`«fiѨ٠"åQÍÌ#O <Õuc~°HÍÜ«∞ =∂¢`«"∞Õ #x ~°∞A=ÙHÍQÍ<Õ ™ê=∞º"å^Œ =@=$HõO∆
194 ^ŒÉÅ Ëè ∞# ‰õÄeáÈ~ÚOk. ^•O`À _èÖ ô ÏѨ_ç F =¸Å Xky ‰õÄ~°∞Û#fl ÃÑ@∞ì|_ô^•s
196 =º=ã¨÷ HÀ~°Å∞Kåz =∞s ¢Ñ¨ÑO¨ K« Pi÷H~õ O° QÆOÃÑ· ѨÙ#ifi[$OaèOzOk.
196 ¢Ñ¨ÑO¨ K«¢Ñ¨[Å∞ ÃÑ@∞ì|_ô^•s =º=ã¨Ö ÷ ’x "≥∂™êÅ∞, J<åºÜ«∂Å∞ Wk=~°Hˆ
200 K«qK«∂ã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. P `«~åfi`« ™ê=∞º"å^Œ =º=ã¨÷Ö’x Ç≤ÏO™ê^Ò~°˚<åºÅ∞,
202 ~°HõÎáê`åÅ∞ ‰õÄ_® QÆ=∞xOKå~°∞. =∞iѨÙÊ_»∞ Z=iH˜ Ѩ@ìO Hõ\ÏìÖ’ J~°÷OQÍHõ,
203 =∞~åæO`«~O° ÖËHõ H˘`«Î H˜s@O`À =zÛ# áê`«~åAˆH Ѩ@Oì Hõ\ì˜ K«uH˜Å|_®¤~∞° . HÍx
J<ÕHõ =∂#= JO`«~å`«‡Å∞ =∂¢`«O ''=∂ ^ŒQ~æÆ ∞° flOz Ug∞ ÖÏHÀ¯HõO_ç, =∂‰õΩ
205 g∞ˆ~g∞ J^Œ#OQÍ W=fi#=ã¨~=° ¸ ÖË^∞Œ . =∂‰õΩ <åºÜ«∞O KÕ‰Äõ ~°ÛO_ç, KåÅ∞——
206 JO@∂ Ѷ∞¨ ’+≤ã∞¨ <Î åfl~Ú. ã¨iQÍæ WHõ¯_Õ WÖÏO\˜"åà◊§Hˆ ™êfiO`«# ѨÅ∞‰õΩÅ∞ ѨeH˜
208 ¿ã^Œ f~°Û_®xH˜ Pi÷Hõ ¢`åã¨∞`À ã≤^OúŒ QÍ ‰õÄ~˘Ûx LOk W™ê¡O.
209 WHõ¯_» ÃÑ@∞ì|_ç^•s =º=ã¨Ö ÷ ’x "≥∂™êÅ∞, J<åºÜ«∂Å∞ ÖË=Ù. JÖψQ ™ê=∞º
211 "å^Œ =º=ã¨Ö ÷ ’x Ç≤ÏO™ê^Ò~°<˚ åºÅ∞ ‰õÄ_® ÖË=Ù. W™ê¡O ¢Ñ¨[Å ¢â◊=∞, ™ê=∞~å÷ºÅ‰õΩ
214 `«y# <åºÜ«∞O Åaèã∞¨ OÎ ^Œ#fl QͺÔ~O\© W™ÈÎOk. JO`ÕHÍ^Œ∞, ÃÑ@∞ì|_ç^•s =º=ã¨÷
218 Ö’x H˘O^Œ~∞° =º‰õΩÅ Î KÕ`∞« Ö’¡, ™ê=∞º"å^Œ =º=ã¨Ö ÷ ’x H˘O^Œ~∞° 'ÃÑ^ŒÅÌ — *Ë|∞Ö’¡
221 ã¨q∞+≤Qì Í JÜÕ∞º ã¨OѨ^Œ Hˆ O¢nHõ~} ° ‰õΩ aè#flOQÍ WHõ¯_» x~°O`«~O° ^è#Œ qˆHO¢nHõ~} °
[~°∞QÆ∞`«∞O^Œ#fl Ǩg∞ ‰õÄ_® LOk. Dq^èOŒ QÍ Pi÷Hõ <åºÜ«∞O KÕ‰Äõ ~°∞Û`å=∞O>Ë
227 U =∂#= JO`«~O° QÆO HÍ^ŒO@∞Ok?
228
W™ê¡OÖ’x P~å^è<Œ å â◊H\ õ ÏxH˜ ~Ô O_Õ ~Ô O_»∞ K«¢HÍÅ∞ L<åfl~Ú. D ~Ô O_ç\Ö ˜ ’
231 U XHõ¯ K«¢HõO qiyáÈ~Ú<å =∂#=Ùx P~å^è<Œ å â◊H@ õ O Ѩ~=° ∂`«∞‡x ã¨xflkèH˜
234 KÕ~∞° HÀ *ÏÅ^Œ∞. P ~Ô O_»∞ K«¢HÍÅÖ’ XHõ\–˜ ^Õ=Ùx ǨωõΩ¯Å∞, ~Ô O_»∞– ^•ã¨∞Å
236 ǨωõΩ¯Å∞. D ~Ô O_»= ǨωõΩ¯‰õΩ ã¨O|OkèOz#^Õ Pi÷Hõ ~°OQÆO. ^Õ=Ùx ǨωõΩ¯ÅÖ’
238 U"≥·<å á⁄~°áê@∞¡ [iy`Õ ^Õ=Ù_»∞ Hõ∆q∞™êÎ_»#fl Pâ◊ LO@∞Ok. HÍx ^•ã¨∞Å
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 9 10
(=∂#=ÙÅ) ǨωõΩ¯ÅÖ’ [iˆQ á⁄~°áê@¡#∞ (JO>Ë Ç¨Ï‰õΩ¯Å LÅ¡OѶ∞¨ ##∞) ã¨O|Okè`«
^•ã¨∞Å∞ Hõq∆ ∞OK«#O`«=~°‰Äõ ^Õ=Ù_»∞ ‰õÄ_® "åix Hõq∆ ∞OK«_∞» .
g∞~°∞ ZO`À Hõ+Ñì¨ _¨ ç ã¨OáêkOz# ÅHõ∆ ~°∂áêÜ«∞efl Z=Ô~<· å "≥∂ã¨OKÕã≤ H˘Å¡
Q˘_ç`Õ g∞~°`_« flç Hõq∆ ∞™êÎ~å? g∞Ö’ U"≥∞<ÿ å Hõ=∆ ∂QÆ∞}O LO>Ë ZѨÙÊ_»∞ Hõq∆ ∞™êÎ~∞° ?
H˘Å¡Q˘\˜#ì P ™⁄=Ú‡#∞ g∞‰õΩ uiyzÛ Hõ=∆ ∂Ѩ} HÀi`Õ JѨÙÊ_»∞ Hõq∆ ∞™êÎ~∞° . HÍx
ÅHõ∆ ~°∂áêÜ«∞Å∞ ã¨∞ÅÉèOí QÍ H˘Å¡Q˘\˜#ì "å_»∞ ^•xfl uiyKÕÛ"å_»~Ú`Õ JÖÏ "≥∂™êxˆH
áêÅÊ_Õ"å_»∞ HÍ^Œ∞. Pi÷Hõ ~°OQÆOÖ’ ¢Ñ¨`º« Hõ∆ Ѩ~ÀHõ∆ "≥∂™êÅ#∞, ^ÀÑ≤_Å ô #∞ JiHõ>ìË
<åºÜ«∞=º=¿ã÷ W™ê¡O ¢Ñ¨uáêkã¨∞#Î fl ''^è#Œ qˆHO¢nHõ~} ° —— q^è•#O.
<Õh ѨÙã¨HÎ Oõ Ö’ Pi÷Hõ <Õ~ã° ∞¨ Å
÷ ‰õΩ qkèOKÕ tHõe∆ fl QÆ∞iOz H͉õΩO_® ^è#Œ qˆHO¢n
Hõ~}
° ‰õΩ ã¨O|OkèOz# q+¨Ü∂« Å#∞ =∂¢`«"∞Õ Z‰õΩ¯=QÍ ¿Ñ~˘¯<åfl#∞. D ^è#Œ
qˆHO¢nHõ~} ° ^•fi~å W™ê¡O ™êkèOK«^Å Œ z# Pi÷H<õ åºÜ«∞O ZÖÏO\˜^À, WO`«HOõ >Ë
"≥∞~°∞QÔ #· Pi÷H<õ åºÜ«∞O =∞ˆ~^≥<· å LO^Õ"∂≥ J~°â÷ ߢã¨Î xѨÙ}∞ÖË K≥áêÊe.
J|∞Öò W~åÊù<£
(~°K«~Ú`«, ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£)
~°K«#‰õΩ P^è•~° ¢QÆO^ä•Å∞
(1) W™ê¡g∞ ѶM≤ ϯ (L~°∂)Ì ....................=∞øÖÏ<å =Úl|∞ÖÏ¡ #kfi
(2) P™ê<£ ѶM≤ ϯ (L~°∂)Ì .....................=∞øÖÏ<å Ü«¸ã¨∞Ѷπ W™ê¡ÇÏ≤
(3) [n^£ Ѷv≤ ¯ =∞™êÜ≥∞Öò..................=∞øÖÏ<å MÏe^£ Ãã·ÑÙ¨¶ ÖÏ¡ ~°Ç¨ ‡x
(4) [n^£ =∂+‘#¢lÜ«∂`ü, (5) ã¨∂^£..=∞øÖÏ<å J|∞ÖòPÖÏ =∞ø^Œ∂k
(5) ã¨∂^£................................................=∞øÖÏ<å J|∞ÖòPÖÏ =∞ø^Œ∂k
(6) ~°™êÜ≥∞Öò = =∞™êÜ≥∞Öò................=∞øÖÏ<å J|∞ÖòPÖÏ =∞ø^Œ∂k
(7) =∞™ê¡ q∞e¯Ü«∞`ü [g∞<£...............=∞øÖÏ<å J|∞ÖòPÖÏ =∞ø^Œ∂k
(8) W™ê¡OHÍ =∂+‘ x*ÏO....................._®Hõ~ì ü W¢™ê~ü JǨχ^£
(9) ¿+~üû ÉÏ*Ï~ü "≥∞ ã¨~å‡Ü«∂HÍi......_®Hõ~ì ü J|∞ÌÖò JrO W™ê¡ÇÏ≤
(10) ǨÏ"åÖ B~ü ÉÏ*Ï~ü ã≤Ü∂« ã¨`.ü ..._®Hõ~ì ü Ѷ[¨ Å∞¢~°Ç¨ ‡<£ Ѷs¨ k
(11) ™êìH± =∂Ô~¯\ò.................................._®Hõ~ì ü H˜~}° ü ‰õΩ=∂~ü
(12) ¢Ñ¨ÑO¨ pHõ~} ° (QÀ¡|Öˇ*· +Ë <¨ )£ ...........*Ï<£ "≥∞_»Öˇ
(13) ^•=`ü, ¢`≥k· # L~°∂Ì Ñ¨¢uHõ...........#∂º_èbç ¡
(14) q∞ëê¯`ü +¨sѶπ (L~°∂)Ì .................ǨÏH©"∞£ q∞™êƒÇ¨ïnÌ<£ =∞~åÌx
(15) `«ãYÌ‘ ∞Öò "åiã‘<£ =Y~å|`«∞Öò =Úã¨ÇΠϨ v<£...=∞øÖÏ<å =ÚǨÏ=∞‡^£ Ü«¸ã¨∞Ѷπ
^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
Hõ~∞° }Ï=∞Ü«Ú_»∞, Hõ$áê™êQÆ~∞° _»~Ú# JÖÏ¡ÇÏπ ¿Ñ~°∞`À ¢áê~°OÉèOí
^èŒ# qˆHO¢n‰õ~°}
_»|∞ƒ! _»|∞ƒ!! _»|∞ƒ!!! _»|∞ƒ ã¨OáêkOKåe....ÉÏQÍ ã¨OáêkOKåe....WOHÍ
ã¨OáêkOKåe....
"≥O_ç|OQÍ~åÅ∞ áÈQÆ∞KÕÜ«∂e! =¢["≥·_è»∂~åºÅ∞ ‰õÄ_»Éˇ\Ïìe!! |Ǩïà◊
JO`«ã∞¨ Î Éè=í <åÅ∞ Hõ@∞ìHÀ"åe...."å}˜[º ã¨=Ú^•Ü«∂Å∞ xi‡OK«∞HÀ"åe.....HÀ@¡‰Ωõ
Ѩ_Q» Æ Öˇ`åÎe....HÀ\©âfi◊ ~°∞_Õ HÀ~°∞‰õΩ#flk ã¨OáêkOK«QÅ Æ _»∞....Hõeq∞QÆÅ"å_Õ HõeÜ«ÚQÆ
g~°∞_»∞....ã≤iQÆÅ"å_ç^Õ ã¨=∞ã¨ÎO ™⁄O`«O....ã¨OѨ^Õ ã¨~åfi=ã¨~åÅ∞ f~°ÛQÆeˆQ
™ê^è#Œ O.... Hõ#∞Hõ gÖ~Ú#O`« Z‰õΩ¯= ^è#Œ O ã¨OáêkOKåe.....^è<Œ å~°<˚ Õ ^èºÕ Ü«∞OQÍ
ÃÑ@∞ìHÀ"åe..... ™ê^茺=∞~Ú#O`« _»|∞ƒ ‰õÄ_»Éˇ\Ïìe.... ÉϺO‰õΩ ÉÏºÖˇ#∞ûÅ∞
ÃÑOK«∞HÀ"åe......
HÍ|\˜ì U q^èŒOQÍ<≥·<å _»|∞ƒ ã¨OáêkOKåe....<åÅ∞QÆ∞ KÕ`«∞ÖÏ ã¨Oáê
kOKåe... hux QÀuÖ’ ѨÓ_»Û~Ú<å ã¨OáêkOKåe....¿Ñ^Àà◊§ á⁄@ìÅ∞ H˘@ì~Ú<å
ã¨~ˆ ....ZÖÏÔQ<· å ã≤iã¨OѨ^Å Œ `À `«∞Å`«∂QÍe....J~°|ú Å"Õ∞ Jxfl\˜H© =¸Å=∞O¢`«O
....J~°|ú ÅO`À<Õ JOQÆ|ÅO =ã¨∞OÎ k.....J~°|ú ÅO`À JO^ŒÅO ‰õÄ_® ZHõ¯=K«∞Û....
^•Ç¨ÏO! ^•Ç¨ÏO!! ^•Ç¨ÏO!!! D ^è#Œ ^•Ç¨ÏO fi^≥ÖÏ....?
WÖÏ.............
''„áåǨ~zHí "åº"≥∂ǨÏ~Ö’ ǨO㰠ʨ O°~ áÈ>©Ç_¨ ç gÖˇ#· ~`Œ ZHí∞¯= ã¨~áåk~KÍ
Å#fl `ŒÇ¨<Ë q∞=∞‡efl U=∞O°∞áå@∞Ö’ Ǩ_«"Õã≤~k. z=iH˜ (J^Õ O°~kÖ’) g∞O°∞
ã¨=∂kèH˜ KÕO°∞Hí∞~>ÏO°∞. (g∞~°ã¨Å∞ „áåǨ~zHí ã¨~Ǩ^Õ „ǨQõuH˜ zǨÏfl=∞x J#∞
Hí∞~@∞<®flO°∞ HÍÉ’Å∞.) Z~`Œ=∂¢`Œ~ Hß^°∞. `ŒfiO°Ö’<Ë g∞Hí∞ `ˇÅ∞ã¨∞Î~k ("åã¨Î=O
Uq∞\’). Z~`Œ =∂„`Œ~ Hß^°∞. `ŒfiO°Ö’<Ë g∞Hí∞ `ˇÅ∞ã¨∞~Î k.—— (Y∞~üP<£.102:1-4)
''Z~`Œ=∂„`Œ~ Hß^°∞. qâ◊fiã¨hÜ«µ *Ï˝#~`À g∞O°∞ q+¨Ü∂« xfl „QõÇÏ≤ ¿ãÎ (g∞ "≥Y· i
WÖÏ L~_«^∞° ). g∞O°∞ `ŒÇʨ Hí∞~_Í #O°Hßxfl K«¥™®ÎO∞° . B#∞, g∞O°∞ #=∞‡Hí~Qå ^®xfl
g∞ Hõàϧ~å K«¥™®ÎO°∞. PO’A D ™œMϺÅ∞, ã≤iã¨~Ǩ^°efl Qõ∞i~z q∞=∞‡efl
`ŒÇʨ Hí∞~_Í xÅnÜ«µ_«~ [O°∞Qõ∞`Œ∞~k.—— (Y∞~üP<£.102:5-8)
^≥Ç· Íxfl, ǨOÖ ° ’Híz~`Œ##∞ q㨇i~z „áåǨ~zHí Çͺ"≥∂ǨÏǨO∞° _»~Ú áÈܵ#
=∞x+≤ `Œ# ã¨∞Yã¨~`Àë®Å H’ã¨~ gÖˇ`· Ë Zxfl J_«^¤ ®O°∞Öˇ<· ® `˘H˜¯ _«|∞ƒ ã¨~áå
k™®Î_«∞. J<åºÜ«∞O, Jqhu, J„Hí=∂Å ^®fiO® H’@∞¡ ã¨~áåk™®Î_«∞. qÖÏ™®Å
HÀã¨~ ÇÍ>˜x qK«ÛÅq_çQå YO°∞ÛÃÑ_ÍÎ_∞« .
^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 11
HÍx J`Œ#∞ „ǨÇ~¨ K«~Ö’ „ǨÉ∞íè `Œfi~ Híà∞◊ § QõÇʨ QõÅ_«∞ Qåx, qâ◊fi„ǨÉ∞íè =Ù Híà∞◊ §
QõǨÊÖË_«∞. J`Œ#∞ ã¨~áåk~z# rq`Í=ã¨O®Å∞, ^è°# Hí#Hí =ã¨∞Î=Ùefl Qõ∞i~z
Ѩ~Ö ° ’Hõ <åºÜ«∞™ê÷#OÖ’ Híi#î ~Qå ÖˇH¯í fã¨∞HÀ=_»O [~°∞QÆ∞`«∞Ok. ã≤iã¨OѨ^Å Œ ∞,
W`«~° rq`å=ã¨~åÅ∞ ZO`≥‰õΩ¯=QÍ LO>Ë qKÍO°} JO`« ã¨∞nO°…HßÅ~
™®Qõ∞`Œ∞~k. J`Œx J„Hí=∞ ã¨~áå^°#, ^è#° ^°∞ifixܡ∂QåÅ∞ O°∞AÇ‹#· `ŒO∞° ÇÍ`Œ
^≥=· ^°¥`ŒÅ∞ J`Œ_flç #O°H~í Ö’H˜ <ˇ>"ì˜ ™Õ ®ÎO∞° .
1. `«xq f~°x ^è#Œ Ñ≤áêã¨
=∂#=Ùx ^èŒ#Ñ≤áê㨠`«xq f~°x q+¨Ü«∞O. J`«x J`åºâ◊‰õΩ ǨÏ^Œ∞ÌÖË¡=Ù.
`å#∞ HÀ\©â◊fi~°∞_»~Ú áÈ=_»"Õ∞ Q͉õΩO_® `«# H˘_»∞‰õΩÅ∞, ‰õÄ`«∞à◊√§, PÃÑ· `«#
=∞#=à◊√§, =∞#=~åà◊√§ ‰õÄ_® HÀ\©â◊fi~°∞Å~Ú áÈ"åÅx HÀ~°∞‰õΩO\Ï_»∞. `«~åfi`«
P ã≤iã¨OѨ^ŒÅ Éèí¢^Œ`« HÀã¨O QÆ∂O_®Å#∞ áÈ+≤™êÎ_»∞. ¢Ñ¨Éèí∞`åfikèHÍ~°∞ʼnõΩ
ÅOKåÅ∞ W™êÎ_∞» . "å\˜ =Å¡ ‰õÄ_® ѨÓiÎ Éè¢í ^Œ`« ÅaèOK«Háõ È`Õ ZxflHõÅ |iÖ’H˜
ky ~å[H©Ü∞« ~°H} ∆õ Hõ=K«O ã¨Oáêk™êÎ_∞» . g@xfl\˜H˜ ÃÑ\˜#ì Y~°∞ÛÅ∞ =_ô`¤ À ã¨Ç¨
~å|@ì_®xH˜ ~å[H©Ü∞« =Úã¨∞QÆ∞Ö’ ÃÑ^ŒÌ ÃÑ^ŒÌ ‰õΩOÉèHí À}ÏʼnõΩ Ãã·`O« áêÅÊ_»`å_»∞.
J~Ú`Õ JѨÊ\˜H© =∂#=Ùx ^è#Œ Ñ≤áê㨠f~°^∞Œ † J`«x Hõ_∞» ѨÙ=∞O@ K«ÖÏ¡~^° ∞Œ †
J`«xH˜ P`«‡ã¨O`«$Ñ≤Î ÅaèOK«^∞Œ . =∞Ô~ÖÏ.....?
D ¢Ñ¨âfl◊ ‰õΩ =∞Ǩ¢Ñ¨=HõÎ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨ÅO¡ ) WÖÏ ã¨=∂^è•#q∞KåÛ~°∞:
''=∂#=ÙxH˜ ã≤iã¨OѨ^ŒÅ`À (ÖËHõ |OQÍ~°O`À) xO_ç# F ÃÑ^ŒÌ Ö’Ü«∞
ÅaèOz#ѨÊ\˜H,© JÖÏO\˜ =∞~À Ö’Ü«∞ ^˘iH˜`Õ ÉÏQÆ∞O@∞O^Œx ÉèÏq™êÎ_∞» . J`«x
¿Ñ~åâ◊ Hõ_»∞Ѩ٠(ã¨=∂kè)=∞\˜ì`À =∂¢`«"Õ∞ xO_»∞`«∞Ok. J~Ú`Õ ¢áêѨOzHõ
"åº"≥∂ǨÏO =^Œe ѨâßÛ`åÎѨ ǨÏ$^ŒÜ∞« O`À ^Õ=Ùx "≥Ñ· Ù¨ ‰õΩ =∞~°e`Õ JÖÏO\˜ =∞x+≤x
^Õ=Ù_»∞ =∞xfl™êÎ_∞» . J`«x ѨâßÛ`åÎáêxfl ã‘fiHõi™êÎ_∞» . (J`«xH˜ P`«‡ã¨O`«$Ñ≤Î ÉèÏQƺO
¢Ñ¨™êk™êÎ_»∞.)——
''J`«ºkèHõ ã≤iã¨OѨ^Å Œ `À Hõeq∞ ~å^Œ∞. x["≥∞#ÿ Hõeq∞ P`«‡ã¨O`«$Ñ≤Î =Å¡<Õ
X#QÆ∂_»∞`«∞Ok.—— (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
ǨϢ[`ü J|∂ã¨~¸^£ Y∞¢n (~°l) Hõ^#Œä O: ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) F™êi =∂`À
=ÚK«Û\˜ã∂¨ Î ''g∞ q+¨Ü∞« OÖ’ <å‰õΩ Éè∂í â◊√ÉèÏÅ#∞ QÆ∞iOz ÉèÜ í ∞« OQÍ LOk—— Jx
J<åfl~°∞. JѨÙÊ_»∞ XHõ`#« ∞ ''Éè∂í â◊√ÉèÏÅ∞ JO>Ë Uq∞\© ^≥=· ¢Ñ¨=HÍÎ!—— Jx J_çQÍ_»∞.
^•xH˜ ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨Å¡O) ''Éèí∂â◊√ÉèÏÅ∞ JO>Ë ¢áêѨOzHõ ã≤iã¨OѨ^ŒÅ∞—— Jx
K≥áêÊ~°∞. JѨÙÊ_»∞ =∞~˘Hõ`«#∞ ''=∞Oz #∞O_ç ‰õÄ_® K≥_»∞ ѨÙ_»∞ÎO^•?—— Jx
¢Ñ¨tflOKå_»∞.
12 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) D=∂@ qx =∞ø#OQÍ LO_çáÈÜ«∂~°∞. JÖÏ KåÖÏ ¿ãѨÙ
L<åfl~°∞. ^•O`À "Õ∞=Ú ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨)ÃÑ· k"åºq+¨¯$u (=Ç‘Ï) J=`«i™ÈÎO^Œx
ÉèÏqOKå=Ú. HÍ¿ãûѨ\H˜ ˜ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) #∞^Œ∞\˜H˜ Ѩ\#ì˜ K≥=∞@ `«∞_»∞K«∞‰õΩO@∂
''¢Ñ¨âfl◊ J_çy# =∞x+≤ ZHõ¯_»∞<åfl_»∞?—— Jx J_çQÍ~°∞. JѨÙÊ_® =ºH˜Î ''<Õ#∞ WHõ¯_Õ
L<åfl#O_ô!—— J<åfl_»∞... JѨÙÊ_»∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) WÖÏ K≥áêÊ~°∞:
''=∞Oz q+¨Ü∞« O =Å¡ ZѨÙÊ_»∂ =∞OKÕ [~°∞QÆ∞`«∞Ok. J~Ú`Õ D ¢áêѨOzHõ
ã¨OѨ^Œ (ÃÑ·H˜) `«à◊√‰õΩ ɡà◊√‰õΩÅ`À #=#=ÖÏ_»∞`«∂, ~°∞zÖ’ ZO`À =∞^èŒ∞~°OQÍ
LO@∞Ok. =~å¬HÍÅOÖ’ UѨÙQÍ ÃÑiy #Ü«∞<å#O^ŒH~õ O° QÍ LO_Õ Ñ¨zÛHõ#∞ QÆ#Hõ
Ѩâ◊√=Ù q∞ug∞i "Õ∞¿ãÎ (JriÎ`À) ^•x á⁄@ì LaƒáÈ`«∞Ok. ^•O`À Jk
Kå=#~Ú<å K«ã∞¨ OÎ k. ÖË^• Kå=Ù ^Œi^•Ñ¨ÙÅÔH<· å KÕ~∞° `«∞Ok. JÖÏQÍHõ P Ѩâ√◊ =Ù
HÍãÎ̈ q∞`«OQÍ Ñ¨zÛHõ "Õ∞ã≤, Hõ_»∞Ѩ٠xO_»QÍ<Õ ZO_»Ö’ÔHo§ xÅ|_ç <≥=∞~°∞"Õã≤,
=∞Å=¸¢`« qã¨~°˚# `«~°∞"å`« uiQ˘zÛ "Õ∞ã¨∞ÎO>Ë ÉÏQÆ∞O@∞Ok. (#+¨ì"Õ∞g∞
LO_»^Œ∞.) D ¢áêѨOzHõ Sâ◊fi~°ºO ‰õÄ_® JÖÏO\˜^Õ. Wk ÃÑ·H˜ ZO`À PHõ~°¬
=O`«OQÍ, ~°∞zÖ’ =∞^èŒ∞~°OQÍ LO@∞Ok. JO^Œ∞=Å¡ nxfl (J=ã¨~°"≥∞ÿ#O`«
"Õ∞~°‰Ωõ ) ^è~Œ ‡° Ü«ÚHõOÎ QÍ ã¨OáêkOz ^è~Œ ‡° Ü«ÚHõOÎ QÍ qxÜ≥∂yOKåe. JѨÙÊ_Õ Jk
=∞x+≤H˜ ã¨`Ê« Å ù q∞ã¨∞OÎ k. ^•xH˜ |^Œ∞Å∞ J^è~Œ ‡° OQÍ, J¢Hõ=∞OQÍ `«#‰õΩ ÅaèOK«
=Åã≤#^•x HõO>Ë Z‰õΩ¯= ã¨OáêkOz u<Õ"å_»∞, ZO`«u<åfl Hõ_∞» Ѩ٠xO_»x"å_ç`À
ã¨=∂#∞_»=Ù`å_»∞.—— (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
^èŒ# ^•Ç¨ÏO, ¢áêѨOzHõ "åº"≥∂ǨÏO ZO`«\˜ ¢Ñ¨=∂^ŒHõ~°"≥∞ÿ# q+¨Ü«∂Ö’
=∞Ǩ¢Ñ¨=HõÎ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨) ¢Ñ¨=zOz# D ¢H˜Ok =∞Ç≤Ï`À‰õΩÅ Î ∞ K«∂_»O_ç:
''Sâ◊fi~°º ѨÓ*Ïi (^è#Œ Ñ≤áêã≤) â◊ÑO≤ K«|_®¤_∞» .—— (ui‡l)
''PHõeQ˘#fl ~Ô O_»∞ `À_Õà§◊ #∞ "Õ∞HõÅ=∞O^ŒÖ’H˜ =ke`Õ P `À_Õà√◊ § "Õ∞HõÅ#∞
ZO`« #+ì̈Ѩ~°∞™êÎÜ≥∂, =∞x+≤Ö’x ^èŒ#Ñ≤áê㨠J`«x ^èŒ~å‡xfl JO`«HõO>Ë Z‰õΩ¯=
#+¨Ñì ~¨ ∞° ã¨∞OÎ k.—— (ui‡l, ^•i‡)
''Ô~O_»∞ q+¨Ü∂« Ö’¡ =$^Œ∞xú ǨÏ$^ŒÜ∞« O ‰õÄ_® Ü«Ú= ǨÏ$^ŒÜ∞« "≥∞áÿ È`«∞Ok.
XHõ\,˜ ¢áêѨOzHõ "åº"≥∂ǨÏO. ~Ô O_»∞, ã¨∞n~°…HÍÅO ¢|`«HÍÅ#fl HÀiHõ.—— (|∞MÏi)
''=∂#=Ù_»∞ XHõ"≥·Ñ¨Ù =$^Œ∞ú_»~ÚáÈ`«∞O>Ë, =∞~À"≥·Ñ¨Ù J`«xÖ’ Ô~O_»∞
q+¨Ü«∂Å∞ JkèHõ=∞=Ù`«∞O\Ï~Ú. (1) ^èŒ#"åº"≥∂ǨÏO, (2) n~å…Ü«Ú=٠Ѩ@¡
HÀiHõ.—— (=Úã≤O¡ )
ã≤iã¨OѨ^ŒÅ Ѩ@¡ =∞x+≤H˜ WO`«\˜ "åº"≥∂ǨÏO, J`åºâ◊Å∞ LO_»\ÏxH˜
=ÚYº HÍ~°}O ™êfi~°O÷ , ã¨fi¢Ñ¨Ü∂≥ [<åÖË. Y∞~üP<£ =¸_»∞"ÕÅ ã¨O=`«û~åÅ ¢H˜`O«
<å\˜ F ã¨OѶ∞¨ @##∞ Dq^èOŒ QÍ ¿Ñ~˘¯O@∞#flk:
^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 13
2. MÏ~°∂<£ Ѩ~º° =™ê#O
''MÏO°¥<ü J<ËÇÍ_«∞ =¸™® (¢Ñ=¨ Hõ)Î *ÏuH˜ K≥~k#"å_»∞. Jܵ`Ë J`Œ#∞ `Œ#
*ÏuH˜ =ºuOÕHí~Qå =º=ǨÏi㨥Πq„^ÀÇ≤ÏQå =∂O®_«∞. "Õ∞=∞`ŒxH˜ JáåO°
ã≤iã¨~Ǩ^°Å∞, xHı∆áåÅ∞ „Ǩ™®k~KÍ=Ú. ÇÍ>˜H˜ ã¨~|~kè~z# `Íà◊Ѩ٠K≥=Ùefl
|e+¨∞Öª #·ˇ HÁ~^°O∞° =ºHí∞ÅÎ ã¨=¸Ç¨Ï~ JuHí+~ì¨ g∞^° ÃÑH· `≥ ÎŒ QõÅ∞Qõ∞`Œ∞~k.——
''F™®i J`Œx *Ïu„Ǩ[Å∞ J`ŒxH˜ÖÏ Ç≤Ï`ÀǨ^Õâ◊~ KÕâÍO°∞: 'q∞_çã≤Ǩ_«Hí∞.
q∞_çãÇ≤ _¨ "Ë åix ^Õ=Ù_«∞ „¿Ñq∞~K«_∞« . ^Õ=Ù_«∞ hHí∞ „Ǩ™®k~z# Sâ◊fiO°º~`À ǨOÖ° ’Hí
Qõ$ǨÏ~ xi‡~K«∞H’=_ÍxH˜ „Ǩܫµufl~K«∞. „ǨǨ~K«~ #∞~_ç Hí∂_Í h ÉèÏQåxfl
(ǨO°Ö’HßxH˜ fã≤H≥à◊§_«~) =∞O°záÈHí∞. ^Õ=Ù_«∞ hHí∞ "Õ∞Å∞ KÕã≤#@∞¡ h=Ù Hí∂_Í
(W`ŒO°∞ÅHí∞) "Õ∞Å∞ K≥ܵº. ^è°O°}˜Ö’ HíÅǨÅ∞, ã¨$+≤ì~K«Hí∞. ^Õ=Ù_«∞ HíÅǨÏHßO°∞efl
„¿Ñq∞~K«_«∞——. (Y∞~üP<£–28:76,77)
D =∂@Å∞ qx J`Œ_∞« (=∞i~`Œ hÅ∞æ`¥Œ ) ''W^°~`Í <®Hí∞ <® *Ï˝#~, `ˇeq
`Ë@Å =Å¡ Åaè~z~k—— J<®fl_«∞. ^Õ=Ù_«∞ ѨÓO°fi~ W`ŒxHí~>Ë ZHí∞¯= â◊H™Î˜ ®=∞O®÷ºÅ∞,
=∞~n=∂O°ƒÅ~ HíÅÇÍix <®â◊#~ KÕâÍ_«∞. D ã¨~Qõu J`ŒxH˜ `ˇeÜ«µ^®? áåáå`Œ∞‡
Å#∞ ÇÍi áåáåÅ#∞ Qõ∞i~z J_«Q@õ ~ [O°Q^õ ∞° (x*Ïxfl XǨCH’O°∞ Qõ#Hí).—— (28:78)
''FO’A J`Œ#∞ ѨÓiÎ sîq, ^°O®ÊÅ`À `Œ#*Ïu „Ǩ[Å =Ú~^°∞Hí∞ =KÍÛ_«∞.
JǨC_«∞ „áåǨ~zHí Çͺ"≥∂ǨÏǨO∞° Å∞ HÁ~^°O∞° J`Œ_flç K«¥ã≤ 'MÏO°¥<üH∞í Åaè~z# ã≤i
ã¨~Ǩ^Å° ∞ =∞#Hí∂ Åaè~z=Ù~>Ë ÉÏ=Ù~_«∞! MÏO°¥<ü Z~`À J^°$+¨=ì ~`Œ∞_«∞— J<®flO°∞.
Jܵ`Ë (^≥q· Hí)*Ï˝#~ HíÅÇÍO°∞ (ÇÍi PÖ’K«<® ^èÀO°}x˜ q=∞i≈㨥)Î 'g∞ "≥Y· i KÍÖÏ
qKÍO°HOí ~° . qâ◊fiã≤~z ã¨`ͯO®ºÅ∞ KÕ¿ãÇÍiH˜ ^Õ=Ùx (^°QOæõ ∞° #fl) „ǨuǶŨ ~ Z~`À „âı+ª¨
Ç‹∞#· k. ã¨ÇϨ #~ =Ç≤Ï~KÕ"åiHı D =∞ǨÉèÏQõº~ Åaèã∞¨ ~Î k— J<®flO°∞.—— (28:79,80)
''z=iH˜ "Õ∞=Ú MÏO°¥<üx, J`Œx W~>˜x (ǨÏOî®`Œ∞ÎQå) Éèí¥q∞Ö’H˜ kQõ|_ç
áÈÜ˵ÖÏ KÕâÍ=Ú. JǨC_«∞ ^Õ=ÙxH˜ =ºuOÕHí~Qå J`Œ_çfl P^°∞Hí∞<Ë ÇÍO≥=O°¥
ÖËHáí ÈÜ«∂O°∞. J`Œ#∞ Hí∂_Í `Œ##∞ `Í#∞ Hßáå_«∞H’ÖËHí áÈÜ«∂_«∞.—— (28:81)
''x#fl>˜O’A J`Œx Ǩϟ^® J~`Œã∞¨ ÅÎ ∞ K«¥ã≤ JÖÏ~>˜q `Œ=∞Hí∞ Hí∂_Í HßÇÍÅx
H’O°∞Hí∞#flÇÍO°∞ WǨC_«∞ qKÍO°~ "≥e|∞K«∞Û`Œ¥ WÖÏ J<®flO°∞: '=∞#~ XHí q+¨Üµ« ~
=∞O°záÈÜ«∂O. ^Õ=Ù_∞« Z=iH˜ ѨÙ+¯¨ Å~Qå Láåkè W=fi^°ÅK«∞Hí∞~>Ï_À ÇÍiH˜ =∂„`Œ"∞Õ
ѨÙ+¨¯Å~Qå Láåkè Åaèã¨∞Î~k. PÜ«µ# =∞O≥=iH˜ Ǩiq∞`Œ~Qå Láåkè WÇÍfiÅx
ÉèÏq™®Î_À ÇÍiH˜ Ǩiq∞`Œ~Qå<Ë Åaèã∞¨ ~Î k. ^Õ=Ù_«∞ =∞#efl J#∞„QõÇÏ≤ ~z L~_«Háí È`Ë
PÜ«µ# =∞#efl Hí∂_Í Éè¥í q∞Ö’H˜ J}Qõ„^˘Hı¯"å_«∞. Jܡ∂º! JqâÍfiã¨∞Å∞ ™®Ç¶Å¨ º~
K≥~^°O#° fl ã¨~Qõu (JǨC_«∞) =∞#Hí∞ HÁ~K≥~ Hí∂_Í Qõ∞O°∞HÎ ∞í O®ÖË^!Õ —— (28:82)
14 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
'^è°#=¸Åq∞^°~ [Qõ`Œ∞Η J#∞Hí∞<®fl_«∞ MÏO°¥<ü. J~^°∞Hı J`Œ#∞ =∞~z-
K≥_∞« , ^èO° ‡° ~-J^èO° ‡° ~, J<Ë qK«H}∆í Z~`Œ=∂„`Œ~ KÕܵ« Hí∞~_Í ÃÑ^°ZÌ `Œ∞#Î Ç‹~_ç-
|~QåO® Å∞, =„[-Ç‹_· ¥«è O®ºÅ∞, W`ŒO° J<ËHí qÅ∞Ç‹#· =ã¨∞=Î Ùefl áÈQõ∞KÕã≤ ÇıÖÏk
W#∞Ǩ ÃÑ>ˇÅ ì Ö’ ^®z, WHí „Ç¨Ç~¨ K«~Ö’ ǶO≤ Ò<üO®A `ŒO∞° ÇÍ`Œ `Œ# Hí~>Ë Q˘Ç¨ÊÇÍ_«∞
ÖË_x« g∞ã¨~ Ç‹∞ÖËâÍ_«∞. |ǨïâÍ J`Œ#∞ <Ë>˜ "≥∞„ÿ H’™®Ñ¶ìπ Hí~ÃÑh JkèÇu¨ aÖòQ> Õ ûò
Hí~>ı Hí∂_Í ÃÑ^°Ì ^èx° Hí∞_≥· L~_«=K«∞Û. Jã¨Å`Œ#∞ ã≤iã¨~Ǩ^Å ° ∞ ^®z# ÃÑ>ˇÅ ì ∞,
cO°∞ÇÍ Å‰õΩ ã¨O|OkèOz `Íà◊Ѩ٠K≥=ÙÖË Zxfl L<®flÜ≥∂ K«∂_»O_ç! P `Íà◊ѨÙ
K≥=ÙÅ Qõ∞K«Û#∞ Ç‹ØÜ«µ_ÍxHı ã¨∞=∂O°∞ Ǩk Ǩ<flˇ ~_«∞ =∞~k =∞#∞+¨∞Å∞ Hß=Åã≤
=Ù~_Ë^°@!!
Hßx J~`Œ>˜ ^è#° ~ Hí∂_Í D ^ÒO®ƒùQ∞õ º_çfl Hßáå_«ÖHË í áÈܵ~k. J`Œ#∞ F
O’A ǨÏOî®`Œ∞QÎ å `Œ# ã≤iã¨~Ǩ^Å ° `À ã¨Ç¨ <ËÅÖ’H˜ âÍâ◊fi`Œ~Qå kQõ|_ç áÈÜ«∂_«∞
áêѨO!. Jܵ`Ë D<®_«∞ HÁ~^°O∞° D KÍi„`ŒHí ã¨~Ѷ∞¨ @# #∞~_ç Qõ∞}áåOî~° <ËO∞° Û
H’=_ÍxH˜ |^°∞Å∞, ѨÙO®=ã¨∞ΠǨiâ’^è°# ¿ÑO°∞`À Éèí¥q∞Ö’ Ö’`Œ∞Qå kQõ|_ç
áÈܵ# P ^è#° O®ã¨∞efl Ç‹eH˜fÜ«µ_ÍxH˜ „Ǩܵ« uflã¨∞<Î ®flO°@!
3. Ѩi^è∞Œ ÖËx¡ ¢áêѨOzHõ "åº"≥∂ǨÏO
^èŒx‰õΩÅ∞ ™ê^è•~°}OQÍ ^èŒ#"åº"≥∂ǨÏOÖ’ ‰õÄ~°∞‰õΩáÈ~Ú LO_»@O =Å¡
"å~°∞ ^≥"· åxfl ¢áêi÷Oz<å ¢áêѨOzHõ ã¨OѨ^Å Œ ∞ ¢Ñ¨™êkOK«=∞<Õ ¢áêi÷™êÎ~∞° . nxH˜
aè#flOQÍ Ñ¨~Ö ° ’Hõ ["å|∞^•s ÉèÏ=# Hõey# UHõ^"·≥ å~å^艌 Ωõ Å∞ Hõ} ∆ ÉèOí QÆ∞~°OÖÏO\˜
¢áêѨOzHõ ã¨OѨ^Œ HõO>Ë Ñ¨~Ö ° ’Hõ ã¨OѨ^HˆŒ Z‰õΩ¯= ¢áê^è•#ºq∞™êÎ~∞° . D ~Ô O_»∞
q+¨Ü∂« Å#∞ k=ºY∞~üP<£ Dq^èOŒ QÍ z¢uOzOk:
''HÁ~^°O∞° ^Õ=Ù_çfl „áåi÷㥨 Î ' „Ǩɥíè ! =∂Hí∞ (h=Ù „Ǩ™®k~KÕ=hfl) WǨÏÖ’Hõ~
Ö’<Ë „Ǩ™®k~K«∞— J~>ÏO°∞. JÖÏ~>˜ÇÍiH˜ (WǨÏÖ’Hõ~Ö’<Ë `ŒÇʨ ) ǨOÖ° ’Hí(ã¨fiO°)æ ~Ö’
ZÖÏ~>˜ ÇÍ>Ï Åaè~K«^∞° .—— (2:199,200)
''=∞i HÁ~^°O∞° <®flO°∞. ÇÍO°∞ '„Ǩɥíè ! =∂Hí∞ WǨÏÖ’Hí~Ö’#¥, ǨOÖ° ’Hí~Ö’#¥
=∞~zx „Ǩ™®k~K«∞. =∞=∞‡efl #O°Hí Ü«∂`Œ#Å #∞~_ç O°H~∆˜ K«∞— Jx "Õ_∞« Hí∞~>ÏO°∞.
WÖÏ~>˜ÇÍiH˜ ÇÍi ã¨~áå^°##∞ |>ì̃ LÉèíÜ«µÖ’HßÖ’¡#¥ `Œy# ÇÍ>Ï („ǨuǶ¨Å~)
Åaèã∞¨ ~Î k. ^Õ=Ù_«∞ `ŒfiO°Ö’<Ë (HíO‡° Å#∞ Qõ∞i~z) ÖˇH¯í fã¨∞Hí∞~>Ï_«∞.—— (2:201,202)
D HÍ~°}OQÍ<Õ Jqâßfiã¨∞ʼnõΩ ^Õ=Ù_»∞ qâßfiã¨∞Å Hõ<åfl Z‰õΩ¯= ã≤iã¨OѨ^Å Œ ∞
¢Ñ¨™êkã¨∞Î<åfl_»∞. ^Õ=Ù_»∞ `«ÅK«∞‰õΩO>Ë PÜ«∞# qâßfiã¨∞ʼnõΩ `å=Ú HÀi#^•x
HõO>Ë Z‰õΩ¯= W=fiQÆÅ_»∞. HÍx WǨÏÖ’Hõrq`«OÖ’ D Éè’QÆÉèÏQͺÅ∞ ÃÑ·ÃÑ·
"≥∞~°∞QÆ∞Å∞, =¸<åflà◊§ =ÚK«Û@ =∂¢`«"∞Õ . Jã¨Å∞ Éè’QÆÉÏè QͺÅ∞, âßâ◊fi`« ™œMϺÅ∞
Ѩ~Ö° ’HõOÖ’<Õ ¢áêѨ=Î ∞=Ù`å~Ú.
^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 15
''=∂#=ÙÅ~`Í XˆH =O°=_çÖ’ HÁ@∞ìHí∞áÈ`ÍO°#fl ÉèíÜ«µ~ ÖËHõáÈ`Õ "Õ∞=Ú
HíO°∞}®=∞Ü«µ∞_≥·# ^Õ=Ù_çfl uO°ã¨¯i~KÕ"åi W~_«¡ HíǨCÅ#∞, "åO°∞ "Õ∞_«Å ÃÑ·H˜ ZHı¯
"≥∞@¡#∞, ÇÍi `ŒÅ∞ѨÙefl, "åO°∞ k~_«¡Hß#∞HÁx Hí∂O°∞Û<Ë Ç‘Oî®Å#∞, Jxfl>˜h Ç‹~_ç
|~QåO®Å`À KÕ¿ã¿ãÇÍO°~. Hßx Wk (=¸<®flà◊§ =ÚK«Û>ˇ#· ) „áåǨ~zHírq`Œ ã¨~Ǩ^°
=∂„`Œ"∞Õ . (ǨOÖ° ’Híã~¨ Ǩ^° W~`ŒH~í >Ë Z~`À „âı+"ª¨ ∞≥ #ÿ k, âÍâ◊º`Œ"∞≥ #ÿ k.) h „ǨÉ∞íè =Ù
^°QOæõ ° ÉèÜ í µ« ÉèHí ∞í ÅÎ ∞HíÅ"åiHı ǨOÖ° ’Hí ã¨~Ǩ^° „áåǨ=Î ∞=Ù`Œ∞~k.—— (43:33-35)
„áåǨ~zHí ã≤iã¨~Ǩ^°Å Ǩ@¡ L~_Ë PHíO°¬} =Å¡ =∂#=ÙÅ~`Í „ǨǨ~K«
ѨÓ*ÏO°∞Öˇ·áÈܵ ǨO°Ö’Híz~`Œ# ѨÓiÎQå =∞O°záÈ`ÍO°x, JÖÏ [iQÕ „Ǩ=∂^°~
QÆ#Hõ ÖËHíáÈ`Ë Jqâßfiã¨∞efl ^Õ=Ù_«∞ "≥~_ç|~QåO®Å`À `Œ∞Å`Œ¥QÕÖÏ KÕ™®Î_«x
ÃÑ·ã∂¨ H˜Î J~°O÷ . Jܵ`Ë ^Õ=Ùx ^°$+≤Ö ì ’ SÇ≤ÏHí rq`ÍxH˜ gã¨Ç∞‹ `ŒÜ Î µ<® qÅ∞=ÖË^x°
D „H˜~k ǨÏnã¨∞ Hí∂_Í ã¨Ê+¨~ì KÕ™ÈÎ~k:
''^Õ=Ùx ^°$+≤ìÖ’ „ǨǨ~K«~ qÅ∞= ^À=∞O≥Hí¯~`Œ L<®fl, PÜ«µ# D
„ǨÇ~¨ K«~Ö’ ã¨`ºŒ uO°™®¯O°∞ÅHí∞ „`ÍQõ_ÍxH˜ Qõ∞H≥¯_«∞hà◊∞§ Hí∂_Í „Ǩ™®k~KÕÇÍ_«∞
Hß^°∞——. (|∞MÏi)
^è#Œ ^•Ç¨~°∞Å Î ∞, ¢áêѨOzHõ "åº"≥∂ǨÏѨ~∞° efl ÃÇÏK«Ûiã¨∂Î ã¨$+≤Hì ~õ ΰ Y∞~üP<£Ö’
J=`«iOѨ*ãË #≤ D ã¨∂‰õΩÅ Î ∞ K«∂_»O_ç:
''Hı=Å~ „áåǨ~zHí rq`Íxfl, ^®x `Œà◊∞Hí∞ ɡà◊∞Hí∞efl H’O°∞Hí∞<Ë ÇÍiH˜ ÇÍi
HíO‡° Ƕ֨ Ïxfl ѨÓiÎQå WHí¯_Ë WzÛ"Õ™®Î=Ú. J~^°∞Ö’ ÇÍiH˜ ZÖÏ~>˜ HÁO°`Œ KÕܵ« =Ú.
Jܵ`Ë Ç¨O°Ö’Hí~Ö’ JÖÏ~>˜ "åiH˜ #O°Hßyfl `ŒÇ¨Ê =∞OÕg∞ L~_«^°∞. "åO°∞
„ǨÇ~¨ K«~Ö’ ã¨=∞ Hí∂O°∞ÛHí∞#fl^°~`Í xO°OH÷° =í ∞ܵ áÈܵ~k† ÇÍO°∞ KÕã#≤ ^°~`Í q∞^èºÕ
(Jx JǨC_«∞ `ˇÅ∞ã¨∞Î~k ÇÍiH˜).—— (11:15,16)
WǨÏѨ~°Ö’HÍÅ ã≤÷uQÆ`«∞efl áÈÅ∞Û`«∂ ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨Å¡O) ¢Ñ¨=zOz# D
Ç≤Ï`ÀH˜Î ‰õÄ_® ZO`À QÆ=∞<å~°›"≥∞#ÿ k:
''`«# ¢Ñ¨ÑO¨ Kåxfl ÉÏQÆ∞Ѩ~K ° ∞« HÀ=_»OÖ’<Õ =ÚxyáÈÜÕ∞"å_»∞ `«# Ѩ~Ö ° ’HÍxfl
#+¨Ñì ~¨ K ° ∞« ‰õΩO\Ï_»∞. J^Õq^èOŒ QÍ `«# Ѩ~Ö ° ’HÍxfl ÉÏQÆ∞Ѩ~K
° ∞« ‰õΩ<Õ"å_»∞ `«# WǨÏ
Ö’HÍxfl #+¨ìѨ~°K«∞‰õΩO\Ï_»∞. Hõ#∞Hõ g∞~°∞ âßâ◊fi`«OQÍ LO_Õ q+¨Ü«∂Å#∞
J=ÅOaO K« O _ç . `« fi ~° Ö ’ JO`« = ∞ÜÕ ∞ º Jâßâ◊ fi `« " ≥ ∞ ÿ # q+¨ Ü « ∂ Å#∞
J=ÅOaOK«HOõ _ç.—— (ɡǷ Ϩ d.)
'Ѩ~°Ö’HõO ã¨OQÆu Ѩ~°=∂`«∞‡xH˜ =kÖˇ~Úº, ¢Ñ¨Ñ¨OK«"Õ∞ =∞#H˜Ñ¨ÙÊ_»∞
ã¨~°fiã¨fiO— Jx ã≤^•úO`«HõiOK«∞‰õΩ#fl"åiH˜ J_»∞QÆ_»∞QÆ∞<å, J#∞Hõ∆}O ™êfi~°÷O,
ã¨fi¢Ñ¨Ü≥∂[<åÖË Hõà◊§ =ÚO^Œ∞ u~°∞QÆ∞`«∞O\Ï~Ú. =º‰õΩÎÖˇ·<å, *Ï`«∞Öˇ·<å,
P<å_»~Ú<å, D<å_»~Ú<å ™êfi~°Ñ÷ ~¨ `° fi« "Õ∞ "åi rq`« Ѩ~=° ∂~°O÷ . Éè∂í ™êfi=ÚÅ∞,
16 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
*Ïw~°∞^•~°∞Å Éè∂í ™êfi=∞º =º=ã¨~÷ Ú<å† =~°‰Î Ωõ Å∞, ^èxŒ ‰õΩÅ∞ HõxÃÑ\˜#ì |∂~°∞"˚ å
ã¨∂¢`åÖˇ·<å† ÃÑ@∞ì|_ç^•s q^è•<åÖˇ·<å† "å\˜ |∂A ^Œ∞e¿Ñã≤ ¢Ñ¨`«ºHõ∆"≥∞ÿ#
™È+¨e[O, ™ê=∞º"å^•Ö~Ú<å ã¨~ˆ "å@xfl\˜H© ¢¿Ñ~°HÍÅ∞ ™êfi~°O÷ , ã¨fi¢Ñ¨Ü∂≥ [<åÖË.
"åi näãã≤ ,π ã≤O^ä㌠ã≤ Å
π ¢Ñ¨^•è # ÅHõº∆ O ã¨fi¢Ñ¨Ü∂≥ [<åÖË. ¢H©.â◊. J~Ú^Œ= â◊`å|ÌOÖ’
áêâßÛ`«º ~À=∞<£ ™ê¢=∂[ºO Ѩ`«#"≥∞ÿáÈ~Ú# `«~°∞"å`« LxH˜Ö’H˜ =zÛ#
''Éè∂í ™êfi=∞º =º=㨗÷ — (Feudal System) QÆ∞iOKÕ =ÚO^Œ∞QÍ K«iÛ^•ÌO.
4. Éè∂í ™êfi=∞º, |∂~°∞"˚ å =~åæÅ∞
P<å_»∞ â◊H˜Î=∞O`«=∞~Ú# S~Àáê ™ê¢=∂[ºO =ÚHõ¯K≥Hõ¯Å~Ú U~°Ê_ç#
z#flz#fl Éèí∂ÉèÏQÍʼnõΩ Éèí∂™êfi=ÚÖË áêʼnõΩÅÜ«∂º~°∞. Éèí∂=ÚÅ∞ HõÅ"å~°O`å
áêʼnõΩÅ∞QÍ, Éèí∂=ÚÅ∞ ÖËx"å~°∞ áêe`«∞Å∞QÍ (=∞~À=∂@Ö’ ÉÏxã¨Å∞QÍ)
=∂~å~°∞. D Éè∂í ™êfi=∞º =º=ã¨Ö ÷ ’ ~°∂ѨÙk^Œ∞‰Ì Ωõ #fl ã¨=∂[O XHõ xK≥Û#QÍ, |Ǩïà◊
JO`«ã∞¨ ÅÎ "Õ∞_»QÍ `«Ü∂« ~°~ÚOk. WO^Œ∞Ö’x ¢Ñ¨u "≥∞@∞ìÃÑ· ÖË^• ¢Ñ¨u JO`«ã∞¨ ÃÎ Ñ·
L#fl"å_»∞ `«# ¢H˜Ok"≥∞@∞ì ÖËHõ JO`«ã¨∞Î "åxH˜ ^Õ=ÙxQÍ, ÃÑ·JO`«ã¨∞Î "åxH˜
^•ã¨∞_çQÍ JÜ«∂º_»∞.
P HÍÅOÖ’<Õ ^Õ=Ùx ¿Ñ~°∞ K≥ÑÊ≤ ¢Ñ¨[ÅÃÑ· ÃÑ`«#Î O K≥ÖÏ~ÚOK«_®xH˜ Pq~°ƒù
qOz# ¢ÔHã· =Ψ K«sÛ =º=ã¨÷ Éè∂í ™êfi=ÚÅ JkèHÍ~åxfl ZkiOK«ÖHË õ "åi Éè∂í ™êfi=∞º
=º=ã¨`÷ À ~årѨ_áç È~ÚOk. `«`Ê« eù `«OQÍ K«sÛ Éè∂í ™êfi=ÚÅ Jaè=∞`åʼnõΩ J#∞
QÆ∞}OQÍ =∞`« xÜ«∞=∂Å∞, Hõ@∞ìÉÏ@∞Å∞ ~°∂á⁄OkOz ã¨=∂[OÖ’ Jkè‰Ωõ Å∞,
J^èŒ=ÚÅ∞ J<Õ q=Hõ∆Å∞, Jã¨=∂#`«Å‰õΩ =∞iO`« TÑ≤i áÈã≤Ok. J~Ú`Õ
Éè∂í ™êfi =ÚÅ∞ ÃÑ`«#Î O =Ç≤Ïã¨∞#Î fl D z#fl ~å*ϺʼnõΩ "å\˜ ã¨iǨÏ^Œ∞Å Ì "≥Å∞ѨÅ
ÉÏǨϺ ¢Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’ ã¨OÉèqí ã¨∞#Î fl =∂~°∞ÊʼnõΩ J#∞QÆ∞}OQÍ =º=ǨÏiOKÕ Hˆ O¢nÜ«∞
JkèHÍ~°O ÖËHáõ È~ÚOk. D ã¨|Î `Ì « 13= â◊`åÉÏÌO`«O =~°‰Ωõ H˘#™êyOk.
P `«~∞° "å`« 14= â◊`å|ÌO #∞O_ç 16= â◊`å|ÌO =~°‰Ωõ ÃãÊ~Ú<£, ã≤ãb≤ ÅÃÑ·
=Úã≤O¡ Å PkèÑ`¨ º« O, ¢ÔHã· =Ψ =∞`«ÜÚ« ^•úÅ∞ (Crusades), áêâßÛ`«∞ºÅÃÑ· =Úã≤O¡ Å
<åQÆiHõ`å ã¨O㨯$`«∞Å ¢Ñ¨ÉÏè =O, Éè∫uHõ "≥^· ºŒ QÆ}`˜ « ™êOˆHuHõ âߢ™êÎÅ qHÍã¨O,
=º=™êÜ«∞ "å}˜[º ~°OQÍÅ ¢Ñ¨QuÆ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ =º=Ǩ~åÅ∞ H˘#™êQÍ~Ú. ^•O`À
S~Àáê ¢Ñ¨[Å, =ÚYºOQÍ q^•º=O`«∞Å PÖ’K«<å ^èÀ~°}˜Ö’ ‰õÄ_® =∂~°∞Ê
=zÛOk. D =∂~°∞Ê Ü«∂=`«∞Î S~ÀáêÖ’ ѨÙ#~°∞r˚=<À^Œº=∂xH˜ <åOk ѨeH˜
ã¨O㨯~°}ŠѨ~åfixH˜ `«Å∞ѨÙÅ∞ `≥izOk. #∂`«#Hõà◊Å∞, ™êOˆHuHõâߢã¨ÎO,
ZQÆ∞=∞u–kQÆ∞=∞`«∞Å "åºáê~åÅ∞, q^ÕâßÅ`À ~åHõáÈHõÅ ã¨O|O^è•Å‰õΩ Ѩ@} ì ÏÖË
Ѩ@∞ìH˘=∞‡Öˇ· áÈÜ«∂~Ú. ^•x =Å¡ ¢QÍ=∂Å ¢áê=ÚYºO `«yæáÈ~Ú Ñ¨@ì}ÏÅ
¢áê=ÚYºO ÃÑiyOk.
^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 17
D #∂`«# Ѩi}Ï=∂ʼnõΩ, ѨÙ#~°∞r˚=<À^Œº=∂xH˜ <åÜ«∞Hõ`fi« O =Ç≤ÏOz#
^èxŒ ‰õΩÅ∞, |_®"åºáê~°∞Å∞, ÃÑ@∞ì|_ç^•~°∞Å∞, =$uÎÑ#¨ ∞Å"åà◊√§ ''|∂~°∞"˚ å—— =~°Oæ QÍ
U~°Ê_ç Pi÷H,õ ™ê=∂lHõ ~°OQÍÖ’¡ *Ïw~ü^•~°∞Å PkèÑ`¨ åºxfl† Éè∂í ™êfi=∞º =º=ã¨Ö ÷ ’x
q=Hõ∆`«, x"≥∂fl#fl`«Å#∞ ZkiOK«_»O ¢áê~°OaèOKå~°∞. ^•O`À H˘kÌ HÍÅOÖ’<Õ
*Ïw~ü^•~°∞Å ÃÑ`«#Î O, Éè∂í ™êfi=∞º =º=㨉÷ Ѩ`#« "≥∞ÿ ÃÑ^ŒÃÌ Ñ^ŒÌ *ÏfÜ«∞ ~å*ϺÅ∞
~°∂á⁄O^•~Ú. Éè∂í ™êfi=∞º =º=ã¨Ö ÷ ’ *Ïw~ü^•~°¡ ÃÑ`«#Î O ¢H˜O^Œ J}˜y LO@∂ "åi
PHÍOHõ∆ʼnõΩ J#∞QÆ∞}OQÍ =∞`å[˝Å∞ *Ïs KÕã¨∞ÎO_ç# K«sÛ=º=ã¨÷ `«# ^èÀ~°}˜
=∂~°∞ÛH˘x H˘`«QÎ Í U~°Ê_ç# *ÏfÜ«∞~å*ϺŠJkèHÍ~° h_»Ö’ P¢â◊Ü∞« O á⁄OkOk.
K«sÛH˜, *Ïw~ü^•~°¡ =º=㨉÷ Ωõ =ºuˆ~HõOQÍ |∂~°∞"˚ å =~°Oæ ™êyOz# áÈ~å\ÏxH˜
(Liberalism) ''L^•~°"å^ŒO ÖËHõ qâßÅ^Œ$HõÊ^äOŒ —— ¢áêuѨkHõ~Ú áÈ~ÚOk. rq`«O
Ö’x U~°OQÆO J~Ú<å D L^•~°"å^ŒO =Å¡<Õ ¢Ñ¨QuÆ ™ê^躌 =∞=Ù`«∞O^Œx |∂~°∞"˚ å
=~°Oæ "å~°∞ ¢Ñ¨[Å#∞ #q∞‡OK«_®xH˜ qã¨$Î `« ¢Ñ¨Kå~°O KÕâß~°∞. JO`ÕH͉õΩO_® "å~°∞
¢Ñ¨QÆujÅ =∞x+≤ =∂~°æOÖ’ Z^Œ∞~°ÜÕ∞º ã¨=∞ã¨Î ¢Ñ¨u|O^èŒHÍÅ∞, J"åO`«~åÅ∞,
ã¨O‰õΩz`«``« åfiÅ#∞ `˘ÅyOK«_®xH˜ ‰õÄ_® ZO`«QÍ<À ¢Ñ¨Ü∞« uflOKå~°∞.
D ã¨OѶ¨∞~°¬}Ö’ K«sÛ Hõeã≤# Éèí∂™êfi=∞º (Feudal) =º=ã¨÷ ÉèÏ"åÅ∞ XHõ
Ju"å^•xH˜ QÆ∞~°~Ú`Õ D |∂~°∞"˚ å "Õ∞^è•=ÙÅ L^•~°"å^Œ "≥Y · i =∞~À Ju"å^•
xH˜ QÆ∞~°~ÚáÈ~ÚOk. HÍx <åºÜ«∞O, ^è~Œ ‡° O, hu, x*Ï~ÚfʼnõΩ ã¨O|OkèOz#
PÖ’K«<å "≥Y · i D ~Ô O_ç\Ö ˜ ’ U =~°Oæ Ö’ ‰õÄ_® HÍ#~å^Œ∞. LÉèÜ í ∞« =~åæÅ ÉèÏ=
*ÏÖÏʼnõΩ =¸Å ¢¿Ñ~°HÍÅ∞ ™êfi~°O÷ , ã¨fi¢Ñ¨Ü∂≥ [<åÖË.
|∂~°∞"˚ å =sæÜÚ « ŠѨÙ#~°∞r˚=<À^Œº=∞O, L^•~°"å^•Å∞ ™êy# ~ÀAÖ’¡<Õ
"≥∞H˜Ü«∂"Õ≥e J<Õ "Õ∞^è•q ~å[H©Ü«∞ ¢Ñ¨Ü≥∂[<åÅ q+¨Ü«∞OÖ’ <≥·uHõ ã¨∂¢`åÅ∞
áê\˜OKÕ J=ã¨~O° ZO`«=∂¢`«O ÖË^<Œ Õ ã≤^•úO`åxfl ÉÏǨ@OQÍ ã¨=∞i÷OKå_»∞. P
HÍÅOÖ’<Õ K«iÛ, Éè∂í ™êfi=∞º =º=ã¨Å ÷ ™ê÷#OÖ’ *Ï`«∞ŠѶ∞¨ ~°} ¬ Å∞, "≥+· =¨ ∂ºÅ‰õΩ
^•if¿ã *ÏfÜ«∞`«, *ÏfÜ«∞~å[ºO, *Ï`«ºÇ¨ÏOHÍ~°O J<Õ q¢QÆǨÅ∞ ~°∂ѨÙk^Œ∞Ì
‰õΩ<åfl~Ú. P HÍÅOÖ’<Õ "≥Ú@ì"Ú ≥ ^Œ\˜ ™êiQÍ =_ô¤ 㨢Hõ=∞"≥∞#ÿ k, ^è~Œ ‡° |^Œ"ú ∞≥ #ÿ k,
P"≥∂^ŒÜ∂≥ Qƺ"≥∞#ÿ k J<Õ ÉèÏ=#‰õΩ JO‰õΩ~å~°Ê} [iyOk.
5. áêi¢âßq∞Hõ qѨ=¡ OÖ’ L^•~°"å^Œ∞Å áê¢`«
18= â◊`å|ÌOÖ’ ''Ü«∞O¢`«O—— Pq+¨¯~°} ^•fi~å |∂~°∞˚"å L^•~°"å^Œ∞Å
ѨÙ#~°∞ r˚=<À^Œº=∞O =∞iO`« f¢==∞~ÚáÈ~ÚOk. H˘`«Î âߢã‘ÎÜ«∞ Ѩi*Ï˝#O`À
ã¨iH˘`«Î Pq+¨¯~°}Å`À Ѩi¢â◊=∞Ö’¡, =$uÎÑ#¨ ∞Ö’¡, =º=™êÜ«∞OÖ’, ~°"å}Ï™œHõ~åºÖ’¡
=$nú qHÍ™êÅ∞ [iQÍ~Ú. Ѩ@ì}ÏÖ’¡ ÃÑ^ŒÌ ÃÑ^ŒÌ á¶êºHõìsÅ∞, "å}˜[ºˆHO¢^•Å∞
"≥eâß~Ú. ÃÑ^ŒÌ Z`«∞#Î ™ê=∞¢y `«Ü∂« ~°=_»O, ¢Ñ¨ÑO¨ K« #Å∞=¸ÅÖ’¡ `«Ü∂« ~°Ü∞Õ º
18 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
™ê=∞¢y J=Ú‡_»=_»O ¢áê~°OÉèí=∞~ÚOk.
J~Ú`Õ ÃÑ@∞ì|_ç, q^•º*Ï˝<åÅ∞, ™êOˆHuHõ<≥·Ñ¨Ù}ºO, HÍ~°ºx~åfiǨÏHõ
™ê=∞~°÷ºO |∂~°∞˚"å=~°æO KÕ`«∞Ö’¡<Õ LO_»@O =Å¡ áêi¢âßq∞Hõ qѨ¡=O ^•fi~å
KÕ‰Äõ i# Jaè=$kú Ñ¶Ö ¨ ÏÅ∞ P =~°Oæ "åiˆH ^ŒHͯ~Ú. ^•O`À ѨÖÖ ¡ˇ ’¡ x=ã≤OKÕ =$uÎ
Ѩ#∞Å"åà◊√§, z#fl z#fl ÃÑ@∞ì|_»∞Å`À "åºáê~°O KÕ¿ã"åà◊√§ ÃÑ^ŒÃÌ Ñ^ŒÌ á¶êºHõsì Å
Ü«∞[=∂#∞Å ^ŒQÆæ~° ‰õÄbÅ∞QÍ, |_®"åºáê~°∞Å ^ŒQÆæ~° L^ÀºQÆ∞Å∞QÍ Ñ¨x
KÕÜ∞« =Åã≤# Ѩiã≤u÷ =zÛOk.
ÉèÏsѨi¢â◊=∞Å`À, "åºáê~åaè=$kú`À |eã≤áÈ~Ú# |∂~°∞˚"å =~°æO `«#
L^•~° "å^ŒO (Liberalism) PÜ«Ú^è•xH˜ =∞iO`« Ѩ^Œ∞#∞ÃÑ\˜ì f¢=OQÍ
q[$OaèOzOk. K«sÛ J~Ú<å, ¢Ñ¨É∞íè `«fi"≥∞<ÿ å, ™ê=∂lHõ =º=ã¨~÷ Ú<å, =∞Ô~=Ô~<· å
ã¨~ˆ =ºH˜Î Kտ㠢ѨQuÆ Ü«∞`åflÅ#∞, ã¨fiÖÏÉèÏ~°<˚ å Hõ$+≤x x~ÀkèOKÕ Ç¨Ï‰õΩ¯ ÖË^xŒ †
U ~°OQÆOÖ’<≥<· å ¢Ñ¨u =∞x+≤H© ¿ãfiK«ÛQù Í `«# â◊H™Î˜ ê=∞~å÷ºÅ#∞ `«# Jaè~∞° K«∞ʼnõΩ
J#∞QÆ∞}OQÍ qxÜ≥∂yOK«∞ HÀ=_®xH˜, ™ê^茺"≥∞ÿ# "Õ∞~°‰õΩ ѨÙ~ÀQÆq∞OK«_®xH˜
J=HÍâ◊O ÅaèOKåÅx† ¢Ñ¨u =∞x+≤H© ã¨OѨÓ~°‚ ¿ãfiK«Ûxù =fi_»O ^•fi~å<Õ ^Õâ◊ ã¨=∂*ÏÅ
¢Ñ¨Ü∂≥ [<åÅ∞ ‰õÄ_® ™ê^躌 =∞=Ù`åÜ«∞x D =~°Oæ <åÜ«∞‰õΩÅ∞ ¢Ñ¨Kå~°O KÕÜ∞« _»O
"≥Ú^ŒÖ\ ˇ Ïì~∞° .
JO`ÕHÍ^Œ∞, |∂~°∞˚"å =~°æO `«# ÉèÏsѨi¢â◊=∞Å∞, ÃÑ@∞ì|_»∞Å |Å∞ѨÙ`À
áêʼnõΩÅ#∞, ~å[H©Ü∞« <åÜ«∞‰õΩefl Ãã·`O« âßã≤OKÕ ™ê÷~ÚH˜ ZkyOk. ¢Ñ¨É∞íè `åfixH˜
Ѩ#∞flÅ∞ K≥eO¡ KÕk ¢Ñ¨[ÖË QÆ#Hõ "åi Jaè=∞`åʼnõΩ J#∞QÆ∞}OQÍ<Õ ¢Ñ¨É∞íè `åfiÅ∞
U~°Ê_»@OQÍx, Ѩ_çáÈ=_»OQÍx [~°QÍÅx† âßã¨#x~å‡} ǨωõΩ¯ ‰õÄ_® ¢Ñ¨[ňH
LO_®Åx D=~°æO QÆ\˜ìQÍ "åkOzOk. JÖψQ Pi÷Hõ~°OQÆOÖ’ =º‰õΩÎÅ∞ `«=∞
Jaè~∞° K«∞ʼnõΩ J#∞QÆ∞}OQÍ ™êyOKÕ ¢Ñ¨Ü∞« `åflʼnõΩ, "åi ¿ãfiKåÛù™êfi`«O¢`åºÅ‰õΩ
¢Ñ¨Éèí∞`«fiO ZÖÏO\˜ J=~À^è•Å∞ ã¨$+≤ìOK«_»OQÍx, *’HõºO HõeyOK«∞HÀ=_»OQÍx
KÕÜ∞« ‰õÄ_»^xŒ ‰õÄ_® D=~°Oæ _ç=∂O_£ KÕãO≤ k. ¿ãfiKåÛùqѨ}˜ (Free Enterprise)H˜
ã¨O|OkèOz# D _ç=∂O_Õ P^è∞Œ xHõ ÃÑ@∞ì|_ç^•s q^è•<åxH˜ =¸Åã¨∂¢`«=∞~Ú
áÈ~ÚOk.
ѨÙ#~°∞r˚=# HÍÅOÖ’x L^•~°"Y·≥ i =∂kiQÍ<Õ áêi¢âßq∞HõqѨ=¡ HÍÅOÖ’x
L^•~°"Y ·≥ i ‰õÄ_® H˘xfl Ü«∞^•~å÷Å P^è•~°OQÍ ~°∂á⁄Ok, J"Õ ^•x q[Ü«∂xH˜
HÍ~°}Éè∂í `åÅÜ«∂º~Ú. J~Ú`Õ D Ü«∞^•~å÷Å`À áê@∞ |∂~°∞"˚ å =~°Oæ Ö’ ~Ô O_»∞
|ÅÇ‘Ï#`«Å∞ ‰õÄ_® KÀ@∞KÕã¨∞‰õΩ<åfl~Ú. J"Õ ™êfi~°÷Ѩ~°`«fiO, f¢="å^ŒO. "å~°∞
`«=∞‰õΩ U ǨωõΩ¯Å∞ HÍ"åÅx _ç=∂O_»∞KÕâß~À "å\˜x ã¨fiÜ«∞OQÍ `«=∞ ^ŒQÆæ~°
ѨxKÕ¿ã HÍi‡‰õΩʼnõΩ, L^ÀºQÆ∞ʼnõΩ, x~°∞¿Ñ^ŒÅ‰õΩ W=fi_®xH˜ ã¨Oã≤^ŒúO HÍÖËHõ
áÈÜÕ∞"å~°∞.
^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 19
6. P^è∞Œ xHõ ÃÑ@∞ì|_ç^•s =º=ã¨÷
ã¨Oáê^Œ<å =∂~°Oæ Ö’ ǨÏ^Œ∞gÌ ∞i# ¿ãfiK«Û`ù À ‰õÄ_ç# ''L^•~°"å^ŒO—— ã≤^•úO`«O
P^è•~°OQÍ ~°∂á⁄Ok# Pi÷Hõ =º=ã¨<÷ Õ ''P^è∞Œ xHõ ÃÑ@∞ì|_ç^•s =º=㨗÷ — (Modern
Capitalism) JO\Ï~°∞. WÅ∞¡, "åǨÏ#O, |@ìÅ∞, Ѷ¨sflK«~ü, =O@áê¢`«Å∞,
ÃÑOѨÙ_»∞ Ѩâ◊√=ÙÅ∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# x`åº=ã¨~åÅ`À áê@∞ Ü«∞O¢`åÅ∞, Ѩx=Ú@∞¡,
Éèí∂=ÚÅ∞, =Ú_çѨ^•~å÷Å∞ =ÔQ·~å =ã¨∞Î=Ùefl ‰õÄ_® D ÃÑ@∞ì|_ç^•s =º=ã¨÷
=∞x+≤ =ºH˜QÎ `Æ « Pã¨∞Å Î ∞QÍ Ñ¨iQÆ}㘠∞¨ OÎ k. D =º=ã¨÷ ¢Ñ¨HÍ~°O g@xfl\˜ÃÑ· =∞x+≤H˜
Ü«∂[=∂#ºÑ¨Ù ǨωõΩ¯Å`À ã¨Ç¨ "å\˜x J=Ú‡HÀ=_®xH˜, =$kúKãÕ ∞¨ HÀ=_®xH˜ ѨÓiÎ
¿ãfiK«Ûù LO_®e.
ÃÑ@∞ì|_ç^•~°∞Å∞ `«=∞ "åºáê~åaè=$kú HÀã¨O J<ÕHõ ã¨∂¢`åÅ∞ HõxÃÑ\Ïì~∞° .
FÃÑ<£ =∂Ô~¯\òÖ’ L`«ÊuÎ^•~°∞Å =∞^躌 áÈ\© ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞O^Œx, `«^•fi~å L`åÊ^ŒHõ
=ã¨∞Î=ÙÅ <å}º`« ‰õÄ_® ÃÑiy ^èŒ~°Ö’¡ ^•#O`«@^Õ XHõ ã¨=Úz`« ¢áê=∂}˜Hõ`«
<≥ÅH˘O@∞O^Œx, JÖψQ ™ê=∞~°º÷ O HõÅ HÍi‡‰õΩʼnõΩ "åi Ѩx`«<åxfl |\˜ì JkèHõ
"Õ`<« åÅ∞ Åaè™êÎÜ∞« x D =º=ã¨÷ ã¨=∞~°‰÷ Ωõ Å∞ K≥|∞`å~°∞.
HÍx ǨÏ^Œ∞gÌ ∞i# ™êfi~°O÷ , Jqh`«∞Å∞ "å\˜ =∂@Å∞ |∂@HõO Jx x~°∂Ñ≤
ã¨∞<Î åfl~Ú. ÖÏ~ü¤ Hˆ <£û J#fl@∞¡ ''¢Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’ <≥u· Hõ, ã¨ÇϨ [ ã≤^•úO`åÅ PkèÑ`¨ º« O
JO`« Ѩ\+˜ Oª¨ QÍ ÖË^∞Œ . LO>Ë ^•x ^•fi~å =º‰õΩÅ Î ™⁄O`« ¢Ñ¨Ü∂≥ [<åʼnõΩ, ã¨OѶ∞¨ O
™ê=¸Ç≤ÏHõ ¢Ñ¨Ü∂≥ [<åʼnõΩ =∞^躌 ã¨=∞#fiÜ«∞O `«Ñʨ ‰õΩO_® ^•#O`«@^Õ ‰õΩkˆ~k.
Pi÷Hõ ã¨∂¢`åÅ ^•fi~å 'JÉè∞í º^ŒÜ∞« Hõ~"° ∞≥ #ÿ ™êfi~°O÷ ZÅ¡ÑÙ¨ Ê_»∂ ™ê=¸Ç≤ÏHõ ¢âıÜ∞« O
HÀã¨"∞Õ Hõ$+≤ KÕã∞¨ OÎ k— Jx ã¨∂¢fHõiOK«_O» U=∂¢`«O ã¨~Ô #· ã¨∂¢fHõ~} ° JxÊOK«∞
HÀ^Œ∞. JÖψQ ™êfi~°÷O ZšѨÙÊ_»∂ JÉèí∞º^ŒÜ«∞Hõ~°"≥∞ÿ#^Õ Jx K≥ѨÊ_»O ‰õÄ_®
ã¨iHÍ^Œ∞. ã¨fi¢Ñ¨Ü≥∂[<åÅ HÀã¨O Hõ$+≤ KÕ¿ã"å~°∞ KåÖÏ =¸~°öOQÍ, |ÅÇ‘Ï#OQÍ
=º=ǨÏi™êÎ~°∞. XH˘¯Hõ¯™êi "å~°∞ `«=∞ ™⁄O`« ¢Ñ¨Ü≥∂[<åÅ#∞ Ãã·`«O <≥~°"Õ~°∞Û
HÀÖË~°∞. JÖÏO@ѨÙÊ_»∞ "å~°∞ ™ê=¸Ç≤ÏHõ ¢Ñ¨Ü≥∂[<åÅ HÀã¨O ZšѨÙÊ_»∞
`«Ñʨ ‰õΩO_® ¿ã= KÕ™êÎ~#° fl q+¨Ü∞« O =\˜ì |∂@HõO.——
|∂~°∞˚"å ÃÑ@∞ì|_ç^•~°∞Å∞ `«=∞ ™êfi~°÷O JÉèí∞º^ŒÜ«∞Hõ~°=∞~Ú#k HÍ^Œx
ã¨fiÜ«∞OQÍ `«=∞ PK«~°} ^•fi~å x~°∂Ñ≤OK«∞‰õΩ<åfl~°∞. áêi¢âßq∞Hõ qѨ¡=O =Å¡
KÕ‰Äõ ~ˆ ¢Ñ¨Ü∂≥ [<åÅhfl `å"Õ∞ HÍ*ËÜ∂« Å#fl L^ÕâÌ º◊ O`À "å~°∞ Ѩ~㰠ʨ ~°O ‰õΩ=∞‡Hõ~Ú
H˘#∞ QÀÅ∞^•~°∞Öˇ·# ¢Ñ¨[Å∞, "Õ`«<åxH˜ ѨxKÕ¿ã HÍi‡‰õΩÅ∞, âßOuÜ«Ú`«
"å`å=~°}O ã¨$+≤ìOKÕ ¢Ñ¨Éèí∞`«fiO– D =¸_çO\˜ ¢Ñ¨Ü≥∂[<åʼnõΩ =ºuˆ~HõOQÍ
‰õΩ¢@Ѩ<åfl~°∞. z=iH˜ ¿ãfiKåÛùqѨ}˜ (Free Enterprise)x ÉÏǨ@OQÍ ã¨=∞i÷OKÕ
P^•"£∞ ã≤‡`ü ÖÏO\˜ "Õ∞^è•q Ãã·`O« WÖÏ "åºMϺxOK«=Åã≤ =zÛOk:
20 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
''"åºáê~°∞Å∞ XHõ KÀ@ HõÅ=_»O JO@∂ [iy`Õ "åi D ã¨=∂"Õâ◊O
¢Ñ¨[ʼnõΩ =ºuˆ~HõOQÍ U^À ‰õΩ¢@ Ѩ#fl‰õΩO_®, ^è~Œ e° fl ÃÑOKÕ x~°Ü ‚ ∞« O [~°Q‰Æ Ωõ O_®
=ÚyÜ«∞^Œ∞. z=iH˜ U"≥<· å "Õ_∞» HõÖ’¡ áêÖÁæ<åfl JHõ¯_» HõÅã≤ ‰õÄ~°∞Û<Õ J=HÍâ◊O
Åaè¿ãÎ ^•xfl ‰õÄ_® g~°∞ D <Õ~O° KÕÜ∞« ‰õΩO_® =$^è• áÈx=fi~°∞.——
JO`ÕH͉õΩO_® D ÃÑ@∞ì|_ç^•~°∞Å∞ `«=∞ ã¨fi¢Ñ¨Ü≥∂[<åÅ HÀã¨O ã¨OѶ¨∞O
™ê=¸Ç≤ÏHõ ¢Ñ¨Ü≥∂[<åʼnõΩ =ºuˆ~HõOQÍ Z<Àfl J¢Hõ=∞ Ѩ^Œú`«∞Å∞ J#∞ã¨iOK«
™êQÍ~°∞. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ WHõ¯_» ¿Ñ~˘¯#fl H˘xfl Ѩ^`úŒ ∞« Å∞ K«∂_»O_ç:
(1) ÉèÏsÃÑ@∞ì|_»∞Å`À x`åº=ã¨~° =ã¨∞=Î Ùefl H˘x ÃÑ^ŒÌ Z`«∞#Î xÅfiKÕÜ∂« e.
z=iH˜ |*Ï~°∞Ö’ "å\˜ ã¨~°Ñ¶¨~å H˘~°=_ç _ç=∂O_»∞ ÃÑ~°QÍe. WÖÏ ^èŒ~°efl
Hõ$¢u=∞OQÍ ÃÑOK«_O» [~°QÍe.
(2) L`«ÊuÎ^•~°∞Å∞, qxÜ≥∂QÆ^•~°∞Å =∞^茺 ^ŒàÏs =º=ã¨÷#∞ ã¨$+≤ìOz
ˆH=ÅO ÉϺO‰õΩÉÏºÖˇ#∞ûÅ∞, >ˇeá¶È#¡ P^è•~°OQÍ ã¨~°∞‰õΩ#∞ Ѩ~ÀHõ∆OQÍ ¢HõÜ«∞
q¢HõÜ∂« ʼnõΩ QÆ∞iK≥Ü∂« ºe. Dq^èOŒ QÍ L`åÊ^Œ#, ~°"å}Ï `«k`«~° Ѩ#∞Å HÀã¨O
U=∂¢`«O Y~°∞Û ÃÑ@ì‰Ωõ O_®<Õ JkèHõ ^è~Œ Å ° `À ^ŒàÏ~°∞ʼnõΩ ÖÏÉèÏÅ∞ KÕ‰Äõ ~åÛe.
(3) L`«ÊuÎ J~Ú# ã¨~∞° ‰õΩ =∂Ô~¯\ò‰Ωõ `«~e° ¿ãÎ ^è~Œ Å ° ∞ Ѩ_áç ÈÜÕ∞ ¢Ñ¨=∂^ŒO
L#flѨÙÊ_»∞ ^•xfl HÍeÛ"ÕÜ∞« _»"∂≥ ÖËHõ ã¨=Ú¢^ŒOÖ’ áê~°"Ü Õ ∞« _»"∂≥ [~°QÍe.
(4) ÃÑ^ŒÌ Z`«∞#Î qÖÏ㨠=ã¨∞=Î ÙÅ#∞ `«Ü∂« ~°∞KÕã≤ ¢Ñ¨Kå~°O, ¢¿Ñ~°}Å ^•fi~å
"≥Ú^Œ@ Lz`«OQÍ Ñ¨Oz, ~°H~õ H° ÍÅ =∂@Å∞ Je¡ "å\˜H˜ ÖËxáÈx _ç=∂O_»∞#∞
ã¨$+≤Oì Kåe. `«~∞° "å`« "å\˜x x`åº=ã¨~åÅ#∞ Ãã·`O« <≥~"° ~Õ ∞° ÛHÀÖËx ¿Ñ^Œ, =∞^躌
`«~Q° uÆ ¢Ñ¨[Å rq`å=ã¨~åÖ’¡ J#=ã¨~O° QÍ K˘Ñ≤ÊOKåe.
(5) x`åº=ã¨~° =ã¨∞=Î ÙÅHõO>Ë qÖÏã¨=ã¨∞=Î ÙÅ "åºáê~°O ÃÑ@∞ì|_ç^•~°∞ʼnõΩ
Z‰õΩ¯= ÖÏÉè™í ê\˜QÍ LO@∞OkQÆ#Hõ [#™ê=∂#ºO J=ã¨~"° ∞≥ #ÿ "å\˜HOõ >Ë J#=
ã¨~"° ∞≥ #ÿ =ã¨∞=Î ÙÅ HÀã¨O _»|∞ƒ qK«ÛÅq_çQÍ Y~°∞ÛÃÑ>ËÖ ì Ï "å`å=~°}Ïxfl ã¨$+≤Oì Kåe.
(6) ¢Ñ¨[Å P~ÀQͺxH˜ ǨxHõ~"° ∞≥ #ÿ , <≥u· Hõ`#« ∞ <åâ◊#O KÕ¿ã, ã¨Éºíè `å ã¨O™ê¯
~åÅ#∞ =∞O@Hõe¿Ñ =ã¨∞=Î Ùefl JO^ŒOQÍ, PHõ~h¬° Ü«∞OQÍ ~°∂á⁄OkOz =∂Ô~¯\ò
Ö’H˜ q_»∞^ŒÅ KÕÜ∂« e. ÃÑ^ŒZÌ `«∞#Î ¢Ñ¨H@ õ #Å ^•fi~å ¢Ñ¨[Å =¸_è#» =∞‡HÍÅ#∞,
"åi ‰õ∆Ω¢^ŒÉèÏ"åÅ#∞ L`ÕÎ[Ѩ~°z, "åix Ñ≤KÀÛà◊√§QÍ KÕã≤ ÉèÏ~åºÑ≤Å¡Å#∞ Ãã·`«O
áÈ+≤OK«∞HÀ=_®xˆH ã¨iáÈx "åi ã¨fiÖÏÊ^•Ü«∞O #∞O_ç F ÃÑ^ŒÉÌ Ïè QÍxfl D =ã¨∞=Î ÙÅ
HÀã¨O Y~°∞Û ÃÑ>ËÖ ì Ï KÕÜ∂« e.
(7) "å}˜*Ϻaè=$kú, Pi÷Hõ ÖÏÉèÏÅ HÀã¨O |ÅÇ‘Ï# *Ï`«∞ŠǨωõΩ¯Å#∞ H˘Å¡
Q˘\Ïìe. ¢Ñ¨ÑO¨ Kåxfl qaè#fl ¢Ñ¨ÉÏè "åÅ =∞O_»ÖÏÅ∞QÍ qÉèlí Oz Ö’|~°K∞« HÀ"åe.
P *Ï`«∞Å (^ÕâßÅ)Ö’x ^èxŒ ‰õΩÅ∞, Éè∂í ™êfi=ÚÅ∞, áêi¢âßq∞‰õΩÅ∞, "åºáê~°∞Å∞
^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 21
`«=∞ `«=∞ *Ïu¢Ñ¨[efl q∞uÖËx `«=∞ ™êfi~°÷ ¢Ñ¨Ü≥∂[<åʼnõΩ Ѩx=Ú@∞¡QÍ
=∞ÅK«∞H˘x "å~°∞ Ѩ~㰠ʨ ~°O HõÅÇ≤ÏOK«∞‰õΩO@∂ âßâ◊fi`« ã¨OѶ∞¨ ~°} ¬ Ö’ Ѩ_=ç ÙO_ÕÖÏ
KÕÜ«∂e. P ã¨OѶ¨∞~°¬}Å∞ W@∞ Ü«Ú^ŒúO ^•fi~å Ѩi+¨¯$`«O H͉õÄ_»^Œ∞† J@∞
ã¨Okè X_»O|_çHÅ õ ^•fi~å ‰õÄ_® F H˘eH˜¯ ~å‰õÄ_»^∞Œ .
W=hfl |∂~°∞"˚ å =~°Oæ qâ◊$OYÅ"≥∞#ÿ ¿ãfiK«Ûù ^•fi~å q∞ug∞i# ÖÏÉèÏÅ`À
‰õÄ_ç# ã¨fi¢Ñ¨Ü∂≥ [<åÅ HÀã¨O KÕ¿ã JHõ$`åºÅ∞ HÍ"å? J=^è∞Œ ÖËx¡ ™êfi~°O÷ U "Õ∞~°‰Ωõ
JÉè∞í º^ŒÜ∞« Hõ~=° ∞=Ù`«∞Ok? ã¨=∂*ÏxH˜ ™ê=¸Ç≤ÏHõ ¢Ñ¨Ü∂≥ [<åÅ∞ KÕ‰Äõ ~°∞`åÜ«∞#fl
|∂@HõѨ٠¢Ñ¨Kå~°O ^•fi~å ÃÑ@∞ì|_ç^•~°∞Å∞ `«=∞ ã¨fi¢Ñ¨Ü≥∂[<åÅ∞ ™êkèOK«∞
HÀ=_®xH˜ KÕã∞¨ #Î fl ‰õΩ\˜ÅÜ«∞`åflÅ∞ HÍ"å Wq?
ÃÑ@∞ì|_ç^•s =º=ã¨Ö ÷ ’ Hõ+rì¨ =ÙÖˇ#· ¿Ñ^Œ, =∞^躌 `«~Q° uÆ ¢Ñ¨[ÖË Z‰õΩ¯=QÍ
#+¨ì áÈÜÕ∞"å~°x `≥Å∞ã¨∂Î<Õ LOk. J~Ú`Õ ÃÑ@∞ì|_ç^•~°∞Å∞ JO`«\˜`À `«$Ñ≤Î
K≥O^ŒÖË^Œ∞. Pi÷HõOQÍ zuH˜áÈ~Ú# Hõ+¨ìr=Ùefl P^Œ∞HÀ=_®xH˜ J#fl@∞¡ =_ô¤
=Úã¨∞QÆ∞`À =ÚO^Œ∞‰õΩ =KåÛ~°∞. =ÚO^Œ∞QÍ "å~°∞ "åºáê~°∞ʼnõΩ, ¢Ñ¨[ʼnõΩ,
¢Ñ¨É∞íè `åfixH˜ =_ô¤ ÖÏÉèÏÅ qâ◊fi~°∂ѨO ¢Ñ¨^iŒ ≈Oz "å}˜*Ϻaè=$kúHÔ <· å, ¢âßq∞‰õΩÅ
ã¨OHˆ =∆ ∂xÔH<· å, ã¨=∂[ ¢âıÜ∞« ã¨∞ûÔH<· å, ¢Ñ¨É∞íè `«fi Ѩ^HŒä ÍÅ J=∞Å∞ÔH<· å =_ô¤ =º=¿ã÷
HõÅÊ`«~∞° =x q¢ã¨$Î `« ¢Ñ¨Kå~°O KÕã≤ ¢Ñ¨[efl #=∞‡|eHÍ~°∞.
D ¢Ñ¨Kå~°OÖ’ q[Ü«∞O ™êkèOz# `«~åfi`« "å~°∞ "å}˜[º ã¨Oã¨÷ʼnõΩ,
¢Ñ¨É∞íè `«fi ã¨Oã¨Å÷ ‰õΩ =_ô¤ ¢áêuѨkHõÃÑ· ~°∞}ÏÅ∞ WKÕÛ"å~°∞. "å}˜[º ã¨Oã¨Å ÷ ∞ =_ô¤
"≥Ú`åÎÅ#∞ `«=∞ ÖÏÉèÏÅ #∞O_ç fÜ«∞‰õΩO_® `«=∞ L`«Ê`«∞Å Î ^è~Œ Å
° #∞ ÃÑOK«_O»
^•fi~å H˘#∞QÀÅ∞^•~°∞Å *Ë|∞Å #∞O_ç fã≤KÛÕ "å~°∞. ¢Ñ¨É∞íè `åfiÅ~Ú`Õ =_ô¤ |~°∞=Ùx
`˘ÅyOK«∞ HÀ=_®xH˜ Ѩ#∞flÅ∞, tã¨∞Å Î ∞ ÃÑOz ¢Ñ¨[Å #∞O_ç =ã¨∂Å∞KÕ™êÎ~Ú. WHõ
z#flz#fl "åºáê~°∞Å∞, ã¨#flHÍ~°∞ ~Ô `· ∞« Å∞, ѨÓ@QÆ_=» x ¢â◊=∞r=ÙÅ∞ QÆ`º« O`«~O° ÖËx
Ѩiã≤÷`«∞Ö’¡ =_ô¤"åºáê~°∞Å ^ŒQÆæ~° Pã¨∞ÎÅ∞ `åHõ@∞ìÃÑ\˜ì ~°∞}ÏÅ∞ fã¨∞HÀ=Åã≤
=ã¨∞OÎ k. XH˘¯Hõ¯ ™êi =_ô¤ f~°Û_®xH˜ ‰õÄ_® =∞m§ JѨÙÊ fã¨∞HÀ=Åã≤ =ã¨∞OÎ k.
ã¨HÍÅOÖ’ JѨÙÊÅ∞ f~°ÛÖËx ѨHO∆õ Ö’ =_ô"¤ åºáê~°∞Å, ÉϺO‰õΩÅ x~°Ü Ì ∞« ‰õΩ QÆ∞~°~Ú
`«=∞‰õΩ#fl H˘kÌáê\˜ Pã¨∞eÎ fl ‰õÄ_® áÈQ˘@∞ìHÀ=Åã≤# ^Œ∞ã≤u÷ U~°Ê_»∞`«∞Ok.
7. ™È+e¨ [O–Hõ=¸ºx[O
ÃÑ@∞ì|_ç^•s =º=ã¨Ö÷ ’ ¿Ñ^ŒÅ∞, HÍi‡‰õΩÅ∞ f¢="≥∞#ÿ J}z"Õ`‰« Ωõ QÆ∞~°~Ú
ZO`À #+¨áì ÈÜ«∂~°∞. "åi ã¨ÇϨ #O ã¨iǨÏ^Œ∞Å
Ì ‰õΩ KÕ~∞° H˘x ¢ÉˉΩõ Ѩ_#ç |O_çÖÏ
Py áÈ~ÚOk. "åi QÆ∞O_≥Ö’¡ QÆ∂_»∞Hõ@∞ì‰Ωõ #fl ¢HÀ^èOŒ JyflѨ~fi° `«OÖÏ ¢|^ŒÅ Ì ~Ú
áÈ~ÚOk. ^•x ÖÏ"å #∞O_Õ =∞~À Ju"å^Œ"≥∞ÿ# ''™È+¨e[O—— ѨÙ@∞ìH˘zÛOk.
™ê^è•~°}OQÍ ãÔ̈~·# =∂~°æ^Œ~°≈Hõ`«fiO ÖËxKÀ@ XHõ Ju"å^•xfl JO`«"≥ÚOkOK«
22 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
_®xH˜ ^•xH˜ aè#fl"≥∞ÿ# =∞~˘Hõ Ju"å^Œ"Õ∞ LxH˜Ö’H˜ =ã¨∞ÎOk. ѨzÛ ™êfi~°÷O`À
‰õÄ_ç# ÃÑ@∞ì|_ç^•s =º=ã¨÷#∞ HÍi‡‰õΩÅ∞, Hõ~°¬‰õΩÅ ã¨∞fÎ H˘_»=à◊§`À JO`«
"≥ÚOkOK«_®xH˜ ™ÈqÜ«∞\ò ~°ëêº, K≥<· å `«k`«~° ^ÕâßÖ’¡ ™È+¨eã¨∞ì =º=ã¨÷ |∞ã¨Å∞
H˘_»∂Î =ÚO^Œ∞H˘zÛOk.
™È+¨e[O L^Œº=∞O =º‰õΩÎÅ Pã≤ΠǨωõΩ¯ÃÑ· ^•_çKÕÜ«∞_»O`À ¢áê~°OÉèí
=∞~ÚOk. ™È+¨e[O JO>Ë ''™ê=¸Ç≤ÏHõ``« fi« O—— Jx ÉèÏ=O. D Ѩ^OŒ =ºH˜`Î åfixH˜
=ºuˆ~HÍ~°O÷ Ö’ ã¨$+≤Oì K«|_çOk. =ºH˜`Î fi« O (Individualism) P^è•~°OQÍ<Õ P^è∞Œ xHõ
ÃÑ@∞ì|_ç^•s =º=ã¨÷ ~°∂á⁄OkOk. nxH˜ ѨÓiÎ aè#flOQÍ HÍ~°Ö=ò ∂~ü¯û Ü«∂=`«∞Î
¢âıÜ«∞O ã¨=∂*ÏxH˜ ÅaèOѨ*Ë¿ã L^ÕÌâ◊ºO`À ™È+¨e*O ¿Ñ~°∞`À F ¢Ñ¨`ÕºHõ
™ê=¸Ç≤ÏHõ`«`åfixfl ¢Ñ¨"Õâ◊ÃÑ\Ïì~°∞. n<Õfl Ãã·O\˜Ñ¶≤H± ™È+¨e[O, =∂i¯û[O,
Hõ=¸ºx[O =ÔQ~· å ¿Ñ~°`¡ À Ñ≤eKå~°∞.
=º‰õΩÅ
Î Pã¨∞ÅÎ #∞ ã¨=∂[Ѩ~O° KÕÜ∞« _»O ^•fi~å<Õ Pi÷Hõ ã¨=∂#`«fiO, Pi÷Hõ
<åºÜ«∞O <≥ÅH˘O@∞O^Œ<Õk ™È+¨e[OÖ’x =¸Åã¨∂¢`«O. =º‰õΩÎÅ∞ Pã≤ÎǨωõΩ¯
Hõey=ÙO_»@"Õ∞ Jã¨Å∞ K≥_∞» ‰õΩ =¸Å=∞x ™È+¨eã¨∞Å ì Jaè¢áêÜ«∞O. `˘_»∞‰õΩ¯<Õ
|@ìÅ∞, "å_»∞‰õΩ<Õ áê¢`«Å∞, WO\˜ Ѷ¨sflK«~ü, WOHÍ WÖÏO\˜"Õ W`«~° =ã¨∞Î=ÙÅ∞
=ºH˜QÎ `Æ « Pã≤Ö
Î ’ LO>Ë Ñ¨~"° åÖË^∞Œ . HÍx Éè∂í q∞, Ü«∞O¢`åÅ∞, "≥∞+‘#∞¡, ã¨Oáê^Œ<å
™ê^è<Œ åÅ~Ú# W`«~° =ã¨∞=Î ÙÅÃÑ· =∂¢`«O =º‰õΩÅ Î ‰õΩ Z\˜ì Ѩiã≤`÷ ∞« Ö’¡#∂ Pã≤ÇΠϨ ‰õΩ¯
LO_»~å^Œ∞. XHõ =∞x+≤ D Pã¨∞Å Î Ö’ U^≥<· å XHõ\˜ Hõey=ÙO>Ë ^•x ^•fi~å J`«#∞
^èŒ#O ã¨Oáêk™êÎ_»∞. ^èŒ#O ã¨Oáêk¿ãÎ ^•xfl ‰õÄ_»Éˇ_®Î_»∞. ‰õÄ_»Éˇ_ÕÎ ^•O`À
=∞ˆ~^≥<· å Ü«∞O¢`åxflQÍx, Éè∂í q∞xQÍx H˘x P^•Ü«∞ =#~°∞efl ÃÑOK«∞‰õΩO\Ï_»∞.
=#~°∞Å∞ ÃÑiy`Õ H˘O^Œ~°∞ =º‰õΩÎʼnõΩ r`«O ÖËHõ ‰õÄe WKÀÛ ÖË^• =∞ˆ~ Ѩ^Œúu
^•fi~å<≥·<å XѨÊO^ŒO KÕã¨∞H˘x "åi KÕ`« Ѩx KÕ~ÚOK«∞‰õΩO\Ï_»∞. WO`«=~°‰õΩ
=KåÛ_»O>Ë J`«#∞ `«Ñʨ xã¨iQÍ |∂~°∞"˚ å ÃÑ@∞ì|_ç^•~°∞_»∞ KÕ¿ã^ŒO`å KÕ™êÎ_∞» .
HÍ|\˜ì D Ñ≤âßK«O ѨÙ@∞ìHõ =¸ÖÏ<Õfl #iˆH¿ãÎ Ñ‘_» q~°Q_Æ ~» Ú áÈ`«∞Ok.
J~Ú`Õ =ºH˜QÎ `Æ « Pã¨∞Å
Î #∞ JO`«"Ú ≥ OkOKÕ =∂~°Oæ Ö’ ™È+¨eã¨∞Å ì ‰õΩ =∞`«
ã¨O¢Ñ¨^•Ü«∂Å∞, <≥·uHõ K«\ÏìÅ∞ J=~À^è•Å∞QÍ xeKå~Ú. JO^Œ∞=Å¡ ^èŒx‰õΩÅ,
Éè∂í ™êfi=ÚÅ ¢Ñ¨Ü∂≥ [<åÅ#∞ HÍáê_ÕO^Œ∞‰õΩ "åi `åÉË^•~°∞Öˇ#· H˘O^Œ~∞° =º‰õΩÅ Î ∞
¢Ñ¨=HõÅÎ ∞QÍ, ~°∞+¨µÅ∞QÍ, <≥u· Hõ`å ¢Ñ¨É’^艌 Ωõ Å∞QÍ, âßã¨#Hõ~Åΰ ∞QÍ J=`å~°"∞≥ uÎ D
ã¨O¢Ñ¨^•Ü«∂Å∞, K«\ÏìÅ∞ ~°∂á⁄OkOKå~°x, ZO`À HÍÅO #∞Oz "åi =∂Ü«∂
*ÏÅOÖ’ Ѩ_=ç Ù#fl Hõ+rì¨ =ÙÅ∞ ^•xfl KèkÕ Oz f~°∞`å~°x g~°∞ =∞`åÅ g∞^Œ ^•_çH˜
kQÍ~°∞. D q^èOŒ QÍ ™È+¨eã¨∞Å ì ∞ J<åkQÍ =ã¨∞#Î fl huã¨∂¢`åÅ#∞, =∞`«Ñ~¨ "° ∞≥ #ÿ
ã¨`«ûO¢Ñ¨^•Ü«∂Å#∞ Ãã·`«O =ºuˆ~H˜Oz <åã≤ÎHõ, Éè∫uHõ "å^•Å#∞ LxH˜Ö’H˜
`≥KåÛ~°∞.
^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 23
HÍx =∞`« ã¨O¢Ñ¨^•Ü«∂Å#∞, huã¨∂¢`åÅ#∞ JO`«"≥ÚOkOK«_»O JO`«
`ÕeHÔ #· ѨxHÍ^Œ∞. "å\˜x JO`«OKÕÜ∞« _®xH˜ ÃÑ^ŒÌ áÈ~å@O [~°Ñ=¨ Åã≤ LO@∞Ok.
^•x HÀã¨O ™È+¨eã¨∞ì ã≤^•úO`«H~õ Šΰ ∞ F z\ϯ HõxÃÑ\ì̃ ^•xH˜ ''QÆ`O« Ö’ =∂#=
<åQÆiHõ`å Ѩi}Ï=∞ ¢Ñ¨QÆ`«∞Åhfl =~°æáÈ~å@O ^•fi~å<Õ [iQÍÜ«∞#fl—— Kåi¢`«Hõ
Ü«∞^è•~°÷Ѩ٠~°OQÆ∞ ѨÙeq∞ [#OÖ’H˜ =kÖÏ~°∞. JO`ÕHÍ^Œ∞ `«=∞ ™È+¨eã¨∞ì
ã≤^•úO`åxH˜ =ºuˆ~HõOQÍ ã¨`«º¢áêuѨkHõÃÑ· ZÖÏO\˜ q+¨Ü«∞O =ÚO^Œ∞H˘zÛ<å
^•xfl "å~°∞ `«~°¯O`À YO_çã¨∂Î Jã¨Å∞ ''x`«ºã¨`åºÅ<Õq Ug ÖË=——x ã¨∂¢fHõ
iOKå~°∞. Dq^èOŒ QÍ "å~°∞ `å=Ú HõxÃÑ\˜#ì ã¨∂¢`åÅ∞, ã≤^•úO`åÅ∞ =∂¢`«O x`«º
ã¨`åºÖË#x K≥Ñʨ Hõ<Õ K≥áêÊ~°∞.
J~Ú`Õ ''áê`˘Hõ ~À`«, H˘`˘ÎHõ qO`«——J<Õ ™ê"≥∞`« ¢Ñ¨HÍ~°O S~Àáê [#
™ê=∂#ºO ¢áê~°OÉèíOÖ’ ™È+¨e*Ïxfl XHõ qO`«QÍ K«∂ã≤, P `«~°∞"å`« áê`«
q+¨Ü∂« ÅÃÑ· ~À`«ÑÙ¨ \˜ì H˘`«qÎ +¨Ü∞« O Ѩ@¡ Pã¨HΘ K«∂áê~°∞. J~Ú<å ™È+¨e[O â◊H@ õ O
`«y#O`« =ÚO^Œ∞‰õΩ ™êQÆÖË^Œ∞. ^•x HÀã¨O Ô~O_»∞ ¢Ñ¨uáê^Œ#Å∞ =KåÛ~Ú. XHõ
¢Ñ¨uáê^Œ# ¢Ñ¨HÍ~°O D =∂~°∞Ê HÀã¨O ¢Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ q^è•<åÅ∞ J=ÅOaOKåe.
nxHõ#∞QÆ∞}OQÍ ¢Ñ¨*Ïaè¢áêÜ«∂xfl =∞Åz ~å*ϺkèHÍ~åxfl ǨÏã¨QÎ `Æ O« KÕã∞¨ HÀ"åe.
`«~°∞"å`« âßã¨#x~å‡}O ^•fi~å ¢Hõ=∞OQÍ "åº=™ê~ÚHõ Pã¨∞Îefl, áêi¢âßq∞Hõ,
"å}˜[º Hˆ O¢^•efl ™ê=¸Ç≤ÏHõ Pã¨∞Å Î ∞QÍ *ÏfÜ«∞O KÕÜ∂« e.
nxH˜ aè#flOQÍ ~Ô O_À=~°Oæ ¢Ñ¨uáê^Œ# ¢Ñ¨HÍ~°O ¢Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ q^è•<åÅ`À D
=∂~°∞Ê ~å^Œ∞. nxH˜ qѨ"¡ å`«‡Hõ q^è•<åÅ∞ HÍ"åe. ¿Ñ^Œefl, HÍi‡‰õΩefl ã¨OѶ∞¨ \˜`O«
KÕÜ∂« e. ^èxŒ Hõ, Éè∂í ™êfi=∞º, áêi¢âßq∞Hõ =~åæÅ#∞ ZkiOz gÖˇ#· Ѩ^`úŒ ∞« Åxfl\˜h
J=ÅOaOz áÈ~å@O[~°áêe. "åi Éè∂í =ÚÅ∞, Hõ~å‡QÍ~åÅ∞, "åºáê~° Hˆ O¢^•Å#∞
^ÀK«∞HÀ"åe. =ºuˆ~H˜OKÕ"åix JO`«"Ú ≥ OkOKåe. Dq^èOŒ QÍ |∂~°∞"˚ å áêÅ##∞
`«∞^Œ=Ú\˜Oì z ¢âßq∞Hõ=~°æ xÜ«∞O`«$`«fiO <≥ÅH˘ÖÏÊe.
`«~∞° "å`« (=∞#) K«@Oì ^•fi~å =ºH˜Î ÖËHõ =º‰õΩÅ Î KÕ`« Ѩx KÕ~ÚOK«∞HÀ=_®xfl,
ÖÏÉèíO QÆ_çOK«_®xfl x¿+kèOK«_»O [~°QÍe. D qѨ¡=O q[Ü«∞=O`«O J~Ú#
`«~åfi`« ÃÑ@∞ì|_ç^•~°∞Å∞ =∞m§ ¢|uH˜ |@ìH> õ ìË ¢Ñ¨=∂^ŒO LO_»^∞Œ . JѨÙÊ_»∞ D
HÍi‡Hõ xÜ«∞O`«$`«fiO `«#O`«@^Õ ZO_ç ~åeáÈ`«∞Ok. ^•x ™ê÷#OÖ’ ZÖÏO\˜
|ÖÏ`å¯~åÅ∞ ÖËx, Ѩ~㰠ʨ ~å"≥∂^ŒO, ã¨ÅǨã¨O¢Ñ¨kOѨÙÅ`À ™êˆQ F H˘`«Î =º=ã¨÷
^•#O`«@^Õ ^•x ™ê÷#O P¢Hõq∞OK«∞‰õΩO@∞Ok. (ZÖÏQÀ, U"≥∂!) D Ô~O_»=
ѨO^ä• ¿Ñˆ~ qѨ=¡ ™È+¨e[O. nxfl ÉÁÖò+fi≤ [O, =∂i¯û[O Jx ‰õÄ_® JO\Ï~°∞.
Hõ=¸ºxã¨∞ìÅ∞ Ô~O_»= ¢Ñ¨uáê^Œ##∞ J=∞Å∞Ѩ~°K«_®xH˜ x~°‚~ÚOK«∞H˘x
ã¨=∞Ü«∞O HÀã¨O xsH˜∆OKå~°∞. z=iH˜ 1914–18 =∞^茺 [iy# "≥Ú^Œ\˜ ¢Ñ¨Ñ¨OK«
24 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
Ü«Ú^ŒOú JÅ[_çx Pã¨~åQÍ fã¨∞H˘x ~°ëêºÖ’ F qѨ=¡ O ÖË=nâß~°∞. P `«~∞° "å`«
`«=∞ ã≤^•úO`åÅ ¢Ñ¨HÍ~°O JHõ¯_» F <åQÆiHõ`å =º=ã¨÷#∞ <≥ÅH˘ÖÏÊ~°∞. qѨ¡=O
`«~∞° "å`« ~°ë꺉õΩ Hõey# ÖÏÉè#í ëêìÅ#∞ QÆ∞iOz PÖ’z¿ãÎ ÖÏÉèÏÅÖ’ J`«ºkèHõ
ÉèÏQÆO ã¨=∞~°‰÷ Ωõ Å∞, x*Ï~ÚfѨ~∞° Öˇ#· =º‰õΩÅ Î HÍ~°}OQÍ X#QÆ∂_®Ü«∞x, JÖψQ
#ëêìÅ∞ Jã¨=∞~°‰÷ Ωõ Å∞, =OK«‰Ωõ Å =¸ÅOQÍ HõeQÍÜ«∞x `≥eã≤Ok. H˘`«ãÎ ^≤ •úO`åÅ
=Å¡ X#QÆ∂_ç# ÖÏÉèÏÅ∞ |Ǩïã¨fiÅÊO. #ëêìÖË Z‰õΩ¯=QÍ L<åfl~Ú.
ÖÏÉèÏÅ∞:– =º‰õΩÅÎ Jnè#OÖ’x Éè∂í =ÚÅ∞, Hõ~å‡QÍ~åÅ∞, "å}˜[º ã¨Oã¨e÷ fl
*ÏfÜ«∞O KÕÜ«∞_»O =Å¡ "å\˜ ^•fi~å =KÕÛ ÖÏÉèÏÅ#∞ ¢Ñ¨Éèí∞`«fiO ™ê=¸Ç≤ÏHõ
ã¨OˆH∆=∞ HÍ~åºÖ’¡ qxÜ≥∂yOK«QÆeyOk. D ÖÏÉèÏÅÖ’ H˘O`« ÉèÏQÍxfl ''™È+¨Öò
W#∂ûÔ~#∞û—— Ѩ^äŒHõO U~åÊ@∞KÕã≤ `«^•fi~å Hõ+¨ìѨ_ç Ѩx KÕÜ«∞ÖËx |ÅÇ‘Ï#∞Å∞,
=$^Œ∞Å ú ∞, qHõÖÏOQÆ∞Å∞ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ "åiH˜ ã¨Ç¨ Ü«∞O JO^Œ*Ü Ë ∞« _»O ™ê^躌 =∞~ÚOk.
#ëêìÅ∞:– =º‰õΩÅÎ #∞O_ç Éè∂í =ÚÅ∞, Ѩi¢â◊=∞Å∞, W`«~° L`«ÊuÎ ™ê^è<Œ åÅ#∞
¢Ñ¨É∞íè `«fiO ™êfinè#O KÕã∞¨ HÀ=_®xH˜ ^Œ∞~°ƒ~ù ° Ç≤ÏO™êHÍO_»‰Ωõ áêÅÊ_»=Åã≤ =zÛOk.
XHõ JOK«<å ¢Ñ¨HÍ~°O DѨ^äŒHõO PK«~°}Ö’ ^•^•Ñ¨Ù 19 ÅHõ∆Å=∞Ok ¢Ñ¨[Å∞
¢áê}ÏÅ∞ HÀÖ’ÊÜ«∂~°∞† 20 ÅHõÅ ∆ =∞OkH˜ Hõi<î åu Hõi#î tHõÅ ∆ ∞ qkèOK«|_®¤~Ú†
40 ÅHõ∆Å =∞OkH˜ ÃÑ·QÍ [#O ã¨fi^Õâ◊O =^Œe K≥@∞ìH˘Hõ~°∞, ѨÙ@ìH˘Hõ~°∞ HÍ=Åã≤
=zÛOk. XHõ¯ L=∞‡_ç =º=™êÜ«∞ Ѩ^äŒHÍxfl J=∞Å∞[~°Ñ¨_®xH˜ ¢Ñ¨Éèí∞`«fiO
ã¨#flHÍ~°∞ Ô~·`«∞Å∞, =∞^茺 `«~°QÆu Hõ=∞`«QÍà◊§#∞ QÆ∞_ç¤QÍ <åâ◊#O KÕã≤# f~°∞#∞
K«∂ã≤ J"ÕâÑ◊ ~¨ ∞° Öˇ#· ~°ëêº ã¨=∞~°‰÷ Ωõ Å∞ Ãã·`O« <≥f–Î <À~°∂ ÉÏ^Œ∞H˘x ~ÀkOKå~°∞.
=º‰õΩÅ
Î Pã¨∞Å Î ∞ *ÏfÜ«∞O KÕÜ∞« |_ç ¢Ñ¨É∞íè `«fiѨ~O° J~Ú#ѨÙÊ_»∞ ¢Ñ¨É∞íè `«fi
Ü«∞O¢`åOQÆOÖ’ Jqhu, ÅOK«Q˘O_ç`«#O f¢=OQÍ qã¨ÎiOz ¢Ñ¨[Å#∞ Z<≥flxfl
WHõ¯@¡ áêÅ∞*Ëã¨∞ÎO^À JO^ŒiH© `≥eã≤O^Õ. ¢Ñ¨Éèí∞`«fi Ѩi‡@∞¡, Öˇ·Ãã#∞ûÅ∞, ˆ~+¨<£
HÍ~°∞Å ¤ ∞, HÀ\ÏÅÃÑ· P^è•~°Ñ_¨ #ç U rq`å=ã¨~° =ã¨∞=Î ~Ú<å ^•x HÀã¨O ¢Ñ¨[Å∞
Ѩ_~» åx áê@∞¡ Ѩ_=» Åã≤ =ã¨∞OÎ k. ¢Ñ¨É∞íè `åfikèHÍ~°∞Å∞ =∂¢`«O x`«ºHõÖϺ}O ѨKÛ«
`À~°}OQÍ "≥eyáÈ`«∞O\Ï~°∞. Hõ=¸ºxãπ~ì ë° êºÖ’ [iyOk W^Õ. ~°ëêº L‰õΩ¯`≥~Å °
#∞O_ç ¢Ñ¨H∆Íà◊# [iy JѨÙÊ_»Ñ¨ÙÊ_»∞ |Ü«∞\˜H˜ á⁄ˆH¯ "å~°ÎÖ’ XHõ\˜– JHõ¯_»
¢Ñ¨É∞íè `åfikèHÍ~°∞Å∞, qq^èŒ Pi÷Hõ ã¨Oã¨Å ÷ x~åfiǨωõΩÅ∞ ''Jqhu—— QÆ_∞» ¤ ã¨=∞㨺#∞
ѨÙ\˜Oì z JHõ¯_ç áêʼnõΩʼnõΩ `«Å<˘Ñ≤ÊQÍ `«Ü∂« ~°Ü∂« º~°#flk ‰õÄ_® LOk.
™È+¨eã¨∞ì =º=ã¨Ö÷ ’ WÖÏ [~°Q_Æ O» Pâ◊Û~°ºHõ~"° ∞≥ #ÿ q+¨Ü∞« "Õ∞g∞ HÍ^Œ∞. [~°QHÆ õ
áÈ=_»"∞Õ Pâ◊Û~°ºHõ~"° ∞≥ #ÿ q+¨Ü∞« O. XHõ =º=ã¨#÷ ∞ Jqhu, J<åºÜ«∞O, J¢Hõ=∂
Å`À qzÛù#flO KÕã≤ =∞~À =º=ã¨#÷ ∞ <≥ÅH˘eÊ#ѨÙÊ_»∞ P =º=ã¨Ö ÷ ’ =¸_»∞ ѨÙ=ÙfiÅ∞
P~°∞HÍÜ«∞Å∞QÍ =i÷ÖË¡q Jqhu, J<åºÜ«∂Å∞ HÍHõáÈ`Õ hu, <åºÜ«∂Å∞
=i÷Å∞¡`åÜ«∂?
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 25
=∂#= <≥[· O, ã¨ÇϨ [ ¢Ñ¨=$`«∞Å Î ∞, "å~°ã`¨ fi« OQÍ =KÕÛ ÉèÏ"åÅ∞ Jhfl |∂~°∞"˚ å
`«`«fiâߢãÎ̈O, Ãã·#∞û K≥¿ÑÊ |∂@HÍÅx, JÖÏO\˜"Õg =∂#=ÙxÖ’ Jã¨Å∞ ÖË=x,
`å=Ú ã¨fi¢Ñ¨Ü∂≥ [<åaèÖÏ+¨#∞, ™êfi~°É÷ Ïè "åÅ#∞ ¢Ñ¨[Å PO`«~åºÅ #∞O_ç f¿ãã≤
"å`å=~°}OÖ’x =∂~°∞Ê^•fi~å "åiÖ’ ™ê=¸Ç≤ÏHõÉÏè =# [xOѨ*™Ë êÎ=∞x Hõ=¸º
xã¨∞Å ì ∞ ¢Ñ¨QÖ Æ ÏƒùÅ∞ ѨeHÍ~°∞. HÍx PK«~} ° Ö’ "å~°∞ Ѷ∞¨ ’~°OQÍ qѶŨ =∞Ü«∂º~°∞.
¢Ñ¨É∞íè `«fiO =º‰õΩÅÎ Pã¨∞ÅÎ ∞ ™êfinè#O KÕã∞¨ HÀ=_®xH˜ ǨÏ^Œ∞gÌ ∞i# ^Ò~°<˚ åºÅ∞,
^ŒO_»#Å`Àáê@∞ =OK«#, "åQÍÌ#ÉèOí QÍÅ∞, J|^•úÅ∞, J¢Hõ=∂ʼnõΩ Ãã·`O« áêÅÊ_»
=Åã≤ =zÛOk. D =∂~°Oæ Ö’ J=~À^è•Å∞QÍ xez# hu ã¨∂¢`åÅ∞, =∞`« ã¨O¢Ñ¨^•
Ü«∂Å#∞ `«∞OQÆÖ’ `˘H˜¯, x~°ã¨# `≥eÑ≤# =Úã≤¡O, ¢ÔH·ã¨Î= =∞`«=~åæÅ#∞, "åi
<åÜ«∞‰õΩefl L‰õΩ¯áê^ŒO`À J}z"ÕãO≤ k† ~°HÑÎõ Ù¨ >Ë~∞° Å∞ ¢Ñ¨=Ç≤ÏOѨ*ãË O≤ k. ™È+¨e[O
X_çÖ’ TÑ≤i áÈã¨∞‰õΩ#fl <åã≤ÎHõ~°Hõ¯ã≤ ^Õâ◊=∞O`«\Ï Hõ~åà◊#$`«ºO KÕã¨∂Î "ÕÖÏk
P~å^è<Œ åÅÜ«∂Å#∞, ÅHõÖ ∆ Ïk =∞`«¢QÆO^ä•Å#∞ <å=∞~°∂áêÖˉ¡ Ωõ O_® `«∞_çzÃÑ\˜Oì k.
nx HÀã¨O Hõ=¸ºxã¨∞ì <åÜ«∞‰õΩÅ∞ F H˘`«Î <≥·uHõ ^Œ$HõÊ^äŒO ã¨$+≤ìOKå~°∞.
ã¨fiÜ«∞OQÍ Öˇx<£ J#fl D =∂@Å∞ q#O_ç:
''"Õ∞=Ú U ^≥q· Hõ ÉèÏ"åxÔH<· å P^è•~°Ñ_¨ Õ ¢Ñ¨u <≥u· Hõ ^Œ$HõÊ^ä•xfl x~°ãã≤ ∞¨ <Î åflO.
ÖËHõ Jk '=~°qæ Éè[í #— ÉèÏ=#‰õΩ Jf`«"∞≥ #ÿ U ÉèÏ"åÅ #∞O_ç ѨÙ>Ë^ì ~Œ Ú<å "Õ∞=Ú
^•xfl u~°ã¯¨ iã¨∞<Î åflO. =∂ ^Œ$+≤Ö ì ’ <≥u· Hõ`« J<Õk Hˆ =ÅO =~°áæ È~å\ÏxH˜ Ö’|_ç
LOk.....¢âßq∞Hõ xÜ«∞O`«$`«fi ¢Ñ¨Éèí∞`åfixfl Ѩ\˜+ì̈OQÍ, ã¨∞ã≤÷~°OQÍ <≥ÅH˘ÅÊ_®xH˜
x~°O`«~° áÈ~°∞ ã¨ÅѨ_O» XHõ¯>Ë Hõ=¸ºxã¨∞ì <≥u· Hõ`.« D HÍ~°ºOÖ’ Zxfl Z`«∞Å Î ∞,
l`«∞ÎÅ∞, =OK«#Å∞, LáêÜ«∂Å∞, ™ê‰õΩÅ∞, ™ê^èŒ<åÅ∞, Jã¨`åºÅ∞, J¢Hõ=∂Å∞
J=ã¨~"° ∞≥ <ÿ å ã¨~ˆ "å@xfl\˜h LѨÜ∂≥ y™êÎO.——
=ã¨∞Î=ÙÅ L`«ÊuÎ Y~°∞ÛÅ∞, "å\˜ =∂Ô~¯\ò ^èŒ~°Å =∞^茺 L#fl =º`åºã¨O
JO>Ë ''ÖÏÉèÏÅ∞—— Hˆ =ÅO Éè∂í ™êfi=ÚÅ∞, áêi¢âßq∞Hõ"`Õ Å Î« ∞, |_® "åºáê~°ã∞¨ Å Î ∞
=O\˜ H˘xfl ¢Ñ¨`ÕºHõ =~åæÅ *Ë|∞Ö’¡H˜ áȉõΩO_® "≥Ú`«ÎO ã¨=∂*ÏxH˜ K≥O^ÕÖÏ
™ê=¸Ç≤ÏHõ (¢Ñ¨É∞íè `«fi) Y*Ï<åÖ’H˜ KÕi`Õ "å\˜x Jxfl =~åæÅ ¢Ñ¨[ʼnõΩ ã¨=∂#OQÍ
ÖË^• Hõhã¨O ã¨=∞O[ã¨OQÍ<≥·<å ѨOÑ≤}© KÕÜ«∞=K«Ûx Hõ=¸ºxã¨∞ì <åÜ«∞‰õΩÅ∞
ÉèÏqOKå~°∞. =ºH˜QÎ `Æ « Pã¨∞Å Î #∞ JO`«"Ú ≥ OkOK«_®xH˜ Jã¨Å∞ HÍ~°}O W^Õ. HÍx
"åã¨=Î OQÍ [iyO^Õq∞\©?
"≥Ú`«OÎ ¢Ñ¨É∞íè `«fi âßYÅ∞, Pi÷Hõ =º=Ǩ~åÅ ã¨Oã¨Å ÷ Ö’ ™ê^è•~°} L^ÀºQÆ∞Å
r`åʼnõΩ, L#fl`åkèHÍ~°∞Å r`åʼnõΩ =∞^茺 `Õ_® W`«~° |∂~°∞˚"å ã¨=∂*ÏÖ’¡
ÖÏQÍ<Õ LOk. JÖψQ XHõ"Ñ·≥ Ù¨ ™ê^è•~°} HÍi‡‰õΩx "Õ`#« O, J`«x r=# ¢Ñ¨=∂}O
J"≥∞iHÍ, WOQÍ¡O_»∞ ^ÕâßÖ’¡x HÍi‡‰õΩÅHõ<åfl KåÖÏ `«‰Ωõ ¯=QÍ L<åfl~Ú. =∞~À"≥Ñ· Ù¨
26 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
_≥~Ô· Hõ~ì ∞° ,¡ "Õ∞<Õ[~°∞,¡ ¢Ñ¨É∞íè `åfikèHÍ~°∞Å∞, Ãã·xHÍkèHÍ~°∞Å∞, Ãã·O\˜ã∞¨ Å ì ∞, #\©#@∞Å∞,
Z_ç@~°∞,¡ ~°K~« Ú`«Å∞ =ÔQ~· å =~åæÅ"åi P^•Ü«∂Å∞ ÃÑiyáÈ`«∂ ÜÕ∞_®kH˜ H˘xfl
ÅHõÅ ∆ ~°∂|∞à◊§‰õΩ KÕiáÈ~ÚOk. JO>Ë Ñ¨Ó~°fiO |∂~°∞"˚ å ã¨=∂*ÏÖ’¡ ÃÑ·`~« Q° `Æ ∞« Å∞,
¢H˜Ok `«~°QÆ`«∞Å =∞^茺 ZÖÏ Pi÷Hõ Jã¨=∂#`«Å∞ LO_Õ"À WѨÙÊ_»∞ ™È+¨eã¨∞ì
ã¨=∂[OÖ’ ‰õÄ_® JÖÏO\˜ Pi÷Hõ Jã¨=∂#`«ÖË KÀ@∞KÕã∞¨ ‰õΩ<åflÜ«∞#fl =∂@.
HÍHõáÈ`Õ ¢Ñ¨u =∞x+≤H© u#_®xH˜ ~Ô O_»∞ ѨÓ@ÖÏ ‰õÄ_»∞, =à◊√§ HõÑÙ¨ ÊHÀ=_®xH˜
HÍã¨ÎO`« |@ì, `«Å^•K«∞HÀ=_®xH˜ F H˘OѨ ÅaèOKÕ U~åÊ@∞ =∂¢`«O [iyOk.
^•O`Àáê@∞ =∞x+≤H˜ U^≥·<å QÆ_»∞¤HÍÅO =zÛ#ѨÙÊ_»∞ ''™ê=∂lHõ cè=∂—— ^•fi~å
J`«_flç P^Œ∞‰õΩ<Õ J=HÍâ◊O ‰õÄ_® ÅaèOzOk.
J~Ú`Õ D =∂¢`«O ¢Ñ¨Ü∂≥ [#O HÀã¨O ¢Ñ¨[Å∞ ZO`« =¸ÅºO K≥eO¡ K«=Åã≤
=zÛOk? ÉèÜ í ∞« OHõ~=° ∞~Ú# ~°HÑÎõ Ù¨ >Ë~∞° Ö’¡ ÅHõÖ
∆ Ïk =∞Ok [#ã¨OǨ~°O! Ü«∂=r˚=
HÍ~åQÍ~° tHõÅ ∆ ∞, ^Õâ◊ |Ç≤Ï+¨¯~°}Å∞!! f¢="≥∞#ÿ QÆ∂_èK » å~° =º=ã¨Ö ÷ ’ ã¨xflÇ≤Ï`«∞Å
=∞^躌 <Õ ÖËxáÈx J#∞=∂#ѨÙ, q^Õfi+¨ÑÙ¨ HÍ~°∞"Õ∞Ѷ∂¨ Å∞!!! ¢Ñ¨[Å JO`«~O° QÍÅ`À
=∞"Õ ∞ Hõ = ∞~Ú L#fl ^≥ · q Hõ É è Ï =#, huxÜ« ∞ =∂Å∞, =∞`« 㨠O ¢Ñ¨ ^ •Ü« ∂ Å
ã¨~°fi<åâ◊#O!!!!
HÍx Hõ=¸ºxã¨∞ì <åÜ«∞‰õΩÅ∞ ZO`« Hõiî#OQÍ ¢Ñ¨=iÎOz<å u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞
^èÀ~°}∞Å∞ JѨÙÊ_»Ñ¨ÙÊ_»∞ `˘OyK«∂ã¨∞ÎO_Õq. ZÖÏO\˜ xÜ«∞O`«$`«fi"≥∞ÿ<å =∂#=
ã¨fiÉèÏ=OÖ’ ã¨ÇϨ [ã≤^OúŒ QÍ "Õà¥◊ x¡ L#fl ÉèÏ=¢Ñ¨H@ õ <å ™êfi`«O¢`«ºO, ^≥q· Hõ ÉèÏ=#,
huxÜ«∞=∂Å#∞ ZO`À HÍÅO J}zÃÑ@ìÖ^Ë ∞Œ . ÖÏ"å`À Ö’Ö’# ‰õΩ`«‰Ωõ `«ÖÏ_Õ
Jyfl Ѩ~fi° `«O ZѨÊ\˜HÔ <· å ¿ÑeáÈ=Åã≤O^Õ. D ¢Ñ¨=∂^•xfl ѨãQ≤ \ Æ #ì˜ ~°ëêº <Õ`Å « ∞
H˘xfl LѨâ=◊ ∞#Ѩ٠=∞O^Œ∞Å`À zH˜`û« KÕÜ∞« _®xH˜ ¢Ñ¨Ü∞« uflOKå~°∞. HÍx JѨÊ\˜Hˆ
"åºkè =ÚkiáÈ~Ú ™È+¨eã¨∞ì =º=ã¨÷ HÍ\˜H˜ HÍà◊√§ *ÏÑ≤Ok.
™È+¨eã¨∞ì ~°ëêº z=i J^躌 ‰õΩ∆ _»∞ Q˘~°ƒK≥"£ áêÅ#Ö’ ã¨fiÜ«∞OQÍ Hõ=¸ºxã¨∞ì
áêsì J¢QÆ<åÜ«∞‰õΩÖ’¡ XHõ_~» Ú# Zeû<£ ZO`À KåHõKH« ºõ O`À JkèHÍ~°O ǨÏã¨QÎ `Æ O«
KÕã¨∞H˘x ^Õâ◊OÖ’x ™È+¨eã¨∞ì =º=ã¨÷‰õΩ âßâ◊fi`«OQÍ ã¨=∂kèHõ\Ïì_»∞. K≥·<åÖ’
áêʼnõΩÅ∞ ~°+º¨ #¡‰Ωõ =ÚO^Õ "Õ∞ÖÁ¯x H˘xfl ã¨O㨯~°}Å∞ ¢Ñ¨"âÕ Ã◊ Ñ\Ïì~∞° . JO^Œ∞=Å¡
JHõ¯_» ™È+¨eã¨∞ì =º=ã¨÷ <å=∞=∂¢`«OQÍ<≥<· å q∞ye LOk.
~°ëêºÖ’ [iy# ™È+¨e[O ¢Ñ¨Ü∂≥ QÆO =Å¡ ÃÑ@∞ì|_ç^•s ^ÕâßÖ’¡ áêʼnõΩÅ∞
H˘xfl ã¨O㨯~°}Å∞ ¢Ñ¨"âÕ Ã◊ Ñ\Ïì~∞° . HÍx ÃÑ@∞ì|_ç^•i =º=ã¨Ö ÷ ’¡x Jã¨Å∞ K≥_∞» Å∞
JÖψQ LO_çáÈÜ«∂~Ú. JO`ÕHÍ^Œ∞, ™ÈqÜ«∞\ò ~°ëêºÖ’ Hõ=¸ºx[O JO`«O
HÍQÍ<Õ J"≥∞iHÍ, ¢a@<£ `«k`«~° ^ÕâßÖ’¡ ÃÑ@∞ì|_ç^•s =º=ã¨÷ qâ◊fi~°∂ѨO`À
=ÚO^Œ∞H˘zÛOk.
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 27
8. #∂`«# ¢Ñ¨ÑO¨ K« =º=ã¨÷
ÃÑ@∞ì|_ç^•s =º=ã¨÷ D™êi ''#∂º =~°Ö¤ò P~°~¤ —ü — (#∂`«# ¢Ñ¨ÑO¨ K« =º=ã¨)÷
J<Õ H˘`«Î =Úã¨∞QÆ∞ ^èiŒ Oz ¢Ñ¨ÑO¨ K« ^ÕâßÅ =ÚO^Œ∞‰õΩ =zÛOk. D q+¨Ü∞« OÃÑ·
¢uk# L~°∂Ì Ñ¨¢uHõ ''^•=`ü——Ö’ _®Hõì~ü J|∞ÌÖòÉÏs QÍ~°∞ 1992 "Õ∞Ö’ ~åã≤#
"庙êxH˜ JeÃѶ<· £ QÍ~°∞ KÕã#≤ ã¨OH˜Ñ∆ Ψ J#∞"å^•xfl WHõ¯_» Wã¨∞<Î åfl#∞:
¢Ñ¨ã∞¨ `Î O« áêâßÛ`«º ¢Ñ¨ÑO¨ K«O, ^•x ‰õΩ\˜Å J#∞K«~Q° } Æ O f¢= PO^Àà◊#‰õΩ
QÆ∞~°~Ú L<åfl~Ú. Jq `«=∞ áê^•Å H˜O^Œ Éèí∂q∞ HõOÑ≤ã¨∞Î#fl@∞¡ J^Œi
áÈ`«∞<åfl~Ú. QÆÖÊò Ü ù Ú
« ^ŒOú Ö’ W~åMòx ã¨~fi° <åâ◊#O KÕÜ∞« _»O, J~°Éò <Õ`Å
« #∞ `«=∞
Hõ#∞ã¨#flÅÖ’ "≥∞eˆQÖÏ KÕã¨∞HÀ=_»O, "åi Jáê~° K«=Ú~°∞ ã¨OѨ^ŒÃÑ· ÃÑ`«Î#O
ã¨OáêkOK«_O» , PÃÑ· ™È+¨eã¨∞ì ~°ëêº =ÚHõ¯K≥H¯õ Å~Ú ‰õÄ\˜ H˘~°‰Ωõ `«=∞ =ÚOy@
xÖ’Û=_»O "≥Ú^ŒÖ#·ˇ q[Ü«∂Å∞ ™êkèOz#ѨÊ\˜H© J"≥∞iHÍ, ^•x q∞¢`«^âÕ ßÅ#∞
F ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# J#∞=∂#Ѩ٠ÃÑ#∞Éèí∂`«O "≥O\Ï_»∞`«∂ "å\˜H˜ x¢^•Ç¨~åÅ∞
ÖˉΩõ O_® KÕãO≤ k.
D J#∞=∂#Ѩ٠ÃÑ#∞Éè∂í `«O Uq∞\©? "å\˜ #∂`«# ¢Ñ¨ÑO¨ K« =º=ã¨÷ (#∂º
=~°Öò¤ P~°¤~ü) ÉÏ@Ö’ ''W™ê¡O ѨÙ#~°∞r˚=<À^Œº=∞O—— F ÃÑ^ŒÌ J=~À^èŒOQÍ xez
"å\˜ ã¨∞O^Œ~° TǨ™œ^è•xH˜ `«∂@∞¡ "Õ™ÈÎOk. D<å_»∞ ¢Ñ¨Ñ¨OK«OÖ’x qq^èŒ
¢áêO`åÅÖ’ Zyã≤Ѩ_»∞`«∞#fl W™ê¡g∞Ü«∞ L^Œº=∞ ÔH~°\ÏÅ#∞ K«∂ã≤ Jq
QÆQÀæÅ∞ÃÑ_»∞`«∂, D #∂`«# K≥·`«<åºxH˜ =∞`«KèåO^Œã¨ "å^Œ=∞x, ѨÙ<åk"å^ŒO
(Fundamentalism) Jx, ¿Ñ~°∞¡ÃÑ\˜ì ¢Ñ¨*Ï™êfi=∂ºxH˜, Ãã‰õΩºÅi*ÏxH˜ |^Œú
q~À^èxŒ =∂#=ǨωõΩ¯Å‰õΩ, ¿ãfiKåÛù ¢Ñ≤Ü∞« `åfixH˜ ÃÑ^ŒÌ ¢Ñ¨=∂^ŒO =ÚOK«∞H˘zÛO^Œx
^Œ∞¢+¨ÊKå~°O KÕã∞¨ <Î åfl~Ú.
x*ÏxH˜ D ^ÕâߊѨiã≤u÷ QÆ=∞xã¨∞OÎ >Ë ÃÑ@∞ì|_ç^•s "å^ŒO, Pi÷Hõ ^ÀÑ≤_,ç
E^ŒO, =_ô¤ ¢áêuѨkHõÅÃÑ· U~°Ê_ç# áêâßÛ`«º<åQÆiHõ`å ¢áê™ê^ŒO W™ê¡O
¢Ñ¨ÉèíO[<åxH˜ `«@∞ìHÀÖËHõ TyáÈ`«∞#fl@∞¡ QÀK«i™ÈÎOk. =∞~À"≥·Ñ¨Ù Jaè=$kú,
P^èŒ∞xH©Hõ~°}, =∂#="≥∞ÿ¢u, L^•~°"å^ŒO (Liberalism), áêâßÛ`«º`«~°Ç¨ ¢Ñ¨*Ï
™êfi=∞ºO, S~Àáê `«~Ç° ¨ r=# ã¨~o° J<Õ ¿Ñ~°`¡ À "≥Ú#fl\˜^•HÍ "≥∂ã¨OÖ’ Ѩ_=ç Ù#fl
Ñ‘_ç`« *Ï`«∞Å∞ WѨÙÊ_»∞ D "≥∂ã¨Ñ¨Ù Z`«∞ÎQÆ_»Å #∞O_ç |Ü«∞@Ѩ_»\ÏxH˜
¢Ñ¨Ü∞« uflOK«_O» `À J"≥∞iHÍ, ^•x q∞¢`«^âÕ ßÅ∞ ɡkiáÈ`«∞<åfl~Ú.
S~ÀáêÖ’ Hõ=¸ºx[O `«∞_çzÃÑ@∞ì‰õΩáÈ=_»O, =∞^茺¢áêK«ºOÖ’ `«#
ã¨~åfikèHÍ~° Ѩ`åHÍxfl ZQÆ~°"ÕÜ«∞_»O [iQÍHõ J"≥∞iHÍ ¢Ñ¨Ñ¨OK«OÖ’ UÔH·Hõ J¢QÆ
~å[ºOQÍ xezOk. HÍx J^Õ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ^•xH˜ `«# Ѩ`«#KèåÜ«∞Å∞ ‰õÄ_®
QÀK«iOK«™êQÍ~Ú. ã¨=∞`å "å^•xH˜, qâ◊fi=∂#= ™œ¢ÉèÏ`«$`åfixH˜, Pi÷Hõ <åºÜ«∂x
28 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
(Economical justice)H˜ ¢Ñ¨fHõQÍ ÃÑ·H˜ Zky=ã¨∞#Î fl W™ê¡O#∞ K«∂ã≤ a`«~Î É° ’~Ú
`«`«Î~°áê@∞`À ^•xÃÑ· x~å^è•~°"≥∞ÿ# ^Œ∞¢+¨ÊKå~åxH˜ áêÅÊ_çOk.
S~Àáê `«# ÃÑ@∞ì|_ç^•s â◊H,Θ PÜ«Ú^è•Å∞ ~å[H©Ü∞« l`«∞Å Î ∞, ZO_»=∂q
ã≤^•úO`åÅ`À D â◊`å|ÌO P~°OÉèíOÖ’ Ü«∂=`ü¢Ñ¨Ñ¨OKåxfl ¢Ñ¨ÉèÏq`«O KÕÜ«∞
QÆeyOk. ¿Ñ^Œ, =~°=ú ∂# ^ÕâßÖ’¡ Jk `«# B#fl`«ºÑ¨Ù ÉÏ=Ù\Ï#∞ ZQÆ~"° Ü Õ ∞« _®xH˜
`«##∞`å#∞ JO^ŒiHõO>Ë Q˘Ñ¨Ê =∂#=q∞¢`«∞xQÍ, =∂#=ǨωõΩ¯Å Ѩi~°H‰∆õ Ωõ xQÍ,
¿ãfiKåÛùâßO`«∞Å HÍ=Ú‰õΩxQÍ x~°∂Ñ≤OK«∞HÀ=_®xH˜ ¢Ñ¨Ü«∞uflOzOk. JO`ÕQÍHõ
¢Ñ¨*Ï™êfi=∞º `«~°Ç¨ áêÅ<å=º=ã¨÷#∞ `«# ¢Ñ¨`ÕºHõ Pq+¨¯~°}QÍ ¢Ñ¨Kå~°O
KÕã∞¨ ‰õΩ#flk. HÍx P `«~∞° "å`« ã¨OÉèqí Oz# JO`«~å˚fÜ«∞ Ѩi}Ï=∂Å ¢Ñ¨ÉÏè =O`À
^•^•Ñ¨Ù Jxfl ^ÕâßÅ∞ POˆQ¡Ü«ÚÅ ~å[H©Ü«∞ ÉÏxã¨`«fiO #∞Oz q=ÚH˜Î á⁄O^Œ
QÆeQÍ~Ú. J~Ú`Õ áêâßÛ`«º*Ï`«∞Å Pi÷Hõ, ™êO㨯$uHõ ^•ã¨ºO #∞Oz |Ü«∞@
Ѩ_ÕO^Œ∞‰õΩ `«∂~°∞Ê *Ï`«∞Å∞ ™êyã¨∞Î#fl ™êfi`«O¢`«º ã¨=∞~°O J"≥∞iH͉õΩ WOHÍ
`«Å<˘Ñ≤ÊQÍ<Õ LOk.
J"≥∞iHÍ J^茺‰õ∆Ω_»∞ *Ïi˚|∞+π, J`«x q∞¢`«‰õÄ@q∞ `«=∞ ã¨~°fi™ê^èŒ#
ã¨OѨuÎ`À, Ü«∂=`«∞Î Ü«∞O¢`åOQÆO`À, `«=∞ ~å[H©Ü«∞ K«^Œ~°OQÆO`À, Ãã·xHõâ◊H˜Î`À
nxfl x~ÀkèOK«_®xH˜ ¢Ñ¨Ü∞« uflã¨∞<Î åfl~Ú. D ¢Ñ¨Ü∞« `«flO #∞Oz ѨÙ@∞ìH˘zÛ# PÖ’K«<Õ
New World Order (#∂`«# ¢Ñ¨Ñ¨OK« =º=ã¨÷). HÍx D #∂º =~°Öò¤ P~°¤~ü
"åã¨"Î åxH˜ H˘`«ãÎ ™‘ êÖ’ áÈã≤# áê`«™ê~å ÖÏO\˜^Õ `«Ñʨ =∞ˆ~g∞HÍ^Œ∞. nx L^ÕâÌ º◊ O
Ü«∂=`«∞Î ¢Ñ¨ÑO¨ K«*Ï`«∞Å∞ J"≥∞iHÍ J_»∞QÆ∞*Ï_»Ö’¡ #_»∞ã¨∂Î ¿ãfiKåÛùÜÚ « `« Pi÷Hõ
=º=ã¨÷ (Free Economy)#∞, L^•~°ã¨=∂*Ïxfl (Liberal Society) U~°Ê~°K«∞
HÀ"åe† Ãã‰õΩºÅ~ü ¢Ñ¨*Ï™êfi=∂ºxfl ÃÑOá⁄OkOK«∞HÀ"åe† =∞`«qâßfi™êÅ#∞ ¢Ñ¨[Å
™ê=¸Ç≤ÏHõ =º=Ǩ~åʼnõΩ ^Œ∂~°OQÍ LOKåe† ~å[H©Ü∂« ÅÃÑ· <≥u· HõPOHõÅ ∆ ∞ LO_»
‰õÄ_»^∞Œ † S~Àáê`«~Ç° ¨ ã¨=∂[ q^è•<åxfl, L^•~°"å^•xfl H˘`«Î ã¨=∂[ x~å‡}ÏxH˜
¢áêuѨkHõÅ∞QÍ KÕã¨∞HÀ"åe. D q^èŒOQÍ ¢Ñ¨Ñ¨OK«^ÕâßÅ#∞ #∂º =~°Öò¤ P~°¤~ü
¿Ñ~°∞`À `«=∞‰õΩ J#∞‰õÄÅOQÍ =∞ÅK«∞H˘x, "å\˜ÃÑ· ÃÑ`«Î#O K«ÖÏ~ÚOKåÅx
J"≥∞iHÍ, ^•x q∞¢`«^âÕ ßÅ∞ HõÅÅ∞ HõO@∞<åfl~Ú.
J~Ú`Õ Ü«¸~°ÑÖ π ’<Õ H˘xflKÀ@¡ áêâßÛ`«º=ºuˆ~Hõ Ѩ=<åÅ∞ gã¨∞<Î åfl~ÚѨÙÊ_»∞.
ѨtÛ=∞ Ü«¸~°ÑÖ π ’ ¢Ñ¨ã∞¨ `Î O« `˘Oɡ· ÅHõÅ ∆ =∞Ok =Úã≤O¡ Å∞ x=ã≤ã∞¨ <Î åfl~°∞. ''#∂ºãπ
gH±—— Ѩ¢uHõ HÍÅq∞ã¨∞ì '™ê¯~üì ÃãÅ∂º<£— Hõ^#Œä O ¢Ñ¨HÍ~°O W\©=Å Jb˚iÜ«∂Ö’ ã¨OÉèí
qOz# Ѩi}Ï=∂Å∞ Ü«∂=`«∞ΠѨtÛ=∞ Ü«¸~°Ñπ =Úã≤¡OÅ#∞ ZO`À ¢Ñ¨ÉèÏq`«O
KÕâß~Ú. ^•O`À `«=∞ L^ÀºQÆ, "åºáê~° =º=Ǩ~åÅ∞ =∂¢`«"Õ∞ K«∂ã¨∞‰õΩO@∂
QÆ∞@∞ìQÍ rq`«O ™êyã¨∞Î#fl D =Úã≤¡OÅ∞ `«=∞ =Úã≤¡"Õ∞`«~° á⁄~°∞QÆ∞ ¢Ñ¨[ʼnõΩ
"Õ~∞° QÍ (W™ê¡g∞Ü«∞)rq`«O QÆ_Ñ» _¨ ®xH˜, `«=∞ ¢Ñ¨`ºÕ Hõ¢Ñ¨uѨuxÎ HÍáê_»∞HÀ=_®xH˜
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 29
J#∞"≥#· "å`å=~°}O [xOzOk. Jb˚iÜ«∂ (™ê~°fi¢uHõ ZxflHõÖ’¡ q[Ü«∞^Œ∞O^Œ∞aè
"≥∂yOz#) W™ê¡q∞H± ™êÖËfi+¨<£ ¢Ñ¶O¨ \òÃÑ· "å~°∞ Z#ÖËx Jaè=∂#O ÃÑOK«∞‰õΩ<åfl~°∞.
`å K≥_¤» HÀu =#"≥∞ÖÏ¡ K≥~K° ∞« <:£ – ™ê¯~üì ÃãÅ∂º<£ Jaè¢áêÜ«∞O ¢Ñ¨HÍ~°O D
=Úã≤O¡ ÅÖ’ XHõ =~°Oæ (D~å<£ +≤Ü∂« =Úã≤O¡ Å <åÜ«∞‰õΩ_»∞) PÜ«∞`«∞ÖÏ¡ Y∞"≥∞hÿ
Ü≥ÚHõ¯ =∞`«Kåè O^Œã¨ PÖ’K«<å"≥Y · i`À UH©Éqíè ã¨∞#Î flk† Ü«¸~°Ñπ =Úã≤O¡ Å∞ `«=∞
(^è•i‡Hõ) ¢Ñ¨`ÕºHõ`«Å#∞ U~°Ê~°K«∞‰õΩ<Õ Ç¨Ï‰õΩ¯ HÀã¨O áÈ~å_ÕO^Œ∞‰õΩ "åix Lã≤
Q˘ÅÊ_»O [~°∞QÆ∞`ÀOk. D ã¨O^Œ~ƒ° Où Ö’ QÆ=∞xOK«=Åã≤# q+¨Ü∂« Å∞– áêºiãπÖ’
ã¨Öχ<£~°∞+≤ÌH˜ =ºuˆ~HõOQÍ =Úã≤¡OÅ∞ ÃÑ^ŒÌZ`«∞Î# ¢Ñ¨^Œ~°≈#Å∞ [iáê~°∞. ~°∞+≤Ì
ÃÑ·âßzHõ #=Å#∞ W\ÏeÜ«∞<£ ÉèÏ+¨Ö’ J#∞=kOz# W@b ~°K«~Ú`«ÃÑ· ^•_ç
‰õÄ_® [iyOk. ¢á¶ê<£ûÖ’x XHõ HõàÏâßÅÖ’ K«^∞Œ =Ù‰õΩO@∞#fl =ÚQÆ∞~æ ∞° "≥Ú~åHÀ
ÉÏeHõÅ∞ '™ê¯~üÊù—x |∞~°MÏQÍ LѨÜ≥∂yOz ¢á¶ê<£û q^•ºâßMÏkèHÍ~°∞efl zH͉õΩ
ѨiKå~°∞. g\˜`Àáê@∞ J<ÕH¢õ áêO`åÖ’¡ ǨÏÖÏÖò =∂Oã¨O ÅaèOKÕ U~åÊ@∞ KÕÜ∂«
Å#fl _ç=∂O_»∞¡ ‰õÄ_® KÕÜ∞« _»O [iyOk.
#∂ºãπgH± Ѩ¢uHõ (27–1–92) ¢Ñ¨HÍ~°O áêâßÛ`«∞ºÅ∞ =Úã≤¡OÅ ^è•i‡Hõ
¢Ñ¨uѨuÎx, W™ê¡g∞Ü«∞ ~å[H©Ü«∂Å#∞ U=∂¢`«O ã¨Ç≤ÏOK«~°∞. P¢ã≤ìÜ«∂, ã‘fi_»<£,
ɡe˚Ü«∞O, [~°‡hÅÖ’ W\©=Å [iy# ZxflHõÅÖ’ =Úã≤¡O=ºuˆ~Hõ áêsìÅ∞
™êkèOz# Ѷ¨∞#q[Ü«∂ÖË WO^Œ∞‰õΩ `å~å¯}O. [~°‡hÖ’ <år=~åæÅ∞ q^Õj
áœ~°∞ÅÃÑ· 2368 ™ê~°∞¡ ^•_çKÕâß~Ú. giÖ’ J`«ºkèHõ =∞Ok @s¯, "≥Ú~åHÀ‰õΩ
K≥Ok# ¢âßq∞‰õΩÖË L<åfl~°∞.
áêâßÛ`«º^ÕâßÖ’¡ W™ê¡O=ºuˆ~Hõ ¢Ñ¨Kå~°O ZO`«QÍ ™êQÆ∞`«∞#flѨÊ\˜H© ^≥·"å#∞
¢QÆÇϨ O =Å¡ W™ê¡O Ju"ÕQOÆ QÍ "åºÑ≤™ÈÎOk. =Úã≤O¡ Å∞ W™ê¡O É’^è#Œ Å#∞ ã¨fiÜ«∞O
QÍ PK«iOK«_»"Õ∞QÍHõ "å\˜x =Úã≤¡"Õ∞`«~°∞ʼnõΩ ‰õÄ_® ѨiK«Ü«∞O KÕã¨∞Î<åfl~°∞.
1965Ö’ ¢á¶ê<£ûÖ’ Ѩk =∞ã‘^Œ∞ÖË LO_Õq. WѨÙÊ_»Hõ¯_» "Õ~ÚH˜ ÃÑ·QÍ "≥eâß~Ú.
_≥|ƒ~Ú "ÕÅ =∞Ok =Úã≤O¡ Å∞ x=ã≤ã∞¨ #Î fl WOQÍ¡O_»∞Ö’ 34 =∞ã‘^∞Œ Å∞ L<åfl~Ú.
~À"£∞Ö’ Ü«∂=`«∞Î S~ÀáêÖ’ÔHÖÏ¡ JuÃÑ^ŒÌ =∞ã‘^∞Œ xi‡OK«|_»∞`ÀOk.
Ü«¸~°ÑπÖ’ =Úã≤¡OÅ∞ ZHõ¯_≥Hõ¯_»~Ú`Õ x=ã≤ã¨∞Î<åfl~À PÜ«∂ ¢áêO`åÖ’¡
Y∞~üP<£ É’^è<Œ åˆHO¢^•Å∞ <≥ÅH˘<åfl~Ú. "å~°∞ `«=∞ ѨO_»∞QÆ k<åÅ#∞ ÃãÅ=ÙÅ∞QÍ
¢Ñ¨H\
õ O˜ K«=∞x `«=∞ ¢Ñ¨É∞íè `åfiÅ#∞ HÀ~°∞`«∞<åfl~°∞. HÍ~åºÅÜ«∂Å, Hõ~å‡QÍ~åÅ =^ŒÌ
=∞ã‘^∞Œ Å∞ xi‡OK«∞HÀ=_®xH˜ ã¨Ö ÷ ÏÅ∞ Hˆ \Ï~ÚOK«=∞x, ǨÏÖÏÖò =∂Oã¨O ã¨~Ñ° ~¨¶ åÔH·
`«y# Ѩâ◊√=^èŒâßÅÅ∞ U~åÊ@∞ KÕÜ«∞=∞x J_»∞QÆ∞`«∞<åfl~°∞. WOQÍ¡O_»∞Ö’ HõbO
ã¨nÌd =Úã≤¡OÅ ã¨=∞㨺ŠѨiëê¯~°O H˘~°‰õΩ '=Úã≤¡O áê~°¡"≥∞O\ò—#∞ U~°Ê~°K«
É’`«∞#fl@∞¡ ¢Ñ¨H\ õ O˜ Kå~°∞. Wk ¢a@<£ ¢Ñ¨É∞íè `åfixfl f¢=OQÍ HõÅ=~°Ñ~¨ z ° Ok.
30 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
L^•~° ã¨=∂[O, Ãã‰õΩºÅ~ü ¢Ñ¨*Ï™êfi=∞ºO, =∂#=ǨωõΩ¯Å∞, #=<åQÆiHõ`Å «
¿Ñi@ WѨÊ\˜^•HÍ `«∂~°∞Ê^ÕâßÅ#∞ "≥∂ã¨yã¨∞Î#fl áêâßÛ`«ºã≤^•úO`åÅ, `åufiHõ
zO`«#Å QÆ∞@∞ì#∞ ~°@∞ìKÕ¿ã â◊H˜Î W™ê¡O‰õΩ =∂¢`«"Õ∞ LOk. D HÍ~°}OQÍ<Õ
áêâßÛ`«º^ÕâßÅ∞, ¢Ñ¨`ºÕ HõOQÍ JHõ¯_ç ¢Ñ¨Kå~° ¢Ñ¨™ê~° ™ê^è<Œ åÅ∞ W™ê¡OÃÑ· HõuQÎ \ Æ Ïì~Ú.
W™ê¡O g∞ r=# ã¨~o° x <åâ◊#O KÕ¿ã Ju ¢Ñ¨=∂^ŒH~õ "° ∞≥ #ÿ S_çÜ∂« År Jx, g∞
á⁄~°∞QÆ∞ =Úã≤O¡ Å∞ W™ê¡OÃÑ· `«=∞ Jaè=∂#O =ºHõÑÎ ~¨ ∞° ã¨∂Î q∞=∞‡efl ¢Ñ¨=∂^ŒOÖ’
Ѩ_»"Õã¨∞Î#fl~°x D ¢Ñ¨Kå~° ™ê^èŒ<åÅ∞ áêâßÛ`«º ¢ÔH·ã¨Î=, Ü«¸^Œ∞ ¢Ñ¨*ÏhHÍxfl
ÃÇÏK«Ûiã¨∞Î<åfl~Ú. =Úã≤¡OÅ∞ S~Àáê r=#¢ã¨=Ou #∞O_ç "ÕÔ~·áÈ~Ú W™ê¡g∞Ü«∞
r=#ã¨~°ox J=ÅOa¿ãÎ, Jk `«=∞ Éè’QÆÉèÏQͺʼnõΩ, qÖÏã¨rq`åxH˜, qâ◊$OY
Å`åfixH˜ P@OHõO Hõeyã¨∞ÎO^Œx áêâßÛ`«∞ºÅ∞ ÉèíÜ«∞Ѩ_çáÈ`«∞<åfl~°∞. JOKÕ`«
=Úã≤¡O ^ÕâßÅÖ’ W™ê¡g∞Ü«∞ L^Œº=∂Å∞ `«Öˇ`«Î_®xfl, JHõ¯_» W™ê¡O K«\ÏìÅ
¢Ñ¨"âÕ ßxfl "å~°∞ ã¨ÇÏ≤ OK«ÖHË áõ È`«∞<åfl~°∞.
áêâßÛ`«∞ºÅ ^Œ$+≤ìÖ’ xÜ«∞O`«$`«fiO K≥_»¤ =º=ã¨÷. J~Ú`Õ P ™ê÷#OÖ’
W™ê¡g∞Ü«∞ áêÅ<å =º=ã¨÷ U~°Ê_ç`Õ Jk "åi ^Œ$+≤ìÖ’ =∞iO`« K≥_»¤ =º=ã¨÷
J=Ù`«∞Ok. ÃÑ·QÍ Jk '#∂`«# ¢Ñ¨ÑO¨ K« =º=㨗÷ =∂~°Oæ Ö’ Jxfl\˜HOõ >Ë JuÃÑ^ŒÌ
J_» ∞ ¤ Q À_» Q Í xÅ∞㨠∞ Î O k. JO^Œ ∞ ˆ H "å~° ∞ W™ê¡ g ∞Ü« ∞ =º=㨠÷ # ∞ J¢Ñ¨ u +¨ ª
áêÅ∞KÕÜ∞« _®xH˜ HÍ"åÖ<Õ ^Œ∞¢+¨ÊKå~° L^Œº=∂xfl ¢áê~°OaèOKå~°∞.
"åi Jaè¢áêÜ«∞O ¢Ñ¨HÍ~°O =∂#=ǨωõΩ¯Å#∞ Q“~°qOKÕ, ¢Ñ¨[ʼnõΩ Pi÷Hõ
¿ãfiK«Û,ù Pi÷Hõ ã¨∞MÏÅ#∞ JO^Œ*Ü Ë ∞« QÆeQˆ qã¨$Î `« ^Œ$HõÊ^äOŒ QÆÅ ¢Ñ¨É∞íè `åfixfl ™ê÷ÑO≤ KÕ
ã¨`åÎ W™ê¡O‰õΩ ÖË^∞Œ . "åi ^Œ$+≤Ö ì ’ =∂#= ǨωõΩ¯Å#∞ Q“~°qOK«_=» ∞O>Ë =ºHÎ̃H˜
J`«x =ºH˜ÎQÆ`«, ™ê=¸Ç≤ÏHõ rq`åÖ’¡ Jxfl ~°HÍÅ K≥_»∞ʼnõΩ, Jj¡Å KÕ+¨ìʼnõΩ,
qK«ÛÅq_ç`«<åxH˜ áêÅÊ_Õ ¿ãfiK«Ûù LO_®e. ¢á¶ê<£ûÖ’ ã¨fi*Ïu ã¨OѨ~°¯O ÖÏO\˜
hK«HÍ~åºxH˜ =ºuˆ~HõOQÍ =Úã≤O¡ Å∞ =∂\Ï¡_`ç ,Õ JHõ¯_ç ã¨=∂[=∞O`å JÉèºí O`«~O°
`≥Å∞ѨÙ`«∂ =Úã≤¡OÅ∞ =ºH˜Î™êfi`«O¢`«ºOÖ’ *’HõºO KÕã¨∞‰õΩO@∞<åfl~°x QÆQÀæÅ∞
ÃÑ\ì̃Ok.
áêâßÛ`«∞ºÅ ^Œ$+≤ìÖ’ Pi÷Hõ ¿ãfiK«Ûù JO>Ë– =_ô¤`À ‰õÄ_ç# Pi÷Hõ q^è•<åÅ
^•fi~å ¿Ñ^ŒÅ ~°HÍÎxfl Ñ≤O_»∞‰õΩ<Õ ¿ãfiK«Ûù ÃÑ@∞ì|_ô^•~°∞ʼnõΩ LO_®e† ZÖÏO\˜
POHõ∆Å∞, P@OHÍÅ∞ ÖˉõΩO_® "åi ǨÏ^Œ∞Ìg∞i# ÖÏÉèÏ~°˚<å HÍ~°ºHõÖÏáêÅ∞
™êˆQO^Œ∞‰õΩ ѨÓiÎ ™êfi`«O¢`«ºO LO_®e.
WÖÏ Jã¨ÉèíºHõ~åʼnõΩ, ‰õΩKÕ+¨ìʼnõΩ Ãã·`«O áêÅÊ_ÕO^Œ∞‰õΩ =ºH˜ÎH˜ qâ◊$OYÅ
¿ãfiK«Ûù† ¿Ñ^ŒÅ ~°HõÎO Ñ‘Å∞Û‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ ÃÑ@∞ì|_ç^•~°∞ʼnõΩ, Éèí∂™êfi=ÚʼnõΩ
POHõ∆Å∞ÖËx Pi÷Hõ ™êfi`«O¢`«ºO LO_®Å#fl^Õ áêâßÛ`«ºã¨=∂[O ã≤^•úO`«O. D
ã≤^•úO`«O ¢áêuѨkHõÃÑ· ¢Ñ¨Ñ¨OK« *Ï`«∞Å#∞ `«=∞‰õΩ J#∞‰õÄÅOQÍ =∞ÅK«∞H˘x
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 31
"å\˜ÃÑ· PkèѨ`«ºO =Ç≤ÏOK«_®xH˜ Ü«¸~ÀÑ≤Ü«∞#∞¡ ¢Ñ¨Ü«∞uflã¨∞Î<åfl~°∞. J~Ú`Õ
ã¨=∂#`«fiO, ™êOѶ∞≤ Hõ<åºÜ«∂Å`À ‰õÄ_ç# W™ê¡g∞Ü«∞=º=ã¨÷ =ÚO^Œ∞ D ã≤^•úO`«O
¢áêuѨkHõÅ∞ ¢Ñ¨ÑO¨ K«*Ï`«∞Å#∞ ZO`ÀHÍÅO Hõ\ì˜ LOK«Ö=Ë x Ü«¸~ÀÑ≤Ü∞« #∞¡ <Õ_∞»
ÉèÏqOK«™êQÍ~°∞. D HÍ~°}OQÍ<Õ "å~°∞ W™ê¡O‰õΩ |^Œâú ¢◊ `«∞=ÙÖˇ· áÈÜ«∂~°∞.
áêâßÛ`«º^ÕâßÅ∞ ¢Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’ `å=Ú ¢Ñ¨*Ï™êfi=∞º *’ºux "≥eyOz Ç≤ÏO™ê
^Ò~°˚<åºÅ pHõ@¡#∞ áê~°^ÀÅ_®xH˜ ZO`«QÍ<À Hõ$+≤ KÕã≤#@∞¡ Q˘Ñ¨ÊÅ∞ K≥ѨÙÊ
‰õΩO\Ï~°∞. HÍx Pã≤Ü∂« , P¢Ñ¶H≤ ÍÅÖ’ ¢Ñ¨*Ï™êfi=∞ºO =$kúKO≥ ^Œ_®xfl "å~°∞ U<å_»∂
z`«âÎ √◊ kú`À JOwHõiOK«Ö^Ë ∞Œ . ÃÑ·QÍ JHõ¯_» Ãã·xHõáêÅ#HÀ ÖË^• UHõáêsì xÜ«∞O`«$
`åfixHÀ H˘=Ú‡HÍã¨∂Î =ã¨∞<Î åfl~°∞. D â◊`å|ÌO Pã≤Ü∂« , P¢Ñ¶H≤ Í ^ÕâßÅÖ’ ¢Ñ¨É∞íè `åfi
Å#∞ #_çÑ#≤ xÜ«∞O`«ÅÖ’ ^•^•Ñ¨Ù JO^Œ~∂° ѨtÛ=∞^ÕâßÖ’¡x q^•º<åQÆiHõ`Å « #∞
=O@|\˜Oì K«∞H˘x =zÛ#"åˆ~. "å~°∞ `«=∞ ^Õâ¢◊ Ѩ[Å#∞ ÉèÏ=^•ã¨ºOÖ’ =∞yæáÈÜÕ∞ÖÏ
LOK«_®xH˜ ¢Ñ¨Ü«∞uflOKå~°∞. áêâßÛ`«º^ÕâßÅ #∞O_ç ÃÑ^ŒÌZ`«∞Î# PÜ«Ú^è•Å∞
`≥ÑÊ≤ OK«∞H˘x `«=∞‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ `«Öuˇ #Î ¢Ñ¨u ¢Ñ¨*Ï™êfi=∞º L^Œº=∂xfl Hõi#î OQÍ
J}z"Õâß~°∞. "åi J}z"Õ`« K«~º° ʼnõΩ ѨtÛ=∞^ÕâßÅ∞ =`åÎã∞¨ ѨeHÍ~Ú.
W™ê¡g∞Ü«∞ ¢Ñ¨*Ï™êfi=∞ºO HõO>Ë W™ê¡"∞Õ `«~° xÜ«∞O`«$`«fi"Õ∞ "Õ∞Å@!! ^≥=· cèu,
Ѩ~°Ö’Hõ ["å|∞^•s ÉèÏ=# ¢áêuѨkHõÅÃÑ· U~°Ê_Õ W™ê¡g∞Ü«∞ ¢Ñ¨*Ï ™êfi=∞ºO
=∂#=ǨωõΩ¯Å#∞ Q“~°qã¨∂Î ™êOѶ∞≤ Hõ, Pi÷Hõ <åºÜ«∂xfl, <≥u· Hõ ¢Ñ¨=∂}ÏÅ#∞, âßOf
ã¨∞ã≤~÷ `° Å
« #∞ <≥ÅH˘ÅÊQÆÅ UÔHH· õ Ãã·^•úOuHõ =º=ã¨÷ Jx ѨtÛ=∞^ÕâßʼnõΩ `≥Å∞ã¨∞.
JO`ÕHÍ^Œ∞, áêâßÛ`«∞ºÅ∞ =∂#=ǨωõΩ¯Å H˘~°‰Ωõ XHõ ÅH∆ͺxfl xˆ~tÌ Oz ™êkèOK«ÖHË õ
áÈÜ«∂~°∞. W™ê¡g∞Ü«∞ ¢Ñ¨*Ï™êfi=∞ºOÖ’ ^•xfl ã¨∞<åÜ«∂ã¨OQÍ ™êkèOK«=K«Ûx ‰õÄ_®
"åiH˜ `≥Å∞ã¨∞. J~Ú`Õ "å~°∞ ZÖÏO\˜ q+¨Ü∞« OÖ’#∂ `«∂~°∞Ê^ÕâßÅ =ÚO^Œ∞ `«Å
=OK«_®xH˜ ã≤^OúŒ QÍ ÖË~∞° .
Jb˚iÜ«∂ ™ê~°fi¢uHõ ZxflHõÖ’¡ W™ê¡q∞H± ™êÖËfi+¨<£ ¢Ñ¶¨O\ò Ѷ¨∞#q[Ü«∞O
™êkèOz#ѨÙÊ_»∞ áêâßÛ`«º"Õ∞^è•=ÙÅ∞ z¢Ô~uÎáÈ~Ú JHõ¯_» =∞`«Kåè O^Œã∞¨ Å∞ JkèHÍ~°O
KÕlH˜¯OK«∞HÀÉ’`«∞<åfl~°O@∂ QÆQÀæÅ∞ ÃÑ\Ïì~°∞. D ZxflHõŠѶ¨e`åÅÃÑ· J"≥∞iHÍ
¢Ñ¨Éèí∞`«fi ¢Ñ¨uxkè XHõ~°∞ "åºMϺxã¨∂Î ''"Õ∞=Ú ¢Ñ¨*Ï™êfi=∂ºxfl `«Ñ¨Ê‰õΩO_®
Q“~°q™êÎO. HÍx nx^•fi~å Jb˚iÜ«∂Ö’ q∞ug∞i# JkèHÍ~° ¢áê|źO`À ¢Ñ¨*Ï
™êfi=∂ºxfl, =∂#= ǨωõΩ¯Å#∞ Q“~°qOK«x =~°Oæ JkèHÍ~°OÖ’H˜ =¿ãÎ =∂¢`«O, Jk
=∂‰õΩ ã¨O`À+¨Hõ~°"≥∞ÿ# q+¨Ü«∞O HÍ^Œ∞—— Jx J<åfl~°∞. W™ê¡O Ѩ@¡ J"≥∞iHÍ
J=ÅOaOz# D "≥Y· i, W™ê¡q∞ã¨∞Å ì ‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ Jb˚iÜ«∂ Ãã·xHõxÜ«∞O`«Å∞
=∞iO`« |i`≥yOKå~°∞. (`«`«Êùe`«OQÍ JHõ¯_» ZxflHõŠѶ¨e`åÅ#∞ ~°^Œ∞ÌKÕã≤
Z=∞Ô~˚hû qkèOK«_»O, Ãã·xHõ áêʼnõΩÅ∞ W™ê¡O¢Ñ≤Ü«ÚÅÃÑ· Ç≤ÏO™ê^Ò~°˚<åºÅ‰õΩ
áêÅÊ_»@O [iyáÈÜ«∂~Ú.)
32 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
áêâßÛ`«º PÖ’K«<åã¨~°oH˜ J^ŒÌOѨ>Ëì '#∂ºãπgH±— Ѩ¢uHõ iáÈ~°ì~ü '\’h
Z~Ú~°û<£— ~åK«iHõ=º=㨉÷ Ωõ ^Œ∞+¨ì ™ê‡~°Hz õ ǨÏflOQÍ q∞ye# ëêÇπÏ Ç¨ïÃã·<£ (*’~å¤<£
~åA) KÕã#≤ "åºYº#∞ WÖÏ ¿Ñ~˘¯<åfl_»∞: ''ѶO¨ _»"∞≥ O@e[O (ѨÙ<åk"å^ŒO) ZO`À
¢Ñ¨=∂^ŒH~õ "° ∞≥ #ÿ k. Wk xÜ«∞O`«$`åfixH˜ ã¨O|OkèOz U^À XHõ Ju ¢Ñ¨=∂^ŒH~õ "° ∞≥ #ÿ
áÈHõ_#» ∞ `«Ñʨ ‰õΩO_® `≥zÛÃÑ_»∞OÎ k.—— JÖψQ ѨtÛ=∞^ÕâßʼnõΩ W+¨"ì ∞≥ #ÿ =∞~À Ãã·xHõ
xÜ«∞O`« *ˇ·#∞Öò Pan<£ (@∞x+≤Ü«∂ J^茺‰õ∆Ω_»∞) W™ê¡q∞ã¨∞ìÅ#∞ J}K«_®xH˜
Ãã·<åºxfl J¢Ñ¨=∞`«OÎ KÕâß_»∞. W™ê¡q∞ã¨∞Ö ì Ë ^ÕâßxH˜ J`«ºO`« ¢Ñ¨=∂^ŒHÍ~°∞ÅO@∂,
PÜ«∞# áêâßÛ`«º ¢Ñ¨É∞íè =ÙŠѨ@¡ `«#‰õΩ#fl ™êfiq∞ÉèHí xΘ Kå@∞‰õΩ<åfl_»∞.
¢Ñ¨ã¨∞Î`«O W™ê¡O‰õΩ, J*Ï˝xH˜ =∞^茺 qâ◊fi"åºÑ¨Î ã¨OѶ¨∞~°¬} [~°∞QÆ∞`ÀOk.
J"≥∞iHÍ `«# '#∂º =~°Öò¤ P~°¤~ü— ^•fi~å Ü«∂=`«∞Î J*Ï˝#, J<åQÆiHõ â◊‰õΩÎʼnõΩ
<åÜ«∞Hõ`fi« O =Ç≤Ï™ÈÎOk. Pã≤Ü∂« , P¢Ñ¶H≤ Í ^ÕâßÅÖ’– ¢Ñ¨`ºÕ HõOQÍ =Úã≤O¡ ^ÕâßÅÖ’
Éè’QÆÖÏÅã¨∞Öˇ·#, áêâßÛ`«º <åQÆiHõ`åaè=∂#∞Öˇ·# xÜ«∞O`«Å#∞ ¢áÈ`«ûÇ≤Ï™ÈÎOk.
`«#‰õΩ q^èÜ Õ Ú « Å~Ú# P xÜ«∞O`«Å ^•fi~å JHõ¯_ç ¢Ñ¨*Ï L^Œº=∂Å#∞ L‰õΩ¯
áê^ŒO`À J}z"Õ™ÈÎOk. W™ê¡O#∞ QÆ∞iOz, W™ê¡O Jaè=∂#∞Å#∞ QÆ∞iOz Jã¨`º«
¢Ñ¨Kå~°OKÕã∂¨ Î ¢Ñ¨ÑO¨ Kåxfl JѨ=∂~°Oæ Ѩ\™ì˜ ÈÎOk.
Dq^èOŒ QÍ J"≥∞iHÍ ™ÈqÜ«∞\ò Ü«¸xÜ«∞<£ Ѩ`<« å#O`«~O° `«# '#∂º =~°Ö¤ò
P~°~¤ —ü ‰=∂~°Oæ Ö’ JuÃÑ^ŒÌ J=~À^èOŒ QÍ q∞ye# W™ê¡g∞Ü«∞ â◊HxΘ ‰õÄ_® `˘ÅyOz
Ü«∂=`ü ¢Ñ¨ÑO¨ KåxH˜ <åÜ«∞Hõ`fi« O =Ç≤ÏOKåÅx Lqfià◊¥§~°∞`ÀOk. HÍx J"≥∞iHÍ
^Œ∞+¨ì Ѩ^äŒHÍÅ∞ ZO`ÀHÍÅO ™êQÆ=Ù. D Jã¨`«ºO, J<åºÜ«∞O, J}z"Õ`«Å
HÍ~°∞"Õ∞Ѷ∂¨ Å Kå@∞ #∞OKÕ U^À XHõ~ÀA âßOfã¨∞ã≤~÷ `° Å « ∞, hu<åºÜ«∂ʼnõΩ ¢Ñ¨fHõ
J~Ú# W™ê¡O ÉèÏ#∞_»∞ `«Ñʨ ‰õΩO_® `«# ã¨ÇϨ ¢ã¨ H˜~} ° ÏÅ`À L^Œ~Ú™êÎ_∞» .
'#∂`«# ¢Ñ¨ÑO¨ K« =º=㨗÷ JO>Ë WÖÏ LO@∞O^Œ@!– J"≥∞iHÍ ã¨=∂Kå~°âßY
¢Ñ¨HÍ~°O ''#∂º =~°Ö¤ò P~°~¤ —ü — D ¢H˜Ok POâßÅ`À ‰õÄ_ç LOk:
(1) U ^ÕâßxÔH<· å `«# Éè∫QÀoHõ ã¨iǨÏ^Œ∞ÅÌ Éè¢í ^Œ`« HÀã¨O J=ã¨~"° ∞≥ #ÿ "Õ∞~°Hˆ
Ãã·xHõ, ~°H} ∆õ â◊HΘ Hõey LO_ÕO^Œ∞‰õΩ J#∞=∞uOK«_O» [~°∞QÆ∞`«∞Ok.
(2) U ^Õâ◊"≥∞ÿ<å `«# ~°Hõ∆}, Ãã·xHõ â◊H˜Îx ÃÑOK«∞HÀ^Œe¿ãÎ Jk SHõº~å[º
ã¨q∞u J#∞=∞u `«Ñʨ xã¨iQÍ fã¨∞HÀ=Åã≤ LO@∞Ok. (SHõº~å[ºã¨q∞u WѨÙÊ_»∞
ѨÓiÎQÍ J"≥∞iHÍ J_»∞QÆ∞ʼnõΩ =∞_»∞QÆ∞ÖÁ`ÕÎ ã¨Oã¨Q÷ Í =∂iO^Œ#fl ã¨OQÆu `≥eã≤O^Õ.)
(3) J}ÏfiÜ«Ú^è•Å∞ ¢Ñ¨Ñ¨OK« q<åâßxˆH LѨHõi™êÎ~Ú Hõ#∞Hõ, "å\˜x
gÖˇ#· O`«=~°‰Ωõ JO`«"Ú ≥ OkOKåe. J}∞â◊HΘ ¢Ñ¨[Å (z#fl^ÕâßÅ) KÕ`∞« Ö’¡ LO_»
‰õÄ_»^Œ∞.
(4) U ^ÕâO◊ Ö’#~Ú<å ~å[H©Ü∞« ѨikèH˜ ã¨O|OkèOz# =∂~°∞Ê ~å[H©Ü∞«
q^è•<åÅ ^•fi~å<Õ fã¨∞‰õΩ~å"åe.
^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 33
(5) U ^ÕâO◊ Ö’#~Ú<å áê~°"¡ ∞≥ O@s =º=ã¨÷ ÖËHõ J^躌 Hõ∆ `«~Ç° ¨ =º=ã¨÷ =O\˜
áêÅ<å q^è•<åxfl =∂ˆ~Û q+¨Ü∞« OÖ’ áêʼnõΩÅ∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ x~°Ü ‚ ∞« O fã¨∞HÀ‰õΩO_®
¢Ñ¨[Å JcèëêìxH˜ =^ŒeÃÑ\Ïìe. (¢Ñ¨[Å Jcè+¨ìO) `«# Jaè=∞`åxH˜ =ºuˆ~HõOQÍ
LO>Ë =∂¢`«O J"≥∞iHÍ ^•xfl x~°O‰õΩâ◊ áêʼnõΩÅ KÕ`« |Å=O`«OQÍ J}z
"ÕÜ∞« =K«∞Û. (Jb˚iÜ«∂, JѶxæ¨ ™êÎ<£ ã¨OѶ∞¨ @#Å∞ nxH˜ =∞Oz L^•Ç¨Ï~°}Å∞QÍ
¿Ñ~˘¯#=K«∞Û.)
(6) "å}˜*ϺxH˜ ã¨O|OkèOz# JO`«~å˚fÜ«∞ Hˆ O¢^•Å∞, =∂Ô~¯\òÅ∞, HÍÅh
ÅÃÑ· U XHõ¯iH© QÆ∞`åÎkèѨ`«ºO LO_»‰õÄ_»^Œ∞. JO^Œ∞Ö’ ¢Ñ¨"ÕtOK«_®xH˜ ¢Ñ¨u
XHõ¯iH© J#∞=∞u LO_®e. D q+¨Ü∞« OÖ’ JO`«~å˚fÜ«∞ Jcè+Oì̈ x~°Ü ‚ ∂« `«‡Hõ
™ê÷~Ú Hõey LO_®e. (JO`«~å˚fÜ«∞ Jcè+=ì¨ ∞O>Ë WHõ¯_» J"≥∞iHÍ Jcè+"ì¨ ∞Õ .)
¢Ñ¨*Ï™êfi=∞ºqÅ∞=ʼnõΩ, =∂#=ǨωõΩ¯Å‰õΩ `å#∞ xÅ∞=Ù@^ŒÌO Jx K≥ѨÙÊ
‰õΩ<Õ J"≥∞iHÍ D qÅ∞=Å#∞, ǨωõΩ¯Å#∞ `«# ™⁄O`«<Å Õ ÃÑ· =∂¢`«"∞Õ Q“~°qã¨∞OÎ k
HÍx |Ü«∞\˜ ^ÕâßÅÖ’x, =ÚYºOQÍ Pã≤Ü∂« –P¢Ñ¶H≤ ÍÅ, ¿Ñ^Œ–=~°=ú ∂# ^ÕâßÅÖ’x
¢Ñ¨*Ï ™êfi=∞ºqÅ∞=Å#∞, =∂#=ǨωõΩ¯Å#∞ H˜Oz`«Î~Ú<å Q“~°qOK«^Œx ÃÑ·#
¿Ñ~˘¯#fl JOâßÅ∞ K≥Ñʨ Hõ<Õ K≥|∞`«∞<åfl~Ú.
9. J"≥∞iHÍ lÜ≥∂xã¨∞Åì ¢‰õÄ¿ã_£ Ü«Ú^•úÅ∞
ÃÑ·# ¿Ñ~˘¯#|_ç#=hfl áê`« q+¨Ü∂« Å∞. J"≥∞iHÍ WѨÙÊ_»∞ "å\˜H˜ H˘`«~Î O° QÆ∞
ѨÙeq∞ =∞iO`« â◊H˜Î`À q[$OaèOzOk. Jk `«# "å_çQÀà◊§ KÕ`«∞efl =∞iO`«
™êQÆnã≤ =Úã≤¡O ^ÕâßÅÃÑ· q~°∞K«∞‰õΩѨ_çOk. >ˇ¢~°i[OÃÑ· Ü«Ú^Œú¢Ñ¨Hõ@# ¿Ñ~°∞`À
W™ê¡O^èŒ~å‡xfl Jaè=∂xOKÕ, W™ê¡O ã¨O¢Ñ¨^•Ü«∂Å#∞ J#∞ã¨iOKÕ =Úã≤¡OʼnõΩ,
=Úã≤O¡ ^ÕâßʼnõΩ =ºuˆ~HõOQÍ ¢‰õÄ¿ã_£ Ü«Ú^•úŠѨ~O° Ѩ~° ¢áê~°OaèOzOk. ''#∂`«#
¢Ñ¨ÑO¨ K« =º=㨗÷ — Ѩ^HŒä Oõ Ö’x ~Ô O_»= Ѷ∞¨ @ìOQÍ J"≥∞iHÍ JѶxæ¨ ™êÎ<Ö
£ ’ ¢Ñ¨*Ï™êfi=∞º
Ѩ^uúŒ ^•fi~å JkèHÍ~°OÖ’H˜ =zÛ# `åeÉÏ<£ ¢Ñ¨É∞íè `åfixfl ‰õÄÅ^Àã≤Ok.
W™ê¡g∞Ü«∞qÅ∞=Å ¢áêuѨkHõÃÑ· K«@|ì ^ŒOú QÍ U~°Ê_ç# `åeÉÏ<£ ¢Ñ¨É∞íè `åfixfl
‰õÄÅ^ÀÜ«∞_»O=Å¡ W™ê¡O ^Œ∞~°aè=∂#∞Öˇ·# lÜ≥∂xã¨∞ìÅ∞ ã¨O|~°Ñ¨_®¤~°∞ QÍx,
JѶxæ¨ ™êÎ<Ö £ ’ J"≥∞iH͉õΩ ÅaèOz# ã≤~∞° Å∂y~°∞Å∂ Ug∞ ÖË=Ù. HÍHõáÈ`Õ `åeÉÏ<£
¢Ñ¨É∞íè `«fiO x¿+kèOz# QÆO*Ï~Ú Ñ¨O@#∞ `«# H©Å∞ÉÁ=∞‡ ¢Ñ¨É∞íè `«fiO ^•fi~å =∞m§
ѨO_çOK«∞‰õΩO@∂ áêâßÛ`«º =∞`«∞ÉÎ Ïè ~¸Å ѨO@#∞ ѨO_ç™ÈÎOk. Jã¨Å∞ ã≤~∞° Å∂
y~°∞Å∂ L#fl W`«~° =Úã≤¡O ^ÕâßÅÃÑ· ѨO*Ï *ÏѨ_®xH˜ JѶ¨æx™êÎ<£ÃÑ· ^•_ç
J"≥∞iH͉õΩ XHõ "å~°kè =∂¢`«"∞Õ . =Úã≤O¡ ^ÕâßʼnõΩ `åeÉÏ<£ Ü≥∂^è∞Œ Å >ˇ¢~°i[O
|∂px =∂\˜ =∂\˜H˜ K«∂Ñ≤ã¨∂Î "å\˜x ɡ^Œ~°Q˘\˜ì ѨÓiÎQÍ Ö’|~°K«∞HÀ=_®xH˜
‰õÄ_® J"≥∞iH͉õΩ =∞Oz J=HÍâ◊O ÅaèOzOk.
34 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
JѶ¨æx™êÎ<£Ö’ `åeÉÏ<£ ¢Ñ¨Éèí∞`åfixfl ‰õÄÅ^Àã≤# `«~åfi`« D J=HÍâ◊O
J"≥∞iH͉õΩ W~åMòÖ’ ÅaèOzOk. HÍx JѶxæ¨ ™êÎ<£ q+¨Ü∞« OÖ’ K«∂Ñ≤# >ˇ¢~°i[O
|∂p W~åMòÖ’ Un ÖËHõáÈ~Ú<å ˆH=ÅO K«=Ú~°∞ ã¨OѨ^Œ HÀã¨O JHõ¯_» r=
~°™êÜ«∞xHõ PÜ«Ú^è•Å∞ L<åflÜ«∞O@∂ ¢Ñ¨ÑO¨ K«=∞O`«\Ï QÀÅQÀÅ KÕã≤ =∞s P
^Õâßxfl ã¨~°fi<åâ◊#O KÕã≤Ok. J~Ú<å ^•x Ü«Ú^Œú^•Ç¨ÏO f~°ÖË^Œ∞† W™ê¡O Ѩ@¡
~°Q∞Æ Å∞`«∞#fl ^•x q^Õfiëêyfl ‰õÄ_® K«ÖÏ¡~Ö ° ^Ë ∞Œ . WO`«‰Ωõ =ÚO^Œ∞ ¿Ñ~åÖ’¡ ¿Ñ~˘¯#
|_ç#@∞¡ J"≥∞iHÍ '#∂`«# ¢Ñ¨ÑO¨ K« =º=㨗÷ Ѩ^HŒä ÍxH˜ Jxfl\˜HOõ >Ë ÃÑ^ŒÌ J=~À^èOŒ QÍ
L#fl W™ê¡O#∞ ѨÓiÎQÍ `«∞_çz ÃÑ>ËOì ^Œ∞‰õΩ P~å@Ѩ_∞» `ÀOk. JѶxæ¨ ™êÎ<,£ W~åMò
Ѩ~º° =™ê<åÅ`À ɡOÉËÅ∞ Ѩ_áç È~Ú J"≥∞iH͉õΩ ѨÓiÎQÍ ^•™ÈǨÏ"≥∞áÿ È~Ú# =Úã≤O¡
^ÕâßÅ∞ WѨÙÊ_»∞ J"≥∞iHÍ #∞Oz W™ê¡O q+¨Ü«∞OÖ’ Uz#fl ÃÇÏK«ÛiHõ =zÛ<å
=}˜H˜ áÈ`«∞<åfl~Ú.
lÜ≥∂xã¨∞ìÅ Jã¨Å∞ ÅHõ∆º"≥∞ÿ# ''JYO_» W¢*Ï~¸Öò—— ™ê^èŒ#HÀã¨O ¢ÔH·ã¨Î=
[<åÉèÏ JkèHOõ QÍ=Ù#fl J"≥∞iHÍ, ¢a@<£, W`«~° Ü«¸~°Ñπ ^ÕâßʼnõΩ =Úã≤O¡ ^ÕâßÅÃÑ·
~å[H©Ü«∞ ÃÑ`«Î<åxfl, JHõ¯_ç ã≤iã¨OѨ^Œefl Z~°QÍ K«∂Ñ≤ "å\˜x áê=ÙÅ∞QÍ
"å_»∞‰õΩO@∞<åfl~°∞. D =∂~°æO ã¨∞QÆ=∞O KÕÜ«∞_®xH˜ "≥Ú@ì"≥Ú^Œ@ JѶ¨æx™êÎ<£,
W~åMòÅ #_»∞=ÚÅ∞ q~°Q˘æ\ì˜ `«^•fi~å =ÚO^Œ∞‰õΩ ™êQÍÅ#flk "åi ^Œ∞+¨Ñì ^¨ HŒä Oõ .
D ^Œ∞+¨ìѨ^äŒHõOÖ’ "å~°∞ KåÖÏ=~°‰õΩ q[Ü«∞O ™êkèOKå~°<Õ K≥áêÊe. J~Ú`Õ
W™ê¡q∞ã¨∞Å ì ~°∂ѨOÖ’ "åiH˜ HõxÊã¨∞#Î fl ''>ˇ¢~°i[OÉè∂í `«O—— "åixOHÍ "≥O\Ï_»∞
`«∂<Õ LOk. =ÚYºOQÍ JѶ¨æx™êÎ<£, áêH˜™êÎ<£, W~åMòÅÖ’ 'D Éèí∂`«O— =∂\˜
=∂\˜H˜ HõxÊã¨∂Î "åix zH͉õΩ Ѩ~∞° ™ÈÎOk.
JѶxæ¨ ™êÎ<Ö£ ’ W™ê¡OÜ≥∂^è∞Œ ʼnõΩ =ºuˆ~HõOQÍ `«=∞‰õΩ =∞^Œ`Ì ∞« xã¨∞#Î fl <å¢~°<Î £
JÖˇÜ · ∞« <£û ¢>ˇ|ÿ Öò =Úã≤O¡ Å =ÚO^Œ∞ J"≥∞iHÍ Ãã·xHÍkèHÍ~°∞Å∞ H˘xfl _®Å~ü <À@∞¡
Ѩ_"» Ü Õ ∞« _»O q∞#Ǩ "åix WѨÊ\˜H© ‰õΩHõ¯ÅHõ<åfl hK«OQÍ K«∂ã¨∞<Î åfl~°∞. P <å¢~°<Î £
JÖˇÜ · ∞« <£ûÖ’ ѨxKÕã≤ =∂<Õã#≤ XHõ =Úã≤O¡ J#∞Éè"í åÅ∞ J`«x <À>Ë q#O_ç:
''<Õ#∞ K≥ѨÙÊHÀ=_®xH˜ =Úã≤¡O<Õ. =Úã≤¡O ‰õΩ@∞O|OÖ’<Õ Ñ¨Ù\Ïì#∞. W™ê¡O
JO>Ë Uq∞\’, qâßfiã¨O JO>Ë Uq∞\’, ã¨`º« O JO>Ë Uq∞\’, Jã¨`º« O JO>Ë
Uq∞\’, =∞OKÕq∞\’, K≥_Õq∞\’ <å‰õΩ ÉÁuÎQÍ `≥eÜ«∞^Œ∞. <Õ#∞ ѨÙ@∞ìHõ`À<Õ
Ü«Ú^Œú¢Ñ≤Ü«Ú_çfl, H˘O_»QÆ∞ǨÏÅÖ’ ÃÑiy"å_çfl. PÜ«Ú^è•Å∞ ¢Ñ¨Ü≥∂yOK«_»O,
PÜ«Ú^è•Å`À P_»∞HÀ=_»O <å‰õΩ "å~°ã`¨ fi« OÖ’ ÅaèOz# "åºÑ¨HÍÅ∞. =∂ `≥QÅ Æ Ö’
q~À^è•Å∞ `«~°`«~åÅ #∞Oz ™êQÆ∞`«∂ =ã¨∞Î<åfl~Ú......
JѶxæ¨ ™êÎ<ã Ñ· J"≥∞iHÍ ^•_ç KÕã#≤ ѨÙÊ_»∞ J"≥∞iHÍ JkèHÍ~°∞Å∞ =∂‰õΩ ÃÑ^ŒÌ
Z`«∞Î# _®Å~°∞¡ ѨOzÃÑ\Ïì~°∞. _®Å~°∞¡ `«=∞ Ѩx KÕã¨∞‰õΩáÈÜ«∂~Ú. `åeÉÏ#∞¡,
J~°Éò Ü≥∂^è∞Œ Å∞ `«=∞ â◊H#Θ O`å ^è•~°áÈã≤ z=i=~°‰Ωõ f¢=OQÍ ¢Ñ¨uѶ∞¨ \˜OKå~°∞.
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 35
HÍx J"≥∞iHÍ ÉèÏsPÜ«Ú^è•Å =ÚO^Œ∞ "å~°∞ xÅ∞=ÖËHõ áêiáÈÜ«∂~°∞. P `«~åfi`«
JѶ¨æx™êÎ<£Ö’ J"≥∞iHÍ Ãã·x‰õΩÅ∞, <å¢~°Î<£JÖˇ·Ü«∞<£û "å~°∞ [iÑ≤#O`«\˜ ^Œ∞~°ƒù~°
^Ò~°#˚ ºHÍO_» =∞Ô~Hõ¯_® [~°QÆ ÖË^∞Œ . Ç≤ÏO™ê^Ò~°<˚ åºÅ∞ [iÑ≤# <å¢~°<Î J £ ÖˇÜ · ∞« <£ûÖ’
JѨÙÊ_»∞ <Õ#∂ L<åfl#∞. J"≥∞iHõ#∞¡ [iÑ≤# Ç≤ÏO™êHÍO_»#∞ ‰õÄ_® K«∂âß#∞.
JO`«OHÍx PQÆ_®Å∞:– <å¢~°<Î J£ ÖˇÜ · ∞« <£û "å~°∞ J"≥∞iHõ#‰¡ Ωõ =∞^Œ`Ì ∞« W=fi_»O
Ö’, "åiP[˝efl áê\˜OK«_O» Ö’ JuQÍ ¢Ñ¨=iÎOKå~°∞. "å~°∞ J"≥∞iHõ#¡ ¢Ñ¨ã#¨ fl`« HÀã¨O
`«=∞ ã¨fi=∞`«ã∞¨ Ö ÷ #·ˇ , `«=∞ ^Õâá◊ œ~°∞Öˇ#· "åiÃÑ·<Õ `«∞áê‰õΩÅ∞ Z‰õΩ¯ÃÑ\Ïì~∞° . "åà◊§#∞
WO_»Ö ¡ ’ =¸¿ãã≤ ã¨r=^ŒÇϨ #OKÕâß~°∞. "åi¢ã‘Å Î =∂<åÅ∞ ^ÀK«∞‰õΩ<åfl~°∞. J<ÕHõ
=∞Ok ‰õΩ@∞O| ¢ã‘Å Î #∞ "Õâº◊ QÆ$ǨʼnõΩ JѨÊyOKå~°∞. J~°Éò =Ú*ÏÇ≤Ï^£Å ¢ã‘Å Î #∞,
Ñ≤ÅÅ ¡ #∞ q=¢ã¨K Î ãÕ ≤ "åi #QÆflâ◊s~åÅÃÑ· J"≥∞iHÍ *ˇO_®Å∞ z¢fHõiOKå~°∞........ D
Ç≤ÏO™êHÍO_»Ö’ Z‰õΩ¯=QÍ J"≥∞iHõ<£ Ü«¸^Œ∞ÖË áêÖÁæ<åfl~°∞.... <å¢~°<Î £ JÖˇÜ · ∞« <£û
ã¨Ç¨ Ü«∞ã¨ÇϨ HÍ~åÅ∞ ÖˉΩõ O_® `åeÉÏ<£Å#∞, J~°É=ò Ú*ÏÇ≤Ï^£Å#∞ J}z"ÕÜ∞« _»O
`«=∞‰õΩ ™ê^躌 =∞ÜÕ∞ºk HÍ^Œx J"≥∞iHõ#∞¡ ‰õÄ_® XѨÙʉõΩO\Ï~°∞. HÍx "Õ∞=Ú WO`«
KÕã<≤ å "å~°∞ =∞=∞‡efl (<å¢~°<Î J £ ܷ֡ ∞« <£û "åix) Ѩ~=° ∞Jã¨ÇϨ ºOQÍ ^Œ∂+≤OKÕ"å~°∞.
Mˇn· Å#∞ H˘<åflà◊√§ YO^è•~ü, |¢QÍ"£∞ Ѩ@} ì ÏÅÖ’ LOz# `«~∞° "å`« "åix
‰õĺÉÏ *ˇ·à◊§‰õΩ `«~°eOKÕ"å~°∞. JÖÏ ‰õĺÉωõΩ ѨO¿Ñ Mˇ·nÅ`À ''g∞ HõëêìʼnõΩ
"Õ∞=Ú ÉÏ^èŒ∞ºÅO HÍ=Ú† g∞ÃÑ· Ç≤ÏO™êHÍO_» ™êyOz# g∞ ™È^Œ~° =Úã≤¡OÖˇ·#
<å¢~°<Î £ JÖˇÜ · ∞« <£û"åˆ~ ÉÏ^è∞Œ ºÅ∞. ^è<Œ åâ◊`À "å~°∞ =∂ `«~Ñ° Ù¨¶ # QÆ∂_èK » å~°∞Å∞QÍ Ñ¨x
KÕã∂¨ Î q∞=∞‡efl =∂HõÑʨ yOKå~°∞—— Jx K≥¿ÑÊ"å~°∞ J"≥∞iHõ#∞¡. ...."Õ∞=Ú J"≥∞iHõ#¡
`«~°Ñ¶¨Ù# QÆ∂_è»Kå~°∞Å∞QÍ Ñ¨xKÕã¨∂Î `åeÉÏ#¡#∞, J~°Éò Ü≥∂^èŒ∞Å#∞ Ѩ\˜ìOz
Wã¨∞OÎ >Ë "å~°∞ =∂‰õΩ Hõ$`«[`˝ Å « ∞ K≥Ñʨ _®xH˜ |^Œ∞Å∞ =∞=∞‡efl, ^è<Œ åâßѨ~∞° Öˇ#·
‰õΩHõ¯Åx, QÍ_ç^Œ H˘_»∞‰õΩÅx, ѨO^Œ∞Åx Ñ≤eKÕ"å~°∞.....
YO^•~üÖ’ XHõ J"≥∞iHõ<£ Ãã·xHÍkèHÍi`À <å‰õΩ ¿ãflǨÏ=∞~ÚOk. "Õ∞q∞^Œ~Ì O°
Ñ≤KåÛáê\˜QÍ =∂\Ï¡_∞» ‰õΩ<Õ"åà◊§O. W^Œ~Ì O° HõÅã≤ =∞^ŒºO ¿ãqOKÕ"åà◊§O. JÖÏO\˜
Ѩiã≤÷uÖ’ XHõ™êi <Õ#∞ =∂\Ï¡_»∞`«∂ ''g∞~°∞ `åeÉÏ#¡#∞, J~°ÉòÜ≥∂^èŒ∞Å#∞
^Œ∂+≤OK«_®xH˜ HÍ~°}O J~°=÷ ∞=Ù`ÀOk HÍx, "Õ∞=Ú â◊H=Θ OK«#ÖˉΩõ O_® g∞‰õΩ =∂
ã¨Ç¨ Ü«∞ã¨ÇϨ HÍ~åÅ∞ JO^Œ*ãË ∞¨ #Î flѨÊ\˜H© =∞=∞‡efl g∞~°∞ ^Œ∂+≤OK«_"» ∞Õ <å‰õΩ J~°O÷
HÍ=_»O ÖË^∞Œ —— Jx J<åfl#∞.——
J"≥∞iHÍ Jã¨Å∞ Ѩ^äŒHõO:– J"≥∞iHõ<£ JkèHÍi P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ =∞^ŒºO
=∞`«∞Ö Î ’ L<åfl_»∞. J`«#∞ <å =∂@Å∞ q#QÍ<Õ "≥Ú^Œ@ ##∞fl, Ü«∂=`«∞Î ¢Ñ¨ÑO¨ K«
=Úã≤¡OÅ#∞ Ѷ¨∞’~°"≥∞ÿ# XHõu@∞ì u\Ïì_»∞. `«~°∞"å`« WÖÏ J<åfl_»∞: ''Z=Ô~·<å
XHõ¯™êi Hõe=∂ (ã¨^fiŒ K«#O) ѨiOî K«_O» QÍx ÖË^• =Úã≤O¡ ‰õΩ@∞O|OÖ’ ѨÙ@ì_O»
QÍx [iy`Õ J`«xÖ’ ZHõ¯_À FKÀ@ W™ê¡O qâßfiã¨Hõ}O `«Ñ¨Ê‰õΩO_® q∞ye
36 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
LO@∞Ok. rq`«OÖ’ ZѨÊ\ỖH<· å ^•#fl`«#∞ =ºHõÑÎ ~¨ ∞° ™êÎ_∞» . Hõ#∞Hõ =∂ ^Œ$+≤Ö ì ’
D ~ÀQÍxH˜ XˆHXHõ zH˜`«û LOk. "≥Ú^Œ@ "Õ∞=Ú =Úã≤¡OʼnõΩ ^èŒ<åâ◊ K«∂Ñ≤
"åà◊§#∞ H˘x "åi =∞`«qâßfi™êxfl |ÅÇ‘Ï#Ѩ~∞° ™êÎ=Ú. `«~∞° "å`« "åà◊§#∞ âßâ◊fi`«OQÍ
JO`«"Ú≥ Ok™êÎO. É’ã≤flÜ«∂Ö’ "Õ∞=Ú D Ѩ<Õ KÕâß=Ú. áêÅã‘<Î åÖ’ ‰õÄ_® D Ѩ<Õ
KÕã∞¨ <Î åflO. WѨÙÊ_»∞ JѶxæ¨ ™êÎ<,£ W~åMòÖÖ’ ‰õÄ_® "Õ∞=Ú D Ѩ<Õ KÕã∞¨ <Î åflO.——
''"≥∂q∞O^£MÏ<£! É’ã≤flÜ«∂ =Úã≤O¡ Å HõO>Ë g∞ˆ~=∞O`« ^è~·≥ º° =O`«∞Å∞, ¿ãfiKåÛù
¢Ñ≤ÜÚ « Å∞ HÍ^Œ∞. "åi ~Ô O_»∞ =¸_»∞ `«~åÅ"å~°∞ =∂`À HõÅã≤ u<åfl~°∞, `åQÍ~°∞.
"åi =$^Œ∞Å ú ‰õΩ Y∞~üP<£ Uq∞\’, =∞ã‘^∞Œ ÖËq∞\’ `≥eÜ«∞^Œ∞. "åi Ü«Ú=‰õΩÅ∞
=∂`À Hõeã≤ <≥\ · Hò |¡õ ∞ƒÖ’¡ ~ˆ ~ÚO|=à◊√§ QÆ_¿ç Ñ"å~°∞. "å~°∞ =∂`À HõÅã≤ =∞^ŒºO
‰õÄ_® ¿ãqOKÕ"å~°∞, ѨOk=∂Oã¨O ‰õÄ_® u<Õ"å~°∞. J~Ú#ѨÊ\˜H© =∂ =∞`«ã∞¨ Å ÷ ∞
"åiѨ@¡ ZÖÏ ¢Ñ¨=iÎOKå~À h‰õΩ `≥Å∞ã¨∞.——
''"≥∂q∞O^£MÏ<£! É’ã≤flÜ«∂ =Úã≤O¡ Å∞ PK«~} ° Ѩ~"° ∞≥ #ÿ =Úã≤O¡ Å∞ HÍ^Œ#flk
x["Õ∞. HÍx "åi ¿Ñ~°∞¡ =Úã≤O¡ ¿Ñˆ~¡ Hõ^•! JÖψQ <å„~°<Î J £ ÖˇÜ
· ∞« <£û =Úã≤O¡ Å∞ =∂‰õΩ
ѨÓiÎ ã¨Ç¨ Ü«∞ã¨ÇϨ HÍ~åÅ∞ JOkOz# =∂@ ‰õÄ_® x["Õ∞. HÍx gi ¿Ñ~°∞¡ ‰õÄ_®
=Úã≤O¡ ¿Ñˆ~¡ Hõ^•! ÃÑ·QÍ "å~°∞ =∂ HÀã¨O KÕã#≤ Ѩ#∞Å∞ =∞#ã¨∂ÊùiQÎ Í KÕã#≤ q HÍ=Ù,
^èŒ<åâ◊Ö’ Ѩ_ç KÕâß~°∞. ¢Ñ¨Ñ¨OK«OÖ’ Ô~O_»∞ ~°HÍÅ =Úã≤¡OÅ∞ =∂¢`«"Õ∞ L<åfl~°∞.
XHõ\˜, `åeÉÏ<£Å∞, J~°ÉòÜ≥∂^èŒ∞ÖÏ¡O\˜ x™êfi~°÷Ѩ~°∞Öˇ·# =Úã≤¡OÅ∞. Ô~O_»∞,
<å¢~°<Î J £ ÖˇP· <£ûò =Úã≤=¡ ÚÖÏ¡O\˜ ^è<Œ åâ◊Ñ~¨ ∞° Öˇ#· ‰õΩHõ¯Å∞, ѨO^Œ∞Å∞,....——
''"åi =ÚO^Œ∞ F =∂Oã¨ÑÙ¨ =ÚHõ¯ Ѩ_"» ¿Õ ãÎ KåÅ∞, "å~°∞ =∂K«∞@∂ì `ÀHõÅ∂ѨÙ
‰õΩO\Ï u~°∞QÆ∞`å~°∞† =∂ Ãã·QÅ Æ `À `«=∞ ã¨fi=∞`«ã∞¨ e÷ fl Ãã·`O« Hõ~∞° ™êÎ~∞° . WÖÏO\˜
‰õΩHõ¯Å∞ =∂Oã¨ÑÙ¨ =ÚHõ¯Å∞ ^˘~°∞‰õΩ`«∞#flO`« HÍÅO q^èÜ Õ Ú
« ÖˇL · O\Ï~Ú. =∂Oã¨O
=ÚHõ¯Å∞ ^˘~°H@ õ O PyáÈQÍ<Õ Jq `«=∞ Ü«∞*=∂x<Õ Hõ~z° uO\Ï~Ú. JÖÏO\˜
Ѩiã≤u÷ ~åHõ=ÚO^Õ "åiH˜ `«y# zH˜`û« ‰õÄ_® "Õ∞=Ú KÕÜ∞« =Åã≤ LO@∞Ok.——
''q∞¢`«=∂! q#∞. J"≥∞iHÍÖ’ =∂‰õΩ ZÖÏO\˜ ™œMϺÅ∞, ™œHõ~åºÅ∞<åflÜ≥∂
JѶxæ¨ ™êÎ<Ö £ ’ "å\˜x QÆ∞iOz TÇ≤ÏOK«<<·≥ å ÖË=Ú. JѶxæ¨ ™êÎ<£ ã¨∞O^Œ~"° ∞≥ #ÿ ^ÕâO◊
HÍ^Œ∞. WHõ¯_» |OQÍ~°∞ QÆ#∞Å∞ ‰õÄ_® ÖË=Ù. J~Ú<å JѶ¨æx™êÎ<£ÃÑ· ^•_çKÕã≤
QÆ∞O`«Å∞ Ѩ_#ç ~À_»∞,¡ ѨO[~°∞H˘O_»Å∞ L#fl D ^ÕâO◊ Ö’ "Õ∞=Ú ‰õÄ~°∞Û<åfl=∞O>Ë
^•xH˜ F ¢Ñ¨`ºÕ Hõ HÍ~°}O LOk. ¢Ñ¨ã∞¨ `Î « â◊`å|ÌO ¢ÔHã· =Ψ ÙÅ∞–Ü«¸^Œ∞Å∞ ¢áê|źO
=Ç≤ÏOKÕ, =Úã≤O¡ Å∞ JO`«=∞ÜÕ∞º ^Œâß|ÌO HÍ#∞#flk. JѶxæ¨ ™êÎ<Ö £ ’ `åeÉÏ<£Å#∞,
J~°ÉòÜ≥∂^èŒ∞Å#∞ JO`«"≥ÚOkOK«‰õΩO_® W~åMòÃÑ· ^•_çKÕ¿ãÎ Jk =∂ÔH<Àfl
W|ƒO^Œ∞Å∞ `≥zÛÃÑ@ì =K«∞Û. JOKÕ`« W~åMòÃÑ· ^•_ç, P `«~åfi`« =∞^躌 ¢áêK«ºOÖ’
JYO_» Ü«¸^Œ™ê¢=∂[ºO ™ê÷Ѩ# HÀã¨O =ÚO^Œ∞QÍ JѶ¨æx™êÎ<£Ö’x W™ê¡g∞Ü«∞
Ü≥∂^è∞Œ Å #_»∞=ÚÅ∞ q~°Q˘æ@ì =Åã≤# J=ã¨~"° Ú ≥ zÛOk.——
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 37
''=Úã≤¡O ѨO‰õΩÎÅÖ’ hÖÏO\˜ ^èŒ<åâ◊Ѩ~°∞Ö~Ú# =Ú+≤ì"≥^èŒ=Å∞ LO_»@O
=∂ÔHO`À P#O^ŒOQÍ LOk. hÖÏO\˜"åà◊§ ã¨Ç¨ÏHÍ~°O`À =∂‰õΩ JѶ¨æx™êÎ<£Ö’
q[Ü«∞O ÅaèOzOk. P `«~åfi`« ‰õÄ_® "Õ∞=Ú =Úã≤O¡ [QÆ`∞« ÃÎ Ñ· q[Ü«∞Ѩ~O° Ѩ~Å ° ∞
™êkèOK«_®xH˜, ã≤Å∞=¢áê|ź Ѩ`åHÍÅ∞ ZQÆ~°"ÕÜ«∞_®xH˜ ¢áê~°OaèOKÕ Ñ¨q¢`«
Ü«Ú^ŒúOÖ’ =Úã≤¡O [QÆ`«∞Î #∞Oz =∂‰õΩ "ÕÖÏk=∞Ok "≥∂q∞O^£ MÏ<£Å∞
Åaè™êÎ~∞° ....——
''q∞¢`«=∂! h‰õΩ K«i¢`« Ѩ@¡ Pã¨HΘ LO>Ë q#∞. áêÅã‘<Î å#∞ ™êkèOK«∞HÀ=_®
xH˜, ɡ·`«∞Öò=ÚY^ŒÌãπ (*ˇ~°∂ã¨ÖËO)#∞ ™êfinè#O KÕã¨∞HÀ=_®xH˜ ¢ÔH·ã¨Î=ÙÅ∞ tÅ∞=
Ü«Ú^Œú Ѩ~°OѨ~°Å∞ ¢áê~°OaèOz#ѨÙÊ_»∞ P Ü«Ú^•úÅÖ’ áêÖÁæ#fl"å~°∞ D<å\˜
(¢ÔH·ã¨Î=)Ãã·x‰õΩÅ HõO>Ë ZO`À Z‰õΩ¯= `åQÆ∞É’`«∞Å∞, =ºaèKå~°∞Å∞, ã¨O™ê¯~°
Ç‘Ï#∞Å∞QÍ LO_Õ"å~°∞. =∂ áêʼnõΩÅÖ’, áê^ŒsÅÖ’ ‰õÄ_® W^Õ Ñ¨iã≤u÷ LO_Õk.
"å~°∞ ™ê^è•~°} Ѩiã≤`÷ ∞« ÅÖ’ =∞O^Œ∞–=∞QÆ∞= =∞`«∞Ö Î ’ =Úxy`ÕÅ∞`«∞O\Ï~°∞. HÍx
ã≤Å∞=–<≥Å=OHõ ã¨OѶ∞¨ ~°} ¬ ã¨=∞Ü«∞O =¿ãÎ =∂¢`«O â◊¢`«∞=ÙÅ`À ¢áê}ÏÅ∞ `≥yOz
áÈ~å_»∞`å~°∞. =∞^Œºáê#O =∂ =∞`«ÉÏè "À¢^ÕHÍÅ#∞ ~Ô K«ÛQ˘_»∞OÎ k.——
''™ÈqÜ«∞\ò ~°ëêº Ñ¨`#« O `«~∞° "å`« =Úã≤O¡ Å∞ ¢Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’ W™ê¡O PkèHºõ `å
HõÅÅ∞ QÆ#_»O ¢áê~°OaèOKå~°∞. Ãã·#∞û, ™êOˆHuHõ ~°OQÍÅ ¢Ñ¨QÆu HÀã¨O "Õ∞=Ú
áê@∞Ѩ_®e† <ÕÅÃÑ·, h\˜ÃÑ· =∂ x~°fiǨÏ} ™êQÍe† JO`«iHõ∆ q[Ü«∂Å∞ "Õ∞=Ú
™êkèOKåe. HÍx ~å[H©Ü«∞, =∞`«Ñ¨~°"≥∞ÿ# Ѩ\˜+¨ª`«, ¢áê|ÖϺŠHõÅÅ∞ =∂¢`«O
=Úã≤O¡ Å∞ Hõ<åÖÏ! W^≥ÖÏ ™ê^躌 O?—......
("≥∂q∞O^£MÏ<£ Hõ^äŒ#O:).......Ü«∞^蕢ѨHÍ~°O F~ÀA YO^è•~ü *ˇ·Å∞ #∞Oz
WO@~åˆQ+¨<£ HÀã¨O á⁄_»"#·≥ QÆ_®¤Å∞#fl H˘O^Œ~∞° J~°Éò Mˇn· Å#∞ YO^è•~ü Z~Ú~ü
áÈ~°∞‰ì Ωõ fã¨∞‰õΩ~å=_»O [iyOk. "≥Ú^Œ@ "åix W#∞Ѩ ã¨OHÔ à◊§`À HÍà◊√§KÕ`∞« Å∞
Hõ\˜ì"Õâß~°∞. `«~°∞"å`« "åi t~À*ÏÅ∞, QÆ_®¤Å∞, Hõ#∞ÉÁ=∞Å∞ Q˘iyOz "åix
ÉèÜí ∞« OHõ~"° ∞≥ #ÿ z¢`«ÇÏ≤ Oã¨Å‰õΩ QÆ∞iKÕâß~°∞. P `«~∞° "å`« XHõ J"≥∞iHõ<£ JkèHÍi
"åi =ÚO^Œ∞ xÅ|_ç WÖÏ ¢Ñ¨ãO¨ yOKå_»∞:
''g∞~°∞ Q“~°=O, ™êÑ¶Ö ¨ ϺÅ∞ ^è~Œ å‡xfl PK«iOK«_O» =Å¡ Åaè™êÎ~Úx JO\Ï~°∞.
g∞ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨Å¡O) P[˝ Hõ#∞Hõ QÆ_®¤Å∞ ÃÑ@∞ì‰õΩO@∞<åfl=∞x K≥|∞`å~°∞.
W™ê¡O ¢áê|źO, ã≤Å∞=#∞ q~°Q˘>Ëì HõÅÅ∞ HõO@∞#fl =Úã≤¡OÖÏ~å! g∞ ™ê÷~Ú
Uq∞\’, g∞Ô~O`«\"˜ åà’§ PÖ’zOK«∞HÀO_ç. g∞‰õΩ ZÖÏO\˜ Wà◊√§ ÖË=Ù, ã¨fiã¨Ö ÷ ÏÅ∞
ÖË=Ù. g∞ =∂`«$^ÕâßÅÖ’ g∞ HÀã¨O Li`åà◊√§ Z^Œ∞~°∞K«∂ã¨∞<Î åfl~Ú. g∞ áê^•Å
H˜Ok #∞Oz "Õ∞=Ú JѶxæ¨ ™êÎ<x£ ÖωõΩ¯<åfl=Ú. g∞ H˜ÑÙ¨ Ê_»∞ ¢Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’ ZHõ¯_®
P¢â◊Ü«∞O ÖË^Œ∞. JѶ¨æx™êÎ<£Ö’ g∞~°∞ xi‡OK«∞‰õΩ#fl WO_»¡#∞ "Õ∞=Ú <ÕÅ=∞@ìO
KÕâßO. =∂ ÉÏO|∞^•_»∞Å∞ g∞#∞O_ç g∞ Ѩã≤Ñ≤Å¡Å#∞ ÖÏy"Õâß~Ú. Ѩ~°^•
38 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
áê\˜OK«_O» Y∞~üP<£ P[˝ Jx g∞~°∞ U_Õã≤ Ѩ~^° •Å Kå@∞# ^•z# g∞ `«Å∞¡Å∞,
JHõ¯K≥Öà¡ˇ √◊ §, ÉèÏ~°ºÅ∞, ‰õΩ=∂Ô~Å Î ∞ =∂ ÖˇO· yˆHK«Û‰ù Ωõ |Å~ÚáÈÜ«∂~°∞....——
''ÉÏQÍ q#O_ç. "Õ∞=Ú q∞=∞‡efl J}z"Õ™êÎO, #e¿Ñ™êÎO, `˘H˜¯"Õ™êÎO. W`«~°
=Úã≤O¡ ʼnõΩ Hõ#∞qѨÙÊ HõeQˆ ÖÏ "Õ∞=Ú g∞‰õΩ Kå=Ù#∞ HÀ~°∞‰õΩ<Õ@@∞=O\˜ #~°Hõ
Ü«∂`«#ʼnõΩ QÆ∞iKÕ™êÎO.....g∞~°∞ "≥Ú`«OÎ ¢Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’<Õ ÃÑ^ŒÌ >ˇ¢~°iã¨∞Å ì ∞. g∞ ^è~Œ ‡° O
>ˇ¢~°i*Ïxfl É’kèã∞¨ OÎ k. g∞ Y∞~üP<£ >ˇ¢~°iã¨∞ì tHõ} ∆ Wã¨∞OÎ k. g∞ ¢Ñ¨=HõÎ ¢Ñ¨ÑO¨ K«O
Ö’ JO^ŒiHõO>Ë JuÃÑ^ŒÌ >ˇ¢~°iã¨∞ì. (^≥·=O Hõ∆q∞OK«∞QÍHõ). "Õ∞=Ú g∞ =∞`åxfl
`«∞_çzÃÑ_»`åO. g∞ Y∞~üP<£x HÍeÛáêˆ~™êÎO. (^≥=· O Hõq∆ ∞OK«∞QÍHõ.)......——
J"≥∞iHõ<£ JkèHÍi KÕã#≤ D ¢Ñ¨ãO¨ QÆO `«~∞° "å`« ã¨OHÔ à◊§`À |OkèOK«|_ç#
Mˇ·nÅÖ’ XHõ J~°Éò Mˇ·n =ÚO^Œ∞H˘zÛ J^Œ∞~°∂ ɡ^Œ∞~°∂ ÖˉõΩO_® WOw¡+¨µÖ’
WÖÏ ^è•~åà◊OQÍ =∂\Ï¡_®_»∞:
KÕã#≤ "Õ∞Å∞ =∞~°z# ¢ÔH·ãÎ̈=ÙÅ∞:– ''q∞ã¨~ì !ü *Ï`«∞Å QÆ`K« i« ¢`« "å\˜ =~°=Î ∂#
K«i¢`«‰Ωõ J^ŒOÌ ÖÏO\˜k. ~å. =∞# LÉèÜ í ∞« *Ï`«∞Å QÆ`K« i« ¢`«Å#∞ F™êi Ѩije^•ÌO.
q∞=∞‡efl g∞~°∞ Q˘Ñ¨Ê ¢Ñ¨*Ï™êfi=∞º ^èŒfi["åǨωõΩÅx, Ѩ~°=∞ âßOuHÍ=Ú‰õΩÅx
K≥ÑÙ¨ ʉõΩO\Ï~°∞. "Õ∞=Ú =∂¢`«O g∞ ^Œ$+≤Ö ì ’ >ˇ¢~°iã¨∞Å
Î O! "Õ∞=Ú HÍ^Œ∞, g∞ˆ~ ÃÑ^ŒÌ
>ˇ¢~°iã¨∞Å ì ∞. =∞# LÉèÜ í Ú
« Å QÆ`« K«i¢`«ÖqË ∞\’ K«i¢`« ¢QÆO^ä•ÅÖ’ Éè¢í ^ŒÑ~¨ K ° |« _ç
L<åfl~Ú. ã≤Å∞= ѨÓ*Ï~°∞Å∞ ɡ·`«∞Öò =ÚY^ŒÌãπ (*ˇ~°∂ã¨ÖËO)ÃÑ· q[Ü«∞Ѩ`åHõO
ZQÆ~"° ãÕ #≤ "≥O@<Õ =Úã≤O¡ ÅÃÑ· =∂~°}HÍO_» [iÑ≤ ~°HÑÎõ Ù¨ >Ë~∞° Å∞ ¢Ñ¨=Ç≤ÏOѨ*âË ß~°∞.
"åi QÆ∞¢~åÅ y@ìÅ∞ =Úã≤O¡ Å <≥`∞« \ Î `˜ À `«_ãç á≤ ÈÜ«∂~Ú. Ѩ@} ì g^ä∞Œ Ö’¡ =Úã≤O¡ Å
~°HOÎõ =~°Ñ¬ Ù¨ h~°∞ÖÏ ¢Ñ¨=Ç≤ÏOzOk. g∞~¸ "≥Y · iH˜ aè#flOQÍ ã¨∞ÖÏÎ<£ ã¨ÖÏǨïnÌ<£
JÜ«¸ºa ɡ·`«∞Öò =ÚY^ŒÌãπx [~ÚOz# `«~°∞"å`« ¢ÔH·ã¨Î=ÙŠѨ@¡ PÜ«∞#
Hõ#|~°z# <åºÜ«∞"≥Y · i ZÖÏO\˜^À g∞ K«i¢`«HÍ~°∞ʼnõΩ ‰õÄ_® `≥Å∞ã¨∞.——
''ÃãÊ~Ú<£ K«i¢`«#∞ F™êi QÆ∞~°∞‰Î Ωõ `≥K∞« ÛHÀO_ç. ÃãÊ~Ú<£Ö’ "Õ∞=Ú g∞‰õΩ
Z<≥fl<Àfl ÉèÏQͺÅ∞ WKåÛ=Ú. q^Œº, q"ÕHOõ , "≥^· ºŒ O, q*Ï˝#O, Sâ◊fi~°ºO– XHõ>qË ∞\©,
J<ÕHõ ã¨OѨ^Å Œ `À ÃãÊ~Ú<£ Y*Ï<åÅ∞ xO¿Ñâß=Ú. "Õ∞=Ú Ü«¸~°Ñ‰π Ωõ ¢"ÕÅ∞ Ѩ@∞ì
H˘x #_çÑ≤OKå=Ú† KÕ~ÚѨ@∞ìH˘x ¢"å~ÚOK«_»O <Õ~åÊ=Ú. g∞ qâ◊fiq^•º
ÅÜ«∂Ö’¡, Ѩiâ’^èŒ<åâßÅÖ’¡ =∂ "Õ∞^è•=ÙÅ∞, "≥·*Ï˝x‰õΩÅ∞, `åufi‰õΩÅ∞ ¢"åã≤#
ѨÙã¨ÎHÍÅ#∞ â◊`åÉÏÌÅ `«~°|_ç K«kqOK«_»O [~°∞QÆ∞`«∞O_Õk. Jk g∞ áê^ŒsÅ∞,
áÈѨÙÅ∞ `å=Ú J*Ï˝#∞Å∞QÍ LO_»\Ïxfl QÆ~°fiHÍ~°}OQÍ ÉèÏqã¨∞ÎO_ç# HÍÅO.
XHõ"àÕ ◊ Z=Ô~<· å ¢ÔHã· =Ψ Ù_»∞ =Úã≤O¡ Å`À ¢Ñ¨ÉÏè q`«∞_»~Ú *Ï˝<å~°#˚ HÀã¨O ¢Ñ¨Ü∞« ufl¿ãÎ
K«sÛJkèHÍ~°∞Å∞ J`«_flç ã¨r=ã¨=∂kè KÕ¿ã"å~°∞.——
''D Ü«∞^•~å÷Åhfl K«i¢`« ѨÙã¨ÎHÍÅÖ’ Éèí¢^ŒÑ¨~°K«|_ç L<åfl~Ú. g∞‰õΩ
^è~·≥ º° =ÚO>Ë "å+≤OQÆ<ì Ö £ ’x U^≥<· å Öˇ¢· |s‰õΩ "≥àÏÌO Ѩ^OŒ _ç. #QÆ~O° g∞^Õ, Öˇ¢· |s
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 39
g∞^Õ, JO^Œ∞Ö’x ѨÙã¨ÎHÍÅ∞ ‰õÄ_® g∞"Õ. "Õ∞=Ú JkèHÍ~°OÖ’, LK«Ûù^Œâ◊Ö’
L#flѨÙÊ_»∞ g∞Ѩ@¡ "Õ∞=Ú ZÖÏ =º=ǨÏiOKå"≥∂ g∞ ѨÙã¨ÎHÍÖË fiÊ™êÎ~Ú.
D<å_»∞ g∞~°∞ LK«Û^ù âŒ Ö ◊ ’ LO_ç =∂Ѩ@¡ g∞~°∞ ZÖÏ ¢Ñ¨=iÎã∞¨ <Î åfl~À áêÅã‘<Î åÖ’x
¢Ñ¨u JOQÆ∞à◊O Éèí∂ÉèÏQÆO ™êHõ∆ºO W™ÈÎOk. Ü«¸^Œ∞Å∞ D<å_»∞ g∞ `«ÅÅÃÑ·
|Å=O`«ÑÙ¨ H˜i\ÏÅ~Ú ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞. "å~°∞ g∞ "≥∞_»ÅÃÑ· ZH˜¯ g∞KÕ`« =Úã≤O¡ Å
g∞^Œ ^Ò~°#˚ HÍO_»Å∞ [iÑ≤ã∞¨ <Î åfl~°∞. D Ü«¸^Œ∞ňH "Õ∞=Ú ÃãÊ~Ú<£Ö’ KÀ\˜KåÛO,
P¢â◊Ü«∞q∞KåÛO, P^ŒiOKåO, Q“~°qOKåO=Ú. HÍx ÃãÊ~Ú<£ g∞ JkèHÍ~°OÖ’H˜
=zÛ# `«~°∞"å`« g∞~°∞ D Ü«¸^Œ∞efl ^Õâ◊O #∞O_ç `«iq∞H˘\Ïì~°∞. JѨÙÊ_»∞
L™ê‡xÜ«∂ dÖÏѶ`¨ ü ¢Ñ¨É∞íè `«fiO "åi HÀã¨O `«# ^•fi~åÅ∞ `≥~z ° ÃÑ\˜Oì k.——
''~°O_ç, g∞ "Õ∞^è•=ÙÅ∞, K«i¢`«HÍ~°∞Å ã¨=∞HõO∆ Ö’ <å`À ã¨OÉèÏ+¨} [~°ÑO¨ _ç.
"åã¨"Î åÅ∞ g\˜H˜ =ºuˆ~HõOQÍ LO>Ë g∞~°#fl@∞¡ "Õ∞=Ú x[OQÍ >ˇ¢~°iã¨∞Å ì "Õ∞. HÍx
"åã¨"Î åÅ∞ W"Õ J~Ú`Õ g∞ W+¨Oì † g∞ ǨÏ$^ŒÜ∂« Å∞, JO`«~å`«‡Å∞ ZÖÏ =∞ã≤ÉÏi
L<åflÜ≥∂, JÖÏ g∞=ÚMÏʼnõį_® =∞ã≤ÑÓ¨ ã¨∞H˘x áê_»∞KÕã∞¨ HÀO_ç. #Å¡ÇϨ $^ŒÜ∂«
Å`À, #Å¡ JO`«~å`«‡Å`À =Ù#fl `≥Å"¡ Ú ≥ ǨʼnõΩ #Å¡Ñ#¨ ∞Å∞ â’aèOK«=Ù.... ã¨`åº
ã¨`åºÅ ã¨O¢QÍ=∞ Ѩ~O° Ѩ~° ¢áê~°OÉè"í ∞≥ Oÿ k. D ã¨O¢QÍ=∞OÖ’ Jã¨`º« O Ѩ~å[Ü«∞O
áêÅ=Ù`«∞Ok. ã¨`º« "Õ∞ q[Ü«∞O ™êkèã∞¨ OÎ k. D<å_»∞ "Õ∞g∞ ã¨`º« q[Ü«∞O K«∂_»
ÖËHáõ È`Õ =∂ ÉèÏq`«~åÅ∞ ^≥=· z`«=Î ∞~Ú`Õ `«Ñʨ Hõ K«∂™êÎ~Ú.——
''g∞~°∞ L™ê=∂ a<£ÖÏk<£, =ÚÖÏ¡L=∞~üÅ ¿Ñ~°¡#∞ Pã¨~°QÍ fã¨∞H˘x
=Úã≤O¡ ÅÃÑ· Ç≤ÏO™êHÍO_»‰Ωõ áêÅÊ_®¤~∞° . g∞ Ü«Ú^ŒOú Jã¨Å∞ =Úã≤O¡ ʼnõΩ =ºuˆ~HõO
QÍ HÍ^Œ∞, W™ê¡O‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ [~°∞QÆ∞`ÀOk. g∞~°∞ W™ê¡O "åã¨qÎ Hõ`,« ã¨`º« `«Å
Ѩ@¡ ÉèÜ í ∞« Ѩ_∞» `«∞<åfl~°∞. ¢Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’ ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞#fl W™ê¡O ¢Ñ¨ÉÏè =O, ¢áê|ÖϺÅ∞
K«∂ã≤ ɡOÉËÖuˇ Î áÈ`«∞<åfl~°∞. HÍx XHõ q+¨Ü∞« O QÆ~∞° OÎ K«∞HÀO_ç. W™ê¡O#∞ `«∞_çz
ÃÑ>ËOì ^Œ∞‰õΩ g∞~°∞ Ѩ#∞fl`«∞#fl ‰õΩ¢@Å∞ ‰õΩ`«O¢`åÅ∞ z=iH˜ g∞ˆH Li¢`å_»∞Å∞QÍ
=∂~°∞`å~Ú....——
''Ü«Ú^ŒOú f¢=~°∂ѨO ^•eÛ#ѨÙÊ_»∞ g∞~°∞ Ñ≤iH˜ÑO¨ ^ŒÖÏ¡ =∞_»=∞ uÑ≤Ê ~°OQÆO
#∞Oz áêiáÈ=_»O g∞ K«i¢`«Ö’ XHõ ÉèÏQÆ=∞~ÚáÈ~ÚOk. D™ê (JÖˇ·Ç≤Ï)#∞
^Õ=Ù_»∞ ã¨r=OQÍ PHÍâ◊OÖ’H˜ ÃÑÔH`«∞‰Î Ωõ <åfl_»x =∂ Y∞~üP<£ JO@∞#flk. nxH˜
aè#flOQÍ g∞ =∞`«¢QÆO^ä•Å∞ D™ê (J֡Ƿ Ï≤ )#∞ ã≤Å∞=ÃÑ· ZH˜¯Oz#ѨÙÊ_»∞ PÜ«∞#
t+¨µºÅ∞ ¢áê}`åºQÆO KÕã≤ PÜ«∞xfl HÍáê_»\ÏxH˜ |^Œ∞Å∞ áêiáÈÜ«∂~°x
K≥|∞`«∞<åfl~Ú. g∞‰õΩ QÆ∞~°∞ÎO^•? ã¨∞ÖÏÎ<£ ã¨ÖÏǨïnÌ<£ JÜ«¸ºa áêÅã‘Î<å
Éèí∂ÉèÏQÆO #∞O_ç g∞ <åÜ«∞‰õΩÅ#∞, ÃÑ^ŒÌÅ#∞ `«iq∞ `«iq∞ H˘_»∞Î#flѨÙÊ_»∞, g∞
<åÜ«∞‰õΩÖ’¡ XHõ`«#∞ ¢ÔH·ã¨Î=ÙÅ ¢áê}ÏÅ∞ HÍáê_ÕO^Œ∞‰õΩ ÅOK«OQÍ `«# K≥Öˇ¡efl
ã¨∞ÖÏÎ<£ ™È^Œ~∞° _»∞ =∞eH± PkÖò‰Ωõ JѨÊyOK«_®xH˜ ã≤^=úŒ ∞Ü«∂º_»∞.——
40 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
|uH˜`Õ ã¨=∞~°Ü∂≥ ^è∞Œ Å∞, K«¿ãÎ J=∞~°g~°∞Å∞:– ''q∞ã¨~ì !ü g∞~°∞ =∂ Ѩ~º° =™ê
#O QÆ∞iOz HÍ^Œ∞, (Ѩ~Ö ° ’HõOÖ’) g∞ Ѩ~º° =™ê#O U=∞=Ù`«∞O^À PÖ’zOK«∞HÀO_ç.
"Õ∞=Ú ã¨r=OQÍ LO>Ë ã¨=∞~°Ü≥∂^èŒ∞Å∞ J#|_»`å=Ú. g∞ KÕuÖ’ =∞~°}˜¿ãÎ
J=∞~° g~°∞Å=Ù`å=Ú. g∞iѨÙÊ_»∞ ~å#∞#fl ÉèÜ í ∞« OHõ~° Ѩ~º° =™ê#O #∞O_ç HÍáê_»∞
HÀ^Œe¿ãÎ XˆHXHõ =∂~°Oæ LOk. g∞~°∞ W™ê¡O ã‘fiHõiOz =∂Ö’ KÕiáÈO_ç. JOu=∞
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨) P¢â◊Ü∞« O á⁄Ok UHõ^"·≥ å~å^艌 Ωõ Å∞QÍ rq`«O QÆ_Ñ» O¨ _ç.
g∞~°∞ (Ѩ~Ö ° ’Hõ) ^Œ∞¢+¨Ê~°º=™ê#O #∞O_ç HÍáê_»∞‰õΩ<Õ UÔHH· =õ ∂~°Oæ W^Õ....——
P `«~∞° "å`« P J~°Éò Ü≥∂^è∞Œ _»∞ `«Å ÃÑ·HÔ uÎ PHÍâ◊O "≥Ñ· Ù¨ K«∂ã¨∂,Î KÕ`∞« Å∞
*’_çOz D q^èŒOQÍ ¢áêi÷OKå_»∞: ''^Õ"å! ^Õ"å! <Õ#∞ h ^èŒ~°‡ã¨O^Õâßxfl giH˜
JO^Œ*âË ß#∞. nxH˜ h"Õ ™êHõº∆ O. ^Õ"å! h~¸ ^•ã¨∞ʼnõΩ ~°∞A=∂~°Oæ Uq∞\’, JѨ
=∂~°æO Uq∞\’ `≥eÜ«∞^Œ∞. ã¨`«ºO Uq∞\’, Jã¨`«ºO Uq∞\’, ^èŒ~°‡O Uq∞\’,
J^è~Œ ‡° O Uq∞\’ ÉÁuÎQÍ `≥eÜ«∞^Œ∞. h~¸ ^•ã¨∞ÅÃÑ· ^ŒÜ∞« EѨÙ. gix #~°HÍyfl
#∞O_ç HÍáê_»∞. #~°HÍyfl #∞O_ç HÍáê_»∞.....——
J~°Éò Ü«Ú=‰õΩx ¢Ñ¨ãO¨ QÆO =Úyã≤# `«~∞° "å`« P J"≥∞iHõ<£ JkèHÍi ɡÅO¡
H˘\˜ì# ~å~ÚÖÏ HÍ¿ãûѨ٠=∞ø#OQÍ xÅ|_®¤_»∞. P `«~°∞"å`« F QÍ=ÙˆHHõ ÃÑ\˜ì
JHõ¯_»∞flOz "≥o§áÈÜ«∂_»∞. W`«~° JkèHÍ~°∞Å∞ ‰õÄ_® ÃÑ^ŒÌÃÑ^ŒÌ JOQÆÅ∞ "Õã¨∞
‰õΩO@∂ J`«x "≥#HÍÖË #_çKå~°∞....
D ã¨OѶ¨∞@# "≥Ú^Œ\˜™êiQÍ <å ~åuQÆ∞O_≥ÃÑ· ã¨∞uÎ^≥|ƒ "Õã≤Ok... P
`«~°∞"å`« YO^è•~ü Z~Ú~üáÈ~üì ^ŒQÆæ~° [iy# =∞~À ã¨OѶ¨∞@#`À <å‰õΩ ѨÓiÎQÍ
Hõ#∞qѨÙÊ HõeyOk. ã¨OÔHà◊§`À HÍà◊√§KÕ`«∞Å∞ Hõ\˜ì"ÕÜ«∞|_ç# `åeÉÏ<£, J~°Éò
Mˇ·nÅ∞ XHõ"≥·Ñ¨Ù xÅ∞Û<åfl~°∞. WO`«‰õΩ =ÚO^Œ∞ J~°ÉòÜ«Ú= Mˇ·n`À ã¨OÉèÏ+¨}
[iÑ≤# J"≥∞iHõ<£ Ãã·xHÍkèHÍi, J`«x J#∞K«~°∞Å∞ "åi =ÚO^Œ∞ xÅ|_®¤~°∞.
HÍ¿ãûѨ\˜ `«~°∞"å`« J"≥∞iHõ<£ JkèHÍi ǨÏ~îå`«∞ÎQÍ `«# *Ë|∞Ö’ KÕ~ÚÃÑ\˜ì F
ѨÙã¨HÎ Oõ |Ü«∞\˜H˜ fâß_»∞. ^•xfl Mˇn· ʼnõΩ K«∂Ñ≤ã∂¨ Î WÖÏ J<åfl_»∞:
Y∞~üP<£ Ѩ@¡ JѨKå~°O:– ''=Úã≤¡OÖÏ~å! <å KÕuÖ’ L#fl D ѨÙã¨ÎHõO
Uq∞\’ g∞‰õΩ `≥Å∞™ê? g∞‰õΩ `«Ñ¨Ê‰õΩO_® `≥Å∞ã¨∞. g∞ ÉèÏ+¨Ö’ Y∞~üP<£ Jx
K≥¿ÑÊ Ñ¨Ùã¨ÎHõO Wk. Y∞~üP<£ ¢Ñ¨HÍ~°O PK«i¿ãÎ WǨÏѨ~°Ö’HÍÖ’¡ ™êѶ¨ÅºO
Åaèã¨∞ÎO^Œx JO\Ï~°∞ g∞~°∞. Y∞~üP<£ g∞ ¢Ñ¨=HõÎÃÑ· ^Õ=Ù_»∞ J=`«iOѨ*Ëã≤#
k=º¢QÆO^äŒO Jx K≥|∞`å~°∞. g∞~°∞ nxfl ¢áê}OHõ<åfl q∞#flQÍ K«∂ã¨∞‰õΩO@∂
nx^•fi~å g∞~°∞ ¢Ñ¨Ñ¨OK«OÖ’ ¢áê|źO =Ç≤ÏOK«QÆÅ∞æ`å=∞x ÉèÏqã¨∞Î<åfl~°∞. g∞
^Õ=Ù_»∞ Ü«∂=`«∞Î qâßfixH˜ ¢Ñ¨É∞íè =Ù, Ü«∞[=∂x Hõ^•! J~Ú`Õ g∞ ^Õ=Ù_çfl Ñ≤Å∞K«∞
HÀO_ç, PÜ«∞# g∞‰õΩ ZO`« ã¨Ç¨Ü«∞O KÕ™êÎ_À "Õ∞=Ú K«∂™êÎO. <ÕxѨÙÊ_»∞ g∞
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 41
Y∞~üP<£ Ѩ@¡ ZO`« K≥_∞» QÍ ¢Ñ¨=iΙêÎ<À K«∂_»O_ç. #hfl Ѩx #∞O_ç g∞ ^Õ=Ù_˘zÛ
J_»∞‰¤ Ωõ O\Ï_Õ"∂≥ K«∂™êÎ#∞.——
D =∂@Å∞ K≥ÑÊ≤ P J"≥∞iHõ<£ JkèHÍi KÕuÖ’x Y∞~üP<£ ¢Ñ¨ux <ÕÅHˆ ã≤
qã≤iH˘\Ïì_»∞. `«~°∞"å`« ^•x g∞^Œ HÍÅ∞ ÃÑ\˜ì `˘H˜¯"Õã¨∂Î ''=Úã≤¡OÖÏ~å!
<ÕxѨÙÊ_»∞ g∞ Ѩq¢`« ¢QÆO^ä•xfl HÍà◊§`À `˘H˜¯ ZÖÏ áê_»∞KÕã¨∞Î<åfl<À J^Õq^èŒOQÍ
"Õ∞=Ú ¢Ñ¨Ñ¨OK«OÖ’x =Úã≤¡OÅO^Œih `˘H˜¯"Õã≤ JO`«"≥ÚOk™êÎO. =∞i g∞Ö’
Z=Ô~<· å ##∞fl J_»∞‰¤ Ωõ <Õ "å~°∞<åfl~å?—— Jx J<åfl_»∞.
P `«~∞° "å`« P ^Œ∞~å‡~°∞_æ ∞» =∞iH˘xfl Y∞~üP<£ ¢Ñ¨`∞« Å∞ `≥ÑÊ≤ Oz "å\˜Ö’
H˘xfl\˜x zOÑ≤ QÍeÖ’ ZQÆ~ˆ âß_»∞† q∞ye# ¢Ñ¨`∞« Å#∞ ѨH¯õ <Õ L#fl =∞Åqã¨~#˚°
¢_»=Ú‡ÅÖ’H˜ qã¨iѨ_âÕ ß_»∞....
(¢`≥k· # L~°∂ÑÌ ¢¨ uHõ '^•=`ü— 1–6–05, 4–6–05 ã¨OzHõÅ ™œ[#ºO`À)
10. QÀ|¡ Öˇ·*+Ë <¨ £ (¢Ñ¨ÑO¨ pHõ~}° )
ÃÑ@∞ì|_ç^•s =º=㨉÷ Ωõ [=r"åezÛ áÈ+≤ã∞¨ #Î fl UÔHH· õ J¢QÆ~å[ºO J"≥∞iHÍ
`«# "åºáê~åxH˜ J#∞"≥·# =∂Ô~¯\òÅ J<Õfi+¨}Ö’ Ü«∂=¢`«ÊOKåxfl =ÚYºOQÍ
Pã≤Ü∂« ^Õâßefl `«# QÆ∞ÃÑÊ\’¡ ÃÑ@∞ìHÀ_®xH˜ WѨÙÊ_»∞ ''QÀ¡|Öˇ*· +Ë <¨ —£ — (¢Ñ¨ÑO¨ pHõ~}
° )
¿Ñ~°∞`À =∞ã≤|∂ã≤# =∂ˆ~_»∞HÍÜ«∞ K«∂Ñ≤ã∂¨ Î ¿Ñ^Œ, =~°=ú ∂# ^Õâßefl Ti™ÈÎOk.
áêâßÛ`«º^ÕâßÅ∞ ¢Ñ¨ÑO¨ pHõ~} ° #∞ JO`«~å˚fÜ«∞ "å^ŒOQÍ K«∂ÃÑ>Ëì ¢Ñ¨Ü∞« `«flO
Ö’ ''P^èŒ∞xHõ ¢Ñ¨Ñ¨OK«OÖ’x ^ÕâßÅ∞ XHõ^•xg∞^˘Hõ\˜ P^è•~°Ñ¨_»∞`«∞<åfl~Ú†
XHõ^•xH˘Hõ\˜ J#∞ã¨O^è•xOѨ|_»∞`«∞<åfl~Ú. ¢Ñ¨ÑO¨ pHõ~} ° JO>Ë W^Õ—— Jx ¢a\˜+π
ã¨~å¯~°∞ âıfi`«Ñ¢¨ `«O ¿Ñ~˘¯O@∞#flk. HÍx "åã¨=Î O nxH˜a#è flOQÍ LOk. XHõ |Ǩïà◊
*Ïu ã¨Oã¨÷ =∂r pѶπ Zy˚‰Äõ º\˜"£ PѶã≤ ~¨ ü =∂@Ö’¡ "åã¨=Î O WÖÏ LOk:
''<å ã¨O㨉÷ Ωõ ZHõ¯_» HÍ"åÅO>Ë JHõ¯_» ¿ãfiK«ÛQù Í ÃÑ@∞ì|_ç ÃÑ>Ëì J=HÍâßxfl
¢Ñ¨ÑO¨ pHõ~}° HõeÊã¨∞OÎ k. U^Œ#∞‰õΩO>Ë ^•xfl L`«ÊuÎ KÕã∞¨ ‰õΩ<Õ Ç¨Ï‰õΩ¯#∞ Wã¨∞OÎ k.
ZHõ¯_»#∞O_≥<· å =Ú_çã~¨ ∞° ‰õΩÅ∞ `≥K∞« ÛHÀ=_®xH˜, L`«Ê`«∞eÎ fl U KÀ\<≥<· å J=Ú‡HÀ
=_®xH˜ Wk J=HÍâ◊O HõeÊã¨∞OÎ k. D ¢Ñ¨¢H˜Ü∞« Ö’ HÍi‡‰õΩŠǨωõΩ¯Å∞, ™ê=∂lHõ
xÜ«∞O¢`«}Å∞ =O\˜"gÕ =∂‰õΩ J_»∞Q¤ Í xÅ|_»=Ù.——
=∞~À=∂@Ö’ K≥ á êÊÅO>Ë |Ǩ ï à◊ * Ïu 㨠O 㨠÷ Å (Multi National
Companies)‰õΩ ǨÏ^Œ∞Å Ì ∞ÖËx ¿ãfiK«Ûù HõeÊOK«_®xH˜ ~°∂á⁄OkOz# ^Œ∞+ì̈¢Ñ¨¢H˜Ü∞Õ
D ¢Ñ¨ÑO¨ pHõ~} ° . ¢Ñ¨ÑO¨ K«=∞O`å XˆH =∂Ô~¯\òQÍ ~°∂á⁄O^•Åx, ^•xH˜ ZÖÏO\˜
Pi÷HõJ_»¤O‰õΩÅ∞ ÖˉõΩO_® `å=Ú Ü«∞^èÕK«ÛùOQÍ HÍ~°ºHõÖÏáêÅ∞ x~°fiÇ≤ÏOK«∞HÀ
QÆÅQÍÅ<Õ^Õ D |Ǩïà◊*Ïu ã¨Oã¨Å ÷ HÀiHõ. `«^•fi~å |Ǩïà◊*Ïu ã¨Oã¨Å ÷ ¿+~üÇϨ ŸÅ¤~∞° ¡
42 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
qѨs`«OQÍ ÖÏÉèÏÅ∞ ^ŒO_»∞HÀ"åÅ#fl=∂@!
¢a@<£ ¢Ñ¨^•è x \’hÉˇÜ ¡ ∞« ~ü nxÃÑ· ã¨ÊOkã¨∂Î ''¢Ñ¨ÑO¨ pHõ~} ° #∞ =∂ˆ~ÛO^Œ∞‰õΩ
gÅ∞ÖË^∞Œ , nxfl J_»∞‰¤ Ωõ <ÕO^Œ∞‰õΩ J=HÍâ◊O ÖË^∞Œ —— Jx J<åfl~°∞. JÖψQ J"≥∞iHÍ
=∂rJ^躌 ‰õΩ∆ _»∞ aÖòHO¡˜ @<£ ''¢Ñ¨ÑO¨ pHõ~} ° J<Õk ZOÑ≤Hõ KÕã∞¨ ‰õΩ#fl q^è•#O HÍ^Œ∞,
Wk Jx"å~°º"≥∞#ÿ J=ã¨~O° —— Jx J<åfl~°∞.
<Õh ji¬Hõ q=~åÖ’¡H˜ áȉõΩO_® '¢Ñ¨ÑO¨ pHõ~} ° — ¢Ñ¨¢H˜Ü∞« Ö’x q<åâ◊ f¢=`«#∞
q=iOK«_®xH˜ =∂¢`«"∞Õ WHõ¯_» H˘xfl L^•Ç¨Ï~°}Å∞ ¿Ñ~˘¯O@∞<åfl#∞.
H˘`«Îã‘™êÖ’ áê`«™ê~å:– "≥∞H˜ûHÀ‰õΩ K≥Ok# QÆ∞ãÎ̈<À ZÃãÎ"å ¢Ñ¨Ñ¨OpHõ~°}#∞
'H˘`«Îã‘™êÖ’ áê`«™ê~å—QÍ Ñ¨iQÆ}˜ã¨∂Î WÖÏ J<åfl~°∞: ''UÔH·Hõ ¢Ñ¨Ñ¨OK«=∞<Õ Ñ¨tÛ=∞
^ÕâßÅ ÉèÏ=#‰õΩ QÆ`« 300 Uà◊√§QÍ XHõ Pi÷Hõ ~°∂áêxflKÕÛO^Œ∞‰õΩ ¢Ñ¨Ü∞« uflã¨∞<Î åfl~°∞.
ÃÑ@∞ì|_ç J<Õ Q˘_»∞QÆ∞H˜O^Œ nxfl qâ◊fi¢áê*ˇ‰Ωõ Qì Í áêâßÛ`«º^ÕâßÅ∞ ~°∂á⁄OkOKå~Ú.
Ô~O_À ¢Ñ¨Ñ¨OK«Ü«Ú^ŒúO `«~åfi`« J"≥∞iHÍ D ¢Ñ¨}ÏoHõ#∞ `«#PkèѨ`«ºO H˜OkH˜
fã¨∞H˘x `«# ¢Ñ¨u+¨ª, ¢Ñ¨Ü≥∂[<åÅ ÃÑOѨÙ^ŒÅ‰õΩ "å_»∞‰õΩOk. 20–1–1949#
J"≥∞iHÍ Hõ=¸ºx[OÃÑ· ¢Ñ¨K«Ûù#flÜ«Ú^ŒúO ¢Ñ¨Hõ\˜OzOk. nxHÀã¨O Jaè=$kú
=∞O¢`åxfl x<å^ŒOQÍ ã‘fiHõiOzOk. <åÅ∞æ ^ŒâßÉÏÌÖ `«~åfi`« P x<å^•xfl =∂iÛ
¢Ñ¨Ñ¨OpHõ~°} [áêxfl ã‘fiHõiOzOk. ¢Ñ¨u =∞x+≤x Pi÷HõrqQÍ =∂ˆ~Û Pi÷Hõ–
™êO㨯$uHõ ¢áê*ˇ‰Ωõ ì Wk. ¢Ñ¨ÑO¨ pHõ~} ° ¢Ñ¨¢H˜Ü∞« ‰õΩ ~å[H©Ü∞« HÀ}O ‰õÄ_® LOk.
Jk ¢áêux^躌 ¢Ñ¨*Ï™êfi=∞º qã¨~Î } ° , =∂#= ǨωõΩ¯Å Ѩi~°H} ∆õ Å ¿Ñ~°`¡ À nxH˘Hõ
<≥u· Hõ ^Œ$HÀ¯}O HõeÊOKÕO^Œ∞‰õΩ ¢Ñ¨Ü∞« uflã¨∞#Î flk.——
WOQÍ¡O_£‰Ωõ K≥Ok# '=~°Ö¤ò _≥=ÅÑπ"∞≥ O\ò =Ú"£"∞≥ O\ò _≥~Ô· Hõ~ì —ü ÉϺsHÀ\òû
WÖÏ J<åfl~°∞: ''¢Ñ¨Éèí∞`åfiÅ T`«O`À |Ǩïà◊*Ïu ã¨Oã¨÷Å∞ ™êyã¨∞Î#fl Pi÷Hõ
UH©H~õ } ° q^è•#"Õ∞ ¢Ñ¨ÑO¨ pHõ~} ° . ¢Ñ¨ÑO¨ K«ÉϺO‰õΩ (WB), JO`«~å˚fÜ«∞ ¢^Œ=ºxkè
(WO@ˆ~fl+¨#Öò =∂x@s Ѷ¨O_£–IMF), ¢Ñ¨Ñ¨OK« "å}˜[º ã¨Oã¨÷ (=~°Öò¤ ¢>Ë_£
P~°æ<≥·*Ë+¨<£–WTO)ŠѨÓxHõ`À D ¢Ñ¨¢H˜Ü«∞ ™ê^茺=∞=Ù`«∞#flk. ¢Ñ¨Éèí∞`åfiÅ∞
xÜ«∞O¢`«}Å∞ ZuÎ"Ü Õ ∞« _»O =Å¡ HÍ~˘Êˆ~\ò ã¨Oã¨Å ÷ <Õ`$« `«fiOÖ’x ¢Ñ¨ÑO¨ pHõ~} ° ‰õΩ
=∂~°æO ã¨∞QÆ=∞=∞=Ù`«∞#flk. ¢Ñ¨Ñ¨OpHõ~°}‰õΩ, JO`«~å˚fÜ«∞Hõ~°}‰õΩ KåÖÏ `Õ_®
LOk. aè#fl ã¨O㨯$`«∞Å∞, PǨ~°Ñ¨Ù@Å"å@∞¡, ã¨Ow`«O, J#∞Éèí"åÅ∞ ѨOK«∞
HÀ=_»"∞Õ JO`«~å˚fÜ«∞Hõ~} ° .——
''¢ÃѶO_£û PѶπ ^Œ Z~üÎ (Ü«Ú.ÔH.)——‰õΩ K≥Ok# ~ÀhǨÖò WÖÏ "åºMϺxOKå~°∞:
''¢Ñ¨ÑO¨ pHõ~} ° ¢Ñ¨¢H˜Ü∞« PK«~} ° Ö’ ^èxŒ Hõ^âÕ ßÅ∞, ã¨OѨ#fl HõOÃÑhÅ∞, ÉèÏQƺ=O`«∞
ʼnõΩ =∂¢`«"∞Õ ÖÏÉèÏŠѨO@Å∞ ѨO_çã∞¨ OÎ k. ¿Ñ^Œ^âÕ ßÅ∞, z#fl "åºáê~°∞Å∞, c^Œ
¢Ñ¨*ÏhHõO, Ѩ~åº=~°}O D ¢Ñ¨¢H˜Ü«∞ Ѩ~°º=™ê#OQÍ ^≥|ƒuO\Ï~Ú. Jã¨b
ã≤^•úO`«"∞Õ Ñ¨ÓiÎQÍ J<åºÜ«∞ѨÓi`«"∞≥ #ÿ k. nx=Å¡ =ÚYºOQÍ ¢Ñ¨H$õ u X#~°∞Å∞
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 43
ѨÓiÎQÍ ^èfiŒ Oã¨"∞≥ ÿ áÈ`å~Ú. ¢Ñ¨ÑO¨ pHõ~} ° Ѩ^ÑŒ ∞¨¶ @ì#ÅÖ’ <Õ\,˜ ÉèÏq `«~åÅ ¢Ñ¨[Å∞
#eyáÈ`å~°∞.——
ÉèÏ~°`^« âÕ ◊ áê~°"¡ ∞≥ O\òãɨ ∞íè º_»∞ c~üãO≤ Q∑ =∞ǨÏ`À "åºMϺxã¨∂Î ''|Å=O`«∞Å∞–
^Œ∞~°ƒÅ∞~°∞, ã¨OѨ#∞flÅ∞–¿Ñ^ŒÅ =∞^躌 áÈ\©``« fi« "Õ∞ D ¢Ñ¨ÑO¨ pHõ~} ° . D q^è•#O
=Å¡ ^èxŒ Hõ^âÕ ßÅ∞ ÖÏÉèÑí _¨ ®Î~Ú, ¿Ñ^Œ^âÕ ßÅ∞ #+¨áì È`å~Ú.——
¢Ñ¨Ñ¨OpHõ~°} =Å¡ ã¨OѨ#fl–¿Ñ^Œ ^ÕâßÅ =∞^茺 JMÏ`«O =∞iO`« ÃÑ~°∞QÆ∞
`ÀOk. JÖψQ qq^èŒ ^ÕâßÅÖ’x ^èxŒ Hõ–¿Ñ^Œ =~åæÅ =∞^躌 ‰õÄ_® Pi÷Hõ =º`åºã¨O
JkèH=õ ∞=Ù`ÀOk. 1960= ^ŒâH◊ Oõ Ö’ ¢Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’ J`«ºO`« ã¨OѨ#∞flÖˇ#· 20 âß`«O
[<åÉèÏ KÕuÖ’ H˜Ok`«~Q° uÆ 20 âß`«O ¢Ñ¨*ÏhHÍxHõ<åfl 30 âß`«O Z‰õΩ¯= ã¨OѨ^Œ
LO_Õk. 1997 <å\˜H˜ Wk 74 âß`åxH˜ KÕ~∞° ‰õΩOk. 1970–1995 =∞^躌 HÍÅOÖ’
|Ǩïà◊*Ïu ã¨Oã¨Å ÷ ã¨OYº 7 "ÕÅ #∞O_ç 40 "ÕʼnõΩ ÃÑiyOk. 2005 <å\˜H˜ 46
^ÕâßÅ ~å|_çH<õ åfl S^Œ∞ QÆ∞`«Î HÍ~˘Êˆ~+¨#¡ "≥Ú`«OÎ P^•Ü«∞"Õ∞ JkèH"õ ∞≥ áÿ È~ÚOk.
''Jaè=$kú xkè (<åˆ~fi)—— ¢Ñ¨uxkè JÔHûÖò h~ü™êÎ^£ ѨijÅ# ¢Ñ¨HÍ~°O 143
^ÕâßÅ ã¨∂÷Å *ÏfÜ«∞ P^•Ü«∞O Hõ<åfl XHõ¯ Ѷ≤eÑπ "≥∂iãπ HõOÃÑh P^•Ü«∞"Õ∞
Z‰õΩ¯=. JÖψQ ¢Ñ¨Ñ¨OK«OÖ’x 225 =∞Ok J`«ºO`« ã¨OѨ#∞flÅ "åi¬HÍ^•Ü«∞O
Éè∂í =∞O_»ÅO Ö’x 250 HÀ@¡ ¿Ñ^Œ ¢Ñ¨*ÏhHõÑÙ¨ ~å|_ç`À ã¨=∂#OQÍ LOk.
''ÃÑã≤Ãì ã·_£ Ü«∂Hõ<¬ £ <≥\=ò ~ü¯—— ã¨É∞íè º_»∞ *ˇxflѶ~¨ ü =∞øs<£ WÖÏ J<åfl~°∞:
''¢Ñ¨Ñ¨OpHõ~°} =∂ PǨ~°Ñ¨Ù@Å"å@¡#∞, =∂ ã¨O㨯$ux, =∂ r=#â‹·ex
f¢=OQÍ ^≥|ƒfã≤Ok. >ˇeq[#¡Ö’ <Õ_»∞ ZѨÙÊ_»∂ XˆH~°Hõ"≥∞ÿ# =ÚMÏÅ∞ ^Œ~°≈#
q∞ã¨∞Î<åfl~Ú. XˆH `«~°Ç¨ ã¨Ow`«O qxÊ™ÈÎOk. Wq =∂ ã¨O㨯$ux U=∂¢`«O
¢Ñ¨uaOaOK«_»O ÖË^Œ∞. =∂ ã¨O㨯$uH˜ ^Œ~°Ê}O Ѩ>Ëì "≥·q^茺Éèíi`«"≥∞ÿ# PǨ~°O
<Õ_∞» Hõ#∞=∞~°∞QÆ=Ù`ÀOk. J`«∞ƒù`"« ∞≥ #ÿ , aè#fl~°∞K«∞Å`À ‰õÄ_ç# ã¨=∞¢QÆ"∞≥ #ÿ Éè’[#
Ѩ^•~å÷eѨÙÊ_»∞ =∂Ü«∞"≥∞áÿ ÈÜ«∂~Ú. ѨÓ~°fiO =∂ rq`«O ZO`À "≥q· ^躌 Éèií `«OQÍ
LO_Õk. J^Õ =∂ ã¨O㨯$u, J^Õ =∂ P`«‡. aè#fl`«fiO ÖˉõΩO>Ë WHõ JO`å
q<åâ◊#"Õ∞. =∂ PǨ~°Ñ¨^•~å÷Å∞ =∂Ü«∞"≥∞ÿáÈÜ«∂~Ú. =∂ Éèí∂q∞ ^Œ∂~°"≥∞ÿ
áÈ~ÚOk. Ô~·`«∞Å∞, =∞`«ûºHÍ~°∞Å∞ =ÚYºOQÍ =∞Ç≤Ïà◊Å∞ J`«ºO`« ^Œ∞~°ƒù~°
Ѩiã≤÷`«∞Ö’¡ =∞#∞QÆ_» ™êyã¨∞Î<åfl~°∞. =∂ ã¨fi`«O¢`« =ºH˜Î`åfixfl HÍáê_»∞HÀ=_»"Õ∞
KåÖÏ Hõ+"ì¨ ∞≥ áÿ È`ÀOk. <Õ_∞» J=∞Å=Ù`«∞#fl ¢Ñ¨ÑO¨ pHõ~} ° ¢Ñ¨¢H˜Ü∞« ¢Ñ¨ÑO¨ K«=∞O`«\Ï
UHõtÖÏ ã¨^Œ$â◊"≥∞ÿ# ã¨O㨯$ux ~°∂á⁄Ok™ÈÎOk. D<å_»∞ =∞=∞‡efl "Õ∞=Ú
HÍáê_»∞HÀÖËx ^Œ∞ã≤u÷ Ö’ Ѩ_áç ÈÜ«∂=Ú.——
¢Ñ¨=ÚY Pi÷H"õ `Õ Î« ǨE<£ KåOQ∑ '¢Ñ¨ÑO¨ pHõ~} ° — ¿Ñ^ŒiHõO, x~°∞^ÀºQÆO, Pi÷Hõ
Jã¨=∂#`«efl ÃÑOzO^Œx q=∞i≈ã¨∂Î `«# Jaè¢áêÜ«∂xfl WÖÏ "≥e|∞KåÛ~°∞:
44 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
''¢Ñ¨Ñ¨OpHõ~°}=Å¡ ^ÕâßÅ =∞^茺 Pi÷HõÖÏ"å^ÕgÅ∞ ZO`À ã¨~°à◊=O`«
=∞Ü«∂º~Ú. nO`À ÃãʉõΩºÖË+<¨ £ "åºáê~°O qѨs`«OQÍ qã¨iÎ OzOk. Ѩ~º° =™ê#O
QÍ ¿+~ü=∂Ô~¯@∞¡ ^ÕâßÅ Pi÷Hõ ã≤u÷ QÆ`∞« efl xˆ~tÌ OK«™êQÍ~Ú. Wq TÇ≤ÏOK«x suÖ’
ã¨OѨ#∞flʼnõΩ ÖÏÉèÏÅ∞ ѨO_çã∞¨ <Î åfl~Ú. =∞~ÀѨH¯õ P\’"≥ÚÉˇÖ · ò á¶êºHõsì Å#∞ `«‰Ωõ ¯=
"Õ`<« åÅ∞O_Õ ^ÕâßʼnõΩ `«~e° ã¨∞#Î flO^Œ∞# Jaè=$kúKO≥ k# ^ÕâßÅ HÍi‡‰õΩÅ∞ Ãã·`O«
x~°∞^ÀºQÆ∞Å=Ù`«∞<åfl~°∞. =~°ú=∂# ^ÕâßÅ∞ QÆ`«OÖ’ `«=∞ Ѩi¢â◊=∞Å =∞#∞QÆ_»‰õΩ
gÖˇ·# ~°H˜∆`«K«\ÏìÅ∞ J=∞Å∞KÕ¿ãq. WѨÙÊ_»∞ ¿ãfiKåÛùqѨ}˜ (Free Enterprise)
¢Ñ¨¢H˜Ü«∞ g@xfl\˜x `«∞_çzÃÑ\˜ìOk. q^Õj ÃÑ@∞ì|_»∞Å ~åHõ HÍ~°}OQÍ ^ÕjÜ«∞
Hõ~å‡QÍ~åÅ∞ =¸`«Ñ_¨ ∞» <Î åfl~Ú. JO^Œ∞Ö’ ѨxKÕ¿ã HÍi‡‰õΩÅ∞ gkè# Ѩ_∞» <Î åfl~°∞.——
''Ü«∂O\˜ QÀ¡|Öˇ*· +Ë <¨ £ <≥\=ò ~ü¯ (¢a@<£)—— ã¨É∞íè º_˘Hõ_∞» WÖÏ K≥|∞`«∞<åfl_»∞:
''|Ǩïà◊*Ïu ã¨Oã¨Å ÷ ∞ ¿Ñ^Œ =~°=ú ∂# ^ÕâßÅÖ’ `«=∞ HÍ~°ºHõÖÏáêÅ∞ ¿ãfiK«ÛQù Í x~°fi
Ç≤ÏOK«∞‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ J`«ºO`«#∞‰õÄŠѨiã≤÷`«∞efl U~°Ê~°K«∞HÀ=_»"Õ∞ ¢Ñ¨Ñ¨OpHõ~°}.
nxHÀã¨O `«‰Ωõ ¯= Ѩ#∞flÅ∞, ã¨fiÅÊ "Õ`<« åÅ∞, Juã¨~à° "◊ ∞≥ #ÿ Ѩ~åº=~°} K«\ÏìÅ∞,
|ÅÇ‘Ï#"≥∞#ÿ P~ÀQƺ–Éè¢í ^Œ`å K«\Ïìefl Wq ^ŒÉÏ~ÚOz =∞s KÕ~ÚOK«∞‰õΩO\Ï~Ú.——
~°K~« Ú`« Ñ‘@~ü ÃѶq¡ ∞OQ∑ ¢Ñ¨ÑO¨ pHõ~}° Ö’x F =ÚYºHÀ}Ïxfl q=iã¨∂Î WÖÏ
J<åfl~°∞: ''¢Ñ¨ÑO¨ pHõ~}° JO`å KÒHõQÍ ÅaèOKÕ K«=Ú~°∞, Qͺãπ X#~°∞ÅÃÑ·# P^è•~°
Ѩ_ç #_»∞™ÈÎOk. Z~°∞=ÙÅ∞, ¿ã^ŒºO, ¢áêÃãã≤OQ∑, HÔ q∞HõÖûò , ~°"å}Ï `«k`«~° ~°OQÍ
ʼnõΩ Wq ¢Ñ¨`«ºHõ∆OQÍ J=ã¨~°=∞=Ù`å~Ú. K«=Ú~°∞, QͺãπÖË Ñ¨~ÀHõ∆OQÍ ¢Ñ¨Ñ¨OK«
Pi÷Hõ=º=ã¨÷ Jaè=$kúH˜, =∞~À"≥·Ñ¨Ù JkèHõ ÖÏÉèÏÅ∞ ™êkèOKÕO^Œ∞‰õΩ LѨÜ≥∂QÆ
Ѩ_`» å~Ú.——
''|OQÍ¡^âÕ ò Ñ‘ÑÙ¨ Öòû ™êe_®i\© ÃãO@~ü (¢|ÃãûÖòû)—— ã¨É∞íè º_»∞ Ñ‘@~ü ‰õΩã¨~ì ûü
WÖÏ K≥|∞`«∞<åfl~°∞: ''^ŒH˜∆}^ÕâßʼnõΩ K≥Ok# =Ú_çã¨~°∞‰õΩÅ∞, =º=™êÜ«∞
L`«Ê`«∞Å Î ∞, áêi¢âßq∞Hõ ѨiHõ~åÅ#∞ L`«~Î ^° âÕ ßÅ∞ kQÆ∞=∞u KÕã∞¨ ‰õΩO@∞<åfl~Ú.
g\˜H˜ |^Œ∞Å∞QÍ Jq PÜ«∂ ~å*ϺʼnõΩ PÜ«Ú^虌 ê=∞¢yx JO@QÆ_∞» <Î åfl~Ú. nxfl
=∞#O #+¨ì^•Ü«∞Hõ =∂~°HõOQÍ ¿Ñ~˘¯#=K«∞Û....L`«Î~åk ^ÕâßÅ∞, =ÚYºOQÍ
J"≥∞iHÍ 1970= ^Œâ◊HõOÖ’ Ѩxfl# =ÓºÇ¨Ï Ñ¶¨e`«"Õ∞ D `«~°Ç¨ #+¨ì^•Ü«∞Hõ
|^ŒÖÏ~ÚOѨÙ....™œnJˆ~aÜ«∂, D~å<£ =O\˜ ^ÕâßÅ∞ K«=Ú~°∞ ZQÆ∞=∞`«∞Å ^•fi~å
=zÛ# P^•Ü«∂xfl Ys^≥·# PÜ«Ú^è•Å H˘#∞QÀÅ∞ HÀã¨O "≥zÛOKÕÖÏ J"≥∞iHÍ
"å\˜x ¢áÈ`«ûÇ≤ÏOzOk.....——
J"≥∞iHÍ Ñ¨xfl# =ӺǨÏO Ѷe¨ `«OQÍ<Õ QÆÖÊò ^ù âÕ ßÅ =∞^躌 PÜ«Ú^èŒ H˘#∞QÀÅ∞
áÈ\©``« fi« O ÃÑiy 1980= ^ŒâH◊ Oõ Ö’ Ѩ~㰠ʨ ~°O Ü«Ú^Œ*ú ÏfiÅÅ∞ ~°Q∞Æ Å∞ÛH˘x ZO`À
^èŒ#, ¢áê} #ëêìʼnõΩ QÆ∞~°Ü«∂º~Ú. P `«~°∞"å`« J"≥∞iHÍ 1991Ö’ W~åMò#∞
‰õΩ"≥·\ò ÃÑ·H˜ ZQÆ^Àã≤, W~åMò ‰õΩ"≥·\ò#∞ P¢Hõq∞OK«∞HÀQÍ<Õ ™œn, ‰õΩ"≥·\òŠѨH∆Í#
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 45
xÅ|_ç W~åMòÃÑ· ¢Ñ¨`º« HõK ∆ ~« º° ‰õΩ áêÅÊ_çOk. D =ӺǨÏO =Å¡ J"≥∞iH͉õΩ ™œn,
‰õΩ"≥\· Åò #∞O_ç ÃÑ^ŒZÌ `«∞#Î K«=Ú~°∞ Ñ≤O_»∞‰õΩ<Õ J=HÍâ◊O ^˘iH˜Ok. J~Ú<å ^•x
K«=Ú~°∞^•Ç¨ÏO f~°ÖË^Œ∞. z=iH˜ 11–9–2002# #∂ºÜ«∂~ü¯Ö’x =~°Öò¤ ¢>Ë_£
ÃãO@~üÃÑ· [iy# ^•_çH˜ L™ê=∂ a<£ ÖÏk<£x ÉÏ^è∞Œ ºxQÍ KÕã≤ JѶxæ¨ ™êÎ<ã Ñ· ^•_ç
KÕã≤ ã¨~fi° <åâ◊#O KÕãO≤ k. WÖÏ J"≥∞iHÍ ZO`À ѨH_õ ƒ» OnQÍ JѶxæ¨ ™êÎ<£ Éè∞í *ÏÅÃÑ·
#∞Oz W~åMò Éè∞í *ÏÅÃÑ· ^Œ∂H˜ ‰õÄ~°∞Û#flk. nx=Å¡ J"≥∞iH͉õΩ K«=Ú~°∞ã¨OѨ^Œ
ѨÙ+¨¯ÅOQÍ Åaèã∂¨ Î LO_»@"Õ∞ QÍHõ J"≥∞iHÍ Ü«¸^Œ∞ʼnõΩ =Úã≤O¡ ^ÕâßÖ’¡ `«=∞
=∞`«^∞Œ ~°a=è ∂# Ѩ^HŒä ÍÅ#∞ J=∞Å∞Ѩ~K ° ∞« ‰õΩ<Õ =∂~°Oæ ‰õÄ_® ã¨∞QÆ=∞O J~ÚOk.
U"≥∞#ÿ ѨÊ\˜H© 'J"≥∞iHÍ =∂~°∞¯ ¢Ñ¨ÑO¨ pHõ~} ° — ^ŒH}∆˜ ^ÕâßÅ Pi÷H,õ ™êO㨯$u
~°OQÍÅ#∞ J`«ÖωõΩ`«ÅO KÕ™ÈÎO^Œ#_»OÖ’ ZÖÏO\˜ ã¨O^ÕÇϨ O ÖË^∞Œ . nxH˜ ¢Ñ¨`åº
=∂flÜ«∞OQÍ ¢Ñ¨ÑO¨ pHõ~} ° =ºuˆ~Hõ"å^Œ∞Å∞ ''™ê÷xH©H~õ } ° —— (Localisation) ã≤^•úO`«O
~°∂á⁄OkOz ѨxKÕÜ∞« _®xH˜ ã¨=∂Ü«∞`«=Î ∞=Ù`«∞<åfl~°∞. HÍx ^ŒH} ∆˜ ^ÕâßÅ∞ J"≥∞iHÍ
Hõ¢~°ÃÑ`«Î<åxfl ZkiOKÕ ã≤÷uÖ’ L<åflÜ«∂ J#fl^Õ J#∞=∂#O. =Úã≤¡O^ÕâßÅ#∞
Jã≤~÷ Ñ° ~¨ K
° ,Õ W`«~^° âÕ ßÅ ^Œ$+≤xì `«#"≥Ñ· Ù¨ uѨÙʉõΩ<Õ ¢Ñ¨Ü∞« `«flOÖ’ J"≥∞iHÍ L™ê=∂
a<£ ÖÏk<£, JÖòMÏ~Ú^•Å#∞ ã≤OÉÏeH±QÍ "å_»∞‰õΩO@∂ >ˇ¢~°i[O Éèí∂`åxfl
HÀ¡[ÑπÖ’ K«∂ѨÙ`«∞#flѨÙÊ_»ÖÏ¡ ^•x >ˇ¢~°i[O =∂@ʼnõΩ =O`«Ñe¨ Hˆ ^ŒH} ∆˜ ^ÕâßÅ∞
¢Ñ¨ÑO¨ pHõ~} ° q+¨=ÅÜ«∞O #∞O_ç |Ü«∞@Ѩ_`» åÜ«∞x PtOK«Ö=Ë Ú.
11. W™ê¡O =∞øeHõ ^Œ$HõÊ^äOŒ
W™ê¡O #=∂*ò, LѨ"åã¨O, q"åǨÏO, q_®‰õΩÅ∞, Hõ~°‡HÍO_», ^•#^èŒ~å‡Å∞
ÖÏO\˜ H˘xfl P~å^è#Œ ʼnõΩ, P^ÕâßʼnõΩ =∂¢`«"∞Õ Ñ¨iq∞`«"∞≥ #ÿ ^è~Œ ‡° O HÍ^Œ∞. W^˘Hõ
ã¨OѨÓ~°‚ rq`«q^è•#O. =∂#= rq`«OÖ’x ã¨=∞ã¨Î ~°OQÍÖ’¡#∂ ^•x ã¨∂¢`åÅ∞,
xÜ«∞=∞ x|O^è#Œ Å∞ Ѩi"åºÑ¨=Î ∞~Ú L<åfl~Ú. W™ê¡O <≥u· Hõ, P^蕺u‡Hõ, ™ê=∂lHõ,
H“@∞OaHõ, ~å[H©Ü∞« , Pi÷Hõ q+¨Ü∂« ʼnõį_® ZO`À ¢áê=ÚYºO WzÛOk.
W™ê¡O JO>Ë Uq∞\<Õ ¢Ñ¨âfl◊ ‰õΩ ™ê^è•~°}OQÍ ¢Ñ¨[Å∞ W`«~=° ∞`åÖÏ¡ W™ê¡O#∞
‰õÄ_® XHõ =∞`«=º=ã¨Q÷ Í ÉèÏqOz ''P... W™ê¡O JO>Ë U=ÚOk, ѨÓ*ÏѨÙ#™ê¯~åÖË
Hõ^•! HÍHõáÈ`Õ =Úã≤¡OÅ∞ "å\˜x #=∂*ò, ~À*Ï =ÔQ·~å ¿Ñ~°¡`À Ñ≤Å∞™êÎ~°——x
JO\Ï~°∞. HÍx W™ê¡O ¢áê~°OÉè^í ⌠Ö
◊ ’ JOu=∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨ÅO¡ ) D
JáÈǨÏ#∞ `˘ÅyOK«_®xH˜ W™ê¡O JO>Ë Uq∞\x XHõ J#∞K«~∞° _»∞ ǨϢ[`ü J¢"£∞
a<£ J|㨠(~°l) J_çy# ¢Ñ¨âfl◊ ‰õΩ ZÖÏO\˜ ã¨=∂^è•#O WKåÛ~À K«∂_»O_ç:
ǨϢ[`ü J¢"£∞ a<£ J|㨠(~°l) LÖËY¡ #O– <Õ#∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) ã¨xflkè~Ö
° ’
''W™ê¡O JO>Ë Uq∞@——x ¢Ñ¨tflOKå#∞. ^•xH˜ PÜ«∞# ''(W™ê¡O JO>Ë) =∞Oz
=∂@Å∞ K≥ѨÊ_»O, (PHõeQ˘#fl"åiH˜) J#flO ÃÑ@ì_»O—— Jx ã¨=∂^è•#q∞KåÛ~°∞.
46 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
<Õ#∞ =∞m§ ''qâßfiã¨O JO>Ë Uq∞@——x J_çQÍ#∞. ^•xH˜ PÜ«∞# ''ã¨Ç¨Ï#O
=Ç≤ÏOK«_O» , ^•#O KÕÜ∞« _»O—— Jx J<åfl~°∞. (JǨχ^£– q∞ëê¯`ü)
D q+¨Ü∞« O QÆ∞iOz Y∞~üP<£Ö’x D H˜Ok ã¨∂‰õΩÅ Î ∞ ‰õÄ_® K«^=Œ O_ç:
''HßÅK«„Hí~ ™®H˜∆! =∂#=Ù_«∞ ÃѶ∞ÏO°~Qå #+¨ìáÈÜ«∂_«∞. Jܵ`Ë ã¨`ͺxfl
qâ◊fiã≤~z (`Œ^#° ∞Qõ∞}~Qå) ã¨`ͯO®ºÅ∞ KÕ㥨 ,Î ã¨`ºŒ ~, ã¨ÇϨ <®Å#∞ Qõ∞i~z ǨO㰠ʨ O°~
LǨ^tÕ ~K«∞ Hí∞<Ë"åO°∞ =∞@∞Hí∞ U=∂`Œ~ #+¨áì ÈO°∞.—— (103:1-3)
''J`Œ#∞ Híiî#"≥∞ÿ# Hí#∞=∞ Qõ∞~_Í #_«=_ÍxH˜ ™®Ç¨Ïã≤~K«ÖË^°∞. Híiî#"≥∞ÿ#
Hí#∞=∞ J~>Ë Uq∞>’ hHí∞ `ˇÅ∞™®? (Híi#î "≥∞#ÿ Hí#∞=∞~>Ë) ÉÏxã¨#∞ |~^èq° =ÚH˜Î
KÕܵ« _«~, ÖË^® (HíO∞° =Ùk<®Ö’¡) PHíeQ˘#fl O’A ã¨g∞Ǩ J<®^èH° ∞í Qåx, ^®i„^°º~Ö’
=∞QÕæ xO°∞ ¿Ñ^°Hí∞Qåx Ǩ>ˇì_«#fl~ ÃÑ@ì_«~, PÃÑ· FO°∞Ê, ^°Ü«∂^®H˜∆}®ºefl Qõ∞i~z
ǨO㰠ʨ O°~ LǨ ^Õt~K«∞Hí∞<Ë qâÍfiã¨∞Ö’¡ KÕiáÈ=_«~.—— (90:11-17)
''h=Ù J<®^ä°Qå L#flǨC_«∞ PÜ«µ# hHí∞ P„â◊Ü«µ~ HíeÊ~K«ÖË^®? h=Ù
=∂O°æqÇ‘Ï#∞ _«"≥· L~_«Qå PÜ«µ# hHí∞ =∂O°æ~ K«¥Ç¨ÖË^®? h=Ù xO°∞¿Ñ^°Qå
L~_«@~ K«¥ã≤ PÜ«µ# x#∞fl ^è#° =~`Œ∞_çfl KÕܵ« ÖË^®? Hí#∞Hí J<®^äÅ° Ǩ@¡ Híi#î ~Qå
„Ǩ=iÎ~K«H∞í . Ü«∂K«H∞í _çfl Híãi¨ HÁ@ìH∞í . h „ǨÉ∞íè =Ù J#∞„QõÇ¨ Å#∞ (Qõ∞i~z) KÍ@∞`Œ¥
L~_«∞.—— (93:6-11)
nxfl|\˜ì W™ê¡O âßs~°Hõ P~å^è#Œ Å`À áê@∞ ^è#Œ ã¨O|O^è"Œ ∞≥ #ÿ P~å^è#Œ ʼnõΩ
‰õÄ_® ZO`À ¢áê=ÚYºO Wã¨∞OÎ ^Œx `≥Å∞™ÈÎOk. =∞x+≤‰Ωõ #fl ã¨OѨ^Ö Œ ’ `«#HõO>Ë
kQÆ∞= ™ê÷~ÚÖ’ LO_Õ ¿Ñ^Œ"å_çH˜ ZO`À H˘O`« ǨωõΩ¯ `«Ñʨ xã¨iQÍ LO@∞Ok.
WHõ¯_»∞flOKÕ W™ê¡g∞Ü«∞ J~°â÷ ߢ™êÎxH˜ ѨÙ<å^Œ∞Å∞ ¢áê~°OÉè=í ∞=Ù`å~Ú.
W™ê¡g∞Ü«∞ Pi÷Hõ q^è•<åxH˜ F ¢Ñ¨`ºÕ Hõ`« LOk. W™ê¡O ¢Ñ¨u =º=Ǩ~åxfl
Ѩ~Ö° ’HõÑÙ¨ ["å|∞^•s ÉèÏ=#`À =Ú_çÃÑ_»∞OÎ k. ™ê^è•~°}OQÍ =∞x+≤ U Ѩ#~Ú<å
ÖÏÉè#í ëêìÅ P^è•~°OQÍ<Õ KÕ™êÎ_∞» . J~Ú`Õ W™ê¡O ¢áêѨOzHõ ÖÏÉè#í ëêìÅ Hõ<åfl Ѩ~Ö° ’Hõ
ÖÏÉè#í ëêìÅ#∞ QÆ∞iOz# PâßÉèÜ í ∂« Å<Õ Z‰õΩ¯=QÍ =∞x+≤Ö’ [xOѨ*ãË ∞¨ OÎ k.
W™ê¡OÖ’ #=∂*ò, LѨ"å™êʼnõΩ ZO`« qÅ∞=, ¢áê=ÚYº`«Å∞ L<åflÜ≥∂
^•#^èŒ~å‡Å‰õΩ, W`«~° ã¨`å¯~åºÅ HÀã¨O ^èŒ#qxÜ≥∂QÍxH˜ ‰õÄ_® JO`Õ qÅ∞=,
¢áê=ÚYº`«Å∞ L<åfl~Ú. ^è#Œ `åºQÆO ÖËx P~å^è#Œ ʼnõΩ W™ê¡OÖ’ U=∂¢`«O qÅ∞=
ÖË^ŒO>Ë Juâ◊Ü≥∂H˜Î HÍ^Œ∞. #=∂*ò, LѨ"å™êÅ∞, ^≥·=<å=∞ 㨇~°}Å∞ ''âßs~°Hõ
P~å^èŒ#Å∞—— J#|_»`å~Ú. [HÍ`ü, L„+π, ã¨^ŒMÏ, Ѷ≤¢`å, Ѷ≤kÜ«∂Å#∞ ''^èŒ#
ã¨O|O^èŒ"≥∞ÿ# P~å^èŒ#Å∞—— JO\Ï~°∞. |O_ç K«¢HÍÖÏ¡O\˜ D Ô~O_»∞ q^è•Å
P~å^èŒ#ÅÖ’ U XHõ¯\˜ ÖËHõáÈ~Ú<å ''P~å^èŒ<å â◊Hõ@O—— XHõ¯ JOQÆ∞à◊O ‰õÄ_®
=ÚO^Œ∞‰õΩ ™êQÆ^Œ∞.
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 47
^≥·=O xˆ~ÌtOz# âßs~°Hõ P~å^èŒ#Å`À ¢Ñ¨"Õ∞Ü«∞OÖˉõΩO_® L#fl^ŒO`å ^•#
^èŒ~å‡Å‰õΩ "≥zÛ¿ãÎ ¢Ñ¨Ñ¨OK«OÖ’ =∞x+≤ ^•#Hõ~°∞‚_çQÍ, ǨuO`å~ÚQÍ MϺu á⁄O^Œ
QÆÅ∞QÆ∞`å_»∞ HÍx, ^≥·=¢Ñ¨ã¨#fl`« =∂¢`«O á⁄O^ŒÖË_»∞. JÖψQ ¢Ñ¨Ñ¨OK« =º=Ǩ~åÅ∞
=^Œe UHÍO`«‰õΩǨï~åÖ’¡ ‰õÄ~˘Ûx rq`åO`«O Hõ~îÀ~° `«Ñ¨ã¨∞û KÕã≤<å Ѩ~°Ö’HõOÖ’
"≥∂Hõ∆O á⁄O^ŒÖË_»∞. ã¨`å¯~åºÅ HÀã¨O ^èŒ#O Y~°∞ÛÃÑ@ìx"å_»∞ `«##∞ `å#∞ ã¨~°fi
<åâ◊#O KÕã¨∞‰õΩ#fl>Ë¡#x Y∞~üP<£ ÃÇÏK«Ûi™ÈÎOk:
''^≥·==∂O°æ~Ö’ YO°∞ÛÃÑ@ì~_ç. KÕ*Ë`Œ∞ÖÏ <®â◊#~ HÁx`ˇK«∞ÛH’Hí~_ç.—— (2:195)
ǨϢ[`ü Jn a<£ ǨuO (~°l) Hõ^äŒ#O ¢Ñ¨HÍ~°O ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨)
WÖÏ `≥eáê~°∞:– ''`«fi~°Ö’ ^Õ=Ù_»∞ ¢Ñ¨àÜ ◊ ∞« k<å# g∞Ö’x ¢Ñ¨u =∞x+≤`À ¢Ñ¨`º« HõO∆ QÍ
=∂\Ï¡_∞» `å_»∞. P~ÀA ^Õ=ÙxH˜, ^•ã¨∞xH˜ =∞^躌 ZÖÏO\˜ J#∞"å^Œ‰Ωõ _»∞ LO_»_∞» .
^•ã¨∞_»∞ `«ÅÃÑÔHuÎ K«∂™êÎ_»∞. "≥Ú^Œ@ `«# =ÚO^Œ∞ Un HõxÊOK«^Œ∞. Ô~O_»= ™êi
=∞m§ `«Å ÃÑÔHuÎ K«∂™êÎ_»∞. JѨÙÊ_»`«x =ÚO^Œ∞ Z@∞ K«∂ã≤<å J`«xH˜ ™êfiQÆ`«O
K≥|∞`«∂ (ÉèíQÆÉèíQÆ =∞O_Õ) Jyfl HõxÊã¨∞ÎOk. JO^Œ∞=Å¡ g∞Ö’ Z=Ô~·<å F Y~°∂˚~°Ñ¨Ù
=ÚHõ¯~Ú<å 㨈~ ^•#OKÕã≤ #~°HõO #∞O_ç HÍáê_»∞HÀQÆey`Õ HÍáê_»∞HÀO_ç.——
ǨϢ[`ü Jn (~°l) Hõ^äŒ#O ¢Ñ¨HÍ~°"Õ∞ =∞~À ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’ ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨Å¡O)
#~°HõO QÆ∞iOz ¢Ñ¨™êÎqã¨∂Î ''#~°HÍyfl #∞O_ç HÍáê_»∞HÀO_ç—— J<åfl~°∞. D =∂@
K≥Ñ≤Ê PÜ«∞# =ÚYO F ѨHõ¯‰õΩ uѨÙʉõΩ<åfl~°∞. (`å#∞ #~°HÍyflx ¢Ñ¨`«ºHõ∆OQÍ
K«∂ã¨∞Î#fl@∞¡) #~°HÍyfl Ѩ@¡ ÉèíÜ«∞O, Jã¨Ç¨Ïº`«Å∞ "≥e|∞KåÛ~°∞. P `«~°∞"å`« uiy
PÜ«∞# ''#~°HÍyfl #∞O_ç ~°HO∆˜ K«∞HÀO_ç—— J<åfl~°∞. =∞m§ PÜ«∞# #~°HÍyfl Ѩ@¡ ÉèÜ í ∞« O,
Jã¨Ç¨Ïº`«Å∞ "≥e|∞KåÛ`«∂ =ÚYO F ѨHõ¯‰õΩ uѨÙʉõΩ<åfl~°∞.
Dq^èOŒ QÍ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) =¸_»∞ ™ê~°∞¡ KÕâß~°∞. z=iH˜ PÜ«∞# x[OQÍ<Õ
#~°HÍyflx K«∂ã¨∞Î<åflˆ~"≥∂#x =∂‰õΩ J#∞=∂#O =zÛOk. P `«~°∞"å`« PÜ«∞#
WÖÏ J<åfl~°∞: ''F Y~°∂~˚ Ñ° Ù¨ =ÚHõ¯~Ú<å ã¨~ˆ ^•#OKÕã≤ #~°HÍyfl #∞O_ç HÍáê_»∞HÀO_ç.
Jn ^˘~°H¯õ áÈ`Õ F =∞Oz =∂@~Ú<å ѨÅHõO_ç. <À@ F =∞Oz =∂@ "≥Å∞=_»@O
‰õÄ_® ^•#O (ã¨^ŒMÏ)QÍ<Õ Ñ¨iQÆ}˜OK«|_»∞`«∞Ok.—— (|∞MÏi)
Pi÷H=õ º=Ǩ~åÖ’¡ W™ê¡O ÃÑ@∞ì|_ç^•s q^è•<åxH˜, ™ê=∞º"å^Œ Pi÷H=õ º=㨉÷ Ωõ
Jf`«OQÍ, "å\˜ Ju"å^Œ ^èÀ~°}∞ʼnõΩ aè#flOQÍ <åºÜ«∞=O`«"∞≥ #ÿ F =∞^èºÕ =∂~åæxfl
J=ÅOaOzOk. =ÚO^Œ∞QÍ Wk =∞x+≤Ö’x ¿Ñ~åâ◊, Ñ≤ã<≤ åi`«#O, ǨÏ$^ŒÜ∞« HÍiî
<åºÅ#∞ áÈQ˘\˜ì J`«xÖ’ P`«Êã¨O`«$Ñ≤,Î ^•#jÅ`«, `åºQÆx~°`∞« efl [xOѨ*ãË ∞¨ OÎ k.
P `«~åfi`« ã¨=∂[OÖ’ Jqhu, J<åºÜ«∞O, Jj¡ÅO, Jã¨`«ºO, =_ô¤, "≥∂ã¨O,
E^ŒO =ÔQ~· å K≥_∞» efl "åºÑ≤OѨ*¿Ë ã ã¨Oáê^Œ<å Ѩ^`úŒ ∞« Åxfl\˜x x¿+kèã∞¨ OÎ k. ÃÑ@∞ì
|_ç^•s, ™ê=∞º"å^Œ q^è•<åÅ∞ D K≥_∞» ʼnõΩ JO`«QÍ ¢áê=ÚMϺxfl W=fi=Ù.
48 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
¢Ñ¨u =º=㨉÷ =$núqHÍ™êʼnõΩ ¢¿Ñ~°}QÍ, =∞øeHõ q+¨Ü∞« O (Basic theme)QÍ
XHõ x<å^ŒO (Slogan) LO@∞Ok. ÃÑ@∞ì|_ç^•s =º=ã¨÷‰õΩ ¢¿Ñ~°}QÍ ''¿ãfiK«Ûù——
(Freedom) J<Õ x<å^ŒO LOk. ™ê=∞º"å^Œ =º=㨉 ÷ Ωõ ¢¿Ñ~°}QÍ ''ã¨=∂#`«fiO——
(Equality) J<Õ x<å^ŒO LOk. W™ê¡g∞Ü«∞ Pi÷Hõ =º=ã¨÷‰õΩ ¢¿Ñ~°}QÍ, =∞øeHõ
q+¨Ü∞« OQÍ ''<åºÜ«∞O—— (Justice) J<Õ x<å^ŒO LOk.
ÃÑ@∞ì|_ç^•s=º=ã¨Ö ÷ ’x =º‰õΩÅÎ '¿ãfiK«Û—ù Ö’ XHõi qâ◊$OYÅ¿ãfiK«Ûù =∞~˘HõiH˜
#+¨Oì HõeyOK«=K«Û<Õ q+¨Ü∂« xfl HͺÑ≤@eã¨∞Å ì ∞ Ѩ\Oì˜ K«∞HÀ~°∞. JÖψQ ™ê=∞º"å^Œ
=º=ã¨Ö ÷ ’x 'ã¨=∂#`«fiO— J<Õ ¢¿Ñ~°HOõ ¢Ñ¨[ÅÃÑ· áêʼnõΩʼn|ŢѨÜ∂≥ QÍʼnõΩ ^•i
fã¨∞ÎO^Œ<Õ q+¨Ü«∂xfl ™È+¨eã¨∞ìÅ∞ ‰õÄ_® Ѩ\˜ìOK«∞HÀ~°∞. D Ô~O_ç\˜H˜ aè#flOQÍ
W™ê¡g∞Ü«∞ ~å[ºOÖ’ áêʼnõΩÅ∞, áêe`«∞Å∞ Pi÷Hõ=º=Ǩ~åÅ`À áê@∞ ã¨=∞ã¨Î
=º=Ǩ~åÖ’¡ Ѩ~Ö ° ’HõÑÙ¨ ["å|∞^•s ÉèÏ=#`À '<åºÜ«∂x—H˜ Hõ@∞ì|_ç LO\Ï~°∞.
ÃÑ@∞ì|_ç^•s, ™ê=∞º"å^Œ =º=ã¨÷ÅÖ’x Ju"å^Œ q^è•<åÅ∞ ã¨OѨ^Œ#∞
Hˆ O¢nHõiOѨ*™Ë êÎ~Ú. =∞#O QÆ`O« Ö’ K≥ÑÙ¨ ʉõΩ#fl@∞¡ ÃÑ@∞ì|_ç^•sq^è•#O ã¨OѨ^#Œ ∞
H˘O^Œ~∞° =º‰õΩÅ Î KÕ`∞« Ö’¡ Hˆ O¢nHõiOѨ*¿Ë ãÎ, ™ê=∞º"å^Œ q^è•#O áêʼnõΩÅ KÕ`∞« Ö’¡
Hˆ O¢nHõiOѨ*ãË ∞¨ OÎ k. W™ê¡O D ~Ô O_»∞ Ѩ^`úŒ ∞« ʼnõΩ aè#flOQÍ ã¨OѨ^#Œ ∞ qˆHO¢nHõ
iOѨ*ãË ∞¨ OÎ k. ''^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° —— (Decentralisation) nx =¸Åã¨∂¢`«O. nxfl
W™ê¡O Pi÷H=õ º=ã¨Ö ÷ ’x '=∞øeHõ q+¨Ü∞« O— (Basic theme) Jx ‰õÄ_® K≥Ñʨ =K«∞Û.
ã¨OѨ^Œ UXHõ¯ KÀ\Ï, ÖË^• U"À H˘xflKÀ\Ï¡ ¿Ñ~°∞‰õΩáȉõΩO_® Jk ZÅ¡ÑÙ¨ Ê_»∞
ã¨=∂[OÖ’ u~°∞QÆ∞`«∂ LO_®Åx W™ê¡O HÀ~°∞‰õΩO@∞Ok. ã¨OѨ^Œ ÃÑ^ŒÌZ`«∞Î#
¢Ñ¨Éèí∞`«fi ^èŒ<åQÍ~åÖ’¡, ÉϺO‰õΩÅÖ’, ^èŒx‰õΩÅ W#∞ѨÃÑ>ˇìÅÖ’ LO_»\Ïxfl,
J=ã¨~åxH˜ q∞Oz#(Surplus) =ã¨∞ãÎ O¨ Ѩ^#Œ ∞ ¢áÈQÆ∞KÕÜ∞« _®xfl, ^Œ∞ÉÏ~åY~°∞Û#∞
Wk ã¨ÇÏ≤ OK«^∞Œ . J^Õq^èOŒ QÍ JkèHÀ`«Ê`«∞eÎ fl ^Œ∞ifixÜ≥∂QÆO KÕÜ∞« _®xfl, L`åÊ^ŒHõ
™ê^èŒ<åefl x~°∞ѨÜ≥∂QÆO (Idle)QÍ LOK«_®xfl ‰õÄ_® ã¨Ç≤ÏOK«^Œ∞. Wk ^èŒ#
qˆHO¢nHõ~} ° ^•fi~å ã¨=∂[OÖ’ Pi÷Hõ <åºÜ«∂xfl <≥ÅH˘ÅÊ^ŒÅzOk. =∞Ǩ¢Ñ¨=HõÎ
=ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨ÅO¡ ) nxfl PK«~} ° Ï`«‡HõOQÍ x~°∂Ñ≤OKå~°∞ ‰õÄ_®.
12. Ü«∂[=∂#º ǨωõΩ¯Å∞
U =ã¨∞=Î Ù g∞^≥<· å Ü«∂[=∂#º ǨωõΩ¯Å∞ "åã¨"Î åxH˜ =∂#=Ùefl ã¨$+≤Oì z#
^Õ=ÙxˆH L<åfl~Ú. Éèí∂=∂ºHÍâßÅÖ’x ¢Ñ¨u =ã¨∞Î=Ù‰õÄ PÜ«∞<Õ Ü«∞[=∂x,
"å~°ã∞¨ _»∞. =∂#=ÙÅ∞ PÜ«∞# P[˝Å#∞ t~°™ê=Ç≤ÏOK«=Åã≤# ^•ã¨∞Å∞ =∂¢`«"∞Õ .
"å~°∞ `«=∞‰õΩ ^Õ=Ù_»∞ ¢Ñ¨™êkOz# =ã¨∞Î=ÙʼnõΩ `å`å¯eHõ Ü«∞[=∂#∞Å∞
=∂¢`«"Õ∞. Hõ#∞Hõ PÜ«∞# xˆ~ÌtOz# W™ê¡O^èŒ~°‡O ¢Ñ¨HÍ~°"Õ∞ =∂#=ÙÅ∞ #_»K«∞
HÀ=Åã≤ LO@∞Ok. Hõ#∞Hõ `«#k J#∞‰õΩ#fl =ã¨∞=Î Ù Un x*ÏxH˜ `«#k HÍ^Œ∞.
^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 49
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) WÖÏ ¢Ñ¨=zOKå~°∞: ''P^ŒO Ѩ٢`«∞_»∞ (=∂#=Ù_»∞), <å^è#Œ O,
<å^è#Œ O JO\Ï_»∞. HÍx P^ŒOѨ٢`«∞_®! h=Ù ux ǨÏ`«O KÕã#≤ k, `˘_çy áê`«|@ì
QÍ KÕã#≤ k, ^•#OKÕã≤ ѨOѨىõΩ#flk =∂¢`«"∞Õ h^è#Œ O J=Ù`«∞Ok.—— (=Úã≤O¡ )
J|∞ÌÖÏ¡ a<£ =∞ãπ=Ó^£ (~°l) LÖËY¡ #O: ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) (`«# J#∞K«~∞° Å`À
=∂\Ï¡_∞» `«∂) ''`«=∞ ™⁄O`«Sâ◊fi~°ºO HõO>Ë `«=∞ "å~°ã∞¨ Å Sâ◊fi~åºxfl Z‰õΩ¯=QÍ
Jaè=∂xOKÕ"å~°∞ g∞Ö’ Z=Ô~<· å LO\Ï~å?—— Jx J_çQÍ~°∞. ^•xH˜ J#∞K«~∞° Å∞
''^≥=· ¢Ñ¨=HÍÎ! =∂ JO^ŒiH˜ =∂ "å~°ã∞¨ Å Sâ◊fi~°ºO HõO>Ë =∂ Sâ◊fi~°º"Õ∞ Z‰õΩ¯=
¢Ñ‘uHõ~"° ∞≥ #ÿ k—— Jx J<åfl~°∞. JѨÙÊ_»∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ''(Ѩ~Ö° ’HõOÖ’ ѨÙ}ºÑ¶Å¨ O
HÀã¨O) =ÚO^Œ∞ ѨOѨىõΩ#flk =∂¢`«"∞Õ `«# ™⁄O`«^#Œè O J=Ù`«∞Ok. J`«#∞ =^Œe
"≥o§#k J`«x "å~°ã∞¨ Åk J=Ù`«∞Ok—— Jx J<åfl~°∞. (|∞MÏi)
ǨϢ[`ü J#ãπ (~°l) Hõ^#Œä O ¢Ñ¨HÍ~°O ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) WÖÏ ¢Ñ¨=zOKå~°∞: ''â◊=O
"≥O@ =¸_»∞ =ã¨∞Î=ÙÅ∞ "≥àÏÎ~Ú. "å\˜Ö’ XHõ\˜ =∂¢`«"Õ∞ =∞$`«∞x`À áê@∞
LO\Ï~Ú. q∞ye# Ô~O_»∞ "≥#H˜¯ uiQ˘™êÎ~Ú. J`«x Hõ~°‡Å∞ J`«x`À áê@∞
LO\Ï~Ú. J`«x ã≤iã¨OѨ^Å Œ ∞, |O^è∞Œ =ÙÅ∞ "≥#H˜¯ uiQ˘™êÎ~∞° .—— (q∞ëê¯`ü)
W™ê¡O ¢Ñ¨HÍ~°O Pã≤Îáêã¨∞ÎÅ∞, ã≤iã¨OѨ^ŒÅ∞ ÖË^• =∞ˆ~ =ã¨∞Î=Ù g∞^Œ~Ú<å
=ºH˜Î Ü«∂[=∂#º ǨωõΩ¯ =¸_»∞ q^è•Å∞QÍ LO@∞Ok. (1) Hõ+Ñì¨ _¨ ç ã¨OáêkOz#
Pã≤,Î (2) "å~°ã∞¨ Å #∞O_ç ã¨O¢Hõq∞Oz# Pã≤,Î (3) |kb KÕÜ∞« |_ç# Pã≤.Î
=ºH˜ÎQÆ`« Ü«∂[=∂#ºO:– XHõ áœ~°∞_»∞ Hõ+¨ìѨ_ç `«# â◊H˜Î™ê=∞~å÷ºÅ ^•fi~å
ZO`« ã¨OáêkOz<å, "å~°ã¨∞Å #∞O_ç ZO`« Pã≤Î ÅaèOz<å, |kbKÕã≤# Pã≤Î
ZO`« ã¨O¢Hõq∞Oz<å JÖÏO\˜ Pã¨∞ÎÅxfl\˜H© W™ê¡g∞Ü«∞ ^èŒ~°‡âߢã¨ÎO J`«_Õfl
Ü«∞[=∂xQÍ QÆ∞iÎã¨∞ÎOk. J`«<å Pã¨∞ÎÅÃÑ· [HÍ`ü, L¢+π =ÔQ·~å qkè^•<åÅ∞
K≥e¡ã¨∞Î#flO`« =~°‰õΩ, J`«x =Å¡ W`«~° ^≥·=^•ã¨∞ʼnõΩ ZÖÏO\˜ ǨxQÍx,
"åi‰Ç¨Ï‰õΩ¯Å‰õΩ ÉèOí QÆOQÍx HõÅQÆ#O`«=~°‰Ωõ ÖË^• J`«#∞ ã¨OáêkOz# Pã¨∞Å Î ∞
W™ê¡g∞Ü«∞ ^è~Œ ‡° âߢã¨OÎ ¢Ñ¨HÍ~°O J¢Hõ=∂~°#˚ Jx ~°∞A=ÙHÍ#O`«=~°‰Ωõ ÖË^• `å#∞
ã¨OáêkOz# Pã¨∞ÎÅ∞ ^Œ∞ÉÏ~å, ^Œ∞ifixÜ≥∂QÆO KÕÜ«∞#O`«=~°‰õΩ W™ê¡g∞Ü«∞
¢Ñ¨É∞íè `«fiO J`«x Pã≤áÎ êã¨∞Å Î Ö’ Uq^è"Œ ∞≥ #ÿ *’HõºO KÕã∞¨ HÀ^Œ∞.
ÃÑ·# ¿Ñ~˘¯#fl ǨÏ^Œ∞Å Ì #∞ Ju¢Hõq∞Oz#ѨÙÊ_»∞ =∂¢`«O W™ê¡g∞Ü«∞ ¢Ñ¨É∞íè `«fiO
J`«x Pi÷H=õ º=Ǩ~åÅÖ’ `«Ñʨ Hõ *’HõºO KÕã∞¨ ‰õΩO@∞Ok. JO`ÕHÍ^Œ∞, J=ã¨~"° ∞≥ `ÿ Õ
P Pã¨∞ÎÅÃÑ· J`«xH˜ Ü«∂[=∂#º ǨωõΩ¯Å∞ ÖˉõΩO_® KÕ¿ã JkèHÍ~°O ‰õÄ_®
W™ê¡g∞Ü«∞ ¢Ñ¨Éèí∞`åfixH˜ LO@∞Ok. JO`ÕQÍx Pi÷Hõ#=∂#`«fiO ¿Ñ~°∞`À ÖË^•
=∞ˆ~^≥<· å ¿Ñ~°∞`À ¢Ñ¨H$õ uq~°∞^Œ"ú ∞≥ #ÿ q^è•<åÅ∞ J=ÅOaOz ¢Ñ¨[Å ™⁄O`« Pã¨∞Ö Î ’¡
J#=ã¨~O° QÍ `«Å^Œ∂~°Û_®xH˜ ¢Ñ¨É∞íè `«fiO Z\˜ì Ѩiã≤`÷ ∞« Ö’¡#∂ ¢Ñ¨Ü∞« uflOK«^∞Œ .
50 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
JÖψQ W™ê¡g∞Ü«∞ ¢Ñ¨É∞íè `«fiOÖ’ =ºH˜QÎ `Æ « Ü«∂[=∂<åºxH˜ qâ◊$OYÅ ¿ãfiK«Ûù
xzÛ =^Œe ÃÑ@ì_O» ‰õÄ_® [~°Q^Æ ∞Œ . W™ê¡g∞Ü«∞ ^è~Œ ‡° âߢã¨OÎ D ~Ô O_»∞ Ѩ^`úŒ ∞« ʼnõΩ
aè#flOQÍ XHõ x~°∞+Ì "ì¨ ∞≥ #ÿ <≥u· HõxÜ«∞=∂=o`À áê@∞ <åºÜ«∞=O`«"∞≥ #ÿ =∞^èºÕ =∂~°Oæ
J=ÅOaã¨∂Î =º‰õΩÅ Î Ü«∂[=∂#º ǨωõΩ¯Å#∞ QÆ∞iÎã∞¨ OÎ k.
<Õ_»∞ H˘xfl ^ÕâßÖ’¡ ¢Ñ¨Éèí∞`åfiÅ∞ ǨÏ^Œ∞Ìg∞i# Pi÷Hõ Jã¨=∂#`«Å#∞
`«yOæ K«_®xH˜ ^è#Œ qÉè[í # (Distribution of wealth) KåÖÏ J=ã¨~=° ∞x ÉèÏqOz
=º‰õΩÅ Î #∞O_ç Láêkè X#~°∞efl ™êfinè#O KÕã∞¨ ‰õΩO@∞<åfl~Ú, JO>Ë *ÏfÜ«∞O
KÕã∞¨ <Î åfl~Ú. W™ê¡O ^è#Œ qÉè[í #‰õΩ |^Œ∞Å∞ ''^è#Œ qˆHO¢nHõ~} ° —— (Decetralisation
of wealth) Ѩ^u úŒ J=ÅOaOzOk.
^Õ=Ù_»∞ D Éèí∂q∞ÃÑ· ¢Ñ¨à◊Ü«∞O=~°‰õÄ Ü«∂=`«∞Î =∂#"åoH˜ ã¨iѨ_ç#O`«
Láêkè X#~°∞Å∞ ã¨$+≤Oì Kå_»∞. =∂#=ÙʼnõΩ Láêkè ¢Ñ¨™êkOKÕ ÉÏ^躌 `« ã¨fiÜ«∞OQÍ
^Õ=Ù_Õ fã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. Hõ#∞Hõ =∂#=ÙÅ∞ `«=∞`«=∞ â◊H˜Î™ê=∞~å÷ºÅ`À Láêkèx
ã¨OáêkOK«∞HÀ QÆÅ∞QÆ∞`å~°∞. D q+¨Ü∂« xfl Y∞~üP<£ WÖÏ `≥eÜ«∞*Ë™ÈÎOk:
''PǨO°~ Ji÷~KÕ ã¨=∞ã¨Î „áå}˜H’>˜H˜ ^Õ=Ù_»∞ J=ã¨OÇ° ∞‹ #· "Õ∞O°H∞í ÖˇH¯í „ǨHßO°~
^®xÃÑ· Láêkè ™®=∞„y Hí∂_Í UO®Ê@∞KÕâÍ_«∞.—— (41:10) ''Éè∂í =∞O_»ÅOÃÑ· ã¨OK«iOKÕ
¢Ñu¨ ¢áê}˜H© LáêkèxKÕÛ ÉÏ^躌 `« ^Õ=ÙxÃÑ<· Õ LOk.—— (11:6)
13. q+¨Ü∞« Ѩi*Ï˝#O P=â◊ºHõ`«
WHõ¯_» Láêkè JO>Ë PǨ~°O =∂¢`«"∞Õ HÍ^Œ∞, =∂#= =∞#∞QÆ_‰» Ωõ HÍ=Åã≤#
rq`å=ã¨~° =ã¨∞=Î ÙÅhfl Láêkè ¢H˜OkˆH =™êÎ~Ú. D rq`å=ã¨~° =ã¨∞=Î ÙÅ∞ =∂#=Ù
ÅO^ŒiH© <åºÜ«∞=O`«OQÍ JO^•ÅO>Ë ^è#Œ qÉè[í # q+¨Ü∞« OÖ’ x~°∞+Ì "ì¨ ∞≥ #ÿ H˘xfl
ǨÏ^Œ∞Å
Ì #∞, Ѩ\+˜ "ª¨ ∞≥ #ÿ <≥u· Hõ xÜ«∞=∂=ox ‰õÄ_® ~°∂á⁄OkOK«=Åã≤ LO@∞Ok.
WÖÏO\˜ <≥u· Hõ xÜ«∞=∂=o, x~°∞+Ì "ì¨ ∞≥ #ÿ ǨÏ^Œ∞Å Ì ∞ W™ê¡OÖ’<Õ L<åfl~Ú.
W=hfl `≥Å∞ã¨∞HÀ=_®xH˜ q^Œº <Õ~∞° ÛHÀ=_»O KåÖÏ J=ã¨~O° . q^•º~°#˚ ¢Ñ¨u
=Úã≤¡O q^èŒ∞ºHõÎ^èŒ~°‡O. JO>Ë =Úã≤¡OÅO^Œ~°∂ qkèQÍ <Õ~°∞ÛHÀ=Åã≤ LO@∞Ok.
q+¨Ü∞« Ѩi*Ï˝#O ã¨OáêkOK«_®xH˜ q^Œº XHõ =∂^躌 =∞O. q^Œº, q+¨Ü∞« Ѩi*Ï˝#O
XHõ^•x #∞Oz =∞~˘Hõ\˜ q_»nÜ«∞~åx ã¨=Ú^•Ü«∞O. D ã¨=Ú^•Ü«∂xfl
''*Ï˝<å~°#˚ —— Jx K≥Ñʨ =K«∞Û. J~Ú`Õ ZÖÏO\˜ *Ï˝#O Pi˚OKåe? ^è~Œ ‡° *Ï˝#O, Ö∫H˜Hõ
*Ï˝#O (JO>Ë Ãã·<û£ , QÆ}`˜ O« , K«i¢`« "≥Ú^ŒÖ#·ˇ q) ~Ô O_»∂ <Õ~∞° ÛHÀ=Åã≤O^Õ. HÍHõáÈ`Õ
W™ê¡O É’^èŒ#Å ¢Ñ¨HÍ~°O =Úã≤¡OÅ∞ ^èŒ~°‡*Ï˝#O `«Ñ¨Êxã¨iQÍ <Õ~°∞ÛHÀ"åÅx
`≥Å∞™ÈÎOk. ^èŒ~°‡*Ï˝#O Ö’Ñ≤Oz# Ö∫H˜Hõ*Ï˝#O qâßfiã≤ ("≥∂q∞<£)H˜ <≥~ÚºÖËx
<Õuc~°HÍÜ«∞ =O\˜^.Õ
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 51
q^•º*Ï˝<åÅ q+¨Ü∞« OÖ’ =∞Ǩ¢Ñ¨=HõÎ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨) WÖÏ LѨ^tÕ OKå~°∞:
''=¸_»∞ q+¨Ü«∂Å#∞ QÆ∞iOz# *Ï˝<å~°˚<Õ q^Œº J#|_»∞`«∞Ok. XHõ\˜, =∞x+≤
Y∞~üP<£Ö’x ã¨Ê+¨"ì ∞≥ #ÿ ã¨∂‰õΩÅ Î ∞ <Õ~∞° ÛHÀ"åe† ~Ô O_»∞, ÖË^• x~°∂Ñ≤`« ã¨O¢Ñ¨Ü∂«
Ö#∞ (ǨÏnã¨∞efl) <Õ~°∞ÛHÀ"åe† =¸_»∞, ÖË^• <åºÜ«∞=O`«"≥∞ÿ# ^èŒ#qÉèí[#‰õΩ
ã¨O|OkèOz# q^Œº <Õ~∞° ÛHÀ"åe.—— (J|∂^•=Ó^£)
^Œ∞<Õfl"å_ç^Õ Éè∂í q∞:– Z=Ô~<· å ã¨~ˆ , ^Õ=Ù_»∞ ¢Ñ¨™êkOz# Láêkè X#~°∞efl
ã¨~~° Ú# Ѩ^uúŒ Ö’ LѨÜ∂≥ yOK«Háõ È`Õ ÖË^• ^•xfl "≥\Qì˜ Í =kÖË¿ãÎ ^•xÃÑ· LO_Õ
Ü«∂[=∂#º ǨωõΩ¯Å∞ J`«#∞ HÀÖ’ÊÜÕ∞ ¢Ñ¨=∂^ŒO LO@∞Ok. nxfl QÆ∞iOz
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) WÖÏ J<åfl~°∞:
''áê_»∞Ѩ_ç# ÖË^• c_»∞Ѩ_ç# Éèí∂q∞x Z=~°∞ ã¨kfixÜ≥∂QÆO KÕ™êÎ~À P
Éèí∂q∞ J`«x^Œ=Ù`«∞Ok. (^•xÃÑ· J`«xˆH Ü«∂[=∂#ºÇ¨Ï‰õΩ¯Å∞O\Ï~Ú.)——
(JǨχ^£, ui‡l)
''Z=i Ü«∂[=∂#ºOÖ’ ÖËx |O[~°∞ Éè∂í q∞x Z=Ô~<· å ™êQÆ∞KÕã∞¨ ‰õΩO>Ë P
Éè∂í q∞ÃÑ· J`«xHˆ Ü«∂[=∂#º ǨωõΩ¯Å∞ ã¨O¢Hõq∞™êÎ~Ú.—— (|∞MÏi, #™ê~Ú.)
''Z=Ô~<· å U^≥<· å |O[~°∞Éè∂í q∞H˜ (™êQÆ∞KÕ¿ã L^ÕâÌ º◊ O`À) HõOK≥ Hõ\ì˜ ™êfinè#O
KÕã∞¨ ‰õΩO>Ë Jk J`«x^Õ J=Ù`«∞Ok.—— (J|∂^•=Ó^£)
''Éè∂í q∞ ^Õ=Ùx ™⁄`«∞,Î ^•ã¨∞Å∞ (=∂#=ÙÅ∞) ‰õÄ_® ^Õ=Ùx ™⁄`Õ.Î Hõ#∞Hõ Z=Ô~`· Õ
|O[~°∞ Éè∂í q∞x ™êQÆ∞KÕ™êÎ_À P Éè∂í q∞ J`«x^Õ J=Ù`«∞Ok.—— (J|∂^•=Ó^£)
''Z=i Ü«∂[=∂#ºOÖ’ÖËx, U "å~°ã∞¨ _»∞ ã¨O~°‰Ω∆õ _»∞ÖËx Éè∂í q∞ ^Õ=ÙxH˜,
^≥=· ¢Ñ¨=Hõ‰Î Ωõ K≥O^Œ∞`«∞Ok. P `«~∞° "å`« (J#∞K«~∞° ÖÏ~å!) Jk g∞^Œ=Ù`«∞Ok. HÍ|\˜ì
Z=Ô~`· Õ |O[~°∞Éè∂í q∞x ™êQÆ∞KÕ™êÎ_À Jk J`«xHˆ K≥O^Œ∞`«∞Ok. |O[~°∞Éè∂í q∞x
(`å#∞ ™êQÆ∞KÕÜ«∞‰õΩO_®, W`«~°∞ʼnõΩ W=fi‰õΩO_®) PÑ≤=ÙOKÕ"å_çH˜ =¸_»∞
ã¨O=`«û~åÅ `«~∞° "å`« ^•xÃÑ· ZÖÏO\˜ ǨωõΩ¯ LO_»^∞Œ .—— (H˜`å|∞Öò d~å*ò)
(ǨϢ[`ü L=∞~ü–~°l. =∞#=_»∞) ™êÅ"£∞ a<£ J|∞ÌÖÏ¡ Hõ^#Œä O: ''(=∞ã‘^∞Œ Ö’x)
¢Ñ¨ãO¨ QÆ"kÕ HõÃÑ· xÅ|_ç 'Z=Ô~`· Õ |O[~°∞ Éè∂í q∞x ™êQÆ∞KÕ™êÎ_À Jk J`«xHˆ K≥O^Œ∞
`«∞Ok. |O[~°∞Éè∂í q∞x ™êQÆ∞KÕÜ∞« ‰õΩO_® PÑ≤=ÙOKÕ"å_çH˜ =¸_»∞ ã¨O=`«û~åÅ
`«~∞° "å`« ^•xÃÑ· ZÖÏO\˜ ǨωõΩ¯ ÖË^∞Œ — Jx |Ç≤Ï~°OQÆOQÍ ¢Ñ¨H\ õ O˜ Kå~°∞. H˘O^Œ~∞°
¿ã^ŒºÉèí∂=ÚÅ#∞ ™êQÆ∞KÕÜ«∞‰õΩO_® c_»∞Ѩ_»"Õ™êÎ~°∞. JO^Œ∞=Å¡ PÜ«∞# WÖÏ
¢Ñ¨H\ õ O˜ K«=Åã≤ =zÛOk.—— (H˜`å|∞Öò d~å*ò)
^˘iH˜# =ã¨∞Î=ÙÅÃÑ· Ü«∂[=∂#º ǨωõΩ¯Å∞:– ^˘iH˜# =ã¨∞=Î ÙÅ∞ `«‰Ωõ ¯= qÅ∞=
QÆÅ=~Ú`Õ "å\˜x KÕlH˜¯OK«∞‰õΩ#fl =ºH˜Î ™⁄O`«O KÕã∞¨ HÀ=K«∞Û. XHõ"àÕ ◊ P =ã¨∞=Î Ù
Ü«∞[=∂x =zÛ P#"åÅ∞ K≥ÑÊ≤ J_çy`Õ J`«xH˜ "åѨã∞¨ KÕÜ∞« =Åã≤ LO@∞Ok.
52 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
Z‰õΩ¯= qÅ∞= QÆÅ=~Ú`Õ "å\˜x ™⁄O`«O KÕã∞¨ HÀ‰õΩO_® "å\˜ Ü«∞[=∂x =zÛ
J_çQˆ =~°‰Ωõ XHõ xs‚`H« ÍÅO "ÕzK«∂_»=Åã≤ LO@∞Ok.
ǨϢ[`ü *Ïa~ü (~°l) Hõ^#Œä O: ''Ѩ@∞ìH¢õ ~°, K«O¢_»HÀÅ, `å_»∞, JÖÏO\˜ W`«~°
=ã¨∞Î=ÙÅ∞ ^˘iH˜`Õ "å\˜x ™⁄O`«O KÕã¨∞H˘x "å_»∞HÀ=_®xH˜ ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨Å¡O)
J#∞=∞u WKåÛ~°∞.—— (J|∂^•=Ó^£)
ǨϢ[`ü J|∂ã¨~¸^£ Y∞¢n (~°l) Hõ^äŒ#O: F™êi Je (~°l) a<£ J|∂
`åeÉò‰Ωõ XHõ n<å~ü (_»|∞ƒ) ^˘iH˜Ok. ^•xfl PÜ«∞# á¶êu=∂ (~°l)‰õΩ `≥zÛKåÛ~°∞.
`«~∞° "å`« PÜ«∞# P ^˘iH˜# =ã¨∞=Î Ù QÆ∞iOz P[˝ Uq∞@x ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ )#∞
J_çQÍ~°∞. ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ''Jk ^Õ=Ù_»∞ ¢Ñ¨™êkOz# Láêkè—— J<åfl~°∞. P n<å~ü`À
(H˘#fl Ѩ^•~å÷Å∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ‰õÄ_® u<åfl~°∞† Je, á¶êu=∂ ‰õÄ_® u<åfl~°∞. P
`«~åfi`« XHõ ¢ã‘Î `å#∞ áÈQ˘@∞ì‰õΩ#fl n<å~üx "≥`«∞‰õΩ¯O@∂ =zÛOk. JѨÙÊ_»∞
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ''Jb! P"≥∞ n<å~üx P"≥∞‰õΩ WK≥Û~Úº—— J<åfl~°∞. (J|∂^•=Ó^£)
ǨϢ[`ü *Ï~°∂^£ (~°l) Hõ^#Œä O ¢Ñ¨HÍ~°O ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) WÖÏ ¢Ñ¨=zOKå~°∞:
''=Úã≤¡O áÈQ˘@∞ì‰õΩ#fl =ã¨∞Î=Ù (W`«~°∞Å∞ ™⁄O`«O KÕã¨∞‰õΩO>Ë Jk "åi HÀã¨O)
Jyfl*ÏfiÅ J=Ù`«∞Ok.—— (^•iq∞–q∞ëê¯`ü)
ǨϢ[`ü J¢"£∞ a<£ +¨µSÉò (~°l) Hõ^#Œä O: XHõ`#« ∞ ^˘iH˜# =ã¨∞=Î Ù QÆ∞iOz
P[˝ Uq∞@x ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ )#∞ J_çQÍ_»∞. ^•xH˜ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) ã¨=∂^è•#
q∞ã¨∂Î ''~åHõáÈHõÅ∞ [iˆQ ^•~°∞ÅÖ’, ¢Ñ¨[Å∞ x=ã≤OKÕ ¢QÍ=∂ÅÖ’ =ã¨∞=Î Ù ^˘iH˜`Õ
^•xfl QÆ∞iOz XHõ ã¨O=`«û~°O áê@∞ ¢Ñ¨Hõ@# KÕã¨∞ÎO_®e. DÖ’QÍ P =ã¨∞Î=Ù
Ü«∞[=∂x =¿ãÎ ^•xfl J`«xH˜ "åѨã∞¨ K≥~Úº. ~åHõáÈ`Õ Jk h ™⁄O`«O J=Ù`«∞Ok.
áÈ`Õ áê_»∞Ѩ_#ç ¢Ñ¨^âÕ ßÅÖ’ ^˘iH˜# =ã¨∞=Î ÙÅÖ’, QÆ#∞ÅÖ’x xˆHá∆ êÅÖ’ J~Ú^À
=O`«∞ ^Õ=ÙxH˜ K≥O^Œ∞`«∞Ok. (JO>Ë ¢Ñ¨É∞íè `«fi Y*Ï<å‰õΩ KÕ~åÛe.) (J|∂^•=Ó^£)
14. Pi÷Hõ <åºÜ«∞O
'¿ãfiK«Û— XHÀ¯™êi qâ◊$OYÅ¿ãfiK«Û‰ù Ωõ ^•if¿ã ¢Ñ¨=∂^ŒO LO@∞Ok. JÖψQ
'ã¨=∂#`«fiO— |ŢѨÜ∂≥ QÍʼnõΩ, ~°HáÎõ ê`åʼnõΩ ^•if¿ã ¢Ñ¨=∂^ŒO LO@∞Ok. Wq
Ô~O_»∞ ¢Ñ¨[ʼnõΩ J#∞Éèí"≥·Hõ q+¨Ü«∂ÖË. W™ê¡O WÖÏO\˜ ¿ãfiKåÛù ã¨=∂#`åfiʼnõΩ
¢áê=ÚYºO W=fi^Œ∞. Wk <åºÜ«∂xH˜ J`«ºO`« ¢áê=ÚYºO Wã¨∞ÎOk. <åºÜ«∞O
ÖËx ¿ãfiKåÛù ã¨=∂#`åfiÅ∞ =º‰õΩÅ Î Hˆ Q͉õΩO_® ã¨=∂*ÏxH˜, ~å*ϺxH˜ ‰õÄ_® #+¨Oì
Hõey™êÎ~Ú. W™ê¡O Pi÷Hõ~°OQÆOÖ’ ‰õÄ_® <åºÜ«∂xˆH Éèí¢^ŒÑ‘~î°O "Õã¨∞ÎOk. Pi÷Hõ
<åºÜ«∞O ^•fi~å<Õ Pi÷H¢õ ѨQuÆ ™ê^躌 =∞=Ù`«∞O^Œx K≥|∞`ÀOk.
Pi÷Hõ<åºÜ«∞O ™êkèOK«_®xH˜ W™ê¡OÖ’ Ô~O_»∞~°HÍÅ Pi÷Hõ q^è•<åÅ∞
L<åfl~Ú. XHõ\,˜ W™ê¡O ÃÑ@∞ì|_ç^•s =º=ã¨Ö ÷ ’x '¿ãfiK«Û—ù ‰õΩ ^è~Œ ‡° ã¨$‡u (ѶH≤ Çõ Ïπ ),
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 53
K«\ÏìÅ (MÏ#∂<£) ^•fi~å =Ú‰õΩ`å_»∞ Hõ\˜ì ''Ѩiq∞`« ÃÑ@∞ì|_ç^•s q^è•#O——
(Controlled Capitalism)‰õΩ ^•fi~°O `≥~°zÃÑ\˜ìOk. Ô~O_»∞, ™ê=∞º"å^ŒÑ¨Ù
''ã¨=∂#`«fiO——Ö’x |ŢѨÜ∂≥ QÍʼnõΩ <≥u· Hõ`,« P^蕺u‡Hõ`Å « ^•fi~å J_»∞H¤ @ õ ì "Õã≤
''P^蕺u‡Hõ ™ê=∞º"å^ŒO—— (Spiritual Socialism)‰õΩ ~åK«ÉÏ@ xi‡OzOk. D
~Ô O_»∞ q^è•<åÅ ¢áêuѨkHõÅ ÃÑ·<Õ W™ê¡O Pi÷H<õ åºÜ«∞O <≥ÅH˘ÅÊ^ŒÅzOk.
W™ê¡g∞Ü«∞ qâßfiã¨O ¢Ñ¨HÍ~°O =∂#=ÙʼnõΩ U=ã¨∞Î=Ù ÃÑ·<å Ü«∂[=∂#º
ǨωõΩ¯Å∞ ÖË=Ù. z=iH˜ =∂#=ÙʼnõΩ `«=∞ â◊s~åÅÃÑ·, P`«‡ÅÃÑ· ‰õÄ_® Ü«∂[=∂#º
ǨωõΩ¯Å∞ ÖË=Ù. JO`ÕHÍ^Œ∞, "å\˜x `«=∞ W+¨ì"≥ÚzÛ#@∞¡ LѨÜ≥∂yOK«∞‰õΩ<Õ
JkèHÍ~°O ‰õÄ_® =∂#=ÙʼnõΩ ÖË^∞Œ . D ¢H˜Ok Y∞~üP<£ ã¨∂‰õΩÅ Î ∞ K«∂_»O_ç:
''Éè∂í =∂ºHÍâßÖ’¡x ã¨~fi° ã¨fiO ^Õ=Ùx^Õ. PÜ«∞<Õ "å\˜H˜ "å~°ã∞¨ _»∞. JÖÏO@ѨÙÊ_»∞
g∞~°∞ ^≥=· =∂~°Oæ Ö’ ã¨OѨ^#Œ ∞ ZO^Œ∞‰õΩ Y~°∞ÛÃÑ@ì~∞° ?—— (57:10)
''PÜ«∞<Õ ã¨∂~°º K«O¢^Œ #Hõ∆¢`åÅ#∞ ã¨$+≤ìOz#"å_»∞. ã¨HõÅ ã¨$+≤ì~åã¨∞Å∂
PÜ«∞# P*Ë˝ t~°™ê=Ç≤Ïã¨∞<Î åfl~Ú. q#O_ç! ã¨$+≤ì PÜ«∞#^Õ, P[˝ (JkèHÍ~°O) ‰õÄ_®
PÜ«∞#^Õ. ã¨HÅõ Ö’Hõ ¢Ñɨ ∞íè =~Ú# P ^Õ=Ù_»∞ ZO`À â◊√Éè^í •Ü«∞‰õΩ_»∞.—— (7:54)
ã¨$+≤ìÖ’x =∂#=ÙÅ`À ã¨Ç¨ ã¨=∞ãÎ̈ =ã¨∞Î=ÙÅÃÑ· ã¨$+≤ìHõ~°Î̂H Ü«∂[=∂#ºÑ¨Ù
ǨωõΩ¯Å∞<åfl~Ú. Hõ#∞Hõ PÜ«∞# P^ÕâßÅ ¢Ñ¨HÍ~°"Õ∞ =∂#=ÙÅ∞ #_»K«∞HÀ=Åã≤
LO@∞Ok. ^è#Œ O, W`«~° Pi÷Hõ X#~°∞Å∞ ‰õÄ_® ã¨$+≤Hì ~õ ,ΰ qâ◊fiáêʼnõΩ_≥#· ^Õ=Ùx
P^ÕâßÅ ¢Ñ¨HÍ~°"∞Õ qxÜ≥∂yOK«|_®e. '<åã¨OѨ^,Œ <å_»|∞ƒ. <Õ#∞ <å W+¨"ì Ú ≥ zÛ
#@∞¡ Y~°∞ÛÃÑ@∞ì‰Ωõ O\Ï#∞— JO>Ë W™ê¡OÖ’ ‰õΩ^Œ~^° ∞Œ . Y∞~üP<£Ö’x D ã¨∂‰õΩÅ Î ∞
QÆ=∞xOK«O_ç:
''(=∂#=Ù_«∞ ¿ÑO°∞„Ǩu+¨ªÅ H’ã¨~ ^è°<®xfl ZÖÏ ^°∞ifixܡ∂Qõ~ KÕã¨∞Î<®fl_«∞!
ÃÑ·ÃÑK«∞Û „ǨQõÖσùÅ∞ ǨÅ∞Hí∞`Œ¥) ''<Õ#∞ ÅHí∆ÖÏk O°¥áåÜ«µÅ∞ =∞~z hà◊∞§ÖÏ YO°∞Û
ÃÑ>Ïì#∞—— J~@∞<®fl_«∞. `Œ##∞ (ÃÑ#· ) Z=O°¥ K«¥_«@~ ÖË^x° ÉèÏqã¨∞<Î ®fl_Í J`Œ#∞?
"Õ∞=∞`ŒxH˜ O≥~_«∞ Híà∞◊ §, XHí <ÀO°∞, O≥~_«∞ ÃÑ^°=ÙÅ∞ W=fiÖË^®? (=∞~zH˜, K≥_∞« Hí∞
ã¨~|~kè~z#) O≥~_«∞ ã¨Ê+ì̈"≥∞ÿ# =∂O®æÅ∞ J`ŒxH˜ K«¥Ç¨ÖË^®? (90:6-10)
''Hßx J`Œ#∞ Híi#î "≥∞#ÿ Hí#∞=∞ Qõ∞~_Í #_«=_ÍxH˜ ™®Ç¨Ïã≤~K«Ö^Ë ∞° . Híi#î "≥∞#ÿ
Hí#∞=∞ J~>Ë Uq∞>’ hHí∞ `ˇÅ∞™®? (Híi#î "≥∞#ÿ Hí#∞=∞~>Ë) ÉÏxã¨#∞ |~^èq° =ÚH˜Î
KÕܵ« _«~, ÖË^® (HíO∞° =Ùk<®Ö’¡) PHíeQ˘#fl O’A ã¨g∞Ǩ J<®^äHŒ ∞í Qåx, ^®i„^°º~Ö’
=∞QÕæ xO°∞¿Ñ^°Hí∞Qåx Ǩ>ˇì_«#fl~ ÃÑ@ì_«~, PÃÑ· FO°∞Ê, ^°Ü«∂^®H˜∆}®ºefl Qõ∞i~z
ǨO㰠ʨ O°~ LǨ^tÕ ~K«∞Hí∞<Ë qâÍfiã¨∞Ö’¡ KÕiáÈ=_«~——. (90:11–17)
''=∞^°º<£*Ïu „Ǩ[Å ^°QOæõ H° ∞í "åi ™È^°O∞° _«∞ +¨∞SÉòx („Ǩ=HíQÎ å xÜ«µq∞~z)
Ǩ~áå=Ú. J`Œ#∞ ("åix ^≥·==∂O°æ~ "≥·Ñ¨Ù Ç≤Å∞㨥Î) WÖÏ J<®fl_«∞: '<®
54 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
*Ïu„Ǩ[ÖÏO®! UH≥·Hí ^Õ=Ù_çfl (=∂¢`«"Õ∞) PO®kè~K«~_ç. PÜ«µ# `ŒÇ¨Ê g∞Hí∞ =∞O’
PO®^è°º^≥·=~ ÖË_«∞. `Œ¥xHíÖ’¡, HÁÅ`ŒÖ’¡ (ã¨O°∞Hí∞Å∞) `Œyæ~z W=fiHí~_ç. <Ëh O’A
g∞O°∞ =∞~z ã≤u÷ Ö’ L~_«@~ K«¥ã¨∞<Î ®fl#∞. Hßx (g∞ "≥Y· i WÖÏQÕ HÁ#™®y`Ë) OÕÑÙ¨
g∞g∞^° J~^°sfl K«∞@∞ì =Ú>Ëì PǨ^° qO°∞K«∞Hí∞ Ǩ_=« K«Ûx ÉèÜ í µ« Ǩ_∞« `Œ∞<®fl#∞. (11:84)
''Hí#∞Hí <®ºÜ«µ~Qå ã¨OÜ ° µ# HÁÅ=∂<®Å`À ѨÓiÎQå `Œ¥z, HÁez W=fi~_ç.
„Ǩ[ÅHí∞ O®=Åã≤# ã¨O∞° Hí∞Å∞ `Œy~æ z "åiH˜ #+¨~ì Híey~K«H~í _ç. Ö’Hí~Ö’ HíÖǨÅ∞,
HíÖ’¡ÖÏÅ∞ ~ˆ H≥uãÎ ¥¨ Î uO°QHõ ~í _ç. (J„Hí=∞ ÖÏÉèÏO°#˚ Hí<®fl) ^Õ=Ù_«∞ „Ǩ™®k~KÕ (㨄Hí=∞)
P^®Ü«µ"Õ∞ g∞Hí∞ „âı+=ª¨ ∞~Ú#k, g∞O°∞ x*ÏܵfǨO∞° Ö~Ú`Ë (^®~`À<Ë `Œ$Ç≤KÎ ~≥ ^®e).
U"≥∞ÿ#ǨÊ>˜H© <Ë#∞ =∂„`Œ~ g∞g∞^° Hß=eÇÍ_«∞Qå (J#∞Hí∆}~) HíxÃÑ@∞ìHÁx
L~_«ÖË#∞——. (11:85,86)
''^®xH˜ "åiÖÏ J<®flO°∞: '+¨∞SÉò! =∂ `Í`Œ=Ú`ÍÎ`ŒÅ HßÅ~ #∞~_ç =ã¨∞Î#fl
D ^≥Ç· ÍÅ#∞ PO®kè~K«_~« "Õ∞=Ú =∂#∞H’"åÖÏ? =∂ ^è<° ®xfl =∂ W+¨Çì ∞‹ ∞zÛ#@∞¡
YO°∞ÛÃÑ@∞ìH∞í <Ë JkèHßO°~ Hí∂_Í ÖË^® =∂Hí∞? W^Õ<® h„áåO°#÷ hHí∞ <ËO∞° Ê`Œ∞#flk?
(=∂J~^°iÖ’) ™®^è∞° ã¨fiÉèÏq, ã¨<®‡O°Qæ åq∞q hÇÁHí¯_ç"Õ q∞yÖÏ=Ù HßÉ’Å∞!—— (11:87)
qâ◊fi¢Ñ¨É∞íè =Ù Y∞~üP<£Ö’ `å#∞ Ö’HõOÖ’ ¢`åã¨∞x ‰õÄ_® ã¨$+≤Oì Kå#x `≥eÜ«∞
*Ëã∞¨ <Î åfl_»∞. ¢`åã¨∞ JO>Ë <åºÜ«∞"Õ∞. <åºÜ«∞™ê÷<åÅÖ’ Hõà§◊ ‰õΩ QÆO`«Å∞ Hõ@∞ìH˘x
KÕuÖ’ ¢`åã¨∞ Ѩ@∞ìH˘x xÅ∞Û#fl ÉÁ=∞‡#∞ LOK«_®xH˜ HÍ~°}O ¢`åã¨∞ <åºÜ«∂xH˜
¢Ñ¨fHõ HÍ=_»"∞Õ . J~Ú`Õ D ¢áêѨOzHõ <åºÜ«∞™ê÷<åʼnõΩ K≥=ÙÖËQÍx Hõà√◊ §O_»=Ù.
WÖÏO\˜ <åºÜ«∞™ê÷<åÅ∞ U "Õ∞~°‰Ωõ <åºÜ«∞O KÕ‰Äõ ~°∞Û`åÜ≥∂ P ÉÁ=∞‡ Hõà§◊ ‰õΩ
Hõ\#ì˜ QÆO`Õ K≥|∞`«∞Ok. <åºÜ«∂xH˜ ¢Ñ¨fHõ~Ú# ¢`åã¨∞#∞ ã¨$+≤Oì z# qâ◊fiáêʼnõΩxH˜
Hõà◊¥§, K≥=ÙÅ∂ Ô~O_»∂ L<åfl~Ú. <Õ~°O KÕã≤#"å_»∞ qâ◊fiáêʼnõΩ_ç #∞O_ç U
=∂¢`«O `«ÑÊ≤ OK«∞HÀÖË_∞» . PÜ«∞# Y∞~üP<£Ö’ WÖÏ P^Õtã¨∞<Î åfl_»∞:
''"Õ∞=Ú =∂ ¢Ñ¨=HõÎʼnõΩ xiÌ+¨ì"≥∞ÿ# ã¨∂K«#Å∞, x^Œ~°≈<åÅ∞ WzÛ Ñ¨Oáê=Ú.
"å\˜`Àáê@∞ k=º¢QÆO^ä•Å#∞, [#O <åºÜ«∂xH˜ Hõ@∞ì|_ç LO_ÕO^Œ∞‰õΩ ¢`åã¨∞#∞
‰õÄ_® J=`«iOѨ*Ëâß=Ú.—— (57:25)
''PÜ«∞<Õ ¢`åã¨∞#∞ (<åºÜ«∂xfl) ‰õÄ_® ã¨$+≤ìOKå_»∞. Hõ#∞Hõ g∞~°∞ ¢`åã¨∞
ã¨=∞`«∂HÍxfl K≥_»Q˘@ìHõO_ç. <åºÜ«∞OQÍ, ã¨=ºOQÍ `«∂z W=fiO_ç.—— (55:8,9)
''"åiH˜ÖÏ K≥ѨÙÊ: '<Õ#∞ ^Õ=Ù_»∞ ѨOÑ≤# ¢Ñ¨u ¢QÆO^ä•xfl qâ◊fiã≤ã¨∞Î<åfl#∞. g∞
=º=Ǩ~åÅhfl <åºÜ«∞OQÍ, x+¨ÊHõ∆áê`«OQÍ Ñ¨i+¨¯iOKåÅx <å‰õΩ P[˝~ÚOk.——
(42:15)
''qâßfiã¨∞ÖÏO®! ^Õ=Ùx H’ã¨~ hu x*ÏܵfÅHí∞ Hí@∞ì|_çL~@¥, <®ºÜ«µ"≥∞#ÿ
™®Hí∆º~ W=fi~_ç. W`ŒO°∞ŠǨ@¡ qO’^è°~ L<®fl ã¨OÕ g∞O°∞ <®ºÜ«∂xH˜ uÖ’^°HßÅ∞
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 55
W=fiHí∂_«^°∞. ZšǨC_«¥ <®ºÜ«µ~Qå<Ë =º=ǨÏi~KÍe. ^≥·=cèu ǨO®Ü«µ}`Œ J~>Ë
J^Õ. „Ǩu q+¨Üµ« ~Ö’#¥ ^Õ=Ùx Ǩ@¡ ÉèÜ í µ« ÉèHí ∞í ÅÎ `À =∞ã¨Å∞HÀÇÍe. g∞O°∞ KÕ¿ã^°~`Í
^Õ=ÙxH˜ `ˇÅ∞ã¨∞. qâ◊fiã≤~z ã¨`ͯO®ºÅ∞ KÕ¿ãÇÍiH˜, ÇÍi á⁄O°áå@∞¡ =∞xfl~K«
|_«`ÍÜ«µx, ÇÍiH˜ Q˘Ç¨Ê„ǨuǶ¨Å~ Åaèã¨∞Î~^°x ^Õ=Ù_«∞ ÇÍQåÌ#~ KÕã¨∞Î<®fl_«∞.
JqâÍfiã¨∞Öˇ· ^Õ=Ùx 㨥Hí∞ÅÎ ∞ uO°ã¯¨ i~KÕÇÍO°∞ #O°HßxH˜ áÈ`ÍO°∞.—— (5:8-10)
''qâÍfiã¨∞ÖÏO®! <®ºÜ«∂xH˜ Hí@∞ì|_ç L~_«~_ç. ã¨fiÜ«µ~Qå g∞Hí∞Qåx, g∞ `Œe¡
^°~„_«∞ÅHí∞Qåx ÖË^® g∞ |~^è∞° =ÙÅHí∞Qåx #+¨~ì ÇÍ>˜e<¡ ®ã¨~ˆ ^Õ=Ùx H’ã¨~ x[Ç‹∞#·
™®Híº∆ ~ W=fi~_ç. HíH^∆˜ ®O°∞_«∞ ^èx° Hí∞_≥<· ®, ¿Ñ^°ÇÍ_≥<· ® ÇÍi q+¨Üµ« ~Ö’ g∞Hí~>Ë ^Õ=Ù_Ë
ZHí∞¯= „âıܡ∂aèÖÏ+≤. Hí#∞Hí g∞O°∞ g∞ =∞<ÀÇÍ~Kè«efl J#∞ã¨i㨥Π<®ºÜ«∂xH˜
uÖ’^°HßÅ∞ W=fiHí~_ç. XHí"Õà◊ g∞O°∞ q+¨Ü«∂xfl =„H©Híi¿ãÎ ÖË^® x*Ïxfl ^®@"Õ¿ãÎ
g∞O°∞ KÕ¿ã^°~`Í ^Õ=Ù_«∞ Qõ=∞xã¨∞~Î >Ï_«x `≥Å∞ã¨∞HÀ~_ç.—— (4:135)
15. ^Œ∞ÉÏ~å Y~°∞ÛÅ∞
W™ê¡O ^Œ∞ÉÏ~å Y~°∞ÛKÕÜ∞« _®xfl, ã¨OѨ^#Œ ∞ =$^è•KÕÜ∞« _®xfl ã¨∞`«~å=¸ W+¨ì
Ѩ_»^Œ∞. Jk á⁄^Œ∞ѨÙ#∞ QÆ∞iOz É’kèã¨∞ÎOk. D<å_»∞ ã¨OѨ^Œ#∞, =ÚYºOQÍ
PǨ~°Ñ¨^•~å÷Å#∞ ^Œ∞ÉÏ~å KÕÜ«∞_»"Õ∞ Q͉õΩO_® QÀ_®#¡Ö’ =ÚH˜¯áÈÜÕ∞ =~°‰õΩ
xÅfi=ÙOK«_O» , H˘xfl^ÕâßÖ’¡ J=ã¨~åxH˜ q∞Oz ѨO_ç# PǨ~À`«Ê`«∞eÎ fl `«QÅ Æ Éˇ@_ì O»
ÖË^• ã¨=Ú¢^ŒOÖ’ áê~°"Ü Õ ∞« _»O [~°∞QÆ∞`ÀOk. Wq KåÖÏ ¿ÇÏÜ«∞"≥∞#ÿ K«~º° Åx,
ÃÑ·âßzHõ KÕ+Å ì¨ x W™ê¡O K≥|∞`ÀOk. D ¢H˜Ok ã¨∂‰õΩÅ Î ∞ K«∂_»O_ç:
''^Œ∞ÉÏ~å KÕÜ∞« HõO_ç. ^Œ∞ÉÏ~å KÕ¿ã"åix ^Õ=Ù_»∞ ¢¿Ñq∞OK«_∞» .—— (6:141)
''^°∞ÉÏO® YO°∞Û KÕܵ« Hí~_ç. ^°∞ÉÏO®YO°∞Û KÕ¿ãÇÍO°∞ Ã+`· Í<ü ™È^°O∞° Å∞Qå ǨiQõ
}˜~K«|_«`ÍO°∞. Ã+`· Í<ü `Œ# „ǨÉ∞íè =ÙHí∞ Hí$`ŒÑ∞¨¶ ∞fl_≥· áÈÜ«∂_«∞.—— (17:26,27)
''g∞O°∞ g∞KÕux (U=∂„`Œ~ ^®#~KÕܵ« Hí∞~_Í) "≥∞_«Hãı ≤ Hí>ì˜ L~K«H~í _ç. JÖÏQÕ
^®xfl ѨÓiÎQå `ˇO°z L~K«_«~ Hí∂_Í ã¨iHß^°∞. JÖÏKÕ¿ãÎ g∞O°∞ x~k`«∞Å~Ú,
xã¨ûǨÜ«µ∞Öˇ· áÈ`ÍO°∞. h „ǨÉ∞íè =Ù `Í#∞ H’i# q^è~° Qå HÁ~^°iH˜ W`ÀkèH~í Qå Láåkè
x¿ãÎ, =∞iHÁ~^°ix ÖËq∞H˜ Qõ∞iKÕ™®Î_«∞. PÜ«µ#Hí∞ `Œ# ^®ã¨∞Å ã≤÷uQõ`Œ∞Å∞ ÉÏQå
`ˇÅ∞ã¨∞. PÜ«µ# ÇÍix K«¥ã¨¥Î<Ë L<®fl_«∞.—— (17:29,30)
''"åO°∞ (qâßfiã¨∞Å∞) `Œ=∞ ã¨~Ǩ^° qxܡ∂yã¨∞#Î flǨC_«∞ ^°∞ÉÏO® YO°∞ÛKÕܵ« O°∞†
W@∞ Ç≤ã<≤ ®i`Œ#~ Hí∂_Í =Ç≤Ï~K«O∞° . ÇÍi YO°∞Û P O≥~_«∞ JuK«Oº° ÅHí∞ =∞^躰 ã¨~Î Qå
L~@∞~k.—— (25:67)
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) ¢Ñ¨=K«#O: ''u#O_ç, `åQÆO_ç, ^•#O KÕÜ∞« O_ç, ^èiŒ OK«O_ç.
J~Ú`Õ ^Œ∞ÉÏ~å Y~°∞ÛÅ∞ KÕÜ∞« HõO_ç† JǨÏOHÍ~åxH˜ Ö’#∞HÍHõO_ç.—— (#™ê~Ú)
56 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
ǨϢ[`ü Wɡfl JÉσãπ (~°l) WÖÏ J<åfl~°∞: ''g∞Ö’ ~Ô O_»∞ q+¨Ü∂« Å∞ ÖË#O`«
=~°‰õΩ g∞~°∞ HÀ~°∞‰õΩ#flk u#O_ç, `åQÆO_ç, ^èŒiOK«O_ç. P Ô~O_»∞ q+¨Ü«∂Å∞–
^Œ∞ÉÏ~å Y~°∞ÛÅ∞, JǨÏOHÍ~°O.—— (|∞MÏi)
¿Ñ~°∞¢Ñ¨u+¨ªÅ HÀã¨O, QÆ~°fiHÍ~°}O HÀã¨O ÃÑ^ŒÌÃÑ^ŒÌ Éèí=<åÅ∞ xi‡OK«_®xfl
‰õÄ_® W™ê¡O ǨÏi¬OK«^Œ∞. Y∞~üP<£Ö’ P^£*Ïu ¢Ñ¨[ʼnõΩ Ǩ˙^£ ¢Ñ¨=HõÎ (JÖˇ·Ç≤Ï)
KÕã#≤ D Ç≤Ï`À‰õΩÅ Î ∞ QÆ=∞xOK«O_ç:
''g∞O°∞ Z`ŒÎܵ# „Ǩu KÀ\Ï Ç¨xH˜=∂e# ™®‡O°HíÉèí=#~ xi‡ã¨∞Î<®flOÕq∞>©?
WHí¯_Ë âÍâ◊fi`Œ~Qå L~_ÍÅ#fl@∞¡ ÃÑ^°ÌÃÑ^°Ì "Õ∞_«Å∞ Hí_«∞Î<®flO°∞. g∞O°∞ Z=i<ˇ·<®
Ǩ@∞ìHí∞~>Ë "åi Ǩ@¡ KÍÖÏ „Hí∂O°~Qå =º=ǨÏi™®ÎO°∞. (WǨÊ>˜H≥·<®) ^Õ=ÙxH˜
ÉèÜ
í µ« Ǩ_~« _ç. <®Hí∞ q^èÜ Õ µ« ∞Öˇ· áÈ~_ç.—— (26:128–131)
Y∞~üP<£Ö’ ã¨=¸^£*Ïu ¢Ñ¨[ʼnõΩ "åi ¢Ñ¨=HõΠǨϢ[`ü ™êeÇπÏ (J֡Ƿ Ï≤ ) KÕã#≤
D LѨ^âÕ O◊ ‰õÄ_® QÆ=∞xOK«O_ç:
''D `À@Å∞, HßÅ∞=Å∞, ǨK«Û>˜á⁄ÖÏÅ∞, Ǩ~_«¡`À x~_ç# D Z_Íi =<®Å
=∞^è°º q∞=∞‡efl ǨܵQå ZÅ¡HßÅ~ L~_«x=fi_«~ [O°∞Qõ∞`Œ∞~^°x ÉèÏqã¨∞Î<®flO®?
JnQåHí g∞O°∞ HÁ~_«efl `˘Åz |_ÍܵH’ã¨~ ÃÑ^°ÃÌ Ñ^°Ì Hí@_ì ÍÅ∞ xi‡ã¨∞<Î ®flOÕ. Hßã¨Î
^Õ=ÙxH˜ ÉèÜ í µ« Ǩ_~« _ç. <®Hí∞ q^èÜ Õ µ« `Œ K«¥Ç¨~_ç.—— (26:146–150)
ǨϢ[`ü J#ãπ (~°l) ¢Ñ¨HÍ~°O ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) WÖÏ É’kèOKå~°∞: ''Éè=í #x~å‡}O
HÀã¨O KÕ¿ãY~°∞Û `«Ñʨ W`«~° Y~°∞ÛÅhfl ^≥=· =∂~°Oæ Ö’ KÕã#≤ Y~°∞ÛÅ∞QÍ Ñ¨iQÆ}O˜ K«
|_»`å~Ú. Éè=í #x~å‡}O HÀã¨O KÕ¿ãY~°∞ÛÖ’ ZÖÏO\˜ ѨÙ}ºO ÖË^∞Œ .—— (ui‡l)
D ǨÏnã¨∞Ö’ Éèí=#x~å‡}O JO>Ë |_®~Ú HÀã¨O, ¿Ñ~°∞¢Ñ¨u+¨ªÅ HÀã¨O
Éè=í <åÅ∞ xi‡OK«_O» Jx J~°O÷ HÍ=K«∞Û.
16. ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° –=∞øeHõ q+¨Ü∂« Å∞
¢Ñ¨[ʼnõΩ Pi÷Hõ<åºÜ«∞O KÕ‰õÄ~°_®xH˜ ã¨OѨ^Œ U"À H˘xfl KÀ@¡, H˘O^Œ~°∞
=º‰õΩÅ
Î ^ŒQ~æÆ ° ¿Ñ~°∞H˘x LO_»‰Äõ _»^∞Œ . Jk ã¨=∂[OÖ’ x~°O`«~O° Ѩi¢Éèqí ∞ã¨∂Î
LO_®e. Dq^èŒOQÍ ^èŒ# qˆHO¢nHõ~°} q^è•#O ^•fi~å =∂„`«"Õ∞ Pi÷Hõ<åºÜ«∞O
<≥ÅH˘O@∞Ok. ^è#Œ qˆHO¢nHõ~} ° ‰õΩ ã¨O|OkèOz# =∞øeHõ ã¨∂¢`«O Y∞~üP<£Ö’ D
q^èŒOQÍ LOk:
''^Õ=Ù_«∞ "åiJnè#~ #∞~_ç fã≤ `Œ# „Ǩ=HíHÎ ∞í ǨÏã¨QÎ `õ ~Œ KÕã#≤ ã≤iã¨~Ǩ^Å° ∞,
x*ÏxH˜ (Ü«µ∞^°úO°~Qõ~Ö’) g∞O°∞ Qõ∞„O®Å∞, X~>ˇefl ǨO°∞Q≥uÎ~z ™®kè~z# ã≤i
ã¨~Ǩ^Å° ∞ Hß=Ù. ^Õ=Ù_«∞ `Œ# „Ǩ=HíÅÎ Hí∞ `Í#∞H’i# "åiÃÑ· PkèHºí `Œx™®Î_∞« . PÜ«µ#
„Ǩu Ǩh KÕܵ« QõÅ ã¨=∞O°∞_÷ ∞« , ã¨Ofi° â◊H=Θ ∞~`Œ∞_«∞.—— (59:6)
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 57
''^Õ=Ù_«∞ D "å_«ÇÍã¨∞Å #∞~_ç `Œ# „Ǩ=HíHÎ ∞í Jnè#~ KÕã#≤ ^è#° (Hí#Hí) =ã¨∞Î
ã¨~Ǩ^Ö° ’¡ ^Õ=ÙxH˜, ^≥=· „Ǩ=HíHÎ ∞í , |~^è∞° =ÙÅHí∞, J<®^èÅ° Hí∞, ¿Ñ^°ÅHí∞, ÉÏ@™®O°∞ÅHí∞
ǨÏHí∞¯~k. ^è#° ~ (ZÅ¡ÇC¨ _«¥) g∞Ö’x ^èx° Hí =O°~æ Ö’<Ë Hı~„nHí$`Œ=∞~Ú L~_«O®^°#fl
ÅHíº∆ ~`À D q^è®#~ xO°Ü ‚ µ~K«|_ç~k. ^≥=· „Ǩ=HíÎ g∞Hí∞ ^Õxfl™®Î_À ^®xfl fã¨∞HÁx,
^Õ#∞fl~_ç q∞=∞‡efl xO’kè™®Î_À ^®x *’eH˜ áÈHí~_ç. ^Õ=ÙxH˜ ÉèíÜ«µÇ¨_«~_ç. ^Õ=Ùx
tHí∆ KÍÖÏ Híi#î ~Qå L~@∞~k.—— (59:7)
D 㨥ˆHÎ W™®¡~ Pi÷Hí q^è®<®xH˜ =¸Å㨥„`Œ~. ^è°#~ HÁ~^°O°∞ =ºHí∞ÎÅ
^°QõæO° áÈQõܵ L~_«>Ïxfl, Jã¨Ç¨Ï[Ç‹∞·# Pi÷Hí ã¨=∂#`Œfi =∂~åæÅ∞ `ˇO°=_Íxfl
W™®¡~ J~wHíi~K«^∞° . Wk Pi÷Hí <®ºÜ«∂xfl <≥ÅHÁÅÊ^°Åz~k. ^®x H’ã¨~ D
㨥H˜Ö Î ’ ¿ÑO˘¯#fl ''^è#° qHı~„nHíO} ° —— q^è®<®xfl „Ǩuáåk™ÈÎ~k. W™®¡~ <ˇÅHÁÅÊ
^°Åz# Pi÷H<í ®ºÜ«µO ZÖÏ~>˜^À Ǩije^®Ì~:
W™®¡~ "≥Ú@ìÇ∞‹ ∞^°@ J^èO° ‡° ã¨~Ǩ^<° ® =∂O®æÅ#∞ =¸¿ãã≤, ^èO° ‡° ã¨=∞‡`ŒÇ∞‹ #·
ã¨~Ǩ^<° ® =∂O®æÅ#∞ =∂„`Œ"∞Õ `ˇOz ° ÃÑ_«∞~Î k. Y∞O∑P<üÖ’ XHíKÀ@ WÖÏ L~k:
''qâÍfiã¨∞ÖÏO®! g∞O°∞ XHíi ™⁄=Ú‡ =∞O˘HíO°∞ J<®ºÜ«µ~Qå Hí|o~K«Hí~_ç.
ǨO°ã¨ÊO®"≥∂^°~`À ÇͺáåO°ÖÏÇÍ^ÕgÅ∞, WzÛѨÙK«∞ÛHÀ=_ÍÅ∞ [O°∞ѨÙHÀ=K«∞Û.
(J<®ºÜ«µ~, J„Hí=∞~, ǨÏ`ŒºÅ ^®fiO®) q∞=∞‡efl g∞O°∞ ǨÏ`Œ=∂O°∞ÛH’Hí~_ç——. (4:29)
ã¨~Ǩ^<° ® =∂O®æÖ’¡ HÁxfl x+≤^ú° =∂O®æÅ∞ Y∞O∑P<ü „ǨHßO°~ Wq: 1-Å~K«~,
^ÒO°˚#º~, J<®ºÜ«µ~, JǨǨÏO°}Å ^®fiO® ã¨~áåk~K«_«~ (2:188). 2-J<®^äŒÅ
™⁄=Ú‡ Hß*Ëܵ« _«~ ^®fiO® (4:1). 3-HÁÅ`ŒÖ’¡, `Œ¥xHíÖ’¡ "≥∂ã¨~ KÕܵ« _«~ ^®fiO®
(17:35, 55:9, 26:181, 83:4). 4-^˘~Qõ`Œ#~ ^®fiO® (5:38). 5-q„QõǨÅ ^®fiO®
(5:90). 6-=∞^°º~ ^®fiO® (5:90). 7-E^°~, ÖÏ@sÅ ^®fiO® (5:90). 8-*’㨺~,
áåzHíÅ ^®fiO® (5:90). 9-=_ô¤ ÇͺáåO°~ ^®fiO® (2:277). 10-=ºaèKÍO°~,
Jã¨Éèíº`Œ, Jj¡Å`ŒÅ ^®fiO® (24:19,33).
^è#° ~ ^èO° ‡° ã¨=∞‡`Œ"∞≥ #ÿ =∂O®æÅ ^®fiO® ã¨~áåk~z<å ^®xfl Ç≤ã<≤ ®i`Œ#~`À
Hí∂_«É@ ˇ ~ì å^°∞ (3:180, 9:34, 2:268). ^°∞ÉÏO®YO°∞Û KÕܵ« Hí∂_«^∞° (17:26,27).
Hí∞@∞~| J=ã¨O®ÅHí∞ áÈQå q∞ye~k ^≥=· =∂O°~æ Ö’ YO°∞ÛKÕÜ∂« e (2:219). P
`ŒO∞° ÇÍ`Œ ^è<° ®xfl ã¨kfixܡ∂Qõ~ KÕܵ« =Åã≤# Ǩ^`ú° ∞Œ Å∞ J=Å~a~KÍe.
¨ [Hß`ü: xs‚`"Œ Ú ≥ `Œ~Î Hí~>ı ZHí∞¯= ã¨~áåk~z#ÇÍ_«∞ P "≥Ú`Œ~Î #∞~_ç
„ǨuÜ˵_«¥ O≥~_«∞#flO° âÍ`Œ~ fã≤ xO°∞¿Ñ^°ÅHí∞, JQõ`ŒºÇ¨O°∞ÅHí∞, J<®^è°ÅHí∞,
ÉÏ@™®O°∞ÅHí∞, O°∞}„Qõã∞¨ Å Î Hí∞, ÉÏxã¨`fiŒ ~ #∞~_ç q=ÚH˜Î Híey~K«_ÍxH˜, [Hß`ü
=㨥Å∞ KÕ¿ã L^ÀºQõ∞Å r`ÍÅ H’ã¨~, ^è°O°‡ã¨~™®÷Ǩ<®HßO®ºÅ`À áå@∞ W`ŒO°
„Ǩ*Ïã¨~Hı=∆ ∞ HßO®ºÅ H’ã¨~ YO°∞ÛKÕÜ∂« e (Y∞~üP<£–9:60).
58 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
¨ L„+π: Éèí¥L`ŒÊ`Œ∞ÎÅ (=$Hí∆ã¨~Ǩ^°)ÃÑ· Hí∂_Í [Hß`ü L~k. nxfl L„+π
J~>ÏO°∞. Ǩ~@ KÕuHÁzÛ#ǨC_«∞ P Ǩ~@#∞~_ç ^Õ=ÙxǨÏHí∞¯ (J~>Ë ¿Ñ^°ÅǨÏHí∞¯)
<ˇO°ÇıO®Ûe (6:141). ã¨Ç¨Ï[ h>˜X#O°∞Å ^®fiO® Ǩ~_Ë Ç¨~@ #∞~_ç ǨkâÍ`Œ~,
Hí$„u=∞ X#O°∞Å ^®fiO® Ǩ~_Ë Ç¨~@ #∞~_ç S^°∞âÍ`Œ~ Ƕ¨Å™®Ü«µ~ L„+π
K≥e~¡ KÍe. WÖÏ Ç¨~@Ǩ~_ç# „Ǩu™®s (U_ÍkH˜ Zxfl Ǩ~@Öˇ<· ®) L„+π fÜ«∂e.
L„+π Hí∂_Í *Hß`ü ã‘fiHßO° JO°∞›ÅHı J~^°*Ü Ë µ« =Åã≤ L~@∞~k.
¨ iHß*ò: Éè¥í á⁄O°ÅÖ’ xH˜Ç∆ Ü Î¨ µ L~_Ë Yx[ xHıá∆ åÅ #∞~_ç WO°"·≥ âÍ`Œ~
[Hß`ü fã≤ „ǨÉèí∞`Œfi ^è°<®QåO°~ (ɡ·`Œ∞Öò=∂Öò)Ö’ [=∞KÕÜ«∂e. nxfl „ǨÉèí∞`Œfi~
xO°∞¿Ñ^°ÅHí∞, W`ŒO° „Ǩ*Ïã¨~Hı=∆ ∞ HßO®ºÅ HÀã¨~ YO°∞ÛÃÑ_«∞`Œ∞~k. (ǨÏnã¨∞)
¨ Ƕ„≤ `Í: „Ǩu ã¨~=`ŒûO°~ O°=∞*Ï<ü <≥ÅÖ’ ã≤u÷ ǨO∞° _«∞ `Œ# `ŒOÑ° Ù¨¶ #, `Œ#
Hí∞@∞~|ã¨É∞íè ºÅ~^°i `ŒOÑ° Ù¨¶ # q_ç q_çQå 1100 „Qå=ÚÅ∞ (=∞O˘Hí Jaè„áåÜ«µ~
„ǨHßO°~ ^®^®Ñ¨Ù 1700 „Qå=ÚÅ∞ K˘Ç¨C# QÀ^è°∞=∞Å∞Qåx ÖË^® ^®x ^è°O°Qåx
¿Ñ^°ÅHí∞ ^®#~ KÕÜ∂« e. (ǨÏnã¨∞)
¨ J<®ÊùÖò (ã¨=∞~°™⁄`Œ∞Î): Ü«µ∞^°úÉèí¥q∞Ö’ â◊„`Œ∞=O°æ~ #∞~_ç Åaè~z#
™⁄`Œ∞ÖÎ ’ 80% Ãã·xHí∞ÅHí∞ Åaèã∞¨ ~Î k (r`ÍÅ∞ xO°Ü ‚ µ~K«|_«x HßO°}~Qå). q∞Qõ`Í
20% „ǨÉèí∞`Œfi^è°<®QåO®xH˜, (¿Ñ^°) |~^è°∞=ÙÅHí∞, J<®^è°ÅHí∞, xO°∞¿Ñ^°ÅHí∞,
ÉÏ@™®O°∞ÅHí∞ K≥~^°∞`Œ∞~k. (8:41)
¨ ÃѶ·: Ü«µ∞^°~ú [O°QHõ ∞í ~_Í â◊„`Œ∞=Ù O®rXǨÊ~^®xH˜ =zÛ JǨÊy~Kı Ǩ~@
Éè¥í =ÚÅ∞, W~_«∞¡ , =Q≥O· ® ã≤O÷ K ° O« ®ã¨∞eÎ fl 'ÃѶ—· J~>ÏO°∞. W~^°∞Ö’ Hí∂_Í „ǨÉ∞íè `Œfi
ÉèÏQõ~ áÈQå q∞ye#k J<®^äÅ Œ Hí∞, ¿Ñ^°ÅHí∞, ÉÏ@™®O°∞ÅHí∞ K≥~^°∞`Œ∞~k. (59:7)
¨ ÇÍO°ã¨`ŒfiѨ٠Pã≤Î: =∞x+≤ K«xáÈܵ# `ŒO°∞ÇÍ`Œ J`Œ#∞ =^°e "≥o§#
Pã≤xÎ J`Œx ÇÍO°ã∞¨ ÅHí∞ Ǩ~K«_~« [O°Qåe. Z=O≥=iH˜ Z~`ˇ~`Œ Pã≤ΠǨ~KÍÖ’
P q=O®Åhfl Y∞O∑P<ü xO°Ü ‚ µ~z~k. (4:11,12 㨥Hí∞Å Î ∞) P ÇÍ>ÏÅ#∞ =∂O°Û_Í
xH˜ Z=iH© JkèHè ßO°~ ÖË^∞° . =∞$`Œ∞_«∞ „Ǩ`ºË Hí~Qå U xO°∞¿Ñ^° |~^è∞° =ÙH≥<· ® ÖË^®
=∞OÕ ã¨`ͯO°º~ H’ã¨Ç‹∞·<® `Œ# Pã≤Î #∞~_ç HÁ~`Œ WÇÍfiÅx gÅ∞<®=∂ O®Ü«µ
^°ÅK«∞Hí∞~>Ë "≥Ú`ŒÎ~ Pã≤ÎÖ’ =¸_À=~`Œ∞ =∂„`Œ"Õ∞ O®Ü«∂e. q∞Qõ`Í O≥~_«∞
=~`Œ∞Å∞ ÇÍO°ã∞¨ ÅHí∞ `ŒÇʨ xã¨iQå ã¨~„Híq∞~KÍe.
"åO°ã∞¨ Ö’¡ ѨÙO°∞+¨∞xH˜ Åaè~KÕ ÇÍ>ÏÖ’, ¢ã‘HÎ ˜ ã¨Q~õ Åaè~KÍÅ#flk ÇÍO°ã`¨ fiŒ ѨÙ
Pã≤Î „áå^äq° ∞Hí 㨥„`Œ~. ¢ã‘HÎ ˜ q"åǨÏ~Ö’ ÉèOí ΰ #∞~_ç '=∞ǨÏO∑— O°¥Ç¨~Ö’ HÁ~`Œ Pã≤Î
Åaèã∞¨ ~Î ^°<Ë q+¨Üµ« ~ Qõ=∞<®O°›~. =∞$`Œ∞xH˜ ã¨~`Í#~ ÖËHáí È`Ë Z=i<ˇ<· ® ^°``ÎŒ Œ
fã¨∞HÁx J`ŒxH˜ Pã≤Î Hí@Éì > ˇ ìı JkèHßO°~ ÖË^∞° . =∞$`Œ∞xH˜ ^°Qiæõ |~^è∞° =ÙÖˇ=O°¥
ÖËHáí È`Ë ^°¥O°ÑÙ¨ |~^è∞° =ÙÅHí∞ J`Œx Pã≤Î Åaèã∞¨ ~Î k. ^°¥O°ÑÙ¨ |~^è∞° =ÙÅ∞ Hí∂_Í
^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 59
ÖËHáí È`Ë J`Œx Pã≤Î „ǨÉ∞íè `Œfi~ ™®finè#~ KÕã∞¨ HÁx ¿Ñ^°ÅHí∞, „Ǩ*Ïã¨~Hı=∆ ∞ HßO®ºÅHí∞
qxܡ∂yã¨∞~Î k. 4= J^论ܫµ~ (x™®) K«∂_»O_ç.
Dq^è~° Qå W™®¡~ ^è<° ®xfl ÃÑ@∞ì|_ç^®s=º=ã¨Ö ÷ ’ =∂kiQå HÁ~^°O∞° =ºHí∞Ö Î ’¡,
™®=∞ºÇÍ^° =º=ã¨Ö ÷ ’ÖÏQÍ áåÅHí∞Å KÕ`∞Œ Ö’¡ Hı~„nHí$`Œ"∞≥ ÿ L~_«H∞í ~_Í xO°~`ŒO~°
ã¨=∂[~Ö’ Ǩi„Éèqí ∞~KÕÖÏ KÕã∞¨ ~Î k. W^Õ W™®¡~ „Ǩuáåkã¨∞#Î fl Pi÷Hí <®ºÜ«µ~.
W™®¡g∞Ü«µ „ǨÉ∞íè `ÍfiÅ∞ #_ç¿Ñ WÖÏ~>˜ Pi÷Hí =º=ã¨Ö ÷ ’ U áœO°∞_«∞ Hí∂_Í >Ï>Ï,
aO®¡Å =∂kiQå H’>©âfi◊ O°∞_«ÜµË º P™®¯O°O L~_«^∞° . XHí"àÕ ◊ Z=O≥<® XHíi^°OÌ ∞°
H’>©âfi◊ O°∞֡ᷠÈ`Ë Jk Z~`À J^°∞ƒù`Œ q+¨Üµ« =∞x, „ǨÇ~¨ K« q~`ŒÖ’¡ XHí q~`Œx
K≥Çʨ =K«∞Û. XHõ =∞x+≤ ^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«"∞≥ #ÿ =∂~åæÅ ^•fi~å x*Ï~ÚfQÍ ã¨OáêkOz
HÀ\©âfi◊ ~°∞_»~Ú`Õ W™®¡~ ^•xfl ^≥"· å#∞„QõÇϨ ~ Jx Jaè=i‚ã∞¨ ~Î k.
17. ã¨iѨ_» ã¨ÇϨ [ X#~°∞Å∞
=∞# Éè∂í =∞O_»ÅO g∞^Œ Ü«∂=`«∞Î =∂#=ÙʼnõΩ HÍ=Åã≤# ã¨ÇϨ [ X#~°∞Å∞
ѨÙ+¨¯ÅOQÍ L<åfl~Ú. JѨÙÊ_»Ñ¨ÙÊ_»∞ =KÕÛ ¢Ñ¨Hõ$u "≥·Ñ¨s`åºÅ =Å¡ H˘O`« #+¨ìO
[~°∞QÆ∞`«∞#flѨÊ\˜H© JO^ŒiH© ã¨iѨ_Õ ã¨ÇϨ [ X#~°∞ÅÖ’ U=∂¢`«O H˘~°`« ~å^Œ∞.
^Õ=Ù_«∞ ã¨$+≤Hì Oí ,ΰ PO®^è∞° º_«∞ =∂„`Œ"∞Õ Hß^°∞† PÜ«µ# âÍã¨#HíO,ΰ áÈ+¨H∞í _«∞
Hí∂_Í. „áå}˜H’>˜x áÈ+≤~KÕ ÉÏ^躰 `Œ#∞ PÜ«µ<Õ fã¨∞Hí∞<®fl_«∞. Láåkè ã¨=ÚáåO°˚
#Hí∞ =∂#=ÙÅ∞ Hí$+≤ =∂„`Œ"Õ∞ KÕÜ«µQõÅO°∞. Láåkè „Ç¨^®`Œ x*ÏxH˜ ^Õ=Ù_Ë.
ÃÑO°∞Qõ∞`Œ∞#fl [<®ÉèÏHí∞ J#∞Qõ∞}~Qå PÜ«µ# PǨ~À`ŒÊuÎ Hí∞_Í ÃÑ~K«∞`Œ∞<®fl_«∞.
JkèH’`ŒÊuÎ HÀã¨~ <Õ_«∞ =º=™®Ü«µO°~Qõ~Ö’ J^°∞ƒù`Œ q^è®<®Å∞, J™®^è®O°}
™®~HıuHí Ǩ^`ú° ∞Œ efl =∂#=ÙÅHí∞ J#∞„QõÇÏ≤ ~z#ÇÍ_«∞ P „ǨÉ∞íè "Õ.
=∂#=Ù_»∞ ^Õ=Ù_»∞ xˆ~ÌtOz# ~°∞A=∂~°æO =^Œe JѨ=∂~°æO Ѩ\˜ìáÈ`Õ
Ã+·`å<£ J`«_flç ~°H~õ H° ÍÅ ÉèÜ í ∞« ¢Ñ¨Ö’ÉèÏʼnõΩ QÆ∞iKÕã≤ `«ÑÙ¨ Ê_»∞ Ѩ#∞ʼnõΩ áêÅÊ_ÕÖÏ
KÕ™êÎ_∞» . Pi÷Hõ q+¨Ü∂« ʼnõΩ =¿ãÎ Ã+·`å<£ =ÚO^Œ∞QÍ =∂#=Ù_çfl ¿Ñ^ŒiHõO QÆ∞iOz
ÉèÜí ∞« ÃÑ_»`å_»∞. ^•O`À J`«#∞ ¿Ñ^ŒÅ‰õΩ ã¨Ç¨ Ü«∞OKÕÜ∞« _»OÖ’, W`«~° ã¨`å¯~åºÅ
HÀã¨O _»|∞ƒ Y~°∞ÛÃÑ@ì_O» Ö’ Ñ≤ã<≤ åi`«#O K«∂ѨÙ`å_»∞. Ñ≤ã<≤ åi Ѩ#∞Å#∞ Y∞~üP<£
ã≤Q∞Æ =æ ∂e# Ѩ#∞Å`À áÈÅ∞Û`ÀOk:
''Ã+`· Í<ü q∞=∞‡efl ¿Ñ^°iHí~ Qõ∞i~z ÉèÜ í µ« ÃÑ>˜ì ã≤Q∞õ =æ ∂e# Ǩ#∞ÅHí∞ áåÅÊ_ËÖÏ
„¿ÑOÕÇ™≤ ®Î_∞« . Hßx ^Õ=Ù_«∞ q∞=∞‡efl Híq∆ ∞™®Î#x, J#∞„QõÇÏ≤ ™®Î#x ÇÍQåÌ#~ KÕã∞¨ <Î ®fl_«∞.
PÜ«µ# Z~`À L^®O°ã¨fiÉèÏ=Ù_«∞, ã¨O°fi~ `ˇeã≤#ÇÍ_«∞.——(Y∞~üP<£–2:268)
z=iH˜ D ¿Ñ^ŒiHõO ÉèÜ í ∞« O`À<Õ =∂#=Ù_»∞ `«# ã¨O`å<åxfl K«OѨÙHÀ=_®xH˜
‰õÄ_® ã≤^Œú=∞=Ù`«∞<åfl_»∞. D ^•i¢^ŒºÉèíÜ«∞"Õ∞ ™êfi~å÷xH˜ [#‡xã¨∞ÎOk. ™êfi~°÷O
#∞O_ç x~°Ü Ì ∞« , ǨÏ$^ŒÜ∞« HÍiî#º`«Å∞ ѨÙ@∞ìH˘™êÎ~Ú.
60 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
''¿Ñ^ŒiHõO ÉèíÜ«∞O`À g∞ ã¨O`å<åxfl (KÕ*Ë`«∞ÖÏ) ǨÏ`«=∂~°∞ÛHÀHõO_ç. "Õ∞=Ú
g∞‰õÄ PǨ~°q∞ã¨∞Î<åfl=Ú, "åiH© PǨ~°q∞ã¨∞Î<åfl=Ú.—— (Y∞~üP<£–6:151)
=∞#^Õâ~◊ Ö’ Ü«∂ÉèÜ ·ˇ µË à◊§ „H˜`~Œ <®>˜ 45H’@¡ [<®ÉèÏ r=#„Ǩ=∂}~ Hí~>Ë
<Ë_∞« 100 H’@¡ [<®ÉèÏ r=#„Ǩ=∂}~ "≥∞O°∞QåæL~k. W`ŒO^° âÕ ÍÖ’¡ Hí∂_Í J~`Ë.
ZHí¯_À HÁxflKÀ@¡ =∂„`Œ"Õ∞ HÁ~^°O°∞ Híh™®=ã¨O®Å∞ ^˘O°Hí¯ ÉÏ^è°Ç¨_«∞Î<®flO°∞.
nxH߯O°}~ Éèí¥q∞ÃÑ· PǨO’`ŒÊuÎ `ŒyæáÈܵ~^°x JO°÷~Hß^°∞. =∂#=ÙÅ∞ ^≥·=
É’^è°#Å∞ =^°e J#∞ã¨iã¨∞Î#fl Jã¨Ç¨Ï[ Pi÷Híq^è®<®ÖË Láåkè Ǩ~Ç≤}˜Ö’
JǨã=¨ º`Œ, ã¨=∞`Œ∞Å<®O®Ç≤Ï`ͺÅ#∞ ã¨$+≤ãì ∞¨ <Î ®flܵ.
`Œ`ŒÊùe`Œ~Qå ÅHí∆ÖÏk @#∞flÅ PǨO°^è®<®ºÅ∞ y_«¤~Qõ∞ÅÖ’ Uà◊¡ `ŒO°|_ç
Ǩ~Ç≤}H© ˜ <ÀK«∞H’ÖËHí =ÚH˜¯áÈ`Œ∞<®flܵ. HÁxfl ^ÕâÍÖ’¡ #ܵ`Ë J^°#~Qå Ǩ~_ç#
PǨÏO’`ŒÊ`Œ∞eÎ fl ÃÑ^°ZÌ `Œ∞#Î `ŒQÅ õ ɡ@_ì "« ∂≥ , ã¨=Ú„^°~Ö’ áåO°"Ü
≥ µ« º_«"∂≥ [O°∞Qõ∞
`À~k. D xO®fiHí~ H’ã¨~ P ^ÕâÍÅ∞ H’>Ï¡k _ÍÅO°∞¡ YO°∞ÛÃÑ_«∞`Œ∞<®flܵ. D
Jã¨Ç¨Ï[ Pi÷Hõq^è•<åʼnõΩ ™êfi~°÷ ~å[H©Ü«∂Å∞ `À_»~Ú`Õ Ñ¨iã≤÷u U ~°∂ѨÙ
^èiŒ ã¨∞OÎ ^À TÇ≤ÏOK«=K«∞Û. <Õ_∞» ''~å[H©Ü∞« Pi÷HOõ —— (Political Economy) J<Õ
JO^Œ"∞≥ #ÿ ¿Ñ~°∞`À J"≥∞iHÍ, ¢a@<£ =O\˜ |Å"≥∞#ÿ ^ÕâßÅ∞ Pã≤Ü∂« , P¢Ñ¶H≤ ÍÅ
Ö’x |ÅÇ‘Ï# ^ÕâßÅÖ’ Z<Àfl J~åK«HÍÅ∞, JÅ[_»∞Å∞ ã¨$+≤ãì ∞¨ <Î åfl~Ú.
<Ë>˜ áåÅHí∞Å∞, Pi÷Hí"Õ`ŒÎÅ∞ ã¨O≥·# Pi÷Híq^è®<®Å`À PǨO’`ŒÊ`Œ∞ÎÅ∞
㨄Hí=∞~Qå Ǩ~Ç≤}© KÕܵ« ÖËHí UHí~Qå ã¨~`Í<À`ŒÊuÎ<Õ JiHí>ìË K«Oº° ÅHí∞ áåÅÊ_«∞
`Œ∞<®flO°∞. J~>Ë `À>˜ =∂#=ã¨~`Œu<Õ Ç¨Ï`Œ=∂O°∞Û`Œ∞<®flO°#fl=∂@. W~`ŒHí~>Ë
P`Œ‡Ç¨Ï`ͺ ã¨^$° â◊~ =∞O˘Hí>˜ L~_«^∞° .
''„Ǩ=HßÎ! "åiH© ã¨~Qõu K≥ǨC: ''Hı=Å~ O≥~_«∞O’AÖ’¡ Éèí¥q∞x ã¨$+≤ì~z#
^Õ=Ù_çfl g∞O°∞ uO°ã¨¯iã¨∞Î<®flO®? PÜ«µ#Hí∞ W`ŒO°∞Å#∞ ™®>˜HíeÊã¨∞Î<®flO®? ã¨HíÅ
Ö’HßÅHí∞ PÜ«µ<Ë Hí^® „ǨÉ∞íè =Ù! PÜ«µ<Ë Éè¥í q∞ (^˘i¡áÈHí∞~_Í ^®x) g∞^° ǨOfi° `ÍÅ∞
áåuÃÑ>Ïì_∞« . J~^°∞Ö’ J<ËHí â◊∞ÉèÏÅ∞ L~KÍ_«∞. J~`ËHß^°∞, PǨO°~ Ji÷~KÕ ã¨=∞ã¨Î
„áå}˜H’>˜H˜ J=ã¨OÇ° ∞‹ #· "Õ∞O°H∞í ÖˇH¯í „ǨHßO°~ ^®xÃÑ· PǨO°™®=∞„y Hí∂_Í UO®Ê@∞
KÕâÍ_«∞——. (Y∞~üP<£–41:9,10)
J<®k #∞~_ç J~u=∞k#~ =O°H∞í ѨÙ>Ëì ã¨=∞ã¨Î „áå}˜H’>˜H˜ ã¨iǨ_« PǨO°
™®=∞„yx ^Õ=Ù_«∞ „ǨÇ~¨ K«~Ö’ UO®Ê@∞ KÕâÍ_«x ÃÑ· ã¨∂‰õΩÅ Î ∞ `≥eÜ«∞*Ëã∞¨ <Î åfl~Ú.
Jܵ`Ë D PǨO°O J=ã¨O=° ∞~Ú# "Õ∞O°H∞í J~^®Å~>Ë ^Õ=Ù_«∞ xOÕtÌ ~z# r=#
q^è®#~ „ǨHßO°~ Pi÷Hí qÉèí[# „Ǩ„H˜Ü«µ <®ºÜ«µ~Qå, x+¨ÊHí∆áå`Œ~Qå xO°~`ŒO°~
[O°∞Qõ∞`Œ∞~_Íe. Hßx ™®fiO°÷"Õ∞ ǨO°=∂O°÷~Qå ÉèÏq~z# <Ë>˜ =∂#=Ù_«∞ ^Õ=Ù_«∞
xO°Ü ‚ µ~z# ã¨`ºŒ ^èO° ®‡xfl, Pi÷H<í ®ºÜ«∂xfl „`Àã≤ ѨÙzÛ J<®ºÜ«µ~, J„Hí=∞~, ^°Qå,
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 61
^ÀÇ≤_,ô Ç≤Ï~™®^ÒO°<˚ ®ºÅ`À HÁxfl =O®æÅHí∞ Hí$„u=∞ HÁO°`Œ ã¨$+≤ãì ∞¨ <Î ®fl_«∞. P q^è~° Qå
Hí∂_«É>ˇ #ì˜ Pi÷Hí X#O°∞efl ZO°Qå K«¥Ñ¨Ù`Œ¥ ^Õ=Ùx ^®ã¨∞efl `Œ# ^®ã¨∞Å∞Qå KÕã∞¨
H’=_ÍxH˜ „Ǩܵ« uflã¨∞<Î ®fl_«∞.
18. ™êfi~å÷xH˜ ¢Ñ¨u~°∂Ѩ"∞Õ Hõ$`«Ñ∞¨¶ fl`«
<Õ\˜ =∂#=Ù_»∞ ã¨$+≤Hì ~õ ΰ KÕã#≤ "Õ∞à◊§#∞ QÆ∞iÎOK«‰Ωõ O_® PÜ«∞# âßã¨<åʼnõΩ
=ºuˆ~HõOQÍ Jã¨ÇϨ [ Ѩ^`úŒ ∞« Å∞ J=ÅOaOz Pi÷Hõ Jã¨=∂#`«Å∞ ã¨$+≤ãì ∞¨ <Î åfl_»∞†
`«#HõO>Ë |ÅÇ‘Ï#∞Öˇ#· "åiÃÑ· ÃÑ`«#Î O K«ÖÏ~Úã¨∂Î "åix ^ÀK«∞‰õΩO@∞<åfl_»∞.
''PÜ«µ# O≥~_«∞ ã¨=Ú„^®Å∞ ǨO㰠ʨ O°~ HíÅã≤áÈÜ˵ÖÏ =^°eÃÑ>Ïì_∞« . Pܵ<® ÇÍ>˜
=∞^躰 XHí J_«∞`¤ Oˇ ° L~k. ^®x=Å¡ Jq XHí^®xÖ’ XHí>˜ K˘K«∞ÛHí∞ áÈÖË=Ù. =∞i
g∞O°∞ g∞„ǨÉ∞íè =Ù â◊HÇΘ i¨ kèÖ’x U =∞Ç≤Ï=∞#∞ xO®Híi™êÎO∞° ? P ã¨=Ú„^®ÅÖ’ =Ú`ͺÅ∞,
ǨQ_õ ÍÅ∞ Åaè™®Îܵ. Hí#∞Hí g∞O°∞ g∞ „ǨÉ∞íè =ÙÖ’ L#fl U B#fl`ͺxfl Hß^°#QõÅO°∞?
ã¨=Ú„^°~Ö’ HÁ~_«ÖÏ¡ Z`Œ∞QÎ å xÅ|_ç ™®yáÈÜ˵ F_«Å∞ Hí∂_Í PÜ«µ#"Õ. Hí#∞Hí g∞O°∞
g∞„ǨÉ∞íè =Ù KÕã#≤ U"Õ∞à◊∞§ uO°ã¯¨ i~K«QÅõ O°∞?—— (Y∞~üP<£–55:19–25)
Y∞~üP<£ 55= J^论ܫµ~Ö’x "≥Ú^°>˜ 25㨥Hí∞Å Î Ö’ P<®>˜ „Ǩ[ÅHí∞ „Ǩ™®
k~K«|_ç# SÇ≤ÏHí "Õ∞à◊∞§ L^®Ç¨Ïi~K«|_ͤܵ. Jܵ`Ë D<®>˜ „Ǩ[ÅHí∞ ÇÍ>˜`À
áå@∞, J~`ŒHí~>Ë "≥∞O°∞Q≥·# Z<Àfl"Õ∞à◊∞§ J#∞„QõÇ≤Ï~K«|_ͤܵ. Ãã·#∞û, ™®~HıuHí
Ǩi*Ï˝<®Å∞ <Ë>˜ =∂#=ÙxH˜ J<ËHí ™œMϺÅ∞, ™œHíO®ºÅ∞, ™œÅÉèϺÅ∞ KÕH∂í O®Ûܵ.
L^®Ç¨Ï~°}‰õΩ q^°∞ºK«ÛHù Θ =∂#=Ùx rq`Œq^è®<®<Ëfl =∂iÛ"Õã~≤ k. Qõ`~Œ Ö’
J™®^躰 =∞#∞Hí∞#fl Z<Àfl Ǩ#∞efl <Ë_∞« q^Œ∞ºK«ÛHù `Θ À #_çKÕ Ü«µ~„`ÍÖÁzÛ ã¨∞™®^躰 ~
KÕâÍܵ. Ѩ@} ì ÏÅÖ’ D<å_»∞ Öˇ@ · ∞¡, á¶êº#∞¡ ÖËx WO_»∞¡ ^•^•Ñ¨Ù ÖË=Ù. XHõ¯~ÀA
HõÔ~O@∞ ÖËHõáÈ`Õ rq`«O ^Œ∞~°ƒù~°O J=Ù`«∞Ok. JÖψQ HßO°∞¡, |ã¨∞ûÅ∞, O≥·à◊∞§,
q=∂<®Å∞ „ǨÜ∂« } |_«eHí#∞ fO°Û_«Ç∞ı QåHí, ã¨=∞Ü«∂xfl Z~`À P^® KÕã∞¨ <Î ®flܵ.
q^°∞ºK«ÛùHÎ̃ =Å¡ „Ǩ[Å∞ J#∞Éèíqã¨∞Î#fl ™œMϺÅ∞, ™œHíO®ºÅ#∞ Qõ=∞x¿ãÎ FQõ~@
¿ãǨܵ<® q^°∞ºK«ÛHù Θ ÖËHáí È`Ë ÇÍi rq`Œ~ Qõ_=« <Ë Qõ_=« ^°x JxÊã¨∞~Î k.
P `ŒO°∞ÇÍ`Œ ZÖÏ„HßìxH±û Ǩi*Ï˝#~ Ǩiã≤÷`Œ∞Å ã¨fiO°¥áåxfl =∞i~`Œ =∂iÛ
Çıã≤~k. rq`Œ~ =∞i~`Œ ã¨∞Y=∞Ü«µ=∞ܵ~k. D ZÖÏ„HßìxH±û Ѩi*Ï˝#O
ã¨=∂KÍO° O°~Qõ~Ö’ Q˘Ç¨Ê ã¨~K«Å#"Õ∞ ã¨$+≤~ì z~k. OÕ_Ü ç ∂ˇ , >ˇeá¶È<£, >ˇeq[<ü,
>ˇe„Ç≤~@O∑, á¶åºH±û, W-"≥∞ܵÖò, W~@O∑<ˇ>ò =ÔQ·~å =∂^茺=∂Å∞ =∂#=ÙxH˜
Qõ}hÜ«µÇ‹∞#· ¿ã=Å∞ J~^Œ*ãË ∞¨ <Î ®flܵ.
P `ŒO°∞ÇÍ`Œ Hí~ѨӺ@O°∞¡ =zÛ =∂#=Ùx rq`Œ~Ö’ F ÃÑ^°Ì J^°∞ƒù`Í<Ëfl
ã¨$+≤ì~KÍܵ. =~^°Å=∞~k Hßi‡Hí∞Å∞ HíÅã≤ <≥ÅÅ `ŒO°|_ç KÕ¿ã Ǩ#∞efl XHí
62 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
Hí~ѨӺ@O∑ HÁxfl Qõ~@ÅÖ’<Õ KÕã"≤ ãÕ ∞¨ ~Î k. D Hí~ѨӺ@O°¡ #∞~_Ë `ŒÜ∂« ~°~Ú#
'O’É’>òÅ∞— J<ËHí O°~QåÅÖ’ =∂#=ÙÅ`À áÈ>© Ǩ_∞« `Œ∞<®flܵ. Jaè=$kú K≥~k#
HÁxfl ^ÕâÍÅÖ’ Wq Qõ#∞ÅÖ’ „`Œ=fiHí~, HíO°‡QåO®ÅÖ’ "≥e¤~Q∑, ÉϺ~Hí∞ÅÖ’
ZH“~>òû "≥Ú^°Ö#·ˇ Ǩ#∞Å∞ xO°fiÇ≤Ïã¨∞<Î ®flܵ. J~`ËHß^°∞, J"≥∞iHß, „a@<üÅÖ’
=∞#∞+¨∞ÅHí∞ â◊GzH˜`ûŒ Å∞ [O°Ç_¨ ÍxH˜ Hí∂_Í g>˜x LǨÜ∂ˇ yã¨∞<Î ®flO°∞.
"≥^· º° O°~Qõ~Ö’#∂ q*Ï˝#âÍG~ Z<Àfl=∂O°∞ÊÅ∞ `ˇzÛ~k. „áåp# q^è®<åÖˇ#·
Ü«µ∞<®h, PÜ«Úˆ~fi^ŒO zH˜`ŒûÅ`À áå@∞ P^è°∞xHí "≥·^°ºq^è®<åÖˇ·# JÖ’¡Ç¨u,
Ǩϟq∞ܡ∂Ǩu zH˜`ŒûÅ∞ Hí∂_Í „Ǩ[ÅHí∞ Z~`À „Ǩܡ∂[#~ KÕHí∂O°∞Û`Œ∞<®flܵ.
â◊GzH˜`ûŒ Å H’ã¨~ HÁ`ŒÎ HÁ`ŒÎ ǨiHíO®Å∞ qxܡ∂y~K« |_«∞`Œ∞<®flܵ. ZHí∞¯= <˘Ç≤Ê
ÖËH∞í ~_Í, ZHí∞¯= O°H„Îí ™®=~ HßHí∞~_Í ÖË[O∑ zH˜`ûŒ Å∞ J~^°∞ÉÏ@∞Ö’H˜ =KÍÛܵ.
â◊sO°~Ö’ Hí$„u=∞ J=Ü«µÇÍÅ∞ „Ǩ"Õâ◊ÃÑ_«∞Î<®flO°∞. Hߺ#ûO∑, áåi¯<üã¨<üû ÖÏ~>˜
"≥Ú~_ç Çͺ^è∞° efl #Ü«µ~ KÕܵ« _ÍxH˜, "Õ∞^è®â◊HxΘ , PÜ«µ∞+¨∞#¬ ∞ ÃÑ~K«_ÍxH˜ Hí∂_Í
r<ü^O≥ä Ç° ‘ ([#∞ºzH˜`ûŒ ) ^®fiO® Hí$+≤ [O°∞Qõ∞`À~k.
=º=™®Ü«µO°~Qõ~Ö’#∂ <Õ_∞» Ãã·#∞û =∂#=ÙxH˜ Qõ}hÜ«µ"≥∞#ÿ ¿ã= KÕ™ÈÎ~k.
Ü«µ~„`ÍÅ∞, O°™®Ü«µxHõ ZO°∞=ÙÅ∞, #¥`Œ#q^è®<®Å ^®fiO® L`ŒÊ`Œ∞Å Î ∞ J#¥Ç¨Ïº
"≥∞#ÿ suÖ’ ÃÑiyáÈÜ«∂ܵ. *ˇx>˜H± W~lhi~Q∑, |ܡ∂>ˇHßflÅrÅ∞ =º=™®Üˇ∂
`ŒÊ`Œ∞Å Î #∞ ÃÑ~K«_~« Ö’ „Ǩ=ÚYáå„`Œ =Ç≤Ïã¨∞<Î ®flܵ. [áå<üÖ’ 'ÃÇÏ·„_ÀáÈxH±û— J<Ë
J`ͺ^è°∞xHí Ǩ^°úu ^®fiO® "≥ÚHí¯ÅHí∞ Hß=Åã≤# ÇÍ`Í=O°}~, áÈ+¨Hß~âÍÅ∞
Hí$„u=∞~Qå HíeÊ~z J@ìÅÃÑ· Hí∂O°QåÜ«µÅ∞ Ǩ~_çã∞¨ <Î ®flO°∞. D<å_«∞ „ǨÇ~¨ K«~Ö’
L`ŒÊuÎ J=Ù`Œ∞#fl PǨO°^®è <®ºÅ#∞ Qõ#Hí „Ç¨Ç~¨ K« „Ǩ[Å~^°iH© J=ã¨O"° ∞≥ #ÿ "Õ∞O°H∞í
<®ºÜ«µ~Qå Ǩ~K«_~« [iy`Ë, Jq áÈQå U_ÍkH˜ ÅHíÖ ∆ Ïk @#∞flÅ PǨO°^®è <®ºÅ∞
q∞yeáÈ`ÍÜ«µ~>Ë Juâ◊ܡ∂H˜Î ÖË^°∞. Hßx ™®fiO°÷~, ã¨~Hí∞z`Œ`ÍfiÅ∞ P^è°∞xHõ
=∂#=Ùx PÖ’K«#Å#∞ Éè“uHí, *ÏfÜ«∞`«`fi« ã¨iǨÏ^°∞eÌ fl ^®@x=fi_«~ ÖË^∞° .
U"≥∞#ÿ ǨÊ>˜H© W=hfl ^Õ=Ù_«∞ „Ǩ™®k~z# ™œHíO®ºÅ#_«~Ö’ ã¨~^ÕÇϨ ~ ÖË^∞° .
P ^Õ=Ù_Ë =∂#=ÙÅHí∞ ã¨∞MÏÅ∞, ™œÅÉèϺÅ∞ á⁄~^°_ÍxH˜ Hß=Åã≤# *Ï˝#~, `ˇeq
`Ë@Å∞ J#∞„QõÇÏ≤ ~KÍ_«∞. =∞i JÖÏ~>˜ HíO∞° }®=∞Ü«µ∞xH˜ Hí$`ŒAÅ ˝ ܵ L~_«@~
=∂#=ÙÅ q^è∞Œ ºHíÎ ^èO° ‡° ~ Hß^®? ã¨$+≤Hì ~õ ‰Î° Ωõ Hõ$`«AÅ
˝ ~Ú LO_»@=∞O>Ë PÜ«∞#
`«# ¢Ñ¨=HõÅ Î ^•fi~å ѨOÑ≤# rq`« q^è•<åxfl, âßã¨<åÅ#∞ J#∞ã¨iOK«_"» ∞Õ . nx=Å¡
ã¨$+≤Hì ~õ ‰Î° Ωõ HÍ^Œ∞, ã¨fiÜ«∞OQÍ =∂#=ÙxˆH ¢Ñ¨Ü∂≥ [#Hõ~O° .
19. Ç≤ã<≤ ®i`Œ#~ =Ç≤Ï~K«H~í _ç
qâ◊fiã¨$+≤ìHõ~°Î =∂#=Ù_çÖ’x Ñ≤ã≤<åi`«<åxfl, ã¨O‰õΩz`«`åfiÅ#∞ x~°ã≤ã¨∂Î
Y∞~üP<£Ö’ WÖÏ LѨ^tÕ ã¨∞<Î åfl_»∞:
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 63
''^≥=· =∂O°~æ Ö’ YO°∞ÛÃÑ@ì~_ç. KÕ*`Ë ∞Œ ÖÏ <®â◊#~ HÁx`ˇK∞« ÛH’Hí~_ç. ã¨`ͯO®ºÅ∞
KÕ㥨 LÎ ~_«~_ç. ã¨`ͯO®ºÅ∞ KÕ¿ãÇÍix ^Õ=Ù_«∞ `ŒÇʨ Hí∞~_Í „¿Ñq∞™®Î_∞« .—— (2:195)
''JÖÏQÕ `Í=Ú Ç≤ã≤<®i`Œ#~ =Ç≤Ï~K«_«"Õ∞ QåHí∞~_Í W`ŒO°∞Å#∞ Hí∂_Í
Ç≤ã≤<®i`Œ#~ Qõ∞i~z ѨÙiQ˘ÖËÊ"åix Hí∂_Í ^Õ=Ù_«∞ „¿Ñq∞~K«_«∞. (W^°~`Í `ˇeã≤
Hí∂_Í) Z=O≥<· ® ã¨`ͺxH˜ q=ÚY∞ÅܵáÈ`Ë ^Õ=Ù_«∞ Hí∂_Í "åix MÏ`ŒO∞° KÕܵ« _«∞.
PÜ«µ# xO°¿ÑH∆ßǨO∞° _«∞, ã¨fi`ŒÇ¨ Qå „Ç¨â~◊ ã¨hÜ«µ∞_«∞.—— (57:23,24)
''JÖÏQÕ `Í=Ú Ç≤ã≤<®i`Œ#~ =Ç≤Ï~K«_«"Õ∞QåHí W`ŒO°∞ÅHí∂¯_Í Ç≤ã≤<®i`Œ#~
#¥i áÈ¿ãÇÍix Ãã·`Œ~ ^Õ=Ù_«∞ „¿Ñq∞~K«_«∞. ÇÍO°∞ `Œ=∞Hí∞ ^Õ=Ù_«∞ „Ǩ™®k~z#
J#∞„QõǨxfl (^è°<®xfl) Hí∂_«Éˇ_ÍÎO°∞. WÖÏ~>˜ Hí$`ŒÑ¶¨∞∞flÅ H’ã¨~ "Õ∞=Ú hK«Ç‹∞·#
(#O°H)í Ü«∂`Œ##∞ ã≤^Çú° O¨ z° =Ù~KÍ=Ú. ÇÍO˘Hí"àÕ ◊ U^≥<· ® YO°∞ÛÃÑ>˜<ì ® Ö’Hí∞Å "≥∞ǨC
H’ã¨~ =∂„`Œ"∞Õ YO°∞Û ÃÑ_ÍÎO∞° . ÇÍO°∞ ^Õ=Ù_ôfl qâ◊fiã≤~K«O∞° , ǨOÖ° ’Hßhfl qâ◊fiã≤~K«O∞° .
HßO°}~, JÖÏ~>˜ÇÍiH˜ Ã+`· Í<ü ã¨ÇϨ K«O∞° _≥· áÈÜ«∂_«∞. Ã+`· Í<ü ã¨ÇϨ K«Oº° ~ J`Œº~`Œ
^°∞+¨ìã¨Ç¨ÏK«O°º~.—— (4:37,38)
''^Õ=Ù_«∞ `Œ# J#∞„QõǨÏ~`À „Ǩ™®k~z# ã¨~Ǩ^° q+¨Ü«µ~Ö’ Ç≤ã≤<®i`Œ#~
=Ç≤Ï~KÕÇÍO°∞ P Ç≤ã<≤ ®i`Œ#~ `Œ=∞Hí∞ "Õ∞Å∞ KÕH∂í O°∞ã¨∞~Î ^°x ÉèÏq~K«H∂í _«^∞° . Jk
ÇÍiH˜ Ǩx Híeyã¨∞~Î k. ÇÍO°∞ U ^è#° ~ q+¨Üµ« ~Ö’ Ç≤ã<≤ ®i`Œ#~ =Ç≤Ïã¨∞<Î ®flO’ Jk
OÕÑÙ¨ „ǨàÜ ◊ µ« k<®# ÇÍi "≥∞_«H∞í Qõ∞k|~_«Qå =∂O°∞`Œ∞~k. Ü«∂=`Œ∞Î Éè¥í =∂ºHßâÍÅHí∞
^Õ=Ù_Ë ÇÍO°ã∞¨ _«∞. g∞O°∞ KÕã∞¨ #Î fl^°~`Í ^Õ=ÙxH˜ ÉÏQå `ˇÅ∞ã¨∞.—— (3:180)
''"åiÖ’ HÁ~^°O∞° ''^Õ=Ù_«∞ `Œ# J#∞„QõÇϨ ~`À `Œ=∞Hí∞ ã≤iã¨~Ǩ^Å° ∞ „Ǩ™®k¿ãÎ
`Í=Ú (L^®O°~Qå) ^®#^è°O®‡Å∞ KÕ™®Î=∞x, ã¨[˚#∞Åܵ L~>Ï=∞——x „Ǩ=∂}~
KÕâÍO°∞. Hßx ^Õ=Ù_«∞ `Œ# ^ŒÜ∞« `À ÇÍix ^èx° Hí∞Å∞Qå KÕܵ« Qå<Ë ÇÍO°∞ Ç≤ã<≤ ®i`Œ#~
=Ç≤Ï~KÍO°∞. ÇÍO°∞ `Œ=∞ „Ǩ=∂}®xfl U=∂„`Œ~ MÏ`ŒO∞° KÕܵ« Hí∞~_Í Éè~í QõÇi¨ KÍO°∞.
WÖÏ ÇÍO°∞ ^Õ=Ùx q+¨Üµ« ~Ö’ ÇÍQåÌ#Éè~í QåxH˜ áåÅÊ_«@~ =Å¡, ÇÍO°∞ ǨÅ∞Hí∞`Œ∞#fl
J|^®úÅ =Å¡ ^Õ=Ù_«∞ ÇÍi ǨÏ$^°Ü«∂Ö’¡ HßǨ@º~ [x~Ǩ*ËâÍ_«∞. ÇÍO°∞ ^Õ=Ùx
ã¨xflkèÖ’ „Ǩ"âÕ Ã◊ Ñ@ì|_Ë=O°H∞í D HßǨ@º*Ï_«º~ "åix =^°Å^°∞.—— (9:75-77)
''"åi`À WÖÏ J#∞: 'XHí"àÕ ◊ g∞ Jnè#~Ö’ <® „ǨÉ∞íè =Ù HßO°∞}ºxHıá∆ åÅ∞ L~>Ë
ÇÍ>˜x g∞O°∞ YO°ÛܵáÈ`ÍÜ«µ#fl ÉèÜ í µ« ~`À `ŒÇʨ Hí∞~_Í ^®z=Ù~KÕÇÍO°∞. =∂#=Ù_«∞
x[~Qå KÍÖÏ ã¨~Hí∞z`Œ =∞#ã¨∞¯_«Üµ áÈÜ«∂_«∞——. (17:100)
^è#° "åº"≥∂ǨÏ~ =∞x+≤ KÕ`Œ =ÚYºOQÍ O≥~_«∞ `ŒÇC¨ Å∞ KÕܵã¨∞~Î k. XHí>,˜
^è°<®O°̊# H’ã¨~ J„Hí=∞ Ǩ^°ú`Œ∞Å∞ J=Å~a~K«_«~. O≥~_«∞, ^è°<®xfl J`ŒºkèHí~Qå
Hí∂_« ɡ@ì_«~ ÖË^® ^°∞ÉÏO®, ^°∞뮯O®ºÖ’¡ ^°∞ifixܡ∂QõǨO°K«_«~. Wq O≥~_«∞
f„=Ç‹∞#· <ËO®Å∞. g>˜H˜ ǨOÖ ° ’Hí~Ö’ ÃѶ∞ÏO°tHí∆ K«qK«¥_«=Åã≤ =ã¨∞~Î k.
64 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
''x~kOKÕ, ¿ÇÏà◊#KÕ¿ã, KÍ_ôÅ∞K≥¿ÑÊ „Ǩu"å_çH© q<®â◊~ L~k. J`Œ#∞
(q∞ug∞i# ^è°#"åº"≥∂ǨÏ~`À) _«|∞ƒ Hí∂_«Éˇ_«∞Î<®fl_«∞. (ǨO°=∞Ö’aè Jܵ) ^®xfl
=∂>˜=∂>˜H˜ ÖˇH¯í ÃÑ>˜ì ^®zÃÑ_«∞<Î ®fl_«∞. J`Œh ã¨~Ǩ^° âÍâ◊fi`Œ~Qå `Œ# ^°QOæõ ° L~@∞~
^°x ÉèÏqã¨∞<Î ®fl_«∞. Z~`Œ=∂„`Œ~ L~_«^∞° . J`Œ#∞ HíãH¨ ãí ¨ #eÇ≤ `˘H˜¯"Õ¿ã KÀ@ qã≤~ˆ
Ü«µ|_«`Í_«∞. Híã¨Hí㨠#eÇ≤ `˘H˜¯"Õ¿ã KÀ@~>Ë Uq∞>’ hHí∞ `ˇÅ∞™®? ^Õ=Ùx
(#O°Hß)Jyfl. Jk ÉèíQõÉèíQõ =∞~_«∞`Œ¥ Qõ∞~_≥Å^®Hß KÕO°∞`Œ∞~k. "åix P Jyfl
Qõ∞~_®ÅÖ’ Ǩ_"« ãÕ ≤ =¸ã≤"Ü Õ µ« _«~ [O°∞Qõ∞`Œ∞~k. Dq^è~° Qå "åO°∞ (<å<å Ü«∂`«#Å∞
J#∞Éèíqã¨∂Î) á⁄_»"≥·# (Jyfl)H©ÅÅ =∞^è°º zHí∞¯HÁx L~>ÏO°∞.—— (104:1-9)
''g∞Ö’ Z=~°~Ú<® ^Õ=ÙxH˜ „âı+¨ª"≥∞ÿ# O°∞}^®#~ J~^°*Ë¿ãÇÍO°∞ L<®flO®?
„ǨuǶŨ ~Qå PÜ«µ# ^®xfl J<ËHí O≥@∞¡ ÃÑ~z uiy g∞Hí∞ J~^°*™Ë ®Î_∞« . ^Õ=Ù_Ë g∞
Láåkèx `Œy~æ KÕÇÍ_«∞. ^®xfl =$kú KÕ¿ãÇÍ_«∞ Hí∂_Í PÜ«µ<Ë. z=iH˜ PÜ«µ# ã¨xflkèHı
g∞O°~`Í =∞O°e áÈ=Åã≤ L~k.—— (2:245)
WHõ¯_» „âı+Ǫ¨ ∞‹ #· O°∞}^®#~ J~>Ë Hı=ÅO ^≥=· „Ǩã#¨ fl`Œ H’ã¨~ ѨÙ}ºÇ¶Ö ¨ Ï¿ÑHí`∆ À
WKÕÛ O°∞}~ J#fl=∂@. WÖÏ ^®ã¨∞_«∞ ^è°O°‡ã¨~™®÷Ǩ<® Hí$+≤H˜, W`«~°ã¨`å¯~åºÅ
HÀã¨O WKÕÛ ^è<° ®xfl ^Õ=Ù_«∞ JǨCQå ǨiQõ}~˜ z, ^®xH˜ J<ÕHí O≥@¡ „ǨuǶŠ¨ ~ WKÕÛ
ÉÏ^躰 `Œ#∞ ã¨fiÜ«µ~Qå fã¨∞Hí∞<®fl_«∞.
''Ã+`· Í<ü q∞=∞‡efl ¿Ñ^°iHí~ Qõ∞i~z ÉèÜ í µ« ÃÑ>˜ì ã≤Q∞õ =æ ∂e# Ǩ#∞ÅHí∞ áåÅÊ_ËÖÏ
„¿ÑOÕÇ™≤ ®Î_∞« . Hßx ^Õ=Ù_«∞ q∞=∞‡efl Híq∆ ∞™®Î#x, J#∞„QõÇÏ≤ ™®Î#x ÇÍQåÌ#~ KÕã∞¨ <Î ®fl_«∞.
PÜ«µ# Z~`À L^®O°ã¨fiÉèÏ=Ù_«∞, ã¨O°fi~ `ˇeã≤#ÇÍ_«∞. `Í#∞ `ŒÅK«∞Hí∞#fl ÇÍiH˜
qÇıH~í , qK«H}∆í *Ï˝#~ „Ǩ™®k™®Î_∞« . qÇıH~í , qK«H}∆í Å *Ï˝#~ Åaè~z#ÇÍ_«∞ Z~`À
J^°$+¨ì=~`Œ∞_«∞. x[~Qå J`ŒxH˜ JáåO°ã¨~Ǩ^°Å∞ Åaè~z#>Ë¡. |∞kú=∞~`Œ∞Å∞
=∂„`ŒÇı∞ (=∂) Ç≤Ï`ÀǨ^Õâ◊~ „QõÇ≤Ï™®ÎO°∞.—— (Y∞~üP<£–2:268,269)
''D „áåǨ~zHí rq`Œ~ XHí P@, `Œ=∂ë® (ÖÏO\˜ =¸<®flà◊§ =ÚK«Û@)
=∂„`Œ"Õ∞. g∞O°∞ qâÍfiã¨∞Öˇ· ÉèíÜ«µÉèíHí∞ÎÅ`À #_«K«∞Hí∞~>Ë ^Õ=Ù_«∞ g∞Hí∞ O®=Åã≤#
„ǨuǶ¨Ö~ `ŒÇ¨ÊHí∞~_Í „Ǩ™®k™®Î_«∞. PÜ«µ# q∞=∞‡efl g∞ ã≤iã¨~Ѩ^°Å∞ W=fi=∞x
J_«Qõ@~ ÖË^°∞. PÜ«µ# g∞ ^è°<®xfl J_çy`Ë, KÍÖÏ `ŒiyáÈÜ˵ =O°Hí∞ W=fi=∞x
J_«∞Qõ∞`Œ∞~>Ë g∞O°∞ Ç≤ã<≤ ®i`Œ#~ K«¥Ñ¨Ù`ÍO°∞. Dq^è~° Qå ^Õ=Ù_«∞ g∞ |ÅÇ‘Ï#`ŒÅ#∞
|Ü«µ@ÃÑ_ÍÎ_«∞.—— (Y∞~üP<£–47:36,37)
''q#~_ç, (J=ã¨O®O°÷~) ^≥·==∂O°æ~Ö’ ^è°#~ YO°∞ÛÃÑ@ì=∞x q∞=∞‡efl H’O°_«~
[O°∞Qõ∞`À~k. Hßx g∞Ö’ HÁ~^°O∞° Ç≤ã<≤ ®i`Œ#~ =Ç≤Ïã¨∞<Î ®flO°∞. Jܵ`Ë Ç≤ã<≤ ®i`Œ#~
=Ç≤Ïã¨∞Î#flÇÍ_«∞ x*ÏxH˜ `Œ# ™⁄~`Œ q+¨Ü«µ~Ö’<Ë Ç≤ã≤<®i`Œ#~ =Ç≤Ïã¨∞Î<®fl_«∞ (Jx
ÇÍO°∞ `ˇÅ∞ã¨∞H’ÖËHáí È`Œ∞<®flO°∞). ^Õ=Ù_«∞ xO°¿ÑH∆ßǨO∞° _«∞. g∞OÕ (ã¨=∞ã¨Î J=ã¨O®ÅHí∞)
PÜ«µ#ÃÑ· P^è®O°Ç¨_ËÇÍO°∞. g∞O°∞ Qõ#Hí (=∂ P[˝ÅHí∞) q=ÚY∞Öˇ·`Ë ^Õ=Ù_«∞ g∞
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 65
™®÷#~Ö’ H˘`ŒÎQå =∞~À *Ïux `ˇzÛÃÑ_«`Í_«∞. "åO°∞ g∞ÖÏ „Ǩ=iÎ~K«O°∞.——
(Y∞~üP<£–47:38)
''"åiH˜ÖÏ K≥ǨC: '<® „ǨÉèí∞=Ù `Œ# ^®ã¨∞ÅÖ’ `Í#∞H’i# q^è°~Qå HÁ~^°iH˜
qãÎ̈$`Œ~Qå, =∞iHÁ~^°iH˜ ã¨fiÅÊ~Qå Láåkè „Ç¨™®kã¨∞<Î ®fl_«∞. g∞O°∞ (^≥=· =∂O°~æ Ö’)
Uk YO°∞ÛÃÑ>˜<ì ® P "≥exÎ Éèsí KÎ Ü Õ µ« _ÍxH˜ PÜ«µ# g∞Hí∞ =∞i~`Œ „Ǩ™®k™®Î_∞« . PÜ«µ#
Ü«∂=`Œ∞Î Láåkè „Ç¨^®`ŒÖ’¡HÖ≥ Ï¡ Q˘Ç¨Ê Láåkè„Ǩ^®`Œ——. (Y∞~üP<£–34:39)
''D Hß~kjHí∞Å∞ O®HíѨÓO°fi"Õ∞ qâ◊fiã≤Oz (=∞n<®) Ǩ@ì}~Ö’ x=ã≤ã¨∞Î#fl
"åiH˜ Hí∂_Í (P ã¨~Ǩ^Ö° ’) ǨÏHí∞¯~k. (=∞H߯ #∞~_ç) `Œ=∞ ^°QOæõ H° ∞í (=∞n<®) =Åã¨
=zÛ# "åix gO°∞ Jaè=∂xã¨∞<Î ®flO°∞. giH˜ UkzÛ<® Jk `Œ=∞Hí∞ J=ã¨O=° ∞x gO°∞
`Œ=∞ ǨÏ$^°Ü«∂Ö’¡ ã¨~Ú`Œ~ PHß~H˜∆~K«O°∞. "åO°∞ ã¨fiÜ«µ~Qå xO°∞¿Ñ^°Öˇ·#ǨÊ>˜H©
W`ŒO°∞Å J=ã¨O®ÅHı „áå^è®#º~ W™®ÎO°∞. ¿ÑO®â◊, Ç≤ã≤<®i`Œ<®Å #∞~_ç O°H˜∆~K«
|_ç#"åOÕ ^è°#∞ºÅ∞.—— (Y∞~üP<£–59:9)
''ǨOÖ° ’Hí fO°∞Ê#∞ kèH¯í i~KÕ "å_çfl h=Ù Qõ=∞x~KÍ"å? J`Œ<Ë J<®^äÅ° #∞ Híãi¨
HÁ>Ë"ì å_«∞. ¿Ñ^°Å J#fl^®#~ H’ã¨~ „áÈ`ŒûÇ≤Ï~K«xÇÍ_«∞. „áåO°#÷ Ǩ@¡ J„â◊^,ú° U=∞O°∞
áå@∞Å∞ =Ç≤Ï~KÕ"åiH˜ q<®â◊~ (O®ã≤ÃÑ>˜ì) L~k. "åO°∞ „ǨuǨh Ö’Hí∞Å "≥∞ǨC
H’ã¨~ „Ǩ^O° ≈° <®|∞kú`À KÕã∞¨ ~Î >ÏO°∞. (q∞ug∞i# Ç≤ã<≤ ®i`Œ#~`À) "å_«∞Hí∞<Ë ™®^è®O°}
=ã¨∞Î=Ùefl Ãã·`Œ~ W`ŒO°∞ÅHí∞ W=fi_ÍxH˜ xO®Híi™®ÎO°∞.—— (Y∞~üP<£–107:1-7)
20. ã¨OѨ^Œ ‰õÄ_»É@ˇ ‰ì Äõ _»^∞Œ
"≥O_ç|OQÍ~åÅ#∞ ã¨`å¯~åºÅ HÀã¨O LѨÜ≥∂yOK«‰õΩO_® ‰õÄ_»Éˇ>Ëì"åix
QÆ∞iOz ¢Ñ¨™êÎqã¨∂Î Y∞~üP<£ WÖÏ ÃÇÏK«Ûi™ÈÎOk:
''qâÍfiã¨∞ÖÏO®! „Qõ~^䰄Ǩ[ÅHí∞ K≥~k# ^è°O°‡"Õ`ŒÎÅ∞, ™®^è°∞=ÙÅÖ’ J<ËHí=∞~k
J„Hí=∞ Ǩ^°ú`Œ∞Å ^®fiO® „Ǩ[Å ^è°<®xfl Hß*Ëã¨∞Î<®flO°∞. ÃÑ·Qå "åix ^≥·==∂O°æ~Ö’H˜
O®Hí∞~_Í xO’kèã¨∞Î<®flO°∞. "≥~_ç|~QåO®Å∞ Hí∂_«Éˇ>˜ì ÇÍ>˜x ^≥·==∂O°æ~Ö’
qxܡ∂y~K«x Ç≤ã<≤ ®O°∞ÅHí∞ ^°∞O°ƒOù Ü
° ∂« `Œ# HßK«∞HÁx L~^°x â◊∞ÉèÇí ÍO°Î qxÊ~K«∞!
P "≥~_ç |~QåO®Å<Ë #O°HßyflÖ’ ÉÏQå HßeÛ "åi #∞^°∞à◊§ÃÑ·, ǨHí¯ÅÃÑ·, gѨÙÅÃÑ·
"å`ŒÅ∞ ÃÑ>Ëì O’A (`ŒfiO°Ö’<Ë) =ã¨∞Î~k. 'W"Õ g∞O°∞ Hí∂_«Éˇ@∞ìHí∞#fl ã≤iã¨~Ǩ^°Å∞,
WHí g>˜x K«qK«¥_«~_ç— (Jx JǨC_«∞ "åiH˜ K≥Çʨ |_«∞`Œ∞~k).—— (9:34,35)
''x~kOKÕ, ¿ÇÏà◊#KÕ¿ã, KÍ_ôÅ∞K≥¿ÑÊ „Ǩu"å_çH© q<®â◊~ (O®ã≤ÃÑ>˜ì) L~k.
J`Œ#∞ (q∞ug∞i# ^è°#"åº"≥∂ǨÏ~`À) _«|∞ƒ Hí∂_«Éˇ_«∞Î<®fl_«∞. (ǨO°=∞Ö’aè Jܵ)
^®xfl =∂>˜=∂>˜H˜ ÖˇH¯í ÃÑ>˜ì ^®zÃÑ_«∞<Î ®fl_«∞. J`Œh ã¨~Ǩ^° âÍâ◊fi`Œ~Qå `Œ# ^°QOæõ °
L~@∞~^°x ÉèÏqã¨∞Î<®fl_«∞. Z~`Œ=∂„`Œ~ L~_«^°∞.
66 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
J`Œ#∞ HíãH¨ ãí ¨ #eÇ≤ `˘H˜¯"Õ¿ã KÀ@ qã≤i "Õܵ« |_«`Í_«∞. HíãH¨ ãí ¨ #eÇ≤ `˘H˜¯
"Õ¿ã KÀ@~>Ë Uq∞>’ hHí∞ `ˇÅ∞™®? ^Õ=Ùx (#O°Hß)Jyfl. Jk ÉèíQõÉèíQõ =∞~_«∞`Œ¥
Qõ∞~_≥Å ^®Hß KÕO°∞`Œ∞~k. "åix P JyflQõ∞~_®ÅÖ’ Ǩ_«"Õã≤ =¸ã≤ "ÕÜ«µ_«~
[O°∞Qõ∞`Œ∞~k. D q^è~° Qå "åO°∞ (<å<åÜ«∂`«#Å∞ J#∞Éèqí ã¨∂)Î á⁄_»=ܵ# (Jyfl)
H©ÅÅ =∞^è°º zHí∞¯HÁx L~>ÏO°∞.—— (Y∞~üP<£–104:1-9)
''Z=Ô~·`Õ ^èŒ#QÆ~°fiO`À ^èŒ#O JܵáÈ`«∞O^Œ#fl ɡOQÆ`À ^Œ∞~åâßѨ~°∞_»~Ú
^ŒÜ∞« ºOÖÏ ‰õÄ_»É_ˇ `« Í_À, Y~°∞ÛÃÑ@ìH∞í ~_Í, ^•#~ KÕÜ∞« Hí∞~_Í L~>Ï_À J`«_∞»
'ã¨∂p=ÚY— J<Õ #~°HOõ Ö’˜ Ǩ_`« Í_«∞. JHõ¯_» Ü«∞=∞^Œ∂`«Å∞ J`«}‚˜ ã¨∂^Œ∞Å`À
á⁄_«∞ã¨∞~Î >Ï~°∞.—— (N=∞^£ ÉèÏQÆ=`«O–5:26)
ǨϢ[`ü JǨÏflѶπ a<£ Mˇã· π (~°l) Hõ^#Œä O:– <Õ<˘Hõ ™êi Y∞Ô~+· π <åÜ«∞‰õΩÅ ^ŒQ~æÆ °
‰õÄ~˘Ûx L#flѨÙÊ_»∞ XHõ`#« ∞ =KåÛ_»∞. J`«#∞ =Ú`«Hõ |@ìÅ∞ ^èiŒ Oz L<åfl_»∞.
`«Å "≥O¢_»∞HõÅ∞ KåÖÏ a~°∞ã¨∞QÍ L<åfl~Ú. J`«x ~°∂Ѩو~YÅ∞ K«∂¿ãÎ KåÖÏ
"≥Ú~°@∞QÍ L<åfl_»∞. J`«#∞ "åi ^ŒQ~æÆ ° xÅ|_ç ã¨ÖÏO KÕã≤ WÖÏ J<åfl_»∞:
''_»|∞ƒ ‰õÄ_»Éˇ>Ëì"åiH˜ â◊√Éèí"å~°Î K≥ѨÊO_ç! (^≥·=^Œ∂`«Å∞) #~°HÍyflÖ’ XHõ
~å~Úx HÍeÛ ^•xfl "åi QÆ∞O_≥Å g∞^Œ LOK«∞`å_»∞. Jk "åi Éè∞í [Ѩ٠>ˇ=ÚHõÅ
^ŒQÆæ~°∞flOz (^ÕǨxfl =∂_»∞Û`«∂) Ô~O_À "≥·Ñ¨Ù‰õΩ =KÕÛã¨∞ÎOk. `«~åfi`« ^•xfl "åi
Éèí∞[ѨÙ>ˇ=ÚHõÅ g∞^Œ LOK«∞`å_»∞. Jk "åi QÆ∞O_≥Å #∞O_ç Ô~O_À "≥·Ñ¨Ù‰õΩ
=ã¨∞OÎ k. WÖÏ P ~å~Ú x~°O`«~åÜ«∞OQÍ J@∂W@∂ u~°∞QÆ∞`«∞O@∞Ok.——
D =∂@Å∞ K≥ÑÊ≤ P =∞x+≤ (H˘OK≥O ^Œ∂~°OÖ’ L#fl) XHõ ã¨OÎ ÉèOí ^ŒQiæÆ H˜
"≥o§ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞. P =∞x+≤ Z=~À <å‰õΩ `≥eÜ«∞^Œ∞. <Õ#`«x`À ''g∞ =∂@Å∞
"åiH˜ HÀѨO HõeyOKåÜ«∞#∞‰õΩO@∞<åfl#∞ <Õ#∞—— Jx J<åfl#∞. ^•xHÍ =∞x+≤
''"å~°∞ |∞kúÇ‘Ï#∞Å∞. <åH© q+¨Ü«∞O <å ¢áê}¿ãflÇ≤Ï`«∞_»∞ `≥eÜ«∞*Ëâß_»∞—— Jx
J<åfl_»∞. <Õ#∞ ''g∞ ¢áê}¿ãflÇ≤Ï`«∞_»∞ Z=~°∞?—— Jx J_çQÍ#∞.
JѨÙÊ_® =ºH˜Î WÖÏ J<åfl_»∞: ''<å ¢áê}¿ãflÇ≤Ï`«∞_»∞ ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨Å¡O).
PÜ«∞# <å`À ''J|∂[~ü! h‰õΩ LǨÏ^£ Ѩ~fi° `«O HõxÊ™ÈÎOk Hõ^∂Œ ?—— Jx J<åfl~°∞.
D =∂@ qx WOHÍ ZO`« á⁄^Œ∞OÌ ^À#x <Õ#∞ ã¨∂~°∞ºx "≥Ñ· Ù¨ K«∂âß#∞. PÜ«∞#
##∞fl U^≥<· å Ѩx g∞^Œ ZHõ¯_çHÔ <· å ѨOѨ^Å Œ K«∞‰õΩ<åflˆ~"≥∂#x ÉèÏqOKå#∞. <Õ#∞
("≥O@<Õ PÖ’K«# #∞Oz `Õ~°∞H˘x) ''HõxÊ™ÈÎOk ^≥·=¢Ñ¨=HÍÎ!—— J<åfl#∞.
JѨÙÊ_®Ü«∞# ''<å ^ŒQ~æÆ ° LǨÏ^£ Ѩ~fi° `«=∞O`« |OQÍ~°O LO_ç, =¸_»∞ =~°Ç¨ Å∞
`«Ñʨ P |OQÍ~°=∞O`å Y~°∞ÛKÕÜ∞« ‰õΩO_® J\˜Ãì Ñ@∞ìHÀ=_»O <å‰õΩ (ZO`«=∂¢`«O)
W+¨Oì ÖË^∞Œ —— Jx J<åfl~°∞.
(ã¨ÇÏ‘ |∞MÏi, ã¨ÇÏ‘ =Úã≤O¡ )
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 67
ǨϢ[`ü J|∂[~ü yáêÊùi (~°l) Hõ^#Œä O:– <Õ<˘Hõ ~ÀA ™êÜ«∞O¢`«O ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ
(ã¨ÅO¡ ) "≥O@ =∞n<å Ѩ@flO "≥Å∞ѨŠHõOHõ~° <ÕÅÃÑ· #_»z"≥à√◊ OÎ >Ë =∂ Z^Œ∞~°∞QÍ
LǨÏ^£ Ѩ~fi° `«O =zÛOk. JѨÙÊ_»∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) WÖÏ J<åfl~°∞: ''J|∂[~ü!
<å ^ŒQÆæ~° LǨÏ^£ Ѩ~°fi`«=∞O`« |OQÍ~°O LO_ç, XHõ~å¢u ÖËHõ =¸_»∞ ~å¢`«∞Å∞
QÆ_z
ç #O`« HÍÅOÖ’ JѨÙÊ f~°Û_®xH˜ LOK«∞‰õΩ<Õ n<å~ü `«Ñʨ P |OQÍ~°OÖ’
XHõ n<å~ü ‰õÄ_® <å ^ŒQ~æÆ ° LO_çáÈ=_»O <åH˜+Oì¨ ÖË^∞Œ . <Õ<å ã¨OѨ^#Œ ∞ ^≥=· ^•ã¨∞Å
HÀã¨O WÖÏ JÖÏ Y~°∞ÛÃÑ_»`å#∞.—— ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) D=∂@ JO@∂ `«# KÕux
J@∂ W@∂ uÑ≤Ê K«∂áê~°∞. (|∞MÏi)
21. HíÇ@¨ qâÍfiã¨O, ¢Ñ¨^~Œ ≈° <å|∞kú
''"åiÖ’ HÁ~^°O∞° '^Õ=Ù_«∞ `Œ# J#∞„QõÇϨ ~`À `Œ=∞Hí∞ ã≤iã¨~Ǩ^Å° ∞ „Ǩ™®k¿ãÎ
`Í=Ú ^®#^èO° ®‡Å∞ KÕ™®Î=∞x, ã¨[#˚ ∞Åܵ L~>Ï=∞—x „Ǩ=∂}~ KÕâÍO°∞. Hßx ^Õ=Ù_∞«
`Œ# J#∞„QõǨÏ~`À ÇÍix ^è°xHí∞Å∞Qå KÕÜ«µQå<Ë ÇÍO°∞ Ç≤ã≤<®i`Œ#~ =Ç≤Ï~KÍO°∞.
ÇÍO°∞ `Œ=∞ „Ǩ=∂}®xfl U=∂„`Œ~ MÏ`ŒO°∞ KÕÜ«µHí∞~_Í Éèí~QõǨiKÍO°∞. Dq^è°~Qå
ÇÍO°∞ ^Õ=Ùx q+¨Ü«µ~Ö’ ÇÍQåÌ#Éèí~QåxH˜ áåÅÊ_«@~ =Å¡, ÇÍO°∞ ǨÅ∞Hí∞`Œ∞#fl
J|^®úÅ=Å¡ ^Õ=Ù_∞« ÇÍi ǨÏ$^°Ü∂« Ö’¡ HßǨ@º~ [x~Ǩ*âË Í_«∞. ÇÍO°∞ ^Õ=Ùx ã¨xflkèÖ’
„Ǩ"âÕ Ã◊ Ñ@ì|_Ë=O°H∞í D HßǨ@º*Ï_«º~ "åix =^°Å^°∞.—— (Y∞~üP<£–9:75-77)
''"åi`À WÖÏ J#∞: 'XHí"àÕ ◊ g∞ Jnè#~Ö’ <® „ǨÉ∞íè =Ù HßO°∞}ºxHıá∆ åÅ∞ L~>Ë
ÇÍ>˜x g∞O°∞ YO°ÛܵáÈ`ÍÜ«µ#fl ÉèÜ í µ« ~`À `ŒÇʨ Hí∞~_Í ^®z=Ù~KÕÇÍO°∞. =∂#=Ù_«∞
x[~Qå KÍÖÏ ã¨~Hí∞z`Œ =∞#ã¨∞¯_«Üµ áÈÜ«∂_«∞——. (17:100)
''K≥ÇC¨ : 'g∞O°∞ g∞ ^è<° ®xfl (^≥=· =∂O°~æ Ö’) ã¨~`À+¨~Qå WzÛ<®, ÖËHí Jܵ+¨~ì Qå
WzÛ<® Z>˜ì Ǩiã≤÷uÖ’#¥ ^®xfl ã‘fiHíi~K«_«~ [O°Qõ^°∞. g∞O°∞ ǨO°=∞^°∞O®‡O°∞æÅ∞—.
"åiKÕÛ ^è#° ~ ã‘fiHíi~K«Háí È=_ÍxH˜ HßO°}~- "åO°∞ ^Õ=ÙxǨ@,¡ „Ǩ=HíÇÎ @¨ ¡ uO°™®¯O°
"≥Y· i J=Å~a~KÍO°∞. „áåO°#÷ KÕܵ« _ÍxH˜ ÖË¿ãÎ =à◊∞§ qO°∞K«∞Hí∞~@¥ KÍÖÏ |^°Hú ~í `À
ÖË™®ÎO°∞. ^≥·==∂O°æ~Ö’ _«|∞ƒ YO°∞ÛÃÑ@ì=Åã≤=¿ãÎ U_«∞ÊQ˘@∞ì =ÚY~`À Jܵ+ì̈~Qå
YO°∞Û ÃÑ_«`ÍO°∞. Hí#∞Hí (qâÍfiã¨∞ÖÏO®!) ÇÍi ã¨~`Í#~, ã≤iã¨~Ǩ^Å° ∞ K«¥ã≤ Pâ◊ÛO°º
Ǩ_«Hí~_ç. "å>˜ ^®fiO® ^Õ=Ù_«∞ ÇÍix WǨÏÖ’Hí rq`Œ~Ö’<Ë tH˜∆~K«QÀO°∞`Œ∞<®fl_«∞.
"åO°∞ „áå}®Å∞ =^°e<® JqâÍfiã¨ãu÷≤ Ö’<Ë =^°Å∞`ÍO°∞.—— (Y∞~üP<£–9:53-55)
''ÇÍO˘Hí"àÕ ◊ U^≥<· ® YO°∞ÛÃÑ>˜<ì ® Ö’Hí∞Å "≥∞ǨC HÀã¨~ =∂„`Œ"∞Õ YO°∞ÛÃÑ_ÍÎO∞° .
ÇÍO°∞ ^Õ=Ù_ôfl qâ◊fiã≤~K«O∞° , ǨOÖ° ’Hßhfl qâ◊fiã≤~K«O∞° . HßO°}~, JÖÏ~>˜ÇÍiH˜ Ã+`· Í<ü
ã¨ÇϨ K«O∞° _≥· áÈÜ«∂_«∞. Ã+`· Í<ü ã¨ÇϨ K«Oº° ~ J`Œº~`Œ ^°∞+¨ãì Ǩ Ϩ K«Oº° ~.—— (4:37,38)
''(=∂#=Ù_«∞ ¿ÑO°∞„Ǩu+¨Åª H’ã¨~ „áåHí∞ÖÏ_«∞`Œ¥, ^è<° ®xfl ZÖÏ ^°∞ifixܡ∂Qõ~
KÕã¨∞Î<®fl_«∞! ÃÑ·ÃÑK«∞Û „ǨQõÖσùÅ∞ ǨÅ∞Hí∞`Œ¥) ''<Õ#∞ ÅHí∆ÖÏk O°¥áåÜ«µÅ∞ =∞~z
68 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
hà◊∞§ÖÏ YO°∞ÛÃÑ>Ïì#∞—— Jx J~@∞<®fl_«∞. `Œ##∞ (ÃÑ·#) Z=O°¥ K«¥_«@~ ÖË^°x
ÉèÏqã¨∞Î<®fl_Í J`Œ#∞?—— (Y∞~üP<£–90:6,7)
Ü«¸^Œ∞Å#∞ QÆ∞iOz Y∞~üP<£ WÖÏ ¿Ñ~˘¯O@∞#flk:
''Ü«µ¥^°∞Å∞ '^Õ=Ùx KÕ`Œ∞Å∞ Hí>˜ì"ÕÜ«µ|_ͤܵ— J~>ÏO°∞. ÇÍi KÕ`Œ∞ÖË Hí>˜ì
"Õܵ« |_ͤܵ. WÖÏ~>˜ HßO°∞Hí∂`ŒÅ =ÖË¡ ÇÍiÃÑ· (^≥=· )âÍǨ~ qO°∞K«∞Hí∞Ǩ_~ç k. ^Õ=Ùx
KÕ`Œ∞Å∞ xHı∆Ǩ~Qå `ˇiKÕ L<®flܵ. PÜ«µ# `Í#∞ `ŒÅz#ÇÍiH˜ `ŒÅK«∞Hí∞#fl~`Œ
J#∞„QõÇ≤Ï™®Î_«∞.—— (5:64)
^èO° ‡° ã¨~™®÷Ç<¨ ® áÈO®>ÏxH˜ x^è∞° Å∞ Hß=Åã≤ =zÛ#ǨC_«∞ ^Õ=Ù_«∞ =Úã≤~¡ Å#∞
L^ÕtÌ ~z ''^Õ=ÙxH˜ „âı+Ǫ¨ ∞‹ #· O°∞}^®#~ J~^°*¿Ë ãÇÍO°∞ g∞Ö’ Z=O≥<· ® L<®flO®....——
(2:245) J~@¥ ÇÍix qO®à®Å H’ã¨~ „¿ÑOÕÇ~≤ KÍ_«∞. Ü«µ¥^°∞Å∞ ^®xfl QÕeKı㥨 Î
''áåǨ~ ^Õ=Ù_∞« ^°i„^°∞_«Üµ áÈÜ«∂_«∞. (áåǨ~ Híq∆ ∞~K«∞QåHí) WǨC_ÍÜ«µ# QåO°∞ `Œ#
^®ã¨∞Å ^°QOæõ ° JǨC Hí∂_Í J_«∞Hí∞¯~@∞<®fl_«∞—— Jx K≥Çʨ ™®QåO°∞. ''^Õ=Ù_«∞ ^°i„^°∞_«∞,
"Õ∞=Ú ^èx° Hí∞Å~—— (3:181) Jx Hí∂_Í K≥ÇC¨ Hí∞~@¥ q„O°gy áÈÜ«∂O°∞.
Jܵ`Õ HÁ~`ŒHßÖÏxH˜ Ǩiã≤`÷ ∞Œ Å∞ =∂iáÈÜ«∂ܵ. ^≥=· =∂O°~æ Ö’ ™®kè~z#
J<ÕHí q[Ü«∂Å`À =Úã≤¡~Å∞ ã≤÷uǨO°∞ÅÜ«∂ºO°∞. J@∞ ã¨`ŒºuO°™®¯O°~ =Å¡
Ü«µ¥^°∞Å∞ ¿Ñ^°"åà◊§Üµ áÈÜ«∂O°∞. JǨC_«∞ Ü«µ¥^°∞Å∞ '^Õ=Ù_«∞ ^èx° Hí∞_«∞, "Õ∞"Õ∞
¿Ñ^°ÇÍà◊§O— J#_ÍxH˜ |^°∞Å∞, '^Õ=ÙxKÕ`∞Œ Å∞ Hí>Çì˜ Ü ı µ« |_ͤܵ— Jx K≥Çʨ ™êQÍ~°∞.
J~>ı, ^Õ=Ù_«∞ `Œ=∞Hí∞ KÕã∞¨ ~Î _ç# ã¨Ç¨ Ü«∂xfl Ç≤ã<≤ ®i`Œ#~`À xeÇ≤"âÕ Í_«x JO°~÷ .
^Õ=Ù_«∞ D㨥H˜ÎÖ’ ÇÍiH˜ ã¨=∂^è®#q∞㨥Î, `Œ# KÕ`Œ∞Å∞ Ü«µ^è®`Œ^ä°~Qå `ˇiKı
L<®flÜ«µx, `Í#∞ H’i#ÇÍiH˜ H’i#~`Œ J#∞„QõÇÏ≤ 㨥<Î Õ L<®fl#x J<®fl_«∞.
''"ÕO˘Hí ã¨~Ѷ¨∞@# Qõ∞O°∞ÎHí∞ `ˇK«∞ÛHÀ~_ç: JÖÏ¡ÇπÏ#∞ `ŒÇ¨Ê =∞O≥=sfl PO®kè~K«
O®^°x† `Œe¡^°~„_«∞ÅHí∞, |~^è°∞=ÙÅHí∞, J<®^è°ÅHí∞, xO°∞¿Ñ^°ÅHí∞ "Õ∞Å∞ KÕÜ«∂Åx†
„Ǩ[Å`À zO°∞#=Ùfi "≥∂=Ú`À =∞~z=∂@Å∞ ǨÅHßÅx† „áåO°<÷ ® =º=ã¨÷ ™®÷Ç~≤ KÍ
Åx† (¿Ñ^°Å Pi÷HíǨÏHí∞¯) [Hß`ü K≥e¡ã¨¥Î L~_ÍÅx "Õ∞=Ú W„™®Ü∂Öò ã¨~`ŒuKÕ`Œ
„Ǩ=∂}~ KÕܵ~KÍO. (Hßx P`Œ~åfi`Œ) g∞Ö’ HÁ~^°O∞° `ŒÇʨ J~`Í ^®xH˜ q=ÚY∞Öˇ·
áÈÜ«∂O°∞. „Ǩ=∂}~KÕã≤ LÅ¡~Ѷ≤∞~K«_«~ g∞Hí∞ JÅÇÍ>ıQå!—— (Y∞~üP<£–2:83)
22. J=Hßâ◊~ KÕ*ÏO°Hí =Ú~^Õ ^®#~ KÕÜ∂« e
=∞Ǩ¢Ñ¨=HõÎ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨ÅO¡ ) XHõ =ºH˜HÎ ˜ Ç≤Ï`ÀѨ^âÕ O◊ KÕã∂¨ Î WÖÏ J<åfl~°∞:
''h=Ù S^Œ∞ q+¨Ü∂« Å#∞ =∞~À S^Œ∞ q+¨Ü∂« ʼnõΩ ѨÓ~°fi"Õ∞ ¢âı+"ª¨ ∞≥ #ÿ =x `≥Å∞ã¨∞HÀ.
=$^•úáêºxH˜ ѨÓ~°fiO Ü«∞ø=<åxfl, "åºkèH˜ ѨÓ~°fiO P~ÀQͺxfl, ^•i¢^•ºxH˜ ѨÓ~°fiO
ÉèÏQƺ=O`åxfl, HÍ~°ºHõÖÏáêÅ =uÎ_çH˜ ѨÓ~°fiO fiHõ#∞, =∞$`«∞º=Ù‰õΩ ѨÓ~°fiO
rq`åxfl ¢âı+=ª¨ ∞~Ú#=x `≥Å∞ã¨∞HÀ.—— (ui‡l)
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 69
W™ê¡O Ñ≤ã<≤ åi`«#O, ã¨O‰õΩz`«`åfiefl YO_çOz# `«~åfi`« J`«_flç ^•#jÅ`«,
B^•~åºÅ "≥Ñ· Ù¨ ¢áÈ`«ûÇ≤Ïã¨∞OÎ k. Y∞~üP<£Ö’x D ¢H˜Ok ã¨∂‰õΩÅ Î ∞ K«∂_»O_ç:
''qâÍfiã¨∞ÖÏO®! ZÖÏ~>˜ „Híܵ« q„HíÜ∂« Å∞ [O°Qxõ , ¿ãflǨÏã¨ÇϨ HßO®Å∞ LǨÜ∂ˇ Qõ
Ǩ_x« , Z=i ã≤áå¶ O°ã∞¨ Hí∂_Í K≥Åx¡ (ǨOÖ° ’Hí fO°∞Ê) k#~ O®Hí=Ú~^Õ "Õ∞=Ú g∞Hí∞
„Ǩ™®k~z# ã¨~Ǩ^° #∞~_ç (HÁ~`Œ ^≥·==∂O°æ~Ö’ Hí∂_Í) YO°∞ÛÃÑ@ì~_ç. (=∂
=∂@Å∞ #=∞‡x) ã¨`ºŒ uO°™®¯O°∞ÖË Ç¨O=° ∞ ^°∞O®‡O°∞Åæ ∞.—— (2:254)
''Hí#∞Hí g∞O°∞ gÖˇ#· ~`Œ=O°H∞í ^Õ=ÙxH˜ ÉèÜ
í µ« Ǩ_∞« `Œ¥ rq`Œ~ Qõ_Ç« ~¨ _ç. q#~_ç,
q^èÕÜ«µ`Œ áå>˜~K«~_ç. (^≥·==∂O°æ~Ö’) g∞ ^è°<®xfl YO°∞ÛÃÑ@ì~_ç. Wk g∞ÔHO`À
=∞Ozk. Ç≤ã<≤ ®i`Œ<®xfl ^°iH˜ KÕOx° =fix"åOÕ Hí$`ÍO°∞Å÷ =Ù`ÍO°∞.—— (64:16)
''g∞O°∞ (^≥=· =∂O°~æ Ö’) YO°∞Û KÕã~≤ ^°Üµ<®, ÖËHí g∞O°∞ "≥ÚHí∞¯|_ç KÕã∞¨ Hí∞#fl^≥<· ®
ã¨OÕ, J~`Í ^Õ=ÙxH˜ `ˇÅ∞ã¨∞. ^°∞O®‡O°∞æÅHí∞ Z=O°¥ ã¨Ç¨Ü«µ~ KÕÜ«µO°∞. g∞O°∞
^®#^èO° ®‡Å∞ |Ç≤ÏO°~Qõ~Qå KÕã<≤ ® =∞~z^Õ† XHí"àÕ ◊ g∞O°∞ W`ŒO∞° Å Hí~@ Ǩ_H« ∞í ~_Í
O°Ç¨Ï㨺~Qå JQõ`ŒºÇ¨O°∞ÅHí∞ ^®#~ KÕ¿ãÎ Jk =∞s =∞~zk. JÖÏ~>˜ ^®#~ g∞
áåáåÅ#∞ Hí_yç "Õã∞¨ ~Î k. g∞O°∞ KÕ¿ã^°~`Í ^Õ=ÙxH˜ `ˇÅ∞ã¨∞.—— (2:270,271)
''"åiH˜ÖÏ K≥ǨC: '<® „ǨÉèí∞=Ù `Œ# ^®ã¨∞ÅÖ’ `Í#∞H’i# q^è°~Qå HÁ~^°iH˜
qãÎ̈$`Œ~Qå, =∞iHÁ~^°iH˜ ã¨fiÅÊ~Qå Láåkè „Ç¨™®kã¨∞<Î ®fl_«∞. g∞O°∞ (^≥=· =∂O°~æ Ö’)
Uk YO°∞ÛÃÑ>˜<ì ® P "≥exÎ Éèsí KÎ ÜÕ µ« _ÍxH˜ PÜ«µ# g∞Hí∞ =∞i~`Œ „Ǩ™®k™®Î_∞« . PÜ«µ#
Ü«∂=`Œ∞Î Láåkè „Ç¨^®`ŒÖ’¡HÖ≥ Ï¡ Q˘Ç¨Ê Láåkè„Ǩ^®`Œ——. (34:39)
23. Hõeq∞ÖË=ÚŠѨsHõ∆
D ¢Ñ¨ÑO¨ K«O =∂#=ÙÅ áêe@ ѨsH∆ÍQÆ$ǨÏO. WHõ¯_» =∂#=ÙÅ∞ ~°H~õ H° ÍÅ∞QÍ
ѨsH˜O∆ K«|_»`å~°∞. D ѨsHõÅ ∆ Ö’ Hõ$`å~°∞Ö÷ #·ˇ "åˆ~ Ѩ~Ö
° ’HõOÖ’#∂ Hõ$`å~°∞Å
÷ =Ù`å~°∞.
=∂#=Ù_»∞ ¿Ñ^ŒiHõO ^•fi~å, ã≤iã¨OѨ^Å Œ ^•fi~å ‰õÄ_® ѨsH˜O∆ K«|_»`å_»∞. ¿Ñ^ŒiHõO
Ö’ ã¨Ç¨Ï#O =Ç≤ÏOK«‰õΩO_® J¢Hõ=∂ʼnõΩ áêÅÊ_»@O =Å¡ Ѩ~°Ö’HõOÖ’ #~°Hõ
Ü«∂`«#Å∞ J#∞Éèqí ™êÎ_∞» . WHõ¯_» ¢Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’ ‰õÄ_® ^Õ=Ù_»∞ `«# <˘ã¨@ ~åã≤#
"Õ∞~°Hˆ Láêkè á⁄O^ŒQÅ Æ ∞æ`å_»∞QÍx, HÀ~°∞‰õΩ#fl Éè’QÆÉÏè QͺÅ∞ J#∞Éèqí OK«Ö_Ë ∞» .
''„Ǩ[Ö’¡ Z=O°∞ ã¨`ͯO®ºÅ∞ KÕ㥨 Î ã¨^®KÍO° ã¨~Ǩ#∞flÅ=Ù`ÍO’ ǨsH˜~∆ K«_ÍxHı,
Çı∞=Ú ã¨HÅí =ã¨∞™Î ®=∞„y`À Éè¥í q∞x â’ÉèÏÜ«µ=∂#~Qå fiÛk^®Ì=Ú. z=iH˜ Çı∞=Ú
^®#fl~`Œ>˜h (`Œ∞_çzÃÑ>ì̃) |~[O°∞Éèí¥q∞Qå =∂iÛÇı™®Î=Ú.—— (18:7)
''PÜ«µ<Ë q∞=∞‡efl ^è°O°}˜ÃÑ· ^≥·=„ǨuxkèQå xÜ«µq∞~KÍ_«∞. g∞Hí∞ „Ǩ™®k~z#
^®x q+¨Ü«µ"≥∞ÿ q∞=∞‡efl ǨsH˜∆~K«_ÍxH˜ PÜ«µ# g∞Ö’ HÁ~^°iH˜ HÁ~^°iHí<®fl ZHí∞¯=
Ǩϟ^®, J~`Œã¨∞ÎÅ∞ „Ǩ™®k~KÍ_«∞.—— (6:165)
70 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
''"Õ∞=Ú q∞=∞‡efl =∞Op–K≥_∞» ã≤`÷ ∞« Å∞ HõeyOz ѨsH˜ã∆ ∞¨ <Î åfl=Ú. z=iH˜ g∞~°O`å
=∂ ^ŒQÆæiˆH uiy ~å=Åã≤ LOk.—— (21:35)
''PÜ«∞<Õ Éèí∂=∂ºHÍâßefl P~°∞ ~ÀAÖ’¡ ã¨$+≤ìOz#"å_»∞. nxH˜ ѨÓ~°fiO PÜ«∞#
(JkèHÍ~°) ã≤OǨã¨#O h\˜ g∞^Œ LO_Õk. g∞Ö’ Z=~°∞ huQÍ #_»∞K«∞‰õΩO\Ï~À
ѨsH˜∆OK«_®xˆH PÜ«∞# W^ŒO`å ã¨$+≤ìOKå_»∞.—— (11:7)
^≥·=„Ǩ=HíÎ (ã¨Å¡~) WÖÏ „Ǩ=z~KÍO°∞: ''qâÍfiã≤ =º=ǨO°~ KÍÖÏ q~`ŒQå
L~k. J`Œx q+¨Üµ« ~Ö’ ^Õ=Ù_«∞ ZÖÏ~>˜ xO°Ü ‚ µ« ~ fã¨∞Hí∞<®fl Jk J`Œx áåe@
=∞~z q+¨Ü«µÇı∞ J=Ù`Œ∞~k. Híë®ìÅ∞ =zÛǨ_ç#ǨC_«∞ ã¨Ç¨Ï#~ =Ç≤Ï™®Î_«∞. D
ã¨ÇϨ #~ J`ŒxH˜ =∞~z q+¨Üµ« Çı∞. ™œMϺÅ∞ Híey#ǨC_«∞ Hí$`Œ[`˝ Œ K«¥Ñ¨Ù`Í_«∞.
D Hí$`Œ[˝`Í ÉèÏ=~ Hí∂_Í J`Œx áåe@ =∞~z q+¨Ü«µÇı∞. D =∞ǨÉèÏQõº~
qâÍfiã≤H˜ `ŒÇʨ =∞O≥=iH© „áåǨ~Î Hß^°∞——. (|∞MÏi, =Úã≤~¡ )
^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨Å¡O) WÖÏ LѨ^ÕtOKå~°∞: ''Z=~°∞ `«# ^•i¢^ŒºO ÖËHõ PHõe
QÆ∞iOz Z=iH© K≥ѨÙÊHÀ‰õΩO_® ã¨Ç¨Ï#O =Ç≤Ï™êÎ_À ^Õ=Ù_»∞ J`«xH˜ XHõ U_®k
áê@∞ ^èŒ~°‡ã¨=∞‡`«"≥∞ÿ# Láêkè ¢Ñ¨™êk™êÎ_»∞.—— (ɡ·Ç¨Ïd)
''Sâ◊fi~°ºO ^≥=· cèuѨ~∞° _çH˜ LO>Ë Ñ¨~"° åÖË^∞Œ . J~Ú<å ^≥=· cèuѨ~åÜ«∞}∞_ç
HÀã¨O Sâ◊fi~°ºO HõO>Ë ^ÕÇ¨ ~ÀQƺO, Jxfl ÉèÏQͺŠHõO>Ë P`«‡ã¨O`«$Ñ≤Î ZO`À ¢âı+ª¨
"≥∞#ÿ q.—— (JǨχ^£–q∞ëê¯`ü)
ǨϢ[`ü ã¨∞á¶êº<£ ™œi (~°ÇϨ ‡Öˇ)· LÖËY¡ #O: ''^è~Œ ‡° Ѩ~åÜ«∞}`« =Ú`«Hõ |@ìÅ∞
^èiŒ OK«_O» Ö’, ZO_ç# ~˘>ˇÅ ì ∞ u#_»OÖ’ ÖË^∞Œ . ¢Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’ HÀÔ~¯Å#∞ J^Œ∞ѨÙÖ’
LOK«∞HÀ=_»OÖ’<Õ (Jã¨Ö#·ˇ ) ^è~Œ ‡° Ѩ~åÜ«∞}`« LOk.—— (+¨~Çü ï¨ ã¨∞û#fl)
ǨϢ[`ü *ˇ·^£ a<£ ǨïÃã·<£ (~°Ç¨Ï‡Öˇ·) Hõ^äŒ#O:– W=∂"£∞ =∂eH±x Z=~À
¢Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’ ^è~Œ ‡° Ѩ~åÜ«∞}`« JO>Ë Uq∞@x J_çQÍ~°∞. ^•xHÍÜ«∞# ''^è~Œ ‡° Ѩ~åÜ«∞
}`« JO>Ë ^è~Œ ‡° ã¨Oáê^Œ#, HÀÔ~¯ÅÃÑ· J^Œ∞Ѩٗ— Jx K≥áêÊ~°∞. (ɡǷ Ϩ d)
=∞Ǩ¢Ñ¨=HõÎ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨ÅO¡ ) ã≤iã¨OѨ^Å Œ q+¨Ü∞« OÖ’ ZO`À *Ï¢QÆ`QΫ Í
=∞ã¨Å∞‰õΩ<Õ"å~°∞. PÜ«∞# ^•i¢^ŒºO H©_∞» #∞O_ç ‰õÄ_® ^≥"· åxfl â◊~} ° ∞HÀˆ~"å~°∞†
JÖψQ Sâ◊fi~°ºO H©_∞» #∞O_ç ‰õÄ_® ^≥"· åxfl â◊~} ° ∞HÀˆ~"å~°∞. ^è#Œ ѨsHõ∆ #∞O_ç QÆ>Hìˇ ¯˜
#"åˆ~ ^è#Œ ∞ºÅ∞. Y∞~üP<£Ö’x D ã¨∂‰õΩÅ Î ∞ K«∂_»O_ç:
''g∞ ã¨O`å#O, ã≤iã¨OѨ^ÅŒ ∞ g∞‰õΩ ѨsHõQ∆ Í KÕÜ∞« |_®¤~Ú. (D ѨsHõ∆ #∞O_ç
QÆ>Hìˇ ¯˜ `Õ g∞ HÀã¨O) ^Õ=Ùx ^ŒQ~æÆ ° Q˘Ñ¨Ê ¢Ñu¨ ѶŨ O LOk.—— (Y∞~üP<£–64:15)
''qâÍfiã¨∞ÖÏO®! ("åã¨=Î ~ `ˇeã≤H∂í _Í) g∞O°∞ ^Õ=ÙxH˜, PÜ«µ# „Ǩ=HíHÎ ∞í „^ÀǨÏ~
`ŒÅÃÑ@ìHí~_ç. g∞HíǨÊy~K«|_Ë ÉÏ^è°º`ŒÅ q+¨Ü«µ~Ö’ Hí∂_Í „^ÀǨÏ|∞kú`À =º=ǨÏ
^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 71
i~K«H~í _ç. g∞ ã¨~`Í#~, ã≤iã¨~Ǩ^Å° ∞ g∞áåe@ ǨsH∆Í ™ê^è<Œ åÅx Qõ∞O°∞~Î K«∞H’~_ç.
g∞H’ã¨~ ^Õ=Ùx ^°QOæõ ° W~`ŒH~í >Ë Z~`À Q˘Ç¨Ê„ǨuǶŨ ~ L~k.—— (Y∞~üP<£–8:27,28)
=∞x+≤H˜ ™®^è®O°}~Qå ã¨~`Í#~, ã≤iã¨~Ǩ^°Å Ǩ>Ë¡ ZHí∞¯= ¢¿Ñ=∂Çͺ"≥∂
ǨÅ∞ L~\Ï~Ú. ã¨~`Í#~, ã≤iã¨~Ǩ^°ÖË J`ŒxH˜ ^≥·==∂O°æ~Ö’ J=O’^è®Öˇ·
xÅ∞™®Îܵ. J~^°∞Hı qâÍfiã≤ ÇÍ>˜ Ǩ@¡ J„Ǩ=∞`ŒÎ~Qå L~_ÍÅx D 㨥H˜Î
K≥|∞`À~k. ^≥=· „Ǩ=HíÎ (ã¨Å~¡ ) WÖÏ ¢Ñ¨=zOKåO°∞:
''hÇÁHí â◊„`Œ∞=Ùx K«~Ç≤ q[Ü«µ~ ™®kè~KÍ#<À ÖËHí J`Œ#∞ x#∞fl K«~Ǩ_~«
=Å¡ hHí∞ ã¨fiO°„æ áåÇ≤Î HíÅ∞Qõ∞`Œ∞~^°<À J#∞Hí∞~>Ï=Ù. Hßx h Jã¨Å∞ â◊„`Œ∞=Ù J`Œ#∞
Hß^°∞. h Jã¨Å∞ â◊„`Œ∞=Ù h Hí_∞« ѨÙ# ѨÙ>˜#ì Ç≤ÅÇ¡ Í_«∞ Hß=K«∞Û. J~`ŒH~í >Ë ÃÑ^°Ì
â◊„`Œ∞=Ù h Jnè#~Ö’ L#fl h ã≤iã¨~Ǩ^Ö ° —Ë . (`«„ÉÏx)
XHõ™êi D™ê „Ѩ=HõÎ (JÖˇ)· F t+¨µº_çfl "≥O@ɡ@∞ìH˘x ZHõ¯_çHÀ "≥à√◊ <Î åfl~°∞.
^•iÖ’ XHõ KÀ@ PQÆ=Åã≤=zÛOk. PÜ«∞# ^ŒQÆæ~° =¸_»∞ ~˘>ˇìÅ∞ L<åfl~Ú.
PÜ«∞# `«# t+¨µº_ç`˘ ''=∞# ^ŒQ~æÆ ° =¸_»∞ ~˘>ˇÅ ì ∞<åfl~Ú. XHõ\˜ <Õ#∞ uO\Ï#∞,
XHõ\˜ #∞=Ùfi u#∞, XHõ\˜ ~ˆ Ѩ\˜ HÀã¨O =ÙOK«∞—— Jx K≥ÑÊ≤ `«#∞ XHõ ~˘>ˇì u<åfl~°∞.
u#fl `«~åfi`« PÜ«∞# ÃãÅÜÕ∞\˜ ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ "≥àϧ~°∞. h~°∞ „`åy uiy =KÕÛã¨iH˜ XHõ¯
~˘>ˇì ‰õÄ_® ÖË^Œ∞. PÜ«∞# =¸_À ~˘>ˇì U"≥∞ÿO^Œx t+¨µº_çfl J_çQÍ~°∞. ^•xHÍ
t+¨µº_»∞ `å#∞ XHõ ~˘>ˇì ux ÃãÅÜÕ∞\˜ ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ "≥o§ h~°∞ „`åy uiy=ã¨∞OÎ _»QÍ
Z=~À XHõ`#« ∞ =zÛ P ~˘>ˇì fã¨∞‰õΩx áêiáÈÜ«∂_»x K≥áêÊ_»∞.
t+¨µº_ç ã¨OHõÅÊO K≥_Oç ^Œx D™ê (JÖˇ)· „QÆÇÏ≤ OKå~°∞. J`«<å ~˘>ˇ#ì ∞ ã¨fiÜ«∞O
QÍ u<ÕãO≤ ^ÕQÍHõ J|^ŒOú ‰õÄ_® K≥|∞`«∞<åfl_»∞. t+¨µº_çx Uq∂ J#ÖË^∞Œ . =¸_»∞
Wã¨∞Hõk|ƒÅ∞ `«Ü∂« ~°∞KÕã≤ ^Õ=Ù_çfl „áêi÷OKå~°∞. ^•O`À P =¸_»∞ Wã¨∞Hõ k|ƒÅ∞
|OQÍ~°∞~åã¨∞Å∞QÍ =∂~å~Ú. JѨÙÊ_®Ü«∂# t+¨µº_ç`À ''K«∂_»∞, WHõ¯_» =¸_»∞
|OQÍ~°∞~åã¨∞Å∞<åfl~Ú. WO^Œ∞Ö’ XHõ\˜ hk, XHõ\˜ <åk, XHõ\˜ =¸_»= ~˘>ˇì
u#fl"å_çk—— J<åfl~°∞. Wk q#QÍ<Õ t+¨µº_çH˜ ^Œ∞~åâ◊ HõeyOk. "≥O@<Õ J`«#∞
''JÜ«∂º! =¸_»=~˘>ˇì u#flk <Õ<.Õ HÍ|\˜ì D |OQÍ~°∞~åt <åˆH ^ŒHͯe—— J<åfl_»∞.
Ǩτ[`ü D™ê (JÖˇ)· t+¨µº_ç ¿Ñ~åâ◊‰Ωõ z~°∞#=Ùfi #"åfi~°∞. ''tëêº! =¸_»∞
~åã¨∞Å∂ #∞"Õfi fã¨∞HÀ. J~Ú`Õ WѨÙÊ_çHõ h‰õÄ <å‰õÄ á⁄`«∞Î ‰õΩ^Œ~^° ∞Œ —— Jx K≥ÑÊ≤
PÜ«∞# "≥o§á⁄Ü«∂º~°∞. t+¨µº_»∞ JHõ¯_Õ xÅ|_®¤_∞» , D =¸_»∞ ~åã¨∞bfl ZÖÏ
fã¨∞‰õΩáÈ"åÅx PÖ’zã¨∂Î. ‰õÄe"å_»∞ ^˘~°∞‰õΩ`å_Õ"≥∂#x Z^Œ∞~°∞K«∂âß_»∞.
Z=~°∂ ^˘~°H¯õ áÈÜÕ∞ã¨iH˜ P ~å„u JHõ¯_Õ *ÏQÍ~°OKÕã∂¨ Î LO_çáÈÜ«∂_»∞.
P ~å„u ZHõ¯_»∞flOKÀ #Å∞QÆ∞~°∞ ^˘OQÆÅ∞ =zÛ P |OQÍ~°∞~åã¨∞bfl, JHõ¯_»
Ѩ_»∞‰õΩ#fl"å_ôfl K«∂âß~°∞. "≥O@<Õ "å~°∞ J`«_çfl K«OÑ≤ |OQÍ~åxfl KÕlH˜¯OK«∞
72 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
‰õΩ<åfl~°∞. `«~∞° "å`« P ^˘OQÆÅ∞ ''D =¸_»∞ |OQÍ~°∞~åã¨∞efl =∞#O #Å∞QÆ∞~°O
L^ŒÜ«∂<Õfl `«∂HõO "Õã≤ ѨOK«∞‰õΩO^•O—— Jx K≥ѨÙÊH˘x |OQÍ~°∞~åã¨∞Å ^ŒQÆæˆ~
Ѩ_∞» H˘x x¢^ŒáÈÜ«∂~°∞. L^ŒÜ∞« O "Õ∞Ö’¯QÍ<Õ "åà◊§‰õΩ PHõe"ÕãO≤ k. `«=∞Ö’ XHõ~∞°
|*Ï~°∞‰õΩ "≥o§ Éè’[#O fã¨∞‰õΩ~å"åÅx, q∞ye# =ÚQÆ∞~æ ∞° |OQÍ~åxH˜ HÍѨÖÏQÍ
=ÙO_®Åx, Éè’[#OKÕã≤ |OQÍ~åxfl ѨOK«∞‰õΩO^•=∞x K≥ÑÙ¨ ʉõΩ<åfl~°∞.
^•x ¢Ñ¨HÍ~°O XHõ_∞» Éè’[#O fã¨∞‰õΩ~å=_®xH˜ |*Ï~°∞‰õΩ "≥àϧ_»∞. q∞QÆ`å
=ÚQÆ∞iæ |∞^Œ∞Å ú ∞ =∂iáÈÜ«∂~Ú. ''Éè’[#O `Õ=_®xH˜ "≥o§#"å_çfl uiy~åQÍ<Õ
K«O¿Ñ^•ÌO. JѨÙÊ_»∞ =∞#O =ÚQÆ∞~æ "° ∞Õ =ÙO\ÏO. ~åã¨∞Å∂ =¸_Õ =Ù<åfl~Ú Hõ#∞Hõ
ѨOK«∞HÀ=_»O ã¨∞ÅÉèOí . `«ÖÏ XHõ ~åã≤ ѨOK«∞HÀ=K«∞Û—— Jx K≥ÑÙ¨ ʉõΩ<åfl~°∞ "å~°∞.
J@∞ Éè’[#O `Õ=_®xH˜ |*Ï~°∞‰õΩ "≥o§#"å_çH˜ ‰õÄ_® ^Œ∞~°∞ƒkú HõeyOk.
ZÖÏÔQ<· å P =¸_»∞ |OQÍ~°∞~åã¨∞bfl `å<Õ KÕlH˜¯OK«∞HÀ"åÅx ÉèÏqOKå_»∞. P
=ÚQÆ∞sæ fl K«O¿Ñ L^ÕâÌ O◊ `À Éè’[#OÖ’ q+¨Ü∞« O HõeÑ≤ `≥KåÛ_»∞.
Éè’[#O `Õ=_®xH˜ "≥o§#"å_»∞ ~åQÍ<Õ P =ÚQÆ∞~æ ∞° ^˘OQÆq∞¢`«∞Å∞ J`«x
q∂^Œ Hõ„~°Å`À ^•_çKÕã≤ K«O¿Ñâß~°∞. `«~°∞"å`« =Úã≤=Úã≤ #=ÙfiÅ`À Éè’[#O
KÕâß~°∞. JO^Œ∞Ö’ q+¨O =ÙO^Œ#fl ã¨OQÆu `≥eÜ«∞x P =ÚQÆ∞~æ ∞° =¸~°∞Å ö ∞ u#QÍ<Õ
yÅyÅ H˘@∞ìH˘x „áê}ÏÖÁkÖÏ~°∞.
24. Ѩ~Ö° ’HõOÖ’ ¿Ñ^ŒÅ∞, ^èxŒ ‰õΩŠѨiã≤u÷
=∞#ÔH=Ô~<· å F Ü«∂Éè·ˇ ~°∂áêÜ«∞Å qÅ∞=QÆÅ ã¨Ç¨ Ü«∞O KÕ¿ãÎ =∞#O J`«xH˜
ZO`À Hõ$`«[`˝ « K«∂ѨÙ`åO. =∞iHÍã¨Î Z‰õΩ¯= ã¨Ç¨ Ü«∞OKÕ¿ãÎ '<Õ#∞ g∞ÔHO`À ~°∞}Ѩ_ç
L<åfl#∞, g∞ "Õ∞Å∞ Z#fl\˜H© =∞~°záÈÖË#∞— JO\Ï=Ú. `À\˜ =∂#=ÙÅ∞ KÕ¿ã D
z~°∞ã¨Ç¨Ü«∞O ã¨$+≤ìHõ~°Î KÕã≤#, KÕã¨∞Î#fl ã¨Ç¨Ü«∞OÖ’ 0.00000001 âß`«O ‰õÄ_®
LO_»^∞Œ . J~Ú<å D =∂#=Ù_»∞ ã¨$+≤Hì ~õ #ΰ ∞ =^Œe ã¨$+≤`ì åÅ "≥O@Ѩ_®¤_∞» !
J~Ú`Õ ^Õ=Ù_»∞ `å#∞ ¢Ñ¨™êkOz# =∞ǨÉèÏQͺÅ#∞ QÆ∞iOz =∂#=ÙÅ #∞O_ç
Ѩ~°Ö’HõOÖ’ ÖˇHõ¯ fã¨∞‰õΩO\Ï_»∞† D =∞ǨÉèÏQͺÅ#∞ <å P^ÕâßÅ ¢Ñ¨HÍ~°O g∞~°∞
U "Õ∞~°‰Ωõ ã¨kfixÜ≥∂QÆO KÕâß~°∞? Jx `«Ñʨ ‰õΩO_® xÅn™êÎ_∞» . JѨÙÊ_»∞ ^≥"· å[˝Å#∞
q㨇iOz "å\˜x ^Œ∞ifixÜ≥∂QÆO KÕã≤#"åi QÆu U=∞=Ù`«∞Ok?
Wk f¢=OQÍ PÖ’zOKåeû# q+¨Ü«∞O. D =∞ǨÉèÏQͺÅ∞ ¢Ñ¨™êkOz#
ã¨$+≤Hì ~õ ‰Î° Ωõ Hõ$`«AÅ
˝ ~Ú PÜ«∞# P^ÕâßÅ ¢Ñ¨HÍ~°O, PÜ«∞# ¢Ñ¨=HõÅÎ Ç≤Ï`«=ÙÅ ¢Ñ¨HÍ~°O
rq`åO`«O ã¨`«¯~°‡Å∞ PK«iOz#"åˆ~ #~°HõÜ«∂`«#Å #∞O_ç `«Ñ≤ÊOK«∞‰õΩO\Ï~°∞.
JÖÏO\˜"åˆ~ ã¨fi~°¢æ Ѩ"âÕ ßxH˜, ^≥=· ^Œ~≈° #ÉèÏQͺxH˜ <ÀK«∞‰õΩO\Ï~°∞.
^≥·=¢Ñ¨™êk`« ÉèÏQͺŠqKå~°} QÆ∞iOz =∞Ǩ¢Ñ¨=HõÎ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨Å¡O)
WÖÏ ¢Ñ¨=zOKå~°∞: ''¢Ñ¨àÜ ◊ ∞« k<å# J~Ú^Œ∞ q+¨Ü∂« Å#∞ QÆ∞iOz J_çy# ¢Ñ¨âfl◊ ʼnõΩ
^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 73
ã¨=∂^è•#O W=fi#O`«=~°‰õΩ =∂#=Ù_»∞ xÅ∞Û#fl KÀ@∞ #∞Oz XHõ¯ JOQÆ∞à◊O
‰õÄ_® Hõ^Å Œ ÖË_∞» . P J~Ú^Œ∞ q+¨Ü∂« eq: (1) h =Ü«∞ã¨∞û#∞ U HÍ~°ºHÍÖÏáêÅÖ’
JO`«"≥ÚOkOKå=Ù? (2) h Ü«∞ø=<åxfl ZHõ¯_» =º~°÷ѨiKå=Ù? (3) h=Ù ^èŒ<åxfl
ZÖÏ ã¨OáêkOKå=Ù? (4) ^•xfl Uq^èŒOQÍ Y~°∞ÛÃÑ\Ïì=Ù? (5) h‰õΩ ¢Ñ¨™êkOz#
(^èŒ~°‡) *Ï˝<åxfl U"Õ∞~°‰õΩ PK«iOKå=Ù?—— (ui‡l)
''¢Ñ¨àÜ ◊ ∞« k<å# =∂#=Ù_»∞ ZÖÏO\˜ qÅ∞=, |ÅO ÖËx "Õ∞HõÑÅ ≤ Ö
¡ Ï fã¨∞‰õΩ~å
|_»`å_»∞. `«~°∞"å`« ^Õ=Ùx =ÚO^Œ∞ ¢Ñ¨"Õâ◊ÃÑ@ì|_»`å_»∞. ^Õ=Ù_»∞ J`«_çfl '<Õ#∞
h‰õΩ Z<Àfl =∞ǨÉèÏQͺÅ∞ ¢Ñ¨™êkOKå#∞. "å\˜x UO KÕâß=Ù?— Jx J_»∞QÆ∞`å_»∞.
^•xH˜ =∂#=Ù_»∞ ã¨=∂^è•#q∞ã¨∂Î '¢Ñ¨Éèí∂! <Õ#∞ ^èŒ<åxfl ‰õÄ_»Éˇ\Ïì#∞. Z<Àfl
ÖÏÉèÏÅ`À ^•xfl Jaè=$kúKâÕ ß#∞. ¢áê~°OÉèOí Ö’ L#fl Pã≤HÎ ˜ Z<ÀflÔ~@∞¡ ÃÑOz =kÖËã≤
=KåÛ#∞. g∞~°∞ J#∞=∞u¿ãÎ <Õ<å ã¨OѨ^OŒ `å `≥zÛ g∞=ÚO^Œ∞ ÃÑ_®Î#∞— JO\Ï_»∞.
'(WHõ¯_»∞flOz uiÔQàı§ ¢Ñ¨ã¨ˆHÎ ÖË^Œ∞.) h=Ù =ÚO^Œ∞QÍ WHõ¯_»‰õΩ ѨOѨىõΩ#fl
^Õq∞\’ K«∂Ñ≤OK«∞— JO\Ï_»∞ ^Õ=Ù_»∞. =∂#=Ù_»∞ =∞m§ J^Õ ã¨=∂^è•#q∞™êÎ_»∞.
`«##∞ "≥#H˜¯ uÑ≤ÊѨOÑ≤`Õ P ã¨OѨ^ŒO`å `≥zÛ g∞ =ÚO^Œ∞ ÃÑ_®Î#O\Ï_»∞.
HÍx P =∂#=Ù_»∞ =ÚO^Œ∞QÍ ZÖÏO\˜ ã¨`«¯~°‡Å∞ ѨOѨÙHÀÖË#O^Œ∞# J`«_çfl
#~°HÍxH˜ ѨOѨ_»O [~°∞QÆ∞`«∞Ok.—— (ui‡l)
¢Ñ¨àÜ◊ ∞« k<å# ^Õ=Ù_»∞ =∂#=ÙÅO^Œsfl ã¨=∂"ÕâÑ◊ ~¨ z ° # `«~åfi`« ''D J#∞K«~°
ã¨=Ú^•Ü«∂xH˜ K≥Ok# ¿Ñ^Œ"åà◊√§ ZHõ¯_»∞<åfl~°∞?—— Jx J_»∞QÆ∞`å_»∞. P `«~∞° "å`«
''g∞ˆ~O KÕâß~°——x J_»∞QÆ∞`å_»∞ "åix. ^•xH˜ "åiÖÏ JO\Ï~°∞: ''g∞~°∞ JkèHÍ~°O,
ã≤iã¨OѨ^Å Œ ∞ =∂‰õΩ H͉õΩO_® "Õ~ˆ "åà◊§‰õΩ WKåÛ~°∞. =∞=∞‡efl ¿Ñ^Œ"åà◊√§QÍ KÕã≤
ѨsH˜O∆ Kå~°∞. "Õ∞=Ú (g∞ ¢Ñ¨ã#¨ fl`å ÉèÏQƺO Ptã¨∂)Î ã¨ÇϨ #O =Ç≤ÏOKå=Ú.——
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) ÃÑ·# ¿Ñ~˘¯#fl =∂@Å∞ K≥ÑÊ≤ ''P`«~åfi`« P ¿Ñ^ŒÅ∞ ã¨fi~åæxH˜
ѨOѨ|_»`å~°∞. ^èxŒ ‰õΩefl, JkèHÍ~°∞efl =∂¢`«"∞Õ xÅnã≤ Hõi#î OQÍ ÖˇH¯õ fã¨∞HÀ=_»O
[~°∞QÆ∞`«∞Ok—— Jx J<åfl~°∞. (`«sæÉò, `«¢ÉÏh)
^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ¢Ñ¨=zOz# =∞iH˘xfl Ç≤Ï`À‰õΩÎÅ∞ K«∂_»O_ç:
''P^ŒO Ѩ٢`«∞_»∞ (=∂#=Ù_»∞) Ô~O_»∞ q+¨Ü«∂Å#∞ Jã¨Ç≤ϺOK«∞‰õΩO\Ï_»∞.
XHõ\˜, =∞$`«∞º=Ùx. HÍx qâßfiã≤H˜ =∞$`«∞º=Ù HõÖ’¡ÅO, ã¨OH∆ÀÉèÏÅ Hõ<åfl ¢âı+¨ª"≥∞ÿ#k.
Ô~O_»∞, ^èŒ#O H˘~°`«#∞. HÍx ã¨fiÅÊ ^èŒ#O =Å¡ (Ѩ~°Ö’HõOÖ’ Hõ~°‡Å) ÖˇHõ¯ ‰õÄ_®
`«‰õΩ¯=QÍ LO@∞Ok.—— (JǨχ^£)
''U =∞x+≤Ö’ Ô~O_»∞ ÅHõ∆}ÏÅ∞ LO\ÏÜ≥∂ J`«_çfl ^Õ=Ù_»∞ Hõ$`«A˝_çQÍ,
ã¨ÇϨ #jeQÍ Ñ¨iQÆ}™˜ êÎ_∞» . JO^Œ∞Ö’ XHõ\–˜ ^è~Œ ‡° Ѩ~åÜ«∞}`«Ö’ `«# HõO>Ë Jkè‰Ωõ _çfl
K«∂ã≤ J`«_flç J#∞ã¨iOK«_O» . ~Ô O_»∞– ¢áêѨOzHõ q+¨Ü∂« Ö’¡ (JO>Ë ã≤iã¨OѨ^Å Œ ∞,
74 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
ã¨∞YÉè’QÍÅÖ’) `«# HõO>Ë `«‰õΩ¯= ™ê÷~Ú "å_çfl K«∂ã≤, ^Õ=Ù_»∞ `«#‰õΩ J`«x HõO>Ë
Z‰õΩ¯= ÉèÏQƺO ¢Ñ¨™êkOKå_»#fl ÉèÏ=#`À ^≥"· åxfl ¢Ñ¨âO◊ ã≤OK«_O» . WÖÏO\˜ =∞x+≤x
^Õ=Ù_»∞ Hõ$`«A˝_çQÍ, ã¨Ç¨Ï#jeQÍ Ñ¨iQÆ}˜™êÎ_»∞. nxH˜ aè#flOQÍ ^èŒ~°‡Ñ¨~åÜ«∞}`«Ö’
`«# HõO>Ë `«‰õΩ¯= ™ê÷~Ú"å_çfl K«∂ã≤ ã¨O`À+≤OKÕ, ¢áêѨOzHõ q+¨Ü«∂Ö’¡ `«# HõO>Ë
Jkè‰õΩ_çfl K«∂ã≤, `«#‰õΩ JO`«\˜ ÉèÏQͺÅ∞ ÅaèOK«ÖË^Õ Jx qKåiOKÕ =∞x+≤x
^Õ=Ù_»∞ Hõ$`«A˝_çQÍ, ã¨Ç¨Ï#jeQÍ Ñ¨iQÆ}˜OK«_»∞.—— (ui‡l)
''Z=Ô~·`Õ H˘OK≥O Láêkè (¢áêѨOzHõ ™ê=∞¢y)`À ^Õ=ÙxѨ@¡ `«$Ñ≤Î K≥O^Œ∞`å_À
^Õ=Ù_»∞ J`«#∞ KÕã¨∞‰õΩ#fl H˘OK≥O ã¨`«¯~°‡Å Ѩ@¡ `«$Ñ≤Î K≥O^Œ∞`å_»∞.—— (ɡ·Ç¨Ïd)
''¿Ñ^Œ"å_»∞ ^èxŒ ‰õΩ_ç HõO>Ë J~Ú^Œ∞ =O^ŒÅ ã¨O=`«û~åʼnõΩ =ÚO^Õ ã¨fi~°Oæ Ö’
¢Ñ¨"Õt™êÎ_»∞. Wk (^Õ=Ùx ^Œ$+≤ìÖ’) ã¨QÆO k#O`À ã¨=∂#O.—— (ui‡l)
H˘xfl ǨÏnã¨∞ÅÖ’ ¿Ñ^ŒÅ∞, =ÚǨl~üÅ∞ (â◊~} ° Ï~°∞Å
ú ∞) ¢Ñ¨àÜ ◊ ∞« k<å# ^èxŒ ‰õΩÅ
HõO>Ë #ÅÉèˇ· ã¨O=`«û~åÅ∞ =ÚO^Œ∞QÍ ã¨fi~°æOÖ’ ¢Ñ¨"Õt™êÎ~°x LOk.
XHõ™êi ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) `«# J#∞K«~∞° efl ''^Œi¢^Œ∞_»O>Ë Z=~À g∞‰õΩ `≥Å∞™ê?——
J#_çQÍ~°∞. ^•xH˜ J#∞K«~∞° Å∞ ''_»|∞ƒ, W`«~° ã¨OѨ^Å Œ ∞ ÖËx"å_çfl "Õ∞=Ú ^Œi¢^Œ∞_»x
ÉèÏqã¨∞Î<åflO—— J<åfl~°∞. P `«~°∞"å`« ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) WÖÏ K≥áêÊ~°∞:
''<å J#∞K«~° ã¨=Ú^•Ü«∞OÖ’ ¢Ñ¨àÜ ◊ ∞« k<å# XHõ_∞» #=∂*ò, [HÍ`ü, ~À*ÏÅ∞
=ÔQ~· å ã¨`å¯~åºÅ∞ fã¨∞H˘x =™êÎ_∞» . J~Ú`Õ J`«#∞ Z=i<≥<· å ^Œ∂+≤Oz LO\Ï_»∞.
Z=iÃÑ·#~Ú<å JѨ"å^Œ∞ ÖËÑ≤LO\Ï_»∞. Z=i ^èŒ<å#fl~Ú<å J<åºÜ«∞OQÍ HÍ*Ëã≤
LO\Ï_»∞. Z=i<≥<· å ǨÏ`«ºKÕã≤ LO\Ï_»∞. Z=i<≥<· å J<åºÜ«∞OQÍ H˘\˜ì LO\Ï_»∞.
JOKÕ`« J`«#∞ Z=Ô~=ix "ÕkOè Kå_À, Z=Ô~=i ǨωõΩ¯Å∞ H˘Å¡Q˘\Ïì_À "å~°O
^ŒiH© J`«x ѨÙ}ºHõ~‡° Å∞ ѨOz™êÎ~∞° . JѨÊ\˜H© "å~°O^Œi ǨωõΩ¯Å∞ ѨÓiÎQÍ <≥~"° ~Õ H° õ
=ÚO^Õ J`«x ѨÙ}ºHõ~°‡Å∞ JO`«=∞~ÚáÈ`Õ, P ǨωõΩ¯^•~°∞Å∞ KÕã≤# áêáêÅ∞
J`«x MÏ`åÖ’ "Õã≤ J`«_çfl #~°HõOÖ’ Ѩ_»"ÕÜ«∞_»O [~°∞QÆ∞`«∞Ok.—— (=Úã≤¡O)
''XHí"Õà◊ ^°∞O®‡O°∞æÅ ^°QõæO° Ö’Hí~Ö’x Ü«∂=`Œ∞Î ã≤iã¨~Ǩ^°ÅHí∞ O≥>˜ì~Ѩ٠ã≤i
ã¨~Ǩ^°Å∞~>Ë, „Ǩà◊Ü«µk<®# HíeQÕ Ç¨O°=∞hK«"≥∞ÿ# ÃѶ∞ÏO°tHí∆ #∞~_ç |Ü«µ@Ǩ_Ë~^°∞Hí∞
P ã¨~Ǩ^°#~`Œ>˜h (áåǨ)ǨiǨO°~ „H˜~^° W=fi_ÍxH˜ ã≤^°úǨ_«`ÍO°∞. (Jܵ<® "åO®
tHí∆ #∞~_ç `ŒÇÊ≤ ~K«∞H’ÖËO∞° .) JHí¯_« ^Õ=Ùx "≥Ñ· Ù¨ #∞~_ç ÇÍiÃÑH· ˜ ÇÍO°∞ Z#fl_«¥ TÇ≤Ï~K«x
^®O°∞}~ =zÛǨ_«∞`Œ∞~k. "åi HíO°‡Å ^°∞+¨Êùe`ÍÅhfl "åi=Ú~^°∞ „Ǩ`ŒºHí∆=∞=Ù`Íܵ.
(D~ÀA) ÇÍO°∞ JǨǨ㨺~ KÕã¨∞Î#fl^Õ (OÕѨÙ) "åig∞^° qO°∞K«∞Hí∞Ǩ_«∞`Œ∞~k.——
(Y∞~üP<£–39:47,48)
''JqâÍfiã¨∞efl #O°Hßyfl =Ú~^°∞ xÅɡ>˜ì "åi`À (^≥·=^°¥`ŒÅ∞) WÖÏ J~>ÏO°∞:
'g∞O°∞ „ǨǨ~K«rq`Œ~Ö’ g∞"å>ÏHí∞ =zÛ# ã≤iã¨~Ǩ^°Åhfl `ŒxqfO® J#∞Éèíq~z
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 75
Hß*ËâÍO°∞. JnQåHí JHí¯_« ZÖÏ~>˜ hu <®ºÜ«µ~ ÖËHí∞~_Í JǨÏ~HßO°~`À q„O°gQÕ
ÇÍO°∞. Z<Àfl J„Hí=∂ÅHí∞, J^è°O®‡ÅHí∞ áåÅÊ_ͤO°∞. `Œ`ŒÊO°º=™®#~Qå DO’A g∞O°∞
J`Œº~`«==∂#HíO°Ç‹∞·# tHí∆Qå Ü«∂`Œ#ÅHí∞ Qõ∞iHßÉ’`Œ∞<®flO°∞.—— (Y∞~üP<£–46:20)
25. ^®`«$`«fiO, ^•<À^âÌÕ º◊ O
''^≥=· =∂O°~æ Ö’ ã¨~Ǩ^° YO°∞ÛKÕ¿ãÇÍi (YO°∞Û) áÈeHí, XHí q`Œ#Î ~ <®@Qå Jk
U_«∞ "≥#∞flÅ∞ Dx „Ǩu "≥#∞flÖ’ =~^Õã≤ y~[Å∞#fl@∞¡ L~@∞~k. J^Õ q^è~° Qå ^Õ=Ù_∞«
`Í#∞ `ŒÅK«∞Hí∞#fl ÇÍi HíO‡° Ƕ֨ Ïxfl J<ËHOí @≥ ∞¡ ÃÑ~K«∞`Í_«∞.—— (Y∞~üP<£–2:261)
''áÈ`Õ Hı=Å~ ^≥=· „Ǩã#¨ fl`Œ H’ã¨~ z`ŒâÎ ∞◊ kú`À `Œ=∞ ã¨~Ǩ^#° ∞ YO°∞ÛKÕ¿ã ÇÍO°∞
"≥∞O°H„í áå~`Œ~Ö’ L~_Ë `À@ ÖÏ~>˜ÇÍO°∞. P`À@ =O®¬Å∞ ÉÏQå L~>Ë O≥~_ç~`ŒÅ∞
Ƕ¨Å™®Ü«∂xflã¨∞Î~k. J~`ŒQå =O®¬Å∞ ÖËHí∞~_Í ã¨#fl>˜ [Å∞¡Å∞ Ǩ_ç<® ^®xH˜ ã¨i
áÈ`Œ∞~k. g∞O°∞ KÕ¿ã Ǩ#∞Åhfl ^Õ=Ù_«∞ Qõ=∞x㨥<Î Ë L<®fl_«∞.—— (Y∞~üP<£–2:265)
''g∞Ö’ Z=iH≥·<® XHí Ǩ~_«¡`À@ L~^°#∞H’~_ç. J~^°∞Ö’ HßÅ∞=Å∞ Hí∂_Í
„Ǩ=Ç≤Ïã¨∞~Î >Ïܵ. `À@Ö’ J`Œx H’ã¨~ O°HOí H° ߊǨ~_«∞¡ Ƕ֨ ÏÅ∞ ѨÙ+¨¯Å~Qå Ǩ~_ç
ã≤^~ú° Qå L~>Ïܵ. J`ŒxH˜ =$^®úǺ¨ ~ Hí∂_Í =ã¨∞~Î k. Jܵ`Ë J`Œx Ç≤ÅÅ¡ ∞ W~Hß
Ç≤#fl =Ü«µã¨∞ûÖ’<Ë L~>ÏO°∞. JÖÏ~>˜ ã≤÷uÖ’ FO’A ǨÏOî®`Œ∞ÎQå f„=Ç‹∞·#
=_«QåÅ∞ÊÅHí∞ `À@ "≥Ú`ŒÎ~ =∂_ç =∞ã¨ÜµáÈ`Œ∞~k. WÖÏ ã¨~Éèíq~K«_Íxfl J`Œ#∞
W+¨ìǨ_«`Í_Í? g∞O°∞ (ã¨`ͺxfl) JO°÷~ KÕã¨∞H’=_ÍxH˜ ^Õ=Ù_«∞ WÖÏ `Œ# 㨥Hí∞Îefl
g∞=Ú~^°∞ q=iã¨∞Î<®fl_«∞.—— (Y∞~üP<£–2:266)
''ÇÍO°∞ SÇ≤ÏHírq`Œ~Ö’ KÕ¿ã ^è#° =ºÜ«µ~ =∞OK«∞`À ‰õÄ_ç# f„==∞~Ú# Qåe
=~>˜k. Jk P`Œ‡„^ÀǨÏ~ KÕã∞¨ Hí∞#flÇÍi Ǩ~@á⁄ÖÏÅÃÑ· gz ã¨Ofi° <®â◊#~ KÕã∞¨ ~Î k.
^Õ=Ù_«∞ ÇÍiH˜ J<®ºÜ«µ~ KÕÜ«µ_«~ ÖË^°∞. ÇÍO°∞ `Œ=∞Hí∞ `Í"Õ∞ J<®ºÜ«µ~ KÕã¨∞
Hí∞~@∞<®flO°∞.—— (Y∞~üP<£–3:117)
''g∞ã¨~Ǩ^° #∞~_ç g∞O°∞ (^≥·==∂O°æ~Ö’) Uk YO°∞ÛKÕã≤<® Jk g∞Hı ÖÏÉèí
^®Ü«µHí~. g∞O°∞ KÕ¿ã^°~`Í ^≥=· „Ǩã#¨ fl`Œ H’ã¨"∞Õ Hí^®! ^≥=· „Ǩã#¨ fl`Œ H’ã¨~ g∞O°∞ Uk
YO°∞ÛKÕã≤<® ^®x ѨÙ}ºÇ¶¨Å~ g∞Hí∞ ѨÓiÎQå Åaèã¨∞Î~k. g∞ˆH=∂„`Œ~ J<®ºÜ«µ~
[O°Qõ^°∞.—— (Y∞~üP<£–2:272)
''O®„u~|=à◊∞§ |Ç≤ÏO°~Qõ~Qå#¥, QÀǨº~Qå#¥ (^≥=· =∂O°~æ Ö’) `Œ=∞ ã¨~Ǩ^#° ∞
YO°∞Û KÕ¿ãÇÍi H’ã¨~ `Œy# „ǨuǶ¨Å~ ÇÍi „ǨÉèí∞=Ù ^°QõæO° ã≤^°ú~Qå L~k. ÇÍiH˜
(JHí¯_«) ZÖÏ~>˜ ÉèíÜ«µ~Qåx, ^°∞óY~Qåx L~_«^°∞.—— (Y∞~üP<£–2:274)
''g∞O°∞ (^≥=· =∂O°~æ Ö’) YO°∞Û KÕã~≤ ^°Üµ<®, ÖËHí g∞O°∞ "≥ÚHí∞¯|_ç KÕã∞¨ Hí∞#fl^≥<· ®
ã¨OÕ, J~`Í ^Õ=ÙxH˜ `ˇÅ∞ã¨∞. ^°∞O®‡O°∞æÅHí∞ Z=O°¥ ã¨Ç¨Ü«µ~ KÕÜ«µO°∞. g∞O°∞
76 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
^®#^èO° ®‡Å∞ |Ç≤ÏO°~Qõ~Qå KÕã<≤ ® =∞~z^Õ† XHí"àÕ ◊ g∞O°∞ W`ŒO∞° Å Hí~@ Ǩ_H« ∞í ~_Í
O°ÇϨ 㨺~Qå JQõ`ºŒ ǨO∞° ÅHí∞ ^®#~KÕ¿ãÎ Jk =∞s =∞~zk. JÖÏ~>˜ ^®#~ g∞ áåáå
Å#∞ Hí_yç Çıã∞¨ ~Î k. g∞O°∞ KÕ¿ã^°~`Í ^Õ=ÙxH˜ `ˇÅ∞ã¨∞.—— (Y∞~üP<£–2:270,271)
''^≥·==∂O°æ~Ö’ ^èŒ<®xfl YO°∞ÛKÕÜ«µ_«~`À áå@∞, KÕã≤#"Õ∞Å∞ Qõ∞O°∞ÎKÕã≤
(^®#„QõÇÏ‘ `Œ) =∞#ã¨∞û <˘Ç≤Ê~K«xÇÍi H’ã¨~ ÇÍi „ǨuǶŨ ~ ÇÍi „ǨÉ∞íè =Ù ^°QOæõ ° ã≤^~ú°
Qå L~k. ÇÍiH˜ (ǨOÖ° ’Hí~Ö’) ZÖÏ~>˜ ÉèÜ í µ« ~Qåx, ^°∞óY~Qåx L~_«^∞° . ^®#~KÕã≤
(^®#„QõÇÏ‘ `Œ) =∞#ã¨∞û <˘Ç≤Ê~KÕ Ç¨xHí<®fl =∞$^°∞=ÙQå =∂>Ï¡_@« ~, Híq∆ ∞~K«_~« J<Ëq
Z~`À „âı+"ª¨ ∞≥ #ÿ Ǩ#∞Å∞. ^Õ=Ù_∞« xO°¿ÑH∆ßǨO∞° _«∞, qâÍŠǨÏ$^°ÜÚ« _«∞.—— (2:262,263)
''(Hí#∞Hí) qâÍfiã¨∞ÖÏO®! Ö’Hí∞Å "≥∞ǨC H’ã¨~ ^®#^èO° ®‡Å∞ KÕ¿ãÇÍ_çÖÏ, g∞O°∞
g∞ ^®#^è°O®‡Å#∞ ZuÎá⁄_«∞Ѩ٠=∂@Å^®fiO®, („QõÇ‘Ï`Œ) =∞#ã¨∞û <˘Ç≤Ê~z =$^è®
KÕã∞¨ H’Hí~_ç. J`ŒxH˜ ^Õ=Ùxg∞^°, ǨOÖ° ’Híg∞‡^° #=∞‡HíO ÖË^∞° . JÖÏ~>˜ =ºH˜ (Î KÕ¿ã
^®#O) ÉèÏs=O°¬~ Hí∞O°=Qå<Ë ÃÑ·#∞#fl ǨÅÛ>˜ =∞>˜ìá⁄O° Hß™®Î `Œ∞_çzÃÑ@∞ìHí∞áÈܵ
#∞#flQå q∞yeáÈÜ˵ O®u („Ǩ^Õâ◊~)`À ã¨=∂#~. JÖÏ~>˜ÇÍO°∞ ã¨`ͯO®ºÅ∞ KÕã≤
ZÖÏ~>˜ ѨÙ}ºÇ¶¨Ö~ á⁄~^°ÖËO°∞. ã¨`ŒºuO°™®¯O°∞ÅHí∞ ^Õ=Ù_«∞ Z#fl>˜H© ã¨<®‡O°æ~
K«¥Ç¨_«∞.—— (Y∞~üP<£–2:264)
''^≥=· „Ǩã#¨ fl`Œ H’ã¨~ g∞O°∞ K≥e~¡ KÕ [Hß`ü (g∞Hí∞ â◊∞ÉèÏxfl ã¨∞~Î k). JÖÏ [Hß`ü
K≥e~¡ KÕ"åOÕ x*ÏxH˜ `Œ=∞ ^è<° ®xfl =$kúKãÕ ∞¨ Hí∞~>ÏO°∞. (Y∞~üP<£–30:39)
''(=∂#=rq`åxH˜) =∂~°Oæ xOÕtÌ ~K«=Åã≤# ÉÏ^躰 `Œ =∂ÃÑ<· Ë L~k. WǨÏÖ’Hí~
=∂^Õ† ǨOÖ° ’Hí=¸ =∂^Õ. Hí#∞Hí <Ë#∞ q∞=∞‡efl „Ǩ[fiiÖË¡ Jyfl Qõ∞i~z ÃÇÏK«Ûiã¨∞Î
<®fl#∞. ã¨`ͺxfl xO®Híi~z =ÚY~ uǨCHí∞<Ë ^ÒO®ƒùQ∞õ º_«∞ `ŒÇʨ =∞O≥=O°¥ J~^°∞Ö’
Ѩ_áç ÈO°∞. Jܵ`Ë Ñ¨Ùh`Œ=∞=_ÍxH˜ ^è#° q∞KÕÛ ^≥=· cèuǨO∞° _«∞ =∂„`Œ~ JyflH˜ ^°¥O°~Qå
L~K«|_«`Í_«∞. (WÖÏ ^è#° q∞zÛ) |^°∞Å∞fO°Û_ÍxH˜ J`Œx g∞^° Z=i „Ǩ`∞Œ ºÇ¨HßO°~
ÖË^∞° . J`Œ#∞ =∞Ǩϟ#fl`Œ∞_≥#· `Œ#„ǨÉ∞íè =Ù „Ǩã#¨ fl`Œ H’ã¨"∞Õ D (ѨÙ}º)HßO°º~ KÕã∞¨ <Î ®fl_«∞.
Hí#∞Hí J`ŒxǨ@¡ P „ǨÉ∞íè =Ù `ŒÇʨ Hí∞~_Í „Ǩã#¨ ∞fl_«=Ù`Í_«∞.—— (Y∞~üP<£–92:17-21)
26. Z~`« YO°∞ÛÃÑ>Ïìe, ZÖÏ YO°∞ÛÃÑ>Ïìe?
^≥=· =∂O°~æ Ö’ (ã¨`å¯~åºÅ HÀã¨O) ZO`« Y~°∞ÛÃÑ\Ïìe, ZÖÏ Y~°∞ÛÃÑ\Ïìe J<Õ
q+¨Ü∞« O QÆ∞iOz D ¢H˜Ok Y∞~üP<£ ã¨∂‰õΩÅ Î ∞ ‰õÄ_® QÆ=∞<å~°›"≥∞#ÿ q:
''^≥=· =∂O°~æ Ö’ U~ YO°∞ÛÃÑ>ÏìÅx ÇÍO°∞ x#fl_«∞Qõ∞`Œ∞<®flO°∞. `Œ=∞ J=ã¨O®ÅHí∞
áÈQå q∞ye~k YO°∞ÛKÕÜ∂« Åx K≥ÇC¨ ÇÍiH˜. g∞O°∞ W@∞ „ǨÇ~¨ K«~ Qõ∞i~z, J@∞
ǨO°Ö’Hí~ Qõ∞i~z ܡ∂z™®ÎO°x ^Õ=Ù_«∞ D q^è°~Qå `Œ# P[˝Å#∞ g∞Hí∞ ã¨Ê+¨ì~Qå
q=iã¨∞Î<®fl_«∞.—— (2:219)
^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 77
''qâÍfiã¨∞ÖÏO®! g∞O°∞ ã¨~áåk~z# ^®xÖ’#¥, "Õ∞=Ú <ËÅ#∞~_ç g∞ H’ã¨~
L`ŒÊuÎKãÕ #≤ ^®xÖ’#¥ „âı+"ª¨ ∞≥ #ÿ ^®xfl ^≥=· ∂O°~æ Ö’ YO°∞ÛKÕܵ« ~_ç. ^≥=· =∂O°~æ Ö’ YO°∞Û
KÕܵ« _ÍxH˜ <®ã≤OH° ~í =ã¨∞=Î Ùefl Uif¿ã „Ǩܵ« `Œfl~ KÕܵ« Hí~_ç. JÖÏ~>˜ =ã¨∞=Î Ùefl
g∞Hı Qõ#Hí Z=Ô~·<® W¿ãÎ g∞O°∞ fã¨∞H’=_ÍxH˜ W+¨ìǨ_«`ÍO®? Híà◊∞§ =¸ã¨∞HÁx
ã‘fiHíi™®ÎOÕHßx, =∞#㨥ÊiÎQå g∞O°∞ Z#fl>˜H© ÇÍ>˜x ã‘fiHíi~K«O°∞. ^Õ=Ù_«∞
xO°¿ÑH∆ßǨO°∞_«∞, ã¨fi`ŒÇ¨Qå „Ç¨â◊~ã¨hÜ«µ∞_«x `ˇÅ∞ã¨∞H’~_ç.—— (2:267)
^Õ=Ù_«∞ =∂#=ÙxH˜ J`Œx =∞#∞Qõ_« H’ã¨~ „ǨÇ~¨ K«~Ö’ J<ËHí O°HßÅ ã¨~Ǩ^e° fl
„Ǩ™®k~KÍ_«∞. J~^°∞Hí∞Qå#∞ J`Œ_«∞ ^Õ=ÙxH˜ Hí$`ŒA˝_»~Ú L~_«@~`À áå@∞,
P ã¨~Ǩ^°Ö’ HÁ~`Œ ÉèÏQõ~ xO°∞¿Ñ^°Öˇ·# `À>˜ =∂#=ÙÅHí∂¯_Í J~^°*ËÜ«∂e.
™ÈÎ=∞`Œ Híey#ÇÍO°∞ `Œ=∞ ^è°#, Hí#Hí, =ã¨∞Î, Ǩâ◊∞ ã¨~Ǩ^°Å #∞~_ç „Ç¨u U_»∂
O≥~_«∞#flO° âÍ`Œ~ K˘Ç¨Ê# fã≤ ¿Ñ^°ÅHí∞ ^®#~ KÕÜ∂« e. nxfl [Hß`ü J~>ÏO°∞.
J~`ËHßHí∞~_Í ÇÍO°∞ ^è®#º~, JǨO®Å∞, Ǩ~_«∞,¡ Hí∂O°QåÜ«µÅ∞ `Œk`ŒO° Éè¥í
L`ŒÊ`Œ∞Å Î #∞~_ç Hí∂_Í [Hß`ü fÜ«µ=Åã≤ L~@∞~k. nxfl ''L„+π—— J~>ÏO°∞.
Jܵ`Ë L„+π Ü˵_ÍkH˜ XHí™®i =∂„`ŒÇ∞ı QåHí, ã¨~=`ŒûO®xH˜ Zxfl™®O°∞¡ Ǩ~_ç¿ãÎ
Jxfl™®O°∞¡ fã≤ ¿Ñ^°ÅHí∞ ^®#~ KÕÜ«∂e. =O°¬~ =Å¡ Ǩ~_Ë Ç¨~@ #∞~_ç Ǩk
âÍ`Œ~, YO°∞Û`À Hí∂_ç# h>˜áåO°∞^°Å ™œHíOº° ~ =Å¡ Ǩ~_Ë Ç¨~@ #∞~_ç Jܵ^°∞
âÍ`Œ~ K˘Ç¨C# L„+π fã≤ ¿Ñ^°ÅHí∞ qkèQå J~^°*Ü Ë ∂« e.
''(qâÍfiã¨∞ÖÏO®!) g∞O°∞ Jq∞`Œ~Qå „¿Ñq∞~KÕÇÍ>˜x Ãã·`Œ~ (^≥·==∂O°æ~Ö’)
qxܡ∂y~K«#~`Œ =O°H∂í g∞O°∞ ^èO° ‡° ǨO®Ü«µ}∞Å∞ HßÖËO∞° . g∞O°∞ (^≥=· =∂O°~æ Ö’) Uk
qxܡ∂y~z<® Jk ^Õ=ÙxH˜ `ˇÅ∞ã¨∞.—— (Y∞~üP<£–3:92)
™®^è®O°}~Qå „Ç¨[Å∞ „áåO°#÷ , ^论#~, ^≥=· <®=∞ 㨇O°}, „Qõ~^äá° åO®Ü«µ}~,
LǨÇÍ㨠„=`Œ~, Ǩiq∞`Œ ™®÷ܵ֒ ^®#^è°O®‡Å∞, F „Ǩ`˺Hí Ǩ~^ä®Ö’ ÉÏǨϺ
Çı+^¨ ®è O°} "≥Ú^°Ö#·ˇ ÇÍ>˜x =∂„`ŒÇ∞ı Q˘Ç¨Ê ѨÙ}ºHßO®ºÅ∞Qå, ^èO° ‡° ǨO®Ü«µ}`ŒH∞í
„Ǩ|Å x^°O≈° <®Å∞Qå ǨiQõ}㘠∞¨ <Î ®flO°∞. Hßx Y∞O∑P<ü D JáÈǨÏ#∞ ^°¥O°~KÕ㥨 ,Î
^Õ=Ùx „Ǩã#¨ fl`Œ H’ã¨~ J=ã¨O=° ∞~Ú`Ë Z~`Œ>˜ „Ç≤ܵ« Ç‹∞#· =ã¨∞=Î Ù#ܵ<® `ͺQõ~
KÕÜ∂« Åx, JǨC_Ë =∞x+≤ ^Õ=Ùx ^°$+≤Ö ì ’ x[Ç‹∞#· ^èO° ‡° ǨO®Ü«µ}∞_«∞Qå ǨiQõ}~˜ K«
|_«`Í_«x K≥|∞`À~k.
''(g∞H’ã¨~) Ǩ~kà◊§ g∞^° „áåHı, „áåHíx K≥@¡`À ã¨Ç¨ O°HíO°HßÅ `À@Å∞,
`ÀѨÙÅ#∞ ã¨$+≤ì~z#ÇÍ_«∞ P ^Õ=Ù_Ë. qq^è° O°HßÅ PǨO° Ǩ^®O®÷Å∞ L`ŒÊuÎ KÕ¿ã
á⁄ÖÏÅ∞, YO°¥O˚ Ñ° Ù¨ K≥@#¡ ∞ ã¨$+≤~ì z#ÇÍ_«∞ Hí∂_Í PÜ«µ<Ë. PÜ«µ<Ë PeDZ, ^®x=∞‡
=$H∆ßÅ#∞ ã¨$lã¨∞<Î ®fl_«∞. ÇÍ>˜ Ǩ~_«∞¡ K«¥_«>ÏxH˜ PHßO°~Ö’ W~K«∞q∞~K«∞ XHıÖÏ
L#flǨÊ>˜H© O°∞zÖ’ =º`ͺã¨~ L~@∞~k. Jq Ǩ~@Hí∞ =zÛ#ǨC_«∞ ÇÍ>˜ Ǩ~_«∞¡
ǨܵQå u#~_ç. ^®~`Àáå@∞ Ǩ~@ HÀ`«‰Ωõ =zÛ#ѨÙÊ_»∞ J~^°∞Ö’ #∞~z ^Õ=Ùx
78 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
ǨÏHí∞¯ (¿Ñ^°Å Pi÷HÇí Ϩ Hí∞¯) Hí∂_Í <ˇO"° OÕ Û° ~_ç. ^°∞ÉÏO® KÕܵ« Hí~_ç. ^°∞ÉÏO® KÕ¿ãÇÍix
^Õ=Ù_«∞ „¿Ñq∞~K«_«∞.—— (Y∞~üP<£–6:141)
''^è°xHí∞_«∞ `Œ# Pi÷Hí ™ÈÎ=∞`Œ#∞ |>˜ì DáÈ+¨} YO°∞ÛÅ∞ Éèíi~KÍe. `ŒHí∞¯=
Láåkè W=fi|_ç# (¿Ñ^°)"å_«∞ ^Õ=Ù_«∞ `Œ#H˜zÛ# ^®#∞fl~KÕ Z~`ÀHÁ~`Œ YO°∞ÛÃÑ>Ïìe.
^Õ=Ù_«∞ Z=iH≥~`Œ WKÍÛ_À J~`ŒH∞í q∞~z "åiÃÑ· ÉèÏO°~ "≥∂Ǩ_∞« . ^Õ=Ù_«∞ =∞x+≤H˜
ÖËq∞ `ŒO∞° ÇÍ`Œ Híeq∞ Hí∂_Í „Ǩ™®k~K«=K«∞Û.—— (Y∞~üP<£–65:7)
''g∞O°∞ g∞KÕux (U=∂„`Œ~ ^®#~KÕܵ« Hí∞~_Í) "≥∞_«Hãı ≤ Hí>ì˜ L~K«H~í _ç. JÖÏQÕ
^®xfl ѨÓiÎQå `ˇO°z L~K«_«~ Hí∂_Í ã¨iHß^°∞. JÖÏKÕ¿ãÎ g∞O°∞ x~k`«∞Å~Ú,
xã¨ûǨÜ«µ∞Öˇ·áÈ`ÍO°∞. h „ǨÉèí∞=Ù `Í#∞ H’i# q^è°~Qå HÁ~^°iH˜ W`ÀkèHí~Qå
Láåkèx¿ãÎ, =∞i HÁ~^°ix ÖËq∞H˜ Qõ∞iKÕ™®Î_«∞. PÜ«µ#Hí∞ `Œ# ^®ã¨∞Å ã≤÷uQõ`Œ∞Å∞
ÉÏQå `ˇÅ∞ã¨∞. PÜ«µ# ÇÍix K«¥ã¨¥<Î Ë L<®fl_«∞.—— (Y∞~üP<£–17:29,30)
27. ^®#ã‘fiHßO° ܡ∂Qõ∞ºÅ∞
^®#^è~Œ å‡Å∞ KÕÜ∞« ^ŒÅK«∞‰õΩ#fl"åiH˜ ¢Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’ J~°∞›Öˇ#· ^•#¢QÆÇÏ‘ `«Å‰õΩ,
W`«~° ã¨`å¯~åºÅ‰õΩ H˘^Œ∞= ÖË^Œ∞. ^•`«Å‰õΩ HÍ=Åã≤O^ŒÖÏ¡ qâߊǨÏ$^ŒÜ«∞O,
L^•~° ã¨fiÉèÏ"åÖË. Y∞~üP<£Ö’x D ã¨∂‰õΩÅ Î ∞ K«∂_»O_ç:
''ÇÍO°∞ (^≥·==∂O°æ~Ö’) ã¨~Ǩ^° U q^è°~Qå YO°∞ÛKÕÜ«∂Åx J_«∞Qõ∞`Œ∞<®flO°∞.
ÇÍiH˜ WÖÏ K≥ÇC¨ : ''g∞O°∞ YO°∞Û KÕܵ« ^°ÅK«∞Hí∞#flk g∞ `Œe^¡ ~° „_«∞Å∞, |~^è∞° =ÙÅ∞,
J<®^ä°Å∞, JQõ`ŒºÇ¨O°∞Å∞, ÉÏ@™®O°∞Å „âıÜ«µã¨∞û H’ã¨~ YO°∞ÛKÕÜ«µ~_ç. Z=O°∞ U
ã¨`ͯO°º~ KÕã<≤ ® ^®xfl Qõ∞i~z ^Õ=ÙxH˜ ÉÏQå `ˇÅ∞ã¨∞.—— (Y∞~üP<£–2:215)
''=ÚYº~Qå ^≥=· HßO®ºÖ’¡ x=∞QÆ∞flÅ~ÚáÈܵ, r=<Àáåkè H’ã¨~ ^èO° }° Ø Ñ· uiQÕ
J=Hßâ◊~ÖËx xO°∞¿Ñ^°ÅHí∞ (Pi÷Hãí Ǩ ¨ Ü«µ~ KÕܵ« ~_ç). ÇÍi ã≤u÷ Qõ`∞Œ Å∞ ZO°Qxõ ÇÍO°∞
ÇÍi P`͇aè=∂#~ K«¥ã≤ ÇÍO°∞ ã≤u÷ ǨO∞° ÖË#x ÉèÏq™®ÎO∞° . Hßx ÇÍi =ÚMÏÅ∞ K«¥¿ãÎ
g∞O°∞ ÇÍi "åã¨Î=ã≤÷u „QõÇ≤Ï™®ÎO°∞. ÇÍO°∞ (ã≤Qõ∞æ =^°e) „Ǩ[Å Ç‹~@|_ç Ji÷~KÕ
(Ü«∂K«H∞í ÖÏ¡~>˜) ÇÍO°∞ Hß^°∞. ÇÍi ã¨Ç¨ Ü«∞O HÀã¨O g∞O°∞ KÕ¿ã U YO°Ûܵ<® ^Õ=ÙxH˜
`ˇeÜ«µHí∞~_Í L~_«^°∞.—— (Y∞~üP<£–2:273)
''(=∂#=Ù_«∞ ¿ÑO°∞„Ǩu+¨Åª H’ã¨~ „áåHí∞ÖÏ_«∞`Œ¥, ^è<° ®xfl ZÖÏ ^°∞ifixܡ∂Qõ~
KÕã¨∞Î<®fl_«∞! ÃÑ·ÃÑK«∞Û „ǨQõÖσùÅ∞ ǨÅ∞Hí∞`Œ¥) ''<Õ#∞ ÅHí∆ÖÏk O°¥áåÜ«µÅ∞ =∞~z
hà◊∞§ÖÏ YO°∞ÛÃÑ>Ïì#∞—— Jx J~@∞<®fl_«∞. `Œ##∞ (ÃÑ·#) Z=O°¥ K«¥_«@~ ÖË^°x
ÉèÏqã¨∞Î<®fl_Í J`Œ#∞? "Õ∞=∞`ŒxH˜ O≥~_«∞ Híà◊∞§, XHí <ÀO°∞, O≥~_«∞ ÃÑ^°=ÙÅ∞
W=fiÖË^®? (=∞~zH˜, K≥_«∞Hí∞ ã¨~|~kè~z#) O≥~_«∞ ã¨Ê+¨ì"≥∞ÿ# =∂O®æÅ∞ J`ŒxH˜
K«¥Ç¨ÖË^®? (Y∞~üP<£–90:6-10)
^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 79
''Hßx J`Œ#∞ Híi#î "≥∞#ÿ Hí#∞=∞ Qõ∞~_Í #_«=_ÍxH˜ ™®Ç¨Ïã≤~K«Ö^Ë ∞° . Híi#î "≥∞#ÿ
Hí#∞=∞ J~>Ë Uq∞>’ hHí∞ `ˇÅ∞™®? (Híi#î "≥∞#ÿ Hí#∞=∞~>Ë) ÉÏxã¨#∞ |~^èq° =ÚH˜Î
KÕܵ« _«~, ÖË^® (HíO∞° =Ùk<®Ö’¡) PHíeQ˘#fl O’A ã¨g∞Ǩ J<®^èH° ∞í Qåx, ^®i„^°º~Ö’
=∞QÕæ xO°∞¿Ñ^°Hí∞Qåx Ǩ>ˇì_«#fl~ ÃÑ@ì_«~, PÃÑ· FO°∞Ê, ^°Ü«∂^®H˜∆}®ºefl Qõ∞i~z
ǨO㰠ʨ O°~ LǨ^tÕ ~K«∞Hí∞<Ë qâÍfiã¨∞Ö’¡ KÕiáÈ=_«~——. (Y∞~üP<£–90:11–17)
^°Ü∂« ^®H˜} ∆ ®ºÅ#∞ Qõ∞i~z =∞Ǩ„Ǩ=HíÎ (ã¨) =∞Ç≤Ï`ÀHí∞Å Î ∞ K«¥_«~_ç:
''HíO∞° }˜~KÕÇÍi<Ë HíO∞° }®=∞Ü«µ∞_«∞ HíO∞° }˜™®Î_∞« . Éè∞í qÖ’ L~_ËÇÍix HíO∞°
}˜~K«~_ç, kqÖ’ L~_ËÇÍ_«∞ q∞=∞‡efl HíO∞° }˜™®Î_∞« ——. (J|¥^®=Ó^ü, ui‡l)
''`À>˜ =∂#=Ùefl HíxHíi~K«xÇÍ_çfl ^Õ=Ù_«∞ (Hí∂_Í) HíxHíi~K«_∞« ——. (|∞MÏi)
''=∞# Ç≤Å¡Å#∞ HíO°∞}˜~K«x, =∞# ÃÑ^°ÌÅ#∞ Q“O°q~K«xÇÍ_«∞ =∞#"å_«∞
Hß^°∞.—— (ui‡l)
''XHí =Úã≤¡~ `À>˜ =Úã≤¡~Hí∞ ™È^°O°∞x =~>˜ÇÍ_«∞. J`ŒxH˜ D =Úã≤¡~
J<®ºÜ«µ~ KÕܵ« _«∞. J`ŒxH˜ ã¨Ç¨ Ü«µ~ KÕܵ« Hí∞~_Í ^°¥O°~Qå L~_«_∞« .——
''Z=O°∞ `Œ# `À>˜ ™È^°O∞° x J=ã¨O~° fO°Û_«~Ö’ x=∞Qõ∞fl_«=Ù`Í_À, ^Õ=Ù_«∞
J`Œx J=ã¨O°~ fO°Û_«~Ö’ x=∞Qõ∞fl_«=Ù`Í_«∞. =∞O≥=O°∞ XHí =Úã≤¡~#∞ U^≥·<®
PǨ^°Ö’ P^°∞Hí∞~>Ï_À, ^Õ=Ù_«∞ „Ǩà◊Ü«µk#~ PǨ^°Ö’¡x XHí PǨ^° #∞~_ç
J`Œ_çfl P^°∞Hí∞~>Ï_«∞. Z=O°∞ XHí =Úã≤¡~ Ö’áåxfl =∞O°∞Qõ∞ ǨO°∞™®Î_À ^Õ=Ù_«∞
„ǨàÜ◊ µ« k<®# J`Œx Ö’áåxfl =∞O°∞Qõ∞ ǨO∞° ™®Î_∞« ——. (|∞MÏi, =Úã≤~¡ )
^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨Å¡O) ¢Ñ¨=K«#O: ''`«# á⁄~°∞QÆ∞"å_»∞ Ѩã¨∞ÎO_»QÍ `å#∞ Hõ_»∞ѨÙ
xO_® u<Õ"å_»∞ x["≥∞#ÿ qâßfiã≤ (=Úã≤O¡ ) HÍ_»∞.—— (q∞ëê¯`ü)
^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨Å¡O) ¢Ñ¨=K«#O: ''(^≥·=ã¨O^Õâ◊O KÕ~°"Õ¿ã ^≥·=^Œ∂`«) l¢cÖò
(J֡Ƿ Ï≤ ) á⁄~°∞QÆ∞"åx QÆ∞iOz ##∞fl =∂\˜=∂\˜H˜ `åH©^∞Œ KÕ¿ã"å~°∞. D `åH©^∞Œ
f~°∞#∞ QÆ=∞xã¨∞OÎ >Ë P á⁄~°∞QÆ∞"åxH˜ (<å) Pã≤Ö Î ’ "å\Ï ‰õÄ_® WÑ≤Ê™êÎ~ˆ "≥∂#x
<å‰õΩ J#∞=∂#O HõeyOk.—— (|∞MÏi)
28. ¢H˜OkKÕ~Ú HõO>Ë ÃÑ·K~Õ Ú ¢âı+"ª¨ ∞≥ #ÿ k
=∞Ǩ¢Ñ¨=HõÎ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨ÅO¡ ) WÖÏ `≥eÜ«∞*Ëâß~°∞:–
''¢Ñ¨u~ÀE L^ŒÜ∞« O ¢Ñ¨[Å∞ x¢^Œ #∞O_ç "Õ∞ÖÁ¯#QÍ<Õ W^Œ~Ì ∞° ^≥=· ^Œ∂`«Å∞
J=`«i™êÎ~∞° . "åiÖ’ XHõ`#« ∞ ^≥"· åxfl ¢áêi÷ã∂¨ Î '^Õ"å! (^•#O) WKÕÛ"å_çH˜ =∞iO`«
(ѨÙ}ºÑ¶Å¨ O) W=Ùfi— J#O\Ï_»∞. ~Ô O_À ^Œ∂`« '^Õ"å! Ñ≤ã<≤ åi ã¨OѨ^#Œ ∞ <åâ◊#O
K≥~Úº— Jx ¢áêi÷™êÎ_∞» .—— (|∞MÏi)
80 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
''^Õ=Ùx ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ Ѩq¢`« =ã¨∞=Î Ù =∂¢`«"∞Õ KÕ~∞° `«∞Ok. JO^Œ∞=Å¡ Z=Ô~<· å `«#
Ѩq¢`« ã¨OѨ^Œ (Hõëêìi˚`«O) #∞O_ç XHõ Y~°∂˚~°Ñ¨Ù@O`« ^•#O KÕã≤<å㨈~, ^Õ=Ù_»∞
^•xfl ‰õΩ_çK`Õ ÀÎ ã‘fiHõi™êÎ_∞» . P `«~∞° "å`« g∞~°∞ QÆ∞¢~°ÑÙ¨ Ñ≤Å#¡ ∞ ÃÑOz ÃÑ^ŒÌ KÕã#≤ @∞¡
PÜ«∞# P ^•<åxfl =$kú Ѩ~∞° ™êÎ_∞» . P q^èOŒ QÍ =$kúKO≥ ^Œ∞`«∂ z=iHõk Ѩ~fi° `«O
=∂kiQÍ ÃÑiyáÈ`«∞Ok.—— (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
ǨϢ[`ü J™ê‡ (~°l) LÖË¡Y#O ¢Ñ¨HÍ~°O ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) WÖÏ É’kèOKå~°∞:–
''(^≥·==∂~°æOÖ’) Y~°∞ÛÃÑ@∞ì. ÖˇHõ¯ÃÑ@ì‰õΩ. ÖˇHõ¯ÃÑ\˜ì W¿ãÎ ^Õ=Ù_»∞ ‰õÄ_® h‰õΩ
ÖˇH¯õ ÃÑ\˜ì =∞s W™êÎ_∞» . (JO>Ë hѨ@¡ L^•~°OQÍ =º=ǨÏiOK«_∞» .) JÖψQ ‰õÄ_»É\ ˇ ì˜
LOK«‰õΩ. ‰õÄ_»Éˇ_ÕÎ ^Õ=Ù_»∞ ‰õÄ_® (h‰õΩ ѨÙ}ºÑ¶¨ÅO ¢Ñ¨™êkOK«‰õΩO_®) PÑ≤
LOK«∞`å_»∞.—— (|∞MÏi)
|∞MÏi, =Úã≤O¡ ¢QÆO^ä•ÅÖ’x XHõ ǨÏnã¨∞ ¢Ñ¨HÍ~°O ^Õ=Ùx HÍ~°∞}ºKèåÜ«∞
`«Ñʨ =∞Ô~ÖÏO\˜ KèåÜ«∞ ÅaèOK«x (¢Ñ¨àÜ ◊ ∞« )k<å# ^Õ=Ù_»∞ U_»∞QÆ∞~°∞ =∞#∞+¨µÅ‰õΩ
`«# h_»Ñ¨@∞ì ¢Ñ¨™êk™êÎ_»∞. P U_»∞QÆ∞iÖ’ ''‰õΩ_çKÕ`ÀÎ WzÛOk Z_»=∞KÕuH˜
ã¨~Ú`«O `≥eÜ«∞#O`« QÀѨºOQÍ ^•#^è~Œ å‡Å∞ KÕã#≤ =∞x+≤—— ‰õÄ_® L<åfl_»∞.
XHõ`«#∞ ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨Å¡O) ã¨xflkèH˜ =zÛ ''^≥·=¢Ñ¨=HÍÎ! Z=i ^•#^èŒ~å‡Å
ѨÙ}ºÑ¶Å ¨ O JO^ŒiHõO>Ë JkèHOõ QÍ LO@∞Ok?—— Jx J_çQÍ_»∞. ^•xH˜ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ
(ã¨ÅO¡ ) Dq^èOŒ QÍ ã¨=∂^è•#q∞KåÛ~°∞:
''h=Ù P~ÀQƺOQÍ LO_ç, J`«ºkèHõ ^è<Œ åâ◊ Hõey=Ù#fl ~ÀAÖ’¡ (Y~°∞ÛKÕ¿ãÎ) ¿Ñ^Œ
"å}‚~Ú áÈ`å##fl ÉèÜ í ∞« O`À áê@∞ ^èxŒ ‰õΩ_»~Ú áÈ"åÅ#fl HÀiHõ Hõey L#flѨÊ\˜H©
KÕ¿ã ^•#O J`«ºO`« ¢âı+=ª¨ ∞~Ú#k. Hõ#∞Hõ ^•#O KÕÜ∞« _»OÖ’ h=Ù JO`«ºHÍÅO
^•Ñ¨ÙiOKÕ ^•HÍ "ÕzLO_»‰Ωõ . ¢áê}O HõO~îO° Ö’H˜ =zÛ H˘# TÑ≤i`À H˘@∞ìq∞\Ïì_Õ
ã≤u÷ =zÛ#ѨÙÊ_»∞, <Õ#∞ Ñ¶Ö ¨ Ï<å =∞x+≤H˜ JOu™êÎ#∞† Ñ¶Ö ¨ Ï<å =∞x+≤H˜ WOu™êÎ#∞
Jx K≥a`Õ ZÖÏO\˜ ¢Ñ¨Ü∂≥ [#O LO_»^∞Œ . WѨÙÊ_»k Ñ¶Ö ¨ Ï<å, ѶÖ
¨ Ï<å "åi^Œ~Ú
áÈ~Ú#>Ë¡ (hqKÕÛ^Õg∞ ÖË^Œ∞).—— (|∞MÏi, =Úã≤¡O)
ǨϢ[`ü Ǩi™ê a<£ =ǨÏÉò (~°l) ¢Ñ¨HÍ~°O ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) WÖÏ ¢Ñ¨=zOKå~°∞:
''(ã≤iã¨OѨ^ŒÅ∞ á⁄Oyá⁄~°ÖË) XHõ HÍÅO ~å#∞#flk. JѨÙÊ_»∞ ^•#^èŒ~å‡Å∞
KÕÜ∞« _®xH˜ XHõ =ºH˜Î |Ü«∞Å∞^Õi`Õ J`«xH˜ ^•#O ã‘fiHõiOKÕ"åˆ~ ^˘~°H~õ ∞° . J`«#∞
Z=iH˜ ^•#O KÕÜ∂« Å<åfl '<åH˜ÑÙ¨ Ê_»∞ J=ã¨~O° ÖË^∞Œ . h=Ù x#fl fã¨∞H˘x =zÛ
=ÙO>Ë <Õh ^•#O ã‘fiHõiOKÕ"å_çfl— J#O\Ï_»∞.—— (|∞MÏi)
¢Ñ¨[ÅO^Œ~°∂ ^èŒx‰õΩÖˇ·áÈ~Ú ^•#¢QÆÇ‘Ï`«Å∞ H˘~°=_Õ =~°‰õΩ ^•#^èŒ~å‡Å∞
KÕÜ∞« ‰õΩO_® KÕ`∞« Å∞ Hõ@∞ìH˘x LO_»‰Äõ _»^xŒ , ã¨=∂[OÖ’ ¿Ñ^ŒiHõO L#flѨÙÊ_Õ
gÖˇ#· O`« Z‰õΩ¯=QÍ ^•#O KÕÜ∂« Åx D ǨÏnã¨∞ =∞#‰õΩ `≥eÜ«∞*Ë™ÈÎOk.
^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 81
=∞Ǩ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) ¢Ñ¨=K«#O:– ''¢H˜OkKÕ~Ú HõO>Ë ÃÑ·K~Õ Ú ZO`À ¢âı+"ª¨ ∞≥ #ÿ k.
ÃÑ·K~Õ Ú JO>Ë (^•#O) WKÕÛ, (ã¨`å¯~åºÅ HÀã¨O) Y~°∞ÛÃÑ>Ëì KÕ~Ú. ¢H˜OkKÕ~Ú
JO>Ë (^•#O) J_çy fã¨∞‰õΩ<Õ KÕ~Ú.—— (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
¢áê~°÷#, ^•#O Ô~O_»∂ XHõ^•xH˘Hõ\˜ q_»nÜ«∞~åx P~å^èŒ#Å∞. ¢áê~°÷#
^Õ=Ùx ǨωõΩ¯, ^•#O ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯. H˘O^Œ~∞° 'L#fl"å_Õ ^•#O KÕÜ∞« QÆÅ∞æ`å_»∞,
ÖËx"å_»∞ UO KÕ™êÎ_∂» ?— J#O\Ï~°∞. WÖÏ ¢Ñ¨tflOKÕ"å~°∞ `«=∞‰õΩ kQÆ∞=#∞O_Õ "åi
"≥Ñ· Ù¨ *ÏeQÍ K«∂¿ãÎ ã¨=∂^è•#O Åaèã∞¨ OÎ k. Y∞~üP<£, ǨÏnã¨∞ É’^è#Œ Å∞ QÆ=∞x¿ãÎ
¿Ñ^ŒÅ‰õΩ ^•#O KÕÜ«∞_»O, W`«~° ã¨`å¯~åºÅ HÀã¨O _»|∞ƒ Y~°∞ÛÃÑ@ì_»O ¢Ñ¨u
=∞x+≤H© ^≥=· O xˆ~tÌ Oz# qkè Jx `≥Å∞™ÈÎOk.
ǨϢ[`ü J|∂[~ü (~°l) Hõ^#Œä O:– <Õ#∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨)#∞ ''Jxfl\˜HOõ >Ë ¢âı+"ª¨ ∞≥ #ÿ
PK«~°} U^Œ?——x J_çQÍ#∞. ^•xHÍÜ«∞# ''^Õ=Ù_çfl qâ◊fiã≤Oz PÜ«∞# =∂~°æOÖ’
áÈ~å_»@O—— Jx K≥áêÊ~°∞. ''ÉÏx㨉Ωõ ¿ãfiK«Ûxù =fi_»O (‰õÄ_®) ¢âı+"ª¨ ∞≥ #ÿ PK«~} ° <Ë å?——
J#_çQÍ#∞ <Õ#∞. ''qÅ∞=#∞ |\˜ì Z‰õΩ¯= ^èŒ~°‰õΩ J=Ú‡_»∞áÈ=_»O`À áê@∞,
Ü«∞[=∂xH˜ JO^ŒiHõ<åfl Z‰õΩ¯= W+¨ì"≥∞ÿ# ÉÏx㨉õΩ ¿ãfiK«Ûùx"åfie—— J<åfl~°∞
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨). ''XHõ"àÕ ◊ <Õh Ѩx KÕÜ∞« ÖËx Ѩiã≤u÷ Ö’ LO>Ë?—— Jx J_çQÍ#∞ <Õ#∞.
''JѨÙÊ_»∞ U^≥<· å Ѩx KÕ¿ã"å_çH˜ P ѨxÖ’ ã¨Ç¨ Ü«∞Ѩ_∞» ÖË^• Ѩx KÕÜ∞« _»O ~åx
"å_çH˜ Ѩx KÕãÃ≤ Ñ@∞ì—— J<åfl~åÜ«∞#. ''<Õh Ѩx ‰õÄ_® KÕÜ∞« ÖËx ã≤u÷ Ö’ LO>Ë?——
J_çQÍ#∞ =∞m§. ''J~Ú`Õ ¢Ñ¨[Å#∞ ZÖÏO\˜ Hõ+#ì¨ ëêìʼnõΩ QÆ∞iKÕÜ∞« ‰õΩ. Wk ‰õÄ_®
h áêe@ XHõ q^è"Œ ∞≥ #ÿ ^•#"Õ∞—— J<åfl~°∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨). (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨Å¡O) F™êi `«# J#∞K«~°∞Å`À =∂\Ï¡_»∞`«∂ ''¢Ñ¨u =Úã≤¡O
qkèQÍ ^•#O KÕÜ∂« e—— J<åfl~°∞. J#∞K«~∞° Å∞ D =∂@ qx ''=∞i Z=i ^ŒQ~ÔæÆ <· å
^•#O KÕÜ∞« _®xH˜ Ug∞ ÖËHáõ È`Õ ZÖÏ?—— Jx J_çQÍ~°∞. ^•xH˜ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ )
''JѨÙÊ_® =ºH˜Î Hõ+Ñì¨ _¨ ç ã¨OáêkOz `å#∂ J#∞Éèqí OKåe, ^•xfl (¿Ñ^ŒÅ‰õΩ) ^•#O
‰õÄ_® KÕÜ∂« e—— J<åfl~°∞.
''XHõ"àÕ ◊ JÖÏ KÕ¿ã â◊HΘ ‰õÄ_® ÖËHáõ È`Õ ÖË^• JÖÏ ‰õÄ_® KÕÜ∞« HõáÈ`Õ?—— Jx
=∞m§ J_çQÍ~°∞ J#∞Ü«∂Ü«ÚÅ∞. ''JѨÙÊ_»∞ Z=Ô~·<å JQÆ`«ºÑ¨~°∞_»∞ U^≥·<å
PѨ^Ö Œ ’ z‰õΩ¯‰õΩO>Ë J`«_flç P^Œ∞HÀ"åe—— J<åfl~°∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ).
J#∞K«~∞° Å∞ =∞m§ ''Jk ‰õÄ_® KÕÜ∞« HõÖHË õ áÈ`Õ<À?—— Jx J_çQÍ~°∞. ^•xH˜
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ''(Jn KÕÜ∞« ÖËHáõ È`Õ) "Õ∞Å∞ KÕÜ∂« Åx ÖËHõ ã¨`å¯~åºÅ∞ KÕÜ∂« Åx
W`«~∞° ʼnõΩ ã¨ÅǨe"åfie—— Jx K≥áêÊ~°∞.
''Jn KÕÜ∞« ÖËHáõ È`Õ...?—— Jx =∞m§ J_çQÍ~°∞ J#∞K«~∞° Å∞. JѨÙÊ_»∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ
(ã¨ÅO¡ ) ''(JÖÏO\˜ Ѩiã≤u÷ Ö’ Hõhã¨O) `å#∞ K≥_Ѥ» #¨ ∞Å∞ KÕÜ∞« ‰õΩO_®, W`«~∞° ʼnõΩ
82 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
K≥_∞» `«ÅÃÑ@ì‰Ωõ O_® LO_®e. Wk ‰õÄ_® ^•#O (ã¨^MŒ Ï) H˜OkˆH =ã¨∞OÎ k—— Jx
ã¨=∂^è•#q∞KåÛ~°∞. (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
ǨϢ[`ü ǨÏH©"∞£ a<£ Ç≤Ï*Ï"£∞ (~°l) Hõ^#Œä O:– <Õ<˘Hõ ™êi ^≥=· ¢Ñ¨=Hõ#Î ∞ (H˘O`«
^è#Œ O) J_çy`Õ PÜ«∞# WKÕÛâß~°∞. (Jk KåÅHõ) <Õ#∞ =∞m§ J_çQÍ#∞. ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ
(ã¨ÅO¡ ) <å‰õΩ =∞iH˘O`« ¢Ñ¨™êkOKå~°∞. <Õ#∞ `«$Ñ≤K Î O≥ ^ŒHõ =∞m§ J_çQÍ#∞. PÜ«∞#
<å‰õΩ =∞iHÍã¨Î ¢Ñ¨™êkOz WÖÏ J<åfl~°∞:
''ǨÏH©"∞£ ! D ¢áêѨOzHõ ã¨OѨ^Œ (ÃÑ·H)˜ ZO`À (Hõ#∞ŠѨO_»∞QÆQÍ) ѨKÛ« ѨKÛ« QÍ,
uÜ«∞ºQÍ LO_»=K«∞Û. HÍx ^•xfl P`«‡ã¨O`«$Ñ≤Î`À fã¨∞‰õΩ<Õ"åiˆH â◊√ÉèíO
HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. J`åºâ◊`À J_çQˆ "å_çH˜ JO^Œ∞Ö’ ZÖÏO\˜ â◊√ÉèOí LO_»^∞Œ . J`«#∞
ZO`« u<åfl Hõ_∞» Ѩ٠xO_»x =ºH˜Î ÖÏO\˜"å_»∞. (QÆ∞~°∞OÎ K«∞HÀ.) WKÕÛ KÕ~Ú Ñ¨ÙK«∞Û‰õΩ<Õ
KÕ~Ú HõO>Ë ZO`À ¢âı+"ª¨ ∞≥ #ÿ k.——
JѨÙÊ_»∞ ǨϢ[`ü ǨÏH©"£∞ (~°l) WÖÏ J<åfl~°∞: ''^≥·=¢Ñ¨=HÍÎ! q∞=∞‡efl
ã¨`åºxzÛ Ñ¨OÑ≤# P ¢Ñ¨É∞íè =Ù ™êH˜Q∆ Í K≥|∞`«∞<åfl#∞. <Õh Hõ} ∆ O #∞Oz WǨÏÖ’HõO
g_çáÈÜÕ∞ =~°‰Ωõ U =ã¨∞=Î Ù HÀã¨O ‰õÄ_® Z=i =ÚO^Œ∂ KÕ~Ú*ÏѨ#∞.——
(|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
ǨϢ[`ü ǨÏH©"£∞ (~°l) `å#∞ ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨Å¡O) =ÚO^Œ∞ KÕã≤# "åQÍÌ<åxH˜
Hõ@∞ì|_ç LO@∂ WǨÏÖ’HõO g_çáÈÜÕ∞ =~°‰Ωõ Z=i #∞O_ô ^•#O ã‘fiHõiOK«Ö^Ë ∞Œ .
29. ^è#Œ `åºQÆO
`åºQÆÉÏè =OÖËx ^è~Œ ‡° Ѩ~åÜ«∞}`« x["≥∞#ÿ ^è~Œ ‡° Ѩ~åÜ«∞}`« JxÊOK«∞HÀ^Œ∞.
P `åºQÆÖ’¡ ‰õÄ_® ¢áê}`åºQÆO `«~°∞"å`« ^èŒ#`åºQÆO ZO`À Q˘Ñ¨Êq+¨Ü«∞O. D
"åã¨"Î åxfl QÆ∞iOz Y∞~üP<£Ö’x D ¢H˜Ok ã¨∂‰õΩÅ Î ∞ K«∂_»O_ç:
''Éè¥í =∂ºHßâÍÖ’¡x ã¨Ofi° ã¨fi~ ^Õ=Ùx^Õ. PÜ«µ<Ë "å>˜H˜ "åO°ã∞¨ _«∞. JÖÏ~@ǨC_«∞
g∞O°∞ ^≥=· =∂O°~æ Ö’ ã¨~Ǩ^#° ∞ Z~^°∞Hí∞ YO°∞ÛÃÑ@ìO∞° ? q[Ü«∂xH˜ ѨÓO°fi~ ^è#° `ͺQõ~
KÕã≤ Ü«µ∞^°~ú KÕã#≤ ÇÍi`À, q[Ü«∂#~`ŒO~° ã¨~Ǩ^° YO°∞ÛÃÑ>˜ì ã¨=∞O°~Ö’ áåÖÁæ<ÇË ÍO°∞
Z#fl>˜H© ã¨=∂#∞Å∞ HßÖËO°∞. ^Õ=Ù_«∞ LÉèíÜ«µ∞ÅHí∂ („ǨuǶ¨Å~ q+¨Ü«µ~Ö’) =∞~z
"åQåÌ#~ KÕã#≤ ǨÊ>˜H© Ǩϟ^®, J~`Œã∞¨ ÅÎ Ö’ giHí~>Ë q[Ü«∂xH˜ ѨÓO°fi~ ^è#° `ͺQõ~
KÕ ã ≤ Ü« µ ∞^° ú ~ KÕ ã ≤ # "åˆ ~ Jkè H í ∞ Å∞. g∞O° ∞ KÕ ¿ ã^° ~ `Í ^Õ = ÙxH˜ `ˇ Å ∞㨠∞ .——
(Y~üP<£–57:10)
''g∞Ö’ ^Õ=ÙxH˜ O°∞}q∞KÕÛ "åO≥=O≥·<® L<®flO®? „âı+¨ª"≥∞ÿ# O°∞}~? JÖÏ~>˜
"åiH˜ ^Õ=Ù_«∞ P O°∞}®xfl J<ËHOí @≥ ∞¡ ÃÑ~z uiy WzÛ"Õ™®Î_∞« . ÃÑQ· å "åiH˜ J`Œº~`Œ
„âı+¨ª"≥∞ÿ# „ǨuǶ¨Å~ Hí∂_Í Åaèã¨∞Î~k.—— (Y∞~üP<£–57:11)
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 83
Éè¥í =∂ºHßâÍÅhfl ^Õ=Ùx"Õ Jܵ#ǨC_«∞, P ^Õ=Ù_«∞ „Ǩ™®k~z# ^è#° Hí#Hí
=ã¨∞=Î Ùefl PÜ«µ# xˆ~tÌ Oz# =∂O°~æ Ö’ (ѨÙ}ºHßO®ºÅ H’ã¨~) YO°∞Û KÕܵ« _ÍxH˜
=∂#=ÙÅHí∞ ZÖÏ~>˜ JÉèíº~`ŒO°~ L~_«Hí∂_«^°∞. Hßx =∂#=Ù_«∞ Ç≤ã≤<®i`Œ#~
=Å¡ ã¨`ͯO®ºÅ H’ã¨~ _«|∞ƒ "≥zÛ~K«_ÍxH˜ "≥#∞Hí~[ "Õ™®Î_∞« . J~^°∞=Å¡ Láåkè
„Ǩ™®k~KÕk `Í<Ë#x, g∞OÕ^<·≥ ® ^®#~ KÕ¿ãÎ P HÁO°`#Œ ∞ `Í#∞ fO°∞™®Î#x ^Õ=Ù_«∞
J~@∞<®fl_«∞ (34:39). J~`ÕHß^°∞, <Ë#∞ „Ǩ™®k~z# P ^è<° ®xfl <®Hí∞ O°∞}~Qå
J~^°*¿Ë ãÎ P O°∞}®xfl <Õ#∞ J<ÕHí O≥@∞¡ ÃÑ~z uiy fO°∞Û`Í#x, PÃÑ· J^Œ#OQÍ
`Œy# „ǨuǶ¨Å~ ‰õÄ_® „Ǩ™®k™®Î#x PÜ«µ# ÇÍQåÌ#~ KÕã¨∞Î<®fl_«∞. D ÇÍQåÌ#~
ǨOÖ ° ’Hí~Ö’ <≥OÇ° Oı ∞° `Œ∞~^°#_«~Ö’ ZÖÏ~>˜ ã¨~^ÕÇϨ ~ ÖË^∞° .
J|∞^°ÇÌ ¨ Ì J<®ûs (O°l) ^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) <À@ D㨥H˜Î (57:11) qx ''^≥=· „=HßÎ!
^Õ=Ù_«∞ =∞#efl JǨC J_«∞Qõ∞`Œ∞<®fl_Í?——Jx „Ǩtfl~KÍO°∞. ^®xHÍÜ«µ# J=Ù#<®flO°∞.
JǨC_«∞ J|∞^°ÇÌ ¨ Ì (O°l) ''Jܵ`Ë HßãÎ̈ g∞ KÕܵ *ÏǨ~_ç—— J<®flO°∞. ^≥=· „Ǩ=HíÎ
(ã¨) KÕܵ*ÏáåO°∞. J|∞^°ÇÌ ¨ Ì (O°l) PÜ«µ# KÕux `Œ# KÕuÖ’H˜ fã¨∞HÁx ''<Õ#∞
<® „ǨÉ∞íè =ÙHí∞ <® `À@#∞ (JǨCQå) Wã¨∞<Î ®fl#∞—— Jx K≥áåÊO°∞.
Ǩτ[`ü J|∞^°ÇÌ ¨ Ì (O°l) `À@Ö’ PO˘~^°Å YO°¥O˚ ° K≥@∞¡<®flܵ. `À@Ö’<Ë
PÜ«µ# WÅ∞¡ Hí∂_Í L~k. JHí¯_Ë PÜ«µ# ÉèÏO®ºÇ≤ÅÅ ¡ ∞ x=ã≤ã∞¨ <Î ®flO°∞. D =∂@
K≥ÇÊ≤ PÜ«µ# <ÕO∞° Qå `À@ ^°Qiæõ H˜ "≥o§ ''L"≥∞‡ ^°Ç¨ !Ì |Ü«µ>˜H˜ =KÕÛ¿ãܵ. <Ëh
`À@#∞ <® „ǨÉ∞íè =ÙHí∞ JǨCQå WKÕÛâÍ#∞—— J<®flO°∞. PÜ«µ# ÉèÏO°º Hí∂_Í Z~`À
™®nèfi=∞}˜. P"≥∞ D =∂@Å∞ qx ''g∞O°∞ KÍÖÏ ÖÏÉè^í ®Ü«µHí"∞≥ #ÿ ÇͺáåO°"∞Õ
KÕâÍO°∞—— J<®flO°∞. JǨÊ>˜HíǨC_«∞ PÜ«µ# `Œ# W~>˜ ™®=∞„yx, ÉèÏO®ºÇ≤Å¡Å#∞
fã¨∞HÁx `À@Ö’ #∞~z |Ü«µ>˜H˜ =KÕÛâÍO°∞. =∞#~ Qõ#Hí JǨC_Í ^®#jÅ∞_çfl
K«¥¿ãÎ PO˘~^°Å K≥@H¡ ∞í |^Œ∞Å∞ PO˘~^°Å H’@¡ O°¥áåÜ«µÅ∞ Pi˚~KÍ##fl nè=∂
PÜ«µ# =ÚY =O°Ûã¨∞ûÖ’ `ŒÇʨ Hí∞~_Í Qõ=∞x~K«QÅ õ ~.
~À=∞#∞¡ =∞n<®ÃÑ· ^®_çK≥Ü«µº_ÍxH˜ ã¨<®flǨÅ∞ KÕã¨∞Î<®flO°x ã¨=∂KÍO°~
J~^Œ_»O`À =∞Ǩ¢Ñ¨=HõÎ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨Å¡O) "åix Z^Œ∞~À¯=_®xH˜ ''`«|∂H±——
^ŒO_»Ü∂« ¢`«‰Ωõ ã¨<åflǨÅ∞ KÕÜ∞« =Åã≤ =zÛOk. ã≤iÜ«∂ ã¨iǨÏ^Œ∞#Ì QÆÅ `«|∂H±
¢áêO`åxH˜ =Úã≤O¡ Ü≥∂^è∞Œ Å∞ ã¨∞nO°… „ǨÜ∂« }~ KÕܵ« =Åã≤ L~_çOk. ÃÑ·Qå Jk
f„="≥∞#ÿ Z~_ÍHßÅ~. ǨH_í ƒ« ~nQå ÉèÏsZ`Œ∞#Î ã¨<®flǨÅ∞ KÕܵ« _®xH˜ J`ŒºkèHõ
PÜ«µ∞^è®Å∞, PǨ~°Ñ^¨ •~å÷Å∞, ÇÍǨÏ<®Å#∞ ã¨g∞Híi~K«=Åã≤ =zÛ~k. JO^Œ∞=Å¡
^≥=· „Ǩ=HíÎ (ã¨Å~¡ ) ^è#° , Hí#Hí, =ã¨∞Î `ͺQåÅ HÀã¨~ „Ǩ[Å#∞ „¿ÑOÕÇ~≤ KÍO°∞.
^≥=· „Ǩ=HíÎ (ã¨) É’^è`° À L`ËlÎ `Œ∞Öˇ#· „Ǩ[Å∞ qâÍÅǨÏ$^°Üµ« ~`À Éè¥í i qO®à®Å∞
J~^°*Ü ˇ µ« º_«~ „áåO°~aè~KÍO°∞. HÁ~^°O∞° ^è~Œ ‡° ã¨O™ê÷Ñ<¨ å =∂O°~æ Ö’ `Œ=∞ ã¨~fi° ã¨fiO
`ͺQõ~ K≥Ü«∂ºÅ#fl g~å"Õâ◊~`À `«=∞ â◊H˜ÎH˜ q∞~z# qO®à®Å∞ Hí∂_Í WKÍÛO°∞.
84 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
Ǩτ[`ü L™®‡<£ (O°l) "Õܵ n<®O∑Å qÅ∞=QõÅ =ã¨∞=Î Ùefl ^≥=· „Ǩ=HíÎ (ã¨Å~¡ )Hí∞
J~^°*ËâÍO°∞. PÜ«∞# ^è°xHí∞Öˇ·#ǨÊ>˜H© D qO®à◊~ P HßÅ~Ö’ J`ŒºkèHí"≥∞ÿ#^Õ.
Ǩτ[`ü L=∞O∑ (O°l) ^èŒ#`åºQÆO q+¨Ü«∞OÖ’ J|∂|Hõ~ü (~°l)x q∞OzáÈ"å
Åx x~°‚~ÚOK«∞H˘x `Œ# Ü«∂=^®ã≤ÎÖ’ JO°úÉèÏQõ~ fã¨∞H˘x =KÍÛO°∞. ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨)
Jk K«∂ã≤ ''ÉèÏ~åºÑ≤Å¡Å HÀã¨O U"≥∞ÿ<å q∞yeÛ ÃÑ\Ïì"å ÖË^•?—— Jx J_çQÍ~°∞.
^•xH˜ ǨϢ[`ü L=∞~ü ''"åà◊§ HÀã¨O ã¨QÆO =^ŒeÃÑ\Ïì#∞—— J<åfl~°∞.
P `«~°∞"å`« Ǩτ[`ü J|¥|HíO∑ (O°l) W~>’¡ L#fl^°~`Í T_çÛ `ˇzÛ „Ǩ=HíÎ
(ã¨) áå^®Å K≥~`Œ áÈâÍO°∞. D J™®^è®O°} ^®`Œ$`Œfi~ K«¥ã≤ PÜ«µ# J|∞ƒO°Ç_¨ ͤO∞° .
''J|¥|HíO∑! L#fl^°~`Í `ˇzÛ#@∞¡~k. =∞i W~>’¡ ÉèÏ~åºÑ≤Å¡Å HÀã¨O U~
=^°e ÃÑ>Ïì=Ù?—— Jx J_çQåO°∞ PÜ«µ#.
''ÉèÏ~åºÑ≤Å¡Å HÀã¨O ^Õ=Ù_»∞, ^≥·=„Ǩ=HíÎ KÍÅ∞—— J<®flO°∞ J|¥|HíO∑ (O°l).
Wk ÉèÏQƺ=O`«∞ŠǨiã≤÷u. =∞i =∞^è°º`ŒO°Qõu ¢Ñ¨[ŠǨiã≤÷u Uq∞\©? "åà◊∞§
Hí∂_Í D =∞ǨHßO°º~ H’ã¨~ â◊HÎ̃=~K«# ÖËHí∞~_Í `Œ=∞Hí∞#fl ^®~>’¡<Õ J`«ºkèHí~Qå
qO®à®Å∞ J~^°*ËâÍO°∞. ¿Ñ^Œ"åà◊√§ ‰õÄ_® `«=∞ ã¨Oáê^Œ#Ö’ JO`À WO`À `≥zÛ
q~åàÏÖ QÆ∞@ìÖ’ ÃÑ>Ëâì ß~°∞.
áêѨO J|∂YbÖò (~°l) ^ŒQÆæ~° q~åà◊O W=fi_®xH˜ Ug∞ ÖË^Œ∞. PÜ«∞#
‰õÄe<åe KÕã≤ ¢|uˆH x~°∞¿Ñ^Œ ¢â◊=∞rq. XHÀ¯~ÀA P ‰õÄeѨx ‰õÄ_® ^˘iˆHkHÍ^Œ∞.
JѨÙÊ_®Ü«∞# ‰õΩ@∞O|O Ѩã¨∞ÎÅ∞O_»=Åã≤ =KÕÛk.
J~Ú`Õ ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ¢Ñ¨Hõ@# q#QÍ<Õ J|∂YbÖò (~°l) F `À@Ü«∞[=∂x
^ŒQiæÆ HÔ o§ K≥@‰¡ Ωõ hà◊√§ `À_çáÈ™êÎ#x K≥a`Õ J`«#∞ XѨÙʉõΩ<åfl_»∞. P~ÀA J|∂YbÖò
(~°l) Wëê#=∂*ò `«~åfi`« `À@ÔHo§ ~å¢u `≥Å¡"åˆ~^•HÍ ÉÏq #∞Oz hà◊√§ `À_®~°∞.
WO`« Hõ+ì̈Ѩ_ç`Õ `À@Ü«∞[=∂x ‰õÄe H˜O^Œ PÜ«∞#‰õΩ <åÅ∞QÆ∞ ¿ã~°∞¡ Y~°∂˚~°Ñ¨O_»∞¡
WKåÛ_»∞. J|∂YbÖò (~°l) "å\˜x fã¨∞H˘x ã¨O`À+¨OQÍ WO\˜H˜ =KåÛ~°∞.
P Y~°∂˚~° ѨO_»¡Ö’ ã¨QÆO ÉèÏ~åºÑ≤Å¡Å HÀã¨O =^ŒeÃÑ\˜ì q∞QÆ`å ã¨QÆO ѨO_»∞¡
=¸@Hõ@∞ìH˘x PÜ«∞# ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨Å¡O) ã¨xflkèH˜ "≥àϧ~°∞. HÍx [#O ÃÑ^ŒÌÃÑ^ŒÌ
q~åàÏÅ∞ Wã¨∞OÎ >Ë `å#∞ D z#fl q~åà◊O W"åfieû =ã¨∞#Î fl^Õ Jx ÉèÏqOz ã≤Q∞Æ Ñæ _¨ ç
áÈ`«∞<åfl~°∞. JO^Œ∞=Å¡ PÜ«∞# F Hõ∆}O J@∂ W@∂ K«∂ã≤ P ѨO_»¡ =¸@#∞
q~åàÏÅ ‰õΩѨÊÖ’ ZHõ¯_À J_»∞QÆ∞ ÉèÏQÍ# ÃÑ>Ëìâß~°∞ ã≤QÆ∞æѨ_»∞`«∂<Õ.
HÍx ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) Jk QÆ=∞xOKå~°∞. "≥O@<Õ PÜ«∞# P ѨO_»¡ =¸@#∞
JHõ¯_»∞flOz fã≤ q~åàÏÅ ‰õΩѨÊÖ’ Jxfl\˜Hõ<åfl ÃÑ·ÉèÏQÍ# ÃÑ>Ëìâß~°∞. J|∂YbÖò
(~°l) Jk K«∂ã≤ ZO`À ã¨O`À+≤OKå~°∞.
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 85
J~Ú`Õ JѨǨ㨺O, ‰õΩq=∞~°≈Å∞ KÕÜ«∞_»"Õ∞ ѨxQÍ ÃÑ@∞ì‰õΩ#fl HõѨ@
qâßfiã¨∞Å∞ z#flz#fl q~åàÏÅ∞ WzÛ# ¿Ñ^Œ =Úã≤¡OÅ#∞ ZQÆ`åo KÕÜ«∞™êQÍ~°∞.
''g~°∞ =∞#㨥ÊùiÎQå qâÍfiã¨∞Å∞ KÕã¨∞Î#fl ^è°# `ͺQåefl Qõ∞i~z ZuÎá⁄_«∞㨥Î
=∂>Ï¡_∞« `Œ∞<®flO°∞. Hí+Çì¨ _¨ ç K≥=∞>’_çÛ Z~`ÀHÁ~`Œ ^≥=· =∂O°~æ Ö’ ^®#q∞ã¨∞#Î fl (xO°∞¿Ñ^°)
qâÍfiã¨∞efl ZQõ`ÍoKÕã∞¨ <Î ®flO°∞. (JÖÏ ZHíãH¨ ¯≥ ~, ZQõ`Ío KÕã∞¨ #Î fl D Ç≤ã<≤ ®O°∞Å ã¨~Qõu
^Õ=ÙxH˜ ÉÏQå `ˇÅ∞ã¨∞.) Jã¨Å∞ ^Õ=Ù_Ë ÇÍix ZQõ`Ío KÕã∞¨ <Î ®fl_«∞. ÇÍiH’ã¨~ ^°∞O°ƒOù Ç° ∞‹ #·
Ü«∂`Œ# HßK«∞HÁx L~k.—— (Y∞~üP<£–9:79)
ǨϢ[`ü J#ãπ (~°l):– ǨϢ[`ü J|∂`«ÖÏ› (~°l) =∞n<åÖ’x J<åû~ü =Úã≤O¡ ÅÖ’
HÔ ÖÏ¡ Q˘Ñ¨Ê ^èxŒ ‰õΩÅ∞. PÜ«∞#‰õΩ (J<ÕH)õ Y~°∂~˚ Ñ° Ù¨ `À@Å∞ LO_Õq. "å\˜Ö’ 'ɡ~· å›—
J<Õ `À@O>Ë PÜ«∞#‰õΩ ZO`À W+¨ìO. D `À@ =∞ã≤˚^≥ #|g =ÚO^Œ∞ ÉèÏQÍ#
LO_Õk. ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨Å¡O) P `À@Ö’H˜ `«~°K«∞QÍ "≥à◊√ÎO_Õ"å~°∞. JHõ¯_» ÅaèOKÕ
=∞Ozhà◊√§ ¢`åˆQ"å~°∞. Y∞~üP<£Ö’ ''g∞‰õΩ J`«ºO`« ¢Ñ‘uHõ~°"≥∞ÿ# =ã¨∞Î=Ùx ^≥·=
=∂~°æOÖ’ Y~°∞Û KÕÜ«∞#O`« =~°‰õΩ g∞~°∞ ѨÙ}º™ê÷~ÚH˜ KÕ~°∞HÀÖË~°∞—— J<Õ ã¨∂H˜Î
(3:92) J=`«iOz#ѨÙ_»∞ ǨϢ[`ü J|∂`«ÖÏ› (~°l) ÖËz WÖÏ J<åfl~°∞:
''^≥·=¢Ñ¨=HÍÎ! 'g∞‰õΩ J`«ºO`« ¢Ñ‘uHõ~°"≥∞ÿ# =ã¨∞Î=Ùx ^≥·==∂~°æOÖ’ Y~°∞Û
ÃÑ@ì#O`« =~°‰õΩ g∞~°∞ ѨÙ}º™ê÷~ÚH˜ KÕ~°∞HÀÖË~°—x ^Õ=Ù_»∞ (Y∞~üP<£Ö’) ÃãÅqã¨∞Î
<åfl_»∞ Hõ^•! 'ɡ·~å›— `À@ <åÔHO`À W+¨ì"≥∞ÿ#k. JOKÕ`« <Õ<å `À@#∞ ^≥·==∂~°æOÖ’
^•#O KÕã¨∞Î<åfl#∞. ^≥·=O #∞O_ç ^•x ѨÙ}ºÑ¶¨ÅO Ptã¨∞Î<åfl#∞. Ѩ~°Ö’HõOÖ’ Jk
<å HÀã¨O Q˘Ñ¨ÊxˆHÑ∆ O¨ QÍ `«Ü∂« ~°=Ù`«∞O^Œx #=Ú‡`«∞<åfl#∞. ^≥=· ¢Ñ¨=HÍÎ! g∞~°∞ ^≥"· å[˝
¢Ñ¨HÍ~°O ^•xfl LѨ Ü≥∂yOK«O_ç.——
JѨÙÊ_»∞ =∞Ǩ¢Ñ¨=HõÎ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨Å¡O) WÖÏ J<åfl~°∞: ''KåÖÏ =∞Ozk.
W^≥O`À ÖÏÉèí^•Ü«∞Hõ"≥∞ÿ# ã¨OѨ^Œ. x[OQÍ W^≥O`À ÖÏÉèí^•Ü«∞Hõ"≥∞ÿ# ã¨OѨ^Œ. h
=∂@Å∞ <Õ#∞ q<åfl#∞. J~Ú`Õ <å^˘Hõ ã¨ÅǨ. P `À@#∞ h (¿Ñ^Œ) |O^èŒ∞=ÙʼnõΩ
ѨOzÃÑ@∞ì. ——ǨϢ[`ü J|∂`«ÖÏ› (~°l) D=∂@ qx ''<Õ#∞ g∞P[˝ t~°™ê=
Ç≤Ïã¨∞<Î åfl#∞—— J<åfl~°∞. `«~åfi`« PÜ«∞# P`À@#∞ `«# ÃÑ^Œ<å#fl, z<åfl#fl H˘_»∞‰õΩʼnõΩ,
W`«~° |O^èŒ∞=ÙʼnõΩ ѨOz"Õâß~°∞. (|∞MÏi)..
30. Pi÷Hí X#O°∞Å qxܡ∂Qõ~
Pi÷Hõ X#~°∞Å qxÜ≥∂QÆO QÆ∞iOz D ã¨∂‰õΩÅ Î ∞ QÆ=∞xOK«O_ç:
''„Ǩ=HíÎÖÏO®! ("Õ∞=Ú „Ǩ™®k~z#) Ǩiâ◊∞^°ú Ǩ^®O®÷Å∞ u~@¥ ã¨`ͯO®ºÅ∞
KÕ㥨 Î L~_«~_ç. g∞O°∞ KÕ¿ã^°~`Í <®Hí∞ `ˇÅ∞ã¨∞. g∞ ã¨=∂[=∞~`Í XHı (^èO° ®‡xH˜
K≥~k#) ã¨=∂[~. <Õ#∞ g∞ „ǨÉ∞íè =Ù#∞. Hí#∞Hí g∞O°∞ <®Hí∞ =∂„`Œ"∞Õ ÉèÜí µ« Ǩ_∞« `Œ¥
L~_Íe— (Jx K≥áåÊ=Ú).—— (Y∞~üP<£–23:51,52)
86 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
XHí"Ñ·≥ Ù¨ #=∂*ò, O’*Ï, [Hß`ü, ǨÏ*ò ÖÏ~>˜ ѨÙ}ºHßO®ºÅ∞ KÕ㥨 Î =∞O’"≥Ñ· Ù¨
J„Hí=∞ Ǩ^`ú° ∞Œ Å ^®fiO® ^è<° ®O°̊# KÕã≤ ã¨∞MÏÅ∞ J#∞Éèqí ~K«_~« ^èO° ‡° ǨO®Ü«µ}`Œ
JxÊ~K«∞H’^°∞. H˘O^Œ~∞° ã¨`å¯~åºÅ HÀã¨O Hõ+Ñì¨ _¨ ç ^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«OQÍ ã¨OáêkOz#
ÃÑ·HÍ<Õfl qxÜ≥∂yOKåÅx, `å=Ú ã¨fiÜ«∞OQÍ J#∞Éèqí OK«_®xÔH`· Õ J¢Hõ=∞ ã¨OѨ^<·≥ å
Ѩ~åfiÖË^xŒ ÉèÏq™êÎ~∞° . Wk ã¨iHÍ^Œ∞. `å=Ú J#∞Éèqí OKÕ^<·≥ å, ã¨`å¯~åºÅ HÀã¨O
Y~°∞Û ÃÑ>Ë^ì <·≥ å huQÍ, ^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«OQÍ ã¨OáêkOz# ÃÑ·H"õ ∞Õ qxÜ≥∂yOKåe.
„Ǩ=HíÎ „Ǩ=K«#~: ''XHí =ºH˜Î ã¨∞^°¥O° „ǨÜ∂« }~ KÕã≤ ^°∞=Ú‡ ^襰 o HÁ@∞ìHÁx
=™®Î_«∞. J`Œ#∞ PHßâ◊O "≥·Ñ¨Ù KÕ`Œ∞ÖˇuÎ „ǨÉèí¥! „ǨÉèí¥! J~@¥ ¢áêi÷™êÎ_«∞. Hßx
J`Œ#∞ u#flk J^èO° ‡° "≥∞#ÿ u~_ç, J`Œ#∞ Hí@∞ìH∞í #flq J^èO° ‡° =„™®ÎÅ∞, J`Œx â◊sO°~
J„Hí=∞ ã¨~áå^°#`À áÈ+≤~K«|_ç~k. JÖÏ~@ǨC_«∞ J`Œx ¢áê~°#÷ ZÖÏ ã‘fiHíi~K«
|_«∞`Œ∞~k?—— (=Úã≤¡~, ui‡l)
''^°∞ÉÏO®YO°∞Û KÕܵ« Hí~_ç. ^°∞ÉÏO®YO°∞Û KÕ¿ãÇÍO°∞ Ã+`· Í<ü ™È^°O∞° Å∞Qå ǨiQõ
}˜~K«|_«`ÍO°∞. Ã+`· Í<ü `Œ# „ǨÉ∞íè =ÙHí∞ Hí$`ŒÑ∞¨¶ ∞fl_≥á· ÈÜ«∂_«∞.—— (Y∞~üP<£–17:26,27)
''g∞O°∞ g∞ KÕux (U =∂„`Œ~ ^®#~ KÕÜ«µHí∞~_Í) "≥∞_«Hıã≤ Hí>˜ì L~K«Hí~_ç.
JÖÏQÕ ^®xfl ѨÓiÎQå `ˇOz° L~K«_~« Hí∂_Í ã¨iHß^°∞. JÖÏKÕ¿ãÎ g∞O°∞ x~k`«∞Öˇ,·
xã¨ûǨÜ«µ∞Öˇ· áÈ`ÍO°∞.—— (Y∞~üP<£–17:29)
''"åO°∞ `Œ=∞ ã¨~Ǩ^° qxܡ∂yã¨∞#Î flǨC_«∞ ^°∞ÉÏO® YO°∞ÛKÕܵ« O°∞† W@∞ Ç≤ã<≤ ®i
`Œ#~ Hí∂_Í =Ç≤Ï~K«O∞° . ÇÍi YO°∞Û P O≥~_«∞ JuK«Oº° ÅHí∞ =∞^躰 ã¨~Î Qå L~@∞~k.——
(Y∞~üP<£–25:67)
''^Õ=Ù_«∞ g∞Hí∞ r=<®^è®O°~Qå KÕã≤# ã¨~Ǩ^°#∞ =¸_è«∞ÅHí∞ JǨÊy~K«Hí~_ç.
Jܵ`Ë ÇÍiH˜ u~_ô, |>Ïì (ÖÏ~>˜ rq`Í=ã¨O®Å∞) ã¨=∞Hí∂O°Û~_ç. ÇÍiH˜ Ç≤Ï`ŒÉ’^è°
KÕ㨥ΠL~_«~_ç.—— (Y∞~üP<£–4:5)
''^®xH˜ "åiÖÏ J<®flO°∞: '+¨∞SÉò! =∂ `Í`Œ =Ú`ÍÎ`ÅŒ HßÅ~ #∞~_ç =ã¨∞#Î fl
D ^≥Ç· ÍÅ#∞ PO®kè~K«_~« =∂#∞H’"åÖÏ? =∂ ^è<° ®xfl =∂ W+¨"ì Ú≥ zÛ#@∞¡ YO°∞Û
ÃÑ@∞ìH∞í <Ë JkèHßO°~ Hí∂_Í ÖË^® =∂Hí∞? W^Õ<® h„áåO°#÷ hHí∞ <ËO∞° Ê`Œ∞#flk? (=∂
J~^°iÖ’) ™®^è∞° ã¨fiÉèÏq, ã¨<®‡O°Qæ åq∞q hÇÁHí¯_ç"Õ q∞yÖÏ=Ù HßÉ’Å∞!—— (Y∞–11:87)
=∂#=Ù_çfl ^Õ=Ù_»∞ ''Ybá¶ê——QÍ xÜ«∞q∞Oz Éè∂í Ö’HÍxH˜ ѨOÑ≤OKå_»∞. WHõ¯_»
`«# W+¨ì"≥ÚzÛ#@∞¡ rqOK«_®xH˜ ^≥·=O J`«xH˜ qâ◊$OYÅ ¿ãfiK«Ûù W=fiÖË^Œ∞.
J`«#∞ rq`« ã¨HõÅ~°OQÍÖ’¡#∂ ^≥·"å[˝Å‰õΩ |^Œ∞ú_»~Ú rq`«O QÆ_»áêe. D
q+¨Ü«∞O 'Ybá¶ê— J<Õ Ñ¨^•<Õfl |>Ëì ã¨Ê+¨ì=∞=Ù`ÀOk. ¢Ñ¨Ñ¨OK«OÖ’ Z=Ô~·<å ~å*
¢Ñ¨uxkèQÍ xÜ«∞q∞OK«|_ç#ѨÙÊ_»∞ J`«#∞ `«# W+¨"ì Ú ≥ zÛ#@∞¡ =º=ǨÏiOK«‰Ωõ O_®
Uq^èOŒ QÍ ~å*Ï[˝Å#∞ =∂¢`«"∞Õ J=∞Å∞Ѩ~∞° ™êÎ_À, J^Õq^èOŒ QÍ ^Õ=Ùx ¢Ñ¨uxkèQÍ
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 87
=∂#=Ù_»∞ ‰õÄ_® ^Õ=Ùx P[˝Å#∞ =∂¢`«"Õ∞ t~°™ê=Ç≤Ïã¨∂Î PÜ«∞# Jcèëêìxfl
<≥~"° ~Õ Û° =Åã≤ LO@∞Ok.
=∞# ^Õâßxfl POˆQ¡Ü«ÚÅ∞ ѨiáêeOz# q+¨Ü«∂xfl QÆ∞~°∞ΉõΩ `≥K«∞Û‰õΩO>Ë D
q+¨Ü∞« O =∞iO`« ã¨Ê+¨Oì QÍ É’^èÑŒ _¨ ∞» `«∞Ok. WHõ¯_» áêÅ#KÕ¿ã POˆQÜ ¡ ∞« ¢Ñ¨uxkèx
''"≥·¢™êÜü∞—— J<Õ"å~°∞. J`«#∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ ZÖÏO\˜ K«\ÏìÅ∞ KÕÜ«∞‰õΩO_® ¢a\˜+π
~åA xi‡Oz# K«\ÏìÅ∞ =∂¢`«"Õ∞ WHõ¯_» J=∞Å∞ѨiKÕ"å_»∞. J`«#∞ ~å*Ï[˝Å‰õΩ
=ºuˆ~HõOQÍ ¢Ñ¨=iÎOKå_»O>Ë ¢áêux^躌 JkèHÍ~åÅ#∞ ^Œ∞ifixÜ≥∂QÆO KÕã#≤ >Ë.¡ J^Õ
q^èŒOQÍ =∂#=Ù_»∞ ‰õÄ_® ^≥·=âßã¨<åÅ#∞ ¢`Àã≤~å[x qâ◊$OYÅ rq`«O QÆ_çÑ≤`Õ,
ÖË^• `«#ÖÏO\˜ =∂#=ÙÅ∞ xi‡Oz# HÍÅÊxHõ K«\ÏìÅ∞, ã≤^•úO`åÅ#∞ J#∞ã¨i¿ãÎ
^≥·=O ¢Ñ¨™êkOz# dÖÏѶ¨`ü JkèHÍ~åÅ#∞ ^Œ∞ifixÜ≥∂QÆ Ñ¨~°z# "å_»=Ù`å_»∞.
''qâÍfiã¨∞ÖÏO®! g∞O°∞ ã¨~áåk~z# ^®xÖ’#¥, "Õ∞=Ú <ËÅ#∞~_ç g∞ H’ã¨~
L`ŒÊuÎKãÕ #≤ ^®xÖ’#¥ „âı+Ǫ¨ ∞‹ #· ^®xfl ^≥=· ∂O°~æ Ö’ YO°∞ÛKÕܵ« ~_ç. ^≥=· =∂O°~æ Ö’ YO°∞Û
KÕܵ« _ÍxH˜ <®ã≤OH° ~í =ã¨∞=Î Ùefl Uif¿ã „Ǩܵ« `Œfl~ KÕܵ« Hí~_ç. JÖÏ~>˜ =ã¨∞=Î Ùefl
g∞Hı Qõ#Hí Z=~°~Ú<® W¿ãÎ g∞O°∞ fã¨∞H’=_ÍxH˜ W+ì̈Ǩ_«`ÍO®? Híà◊∞§ =¸ã¨∞HÁx
ã‘fiHíi™®ÎOÕHßx, =∞#㨥ÊiÎQå g∞O°∞ Z#fl>˜H© ÇÍ>˜x ã‘fiHíi~K«O°∞. ^Õ=Ù_«∞ xO°¿ÑH∆ß
ǨO°∞_«∞, ã¨fi`ŒÇ¨Qå „Ç¨â◊~ã¨hÜ«µ∞_«x `ˇÅ∞ã¨∞H’~_ç.—— (Y∞~üP<£–2:267)
31. á⁄^Œ∞ÑÙ̈–¿Ñ^ŒÅ ã¨OˆH=∆ ∞O
W™ê¡OÖ’ á⁄^Œ∞Ѩ٠KÕÜ∞« _»O JO>Ë Ñ≤ã<≤ åi`«#O =Ç≤ÏOz XH˘¯Hõ¯ ~°∂áê~Ú
‰õÄ_»Éˇ_»∂Î Pã¨∞ÎÅ∞ ÃÑOK«∞HÀ=_»O HÍ^Œ∞. qÖÏ™êʼnõΩ áȉõΩO_® J#=ã¨~°Ñ¨Ù
Y~°∞ÛÅ∞ gÖˇ·#O`« `«yæOK«∞H˘x, P q^èŒOQÍ á⁄^Œ∞Ѩ٠KÕÜ«∞_»O ^•fi~å ¿Ñ^ŒÅ
ã¨OHˆ =∆ ∞O HÀã¨O áê@∞Ѩ_®Å#fl^Õ á⁄^Œ∞Ѩ٠ÅHõº∆ O. D ÅHõº∆ O`À<Õ W™ê¡O ѨÙ~°∞+¨µÅ∞
ã¨fi~å‚É~íè }° ÏÅ∞, Ѩ@∞ì=¢™êÎÅ∞ ^èiŒ OK«‰Äõ _»^xŒ POHõÅ ∆ ∞ qkèOzOk.
ǨϢ[`ü |~å a<£ Pl"£∞ (~°l) Hõ^#Œä O: ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) =∂‰õΩ U_»∞ ~°HÍÅ
Ѩ#∞Å∞ KÕÜ«∂Åx P^ÕtOKå~°∞. JÖψQ U_»∞ ~°HÍŠѨ#∞Å∞ KÕÜ«∞‰õÄ_»^Œx
=∞=∞‡efl "åiOKå~°∞. KÕÜ∞« =∞x P^ÕtOz# U_»∞ Ѩ#∞Å∞ Wq–
(1) "åºkè¢QÆã¨∞Î_çfl Ѩ~å=∞i≈OK«_»O, (2) â◊=O "≥O@ (Y## "å\˜Hõ‰õΩ)
"≥à◊§_»O, (3) `«∞q∞‡ Z=Ô~·<å 'JÖòǨÏ=ÚÌeÖÏ¡ÇπÏ— JO>Ë, ^•xH˜ ã¨=∂^è•#OQÍ
'Ü«∞~°›=ÚHõÖÏ¡— Jx ѨÅHõ_O» , (4) qO^Œ∞ PǨfi<åxfl ã‘fiHõiOK«_O» , (5) ã¨ÖÏO#∞
ã¨~fi° ™ê=∂#ºO KÕÜ∞« _»O, (6) Ñ‘_`ç ∞« _çfl P^Œ∞HÀ=_»O, (7) "åQÍÌ#áêÅ# KÕÜ∞« _»O.
KÕÜ∞« =^ŒxÌ "åiOz# U_»∞ Ѩ#∞Å∞– (1) |OQÍ~°ÑÙ¨ LOQÆ~O° ÃÑ@∞ìHÀ=_»O,
(2) "≥O_ç áê¢`«ÅÖ’ h~°∞ `åQÆ_»O, (3) Ѩ@∞ì r#∞#∞ "å_»@O, (4) dãπ
88 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
(¢áêO`«O)Ö’ `«Ü«∂Ô~·# |@ìÅ∞ "å_»@O, (5) Ѩ@∞ì=¢™êÎÅ∞ ^èŒiOK«_»O, (6)
=Ú`«Hõ Ѩ@∞ì=¢™êÎÅ∞ ^èiŒ OK«_O» , (7) ѨÅÛ\˜ Ѩ@∞ì=¢™êÎÅ∞ ^èiŒ OK«_O» . (|∞MÏi)
^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ¢ã‘ÎʼnõΩ =∂¢`«"Õ∞ "≥O_ç |OQÍ~åÅ#∞ #QÆÅ∞QÍ "å_»\ÏxH˜
J#∞=∞uKåÛ~°∞. J~Ú`Õ ¢ã‘ÎÅ∞ `«=∞ Éèí~°ÎÅ HÀã¨O =∂¢`«"Õ∞ |OQÍ~°∞ #QÆÅ∞
^èiŒ OKåe. ¢Ñ¨^~Œ ≈° <å|∞kú`À W`«~∞° Å "≥∞ѨÙÊHÀã¨O ^èiŒ OK« Äõ _»^∞Œ . ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨)
D q+¨Ü∂« xfl K≥|∞`«∂ ''U¢ã‘Î J~Ú<å [<åxH˜ K«∂¿Ñ L^ÕâÌ º◊ O`À |OQÍ~°∞ #QÆÅ∞
^èiŒ ¿ãÎ P"≥∞ (#~°H)õ Ü«∂`«#ʼnõΩ QÆ∞~°=Ù`«∞Ok—— Jx J<åfl~°∞. (q∞ëê¯`ü)
ѨÙ~°∞+¨µÅ∞ |OQÍ~°∞ Q˘Å∞ã¨∞Å∞, LOQÆ~åÅ∞, K≥qáÈQÆ∞Å∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# #QÆÅ∞
"å_»\Ïxfl PÜ«∞# x¿+kèOKå~°∞. JÖψQ ¢ã‘ÎÖˇ·<å, ѨÙ~°∞+¨µÖˇ·<å áê¢`«Å∞, QÍ¡ã¨∞Å∞,
W`«~°¢`å ™ê=∞¢y HÀã¨O "≥O_ç |OQÍ~åÅ∞ "å_»\Ïxfl ‰õÄ_® PÜ«∞# x¿+kèOKå~°∞.
^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨Å¡O) WÖÏ J<åfl~°∞: ''"≥O_ç |OQÍ~åÅ`À KÕã≤# áê¢`«ÅÖ’ QÍx,
ÖË^• "≥O_ç |OQÍ~åÅ∞ HõeÑ≤ W`«~° ֒ǨÅ`À KÕã#≤ áê¢`«ÅÖ’QÍx Z=Ô~<· å uO>Ë,
`åy`Õ JÖÏO\˜"å_»∞ `«# á⁄@ì#∞ #~°HÍyfl`À xOѨىõΩ<åfl_»#fl =∂@. (^•~üYufl)
¢Ñ¨=HõÎ ¢Ñ¨=K«#O: ''Z=Ô~`· Õ "≥O_çKO≥ |∞`À =∞Ozhà◊√§ `åQÆ∞`å_À J`«#ã¨Å∞
XHÀ¯ QÆ∞Hõ¯`À áê@∞ `«# á⁄@ìÖ’ Jyfl áÈã¨∞‰õΩ#fl>Ë.¡ —— (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
ǨϢ[`ü Je (~°l) Hõ^#Œä O: ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ )‰õΩ F™êi ã¨fiK«Û"ù ∞≥ #ÿ Ѩ@∞ì=¢™êÎÅ
[`« XHõ\˜ HÍ#∞HõQÍ ÅaèOzOk. ^•xfl =∂ WO\˜H˜ ѨOÑ≤¿ãÎ <Õ#∞ ^èiŒ OKå#∞. HÍx
Jk K«∂_»QÍ<Õ ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨Å¡O) =ÚMÏ~°qO^ŒO P¢QÆǨϟ^Œ¢QÆ=∞~ÚOk. ^•O`À
<Õ<å Ѩ@∞ì=¢™êÎÅ#∞ zOz =∂ ‰õΩ@∞O|OÖ’x ¢ã‘Å Î ‰õΩ WzÛ"Õâß#∞. (|∞MÏi)
L=∞~ü a<£ Y`åÎÉò (~°l) Hõ^#Œä O: F~ÀA <Õ#∞ =∞ã≤^˚ £ ^•fi~°O ^ŒQ~æÆ ° ã¨fiK«Ûù
"≥∞#ÿ Ѩ@∞ì=¢™êÎÅ [`«#∞ K«∂ã≤ ''^≥=· ¢Ñ¨=HÍÎ! D [`«|@ìefl g∞~°∞ H˘x â◊√¢Hõ"å~°O
~ÀA#, |Ü«∞\˜ #∞O_ç q∞=∞‡efl HõÅ∞ã¨∞HÀ=_®xH˜ ¢Ñ¨uxkè =~åæÅ∞ =zÛ#ѨÙÊ_»∞
"å\˜x ^èiŒ ¿ãÎ ZO`« ÉÏQÆ∞O@∞Ok!—— Jx J<åfl~°∞. ^•xH˜ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ''Ѩ~Ö ° ’HõO
(ã¨fi~°æO)Ö’ ZÖÏO\˜ (¢Ñ¨uѶ¨ÅO) "å\ωõΩ <ÀK«∞HÀx"å_Õ nxfl ^èŒi™êÎ_»∞—— Jx
J<åfl~°∞. (|∞MÏi)
ǨϢ[`ü LMσ a<£ Pq∞~ü (~°l) Hõ^#Œä O: ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ )‰õΩ HÍ#∞HõQÍ XHõ
ã≤Å∞¯ HÀ@∞ ѨOѨ|_çOk. PÜ«∞# ^•xfl ^èŒiOz (=∞ã‘^Œ∞Ö’) #=∂A KÕâß~°∞.
J~Ú`Õ (WO\˜H)˜ uiQ˘zÛ ^•xfl fã≤áêˆ~âß~°∞ `«#Hõk W+¨Oì ÖË#@∞¡QÍ. `«~∞° "å`«
(Ѩ@∞ì=¢™êÎÅ#∞ QÆ∞iOz =∂\Ï¡_»∞`«∂) ''^≥·=cèuѨ~°∞ʼnõΩ WÖÏO\˜ |@ìÅ∞
â’aèOK«=Ù—— Jx J<åfl~°∞. (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
ǨϢ[`ü J|∂Ǩï~Ô ~· å (~°l) Hõ^#Œä O: ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) =∞=∞‡efl |OQÍ~°ÑÙ¨
LOQÆ~O° ^èiŒ OK«_®xfl "åiOKå~°∞. (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 89
ǨϢ[`ü J|∞ÌÖÏ¡ a<£ L=∞~ü (~°l) Hõ^äŒ#O: ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨Å¡O) |OQÍ~°Ñ¨Ù
LOQÆ~°O KÕ~ÚOK«∞H˘x ^•x ~å~Ú KÕu֒ѨeH˜ LO_ÕÖÏ ^èŒiOK«™êQÍ~°∞. Jk
K«∂ã≤ PÜ«∞# J#∞K«~°∞Å∞ ‰õÄ_® J^Õq^èŒOQÍ ^èŒiOK«_»O "≥Ú^ŒÖˇ\Ïì~°∞. P
`«~∞° "å`« F~ÀA ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) =∞ã‘^∞Œ "ÕkHõZH˜¯ LOQÆ~åxfl f¿ãã≤ WÖÏ J<åfl~°∞.
''<Õh LOQÆ~°O ^èŒiOKÕ"å_çfl. nx ~å~Ú KÕuH˜ ¢H˜Ok "≥·Ñ¨Ù LO_ÕÖÏ ÃÑ@∞ì‰õΩ<Õ
"å_çfl—— Jx J<åfl~°∞. `«~°∞"å`« PÜ«∞# P LOQÆ~åxfl áêˆ~ã≤ ''^≥·=™êH˜∆! <ÕxHõ
#∞Oz D LOQÆ~°O Z#fl\˜H© ÃÑ@∞ìHÀ#∞—— Jx J<åfl~°∞. D=∂@ q#QÍ<Õ
J#∞K«~∞° Å∞ ‰õÄ_® `«=∞`«=∞ LOQÆ~åÅ#∞ fã≤ áêˆ~âß~°∞. (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
=ÚMϺ=ã¨~åÅ∞:– D<å\˜ á⁄^Œ∞Ѩ٠L^Œº=∂ÅÖ’ á⁄^Œ∞Ѩ٠JO>Ë J#=ã¨~Ñ° Ù¨
Y~°∞ÛÅ∞ `«yæOK«∞H˘x gÖˇ·#O`«=~°‰õΩ ‰õÄ_»Éˇ@ì_»O, `«^•fi~å ã≤÷~°K«~åã¨∞ÎÅ∞
ã¨=∞‰õÄ~°∞Û HÀ=_»O J<Õ J~°O÷ Ö’ D Ѩ^•xfl ¢Ñ¨Ü∂≥ yã¨∞<Î åfl~°∞. HÍx W™ê¡O ^Œ∞ÉÏ~å
Y~°∞ÛÅ∞, qÖÏ™êÅ∞ =∂#∞H˘x á⁄^Œ∞ѨÙQÍ rq`«O QÆ_á» êÅx É’kè™ÈÎOk.
rq`«O QÆ_»Ñ¨_®xH˜ HÍ=Åã≤# uO_ç, |@ì, x"åã¨O ÖÏO\˜ Hõhã¨=ã¨~åÖË
=∞x+≤ =ÚMϺ=ã¨~åÅx, JO`«‰Ωõ q∞Oz HÀ~°∞HÀ=_»O `«Q^Æ xŒ K≥|∞`ÀOk W™ê¡O.
JO`«‰õΩq∞Oz HÀ~°∞HÀ=_»=∞O>Ë qÖÏã¨rq`«O QÆ_»Ñ¨_®xH˜ L|ÖÏ@ Ѩ_»@"Õ∞.
qÖÏ㨠rq`åxH˜ ǨÏ^ŒÌO@∂ LO_»^Œ∞. Jk ¢Hõ=∞OQÍ J¢Hõ=∞ r=<ÀáêkèH˜ ^•i
fã¨∞OÎ k. JO^Œ∞Hˆ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ‰õÄ_® =ÚMϺ=ã¨~åŠѨikèx WÖÏ ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞:
''P^ŒO ‰õΩ=∂~°∞_çH˜ (=∂#=Ù_çH)˜ D (=¸_»∞) q+¨Ü∂« Ö’¡ `«Ñʨ =∞Ô~O^Œ∞
Ö’#∂ ǨωõΩ¯ ÖË^∞Œ – (1) `«Å ^•K«∞HÀ=_®xH˜ XHõ WÅ∞¡, (2) =à◊√§ ^•K«∞HÀ=_®xH˜
|@ì, (3) (Hõ_∞» Ѩ٠xOѨÙHÀ=_®xH˜) J#fláêhÜ«∂Å∞.—— (ui‡l–q∞ëê¯`ü)
32. J„H=í ∞(J^èO° ‡° ) ã¨~áå^°#
''qâÍfiã¨∞ÖÏO®! g∞O°∞ XHíi ™⁄=Ú‡#∞ =∞O˘HíO∞° J<®ºÜ«µ~Qå Hí|o~K«H~í _ç.
ǨO°ã¨ÊO®"≥∂^°~`À ÇͺáåO° ÖÏÇÍ^ÕgÅ∞, WzÛѨÙK«∞ÛH’=_ÍÅ∞ [O°∞ѨÙH’=K«∞Û.
(J<®ºÜ«µ~, J„Hí=∞~, ǨÏ`Œº, P`Œ‡Ç¨Ï`ŒºÅ ^®fiO®) q∞=∞‡efl g∞O°∞ ǨÏ`Œ=∂O°∞ÛH’Hí~_ç.
^Õ=Ù_∞« g∞ q+¨Üµ« ~Ö’ Z~`À ^°Ü∂« =∞Ü«µ∞_«x `ˇÅ∞ã¨∞H’~_ç. J<®ºÜ«µ~, J„Hí=∂Å`À
WÖÏ KÕ¿ãÇÍ_çfl "Õ∞=Ú `ŒfiO°Ö’<Ë #O°HßyflÖ’ qã¨~ˆ ™®ÎO.—— (Y∞~üP<£–4:29,30)
''g∞O°∞ XHíi ^è°<®xfl =∞O˘HíO°∞ J„Hí=∞~Qå Hí|o~K«Hí~_ç. JÖÏQÕ W`ŒO°∞Å
™⁄`Œ∞#Î ∞ J<®ºÜ«µ~Qå Hß*Ë¿ã L^ÕâÌ º◊ ~`À P =º=ǨO®xfl JkèHßO°∞Å ^°QOæõ H° ∞í fã≤
H≥à§◊ Hí~_ç.—— (Y∞~üP<£–2:188)
''Éèí¥=∂ºHßâÍÅÖ’ L#fl ã¨=∞ã¨Î~ ^Õ=Ùx^Õ. g∞O°∞ g∞ ǨÏ$^°Ü«∂Ö’¡ L#fl
q+¨Ü«∂xfl |Ç≤ÏO°æ`Œ~ KÕã≤<®, ^®z<® Z>˜ì Ǩiã≤÷uÖ’#¥ ^®xfl Qõ∞i~z ^Õ=Ù_«∞
90 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
g∞#∞~_ç ÖˇH¯í fã¨∞Hí∞~>Ï_«∞. P `ŒO®fi`Œ PÜ«µ# `Í#∞ `ŒÅz# q^è~° Qå HÁ~^°ix
Hí∆q∞™®Î_«∞. =∞iHÁ~^°ix tH˜∆™®Î_«∞.—— (Y∞~üP<£–2:284)
''h=Ù K«¥ã¨¥Î<Ë L<®fl=Ù, ÇÍiÖ’ (JO>Ë Ü«¸^Œ∞ÅÖ’) KÍÖÏ=∞~k áåǨ
HßO®ºÅ∞, Ç≤Ï~™®^ÒO®˚<®ºÅ∞, J<®ºÜ«∞~, J„Hí=∂Å∞ KÕܵ« _ÍxHı J#∞Hí}∆ ~ ǨO∞° Qõ∞Å∞
ÃÑ_«`ÍO°∞. J„Hí=∞ ã¨~áå^°#`À Hí_«∞Ѩ٠x~ѨÙHí∞~>ÏO°∞. gO°∞ Z~`Œ>˜ ÃѶ∞ÏO°Ç‹∞·#
qHí$`Œ KÕ+Åì̈ Hí∞ áåÅÊ_«∞`Œ∞<®flO°∞! ÇÍi Ǩ~_ç`∞Œ Å∞, ^èO° ‡° Çı`ÅÎŒ ∞ ÇÍix áåǨHßO®ºÅ
#∞~_ç, J„Hí=∞ ã¨~áå^°#Å #∞~_ç Z~^°∞Hí∞ ÇÍi~K«O∞° ? gO°∞ KÕã∞¨ #Î flk Hí∂_Í KÍÖÏ
K≥_«¤ Ǩ<Ë.—— (Y∞~üP<£–5:62,63)
=Úã≤¡O ¢QÆO^äŒOÖ’x XHõ LÖË¡Y#OÖ’ ''P `«~åfi`« =KÕÛ"å~°∞ (ѨÓiÎQÍ
¢áêѨOzHõ "åº"≥∂ǨÏOÖ’ Ѩ_çáÈ~Ú J¢Hõ=∞ ã¨Oáê^Œ#Å`À qÅ∞"≥·# PǨ~°O
uO@∂) |eã≤áÈ=_®xH˜ W+¨Ñì _¨ `» å~°∞—— Jx LOk.
^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨Å¡O) ¢Ñ¨=K«#O:– ''XHí`«#∞ ã¨∞^°¥O° „Ǩܫ∂}~ KÕã≤ ^°∞=Ú‡
HÁ@∞ìHÁx =™®Î_∞« . J`Œ#∞ PHßâ◊O "≥Ñ· Ù¨ KÕ`∞Œ ÖˇuÎ „Ǩɥíè ! „Ǩɥíè ! J~@¥ ¢áêi÷™êÎ_∞« .
Hßx J`Œ#∞ u#flk J^èO° ‡° Ç‹∞#· u~_ç, J`Œ#∞ Hí@∞ìH∞í #flq J^èO° ‡° =„™®ÎÅ∞, J`Œx
â◊sO°~ J„Hí=∞ ã¨~áå^°#`À áÈ+≤~K«|_ç~k. JÖÏ~@ǨC_«∞ J`Œx ¢áê~°÷# ZÖÏ
ã‘fiHíi~K«|_«∞`Œ∞~k?—— (=Úã≤~¡ )
''Z~`Œ=∂„`Œ~ Hß^°∞. qâ◊fiã¨hÜ«µ *Ï˝#~`À g∞O°∞ q+¨Ü∂« xfl „QõÇÏ≤ ¿ãÎ (g∞ "≥Y· i
WÖÏ L~_«^∞° ). g∞O°∞ `ŒÇʨ Hí∞~_Í #O°Hßxfl K«¥™®ÎO∞° . B#∞, g∞O°∞ #=∞‡Hí~Qå ^®xfl
g∞Hõàϧ~å K«¥™®ÎO°∞. PO’A D ™œMϺÅ∞, ã≤iã¨~Ǩ^°Å#∞ Qõ∞i~z q∞=∞‡efl
`ŒÇʨ Hí∞~_Í xÅnÜ«µ_«~ [O°∞Qõ∞`Œ∞~k.—— (Y∞~üP<£.102:5-8)
^≥Ç· Íxfl, ǨOÖ
° ’Híz~`Œ#∞ q㨇i~z „áåǨ~zHí Çͺ"≥∂ǨÏǨO∞° _»~Ú áÈܵ#
=∞x+≤ `Œ# ã¨∞Yã¨~`Àë®Å H’ã¨~ gÖ~Ú`Õ Zxfl J_«¤^®O°∞Öˇ·<® `˘H˜¯ _«|∞ƒ
ã¨~áåk™®Î_«∞. J<åºÜ«∞O, Jqhu, J„Hí=∂Å ^®fiO® H’@∞¡ ã¨~áåk™®Î_«∞.
qÖÏ™®Å H’ã¨~ ÇÍ>˜x qK«ÛÅq_çQå YO°∞ÛÃÑ_ÍÎ_∞« .
J`Œ#∞ „ǨÇ~¨ K«~Ö’ „ǨÉ∞íè `Œfi~ Híà∞◊ § QõÇʨ QõÅ_«∞ Qåx ã¨HÅ õ *Ï˝# ã¨OѨ#∞fl_»∞,
ã¨~fi° â◊HΘ ã¨OѨ#∞fl_»~Ú# ^Õ=Ùx Híà∞◊ § =∂„`«O HõÇʨ ÖË_∞« . P =∞x+≤ ã¨~áåk~z#
ã¨=∞ã¨Î rq`Í=ã¨O®Å∞, ^è°# Hí#Hí =ã¨∞Î=Ùefl Qõ∞i~z Ѩ~°Ö’Hõ <åºÜ«∞™ê÷#OÖ’
Hõiî<å`« Híiî#~Qå ÖˇHí¯ fã¨∞HÀ=_»O [~°∞QÆ∞`«∞Ok. ã≤iã¨OѨ^ŒÅ∞, W`«~° rq`å
=ã¨~åÅ∞ ZO`« Z‰õΩ¯=QÍ LO>Ë Hõ~°‡qKÍO°} JO`« ã¨∞nO°…HßÅ~ ™®Qõ∞`Œ∞~k.
J`Œx J„Hí=∞ã¨~áå^°#, ^è#° ^°∞ifixܡ∂QåÅ∞ O°∞A=~Ú# `ŒO∞° ÇÍ`Œ ^≥=· ^°¥`ŒÅ∞
J`Œ_flç #O°H~í Ö’H˜ <≥>"ì˜ ™Õ ®ÎO∞° .
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 91
33. 㨢Hõ=∞ (^è~Œ ‡° )ã¨Oáê^Œ#
<Õ\˜ hu~åÇ≤Ï`«º ã¨=∂[OÖ’ ^è~Œ ‡° ã¨Oáê^Œ# =Å¡ =∞x+≤ ÅHõÅ ∆ ∞ Pi˚OK«ÖHË õ
áÈ~Ú<å J`«x =ÚMϺ=ã¨~åÅ∞ f~°HõáÈ=Ù. ^Õ=Ù_»∞ qâ◊fi¢Ñ¨Éèí∞=Ù, ã¨$+≤ìHõ~°Î,
Ü«∞[=∂x =∂¢`«"∞Õ Q͉õΩO_® PÜ«∞# =∞# áÈ+¨‰Ωõ _»∞, Láêkè¢Ñ¨^•`« ‰õÄ_® J#fl
q+¨Ü«∂xfl xëêªÑ¨~°∞_»~Ú# =Úã≤¡O QÆ\˜ìQÍ #=Ú‡`å_»∞. ^èŒ~°‡ã¨Oáê^Œ# =Å¡
WǨÏÖ’HõOÖ’ JkèHõ ÖÏÉèÏÅ∞ ~åHõáÈ~Ú<å Ѩ~°Ö’HõOÖ’ =∞@∞‰õΩ `«#‰õΩ Q˘Ñ¨Ê
¢Ñ¨uѶ¨ÅO Åaèã¨∞ÎO^Œx J`«#∞ qâ◊fiã≤™êÎ_»∞. J~Ú`Õ XH˘¯Hõ¯™êi WǨÏÖ’HõOÖ’
‰õÄ_® ^è~Œ ‡° ã¨Oáê^Œ# =Å¡ J#∂ǨϺ"≥∞#ÿ â◊√ÉèÏÅ∞ KÕ‰Äõ ~°∞`å~Ú. D q+¨Ü∞« OÖ’
F Kåi¢`«Hõ ã¨OѶ∞¨ @##∞ QÆ∞iOz `≥Å∞ã¨∞‰õΩO^•O:
_èbç ¡ K«¢Hõ=iÎ ^Œ~åƒ~°∞Ö’ H˘Å∞=Ùfi ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞. HÍ¿ãûѨ\H˜ ˜ ZHõ¯_»∞flOKÀ
PÜ«∞# QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ XHÍÜ«∞# =KåÛ_»∞. QÆ~°∞=ÙQÍix K«∂_»QÍ<Õ K«¢Hõ=iÎ
Jq∞`«"∞≥ #ÿ ã¨O`À+¨O`À Z^Œ∞~ˆ y ZO`À Q“~°==∞~åº^ŒÅ`À PÜ«∞xfl `«# ѨH¯õ <Õ
‰õÄ~ÀÛɡ@∞ì ‰õΩ<åfl_»∞. Ü≥∂QƈH∆=∂Å∞ qKåiOKå_»∞. P `«~°∞"å`« H˘<åflà◊§áê@∞
PÜ«∞xfl `«# ^ŒQ~æÆ ° JukäQÍ ÃÑ@∞ìH˘x ZO`À ¿ã= KÕâß_»∞.
K«¢Hõ=iÎ ^ŒQ~æÆ ° Pu^二 O W=fi_®xH˜ H˘^Œ"=Õ ÚO@∞Ok? HÍx QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞
H˘<åflà◊§ `«~åfi`« WO\˜H˜ "≥o§áÈ=_®xH˜ ã≤^=úŒ ∞Ü«∂º_»∞. JѨÙÊ_»∞ K«¢Hõ=iÎ QÆ∞~°∞=ÙQÍi
Ѩ@¡ ZO`À q#Ü«∞O K«∂ѨÙ`«∂ z~°∞HÍ#∞HõQÍ PÜ«∞#‰õΩ F áê=ÖÏ <å}ˇO
ã¨=∞iÊOK«∞‰õΩ<åfl_»∞. P z~°∞HÍ#∞Hõ K«∂ã≤ ^Œ~åƒ~°∞Ö’ ã¨a‰è Ωõ ÅO`å Pâ◊º~°ºáÈÜ«∂~°∞.
''Uq∞\©! ZO`À qâßÅ"≥∞ÿ# ™ê¢=∂*Ϻxfl UÖË =∞# K«¢Hõ=iÎ JO`«ÃÑ^ŒÌ
QÆ∞~°∞=ÙQÍiH˜ HÍ#∞HõQÍ F áê=ÖÏ aàı§<å WKÕÛk!! Jx ÉèÏqã¨∂Î =∞O¢`«∞Å∞,
JkèHÍ~°∞Å∞ qã¨∞ÎÉ’~Ú K«∂_»™êQÍ~°∞. Pq^èŒOQÍ K«¢Hõ=iÎ `«# QÆ∞~°∞=ÙQÍix
H˜OK«Ñ¨~°∞ã¨∞Î<åfl_»x J#∞‰õΩ<åfl~°∞ "å~°∞. HÍx QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ JÅÊã¨O`À+≤ÖÏ P
áê=ÖÏ HÍã¨∞<Õ fã¨∞H˘x ã¨O`À+¨O`À á⁄OyáÈ`«∂ =∞#™ê~å K«¢Hõ=iÎx nqOz
=∞s "≥o§áÈÜ«∂~°∞. Wk K«∂ã≤ ã¨ÉÏè ã¨^∞Œ Å∞ =∞iO`« Pâ◊Û~°ºáÈÜ«∂~°∞.
''Uq∞\©, <Õ#∞ QÆ∞~°∞=ÙQÍiH˜ áê=ÖÏ =∂¢`«"∞Õ WKåÛ#x g∞~°∞ Pâ◊Û~°ºáÈ`«∞
<åfl~å? g∞‰õΩ "åã¨=Î O `≥eÜ«∞^Œ∞. JOKÕ`« QÆ∞~°∞=ÙQÍix <Õ<^Õ À H˜OK«Ñ~¨ K° å#x g∞~°∞
ÉèÏqã¨∞<Î åfl~°∞—— J<åfl_»∞ K«¢Hõ=iÎ. HÍx JÖÏ J<åfl_ÕQÍx P "åã¨=Î O PÜ«∞# ã¨a‰è Ωõ
ʼnõΩ K≥Ñʨ ÖË^∞Œ . ã¨a‰è Ωõ Å∞ ‰õÄ_» HÍ~°}O J_»Q_Æ ®xH˜ ™êǨÏã≤OK«Ö^Ë ∞Œ .
H˘<Õflà◊§ `«~∞° "å`« QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ Q˘Ñ¨Ê ^èxŒ ‰õΩ_»~ÚáÈÜ«∂_»∞. J<ÕHõ `À@Å∞,
á⁄ÖÏÅ∞, Ѩâ√◊ =ÙʼnõΩ PÜ«∞# Ü«∞[=∂x JÜ«∂º_»∞. ¢Ñ¨u~ÀE =O^ŒÖÏk =∞Ok
[<åxH˜ Pu^䌺O ‰õÄ_® W=fi™êQÍ_»∞. D ã¨OQÆu K«¢Hõ=iÎH˜ `≥eã≤ KåÖÏ ã¨O`À
+≤OKå_»∞. QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ Pã≤ÑÎ ~¨ ∞° _»~Ú# `«~∞° "å`« F ~ÀA =∞m§ K«¢Hõ=iÎx HõÅ∞ã¨∞
92 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
HÀ=_®xH˜ =KåÛ_»∞. K«¢Hõ=iÎ Ü«∞^䕢ѨHÍ~°O QÆ∞~°∞=ÙQÍiH˜ J`«ºO`« Q“~°==∞~åº^ŒÅ∞
[iáê_»∞. JukäQÍ ã‘fiHõiOz Q˘Ñ¨Ê ¿ã=Å∞ KÕÜ∞« _»O ¢áê~°OaèOKå_»∞.
F~ÀA ^Œ~åƒ~°∞Ö’ QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ K«¢Hõ=iÎ`À =∂\Ï¡_∞» `«∂ 'P áê=ÖÏ HÍã¨∞—
¢Ñ¨™êÎ=# `≥KåÛ~°∞. JѨÙÊ_»∞ QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ WÖÏ J<åfl_»∞: ''tëêº! P~ÀA h=Ù
<åH˜zÛ# áê=ÖÏ`À<Õ D~ÀA <ÕxO`« ^èxŒ ‰õΩ}‚Ü∂« º#∞. P áê=ÖÏ`À <Õ<˘Hõ z#fl
"åºáê~°O "≥Ú^ŒÖˇ\Ïì#∞. WOˆH=ÚOk, <å "åºáê~°O ¢Hõ=∞OQÍ k#k<åaè=$kú
K≥O^Œ∞`«∂ H˘<Õflà◊§Hˆ <Õ#∞ ÅH∆ÍkèHÍi #Ü«∂º#∞. ã¨~ˆ , WO`«‰Äõ h=Ù P áê=ÖÏ#∞
ZHõ¯_»∞flOz `≥zÛKåÛ=Ù? ^•x Hõ^•ä Hõ=∂g∞+¨µ U"≥∞<ÿ å LO^•?——
K«¢Hõ=iÎ D=∂@ qx HÀâßkèHÍi "≥Ñ· Ù¨ uiy ''HÀâßkèHÍs! U^• Ѩ^∞Œ Å Ì Ñ¨Ùã¨HÎ Oõ ,
HÍã¨Î W@∞ fã¨∞‰õΩ~å—— Jx P*Ï˝ÑO≤ Kå_»∞. HÀâßkèHÍi "≥o§ XHõ ÃÑ^ŒÌ il+¨~ì ü `≥zÛ
K«¢Hõ=iÎH˜ JOkOKå_»∞. K«¢Hõ=iÎ il+¨~ì Ö ü ’ H˘xfl ¿ÑrÅ∞ uiˆQã≤, F KÀ@ "ÕÅ∞ÃÑ\˜ì
K«∂Ñ≤ã∂¨ Î ''h=٠Ѷ֨ Ï<å `åsY∞# áê=ÖÏ Y~°∞Û ÃÑ\˜#ì @∞¡ il+¨~ì Ö ü ’ ~åâß=Ù. HÍx
P _»|∞ƒ UѨ^∞Œ Ì H˜O^Œ ZO^Œ∞‰õΩ Y~°∞ÛÃÑ\Ïì"À K«∂Ñ≤OK«Ö^Ë ?Õ —— Jx J_çQÍ_»∞.
D =∂@ q#QÍ<Õ HÀâßkèHÍiH˜ =}∞‰õΩ ѨÙ\˜Oì k. ''Hõq∆ ∞OK«O_ç =∞Ǩ~å*Ï!
á⁄~°áê@~ÚOk. g∞~°∞ J#∞=∞u¿ãÎ P áê=ÖÏ ã¨OQÆu q=i™êÎ#∞—— J<åfl_»`#« ∞
q#Ü«∞OQÍ. ^•xH˜ K«¢Hõ=iÎ ''JÖψQ J#∞=∞uã¨∞<Î åfl=Ú, K≥ÑÙ¨ Ê—— J<åfl_»∞. JѨÙÊ_»∞
HÀâßkèHÍi WÖÏ K≥Ñʨ _»O ¢áê~°OaèOKå_»∞:
''=∞Ǩ~å*Ï! XHõ~ÀA L^ŒÜ∞« O #∞O_ç =~°O¬ ¢áê~°OÉè=í ∞~Ú ~å¢u á⁄^Œ∞Ì
áÈÜÕ∞^•HÍ ‰õΩiã≤Ok. P ~å¢u =~å¬xH˜ =∂WÅ∞¡ HÍ~°_O» "≥Ú^ŒÖ\ ˇ Oì˜ k. ÃÑ·HÔ H˜¯ Hõ#flO
Ѩ_#ç KÀ@ =∞\˜ì áÈÜ«∞=∞x <åÉèÏ~°º K≥ÑÊ≤ Ok. HÍx P =Úã¨∞~°∞Ö’, Z=ÚHõÅ∞
H˘iˆH P K«eQÍeÖ’ |Ü«∞\˜HÔ o§ q∞^≥ÃÌ Ñ· ZHõ¯_®xH˜ <å‰õΩ ^è~·≥ º° O KåÖË^¡ ∞Œ . UO
K≥Ü∂« ºÖ’ `ÀK«Hõ Z=Ô~<· å ‰õÄe"å_»∞ =¿ãÎ ÉÏQÆ∞O@∞O^Œx PÖ’zã¨∂Î ‰õÄ~°∞Û<åfl.
J~Ú<å WO`« ~å¢u"Õà◊ D =~°O¬ Ö’ U ‰õÄe"å_»∞ =™êÎ_∞» J#∞‰õΩ<åfl#∞.
''JO`«Ö’ |Ü«∞@ `«Å∞Ѩ٠`«\#ì˜ K«ÑÙ¨ Ê_»~ÚOk. <Õ#∞ P^Œ∞~åÌQÍ Z=~°∂?
J<åfl#∞. '‰õÄe"å}‚Ü∂« º!— JO@∂ ã¨=∂^è•#"≥ÚzÛOk. <Õ#∞ ã¨O`À+¨O`À `«Å∞ѨÙ
`≥~z ° ‰õÄe"å}˜‚ ֒ѨeH˜ fã≤HÔ àϧ#∞. J`«xH˜ WÅ∞¡ HÍ~°∞`«∞#fl KÀ@∞ K«∂Ñ≤Oz
=∞~°=∞‡`«∞Î KÕÜ∞« =∞x K≥áêÊ#∞. J`«#∞ =~°O¬ Ö’ `«_∞» ã¨∂Î =∞\˜Qì OÆ Ñ¨ fã¨∞H˘x q∞^≥Ì
ÃÑ·HÔ Hͯ_»∞. HÍ¿ãûѨ\H˜ ˜ HÍ~°∞`«∞#fl KÀ@ =∞\˜áì Èã≤ ã¨iKÕã≤ H˜OkH˜ ky=KåÛ_»∞.
''J`«x Ѩiã≤÷u K«∂ã≤ <å‰õΩ *Ïe "Õã≤Ok. `«_çã≤ =Ú^ŒÌ~Ú K«eH˜ QÆ[QÆ[
=}˜HᘠșêQÍ_»∞. pHõ\’¡ J`«#∞ Z=Ô~O· n <Õ#∞ QÆ=∞xOK«ÖHË õ áÈÜ«∂#∞. Z=Ô~`· <Õ OÕ ,
"≥Ú`åÎxH˜ =∞=∞‡efl P ~å¢u PѨ^Œ #∞O_ç QÆ>Hìˇ ¯˜ OKå_»∞. <Õ#∞ ã¨O`À+≤ã∂¨ Î J`«xH˜
‰õÄe H˜O^Œ áê=ÖÏ WKåÛ#∞. P _»ÉƒË =∞# Ѩ^∞Œ Å Ì Ñ¨Ùã¨HÎ Oõ Ö’ ~åã≤# D áê=ÖÏ.——
^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 93
HÀâßkèHÍi WÖÏ q=iOz# `«~∞° "å`« K«¢Hõ=iÎ UO K≥|∞`å_À#x PÖ’zã¨∂Î
QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞, ã¨ÉÏè ã¨^∞Œ Å∞ K«¢Hõ=iÎ "≥Ñ· Ù¨ ^Œ$+≤ì =∞o§Oz `«^HÕ Oõ QÍ K«∂_»™êQÍ~°∞.
''QÆ∞~°∞=~åº! P~ÀA =∂ HÀâßkèHÍi WO\˜x =∞~°=∞‡`«∞Î KÕã≤# P
‰õÄe"å_»∞ <Õ<Õ—— J<åfl_»∞ K«¢Hõ=iÎ. D=∂@Å∞ q#QÍ<Õ JO^Œ~°∂ x~å…O`«
áÈÜ«∂~°∞. ''Uq∞\©! =∞# K«¢Hõ=iÎ ‰õÄeѨx K≥Ü∞« º_»=∂!!—— JO@∂ ã¨ÉÏè ã¨^∞Œ Å∞
Pâ◊Û~°ºK«H`˜ ∞« ÅÜ«∂º~°∞. K«¢Hõ=iÎ `«# =∂@#∞ H˘#™êyã¨∂Î WÖÏ J<åfl_»∞:
''QÆ∞~°∞=~åº! P ~ÀAÖ’¡<Õ g∞~°∞ ~å[^è•xH˘zÛ <å ^ŒQÆæ~° JukäQÍ LO_»
™êQÍ~°∞. g∞~°∞ QÆ∞~°∞=ÙÅ∞, Q“~°=hÜ«ÚÅ∞. JO^Œ∞Hõx <Õ#∞ <å ã¨fiǨϙêÎÅ`À Hõ+Ñì¨ _¨ ç
ã¨OáêkOz# _»|∞ƒ<Õ g∞‰õΩ HÍ#∞HõQÍ W^•Ì=∞x ÉèÏqOKå#∞. ã¨=∞Ü«∞O HÀã¨O
Z^Œ∞~°∞K«∂ã¨∂Î P ~å¢u ‰õÄe"å_ç "Õ+O¨ Ö’ |Ü«∞Å∞^Õ~å#∞.
''|*Ï~°∞Ö’ #_»∞ã¨∂Î =∞# HÀâßkèHÍi WO\˜ =ÚO^Œ∞ #∞Oz áÈ`«∞O>Ë J`«x
ÉèÏ~°º K≥|∞`«∞#fl =∂@Å∞ <å K≥qÖ’ Ѩ_®¤~Ú. "≥O@<Õ `«Å∞Ѩ٠`«\ì˜ ##∞fl <Õ#∞
‰õÄe"å}˜Q‚ Í K≥ÑÙ¨ ʉõΩ<åfl#∞. P~ÀA JHõ¯_» ã¨OáêkOz# P áê=ÖÏ HÍã¨∞<Õ <Õ#∞
g∞‰õΩ HÍ#∞HõQÍ ã¨=∞iÊOK«∞‰õΩ<åfl#∞.——
QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ D =∂@Å∞ qx ''x[OQÍ ^èŒ~°‡ã¨Oáê^Œ#Ö’ ZO`À â◊√ÉèíO
LOk—— JO@∂ "åºMϺxOKå~°∞.
WO`«‰õÄ ‰õÄe"å_çQÍ áê=ÖÏ _»|∞ƒ ã¨OáêkOz `«# QÆ∞~°∞=Ù‰õΩ HÍ#∞HõQÍ
WzÛ# P K«¢Hõ=iÎ Z=~À D "≥Ú`«OÎ ã¨OѶ∞¨ @# ã¨O^Œ~ƒ° Où QÍ <Õ#∞ ¿Ñ~˘¯#ÖË^∞Œ .
q#O_ç. ¢Ñ¨[Å Hõ+¨ìã¨∞MÏÅ∞ `≥Å∞ã¨∞H˘x "åiH˜ ã¨Ç¨Ü«∞Ѩ_ÕO^Œ∞‰õΩ ‰õÄe"å_ç
J=`å~°O ZuÎx P K«¢Hõ=iÎ Z=~À HÍ^Œ∞, ¢Ñ¨MϺ`« "≥ÚQÆÖò K«¢Hõ=iÎ B~°OQ∑*ËÉò
PÅ"£∞w~ü! PÜ«∞# Y∞~üP<£ ¢Ñ¨`«∞Å∞ ~åã≤, \’Ñ‘Å∞ ‰õΩ\˜ì J=Ú‡‰õΩO@∂
=∞#∞QÆ_» ™êyOKÕ "å_»x K«i¢`«HÍ~°∞Å∞ ~åã≤# ã¨OQÆu KåÖÏ =∞OkH˜ `≥Å∞ã¨∞.
nxfl|\˜ì ^è~Œ ‡° ã¨Oáê^Œ#‰õΩ W™ê¡O ZO`« qÅ∞= WzÛO^À, ^•x=Å¡ WǨÏѨ~°
Ö’HÍÖ’¡ Zxfl â◊√ÉèÏÅ∞ KÕ‰Äõ ~°∞`åÜ≥∂ TÇ≤ÏOK«=K«∞Û. D HÍ~°}OQÍ<Õ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ
(ã¨) ^è~Œ ‡° ã¨Oáê^Œ# HÀã¨O KÕ¿ãHõ$+≤H,˜ hu x*Ï~ÚfÅÖ’ KÕ¿ã "åºáê~åxH˜ ZO`À
¢áê=ÚYºO WKåÛ~°∞. q∞ëê¯`üÖ’x XHõ ǨÏnãπ „ѨHÍ~°O PÜ«∞# WÖÏ J<åfl~°∞:
''W`«~∞° Å =ÚO^Œ∞ KÕ~Ú*ÏѨ‰Ωõ O_® LO_Õ, ÉèÏ~åºÑ≤Åe¡ fl áÈ+≤OKÕ, á⁄~°∞QÆ∞
"åix HõxHõiOKÕ L^ÕâÌ O◊ `À ^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«OQÍ ^è<Œ å~°̊# KÕã#≤ =ºHÎ̃ ¢Ñ¨àÜ ◊ ∞« k<å#
^Õ=Ù_çfl HõÅ∞ã¨∞HÀ=_®xH˜ "≥àı§@ѨÙÊ_»∞ J`«x =ÚYO ѨÓ~°‚K«O¢^Œ∞xÖÏ "≥ey
áÈ`«∞Ok. ^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«OQÍ ^è<Œ å~°#˚ KÕã#≤ ѨÊ\˜H© W`«~∞° ÅHõO>Ë Z‰õΩ¯= ‰õÄ_»É> ˇ ,ìË
W`«~°∞ÅHõO>Ë `å#∞ ^èŒx‰õΩ_»flxÑ≤OK«∞‰õΩ<Õ, `«#HõO>Ë `«‰õΩ¯= ã≤÷uѨ~°∞efl K«∂ã≤
q∞_çãÑ≤ _¨ Õ L^ÕâÌ O◊ HõÅ"å_≥`· Õ ¢Ñ¨àÜ
◊ ∞« k<å# JÖÏO\˜ =ºH˜xÎ ^Õ=Ù_»∞ P¢QÆÇÏ≤ ™êÎ_∞» .——
94 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
JO`ÕHÍ^Œ∞, hux*Ï~ÚfÅ`À "åºáê~°O KÕ¿ã =~°‰Î Ωõ _çfl ^≥=· ¢Ñ¨=HõÅ Î ∞, ã¨`º«
ã¨O^äŒ∞Å∞, J=∞~°QÆ`«∞Å ã¨~°ã¨# xÅɡ_»∂Î PÜ«∞# ''hu=∞O`«∞_≥·# "åºáêi
JOu=∞ (¢Ñ¨àÜ◊ ∞« ) k<å# ^≥=· ¢Ñ¨=HõÅ
Î , ã¨`º« ã¨O^ä∞Œ Å, J=∞~°Q`Æ ∞« Å ã¨ÇϨ K«~º° OÖ’
LO\Ï_»∞—— Jx ¢Ñ¨=zOKå~°∞. (ui‡l)
34. Jj¡ÅO, =ºaèKå~°O
''=∂#=ÙÖ’¡ =∞#ã¨∞#∞ =∞Éèºí ÃÑ>Ëì =ºO°=÷ ã¨∞=Î Ùx HÁx`ˇKÛÕ ÇÍ_«∞ Hí∂_Í XHí`#Œ ∞
L<®fl_«∞. J`Œ#∞ (ã¨~~° Ú#) *Ï˝#~ ÖËH∞í ~_Í „Ǩ[efl ^≥=· =∂O°~æ #∞~_ç `ŒÇÊ≤ ~z, P
„ǨKÍO®xfl ǨiǨÏã≤~K«_ÍxˆH WÖÏ~>˜ KÕ+¨ìÅHí∞ áåÅÊ_ͤ_«∞. W@∞=~>˜ "åiH˜
J==∂#HíO°Ç‹∞·# tHí∆ HßK«∞HÁx L~k.—— (Y∞~üP<£–31:6)
D 㨥H˜ÎÖ’ ''=∞#ã¨∞û#∞ =∞ÉèíºÃÑ>Ëì =ºO°÷=ã¨∞Î=Ù—— J<Õ Ç¨^°~ =zÛ# KÀ@
=¸ÅÉèÏ+¨Ö’ ''ÅǨÏfiÖòǨÏnãπ—— J<Õ Ç¨^°~ ÇÍ_«|_ç~k. Ǩτ[`ü J|∞ÌÖÏ¡ a<ü
=∞ãπ=Ó^ü (O°l)x ÅǨÏfiÖòǨÏnãπ J~>Ë Uq∞@x J_çy`Ë, PÜ«µ# ^Õ=Ùx g∞^°
„Ǩ=∂}~Kıã≤ ''ÅǨÏfiÖòÇϨ nãπ J~>Ë áå@Å∞ (ã¨Ow`«O)—— Jx =¸_«∞™®O°∞¡ <˘H˜¯
K≥áåÊO°∞. (Wɡfl [sO∑, ɡǷ Ϩ d)
''áå@Å∞áå_Ë ¢ã‘Å Î #∞ J=∞‡_«~–HÁ#_«~, ÇÍi ÇͺáåO°~ KÕܵ« _«~ ^èO° ‡° ã¨=∞‡
`Œ~ Hß^Œ∞—— J<®flO°∞ ^≥=· „Ǩ=HíÎ (ã¨)- (ui‡l). PÜ«µ# =∞O’ ã¨~^°Oƒ° ~ù Ö’ ''áå@Å∞
áå_Ë ÉÏx㨢ãΑ ã¨ÉÖíè ’ Hí∂O˘Ûx, P"≥∞ áå@Å∞ q<ÕÇÍ_ç K≥qÖ’ „Çà¨ Ü ◊ µ« k<®# Híiy#
ã‘ã~¨ áÈÜ«µ|_«∞`Œ∞~^°——x J<®flO°∞. (JÇπÏHß=ÚÖò Y∞O∑P<£-MÏr J|¥|HíO)∑
D<®_«∞ PO∑ì ¿ÑO° Jj¡ÖÏxfl ÇͺÇ≤~Ǩ*ãË ¥¨ ,Î HíÅÛO°Öò „áÈ„Qå~ ¿ÑO° JO°#ú Qõfl
q<®º™®efl „Ǩ^i° ≈㨥Πrq`Œ „Ǩ^®è # ã¨=∞㨺Š#∞~_ç „Ç¨[Å ^°$+≤xì =∞O°e~Ǩ*¿Ë ã
=ºO°÷ HßO°ºHíÖÏáåÅhfl 'ÅǨÏfiÖò ǨÏnãπ— „H˜~kHı =™®Îܵ.
''g∞ ÉÏx㨠=∞Ç≤Ïà◊Å∞ jÅ=`Œ∞Å∞Qå L~_«^°ÅK«∞Hí∞#flǨC_«∞, „áåǨ~zHí
„ǨÜ∂ˇ [<®Å H’ã¨~ "åix g∞O°∞ |Å=~`Œ~Qå Ǩ_∞« Ѩ٠=$uÎÖ’H˜ k~K«H~í _ç. "åix
Z=O≥<· ® |Å=~`Œ~Qå JÖÏ =∂iÛ`Ë P |ÖÏ`ͯO°~ `ŒO∞° ÇÍ`Œ ÇÍi q+¨Üµ« ~Ö’ ^Õ=Ù_∞«
Z~`À Hí∆q∞~KÕÇÍ_«∞, HíO°∞}˜~KÕÇÍ_«∞ (J=Ù`Í_«∞).—— (Y∞~üP<£–24:33)
^Õ=Ù_»∞ `«# ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨)‰õΩ Ñ≤`$« Ö’HõOÖ’ áêáê`«∞‡Å∞ J#∞Éèqí OKÕ Ü«∂`«#Å∞
K«∂Ñ≤OK«_®xH˜ W^ŒÌ~°∞ ^≥·=^Œ∂`«Å#∞ ѨOÑ≤™êÎ_»∞. ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) "åi^ŒÌi "≥O@
|Ü«∞Å∞^Õ~∞° `å~°∞. q∞ëê¯`üÖ’x XHõÇϨ nã¨∞ ¢Ñ¨HÍ~°O P áêáê`«∞‡ÅÖ’ =ºaèKå~°O
KÕã#≤ ¢ã‘ÑÎ Ù¨ ~°∞+¨µÅ∞ J#∞Éèqí OKÕ ã¨=∂kèÜ∂« `«# WÖÏ LO@∞Ok:
''"Õ∞=Ú =ÚO^Œ∞‰õΩ #_çKå=Ú. JÖÏ "Õ∞=Ú XHõ aÅO ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ KÕ~∞° ‰õΩ<åflO.
P aÅO <ÕÅÖ’ áê`«|_ç# =∞\˜áì ⁄~ÚºÖÏ LOk. ^•x ÃÑ·ÉÏè QÆO ã¨#flQÍ, ¢H˜Ok
^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 95
ÉèÏQÆO "≥_Å » ∞ÊQÍ LOk. JO^Œ∞Ö’ Jyfl =∞O_»∞`ÀOk. P Jyfl*ÏfiÅÖ’ kâ◊"Ú ≥ Å
Å`À L#fl H˘O^Œ~∞° ¢ã‘Å Î ∞, ѨÙ~°∞+¨µÅ∞ HÍeáÈ`«∞<åfl~°∞. P Jyfl*ÏfiÅÅ∞ ÃÑH˜ Zyã≤
#ѨÙÊ_»ÖÏ¡ "å\˜`À áê@∞ P ¢ã‘Å Î ∞, ѨÙ~°∞+¨µÅ∞ ‰õÄ_® ÃÑ·H˜ ÖËã∞¨ <Î åfl~°∞. =∞iHÍã¨~Î Ú`Õ
"å~°∞ P á⁄~Úº #∞O_ç |Ü«∞@ Ѩ_áç ÈÜÕ∞"å~°∞. HÍx JO`«Ö’<Õ Jyfl *ÏfiÅÅ∞
¢H˜OkH˜ áÈ=_»O, "å\˜`Àáê@∞ "å~°∞ ‰õÄ_® á⁄~ÚºÖ’ ¢H˜OkH˜ *ÏiáÈ=_»O [~°∞QÆ∞
`ÀOk. <Õ#∞ ''Uq∞\© =º=Ǩ~°O?—— J#_çQÍ#∞. ^•xH˜ "å~°∞ ''=ÚO^Œ∞‰õΩ
#_»=O_ç (`«~∞° "å`« K≥|∞`åO)—— J<åfl~°∞..... P `«~∞° "å`« "å~°∞ P ¢ã‘ÑÎ Ù¨ ~°∞+¨µÅ∞
=ºaèKå~°∞Åx `≥eÜ«∞*Ëâß~°∞.—— (q∞ëê¯`ü)
JÖψQ "Õ∞~å*ò (ã¨áêÎHÍâߊѨ~º° @#) ã¨O^Œ~ƒ° Où QÍ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) =ºaè
Kå~°∞Å∞ J#∞Éèqí OKÕ tHõ#∆ ∞ D q^èOŒ QÍ L#fl@∞¡ K«∂âß~°∞:
''XHõKÀ@ H˘O^Œ~∞° ¢ã‘ÑÎ Ù¨ ~°∞+¨µÅ∞ L<åfl~°∞. "åiH˜ XHõ "≥Ñ· Ù¨ ~°∞zHõ~"° ∞≥ #ÿ Ѷڨ =∞
ѶÚ
¨ =∞ÖÏ_Õ =∞Oz =∂Oã¨O LOk. =∞~À"≥Ñ· Ù¨ ‰õΩo§ HõOѨÙH˘_»∞#Î fl =∂Oã¨O LOk.
J~Ú`Õ P "å~°∞ =∞Oz =∂Oã¨O =kÖËã≤ HõOѨÙH˘_»∞Î#fl =∂Oã¨O uO@∞<åfl~°∞.
gà‹§=~°x J_çy`Õ, 'gà◊√§ ^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«"∞≥ #ÿ Éè~í Šΰ #∞, ÉèÏ~°ºÅ#∞ =^Œe x¿+kè`å
Å`À `«=∞ HÀiHõÅ∞ f~°∞Û‰õΩ<Õ ¢ã‘ΠѨÙ~°∞+¨µÅ∞— Jx K≥áêÊ~°∞ l¢cÖò (J֡Ƿ Ï≤ ).——
Ç≤ÏO^Œ∂ =∞`«¢QÆO^ä•ÅÖ’ ‰õÄ_® =ºaèKå~°∞ʼnõΩ qkèOKÕ tHõ∆Å#∞ QÆ∞iOz
WÖÏ ¢Ñ¨™êÎqOK«|_çOk:
''JQõ=∞º— „ãΑ ÖËHí ѨÙ~∞° +¨µx`À ã¨OÉè’yOKÕ"åix H˘~°_®Å`À H˘_»∞`«∂ '`«Ñ$¨ ã¨i‡—
J<Õ #~°HOõ Ö’H˜ fã≤Ho≥ § Ѩ_"» ™Õ êÎO∞° . P `«~åfi`« Z„~°QÍ HÍÅ∞`«∞#fl W#∞Ѩ q„QÆÇ¨ ʼnõΩ
"åix Hõ\Ñì˜ _¨ ™Õ êÎ~∞° . JHõ¯_» "å~°∞ HÍÅ∞`«∂LO\Ï~°∞...—— (N=∞^£ÉÏè QÆ=`«O–5:26)
''Z=Ô~`· Õ XHí =ºH˜xÎ "≥∂ã¨yOz J`«x ÉèÏ~°º#∞ =ÅÖ’ "Õã∞¨ ‰õΩO\Ï_À J`«}‚˜
Ü«∞=∞^Œ∂`«Å∞ JO^èHŒ Í~° xÅÜ«∞"≥∞#ÿ #~°HOõ Ö’ Ǩ_"» ™Õ êÎ~∞° . JO^Œ∞Ö’ Ѩ_#ç =∞x+≤
ÉÏ^è`Œ À =¸Å∞æ`å_»∞. J`«#Hõ¯_» "≥O@<Õ „QÆ∞_ç"¤ åxQÍ, Ñ≤zÛ"åxQÍ =∂iáÈ`å_»∞.
WOHÍ J`«_∞» "≥Ú^ŒÅ∞ #iH˜# „=∂#∞ÖÏ Ñ¨_áç È`å_»∞.—— (^Õg ÉèÏQÆ=`«O: 8:5–6)
35. =∞^Œºx¿+^èOŒ
Y∞O∑P<ü =¸_«∞™®O°∞¡ P^ÕâÍe㨥Π=∞^°º~, =∞`Œ∞ÇÎ ^¨ ®O®÷Å#∞ J~K≥ÅÇÍiQå
x¿+kè~z~k. "≥Ú^°>˜ P^Õâ◊~ ''"å~°∞ x#∞fl =∞^ŒºO, E^•Å#∞ QÆ∞iOz J_»∞QÆ∞
`«∞<åfl~°∞. D Ô~O_ç\˜Ö’#∂ ZO`À #+¨ì=ÚO^Œx K≥ѨÙÊ. g\˜Ö’ ¢Ñ¨[ʼnõΩ H˘xfl
ÖÏÉèÏÅ∞<åfl P ÖÏÉèÏÅHõ<åfl #ëêìÖË Z‰õΩ¯=QÍ L<åfl~Ú—— Jx 2:219 㨥H˜ÎÖ’
=zÛ~k. JO^Œ∞Ö’ =∞^°º~ #+¨^ì ®Ü«µHí"∞≥ #ÿ ^°x, ^Õ=ÙxH˜ Jܵ+¨Çì ∞‹ #· ^°x =∂„`ŒÇ∞ı
K≥Çʨ |_ç~k. P<®>˜ #∞~KÕ HÁ~^°O∞° =Úã≤~¡ Å∞ =∞^°º¿ã=#~ =∂#∞Hí∞<®flO°∞.
96 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
Jܵ`Ë KÍÖÏ=∞~k =∂#∞H’ÖË^°∞. ÇÍO°∞ XHÁ¯Hí¯™®i =∞^°º~ =∞`Œ∞ÎÖ’
L~_Ë #=∂A KÕã∞¨ ~Î _ËÇÍO°∞. ^®x=Å¡ #=∂AÖ’ UHß„Qõ`HŒ ∞í Éè~í Qõ~ Híey ÇÍO°∞
XHí ^®xH˜ |^°∞Å∞ =∞O˘Hí>˜ Ǩiãî ∞¨ ~Î _ËÇÍO°∞. J~KÕ`« "≥∞Hÿ ~í Ö’ L#flǨC_«∞ #=∂*ò
KÕÜ«µHí∂_«^°x WÖÏ P^Õt~K«_»O [iy~k: ''qâÍfiã¨∞ÖÏO®! g∞O°∞ "≥∞ÿHí~Ö’
L#flǨC_«∞ „áåO°÷# ^°i^®Ñ¨ÙÅHí∞ áÈHí~_ç. „áåO°÷#Ö’ g∞O°∞ Ǩiîã¨∞Î#fl^Õq∞>’ g∞Hí∞
`ˇÅ∞ã¨∞Î#flǨC_Ë „áåO°÷# KÕÜ«∂e—— (4:43)
D P^Õâ~◊ `À KÍÖÏ=∞~k =∞^°º¿ã=#~ =∂#∞Hí∞<®flO°∞. JÅÇÍ@∞ =∂#∞H’
ÖËHíáÈܵ# HÁ~^°O°∞ #=∂A "Õà◊Å∞ `ŒÇ≤Ê~z =∞^°º~ ¿ãqã¨∞Î~_ËÇÍO°∞. P
`Œ~°∞"å`Œ HÁ~`ŒHßÖÏxH˜ 5:90,91 㨥Hí∞ÎÅÖ’ =∞^®ºxfl ѨÓiÎQå x¿+kè~K«_«~
[iy~k. n~`À áå@∞ W`ŒO° =∞`Œ∞ÇÎ ^¨ ®O®÷Åhfl x¿+kè~K«|_ͤܵ.
''qâÍfiã¨∞ÖÏO®! =∞^°º~, E^°~, ^≥"· `Õ OŒ ®ÅÜ«∂Å∞, áåzHíÅ *’㨺~ - W=hfl
Jã¨ÇϨ ºHíOÇ° ∞‹ #· ÃÑâ· ÍzHí q+¨Ü∂« Å∞. ÇÍ>˜H˜ ^°¥O°~Qå L~_«~_ç, g∞ rq`Œ~ ™®O°H÷ í
=∞=Ù`∞Œ ~k. =∞^°º~, E^®Å ^®fiO® Ã+`· Í<ü g∞ =∞^躰 qO’^è~° , q^Õfi+¨ c*ÏÅ∞ <®>˜
q∞=∞‡efl ^≥=· ^论#~, „áåO°#÷ Å #∞~_ç xO’kè~K«QÀO°∞`Œ∞<®fl_«∞. Hõ#∞Hõ WHí<<·ˇ ® g∞O°∞
ÇÍ>˜x =∂#∞HÀO_ç.—— (Y∞~üP<£–5:90)
DP^Õâ~◊ Ç‹Å∞=_ç# `Œ~åfi`Œ =∞^°º~ x¿+kè~K«|_ç~^°x, WHí #∞~_ç Z=O°¥
=∞^°º~ =Ú@ì_~« Qåx, J=∞‡_«~Qåx KÕܵ« Hí∂_«^x° ^≥=· „Ǩ=HíÎ (ã¨) XHí |Ç≤ÏO°~Qõ
„ǨH@í # KÕܵ~KÍO°∞. D „ǨH@ í # q#Qå<Ë =Úã≤~¡ Å~`Í `Œ=∞ `Œ=∞ W~_«Ö ¡ ’ L#fl
=∞^®º#fl~`Œ>h˜ g^è∞° Ö’¡H˜ `ˇzÛ áåO°É’âÍO°∞. PO’A =∞n<® g^è∞° Ö’¡ =∞^°º~
UO°∞Öˇ· „Ǩ=Ç≤Ï~z~k. ™®O®J~Qõà∞◊ § âÍâ◊fi`Œ~Qå Hõ#∞=∞O°∞Q≥· áÈÜ«∂ܵ.
=∞`«∞Î HõeyOKÕ ¢Ñ¨u =ã¨∞Î=Ó =∞^ŒºO ¢H˜OkˆH =ã¨∞ÎOk. JÖÏO\˜ ^•xfl
¿ãqOK«_O» , J=∞‡_»O, H˘#_»O x+≤^OúŒ .
HÁ~^°O∞° =∞^°º~ Qõ∞i~z ^≥=· „Ǩ=HíÎ (ã¨) =Ú~^°∞ „Ǩ™®Îq㨥Π''nxfl Ü«µ¥^°∞
ÅHí∞ Hß#∞HíQå W=fiKÍÛ?—— J#_çQåO°∞. ^®xH˜ ^≥=· „Ǩ=HíÎ (ã¨) ''=∞^®ºxfl x¿+kè~
z#ÇÍ_«∞(^Õ=Ù_«∞) ^®xfl W`ŒO°∞ÅHí∞ Hß#∞HíQå W=fi_Íxfl Hí∂_Í x¿+kè~KÍ_«∞——
J<®flO°∞. =∞O˘Hí`#Œ ∞ nxfl =∞~^°∞Qå ÇÍ_«∞H’=_ÍxH˜ J#∞=∞u=fi=∞x J_çQå_«∞.
^≥=· „Ǩ=HíÎ (ã¨Å~¡ ) J#∞=∞u xO®Híi㨥Π''Jk =∞~^°∞ Hß^°∞, Çͺkè—— J<®flO°∞.
"ÕO˘Hí`Œ#∞ =zÛ ''^≥·=„Ǩ=HßÎ! "Õ∞=Ú f„==∞~Ú# K«e L~_Ë „áå~`Œ~Ö’
L~@∞<®fl~. HßÜ«µHí+~ì¨ Hí∂_Í ZHí∞¯=Qå KÕܵ« =Åã≤ =ã¨∞~Î k. =∞^°º~ =Å¡ =∂Hí∞
Hßã¨Î ¿ã^° fO°∞`Œ∞~k. K«eH˜ `Œ@∞ìHí∞<Ë â◊H˜Î Hí∂_Í =ã¨∞Î~k—— J<®fl_«∞. ^≥·=„Ǩ=HíÎ
(ã¨Å~¡ ) D=∂@ qx ''g∞O°∞ `ÍQÕ P áåhÜ«µ~ =Å¡ =∞`Œ∞Î HíÅ∞Qõ∞`Œ∞~^®?——Jx
J_çQåO°∞. ^®xHß =ºH˜Î ''HíÅ∞Qõ∞`Œ∞~k—— J<®fl_«∞. ''Jܵ`Ë ^®xfl =∂#∞H’ÇÍeû~^Õ——
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 97
J<®flO°∞ ^≥=· „Ǩ=HíÎ (ã¨). ''HÍx =∂ „áå~`Œ~ [#~ XǨCH’OÕ ZÖÏ?—— J<®fl_Í =ºH˜.Î
''XǨCH’HíáÈ`Ë ÇÍi`À Ü«µ∞^°~ú KÕܵ« ~_ç—— J<®flO°∞ ^≥=· „Ǩ=HíÎ (ã¨).
=∞Ǩ¢Ñ¨=HõÎ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨ÅO¡ ) ǨϢ[`ü J|∂=¸™ê J+πJi (~°l), ǨϢ[`ü
=ÚP*ò a<£ [|Öò (~°l)Å#∞ Ü«∞=∞<£ ^ÕâßxH˜ (áêʼnõΩÅ∞QÍ) ѨO¿Ñ@ѨÙÊ_»∞ "åiH˜
WÖÏ LѨ^tÕ OKå~°∞: ''(¢Ñ¨[ʼnõΩ) ™œÅÉèϺÅ∞ HõÅQÆ*Ü Ë ∞« O_ç. ("åix) HÍiî<åºÅÖ’H˜
<≥@ìHõO_ç. â◊√Éèí"å~°ÎÅ∞ qxÊOK«O_ç, ^Õfi+¨O HõeyOK«HõO_ç. Ѩ~°ã¨Ê~° ã¨Ç¨ÏHÍ~°O`À
"≥∞ÅQÆO_ç, ã¨O`À+¨OQÍ LO_»O_ç.——
P ã¨O^Œ~ƒ° Où Ö’ J|∂=¸™ê (~°l) ''^≥=· ¢Ñ¨=HÍÎ! =∂ ¢áêO`«OÖ’ ÉÏs¡`À XHõ
q^è"Œ ∞≥ #ÿ ™ê~å~Ú `«Ü∂« ~°∞KÕ™êÎ~∞° . `Õ<`≥ À 'a`å— J<Õ =∞~À q^è"Œ ∞≥ #ÿ ™ê~å ‰õÄ_®
`«Ü«∂~°∞KÕ™êÎ~°∞. (g\˜QÆ∞iOz g∞ Jaè¢áêÜ«∞O Uq∞\©)?—— J#_çQÍ~°∞. ^•xH˜
PÜ«∞# ''=∞`«∞Î HõeyOKÕ ¢Ñ¨u =ã¨∞=Î Ó x+≤^"úŒ ∞Õ —— Jx J<åfl~°∞. (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
D ǨÏnã¨∞Ö’ =∞`«∞Î HõeyOKÕ =∞^ŒºO =∂¢`«"Õ∞ x+≤^Œú=∞x LOk. HÍx
"Õ~˘Hõ ǨÏnã¨∞x |\˜ì U =∞^ŒºO JkèHõ Ѩi=∂}O =∞`«∞Î Hõeyã¨∞OÎ ^À P =∞^ŒºO
JÅÊ Ñ¨i=∂}O ‰õÄ_® x+≤^"úŒ ∞Õ #x ã¨Ê+¨Oì QÍ `≥Å∞™ÈÎOk. (W=∂"£∞ #=g–~°ÇϨ ‡Öˇ)·
ǨϢ[`ü J#ãπ (~°l) LÖËY¡ #O: ''^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) ™ê~å~ÚH˜ ã¨O|OkèOz#
Ѩ<fl≥ O_»∞ =∞Ok =º‰õΩÅ Î Ö’ Ѩk (10) =∞Okx â◊ÑO≤ Kå~°∞. "å~°∞–(1) ™ê~å~Ú Ñ≤O_Õ
"å_»∞ (JO>Ë `«Ü∂« ~°∞KÕ¿ã"å_»∞), (2) ^•xfl Ñ≤O_çOKÕ"å_»∞ (`«Ü∂« ~°∞ KÕ~ÚOKÕ
"å_»∞, (3) ^•xfl `åˆQ"å_»∞, (4) "≥∂¿ã"å_»∞, (5) "≥∂¿ã"å_ç #∞Oz fã¨∞‰õΩ<Õ
"å_»∞, (6) ^•xfl `åyOKÕ"å_»∞, (7) ^•xfl J"Õ∞‡"å_»∞, (8) ^•x ^è~Œ ° u<Õ"å_»∞,
(9) ^•xfl H˘<Õ"å_»∞, (10) Z=i HÀã¨O H˘O>Ë J`«#∞.—— (ui‡l, Wɡfl=∂[)
^≥=· „Ǩ=HíÎ (ã¨) HßÅ~Ö’ =∞^°º~ ¿ãq~z#"å_çH˜ tHíQ∆ å Qõi+¨ª ™®÷ܵ֒ #ÅÉè·ˇ
=O°H∞í HÁO°_Í ^≥|ƒÅ∞ HÁ@ì_~« [iQÕk. Ǩτ[`ü J|¥|HíO∑ (O°l) áåÅ<® HßÅ~Ö’
#ÅÉè·ˇ HÁO°_Í^≥|ƒÅ tHı∆ L~_Ëk. Ǩτ[`ü L=∞O∑ (O°l) áåÅ<®HßÅ~ `˘eO’AÖ’¡
Hí∂_Í #O°É·ˇè HÁO°_Í^≥|· ƒÅ tHı∆ L~_Ëk. Hßx ^®x=Å¡ ™®O®Üµ „`ÍQÕÇÍO°∞ `Œ=∞
JÅÇÍ@∞ =∂#∞H’ÖËHí áÈÜ«∂O°∞. JǨC_«∞ Ǩτ[`ü L=∞O∑ (O°l) W`ŒO° <®Ü«µHí∞
Å`À ã¨~„Ǩk~z DtHí∆#∞ Z#Éèˇ· HÁO°_Í^≥|ƒÅHí∞ ÃÑ~KÍO°∞. W=∂"£∞ =∂eH±
W=∂"£∞ J|¥Ç¨Ïhá¶å (O°ÇϨ ‡Öˇ)· Å∞ Z#Éè·ˇ HÁO°_Í^≥|ƒÅ tHí<∆ Ë xO°Ü ‚ µ~KÍO°∞. Ǩτ[`ü
L=∞O∑ (O°l) áåÅ#Ö’ O°¥Ü«µ+≤^ü J<Õ =ºHÎ̃ O°Ç¨Ï㨺~Qå ™®O®Üµ J=Ú‡`Œ∞#fl
HßO°}~Qå J`Œx ^°∞Hß}®xfl HßeÛ"Õܵ« _«~ [iy~k.
^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) Dq^èŒOQÍ ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞: ''<å ¢Ñ¨Éèí∞=Ù ¢Ñ¨=∂}O KÕã≤ WÖÏ
J<åfl_»∞– '<å^•ã¨∞ÅÖ’ Z=Ô~<· å ™ê~å `åy`Õ, ZO`« ™ê~å `åy=ÙO>Ë JO`« p=Ú
(#~°HõOÖ’) <Õ#`«xH˜ `åy™êÎ#∞. JÖψQ <å ^•ã¨∞ÅÖ’ Z=Ô~·<å <å‰õΩ ÉèíÜ«∞Ѩ_ç
98 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
=∞^Œºáê#O =∂#∞‰õΩO>Ë, J`«xH˜ <Õ#∞ (ã¨fi~°Oæ Ö’) Ѩiâ◊√^Œú HÀ<Õ~∞° ÅÖ’x (=∞^ŒºO,
=∞Hõ~O° ^ŒO, áêÅ∞ =ÔQ~· å) áêhÜ«∂Å∞ `åy™êÎ#∞.—— (JǨχ^£)
ǨϢ[`ü J|∂=¸™ê J+πJs (~°l) LÖËY ¡ #O: ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) =∞^ŒºO QÆ∞iOz
¢Ñ¨™êÎqã¨∂Î ''=∞^Œº¿ã=<åxH˜ JÅ"å@∞ Ѩ_ç J^Õ ã≤u÷ Ö’ K«xáÈ~Ú# =∞x+≤H˜ ^Õ=Ù_»∞
(#~°HOõ Ö’) Q“`å ÃãÅÜÕ∞\˜ áêhÜ«∞O `åy™êÎ_∞» —— Jx J<åfl~°∞. J#∞K«~∞° Å∞ D=∂@
qx ''Q“`å ÃãÅÜÕ∞~°∞ JO>Ë Uq∞\© ^≥·=¢Ñ¨=HÍÎ?—— Jx J_çQÍ~°∞. ^•xH˜ ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ
(ã¨) Q“`å ÃãÅÜÕ∞~°∞ JO>Ë =ºaèKå~° ¢ã‘ÑÎ Ù¨ ~°∞+¨µÅ =∞~å‡=Ü«∞"åÅ #∞O_ç "≥Å∞=_Õ
¢^Œ"åÅ∞ Hõey# ÃãÅÜÕ∞~°∞ J#fl=∂@—— Jx K≥áêÊ~°∞. (JǨχ^£)
Ç≤ÏO^Œ∂=∞`« ¢QÆO^ä•ÅÖ’ ‰õÄ_® =∞^Œºáê#O ¿ãqOz#"åiH˜ #~°Htõ HõÅ ∆ ∞ Ѩ_`» å
Ü«∞x LOk. HÍx ^Õ=`«ÖË ã¨∞~°áê#O KÕÜ«∞QÍ ÖËxk =∞#O `åy`Õ `«¿ÑÊ=ÚOk
Jx K≥|∞`«∂ KåÖÏ=∞Ok =∞^Œº¿ã=<åxfl ^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«O KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl~°∞. =∞i ^Õ=`«Å∞
KÕ¿ã Ѩ#∞Åhfl =∂#=ÙÅ∞ KÕã∞¨ <Î åfl~å Jx J_çy`Õ "åi ^ŒQ~æÆ ° ã¨=∂^è•#O U=ÚO^À
`≥eÜ«∞^Œ∞. JÖÏO\˜"å~°∞ N=∞^£ÉèÏQÆ=`«OÖ’x D ã¨∂H˜Îx QÆ=∞xOKåe:
''U „ÉÏǨχ}, Hõ„∆ uÜ«ÚÅ∞, "≥â· √◊ ºÅ∞ ÖËHõ "åi „ã‘ÅÎ ~Ú<å ZÖÏO\˜ [O‰õΩ
ÖˉõΩO_® =∞^•ºxfl ¿ãq™êÎ~À "åix 'JÜ«∞óáê#O—J<Õ #~°HõOÖ’ Ѩ_»"Õã≤ "åi
<À\˜Ö’ Hõiy# W#∞Ѩ ~°ã~¨ áÈ™®ÎO∞° Ü«∞=∞^Œ∂`«Å∞....—— (N=∞^£ÉÏè QÆ=`«O–5:26)
36. E^ŒO, =∞\ϯ, ÖÏ@sÅ∞
áÈ`Ë E^°~ Hí∂_Í ÃѶ∞ÏO°"∞≥ #ÿ áåǨHßO°º"Õ∞. W~^°∞Ö’ J<ÕH=í ∞~k =ºHí∞Å Î
_«|∞ƒ ZÖÏ~>˜ „â◊=∞ ÖËH∞í ~_Í<Õ XHí =ºH˜HÎ ˜ Åaèã∞¨ ~Î k. D<®>˜ =∞>ϯ, ÖÏ@sÅ∞,
ÇͺáåO°ã∞¨ Å ÷ ∞ #_ç¿Ñ HÁxfl O°Hߊ㑯=ÚÅ∞ Hí∂_Í E^°~ „H˜~kHı =™®Îܵ.
Y∞~üP<£ J=`«~} ° ‰õΩ ѨÓ~°fiO J~°Éò ã¨=∂[OÖ’ ¿Ñ~°∞‰õΩáÈ~Ú L#fl J<ÕHõ
~°∞QƇ`«ÅÖ’ ''E^ŒO—— ‰õÄ_® XHõ\˜. Y∞~üP<£ J=`«~°} HÍÅOÖ’ =∞Ǩ¢Ñ¨=HõÎ
=ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨) W`«~° ~°∞QƇ`«Å`À áê@∞ E^•xfl ‰õÄ_® x¿+kèOKå~°∞. áêzHõÅ
^•fi~å, ¿ÑHÍ@^•fi~å, K«^~Œ O° QÆO ^•fi~å, Ѩâ√◊ Ѩ‰Ω∆õ ŠѨO^ÕÅ ^•fi~å, ÖÏ@s ^•fi~å,
=∞Ô~ÖÏO\˜ Ѩ^Œúu ^•fi~å<≥·<å 㨈~ Ѩk=∞Ok *Ë|∞Å∞ MÏmKÕã≤ XHõ¯_ç *Ë|∞#∞
xO¿Ñ E^•xfl W™ê¡O âßâ◊fi`«OQÍ JO`«"Ú ≥ OkOzOk.
''qâÍfiã¨∞ÖÏO®! =∞^°º~, E^°~, ^≥"· `Õ OŒ ®ÅÜ«∂Å∞, áåzHíÅ *’㨺~ - W=hfl
Jã¨ÇϨ ºHíOÇ° ∞‹ #· ÃÑâ· ÍzHí q+¨Ü∂« Å∞. ÇÍ>˜H˜ ^°¥O°~Qå L~_«~_ç, g∞ rq`Œ~ ™®O°H÷ í
=∞=Ù`∞Œ ~k. =∞^°º~, E^®Å ^®fiO® Ã+`· Í<ü g∞ =∞^躰 qO’^è~° , q^Õfi+¨ c*ÏÅ∞ <®>˜
q∞=∞‡efl ^≥=· ^论#~, „áåO°#÷ Å #∞~_ç xO’kè~K«QÀO°∞`Œ∞<®fl_«∞. Hõ#∞Hõ WHí<<·ˇ ® g∞O°∞
ÇÍ>˜x =∂#∞HÀO_ç.—— (Y∞~üP<£–5:90)
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 99
áåzHíÅ ^®fiO® *’㨺~ K≥Çʨ _«=∞<Ëk J*Ï˝#HßÅ~ JO°|∞ƒÖ’¡ L~_Ë =¸_è«
#=∞‡Hí~. *Ï`ŒH~í , *’u+¨º~, ÇÍO°ÇÖ ¨¶ ÏÅ ¿ÑO°∞`À D<®_«∞ Hí∂_Í J<ÕH=í ∞~k D
*Ï_ͺxH˜ Qõ∞O°=Ù`Œ∞<®flO°∞.
E^ŒOÖ’ ¢Ñ¨^•è <åOâ◊O ¢â◊=∞, "åºáê~°O Ug∞ ÖˉΩõ O_® yq∞‡‰õΩ¯Å ^•fi~å
J<ÕH=õ ∞Ok =º‰õΩÅ Î ^è<Œ åxfl ^Àz XHõ¯_çH˜ Hõ@Éì > ˇ ìË J¢Hõ=∞ ã¨Oáê^Œ<.Õ _»|∞ƒ ÖË^•
=∞ˆ~^≥<· å qÅ∞=QÆÅ =ã¨∞=Î ÙÅ ¢Ñ¨"∞Õ Ü«∞O ÖˉΩõ O_® UP@ P_ç<å Ѩ~åfiÖË^∞Œ . HÍHõ
áÈ`Õ Jq HÍÅǨÏ~°}¢H©_Å» „H˜OkH˜ =™êÎ~Ú. HÍx HÍÅǨÏ~°}¢H©_Å» ∞ ‰õÄ_® ã¨$+≤Hì ~õ #ΰ ∞,
PÜ«∞# ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨)#∞ ^Œ$_èO» QÍ qâ◊fiã≤OKÕ ^è~Œ ‡° Ѩ~åÜ«∞}∞ʼnõΩ â’aèOK«=Ù.
JÇπÏHÍ=ÚÖò Y∞~üP<£ ~°K~« Ú`« MÏr J|∂|Hõ~ü WÖÏ ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞:
''ÖÏÉèí #ëêìʼnõΩ ã¨O|OkèOz# J`åºâ◊, ÉèÜ í ∂« Å ¢áêuѨkHõÃÑ· KÕÑ> ¨ ìË ¢Ñ¨u
=º=Ǩ~°=¸ E^ŒO ¢H˜OkˆH =ã¨∞OÎ k.——
''J*Ï˝#HÍÅOÖ’ ¢Ñ¨[Å∞ ^èŒ#O`À áê@∞ `«=∞ ÉèÏ~°ºÅ#∞ ‰õÄ_® E^ŒO,
ѨO^ÕÅ HÀã¨O LѨÜ∂≥ yOKÕ"å~°∞. P HÍÅOÖ’ W=hfl ^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«OQÍ<Õ K«ÖÏ=∞}˜
JÜÕ∞ºq. QÔ Å∞Ѩ٠F@=ÚÅ ¢áêuѨkHõÃÑ· D =º=Ǩ~åÅhfl #_çKqÕ . JO>Ë Ñ¶Ö ¨ Ï<å
q+¨Ü∞« OÖ’ ''h=Ù QÔ e¿ãÎ <Õ#∞ h‰õΩ WO`« ™⁄=Ú‡ W™êÎ#∞. F_çáÈ`Õ JO`« ™⁄=Ú‡
h=Ù <å‰õΩ W"åfieû LO@∞Ok. ÖË^• D P@Ö’ h=Ù QÔ e¿ãÎ <å ÉèÏ~°º#∞ hH˜™êÎ#∞.
<Õ#∞ QÔ e¿ãÎ h ÉèÏ~°º#∞ <å‰õΩ JѨÊyOKåe—— Jx ѨO^ÕÅ∞ ÃÑ@∞ì‰Ωõ O\Ï~°∞.
''W™ê¡O ^è~Œ ‡° âߢã¨OÎ ¢HõÜ∞« q¢HõÜ∂« ʼnõΩ, ^•#^è~Œ å‡Å‰õΩ ã¨O|OkèOz# =º=Ǩ
~åʼnõΩ =∂¢`«"∞Õ J#∞=∞u WzÛOk. ѨO^≥O +¨~`° ∞« ÃÑ· KÕã∞¨ ‰õΩ<Õ ¢Ñ¨u XѨÊO^ŒO
q∞^躌 , =∂Ü«∞ =∂¢`«"∞Õ #x ^è~Œ ‡° âߢã¨OÎ ¿Ñ~˘¯#flk. JO`ÕHÍ^Œ∞, Ñ¶Ö ¨ Ï<å =∞x+≤ D
^ÕâO◊ g_çáÈ"åe ÖË^• "Õ~ˆ ^ÕâO◊ Ö’ L#fl Ñ¶Ö ¨ Ï<å =∞x+≤ WHõ¯_çH˜ =KÕÛÜ«∂e J<Õ
+¨~`° ∞« ÃÑ· D =ã¨∞=Î Ù#∞ J=Ú‡`å#x† ÖË^• =~°O¬ ‰õΩi¿ãÎ Ñ¶Ö ¨ Ï<å =ã¨∞=Î Ù#∞ h‰õΩ
|Ǩ˙Hõi™êÎ#x +¨~`° ∞« qkèOK«_O» "≥Ú^ŒÖ#·ˇ =hfl J^è~Œ ‡° HÍ~åºÖË...——
WÖÏ QÔ Å∞ѨÙ, F@=ÚÅ P^è•~°OQÍ [iˆQ D =º=Ǩ~åÅxfl\˜ÃÑ· ¢Ñ¨u=ºH˜HÎ ©
`«#‰õΩ ÖÏÉèOí =ã¨∞OÎ ^Œ<Õ Pâ◊`Àáê@∞ #+¨áì È`å#<Õ ÉèÜ í ∞« O ‰õÄ_® Ѩ\Ñì˜ _‘ ãç ∞¨ OÎ k.
`«`Ê« eù `«OQÍ WO^Œ∞Ö’ "≥∂ã¨O, =OK«#, JǨÏOHÍ~åÅ`À áê@∞ W~°∞=Ùi =∞^躌
q^Õfi+¨O, q~À^èŒ ÉèÏ"åÅ∞ [xOKÕ J=HÍâ◊O ‰õÄ_® ZO`À LO@∞Ok. z=iH˜ Wk
Ѩ~㰠ʨ ~°O [QÆ_®Å‰õΩ, ǨÏ`«ºÅ‰õΩ ‰õÄ_® ^•ifã¨∞OÎ k. D HÍ~°}OQÍ<Õ W™ê¡O =OK«#,
q^Õfi+¨O, q~À^èÉŒ Ïè "åʼnõΩ ^•if¿ã E^ŒÑÙ¨ q^è•<åÅxfl\˜h x¿+kèOzOk.——
=∂#=ÙÅ |^Œâú ¢◊ `«∞"≥#· Ã+·`å<£ =∞x+≤Ö’ ~°HOÎõ ÖÏ ¢Ñ¨=Ç≤Ïã¨∂Î J¢Hõ=∞(J^è~Œ ‡° )
=º=Ǩ~åÅ#∞ 㨢Hõ=∞(^è~Œ ‡° ) =º=Ǩ~åÅ∞QÍ K«∂Ñ≤Oz ÖËxáÈx ¢Éè=í ∞Å∞ HõeÊ™êÎ_∞» .
100 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
H˘`«HÎ ˘`«Î ¿Ñ~°`¡ À, ¢Ñ¨H@
õ #Å`À Pâ◊Å QÆ∞¢~åÅÃÑ· ZH˜¯Oz =^ŒeÃÑ_®Î_∞» . P ¿Ñ~°∞,¡
¢Ñ¨H@
õ #ÖËq∞\’ HÍã¨Î Ѩije^•ÌO:
(1) qq^èŒ ÃѶ<· å<£ûHõOÃÑhÅ∞, ¢Ñ¨É∞íè `«fiã¨Oã¨Å÷ ∞ ~°H~õ H° ÍÅ ¿Ñ~°`¡ À ¢ÃÑ·*Éò ÏO_£û,
¿ãqOQ∑û㑯=ÚÅ ^•fi~å ÃÑ@∞ì|_»∞efl Jaè=$kúK¿Õ ã Ѩ^HŒä ÍÅ∞. =∞\ϯÅ∞, ÖÏ@sÅ
^•fi~å ÃÑ@∞ì|_»∞ʼnõΩ Éè¢í ^Œ`« KÕ‰Äõ ~°Û_»O`Àáê@∞ ^èxŒ ‰õΩÅ∞QÍ KÕ¿ã HÍ~°º¢Hõ=∂Å∞.
(2) qq^èŒ ~°HÍÅ ¿ãqOQ∑û ã¨iÑì HÔ≤¶ \òÅ∞. g\˜x H˘#_»O =Å¡ 㑯"£∞ ¢Ñ¨HÍ~°O
¢Ñ¨u <≥ÖÏ ÖÏÉèÏÅ`À áê@∞ ¢Ñ¨u =¸_»∞ <≥ÅÅHÀ ÖË^• ¢Ñ¨u PÔ~flÅÅHÀ p\˜ ÖËHõ
ÖÏ@s "Õã≤ JO^Œ∞Ö’ ¿Ñ~°∞ =¿ãÎ ÅHõÖ ∆ Ïk ~°∂áêÜ«∞Å |Ǩï=∂<åÅ∞ Åaè™êÎÜ∞« x
Kտ㠢ѨH@ õ #Å∞ ‰õÄ_® L<åfl~Ú.
(3) qq^è~Œ H° ÍÅ =~°‰Î Ωõ Å∞ `«=∞ "åºáê~åxfl Jaè=$kú KÕã∞¨ HÀ_®xH˜, J`«ºkèHõ
ÖÏÉèÏÅ∞ QÆ_Oç K«_®xH˜ 㑯=ÚÅ ^•fi~å, "å~Ú^• Ѩ^`úŒ ∞« Å ^•fi~å `«=∞ =ã¨∞=Î Ùefl
q¢Hõ~Ú™êÎ~∞° . D 㑯=ÚÖ’¡ ~Ô O_»∞ q+¨Ü∂« Å∞ ¢Ñ¨[Å#∞ ã¨ÇϨ [OQÍ<Õ PHõi™¬ êÎ~Ú.
XHõ\,˜ H˘#^ŒÅz# =ã¨∞=Î Ù HÀã¨O XˆH™êi "≥Ú`«OÎ ^è~Œ ° K≥eO¡ K«#=ã¨~O° ÖˉΩõ O_®
<≥ÅHÀ, ~Ô O_»∞ <≥ÅÅHÀ WO`«x q_»`Å « (Instalments) ^•fi~å ÃÑ·HOõ K≥eO¡ K«_O» .
~Ô O_»∞, xs‚`« q_»`Å « hfl ѨÓiÎHÍHõ =ÚO^Õ U q_»`« `«~∞° "å`≥<· å p\˜ ÖË^• ÖÏ@s
^•fi~å =ã¨∞=Î Ù ÅaèOK«=K«∞Û J#fl Pâ◊#∞ HõeÊOK«_O» . q_»`Å « ^•fi~å ÃÑ·HOõ Hõ\Ïìe
Hõ#∞Hõ P =ã¨∞Î=Ù Jã¨Å∞^èŒ~° HõO>Ë ZO`À Z‰õΩ¯=^èŒ~° Hõey=ÙO@∞Ok. =∞^茺֒
U^≥<· å XHõ q_»`« ÃÑ·HOõ Hõ@Hì áõ È`Õ ^•xH˜ H˘O`« ÃÑ<åeì Hõ@=ì Åã≤ LO@∞Ok.
D HõOÃÑhÅ∞ `«=∞ MÏ`å^•~°∞Å ¿Ñ~°∞# ÖÏ@sÅ∞ x~°fiÇ≤Ï™êÎ~°∞. D
ÖÏ@sÖ’ Z=i ¿Ñ~°∞ =ã¨∞OÎ ^À J`«xH˜ JѨÊ\˜=~°‰Ωõ K≥eO¡ z# q_»`Å « ÃÑ·HOõ `À<Õ
=ã¨∞Î=Ù Åaèã¨∞ÎOk. ^•xHÀã¨O q∞ye# q_»`«Å ^•fi~å ѨÓiÎ ÃÑ·HõO Hõ@ì#=ã¨~°O
ÖË^∞Œ . XHõ"àÕ ◊ P MÏ`å^•~°∞_»∞ P =ã¨∞=Î Ù#∞ fã¨∞HÀHõáÈ`Õ ^•x Ys^Œ∞#∞ #QÆ^∞Œ
~°∂ѨOÖ’<≥<· å =Ú@ì*|ˇ ∞`å~Ú HõOÃÑhÅ∞.
(4) H˘xfl |∂@HõÑÙ¨ ã¨Oã¨Å ÷ ∞ HõOÃÑhÅ ¿+~°∞¡ J=∞‡HõO, H˘#∞QÀà◊√§ x~°fiÇ≤Ïã¨∂Î
ÖÏÉèÏÅ∞ W™êÎ=∞x ¢Ñ¨H\ õ ™˜ êÎ~Ú. =∞iH˘xfl ã¨Oã¨Å÷ ∞ ÖÏ@sÅ ^•fi~å ÅHõÖ ∆ Ïk ~°∂áê
Ü«∞Å |Ǩï=∞`«∞Å∞ ¢Ñ¨^•#O KÕ¿ã Ѩ^HŒä ÍÅ∞ KÕÑ_¨ ®Î~Ú. WÖÏ ~°H~õ H° ÍÅ ÉÏO_»∞,¡
ÖÏ@sÅ∞, 㑯=ÚÅ∞, Ѩlà◊√§ "≥Ú^ŒÖˇ·#=hfl E^ŒO, =_ô¤ =º=Ǩ~åʼnõΩ
ã¨O|OkèO z#"Õ Hõ#∞Hõ W=hfl W™ê¡OÖ’ J^è~Œ ‡° O, J¢Hõ=∞O, x+≤^OúŒ . E^ŒO ZO`«
f¢="≥∞#ÿ q+¨Ü∞« "≥∂ D ¢H˜Ok ǨÏnã¨∞Ö’ QÆ=∞xOK«O_ç:
=∞Ǩ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) =∞Ç≤Ï`ÀH˜Î :– ''Z=Ô~<· å `«# ¿ãflÇ≤Ï`«∞_çfl E^ŒO P_»^•O
~°=∞‡x Ñ≤e¿ãÎ ^•xH˜ J`«#∞ áêѨѨiǨ~°O K≥e¡OK«=Åã≤ LO@∞Ok.—— JO>Ë
H˘O`« ÃÑ·HOõ ¿Ñ^ŒÅ‰õΩ ^•#O KÕÜ∂« e.
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 101
37. ^ÀÑ_≤ ,ç ^˘OQÆ`#« O
W™®¡g∞Ü«µ O®[º~Ö’ <Õ~°ã¨∞÷ʼnõΩ qkèOKÕ tHõ∆Å∞ KåÖÏ Ñ¶¨∞’~°OQÍ LO\Ï
Ü«∞#fl XHõ JáÈÇ¨Ï ¢Ñ¨[ÅÖ’ LOk. ™ê^è•~°}OQÍ =∞x+≤H˜ HÍ=Åã≤# Hõhã¨=ã¨
~åÅ∞ ã¨=∞‰õÄi#ѨÙÊ_»∞ ^˘OQÆ`«<åxH˜ áêÅÊ_»=Åã≤# J=ã¨~°=ÚO_»^Œ∞. Pi÷Hõ
<åºÜ«∞O`À áê@∞ ã¨~fi° ¢`å âßOuÉè¢í ^Œ`Å « ∞ <≥ÅH˘#fl W™ê¡g∞Ü«∞ ~å[ºOÖ’ XHõ"àÕ ◊
ZHõ¯_»~Ú<å =∞x+≤ QÆ`º« O`«~O° ÖËx Ѩiã≤u÷ Ö’ Hõ_∞» ѨÙ=∞O@ K«ÖÏ¡~∞° ÛHÀ=_®xH˜ XHõ
~˘>ˇ=ì ÚHõ¯ ^˘OQÆ`#« O KÕ¿ãÎ ^•xH˜ ZÖÏO\˜ tHõ∆ LO_»^∞Œ . ÃÑ·QÍ W™ê¡g∞Ü«∞ ~å[ºO
=∞x+≤H˜ JÖÏO\˜ Ѩiã≤u÷ HõÅQÆ_®xH˜ HÍ~°}O Uq∞\’ Ѩiâ’kèOz ^•xfl x"åiOK«
_®xH˜ ¢Ñ¨Ü«∞uflã¨∞ÎOk. JO`ÕQÍx ^˘OQÆ`«#O ZÖÏO\˜^≥·<å ^˘OQÆ`«#"Õ∞ J<Õ
^èÀ~°}Ö ˜ ’ ¢Ñ¨=iÎOz tHõÅ ∆ ∞ qkèOK«^∞Œ .
Hõhã¨=ã¨~åʼnõΩ q∞Oz# ã¨∞MÏÅ HÀã¨O ^˘OQÆ`<« åxfl =$uÎQÍ KÕã∞¨ ‰õΩ<Õ"åix
W™ê¡g∞ ¢Ñ¨É∞íè `«fiO U=∂¢`«O L¿ÑH˜O∆ K«^∞Œ . Wk =∞x+≤Ö’ <Õ~¢° Ѩ=$uÎx ã¨∂zOKÕ,
`À\˜áœ~°∞ŠǨωõΩ¯Å#∞ H˘Å¡Q˘>Ëì f¢="≥∞#ÿ q+¨Ü∞« O. WÖÏO\˜ <Õ~ã° ∞¨ Å ÷ ‰õΩ Hõi#î
tHõÅ
∆ ∞ qkèOz#ѨÙÊ_Õ ^ÕâO◊ Ö’ ^˘OQÆ`<« åÅ∞ `«Q∞Æ =æ ÚYO Ѩ_®Î~Ú. QÆ`H« ÍÅOÖ’
ѨxKÕã#≤ W™ê¡g∞Ü«∞ ¢Ñ¨É∞íè `åfiÅ∞ Hõi#î tHõÅ ∆ ^•fi~å<Õ <Õ~åÅ ã¨OYº#∞ QÆ}hÜ«∞OQÍ
`«yOæ K«QeÆ QÍ~Ú. Hõi#î tHõÅ ∆ ÉèÜ í ∞« O =Å¡<Õ ¢Ñ¨[Å∞ <Õ~åÅ *’eH˜ áȉõΩO_® LO_»
QÆÅ∞æ`å~°∞. ^≥=· cèu Ѩ~åÜ«∞}∞Öˇ#· ¢Ñ¨[Ö~Ú`Õ '¢Ñ¨ÑO¨ K« áÈbã¨∞Å Hõà√◊ §QÆÑʨ QÆÅO
QÍx, Ѩ~Ö ° ’HõáÈbã¨∞Å (JO>Ë ZÅ¡ÑÙ¨ Ê_»∂ =∞x+≤x "≥#flO\˜ LO_Õ W^Œ~Ì ∞° ^≥=·
^Œ∂`«Å) Hõà√◊ § =∂¢`«O Z\˜ì Ѩiã≤`÷ ∞« Ö’¡#∂ HõÑÊ≤ `«ÑÊ≤ OK«∞HÀÖË=∞x ‰õÄ_® #=Ú‡
`å~°∞. WÖÏO\˜ qâßfiã¨∞Å∞ ^˘OQÆ`#« O ÉèÏ"åxfl `«=∞ =∞#ã¨∞Ö’ˆH ~åx=fi~°∞.
''¢ãΑ Jܵ<®, ѨÙO°∞+¨∞_≥<· ® ^˘~Qõ`#Œ ~ KÕ¿ãÎ W^°iÌ H© K≥ܵº #iH˜"Ü
Õ µ« ~_ç. Wk
ÇÍO°∞ ã¨~áåk~K«∞Hí∞#fl ^®xH˜ „ǨuǶ¨Å~. ^Õ=Ùx `ŒO°Ñ¶¨Ù# Hí#∞qǨC Híey~KÕ tHí∆
Wk. ^Õ=Ù_«∞ ã¨O®fikèHßi, ã¨O°fiâ◊H˜Î=∞~`Œ∞_«∞. PÜ«µ# Z~`À q"ÕHí=~`Œ∞_«∞ Hí∂_Í.
Jܵ`Ë `ŒÇC¨ KÕã#≤ `ŒO∞° ÇÍ`ŒÜµ<® ǨâÍÛ`ÍÎÇ~¨ K≥~k `Œ=∞ #_«=_çHí ã¨ik^°∞HÌ ∞í ~>Ë,
^Õ=Ù_«∞ Q˘Ç¨Ê Hí=∆ ∂je, JáåO° Hí$áåjÅ∞_«x `ˇÅ∞ã¨∞H’~_ç.—— (Y∞~üP<£–5:38)
^˘~QõH∞í tHíQ∆ å XHíKÜ Õ µ =∂„`Œ"∞Õ #O°H=í Åã≤ L~@∞~k. W™®¡g∞Ü«µ O®[º~
Ö’ ã¨O°fi„`Í ''Pi÷Hí<®ºÜ«µ~—— <ˇÅHÁ#fl `Œ~åfi`Œ<Ë Ç¨Ïã¨ÎY~_«# tHí∆Å∞ J=∞Å∞
[O°áåe. Jܵ`Ë (Ü«µ∞^°~ú Ö’ ÇÍ_Ë) XHí _ÍÅ∞ qÅ∞=Hí∞ ֒Ѩ٠=ã¨∞=Î Ùx ^˘~ye¿ãÎ
KÕux #O°HHí ∂í _«^x° ^≥=· „Ǩ=HíÎ (ã¨) J<®flO°∞. JÖÏQÕ Ç¨~_«∞,¡ Hí∂O°QåÜ«µÅ∞, PǨO°
=ã¨∞=Î Ùefl (Ǩiq∞`Œ ™®÷ܵ֒) ^˘~ye~z<® ǨÏã¨Y Î ~_«# tHí∆ L~_«^x° K≥áåÊO°∞.
W=∂Çò√ J|¥Ç¨Ïhá¶å (O°ÇϨ ‡Öˇ)· „ǨHßO°~ Ǩ~_«∞,¡ Hí∂O°QåÜ«µÅ∞, =∂~ã¨~, =~_ç#
PǨO°~, #¥iÊ_çHßx ^è®#º~, P@=ã¨∞=Î ÙÅ∞, ÇÍܵ^°º ǨiHíO®Å∞ =ÔQ~· å q+¨Üµ« ~
Ö’ ǨÏã¨Y Î ~_«# tHí∆ ÖË^∞° . Jܵ`Ë g>˜H˜ `ËeHíáå>˜ tHíÅ ∆ ∞ L~>Ïܵ.
102 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ¢Ñ¨=K«#O: ''™⁄O`« Pã≤xÎ HÍáê_»∞‰õΩ<Õ ¢Ñ¨Ü∞« `«flOÖ’ (^ÀÑ≤_ô
^˘OQÆÅKÕ`)« K«OѨ|_ç# =∞x+≤ J=∞~°QuÆ (g~°=∞~°}O) á⁄O^Œ∞`å_»∞.—— (|∞MÏi)
ǨϢ[`ü *Ïa~ü (~°l) LÖËd¡ Oz# XHõ ǨÏnã¨∞Ö’ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) Dq^èOŒ QÍ
`≥eÜ«∞*Ëâß~°∞: ''^Õ=Ù_»∞ "åQÍÌ#O KÕã#≤ ¢Ñ¨u =ã¨∞=Î Ó g∞‰õΩ Åaèã∞¨ OÎ k. HÍx <å
^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ #~°HOõ `Õ|_çOk. <Õ#∞ ^•x "Õ_ç Éèií OK«ÖHË õ "≥#H˜¯ `«Q∞Æ `æ ∞« #flѨÙÊ_»∞ g∞~°∞
##∞fl K«∂âß~°∞Hõ^•! <Õ<å #~°HOõ Ö’ =OHõ~`° Å « Hõ¢~° (Q˘_»∞QÆ∞Hõ¢~°) =∞x+≤x K«∂âß#∞.
J`«#∞ #~°HOõ Ö’ `«# á⁄@ìÖ’x ¿ÑQÆ∞Å∞ ÖωõΩ¯O@∞<åfl_»∞. J`«#∞ (WǨÏÖ’HõOÖ’
L#flѨÙÊ_»∞ `«# Hõ¢~°`À ǨÏ*òÜ«∂¢u‰õΩÅ =ã¨∞Î=Ùefl ^˘Oyeã¨∞ÎO_Õ"å_»∞. XHõ"Õà◊
Ѩ@∞ì|_ç`Õ '<å =OHõ~`° Å « Hõ¢~° P =ã¨∞=Î ÙÖ’ W~°∞‰õΩ¯áÈ~ÚOk— Jx K≥¿ÑÊ"å_»∞.
Ѩ@∞ì|_»Háõ È`Õ P =ã¨∞=Î Ù#∞ fã¨∞‰õΩ<Õ"å_»∞.—— (=Úã≤O¡ –q∞ëê¯`ü)
38. =∞iH˘xfl J^è~Œ ‡° ã¨Oáê^Œ#Å∞
ǨϢ[`ü J|∂=∞ãπ=Ó^£ J<åûs (~°l) Hõ^#Œä O: ''‰õΩHõ¯ ^è~Œ #° ∞, =ºaèKå~° ã¨Oáê
^Œ##∞, *’ºu+¨µ¯x "Õ`<« åxfl ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) x¿+kèOKå~°∞.—— (|∞MÏi)
J`«ºkèH=õ ∞Ok ^è~Œ ‡° "Õ`Å
Ϋ Jaè¢áêÜ«∞O ¢Ñ¨HÍ~°O ‰õΩHõ¯Å#∞ H˘#_»O, J=∞‡_»O
^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«O HÍ^Œ∞. "Õ@ ‰õΩHõ¯<≥<· å, ÃÑOѨÙ_»∞ ‰õΩHõ¯<≥<· å =∞Ô~ÖÏO\˜ ‰õΩHõ¯<≥<· å ã¨~ˆ
Z=Ô~·<å K«OÑ≤`Õ ^•xH˜ #+¨ìѨiǨ~°O ‰õÄ_® ÖË^Œ∞. HÍx W=∂O J|∂ǨÏhá¶ê
(~°Ç¨Ï‡Öˇ·) Jaè¢áêÜ«∞O ¢Ñ¨HÍ~°O ¢Ñ¨Ü≥∂[#Hõ~°"≥∞ÿ# ‰õΩHõ¯Å#∞ H˘#_»O, J=∞‡_»O
^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«"∞Õ . "å\˜H˜ #+¨Oì Hõey¿ãÎ Ü«∞[=∂xH˜ #+¨Ñì i¨ Ǩ~°O K≥eO¡ Kåe.
D Jaè¢áêÜ«∂xfl H˘xfl ǨÏnã¨∞Å∞ ‰õÄ_® ã¨=∞i÷ã∞¨ <Î åfl~Ú. WHõ¯_» =∞K«∞Û‰õΩ
~Ô O_»∞ ǨÏnã¨∞Å#∞ ¿Ñ~˘¯O@∞<åfl#∞:
ǨϢ[`ü J|∞ÌÖÏ¡ a<£ L=∞~ü (~°l) Hõ^#Œä O ¢Ñ¨HÍ~°O ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) WÖÏ
¢Ñ¨=zOKå~°∞: ''Z=Ô~<· å "Õ@ HÀã¨O ÖË^• Ѩâ√◊ ~°H} ∆õ HÀã¨O `«Ñʨ W`«~¢° `å L^ÕâÌ ß
Å`À ‰õΩHõ¯#∞ ÃÑOz`Õ J`«x ã¨`¯« ~°‡Å #∞O_ç ¢Ñ¨u~ÀE ~Ô O_»∞ Ü«¸x@¡ K˘Ñ¨ÙÊ#
ѨÙ}ºO `«Q∞Æ `æ ∂« LO@∞Ok.—— (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
ǨϢ[`ü J|∂Ǩï~Ô ~· å Hõ^#Œä O ¢Ñ¨HÍ~°O ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) WÖÏ ¢Ñ¨=zOKå~°∞:
''Z=Ô~·<å ‰õΩHõ¯#∞ ÃÑOz`Õ J`«x ã¨`«¯~°‡Å #∞O_ç ¢Ñ¨u~ÀE XHõ Ü«¸x\ò
K˘Ñ¨ÙÊ# ѨÙ}ºO `«QÆ∞æ`«∂ LO@∞Ok. J~Ú`Õ á⁄ÖÏxfl, Ѩâ◊√=Ùefl HÍáê_»∞‰õΩ<ÕO
^Œ∞‰õΩ =∂¢`«O ‰õΩHõ¯#∞ ÃÑOK«∞HÀ=K«∞Û.—— (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
=ºaèKå~° ã¨Oáê^Œ# ѨÓiÎQÍ J^èŒ~°‡ ã¨Oáê^Œ<Õ Jx ã¨Ê+¨ìOQÍ `≥Å∞ã¨∂Î<Õ
LOk. JÖψQ *’ºu+¨ºO, ™Èk, ǨÏ㨙Πê=Ú¢kHõO, *Ï`«HOõ , "å~°ÑÖ ¨¶ ÏÅ∞ K≥¿ÑÊ"åi
ã¨Oáê^Œ# ‰õÄ_® J^è~Œ ‡° ã¨Oáê^Œ<.Õ *’ºu+¨µ¯Å, ǨÏ㨙Πê=Ú¢k‰õΩÅ, Éè∂í `«"^·≥ ∞Œ ºÅ
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 103
ã¨Oáê^Œ#Å#∞ JiHõ@ì_»O (JO>Ë P ã¨Oáê^Œ<å =∂~åæÅ#∞ x¿+kèOK«_»O)
áêʼnõΩÅ Hõ~=ΰ º=∞x, J=ã¨~"° ∞≥ `ÿ Õ JÖÏO\˜"åiH˜ tHõÅ ∆ ∞ ‰õÄ_® qkèOKåÅx ǨϢ[`ü
Y`åc (~°ÇϨ ‡Öˇ)· `«# ¢QÆO^äOŒ ''JǨ¯=Úã¨∞ûÖÏÎxÜ«∂——Ö’ ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞.
ǨϢ[`ü *Ïa~ü a<£ J|∞ÌÖÏ¡ (~°l) Hõ^#Œä O: =∞Hͯ [~ÚOK«|_ç# ã¨O=`«û~°O
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) =∞Hͯ֒<Õ L#flѨÙÊ_»∞ (¢Ñ¨[efl ã¨OÉ’kèã∂¨ )Î ''™ê~å~Úx, =∞$`«
Ѩâ√◊ =Ùx, ѨOkx, q¢QÆÇ¨ Å J=∞‡HõO–H˘#∞QÀà◊§#∞ ^Õ=Ù_»∞, ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ x¿+kèOKå~°∞——
Jx J<åfl~°∞. (JѨÙÊ_»∞ XHõ`#« ∞ ÖËz) ''^≥=· ¢Ñ¨=HÍÎ! =∞$`«Ñ⨠√◊ =Ù H˘=Ùfi#∞ "Õ∞=Ú
<ÒHõʼnõΩ ѨÓ`«QÍ "å_»`å=Ú. ^•O`À K«~å‡xH˜ Ѩ^Œ∞#∞ ÃÑ_®Î=Ú. ¢Ñ¨[Å∞ ^•xfl
náêÅ∞ "≥eyOK«∞HÀ=_®xH˜ (#∂<≥QÍ) "å_»∞‰õΩO\Ï~°∞. =∞i WÖÏO\˜ H˘=Ùfi
q+¨Ü∞« OÖ’ g∞ Jaè¢áêÜ«∞O Uq∞\©?—— Jx J_çQÍ_»∞.
^•xH˜ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ''HÍ^Œ∞, Jk x+≤^OúŒ —— J<åfl~°∞. P ã¨O^Œ~ƒ° Où Ö’ PÜ«∞#
''^Õ=Ù_»∞ Ü«¸^Œ∞efl <åâ◊#O KÕÜ«ÚQÍHõ! =∞$`«Ñ¨â◊√=Ù H˘=Ùfi#∞ ^Õ=Ù_»∞ x¿+kè¿ãÎ
"å~°∞ ^•xfl Hõ~Q° ÉÆ \ ˇ ì˜ J=Ú‡H˘x u#_»O "≥Ú^ŒÖ\ ˇ Ïì~∞° —— Jx J<åfl~°∞. (|∞MÏi)
D ǨÏnã¨∞Ö’ ''HÍ^Œ∞, Jk x+≤^OúŒ —— JO>Ë H˘=Ùfi#∞ J=∞‡_»O Z\˜ì Ѩiã≤u÷ Ö’
‰õÄ_® =∞OzkHÍ^Œx J~°O÷ J<åfl~°∞ W=∂O #=g (~°ÇϨ ‡Öˇ)· . JO>Ë ^•x "åºáê~°O
=∂¢`«"Õ∞ x+≤^ŒúO, ^•x^•fi~å ¢Ñ¨Ü≥∂[#O á⁄O^Œ_»O x+≤^ŒúO HÍ^Œ#fl =∂@.
W=∂O ëêѶ~¨ Ú (~°ÇϨ ‡Öˇ)· , PÜ«∞# J#∞K«~∞° Å∞ ‰õÄ_® =∞$`«Ñ⨠√◊ =Ù H˘=Ùfi ^•fi~å
¢Ñ¨Ü≥∂[#O á⁄O^Œ_»O ^èŒ~°‡ã¨=∞‡`«"Õ∞#x fiÊKåÛ~°∞. JO>Ë ^•O`À F_»Å‰õΩ
ÖËÑ#¨ O ѨÓÜ«∞_»O, náêÅ∞ "≥eyOK«∞HÀ=_»O =O\˜ Ѩ#∞Å∞ ^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«"∞Õ . D
H˘=Ùfi#∞ PǨ~°OQÍ "å_»@O, =∂#= â◊s~åxH˜ ~åÜ«∞_»O =∂¢`«"∞Õ x+≤^OúŒ . J`å
a<£ ~°ÉÏÇπÏ, =ÚǨÏ=∞‡^£ a<£ [s~ü `«¢c (~°ÇϨ ‡Öˇ)· Å Jaè¢áêÜ«∞O ‰õÄ_® W^Õ.
J`«ºkèHõ =∞Ok ^èŒ~°‡"Õ`«ÎÅ Jaè¢áêÜ«∞O ¢Ñ¨HÍ~°O H˘xfl ¢Ñ¨`ÕºHõ Ѩ#∞ʼnõΩ
"å_»@O `«Ñ¨Ê =∞$`«Ñ¨â◊√=ÙÅ H˘=Ùfi ^•fi~å ¢Ñ¨Ü≥∂[#O á⁄O^Œ_»O ZO`«=∂¢`«O
^èŒ~°‡ã¨=∞‡`«O HÍ^Œ∞. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ Ѩ^Œ∞#∞ ÃÑ\˜ì# K«~°‡O =ÔQ·~å =O@#∂<≥,
<≥~Úº ÖÏO\˜ PǨ~° Ѩ^•~å÷Å`À Hõeã≤ HõÅ∞+≤`=« ∞~ÚáÈ`Õ ^•x P[˝Å∞ "Õ~∞° QÍ
L<åfl~Ú. náêÅ∞ "≥eyOK«∞HÀ=_®xH˜, PǨ~°OQÍ LѨÜ≥∂yOK«_®xH˜, =∂#=
^ÕǨxH˜ ~åÜ«∞_®xH˜ `«Ñ¨Ê W`«~° Ѩ#∞Å HÀã¨O H˘=Ùfi#∞ LѨÜ≥∂yOK«_»O ^èŒ~°‡
ã¨=∞‡`«"∞Õ . ã¨|∞ƒÅ`«Ü∂« s, Ѩâ√◊ =ÙÅ^•}Ï HÀã¨O H˘=Ùfi "å_»HOõ q+¨Ü∞« OÖ’ ã¨ÅѶ‘
^è~Œ ‡° "Õ`Å
Ϋ Ö’ aè<åflaè¢áêÜ«∂Å∞<åfl~Ú.
HÍx W=∂"£∞ #=g (~°Ç¨Ï‡Öˇ·) Jaè¢áêÜ«∞O ¢Ñ¨HÍ~°O ^èŒ~°‡ã¨=∞‡`«"Õ∞. MÏr
JÜ«∂*ò (~°ÇϨ ‡Öˇ)· `≥eÜ«∞*Ëã∞¨ #Î fl@∞¡ W=∂"£∞ =∂eH±, W=∂"£∞ ëêѶ~¨ Ú, ã¨∞Ñ¶Ü ≤ ∂« <£
ã¨∂s, W=∂"£∞ J|∂ǨÏhá¶ê (~°Ç¨Ï‡Öˇ·), ¢Ñ¨=HõÎ ¢Ñ¨`«ºHõ∆ J#∞K«~°∞Ö’¡ (JO>Ë
104 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
ã¨Ç¨cÅÖ’) J<ÕHõ=∞Ok Jaè¢áêÜ«∞O ‰õÄ_® W^Õ. JѨiâ◊√¢Éèí"≥∞ÿ# #∂<≥ Jx
=ÚO^Œ∞QÍ `≥eÜ«∞*Ëã≤ ^•xfl J=∞‡_»O "åi ^Œ$+≤ìÖ’ ^èŒ~°‡ã¨=∞‡`«"Õ∞. W=∂"£∞
JǨχ^£ a<£ ǨÏO|Öò, W=∂"£∞ =∂eH± a<£ =∂A+¨Ø<£ (~°ÇϨ ‡Öˇ)· Å ^Œ$+≤Ö ì ’U
q^èOŒ QÍ<≥<· å ã¨~ˆ H˘=Ùfi "å_»HOõ ^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«O HÍ^Œ∞.
ZÖÏO\˜ JѨiâ◊√^Œú =ã¨∞Î=Ù<≥·<å J=∞‡_»O ^èŒ~°‡ã¨=∞‡`«O HÍ^Œx ѨO_ç`«∞Å
Jaè¢áêÜ«∞O. Ü«Ú^ŒOú Ö’ K«xáÈ~Ú# Jqâßfiã≤ =∞$`«^ÇÕ Ï¨ O, q¢QÆÇ¨ Å#∞ J=∞‡_»O
‰õÄ_® x+≤^"úŒ ∞Õ . J~Ú`Õ q¢QÆÇ¨ Å =ÚHõ¯Å#∞ J"Õ∞‡ q+¨Ü∞« OÖ’ Éè^Ë •aè¢áêÜ«∞O
LOk. H˘O^Œ~°∞ J=∞‡=K«Ûx, =∞iH˘O^Œ~°∞ J=∞‡‰õÄ_»^Œx J<åfl~°∞. HÍx =∞$`«
Ѩâ◊√=Ù, =∞^ŒºO, ѨO^Œ∞Å J=∞‡HõO ѨÓiÎQÍ Ç¨Ï~åO (x+≤^ŒúO) J<Õ q+¨Ü«∞OÖ’
ZÖÏO\˜ ÉèË^•aè¢áêÜ«∞O ÖË^Œ∞.
(JÖòÇϨ Mò `≥Å∞QÆ∞ ѨaHˆ¡ +¨<û£ "åi ''=∞Ǩ¢Ñ¨=HõÎ =∞Ç≤Ï`À‰õΩÅ
Î —— #∞O_ç)
39. J<åºÜ«∞O, ^Ò~°#˚ ºO
Y∞~üP<£ J=`«~} ° ¢áê~°OÉèOí #∞Op W™ê¡O ^Õ=Ùx ǨωõΩ¯Å`À áê@∞ ^•ã¨∞Å
ǨωõΩ¯Å‰õΩ ‰õÄ_® ZO`À ¢áê=ÚYºO WzÛOk. ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯ÅÖ’ `«e^¡ OŒ ¢_»∞Å
ǨωõΩ¯Å∞ ¢Ñ¨^=Œä ∞™ê÷#O =Ç≤Ï™êÎ~Ú. P `«~åfi`« J<å^äÅ Œ , x~å^è•~°∞Å (qHõÖÏOQÆ∞Å)
ǨωõΩ¯ÅˆH ¢áê^è•#ºO W=fi|_çOk. D ¢H˜Ok Y∞~üP<£ ã¨∂‰õΩÅ Î ∞ K«∂_»O_ç:
''Z~`Œ =∂„`Œ~ Hß^°∞. g∞O°ãŨ ∞ J<®^ä#° ∞ P^°i~K«O∞° † ¿Ñ^°"å_çH˜ Ǩ>_ìˇ #« fl~
ÃÑ>Ëì q+¨Üµ« ~Ö’ XHíO˘flHíO∞° „áÈ`ŒûÇ≤Ï~K«∞H’O°∞. (|~^è∞° =ÙÅ |ÅÇ‘Ï#Å`Œ#∞ Pã¨O®Qå
KÕã¨∞HÁx, "åiH˜ ^°Hí¯=Åã≤#) "åO°ã¨`ŒfiѨ٠Pã≤Î#~`Œ>˜h Hß*Ëã¨∞Î<®flO°∞. g∞O°ã¨Å∞
^è°#"åº"≥∂ǨÏ~ TaÖ’ ѨÓiÎQå Hí∂O°∞Hí∞áÈÜ«∂O°∞.—— (Y∞~üP<£–89:17-20)
''J<®^äÅ° Hí∞ O®=Åã≤# Pã¨∞ÅÎ ∞ ÇÍiH˜ WzÛ"Õܵ« ~_ç. ÇÍiH˜ ^°H¯í =Åã≤# =∞~z
™⁄=Ú‡Hí∞ |^°∞Å∞ <®ã≤OH° ~í ™⁄=Ú‡ JǨÊy~K«H~í _ç. ÇÍi ^è<° ®xfl g∞ ^è#° ~`À Híe¿Ñã≤
(ÖˇH߯Ǩ„`Œ~ ÖËH∞í ~_Í) u#Hí~_ç. JÖÏ KÕܵ« _«~ ÃÑ∞¶ ÏO°"∞≥ #ÿ áåǨ~.—— (Y∞~üP<£–4:2)
''J<®^ä° ÉÏÅÅHí∞ ÃÑm§_«∞ =KÕÛ=O°H∞í ÇÍi ã≤u÷ Qõ`∞Œ Å∞ Qõ=∞x㨥ΠL~_«~_ç. P
`ŒO∞° ÇÍ`Œ ÇÍiÖ’ `Œy# ܡ∂Qõº`ÍO°›`ÅŒ ∞ L<®flÜ«µx g∞Hí∞ JxÊ¿ãÎ ÇÍi Pã≤xÎ ÇÍiH˜
JǨÊy~K«~_ç. J~`ËQåx, ÇÍO°∞ ÃÑ^°ÌÇÍ~°~Ú# `ŒO°∞ÇÍ`Œ `Œ=∞ (Pã≤Î) ǨÏHí∞¯
J_«∞Qõ∞`ÍO°#fl ÉèíÜ«µ~`À =Ú~^°∞Qå<Ë ÇÍi ™⁄=Ú‡#∞ (^Œ∞ÉÏ~å KÕã¨∂Î) `ŒfiO°`ŒfiO°Qå
ux ǨÏi~z "Õܵ« Hí~_ç. (J<®^ä)° ã¨~O°HH∆í ∞í _«∞ ã≤u÷ ǨO∞° _»~Ú`Ë JÖÏ~>˜ ™⁄=Ú‡ *’eHı
áÈHí∂_«^∞° . XHõ"àÕ ◊ J`Œ#∞ ¿Ñ^°ÇÍ_»~Ú`Ë ã¨=Úz`ŒsuÖ’ HÁ~`Œ ™⁄=Ú‡ ÇÍ_«∞H’=K«∞Û.
ÇÍi Pã≤Î ÇÍiH˜ JǨÊy~K«=Åã≤ =zÛ#ǨC_«∞ HÁ~^°O∞° ™®Hí∞∆ efl ‰õÄ_® ÃÑ@∞ìH’~_ç.
ÖˇHí¯ fã¨∞H’=_ÍxH˜ ^Õ=Ù_»∞ XHõ¯_Õ KÍÅ∞.—— (Y∞~üP<£–4:6)
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 105
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) XHõ ǨÏnã¨∞Ö’ WÖÏ ¢Ñ¨=zOKå~°∞: ''KÕu¢"Õà√◊ § ~Ô O_»∞ XHõ
^•xH˘Hõ\˜ Ju ^ŒQ~æÆ Q° Í L#fl@∞¡ J<å^ä#Œ ∞ áÈ+≤OKÕ =ºH˜,Î <Õ#∞ ã¨fi~°Oæ Ö’ Ѩ~㰠ʨ ~°O
ZO`À ^ŒQÆæ~°QÍ LO\Ï=Ú.—— (|∞MÏi)
=∞~˘Hõ ǨÏnã¨∞Ö’ PÜ«∞# WÖÏ J<åfl~°∞: ''U =Úã≤¡O WO\’¡ J<å^äŒ Ñ¨@¡
=∞OzQÍ =∞ã¨Å∞HÀ=_»O [~°∞QÆ∞`«∞O^À P WÅ∞¡ =Úã≤O¡ Å WO_»x¡ fl\˜ HõO>Ë ZO`À
¢âı+"ª¨ ∞≥ #ÿ k. JÖψQ U =Úã≤O¡ WO\’¡ J<å^äŒ Ñ¨@¡ K≥_∞» QÍ =º=ǨÏiOK«_O» [~°∞QÆ∞
`«∞O^À P WÅ∞¡ =Úã≤O¡ Å WO_»x¡ fl\˜ HõO>Ë Ju K≥_¤» WÅ∞¡.—— (Wɡfl=∂[)
LǨï^ü Ü«µ∞^°~ú `ŒO∞° ÇÍ`Œ Ǩτ[`ü ™®^ü a<ü O°∞ɡ· (O°l) ÉèÏO°º `Œ# Hí∞=∂O≥Î
e^°Ìifl "≥~@ɡ@∞ìHÁx ^≥·=„Ǩ=HíÎ (ã¨Å¡~) ã¨xflkèH˜ =KÍÛO°∞. P"≥∞ `Œ#Hí∞ [iy#
J<®ºÜ«∂xfl UHíO∞° =ÙÃÑ_«¥Î WÖÏ J<®flO°∞: ''^≥=· „Ǩ=HßÎ! go§^°OÌ ¥° ™®^£ Hí∞=∂O≥Å Î ∞.
™®^£ g∞`Àáå@∞ LǨï^£ Ü«µ∞^°~ú Ö’ áåÖÁæx J=∞O°Q`õ ∞Œ ÅÜ«∂ºO°∞. P `ŒO∞° ÇÍ`Œ
D ÉÏeHíÅ Ç≤#`Œ~„_ç =∂ Pã≤#Î ~`Œ>h˜ ™®finè#~ KÕã∞¨ Hí∞<®fl_«∞. gi H’ã¨~ XHí¯
ÃÑ·™® =^°eÃÑ@ì ÖË^∞° . WÖÏ~>˜ ã≤u÷ Ö’ D ÉÏeHíefl Z=O°∞ ÃÑo§ KÕã∞¨ Hí∞~>ÏO°∞?——
nxfl Qõ∞i~Kı D ¢H˜Ok Y∞~üP<£ 㨥Hí∞Å Î ∞ J=`Œi~KÍܵ:
''„Ǩ[Å∞ K«xáÈ`Œ¥ `Œ=∞ ǨãÇ≤ Å≤ Å¡ #∞ xã¨ûǨÜ«µ ã≤u÷ Ö’ =^°e "≥à§◊ =Åã≤=¿ã,Î
P `Œ~åfi`Œ ÇÍi Ǩiã≤÷u Uq∞@x PÖ’z~z ÉèíÜ«µÇ¨_Íe. Hí#∞Hí ÇÍO°∞ (W`ŒO°∞Å
J<®^ä° ÉÏÅÅ q+¨Ü«µ~Ö’#∂) ^Õ=ÙxH˜ ÉèíÜ«µÇ¨_»∞`«∂ ã¨=º"≥∞ÿ# =∂@<Ë Ç¨ÅHße.
J<åºÜ«∞OQÍ J<®^ä°ÉÏÅÅ Pã¨∞Îefl u~@∞#flÇÍO°∞ x*ÏxH˜ `Œ=∞ á⁄@ìÅ#∞ Jyfl`À
x~ѨÙHí∞~@∞<®flO°∞. ÇÍO°∞ `ŒÇ¨ÊHí∞~_Í ÉèíQõÉèíQõ =∞~_Ë JyflQõ∞~_«~Ö’ qã¨i
"ÕÜ«µ|_«`ÍO°∞.—— (4:9,10)
J<åºÜ«∞Ѩ~∞° Öˇ#· Éè∂í HõÉÏ˚^•~°∞Å#∞ QÆ∞iOz ^≥=· ¢Ñ=¨ HõÎ (ã¨) WÖÏ ÃÇÏK«ÛiOKå~°∞:
''W`«~∞° Å Éè∂í q∞x U H˘OK≥"∞≥ <ÿ å ã¨~ˆ J<åºÜ«∞OQÍ P¢Hõq∞OK«∞‰õΩ#fl "å_çfl
áê`åà◊Ö’HõOÖ’H˜ kQÆ|_Õ =~°‰Ωõ Éè∂í q∞Ö’H˜ J}z"ÕÜ∞« _»O [~°∞QÆ∞`«∞Ok—— J<åfl~°∞
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨). "Õ~˘Hõ LÖËY¡ #OÖ’ ''Z=Ô~<· å J<åºÜ«∞OQÍ *Ï<≥_∞» Éè∂í q∞x P¢Hõ
q∞OK«∞‰õΩ<åfl ¢Ñ¨àÜ ◊ ∞« k<å# J`«x "≥∞_»Ö’ U_»∞ Éè∂í =ÚÅ HõO~îá° êâßxfl "ÕÜ∞« _»O
[~°∞QÆ∞`«∞O^Œ——x J<åfl~°∞ PÜ«∞#. (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
ǨϢ[`ü J|∂ã¨Öχ (~°l) Hõ^#Œä O: (XHõ ã¨Å ÷ O q+¨Ü∞« OÖ’) H˘O^Œi`À <å‰õΩ
`«QÍ^• =zÛOk. <Õh =º=Ǩ~åxfl ǨϢ[`ü P~Úëê(~°l) QÍi =ÚO^Œ∞ ¢Ñ¨™êÎ
qOKå#∞. P"≥∞ qx WÖÏ J<åfl~°∞: ''J|∂ã¨Öχ! ã¨Ö ÷ ÏÅ =º=Ǩ~åxH˜ ^Œ∂~°OQÍ
LO_»∞. 'Z=Ô~<· å W`«~∞° ʼnõΩ K≥Ok# ã¨Ö ÷ Ïxfl J<åºÜ«∞OQÍ XHõ *Ï<≥_∞» P¢Hõq∞OK«∞
‰õΩ<åfl 㨈~, (¢Ñ¨à◊Ü«∞k<å#) J`«x "≥∞_»Ö’ U_çO`«Å Éèí∂Ѩi=∂}O QÆŠǨ~°O
(QÆ∞k|O_»QÍ) "ÕÜ∞« |_»∞`«∞O^Œ—x ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ÃãÅqKåÛ~°∞.—— (=Úã≤O¡ , |∞MÏi)
106 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
L~åfi a<£Î J"Õãπ (J<Õ ¢ã‘)Î XHõãÅ ÷¨ O q+¨Ü∞« OÖ’ `«# Ü«∂[=∂#º ǨωõΩ¯#∞
Kå@∞‰õΩO@∂ (^≥=· ¢Ñ¨=Hõ–Î ã¨ÅO¡ ã¨fi~°"æ åã¨∞Å=Ù`å~°x ¢Ñ¨H\õ O˜ z# Ѩk=∞Ok ¢Ñ¨=ÚY
J#∞K«~°∞ÅÖ’ XHõÔ~·#) ǨϢ[`ü ã¨~¸^£ a<£ *ˇ·^£ (~°l)‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ =∞~åfi<£
a<£ ǨÏHõ"∞£ <åºÜ«∞™ê÷#OÖ’ XHõ "åº[ºO "ÕãO≤ k. JѨÙÊ_»∞ ǨϢ[`ü ã¨~¸^£ a<£
*ˇ·^£ (~°l) =∂\Ï¡_»∞`«∂ ''Z=Ô~·<å W`«~°∞ʼnõΩ K≥Ok# XHõ *Ï<≥_»∞ ã¨÷ÖÏxfl
P¢Hõq∞OK«∞ ‰õΩ<åfl ¢Ñ¨àÜ ◊ ∞« k<å# Éè∂í q∞H˜ U_»∞ ~Ô @¡ Ѩi=∂}O QÆŠǨ~°O KÕã≤
J`«x "≥∞_»Ö’ (QÆ∞k|O_»QÍ) "ÕÜ«∞_»O [~°∞QÆ∞`«∞O^Œ——x ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨Å¡O)
`≥eáê~°∞. ã¨fiÜ«∞OQÍ <Õ#O^Œ∞‰õΩ ™êHõº∆ q∞ã¨∞<Î åfl#∞. JÖÏO@ѨÙÊ_»∞ <Õ<å"≥∞ ǨωõΩ¯#∞
ZÖÏ HÍ*ËÜ∞« QÆÅ#∞?—— Jx J<åfl~°∞. (|∞MÏi)
D ǨÏnã¨∞ '=Úã≤O¡ — ¢QÆO^äOŒ Ö’ =∞iO`« q=~°OQÍ =zÛOk. ǨϢ[`ü ã¨~¸^£
a<£ *ˇ^· £ ¢Ñ¨=HõÎ ¢Ñ¨=K«#O qxÊOz# `«~∞° "å`« <åºÜ«∞=¸iÎ =∞~åfi<£ =∂\Ï¡_∞» `«∂
''<Õ#∞ g∞ #∞O_ç =∞Ô~ÖÏO\˜ ™êHõº∆ O J_»QÉÆ ’#∞—— Jx J<åfl_»∞. JnQÍHõ ǨϢ[`ü
ã¨~¸^£ (~°l) P ã¨÷ÖÏxfl P ¢ã‘Î L~åfi‰õΩ =kÖËâß~°∞. J~Ú`Õ PÜ«∞# P ¢ã‘Îx
â◊Ñ≤ã¨∂Î ''^Õ"å! D ¢ã‘Î =∂@Å∞ J|^Œú=∞~Ú`Õ D"≥∞ Hõà◊√§ áÈQ˘@∞ì. D ã¨÷Å"Õ∞
D"≥∞‰õΩ ã¨=∂kè J=ÙQÍHõ!—— Jx ¢áêi÷OKå~°∞.
ǨÏnã¨∞ LÖËY¡ ‰õΩ_»∞ WÖÏ `≥eÜ«∞*Ëã∞¨ <Î åfl_»∞: ''P `«~∞° "å`« P"≥∞ x[OQÍ<Õ
JO^è∞Œ ~åÅ~Ú áÈ~ÚOk. QÀ_»Å∞ "≥`∞« ‰õΩ¯O@∂ #_»∞ã¨∂Î '<å‰õΩ ã¨~¸^£ a<£ *ˇ^· £
(~°l)QÍi âßѨO `«yeOk— Jx K≥|∞`«∞O_Õk. z=iH˜ XHõ~ÀA P"≥∞ J^Õ ã¨Å ÷ OÖ’
Hõ@∞ì‰õΩ#fl `«# WO\’¡ #_»∞ã¨∂Î #∂uÖ’ Ѩ_ç K«xáÈ~ÚOk. Dq^èŒOQÍ P WÖË¡
P"≥∞‰õΩ ã¨=∂kè J~ÚáÈ~ÚOk.——
XHõ™êi ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨Å¡O) `«# J#∞K«~°∞Å`À =∂\Ï¡_»∞`«∂ ''^Œi¢^Œ∞_»O>Ë
Z=~À g∞‰õΩ `≥Å∞™ê?—— Jx J_çQÍ~°∞. ^•xH˜ J#∞K«~°∞Å∞ ''_»|∞ƒ, W`«~°
ã¨OѨ^Å Œ ∞ ÖËx"å_çfl "Õ∞=Ú ^Œi¢^Œ∞_»x ÉèÏqã¨∞<Î åflO—— Jx J<åfl~°∞. P `«~∞° "å`«
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) WÖÏ K≥áêÊ~°∞:
''<å J#∞K«~° ã¨=Ú^•Ü«∞OÖ’ ¢Ñ¨àÜ ◊ ∞« k<å# XHõ_∞» #=∂*ò, [HÍ`ü, ~À*ÏÅ∞
=ÔQ~· å ã¨`å¯~åºÅ∞ fã¨∞H˘x =™êÎ_∞» . J~Ú`Õ J`«#∞ Z=i<≥<· å ^Œ∂+≤Oz LO\Ï_»∞.
Z=iÃÑ·#~Ú<å JѨ"å^Œ∞ ÖËÑ≤ LO\Ï_»∞. Z=i ^è<Œ å#fl~Ú<å J<åºÜ«∞OQÍ HÍ*Ëã≤
LO\Ï_»∞. Z=i<≥<· å ǨÏ`«ºKÕã≤ LO\Ï_»∞. Z=i<≥<· å J<åºÜ«∞OQÍ H˘\˜ì LO\Ï_»∞.
JOKÕ`« J`«#∞ Z=Ô~=ix "ÕkOè Kå_À, Z=Ô~=i ǨωõΩ¯Å∞ H˘Å¡Q˘\Ïì_À "å~°O
^ŒiH© J`«x ѨÙ}ºHõ~‡° Å∞ ѨOz™êÎ~∞° . JѨÊ\˜H© "å~°O^Œi ǨωõΩ¯Å∞ ѨÓiÎQÍ <≥~"° ~Õ H° õ
=ÚO^Õ J`«x ѨÙ}ºHõ~°‡Å∞ JO`«=∞~ÚáÈ`Õ, P ǨωõΩ¯^•~°∞Å∞ KÕã≤# áêáêÅ∞
J`«x MÏ`åÖ’ "Õã≤ J`«_çfl #~°HõOÖ’ Ѩ_»"ÕÜ«∞_»O [~°∞QÆ∞`«∞Ok.—— (=Úã≤¡O)
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 107
40. aèHÍ∆ @# x+≤^OúŒ
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) aèHÍ∆ @##∞ QÆi›ã¨∂Î WÖÏ ¢Ñ¨=zOKå~°∞:
''ZÅ¡ÑÙ¨ Ê_»∂ ¢Ñ¨[Å ^ŒQ~æÆ ° J_»∞‰õΩ¯O@∂ LO_Õ"å_»∞ ¢Ñ¨àÜ ◊ ∞« k<å# =ÚMÏ#
XHõ¯ =∂Oã¨ÑÙ¨ `«∞#Hõ~Ú<å ÖËx"å_»~Ú (qHõ$`« =ÚMÏHõ$u`À) =™êÎ_∞» .—— (|∞MÏi)
''L^ŒÜ∞« O, ™êÜ«∞O¢`«O ~Ô O_»∞ ѨÓ@ÖÏ uO_ç LOK«∞H˘x ‰õÄ_® =ÚÃ+ì`ÎÕ
"å_»∞ "åã¨"Î åxH˜ `«# HÀã¨O Jyfl ¿ãHõiOK«∞‰õΩO@∞<åfl_»∞.—— (ǨÏnã¨∞)
''Ö’‰õΩÅ ^ŒQ~æÆ ° =ÚÃ+ì`_Ϋ O» Hõ<åfl (J_»q #∞O_ç) Hõ>Å ìˇ "≥∂Ѩ٠"≥∂ã¨∞H˘zÛ
J=Ú‡H˘x u#_»O =∞x+≤H˜ ZO`À "Õ∞Å∞. J`«xH˜ "å~°∞ U^≥<· å (^•#O) W=fiK«∞Û
ÖË^• W=fi_®xH˜ x~åHõiOK«#∂ =K«∞Û.—— (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
''x~°∞¿Ñ^Œ JO>Ë g^ä∞Œ Å "≥O|_ç u~°∞QÆ∞`«∂ XHõ\˜ ~Ô O_»∞ =Ú^ŒÅ Ì ∞ J#flO
ÖËHõ XHõ\˜ ~Ô O_»∞ Y~°∂~˚ Ñ° Ù¨ ѨO_»∞¡ J_»∞‰õΩ¯<Õ"å_»∞ HÍ^Œ∞. ã≤ãÖ ¨ #·ˇ x~°∞¿Ñ^Œ JO>Ë
W`«~∞° efl Ji÷OK«#=ã¨~O° ÖË#O`« Pi÷H™õ ÈÎ=∞`« ÖËx"å_»∞. J@∞ ^•#O KÕÜ∞« _®xH˜
¢Ñ¨[Å ^Œ$+≤ìÖ’ J`«#O`« ¿Ñ^Œ"å_çQÍ ‰õÄ_® HõxÊOK«_»∞. ÃÑ·QÍ J`«#∞ ¢Ñ¨[Å
=ÚO^Œ∞ ^Õaiã¨∂Î u~°Q_Æ ∞» .—— (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
ǨϢ[`ü L=∞~ü (~°l) Hõ^#Œä O: ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) <åˆH^≥<· å ¢Ñ¨™êkã¨∞#Î flѨÙÊ_»∞
''nxfl J`«xH˜=fiO_ç. <åHõO>Ë J`«xH˜ nx J=ã¨~O° Z‰õΩ¯=QÍ LOk—— Jx J<Õ
"å_çfl <Õ#∞. D q+¨Ü∞« O QÆ∞iOz (F~ÀA) ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ¢Ñ¨™êÎqã¨∂Î ''J`åºâ◊‰Ωõ
áȉõΩO_® LO_ç, Ji÷OK«‰õΩO_®<Õ g∞ˆH^≥·<å ã¨OѨ^Œ Åaè¿ãÎ xã¨ûOHÀK«OQÍ fã¨∞
HÀO_ç. JÖÏ ÅaèOK«Háõ È`Õ ^•xfl QÆ∞iOz Ѩ\Oì˜ K«∞HÀHõO_ç—— Jx J<åfl~°∞. (|∞MÏi)
ǨϢ[`ü J|∂ã¨~¸^£ Y∞¢n (~°l) Hõ^#Œä O: H˘O^Œ~∞° J<åû~ü =Úã≤O¡ Å∞ ^≥=·
¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ã¨xflkèH˜ =zÛ H˘O`« ^è#Œ O Ji÷OKå~°∞. ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) "åiH˜ H˘O`« ^è#Œ O
WKåÛ~°∞. HÍx "å~°∞ =∞m§ J_çQÍ~°∞. ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ~Ô O_»=™êi ‰õÄ_® WKåÛ~°∞.
WÖÏ Wã¨∂áÎ ÈÜ«∂~°∞. z=iH˜ PÜ«∞# ^ŒQ~æÆ ° L#fl^ŒO`å SáÈ~ÚOk. JѨÙÊ_®Ü«∞#
WÖÏ J<åfl~°∞– ''<å ^ŒQ~æÆ ∞° #fl ^è#Œ ã¨OѨ^Œ (ZO`«~Ú<å) g∞ H˜=fi_®xH˜ <åÔHÖÏO\˜
JÉèºí O`«~O° ÖË^∞Œ . g∞‰õΩ W=fi‰õΩO_® <Õ#∞ Un ^•K«∞HÀ#∞. HÍx (XHõ q+¨Ü∞« O
QÆ∞~°∞ÎOK«∞HÀO_ç.) ^•#O J_»‰õΩ¯O_® LO_Õ"å_çH˜ ^Õ=Ù_»∞ JÖÏO\˜ Ѩiã≤÷u
~å‰õΩO_® HÍáê_»∞`å_»∞. x~°¿ÑH∆Í "≥Y· i J=ÅOaOKÕ"å_çH˜ ^Õ=Ù_»∞ JHõ¯~°Ö#Ë O`«QÍ
¢Ñ¨™êk™êÎ_»∞. ã¨Ç¨Ï#O =Ç≤ÏOKÕ"å_çH˜ ã¨Ç¨Ï#â◊H˜Î ¢Ñ¨™êk™êÎ_»∞. (^≥·"å#∞¢QÆǨÅÖ’)
ã¨ÇϨ <åxH˜ q∞Oz# =∞ǨÉèÏQƺO =∞ˆ~n ÖË^∞Œ .—— (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
ǨϢ[`ü J|∂ǨïÔ~·~å (~°l) Hõ^äŒ#O: ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨Å¡O)‰õΩ Z=Ô~·<å PǨ~°
Ѩ^•~å÷Å∞ ã¨=∞iÊã¨∞#Î flѨÙÊ_»∞ ''Wk ^•#OQÍ Wã¨∞<Î åfl"å ÖËHõ HÍ#∞HõQÍ Wã¨∞<Î åfl"å?——
108 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
Jx J_çQˆ "å~°∞ PÜ«∞# P =ºH˜xÎ . J`«#∞ QÆ#Hõ P =ã¨∞=Î Ùx ^•#OQÍ Wã¨∞<Î åfl#x
K≥a`Õ ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨Å¡O) `«# J#∞K«~°∞efl L^ÕÌtOz ''nxfl g∞~°∞ u#O_ç—— Jx
JO\Ï~°∞. PÜ«∞# =∂¢`«O ^•xfl =Ú@ì~∞° . XHõ"àÕ ◊ J`«#∞ P =ã¨∞=Î Ùx HÍ#∞HõQÍ
Wã¨∞Î<åfl#x JO>Ë =∂¢`«O ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨Å¡O) ^•xfl ã‘fiHõiOz, W`«~°∞efl ‰õÄ_®
HõÅ∞ѨÙH˘x u<Õ"å~°∞. (|∞MÏi)
ǨϢ[`ü J|∂Ǩï~Ô ~· å (~°l) Hõ^#Œä O ¢Ñ¨HÍ~°O ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) WÖÏ K≥áêÊ~°∞:–
XHõ`«#∞ `åh ~ÀA (~å¢u) ^•#O KÕ™êÎ#x xâ◊Û~ÚOK«∞H˘x WO\˜ #∞O_ç
|Ü«∞Å∞^Õ~å_»∞. J~Ú`Õ J`«#∞ (`≥eÜ«∞Hõ) XHõ ^˘OQƉΩõ ^•#OKÕâß_»∞. =∞~°∞<å_»∞
L^ŒÜ∞« O [#O, XHõ`#« ∞ ~å¢u XHõ ^˘OQƉΩõ ^•#O KÕâß_»x K≥ÑÙ¨ ÊHÀ™êQÍ~°∞. D
=∂@ qx ''^Õ"å! ã¨HÅ õ ™È΢`åʼnõΩ h"Õ J~°∞›_çq—— J<åfl_»`#« ∞. `«~∞° "å`« J`«#∞
`åh ~ÀA (~å¢u) =∞m§ ^•#O KÕ™êÎ#x ã¨OHõeÊOK«∞H˘x WO\˜ #∞Oz |Ü«∞Å∞
^Õ~å_»∞. (HÍx P~ÀA ‰õÄ_® `≥eÜ«∞Hõ XHõ "Õâº◊ ‰KÕuH˜ ^•#O JOkOKå_»∞.)
=∞~°∞<å_»∞ L^ŒÜ∞« O [#O =∞m§, XHõ`#« ∞ ~å¢u XHõ "Õâº◊ ‰õΩ ^•#O KÕâß_»x
QÆ∞ã¨Q∞Æ ã¨ÖÏ_»∞‰õΩ<åfl~°∞. J`«h =∂@ qx ''^Õ"å! ã¨HÅ õ ™È΢`åʼnõΩ h"Õ J~°∞›_çq.
<å ^•#O XHõ "Õâº◊ KÕuH˜ zH˜¯Ok—— Jx J<åfl_»∞. P `«~∞° "å`« `åh ~ÀA (~å¢u)
=∞m§ ^•#O KÕ™êÎ#x xâ◊Û~ÚOK«∞H˘x |Ü«∞Å∞^Õ~å_»∞. J~Ú`Õ (P~ÀA ‰õÄ_®)
J`«#∞ ^•#O XHõ ^èxŒ ‰õΩ_ç KÕuÖ’ ÃÑ\Ïì_∞» .
=∞~°∞ã¨\˜ ~ÀA L^ŒÜ«∞O [#OÖ’, XHõ`«#∞ ~å¢u XHõ ^èŒx‰õΩ_çH˜ ^•#O
KÕâß_»x QÆ∞ã¨Q∞Æ ã¨Å∞ |Ü«∞Å∞^Õ~å~Ú. P ã¨OQÆu `≥eã≤ ''^Õ"å! ã¨HÅ õ ™È΢`åʼnõΩ
h"Õ J~°∞›_çq. <å ^•#O XHõ™êi F ^˘OQƉõΩ, =∞~À™êi XHõ "Õâ◊º‰õΩ ^˘iH˜Ok.
WѨÙÊ_Õ"∂≥ XHõ ^èxŒ ‰õΩxH˜ zH˜¯Ok. ^Õ"å! Uq∞\© "≥Ñ· s¨ `«ºO!!—— Jx J<åfl_»∞. P
`«~∞° "å`« (~å¢u) XHõ =ºH˜Î HõÅÖ’ HõxÊOz WÖÏ J<åfl_»∞:
''(h ^•#O ã‘fiHõiOK«|_çOk.) ^˘OQÆ KÕuH˜ ÅaèOz# ^•#O=Å¡ P ^˘OQÆ
^˘OQÆ`<« åÅ∞ =∂<ÕÜ∞« =K«∞Û. "Õâº◊ ‰õΩ ^˘iH˜# ^•#O=Å¡ P "Õâº◊ `«# "Õâº◊ =$uÎx
=^ŒeÃÑ@ì=K«∞Û. ^èxŒ ‰õΩ_çH˜ ÅaèOz# ^•#O=Å¡ P ^èxŒ ‰õΩ_»∞ ã≤Q∞Æ Ñæ _¨ ç `«#‰õΩ ^Õ=Ù_»∞
¢Ñ¨™êkOz# ã¨OѨ^Ö Œ ’ H˘O`« ^≥=· =∂~°Oæ Ö’ LѨÜ∂≥ yOK«=K«∞Û.—— (|∞MÏi)
41. Hõëêìi`˚ O«
Hõ+¨ìѨ_ç Pi˚OKÕ ã¨Oáê^Œ##∞ Y∞~üP<£, ǨÏnã¨∞Ö’¡ ZO`À ¢Ñ¨â◊Oã≤OK«_»O
[iyOk. J~Ú`Õ Hõëêìi`˚ O« ÃÑ@∞ì|_ç ã¨Oáê^Œ#‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ K≥ÑÊ≤ # q+¨Ü∞« O
HÍ^Œ∞. Hõ+¨ìѨ_ç ã¨OáêkOK«_»O, XHõi ^ŒQÆæ~° ‰õÄeѨx KÕÜ«∞_»O J==∂#Hõ~°"≥∞ÿ#
q+¨Ü∞« O HÍ^Œx K≥Ñʨ _»"∞Õ nx JO`«~å~°O÷ . Hõ#∞Hõ Hõ+Ñì¨ _¨ ç Ѩx KÕÜ∞« _»O, ‰õÄbѨx
KÕÜ∞« _»O P`«‡Q“~°"åxH˜ ÉèOí QÆH~õ "° ∞≥ #ÿ q+¨Ü∞« OQÍ, <å"≥∂+≤QÍ ÉèÏqOK«‰Äõ _»^∞Œ .
^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 109
=∞Ǩ¢Ñ¨=HõÎ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨ÅO¡ ) XHõ™êi WÖÏ K≥áêÊ~°∞: ''"Õ`#« OÃÑ· "Õ∞HõÅ∞
HÍÜ«∞‰õΩO_® LO_»x U ¢Ñ¨=Hõ#Î ∂ ^Õ=Ù_»∞ ¢Ñ¨Éqíè OѨ*Ü Ë ∞« ÖË^∞Œ .——
J#∞K«~∞° Å∞ D =∂@ qx ''^≥=· ¢Ñ¨=HÍÎ! =∞i g∞~°∞ ‰õÄ_® D Ѩx KÕâß~å?——
Jx J_çQÍ~°∞. ^•xH˜ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ã¨=∂^è•#q∞ã¨∂Î ''<Õ#∞ H˘xfl ÃÑ·ãÅ ¨ ("Õ`#« O)ÃÑ·
=∞Hͯ"åi Ѩâ√◊ =ÙÅ∞ HÍ¿ã"å_çfl—— Jx J<åfl~°∞. (|∞MÏi)
=∞~˘Hõ™êi PÜ«∞# Hõëêìi`˚ O« B#fl`«ºO QÆ∞iOz ¢Ñ¨™êÎqã¨∂Î ''`«# KÕ`∞« Å`À
Hõ+Ñì¨ _¨ ç ã¨OáêkOz# Láêkè HõO>Ë ¢âı+"ª¨ ∞≥ #ÿ Láêkè u#fl"åÔ~=~°∂ ÖË~∞° . ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ
^•=Ó^£ `«# KÕ`∞« Å`À ѨxKÕã≤ Láêkè ã¨OáêkOKÕ"å~°∞—— Jx J<åfl~°∞. (|∞MÏi)
Z‰õΩ¯= ã¨OáêkOKåÅ#fl Ü«∂=`À J¢Hõ=∞Ѩ^`úŒ ∞« ʼnõΩ áêÅÊ_»‰Ωõ O_® H˘kÌQÍ
<≥<· å Hõ+Ñì¨ _¨ ç ã¨OáêkOz u#_»O ZO`À "Õ∞Åx D ǨÏnã¨∞Å∞ `≥Å∞ѨÙ`«∞<åfl~Ú.
=∞# ^Õâßxfl áêeOz# K«¢Hõ=~°∞ÎÅÖ’ <åã≤~°∞nÌ<£ =∞ÇπÏ=¸^£, B~°OQÆ*ËÉò
(~°ÇϨ ‡Öˇ)· Å∞ ¢Ñ¨É∞íè `«fi ^è<Œ åQÍ~åÅÖ’x XHõ¯ ÃÑ·™ê ‰õÄ_® =Ú@∞ìHÀ‰õΩO_® Hõ+Ñì¨ _¨ ç
Ѩx KÕã≤ `«=∞ ‰õΩ@∞OÉÏÅ#∞ áÈ+≤OK«∞‰õΩ<Õ"å~°∞.
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) ¢Ñ≤Ü∞« J#∞K«~∞° _»∞ ǨϢ[`ü J|∂|Hõ~ü (~°l) |@ìÅ∞ Jq∞‡
‰õΩ@∞OÉÏxfl áÈ+≤OKÕ"å~°∞. ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) WǨÏÖ’HõO g_çáÈ~Ú# `«~∞° "å`« ǨϢ[`ü
J|∂|Hõ~ü (~°l) `˘e ¢âı+Yª¨ bá¶êQÍ ZxflHõÜ∂« º~°∞. J~Ú`Õ PÜ«∞# Ybá¶ê J~Ú#
=∞~°∞ã¨\˜ ~À*Ë |@ìÅ=¸@ Éè∞í *Ï# "Õã∞¨ H˘x J=Ú‡HÀ=_®xH˜ |Ü«∞Å∞ ^Õ~å~°∞.
^•iÖ’ ǨϢ[`ü L=∞~ü (~°l) Z^Œ∞~°~Ú ''Uq∞\˜ g∞~°∞ KÕã¨∞Î#fl D Ѩx?
D |@ìÅ =¸>Ëq∞\©?—— Jx J_çQÍ~°∞. ^•xH˜ ǨϢ[`ü J|∂|Hõ~ü (~°l) ''D Ѩx
KÕÜ∞« HõáÈ`Õ ÉèÏ~åºÑ≤ÅÅ ¡ #∞ áÈ+≤OKÕ^Ö≥ Ï?—— J<åfl~°∞.
ǨϢ[`ü L=∞~ü (~°l) =∂\Ï¡_∞» `«∂ ''WѨÙÊ_»∞ g∞g∞^Œ =Úã≤O¡ Å <åÜ«∞Hõ`fi« ѨÙ
(ѨiáêÅ<å) ÉÏ^躌 `« =zÛѨ_Oç k. P ÉÏ^躌 `«`À áê@∞ DѨx á⁄ã¨Q^Æ ∞Œ . Ѩ^OŒ _ç,
(¢Ñ¨É∞íè `«fi HÀâßkèHÍi) J|∂Lɡ^· • (~°l)#∞ HõÅã≤ =∂\Ï¡_∞» ^•O—— J<åfl~°∞.
P `«~∞° "å`« ǨϢ[`ü L=∞~ü (~°l) Ybá¶ê ǨϢ[`ü J|∂|Hõ~ü (~°l)#∞ "≥O@
ɡ@∞ìH˘x ¢Ñ¨Éèí∞`«fi HÍâßkèHÍi ǨϢ[`ü J|∂Lɡ·^• (~°l)x HõÅ∞ã¨∞‰õΩ<åfl~°∞.
PÜ«∞#`À =∂\Ï¡_ç Ybá¶ê r`«É`íè åºÅ HÀã¨O ã¨Q@ Æ ∞ áœ~°∞x P^•Ü«∞O ^Œ$+≤Ö ì ’
ÃÑ@∞ìH˘x ™êe<å ^•^•Ñ¨Ù <åÅ∞QÆ∞ "ÕÅ k~°›"£∞Å∞ x~°~‚ ÚOKå~°∞.
J~Ú`Õ Ç¨Ï¢[`ü J|∂|Hõ~ü (~°l) ~Ô O_Õà§◊ áêÅ# `«~∞° "å`« =∞~°}ã¨=∞Ü«∞O
ã¨g∞Ñ≤Oz#ѨÙÊ_»∞ `«# Pã≤ÎÖ’ #∞Oz Zxq∞k "ÕÅ k~°›"£∞Å∞ fã≤ ¢Ñ¨Éèí∞`«fi
^è<Œ åQÍ~åxH˜ "åѨã∞¨ KÕÜ∂« Åx gÅ∞<å=∂ ~åâß~°∞. (Hõ#∞˚Öò L=∂‡Öò)
110 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
42. ¢âßq∞‰õΩŠѨ@¡ Ü«∞[=∂x ¢Ñ¨=~°Î#
HÍi‡‰õΩŠǨωõΩ¯Å q+¨Ü∞« OÖ’ W™ê¡O xˆ~tÌ Oz# =∞øeHõ ã¨∂¢`åÅ∞ ™È+¨eã¨∞ì
=º=ã¨Ö ÷ ’ ‰õÄ_® HÍ#~å=Ù. D =∞øeHõ ã¨∂¢`åÅÖ’ "≥Ú@ì"Ú≥ ^Œ\˜ ã¨∂¢`«O Wɡfl=∂[
¢QÆO^äOŒ Ö’x XHõ ǨÏnã¨∞Ö’ K«∂_»=K«∞Û. JO^Œ∞Ö’ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) WÖÏ J<åfl~°∞:
''¢âßq∞‰õΩx K≥=∞@ P~°Hõ =ÚO^Õ J`«xH˜ ~å=Åã≤# "Õ`#« O WKÕÛÜ«∞O_ç.——
^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ^Õ=Ùx ѨÅ∞‰õΩefl WÖÏ ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞: ''¢Ñ¨à◊Ü«∞k<å# <Õ#∞
=ÚQÆ∞~æ ∞° =∞#∞+¨µÅ`À áÈ\Ï¡_∞» `å#∞. "åiÖ’ XHõ_∞» – <å ¿Ñ~°∞`À ¢Ñ¨=∂}O KÕã≤
^•xfl LÅ¡OѶ∞≤ Oz#"å_»∞. ~Ô O_À"å_»∞– ¿ãfiKåÛùÑ~¨ ∞° _çfl Ѩ@∞ìH˘x Jq∞‡ P ^è~Œ #° ∞
u#fl"å_»∞. =¸_À"å_»∞– ‰õÄe_»|∞ƒÃÑ· ‰õÄe"å_çfl ÃÑ@∞ìH˘x J`«xKÕ`« Ѩx
KÕ~ÚOK«∞H˘x J`«xH˜ W"åfieû# ‰õÄe_»|∞ƒ ZQÆ"ãÕ #≤ "å_»∞.—— (|∞MÏi–q∞ëê¯`ü)
~Ô O_»= =∞øeHõ ã¨∂¢`«O `«=∞ ¢H˜Ok L^ÀºQÆ∞ŠѨ@¡ JkèHÍ~°∞Å ¢Ñ¨=~°#Î ‰õΩ
ã¨O|OkèOz# q+¨Ü«∞O. |∞MÏi, =Úã≤¡O ¢QÆO^ä•ÅÖ’ ǨϢ[`ü =∂=¸~ü Wɡfl
ã¨∞"≥^· £ `≥eÑ≤# XHõ ǨÏnã¨∞ D q^èOŒ QÍ LOk:
<Õ<˘Hõ ™êi ǨϢ[`ü J|∂[~ü yáêÊùi (~°l)x, PÜ«∞# ¿ã=‰õΩ_çfl XˆH q^è"Œ ∞≥ #ÿ
^Œ∞ã¨∞Å Î ∞ ^èiŒ Oz LO_»@O K«∂âß#∞. <Õ#∞ WÖÏ ZO^Œ∞‰õΩ KÕã∞¨ <Î åfl~°x J_çQÍ#∞.
^•xHÍÜ«∞# WÖÏ K≥áêÊ~°∞: <Õ<˘Hõ ™êi XHõ`«#∞ `«# ÉÏxã¨#∞ ^Œ∂+≤ã¨∞ÎO>Ë
K«∂âß#∞. JѨÙÊ_»∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) P¢QÆÇϨ Ÿ^Œ¢QÆ∞Å~Ú J`«x`À ''g~°∞ h ™È^Œ~∞° ÖË,
=∂#=ÙÖË, P^ŒO–ǨÏ"åfi (JÖˇ·Ç≤Ï)Å ã¨O`«uH˜ K≥Ok# "åˆ~. ^Õ=Ù_»∞ gà◊§#∞ h
Jnè#O Ö’ LOKå_»∞—— J<åfl~°∞. `«~∞° "å`« PÜ«∞# D q^èOŒ QÍ P^ÕtOKå~°∞:–
''^Õ=Ù_»∞ XHõ =∞x+≤x =∞~˘Hõ =∞x+≤H˜ Jnè#O KÕã#≤ ѨÙÊ_»∞ P =∞~À =∞x+≤
`å#∞ u<Õ@@∞=O\˜ uO_Õ J`«xH˜ ÃÑ\Ïìe† `å#∞ ^èŒiOKÕ@@∞=O\˜ ^Œ∞ã¨∞ÎÖË
J`«xH˜ W"åfie. J`«#∞ "≥∂Ü«∞ÖË#O`« É~°∞=Ù J`«xÃÑ· "≥∂Ѩ‰õÄ_»^Œ∞. XHõ"Õà◊
JO`«\˜ |~°∞=Ù "≥∂Ѩ_O» `«Ñʨ xã¨i J~Ú#ѨÙÊ_»∞ P ѨxÖ’ `å#∞ ‰õÄ_® áêÖÁæx
J`«xH˜ ã¨ÇϨ HõiOKåe.——
43. HÍ#∞Hõ ~°∂ѨOÖ’ ÅOK«O
L^ÀºQÆ∞Å∞ ÅOK«O U ~°∂ѨOÖ’ fã¨∞‰õΩ<åfl Jk J^è~Œ ‡° HÍ~°ºOQÍ<Õ, J¢Hõ=∞
ã¨Oáê^Œ#QÍ<Õ Ñ¨iQÆ}˜OK«|_»∞`«∞Ok. HÍ#∞Hõ ~°∂ѨOÖ’ W=fi|_ç<å 㨈~ ^•xfl
fã¨∞HÀ =_»O W™ê¡OÖ’ x+≤^OúŒ . D ¢H˜Ok ǨÏnã¨∞ K«∂_»O_ç:
ǨϢ[`ü J|∂ ǨÏg∞^£ ™ê~Ún (~°l) Hõ^äŒ#O: ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨Å¡O) [HÍ`ü,
ã¨^MŒ ÏÅ∞ (Ô~"≥#∂º) =ã¨∂Å∞ KÕÜ∞« _®xH˜ XHõ`_« flç xÜ«∞q∞OKå~°∞. J`«#∞ `«#HõÑʨ
yOK«|_ç# Ѩx ѨÓiÎ KÕã∞¨ H˘x uiQ˘zÛ ''^≥=· ¢Ñ¨=HÍÎ! D ^è#Œ O g∞k, Wk <å‰õΩ
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 111
áêi`À+≤HOõ QÍ ÅaèOzOk—— Jx J<åfl_»∞. ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) D=∂@ qx ''#∞=Ùfi
h `«e¡^ŒO¢_»∞Å WO\’¡<Õ ZO^Œ∞‰õΩ ‰õÄ~ÀÛÖË^Œ∞? JѨÙÊ_»∞ hÔH=Ô~·<å áêi`À+≤HõO
`≥zÛ™êÎ~À ÖË^À `≥Å∞ã¨∞OÎ k Hõ^•!—— Jx J<åfl~°∞.
P `«~∞° "å`« PÜ«∞# Wëê #=∂*ò KÕã≤ (LѨ<åºã¨q∞=fi_®xH˜) xÅ|_®¤~∞° .
=ÚO^Œ∞QÍ PÜ«∞# ã¨`º« ™êHõº∆ =K«#O ѨiOî z ^≥=· ™È΢`«O KÕâß~°∞. ™È΢`«O ^Õ=ÙxˆH
â’aèã∞¨ OÎ k. `«~∞° "å`« PÜ«∞# WÖÏ J<åfl~°∞:
''D HÍ~°ºx~åfiǨωõΩʼnõΩ U=∞~ÚOk? "Õ∞"≥ÚHõ =ºH˜xÎ HÍ~°ºx~åfiǨωõΩxQÍ
(Ô~"≥#∂º =ã¨∂Å∞KÕ¿ã L^ÀºyQÍ) xÜ«∞q∞Oz ѨOÑ≤`Õ J`«#∞ uiQ˘zÛ 'Wk ##∞fl
=ã¨∂Å∞KÕã≤ fã¨∞‰õΩ~°=∞‡x ѨOÑ≤# ^è#Œ O, Wk <å‰õΩ áêi`À+≤HOõ QÍ ÅaèOz# ^è#Œ O—
JO@∞<åfl_»∞. J`«#∞ `«# `«e^¡ OŒ ¢_»∞Å WO\’¡<Õ ZO^Œ∞‰õΩ ‰õÄ~ÀÛ ÖË^∞Œ ? JѨÙÊ_»∞
`≥Å∞ã¨∞OÎ kQÍ J`«xH˜ áêi`À+≤HOõ Z=~°∞ `≥zÛ™êÎ~À! Z=i Jnè#O Ö’ =ÚǨÏ=∞‡^£
¢áê}=ÚO^À P â◊HãΘ fi¨ ~°∂ѨÙx ™êH˜!∆ D (¢Ñ¨É∞íè `«fi)~å|_çÖ’ Z=~°∞ #=∞‡Hõ¢^ÀǨxH˜
áêÅÊ_»`å_À ¢Ñ¨àÜ ◊ ∞« k<å# ^˘OyeOK«|_ç# P ^è#Œ O J`«x "≥∞_»ÃÑ· ÃÑ#∞ÉèÏ~°OQÍ
Ѩi}q∞ã¨∞OÎ k. J`«#∞ XO>ˇ#∞ ^˘OyeOzLO>Ë, P XO>ˇ J`«x "≥∞_» g∞^≥H¯˜
J~°∞ã¨∂Î J`«xH˜ ^Œ∞~°ƒ~ù O° QÍ =∂~°=K«∞Û. XHõ"àÕ ◊ J`«#∞ P=Ù#∞ ^˘OyeOzLO>Ë,
P P=Ù J`«x "≥∞_» g∞^≥H¯˜ JOÉÏ JO@∂ J~°∞ã¨∞OÎ _»=K«∞Û. "Õ∞Hõ~Ú`Õ =∂º=∂º
JO@∂ J~°∞ã¨∞OÎ _»=K«∞Û. QÆ∞~°∞OÎ K«∞HÀO_ç! <Õ#∞ ^Õ=Ùx P[˝Åhfl g∞‰õΩ JO^Œ*âË ß#∞.
(<å ÉÏ^躌 `« fiáÈ~ÚOk. WHõ Z=i Hõ~‡° ʼnõΩ "åˆ~ ÉÏ^è∞Œ ºÅ∞.)—— (|∞MÏi)
D ǨÏnã¨∞x |\˜ì ¢Ñ¨É∞íè `«fiL^ÀºQÆ∞Å∞ (¢Ñ¨[Å #∞O_ç) HÍ#∞HõÅ∞, áêi`À+≤
HÍÅ∞ ã‘fiHõiOK«‰Äõ _»^xŒ , Jk ¢Ñ¨É∞íè `«fi ^è#Œ O ÖËHõ ã¨=∞~°™⁄`«∞Î #∞O_ç ^˘OyeOz
#=∞‡Hõ ¢^ÀǨxH˜ áêÅÊ_ç#@∞¡ J=Ù`«∞O^Œx `≥Å∞™ÈÎOk. ¢Ñ¨É∞íè `«fi L^Àºy HÍ#∞HõÅ∞
(ÅOK«O) ã‘fiHõiOK«_=» ∞O>Ë `«# Ǩϟ^•, JkèHÍ~åÅ ^•fi~å J¢Hõ=∞ ¢Ñ¨Ü∂≥ [<åÅ∞
á⁄O^Œ_"» ∞Õ † `«# ÉÏ^躌 `«Å#∞ ^Œ∞ifixÜ≥∂QÆO KÕÜ∞« _»"∞Õ . JO^Œ∞=Å¡<Õ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ
(ã¨ÅO¡ ) ã¨=∞~° ™⁄`«∞Î HÍ*Ë¿ã =∞x+≤H˜ ZÖÏO\˜ tHõ∆ Ѩ_∞» `«∞O^À, HÍ#∞Hõ (ÅOK«O)
fã¨∞‰õΩ<Õ "å_çH˜ ‰õÄ_® JÖÏO\˜ tˆH∆ Ѩ_∞» `«∞O^Œx ÃÇÏK«ÛiOKå~°∞.
44. =_ô¤ x¿+^èOŒ
''„Ǩ[Å ^è#° ~Ö’ Híeã≤áÈܵ =$kúK~≥ ^°∞`Œ∞~^°#fl L^ÕâÌ º◊ ~`À g∞iKÕÛ =_ô¤ ^Õ=Ùx
^°$+≤ìÖ’ Z#fl>˜H© =$kúK≥~^°^°∞. (nxH˜ aè#fl~Qå) ^≥·=„Ǩã¨#fl`Œ H’ã¨~ (¿Ñ^°Å Pi÷Hí
ǨÏHí∞¯Qå) g∞O°∞ K≥e¡~KÕ [Hß`ü (g∞Hí∞ â◊∞ÉèÏxflã¨∞Î~k). JÖÏ [Hß`ü K≥e¡~KÕ"åOÕ
x*ÏxH˜ `Œ=∞ ^è°<®xfl =$kúKÕã¨∞Hí∞~>ÏO°∞.—— (Y∞~üP<£–30:39)
''áÈ`Ë =_ô¤ u<ËÇÍ_«∞ Ç≤âÍK«~ Ǩ>˜ì# Ç≤zÛÇÍ_çÖÏ (a`ŒÎO°K«¥Ñ¨ÙÅ`À ã¨=∂kè
#∞~_ç) ÖË™®Î_«∞. D ^°∞ã≤÷uH˜ HßO°}~, ÇÍO°∞ ÇͺáåO°~ Hí∂_Í =_ô¤ ÖÏ~>˜^Õ Hí^®
112 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
J~>ÏO°∞. Hßx ^Õ=Ù_«∞ ÇͺáåO®xfl ^è°O°‡ã¨=∞‡`Œ~ KÕâÍ_«∞. =_ô¤x J^è°O°‡HßO°º~Qå
xO°‚ܵ~KÍ_«∞. Hí#∞Hí D Ç≤Ï`ŒÉ’^è° J~k#ÇÍO°∞ WHí=Ú~^°∞ =_ô¤ u#>Ïxfl
=∂#∞H’ÇÍe. [iy~^Õ^À [iy~k. WHí #∞~_ç =∂„`Œ~ =∂#∞H’ÇÍe. PÖÏ~>˜ÇÍi
=º=ǨO°~ (OÕÑÙ¨ ) ^Õ=Ù_«∞ Ǩi+¨¯i™®Î_∞« . XHíÇàı ◊ D P^Õâ~◊ J~k# `ŒO®fi`Œ Hí∂_Í
=∞m§ Z=O≥·<® D áåǨHßO®ºxH˜ áåÅÊ_ç`Õ ÇÍO°∞ #O°Hí~ áåÅ=Ù`ÍO°∞. #O°Hí~Ö’<Ë
ZÅ¡HßÅ~ Ǩ_=ç Ù~>ÏO°∞. ^Õ=Ù_«∞ =_ôx¤ `Œ∞^°=Ú>˜™ì ®Î_∞« . ^®#^èO° ®‡ÅHí∞ =$kúqHß™®Å∞
Híey™®Î_«∞. (Y∞~üP<£–2:275,276)
D<®_«∞ Hí∂_Í HÁ~`Œ=∞~k 'ÇͺáåO°~ Hí∂_Í =_ô¤ ÖÏ~>˜^Õ Hí^®!— Jx
J#_«~ =∞#~ q~@∞<®fl~. Hßx =_ô¤ =º=ã¨#÷ ∞ ^Õ=Ù_«∞ ѨÓiÎQå x¿+kè~KÍ_«∞. =_ô¤
u<Ë (fã¨∞Hí∞<Ë) ÇÍ_çfl, uxÇ≤~Kı (WKıÛ) "å_çfl, ^®xH˜ ™®Hí∞∆ Å∞Qå L~_ËÇÍix, =_ô¤
Ǩ„`Œ~ O®¿ãÇÍ_çfl- J~^°sfl ^Õ=Ù_«∞ â◊Ç≤~KÍ_«x ^≥·=„Ǩ=HíÎ (ã¨Å¡~) `ˇeáåO°∞.
(J|¥^®=Ó^ü, Wɡfl=∂[, #™®Üµ.)
_»|∞ƒ^•fi~å _»|∞ƒ ã¨OáêkOKÕ ¿ÇÏÜ«∞"≥∞#ÿ Ѩ^`úŒ Õ =_ô.¤ =_ô¤ ‰õÄ_® "åºáê~°O
ÖÏO\˜^Õ ##fl J~°Oú ã¨∞ÊùiOKÕÖÏ '=_ô"¤ åºáê~°O— J<Õ Ñ¨^•xfl ã¨$+≤Oì z [#OÖ’H˜
=kÖËâß~°∞ =_ô¤HÀ~°∞Å∞. ^èŒ~°‡q^Œº JO`«QÍÖËx H˘O^Œ~°∞ =Úã≤¡OÅ∞ Ãã·`«O =_ô¤
~°H¯õ ã≤ Hõ|O^èÇŒ Ϩ ™êÎÅÖ’ z‰õΩ¯H˘x, ¢Hõ=∞OQÍ ã≤~÷ Ñ° _¨ ç z=iH˜ ^•x X_çÖ’ ^Œ`ÑΫ Ù¨ ¢`«∞
Å~Ú ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞. HÍx _»|∞ƒ ^•fi~å _»|∞ƒ QÆ_Oç KÕ, XˆH q^è"Œ ∞≥ #ÿ XˆH qÅ∞=QÆÅ
=ã¨∞=Î Ù ^•fi~å ÖÏÉèOí á⁄O^Õ Ñ¨^`úŒ ∞« efl ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) x¿+kèã∂¨ Î WÖÏ ¢Ñ¨=zOKå~°∞:
''XHõ k~°›"£∞ (~°∂áê~Ú)x ~Ô O_»∞ k~°›"£∞ʼnõΩ |^Œ∞Å∞QÍ J=∞‡HõO_ç. WÖÏ
KÕ¿ãÎ g∞~°∞ =_ôH¤ À~°∞`«#OÖ’ z‰õΩ¯‰õΩO\Ï~°x <Õ#∞ ÉèÜ í ∞« Ѩ_∞» `«∞<åfl#∞.—— (=Úã≤O¡ )
''|~°∞=ÙÖ’, qÅ∞=Ö’ ã¨=∂#OQÍ Ü«∞^è•`«^OŒä QÍ L#flѨÙÊ_»∞ `«Ñʨ |OQÍ~å
xH˜ |^Œ∞Å∞ |OQÍ~°O, "≥O_çH˜ |^Œ∞Å∞ "≥O_ç J=∞‡HõO_ç.—— (JǨχ^£, =Úã≤O¡ )
''|OQÍ~åxH˜ |^Œ∞Å∞ |OQÍ~°O, "≥O_çH˜ |^Œ∞Å∞ "≥O_ç, QÀ^è∞Œ =∞ʼnõΩ |^Œ∞Å∞
QÀ^èŒ∞=∞Å∞, Ü«∞=ʼnõΩ |^Œ∞Å∞ Ü«∞=Å∞, Y~°∂˚~åʼnõΩ |^Œ∞Å∞ Y~°∂˚~åÅ∞,
LѨÙʉõΩ |^Œ∞Å∞ LѨÙÊ Ü«∞^è•`«^OŒä QÍ `«Ñʨ , KÕ|^Œ∞Å∞ `«Ñʨ =∂iÊ_ç KÕÜ∞« HõO_ç.
Z=Ô~·<å `å#∞ fã¨∞‰õΩ#fl^•x HõO>Ë Z‰õΩ¯= WzÛ<å, WzÛ#^•x HõO>Ë Z‰õΩ¯=
fã¨∞‰õΩ<åfl J`«#∞ =_ô¤ =º=Ǩ~åxH˜ áêÅÊ_ç#>Ë.¡ P q^èOŒ QÍ WKÕÛ"å_»∞, fã¨∞‰õΩ<Õ
"å_»∞ W^Œ~Ì ∂° áêѨOÖ’ ã¨=∂#∞Å=Ù`å~°∞.—— (JǨχ^£, =Úã≤O¡ )
XHõ™êi ǨϢ[`ü aÖÏÖò (~°l) ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ |sfl Y~°∂~˚ Ñ° O¨ _»∞¡
(XHõ q^èŒ"≥∞ÿ# "Õ∞Å∞*Ïu Y~°∂˚~åÅ∞) `≥KåÛ~°∞. ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨Å¡O) "å\˜x K«∂ã≤
''g\˜x ZHõ¯_»∞flOz `≥KåÛ=Ù?—— Jx J_çQÍ~°∞. ^•xH˜ aÖÏÖò (~°l) ''=∂ ^ŒQÆæ~°
<åã≤~H° Oõ Y~°∂~˚ åÅ∞ LO>Ë "å\˜x ~Ô O_»∞ '™ê—Å Z`«∞‰Î Ωõ |^Œ∞Å∞QÍ XHõ '™ê— Z`«∞Î
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 113
D |sfl Y~°∂~˚ åÅ∞ H˘<åfl#∞—— Jx ã¨=∂^è•#q∞KåÛ~°∞. ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) D=∂@
qx ''Wk HõzÛ`«OQÍ =_ô¤ÜÕ∞, Wk HõzÛ`«OQÍ =_ô¤ H˜O^Œ‰õΩ =ã¨∞ÎOk. g∞~°∞
"Õ∞Å∞*Ïu Y~°∂~˚ ° ѨO_»∞¡ H˘#^ŒÅz#ѨÙÊ_»∞ g∞ ^ŒQ~æÆ ∞° O_Õ <åã≤~H° Oõ ѨO_»#¡ ∞ #QÆ^∞Œ
ÃÑ·HÍxH˜QÍx, ÖË^• =∞ˆ~^≥<· å =ã¨∞=Î Ù‰õΩ |^Œ∞Å∞QÍx J"Õ∞‡Ü«∞O_ç. P `«~∞° "å`« P
ÃÑ·HOõ `À "Õ∞Å∞*Ïu Y~°∂~˚ åÅ∞ H˘#∞HÀ¯O_ç—— Jx J<åfl~°∞. (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
=∞O˘Hí ǨÏnã¨∞Ö’ ^≥·=„Ǩ=HíÎ (ã¨) WÖÏ K≥áêÊ~°∞: ''J^è°O°‡HßO°º HíÖÏáåÅ`À
ã¨`ͺxfl J}z"Õ¿ã L^ÕÌâ◊º~`À J<®ºÜ«µÇ¨O°∞_çH˜ J~_«Qå xez# =ºH˜Î ^Õ=Ùx
O°H} ∆í #∞~_ç, ^≥=· „Ǩ=HíÎ O°H}
∆í #∞~_ç |Ü«µ>˜H˜ áÈܵ#>ı.¡ XHí¯ kO°›~ (O°¥áåܵ)
Hí∂_Í =_ô¤ u#flÇÍ_ç áåǨ~ 33 ™®O°∞¡ =ºaèKÍO°~KÕã#≤ áåǨ~`À ã¨=∂#~. J^èO° ‡°
ã¨~áå^°#`À áÈ+≤~K«|_ç# â◊sO®xH˜ (#O°Hß)JQÕfl `«y# tHí—∆ —. (`«„ÉÏx)
"ÕO˘Hí ǨÏnã¨∞Ö’ PÜ«µ# WÖÏ J<åflO°∞: ''g∞Ö’ Z=Ô~<· ® "ÕO˘HíiH˜ JǨC WzÛ
#@¡Üµ`Ë (JǨC fã¨∞Hí∞#fl) J`Œ#∞ P =ºH˜HÎ ˜ Hß#∞HíÅ∞ Ǩ~Ç≤#ǨC_«∞ ÖË^® `Œ#
"åǨÏ#g∞‡^° Hí∂O’Ûɡ@∞ìH’_ÍxH˜ =Ú~^°∞HÁzÛ#ǨC_«∞ (O°∞}^®`Œ) P Hß#∞Hí#∞
ã‘fiHíi~K«_«~Qåx, J`Œx "åǨÏ#g∞‡^° ZHí¯_«~Qåx KÕÜ«µHí∂_«^°∞. Jܵ`Ë D
Ǩ#∞Å∞ =Ú~^°∞#∞~p ™®Qõ∞`Œ¥ =ã¨∞~Î >Ë JÖÏ KÕܵ« _«~Ö’ `ŒÇʨ ÖË^∞° ——. (Wɡfl=∂*Ï)
H˘xfl ǨÏnã¨∞ÅÖ’ ''=∞x+≤ J¢Hõ=∞ ã¨Oáê^Œ#–㨢Hõ=∞ ã¨Oáê^Œ# J<Õ
q+¨Ü«∂xfl Ѩ\˜ìOK«∞HÀ‰õΩO_® ZÖÏÔQ·<å ã¨OáêkOK«_»"Õ∞ ^èպܫ∞OQÍ ÃÑ@∞ì‰õΩ<Õ
~ÀAÅ∞ =™êÎ~Ú—— Jx† =∞iH˘xfl ǨÏnã¨∞ÅÖ’ ''=_ô¤ u#x"å~°O@∂ LO_»x
~ÀAÅ∞ =™êÎ~Ú. XHõ"àÕ ◊ Z=Ô~<· å =_ô¤ u#HõáÈ~Ú<å "åiÃÑ· =_ô¤ ^è∂Œ o =∂¢`«O
=zÛ Ñ¨_∞» `«∞O^Œ——x LOk.
D<å_»∞ =_ô¤"åºáê~°O F ÃÑ^ŒÌ =∞ǨÏ=∂‡iÖÏ `«Ü«∂~°~ÚOk. <åÅ∞QÆ∞
HÍã¨∞Å∞ "≥#Hˆ ã¨∞‰õΩ#fl ¢Ñ¨u"å_»∂ ã¨OѨ^Ö Œ ’ `«# H˜Ok ™ê÷~Ú"å_çH˜ JÑ≤ÊzÛ =_ô¤
QÆ∞OA `«∞<åfl_»∞. *Ïe, ^ŒÜ∞« , ™ê#∞Éè∂í `«∞Å∞ U=∂¢`«O ÖˉΩõ O_® _»|∞ƒã¨Oáê^Œ<Õ
^èºÕ Ü«∞OQÍ ÃÑ@∞ì‰Ωõ #fl"å~°∞ ¿Ñ^Œ"å_ç Pi÷Hõ |ÅÇ‘Ï#`«#∞ =_ô¤ ~°∂ѨOÖ’ ™⁄=Ú‡
KÕã∞¨ ‰õΩO@∞fl<åfl~°∞. =∞iH˘O^Œ~∞° `«=∞ q∞QÆ∞Å∞ ^è<Œ åxfl ÉϺO‰õΩÖ’¡ ÃÑ\˜ì ^•xÃÑ·
=KÕÛ =_ôx¤ J#∞Éèqí ã¨∞<Î åfl~°∞.
<Õ_»∞ KåÖÏ=∞Ok =Úã≤¡OÅ∞ ‰õÄ_® nxH˜ Jf`«∞Å∞QÍ ÖË~°∞. ã¨fiÜ«∞OQÍ
"å~°∞ =_ô¤ fã¨∞HÀHõáÈ~Ú<å ÃÑo§à◊§Ö’ J#=ã¨~"° ∞≥ #ÿ Y~°∞ÛÅ HÀã¨O, P#O^À`«û"å
ÅÖ’ ^Œ∞ÉÏ~å Y~°∞ÛÅ HÀã¨O, qÖÏ™êÅ HÀã¨O =_ôä Ñ· "ÕÖÏk ~°∂áêÜ«∞Å∞ JѨÙÊÅ∞
fã¨∞‰õΩO\Ï~°∞. WÖÏO\˜"å~°∞ ^Õ=Ùx ^Œ$+≤Ö ì ’ áêáê`«∞‡Å∞QÍ Ñ¨iQÆ}O˜ K«|_»`å~°∞.
^•xH˜ |^Œ∞Å∞ "åº^è∞Œ Å∞, ^Œ∞~°ƒ~ù ° ^•i¢^ŒºO ÖÏO\˜ QÆ`º« O`«~O° ÖËx Ѩiã≤`÷ ∞« Ö’¡
=_ôä Ñ· Ѩiq∞`« ™ê÷~ÚÖ’ JѨÙÊ fã¨∞‰õΩO>Ë Ñ¨~"° åÖË^∞Œ .
114 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
WHõ ÉϺO‰õΩÖ’¡ ^•K«∞‰õΩ<Õ _»|∞ƒÃÑ· =KÕÛ =_ô¤ ÃÑ·HÍxfl =Úã≤O¡ Å∞ fã¨∞HÀ"åÖÏ
ÖËHõ ÉϺO‰õΩʼnõΩ =kÖËÜ∂« ÖÏ J<Õ ¢Ñ¨âfl◊ L`«Ê#fl=∞=Ù`«∞Ok. nxH˜ =∞# ^ÕâO◊ Ö’
H˘O^Œ~∞° ^è~Œ ‡° "Õ`Å
Ϋ ∞ ''=_ô¤ ÃÑ·HÍxfl ÉϺO‰õΩʼnõΩ =^Œe "å\˜ ÃÑ@∞ì|_ô^•~°∞ʼnõΩ
=∞iO`« |ÅO KÕ‰õÄ~°Û_®xH˜ |^Œ∞Å∞, ^•xfl =Úã≤¡OÅ∞ fã¨∞H˘x ѨÙ}ºÑ¶¨ÅO
PtOK«‰Ωõ O_® ^•i¢^ŒºOÖ’ =∞QÆ∞`æ ∂« =∂~åæO`«~O° ÖËHõ JѨÙÊÅ∞ KÕ¿ã x~°∞¿Ñ^ŒÅ‰õΩ
W=fi_»O† ÖË^• ¿Ñ^Œ =Úã≤O¡ Å ã¨OHˆ =∆ ∞HÍ~åºÅ HÀã¨O qxÜ≥∂yOK«_O» =∞Ozk——
Jx ã¨=∂^è•#q∞KåÛ~°∞.
=∞iH˘O^Œ~°∞ ^èŒ~°‡"Õ`«ÎÅ∞ JÖÏO\˜ =_ô¤ ÃÑ·HÍxfl =∞ã‘^Œ∞Ö’¡ =∞~°∞QÆ∞^˘_»¡
x~å‡}O HÀã¨O qxÜ≥∂yOKåÅx Jaè¢áêÜ«∞Ѩ_®¤~∞° . D Jaè¢áêÜ«∂Å∞ ã¨~Ô #· q,
ã¨=∞O[ã¨"∞≥ #ÿ "Õ.
Uk U"≥∞#ÿ ѨÊ\˜H© ™ê^è•~°} Ѩiã≤`÷ ∞« Ö’¡ =Úã≤O¡ Å∞ =_ô¤ fã¨∞HÀ=_»O, W=fi_»O
x+≤^ŒúO J<Õ q+¨Ü«∞OÖ’ Z=iH© ZÖÏO\˜ ÉèË^•aè¢áêÜ«∂Å∞ ÖË=Ù. ã¨$+≤ìHõ~°Î `«#
¢QÆO^äOŒ Ö’ ã¨Ê+¨Oì QÍ WÖÏ ÃÇÏK«Ûiã¨∞<Î åfl_»∞:
''qâÍfiã¨∞ÖÏO®! ^Õ=ÙxH˜ ÉèíÜ«µÇ¨_«~_ç. g∞O°∞ x[~Qå qâ◊fiã≤~z# ÇÍ~°~Ú`Ë
g∞Hí∞ O®=Åã≤# =_ô¤x =kÖËÜ«µ~_ç. g∞iÖÏ KÕÜ«µHíáÈÜ«∂O®, *Ï„Qõ`ŒÎ! ^Õ=Ùx
`ŒO°Ñ¶¨Ù#, PÜ«µ# „Ǩ=HíÎ `ŒO°Ñ¶¨Ù# g∞Hí∞ =ºuOÕHí~Qå Ü«µ∞^°ú„ǨHí@# "≥Å∞=_ç#>Ë¡#x
`ˇÅ∞ã¨∞H’~_ç. Hí#∞Hí WHí#~Ú<® ǨâÍÛ`ÍÎǨ~ K≥~k (=_ô¤ fã¨∞H’=_Íxfl =∂<Ëã≤)
#@¡Üµ`Ë g∞Hí∞ g∞ =¸Å ^è#° ~ fã¨∞Hí∞<Ë Ç¨ÏHí∞¯ L~@∞~k. ^®x=Å¡ g∞Hí∂ #+¨~ì
L~_«^°∞† W`ŒO°∞ÅHí∂ #+¨ì~ L~_«^°∞.—— (Y∞~üP<£–2:278,279)
''qâÍfiã¨∞ÖÏO®! O≥~_ç~`ŒÅ∞, <®eæ~`ŒÅ∞ ÃÑiQÕ D =_ôx¤ u#_«~ WHí<<·ˇ ® =∂#∞
H’~_ç. ^Õ=ÙxH˜ ÉèÜ í µ« Ǩ_~« _ç, g∞ rq`ÍÅ∞ ™®O°H÷ =í ∞=Ù`Íܵ. ã¨`ºŒ uO°™®¯O°∞Å H’ã¨~
ã≤^~ú° KÕܵ« |_ç# #O°Hßyfl #∞~_ç `ŒÇÊ≤ ~K«∞H’~_ç. ^Õ=ÙxH˜, PÜ«µ# „Ǩ=HíHÎ ∞í q^èÜ Õ µ« ∞Öˇ·
L~_«~_ç, g∞O°∞ HíO∞° }˜~K«|_«`ÍO°∞. g∞ „ǨÉ∞íè =Ù Hí=∆ ∂aèH∆í "≥Ñ· Ù¨ ǨO∞° QÔ `Œ~Î _ç. JÖÏQÕ
Éèí¥=∂ºHßâÍÅ~`Œ qâÍÅÇ‹∞·# ã¨fiO°æã‘=∞ Ç‹·Ñ¨ÙHí∂¯_Í Ç¨O°∞Q≥`ŒÎ~_ç. Jk ÉèíÜ«µÉèíHí∞ÎÅ∞
HíÅÇÍi H’ã¨~ ã≤^~ú° KÕܵ« |_çL~k.—— (Y∞~üP<£.3:130-133)
W™®¡g∞Ü«µ áåÅ#Ö’ L~_ËÇÍO°∞ =Úã≤=¡ ÚÖˇ<· ®, =Úã≤"¡ ∞Õ `ŒO∞° Öˇ<· ® ã¨~ˆ =_ô¤
ÇͺáåO°~ KÕܵ« _«~ <ËO~° . Ǩτ[`ü Wɡfl JÉσãπ, ǨÏã¨<ü |„ã‘, Wɡfl ã‘s<ü ÖÏ~>˜
„Ǩ=ÚY +¨sJ`ü"Õ`ŒÎÅ∞ D㨥H˜Îx |>˜ì =_ô¤ fã¨∞Hí∞<Ë =ºH˜ÎÃÑ· =uÎ_ç`ˇzÛ PǨx
=∂xÊ~Ǩ*Ü Ë ∂« Åx, =∂#∞H’HíáÈ`Ë J`Œ_flç =kè~KÍÅx Jaè„áåÜ«µÇ¨_ͤO∞° . Jܵ`Ë
=∞iHÁ~^°O∞° +¨sJ`üÇ`ı Å ÎŒ ∞, JÖÏ~>˜ =ºH˜xÎ =_ô¤ fã¨∞H’=_«~ =∂<Õ=O°H∞í *ˇÖ · ’¡
ÃÑ_ç`Õ KÍÅx Jaè„áåÜ«µÇ¨_ͤO°∞. k=ºY∞~üP<£Ö’x 3,4 J^论ܫ∂Ö’¡ =_ç¤
fã¨∞H’=_Íxfl ÇÍi~K«_~« [iy~k.
^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 115
45. p\© áê@Ö’ =_ô¤ D>ˇ
D<å_»∞ H˘O^Œ~°∞ p\©áê@ ¿Ñ~°∞`À Ѩ~ÀHõ∆OQÍ =_ô¤ q^è•<åxfl J#∞ã¨iã¨∞Î
<åfl~°∞. U^≥<· å J`«º=ã¨~"° ∞≥ #ÿ Ѩx HÀã¨O Y~°∞ÛKÕÜ∞« _®xHÀ ÖË^• `«=∞‰õΩ W+¨"ì ∞≥ #ÿ
XHõ qÅ∞"≥·# =ã¨∞Î=Ù H˘#_®xHÀ `«y#O`« _»|∞ƒ ÖËHõáÈ`Õ ^•x HÀã¨O D p\˜
Ѩ^uúŒ x P¢â◊~Úã¨∞<Î åfl~°∞ ¢Ñ¨[Å∞. =ÚYºOQÍ D Ѩ^uúŒ x ‰õΩ@∞O| ¢ã‘Å Î ∞ Z‰õΩ¯=QÍ
P¢â◊~Úã¨∞<Î åfl~°∞.
D Ѩ^uúŒ ¢Ñ¨HÍ~°O H˘O^Œ~∞° =º‰õΩÅ
Î ∞ HõÅã≤ <≥ʼnõΩ WO`« _»|ƒx p\© Hõ_®Î~∞° .
<≥Å =Úyã≤# `«~∞° "å`« P "≥Ú`«OÎ ÃÑ·HÍxfl áê@ áê_»∞`å~°∞. WO^Œ∞Ö’ Z=Ô~O`«
`«‰Ωõ ¯= áê@ áê_ç`Õ P p\©ÃÑ·HOõ "åiH˜ Åaèã∞¨ OÎ k. áê@ _»|∞ƒ áÈQÍ q∞ye#
_»|∞ƒ p\© ã¨Éèí∞ºÅO^Œ~°∂ ѨOK«∞‰õΩO\Ï~°∞. WÖÏ D p\©q^è•#OÖ’ XHõ =ºH˜Î
HÀÖ’Ê~Ú# ÃÑ·HOõ q∞ye# ã¨É∞íè ºÅ∞ ѨOK«∞‰õΩO\Ï~°∞.
L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ– XH˘¯Hõ¯~°∞ <≥ʼnõΩ 500/– ~°∂áêÜ«∞Å∞ K˘Ñ¨ÙÊ# Hõ_»∂Î
Ѩk=∞Ok =º‰õΩÅ Î ∞ D p\© q^è•#OÖ’ ã¨É∞íè ºÅ∞QÍ KÕ~∞° `å~°∞. Dq^èOŒ QÍ Ñ¨k
<≥ÅÅ∞ Hõ\ÏìÅx x~°~‚ ÚOK«∞‰õΩO\Ï~°∞. Ѩk=∞Ok ã¨É∞íè ºÅ∞ Hõ\#ì˜ ÃÑ·HOõ <≥ʼnõΩ
5000/– ~°∂áêÜ«∞Å∞ J=Ù`å~Ú. <≥ŠѨÓ~°~Î Ú# `«~åfi`« ¢Ñ¨u <≥ÖÏ P 5000/–
~°∂áêÜ«∞Å p\© ÃÑ·HOõ ÃÑ· áê@ áê_»∞`å~°∞. D áê@Ö’ z=iH˜ XHõ_∞» 4500/–
~°∂áêÜ«∞ʼnõΩ áê_»∞`å_»#∞ ‰õΩO^•O. JѨÙÊ_»∞ P 4500/– ~°∂áêÜ«∞Å∞ áê@
áê_ç# =ºH˜HÎ ˜ Åaè™êÎ~Ú. q∞ye# 500/– ~°∂áêÜ«∞Å∞ ã¨É∞íè ºÅO`å `«ÖÏ 50/–
K˘Ñ¨ÙÊ# ѨOK«∞‰õΩO\Ï~°∞. JO>Ë p\©áê_ç#"å_çH˜ 4500{50´4550/– ~°∂áêÜ«∞Å∞
=∂¢`«"∞Õ Åaè™êÎ~Ú. q∞ye# 450/– ~°∂áêÜ«∞Å∞ W`«~° `˘q∞‡k =∞Ok ã¨É∞íè ºÅ∞
ѨOK«∞H˘x uO\Ï~°#fl =∂@.
Dq^èOŒ QÍ Ñ¨k=∞Ok ã¨É∞íè ºÅ∞ Ѩk <≥ÅÅ áê@∞ p\© Hõ_®Î~∞° . JO^ŒiHõO>Ë
`«‰Ωõ ¯= áê@áê_ç #+¨áì È~Ú# ã¨É∞íè ºÅ‰õΩ Ѩk <≥ÅÅ p\© =∂¢`«O Hõ@Hì õ `«Ñʨ ^Œ∞.
D q^è•#OÖ’ Z=Ô~<· å J`«º=ã¨~"° ∞≥ #ÿ Y~°∞ÛÅ HÀã¨O `«‰Ωõ ¯= áê@ áê_»∞`«∞<åfl
_»O>Ë Jk J`«x |ÅÇ‘Ï#`« ÖËHõ QÆ`«ºO`«~°OÖËx Ѩiã≤÷u =∂¢`«"Õ∞. WÖÏ XHõ
ã¨É∞íè ºx Pi÷Hõ |ÅÇ‘Ï#`«#∞ ™⁄=Ú‡KÕã∞¨ HÀ=_»O, J`«xH˜ #+¨Oì HõeyOz `«^•fi~å
q∞QÆ`å ã¨É∞íè ºÅ∞ ¢Ñ¨Ü∂≥ [#O á⁄O^Œ_O» =_ô¤ H˜OkˆH =ã¨∞OÎ k.
WÖÏO\˜ Ѩ^uúŒ H˜ |^Œ∞Å∞ p\© Hõ>ìË ã¨É∞íè ºÅO^Œ~∂° ÖÏ@s Ѩ^uúŒ J=ÅOa¿ãÎ
ÉÏQÆ∞O@∞Ok. D ÖÏ@s (p\©)Ö’ ã¨Éèí∞ºÅO^Œi ¿Ñ~°¡Ö’ Z=~À XHõi ¿Ñ~°∞
=ã¨∞OÎ k. "åiH˜ ѨÓiÎ ÃÑ·HOõ Åaèã∞¨ OÎ k. ã¨É∞íè ºÅO^Œ~∂° W+¨Ñì _¨ `ç Õ `«=∞Ö’ Z‰õΩ¯=
J=ã¨~=° ÚO_Õ ã¨É∞íè ºxH˜ P ÃÑ·HOõ W=fiK«∞Û. DѨ^uúŒ ^•fi~å `À\˜ ã¨É∞íè º_çfl J=ã¨
~åxH˜ P^Œ∞‰õΩ#fl@¡=Ù`«∞Ok. WÖÏ Ñ¨Ù}ºO, ѨÙ~°∞ëê~°O÷ ~Ô O_»∂ HõÅã≤=™êÎ~Ú.
116 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
46. W`«~° =∞`«¢QÆO^ä•ÅÖ’ =_ô¤
Pi÷Hí K≥_«∞Åxfl>˜H© =_ô¤Ü˵ =¸ÅHßO°}=∞x ѨÓO°fi~ Pi÷HíâÍG"Õ`ŒÎÅ~`å
J~wHíi~KÍO°∞. "≥#Hí>=˜ ∞`ÍÅ∞ =_ôx¤ ^®^®=Ù x¿+kè~KÍܵ. „wHí∞ `Œ`fiŒ "Õ`Å ÎŒ ∞
¿Ñ¡>’, Ji™®ì>Ö ˜ ò =_ôx¤ xO°ã~≤ KÍO°∞. ¿Ñ¡>’ Laws J<Õ `Œ# „Qõ~^ä~° Ö’ XHí P^°O≈°
#QõO®xfl =i‚㥨 Î J~^°∞Ö’ =_ôx¤ x¿+kè~KÍ_«∞. Ji™®ì>Ö ˜ ò ''áåe>˜Hû± —— J<Õ `Œ#
„Qõ~^ä~° Ö’ ''_«|∞ƒ ã¨~áåk~KÕ Ç¨^`ú° ∞Œ ÖÖ’ =_ô¤ J`Œº~`Œ hK«"∞≥ #ÿ Ǩ^uú° —— J<®fl_«∞.
=∞~ÀKÀ@ ''^è<° ®O°#˚ q^è®<®ÅÖ’H≥ÖÏ¡ =_ô¤ Z~`À „ǨH$í u qO°∞^°"ú ∞≥ #ÿ Ǩx—— J<åfl_»∞.
ɡa· Öò áå`Œx|~^è#° Ö’ =_ô¤ x¿+^è~° Qõ∞i~z# HÁxfl ÇÍHߺÅ∞ K«¥_«~_ç:
''<® „Ǩ[ÅÖ’ hܡµ^°Ì #∞~_«∞ XHí c^°ÇÍxH˜ ™⁄=Ú‡ JÇ≤ÊzÛ# ܡµ_«Å =_ô¤
H˜K∞« ÛÇÍx =Öˇ ÇÍx ܡµ_«Å „Ǩ=iÎ~K«H∂í _«^∞° † ÇÍxHí_« =_ô¤ fã¨∞HÁ#Hí∂_«^∞° ——.
(xO°æ=∞ Hß~_«=Ú-22:25)
''JÇ≤ÊzÛ =_ô¤ ѨÙK«∞ÛHÁ#∞@Ü«µ∞, ÖÏÉè=í Ú KÕÇ@ ¨ ∞ì @Ü«µ∞ =Ú#flQõ∞ Ǩ#∞Å∞
KÕÜ«µ∞ÇÍ_«∞ „|`Œ∞Hí∞<®? „|`Œ∞Hí_«∞. D ¿ÇÏÜ«µHßO°º=ÚÅ∞ KÕÃã#∞ Qõ#Qõ
P=â◊º=ÚQõ ÇÍxH˜ =∞O°}tHí∆ qkè~K«=Öˇ#∞——. (ܡµÃÇÏ*˯Å∞- 18:13)
„H≥ã· =Ψ =∞`Œã~¨ 㨯O°Ö
Î ’¡ J„QõQ}
õ ∞º_≥#· =∂iì<£ Å¥^äO° ∑ =_ôx¤ Qõ∞i~z O®ã≤#
q+¨Ü∂« xfl HßO°Öò =∂O∑¯û WÖÏ ¿ÑO˘¯<®fl_«∞: ''=_ô¤ XHí ÃÑ^°Ì O®Híã∆ .≤ Wk ã¨Ofi° <®â◊#~
KÕã¨∞Î~k. =∞#~ ^ÀÇ≤_ô Qå~„_«#∞, ǨÏ~`ŒHí∞Å#∞, ^˘~QõÅ#∞ K«~ѨÙ`Í=Ú Hí^®!
=∞i D =_ô¤ fã¨∞Hí∞<Ë ÇÍix U~ K‹Ü∂« ºe? ÇÍix "Õ>Ï_ç `ŒÅHßÜ«µÅ∞ #iH˜
"ÕÜ∂« e——. (HߺÇ≤@Öò 2= ÉèÏQõ~-¿Ñ.652)
=_ô¤ x¿+^è~° Qõ∞i~z ɡa· ÖòÖ’ W~`Œ ã¨Ê+¨Çì ∞‹ #· P^ÕâÍÅ∞ L#flǨÊ>˜H© <Ë>˜
„H≥·ã¨Î=ÙÅ∞, Jk ã¨ÅǨ =∂„`ŒÇı∞#x, P[˝ Hß^°x K≥|∞`Œ∞<®flO°∞. =_ô¤"åºáê~°O
q+¨Ü∞« OÖ’ ¢ÔHã· =Î̈ ÙʼnõΩ Ü«¸^Œ∞Å∞ QÆ∞~°∞=ÙÅ∞. Ü«¸^Œ∞Å ¢QÆO^ä"Œ ∞≥ #ÿ `Ò~å`üÖ’
‰õÄ_® =_ô¤ x¿+kèOK«|_çOk. HÍx "å~°∞ ^≥"· å[˝Å#∞ LÅ¡Ñ∞≤¶ OKå~°∞.
''Ü«µ¥^°∞Å∞Qå =∂i#ÇÍO°∞ (Dq^è~° Qå) Z<Àfl J<®ºÜ«∂Å∞, J„Hí=∂ÅHí∞ áåÅÊ
_ͤO°∞. ÇÍO°∞ ^≥·==∂O°æ~Ö’ P@~HßÅ∞ ã¨$+≤ì™®ÎO°∞. =_ô¤ x¿+kè~K«|_ç#ǨÊ>˜H© ÇÍO°∞
^®xfl (xã¨û~H’K«~Qå) fã¨∞Hí∞~>ÏO°∞. „Ǩ[Å ™⁄=Ú‡#∞ J„Hí=∞Ǩ^°ú`Œ∞Å ^®fiO®
Hß*Ë™®ÎO∞° . D HßO°}®Å =Å¡ "Õ∞=Ú Qõ`~Œ Ö’ ^èO° ‡° ã¨=∞‡`Œ~ KÕܵ« |_ç# J<ËHí Ǩiâ◊∞^°ú
=ã¨∞=Î Ùefl ÇÍiH˜ x¿+kè~KÍ=Ú. ÇÍiÖ’ JqâÍfiã¨∞Öˇ#· ÇÍi H’ã¨~ "Õ∞=Ú ^°∞O°ƒOù Ç° ∞‹ #·
(#O°Hí) Ü«∂`Œ#efl ã≤^°úǨO°z L~KÍ=Ú.—— (Y∞~üP<£–4:160,161)
=∞#∞㨇$uÖ’ Hí∂_Í =_ô¤ x¿+kè~K«|_ç~k. =∞#∞=Ù =_ô¤ rq`Œ~ PǨ^°
Å~^°∞ rqHíQå K≥|∞`Œ¥ „ÉÏǨχ}, Hí„∆ uÜ«µ∞Å∞ =∂„`Œ~ PǨ^Å ° ~^°∞ ã¨Üµ`Œ~ =_ô¤
H˜zÛ r=#~ KÕܵ« O®^°x J<®fl_«∞. (IV- 220)
^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 117
=∞~ÀKÀ@ ''x뮪ÇϨ O°∞+÷ H≤ í ™®º#fl~—— (=_ôǤ ͺáåi J#fl~ =∞Å~`À ã¨=∂#~)
Jx ¿ÑO˘¯<®fl_«∞. Jܵ`Ë P `ŒO∞° ÇÍ`Œ ^èO° ‡° âÍ„ã¨HÎ ßO°∞Å∞ "≥â· ∞◊ ºÅ H’ã¨~ =_ô¤ =$uÎx
^èO° ‡° ã¨=∞‡`Œ~ KÕâÍO°∞. ÃÑ·Qå PO°º ^èO° ‡° HßO°∞Å∞ Z=O≥=i =^°Ì Z~`ˇ~`Œ =_ô¤ fã¨∞
H’"åÖ’ Hí∂_Í xO°Ü ‚ µ~KÍO°∞.
D<®_«∞ „áåp# =∞`ŒqÅ∞=Åhfl O®`ŒÅHí∞ =∂„`ŒÇ∞ı Ǩiq∞`Œ"∞≥ ÿ áÈÜ«∂ܵ.
W™®¡~ g@xfl>˜H© aè#fl~Qå O®`ŒÅHí∞, KÕ`ŒÅHí∞ á⁄~`Œ#ÖËx "≥·Yix Qõi›ã¨∞Î~k.
''P^Õâ~◊ J~k# `Œ~∞° "å`Œ =∞m§ Z=O≥<· ® áåǨHßO®ºxH˜ áåÅÊ_ç`Ë ÇÍO°∞ #O°H~í
áåÅ=Ù`ÍO°x—— f„=~Qå ÃÇÏK«Ûi™ÈÎ~k.
47. =_ô¤ u<Õ"å_ç Ѩ~º° =™ê#O
''=_ô¤ u<ËÇÍ_«∞ Ç≤âÍK«~ Ǩ>#ì˜ Ç≤zÛÇÍ_çÖÏ (a`ŒOÎ K ° ¥« ѨÙÅ`À ¢Ñ¨àÜ ◊ ∞« k<å#
ã¨=∂kè #∞~_ç) ÖË™®Î_«∞—— JO\’Ok Y∞~üP<£ (2:275). =_ô¤ "åºáê~°ã¨∞ÎÅ∞
WǨÏÖ’HõOÖ’ ‰õÄ_® Ñ≤zÛ"åà◊§~Ú áÈ~Ú# ã¨OѶ∞¨ @#Å∞ L<åfl~Ú. J~Ú#ѨÊ\˜H©
D<å_»∞ =_ô¤ =º=ã¨÷ `å=∞~°`O« Ѩ~Ö ° Ï ¢Ñ¨ÑO¨ K«=∞O`«\Ï qã¨iÎ OzOk. ÉϺO‰õΩÅ
#∞O_ç `«‰õΩ¯= =_ô¤`À JѨÙÊ fã¨∞H˘x ^•xfl Z‰õΩ¯= =_ô¤Å`À u¿ÑÊ ¢Ñ¨|∞^Œ∞úÅ∞
‰õÄ_® L<åfl~°∞. JO`ÕHÍ^Œ∞, =_ô¤ x+≤^OúŒ Jx `≥eã≤# =Úã≤O¡ ÅÖ’ ‰õÄ_® J<ÕHõ
=∞Ok =_ôä Ñ· JѨÙÊÅ∞ KÕÜ∞« _»O, =_ô"¤ åºáê~°O KÕÜ∞« _»O [~°∞QÆ∞`ÀOk.
=_ô¤ =Å¡ É’Öˇ_»∞ ÖÏÉèÏÅ∞<åflÜ«∞x, ¿Ñ^À_ç #_ç¤ q~°Q˘@ì~Ú<å 㨈~ =_ô¤
"åºáê~°O KÕÜ∂« Åx Ã+·`å<£ ^èxŒ ‰õΩefl Lã≤Q˘Å∞Ê`å_»∞. ¢Ñ¨É∞íè `«fi ÉϺO‰õΩÅ∞ ¿Ñ^Œ
Ô~·`«∞ʼnõΩ JO^Œ"≥∞ÿ# ¢Ñ¨Hõ@#Å∞ QÆ∞Ñ≤ÊOz, TiOz =∞s =_ô¤ÃÑ· JѨÙÊe™êÎ~Ú.
ѨO@á⁄ÖÏÅ∞ ¢Ñ¨Hõ$u "≥·Ñ¨s`åºÅ =Å¡ `«y# Ѷ¨ÖÏ™êÜ«∞O W=fiHõáÈ~Ú<å ÖË^•
ѨO@Å∞ ѨÓiÎQÍ `«∞_çz ÃÑ@∞ì‰Ωõ áÈ~Ú<å ã¨~ˆ ~Ô `· ∞« Å∞ P JѨÙÊÅ∞ ã¨HÍÅOÖ’ f~°Û
ÖËHõáÈ`Õ D ÉϺO‰õΩÅ∞ "åi Wà◊§#∞, WO\˜ ™ê=∞¢yx |Å=O`«OQÍ [ѨÙÎ
KÕ~ÚOK«_O» ‰õÄ_® [~°∞QÆ∞`ÀOk.
HÍx =_ô¤ u<Õ"å_ç #_ç¤ WǨÏÖ’HõOÖ’ ZO`« x\Ï~°∞QÍ=Ù<åfl Ñ≤¢`«∞Ö’HõOÖ’, P
`«~åfi`« #~°H‰õ Äõ ѨOÖ’ J`«x #_ç¤ =ÚHõ¯Å∞ =ÚHõ¯Å∞QÍ q~°Q_Æ O» =∞@∞‰õΩ MÏÜ«∞O.
[#O D "åã¨=Î O `≥Å∞ã¨∞HÀÖËHõ =_ô¤ fã¨∞HÀ‰õΩO_® `å=Ú âßfi㨠fã¨∞HÀ ÖË=∞x
ÉèÏqã¨∞<Î åfl~°∞. z=iH˜ H˘O^Œ~∞° `å=Ú Ñ¨ÓlOKÕ ^Õ=Ù_çH˜ Ãã·`O« =_ô¤ HÍã¨∞Å "å_»x
¿Ñ~°∞ÃÑ\˜,ì ^Õ=Ù_Õ `«=∞H© =_ô¤ Éè∞í HõOÎ ¢Ñ¨™êkOKå_»x ¢Éèqí ∞ã¨∞<Î åfl~°∞. =_ô¤ "åºáêiH˜
Ñ≤¢`«∞Ö’HõOÖ’ Z^Œ∞~°Ü∞Õ º Ü«∂`«# QÆ∞iOz qO>Ë<Õ â◊s~°O QÆQ∞Æ ~˘Ê_»∞ã¨∞OÎ k.
Wɡfl ǨÏ[~ü =∞H˜¯ Hõ^#Œä O: <ÕxOHÍ ÖË`« =Ü«∞ã¨∞ûÖ’ L<åfl#∞. JѨÙÊ_»∞ <Õ#∞
H©iÎ âı+µ¨ Å~Ú# =∂ `«O¢_çQÍi ã¨=∂kèx ^Œi≈OK«_®xH˜, PÜ«∞# P`«‡âßOu HÀã¨O
Y∞~üP<£ ѨiîOz ^Œ∞P (¢áê~°÷#) KÕÜ«∞_®xH˜ `«~°K«∞QÍ "≥à◊√ÎO_Õ"å_çfl. XHõ ~ÀA
118 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
~°=∞*Ï<£ <≥Å z=i ^ŒâH◊ Oõ Ö’ Ѷ¢¨ *ò#=∂*ò (¢Ñ¨ÉÏè `« ã¨=∞Ü«∞O ¢áê~°#÷ ) =ÚyOK«∞H˘x
â◊‡âß<åxH˜ "≥àϧ#∞. <Õ#∞ ã¨=∂kèÃÑ· ‰õÄ~˘Ûx Y∞~üP<£ Ѩiãî ∞¨ <Î åfl#∞. P ã¨=∞Ü«∞O
Ö’ JHõ¯_» <Õ#∞ `«Ñʨ =∞Ô~=~°∂ ÖË~∞° . HÍ¿ãûѨ\H˜ ˜ ǨÏ~îå`«∞QÎ Í ''PÇπÏ...PÇπÏ...—— J<Õ
ÉÏ^è•Hõ~"° ∞≥ #ÿ =¸Å∞æ_∞» qxÊOK«™êyOk.
f¢="≥∞#ÿ D =¸Å∞æ_∞» â◊|OÌ qx <åQÆ∞O_≥ JkiáÈ~ÚOk. D â◊|OÌ |Ǩïâß
ѨH¯õ #∞#fl ã¨=∂kè #∞O_ç =™ÈÎO^Œx ÉèÏqOKå#∞. P ã¨=∂kè QÆK∞« Û`À Ѩ\+˜ Oª̈ QÍ
xi‡OK«|_ç LOk. <Õ<å ã¨=∂kè ^ŒQÆæiÔHo§ K≥=ÙÅ∞ iH˜¯Oz qO>Ë ã¨=∂kèÖ’x
â◊=O #∞O_Õ Ç¨Ï$^ŒÜ∞« q^•~°H"õ ∞≥ #ÿ D â◊|OÌ =™ÈÎO^Œx ¢QÆÇÏ≤ OKå#∞.
ã¨∂~°∞º_»∞ L^Œ~ÚOKÕ "Õà◊~ÚOk. ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# P =¸Å∞æ_»∞ ¢Hõ=∞OQÍ
`«yæ áÈ~ÚOk. HÍ¿ãûѨ\˜H˜ J@∞QÍ XHõ =ºH˜Î =KåÛ_»∞. <Õ#`«x ^ŒQÆæ~°‰õΩ áÈ~Ú D
ã¨=∂kè Z=i^Œx J_çQÍ#∞. ''W^˘Hõ "åºáê~°ã∞¨ _÷ ç ã¨=∂kè. <Õ#`«_flç K«∂âß#∞. KåÖÏ
=∞Oz"å_»∞. J~Ú^Œ∞ ѨÓ@Å #=∂A ¢Hõ=∞O `«Ñ¨Ê‰õΩO_® PK«i™êÎ_»∞. ZO`À
=∞ø#OQÍ LO\Ï_»∞—— JO@∂ q=iOKå_»∞ P =ºHÎ̃. <å‰õΩ KåÖÏ Pâ◊Û~°ºO "Õã≤Ok.
WO`« =∞Oz =∞x+≤ ã¨=∂kèÖ’ WÖÏ ÉÏ^è•Hõ~°OQÍ =¸Åæ_»O Uq∞\’ <å‰õΩ J~°÷O
HÍÖË^Œ∞. "≥Ú`åÎxH˜ U^À |Å"≥∞ÿ# HÍ~°}O LO_®e J#∞‰õΩ<åfl#∞.
`«~åfi`« <Õ#∞ P =∞x+≤ QÆ∞iOz =∞ixfl q=~åÅ∞ HÀã¨O P~å fâß#∞. JѨÙÊ_»∞
<å‰õΩ J`«#∞ Q˘Ñ¨Ê Éèí‰õΩÎ_»~Ú#ѨÊ\˜H© =_ô¤ u<Õ"å_»x `≥eã≤Ok. =_ô¤ fã¨∞‰õΩO>Ë h
ÃÑ@∞ì|_ç ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞O^Œx Ã+·`å<£ ¢Éèí=∞Å∞ HõeÊOz J`«_çfl "≥∂ã¨O KÕâß_»∞. ^•O`À
P Éèí‰õΩÎ_»∞ "åºáêi ‰õÄ_® J~Ú#O^Œ∞# =_ô¤ fã¨∞HÀ=_»O ¢áê~°OaèOKå_»∞. z=iH˜
WÖÏ ã¨=∂kè Ü«∂`«#Å∞ J#∞Éèíqã¨∞Î<åfl_»∞. (["ål~ü–=∞ø`å¯~°≠\ϯ)
^≥·=¢Ñ¨=HõÎ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨) `«# "Õ∞~å*ò Ѩ~°º@# ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’ Ñ≤¢`«∞Ö’HõOÖ’
[iˆQ ã¨OѶ∞¨ @#Å∞ K«∂™êÎ~∞° . XHõKÀ@ PÜ«∞# ÉÏ#Hõ_∞» ѨÙÅ∞ Hõey#"å~°∞ H˘O^Œix
K«∂™êÎ~°∞. "åi á⁄@ìÅ∞ áê=ÚÅ`À xO_çáÈ~Ú LO\Ï~Ú. gà‹§=~°x J_çy`Õ
PÜ«∞#‰õΩ ^≥·=^Œ∂`« l¢cÖò (JÖˇ·), gà◊√§ =_ô¤ u<Õ"åà◊§x K≥|∞`å~°∞.
48. ~°∞}Ï#∞|O^èOŒ
JǨCKÕã≤ ѨÇC¨ ‰õÄ_»∞ u#_»O HõO>Ë L#fl^•O`À<Õ `«$Ñ≤K Î O≥ ^Œ_O» =∞Oz^Œx
W™ê¡O É’^è#Œ Å ^•fi~å `≥Å∞™ÈÎOk. J~Ú<å XHÀ¯™êi JѨÙÊKÕÜ∞« =Åã≤# Ѩiã≤u÷
=ã¨∞ÎOk. D<å_»∞ ¢Ñ¨u=∞x+‘ =ÚYºOQÍ =∞^茺`«~°QÆu ¢Ñ¨[Å∞ H˘^ÀÌ Q˘áÈÊ
KÕ|^Œ∞Å∞ fã¨∞HÀ=_»O ã¨~fi° ™ê^è•~°} q+¨Ü∞« O. nxH˜ ÖˇHͯ Ѩ¢`«O LO_»=Ù. J~Ú`Õ
JkèHõ "≥Ú`åÎÅ∞ JѨÙÊQÍ WzÛ#ѨÙ_»∞ =∂¢`«O ^Œ™êÎgA ~å~ÚOK«∞HÀ"åe.
''qâÍfiã¨∞ÖÏO®! g∞O°∞ U^≥<· ® XHí xs‚`Œ HßÖÏxH˜Qå#∞ JǨC WzÛѨÙK«∞ÛH’=_«~
Qõ∞i~z ǨO°ã¨ÊO°~ =∂>Ï¡_«∞Hí∞~>Ë P q+¨Ü«∂xfl „"å`ŒÑ¨ÓO°fiHí~Qå #"≥∂^°∞
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 119
KÕã¨∞H’~_ç. Jܵ`Ë O°∞}Ǩ„`Œ~ O®¿ã=ºH˜Î Z=iH© ZÖÏ~>˜ #+¨ì~ HíÅQõhÜ«µHí∞~_Í
<®ºÜ«µ~Qå, x+¨ÊHíá∆ å`Œ~Qå „"åÜ«∂e. ^Õ=Ù_∞« `Œ#Hí∞ <ËiÊ#q^è~° Qå „"åÜ«∂e. J`Œ#∞
^°™®ÎgA „"åÜ«µ_ÍxH˜ xO®Híi~K«Hí∂_«^°∞. ÉÏ^è°º`Œ ÃÑ·#|_ç# =ºH˜Î (O°∞}„Qõã¨∞Î_«∞)
=∂„`ŒÇ∞ı q+¨Üµ« ~ K≥ÇÊ≤ „"åܵ~KÍe. J`Œ#∞ `Œ# x[„ǨÉ∞íè "≥#· ^Õ=ÙxH˜ ÉèÜ í µ« Ǩ_∞« `Œ¥
xs‚`Œ =º=ǨO°~Ö’ ZÖÏ~>˜ `«yOæ Ѩ٠KÕܵ« Hí∞~_Í „"åܵ~KÍe.—— (Y∞~üP<£–2:282)
O°∞}^®`ŒH∞í O°∞}„Qõã∞¨ Å Î ÃÑ· Z~`Œ #=∞‡Hí~ L#flǨÊ>˜H© =Ú~^°∞*Ï„Qõ`ÎŒ H’ã¨~
^°™®ÎgA O®Üµ~K«∞H’=_«~ KÍÖÏ =∞~zk. ^°™®ÎgAÖ’ ™®Hí∆∞efl Hí∂_Í ÃÑ@∞ì
H’ÇÍe. nx=Å¡ LÉèíÜ«µ∞Å =∞^è°º ã¨~|~^è®Å∞ ã¨=º~Qå L~>Ïܵ. ^°™®ÎgA
O®Üµ~K«∞H’Hí∞~_Í JÇ≤ÊzÛ#ǨC_«∞ qkè=âÍ`Œ∞Î O°∞}„Qõã∞¨ _Î ∞« JǨC K≥e~¡ K«H∞í ~_Í
ZQõ"¿Õ ãÎ O°∞}^®`ŒH∞í [iy# D #ë®ìxH˜ ^Õ=Ù_«∞ Hí∂_Í ÉÏ^躰 `Œ fã¨∞H’_«∞.
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) Ç≤Ï`ÀH˜:Î ''=¸_«∞ q^è®Å =ºHí∞Å Î ∞ ^Õ=Ù_çfl "≥ÚO°ÃÑ@∞ìH∞í ~>ÏO°∞.
Hßx ^Õ=Ù_«∞ ÇÍi Ç‹∞∞O°Å∞ PÅH˜~K«_∞« . XHí_∞« , ÉèÏO°º jÅ~ÖËx¢ã‘Î Jx `ˇeã≤<å
P"≥∞Hí∞ q_ÍHí∞e=fix =ºH˜.Î O≥~_ÀÇÍ_«∞, (`Œ# Jnè#~Ö’ L#fl) J<®^äŒ ÉÏÅ∞_«∞
Ü«µ∞HíÎ =Ü«µã¨∞ûHí∞ KÕO°∞H’Hí =Ú~^Õ J`Œx Pã≤Îx J`ŒxH˜ JǨÊy~z# =ºH˜Î.
=¸_ÀÇÍ_«∞, Z=iH≥<· ® JÇ≤ÊzÛ ^®xH˜ ™®Hí∞∆ Å∞ ÃÑ@∞ìH’x =ºH˜.Î —— (q∞ëê¯`ü)
Z~`À J=ã¨O=° ∞ܵ`Ë `ŒÇʨ JǨC KÕܵ« _Íxfl ^≥=· „Ǩ=HíÎ (ã¨Å~¡ ) W+¨Çì _¨ ÇË ÍO°∞
Hß^°∞. XHí =ºH˜Î ^èO° ‡° ã¨~™®÷Ç<¨ ® =∂O°~æ Ö’ J=∞O°Quõ (+¨Ç¨ ^°`)ü á⁄~k#ǨÊ>˜H© KÕã#≤
JǨC fO°ÛHíáÈ`Ë =∂„`Œ~ ^Õ=Ù_«∞ J`Œ_flç Híq∆ ∞~K«_x« `ˇÅ∞™ÈÎ~k.
''^≥·==∂O°æ~Ö’ „áå}®ÅiÊ~z# =ºH˜Î áåáåÅhfl Hí∆q∞~K«|_«`Íܵ, XHí¯
JǨC `ŒÇʨ —— Px ^≥=· „Ǩ=HíÎ (ã¨Å~¡ ) `ˇeáåO°∞. (=Úã≤~¡ )
PÜ«µ# XHí™®i ''^Õ"å! <Ë#∞ áåǨ~, O°∞}(ÉèÏ~°)O #∞~_ç h â◊O°}∞ H’O°∞
`Œ∞<®fl——#x J<®flO°∞. JǨC_«∞ XHí J#∞K«O∞° _«∞ ''^≥=· „Ǩ=HßÎ! g∞O°∞ `ŒOK ° ∞« Qå O°∞}
ÉèÏ~°O #∞~_ç â◊O} ° ∞ H’O°∞`Œ∞<®flOÕq∞>©?—— Jx J_çQå_«∞. ^®xH˜ ^≥=· „Ǩ=HíÎ (ã¨Å~¡ )
ã¨=∂^è®#q∞㨥Π''=∞x+≤ JǨCÅ áåÖˇ·#ǨC_«∞ =∂>Ï¡_ç`Ë J|^°ú=∂_«∞`Í_«∞†
ÇÍQåÌ#~ KÕ¿ãÎ ^®xfl xÅɡ@∞ìH’ÖË_∞« —— J<®flO°∞. (|∞MÏi)
''XHí"Õà◊ JǨC fã¨∞Hí∞<Ë =ºH˜Î |∞kú=∂~^°º~ HíÅÇÍ_À, |ÅÇ‘Ï#∞_À Jܵ#
@¡Üµ`Ë ÖË^® K≥Ç≤Ê „"åܵ~KÕ â◊H˜Î ÖËxÇÍ_≥·`Ë J`Œx ã¨~O°Hí∆Hí∞_«∞ K≥Ç≤Ê <®ºÜ«µ~Qå
„"åܵ~KÍe. (D =º=ǨO°~ Qõ∞i~z) g∞Ö’ W^°ÌO°∞ ѨÙO°∞+¨∞efl ™®Hí∆∞Å∞Qå
ÃÑ@∞ìH’~_ç. ѨÙO°∞+¨∞Å∞ W^°OÌ ∞° Åaè~K«Háí È`Ë XHí ѨÙO°∞+¨∞_«∞, W^°OÌ ∞° ¢ãÅΑ ܵ<® KÍÅ∞.
ÇÍiÖ’ XHí ¢ã‘Î =∞O°záÈ`Ë O≥~_À ¢ã‘Î Jܵ<® Qõ∞O°∞ÎKÕã¨∞Î~k. ™®Hí∆∞Å∞ g∞Hí∞
P"≥∂^°Ü∂ˇ Qõº"≥∞#ÿ ÇÍO°∞Qå L~_Íe. ™®Híº∆ ~ H’ã¨~ Ç≤ez#ǨC_«∞ ™®Hí∞∆ Å∞ (™®Híº∆ O
W=fi_ÍxH˜) xO®Híi~K«Hí∂_«^°∞.——
120 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
''QÆ_»∞=Ù x~°‚~ÚOK«|_ç# O°∞}=º=ǨO°~ z#fl^≥·<®ÃÑ^°Ì^≥·<® ^°™®ÎgAQå
~åÜ«µ_«~Ö’ J„â◊^ú° KÕܵ« Hí~_ç. Wk ^Õ=Ùx^°$+≤Öì ’ Z~`À <®ºÜ«µ"≥∞#ÿ Ǩ^uú° . ™®Híq∆ ∞=fi
_ÍxH˜ Hí∂_Í KÍÖÏ =∞~zǨ^uú° . ^®x=Å¡ g∞O°∞ ZÖÏ~>˜ J#∞=∂<®ÅHí∞ Ö’#Ü˵º
`Í=Ù~_«^∞° .——
''áÈ`Ë g∞O°∞ ǨO㰠ʨ O°~ ZǨÊ>˜HÇí C¨ _«∞ JHí¯_çHHí ¯í _« [O°∞ѨÙHí∞<Ë „Híܵ« q„HíÜ∂« Å
q+¨Ü«µ~Ö’ ^°™®ÎgA „ÇÍã¨∞H’HíáÈܵ<® ǨO®fiÖË^°∞. g∞O°∞ ǨO°ã¨ÊO°~ ÇͺáåO°
XǨÊ~^®Å∞ Hí∞^°∞O°∞ÛHí∞<Ë@ǨC_«∞ ™®Híº∆ ~ ÃÑ@∞ìH’~_ç. ^°™®ÎgA „ÇÍ¿ã =ºH˜HÎ Q˜ åx,
™®Hí∞∆ Å∞Qå L~_Ë ÇÍiH˜Qåx #+¨~ì ÇÍ>˜Å~¡ å^°∞. JÖÏ~>˜ #+¨~ì U^≥<· ® [iy`Ë g∞Hík
áåǨHßO°º~Qå Ǩi}q∞ã¨∞~Î k. ^Õ=ÙxH˜ ÉèÜ í µ« Ǩ_∞« `Œ¥ =∞ã¨Å∞H’~_ç. K«¥_«~_ç, PÜ«µ#
g∞Hí∞ ZÖÏ~>˜ =∞~z q+¨Ü∂« Å∞ <ÕO∞° Ê`Œ∞<®fl_À! ^Õ=Ù_«∞ ã¨=∞ã¨Î q+¨Ü∂« Å∞ Ziy#
ÇÍ_«∞.—— (Y∞~üP<£–2:282)
49. `åHõ@∞ì ÃÑ\˜ì JǨC¨ fã¨∞HÀ=_»O
D<å_»∞ Pi÷Hõ =º=Ǩ~åÖ’¡ x*Ï~Úf Ö’Ñ≤OzOk. ^è•i‡‰õΩÅ∞, ^ŒQÆæi
|O^èŒ∞=ÙÅ∞, ¿ãflÇ≤Ï`«∞Å∞ Ãã·`«O =∂@‰õΩ Hõ@∞ì|_ç LO_»@OÖË^Œ∞. JO^Œ∞ˆH
Y∞~üP<£ JѨÙÊ q+¨Ü«∞OÖ’ ™ê‰õ∆ΩÅ`À ã¨Ç¨ ^Œ™êÎgA ~å~ÚOK«∞HÀ"åÅx,
=ã¨∞=Î ÙÅ∞ ‰õΩ^Œ∞= ÃÑ@∞ìH˘x =∞s _»aƒ"åfiÅx K≥ÑÊ≤ Ok.
''g∞O°∞ „ǨÜ∂« }®=ã¨Ö÷ ’ L#flǨC_«∞ ^°™®ÎgA „"å¿ãÇÍO°∞ Åaè~K«Háí È`Ë U^≥<· ®
=ã¨∞=Î Ù `ÍHí@∞ìÃÑ>˜ì JǨC fã¨∞H’~_ç. JÇ≤ÊKÕÛÇÍ_«∞ JǨCfã¨∞Hí∞<Ë =ºH˜xÎ x*Ïܵf
ǨO°∞_«x ÉèÏq~z `ÍHí@∞ì ÖËHí∞~_Í<Ë JǨC W¿ãÎ O°∞}„QõÇ‘Ï`Œ x*ÏܵfQå ^®xfl
(Qõ_∞« =Ù fO°Qå<Ë) O°∞}^®`ŒH∞í uiy K≥e~¡ KÍe. J`Œ#∞ `Œ# x[„ǨÉ∞íè =ܵ# ^Õ=ÙxH˜
ÉèíÜ«µÇ¨_Íe. ™®H∆ߺxfl ^®K«Hí∂_«^°∞. ™®H∆ߺxfl ^®KÕÇÍ_ç P~`ŒO°º~ áåǨǨ~H˜Å~`À
x~_çáÈ`Œ∞~k. g∞O°∞ KÕ¿ã^°~`Í ^Õ=Ù_«∞ Qõ=∞x㨥<Î Ë L~>Ï_«∞.—— (Y∞~üP<£–2:283)
=_ô¤ ÖˉΩõ O_® JÑ≤Ê=fi_»O Q˘Ñ¨Ê ѨÙ}ºHÍ~°º"Õ∞, ã¨O^ÕÇϨ OÖË^∞Œ . HÍx x*Ï~Úf
Ö’Ñ≤Oz# <Õ\˜ ã¨=∂[OÖ’ ¿ãflÇ≤Ï`«∞ʼnõΩ Ãã·`O« JÑ≤Ê=fi_»=∞O>Ë `«QÍ^• H˘x`≥K∞« Û
HÀ=_»"∞Õ . z#fl "≥Ú`«OÎ Ö’ JÑ≤Ê=fi =Åã≤=¿ãÎ Jk uiy ~åHõáÈ=K«Ûx ÉèÏqOz =∞s
JÑ≤Ê=fi_»O =∞Ozk. ÃÑ^ŒÌ "≥Ú`«OÎ Ö’ JÑ≤Ê=fi=Åã≤=¿ãÎ U^Œ~Ú<å =ã¨∞=Î Ù ‰õΩ^Œ∞=
ÃÑ@∞ìH˘x JÑ≤Ê=fi_»O KåÖÏ =∞Ozk. =∞x+≤ ¢Ñ¨Ü«∂}Ï=ã¨÷Ö’ L#flѨÙÊ_ÕQÍHõ
ã¨fiã¨Å÷ OÖ’ L<åflã¨~ˆ <Õ\˜ Ѩiã≤`÷ ∞« Ö’¡ =ã¨∞=Î ÙÅ∞ `åHõ@∞ì ÃÑ@∞ìH˘x =∞s JÑ≤Ê=fi_»O
LÉèíÜ«∞¢`å ZO`À ¢âıÜ«∞㨯~°O.
=_ô¤ ZÖÏ~>˜ Ǩiã≤u÷ Ö’<ˇ<· ® x+≤^Çú° ∞ı . z=iH˜ `ÍHí@∞ìQå ÃÑ>˜#ì =ã¨∞=Î Ù ^®fiO®
„ǨÜ∂ˇ [#~ á⁄~^°_~« Hí∂_Í x+≤^Çú° ∞ı . L^®Ç¨ÏO°}Hí∞- Z=O≥<· ® WÅ∞¡ `ÍHí@∞ìÃÑ>˜ì
JǨC fã¨∞Hí∞~>Ë O°∞}^®`Œ P W~>˜H˜ =KÕÛ J^≥ÃÌ Ñ·HOõ u~>Ë =_ô¤ u#fl>Ë¡ J=Ù`Œ∞~k.
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 121
Jܵ`Ë `ÍHí@∞ì =ã¨∞=Î Ù H’ã¨~ YO°∞Û KÕÜ∞« =Åã≤ =zÛ#ǨC_«∞ JÖÏ~>˜ =º=ǨO®
ÅHí∞ D +¨O°`Œ∞ #∞~_ç q∞#Ǩܵ~Ѩ٠L~k. L^®Ç¨Ï~°}Hí∞- Z=O≥·<® QÕ^≥#∞
`ÍHí@∞ìÃÑ_ËÎ O°∞}^®`Œ P QÕ^#≥ ∞ "Õ∞Ǩ_ÍxH˜, áÈ+≤~K«_ÍxH˜ _«|∞ƒ YO°∞ÛKÕܵ« =Åã≤
=ã¨∞~Î k Qõ#Hí J`Œ#∞ ^®x áåÅ#∞ ÇÍ_«∞H’=K«∞Û.
`åHõ@∞ì =ã¨∞=Î ÙÅÃÑ· ~°∞}¢QÆã∞¨ xÎ H˜ ã¨O|OkèOz# zǨflÅ∞ U"≥<· å LO>Ë ÖË^•
`åHõ@∞ì =ã¨∞=Î ÙÅ∞ ~°∞}¢QÆã∞¨ xÎ H˜ ã¨O|OkèOz# ^Œ™êÎgAÅ~Ú LO>Ë JÑ≤ÊKÕÛ"å_»∞
P =ã¨∞Î=ÙÅ∞ ‰õΩ^Œ∞= ÃÑ@∞ìHÀ=_»O`À áê@∞ ^Œ™êÎgA ‰õÄ_® ~å~ÚOK«∞HÀ"åe.
^Œ™êÎgA ~å~ÚOK«∞HÀ‰õΩO_® `åHõ@∞ìÃÑ· JÑ≤Ê¿ãÎ `«~∞° "å`« ~°∞}¢QÆã∞¨ _Î ∞» ÖËxáÈx
ã¨=∞㨺Å∞ ã¨$+≤Oì K« =K«∞Û.
50. ~°∞}¢QÆã∞¨ Îx Ѩ@¡ =∞$^Œ∞"≥·Yi
''XHí"àÕ ◊ O°∞}„Qõã∞¨ _Î ∞« W|ƒ~^°∞Å`À ã¨`=Œ ∞`Œ=∞=Ù`Œ∞~>Ë Ç¨iã≤u÷ K«H¯í |_Ë =O°H∞í
J`ŒxH˜ J=Hßâ◊q∞=fi~_ç. O°∞}~ =∂ǶK‘ ¿Õ ãÎ =∞s =∞~zk. g∞O°∞ (q+¨Üµ« ~) „QõÇÏ≤ ~K«
Qõe`æ Ë Wk g∞ÔH~`À „âıܵ« 㨯O°"∞≥ #ÿ k. g∞O°~`Í z=iH˜ ^Õ=Ùx ã¨xflkèH˜ KÕO∞° H’=Åã≤#
k#~ Qõ∞i~z ÉèíÜ«µÇ¨_«~_ç. (PO’A) „Ǩu=ºH˜ÎH© J`Œ#∞ KÕã¨∞Hí∞#fl HíO°‡ÅHí∞ ѨÓiÎ
„ǨuǶŨ ~ Åaèã∞¨ ~Î k. Z=iH© ZÖÏ~>˜ J<®ºÜ«µ~ [O°Q^õ ∞° .—— (Y∞~üP<£– 2:280,281)
ǨϢ[`ü P~Úëê (~°l) Hõ^#Œä O: ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) =∂ WO\˜ =ÚO^Œ∞ Z=~À
`«QÍ^•ÖÏ_»∞HÀ=_»O q<åfl~°∞. W^ŒÌ~°∞ =º‰õΩÎÅ∞ aQÆæ~°QÍ áÈ\Ï¡_»∞‰õΩO@∞<åfl~°∞.
"åiÖ’ XHõ`#« ∞ ~Ô O_»= =ºH˜HÎ ˜ ¢|u=∂Å∞`«∂ ''H˘O`« =kÖËÜ∞« O_ç. HÍã¨Î (<åѨ@)¡
=∞$^Œ∞=ÙQÍ =º=ǨÏiOK«O_ç—— Jx J<åfl_»∞. ^•xH˜ ~Ô O_»= =ºH˜Î ''^≥=· ™êH˜!∆ <ÕxÖÏ
Z#fl\˜H© =^ŒÅ#∞—— J<åfl_»∞. JO`«Ö’ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) |Ü«∞\˜H˜ "≥o§ ''Z=~°`#« ∞,
^Õ=Ùx g∞^Œ ¢Ñ¨=∂}O KÕã≤ =∞s `å#∞ ѨÙ}ºHÍ~°ºO KÕÜ«∞#O@∞<åfl_»∞?—— Jx
J_çQÍ~°∞. JѨÙÊ_»∞ "åiÖ’ XHõ`#« ∞ (=ÚO^Œ∞H˘zÛ) ''^≥=· ¢Ñ¨=HÍÎ! P =ºH˜xÎ <Õ<.Õ
<Õx`«xH˜ (WѨÙÊ_»∞) `å#∞ HÀi# =ã¨∞=Î Ùx `å<Õ LOK«∞HÀ=K«Ûx J#∞=∞uã¨∞<Î åfl#∞——
Jx J<åfl_»∞. (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
ǨϢ[`ü HÍÉò a<£ =∂eH± (~°l) Hõ^#Œä O: <Õ<˘Hõ ~ÀA =∞ã‘^∞Œ Ö’ J|∞ÌÖÏ¡ a<£
JcǨϢ^£ (~°l)x <åH˜"åfieû# ÉÏH© W=fi=∞x xÅnâß#∞. "Õ∞q∞^ŒÌ~°O (J~°K«∞
‰õΩO@∂) aQÆ~æ Q° Í =∂\Ï¡_∞» HÀ™êQÍ=Ú. =∂ J~°∞ѨÙÅ∞ P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ WO\’¡<Õ
L#fl ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨)‰õΩ qxÊOKå~Ú. PÜ«∞# "≥O@<Õ `«=∞ ‰õΩ\©~O° `≥~#° ∞ ÃÑ·HÔ uÎ
''HÍÉò!—— Jx Ñ≤eKå~°∞. <Õ#∞ ''=ã¨∞<Î åfl#O_ô—— J<åfl#∞. JѨÙÊ_®Ü«∞# ''h‰õΩ ~å=Å
ã≤# ÉÏH©Ö’ H˘OK≥O `«yOæ K«∞HÀ—— Jx K≥áêÊ~°∞. KÕ`ÀÎ Ãã·QK Æ ãÕ ∂¨ Î ''ã¨QOÆ `«yOæ K«∞HÀ——
J<åfl~°∞. <Õ#∞ ''g∞Ô~ÖÏ P*Ï˝Ñ¿≤ ãÎ JÖÏ KÕ™êÎ#∞—— J<åfl#∞. ''=∞~°~Ú`Õ ÖË, "≥O@<Õ
J`«x ǨωõΩ¯ <≥~"° ~Õ ∞° Û—— Jx P^ÕtOKå~°∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) (|∞MÏi)
122 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨ÅO¡ ) WÖÏ ¢Ñ¨=zOKå~°∞: ''g∞ ѨÓsfi‰õΩÅÖ’ XHõ`x«
P`«‡‰õΩ ^≥·=^Œ∂`«Å∞ =zÛ ™êfiQÆ`«O K≥áêÊ~°∞. ''(xxflO`«QÍ ™êfiQÆuOKåÅx P[˝
*ÏsHÍ=_®xH˜ HÍ~°}O) #∞"Õfi"≥∞<ÿ å (qâı+)¨ ѨÙ}ºHÍ~°ºO KÕâß"å?—— Jx J_çQÍ~°∞
^≥=· ^Œ∂`«Å∞. ^•xHÍ =ºH˜Î ''<Õ#∞ <å ¿ã=‰õΩefl ¿Ñ^Œ(~°∞}¢QÆã∞¨ )ΠʼnõΩ `«y# =º=kè
x=fi=∞x, ^èŒx‰õΩefl Hõ∆q∞OK«=∞x P*Ï˝Ñ≤OKÕ"å_çfl—— Jx J<åfl_»∞. JO^Œ∞=Å¡<Õ
^Õ=Ù_»∞ J`«x `«ÑÙ¨ ÊÅ∞ Hõq∆ ∞Oz J`«xѨ@¡ =∞OzQÍ =º=ǨÏiOK«=∞x ^≥=· ^Œ∂`«
Å#∞ P*Ï˝ÑO≤ Kå_»∞.—— (=Úã≤O¡ )
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) ¢Ñ¨=K«#O: ''(ѨÓ~°fiO) XHõ =~°‰Î Ωõ _»∞ ¢Ñ¨[ʼnõΩ JѨÙÊeã¨∞OÎ _Õ
"å_»∞. "åiÖ’ Z=Ô~<· å ¿Ñ^Œ"å_»∞ L<åfl_»x `≥e¿ãÎ 'J`«_flç Hõq∆ ∞OK«O_ç. JѨÙÊ f~°Û
=∞x =uÎ_ç KÕÜ«∞HõO_ç. nx=Å¡ ^Õ=Ù_»∞ =∞# áêáêÅ#∞ Hõ∆q∞OK«=K«∞Û—— Jx
¿ã=‰õΩÅ`À JO@∞O_Õ"å_»∞. P ã¨`å¯~°ºO HÍ~°}OQÍ<Õ ^Õ=Ù_»∞ J`«_ç áêáêÅ#∞,
á⁄~°áê@¡#∞ Hõq∆ ∞OKå_»∞.—— (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
51. JǨC f~°Ûx"å_ç Ѩ~º° =™ê#O
D<å_»∞ ~°∞}^•`«Ö’x =∞$^Œ∞"≥·Yi, =∞Oz`«<åÅ#∞ Pã¨~åQÍ KÕã¨∞H˘x
H˘O^Œ~∞° ~°∞}¢QÆã∞¨ Å Î ∞ Pi÷Hõ ™ÈÎ=∞`« L#flѨÊ\˜H© ã¨HÍÅOÖ’ JѨÙÊ K≥eO¡ K«‰Ωõ O_®
"å~Ú^•Å∞ "ÕÜ«∞_»O, =∞iH˘O^Œ~°∞ HõÅ¡ÉÁe¡ =∂@Å`À PÅ㨺O KÕã≤, z=iH˜
ѨÓiÎQÍ ZQÆ"ÕÜ«∞_»O ‰õÄ_® [~°∞QÆ∞`ÀOk. D "≥·Yi ~°∞}¢QÆã¨∞ÎʼnõΩ Ѩ~°Ö’HõOÖ’
Ѷ∞¨ ’~° Ü«∂`«#Å∞ `≥zÛÃÑ_»∞`«∞Ok. JѨÙÊ fã¨∞HÀ=_»O `«ÑÙ¨ Ê HÍ^Œ∞. HÍx ã¨HÍÅOÖ’
JѨÙÊ f~°Û‰õΩO_® "å~Ú^•Å g∞^Œ "å~Ú^•Å∞ "ÕÜ∞« _»O ÖË^• =ÚYO Kå>ËÜ∞«
_»"Õ∞ `«Ñ¨ÙÊ. Wk =∂=¸Å∞ `«Ñ¨ÙÊ HÍ^Œ∞, Ѷ¨∞’~°"≥∞ÿ# áêѨO J=Ù`«∞Ok. D
q+¨Ü∞« O QÆ∞iOz ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) KÕã#≤ D LѨ^âÕ ßÅ∞ q#O_ç:
''^≥·==∂~°æOÖ’ áÈ~å_ç J=∞~°QÆuá⁄Ok# =∞x+≤ áêáêÅhfl Hõ∆q∞OK«|_»
`å~Ú, XHõ¯ JѨÙÊ `«Ñʨ . (JѨÙÊ f~°Ûx áêѨO Hõq∆ ∞OK«|_»^∞Œ .)—— (=Úã≤O¡ )
=∞~˘Hõ ǨÏnã¨∞ ¢Ñ¨HÍ~°O XHõ`#« ∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ =zÛ, `å#∞ ^≥=·
=∂~°Oæ Ö’ lǨ^£ KÕÜ∞« _®xH˜ "≥à√◊ <Î åfl#x K≥ÑÊ≤ , `«# áêѨ=∞xflOѨ٠HÀã¨O ¢áê~°#÷
KÕÜ∞« =∞x JO\Ï_»∞. ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ã¨~ˆ JO\Ï~°∞. P =ºH˜Î "≥o§áÈ=_®xH˜ "≥#∞
u~°∞QÆ∞`å_»∞. JѨÙÊ_»∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) J`«_flç Ñ≤ez ''h áêáêÅhfl Hõq∆ ∞OK«|_» `å~Ú
HÍx, JѨÙʉõΩ ã¨O|OkèOz# áêѨO =∞@∞‰õΩ Hõq∆ ∞OK«|_»^∞Œ —— J<åfl~°∞. (=Úã≤O¡ )
''Z=Ô~<· å ¢Ñ¨[Å #∞O_ç JѨÙÊ fã¨∞H˘x ^•xfl fˆ~Û L^ÕâÌ º◊ =ÚO>Ë ^Õ=Ù_»∞
J`«x^•fi~å P JѨÙÊ f~°∞Û`å_»∞. ¢Ñ¨[Å#∞O_ç JѨÙÊ fã¨∞H˘x (^•xfl f~°Û‰õΩO_®)
#+¨Oì HõeyOKÕ L^ÕâÌ =◊ ÚO>Ë JÖÏO\˜"å_çH˜ ^Õ=Ù_»∞ #+¨Oì Hõey™êÎ_∞» .—— (|∞MÏi)
^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 123
''qâßfiã≤ K«xáÈ~Ú# `«~åfi`« J`«xP`«‡ Hˆ =ÅO JѨÙÊ HÍ~°}OQÍ (PHÍâßxH˜
ZHõ¯ÖËH)õ XHõ KÀ@ PyáÈ`«∞Ok. JѨÙÊ f~°Ûx^Õ J`«x P`«‡ ã¨fi~åæxH˜ KÕ~∞° HÀÖË^∞Œ .
(ui‡l, Wɡfl=∂[, ɡǷ Ϩ d)
ǨϢ[`ü J#ãπ (~°l) Hõ^äŒ#O: "Õ∞=Ú F~ÀA ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ^ŒQÆæ~° ‰õÄ~˘Ûx
LO>Ë H˘O^Œ~∞° XHõ [<å*Ï (â◊=O) `≥zÛ [<å*Ï#=∂*ò (â◊=¢áê~°#÷ ) KÕÜ∞« =∞<åfl~°∞.
JѨÙÊ_»∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) "åix ''D =∞$`«∞xÃÑ· ~°∞}ÉèÏ~°O U^≥<· å LO^•?—— Jx
J_çQÍ~°∞. "å~°∞ LOk J<åfl~°∞. ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) D=∂@ qx WÖÏ J<åfl~°∞:
''WÖÏO\˜ =∞x+≤ HÀã¨O [<å*Ï#=∂*ò KÕÜ∞« _»O =Å¡ ÖÏÉèOí Uq∞\©? W`«x
P`«‡ ã¨=∂kèÖ’ PyáÈ~ÚOk. PHÍâ◊O "≥Ñ· Ù¨ Jkè~ÀÇ≤ÏOK«Ö^Ë ∞Œ . g∞Ö’ Z=Ô~<· å W`«x
JѨÙÊ f~°∞™êÎ=∞x Ǩg∞ W¿ãÎ <Õx`«x [<å*Ï#=∂*ò KÕ™êÎ#∞. ÖËHáõ È`Õ KÕÜ∞« ÖË#∞.
Z=Ô~<· å W`«x JѨÙÊ f~°Û_»OQÍx, ÖË^• f~°∞™êÎ=∞x Ǩg∞x=fi_»OQÍx [iy#ѨÙÊ_Õ
<Õ#∞ KÕ¿ã [<å*Ï#=∂A =Å¡ W`«xH˜ ¢Ñ¨Ü∂≥ [#O KÕ‰Äõ ~°∞`«∞Ok.—— (`«¢ÉÏx)
JѨÙÊ f~°Û_»O ZO`« =ÚYº"≥∞ÿ# ÉÏ^茺`À D ǨÏnã¨∞ <˘H˜¯ K≥|∞`ÀOk.
=∞x+≤ `å#∞ rqOz LO_»QÍ<Õ JѨÙÊ f~°Û=Åã≤# J=ã¨~åxfl ‰õÄ_® D ǨÏnã¨∞
ã¨∂z™ÈÎOk. W=∂"£∞ #=g (~°Ç¨Ï‡Öˇ·) D ǨÏnã¨∞ÃÑ· "åºMϺxã¨∂Î ''~°∞}¢QÆã¨∞Î_»∞
K«xáÈ~Ú#ѨÙÊ_»∞ J`«x (áêѨ=∞xflOѨ٠HÀã¨O) *<å*Ï #=∂*ò KÕÜ∞« _®xH˜ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ
(ã¨ÅO¡ ) JOwHõiOK« ÖË^OŒ >Ë, `«^•fi~å ¢|u‰õΩ#fl"å~°∞ ^≥"· åxH˜ ÉèÜ
í ∞« Ѩ_ç `«=∞ JѨÙÊÅ∞
fiÛ"ÕÜ«∞_®xH˜ ¢Ñ¨Ü«∞ufl™êÎ~°x PÜ«∞# PtOK«_»"Õ∞——#x J<åfl~°∞.
WɡflJÉσãπ (~°l) Hõ^äŒ#O: ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) XHõ~ÀA ¢Ñ¨ÉèÏ`«"Õà◊ ¢áê~°÷# KÕã≤#
`«~åfi`« ''WHõ¯_» Ǩï*ˇ·Öò`≥QÆ =∞x+≤ Z=Ô~·<å L<åfl_®? g∞ ™È^Œ~°∞_»∞ ã¨fi~°æ^•fi~°O
^ŒQÆæ~° x~ÀkèOK«|_®¤_»∞, J`«#∞ KÕã≤áÈ~Ú# JѶ¨ÙÊ HÍ~°}OQÍ—— J<åfl~°∞. (`«¢ÉÏx)
|~å a<£ PlÉò (~°l) ¢Ñ¨HÍ~°O ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) WÖÏ J<åfl~°∞: ''Z=Ô~·<å JѨÙÊ
KÕã≤ ^•xfl f~°Û‰õΩO_® K«xáÈ`Õ, ˆH=ÅO P JѨÙÊ HÍ~°}OQÍ J`«#∞ x~°ƒO^è•xH˜
QÆ∞~°=Ù`å_»∞. `«# Jã¨Ç¨ Ü«∞`«, XO@i`«<åefl QÆ∞iOz ^Õ=Ù_çfl "≥Ú~°ÃÑ@∞ì‰Ωõ O\Ï_»∞.
JѨÙÊ f~°QÍ<Õ J`«x P`«‡ QÆ=∂ºxH˜ KÕ~°∞‰õΩO@∞Ok.—— (`«¢ÉÏx)
Ã+·ÉÏ<£ a<£ Aɡ·~ü (~°l) Hõ^äŒ#O: =∂ <å#flQÍ~°∞, J|∞ÌÖò "åÇ≤Ï^£ a<£ *ˇ·^£
QÍ~°∞ XHõ Ü«Ú^ŒúOÖ’ áêÖÁæ#_®xH˜ "≥à◊√Î<åfl~°∞. ^•iÖ’ XHõ KÀ@ F ÃÑ^ŒÌ Ö’`≥·#
ÉÏq HõxÊOzOk. P ÉÏqÖ’ #∞Oz ÉÏ^èŒ`À =¸Å∞æ`«∞#fl F =∞x+≤ HõO~î°ã¨fi~°O
qxÊã¨∞ÎO>Ë, J^Õq∞\’ K«∂_»\ÏxH˜ XHõ`«#∞ JO^Œ∞Ö’H˜ kQÍ_»∞. ky K«∂¿ãÎ XHõ
=∞x+≤ Pã¨#O g∞^Œ ‰õÄ~˘Ûx L<åfl_»∞. Pã¨#O H˜O^Œ hà◊√§<åfl~Ú. ÉÏqÖ’ ky
K«∂ã¨∞Î#fl =ºH˜Î J`«x`À ''h=Ù =∞x+≤"å ÖËHõ Éèí∂`åx(l<£)"å? =∞x+≤=~Ú`Õ h
"åã¨Î= Ѩiã≤÷u Uq∞\’ K≥ѨÙÊ—— J<åfl_»∞.
124 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
JѨÙÊ_»∞ ÉÏqÖ’ Pã¨#O g∞^Œ ‰õÄ~°∞Û#fl =∞x+≤ `«# QÀ_»∞ K≥|∞`«∂ ''<Õ#∞
=∞x+≤<.Õ JO`åH˜Ü∂« x"åã≤x. <Õ#∞ K«xáÈ~Ú# `«~∞° "å`« WHõ¯_» |OkèOK«|_®¤#∞.
<åg∞^Œ H˘O`« ~°∞}ÉèÏ~°O LO_çáÈ~ÚOk. <å H˘_»∞‰õΩ JO`åH˜Ü«∂Ö’ L<åfl_»∞.
HÍx "å_»∞ ##∞fl *Ï˝Ñ¨HõO KÕÜ«∞_»OÖË^Œ∞. <Õ#∞ KÕã≤# JѨÙÊ ‰õÄ_® f~°Û_»OÖË^Œ∞.
JѨÙÊ fiÛ`Õ <Õh ^Œ∞~°æu #∞O_ç |Ü«∞@Ѩ_»`å#∞—— Jx J<åfl_»∞.
D=∂@ q#fl `«~∞° "å`« ÉÏqÖ’ ky# =ºH˜Î |Ü«∞\˜H˜ =KåÛ_»∞. |Ü«∞\˜H˜ =zÛ
q+¨Ü∞« O `«# ã¨ÇϨ K«~∞° xH˜ q=iOKå_»∞. W^Œ~Ì ∞° XHõ x~°Ü ‚ ∞« O fã¨∞‰õΩO@∂ `å=Ú
Ü«Ú^ŒOú Ö’ áêÖÁæx `«=∞‰õΩ ÅaèOKÕ ã¨=∞~°™⁄`«∞Ö Î ’ #∞Oz H˘O`« ™⁄=Ú‡ fã≤ J`«x
JѨÙÊ f~°∞Û^•O Jx K≥ÑÙ¨ ʉõΩ<åfl~°∞. P q^èOŒ QÍ "åi^Œ~Ì ∞° J`«x JѨÙÊ f~åÛ~°∞.
`«~°∞"å`« "å~°∞ =∞~À™êi J@∞QÍ ¢Ñ¨Ü«∂}O KÕã¨∂Î P ÉÏq ^ŒQÆæ~°‰õΩ áÈ~Ú
֒ѨeH˜ `˘OyK«∂âß~°∞. ÉÏqÖ’ P =∞x+≤ HõxÊOK«ÖË^Œ∞. P~ÀA ~å¢u "åi^ŒÌ~°∞
q∞¢`«∞Å∞ JHõ¯_Õ Ñ¨_»∞‰õΩ<åfl~°∞. P ~å¢u "åi HõÅÖ’ P =∞x+≤ HõxÊOz ''^≥·=O
g∞‰õΩ ѨÙ}ºÑ¶Å ¨ O ¢Ñ¨™êkOK«∞QÍHõ! g∞~°∞ <åJѨÙÊ f~åÛ~°∞. ^•O`À <ÕxѨÙÊ_»∞ ã¨fi~åæxH˜
KÕ~°∞‰õΩ<åfl#∞—— Jx K≥áêÊ_»∞. (Wɡfl Ja^Œ∞Ì<åº)
ǨϢ[`ü J|∂Ǩï~Ô ~· å (~°l) Hõ^#Œä O: XHõ`#« ∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) ^ŒQiæÆ H˜ =zÛ
Ѩ~∞° +¨Ñ^¨ *Œ ÏÅO`À `«# JѨÙÊ f~°Û=∞x XuÎ_ç KÕÜ∞« ™êQÍ_»∞. ¢Ñ¨=HõÎ J#∞K«~∞° Å∞
D ^Œ∞~°∞ã¨∞ =∂@Å∞ qx ^Œ∂+≤OK«_®xH˜ (ÖË^• QÆkOÌ K«_®xH˜) LѨ¢Hõq∞OKå~°∞.
J~Ú`Õ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ("åà◊§#∞ "åiã¨∂)Î ''J`«_flç Ug∞ J#HõO_ç, =kÖËÜ∞« O_ç.
`«# ™⁄=Ú‡ ~å|@∞ìHÀ=Åã≤# =∞x+≤H˜ WÖÏ (Hõi#î OQÍ) =∂\Ï¡_Õ JkèHÍ~°O LOk——
Jx J<åfl~°∞. P `«~åfi`« PÜ«∞# ''J`«#∞ <åH˜zÛ# XO>ˇ =Ü«∞ã¨∞û ZO`«∞O^À
JO`Õ =Ü«∞ã¨∞ûQÆÅ XO>ˇ#∞ J`«xH˜KÛÕ Ü«∞O_ç——J<åfl~°∞. JѨÙÊ_»∞ ¢Ñ¨=HõÎ J#∞K«~∞° Å∞
''^≥=· ¢Ñ¨=HÍÎ! J`«x XO>ˇÖÏO\˜ XO>ˇ ÖË^∞Œ . =∞# ^ŒQ~æÆ ° L#fl=hfl =∞Oz XO>ˇÖ—Ë —
J<åfl~°∞. ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) D=∂@ qx ''P =∞OzXO>Ë W=fiO_»`«xH˜. JѨÙÊ
f~°Û_»OÖ’ L`«=Î Ú_Õ g∞Ö’ L`«=Î Ú_»∞—— Jx J<åfl~°∞. (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
52. =_ô¤ ¢Ñ¨"∞Õ Ü«∞OÖËx ÉϺO‰õΩÅ∞
=_ô¤ ¢Ñ¨"Õ∞Ü«∞O ÖˉõΩO_® Profit sharings ã¨∂¢`«O P^è•~°OQÍ ÉϺOH˜OQ∑
=º=ã¨÷ ™ê÷ÑO≤ K«=K«∞Û. WÖÏO\˜ ÉϺOH˜OQ∑ =º=ã¨Å
÷ ∞ <Õ_∞» H˘xfl =Úã≤O¡ ^ÕâßÅÖ’
L<åfl~Ú. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ, áêH˜™êÎ<Ö £ ’x H˘xfl ™ê^è•~°} ÉϺO‰õΩÅ∞ =_ô¤ MÏ`åÅ`À
áê@∞ =_ô¤ ¢Ñ¨"Õ∞Ü«∞OÖËx MÏ`åÅ∞ ‰õÄ_® #_»∞ѨÙ`«∞<åfl~Ú. D MÏ`åÅ∞ ÖÏÉèí
#ëêìÅ ¢áêuѨkHõ (Loss and Profit basis)ÃÑ· #_»∞™êÎ~Ú. JO>Ë D MÏ`åÅÖ’
_»|∞ƒ _çáêl\ò KÕã∞¨ ‰õΩ<Õ MÏ`å^•~°∞ʼnõΩ ÖÏÉèÏÅ∞ ‰õÄ_® =™êÎ~Ú† XH˘¯Hõ¯™êi
#ëêìÅ∞ ‰õÄ_® =KÕÛ J=HÍâ◊O LO^Œ#fl=∂@. J~Ú`Õ =~°Öò¤ ÉϺO‰õΩ ѨijÅ#
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 125
¢Ñ¨HÍ~°O D MÏ`å^•~°∞ʼnõΩ WѨÊ\˜^•HÍ ÖÏÉèÏÖË =ã¨∞#Î fl@∞¡ `≥Å∞™ÈÎOk.
=_ô¤ ¢Ñ¨"Õ∞Ü«∞OÖËx MÏ`åÅÖ’ ¢Ñ¨[Å∞ KÕã¨∞‰õΩ<Õ _çáêl\òÅ#∞ ÉϺO‰õΩ
"å}˜[º ã¨Oã¨÷ÅÖ’ ÃÑ@∞ì|_ç ÃÑ_»∞ÎOk. "å}˜[º ã¨Oã¨÷Å∞ P _çáêl\ò ÃÑ·HõO`À
"åºáê~°OKÕã≤ `«^•fi~å =zÛ# ÖÏÉèÏÅ#∞ x+¨ÊuÎ ¢Ñ¨HÍ~°O ÉϺO‰õΩ‰õΩ JO^Œ*™Ë êÎ~Ú.
ÉϺO‰õΩ P ÖÏÉèÏÅÖ’ `«# Wëêìa+¡ "π ∞≥ O\ò Y~°∞ÛÅ∞ f¿ãã¨∞H˘x q∞ye# ÃÑ·HÍxfl
_çáêl\òÅ x+¨ÊuÎ ¢Ñ¨HÍ~°O MÏ`å^•~°∞ʼnõΩ (Account Holders) JO^Œ*ãË ∞¨ OÎ k.
áêH˜™êÎ<Ö£ ’ WÖÏO\˜ MÏ`å^•~°∞ʼnõΩ `«=∞ _çáêl\òÅÃÑ· =_ô¤ fã¨∞‰õΩ<Õ MÏ`å
^•~°∞ÅHõ<åfl Z‰õΩ¯= ÖÏÉèÏÅ∞ Åaèã∞¨ #Î fl@∞¡ `≥Å∞™ÈÎOk. D q+¨Ü∞« O ‰õÄ_® =~°Ö¤ò
ÉϺO‰õΩ ѨijÅ#Ö’ "≥Å¡_»~ÚOk. J~Ú#ѨÊ\˜H© J"≥∞iHõ#∞¡, Ü«¸~ÀÑ≤Ü«∞#¡
¢áê|źO H˜O^Œ L#fl ¢Ñ¨ÑO¨ K« ÉϺO‰õΩ =_ô¤ ¢Ñ¨"∞Õ Ü«∞OÖËx WÖÏO\˜ ÉϺO‰õΩʼnõΩ,
MÏ`åʼnõΩ U=∂¢`«O ¢áê=ÚYºO W=fi_»O ÖË^Œ∞.
=~°Öò¤ ÉϺO‰õΩ`À ã¨Ç¨ ¢Ñ¨Ñ¨OK«OÖ’x ÃÑ^ŒÌÃÑ^ŒÌ ÉϺO‰õΩÅÃÑ· Ü«¸^Œ∞Å
¢Ñ¨ÉèÏ="Õ∞ Z‰õΩ¯=QÍ LOk. Ü«¸^Œ∞ʼnõΩ =_ô¤ÜÕ∞ TÑ≤i. "åi =∞`«¢QÆO^äŒO
`Ò~å`üÖ’ ^Õ=Ù_»∞ =_ôx¤ x¿+kèOKå_»∞. "åi ¢Ñ¨=HõΠǨϢ[`ü =¸™ê (J֡Ƿ Ï≤ ) ‰õÄ_®
=_ô¤ *’eH˜ áÈ~å^Œx Ç≤Ï`«=Ù KÕâß~°∞. J~Ú<å Ü«¸^Œ∞Å∞ P =∞`« É’^èŒ#Å#∞
`å~°∞=∂~°∞ KÕã≤ =_ôx¤ XHõ "åºáê~°OQÍ =∂iÛ ¿Ñ^Œ¢Ñ¨[Å ~°HÍÎxfl Ñ‘Å∞ã¨∞<Î åfl~°∞.
ǨϢ[`ü =¸™ê (J֡Ƿ Ï≤ ) ã¨=∞HõO∆ Ö’<Õ q¢QÆÇ¨ ~å^è#Œ ‰õΩ áêÅÊ_ç# P *Ïu `Ò~å`ü
Ö’x ^≥"· å[˝efl `å~°∞=∂~°∞ KÕã≤ =_ôx¤ Ãã·`O« ^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«O KÕã∞¨ ‰õΩ#flk.
''Ü«µ¥^°∞Å∞Qå =∂i#ÇÍO°∞ Z<Àfl J<®ºÜ«∂Å∞, J„Hí=∂ÅHí∞ áåÅÊ_ͤO∞° . ÇÍO°∞
^≥·==∂O°æ~Ö’ P@~HßÅ∞ ã¨$+≤ì™®ÎO°∞. =_ô¤ (=º=Ǩ~°O) x¿+kè~K«|_ç#ǨÊ>˜H© ÇÍO°∞
^®xfl (xã¨û~H’K«~Qå) fã¨∞Hí∞~>ÏO°∞. „Ǩ[Å ™⁄=Ú‡#∞ J„Hí=∞ Ǩ^°ú`Œ∞Å ^®fiO®
Hß*Ë™®ÎO∞° . D HßO°}®Å =Å¡ "Õ∞=Ú Qõ`~Œ Ö’ ^èO° ‡° ã¨=∞‡`Œ~ KÕܵ« |_ç# J<ËHí Ǩiâ◊∞^°ú
=ã¨∞=Î Ùefl ÇÍiH˜ x¿+kè~KÍ=Ú. ÇÍiÖ’ JqâÍfiã¨∞Öˇ#· ÇÍi H’ã¨~ "Õ∞=Ú ^°∞O°ƒOù "° ∞≥ #ÿ
(#O°Hí) Ü«∂`Œ#efl ã≤^°úǨO°z L~KÍ=Ú.—— (Y∞~üP<£–4:160,161)
ѨzÛ ™êfi~°Ñ÷ ~¨ ∞° Å∞, ÉèÜ
í ∞« OHõ~"° ∞≥ #ÿ ‰õΩ¢@^•~°∞Å∞, J¢Hõ=∞ã¨Oáê^Œ<å Ѩ~∞° Öˇ#·
Ü«¸^Œ∞Å ÃÑ@∞ì|_ç^•s =º=ã¨÷ ~åHõã∆ H≤ ˜ =_ôÜ ¤ ∞Õ ¢Ñ¨`º« ~°∞e÷ fl á⁄_çKÕ XO\˜H˘=Ú‡.
P ~åHõã∆ H≤ ˜ ¢Ñ¨^•è # â◊¢`«∞=Ù W™ê¡g∞Ü«∞ Pi÷H=õ º=¿ã÷. ^•x XO\˜H˘=Ú‡#∞ q~°Q˘æ>ìË
ã¨`åÎQÅÆ W™ê¡g∞Ü«∞ Pi÷H=õ º=ã¨÷ Ü≥∂^è∞Œ x ^ŒQ~æÆ ∞° #fl =ÚYº"≥∞#ÿ PÜ«Ú^è•Å∞ [HÍ`ü
qkè, =_ô¤ x¿+^è•ÖË. JO^Œ∞Hˆ Ü«¸^Œ∞Å∞ ¢áê~°OÉèOí #∞Op =Úã≤O¡ Å ^ŒQ~æÆ ∞° #fl D
~Ô O_»∞ PÜ«Ú^è•Å#∞ ÖÏH˘¯x "åix âßâ◊fi`«OQÍ x~åÜ«Ú^è∞Œ Å∞QÍ, x~å¢â◊ÜÚ« Å∞QÍ
KÕÜ∞« _®xH˜, W™ê¡g∞Ü«∞ r=#=º=ã¨÷ #∞O_ç ~å[H©Ü∞« , Pi÷Hõ ~°OQÍÅ#∞ "Õ~∞° KÕÜ∞«
_®xH˜, ~°H~õ H° ÍÅ ‰õΩ¢@Å∞ Ѩ#fl_®xH˜ Ѩ_~» åx áê@∞¡ Ѩ_∞» `«∞<åfl~°∞.
126 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
=ÚO^Œ∞QÍ "å~°∞ ¢ÔHã· =Ψ Ùefl =∞zÛHõ KÕã∞¨ H˘x, "åiÃÑ· `«=∞ Pi÷HÍkèÑ`¨ åºxfl
~°∞kÌ "åi ^•fi~å D ‰õΩ¢@Å∞, ‰õΩÜ«Ú‰õΩÎÅ∞ Ѩ#fl_®xH˜ ¢Ñ¨Ü«∞uflã¨∞Î<åfl~°∞. D
¢Ñ¨Ü∞« `«flOÖ’ Ü«¸^Œ∞Å∞ KåÖÏ =~°‰Ωõ ã¨ÑÅ ¨¶ O ‰õÄ_® JÜ«∂º~°x K≥Ñʨ =K«∞Û. Hõ#∞Hõ
#∂ºÜ«∂~ü¯Ö’x =~°Ö¤ò ¢>Ë_£ ÃãO@~üÃÑ·, ÅO_»<Ö £ ’x ~Ô Ö
· fiË ¿ãì+#¨ ∞¡–|ã¨∞ûÅÃÑ· ÉÏO|∞
^•_»∞ʼnõΩ =ӺǨÏ~°K«# KÕã≤Ok Ü«¸^Œ∞ÖË J~Ú=ÙO\Ï~°x Z=Ô~·<å JO>Ë
JO^Œ∞Ö’ Pâ◊Û~°º Ѩ_®eû# J=ã¨~°OÖË^Œ∞. "åi #~°#~åÖ’¡ ™êfi~°÷O, ^èŒ#Ñ≤áêã¨,
"≥∂ã¨O, ‰õΩ¢@Å∞ ri‚OK«∞‰õΩ áÈÜ«∂~Ú. Ü«¸^Œ∞Å∞HÍx "åiÃÑ· ѨQÑÆ \ ¨ ì˜ ¢Ñ¨fHÍ~°O
f~°∞ÛHÀ=_»OÖ’ "åiH˜ "åˆ~ ™ê\˜. "åi ~åuQÆ∞O_≥Ö’¡ ^ŒÜ∞« , ™ê#∞Éè∂í u J<Õ"Õ ÖË=Ù.
k=ºY∞~üP<£ Ü«¸^Œ∞Å ~åuQÆ∞O_≥Å#∞ QÆ∞iOz WÖÏ ¿Ñ~˘¯#flk:
''g∞ ǨÏ$^°Ü«∂Å∞ áåë®}®ÖÏ¡ Híiî#"≥∞ÿáÈÜ«∂ܵ. Hß^°∞, J~`ŒHí~>Ë Hí∂_Í
Híiî#"≥∞ÿ áÈÜ«∂ܵ. áåë®}®ÅÖ’ HÁxfl>˜ #∞~z h>˜T@Å∞ LaH˜ =™®Îܵ.
=∞iHÁxfl ǨyeáÈܵ ÇÍ>˜ #∞~z Hí∂_Í hà◊∞§ =™®Îܵ. W~Hß HÁxfl O®à◊§Üµ`Ë
^≥·=cèu`À Hí~Ç≤~z „H˜~^° Ǩ_çáÈ`Íܵ. ^Õ=Ù_«∞ g∞ KÕ+¨ìÅ#∞ Qõ=∞x~K«_«~ÖË^°x
ÉèÏq~K«Hí~_ç.—— (Y∞~üP<£–2:74)
WÖÏO\˜ Ü«¸^Œ∞Å =∞#ã¨`Î åfixfl "≥Ú^Œ\™˜ êiQÍ ¢Ñ¨ÑO¨ KåxH˜ "≥Å_¡ Oç z# =ºH˜Î
XHõ ¢ÔHã· =Ψ Ù_»∞. HÍx D<å\˜ ¢ÔHã· =Ψ ÙÅ∞ Ü«¸^Œ∞Å ¢Ñ¨Ü∂≥ [<åÅ#∞ HÍáê_»∞`«∂, "åi
JO`«~å˚fÜ«∞ ‰õΩ¢@ʼnõΩ áê=ÙÅ∞QÍ =∂iáÈ=_»O Pâ◊Û~°ºOQÍ LOk. Ü«¸^Œ∞Å
ã¨fiÉèÏ"åxfl P™êO`«O J~°÷O KÕã¨∞‰õΩ#fl D ¢ÔH·ã¨Î=Ù_Õ ¢Ñ¨MϺ`« POˆQ¡Ü«∞ =∞ǨHõq
qeÜ«∞O ¿+H±ãÊ≤ Ü«∞~ü. DÜ«∞# ''=∞Ô~ÛO\ò PѶπ "≥xãπ—— J<Õ `«# <å@Hõ ~°K#« Ö’
Ã+·ÖÏH± áê¢`«^è•ix Ü«¸^Œ∞Å ^Œ∞+¨ìã¨fiÉèÏ"åxH˜ ¢Ñ¨uxkèQÍ z¢uOKå_»∞. D
<å@HõOÖ’ Ã+·ÖÏH± Hõ^•ä Hõ=∂g∞ã¨∞ Uq∞\’ HÍã¨Î `≥Å∞ã¨∞O^•O:
53. =∞Ô~ÛO\ò PѶπ "≥xãπ
ѨÓ~°fiO W@b ^ÕâO◊ Ö’x "≥xãπ Ѩ@} ì OÖ’ Ã+·ÖÏH±, JO\’xÜ≥∂ J<Õ W^Œ~Ì ∞°
=~°‰Î Ωõ Å∞ LO_Õ"å~°∞. JO\’xÜ≥∂ ¢ÔHã· =Ψ Ù_»∞, ZO`À ã¨ÇϨ $^ŒÜÚ « _»∞, ã¨HÅõ [#
¢Ñ≤ÜÚ« _»∞. ¿Ñ^ŒÅ J=ã¨~åÅ∞ f~°Û_»O `«# q^è∞Œ ºHõ^Î ~Œè ‡° =∞x ÉèÏqOKÕ"å_»∞. PѨ^Ö Œ ’
LO_ç ã¨Ç¨ Ü«∞O KÕÜ∞« =∞x Z=Ô~<· å =¿ãÎ "åix Z#fl\˜H© x~åâ◊Ñi¨ KÕ "å_»∞HÍ^Œ∞.
Ã+·ÖÏH± Ѩ~=° ∞ ^Œ∞~åâ◊Ñ~¨ ∞° _»∞, J`«ºO`« Hõi#î ǨÏ$^ŒÜÚ« _»∞. J`«#∞ =_ô"¤ åºáê~°O
KÕã∂¨ Î [<åxfl [ÅQÆÖÏ Ñ¨\ì˜ Ñ‘_ãç ∞¨ OÎ _Õ"å_»∞. D HÍ~°}OQÍ "≥xãπ ¢Ñ¨[Å∞ Ã+·ÖÏH±x
Jã¨ÇÏ≤ ºOK«∞‰õΩO@∂, J`«_flç =∞x+≤ ~°∂ѨOÖ’ L#fl `À_ÕÅ∞QÍ Ñ¨iQÆ}O˜ KÕ"å~°∞.
JO\’xÜ≥∂‰õΩ |™êxÜ≥∂ J<Õ XHõ ¿ãflÇ≤Ï`«∞_»∞<åfl_»∞. J`«xH˜ JO\’xÜ≥∂
`«~°K«∞QÍ ã¨Ç¨Ü«∞O KÕã¨∞ÎO_Õ"å_»∞. XHõ™êi |™êxÜ≥∂‰õΩ _»|∞ƒ J=ã¨~°=∞~Ú
JO\’xÜ≥∂ WO\˜H˜ "≥o§ WÖÏ J<åfl_»∞:
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 127
''JO\’xÜ≥∂! <Õ<˘Hõ J=∂‡~Úx ¢¿Ñq∞OKå#∞. P J=∂‡~Ú ‰õÄ_® ##∞fl
¢¿Ñq∞OzOk. HÍx zˆH¯q∞@O>Ë P J=∂‡~Ú N=∞O`«∞Å a_».¤ <Õ<å ¿Ñ^Œ"å_çfl.
¢¿Ñ=∞‰õΩ ã≤iã¨OѨ^ÅŒ J=ã¨~O° ÖË^#Œ ∞HÀ. HÍx ¿Ñ^ŒiHõO =Å¡ ÃÑo§H˘_»∞‰õΩ =∂=∞QÍi
^Œ$+≤Öì ’ K«∞ÅHõ<á·≥ È=_»O ‰õÄ_® =∞OzkHÍ^Œ∞. JO\’xÜ≥∂! #∞=Ùfi ZѨÙÊ_»∂ <å`À
ã¨ÇϨ Hõiã¨∂Î =KåÛ=Ù. D™êi ‰õÄ_® h ã¨Ç¨ Ü«∞ã¨ÇϨ HÍ~åÅ∞ HÍ"åe. ÃÑo§ KÕã∞¨
HÀ_®xH˜ <å‰õΩ =¸_»∞"ÕÅ∞ ã¨~∞° ,Ì h "Õ∞Å∞ <Õ#∞ ZѨÊ\˜H© =∞~°záÈ#∞.——
^Œ∞~°^Œ$+¨ì=âß`«∞Î P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ JO\’xÜ≥∂ ^ŒQÆæ~° _»|∞ƒÖË^Œ∞. J`«x
"åºáê~° <ÒHõÅ∞ q^ÕâßʼnõΩ "≥o§=Ù<åfl~Ú. J~Ú`Õ JO\’xÜ≥∂ `«# ¢áê}
¿ãflÇ≤Ï`«∞_çfl x~åâ◊ Ѩ~K ° ^« Å
Œ K«Ö^Ë ∞Œ . J`«#∞ HÍ¿ãûѨ٠PÖ’zOz WÖÏ J<åfl_»∞:
''q∞¢`«=∂! <å ^ŒQ~æÆ ∞° #fl _»|ƒO`å ¢Ñ¨ã∞¨ `Î O« "åºáê~°OÖ’ ÃÑ\Ïì#∞. HÍx h‰õΩ
ZÖÏÔQ<· å ã¨~ˆ h=Ù HÀi# ÃÑ·HOõ ã¨~∞° `Ì å#∞, <å"≥O@ áÈ^•O, ~å.——
WÖÏ K≥ÑÊ≤ JO\’xÜ≥∂ `«# ¿ãflÇ≤Ï`«∞_çfl "≥O@ɡ@∞ìH˘x "≥xãπ Ѩ@} ì OÖ’<Õ
L#fl Ã+·ÖÏH± ^ŒQiæÆ HÔ àϧ_»∞. J`«x`À ''Ã+·ÖÏH±! <å‰õΩ "≥O@<Õ =¸_»∞ "ÕÅ _»∂ºHõ@∞¡
HÍ"åe. D_»|∞ƒ KåÖÏ J=ã¨~O° . nxH˜ h=Ù HÀi#O`« =_ô¤ W™êÎ#∞—— Jx J<åfl_»∞.
JO\’xÜ≥∂ WÖÏ J~°O˚ @∞QÍ _»|∞ƒ J_»QÍæ<Õ Ã+·ÖÏH± =∞#ã¨∞Ö’ ~°H~õ H° ÍÅ
PÖ’K«#Å∞ `«∞á¶ê#∞ÖÏ K≥ň~QÍ~Ú.... ''ZšѨÙÊ_»∂ ##∞fl `«∂Å<å_»∞`«∂, <å
*Ïux JQ“~°= Ѩ~∞° ã¨∞OÎ _Õ"å_çq Hõ^∂Œ ! h =¸ÅOQÍ<Õ ZѨÙÊ_»∂ <å "åºáê~åxH˜
#+¨ìO "å\˜Å∞¡`ÀOk. D~ÀA JѨÙÊ HÀã¨O <å ^ŒQÆæiH˘KåÛ=Ù. h g∞^Œ ¢Ñ¨fHÍ~°O
f~°∞ÛHÀ=_®xH˜ W^Õ =∞OzJ=HÍâ◊O. WHõ h=Ù <å =ÅÖ’ Ѩ_ç `«ÑÊ≤ OK«∞HÀÖË=ÙÖË.——
Ã+·ÖÏH±Ö’ ¢Ñ¨fHÍ~°"åOKè« Ñ¨_Q» qÆ Ñ≤ÊOk. J`«x PO`«~º° OÖ’ ¿Ñ~°∞‰õΩ#fl Hõã≤
XHõ¯™êiQÍ ¢Ñ¨[fiie¡Ok. HÍx Ã+·ÖÏH± Ü«¸^Œ∞_»∞ Hõ^•! Ü«¸^Œ∞Å∞ `«=∞
¢Ñ¨uHÍ~åxfl, ‰õΩ`«O¢`åÅ#∞ U=∂¢`«O |Ç≤Ï~°`æ O« KÕÜ∞« ‰õΩO_® x=Ù~°∞QÆÑÊ≤ # xѨÙÊÖÏ
LO_çáÈ`å~°∞. Ã+·ÖÏH± ‰õÄ_® PO`«~º° OÖ’ ¢Ñ¨fHÍ~°*ÏfiÅÅ∞ Zyã≤Ñ_¨ ∞» `«∞<åfl "å\˜x
J^Œ∞ѨÙÖ’ ÃÑ@∞ìH˘x ÃÑ·H˜ ¢Ñ¨âßO`«OQÍ WÖÏ J<åfl_»∞:
''JO\’xÜ≥∂! h=Ù J_çy# ÃÑ·HOõ `«Ñʨ ‰õΩO_® W™êÎ#∞. ^•xg∞^Œ ZÖÏO\˜
=_ô¤ ‰õÄ_® <å‰õΩ J=ã¨~O° ÖË^∞Œ .——
JO\’xÜ≥∂‰õΩ Pâ◊Û~°ºO "Õã≤Ok. Ѩ~°=∞ ^èŒ#Ñ≤âßz J~Ú# Ã+·ÖψH<å D
=∂@Å∞ JO@∞#flk J#∞‰õΩ<åfl_»∞ =∞#ã¨∞Ö’....''Ã+·ÖÏH±! K≥¿ÑÊ^Õ^À ã¨∂\˜QÍ K≥ÑÙ¨ Ê.
Pi÷Hõ =º=Ǩ~°O ^ŒQ~æÆ ° =Úã¨∞QÆ∞Ö’ QÆ∞^Œ∞Ö Ì Ï@ ѨxH˜~å^Œ∞—— J<åfl_»∞ JO\’xÜ≥∂
Ã+·ÖÏH±x J#∞=∂<åã¨Ê^ŒOQÍ K«∂ã¨∂.Î
''x["Õ∞ K≥|∞`«∞<åfl JO\’xÜ≥∂! <Õ#∞ h ^ŒQÆæ~° =_ô¤ =ã¨∂Å∞ KÕÜ«∞#∞.
J~Ú`Õ XHõ +¨~`° ∞« ......—— J<åfl_»∞ Ã+·ÖÏH± "≥∞e¡QÍ Jã¨Å∞ q+¨Ü∂« xH˘ã¨∂.Î
128 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
''Uq∞\Ï +¨~`° ∞« ?—— J_çQÍ_»∞ JO\’xÜ≥∂.
''P +¨~°`«∞ Uq∞\’ WHõ¯_» K≥ѨÊ#∞. =∞#O XHõ ÖÏÜ«∞~ü ^ŒQÆæiH˜ "≥àÏÌO.
JHõ¯_» K≥|∞`å#∞—— J<åfl_»∞ Ã+·ÖÏH±. `«~∞° "å`« =ÚQÆ∞~æ ∂° HõÅã≤ ÖÏÜ«∞~ü ^ŒQiæÆ H˜
"≥àϧ~°∞ J¢y"≥∞O@∞ ~å~ÚOK«∞HÀ=_®xH˜.
''<Õ#∞ JO\’xÜ≥∂‰õΩ =¸_»∞"ÕÅ∞ WzÛ ^•xg∞^Œ XHõ¯ ÃÑ·™ê ‰õÄ_® =_ô¤
fã¨∞HÀ#x K≥áêÊ#∞. J~Ú`Õ D =¸_»∞"ÕÅ∞ xs‚`« QÆ_»∞=ÙÖ’QÍ uiy W™êÎ#x
JOwHõiã¨∂Î W`«#∞ J¢y"≥∞O@∞ g∞^Œ ã¨O`«HOõ KÕÜ∂« e. XHõ"àÕ ◊ xs‚`« QÆ_∞» =ÙÖ’QÍ
<å_»|∞ƒ uiy W=fiÖËHõáÈ`Õ K«@ì¢Ñ¨HÍ~°O W`«x g∞^Œ K«~°º fã¨∞‰õΩ<Õ JkèHÍ~°O
<å‰õΩO@∞Ok. W`«x ^ÕÇϨ OÖ’ <Õ#∞ HÀ~°∞‰õΩ#fl KÀ@∞ #∞Oz XHõ áœO_»∞ =∂Oã¨O
HÀã≤ fã¨∞‰õΩO\Ï#∞—— J<åfl_»∞ Ã+·ÖÏH± ÖÏÜ«∞~ü =ÚO^Œ∞.
Ã+·ÖÏH± ѨiǨ™êxH˜ WÖÏ JO@∞<åfl_»x ÉèÏqOKå_»∞ JO\’xÜ≥∂. J~Ú<å
Wk qz¢`«"∞≥ #ÿ +¨~`° ∞« . WÖÏO\˜ +¨~`° ∞« #∞ Z=~°∞ J=∞Å∞Ѩ~∞° ™êÎ~∞° J#∞‰õΩ<åfl_»∞.
HÍx D +¨~°`«∞ =∂@ q#QÍ<Õ |™êxÜ≥∂ HÀѨO`À kQÆ∞æ# ÖËzxÅ|_®¤_»∞.
JO\’xÜ≥∂ J`«_çfl "åiã¨∂Î ''|™êxÜ≥∂! ‰õÄ~ÀÛ. _»|∞ƒ fã¨∞‰õΩ<Õ =∞#O
WHõ¯_»∞flOz "≥àÏÌO—— J<åfl_»∞.
`«~∞° "å`« J`«#∞ Ã+·ÖÏH± "≥Ñ· Ù¨ uiy ''D +¨~`° ∞« #∞ <Õ#∞ XѨÙʉõΩO@∞<åfl#∞.
J¢y"≥∞O@∞ g∞^Œ ã¨O`«HOõ ÃÑ@ì_®xH˜ ã≤^OúŒ QÍ L<åfl#∞—— Jx K≥áêÊ_»∞.
¿ãflÇ≤Ï`«∞_»∞ x~åâ◊Ñ_¨ @
» O J`«xH˜ W+¨Oì ÖË^∞Œ . JnQÍHõ `«# "åºáê~° <ÒHõÅ∞
ã¨HÍÅOÖ’ uiy=™êÎÜ∞« x, Ã+·ÖÏH± _»|∞ƒ "åѨã∞¨ KÕÜ∞« QÆÅ#x J`«xH˜ QÆ\ì˜ #=∞‡HõO
LOk. ÖÏÜ«∞~ü ã¨=∞HõO∆ Ö’ J¢y"≥∞O@∞ ~åÜ«∞_»O ѨÓ~°~Î ÚOk. JO\’xÜ≥∂ ^•x
g∞^Œ ã¨O`«HOõ ÃÑ\Ïì_∞» . Ã+·ÖÏH± Ö’Ö’# ZO`À ã¨O`À+≤OKå_»∞.
JO\’xÜ≥∂ Ã+·ÖÏH±#∞Oz fã¨∞‰õΩ#fl ÃÑ·HõO |™êxÜ≥∂‰õΩ WKÕÛâß_»∞.
|™êxÜ≥∂ _»|∞ƒ fã≤HÔ o§ ÃÑo§ã¨<åflǨÖ’¡ x=∞QÆ∞fl_≥á· ÈÜ«∂_»∞. |™êxÜ≥∂ HÀã¨O
J`«x ¢Ñ≤ÜÚ « ~åÅ∞ áÈi¬Ü∂« f¢=OQÍ xsH˜ã∆ ∂¨ Î ‰õÄ~°∞ÛOk. `å#∞ ¿Ñ^Œ"å}‚x, `«#
^ŒQ~æÆ ° ¢¿Ñ=∞ `«Ñʨ =∞ˆ~n ÖË^xŒ J`«#∞ J#flѨÙÊ_»∞ P"≥∞ =ÚYO `å=∞~°ÑÙ¨ =ÙfiÖÏ
qK«∞Û‰õΩOk.
''|™êxÜ≥∂! ¢¿Ñ=∞‰õΩ ["å|∞QÍ <Õ#∞ ¢¿Ñ=∞<Õ HÀ~°∞‰õΩO@∞<åflQÍx, _»|∞ƒ
HÍ^Œ∞. _»|∞ƒ q+¨Ü«∂xH˘¿ãÎ <å ^ŒQÆæ~°∞#fl Pã≤Î JO`å h^Õ—— JO@∂ áÈi¬Ü«∂
P#O^ŒO`À `«# ¢"Õe‰õΩ#fl LOQÆ~O° fã≤ |™êxÜ≥∂ ¢"ÕeH˜ ÃÑ\ì̃Ok.
|™êxÜ≥∂ ã¨O`À+≤ã∂¨ Î ''áÈi¬Ü∂« ! <Õh LOQÆ~åxfl <å ¢áê}ã¨=∂#OQÍ K«∂ã¨∞
‰õΩO\Ï#∞. ZÖÏO\˜ Ѩiã≤u÷ Ö’#∂ nxfl <å¢"Õe #∞Oz f¿ãÜ«∞#∞—— Jx J<åfl_»∞.
^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 129
|™êxÜ≥∂ WOHÍ ÃÑo§ã¨<åflǨÖ’¡ LO_»QÍ<Õ J`«xH˜ JO\’xÜ≥∂ ^ŒQ~æÆ ∞° flOz
XHõ L`«~Î O° =zÛOk. P L`«~Î O° Ö’ WÖÏ LOk:
''|™êxÜ≥∂! ^Œ∞~°^Œ$+¨ì=âß`«∞Î <å "åºáê~°<ÒHõÅhfl ã¨=Ú¢^ŒOÖ’ =Úxy
áÈÜ«∂~Ú. _»|∞ƒ q+¨Ü∞« OÖ’ Ã+·ÖÏH±`À KÕã∞¨ ‰õΩ#fl XѨÊO^ŒO QÆ_∞» =Ù =Úyã≤ áÈÉ’
`«∞#flk. QÆ_∞» =Ù =Úy¿ãÎ =∂¢`«O P ^Œ∞~å‡~°Ü æ ¸« ^Œ∞_»∞ <åâ◊s~°O #∞O_ç áœO_»∞
=∂Oã¨O `«Ñʨ Hõ HÀ™êÎ_∞» WHõ <Õ#∞ rqOz LO\Ï#x #=∞‡HõO ÖË^∞Œ . K«xáÈÜÕ∞
=ÚO^Œ∞ x<˘flHõ™êi K«∂_®Åx=ÙOk. "≥O@<Õ WHõ¯_çH˜ =™êÎ=x Ptã¨∞<Î åfl.——
L`«Î~°O K«^Œ=QÍ<Õ |™êxÜ≥∂ =ÚYO "å_çáÈ~ÚOk. QÆ∞O_≥Å∞ "ÕQÆOQÍ
H˘@∞ìHÀ=_»O ¢áê~°OaèOKå~Ú. HÍà◊√§KÕ`∞« Å∞ =}Hõ™êQÍ~Ú.
áÈi¬Ü∂« J`«x "åÅHõO K«∂ã≤ PO^Àà◊# K≥OkOk. J`«x "≥Ñ· Ù¨ HõOQÍ~°∞QÍ
K«∂ã¨∂Î ''|™êxÜ≥∂! Uq∞\Ï L`«~Î O° ? ZHõ¯_»∞flOz =zÛOk? U=ÚOk JO^Œ∞Ö’——
Jx ¢Ñ¨âfl◊ Å =~°O¬ ‰õΩiÑ≤OzOk.
|™êxÜ≥∂ [iy# =$`åÎO`åxfl ѨÓã¨Q∞Æ zÛ#@∞¡ K≥áêÊ_»∞.
''|™êxÜ≥∂! Dã¨OQÆu <å ǨÏ$^ŒÜ∂« xfl ZO`À HõÅz"ÕãO≤ k. WѨÙÊ_»∞ =∞#q∞
^ŒÌ~°O "≥O@<Õ ÃÑo§KÕã¨∞HÀ=_»O =∞Ozk. ^•x=Å¡ K«@ìѨ~°OQÍ h=Ù <å Pã≤ÎH˜
"å~°ã∞¨ _»=Ù`å=Ù. P `«~∞° "å`« h=Ù D _»|∞ƒ`À JѨÙÊ f~°Û=K«∞Û. P Ü«¸^Œ∞_»∞
J_çy#O`« =_ô¤ ‰õÄ_® W=fiK«∞Û. <å Pã≤Î WÖÏO\˜ PѨ^Œû=∞Ü«∞OÖ’ LѨÜ≥∂QÆ
Ѩ_H» áõ È`Õ WOÔHѨÙÊ_»∞ LѨÜ∂≥ QÆÑ_¨ ∞» `«∞Ok?—— J#flk áÈi¬Ü∂« .
|™êxÜ≥∂ P#O^ŒO`À "≥O@<Õ ÃÑo§H˜ LѨ¢Hõq∞OKå_»∞. ÃÑo¡ "≥·Éèí=OQÍ
[iyOk. ÃÑo¡HÍQÍ<Õ |™êxÜ≥∂ ÉèÏsZ`«∞Î _»|∞ƒ fã¨∞H˘x "≥xãπ Ѩ@_ì ®xH˜ "≥àϧ_»∞.
HÍx JѨÙÊ K≥e¡OKåeû# QÆ_»∞=Ù JѨÊ\˜ˆH ^•\˜áÈ~ÚOk. JѨÙÊ ÃÑ·HÍxH˜
W~°"≥· Ô~@∞¡ Z‰õΩ¯= W™êÎ#<åfl_»∞ |™êxÜ≥∂. HÍx Ã+·ÖÏH± _»|∞ƒ fã¨∞HÀ=_®xH˜
XѨÙÊHÀÖË^Œ∞. XѨÊO^ŒO ¢Ñ¨HÍ~°O JO\’xÜ≥∂ ^ÕǨÏO #∞O_ç áœO_»∞ =∂Oã¨O
fã¨∞HÀ=_®xˆH J`«#∞ ã≤^=úŒ ∞Ü«∂º_»∞.
^•O`À |™êxÜ≥∂ z‰õΩ¯Ö’¡ Ѩ_áç ÈÜ«∂_»∞. J`«x "≥"· åÇ≤ÏHõ ã¨∞Yã¨O`ÀëêÅhfl
ZyiáÈÜ«∂~Ú. `«# =¸ÅOQÍ `«# ¢áê}q∞¢`«∞_çH˜ ¢áê}ã¨OHõ@O =zÛѨ_Oç k.
^•#∞flOz |Ü«∞@Ѩ_Õ =∂~°Oæ HõxÊOK«_O» ÖË^∞Œ . UO K≥Ü∂« ºÖ’ k‰õΩ¯`ÀK«_O» ÖË^∞Œ .
#Å∞"≥Ñ· Ù¨ ÖÏ x~åâßpHõ@∞¡ Hõ=Ú‡H˘ã¨∞<Î åfl~Ú. JO\’xÜ≥∂ ZѨÙÊ_À x~åâ◊KO≥ ^•_»∞.
Ã+·ÖÏH± =∂¢`«O `«# ¢Ñ¨`º« i÷ JO\’xÜ≥∂ÃÑ· ¢Ñ¨fHÍ~°O f~°∞ÛHÀÉ’`«∞<åfl##fl
ÉèÏ=O`À `≥QÆ ã¨O|~°Ñ_¨ áç È`«∞<åfl_»∞. WO`«HÍÖÏxH˜ `«# HÀiHõ <≥~"° ~Õ É° ’`«∞#fl^Œx
=∞#ã¨∞Ö’<Õ =∞Ǩ =Úiã≤áÈ`«∞<åfl_»∞.
130 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
Ã+·ÖÏH±, JO\’xÜ≥∂Å Hˆ ã¨∞ "≥xãπ Ѩ@} ì ÏkèHÍi ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ áÈ~ÚOk. Ѩ@} ì Ïkè
HÍi XѨÊO^ŒO Ѩ¢`åxfl Ã+·ÖÏH± ^ŒQ~æÆ ∞° flOz fã¨∞H˘x ѨijeOK«™êQÍ_»∞. JO`«Ö’ XHõ
Ü«Ú=‰õΩ_»∞ <åºÜ«∞™ê÷#OÖ’ J_»∞QÆ∞ÃÑ\Ïì_∞» . J`«#∞ <Õ~∞° QÍ Ñ¨@} ì ÏkèHÍi ^ŒQiæÆ HÔ o§
J`«xH˜ XHõ L`«~Î O° JOkOKå_»∞. Jk F ¢Ñ¨MϺ`« <åºÜ«∞"Õ`Ϋ ~åã≤# L`«~Î O° .
''=∞Ǩâ◊Ü∂« ! <Õ#∞ JO\’xÜ≥∂ `«~Ñ° Ù¨¶ # D Hˆ ã¨∞ÃÑ· "åkOK«_®xH˜ HÀ~°∞‰ì Ωõ
~å"åÅx ÉèÏqOKå#∞. HÍx UO K≥Ü∞« º#∞, [|∞ƒÑ¨_=ç Ù<åfl#∞. HÀ~°∞‰ì Ωõ ~åÖËHáõ È`«∞
#flO^Œ∞‰õΩ zOuã¨∞<Î åfl#∞. J~Ú`Õ <å^˘Hõ q#flѨO. JO\’xÜ≥∂ `«~Ñ° Ù¨¶ # "åkOK«
_®xH˜ D Hˆ ã¨∞#∞ ^ŒÜ∞« KÕã≤ D ÖËY fã¨∞H˘zÛ# Ü«Ú=‰õΩxH˜ JѨÊyOK«O_ç. W`«x
¿Ñ~°∞ ÉÏÖòÇÏ≤ `å*Ï~ü. <å JÉèºí ~°#ú =∞xfl™êÎ~x° Ptã¨∞<Î åfl#∞—— Jx L`«~Î O° Ö’ LOk.
Ѩ@ì}ÏkèHÍiH˜ JO^Œ∞Ö’ JÉèíºO`«~°O U=ÚOk. "≥O@<Õ P Ü«Ú=‰õΩxH˜
JO\’xÜ≥∂ `«~Ñ° Ù¨¶ # "åkOKÕO^Œ∞‰õΩ J#∞=∞u WKåÛ_»∞.
ÉÏÖòÇÏ≤ `å*Ï~ü =ÚO^Œ∞QÍ Ã+·ÖÏH±x L^ÕtÌ Oz =∂\Ï¡_®_»∞. J`«x =ÚO^Œ∞
`«# Jã¨=∂# "åQÍú\˜`À ^ŒÜ«∞, *Ïe, HõxHõ~åÅ qÅ∞=efl QÆ∞iOz =∞#ã¨∞‰õΩ
ǨÏ`«∞‰Î Ωõ <Õ q^èOŒ QÍ F z#fl LѨ<åºã¨q∞KåÛ_»∞. ^Œ`∞« J<Õk F HÍ~°∞}º"Õ∞Ѷ∞¨ =∞x,
Jk ^ŒÜ∞« K«∂¿Ñ"å_çH,˜ ^ŒÜ∞« K«∂Ѩ|_Õ "å_çH˜ LÉèÜ í Ú
« ʼnõÄ ¢Ñ¨Ü∂≥ [#O Hõey
ã¨∞OÎ ^Œx J<åfl_»∞. WOHÍ J<ÕHõ q^è•Å∞QÍ #K«Û*ˇáêÊ_»∞.
HÍx D É’^èŒ, LѨ^ÕâßÖËg Ã+·ÖÏH± áêëê}ǨÏ$^ŒÜ«∂xfl HõiyOK«ÖËHõ
áÈÜ«∂~Ú. J`«#∞ Ѩ\#ì˜ Ñ¨@∞ì q_»∞=_®xH˜ U=∂¢`«O ã≤^OúŒ QÍ ÖË_∞» .
''<åHõ^OŒ `å `≥eÜ«∞^Œ∞. XѨÊO^ŒO ¢Ñ¨HÍ~°O JO\’xÜ≥∂ â◊s~°O #∞O_ç XHõ
áœO_»∞ =∂Oã¨O fã¨∞HÀ=_®xH˜ K«@Ñì ~¨ O° QÍ <å‰õΩ ǨωõΩ¯Ok. D ǨωõΩ¯#∞ <Õ#∞
ZÖÏO\˜ Ѩiã≤u÷ Ö’#∂ =^ŒÅ∞‰õΩ<Õ ¢Ñ¨ãH¨ Θ ÖË^∞Œ —— J<åfl_»∞ Ã+·ÖÏH± "≥ÚO_çHˆ ã¨∂.Î
Ã+·ÖÏH±Ö’x ~åHõã∆ ¢¨ Ѩ=$uÎ ã¨Ê+¨Oì QÍ |Ç≤Ï~°`æ "« ∞≥ Oÿ k. J`«#∞ HÀˆ~ XHõ áœO_»∞
=∂Oã¨O JO\’xÜ≥∂ `˘_» #∞OKÀ, KÕu #∞OKÀ HÍ^Œ∞. Z^Œ∞¢~˘=Ú‡ ^ŒQ~æÆ ° HõuÎ ÃÑ\˜ì
HÀã≤ fã¨∞‰õΩO\Ï#<åfl_»∞. ^•xHÀã¨O J`«#∞ HõuÎ ‰õÄ_® `≥K∞« Û‰õΩ<åfl_»∞. JO\’xÜ≥∂
â◊s~°O #∞Oz áœO_»∞=∂Oã¨O `«Ñʨ =∞ˆ~ =ã¨∞=Î Ùh ã‘fiHõiOKÕk ÖË^xŒ `≥Qˆ ã≤ K≥áêÊ_»∞.
J`«#ÖÏ "≥ÚO_çÑ@ ¨ ∞ì Ѩ@_ì O» K«∂ã≤ Ѩ@}ì ÏkèHÍi WHõ KÕ¿ãkÖËHõ K«@¢ì ѨHÍ~°O
JO\’xÜ≥∂ â◊s~°O #∞Oz =∂Oã¨O HÀã≤ fã¨∞‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ J#∞=∞uOKå_»∞. Ѩ@} ì Ï
kèHÍi JÖÏ J#∞=∞u W=fiQÍ<Õ HÀ~°∞Ö ì ’ JO^Œ~∂° L`«¯O~î`° `« À Ã+·ÖÏH± "≥Ñ· Ù¨ K«∂_»
™êQÍ~°∞. Ã+·ÖÏH± HõuÎH˜ =∞iO`« Ѩ^Œ∞#∞ÃÑ\˜ì JO\’xÜ≥∂‰õΩ ^ŒQÆæ~°QÍ "≥àϧ_»∞.
JO`«Ö’ ''PQÆ∞—— J<åfl_»∞ Ü«Ú= <åºÜ«∞"åk ÉÏÖòÇÏ≤ `å*Ï~ü.
''Ã+·ÖÏH±! XѨÊO^ŒOÖ’x +¨~`° ∞« ¢Ñ¨HÍ~°O JO\’xÜ≥∂ â◊s~°O #∞Oz h=Ù XHõ
áœO_»∞ =∂Oã¨O =∂¢`«"∞Õ HÀã≤ fã¨∞HÀQÆÅ=Ù. HÍx *Ï¢QÆ`!Ϋ JÖÏ HÀã¨∞#Î flѨÙÊ_»∞ XHõ¯
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 131
ÉÁ@∞ì ‰õÄ_® ~°HOÎõ zO^Œ‰Äõ _»^∞Œ —— J<åfl_»∞ ÃÇÏK«Ûiã¨∂.Î
D=∂@Å∞ q#QÍ<Õ Ã+·ÖÏH± `≥Å¡"≥ÚǨÏO "Õâß_»∞. `«# ‰õΩ¢@ ɡ_çã≤H˘\˜ì
#O^Œ∞‰õΩ x"≥fi~°áÈÜ«∂_»∞. HÀ~°∞Ö ì ’ ã¨~fi° ¢`å xâ◊≈|ÌO `åO_»qOzOk.
''XѨÊO^ŒOÖ’ Ã+·ÖÏH± XHõ áœO_»∞ =∂Oã¨O fã¨∞‰õΩO\Ï_»x =∂¢`«"∞Õ LOk.
HÍx JO^Œ∞Ö’ =∂Oã¨O`À áê@∞ XHõ¯ K«∞Hõ¯~Ú<å ~°HOÎõ zOkOK«=K«Ûx ZHõ¯_®
¿Ñ~˘¯#ÖË^∞Œ . XHõ"àÕ ◊ ~°HOÎõ XHõ K«∞Hõ¯~Ú<å ã¨~ˆ zOk`Õ K«@Ñì ~¨ O° QÍ J`«x Pã¨OÎ `å
[ѨÙÎ KÕÜ∞« _»O [~°∞QÆ∞`«∞Ok—— J<åfl_»∞ Ü«Ú=<åºÜ«∞"åk <˘H˜¯ ѨÅ∞‰õΩ`«∂.
Ã+·ÖÏH± JkiáÈÜ«∂_»∞. g∞^Œ Ñ≤_»∞QÆ∞ Ѩ_ç#@∞¡ ¢‰õΩOyáÈÜ«∂_»∞. J`«x
"≥ÚǨÏO =∞OQÆÅO ÉÁK≥ÛÖÏ #Å¡QÍ =∂_çáÈ~ÚOk. J~Ú<å Hõ$¢u=∞ QÍOcè~º° O`À
''J^≥ÖÏ ‰õΩ^Œ∞~°∞`«∞Ok? =∂Oã¨O HÀã≤#ѨÙÊ_»∞ ~°HOÎõ zO^Œ‰Ωõ O_® ZÖÏLO@∞Ok?——
J<åfl_»∞ Ѩ@} ì ÏkèHÍi "≥Ñ· Ù¨ K«∂ã¨∂.Î
''h=Ù =∂Oã¨O`À áê@∞ ~°HOÎõ ‰õÄ_® fã¨∞HÀQÆÅ=x XѨÊO^ŒOÖ’ ZHõ¯_»∞Ok?
gÖË^¡ ∞Œ . XHõ¯ ~°HÑÎõ Ù¨ ÉÁ@∞ì ‰õÄ_® HÍ~°_®xH˜ gÖË^¡ ∞Œ —— J<åfl_»∞ Ü«Ú=<åºÜ«∞"åk.
Ѩ@} ì ÏkèHÍi =∂\Ï¡_‰» Ωõ O_® Ã+·ÖÏH± "≥Ñ· Ù¨ K«∂ã¨∂Î LO_çáÈÜ«∂_»∞, 'nxH˜ h
ã¨=∂^è•#O Uq∞@#fl@∞¡. áêѨO Ã+·ÖÏH± W~°HÍ@OÖ’ Ѩ_áç ÈÜ«∂_»∞. JO\’xÜ≥∂,
|™êxÜ≥∂Å∞ =∂¢`«O `«=∞ ˆHã¨∞ <≥QÆ∞æ`«∞#flO^Œ∞‰õΩ Ö’Ö’# ã¨O`À+≤ã¨∞Î<åfl~°∞.
Ѩ@}ì ÏkèHÍi Ü«Ú=<åºÜ«∞"åk "å^•xfl ã¨=∞i÷OKå_»∞. ^•O`À Ã+·ÖÏH± ѨÓiÎQÍ x~åâ◊
K≥Ok HÍà◊§ÉË~åxH˜ =KåÛ_»∞.
''J~Ú`Õ =∞Ǩâ◊Ü∂« ! JO\’xÜ≥∂ =∂Oã¨O =^Œ∞Ì áê_˘^Œ∞.Ì <å _»|∞ƒ <å‰õΩ
WÑ≤ÊOK«O_ç KåÅ∞. <Õ#∞ "≥o§áÈ`å—— J<åfl_»∞.
|™êxÜ≥∂ `«# "≥O@ `≥zÛ# ÃÑ·HÍxfl fã≤ Ã+·ÖÏH±‰Ωõ W=fiÉ’Ü«∂_»∞. JѨÙÊ_»∞
Ü«Ú=<åºÜ«∞"åk =∞m¡ J_»∞`¤ Q« ∞Æ Å∞`«∂ WÖÏ J<åfl_»∞:
''Ã+·ÖÏH±! hH© _»|∞ƒ uiy~å^Œ∞. h=Ù "≥xãπ Ѩ@} ì ÏxH˜ K≥Ok# XHõ áœ~°∞_ç
¢áê}O fÜ«∞_®xH˜ ‰õΩ¢@ Ѩ<åfl=Ù. JO^Œ∞=Å¡ K«@Oì ¢Ñ¨HÍ~°O h Pã≤áÎ êã¨∞Å Î hfl [ѨÙÎ
KÕ¿ã JkèHÍ~°O HÀ~°∞‰ì Ωõ Ok. J~Ú`Õ HÀ~°∞ì HÀi`Õ x#∞fl Hõq∆ ∞Oz =kÖËÜ∞« =K«∞Û.——
Ü«Ú=<åºÜ«∞"åk =∂@Å∞ q#QÍ<Õ Ã+·ÖÏH± =ÚYOÖ’ Hõu"Î å@∞‰õΩ <≥`∞« \ Î ˜
K«∞Hõ¯ÖˉΩõ O_® áÈ~ÚOk. áêeáÈ~Ú# "≥ÚǨÏO`À ѨâßÛ`åÎÑѨ _¨ ∞» `«∂ `«Å H˜OkH˜
kOK«∞‰õΩ<åfl_»∞. J~Ú`Õ HÀ~°∞ì Ã+·ÖÏH± Pã≤Îx [ѨÙÎ KÕã¨∞HÀÖË^Œ∞. J`«_çfl Hõ∆q∞Oz
=^ŒeÃÑ\˜Oì k. HÍx J`«x Pã≤xÎ J`«x ‰õÄ`«∞iH˜ ^ŒHˆ ¯ÖÏ f~°∞Ê WzÛOk.
Ü«Ú= <åºÜ«∞"åk ÉÏÖòÇ≤Ï`å*Ï~ü ã¨=∞Ü«∞ã¨∂ÊùiÎ `≥eq`Õ@Å =Å¡
JO\’xÜ≥∂ ¢áê}O ^ŒH¯˜ Ok. Ã+·ÖÏH± ^Œ∞+¨Ñì ^¨ HŒä Oõ ɡ_ãç H≤ ˘@ì_O» `À J`«#∞ <åºÜ«∞
132 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
™ê÷#OÖ’ JO^Œi =ÚO^Œ∂ JÉèÏã¨∞áêÅÜ«∂º_»∞. |™êxÜ≥∂ ã¨O`À+≤ã¨∂Î Ü«Ú=
<åºÜ«∞"åkH˜ (ÖÏÜ«∞~ü) Ѷ‘A H˜O^Œ H˘O`« _»|∞ƒ W=fiÉ’Ü«∂_»∞. HÍx Ü«Ú=
<åºÜ«∞"åk ÉÏÖòÇ≤Ï`å*Ï~ü _»|∞ƒ fã¨∞HÀ=_®xH˜ x~åHõiã¨∂Î, J`«x ¢"Õe‰õΩ#fl
LOQÆ~O° W=fi=∞x J_çQÍ_»∞.
|™êxÜ≥∂‰õΩ D LOQÆ~O° J`«x ÉèÏ~°º ¢¿Ñ=∞HÍ#∞HõQÍ WzÛOk. ^•#fl`«#∞
¢áê}¢Ñ¨^OŒ QÍ K«∂ã¨∞‰õΩO@∞<åfl_»∞. JOKÕ`« ^•xfl Ü«Ú=<åºÜ«∞"åkH˜ W=fi_®xH˜
=∞#™⁄ѨÊÖË^Œ∞. HÍx ¢áê}¿ãflÇ≤Ï`«∞_ç ¢áê}O HÍáê_ç#O^Œ∞‰õΩ ã¨O`À+¨OQÍ<Õ P
LOQÆ~åxfl Ü«Ú=<åºÜ«∞"åkH˜ WKÕÛâß_»∞.
HÀ~°∞ìÖ’ `«=∞ ˆHã¨∞ <≥yæ#O^Œ∞‰õΩ JO\’xÜ≥∂, |™êxÜ≥∂Å∞ ã¨O`À+≤ã¨∂Î
Ѩ~㰠ʨ ~°O Jaè#OkOK«∞‰õΩ<åfl~°∞. =∞~°∞<å_»∞ |™êxÜ≥∂ ¿ãflÇ≤Ï`«∞_ç ^ŒQ~æÆ ° ÃãÅ=Ù
fã¨∞H˘x q[Ü«∂#O^ŒO`À `«# =∂=∞QÍi TiÔHàϧ_»∞. ÉèÏ~°º áÈi¬Ü∂« ^ŒQ~æÆ °
Ü«Ú= <åºÜ«∞"åk ÉÏÖòÇÏ≤ `å*Ï~ü K«∂Ñ≤# ã¨=∞Ü«∞ã¨∂ÊùixÎ H˘xÜ«∂_»∞`«∂ HÀ~°∞Ö ì ’
[iy# =$`åÎO`«=∞O`å ѨÓã¨Q∞Æ zÛ#@∞¡ q=iOKå_»∞. Ü«Ú=<åºÜ«∞"åk HÀiHõÃÑ·
ÖÏÜ«∞~ü ѶA ‘ H˜O^Œ `å#`«xH˜ `«# LOQÆ~O° WzÛ# q+¨Ü∂« xfl ‰õÄ_® K≥áêÊ_»∞.
''Uk WÖÏO\˜ LOQÆ~°"Õ∞<å g∞~°∞ <åºÜ«∞"åkH˜ Ѷ‘A H˜O^Œ WzÛOk?——
JO@∂ áÈi¬Ü∂« `«# ÉϺQ∑Ö’#∞Oz XHõ LOQÆ~O° fã≤ K«∂ÃÑ\˜Oì k.
''WÖÏO\˜ LOQÆ~°"Õ∞... B#∞, WÖÏO\˜ LOQÆ~°"Õ∞. Uq\©, D LOQÆ~°"Õ∞
<Õ#∞ <åºÜ«∞"åkH˜zÛOk. HÍx Wk h ^ŒQÆæ~°‰õΩ ZÖÏ =zÛOk!?—— J<åfl_»∞
|™êxÜ≥∂ ã¨O¢Éèí =∂âßÛ~åºÅ∞ "≥e|∞K«∞Û`«∂.
''g∞~°∞ ZѨÙÊ_≥·`Õ g∞ ¿ãflÇ≤Ï`«∞_»∞ KÕã¨∞‰õΩ#fl XѨÊO^ŒO, ^•x=Å¡ J`«#∞
¢Ñ¨=∂^ŒOÖ’ z‰õΩ¯‰õΩ#fl ã¨OQÆu QÆ∞iOz <å‰õΩ K≥áêÊ~À, JѨÙÊ_Õ <Õ#∞ g∞
¿ãflÇ≤Ï`«∞_çfl ZÖÏÔQ·<å HÍáê_®Åx x~°‚~ÚOK«∞‰õΩ<åfl#∞—— JO@∂ áÈi¬Ü«∂ `å#∞
=∞QÆ ÖÏÜ«∞~ü "Õ+O¨ Ö’ HÀ~°∞‰ì Ωõ ZÖÏ =zÛOk "≥Ú^ŒÖ#·ˇ q=~åÅhfl `≥eÜ«∞*ËãO≤ k.
''J~Ú`Õ P Ü«Ú=ÖÏÜ«∞~üq #∞"Õfi##fl =∂@!—— J<åfl_»∞ |™êxÜ≥∂
Pâ◊Û~°ºO, P#O^ŒO "Õ∞à◊qOz# ÉèÏ"À¢^ÕHÍÅ`À. ''B#∞ <Õ<Õ—— J#flk áÈi¬Ü«∂
z~°∞#=Ùfi`À.
W^ŒO_ô! =_ô¤ Ñ≤âßK«∞Å∞, ‰õΩ¢@HÀ~°∞Å~Ú# Ü«¸^Œ∞Å =∞#ã¨`Î fi« O!!
54. =_ôÖ¤ xË ~°∞}ã¨Oã¨Å÷ ∞
=∞# ^Õâ◊OÖ’ [=∂J`≥ W™ê¡q∞ ã¨Oã¨÷ =_ô¤ÖËx ~°∞}ã¨Oã¨÷Å∞ <≥ÅH˘eÊ
J=ã¨~° "≥∞#ÿ "åiH˜ Ѩiq∞`« ™ê÷~ÚÖ’ =_ô¤ ÖˉΩõ O_® JѨÙÊÅ∞ W™ÈÎOk. ~°∞}ã¨Oã¨Å ÷
x~°fiǨÏ} HÀã¨O [#¢âıÜ∂≥ aèÖÏ+¨µÖˇ#· ^èxŒ ‰õΩÅ #∞O_ç +¨~`° ∞« `À ‰õÄ_ç# JѨÙÊÅ∞
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 133
(Conditional loans) fã¨∞‰õΩO@∞Ok. JnH͉õΩO_® ã¨Oã¨÷Å ã¨Éèí∞ºÅ #∞Oz
ã¨Éºíè `«fiO ѶA
‘ H˜O^Œ ‰õÄ_® <≥ʼnõΩ H˘O`«ÃÑ·HOõ =ã¨∂Å∞ KÕã∞¨ OÎ k. ã¨Oã¨Å ÷ x~°fiǨÏ}
Y~°∞ÛÅ∞ =∂¢`«O ã¨Éºíè `«fi ÃÑ·HOõ #∞O_ç q∞#Ǩ~Úã¨∞OÎ k.
D ã¨Oã¨Å ÷ ∞ ~°∞}ÏÅ∞ ~Ô O_»∞ ~°HÍÅ∞QÍ =∞OE~°∞ KÕ™êÎ~Ú. XHõ\,˜ =ã¨∞=Î ÙÅ∞
‰õΩ^Œ=ÃÑ@∞ìH˘x JÑ≤Ê=fi_»O. ~Ô O_»∞, ã¨Oã¨÷ ã¨É∞íè ºÅÖ’ Z=Ô~<· å Ǩg∞ W¿ãÎ ^•xÃÑ·
JÑ≤Ê=fi_»O. JѨÙÊÅ∞ HÍ=Åã≤#"å~°∞ ^Œ~°MÏã¨∞ÎÅ∞ KÕã¨∞‰õΩO>Ë |OQÍ~°O ÖË^•
=∞ˆ~"≥<· å qÅ∞"≥#· =ã¨∞=Î ÙÅ∞ `åHõ@∞ì ÃÑ@∞ìH˘xQÍx, ÖËHõ ã¨Oã¨ã÷ ɨ ∞íè ºÅ∞ WKÕÛ Ç¨g∞
ÃÑ·QÍx "åiH˜ ~°∞}ÏÅ∞ JO^Œ*™Ë êÎ~∞° .
=∞# ~å¢+¨ìOÖ’ [=∂J`≥ W™ê¡g∞ Ç≤ÏO^£ P^èŒfi~åº# WÖÏO\˜ =_ô¤ÖËx
~°∞}ã¨Oã¨Å ÷ ∞ 28 =~°‰Ωõ ѨxKÕã∞¨ <Î åfl~Ú. D ã¨Oã¨Å
÷ ^•fi~å [=∂J`ü ã¨O=`«û~åxH˜
HÀ\˜ ~°∂áêÜ«∞ʼnõΩ ÃÑ·QÍ ¢Ñ¨[ʼnõΩ =_ô¤ ÖˉΩõ O_® ~°∞}ÏÅ∞ JO^Œ*™Ë ÈÎOk. HõsO#QÆ~ü
Ѩ@} ì OÖ’ ™ê÷ÑO≤ z# WÖÏO\˜ XHõ ã¨Oã¨÷ (Interest free money bank)‰õΩ 2000
ÃÑ·QÍ MÏ`å^•~°∞Å∞<åfl~°∞. "åiÖ’ 250 =∞Ok =Úã≤"¡ ∞Õ `«~° MÏ`å^•~°∞Å∞ ‰õÄ_®
L<åfl~°∞. D ÉϺO‰õΩ ã¨O=`«û~åxH˜ 35 ÅHõÅ ∆ ~°∂áêÜ«∞Å∞ =_ô¤ ÖˉΩõ O_® ¢Ñ¨[ʼnõΩ
JѨÙÊe™ÈÎOk. nx @~üflF=~ü ã¨O=`«û~åxH˜ HÀ\˜ ~°∂áêÜ«∞ʼnõΩ ÃÑ·QÍ LOk.
[=∂J`≥ W™ê¡q∞ P^èŒfi~°ºOÖ’ =_ô¤ÖËx D ~°∞}ã¨Oã¨÷Å∞ q[Ü«∞=O`«OQÍ
ѨxKÕã¨∞Î<åfl~Ú. WzÛ# ~°∞}ÏÅ#∞ ~°∞}¢QÆã¨∞ÎÅ #∞O_ç q_»`«Å (Instalments)
"åiQÍ =ã¨∂Å∞ KÕã∞¨ OÎ k. D q^èOŒ QÍ [=∂J`≥ W™ê¡q∞ ã¨Oã¨÷ Ѩiq∞`« ™ê÷~ÚÖ’
<≥<· å H˘O^Œ~∞° ¢Ñ¨[efl =_ô¤ Éè∂í `«O #∞O_ç HÍáê_»∞`ÀOk.
55. =_ôx¤ ^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«O KÕ¿ã ™ê‰õΩÅ∞
=_ôx¤ W™ê¡O ѨÓiÎQÍ x¿+kèOz#ѨÊ\˜H© K«^∞Œ =Ù‰õΩ#fl H˘O^Œ~∞° =º‰õΩÅ Î ∞ ^•xfl
^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«O KÕÜ∞« _®xH˜ ~°H~õ H° ÍÅ ™ê‰õΩÅ∞ K≥|∞`«∞<åfl~°∞. WÖÏO\˜"åà◊√¡ =ÚYºOQÍ
=¸_»∞ ™ê‰õΩÅ∞ K≥|∞`å~°∞. XHõ\:˜ g~°∞ =_ô¤ ‰õÄ_® "åºáê~°O ÖÏO\˜^Õ Hõ^•
JO\Ï~°∞. ~Ô O_»∞: JѨÙÊ fã¨∞‰õΩ#fl"å_»∞ JÑ≤ÊzÛ# _»|∞ƒ`À ¢Ñ¨Ü∂≥ [#O á⁄O^Œ∞`«∞
#flѨÙÊ_»∞ JÑ≤ÊzÛ#"å_çH˜ `«# ÃÑ@∞ì|_ç ^•fi~å ¢Ñ¨Ü∂≥ [#O á⁄O^Õ Ç¨Ï‰õΩ¯ ZO^Œ∞‰õΩ
LO_»‰Äõ _»^xŒ "åk™êÎ~∞° . =¸_»∞: Wà◊√§, Ѷs¨ flK«~ü "≥Ú^ŒÖ#·ˇ =ã¨∞=Î ÙÅ∞ W`«~∞° ʼnõΩ
`å`å¯eHõOQÍ "å_»∞HÀ=_®xH˜ WzÛ#ѨÙÊ_»∞ "å\˜H˜ J^≥Ì =ã¨∂Å∞ KÕã#≤ >Ë¡ `«=∞
_»|∞ƒ‰õΩ ‰õÄ_® =_ô¤ ~°∂ѨOÖ’ J^≥Ì =ã¨∂Å∞ KÕ¿ãÎ `«¿ÑÊq∞@x ¢Ñ¨tfl™êÎ~∞° .
D "å^Œ#Å∞ q#_®xH˜ ÉÏQÍ<Õ L<åfl~Ú. HÍx ^•x "åã¨ÎqHõ`« Uq∞\’
qâ◊nHõi¿ãÎQÍx Jã¨Å∞ q+¨Ü«∞O É’^èŒÑ¨_»^Œ∞. ^≥·=K«\ÏìÅ#∞, "åã¨Î= ^Œ$HõÊ^ä•xfl
=kÖËã≤ `«~¯° âߢã¨OÎ Ö’ xëê‚`∞« Å~Ú#"å~°∞ uq∞‡x |q∞‡ KÕÜ∞« QÆÅ~°∞† K«zÛ#"å_çfl
|uH˜OK« QÆÅ∞QÆ∞`å~°∞. JO`«=∂¢`å# x[O J|^ŒOú QÍ =∂~°^∞Œ . ''QÍ_£ D*ò Å"£——
134 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
J<Õ ™ê"≥∞`« LOk. JO>Ë ^Õ=Ù_»∞ ¢¿Ñ=∞ã¨fi~°∂ѨÙ_»∞ Jx J~°Oú . JÖψQ ''Å"£ D*ò
|¡~ÚO_£—— J<Õ =∞~À ™ê"≥∞`« ‰õÄ_® LOk. JO>Ë ¢¿Ñ=∞ QÆ∞_ç¤k Jx J~°úO.
J_»Q¤ ÀÅ∞QÍ "åkOKÕ "åÔ~=Ô~<· å D ~Ô O_»∞ ™ê"≥∞`«Å#∞ fã¨∞H˘x ''™È, QÍ_£ D*ò
|¡~ÚO_£—— (HÍ|\˜ì ^Õ=Ù_»∞ QÆ∞_ç"¤ å_»∞) J<åfl_»#∞HÀO_ç. JѨÙÊ_»∞ [#O JÖÏO\˜
"å_çfl U=∞O\Ï~°∞? ''áÈ~å QÆ∞_ç¤ "≥^"Œè å!—— Jx J#~å? WÖÏ LO@∞Ok "åã¨"Î åxfl
HõÑÊ≤ ѨÙKÕÛ q`«O_»"å^ŒO!
ã¨~ˆ , WѨÙÊ_»∞ =∞#O Jã¨Å∞ q+¨Ü∂« xH˜ =^•ÌO. =_ôx¤ ^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«O KÕ¿ã
™ê‰õΩÅ#∞ QÆ∞iOz "å\˜ "≥#∞Hõ L#fl x*Ïx*ÏÖËq∞\’ Ѩije^•ÌO:
(1) =_ô¤ ‰õÄ_® "åºáê~°O ÖÏO\˜^Õ J<Õ q+¨Ü∂« xfl Ѩije^•ÌO. "åºáê~°OÖ’
=~°‰Î Ωõ _»∞ `«# ÃÑ@∞ì|_ç`À ã¨~‰° Ωõ H˘O\Ï_»∞. P ã¨~‰° Ωõ ÃÑ· H˘O`« ÖÏÉèOí ÃÑ@∞ìH˘x
J=Ú‡‰õΩO\Ï_»∞. ^•x HÀã¨O ¢â◊q∞™êÎ_∞» † ã¨=∞Ü«∂xfl qxÜ≥∂y™êÎ_∞» . WO`Õ KÕ¿ãÎ
`«Ñʨ ‰õΩO_® ÖÏÉè"í ∞Õ =ã¨∞OÎ ^Œ#fl Qͺ~°O\© ÖË^∞Œ . J=∞‡HõO, H˘#∞QÀà◊§Ö’ "åºáê~°
=ã¨∞=Î ÙʼnõΩ #+¨Oì HõeQˆ ¢Ñ¨=∂^ŒO ‰õÄ_® LO@∞Ok. H˘OK≥O ÃÑ^ŒÌ "åºáê~°O J~Ú`Õ
^Œ∞HÍ}ÏxH˜, ã¨~‰° Ωõ Å xÅfi‰õΩ fã¨∞‰õΩ<Õ Éè=í <åʼnõΩ J^≥Å Ì ∞ K≥eO¡ K«=Åã≤ LO@∞Ok.
=∞~À"≥Ñ· Ù¨ ã≤|ƒOk "Õ`<« åÅ∞ ‰õÄ_® W"åfieû =ã¨∞OÎ k. HÍx ~°∞}^•`«‰Ωõ D ÉÏ^èÖŒ gË ∞
LO_»=Ù. `åHõ@∞ì =ã¨∞=Î ÙÅ∞ LO_»@O =Å¡ `«# ÃÑ@∞ì|_çÃÑ· XHõ¯ ÃÑ·™ê ‰õÄ_®
#+¨Oì =KÕÛ ¢Ñ¨ãH¨ ÖΘ ^Ë ∞Œ . Dq^èOŒ QÍ HÍÅ∞g∞^Œ HÍÖËã∞¨ H˘x ‰õÄ~˘Ûx _»|∞ƒ ^•fi~å _»|∞ƒ
ã¨OáêkOKÕ D =_ô¤ =º=ã¨#÷ ∞ "åºáê~°O J#QÆÅ=∂? "åºáê~°=∞x K≥áêÊÅO>Ë Wk
¿Ñ^ŒÅ ~°HOÎõ Ñ‘ÖÛË "åºáê~°=∞x xã¨ûOHÀK«OQÍ K≥Ñʨ =K«∞Û.
(2) JѨÙÊfã¨∞‰õΩ#fl"å_»∞ P _»|∞ƒ#∞ =∂iÛ `«#‰õΩ HÍ=Åã≤# =ã¨∞=Î ÙÅ∞
ã¨=∞‰õÄ~°∞Û‰õΩO\Ï_»∞. JÑ≤ÊzÛ#"å_»∞ ‰õÄ_® `«#‰õΩ HÍ=Åã≤# =ã¨∞=Î ÙÅ∞ P _»|∞ƒ`À
ã¨=∞‰õÄ~°∞ÛHÀ =K«∞ÛHõ^•! J`«_flç D Ѩx #∞O_ç Z=~°∞ x~Àkè™êÎ~∞° ? x*ÏxH˜ JÑ≤ÊKÕÛ
"åÔ~=~°∂ `«=∞ J=ã¨~åÅ#∞ `åºQÆO KÕã≤ ÖË^• "å~Ú^• "Õã∞¨ H˘x P _»|∞ƒ#∞
W`«~°∞ʼnõΩ JѨÙÊQÍ W=fi~°∞. P _»|∞ƒ "åi W#∞ÃÑÊ@ìÅÖ’<À, ÉϺO‰õΩÖ’¡<À
=¸Å∞æ`∂« LO@∞Ok. Pq^èOŒ QÍ W#∞ÃÑÊ@ìÅÖ’, ÉϺO‰õΩÖ’¡ =$^è•QÍ Ñ¨_=ç ÙO_Õ
q∞QÆ∞Å∞ (Surplus) ÃÑ·HÍxfl ¿Ñ^Œ"åà◊§‰õΩ =_ô¤ ÖˉΩõ O_® `åHõ@∞ìÃÑ· JѨÙÊQÍ W¿ãÎ
"åà◊§‰õΩ =KÕÛ #+¨Oì Uq∞\©? ¿Ñ^ŒÅÃÑ· P =∂¢`«O ™ê#∞Éè∂í u K«∂Ѩx =Úã≤O¡
^èxŒ ‰õΩÅ ^è•i‡Hõ qâßfi™êxfl QÆ∞iOz U=∞x '=i‚OK«—QÆÅO?
~°∞}^•`« =∞ǨJO>Ë '<å _»|∞ƒ`À W`«~∞° ʼnõΩ ¢Ñ¨Ü∂≥ [#O HõÅ∞QÆ∞`«∞#flѨÙÊ_»∞
JO^Œ∞Ö’ <å‰õį_® H˘O`« ¢Ñ¨Ü∂≥ [#O HõÅQÍe— J#O\Ï_»∞. ~°∞}¢QÆÇÏ‘ `«‰Ωõ ^•x
=Å¡ XHõ J=ã¨~O° =∂¢`«O f~°∞`«∞Ok. JO`ÕHÍx ÖÏÉèÏÅ∞ Ug∞ ~å=Ù. L^•Ç¨Ï~°
}‰õΩ– F ¿Ñ^Œ"å_»∞ ~°∞}^•`«`À ''<å‰õΩ Ü«∂Éè·ˇ ~°∂áêÜ«∞Å∞ JÑ≤Ê=fiO_ç, ^•O`À
<Õ#∞ Q˘_»e¤ H˘x Hõ>Å ìˇ ∞ H˘\˜ì J=Ú‡‰õΩO\Ï#∞—— Jx JO\Ï_»#∞HÀO_ç. ^•xH˜
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 135
~°∞}^•`« ''#∞=Ùfi <å_»|∞ƒ`À ¢Ñ¨Ü≥∂[#O á⁄O^Œ∞`«∞<åfl=Ù QÆ#Hõ JO^Œ∞Ö’ <å
"å\ÏQÍ =_ô¤ ~°∂ѨOÖ’ H˘Ou"åfie—— JO>Ë ¿Ñ^Œ"å_»∞ QÆ`º« O`«~O° ÖËHõ XѨÙʉõΩO\Ï_»∞.
P `«~°∞"å`« J`«#∞ Hõ>ˇìÅ∞ H˘\˜ì J=Ú‡‰õΩ<åfl P =zÛ# _»|∞ƒ`À J`«x
rq`« Hõh™ê=ã¨~åÅ∞ ‰õÄ_® f~°∞ÛHÀÖËHõ ã¨`=« ∞`«=∞=Ù`«∂ JѨÙÊ f~°Û_®xH˜ H˘OK≥O
H˘OK≥O q∞yeÛ ÃÑ_®Î_»#∞‰õΩO^•O. JÖÏ fˆ~Û<å\˜H˜ =_ô¤`À ã¨Ç¨ "≥Ú`«ÎO ÉÏH©
#∂@ Ü«∂Éèˇ· ~°∂áêÜ«∞Å∞ J~Ú#ѨÙÊ_»∞, J`«x ^ŒQÆæ~° JO`« Hõ+¨ìѨ_ç q∞yeÛ<å
=O^Œ ~°∂áêÜ«∞Å∞ ‰õÄ_® [=∞HÍHõáÈ`Õ J`«<OÕ KÕÜ∂« e?
~°∞}^•`« |Å=O`«∞_»~Ú`Õ QÆ∂O_®Å KÕ`«<À ÖË^• áÈbã¨∞Å KÕ`«<À P
¿Ñ^À_çfl z`«HõÉÏkOz J`«x WO\˜™ê=∞¢yx ™êfinè#O KÕã¨∞‰õΩO\Ï_»∞. W^Õ<å
~°∞}^•`« #∞O_ç ¿Ñ^Œ ~°∞}¢QÆÇ‘Ï`« á⁄O^Õ ¢Ñ¨Ü≥∂[#O? ~°∞}^•`« ¿Ñ^À_çH˜zÛ#
_»|∞ƒ ^•fi~å á⁄O^Õ ¢Ñ¨Ü≥∂[#O J`«x #_ç¤ q~°Q˘æ@ì_»O HÍ^•? ¿Ñ^À_ç Pi÷Hõ
|ÅÇ‘Ï#`«#∞ Pã¨~åQÍ KÕã¨∞H˘x á⁄O^Õ ¢Ñ¨Ü≥∂[#O J¢Hõ=∞ ÖÏÉèíO HÍ^•? =_ô¤
~°∂ѨOÖ’x D J¢Hõ=∂~°˚#‰õΩ |^Œ∞Å∞ ''<Õ#∞ hH˜KÕÛ _»|∞ƒ`À Hõ>ˇìÅ∞ J=Ú‡HÀ.
=zÛ# ÖÏÉèíOÖ’ <å‰õΩ H˘O`« W=Ùfi—— J#O>Ë ÉÏQÆ∞O@∞Ok. JѨÙÊ_»∞ _»aƒKÕÛ
"å_»∞ ÖÏÉèOí Ö’#∂ ÉèÏQÆã∞¨ _Î =» Ù`å_»∞, #+¨Oì Ö’#∂ ÉèÏQÆã∞¨ _Î =» Ù`å_»∞. _»aƒKÕÛ"å_»∞
`åxKÕÛ _»|∞ƒ^•fi~å ¢Ñ¨Ü≥∂[#Oá⁄O^Œ_»O JO>Ë W^Õ. W^Õ ã¨¢Hõ=∂~°˚#, ^èŒ~°‡
ã¨=∞‡`«"∞≥ #ÿ ¢Ñ¨Ü∂≥ [#O.
XHõ"Õà◊ <å _»|∞ƒÃÑ· ÖÏÉèí"Õ∞ ~å"åeQÍx, #+¨ìO U=∂¢`«O LO_»‰õÄ_»^Œx
¿Ñ^ŒÅ #_ç¤ q~°Q˘æ\˜ì "åi#∞O_ç =_ô¤ =ã¨∂Å∞KÕ¿ã Hõiî#∞_ç ~åuQÆ∞O_≥#∞ Z=~°∞
Hõiy™êÎ~∞° ?
''g∞ ǨÏ$^°Ü«∂Å∞ áåë®}®ÖÏ¡ Híiî#"≥∞ÿáÈÜ«∂ܵ. Hß^°∞, J~`ŒHí~>Ë Hí∂_Í
Híiî#"≥∞ÿ áÈÜ«∂ܵ. áåë®}®ÅÖ’ HÁxfl>˜ #∞~z h>˜T@Å∞ LaH˜ =™®Îܵ.
=∞iHÁxfl ǨyeáÈܵ ÇÍ>˜ #∞~z Hí∂_Í hà◊∞§ =™®Îܵ. W~Hß HÁxfl O®à◊§Üµ`Ë
^≥·=cèu`À Hí~Ç≤~z „H˜~^° Ǩ_çáÈ`Íܵ. ^Õ=Ù_«∞ g∞ KÕ+¨ìÅ#∞ Qõ=∞x~K«_«~ÖË^°x
ÉèÏq~K«Hí~_ç.—— (Y∞~üP<£–2:74)
^ÕâßxH˜ "≥<fl≥ =ÚHõ, J#fl^•`« Jx á⁄QÆ_|» _Õ ~Ô `· #« fl‰õΩ ¢Ñ¨É∞íè `«fiO ã¨fiÜ«∞OQÍ
Éè∞í [O`«_∞» `«∂ ÉϺO‰õΩÅ #∞Oz JѨÙÊ WÑ≤Êã¨∞OÎ k. P _»|∞ƒ`À ~Ô `· #« fl q`«<Î åÅ∞,
Z~°∞=ÙÅ∞ H˘x ~Ô Hõ¯Å∞ =ÚHõ¯Å∞ KÕã∞¨ H˘x ѨO@ ѨO_ç™êÎ_∞» . PtOz# ѨO@ KÕuH˜
=¿ãÎ ã¨~ˆ , XHõ"àÕ ◊ ¢Ñ¨H$õ u "≥Ñ· s¨ `åºÅ =Å¡ <åâ◊#=∞~Ú #+¨"ì Ú≥ ¿ãÎ ÉϺO‰õΩÅ∞ J`«x
~°∞}Ïxfl =∂Ѷ‘KÕ™êÎÜ«∂? JѨÙÊ f~°Û_»OÖ’ PÅ㨺"≥∞ÿ# H˘nÌ ^•x =_ô¤ áêѨѨÙ
H˘O_»ÖÏ ÃÑiyáÈ`Õ ¿Ñ^ŒÔ~·`«∞ ^•xfl ZÖÏ f~°ÛQÆÅ∞QÆ∞`å_»∞? f~°ÛÖË_»∞. JO^Œ∞ˆH
=∞# ^ÕâO◊ Ö’ ¿Ñ^Œ~Ô `· ∞« Å∞ P`«‡Ç¨Ï`«ºÅ∞ KÕã∞¨ ‰õΩO@∞<åfl~°∞.
136 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
(3) =¸_À q+¨Ü«∞O J^≥Ì. _»|∞ƒ‰õΩ J^≥Ì! D=∂@ qO>Ë<Õ Pâ◊Û~°ºO
"Õã∞¨ OÎ k. ™ê^è•~°}OQÍ J^≥‰Ì Ωõ WKÕÛ =ã¨∞=Î ÙʼnõΩ x~°fiǨÏ}Y~°∞ÛÅ∞ (Maintanance
charges) Ü«∞[=∂<Õ Éèíi™êÎ_»∞. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ– WÅ∞¡ J^≥ÌH˜zÛ#ѨÙÊ_»∞ ^•x
=∞~°=∞‡`«∞Î =ÔQ·~å Y~°∞ÛÅ∞ Ü«∞[=∂<Õ ÃÑ@∞ì‰õΩO\Ï_»∞. JÖψQ HÍ~°∞ J^≥ÌH˜zÛ
#ѨÙÊ_»∞ ¢_≥=· ~ü r`«O, ÃÑ¢\’Öò Y~°∞ÛÅ∞ ^•x Ü«∞[=∂<Õ Éèií ™êÎ_∞» . JnQÍHõ J^≥‰Ì Ωõ
WKÕÛ =ã¨∞=Î Ù rq`«OHÍÅO ¢Hõ=∞OQÍ `«yáæ È`«∞Ok. JO>Ë ^•x J~°∞QÆ∞^ŒÅ Y~°∞ÛÅ∞
(Depreciation charges) ‰õÄ_® Ü«∞[=∂<Õ Éèi í ™êÎ_∞» . D HÍ~°}OQÍ<Õ W`«~∞° Å
H˜KÕÛ =ã¨∞Î=ÙÅÃÑ· J^≥Ì =ã¨∂Å∞KÕ¿ã ǨωõΩ¯ J`«xH˜ LO@∞Ok. ~°∞}^•`« `å#∞
^•K«∞‰õΩ#fl _»|∞ƒ W`«~∞° ʼnõΩ JѨÙÊQÍ WzÛ#O`«=∂¢`å# J`«xÃÑ· =zÛѨ_Õ Pi÷Hõ
ÉÏ^躌 `«ÖgË ∞ LO_»=Ù. JÖÏO@ѨÙÊ_»∞ ~°∞}¢QÆÇÏ‘ `« #∞O_ç =_ô¤ ~°∂ѨOÖ’ J^Œ#OQÍ
_»|∞ƒ =ã¨∂Å∞KÕ¿ã JkèHÍ~°O ~°∞}^•`«‰Ωõ ZO^Œ∞‰õΩO_®e?
56. ‰õÄ~°∞Û#fl H˘=∞‡#∞ #~°∞HÀ¯=_»=∞O>Ë W^Õ?
=∞# ^Õâ◊OÖ’ =Úã≤¡=ÚÅ∞ ÉϺO‰õΩÅ #∞O_ç ÅaèOKÕ =_ô¤x J#∞ÉèíqOKÕ
q+¨Ü∞« OÖ’ H˘O^Œ~∞° =∞iHÍã¨Î =ÚO^Œ∞‰õΩáÈ~Ú D =_ô¤ ^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«"∞Õ #x x~°∂
Ñ≤OK«_®xH˜ ¢Ñ¨Ü∞« uflã¨∞<Î åfl~°∞. g~°∞ ''^•~°∞ÖòW™ê¡O, ^•~°∞Öò‰Ωõ ¢Ñ¶,π ^•~°∞ÖòÇϨ ~°É—ò —
J<Õ áêiÉèÏ+≤Hõ Ѩ^•Å#∞ `«=∞ "å^Œ#ʼnõΩ P^è•~åÅ∞QÍ K«∂ÃÑ_»∞`«∞<åfl~°∞.
^•~°∞ÖòW™ê¡O JO>Ë ~å[ºK«@Oì (Law of the land) W™ê¡g∞Ü«∞ K«\ÏìÅ∞QÍ
J=∞Ö’¡ L#fl =Úã≤O¡ ^ÕâO◊ Jx J~°O÷ . ^•~°∞Öò‰Ωõ ¢Ñ¶π JO>Ë ~å[ºK«@Oì W™ê¡"∞Õ `«~°
K«\ÏìÅ∞QÍ J=∞Ö’¡L#fl =Úã≤"¡ ∞Õ `«~° ^Õâ=◊ ∞x J~°O÷ . ^•~°∞ÖòÇϨ ~°Éò JO>Ë W™ê¡g∞Ü«∞
~å[ºO ¢Ñ¨`«ºi÷ ^Õâ◊=∞x J~°÷O. ^•~°∞ÖòǨÏ~°Éò ¢Ñ¨[Å #∞O_ç ÅaèOKÕ ZÖÏO\˜
ã¨OѨ^<Œ <·≥ å =Úã≤O¡ Å∞ fã¨∞HÀ=_»O ^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«"∞Õ #x ѶM≤ ϯ"Õ`ŠΫ Jaè¢áêÜ«∞O.
WѨÙÊ_»∞ =Úã≤O¡ Å∞ ÉϺO‰õΩ=_ô¤ fã¨∞HÀ=_®xfl ^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«OKÕ¿ã Ѷ`¨ åfiÅ∞ *ÏsKÕã#≤
^è~Œ ‡° "Õ`Å
Ϋ ∞ =∞# ^Õâßxfl ^•~°∞ÖòÇϨ ~°Éò z¢uOK«_®xH˜ ¢Ñ¨Ü∞« uflã¨∞<Î åfl~°∞.
HÍx ^•~°∞ÖòǨÏ~°Éò ¢Ñ¨™êÎ=# ¢Ñ¨Ñ¨OK«OÖ’ ^•~°∞ÖòW™ê¡O ^Õâ◊O L#flѨÙÊ_Õ
L`«Ê#fl =∞=Ù`«∞Ok. JÖÏO\˜ ^ÕâO◊ WѨÙÊ_»∞ ZHõ¯_® ÖË^∞Œ . Hõ#∞Hõ =∞# ^Õâßxfl
^•~°∞Öò ǨÏ~°ÉòQÍ z¢uOK«_»O U=∂¢`«O ã¨iHÍ^Œ∞. W™ê¡O=ºuˆ~Hõ K«\ÏìÅ#∞
=Úã≤O¡ ÅÃÑ· |Å=O`«OQÍ ~°∞^Œ|Ì _»#O`«=~°‰Ωõ "å~°∞ =∞# ^ÕâßxH˜ ã¨O|OkèOz#
W`«~° K«\ÏìÅ#∞ Q“~°qOK«=Åã≤ LO@∞Ok.
L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ =∞# ^ÕâK◊ @ « Oì ¢Ñ¨HÍ~°O =∞^ŒºO ¿ãqOK«_O» , J=∞‡_»O, H˘#_»O
K«@ãì =¨ ∞‡`«"∞Õ J#∞HÀO_ç. J~Ú#ѨÊ\˜H© WHõ¯_» =Úã≤O¡ ÅÃÑ· =∞^•ºxfl |Å =O`«OQÍ
~°∞^Œ_Ì O» [~°Q_Æ O» ÖË^∞Œ . Hõ#∞Hõ "å~°∞ W™ê¡O ¢Ñ¨HÍ~°O =∞^ŒºO *’eH˜ áȉõÄ_»^∞Œ .
JÖψQ =∞# ^ÕâK ◊ \
« ÏìÅÖ’ ÅOK«O, =ºaèKå~°O, E^ŒO "≥Ú^ŒÖ#·ˇ q <Õ~åÅ∞QÍ
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 137
ѨiQÆ}O˜ KÕ K«\ÏìÅ∞ ‰õÄ_® L<åflÜ«∞#∞‰õΩO^•O. JѨÙÊ_»∞ D ^Õâ◊ =Úã≤O¡ Å∞ P
K«\ÏìÅ∞ W™ê¡O‰õΩ =ºuˆ~HõO HÍHõáÈ~Ú<å "å\˜x Q“~°qOK«=Åã≤ LO@∞Ok.
ÃÑ·# ¢Ñ¨™êÎqOz# =¸_»∞K«~°ºÅ∞ W™ê¡OÖ’ ‰õÄ_® <Õ~åÅ∞QÍ<Õ ¿Ñ~˘¯#
|_®¤~Ú. =∞^Œºáê#OÃÑ· x¿+^èŒO ^•~°∞ÖòW™ê¡OÖ’ L#fl>Ë¡ ^•~°∞ÖòǨÏ~°Éò ÖË^•
^•~°∞Öò‰õΩ¢Ñ¶π ^ÕâßÅÖ’ ‰õÄ_® L#flѨÙÊ_»∞ =Úã≤¡OÅ∞ Ô~O_»∞ KÀ\Ï¡ P x¿+^è•xfl
áê\˜OKåe. J~Ú`Õ P ~Ô O_»∞ ¢áêO`åÅ =∞^躌 `Õ_® XHõ¯>Ë. ^•~°∞ÖòÇϨ ~°Éò ÖË^•
^•~°∞Öò‰õΩ¢Ñ¶π ^Õâ◊OÖ’ =∞^ŒºO ¿ãqOK«_»O HõO>Ë ^•~°∞ÖòW™ê¡O ^Õâ◊OÖ’ =∞^ŒºO
¿ãqOK«_O» f¢="≥∞#ÿ <Õ~O° J=Ù`«∞Ok.
D q+¨Ü«∂xfl =∞~À q^èŒOQÍ K≥áêÊÅO>Ë WO\˜x, =∞ã‘^Œ∞#∞ fã¨∞HÀO_ç.
=∞^ŒºO WO\˜Ö’ ¿ãqOz<å, =∞ã‘^Œ∞Ö’ ¿ãqOz<å áêѨ"Õ∞. HÍHõáÈ`Õ =∞^ŒºO
=∞ã‘^∞Œ Ö’ ‰õÄ~˘Ûx ¿ãq¿ãΠѶ∞¨ ’~°"∞≥ #ÿ áêѨ=∞=Ù`«∞Ok. QÆ_O¤» ÃÑ@∞ìH˘x =∞ã‘^∞Œ Ö’
¿ãq¿ãΠѶ∞¨ ’~åuѶ∞¨ ’~°"∞≥ #ÿ áêѨO J=Ù`«∞Ok. WÖÏO\˜ =Úã≤O¡ Å∞ ^Õ=Ùx ^Œ$+≤ì #∞O_ç
‰õÄ_® kQÆ*Ï~°∞`å~°∞, ^≥=· ^•ã¨∞Å ^Œ$+≤ì #∞O_ç ‰õÄ_® kQÆ*Ï~°∞`å~°∞.
™È+¨e*Ïxfl ¢áê}¢Ñ¨^OŒ QÍ ¢¿Ñq∞OKÕ XHõ HÍ¢"Õ∞_£ =∂~åæO`«~O° ÖËx Ѩiã≤u÷ Ö’
U^≥<· å HͺÑ≤@eãπì ^ÕâßxH˜ =Å㨠áÈÜ«∂_»#∞HÀO_ç. JHõ¯_» D HÍ¢"Õ∞_£ HͺÑ≤@eã¨∞ì
Å`À KÕ`∞« Å∞ HõeÑ≤ ÃÑ^ŒHÌ Oõ ÃÑh ™ê÷ÑO≤ z HÍi‡‰õΩÅ KÕ`« "≥\K ì̃ åH˜i KÕ~ÚOK«∞
HÀQÆÅ_®? JHõ¯_ç ÃÑ@∞ì|_ç^•s q^è•<åÅ#∞ J=ÅOaOz =O^ŒÅ ZHõ~åÅ
=º=™êÜ«∞ Éè∂í =ÚʼnõΩ Éè∂í ™êfiq∞ HÍ=_®xH˜ L|ÖÏ@Ѩ_`» å_®? `«# ã≤^•úO`«OÃÑ·
^Œ$_è#» =∞‡HõO, Pâ◊Ü∞« ™ê^è#Œ Ö’ z`«âÎ √◊ kú L#fl UHÍ¢"Õ∞_£ ‰õÄ_® WÖÏ KÕÜ∞« ÖË_∞» .
™êfi`«O¢`åºxH˜ ѨÓ~°fiO =∞# ^ÕâO◊ Ö’ QÍOnè, <≥¢Ç¨˙ =ÔQ~· å ™êfi`«O¢`À^Œº=∞
<åÜ«∞‰õΩÅ∞ Y^Œ~Ì ∞° |@ìÅ∞ ^èiŒ Oz q^Õj=ã¨∞Î |Ç≤Ï+¨¯~°}‰õΩ Ñ≤Å∞Ѩ٠xzÛ#ѨÙÊ_»∞
`å#∞ Q˘Ñ¨Ê QÍO^èÜ Õ ∞« "åk#x K≥ÑÙ¨ ʉõΩ<Õ, =∂`«$^ÕâO◊ ÃÑ· ZÅ¡Å∞ÖËx ¢¿Ñ=∞ LO^Œx
¢Ñ¨H\ õ O˜ K«∞‰õΩ<Õ =∞x+≤ Z=Ô~<· å ÅO_»<Ö £ ’ `«Ü∂« ~Ô #· Ys^≥#· ã¨∂@∞ ^èiŒ OK«_®xH˜,
ÅO_»<Ö £ ’<Õ `«Ü∂« ~Ô #· QÆ_Ü
ç ∂« ~°O ÃÑ@∞ìHÀ=_®xH˜ W+¨Ñì _¨ `» å_®? U=∂¢`«O W+¨ì
Ѩ__» ∞» . P<å_»∞ ÅO_»<Ö £ ’ K«kq `≥K∞« Û‰õΩ#fl S.ã≤.Ü«∞ãπ. Ѩ\ÏìÅ∞ Ãã·`O« zO¿Ñã≤
^Õâ™◊ êfi`«O¢`À^Œº=∞OÖ’ ^Œ∂H˜# `åºQÆ=¸~°∞Å Î ∞ L<åfl~°∞.
`å#∞ #q∞‡# ã≤^•úO`åʼnõΩ, Pâ◊Ü∂« ʼnõΩ q~°∞^ŒOú QÍ U HÍ¢"Õ∞_»~Ú<å, U
QÍO^èÜ Õ ∞« "å^Œ~Ú<å Dq^èOŒ QÍ Z#fl\˜H© KÕÜ∞« _»∞. =∞i UˆHâ◊fi~°∞_≥#· JÖÏ¡ÇÏπ #∞,
PÜ«∞# ¢Ñ¨=Hõ#Î ∞ ^Œ$_èO» QÍ qâ◊fiã≤Oz Jq∞`«OQÍ P~åkèOKÕ Jaè=∂xOKÕ, `«##∞
`å#∞ ã¨fiK«Û"ù ∞≥ #ÿ =Úã≤O¡ Jx K≥ÑÙ¨ ʉõΩ<Õ U =∞xÃ+·<å "åi P[˝Å‰õΩ É’^è#Œ ʼnõΩ,
"å\˜ Pâ◊Ü∂« xH˜ =ºuˆ~HõOQÍ LO_Õ q+¨Ü∂« Å#∞ ZÖÏ áê\˜OK«QÅ Æ ∞æ`å_»∞? W™ê¡O
^è~Œ ‡° âߢã¨OΠѨ@¡ ã¨~Ô #· J=QÍǨÏ#, ^Œ$_è"» ∞≥ #ÿ qâßfiã¨O L#fl U=Úã≤O¡ ‰õÄ_® `«#
138 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
ã≤^•úO`åʼnõΩ =ºuˆ~HõOQÍ LO_Õ Uq+¨Ü∂« #fl~Ú<å J=ÅOaOz `å#∞ ‰õÄ~°∞Û#fl
K≥@∞ìH˘=∞‡#∞ `å<Õ #~°∞‰õΩ¯<Õ ^Œ∞™êûǨϙêxH˜ 㨿ãq∞~å áêÅÊ_»ÖË_»∞. XHõ"Õà◊
Z=Ô~<· å JÖÏKÕ¿ãÎ JO`«HOõ >Ë P`«‡Ç¨Ï`åº ã¨^$Œ â◊O Ö’HõOÖ’ =∞~˘Hõ\˜ LO_»^"Õ ∂≥ !
QÆ=∞<å~°›"≥∞#ÿ =∞~À q+¨Ü∞« O. =∞# ^ÕâO◊ Ö’x ¢\ÏѶH≤ ± ~°∂Öòû ¢Ñ¨HÍ~°O ¢Ñ¨[Å∞
`«=∞ "åǨÏ<åefl ~À_»∞‰¤ Ωõ Z_»=∞"≥Ñ· Ù¨ # #_»áêe, D ~°∂Öòû#∞ =Úã≤O¡ Å∞ ‰õÄ_®
áê\˜OKåe. "å~°∞ J"≥∞iHÍ ÖË^• QÆÖÊò ^ù âÕ ßʼnõΩ "≥àÎı JHõ¯_ç ~°∂Öòû ¢Ñ¨HÍ~°O "åǨÏ<å
Å#∞ ~À_»∞¤‰õΩ ‰õΩ_ç"≥·Ñ¨Ù# #_»áêe. XHõ"Õà◊ D ~°∂Öòû‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ ¢Ñ¨=iοãÎ
¢Ñ¨=∂^•Å∞ ã¨OÉèíqOz Pã¨Ê¢u áêÅ∞HÍ=Åã≤ =ã¨∞ÎOk. ÃÑ·QÍ JÖÏO\˜ "åiH˜
¢Ñ¨É∞íè `«fiO tHõ∆ ‰õÄ_® qkèã∞¨ OÎ k. JnQÍHõ =∞~°}Ï#O`«~O° ^≥=· tHõ‰∆ Ωõ QÆ∞iHÍ=K«∞Û.
D ^è~Œ ‡° "Õ`ÅΫ ∞ =∞# ^ÕâO◊ Ö’ ÉϺO‰õΩ =_ô¤ fã¨∞HÀ=_®xfl =∂¢`«"∞Õ ZO^Œ∞‰õΩ
^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«O KÕÜ∂« e? E^ŒO, =∞\ϯÅ#∞ ‰õÄ_® ^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«O KÕÜ∞« =K«∞ÛHõ^•,
ZO^Œ∞‰õΩ KÕÜ∞« ~°∞? KÕÜ∞« ~°∞. g\˜x ^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«O KÕ¿ãÎ ^Õâ◊ áÈbã¨∞Å∞ ã¨O|Okè`«
<Õ~ã° ∞¨ eÎ fl Ѩ@∞ìHÔ o§ "åi ÉÁq∞HõÅ∞ q~°Q˘æ_®Î~#° fl ÉèÜí ∞« O LO@∞Ok. =∞i ÉϺO‰õΩ
=_ô¤ fã¨∞‰õΩO>Ë ^≥·=áÈbã¨∞Å∞ =∞ÔH¯Å∞ q~°QÆ`«O`å~°#fl ÉèíÜ«∞O ÖË^•? ¢Ñ¨Ñ¨OK«
áÈbã¨∞ÅO>Ë D =Úã≤¡OʼnõΩ ZO`« ÉèíÜ«∞O! Ѩ~°Ö’Hõ áÈbã¨∞ÅO>Ë HÍã¨Î~Ú<å
ÉèíÜ«∞O ÖË^Œ#fl =∂@!! Uq∞ ^è≥·~°ºO gik!!
57. "å}˜[º ~°∞}ÏÅ∞
áÈ`Õ H˘O^Œ~∞° '¢Ñ¨=ÚY∞Å∞— =ºH˜QÎ `Æ « J=ã¨~åÅÔH`· Õ JÑ≤ÊzÛ# _»|∞ƒ‰õΩ =_ô¤
fã¨∞HÀ=_»O `«¿ÑÊQÍx, "åºáê~° J=ã¨~åÅ HÀã¨O JÑ≤ÊKÕÛ _»|∞ƒ‰õΩ =_ô¤ =ã¨∂Å∞
KÕÜ«∞_»OÖ’ ZÖÏO\˜ `«Ñ¨ÙÊ ÖË^Œx "åk™êÎ~°∞. ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨Å¡O) HÍÅOÖ’
J~°|∞ƒÅ∞ J=ÅOaOz# ~°∞} q^è•<åňH Y∞~üP<£ qkèOz# =_ô¤ x¿+^èŒO
=iÎã∞¨ OÎ ^Œx, P<å\˜ ~°∞} q^è•<åÅÖ’ "å}˜[º J=ã¨~åÅ ¢Ñ¨™êÎ=<Õ ÖË^∞Œ HÍ|\˜ì
D<å\˜ "å}˜[º ~°∞}ÏÅÃÑ· LO_Õ =_ô¤ x¿+^èOŒ ¢H˜OkH˜ ~å^Œx JO\Ï~°∞ g~°∞.
HÍx g~°∞ XHõ q+¨Ü∞« O =∞~°záÈ`«∞<åfl~°∞. =_ô¤ HÀã¨O Y∞~üP<£Ö’ "å_»|_ç#
''iÉÏ—— J<Õ Ñ¨^•xH˜ ''=¸Å^è#Œ O (Capital amount)ÃÑ· J^Œ#Ѩ٠^è#Œ O (Extra
amount)—— Jx J~°O ÷ . D J^Œ#Ѩ٠^è<Œ å<Õfl Y∞~üP<£ x¿+kèOzOk. n<Õfl =∞#O
WѨÙÊ_»∞ =_ô¤ JO@∞<åfl=Ú. P<å_»∞ J~°|∞ƒÅ∞ JѨÙÊ U L^ÕâÌ º◊ O`À fã¨∞‰õΩ<åfl~°<Õ
q+¨Ü∂« xfl Ѩ~Q° } Æ #Ö’H˜ fã¨∞‰õΩ<Õ"å~°∞ HÍ^Œ∞. WKÕÛ"å_çH˜ fã¨∞‰õΩ<Õ"å_ç J=ã¨~O° `À
¢Ñ¨"∞Õ Ü«∞O ÖË^∞Œ . '<ÕxKÕÛ ÃÑ·HÍxfl #∞=Ùfi Ñ¶Ö ¨ Ï<å ѨxH˜ =∂¢`«"∞Õ qxÜ≥∂yOKåe—
J<Õ +¨~`° ∞« qkèOKÕ"å_»∞ HÍ^Œ∞. J`«xH˜ HÍ=Åã≤O^ŒÖÏ¡ `å#∞ JѨÙÊ~°∂ѨOÖ’ ÃÑ>Ëì
ÃÑ@∞ì|_çH˜ ¢Ñ¨uѶŠ¨ OQÍ xs‚`« +¨~`° ∞« ¢Ñ¨HÍ~°O J^Œ#Ѩ٠"≥Ú`«OÎ (Extra amount),
JO>Ë =_ô¤ ÅaèOK«_"» ∞Õ .
^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 139
JO^Œ∞=Å¡ P HÍÅOÖ’ ~°∞}=º=Ǩ~åÅ∞ =ºH˜ÎQÆ`« J=ã¨~åÅ HÀã¨=∞x,
"å}˜[º J=ã¨~åÅ HÀã¨=∞x, =º=™êÜ«∞ J=ã¨~åÅ HÀã¨=∞x LO_Õq HÍ=Ù. =ºH˜QÎ `Æ «
~°∞}=∞~Ú<å, "åºáê~° ~°∞}=∞~Ú<å, =∞Ô~ÖÏO\˜ ~°∞}=∞~Ú<å Jk ~°∞}O H˜O^Õ
ÖˇH¯õ . JѨÙÊ q+¨Ü∞« OÖ’ =¸Å^è#Œ O HõO>Ë Z‰õΩ¯= ^è#Œ O fã¨∞‰õΩ<Õ ¢Ñ¨u =º=Ǩ~°O
=_ôÜ ¤ ∞Õ #x "å~°∞ ÉèÏqOKÕ"å~°∞. P<å\˜#∞Oz D<å\˜=~°‰Ωõ W=∂"£∞ J|∂ǨÏhá¶ê,
W=∂"£∞ =∂eH±, W=∂"£∞ ëêÃѶ· (~°Ç¨Ï‡Öˇ·) `«k`«~° W=∂=ÚÅ∞, ¢Ñ¨MϺ`« ^èŒ~°‡
"Õ`ŠΫ ∞ JO^Œ~∂° =¸Å^è#Œ OÃÑ· J^Œ#OQÍ fã¨∞‰õΩ<Õ DÃÑ·HÍxfl Y∞~üP<£ x¿+kèOz#
=_ôQ¤ Í<Õ Ñ¨iQÆ}㘠∂¨ =Î KåÛ~°∞. nxÃÑ· Z=iH© ZÖÏO\˜ Éè^Ë •aè¢áêÜ«∂Å∞ ÖË=Ù.
¢áêp# ÉèÏ+¨ºHÍ~°∞ÅÖ’ '[ǨH±— Y∞~üP<£Ö’x ''g∞O°∞ x[~Qå qâ◊fiã≤~z#
ÇÍ~°~Ú`Ë g∞Hí∞ O®=Åã≤# =_ôx¤ =kÖËܵ« ~_ç—— (2:278) J<Õ ã¨∂H˜ÃÎ Ñ· "åºMϺxã¨∂Î
''J<åQÆiHõ HÍÅOÖ’ (J~°É)ò ¢Ñ¨[Å∞ J=∞‡HõO H˘#∞QÀà◊§ =º=Ǩ~°OÖ’ WzÛѨÙK«∞Û
‰õΩ<Õ =_ô¤ WÖÏO\˜^—Õ — Jx J<åfl~°∞. (Wɡfl[s~ü)
ǨϢ[`ü Y`å^• P<å\˜ "åºáê~° ÖÏ"å^ÕgÅ#∞ QÆ∞iOz WÖÏ `≥eÜ«∞*Ëâß~°∞:
''P<å_»∞ XHõ =ºH˜Î =∞~˘Hõ`x« H˜ `«# ã¨~∞° ‰õΩ J=Ú‡`«∞#flѨÙÊ_»∞ ^•x ^è~Œ ° K≥eO¡ ѨÙ
HÀã¨O XHõ QÆ_∞» =Ù x~°~‚ Ú™êÎ_∞» . P QÆ_∞» =Ù֒Ѩ٠H˘#fl"å_»∞ xs‚`^« ~Œè ° K≥eO¡ K«ÖHË áõ È`Õ
J=∞‡HõO^•~°∞_»∞ QÆ_∞» =Ù#∞ =∞iH˘O`«HÍÅO á⁄_çyOz "≥Ú^Œ\’¡ x~°~‚ ÚOz# ^è~Œ #° ∞
ÃÑOK«∞`å_»∞. W^Õ P<å\˜ J<åQÆi‰õΩÅ "åºáê~° q^è•#O.—— (Wɡfl[s~ü)
Wk ÃÑ@∞ì|_ç^•~°∞_»∞ =~°‰Î Ωõ xH˜ =ÚO^Œ∞QÍ<Õ #QÆ^∞Œ ~°∂ѨOÖ’ WKÕÛ "å}˜[º
~°∞}O HÍ^Œ∞. Wk J=∞‡HõO^•~°∞_»∞ `«# ã¨~°∞‰õΩ#∞ H˘#∞QÀÅ∞^•~°∞xH˜ JѨÙÊQÍ
WKÕÛ Ñ¨^Œúu. D Ѩ^Œúu D<å_»∞ ‰õÄ_® J<ÕHõ ^ÕâßÅÖ’ H˘#™êQÆ∞`ÀOk. QÆ_»∞=Ù
^•\˜# `«~∞° "å`« ^•xfl =∞iH˘O`«HÍÅO á⁄_çyOz =ÚO^Œ∞QÍ x~°~‚ ÚOz# ^è~Œ #° ∞
ÃÑOK«_O» +¨sJ`ü ¢Ñ¨HÍ~°O =_ô¤ H˜OkˆH =ã¨∞OÎ k.
Ybá¶ê L=∞~ü (~°l) áêÅ<åHÍÅOÖ’ [iy# ã¨OѶ¨∞@#. DlѨÙì QÆ=~°fl~ü
J|∂=¸™ê J+πJs (~°l) Ybá¶ê ‰õΩ=∂~°∞Å∞ J|∞ÌÖÏ¡, Lɡ^· ∞Œ ÖϡʼnõΩ "åºáê~°O
KÕã∞¨ HÀ=_®xH˜ ¢Ñ¨É∞íè `«fi ^è<Œ åQÍ~°O #∞Oz H˘O`« _»|∞ƒ JѨÙÊQÍ WKåÛ~°∞. J~Ú`Õ
P`«~åfi`« Ybá¶ê D ~°∞}Ïxfl JÉèíºO`«~°Hõ~°"≥∞ÿ# q+¨Ü«∞OQÍ Ñ¨iQÆ}˜Oz =¸Å
^è#Œ O`À áê@∞ "åºáê~°OÖ’ =zÛ# ÖÏÉè=í ∞O`å WKÕÛÜ«∂Åx _ç=∂O_£ KÕâß~°∞.
z=iH˜ PÜ«∞# H˘O^Œi ã¨ÅǨ`À ¢Ñ¨Éèí∞`«fi^èŒ<åQÍ~°O #∞Oz fã¨∞‰õΩ#fl ÃÑ·HÍxfl
JѨÙʉõΩ |^Œ∞Å∞ "åºáê~° ÉèÏQÆ™êfi=∞ºO (Bussiness partnership)QÍ Ñ¨iQÆ}O˜ z
ã¨QOÆ ÖÏÉèOí =ã¨∂Å∞ KÕâß~°∞. (=Ú=`åΖ H˜`å|∞Öòd~å*ò)
¢áêp#HÍÅOÖ’ =_ô¤ ÖˉõΩO_®<Õ "åºáê~° J=ã¨~åÅ HÀã¨O ~°∞}ÏÅ∞ WKÕÛ
Ѩ^Œúu ‰õÄ_® LO_Õ^Œx XHõ ǨÏnã¨∞ ^•fi~å `≥Å∞™ÈÎOk. JO^Œ∞Ö’ =∞Ǩ¢Ñ¨=HõÎ
=ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨ÅO¡ ) D q^èOŒ QÍ ¢Ñ¨=zOKå~°∞:
140 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
''ѨÓ~°fiO W¢™ê~¸Öò ã¨O`«uÖ’ XHõ =ºH˜Î =∞~˘Hõ`x« ^ŒQ~æÆ ° "åºáê~°O HÀã¨O
"Õ~Ú n<å~°∞¡ (D<å\˜ ^èŒ~° ¢Ñ¨HÍ~°O ÅH∆Í J~°"≥· "ÕÅ ~°∂áêÜ«∞Å∞) JѨÙÊ fã¨∞
‰õΩ<åfl_»∞. JѨÙÊ_»`«#∞ ~°∞}^•`«`À 'D =º=Ǩ~°OÖ’ <å‰õΩ, h‰õΩ =∞^茺 ^Õ=Ù_Õ
™êH˜∆! ^Õ=Ù_Õ *Ïg∞#∞^•~°∞_»∞—— J<åfl_»∞. WÖÏ K≥Ñ≤Ê J`«#∞ F_»Ö’ Ѩܫ∞#
=∞Ü«∂º_»∞. JHõ¯_» `«# "åºáê~° =º=Ǩ~åÅ∞ =ÚyOK«∞H˘x u~°∞QÆ∞ ¢Ñ¨Ü∂« }O
HÀã¨O ~ˆ =Ù ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ KÕ~∞° ‰õΩ<åfl_»∞. HÍx JHõ¯_» KåÖÏ ~ÀAÅ^•HÍ ZÖÏO\˜ <ÒHõÅ∞
^˘~°HÖ õ ^Ë ∞Œ . DÖ’QÍ JѨÙÊ QÆ_∞» =Ù =Úyã≤áÈ =zÛOk.
''z=iHÍ =ºH˜Î F Hõ¢~°‰Ωõ ~°O¢^èOŒ KÕã≤ P ~°O¢^èOŒ Ö’ "Õ~Ú n<å~°¡ (<å}ÏÅ)`À
áê@∞ XHõ ÖËY ‰õÄ_® ÃÑ\ì̃ ^•x Ô~O_»∞ z=~°∞¡ =¸ã≤"Õâß_»∞. JÖÏ =¸¿ãã≤#
P Hõ¢~°#∞ ã¨=Ú¢^ŒOÖ’ =^ŒeÃÑ_»∂Î '^Õ"å! <Õ#∞ x#∞fl ™êH˜∆QÍ, ѨÓpHõ`«∞ÎQÍ KÕã≤
D ÃÑ·HOõ J`«x ^ŒQ~æÆ ° JѨÙÊQÍ fã¨∞‰õΩ<åfl#∞. WѨÙÊ_»∞ h"Õ nxfl J`«x ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ
KÕ~∞° Û—— Jx ¢áêi÷OKå_»∞. qkè=âß`«∞Î J@∞ ~°∞}^•`« `«# ^ÕâO◊ Ö’ F~ÀA ã¨=Ú¢^Œ
f~°O g∞^Œ ‰õÄ~˘ÛxLO>Ë JHõ™ê‡`«∞ÎQÍ P Hõ¢~° h\˜ JÅÅÃÑ· `ÕeÜ«∂_»∞`«∂
J`«x =ÚO^Œ∞H˘zÛ PyáÈ~ÚOk. ~°∞}^•`« P Hõ¢~°#∞ KÕuÖ’H˜ fã¨∞H˘x Ѩije¿ãÎ
JO^Œ∞Ö’ "Õ~Ú n<å~°`¡ À áê@∞ `«# ¿Ñ~° XHõ L`«~Î O° ‰õÄ_® HõxÊOzOk.
''`«~∞° "å`« H˘O`«HÍÖÏxH˜ ~°∞}¢QÆÇÏ‘ `« ã¨fi^ÕâßxH˜ uiQ˘KåÛ_»∞. J`«#∞ JѨÙÊ
f~°Û_®xH˜ "Õ~Ú n<å~°∞¡ fã¨∞H˘x ~°∞}^•`« ^ŒQÆæ~°‰õΩ áÈÜ«∂_»∞. HÍx ~°∞}^•`«
P _»|∞ƒ fã¨∞HÀ=_®xH˜ x~åHõiã¨∂Î '<å_»|∞ƒ <å‰õΩ ÅaèOzOk KåÅ∞— J<åfl_»∞.——
(D LÖËY ¡ #O |∞MÏiÖ’ U_»∞ KÀ@¡, x™ê~ÚÖ’ XHõ KÀ@ =zÛOk.)
U"≥∞#ÿ ѨÊ\˜H© "å}˜[º ~°∞}ÏÅÃÑ· WKÕÛ ÖË^• fã¨∞‰õΩ<Õ =_ô¤ ‰õÄ_® x+≤^"úŒ ∞Õ #x
ÃÑ· q=~°}#∞ |\˜ì ã¨Ê+¨Oì QÍ `≥Å∞™ÈÎOk. ™ê^è•~°}OQÍ ¿Ñ^ŒÅ∞, =∞^躌 `«~Q° uÆ ¢Ñ¨[ÖË
=ºH˜QÎ `Æ « J=ã¨~åÅ HÀã¨O Ѩiq∞`« ™ê÷~ÚÖ’ JѨÙÊ KÕ™êÎ~∞° . |_® "åºáê~°ã∞¨ Å Î ∞,
áêi¢âßq∞Hõ"`Õ Å Î« ∞ ÅHõÖ
∆ ’¡, HÀ@¡Ö’ ~°∞}ÏÅ∞ fã¨∞‰õΩO\Ï~°∞. JÖÏO@ѨÙÊ_»∞ Hõ~∞° }Ï
=∞Ü«Ú_»∞, Hõ$áê™êQÆ~∞° _»~Ú# ^Õ=Ù_»∞ ÃÑ^ŒÌ KÕÑÅ ¨ #∞ =^Œe z#fl KÕÑÖ ¨ #·ˇ ¿Ñ^ŒÅÃÑ·
=∂¢`«"∞Õ =_ô¤ x¿+^èOŒ ¢"Õ@∞ ZO^Œ∞‰õΩ "Õ™êÎ_∞» ? ^Õ=ÙxH˜ ¿Ñ^ŒÅÃÑ· HõO>Ë ^èxŒ ‰õΩÅÃÑ·<Õ
Jaè=∂#O Z‰õΩ¯=x D JÉèºí O`åÅ∞ ÖË=n¿ã"åi ÉèÏ==∂??
58. JǨCÅ TaÖ’ ^ÕâO◊
D<å_»∞ *ÏfÜ«∞ÉϺO‰õΩÅ∞, ^ÕâßÅ∞ ~°∞}ÏÅ∞ =∞OE~°∞ KÕÜ∞« _®xH˜ ~°H~õ H° ÍÅ
+¨~`° ∞« Å∞ qkèã∞¨ <Î åfl~Ú. XHõ =ºH˜Î "åºáê~°O HÀã¨O ÖË^• =º=™êÜ«∞O HÀã¨O ÖË^•
ÃÑ·K^« ∞Œ =ÙÅ HÀã¨O JѨÙÊ J_çy#ѨÙÊ_»∞ ÉϺO‰õΩÅ∞ JѨÙÊ =∞OE~°∞ KÕã∂¨ Î ã¨^~Œ ∞°
=ºH˜Î "åºáê~°O ÖË^• =º=™êÜ«∞O ÖË^• ÃÑ·K«^Œ∞=ÙʼnõΩ =∂¢`«"Õ∞ D ÃÑ·HÍxfl
qxÜ≥∂yOKåÅx ÉϺO‰õΩÅ∞ +¨~`° ∞« qkè™êÎ~Ú. D +¨~`° ∞« #∞ LÅ¡OѶ∞≤ ¿ãÎ Jq
^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 141
~°∞}¢QÆÇÏ‘ `« #∞O_ç =_ô`¤ À ã¨Ç¨ "≥Ú`«OÎ _»|∞ƒ ~å|@∞ìHÀ=_®xH˜ J`«xÃÑ· =uÎ_ç
`≥™êÎ~Ú. ~°∞}¢QÆÇÏ‘ `« |ÅÇ‘Ï#∞_≥`· Õ J`«xÃÑ· Hõi#î K«~º° Å∞ ‰õÄ_® fã¨∞‰õΩO\Ï~Ú.
WHõ XHõ |Å"≥∞#ÿ ^ÕâO◊ XHõ |ÅÇ‘Ï# ^ÕâßxH˜ JѨÙÊÅ∞ W=fi_»OÖ’ Z<≥fl<Àfl
+¨~`° ∞« Å∞ qkèã∞¨ OÎ k. JÖψQ J¢QÆ~å[ºO K≥ÑÙ¨ ÊKÕ`Ö « ’¡ L#fl ¢Ñ¨ÑO¨ K«ÉϺO‰õΩ ‰õÄ_®
JO`Õ. Pi÷H,õ PÜ«Ú^è,Œ ™êOˆHuHõ â◊HÜ Î˜ Ú
« ‰õΩÅ
Î ∞ QÆÅ J¢QÆ~å*ϺÅ∞ ¿Ñ^Œ ^ÕâßʼnõΩ
=_ô`¤ À ‰õÄ_ç# JѨÙÊÅ∞ Ãã·`O« x™êfi~°O÷ QÍ W=fi=#fl ã¨OQÆu KåÖÏ =∞OkH˜ `≥Å∞ã¨∞.
P^ÕâßÅ∞ ¿Ñ^Œ^âÕ ßÅ ~°∞}ÏÅ ^•fi~å "≥∞_»Å∞ =Oz gÖˇ#· O`« Z‰õΩ¯= ¢Ñ¨Ü∂≥ [#O
á⁄O^Œ_®xH˜ ¢Ñ¨Ü∞« ufl™êÎ~Ú.
Jq `åq∞KÕÛ ~°∞}ÏÅ∞ Ñ¶Ö ¨ Ï<å Ѷ֨ Ï<å Ѩ#∞Å HÀã¨"∞Õ qxÜ≥∂yOKåÅx,
`«=∞^Õâ◊ L`«Ê`«∞eÎ fl J=Ú‡HÀ=_®xH˜ P ^ÕâßÅ `«Å∞ѨÙÅ∞ ÉÏ~å¡ `≥~z° LOKåÅx,
Jq `«=∞ Hõ~Ô hû qÅ∞=Å#∞ `å=Ú HÀi# q^èOŒ QÍ `«yOæ K«∞HÀ"åÅx, `«=∞ =∞`åxfl
¢Ñ¨Kå~°O KÕã∞¨ HÀ=_®xH˜ ѨÓiÎ ¿ãfiK«Ûxù "åfiÅx, P ^ÕâßÅÖ’ `«=∞ HÍ~°ºHõÖÏáêÅ∞
ZÖÏO\˜"<·≥ å "å\˜H˜ ~å[H©Ü∞« J"åO`«~åÅ∞ LO_»‰Äõ _»^xŒ ¢Ñ¨`º« HõO∆ QÍ<À, Ѩ~ÀHõO∆
QÍ<À ~°H~õ H° ÍÅ +¨~`° ∞« Å∞ qkè™êÎ~Ú. D +¨~`° ∞« Å =¸ÅOQÍ<Õ ¿Ñ^Œ ^ÕâßÅÖ’ q^Õj
~°∞}ÏÅ =Å¡ Pi÷Hõ ã¨OHˆ =∆ ∂xH˜ |^Œ∞Å∞ Pi÷Hõ ã¨OH∆ÀÉèOí U~°Ê_»∞`ÀOk. WѨÙÊ_»∞
=∞# ^ÕâO◊ Ö’ ‰õÄ_® J^Õ Ñ¨iã≤u÷ <≥ÅH˘#flk.
QÆ`«^Œâß|ÌO =∞# ^Õâ◊OÖ’ U~°Ê_ç# f¢="≥∞ÿ# Pi÷Hõã¨OH∆ÀÉèíO Ѩ@¡ [#
™ê=∂#ºO PO^Àà◊#Ѩ_∞» `«∞#flѨÙÊ_»∞ áêi¢âßq∞Hõ"`Õ Å Î« ∞, ÃÑ@∞ì|_ç^•~°∞Å∞ ã¨O|~°
Ѩ_áç ÈÜ«∂~°∞. P<å_»∞ ¢Ñ¨É∞íè `«fiO ~°∂áê~Ú qÅ∞=#∞ Ѷ∞¨ ’~°OQÍ `«yOæ z, J`«ºkèHõ
q^Õj =∂~°H¢õ ^Œ=ºO ~å|>ËOì ^Œ∞‰õΩ ZQÆ∞=∞`«∞efl ¢áÈ`«ûÇ≤ÏOK«_"» ∞Õ "åi ã¨O`ÀëêxH˜
HÍ~°}O. HÍx #ÅÉè·ˇ Uà◊§ ã¨∞n~°…áêÅ# KÕã#≤ HÍO¢ÔQãπ <åÜ«∞‰õΩÅ∞ ^Õâßxfl Ñ‘HÅ õ WHõ ~°∂áê~Ú qÅ∞= `«yOæ Ѩ٠=Å¡ ZQÆ∞=∞`«∞Å∞ QÆ}hÜ«∞OQÍ ÃÑiy q^Õj
^•HÍ JѨÙÊÅ TaÖ’H˜ kOz ã¨Q@ Æ ∞ áœ~°∞_çÃÑ· "≥∂Ü«∞ÖËx ÉèÏ~°O "Õâß~°∞.
Hˆ O¢^ŒOÖ’ HÍO¢ÔQãπ áêsì uiy JkèHÍ~°O KÕÑ@ ¨ Hì õ =ÚO^Œ∞ 1980Ö’ J"≥∞iHõ<£
_®Å~ü qÅ∞= 21.08 ~°∂áêÅ∞O_»QÍ Jk 1991Ö’ 25.95 ~°∂áêÜ«∞ʼnõΩ
ÃÑiyOk. JO>Ë =∞# ~°∂áê~Ú qÅ∞= 18.74 âß`«O `«yOæ ^Œ#fl=∂@. 28–6–1981
<å\˜H˜ ¢a@<£ áœO_£ qÅ∞= 34.36 ~°∂áêÜ«∞Å∞O_»QÍ 1991Ö’ Wk 41.59
~°∂áêÜ«∞ʼnõΩ KÕ~°∞‰õΩOk. JO>Ë ~°∂áê~Ú qÅ∞= 17.38 âß`«O `«yæáÈ~ÚOk.
JÖψQ Ѩ_áç È~Ú# ~°∂áê~Ú qÅ∞= ¢Ñ¨HÍ~°O 1991 =∞^躌 HÍÅOÖ’ P¢¿ãìeÜ«∞<£
_®Å~ü qÅ∞= 19.88 ~°∂áêÜ«∞Å∞, ¢ÃѶOz ¢á¶êOH± qÅ∞= 4.16 ~°∂áêÜ«∞Å∞,
[áê<£ 100 Z<£Å qÅ∞= 18.65 ~°∂áêÜ«∞Å∞, ™œn iÜ«∂Öò qÅ∞= 6.90
~°∂áêÜ«∞Å∞, |¢ÃÇÏ~Ú<£ n<å~ü qÅ∞= 68.96 ~°∂áêÜ«∞Å∞, ‰õΩ"≥·\ò n<å~ü
qÅ∞= 88.18 ~°∂áêÜ«∞Å∞ JÜ«∂º~Ú.
142 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
1957–58Ö’ ¢Ñ¨"âÕ Ã◊ Ñ\˜#ì =∞# "≥∞¢\˜H± q^è•#Ѩ٠~°∂áê~Ú Z<Àfl =_ç^∞Œ _»∞‰õΩ
ʼnõΩ Ö’#=Ù`«∂ =zÛOk. P<å\˜ ~°∂áê~ÚÖ’x XHõ #Ü«∂ÃÑ·™ê D<å\˜ XHõ
~°∂áê~Ú`À ã¨=∂#=∞O>Ë Juâ◊Ü≥∂H˜Î HÍ^Õ"≥∂! 1970‰õΩ ѨÓ~°fi"Õ∞ ¢Ñ¨Éèí∞`«fiO
~°∂áê~Ú qÅ∞=#∞ ÉÏQÍ ‰õΩkOzOk. 1970–71x ¢Ñ¨=∂}OQÍ fã¨∞H˘x =∞m§
~°∂áê~Ú ÖˇH¯õ ¢áê~°OaèOzOk. P`«~åfi`« ‰õÄ_® ~°∂áê~Ú qÅ∞=#∞ `«yOæ zOk.
1991Ö’ =∞~À™êi `«yáæ È~ÚOk. Dq^èOŒ QÍ 1970–71Ö’ L#fl =∞# ~°∂áê~Ú
qÅ∞= 1991 <å\˜H˜ 11 ÃÑ·ãÅ ¨ ‰õΩ kQÆ*ÏiOk. JO>Ë 1971 <å\˜ XHõ ~°∂áê~ÚH˜
100¢QÍ=ÚÅ∞ =KÕÛ =ã¨∞=Î Ù 1991 <å\˜ ~°∂áê~ÚH˜ 11¢QÍ=ÚÅ∞ =∂¢`«"∞Õ Åaèã∞¨ OÎ k.
=∞~À=∂@Ö’ K≥áêÊÅO>Ë 1971Ö’ XHÍ<˘Hõ =ã¨∞=Î Ù ^è~Œ ° XHõ¯ ~°∂áê~Ú =∂¢`«"∞Õ
LO^Œ#∞‰õΩO>Ë Jk 1991 <å\˜H˜ 9 ~°∂áêÜ«∞ʼnõΩ ÃÑiyáÈ~ÚO^Œ#fl =∂@!
P<å_»∞ ¢Ñ¨Éèí∞`«fiO ~°∂áê~Ú qÅ∞=#∞ `«yæOK«_®xH˜ Jã¨Å∞ HÍ~°}O
Uq∞\’ qO>Ë Pâ◊Û~°ºO HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. q^ÕâßÅ #∞O_ç `≥zÛ# ÉèÏs ~°∞}ÏÅÃÑ·
áê=ÚѨÙ@ìÖÏ ÃÑiyáÈ`«∞#fl HÀ\Ï¡k ~°∂áêÜ«∞Å =_ôx¤ fˆ~ÛO^Œ∞‰õΩ =∞m§ JѨÙÊÅ∞
fã¨∞‰õΩ~å=_®xHõ@! ~°∂áê~Ú qÅ∞= `«yæ¿ãÎ<Õ =∞#‰õΩ S~Àáê"åi Jnè#OÖ’x
''JO`«~å˚fÜ«∞ ¢^Œ=ºxkè—— #∞Oz JѨÙÊ Ñ¨Ù_»∞OÎ ^Œ@!!
1980Ö’ =∞# q^Õj~°∞}O 20 aeÜ«∞#¡ _®Å~°∞¡ =∂¢`«"∞Õ LO_»QÍ 1990
<å\˜H˜ D ~°∞}ÉèÏ~°O 60 aeÜ«∞#¡ _®Å~°‰¡ Ωõ (6000 HÀ@¡ _®Å~°‰¡ Ωõ ) KÕ~∞° ‰õΩOk.
JO>Ë 1990 <å\˜H˜ ^•^•Ñ¨Ù 2,00,000 HÀ@¡ ~°∂áêÜ«∞Å∞ =∞#O q^ÕâßʼnõΩ JѨÙÊ
Ѩ_®¤ =∞#fl=∂@! =∂i# =∂~°HOõ qÅ∞= ¢Ñ¨HÍ~°O D~°∞}O g∞^Œ ã¨∞=∂~°∞ #ÅÉè·ˇ
"ÕÅ HÀ@¡ ~°∂áêÜ«∞Å∞ =_ô¤ f~°Û_®xˆH ã¨iáÈ`«∞Ok!!
=∂~°H¢õ ^Œ=ºO ¢Ñ¨"åǨÏOÖÏ =zÛѨ_∞» `«∞O^Œx K≥ÑÊ≤ Ok JѨÊ\˜ ¢Ñ¨É∞íè `«fiO. 1949Ö’,
uiy 1966Ö’ ~°∂áê~Ú qÅ∞=#∞ `«yOæ z#ѨÙÊ_»∞ ‰õÄ_® WÖψQ K≥ÑÊ≤ Ok. 1950Ö’
¢Ñ¨ÑO¨ K«"åºáê~°OÖ’ =∞# ZQÆ∞=∞`«∞Å "å\Ï 2.2 âß`«O LO_»QÍ, 1960Ö’ 1.1
âß`åxH˜, 1970Ö’ 0.7 âß`åxH˜, 1980Ö’ 0.5 âß`åxH˜, 1990Ö’ 0.45 âß`åxH˜
Ѩ_áç È`«∂ =zÛOk. ZQÆ∞=∞uKÕ¿ã ^ÕâßÖ’¡ =∞#^ÕâO◊ 1950Ö’ 16= ™ê÷#OÖ’ LO>Ë,
1989Ö’ 43= ™ê÷<åxH˜ kQÆ*ÏiáÈ~ÚOk. JÖψQ 1987 =∂~üÛÖ’ =∞# q^Õj
=∂~°HOõ xÅfiÅ∞ 7645 HÀ@¡ ~°∂áêÜ«∞Å∞O_»QÍ 1990 E<£ <å\˜H˜ Jq 2640
HÀ@¡‰Ωõ Ѩ_áç ÈÜ«∂~Ú.
XHõ"àÕ ◊ ~°∂áê~Ú qÅ∞= `«yOæ Ѩ٠=Å¡ ZQÆ∞=∞`«∞Å∞ ÃÑ~°∞QÆ∞`åÜ«∞#∞‰õΩ<åfl
=∞ǨJ~Ú`Õ J~Ú^Õà§◊ Ö’ 1 âß`«O =∂¢`«"∞Õ ÃÑ~°Q=Æ K«∞Û. ¢Ñ¨ÑO¨ K«"åºÑÎ̈ ZQÆ∞=∞
`«∞efl ^Œ$+≤ìÖ’ ÃÑ@∞ì‰õΩO>Ë Wk ã¨=Ú¢^ŒOÖ’ HÍH˜Ô~@ì ÖÏO\˜^Õ. J~Ú<å ZQÆ∞
=∞`«∞Å∞ ÃÑ~°QÆ_»O =Å¡ J`«ºkèHõOQÍ ÖÏÉèíѨ_Õ^≥=~°∞? ÃÑ@∞ì|_ç^•~°∞Å∞, |_®
^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 143
"åºáê~°ã∞¨ Ö
Î Ë Hõ^•! ã¨Q@
Æ ∞ áœ~°∞_çH˜ q∞yÖË^qÕ ∞\©? ‰õÄ~°ÖHË õ Hõ_∞» Ѩ٠xOѨÙHÀ=_®xH˜
=∞l˚Q,Æ Ñ¨Ùhflà◊§Ö’ Le¡Q_Æ ¤» #OA‰õΩ<Õ ¿Ñ^À_çÃÑ· nx ¢Ñ¨ÉÏè =O Ѩ_^» •?
1991 AÖˇ· ¢áê~°OÉèíOÖ’ H˜fiO\ÏÖò 150 ~°∂áêÜ«∞Å∞#fl Le¡áêÜ«∞Å ^èŒ~°
J^Õ ã¨O=`«û~°O AÖˇ· =∂™êO`åxH˜ 325 ~°∂áêÜ«∞ʼnõΩ KÕ~∞° HÀ=_»O ZQÆ∞=∞`«∞Å
ѨÙ}ºO HÍ^•? ^Õâ◊ Pi÷Hõ ^Œ∞ã≤u÷ H˜ Jã¨Å∞ HÍ~°}ÏÖˇ#· Jqhux, J¢Hõ=∞ "åºáê~åxfl
JiHõ>ìË |^Œ∞Å∞ [#™ê=∂<åºxfl HõëêìÅ Hõ_e» Ö’ <≥\"ì˜ ¿Õ ã WÖÏO\˜ Pi÷Hõ q^è•<åÅ
=¸ÅOQÍ<Õ P<å_»∞ ^Õâ◊O |OQÍ~åxfl ‰õΩ^Œ∞=ɡ>ËìO`«QÍ k"åàÏ fÜ«∞=Åã≤#
^Œ∞ã≤u÷ U~°Ê_çOk. q^Õj ~°∞}ÉèÏ~°O =∞iO`« ÃÑiy, ~°∂áê~Ú qÅ∞= J^èóŒ áê`åàÏ
xH˜ *Ïi# 2005= ã¨O=`«û~°O [~°∞QÆ∞`«∞#fl D<å_»∞ ¢Ñ¨[Å r=#¢Ñ¨=∂}O
HÍãÎ̈O`« "≥∞~°∞QÆ∞Ѩ_ç H˘#∞QÀÅ∞ â◊HÎ̃ ÃÑiy#ѨÊ\˜H© Ѩiã≤u÷ =∂¢`«O ZHõ¯_» "Õã#≤
Q˘OQÆo JHõ¯_Õ J#fl@∞¡Ok.
59. Öˇ·Ñπ¶ W<£+ب ºÔ~<£û
rq`«c=è ∂ (ÖˇÑ· π¶ W<£+ب ºÔ~<£û) ‰õÄ_® WѨÙÊ_»∞ F ÃÑ^ŒÌ "åºáê~°"∞≥ ÿ áÈ~ÚOk.
rq`«cè=∂ J<Õk E^ŒO, =_ô¤Å ã¨"Õ∞‡à◊# q^è•#O. Wk =∞x+≤ rq`åxˆH
Ѩiq∞`«"≥∞ÿáÈÖË^Œ∞† "åǨÏ<åÅ∞, Ü«∞O¢`åÅ∞, Ѩi¢â◊=∞Å∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# "å@xfl\˜H©
W<£+ب ºÔ~<£û =iÎOѨ*ãË ∞¨ <Î åfl~°∞. ¢Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’ rq`åʼnõΩ ¢Ñ¨=∂^ŒO [iˆQ W<£+ب ºÔ~<£û
áêÅã‘Å HõO>Ë ¢Ñ¨=∂^ŒO [~°QxÆ áêÅã‘ÖË Z‰õΩ¯=QÍ LO\Ï~Ú. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ
U^≥<· å W<£+ب ºÔ~<£û HõOÃÑh =O^Œ áêÅã‘Å∞ ¿ãHõi¿ãÎ JO^Œ∞Ö’ =∞ǨJ~Ú`Õ Ñ¨k
áêÅã‘ʼnõΩ =∂¢`«"Õ∞ ¢Ñ¨=∂^•Å∞ [~°∞QÆ∞`å~Ú. Jk ‰õÄ_® Z‰õΩ¯"Õ. q∞ye#
`˘OÉè·ˇ áêÅã‘ÅÃÑ· =KÕÛ =_ôÖ ¤ ’ J`«ºkèHõ ÉèÏQÆO HõOÃÑhˆH Åaèã∞¨ OÎ k.
D cè=∂ q^è•#OÖ’ =¸_»∞ q+¨Ü«∂Å∞ QÆ=∞<å~°›"≥∞ÿ#q L<åfl~Ú. D
=¸_»∞ q+¨Ü∂« Å∞ ‰õÄ_® W™ê¡O ^è~Œ ‡° âߢ™êÎxH˜ (+¨sJ`ü‰Ωõ ) q~°∞^Œ=ú ∞~Ú#q.
XHõ\˜, W<£+¨ØºÔ~<£û HõOÃÑhÅ∞ ¢Ñ‘q∞Ü«∞O ~°∂¿Ñ} =ã¨∂Å∞KÕ¿ã ÃÑ·HõOÖ’
J`«ºkèHõ ÉèÏQÍxfl =_ô¤ =º=Ǩ~åÖ’ qxÜ≥∂yOz ÖÏÉèÏÅ∞ QÆ_™ç êÎ~Ú. D J¢Hõ=∞
ÖÏ"å^ÕgÅÖ’ `«# rq`åxflQÍx, ÖË^• U^≥<· å =ã¨∞=Î Ù#∞QÍx W<£+ب ºÔ~<£û KÕã#≤
=ºH˜Î ‰õÄ_® ÉèÏQÆã¨∞Î_»~Ú áÈ`å_»∞. JO>Ë J`«#∞ ‰õÄ_® W<£+¨ØºÔ~<£û HõOÃÑh
x~°fiÇ≤ÏOKÕ =_ô"¤ åºáê~°OÖ’ Ѩ~ÀHõO∆ QÍ<≥<· å áêÅ∞ѨOK«∞‰õΩO@∞<åfl_»#fl =∂@.
Ô~O_»∞, =∞~°}O ÖË^• ¢Ñ¨=∂^ŒO ÖË^• =∞ˆ~^≥·<å #+¨ìO [iy# ѨHõ∆OÖ’
W<£+ب ºÔ~<£û HõOÃÑh áêÅã‘^•~°∞xH˜ WO`« ÃÑ·HOõ K≥e™¡ êÎ#x fã¨∞‰õΩ#fl ÉÏ^躌 `«Ö’
E^ŒO ã¨∂¢`«"Õ∞ Wq∞_ç LOk.
=¸_»∞, áêÅã‘^•~°∞_»∞ K«xáÈ~Ú# ѨHO∆õ Ö’ W<£+ب ºÔ~<£û HõOÃÑh K≥eO¡ KÕ
ÃÑ·HOõ W™ê¡O ^è~Œ ‡° âߢã¨OÎ ¢Ñ¨HÍ~°O J`«#∞ ''K«xáÈ`«∂ =^ŒeÃÑ\˜#ì Pã≤—Î — (`«~å¯)QÍ
144 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
ѨiQÆ}˜OK«|_»∞`«∞Ok. JÖÏO\˜ Pã≤Î +¨sJ`ü K«@ìO ¢Ñ¨HÍ~°O =∞$`«∞x "å~°ã¨∞
ÅO^ŒiH© ÅaèOKåe. HÍx JÖÏ [~°QÆ_®xH˜ |^Œ∞Å∞ W<£+¨ØºÔ~<£û HõOÃÑh
x|O^è#Œ Å ¢Ñ¨HÍ~°O áêÅã‘^•~°∞_»∞ cè=∂ ÃÑ·HOõ `«# `«^#Œ O`«~O° `«# "å~°ã∞¨ Ö’¡
Z=iH˜ K≥O^•Åx =ÚO^Œ∞QÍ<Õ ¢"å™êÎ_À J`«xH˜ =∂¢`«"∞Õ Åaèã∞¨ OÎ k.
60. BáêkäHõ =fi=Ǩ~åÅ∞
r=<Àáêkä HÀã¨O J<ÕHõ X#~°∞Å∞, =∂~åæÅ∞ L<åfl~Ú. J~Ú`Õ ™ê^è•~°}OQÍ
¢Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’ "åºáê~°O, =º=™êÜ«∞O, ‰õÄe<åe, ~°∞}O–`åHõ@∞ì, ÃÑ@∞ì|_ç–¢â◊=∞,
ÉèÏQÆ™êfi=∞ºO =ÔQ~· å =∂~åæÅ ^•fi~å =∞x+≤ Láêkè ã¨OáêkOK«∞‰õΩO\Ï_»∞. Láêkä
J<Õfi+¨}Ö’ =∞x+≤ J<ÕHõ q^è•ÖÏ PÖ’zOz `«# Pi÷H™õ ÈÎ=∞`«, "Õ∞^è• ™ê=∞~°º÷ O,
âßs~°Hâõ H◊ ,Θ <≥Ñ· Ù¨ }ºO, P㨉Ωõ Å
Î #∞ |\˜ì U Ѩx KÕÜ∂« Å#fl x~°Ü ‚ ∂« xH˜ =™êÎ_∞» .
J~Ú`Õ BáêkäHõ =fi=Ǩ~åÖ’¡ W™ê¡O ^èŒ~°‡âߢã¨ÎO ¢Ñ¨HÍ~°O H˘xfl KÕÜ«∞
=Åã≤#q, H˘xfl KÕÜ«∞‰õÄ_»xq LO\Ï~Ú. KÕÜ«∞=Åã≤# "å\˜Ö’ ¢áê^äŒq∞Hõ
q+¨Ü∞« O– ~Ô O_»∞ ѨHÍ∆ Å∞ P"≥∂kOKåe, W+¨Ñì _¨ ®e. W~°∞=ÙiÖ’ U XHõ¯iH˜ W+¨Oì
ÖËHõáÈ~Ú<å =º=Ǩ~°O ™êQÆ^Œ∞. JO>Ë ¢Ñ¨`«ºHõ∆OQÍQÍx, Ѩ~ÀHõ∆OQÍQÍx ZÖÏO\˜
|ŢѨÜ≥∂QÍʼnõΩ `å=ÙO_»‰õÄ_»^Œ∞. KÕÜ«∞‰õÄ_»x"å\˜Ö’ ¢áê^äŒq∞Hõ q+¨Ü«∞O–
J¢Hõ=∞"≥∞#ÿ k, J^è~Œ ‡° "≥∞#ÿ k H͉õÄ_»^∞Œ .
LÉèÜ í ∞« ѨHÍ∆ Å P"≥∂^ŒO q+¨Ü∂« xH˜ =¿ãÎ J=∞‡HõO, H˘#∞QÀà◊§ =º=Ǩ~°OÖ’
^Œ∞HÍ}^•~°∞_»∞, H˘<Õ"å_»∞ W^Œ~Ì ∂° W+¨Ñì _¨ ®e. J^Õq^èOŒ QÍ Ü«∞[=∂x, HÍi‡‰õΩÅ
=∞^躌 U^≥<· å =º=Ǩ~°O x~°Ü ‚ ∞« =∞~Ú`Õ Jk LÉèÜ í ∞« ѨHÍ∆ ʼnõΩ P"≥∂^ŒÜ∂≥ QƺOQÍ
LO_®e. J~Ú`Õ "åi =º=Ǩ~°OÖ’ J^è~Œ ‡° =ã¨∞=Î ÙÅ∞, J^è~Œ ‡° HÍ~åºÅ∞ =∂¢`«O
LO_»‰õÄ_»^Œ∞. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ– "åºáê~° =º=Ǩ~°OÖ’ "≥∂ã¨O, J|^ŒúO, "åQÍÌ#
ÉèOí QÆO, ÅOK«O, =_ô,¤ Jj¡Å™ê=∞¢y, =∞`«∞ÑÎ ^¨ •~å÷Å∞ LO_»‰Äõ _»^∞Œ .
=∞Ǩ¢Ñ¨=HõÎ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨ÅO¡ ) ^è~Œ ‡° Ü«ÚHõÎ Láêkä =∂~åæÅÖ’ Hõ+Ñì¨ _¨ ç ã¨Oáê
kOKÕ Ñ¨xH˜ J`«ºkèHõ ¢áê^è•#ºO WKåÛ~°∞. PÜ«∞# WÖÏ ¢Ñ¨=zOKå~°∞:
''Hõ+¨ìѨ_ç, ‰õÄe<åe KÕ¿ã ã¨OáêkOKÕ Láêkä HõO>Ë ¢âı+¨ª=∞~Ú# Láêkä
=∞~˘Hõ\˜ ÖË^∞Œ .—— (|∞MÏi) ''<Õ#∞ XHõ d~å`ü (~°∂áê~Ú) ~ÀA"åi "Õ`#« O g∞^Œ
Y∞Ô~+· Ü‘ Ú « Å "Õ∞HõÅ#∞ HÍã¨∞OÎ _Õ"å}˜.‚ —— (|∞MÏi)
J^Õq^èOŒ QÍ Ç¨Ï¢[`ü ^•=Ó^£ (J֡Ƿ Ï≤ ), ǨϢ[`ü W¢nãπ (J֡Ƿ Ï≤ ), =∞iH˘O^Œ~∞°
^≥·=¢Ñ¨=HõÎÅ∞ ‰õÄ_® Hõ+¨ìѨ_ç ã¨OáêkOz# Láêkä<Õ J#∞ÉèíqOKÕ"å~°x JOu=∞
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨) H˘xfl ǨÏnã¨∞ÅÖ’ `≥eáê~°∞. ^è~Œ å‡^è~Œ ‡° ã¨Oáê^Œ#Å#∞
QÆ∞iOz PÜ«∞# WÖÏ ¢Ñ¨=zOKå~°∞:
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 145
''^è~Œ ‡° Ü«ÚHõ"Î ∞≥ #ÿ ã¨Oáê^Œ# HÀã¨O áê@∞Ѩ_@
» O ¢Ñ¨u =Úã≤O¡ ‰õΩ qkèQÍ x~°‚
~ÚOK«|_çOk.——
''^èŒ~°‡Ü«ÚHõÎ"≥∞ÿ# ã¨Oáê^Œ# HÀã¨O áê@∞Ѩ_ç#O^Œ∞# ÅaèOKÕ Ñ¨Ù}ºÑ¶¨ÅO
lǨ^£ ѨÙ}ºÑ¶Å ¨ O`À ã¨=∂#O.——
''J¢Hõ=∞ ã¨OѨ^`Œ À áÈ+≤OK«|_ç# â◊s~°O ã¨fi~°Oæ Ö’ ¢Ñ¨"tÕ OK«Ö^Ë ∞Œ .——
''J¢Hõ=∞ ã¨Oáê^Œ# ux KÕ¿ã P~å^è#Œ #∞ ^Õ=Ù_»∞ P"≥∂kOK«_∞» . J`«x ^Œ∞P
("Õ_∞» HÀÅ∞)#∞ PÜ«∞# ã‘fiHõiOK«_∞» .——
''Z=Ô~<· å J<åºÜ«∞OQÍ W`«~∞° Å Éè∂í q∞x *Ï<≥_∞» P¢Hõq∞OK«∞‰õΩ<åfl ¢Ñ¨àÜ ◊ ∞«
k<å# ^Õ=Ù_»∞ J`«x "≥∞_»Ö’ J==∂#Hõ~"° ∞≥ #ÿ QÆ∞k|O_» Hõ_®Î_∞» .——
61. "åºáê~°O
¢Ñ¨[Å∞ uO_ç, |@ì, W`«~° rq`å=ã¨~åÅ∞ ã¨=∞‰õÄ~°∞ÛHÀ=_®xH˜ Jxfl\˜HOõ >Ë
Q˘Ñ¨Ê ™ê^è<Œ åÅ∞ ~Ô O_»∞<åfl~Ú. XHõ\,˜ "åºáê~°O. ~Ô O_»∞, =º=™êÜ«∞O. HÍx D<å_»∞
=º=™êÜ«∞O, Ѩi¢â◊=∞Å∞, W`«~° Láêkä =∂~åæÅhfl "åºáê~°O Jnè#OÖ’H˜
=KÕÛâß~Ú. "åºáê~°O ã¨~Ô #· q^è•<åÅ`À ™êQÆHáõ È`Õ ^ÕâO◊ Ö’ PǨ~° Ѩ^•~å÷Å∞, W`«~°
rq`å=ã¨~åÅ∞ ZO`« ÃÑ^ŒÌZ`«∞Î# L`«ÊuÎ J~Ú<å "å\˜ H˘~°`« LO@∂<Õ
LO@∞Ok. JÖψQ "å\˜ ^è~Œ Å ° ∞ <å<å\˜H˜ ÃÑ~°∞QÆ∞`«∂<Õ LO\Ï~Ú. "åºáê~åx‰õΩ#fl
D ¢áê=ÚYºO ^Œ$ëêìº<Õ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ''¢Ñ¨[ʼnõΩ Láêkä =∂~åæÅ∞ ѨkÖ’ `˘q∞‡k
=O`«∞Å∞ (`˘OÉè·ˇ âß`«O) "åºáê~°O ^•fi~å<Õ Åaè™êÎ~Ú—— Jx J<åfl~°∞.
=~°‰Î Ωõ Å PÖ’K«<å "≥Y· ix, "åi =∞#ã¨`Î åfixfl ã¨O㨯iOz ã¨~Ô #· QÍ_çÖ’ ÃÑ>ËOì
^Œ∞‰õΩ W™ê¡O "åºáê~åxH˜ ã¨O|OkèOz# J<ÕHõ ã¨HÍ~å`«‡Hõ, #HÍ~å`«‡Hõ ã¨∂K«#Å∞
KÕãO≤ k. D ã¨∂K«#Å∞ ~Ô O_»∞ q^è•Å∞QÍ L<åfl~Ú. XHõ\,˜ huѨ~"° ∞≥ #ÿ q. ~Ô O_»∞,
K«@ìѨ~°"≥∞ÿ#q. huѨ~°"≥∞ÿ#q JO>Ë, D q+¨Ü«∂Å∞ =Úã≤¡O =∞`«qâßfi™êʼnõΩ,
™ê^è•~°} =∂#= qÅ∞=ʼnõΩ =ºuˆ~Hõ"∞≥ #ÿ =x, JOKÕ`« "å\˜ Ѷe¨ `åÅ∞ Ѩ~Ö ° ’HõOÖ’
KåÖÏ ^•~°∞}OQÍ LO\ÏÜ«∞x É’kèOK«_O» . K«@Ñì ~¨ "° ∞≥ #ÿ q JO>Ë, "å\˜x LÅ¡O
Ѷ∞≤ ¿ãÎ D ¢Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’ ‰õÄ_® tHõ∆ qkèOK«|_»=K«∞Û.
"åºáê~° ÖÏ"å^ÕgÅÖ’ [iˆQ J|^ŒúO, =OK«#, "åQÍÌ#ÉèíOQÆO "≥Ú^ŒÖˇ·#
K≥_∞» Å∞ ™ê^è•~°} <≥u· Hõ qÅ∞=ʼnõΩ, W™ê¡g∞Ü«∞ qâßfi™êʼnõΩ =ºuˆ~Hõ"∞≥ #ÿ q. g\˜H˜
Ѩ~°Ö’HõOÖ’ tHõ∆Å∞ LO\Ï~Ú. Ѩ^•~åúÅÖ’ HõbÎKÕÜ«∞_»O, `«∂xHõÖ’¡ H˘Å`«Ö’¡
`«yæOz W=fi_»OÖÏO\˜ J¢Hõ=∂Å∞ ^Õâ◊K«\ÏìŠѨikèÖ’H˜ ‰õÄ_® =™êÎ~Ú. Hõ#∞Hõ
=∞x+≤ Ѩ@∞ì|_ç`Õ D <Õ~åʼnõΩ Ѩ~Ö ° ’HõOÖ’<Õ Q͉õΩO_® ¢Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’ ‰õÄ_® tHõÅ ∆ ∞
Ѩ_»`å~Ú. WÖÏO\˜ K≥_»∞ʼnõΩ–J¢Hõ=∂ʼnõΩ áêÅÊ_»‰õΩO_®, H˘#∞QÀÅ∞^•~°∞x
146 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
J*Ï˝<åxfl Pã¨~åQÍ KÕã¨∞H˘x ǨÏ^Œ∞Ìg∞i# ÖÏÉèÏ~°˚#‰õΩ áȉõΩO_® x*Ï~ÚfQÍ
"åºáê~°O KÕ¿ã =~°‰Î Ωõ _çfl W™ê¡O ¢Ñ¨âO◊ ã≤ã∞¨ OÎ k. J`«x "åºáê~°OÖ’ =núqHÍ™êÅ∞
HõÅQÆ*ãË ∞¨ OÎ k.
XHõ™êi ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) XHõ`x« H˜ XHõ n<å~ü (ÃÑ·HOõ ) WzÛ, Y∞~åƒh Ѩâ√◊ =Ù#∞
H˘x fã¨∞‰õΩ~°=∞‡x K≥ÑÊ≤ ѨOáê~°∞. P =ºH˜Î "≥o§ XHõ n<å~ü`À XHõ á⁄>ËÅ ì ∞#∞ H˘x
^•xfl ~Ô O_»∞ n<å~°‰¡ Ωõ J=∂‡_»∞. `«~∞° "å`« XHõ n<å~ü`À Y∞~åƒh Ѩâ√◊ =Ù#∞ H˘x,
q∞ye# XHõ n<å~ü`À uiQ˘zÛ "å\˜x ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨)‰JO^Œ*âË ß_»∞. ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨)
P n<å~üx ^•#O KÕã≤, J`«x "åºáê~°OÖ’ â◊√ÉèíO, =$kú HõÅ∞QÆ∞QÍHõ Jx
nqOKå~°∞. (ui‡l, J|∂^•=Ó^£)
D<å_»∞ ¢Ñ¨u =º=Ǩ~°O "åºáê~°OQÍ =∂iáÈ`«∂ "åºáê~° Ѩikè <å<å\˜H˜
qã¨Îiã¨∂Î áÈ`ÀOk. q^•º, "≥·^ŒºO, <åºÜ«∞O– XHõ>Ëq∞\©, ¢Ñ¨fk "åºáê~°OQÍ
=∂i áÈ~ÚOk. z=iH˜ ^è#Œ Ñ≤áêã¨∞Öˇ#· ÃÑ@∞ì|_ç^•~°∞Å∞ =∂#= J=Ü«∞"åÅ`À
Ãã·`O« "åºáê~°O KÕÜ∞« _»O "≥Ú^ŒÖ\ ˇ Ïì~∞° . JO`ÕHÍ^Œ∞, HÍ~˘ÊÔ~\ò ã¨Oã¨Å
÷ ∞ ~°OQÆOÖ’H˜
ky# `«~∞° "å`« PÜ«∂ "åºáê~° ~°OQÍÅ∞ ¢Ñ¨[Å rq`åÅÃÑ· f¢="≥∞#ÿ ¢Ñ¨ÉÏè "åxfl
‰õÄ_® K«∂ѨÙ`«∞<åfl~Ú. ѨÓ~°fiO #∞Oz =ã¨∞Î#fl "åi ã¨Éèíº`åã¨O㨯$`«∞Å∞ =∂i
áÈ~Ú "å\˜ ™ê÷#OÖ’ "åºáê~°ãO¨ 㨯$u (Market Culture) KÀ@∞KÕã∞¨ ‰õΩOk.
q^Œº =∞x+≤H˜ ã¨Éºíè `å ã¨O㨯$`«∞Å∞ <Õ~∞° Ê`«∞Ok† ã¨OѶ∞¨ ¿ã=‰õΩ ã¨=∂Ü«∞`«OÎ
KÕã∞¨ OÎ k. HÍx <Õ\˜ HÍ~˘ÊÔ~\ò q^Œº =∞x+≤x Ѩ^•~°Ñú Ó¨ *Ïi (Materialist)QÍ =∂iÛ
''q^Œº L#fl qO`«Ñ⨠√◊ =ÙQÍ, hux kQÆ*ÏiÛ HÀuHõO>Ë áê_»∞=∞x+≤——QÍ `«Ü∂« ~°∞
KÕ™ÈÎOk. ^Õâ™◊ êfi`«O¢`åºxH˜ ѨÓ~°fiO ''ZHõ¯_≥`· Õ q^•º*Ï˝<åÅ∞ Lz`«OQÍ Åaè™êÎÜ∂≥
..... JÖÏO\˜ ã¨fi~°æOÖ’ ##∞fl ¢Ñ¨"ÕtOѨ*ˇ~Úº ¢Ñ¨Éèí∂!—— Jx ^≥·"åxfl ¢áêi÷Oz#
=∞ǨHõq ~°gO¢^Œ<å^ä£ ~îåQÆ∂~ü <Õ_»∞ ¢|u‰õΩO>Ë =∞# q^•ºã¨Oã¨÷Å f~°∞`≥#∞flefl
K«∂ã≤ PÜ«∞# =∞#ã¨∞ ZO`« H∆Àaèã∞¨ OÎ ^À Hõ^•!
=∞x+≤ ¢áê^äqŒ ∞Hõ J=ã¨~åÖ’¡ XHõ>#ÿˇ "≥^· ºŒ O ‰õÄ_® <Õ_∞» ã¨Q@ Æ ∞áœ~°∞xH˜ QÆQ#Æ
‰õΩã¨∞=∞"≥∞áÿ È~ÚOk. HÍ~˘ÊÔ~\ò Pã¨Ê¢`«∞Ö’¡ aÅ∞¡ ÅHõÅ ∆ ~°∂áêÜ«∞ʼnõΩ KÕ~∞° ‰õΩ<åfl
~Ày ѨÓiÎQÍ HÀÅ∞H˘x ¢|uH˜ |Ü«∞@Ѩ_`» å_»#fl #=∞‡HõOÖË^∞Œ . =∞^躌 `«~Q° uÆ ¢Ñ¨[Å
P^•Ü«∞OÖ’ ã¨QÍxH˜ ÃÑ·QÍ q^Œº, "≥^· ºŒ Y~°∞ÛňH ã¨iáÈ`«∞Ok. `«Å‰õΩ q∞Oz#
D Y~°∞ÛÅ∞ ¢Ñ¨[Å#∞ J¢Hõ=∞ã¨Oáê^Œ#‰õΩ Q˘xáÈ`«∞O^Œ<åfl Pâ◊Û~°ºO ÖË^∞Œ .
hu–x*Ï~ÚfÅ∞ J_»∞QÆO\˜áÈ~Ú, J<åºÜ«∞O–J¢Hõ=∂Å∞ H˘O_»Ö‰ˇ Ωõ ¯`«∞#fl
D<å\˜ ã¨=∂[OÖ’ ¿Ñ^Œ"å_çH˜ <åºÜ«∞O ÅaèOK«_»O JO>Ë ZO_»=∂qÖ’ h\˜
HÀã¨O J<Õfi+≤OK«_"» ∞Õ . Hõhã¨=ã¨~åÖË f~°∞ÛHÀÖËHõ ã¨`=« ∞`«=∞ÜÕ∞º ¿Ñ^Œ"å_»∞ <åºÜ«∞
™ê÷#O "≥∞@∞¡ ZHõ¯ÖË_»∞. XHõ"Õà◊ Z=Ô~·<å JѨÙÊKÕã≤ HÀ~°∞ì QÆ_»Ñ¨ ^•HÍ KÕ~°∞‰õΩ<åfl
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 147
J`«xHõH¯õ _» <åºÜ«∞O Åaèã∞¨ OÎ ^Œ#fl Qͺ~°O\© ÖË^∞Œ . J=`«e ѨHO∆õ "å_»∞ HÀ\©âfi◊ ~°∞_≥·
LO_ç, ¢Ñ¨fHÍ~°"åOKè«`À ~°QÆeáÈÜÕ∞"å_»~Ú`Õ P ¿Ñ^Œ"å_»∞ Hõ@Hõ\ÏÅ "≥#H˜¯
‰õÄ_® áÈ"åeû# ^Œ∞~°uæ Ѩ@=ì K«∞Û. HÍ~°}O =∞x+≤ huH˜, ^≥=· cèuH˜ ^Œ∂~°=∞~Ú
ѨzÛ ^è#Œ Ñ≤áêã≤QÍ, Ѩ^•~°Ñ÷ Ó¨ *ÏiQÍ =∂iáÈ=_»"∞Õ .
¢Ñ¨u q+¨Ü∂« xfl "åºáê~° ^Œ$+≤`ì À K«∂ã¨∂Î =∞<À"åOKèÅ « ‰õΩ ÉÏxã¨~Ú áÈ~Ú#
^è#Œ Ñ≤áêã¨∞Å#∞ QÆ∞iOz k=ºY∞~üP<£ U=∞O@∞#fl^À K«∂_»O_ç:
''`Œ# =∞<ÀÇÍ~Kè«efl ^≥·=~Qå KÕã¨∞Hí∞#flÇÍ_çfl Qõ∞i~z h"≥ǨC_≥·<® PÖ’
z~KÍÇÍ? J`Œ#∞ q^®º*Ï˝<®Å∞ Híey=Ù<åfl ^Õ=Ù_«∞ J`Œ_flç ^•i `«ÑÊ≤ OKå_«∞. J`Œx
ǨÏ$^°Ü«µ Hí"å>ÏÅ∞ =¸ã≤"ÕâÍ_«∞† K≥=ÙÅHí∞ ã‘Å∞"ÕâÍ_«∞† Híà◊§Hí∞ Qõ~`ŒÅ∞Hí>Ïì_«∞.
^Õ=Ù_Ë JÖÏ KÕã#≤ `Œ~åfi`Œ WHí J`ŒxH˜ Z=O°∞ ^®i K«¥Ç¨QÅõ O°∞? g∞O°∞ Qõ∞}áåOî~°
<ËO∞° ÛH’O®? 'rq`Œ=∞~>Ë D „ǨÇ~¨ K«rq`Œ"∞Õ . WHí¯_Ë =∞#~ KÍÇÍe, WHí¯_Ë „|`ŒHße.
HßÅK«„Hí „Éè=í ∞}~ `ŒÇʨ =∞#efl Un <®â◊#~ KÕܵ« ÖË^∞° — J~>ÏO°∞ gO°∞. gi ^°QOæõ °
ZÖÏ~>˜ (ã¨`ºŒ )*Ï˝#~ ÖË^∞° . gO°∞ Hˆ =Å~ TǨQå<®Å∞ KÕã∞¨ <Î ®flO°∞.—— (45:23,24)
''h=Ù =∞@∞Hí∞ "åiH˜ U=∂„`Œ~ ÖÁ~QõHí∞. (=ÚYº~Qå) p>˜H˜ =∂>˜H˜ X@∞¡
"Õã∞¨ Hí∞<Ë `Œ∞K«∞Ûù_∞« , ZuÎá⁄_çKÇÕ Í_«∞, KÍ_ôÅ∞ K≥|∞`Œ¥ uiQÕ"å_«∞, ã¨`ͯO®ºÅ #∞~_ç
(„Ǩ[Å#∞) xO’kè~KÕÇÍ_«∞, q∞ug∞i# ^ÒO°<˚ ®ºÅHí∞ áåÅÊ_ËÇÍ_«∞, ÃÑ∞¶ ÏO°áåÇ≤, ǨO=° ∞
^°∞O®‡O°∞_æ ∞« , g@xfl>˜H˜ `À_«∞ U=∂„`Œ~ huÖËx xHí$+¨∞ì _«∞...(WÖÏ~>˜"å_çH˜ ÖÁ~QõH∞í ).
J`Œ#∞ `Œ# ã¨~`Í#~, ã≤iã¨~Ǩ^Å° ∞ K«¥ã¨∞HÁx q∞_çãÇ≤ _¨ ∞« `Œ∞<®fl_«∞. =∂ 㨥Hí∞ÅÎ ∞
K«kq qxÊã¨∞#Î flǨC_«∞ 'Wq ѨÓsfiHí∞ŠѨÙH¯˜ >˜ÑÙ¨ O®}®Å∞ =∂„`Œ"∞Õ — J~>Ï_«∞. `ŒfiO°Ö’<Ë
"Õ∞=∞`Œx =ÚHí∞¯ g∞^° "å`ŒÃÑ>˜ì J`Œx Ç‘K~« J}z"Õ™®Î~.—— (68:10-16)
''¢ãÅΑ ∞, ã¨~`Í#~, "≥~_ç |~Qå~°O O®â◊∞Å∞, "Õ∞Å∞*Ïu Qõ∞„O®Å∞, Ǩâ∞◊ ã¨~Ǩ^,°
¿ã^°ºÉèí¥=ÚÅ∞ (=ÔQ·~å) "åº"≥∂Ç¨Ï =ã¨∞Î=ÙÅ∞ =∂#=ÙÅHí∞ =∞<ÀǨÏO°=∞~Ú#qQå
KÕÜ«µ|_ͤܵ Hßx W^°~`Í WǨÏÖ’Hí~Ö’ =¸<®flà◊§ =ÚK«Û@Qå W=fi|_ç# r=#
™®=∞„y =∂„`Œ"Õ∞. (âÍâ◊fi`Œ ™œMϺÅ`À ‰õÄ_ç#) „âı+¨ª"≥∞ÿ# xÇÍã¨~ ^Õ=Ùx ^°QõæOÕ
Åaèã¨∞Î~k.—— (3:14)
62. J|^ŒOú , "≥∂ã¨O
''qâÍfiã¨∞ÖÏO®! g∞O°∞ XHíi ™⁄=Ú‡#∞ =∞O˘HíO°∞ J<®ºÜ«µ~Qå, J„Hí=∞~Qå
Hß*Ëܵ« Hí~_ç. WzÛѨÙK«∞ÛH’=_ÍÅ∞ [O°Q=õ Åã≤~^Õ. Jܵ`Ë Jq ǨO㰠ʨ O°~ P"≥∂^°~`À
[O°Qåe. q∞=∞‡efl g∞O°∞ ǨÏ`Œ=∂O°∞ÛH’Hí~_ç. (P`Œ‡=~K«#Hí∞ áåÅÊ_«H~í _ç.) ^Õ=Ù_«∞
g∞Ǩ@¡ Z~`À ^°Ü∂« =∞Ü«µ∞_«x „QõÇÏ≤ ~K«~_ç. Z=O°∞ J<®ºÜ«µ~, J„Hí=∂Å ^®fiO® WÖÏ
KÕ™®Î_À J`Œ_flç "Õ∞=Ú `ŒÇʨ xã¨iQå #O°H~í Ö’ Ǩ_"« ™Õ ®Î=Ú.—— (Y∞~üP<£–4:29,30)
148 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
ã¨`º« ¢Ñ≤ÜÚ« ʼnõΩ Jã¨`º« O Uq^èOŒ QÍ#∂ â’aèOK«^∞Œ . Jã¨`º« O U =º=Ǩ~°O
Ö’<≥<· å, U ™ê÷~ÚÖ’<≥<· å, ZO`« z#fl q+¨Ü∞« OÖ’<≥<· å QÆi›OK«^yŒ #^Õ. ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ
(ã¨) J|^ŒOú , #=∞‡Hõ¢^ÀǨÅ#∞ QÆ∞iOz WÖÏ ¢Ñ¨=zOKå~°∞:
''qâßfiã≤ ("≥∂q∞<£) ã¨fiÉèÏ=OÖ’ Jxfl q^è•Å áêáêÅ∞ LO_»@O ™ê^躌 "Õ∞.
(JO>Ë qâßfiã≤ =Å¡ UáêѨ"∞≥ <ÿ å [~°Q_Æ O» ã¨OÉè=í "Õ∞.) HÍx Jã¨`º« O, #=∞‡Hõ¢^ÀǨÏO
qâßfiã≤ B#fl`åºxH˜ =ºuˆ~Hõ"∞≥ #ÿ q.—— (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
''=∞x+≤ U^≥·<å J|^ŒúO ѨeH˜#ѨÙÊ_»∞ J`«x <À\˜#∞O_ç XHõ q^èŒ"≥∞ÿ#
^Œ∞~°Oæ ^èOŒ "≥Å∞=_»∞`«∞Ok. ^•O`À HÍ~°∞}º (^≥=· )^Œ∂`« J`«x ^ŒQ~æÆ ∞° flOz `˘Åy
"≥∞Å
ÿ ∞ ^Œ∂~°O áÈ~Ú xÅ∞ÛO\Ï_»∞.—— (JǨχ^£)
''g∞~°∞ J|^•úxH˜ ^Œ∂~°OQÍ =∞ã¨Å∞HÀO_ç. J|^ŒOú ^ÒëêìºxH˜, =ºaèKå~åxH˜
^•ifã¨∞OÎ k. ^Ò+¨ºì O, =ºaèKå~åÅ∞ #~°HÍyfl "≥Ñ· Ù¨ ‰õΩ fã≤HÔ àÏÎ~Ú. =∞x+≤ ZÅ¡ÑÙ¨ Ê_»∂
J|^•úÖÏ_»∞`«∞O\Ï_»∞. J|^•úxfl QÆ∞iOz ã¨OHõeÊOK«∞‰õΩO\Ï_»∞. WÖÏ z=iH˜
J`«x ¿Ñ~°∞ ^Õ=Ùx ^ŒQ~æÆ ° Ѩ~=° ∞ J|nú‰Ωõ _»x ~åÜ«∞|_»∞`«∞Ok.—— (q∞ëê¯`ü)
WHõ Jã¨`º« ¢Ñ¨=∂}O ‰õÄ_® KåÖÏ f¢="≥∞#ÿ q+¨Ü∞« "Õ∞. KÕãO≤ k KÕÜ∞« #@∞¡,
KÕÜ«∞xk KÕã≤#@∞¡, L#flk ÖË#@∞¡, ÖËxk L#fl@∞¡ K≥Ñ≤Ê ¢Ñ¨=∂}O KÕÜ«∞_»O
J`«ºO`« Ѷ∞¨ ’~°"∞≥ #ÿ <Õ~O° . J¢Hõ=∞ ¢Ñ¨Ü∂≥ [<åÅ HÀã¨O Z^Œ∞\˜"åix #q∞‡OK«_®xH˜
H˘O^Œ~∞° WÖÏ Jã¨`º« ¢Ñ¨=∂}ÏÅ∞ KÕã∞¨ OÎ \Ï~°∞. ™ê^è•~°}OQÍ "åºáê~°ÖÏ"å^ÕqÖ’¡
D ^Œ∞~°H¡ } ∆õ O HõxÊã¨∞OÎ k.
Jã¨`º« ¢Ñ¨=∂}O `«=∞ÔHO`À ÖÏÉèOí KÕ‰Äõ ~°∞Û`«∞O^Œ#∞‰õΩO\Ï~°∞ KåÖÏ=∞Ok
"åºáê~°∞Å∞. HÍx ^•x=Å¡ [iˆQ Ѩ~ÀHõ∆ #+¨Oì ã¨OQÆu "å~°∞ ¢QÆÇÏ≤ OK«~∞° . ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ
(ã¨ÅO¡ ) =ÚYºOQÍ "åºáê~°ã∞¨ eÎ fl ^Œ$+≤Ö ì ’ ÃÑ@∞ìH˘x WÖÏ J<åfl~°∞:
''(Jã¨`º« )¢Ñ¨=∂}O KÕÜ∞« _»O =Å¡ ã¨~∞° ‰õΩ J=Ú‡_»∞áÈ`«∞Ok QÍx, "åºáê~°O
Ö’x â◊√ÉèOí =∂¢`«O `«iyáÈ`«∞Ok.—— (|∞MÏi)
''Jã¨`«º ¢Ñ¨=∂}O KÕã≤ XHõ =Úã≤¡O ^èŒ<åxfl `«#kQÍ KÕã¨∞‰õΩ#fl"å_»∞ ^≥·=
ã¨xflkèH˜ áÈ~Ú#ѨÙÊ_»∞ ^Õ=Ù_»∞ J`«xÃÑ· f¢="≥∞#ÿ P¢QÆÇϨ O "≥e|∞K«∞Û`å_»∞. (JO>Ë
WHõ J`«xH˜ Ѷ∞¨ ’~°"∞≥ #ÿ tHõ∆ Ѩ_Oç ^Œ#fl =∂>Ë.)——
''Jã¨`º« ¢Ñ=¨ ∂}O KÕã#≤ "å_»∞ `«# x"åã¨O #~°HOõ Ö’ U~°Ê~°K∞« ‰õΩ#fl>Ë.¡ —— (ǨH˜O)
Jã¨`º« ¢Ñ¨=∂}O J<Õk f¢="≥∞#ÿ q+¨Ü∞« "Õ∞. ¢Ñ¨=Hõ=Î ∞ã‘^∞Œ Ö’x ¢Ñ¨ãO¨ QÆ"kÕ Hõ
^ŒQÆæ~° Jã¨`«º¢Ñ¨=∂}O KÕÜ«∞_»O =∞iO`« f¢="≥∞ÿ# q+¨Ü«∞O. ''XHõ z#fl
ѨÅ∞^À=Ú Ñ¨ÙÅ¡ q+¨Ü∞« OÖ’ ‰õÄ_® ¢Ñ¨=HõÎ ¢Ñ¨ãO¨ QÆ"kÕ Hõ ^ŒQ~æÆ ° Jã¨`º« ¢Ñ¨=∂}O KÕ¿ãÎ
JÖÏO\˜ =ºH˜ÎH˜ #~°HõtHõ∆ Ѩ_»@O `«Ñ¨Êxã¨i ("ålÉò) J=Ù`«∞O^Œ——x ǨϢ[`ü
J|∂Ǩï~Ô ~· å (~°l) LÖËd¡ OKå~°∞. (Wɡfl=∂[)
^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 149
Jã¨`«º¢Ñ¨=∂}ÏxH˜ =∞x+≤ #~°HõOÖ’<Õ Q͉õΩO_® ã¨=∂kèÖ’ ‰õÄ_® ^Œ∞~°ƒù~°
tHõ∆ K«qK«∂_»=Åã≤ =ã¨∞ÎOk. JO`ÕHÍ^Œ∞, nx ^Œ∞+¨Êi}Ï=∂Å∞ XHÀ¯™êi
WǨÏÖ’HõOÖ’ Ãã·`«O |Ç≤Ï~°æ`«=∞ÜÕ∞º J=HÍâ◊O ÖËHõáÈÖË^Œ∞. <ÕxHõ¯_» Hõ#∞qѨÙÊ
HÀã¨O ~Ô O_»∞ ã¨OѶ∞¨ @#Å∞ ¿Ñ~˘¯O@∞<åfl#∞:
Ybá¶ê J|∞ÌÖò =∞eH± áêÅ<åHÍÅOÖ’ [iy# ã¨OѶ∞¨ @#. XHõ Ü«Ú=‰õΩ_»∞
`«~K° ∞« QÍ ã¨=∂^è∞Œ Å∞ `«qfi â◊"åÅg∞k HõÑ<¨¶ £ =¢™êÎÅ∞ ^˘Oyeã¨∞OÎ _Õ"å_»∞. z=iH˜
J`«#∞ ã¨=∂^è∞Œ Ö’¡ H˘xfl ÉèÜ í ∂« #Hõ ^Œ$âߺÅ∞ K«∂âßHõ KÀ~°=$uÎ =∂<Õã≤ hu=∞O`«∞
_»=Ù`å_»∞. J`«#∞ XHõ~ÀA â◊‡âß#OÖ’ [#O XHõ =∞$`«^ÇÕ ¨ xfl ѨÓ_çÛ "≥o§áÈQÍ<Õ
=zÛ P ã¨=∂kèx `«"åfi_»∞. K«∂¿ãÎ ã¨=∂kèÖ’ â◊s~°O QÆQÆ∞~˘Ê_çKÕ ^Œ$â◊ºO
HõxÊOzOk. â◊=O Jyfl=∞O@Ö’ HÍeáÈ`ÀOk. ^≥·=^Œ∂`«Å∞ J`«_çfl H˘~°_®Å`À
H˘_»∞<Î åfl~°∞. J`«#∞ ÉÏ^è`Œ À á⁄eˆHHõÅ∞ ÃÑ_»∞<Î åfl_»∞.
^˘OQÆ`«<åxH˜ =zÛ# Ü«Ú=‰õΩ_»∞ D ^Œ$â◊ºO K«∂ã≤ ÉèíÜ«∞O`À Ѩ~°∞QÆ∞
ÅOH˜OK«∞‰õΩ<åfl_»∞. J`«#ÖÏ H˘OK≥O ^Œ∂~°O áÈ~Ú# `«~åfi`« ^•iÖ’ XHõ J^Œ$â◊º
"å}˜ J`«_flç Ñ≤Å∞ã¨∂Î ''DtHõ‰∆ Ωõ HÍ~°}O Uq∞\’ #∞=Ùfi =∞$`«∞_çfl J_»Q"Æ qÕ ∞\©?——
Jx ¢Ñ¨tflOzOk. ^•xHÍ Ü«Ú=‰õΩ_»∞ ''tHõ∆ QÆ∞iOz J_çQˆ FÑ≤Hõ ‰õÄ_® ÖË^∞Œ <åÖ’
WѨÙÊ_»∞—— J<åfl_»∞. JѨÙÊ_® J^Œ$â◊º"å}˜ tHõ∆‰õΩ HÍ~°}O `≥eÜ«∞*Ëã¨∂Î ''W`«#∞
Jã¨`º« "åk, Jã¨`º« ¢Ñ¨=∂}ÏÅ∞ KÕã∞¨ OÎ _Õ"å_»∞—— Jx K≥ÑÊ≤ Ok.
~Ô O_»= ã¨OѶ∞¨ @# Ybá¶ê Ǩ~°∂<£ ~°+^‘ £ áêÅ<åHÍÅOÖ’ [iyOk. XHõ ~ÀA
Ybá¶ê`À Ü«∞Ǩº a<£ J|∞ÌÖÏ¡, J|∞ÌÖÏ¡ a<£ =ÚãπJÉò J<Õ"å~°∞ ã¨=∂"Õâ=◊ ∞~Ú
L#flѨÙÊ_»∞ Ü«∞Ǩº Ybá¶ê#∞ L^ÕtÌ Oz ''J|∞ÌÖÏ¡ a<£ =ÚãπJÉò ~åã≤# XHõ Qˆ Ü«∞O
LOk, áê_ç qxÊ™êÎ#∞—— JO@∂ Qˆ Ü«∞O áê_®_»∞. Ybá¶ê P Qˆ Ü«∞O qx ZO`À
ÉÏ^èŒÑ¨_®¤_»∞. J`«x =ÚY Hõ=oHõÅ∞ =∂iáÈÜ«∂~Ú. Jk K«∂ã≤ ÉèíÜ«∞Ѩ_ç#
J|∞ÌÖÏ¡ "≥O@<Õ D Qˆ Ü«∞O `«#k HÍ^Œx ¢Ñ¨=∂}O KÕã≤ K≥áêÊ_»∞.
Ü«∞Ǩº ‰õÄ_® ¢Ñ¨=∂}O KÕã≤ ''Jg∞~°∞Öò "≥∂q∞h<£! D Qˆ Ü«∞O =Ú=∂‡\˜H©
W`«x^Õ. `«#kHÍ^Œx W`«#∞ x~åHõi¿ãÎ, W`«x =∂@Å#∞ Jã¨`º« Ѩ~z ° "≥O@<Õ
W`«#∞ ^≥=· tHõ‰∆ Ωõ Ѩ@∞ì|_ÕÖÏ f¢="≥∞#ÿ ¢Ñ¨=∂}O KÕ™êÎ <Õ#∞, J#∞=∞uOK«O_ç—— Jx
J<åfl_»∞. Ybá¶ê J#∞=∞uOKå_»∞. JѨÙÊ_»∞ Ü«∞Ǩº FÃÑ^ŒÌ ¢Ñ¨=∂}O KÕâß_»∞.
J|∞ÌÖÏ¡ P¢Ñ¨=∂}Ïxfl ¢`Àã≤ÑÙ¨ zÛ ^•xfl Z^Œ∞~À¯=_®xH˜ uiy ¢Ñ¨=∂}O KÕÜ∞« ÖË^∞Œ .
J`«x^èÀ~°}˜ K«∂ã≤ Ybá¶ê L¢QÆ∞_≥á· È~Ú ''J|∞ÌÖÏ¡ ã¨`º« =O`«∞_≥`· Õ ¢Ñ¨=∂}O
ZO^Œ∞‰õΩ KÕÜ«∞_»∞?—— Jx `«# JOQÆ~°Hõ∆‰õΩ_»∞ Ѷ¨[Öò`À J<åfl_»∞. J`«#∞ `«#
^ŒQ~æÆ ∞° #fl ^Œ∞ѨÊ\˜x K«∂Ñ≤ã∂¨ Î ''D ^Œ∞ѨÊ\˜ q+¨Ü∞« OÖ’ Z=Ô~<· å ##∞fl ¢Ñ¨=∂}O
KÕÜ∞« =∞O>Ë Wk <å^Õ#x `«Ñʨ ‰õΩO_® ¢Ñ¨=∂}O KÕ™êÎ#∞—— Jx J<åfl_»∞. JѨÙÊ_»∞
150 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
J|∞ÌÖÏ¡#∞ Ѷ¨[Öò XHõ `«#∞fl `«xfl ''¢Ñ¨=∂}O K≥Üü∞—— J<åfl_»∞ QÆkÌã¨∂Î. J|∞ÌÖÏ¡
QÆ`º« O`«~O° ÖËHõ ¢Ñ¨=∂}O KÕâß_»∞.
J|∞ÌÖÏ¡ ¢Ñ¨=∂}O KÕâß_ÕHÍx, ¢Ñ¨=∂}O KÕâßHõ xÅ∞"≥ÖÏ¡ =}˜HᘠșêQÍ_»∞.
J`«x =ÚYO q=~°"‚ ∞≥ ÿ áÈ~ÚOk. nxH˜`À_»∞ Ü«∞Ǩº J`«x ^ŒQiæÆ HÔ o§ Éè∞í [O `«\ì˜
''J|∞ÌÖÏ¡! #∞=Ùfi Jã¨`º« ¢Ñ¨=∂}O KÕâß=Ù. WHõ h‰õΩ H©_∞» `«Ñʨ ^Œ∞—— Jx =∞iO`«
ÉèíÜ«∞ÃÑ\Ïì_»∞. ÉèíÜ«∞ÃÑ\˜ì#O`« =∂¢`å# ¢Ñ¨=∂^Œ"Õ∞g∞ LO_»^Œ∞. HÍx Jã¨`«º
¢Ñ¨=∂}O=Å¡ ѨzÛ J|^•úÅ~åÜ«Ú_»∞ ‰õÄ_® ÉèÜ í ∞« Ѩ_\
» ÏxHͯ~°}O ^•x `«H}
∆õ
^Œ∞¢+¨ÊÉèÏ="Õ∞. áêѨO! J|∞ÌÖÏ¡ WO\˜H˜ "≥àı§O^Œ∞‰õΩ Ybá¶ê ^Œ~åƒ~°∞ #∞Oz ÖËz
^•fi~°O ^ŒQÆæ~°‰õΩ KÕ~°∞‰õΩ<åfl_À ÖË^À J`«xH˜ ‰õΩ+¨µª"åºkè ™ÈH˜Ok. K«~°‡O "å_ç
z\˜¡áÈ~Ú =ÚHõ¯Å∞=ÚHõ¯Å∞QÍ H˜O^ŒÑ¨_»@O "≥Ú^ŒÖˇ·Ok. J`«xÃÑ· ^≥·"å¢QÆǨÏO
q~°∞K«∞‰õΩѨ_çOk.
J|∞ÌÖÏ¡ D q^èOŒ QÍ =¸_»∞ ~ÀAÅáê@∞ ^Œ∞~°ƒ~ù ° Ü«∂`«#Å∞ J#∞Éèqí Oz
K«xáÈÜ«∂_»∞. Ybá¶ê JOQÆ~H° ‰∆õ Ωõ _»∞ Ѷ[¨ Öò ‰õÄ_® J`«x JO`«º¢H˜Ü∞« Ö’¡ áêÖÁæ<åfl_»∞.
[#O J|∞ÌÖÏ¡ =∞$`«^ÇÕ ¨ xfl ã¨=∂kèÖ’ ÃÑ\˜ì ѨÓ_»Û_®xH˜ W@∞HõÅ∞ ¿Ñ~°∞ã¨∞OÎ >Ë
ã¨=∂kè XHõ¯™êiQÍ ZO`À ֒ѨeH˜ ¢‰õΩOyáÈ~ÚOk. ^•O`À â◊=O ¢Ñ¨[ʼnõΩ HõxÊOK«
‰õΩO_® Éè∂í q∞Ö’H˜ kQÆ|_çáÈ~ÚOk. P `«~åfi`« ǨÏ~îå`«∞QÎ Í ã¨=∂kè #∞O_ç f¢="≥∞#ÿ
^è∂Œ o`«∞á¶ê#∞ ÖËzOk. Ѷ[¨ Öò ÉèÜ í ∞« Ѩ_áç È~Ú ''=∞\˜ì `≥zÛ áÈÜ«∞O_ç, =∞\˜ì `≥zÛ
áÈÜ«∞O_ç—— JO@∂ Hˆ HõÅ∞ ÃÑ\Ïì_∞» . HÍx =∞\˜ì ZO`« áÈã¨∞<Î åfl P Q˘~ÚºÖ’ JO`«∂
ѨO`«∂ ÖˉΩõ O_® áÈ`ÀOk. =∞\˜ì J~ÚáÈÜ«∂Hõ [#O ^ŒQ~æÆ À¡ L#fl =Úà◊§á⁄^ŒÅ∞
`≥zÛáÈâß~°∞. Jq ‰õÄ_® P QÀsÖ’ J_»∞H˜¯ áÈ~Ú =∂Ü«∞=∞Ü«∂º~Ú. z=iH˜
Ѷ[¨ Öò P[˝`À "å~°∞ ã¨=∂kè g∞^Œ Hõ¢~°Å`À XHõ `«_Hç õ Hõ\ì˜ ^•xfl =¸¿ãâß~°∞.
(HõÃ+ÊùÇ¨ Å∞Öò =Öò Y|∂~ü– =∞ø`ü ~°≠\ϯ)
ǨϢ[`ü J|∂Ǩï~Ô ~· å Hõ^#Œä O: ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) ¢Ñ¨=K«#O ¢Ñ¨HÍ~°O =¸_»∞
~°HÍÅ =∞#∞+¨µÅ "≥·Ñ¨Ù ^Õ=Ù_»∞ ¢Ñ¨à◊Ü«∞k<å# ^ŒÜ«∂ÉèÏ=O`À Hõ<≥fluÎ ‰õÄ_®
K«∂_»_»∞. "åi áêáêÅ∞ Hõ∆q∞Oz "åix Ѩiâ◊√^ŒúѨ~°K«_»∞. ÃÑ·QÍ "åiH˜ f¢="≥∞ÿ#
(#~°Hõ) tHõ∆ qkè™êÎ_»∞. "åiÖ’ XHõ HÀ=‰õΩ K≥Ok# =∞x+≤ J=ã¨~åxH˜ q∞Oz#
¢Ñ¨Ü«∂}™ê=∞¢y Hõey=Ù<åfl `À\˜¢Ñ¨Ü«∂}©‰õΩʼnõΩ "å\˜xzÛ P^Œ∞HÀ=_®xH˜
x~åHõi™êÎ_∞» . ~Ô O_»= =∞x+≤ ¢áêѨOzHõ ã¨fiÖÏÉèÏ¿ÑHõ`∆ À ~å*Ϻkè<`Õ ‰« Ωõ =∞^Œ`Ì ∞« xã¨∂Î
¢Ñ¨=∂}O KÕ™êÎ_»∞. J~Ú`Õ P ~å*Ϻkè<Õ`« ^èŒ#q∞¿ãÎ ã¨O`À+≤™êÎ_»∞, W=fiHõáÈ`Õ
=ÚYO =∂_»∞Û‰õΩO\Ï_»∞. =¸_»= =∞x+≤ ™êÜ«∞O¢`«O"Õà◊ `«# "åºáê~° ã¨~∞° ‰õΩ`À
xÅ|_ç ''™ê\˜ÖxË "Õ∞\˜ J~Ú# ^Õ=Ùx ™êH˜Q∆ Í K≥|∞`«∞<åfl#∞. <Õh ã¨~∞° ‰õΩ#∞ WO`«
^è~Œ ‰° Ωõ H˘<åfl#∞—— Jx (J|^ŒOú ) K≥|∞`å_»∞. ¢Ñ¨[Å∞ J`«#∞ x["Õ∞ K≥|∞`«∞<åfl_»x
ÉèÏq™êÎ~°∞.
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 151
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) P `«~∞° "å`« Y∞~üP<£Ö’x D ã¨∂H˜Î Ѩi™î êÎ~∞° : ''H˘O^Œ~∞° `«=∞
"åQÍÌ<åÅ#∞, ^Õ=Ùx q+¨Ü«∞OÖ’ KÕã≤# ¢Ñ¨=∂}ÏÅ#∞ Juã¨fiÅÊ =¸ÖϺxH˜
J=Ú‡‰õ Ω O\Ï~° ∞ . WÖÏO\˜ (J=Ú‡_» ∞ É’~Ú#)"åiH˜ Ѩ ~ ° Ö ’Hõ O Ö’ ZÖÏO\˜
(ã¨∞Hõ$`«ÑŨ¶ O) "å\Ï ÅaèOK«^∞Œ . "åi`À ^Õ=Ù_»∞ =∂\Ï¡__» ∞» . z=iH˜ ¢Ñà¨ Ü ◊ ∞« k<å#
"åi"≥Ñ· Ù¨ Hõ<fl≥ uÎ ‰õÄ_® K«∂_»_∞» . "åix Ѩiâ◊√^ŒÑú i¨ KÕ ¢Ñ㨠H¨ Θ JO`«H<õ åfl ÖË^∞Œ . ÃÑQ· Í
"åiH˜ (#~°HOõ Ö’) =º^è•Éèií `«"∞≥ #ÿ tHõ∆ Ѩ_∞» `«∞Ok.—— (3:77) (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
ǨϢ[`ü Ǩï*ˇ·á¶ê (~°l) Hõ^äŒ#O: ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨Å¡O) =∂‰õΩ (Éèíq+¨º`ü
¢Ñ¨Hõ@#ʼnõΩ ã¨O|OkèOz#) Ô~O_»∞ ǨÏnã¨∞Å∞ qxÊOKå~°∞. WO^Œ∞Ö’ XHõ\˜
x[=∞=_»O <Õ#∞ K«∂âß#∞. Ô~O_»=^•x HÀã¨O Z^Œ∞~°∞K«∂ã¨∞Î<åfl#∞. ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ
(ã¨Å¡O) =∂ =ÚOn q+¨Ü«∞O ¢Ñ¨™êÎqã¨∂Î ''x*Ï~Úf, qâ◊fiã¨hÜ«∞`«Å∞ ¢Ñ¨[Å
ǨÏ$^ŒÜ«∂Ö’¡ "Õà◊¥§x L<åfl~Ú. P `«~°∞"å`« ¢Ñ¨[Å∞ "å\˜x QÆ∞iOz Y∞~üP<£,
ǨÏnã¨∞Å ^•fi~å q=~°OQÍ `≥Å∞ã¨∞‰õΩ<åfl~°∞—— Jx J<åfl~°∞.
¢Ñ¨[ŠǨÏ$^ŒÜ«∂Å #∞O_ç x*Ï~Úf, qâ◊fiã¨hÜ«∞`«Å∞ H©∆}˜OzáÈ=_»O
QÆ∞iOz PÜ«∞# =∂\Ï¡_∞» `«∂ WÖÏ J<åfl~°∞: ''XHõ =∞x+≤ HÍ¿ãûѨ٠Ѩ_∞» ‰õΩO\Ï_»∞.
JѨÙÊ_»∞ J`«x ǨÏ$^ŒÜ«∞O #∞O_ç x*Ï~Úf fã≤"ÕÜ«∞|_»∞`«∞Ok. QÍÜ«∞O
#Ü«∞"≥∞#ÿ `«~∞° "å`« ^•xQÆ∞~°∞Î q∞yeáÈ~Ú#@∞¡ J`«x x*Ï~ÚfH˜ ã¨O|OkèOz#
F z#fl QÆ∞~°∞Î =∂¢`«"∞Õ LO_çáÈ`«∞Ok.
P `«~°∞"å`« P =ºH˜Î =∞iHÍ¿ãûѨ٠Ѩ_»∞‰õΩO\Ï_»∞. q∞yeáÈ~Ú# P HÍã¨Î
x*Ï~Úf ‰õÄ_® fã≤"Ü Õ ∞« |_»∞`«∞Ok. xѨÙÊHõ}O HÍÅ∞ g∞^Œ Ѩ_#ç ѨÙÊ_»∞ ÉÁaƒ
=zÛ K«~‡° O ZÖÏ Lɡƒ`«∞QÎ Í HõxÊã¨∞OÎ ^À JÖÏ LO@∞Ok q∞ye# D x*Ï~ÚfH˜
ã¨O|OkèOz# QÆ∞~°∞Î. ÉÁaƒ ֒ѨŠUg∞ LO_»^Œ∞ (ѨÅÛ\˜ ~°ã≤ `«Ñ¨Ê). D
x*Ï~Úf ã≤u÷ ‰õÄ_® JO`Õ. (=∞~À =∂@Ö’ K≥áêÊÅO>Ë Wk <Õu c~°HÍÜ«∞ =O\˜
x*Ï~Úf J#fl=∂@). ¢Ñ¨[Å∞ J=∞‡HõO, H˘#∞QÀà◊§~Ú`Õ KÕ™êÎ~∞° . HÍx U XHõ¯~°∂
x*Ï~Úf`À =º=ǨÏiOK«~∞° . z=iH˜ 'Ñ¶Ö ¨ Ï<å `≥QÆ =∞x+≤ ZO`À x*Ï~ÚfѨ~∞° _»∞,
ѶÖ
¨ Ï<å =ºH˜Î ZO`À =∞Oz"å_»∞, ZO`À |∞kú=∞O`«∞_»∞— Jx ¢Ñ¨âO◊ ã≤™êÎ~∞° . HÍx
J`«xÖ’ J}∞=∂¢`«O x*Ï~Úf ‰õÄ_® LO_»^∞Œ .
XHõÑÙ¨ Ê_»∞ <Õ#∞ Z=i #∞O_ç H˘#∞QÀÅ∞ KÕã∞¨ <Î åfl##fl q+¨Ü∞« O Ѩ\Oì˜ K«∞‰õΩ<Õ
"å_çfl HÍ#∞. P =ºH˜Î =Úã≤¡O J~Ú=ÙO>Ë J`«x ^èŒ~°‡=∞~Ú# W™ê¡O <å‰õΩ
~å=Åã≤# ǨωõΩ¯ J`«x #∞O_ç WÑ≤Êã¨∞ÎOk. XHõ"Õà◊ P =ºHÎ̃ ¢ÔH·ãÎ̈=Ù_»~Ú LO>Ë
J`«x JkèHÍi P ǨωõΩ¯ <å‰õΩ WÑ≤ÊOKÕ"å_»∞. D<å_»∞ Ѩiã≤u÷ =∂iáÈ~ÚOk.
WѨÙÊ_»∞ <Õ#∞ Ñ¶Ö ¨ Ï<å =º‰õΩÅÎ `À =∂¢`«"∞Õ J=∞‡HõO, H˘#∞QÀà◊√§ KÕã∞¨ <Î åfl#∞.
(ã¨ÇÏ‘ |∞MÏi: 81= ¢Ñ¨H~õ }° O, 35= J^蕺ܫ∞O† ã¨ÇÏ‘ =Úã≤O¡ )
152 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
63. ã¨~‰° Ωõ Å HõbÎ, <å}º`«Å∞
^ŒQÍ, "≥∂ã¨O, ^ÀÑ≤_,ç ^Ò~°#˚ ºO, J|^ŒOú , J¢Hõ=∞ =∂~åæÖÏ ^•fi~å "åºáê~°O
KÕÜ∞« _»O P`«‡Ç¨Ï`åº ã¨^$Œ â◊=∞x, Ѩ~Ö ° ’HõOÖ’ q<åâßxH˜ HÍ~°}Éè∂í `«=∞=Ù`«∞O^Œx
Y∞~üP<£ `≥eÜ«∞*Ë™ÈÎOk. ¿Ñ~åâ◊ =∞x+≤x J¢Hõ=∞ ÖÏÉèÏ~°#˚ "≥Ñ· Ù¨ ‰õΩ ¢¿Ñˆ~Ñ≤ã∞¨ OÎ k.
J¢Hõ=∞ÖÏÉèÏÅ HÀã¨O J`«#∞ J|^Œú=∂_»`å_»∞. ã¨~°∞‰õΩÅ∞ HõbÎKÕã≤ J=Ú‡`å_»∞.
`«∂xHõÖ’¡, H˘Å`«Ö’¡ =ã¨∞=Î ÙÅ∞ `«yOæ z W™êÎ_∞» . ÉÏ¡H=± ∂Ô~¯\ò KÕ™êÎ_∞» . qK«ÛÅq_çQÍ
^è~Œ Å
° ∞ ÃÑOz J`«ºkèHÖ õ ÏÉèÏÅ∞ QÆ_Oç K«_®xH˜ J=ã¨~"° ∞≥ `ÿ Õ JkèHÍ~°∞ʼnõΩ ÅOKåÅ∞
‰õÄ_® W™êÎ_∞» . J|^ŒOú , =OK«# J<Õ ^Œ∞~°∞} æ ÏÅ∞ D<å_»∞ "åºáê~° ÖÏ"å^ÕgÖ’¡
ã¨~°fi ™ê=∂#º"≥∞ÿáÈÜ«∂~Ú. D"≥·Yi =Úã≤¡OÅ qâßfi™êxH˜ f¢="≥∞ÿ# qѶ¨∂`«O
HõeyOz "åi Ѩ~Ö ° ’Hõ rq`åxfl <åâ◊#O KÕã∞¨ OÎ k.
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) F™êi (=∂Ô~¯\òÖ’) XHõ ^è•#ºÑ¨Ù ^Œ∞HÍ}O ^ŒQiæÆ H˘zÛ ^è•#ºÑ¨Ù
‰õΩѨÊÖ’ KÕ~Ú ^Œ∂~åÛ~°∞. K«∂¿ãÎ KÕuH˜ `«_ç JO@∞‰õΩOk. Jk K«∂ã≤ PÜ«∞#
''^è•#ºÑ¨Ù =~°‰Î Ωõ _®! Uq∞\˜k?—— Jx J_çQÍ~°∞. ^•xHÍ =~°‰Î Ωõ _»∞ ''^≥=· ¢Ñ¨=HÍÎ! Wk
=~å¬xH˜ `«_ãç O≤ k—— Jx J<åfl_»∞. JѨÙÊ_»∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ''=∞i P ^è•<åºxfl ÃÑ·#
ZO^Œ∞‰õΩ ÃÑ@ì ÖË^∞Œ ? ÃÑ·# ÃÑ\ì̃=ÙO>Ë [#O K«∂¿ã"å~°∞Hõ^•! "≥∂ã¨O KÕ¿ã"å_»∞
<å"å_»∞ HÍ_»∞—— Jx J<åfl~°∞. (=Úã≤O¡ –q∞ëê¯`ü)
ǨϢ[`ü J|∞ÌÖò ǨÏg∞^£ a<£ =∞Ǩ˙‡^£ =∞¢ya Hõ^#Œä O: <Õ#∞ F™êi J|∞ÌÖÏ¡
a<£ JÉσãπ (~°l) ^ŒQÆæ~°‰õΩ "≥o§#ѨÙÊ_»∞ JHõ¯_çH˜ H˘O^Œ~°∞ =∞#∞+¨µÅ∞ =zÛ F
ã¨OѶ∞¨ @# QÆ∞iOz WÖÏ `≥eáê~°∞: ''"Õ∞=Ú Ç¨Ï*òÜ∂« ¢`«‰Ωõ |Ü«∞Å∞^Õi AÖòãᨠê¶
¢áêO`åxH˜ KÕ~∞° ‰õΩ<Õ@ѨÊ\˜H˜ =∂ ã¨ÇϨ K«~∞° _˘Hõ`#« ∞ K«xáÈÜ«∂_»∞. "Õ∞=Ú ™êfl#O,
=¢ã¨Îã¨O™ê¯~°O KÕ~ÚOz ã¨=∂kè `«=fi_»O ¢áê~°OaèOKåO. ¢`«=fiHõO ѨÓ~°Î~Ú#
`«~åfi`« â◊"åxfl ã¨=∂kèÖ’ kOK«∞^•=∞x J#∞‰õΩO@∞O_»QÍ JHõ™ê‡`«∞QÎ Í ã¨=∂kèÖ’
F ÃÑ^ŒÌ #Å¡¢`åK«∞ ¢Ñ¨`«ºHõ∆=∞~ÚOk. P áê=Ú ZO`« ÃÑ^ŒÌ^ŒO>Ë Jk "≥Ú`«ÎO
ã¨=∂kèx P¢Hõq∞OK«∞‰õΩOk. "Õ∞=Ú P ã¨=∂kèx =kÖËã≤ "Õ~ˆ KÀ@ =∞~À ã¨=∂kè
`«"åfi=Ú. HÍx JHõ¯_» ‰õÄ_® ã¨=∂kè ¢`«=fiHõO ѨÓiÎHÍQÍ<Õ ZHõ¯_»∞flOKÀ WÖÏO\˜
áê"Õ∞ =zÛ K«∞@ìK«∞@∞ìH˘x Ѩ_»∞‰õΩ#flk. "Õ∞=∂ ã¨=∂kèx =kÖËã≤ g∞ ^ŒQÆæ~°‰õΩ
=KåÛO (D qz¢`« ã¨OѶ∞¨ @#‰õΩ HÍ~°}O Uq∞\’ K≥|∞`å~°x).——
ǨϢ[`ü J|∞ÌÖÏ¡ a<£ JÉσãπ (~°l) D ã¨OQÆu qx ''Jk =∞$`«∞_ç PK«~°},
#Å¡¢`åK«∞ ~°∂ѨOÖ’ =zÛOk. g∞~°∞ Ü«∂=`«∞Î Éèí∂=∞O_»ÅOÖ’ ZHõ¯_» ã¨=∂kè
`«qfi<å JHõ¯_çH˜ D áê=Ú =ã¨∞ÎOk. JOKÕ`« g∞~°∞ U^À XHõ ã¨=∂kèÖ’ "Õã≤ ѨÓ_çÛ
ÃÑ@ìO_ç—— Jx K≥áêÊ~°∞. "Õ∞=Ú JÖψQ XHõ ã¨=∂kèÖ’ ѨÓ_çÛ"ÕâßO. `«~∞° "å`« "Õ∞=Ú
ǨÏ*òÜ∂« ¢`« [iÑ≤ =KåÛ=Ú. ~åQÍ<Õ =∞$`«∞x WO\˜H˜ "≥o§ J`«x ÉèÏ~°º‰õΩ q+¨Ü∞« O
q=iOz J`«x PK«~°} QÆ∞iOz J_çQÍ=Ú. ^•xHÍ"≥∞ WÖÏ K≥Ñ≤ÊOk:
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 153
''=∂ PÜ«∞#QÍ~°∞ ^è•#ºÑ¨Ù "åºáê~°O KÕã¨∞ÎO_Õ"å~°∞. "åºáê~° ã¨~°∞‰õΩ #∞Oz
WO\˜Y~°∞ÛÅ HÀã¨O ZO`« ^è•#ºO f™êÎ~À JO`Õ á⁄@∞ì, ѨÙÅ¡Å∞, QÆ_Ѥç ~¨ H° Å õ ∞ "åºáê~°
^è•#ºOÖ’ HõeÑ≤ J"Õ∞‡"å~°∞. D ^Œ∞ëê¯~°º"Õ∞ PÜ«∞#‰õΩ ã¨=∂kèÖ’ Ü«∂`«#‰õΩ
HÍ~°}=∞~ÚOk.—— (ɡ·Ç¨Ïd, Wɡfl Ja^Œ∞Ì<åº)
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) ¢Ñ¨=K«#O:– ''J=Ú‡`Œ∞#fl ã¨O∞° Hí∞Ö’x Ö’áåÅ#∞ HÁ#∞QÀÅ∞
^®O°∞ÅHí∞ |Ç≤ÏO°`æ ~Œ KÕã≤ =∞s J=∞‡_«~ (^èO° ‡° Ü«µ∞Hí"Î ∞≥ #ÿ Ǩ^uú° . Jk) `ŒÇʨ =∞OÕ
Ǩ^uú° #ܵ<® J#∞ã¨i~z ã¨O∞° Hí∞ q„Híܵ~K«_~« Z>˜ì Ǩiã≤u÷ Ö’#¥ ^èO° ‡° ã¨=∞‡`Œ~
Hß^°∞. J~`ËHß^°∞, P ֒Ǩ~ `ˇeã≤=Ù#fl =ºH˜Î ^®xfl |Ç≤ÏO°`æ ~Œ KÕܵ« Hí∞~_Í =∞∫#~
=Ç≤Ï~K«_~« Hí∂_Í ^èO° ‡° ã¨=∞‡`Œ~ Hß^°∞——. (=Ú#ÎMÏ)
64. ÉÏ¡H=± ∂Ô~¯\ò
W™ê¡OÖ’ "åºáê~°ÖÏ"å^ÕgÅ∞ ‰õÄ_® XHõ ÉèÏQÆ"Õ∞. J~Ú`Õ D "åºáê~°O
ѨÓiÎQÍ x*Ï~Úf`À ‰õÄ_ç#^≥· LO_®e. <Õ\˜ =Úã≤¡OÅ∞ #=∂*ò, ~À*ÏÖÏ¡O\˜
q+¨Ü«∂ÅÃÑ· K«∂ѨÙ`«∞#flO`« Pã¨H˜Î Pi÷Hõ=º=Ǩ~åÖ’ K«∂ѨHõáÈ=_»O ZO`À
â’K«hÜ«∞O. W™ê¡O#∞ qâ◊fiã≤OKå#x K≥ÑÙ¨ ʉõΩ<Õ =ºH˜Î =∞ã‘^∞Œ Ö’<ÕQÍHõ =∂Ô~¯\òÖ’
‰õÄ_® x["≥∞ÿ# =Úã≤¡OQÍ =º=ǨÏiOKåe. JÖÏ H͉õΩO_® ˆH=ÅO ^èŒ<å~°˚#<Õ
^èպܫ∞OQÍ ÃÑ@∞ìH˘x H˘#∞QÀÅ∞ ^•~°∞efl ^ÀK«∞‰õΩO@∂ J¢Hõ=∞ Ѩ^Œú`«∞Å`À
"åºáê~°O KÕ¿ãÎ, ^•x=Å¡ J`«#∞ ¢Ñ¨ÑO¨ K«O Ö’ HÀ\©â√◊ fi~°∞_»~Ú ‰õΩÅHõQÅ Æ _Õ"∂≥ QÍx,
Ѩ~Ö° ’HõOÖ’ =∂¢`«O Ѷ∞¨ ’~°"∞≥ #ÿ #~°Hõ tHõÅ
∆ ‰õΩ QÆ∞iHÍ=Åã≤ =ã¨∞OÎ k.
J¢Hõ=∞ ÖÏÉèÏ~°˚# Ѩ^Œú`«∞Ö’¡ ÉÏ¡H± =∂Ô~¯\ò XHõ\˜. D ~ÀAÖ’¡ z<åfl ÃÑ^•Ì
"åºáê~°ã∞¨ ÅÎ O`å D *Ï_®ºxH˜ Ö’#~Ú qxÜ≥∂QÆ^•~°∞Å ~°HÍÎxfl Ñ‘eÛ"Õã∞¨ <Î åfl~°∞.
g~°∞ gÅ~Ú#O`« Z‰õΩ¯=QÍ ÖÏÉèÏÅ∞ QÆ_çOKåÅ#fl P`åºâ◊`À x`åº=ã¨~°
=ã¨∞=Î Ùefl <≥ÅÅ `«~|° _ç ^•zÃÑ\˜ì J¢Hõ=∞OQÍ xÅ∞= KÕ™êÎ~∞° . JÖÏ Hõ$u=∞ Hõ~∞° =Ù
ã¨$+≤ìOz qѨs`«"≥∞ÿ# ^èŒ~°Å`À "å\˜x "≥∞Å¡"≥∞Å¡QÍ =∂Ô~¯\òÖ’H˜ ¢Ñ¨"Õâ◊ÃÑ_®Î~°∞.
WÖÏO\˜ J¢Hõ=∞ "åºáê~°ã∞¨ Å Î q+¨Ü∞« OÖ’ =∞Ǩ¢Ñ¨=HõÎ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨ÅO¡ ) KÕã#≤
D =∞Ç≤Ï`À‰õΩÅ Î ∞ QÆ=∞xOK«O_ç:
''J¢Hõ=∞ xÅfiÅ∞ KÕ¿ã"å_»∞ áêáê`«∞‡_»=Ù`å_»∞.—— (=Úã≤O¡ –q∞ëê¯`ü)
''J¢Hõ=∞xÅfiÅ∞ KÕ¿ã"å_»∞ ^Œ∞~å‡~°∞_æ ∞» . ^Õ=Ù_»∞ ^è~Œ Å
° ∞ `«y¿æ ãÎ J`«#∞ ã¨O`À+≤
™êÎ_»∞, ^èŒ~°Å∞ ÃÑOz`Õ `≥QÆ ÉÏ^èŒÑ¨_çáÈ`å_»∞.—— (ɡ·Ç¨Ïd–q∞ëê¯`ü)
''x`ͺ=ã¨O° =ã¨∞=Î Ùefl xÅ∞=K≥ܵ« ºHí ã¨=∞Ü«∂xH˜ |*ÏO°∞Hí∞ `ˇzÛ J"Õ∞‡
=ºH˜Î ^≥·ÇÍ#∞„QõǨxH˜ JO°∞›_«=Ù`Í_«∞. ^Õ=Ù_«∞ J`ŒxH˜ ѨÙ+¨¯Å~Qå Láåkè
¢Ñ¨™êk™®Î_∞« . nxH˜ aè#fl~Qå (ã¨O∞° Hí∞Å∞) xÅ∞=KÕ¿ã =ºH˜Î ^≥=· âÍáåxH˜ Qõ∞O°=Ù`Í_«∞——.
(Wɡfl=∂[)
154 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
''XHõ =∞x+≤ #ÖÉè·ˇ ~ÀAÅ^•HÍ ^è•<åºxfl (|*Ï~°∞‰õΩ `«~e° OK«‰Ωõ O_®) PÑ≤
=ÙOz ^èŒ~°Å∞ ÃÑiˆQO^Œ∞‰õΩ Z^Œ∞~°∞K«∂ã¨∞Î<åfl_»O>Ë J`«#∞ ^Õ=Ùx Ѩ@¡ qã≤ÔQuÎ
áÈÜ«∂_»#fl =∂@. ^Õ=Ù_»∞ ‰õÄ_® J`«x Ѩ@¡ qã≤QÔ uÎáÈ`å_»∞.—— (q∞ëê¯`ü)
''Z=Ô~<· å #ÅÉè̌· ~ÀAÅ^•HÍ ^è•#ºO (=∂Ô~¯\òÖ’H˜ fã¨∞‰õΩ~å‰õΩO_®) PÑ≤
=ÙOz# `«~∞° "å`« ^•xH˜ ã¨O|OkèOz# ^•#O KÕ¿ãÎ P ^•#O J`«xH˜ áêѨ Ѩi
Ǩ~°OQÍ =∂~°^∞Œ .—— (q∞ëê¯`ü +¨sѶ)π
D ǨÏnã¨∞efl|\˜ì ^è•#ºO, JѨ~åÅ∞ =O\˜ x`åº=ã¨~° =ã¨∞=Î ÙÅ∞ QÀ^•=ÚÖ’¡
QÆi+¨Oª QÍ #ÅÉè·ˇ ÖËHõ JO`«HOõ >Ë Z‰õΩ¯= ~ÀAÅ∞ xÅ∞= LOK«‰Äõ _»^xŒ `≥Å∞™ÈÎOk.
~Ô `· ∞« QÍx, ~Ô `· ∞« ^ŒQ~æÆ ° H˘#fl"å_»∞QÍx ^è•<åºxfl `«fi~°QÍ =∂Ô~¯\ò‰Ωõ `«~e° OKåe.
JO`ÕQÍx ^è~Œ Å ° ∞ ÃÑOKÕ L^ÕâÌ º◊ O`À ^•xfl <≥ÅÅ `«~|° _ç xÅfi LOK«‰Äõ _»^∞Œ .
^˘OQÆ"åºáê~°∞Å∞ ^ÕâO◊ Ö’ Hõ~∞° =ÙHÍ@HÍÅ∞ =¿ãÎ =∞iO`« ã¨O|~°Ñ_¨ áç È`å~°∞.
PǨ~° Ѩ^•~å÷Å#∞ PHÍâß#flO>Ë ^è~Œ Å ° ‰õΩ J=Ú‡HÀ=_®xH˜ "åiH˜ =∞Oz J=HÍâ◊O
Åaèã∞¨ OÎ k. QÀ^•=ÚÖ’¡ #∞Oz ã¨~∞° ‰õΩefl H˘kÌH˘kÌQÍ q_»∞^ŒÅKÕã∂¨ Î =∞O_Õ ^è~Œ Å ° `À
Jq∞‡ qѨs`«"≥∞ÿ# ÖÏÉèÏÅ∞ QÆ_ç™êÎ~°∞. WÖÏO\˜ p_»Ñ¨Ù~°∞QÆ∞Å =¸ÅOQÍ
ã¨=∂[OÖ’ JѨÙÊ_»ÑÙ¨ Ê_»∞ PHõeKå=ÙÅ∞ ‰õÄ_® ã¨OÉèqí OK«_O» `≥eã≤# q+¨Ü∞« "Õ∞.
Hõ~°∞=Ù =zÛ#ѨÙÊ_»∞ ¢Ñ¨=HõÎ J#∞K«~°∞Å∞ Ѩiã≤÷ux ZÖÏ Z^Œ∞~˘¯<Õ"å~À
K«∂_»O_ç: XHõ™êi =∞n<åÖ’ f¢="≥∞#ÿ H∆Í=∞O U~°Ê_çOk. D ^Œ∞ã≤u÷ K«∂ã≤ Ybá¶ê
L™ê‡<£(~°l) ^è•<åºQÍ~åÅ#∞ `≥iÑ≤Oz, ^è•#ºO HÍ=Åã≤# "åà◊√§ =zÛ Ñ¨@∞ìHÔ à◊§
=K«Ûx ¢Ñ¨H@ õ # QÍqOKå~°∞. P q^èOŒ QÍ ¢Ñ¨É∞íè `«fi ^è•<åºQÍ~åÅ∞ MÏmJÜ«∂º~Ú.
JÖψQ =∞n<åÖ’ =∞~À™êi Hõ~∞° =Ù U~°Ê_Õ ã¨∂K«#Å∞ HõxÊOK«QÍ<Õ ¢Ñ¨[Å∞
PO^Àà◊# K≥Ok PǨ~°^•è <åºÅ J<Õfi+¨}HÔ · J<ÕHõ W|ƒO^Œ∞Å∞ Ѩ_∞» `«∂ T~°∂~°∞
u~°QÆ™êQÍ~°∞. W=∂"£∞ *ˇ·#∞Öò Pan<£ (~°l) ¢Ñ¨[Å JQÆKå@¡#∞ QÆ=∞xOz `«#
™⁄O`« ^è•<åºQÍ~åxfl x~°fiÇ≤ÏOKÕ =ºH˜Îx Ñ≤eÑ≤OKå~°∞. J`«x`À, ¢Ñ¨ã¨∞Î`«O =∞#
^ŒQ~æÆ ° ZO`« ^è•#ºO LO^Œx J_çQÍ~°∞. Hõ~∞° =٠Ѩiã≤u÷ x "å_»∞H˘x JkèHõ ÖÏÉèÏÅ∞
Pi˚OK«_®xˆH W=∂"£∞QÍ~°∞ WÖÏ J_»∞QÆ∞`«∞<åfl~°x ÉèÏqOz P =ºH˜Î Ѩ~°=∞
ã¨O`À+¨O`À =∞# ^ŒQ~æÆ ° ^è•#ºO KåÖÏ LO^ŒO_ô Jx K≥áêÊ_»∞.
"≥O@<Õ W=∂"£∞ ''J~Ú`Õ P ^è•#ºO "≥Ú`åÎxfl =∂Ô~¯\ò‰Ωõ `«~e° OK«∞—— Jx
P^ÕtOKå~°∞. HÀâßkèHÍi qã¨∞ÉÎ ’~Ú ''JÜ«∂º! D ^è•#ºO HÍ™êÎ J~ÚáÈÜ«∂Hõ
=∞# Ѩiã≤÷u Uq∞\©?—— Jx J_çQÍ_»∞. ^•xH˜ W=∂"£∞ ''¢Ñ¨[ÅO^Œi Ѩiã≤÷u
Uq∞\’ J^Õ =∞# Ѩiã≤u÷ ‰õÄ_®. "å~°∞ ‰õÄ_® =∞# ™È^Œ~∞° ÖË Hõ^•!—— Jx J<åfl~°∞.
=∂#=`å ^Œ$+≤ì L#fl U "åºáês JkèHõ ÖÏÉèÏÅ HÀã¨O ¢Ñ¨[Å#∞ ^ÀK«∞‰õΩ<Õ
ZÖÏO\˜ J_»¤^•s `˘Hõ¯_»∞. JO^Œ∞Ö’ qâ◊fi¢Ñ¨Éèí∞=Ùx, PÜ«∞# ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨Å¡O)#∞,
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 155
Ѩ~Ö
° ’Hõ Ѩi}Ï=∂Å#∞ qâ◊fiã≤Oz ^≥=· ¢Ñ¨ã#¨ fl`Õ `«# rq`« Ѩ~=° ∂=kèQÍ ÉèÏqOz#
=Úã≤O¡ J~Ú`Õ "åºáê~°OÖ’ Z#fl\˜H© hK«"∞≥ #ÿ Ѩ^`úŒ ∞« Å∞ J=ÅOaOK«Ö_Ë ∞» .
65. `«∂xHõÅ∞, H˘Å`«Å∞
Pi÷Hõ =º=Ǩ~åʼnõΩ ã¨O|OkèOz# Y∞~üP<£, ǨÏnã¨∞ P[˝Å#∞ áê\˜OK«_O»
‰õÄ_® ^≥·"å~å^èŒ# ¢H˜OkˆH =ã¨∞ÎOk. âßs~°Hõ P~å^èŒ#Å q+¨Ü«∞OÖ’ U"≥·<å
á⁄~°áê@∞¡ [iy`Õ ^Õ=Ù_»∞ Hõ∆q∞™êÎ_»x PtOK«QÆÅO. HÍx J~°÷ ã¨O|O^èŒ"≥∞ÿ#
P~å^è#Œ Å q+¨Ü∞« OÖ’ [iy# áêáêÅ#∞ ã¨O|Okè`« =º‰õΩÅ Î ∞ Hõq∆ ∞OK«#O`«=~°‰Äõ
^Õ=Ù_»∞ ‰õÄ_® Hõq∆ ∞OK«_x» H˘xfl ǨÏnã¨∞Å∞ <˘H˜¯ K≥|∞`«∞<åfl~Ú.
J~Ú`Õ D<å_»∞ W™ê¡O#∞ J#∞ã¨iã¨∞Î#fl KåÖÏ=∞Ok =Úã≤¡OÅ∞ #=∂*ò,
^≥·=<å=∞ ã¨O㨇~°}, LѨ"å™êÅ∞ =O\˜ ÃÑ·™ê Y~°∞ÛHÍx q+¨Ü«∂Ö’¡ =∂¢`«"Õ∞
Y∞~üP<£, ǨÏnã¨∞ P[˝Å#∞ Ѩ\˜ìѨ\˜ì K«∂™êÎ~°∞. HÍx Pi÷Hõ =º=Ǩ~åÖ’¡ qkèQÍ
xˆ~ÌtOz# P[˝Å#∞ Ãã·`«O MÏ`«~°∞KÕÜ«∞_»O ÖË^ŒO>Ë, Jk "åi U=∞~°∞áê@∞
J#∞HÀ"åÖÏ ÖËHõ ^≥=· ^è~Œ ‡° O Ѩ@¡ "åiH˜ ѨÓiÎQÍ ã¨^=Œ QÍǨÏ# ÖË^xŒ ÉèÏqOKåÖÏ?
D „H˜~k Y∞O∑P<£ 㨥Hí∞Å Î ∞ K«¥_«~_ç:
''ã¨O#·≥ áå„`Œ`À HÁÅz W=fi~_ç. `Œ¥K«=Åã≤ =¿ãÎ ã¨O#·≥ „`Íã¨∞`À `Œ¥z=fi~_ç.
W^Õ ã¨O#·≥ Ǩ^uú° . Ƕe¨ `Œ~ s`ͺ Hí∂_Í D Ǩ^`ú° Ë =∞~zk——. (17:35)
''PÜ«µ<Ë „`Íã¨∞#∞ (<®ºÜ«∂xfl) Hí∂_Í ã¨$+≤ì~KÍ_«∞. Hí#∞Hí g∞O°∞ „`Íã¨∞ ã¨=∞
`Œ¥Hßxfl K≥_«Q˘@ìHí~_ç. <®ºÜ«µ~Qå, ã¨=º~Qå `Œ¥z=fi~_ç——. (55:8,9)
''`Œ¥xHíÖ’¡, HÁÅ`ŒÖ’¡ <®ºÜ«µ~ áå>˜~K«~_ç. Z=iH© #+¨ì~ HíÅQõ*ËÜ«µHí~_ç.
ã¨O≥·# „`Íã¨∞`À `Œ¥z W=fi~_ç. „Ǩ[ÅHí∞ O®=Åã≤# =ã¨∞Î=ÙÅ∞ `Œyæ~z W=fiHí~_ç.
^è°O°}˜Ö’ JÅ¡O°∞¡, JÅ[_«∞Å∞ OÕѨÙ`Œ¥ uO°QõHí~_ç. q∞=∞‡efl, g∞Hí∞ ѨÓO°fi=Ú~_ç#
`ŒO®Å#∞ ã¨$+≤ì~z# ^Õ=ÙxH˜ HßãÎ̈ ÉèíÜ«µÇ¨_«~_ç——. (26:181-184)
''`Œ¥xHíÖ’¡, HÁÅ`ŒÖ’¡ <®ºÜ«µ~ áå>˜~K«~_ç. Z=iH© #+¨ì~ HíÅQõ*ËÜ«µHí~_ç.
ã¨O≥·# „`Íã¨∞`À `Œ¥z W=fi~_ç. „Ǩ[ÅHí∞ O®=Åã≤# =ã¨∞Î=ÙÅ∞ `Œyæ~z W=fiHí~_ç.
^è°O°}˜Ö’ JÅ¡O°∞¡, JÅ[_«∞Å∞ OÕѨÙ`Œ¥ uO°QõHí~_ç. q∞=∞‡efl, g∞Hí∞ ѨÓO°fi=Ú~_ç#
`ŒO®Å#∞ ã¨$+≤ì~z# ^Õ=ÙxH˜ HßãÎ̈ ÉèíÜ«µÇ¨_«~_ç——. (26:181-184)
''`Œ¥Hí~ `Œy~æ KÕ"åiH˜ q<®â◊~ `ŒÇʨ ^°∞. "åO°∞ „Ǩ[Å #∞~_ç (ã¨O∞° Hí∞) fã¨∞Hí∞<Ë
@ǨC_«∞ ѨÓiÎQå `Œ¥z ÖËHí HÁÅz fã¨∞Hí∞~>ÏO°∞† WKÕÛ@ǨC_«∞ `Œy~æ z W™®ÎO∞° . XHõ
ÉèíÜ«µ~HíO° k<®# `Í=Ú ÖËÇ≤ „Ǩ"Õâ◊ÃÑ@ì|_«`Í=∞x "åiH˜ `ˇeÜ«µ^®? PO’A
Ü«∂=`Œ∞Î =∂#=ÙÅ∞ qâ◊fi„ǨÉèí∞=Ù =Ú~^°∞ (`ŒÅÅ∞ =~z) xÅ|_«`ÍO°∞.—— (k=º
Y∞~üP<£–83:1-6)
156 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
W™®¡~ =∂#=Ùx ã¨HÅ í r=#O°~QåÅ#∞ Ǩi"Õ+~ª≤ z =Ù#fl ã¨=∞„Qõ r=#=º=ã¨.÷
J~^°∞Ö’ ÇͺáåO° ÖÏÇÍ^ÕgÅ∞ Hí∂_Í L<®flܵ. Jܵ`Ë P "åºáåO°~ ѨÓiÎQå
<®ºÜ«µ~, x*ÏܵfÅ`À Hí∂_ç#^°Üµ L~_Íe.
hu=∞O`«∞_≥·# "åºáêix QÆ∞iOz ^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨Å¡O) WÖÏ „Ѩ=zOKå~°∞:
''hu=∞~`Œ∞_≥·# Çͺáåi J~u=∞ („Ǩà◊Ü«µ) k<®# ^≥·=„Ǩ=HíÎÅ, ã¨`Œº=~`Œ∞Å,
J=∞O°Q`õ ∞Œ Å ã¨ÇϨ K«Oº° ~Ö’ L~>Ï_«∞——. (ui‡l)
k=ºY∞~üP<£Ö’x D ¢H˜Ok ã¨∂‰õΩÅ Î ∞ ‰õÄ_® ѨijeOK«O_ç:
''"Õ∞=Ú =∞^°º<ü „Ǩ[Å ^°QõæO°Hí∞ ÇÍi ™È^°O°∞_«∞ +¨∞SÉò#∞ Ǩ~áå=Ú. J`Œ#∞
`Œ# *Ïu„Ǩ[Å`À WÖÏ J<®fl_«∞: '<® *Ïu„Ǩ[ÖÏO®! ^Õ=Ù_çfl PO®kè~K«~_ç.
PÜ«µ#`ŒÇʨ "Õ~ˆ PO®^è∞Œ º_»∞ ÖË_∞« . g∞ ^°QOæõ H° ∞í g∞„ǨÉ∞íè =Ù #∞~_ç ã¨Ê+¨Çì ∞‹ #· x^°O≈° #~
=zÛ~k Hí#∞Hí g∞O°∞ `Œ¥xHíÅ∞, HÁÅ`ŒÅ∞ ѨÓiÎQå áå>˜~K«~_ç. „Ǩ[ÅHí∞ O®=Åã≤#
ã¨O°∞Hí∞ `Œyæ~z W=fiHí~_ç. ^è°O°}˜Ö’ âÍ~f™®=∞O°™®ºÅ∞ UO°Ê_®¤Hõ JO®K«Hí~,
JÅ[_«∞Å∞ ã¨$+≤~ì K«H~í _ç. g∞O°∞ qâÍfiã¨∞Å~Ú`Ë (q+¨Üµ« ~ „QõÇÏ≤ ~K«~_ç), J~^°∞Ö’<Ë
g∞ „âıܵ« ã¨∞û L~k——. (7:85)
''Éè¥í =∞~_«Å~ÃÑ· ã¨~K«i~KÕ „Ǩu„áå}˜H© LáåkèxKÕÛ ÉÏ^躰 `Œ ^Õ=ÙxÃÑ<· Ë L~k.
JÖÏQÕ U„áå}˜ ZHí¯_« x=ã≤ã∞¨ ~Î ^À, ZHí¯_« (^®x„áå}~) Éè„í ^°ÇO¨ K° |« _«∞`Œ∞~^À Hí∂_Í
^Õ=ÙxH˜ `ˇÅ∞ã¨∞. ã¨=∞ã¨qÎ +¨Ü∂« Å∞ ã¨Ê+¨~ì Qå „Qõ~^ä~° Ö’ „"åÜ«µ|_ç L<®flܵ.—— (11:6)
''XHí"àÕ ◊ ^Õ=Ù_«∞ `Œ# ^®ã¨∞Å~^°iH© ѨÙ+¨¯Å~Qå Láåkèx¿ã,Î "åO°∞ „ǨÇ~¨ K«~Ö’
Qõifi+¨∞Ū ܵ uO°∞Qõ∞ÉÏ@∞Hí∞ áåÅÊ_«`ÍO°∞. J~^°∞=Å¡ PÜ«µ# `Í#∞ `ŒÅz# q^è~° Qå
XHí xs‚`Œ Ǩi=∂}~Ö’ (Láåkè) k~K«∞`Œ∞<®fl_«∞. PÜ«µ#Hí∞ `Œ# ^®ã¨∞Å (ã¨fiÉèÏ=~)
Qõ∞i~z ÉÏQå `ˇÅ∞ã¨∞. "åix PÜ«µ# FHí~@ Qõ=∞xã¨∞<Î ®fl_«∞.—— (42:27)
66. `«ÑÙ̈Ê_»∞ "åºáê~° Ѩ^`úŒ ∞« Å∞
ѨÓ~°fiO Jˆ~aÜ«∂Ö’ H˘xfl `«ÑÙ¨ Ê_»∞ "åºáê~°Ñ^¨ `úŒ ∞« Å∞ WÖÏ LO_Õq:
) ǨϢ[`ü J|∂Ǩï~Ô ~· å (~°l) Hõ^#Œä O: ''=ã¨∞=Î Ùx KÕ`ÀÎ `åHõ_O» ^•fi~å,
KÕuÖ’H˜ fã¨∞H˘x qã¨~ˆ Ü«∞_»O ^•fi~å "åºáê~° x~åú~}° KÕÜ∞« _®xfl ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨)
x¿+kèOKå~°∞.—— (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
D ǨÏnã¨∞ =¸ÅÉèÏ+¨Ö’ ''=ÚÖÏ=∞ã¨, =Ú<å|[—— J<Õ Ñ¨^•Å∞ =KåÛ~Ú.
Wq "åºáê~° x~åú~°} HÀã¨O ѨÓ~°fiO Jˆ~aÜ«∂Ö’ "å_Õ Ñ¨^•Å∞. (1) h=Ù QÆ#Hõ
<å =¢™êÎxfl `åH˜`Õ ÉË~°O ‰õΩki#>Ë¡ Jx J=∞‡HõO^•~°∞_»∞ H˘#∞QÀÅ∞^•~°∞_ç`À
JO\Ï_»∞. nxfl ''=ÚÖÏ=∞㨗— "åºáê~°O JO\Ï~°∞. D "åºáê~°OÖ’ H˘#∞QÀÅ∞
^•~°∞_»∞ |@ì<å}º`«#∞ ѨÓiÎQÍ Ñ¨ijeOK«_®xH˜ gÖË¡^Œ∞. (2) Ô~O_À q^è•#OÖ’
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 157
J=∞‡HõO^•~°∞_»∞ D=¢™êÎxfl =O^Œ ~°∂áêÜ«∞ʼnõΩ h"≥Ñ· Ù¨ qã¨∞~°∞`«∞<åfl#∞ JO\Ï_»∞.
H˘#∞QÀÅ∞^•~°∞_»∞ ^•xH˜ JOwHõiOz P =¢™êÎxfl Ѩ@∞ì‰õΩO\Ï_»∞. ^•O`À ÉË~°O
J~ÚáÈ~Ú#>Ë¡. nxfl ''=Ú<å|[—— JO\Ï~°∞. D Ô~O_»∞ "åºáê~° q^è•<åÅ∞
x¿+kèOK«|_®¤~Ú.
) J|∞ÌÖÏ¡ a<£ L=∞~ü Hõ^äŒ#O: XO>ˇ (D#Hõ =ÚO^Õ ^•x) Hõ_»∞ѨÙÖ’
L#fl Ñ≤Å¡#∞ Jq∞‡ "ÕÜ«∞_®xfl x¿+kèOKå~°∞. WÖÏO\˜ "åºáê~°O (W™ê¡O‰õΩ
ѨÓ~°fiO) J*Ï˝#HÍÅOÖ’ LO_Õk. P<å_»∞ XHõ =∞x+≤ (LxH˜Ö’ˆH ~åx) XO>ˇ#∞
H˘<Õ=ÚO^Œ∞ J"Õ∞‡"å_ç`À XѨÊO^ŒO KÕã∞¨ ‰õΩO@∂ ''ã¨∂_çXO>ˇ Hõ_∞» ѨÙÖ’ L#fl Ñ≤Å¡
(|Ü«∞\˜H˘zÛ) ÃÑiy ÃÑ^Œ^Ì ~Œ Ú D<åe—— Jx =∂\Ï¡_∞» ‰õΩO\Ï_»∞. (|∞MÏi).
) ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ¢Ñ¨=K«#O: ''"Õ∞Hõ á⁄^Œ∞QÆ∞Ö’ áêÅ#∞ PÑ≤ LOK«‰Äõ _»^∞Œ .
XHõ"àÕ ◊ Z=Ô~<· å ("≥∂ã¨áÈ~Ú) JÖÏO\˜ Ѩâ√◊ =Ù#∞ H˘#fl ѨHO∆õ Ö’, áêÅ∞ Ñ≤`∞« ‰õΩ¯#fl
`«~∞° "å`« P "Õ∞Hõ#∞ W+¨=ì ∞~Ú`Õ LOK«∞HÀ=_®xH˜, W+¨Oì ÖËHáõ È`Õ XHõ ''™ê—— Z`«∞Î
Y~°∂~˚ ° ѨO_çz ¡ Û "åѨã∞¨ KÕÜ∞« _®xH˜ J`«xH˜ ǨωõΩ¯Ok.—— (|∞MÏi)
) ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ¢Ñ¨=K«#O: ''XHõ =Úã≤O¡ `À\˜=Úã≤O¡ ™È^Œ~∞° _»∞ ÉË~O°
KÕã∞¨ #Î flѨÙÊ_»∞ J^Õ =ã¨∞=Î Ù HÀã¨O áÈ\ÏáÈ\©QÍ ÉË~O° KÕÜ∞« ‰õÄ_»^∞Œ .—— (|∞MÏi)
67. ^ŒàÏs =º=ã¨÷
U =ã¨∞=Î Ù<≥<· å ã¨fiÜ«∞OQÍ H˘x =∞# ™êfinè#OÖ’H˜ fã¨∞HÀ#O`«=~°‰Ωõ ^•xfl
W`«~∞° ʼnõΩ J=∞‡_»O W™ê¡OÖ’ x+≤^OúŒ . ''g∞ ^ŒQ~æÆ Ö ° xË =ã¨∞=Î Ù#∞ J=∞‡‰õÄ_»^—Œ —x
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) P^ÕtOKå~°∞. (ui‡l) JO`ÕHÍ^Œ∞, ''U^≥<· å =ã¨∞=Î Ù#∞ H˘#_»O
[iy`Õ ^•xfl g∞~°∞ g∞ Jnè#OÖ’H˜ fã¨∞HÀHõ =ÚO^Õ W`«~∞° ʼnõΩ J=∞‡‰õÄ_»^—Œ —x
‰õÄ_® ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) P^ÕtOKå~°∞. (JǨχ^£)
''¢Ñ¨[Å∞ =∂Ô~¯\òÖ’ ^è•#ºÑ¨Ù ~åã¨∞Å#∞ xÅ∞Û#flѨàO◊ QÍ H˘x JHõ¯_çHHõ ¯õ _Õ
J"Õ∞‡™êÎ~∞° . HÍx ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) ^è•#ºÑ¨Ù ~åã≤x H˘#flKÀ@∞ #∞Oz "Õ~ˆ KÀ@∞‰õΩ
`«~e° OK«#O`« =~°‰Ωõ ^•xfl W`«~∞° ʼnõΩ J=∞‡‰õÄ_»^xŒ ÃãÅqKåÛ~°∞.—— (|∞MÏi)
D Ѩ^uúŒ J<ÕHKõ À@¡ D<å_»∞ ‰õÄ_® ™êQÆ∞`ÀOk. XHõ`#« ∞ XHõKÀ@ ã¨~∞° ‰õΩ#∞
ÅHõ∆ ~°∂áêÜ«∞ʼnõΩ ''|∞H±—— KÕã¨∞H˘x ^•xfl =∞~˘Hõ`«xH˜ |Ü«∂<å (J_®fi<£û)
fã¨∞H˘x ÅHõ#∆ fl~° ~°∂áêÜ«∞ʼnõΩ J=Ú‡`å_»#∞HÀO_ç. ÖË^• "≥Ú^Œ\˜ =ºH˜Î ã¨~∞° ‰õΩ#∞
Ѩk"ÕÖ’ ÖËHõ W~°"≥· "ÕÖ’ |Ü«∂<å =∂¢`«"Õ∞ WzÛ H˘#fl `«~°∞"å`« ^•xfl ÖÏÉèíO
g∞^Œ =∞~˘Hõ`x« H˜ J=Ú‡`å_»∞. JÖÏO\˜ Ѩiã≤u÷ Ö’ "≥Ú^Œ\˜ =ºH˜Î J=∞‡HõO^•~°∞xH˜,
H˘#∞QÀÅ∞^•~°∞xH˜ =∞^躌 ^ŒàÏsQÍ =º=ǨÏiOz#@∞¡ J=Ù`«∞Ok. D Ѩ^uúŒ <Õ W™ê¡O
x¿+kèOzOk.
158 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
ǨϢ[`ü J|∞ÌÖÏ¡ a<£ JÉσãπ (~°l) Hõ^#Œä O ¢Ñ¨HÍ~°O ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) WÖÏ
`≥eáê~°∞: ''g∞~°∞ J=∞‡HõOÖ’ J`«ºkèHõ ÖÏÉèÏÅ∞ QÆ_çOKÕ L^ÕÌâ◊ºO`À Ѩ@ì}O
"≥Å∞ѨÅÔHo§ =~°ÎHõ a_®~åÅ#∞ =ÚO^Œ∞QÍ HõÅ∞ã¨∞HÀHõO_ç. Ѩ@ì}"åã≤ |Ü«∞@
#∞O_ç ã¨~∞° ‰õΩÅ`À =KÕÛ ¢QÍg∞}∞x ã¨~∞° ‰õΩ J=∞‡‰õÄ_»^∞Œ .——
D ǨÏnã¨∞ LÖË¡dOz#"å~°∞ ǨϢ[`ü WɡflJÉσãπ (~°l)x ''Ѩ@ì}"åã≤
¢QÍg∞}∞x H˘~°‰Ωõ ã¨~∞° ‰õΩ J=∞‡_»O JO>Ë Uq∞\©?—— Jx J_çQÍ~°∞. ^•xH˜ PÜ«∞#
''JO>Ë ^ŒàÏiQÍ =∂~°‰Äõ _»^xŒ J~°O÷ —— Jx K≥áêÊ~°∞. (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
ǨϢ[`ü J|∞ÌÖÏ¡ a<£ =∞ãπ=Ó^£ (~°l) Hõ^#Œä O: ''Ѩ@} ì O "≥Å∞ѨŠ"å}˜[º
|$O^•Å‰õΩ Z^Œ∞ˆ~y ã¨~°∞‰õΩ (=∂Ô~¯\ò‰õΩ KÕ~°∞HÀHõ=ÚO^Õ) H˘#_®xfl ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ
(ã¨ÅO¡ ) =ºuˆ~H˜OKå~°∞.—— (|∞MÏi)
ǨϢ[`ü J|∞ÌÖÏ¡ a<£ L=∞~ü (~°l) Hõ^#Œä O: ''¢Ñ¨[Å∞ ÃÑ^ŒÌ =∂Ô~¯\òÖ’ ã¨~∞° ‰õΩ
H˘x JHõ¯_Õ XHõKÀ@ "å\˜x J"Õ∞‡"å~°∞. ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ã¨~∞° ‰õΩ#∞ J^ÕKÀ@ J=∞‡
‰õÄ_»^xŒ , ^•xfl fã≤HÔ o§ "Õ~ˆ KÀ@ J=Ú‡HÀ"åÅx P^ÕtOKå~°∞.—— (|∞MÏi)
ǨϢ[`ü J|∞ÌÖÏ¡ a<£ L=∞~ü (~°l) Hõ^#Œä O ¢Ñ¨HÍ~°O ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) WÖÏ
J<åfl~°∞: ''^è•#ºO ÖËHõ JѨ~åÅ#∞ H˘#fl `«~∞° "å`« "å\˜x ™êfinè#O KÕã∞¨ HÀ#O`«
=~°‰Ωõ =∞~˘HõiH˜ J=∞‡‰õÄ_»^∞Œ .—— (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
ǨϢ[`ü J|∞ÌÖÏ¡ a<£ JÉσãπ (~°l) Hõ^#Œä O: ''^è•#ºO, JѨ~åÅ#∞ (J=∞‡HõO
^•~°∞_ç #∞O_ç) ™êfinè#O KÕã∞¨ HÀHõ =ÚO^Õ (=∞~˘HõiH˜) J=∞‡‰õÄ_»^xŒ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ
(ã¨) POHõ∆ qkèOKå~°∞.—— ǨϢ[`ü Wɡfl JÉσãπ (~°l) L^ÕâÌ º◊ OÖ’ D P[˝ WÖÏO\˜
=ã¨∞=Î ÙʼnõΩ =∂¢`«"∞Õ QÍx Jxfl =ã¨∞=Î ÙʼnõΩ =iÎOK«^∞Œ . (|∞MÏi)
HÍx W=∂O ëêѶ~¨ Ú (~°ÇϨ ‡) ¢Ñ¨HÍ~°O XHõ¯ ^è•#ºO, JѨ~åÖË HÍ^Œ∞ ã≤~÷ ,° K«~°
=ã¨∞=Î ÙÅhfl ™êfinè#OÖ’H˜ fã¨∞HÀHõ =ÚO^Õ J=∞‡_»O ^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«O HÍ^Œ∞. J~Ú`Õ
W=∂O J|∂ǨÏhá¶ê (~°ÇϨ ‡Öˇ)· Jaè¢áêÜ«∞O ¢Ñ¨HÍ~°O Éè∂í q∞, WÅ∞¡, `À@ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ
ã≤÷~åã¨∞ÎÅ∞ ™êfinè#O KÕã¨∞HÀ=_®xH˜ =ÚO^Õ J=∞‡_»O ^èŒ~°‡ã¨=∞‡`«"Õ∞. Z‰õΩ¯=
=∞Ok ^è~Œ ‡° "Õ`Å
Ϋ ∞ D Jaè¢áêÜ«∂<Õfl ã¨=∞i÷OKå~°∞.
D<å_»∞ ÃÑ^ŒÃÌ Ñ^ŒÌ HõOÃÑhÅ∞ Hõg∞+¨<£ ¢áêuѨkHõÃÑ· U*ˇO@¡#∞ xÜ«∞q∞Oz
"åºáê~°O #_»∞ѨÙ`«∞<åfl~Ú. D Ѩ^uúŒ H˘O`«=~°‰Ωõ #Ü«∞"Õ∞. HÍx U*ˇO@∞¡ ^ŒàÏ~°∞Öˇ·
ã¨Oã¨÷ #∞Oz Hõg∞+¨<`£ À áê@∞ H˘#∞QÀÅ∞^•~°∞Å #∞Oz ‰õÄ_® ^ÀK«∞‰õΩO@∞<åfl~°∞.
68. =ã¨∞Î=∂iÊ_ç q^è•#O
=ã¨∞=Î ∂iÊ_ç q^è•#O D<å_»∞ ‰õÄ_® J#∞ã¨iOK«_O» [~°∞QÆ∞`ÀOk. J~Ú`Õ
D q^è•#O =Å¡ ~Ô O_»∞ ѨHÍ∆ ÅÖ’ Z=iH© #+¨Oì [~°Q‰Æ Ωõ O_® L#flѨÙÊ_Õ nxfl J#∞ã¨
^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 159
iOKåe. ^•x HÀã¨O =∂iÊ_çH˜ ã¨O|OkèOz# ~Ô O_»∞ =ã¨∞=Î ÙÅ∞ XˆH qÅ∞= ÖË^•
^è~Œ ° Hõey LO_®e. ~Ô O_»∞ =ã¨∞=Î ÙÅ∞ XˆH qÅ∞= HõeyÖË#ѨÙÊ_»∞ JOK«<åÅ`À =ã¨∞Î
=∂iÊ_ç KÕã¨∞HÀ=_»O ã¨Ô~·# Ѩ^Œúu HÍ^Œ∞. JѨÙÊ_»∞ =∞x+≤ `«# ^ŒQÆæ~°∞O_Õ P
=ã¨∞=Î Ù#∞ #QÆ^∞Œ ÃÑ·HÍxH˜ Jq∞‡ P ÃÑ·HOõ `À W`«~° =ã¨∞=Î Ùefl H˘#∞HÀ¯"åe. W™ê¡O
D z=i Ѩ^uúŒ x J#∞ã¨iOK«_®xˆH J#∞=∞uxã¨∞OÎ k.
ǨϢ[`ü J|∂ã¨~¸^£ Y∞¢n (~°l), ǨϢ[`ü J|∂Ǩï~Ô ~· å (~°l)Å Hõ^#Œä O:
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) F™êi Mˇ|· ~ü ¢áêO`«ÑÙ¨ tã¨∞Î =ã¨∂Å∞ KÕÜ∞« _®xH˜ XHõ`_« flç
xÜ«∞q∞OKå~°∞. J`«#∞ "≥o§ (tã¨∞Î H˜O^Œ) "Õ∞Å∞*Ïu Y~°∂~˚ Ñ° O¨ _»#¡ ∞ (=ã¨∂Å∞KÕã)≤
fã¨∞H˘KåÛ_»∞. JѨÙÊ_»∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) ''Mˇ|· ~üÖ’ ÅaèOKÕ Y~°∂~˚ Ñ° O¨ _»h¡ fl WÖψQ
LO\ÏÜ«∂?—— Jx ¢Ñ¨tflOKå~°∞. ^•xHÍ =ºH˜Î ã¨=∂^è•#q∞ã¨∂Î ''ÖË^∞Œ ^≥=· ¢Ñ¨=HÍÎ!
^≥·=™êH˜∆QÍ K≥|∞`«∞<åfl#∞. Jhfl WÖÏ LO_»=Ù. "Õ∞=Ú WÖÏO\˜ XHõ '™ê— Z`«∞Î
("Õ∞Å∞ ~°HõO) Y~°∂˚~°Ñ¨O_»¡#∞ Ô~O_»∞ '™ê—Å Z`«∞Î Ô~O_»= ~°HõO Y~°∂˚~°Ñ¨O_»¡‰õΩ
|^Œ∞Å∞QÍ H˘O\Ï=Ú. ÖË^• WÖÏO\˜ ~Ô O_»∞ '™ê—Å Z`«∞Î Y~°∂~˚ Ñ° O¨ _»#¡ ∞ =¸_»∞
'™ê—Å Z`«∞Î <åã≤~H° Oõ Y~°∂~˚ Ñ° O¨ _»‰¡ Ωõ |^Œ∞Å∞QÍ H˘O\Ï=Ú—— Jx J<åfl_»∞.
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) D=∂@ qx ''JÖÏ KÕÜ∞« HõO_ç. "≥Ú^Œ@ (<åã≤~H° Oõ ) Y~°∂~˚ °
ѨO_»h¡ fl k~°›OʼnõΩ (JO>Ë #QÆ^∞Œ ÃÑ·HÍxH˜) J"Õ∞‡Ü«∞O_ç. `«~∞° "å`« P k~°›OÅ`À
(#QÆ^∞Œ ÃÑ·HOõ `À) "Õ∞Å∞~°HOõ Y~°∂~˚ Ñ° O¨ _»∞¡ H˘#O_ç—— Jx K≥áêÊ~°∞. (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
ǨϢ[`ü J|∂ã¨~¸^£ Y∞¢n (~°l) Hõ^#Œä O: ǨϢ[`ü aÖÏÖò (~°l) ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ
(ã¨ÅO¡ ) ã¨xflkèH˜ |sfl (J`«ºO`« "Õ∞Å∞)*ÏuH˜ K≥Ok# Y~°∂~˚ Ñ° O¨ _»#¡ ∞ `≥KåÛ~°∞. ^≥=·
¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) "å\˜x K«∂ã≤ ''Wq ZHõ¯_»∞flOz `≥KåÛ=Ù?—— Jx J_çQÍ~°∞. ^•xH˜
ǨϢ[`ü aÖÏÖò (~°l) ã¨=∂^è•#q∞ã¨∂Î ''=∂ ^ŒQ~æÆ ° "≥Ú^Œ\’¡ H˘xfl <åã≤~H° Oõ Y~°∂~˚ °
ѨO_»∞¡ LO_Õq. "Õ∞=Ú "å\˜Ö’ Ô~O_»∞ '™ê—Å Z`«∞Î WzÛ D Y~°∂˚~°Ñ¨O_»∞¡ XHõ
'™ê— Z`«∞Î K˘Ñ¨ÙÊ# fã¨∞‰õΩ<åflO g∞‰õΩ ã¨=∞iÊOK«_®xH˜—— Jx J<åfl~°∞.
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) D=∂@ qx ''KåÖÏ qKå~°H~õ "° ∞≥ #ÿ q+¨Ü∞« O. Wk ѨÓiÎQÍ
=_ô¤ ¢H˜OkH˜ =ã¨∞ÎOk. (WHõ =ÚO^Œ∞) JÖÏ KÕÜ«∞HõO_ç. WÖÏO\˜ (=ã¨∞Î=∂iÊ_ç)
"åºáê~°O KÕÜ«∂Å#∞‰õΩ#flѨÙÊ_»∞ =ÚO^Œ∞QÍ g∞ ^ŒQÆæ~° LO_Õ Y~°∂˚~°Ñ¨O_»¡#∞
#QÆ^Œ∞ ÃÑ·HÍxH˜ J"Õ∞‡Ü«∞O_ç. `«~°∞"å`« P ÃÑ·HõO`À =∞~À ~°HõO Y~°∂˚~°Ñ¨O_»∞¡
H˘#∞HÀ¯O_ç—— Jx J<åfl~°∞. (=Úã≤O¡ )
ǨϢ[`ü J|∂ã¨~¸^£ Y∞¢n (~°l) Hõ^#Œä O: =∂‰õΩ Jxfl ~°HÍÅ∞ HõÅã≤# <åã≤
~°HOõ Y~°∂~˚ Ñ° O¨ _»∞¡ ÅaèOKÕq. "Õ∞=Ú JÖÏO\˜ ~Ô O_»∞ '™ê—Å Z`«∞Î Y~°∂~˚ Ñ° O¨ _»‰¡ Ωõ
|^Œ∞Å∞QÍ J"Õ∞‡"åà◊§=Ú. HÍx ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) (WÖÏO\˜ =ã¨∞=Î ∂iÊ_ç "åºáê~åxfl
x¿+kèã∂¨ )Î ''XHõ '™ê—Z`«∞Î Y~°∂~˚ Ñ° O¨ _»‰¡ Ωõ |^Œ∞Å∞ ~Ô O_»∞ '™ê—ÅZ`«∞Î Y~°∂~˚ Ñ° O¨ _»#¡ ∞
160 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
QÍx, XHõ k~å›xH˜ |^Œ∞Å∞QÍ ~Ô O_»∞ k~°›OÅ∞QÍx Un J=∞‡_»O ^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«O
HÍ^Œ∞—— Jx K≥áêÊ~°∞. (|∞MÏi)
69. "åºáê~° XѨÊO^•Å∞
"åºáê~° XѨÊO^•Å#∞ QÆ∞iOz ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) WÖÏ P^ÕtOKå~°∞:
''H˘<Õ"å~°∞, J"Õ∞‡"å~°∞ W^Œ~Ì ∂° "åºáê~°O [~°∞QÆ∞`«∞#fl KÀ@ L#flO`«=~°‰Ωõ
"åiH˜ "åºáê~° =º=Ǩ~åxfl H˘#™êyOK«_®xH˜ ÖËHõ ~°^∞Œ Ì KÕã∞¨ HÀ=_®xH˜ ǨωõΩ¯Ok.
J~Ú`Õ Ç¨Ï‰õΩ¯‰õΩ ã¨O|OkèOz# +¨~`° ∞« U^≥<· å ÃÑ_ç`Õ P +¨~`° ∞« #∞ |\˜ì P ǨωõΩ¯
LO@∞Ok.—— (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
''H˘#fl"å_»∞, Jq∞‡#"å_»∞ "åºáê~° =º=Ǩ~°O [iy# KÀ@ Hõeã≤ L#flO`«
=~°‰Ωõ "åi~°∞=ÙiH˜ "åºáê~° =º=Ǩ~°O MÏÜ«∞Ѩ~K ° _« ®xH˜ ÖË^• ~°^∞Œ ÑÌ ~¨ K
° _« ®xH˜
ǨωõΩ¯O@∞Ok. ÖË^• ^•xfl MÏÜ«∞Ѩ~°K«_®xH˜ ÖËHõ ~°^Œ∞ÌѨ~°K«_®xH˜ XHõiH˘~°‰õΩ
JkèHÍ~°O WK«∞ÛHÀ=K«∞Û. P `«~∞° "å`« "åi^Œ~Ì ∞° "åºáê~° =º=Ǩ~åxfl J=∞Å∞Ѩ~K° «
_®xH˜ JOwHõi¿ãÎ JѨÙÊ_»∞ ‰õÄ_® P =º=Ǩ~°O MÏÜ«∞=∞=Ù`«∞Ok. XHõ"àÕ ◊ "åi^Œ~Ì ∞°
"åºáê~° =º=Ǩ~°O [~°∞ѨىõΩ#fl `«~∞° "å`« Ѩ~㰠ʨ ~°O q_çáÈ`«∂ W^ŒiÌ Ö’ U XHõ¯~°∂
ã¨~°∞‰õΩ#∞ =∂#∞‰õΩ<Õ q+¨Ü«∞O ¢Ñ¨™êÎqOK«HõáÈ`Õ JѨÙÊ_»∞ ‰õÄ_® "åºáê~°
=º=Ǩ~°O MÏÜ«∞"≥∞áÿ È`«∞Ok. (WHõ ^•xfl ~°^∞Œ K Ì ¿Õ ã ǨωõΩ¯O_»^∞Œ .)—— (|∞MÏi)
''H˘<Õ"å~°∞, J"Õ∞‡"å~°∞ Ѩ~°ã¨Ê~°O q_çáÈ#O`«=~°‰õΩ "åi^ŒÌiH˜ ("åºáê~°
=º=Ǩ~åxfl ~°^Œ∞ÌѨ~°K«_®xH˜ ÖË^• MÏÜ«∞Ѩ~°K«_®xH˜) ǨωõΩ¯O@∞Ok. "åºáê~°
=º=Ǩ~°OÖ’ "åi^Œ~Ì ∞° U q+¨Ü∂« hfl ^•K«‰Ωõ O_® x[O K≥ÑÊ≤ Ѩ~㰠ʨ ~°O ã¨Ê+¨Oì QÍ
=∞ã¨Å∞‰õΩO>Ë JÖÏO\˜ "åºáê~°OÖ’ W^ŒiÌ H© â◊√ÉèOí HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. ^•xH˜ aè#flOQÍ
"åi^Œ~Ì ∞° J|^Œ=ú ∂_ç Ѩ~㰠ʨ O (ã¨~∞° ‰õΩ) Ö’áêÅ#∞ ^•z#@¡~Ú`Õ P "åºáê~°OÖ’
"åi^ŒiÌ H© ZÖÏO\˜ â◊√ÉèOí KÕ‰Äõ ~°^∞Œ .—— (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
ǨϢ[`ü J|∞ÌÖÏ¡ a<£ L=∞~ü (~°l) Hõ^#Œä O: "åºáê~°OÖ’ `«~K ° ∞« QÍ "≥∂™êxH˜
QÆ∞~°=Ù`«∞#fl XHõ =ºH˜Îx QÆ∞iOz ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨Å¡O) =ÚO^Œ∞ ¢Ñ¨™êÎ=# =zÛOk.
JѨÙÊ_»∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) ''h=Ù U^≥<· å H˘<Õ@ѨÙÊ_»∞QÍx ÖË^• J"Õ∞‡@ѨÙÊ_»∞QÍx
"≥∂ã¨O KÕÜ∞« ‰õÄ_»^xŒ =ÚO^Õ K≥¿ÑÊÜ«∂e—— Jx J<åfl~°∞. (|∞MÏi)
ǨϢ[`ü J|∞ÌÖÏ¡ a<£ JÉσãπ (~°l) Hõ^#Œä O: ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) =∞n<å `«~e°
=zÛ# `«~°∞"å`« (K«∂¿ãÎ WHõ¯_») =∞n<åáœ~°∞Å∞ Ô~O_»∞ =¸_ÕO_»¡ J_®fi#∞û
K≥eO¡ Ѩ٠¢áêuѨkHõÃÑ· "åºáê~°O KÕã∞¨ OÎ _Õ"å~°∞. JѨÙÊ_»∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) ''U^≥<· å
ã¨~∞° ‰õΩ q+¨Ü∞« OÖ’ J_®fi#∞û K≥eO¡ Ѩ٠¢áêuѨkHõÃÑ· "åºáê~°O KÕÜ∞« ^ŒÅK«∞‰õΩO>Ë
P ã¨~∞° ‰õΩ |~°∞=Ù, H˘Å`«, Ѩi=∂}ÏÅ`À áê@∞ QÆ_∞» =Ù ‰õÄ_® x~°~‚ ÚOK«|_®e——
Jx J<åfl~°∞. (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 161
70. "åºáê~° ÉèÏQÆ™êfi=∞ºO
"åºáê~° ÉèÏQÆ™êfi=∞ºOÖ’ =ÚYºOQÍ ~Ô O_»∞ q^è•<åÅ∞ L<åfl~Ú. XHõ\,˜ ÃÑ@∞ì
|_ç XHõi^Œ~Ú`Õ ¢â◊=∞ =∞~˘Hõi^Œ=Ù`«∞Ok. nxfl +¨sJ`ü ѨiÉèÏ+¨Ö’ ''=Ú*Ï~°|`ü——
JO\Ï~°∞. ~Ô O_»∞, W^Œ~Ì ∞° ÖËHõ W^ŒiÌ HõO>Ë Z‰õΩ¯= =∞Ok "å\Ï^•~°∞Å`À "åºáê~°O
KÕÜ∞« _»O. nxfl +¨sJ`ü ѨiÉèÏ+¨Ö’ ''+≤~åHõ`—ü — JO\Ï~°∞.
=Ú*Ï~°|`ü "åºáê~°OÖ’ "åºáê~° ã¨~∞° ‰õΩ, "åºáê~° Hˆ O¢^ŒO, "åºáê~° HÍÅO,
ÖÏÉèÏÅ "å\ÏÅ q+¨Ü∞« OÖ’ ѨxKÕÜ∞« x ÃÑ@∞ì|_ç^•~°∞_ç (Sleeping Partner)H˜,
ѨxKÕ¿ã "å\Ï^•~°∞x (Working Partner)H˜ =∞^躌 U^≥<· å XѨÊO^ŒO ‰õΩki`Õ P
XѨÊO^ŒOÖ’x +¨~°`«∞ʼnõΩ W^ŒÌ~°∂ Hõ@∞ì|_çLO_®e. J~Ú`Õ W=∂"£∞ J|∂
ǨÏhá¶ê (~°ÇϨ ‡), W=∂"£∞ ëêѶ~¨ Ú (~°ÇϨ ‡)Å ^Œ$HõÊ^äOŒ ¢Ñ¨HÍ~°O P W^ŒiÌ Ö’ UXHõ¯i
HÔ <· å `å=Ú HÀ~°∞‰õΩ#flѨÙÊ_»∞ XѨÊO^•xfl ~°^∞Œ K Ì ãÕ ∞¨ ‰õΩ<Õ JkèHÍ~°O LO@∞Ok.
ѨxKÕÜ∞« x ÃÑ@∞ì|_ç^•~°∞_»∞ "åºáê~°O ™êQÆ∞`«∞#flѨÙÊ_»∞ =∞^躌 Ö’ *’HõºO
KÕã¨∞HÀ‰õÄ_»^Œ∞. JÖψQ J`«#∞ `«# "≥·Ñ¨Ù# ¢Ñ¨uxkèxQÍx, L^ÀºyxQÍx
"åºáê~°OÖ’ ÃÑ@ì‰Äõ _»^∞Œ . XѨÊO^ŒOÖ’ JÖÏO\˜ +¨~`° ∞« qkèOK«_O» ‰õÄ_® ã¨~Ô #·
q^è•#O HÍ^Œ∞. XHõ"Õà◊ =i¯OQ∑ áê~üì#~ü XѨÊO^ŒOÖ’x +¨~°`«∞ʼnõΩ =ºuˆ~HõOQÍ
ѨxKÕã≤QÍx, ÖË^• =∞ˆ~^≥·<å "≥∂™êxH˜ áêÅÊ_çQÍx "åºáê~°OÖ’ #+¨ìO Hõey¿ãÎ
^•xH˜ J`«<Õ ÉÏ^è∞Œ º_»=Ù `å_»∞. "≥Ú`«OÎ ÃÑ@∞ì|_çÖ’ ZO`« #+¨Oì Hõey¿ãÎ JO`«
ÃÑ·HOõ J`«#∞ ã‘Ñ¡ O≤ Q∑ áê~ü#ì ~ü‰Ωõ K≥eO¡ K«=Åã≤ LO@∞Ok.
''HíÅã≤"∞≥ Åã≤ ǨxKÕ¿ãÇÍà◊∞§ ™®^è®O°}~Qå ǨO㰠ʨ O°~ J<®ºÜ«∂xH˜ áåÅÊ_«`ÍO°∞.
Jܵ`Ë ã¨`ͺxfl qâ◊fiã≤~z ã¨`ͯO®ºÅ∞ KÕ¿ãÇÍO°∞ =∂„`Œ~ JÖÏ KÕÜ«µO°∞. JÖÏ~>˜
x*ÏܵfǨO∞° Å∞ |ǨïHÁkÌ =∞~k =∂„`Œ"∞Õ L~>ÏO°∞.—— (Y∞~üP<£–38:24)‰
ã¨O=`«û~åO`«OÖ’ ÖËHõ xs‚`«HÍÅO z=~À¡ =KÕÛ ÖÏÉèÏÅ#∞ XѨÊO^ŒOÖ’x
"å\ÏÅ âß`«O ¢Ñ¨HÍ~°O 50, 50 âß`«O K˘Ñ¨ÙÊ<À ÖËHõ 65, 35 âß`«O K˘Ñ¨ÙÊ<À
W^ŒÌ~°∞ ѨOK«∞HÀ"åe. xs‚`« "å\ÏŠѨOÑ≤}©H˜ =ÚO^Õ ÖÏÉèíOÖ’ H˘O`« "≥Ú`«ÎO
(Amount) ÃÑ@∞ì|_ç^•~°∞_»∞ `«# HÀã¨O ¢Ñ¨`ºÕ H˜OK«∞HÀ=_»O ^è~ Œ ‡° ã¨=∞‡`«O HÍ^Œ∞.
JÖψQ ѨxKÕ¿ã "å\Ï^•~°∞_»∞ (Working Partner) ‰õÄ_® "åºáê~° x~°fiǨÏ} ÖËHõ
á¶êºHõsì x~°fiǨÏ} ¿Ñ~°∞`À `«#HÀã¨O H˘O`« "≥Ú`åÎxfl Hˆ \Ï~ÚOK«∞HÀ=_»O ‰õÄ_® ^è~Œ ‡°
ã¨=∞‡`«OHÍ^Œ∞. JÖÏO\˜ +¨~`° ∞« Å`À ‰õÄ_ç# XѨÊO^ŒO ^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«"∞≥ #ÿ k HÍ^Œ∞.
J~Ú`Õ J`«xH˜ ÖÏ_çO˚ Q∑, É’i¤OQ∑, ¢\Ï"≥eOQ∑ Y~°∞ÛÅ∞ fã¨∞‰õΩ<Õ JkèHÍ~°O
LOk. `å<˘Hõ¯_Õ Ñ¨xKÕÜ∞« ÖËx Ѩiã≤u÷ Ö’ L^ÀºQÆ∞efl ÃÑ@∞ì‰Ωõ <Õ JkèHÍ~°O ‰õÄ_®
LOk. "≥Ú`«ÎO ~å|_çÖ’ D Y~°∞ÛÅhfl q∞#Ǩ~ÚOz# `«~°∞"å`«<Õ q∞ye#
xHõ~å^ŒÜ∞« O (Net Profit) W^Œ~Ì ∞° ѨOK«∞HÀ"åe. áÈ`Õ ÖÏÉè#í ëêìÅ q+¨Ü∞« O `ÕÅHõ
162 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
=ÚO^Õ U^≥·<å HÍ~°}O`À XѨÊO^ŒO ~°^ŒÌ~ÚáÈ=_»O [iy`Õ ÃÑ@∞ì|_ç ÃÑ\˜ì#
ÉèÏQÆ™êfiq∞ (Sleeping Partner) ѨxKÕ¿ã ÉèÏQÆ™êfiq∞ (Working Partner)H˜
ѨxKÕã#≤ HÍÖÏxH˜ ã¨=Úz`«suÖ’ `«y# "Õ`#« O K≥eO¡ Kåe.
ÉèÏQÆ™êfi=∞ºO (Partnership) "åºáê~°O, =º=™êÜ«∞O, Ѩi¢â◊=∞Å∞ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ
J<ÕHõ =º=Ǩ~åÅÖ’ LO@∞Ok. J~Ú`Õ ZÖÏO\˜ ÉèÏQÆ™êfi=∞º =º=Ǩ~°"≥∞ÿ<å
JO^Œ∞Ö’x ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ∞ W™ê¡g∞Ü«∞ ^èŒ~°‡âߢã¨ÎO ¢Ñ¨HÍ~°O hu x*Ï~ÚfʼnõΩ
Hõ@∞ì|_ç LO_®e. JѨÙÊ_Õ P =º=Ǩ~°OÖ’ ^≥=· ã¨Ç¨ Ü«∞O, â◊√ÉèÏÅ∞ Åaè™êÎ~Ú.
=∞Ǩ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) XHõ ǨÏnã¨∞Ö’ ^Õ=Ùx =∂@Å#∞ WÖÏ `≥eáê~°∞:
''W^Œ~Ì ∞° ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ∞ HõÅã≤ U^≥<· å Ѩx KÕã∞¨ #Î flѨÙÊ_»∞ "åi^Œ~Ì ∞° Ѩ~㰠ʨ ~°O
#=∞‡Hõ ¢^ÀǨxH˜, "≥∂™êxH˜ áêÅÊ_»‰Ωõ O_® x*Ï~ÚfQÍ =º=ǨÏiã¨∞#Î flO`«=~°‰Äõ
<Õ#∞ "åi`À LO\Ï#∞. (JO>Ë <Õ#∞ "åiH˜ ã¨Ç¨Ü«∞O KÕã¨∂Î "åiH˜ â◊√ÉèÏÅ∞
¢Ñ¨™êkã¨∂Î LO\Ï#∞.) XHõ"àÕ ◊ "å~°∞ #=∞‡Hõ¢^ÀǨxH˜ áêÅÊ_»@O "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ_ç`Õ
=∂¢`«O <Õ#∞ "åiH˜ ã¨Ç¨ Ü«∞O KÕÜ∞« _»O =kÖË™êÎ#∞.—— (q∞ëê¯`ü)
D ǨÏnã¨∞ "≥Å∞QÆ∞Ö’ ¢Ñ¨=HõÎ J#∞K«~∞° Å∞ =Úã≤"¡ ∞Õ `«~∞° Å`À ‰õÄ_® "åºáê~°
ÖÏ"å^ÕgÅ∞ [i¿Ñ@ѨÙÊ_»∞ ZO`À x*Ï~ÚfQÍ =º=ǨÏiOKå~°x W™ê¡O K«i¢`«
^•fi~å `≥Å∞™ÈÎOk. Mˇ·|~üÜ«Ú^ŒúOÖ’ [iy# XѨÊO^Œ ¢Ñ¨HÍ~°O =Úã≤¡OÅ Ü«∂[
=∂#ºOÖ’H˜ =zÛ# Ü«¸^Œ∞Å ¿ã^ŒºÉè∂í =Úefl Ü«¸^Œ∞Å∞ ¿ã^ŒºOKÕã≤ J~°Ñú O¨ @
=Úã≤O¡ ʼnõΩ WKÕÛ +¨~`° ∞« ÃÑ· "å\˜x Mˇ|· ~ü Ü«¸^Œ∞Å Jnè#OÖ’<Õ W=fi_»O [iyOk.
=∞~°∞ã¨\˜ ã¨O=`«û~°O ѨO@Å∞ ѨO_ç# `«~∞° "å`« ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ѨO@ =ã¨∂Å∞KÕã≤
fã¨∞‰õΩ ~å=_®xH˜ J|∞ÌÖÏ¡ a<£ ~°"åǨ (~°l)#∞ Mˇ|· ~ü‰Ωõ ѨOÑ≤OKå~°∞.
PÜ«∞# "≥o§ Ü«¸^Œ∞Å`À ''g∞~°∞ ѨOK«∞`å~å ÖËHõ ##∞fl ѨOK«=∞O\Ï~å?——
Jx J_çQÍ~°∞. ^•xH˜ "å~°∞ g∞ˆ~ ѨOK«O_»x J<åfl~°∞. JѨÙÊ_®Ü«∞# "≥Ú`«OΠѨO@#∞
~Ô O_»∞ ÉèÏQÍÅ∞QÍ KÕã≤ ''g\˜Ö’ g∞~°∞ HÀ~°∞‰õΩ#fl ÉèÏQÆO fã¨∞HÀO_ç—— Jx K≥áêÊ~°∞.
Ü«¸^Œ∞Å∞ D <åºÜ«∞"≥Y· i K«∂ã≤ ''D <åºÜ«∞"≥Y· i HÍ~°}OQÍ<Õ Éè∂í =∂ºHÍâßÅ∞
xÅHõ_Q» Í L<åfl~Ú. (ÖˉΩõ O>Ë ZѨÙÊ_À ¢Ñ¨àÜ ◊ ∞« O =zÛѨ_kÕ .)—— J<åfl~°∞.
+≤~åHõ`(ü Partnership) "åºáê~°OÖ’ áêÖÁæ<"Õ å~°O^ŒiH© `«=∞`«=∞ ÃÑ@∞ì|_»∞Å
s`åº P "å}˜[ºã¨Oã¨Ã÷ Ñ· L=∞‡_ç Ü«∂[=∂#ºÇ¨Ï‰õΩ¯Å∞ LO\Ï~Ú. "åºáê~åaè
=$kú HÀã¨O JO^Œ~∂° ѨxKÕ™êÎ~∞° . XHõ"àÕ ◊ Z=Ô~<· å U^≥<· å HÍ~°}OQÍ ã¨Oã¨÷ HÍ~°ºHõÖÏ
áêÖÖ’ áêÖÁæ#ÖËHáõ È~Ú<å ÖÏÉèÏÅÖ’ J`«xH© "å\Ï Åaèã∞¨ OÎ k† HÍ~°}O #+¨Oì
=zÛ#ѨÙÊ_»∞ W`«~° "å\Ï^•~°∞Å`À áê@∞ J`«#∂ #+¨Oì Éèií OK«=Åã≤ LO@∞Ok.
WÖÏO\˜ "åºáê~°OÖ’ ‰õÄ_® "å\Ï^•~°∞Å∞ XѨÊO^ŒO KÕã¨∞HÀ"åe. ÃÑ@∞ì
|_»∞Å∞ ã¨=∂#OQÍ L#flѨÙÊ_»∞ ÖÏÉèÏÅ∞ ‰õÄ_® ã¨=∂#OQÍ LO_®e. ÃÑ@∞ì
^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 163
|_»∞Å∞ ã¨=∂#OQÍ ÖË#ѨÙÊ_»∞ "å\˜ x+¨ÊuÎ ¢Ñ¨HÍ~°O ÖÏÉèÏÅ∞ ѨOK«∞HÀ"åe. JÖψQ
"å\Ï^•~°∞ÅO`å UHÍaè¢áêÜ«∞O`À ã¨Oã¨÷ q^è•#x~°‚Ü«∂Å∞ fã¨∞HÀ"åe. "å\Ï
^•~°∞ÅÖ’ Z=Ô~·<å "Õ∞<ÕlOQ∑ _≥·Ô~Hõì~°∞QÍ ZOÑ≤Hõ~Ú#ѨÙÊ_»∞ J`«#∞ `«#‰õΩ#fl
J`«ºkèHõ â◊H™Î˜ ê=∞~å÷ºÅ`À Ѩx KÕã#≤ O^Œ∞‰õΩ J^Œ#Ѩ٠ÖÏÉèOí ÖËHõ ¢Ñ¨`ºÕ Hõ "Õ`#« O
fã¨∞HÀ=_»O ã¨iHÍ^Œ∞. JÖÏO\˜ q+¨Ü∂« Å∞O>Ë =ÚO^Õ x~°~‚ ÚOK«∞H˘x XѨÊO^ŒO
Ö’ KÕ~åÛe. ÖË^• ã¨Oã¨÷ ÉèÏQÆ™êfi=ÚÖ’¡ ÖËx =ºH˜xÎ "Õ∞<Õ[~üQÍ xÜ«∞q∞Oz J`«xH˜
`«y# "Õ`#« O W=fiK«∞Û.
71. ѨO_»∞,¡ ѨO@Å "åºáê~°O
J|∞ÌÖÏ¡ a<£ L=∞~ü (~°l) Hõ^äŒ#O: ''ѨO_»∞¡ "å_ÕO^Œ∞‰õΩ Ü≥∂Qƺ"≥∞ÿ#=x
ã¨Ê+¨Oì HÍ#O`«=~°‰Ωõ "å\˜x J=∞‡‰õÄ_»^xŒ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) "åiOKå~°∞. PÜ«∞#
H˘<Õ"å_çx ‰õÄ_® "åiOKå~°∞.—— (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
ѨO_»∞¡, HÍÜ«∞Å∞ HÀÜ«∞x=fi‰õΩO_® K≥@¡ˆH LO_»x"åfiÅx +¨~°`«∞ÃÑ\˜ì
"åºáê~°O KÕÜ«∞‰õÄ_»^Œ∞. "åºáê~°O [iy# `«~°∞"å`« Jq p_»Ñ¨\˜ì K≥_çáÈ=K«∞Û
ÖË^• =∞ˆ~^≥<· å HÍ~°}O =Å¡ ѨO@‰õΩ #+¨Oì HõÅQÆ=K«∞Û. JѨÙÊ_»∞ J=∞‡HõO^•~°∞_»∞
`«# ™È^Œ~∞° x _»|∞ƒ JѨÊ#OQÍ ZQÆ~ˆ ã¨∞‰õΩ#fl "å_»=Ù`å_»∞. J^Õ q^èOŒ QÍ ZÖÏO\˜
+¨~`° ∞« ÖˉΩõ O_® J=∞‡_»O ‰õÄ_® ^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«O HÍ^Œ∞. HÍHõáÈ`Õ Ñ¨O_»∞¡ ÉÏQÍ Zky
ѨO@‰õΩ =zÛ#ѨÙÊ_»∞ J=∞‡_»O, H˘#_»O ^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«"∞Õ .
ã¨ÃÇÏÖò a<£ J|∂ǨÏëê‡ (~°l) LÖËY¡ #O: ZO_»∞ Y~°∂~˚ Ñ° O¨ _»‰¡ Ωõ |^Œ∞Å∞ K≥@¡
g∞^Œ∞#fl ѨO_»∞¡ J=∞‡‰õÄ_»^xŒ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) "åiOKå~°∞. J~Ú`Õ K≥@¡ g∞^Œ∞O_Õ
ѨO_»∞¡ ѨHÍfixH˜ =zÛ# ã¨OQÆu JOK«<å "Õã≤ J=∞‡=K«Ûx J<åfl~°∞. (q∞ëê¯`ü)
ǨϢ[`ü *Ïa~ü a<£ J|∞ÌÖÏ¡ (~°l) Hõ^äŒ#O: ''ѨO_»∞¡ ÉÏQÍ Zky ѨO@‰õΩ
~å#O`«=~°‰õÄ "å\˜x J=∞‡‰õÄ_»^Œx ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨Å¡O) "åiOKå~°∞. JÖψQ P
ѨO_»¡#∞ J~åÜ«∂ (JO>Ë #QÆ^Œ∞ KÕuÖ’ÖËx x~°∞¿Ñ^Œ H˘#∞QÀÅ∞^•~°∞Å)
q+¨Ü∞« OÖ’ `«Ñʨ k~°›O, n<å~üʼnõΩ (JO>Ë #QÆ^∞Œ ÃÑ·HÍxH˜) =∂¢`«"∞Õ J=∂‡Åx
PÜ«∞# (ã¨ÅO¡ ) P^ÕtOKå~°∞.—— (|∞MÏi)
ǨϢ[`ü *ˇ^· £ a<£ ™êa`ü (~°l) Hõ^#Œä O: ''#QÆ^∞Œ _»|∞ƒ KÕuÖ’ÖËx x~°∞¿Ñ^Œ
J=∞‡HõO^•~°∞Å∞ `«=∞ (`À@Ö’x ѨzÛ) Y~°∂~˚ ° ѨO_»#¡ ∞ ZO_»∞ Y~°∂~˚ ° ѨO_»‰¡ Ωõ
|^Œ∞Å∞ J=Ú‡HÀ=K«Ûx ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) J#∞=∞uOKå~°∞.—— (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
ǨϢ[`ü J|∞ÌÖÏ¡ a<£ JÉσãπ (~°l) Hõ^#Œä O: Y~°∂~˚ Ñ° O¨ _»∞¡ u#_®xH˜ Ü≥∂QƺO
HÍ#O`« =~°‰Ωõ ÖË^• |~°∞=~Ú#q HÍ#O`«=~°‰Ωõ "å\˜x J=∞‡‰õÄ_»^xŒ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ
(ã¨) "åiOKå~°∞. JѨÙÊ_»∞ XHõ`#« ∞ ''|~°∞=~Ú#q JO>Ë Uq∞\©?—— Jx J_çy`Õ
164 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
''JO>Ë xÅfiKÕÜ∞« _®xH˜ gÅ~Ú#q (ÉÏQÍ Ñ¨O_ç ѨO@‰õΩ =zÛ#q) Jx J~°O÷ ——
Jx K≥áêÊ~°∞ PÜ«∞#. (|∞MÏi)
J#ãπ a<£ =∂eH± (~°l) Hõ^#Œä O: ѨO_»¡ g∞^Œ ~°OQÆ∞ ã¨Ê+¨Oì QÍ =ºHõOÎ HÍ#O`«
=~°‰Ωõ "å\˜x J=∞‡‰õÄ_»^xŒ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) P^ÕtOKå~°∞. JѨÙÊ_»∞ XHõ`#« ∞ ''~°OQÆ∞
ã¨Ê+¨Oì QÍ =ºHõ=Î ∞=_»O JO>Ë Uq∞\©?—— Jx J_çQÍ_»∞. ^•xH˜ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ''ѨO_ç
^•xÃÑ· Z~°∞ѨÙ^Œ#O ~å#O`«=~°‰Ωõ —— Jx K≥áêÊ~°∞. P `«~åfi`« PÜ«∞# ''HÍã¨Î g∞ˆ~
PÖ’zOK«O_ç. (HÍѨىõΩ ~åHõ=ÚO^Õ ÖÏ"å ^ÕgÅ∞ [iy# ѨHO∆õ Ö’) XHõ"àÕ ◊ ^Õ=Ù_»∞
ѨO_»#¡ ∞ PÑ≤=ÙOz`Õ (JO>Ë Ñ¨O@ #+¨Oì [iˆQ`Õ) J=∞‡HõO^•~°∞_»∞ `«#™È^Œ~∞° x
ÃÑ·HOõ U =ã¨∞=Î Ù‰õΩ |^Œ∞Å∞QÍ fã¨∞‰õΩO\Ï_»∞?—— Jx J<åfl~°∞. (|∞MÏi)
72. ¿ã^ŒºÉè∂í =ÚÅ∞ H“Å∞‰õΩ W=fi_»O
*Ïa~ü a<£ J|∞ÌÖÏ¡ (~°l) Hõ^äŒ#O: =∂Ö’ H˘O^Œi ^ŒQÆæ~° c_»∞Éèí∂=ÚÅ∞
=$^è•QÍ Ñ¨_ç=Ù<åfl~Ú. JÖÏO\˜ Éèí∂=ÚÅ#∞ "å~°∞ J~°úѨO@, áê=ÙѨO@, ÖË^•
=¸_À=O`«∞ ѨO@ +¨~`° ∞« ÃÑ· áêeH˜"åfiÅx ÉèÏqOKå~°∞. JѨÙÊ_»∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨)
WÖÏ É’kèOKå~°∞: ''Éè∂í q∞ L#fl"å_»∞ JO^Œ∞Ö’ ã¨fiÜ«∞OQÍ ¿ã^ŒºO KÕÜ∂« e ÖË^•
`À\˜ =Úã≤O¡ ™È^Œ~∞° xH˜ ZÖÏO\˜ ¢Ñ¨uѶŠ¨ O PtOK«‰Ωõ O_® ¿ã^ŒºO KÕã∞¨ HÀ=_®xH˜
WKÕÛÜ«∂e. WÖÏ KÕÜ∞« HõáÈ`Õ P Éè∂í q∞x JÖψQ Ѩ_ç LO_»x"åfie.—— (|∞MÏi)
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ¢Ñ¨=K«#O: ''Z=i ^ŒQ~æÆ ~° Ú<å Éè∂í q∞ LO>Ë J`«<å Éè∂í q∞Ö’
ã¨fiÜ«∞OQÍ ¿ã^ŒºO KÕã∞¨ HÀ"åe ÖË^• `À\˜ =Úã≤O¡ ™È^Œ~∞° xÔH=iÔH<· å ^•xfl ZÖÏO\˜
¢Ñ¨uѶ¨ÅO PtOK«‰õΩO_® ¿ã^ŒºO KÕã¨∞HÀ=_®xH˜ WKÕÛÜ«∂e. JÖÏ KÕÜ«∞HõáÈ`Õ
^•xfl JÖψQ PÑ≤ LOKåe.—— (|∞MÏi)
ǨϢ[`ü [Ç‘Ï~ü a<£ ~åÃѶ (~°l) Hõ^#Œä O: ''^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) =∞=∞‡efl =∂‰õΩ
¢Ñ¨Ü∂≥ [#O KÕ‰Äõ ~ˆ Û XHõ Ѩx #∞O_ç "åiOKå~°∞.—— (D ǨÏnã¨∞ LÖËd¡ Oz# ~åÃѶ
a<£ Y∞^≥·*ò =∂\Ï¡_»∞`«∂) ''^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨Å¡O) K≥Ñ≤ÊOk "åã¨Î=O, ã¨`«ºO`À
‰õÄ_ç#k. WO`«‰Äõ J^Õq∞\©?—— Jx J_çQÍ#∞ <Õ#∞.
^•xH˜ [Ç‘Ï~ü (~°l) ã¨=∂^è•#q∞ã¨∂Î ''^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) ##∞fl Ñ≤ez 'h=Ù
h ¿ã^ŒºÉèí∂=ÚÅ q+¨Ü«∞OÖ’ ZÖÏ KÕã¨∞Î<åfl=Ù?— Jx J_çQÍ~°∞. <Õ#∞ 'J^≥̉õΩ
Wã¨∞<Î åfl#∞ ÖË^• <åÅæ= ÉèÏQÆO ѨO@ÔH· áêeH˜ã∞¨ <Î åfl#∞ ÖË^• H˘xfl =ã¨MÅ ò Z`«∞Î
Y~°∂~˚ Ñ° O¨ _»∞,¡ QÀ^è∞Œ =ÚʼnõΩ |^Œ∞Å∞QÍ Wã¨∞<Î åfl#∞— Jx K≥áêÊ#∞.
JѨÙÊ_»∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) ''JÖÏ KÕÜ∞« ‰õΩ. #∞=Ùfi ã¨fiÜ«∞OQÍ ¿ã^ŒºO K≥~Úº
ÖË^• (¢Ñ¨uѶŠ¨ O fã¨∞HÀ‰õΩO_®) W`«~∞° ʼnõΩ ¿ã^ŒºO KÕã∞¨ HÀ=_®xH˜ WKÕÛ~Úº, ÖË^•
^•xfl JÖψQ Ѩ_ç LO_»x=Ùfi—— Jx J<åfl~°∞.
^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 165
ǨϢ[`ü [Ç‘Ï~ü a<£ ~åÃѶ (~°l) =∂\Ï¡_∞» `«∂ ''<Õ#∞ g∞ P[˝ q<åfl#∞, ^•xH˜
Hõ@∞ì|_ç LO\Ï#∞—— Jx J<åfl#∞. (=Úã≤O¡ )
Wq ¿Ñ^Œ=Úã≤¡OÅ#∞ L^ŒúiOK«_®xH˜ W=fi|_ç# ¢áê^äŒq∞Hõ Ç≤Ï`«=ÙÅ∞. P
`«~åfi`« ¿ã^ŒºÉè∂í q∞x H“Å∞‰õΩ ÖËHõ áêeH˜KÛÕ J#∞=∞u ÅaèOzOk.
ǨϢ[`ü J|∞ÌÖÏ¡ a<£ JÉσãπ (~°l) Hõ^#Œä O: ''^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) =º=™êÜ«∞
Éè∂í q∞x áêeH˜=fi‰õÄ_»^xŒ =∞=∞‡efl "åiOK«Ö^Ë ∞Œ . xs‚`« ÃÑ·HOõ `À Éè∂í q∞x J^≥‰Ì Ωõ
W=fi_»O HõO>Ë ZÖÏO\˜ ¢Ñ¨uѶ¨ÅO fã¨∞HÀ‰õΩO_® ^•xfl `À\˜ =Úã≤¡O ™È^Œ~°∞xH˜
Lz`«OQÍ W=fi_»O ZO`À =∞Oz^Œx =∂¢`«"∞Õ PÜ«∞# J<åfl~°∞.—— (|∞MÏi)
¿ã^ŒºÉè∂í q∞ H“Å∞H˜zÛ#ѨÙÊ_»∞ #QÆ^∞Œ ÃÑ·HOõ , ѨO@Å∞, HÍÅѨiq∞ux QÆ∞iOz
XѨÊO^ŒO ¢"åã¨∞HÀ"åe. áêeH˜zÛ#ѨÙÊ_»∞ q`«Î<åÅ∞, Z~°∞=ÙÅ∞, ¢â◊=∞ `«k`«~°
q+¨Ü∂« Å#∞ QÆ∞iOz Z=Ô~=~°∞ U ÉÏ^躌 `« fã¨∞HÀ"åÖ’ Éè∂í q∞ Ü«∞[=∂x, ~Ô `· ∞«
HõÅã≤ `«y# x~°Ü ‚ ∞« O fã¨∞HÀ"åe.
73. ¿+~ü =∂Ô~¯\ò
¿+~ü =∂Ô~¯\ò JO>Ë "å\Ï^•~°∞Å =∂Ô~¯\ò Jx K≥Ñʨ =K«∞Û. D =∂Ô~¯\òÖ’
|_® "å\Ï^•~°∞Å∞, z<åflz`«HÍ "å\Ï^•~°∞Å∞ Jx ~Ô O_»∞ q^è•Å "å\Ï^•~°∞Å∞
LO\Ï~°∞. |_® "å\Ï^•~°∞ÖË Z‰õΩ¯=QÍ =∂Ô~¯\òÃÑ· ÃÑ`«#Î O K≥ÖÏ~Ú™êÎ~∞° . =∂Ô~¯\ò
q^è•#x~°Ü ‚ ∂« Å∞ ‰õÄ_® "åˆ~ fã¨∞‰õΩO\Ï~°∞. z#fl "å\Ï^•~°∞Å∞ ÃÑ@∞ì|_ç ÃÑ\˜ì
T~°∞‰õΩO\Ï~°∞. g~°∞ÉèÜ í Ú
« Å =∞^躌 =º=Ǩ~°O J@∞#∞Oz W@∞, W@∞#∞Oz
J@∞ #_»Ñ_¨ ®xH˜ ¢É’Hõ~Åü ∞ (=∞^躌 ^ŒàÏ~°∞Å∞) LO\Ï~°∞. giÖ’ ‰õÄ_® ''POÉ’`«∞Å∞
(Bulls), ZÅ∞QÆ∞|O@∞¡ (Bears) Jx ~ Ô O_»∞~°HÍÅ ¢É’Hõ~∞° ¡ LO\Ï~°∞. ''POÉ’`«∞Ö’¡
H˘xfl ''H˘=Ú‡Å∞ uiy# POÉ’`«∞Å∞—— (Big Bulls) ‰õÄ_® LO\Ï~Ú. JÖÏO\˜
H˘=Ú‡Å∞ uiy# POÉ’`«∞ÅÖ’ ¢Ñ¨É∞íè `åfixH˜ Ѩ@∞ì|_ç *ˇÅ · ∞áêÅ~Ú, QÆ∞O_≥áÈ@∞`À
ǨÏs J#fl ǨÏ~°^¬ £ "≥∞ǨÏ`å ‰õÄ_® L<åfl_»∞.
Wn ¿+~ü=∂Ô~¯\ò ã¨OH˜Ñ∆ Ψ ѨiK«Ü∞« O. HÍã¨Î q=~åÖ’¡H˜ áÈ`Õ ¿+~°∞¡ H˘#_®xH˜
(1) ¢ÃÑ·=∞s =∂Ô~¯\ò, (2) ÃãHõO_»s =∂Ô~¯\ò Jx ~Ô O_»∞ Ѩ^`úŒ ∞« Å∞ L<åfl~Ú.
¢ÃÑ·=∞s =∂Ô~¯\ò JO>Ë XHõ HõOÃÑh H˘`«QÎ Í <≥ÅH˘ÅÊ|_»∞`«∞#flѨÙÊ_»∞
`«#‰õΩ HÍ=Åã≤# =¸Å^è#Œ O HÀã¨O ¢Ñ¨[ʼnõΩ ¿+~°#¡ ∞ ¢Ñ¨`º« HõO∆ QÍ J=Ú‡`«∞Ok.
HõOÃÑh Ѩ¢uHõÅÖ’ ''ѨaH¡ ± W+¨Øº—— ¿Ñ~° ¢Ñ¨H@ õ #ezÛ WÖÏ KÕã∞¨ OÎ k. nx ¿+~ü
=ÚYqÅ∞= (¿Ñ¶ã"π åºÅ∞º) 10 ÖËHõ 100 ~°∂áêÜ«∞Å∞ LO@∞Ok. D ¢ÃÑ·=∞s
=∂Ô~¯\òÖ’ xs‚`¿« +~°¡ HõO>Ë ¢Ñ¨[Å#∞O_ç Z‰õΩ¯= ^Œ~M° Ïã¨∞Å Î ∞ =¿ãÎ ÖÏ@s"Õã≤
¿+~°#¡ ∞ Hˆ \Ï~Ú™êÎ~∞° . ÖÏ@s `«QÅ Æ x"åiH˜ ÃÑ·HOõ uiyKÕÛ™êÎ~∞° .
166 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
H˘O`«HÍÅO `«~∞° "å`« P ¿+~°∞¡ ™êìH=± ∂Ô~¯\òÖ’ eã¨=ì Ù`å~Ú. JO>Ë WO`«‰Ωõ
=ÚO^Õ L#fl qq^èŒ HõOÃÑhÅ ¿+~°¡ *Ïc`åÖ’H˜ Z‰õΩ¯`åÜ«∞#fl=∂@. P ¿+~°∞¡
HÍ=Åã≤#"å~°∞ "å\˜x ™êìH=± ∂Ô~¯\òÖ’ ÉÏ¡HÖ ± ’ H˘#∞‰õΩ¯O\Ï~°∞. D ™êìH=± ∂Ô~¯\ò<Õ
ÃãHõO_»s =∂Ô~¯\ò Jx ‰õÄ_® JO\Ï~°∞.
#Å∞QÆ∞~°∞ q∞¢`«∞Å∞ W~°"·≥ HÀ@¡ ~°∂áêÜ«∞Å`À XHõ HõOÃÑh ™ê÷ÑO≤ K«^eŒ Kå
~°#∞HÀO_ç. HÍx "åiH˜ `«ÖÏ Ô~O_»∞HÀ@∞¡ =∂¢`«"Õ∞ ÃÑ@∞ì|_ç ÃÑ>Ëì ™ÈÎ=∞`«
LO@∞Ok. J¢y"≥∞O@∞¡, Qͺ~°O\©Å ^•fi~å ÉϺO‰õΩÅ∞, ÃѶ<· å<£û HõOÃÑhÅ #∞O_ç
=∞~À <åÅ∞QÆ∞ HÀ@∞¡ `≥K∞« Û‰õΩO\Ï~°∞. J~Ú<å ÃÑ@∞ì|_ç ã¨iáÈ^Œ∞. JѨÙÊ_® HõOÃÑh
¢Ñ¨"∂≥ @~°∞¡ q∞QÆ`å Zxq∞k HÀ@¡ HÀã¨O =∞iH˘O`«=∞Okx ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ∞QÍ KÕ~∞° Û
‰õΩO\Ï~°∞ ÖË^• ÃÑ·# ¿Ñ~˘¯#fl@∞¡ ¢Ñ¨[Å #∞O_ç ~°∂.10/– ¿Ñ¶ã"π åºÅ∂º K˘Ñ¨ÙÊ# ¿+~°¡
~°∂ѨOÖ’ ÃÑ@∞ì|_»∞Å∞ PǨfix™êÎ~°∞. P q^èŒOQÍ ¢ÃÑ·=∞s=∂Ô~¯\òÖ’ ¿+~°∞¡
H˘#∞QÀÅ∞KÕã#≤ =ºH˜Î P HõOÃÑh "å\Ï^•~°∞_»∞ J=Ù`å_»∞. J`«xH˜ H˘xfl Ѩiq∞`«
ǨωõΩ¯Å∞ ã¨O¢Hõq∞™êÎ~Ú.
HõOÃÑh ™ê÷Ѩ#‰õΩ HÍ=Åã≤# ã¨÷ÅO{ae¤OQ∑ HÀã¨O HÀ\˜ ~°∂áêÜ«∞Å∞,
Ü«∞O¢`åÅ HÀã¨O 6 HÀ@∞¡, =Ú_çÑ^¨ •~å÷Å HÀã¨O 4 HÀ@∞¡, =i¯OQ∑ HͺÑ≤@Öò HÀã¨O
8 HÀ@∞¡, W`«~°Y~°∞ÛÅ HÀã¨O HÀ\˜ ~°∂áêÜ«∞Å∞ ÅaèOz# `«~åfi`« Ѩx ¢áê~°OÉèí
"≥∞ÿO^Œ#∞HÀO_ç. P `«~åfi`« =ã¨∂Î`«ÊuÎ ¢áê~°OÉèíO HÍ"åe. ¢Ñ¨[Å∞ ¿+~°∞¡ H˘#fl
ã¨=∞Ü«∞O #∞O_ç L`«ÊuÎ ¢áê~°OÉè=í ∞ÜÕ∞º <å\˜H˜ Ѩ>HìË ÍÖÏxfl ''ÔQ¿ãì+<¨ £ Ñ‘iÜ«∞_£——
JO\Ï~°∞. D QÔ ¿ãì+<¨ £ Ñ‘iÜ«∞_£ ZO`« `«‰Ωõ ¯=QÍ LO>Ë JO`«`fi« ~°QÍ P^•Ü«∞O
¿+~üÇϨ ŸÅ¤~Å
ü ‰õΩ Åaèã∞¨ OÎ k.
XHõ ã¨O=`«û~°O `«~åfi`« qq^èŒ Ñ¨#∞flÅ∞, ÉϺO‰õΩ =_ôÅ ¤ ∞, x~°fiǨÏ} Y~°∞ÛÅ∞,
L^ÀºQÆ∞Å "Õ`<« åÅ∞, Ü«∞O¢`åÅ J~°∞QÆ∞^ŒÅKås˚Å∞ =ÔQ~· å Y~°∞ÛÅ∞ áÈQÍ q∞ye#
xHõ~å^•Ü«∞O (<≥\¢ò áêѶ\ ≤ )ò ~Ô O_»∞ HÀ@∞¡ `ÕeO^Œ#∞‰õΩO^•O. JѨÙÊ_»∞ ~Ô O_»∞ HÀ@¡
~°∂áêÜ«∞efl HÀ\˜ ¿+~°`¡ À ÉèÏy¿ãÎ =KÕÛk XHõ ¿+~ü Pi˚Oz# ÖÏÉèOí QÍ ÖˇH¯˜ OKåe.
JÖÏ ÖˇH¯˜ ¿ãÎ 100 ¿+~°∞¡ H˘#fl =ºH˜HÎ ˜ `å#∞ ÃÑ\˜#ì ~°∂.1000/– ÃÑ@∞ì|_çÃÑ· ~°∂.200–
ÖÏÉèOí Åaèã∞¨ OÎ k. JO>Ë U_®k HÍÅ=º=kèÖ’ 20% ÖÏÉèOí =zÛO^Œ#fl =∂@.
i[~°∞fi_£ ѶO¨ _£ : Wk ¿+~üÇϨ ŸÅ¤~‰ü Ωõ <åºÜ«∞OQÍ ÅaèOK«=Åã≤# ÖÏÉèOí .
HÍx x*ÏxH˜ JÖÏ [~°Q^Æ ∞Œ . U HõOÃÑh `«#H˘zÛ# ~å|_ç "≥Ú`åÎxfl "å\Ï^•~°∞ʼnõΩ
ѨOK«^∞Œ . Éèqí +¨º`ü J=ã¨~åÅ HÀã¨O JO^Œ∞Ö’ F ÃÑ^ŒÌ ÉèÏQÍxfl i[~°∞fi_£ ѶO¨ _£Ö’H˜
=∞o§ã¨∞ÎOk. WÖÏ 50% ~å|_ç i[~°∞fi_£Ñ¶¨O_£‰õΩ áÈQÍ q∞ye# 50% "å\Ï
^•~°∞ʼnõΩ ѨOK«∞`«∞O^Œ#∞‰õΩO>Ë, 100 ¿+~°∞¡ H˘#fl =ºH˜ÎH˜ `«# ~°∂.1000/–Å
ÃÑ@∞ì|_çÃÑ· ~°∂.100/–Å∞ =∂¢`«"∞Õ _çq_≥O_£ ~°∂ѨOÖ’ ÖÏÉèOí =ã¨∞OÎ k.
^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 167
Ô~·\ò W+¨Øºãπ : XHõ HõOÃÑh `«# "åºáê~° qã¨~Î }° HÀã¨O =∞iO`« _»|∞ƒ
HÍ=Åã≤ =zÛ#ѨÙÊ_»∞ =_ôÅ ¤ ÃÑ· ~°∞}ÏÅ∞ fã¨∞HÀ‰õΩO_® ™ê^è•~°}OQÍ `«# ™⁄O`«
W<≥fiã¨~ì ¡° #∞O_Õ P _»|∞ƒ#∞ ¿ãHõiOKÕ ¿+~°¡ q^è•<åxfl ~Ô \ · ò W+¨Øºãπ JO\Ï~°∞.
J~Ú`Õ P W<≥fiã¨~ì ∞° ¡ `«=∞ "≥Ú^Œ\˜ ¿+~ü ''¿Ñ¶ã"π åºÅ∂º——(=ÚYqÅ∞=)ÃÑ· ¢Ñ‘q∞Ü«∞O
~°∂ѨOÖ’ =∞iH˘O`« ™⁄=Ú‡ K≥e¡OK«=Åã≤ LO@∞Ok. JO>Ë "≥Ú^Œ\˜ ¿+~ü
=ÚYqÅ∞= ~°∂.10/– LO>Ë ^•xH˜ ~°∂.20/– HõeÑ≤ "≥Ú`«OÎ ~°∂.30/– K≥eO¡ KåÅ#fl
=∂@. J^Õ ¿+~ü=∂Ô~¯\òÖ’ J~Ú`Õ ~°∂.50/– ÖËHõ ~°∂.60/– LO_»=K«∞Û.
U"≥∞#ÿ ѨÊ\˜H© ¢ÃÑ·=∞s=∂Ô~¯\òÖ’ ¿+~°∞¡ H˘#_»O H˘O`« ÖÏÉè™í ê\˜ =º=Ǩ~°"∞Õ
#x K≥Ñʨ =K«∞Û. J~Ú`Õ ¢ÃÑ·=∞s=∂Ô~¯\ò#∞ ѨÓiÎQÍ 'iãπ¯¢Ñ¶—‘ =º=Ǩ~°=∞x ÉèÏqOK«
~å^Œ∞. =ÚYºOQÍ ¢Ñ¨É∞íè `«fiO Pi÷Hõ ã¨O㨯~°}Å∞ ¢Ñ¨"âÕ Ã◊ Ñ\˜#ì `«~∞° "å`« HõOÃÑhʼnõΩ
x^è∞Œ Å ¿ãHõ~} ° `ÕeHÔ á· È~ÚOk. 'HõO¢\’Öò PѶπ HͺÑ≤@Öò W+¨Øºãπ—#∞ ~°^∞Œ KÌ Ü Õ ∞« _»O
`À x^è∞Œ Å ¿ãHõ~} ° ‰õΩ ¢ÃÑ·=∞s=∂Ô~¯\ò‰Ωõ =KÕÛ HõOÃÑhÅ∞ `å=∞~°`O« ѨQÍ ÃÑiQÍ~Ú.
^•O`À ¿Ñ~°∞–T~°∞ÖËx ¢Ñ¨"∂≥ @~°∞¡ ¢Ñ¨[Å#∞ =∞Éèºí ÃÑ\˜ì `ÕeQÍæ "åi *Ë|∞Å∞ H˘Å¡
Q˘>Ëì ^•~°∞Å∞ "≥`∞« ‰õΩ`«∞<åfl~°∞. H˘xfl HõOÃÑhÅ∞ x^è∞Œ Å∞ =ã¨∂Å∞KÕã≤ ™êìHZ± Hˆ ûO*òÖ’
'eãπ—ì KÕã∞¨ HÀ=Ù. ^•x=Å¡ P HõOÃÑh ¿+~°#¡ ∞ W<≥fiã¨~ì ∞° ¡ J=Ú‡HÀ_®xH˜ gÅ∞Ѩ_^» ∞Œ .
=∞iH˘xfl HõOÃÑhÅ∞ J¢_»ã¨∞ÖˉõΩO_® =∂Ü«∞=∞=_»O ‰õÄ_® [~°∞QÆ∞`«∞Ok.
WHõ W™ê¡O ^Œ$HõÊ^äOŒ `À PÖ’zOz#ѨÙ_∞» =∞#O H˘xfl q+¨Ü∂« Å∞ QÆ=∞xOKåe.
¿+~°∞¡ H˘<Õ=ÚO^Œ∞ HõOÃÑhÅ ZxflHõ Ѩ@¡ *Ï¢QÆ`Ϋ =Ç≤ÏOKåe. ÉϺO‰õΩÅ∞, W<£+ب ºÔ~<£û
ã¨Oã¨Ö ÷ Ï¡O\˜ '<å<£¢á⁄_»H"ì˜ —£ HõOÃÑhÅ *’eH˜ áȉõÄ_»^∞Œ . JÖψQ =∞`«∞ÑÎ ^¨ •~å÷Å#∞
L`«ÊuÎK¿Õ ã, Jj¡Åq+¨Ü∂« ʼnõΩ `åqKÕÛ HõOÃÑhÅ ¿+~°∞¡ ‰õÄ_® H˘#‰õÄ_»^∞Œ .
HÀ\â© fi◊ ~°∞Ö’¡<Õ HÀ@¡ ~°∂áêÜ«∞Å∞ ˆHO¢nHõ$`«O : ¢ÃÑ·=∞s=∂Ô~¯\òÖ’ XHõ™êi
ÃÑ@∞ì|_ç ÃÑ_ÕÎ WHõ Z#fl\˜H© JHõ¯_»∞flOz =∞#O ^•xfl "åѨã∞¨ fã¨∞HÀÖË=Ú. JO`«QÍ
_»|∞ƒ J=ã¨~"° ∞≥ `ÿ Õ =∞# ^ŒQ~æÆ ∞° O_Õ ¿+~ü ã¨iÑì HÔ≤¶ \ò#∞ ™êìH=± ∂Ô~¯\òÖ’ W`«~° =º‰õΩÎ
ʼnõΩ JѨÊ\˜ =∂Ô~¯\ò^~Œè ° ¢Ñ¨HÍ~°O J=Ú‡HÀ"åe. J`«#∞ HÍ"åÅO>Ë =∞~˘Hõ`x« H˜
J=Ú‡HÀ=K«∞Û. JO`ÕQÍx HõOÃÑh ¢Ñ¨[Å#∞O_ç fã¨∞‰õΩ#fl _»|∞ƒ#∞ Z#fl\˜H© "åѨã∞¨
KÕÜ∞« ^Œ∞. Dq^èOŒ QÍ ã¨OѨ^Œ ¢Ñ¨[Å#∞O_ç áÈ~Ú HÀ\©âfi◊ ~°∞Å KÕ`∞« Ö’¡ Hˆ O¢nHõ$`«
=∞=Ù`«∞Ok. Wk W™ê¡O ™ê÷ÑO≤ K«^Å Œ z# '^è#Œ qˆHO¢nHõ~} ° — ã¨fiÉèÏ"åxˆH q~°∞^ŒOú .
ÃãHõO_»s =∂Ô~¯\ò: nxfl ™êìH±=∂Ô~¯\ò ÖËHõ ™êìH±ZˆHûO*ò Jx ‰õÄ_®
JO\Ï~°∞. ™êìHZ± Hˆ ûO*òÖ’ 'eãπ—ì J~Ú# HõOÃÑhÅ (ÃãHõO_£Ç¨ ºO_£) ¿+~°¡ J=∞‡HÍÅ∞,
H˘#∞QÀà◊√§ [~°∞QÆ∞`å~Ú. ¢Ñ¨É∞íè `«fi QÆ∞iÎOѨ٠á⁄Ok# ™êìHZ± Hˆ ûO*òÅ∞ =∂¢`«"∞Õ D
J=∞‡HõO, H˘#∞QÀà◊√§ x~°fiÇ≤ÏOK«=Åã≤ LO@∞Ok. WHõ¯_» ¿+~°¡#∞ J=∂‡Å<åfl,
H˘<åÅ<åfl H˘O`«=∞Ok P^è•i`« =º‰õΩÎÅ∞ LO\Ï~°∞. gi<Õ ¢É’Hõ~°∞¡ (^ŒàÏ~°∞Å∞)
JO\Ï~°∞. D ¢É’Hõ~∞° ¡ ™êìHZ± Hˆ ûO*òÖ’ _»|∞ƒ K≥eO¡ z ¢É’Hõ~+ü Ñ≤ π HÍ~°∞¤ á⁄O^Œ∞`å~°∞.
168 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
g~°∞ ¢Ñ¨[ʼnõΩ ¿+~°∞¡ H˘xzÛ#O^Œ∞‰õΩ ÖË^• Jq∞‡ÃÑ\˜ì#O^Œ∞‰õΩ ¿+~°¡ "≥Ú`«ÎOÖ’
0.5% #∞O_ç 1% ^•HÍ Hõg∞+¨<£ fã¨∞‰õΩO\Ï~°∞.
¿+~°¡ ÖÏ"å^ÕgÅ HÀã¨O W<≥fiã¨~ì ‰¡° Ωõ ™êìH=± ∂Ô~¯\òÖ’ J#∞=∞u ÖË#O^Œ∞# "å~°∞
¢É’Hõ~#¡° ∞ P¢â◊~ÚOKåeû LO@∞Ok. D ¢É’Hõ~Ö ¡° ’ "≥∂ã¨QÍà◊√§ ‰õÄ_® LO\Ï~°∞.
JOKÕ`« JkèHõ ^è~Œ Ö ° ’¡ ¿+~°∞¡ H˘#_»O, Z‰õΩ¯= Hõg∞+¨<£ fã¨∞HÀ=_»O, ¿+~ü ã¨iÑì HÔ≤¶ @∞¡
PÅ㨺OQÍ W=fi_»O, K≥Åx¡ ã¨iÑì HÔ≤¶ @∞¡ W=fi_»OÖÏO\˜ "≥∂™êÅ∞ ‰õÄ_® [~°∞QÆ∞`å~Ú.
^ÕâO◊ Ö’ qq^袌 áêO`åÖ’¡ ¢É’Hõ~∞° ¡ LO\Ï~°∞. "å~°O^ŒiH© HõOѨӺ@~°∞O¡ \Ï~Ú.
P HõOѨӺ@~üx ã¨O|Okè`« ZˆHûO*òH˜ âß\˜Öˇ·\ò^•fi~å Hõ<≥H±ì KÕÜ«∞QÍ<Õ qq^èŒ
HõOÃÑhÅ ¿+~°^¡ ~Œè Å ° ∞ ¢Ñ¨`º« Hõ=∆ ∞ø`å~Ú. UU ¿+~°∞¡ UU ^è~Œ Å
° `À ZO`«=∞Ok J=Ú‡
`«∞<åfl~À, ^•xHÀã¨O UU ^è~Œ Å ° `À ZO`«=∞Ok H˘#∞QÀÅ∞‰õΩ ã≤^OúŒ QÍ L<åfl~À P
HõOѨӺ@~ü ¢ã‘¯<£Ö’ HõxÊ™êÎ~Ú. JÖÏ ^ÕâO◊ Ö’ ¢É’Hõ~O¡° ^Œi HõOѨӺ@~°∞¡ ™êìHZ± Hˆ ûO*ò
Ö’x ÃãO¢@Öò HõOѨӺ@~ü`À J#∞ã¨O^è•#O KÕÜ∞« |_ç ¿+~°∞¡ XHõ^•xH˜ (H˘<Õ~ˆ @∞)
=∞~˘Hõ\˜ (J"Õ∞‡"åi ~ˆ @∞‰õΩ) '=∂ºKü— J~Ú H˘#∞QÀà◊√§, J=∞‡HÍÅ∞ [~°∞QÆ∞`å~Ú.
™êìHZ± Hˆ ûO*ò WÖÏ ZÖÏ¢HÍìxH± ¢>Ë_Oç Q∑ ^•fi~å [iˆQ ÖÏ"å^ÕgÅ#∞ Ѩ~º° "ÕHO∆˜ K«
_»O, ¢É’Hõ~°¡ ^•fi~å [iˆQ ¢HõÜ«∞q¢HõÜ«∂ʼnõΩ K≥e¡OѨÙÅ∞ 㨢Hõ=∞OQÍ [iˆQ@@∞¡
K«∂_»@O, U ¢É’Hõ~ü g∞^≥<· å W<≥fiã¨~ì ∞° ¡ P~ÀѨ}KÕ¿ãΠѨijeOz <åºÜ«∂<åºÜ«∂Å#∞
`ÕÅÛ_»O, J=ã¨~"° ∞≥ `ÿ Õ ¢É’Hõ~Ãü Ñ· K«~º° fã¨∞HÀ=_»O ÖÏO\˜ Ѩ#∞Å∞ KÕÑ_¨ ∞» `«∞Ok.
Ããa áê¢`«: JÖψQ Ü«∂=`«∞Î ™êìHZ± Hˆ ûO*òÅ∞, ¢É’Hõ~á° Ñ· PkèÑ`¨ º« O =Ç≤ÏOK«
_®xH˜ ¢Ñ¨É∞íè `«fiO XHõ ã¨Oã¨#÷ ∞ <≥ÅH˘eÊOk. nxfl ''Ããa—— (Securities Exchange
Board of India) JO\Ï~°∞. D Ããa P^ÕâßÅ ¢Ñ¨HÍ~°O ™êìH±ZˆHûO*òÅ∞, ¢É’Hõ~°∞¡
#_»∞K«∞HÀ"åeû LO@∞Ok. ¿+~°¡ ^èŒ~°Ö’¡ iyæOQ∑, ¢É’Hõ~°¡ J¢Hõ=∂Å∞, il¢¿ãì+¨<£
`«k`«~° =º=Ǩ~åÅ g∞^Œ Ããa x~°O`«~O° F Hõ<flÕ ã≤ LOK«∞`«∞Ok.
ѶO¨ _»"∞≥ O@Öòû, eH˜fi_ç\© : ¿+~ü U^è~Œ ‰° Ωõ H˘<åÖ’, J=∂‡Ö’ `≥Å∞ã¨∞HÀ=
_®xH˜ HõOÃÑh ѶO¨ _»"∞≥ O@Öòû#∞ qâı+¡ O≤ K«=Åã≤ LO@∞Ok. P ѶO¨ _»"∞≥ O@Öòû– 1.
_çq_≥O_£, 2. ZiflOQ∑ Ѷ¨~ü ¿+~ü (W.Ñ≤.Zãπ.), 3. |∞H± "åºÅ∂º, 4. ¢ÃÑ·ãπZiflOQ∑
ˆ~+≤Ü≥∂ (Ñ≤.W.). qâı¡+≤Oz# Ѷ¨e`åÅ∞ `«$Ñ≤ÎHõ~°OQÍ LO>Ë ¿+~ü J=∞‡=K«∞Û ÖËHõ
H˘#=K«∞Û.
J~Ú`Õ Jxfl\˜HOõ >Ë =ÚYºO P ¿+~ü ZѨÙÊ_»∞ J=∞‡HÍxH˜ ÃÑ_ç`Õ JѨÙÊ_»∞
`ÕeQÍæ J=Ú‡_»∞áÈ"åe. JO>Ë P ¿+~ü‰õΩ JkèHõ™ê÷~ÚÖ’ ÖÏ"å^ÕgÅ∞ [iy
LO_®e. nxfl ''eH˜fi_ç\—© — JO\Ï~°∞. nxfl `≥Å∞ã¨∞HÀ=_®xH˜ Ѩ¢uHõÖ’¡ ¿+~ü H˘>Ë+<¨ £
(^è~Œ )° ѨH¯õ #∞O_Õ ã¨OYº#∞ K«∂_®e. L^•– 18,550 ã¨OYº "Õ™êÎ~#° ∞HÀO_ç. J^Õ
iÅÜ«∞<£û¿+~ü J~Ú`Õ P ã¨OYº ÅHõ∆Ö’¡ LO@∞Ok. JO>Ë P ¿+~üÖ’ JO`«
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 169
™ê÷~ÚÖ’ J=∞‡HÍÅ∞, H˘#∞QÀà◊√§ [iQÍÜ«∞#fl=∂@. ™ê^è•~°}OQÍ XHõ ¿+~ü‰õΩ
50,000 ÖÏ"å^ÕgÅ∞ [~°∞QÆ∞`«∞O>Ë ^•xH˜ F "≥∂ã¨Î~°∞ eH˜fi_ç\© L#fl@∞¡ ÖˇHõ¯.
=∂Ô~¯\ò '¢HÍ+π— J~Ú#ѨÙÊ_»∞ Hõhã¨O 25,000 ÖÏ"å^ÕgÅ∞ [~°∞QÆ∞`«∞<åfl ^•x
¿+~ü‰Ωõ eH˜fi_ç\© L#fl>Ë.¡
Ãã<≥ûH±û (WO_≥Hû± ) : =∂Ô~¯\ò QÆ=∞<åxfl H˘eKÕ ¢Ñ¨=∂}q^è•<åxfl Ãã<≥ûH±û
ÖËHõ WO_≥H±û JO\Ï~°∞. nxH˜ 1978–79 ã¨O=`«û~åxfl ¢áêuѨkHõ HÍÅOQÍ
x~°~‚ ÚOKå~°∞. ÉÏOɡ ™êìH± ZˆHûO*òÖ’ L#fl qq^èŒ HõOÃÑhÅÖ’ Jaè=$kú K≥Ok#
30 HõOÃÑhÅ ¿+~°#¡ ∞ ѨiQÆ}#Ö’H˜ fã¨∞H˘x, ¢Ñ¨u ¿+~ü‰Ωõ XHõ qÅ∞= W™êÎ~∞° . ¢Ñ¨u
~Ô O_»∞ xq∞ëêÅ ã¨=∞Ü«∞Ü«∞OÖ’#∂ Ãã<≥ûH±û 30 ¿+~°¡ =∂Ô~¯\ò ÃÑ@∞ì|_ç qÅ∞=x
ÖˇH¯õ Hõ_∞» OÎ k. =∞#O ¢Ñ¨u~ÀE Ãã<≥ûH±û áê~ÚO@∞¡QÍ K≥|∞`«∞#fl JOÔHÅ∞ 1978–79
ã¨O=`«û~°O <å\˜ 30 ¿+~°H¡ ˜ D<å\˜ =∂Ô~¯\ò ÃÑ@∞ì|_ç qÅ∞= J#fl=∂@.
¿+~°¡ iyæOQ∑: ¿+~°¡ ^è~Œ Å° ∞ ™ê^è•~°}OQÍ U_®kHÍÅOÖ’ 50% #∞Oz 150%
=~°‰Ωõ ÃÑiˆQ J=HÍâ◊O LO@∞Ok. HÍx XHÀ¯™êi ¢É’Hõ~∞° ,¡ HõOÃÑhÅ L^ÀºQÆ∞Å∞
‰õΩ=∞‡Hõ¯~Ú Ç¨Ï~îå`«∞QÎ Í ¿+~°^¡ ~Œè Å ° #∞ qѨs`«OQÍ ÃÑOz W<≥fiã¨~ì #¡° ∞ ^ÀK«∞‰õΩO\Ï~°∞.
L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ, |ÅÇ‘Ï#OQÍ L#fl XHõ HõOÃÑh Ѩ\+˜ "ª¨ ∞≥ #ÿ =∞~À HõOÃÑhÖ’
qb#O HÍ=_®xfl ''>ËHF± =~ü—— JO\Ï~°∞. J~Ú`Õ >ËHF± =~ü "å~°Î |Ü«∞\˜H˜ á⁄Hõ¯Hõ
=ÚO^Õ ¢É’Hõ~∞° ¡ ^•x P^è•~°OQÍ |ÅÇ‘Ï#"≥∞#ÿ HõOÃÑh ¿+~°∞#∞ =^ŒO`«∞Å ^•fi~å
LK«Ûãù u÷≤ H˜ fã¨∞‰õΩ"≥àÏÎ~∞° . ^•O`À ¿+~ü^~Œè ° ÉÏQÍ ÃÑiyáÈ`«∞Ok. JÖψQ XHÍ<˘Hõ
HõOÃÑh ¿+~ü‰Ωõ =∂Ô~¯\ò H˘~°`« U~°Ê_Õ ''ëê~üì á⁄l+¨<—£ — ^•fi~å ‰õÄ_® ¢É’Hõ~∞° ¡ ¿+~ü
qÅ∞=#∞ ÃÑOKÕ™êÎ~∞° . áÈ`Õ ¢É’Hõ~∞° ¡ XHõ HõOÃÑh Ѷe¨ `åÅ∞ Pâß[#HõOQÍ ÖË=#fl
~°ÇϨ 㨺ã¨=∂Kå~åxfl P HõOÃÑh L^ÀºQÆ∞Å ^•fi~å ¿ãHõiOz Kå~°_ì £ ZH“O>ˇO\ò`À
‰õΩ=∞‡Hõ¯~Ú ¿+~ü^~Œè #° ∞ gÖˇ#· O`« kQÆ∞=™ê÷~ÚH˜ Ѩ_"» ™Õ êÎ~∞° . ¿+~°¡ qѨs`« ÃÑ~°∞QÆ∞
^ŒÅ#∞ JiHõ@ì_®xH˜ ¢Ñ¨Éèí∞`«fiO ¿+~°¡‰õΩ Ѩiq∞`«∞Å∞, ã‘eOQÆ∞Å∞, ã¨ÃãÊO_»∞Å∞
qkèã∞¨ OÎ k. J~Ú<å ¢É’Hõ~‰¡° Ωõ U"À H˘xfl ^˘_ç^¤ •~°∞Å∞ ^˘~°∞‰õΩ`«∂<Õ LO\Ï~Ú.
ÃãʉõΩºÖË+<¨ £ : ™êìH=± ∂Ô~¯\òÖ’ x["≥∞#ÿ ÃÑ@∞ì|_ç^•~°∞ÖË H͉õΩO_® ã¨fiÅÊ
HÍÅOÖ’ ÉèÏsÖÏÉèÏÅ∞ Pi˚OK«_®xH˜ Ãã‰õĺi\©Å#∞ H˘x J"Õ∞‡"åà◊√§<åfl~°∞. "åix
ÃãʉõΩºÖË@~°¡x, "å~°∞ KÕ¿ã "åºáê~åxfl ÃãʉõΩºÖË+¨<£ "åºáê~°=∞x JO\Ï~°∞.
Éèíq+¨`«∞Î#∞ QÆ=∞xOK«_»O, ^èŒ~°ÅÖ’ `å=Ú ÉèÏqOKÕ =∂~°∞Ê =ã¨∞ÎO^Œ#fl Pâ◊`À
Ãã‰õĺi\©Å H˘#∞QÀà◊√¡, J=∞‡HÍÅ∞ ™êyOK«_®xfl ÃãʉõΩºÖË+¨<£ JO\Ï~°∞.
Éèíq+¨º`«∞ÎÖ’ ÖÏÉèÏxH˜ J"Õ∞‡ L^ÕÌâ◊O`À Ãã‰õĺi\©Å#∞ H˘O\Ï~°∞. JÖψQ
Éèqí +¨º`«∞Ö Î ’ `«‰Ωõ ¯= ^è~Œ ‰° Ωõ H˘#=K«Û<Õ L^ÕâÌ O◊ `À ¿+~°#¡ ∞ J=Ú‡`å~°∞. Dq^èOŒ QÍ
ÃãʉõΩºÖË@~°∞¡ ã¨fiÅÊHÍÅOÖ’ ˆH=ÅO ¿+~°¡ ^èŒ~°Ö’¡x `Õ_®Å P^è•~°OQÍ ÖÏÉèÏÅ∞
Pi˚OKåÅ#∞‰õΩO\Ï~°∞.
170 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
''™êìH=± ∂Ô~¯\ò—— ~°K~« Ú`« _®Hõ~ì ü H˜~}
° ü ‰õΩ=∂~ü Jaè¢áêÜ«∞O ¢Ñ¨HÍ~°O ''ÃãʉõΩº
ÖË+<¨ £ x["≥∞#ÿ ã¨^∞Œ ^ÕâÌ O◊ `À ‰õÄ_ç# K«~º° HÍ=K«∞Û. ÖË^• E^ŒO H˜OkH˜ kQÆ*Ï~°#∂
=K«∞Û.—— D ÃãʉõΩºÖË+¨<£ QÆ∞iOz XHõ¯ =∂@Ö’ K≥áêÊÅO>Ë ''`˘O_» =Úki`Õ
Tã¨~°"≥e¡ J=Ù`«∞Ok—— J#fl K«O^•# ÃãʉõΩºÖË+¨<£ =º=Ǩ~°O =Úki`Õ Jk
E^ŒOQÍ =∂~°∞`«∞Ok. P E^ŒOÖ’ Z=~°∞ QÔ Å∞™êÎ~À, Z=~°∞ F_çáÈ`å~À K≥Ñʨ ÖËO.
J~Ú`Õ F_çáÈÜÕ∞"åˆ~ Z‰õΩ¯==∞Ok LO\Ï~°x =∂¢`«O K≥Ñʨ =K«∞Û.
¿+~ü=∂Ô~¯\òÖ’ ¿+~üÇϨ ŸÅ¤~ûü QÍ =∞^躌 `«~Q° uÆ ¢Ñ¨[ÖË J`«ºkèH=õ ∞Ok LO\Ï~°∞.
"åiH˜ [iˆQ ÖÏÉè#í ëêìÅ q+¨Ü∂« xH˘¿ãÎ ^•xfl XHõ L^•Ç¨Ï~°} ^•fi~å K≥Ñʨ =K«∞Û.
=∞^躌 `«~Ç° ¨ "åºáê~°O KÕ¿ã =O^Œ=∞Ok =~°‰Î Ωõ Å∞ =O^Œ~H° ÍÅ "åºáê~åÅ∞ KÕ™êÎ~°
#∞HÀO_ç. JѨÙÊ_»∞ "åiÖ’ =∞ǨJ~Ú`Õ Ñ¨k=∞OkH˜ =∂¢`«"∞Õ #+¨Oì =ã¨∞OÎ k. J^Õ
¿+~üa*ˇflãπ KÕ¿ã =O^Œ=∞Ok ¿+~üǨϟŤ~üû =O^Œ~°HÍÅ ¿+~°∞¡ H˘x Jq∞‡#ѨÙÊ_»∞
"åiÖ’ `˘OÉè·ˇ =∞OkH˜ #+¨Oì =KÕÛ ¢Ñ¨=∂^ŒO LO@∞Ok. "≥Ú`«OÎ g∞^Œ ÃãHõO_»s
=∂Ô~¯\ò ¿+~üal<≥ãπ KåÖÏ 'iãπ¯—`À ‰õÄ_ç# =º=Ǩ~°=∞x K≥Ñʨ Hõ `«Ñʨ ^Œ∞.
=¸ºK«∞=Öò ѶO¨ _£ : ¿+~ü=∂Ô~¯\òÖ’ 'iãπ¯— fã¨∞H˘x ÃÑ@∞ì|_ç ÃÑ@ìÖxË
"å~°∞ =¸ºK«∞=ÖòÑO¨¶ _£Ö’ ÃÑ@∞ì|_ç ÃÑ@ì=K«∞Û. =¸ºK«∞=Öò ѶO¨ _£ x~åfiǨωõΩÅ∞
JÖÏO\˜"åiH˜ "åi_»|∞ƒ‰õΩ ã¨=∂#OQÍ 'Ü«¸x\ò—Å∞ (¿+~°∞¡HÍ^Œ∞) WzÛ, P
_»|∞ƒ#∞ ~°H~õ H° ÍÅ HõOÃÑh ¿+~°Ö ¡ ’ ÃÑ@∞ì|_ç ÃÑ_»`å~°∞. ^•x=Å¡ =KÕÛ ÖÏÉèÏÅ#∞
uiy Ü«¸x\ò "å\Ï^•~°∞ňH ѨOK«∞`å~°∞. =¸ºK«∞=Öò ѶO¨ _£ Ѩ^HŒä ÍÅ#∞ ¢Ñ¨É∞íè `«fi
J#∞|O^èŒ ã¨Oã¨Ö ÷ #·ˇ ZÖò.S.ã≤., Ü«Ú.\˜.S. ÖÏO\˜ ã¨Oã¨Å ÷ ∞ x~°fiÇ≤Ïã¨∞<Î åfl~Ú.
¿+~ü=∂Ô~¯\ò`À áÈeÛ`Õ =¸ºK«∞=Öò ѶO¨ _£Ö’ iãπ¯ `«‰Ωõ ¯=. ÃÑ·QÍ W<≥fiã¨~ì ¡°
_»|∞ƒ‰õΩ ~°H} ∆õ LO@∞Ok. J~Ú`Õ =¸ºK«∞=Öò ѶO¨ _£x x~°fiÇ≤ÏOKÕ"å~°∞ XHÀ¯™êi
H˘xfl HõOÃÑhÅ ¢Ñ¨Ö’ÉèÏʼnõΩ Ö’|_ç Ѩ\+˜ Oì¨ HÍx ¿+~°#¡ ∞ H˘#=K«∞Û. ^•x=Å¡ "å\˜
qÅ∞= Ѩ_çáÈ~Ú "å\Ï^•~°∞_çH˜ #+¨ìO ~å=K«∞Û. áÈ`Õ W<≥fiã¨ì~°¡ _»|∞ƒ#∞ Ѷ¨O_£
x~åfiǨωõΩÅ∞ =∞`«∞ÑÎ ^¨ •~å÷Å∞ L`«ÊuÎK¿Õ ã, =_ô"¤ åºáê~°O KÕ¿ã ã¨Oã¨Å ÷ Ö’ ÃÑ@∞ì|_ç
ÃÑ_ç`Õ Jk ^è~Œ ‡° âߢãÎ̈O ^Œ$+≤Ö ì ’ x+≤^=úŒ ∞=Ù`«∞Ok.
¿+~ü=∂Ô~¯\ò ÖËHõ =¸ºK«∞=ÖòÑO¨¶ _£Ö’ ÃÑ>Ëì ÃÑ@∞ì|_»∞Å∞ PÜ«∂ HõOÃÑhÅ
#∞O_ç uiQ˘KÕÛ ¢Ñ¨ãH¨ Θ ÖË#O^Œ∞# WÖÏO\˜ "åºáê~°¢Ñ¨¢H˜Ü∞« Å∞ W™ê¡O ¢Ñ¨uáêkOKÕ
Pi÷H<õ åºÜ«∞O, ^è#Œ qˆHO¢nHõ~} ° Å ÅH∆ͺxH˜ q~°∞^Œ=ú ∞x K≥Ñʨ Hõ `«Ñʨ ^Œ∞. Hõ#∞Hõ ¿+~üû‰õΩ
ã¨O|OkèOz# HÍ~°ºHõÖÏáêÖ’¡ áêÖÁæ#_®xfl D ~°K~« Ú`« ã¨=∞i÷OK«ÖHË õ áÈ`«∞<åfl_»∞.
74. W™ê¡q∞H± =∂Ô~¯\ò
W™ê¡O J=∞‡HõO, H˘#∞QÀà◊§ q+¨Ü«∞OÖ’ ã¨q=~°"≥∞ÿ# P^ÕâßÅ∞ WzÛOk.
=∞n<åÖ’ =ÚǨÏ=∞‡^£ ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) ™ê÷ÑO≤ z# "≥Ú@ì"Ú≥ ^Œ\˜ =∂Ô~¯\òÖ’ =∂Ô~¯\ò
^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 171
q^è•<åxH˜ ã¨O|OkèOz# Ju z#fl JOâßÅ#∞ ‰õÄ_® PÜ«∞# q=iOKå~°∞.
Pi÷Hõ =º=ã¨Ö ÷ ’ =∂Ô~¯\ò ÖËHõ =∞O_ç F H©ÅHõ JOâ◊O. =∂Ô~¯\ò J<Õk q¢ã¨$Î `«
ÉèÏ=O`À ‰õÄ_»∞‰õΩ#fl Ѩ^ŒO. J~Ú`Õ ™ê^è•~°}OQÍ =∞#O =∂Ô~¯\ò J<Õ Ñ¨^•xfl
qq^èŒ ã¨~°∞‰õΩÅ∞ J=∞‡HõO, H˘#∞QÀÅ∞ Kտ㠢Ѩ^Õâ◊O J<Õ J~°÷OÖ’ "å_»`åO.
L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ ѨO_»∞¡ ‰õÄ~°QÍÜ«∞Å =∂Ô~¯\ò, ^è•#ºÑ¨Ù =∂Ô~¯\ò =ÔQ~· å.
k=ºY∞~üP<£Ö’ ^≥=· ^•™êºxH˜ ã¨O|OkèOz# q+¨Ü∂« Åhfl ã¨∂¢`«¢áêÜ«∞OQÍ
¿Ñ~˘¯#_»O [iyOk. JÖψQ =∂#=ÙÅ∞ âßOuÜ«Ú`«"≥∞ÿ# rq`«O QÆ_»Ñ¨_®xH˜
HÍ=Åã≤# K«\ÏìÅ∞ ã¨OH˜Ñ∆ OΨ QÍ `≥eÜ«∞*ËÜ∞« |_®¤~Ú. D K«\ÏìÅ∞, ã¨∂¢`åÅ PK«~°
}Ï`«‡Hõ ~°∂Ѩ"Õ∞ =∞Ǩ¢Ñ¨=HõÎ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨Å¡O) Ѩq¢`« r=# ã¨~°o. Wk
"ÕÖH˘Åk ǨÏnã¨∞Ö’¡ qã¨iÎ Oz LOk.
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) =∞Hͯ #∞O_ç =∞n<å‰õΩ =Å㨠=zÛ#ѨÙÊ_»∞ =∞n<åÖ’x Pi÷H,õ
"å}˜[ºÖÏ"å^ÕgÅhfl Ü«¸^Œ∞Å ™êfinè#OÖ’ LO_Õq. Ü«¸^Œ∞Å∞ "å\˜x `«=∞H˜+ì¨
"≥∞#ÿ suÖ’ x~°fiÇ≤Ïã¨∂Î q∞ug∞i# ÖÏÉèÏÅ∞ QÆ_ãç ∞¨ OÎ _Õ"å~°∞. P<å_»∞ =∞n<å Ö’x
XˆHXHõ =ÚYº"≥∞ÿ# "å}˜[ºˆHO¢^ŒO Ü«¸^Œ∞Å "å_≥·# |#∂Mˇ·#∞MÏÖ’ LO_Õk.
"ås "åºáê~° Hˆ O¢^ŒOÃÑ· QÆ∞`åÎkÑè `¨ º« O =Ç≤ÏOz ^ŒQÍ, "≥∂ã¨O, Hõb,Î ÉÏ¡H=± ∂Ô~¯\˜OQ∑
"≥Ú^ŒÖ#·ˇ Jqhu K«~º° Åhfl Ü«∞^èK Õ Û« Où QÍ ™êyã¨∂Î ¢Ñ¨[Å#∞ ^ÀK«∞‰õΩ<Õ"å~°∞.
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) D J<åºÜ«∞O, J¢Hõ=∂Å∞ K«∂ã≤# `«~åfi`« ZÖÏO\˜ xÜ«∞O¢`«
}Å∞ ÖˉΩõ O_® qK«ÛÅq_çQÍ ™êQÆ∞`«∞#fl D Pi÷H^õ ÀÑ≤_ô #∞Oz ¢Ñ¨[efl HÍáê_ÕO
^Œ∞‰õΩ "Õ~ˆ =∂Ô~¯\ò#∞ <≥ÅH˘ÖÏÊÅx xâ◊Û~ÚOKå~°∞. "≥O@<Õ PÜ«∞# `«# =ÚYº
J#∞K«~∞° Å`À ã¨O¢Ñ¨kOz |#∂Mˇ#· ∞MÏÖ’x Ü«¸^Œ∞Å =∂Ô~¯\ò ^ŒQ~æÆ À¡<Õ =∞~˘Hõ
=∂Ô~¯\òx <≥ÅH˘ÖÏÊ~°∞. =∂Ô~¯\ò HÀã¨O xˆ~ÌtOz# ¢Ñ¨^Õâ◊OÖ’ PÜ«∞# _Õ~å`À
‰õÄ_ç# XHõ ta~åxfl "Õ~ÚOKå~°∞. Wk =∂Ô~¯\ò LxH˜x `≥eÜ«∞*Ë¿ã zǨÏflO.
P~ÀA #∞Oz ¢Ñ¨[Å∞ D ta~°O K«∞@∂ìKÕi ã¨~°∞‰õΩÅ∞ J=∞‡HõO, H˘#∞QÀà◊√§
x~°fiÇ≤ÏOK«™êQÍ~°∞.
D H˘`«Î =∂Ô~¯\ò <≥ÅH˘#_»O`À Pi÷Hõ ~°OQÆO g∞^Œ Ü«¸^Œ∞ʼnõΩ#fl QÆ∞`åÎkè
Ѩ`º« O ¢Hõ=∞OQÍ `«yáæ È=_»O ¢áê~°OaèOzOk. ÃÑ·QÍ WHõ¯_» "åºáê~°ã∞¨ Å Î ∞ J=∞‡HõO,
H˘#∞QÀà◊§Ö’ <≥·uHõ ã¨∂¢`åÅ∞ áê\˜ã¨∞Î#flO^Œ∞ =Å¡ ¢Ñ¨[Å∞ Ü«¸^Œ∞Å =∂Ô~¯\òx
=kÖËã≤ W™ê¡q∞H± =∂Ô~¯\ò "≥¿· Ñ Jq∞`«OQÍ PHõi`¬ ∞« Å=™êQÍ~°∞.
D =∂~°∞Ê K«∂ã≤ Ü«¸^Œ "åºáê~°ã∞¨ Å Î ∞ P¢QÆÇϨ Ÿ^Œ¢QÆ∞ÅÜ«∂º~°∞. ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ
(ã¨ÅO¡ ) <≥ÅH˘eÊ# D H˘`«Î =∂Ô~¯\òx JO`«"Ú ≥ OkOK«_®xH˜ ã¨OHõeÊOK«∞‰õΩ<åfl~°∞.
W™ê¡O‰õΩ |^Œqú ~Àkè J~Ú# HÍÉò a<£ J¢+¨Ñπ¶ J<Õ Ü«¸^Œ<åÜ«∞‰õΩ_»∞ =∂Ô~¯\˜OQ∑
HÀã¨O ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) "Õ~ÚOz# ta~åxfl Ñ‘H"˜ âÕ ß_»∞.
172 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
=∞Ǩ¢Ñ¨=HõÎ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨ÅO¡ ) J`«x F~°fiÖËx`«#O, ^Œ∞â◊Û~°ºefl ã¨ÇÏ≤ OKå~°∞.
¢Ñ¨ã¨∞Î`« Ѩiã≤÷`«∞Ö’¡ J`«_çfl tH˜∆OK«_»O =Å¡ QÍx, J`«x #∞O_ç #+¨ìѨiǨ~°O
=ã¨∂Å∞ KÕÜ∞« _»O =Å¡ QÍx ¢Ñ¨Ü∂≥ [#O LO_»^xŒ ÉèÏqOKå~°∞. PÜ«∞# ¢Ñ¨[Ö’¡
XHõ ¢Ñ¨H@ õ # KÕã∂¨ Î ''<Õh =∂Ô~¯\òx J`«xÖ’ =∞iO`« HÀáêxfl ~°QÅ Æ Û QÆeQˆ @@∞
=O\˜ (H©ÅHõ) ¢Ñ¨^âÕ ßxH˜ `«~e° ™êÎ#∞—— Jx J<åfl~°∞.
P `«~∞° "å`« ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) =∞n<åÖ’ XHõ qâßÅ"≥∞#ÿ |Ç≤Ï~°OQÆ ¢Ñ¨^âÕ ßxfl
ZOÑ≤HõKÕã≤ ''WHõ#∞Oz Wn =∞# =∂Ô~¯\ò. Wk KåÖÏ qâßÅ"≥∞ÿ# ã¨÷ÅO. ~åà◊§`À
ã¨iǨÏ^Œ∞Ì QÀ_»Å∞ ‰õÄ_® xi‡OK«#=ã¨~O° ÖË^∞Œ —— Jx K≥áêÊ~°∞.
W^Õ W™ê¡g∞Ü«∞ "å}˜[ºˆHO¢^ŒO. nx "åºáê~° Ѩ^`úŒ ∞« Å∞, ã¨∂¢`åÅ∞, x|O^èŒ
#Åhfl Ü«¸^Œ∞Å =~°HÎ Hˆõ O¢^ŒO q^è•<åʼnõΩ ѨÓiÎ aè#flOQÍ LO_Õq. W^Õ W™ê¡q∞H±
ZHÍ<åq∞H± =∂Ô~¯\ò. WHõ¯_» ^ŒQÍ, "≥∂ã¨O, Hõb,Î ^ÀÑ≤_,ô #Å¡|*Ï~°∞ (ÉÏ¡H=± ∂Ô~¯\ò)
=O\˜ J¢Hõ=∂ÖËg [iˆQqHÍ=Ù. D HÍ~°}OQÍ Wk H˘#∞QÀÅ∞^•~°∞Å#∞ qѨs`«OQÍ
PHõ@∞ì‰Ωõ <Õk. WÖÏ ã¨fiK«Û"ù ∞≥ #ÿ ÖÏ"å^ÕgÅ HÍ~°}OQÍ D =∂Ô~¯\ò J#uHÍÅOÖ’<Õ
q#∞uÔHH˜¯ J#∂ǨϺ"≥∞#ÿ ¢Ñ¨QuÆ ™êkèOzOk.
D =∂Ô~¯\òÖ’ ¢Ñ¨u =ã¨∞=Î Ù‰õÄ "Õ~ˆ fi~°∞ ã¨Ö ÷ ÏÅ∞ Hˆ \Ï~ÚOK«|_®¤~Ú. XO>ˇÅ
HÀã¨O XHõãÅ÷¨ O, Q˘¢Ô~Å∞–"Õ∞HõÅ HÀã¨O XHõãÅ÷¨ O, ^è•#ºO HÀã¨O XHõãÅ÷¨ O, ѨO_»¡ HÀã¨O
XHõãÅ ÷¨ O– WÖÏ "Õ~ˆ fi~°∞ JOQÆà√◊ § "≥eâß~Ú. ¢Ñ¨u =ºH©Î `«#‰õΩ HÍ=Åã≤# =ã¨∞=Î Ù#∞
xˆ~tÌ `« JOQÆ_ç #∞Oz H˘#∞QÀÅ∞ KÕ¿ã"å_»∞. D =∂Ô~¯\ò ¢Ñ¨`ºÕ Hõ`Å« ∞ WÖÏ LO_Õq:
¨ W^˘Hõ FÃÑ<£ =∂Ô~¯\ò. D =∂Ô~¯\òÖ’ ¢Ñ¨"tÕ OK«_®xH˜ H˘#∞QÀÅ∞^•~°∞
ÅO^ŒiH© ѨÓiÎ ¿ãfiK«Ûù LO_Õk.
¨ WHõ¯_» ¢Ñ¨[ÅO^ŒiH© ã¨=∂# J=HÍâßÅ∞ LO_Õq. Z=iH© U ¢áêuѨk
HõÃÑ· ‰õÄ_® ¢Ñ¨`ºÕ Hõ ~å~ÚfÅ∞ W=fi_»OQÍx, qK«H} ∆õ K«∂Ѩ_O» QÍx [iˆQkHÍ^Œ∞.
¨ =∂Ô~¯\òÃÑ· QÆ∞`åÎkÑè `¨ º« O x~°fiÇ≤ÏOK«_®xH˜ Z=~°∞ ¢Ñ¨Ü∞« uflOz<å "åi
J¢Hõ=∞ ¢Ñ¨Ü∞« `åflÅ#∞ ==Ú‡KÕÜ∞« _»O [iˆQk.
¨ W`«~∞° ʼnõΩ #+¨Oì HõÅQÆ*¿Ë ã ~°ÇϨ 㨺 ÖÏ"å^ÕgʼnõΩ WHõ¯_» `å"Õ ÖË^∞Œ . W@∞
J=∞‡HõO^•~°∞ʼnõΩ, J@∞ H˘#∞QÀÅ∞^•~°∞ʼnõÄ =∂Ü«∞=∂@Å∞ K≥ÑÊ≤ LÉèÜ í ∞« ѨHÍ∆ Å
#∞O_ç Hõg∞+¨#∞¡ H˘Å¡Q˘>Ëì =∞^躌 ^ŒàÏ~°∞Å Éˇ_^» Œ Jã¨ÖË LO_Õk HÍ^Œ∞.
¨ D =∂Ô~¯\òÖ’ U =~°Î‰õΩxH© `«#HõO@∂ XHõ âßâ◊fi`«"≥∞ÿ# KÀ@∞#∞
¢Ñ¨`ÕºH˜OK«_»O [iˆQk HÍ^Œ∞. nx=Å¡ JÖÏO\˜ H©ÅHõ ã¨÷ÅO á⁄Ok# XHõi^ŒÌ~°∞
=~°‰Î Ωõ ÖË ZÅ¡ÑÙ¨ Ê_»∂ JkèHõ ÖÏÉèÏÅ∞ QÆ_™ç êÎ~∞° † W`«~∞° Å "åºáê~åÅ∞ H©} ∆ ™˜ êÎ~Ú. D
=∞O_çÖ’ P<å_»∞ ZÖÏO\˜ ã¨∞OHÍÅ∞ ‰õÄ_® =ã¨∂Å∞ KÕÜ∞« _»O [iˆQk HÍ^Œ∞.
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 173
D =∂Ô~¯\òx ã¨fiÜ«∞OQÍ ^≥·=¢Ñ¨=ˆHÎ (ã¨Å¡O) Ѩ~°º"ÕH˜∆ã¨∞ÎO_Õ"å~°∞. PÜ«∞#
`«~K
° ∞« QÍ =∂Ô~¯\ò Ѩiã≤`÷ ∞« efl, JHõ¯_» ^è~Œ =° ~°efl ã¨g∞H˜ã∆ ∞¨ OÎ _Õ"å~°∞. JѨÙÊ_»ÑÙ¨ Ê_»∞
PÜ«∞# ã¨fiÜ«∞OQÍ =∂Ô~¯\ò ¢áêO`åxfl Ѩ~º° \˜Oz JHõ¯_ç ã≤u÷ QÆ`∞« efl qKåiOz
`≥Å∞ã¨∞‰õΩ<Õ"å~°∞. hu x*Ï~Úf ã¨∂¢`åʼnõΩ =ºuˆ~HõOQÍ U"≥<· å J¢Hõ=∂Å∞, J=Hõ
`«=HõÅ∞ [~°∞QÆ∞`«∞#fl@∞¡ `«# ^Œ$+≤Hì ˜ =¿ãÎ `«H} ∆õ "Õ∞ PÜ«∞# ã¨O|Okè`« =~°‰Î Ωõ efl
=∞O^ŒeOKÕ"å~°∞. PÜ«∞# =∂Ô~¯\òÖ’ "åºáê~°ã∞¨ eÎ fl L^ÕtÌ Oz ''^ŒQÍ, "≥∂ã¨O KÕ¿ã
"å~°∞ =∂Ö’x"å~°∞ HÍ^Œ∞—— Jx =¸_»∞ ™ê~°∞¡ <˘H˜¯ K≥¿ÑÊ"å~°∞.
"åºáê~° =º=Ǩ~åÖ’¡ ‰õÄ_® #¢=∞`«#∞, =∞$^Œ∞ "≥Y · ix áê\˜OKåÅx, hu
x*Ï~ÚfÅ`À =º=ǨÏiOKåÅx PÜ«∞# WÖÏ É’kèOKÕ"å~°∞:
''H˘#∞QÀÅ∞Ö’, J=∞‡HõOÖ’, WzÛ# JѨÙÊ#∞ uiy ~å|@ì_O» Ö’ <≥=∞‡kx,
#¢=∞`«#∞, =∞Oz #_»=_çH#õ ∞ ¢Ñ¨^iŒ ≈OKÕ =ºH˜xÎ ^≥=· O Hõ~∞° }˜OK«∞QÍHõ.—— (|∞MÏi)
''hu=∞~`Œ∞_»~Ú# Çͺáåi „Ǩà◊Ü«µ k<®# ^≥·=„Ǩ=HíÎÅ, ã¨`Œº=~`Œ∞Å,
J=∞O°Q`õ ∞Œ Å ã¨ÇϨ K«Oº° ~Ö’ L~>Ï_«∞——. (ui‡l)
=OK«#, Jã¨`º« ¢Ñ¨=∂}ÏÅ∞, SÇ≤ÏHõrq`«OÖ’ Hõ} ∆ H˜ õ ÖÏÉèÏÅ∞ `≥zÛÃÑ\˜<ì å
Jq =~°‰Î Ωõ x Ѩ~Ö ° ’Hõ rq`åxfl áê_»∞KÕ™êÎ~Ú. Jã¨`º« ¢Ñ¨=∂}O KÕã≤ `«# ã¨~‰° Ωõ #∞
J=Ú‡‰õΩ<Õ =∞x+≤ "≥Ñ· Ù¨ ^Õ=Ù_»∞ ¢Ñ¨àÜ ◊ ∞« k<å# Hõ<fl≥ uÎ ‰õÄ_® K«∂_»_x» ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ
(ã¨Å¡O) =~°Î‰õΩʼnõΩ Ç≤Ï`ÀѨ^Õâ◊O KÕã¨∞ÎO_Õ"å~°∞. PÜ«∞# XHõ™êi "åºáê~°ã¨∞Îefl
ã¨OÉ’kèã∂¨ Î ''ã¨~‰° Ωõ #∞ J=∞‡_®xH˜ =∂\˜=∂\˜H˜ X@∞¡ "Õã∞¨ HÀ=_»O =∂#∞HÀO_ç.
Wk =$kú ѨiKÕkQÍ HõxÊOz<å z=iH˜ #+¨"ì ∞Õ HõÅQÆ*ãË ∞¨ OÎ k. ÃÑ·QÍ â◊√ÉèÏxfl ^Œ∂~°O
KÕã∞¨ OÎ k—— Jx ÃÇÏK«ÛiOKå~°∞. (=Úã≤O¡ )
ã¨~°‰õΩÅ#∞ J¢Hõ=∞OQÍ xÅ∞= LOz Hõ$¢u=∞ H˘~°`« ã¨$+≤ìOK«_»O, Kå@∞
=∂@∞QÍ J`«ºkèHõ ^èŒ~°Å‰õΩ J=Ú‡HÀ=_»O =O\˜ K«~°ºÅ∞ Ѷ¨∞’~°"≥∞ÿ# <Õ~åÅ∞QÍ
PÜ«∞# ѨiQÆ}O˜ Kå~°∞. ã¨HÍÅOÖ’ ã¨~‰° Ωõ efl =∂Ô~¯\ò‰Ωõ `≥zÛ J"Õ∞‡ =~°‰Î Ωõ efl ^≥=·
=∂~°Oæ Ö’ ^è~Œ ‡° Ü«Ú^ŒOú KÕ¿ã Ü≥∂^è∞Œ Å =O\˜"å~°x Jaè=i‚OKå~°∞.
''x`ͺ=ã¨O° =ã¨∞=Î Ùefl xÅ∞=K≥ܵ« ºHí ã¨=∞Ü«∂xH˜ |*ÏO°∞Hí∞ `ˇzÛ J"Õ∞‡
=ºH˜Î ^≥Ç· Í#∞„QõÇ¨ xH˜ JO°∞›_«=Ù`Í_«∞. ^Õ=Ù_«`xŒ H˜ ѨÙ+¨¯Å~Qå Láåkè ¢Ñ¨™êk™®Î_∞« .
nxH˜ aè#fl~Qå (ã¨O∞° Hí∞Å∞) xÅ∞=KÕ¿ã =ºH˜Î ^≥=· âÍáåxH˜ Qõ∞O°=Ù`Í_«∞——. ''J¢Hõ=∞
xÅfiÅ∞ (Hoarding) KÕ¿ã"å_»∞ Ѩ~=° ∞áêÑ≤+.ª≤ —— (Wɡfl=∂[)
=∞`« q+¨Ü∞« O "Õ~∞° , ¢Ñ¨ÑO¨ K« =º=Ǩ~°O "Õ~x° `«eKÕ =Úã≤O¡ Å∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ
(ã¨ÅO¡ ) É’kèOz# D ¢Ñ¨=K«<åÅ∞ K«∂ã≤ UO ™ê‰õΩÅ∞ K≥|∞`å~À! W`«~° =∞`åÅ
q+¨Ü∞« OÖ’ D=∂@ H˘O`«=~°‰Ωõ x[O HÍ=K«∞Û<Õ"∂≥ HÍx, ã¨=∞¢QÆ r=#=º=ã¨÷
J~Ú# W™ê¡OÖ’ =∂#=rq`«O JqÉèÏ[º"≥∞#ÿ UHÍOHõO. WHõ¯_» =∞`« q+¨Ü∂« Å∞,
174 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
¢Ñ¨ÑO¨ K« q+¨Ü∂« Å∞ "Õ~ˆ fi~°∞ ã¨∂¢`åÅ g∞^Œ P^è•~°Ñ_¨ ç LO_»=Ù. x["≥∞#ÿ =Úã≤O¡
rq`«OÖ’x qq^èŒ HÀ}ÏÅ∞ Ѩ~㰠ʨ ~°O q~°∞^Œ"ú ∞≥ #ÿ q HÍ=Ù. W=hfl XHõ^•x H˘Hõ\˜
Jq<åÉèÏ= ã¨O|O^èOŒ Hõey=ÙO_ç XˆH =º=ã¨÷ ã¨∂¢`åʼnõΩ, xÜ«∞=∞ x|O^è#Œ ʼnõΩ
Hõ@∞ì|_ç LO_Õ qq^èŒ HÀ}ÏÅ∞.
JO^Œ∞=Å¡ D =º=ã¨#÷ ∞, WO^Œ∞Ö’x ã¨∂¢`åÅ#∞, P^ÕâßÅ#∞ qâ◊fiã≤Oz#
=ºH˜Î =∞ã≤^˚ Ö£ ’<Õ HÍ^Œ∞ =∂Ô~¯\òÖ’#∂, <åºÜ«∞™ê÷#OÖ’#∂, K«@ãì ɨ Ö íè ’¡#∂ =Úã≤O¡
QÍ<Õ =∞ã¨Å∞HÀ=Åã≤LO@∞Ok. J`«#∞ =ºH˜QÎ `Æ « rq`«OÖ’<Õ H͉õΩO_® ™ê=¸Ç≤ÏHõ
rq`«OÖ’#∂ ^≥=· ^•ã¨∞_»∞QÍ<Õ =º=ǨÏiOKåeû LO@∞Ok. JѨÙÊ_Õ J`«#∞ ^Õ=Ùx
^Œ$+≤ìÖ’ ѨiѨÓ~°‚ =Úã≤¡OQÍ Ñ¨iQÆ}˜OK«|_»`å_»∞. D "åã¨ÎqHõ`«<Õ ã¨$+≤ìHõ~°Î `«#
¢QÆO^äOŒ Ö’ WÖÏ P^ÕtOKå_»∞:
''qâ◊fiã≤~z# „Ǩ[ÖÏO®! W™®¡~Ö’ ѨÓiÎQå „Ç¨"Õt~K«~_ç. Ã+·`Í<ü J_«∞Qõ∞
*Ï_«ÅÖ’ #_«=Hí~_ç. J`Œ#∞ g∞Hí∞ PQõOƒ° âù „◊ `Œ∞=Ù. ã¨Ê+¨Çì ∞‹ #· É’^è#° Å∞ J~k#ǨÊ>˜H©
g∞O°∞ uiy `ŒÇ¨Ê@_«∞Qõ∞Å∞ "Õ¿ãÎ =∞@∞Hí∞, ÉÏQå `ˇÅ∞ã¨∞H’~_ç! ^Õ=Ù_«∞ ã¨O°fiâ◊H˜Î
=∞~`Œ∞_«∞, ã¨O°fi~ `ˇeã≤# =∞Ǩq"ÕH˜.—— (k=ºY∞~üP<£–2:208,209)
75. ¿Ñ^ŒÅ Pi÷HÇõ Ϩ ‰õΩ¯–[HÍ`ü
''qâÍfiã¨∞ÖÏO®! ZÖÏ~>˜ „Híܵ« q„HíÜ∂« Å∞ [O°Qxõ , ¿ãflǨÏã¨ÇϨ HßO®Å∞ LǨÜ∂ˇ Qõ
Ǩ_x« , Z=i ã≤áå¶ O°ã∞¨ Hí∂_Í K≥Åx¡ (ǨOÖ° ’Hí fO°∞Ê) k#~ O®Hí=Ú~^Õ "Õ∞=Ú g∞Hí∞
„Ǩ™®k~z# ã¨~Ǩ^° #∞~_ç (HÁ~`Œ ^≥·==∂O°æ~Ö’ Hí∂_Í) YO°∞ÛÃÑ@ì~_ç. (=∂
=∂@Å∞ #=∞‡x) ã¨`ºŒ uO°™®¯O°∞ÖË Ç¨O=° ∞ ^°∞O®‡O°∞Åæ ∞.—— (Y∞~üP<£–2:254)
[Hß`ü J~>Ë Ç¨q„`Œ`,Œ Ǩiâ◊∞^°`ú Œ Jx âÍaÌHí JO®÷Å∞<®flܵ. WHí¯_« „Ǩ`ºË Hí
áåiÉèÏ+¨Ö’, ^è°xHí∞_«∞ Ǩq„`Œ∞_«Ü˵º L^ÕÌâ◊º~`À U_ÍkHÁHí™®i `Œ# ã¨~Ǩ^°
#∞~_ç O≥~_«∞#flO° âÍ`Œ~ K˘Ç¨C# xO°∞¿Ñ^°ÅHí∞, ^èO° ‡° ã¨~™®÷Ç<¨ ® HßO®ºÅHí∞ ^®#~
KıÜ∞« =Åã≤# ^è#° Hí#Hí =ã¨∞=Î Ùefl [HÍ`ü J~>ÏO°∞. D q+¨Ü∂« xfl Qõ∞i~z ^≥=· „Ǩ=HíÎ
(ã¨Å
¨ ~¡ ) WÖÏ „Ǩ=z~KÍO°∞:
''^Õ=Ù_«∞ [Hß`ü K≥e~¡ ѨÙ#∞ =Úã≤~¡ ÅHí∞ qkèQå KÕâÍ_«∞. Wk ÇÍi ^èx° Hí∞Å
#∞~_ç =㨥Å∞Kıã,≤ ÇÍi xO°∞¿Ñ^°ÅHí∞ J~^°*Ü Ë µ« |_«∞`Œ∞~k——. (|∞MÏi, =Úã≤~¡ )
W™ê¡O ™œ^è•xH˜ LO_Õ J~Ú^Œ∞ =¸Åã¨OÎ ÉèÏÅÖ’ qâßfi㨠¢Ñ¨H@ õ #, #=∂*òÅ
`«~°∞"å`« '[HÍ`ü— =¸_»= ãÎ̈OÉèíOQÍ Ñ¨iQÆ}˜OK«|_»∞`«∞O^Œ. Y∞~üP<£Ö’ Hõhã¨O
32 KÀ@¡ #=∂*ò`À áê@∞ [HÍ`ü ¢Ñ¨™êÎ=# =zÛOk. nxfl|\˜ì [HÍ`ü‰õΩ ZO`«
¢áê=ÚYºO LO^À `≥Å∞ã¨∞ÎOk. JnQÍHõ PK«~°} ^Œ$ëêìº D Ô~O_»∞ P~å^èŒ#ÖË
"≥Ú`«OÎ ^è~Œ å‡xH˜ ¢Ñ¨fHõÅ∞QÍ xez#@∞¡ ‰õÄ_® =∞#O ¢QÆÇÏ≤ OK«QÅ Æ O. k=º Y∞~üP<£
Ö’x D¢H˜Ok ã¨∂‰õΩÅ Î ∞ K«^=Œ O_ç:
^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 175
''(ã¨`ͺxfl) qâ◊fiã≤~z ã¨^®KÍO° ã¨~Ǩ#∞flÅܵ #=∂*ò (qkè) xO°fiÇ≤Ï㨥,Î (¿Ñ^°Å
Pi÷HÇí Ϩ Hí¯Üµ#) [Hß`ü#∞ <ˇO"° OÕ ∞° 㨥ΠL~_ËÇÍiH˜ ÇÍi„ǨuǶŨ ~ ÇÍi„ǨÉ∞íè =Ù =^°Ì
ã≤^~ú° QåL~k. ÇÍiH˜ ZÖÏ~>˜ ÉèÜ í µ« ~Qåx, ^°∞óY~Qåx L~_«^∞° .—— (Y∞~üP<£–2:277)
''"åO°∞ #=∂*ò ™®÷Ç™≤ ®ÎO∞° † [Hß`ü K≥e™¡ ®ÎO∞° † ^Õ=ÙxH˜ `ŒÇʨ =∞O≥=iH© ÉèÜ
í µ« Ǩ_O« ∞° .
JÖÏ~>˜"åOÕ ã¨<å‡~°Oæ Ö’ #_«∞™®ÎOx° Pâ◊ L~@∞~k.—— (Y∞~üP<£–9:18)
''qâ◊fiã≤~z# ¢ãÅΑ ∞, ѨÙO°∞+¨∞Å~`Í XHíiHÁHíO∞° ¿ãflÇ≤Ï`Œ∞Å∞, „âıÜ∂ˇ aèÖÏ+¨∞Å∞.
"åO°∞ („Ǩ[ÅHí∞) =∞~zq+¨Ü∂« Å∞ É’kè™®ÎO∞° . K≥_∞« q+¨Ü∂« Å #∞~_ç "åi™®ÎO∞° . #=∂*ò
(=º=ã¨)÷ #∞ ™®÷Ç™≤ ®ÎO∞° . [Hß`üx <ˇO"° OÕ ∞° ™®ÎO∞° . ^Õ=Ùx Ǩ@,¡ PÜ«µ# „Ǩ=HíÇÎ @¨ ¡ q#Ü«µ
q^èÜ Õ µ« `ŒÅ`À =∞ã¨Å∞Hí∞~>ÏO°∞. giÃÑ<· flË ^≥=· HßO°∞}º~ =i¬ã∞¨ ~Î k.—— (Y∞~üP<£–9:71)
W™ê¡O =∂#=ÙÅÃÑ· ~Ô O_Õ~Ô O_»∞ ~°HÍÅ ÉÏ^躌 `«Å#∞ "≥∂ѨÙ`ÀOk. XHõ\,˜ ^Õ=Ùx
ǨωõΩ¯Å∞† ~Ô O_»∞, ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞. #=∂*ò =∞x+≤x ^Õ=Ùx ǨωõΩ¯Å∞ <≥~"° ~ˆÕ ÛO
^Œ∞‰õΩ ã¨=∂Ü«∞`«Î Ѩ~∞° ã¨∞OÎ k. HÍQÍ [HÍ`ü ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞ <≥~"° ~Õ Û° _»O QÆ∞iOz#
ÉÏ^躌 `åÉèÏ"åxfl [xOѨ*ãË ∞¨ OÎ k. DÔ~O_»∞ ǨωõΩ¯efl 㨢Hõ=∞OQÍ <≥~"° ~Õ Û° _®<Õfl W™ê¡O
JO\Ï~°∞. Y∞~üP<£Ö’ J<ÕHKõ À@¡ 'D=∂<£— (qâßfiã¨O) `«~åfi`« D ~Ô O_»∞ PK«~} ° Å<Õ
¢Ñ¨™êÎqOz, W"Õ "≥Ú`«OÎ ^è~Œ å‡xH˜ =ÚYº ¢áêuѨkHõÅ#fl ÉèÏ"åxfl ã¨∞ÊùiOѨ*ãË ∞¨ OÎ k.
|Ǩï^≥"· å~å^艌 Ωõ Å∞ QÆ#Hõ W™ê¡O ã‘fiHõiOz #=∂*ò, [HÍ`ü P[˝Å#∞ áê\˜¿ãÎ "å~°∞
g∞ ^è•i‡Hõ ™È^Œ~∞° Å=Ù`å~°x Y∞~üP<£ =Úã≤O¡ ʼnõΩ `≥Å∞ѨÙ`ÀOk.
''WǨÊ>˜H≥·<® ÇÍO°∞ ǨâÍÛ`ÍÎǨ~ K≥~k #=∂*ò, [Hß`ü q^è°∞Å∞ áå>˜~K«_«~
„áåO°~aè¿ãÎ ÇÍO°∞ g∞ ^è®i‡Hí ™È^°O∞° Å=Ù`ÍO°∞.—— (Y∞~üP<£–9:11)
[HÍ`ü K≥eO¡ K«x"å~°∞ ~°∞A=∂~°Oæ á⁄O^ŒÖ~Ë x° , XHõ"àÕ ◊ ~°∞A=∂~°Oæ ¢áêѨ"Î ∞≥ <ÿ å
JO^Œ∞Ö’ "å~°∞ ã≤~÷ O° QÍ LO_»Ö~Ë x° Y∞~üP<£ É’^è#Œ Å∞ ã¨Ê+¨Oì KÕã∞¨ <Î åfl~Ú. JÖÏO\˜
"å~°∞ Jqâßfiã¨∞Å∞, |Ǩï^≥·"å~å^茉õΩÅx QÆ∞iÎOK«|_»\ÏxH˜ "å~°∞ [HÍ`ü
K≥eO¡ K«Háõ È=_»"∞Õ ÃÑ^ŒÌ x^Œ~≈° #=∞x Y∞~üP<£ J^躌 Ü«∞#O ^•fi~å `≥Å∞ã¨∞OÎ k.
''Ѩ~Ö° ’HÍxfl u~°ã¯¨ iOz [HÍ`ü (qkè) <≥~"° ~Õ Û° x |Ǩï^≥"· å~å^艌 Ωõ ʼnõΩ q<åâ◊O
(~åã≤ÃÑ\˜ì) LOk.—— (Y∞~üP<£–41:6,7)
W™ê¡O ã‘fiHõiOz#"åi ^è~Œ ‡° Ѩ~åÜ«∞}`« ZO^Œ∞Ö’ LOk? Jã¨Å∞ ѨÙ}ºHÍ~°ºO
Uq∞\©? nxH˜ ["å|∞QÍ Y∞~üP<£ WÖÏ ¿Ñ~˘¯O@∞#flk:
''g∞ =ÚMÏÅ∞ `Œ¥O°∞Ê ÖËHí Ǩ_=« ∞O°H∞í uǨCH’=_«"∞Õ Ñ¨Ù}ºHßO°º~ Hß^°∞. ^Õ=Ù_flç ,
J~u=∞ k<®xfl, ^≥·=^°¥`ŒÅ#∞, ^Õ=Ù_«∞ Ǩ~Ç≤# (J~u=∞) „Qõ~^ä®xfl, PÜ«µ#
„Ǩ=HíÅÎ #∞ ǨÏ$^°Üµ« ѨÓO°fiHí~Qå qâ◊fiã≤~z, ^Õ=Ùx g∞k „¿Ñ=∂aè=∂<®Å`À g∞Hí`ºŒ ~`Œ
„Ç≤ܵ« Ç‹∞#· ^è<° ®xfl |~^è∞° =ÙÅ H’ã¨~, J<®^äÅ° H’ã¨~, xO°∞¿Ñ^°Å H’ã¨~, ÉÏ@™®O°∞Å
176 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
H’ã¨~, ã¨Ç¨Ü«∂O°∞÷Å H’ã¨~, ÉÏxã¨Åq=ÚH˜Î H’ã¨~ YO°∞ÛKÕÜ«∂e† „áåO°÷<®=º=ã¨÷
<ˇÅHÁÖÏÊe† (¿Ñ^°Å Pi÷HíǨωõΩ¯) [Hß`ü K≥e¡~KÍe† WzÛ# =∂@ xÅɡ@∞ìH’ÇÍe†
Hí+Hì¨ ßÅ~Ö’, (ã¨`ͺã¨`ͺŠ=∞^躰 [iQÕ) áÈO®@~Ö’ ã¨ÇϨ #~ =Ç≤Ï~KÍe. WÖÏ~>˜
ã¨`ͯO®ºÅ∞ KÕ¿ãÇÍOÕ ã¨<®‡O°æ Qå=ÚÅ∞. ÇÍOÕ ÉèÜ í µ« ÉèHí ∞í ÅÎ ∞ Híey#ÇÍO°∞.—— (2:177)
^Õ=Ù_«∞ =∂#=ÙxH˜ =∞#∞Qõ_« H’ã¨~ D „ǨÇ~¨ K«~Ö’ J<ËHí O°HßÅ ã¨~Ǩ^Å ° ∞
„Ǩ™®k~KÍ_«∞. J~^°∞Hí∞Qå#∞ J`Œ_«∞ ^Õ=ÙxH˜ Hí$`ŒA˝_≥· L~_«@~`À áå@∞, P
ã¨~Ǩ^Ö ° ’ HÁ~`Œ ÉèÏQõ~ xO°∞¿Ñ^°Ö#·ˇ `À>˜ =∂#=ÙÅHí∂¯_Í J~^°*Ü Ë ∂« e. ™ÈÎ=∞`Œ
Híey#ÇÍO°∞ `Œ=∞ ^è#° , Hí#Hí, =ã¨∞,ΠǨâ∞◊ ã¨~Ǩ^Å ° #∞~_ç „Ç¨u U_»∂ O≥~_«∞#flO°
âÍ`Œ~ K˘Ç¨Ê# fã≤ ¿Ñ^°ÅHí∞ ^®#~ KÕÜ∂« e. nxfl '[Hß`ü— J~>ÏO°∞.
J~`ËHßHí∞~_Í ÇÍO°∞ ^è®#º~, JǨO®Å∞, Ǩ~_«∞,¡ Hí∂O°QåÜ«µÅ∞ `Œk`ŒO° Éè¥í
L`ŒÊ`Œ∞Å Î #∞~_ç Hí∂_Í [Hß`ü fÜ«µ=Åã≤ L~@∞~k. nxfl ''L„+π—— J~>ÏO°∞.
Jܵ`Ë L„+π Ü˵_ÍkH˜ XHí™®i =∂„`ŒÇ∞ı QåHí, ã¨~=`ŒûO®xH˜ Zxfl™®O°∞¡ Ǩ~_ç¿ãÎ
Jxfl™®O°∞¡ fã≤ ¿Ñ^°ÅHí∞ ^®#~ KÕÜ∂« e. =O°~¬ =Å¡ Ǩ~_Ë Ç¨~@ #∞~_ç Ǩk âÍ`Œ~,
YO°∞Û`À Hí∂_ç# h>˜áåO°∞^°Å ™œHíOº° ~ =Å¡ Ǩ~_Ë Ç¨~@ #∞~_ç Jܵ^°∞ âÍ`Œ~
K˘Ç¨C# L„+π fã≤ ¿Ñ^°ÅHí∞ qkèQå J~^°*Ü Ë ∂« e.
''qâÍfiã¨∞ÖÏO®! g∞O°∞ ã¨~áåk~z# ^®xÖ’#¥, "Õ∞=Ú <ËÅ#∞~_ç g∞ H’ã¨~
L`ŒÊuÎ KÕã#≤ ^®xÖ’#¥ „âı+Ǫ¨ ∞‹ #· ^®xfl ^≥=· ∂O°~æ Ö’ YO°∞ÛKÕܵ« ~_ç. ^≥=· =∂O°~æ Ö’ YO°∞Û
KÕܵ« _ÍxH˜ <®ã≤OH° ~í =ã¨∞=Î Ùefl Uif¿ã „Ǩܵ« `Œfl~ KÕܵ« Hí~_ç. JÖÏ~>˜ =ã¨∞=Î Ùefl
g∞Hı Qõ#Hí Z=Ô~·<® W¿ãÎ g∞O°∞ fã¨∞H’=_ÍxH˜ W+¨ìǨ_«`ÍO®? Híà◊∞§ =¸ã¨∞HÁx
ã‘fiHíi™®ÎOÕHßx, =∞#㨥ÊiÎQå g∞O°∞ Z#fl>˜H© ÇÍ>˜x ã‘fiHíi~K«O°∞. ^Õ=Ù_«∞ xO°¿ÑH∆ß
ǨO°∞_«∞, ã¨fi`ŒÇ¨Qå „Ç¨â◊~ã¨hÜ«µ∞_«x `ˇÅ∞ã¨∞H’~_ç.—— (Y∞~üP<£–2:267)
''Ǩ~@ HÀ`«‰Ωõ =zÛ#ѨÙÊ_»∞ J~^°∞Ö’ #∞~z ^Õ=ÙxǨÏHí∞¯ Hí∂_Í <ˇO"° OÕ Û° ~_ç.
^°∞ÉÏO® KÕܵ« Hí~_ç. ^°∞ÉÏO® KÕ¿ãÇÍix ^Õ=Ù_«∞ „¿Ñq∞~K«_∞« .—— (Y∞~üP<£–6:141)
''(Hí#∞Hí =Úã≤O¡ ÖÏ~å! g∞O°∞ ^≥=· ^èO° ‡° ~ÃÑ· ѨÓiÎQå ^°$+≤ì Hı~„nHíi~z) #=∂*ò
(„áåO°<÷ ®) =º=ã¨#÷ ∞ <ˇÅHÁÅÊ~_ç. (¿Ñ^°Å Pi÷Hí ǨÏHí¯Üµ#) [Hß`ü K≥eã¡ ¥¨ Î L~_«~_ç.
g∞ ǨOÖ° ’Hí„âıܵ« ã¨∞û H’ã¨~ g∞O°∞ Uã¨`ͯO°º~ KÕã<≤ ® Jk ^Õ=Ùx =^°Ì g∞Hí∞ Åaèã∞¨ ~Î k.
g∞O°∞ KÕã¨∞Î#fl Ǩ#∞Åxfl>˜h ^Õ=Ù_«∞ Qõ=∞x㨥Î<Ë L<®fl_«∞.—— (Y∞~üP<£–2:110)
=Úã≤~¡ ÅHí∞ ~ÀA‰õΩ J~Ú^Œ∞ ™ê~°∞¡ #=∂*ò KÕܵ« _«~ Z~`Œ qkèÜ∂ˇ „Ѩu
U_»∂ XHõ ™êi [Hß`ü K≥e~¡ K«_~« Hí∂_Í J~`Ë qkè. [Hß`ü K≥e~¡ K«x =ºH˜Î áåe@
J`Œx _«|∞ƒ ǨOÖ ° ’Hí~Ö’ q+¨ãO¨ Ê° ~Qå =∂O°∞`Œ∞~^°x HÁxfl ǨÏnã¨∞Å∞ ÃÇÏK«Ûiã¨∞Î
<®flܵ. [Hß`ü K≥e¡~K«xÇÍ_«∞ KÕ¿ã #=∂*òx ^Õ=Ù_«∞ ã‘fiHíi~K«_«x =∞Ǩ„Ǩ=HíÎ
=ÚǨÏ=∞‡^ü (ã¨Å~¡ ) ã¨Ê+¨~ì Qå `ˇeÜ«µ*ËâÍO°∞.
^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 177
76. QÆ`« +¨sJ`üÅÖ’ [HÍ`ü ¢Ñ¨™êÎ=#
JOu=∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨ÅO¡ )‰õΩ ѨÓ~°fiO QÆ`« ^≥=· ¢Ñ¨=HõÅ
Î J#∞K«~°
ã¨=Ú^•Ü«∂ʼnõΩ ‰õÄ_® #=∂*ò ™ê÷Ñ#¨ `À áê@∞ [HÍ`ü K≥eO¡ Ѩ٠qkèOK«|_çOk.
k=º Y∞~üP<£ ^≥·=¢Ñ¨=HõÎÅ~Ú# Ǩτ[`ü =¸™ê, ǨϢ[`ü Ǩ~°∂<£, ǨϢ[`ü
W¢ÉÏÇ‘Ï"£∞, ǨϢ[`ü Å∂`ü, ǨϢ[`ü WãπǨMò, ǨϢ[`ü Ü«∂Y∂Éò (JÖˇ·Ç≤Ï)Å#∞
QÆ∞iOz ¢Ñ¨™êÎqOz# `«~∞° "å`« WÖÏ ¿Ñ~˘¯#flk:
''ÇÍix "Õ∞=Ú =∂P[˝ „ǨHßO°~ („Ǩ[ÅHí∞) =∂O°æ^°O°≈Hí`Œfi~ =Ç≤Ï~KÕ
<®Ü«µHí∞Å∞Qå KÕâÍO. ã¨`ͯO®ºÅ∞ KÕã¨∞Î~_ÍÅx, #=∂A (=º=ã¨÷) <ˇÅHÁÖÏÊÅx,
(¿Ñ^°Å Pi÷HÇí Ϩ ‰õΩ¯) [Hß`ü K≥e~¡ KÍÅx ÇÍiH˜ kÇͺq+¨¯$u ^®fiO® LǨ^tÕ ~KÍ=Ú.
ÇÍO°∞ =∂ („Ç≤Ü«µ)ÉèíHí∞ÎÅ∞.—— (21:73)
WÖÏO\˜ P[˝Å∞ ǨϢ*Ï`ü W™ê‡~¸Öò, D™ê (J֡Ƿ Ï≤ )Å q+¨Ü∞« OÖ’ ‰õÄ_®
W=fi_»O [iyOk. ^Õ=ÙxH˜, W¢™ê~¸Öò ã¨O`«u"åiH˜ =∞^躌 [iy# XHõ X_»O|_ç
Hõ#∞ QÆ∞iOz Y∞~å<£Ö’ J<ÕHKõ À@¡ ¢Ñ¨™êÎ=# =zÛOk. D X_»O|_çHÖ õ ’ W¢™ê~¸Öò
ã¨O`«u¢Ñ¨[Å∞ [HÍ`ü K≥eO¡ KåÅ#fl Ju =ÚYº"≥∞#ÿ x|O^è#Œ WÖÏ XHõ@∞Ok:
''„Qõ~^䰄Ǩ[Å ^°QõæO°Hí∞ (O°∞A=∂O®æxH˜ ã¨~|~kè~z#) ã¨Ê+¨ì"≥∞ÿ# É’^è°#Å∞
=zÛ# `ŒO∞° ÇÍ`Ë "åiÖ’ qÉè^Ë ®Å∞ UO°Ê_ͤܵ. (`Œ=∞) r=# q^è®<®xfl ^Õ=Ùx H’ã¨~
„Ǩ`˺H˜~z UHß„Qõz`Œ∞ÎÖˇ· PÜ«µ<Ëfl PO®kè~KÍÅx, „áåO°÷<® =º=ã¨÷ <ˇÅHÁÖÏÊÅx,
(¿Ñ^°Å Pi÷HíǨÏHí∞¯) [Hß`ü K≥e¡~KÍÅx, J^Õ ã¨`Œº^è°O°‡=∞x =∂„`Œ"Õ∞ "åiH˜
P^Õt~K«|_ç~k.—— (Y∞~üP<£–98:4,5)
=¸™® „Ǩ=HíÎ (J֡Ƿ Ï≤ ) J#∞K«O° ã¨=∂*ÏxH˜ Hí∂_Í Wk qkè~K«|_ç~k. Hßx
Ü«µ¥^°∞Å∞ ¿Ñ^°ÅHí∞ [Hß`ü W=fi_ÍxH˜ |^°∞Å∞, "åi #∞~_ç =_ô¤ =㨥Å∞Kıã≤
u#_«~ „áåO°~aè~KÍO°∞. "åiH˜=fi|_ç# P^ÕâO◊ Y∞~üP<£Ö’ WÖÏ LOk:
''áåO°÷<® =º=ã¨÷ <ˇÅHÁÅÊ~_ç. ¿Ñ^°Å Pi÷HíǨÏHí∞¯ ([Hß`ü) K≥e¡ã¨¥Î L~_«~_ç.
<®=Ú~^°∞ "≥∂HíiÖËÇ¡ Íi`À áå@∞ g∞O°∞ Hí∂_Í <®=Ú~^°∞ "≥∂HíiÅ¡~_ç.—— (2:43)
^≥·=¢Ñ¨=HõΠǨϢ[`ü W™ê‡~¸Öò (JÖˇ·Ç≤Ï)#∞ QÆ∞iOz ¢Ñ¨™êÎqã¨∂Î Y∞~üP<£ WÖÏ
¿Ñ~˘¯#flk: ''D „Qõ~^ä°~Ö’ W™®‡Ü∂Öò Qå^è°#∞ Hí∂_Í „Ǩ™®Îq~K«∞. J`Œ#∞ =∞~z
ÇÍQåÌ#áåÅHí∞_«∞, ã¨~^Õâ◊ǨÏO°∞_»~Ú# ^≥·=„Ǩ=HíÎ. J`Œ#∞ `Œ# Hí∞@∞~|ã¨Éèí∞ºÅHí∞
#=∂*ò, [Hß`ü q^è∞° efl Qõ∞i~z P*Ï˝Çã≤ ∞¨ ~Î _ËÇÍ_«∞.—— (19:54,55)
JÖψQ ^≥=· ¢Ñ¨=HõΠǨϢ[`ü D™ê (J֡Ƿ Ï≤ ) K«O\˜ÑÅ
≤ "¡ å_çQÍ L#flѨÙÊ_Õ PÜ«∞#
<À@ "≥Å∞=_ç# =∂@Å#∞ Y∞~üP<£ WÖÏ ¿Ñ~˘¯#flk: ''<Ë#∞ „|uHí∞#fl~`Œ HßÅ~
#=∂*ò, [Hß`ü q^è∞° Å∞ áå>˜ã¥¨ Î L~_ÍÅx PÜ«∞# ##∞fl P^Õt~KÍ_«∞.—— (19:31)
178 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
77. Pi÷Hõ <Õ~ã° ∞¨ ÎÅ∞
Pi÷Hí ™ÈÎ=∞`Œ Híey# =Úã≤¡~Å∞ `Œ=∞ ã¨~Ǩ^° #∞~_ç O≥~_«∞#flO° âÍ`Œ~
[Hß`ü fã≤ W™®¡g∞Ü«µ „ǨÉ∞íè `ÍfixH˜ qkèQå K≥e~¡ Kåe. W™®¡g∞Ü«µ „ǨÉ∞íè `Œfi~ ÖËx
KÀ@¡ =Úã≤¡~Å∞ =ºH˜ÎQõ`Œ~QÍQåx, ÖË^® U^≥·<® ã¨~Ѷ¨∞~ ^®fiO®Qåx D [Hß`üx
JO°∞›Öˇ#· ÇÍiH˜ ^®#~ KÕÜ∂« e. [Hß`ü K‹e~¡ K«_ÍxH˜ xO®Híi~KÕÇÍO°∞ W™®¡g∞Ü«µ
„ǨÉ∞íè `Œfi~ ^°$+≤Ö ì ’ Pi÷Hí <ÕOã° ∞¨ Å
÷ ∞Qå ǨiQõ}~˜ K«|_«`ÍO°∞. JÖÏ~>˜ =Úã≤~¡ Å #∞~_ç
|Å=O`«OQÍ [Hß`ü =㨥Å∞ KÕ¿ã JkèHßO°~ „ǨÉ∞íè `ÍfixH˜ L~@∞~k.
Ǩτ[`ü J|¥|HíO∑ (O°l) Ybá¶åQÍ ZxflHõܵ# `Œ~åfi`Œ H˘xfl J~°Éò `ˇQÅ õ ∞
„ѨÉèí∞`åfixH˜ [Hß`ü K≥e¡~K«_®xH˜ xO®Híi~KÍܵ. JǨC_®Ü«∞# P `ˇQõÅ`À
Ü«µ∞^°~ú KÕã≤ ÇÍ>˜ #∞~_ç |Å=~`Œ~Qå [Hß`ü =㨥Å∞ Kıܵ« _ÍxH˜ xO°Ü ‚ µ~K«∞
Hí∞<®flO°∞. Ǩτ[`ü L=∞O∑ (O°l) D xO°‚Ü«µ~ Ǩ@¡ JÉèíº~`ŒO°~ ÖË=nã≤#ǨC_«∞
PÜ«µ# WÖÏ ã¨=∂^è®#q∞KÍÛO°∞:
''^≥=· ™®H˜!∆ #=∂*ò, [Hß`üÅ =∞^躰 qK«H} ∆í Kտ㠄Ǩu =ºH˜`Î À <Ë#∞ Ü«µ∞^°~ú
KÕ™®Î#∞. [Hß`ü ã¨~Ǩ^° ǨÏHí∞¯. (J~>ı ã¨~Ǩ^° Híey#ÇÍO°∞ ^®xg∞^° ¿Ñ^°Å Pi÷Hí
ǨÏHí∞¯ Jܵ# [Hß`üx qkèQå K≥e~¡ KÍe.) ^≥=· ™®H˜!∆ ÇÍO°∞ Qõ#Hí ^≥=· „Ǩ=HíÎ (ã¨Å~¡ )
HßÅ~Ö’ W㨥ΠL~_ç# ã¨~Ǩ^° #∞~_ç X~>ˇ `Í_«Üµ<® ã¨OÕ W=fi_ÍxH˜ xO®Híi¿ãÎ
<Ë#∞ "åi`À `ŒÇʨ Hí∞~_Í áÈO®_«∞`Í#∞——.
P `ŒO∞° "å`Œ Ǩτ[`ü L=∞O∑ (O°l) =∂>Ï¡_∞« `Œ¥ ''^≥=· ™®H˜!∆ ^Õ=Ù_«∞ ã¨`ͺ=
QåǨÏ# H’ã¨~ J|¥|HíO∑ ǨÏ$^°Üµ« Hí"å>ÏÅ∞ `ˇiKÍ_«∞. J|¥|HíO∑ ^°$HíÊ^ä"° ∞Õ ã¨O#·≥
^°x <Ë#∞ P `ŒO∞° ÇÍ`Œ „QõÇÏ≤ ~KÍ#∞—— Jx J<®flO°∞. (ã¨ÇÏ‘ |∞MÏi)
^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨Å¡O) ǨϢ[`ü =ÚP*ò (~°l)x Ü«∞=∞<£ ~å¢ëêìxH˜ QÆ=~°fl~üQÍ
xÜ«∞q∞Oz ѨOѨÙ`«∂ WÖÏ LѨ^tÕ OKå~°∞:
''=ÚP*ò! hqѨÙÊ_»∞ ¢ÔHã· =Ψ ÙÅ∞O_Õ ¢áêO`åxH˜ "≥à√◊ <Î åfl=Ù. JO^Œ∞=Å¡ "≥Ú@ì
"≥Ú^Œ@ h=Ù "åix UˆHâ◊fi~å^èŒ# "≥·Ñ¨Ù‰õΩ Ñ≤Å∞"åe. "å~°∞ QÆ#Hõ UˆHâ◊fi~°∞_»~Ú#
JÖÏ¡ÇÏπ #∞ ^è$Œ gHõiOK«_O» [iy`Õ, PÜ«∞# "åiH˜ ~ÀA‰õΩ J~Ú^Œ∞ ™ê~°∞¡ qkèQÍ
#=∂A KÕÜ∂« Åx P^ÕtOKå_»x K≥ÑÙ¨ Ê. nxH˜ "å~°∞ JOwHõi¿ãÎ "å~°∞ `«=∞ ã≤i
ã¨OѨ^Å Œ #∞O_ç qkèQÍ [HÍ`ü fã≤ K≥eO¡ KåÅx PÜ«∞# P*Ï˝ÑO≤ Kå_»x `≥eÜ«∞
*ˇ~Úº. D [HÍ`ü ™⁄=Ú‡ "åiÖ’ ^èxŒ ‰õΩÅ #∞O_ç =ã¨∂Å∞ KÕã≤ ¿Ñ^ŒÅ‰õΩ ѨOK«
|_»∞`«∞Ok. D P^Õâßxfl ‰õÄ_® t~°™ê=Ç≤ÏOz [HÍ`ü K≥eO¡ K«_®xH˜ JOwHõi¿ãÎ "åi
^ŒQ~æÆ ° [HÍ`ü =ã¨∂Å∞ KÕÜ∂« e. J~Ú`Õ XHõ q+¨Ü∞« O ÉÏQÍ QÆ∞~°∞OÎ K«∞HÀ. ¢Ñ¨[Å
^ŒQ~æÆ ∞° O_Õ Ju ¢âı+"ª¨ ∞≥ #ÿ =ã¨∞=Î ÙÅ *’eH˜ =∂¢`«O áȉõÄ_»^∞Œ .—— (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 179
Pi÷Hõ <Õ~ã° ∞¨ Å
Î O>Ë ™ê^è•~°}OQÍ „Ѩ[Å∞ ^˘OQÆÅ∞, "≥∂ã¨QÍà◊√§, JqhuѨ~∞° Å∞
Jx =∂¢`«"∞Õ J#∞‰õΩO\Ï~°∞. ^˘OQÆʼnõΩ ǨÏã¨YÎ O_»# tHõÖ ∆ Ë LO\Ï~Ú. HÍx ^•ã¨∞Å
ǨωõΩ¯Å‰õΩ ã¨O|OkèOz# Ju =ÚYº"≥∞#ÿ [HÍ`ü qkè <≥~"° ~Õ Û° _®xH˜ u~°ã¯¨ iOz#
=Úã≤¡OÅ∞ Jqâßfiã¨∞Öˇ·áÈ`å~°∞. JÖÏO\˜"åiH˜ W™ê¡OÖ’ =∞~°}^ŒO_»# tHõ∆Å∞
Ѩ_»`å~Ú. (¿Ñ^ŒÅ Pi÷Hõ ǨÏHõ¯~Ú#) [HÍ`ü K≥e¡OK«x <Õ\˜ ^èŒxHõ=Úã≤¡OÅ∞ D
q+¨Ü∂« xfl QÆ∞iOz HÍã¨Î PÖ’zOKåe.
78. [HÍ`ü K≥eO¡ K«x"åi Ѩ~º° =™ê#O
^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) Ç≤Ï`ÀH˜Î: ''Z=iÔH·`Õ ^Õ=Ù_»∞ Sâ◊fi~°ºO ¢Ñ¨™êkOKå_À J`«#∞
[HÍ`ü K≥e¡OK«HõáÈ`Õ ¢Ñ¨à◊Ü«∞k<å# P ^èŒ#O FÃÑ^ŒÌ H˘O_»zÅ∞=QÍ =∂~°∞`«∞Ok.
^•x <≥uÎ g∞^Œ Ô~O_»∞ K«∞Hõ¯Å∞O\Ï~Ú. P áê=Ú#∞ HõO~î°áêâ◊OQÍ KÕã≤ J`«x
"≥∞_»Ö’ "ÕÜ«∞_»O [~°∞QÆ∞`«∞Ok. JѨÙÊ_® áê=Ú <À\˜`À J`«x ^Ò_»Å∞ Ѩ@∞ìH˘x
'<Õ#∞ h^è<Œ åxfl, hxkèx— JO@∞Ok.—— P `«~åfi`« ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) Dã¨∂H˜Î ѨiOî Kå~°∞:
''^Õ=Ù_«∞ `Œ# J#∞„QõǨÏ~`À „Ǩ™®k~z# ã¨~Ǩ^° q+¨Ü«µ~Ö’ Ç≤ã≤<®i`Œ#~
=Ç≤Ï~KÕÇÍO°∞ P Ç≤ã≤<®i`Œ#~ `Œ=∞Hí∞ "Õ∞Å∞ KÕHí∂O°∞ã¨∞Î~^°x ÉèÏq~K«Hí∂_«^°∞. Jk
ÇÍiH˜ Ǩx Híeyã¨∞Î~k. ÇÍO°∞ U ^è°#~ q+¨Ü«µ~Ö’ Ç≤ã≤<®i`Œ#~ =Ç≤Ïã¨∞Î<®flO’ Jk
OÕѨ٠„Ǩà◊Ü«µk<®# ÇÍi "≥∞_«Hí∞ Qõ∞k|~_«Qå =∂O°∞`Œ∞~k.—— (Y∞~üP<£–3:180)
[HÍ`ü K≥e¡OK«‰õΩO_® ^èŒ#O ‰õÄ_»Éˇ>Ëì"åi Ѩ~°º=™ê#O QÆ∞iOz Y∞~üP<£Ö’
=∞~ÀKÀ@ WÖÏ ÃÇÏK«ÛiOK«|_çOk:
''(=ÚǨÏ=∞‡^£!) "≥~_ç|~QåO®Å∞ Hí∂_«Éˇ>ì̃ ÇÍ>˜x ^≥·==∂O°æ~Ö’ qxܡ∂y~K«x
Ç≤ã≤<®O°∞ÅHí∞ ^°∞O°ƒùO°Ü«∂`Œ# HßK«∞HÁx L~^°x â◊∞ÉèíÇÍO°Î qxÊ~K«∞! P "≥~_ç |~QåO®
Å<Ë #O°HßyflÖ’ ÉÏQå HßeÛ "åi #∞^°∞à◊§ÃÑ·, ǨHí¯ÅÃÑ·, gѨÙÅÃÑ· "å`ŒÅ∞ ÃÑ>Ëì O’A
(`ŒfiO°Ö’<Ë) =ã¨∞~Î k. 'W"Õ g∞O°∞ Hí∂_«É@ˇ ∞ìH∞í #fl ã≤iã¨~Ǩ^Å° ∞, WHí g>˜x K«qK«¥_«~_ç—
(Jx JǨC_«∞ "åiH˜ K≥ǨÊ|_«∞`Œ∞~k).—— (9:34,35)
"≥O_ç |OQÍ~åÅ#∞ ‰õÄ_»Éˇ>Ëì Ñ≤ã≤<å~°∞Å#∞ QÆ∞iOz ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨Å¡O) WÖÏ
¢Ñ¨=zOKå~°∞: ''"≥O_ç |OQÍ~åÅ∞ Hõey =Ù#fl"å_»∞ "å\˜ ǨωõΩ¯ ([HÍ`ü) <≥~"° ~Õ Û° HõáÈ`Õ
¢Ñ¨à◊Ü«∞k<å# P "≥O_ç|OQÍ~åÅ#∞ JyflÖ’ HÍeÛ Ñ¨ÅHõÅ∞QÍ KÕã≤ =∞O_»∞`«∞#fl P
ѨÅHõÅ`À J`«x gѨÙÃÑ·, ѨHõ¯ÅÃÑ·, #∞^Œ∞\˜ÃÑ· "å`«Å∞ ÃÑ@ì_»O [~°∞QÆ∞`«∞Ok.
ѨÅHõ ÅÅ∞ K«ÖÏ¡i#ѨÙÊ_»ÖÏ¡ "å\˜x =∞m§ HÍeÛ J`«x â◊s~°O g∞^Œ "å`«Å∞ ÃÑ_®Î~∞° .
D q^èŒOQÍ Ü«∂Éèˇ·"ÕÅ ã¨O=`«û~åÅ ã¨∞n~°…k<å# Ü«∂=`«∞Î =∂#"åo f~°∞Ê
=Úy¿ã^•HÍ =∂\˜=∂\˜H˜ "å`«Å∞ ÃÑ@ì_»O [~°∞QÆ∞`«∞Ok. z=iH˜ J`«#∞ (`«#
qâßfiã¨O, Hõ~°‡Å#∞ |\˜ì) ã¨fi~åæxH˜ ÖËHõ #~°HÍxH˜ ѨOѨ|_»`å_»∞..... (=Úã≤¡O)
180 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) ¢Ñ¨=K«#O: ''U ã¨~Ǩ^° #∞~_ç [Hß`ü fÜ«µHí∞~_Í J~^°∞Ö’<Ë
HíÅã≤ L~@∞~^À P ã¨~Ѩ^°#∞ Wk <®â◊#~ KÕã¨∞Î~k——. (q∞뮯`ü)
ǨϢ[`ü J|∂[~ü yáêÊùi (~°l) Hõ^#Œä O: <Õ<˘Hõ™êi ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) ã¨xflkèH˜
"≥àϧ#∞. JѨÙÊ_®Ü«∞# HÍÉÏ (QÀ_») h_»Ö’ ‰õÄ~˘Ûx ''HÍÉÏ ¢Ñ¨É∞íè =Ù ™êH˜!∆ JO^Œi
HõO>Ë "åàı§ Z‰õΩ¯=QÍ #+¨ìáÈÜÕ∞"åà◊√§. HÍÉÏ ¢Ñ¨Éèí∞=Ù ™êH˜∆!! JO^ŒiHõO>Ë "åàı§
Z‰õΩ¯=QÍ #+¨áì ÈÜÕ∞"åà◊√§—— Jx J<åfl~°∞.
<Õ#∞ (Pâ◊Û~°ºáÈ`«∂) ''Uq∞\©, <å Ѩiã≤u÷ Uq∞\©? <åÖ’ JÖÏO\˜ ^Õ^~Œ Ú<å
HõxÊã¨∞OÎ ^•?—— Jx J_çQÍ#∞. P `«~∞° "å`« <Õ#∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) ^ŒQiæÆ HÔ o§ ‰õÄ~°∞Û
<åfl#∞. PÜ«∞# uiy J"Õ =∂@Å∞ L^•…\O˜ Kå~°∞. <Õ#∞ f¢=OQÍ zOuã¨∂Î LO_»
|@ìÖHË õ ''^≥=· ¢Ñ¨=HÍÎ! <å `«e^¡ OŒ ¢_»∞Å∞ g∞ HÀã¨O JiÊ`«=∞=Ù QÍHõ, Z=~°∞ "åà◊√§?——
Jx J_çQÍ#∞ =∞m§. JѨÙÊ_®Ü«∞# WÖÏ ã¨=∂^è•#q∞KåÛ~°∞:
''J`«ºkèHõ ã≤iã¨OѨ^ŒÅ∞ HõÅ"åà◊√§. J~Ú`Õ Dq^èŒOQÍ, Pq^èŒOQÍ (JO>Ë
=ÚO^Œ∂, "≥#∞HÍ, ‰õΩ_ç, Z_»=∞Å "≥Ñ· Ù¨ ) ^≥=· =∂~°Oæ Ö’ Y~°∞Û ÃÑ>Ë"ì åà◊√§ =∂¢`«O
HÍ^Œ∞. XO>ˇÅ∞, P=ÙÅ∞ ÖË^• "Õ∞HõÅ∞ Hõey=Ù#fl"å_»∞ "å\˜ ǨωõΩ¯ ([HÍ`ü) QÆ#Hõ
<≥~"° ~Õ Û° HõáÈ`Õ ¢Ñ¨àÜ◊ ∞« k<å# P Ѩâ√◊ =ÙÅ∞ ÉÏQÍ ÃÑiy |Åã≤áÈÜÕ∞ÖÏ KÕã≤ fã¨∞‰õΩ
~å|_»`å~Ú. P `«~åfi`« Jq XHõ^•x `«~åfi`« =∞~˘Hõ\˜ =~°∞ã¨QÍ P =ºH˜xÎ H˘=Ú‡
Å`À á⁄_çz, HÍà◊§`À `˘H˜¯"Õ™êÎ~Ú. z=i Ѩâ√◊ =Ù ‰õÄ_® ÉÏQÍ á⁄_çz, `˘H˜¯"Õã#≤
`«~°∞"å`« uiy "≥Ú^Œ\˜ Ѩâ◊√=Ù =KÕÛã¨∞ÎOk. Dq^èŒOQÍ D Ü«∂`«# Ü«∂=`«∞Î
=∂#=Ùefl QÆ∞iOz f~°∞Ê =Úy¿ã^•HÍ H˘#™êQÆ∞`«∞Ok.—— (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
=∞Ǩ¢Ñ¨=HõÎ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨ÅO¡ ) WÖÏ J<åfl~°∞: ''QÆ∞¢~åÅ∞ =¸_»∞ q^è•Å∞QÍ
LO\Ï~Ú. H˘O^ŒiHõq ѨÙ}ºÑ¶Ö ¨ ÏxH˜ L^ÕtÌ Oz#q. =∞iH˘O^ŒiH˜ Ö’áêÅ#∞ HõÑÊ≤
ѨÙKÕÛqQÍ LO\Ï~Ú. WOHÍ H˘O^ŒiH˜ (#~°H)õ Ü«∂`«#‰õΩ HÍ~°}Éè∂í `«=∞=Ù`å~Ú.
^≥=· =∂~°Oæ Ö’ áÈ~å_ÕO^Œ∞‰õΩ QÆ∞¢~åxfl ÃÑOKÕ =∞x+≤H˜ Jk ѨÙ}ºÑ¶Å ¨ O Pi˚Oz
ÃÑ_»∞`«∞Ok. J`«<å QÆ∞¢~åxfl á⁄_»∞QÍ\˜ ¢`å\˜`À Hõ\"ì˜ ãÕ ≤ U^≥<· å ѨzÛHõ |Ü«∞Å∞Ö’
QÍx `À@Ö’QÍx =^ŒeÃÑ_ç`,Õ P ¢`å\˜á⁄_»=Ù P ѨzÛHõ |Ü«∞Å∞Ö’ ÖËHõ `À@Ö’
U"Õ∞~°‰Ωõ qã¨iÎ ã¨∞OÎ ^À Jxfl ѨÙ}ϺÅ∞ J`«x Hõ~‡° Åz\ÏìÖ’ ¢"åÜ«∞|_»`å~Ú. XHõ"àÕ ◊
P QÆ∞¢~°O `å_»∞ `≥OK«∞H˘x XHõ\˜ ~Ô O_»∞ QÆ∞@ìÅ∞ ^Œ∂H˜ "≥àÎı ^•x ÅkÌ, ^•x y@ìÅ
QÆ∞~°∞ÅÎ ∞ Ãã·`O« J`«x HÀã¨O ѨÙ}ϺÅ∞QÍ Ñ¨iQÆ}O˜ K«|_»`å~Ú. JnQÍHõ, P QÆ∞¢~åxH˜
^•x Ü«∞[=∂x hà◊√§ `åyOKÕ L^ÕâÌ O◊ ÖËHáõ È~Ú<å Jk `«#O`«@`å#∞ U^≥<· å
#k ^ŒQ~æÆ HÔ° o§ hà◊√§ `åy`Õ JѨÙÊ_»∂ J`«x MÏ`åÖ’ ѨÙ}ϺÅ∞ ¢"åÜ«∞|_»`å~Ú.
nxH˜ aè#flOQÍ Z=Ô~·<å ¢Ñ¨^Œ~°≈<å |∞kú`À, QÆ~°fiHÍ~°}O HÀã¨O QÆ∞¢~åxfl
ÃÑOK«∞`«∂, W™ê¡O â◊‰Ωõ Å Î ‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ áÈ~å_Õ L^ÕâÌ º◊ O`À Hõ\ì˜ LOz`Õ J`«x
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 181
HÀã¨O P QÆ∞¢~°O áêѨÑÖ ¨¶ ÏxH˜ HÍ~°}Éè∂í `«=∞=Ù`«∞Ok.——
P ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’ ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨Å¡O)#∞ =∞i QÍ_ç^Œ#∞ QÆ∞iOz Uq∞\© Jx
J_çy`Õ PÜ«∞# WÖÏ ã¨=∂^è•#q∞KåÛ~°∞: ''P q+¨Ü∞« OÖ’ <åÃÑ· ZÖÏO\˜ ^≥"· å[˝
J=`«iOK«Ö^Ë ∞Œ . HÍHõáÈ`Õ =∞xflOѨÙs`åº ZO`À ã¨=∞¢QÆ"∞≥ #ÿ J™ê^è•~°} ã¨∂H˜Î XHõ\˜
J=`«iOzOk. J^Õq∞@O>Ë–
''PO’A =∂#=ÙÅ∞ qaè#fl =O®æÅ∞Qå q_çáÈܵ (<®ºÜ«µ™®÷#~ #∞~_ç)
uiQ˘™®ÎO°∞. JǨC_«∞ "åiH˜ "åi HíO°‡Å∞ K«¥Ç≤~K«|_«`Íܵ. P `Œ~åfi`Œ Z=O≥·<®
J}∞=∂„`Œ~ ã¨`ͯO°º~ KÕã≤=Ù<®fl J`Œ#∞ ^®xfl (Hí஧O®) K«¥ã¨∞Hí∞~>Ï_«∞. JÖÏQÕ
Z=O≥<· ® J}∞=∂„`Œ~ ^°∞뮯O°º~ KÕã=≤ Ù<®fl J`Œ#¥ ^®xfl (Hí஧O®)K«¥ã¨∞Hí∞~>Ï_«∞.——
(Y∞~üP<£–99:6,7,8)
79. [HÍ`ü =º=ã¨÷ ÅHõº∆ O
[HÍ`ü=º=ã¨÷ ^•fi~å W™ê¡O =Úã≤O¡ ǨÏ$^ŒÜ∞« O #∞Oz ¢áêѨOzHõ "åº"≥∂Ǩxfl,
^•x q+¨=$H∆ÍÅ#∞ x~°∂‡eOz ã¨fiK«Ûù"≥∞ÿ# ^≥·=¢¿Ñ=∞#∞ [xOѨ*ËÜ«∞^ŒezOk.
=Úã≤O¡ Hˆ =ÅO [HÍ`ü K≥eO¡ K«_O» `À<Õ ã¨O`«$Ñ≤K Î O≥ ^Œ‰Ωõ O_®, ^•x Jã¨Å∞ L^ÕâÌ ßxfl
¢QÆÇÏ≤ Oz `«^#Œ ∞QÆ∞}OQÍ #_»K∞« ‰õΩ#flѨÙÊ_Õ D ÅHõº∆ O <≥~"° ~Õ ∞° `«∞Ok.
=∞# ^ŒQ~æÆ ° L#fl^ŒO`å x*ÏxH˜ ^Õ=Ù_»∞ ¢Ñ¨™êkOz#^Õ. ^•xfl PÜ«∞# K«∂¿Ñ
=∂~°Oæ Ö’, PÜ«∞# P^ÕtOz# suÖ’ ã¨kfixÜ≥∂QÆO KÕã#≤ ѨÙÊ_Õ =∞#O PÜ«∞#
¢Ñ¨ã#¨ fl`« á⁄O^ŒQÅ Æ =Ú. D ÉèÏ=<Õ =Úã≤O¡ ǨÏ$^ŒÜ∞« OÖ’ x~°O`«~O° "≥∞^Œ∞Å∞`«∂
LO_®e. D ÉèÏ=#ÖËx =Úã≤O¡ `«# `À\˜ ^≥=· ^•ã¨∞efl z`«âÎ √◊ kú`À, Hˆ =ÅO ^≥=·
¢Ñ¨ã¨#fl`« HÀã¨O ¢¿Ñq∞OK«ÖË_»∞. JÖÏO\˜ =Úã≤¡O ^Õ=Ùx ǨωõΩ¯efl ‰õÄ_® qâßÅ
ǨÏ$^ŒÜ∞« O`À =∞#ã¨∂ÊùiQÎ Í <≥~"° ~Õ Û° ÖË_∞» .
[HÍ`ü =º=ã¨÷ "åã¨Î"åxH˜ ã¨=∂[OÖ’ ¢Ñ¨[ʼnõΩ Pi÷Hõ <åºÜ«∂xfl KÕ‰õĈ~Û
JѨÙ~°∂Ѩ ™ê^èŒ#O. Wk ¢Ñ¨[ŠǨÏ$^ŒÜ«∂Å #∞O_ç ™êfi~°÷O, ã¨O‰õΩz`«`«fiO,
Ö’Éè`í fi« O, Jã¨∂Ü«∞, ^Õfi+¨O, HÍiî#º`«, ^ÀÑ≤_ç ÖÏO\˜ K≥_∞» ÉèÏ"åÅ#∞ f¿ãã≤ "å\˜
™ê÷#OÖ’ ¢¿Ñ=∞, Ѩ~ÀѨHÍ~°O, `åºQÆO, ™ê#∞Éèí∂u, ¢âıÜ≥∂aèÖÏ+¨, ã¨Ç¨ÏHÍ~°O,
¿ãflǨÏjÅ`«, z`«âÎ √◊ kú, B^•~°ºO =O\˜ ã¨^•ƒù"åÅ#∞ ÃÑOá⁄OkOѨ*ãË ∞¨ OÎ k.
JO^Œ∞ˆH [HÍ`ü ¢Ñ¨u ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ J#∞K«~° ã¨=∂[O H˘~°‰õΩ `«Ñ¨Êxã¨iQÍ
áê\˜OK« =Åã≤# qkèQÍ x~°‚~ÚOK«|_çOk. QÆ`«¢Ñ¨=HõÎÅ HÍÅOÖ’ [HÍ`ü ZO`«
K≥e¡OKåe, U "Õ∞~° ã¨OѨ^Œ L#flѨÙÊ_»∞ K≥e¡OKåe "≥Ú^ŒÖˇ·# Ѷ≤MÏ q+¨Ü«∂Ö’¡
=º`åºã¨O LO^Œ#flk x["Õ∞ HÍ=K«∞Û. HÍx [HÍ`ü `«Ñʨ xã¨iQÍ W"åfiÅ#fl ^≥"· å[˝
=∂¢`«O ¢Ñ¨u +¨sJ`ü (^è~Œ ‡° âߢã¨OÎ )Ö’#∂ LO@∂ =zÛOk.
182 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
[HÍ`ü ¢Ñ¨É∞íè `åfiÅ∞ `«=∞ ¢Ñ¨[ÅÃÑ· qkèOKÕ Ñ¨#∞fl ÖÏO\˜k HÍ^Œ∞. W^˘Hõ ^è#Œ
ã¨O|O^è"Œ ∞≥ #ÿ ^≥"· å~å^è#Œ . #=∂*ò, ~À*Ï, ǨÏ*òÜ∂« ¢`«Å =∂kiQÍ<Õ [HÍ`ü W™ê¡O
™œ^è•xH˜ K≥Ok# XHõ =¸Åã¨OÎ ÉèOí . Y∞~üP<£Ö’ #=∂*ò`À áê@∞ [HÍ`üx QÆ∞iOz
‰õÄ_® J<ÕHõ KÀ@¡ ¢Ñ¨™êÎ=# =zÛOk. ¢Ñ¨u Ü«ÚQÆOÖ’#∂ ¢Ñ¨u ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ áê\˜ã∂¨ Î
=zÛ# ^≥=· ^è~Œ ‡° O (W™ê¡O)Ö’ [HÍ`ü Ju=ÚYº"≥∞#ÿ JOâ◊OQÍ Ñ¨iQÆ}O˜ K«|_çOk.
[HÍ`ü=º=ã¨÷ =Å¡ =ºH˜HÎ ,˜ ã¨=∂*ÏxH˜ J`«∞º#fl`« <≥u· Hõ`,« Jáê~°"∞≥ #ÿ P^蕺u‡Hõ
¢Ñ¨Ü∂≥ [<åÅ∞ X#QÆ∂_»∞`å~Ú. J~Ú`Õ ^è#Œ ã¨O|O^è"Œ ∞≥ #ÿ D ^≥"· å~å^è#Œ ‰õΩ, Ѩ#∞fl
(\ϺH±û)‰õΩ =∞^躌 LO_Õ =∞øeHõ=º`庙êxfl ^Œ$+≤Öì ’ ÃÑ@∞ìH˘x, [HÍ`üx ^≥"· å~å^è#Œ QÍ
ÉèÏqã¨∂Î K≥eã¡ ∞¨ #Î flѨÙÊ_Õ D <≥u· Hõ, P^蕺u‡Hõ ¢Ñ¨Ü∂≥ [<åÅ∞ Åaè™êÎ~Ú.
[HÍ`üx =ã¨∂Å∞KÕã≤ ѨOÑ≤}K © ¿Õ ã ÉÏ^躌 `« W™ê¡g∞Ü«∞ ¢Ñ¨É∞íè `«fiOÃÑ· LO^Œ#fl
ã¨OQÆu x["Õ∞. J~Ú`Õ W^Õ^À \ϺH±û J~Ú#O^Œ∞# ¢Ñ¨É∞íè `«fiO KÕÜ∞« =Åã≤# Ѩx
Jx =∂¢`«O nx J~°O÷ HÍ^Œ∞. W™ê¡O‰õΩ ã¨O|OkèOz# "≥Ú`«OÎ ™ê=¸Ç≤ÏHõ P~å^è#Œ
ÅÖ’ ¢Hõ=∞tHõ} ∆ fã¨∞‰õΩ~å=_»O ‰õÄ_® W™ê¡g∞Ü«∞ áêʼnõΩÅ ÉÏ^躌 `Õ.
x["≥∞#ÿ =Úã≤O¡ Å∞ ~å[H©Ü∞« , ѨiáêÅ<å =º=Ǩ~åÅÖ’ ‰õÄ_® W™ê¡g∞Ü«∞
xÜ«∞=∂Å∞, q^è•<åÅ#∞ J#∞ã¨i™êÎ~°∞. "åi ѨiáêÅ#‰"≥#∞Hõ =ÚYºOQÍ
<åÅ∞QÆ∞ ÅH∆ͺÅ∞ LO\Ï~Ú. áêʼnõΩÅ∞ ™êkèOK«=Åã≤# P <åÅ∞QÆ∞ ÅH∆ͺÅ∞
Uq∞\’ k=ºY∞~üP<£ D q^èOŒ QÍ `≥eÜ«∞*Ë™ÈÎOk:
''^Õ=Ù_«∞ (`Œ# ^è°O®‡xH˜) ã¨Ç¨Ü«µ~ KÕ¿ãÇÍix `ŒÇ¨ÊHí∞~_Í P^°∞Hí∞~>Ï_«∞.
^Õ=Ù_«∞ Z~`À |ÖÏ_è«∞º_«∞, ã¨O°fiâ◊H˜Î=∞~`Œ∞_«∞. gO°∞ (Z~`À hu=∞~`Œ∞Å∞), giH˜
"Õ∞=Ú ^èO° }° Ö˜ ’ O®*ϺkèHßO°q∞¿ãÎ #=∂*ò =º=ã¨÷ <ˇÅHÁÅ∞Ê`ÍO°∞. (¿Ñ^°Å Pi÷HÇí Ϩ Hí∞¯)
[Hß`ü K≥e¡™®ÎO°∞. =∞~zx Qõ∞i~z P^Õtè™®ÎO°∞. K≥_«∞Å#∞ JiHí_ÍÎO°∞. ã¨=∞ã¨Î
=º=ǨO®Å ǨOº° =™®#~ ^Õ=Ùx KÕuÖ’<Ë L~k.—— (22:41)
W™®¡g∞Ü«µ ǨiáåÅ<® ^èºÕ Ü«µ~ Uq∞>’ D 㨥H˜Î Ǩije~z# ÇÍiH˜ W>Ëì
`ˇeã≤áÈ`Œ∞~k. W™®¡g∞Ü«µáåÅ#, J~>Ë =Úã≤~¡ ÅáåÅ# Hß^°∞. Hı=Å~ =Úã≤~¡ Å∞
JkèHãí ~¨ MϺHí „Ç¨[Å∞Qå, áåÅHí∞Å∞Qå L~_Ë ^ÕâÍÅ#∞ <Ë_∞« W™®¡g∞Ü«µ ^ÕâÍÅ∞Qå
¿ÑO˘¯#_«~ [O°∞Qõ∞`À~k. Wk ã¨iHß^°∞. g>˜x =Úã≤¡~^ÕâÍÅx =∂„`Œ"Õ∞ K≥ǨÊ
QõÅ~. W™®¡~ „ǨHßO°~ „Ǩ*Ï™®fi=∞º Ǩ^uúŒ Ö’ „Ǩ*τǨux^è∞° Å ^®fiO® dÖÏǶ`¨ ü (^≥=·
„áåux^è°º) =º=ã¨÷ UO°Ê_ç# `ŒO°∞ÇÍ`Œ JÖÏ~>˜ „ǨÉèí∞`ÍfixH˜ „Ǩ[efl ã¨<®‡O°æ~Ö’
#_çÇ≤~K«=Åã≤# ÉÏ^è°º`Œ Hí∂_Í L~@∞~k. ^®xH’ã¨~ D 㨥H˜ÎÖ’ <®Å∞Qõ∞
„áå^ä°q∞Hí 㨥„`ÍÅ∞ `ˇeÜ«µ *ËÜ«µ|_ͤܵ:
(1) áåÅHí∞Å∞ „Ǩ[Ö’¡ #=∂*ò =º=ã¨#÷ ∞ <ˇÅHÁÖÏÊe.
(2) ÇÍO°∞ ^èx° Hí∞Å #∞~_ç [Hß`ü =㨥Å∞ KÕã≤ ^®xfl ¿Ñ^°Å∞, J<®^äÅ ° ∞,
^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 183
q`Œ~`Œ∞=ÙÅ H’ã¨~, W`ŒO° [#ã¨~Hı=∆ ∞ HßO°ºHíÖÏáåÅ H’ã¨~ qxܡ∂y~KÍe.
(3) ã¨`ͯO®ºÅ#∞ Qõ∞i~z qã¨$Î `Œ „ǨKÍO°~ KÕÜ∂« e.
(4) qq^è° ™®÷ܵ֒¡ L~_Ë K≥_∞« Åxfl>˜x ã¨=¸Å~Qå `Œ∞_çzÃÑ>ı~ì ^°∞Hí∞
Hõ$+≤ KÜ
Õ ∂« e.
D q^è~° Qå [iy#ǨC_Ë Jk x["≥∞#ÿ W™ê¡g∞Ü«∞ áêÅ#QÍ, „âıÜ∂ˇ O®[º~Qå
=i÷Å∞¡`¥Œ âÍ~u, ™®=∞O°™®ºÅ∞ <ˇÅHÁ~>Ïܵ.
80. [HÍ`ü qkè HÍ=_®xH˜ +¨~`° ∞« Å∞
[HÍ`ü ^èŒ#=O`«∞_≥·# ¢Ñ¨u =Úã≤¡O ¢Ñ¨u ã¨O=`«û~°O `«Ñ¨Êxã¨iQÍ áê\˜OK«
=Åã≤# qkè (Obligatory duty). [HÍ`ü qkèx x~åHõiOz# =∞x+≤ HÍѶ≤~ü
(Jqâßfiã≤) J=Ù`å_»∞. qkè Jx `≥eã≤‰Äõ _® [HÍ`ü K≥eO¡ K«x =Úã≤O¡ áêáê`«∞‡_ç
QÍ, Ѩ~=° ∞^Œ∞~å‡~°∞_æ Qç Í Ñ¨iQÆ}O˜ K«|_»`å_»∞.
[HÍ`ü qkè ("ålÉò) HÍ=_®xH˜ U_»∞ +¨~°`«∞Å∞ L<åfl~Ú. D U_»∞
+¨~`° ∞« Å∞ ѨÓiÎ J~Ú`Õ [HÍ`ü K≥eO¡ K«_O» qkè ("ålÉò) J=Ù`«∞Ok. WO^Œ∞Ö’ U
XHõ¯ +¨~`° ∞« ѨÓiÎ HÍHõáÈ~Ú<å [HÍ`ü K≥eO¡ K«_O» qkè HÍ*ÏÅ^Œ∞.
(1) [HÍ`ü K≥e¡OK«=Åã≤# =∞x+≤ =Úã≤¡O J~Ú LO_®e. W™ê¡O#∞ `«#
^è~Œ ‡° OQÍ JOwHõiOz `«##∞ =Úã≤O¡ Jx ¢Ñ¨H\ õ O˜ K«∞‰õΩ#fl =∞x+≤ =∂¢`«"∞Õ [HÍ`ü
K≥eO¡ K«_O» qkè ("ålÉò)QÍ x~°~‚ ÚOK«|_çOk. [HÍ`ü K≥eO¡ KÕ ÉÏ^躌 `« =Úã≤"¡ ∞Õ
`«~∞° ʼnõΩ ÖË^∞Œ . XHõ"àÕ ◊ =Úã≤"¡ ∞Õ `«~∞° _»∞ Z=Ô~<· å W™ê¡O ã‘fiHõi¿ãÎ W™ê¡O ã‘fiHõiOK«Hõ
ѨÓ~°fiO LO_Õ [HÍ`ü#∞ J`«#∞ K≥e¡OK«#=ã¨~°O ÖË^Œ∞. W™ê¡O ã‘fiHõiOz#
^ŒQ~æÆ ∞° flOKÕ J`«xÃÑ· [HÍ`ü K≥eO¡ Ѩ٠ÉÏ^躌 `« U~°Ê_»∞`«∞Ok.
(2) =∞x+≤ K≥·`#« º=O`«∞_»~Ú LO_®e. |∞kú, q[˝`,« K≥`· #« ºO Hõey=Ù#fl
"åi g∞^Œ<Õ [HÍ`ü K≥e¡OѨ٠ÉÏ^茺`« LO@∞Ok. =∂#ã≤HõOQÍ Z^ŒQÆx"åiÃÑ·,
=∞<Àã≤q÷ ∞`«O HÀÖ’Ê~Ú#"åiÃÑ·, L<å‡^Œ∞ÅÃÑ· [HÍ`ü K≥eO¡ Ѩ٠ÉÏ^躌 `« ÖË^∞Œ .
(3) [HÍ`ü K≥eO¡ K«=Åã≤# =ºHÎ̃ =Ü≥∂[#∞_≥· LO_®e. Ü«ÚHõÎ =Ü«∞ã¨∞û~åx
Ñ≤ÅÅ ¡ ∞ ZO`« Pã≤ÑÎ ~¨ ∞° Öˇ#· ѨÊ\˜H© "åiÃÑ· [HÍ`ü K≥eO¡ Ѩ٠qkèQÍ ÖË^∞Œ . "åi ã¨O~°H‰∆õ Ωõ
ÅÃÑ· ‰õÄ_® [HÍ`ü qkèQÍ ÖË^∞Œ . J~Ú`Õ H˘O^Œ~∞° ^è~Œ ‡° "Õ`ŠΫ ∞ D +¨~`° ∞« q+¨Ü∞« O
Ö’ qÉèËkOKå~°∞. ¢Ñ¨MϺ`« `«`«fi"Õ`«Î =∞øÖÏ<å J|∞Öò PÖÏ =∞ø^Œ∂k (~°Ç¨Ï‡Öˇ·)
"å\˜ q=~åÅ#∞ QÆ∞iOz J_çy# XHõ ¢Ñ¨âfl◊ ‰õΩ ã¨=∂^è•#q∞ã¨∂Î WÖÏ J<åfl~°∞:
''Ü«ÚHõÎ =Ü«∞ã¨∞û~åx Ñ≤Å¡Å q+¨Ü«∞OÖ’ ÉèË^•aè¢áêÜ«∂Å∞ L<åfl~Ú. XHõ
^Œ$HõÊ^äOŒ ¢Ñ¨HÍ~°O, J<å^äŒ Ñ≤ÅÅ ¡ ÃÑ· [HÍ`ü qkèQÍ ("ålÉò)QÍ ÖË^∞Œ . ~Ô O_»= ^Œ$HõÊ^äOŒ
¢Ñ¨HÍ~°O, J<å^äŒ ÉÏÅ∞_»∞ Ü«ÚHõÎ =Ü«∞ã¨∞û‰õΩ =zÛ# `«~∞° "å`« J`«x ã¨O~°H‰∆õ Ωõ _»∞
184 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
J`«x Pã≤xÎ JѨÊyã¨∂Î [HÍ`ü K≥eO¡ Ѩ٠q=~åÅ#∞ QÆ∞iOz J`«xH˜ `≥eÜ«∞*ËÜ∂« e.
JѨÙÊ_»∞ J<å^äŒ=Ü«∞ã¨∞û QÆ_çÑ≤# HÍÖÏxH˜ ã¨O|OkèOz# "≥Ú`«ÎO [HÍ`üx
K≥eO¡ K«_O» J`«x ÉÏ^躌 `« J=Ù`«∞Ok. =¸_»= ^Œ$HõÊ^äOŒ ¢Ñ¨HÍ~°O, J<å^äŒ ÉÏÅ∞x
ã¨OѨ^Œ#∞ J`«x ã¨O~°Hõ∆‰õΩ_»∞ U^≥·<å "åºáê~°OÖ’ ÃÑ@∞ì|_ç ÃÑ\˜ì JO^Œ∞Ö’
ÖÏÉèÏÅ∞ QÆ#Hõ =ã¨∞ÎO>Ë ã¨O~°Hõ∆‰õΩ_»∞ J`«x ã¨OѨ^Œ #∞O_ç [HÍ`ü K≥Å¡OK«=Åã≤
LO@∞Ok. ÖÏÉèÏÅ∞ ~åxѨHO∆õ Ö’ =∂¢`«O [HÍ`ü K≥eO¡ K«#=ã¨~O° ÖË^∞Œ .
<åÅæ= ^Œ$HõÊ^äŒO ¢Ñ¨HÍ~°O, J<å^äŒÉÏÅ∞x Pã≤ÎÃÑ· ‰õÄ_® [HÍ`ü qkèQÍ
K≥eO¡ Kåe. [HÍ`ü K≥eO¡ Ѩ٠ÉÏ^躌 `« P ÉÏÅ∞x ã¨O~°H‰∆õ Ωõ xÃÑ· LOk. <å ^Œ$+≤Ö ì ’
D <åÅæ=^Œ$HõÊ^ä"Œ ∞Õ Z‰õΩ¯=QÍ ã¨~Ô #· k. XHõ ǨÏnã¨∞Ö’ D ¢Ñ¨™êÎ=# WÖÏ LOk–
''*Ï¢QÆ`«Î! ã¨OѨ^Œ Hõey=Ù#fl J<å^äŒ ÉÏÅ∞xH˜ ã¨O~°Hõ∆‰õΩxQÍ L#fl"å_»∞ P
^èŒ#O`À U^≥·<å "åºáê~°O KÕÜ«∂e. JO`ÕQÍx P ÉÏÅ∞x ^èŒ#=∞O`å [HÍ`ü
K≥eO¡ ѨÙHˆ ǨÏiOzáÈÜÕ∞ÖÏ ^•xfl JÖψQ LOK«‰Äõ _»^∞Œ .—— (ɡǷ Ϩ d, ui‡l)
''W^ÕH͉õΩO_® WÖÏO\˜ ÉèÏ"å<Õfl ã¨∞ÊùiOѨ*¿Ë ã =∞iH˘xfl ǨÏnã¨∞Å∞ J<ÕH=õ ∞Ok
ã¨Ç¨ cÅ, `å|~¸Å PK«~} ° Å∞, ¢Ñ¨=K«<åÅ∞ ‰õÄ_» D ^Œ$HõÊ^ä•<Õfl ã¨=∞i÷ã∞¨ <Î åfl~Ú.——
(q=~åÅ HÀã¨O ''~°™êÜ«∞Öò = =∞™êÜ«∞Öò—— ~Ô O_»= ÉèÏQÆO K«∂_»O_ç.)
(4) [HÍ`ü K≥e¡OKÕ"å_»∞ ^è#Œ =O`«∞_»~Ú LO_®e. JO>Ë [HÍ`ü qkèOѨىõΩ
HÍ=Åã≤# Hõh㨠ã¨OѨ^Œ Hõey# ã≤u÷ Ѩ~∞° _»~Ú LO_®e.
(5) ã¨OѨ^Œ ÅaèOz# `«~∞° "å`« XHõ ã¨O=`«û~°O QÆ_"» åe. [HÍ`ü qkèOѨىõΩ
J=ã¨~"° ∞≥ #ÿ O`« ã¨OѨ^Œ ÅaèOK«QÍ<Õ [HÍ`ü K≥eO¡ Ѩ٠qkè ("ålÉò) HÍ*ÏÅ^Œ∞. ã¨OѨ^Œ
ÅaèOz# `«~°∞"å`« XHõ ã¨O=`«û~°O ѨÓiÎQÍ QÆ_»záÈ"åe. JѨÙÊ_Õ P ã¨OѨ^Œ"≥∞ÿ
[HÍ`ü K≥eO¡ Ѩ٠"ålÉò J=Ù`«∞Ok. P ã¨O=`«û~°O KåO¢^Œ=∂#O ¢Ñ¨HÍ~°O LO>Ë
=∞Ozk. ã¨∂~°º=∂#O ¢Ñ¨HÍ~°O ‰õÄ_® ã¨O=`«û~°O ÖˇH¯õ Hõ@=ì K«∞Û.
D<å\˜ ¢Ñ¨É∞íè `åfiÅ∞ =∞x+≤H˜ Z=i ^ŒQ~æÆ ∞° flOK«~Ú<å U^≥<· å HÍ~°}OQÍ ã¨OѨ^Œ
ÅaèOz# =∞~°∞Hõ} ∆ "Õ∞ J`«x #∞O_ç P^•Ü«∞Ѩ٠Ѩ#∞fl =ã¨∂Å∞ KÕã∞¨ <Î åfl~Ú. ã¨OѨ^Œ
á⁄Ok# =∞x+≤ ^•xfl J#∞Éèqí OK«Hõ =ÚO^Õ ¢Ñ¨É∞íè `«fiO WOHõ"∞£ \ϺH±û =ã¨∂Å∞
KÕÜ∞« _»O ZO`« J<åºÜ«∞"≥∂ TÇ≤ÏOK«=K«∞Û. nxH˜ aè#flOQÍ W™ê¡O, ÅaèOz#
ã¨OѨ^#Œ ∞ J#∞Éèqí OK«_®xH˜ U_®káê@∞ QÆ_∞» qã¨∞OÎ k. U_®k ֒Ѩ٠P ã¨OѨ^Œ
Y~°Û~ÚáÈ`Õ J`«xÃÑ· [HÍ`ü qkèOѨ٠LO_»^∞Œ . JÖψQ [HÍ`ü K≥eO¡ Ѩ٠qkè J~Ú#
`«~∞° "å`« ^è#Œ O U^≥<· å HÍ~°}O`À =$^è• J~ÚáÈ`Õ ‰õÄ_® [HÍ`ü ÖË^∞Œ .
ã¨O=`«û~å~°OÉèíOÖ’ [HÍ`ü qkèOѨىõΩ HÍ=Åã≤# ã¨OѨ^Œ LO_ç, =∞^茺֒
H˘O`« HÍÅO ã¨OѨ^Œ `«yáæ È=_»OQÍx ÖË^• ѨÓiÎQÍ Y~°Û~ÚáÈ=_»OQÍx [iy, P
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 185
`«~°∞"å`« ã¨O=`«û~°O QÆ_»=Hõ =ÚO^Õ [HÍ`ü qkèOѨىõΩ J=ã¨~°"≥∞ÿ#O`« ã¨OѨ^Œ
=∞m§ Åaè¿ãÎ P ã¨OѨ^ÃŒ Ñ· [HÍ`ü K≥eO¡ K«=Åã≤ LO@∞Ok. ã¨O=`«û~°O =∞^躌 Ö’
H˘O`«HÍÅO ã¨OѨ^Œ `«y<æ å ÖËHõ ѨÓiÎQÍ Y~°Û~ÚáÈ~Ú<å Jk ÖˇH¯õ Ö’H˜ ~å^Œ∞.
(6) ~°∞}¢QÆã∞¨ Î_~» Ú LO_»‰Äõ _»^∞Œ . XHõ =ºH˜Î ^ŒQ~æÆ ° [HÍ`ü qkèOѨىõΩ J=ã¨~°
"≥∞#ÿ O`« ã¨OѨ^∞Œ <åfl J`«xÃÑ· JO`«HOõ >Ë Z‰õΩ¯= ~°∞}ÉèÏ~°=ÚO>Ë J`«xÃÑ· [HÍ`ü
K≥eO¡ Ѩ٠`«Ñʨ xã¨i HÍ^Œ∞. ÖË^• JѨÙÊÅ∞ f~åÛHõ [HÍ`ü qkèOѨىõΩ J=ã¨~"° ∞≥ #ÿ O`«
Hõh㨠ã¨OѨ^Œ q∞QÆÅ#O`«QÍ ~°∞}ÉèÏ~°O L<åfl [HÍ`ü K≥eO¡ Ѩ٠ÉÏ^躌 `« LO_»^∞Œ .
XHõ"àÕ ◊ JѨÙÊÅ∞ fiÛ# `«~∞° "å`« ‰õÄ_® [HÍ`ü qkèOѨىõΩ J=ã¨~"° ∞≥ #ÿ O`« ã¨OѨ^Œ
q∞ye`Õ JѨÙÊ_»∞ [HÍ`ü `«Ñʨ xã¨iQÍ K≥eO¡ Kåe. `åHõ@∞ì =ã¨∞=Î ÙÅÃÑ· [HÍ`ü ÖË^∞Œ .
~°∞}¢QÆã∞¨ _Î ∞» QÍx, ~°∞}^•`«QÍx "å\˜ÃÑ· [HÍ`ü K≥eO¡ K« #=ã¨~O° ÖË^∞Œ .
(7) ã¨OѨ^Œ Hõhã¨=ã¨~åʼnõΩ q∞Oz LO_®e: Hõh㨠J=ã¨~åÅO>Ë =∞x+≤
=∞#∞QÆ_‰» Ωõ , J`«x Q“~°=¢Ñ¨u+¨Å ª ‰õΩ HÍ=Åã≤# x`«º rq`å=ã¨~åÅ∞ J#fl=∂@.
L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ– uO_ç, |@ì, WÅ∞¡, =$uΙê^è<Œ åÅ∞, "åǨÏ#O, (QÆ∞¢~°O, |wæ, Ãã·HÖ ˜ ,ò
ã¨∂¯@~ü, HÍ~°∞ =ÔQ~· å), QÆ$ǨϟѨH~õ }
° ÏÅ∞, ™⁄O`« ¢QÆO^ä•ÅÜ«∞O. WÖÏO\˜=hfl Hõhã¨
J=ã¨~åÅ ¢H˜OkH˜ =™êÎ~Ú. g\˜ g∞^Œ [HÍ`ü ÖË^∞Œ . JÖψQ W`«_Î ,ç ~åy, HõOK«∞,
[~°‡<£ã≤Åfi~ü, JÅ∞ºq∞xÜ«∞O, ã‘ìÖò =O\˜ ֒ǨÏáê¢`«Å∞† ^Œ∞ѨÊ@∞¡, HõO|à◊√§,
=∞OKåÅ∞, Ѷs¨ flK«~ü "≥Ú^ŒÖ#·ˇ WO\˜ ™ê=∞¢yÃÑ·† "≥O_ç |OQÍ~åʼnõΩ K≥O^Œx W`«~°
֒ǨÅ`À `«Ü∂« ~Ô #· #QÆÅÃÑ· ‰õÄ_® [HÍ`ü ÖË^∞Œ . D J=ã¨~åʼnõΩ q∞Oz [HÍ`ü
qkèOѨىõΩ J=ã¨~"° ∞≥ #ÿ O`« ã¨OѨ^Œ LO>Ë ^•xÃÑ· [HÍ`ü LO@∞Ok.
XHõ"Õà◊ Hõhã¨=ã¨~åÅ HÀã¨O fã≤# ÃÑ·HõO XHõ ã¨O=`«û~°O^•HÍ Éèí¢^ŒÑ¨i¿ãÎ
JѨÙÊ_»∞ P ÃÑ·HOõ ÃÑ· [HÍ`ü K≥eO¡ K«=Åã≤ LO@∞Ok. ã¨O=`«û~°O Ö’¿Ñ P ÃÑ·HÍxfl
Hõhã¨=ã¨~åÅ HÀã¨O Y~°∞ÛÃÑ_ç`Õ ^•xÃÑ· [HÍ`ü K≥eO¡ K«#=ã¨~O° ÖË^∞Œ .
=∞~À =¸_»∞ =ÚYºq+¨Ü∂« Å∞: [HÍ`ü K≥eO¡ KÕ =ºH˜Î =∞~À =¸_»∞q+¨Ü∂« Å∞
QÆ∞~°∞OÎ K«∞HÀ"åe:
) J~°∞›Öˇ#· "åiH˜ [HÍ`ü Wã¨∞#Î flѨÙÊ_»∞ [HÍ`ü Wã¨∞<Î åflx =∞#ã¨∞Ö’ ã¨OHõ
eÊOK«∞HÀ"åe. ÖË^• ã¨OѨ^Œ #∞O_ç [HÍ`ü ^èŒ#O fã≤ÃÑ>Ëì ã¨=∞Ü«∞OÖ’ [HÍ`ü
fã¨∞Î<åfl#x ã¨OHõeÊOK«∞HÀ"åe. [HÍ`ü QÆ∞iOz =∞#ã¨∞Ö’ ã¨OHõeÊOK«∞HÀHõáÈ`Õ
[HÍ`ü K≥e¡OѨ٠ÉÏ^茺`« <≥~°"Õ~°^Œ∞.
) [HÍ`ü WKÕÛ@ѨÙÊ_»∞ *HÍ`ü fã¨∞‰õΩ<Õ =ºH˜xÎ [HÍ`ü Ü«∞[=∂xQÍ Ñ¨iQÆ
}˜OKåe. J`«_çfl Ѷ≤MÏ Ñ¨iÉèÏ+¨Ö’ '`«g∞¡H±— JO\Ï~°∞. D `«g∞¡H± [HÍ`ü ã‘fiHÍ~°
J~°∞›_≥#· =ºH˜Î Z=Ô~<· å HÍ=K«∞Û. ÖË^• [HÍ`ü =ã¨∂Å∞KÕã≤ ѨOÑ≤}K © ¿Õ ã =º‰õΩÅ
Î ∞
QÍx, ã¨Oã¨Å ÷ ∞QÍx ÖËHõ W™ê¡g∞Ü«∞ ¢Ñ¨É∞íè `«fiOQÍx HÍ=K«∞Û.
186 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
) [HÍ`ü ã‘fiHÍ~° J~°∞›Å∞QÍ Y∞~üP<£Ö’ ã¨∂zOK«|_ç# Ѩ^Œ∞ÌÅÖ’
=∂¢`«"∞Õ [HÍ`ü ^è<Œ åxfl "≥zÛOKåe. D MÏ`åÅ#∞ `«ÑÊ≤ Oz =∞ˆ~ W`«~° MÏ`åÅÖ’
"≥zÛOz<å [HÍ`ü ÉÏ^躌 `« <≥~"° ~Õ ^° ∞Œ .
81. [HÍ`ü #∞O_ç q∞#Ǩ~ÚOz# ã¨OѨ^ÅŒ ∞
(1) x"å㨠QÆ$ǨÅ∞ ZO`« qÅ=~Ú#"≥·<å "å\˜ g∞^Œ [HÍ`ü ÖË^Œ∞. "å\˜
g∞^Œ =KÕÛ J^≥Å Ì ÃÑ· =∂¢`«"∞Õ [HÍ`ü LO@∞Ok.
(2) =∞}∞Å∞, =∂}˜HͺÅ∞, =Ú`åºÅ∞, =∞~°Hõ`åÅ∞, ѨQÆ_®Å∞, =¢*ÏÅ∞,
"≥_· ∂»è ~åºÅ g∞^Œ [HÍ`ü ÖË^∞Œ .
(3) ¿ã^•ºxH˜, hà◊√§ `À_»\ÏxH˜ LѨÜ≥∂yOKÕ Ñ¨â◊√=ÙÅÃÑ· [HÍ`ü ÖË^Œ∞.
=º= ™êÜ«∂xH˜ LѨÜ∂≥ yOKÕ ¢\ÏHõ~ì Å ü ∞, W`«~° Ü«∞O¢`åÅÃÑ· ‰õÄ_® [HÍ`ü ÖË^∞Œ .
JÖψQ "åºáê~°OÖ’ LѨÜ≥∂yOKÕ L`«ÊuÎ ™ê^è•<åÅhfl [HÍ`ü #∞O_ç q∞#Ǩ
~ÚOK«|_®¤~Ú. JO>Ë L`«ÊuÎ HÀã¨O "å_Õ Jxfl ~°HÍŠѨiHõ~åÅÃÑ·, Ѩx=Ú@¡ÃÑ·
[HÍ`ü K≥eO¡ K«#=ã¨~O° ÖË^#Œ fl =∂@.
(4) Hõ~å‡QÍ~åÖ’¡x Ü«∞O¢`åÅÃÑ·, Ü«∞O¢`«Ñ¨iHõ~åÅÃÑ· [HÍ`ü ÖË^Œ∞. J^Õ
q^èOŒ QÍ á¶êºHõsì Éè=í <åÅÃÑ·, ^Œ∞HÍ} Éè=í <åÅÃÑ·, á¶êºHõsì ÅÖ’, ^Œ∞HÍ}ÏÅÖ’ "å_Õ
Ѷs¨ flK«~Ãü Ñ·, "å\˜Ö’ LѨÜ∂≥ yOKÕ ¿ãì+#¨ s ™ê=∞¢yÃÑ· ‰õÄ_® [HÍ`ü ÖË^∞Œ .
(5) áêÅ L`«ÊuÎH˜ ã¨O|OkèOz# _≥s· á¶ê~åÅÖ’x Ѩâ√◊ =ÙÅÃÑ·, QÆ∞_»¡ L`«ÊuÎ
HÀà◊§á¶ê~åÅÖ’x HÀà◊§ÃÑ· [HÍ`ü ÖË^∞Œ . HÍ~°}O Wq ‰õÄ_® L`«ÊuÎ ™ê^è•<åÅ ¢H˜OkˆH
=™êÎ~Ú. J~Ú`Õ _≥s· á¶ê~åÅÖ’, HÀà◊§á¶ê~åÅÖ’ `«Ü∂« ~°Ü∞Õ º L`«Ê`«∞Å Î ÃÑ· [HÍ`ü
LOk. JÖψQ P Ѩâ√◊ =ÙÅ, HÀà◊§ J=∞‡HÍÅÖ’ =KÕÛ ÖÏÉèÏÅ ÃÑ· [HÍ`ü LO@∞Ok.
(6) J`«ºO`« qÅ∞"≥·#, JѨÙ~°∂Ѩ"≥∞ÿ# =ã¨∞Î=Ùefl *Ï˝Ñ¨HÍ~°÷O =ã¨∞΢Ѩ^Œ~°≈#
âßÅÖ’ LOz`Õ "å\˜ g∞^Œ [HÍ`ü ÖË^∞Œ . HÍx P =ã¨∞=Î Ùefl "åºáê~° ã¨~∞° ‰õΩÅ∞QÍ
KÕã≤ J=Ú‡`«∞O>Ë =∂¢`«O "å\˜ÃÑ· [HÍ`ü LO@∞Ok.
(7) ™⁄O`« J=ã¨~åÅ HÀã¨O "åǨÏ<åÅ∞QÍ, ¢Ñ¨Ü∂« } ™ê^è<Œ åÅ∞QÍ "å_»∞‰õΩ<Õ
|O_»∞,¡ Ѩâ√◊ =ÙÅÃÑ· [HÍ`ü ÖË^∞Œ .
(8) J^≥HÌ K˜ ÛÕ Éè=í <åÅ∞, "åǨÏ<åÅ∞, Ü«∞O¢`åÅ∞, Ѷs¨ flK«~,ü ¢HÍHõs =ã¨∞=Î ÙÅÃÑ·
[HÍ`ü ÖË^Œ∞. "å\˜ÃÑ· =KÕÛ J^≥ÌÅÃÑ· =∂¢`«"Õ∞ [HÍ`ü ã¨OѨ^Œ Ѩi=∂}ÏxH˜
(x™êÉò‰Ωõ ) KÕi#ѨÙÊ_»∞ [HÍ`ü LO@∞Ok.
(9) ^è~Œ å‡Éè∞í º#flu HÀã¨O JOH˜`O« KÕã#≤ , lǨ^£ HÀã¨O ÃÑOz# [O`«∞=ÙÅÃÑ·
[HÍ`ü ÖË^Œ∞. lǨ^£‰õΩ ã¨O|OkèOz# ™ê=∞¢y, "åǨÏ<åÅ∞, PÜ«Ú^è•ÅÃÑ·†
^è~Œ ‡° ¿ã= HÀã¨O qxÜ≥∂yOKÕ W`«~° =ã¨∞=Î ÙÅÃÑ· ‰õÄ_® [HÍ`ü ÖË^∞Œ .
^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 187
82. Ѩâ√◊ ã¨OѨ^Œ g∞^Œ [HÍ`ü
(1) áêÅ HÀã¨O, Ѩâ√◊ =$kú HÀã¨O ÃÑOKÕ [O`«∞=ÙÅÃÑ· ™ê^è•~°} ѨzÛHõ "≥∞^ÿ •<å
ÅÖ’ "Õ∞¿ã ÃÑOѨÙ_»∞ [O`«∞=ÙÅÃÑ· [HÍ`ü LOk. WÖÏO\˜ [O`«∞=Ùefl Ѷ≤Mϯ
ѨiÉèÏ+¨Ö’ ''™êÜü∞=∂—— JO\Ï~°∞. "åǨÏ#OQÍ, =∂Oã¨O HÀã¨O ÃÑOK«∞‰õΩ<Õ [O`«∞=Ù
ÅÃÑ·† lOHÍ, ^Œ∞Ñ≤Ê, Z#∞É’`«∞, ѨÙe "≥Ú^ŒÖ#·ˇ J_»q [O`«∞=ÙÅÃÑ· [HÍ`ü ÖË^∞Œ .
J~Ú`Õ D [O`«∞=Ùefl "åºáê~°OHÀã¨O ÃÑOz`Õ "å\˜ÃÑ· "å}˜[º ã¨~°∞‰õΩʼnõΩ
ã¨O|OkèOz# [HÍ`ü=O\˜ [HÍ`Õ K≥eO¡ K«=Åã≤ LO@∞Ok. JO>Ë "å}˜[º =ã¨∞=Î ÙÅ
qÅ∞= ã¨O=`«û~å~°OÉèíOÖ’, JO`«OÖ’ 630 ¢QÍ=ÚÅ "≥O_ç qÅ∞=QÍx, ÖË^•
JO`«HOõ >Ë Z‰õΩ¯= qÅ∞=QÍx LO>Ë "å\˜ g∞^Œ [HÍ`ü K≥eO¡ Kåe.
(2) J_çq [O`«∞=ÙÅ∞, ÃÑOѨÙ_»∞ [O`«∞=ÙÅ HõÅ~ÚHõ`À ѨÙ>Ëì ã¨OHõ~° *Ïu
Ѩâ◊√=ÙÅ q+¨Ü«∞OÖ’ [HÍ`ü K≥e¡OѨ٠qkè HÍ=_®xH˜ JÖÏ Hõe¿ã [O`«∞=ÙÖ’¡
ÃÑOѨÙ_»∞[O`«∞=Ù ÃÑO\˜ ( )^Œ~Ú LO_®e† J_»q[O`«∞=Ù áÈ`«∞ ( ) D *Ïu Ѩâ◊√=ÙÅÃÑ· [HÍ`ü Dq^èŒOQÍ LOk: 1 #∞O_ç 29 =~°‰õΩ [HÍ`ü
^Œ~Ú LO_®e. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ– ÃÑO\˜ "Õ∞Hõ`À áÈ`«∞ lOHõ [`«H_õ ÎÕ Ñ¨Ù>Ëì ã¨OHõ~°
*Ïu Ѩâ√◊ =ÙÅ g∞^Œ [HÍ`ü K≥eO¡ Ѩ٠qkè J=Ù`«∞Ok.
(3) ^èŒ~å‡Éèí∞º#fluH˜ JOH˜`«O KÕ¿ã ''™êÜü∞=∂—— ~°HõO [O`«∞=ÙÅÃÑ· [HÍ`ü
ÖË^∞Œ . J^Õq^èOŒ QÍ ^è~Œ å‡Éè∞í º#fluH˜ JOH˜`O« KÕ¿ã QÆ∞¢~åÅÃÑ·, lǨ^£ HÀã¨O ÃÑOKÕ
QÆ∞¢~åÅÃÑ· ‰õÄ_® [HÍ`ü ÖË^∞Œ .
(4) Hˆ =ÅO Ѩâ√◊ QÆ}Ïaè=$kú HÀã¨O ''™êÜü∞=∂—— ~°HOõ [O`«∞=Ùefl ÃÑOK«∞`«∂,
ã¨O=`«û~°O =∞^躌 Ö’ "å\˜ "åºáê~°O KÕÜ∂« Å#fl PÖ’K«# Hõey`Õ P U_»∞ "å\˜
g∞^Œ "åºáê~°Ñ¨Ù [HÍ`ü LO_»^Œ∞. "åºáê~°O KÕÜ«∂Åx x~°‚~ÚOK«∞‰õΩ#fl ~ÀA
#∞OKÕ ''"å}˜[º ã¨O=`«û~°O—— P~°OÉè=í ∞=Ù`«∞Ok. P "å}˜[º ã¨O=`«û~°O ѨÓ~°~Î Ú#
`«~åfi`Õ ''"å}˜[ºÑ¨Ù [HÍ`ü—— K≥eO¡ K«=Åã≤ LO@∞Ok.
"Õ∞HõÅ, Q˘¢Ô~Å [HÍ`ü: [HÍ`ü q+¨Ü∞« OÖ’ "Õ∞Hõ, Q˘¢Ô~, á⁄>ËÅ∞ Jhfl XˆH ÖˇH¯õ
H˜OkH˜ =™êÎ~Ú. Jxfl\˜H© XˆH 'x™êÉò—, XˆH [HÍ`ü Ѩi=∂}O =iΙêÎ~Ú. "Õ∞HõÅ∞,
Q˘¢Ô~Å∞– ~Ô O_»∞ *Ï`«∞ŠѨâ√◊ =ÙÅ∞ LO_ç, ~Ô O_ç\˜ x™êÉòÅ∞ ѨÓiÎQÍ LO>Ë ~Ô O_ç\˜
[HÍ`üÅ∞ "Õ̂~fi~°∞QÍ W"åfie. JO>Ë "Õ∞HõÅÃÑ· "Õ∞Hõefl, Q˘¢Ô~ÅÃÑ· Q˘¢Ô~efl =∂¢`«"∞Õ
[HÍ`üQÍ W"åfie. XHõ"Õà◊ Ô~O_»∞*Ï`«∞ŠѨâ◊√=ÙÅ ã¨OMϺѨiq∞u q_çq_çQÍ
`«‰Ωõ ¯=QÍ LO_ç, ~Ô O_ç\x˜ HõeÑ≤`Õ ã¨OYº (x™êÉò)H˜ KÕ~∞° ‰õΩ#fl ѨHO∆õ Ö’– U*Ïu
Ѩâ√◊ =ÙÅ ã¨OYº Z‰õΩ¯=QÍ LO>Ë P*Ïu Ѩâ√◊ ÖËfl [HÍ`üQÍ W"åfie. ~Ô O_ç\˜ ã¨OYº
ã¨iã¨=∂#OQÍ LO>Ë =∞# W+¨"ì Ú ≥ zÛ# *Ïu Ѩâ√◊ =Ùefl [HÍ`üQÍ W=fiK«∞Û.
"Õ∞HõÅ∞ ÖËHõ Q˘¢Ô~Å∞ 1 #∞O_ç 39 =~°‰Ωõ O>Ë [HÍ`ü ÖË^∞Œ . 40 #∞O_ç 120
=~°‰õΩO>Ë XHõ ^•xfl [HÍ`üQÍ W"åfie. 121 #∞O_ç 200 =~°‰õΩO>Ë Ô~O_ç\˜x
188 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
W"åfie. 201 #∞O_ç 399 =~°‰õΩO>Ë =¸_çO\˜x W"åfie. 400 =~°‰õΩO>Ë
<åeæO\˜x W"åfie. 400‰õΩ ÃÑ·|_ç`Õ ¢Ñ¨u =O^Œ‰Ωõ XHõ\˜ K˘Ñ¨ÙÊ# W"åfie. =O^Œ‰Ωõ
`«‰Ωõ ¯=~Ú`Õ [HÍ`ü ÖË^∞Œ . [HÍ`ü Ѩâ√◊ =Ù XHõ ã¨O=`«û~°O ÖË^• JO`«‰Ωõ ÃÑ·|_ç#
=Ü«∞ã¨∞û HõÅ^≥· LO_®e.
ˆQ^ŒÅ∞, P=ÙÅ [HÍ`ü: [HÍ`üq+¨Ü∞« OÖ’ Qˆ ^≥Å∞, ^Œ∞#flÅ∞, P=ÙÅ∞, Z^Œ∞ÅÌ ∞
Jhfl XˆH ÖˇH¯õ H˜OkH˜ =™êÎ~Ú. ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) P=ÙÅ HÀã¨O x~°~‚ ÚOz# [HÍ`ü
¢Ñ¨=∂}Ï<Õfl Qˆ ^≥Å HÀã¨O ‰õÄ_® x~°~‚ ÚOKå~°∞. D ~Ô O_»∞ *Ï`«∞ŠѨâ√◊ =ÙʼnõΩ ‰õÄ_®
XˆH x™êÉò (ã¨OMϺѨiq∞u), XˆH '[HÍ`ü ¢Ñ¨=∂}O— =iΙêÎ~Ú. Z=i ^ŒQ~ÔæÆ <· å D
~Ô O_»∞ *Ï`«∞ŠѨâ√◊ =ÙÅ∞ LO>Ë, D ~Ô O_ç\˜ ã¨OYº#∞ HõÅѨQÍ x™êÉò ѨÓ~°~Î Ú`Õ
"å\˜ [HÍ`ü K≥e¡OѨ٠qkè J=Ù`«∞Ok. J~Ú`Õ "å\˜Ö’ U*Ïu Ѩâ◊√=ÙÅ∞ J`«x
^ŒQ~æÆ ° Z‰õΩ¯=QÍ LO>Ë "å\˜<Õ [HÍ`üQÍ W"åfie.
ÖË^Œ∞. 30 #∞O_ç 39 =~°‰õΩO>Ë U_®k =Ü«∞ã¨∞ûQÆÅ XHõ ^Œ∂_»#∞ W"åfie. 40
#∞O_ç 59 =~°‰õΩO>Ë Ô~O_Õà◊√§ xO_ç# XHõ ^Œ∂_»#∞ W"åfie. 60 #∞O_ç 69
=~°‰Ωõ O>Ë U_®k =Ü«∞ã¨∞ûQÆÅ ~Ô O_»∞ ^Œ∂_»Å#∞ W"åfie. 70 #∞O_ç 79 =~°‰Ωõ O>Ë
U_®k =Ü«∞ã¨∞ûQÆÅ XHõ ^Œ∂_»`À áê@∞ Ô~O_Õà◊§ =Ü«∞ã¨∞ûQÆÅ =∞~˘Hõ ^Œ∂_»#∞
W"åfie. 80 #∞O_ç 89 =~°‰Ωõ O>Ë ~Ô O_Õà§◊ =Ü«∞ã¨∞ûQÆÅ ~Ô O_»∞ ^Œ∂_»Å∞ W"åfie.
90 #∞O_ç 99 =~°‰õΩO>Ë U_®k =Ü«∞ã¨∞ûQÆÅ =¸_»∞ ^Œ∂_»Å∞ W"åfie. 100
#∞O_ç 109 =~°‰õΩO>Ë U_®k =Ü«∞ã¨∞ûQÆÅ Ô~O_»∞ ^Œ∂_»Å`À áê@∞ Ô~O_Õà◊§
=Ü«∞ã¨∞ûQÆÅ XHõ ^Œ∂_»#∞ W"åfie.
WÖÏ Dã¨OYº ÃÑiy# H˘nÌ [HÍ`ü ~ˆ @∞ ‰õÄ_® ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞Ok. [HÍ`ü#∞ x~°‚
~ÚOK«_®xH˜ ã¨∞Å∞"≥#· Ѩ^uúŒ , 30,40 ã¨OYºÅ#∞ ¢Ñ¨=∂}OQÍ fã¨∞HÀ"åe. 60‰õΩ
q∞Oz ZO`«ãO¨ Yº L<åfl 30,40 ã¨OYºÅ<Õ ¢Ñ¨=∂}OQÍ fã¨∞H˘x [HÍ`ü W"åfie.
L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ– Z=i ^ŒQ~ÔæÆ <· å 70 Ѩâ√◊ =ÙÅ∞ LO>Ë "å\˜Ö’ 40 Ѩâ√◊ =ÙÅÃÑ·
Ô~O_Õà◊§ =Ü«∞ã¨∞ûQÆÅ XHõ ^Œ∂_»#∞, 30 Ѩâ◊√=ÙÅÃÑ· U_®k =Ü«∞ã¨∞ûQÆÅ XHõ
^Œ∂_»#∞ [HÍ`üQÍ W"åfie. XHõ"Õà◊ 80 Ѩâ◊√=ÙÅ∞ LO>Ë 40 ã¨OYº#∞ Ô~O_»∞
¢Ñ¨=∂}ÏÅ∞QÍ fã¨∞H˘x, ~Ô O_Õà§◊ =Ü«∞ã¨∞ûQÆÅ XHõ ^Œ∂_» K˘Ñ¨ÙÊ# "≥Ú`«OΠѨâ√◊ =ÙÅ
g∞^Œ Ô~O_»∞ ^Œ∂_»Å#∞ [HÍ`üQÍ W"åfie. XHõ"Õà◊ 90 Ѩâ◊√=ÙÅ∞ LO>Ë 30
ã¨OYº#∞ =¸_»∞ ¢Ñ¨=∂}ÏÅ∞QÍ fã¨∞H˘x, U_®k =Ü«∞ã¨∞ûQÆÅ XHõ ^Œ∂_» K˘Ñ¨ÙÊ#
"≥Ú`«OΠѨâ√◊ =ÙÅ g∞^Œ =¸_»∞ ^Œ∂_»Å#∞ [HÍ`üQÍ W"åfie.
P=ÙÅ∞, Qˆ ^≥Ö’¡ U *Ïu Ѩâ√◊ =ÙÅ∂ "Õ~ˆ fi~°∞QÍ x™êÉò‰Ωõ ã¨iѨ_#ç xfl ÖˉΩõ O_®
~Ô O_ç\˜ ã¨OYº#∞ HõeÑ≤# ѨHO∆õ Ö’ x™êÉò ѨÓ~°~Î Ú`Õ "å\˜ g∞^Œ [HÍ`ü K≥eO¡ Kåe.
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 189
áÈ`Õ Ñ¨â√◊ =ÙʼnõΩ |^Œ∞Å∞ "å\˜ ^è~Œ #° ∞ ‰õÄ_® #QÆ^∞Œ ~°∂ѨOÖ’ [HÍ`üQÍ W=fiK«∞Û.
XO>ˇÅ [HÍ`ü: J~Ú^Œ∞ XO>ˇÅ #∞O_ç [HÍ`ü ¢áê~°OÉè=í ∞=Ù`«∞Ok. Z=i
^ŒQ~ÔæÆ <· å J~Ú^Œ∞ XO>ˇÅ∞ LO>Ë J`«#∞ qkèQÍ [HÍ`ü K≥eO¡ K«=Åã≤ LO@∞Ok.
JO`«‰Ωõ `«‰Ωõ ¯= XO>ˇÅÃÑ· [HÍ`ü ÖË^∞Œ .
q=~åÅ∞ WÖÏ L<åfl~Ú: 1 #∞O_ç 4 =~°‰Ωõ O>Ë [HÍ`ü ÖË^∞Œ . 5 #∞O_ç 9
=~°‰Ωõ O>Ë XHõ "Õ∞Hõ#∞ [HÍ`üQÍ W"åfie. 10 #∞O_ç 14 =~°‰Ωõ O>Ë ~Ô O_»∞ "Õ∞HõÅ#∞
W"åfie. 15 #∞O_ç 19 =~°‰õΩO>Ë =¸_»∞ "Õ∞HõÅ#∞ W"åfie. 20 #∞O_ç 24
=~°‰õΩO>Ë <åÅ∞QÆ∞ "Õ∞HõÅ#∞ W"åfie. 25 #∞O_ç 35 =~°‰õΩO>Ë U_®k
=Ü«∞ã¨∞ûQÆÅ XHõ Ñ≤Å¡ XO>ˇ#∞ W"åfie. 36 #∞O_ç 45 =~°‰õΩO>Ë Ô~O_Õà◊§
=Ü«∞ã¨∞ûQÆÅ XHõ XO>ˇ Ñ≤Å¡#∞ W"åfie. 46 #∞O_ç 60 =~°‰õΩO>Ë =¸_Õà◊§
=Ü«∞ã¨∞ûQÆÅ XHõ XO>ˇ Ñ≤Å¡#∞ W"åfie. 61 #∞O_ç 75 =~°‰õΩO>Ë <åÖËæà◊§
=Ü«∞ã¨∞ûQÆÅ XHõ XO>ˇ Ñ≤Å¡#∞ W"åfie. 76 #∞O_ç 90 =~°‰õΩO>Ë Ô~O_Õà◊§
=Ü«∞ã¨∞ûQÆÅ ~Ô O_»∞ XO>ˇ Ñ≤ÅÅ ¡ #∞ W"åfie. 91 #∞O_ç 120 =~°‰Ωõ O>Ë =¸_Õà§◊
=Ü«∞ã¨∞ûQÆÅ =¸_»∞ XO>ˇ Ñ≤ÅÅ ¡ #∞ W"åfie.
XO>ˇÅ∞ 120‰õΩ q∞Oz# `«~∞° "å`« W^Õ [HÍ`ü ÖˇH¯õ =∞m§ "≥Ú^ŒÅ=Ù`«∞Ok.
JO>Ë 5 XO>ˇÅ g∞^Œ XHõ "Õ∞Hõ, 10 XO>ˇÅ g∞^Œ ~Ô O_»∞ "Õ∞HõÅ∞ K˘Ñ¨ÙÊ# W"åfie.
áÈ`Õ Ñ¨â√◊ =ÙʼnõΩ |^Œ∞Å∞ "å\˜ Ys^Œ∞ ‰õÄ_® #QÆ^∞Œ ~°∂ѨOÖ’ [HÍ`üQÍ W=fiK«∞Û.
83. [HÍ`ü ã‘fiHÍ~° Ü≥∂QÆ∞ºÅ∞
''Jã¨b ^®#^è°O®‡Å∞ ([Hß`ü) JQõ`ŒºÇ¨O°∞ÅHí∞–1, P`͇aè=∂#∞Öˇ·# x~°∞
¿Ñ^°ÅHí∞–2, "å>˜x =㨥Å∞KÕ¿ã L^ÀºQÆ∞Å HÀã¨O–3, ǨÏ$^°Ü«∂Å∞ K«¥O°Q˘#
_ÍxH˜–4, ÉÏxã¨Å q=ÚH˜ÎH˜–5, O°∞}„Qõã¨∞ÎÅ O°∞}ÉèÏO°~ `Œyæ~K«_ÍxH˜–6,
^≥·==∂O°æ~Ö’ qxܡ∂y~K«_ÍxH˜–7, (xO°ú#∞Öˇ·#) ÉÏ@™®O°∞ÅHí∞–8 =∂„`Œ"Õ∞
Hı>Ïܵ~K«|_ͤܵ. Wk ^Õ=Ùx "≥·Ñ¨Ù# xO°‚ܵ~K«|_ç# qkè. ^Õ=Ù_«∞ ã¨O°fi~
Ziy#ÇÍ_«∞, =∞Ǩ q"ÕHí=~`Œ∞_«∞.—— (Y∞~üP<£–9:60)
(1) JQÆ`º« Ѩ~∞° _»∞ (ѶH¨ ~© )ü : ^èxŒ ‰õΩ_»∞ J<Õ Ñ¨^•xH˜ =ºuˆ~HõÉÏè =OÖ’ Wk LѨ
Ü≥∂yOK«|_çOk. +¨sJ`ü ѨiÉèÏ+¨Ö’ 'ѶH¨ ~© —ü JO>Ë [HÍ`ü qkèOѨىõΩ HÍ=Åã≤#O`«
ã¨OѨ^Ö Œ xË "å_»x J~°O÷ . [HÍ`ü qkèOѨىõΩ J=ã¨~"° ∞≥ #ÿ Pã≤áÎ êã¨∞Å Î ∞QÍx, r=<Àáêkè
HÀã¨O ѨxKÕ¿ã â◊HQΘ Íx, Ü≥∂Qƺ`«QÍx, J=HÍâ◊OQÍx ÖËx ~ÀQÆ∞Å∞, qHõÖÏOQÆ∞Å∞,
J<å^äÅ Œ ∞, q`«O`«∞=ÙÅ∞ =ÔQ~· å =º‰õΩÅ Î O^Œ~∂° D Ѩ^∞Œ Ì H˜OkH˜ =™êÎ~∞° .
(2) P`å‡aè=∂x S# x~°∞¿Ñ^Œ (q∞㑯<£): q∞㑯<£ JO>Ë ZO`« Hõ+Ñì¨ _¨ <ç å
ã¨iQÍ WÅ∞¡ ‰õÄ_® QÆ_=» x, XH˘¯Hõ¯™êi XHõÑÓ¨ @ uO>Ë =∞~ÀѨÓ@ Ѩã∞¨ OÎ _Õ, Z=i
190 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
=ÚO^Œ∂ KÕ~Ú *ÏѨ_®xH˜ W+¨ìѨ_»x P`å‡aè=∂#OQÆÅ x~°∞¿Ñ^Œ Jx J~°÷O.
q∞㑯<£ QÆ∞iOz ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) WÖÏ Jaè=i‚OKå~°∞:
''J`«#∞ `«# J=ã¨~åʼnõΩ ã¨iѨ_» ã¨OѨ^Œ á⁄O^ŒÖËx"å_»∞† ¢Ñ¨[Å∞ Pi÷Hõ
ã¨Ç¨ Ü«∞O KÕÜ∞« _®xH˜ J=HÍâ◊OÖˉΩõ O_® (`«# P`å‡aè=∂#O =Å¡) QÆ∞iÎOK«|_»x
"å_»∞† ¢Ñ¨[Å =ÚO^Œ∞ xÅ|_ç (Pi÷Hõ ã¨Ç¨ Ü«∞O) J_»QxÆ "å_»∞.—— (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
(3) [HÍ`ü =ã¨∂Å∞ KÕ¿ã L^Àºy (Pq∞Öò ã¨^MŒ Ï): W™ê¡g∞Ü«∞ ¢Ñ¨É∞íè `«fiO
[HÍ`ü =ã¨∂Å∞ KÕÜ∞« _®xH˜ xÜ«∞q∞Oz# L^Àºy ZO`« ã≤u÷ Ѩ~∞° _≥<· å ã¨~ˆ J`«x
r`«O [HÍ`ü ^è#Œ O #∞O_Õ W=fi_»O [~°∞QÆ∞`«∞Ok.
(4) ǨÏ$^ŒÜ«∂Å#∞ K«∂~°Q˘#_®xH˜ (`åeÃѶ Y∞Å∂Éò): Ju =ÚYº"≥∞ÿ#
^è•i‡Hõ, *ÏfÜ«∞ (q∞Å¡`‰ü Ωõ ã¨O|OkèOz#) ¢Ñ¨Ü∂≥ [<åÅ HÀã¨O =º‰õΩŠΠǨÏ$^ŒÜ∂«
Å#∞ PHõ@∞ìHÀ=_®xH˜ "åiH˜ ‰õÄ_® [HÍ`ü W=fiK«∞Û. ǨÏ#Ѷ‘ ^Œ$HõÊ^äŒO ¢Ñ¨HÍ~°O
WѨÙÊ_ô Ѩ^Œ∞Ì ÖË^Œ∞. W=∂"£∞ =∂eH± (~°Ç¨Ï‡Öˇ·) ^Œ$HõÊ^äŒO ‰õÄ_® W^Õ. HÍx =∞i
H˘O^Œ~°∞ W=∂"£∞Å∞, +¨sJ`ü"Õ`«ÎÅ ^Œ$HõÊ^äŒO ¢Ñ¨HÍ~°O D Ѩ^Œ∞Ì Ü«∞^è•`«^äŒOQÍ
LOk. J=ã¨~O° s`åº ZѨÙÊ_≥<· å D Ѩ^∞Œ Ö Ì ’ [HÍ`ü ^è<Œ åxfl qxÜ≥∂yOK«=K«∞Û.
D z=i ^Œ$HõÊ^äOŒ ¢Ñ¨HÍ~°O H˘`«QÎ Í W™ê¡O ã‘fiHõiOz#"å~°∞ W™ê¡OÖ’ ã≤~÷ O° QÍ
LO_ÕO^Œ∞‰õΩ "åiH˜ D Ѩ^∞Œ Ì H˜O^Œ [HÍ`ü ÃÑ·HOõ W=fiK«∞Û. JÖψQ W™ê¡O =ºuˆ~Hõ
â◊‰Ωõ Å
Î q~À^èÉŒ Ïè =O `«yOæ K«_®xH˜ J=ã¨~"° ∞≥ `ÿ Õ [HÍ`ü ÃÑ·HOõ Y~°∞Û ÃÑ@ì=K«∞Û.
(5) ÉÏx㨠q=ÚH˜Î (iMÏÉò):– ÉÏxã¨`«fiO #∞Oz q=ÚH˜Î HõeyOK«_®xH˜
[HÍ`ü ÃÑ·HõO Y~°∞ÛÃÑ@ì=K«∞Û. WO`« _»aƒ¿ãÎ ÉÏxã¨`«fiO #∞Oz q=ÚH˜Î
HõeyOK«_O» [~°∞QÆ∞ `«∞O^Œx Ü«∞[=∂x`À XѨÊO^ŒO KÕã∞¨ ‰õΩ<Õ ÉÏxã¨#∞ +¨sJ`ü
ѨiÉèÏ+¨Ö’ ''=∞HÍ`«É—ò — JO\Ï~°∞. WÖÏO\˜ ÉÏx㨉Äõ ¯_® [HÍ`ü ÃÑ·HOõ W=fiK«∞Û.
D<å_»∞ ÉÏxã¨`fi« O PKå~°O ÖË#O^Œ∞=Å¡ *ˇÅ · ∞tHõ∆ J#∞Éèqí OKÕ J=∂Ü«∞‰õΩefl *ˇÅ · ∞
#∞O_ç q_çÑO≤ K«_®xH˜ [HÍ`ü ÃÑ·HOõ Y~°∞ÛÃÑ@ì=K«Ûx H˘O^Œ~∞° ^è~Œ ‡° "Õ`ŠΫ ∞ J<åfl~°∞.
(6) ~°∞}ÉèÏ~°O`À ã¨`«=∞`«=∞=Ù`«∞#fl ~°∞}¢QÆã¨∞Î_»∞ (QÍi"£∞): ~°∞}ÉèÏ~°O
¢H˜O^Œ #Å∞QÆ∞`«∂ `«# rq`å=ã¨~åÅ #∞O_ç q∞yeÛ JѨÙÊ f~°ÛÖËx ~°∞}¢QÆã∞¨ xÎ H˜
‰õÄ_® [HÍ`ü #∞O_ç Pi÷Hõ ã¨Ç¨ Ü«∞O KÕÜ∞« =K«∞Û. JO`ÕH͉õΩO_® Pã≤Î ^èfiŒ O™êxH˜
QÆ∞~Ô #· "å~°∞, J™ê^è•~°} [i=∂<å qkèOK«|_ç#"å~°∞, "åºáê~°OÖ’ n"åàÏ fã≤#
"å~°∞, ¢Ñ¨Hõ$u qѨ`«∞ÎÅ∞ ã¨OÉèíqOz ã¨~°fiã¨fiO HÀÖ’Ê~Ú#"å~°∞ ‰õÄ_® D MÏ`å
¢H˜OkH˜ =™êÎ~°∞. J~Ú`Õ =ºaèKå~°O, =∞^Œº¿ã=#O, ^Œ∞ÉÏ~åY~°∞ÛÅ`À JѨÙÊÅ
áêÖˇ#· =∞x+≤H˜ [HÍ`ü W=fi_»O =∞Ozk HÍ^Œx ^è~Œ ‡° "Õ`ŠΫ ∞ J<åfl~°∞.
(7) x~°#ú ∞Öˇ·# ÉÏ@™êi (W|∞flã¨ûcÖò): ¢Ñ¨Ü∂« }OÖ’ L#fl"å~°∞ Z=Ô~<· å
㨈~, QÆ$ǨÏrq`«OÖ’ "å~°∞ ZO`« P#O^ŒOQÍ QÆ_ç¿Ñ"åÔ~·<å, [HÍ`ü qkèOѨىõΩ
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 191
J=ã¨~"° ∞≥ #ÿ ã¨OѨ^Œ Hõey# ã≤u÷ Ѩ~∞° Öˇ<· å ¢Ñ¨Ü∂« }Ï=ã¨Ö ÷ ’ XH˘¯Hõ¯™êi ǨÏ~îå`«∞QÎ Í
U^≥·<å PѨ^Œ‰õΩ QÆ∞~°~Ú Pi÷Hõ W|ƒO^Œ∞ʼnõΩ QÆ∞~°ÜÕ∞º J=HÍâ◊O LO@∞Ok.
JÖÏO\˜ ÉÏ@™ê~°∞Å#∞ P^Œ∞HÀ=_®xH˜ ‰õÄ_® [HÍ`ü ÃÑ·HOõ W=fiK«∞Û.
(8) ^≥·==∂~°Oæ Ö’ (Ѷ㑠c¨ eÖÏ¡ÇÏπ ): ÃÑ·ã∂¨ H˜ÖÎ ’x Ѩ^∞Œ ÅÌ Ö’ XHõ\˜ ''^≥=· =∂~°Oæ Ö’——
Jx LOk. JO>Ë ^≥=· =∂~°Oæ Ö’ [i¿Ñ áÈ~å@O Jx J~°O÷ . ^è~Œ ‡° ã¨O™ê÷Ñ#¨ HÀã¨O,
^è~Œ ‡° ¢Ñ¨Kå~°O HÀã¨O Kտ㠢ѨuѨh ''^≥=· =∂~°Oæ —— Ѩ^∞Œ Ì ¢H˜OkˆH =ã¨∞OÎ k. ''Ѷ㑠c¨ eÖÏ¡ÇÏπ ——
(^≥=· =∂~°Oæ Ö’) J<Õ Ñ¨^OŒ KåÖÏ qã¨$Î `«"∞≥ #ÿ J~°Oú `À ‰õÄ_»∞‰õΩ#flk.
[HÍ`ü ã¨OѨ^Ö Œ ’ =zÛ# XO>ˇÅ#∞ ǨÏ*òÜ∂« ¢u‰õΩʼnõΩ W=fiK«Ûx ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ
(ã¨) J#∞=∞uOz#@∞¡ H˘xfl ǨÏnã¨∞Å ^•fi~å `≥Å∞™ÈÎOk. D HÍ~°}OQÍ<Õ Ç¨Ï#Ѷ‘
ѶM≤ ϯ"Õ`ŠΫ Ö’ W=∂"£∞ =ÚǨÏ=∞‡^£ (~°ÇϨ ‡Öˇ)· , W=∂"£∞ J|∂Ü«¸ã¨∞Ѷπ (~°ÇϨ ‡Öˇ)· ,
ǨÏã¨<£ (~°ÇϨ ‡Öˇ)· ¢Ñ¨É$íè `«∞Å∞ '^≥=· =∂~°Oæ — Ѩ^∞Œ ÖÌ ’ ǨÏ*òÜ∂« ¢u‰õΩÅ ¢Ñ¨Ü∂« }O HÀã¨O
"åǨÏ<åÅ U~åÊ@∞#∞ ^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«O KÕâß~°∞. ''ëêg∞—— ~Ô O_»= ÉèÏQÆO, 25= ¿ÑrÖ’
^è~Œ ‡° q^Œº <Õ~∞° Û‰õΩ<Õ q^•º~°∞e÷ fl ‰õÄ_® '^≥=· =∂~°Oæ — Ѩ^∞Œ Ö Ì ’ KÕ~åÛ~°∞.
JÖÏ¡=∂ PÅ∂ã‘ (~°ÇϨ ‡) `«# ¢QÆO^äOŒ '~°∂ǨïÖò=∂x—Ö’ ''^≥=· =∂~°Oæ Ö’—— J<Õ
Ѩ^•xH˜ ~åã≤# "åºMϺ#OÖ’ ǨÏ#Ñ¶Ü ≤ ∂« ^Œ$HõÊ^ä•xfl L@OH˜ã∂¨ Î WÖÏ ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞:
''WO^Œ∞Ö’ q^•º~°∞÷Å<Õ ÉèÏ=O ‰õÄ_® LOk. 'Ѷ¨`å"å [Ç‘ÏiÜ«∂—Ö’ D Ѩ^Œ∞Ì
q^•º~°∞Å ÷ =~°Hˆ Ѩiq∞`«O KÕÜ∞« |_çOk. 'JÖò|^•~Ú=Ù*Ï˚~Ú—Ö’ nx "åºMϺ#O
WÖÏ LOk– D Ѩ^∞Œ Ö Ì ’ ^Õ=ÙxH˜ ã¨xflÇ≤Ï`«O KÕ¿ã Ѩ#∞Åhfl L<åfl~Ú. Hõ#∞Hõ ^Õ=Ùx
q^èÜ Õ ∞« `«, ã¨`å¯~åºÅ =∂~åæÅÖ’ Kտ㠢ѨÜ∞« `åflÅhfl D Ѩ^∞Œ Ì ¢H˜OkH˜ =™êÎ~Ú.——
=∞øÖÏ<å ã¨∞Öˇ=· ∂<£#kfi (~°ÇϨ ‡) `«# ¢QÆO^äOŒ ''ã‘~`° ∞« #flc—— J~Ú^À ÉèÏQÆOÖ’
''Ѷ㑠c¨ eÖÏ¡ÇÏπ —— Ѩ^•xfl "åºMϺxã¨∂Î WÖÏ ¢"åâß~°∞: ''KåÖÏ=∞Ok ѶM≤ ϯ"Õ`ŠΫ ∞ Ѷ‘
ã¨ceÖÏ¡ÇÏπ JO>Ë ^≥=· =∂~°Oæ Ö’ [i¿Ñ áÈ~å@O Jx =∂¢`«"∞Õ J~°O÷ fã¨∞‰õΩ<åfl~°∞.
HÍx WÖÏ XHõ ǨÏ^Œ∞Ì U~°Ê~°K_« O» ã¨=∞O[ã¨OQÍ `ÀK«_O» ÖË^∞Œ . ÃÑ·# '^≥=· =∂~°Oæ Ö’
x=∞QÆ∞flÖˇ·áÈ~Ú, r=<Àáêk èHÀã¨O ^èŒ~°}˜ÃÑ· uiˆQ J=HÍâ◊OÖËx x~°∞¿Ñ^ŒÅ‰õΩ
(ã¨Ç¨ Ü«∞O KÕÜ∞« O_ç)— (2:273) J<Õ ã¨∂H˜Î =zÛOk. WHõ¯_» '^≥=· =∂~°Oæ Ö’— JO>Ë
lǨ^£ HÍ^Œ#fl ÉèÏ=O JO^Œ~∂° JOwHõiOz# q+¨Ü∞« "Õ∞. WHõ¯_» '^≥=· =∂~°Oæ Ö’—
JO>Ë ^è~Œ å‡xH˜ ã¨O|OkèOz# ¢Ñ¨u Ѩh, ¢Ñ¨u ã¨`å¯~°º=¸ Jx J~°O÷ .——
''J=∂~°`≥ +¨iP—— (aǨ~ü) <åÜ«∞‰õΩÅ∞ =∞øÖÏ<å J|∞Ìãû¨ =∞^£ ~°Ç¨ ‡h QÍ~°∞
‰õÄ_® ''H˜`å|∞Öò L¢+π =[˚HÍ`ü—— J<Õ `«# ¢QÆO^äOŒ Ö’ 'Ѷ㑠c¨ eÖÏ¡ÇÏπ — Ñ¨^∞Œ Ì ¢H˜O^Œ
'^≥=· =∂~°Oæ Ö’ x=∞QÆ∞fl֡ᷠÈ~Ú# "åix KÕ~åÛ~°∞.
''`«ÑÇπ¶ Ï‘ =ÚÖò Y∞~üP<£—— ¢QÆO^äHŒ ~õ ΰ =∞øÖÏ<å =∞ø^Œ∂n (~°ÇϨ ‡Öˇ)· 'Ѷ㑠c¨ eÖÏ¡ÇÏπ —
J<Õ Ñ¨^∞Œ #Ì ∞ QÆ∞iOz P ¢QÆO^äOŒ Ö’ WÖÏ "åºMϺxOKå~°∞:
192 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
''^≥·==∂~°æO J<Õ Ñ¨^ŒO ã¨~°fi™ê^è•~°}"≥∞ÿ#k. ^≥·=¢Ñ¨ã¨#fl`« HÀã¨O KÕ¿ã
ã¨`å¯~åºÅhfl '^≥=· =∂~°Oæ — ѨikèÖ’H˜ =™êÎ~Ú. JO^Œ∞=Å¡<Õ H˘O^Œ~∞° ^è~Œ ‡° "Õ`ŠΫ ∞
'D P^Õâß#∞™ê~°O [HÍ`ü ÃÑ·HÍxfl Jxfl q^è•Ö ã¨`å¯~åºÅ HÀã¨O "≥zÛOK«=K«Ûx
Jaè¢áêÜ«∞O =ºHõÑÎ i¨ Kå~°∞.....J~Ú`Õ Ñ¨Ó~°fiHÍÅO <åÜ«∞‰õΩÅ∞ Ѷ㑠c¨ eÖÏ¡ÇÏπ J<Õ
Ѩ^•xfl 'lǨ^£ Ѷ㑠c¨ eÖÏ¡ÇÏπ — (^≥=· =∂~°Oæ Ö’áÈ~å@O) J<Õ J~°O÷ Ö’ ¢Ñ¨Ü∂≥ yOKå~°∞.
DáÈ~å@O J<Õ Ñ¨^•xfl "å~°∞ ™ê^è•~°}OQÍ Ü«Ú^ŒOú J<Õ ÉèÏ=OÖ’ fã¨∞‰õΩ<åfl~°∞.
D HÍ~°}OQÍ<Õ ¢Ñ¨[Å∞ [HÍ`ü ã‘fiHÍ~° Ѩ^∞Œ Å Ì Ö’x Ѷ㑠c¨ eÖÏ¡ÇÏπ J<Õ Ñ¨^∞Œ Ì Ü«Ú^ŒOú
HÀã¨O =∂¢`«"∞Õ ¢Ñ¨`ºÕ H˜OK«|_çO^Œx JáÈǨÏѨ_®¤~∞° . HÍx "åã¨=Î O Jk HÍ^Œ∞.
'lǨ^£ Ѷ㑠c¨ eÖÏ¡ÇÏπ — J<Õ Ñ¨^OŒ Ü«Ú^ŒOú HõO>Ë ‰õÄ_® ZO`À qã¨$Î `«"∞≥ #ÿ
ÉèÏ=O ã¨Ê$ù iOѨ*ãË ∞¨ OÎ k. Wk '^Œ∞+¨=ì K«<åxfl— J}z '^≥=· =K«<åxfl— L^Œiú OK«_®xH˜,
^≥=· ^è~Œ å‡xfl XHõ r=#=º=ã¨Q÷ Í <≥ÅH˘ÅÊ_®xH˜ KÕ¿ã ã¨HÅ õ ¢Ñ¨Ü∞« `åflʼnõΩ =iÎã∞¨ OÎ k.
P ¢Ñ¨Ü∞« `åflÅ∞ ¢Ñ¨Kå~°–ѨiK«Ü∂« Å ¢áê~°OÉèí ^ŒâÖ ◊ ’ L<åfl ÖËHõ ã¨OѶ∞¨ ~°}
¬ –ã¨=∞~åÅ
JOu=∞ ^ŒâÖ ◊ ’ L<åfl ã¨~ˆ ã¨HÅ õ q^è•Å ¢Ñ¨Ü∞« `åflʼnõΩ DÉèÏ=O =iÎã∞¨ OÎ k.——
ÃÑ·# ¿Ñ~˘¯#fl Zxq∞k Ѩ^∞Œ Å Ì Ö’ `«Ñʨ [HÍ`ü ^è<Œ åxfl =∞ˆ~ W`«~° MÏ`åÅÖ’
qxÜ≥∂yOK«‰õÄ_»^Œ∞. J~Ú`Õ [HÍ`ü K≥e¡OKÕ =ºH˜Î `«Ñ¨Êxã¨iQÍ D "≥Ú`«ÎO
Ѩ^Œ∞ÌÅÖ’ `«# [HÍ`ü#∞ qxÜ≥∂yOKåÅ#fl x|O^èŒ# Un ÖË^Œ∞. g\˜Ö’ H˘xfl
Ѩ^Œ∞ÌÅÖ’<À ÖË^• XˆH Ѩ^Œ∞ÌÖ’<À ‰õÄ_® "≥Ú`«ÎO [HÍ`ü#∞ qxÜ≥∂yOK«=K«∞Û.
'L¢+π— (=$Hõã∆ O¨ Ѩ^‰Œ Ωõ ÃÑ· K≥eO¡ KÕ [HÍ`ü)‰õΩ ‰õÄ_® D P[˝ÖË =iΙêÎ~Ú.
''XHõ™êi XHõ =ºH˜Î ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) ã¨xflkèH˜ =zÛ [HÍ`ü ^è#Œ O #∞O_ç H˘O`«
`«#‰õį_® W=fi=∞x J_çQÍ_»∞. ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) J`«xH˜ ã¨=∂^è•#q∞ã¨∂Î '[HÍ`ü
qxÜ≥∂QÆ Ñ¨^∞Œ Å Ì ‰õΩ ã¨O|OkèOz# (Y∞~üP<£Ö’x) x~°Ü ‚ ∂« xfl ^Õ=Ù_»∞ U ¢Ñ¨=Hõ‰Î Äõ ,
U ¢Ñ¨=Hˆ `Î ~« ∞° xH© =^ŒeÃÑ@ìÖ^Ë ∞Œ . PÜ«∞# ã¨fiÜ«∞OQÍ (Y∞~üP<£Ö’) [HÍ`ü Ѩ^∞Œ Å Ì #∞
x~°~‚ ÚOKå_»∞. ^•xfl Zxq∞k ÉèÏQÍÅ∞ (Ѩ^∞Œ Å Ì ∞)QÍ x~°~‚ ÚOKå_»∞. h=Ù D Ѩ^∞Œ Ì
ÅÖ’ U^≥<· å Ѩ^∞Œ Ì ¢H˜OkH˜ =¿ãÎ <Õ#∞ `«Ñʨ ‰õΩO_® h‰õΩ [HÍ`ü ÃÑ·HOõ H˘O`« W=fi
QÆÅ#∞— Jx J<åfl~°∞.—— (J|∂^•=Ó^£)
áÈ`Õ 2,7 Ѩ^Œ∞ÌÅ#∞ QÆ∞iOz ¢Ñ¨Ü≥∂yOz# Ѩ^•Å#∞ QÆ=∞x¿ãÎ D ¢H˜Ok
Y∞~üP<£ ã¨∂H˜Î QÆ∞~°∞HÎ ˘ã¨∞OÎ k:
''=ÚYº~Qå ^≥=· HßO®ºÖ’¡ x=∞QÆ∞flÅ~ÚáÈܵ, r=<Àáåkè H’ã¨~ ^èO° }° Ø Ñ· uiQÕ
J=Hßâ◊~ÖËx xO°∞¿Ñ^°ÅHí∞ (Pi÷Hãí Ǩ ¨ Ü«µ~ KÕܵ« ~_ç). ÇÍi ã≤u÷ Qõ`∞Œ Å∞ ZO°Qxõ ÇÍO°∞
ÇÍi P`͇aè=∂#~ K«¥ã≤ ÇÍO°∞ ã≤u÷ ǨO∞° ÖË#x ÉèÏq™®ÎO∞° . Hßx ÇÍi =ÚMÏÅ∞ K«¥¿ãÎ
g∞O°∞ ÇÍi "åã¨Î=ã≤÷u „QõÇ≤Ï™®ÎO°∞. ÇÍO°∞ (ã≤Qõ∞æ =^°e) „Ǩ[Å Ç‹~@Ѩ_ç Ji÷~KÕ
(Ü«∂K«H∞í ÖÏ¡~>˜) ÇÍO°∞ Hß^°∞. ÇÍi ã¨Ç¨ Ü«∞O HÀã¨O g∞O°∞ KÕ¿ã U YO°Ûܵ<® ^Õ=ÙxH˜
`ˇeÜ«µHí∞~_Í L~_«^°∞.—— (Y∞~üP<£–2:273)
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 193
XHõ ǨÏnã¨∞Ö’ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) ''u#_®xH˜ uO_ç L#fl"å_»∞, ã¨OáêkOKÕ
â◊H˜Î L#fl"å_»∞ [HÍ`ü fã¨∞HÀ‰õÄ_»^Œ∞—— Jx J<åfl~°∞. J~Ú`Õ =∞~˘Hõ ǨÏnã¨∞Ö’
''JiúOKÕ "å_»∞ QÆ∞¢~°"∞≥ H˜¯ =zÛ<å Jk J`«x ǨωõΩ¯—— Jx K≥áêÊ~°∞.
84. [HÍ`ü ã‘fiHÍ~åxH˜ J#~°∞›Å∞
U_»∞ q^è•Å =º‰õΩÅ Î ‰õΩ [HÍ`ü W=fi_»O ^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«OHÍ^Œ∞. XHõ"àÕ ◊ "åiH˜zÛ<å
[HÍ`ü K≥eO¡ Ѩ٠ÉÏ^躌 `« <≥~"° ~Õ ^° ∞Œ . JÖÏO\˜ =º‰õΩÅ
Î q=~åÅ∞ WÖÏ L<åfl~Ú:
(1) `«e¡, `«O¢_ç, `å`«, =Ú`åÎ`«, J=∞‡=∞‡, J=∞‡=∞‡ `«e¡, <åÜ«∞#=∞‡,
<åÜ«∞#=∞‡ `«e.¡
(2) H˘_»∞‰õΩÅ∞, ‰õÄ`«∞à◊√§, =∞#=∞à◊√§, =∞#∞=∞~åà◊√§, =∞#∞=∞à◊§ ã¨O`å#O,
=∞#∞=∞~åà◊§ ã¨O`å#O.
(3) ÉèÏ~°º `«# Éè~í ‰Î° Ωõ [HÍ`ü W=fi_»O ^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«O HÍ^Œ∞.
(4) Éè~í ΰ `«# ÉèÏ~°º‰õΩ [HÍ`ü W=fi_»O ‰õÄ_® ^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«O HÍ^Œ∞.
ÃÑ·# ¿Ñ~˘¯#fl <åÅ∞QÆ∞ ~°HÍÅ |O^è∞Œ =ÙʼnõΩ `«Ñʨ q∞ye# |O^è∞Œ =ÙÅO^ŒiH©
[HÍ`ü W=fi_»O ^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«"∞Õ . ÃÑ·QÍ "åiH˜=fi_»O =Å¡ J`«ºkèHõ ѨÙ}ºÑ¶Å ¨ O ÅaèOKÕ
J=HÍâ◊O ‰õÄ_® LO@∞Ok.
(5) [HÍ`ü qkèOѨىõΩ J=ã¨~°"≥∞ÿ# Hõh㨠=¸Å^èŒ#O QÆÅ =ºH˜Î (™êÃÇÏɡ
x™êÉò)H˜, ã≤÷uѨ~°∞_çH˜ [HÍ`ü W=fi_»O ^èŒ~°‡ã¨=∞‡`«O HÍ^Œ∞. x~°∞¿Ñ^Œ ''™êÃÇÏɡ
x™êÉò—— JÜÕ∞º@O`« Z‰õΩ¯= ^èŒ#O Hõey=ÙO>Ë J`«x‰õį_® [HÍ`ü W=fi_»O
^èŒ~°‡ã¨=∞‡`«OHÍ^Œ∞. XHõ"Õà◊ J`«#∞ ~°∞}ÉèÏ~°O H˜O^Œ Ѩ_çáÈÜ≥∂ ÖË^• ‰õΩ@∞O|
ã¨Éèí∞ºÅ∞ Z‰õΩ¯=QÍ L#fl HÍ~°}OQÍ<À ^Œ∞~°ƒù~° Pi÷Hõ W|ƒO^Œ∞Å∞ Ѩ_»∞`«∞O>Ë
J`«xH˜ gÖˇ#· O`« Z‰õΩ¯=QÍ [HÍ`ü ã¨Ç¨ Ü«∞O JO^Œ*Ü Ë ∞« =K«∞Û.
^≥·=„Ѩ=HõÎ Ç≤Ï`ÀH˜Î : ''^èŒx‰õΩ_çH˜ [HÍ`ü W=fi_»O ^èŒ~°‡ã¨=∞‡`«O HÍ^Œ∞, D
J~Ú^Œ∞ ~°HÍÅ =º‰õΩÎʼnõΩ `«Ñ¨Ê– 1. ^≥·==∂~°æOÖ’ áÈ~å_Õ Ü≥∂^èŒ∞_»∞† 2. ^•#
^è~Œ å‡Å =ã¨∂Å∞, ѨOÑ≤}© ÖÏO\˜ Ѩ#∞Å∞ KÕ¿ã"å_»∞† 3. ~°∞}¢QÆã∞¨ _Î ∞» † 4. _»|∞ƒ`À
ã¨^MŒ Ï (^•#O) =ã¨∞=Î ÙÅ∞ H˘<Õ"å_»∞† 5. `«# á⁄~°∞QÆ∞# ¿Ñ^Œ"å_»∞ Hõey=Ù#fl =ºH˜.Î
P ¿Ñ^Œ"å_çH˜ ã¨^MŒ Ï Åaè¿ãÎ J`«#∞ ^•xfl `«# ^èxŒ ‰õΩ_≥#· á⁄~°∞QÆ∞"åxH˜ HÍ#∞HõQÍ
WKÕÛ =ºH˜.Î —— (=ÚJ`åΖW=∂"£∞=∂eH±)
(6) =Úã≤"¡ ∞Õ `«~∞° xH˜ ‰õÄ_® [HÍ`ü W=fi_»O ^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«O HÍ^Œ∞.
(7) Ǩ+≤O ã¨O`«uÖ’x =¸_»∞ ‰õΩ@∞OÉÏʼnõΩ K≥Ok#"åiH˜ [HÍ`ü W=fi_»O
^èŒ~°‡ã¨=∞‡`«O HÍ^Œ∞: 1. ǨϢ[`ü JÉσãπ (~°l) ã¨O`«uH˜† 2. Ǩiãπ ã¨O`«uH˜† 3.
J|∂`åeÉò ã¨O`«uH˜. |há¶êu=∂‰õΩ K≥Ok# ã¨~Úº^£ =OjÜ«ÚÅ∞, JÅg
194 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
ã¨O`«uH˜ K≥Ok# ã¨~Úº^£ =OjÜ«ÚÅ∞ =¸_»= HÀ= H˜OkH˜ =™êÎ~°∞. g~°O`å
J|∂`åeÉò ‰õΩ=∂~°∞_»∞ ǨϢ[`ü Je (~°l) ã¨O`«uH˜ K≥Ok#"å~°∞.
J~Ú`Õ D~ÀAÖ’¡ g~°O`å x[OQÍ Ç¨+≤O ã¨O`«uH˜ K≥Ok# "åˆ~<å Jx
Ѩiâ’kèOK«_O» KåÖÏ Hõ+"ì¨ ∞≥ #ÿ Ѩx. JOKÕ`« ɡ`· ∞« Öò=∂Öò #∞O_ç ¢Ñ¨u x~°∞¿Ñ^Œ‰Ωõ ,
JQÆ`º« Ѩ~∞° xH˜ ã¨Ç¨ Ü«∞O JO^Œ*Ü Ë ∂« e. HÍHõáÈ`Õ Z=iÔH<· å `å=Ú Ç¨+≤O ã¨O`«uH˜
K≥Ok# "å~°"∞Õ #x QÆ\ì˜ #=∞‡Hõ=ÚO>Ë JÖÏO\˜ "å~°∞ [HÍ`ü fã¨∞HÀ‰õÄ_»^∞Œ .
W=∂"£∞ =∂eH± (~°ÇϨ ‡Öˇ)· Hõ^#Œä O ¢Ñ¨HÍ~°O ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) WÖÏ K≥áêÊ~°∞:
''ã¨^MŒ Ï ¢Ñ¨*ʼnõΩ K≥Ok# ™⁄`«∞Î J~Ú#O^Œ∞# ã¨^MŒ Ï ([HÍ`ü) ™⁄=Ú‡ =ÚǨÏ=∞‡^£
(ã¨ÅO¡ ) ã¨O`«uH˜ W=fi_»O ^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«O HÍ^Œ∞.—— (P™ê<£ ѶM≤ ϯ ~Ô O_À ÉèÏQÆO)
(8) ^èxŒ ‰õΩÅ Ñ≤ÅÅ ¡ ‰õΩ [HÍ`ü ÃÑ·HOõ W=fi_»O ^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«O HÍ^Œ∞.
(9) =∞ã≤^˚ £ x~å‡}O HÀã¨O [HÍ`ü ^è<Œ åxfl Y~°∞Û ÃÑ@ì‰Äõ _»^∞Œ .
(10) =∞$`«∞x =¢ã¨Î ã¨O™ê¯~åxH˜, =∞$`«∞x JѨÙÊÅ K≥eO¡ ѨىõΩ [HÍ`ü ÃÑ·HOõ
qxÜ≥∂yOK«‰Äõ _»^∞Œ . (W™ê¡g∞ ѶM≤ ϯ "≥Ú^Œ\˜ ÉèÏQÆO, ¿Ñ. 250)
85. *HÍ`ü‰Ωõ ã¨O|OkèOz# W`«~° P[˝Å∞
(1) U^≥<· å ™⁄O`« Ѩx KÕ~ÚOK«∞H˘x ^•xH˜ ¢Ñ¨uѶŠ¨ OQÍ ÖËHõ "Õ`#« OQÍ [HÍ`ü
ÃÑ·HOõ W=fi_»O ^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«O HÍ^Œ∞.
(2) ã¨~Ô #· [HÍ`ü K≥eO¡ Ѩ٠HÀã¨O, J~°∞›Öˇ#· "åiH˜ [HÍ`ü JO^Œ*ãË ∞¨ #Î flѨÙÊ_»∞
Wk [HÍ`ü ÃÑ·Hõ=∞x K≥ѨÊ#=ã¨~°O ÖË^Œ∞. ^•xH˜ |^Œ∞Å∞ "åiH˜ HÍ#∞HõQÍ<À,
Ñ≤ÅÅ ¡ HÔ `· Õ áêi`À+≤HOõ QÍQÍ<À [HÍ`ü JO^Œ*Ü ˇ ∂« ºe.
(3) U =ã¨∞Î ÖËHõ Ѩâ√◊ ã¨OѨ^ÃŒ Ñ· [HÍ`ü K≥eO¡ K«=Åã≤ LO@∞O^À [HÍ`üQÍ
^•xflQÍx ÖË^• ^•x ^è~Œ #° ∞QÍx W=fi=K«∞Û. ^è~Œ #° ∞ [HÍ`üQÍ WKÕÛ@ѨÙÊ_»∞ JѨÊ\˜
=∂Ô~¯\ò ^è~Œ <° Õ W"åfie.
(4) [HÍ`üQÍ <åã≤~H° Oõ =ã¨∞=Î ÙÅ∞ W=fi‰õÄ_»^∞Œ . JÖψQ [HÍ`ü =ã¨∂Å∞KÕ¿ã
=ºH˜Î ZO`À <å}º"≥∞#ÿ =ã¨∞=Î ÙÅ#∞ fã¨∞HÀ=_»O ‰õÄ_® =∞Oz Ѩ^uúŒ HÍ^Œ∞.
(5) W™ê¡g∞Ü«∞ ¢Ñ¨Éèí∞`«fi=Ú#fl KÀ@ JHõ¯_ç =Úã≤¡OÅ∞ `«=∞ [HÍ`ü
™⁄=Ú‡#∞ ¢Ñ¨Éèí∞`«fi ^èŒ<åQÍ~°OÖ’<Õ [=∞KÕÜ«∞=Åã≤ LO@∞Ok. W™ê¡g∞Ü«∞
¢Ñ¨Éèí∞`«fiOÖËx ^ÕâßÅ =Úã≤¡OÅ∞ `«=∞O`«@`å=Ú ''=Úã≤¡O ^èŒ<åQÍ~°O——#∞
™ê÷Ñ≤OK«∞H˘x, ^•x ^•fi~å [HÍ`ü =ã¨∂Å∞, ѨOÑ≤}© Ѩ#∞Å∞ x~°fiÇ≤ÏOK«∞HÀ=_»O
=∞Ozk. JÖÏ HÍHõáÈ`Õ "å~°∞ =ºH˜QÎ `Æ « ™ê÷~ÚÖ’ `«=∞ [HÍ`ü ™⁄=Ú‡Å#∞ J~°∞›Öˇ#·
"åiH˜, ã¨Oã¨Å ÷ ‰õΩ JO^Œ*ÜË ∂« e.
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 195
(6) "åºáê~°O ¢áê~°OaèOz# `Õn #∞O_ç ã¨O=`«û~°O QÆ_zç # `«~åfi`« HõOÃÑh
Ö’ q∞ye# "åºáê~°ã~¨ ∞° ‰õΩ (Stock in Trade) qÅ∞= ZO`«∞Ok, #QÆ^∞Œ ÃÑ·HOõ
ZO`« J<Õ q+¨Ü∂« Å∞ ÖˇH¯õ "Õã∞¨ H˘x P "≥Ú`«OÎ x™êÉò‰Ωõ KÕ~∞° ‰õΩO>Ë ^•xÃÑ· 2–1/
2 âß`«O K˘Ñ¨ÙÊ# ''"åºáê~°[HÍ`ü—— fÜ«∞=Åã≤=ÙO@∞Ok. JÖÏ [HÍ`ü fã≤# `«~åfi`Õ
q∞ye# ÖÏÉèÏÅ#∞ "å\Ï^•~°∞Å∞ `«=∞ "å\ÏÅx+¨ÊuÎ ¢Ñ¨HÍ~°O ѨOK«∞ HÀ"åe. HÍx
"åºáê~°ã~¨ ∞° ‰õΩ, #QÆ^∞Œ ÃÑ·HOõ Å "≥Ú`«OÎ #∞O_ç ¿ãÖòû\ϺH±û f¿ãÜ«∞‰õÄ_»^∞Œ .
(7) =ºH˜QÎ `Æ « J=ã¨~åÅ HÀã¨O Hõhã¨O x™êÉò‰Ωõ ã¨iѨ_#ç O`« JѨÙÊ fã¨∞‰õΩ#fl
ѨÙÊ_»∞ ã¨O=`«û~°O QÆ_çzáÈÜÕ∞ =~°‰õΩ P ÃÑ·HõO Y~°∞ÛKÕÜ«∞HõáÈ`Õ ^•xÃÑ· [HÍ`ü
K≥e¡OK«=Åã≤ LO@∞Ok. "åºáê~° J=ã¨~åÅ HÀã¨O fã¨∞‰õΩ#fl JѨÙÊJ~Ú`Õ,
"åºáê~° Y~°∞ÛÅ∞ áÈQÍ=KÕÛ ÖÏÉèOí x™êÉò‰Ωõ KÕi#O`« ™⁄=∞‡~Ú LO_ç ^•xÃÑ·
XHõ ã¨O=`«ûO QÆ_z » áÈ`Õ [HÍ`ü K≥eO¡ K«=Åã≤ LO@∞Ok.
(8) WzÛ# JѨÙÊÅ∞ ã¨HÍÅOÖ’ uiy=KÕÛ J=HÍâ◊=ÚO>Ë "å\˜ÃÑ· [HÍ`ü
K≥eO¡ Kåe. H˘O^Œ~∞° ѶM≤ ϯ"Õ`ŠΫ Jaè¢áêÜ«∞O ¢Ñ¨HÍ~°O P ~°∞}ÏÅÃÑ· ¢Ñ¨u U_»∂
[HÍ`ü K≥eO¡ Kåe. Wk ǨϢ[`ü L™ê‡<£ (~°l), J|∞ÌÖÏ¡ a<£ L=∞~ü (~°l), *Ïa~ü
a<£ J|∞ÌÖÏ¡ (~°l), `å=Óãπ, ǨÏã¨<£ |¢ã‘ (~°ÇϨ ‡Öˇ)· Å ^Œ$HõÊ^äOŒ . =∞iH˘O^Œi Jaè
¢áêÜ«∞O ¢Ñ¨HÍ~°O JѨÙÊ =ã¨∂ÅÜ«∂ºHõ QÆ_z » #áÈ~Ú# ã¨O=`«û~åÅHõxfl\˜H© [HÍ`ü
K≥eO¡ Kåe. Wk ǨϢ[`ü Je (~°l), J|∂™œ~ü, ã¨∞á¶êº<£™œi, ǨÏ#Ñ¶Ü ‘ Ú« Å ^Œ$HõÊ^äOŒ .
H˘O^Œ~∞° ^è~Œ ‡° "Õ`Å
Ϋ Jaè¢áêÜ«∞O ¢Ñ¨HÍ~°O JѨÙÊ ÃÑ·HOõ uiQ˘ã¨∞OÎ ^À ÖË^À J#fl
J#∞=∂#O L#flѨÙÊ_»∞, z=iH˜ ZѨÙÊ_À uiy ÅaèOz# ѨHO∆õ Ö’ XHõ ã¨O=`«û~å
xH˜ =∂¢`«"∞Õ [HÍ`ü K≥eO¡ Kåe. Wk ǨϢ[`ü L=∞~ü a<£ J|∞ÌÖò Jr*ò (~°ÇϨ ‡Öˇ)· ,
ǨÏã¨<,£ Öˇã· ,π B*Ï~Ú, W=∂"£∞ =∂eH± (~°ÇϨ ‡Öˇ)· Å ^Œ$HõÊ^äOŒ .
(9) q"å^•ã¨Ê^Œ"≥∞ÿ# Pã≤Î Z=i Jnè#OÖ’ LO>Ë J`«#∞ ^•xÃÑ· [HÍ`ü
K≥eO¡ Kåe. `«~∞° "å`« f~°∞Ê ¢Ñ¨HÍ~°O Pã≤Î Z=iH˜ Åaè¿ãÎ J`«#∞ [HÍ`ü K≥eO¡ Kåe.
(10) =∞#O Z=iÔH<· å JÑ≤ÊzÛ# `«~∞° "å`« JѨÙÊ fã¨∞‰õΩ#fl =ºH˜Î WOHÍ Pi÷Hõ
W|ƒO^Œ∞ÅÖ’<Õ H˘@∞ìq∞\Ïì_∞» `«∞#fl ѨHO∆õ Ö’ P JѨÙÊ#∞ [HÍ`ü ~°∂¿Ñ} =∂ѶK ‘ ¿Õ ãÎ
=∞# [HÍ`ü K≥e¡OѨ٠ÉÏ^茺`« <≥~°"Õ~°^Œ∞. ^•x HÀã¨O "≥Ú^Œ@ [HÍ`ü ™⁄=Ú‡#∞
~°∞}¢QÆã¨∞Î_çH˜ JO^Œ*ËÜ«∂e. P `«~°∞"å`« ~°∞}¢QÆã¨∞Î_»∞ JѨÙÊ K≥e¡ã¨∞Î#fl@∞¡ K≥Ñ≤Ê
P ™È=Ú‡#∞ =∞#‰õΩ uiy¿ãÎ =∞# [HÍ`ü K≥eO¡ Ѩ٠qkè <≥~"° ~Õ ∞° `«∞Ok.
(11) ¿Ñ^Œ"åà◊§‰õΩ [HÍ`ü ÃÑ·HOõ `À |@ìÅ∞, ^Œ∞ѨÊ@∞¡, HõO|à◊√§ H˘x W=fiK«∞Û.
JÖψQ q"åÇ¨Ï J=ã¨~åÅ HÀã¨O ‰õÄ_® "åiH˜ [HÍ`ü ÃÑ·HOõ JO^Œ*Ü Ë ∞« =K«∞Û.
(12) XHõ`«xH˜ =∞#O [HÍ`üã‘fiHÍ~° J~°∞›_»x `«Åz J`«xH˜ [HÍ`ü JO^Œ
*Ë™êÎO. HÍx P`«~åfi`« J`«#∞ [HÍ`üãfi‘ HÍ~° J~°∞›_»∞ HÍ^Œx =∞#‰õΩ `≥eã≤<å [HÍ`ü
196 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
K≥eO¡ Ѩ٠qkè <≥~"° ~Õ ∞° `«∞Ok. ^•x HÀã¨O =∞~˘Hõ™êi [HÍ`ü K≥eO¡ K«#=ã¨~O° ÖË^∞Œ .
(13) Hõ~Ô hû<À@∞¡, <å}ÏÅ∞, "å}˜[º ã¨~∞° ‰õΩÅ∞ U"≥<· å ã¨~ˆ |OQÍ~°O ÖË^•
"≥O_çH˜ ã¨O|OkèOz# ''x™êÉò—— (=¸Å^è#Œ Ѩi=∞u) qÅ∞=‰õΩ ã¨iѨ_OÕ `« LO>Ë
"å\˜ÃÑ· [HÍ`ü K≥eO¡ K«=Åã≤ LO@∞Ok. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ– XHõ`x« ^ŒQ~æÆ ° H˘xfl Hõ~Ô hû
<À@∞¡, =∞iH˘xfl <å}ÏÅ∞ =∂¢`«"∞Õ LO\Ï~Ú. J=hfl HõeÑ≤`Õ 52–1/2 `«∞ÖÏÅ
''"≥O_ç x™êÉò——‰õΩ KÕ~°∞‰õΩO>Ë, ÖË^• JO`Õ 'x™êÉò—‰õΩ ã¨iѨ_ÕO`« qÅ∞=QÆÅ
"åºáê~° ã¨~∞° ‰õΩ LO>Ë "å\˜ÃÑ· [HÍ`ü K≥eO¡ Kåe. J`«x ^ŒQ~æÆ ∞° #fl D ^è#Œ =∞O`å
''|OQÍ~°O x™êÉò——‰õΩ KÕ~∞° HÀHõáÈ~Ú<å J`«#∞ qkèQÍ [HÍ`ü K≥eO¡ K«=Åã≤O^Õ.
86. ¢áêq_≥O\ò ѶO¨ _£
H˘xfl ¢Ñ¨É∞íè `«fiâßYÅ L^ÀºQÆ∞ʼnr`åÅ #∞O_ç f¿ã ¢áêq_≥O\ò ѶO¨ _£‰Ωõ =_ô¤
HõeÑ≤ W™êÎ~∞° . =_ô¤ x+≤^OúŒ Hõ#∞Hõ ^•xfl ѨÙ}ºÑ¶Å ¨ O PtOK«‰Ωõ O_® ¿Ñ^ŒÅ‰õΩ ^•#O
KÕÜ∂« e. JÖÏHÍx W`«~° ¢Ñ¨É∞íè `«fiL^ÀºQÆ∞Å r`åÅ #∞O_ç f¿ã ¢áêq_≥O\òÑO¨¶ _£
ÃÑ·HOõ [HÍ`ü qkèOѨىõΩ J=ã¨~"° ∞≥ #ÿ O`« =¸Å^è<Œ åx (x™êÉò)H˜ KÕ~∞° ‰õΩO>Ë, ^•x
g∞^Œ ¢Ñ¨uÜÕ∞_»∂ [HÍ`ü K≥eO¡ Kåe. ¢áêq_≥O\òÑO¨¶ _£ MÏ`åÖ’ ã¨O=`«û~åO`åxH˜
ZO`« [=∞J~Ú`Õ JO`« "≥Ú`«OÎ ÃÑ· ¢Ñ¨u ÜÕ∞_»∂ [HÍ`ü K≥eO¡ K«=Åã≤O^Õ.
¢áêq_≥O\òÑO¨¶ _£ ÃÑ·HOõ ¢Ñ¨ã∞¨ `Î O« L^Àºy ^ŒQ~æÆ ° ÖËHáõ È~Ú<å Jk J`«x ™⁄O`«
Pã≤QÎ Í<Õ Ñ¨iQÆ}O˜ K«|_»∞`«∞Ok. J`«#∞ L^ÀºQÆO =∂<Õã<≤ å ÖË^• i>ˇ~ÿ ü J~Ú<å
P ™⁄=Ú‡ J`«xH˜ ZÖÏQÆ∂ Åaèã∞¨ OÎ k. Hõ#∞Hõ ¢áêq_≥O\òÑO¨¶ _£ g∞^Œ [HÍ`ü K≥eO¡ K«
=Åã≤LO@∞Ok. "≥Ú`«OÎ ¢áêq_≥O\òÑO¨¶ _£ ™⁄=Ú‡ KÕuHõOk# `«~åfi`«, QÆ_z» áÈ~Ú#
ã¨O=`«û~åÅ HõO`«\H˜ © ÖˇH¯õ QÆ\ì˜ [HÍ`ü K≥eO¡ K«_O» ‰õÄ_® ^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«"∞Õ .
H˘O^Œ~∞° ^è~Œ ‡° "Õ`Å
Ϋ ∞ ¢áêq_≥O\òÑO¨¶ _£x JѨÙÊQÍ Ñ¨iQÆ}O˜ z, P "≥Ú`«OÎ KÕuH˜
JOk# `«~∞° "å`«<Õ ^•x g∞^Œ [HÍ`ü K≥eO¡ Ѩ٠qkè J=Ù`«∞O^Œx Jaè¢áêÜ«∞Ѩ_®¤~∞° .
''W™ê¡g∞ ѶM≤ ϯ—— ¢QÆO^äHŒ ~õ ΰ =∂¢`«O ¢áêq_≥O\ò ѶO¨ _£x ÉϺO‰õΩÖ’¡ ÖËHõ áÈ™êìÑ㑶 ∞¨ Ö’¡
^•K«∞‰õΩ#fl _çáêl\òÅ H˜O^Œ ѨiQÆ}O˜ Kå~°∞. "≥Ú`«OÎ g∞^Œ D ~Ô O_»∞ Ѩiã≤`÷ ∞« Ö’¡#∂
¢áêq_≥O\ò ѶO¨ _£ÃÑ· [HÍ`ü K≥eO¡ KåeûO^Õ. (W™ê¡g∞ ѶM≤ ϯ "≥Ú^Œ\ɘ Ïè QÆO–¿Ñ.224)
87. [HÍ`ü qkèOÑÙ̈‰Ωõ =¸Å^è#Œ Ѩiq∞u (x™êÉò)
[HÍ`ü qkèOѨ٠HÀã¨O =¸Å^è#Œ Ѩiq∞u JO>Ë [HÍ`ü K≥eO¡ Ѩ٠qkè ("ålÉò)
HÍ=_®xH˜ ^è~Œ ‡° âߢã¨OÎ (+¨sJ`ü) x~°~‚ ÚOz# Hõh㨠=¸Å^è#Œ O Jx J~°O÷ . nxfl
''x™êɡ [HÍ`ü—— Jx ‰õÄ_® JO\Ï~°∞. x™êÉòJO`« ÖËHõ x™êÉò‰Ωõ q∞Oz# =¸Å
^èŒ#O Hõey=Ù#fl =ºH˜Îx ''™êÃÇÏɡ x™êÉò—— JO\Ï~°∞. JO>Ë [HÍ`ü qkèOѨىõΩ
J=ã¨~"° ∞≥ #ÿ Hõh㨠=¸Å^è#Œ O Hõey=Ù#fl =ºH˜Î J#fl =∂@.
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 197
[HÍ`ü qkèOѨىõΩ HÍ=Åã≤# Hõh㨠=¸Å^è#Œ O ZO`« LO_®Å#fl q+¨Ü∂« xfl
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) WÖÏ `≥eáê~°∞:
''J~Ú^Œ∞ TdÜ«∂Å∞ Hõ<åfl `«‰õΩ¯= "≥O_çÃÑ· [HÍ`ü ÖË^Œ∞. S^Œ∞ HõO>Ë
`«‰õΩ¯= XO>ˇÅÃÑ· ‰õÄ_® [HÍ`ü ÖË^Œ∞. JÖψQ J~Ú^Œ∞ =ã¨MòÅ Hõ<åfl Y~°∂˚~°O
ÖËHõ ^è•#ºOÃÑ· ‰õÄ_® [HÍ`ü ÖË^∞Œ .—— (|∞MÏi)
ǨϢ[`ü ëêÇπÏ =eÜ«ÚÖÏ¡ÇÏπ (~°ÇϨ ‡Öˇ)· D ǨÏnã¨∞Ö’ ¢Ñ¨™êÎqOK«|_ç# H˘Å
=∂<åÅ#∞ QÆ∞iOz q=iã¨∂Î WÖÏ J<åfl~°∞: ''P HÍÅOÖ’ J~Ú^Œ∞ '=ã¨Mò—Å∞
JO>Ë =ÚѨÊ~ù Ú =∞}∞QÆ∞Å (^•^•Ñ¨Ù 609 H˜Ö’¢QÍ=ÚÅ) Y~°∂~˚ ° ѨO_»∞.¡ Jq XHõ
z#fl ‰õΩ@∞OÉO U_®káê@∞ QÆ_»Ñ¨\ÏxH˜ ã¨iáÈÜÕ∞q. W^Õ qÅ∞= J~Ú^Œ∞
'Tv—Å, JO>Ë ~Ô O_˘O^ŒÅ k~°›"£∞Å "≥O_çH˜ (ÖËH)õ S^Œ∞XO>ˇÅ ^è~Œ ‰° Ωõ ã¨=∂#OQÍ
LO_Õk. JO^Œ∞=Å¡ D Ѩi=∂}=∞O`« ã¨OѨ^Œ Hõey=ÙO_Õ =ºH˜xÎ ^èxŒ ‰õΩ_çQÍ Ñ¨iQÆ
}˜ã∂¨ Î J`«xÃÑ· [HÍ`üx qkè ("ålÉò)QÍ x~°~‚ ÚOK«_O» [iyOk.
"≥O_ç, |OQÍ~åŠѨiq∞u (x™êÉò): [HÍ`ü qkèOѨىõΩ |OQÍ~°O Ѩiq∞u
(x™êÉò) W~°"≥· 'q∞™êöÖò—Å∞. nx |~°∞=Ù J~Ú^Œ∞ `«∞ÖÏÅ Ô~O_»∞#fl~° =∂ëêÅ
(^•^•Ñ¨Ù 5–1/2 `«∞ÖÏÅ∞´ 65 ¢QÍ=ÚÅ)‰õΩ ã¨=∂#O. JO>Ë Hõhã¨O JO`«
Ѩi=∂}OÖ’ Z=i ^ŒQ~ÔæÆ <· å |OQÍ~°O LO_ç, XHõ ã¨O=`«û~°O QÆ_z » áÈ`Õ J`«xÃÑ·
[HÍ`ü K≥eO¡ Ѩ٠qkè J=Ù`«∞Ok. JO`«HOõ >Ë `«‰Ωõ ¯= |OQÍ~°OÃÑ· [HÍ`ü ÖË^∞Œ .
H˘O^Œ~∞° ^è~Œ ‡° "Õ`Å
Ϋ Jaè¢áêÜ«∞O ¢Ñ¨HÍ~°O |OQÍ~°O Ѩiq∞u (x™êÉò) 7–1/2
`«∞ÖÏÅ∞ (JO>Ë ^•^•Ñ¨Ù 87 ¢QÍ=ÚÅ∞). D q+¨Ü∞« "Õ∞ ¢Ñ¨ãk≤ ú K≥OkOk. ''ɡÇÏ≤ +≤Î
*Ë=~ü—— ¢QÆO^äOŒ Ö’ ‰õÄ_® |OQÍ~°O Ѩiq∞u 7–1/2 `«∞ÖÏÖË#x ¿Ñ~˘¯#|_çOk.
"≥O_çÑi¨ q∞`« (x™êÉò) 200 k~°›"£∞Å∞. nx|~°∞=Ù 38 `«∞ÖÏÅ J~Ú^Œ∞#fl~°
=∂ëêÅ (^•^•Ñ¨Ù 38–1/2 `«∞ÖÏÅ∞´ 455 ¢QÍ=ÚÅ)‰õΩ ã¨=∂#=∞=Ù`«∞Ok.
Hõhã¨O JO`« Ѩi=∂}OÖ’ Z=i ^ŒQ~ÔæÆ <· å "≥O_ç LO_ç, XHõ ã¨O=`«û~°O QÆ_z» áÈ`Õ
J`«xÃÑ· [HÍ`ü K≥eO¡ Ѩ٠qkè J=Ù`«∞Ok. JO`«HOõ >Ë `«‰Ωõ ¯= "≥O_çÃÑ· [HÍ`ü ÖË^∞Œ .
H˘O^Œ~∞° ^è~Œ ‡° "Õ`ŠΫ Jaè¢áêÜ«∞O ¢Ñ¨HÍ~°O "≥O_ç Ѩiq∞u (x™êÉò) 52–1/2
`«∞ÖÏÅ∞ (JO>Ë ^•^•Ñ¨Ù 609 ¢QÍ=ÚÅ∞). D q+¨Ü«∞"Õ∞ Z‰õΩ¯=QÍ ¢Ñ¨ã≤kú
K≥OkOk. ''ɡÇÏ≤ +≤Î *Ë=~ü—— ¢QÆO^äOŒ Ö’ ‰õÄ_® "≥O_ç Ѩiq∞u 52–1/2 `«∞ÖÏÅ<Õ LOk.
HõÔ~hû<À@∞¡, <å}ÏŠѨiq∞u (x™êÉò): Hõ~Ô hû<À@∞¡, <å}ÏÅ q+¨Ü∞« OÖ’
"≥O_ç |OQÍ~åÅ ^èŒ~°Å<Õ Ñ¨iQÆ}#Ö’H˜ fã¨∞HÀ"åe. Z=i ^ŒQÆæÔ~·<å "≥O_ç,
|OQÍ~åŠѨiq∞uH˜ ã¨=∂#"≥∞#ÿ Hõ~Ô hû <À@∞¡, <å}ÏÅ∞ LO_ç, XHõ ã¨O=`«û~°O
QÆ_z » áÈ`Õ J`«#∞ qkèQÍ [HÍ`ü K≥eO¡ K«=Åã≤ LO@∞Ok.
198 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
J~Ú`Õ "≥O_ç, |OQÍ~åÅÖ’ U XHõ¯^•x x™êÉò ѨÓiÎJ~Ú<å ^•x ¢Ñ¨HÍ~°"∞Õ
ÖˇHõ¯Hõ\ì̃ [HÍ`ü K≥e¡OKåÅ#fl q+¨Ü«∂xfl ^Œ$+≤ìÖ’ ÃÑ@∞ìHÀ"åe. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ–
D<å_»∞ Z=i ^ŒQ~ÔæÆ <· å U_»∞"ÕÅ ~°∂áêÜ«∞Å∞ #QÆ^∞Œ O>Ë J`«xÃÑ· [HÍ`ü K≥eO¡ ѨÙ
qkè J=Ù`«∞Ok. HÍ~°}O U_»∞"ÕÅ ~°∂áêÜ«∞Å∞ |OQÍ~°O Ѩiq∞u (x™êÉò)
qÅ∞=‰õΩ (JO>Ë 87 ¢QÍ=ÚÅ |OQÍ~°O ^è~Œ ‰° Ωõ ) ã¨=∂#O HÍHõáÈ~Ú<å, P ÃÑ·HOõ
"≥O_ç Ѩiq∞u (x™êÉò) qÅ∞=‰õΩ (609 ¢QÍ=ÚÅ "≥O_ç ^è~Œ ‰° Ωõ ) q∞OzáÈ`«∞Ok.
D<å_»∞ (2005 ã¨O=`«û~°OÖ’) =∂Ô~¯\ò ^è~Œ Å ° ∞ |OQÍ~°O 10 ¢QÍ=ÚÅ∞
~°∂.6,000/–Å∞† "≥O_ç H˜Ö’ ^•^•Ñ¨Ù ~°∂.10,000/–Å∞ L<åfl~Ú. W™ê¡O ¢áê~°OÉèí
HÍÅOÖ’ "≥O_ç, |OQÍ~°O ^è~Œ Å ° ∞ 1:7 x+¨ÊuÎÖ’ LO>Ë, <Õ_qç 1:60 x+¨ÊuÎÖ’
L<åfl~Ú. JO>Ë D<å_»∞ |OQÍ~°O ^è~Œ ° =ÚO^Œ∞ "≥O_ç ^è~Œ ° ^•^•Ñ¨Ù `˘q∞‡k ~Ô @∞¡
`«yáæ È~ÚOk. [HÍ`ü x™êÉò HÀã¨O <Õ\˜ 1:60 x+¨ÊuÎH˜ |^Œ∞Å∞ P<å\˜ 1:7 x+¨ÊuÎ<Õ
¢áêuѨkHõQÍ fã¨∞HÀ=_»O [iyOk. D HÍ~°}OQÍ<Õ H˘O`« "≥O_ç ÖËHõ Hõ~Ô hû<À@¡`À
áê@∞ 15¢QÍ=ÚÅ∞ |OQÍ~°O L<åfl KåÅ∞, [HÍ`ü K≥eO¡ K«=Åã≤ LO@∞Ok. HÍ~°}O
D 15 ¢QÍ=ÚÅ |OQÍ~°O^è~Œ ° (~°∂. 9,000/–) "≥O_ç Ѩiq∞u (x™êÉò) qÅ∞= (~°∂.
6,100/–) Hõ<åfl Z‰õΩ¯=QÍ LO_»@"Õ∞. JO>Ë D<å_»∞ =∞# ^ŒQ~æÆ ° ~°∂.6,100/–Å∞
#QÆ^∞Œ XHõ U_®káê@∞ LO>Ë KåÅ∞, [HÍ`ü K≥eO¡ Ѩ٠qkè J=Ù`«∞O^Œ#fl =∂@.
"åºáê~° ã¨~°∞‰õΩ g∞^Œ [HÍ`ü: "åºáê~° ã¨~∞° ‰õΩ g∞^Œ [HÍ`ü K≥eO¡ KÕ Ñ¨^uúŒ
WÖÏ LOk– "åºáê~°O ¢áê~°OaèOz# `Õn#∞O_ç XHõ ã¨O=`«û~°O QÆ_z » # `«~åfi`«
"åºáê~°ã~¨ ∞° ‰õΩ (Stock in Trade) ZO`«∞O^À, ~˘Y¯O (Stock in Hand) ZO`«∞O
^À ÖˇH¯õ QÆ\Ïìe. D ~Ô O_ç\q˜ Å∞= (Cost) HõÅã≤ x™êÉò‰Ωõ KÕ~∞° ‰õΩO>Ë [HÍ`ü W"åfie.
JO>Ë "åºáê~°ã~¨ ∞° ‰õΩ, ~˘Y¯O ~Ô O_ç\˜ ã¨=Ú^•Ü«∞OÃÑ· [HÍ`ü K≥eO¡ KåÅ#fl =∂@.
XHõ"àÕ ◊ "åºáê~° ™ê=∞¢y, #QÆ^∞Œ ÃÑ·HOõ qÅ∞= 'x™êÉò— Hõ<åfl `«‰Ωõ ¯=QÍ LO_ç,
H˘<åflà◊§‰õΩ ǨÏ~îå`«∞QÎ Í ^è~Œ Å
° ∞ ÃÑ~°Q_Æ O» =Å¡ "åºáê~° ™ê=∞¢y ^è~Œ ° x™êÉò JO`« ÖË^•
JO`«HOõ >Ë Z‰õΩ¯= J~ÚáÈ`Õ ^è~Œ Å ° ∞ ÃÑiy# `Õn #∞O_Õ '[HÍ`ü ã¨O=`«û~°O—
¢áê~°OÉè=í ∞=Ù`«∞Ok. JO>Ë "åºáê~°O "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\˜#ì `Õn #∞O_ç Q͉õΩO_® ^è~Œ Å ° ∞
ÃÑiy# ^ŒQ~æÆ ∞° flOz XHõ U_»∞ QÆ_z » # `«~åfi`« [HÍ`ü K≥eO¡ K«=Åã≤ LO@∞Ok.
#QÆʼnõΩ ã¨O|OkèOz# [HÍ`ü: |OQÍ~°O, "≥O_ç U ~°∂ѨOÖ’ L<åfl 㨈~
"å\˜ g∞^Œ [HÍ`ü K≥e¡OK«=Åã≤O^Õ. "≥O_ç |OQÍ~åÅ`À KÕÜ«∞|_ç# <å}ÏÅ∞,
Hõ_Å
¤ô ∞, a㨯@∞¡, fQÆÅ∞, ~ˆ ‰õΩÅ∞, PÉè~í } ° ÏÅ∞, |@ìÅÖ’ HõeÑ≤ <ÕÜ∞« |_ç# "≥O_ç
|OQÍ~°∞ [ÖÏÎ~∞° , ZO¢ÉÏ~Ú_»s "≥Ú^ŒÖ#·ˇ ¢Ñ¨u ^•xÃÑ· [HÍ`ü LO@∞Ok.
ǨϢ[`ü L"≥∞‡ã¨Öχ (~°l) Hõ^#Œä O: <Õ#∞ (KÕ`∞« ʼnõΩ) Hõ_Ü ç ∂« Å∞ ^èiŒ OKÕ^•xfl.
(JO^Œ∞=Å¡) <Õ#∞ ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨Å¡O)#∞ ''^≥·=¢Ñ¨=HÍÎ! Wq ‰õÄ_® xkè (Y*Ï<å)
^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 199
H˜OkH˜ =™êÎÜ«∂?—— Jx J_çQÍ#∞. JѨÙÊ_»∞ PÜ«∞# WÖÏ J<åfl~°∞– ''[HÍ`ü
K≥e¡OѨىõΩ J=ã¨~°"≥∞ÿ#O`« Ѩi=∂}ÏxH˜ KÕ~°∞‰õΩ#fl ^èŒ#O LO>Ë ^•xÃÑ· [HÍ`ü
‰õÄ_® Wã¨∞OÎ >Ë P ^è#Œ O xkè H˜OkH˜ ~å^Œ∞.—— (J|∂^•=Ó^£)
¢Ñ¨MϺ`« `«`fi« "Õ`Ϋ =∞øÖÏ<å =∞ø^Œ∂n (~°ÇϨ ‡Öˇ)· ''~°™êÜ«∞Öò = =∞™êÜ«∞Öò——
~Ô O_»= ÉèÏQÆOÖ’ XHõ ¢Ñ¨âfl◊ ‰õΩ ã¨=∂^è•#q∞ã¨∂Î WÖÏ ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞:
''PÉè~í } ° ÏÅ [HÍ`ü q+¨Ü∞« OÖ’ J<ÕHõ ^Œ$HõÊ^ä•Å∞ L<åfl~Ú. XHõ ^Œ$HõÊ^äOŒ
¢Ñ¨HÍ~°O PÉè~í } ° ÏÅ g∞^Œ [HÍ`ü ÖË^∞Œ . "å\˜x KÕ|^Œ∞Å∞QÍ W=fi_»"∞Õ "å\˜ [HÍ`ü
J=Ù`«∞Ok. Wk J#ãπ a<£ =∂eH±, ã¨~¸^£ a<£ =∞ã‘Éò, Y`å^•, ëêc
(~°Ç¨Ï‡Öˇ·)Å Jaè¢áêÜ«∞O. Ô~O_»= ^Œ$HõÊ^äŒO ¢Ñ¨HÍ~°O rq`«OÖ’ ˆH=ÅO XHõ™êi
#QÆÅÃÑ· [HÍ`ü W¿ãÎ ã¨iáÈ`«∞Ok. =¸_»= ^Œ$HõÊ^äOŒ ¢Ñ¨HÍ~°O ¢ã‘Å Î ∞ ~ÀE ^èiŒ OKÕ
PÉè~í } ° ÏÅ g∞^Œ [HÍ`ü ÖË^∞Œ . `«~K ° ∞« QÍ fã≤ ^•K«∞‰õΩ<Õ PÉè~í }
° ÏÅ g∞^Œ =∞@∞‰õΩ
[HÍ`ü `«Ñʨ xã¨iQÍ K≥eO¡ Kåe. <åÅæ= ^Œ$HõÊ^äOŒ ¢Ñ¨HÍ~°O Jxfl ~°HÍÅ PÉè~í } ° ÏÅ
g∞^Œ [HÍ`ü LOk. <å ^Œ$+≤Ö ì ’ D <åÅæ= ^Œ$HõÊ^ä"Œ ∞Õ ã¨~Ô #· k.——
''"≥O_ç, |OQÍ~åÅÃÑ· [HÍ`ü K≥e¡OѨ٠"ålÉò (qkè)QÍ P^ÕtOK«|_ç#
ǨÏnã¨∞Å "åHͺÅ∞ ã¨~fi° ™ê=∂#º"≥∞#ÿ q.——
''"≥O_ç g∞^Œ Ô~O_»∞#fl~° âß`«O [HÍ`ü LOk. J~Ú^Œ∞ ''Tv——ʼnõΩ ֒ѨÙ
LO>Ë [HÍ`ü ÖË^∞Œ .—— JnQÍHõ J<ÕHõ ǨÏnã¨∞Ö’¡, LÖËY ¡ <åÅÖ’, PÉè~í } ° ÏÅ g∞^Œ
[HÍ`ü LO^Œx ã¨Ê+¨ìOQÍ q=iOK«|_çOk. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ J|∂^•=Ó^£, ui‡l,
#™ê~Ú ¢QÆO^ä•Ö’¡ |Å"≥∞#ÿ P^è•~åÅ`À ‰õÄ_ç# DǨÏnã¨∞ ¿Ñ~˘¯#|_çOk:
''^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) ã¨xflkèH˜ F™êi Ü«∞=∞<£‰^ÕâßxH˜ K≥Ok# XHõ ¢ã‘Î =zÛOk.
P ¢ã‘Î "≥O@ P"≥∞ ‰õÄ`«∞~°∞ ‰õÄ_® LOk. P J=∂‡~Ú KÕ`∞« ʼnõΩ |~°∞"≥#· ~Ô O_»∞
|OQÍ~°∞ =Ú~°∞QÆ∞Å∞ L<åfl~Ú. ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) P ¢ã‘xÎ L^ÕtÌ Oz 'h=Ù D |OQÍ~°∞
=Ú~°∞QÆ∞Å g∞^Œ [HÍ`ü K≥eã¡ ∞¨ #Î fl"å?— Jx J_çQÍ~°∞. JO^Œ∞HÍ"≥∞ ÖË^OŒ _ô J#flk.
^•xÃÑ· ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) 'J~Ú`Õ ¢Ñ¨à◊Ü«∞k<å# ^Õ=Ù_»∞ nx Ѩ~°º=™ê#OQÍ h‰õΩ
Jyfl =Ú~°∞QÆ∞Å∞ `˘_çyOK«_O» W+¨"ì ∞Õ <å?— Jx J_çQÍ~°∞.
(D =∂@Å∞ q#QÍ<Õ) P ¢ã‘Î P ~Ô O_»∞ |OQÍ~°∞ =Ú~°∞QÆ∞Å∞ fã≤ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ
(ã¨Å¡O)‰õΩ WzÛ"Õã¨∂Î '^Õ=Ùx ¢Ñ¨ã¨#fl`«, PÜ«∞# ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨Å¡O) ¢Ñ‘u HÀã¨O <Õ#∞
g\˜x g∞‰õΩ ã¨=∞iÊOK«∞‰õΩO@∞<åfl#∞— Jx J#flk.—— (ui‡l, #™ê~Ú)
XHõ™êi ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ã¨xflkèH˜ W^Œ~Ì ∞° ¢ã‘Å
Î ∞ =KåÛ~°∞. "åi KÕ`∞« ʼnõΩ |OQÍ~°∞
QÍAÅ∞ L<åfl~Ú. ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) "å\˜x K«∂ã≤ ''D |OQÍ~°∞QÍAÅÃÑ· g∞~°∞ [HÍ`ü
K≥eã¡ ∞¨ <Î åfl~å?—— J#_çQÍ~°∞. ^•xH˜ "å~°∞ ''ÖË^∞Œ ^≥=· ¢Ñ¨=HÍÎ!—— J<åfl~°∞. JѨÙÊ_»∞ ^≥=·
¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ''=∞i (Ѩ~Ö ° ’HõOÖ’) g\˜H˜ |^Œ∞Å∞ g∞‰õΩ JyflQÍAÅ∞ `˘_çyOK«_®xfl
200 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
g∞~°∞ W+¨Ñì _¨ `» å~å?——Jx ¢Ñ¨tflOKå~°∞. ^•xH˜ "å~°∞ ''W+¨Ñì _¨ O» ^≥=· ¢Ñ¨=HÍÎ!—— J<åfl~°∞.
JѨÙÊ_»∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ''J~Ú`Õ g\˜ÃÑ· [HÍ`ü K≥eO¡ K«O_ç—— J<åfl~°∞. (ui‡l)
™ê^è•~°}OQÍ ¢ã‘Å Î ‰õΩ PÉè~í } ° ÏÅ∞ JO>Ë ZO`À W+ì̈O. Wk ã¨ÇϨ [ã≤^"úŒ ∞≥ #ÿ
HÀiˆH. J~Ú`Õ H˘O^Œ~∞° ¢ã‘Å Î ∞ Ǩϟ^•–JO`«ã∞¨ ÅÎ ∞, ¿Ñ~°∞¢Ñ¨u+¨Åª HÀã¨O PÉè~í } ° ÏÅ∞
^èŒi™êÎ~°∞. =ÚYºOQÍ q"åǨk â◊√ÉèíHÍ~åºÅ‰õΩ, _ç#fl~ü áêsìʼnõΩ áÈ~Ú#ѨÙÊ_»∞
`å=Ú W`«~° ¢ã‘Å Î HõO>Ë Q˘Ñ¨Ê JxÊOK«∞HÀ=_®xH˜ H˘`«HÎ ˘`«Î pÔ~Å`À áê@∞ Ys^≥#·
#QÆÅ∞ ^èiŒ ™êÎ~∞° . =∞iH˘O^Œ~∞° PÉè~í } ° ÏÅ ~°∂ѨOÖ’ Pã¨∞Å Î ∞ ‰õÄ_»É@
ˇ ∞ìHÀ=_®xH˜
¢Ñ¨Ü∞« ufl ™êÎ~∞° . U"≥∞#ÿ ѨÊ\˜H© "≥O_ç, ÉOQÍ~°∞ PÉè~í } ° ÏÅÃÑ· ¢Ñ¨u ã¨O=`«û~°O [HÍ`ü
K≥eO¡ K«Hõ áÈ`Õ =∂¢`«O Ѩ~Ö ° ’HõOÖ’ f¢= Ü«∂`«#ʼnõΩ QÆ∞iHÍ=Åã≤ =ã¨∞OÎ ^Œx ÃÑ·
ǨÏnã¨∞Å ^•fi~å ã¨Ê+¨Oì QÍ `≥Å∞™ÈÎOk. D q+¨Ü∂« xfl ¢ã‘Å Î ∞ ã¨^• QÆ∞~°∞OÎ K«∞HÀ"åe.
Wɡfl ǨÏ["£∞ `«# ¢QÆO^äOŒ ''=ÚǨÏb¡——Ö’ ¿Ñ~˘¯#fl^•x ¢Ñ¨HÍ~°O ~Ô O_»= Ybá¶ê
ǨϢ[`ü L=∞~ü (~°l) `«# QÆ=~°fl~ü ǨϢ[`ü J|∂=¸™ê J+πJs (~°l)H˜ ѨOÑ≤#
XHõ L`«Î~°∞fiÖ’ ''`«=∞ PÉèí~°}ÏÅ g∞^Œ [HÍ`ü K≥e¡OKåÅx =Úã≤¡O ¢ã‘ÎÅ#∞
P*Ï˝ÑO≤ K«∞—— Jx P^ÕtOKå~°∞.
ǨϢ[`ü J|∞ÌÖÏ¡ a<£ =∞ãπ=Ó^£ (~°l)x XHõ`#« ∞ ''PÉè~í } ° ÏÅ#∞ QÆ∞iOz P[˝
Uq∞\©?—— Jx J_çQÍ_»∞. ^•xH˜ PÜ«∞# ''Jq ~Ô O_˘O^ŒÅ k~°›"£∞ʼnõΩ KÕ~∞° ‰õΩO>Ë
"å\˜ÃÑ· [HÍ`ü LOk—— Jx ã¨=∂^è•#q∞KåÛ~°∞.
W^Õ q+¨Ü∂« xfl QÆ∞iOz K≥ÑÊ≤ # ã¨ÇϨ cÅÖ’ Wɡfl JÉσãπ (~°l), J|∞ÌÖÏ¡ a<£
J¢"£∞ a<£ Pãπ (~°l), ǨϢ[`ü P~Úëê (~°l)† `å|~¸ÅÖ’ ã¨~¸^£ a<£ =∞ã‘Éò
(~°Ç¨Ï‡Öˇ·), ã¨~¸^£ a<£ [c~ü (~°Ç¨Ï‡Öˇ·), [¢Ç‘φ W=∂=ÚÅÖ’ ã¨∞á¶êº<£ ™œi
(~°ÇϨ ‡Öˇ)· , J|∂ǨÏhá¶ê (~°ÇϨ ‡Öˇ)· , "åi J#∞K«~∞° Å∞ L<åfl~°∞. g~°O`å W^Õ Jaè
¢áêÜ«∂xfl "≥e|∞KåÛ~°∞.——
–––(=∞øÖÏ<å J|∞Öò PÖÏ =∞ø^Œ∂n)
88. [HÍ`ü Ѩi=∂}O (ˆ~@∞)
(1) "≥O_ç, |OQÍ~°O PÉè~í }° ÏÅ∞, "åºáê~° ã¨~∞° ‰õΩÅÃÑ·† ֒ǨÏѨ٠<å}ÏÅ∞,
HõÔ~hû<À@∞¡, _®Å~ü, áœO_£, iÜ«∂Öò, n<å~ü, k~°›"£∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# ÃÑ·HõOÃÑ· 40=
=O`«∞, JO>Ë ~Ô O_»∞#fl~° (2–1/2) âß`«O [HÍ`ü qkèQÍ K≥eO¡ Kåe.
(2) "≥O_ç, |OQÍ~°O PÉè~í } ° ÏÖ’¡ #ÅÉèÜí ∂≥ º =O`«∞ |OQÍ~°O ÖËHõ "≥O_çx
[HÍ`üQÍ W"åfie. J~Ú`Õ [HÍ`üQÍ "≥O_ç, |OQÍ~åÅ<Õ W=fi#=ã¨~O° ÖË^∞Œ . ^•x
^èŒ~° ÖˇHõ¯QÆ\˜ì #QÆ^Œ∞ ~°∂ѨOÖ’<≥·<å W=fiK«∞Û. #QÆ^Œ∞ H͉õΩO_® |@ìÅ∞ ÖË^•
=∞ˆ~"≥<· å =ã¨∞=Î ÙÅ∞ ‰õÄ_® W=fiK«∞Û. #QÆ^∞Œ QÍx, "åºáê~° ã¨~∞° ‰õΩÅ qÅ∞= QÍx
^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 201
1"≥O_ç, |OQÍ~åÅÖ’ U XHõ¯^•x x™êÉò (=¸Å^è#Œ Ѩiq∞u)‰õΩ KÕi<å "å\˜ÃÑ·
~Ô O_»∞#fl~° âß`«O K˘Ñ¨ÙÊ# [HÍ`ü K≥eO¡ K«=Åã≤ LO@∞Ok.
(3) Z=i ^ŒQÆæÔ~·<å "≥O_ç ÖËHõ |OQÍ~åxH˜ ã¨O|OkèOz# =¸Å^èŒ#O
(x™êÉò) Ѩiq∞uH˜ H˘OK≥O q∞Oz# "≥O_ç, |OQÍ~°O ÖËHõ "åºáê~° ã¨~∞° ‰õΩ LO>Ë–
Jk P x™êÉòÖ’ J~Ú^À ÉèÏQÆ=∞O`« L#fl ѨHõ∆OÖ’ [HÍ`ü K≥e¡OѨ٠qkè
J=Ù`«∞Ok. JO`« HõO>Ë `«‰Ωõ ¯= LO>Ë =∂Ѷ‘ LOk.
(4) "≥O_ç, |OQÍ~°O ~Ô O_»∂ HõÅã≤ L#fl #QÆÅ∞, áê¢`«Å∞ ÖËHõ |@ìÅ∞ L#fl
ѨHõ∆OÖ’– P Ô~O_ç\˜Ö’ Uk Z‰õΩ¯=QÍ LO>Ë ^•<Õfl ѨiQÆ}#Ö’H˜ fã¨∞HÀ"åe.
|OQÍ~°O áêÅ∞ Z‰õΩ¯=QÍ LO>Ë "≥Ú`«ÎO |OQÍ~°OQÍ<Õ Ñ¨iQÆ}˜Oz |OQÍ~°O
x™êÉò ¢Ñ¨HÍ~°O [HÍ`ü K≥eO¡ Kåe.
(5) |OQÍ~°O, "≥O_ç #QÆÅÖ’ ~åy, W`«_Î ç ÖÏO\˜ ֒ǨÅ∞ HõÅã≤ L#flѨÙÊ_»∞
P ֒ǨÅѨi=∂}O |OQÍ~°O ÖËHõ "≥O_çHõ<åfl `«‰õΩ¯=QÍ L<åfl Jk ÖˇHõ¯Ö’H˜
~å^Œ∞. "≥Ú`«ÎO=ã¨∞Î=Ù |OQÍ~°O ÖËHõ "≥O_ç`À KÕÜ«∞|_çO^Œx `«Åz [HÍ`ü
K≥e¡OKåe. XHõ"Õà◊ D =ã¨∞Î=ÙÅÖ’ ~åy, W`«Î_ç ÖÏO\˜ ֒ǨÅ HõO>Ë |OQÍ~°O
ÖËHõ "≥O_ç Ѩi=∂}O `«‰õΩ¯=QÍ LO>Ë, P "Õ∞~°‰õΩ#fl |OQÍ~°O ÖËHõ "≥O_ç<Õ
ÖˇHõ¯Ö’H˜ fã¨∞H˘x, Jk x™êÉò‰õΩ ã¨iáÈ`Õ [HÍ`ü W=fi=Åã≤ LO@∞Ok.
q∞¢â◊=∞Ö’Ç¨Ï =ã¨∞=Î ÙÅÖ’ L#fl "≥O_ç |OQÍ~åÅ∞ x™êÉò‰Ωõ ã¨iѨ_OÕ `« ÖËHáõ È`Õ
=∂¢`«O [HÍ`ü K≥eO¡ K«#=ã¨~O° ÖË^∞Œ .
(6) XHõ`«x ^ŒQÆæ~° H˘O`« |OQÍ~°O, H˘O`« "≥O_ç L#flѨÙÊ_»∞ "å\˜Ö’ U
XHõ¯\˜ x™êÉò‰õΩ (JO>Ë [HÍ`ü qkèOѨىõΩ J=ã¨~°"≥∞ÿ# Hõh㨠^èŒ#O) HÍ=Åã≤#
Ѩi=∂}OÖ’ L<åflã¨~ˆ , ^•x ^è~Œ `° À áê@∞ ~Ô O_»=^•x ^è~Œ ° ‰õÄ_® HõeÑ≤ "≥Ú`«OÎ
qÅ∞= g∞^Œ ~Ô O_»∞#fl~° âß`«O K˘Ñ¨ÙÊ# [HÍ`ü K≥eO¡ Kåe.
(7) XHõ`x« ^ŒQ~æÆ ° |OQÍ~°O, "≥O_ç L#flѨÊ\˜H© "å\˜Ö’ U XHõ¯\© x™êÉò‰Ωõ
ã¨iѨ_ÕO`« Ѩi=∂}OÖ’ ÖË#ѨÙÊ_»∞ P Ô~O_ç\˜x HõÅѨQÍ =KÕÛ "≥Ú`«ÎO qÅ∞=
|OQÍ~°O ÖËHõ "≥O_ç x™êÉò‰õΩ ã¨iѨ_ÕO`« J=Ù`Õ ^•x g∞^Œ Ô~O_»∞#fl~° âß`«O
K˘Ñ¨ÙÊ# ÖˇH¯õ QÆ\ì˜ [HÍ`ü K≥eO¡ Kåe. J^Õq^èOŒ QÍ H˘O`« #QÆ^∞Œ , H˘O`« "≥O_ç, H˘O`«
"åºáê~° ã¨~∞° ‰õΩ L#flѨÙÊ_»∞ Jxfl\˜ qÅ∞= HõeÑ≤ |OQÍ~°O ÖËHõ "≥O_ç x™êÉò‰Ωõ
KÕi`Õ ^•xÃÑ· ‰õÄ_® [HÍ`ü K≥eO¡ K«=Åã≤ LO@∞Ok.
(8) PÉèí~°}ÏÖ’¡ LO_Õ =Ú`åºÅ∞, =∞}∞Å∞, =∂}˜HͺÅ∞, =¢*ÏÅ∞,
"≥·_è»∂~åºÅ g∞^Œ [HÍ`ü ÖË^Œ∞. "å\˜ |~°∞=Ù#∞ q∞#Ǩ~ÚOz# `«~°∞"å`«
PÉè~í }° ÏÖ’¡ q∞ye# "≥O_ç ÖËHõ |OQÍ~°O |~°∞=Ù g∞^Œ (Jk x™êÉò‰Ωõ KÕ~∞° ‰õΩO>Ë)
~Ô O_»∞#fl~° âß`«O K˘Ñ¨ÙÊ# [HÍ`ü K≥eO¡ Kåe.
202 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
89. L¢+π (=$Hõã∆ O¨ Ѩ^ÃŒ Ñ· [HÍ`ü)
''L¢+π—— JO>Ë Ñ¨^À =O`«∞ Jx J~°O÷ . +¨sJ`ü ѨiÉèÏ+¨Ö’ L¢+π JO>Ë H˘xfl
ѨO@Éè∂í =ÚÅ L`«Ê`«∞Å Î ÃÑ· Ѩ^À=O`«∞QÍ, =∞iH˘xfl ѨO@Éè∂í =ÚÅÃÑ· W~°=Ü≥∂º
=O`«∞QÍ qkèOK«|_ç# ''L`«ÊuÎ ã¨O|Okè`« [HÍ`ü—— Jx J~°O÷ . ¢Ñ¨H$õ u ã¨O|O^èŒ
"≥∞#ÿ =~å¬Å∞, #^Œ∞Å∞, "åQÆ∞Å∞, K≥~∞° =ÙÅ =¸ÅOQÍ Ñ¨O_Õ Éè∂í =ÚÖ’¡ QÍx ÖË^•
#nf~åÅ `Õ=∞ HÍ~°}OQÍ Ñ¨O_Õ z`«_Î ç <ÕÅÖ’¡QÍx L`«ÊuÎ JÜÕ∞º ѶŠ¨ ™êÜ«∞O
#∞Oz Ѩ^À ÉèÏQÍxfl L¢+πQÍ K≥e¡OK«_»O qkè. JÖψQ Hõ$¢u=∞HÍÅ∞=Å∞, [ÖÏâ◊
Ü«∂Å∞, ™ê^è•~°} ÉÏ=ÙÅ∞, Q˘@ìÑÙ¨ ÉÏ=ÙÅ =¸ÅOQÍ Ñ¨O_Õ Éè∂í =ÚÖ’¡QÍx, ÖË^•
=∞ˆ~^≥<· å ¢â◊=∞ ÖËHõ _»|∞ƒ ^•fi~å ÅaèOKÕ h\˜=Å¡ ѨO_Õ Éè∂í =ÚÖ’¡QÍx L`«ÊuÎ
JÜÕ∞º ѶŠ¨ ™êÜ«∞O J~Ú`Õ W~°=Ü≥∂º ÉèÏQÍxfl L¢+πQÍ K≥eO¡ Kåe.
L¢+π P^ÕâO◊ : Éè∂í ã¨O|O^èŒ L`«Ê`«∞Å Î ÃÑ· L¢+π K≥eO¡ Ѩ٠qkè ("ålÉò)QÍ x~°‚
~ÚOK«|_çOk. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ– ^è•#ºO, JѨ~åÅ∞, "Õ~∞° Ãã#QÆ, ѨO_»∞,¡ Ñ¶Ö ¨ ÏÅ∞,
ѨÙëêÊÅ∞, HÍÜ«∞QÆ∂~°Å∞, P=Ú^•Å∞, `Õ<≥ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ q. WÖÏO\˜ ѶŠ¨ ™êÜ«∂ÅÃÑ·
'L¢+π— K≥eO¡ KåÅx Y∞~üP<£ ã¨Ê+¨Oì QÍ P^ÕtOzOk.
JÃÇϡǨÏnãπ ^èŒ~°‡"Õ`«ÎÅ∞ ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) HÍÅOÖ’ QÀ^èŒ∞=ÚÅ∞, Ü«∞=Å∞,
Y~°∂~˚ Ñ° O¨ _»∞,¡ ¢^•H∆ÍѨO_»∞¡ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ "å\˜ÃÑ· =∂¢`«"∞Õ L¢+π K≥eO¡ Ѩ٠LO_Õ^xŒ ,
xÅfiKÕÜ«∞_®xH˜ gÅ∞HÍx ‰õÄ~°QÍÜ«∞Å∞, P‰õΩ‰õÄ~°Å∞ ÖÏO\˜ "å\˜ÃÑ· L¢+π
LO_ÕkHÍ^Œx JO\Ï~°∞. W=∂"£∞ =∂eH±, W=∂"£∞ ëêѶ~¨ Ú (~°ÇϨ ‡Öˇ)· Å ^Œ$HõÊ^äOŒ
¢Ñ¨HÍ~°O ZO_ç xÅfiKÕÜ∞« _®xH˜ gÖˇ#· PǨ~°=ã¨∞=Î ÙÅÃÑ· =∂¢`«"∞Õ L¢+π qkè J=Ù
`«∞Ok. HÍx W=∂"£∞ J|∂ǨÏhá¶ê (~°ÇϨ ‡Öˇ)· ^Œ$HõÊ^äOŒ ¢Ñ¨HÍ~°O L^ÕâÌ º◊ ѨÓ~°fiHõOQÍ
ѨO_çOz#, J=∞‡_®xH˜ gÖˇ·# Éèí∂L`«Ê`«∞ÎÅxfl\˜ÃÑ· L¢+π qkèQÍ K≥e¡OK«=Åã≤
LO@∞Ok. D ^Œ$HõÊ^ä•xfl Y∞~üP<£Ö’x D ã¨∂‰õΩÅ Î ∞ ‰õÄ_® ^è$Œ =Ѩ~∞° ã¨∞<Î åfl~Ú:
''qâÍfiã¨∞ÖÏO®! g∞O°∞ ã¨~áåk~z# ^®xÖ’#¥, "Õ∞=Ú <ËÅ#∞~_ç g∞ H’ã¨~
L`ŒÊuÎKãÕ #≤ ^®xÖ’#¥ „âı+"ª̈ ∞≥ #ÿ ^®xfl ^≥=· ∂O°~æ Ö’ YO°∞ÛKÕܵ« ~_ç.—— (2:267)
''(g∞H’ã¨~) Ǩ~kà◊§ g∞^° „áåHı, „áåHíx K≥@¡`À ã¨Ç¨ O°HíO°HßÅ `À@Å∞,
`ÀѨÙÅ#∞ ã¨$+≤ì~z#ÇÍ_«∞ P ^Õ=Ù_Ë. qq^è° O°HßÅ PǨO° Ǩ^®O®÷Å∞ L`ŒÊuÎ KÕ¿ã
á⁄ÖÏÅ∞, YO°¥O˚ Ñ° Ù¨ K≥@#¡ ∞ ã¨$+≤~ì z#ÇÍ_«∞ Hí∂_Í PÜ«µ<Ë. PÜ«µ<Ë PeDZ (*ˇ`Î ∂« <£),
^®x=∞‡ =$H∆ßÅ#∞ ã¨$lã¨∞<Î ®fl_«∞. ÇÍ>˜ Ǩ~_«∞¡ K«¥_«>ÏxH˜ PHßO°~Ö’ W~K«∞q∞~K«∞
XHıÖÏ L#flǨÊ>˜H© O°∞zÖ’ =º`ͺã¨~ L~@∞~k. Jq Ǩ~@Hí∞ =zÛ#ǨC_«∞ ÇÍ>˜
Ǩ~_«∞¡ ǨܵQå u#~_ç. ^®~`Àáå@∞ Ǩ~@ HÀ`«‰Ωõ =zÛ#ѨÙÊ_»∞ J~^°∞Ö’ #∞~z
^Õ=Ùx ǨÏHí∞¯ (¿Ñ^°Å Pi÷HÇí Ϩ Hí∞¯) Hí∂_Í <ˇO"° OÕ Û° ~_ç. ^°∞ÉÏO® KÕܵ« Hí~_ç. ^°∞ÉÏO®
KÕ¿ãÇÍix ^Õ=Ù_«∞ „¿Ñq∞~K«_∞« .—— (6:141)
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 203
ǨѶ*≤ ò WɡflǨÏ[~ü (~°ÇϨ ‡Öˇ)· '`«bãö ∞¨ Öò[c~ü— ¢QÆO^äOŒ Ö’ ^Àã¨HÍÜ«∞Å∞, QÆ∞=∞‡_ç
HÍÜ«∞Å∞, ^•x=∞‡Ñ¨O_»∞,¡ ‰õÄ~°QÍÜ«∞Å g∞^Œ L¢+π ÖË^xŒ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) K≥ÑÊ≤ #
XHõ ǨÏnã¨∞#∞ LÖËd¡ Oz# `«~åfi`« DǨÏnã¨∞ |ÅÇ‘Ï#"≥∞#ÿ ^Œx, ^•x ¢Ñ¨=∂}OÖ’
HõO\˜#∂º\˜ ÖË^xŒ ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞. D ã¨O^Œ~ƒ° Où Ö’ PÜ«∞# ui‡r (~°ÇϨ ‡Öˇ)· Jaè¢áê
Ü«∂xfl ‰õÄ_® WÖÏ L^•Ç¨ÏiOKå~°∞: ''^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ‰õÄ~°QÍÜ«∞Å∞, fÔQ™êQÆ∞Å∞
"≥Ú^ŒÖ#·ˇ "å\˜ q+¨Ü∞« OÖ’ K≥ÑÊ≤ # UǨÏnã¨∞ ‰õÄ_® ã¨iQÍ LÖËd¡ OK«|_»Ö^Ë ∞Œ .——
L¢+π (Éè∂í ã¨O|O^èŒ L`«Ê`«∞Å Î ÃÑ· K≥eO¡ KÕ [HÍ`ü–L¢+π)#∞ QÆ∞iOz ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ
(ã¨ÅO¡ ) LѨ^tÕ Oz# D ¢H˜Ok ǨÏnã¨∞Å∞ K«∂_»O_ç:
''=~°O¬ ÖËHõ ÃãÅÜÕ∞~°∞Å ^•fi~å h~°∞ á⁄O^Õ Éè∂í =ÚÅ (L`«Ê`«∞Å Î )ÃÑ·QÍx,
ã¨fi`«Ç¨ QÍ (#^Œ∞Å ^ŒQ~æÆ À¡) h~°∞ á⁄O^Õ Éè∂í =ÚÅ (L`«Ê`«∞Å Î )ÃÑ·QÍx L¢+π K≥eO¡ ѨÙ
qkè J=Ù`«∞Ok. ÉÏ=ÙÅ #∞O_ç `À_»@O ^•fi~å h~°∞ á⁄O^Õ <ÕÅÅ (L`«Ê`«∞Å Î )ÃÑ·
J~°ú 1/2 L¢+π K≥eO¡ Ѩ٠qkè ("ålÉò) J=Ù`«∞Ok.—— (|∞MÏi, ɡǷ Ϩ d)
''#^Œ∞Å∞, =~°O¬ =Å¡ ѨO_ç# ѨO@ÃÑ· Ѩ^À =O`«∞, "≥∂@ÉÏq ^•fi~å ѨO_Õ
ѨO@ÃÑ· W~°=ÜÕ∞º =O`«∞ L¢+π ([HÍ`ü) LOk.—— (=Úã≤O¡ )
`Õ<‰≥ Ωõ ã¨O|OkèOz# [HÍ`ü QÆ∞iOz PÜ«∞# WÖÏ ¢Ñ¨=zOKå~°∞:
''`Õ<≥ (ã¨OѨ^)Œ ÃÑ· L¢+π K≥eO¡ K«O_ç.—— (ɡǷ Ϩ d, ui‡l)
''Ѩk q∞+¨µ¯Å `Õ<≥ (ã¨OѨ^)Œ ÃÑ· XHõ q∞+π¯ `Õ<≥ W=fi_»O qkè.—— (ui‡l)
90. ''L¢+π——‰õΩ ã¨O|OkèOz# P^ÕâßÅ∞
(1) L¢+π qkè HÍ=_®xH˜ ZÖÏO\˜ ã¨OѨ^ŒÑ¨iq∞u (x™êÉò) LO_®Å#fl
x|O^è#Œ ÖË^∞Œ . L`«ÊuÎ H˘OK≥O L<åfl, Z‰õΩ¯= L<åfl "≥Ú`«OÎ g∞^Œ L¢+π `«Ñʨ x
ã¨iQÍ K≥eO¡ Kåe. HÍHõáÈ`Õ XHõ '™ê— JO>Ë 1.75 H˜Ö’¢QÍ=ÚʼnõΩ `«‰Ωõ ¯=QÍ LO_»
‰õÄ_»^Œ∞. Wk W=∂"£∞ J|∂ǨÏhá¶ê (~°Ç¨Ï‡Öˇ·) ^Œ$HõÊ^äŒO. W=∂"£∞ ëêѶ¨~Ú
(~°Ç¨Ï‡Öˇ·), JÃÇϡǨÏnã¨∞Å ^Œ$HõÊ^äŒO ¢Ñ¨HÍ~°O J~Ú^Œ∞ '=ã¨Mò—Å HõO>Ë `«‰õΩ¯=QÍ
LO>Ë L¢+π qkèOK«‰õÄ_»^Œ∞. XHõ =ã¨Mò J~°"≥· '™ê—ʼnõΩ ã¨=∂#O. Dq^èŒOQÍ
J~Ú^Œ∞ =ã¨MÅ ò ∞ JO>Ë 666 H˜Ö’¢QÍ=ÚÅ#fl =∂@.
(2) L¢+π qkèOѨ٠HÀã¨O 'ÅaèOz# ã¨OѨ^Œ—ÃÑ· XHõ ã¨O=`«û~°O HÍÅO
QÆ_»"åÅ#fl x|O^èŒ# Un ÖË^Œ∞. ÃÑ·QÍ U^≥·<å ѨO@Éèí∂q∞Ö’ Ô~O_»∞, =¸_»∞
ѨO@Å∞ ѨO_ç`Õ ¢Ñ¨uѨO@ g∞^Œ L¢+π K≥e¡OK«=Åã≤ LO@∞Ok. Jxfl ~°HÍÅ
ѨO_»∞,¡ ‰õÄ~°QÍÜ«∞Å g∞^Œ L¢+π qkèOK«|_çOk. Z‰õΩ¯= HÍÅO xÅfi LOK«_®xH˜
gÅ∞HÍx ‰õÄ~°QÍÜ«∞Öˇ·<å J~°\˜, =∂q∞_ç, *Ï=∞ ÖÏO\˜ ѨO_»¡~Ú<å 㨈~ L¢+π
K≥eO¡ Ѩ٠qkè J=Ù`«∞Ok.
204 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
(3) Éèí∂q∞ Ü«∞[=∂x Ü«ÚHõÎ =Ü«∞ã¨∞û‰õΩ~åx Ñ≤Å¡"å_≥·<å, =∂#ã≤HõOQÍ
Z^ŒQxÆ =ºH˜Î J~Ú<å, Ñ≤zÛ"å_≥<· å L¢+π K≥eO¡ K«=Åã≤O^Õ. WO^Œ∞Ö’ =Ü≥∂[#∞_»∞,
K≥`· #« º=O`«∞_»∞ J~Ú=ÙO_®Å#fl +¨~`° ∞« ÖË^∞Œ .
(4) W`«~°∞ŠѨO@Éèí∂q∞x Z=Ô~·<å H“Å∞‰õΩ fã¨∞‰õΩO>Ë P Éèí∂q∞Ö’
L`«ÊuÎ JÜÕ∞º ѨO@ÃÑ· H“Å∞^•~°∞_Õ L¢+π K≥eO¡ Kåe. L¢+π qkèOѨىõΩ HÍ=Åã≤#
Jã¨Å∞ =ã¨∞=Π٠ѨO@ =∂¢`«"∞Õ QÍx, ѨO@Éè∂í q∞ HÍ^Œ∞. JO^Œ∞=Å¡ H“Å∞^•~°∞x
ÃÑ·<Õ L¢+π K≥eO¡ Ѩ٠ÉÏ^躌 `« Ѩ_∞» `«∞Ok.
(5) ¿ã^ŒºÉèí∂q∞x áêÅ∞H˜=fi_»O [iy`Õ áêÅ∞H˜zÛ#"å_»∞, áêÅ∞‰õΩ
fã¨∞‰õΩ#fl"å_»∞ W^Œ~Ì ∂° L¢+π K≥eO¡ K«=Åã≤O^Õ.
(6) ¢Ñ¨Hõ$u X#~°∞Ö~Ú# =~å¬Å∞, #^Œ∞Å =¸ÅOQÍ#∞, W@∞ Hõ$¢u=∞
X#~°∞Öˇ·# HÍÅ∞=Å∞, ÉÏ=ÙÅ =¸ÅOQÍ#∞ ѨO_Õ Ñ¨O@Éèí∂=ÚÅ LO>Ë,
Z‰õΩ¯=QÍ U X#~°∞Å =¸ÅOQÍ Ñ¨O@Å∞ ѨO_ç`Õ P X#~°∞efl ѨiQÆ}#Ö’H˜
fã¨∞H˘x L¢+π K≥eO¡ K«=Åã≤ LO@∞Ok. Z‰õΩ¯=QÍ ¢Ñ¨H$õ uX#~°∞Å g∞^Œ P^è•~°Ñ_¨ Õ
Éèí∂q∞ J~Ú`Õ ^•x L`«Ê`«∞ÎÅÃÑ· ѨÓiÎ L¢+π (JO>Ë Ñ¨^À =O`«∞ Ѷ¨Å™êÜ«∞O)
K≥eO¡ Kåe. Z‰õΩ¯=QÍ Hõ$¢u=∞ X#~°∞Å g∞^Œ P^è•~°Ñ_¨ Õ Éè∂í q∞ J~Ú`Õ J~°ú L¢+π
(JO>Ë W~°=Ü≥∂º =O`«∞ ѶŠ¨ ™êÜ«∞O) K≥eO¡ Kåe.
(7) "≥Ú`«ÎO L`«ÊuÎÃÑ· Ѩ^À=O`«∞ L¢+π K≥e¡OK«_»O qkè ("ålÉò). L`«ÊuÎ
Y~°∞ÛÅ∞ áÈQÍ q∞ye# ѨO@ g∞^Œ [HÍ`ü K≥eO¡ K«‰Äõ _»^∞Œ . L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ– =O^Œ
H˜fiO\Ïà◊√§ QÀ^è∞Œ =∞ ѨO_ç`Õ ^•xÃÑ· Ѩk H˜fiO\Ïà◊§ QÀ^è∞Œ =∞#∞ L¢+πQÍ K≥eO¡ Kåe.
L`«ÊuÎ Y~°∞ÛÅ∞ P `«~∞° "å`« "Õ~∞° QÍ ÖˇH¯õ "Õã∞¨ HÀ"åe.
(8) U ѨO@ÃÑ· L¢+π qkè J=Ù`«∞O^À ^•xflQÍx ÖËHõ ^•x ^è~Œ #° ∞QÍx L¢+πQÍ
K≥eO¡ K«=K«∞Û. JO>Ë =O^ŒHfi˜ O\Ïà◊§ QÀ^è∞Œ =∞ L`«ÊuÎÃÑ· Ѩk H˜fiO\Ïà◊§ QÀ^è∞Œ =∞eflQÍx
ÖË^• P Ѩk H˜fiO\Ïà◊§ QÀ^è∞Œ =∞ ^è~Œ #° ∞ #QÆ^∞Œ ~°∂ѨOÖ’QÍx L¢+πQÍ K≥eO¡ K«=K«∞Û.
(9) UU ã¨`å¯~åºÅ‰õΩ, UU =º‰õΩÅ Î HÀã¨O [HÍ`ü Y~°∞Û KÕÜ∂« Ö’ PÜ«∂
ã¨`å¯~åºÅ‰õΩ, PÜ«∂ =º‰õΩÅ Î HÀã¨"∞Õ L¢+π#∞ ‰õÄ_® "≥zÛOKåe.
(ѶM≤ ϯ W™ê¡q∞, "≥Ú^Œ\˜ ÉèÏQÆO– ¿Ñ.220,221)
(10) Z=Ô~<· å `«# á⁄ÅO ÖËHõ `À@Ö’ L`«Ê`«~Ú# ѨO_»#¡ ∞ Jq ѨO_ç ѨHÍfi
xH˜ ~åHõ=ÚO^Õ Jq∞‡`Õ Ñ¨O_»∞¡ H˘#fl"å_»∞ L¢+π K≥eO¡ Kåe. XHõ"àÕ ◊ ѨO_»∞¡ ѨHÍfixH˜
=zÛ# `«~åfi`Õ J=∞‡^ŒÅK«∞‰õΩO>Ë P á⁄ÅO ÖËHõ `À@ Ü«∞[=∂<Õ L¢+π K≥eO¡ Kåe.
(11) =º=™êÜ«∞OÖ’ W^ŒÌ~°∞ ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ∞ LO>Ë, q`«Î<åÅ Y~°∞Û Z=~°∞
ÉèíiOz<å L¢+π K≥e¡OKÕ ÉÏ^茺`« W^ŒÌi g∞^• LO@∞Ok.
^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 205
(12) =H±Êù Éèí∂q∞x Z=Ô~·<å ™êQÆ∞KÕ¿ãÎ, ™êQÆ∞KÕ¿ã"å_Õ L¢+π K≥e¡OKåe.
(13) ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ =Úã≤¡OÅ Ü«∂[=∂#ºOÖ’ L#fl ѨO@Éèí∂=ÚÅ∞
L¢+π‰õΩ ã¨O|OkèOz# Éèí∂=ÚÅ∞QÍ<Õ Ñ¨iQÆ}˜OK«|_»`å~Ú. JO^Œ∞=Å¡ "å\˜
L`«Ê`«∞Å Î ÃÑ· =Úã≤O¡ Å∞ `«Ñʨ xã¨iQÍ L¢+π K≥eO¡ K«=Åã≤ LO@∞Ok.
(P™ê<£ ѶM≤ ϯ, ~Ô O_»= ÉèÏQÆO #∞O_ç ¢QÆÇÏ≤ OK«|_®¤~Ú.)
(14) Z=Ô~<· å `«# ™⁄O`åxH˜ "å_»∞‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ WO\˜ ÃÑ~°\’¡QÍx, ¢áêOQÆ}O
Ö’QÍx ѨO_»∞,¡ ‰õÄ~°QÍÜ«∞Å∞ ѨO_ç¿ãÎ "å\˜ÃÑ· J`«#∞ L¢+π K≥eO¡ K«#=ã¨~O° ÖË^∞Œ .
(W™ê¡g∞ Ѷ≤Mϯ). XHõ"Õà◊ "å\˜x ÃÑ^ŒÌZ`«∞Î# ѨO_çOz "åºáê~°OKÕ¿ãÎ "åºáê~°
ã¨~∞° ‰õΩÃÑ· K≥eO¡ KÕ [HÍ`ü K≥eO¡ K«=Åã≤ LO@∞Ok.
91. iHÍ*ò (Yx[ã¨OѨ^ÃŒ Ñ· [HÍ`ü)
''iHÍ*ò—— JO>Ë xH˜Ñ∆ Ψ =ã¨∞=Î ÙÅ∞, Yx*ÏÅ∞ Jx J~°O÷ . Yx[ xˆHá∆ êÅ∞ Éè∂í q∞
֒Ѩe á⁄~°ÅÖ’ ^•y=ÙO\Ï~Ú QÆ#Hõ g\˜x iHÍ*ò JO\Ï~°∞.
(1) "≥eH˜fã≤# Yx[ ã¨OѨ^ŒÃÑ· J~Ú^À=O`«∞ ã¨OѨ^Œ#∞ ɡ·`«∞Öò=∂Öò‰õΩ
(W™ê¡g∞Ü«∞ ¢Ñ¨Éèí∞`«fi ^èŒ<åQÍ~åxH˜) K≥e¡OKåe. ǨÏnã¨∞Ö’ ''Yx[ ã¨OѨ^ŒÃÑ·
J~Ú^À =O`«∞ K≥eO¡ Kåe—— Jx LOk.
(2) QÆ#∞Å #∞O_ç "≥eH˜f¿ã W#∞=Ú, |OQÍ~°O, "≥O_ç, `«QÆ~°O, J¢ÉèíHõO,
QÆO^èHŒ Oõ , "≥Ú^ŒÖ#·ˇ ZÖÏO\˜ Yx*ÏÖˇ<· å "å\˜Ö’ J~Ú^À =O`«∞ ''ɡ`· ∞« Öò=∂Öò——‰õΩ
K≥O^Œ∞`«∞Ok. q∞ye# <åÅ∞QÆ∞ ÉèÏQÍÅ∞ QÆx Ü«∞[=∂xH˜ Åaè™êÎ~Ú.
(3) <ÕÅÖ’ ÅaèOKÕ"å\˜Ö’ JyflH˜ "≥∞`«|Î _»x =¢*ÏÅ∞ =ÔQ~· å =ã¨∞ãÎ O¨ Ѩ^ÃŒ Ñ·
L¢+πQÍx, [HÍ`üQÍx ÖË^∞Œ . JÖψQ Éè∂í q∞Ö’ ÅaèOKÕ ÃÑ¢\’Å∞, ã¨ÇϨ [ "åÜ«Ú=Ù
ÖÏ¡O\˜ ã¨∞xfl`«"∞≥ #ÿ ѨÅÛ\˜ Yx[ã¨OѨ^ÃŒ Ñ· ‰õÄ_® L¢+πQÍx, [HÍ`üQÍx ÖË^∞Œ .
D q+¨Ü∞« OÃÑ· W=∂"£∞ JǨχ^£ a<£ ǨÏO|Öò (~°ÇϨ ‡Öˇ)· `«# Jaè¢áêÜ«∞O
=ºHõÑÎ ~¨ ∞° ã¨∂Î WÖÏ J<åfl~°∞: ''Ö’Ç¨Ï ã¨O|O^è"Œ ∞≥ #ÿ Yx*ÏÖˇ<· å, (QÆO^èHŒ Oõ ÖÏO\˜)
Jã¨Å∞ (ã≤÷~°) ã≤÷uÖ’ LO_Õ Yx*ÏÖˇ·<å ÖËHõ (ÃÑ¢\’Å∞, áê^Œ~°ã¨O ÖÏO\˜)
¢^Œ=~°∂Ѩ Yx*ÏÖˇ·<å 㨈~ x™êÉò‰õΩ ã¨iѨ_Õ Ñ¨i=∂}OÖ’ LO>Ë, Jq ¢ÃÑ·"Õ@∞
Ü«∂[=∂#ºOÖ’ LO>Ë Jxfl~°HÍÅ Yx[ ã¨OѨ^Å Œ ÃÑ· ~Ô O_»∞#fl~° âß`«O K˘Ñ¨ÙÊ#
[HÍ`ü K≥eO¡ K«_O» qkè ("ålÉò) J=Ù`«∞Ok.——
(JÖò=∞yfl– ~Ô O_»= ã¨OѨÙ\O, P™ê<£ ѶM≤ ϯ–Ô~O_»= ÉèÏQÆO)
¿ã^ŒºÉèí∂q∞Ö’<≥·<å, c_»∞Éèí∂q∞Ö’<≥·<å, x"åã¨ã¨÷ÅOÖ’<≥·<å, =∞ˆ~ ™⁄O`«
ã¨Å
÷ OÖ’<≥<· å |OQÍ~°OQÍx, "≥O_çQÍx, =∞Ô~ÖÏO\˜ qÅ∞"≥#· =ã¨∞=Î ÙÅ∞ ^˘iH˜<å ã¨~ˆ ,
Jq Éè∂í q∞ Ü«∞[=∂xˆH K≥O^Œ∞`å~Ú. ¢Ñ¨É∞íè `«fiO "å\˜x |Å=O`«OQÍ ™êfinè#O
206 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
KÕã∞¨ HÀ^Œ∞. J~Ú`Õ JÖÏO\˜ Éè∂í q∞x Z=Ô~<· å H˘O>Ë JO^Œ∞Ö’ ÅaèOKÕ xˆHá∆ êÅ∞
Z=iH˜ K≥O^Œ∞`åÜ«∞<Õ ã¨=∞㨺 =¿ãÎ UO K≥Ü∂« ºe? D„H˜Ok ǨÏnã¨∞ K«∂_»O_ç:
ǨϢ[`ü J|∂Ǩï~Ô ~· å (~°l) LÖËY¡ #O ¢Ñ¨HÍ~°O ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) WÖÏ `≥eáê~°∞:
ѨÓ~°fiHÍÅOÖ’ XHõ`#« ∞ =∞~˘Hõ =ºH˜Î ^ŒQ~æÆ ° H˘O`« Éè∂í q∞x H˘<åfl_»∞. P Éè∂í q∞Ö’
XHõ =∞\˜ì=ÚO`« |Ü«∞ÅÊ_çOk. P =ÚO`«Ö’ |OQÍ~°O HõxÊOzOk. Éèí∂q∞x
H˘#fl"å_»∞ Jq∞‡#"å_ç ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ "≥o§ ''h ^ŒQ~æÆ ° H˘#fl ã¨Å
÷ OÖ’ F =ÚO`«Ö’ ^•z#
|OQÍ~°O |Ü«∞ÅÊ_çOk. WkQÀ D |OQÍ~°O h^Õ, fã¨∞HÀ. <Õ#∞ Éè∂í q∞x =∂¢`«"∞Õ
h ^ŒQÆæ~° H˘<åfl#∞, JO^Œ∞Ö’x |OQÍ~åxfl H˘#ÖË^Œ∞—— Jx J<åfl_»∞. Éèí∂q∞x
Jq∞‡#"å_»∞ (P |OQÍ~åxfl fã¨∞HÀ=_®xH˜ x~åHõiã¨∂Î) ''<Õ#∞ h‰õΩ Éèí∂q∞x,
JO^Œ∞Ö’ L#fl"å\˜x ‰õÄ_® J"Õ∞‡âß#∞—— Jx J<åfl_»∞.
z=iH˜ "ås q"å^•xfl XHõ`x« ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ fã≤HÔ àϧ~°∞. J`«#∞ "åi^ŒiÌ =∂@Å∞
qx ''g∞‰õΩ Ñ≤ÅÅ ¡ ∞<åfl~å?—— J#_çQÍ_»∞. P W^ŒiÌ Ö’ XHõ`#« ∞ ''<åHÀ H˘_»∞‰õΩ<åfl_»——x
K≥áêÊ_»∞. ~Ô O_À"å_»∞ ''<åH˘Hõ ‰õÄ`«∞~°∞Ok—— J<åfl_»∞. JѨÙÊ_® =∞^躌 =iÎ fiÊã¨∂Î
''J~Ú`Õ P W^ŒÌifl HõeÑ≤ ÃÑo§KÕÜ«∞O_ç. D |OQÍ~åxfl "åo§^ŒÌi HÀã¨O Y~°∞Û
KÕÜ∞« O_ç. H˘O`« ^•#O ‰õÄ_® KÕÜ∞« O_ç—— Jx J<åfl_»∞. (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
92. Ѷ¢≤ `å ^•#O
''Ѷ¢≤ `ü—— JO>Ë âßaÌHÉõ Ïè =O LѨ"å㨠q~°=∞}. ã¨^MŒ ÏÜ≥∞ Ѷ¢≤ `ü JO>Ë LѨ"åã¨
q~°=∞}‰õΩ ã¨O|OkèOz# (Ѷ¢≤ `å) ^•#O Jx J~°O÷ . +¨sJ`ü ѨiÉèÏ+¨Ö’ ã¨^MŒ ÏÜ≥∞
Ѷ¢≤ `ü JO>Ë LѨ"å™êÅ áê\˜OѨÙÖ’ [iy# Ö’áêʼnõΩ, á⁄~°áê@¡‰Ωõ ѨiǨ~°OQÍ,
~°=∞*Ï<£ <≥ÖÏY~°∞Ö’ LѨ"å㨠¢=`åÅ∞ =ÚQÆ∞ã¨∞#Î fl ã¨O^Œ~ƒ° Où Ö’ qkèQÍ JO^Œ*Ü Ë ∞«
=Åã≤# ^•#O Jx J~°O÷ . =Úã≤O¡ ÅÃÑ· ~°=∞*Ï<£ LѨ"å™êÅ∞ qkè (Ѷ~¨ )˚ü J~Ú#
ã¨O=`«û~°"∞Õ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) Ѷ¢≤ `å ^•#O K≥eO¡ KåÅx P^ÕtOKå~°∞.
~°=∞*Ï<£ LѨ"å™êÅ#∞ "å\˜ xÜ«∞=∞ x|O^èŒ#Å`À ZO`« HõzÛ`«OQÍ
áê\˜Oz#ѨÊ\˜H© =∂#=^Ò~°ƒÅºO =Å¡ U"ÀH˘xfl á⁄~°áê@∞¡, Ö’@∞áê@∞¡ [~°∞QÆ∞
`«∂<Õ LO\Ï~Ú. "å\˜H˜ ѨiǨ~°"∞Õ Ñ¶¢≤ `å^•#O. Ѷ¢≤ `å ^•#O KÕâßHõ =∞# LѨ"å
™êÅ#∞ ^Õ=Ù_»∞ ã‘fiHõi™êÎ_#» fl #=∞‡HõO HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. Ѷ¢≤ `å qkè ~°=∞*Ï<£ LѨ"å
™êʼnõΩ =∂¢`«"∞Õ =iÎã∞¨ OÎ k. WzÛùHõ (#Ñ¶Ö ≤ )ò LѨ"å™êʼnõΩ =iÎOK«^∞Œ .
=∞~À"≥Ñ· Ù¨ D Ѷ¢≤ `å ^•#O =Å¡ ã¨=∂[OÖ’x x~°∞¿Ñ^ŒÅ∞ ‰õÄ_® ѨO_»∞QÆ â◊√Éèí
ã¨O^Œ~ƒ° Où QÍ =∞iO`« P#O^À`åûǨÅ`À uO_ç, |@ìÅ∞ =O\˜ =ÚMϺ=ã¨~åÅ#∞
ѨÓiÎQÍ ã¨=∞‰õÄ~°∞ÛH˘x W`«~° =Úã≤O¡ Å`À HõÅã≤ 'D^•æÇÏπ — "≥à§◊ QÆÅ∞QÆ∞`å~°∞. D
q^èOŒ QÍ D^•æÇÏπ Ö’, D^•æÇÏπ ‰õΩ "≥à§ı , uiQ˘KÕÛ =∂~åæÖ’¡ HõxÊOKÕ J`«ºkèHõ =Úã≤O¡
[#ã¨OYº`À W™ê¡O B#fl`«ºO, "≥É· "íè åÅ∞ =ºHõ=Î ∞=Ù`å~Ú.
^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 207
D^Œ∞Öò Ѷ¢≤ `ü (~°=∞*Ï<£ ѨO_»∞QÆ) ~ÀA LëÈ^ŒÜ∞« O ¢áê~°OÉèOí HÍQÍ<Õ Ñ¶¢≤ `å
K≥eO¡ Ѩ٠qkè J=Ù`«∞Ok. LëÈ^ŒÜ∂« xH˜ ѨÓ~°fi"Õ∞ Z=Ô~<· å ^èxŒ ‰õΩ_»~ÚáÈ`Õ ÖË^•
=Úã≤"¡ ∞Õ `«~∞° _≥=~Ô <· å W™ê¡O ã‘fiHõi¿ãÎ JÖÏO\˜"å~°∞ ‰õÄ_® qkèQÍ Ñ¶¢≤ `å K≥eO¡ K«
=Åã≤ LO@∞Ok. ѨO_»∞QƉõΩ Ô~O_»∞ =¸_»∞ ~ÀAÅ∞ =ÚO^Õ Ñ¶≤¢`å K≥e¡OK«_»O
=∞Ozk. ^•x=Å¡ ¿Ñ^Œ"åà◊√§ ‰õÄ_® ѨO_»∞QÆ U~åÊ@∞¡ KÕã∞¨ H˘x JO^Œi`À áê@∞
ѨO_»∞QÆ #=∂*ò HÀã¨O D^•æÇÏπ ‰õΩ "≥à§◊ _®xH˜ gÅ∞Ѩ_∞» `«∞Ok.
''ѨO_»∞QÆ #=∂*ò‰Ωõ ѨÓ~°fi"Õ∞ Ѷ¢≤ `å K≥e¿¡ ãÎ Jk 'ã‘fiHõ$`« ^•#O— J=Ù`«∞Ok.
ѨO_»∞QÆ #=∂*ò =Úyã≤# `«~∞° "å`« Ѷ¢≤ `å K≥e¿¡ ãÎ Jk ™ê^è•~°} ^•#O J=Ù`«∞Ok——
J<åfl~°∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ). (J|∂^•=Ó^£)
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) `≥eÑ≤# Ѷ¢≤ `åPâ◊Ü∂« efl WɡflJÉσãπ (~°l) WÖÏ q=iOKå~°∞:
''LѨ"åã¨O áê\˜OKÕ"åi =Å¡ [iˆQ ѨxH˜=∂e# Ѩ#∞Å #∞O_ç, huÉÏǨϺ
"≥∞#ÿ q+¨Ü∂« Å#∞O_ç "åix áê=#O KÕÜ∞« _®xH˜, ¿Ñ^Œ"åà◊§‰õΩ PǨ~° áêhÜ«∂Å∞
ã¨=∞‰õÄ~°_®xH˜ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) Ѷ¢≤ `å^•#O K≥eO¡ ѨÙ#∞ qkèQÍ x~°~‚ ÚOKå~°∞. Hõ#∞Hõ
ѨO_»∞QÆ #=∂*ò‰Ωõ =ÚO^Õ Ñ¶¢≤ `å ^•#O K≥eO¡ KÕ"åi ^•#O ã‘fiHõiOK«|_»∞`«∞Ok.
ѨO_»∞QÆ #=∂*ò =Úyã≤# `«~∞° "å`« K≥eO¡ KÕ"åi Ѷ¢≤ `å ^•#O ™ê^è•~°} ^•<åÅÖ’
=∂¢`«"Õ∞ XHõ ^•#OQÍ Ñ¨iQÆ}˜OK«|_»∞`«∞Ok.—— (J|∂^•=Ó^£, Wɡfl=∂[)
Hõ#∞Hõ Ѷ¢≤ `å ¢Ñ¨u =Úã≤O¡ K≥eO¡ K«=Åã≤O^Õ. J`«#∞ ^èxŒ ‰õΩ_≥<· å, c^Œ"å_≥<· å,
ã¨fi`«O¢`«∞_≥<· å, ÉÏxÃã·<å, ¢ã‘J Î ~Ú<å, ѨÙ~°∞+¨µ_≥<· å, Ñ≤ÅÖ
¡ <·ˇ å, ÃÑ^ŒÖ
Ì <·ˇ å ã¨~ˆ JO^Œ~∂°
Ѷ¢≤ `å K≥eO¡ K«=Åã≤O^Õ. z=iH˜ Ѷ¢≤ `å ã‘fiHõiOKÕ JQÆ`º« Ѩ~∞° _»∞ Ãã·`O« `«# Ѷ¢≤ `å#∞
=∞~˘HõiH˜ K≥eO¡ KåeûO^Õ#x XHõ Jaè¢áêÜ«∞O. HÍ~°}O Ѷ¢≤ `å â◊s~° ã¨O|O^è"Œ ∞≥ #ÿ
^•#O =∂¢`«"∞Õ QÍx, ^è#Œ ã¨O|O^è"Œ ∞≥ #ÿ ^•#OHÍ^Œ∞. J~Ú`Õ W=∂"£∞ J|∂ǨÏhá¶ê
(~°ÇϨ ‡Öˇ)· ^Œ$+≤Öì ’ [HÍ`ü K≥eO¡ KÕ@O`« ™ÈÎ=∞`«QÅ Æ "åiˆH Ѷ¢≤ `å K≥eO¡ Ѩ٠=iÎã∞¨ OÎ k.
Ѷ¢≤ `å Ѩi=∂}O: ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) HÍÅOÖ’ P<å\˜ ¢Ñ¨*ÏhHõO u<Õ =ÚMϺǨ~°
Ѩ^•~å÷Å<Õ Ñ¨iQÆ}#Ö’H˜ fã¨∞H˘x Ѷ¢≤ `å K≥eO¡ K«_O» [~°∞QÆ∞`«∞O_Õk. D Ѩ^•~å÷ÅÖ’
U^≥<· å XHõ '™ê— Ѩi=∂}=∞O`« Ѷ¢≤ `å K≥eO¡ K«_O» =Úã≤O¡ ʼnõΩ qkèQÍ KÕÜ∞« |_çOk.
J|∂ã¨~¸^£ Y∞¢n (~°l) Hõ^#Œä O: ''"Õ∞=Ú ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) HÍÅOÖ’ D^Œ∞Öò
Ѷ¢≤ `ü (ѨO_»∞QÆ) ^•#OQÍ XHõ '™ê— (Ѩi=∂}=∞O`«) PǨ~° Ѩ^•~å÷xfl WKÕÛ"åà◊§=Ú.
JѨÙÊ_»∞ =∂ PǨ~°OQÍ Ü«∞=Å∞, ZO_»∞ ¢^•Hõ∆ѨO_»∞¡, A#∞fl =ÔQ·~å LO_Õq.
JÖψQ Y~°∂~˚ Ñ° O¨ _»∞¡ ‰õÄ_® PǨ~°OQÍ LO_Õq.—— (|∞MÏi)
J|∂ã¨~¸^£ Y∞¢n (~°l) <À@ JÜ«∂*ò a<£ J|∞ÌÖÏ¡ q#fl q+¨Ü«∞O:
''"Õ∞=Ú ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) xˆ~ÌtOz# '™ê—`À XHõ '™ê— QÀ^èŒ∞=∞Å∞QÍx, XHõ '™ê—
Ü«∞=Å∞QÍx, XHõ '™ê— Y~°∂~˚ ° ѨO_»∞Q¡ Íx, XHõ '™ê— A#∞flQÍx, XHõ '™ê— ZO_»∞
208 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
¢^•HõQ∆ Íx fã¨∞H˘x Ѷ¢≤ `å ^•#O KÕÜ∞« _®xH˜ |Ü«∞Å∞^Õ~ˆ "åà◊§=Ú—— (=Ú=`åÎ)
ǨÏnã¨∞Ö’¡ =zÛ# ''™ê—— J<Õ `«∂HõÑÙ¨ H˘Å=∂<åxfl "≥∞¢\˜H± H˘Å=∂#O ¢Ñ¨HÍ~°O
ZO`« J<Õ q+¨Ü∞« OÖ’ ^è~Œ ‡° "Õ`ŠΫ O^Œ~∂° UHÍaè¢áêÜ«∂xH˜ ~åÖËHáõ ÈÜ«∂~°∞. H˘O^Œ~∞°
^è~Œ ‡° "Õ`Å
Ϋ Ѩiâ’^è#Œ ¢Ñ¨HÍ~°O '™ê—JO>Ë 1.11 H˜Ö’¢QÍ=ÚÅ∞, =∞iH˘O^Œ~∞° ^è~Œ ‡° "Õ`Å
Ϋ
Ѩiâ’^è#Œ ¢Ñ¨HÍ~°O 1.75 H˜Ö’¢QÍ=ÚÅ∞, WOH˘O^Œ~∞° ^è~Œ ‡° "Õ`ŠΫ Ѩiâ’^è#Œ ¢Ñ¨HÍ~°O
2.20 H˜Ö’¢QÍ=ÚÅ∞ Jx `≥Å∞™ÈÎOk. ¢Ñ¨[ÅÖ’ KåÖÏ=∞Ok 1.75 H˜Ö’¢QÍ=ÚÅ<Õ
Ѷ¢≤ `å K≥eO¡ ѨىõΩ ¢Ñ¨=∂}OQÍ fã¨∞‰õΩO@∞<åfl~°∞. <å Jaè¢áêÜ«∞O ‰õÄ_® W^Õ.
93. Ѷ¢≤ `å‰õΩ ã¨O|OkèOz# W`«~° P^ÕâßÅ∞
(1) ã≤u÷ Ѩ~∞° _≥#· ¢Ñ¨u =Úã≤O¡ `å<˘Hõ¯_Õ Q͉õΩO_® Ü«ÚHõ=Î Ü«∞ã¨∞û‰õΩ ~åx `«#
Ñ≤ÅÅ ¡ `«~Ñ° Ù¨¶ # ‰õÄ_® Ѷ¢≤ `å K≥eO¡ Kåe. ã¨O`å#O ã¨Oáê^Œ<åѨ~∞° Öˇ`· Õ `«=∞ Ѷ¢≤ `åÅ∞
`å"Õ∞ K≥eO¡ K«∞HÀ"åe. "åi `«~Ñ° Ù¨¶ # `«O¢_ç ‰õÄ_® K≥eO¡ K«=K«∞Û. ã¨Oáê^Œ<åѨ~∞° Å∞
HÍHõáÈ`Õ "åi `«~Ñ° Ù¨¶ # `«O¢_ç `«Ñʨ xã¨iQÍ K≥eO¡ Kåe. JO>Ë XHõ ‰õΩ@∞O|OÖ’
K«O\˜ÑÅ ≤ Å
¡ `À ã¨Ç¨ ZO`«=∞Ok ã¨É∞íè ºÅ∞O>Ë JO`«=∞Ok `«~Ñ° Ù¨¶ <å Ѷ¢≤ `å K≥eO¡ Kåe.
(2) ã≤÷uѨ~°∞_≥·# =ºH˜Î `«# ã¨O~°Hõ∆}Ö’, `«# áÈ+¨}Ö’ LO_Õ ¿ã=‰õΩʼnõΩ
ã¨O|OkèOz# Ѷ¢≤ `å ^•<åÅ∞ ‰õÄ_® "åi `«~Ñ° Ù¨¶ # qkèQÍ K≥eO¡ K«=Åã≤ LO@∞Ok.
(3) Ü«ÚHõ=Î Ü«∞ã¨∞û‰õΩ ~åx Ñ≤ÅÅ ¡ `«O¢_ç K«xáÈ`Õ "åi Ѷ¢≤ `å ^•<åÅ K≥eO¡ ѨÙ
ÉÏ^躌 `« `å`« g∞^ŒQÍx, ã¨O~°H‰∆õ Ωõ x g∞^ŒQÍx LO@∞Ok.
(4) Pi÷H™õ ÈÎ=∞`« QÆÅ ¢ã‘Î `«~Ñ° Ù¨¶ # P"≥∞ `«e^¡ OŒ ¢_»∞Å∞, ã¨O`å#O, Éè~í ΰ ÖËHõ
=∞ˆ~ W`«~° |O^èŒ∞=ÙÅ∞ ‰õÄ_® Ѷ≤¢`å K≥e¡OK«=Åã≤# J=ã¨~°O ÖË^Œ∞. P ¢ã‘Î
ã¨fiÜ«∞OQÍ `«# Ѷ¢≤ `å K≥eO¡ K«∞HÀ"åe.
(5) ~°=∞*Ï<£ <≥ÅÖ’ U^≥·<å HÍ~°}O =Å¡ LѨ"å㨠¢=`åÅ∞ áê\˜OK«Hõ
áÈ~Ú<å Ѷ≤¢`å =∂¢`«O `«Ñ¨Êxã¨iQÍ K≥e¡OKåe. Ѷ≤¢`å K≥e¡OѨ٠qkè HÍ=_®xH˜
LѨ"å™êÅ∞ áê\˜OKåÅ#fl +¨~`° ∞« ÖË^∞Œ .
(6) Z=Ô~<· å U^≥<· å HÍ~°}O =Å¡ ѨO_»∞QƉΩõ =ÚO^Œ∞QÍx, ѨO_»∞QÆ ~ÀAQÍx
Ѷ¢≤ `å K≥eO¡ K«ÖHË áõ È`Õ Jk =∂Ѷ‘ HÍ^Œ∞. P `«~∞° "å`«~Ú<å J`«#∞ K≥eO¡ Kåe.
(7) XHõ Ѷ¢≤ `å#∞ H˘O^Œ~∞° ¿Ñ^Œ"åà◊§HÔ <· å W=fiK«∞Û ÖË^• J<ÕHõ Ѷ¢≤ `åÅ#∞ XˆH
¿Ñ^Œ"å_çHÔ <· å W=fiK«∞Û. ~Ô O_»∞ Ѩ^`úŒ ∞« Å∂ ^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«"∞Õ .
(8) Ѷ¢≤ `åQÍ QÀ^è∞Œ =∞Å∞ ÖËHõ Ü«∞=Å∞ W=fi_®xH˜ |^Œ∞Å∞ "å\˜H˜ =∂Ô~¯\ò
~ˆ @∞ ¢Ñ¨HÍ~°O "≥ÅHõ\ì˜ #QÆ^∞Œ ~°∂ѨOÖ’ ‰õÄ_® W=fiK«∞Û. ¿Ñ^ŒÅ ¢Ñ¨Ü∂≥ [<åÅ#∞
^Œ$+≤Ö ì ’ ÃÑ@∞ìH˘x ZÖÏ ÉÏQÆ∞O>Ë JÖÏ Ñ¶¢≤ `å W=fi_»O ã¨=∞O[ã¨OQÍ LO@∞Ok.
(ѶM≤ ϯ W™ê¡g∞–"≥Ú^Œ\˜ ÉèÏQÆO)
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 209
(9) Ѷ≤¢`å ^•#OQÍ QÀ^èŒ∞=∞Å∞ ÖËHõ Ü«∞=Å∞ H͉õΩO_® *Á#flÅ∞, ã¨[˚Å∞,
Ãã#QÆÅ∞, aÜ«∞ºO =ÔQ~· å W`«~° ~°HÍÅ ^è•#ºO W=fi^ŒÅK«∞‰õΩO>Ë "å\˜x QÀ^è∞Œ =∞Å
^è~Œ Q° Íx ÖË^• Ü«∞=Å ^è~Œ Q° Íx ÖˇH¯õ Hõ\ì˜ W"åfie.
(10) J=ã¨~"° ∞≥ `ÿ Õ Ñ¶¢≤ `å ^•<åÅ#∞ W`«~° ¢áêO`åʼnõΩ ‰õÄ_® ѨOѨ=K«∞Û. HÍx
ã¨~Ô #· HÍ~°}O, J`«º=ã¨~O° ÖËx^Õ JÖÏ KÕÜ∞« ‰õÄ_»^∞Œ .
(11) [HÍ`ü ^èŒ<åxfl Z=Ô~=i HÀã¨O, UU Ѩ#∞ʼnõΩ Y~°∞Û KÕÜ«∂Ö’
Ѷ¢≤ `å^•#O ‰õÄ_® PÜ«∂ MÏ`åÅÖ’<Õ qxÜ≥∂yOKåe. JO>Ë– 1. JQõ`ºŒ ǨO∞° ÅHí∞,
2. P`͇aè =∂#∞Öˇ·# x~°∞¿Ñ^°ÅHí∞, 3. "å>˜x =㨥Å∞KÕ¿ã L^ÀºQÆ∞Å HÀã¨O,
4. ǨÏ$^°Ü∂« Å∞ K«¥O°Q˘#_ÍxH˜, 5. ÉÏxã¨Å q=ÚH˜HÎ ,˜ 6. O°∞}„Qõã∞¨ Å Î O°∞}ÉèÏO°~
`Œy~æ K«_ÍxH˜, 7. ^≥=· =∂O°~æ Ö’ qxܡ∂y~K«_ÍxH˜, 8. (xO°#ú ∞Öˇ#· ) ÉÏ@™®O°∞ʼnõΩ.
(P™ê<£ ѶM≤ ϯ– ~Ô O_»= ÉèÏQÆO)
QÆ=∞<å~°›O:– ^•#¢QÆÇÏ‘ `« q+¨Ü∞« OÖ’ [HÍ`ü‰Ωõ , Ѷ¢≤ `å‰õΩ F z#fl `Õ_® LOk.
[HÍ`ü =Úã≤"¡ ∞Õ `«~∞° ʼnõΩ W=fi_»O ^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«O HÍ^Œ∞. Ѷ¢≤ `å =Úã≤"¡ ∞Õ `«~° ¿Ñ^ŒÅ‰õΩ
‰õÄ_® W=fiK«∞Û. (W™ê¡g∞ ѶM≤ ϯ–"≥Ú^Œ\˜ ÉèÏQÆO)
94. Y∞~åƒx (`åºQÆO)
''Y∞~åƒx—— JO>Ë `åºQÆO. [O`«∞|ex ‰õÄ_® Y∞~åƒx JO\Ï~°∞. [O`«∞|e
^•fi~å qâßfiã≤ ^Õ=Ùx ¢Ñ¨ã#¨ fl`« HÀã¨O ^è~Œ ‡° ã¨O™ê÷Ñ<¨ å =∂~°Oæ Ö’ ^≥=· ¢Ñ¨=HõΠǨϢ[`ü
W¢ÉÏÇ‘Ï"£∞ (J֡Ƿ Ï≤ ) =∂kiQÍ J=ã¨~"° ∞≥ `ÿ Õ `«#‰õΩ J`«ºO`« ¢Ñ‘uHõ~"° ∞≥ #ÿ ZÖÏO\˜
=ã¨∞Î=Ù<≥·<å, `«# Ü«∂=^•ã≤Î<≥·<å, z=iH˜ `«# ¢áê}ÏÅ<≥·<å 㨈~ `åºQÆO
KÕÜ«∞_®xH˜ ã≤^ŒúѨ_»`å#x ÉèÏq™êÎ_»∞. Y∞~åƒh ã≤Êi\òx, ^•x =∞~°‡¿ÇÏ`«∞=Ùx
J~°O÷ KÕã∞¨ HÀ"å ÅO>Ë Y∞~üP<£Ö’x D ¢H˜Ok ã¨∂‰õΩÅ Î ∞ QÆ=∞xOK«O_ç:
''(¢Ñ¨=HÍÎ!) WÖÏ K≥ѨÙÊ: ''<® „áåO°÷#-PO®^è°#Å∞, <® r=#‡O°}®Å∞ ã¨=∞ã¨Î~
ã¨Ofi° Ö’Hí „Ç¨É∞íè =~Ú# JÖÏ¡ÇÏπ Hˆ ã¨=∞iÊ`Œ~. PÜ«µ#Hí∞ ZÖÏ~>˜ ÉèÏQõ™®fi=ÚÅ∞ ÖËO∞° .
nxfl Qõ∞i~KÕ <®Hí∞ P[˝ Åaè~z~k. J~^°∞Hı <Ë#∞ J~^°iHí<®fl =Ú~^°∞ PÜ«µ#Hí∞
q^èÜ Õ µ« ∞}‚ܵ áÈÜ«∂#∞.—— (6:162,163)
''^Õ=Ùx ^°QOæõ H° ∞í ÇÍ>˜ O°H=Îí ∂~™®Å∞ KÕO=° Ù. g∞ ÉèÜ
í µ« ÉèHí ∞í ÖÎ Ë PÜ«µ# ^°QOæõ H° ∞í
KÕO°∞ Hí∞~>Ïܵ. g∞Hí∞ ã¨<®‡O°æ~ K«¥Ç≤#~^°∞Hí∞ Hí$`Œ[˝`ŒQå `Œ##∞ ã¨∞Îu~K«_ÍxHı
^Õ=Ù_«∞ D Ǩâ◊∞=Ùefl g∞ J^°∞ѨÙÖ’ L~KÍ_«∞. „Ǩ=HßÎ! ã¨[˚#∞ÅHí∞ â◊∞ÉèíÇÍO°Î
J~^°*Ëܵ.—— (22:37)
^≥=· ¢Ñ¨ã#¨ fl`« HÀã¨O Y∞~åƒh WKÕÛ ã¨O¢Ñ¨^•Ü«∞O QÆ`« ¢Ñ¨=HõÅ Î ^è~Œ ‡° âߢ™êÎÅÖ’
‰õÄ_® LO_Õk. HÍHõáÈ`Õ Y∞~åƒh Ѩ^`úŒ ∞« Å∞ "Õ~ˆ fi~°∞QÍ LO_Õq.
210 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
''„Ǩ[Å∞ `Œ=∞Hí∞ ^Õ=Ù_çzÛ# Ǩâ∞◊ =Ùefl ^Õ=Ùx¿ÑO°∞ 㨇i~z |e=fi_ÍxH˜ "Õ∞=Ú
„Ǩu ã¨=∂*ÏxH˜ XHí |eq^è®#~ xO°Ü ‚ µ~KÍ=Ú. Qõ∞O°∞~Î K«∞H’~_ç, g∞PO®^è∞° º_«∞ XHí¯
^Õ=Ù_∞« =∂„`Œ"∞Õ . PÜ«µ# P[˝Å<Ë tO°™®=Ç≤Ï㨥ΠPÜ«µ#Hı g∞O°∞ q^èÜ Õ µ« ∞Öˇ· L~_Íe.——
(Y∞~üP<£–22:34)
W™ê¡OÖ’ Y∞~åƒhH˜ ZO`« ¢áê=ÚYºO LO^À ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) ¢Ñ¨=zOz#
D ¢H˜Ok ǨÏnã¨∞Å ^•fi~å ã¨Ê+¨=ì ∞=Ù`«∞Ok. PÜ«∞# WÖÏ J<åfl~°∞:
''(Pi÷H)õ ™ÈÎ=∞`« LO_ç ‰õÄ_® Y∞~åƒh W=fix =∞x+≤ =∞# D^•æÇÏπ (ѨO_»∞QÆ
#=∂*ò KÕ¿ã ã¨÷ÅO) ^ŒQÆæ~°‰õΩ ~å‰õÄ_»^Œ∞.—— ([=∂ Ѷ¨"å~Ú^£–H˜`å|∞Öò W*ÏÇ≤Ï)
''^Õ=Ùx ^Œ$+≤Ö ì ’ lÖòÇϨ [˚ Ѩ^À ~ÀA Y∞~åƒh ~°HOÎõ zOkOK«_O» HõO>Ë Z‰õΩ¯=
JaèÅ+¨hÜ«∞"≥∞#ÿ Ѩ<nÕ ÖË^∞Œ . ¢Ñ¨àÜ ◊ ∞« k<å# Y∞~åƒh Ѩâ√◊ =Ù#∞ `«# H˘=Ú‡Å∞,
y@ìÅ∞, "≥O¢_»∞HõÅ`À ã¨Ç¨ ¢Ñ¨"âÕ Ã◊ Ñ@ì_O» [~°∞QÆ∞`«∞Ok. Y∞~åƒh Ѩâ√◊ =Ù ~°HOÎõ <ÕÅ
g∞^Œ zO^ŒHõ =ÚO^Õ P ѨÙ}ºHÍ~åºxfl ^Õ=Ù_»∞ ã‘fiHõi™êÎ_∞» . HÍ|\˜ì ã¨O`À+¨OQÍ,
=∞#ã¨∂ÊùiQÎ Í Y∞~åƒh W=fiO_ç.—— (ui‡l, Wɡfl=∂[)
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) PÜ«∞# J#∞K«~∞° Å∞ F™êi ''Y∞~åƒh JO>Ë Uq∞\©?—— Jx
J_çQÍ~°∞. ^•xH˜ PÜ«∞# ''Wk g∞ `«O¢_ç W¢ÉÏÇ‘Ï"£∞ (J֡Ƿ Ï≤ ) ã¨O¢Ñ¨^•Ü«∞O—— Jx
K≥áêÊ~°∞. ''J~Ú`Õ ^≥=· ¢Ñ¨=HÍÎ! WO^Œ∞Ö’ =∂‰õΩ ZÖÏO\˜ ѨÙ}ºÑ¶Å ¨ O Åaèã∞¨ OÎ k?——
Jx J#∞K«~∞° Å∞ =∞m§ ¢Ñ¨tflOKå~°∞. ^•xH˜ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) ''Ѩâ√◊ =Ù â◊s~°O g∞^Œ
LO_Õ ¢Ñ¨u "≥O¢_»∞Hõ‰õΩ XH˘¯Hõ¯ Ü«¸x\ò K˘Ñ¨ÙÊ# ѨÙ}ºO Åaèã¨∞ÎOk—— Jx
J<åfl~°∞. ''=∞i LxflH˜ |^Œ∞Å∞QÍ UO Åaèã∞¨ OÎ k?—— Jx J#∞K«~∞° Å∞ J_çQÍ~°∞.
^•xH˜ =∞Ǩ¢Ñ¨=HõÎ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨) ''¢Ñ¨u LxflH˜ |^Œ∞Å∞QÍ ‰õÄ_® XH˘¯Hõ¯
Ü«¸x\ò ѨÙ}ºO Åaèã∞¨ OÎ k—— Jx K≥áêÊ~°∞. (ui‡l, Wɡfl=∂[)
D Y∞~åƒh =ÚYºOQÍ Ô~O_»∞ q^è•Å∞QÍ LOk. XHõ\˜, Ñ≤Å¡"å_»∞ ѨÙ\ì̃#
U_»= ~ÀA XHõ\˜ ÖËHõ ~Ô O_»∞ "Õ∞HõÅ<À, Q˘¢Ô~Å<À |e=fi_»O [~°∞QÆ∞`«∞Ok. Wk
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ã¨O¢Ñ¨^•Ü«∞O. ~Ô O_»∞ D^Œ∞ÖòJ*Ï› (|¢H©^∞Œ ѨO_»∞QÆ) <å_»∞ ™ÈÎ=∞`«
QÆÅ"å~°∞ `«Ñʨ xã¨iQÍ W=fi=Åã≤# [O`«∞|e ‰õÄ_® Y∞~åƒhÜÕ∞. WÖÏ Y∞~åƒh
W=fi_»O ^•fi~å P Ѩâ√◊ =Ù =∂Oã¨OÖ’ |O^è∞Œ q∞¢`«∞ʼnõΩ, ¿Ñ^ŒÅ‰õΩ ‰õÄ_® ǨωõΩ¯
Åaèã∞¨ OÎ k. JO>Ë Y∞~åƒh =∂Oã¨O ~°∂ѨOÖ’ ‰õÄ_® ¢Ñ¨u ÜÕ∞_»∂ ^èxŒ ‰õΩÅ #∞O_ç
ÅHõÖ ∆ =∞Ok ¿Ñ^ŒÅ‰õΩ ZO`ÀH˘O`« ã¨OѨ^Œ ã¨O¢Hõq∞ã¨∞OÎ ^Œ#fl =∂@. ™ê^è•~°}OQÍ
Y∞~åƒhѨâ√◊ =Ù =∂Oã¨OÖ’ =¸_À=O`«∞ ¿Ñ^ŒÅ‰õΩ W=fi_»O Ѩiáê\˜.
ǨÏ*òÜ«∂¢`« [~°Ñ¨_®xH˜ áÈÜÕ∞ ¢Ñ¨u Ü«∂¢u‰õΩ_»∂ =∞Hͯ֒ XHõ Ѩâ◊√=Ù#∞
`«Ñ¨Êxã¨iQÍ |eK«∞ÛHÀ=Åã≤ LO@∞Ok. JÖÏ Y∞~åƒh W=fiHõáÈ`Õ Ü«∂¢u‰õΩx
ǨÏ*ò qkè <≥~°"Õ~°^Œ∞. ǨÏ*òÜ«∂¢`«‰õΩ áÈx"å~°∞ ‰õÄ_® Y∞~åƒh W=fiQÆÅ ™ÈÎ=∞`«
^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 211
HõÅ"å~°∞ ¢Ñ¨u ã¨O=`«û~°O D^Œ∞ÖòJ*Ï› <å_»∞ qkèQÍ Y∞~åƒh W"åfie.
''"Õ∞=Ú |e Ǩâ∞◊ =Ùefl g∞ H’ã¨~ ^≥=· zǨflÅ *Ïa`ÍÖ’ KÕO®Û=Ú. ÇÍ>˜Ö’ g∞
„âıܵ« ã¨∞û L~k. Hí#∞Hí ÇÍ>˜x (X~>ˇÅ#∞) xÅɡ>ì˜ ^Õ=Ùx ¿ÑO°∞ LK«Ûi~K«~_ç. (J~>Ë
^Õ=Ùx ¿ÑO°∞ 㨇i~z l|ÇπÏ KÕܵ« ~_ç. |eKÕã#≤ HÁkÌ Hí}∆ ®ÅHí∞) ÇÍ>˜ gѨÙÅ∞ <ËÅg∞^°
(K«Å#O°ÇÏ≤ `Œ~Qå) xezáÈܵ# `ŒO∞° ÇÍ`Œ ÇÍ>˜ =∂~™®xfl g∞O°¥ u#~_ç† Ji÷~KÕ
ÇÍiH˜, Ji÷~K«xÇÍiH˜ Hí∂_Í W=fi~_ç. g∞O°∞ =∂Ǩ@¡ Hí$`ŒAÖ˝ ·ˇ L~_«>ÏxHı "Õ∞q∞ÖÏ
Ǩâ∞◊ =Ùefl g∞H’ã¨~ J^°∞ѨÙÖ’ L~KÍ=Ú.—— (Y∞~üP<£–22:36)
ÃÑ· ã¨∂H˜Ö
Î ’ ã¨$+≤Hì ~õ ΰ Y∞~åƒh Ѩâ√◊ =Ùx ^≥=· zǨflÅ *Ïa`åÖ’ KÕ~åÛ#x K≥|∞
`«∞<åfl_»∞. XHõ^âÕ ◊ áœ~°∞Å∞ `«=∞ *ÏfÜ«∞zǨÏfl"≥∞#ÿ Ѩ`åHÍxfl ZO`À Q“~°q™êÎ~∞° .
JÖψQ =Úã≤O¡ Å∞ ^≥=· zǨflÅÖ’ XHõ>#ÿˇ Y∞~åƒh ‰õÄ_® ZO`À Q“~°qO Kåe. JO>Ë
Y∞~åƒh qkèx `«Ñʨ ‰õΩO_® áê\˜OKåe. Y∞~åƒh Ѩâ√◊ =Ù#∞ Q“~°qOK«x, Y∞~åƒh
qkèx áê\˜OK«x =Úã≤O¡ ^Õ=Ùx ^Œ$+≤Ö ì ’ x["≥∞#ÿ qâßfiã≤QÍ Ñ¨iQÆ}O˜ K«|_»Ö_Ë ∞» .
U"≥∞#ÿ ѨÊ\˜H© Y∞~åƒh J<Õk ^≥=· ¢Ñ¨ã#¨ fl`« HÀã¨O KÕ¿ã `åºQÍxH˜ =∂~°∞ ¿Ñ~°x
`≥Å∞™ÈÎOk. ^≥=· ^è~Œ å‡xfl PK«iOK«_O» Ö’, ^•xfl `À\˜=∂#=ÙʼnõΩ JO^Œ*Ü Ë ∞« _»OÖ’
qâßfiã≤ ã¨^• ZÖÏO\˜ `åºQÍxÔH·<å ã≤^ŒúOQÍ LO_®e. XHÀ¯™êi =∞# HÀiHõÅ∞,
Jaè~∞° K«∞Å∞, Wëêì~ÚëêìÅ#∞ ‰õÄ_® `åºQÆO KÕÜ∞« =Åã≤ LO@∞Ok. =∞x+≤ `«#
Hõ`«ºO`« ¢Ñ≤Ü«∞"≥∞ÿ# =ã¨∞Î=Ù#∞ Ãã·`«O ^≥·==∂~°æOÖ’ qxÜ≥∂yOK«#O`« =~°‰õΩ
J`«#∞ ^è~Œ ‡° Ѩ~åÜ«∞}`« ™ê÷~ÚH˜ KÕ~∞° HÀÖË_x» ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ‰õÄ_® <˘H˜¯ K≥áêÊ~°∞.
95. ^•#O KÕÜ∞« _»OÖ’ [#¢âıÜ∂≥ aèÖÏ+¨
[HÍ`ü J~Ú<å, L¢+π J~Ú<å Ѷ¢≤ `å J~Ú<å, =∞ˆ~ ^•#"≥∞<ÿ å z`«âÎ √◊ kú`À
^≥·=¢Ñ¨ã¨#fl`« HÀã¨"Õ∞ W"åfie. ^•#O KÕÜ«∞_»OÖ’ ZÖÏO\˜ ™êfi~°÷O, ã¨O‰õΩz`«
`«`«fiO, ¢Ñ¨^Œ~°≈<å|∞kú, Ñ≤ã≤<åi`«<åÅ∞ LO_»‰õÄ_»^Œ∞. ^•#OKÕ¿ã =ºH˜Î ^Œ$+≤ìÖ’
ZÅ¡ÑÙ¨ Ê_»∂ ^≥=· ¢Ñ¨ã#¨ fl`å HÍOHõ,∆ [#¢âıÜ∂« aèÖÏ+¨ÖË LO_®e. =∂#=Ùx ^ŒQ~æÆ ∞° O_Õ
U =ã¨∞=Î Ó Jã¨Å∞ `«#k HÍ^Œ∞. J`«x ^ŒQ~æÆ ∞° O_Õ ã≤iã¨OѨ^Å Œ ∞ ‰õÄ_® `«#q HÍ=Ù.
"å\˜ Ü«∞[=∂x ã¨$+≤Hì ~ˆõ .Î =∂#=Ùx ^ŒQ~æÆ ∞° #fl =ã¨∞=Î ÙÅhfl ã¨$+≤Hì ~õ ΰ ¢Ñ¨™êk`åÖË. Hõ#∞Hõ
^•#O KÕ¿ã"å_»∞ ^•#OKÕ¿ã =ã¨∞=Î ÙʼnõΩ `å#∞ Ü«∞[=∂x HÍ^Œx, `å#∞ Z=Ô~=iH˜
^•#O KÕ™êÎ_À "åˆ~ "å\˜H˜ Ü«∞[=∂#∞Åx ÉèÏqOKåe.
ã≤u÷ Ѩ~∞° _»∞ `«# ã¨OѨ^Œ #∞O_ç [HÍ`ü, L¢+π, Ѷ¢≤ `å ^•<åÅ HÀã¨O XHõ ™êi
ÃÑ·HõO fâß_»O>Ë WHõ PÃÑ·HõO J`«x ™⁄`«∞Î HÍ*ÏÅ^Œ∞. Jk ^≥·=O x~°‚~ÚOz#
¿Ñ^ŒÅ, JQÆ`º« Ѩ~∞° ŠǨÏHõ¯~Ú áÈ`«∞Ok. nxfl|\˜ì [HÍ`üQÍx, Ѷ¢≤ `åQÍx ¿Ñ^ŒÅ‰õΩ
WKÕÛ =ºHÎ̃ "åiH˜ `å<Õ^À LѨHÍ~°O KÕã∞¨ #Î fl@∞¡ ÉèÏqOK«_®xH˜ P™ê¯~°"∞Õ ÖË^xŒ
ã¨Ê+¨Oì QÍ `≥Å∞™ÈÎOk. HÍ|\˜ì J`«#∞ ¿Ñ^ŒÅ ǨωõΩ¯efl ¿Ñ^ŒÅ‰õΩ JO^Œ*ãË ∞¨ <Î åfl#x,
212 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
`«# g∞^Œ∞#fl XHõ ÉÏ^躌 `å ÉèÏ~åxfl kOK«∞‰õΩO@∞<åfl#x ÉèÏqOKåe.
JO^Œ∞=Å¡ [HÍ`ü, Ѷ¢≤ `å ^•<åÅ∞ Wã¨∞#Î flѨÙÊ_»∞ =∞# ǨÏ$^ŒÜ∞« OÖ’ ZÖÏO\˜
^Œ∞~åÖ’K«#Å∞, ^Œ∞~åƒù=#Å∞ KÀ@∞ KÕã∞¨ HÀh‰õΩO_® ZO`À *Ï¢QÆ`Ϋ =Ç≤ÏOKåe. XHõ
"Õà◊ ^•#O Wã¨∂Î =∞#O U^À Ѩ~ÀѨHÍ~°O KÕã∞¨ #Î fl=∞x ÉèÏqOK«_O» QÍx ÖË^• ^•#O
ã‘fiHõiã¨∞Î#fl"åi #∞Oz ¢Ñ¨â◊Oã¨efl, Hõ$`«[˝`«efl PtOK«_»OQÍx ÖË^• =∞ˆ~^≥·<å
¢Ñ¨=~°#Î =¸ÅOQÍ "åi =∞#ã¨∞û#∞ <˘Ñ≤ÊOK«_O» QÍx [iy`Õ =∞# ^•#^è~Œ å‡Å‰õΩ
J~°÷"Õ∞ LO_»^Œ∞. ^•x=Å¡ Ѩ~°Ö’HõOÖ’ ^≥·"å¢QÆǨxH˜ QÆ∞iHÍ=Åã≤# Ѩiã≤÷u
Z^Œ∞~°∞HÍ=K«∞Û. WÖÏO\˜ K≥_»∞ÉèÏ"åÅ∞ ÖˉõΩO_® z`«Îâ◊√kú`À ^•#O KÕ¿ã"åi
QÆ∞}QÆ}ÏÅ#∞ QÆ∞iOz Y∞~üP<£ WÖÏ Jaè=i‚OzOk:
''^≥·==∂O°æ~Ö’ ^è°<®xfl YO°∞ÛKÕÜ«µ_«~`À áå@∞, KÕã≤#Çı∞Å∞ Qõ∞O°∞ÎKÕã≤ (^®#
„QõÇÏ‘ `Œ) =∞#ã¨∞û <˘Ç≤Ê~K«xÇÍi H’ã¨~ ÇÍi „ǨuǶŨ ~ ÇÍi „ǨÉ∞íè =Ù ^°QOæõ ° ã≤^~ú° Qå
L~k. ÇÍiH˜ (ǨOÖ° ’Hí~Ö’) ZÖÏ~>˜ ÉèÜ í µ« ~Qåx, ^°∞óY~Qåx L~_«^∞° .—— (2:262)
''Hı=Å~ ^≥=· „Ǩã#¨ fl`Œ H’ã¨~ z`ŒâÎ ∞◊ kú`À `Œ=∞ ã¨~Ǩ^#° ∞ YO°∞ÛKÕ¿ã ÇÍO°∞ Ç‹∞O°Hí
„áå~`Œ~Ö’ L~_Ë `À@ ÖÏ~>˜ÇÍO°∞. P`À@ =O®¬Å∞ ÉÏQåL~>Ë O≥~_ç~`ŒÅ∞ ǶŨ ™®
Ü«∞O Wã¨∞~Î k. J~`ŒQå =O®¬Å∞ ÖËH∞í ~_Í ã¨#fl>˜ [Å∞¡Å∞ Ǩ_<ç ® ^®xH˜ ã¨iáÈ`Œ∞~k.
g∞O°∞ KÕ¿ã Ǩ#∞Åhfl ^Õ=Ù_«∞ Qõ=∞x㨥<Î Ë L<®fl_«∞.—— (2:265)
^•`«Å∞ ¿Ñ~°∞¢Ñ¨u+ª̈Å HÀã¨O ^•#O KÕÜ«∞‰õÄ_»^Œx, ZuÎá⁄_»∞Ѩ٠=∂@Å`À
^•#¢QÆÇÏ‘ `«Å ǨÏ$^ŒÜ∂« Å#∞ <˘Ñ≤ÊOK«‰Äõ _»^xŒ † JÖÏKÕ¿ãÎ "åi ^•#^è~Œ å‡Å∞ =$^è•
J=Ù`åÜ«∞x Y∞~üP<£ =Úã≤O¡ ʼnõΩ Ç≤Ï`«=Ù KÕ™ÈÎOk. JO>Ë "åi ^•#^è~Œ ‡° ʼnõΩ Ѩ~°
Ö’HõOÖ’ ZÖÏO\˜ ¢Ñ¨uѶŠ¨ O ÅaèOK«^xŒ ÃÇÏK«Ûi™ÈÎOk. D ã¨∂‰õΩÅ Î ∞ K«∂_»O_ç:
''qâÍfiã¨∞ÖÏO®! Ö’Hí∞ÅÇ‹∞ǨC H’ã¨~ „Ǩ^O° ≈° <®|∞kú`À ^®#^èO° ®‡Å∞KÕ¿ã ÇÍ_çÖÏ,
g∞O°∞ g∞ ^®#^èO° ®‡Å#∞ ZuÎá⁄_«∞Ѩ٠=∂@Å^®fiO®, („QõÇÏ‘ `Œ) =∞#ã¨∞û <˘Ç≤Ê~z =$^è®
KÕã∞¨ H’Hí~_ç. J`ŒxH˜ ^Õ=Ùxg∞^°, ǨOÖ° ’Híg∞‡^° #=∞‡HíO ÖË^∞° . JÖÏ~>˜ =ºH˜Î (KÕ¿ã
^®#^è°O®‡Å∞) ÉèÏs=O°¬~ Hí∞O°=Qå<Ë ÃÑ·#∞#fl ǨÅÛ>˜ =∞>˜ìá⁄O° Hß™®Î `Œ∞_çz
ÃÑ@∞ìHí∞áÈܵ #∞#flQå q∞yeáÈÜ˵ O®u(„Ǩ^Õâ◊~)`À ã¨=∂#~. JÖÏ~>˜ÇÍO°∞
ã¨`ͯO®ºÅ∞ KÕã≤ ZÖÏ~>˜ ѨÙ}ºÇ¶Ö¨ ~ á⁄~^°ÖOË ∞° . ã¨`ºŒ uO°™®¯O°∞ÅHí∞ ^Õ=Ù_«∞ Z#fl>˜H©
ã¨<®‡O°æ~ K«¥Ç¨_«∞.—— (Y∞~üP<£–2:264)
''^®#~KÕã≤ (^®#„QõÇÏ‘ `Œ) =∞#ã¨∞û <˘Ç≤Ê~KÕ Ç¨x Hí<®fl =∞$^°∞=ÙQå =∂>Ï¡_@« ~,
Híq∆ ∞~K«_~« J<Ëq Z~`À „âı+Ǫ̈ ∞‹ #· Ǩ#∞Å∞.—— (Y∞~üP<£–2:263)
~åu¢Ñ¨^ÕâßÅ g∞^Œ U~°Ê_Õ =∞\˜ìá⁄~°Å∞ `å`å¯eHõ"≥∞ÿ#q. JÖÏO\˜ <ÕÅÖ’
q`«<Î åÅ∞ <å\˜<å XHõ™êi ‰õΩi¿ã ÉèÏs=~å¬xHˆ JO`å H˘@∞ì‰Ωõ áÈ~Ú x~°∞ѨÜ∂≥ QÆ
=∞=Ù`«∞Ok. J^Õq^èOŒ QÍ z`«âÎ √◊ kú Ö’Ñ≤Oz# [HÍ`ü, Ѷ¢≤ `å `«k`«~° ^•#^è~Œ å‡Å∞
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 213
‰õÄ_® Ѩ~Ö ° ’HõOÖ’ x+¨ÊÅ ù =∞=Ù`å~Ú. Hõ#∞Hõ<Õ [HÍ`ü JO^Œ*¿Ë ã@ѨÙÊ_»∞ ¢QÆÇÏ‘ `«#∞
P ÃÑ·HÍxH˜ Ü«∞[=∂xQÍ Ñ¨iQÆ}O˜ KåÅx +¨sJ`ü K≥|∞`ÀOk. z=iH˜ "å~°∞ JO^Œ
*Ë¿ã DÃÑ·HõO [HÍ`ü, L¢+π, Ѷ≤¢`åʼnõΩ ã¨O|OkèOz#k Jx ‰õÄ_® ¢QÆÇ‘Ï`«Å‰õΩ
K≥Ñʨ ‰õÄ_»^xŒ † ^•x=Å¡ "åi P`å‡aè=∂#O ^≥|ƒu#=K«Ûx JO\’Ok +¨sJ`ü.
''g∞Ö’ Z=iH≥·<® XHí Ǩ~_«¡`À@ L~^°#∞H’~_ç. J~^°∞Ö’ HßÅ∞=Å∞ Hí∂_Í
„Ǩ= Ç≤Ïã¨∞~Î >Ïܵ. `À@Ö’ J`Œx H’ã¨~ O°HOí H° ߊǨ~_«∞¡ Ƕ֨ ÏÅ∞ ѨÙ+¯¨ Å~Qå Ǩ~_ç
ã≤^~ú° Qå L~>Ïܵ. J`ŒxH˜ =$^®úǺ¨ ~ =ã¨∞~Î k. Jܵ`Ë J`Œx Ç≤ÅÅ¡ ∞ W~Hß Ç≤#fl
=Ü«µã¨∞ûÖ’<Ë L~>ÏO°∞. JÖÏ~>˜ ã≤u÷ Ö’ FO’A ǨÏOî®`Œ∞QÎ å f„=Ç‹∞#· =_«QåÅ∞ÊÅHí∞
`À@ "≥Ú`ŒÎ~ =∂_ç =∞ã¨ÜµáÈ`Œ∞~k. WÖÏ ã¨~Éèíq~K«_Íxfl J`Œ#∞ W+¨ìǨ_«`Í_Í?
g∞O° ∞ (㨠` ͺxfl) JO° ÷ ~ KÕ ã ¨ ∞ H’=_ÍxH˜ ^Õ = Ù_ç Ö Ï `Œ # 㨠¥ Hí ∞ Î e fl g∞=Ú~^° ∞
q=iã¨∞Î<®fl_«∞.—— (Y∞~üP<£–2:266)
[HÍ`ü, L¢+π, Ѷ¢≤ `å =ÔQ~· å ^•<åÅ#∞ ^è•#ºO, =ã¨∞=Î ÙÅ ~°∂¿Ñ} W=fi^ŒÅK«∞
‰õΩ#flѨÙÊ_»∞ <åã≤~°HõO W=fi‰õÄ_»^Œx Y∞~üP<£ `åH©^Œ∞ KÕ™ÈÎOk. qâßfiã¨∞Å∞ `«=∞
HÀã¨O W+¨Ñì _¨ #ç ^•<Õfl W`«~∞° Å HÀã¨O ‰õÄ_® W+¨Ñì _¨ ®Åx ‰õÄ_® É’kè™ÈÎOk.
''(Hß|>˜ì) qâÍfiã¨∞ÖÏO®! g∞O°∞ ã¨~áåk~z# ^®xÖ’#¥, "Õ∞=Ú <ËÅ #∞~_ç
g∞ H’ã¨~ L`ŒÊuÎKÕã≤# ^®xÖ’#¥ „âı+¨ªÇ‹∞·#^®xfl ^≥·=∂O°æ~Ö’ YO°∞ÛKÕÜ«µ~_ç.
^≥=· =∂O°~æ Ö’ YO°∞Û KÕܵ« _ÍxH˜ <®ã≤OH° ~í =ã¨∞=Î Ùefl Uif¿ã „Ǩܵ« `Œfl~ KÕܵ« Hí~_ç.
JÖÏ~>˜ =ã¨∞=Î Ùefl g∞Hı Qõ#Hí Z=~°~Ú<® W¿ãÎ g∞O°∞ fã¨∞H’=_ÍxH˜ W+¨Çì _¨ `« ÍO®?
Híà∞◊ § =¸ã¨∞HÁx ã‘fiHíi™®ÎOHÕ ßx, =∞#㨥ÊiÎQå g∞O°∞ Z#fl>˜H© ÇÍ>˜x ã‘fiHíi~K«O∞° .
^Õ=Ù_«∞ xO°¿ÑH∆ßǨO∞° _«∞, ã¨fi`ŒÇ¨ Qå „Ç¨â~◊ ã¨hÜ«µ∞_«x `ˇÅ∞ã¨∞H’~_ç.—— (2:267)
x~°∞¿Ñ^ŒÅ‰õΩ, ^è~Œ ‡° ¢Ñ¨Kå~° HÍ~åºÅ‰õΩ Pi÷Hõ ã¨Ç¨ Ü«∞O JO^Œ*¿Ë ã"å~°∞ =ÚYº
"≥∞#ÿ =∞~˘Hõ q+¨Ü∞« O ‰õÄ_® QÆ∞~°∞OÎ K«∞HÀ"åe. =∞x+≤ `«# ^ŒQ~æÆ ∞° #fl ã≤iã¨OѨ^Å Œ ∞
`«# ¢â◊=∞, ™ê=∞~å÷ºÅ Ѷe¨ `«"∞Õ #x ÉèÏqOz#ѨÙÊ_»∞ Hˆ =ÅO ^≥=· ¢Ñ¨ã#¨ fl`« HÀã¨O
"å\˜Ö’ H˘O`« Y~°∞ÛÃÑ@ì_®xH˜ ''W"åfiÖÏ, =^•Ì?—— Jx XHõ\H˜ ˜ Ѩk ™ê~°∞¡ PÖ’zã¨∂Î
Tyã¨ÖÏ_»∞`å_»∞. ''W¿ãÎ `å#∞ ÅH∆ÍkèHÍi #∞Oz aH∆ÍkèHÍiH˜ kQÆ*ÏiáÈ`å<Õ"∂≥ ——#x
ã¨O^ÕÇϨ O, ã¨OkQÍúÅÖ’ Ѩ_ç ã¨`=« ∞`«=∞=Ù`å_»∞. WÖÏO\˜ Ñ≤ãx≤ Q˘@∞ì PÖ’K«#ʼnõΩ
áȉõΩO_® ^Õ=Ùx J#∞¢QÆÇϨ O g∞^Œ QÆ\ì˜ #=∞‡HõO LOz ^≥=· =∂~°Oæ Ö’ L^•~°OQÍ
Y~°∞ÛÃÑ\ÏìÅx Y∞~üP<£ WÖÏ =Úã≤O¡ ʼnõΩ Ѩ~ÀHõO∆ QÍ LѨ^tÕ ™ÈÎOk:
''Ã+`· Í<ü q∞=∞‡efl ¿Ñ^°iHí~ Qõ∞i~z ÉèÜ í µ« ÃÑ>˜ì ã≤Q∞õ =æ ∂e# Ǩ#∞ÅHí∞ áåÅÊ_ËÖÏ
„¿ÑOÕÇ™≤ ®Î_∞« . Hßx ^Õ=Ù_«∞ q∞=∞‡efl Híq∆ ∞™®Î#x, J#∞„QõÇÏ≤ ™®Î#x ÇÍQåÌ#~ KÕã∞¨ <Î ®fl_«∞.
PÜ«µ# Z~`À L^®O°ã¨fiÉèÏ=Ù_«∞, ã¨O°fi~ `ˇeã≤#ÇÍ_«∞. `Í#∞ `ŒÅK«∞Hí∞#fl ÇÍiH˜
qÇıH~í , qK«H}∆í *Ï˝#~ „Ǩ™®k™®Î_∞« . qÇıH~í , qK«H}∆í Å *Ï˝#~ Åaè~z#ÇÍ_«∞ Z~`À
214 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
J^°$+¨ì=~`Œ∞_«∞. x[~Qå J`ŒxH˜ JáåO°ã¨~Ǩ^°Å∞ Åaè~z#>Ë¡. |∞kú=∞~`Œ∞Å∞
=∂„`Œ"Õ∞ (=∂) Ç≤Ï`ÀǨ^Õâ◊~ „QõÇ≤Ï™®ÎO°∞.—— (2:268,269)
''g∞O°∞ (^≥=· =∂O°~æ Ö’) YO°∞Û KÕã~≤ ^°Üµ<®, ÖËHí g∞O°∞ Ç‹∞∞Hí∞¯|_ç KÕã∞¨ Hí∞#fl ^≥<· ®
ã¨OÕ, J~`Í ^Õ=ÙxH˜ `ˇÅ∞ã¨∞. ^°∞O®‡O°∞æÅHí∞ Z=O°¥ ã¨Ç¨Ü«µ~ KÕÜ«µO°∞. g∞O°∞
^®#^èO° ®‡Å∞ |Ç≤ÏO°~Qõ~Qå KÕã<≤ ® =∞~z^Õ† XHí"àÕ ◊ g∞O°∞ W`ŒO∞° Å Hí~@ Ǩ_H« ∞í ~_Í
O°Ç¨Ï㨺~Qå JQõ`ŒºÇ¨O°∞ÅHí∞ ^®#~ KÕ¿ãÎ Jk =∞s =∞~zk. JÖÏ~>˜ ^®#~ g∞
áåáåÅ#∞ Hí_yç Çıã∞¨ ~Î k. g∞O°∞ KÕ¿ã^°~`Í ^Õ=ÙxH˜ `ˇÅ∞ã¨∞.—— (2:270,271)
''O®„u~|=à◊∞§ |Ç≤ÏO°~Qõ~Qå#¥, QÀǨº~Qå#¥ (^≥·==∂O°æ~Ö’) `Œ=∞ ã¨~Ǩ^°
YO°∞Û KÕ¿ãÇÍi H’ã¨~ `Œy# „ǨuǶ¨Å~ ÇÍi „ǨÉèí∞=Ù ^°QõæO° ã≤^°ú~Qå L~k. ÇÍiH˜
(JHí¯_«) ZÖÏ~>˜ ÉèÜ í µ« ~Qåx, ^°∞óY~Qåx L~_«^∞° .—— (2:274)
D Ç≤Ï`« É’^èŒ#Åhfl W™ê¡O ¢Ñ¨uáêkOz# ''^èŒ#qˆHO¢nHõ~°}—— =º=ã¨÷#∞
Ѩ\+˜ ª¨ Ѩ~z° ã¨=∂[OÖ’ ''Pi÷H<õ åºÜ«∞O—— <≥ÅH˘ÅÊ_®xˆH W=fi|_®¤~Ú. HÍHõáÈ`Õ
D ^•#^èŒ~å‡ÅÖ’ H˘xfl `«Ñ¨Êxã¨iQÍ K≥e¡OK«=Åã≤# ''qkè^•<åÅ∞——, =∞iH˘xfl
W+¨Ñì Ó¨ ~°fiHõOQÍ W=fi=Åã≤# ''SzÛùH^õ •<åÅ∞—— L<åfl~Ú.
[HÍ`ü =Å¡ SÇ≤ÏHõ ¢Ñ¨Ü∂≥ [<åÅ∞: [HÍ`ü, L¢+π, Ѷ¢≤ `å ^•<åÅ =Å¡ Ѩ~Ö° ’Hõ
¢Ñ¨Ü∂≥ [<åÅ`À áê@∞ SÇ≤ÏHõ ¢Ñ¨Ü∂≥ [<åÅ∞ ‰õÄ_® Z<Àfl L<åfl~Ú:
) [HÍ`ü , L¢+π , Ѷ ≤ ¢ `å ^•<åÅ∞ K≥ e ¡ O KÕ =∞x+≤ Ǩ Ï $^Œ Ü « ∞ OÖ’
Ñ≤ã<≤ åi`«#O áÈ~Ú B^•~°ºO, ^•`«$`åfiÅ∞ [x™êÎ~Ú.
) J`«xÖ’ ^è#Œ "åº"≥∂ǨÏO `«yá æ È`«∞Ok. ^è#Œ "åº"≥∂ǨÏO `«yáæ È=_»O =Å¡
J`«x ã¨fiÉèÏ=OÖ’ JǨÏOHÍ~°O áÈ~Ú J}∞‰õΩ= KÀ@∞ KÕã∞¨ ‰õΩO@∞Ok.
) [HÍ`ü K≥eO¡ Ѩ٠=Å¡ ã¨=∂[OÖ’ HÍiî#º`«, Hõ~¯° â◊`åfiÅ∞ `«yáæ È~Ú ^ŒÜ∞« ,
™ê#∞Éèí∂`«∞Å∞ ÃÑ~°∞QÆ∞`å~Ú.
) [HÍ`ü K≥e¡OѨ٠=Å¡ ^Õâ◊OÖ’x HÀ\Ï¡k ¿Ñ^Œ¢Ñ¨[Å Hõh㨠J=ã¨~åÅ∞
f~°∞`å~Ú. U XHõ¯~°∂ ^•i¢^Œº~ˆ Y‰õΩ kQÆ∞=#∞O_Õ Ñ¨iã≤u÷ LO_»^∞Œ .
) [HÍ`ü =Å¡ HͺÑ≤@e[OÖ’x ^ÀÑ≤_ç, J¢Hõ=∂~°˚#Å∞† ™È+¨e[OÖ’x
~°HáÎõ ê`åÅ∞ÖˉΩõ O_® ã¨~åfi"≥∂^ŒÜ∂≥ Qƺ"≥∞#ÿ Pi÷H<õ åºÜ«∞O <≥ÅH˘O@∞Ok.
96. "å~°ã`¨ fi« ÑÙ̈ Pã≤Ζ¢áê^äqŒ ∞Hõ ã¨∂¢`åÅ∞
^èŒ#qˆHO¢nHõ~°} q+¨Ü«∞OÖ’ [HÍ`ü `«~°∞"å`« "å~°ã¨`«fiѨ٠Pã≤ÎѨOÑ≤}©H˜
ZO`À ¢áê=ÚYºO W=fi|_çOk. Pã≤ÑÎ O¨ Ñ≤}H© ˜ ã¨O|OkèOz# q^Œº ¢Ñ¨u =Úã≤O¡
ã¨fiÜ«∞OQÍ `å#∞ <Õ~∞° ÛHÀ=_»"∞Õ Q͉õΩO_® W`«~∞° ʼnõΩ ‰õÄ_® <Õ~åÊÅx ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ
(ã¨Å¡O) =Úã≤¡O ʼnõΩ `åH©^Œ∞ KÕâß~°∞. "å~°ã¨`«fiѨ٠Pã≤ÎѨOÑ≤}©Ö’ ã¨OѨ^Œ XHõ\˜
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 215
Ô~O_»∞ ‰õΩ@∞OÉÏÅÖ’ ˆHO¢nHõ$`«"≥∞ÿ LO_»‰õΩO_® ^•^•Ñ¨Ù |O^èŒ∞=ÙÅO^ŒiÖ’
qˆHO¢nHõ~} ° K≥O^Œ∞`«∞Ok.
W™ê¡O ã¨=∞ã¨Î r=#~°OQÍÅ#∞ Ѩi"Õ+Oª≤ z=Ù#fl ã¨=∞¢QÆ r=#=º=ã¨.÷ ^Õ=Ù_»∞
ã¨fiÜ«∞OQÍ `«# ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) ^•fi~å ѨOÑ≤# ^è~Œ ‡° O Wk. JO^Œ∞=Å¡ ¢Ñ¨u =Úã≤O¡
#=∂*ò, ~À*Ï =O\˜ P~å^è#Œ Å#∞ QÆ∞iOKÕ H͉õΩO_®, ™ê=∂lHõ ÉÏ^躌 `«Å∞, Pã≤Î
ѨOѨHõO, W`«~° Pi÷Hõ q+¨Ü«∂ʼnõΩ ã¨O|OkèOz# W™ê¡O É’^èŒ#Å#∞ QÆ∞iOz
‰õÄ_® ‰õ∆Ω}‚OQÍ `≥Å∞ã¨∞H˘x LO_®e. J*Ï˝#O =∞x+≤x ^≥·"å¢QÆǨÏO #∞O_ç
`«ÑÊ≤ OK«*ÏÅ^Œ∞. *Ï˝<å~°#˚ ‰õÄ_® =Úã≤O¡ Å q^è∞Œ ºHõÎ ^è~Œ ‡° "Õ∞.
=∞Ǩ¢Ñ¨=HõÎ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨ÅO¡ ) D q+¨Ü∂« xfl ¢Ñ¨™êÎqã¨∂Î ''g∞ q^è∞Œ ÖËq∞\’
`≥Å∞ã¨∞HÀO_ç. JO>Ë g∞~°∞ Pã≤ΠѨOѨHõO Ѩ^Œú`«∞efl <Õ~°∞ÛHÀO_ç. W`«~°∞ʼnõį_®
<Õ~Ê° O_ç. Pã≤ΠѨOѨHÍxH˜ ã¨O|OkèOz# *Ï˝#O ã¨QOÆ *Ï˝#O`À ã¨=∂#O—— Jx `«=∞
J#∞K«~∞° ʼnõΩ LѨ^tÕ OKå~°∞. (Wɡfl=∂[)
D ǨÏnã¨∞Ö’ Pã≤ÑÎ O¨ Ñ≤}© *Ï˝<åxfl "≥Ú`«OÎ W™ê¡g∞Ü«∞*Ï˝#OÖ’ ã¨QOÆ *Ï˝#=∞x
K≥Ñʨ |_çOk. HÍx D *Ï˝<å<Õfl <Õ\˜ =Úã≤O¡ Å∞ =∞~°záÈÜ«∂~°∞. ÖË^• ^•xH˜ `«y#
¢áê=ÚYºO W=fi_»OÖË^∞Œ . nxfl QÆ∞iOz ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) WÖÏ `≥eáê~°∞:
''Pã≤ΠѨOѨHOõ QÆ∞iOz# *Ï˝<åxfl ¢Ñ¨[Å∞ =∞~°záÈ`å~°∞. <å J#∞K«~° ã¨=Ú^•
Ü«∞O (L=∞‡`ü)Ö’ "≥Ú@ì"Ú≥ ^Œ@ (PHÍâßxH˜) Z`«∞HÎ À|_Õ q+¨Ü∞« q∞^Õ.—— (Wɡfl=∂[)
"å~°ã`¨ fi« Ѩ٠Pã≤ÑÎ O¨ Ñ≤}H© ˜ ã¨O|OkèOz# P[˝Å∞ J=`«iOK«Hõ ѨÓ~°fiO ¢Ñ¨u
=Úã≤ ¡ O `« Ñ ¨ Ê x 㨠i QÍ gÅ∞<å=∂ ~åÜ« ∂ Åx Y∞~ü P <£ Ö ’ XHõ P^Õ â ◊ O
J=`«iOzOk. Pã≤ÎѨOÑ≤}© q=~åÅ∞ J=`«iOz# `«~°∞"å`« D P^ÕâßxH˜
ã¨O|OkèOz# ã¨∂‰õΩÅ Î ∞ ~°^~ÌŒ ÚáÈÜ«∂~Ú. Hõ#∞Hõ WHõ#∞Oz Z=~°∂ "≥Ú`«OÎ Pã≤xÎ
`«# W+¨"ì Ú ≥ zÛ# q^èOŒ QÍ gÅ∞<å=∂ ~åÜ«∞_®xH˜ gÖË^¡ ∞Œ . XHõ"àÕ ◊ Z=Ô~<· å JÖÏ
gÅ∞<å=∂ ~å¿ãÎ Jk W™ê¡g∞Ü«∞ +¨sJ`ü ¢Ñ¨HÍ~°O K≥Å^¡ ∞Œ .
J~Ú`Õ "≥Ú`«OÎ Pã≤Ö Î ’ =∞x+≤ `å#∞ J~°∞›Åx ÉèÏqOz# ^Œ∂~°ÑÙ¨ |O^è∞Œ =ÙÅ
HÀã¨O ÖË^• W`«~° ã¨`å¯~åºÅ HÀã¨O 1/3 =O`«∞ ֒Ѩ٠gÅ∞<å=∂ ~åÜ«∞_®xH˜
W™ê¡O J#∞=∞uOzOk. `«~∞° "å~Ú J^蕺ܫ∞OÖ’ nx ¢Ñ¨™êÎ=# =ã¨∞OÎ k.
''`Œe^¡ ~° „_«∞Å∞, W`ŒO° |~^è∞° =ÙÅ∞ =^°e "≥o§# Pã≤Î HÁkÌQå =Ù<®fl, ZHí∞¯=Qå
=Ù<®fl J~^°∞Ö’ ѨÙO°∞+¨∞ÅHí∂ "å>Ï L~k† ¢ã‘ÎÅHí∂ "å>Ï L~k. Wq (^≥·=)xs‚`Œ
"å>ÏÅ∞. ("å>˜x `Œy~æ K«_ÍxH˜Qåx, ÃÑ~K«_ÍxH˜Qåx Z=iH© JkèHßO°~ ÖË^∞° .) Pã≤Î
Ǩ~ǨH~í [O°∞Qõ∞`Œ∞#fl ã¨=∞Ü«∞OÖ’ "åO°ã∞¨ Å∞Hßx (xO°∞¿Ñ^°) |~^è∞° =ÙÅ∞, J<®^äÅ° ∞,
JQõ`ŒºÇ¨O°∞Å∞ Z=~°~Ú<® =¿ãÎ ÇÍiH˜ Hí∂_Í g∞~°∞ Z~`À HÁ~`Œ WzÛ Ç¨~Ǩ~_ç.
ÇÍi`À =∞$^°∞=ÙQå =∂>Ï¡_«~_ç.—— (Y∞~üP<£–4:7,8)
216 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
^Œ∂~°Ñ¨Ù |O^èŒ∞=ÙÅÖ’ Z=Ô~·<å x~°∞¿Ñ^ŒÅ∞, J<å^äŒÅ∞ LO>Ë Pã≤ÎѨ~°∞_»∞
K«xáÈÜÕ∞ =ÚO^Œ∞ `«# Pã≤Ö Î ’ 1/3 =O`«∞ ֒Ѩ٠ÉèÏQÍxfl JÖÏO\˜ JQÆ`º« Ѩ~∞° ʼnõΩ
K≥O^ÕÖÏ gÅ∞<å=∂ ¢"åÜ«∞_»O =∞Ozk. XHõ"àÕ ◊ J`«#∞ JÖÏO\˜ gÅ∞<å=∂ Un
¢"åÜ«∞‰õΩO_® K«xáÈ`Õ J`«x "å~°ã¨∞Å∞ qâߊǨÏ$^ŒÜ«∞O`À `«=∞ "å\ÏʼnõΩ
=zÛ# ^•xÖ’ #∞OKÕ P JÉèÏQÆ∞ºÅ‰õΩ ZO`ÀH˘O`« WzÛ "åix ã¨O`À+¨ÃÑ\ÏìÅx
D ã¨∂‰õΩÎÅÖ’ ^Õ=Ù_»∞ P^Õtã¨∞Î<åfl_»∞.
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ¢Ñ¨=K«#O: ''"å~°ã`¨ fi« Ѩ٠Pã≤xÎ ^•x ǨωõΩ¯^•~°∞ʼnõΩ (JO>Ë
"å~°ã∞¨ ʼnõΩ) WKÕÛÜ«∞O_ç. JO^Œ∞Ö’ U^≥<· å q∞ye`Õ ^•xfl ѨÙ~°∞+¨µÅÖ’ =∞$`«∞xH˜
ã¨xflÇ≤Ï`«∞Öˇ#· "åiH˜ W=fiO_ç.—— (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
''^Õ=Ù_«∞ g∞Hí∞ r=<®^è®O°~Qå KÕã≤# ã¨~Ǩ^°#∞ =¸_è«∞ÅHí∞ JǨÊy~K«Hí~_ç.
Jܵ`Ë ÇÍiH˜ u~_ç, |@ì ã¨=∞Hí∂O°Û~_ç. ÇÍiH˜ Ç≤Ï`ŒÉ’^è° KÕ㨥ΠL~_«~_ç.——
(Y∞~üP<£–4:5)
ã¨OѨ^#Œ ∞ ã¨kfixÜ≥∂QÆO KÕ¿ã ™ê=∞~°º÷ OÖËx =¸_è∞» ʼnõΩ ^•xfl JѨÊyOK«
‰õÄ_»^Œx D ã¨∂H˜ÎÖ’ ã¨$+≤ìHõ~°Î =∞#‰õΩ LѨ^Õtã¨∞Î<åfl_»∞. HÍHõáÈ`Õ "åiH˜ Hõhã¨
rq`å=ã¨~åÅ∞ ã¨=∞‰õÄ~åÛÅx, "åiH˜ =∞Ozx QÆ∞iOz, ^è~Œ å‡xfl QÆ∞iOz É’kèã∂¨ Î
LO_®Åx =∞~À"≥Ñ· Ù¨ ^Õ=Ù_»∞ =∞#efl P^Õtã¨∞<Î åfl_»∞.
''„Ǩ[Å∞ K«xáÈ`Œ¥ `Œ=∞ Ǩã≤ Ç≤ÅÅ¡ #∞ xã¨ûǨÜ«µ ã≤u÷ Ö’ =^°e "≥à§◊ =Åã≤ =¿ã,Î
P `ŒO∞° ÇÍ`Œ ÇÍi Ǩiã≤u÷ Uq∞>© Jx PÖ’z~z ÉèÜ í µ« Ǩ_Íe. Hí#∞Hí ÇÍO°∞ (W`ŒO∞° Å
J<®^ä° ÉÏÅÅ q+¨Üµ« ~Ö’ Hí∂_Í) ^Õ=ÙxH˜ ÉèÜ í µ« Ǩ_∞» `«∂ ã¨=ºÇ‹∞#· =∂@<Ë Ç¨ÅHße.
J<åºÜ«∞OQÍ J<®^ä° ÉÏÅÅ Pã¨∞eÎ fl u~@∞#flÇÍO°∞ x*ÏxH˜ `Œ=∞ á⁄@ìÅ#∞ Jyfl`À
x~ѨÙHí∞~@∞<®flO°∞.—— (Y∞~üP<£–4:9,10)
LǨï^ü Ü«µ∞^°~ú `ŒO∞° ÇÍ`Œ Ǩτ[`ü ™®^ü a<ü O°∞ɡ· (O°l) ÉèÏO°º `Œ# Hí∞=∂O≥Î
e^°Ìifl "≥~@ɡ@∞ìHÁx ^≥·=„Ǩ=HíÎ (ã¨Å¡O) ã¨xflkèH˜ =KÍÛO°∞. P"≥∞ `Œ#Hí∞ [iy#
J<®ºÜ«∂xfl UHíO∞° =ÙÃÑ_«¥Î WÖÏ J<®flO°∞: ''^≥=· „Ǩ=HßÎ! go§^°OÌ ¥° ™®^ü Hí∞=∂O≥Å Î ∞.
™®^ü g∞`Àáå@∞ LǨï^ü Ü«µ∞^°~ú Ö’ áåÖÁæx J=∞O°Q`õ ∞Œ ÅÜ«∂ºO°∞. P `ŒO∞° ÇÍ`Œ
D ÉÏeHíÅ Ç≤#`Œ~„_ç =∂ Pã≤#Î ~`Œ>h˜ ™®finè#~ KÕã∞¨ Hí∞<®fl_«∞. giH’ã¨~ XHí¯
ÃÑ·™® =^°eÃÑ@ì ÖË^∞° . WÖÏ~>˜ ã≤u÷ Ö’ D ÉÏeHíefl Z=O°∞ ÃÑo§ KÕã∞¨ Hí∞~>ÏO°∞?——
nxfl Qõ∞i~Kı ÃÑ· 㨥Hí∞Å Î ∞ J=`Œi~KÍܵ.
"å~°ã∞¨ Å∞ =∞$`«∞xH˜ ã¨O|OkèOz# =¸_»∞ q^è•Å Y~°∞ÛÅ∞ K≥eO¡ K«#O`«
=~°‰Ωõ J`«x Pã≤Î #∞O_ç `«=∞ "å\ÏÅ∞ ѨOK«∞HÀ=_®xH˜ gÖË^¡ ∞Œ .
(1) J`«#∞ KÕã#≤ JѨÙÊÅhfl f~åÛe. J`«x Pã≤HÎ Oõ >Ë KÕã#≤ JѨÙÊÖË Z‰õΩ¯=QÍ
LO>Ë, â◊=ã¨O™ê¯~°O Y~°∞ÛÅ∞ áÈQÍ q∞ye# Pã≤Îx JѨÙÊÅ x+¨ÊuÎ ¢Ñ¨HÍ~°O
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 217
JѨÙÊÅ "åà◊§‰õΩ K≥eO¡ Kåe. q∞ye# ~°∞}^è#Œ O ~°∞}^•`«Å∞ =∂ѶK ‘ ¿Õ ãÎ =∞Ozk.
=∂Ѷ‘ KÕÜ«∞‰õΩO_® x~åHõiOKÕ Ç¨Ï‰õΩ¯ ‰õÄ_® "åi‰õΩOk. W™ê¡g∞Ü«∞ ¢Ñ¨Éèí∞`«fiO
LO>Ë q∞ye# JѨÙÊÅ∞ ¢Ñ¨É∞íè `«fi"Õ∞ K≥eã¡ ∞¨ OÎ k. Pã≤"Î å\ÏÅ∞ ^ŒH¯õ x "å~°ã∞¨ ÅÃÑ·
D ÉÏ^躌 `« ÖË^∞Œ . XHõ"àÕ ◊ "å~°∞ ã≤u÷ Ѩ~∞° Öˇ· LO>Ë =∞$`«∞x JѨÙÊÅ∞ f~°Û_»O "åi
<≥·uHõ qkè J=Ù`«∞Ok. Z=~°∂ JѨÙÊÅ∞ f~°ÛHõáÈ`Õ, ~°∞}^•`«Å∞ ‰õÄ_® "å\˜x
=∂Ѷ‘KÕÜ«∞HõáÈ`Õ ~°∞}¢QÆã¨∞Î_»∞ Ѩ~°Ö’Hõ tHõ∆‰õΩ QÆ∞~°ÜÕ∞º ¢Ñ¨=∂^ŒO LOk.
=∞$`«∞x ÉèÏ~°º‰õΩ Éè~í ΰ #∞O_ç WOHÍ =∞ǨÏ~ü ™⁄=Ú‡ ÅaèOK«Háõ È`Õ Jk ‰õÄ_®
JѨÙÊ H˜O^Œ‰Ωõ =ã¨∞OÎ k QÆ#Hõ ^•xfl ‰õÄ_® "å~°ã∞¨ Å∞ P"≥∞‰õΩ K≥eO¡ z# `«~åfi`Õ `«=∞
"å\ÏÅ∞ ѨOK«∞HÀ=Åã≤ LO@∞Ok. J^Õq^èOŒ QÍ =∞$`«∞_»∞ Z=iÔH<· å #+¨Oì HõeyOz
LO>Ë P #+¨Ñì i¨ Ǩ~°O ‰õÄ_® "å~°ã∞¨ Å∞ #+¨áì È~Ú# =ºH˜HÎ ˜ K≥eO¡ K«=Åã≤ LO@∞Ok.
áÈ`Õ =∞x+≤ `«# Pã≤ÃÎ Ñ· ã¨HÍÅOÖ’ [HÍ`ü K≥eO¡ K«‰Ωõ O_® PÅ㨺O KÕ¿ãÎ,
DÖ’QÍ J`«#∞ K«xáÈ=_»O [iy`Õ J`«x "å~°ã∞¨ Å∞ P [HÍ`üÃÑ·HOõ K≥eO¡ z#
`«~∞° "å`Õ `«=∞ Pã≤"Î å\ÏÅ∞ ѨOK«∞HÀ=Åã≤ LO@∞Ok. [HÍ`ü ¿Ñ^Œ(^•ã¨∞)ŠǨωõΩ¯.
^•xfl Z\˜ì Ѩiã≤`÷ ∞« Ö’¡#∂ K≥eO¡ Kåe. =∞$`«∞_»∞ gÅ∞<å=∂ ¢"åÜ«∞HõáÈ~Ú<å ã¨~ˆ
"å~°ã∞¨ Å∞ ^•xfl K≥eO¡ z# `«~∞° "å`Õ `«=∞ "å\ÏÅ∞ ѨOK«∞HÀ=Åã≤ LO@∞Ok.
Ѷ~¨ *° ò #=∂AÅ∞, ~°=∞*Ï<£ ~À*ÏÅ∞ ^≥=· ǨωõΩ¯Å *Ïa`åÖ’H˜ =™êÎ~Ú. Hõ#∞Hõ
=∞$`«∞x Ѷ~¨ *° ò #=∂AÅ∞ U"≥<· å Y*Ï J~ÚáÈ`Õ ÖË^• ~°=∞*Ï<£ ~À*ÏÅ∞ U"≥<· å
`«ÑÊ≤ áÈ`Õ "å\˜ áêѨÑi¨ Ǩ~°O (Ѷk≤ Ü«∂ ÖËHõ HõáêÊù~å) K≥ÅO¡ K«=Åã≤ LO@∞Ok.
áêѨÑi¨ Ǩ~°O QÆ∞iOz =ÚO^Œ∞ ~åÉ’`«∞Ok. "≥Ú`«OÎ Pã≤Ö Î ’ 1/3 =O`«∞֒Ѩ٠áêѨ
ѨiǨ~°O ÃÑ·HOõ LO_ç ѨiǨ~°O K≥eO¡ KåÅx =∞$`«∞_»∞ gÅ∞<å=∂ ¢"åã≤áÈ`Õ ^•xfl
"å~°ã∞¨ Å∞ qkèQÍ K≥eO¡ Kåe. áêѨÑi¨ Ǩ~°O ÃÑ·HOõ JO`«HOõ >Ë Z‰õΩ¯= LO>Ë P
J^Œ#Ѩ٠ÃÑ·HOõ K≥eO¡ KÕ ÉÏ^躌 `« "å~°ã∞¨ Å Wëêì~ÚëêìÅÃÑ· P^è•~°Ñ_¨ ç LO@∞Ok.
(2) J`«x â◊=ã¨O™ê¯~åxH˜ ã¨O|OkèOz# Y~°∞ÛÅ∞fÜ«∂e. J~Ú`Õ W™ê¡O
ã¨O¢Ñ¨^•Ü«∂ŠѨikèÖ’ÖËx ^Œâk◊ # Hõ~‡° Å∞, #ÅÉèk·ˇ <åÅ Hõ~‡° Å∞, "åi¬Hõ Hõ~‡° Å∞
ÖÏO\˜ #g# ^Œ∞~åKå~åÅ HÀã¨O _»|∞ƒ Y~°∞ÛÃÑ@ì‰Äõ _»^∞Œ . W=hfl áêѨHÍ~åºÅ∞.
(3) J`«#∞ +¨sJ`ü ¢Ñ¨HÍ~°O gÅ∞<å=∂ ~åã≤áÈ`Õ ^•x ¢Ñ¨HÍ~°O Z=Ô~=iH˜,
UU ã¨`å¯~åºÅ‰õΩ ZO`≥O`« W"åfiÖ’ P_»|∞ƒ ‰õÄ_® PÜ«∂ =º‰õΩÅ Î ‰õΩ, ã¨`å¯~åº
ʼnõΩ WKÕÛÜ«∂e. P `«~åfi`Õ "å~°ã∞¨ Å∞ `«=∞ "å\ÏÅ∞ ѨOK«∞HÀ=Åã≤ LO@∞Ok.
=∞$`«∞xH˜ ZÖÏO\˜ Pã≤áÎ êã¨∞Å Î ∞ ÖËx ѨHO∆õ Ö’ J`«x JѨÙÊÅ∞, â◊=ã¨O™ê¯~°O
Y~°∞ÛÅ∞ J`«x "å~°ã∞¨ ÖË Éèií OK«=Åã≤ LO@∞Ok. =∞$`«∞xH˜ Pã≤Î L#fl ѨHO∆õ Ö’
J`«x "å~°ã¨∞ʼnõΩ ZO`≥O`« "å\ÏÅ∞ Åaè™êÎÜ≥∂ P "Õ∞~°‰õΩ "å~°ã¨∞Å∞ D
Y~°∞ÛÅ∞ Éèií OK«=Åã≤ LO@∞Ok.
218 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
97. gÅ∞<å=∂ (=∞~°} âßã¨#O)
''g∞ÃÑ· (=∞O’) ÉÏ^è°º`Œ "≥∂Ǩ|_«∞`À~k (q#~_ç). g∞Ö’ Z=iH≥·<® =∞O°}
HßÅ~ Pã¨#fl=∞ܵ`Ë, J`Œ#∞ Pã≤Î Hí∂_Í =^°eáÈ`Œ∞#fl ǨHí∆~Ö’ `Œe¡^°~„_«∞ÅHí∞,
|~^è∞° =ÙÅHí∞ Pã≤ÇÎ ~¨ Ç≤}© q+¨Üµ« =∞ܵ `Œy# gÅ∞<®=∂ O®ã≤áÈÇÍe. Wk (^Õ=Ùx
Ǩ@)¡ ÉèÜ í µ« ÉèHí ∞í ÅÎ ∞ =Ù#flÇÍO°∞ <ˇOÇ° Oı Û° =Åã≤# q^è∞Œ ºHí^Î O°è ‡° ~.—— (Y∞~üP<£–2:180)
''XHí"àÕ ◊ gÅ∞<®=∂Ö’x q+¨Ü∂« Å∞ q#fl `Œ~åfi`Œ ÇÍ>˜x Z=O≥<· ® =∂iÛÇı¿ãÎ
=∂„`Œ~ PáåǨ~ ÇÍi<Ë K«∞@∞ìH∞í ~@∞~k. xã¨û~^ÕÇϨ ~Qå ^Õ=Ù_«∞ ã¨Ofi° ~ q<ËÇÍ_«∞,
ã¨=∞ãÎ̈~ `ˇeã≤#ÇÍ_«∞. gÅ∞<®=∂ O®ã≤# =ºHÎ̃ ǨHá∆í å`ÍxH˜ áåÅÊ_ͤ_x« Qåx, ÖË^®
Z=i ǨÏH≥¯· <® ǨÏi~z "ÕâÍ_«xQåx (ÇÍO°ã∞¨ Ö’¡) Z=iH≥<· ® J#∞=∂#~ =¿ã,Î J`Œ#∞
(gÅ∞<®=∂#∞ =∂iÛ"Õã≤) ÇÍO°ã¨∞Å =∞^è°º O®r Hí∞^°∞O°Û=K«∞Û. J~^°∞Ö’ ZÖÏ~>˜
^À+¨~ ÖË^∞° . ^Õ=Ù_«∞ Híq∆ ∞~KÕÇÍ_«∞, HíO∞° }˜~KÕÇÍ_«∞.—— (Y∞~üP<£–2:181,182)
D ã¨∂‰õΩÖ Î ’¡ ÇÍO°ã`¨ fiŒ Ѩ٠Pã≤ÇÎ ~¨ ǨH~í QÆ∞iOz W~Hß ZÖÏ~>˜ ^≥=· K«@~ì xO°‚
ܵ~K«Hí|_«Hí =Ú~^°∞ D P^Õâ◊O W=fi|_ç~k. P<®_«∞ ÇÍO°ã¨∞Ö’¡ ZÖÏ~>˜
Q˘_«=Å∞ O®Hí∞~_Í L~_Ë~^°∞Hí∞ „Ǩu=ºH©Î (`«# =∞O°}®xH˜ =Ú~^°∞Qå) gÅ∞<®=∂
^®fiO® qkèQå `Œ# ÇÍO°ã∞¨ Å ÇÍ>ÏÅ#∞ xO°Ü ‚ µ~KÍÅx Ãѷ㥨 H˜ÖÎ ’ K≥Çʨ |_ç~k. P
`Œ~åfi`Œ HÁ<®flà◊§Hí∞ ^Õ=Ù_«∞ ÇÍO°ã∞¨ Å ÇÍ>ÏÅ#∞ xO°Ü ‚ µ~K«_~« `À D㨥H˜Ö Î ’ ¿Ñ~˘¯#
|_ç# P[˝ O°^Ü Ì° µáÈܵ~k. (D q+¨Üµ« ~ 4= J^论ܫµ~Ö’ =zÛOk.)
^®x „ǨHßO°~ ^≥=· xs‚`« ÇÍ>ÏÅÖ’ U q^è~° Qå#¥ ZHí∞¯= `ŒH∞í ¯=Å∞ KÕܵ«
Hí∂_«^°x, ÇÍO°ã¨∞Å∞HßxÇÍiH˜ U^Œ~Ú<® ã¨Ç¨Ü«µ~ KÕÜ«µ^°ÅK«∞Hí∞~>Ë "≥Ú`ŒÎ~
Pã≤Ö Î ’ =¸_À=~`Œ∞Hí∞ ֒ѨÙQå =∂„`Œ"∞Õ (JÖÏ~>˜ÇÍiH˜) gÅ∞<å=∂ O®Ü«∂Åx
^≥=· „Ǩ=HíÎ (ã¨) É’kè~KÍO°∞. =¸_À =~`Œ∞Hí∞ q∞~z gÅ∞<®=∂ O®Üµ~K«_ÍxH˜
Z=iH© ZÖÏ~>˜ JkèHßO°~ ÖË^°∞. JÖÏQÕ qâÍfiã≤, JqâÍfiã¨∞Å∞ XHíi Pã¨∞ÎÅHí∞
=∞O˘HíO∞° ÇÍO°ã∞¨ Å∞ Hß*ÏÅO°x Hí∂_Í ^≥=· „Ǩ=HíÎ (ã¨) K≥áåÊO°∞.
gÅ∞<å=∂ q+¨Ü∞« OÖ’ =ÚYºOQÍ =¸_»∞ +¨~`° ∞« Å∞ QÆ∞~°∞OÎ K«∞HÀ"åe. D
=¸_»∞ +¨~`° ∞« Ö’¡ U XHõ¯\˜ <≥~"° ~Õ Û° HõáÈ~Ú<å gÅ∞<å=∂, Pã≤ÑÎ O¨ ѨHÍÅ∞ K≥Å=¡ Ù.
P =¸_»∞ +¨~`° ∞« Å∞ WÖÏ L<åfl~Ú:
(1) =∞$`«∞x â◊=ã¨O™ê¯~°O Y~°∞ÛÅ∞, JѨÙÊÅ`Àáê@∞ gÅ∞<å=∂Ö’ ~åÜ«∞
|_ç# ÃÑ·HOõ f¿ãã≤# `«~åfi`Õ "å~°ã∞¨ Å∞ `«=∞ "å\ÏÅ∞ ѨOK«∞HÀ"åe.
(2) +¨sJ`ü (^è~Œ ‡° âߢã¨OÎ ) ã¨∂zOz# "å~°ã∞¨ ÅÖ’ Z=iÔH<· å "åi xs‚`« "å\Ï
HõO>Ë Z‰õΩ¯= ã¨O¢Hõq∞OKÕÖÏ gÅ∞<å=∂ ¢"åÜ«∞‰õÄ_»^Œ∞. ''^Õ=Ù_»∞ ¢Ñ¨u ǨωõΩ¯
^•~°∞x ("å~°ã¨∞x) ǨωõΩ¯ WKÕÛâß_»∞. Hõ#∞Hõ U "å~°ã¨∞x q+¨Ü«∞OÖ’ ‰õÄ_®
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 219
gÅ∞<å=∂ ¢"åÜ«∞‰õÄ_»^—Œ —x ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) P^ÕtOKå~°∞. (|∞MÏi). J~Ú`Õ W`«~°
"å~°ã∞¨ Å∞ W+¨Ñì _¨ `ç Õ JÖÏO\˜ gÅ∞<å=∂ ¢"åÜ«∞=K«∞Û.
+¨sJ`ü ¢Ñ¨HÍ~°O Pã≤ÑÎ ~¨ ∞° x rq`«HÍÅOÖ’<Õ `«# ã¨O`å#OÖ’ XHõ ‰õΩ=∂~°∞_»∞
K«xáÈ`Õ J`«x H˘_»∞H˜¯ (JO>Ë =∞#=_çH)˜ `å`« Pã≤Ö Î ’ ÉèÏQÆO ÅaèOK«^∞Œ . JÖÏO\˜
J<å^äŒ =∞#=_çH˜ `å`« `«# rq`«HÍÅOÖ’<Õ 1/3 =O`«∞ ֒Ѩ٠Pã≤"Î å\Ï ÅaèOKÕÖÏ
gÅ∞<å=∂ ¢"åÜ«∞=K«∞Û. JÖÏ ¢"åÜ«∞_»O ZO`À ѨÙ}ºHÍ~°ºO ‰õÄ_®.
J<å^äŒ =º=Ǩ~°O QÆ∞iOz ''J<åºÜ«∞O, ^Ò~°˚#ºO—— J<Õ J^蕺ܫ∞OÖ’
K«iÛOK«_»O [iyOk. WHõ¯_» ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨Å¡O) É’kèOz# =¸_»∞ Ç≤Ï`À‰õΩÎefl
=∂¢`«"Õ∞ ¿Ñ~˘¯O@∞<åfl#∞. PÜ«∞# WÖÏ ¢Ñ¨=zOKå~°∞:
''ˆH=ÅO ^Õ=Ùx ¢Ñ¨ã¨#fl`« HÀã¨O J<å^äŒÉÏÅ∞_ç `«Å#∞ xq∞ˆ~ =ºH˜Î Hõ~°‡Å
z\ÏìÖ’ P J<å^äÉŒ ÏÅ∞_ç `«ÅÖ’x ¢Ñ¨u "≥O¢_»∞Hõ‰Ωõ |^Œ∞Å∞QÍ XH˘¯Hõ¯ ѨÙ}ºO
¢"åÜ«∞|_»∞`«∞Ok.—— (ui‡l)
''Z=Ô~`· Õ `å#∞ u<Õ `åˆQ PǨ~°áêhÜ«∂ÅÖ’ J<å^äÉŒ ÏÅ∞_çfl KÕ~∞° Û‰õΩO\Ï_À
^Õ=Ù_»∞ J`«xH˜ ã¨fi~°¢æ Ѩ"âÕ O◊ qkèQÍ KÕ™êÎ_∞» .—— (Wɡfl=∂[)
''<Õ#∞ g∞‰õΩ W^Œ~Ì ∞° |ÅÇ‘Ï#∞ŠǨωõΩ¯Å#∞ QÆ∞iOz `åH©^∞Œ KÕã∞¨ <Î åfl#∞. P
W^Œ~Ì ∞° |ÅÇ‘Ï#∞Å∞– J<å^äŒ ÉÏÅÅ∞, ¢ã‘Å Î ∞.—— (x™ê~Ú)
WHõ¯_» XHõ ¢Ñ¨âfl◊ L`«Ê#fl=∞=Ù`«∞Ok. H˘O^Œ~∞° D <≥u· Hõ É’^è#Œ Å#∞ Z=~°∞
MÏ`«~∞° KÕ™êÎ~x° ¢Ñ¨tfl™êÎ~∞° . ^Õ=Ù_çfl, PÜ«∞# ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ )#∞, Ѩ~Ö ° ’Hõ f~°∞Êk<åxfl
=∞#ã¨∂ÊùiÎQÍ qâ◊fiã≤Oz# =Úã≤¡O #=∂A, LѨ"å™êÅ#∞ áê\˜OK«_»O ÖË^•?
XHõ"Õà◊ #=∂A, LѨ"å™êÅ#∞ áê\˜OK«x =Úã≤¡O D <≥·uHõ É’^èŒ#Å<Õ HÍ^Œ∞,
+¨sJ`ü Ѩ~"° ∞≥ #ÿ U P[˝Å<≥<· å MÏ`«~∞° KÕ™êÎ_x» PtOK«Ö=Ë Ú. +¨sJ`ü K«\ÏìÅ#∞
Q“~°qOKÕ "å~°∞ <≥u· Hõ É’^è#Œ Å#∞ ‰õÄ_® Q“~°q™êÎ~∞° . Wq ~Ô O_»∂ XHõ^•xH˘Hõ\˜
Jq<åÉèÏ= ã¨O|O^èOŒ Hõey L<åfl~Ú.
(3) "≥Ú`«ÎO Pã≤ÎÖ’ 1/3 =O`«∞ ֒ѨÙÃÑ· =∂¢`«"Õ∞ gÅ∞<å=∂ ¢"åÜ«∂e.
JO`«‰Ωõ q∞Oz# ÃÑ·HOõ ÃÑ· gÅ∞<å=∂ ~åã≤<å Jk K≥Å^¡ ∞Œ .
ǨϢ[`ü ™ê^£ a<£ Jc=MÏãπ (~°l) Hõ^äŒ#O: g_À¯Å∞ ǨÏ*òÜ«∂¢`« [iy#
ÜÕ∞_»∞ <Õ#∞ [|∞ƒ`À f¢=OQÍ ÉÏ^èÑŒ _¨ ∞» `«∞O>Ë ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ##∞fl Ѩ~å=∞i≈OK«
_®xH˜ =KåÛ~°∞. JѨÙÊ_»∞ <Õ#∞ PÜ«∞#`À =∂\Ï¡_∞» `«∂ ''^≥=· ¢Ñ¨=HÍÎ! <å [|∞ƒ ÉÏQÍ
=ÚkiáÈ~ÚOk. <Õ#∞ ^è#Œ =O`«∞_çfl. <å‰õΩ XHõ ‰õÄ`«∞~°∞ `«Ñʨ "å~°ã∞¨ Å∞ ÖË~∞° .
D ã≤u÷ Ö’ <Õ#∞ =¸_çO@ ~Ô O_˘O`«∞Å∞ Pã≤xÎ ^•#O KÕÜ∞« =KåÛ?——Jx J_çQÍ#∞.
^•xH˜ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ''ÖË^∞Œ , J~°Éú Ïè QÆO ‰õÄ_® KÕÜ∞« ‰õÄ_»^∞Œ —— Jx J<åfl~°∞.
220 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
P `«~åfi`« PÜ«∞# WÖÏ K≥áêÊ~°∞: ''=¸_çO@ XHõ=O`«∞ Pã≤Î ^•#O
K≥~Úº. Wk ‰õÄ_® Z‰õΩ¯"Õ. h "å~°ã∞¨ Å∞ Ö’‰õΩÅ =ÚO^Œ∞ KÕ`∞« Å∞ *ÏÑ≤ ^Õ|iOKÕ
ÖÏ "åix x~°∞¿Ñ^ŒÅ∞QÍ, x~å^è•~°∞Å∞QÍ KÕã≤ "≥à§◊ _»O HõO>Ë ã≤u÷ Ѩ~∞° Å∞QÍ KÕã≤
"≥à§◊ _»O ZO`À L`«=Î ∞O. h=Ù Uk Y~°∞ÛÃÑ\ì̃<å Y~°∞ÛÃÑ>Ë@ ì ѨÙÊ_»∞ ^≥=· ¢Ñ¨ã#¨ fl`«
á⁄O^Œ_O» h L^ÕâÌ º◊ "≥∞ÿ =ÙO>Ë h‰õΩ ^•x ѨÙ}ºÑ¶Å ¨ O `«Ñʨ Hõ Åaèã∞¨ OÎ k. z=iH˜
hÉèÏ~°º HÀã¨O "≥zÛOKÕ ^è#Œ O ‰õÄ_® h‰õΩ ѨÙ}ºO Pi˚OzÃÑ_»∞`«∞Ok.——...(|∞MÏi)
"å~°ã¨∞ʼnõΩ #+¨ìO HõeyOKÕ ZÖÏO\˜ gÅ∞<å=∂ ¢"åÜ«∞‰õÄ_»^Œ∞. ¢"åã≤<å
Jk K≥Å¡^Œ∞. ÃÑ·QÍ JÖÏO\˜ gÅ∞<å=∂ =Å¡ Ѩ~°Ö’Hõ tHõ∆ J#∞ÉèíqOK«=Åã≤
=ã¨∞OÎ k. Y∞~üP<£Ö’x D ã¨∂H˜Î QÆ=∞xOK«O_ç:
''=∞$`«∞_»∞ O®ã≤# gÅ∞<®=∂ <ˇO°"ÕiÛ, JǨCÅ∞ fiÛ# `Œ~åfi`Œ<Ë "å~°ã¨∞ʼnõΩ
"å\ÏÅ∞ Åaè™êÎ~Ú. Jܵ`Ë gÅ∞<®=∂ (Z=iH©) ÉÏ^è®HíO°~Qå L~_«~å^°∞. Wk
^Õ=Ù_«∞ *ÏsKÕã∞¨ #Î fl P[˝. ^Õ=Ù_«∞ ã¨~fi° A˝_∞» † Z~`À =∞$^°∞ǨÏ$^°Üµ« ∞_«∞.—— (4:12)
=∞Ǩ¢Ñ¨=HõÎ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨) D ã¨∂H˜Î QÆ∞iOz "åºMϺxã¨∂Î WÖÏ J<åfl~°∞:
''ZO^Œ~À ѨÙ~°∞+¨µÅ∞, ¢ã‘Å Î ∞ WÖÏO\˜ "å~°∞<åfl~°∞– "å~°∞ J~°"·≥ Uà◊§ =Ü«∞ã¨∞û
=KÕÛ^•HÍ "≥Ú`«ÎO rq`åxfl ^Õ=Ùx q^èÕÜ«∞`«Ö’ QÆ_»∞ѨÙ`å~°∞. HÍx f~å =∞~°}
HÍÅO Pã¨#fl=∞~Ú#ѨÙÊ_»∞ "å~°∞ `«=∞ gÅ∞<å=∂ ^•fi~å ("å~°ã¨∞ʼnõΩ) #+¨ìO
Hõey™êÎ~∞° . (ÖË^• J~°∞›Å HÀã¨O gÅ∞<å=∂Ö’ Un ~åÜ«∞~°∞.) D HÍ~°}OQÍ "å~°∞
#~°HÍxH˜ J~°∞›Öˇá· È`å~°∞.—— (J|∂^•=Ó^£)
WÖÏO\˜ gÅ∞<å=∂ K≥Å^¡ ∞Œ . ^•xfl J=∞Å∞Ѩ~K° åeû# J=ã¨~O° ÖË^∞Œ . =∞$`«∞x
Pã≤Ö Î ’ =¸_»∞q^è•Å "å~°ã∞¨ ʼnõΩ `«Ñʨ xã¨iQÍ xs‚`"« å\ÏÅ∞ ÅaèOKåe. "å~°∞ (1)
H˘_»∞‰õΩÅ∞, ‰õÄ`«∞à◊√§, (2) `«e^¡ OŒ ¢_»∞Å∞, (3) ÉèÏ~åºÉè~í Ö
ΰ ’¡ ¢|uH˜ LO_Õ"å~°∞.
''qâÍfiã¨∞ÖÏO®! g∞Ö’ Z=iH≥<· ® =∞O°} ã¨=∞Ü«µ~ Pã¨#fl=∞~Ú#ǨC_«∞ J`Œ#∞
gÅ∞<®=∂ O®Ü«µ^°e¿ã,Î J~^°∞Hí∞ g∞Ö’ x*ÏܵfǨO∞° Öˇ#· W^°OÌ ∞° =ºHí∞ÅÎ ∞ ™®Hí∞∆ Å∞Qå
L~_Íe. XHí"àÕ ◊ g∞O°∞ „ǨÜ∂« }~Ö’ L#flǨC_«∞ JHí¯_« =∞O°} ã¨=∞Ü«µ~ Pã¨#flÇ‹∞`· Ë
=Úã≤¡"Õ∞`ŒO°∞Å #∞~_«Üµ<® ã¨OÕ W^°Ìifl ™®Hí∆∞Å∞Qå ÃÑ@∞ì H’~_ç. XHí"Õà◊ "åi
x*Ïܵf Ǩ@¡ g∞Hı^°Üµ<® J#∞=∂#~ =¿ãÎ, „áåO°÷# `ŒO°∞ÇÍ`Œ "åi^°Ìi KÕ`Œ
(=∞ã‘^°∞Ö’) „Ǩ=∂}~ KÕܵ~KÍe. ÇÍO°∞ ^Õ=Ùx g∞^° „Ǩ=∂}~ KÕ㨥ΠWÖÏ
ǨÅHße: '"Õ∞=Ú ZÖÏ~>˜ ™®fiO°„÷ ǨÜ∂ˇ [<®Å H’ã¨~ D ™®H∆ߺxfl ÇÍ_«∞HÀ=Ú, =∂
|~^è∞° =ÙÖˇ<· ® ã¨OÕ ("Õ∞=Ú Ç¨Há∆í å`Œ~ K«¥Ç¨=Ú). ^Õ=Ùx H’ã¨~ K≥¿ÑÊ ™®H∆ߺxfl "Õ∞=Ú
Z#fl>˜H© ^®K«=Ú. JÖÏ KÕ¿ãÎ "Õ∞=Ú áåáå`Œ∞‡ÅÖ’ KÕiáÈ`Í=Ú.—— (5:106)
''Jܵ`Ë JÖÏ „Ǩ=∂}~ KÕã≤ Hí∂_Í ÇÍO°∞ J<®ºÜ«µ~, ǨHá∆í å`ÍÅHí∞ áåÅÊ_ç`Ë
"åi ™®÷#~Ö’ "åiHí~>Ë HÁ~K≥~ ܡ∂Qõ∞ºÖˇ·# =∞O’ W^°ÌO°∞ ™®Hí∆∞Å∞Qå =Ú~^°∞Hí∞
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 221
O®ÇÍe. D™®Hí∞∆ Å∞ J<®ºÜ«∂xH˜ Qõ∞O°Üµ#ÇÍÔ~· L~_Íe. =∞$`Œ∞xH˜ ã¨xflÇ≤Ï`Œ∞Ö~Ú
Hí∂_Í L~_Íe. "åO°∞ (=∞ã‘^∞° Ö’ xÅ|_ç) ^Õ=Ùx g∞^° „Ǩ=∂}~ KÕã≤ 'ÇÍi ™®Híº∆ ~
Hí~>Ë =∂™®Híº∆ ~ x[=∞ܵ#k† "Õ∞=Ú =∂ ™®Híº∆ ~Ö’ ZÖÏ~>˜ ǨÏ^°∞Ì g∞O°Ö^Ë ∞° . JÖÏ
KÕ¿ãÎ "Õ∞=Ú ^°∞O®‡O°∞Åæ Ö’ KÕi#ÇÍO°=∞=Ù`Í=Ú— Jx ǨÅHße.—— (5:107)
''WÖÏ~>˜ Ǩ^uú° =Å¡ „Ǩ[Å∞ ã¨O#·≥ ™®Híº∆ q∞™®ÎOx° Pâ◊ L~@∞~k. ÖË^® ÇÍO°∞
`Í=Ú „Ǩ=∂}~ KÕã#≤ `ŒO∞° ÇÍ`Œ O≥~_À =O°~æ Kտ㠄Ǩ=∂}~ `Œ=∞Hí∞ =ºuOÕH~í Qå
L~@∞~^Õ"≥∂#x ÉèÏq~K«Üµ<® ÉèíÜ«µÇ¨_«`ÍO°∞. ^Õ=ÙxH˜ ÉèíÜ«µÇ¨_«~_ç. q#~_ç,
huÖËxÇÍiH˜ ^Õ=Ù_«∞ Z#fl>˜H© ã¨<®‡O°~æ K«¥Ç¨_∞« . (Y∞~üP<£–5:108)
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) Ç≤Ï`ÀH˜Î : ''XHõ =Úã≤O¡ ‰õΩ U^≥<· å Pã≤Î LO_ç ^•x q+¨Ü∞« OÖ’
gÅ∞<å=∂ ~åÜ«∞^ŒÅz#ѨÙÊ_»∞ ("≥O@<Õ ~åÜ«∂e.) ~Ô O_»∞~å¢`«∞Å∞ QÆ_z » áÈ~Ú<å
gÅ∞<å=∂ ~åÜ«∞‰õΩO_® LO_»@O J`«xH˜ "åOKèh« Ü«∞O HÍ^Œ∞.—— (|∞MÏi)
^Õ=Ù_»∞ "å~°ã∞¨ Å "å\ÏÅ#∞ x~°~‚ ÚOz# `«~∞° "å`« gÅ∞<å=∂ `«Ñʨ xã¨iQÍ
~åÜ«∂Å#fl qkè ~°^ŒÌ~ÚáÈ~ÚOk. ~åÜ«∞^ŒÅK«∞‰õΩO>Ë "≥Ú`«ÎO Pã≤ÎÖ’ =¸_À
=O`«∞‰õΩ q∞Oz ~åÜ«∞‰õÄ_»^Œ∞. Jã¨Å∞ gÅ∞<å=∂ ~åÜ«∞_®xH˜ q+¨Ü«∞O Un
ÖË#ѨÙÊ_»∞ gÅ∞<å=∂ ~åÜ«∞HõáÈ=_»OÖ’ `«ÑÙ¨ Ê ÖË^∞Œ .
ǨϢ[`ü `«ÖÏ› a<£ =∞㨢~°Ñπ¶ (~°l) Hõ^#Œä O: <Õ<˘Hõ ™êi J|∞ÌÖÏ¡ a<£ JcBá¶ê
(~°l) QÍix ''^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) gÅ∞<å=∂ ~åâß~å?—— J#_çQÍ#∞. ^•x HÍÜ«∞#
ÖË^<Œ åfl~°∞. ''=∞i ¢Ñ¨[ʼnõΩ gÅ∞<å=∂#∞ ZÖÏ qkèOKå~°∞? ¢Ñ¨[ʼnõΩ gÅ∞<å=∂
P[˝ ZÖÏ WKåÛ~°∞?—— Jx J_çQÍ#∞ <Õ#∞. JѨÙÊ_»∞ J|∞ÌÖÏ¡ a<£ JcBá¶ê (~°l)
ã¨=∂^è•#q∞ã¨∂Î ''¢Ñ¨[Å∞ ^≥=· ¢QÆO^ä•xfl QÆ\Qì˜ Í Ñ¨@∞ìH˘x ^•x ¢Ñ¨HÍ~°O #_»K∞« HÀ"å
Åx ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) P^ÕtOKå~°∞ Hõ^•!—— Jx J<åfl~°∞. (|∞MÏi)
^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ZÖÏO\˜ Pã≤Îáêã¨∞ÎÅ∞ =^ŒeÃÑ\˜ì áÈÖË^Œ∞ QÆ#Hõ ^èŒ# =º=
Ǩ~°OÖ’ PÜ«∞# gÅ∞<å=∂ ~åÜ«∞ÖË^∞Œ . J~Ú`Õ ^≥=· ¢QÆO^ä•xfl QÆ\Qì˜ Í Ñ¨@∞ìH˘x
^•x¢Ñ¨HÍ~°O PK«iOKåÅx gÅ∞<å=∂ ~åã≤ áÈÜ«∂~°∞. "å~°ã∞¨ ʼnõΩ Pã≤ÑÎ O¨ ѨHOõ
q+¨Ü∞« OÖ’ gÅ∞<å=∂ qkè QÆ∞iOz Y∞~üP<£Ö’ LOk. J~Ú`Õ H˘O`« HÍÖÏxH˜
"å~°ã∞¨ Å "å\ÏÅ∞ ^Õ=Ù_»∞ x~°~‚ ÚOz#O^Œ∞# gÅ∞<å=∂ qkè ~°^~ÌŒ ÚáÈ~ÚOk.
WѨÙÊ_»∞ 1/3=O`«∞ Pã≤ÃÎ Ñ· =∂¢`«"∞Õ gÅ∞<å=∂ ~åÜ«∞_®xH˜ gÅ∞Ok.
98. Pã≤ΠѨOѨHOõ
U =∞x+¨~Ú<å K«xáÈ~Ú# `«~°∞"å`Õ J`«x Pã≤Î "å~°ã¨∞Ö’¡ ѨOK«_»O
[~°QÍe. `«O¢_ç ¢|u‰õΩO_»QÍ<Õ `«# "å\Ï W=fi=∞x J_çˆQ JkèHÍ~°O H˘_»∞‰õΩ¯
ÖË^Œ∞. JÖψQ `«# `å`« Pã≤Î W=fi=∞x `«O¢_çx J_çˆQ JkèHÍ~°O ‰õÄ_® J`«xH˜
ÖË^∞Œ . `å`« K«xáÈ~Ú#ѨÙÊ_Õ J`«x Pã≤Î H˘_»∞‰õΩʼnõΩ, ‰õÄ`«∞à◊§‰õΩ ã¨O¢Hõq∞ã¨∞OÎ k.
222 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
¢ã‘ÎѨÙ~°∞+¨µÅ Pã≤Î "å\ÏÅ#∞ QÆ∞iOz Y∞~üP<£ F ¢áê^äŒq∞Hõ ã¨∂¢`åxfl D
q^èOŒ QÍ ¿Ñ~˘¯#flk:
''g∞ ã¨~`Í#~ q+¨Üµ« ~Ö’ ^Õ=Ù_∞« q∞=∞‡efl WÖÏ P^Õtã¨∞<Î ®fl_«∞: XHí ѨÙO∞° +¨∞x
"å>Ï W^°OÌ ∞° ¢ãÅΑ "å>ÏÅ`À ã¨=∂#~.—— (4:11)
L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ– =∞$`«∞xH˜ W^ŒÌ~°∞ ‰õΩ=∂~°∞Å∞, =ÚQÆ∞æ~°∞ ‰õΩ=∂Ô~ÎÅ∞
L#flѨÙÊ_»∞ J`«#∞ =^ŒeáÈ~Ú# 7 ÅHõÅ ∆ ~°∂áêÜ«∞Å Pã≤Ö Î ’ XH˘¯Hõ¯ ‰õΩ=∂~°∞xH˜
2 ÅHõ∆Å∞ K˘Ñ¨ÙÊ# W^ŒÌ~°∞ ‰õΩ=∂~°∞ʼnõΩ 4 ÅHõ∆Å∞, XH˘¯Hõ¯ ‰õΩ=∂Ô~ΉõΩ 1 ÅHõ∆
K˘Ñ¨ÙÊ# =ÚQÆ∞~æ ∞° ‰õΩ=∂Ô~Å Î ‰õΩ 3 ÅHõÅ ∆ ∞ Åaè™êÎ~Ú.
WÖÏ Ñ¨ÙO°∞+¨∞xH˜ Åaè~KÕ ÇÍ>ÏÖ’ ¢ã‘HÎ ˜ ã¨Q~õ Åaèã∞¨ OÎ k. Wk Pã≤ÑÎ O¨ Ñ≤}©
q+¨Ü∞« OÖ’ W™ê¡O xˆ~tÌ ã¨∞#Î fl ã¨∂¢`«¢áêÜ«∞"≥∞#ÿ q+¨Ü∞« O. ^Õ=Ùx ^°$+≤Ö ì ’ ¢ã‘ÑÎ Ù¨ O°∞+¨∞
e^ŒOÌ ¥° ã¨=∂#"≥∞<ÿ å D Pi÷Hí =º`ͺ™êxH˜ =ÚYºOQÍ =¸_«∞ HßO°}®Å∞<®flܵ.
(1) Hí∞@∞~|áÈ+¨} ÉèÏO®xfl W™®¡~ ѨÙO°∞+¨∞_ç g∞^°<Õ "≥∂Ç≤~k. ÉèOí ΰ ã¨~áå
k~K«Hí∞~_Í ™È=∞iáÈ`Œ∞ÖÏ uiy ÖË^• ã¨~áå^Œ#O`å ™®fiO®÷xH’, =ºã¨<®ÅH’
YO°∞ÛKÕã≤ ÉèÏO®ºÇ≤Åe¡ fl xO°H¡ º∆í ~ KÕ¿ãÎ W™®¡g∞Ü«µ „ǨÉ∞íè `Œfi~ J`Œx g∞^° K«@Çì O¨ Ç° ∞‹ #·
K«Oº° fã¨∞Hí∞~@∞~k. ǨOÖ ° ’Hí~Ö’#¥ ^≥=· tHíH∆ ∞í Qõ∞iHß=Åã≤ =ã¨∞~Î k.
(2) ѨÙ~°∞+¨µ_»∞ XˆH=OâßxH˜ K≥Ok#"å_≥L · O\Ï_»∞. HÍx ¢ã‘Î ~Ô O_»∞ =OâßʼnõΩ
K≥Ok#^≥· LO@∞Ok. P"≥∞ W@∞ ѨÙ\˜Oì \˜ Pã≤Ö Î ’#∂, J@∞ "≥∞\˜Oì \˜ Pã≤Ö Î ’#∂
ÉèÏQÆã∞¨ ~Î åÖ=Ù`«∞Ok. ѨÙ~°∞+¨µxH˜ `«# =Oâ◊ÑÙ¨ Pã≤Î =∂¢`«"∞Õ ã¨O¢Hõq∞ã¨∞OÎ k.
(3) qÇÍÇ¨Ï ã¨~^°O°ƒù~Ö’ ¢ã‘ÎH˜ =O°∞_ç #∞~z =∞ǨÏO∑ O°¥Ç¨~Ö’ HÁ~`ŒPã≤Î
Åaèã∞¨ ~Î k. <Õ_∞« =∞# ^Õâ~◊ Ö’ =Úã≤~¡ Å∞ Ju =ÚYº"≥∞#ÿ D ^≥Ç· Í[˝#∞ xO°H¡ º∆í O
KÕã,≤ ã¨ÇϨ ÇÍã¨^À+¨~`À Hí@flHß#∞HíÅ O°¥Ç¨~Ö’ "ÕÖÏk, Hß^°∞ ÅHíÖ ∆ Ïk O°¥áåÜ«µÅ∞
xÅ∞=Ù^ÀÇ≤_ç KÕã∞¨ <Î ®flO°∞. Wk f„="≥∞#ÿ <ÕO~° , ÃѶ∞ÏO°"∞≥ #ÿ áåǨ~.
D q^è~° Qå W™®¡~ ѨÙ\˜Oì \˜ |O^è∞Œ =ÙÅ #∞~_ç Pã≤ÇÎ Í>Ï ^®fiO®, ÉèOí ΰ #∞~_ç
=∞ǨÏO∑ ^®fiO®, "≥∞\ì̃O\˜ |O^èŒ∞=ÙÅ #∞O_ç Pã≤Î"å\Ï ^•fi~å ¢ã‘ÎH˜ "≥Ú`ŒÎ~ g∞^°
ѨÙO°∞+¨∞x`À áå@∞ Pi÷Hí ã¨=∂#`Œfi~ „Ǩ™®k~z~k. D HÍ~°}OQÍ<Õ ¢ã‘Å Î "å\Ï#∞
ѨÙ~°∞+¨µÅ "å\Ï HõO>Ë `«‰Ωõ ¯=QÍ x~°~‚ ÚOK«|_çOk.
Pi÷Hõ ~°OQÆOÖ’ =∞Ç≤Ïà◊ŠѨ@¡ WO`«\˜ L^•~°`« Hõ#|~°z# Y∞~üP<£ =∞ǨÏ`«∞#Î ∞
QÆ∞iOz HÍã¨Î PÖ’zOKåe Ü≥∂K«<åѨ~°∞Å∞. D ¢Ñ¨Ñ¨OK«OÖ’<Õ ^≥·=O ¢Ñ¨™êkOz#
¢Ñ¨Hõ$u ^èŒ~å‡Å∞ q㨇iOz H˘O^Œ~°∞ `«=∞ ™⁄O`« PÖ’K«#Å`À =∞Ç≤ÏàÏ Pi÷Hõ
™êfi`«O¢`åºxH˜ ã¨∂K«#Å∞ KÕã¨∞ÎO>Ë, =∞iH˘O^Œ~°∞ =Úã≤¡OÅ∞ ¢ã‘ÎʼnõΩ ~å=Åã≤#
K«@ìѨ~°"≥∞ÿ# Pã≤ΠǨωõΩ¯efl ‰õÄ_® ǨÏiã¨∞Î<åfl~°∞.
^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 223
ÃÑ· ¢áê^äqŒ ∞Hõ ã¨∂¢`«O `«~∞° "å`« "å~°ã∞¨ Å∞, "åiH˜ ~å=Åã≤# Pã≤Î "å\ÏÅ#∞
QÆ∞iOz Y∞~üP<£ WÖÏ q=~°OQÍ ¿Ñ~˘¯O\’Ok:
''(=∞$`Œ∞xH˜) W^°ÌO°∞ ÖËHí W^°ÌiHí<®fl ZHí∞¯==∞~k Hí∞=∂O≥ÎÅ∞ L~>Ë, ÇÍiH˜
J`«x Pã≤ÎÖ’ =¸_ç~@ O≥~_«∞ =~`Œ∞Å∞ (2/3) Åaè~KÍe. XHí"Õà◊ XHı Hí∞=∂O≥Î
L~>Ë, P"≥∞Hí∞ Pã≤ÎÖ’ JO°÷ÉèÏQõ~ (1/2) Åaè~KÍe.—— (Y∞~üP<£–4:11)
q∞ye# 1/3 =O`«∞ ÖËHõ 1/2 J~°Éú Ïè QÆO W`«~° "å~°ã∞¨ ʼnõΩ Åaèã∞¨ OÎ k.
''=∞$`Œ∞_«∞ ã¨~`Í#~ Híey=Ù#flÇÍ_≥·`Ë J`Œx `Œe¡^°~„_«∞ÅÖ’ „Ǩu XHí¯iH©
J`Œx Pã≤ÎÖ’ PO’=~`Œ∞ (1/6) Åaè~KÍe.—— (Y∞~üP<£–4:11)
q∞ye# 2/3 =O`«∞ ã¨O`å<åxH˜ Åaèã¨∞ÎOk. =∞$`Œ∞xH˜ XHí¯ HÁ_«∞Hí∞
=∂„`ŒÇ∞ı LO_ç W`«~° "å~°ã∞¨ Å∞ Z=~°∂ ÖˉΩõ ~>Ë, 2/3 =O`«∞ Pã≤Î J~`Í J`ŒxHˆ
^°H∞í ¯`Œ∞~k. W`ŒO° ÇÍO°ã∞¨ Å∞O>Ë 2/3 ÉèÏQÆOÖ’ "åi"å\ÏÅ∞ áÈQÍ q∞ye#k
H˘_»∞‰õΩ¯ Åaèã∞¨ OÎ k. =∞$`«∞xH˜ H˘_»∞‰õΩ¯ |^Œ∞Å∞ ‰õÄ`«∞~°∞O_ç W`«~° "å~°ã∞¨ Å∞
Z=~°∂ ÖˉΩõ O>Ë, P"≥∞‰õΩ 1/3 =O`«∞ =∂¢`«"∞Õ Åaèã∞¨ OÎ k. q∞QÆ`å 1/3 =O`«∞
`«O¢_çH˜ =ã¨∞OÎ k. Dq^èOŒ QÍ `«O¢_çH˜ "≥Ú`«OÎ 1/6{1/3´1/2 =O`«∞ Åaèã∞¨ OÎ k.
WHõ¯_» =∞~À q+¨Ü∞« O q=iOK«_O» ã¨O^Œ~Àƒùz`«OQÍ LO@∞Ok. =∞$`«∞xH˜
XHõ ÉèÏ~°º, `«O¢_ç, XHõ H˘_»∞‰õΩ =∂¢`«"∞Õ L#flѨÙÊ_»∞ `«O¢_çH˜ 1/6 =O`«∞, ÉèÏ~°º‰õΩ
1/8 =O`«∞, H˘_»∞‰õΩ¯ 1–(1/6{1/8)´ 17/24 =O`«∞ Pã≤Î Åaèã¨∞ÎOk. XHõ"Õà◊
=∞$`«∞xH˜ XHõ ÉèÏ~°º, `«O¢_ç, XHõ ‰õÄ`«∞~°∞ =∂¢`«"Õ∞ L#flѨÙÊ_»∞ ÉèÏ~°º‰õΩ 1/8
ÉèÏQÆO, ‰õÄ`«∞iH˜ 1/2 ÉèÏQÆO, `«O¢_çH˜ 1–(1/8{1/2)´9/24 ÉèÏQÆO Åaèã∞¨ OÎ k.
''J`ŒxH˜ ã¨~`Í#~ ÖËH∞í ~_Í `Œe^¡ ~° „_«∞ÖË J`Œx ÇÍO°ã∞¨ Öˇ`· ,Ë `ŒeH¡ ˜ =¸_ç~@
XHí ÉèÏQõ~ (1/3) WÇÍfie.—— (Y∞~üP<£–4:11)
D ã¨∂H˜Ö Î ’x q∞ye# 2/3 ÉèÏQõ~ W`«~° "å~°ã∞¨ Å∞ Z=~°∂ ÖË#ѨÙÊ_»∞ `Œ~„_çH˜
Åaèã∞¨ ~Î k. W`«~° "å~°ã∞¨ Å∞ LO>Ë 2/3 ÉèÏQÆOÖ’ "åi "å\ÏÅ∞ áÈQÍ q∞yeOk
`«O¢_çH˜ Åaèã∞¨ OÎ k. JO>Ë =∞$`«∞xH˜ `«O¢_ç, `«e,¡ XHõ ÉèÏ~°º L#flѨÙÊ_»∞ ÉèÏ~°º‰õΩ
1/4=O`«∞, `«eH¡ ˜ 1/4=O`«∞, `«O¢_çH˜ 1–(1/4{1/4)´1/2 =O`«∞ Åaè™êÎÜ∞« #fl =∂@.
''=∞$`Œ∞xH˜ J#fl^°=Ú‡Å∞, JHí¯K≥Öà¡ˇ ∞◊ § Hí∂_Í L~>Ë, `ŒeH¡ ˜ PO°= ÉèÏQõ~ (1/6)
O®ÇÍe.—— (Y∞~üP<£–4:11) Dã¨∂H˜Ö Î ’ ¿Ñ~˘¯#|_ç# `«e"¡ å\Ï P~°=ÉèÏQÆO (1/6)
áÈQÍ q∞ye# 5/6 ÉèÏQõ~ `Œ~„_çH˜ Åaèã∞¨ ~Î k. =∞$`«∞x `«e^¡ OŒ ¢_»∞Å∞ rqOz=ÙO>Ë
J`«x J#fl ^Œ=ڇʼnõΩ, JHõ¯K≥Öà¡ˇ §◊ ‰õΩ ZÖÏO\˜ "å\ÏÅ∞ ÅaèOK«=Ù.
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ¢Ñ¨=K«#O: ''=∞$`«∞xH˜ `«e¡ ÖËxѨHO∆õ Ö’ J`«x <åÜ«∞#=∞‡‰õΩ
P~°=ÉèÏQÆO (1/6) Åaèã∞¨ OÎ k.—— (J|∂^•=Ó^£)
224 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
''=∞$`Œ∞_«∞ O®ã≤áÈܵ# gÅ∞<®=∂ <ˇO°ÇıO°Û_«~`À áå@∞, J`Œ#∞ KÕã≤#
JǨCÅhfl fiÛ# `ŒO∞° ÇÍ`Œ<Ë D "å>ÏÅhfl Ǩ~KÍe.—— (Y∞~üP<£–4:11)
=ÚO^Œ∞QÍ JǨCÅhfl f~åÛe. `«~∞° "å`« q∞ye# Pã≤Ö Î ’ 1/3 ÉèÏQõ~ "Õ∞O°H∞í
=∂„`Œ"∞Õ gÅ∞<®=∂ =iÎã∞¨ ~Î k.
''g∞ `Œe^¡ ~° „_«∞ÅÖ’, g∞ ã¨~`Í#~Ö’ „ǨÜ∂ˇ [#~s`ͺ Z=O≥H∞í ¯= ã¨xflÇ≤Ï`Œ∞Ö’
g∞Hí∞ `ˇeÜ«µ^°∞. Wq ^Õ=Ù_«∞ xO°‚ܵ~z# ÇÍ>ÏÅ∞. ^Õ=Ù_«∞ ã¨=∞ã¨Î q+¨Ü«∂Å∞
Ziy#ÇÍ_«∞, Z~`À q"ÕK<« ®Ç¨O∞° _«∞.—— (Y∞~üP<£–4:11)
''g∞ ÉèÏO°ºÅHí∞ ã¨~`Í#~ ÖË#ǨC_«∞ ÇÍO°∞ =^°e"≥o§# Pã≤ÖÎ ’ g∞Hí∞ JO°÷ ÉèÏQõ~
(1/2) Åaèã∞¨ ~Î k. ã¨~`Í#~ L~>Ë, g∞Hí∞ <®eæ~@ XHí ÉèÏQõ"∞Õ (1/4) ^°H∞í ¯`Œ∞~k.
Jܵ`Ë ÇÍO°∞ O®ã≤# gÅ∞<®=∂ <ˇO°"ÕiÛ, KÕã≤# JǨCÅhfl fiÛ# `Œ~°∞"å`Ë WÖÏ
[O°Qåe.—— (Y∞~üP<£–4:12)
''g∞Hí∞ ã¨~`Í#~ ÖËHíáÈ`Ë g∞O°∞ =^°e# Pã≤ÎÖ’ g∞ ÉèÏO°ºÅHí∞ <®Ö’æ=~`Œ∞
(1/4) ÇÍ>Ï Åaèã¨∞Î~k. ã¨~`Í#~ LO>Ë Zxq∞^À=~`Œ∞ (1/8) =∂„`Œ"Õ∞
^°H∞í ¯`Œ∞~k. g∞O°∞ O®ã≤# gÅ∞<®=∂ <ˇO"° iÕ Û, JǨCÅhfl fO°Û_«~ [iy# `Œ~∞° "å`Ë
D ÇÍ>ÏÅ∞ Åaè™®Îܵ.—— (Y∞~üP<£–4:12)
=∞$`«∞xH˜ ã¨O`å#O rqOz L#flѨÙÊ_»∞ J`«x =∞#=à◊§‰õΩ, =∞#=~åà◊§‰õΩ
ZÖÏO\˜ Pã≤Î"å\ÏÅ∞ ÅaèOK«=Ù. ã¨O`å#O rqOz ÖˉõΩO_® XHõ ÉèÏ~°º, XHõ
=∞#=_»∞, XHõ =∞#=~åÅ∞ =∂¢`«"∞Õ L#flѨÙÊ_»∞ ÉèÏ~°º‰õΩ 1/4 =O`«∞ Åaèã∞¨ OÎ k.
q∞ye# 3/4 =O`«∞Ö’ =∞#=_çH˜, =∞#=~åeH˜ 2:1 x+¨ÊuÎÖ’ "å\ÏÅ∞
Åaè™êÎ~Ú. JO>Ë 1/2 =O`«∞ =∞#=_çH,˜ 1/4 =O`«∞ =∞#=~åeH˜ Åaè™êÎÜ∞« #fl=∂@.
Éè~í ΰ "åºkè¢QÆãΨ ã≤u÷ Ö’ LO_ç ÉèÏ~°º‰õΩ `«ÖÏMò WzÛ#ѨÙÊ_»∞ W^Œ`Ì ü (=¸_»∞
~°∞`«∞ HÍÖÏÅ QÆ_∞» =Ù) =Úyã≤áÈHõ=ÚO^Õ J`«#∞ K«xáÈ`Õ J`«x Pã≤ÖÎ ’ K«@¢ì ѨHÍ~°O
ÉèÏ~°º‰õΩ ÅaèOK«=Åã≤# "å\Ï Åaèã∞¨ OÎ k. XHõ"àÕ ◊ P "åºkè¢QÆãΨ Éè~í ΰ W^Œ`Ì ü =Úyã≤#
`«~∞° "å`« K«xáÈ=_»O [iy`Õ J`«x Pã≤Î #∞O_ç ÉèÏ~°º‰õΩ "å\Ï ÅaèOK«^∞Œ .
Éè~í ΰ "åºkè¢QÆãΨ ã≤u÷ Ö’ L#flѨÙÊ_»∞ ÉèÏ~°º HÀiHõë Ñ· J`«#∞ q_®‰õΩe=fi_»O [iy`Õ
Éè~í ΰ W^Œ`Ì ü =Úyã≤áÈHõ =ÚO^Œ∞ K«xáÈ~Ú<å ÖË^• W^Œ`Ì ü =Úyã≤# `«~åfi`« K«xáÈ~Ú<å
J`«x Pã≤Ö Î ’ P"≥∞‰õΩ "å\Ï =∂¢`«O ÅaèOK«^∞Œ . XHõ"àÕ ◊ ÉèÏ~°º `«# "åºkè¢QÆãΨ Éè~í ‰Î° Ωõ
'Y∞ÖÏ— WzÛ ^•xfl P"≥∂kOѨ*ãË ∞¨ ‰õΩ#fl `«~∞° "å`« W^Œ`Ì ü QÆ_∞» =Ù =Úyã≤áÈHõ =ÚO^Õ
Éè~í ΰ K«xáÈ=_»O [iy`Õ J`«x Pã≤Ö Î ’ P"≥∞‰õΩ "å\Ï Åaèã∞¨ OÎ k.
"åºkè¢QÆã¨Î Éèí~°Î `«#ÉèÏ~°º`À 'h=Ù WO\˜#∞O_ç "≥o§áÈ`Õ h‰õΩ `«ÖÏMò— Jx
K≥Ñ≤Ê<å ÉèÏ~°º q#‰õΩO_® "≥o§áÈ=_»O [iy`Õ P"≥∞‰õΩ Éèí~°Î Pã≤Î #∞O_ç "å\Ï
ÅaèOK«^∞Œ .
^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 225
''ѨÙO°∞+¨∞xH˜ ÖËHí ¢ãHΑ ˜ ã¨~`Í#~Qåx, `Œe^¡ ~° „_«∞Å∞Qåx ÖËH∞í ~_Í XHí ™È^°O∞° _À,
XHí ™È^°iܡ∂ L~>Ë ÇÍi^°iÌ Ö’ XHÁ¯Hí¯iH˜ PO’=~`Œ∞ (1/6) Åaèã∞¨ ~Î k. ™È^°O∞° Å∞,
™È^°sÅ∞ XHíi Hí~>Ë ZHí∞¯=Çí∞~k L~>Ë "≥Ú`Œ~Î Pã≤ÖÎ ’ =¸_ç~@ XHíÉÏè Qõ~ (1/
3) ÇÍiH˜ Åaèã∞¨ ~Î k. J^≥<· ® O®ã≤# gÅ∞<®=∂ <ˇO"° iÕ Û, JǨCÅ∞ fiÛ# `Œ~åfi`Œ<Ë
Åaèã¨∞Î~k. Jܵ`Ë gÅ∞<®=∂ (Z=iH©) ÉÏ^è®HíO°~Qå L~_«~å^°∞. Wk ^Õ=Ù_«∞
*ÏsKÕã∞¨ #Î fl P[˝. ^Õ=Ù_«∞ ã¨~fi° A˝_∞» † Z~`À =∞$^°∞ǨÏ$^°Üµ« ∞_«∞.—— (4:12)
q∞ye# 5/6 ÖË^® 2/3 ÉèÏQõ~ W`ŒO° ÇÍO°ã∞¨ ÅHí∞ Åaèã∞¨ ~Î k. W`ŒO° ÇÍO°ã∞¨ Å∞
ÖË#ǨC_«∞ q∞ye# Pã≤xÎ Qõ∞i~z gÅ∞<®=∂ O®¿ã JkèHßO°~ =∞$`Œ∞xH˜ L~k.
=∞$`«∞xH˜ XHõ ‰õÄ`«∞~°∞, XHõ ÉèÏ~°º, XHõ ™È^Œi L#flѨÙÊ_»∞ J`«x Pã≤ÎÖ’
‰õÄ`«∞iH˜ 1/2 ÉèÏQÆO, ÉèÏ~°º‰õΩ 1/8 ÉèÏQÆO, ™È^ŒiH˜ 3/8 ÉèÏQÆO Åaè™êÎ~Ú.
JÖψQ =∞$`«∞~åeH˜ Éèí~°Î, `«e¡, XHõ ‰õÄ`«∞~°∞, XHõ ™È^Œ~°∞_»∞, XHõ ™È^Œi
L#fl ѨHO∆õ Ö’ P"≥∞ Pã≤Ö Î ’ Éè~í ‰Î° Ωõ 1/4 ÉèÏQÆO, `«eH¡ ˜ 1/6 ÉèÏQÆO, ‰õÄ`«∞iH˜ 1/2
ÉèÏQÆO, ™È^Œ~∞° _çH˜ 1/18 ÉèÏQÆO, ™È^ŒiH˜ 1/36 ÉèÏQÆO Åaè™êÎ~Ú.
''Wq ^Õ=Ù_«∞ xO°‚ܵ~z# Ǩiq∞`Œ∞Å∞. ^Õ=ÙxH˜, PÜ«µ# „Ǩ=HíÎHí∞ q^èÕÜ«µ∞Öˇ·
#_«K«∞Hí∞<ËÇÍix ^Õ=Ù_«∞ ÃãÅÜ˵O°∞Å∞ „Ǩ=Ç≤Ï~KÕ ã¨fiO°æ=<®ÅÖ’ „Ǩ"Õt~Ǩ*Ë™®Î_«∞.
JHí¯_Ë ÇÍO°∞ HíÅHßÅ~ (ã¨∞Y~Qå) L~>ÏO°∞. W^Õ Jã¨Å∞ Ѷ¨∞#q[Ü«µ~. nxH˜
aè#fl~Qå ^Õ=ÙxH˜, PÜ«µ# „Ǩ=HíÎHí∞ Jq^èÕÜ«µ∞Öˇ·, ^Õ=Ù_«∞ xOÕÌt~z# Ǩiq∞`Œ∞efl
Ju„Híq∞~KÕÇÍix PÜ«µ# #O°HßyflÖ’ Ǩ_«"Õ™®Î_«∞. JHí¯_Ë ÇÍO°∞ ZÅ¡HßÅ~
Ǩ_çL~>ÏO°∞. ÇÍiH˜ J`Œº~`Œ J==∂#HíO°=∞~Ú# tHí∆ ã≤^°ú~Qå LO@∞~k.——
(Y∞~üP<£–4:13,14)
D ã¨∂‰õΩÖ Î ’¡ ^Õ=Ù_»∞ x~°~‚ ÚOz# Ѩiq∞`«∞efl (ǨÏ^Œ∞eÌ fl) LÅ¡OѶ∞≤ ¿ãÎ ÖË^•
PÜ«∞# x~°‚~ÚOz# Pã≤Î "å\ÏÅ#∞ =∂iÛ"Õ¿ãÎ #~°HõtHõ∆ qkèOK«|_»∞`«∞O^Œx
ÃÇÏK«ÛiOK«_O» [iyOk. HÍx <Õ_∞» =Úã≤O¡ ÅÖ’ J<ÕH=õ ∞Ok ^≥=· xs‚`« "å\ÏÅ#∞
q㨇iã¨∂Î "å~°ã`¨ fi« Ѩ٠Pã≤xÎ ‰õΩ=∂Ô~Å Î ‰õΩ W=fi‰õΩO_® ‰õΩ=∂~°∞ʼnõΩ =∂¢`«"∞Õ Hõ@ì
ɡ_∞» <Î åfl~°∞. W^≥O`À qKå~°H~õ "° ∞≥ #ÿ q+¨Ü∞« O.
q`«O`«∞¢ã‘ΠѨÙ#ifi"åǨÏO KÕã¨∞‰õΩO>Ë ™ê^è•~°}OQÍ D<å\˜ =Úã≤¡OÅ∞
H˘O^Œ~∞° P"≥∞‰õΩ "≥Ú^Œ\˜ Éè~í ΰ #∞O_ç ^è~Œ ‡° âߢã¨OÎ ¢Ñ¨HÍ~°O ~å=Åã≤# "å~°ã`¨ fi« ѨÙ
Pã≤xÎ W=fi_»OÖË^∞Œ . ѨÙ#ifi"åǨÏO KÕã∞¨ HÀ‰õΩO_® LO>Ë<Õ "å\Ï Wã¨∞<Î åfl~°∞. XHõ"àÕ ◊
P q`«O`«∞ =∞Ç≤Ïà◊‰õΩ ã¨O`å#O ÖËHõáÈ`Õ Pã≤Î"å\Ï W=fiHõáÈ=_»"Õ∞ Q͉õΩO_®
P"≥∞#∞ Hõ@∞ì|@ìÅ`À Éèí~°Î#∞O_ç `«i"Õ∞Ü«∞_»O ‰õÄ_® [~°∞QÆ∞`ÀOk. Wk KåÖÏ
¿ÇÏÜ«∞"≥∞ÿ# áêѨHÍ~°ºO. q`«O`«∞ =∞Ç≤Ïà◊ ѨÙ#ifi"åǨÏO KÕã¨∞‰õΩ<åfl, ã¨O`å#O
ÖËHáõ È~Ú<å ã¨~ˆ P"≥∞‰õΩ "≥Ú^Œ\˜ Éè~í ΰ #∞O_ç Pã≤"Î å\Ï ÅaèOzf~åe.
226 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
J^Õq^èOŒ QÍ D<å_»∞ H˘O^Œ~∞° =Úã≤O¡ Å∞ `«=∞ ã¨O`å#OÖ’ Z=Ô~<· å Jq^èÕ
Ü«Ú_»~Ú `åQÆ∞É’`«∞QÍ, =ºaèKåiQÍ, AÖÏ~ÚQÍ =∂iáÈ`Õ J`«xH˜ "å~°ã`¨ fi« ѨÙ
Pã≤"Î å\Ï W=fi~°∞. H˘_»∞‰õΩ WÖÏ ^Œ∞~°∞} æ ∞_»∞QÍ =∂iáÈ~Ú#O`« =∂¢`å# J`«xH˜
Pã≤"Î å\Ï ÖˉΩõ O_® KÕÜ∞« _»O ã¨=∞O[ã¨O HÍ^Œ∞. W`«~° ã¨O`å#O`À áê@∞ +¨sJ`ü
¢Ñ¨HÍ~°O J`«xH© K«xáÈ~Ú# `«# `«O¢_ç #∞O_ç Pã≤Î"å\Ï ÅaèOKåe. H˘_»∞‰õΩ
W™ê¡O ^èŒ~å‡xfl u~°ã¨¯iOz =∞`«¢Éèí+¨µì_≥·áÈ`Õ ÖË^• `«O¢_çx ǨÏ`«ºKÕ¿ãÎ =∂¢`«O
J`«xH˜ `«O¢_ç Pã≤Î #∞O_ç "å\Ï ÅaèOK«^∞Œ .
W™ê¡O ^èŒ~°‡âߢã¨ÎO ¢Ñ¨HÍ~°O =Úã≤¡O "Õ∞`«~°∞xH˜ "å~°ã¨∞_»∞ HÍÖË_»∞. JÖψQ
=Úã≤"¡ ∞Õ `«~∞° _»∞ =Úã≤O¡ ‰õΩ "å~°ã∞¨ _»∞ HÍÖË_∞» . J^Õq^èOŒ QÍ Ñ≤`$« ǨÏO`«‰Ωõ _»∞ ‰õÄ_®
`«# `«O¢_çH˜ "å~°ã∞¨ _»∞ HÍÖË_∞» .
áÈ`Õ ~°HõÎã¨O|O^èŒ"≥∞ÿ# ã¨O`å#O =∂¢`«"Õ∞ `«=∞ `«e¡^ŒO¢_»∞Å Pã¨∞ÎʼnõΩ
"å~°ã∞¨ Å=Ù`å~°∞. ã¨=u H˘_»∞‰õΩÅ∞, ã¨=u ‰õΩ=∂Ô~Å Î ∞ "å~°ã∞¨ Å∞ HÍÖË~∞° . JÖψQ
Z=iÔH<· å W^Œ~Ì ∞° ÉèÏ~°ºÅ∞#flѨÙÊ_»∞ P W^ŒiÌ ã¨O`å<åxH˜ `«O¢_çPã≤Î #∞O_ç "å\ÏÅ∞
Åaè™êÎ~Ú. J~Ú`Õ P ã¨O`å#OÖ’ U XHõ¯iH© `«=∞ ã¨=u`«e¡ Pã≤Î #∞O_ç "å\Ï
ÅaèOK«^∞Œ . "åiH˜ "åi Hõ#fl`«Å∞¡Å Pã¨∞Å Î #∞O_Õ "å\ÏÅ∞ Åaè™êÎ~Ú.
=∞$`«∞xH˜ "å~°ã¨∞Å∞ Z=~°∂ ÖËHõáÈ`Õ J`«x J#fl^Œ=Ú‡Å∞, JHõ¯K≥Öˇ¡à◊√§
J`«x "å~°ã¨∞Å=Ù`å~°∞. "åiH˜ J`«x Pã≤Î #∞O_ç "å\ÏÅ∞ eaè™êÎ~Ú. XHõ"Õà◊
"å~°∞ ‰õÄ_® ÖËHõáÈ`Õ J`«x "≥Ú`«ÎO Pã≤Î (Unclaimed Property)x ™êfinè#O
KÕã∞¨ ‰õΩ<Õ JkèHÍ~°O ¢Ñ¨É∞íè `åfixH˜ LO@∞Ok.
J~Ú`Õ XHõ ǨÏnã¨∞Ö’ =∞Ǩ¢Ñ¨=HõÎ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨Å¡O) ã¨f=∞}˜ ǨϢ[`ü
P~Úëê (~°l) WÖÏ `≥eÜ«∞*Ëâß~°∞: ''^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨Å¡O) ÉÏx㨠XHõ`«#∞
¿ãfiK«Ûùá⁄Ok# `«~°∞"å`« (H˘<åflà◊§‰õΩ) K«xáÈÜ«∂_»∞. J`«#∞ H˘O`« Pã≤Î =^Œe
áÈÜ«∂_»∞. HÍx J`«xH˜ ã¨O`å#OQÍx W`«~° "å~°ã∞¨ Å∞QÍx Z=~°∂ ÖË~∞° . JѨÙÊ_»∞
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) J`«x Pã≤xÎ J`«x Tà’¡x (¿Ñ^Œ) =ºH˜Î Z=iÔH<· å WKÕÛÜ«∞=∞x
K≥áêÊ~°∞.—— (ui‡l, J|∂^•=Ó^£)
''„Ǩ[Å∞ x#∞fl xO®fiO°ã∞¨ _ç q+¨Üµ« ~Ö’ ^≥Ç· Í[˝ Uq∞@x J_«∞Qõ∞`Œ∞<®flO°∞. ÇÍiH˜
K≥ÇC¨ : ^Õ=Ù_∞« g∞H˜ÖÏ `Œ# P[˝ qxÊã¨∞<Î ®fl_«∞- Z=O≥<· ® ã¨~`Í#O°ÇÏ≤ `Œ∞_«∞Qå K«xáÈ`Ë,
J`ŒxH˜ XHí ™È^°i =∂¢`~Œ LO>Ë J`Œx Pã≤ÖÎ ’ P"≥∞Hí∞ JO°Éú Ïè Qõ~ Åaèã∞¨ ~Î k. ™È^°i
ã¨~`Í#~ ÖËH∞í ~_Í K«xáÈ`Ë P"≥∞ ™È^°O∞° _Ë P"≥∞ Pã≤HÎ ˜ ÇÍO°ã∞¨ _«=Ù `Í_«∞. =∞$`Œ∞xH˜
ÇÍO°ã¨∞Å∞Qå W^°ÌO°∞ ™È^°sÅ∞ L#flǨC_«∞ ÇÍi^°ÌiH˜ J`Œx Pã≤ÎÖ’ =¸_ç~@
O≥~_«∞=~`Œ∞Å Pã≤Î Åaèã¨∞Î~k. J<ËHí=∞~k J#fl^°=Ú‡Å∞, JHí¯K≥Öˇ¡à◊∞§ Qõ#Hõ L~>Ë
¢ãÅΑ Hí∞ XHíÇÍ>Ï, ѨÙO°∞+¨∞ÅHí∞ ^®xH˜ O≥>~ì˜ Ñ¨Ù ÇÍ>Ï Åaèã∞¨ ~Î k.——
^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 227
''g∞O°∞ ^•i`ŒÇÊ≤ uO°QHõ ∞í ~_Í L~_Ë~^°∞Hı ^Õ=Ù_Öç Ï g∞‰õΩ `Œ# P[˝efl q_«=∞O°z
`ˇeÜ«µ*Ëã∞¨ <Î ®fl_«∞. PÜ«µ# ã¨=∞ãÎ̈ q+¨Ü∂« Å∞ Ziy#ÇÍ_«∞.—— (Y∞~üP<£–4:176)
99. ^Œ`Ϋãfi‘ HÍ~°O x+≤^OúŒ
™ê^è•~°}OQÍ ã¨O`å#O ÖËx `«e¡^ŒO¢_»∞Å∞ `«=∞ |O^èŒ∞=ÙÅ #∞OKÀ ÖË^•
W`«~°∞Å #∞OKÀ XHõ Ñ≤Å¡"å_çfl ^Œ`«Î`« fã¨∞H˘x ÃÑOK«∞‰õΩO\Ï~°∞. P ÃÑOѨÙ_»∞
H˘_»∞‰õΩ#∞ Hõ#flH˘_»∞‰õΩQÍ ÉèÏqOz |O^èŒ∞`«fi ã¨O|O^è•Å#∞ U~°Ê~°∞™êÎ~°∞. ÃÑ·QÍ
`«=∞ `«^#Œ O`«~O° `«=∞ Pã≤áÎ êã¨∞Å Î ‰õΩ "Õ~ˆ ‰õΩ@∞OÉÏʼnõΩ áȉõΩO_® LO_ÕO^Œ∞‰õΩ
"å\˜x ^Œ`«ÎH˘_»∞‰õΩ¯ Hõ@ìɡ_®Î~°∞. nx=Å¡ =∞$`«∞x Jã¨Å∞ "å~°ã¨∞Ö~Ú# ^ŒQÆæi
|O^è∞Œ =ÙÅ∞, ~°HãÎõ O¨ |Onè‰Ωõ Å∞ `«=∞‰õΩ ^ŒH¯õ =Åã≤# Pã≤"Î å\ÏÅ#∞ HÀÖ’ÊÜÕ∞"å~°∞.
ÃÑ·QÍ Wk W™ê¡O Pi÷H=õ º=ã¨÷ ÅHõº∆ "≥∞#ÿ ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}
° ‰õΩ q~°∞^ŒOú ‰õÄ_®. JOKÕ`«
W™ê¡O D Ô~O_»∞ Ѩ^Œú`«∞efl x¿+kèOzOk.
W™ê¡O Pq~°ƒqù Oz# ¢áê~°OÉèHí ÍÅOÖ’ H˘<ÕflO_»¡ =~°‰Ωõ Jˆ~aÜ«∂Ö’ D ^Œ`Ϋ
ã‘fiHÍ~°Ñ¨^Œúu J=∞Ö’¡ LO_Õk. ^≥·=^Ò`åºxH˜ ѨÓ~°fiO =∞ǨÏhÜ«∞ =ÚǨÏ=∞‡^£
(ã¨Å¡O) ‰õÄ_® *ˇ·^£ a<£ Ǩiãπ (~°l)x ^Œ`«ÎѨ٢`«∞xQÍ ã‘fiHõiOKå~°∞. HÍx P
`«~°∞"å`« Wk ѨHõ$uq~°∞^Œú"≥∞ÿ# J"åã¨ÎqHõ Ѩ^Œúu J~Ú#O^Œ∞# W™ê¡O nxfl
x¿+kèOzOk. ÃÑOѨÙ_»∞ H˘_»∞‰õΩ Z#fl\˜H© Hõ#flH˘_»∞‰õΩ HÍÖË_∞» .
''PÜ«µ# (^Õ=Ù_»∞) g∞ ÃÑ~ѨÙ_«∞ HÁ_«∞Hí∞efl ™⁄~`Œ HÁ_«∞Hí∞Å∞Qå KÕÜ«µÖË^°∞.
W=hfl g∞O°∞ <À>˜HÁzÛ#@∞¡ HíeÊ~K«∞Hí∞#fl =∂@ÖË. ^Õ=Ù_«∞ ã¨`ºŒ ~`À Hí∂_ç# =∂@
K≥|∞`Œ∞<®fl_«∞. PÜ«µ<Ë g∞Hí∞ ã¨O#·≥ =∂O°~æ K«¥¿ÑÇÍ_«∞. ÃÑ~ѨÙ_«∞ HÁ_«∞Hí∞efl "åi Hí#fl
`Œ~„_«∞Å ã¨~|~^è~° `À<Ë Ç≤Å=~_ç. W^Õ ^Õ=Ùx ^°$+≤Öì ’ <®ºÜ«µÇ‹∞#· q+¨Üµ« ~. XHí"àÕ ◊
"åi Hí#fl`Œ~„_«∞Öˇ=O’ g∞Hí∞ `ˇeÜ«µHíáÈ`Ë ÇÍix g∞ ^è®i‡Hí ™È^°O°∞Å∞Qå,
¿ãflÇ≤Ï`Œ∞Å∞Qå ǨiQõ}˜~K«~_ç.—— (Y∞~üP<£–33:4,5)
"å~°ã¨`«fiѨ٠ǨωõΩ¯Å q+¨Ü«∞OÖ’ Y∞~üP<£ ~°HõÎã¨O|O^èŒOQÍx, ^•OѨ`«º
ã¨O|O^èŒOQÍx, ^ŒQÆæi|O^èŒ∞`«fiOQÍx ÖËx"åiH˜ ZÖÏO\˜ ¢áê=ÚYºO W=fiÖË^Œ∞.
"åiH˜ "å~°ã`¨ fi« Ѩ٠Pã≤ÖÎ ’ ZÖÏO\˜ "å\Ï LO_»^∞Œ . JÖψQ q"åǨÏO q+¨Ü∞« OÖ’
‰õÄ_® Hõ#flH˘_»∞‰õΩÅ ÉèÏ~°ºÅ∞ =∂¢`«"Õ∞ x+≤^ŒúO, ^Œ`«ÎѨ٢`«∞Å ÉèÏ~°ºÅ∞ HÍ~°x
Y∞~üP<£ ã¨Ê+¨Oì QÍ ¿Ñ~˘¯#flk.
ѨÓ~°fiO Jˆ~aÜ«∂Ö’ `«O¢_ç K«xáÈ~Ú# `«~°∞"å`« J`«x "≥Ú^Œ\˜ÉèÏ~°º
H˘_»∞‰õΩ `«# ã¨=u `«e¡x q"åǨÏO KÕã¨∞‰õΩ<Õ Ñ¨^Œúu LO_Õk. HÍx ÃÑOѨÙ_»∞
H˘_»∞‰õΩ ÉèÏ~°º qO`«O`«∞ =~Ú#ѨÙÊ_»∞ ÖËHõ q_®‰õΩÅ∞ W=fi|_ç#ѨÙÊ_»∞ P"≥∞#∞
J`«#∞ KÕã¨∞HÀ=_»O ÃÑ^ŒÌ `«Ñ¨ÙÊQÍ ÉèÏqOK«|_»∞`«∞O_Õk. Y∞~üP<£ D Ô~O_»∞
^Œ∞~åKå~åÅ#∞ x¿+kèOzOk.
228 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
''^≥·=¢QÆO^äŒO ¢Ñ¨HÍ~°O ~°HõÎã¨O|Onè‰õΩÖË XHõiH˘Hõ~°∞ Z‰õΩ¯= ǨωõΩ¯^•~°∞Å∞.
xã¨ûO^ÕÇϨ OQÍ ^Õ=Ù_»∞ ¢Ñu¨ q+¨Ü∂« hfl Ziy#"å_»∞.—— (Y∞~üP<£–8:75)
''Hõ#flH˘_»∞‰õΩÅ (q`«O`«∞=ÙÖˇ·# ÖËHõ q_®‰õΩÅ∞ á⁄Ok#) ÉèÏ~°ºÅ∞ (JO>Ë
HÀ_»à◊√§) ‰õÄ_® g∞‰õΩ x¿+kèOK«|_®¤~°∞.—— (Y∞~üP<£–4:23)
Hõ#flH˘_»∞‰õΩÅ ÉèÏ~°ºÅ∞ x¿+kèOK«|_®¤~O° >Ë, Hõ#flH˘_»∞‰õΩÅ ÉèÏ~°ºÅ∞ =∂¢`«"∞Õ
x¿+kèOK«|_®¤~x° , ÃÑOѨÙ_»∞H˘_»∞‰õΩÅ ÉèÏ~°ºÅ∞ HÍ^Œx J~°O÷ .
D q=~°} =Å¡ |O^è∞Œ `«fiO, "å~°ã`¨ åfiÅ s`åº ÃÑOѨÙ_»∞H˘_»∞‰õΩ Z#fl\˜H©
™⁄O`«H˘_»∞‰õΩ HÍÖË_x» , J`«x ÉèÏ~°º ™⁄O`«HÀ_»Å∞ HÍÖË^xŒ ã¨Ê+¨=ì ∞=Ù`ÀOk. ã¨O`å#O
ÖËx"å~°∞ J<ÕH=õ ∞Ok =∂`«$=∞=∞HÍ~°O, Ñ≤`$« ¿Ñ=∞Å#∞ J}K«∞HÀÖËHõ |O^è∞Œ =ÙÅ
#∞OKÀ ÖËHõ U^≥<· å J<å^ä⌠~◊ }° ÏÅÜ«∞O #∞OKÀ F Ñ≤Å"¡ å_çfl `≥K∞« ÛH˘x ÃÑOK«∞HÀ=_»O
<Õ\H˜ © [~°∞QÆ∞`ÀOk. Wk =∞Oz q+¨Ü∞« "Õ∞. WO^Œ∞Ö’ `«ÑÙ¨ ÊÖË^∞Œ . ѨÙ}ºOs`åº
J<å^äÑŒ Å ≤ "¡ å_≥`· Õ =∞s =∞Ozk. U WO\’¡ J<å^äŒ Ñ¨@¡ =∞OzQÍ ¢Ñ¨=iÎOK«_O»
[~°∞QÆ∞`«∞O^À P WÅ∞¡ Jxfl\˜HOõ >Ë ¢âı+"ª¨ ∞≥ #ÿ ^Œx ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) K≥áêÊ~°∞.
J~Ú`Õ ÃÑOѨÙ_»∞H˘_»∞‰õΩ =¸ÅOQÍ x["≥∞#ÿ "å~°ã∞¨ Öˇ#· |O^è∞Œ =ÙʼnõΩ "åi
Pã≤ÇΠϨ ‰õΩ¯Å∞ ^ŒH¯õ hÜ«∞‰õΩO_® KÕÜ∞« _®xH˜ gÖË^¡ ∞Œ . ÃÑOѨÙ_»∞H˘_»∞‰õΩ¯ W™ê¡g∞Ü«∞
K«@ìO ¢Ñ¨HÍ~°O J`«x Hõ#fl `«O¢_ç #∞OKÕ Pã≤Î "å\Ï Åaèã¨∞ÎOk. áÈ`Õ J<å^äŒ
J~Ú`Õ J`«_flç ÃÑOK«∞‰õΩ#fl =ºH˜Î `«# Pã≤Ö Î ’ 1/3=O`«∞#∞ P ÃÑOѨÙ_»∞ H˘_»∞‰õΩ¯
ã¨O¢Hõq∞OѨ *Ëã¨∂Î gÅ∞<å=∂ ~åÜ«∞=K«∞Û. J~Ú`Õ +¨sJ`ü K«@ìO ¢Ñ¨HÍ~°O P
gÅ∞<å=∂ Pã≤Î "å\Ï 1/3 =O`«∞‰õΩ Ö’¿Ñ LO_®eQÍx, ^•xH˜ q∞OK«‰Äõ _»^∞Œ .
100. =∞ǨÏO∑ (¢ã‘Î Pã≤Î)
''=∞ǨÏ~ü—— J<Õk ѨÙ~°∞+¨µ_ç #∞O_ç ¢ã‘HÎ ˜ ã¨O¢Hõq∞OK«=Åã≤# Pi÷HÇõ Ϩ ‰õΩ¯. Hõ#∞Hõ
=^èŒ∞=Ù‰õΩ =~°∞_»∞ =∞ǨÏ~ü (=^èŒ∞Hõ@flO) K≥e¡OKåe. U^≥·<å HÍ~°}O =Å¡ =∞ǨÏ~ü
q"åÇ¨Ï ã¨=∞Ü«∞OÖ’ K≥e¡OK«ÖËHõáÈ`Õ P `«~°∞"å`«~Ú<å gÖˇ·#O`« `«fi~°QÍ
K≥eO¡ Kåe. Wk ¢ã‘Î Pã≤ÇΠϨ ‰õΩ¯. ^•xfl P"≥∞‰õΩ `«Ñʨ ‰õΩO_® WKÕÛÜ«∂e. W=fiHõáÈ`Õ
ѨÙ~°∞+¨µ_»∞ Ѷ∞¨ ’~°"∞≥ #ÿ áêѨO KÕã#≤ "å_»=Ù`å_»∞† ¢Ñ¨àÜ ◊ ∞« k<å# Ѩ@∞ì|_»`å_»∞.
=∞ǨÏ~ü `«fi~°QÍ K≥eO¡ K«‰Ωõ O_® Uà◊§`«~|° _ç QÆ_Ñ» _¨ O» =∞Ozk HÍ^Œ∞. JO^Œ∞<å
~ÀA~ÀA‰õΩ ^èŒ~°Å∞ ÃÑ~°∞QÆ∞`«∂, ~°∂áê~ÚqÅ∞= `«~°∞QÆ∞`«∞#fl D~ÀAÖ’¡ =∞ǨÏ~ü
K≥e¡OѨÙÖ’ *ÏѨºO K≥Ü«∞º_»=∞O>Ë ÉèÏ~°ºÇ¨Ï‰õΩ¯#∞ `˘H˜¯Ñ¨@ì_»"Õ∞. ¢ã‘ΠǨωõΩ¯#∞
`«fi~°QÍ <≥~°"ÕiÛ#ѨÙÊ_Õ Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»∞ ¢ã‘Î`À HÍѨÙ~°O KÕÜ«∞_®xH˜ J~°∞›_»=Ù`å_»∞.
W™ê¡O ¢Ñ¨HÍ~°O ¢ã‘HÎ ˜ `«# `«O¢_ç #∞Oz `«# ™È^Œ~∞° xH˜ ÅaèOKÕ Pã≤"Î å\ÏÖ’
ã¨QÆ"Õ∞ Åaèã¨∞ÎOk. q∞QÆ`å ã¨QÆO =∞ǨÏ~ü ~°∂ѨOÖ’ Éèí~°Î #∞O_ç Åaèã¨∞ÎOk. D
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 229
=∞ǨÏ~ü q"åǨÏã¨O^Œ~ƒ° Où Ö’ W=fiÖËHáõ È`Õ P `«~∞° "å`« ZѨÊ\˜HÔ <· å Éè~í ΰ ^•xfl JѨÙÊQÍ
ÉèÏqOz `«# ÉèÏ~°º‰õΩ W=fi=Åã≤O^Õ. q"åǨÏOÖ’ =∞ǨÏ~ü K≥e¡OѨ٠‰õÄ_® XHõ
+¨~`° ∞« QÍ LOk. D +¨~`° ∞« áê\˜OK«x^Õ q"åǨÏO HÍ^Œ∞. =∞ǨÏ~üx QÆ∞iOz Y∞~üP<£
WÖÏ K≥|∞`ÀOk:
''¢ã‘ÎÅHí∞ Åaè~K«=Åã≤# =∞ǨÏO∑ (=^è°∞ Hí@fl~)#∞ (qkèQå ÉèÏq~z) ÇÍiH˜
ã¨~`À+¨~Qå WzÛ"Õܵ« ~_ç. Jܵ`Ë ÇÍO°∞ Qõ#Hí ã¨~`À+¨~Qå HÁ~`Œ =∞ǨÏO∑ =∂ǶK‘ ¿Õ ãÎ
^®xfl g∞O°∞ xO°Éºíè ~`ŒO~° Qå J#∞Éèqí ~K«=K«∞Û.—— (Y∞~üP<£–4:4)
''g∞O°∞ ÇÍi =Å¡ J#∞Éèíq~KÕ ^®~Ǩ`Œº ã¨∞MÏxH˜Qå#∞ ÇÍiH˜ K≥e¡~K«=Åã≤#
xs‚`Œ =∞ǨÏO∑^<°è ®xfl qkèQå ÉèÏq~z K≥e~¡ KÍe.—— (Y∞~üP<£–4:24)
HÍx ¢ã‘^Î #Œè O q+¨Ü∞« OÖ’ <Õ\˜ =Úã≤O¡ ŠѨiã≤u÷ KåÖÏ â’K«hÜ«∞OQÍ LOk.
ZO`À <åQÆiHõ`« Jaè=$kú K≥Ok# <Õ_»∞ ‰õÄ_® ¢ã‘ÎʼnõΩ W=fi_®xH˜ |^Œ∞Å∞ ¢ã‘ÎÅ
#∞O_Õ Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ∞ Hõ\ÏflÅ∞–HÍ#∞HõÅ ~°∂ѨOÖ’ ÅHõÅ ∆ ∞ QÆ∞OA`«∂ "åi rq`åÅ#∞
^Œ∞~°ƒ~ù O° KÕã∞¨ <Î åfl~°∞. ^Œ™êÎgAÖ’¡ =∞@∞‰õΩ =∞ǨÏ~ü K≥e™¡ êÎ=∞x ¢"å~Ú™êÎ~∞° . HÍx
P ¢ã‘Î K«xáÈÜÕ∞ =~°‰Äõ W=fi~°∞. ¢ã‘HÎ ˜ =ÚO^Œ∞ ѨÙ~°∞+¨µ_»∞ K«xáÈ`Õ =∞ǨÏ~ü ÃÑ·HOõ
=∂Ѷ‘ KÕÜ«∞=∞x P"≥∞ÃÑ· |O^èŒ∞=ÙÅ∞ =uÎ_ç KÕ™êÎ~°∞. â’Hõ=¸iÎ J~Ú# P ¢ã‘Î
Éè~í ‰Î° Ωõ K≥eO¡ Kåeû# =∞ǨÏ~ü#∞ =∂Ѷ‘ KÕÜ∞« _»O `«Ñʨ QÆ`º« O`«~O° LO_»^∞Œ .
áÈ`Õ Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»∞ ÃÑà◊§~Ú# `«~°∞"å`« ÉèÏ~°º‰õΩ WzÛ# #QÆÅ∞ `«k`«~°
HÍ#∞Hõefl `«#qQÍ ÉèÏqOz ^Œ∞ifixÜ≥∂QÆO KÕÜ∞« ‰õÄ_»^∞Œ .
''qâÍfiã¨∞ÖÏO®! |Å=~`Œ~Qå ¢ã‘ÎÅ (Pã≤Î)H˜ ÇÍO°ã¨∞Öˇ· áÈ=_«~ g∞Hí∞ ^è°O°‡
ã¨=∞‡`Œ~ Hß^°∞. JÖÏQÕ g∞O°∞ g∞ ÉèÏO°ºÅH˜zÛ# =∞ǨÏO∑ ^è#° ~Ö’ HÁ~`ŒÉÏè Qõ~ Hß*Ë¿ã
L^ÕâÌ º◊ ~`À ÇÍix Çık~è K«_~« Hí∂_Í g∞Hí∞ ÉèÏ=º~Hß^°∞.—— (Y∞~üP<£–4:19)
=∞ǨÏ~ü ™⁄`«∞,Î W`«~° HÍ#∞HõÅ ~°∂ѨOÖ’ ѨÙ~°∞+¨µ_»∞ ¢ã‘HÎ ˜ ZO`« ÃÑ^ŒÌ ^è#Œ ~åã≤
WzÛ L<åfl J=hfl P"≥∞ ™⁄O`« Pã¨∞Å Î ¢H˜OkH˜ =™êÎ~Ú. "å\˜x ѨÙ~°∞+¨µ_»∞ =∞m§
fã¨∞HÀ‰õÄ_»^∞Œ . JÖψQ =∞ǨÏ~ü‰Ωõ Ѩiq∞u qkèOz JO`Õ K≥eO¡ KåÅx +¨~`° ∞« Å∞
ÃÑ@ì_®xH˜ ‰õÄ_® Z=iH© JkèHÍ~°O ÖË^∞Œ .
''g∞O°∞ Qõ#Hí XHíÉèÏO°º ™®÷#~Ö’ =∞O˘Hí ÉèÏO°º#∞ KÕã¨∞H’=_ÍxH˜ xO°‚ܵ~K«∞
Hí∞~>Ë, "≥Ú^°>˜ ÉèÏO°ºHí∞ g∞O°∞ (=∞ǨÏO∑Qå) Z~`ŒÃÑ^°Ì ^è°#O®ã≤ WzÛ=Ù<®fl ^®xfl
ZÖÏ~>˜ Ǩiã≤u÷ Ö’#¥ =∞m§ fã¨∞H’O®^°∞. g∞O®"≥∞ÃÑ· hÖÏǨx~^°Å∞ "Õã,≤ =∞sJ~`Œ
J<®ºÜ«µ~Qå ^®xfl uiy fã¨∞Hí∞~>ÏO®? (Z~`Œ ã≤Q∞õ Kæ @ı ∞!) g∞i^°OÌ ∞° XHíi ^®fiO®
=∞O˘HíO°∞ ã¨∞Y~ J#∞Éèíq~KÍO°∞. P"≥∞ g∞^°QõæO° (qÇÍǨÏ~ ^®fiO®) Qõ>˜ìÇÍQåÌ#~
fã¨∞Hí∞~k. JÖÏ~@ǨC_«∞ g∞O®Ç‹∞ ^è°<®xfl |Å=~`Œ~Qå ZÖÏ fã¨∞Hí∞~>ÏO°∞?——
(Y∞~üP<£–4:20,21)
230 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
=∞ǨÏ~ü K≥eO¡ Ѩ٠q+¨Ü∞« OÖ’ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) WÖÏ ¢Ñ¨=zOKå~°∞: ''ZQÆ"¿Õ ã
L^ÕâÌ º◊ O ÃÑ@∞ìH˘x =∞ǨÏ~ü H˜O^Œ H˘O`« ÃÑ·HOõ K≥eO¡ KÕ XѨÊO^ŒO`À U^≥<· å ¢ã‘xÎ
q"åǨÏ=∂_ç# ѨÙ~°∞+¨µ_»∞ "åã¨=Î OQÍ XHõ =ºaèKåi. JѨÙÊ fã¨∞H˘x uiy K≥eO¡ KÕ
L^ÕâÌ º◊ O ÖËx"å_»∞ "åã¨=Î OQÍ XHõ ^˘OQÆ.—— (ǨÏnã¨∞)
=Úã≤"¡ ∞Õ `«~∞° Ö’¡ Z=Ô~<· å q"åÇ≤Ï`«∞Å∞ W™ê¡O ã‘fiHõi¿ãÎ "åi ѨÓ~°fiѨ٠ÉèÏ~°º
ÖËHõ Éè~í `ΰ À ã¨O|O^èOŒ `≥yáÈ`«∞Ok. JÖÏO\˜"å~°∞ =Úã≤O¡ Å#∞ q"åǨÏ=∂_»@O
[iy#ѨÙÊ_»∞ "åi =∞ǨÏ~ü ã¨=∞㨺#∞ Y∞~üP<£ Dq^èOŒ QÍ Ñ¨i+¨¯iã¨∞OÎ k:
''qâÍfiã¨∞ÖÏO®! qâ◊fiã≤~z# ¢ãÅΑ ∞, Ç≤Ï„[`ü (=Åã¨) KÕã≤ g∞ ^°QOæõ H° ∞í (=∞n<®)
=zÛ#ǨC_«∞ ("åi qâ◊fiã¨hÜ«µ`Œ#∞) g∞O°∞ F™®i ǨsH˜∆~K«∞H’~_ç. x*ÏxH˜ "åi
qâÍfiã¨ãu÷≤ ^Õ=ÙxHı ÉÏQå `ˇÅ∞ã¨∞. "åO°∞ x["≥∞#ÿ qâÍfiã¨∞ÖË Jx g∞O°∞ xO®÷i~K«∞
Hí∞~>Ë "åix JqâÍfiã¨∞Å ^°Qiæõ H˜ uÇ≤ÊǨ~ǨH~í _ç. "åO°∞ JqâÍfiã¨∞ÅHí∞ (ÉèÏO°ºÅ∞Qå)
^è°O°‡ã¨=∞‡`Œ~ HßÖËO°∞. JqâÍfiã¨∞Å∞ Hí∂_Í "åiH˜ (ÉèíO°ÎÅ∞Qå) ^è°O°‡ã¨=∞‡`Œ~ HßÖËO°∞.
P ¢ã‘ÎÅHí∞ W=fi|_ç# =∞ǨÏO∑x "åi (ÉèíO°ÎÅ)H˜ uiy WzÛ"ÕÜ«µ~_ç. JǨC_«∞ g∞O°∞
P ¢ãÅΑ Hí∞ =∞ǨÏO∑ K≥e~¡ z "åix qÇÍǨÏ=∂_«=K«∞Û. J~^°∞Ö’ ZÖÏ~>˜ `ŒÇC¨ ÖË^∞° .——
''ã¨fiÜ«µ~Qå g∞O°∞ Hí∂_Í JqâÍfiã¨∞Åܵ# ¢ãÅΑ #∞ g∞ Ç‹"· åÇ≤ÏHí |~^è~° Ö’ J>Ëì
PÇ≤ L~K«Hí~_ç. JqâÍfiã¨∞Öˇ·# g∞ ÉèÏO°ºÅHí∞ g∞izÛ# =∞ǨÏO∑ ^è°<®xfl J_çy
fã¨∞H’~_ç. JÖÏQÕ JqâÍfiã¨∞Å∞ Hí∂_Í `Œ=∞ =Úã≤~¡ ÉèÏO°ºÅHí∞ Ö’Qõ_« WzÛ# =∞ǨÏO∑
^è<° ®xfl "åi #∞~_ç J_çy fã¨∞H’=K«∞Û. Wk ^≥"· å[˝. ^Õ=Ù_«∞ g∞=∞^躰 (Dq^è~° Qå)
fO°∞Ê KÕã∞¨ <Î ®fl_«∞. PÜ«µ# ã¨Ofi° ~ `ˇeã≤#ÇÍ_«∞. Z~`À q"ÕH=í ~`Œ∞_«∞.——
''XHí"àÕ ◊ g∞O°∞ (JqâÍfiã¨∞Öˇ#· ) g∞ÉèÏO°ºÅHí∞ WzÛ# =∞ǨÏO∑ JqâÍfiã¨∞Å #∞~_ç
g∞Hí∞ uiy Åaè~K«x ǨH~∆í Ö’, g∞=~`Œ∞ =zÛ#ǨC_«∞, JqâÍfiã¨∞ÅHí∞ g∞O°∞ K≥e~¡ K«
=Åã≤# ^è°<®xfl ("åiH˜ J~^°*ËÜ«µHí∞~_Í) W@∞ =∞ǨÏO∑ #+¨ìáÈܵ#"åiH˜
WzÛ"Õܵ« ~_ç. g∞O°∞ qâ◊fiã≤~z# ^Õ=ÙxH˜ ÉèÜ í µ« Ǩ_∞« `Œ¥ =∞ã¨Å∞H’~_ç.—— (60:10,11)
¢ã‘Î q_®‰õΩÅ∞ W=fi|_ç#ǨC_«∞QÍx, q`«O`«∞=~Ú #ǨC_«∞QÍx xs‚`«
HÍÅʼnõΩ P"≥∞‰õΩ Éèí~°Î ÖË^• Éèí~°Î `«~°Ñ¶¨Ù |O^èŒ∞=ÙÅ∞ `«y# r=#Éèí$u W"åfieû
LO@∞Ok. nxfl QÆ∞iOz k=º Y∞~üP<£ Dq^èOŒ QÍ K≥|∞`ÀOk:
''g∞Ö’ Z=iH≥<· ® =∞O°}HßÅ~ Pã¨#flÇ‹∞#· ǨC_«∞ ÇÍi ÉèÏO°ºÅ∞ rq~z=Ù~>Ë,
XHí U_®káå@∞ ÇÍi (áÈ+¨}) YO°∞ÛÅ∞ Éèií ~KÍÅx, W~>˜#∞~_ç Ç‹_Å« Q˘@ìO®^°x
ÇÍO°∞ (`Œ=∞ ÇÍO°ã∞¨ ÅHí∞) qÅ∞¡ O®ã≤áÈÇÍe. P ¢ãÅΑ ∞ `Œ=∞~`Œ@`Í=Ú W~>˜ #∞~_ç
Ç‹o§áÈܵ `Œ=∞Hí∞ #zÛ# Ǩx (ѨÙ#ifiÇÍǨÏ~) ^èO° ‡° ã¨=∞‡`Œ~Qå KÕã∞¨ H’^°e¿ãÎ ^®xH˜
g∞ÃÑ· ZÖÏ~>˜ ÉÏ^躰 `Œ L~_«^∞° . ^Õ=Ù_«∞ ã¨Ofi° â◊H=Θ ∞~`Œ∞_«∞, Z~`À qÇıK<« ® ǨO∞° _«∞.——
(Y∞~üP<£2:240)
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 231
''q_ÍHí∞Å∞ á⁄~k# =∞Ç≤Ïà◊ÅHí∞ Hí∂_Í ã¨=Úz`Œ suÖ’ r=#Éèí$u WzÛ
Ǩ~áåe. Wk ^≥=· cèuǨO∞° Å∞ <ˇOÇ° Oı Û° =Åã≤# q^è∞Œ ºHí^Î O°è ‡° ~. g∞O°∞ q+¨Ü∂« xfl JO°~÷
KÕã¨∞Hí∞~>ÏO°x ^Õ=Ù_«∞ Dq^è°~Qå `Œ# P[˝Å#∞ g∞Hí∞ q_«=∞O°z É’kèã¨∞Î<®fl_«∞.——
(Y∞~üP<£2:241,242)
101. ã¨=∞O°™⁄`Œ∞Î (J<®ÊùÖò, ÃѶ·)
Ü«Ú^ŒOú Ö’ â◊¢`«∞=~°Oæ F_ç áêiáÈ`«∂ Ü«Ú^Œ"ú ∞≥ ^ÿ •#OÖ’ =^ŒeÃÑ\˜#ì qq^èŒ
=ã¨∞ãÎ O¨ Ѩ^#Œ ∞ ''ã¨=∞~°™⁄`«∞—Î — JO\Ï~°∞. Wk q*Ë`=« ~åæxH˜ Åaèã∞¨ OÎ k. J~Ú`Õ D
ã¨=∞~°™⁄`«∞Ö Î ’ Ü«Ú^ŒOú Ö’ áêÖÁæ#fl Ãã·x‰õΩÅ`À áê@∞ ¢Ñ¨É∞íè `åfixH˜ ‰õÄ_® "å\Ï
LO@∞Ok. ¢Ñ¨Éèí∞`«fiO ^•xfl ¿Ñ^ŒÅ‰õΩ, W`«~° ¢Ñ¨*Ïã¨OˆH∆=∞HÍ~åºÅ‰õΩ qxÜ≥∂
yã¨∞OÎ k. D Ѩ^uúŒ ѨÓ~°fiO #∞Op =™ÈÎOk. Y∞~üP<£Ö’ Ü«Ú^Œ¢ú Ѩ™êÎ=# ã¨O^Œ~ƒ° Où Ö’
J=`«iOz# D ã¨∂‰õΩÅ Î ∞ K«∂_»O_ç:
''=ÚǨÏ=∞‡^ü (ã¨Å~¡ )! "åO°∞ x#∞fl ã¨=∞O° ™⁄`Œ∞Î Qõ∞i~z J_«∞Qõ∞`Œ∞<®flO°∞. "åiH˜
K‹ÇC¨ : D ã¨=∞O°™⁄`Œ∞Î ^Õ=ÙxH˜, PÜ«µ# „Ǩ=HíHÎ ∞í =∂„`Œ"∞Õ K≥~^°∞`Œ∞~k. Hí#∞Hí g∞O°∞
x[Ç‹∞·# qâÍfiã¨∞Öˇ·`Ë (Jxfl>˜Hí<®fl =Ú~^°∞) ^Õ=ÙxH˜ ÉèíÜ«µÇ¨_ç g∞ ǨO°ã¨ÊO°
ã¨~|~^è®Å∞ "≥∞O°∞Qõ∞ǨO°K«∞H’~_ç† ^Õ=ÙxH˜, PÜ«µ# „Ǩ=HíÎHí∞ ѨÓiÎQå q^èÕÜ«µ∞Öˇ·
=∞ã¨Å∞H’~_ç.—— (Y∞~üP<£–8:1)
Ü«µ∞^°~ú Ö’ â◊„`Œ∞=ÙÅ∞ F_çáÈܵ KÍ=_«"∂≥ , áåiáÈ=_«"∂≥ [iy# `Œ~∞° "å`Œ
ÇÍO°∞ =^°e "≥o§# ™®=∞„yx q*Ë`Å Œ ∞ ǨÏã¨QÎ `õ ~Œ KÕã∞¨ Hí∞~>ÏO°∞. n<Ëfl ã¨=∞O°™⁄`Œ∞Î
(J<åÊùÖò ÖËHõ =∂ÖˇQõh=∞`ü) J~>ÏO°∞. D ã¨=∞O°™⁄`Œ∞ÎÖ’ PÜ«µ∞^è®Å∞, PǨO°
=ã¨∞=Î ÙÅ∞, ÇÍǨÏ<®Å∞, =¢™®ÎÅ∞ `Œk`ŒO° ™®=∞„y`À áå@∞ Ü«µ∞^°ú Mˇn· Å∞ Hí∂_Í
L~>ÏO°∞. W^°~`Í ã¨=∞O°™⁄`Œ∞QÎ å q*Ë`Œ =O®æxH˜ ^°H∞í ¯`Œ∞~k. D ã¨=∞~°™⁄`«∞#Î ∞
W™ê¡g∞Ü«∞ ~å*Ϻkè<`Õ « ^≥=· xs‚`« "å\ÏÅ ¢Ñ¨HÍ~°O ѨOÑ≤}© KÕ™êÎ_∞» .
''ã¨`ͺxfl xO®Híi~z#ÇÍO°∞ ^≥·==∂O°æ~ #∞~_ç („Ǩ[Å#∞) xO’kè~KÕ
HßO°ºHíÖÏáåÅ H’ã¨~ `Œ=∞ ^è°<®xfl "≥zÛã¨∞Î<®flO°∞. WHí=Ú~^°∞ Hí∂_Í =∞i~`Œ
"≥zÛ™®ÎO∞° . Jܵ`Ë z=iH˜ D (ÃÑâ· ßzHõ) HßO°ºHíÖÏáåÖË "åi ǨâÍÛ`ÍÎáåxH˜ HßO°}
=∞=Ù`Íܵ. P `ŒO®fi`Œ ÇÍO°∞ (=∂Hí∞) ÖÁ~yáÈ`ÍO°∞. PÃÑ· D uO°™®¯O°∞Å∞ #O°H~í
"≥·Ñ¨Ù `ÀÅ|_«`ÍO°∞. Ǩiâ◊∞„Éèí`Œ #∞~_ç =∂e<®ºxfl "ÕO°∞KÕã≤, P =∂e<®ºÅxfl>˜x
XHí^®xÃÑ· XHí>˜ Hí∞ǨÊQåáÈã≤, P Hí∞ǨÊ#∞ #O°Hí~Ö’ Ǩ_«"ÕÜ«µ_ÍxHı ^Õ=Ù_çÖÏ
KÕã∞¨ <Î ®fl_«∞. WÖÏ~>˜Ç͈~ #+ì̈áÈÜ˵ÇÍO°∞.—— (Y∞~üP<£–8:36,37)
''g∞Hí∞ Åaè~z# ã¨=∞O°™⁄`Œ∞ÎÖ’ Jܵ^À =~`Œ∞ ^Õ=ÙxH˜, PÜ«µ# „Ǩ=HíÎHí∞,
|~^è°∞=ÙÅHí∞, J<®^äŒ ÉÏÅÅHí∞, xO°∞¿Ñ^°ÅHí∞, ÉÏ@™®O°∞ÅHí∞ K≥~k#^°x `ˇÅ∞ã¨∞
H’~_ç. g∞O°∞ ^Õ=Ù_çfl, (ã¨`ͺã¨`ͺÅ#∞) "ÕO°∞KÕã≤# O’A, J~>Ë O≥~_«∞Ãã·<®ºÅ∞
232 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
ǨO°ã¨ÊO°~ _èôHÁ#fl O’A "Õ∞=Ú =∂ ^®ã¨∞xÃÑ· J=`Œi~Ǩ*Ëã≤#^®xfl qâ◊fiã≤~z#
ÇÍÔ~`· Ë (D Jܵ^À =~`Œ∞ ã¨=∞O°™⁄`Œ∞Î ã¨~`À+¨~Qå WKÕÛÜ«µ~_ç).—— (Y∞~üP<£–8:41)
D J~Ú^À=O`«∞ 1/5 ã¨=∞~°™⁄`«∞Î ¢Ñ¨*Ïã¨OHˆ =∆ ∞HÍ~åºÅ qxÜ≥∂QÆO HÀã¨O
¢Ñ¨É∞íè `«fi^è<Œ åQÍ~°OÖ’ [=∞ J=Ù`«∞Ok.
áÈ`Õ Ü«Ú^ŒúO [~°QƉõΩO_® â◊¢`«∞=~°æO ÖÁOyáÈ~Ú U^≥·<å XѨÊO^ŒO KÕã¨∞
‰õΩ#flѨÙÊ_»∞ P XѨÊO^ŒO ¢Ñ¨HÍ~°O W™ê¡g∞Ü«∞ ~å*ϺxH˜ ÅaèOKÕ ã¨OѨ^#Œ ∞ +¨sJ`ü
ѨiÉèÏ+¨Ö’ ''ÃѶ—· — JO\Ï~°∞. JÖψQ Ü«Ú^ŒOú [~°Q‰Æ Ωõ O_®<Õ â◊¢`«∞=ÙÅ∞ áêiáÈ~Ú
HÀÖ’Ê~Ú# Éè∂í ÉèÏQÆO ‰õÄ_® W™ê¡g∞Ü«∞ ~å[ºO Jnè#OÖ’H˜ =ã¨∞OÎ k. JÖÏO\˜
Éè∂í ÉèÏQÆOÖ’x ã¨OѨ^Œ ‰õÄ_® ''ÃѶ—· — ¢H˜OkˆH =ã¨∞OÎ k. ¢Ñ¨É∞íè `«fiO WÖÏO\˜ ã¨OѨ^#Œ ∞
Ãã·x‰õΩÖ‰õΩ ѨOK«‰õΩO_® ^•xfl ^≥·=xs‚`« Ѩ^Œ∞ÌÅ ¢H˜O^Œ Y~°∞ÛÃÑ_»∞ÎOk. "å\˜
q=~åÅ∞ Y∞~üP<£Ö’ Dq^èOŒ QÍ L<åfl~Ú:
''^Õ=Ù_«∞ "åi Jnè#~ #∞~_ç fã≤ `Œ# „Ǩ=HíHÎ ∞í ǨÏã¨QÎ `õ ~Œ KÕã#≤ ã≤iã¨~Ǩ^Å° ∞,
x*ÏxH˜ (Ü«µ∞^°~ú Ö’) g∞O°∞ Qõ∞„O®Å∞, X~>ˇefl ǨO∞° Q≥u~Î z ™®kè~z# ã≤iã¨~Ǩ^Å° ∞
Hß=Ù. ^Õ=Ù_«∞ `Œ# „Ǩ=HíÅÎ Hí∞ `Í#∞ H’i# "åiÃÑ· PkèHºí `Œx™®Î_∞« . PÜ«µ# „Ǩu Ǩh
KÕܵ« QõÅ ã¨=∞O°∞_÷ ∞« , ã¨Ofi° â◊H=Θ ∞~`Œ∞_«∞. ^Õ=Ù_«∞ D "å_«ÇÍã¨∞Å #∞~_ç `Œ# „Ǩ=HíHÎ ∞í
Jnè#~KÕã#≤ ^è#° (Hí#Hí)=ã¨∞Î ã¨~Ǩ^Ö° ’¡ ^Õ=ÙxH˜, ^≥=· „Ǩ=HíHÎ ∞í , |~^è∞° =ÙÅHí∞, J<®^äŒ
ÅHí∞, ¿Ñ^°ÅHí∞, ÉÏ@™®O°∞ÅHí∞ ǨÏHí∞¯~k. ^è#° ~ (ZÅ¡ÇC¨ _«¥) g∞Ö’x ^èx° Hí=O°~æ Ö’<Ë
Hı~„nHí$`Œ"∞≥ ÿ L~_«O®^°#fl ÅHíº∆ ~`À D q^è®#~ xO°Ü ‚ µ~K«|_ç~k.—— (59:6,7)
''(=∞H߯֒x) `Œ=∞ W~_«¡ #∞~_ç, `Œ=∞ Pã≤áÎ åã¨∞ÅÎ #∞~_ç "≥_Å« Q˘@ì|_ç# ¿Ñ^°
Hß~kjHí∞ÅHí∞ Hí∂_Í (P ã¨~Ǩ^Ö° ’) ǨÏHí∞¯~k. "åO°∞ ^Õ=Ùx J#∞„QõÇ¨ xfl, PÜ«µ#
„Ǩã¨#fl`Œ#∞ Pt㨥Π^Õ=ÙxH˜, PÜ«µ# „Ǩ=HíÎHí∞ Jxfl q^è®ÖÏ =∞^°Ì`Œ∞ x=fi_ÍxH˜
#_«∞~ ay~KÍO°∞. "åOÕ ã¨`ºŒ ã¨~^ä∞° Å∞, ã¨<®‡O°Qæ å=ÚÅ∞.—— (59:8)
''D Hß~kjHí∞Å∞ O®Hí ѨÓO°fi"Õ∞ (W™ê¡O ^è~Œ å‡xfl) qâ◊fiã≤Oz (=∞n<®)Ǩ@}ì ~Ö’
x=ã≤ã¨∞Î#fl"åiH˜ Hí∂_Í (P ã¨~Ǩ^°Ö’) ǨÏHí∞¯~k. (=∞H߯#∞~_ç) `Œ=∞ ^°QõæO°Hí∞
(=∞n<®) =Åã¨=zÛ# "åix gO°∞ Jaè=∂xã¨∞<Î ®flO°∞. giH˜ UkzÛ<® Jk `Œ=∞Hí∞
J=ã¨O=° ∞x gO°∞ `Œ=∞ ǨÏ$^°Ü∂« Ö’¡ Ãã`· ~Œ PHß~H˜~∆ K«O∞° . "åO°∞ xO°∞¿Ñ^°Ö#·ˇ ǨÊ>˜H©
W`ŒO°∞Å J=ã¨O®ÅHı „áå^è®#º~ W™®ÎO°∞. ¿ÑO®â◊, Ç≤ã≤<®i`Œ<®Å #∞~_ç O°H˜∆~K«
|_ç#"åOÕ ^è°#∞ºÅ∞.—— (59:9)
''áÈ`Õ gO°~^°i `«~°∞"å`Œ (W™®¡~Ö’H˜) =zÛ#"åiH˜ ‰õÄ_Í (P ã¨OѨ^ŒÖ’
ǨÏHí∞¯~k). "åiÖÏ „áåi÷™®ÎO∞° : ''„Ǩɥíè ! =∞=∞‡efl, =∂Hí∞ ѨÓO°fi~ qâ◊fiã≤~z# =∂
™È^°O∞° Å~^°sfl Híq∆ ∞~K«∞. qâÍfiã¨∞ŠǨ@¡ =∂ǨÏ$^°Ü∂« Ö’¡ ZÖÏ~>˜ J㨥ܫ∂^Õfië®Å∞
L~K«H∞í . „Ǩɥíè ! h=Ù Q˘Ç¨Ê Hí=∆ ∂jeq, JáåO° ^°Ü∂« =∞Ü«µ∞_«=Ù——. (59:10)
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 233
l*Ϻ (Éè¢í ^Œ`å~°∞ã¨∞O): â◊¢`«∞^ÕâO◊ Ü«Ú^ŒOú KÕÜ∞« Hõ=ÚO^Õ W™ê¡O ¿ã#ʼnõΩ
ÖÁOyáÈ~Ú x~°∞º^èúŒ X_»O|_çHõ KÕã∞¨ ‰õΩO>Ë P ^ÕâO◊ W™ê¡g∞Ü«∞ ~å*ϺxH˜ ¢Ñ¨u
U_»∂ H˘O`« Ѩ#∞fl Hõ@ì=Åã≤ LO@∞Ok. Wk ™ê=∞O`«~åAÅ∞ `«=∞ q*Ë`«
K«¢Hõ=iÎH˜ K≥eO¡ KÕ HõÑʨ O ÖÏO\˜k. nxfl +¨sJ`ü ѨiÉèÏ+¨Ö’ ''l*Ϻ—— JO\Ï~°∞.
''„Qõ~^䰄Ǩ[Ö’¡ Hí∂_Í ^Õ=Ù_çfl, J~u=∞k<®xfl qâ◊fiã≤~K«xÇÍi`À Ü«µ∞^°ú~
KÕܵ« ~_ç. ^Õ=Ù_«∞, PÜ«µ#„Ǩ=HíÎ x¿+kè~z#"å>˜x "åO°∞ x¿+kè`ÍÅ∞Qå ǨiQõ}~˜ K«_~«
ÖË^∞° . ã¨`ºŒ ^èO° ®‡xfl `Œ=∞ r=#^èO° ‡° ~Qå KÕã∞¨ H’=_«~ ÖË^∞° . Hí#∞Hí ÇÍO°∞ g∞Hí∞ ѨÓiÎQå
ÖÁ~yáÈܵ `Œ=∞ KÕ`∞Œ ÖÏO® l*Ϻ K≥e~¡ K«#~`Œ=O°H∂í ÇÍi`À áÈO®_«~_ç.—— (9:29)
l*Ϻ J~>Ë, W™®¡g∞Ü«µ O®[º~Ö’x =Úã≤"¡ ∞Õ `ŒO∞° Å∞ `Œ=∞ =∞`ÍKÍO®Å∞
(Ѩ~û° #Öò ÖÏ) áå>˜~K«_ÍxH˜ á⁄~^Õ ¿ãfiKÍÛù™®fi`Œ~„`ͺÅHí∞, q^Õjâ◊H∞í Å Î ^®_«∞Å
#∞~z „ǨÉ∞íè `Œfi~ HíeÊ~KÕ O°H} ∆í Hí∞ „ǨuǶÅ
¨ ~Qå W™®¡g∞Ü«µ „ǨÉ∞íè `ÍfixH˜ „ǨuÜ˵>Ï
K≥e¡~K«=Åã≤# ''Éèí„^°`Í O°∞ã¨∞~—— J#fl=∂@. W=∂~ J|¥Ü«µ¥ã¨∞Ѷπ (O°Ç¨Ï‡Öˇ·)
„ǨHßO°~ =Úã≤"¡ ∞Õ `ŒO∞° Ö’¡ ™ÈÎ=∞`Œ Híey# ѨÙO°∞+¨∞Å∞ =∂„`Œ"∞Õ l*Ϻ K≥e~¡ K«=Åã≤
L~@∞~k. ¢ã‘ÎÅ∞, Ç≤Å¡Å∞, =$^°∞úÅ∞, J~^è°∞Å∞, ã¨<®ºã¨∞Å∞, ^ÕÇÍÅÜ«∂Ö’¡
ǨxKÕ¿ã L^ÀºQõ∞Å∞ l*Ϻ K≥e~¡ Ѩ٠#∞~_ç q∞#Ǩܵ~K«|_ͤO∞° .
nxH˜ aè#fl~Qå Pi÷H™í ÈÎ=∞`Œ Híey# „Ǩu =Úã≤~¡ [HÍ`ü qkèQå „Ç¨É∞íè `ÍfixH˜
K≥e¡~Kåe. ¢ã‘ÎÖˇ·<®, Ç≤Å¡Öˇ·<®, =$^°∞úÖˇ·<®, qHíÖÏ~Qõ∞Öˇ·<®, ã¨OÕã≤÷uǨO°∞Öˇ· L~>Ë
KÍÅ∞, [Hß`ü K≥e~¡ K«=Åã≤~^Õ. J~`ËHß^°∞, q^Õjâ◊H∞í Å Î #∞~_ç „Ç¨=∂^°~ Z^°∞O≥#·
ǨC_«∞ âÍsO°Híâ◊H˜Î L~_Ë „Ǩu=Úã≤¡~ ѨÙO°∞+¨∞_«∞ `ŒÇ¨ÊHõ Ü«µ∞^°ú~Ö’ áåÖÁæ<åe.
=Úã≤¡"Õ∞`ŒO°∞Å∞ P Ü«µ∞^°ú~Ö’ áåÖ’æ#=ã¨O°~ ÖË^°∞. =Úã≤¡"Õ∞`ŒO°∞Å∞ l*Ϻ
K≥eã¡ ∞¨ #Î fl~^°∞# ÇÍiH˜ O°H} ∆í KÕH∂í O°Û_ÍxH˜ =Úã≤~¡ ÖË q^Õjâ◊H∞í Å Î `À áÈO®_®e.
„ǨMϺ`Œ Ü«µ¥^° Ǩ~_ç`∞Œ _«∞ [iÌ *ˇ^· ®<ü ''W™®¡g∞Ü«µ ã¨~㨯$f K«i„`Œ—— J<Ë
`Œ# „Qõ~^ä~° Ö’ 'l*Ϻ— #∞ Qõ∞i~z O®ã¨¥Î WÖÏ ¿ÑO˘¯<®fl_«∞:
''=Úã≤~¡ Å∞ Ü«µO°¥‡H± Ü«µ∞^°~ú Ö’ â◊„`Œ∞=ÙÅ`À `ŒÅǨ_=« Åã≤# Ǩiã≤u÷ O®Hí
=Ú~^°∞ =O°H∂í ǨÏ=∂ãπ Ǩ@} ì ~ =Úã≤~¡ Å Jnè#~Ö’<Ë L~_Ëk. Jܵ`Ë ÇÍO°∞
Ǩiã≤÷u Qõ=∞x~z ǨÏ=∂ãπÇÍã¨∞Å #∞~_ç Ö’Qõ_« =㨥Å∞*Ëã≤# l*Ϻ ǨÏ=∂ãπ
ÇÍã¨∞ÅHí∞ uiy WzÛ"Õ㥨 -Î '"Õ∞q∞ǨC_«∞ ÃÑ^°ãÌ =¨ ∞㨺 (Ü«µ∞^°~ú )Ö’ zHí∞¯Hí∞<®flO.
D Ǩiã≤u÷ Ö’ "Õ∞=Ú g∞Hí∞ O°H} ∆í HíeÊ~K«ÖOË . J~^°∞=Å¡ g∞Hí∞ W+¨"ì ∞≥ #ÿ suÖ’
g∞O°~`Œ@ g∞OÕ ã‘fiÜ«µO°H} ∆í UO®Ê@∞¡ KÕã∞¨ H’~_ç— J<®flO°∞. ǨÏ=∂ãπ ÇÍã¨∞Å∞ D
=∂@Å∞ qx '"Õ∞q∞~`ŒH∞í =Ú~^°∞ J#∞Éèqí ~z# ^ÒO°<˚ ®ºÅHí<®fl g∞ O®[º~, g∞
<®ºÜ«µ^°$¿+ì =∂H≥~`À „Ç≤Ü«µ"≥∞ÿ#q. "Õ∞=Ú g∞ ܡ∂^è°∞Å`À HíÅã≤ ǨÏ=∂ãπ
Ǩ@} ì ®xfl ÃÇÏO°∞¯ºÅãπ ¿ã#Å #∞~_ç Hßáå_«∞`Í~— Jx K≥áåÊO°∞.——
234 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
102. áåǨ ǨiǨO°~
~°HõÎѨiǨ~°O, #+¨ìѨiǨ~°O, áêѨѨiǨ~åÅ∞ ‰õÄ_® ^èŒ#qˆHO¢nHõ~°}Ö’x
ÉèÏQÍÖË. D ѨiǨ~åÅ ^•fi~å ‰õÄ_® ^è#Œ O XHõi #∞O_ç =∞~˘HõiH˜ ã¨O¢Hõq∞ã¨∞OÎ k.
^Õ=Ù_»∞ ^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«O KÕã#≤ q+¨Ü∂« ʼnõΩ =ºuˆ~HõOQÍ ¢Ñ¨=∂}O KÕÜ∞« _»O
J^èŒ~°‡HÍ~°ºO J=Ù`«∞Ok. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ u#_®xH˜ ^Õ=Ù_»∞ ^èŒ~°‡ã¨=∞‡`«O KÕã≤#
H˘xfl PǨ~°Ñ^¨ •~å÷Å#∞ rq`«OÖ’ WHõ Z#fl\˜H© u#=Ú Jx ¢Ñ¨=∂}O KÕÜ∞« _»O†
ÖË^• ¢áêѨOzHõ ã¨∞MÏÅ∞ ѨÓiÎQÍ `«ºlOz ZšѨÙÊ_»∞ ^≥·"å~å^èŒ#Ö’<Õ rq`«O
QÆ_∞» ѨÙ`å=∞x ¢Ñ¨=∂}O KÕÜ∞« _»O. WÖÏO\˜ Ѩ#∞ʼnõΩ áêÅÊ_Õ"å~°∞ `«ÑÙ¨ Ê `≥eã≤#
`«~∞° "å`« "å\˜H˜ áêѨÑi¨ Ǩ~°O K≥eO¡ K«=Åã≤ LO@∞Ok.
''g∞O°∞ KÕ¿ã JO°÷~ ǨO°÷~ÖËx L`Œ∞ÎuÎ „Ǩ=∂}®Å#∞ Qõ∞i~z ^Õ=Ù_«∞ q∞=∞‡efl
Ǩ@∞ìH’_«∞. Hßx |∞kúѨÓO°fiHí~Qå Kտ㠄Ǩ=∂}®Å q+¨Ü«µ~Ö’ =∂„`Œ~ PÜ«µ#
q∞=∞‡efl `ŒÇʨ Hí∞~_Í xÅn™®Î_∞« . (|∞kúÑÓ¨ O°fiHí~Qå U^≥<· ® `ŒÇC¨ _«∞ „Ǩ=∂}~ KÕã≤
=Ù~>ı) ^®xH˜ x+¨¯$u- g∞O°∞ g∞ ÉèÏO®ºÇ≤ÅÅ¡ Hí∞ ÃÑ>Ë@ì @∞=~>˜ ã¨Q@õ ∞ O°H~í Éè’[#~
Ǩk=∞~k ¿Ñ^°ÅHí∞ ÃÑ>Ïìe, ÖË^® |@ìÅ∞ WÇÍfie, ÖË^® XHí ÉÏxã¨H∞í ¿ãfiK«Ûù HõeyO
Kåe. WÇıg∞ ÖËxÇÍO°∞ =¸_«∞ O’AÅ∞ LǨÇÍã¨~ áå>˜~KÍe.—— (Y∞~üP<£–5:89)
^Õ=Ù_«∞ ^èO° ‡° ã¨=∞‡`Œ~ KÕã#≤ =ã¨∞=Î Ùefl, q+¨Ü∂« efl x¿+kè~K«∞Hí∞<Ë JkèHßO°~
Z=iH© ÖË^°x D㨥HÎ̃ ã¨Ê+ì̈~KÕ™ÈÎ~k. P`Œ‡qHßã¨~ HÁO°Hí∞ Ѩiâ◊√^Œú Ǩ^®O®÷Å#∞,
^®~Ǩ`ºŒ ã¨∞MÏxfl „áåǨ~zHí ™œMϺÅ#∞ `Œºl~K«_O» W™ê¡OÖ’ áêѨO.
JÖψQ =∞~˘Hõ q^è"Œ ∞≥ #ÿ áêѨÑi¨ Ǩ~°O QÆ∞iOz D ¢H˜Ok ã¨∂H˜Î QÆ=∞xOK«O_ç:
''LǨÇÍã¨~ áå>˜~KÕ â◊H˜Î L~_ç Hí∂_Í ^®xx áå>˜~K«xÇÍO°∞ =∂„`Œ~ áåǨ
ǨiǨO°~ K≥e~¡ K«=Åã≤ L~@∞~k. XHí LǨÇÍ㨠k<®xH˜ ǨiǨO°~Qå XHí xO°∞¿Ñ^°H∞í
Éè’[#~ ÃÑ>Ïìe. (D q+¨Üµ« ~Ö’) Z=O≥<· ® `Œ=∞~`Œ@ `Í=Ú ã¨~`À+¨~Qå =∞i~`Œ
ѨÙ}º~ KÕܵ« ^°ÅK«∞Hí∞~>Ë Jk ÇÍiˆH "Õ∞Å∞ KÕH∂í O°∞Û`Œ∞~k.—— (Y∞~üP<£–2:184)
D ã¨∂H˜Ö Î ’x q+¨Ü∞« O LǨÇÍã¨~ QÆ∞iOz J=`Œi~z# "≥Ú@ì"Ú ≥ ^°>˜ P[˝.
W~^°∞Ö’ â◊HΘ L~_ç Hí∂_Í LǨÇÍã¨~ áå>˜~K«x =ºH˜Î xO°∞¿Ñ^°ÅHí∞ J#fl^®#~
KÕ¿ãÎ ã¨iáÈ`Œ∞~^°x K≥Çʨ |_ç~k. Jܵ`Ë P `Œ~åfi`Œ 㨥H˜Ö Î ’ O°=∞*Ï<ü LǨÇÍ™®Å∞
â◊HΘ Híey#ÇÍO°∞ qkèQå áå>˜~KÍÅx P[˝Üµ~k.‰
~°=∞*Ï<£ LѨ"å™êÅ∞ áê\˜OKÕ â◊H˜ÎÖËx =$^Œ∞úÅ∞, âßâ◊fi`« ~ÀQÆ¢QÆã¨∞ÎÅ∞ XHõ
LѨ"å™êxH˜ ѨiǨ~°O (Ѷk≤ Ü«∂)QÍ XHõ x~°∞¿Ñ^Œ‰Ωõ ~Ô O_»∞ ѨÓ@Å∞ Hõ_∞» ѨÙxO_®
uO_çÃÑ\Ïìe ÖË^• Ѷ¢≤ `å^•#O Ѩi=∂}=∞O`« (1.75 H˜Ö’Å) QÀ^è∞Œ =∞Å∞QÍx, ^•x
^è~Œ #° ∞QÍx ¿Ñ^ŒÅH˜"åfie. WÖÏ P <≥Å"≥Ú`«OÎ LѨ"å™êʼnõΩ ѨiǨ~°O W"åfie.
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 235
XHõ"àÕ ◊ Z=Ô~<· å LѨ"åã¨O LO_ç á⁄~°áê@∞# `«# ÉèÏ~°º#∞ HõÅ∞ã¨∞HÀ=_»O
[iy`Õ JÖÏO\˜ =∞x+≤ ^•xH˜ áêѨѨiǨ~°O (HõáêÊù~å)QÍ Ô~O_»∞ <≥ÅÅáê@∞
x~°O`«~åÜ«∞OQÍ LѨ"å™êÅ∞ áê\˜OKåe ÖË^• ÃÑ·# K≥ѨÊ|_ç# q^èŒOQÍ áêѨ
ѨiǨ~°O K≥eO¡ Kåe. XHõ"àÕ ◊ Z=Ô~<· å L^ÕâÌ º◊ ѨÓ~°fiHõOQÍ XHõ LѨ"åã¨O ÉèOí QÆÑi¨ ¿ãÎ
J`«#∞ P XHõ¯ LѨ"å™êxˆH áêѨÑi¨ Ǩ~°OQÍ ~Ô O_»∞<≥ÅÅ∞ LѨ"åã¨O áê\˜OK«_O»
QÍx ÖË^• ÃÑ·# ¿Ñ~˘¯#|_ç# q^èOŒ QÍ áêѨÑi¨ Ǩ~°O K≥eO¡ K«_O» QÍx KÕÜ∂« e.
^•OѨ`º« rq`«OÖ’ KÕ¿ã H˘xfl `«ÑÙ¨ ÊʼnõΩ ‰õÄ_® áêѨÑi¨ Ǩ~°O K≥eO¡ K«=Åã≤
LO@∞Ok. Y∞~üP<£Ö’x D ã¨∂‰õΩÅ Î ∞ K«∂_»O_ç:
''Z=O°∞ `Œ=∞ ÉèÏO°ºefl `ŒÅ∞¡Å =~>˜"åO°x K≥Ç≤Ê "åi Ǩ@¡ ^®~Ǩ`Œº qzÛù#fl
"≥·Yi J=Å~a™®ÎO’ "åO°∞ (`ŒÇ¨C `ˇÅ∞ã¨∞Hí∞#fl `ŒO°∞ÇÍ`Œ) ^®~Ǩ`Œº ã¨~|~^è®xfl
ѨÙ#O°∞^°úi~K«∞H’=_ÍxH˜ ã≤^°ú"≥∞ÿ#ǨC_«∞, ^°~Ǩ`Œ∞Å∞ ǨO°ã¨ÊO°~ HíÅ∞ã¨∞H’Hí =Ú~^Õ
(ÉèíO°Î) XHí ÉÏxã¨Hí∞ q=ÚH˜Î Híey~KÍe. nx^®fiO® g∞Hí∞ Ç≤Ï`ÀǨ^Õâ◊~ KÕÜ«µ|_«∞
`À~k. g∞O°∞ KÕ¿ã^°~`Í ^Õ=ÙxH˜ `ˇÅ∞ã¨∞. XHí"àÕ ◊ ÉÏx㨠ÖËHáí È`Ë, W^°OÌ ∞° HíÅ∞ã¨∞H’Hí
=Ú~^Õ J`Œ#∞ O≥}ˇ‚Å∞¡ xO°~`ŒO®Ü«µ~Qå LǨÇÍã¨~ áå>˜~KÍe. Jn KÕÜ«µÖËHíáÈ`Ë
JO°Ç‹· =∞~k ¿Ñ^°ÅHí∞ J#fl^®#~ KÕÜ«∂e.—— (Y∞~üP<£–58:3,4)
ÃÑ· ã¨∂‰õΩÎÅÖ’ ¢Ñ¨™êÎqOK«|_»Ñ≤# D ¢ã‘Î ¿ÑO°∞ Ǩτ[`ü M∫ÖÏ a<üÎ ™®ÅÉÏ
(O°l). J*Ï˝#HßÅ~Ö’ JO°|∞ƒÅ∞ `Œ=∞ÉèÏO°ºÅ`À áÈ>Ï¡_ç "åix =ke~K«∞H’=_ÍxH˜
''#∞=Ùfi <®Hí∞ `Œe=¡ ~>˜^®#=Ù—— Jx K≥¿ÑÊ"å~°∞. nxfl +¨sJ`ü ǨiÉèÏ+¨Ö’ ''lǨO∑——
J~>ÏO°∞. Ǩτ[`ü M∫ÖÏ (O°l)Hí∞ Hí∂_Í WÖÏ~>˜ Ǩiã≤`÷ Ë Z^°∞O≥~· k. P"≥∞ ^≥=· „Ǩ=HíÎ
(ã¨Å~¡ ) ã¨xflkèH˜ =zÛ, ÉèOí ΰ ^°¥O°=∞ܵ`Ë `Í#∞ zHí∞¯Ö’¡ Ǩ_=« Åã≤ =ã¨∞~Î ^°x, `Œ#
Ç≤ÅÅ ¡ ∞ <®â◊#=∞=Ù`ÍO°x q#flq~K«∞Hí∞<®flO°∞. ^Õ=Ù_«∞ D "≥Y · ix Qõi›~KÍ_«∞. P
`«~∞° "å`« JÖÏO\˜ Éè~í ΰ ÃÑ·# ¿Ñ~˘¯#fl@∞¡ áêáêѨiǨ~°O K≥eO¡ KåÅx P[˝=Ù`«∞Ok.
ǨÏ*òÜ«∂¢`« ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ Z=~Ú<å J"åOKè«hÜ«∞"≥∞ÿ# Ѩ#∞Å∞ [iyáÈ`Õ
"å\˜H˜ ‰õÄ_® áêѨÑi¨ Ǩ~°O K≥eO¡ K«=Åã≤ LO@∞Ok. k=º Y∞~üP<£Ö’x D ¢H˜Ok
ã¨∂‰õΩÅ Î ∞ ‰õÄ_® QÆ=∞xOK«O_ç:
''^Õ=Ùx „Ǩã¨#fl`Œ H’ã¨~ ǨÏ*òÜ«∂„`Œ KÕÜ«µ~_ç. L„=∂ PKÍ~°O Hí∂_Í
áå>˜~K«~_ç. =∂O°=æ ∞^躰 Ö’ g∞Hı^<·≥ ® J=O’^è~° Z^°∞O≥`· ,Ë g∞Hí∞ J~^°∞ÉÏ@∞Ö’ L#fl
|e^®<®<Ëfl ^Õ=ÙxH˜ ã¨=∞iÊ~K«∞H’~_ç. Jܵ`Ë |e (Ǩâ∞◊ =Ù) ^®#~, ^®x ™®÷<®xH˜
KÕO∞° H’#~`Œ =O°H∞í g∞O°∞ tO’=Ú~_«#~ KÕܵ~K«∞H’Hí~_ç. XHíÇàı ◊ g∞Ö’ Z=O≥<· ®
Çͺkè„Qõã∞¨ ÖÎ `·ˇ Ë ÖË^® tO’ÉÏ^èH° ∞í Ö’#ܵ (|eǨâ∞◊ =Ù xs‚`㌠Ö÷¨ ÏxH˜ KÕO∞° H’Hí=Ú~^Õ)
tO’=Ú~_«#~ KÕܵ~K«∞H’=Åã≤=¿ãÎ ^®xH˜ ǨiǨO°~Qå LǨÇÍ㨄=`Œ~ áå>˜~KÍe†
ÖË^® ^®#^èO° ®‡Å∞ KÕÜ∂« e† ÖË^® |e^®#~ (Y∞O®ƒx) WÇÍfie.—— (Y∞~üP<£–2:196)
236 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
''qâÍfiã¨∞ÖÏO®! g∞O°∞ ǨÏ*ònHí∆ (W„Ǩ~)Ö’ L#flǨC_«∞ "Õ>Ï_«Hí~_ç. XHíÇıà◊
Z=O≥<· ® HßÇÍÅx WÖÏ KÕ¿ãÎ J`Œ#∞ `Í#∞ "Õ>Ï_ç# [~`Œ∞=ÙHí∞ ã¨=∂#Ç‹∞#· =∞O’
[~`Œ∞=Ù#∞ ã¨=∞iÊ~z "≥ÚHí∞¯|_ç K≥e¡~K«=Åã≤ L~@∞~k. nxfl Qõ∞i~z g∞Ö’
W^°OÌ ∞° x*ÏܵfǨO∞° Å∞ xO°Ü‚ µ« ~ fã¨∞H’ÇÍe. `ŒO∞° ÇÍ`Œ D (|eǨâ∞◊ =Ù) Hß#∞Hí#∞
HßÉÏQõ$ǨxH˜ KÕO®Ûe. JÖÏ~>˜ "≥ÚHí∞¯|_ç K≥e~¡ KÕ ™ÈÎ=∞`Œ ÖËxÇÍO°∞ `Œ=∞áåáåxH˜
x+¨¯$uQå H˘O^Œ~°∞ ¿Ñ^°ÅHí∞ J#fl^®#~ KÕÜ«∂e. ÖË^® ^®xH˜ ã¨=∂#Ç‹∞·#
LǨÇÍ™®Å∞ áå>˜~KÍe. D q^è~° Qå ÇÍO°∞ `Í=Ú KÕã#≤ <ËO®xH˜ tHí∆ J#∞Éèqí ~KÍe.
Qõ`~Œ Ö’ KÕã#≤ ^®xfl ^Õ=Ù_«∞ Híq∆ ∞™®Î_∞« .—— (Y∞~üP<£–5:95)
103. ~°HÎõ ѨiǨ~°O
H˘xfl <Õ~åʼnõΩ W™ê¡g∞Ü«∞ +¨sJ`üÖ’<Õ Q͉õΩO_® ¢Ñ¨ÑO¨ K«^âÕ ßʼnõΩ ã¨O|OkèO
z# K«\ÏìÅÖ’ ‰õÄ_® tHõÅ ∆ ∞ LO\Ï~Ú. g\˜x ''ÖÏ PѶπ k ÖϺO_£—— JO\Ï~°∞.
WÖÏO\˜ K«\ÏìÅ∞ W™ê¡g∞Ü«∞ ~å[ºOÖ’ ‰õÄ_® LO\Ï~Ú. D tHõÅ∆ Ö’ H˘xfl [i=∂
<åÅ ~°∂ѨOÖ’ ‰õÄ_® LO\Ï~Ú. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ WHõ¯_» ǨÏ`åº<Õ~åxfl fã¨∞‰õΩO^•O.
ǨÏ`«º á⁄~°áê@∞# KÕã<≤ å ÖËHõ L^ÕâÌ º◊ ѨÓ~°fiHõOQÍ KÕã<≤ å tHõ∆ XHõ>.Ë
''qâÍfiã¨∞ÖÏO®! g∞H’ã¨~ ǨÏ`Œº =º=ǨÏO®ÅHí∞ ã¨~|~kè~z# P[˝ *Ïs
KÕã∞¨ <Î ®fl=Ú. ¿ãfiKÍÛùÇO¨ ∞° xH˜ |^°∞Å∞ ¿ãfiKÍÛùÇO¨ ∞° _çfl, ÉÏxã¨H∞í |^°∞Å∞ ÉÏxã¨#∞, ¢ãHΑ ˜
|^°∞Å∞ ¢ã‘Îx =∂„`Œ"Õ∞ (ǨÏ`Œ=∂O®Ûe). XHí"Õà◊ ǨÏ~`ŒHí∞x Ǩ@¡ J`Œx (=∂#=`Í)
™È^°O∞° _«∞ (J~>Ë Ç¨Ï`Œ∞x |~^è∞° =Ù) HÁ~`Œ =∞$^°∞Ç‹Y· i J=Å~a~K«_ÍxH˜ ã≤^Çú° _¨ `ç ,Ë
O°HÇÎí i¨ ǨO° ã¨=∞㨺 ™®=∞O°ãº¨ ~Qå Ǩi뮯O°=∞ÇÍfie. ^®x„ǨHßO°~ ǨÏ~`ŒH∞í _«∞ xs‚`Œ
O°HÇÎí i¨ ǨO®xfl ã¨~`À+¨~Qå WzÛ"ÕÜ∂« e. Wk g∞ „ǨÉ∞íè =Ù #∞~_ç Åaèã∞¨ #Î fl ™œÅÉèºí ~,
^≥·ÇÍ#∞„QõǨÏ~. PÃÑ· Hí∂_Í Z=O≥·<® ǨÏ^°∞Ìg∞i`Ë J`ŒxH˜ (ǨO°Ö’Hí~Ö’) ^°∞O°ƒùO°tHí∆
Ǩ_«∞`Œ∞~k. Hí#∞Hí |∞kú=∞~`Œ∞ÖÏO®! (WÖÏ~>˜) „Ǩu„H˜Ü«µÖ’<Ë =∂#= rq`ÍxH˜
Éè„í ^°`Œ L~^°x `ˇÅ∞ã¨∞H’~_ç. `Œ^®fiO® =∂¢`"« ∞Õ g∞O°∞ ǨÏ`ͺ O°HáÎí å`ÍÅHí∞ ^°¥O°~Qå
L~_«QõÅO°∞.—— (Y∞~üP<£–2:178,179)
ÃÑ· ã¨∂‰õΩeÎ fl |\˜ì ǨÏ`«∞x|O^è∞Œ =ÙÅ∞ Hõq∆ ∞Oz ~°HÑÎõ i¨ Ǩ~°O (kÜ«∞`ü) fã¨∞HÀ
=_®xH˜ W+¨Ñì _¨ `ç Õ Ç¨ÏO`«‰Ωõ xH˜ ¢Ñ¨É∞íè `«fiO tHõ∆ qkèOK«^xŒ `≥Å∞™ÈÎOk. ~°HÑÎõ i¨ Ǩ~°O
¢H˜O^Œ ǨÏO`«‰Ωõ _»∞ ǨÏ`«∞x|O^è∞Œ =ÙʼnõΩ =O^Œ XO>ˇÅ∞ WK«∞ÛHÀ"åe. ÖË^• "Õ~Ú
n<å~°∞¡ ÃÑ·HOõ K≥eO¡ K«=Åã≤ LO@∞Ok. ÃÑ·QÍ Ç¨ÏO`«‰Ωõ _»∞ áêѨÑi¨ Ǩ~°O ‰õÄ_®
<≥~°"Õ~°Û=Åã≤ LO@∞Ok. áêѨѨiǨ~°OQÍ Ô~O_»∞ <≥ÅÅ∞ x~°O`«~åÜ«∞OQÍ
LѨ"å™êÅ∞ áê\˜OKåe ÖË^• 60=∞Ok ¿Ñ^ŒÅ‰õΩ J#fl^•#O KÕÜ∂« e. J^Õq^èOŒ QÍ
Z=Ô~<· å XHõ_flç H˘\˜ì f¢=OQÍ QÍÜ«∞Ѩ~K° _« O» [iy`Õ, â◊s~°OÖ’x qaè#fl J=Ü«∞"åÅ
#ëêìxH˜ ‰õÄ_® xs‚`« ѨiǨ~åÅ∞ K≥eO¡ K«=Åã≤ LO@∞Ok.
 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 237
J#ãπ a<£ =∂eH± (~°l) Hõ^#Œä O: ~°c (~°l) J<Õ =∞Ç≤Ïà◊ F J<åûs Ü«Ú=uH˜
=ÚO^ŒiѨà√◊ § <åeæO\˜x T_»Q˘\˜Oì k. P ¢ã‘Î `«~Ñ° Ù¨¶ |O^è∞Œ =ÙÅ∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ )
^ŒQiæÆ HÔ o§ d™êãπ (¢Ñ¨fHÍ~°O) [~°QÍÅx Ѷ~≤ åº^Œ∞ KÕâß~°∞. ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) d™êãπ
P[˝ *ÏsKÕâß~°∞. J~Ú`Õ Ç¨Ï¢[`ü J#ãπ a<£ #[~ü (~°l) *’HõºO KÕã¨∞‰õΩO@∂
''^≥=· ¢Ñ¨=HÍÎ! ^≥=· ™êH˜Q∆ Í K≥|∞`«∞<åfl#∞. D"≥∞ Ѩà§◊ #∞ T_»Q˘@ì_O» [~°Q^Æ ∞Œ —— Jx
J<åfl~°∞. ^•xH˜ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) ''J#ãπ! d™êãπ x~°Ü ‚ ∞« O ^≥=· ¢QÆO^äOŒ Ö’xk Hõ^•!
(#∞=fiÖÏ JO\Ï"Õq∞\©!) Jx J<åfl~°∞ (Pâ◊Û~°ºO "≥e|∞K«∞Û`«∂).
P `«~∞° "å`« ÉÏkè`∞« ~åe |O^è∞Œ =ÙÅ∞ xOk`«∞~åex Hõq∆ ∞Oz #+¨Ñì i¨ Ǩ~°O
fã¨∞HÀ_®xH˜ XѨÙʉõΩ<åfl~°∞. nxÃÑ· ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) "åºMϺxã¨∂Î ''xã¨ûO^ÕÇϨ OQÍ
^Õ=Ùx ^•ã¨∞Ö’¡ H˘O^Œ~°∞ ¢Ñ¨`ÕºHõ ^•ã¨∞Å∞ ‰õÄ_® L<åfl~°∞. "å~°∞ ^Õ=Ùx
(J#∞¢QÆÇ¨ xfl) #=Ú‡H˘x ¢Ñ¨=∂}O KÕã#≤ ѨÙÊ_»∞ ^Õ=Ù_»∞ "åi ¢Ñ¨=∂}Ïxfl x[O
KÕ™êÎ_∞» —— Jx J<åfl~°∞. (|∞MÏi)
D ǨÏnã¨∞Ö’ ǨϢ[`ü J#ãπ a<£ #[~ü (~°l) ¢Ñ¨=∂}O KÕã≤ JÖÏ J<åfl~°O>Ë
^•#~°O÷ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) P[˝#∞ ¢`Àã≤ÑÙ¨ K«Û_»O ZO`«=∂¢`«O HÍ^Œ∞. Hõ`∆ Q« Í¢`«∞~åe
|O^è∞Œ =ÙÅ∞ #+¨Ñì i¨ Ǩ~°O fã¨∞H˘x =^ŒeÃÑ>ËOì ^Œ∞‰õΩ g∞~°∞ ã≤áê¶ ~°ã∞¨ KÕÜ∞« O_»x
PÜ«∞# |Ǩïâß ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ )#∞ HÀi LO_»=K«∞Û. PÜ«∞# ^Õ=Ùx ã¨Ç¨ Ü«∞O
g∞^Œ #=∞‡Hõ=ÚOz ¢Ñ¨=∂}O KÕâß~°∞ QÆ#Hõ ^Õ=Ù_»∞ ^•xfl x[Ѩ~z ° K«∂áê_»∞.
''á⁄O°áå@∞# `ŒÇ¨Ê `À>˜ qâÍfiã≤x ǨÏ`Œ=∂O°Û_«~ U qâÍfiã≤H© â’aè~K«^°∞.
XHíÇıà◊ á⁄O°áå@∞# ǨÏ`Œ=∂O°Û_«~ [iy`Ë J~^°∞Hí∞ XHí ÉÏxã¨=Úã≤¡~Hí∞ ¿ãfiK«Ûù
xÇÍfie. =∞O’Ç‹Ñ· Ù¨ ǨÏ`Œ∞x ÇÍO°ã∞¨ ÅHí∞ O°HÇÎí i¨ ǨO°~ Hí∂_Í K≥e~¡ KÍe. XHíÇàı ◊ ÇÍO°∞
Híq∆ ∞~zÇı¿ãÎ Jk "ÕOÕ q+¨Üµ« ~. Jܵ`Ë Ç¨Ï`Œ∞_«∞ g∞ â◊„`Œ∞=O®æxH˜ K≥~‹ k#ÇÍ_«Üµ,
J`Œ#∞ qâÍfiã≤ Hí∂_Í Jܵ LO>Ë, XHí =Úã≤¡~ ÉÏxã¨Hí∞ ¿ãfiK«Ûùx¿ãÎ KÍÅ∞. JÖÏ
HßHí∞~_Í Ç¨Ï`Œ∞_«∞ g∞O°∞ âÍ~u X_«~|_çHí KÕã∞¨ Hí∞#fl *ÏuH˜ K≥~k#ÇÍ_≥· L~>Ë, g∞O°∞
ǨÏ`Œ∞x ÇÍO°ã∞¨ ÅHí∞ O°HÇÎí i¨ ǨO°~`À áå@∞ XHí ÉÏxã¨=Úã≤~¡ Hí∞ ¿ãK«Ûù Hí∂_Í WÇÍfie.——
''¿ãfiK«Ûùx=fi_ÍxH˜ ÉÏx㨠ÖËHíáÈ`Ë Ç¨Ï~`ŒHí∞_«∞ =O°∞ã¨Qå O≥~_«∞ <ˇÅÅáå@∞
LǨÇÍ㨄=`Œ~ áå>˜~KÍe. Wk KÕã≤# `ŒÇ¨C#∞ ǨâÍÛ`ÍÎǨ~`À ã¨ik^°∞ÌH’=_ÍxH˜
^Õ=Ù_«∞ xO°‚ܵ~z# x+¨¯$f q^è®#~. ^Õ=Ù_«∞ ã¨=∞ã¨Î~ `ˇeã≤#ÇÍ_«∞, Z~`À
q"ÕK«<®Ç¨O°∞_«∞.—— (Y∞~üP<£–4:92)
O°HíÎǨiǨO°~Qå 100 X~>ˇÅ∞ ÖË^® 200 P=ÙÅ∞ ÖË^® 2000 "Õ∞HíÅ∞
K≥e¡~KÍ Åx ^≥·=„Ǩ=HíÎ (ã¨Å¡O) xO°‚ܵ~KÍO°∞. `ŒO®fiu HßÅ~Ö’#∞ W"Õ
HÁÖ=∂<®Å∞Qå ǨiQõ }˜~K«|_ͤܵ. ǨÏO`«‰Ωõ _»∞ Z=Ô~#· n x~åú~} ° HÍx ѨHO∆õ Ö’
ǨÏ`«∞x "å~°ã∞¨ ʼnõΩ ¢Ñ¨É∞íè `«fi"Õ∞ ~°HÑÎõ i¨ Ǩ~°O K≥eO¡ K«=Åã≤ LO@∞Ok.
238 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
ǨϢ[`ü L=∞~ü a<£ Y`åÎÉò (~°l) (¢Ñ¨=ÚY ã¨Ç¨ cÅ~Ú#) ǨϢ[`ü =ÚÔQ~· å
a<£ ëêÉÏ (~°l), ǨϢ[`ü =ÚǨÏ=∞‡^£ a<£ =Úã¨=¡ ∂ (~°l)Å#∞ ã¨O¢Ñ¨kã¨∂Î ''¢ã‘Î
Hõ_∞» ѨÙÖ’x Ñ≤Å"¡ å_»∞ (Z=Ô~<· å H˘@ì_O» =Å¡) QÆ~ƒ° ¢ù ™ê="≥∞ÿ K«zÛáÈ`Õ ^•xH˜ ~°HÑÎõ i¨
Ǩ~°O Uq∞\©?—— Jx J_çQÍ~°∞. ǨϢ[`ü =ÚÔQ·~å (~°l) ã¨=∂^è•#q∞ã¨∂Î ''XHõ
ÉÏxã¨#∞ QÍx ÖË^• ÉÏxã¨~åex QÍx WK«∞ÛHÀ"åÅx ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) fiÊKåÛ~°∞——
Jx K≥áêÊ~°∞. ^•xH˜ =ÚǨÏ=∞‡^£ a<£ =Úã¨=¡ ∂ (~°l) ™êHõº∆ q∞ã¨∂Î ''^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨)
D fiÊKÕÛ@ѨÙÊ_»∞ <Õ#∞ JHõ¯_» L<åfl#∞—— Jx J<åfl~°∞. (|∞MÏi)
D ǨÏnã¨∞ QÆ∞iOz W=∂"£∞ #=g (~°ÇϨ ‡Öˇ)· WÖÏ "åºMϺxOKå~°∞: P_»
Ñ≤Å~¡ Ú<å, =∞QÆÑÖ ≤ ’¡_~» Ú<å =∂`«$QÆ~ƒ° Où Ö’ ¢áê}O HÀÖ’Ê~Ú |Ü«∞\˜H˜ =¿ãÎ ^À+≤
`«Ñʨ xã¨iQÍ ~°HÑÎõ i¨ Ǩ~°O K≥eO¡ K«∞HÀ=Åã≤ LO@∞Ok. ã¨r=OQÍ |Ü«∞\˜H˜ =zÛ
P `«~∞° "å`« (J^Õ ^≥|ƒ =Å¡) K«xáÈ~Ú<å ã¨~ˆ =∞QÆ^À+≤ #∞O_ç ѨÓiÎ ~°HÑÎõ i¨ Ǩ~°O–
JO>Ë =O^Œ XO>ˇÅ∞, P_»^À+≤ #∞O_ç J~°ú ~°HÑÎõ i¨ Ǩ~°O– JO>Ë Ü«∂Éè·ˇ XO>ˇÅ∞
`«Ñʨ xã¨iQÍ =ã¨∂Å∞KÕÜ∂« e.
104. ¢Ñ¨*Ï¿ã"Õ Ñ¨~=° ∂`«‡¿ã=
W™ê¡OÖ’ ^Õ=Ùx ǨωõΩ¯Å∞, ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Åx ~Ô O_»∞ ÉèÏQÍÅ∞<åfl~Ú. #=∂*ò,
LѨ"åã¨O, ǨÏ*òÜ∂« ¢`« "≥Ú^ŒÖ#·ˇ q ^Õ=ÙxǨωõΩ¯Å∞. Pi÷Hõ q+¨Ü∂« Å`À áê@∞
=∂#= ã¨O|O^è•Å‰õΩ K≥Ok# =º=Ǩ~åÅhfl ^•ã¨∞ÅǨωõΩ¯Å H˜OkH˘™êÎ~Ú. =∞#
¢áê~°#÷ Å∞, LѨ"å™êÅ∞ ѨÙ}ºˆH¢∆ `« Ü«∂¢`«ÖË ^Õ=Ùx ^≥=· `åfixfl xÅɡ_®ÎÜ∞« x, PÜ«∞#
LxH˜x HÍáê_»∞`åÜ«∞x Z=Ô~<· å ÉèÏq¿ãΆ ÖË^• J"Õ =∞#HõãÅ ¨ ∞ =ÚH©Î "≥∂H∆ÍÅ∞
¢Ñ¨™êk™êÎ~Úx J#∞‰õΩO>Ë JO`«HOõ >Ë ÃÑ^ŒÌ á⁄~°áê@∞, JáÈÇ¨Ï =∞ˆ~g∞ ÖË=Ù.
~ÀA‰õΩ J~Ú^Œ∞ ™ê~°∞¡ KÕ¿ã #=∂*òÖ’ Éèí‰õΩÎ_»∞ Y∞~üP<£ ã¨∂‰õΩÎÖË =∂\˜
=∂\˜H˜ Ѩi™î êÎ_∞» . Y∞~üP<£Ö’ `˘OÉèâ·ˇ ß`«O =∂#= ã¨O|O^è•Å∞, "å\˜ LÅ¡OѶ∞¨ #
=Å¡ [iˆQ WǨÏѨ~Ö ° ’HÍÅ #ëêìÅ#∞ QÆ∞iOz# q+¨Ü∂« ÖË L<åfl~Ú. LѨ"å™êÅ
áê\˜OѨ٠^•fi~å ¿Ñ^ŒÅ Pi÷HÉõ Ï^èÅ Œ ∞ PK«~} ° Ï`«‡HõOQÍ J~°=÷ ∞=Ù`å~Ú. â◊√¢Hõ"å~°O
#=∂*ò, ѨO_»∞QÆ #=∂*ò, ǨÏ*òÜ«∂¢`«Å∞ `À\˜ =∂#=ÙÅ Hõ+¨ìã¨∞MÏÅ∞ `≥Å∞ã¨∞
HÀ=_®xH˜, JO`«~å˚fÜ«∞ ã¨O|O^è•Å∞ Ѩ\˜+¨ìO HÍ=_®xH˜ ^ÀǨÏ^ŒÑ¨_»`å~Ú.
Dq^èŒOQÍ W™ê¡OÖ’ ^≥·=ǨωõΩ¯Å x~°fiǨÏ} ‰õÄ_® ^•ã¨∞ÅǨωõΩ¯Å x~°fiǨÏ}ˆH
`À_»Ê_»∞`«∞Ok.
D HÍ~°}OQÍ<Õ W™ê¡O JO>Ë Ug∞\© J<Õ ¢Ñ¨âfl◊ ‰õΩ =∞Ǩ¢Ñ¨=HõÎ =ÚǨÏ=∞‡^£
(ã¨) ''(W™ê¡O JO>Ë) =∞Oz =∂@Å∞ K≥Ñʨ _»O, (PHõeQ˘#fl"åiH˜) J#flO ÃÑ@ì_O» ——
Jx ã¨=∂^è•#q∞KåÛ~°∞. JÖψQ 'qâßfiã¨O— JO>Ë Uq∞@x J_çy# =∞~À ¢Ñ¨âfl◊ ‰õΩ
PÜ«∞# ''ã¨ÇϨ #O =Ç≤ÏOK«_O» , ^•#O KÕÜ∞« _»O—— Jx K≥áêÊ~°∞. (JǨχ^£– q∞ëê¯`ü)
^è#Œ qˆHO¢nHõ~}° 239 240 ^è#Œ qˆHO¢nHõ~}°
^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å‰õΩ ã¨O|OkèOz# D ¢Ñ¨^•è # ÅHõº∆ O (^è#Œ qˆHO¢nHõ~} ° Ö’x) XHõ á⁄~°∞QÆ∞"åx Pã≤HÎ ˜ =∞~˘Hõ á⁄~°∞QÆ∞"å_çfl "å~°ã∞¨ _çQÍ KÕÜ∞« _»O [~°∞QÆ∞`«∞O^•
¿Ñ^ŒÅ Pi÷Hõ ǨÏHõ¯~Ú# *HÍ`ü, |O^è∞Œ =ÙÖ’¡ Pã≤ÑÎ O¨ Ñ≤}© =ÔQ~· å q^è∞Œ Å x~°fiǨÏ} JxÊOzOk <å‰õΩ.—— (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
^•fi~å<Õ <≥~"° ~Õ ∞° `«∞Ok. D q^è∞Œ Å∞ Ѩ~Ö ° ’HõÑÙ¨ ["å|∞^•sÉèÏ=#, ¢Ñ¨É∞íè `«fi =º=ã¨÷ ''^Õ=Ù_çfl, JOu=∞ k<åxfl qâ◊fiã≤Oz#"å_»∞ `«# JukäH˜ =∞~åº^Œ KÕÜ∂« e.
Ö’x âßOuÉè¢í ^Œ`Å « ∞– <åºÜ«∞âßYÅ ^•fi~å<Õ ã¨¢Hõ=∞OQÍ x~°fiÇ≤ÏOK«|_»`å~Ú. XHõ ѨQÅ Æ ∞, XHõ ~å¢u Ju^二 q∞=fi_»O J`«x qkè. =¸_»∞ ~ÀAÅ∞ Pu^二 q∞¿ãÎ
Ѩ~Ö° ’HõÑÙ¨ ["å|∞^•sÉèÏ=#`À áê@∞ ¢Ñ¨É∞íè `«fi =º=ã¨÷ L#flѨÙÊ_Õ ^è#Œ Ñ≤áêã≤, KåÖÏ =∞Ozk. JO`«HOõ >Ë Z‰õΩ¯= ~ÀAÅ∞ Pu^二 q∞¿ãÎ Jk ^•#O (ã¨^MŒ Ï)QÍ
Ñ≤ã≤<åi J~Ú# ^èŒx‰õΩ_»∞ Ãã·`«O [HÍ`ü K≥e¡™êÎ_»∞. JѨÙÊ_Õ ÃÑ@∞ì|_ç^•~°∞_»∞ ѨiQÆ}O˜ K«|_»∞`«∞Ok. J~Ú`Õ Jukä Pu^二 q∞KÕÛ"åx WO@ J`«xH˜ Hõ+Oì¨ HõeQˆ
''¢âßq∞‰õΩxH˜ K≥=∞@ P~°H=õ ÚO^Õ J`«x "Õ`#« O WKÕÛÜ«∞O_ç—— J<Õ ¢Ñ¨=HõÎ P^Õâßxfl @O`« HÍÅO =~°‰õΩ u+¨ª"Õã≤ ‰õÄ~ÀÛ=_»O ^èŒ~°‡ã¨=∞‡`«O HÍ^Œ∞.—— (|∞MÏi)
áê\˜™êÎ_∞» . JѨÙÊ_Õ ^èxŒ ‰õΩefl =∞iO`« ^èxŒ ‰õΩÅ∞QÍ, ¿Ñ^ŒÅ#∞ =∞iO`« ¿Ñ^ŒÅ∞QÍ Ç¨Ï¢[`ü LMσ a<£ Pq∞~ü (~°l) Hõ^äŒ#O: "Õ∞=Ú F~ÀA ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨)`À
KÕ¿ã =_ô=¤ º=ã¨÷ JO`«=∞=Ù`«∞Ok. JѨÙÊ_Õ Pi÷Hõ <Õ~ã° ∞¨ Å ÷ P@Å∞ PyáÈ`å~Ú. =∂\Ï¡_∞» `«∂ ''g∞~°∞ =∞=∞‡efl ZHõ¯_çHÔ <· å ѨOÑ≤#ѨÙÊ_»∞ XHÀ¯™êi "Õ∞=Ú =∂‰õΩ
J~Ú`Õ K≥Öe¡ˇ Ñ≤ÅÅ ¡ PHõeÉÏ^èŒ f~°Û_®xH˜ XHõ ~˘>ˇì =ÚHõ¯#∞ ^˘OyeOz# Pu^二 O W=fix"åi ^ŒQiæÆ HÔ o§ |ã¨KÜ Õ ∞« =Åã≤ =ã¨∞OÎ k. JÖÏO\˜ Ѩiã≤u÷ Ö’ "Õ∞=Ú
'r<£"åÖòr<£—‰õΩ áêâßÛ`«º¢Ñ¨É∞íè `«fiO qkèOz# tHõÖ ∆ Ï W™ê¡g∞Ü«∞ ¢Ñ¨É∞íè `«fiO PHõe UO KÕÜ∂« e?—— Jx J_çQÍ=Ú. ^•xH˜ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ã¨=∂^è•#q∞ã¨∂Î ''g∞ˆ~^≥<· å
f~°∞ÛHÀ_®xH˜ H˘xfl ~˘>ˇìÅ∞ =∂„`«"Õ∞ ^˘OyeOz# =∞x+≤x J`«x rq`åO`«O `≥QÆ"åi ¢áêO`åxH˜ "≥o§ q_çk KÕã≤#ѨÙÊ_»∞ P `≥QÆ"åà◊√§ g∞‰õΩ ã¨O¢Ñ¨^•Ü«∞O
"≥O@Ѩ_ç "ÕkOè K«^∞Œ . ÃÑ·QÍ JÖÏO\˜ Ѩiã≤u÷ H˜ HÍ~°}O ѨijeOz J`«xH˜ `«y# ¢Ñ¨HÍ~°O Pu^二 q∞=fi_®xH˜ =ÚO^Œ∞H˘¿ãÎ ã¨~ˆ , ÖËHáõ È`Õ g∞~°∞ g∞‰õΩ ^ŒH¯õ =Åã≤#
ã¨Ç¨ Ü«∞O KÕã∞¨ OÎ k. ѨiáêÅ#Ö’ U=∞~Ú<å Ö’áêÅ∞O>Ë ã¨iKÕã≤ x["≥∞#ÿ Pi÷Hõ ǨωõΩ¯#∞ "åi #∞O_ç ~å|@∞ìHÀO_ç—— Jx J<åfl~°∞. (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
<åºÜ«∞O <≥ÅH˘Å∞Ê`«∞Ok. nxfl|\˜ì =∞x+≤ `«#‰õΩ ~å=Åã≤# ǨωõΩ¯ HÀã¨O â◊HΘ LO>Ë |Å=O`«OQÍ<≥<· å
WÖÏO\˜ Pi÷Hõ <åºÜ«∞O =¸ÅOQÍ<Õ ''g∞H˘Hõ HÍÅO ~å#∞#flk. P HÍÅOÖ’ ~å|@∞ìHÀ=K«Ûx `≥Å∞™ÈÎOk. ¢Ñ¨É∞íè `«fiO L#flѨÙÊ_»∞ |ŢѨÜ∂≥ QÍʼnõΩ `å=ÙÖˉΩõ O_®
=∞x+≤ ^•#O fã¨∞H˘x |Ü«∞Å∞^Õ~∞° `å_»∞. HÍx ^•#O ã‘fiHõiOKÕ"åÔ~=~°∂ ^˘~°H~õ ∞° . Z=i ǨωõΩ¯Å∞ "åiH˜ ã¨∞ÅÉèOí QÍ ÅaèOKÕ "å`å=~°}O ã¨$+≤Oì Kåe. JѨÙÊ_Õ ^è#Œ O
Z=iÔH<· å W^•Ì=∞x "≥àÎı J =ºH˜Î 'h=Ù x#fl =zÛ=ÙO>Ë <Õh ^•#O ã‘fiHõiOKÕ"å_çfl. ZÅ¡ÑÙ¨ Ê_»∂ H˘O^Œ~∞° ^èxŒ ‰õΩÖ’¡<Õ Hˆ O¢nHõ$`«"∞≥ ÿ LO_»‰Ωõ O_® qˆHO¢nHõ~}
° `À x["≥∞#ÿ
D~ÀA <å‰õΩ nx J=ã¨~O° ÖË^∞Œ — J#O\Ï_»∞—— J#fl ¢Ñ¨=HõÎ Éèqí +¨º`ü"å}˜ Ybá¶ê Pi÷Hõ <åºÜ«∞O <≥ÅH˘O@∞Ok.
ǨϢ[`ü L=∞~ü a<£ J|∞ÌÖJ ò r*ò (~°ÇϨ ‡Öˇ)· áêÅ<åHÍÅOÖ’ <≥~"° iÕ Ok. (–ã¨=∂ѨÎO–)
^èŒ#qˆHO¢nHõ~°} =º=ã¨÷Ö’ |O^èŒ∞=ÙÅ∞, ¿Ñ^ŒÅ `«~åfi`« á⁄~°∞QÆ∞"åà◊√§,
Ju^ä∞Œ Å∞ ‰õÄ_® L<åfl~°∞. =∞xO\˜H˜ W~°∞QÆ∞ á⁄~°∞QÆ∞# L#fl"åàı§QÍHõ, ¢Ñ¨Ü∂« }Ï
=ã¨÷Ö’ =∞#‰^ŒQÆæ~°∞O_Õ"åà◊√§ ‰õÄ_® á⁄~°∞QÆ∞ ¢H˜OkˆH =™êÎ~°∞. =∞# ã¨OѨ^ŒÖ’ 12345678901234567890123456789012123456789
12345678901234567890123456789012123456789
"åi‰õį_® ǨωõΩ¯Ok. J=ã¨~O° =zÛ#ѨÙÊ_»∞ WÖÏO\˜ "åà◊§O^ŒiH© ã¨Ç¨ Ü«∞Ѩ_@ » O 12345678901234567890123456789012123456789
12345678901234567890123456789012123456789
ã¨`åº<Õfi+¨‰õΩʼnõΩ F ã¨^Œ=HÍâ◊O
=Úã≤O¡ Å qkè. á⁄~°∞QÆ∞"åi ǨωõΩ¯efl QÆ∞iOz ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) WÖÏ ¢Ñ¨=zOKå~°∞: 12345678901234567890123456789012123456789
12345678901234567890123456789012123456789
W™ê¡O F ã¨=∞„QÆ"∞≥ #ÿ r=#=º=ã¨.÷ Wk ã¨$+≤Hì ~õ ΰ `«#„Ѩ=HõÅÎ ^•fi~å =∞#‰õΩ ѨOÑ≤#
''`«# á⁄~°∞QÆ∞# L#fl"å_»∞ Ѩã∞¨ OÎ _»QÍ `å#∞ Hõ_∞» ѨÙxO_® u#fl"å_»∞ x["≥∞#ÿ 12345678901234567890123456789012123456789
12345678901234567890123456789012123456789
ã¨
O ѨÓ~°‚ ã¨Oq^è•#O. HÍx D<å_»∞ W™ê¡O J#∞K«~∞° Öˇ#· =Úã≤O¡ Å∞ nxfl ѨÓiÎQÍ PK«
qâßfiã≤ (=Úã≤O¡ ) HÍ_»∞.——– ''^Õ=Ù_çfl, PÜ«∞# ¢Ñ¨=Hõ#Î ∞ ¢¿Ñq∞OK«_®xfl W+¨Ñì _¨ "Õ å_»∞ 12345678901234567890123456789012123456789
12345678901234567890123456789012123456789
iOK«Háõ È=_»O =Å¡, =∞~À"≥Ñ· Ù¨ *Ï`«ºÇ¨ÏOHÍ~°∞Öˇ#· =∞`«^∞Œ ~°a=è ∂#∞Å∞ "åºÑ≤OѨ*ãË #≤
=∂\Ï¡_`ç Õ x["Õ∞ =∂\Ï¡_®e† Z=Ô~<· å #q∞‡ J`«x ^ŒQ~æÆ ° U^≥<· å =ã¨∞=Î Ù ÃÑ_ç`Õ 12345678901234567890123456789012123456789
12345678901234567890123456789012123456789
JáÈǨÏÅ=Å¡ ã¨`åº<Õfi+¨‰Ωõ ʼnõΩ W™ê¡O#∞ ã¨iQÍ, ѨÓiÎQÍ J~°O÷ KÕã∞¨ HÀ=_»O Hõ+"ì̈ ∞≥ ÿ
J`«<å =ã¨∞=Î Ù#∞ ã¨∞~°H`∆˜ O« QÍ ^•x Ü«∞[=∂xH˜ JѨÊyOKåe† `«# W~°∞QÆ∞á⁄~°∞QÆ∞ 12345678901234567890123456789012123456789
áÈ~ÚOk. J#∞"å^•Å ÉèÏëêâ‹·e ‰õÄ_® J<Õfi+¨‰õΩʼnõΩ Pã¨H˜Î HõeæOK«ÖËHõáÈ`ÀOk.
12345678901234567890123456789012123456789
"åi Ѩ@¡ =∞OzQÍ ¢Ñ¨=iÎOKåe.—— (q∞ëê¯`ü) 12345678901234567890123456789012123456789
WѨÙÊ_»∞ `≥Å∞QÆ∞"åi HÀã¨O `Õ@`≥Å∞QÆ∞Ö’ W™ê¡O QÆ∞iOz ã¨~Ô #· , ã¨=∞„QÆ ã¨=∂Kå~°O
12345678901234567890123456789012123456789
12345678901234567890123456789012123456789
JO^Œ*ËÜ«∞_®xH˜ ''W™ê¡q∞H± i™È~üû ÃãO@~ü—— #_»∞O Hõ\˜ìOk. áê~î°‰õΩÖË <åºÜ«∞
''(^≥=· ^Œ∂`«) l¢cÖò (J֡Ƿ Ï≤ ) á⁄~°∞QÆ∞"åi Ѩ@¡ 㨢`«Ê=~°#Î Hõey LO_®Åx 12345678901234567890123456789012123456789
xˆ~‚`«Å∞. g∞Jaè„áêÜ«∂Å∞ 9441515414 ^•fi~å `≥eÜ«∞*ËÜ«∞QÆÅ~°∞.
=∂\˜=∂\˜H˜ ##∞fl `åH©^∞Œ KÕ¿ã"å~°∞. PÜ«∞# KÕã∞¨ #Î fl `åH©^∞Œ QÆ∞iOz PÖ’z¿ãÎ 12345678901234567890123456789012123456789