eTVæ≤fi≤ >=+‘·Tø£

eTVæ≤fi≤ dü+|òüT{Ï‘· X¯øÏÔ

e÷‘·èø£
MAHILA GONTUKA MATRUKA
56

ñ<ä´$T+#˚ eTVæ≤fi¯\ }|æ] dü+|ü⁄{Ï : 5 dü+∫ø£ : 8 ù|J\T : 48 E˝…’ ` 2019

m&ç≥sY $wüj·T dü÷∫ø£

#=|üŒs¡ |ü<äà
Á|ü‹<Ûä«ì : 4
dü+bÕ<äø£es¡Z+ e÷‘·èø£e÷≥ : Ä~yêd” Vü≤≈£îÿ\ø√dü+ ... 5
$. dü+<Ûä´ }s¡T ... n&É$ ... b˛s¡T ... :
mHé. $wüßí : n&ÉM, Ä~yêd” n$uÛ≤»´+ |æ. es¡\øÏåà 7
: Ä~yêd” $kÕú|üq ` Ä&Éyêfi¯¢ nqTuÛÑe+ ø±‘ê´j·Tì $<äàùV≤ 14
_. s¡e÷düT+<ä] : n&É$ ÄyÓT Ç\T¢ #·\¢|ü*¢ dü«s¡÷|üsêDÏ 21
ø£‘·\T yÓ‘·\T : lsêeTø£s¡ø£å! ã$Tà&ç »>∑BX¯«s¡sêe⁄ 10
sê»ø°j·T, Ä]úø£, ÄyÓT nq+‘·+ : Ä‘·àã+<ÛäTe⁄ •s√eTDÏ 18
kÕe÷õø£, kÕ+düÿè‹ø£ qTe⁄« q&ç∫q<ë] : c˛e÷ùdHé J$‘·+ nqTyê<ä+ : •e\øÏåà 24
düe÷q‘·«+ ø√dü+ ìyê[ : –Øwt ø£sêï&é \.*.‘·. 27
b˛sê&ÉT<ë+ : nã÷“] #Ûêj·÷<˚$ bÕ\|ü]Ô CÀ´wüà‹ 33
y˚T&ç|ü+&ÉT : Äø±XÊqï+{Ï H˚\ C≤]q ñ\ÿ nõ‘· 30
<Ûäs¡DÏ m+≥sY Áô|’C…dt bÕ‘·dæs¡ : uÀHékÕsTT Áã‘·T≈£î nã÷“] #Ûêj·÷<˚$ 33
&ç{Ï|æ   &çC…’ì+>¥ düeTø±©q+ : ªqes¡‘êï\μ ø√dü+ ñ<ä´$T<ë›+ _. |ü<äà 35
ôV’≤<äsêu≤<é ` 500 044. ì»+ : _øÏÿ lqT ñ<ä+‘·+ |”y√&Éã÷¢´ 40
ôd˝Ÿ : 9491875063
Ç+¬ø+‘· <ä÷s¡+ : |æ\¢\qT ø±fÒdüTÔqï uÛÑ÷kÕ«eT´, kÕÁe÷»´yê<ä
eTTÁ<äD : qe´ Á|æ+≥sY‡, $wü dü+düÿè‹ $. dü+<Ûä´ 42
Væ≤e÷j·T‘Y q>∑sY, ôV’≤<äsêu≤<é ` 29 ñ<ä´eT >∑eTq+ : Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ ... 45
s¡#·q\T, #·+<ë\T >∑T+&Ó #·|ü&ÉT : yÓ\T‘·Ts¡+‘ê ÄyÓT y˚Tø£\ dü«|üï 17
|ü+|üe\dæq ∫s¡THêe÷ : n+‘ê nsTTb˛sTT+~ bÕ|ü nìXË{Ϻ s¡õ‘· 2
eTVæ≤fi≤ >=+‘·Tø£ : ø£ècÕí q~ #·\¢|ü*¢ dü«s¡÷|üsêDÏ 47

e÷‘·èø£ eTTK∫Á‘·+
: }s¡T M&˚~ ˝Ò<äT
: X¯•
eTTK∫Á‘· |ü\T≈£î\T : lsê+
nqTyê<ä+ : e+>∑|ü*¢ |ü<äà 48

Ç+.HÓ+. 35`3`6931 (4)

ø±Áy˚T&é e÷<ë\ Hêsêj·TDkÕ«$T 2, 3 ø£es¡T u§eTà\T : s¡$ bÕ˝…{Ϻ
uÛÑeHé, dü+»j·T>±+BÛ ø±\˙, eTTK∫Á‘· &çC…’Hé : <Ûäs¡DÏ
X¯s¡à ø±˝ÒJ <ä>∑Zs¡,
ˇ+>√\T ` 523 001
ôd˝Ÿ : 9676206230
bò˛Hé : 08592 ` 238350
e-mail : matruka2015@gmail.com
 MTs¡T |ü+|æq ¬s+&ÉT e÷‘·ø£\÷ n+<ësTT. #ê˝≤es¡≈£L #·~yêqT. n<äT “¤‘·yÓTÆq |üÁ‹ø£!
ne÷qMj·T e´edüú sê»´y˚T\T‘√qï Çyê[º |ü]dæú‘·T˝À¢ Ç˝≤+{Ï |üÁ‹ø£q T q&É|ü{≤ìøÏ m+‘√ <ÛÓ’s¡´+ ø±yê*. >∑T+&Ó ã\+
ø±yê*. ìC≤sTTr ø±yê*. ìã<ä∆‘· ø±yê*.
πs|ü{Ï dü÷s√´<äj·T+ ø√dü+ Çyê[º ∫eTàNø£{À¢ <˚e⁄˝≤&ÉT‘·÷, j·÷‘·q |ü&ÉT‘·÷ MTs¡T ãj·T≥≈£î rk˛Ôqï mH√ï ìC≤\T
e÷˝≤+{Ïyê]øÏ <ÛÓ’sê´ìïk˛ÔHêïjYT. >=|üŒ }s¡≥ ø£*–k˛ÔHêïjYT. á <√|æ&û <äTsêàs¡Z|ü⁄ Nø£{Ï qT+&ç $eTTøÏÔ ¬ø’ mH√ï Vü≤<äj·÷\T
πs|ü{Ï dü÷s√´<äj·÷ìï ø£\>∑+≥THêïjYT. Ä Áø£eT+˝À MTs¡T #˚k˛Ôqï ø£wæø°, MT |ü≥Tº<ä\≈£L, nìï+{Ï˙$T+∫ MT ‘Ó>∑Te≈£L Hê
CÀVü‰sY! ` |ü‹yê&É HêdæÔø˘, $XÊK|ü≥ï+
e÷‘·ø£ kÕVæ≤r kÕ+düÿ‹ø√<ä´eT+˝À >=|üŒ bÕÁ‘· b˛wædüTÔ+~, n~ ˇø£ÿ eTVæ≤fi≤ >=+‘·Tπø ø±<äT n~ |”&ç‘· ‘ê&ç‘·T\ n+<ä]
>=+‘·Tø£>± ñ+≥T+~. H˚qT mìï |üÁ‹ø£\÷ e∫ÃHê eTT+<äT>± #·~y˚~ e÷‘·ø£ e÷Á‘·y˚T
` düj·T´<é ø£Ø+, ø±ø£Hê&É
e÷‘·ø£ #ê˝≤ X¯øÏÔe+‘·+>± ñ+~. H˚qT ≈£L&Ü e÷‘·ø£ yÓT+ãsY˙... e÷‘·ø£ á <˚X¯ Á|ü»\ Ä‘·à... e÷‘·ø£ á <˚X¯ Á|ü»\
yÓ\T>∑T... e÷‘·ø£ á <˚X¯ Á|ü»\ Ädæú‘·«+... ` u≤\ Ms¡j·T´, –<ä›\÷s¡T
pHé dü+∫ø£˝À ¬s+&ÉT ø£<∏äHê\T ª... ø£+#Ó #˚qT y˚TùdÔμ, ªÇÁcÕ‘Y »Vü≤Hé eTs¡D+μ Vü≤<äj·÷ìï ø£*∫ y˚kÕsTT. eTq+ m+‘·
uÛÑj·T+ø£s¡yÓTÆq düe÷»+˝À Áã‘·T≈£î‘·THêïyÓ÷ ø£fi¯¢≈£î ø£{≤ºs¡T. dü+∫ø£˝À eTT+<äTe÷≥ á ø£<∏äHê\≈£î sêdæq ∫e] e÷≥>± ñ+~.
ÇÁcÕ‘Y »Vü‰Hé, e÷J ø√s¡Tº ñ<√´–ì |òüT≥q\T- n~Ûø±s¡+, sê»ø°j·÷\T ‘·\T#·T≈£î+fÒ @yÓTÆHê #˚j·T>∑\s¡T nH˚ yêdüÔyêìøÏ
kÕø£å´+>± ì\TdüTÔqïsTT. ø±ì MTs¡T nqï≥T¢ <˚X¯+ >=&ÉT¶ b˛˝Ò<äT, Hê´j·T+ ø√dü+ >=+‘Ó‘˚Ô ìwüÿ\àwü, ìwüŒø£åbÕ‘· Vü≤<äj·÷\T Ç+ø±
ñqïj·Tì yê] ø√dü+ ‘·eT J$‘ê*ï |üD+>± ô|fÒº yês¡Tqïs¡ì #·~$- Vü≤ <äj·T+ eTÚq+>± yê]øÏ dü˝≤+ #˚düTÔ+~.
yêdüÔyê*ï ‘Ó]∫q |ü⁄düÔø£+˝≤ Á|ü»\ eTT+<äT ñ+∫q+<äT≈£î MT≈£î Hê n_Ûq+<äq\T, ø£‘·»„‘·\T
` eTVü≤eTà<é dæ~›ø˘ , ;ÛeTes¡+
y˚T HÓ\ e÷‘·ø£ #·~yêqT. #ê˝≤ es¡≈£î Hê≈£î q∫Ã+~. ø=ìï eTØ q#êÃsTT. nsTT‘˚ ˇø£ $wüj·T+ #ÓãT‘êqT. eT<äsY‡ &˚
>∑T]+∫ n+‘· m+<äT≈£î sêXÊs¡T? H˚qT Á|ü‹ dü+e‘·‡s¡+ Äs¡T HÓ\\T Ç+&çj·÷˝À >∑&ÉT|ü⁄‘êqT. cÕ|æ+>¥ ø√dü+, j·÷Á‘·\ ø√dü+
ø±<äT. H˚qT q&ÉT|ü⁄‘·Tqï dü÷ÿ˝Ÿ ø√dü+. eT<äsY‡ &˚ »s¡T|ü⁄ø=+≥Tqï me]˙ H˚qT ø£\e˝Ò<äT. <Ûäqe+‘·T˝…’q eT<Ûä´ ej·TdüT ø£*–q
yêfi¯ó¢ ãVüQXÊ πø≈£î\‘√, ø±s¡T¶\‘√ »s¡T|ü⁄‘êπsyÓ÷. ø£<∏ä\T q#êÃsTT. ôdì‡ãT˝Ÿ>±, ôdì‡{Ïyé>± ñHêïsTT. Hê≈£î bıjÓTÁ{° >∑T]+∫
n+‘·>± ‘Ó*j·T<äT ø±˙ yê´kÕ\T #ê˝≤ u≤>∑THêïsTT. ˙Á>√ ‘·*¢, düT<Û ë uÛÑs¡<ë«CŸ\ yê´kÕ\T u≤>∑THêïsTT.
Hê n_ÛÁbÕj·÷ìï MTs¡T |ü{Ϻ+#·Tø=Hêï ˝Òø£b˛sTTHê, H˚qT bÕsƒ¡≈£î\ <äwæº ø√D≤ìï #Ó|æŒ |üÁ‹ø£qT >ös¡$+#·<ä\T#·Tø=HêïqT. MT
Vü‰sY¶ esYÿì yÓT#·TÃø=+≥THêïqT. Ç~ ‘·|üŒ≈£î+&Ü ˇø£ y˚T<ÛädüT‡ ø£*–q |üÁ‹ø£. Hê≈£î |ü+|ædüTÔqï+<äT≈£î ø£‘·»ï‘·\T. Bìï H˚qT ˇø£
>=|üŒ ø±qTø£>± uÛ≤$kÕÔqT.
` ø£+uÛÑ+bÕ{Ï düTo\, j·T÷mdt
pHé |üÁ‹ø£ n+~+~. Á|ü<Ûëq Hê´j·TeT÷]Ô MT<ä sêdæq yê´dü+, qøÏ© mHéøö+≥sY MT<ä sêdæq yê´kÕ\T u≤>∑THêïsTT.
MT&çj·÷ ≈£L&Ü nìï $wüj·÷\qT <ë#˚ùdÔ eTq≈£î $wüj·÷\T m˝≤ ‘Ó\TkÕÔ sTT? Hê´j·TkÕúHê\T, MT&çj·÷ ≈£L&Ü #Ó&çb˛‘˚ eTq
<˚XÊìï mes¡T s¡øÏåkÕÔs¡T? e÷‘·ø£ ã+<ëìøÏ ø£‘·»ï‘·\T.
` &Ü. k˛eTsêE, |ü•ÃeT >√<ëe] õ˝≤¢.

eTVæ≤fi≤ >=+‘·Tø£
e÷‘·èø£ 4 E˝…’ ` 2019
 Ä~yêd”\ Vü≤≈£îÿ\ø√dü+, Ä‘·à>ös¡e+ ø√dü+
b˛sê≥ HÓ>∑fi¯¢qT eT+&ç+#ê*‡+<˚!
ø= +&Éø√q˝À¢ >∑\>∑\bÕπs ôd\j˚Tfi¯S¢, |ü≈£åî\ øÏ\øÏ\sêyê\÷, |ü#·Ãì s¡+>∑T |ü⁄\TeTT≈£îqï n&Ée⁄\ eT<Ûä´
ô|qy˚düT≈£îqï Ä~yêd”\ J$‘ê\ô|’ ªHê>∑]ø£ Á|ü|ü+#·+μ ne÷qMj·T+>± <ë&ç #˚düTÔ+~. ªeTìwæμ πø+Á<ä+>± n_Ûeè~∆
ø±≈£î+&Ü ªô|≥Tºã&çμ πø+Á<ä+>± n_Ûeè~∆ì #·÷ùd bÕ\≈£î\ #·÷|ü⁄\T Ä~yêd”\ eTqT>∑&ÉH˚ Á|üXÊïs¡∆+ #˚düTÔHêïsTT.
Ä~yêdüT\≈£î Ä<ÛäTìø£ Á|ü|ü+#êìøÏ eT<Ûä´qTqï n+‘·s¡+ ‘·–Z+#ê*‡q Á|üuÛÑT‘ê«\T ø±s√Œπs{Ÿ X¯≈£îÔ\ ˝≤uÛ≤ù|ø£åø√dü+ yê]ì
dü$T<Ûä\T>± e÷s¡TÑ·THêïs¡T. ‘·eT ã‘·T≈£îø√dü+, uÛÑ$wü´‘Y ø√dü+ n&Ée⁄˝À¢ <=]πø ø£\|üqT ñ|üjÓ÷–+#·T≈£î+fÒH˚
<=+>∑\T>±, $<Ûä«+dü≈£î\T>± eTTÁ<ä\T y˚dæ yê]ì n&Ée⁄\ qT+&ç ¬>+{Ï y˚j·T&ÜìøÏ ≈£î{Ï\ m‘·TÔ>∑&É\T |üqTï‘·THêïs¡T.
Ä~yêd”\ ø±fi¯¢øÏ+<ä e⁄+&˚ KìC≤\T, eqs¡T\qT, dü+|ü<ä\qT ‘·eT ÇqT|ü>√fi¯¢‘√ ô|ø£*+∫ düs¡T≈£î>± e÷]à ˝≤uÛ≤\
eT÷≥\T>± ‘·s¡*+#·Tø√e&ÜìøÏ ø±s√Œπs{ŸX¯≈£îÔ\ ø√dü+ Á|üuÛÑT‘ê«\T ìs¡+≈£îX¯#·{≤º\T rdüT≈£îedüTÔHêïsTT. Ç<˚ n_Ûeè~∆
qeT÷Hê n+≥THêïs¡T.
n≥MuÛÑ÷eTT\qT nÁø£eT+>± $ìjÓ÷–+#·T≈£î+≥Tqïyê]ì, ìyêdü+ e⁄+≥Tqïyê]ì nø£ÿ&É qT+&ç U≤∞
#˚sTT+#ê\ì 2019 |òæÁãe] 13‘˚Bq düTÁ|”+ø√s¡Tº rs¡TŒì∫Ã+~. á rs¡T Œ‘√ <˚X¯yê´|æ‘·+>± 42\ø£å\ eT+~ Ä~yêd”\
ñìøÏ Á|üXÊïs¡∆ø£+ nsTT´+~. 17e kÕs¡«Á‹ø£ mìïø£\ eTT+<äT <˚X¯yê´|üÔ+>± ìs¡düH√<ä´eT+ ô|\T¢ãø£&É+‘√ n<˚ rs¡TŒô|’
|òæÁãe] 28‘˚Bq düTÁ|”+ø√s¡Tº ùdº eT+ps¡T #˚dæ+~. uÛÑ$wü´‘Y˝À á ùdº m‹Ôy˚ùdÔ n~ Ä~yêd”\ yÓT&Éô|’ y˚˝≤&˚ ø£‹Ô˝≤>±H˚
e⁄+≥T+~. n+<äTπø uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À 8XÊ‘·+>± e⁄qï Ä~yêd”\T ì‘·´+ uÛ Ñj·T+ >∑T|æŒ{À¢ Áã‘·T≈£î kÕ–düTÔHêïs¡T.
2005 &çX¯+ãs¡T 13 Hê{ÏøÏ n≥M uÛÑ÷eTT\qT ÄBÛq+˝À e⁄+#·T≈£îqï yê]øÏ e÷Á‘·y˚T #·≥ºÁ|üø±s¡+ j·÷»e÷q´
Vü≤≈£îÿ bı+<ä&ÜìøÏ ns¡TΩ\ì n≥MVü≤≈£îÿ\ #·≥º+ #ÓãT‘·T+~. Bì Á|üø ±s¡+ 75 dü+e‘·‡sê\ qT+∫ uÛÑ÷$T ‘·eT
ÄBÛq+˝À e⁄+<äì ìs¡÷|æ+#·Tø√˝Òì |üø£å+˝À Ä~yêd”\qT n&Ée⁄\ qT+&ç E˝…’ 24˝À>± U≤∞ #˚sTT+#ê*‡+<˚qì
düTÁ|”+ø√s¡Tº düŒwüº+ #˚dæ+~. á Ä<˚XÊ\qT bÕ{Ï+#·ø£b˛‘˚ ‘·–q #·s ¡´\T rdüT≈£î+{≤eTì ≈£L&Ü dü+ã+~Û‘· sêÁcÕº\qT
düTÁ|”+ø√s¡Tº ôV≤#·Ã]+∫+~.
ø=ìï ˝ÀbÕ\Tqï|üŒ{Ïø° 2006 Ä≥M Vü≤≈£îÿ\ #·≥º+˝À Ä~yêd”\≈£î ñ|üjÓ ÷>∑|ü&˚ ø=ìï n+XÊ\THêïsTT.
n&Ée⁄\ |ü]s¡ø£åD, ìj·T+Á‘·D u≤<Ûä´‘·\qT sêÁcÕº\T Á>±eT dü+|òü÷\≈£î ã~© #˚XÊsTT. b˛&ÉT e´ekÕj·T+ #˚düT≈£î+≥Tqï
Ä~yêd”\≈£î 10 mø£sê\ es¡≈£î |ü{≤º\T sTTyê«\ì #·≥º+ ù|s=ÿqï~. á #·≥º+ô|’ Ä~yêd”\≈£î ne>±Vü≤q ø£*Œ+#·&É+˝À
n~Ûø±s¡T\T |òüTÀs¡+>± yÓ’|òü\´+ #Ó+<ës¡T nH˚ø£+fÒ ø±yê\H˚ Ä~yêd”\≈£î Vü≤≈£îÿ\T ø£*Œ+#·&É+˝À nÁX¯<ä∆ #·÷bÕs¡T.
H√s¡Tø£*–q esêZ\≈£î, sê»ø°j·T+>± |ü\T≈£îã&ç ø£*–q yê]øÏ Vü≤≈£îÿ\T ø£*Œ+#·&É+˝À $$<Ûä sêÁwüº Á|üuÛÑT‘ê«\T #·Ts¡T≈£î>±
|üì#˚XÊsTT. nsTTqyêfi¯¢≈£î Ä≈£î˝À¢, ø±ìyê]øÏ ø£+#ê˝À¢ nqï≥T¢>± ø±s√Œπs{ŸX¯≈£îÔ\≈£î uÛÑ÷eTT\qT <Ûësê<ä‘·Ô+ #˚XÊsTT.
Ä]∆ø£ n_Ûeè~∆ ù|s¡T‘√ yÓTÆì+>¥, bÕ]ÁXÊ$Tø£ ø±]&Üs¡T¢, yÓT>± ÁbÕC…≈£îº\ ø√dü+ n≥M uÛÑ÷eTT\qT eT[¢+#ês¡T. <ë<ë|ü⁄
2\ø£å\ 4y˚\ ôV≤ø±ºs¡¢ n≥M uÛÑ÷eTT\qT n_Ûeè~∆ ù|s¡T‘√ ÁbÕ»≈£îº\≈£î eT[¢+#ês¡T. Çe˙ï #·≥º+‘√ |üì˝Ò≈£î+&Ü,
Á>±eTdüuÛÑ\‘√ ì$T‘·Ô+ ˝Ò≈£î+&Ü »]–b˛j·÷sTT.

eTVæ≤fi≤ >=+‘·Tø£
e÷‘·èø£ 5 E˝…’ ` 2019
 Ç~ #ê\<äqï≥T¢ <˚X¯+˝Àì 7,08,273 #·<äs¡|ü⁄ øÏ˝À MT≥s¡¢ n≥M ÁbÕ+‘êìï s¡øÏå+#˚ ù|s¡T‘√ n≥M XÊK
n~Ûø±s¡ esêZ\≈£î n|ü]‘·yÓTÆq n~Ûø±sê\T ø£≥ºu…≥º&ÜìøÏ yÓ÷B Á|üuÛ ÑT‘·«+ 2019 uÛ≤s¡‘· n≥M #·≥º+ eTTkÕsTT<ëqT
dæ<ä∆+ #˚dæ+~. ñ<ës¡yê<ä Ä]úø£ $<ÛëHê\≈£î nqT>∑TD+>± n≥M dü+|ü<äqT yê´bÕs¡ Á|üjÓ÷»Hê\≈£î $ìjÓ÷–+#·T≈£îH˚
neø±XÊìï ≈£L&Ü á eTTkÕsTT<ë _\T¢˝À ø£*Œ+#ês¡T.
á eTTkÕsTT<ë _\T¢ 2006Hê{Ï n≥M Vü≤≈£îÿ\ #·≥º+˝Àì Ä~yêd”\≈£î s¡ø £åD>± e⁄qï n+XÊ\qT ñ\¢+|òæT+#˚
$<Ûä+>± ñHêïsTT. mH√ï b˛sê{≤\ |òü*‘·+>± n≥MVü≤≈£îÿ\#·≥º+ ` 2006 |ü⁄s¡T&ÉTb˛düT≈£î+~. >∑‘·+˝À yÓ÷B Á|üuÛÑT‘·«+
2013 uÛÑ÷ùdø£s¡D #·{≤ºìï ˙s¡T>±]Ãq $<Ûä+>± H˚&ÉT n≥M Vü≤≈£îÿ\ #·{≤ºìï ≈£L&Ü ‘·÷≥T¢ bı&ç∫+~. n≥M Vü≤≈£îÿ\
#·{º+ dü÷Œ¤]Ôì ã\V”≤q |üs¡Tdü÷Ô πø+Á<äÁ|üuÛÑT‘·«+ 2019 n≥M #·≥º + eTTkÕsTT<ëì s¡÷bı+~+∫+~. á eTTkÕsTT<ë
_\T¢qT mìïø£\≈£î eTT+<äT mHé.&ç.m. Á|üuÛÑT‘·«+ nìï sêÁcÕº\≈£î >∑T≥Tº #·|ü&ÉT ø±≈£î+&Ü |ü+|æ+∫+~. Bìô|’
Á|üC≤_ÛÁbÕj·÷\qT, sêÁcÕº\ n_ÛÁbÕj·÷\qT rdüTø√e&ÜìøÏ $düèÔ‘·+>± #·s¡Ã »s¡>∑≈£î+&Ü, Ä~yêd”\ n_ÛÁbÕj·÷\≈£î
dü¬s’q neø±X¯+ ø£*Œ+#·≈£î+&Ü πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ e´eVü≤]düTÔ+~. á eTTkÕsTT<ë e∫Ãq≥Tº Ä~yêd”\≈£î Ç+‘·es¡≈£î
‘Ó*j·TH˚˝Ò<äT.
Ä~yêd”\ Vü≤≈£îÿ\ô|’ <ë&ç#˚dü÷Ô s¡÷bı+~+∫q á eTTkÕsTT<ë 1927Hê{Ï uÛ≤s¡‘· n≥M #·{≤ºìøÏ eTÚ*ø£yÓTÆq
dües¡D\T Á|ü‹bÕ~+∫+~. Ä dües¡D\ Á|üø±s¡+ n≥M n~Ûø±s¡T\≈£î $düèÔ ‘ê~Ûø±sê\T ø£≥ºu…{≤ºs¡T. á n~Ûø±sê\T n≥M
Vü≤≈£îÿ\ #·{≤ºìï ñ\¢+|òæT+#˚$>± ñHêïsTT. n&Ée⁄\≈£î dü+ã+~Û+∫q H˚s¡ dü+|òüT≥q\T »]–q|ü⁄Œ&ÉT n~Ûø±s¡T\T
Äj·TT<Ûë\T Á|üjÓ÷–+#˚ yÓdüT\Tu≤≥T ≈£L&Ü ø£*Œ+#ês¡T. á eTTkÕsTT<ë Á|üø±s¡+ n&Ée⁄\≈£î uÛÑ+>∑+ ø£*–düTÔqï≥Tº
nqTe÷q+ eùdÔ n~Ûø±s¡T\T ø±\TŒ\T »s¡|üe#·TÃ. k˛<ë\T #˚j·Te#·TÃ. ÄdüTÔ\qT kÕ«BÛq+ #˚düTø√e#·TÃ. ‘êeTT ‘·|ü⁄Œ
#˚j·T˝Ò<äì ìs¡÷|æ+#·Tø√e\dæq u≤<Ûä´‘· ì+~‘·T\ MT<˚ ñ+≥T+~. n≥M n~Ûø±s¡T\≈£î Ç∫Ãq n~Ûø±sê\T |òüTs¡¸D\T
»s¡T>∑T‘·Tqï ÁbÕ+‘ê\˝À 1958Hê{Ï kÕj·TT<Ûä <äfi≤\ Á|ü‘˚´ø£ s¡ø£åD #·≥º+˝Àì n+XÊ\ ˝≤π> ñHêïsTT. ˇø£ÿ e÷≥˝À
#ÓbÕŒ\+fÒ e\dübÕ\≈£î\T s¡÷bı+~+∫q q\¢ #·{≤º\qT b˛*q$<Ûä+>± πø+Á <äÁ|üuÛÑT‘·«+ á #·{≤ºìï ‘·j·÷s¡T #˚dæ+~.
n&Ée⁄˝À¢ ñ+&˚ Ä~yêd”\qT nø£ÿ&ç qT+∫ ‘=\–+#·&ÜìøÏ á eTTkÕsTT<ë düsê«~Ûø±sê\qT ø£≥ºu…{Ϻ+~ Ç~
n&Ée⁄\ MT<ä Ä<Ûës¡|ü&çq yê] Vü≤≈£îÿ\qT Vü≤]+∫y˚düTÔ+~. e\düyê<ä bÕ\q˝Àq÷, Ä ‘·s¡yê‘· @s¡Œ&çq $$<Ûä Á|üuÛÑT‘ê«\
bÕ\q˝À n&Ée⁄˝À¢ J$+#˚ yê] Vü≤≈£îÿ\qT sTT|üŒ{Ïπø <ës¡TD+>± ñ\¢+|òæT+#ês¡T. #ê]Á‘·ø£+>± Ä~yêd”\T nHê´j·÷ìøÏ
>∑T] ne⁄‘·÷H˚ ñHêïs¡T. πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ rdüT≈£î e∫Ãq á eTTkÕsTT<ë #·≥º+ ô|ò&És¡˝Ÿ dü÷Œ¤]ÔøÏ _Ûqï+>± ñ+~.
$πø+ÁBø£‘· bÕ\q≈£î Ç~ |üP]Ô>± e´‹πsø£yÓTÆ+~. á dües¡D\T ø£qø£ neT\T˝ÀøÏ eùdÔ sêÁcÕº\≈£î, bÂs¡T\≈£î sêC≤´+>∑+
ø£*Œ+∫q eTÚ*ø£ Vü≤≈£îÿ\T Vü≤]+#·ã&É‘êsTT. b˛sê&ç kÕ~Û+#·T≈£îqï nH˚ø£ Vü≤≈£îÿ\T n+‘·sê∆qyÓTÆ b˛‘êsTT.
n&Ée⁄˝À¢ ñ+&˚ Ä~yêd”\ Vü≤≈£îÿ\qT Vü≤]+∫, kÕe÷õø£+>±, Ä]úø£+>± #ê˝≤ yÓqTø£ã&ç ñqïyê] Vü≤≈£îÿ\ô|
πø+Á<ä+ m+<äT≈£î <ë&ç#˚düTÔ+~? n≥M ñ‘·Œ‘·TÔ\T Ä~yêd”\≈£î <äø£ÿ≈£î+&Ü m+<äT≈£î #˚k˛Ô+~? n&Ée⁄\qT |òüTs¡¸D
ÁbÕ+‘ê\T>± eT\#ê\ì m+<äT≈£î ‘·Vü≤‘·Vü≤˝≤&ÉT‘·T+~? Ä~yêd”\ Á|üjÓ ÷»Hê\qT <Óã“ rj·÷\ì πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+
m+<äT≈£î Á|üj·T‹ïk˛Ô+~? ‘êqT rdüT≈£îsê<ä\∫q #·≥º+ô|’ Ä~yêd”\, bÂs¡Vü≤≈£îÿ\ Á|üC≤kÕ«$Tø£ yê<äT\ n_ÛÁbÕj·÷\qT
m+<äT≈£î ‹s¡düÿ]k˛Ô+~? ø±s¡D+ düŒwüºy˚T. ø±s√Œπs{ŸX¯≈£îÔ\ Á|üjÓ ÷»Hê\ ø√düy˚T. á eTTkÕsTT<ëH˚ ÄyÓ÷~ùdÔ ø=‘·Ô
ndüe÷q‘·\T ‘·˝…‘·TÔ‘êsTT. Ä~yêd”\ Vü≤≈£îÿ\T ø=s¡>±≈£î+&Ü b˛‘êsTT.
‘·eT ø±fi¯¢øÏ+<ä uÛÑ÷$T ø£~*b˛‘·Tqï|ü⁄&ÉT, H˚\ ‘·eT~ ø±≈£î+&Ü b˛‘·Tqï|ü⁄&ÉT ‘êy˚T |üsêsTTyê]>±
Áã‘·ø±*‡e∫Ãq|ü⁄&ÉT ‘·eT Vü≤≈£îÿ\ø√dü+, Ä‘·à>ös¡e+ ø√dü+ Ä~yêdüT\T $\¢+ãT\ Á|üfi¯j·T|òüTÀwü $ì|æ+#ê*‡+<˚. b˛sê≥
HÓ>∑fi¯flqT }~}~ eT+&ç+#ê*‡+<˚. Á|üC≤kÕ«$Tø£ Á|ü|ü+#·+ yê]øÏ nìï$<Ûë\ n+&É<ä+&É\T n+~+#ê*‡+<˚. V

eTVæ≤fi≤ >=+‘·Tø£
e÷‘·èø£ 6 E˝…’ ` 2019
 }s¡T ... n&É$ ... b˛s¡T ...
n&ÉM, Ä~yêd” n$uÛ≤»´+
ø= ìï y˚\ dü+e‘·‡sê\T>± Á|üø£è‹ |ü#·Ãì ˇ&ç˝À
ìedædüTÔqï eT÷\yêd” düe÷C≤\T Hê>∑]≈£î\T>± #Ó|üŒã&˚
eTqTwüß\≈£î m|ü⁄Œ&É÷ ns¡ú+ ø±ì ˇø£ ÁbÕø£è‹ø£ $X‚wü+. sêE\T,
sêC≤´\T, ô|≥Tºã&ç<ës¡T\T, kÕÁe÷»´yê<äT\T y˚{≤&ç,
}#·ø√‘·\T ø√dæ, \ø£å˝≤~>± H˚\eT≥º+ #˚dæHê Ç+ø± $T–* ñqï
$X‚wü+ @<√ ô|qT>∑T˝≤&ÉT‘·÷ ñìøÏì ì\u…≥Tº≈£î+≥÷ ñ+≥T+~.
sêø£ådüT\T, nHê>∑]≈£î\T, ãVæ≤wüÿè‘·T\T, rÁeyê<äT\T... @ ù|¬s’Hê
ô|≥º˙>±ø£, yêfi¯ó¢ y˚s=ø£] CÀ*øÏb˛j˚Tyêfi¯ó¢ ø±<äT. ‘·eT ã‘·Tπø<√
‘êeTT ã‘·T≈£î‘·THêï, es¡Zdüe÷»|ü⁄ $düÔs¡D ø±+ø£å yêfi¯¢qT n{≤¢
ñ+&Éìe«<äT. n&É
e⁄\qT <äTsê
Áø£$T+∫, n&Ée⁄˝À¢
ìøÏå|üÔyÓTÆ e⁄qï
n&Ée⁄\ qT+&ç Ä~yêd”\qT yÓfi¯¢>=≥ºeTH˚ düTÁ|”+ rs¡TŒ
Á|üø£è‹ dü+|ü<äqT
e÷¬sÿ{Ÿ #˚düT≈£îH˚+<äT≈£î Ä~yêdüT\ n&ÉT¶‘=\–+#·T≈£îH˚
<äTsêÁø£eTD j·TT<ë∆\T #·]Á‘· n+‘· ÁbÕNqyÓTÆq$. me¬s’Hê
Ä~yêdüT\ Á|üø£è‘Ó]– e÷{≤¢&˚yêfi¯¢sTT‘˚ yêfi¯¢e÷Hêq
yêfi¯¢HÓ+<äTø£˝≤ ñ+&Éìe«s¡T nH˚ Á|üX¯ï y˚kÕÔs¡T. ø±˙ á
Á|üX¯ïø£Hêï yêfiË¢+<äT≈£î n&Ée⁄˝À¢H˚ ñ+&çb˛‘·THêïs¡T nqï Á|üX¯ï
m≈£îÿe>± $ì|ædü÷Ô ñ+≥T+~. á Á|üX¯ï˝À ìC≤sTTr ñ+&=#·TÃ.
kÕqTuÛÑ÷r ñ+&=#·TÃ. ˇø£ ‘ê]ÿø£ nH˚«wüD≤ ñ+&=#·TÃ. ø±˙
eTVæ≤fi≤ >=+‘·Tø£
e÷‘·èø£
|æ.es¡\øÏåà
eTìwæø° Á|üø£è‹ø° ñqï ÁbÕNq ã+<Ûäy˚T<√ n$∫äqï+>±
ø=qkÕ>∑T‘·Tqï yêdüÔ$ø£‘·qT >∑T]Ô+#·ø£ ‘·|üŒ<äT. <ëìì >∑T]Ô+∫,
>ös¡$ùdÔH˚ Á|üø£è‹ì, eT÷\yêdæì Vü≤è<äj·T|ü⁄˝À‘·T\ qT+&ç ns¡ú+
#˚düT≈£îH˚ Á|üj·T‘·ï+ #˚j·T>∑\+.
nìï e÷qe düeT÷Vü‰˝≤¢H˚ Ä~yêd” düe÷»+ ≈£L&Ü
ˇπø eTT<ä›˝≤ ñ+&É<äT. mìï ‘Ó>∑\T>± ñ+≥THêïs√ n+‘·
_Ûqï‘·«+ ñ+~. nsTT‘˚ nìï{Ï˙ ø£*|æ ñ+#˚~ Á|üø£è‹‘√
yêfi¯¢≈£îqï nqTã+<Ûäy˚T. n&É$ _&ɶ\T>± ‘·*¢ ˇ&ç $&Ée≈£î+&Ü
>∑&çù| Jeqy˚T. e÷qe Hê>∑]ø£‘· Áø£eT+˝À Ä~yêdüT\qT ˇø£
neX‚wü+>±H˚ >∑T]+#˚ eT÷düqT <ë{Ï ‘·øÏÿq düe÷»+
Ä˝À∫+#ê*‡q nedüs¡+ >∑T]+∫ Ä~yêdüT˝Ò
>∑T]Ô+|üCÒdüTÔ+{≤s¡T. nH˚ø±H˚ø£ j·TT<ë∆\ <ë«sê, b˛sê{≤\
<ë«sêH˚ Ä~yêd”\T ‘·eT >∑T]+∫ ‘êeTT ‘·øÏÿq düe÷C≤ìøÏ
#Ó|ü⁄Œø√>∑*>±s¡T. yÓTÆ<ëq ÁbÕ+‘·yêdüT\ Vü≤è<äj·÷ìøÏ, Ä~yêd”
n+‘·s¡+>±ìøÏ eTT&çy˚dæq$ eT&ÉeT ‹|üŒì yê] ñ<ä´e÷˝Ò.
Ä~yêd” >∑T+&Ó˝À¢+∫ ~+∫ bÕ‹q Hê>∑]ø£ sêC≤´\ C…+&Ü\T
n$ #˚dæq <äTsêàsêZ\πø ø±<äT, z&çHê ˝§+>∑ì Ä~yêd”
BÛs√<ë‘·Ô‘·≈£L ‘·\ H˚\πødæ ì\T#√yê*‡+<˚. n‘·´+‘·
X¯øÏÔe+‘·yÓTÆq sêC≤´\≈£î Ç|üŒ{Ïø° Ç{≤¢ düyê\T>± m<äTs¡T ì*∫
düeT÷Vü‰˝Ò #·]Á‘·≈£î HÓ‘·TÔ{Ï ms¡Te⁄\<äT›‘·÷ ø=qkÕ>∑T‘·THêïsTT.
ìsêàDeTe⁄‘·Tqï #·]Á‘·≈£L eP´Vü‰‘·àø£ πø+Á<ë\e⁄‘·THêïsTT.
düs¡«+ Vü≤]+#˚ ô|≥Tºã&ç $<Ûä«+düø£‘·≈£L, »e»e˝≤&˚
Á|üø£è‹ |ü⁄q]ïe÷D≤ìøÏ yÓ’s¡T<Ûä´+ ñqïfÒ¢, yÓTÆ<ëq ÁbÕ+‘·
J$‘êìøÏ, Ä&É$
J$‘êìøÏ, Hê>∑
Ø≈£î\≈£L, Ä~
yêdüT\≈£L yÓ’s¡T<Ûä´+
ñ+~. Á|üø£è‹ì HêX¯q+ #˚dæ düs¡T≈£îqT #˚j·÷\qT≈£îH˚, Ä&É$ì
uÀ&ç #˚dæ yÓTÆ<ëHê\qT $düÔ]+#ê\H˚ ô|≥Tºã&çøÏ Ä~yêdüT\T
n+‘·T|ü≥ºs¡T. n&ÉyÓ+<äT≈£î n&É$˝≤ ñ+&Ü* nqT≈£îH˚
ô|≥Tºã&çøÏ, á eTqTwüß˝…+<äT≈£î ∫≈£îÿ∫≈£îÿ n&Ée⁄\T e~*
ø±+Áø°{Ÿ yÓTÆ<ëHê˝À¢øÏ sês¡T nì ÄX¯Ãs¡´+. <√|æ&ç e´edüú≈£L,
|”&ç‘· Á|üC≤˙ø±ìøÏ yÓ’s¡T<Ûä´+ ˇø£ <äX¯≈£î #˚]q|ü⁄Œ&ÉT, m+‘·
n&Ée⁄˝À¢ ñHêï Ä~yêd”\÷ e´edüú˝À uÛ≤>∑y˚T >∑qø£
ø=qkÕ>∑T‘·Tqï Ä~yêd” b˛sê{≤\T yÓTÆ<ëq ÁbÕ+‘· ñ<ä´e÷\‘√
7 E˝…’ ` 2019
ø£\e>∑\e⁄. ñeTà&ç X¯‘·èe⁄≈£î e´‹πsø£ |üø£å+˝À ì*∫q ¬s+&ç+{Ï
eT<Ûä´ Ä<ëq Á|ü<ëHê\T »s¡>∑>∑\e⁄. eTq <˚X¯+˝À Bs¡Èø±*ø£
\ø£å´+>∑\ qø£‡\“Ø b˛sê≥+ düTBs¡È Ä~yêd” b˛sê≥ Á|üyêVü‰ìøÏ
m+‘·{Ï X¯øÏÔì∫Ã+<√ #·÷düTÔHêï+. Çyêfi¯ $<Ûä«+düø£ ãVüQfi¯C≤‹
ô|≥Tºã&ç e÷y√sTTdüTº ñ<ä´eT+ MT<ä, Ä~yêd” J$‘ê\ MT<ä
ˇπø $<ÛäyÓTÆq X¯‘·è<ë&ç #˚j·T&ÜìøÏ ø±s¡D+ n&Ée⁄˝À¢
ô|≥Tºã&çøÏ nedüs¡yÓTÆq eqs¡T\T+&É&É+, yê{Ïì n\T¢ø=ì
Ä~yêdüT\T+&É&É+, yÓTT‘·Ô+>± <√|æ&çøÏ n&ɶ+>± $|ü¢e
ø±s¡T\T+&É&É+.
Á|ü|ü+#·+˝À ns¡T<Ó’q Á|üø£è‹ dü+|ü<ä uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À
ñ+~. Á|ü|ü+#·+˝À JeyÓ’$<Ûä´+ n‘·´~Ûø£+>± ñqï uÛÖ>√[ø£
ÁbÕ+‘ê˝À¢ uÛ≤s¡‘·<˚X¯|ü⁄ n&Ée⁄\THêïsTT. $kÕÔs¡yÓTÆq n&Ée⁄˝À¢
|üs¡#·T≈£îqï JeyÓ’$<Ûä´+ uÛÑ÷>√fi≤ìøÏ }|æ] e+{Ï+~. á
n&Ée⁄*ï ø±bÕ&ÉTø√e&É+ e÷qe JeHêìøÏ, uÛÑ$wü´‘Y eTqT>∑&É≈£î
n‘·´edüs¡+. dü]>±Z Çø£ÿ&˚ ô|≥Tºã&ç<ës¡T\≈£î nedüs¡yÓTÆq
eqs¡T\T ≈£L&Ü düVü≤»+>±H˚ ñ+{≤sTT. Ç+&çj·÷˝À n≥T
eqs¡T\THêïsTT. Ç≥T düs¡T≈£î\eTàø√&ÜìøÏ $kÕÔs¡yÓTÆq e÷¬sÿ{Ÿ
e⁄+~. Ä~yêdüT\T ≈£L&Ü ñHêïs¡T. Á|ü|ü+#·+˝À ÄÁ|òæø± ‘·sê«‘·
n‘·´~Ûø£ Ä~yêd” »HêuÛ≤ uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝ÀH˚ ñ+~. 2011 »HêuÛ≤
˝…ø£ÿ\ Á|üø±s¡+ ø√{Ï Hê\T>∑T \ø£å\ eT+~ (104 $T*j·TqT¢)
Ä~yêdüT\T <˚X¯ »HêuÛ≤˝À 8.6 XÊ‘·+>± ñHêïs¡T. eTØ
eTTK´yÓTÆq $wüj·Ty˚T$T≥+fÒ Á|ü|ü+#·+˝ÀH˚ n‘·´+‘· ns¡T<Ó’q,
X¯øÏÔe+‘·yÓTÆq Ä~yêd” b˛sê{≤\T uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À ñHêïsTT.
M{Ï‘√ ø£∫Ñ·yÓTÆq yÓ’s¡T<Ûä´+ <√|æ&ç X¯≈£îÔ\≈£î ñ+~.
sêC≤´\‘√ m|üŒ{Ï qT+&√ ñqï yÓ’s¡T<Ûä´+, Á_{°wt
e\düyê<äT\ Á|üy˚X¯+ ‘·sê«‘· ø=qkÕ–+~. Ä<ÛäTìøÏ sê»´+ n&É$
MT<ä Ä~yêdüT\ Vü≤≈£îÿ\T Vü≤]+∫y˚j·T&ÜìøÏ #·{≤º\T
rdüTø=∫Ã+~. nsTT‘˚ á #·{≤º\≈£î |üsê´es¡D |ü]s¡ø£åD nH˚
n+<äyÓTÆq eTTdüT>∑T ‘=&ç–+~. Ä~yêdüT\T n&Ée⁄*ï <Ûä«+dü+
#˚j·T≈£î+&Ü ø±bÕ&É&ÜìøÏ n≥M s¡ø£åD #·{≤º\T e#êÃsTT.
ìC≤ìøÏ Ä<ÛäTìø£ #·{≤º\T ñìøÏ˝ÀøÏ sêø£eTT+<äT qT+&˚ ø=ìï y˚\
@+&É¢ qT+&ç Ä~yêdüT\T |üsê´es¡D düVü≤» dü÷Á‘ê\≈£î
nqT>∑TD+>± e´ekÕj·T+ #˚düTÔHêïs¡T. b˛&ÉT e´ekÕj·T+
nq>±H˚ n‘·´+‘· yÓTTs¡≥T |ü<ä∆‹‘√ #˚ùd ñ‘·Œ‹Ô nì, n+<äT≈£î
n&ÉTe⁄*ï $#·ø£åD≤s¡Væ≤‘·+>± ø={Ϻ|ü&˚kÕÔs¡H˚ nb˛Vü≤ eTq≈£î
ñ+≥T+~. ìC≤ìøÏ Ä~yêdüT\T Ä&É$ eT<Ûä´˝À ˇø£ ∫qï
uÛÑ÷uÛ≤>∑+˝À #Ó≥T¢ q]øÏ, e´sêú\≈£î ø±*Ãy˚dæ, es¡¸ s¡‘·Te⁄˝À
$‘·ÔHê\T #·\T¢‘ês¡T. á $<Ûëq+˝À H˚\qT <äTqï&É+ ≈£L&Ü
ñ+&É<äT. n+<äTe\¢ ~>∑Tã&ç ≈£L&Ü #ê˝≤ ‘·≈£îÿe edüTÔ+~. |ü+≥
#˚‹ø£+<ä>±H˚ Ä uÛÑ÷$Tì e~* yêfi¯ó¢ y˚s=ø£ #√{ÏøÏ b˛‘ês¡T.
eTs√#√≥ Ç<˚ |ü<ä∆‹˝À n&É$ qs¡T≈£îÿ+{≤s¡T. ô|’øÏ #·÷&ܶìøÏ
n&É$ì qs¡T≈£îÿ+≥÷b˛e&Éy˚T ø£ì|ædüTÔ+~. ø±˙ yêfi¯ó¢
e~˝Òdæb˛sTTq uÛÑ÷$T˝À ˇø£ |ü<˚fi¯¢≈£î eT∞¢ n&É$ ô|s¡T>∑T‘·T+~.
eT∞¢ n<˚ ÁbÕ+‘êìøÏ e´ekÕj·÷ìøÏ Ä~yêd” düeT÷Vü≤yÓTTø£{Ï
(n<˚ >∑T+|ü⁄ ø±e#·TÃ, y˚s=ø£ >∑T+|ü⁄ ø±e#·TÃ) e∫Ãq|üŒ{ÏøÏ
eTVæ≤fi≤ >=+‘·Tø£
e÷‘·èø£
<ä≥º+>± n&É$ ô|]– ñ+≥T+~. Ç~ Á|üø£è‹ |ü⁄qs¡T‘·Œ‹ÔøÏ
nqT>∑TD+>± eTqTwüß\T #˚ùd n‘·´+‘· ÁbÕNq ñ‘·Œ‹Ô. ìC≤ìøÏ
ô|s¡T>∑T‘·Tqï e÷qe nedüsê\≈£î á |ü<ä∆‹ dü]b˛<äT. eTs√ yÓ’|ü⁄
y˚s¡Ty˚s¡T nedüsê\ ø√dü+ yÓTÆ<ëq ÁbÕ+‘·+˝À dæús¡
ìyêdüeTT+≥Tqïyêfi¯ó¢ n&Ée⁄*ï qs¡T≈£îÿ+≥÷ e#êÃø£. eTØ
eTTK´+>± ô|≥Tºã&ç Á|üy˚•+#êø£ ô|<ä› m‘·TÔq n&Ée⁄*ï
ø=fÒºj·T&É+ »]–+~. n&Ée⁄\ $d”Ôs¡í+ ‘·–Z+~. b˛&ÉT
#˚düT≈£î+≥÷ eT∞¢ eTTqT|ü{Ï ÁbÕ+‘êìøÏ #·T≥÷º ‹]– sêe&ÜìøÏ
|üfÒº ø±\+ ‘·–Zb˛‘·÷ e∫Ã+~. |ü~, |ü~ùV≤H˚fi¯¢≈£î ‹]–
e#˚Ãyêfi¯ó¢ Áø£eT+>± Hê\T¬>’<˚fi¯¢πø sêe\dæq |ü]dæú‹. á e´e~Û
n&É$ ô|s¡>∑&ÜìøÏ dü]b˛<äT. Ç{≤¢+{Ï $$<Ûä ø±s¡D≤\ e\¢
Ä~yêdüT\T ≈£L&Ü yÓT\¢>± dæús¡ e´ekÕj·T+yÓ’|ü⁄ eTfi≤¢s¡T. Ç+ø±
ø=ìï #√≥¢ b˛&ÉT e´ekÕj·T+ ñ+~ ø±˙ n~ ‘·–Zb˛‘·÷
ek˛Ô+~.
nsTT‘˚ e´ekÕj·T $düÔs¡D ø√dü+, ø£\|ü ø√dü+,
KìC≤\ ø√dü+, øÏ˝ÀMT≥s¡¢ ø=B› n&Ée⁄*ï ÄÁø£$T+#·Tø=ì ‘êeTT
#˚düTÔqï $<Ûä«+dü+ ø£q|ü&Éø£, n‹ dü«\Œ uÛÑ÷uÛ≤>∑+˝À Ä~yêdüT\T
#˚düT≈£îH˚ b˛&ÉT e÷Á‘·y˚T Ä<ÛäTìø£ sêC≤´ìøÏ $<Ûä«+düø£s¡+>±
ø£q|ü&ç+~. n˝≤>∑ì n~ n{≤¢ qeTàã*øÏ+~. Ä<ÛäTìø£ #·{≤º\T
eT÷\yêdüT\qT <äTsêÁø£eTD<ës¡T\qT #˚kÕsTT. n&É$ MT<ä ‘·eT
Vü≤≈£îÿø√dü+ »˝Ÿ, »+>∑˝Ÿ, »MTHé, Ç»®‘Y ø√dü+ Ä~yêdüT\T mH√ï
b˛sê{≤\T #˚kÕs¡T. <˚X¯+ qT+&ç Á_{°wtyêfi¯ó¢ yÓ[¢b˛sTT n~Ûø±s¡
e÷]Œ&ç »]–Hê eT÷\yêdüT\≈£î s¡ø£åD ˝Ò≈£î+&Ü b˛sTT+~.
bòÕ¬sdtº Ä|ò”düsY ˝Òì n&Ée⁄˝À¢ ‘·eT ùd«#·Ã¤ ‘êeTT ‹]–
bı+<˚+<äT≈£î Ä~yêdüT\T mH√ï ø£\\T ø£Hêïs¡T. bÕ‘· #·{≤º\
kÕúq+˝À ø=‘·Ô #·{≤º\T e∫ÃHê, eq´ ÁbÕDT\ dü+s¡ø£åD ù|s¡T
MT<ä, n&Ée⁄\ dü+s¡ø£åD ù|s¡T MT<ä ne˙ï Ä~yêd” e´‹πsø£
#·{≤º˝Ò. n&É$˝ÀøÏ ô|≥Tºã&ç<ës¡T\T Á|üy˚•+#·&ÜìøÏ Á|üuÛÑT‘·«+
#·≥ºã<ä∆+>±H˚ nqTeT‘·T*düTÔ+~. nqTeT‘·T˝Ò¢≈£î+&Ü n&Ée⁄˝À¢
Ä≈£î ‘Ó+|æHê H˚s¡eTì #Ó|æŒ Ä~yêdüT*ï Væ≤+dædüTÔ+~. ÇB
|üsê´es¡D #·{≤º˝À¢ì eT‘·\ãT.
|üsê´es¡D+ >∑T]+∫q düŒèVü≤ m+‘· eTTK´yÓ÷, n~
dü]jÓÆTq, düeTÁ>∑yÓTÆq <äèwæº>± ñ+&É&É+ n+‘·ø£Hêï eTTK´+.
m+<äTø£+fÒ bÕ\ø£esêZ\T ‘·eT≈£î nqT>∑TDyÓTÆq ≈£îVü≤Hê
|üsê´es¡Dyê<ëìï ˇø£<ëìï ‘·j·÷s¡T#˚düT≈£î+{≤sTT. <ëìï
nqTdü]ùdÔ |üsê´es¡D≤ìï mqï{Ïø° ø±bÕ&Éø£b˛>± eT]+‘·
dü+øå√uÛÑ|ü⁄ n>±<Ûä+˝ÀøÏ ≈£Ls¡T≈£îb˛yê*‡+<˚. yÓTT≥ºyÓTT<ä≥
ã÷s¡T®yê |üsê´es¡Dyê<äT\T Á|üø£è‹ì düs¡«düeTÁ>∑+>± #·÷&ÉqT
ìsêø£]kÕÔs¡T. Á|üø£è‹ì $\Teø£{Ϻ qcÕºìï &ÉãT“ e÷s¡ø£+‘√
|üP&ÜÃ\ì #·÷kÕÔs¡T. yê{Ï $esê˝À¢øÏ b˛e&É+ á yê´dü|ü]~Û
ø±<äT ø±˙ n+‘·]+∫b˛‘·Tqï eq´ÁbÕDT*ï s¡øÏå+#·&ÜìøÏ
ìsêàD+ #˚dæq H˚wüq˝Ÿ bÕs¡Tÿ\T ≥÷]düTº πø+Á<ë\T>± e÷s¡&É+
eTq+ #·÷düTÔHêï+. ìC≤ìøÏ n&É$øÏ, eq´ÁbÕDT\≈£î e∫Ãq u…&É<ä
Á|ü<Ûëq+>± u…’{Ï ÁbÕ+‘ê\ qT+&ç e#˚à eTqTwüß\T, yêfi¯¢
ø±s¡´ø£˝≤bÕ\T, yêfi¯ó¢ b˛>∑T|ü&˚ùd #Ó‘êÔ#Ó<ës¡+. á e÷Á‘êìøÏ
8 E˝…’ ` 2019
n&Ée⁄˝À¢ ñqï e÷qe ÄyêkÕ\ U≤∞ #˚sTT+∫ eTØ eTqTwüß\
qT+&ç yê{ÏøÏ s¡ø£åD ø£*ŒdüTÔHêïeTq&É+ m+<äTø√ Ä˝À∫+#ê*.
Ç~ Ä~yêdüT\qT n&Ée⁄\≈£î <ä÷s¡+ #˚ùd ≈£îÁ≥ nqø£
eTπseT+{≤s¡T? H˚wüq˝Ÿ bÕs¡Tÿ\ s¡ø£åD ø√dü+ ìπs›•+∫q #·{≤º\T
ne÷j·Tø£ Á>±eTdüTÔ\qT #·+ù|dæq |òüT≥q\THêïsTT. n+fÒ Á|üø£è‹
|ü]s¡ø£åD ù|s¡T #Ó|æŒ Ä~yêdüT\qT ‘·]y˚TdüTÔHêïs¡T,
#·+ù|düTÔHêïs¡T. yÓTÆì+>¥ ø£+ô|˙\ ø√düyÓ÷, uÛ≤Ø ˙{ÏbÕs¡T<ä\
ÁbÕ»≈£îº\ ø√düyÓ÷ Ä~yêdüT\qT $kÕú|æ‘·T\ #˚j·T&É+ n_Ûeè~∆
ø√dü+ n+{≤s¡T. nø£ÿ&É |üsê´es¡Dyê<ä+ #Ó\¢<äT. n&Ée⁄\T,
eq´ÁbÕDT\ |ü]s¡ø£åD >∑T]+∫ sê»´+ e÷{≤¢&ç‘˚ |üsê´es¡D+
ø√dü+ mes¡T n&ɶyÓTT∫ÃHê, m+‘· ø£]ƒq+>±HÓ’Hê e´eVü≤]kÕÔqT
nqï≥Tº>± ñ+≥T+~.
ø=ìï y˚\ @fi¯ó¢>± Ä~yêdüT\T n&Ée⁄˝À¢ ìedædüTÔHêïs¡T.
yêπs n&Ée⁄\ $HêX¯HêìøÏ ø±s¡≈£î˝…’‘˚ Çyêfi¯ n&É$ ñ+&˚~ ø±<äT.
Ä~yêdüT\ JeqXË’* n&É$ Äes¡De´edüú düeT‘·T\´‘·qT s¡e«+‘·
≈£L&Ü uÛÑ+>∑+ #˚j·T<äT>∑qø£H˚ Ä~yêdüT\Tqï #√≥ n&Ée⁄\T
düTs¡øÏå‘·+>± ñHêïsTT. e´ekÕj·T+, |üX¯ób˛wüD m+‘· Á|üø£è‹
Á|æj·T+>± ñ+{≤j·T+fÒ eTquÀ{Ïyêfi¯¢+ }Væ≤+#·˝Ò+.
Ä~yêdüT\T |üX¯óe⁄*ï ô|+#·T‘ês¡T ø±˙ yê{Ï bÕ\T |æ+&És¡T.
m+<äTø£ì n&ç–‘˚ bÕ\T ñ+&˚~ <ä÷&É ø√dü+ ø£<ë, Ä bÕ\T
eTq+ rdüT≈£î+fÒ <ä÷&Ó˝≤ ô|s¡T>∑T‘·T+~ n+{≤s¡T. n≥M
ñ‘·Œ‘·TÔ\ ùdø£s¡D, yê{Ïì dü+‘·˝À¢ neTà&É+ ≈£L&Ü #·÷kÕÔ+ ø£<ë,
yêfi¯ó¢ <˚ìø√düyÓTÆHê düπs mø£ÿ&Ü #Ó≥Tº ≈£L&Ü ø=≥ºs¡T. sê*b˛sTTq
‘ê{≤≈£î\H˚ rdüTø=ì >∑T&çôd y˚düT≈£îH˚+‘· Á|üø£è‹ ùdïVü≤+ yêfi¯¢~ .
Á|üø£è‹˝À <ë– ñqï n<äT“¤‘·yÓTÆq eT÷*ø£\≈£î dü+ã+~Û+∫
C≤„q+, ÁbÕNq yÓ’<ä´$<Ûëq+ yê] kı+‘·+. Ä~yêdüT\T e⁄qï
ÁbÕ+‘ê˝À¢H˚ n‘·´~Ûø£+>± Ç≥Te+{Ï yÓTTø£ÿ\T ø£q|ü&ÉT‘·THêïj·Tì,
$T–*q ÁbÕ+‘ê˝À¢ n~ düTe÷s¡T>± n+‘·]+#êj·Tì
n<Ûä´j·THê\T ‘Ó\T|ü⁄‘·THêïsTT. Ä~yêdüT\ y˚≥ ≈£L&Ü Äø£*
rs¡TÃø√&Üìπø ‘·|üŒ #·sêà˝À, <ä+‘ê˝À e÷¬sÿ{À¢ neTTàø√&ÜìøÏ
ø±<äT. Äø£˝ÒùdÔ Á|üø£è‹˝À \_Û+#˚ ÄVü‰sêìï, n~ XÊU≤Vü‰s¡yÓTÆHê,
e÷+kÕVü‰s¡yÓTÆHê eq´ ÁbÕDT\T m˝≤ rdüT≈£î+{≤jÓ÷
düTe÷s¡T>± n˝≤ rdüT≈£î+{≤s¡T. yêfi¯ó¢ ñqï ÁbÕ+‘·+˝ÀH˚
eq´ÁbÕDT\T eTqT>∑&É˝À ñHêïsTT. ø£&ÉTbÕø£* ø√]ø£ |ü]$T‘·+.
e÷¬sÿ{Ÿ Äø£*øÏ n|ü]$T‘·+. Á|üø£è‹˝À ñqïyê{Ïì
ñ|üjÓ÷–+#·T≈£î+fÒ @ qwüº+ ñ+&É<äT. yê{Ïì n‹>± ì\Te
#˚düTø=ì, n‹>± ñ‘·Œ‹Ô ø√dü+ $ìjÓ÷–+∫, e÷¬sÿ≥¢≈£î
‘·s¡*+#·T≈£î+fÒH˚ Á|üø£è‹ $<Ûä«+dü+ »s¡T>∑T‘·T+~.
ô|≥Tºã&ç<ës¡T\≈£î <ä÷s¡+>± ñ+∫‘˚H˚ n&Ée⁄\T ã‘·T≈£î‘êsTT.
ø±˙ ô|≥Tºã&ç<ës¡T\ ø√dü+ n&É$ _&ɶ\T ¬>+fÒdüTÔHêïs¡T. yês¡T
‘·eTqT, ‘·eT≈£î ÄyêdüyÓTÆq n&Ée⁄\qT ø±bÕ&ÉTø√&ÜìøÏ
b˛sê&ÉT‘·THêïs¡T.
Ä~yêdüT\T b˛sê&ç kÕ~Û+#·T≈£îqï sêC≤´+>∑ >∑T]Ô+|ü⁄,
‘·eT uÛÑ÷$Tì |üsêsTTyêfi¯ó¢ ÄÁø£$T+#·Tø√≈£î+&Ü ‘Ó#·TÃ≈£îqï
1/70, dü«j·T+bÕ\q ø√dü+ kÕ~Û+#·T≈£îqï |”kÕ #·≥º+ neT\T
eTVæ≤fi≤ >=+‘·Tø£
e÷‘·èø£
ø√dü+ ≈£L&Ü ìs¡+‘·s¡+ b˛sê≥+ #˚j·÷˝Ò‡ ek˛Ô+~. á
Áø£eT+˝À 2006˝À e∫Ãq n≥M Vü≤≈£îÿ\ >∑T]Ô+|ü⁄ #·≥º+ 2006
ˇø£ >=|üŒ yÓTÆ\TsêsTT nì Ä~yêd” ñ<ä´eT Hêj·T≈£î\T #ÓbÕÔs¡T.
Ä~yêdüT\T ìedædüTÔqï, kÕ>∑T#˚düT≈£î+≥Tqï n≥M uÛÑ÷eTT\ô|’
yê] Vü≤≈£îÿ*ï >∑T]Ô+∫ Á|üuÛÑT‘·«+ Ç#˚à <äèMø£s¡D |üÁ‘·+ n&É$ô|’
yê] n~Ûø±sêìï düTdæús¡+ #˚düTÔ+<äì, Ç~ Ä~yêdüT\≈£î »]–q
#ê]Á‘·ø£ nHê´j·÷\qT düe]+#·&ÜìøÏ ñ<˚›•+∫q<äì n+{≤s¡T.
|üsê´es¡D |ü]s¡ø£åD˝À Ä~yêdüT\ uÛ≤>∑kÕ«e÷´ìï ô|+#˚
neø±X¯+ ≈£L&Ü á #·≥º+ e\¢ edüTÔ+~. Ç≥Te+{Ï Á|üj·T‘êï\T
yÓTøχ˝À, ø=ìï j·T÷s√|æj·THé <˚XÊ\˝À »s¡T>∑T‘·THêïsTT. n&Ée⁄\
MT<ä e´øÏÔ>∑‘· Vü≤≈£îÿ\‘√ bÕ≥T, Á>±eT düuÛÑ\ n~Ûø±sê\qT
>∑T]Ô+∫, kÕeT÷Væ≤ø£ Vü≤≈£îÿ\qT, n $<Ûä+>± n&Ée⁄\ |ü]s¡ø£åD˝À
Ä~yêd” düeT÷Vü‰\ bÕÁ‘·qT eT]+‘·>± ô|+#·&ÜìøÏ Á|üuÛÑT‘·«
dü+düú\T, |üsê´es¡D dü+düú\T |üì#˚düTÔqï ñ<ëVü≤s¡D\T
eTq≈£îHêïsTT.
ø±˙ Çø£ÿ&É n≥M Vü≤≈£îÿ\ >∑T]Ô+|ü⁄ #·≥º+ >∑T]Ô+|ü⁄
|üÁ‘ê\qT Ç#˚à |ü<ä∆‹ m+‘· ˝À|üuÛÑ÷sTTwüº+>± ñ+<√
πøåÁ‘·kÕúsTT˝À |ü]o*ùdÔ ns¡úeTe⁄‘·T+~. n~Ûø±s¡>∑D+ m+‘·
ìs¡¢ø£å´+>±, n$˙‹eTj·T+>± ñ+<√ á #·≥º+ neT\T ≈£L&Ü
n<˚ $<Ûä+>± ñ+~. n<ä{≤¢ ñ+fÒ yÓ’˝Ÿ¶˝…’|òt |òüdtº nH˚ |æ∫à mHéõy√
Á>∑÷|ü⁄, eT]ø=+‘· eT+~ á #·≥º+ neT\T˝À eq´ÁbÕDT\≈£î
qwüº+ »s¡T>∑T‘·T+<äì düTÁ|”+ ø√s¡Tº˝À |æ{ÏwüHé y˚ùdÔ, <ëìï
|ü≥Tºø=ì ªn≥M Vü≤≈£îÿ\ >∑T]Ô+|ü⁄ #·≥º+μ øÏ+<ä Vü≤≈£îÿ |üÁ‘ê\T
˝Òìyêfi¯¢+<ä]˙ n&Ée⁄\ qT+&ç yÓ+≥H˚ U≤∞ #˚sTT+#ê\ì
|òæÁãe]˝À ˇø£ rs¡TŒ e∫Ã+~. eq´ÁbÕDT\ ù|s¡T MT<ä Ç˝≤+{Ï
|æ{ÏwüqT¢ >∑‘·+˝À ≈£L&Ü <ëK\j·÷´sTT. yê{Ïe\¢ nH˚ø£ eT+~
Ä~yêdüT\T ìsê«dæ‘·T\j·÷´s¡T.
ndü\T n&É$ì, Ä~yêdæì y˚s¡T#˚dæ #·÷&ɶ+˝À ÁVü≤dü« <äèwæº
e÷Á‘·y˚T ø±<äT, C≤Á>∑‘·Ô>± |ü]o*ùdÔ ˇø£ ≈£îÁ≥ ñ+<äì
ns¡úeTe⁄‘·T+~. ‘êC≤ düTÁ|”+ ø√s¡Tº rs¡TŒô|’ Á|üuÛÑT‘·«+ ùdº ø√]+~,
ø√s¡Tº ùdº Ç∫Ã+~ ø±˙ Ä~yêdüT\ |üøå±q Á|üuÛÑT‘·«+ ∫‘·ÔX¯ó~∆‘√
˝Ò<äqï~ düŒwüº+. ˇø£ ã\V”≤qyÓTÆq |æ{ÏwüHéô|’ n‘·T´qï‘·
Hê´j·TkÕúq+ \ø£å˝≤~ Ä~yêdüT\ J$‘ê\qT Á|üuÛ≤$‘·+ #˚ùd
rs¡TŒ Çe«&É+, <ëìMT<ä Á|üuÛÑT‘·«+ ã\yÓTÆq yê<äq
$ì|æ+#·ø£b˛e&É+ yÓqø£ düŒwüº+>± ø±s=Œπs{Ÿ ø£+ô|˙\ ø√dü+
n&Ée⁄*ï U≤∞ #˚sTT+#˚ <äTsêàs¡ZyÓTÆq eP´Vü≤+ ñ+<äì
nqTe÷ì+#·ø£ ‘·|üŒ<äT. n&É$˝À Ä~yêdüT\T n$uÛ≤»´eTì
>∑T]Ô+#·ì |üsê´es¡D dü÷Á‘ê\T ô|≥Tºã&ç<ëØ Á|üjÓ÷»Hê\
ø√düy˚T. $$<Ûä #·{≤º\ <ë«sê Ä~yêd” Vü≤≈£îÿ\qT Vü≤]+∫q
#·]Á‘· m+‘√ ñ+~ø±˙ e\düyê<äT\ #·s¡´\ ø£Hêï mH√ï ¬s≥T¢
<äTsêàs¡ZyÓTÆq #·s¡´≈£î Á|üuÛÑT‘·«+ ~>∑ø£eTT+<˚ <ëìï n&ÉT¶ø√yê*‡q
nedüs¡+ ñ+~. ˇø£ C≤‹Vü≤qq+>± Ç~ #·]Á‘·˝À
ì*∫b˛≈£î+&Ü ñ+&Ü\+fÒ Ä~yêdüT\≈£î n+&É>±
ñ<ä´$T+#ê*‡+<˚. Ç~ Á|üø£è‹ eqs¡T\ |ü]s¡ø£åD ø√dü+, eTq
uÛÑ$wü´‘Y ‘·sê\ ø√dü+ ≈£L&Ü n‘·´edüs¡+. V
9 E˝…’ ` 2019
 ÁosêeTs¡ø£å!
u§eTà : nø£“sY
sêeTT&ÉT y=+{Ï ø±*MT<ä q&ÉTdüTÔHêï&ÉT! WqT, sêeTT&ÉT
n+fÒ <Ûäs¡à+! <Ûäs¡à+ n+fÒ sêeTT&ÉT! ø£*j·TT>∑+˝À <Ûäs¡à+ y=+{Ï
ø±* MT<ä q&ÉTdüTÔ+~! n+<äTø£ì <Ûäs¡à s¡ø£å≈£î&ÉT ≈£L&Ü?!
Á‘˚‘êj·TT>∑+˝À |ü⁄{Ϻ <ë«|üs¡ j·TT>∑+ MT<äT>± sêeTT&ÉT
ø£*j·TT>∑+˝ÀøÏ n&ÉT>∑Tô|{≤º&ÉT! <ë«|üs¡ j·TT>∑+ <ëø£ n‘·ìøÏ
q&Éø£ ø£wüº+ ø±˝Ò<äT! m{§Nà ø£*j·TT>±ìøÏ e#˚Ãdü]øÏ y=+{Ï ø±*
q&Éø£ ø£wüºeTsTT´+~! n&ÉT>∑T rdæ n&ÉT>∑T yÓj·T´&É+ n+‘·
ne©\>± nj˚T´ |üì ø±<äT nH˚~ uÀ<Ûä|ü&ç+~!
sêeTTìøÏ >∑‘·eT÷ es¡Ôe÷qeT÷ uÛÑ$wü´‘·TÔ nqï ‘˚&Ü ˝Ò<äT!
n+‘·{≤ ‘·H˚! nø£ÿ&É sTTø£ÿ&É jÓTø£ÿ&Éø£ø£ÿ&É n‘·H˚! düú\ ø±˝≤\øÏ
nr‘·+>±?!
n+<äTø£H˚ sêeTT&ÉT sTT|ü⁄Œ&ÉT dæ+>∑+|ü*¢ |ü+#êsTTr
ø±sê´\j·T+ eTT+<äT e÷$T&Ü&É eT+~˝À y=ø£&ç>± ø£*dæb˛sTT
yês¡>± ì\ã&ç #·÷düTÔHêï&ÉT! bı&Éyê{Ï q\T|ü⁄ jÓTs¡T|ü⁄\ >∑fi¯¢
<äT|üŒ{Ï yÓT&É≈£î _–+#·Tø=ì yÓ÷ø±fi¯¢ ¬s+&É÷ H˚\≈£î Äì+∫ e⁄]øÏ
y˚fi≤¢&ÉT‘·÷ s¡ø£Ô+ ø£≈£îÿ≈£îqï ÁbÕD+ ˝Òì ãøÏÿ oqTì #·÷ùdÔ ãøÏÿ
oqT˝≤ ø£ì|æ+#·˝Ò<äT?! ø£fi¯ó¢ |ü⁄\TeTT≈£î #·÷ùdÔ X¯+ãT≈£î&ÉT˝≤
ø£ì|æ+#ê&ÉT! ‘êqT sTT+ø± Á‘˚‘êj·TT>∑|ü⁄ ‘·\|ü⁄˝À¢ e⁄Hêïqì
eTVæ≤fi≤ >=+‘·Tø£
e÷‘·èø£
ã$Tà&ç »>∑BX¯«s¡sêe⁄
ns¡úeTsTT´ sêeTT&ÉT ¬s+&ÉT ø±fi¯¢ MT<ä ì\ã&ܶ&ÉT! n|ü⁄Œ&ÉT
<ë«|üs¡ j·TT>∑+˝À e⁄Hêï&˚yÓ÷ ãøÏÿ oqT |æ–* jÓTÁs¡ì s¡dü+
ø±s¡T‘·Tqï e÷$T&ç |ü+&ÉT˝≤ ø£ì|æ+#ê&ÉT! düs¡T›ø=ì y=+{Ï
ø±*MT~ø=#êÃ&ÉT sêeTT&ÉT! n|ü⁄Œ&ÉT ãøÏÿ oqT j·T<Ûë$~Û>±
X¯eyÓTÆ ø£ì|æ+#ê&ÉT!
kÕe÷qT´&ç˝≤ e⁄qï sêeTT&ç ø£fi¯¢≈£î n+<äs¡÷
sêeTTfi¯¢˝≤H˚ ø£ì|æ+#ês¡T! |ü+#êsTTr ø±sê´\j·T+˝Àì
s¡ø£åø£ uÛÑ≥T\÷ |ü+#êsTTr |ü]yês¡eT÷ Á>±eT ô|<ä›\÷ ≈£î\
ô|<ä›\÷ n+<äs¡÷ sêeTTfi‚¢?! ÁosêeT#·+Á<äeT÷s¡TÔ˝Ò?!
sêeTT&ÉT ø£fi¯ó¢ |ü⁄\TeTT≈£îHêï&ÉT! <äX¯´+ e÷s¡˝Ò<äT! n<ä›+˝À
‘·qì ‘êqT #·÷düT≈£îqïfÒº e⁄+~! n+<äs¡÷ ‘·q
Á|ü‹s¡÷bÕ˝Ò?! Á|ü‹_+u≤˝Ò?!
ãøÏÿ oqT uÛ≤s¡´ j˚T&ÉTk˛Ô+~! m<äb˛k˛Ô+~!
#·+{Ï_&ɶ*<ä›s¡÷ neTàì #·÷dæ _ø£ÿ #·∫Ãb˛j·÷s¡T! Hêqïì
#·÷&Éìe«≈£î+&Ü jÓTes√ |æ\¢\ ‘·\*ï ‹ù|ŒdüTÔHêïs¡T!
nø£ÿ&çqT+&ç jÓT‘·TÔø=ì |üø£ÿ≈£î rdüT≈£îb˛‘·THêïs¡T!
ˇø£ÿkÕ]>± ã+<ÛäT$TÁ‘·T\ <äT'K+ b˛f…‹Ô+~! sêeTT&ÉT
œqTï&Ó’ #·÷düTÔHêï&ÉT!
sêeTTì eT+~s¡+ eTT+<äT e<ä∆ Áu≤Vü≤àD <ä+|ü‘·T\T ø=&ÉT≈£î
eT‘·<˚Vü≤+‘√ ì\ã&ܶs¡T! sêeTTì bÕ<ë\ #Ó+‘· ìØ®yêìï e⁄+∫
<äT'œ+#ês¡T! ªø£˙ ô|+∫q ‘·©¢<ä+Á&ûø£Hêï ø£fi¯¢ eTT+<˚ ø£&ÉT|ü⁄q
|ü⁄{Ϻq |æ\¢\T #·ìb˛e&É+ <Ûäs¡àe÷? sêeT sê»´+˝À düTK
dü+‘√cÕ\T sTTy˚Hê?μ nì Á|ü•ï+#ês¡T! ªá •X¯óe⁄ #·ìb˛sTTq
bÕ|ü+˝À ˙≈£L ø=+#Ó+ yê{≤ e⁄+~μ nì ≈£L&Ü <ä+|ü‘·T\Hêïs¡T!
ø±<äq˝Ò<äT sêeTT&ÉT! ª@*ø£>± sT÷ n<ÛäsêàìøÏ H˚H˚ u≤<ÛäT´&ÉqTμ
nì y=|ü⁄Œ≈£îHêï&ÉT!
ª˝Ò<äT, H˚H˚ Ä‘·àVü≤‘·´ #˚düT≈£îHêïqTμ Áu≤Vü≤àD u≤\T&ÉT ø±<äT,
ãøÏÿ oqT nHêï&ÉT! sêeTT&ÉT e⁄*øÏÿ |ü&ç Á‘˚‘êj·TT>∑+ qT+&ç
‘Ó–|ü&ܶ&ÉT! ª|ü+#êsTT‹ Ä|ò”düT\ e⁄+∫, ô|<ä›*ï |æ\e&ÜìøÏ yÓfi‚Ô
e⁄s√düT≈£îHêï&ÉTμ nì kÕø£å´+ #ÓbÕŒs¡T ‘êeTT ø±s¡D+ ø±<äqï
øö\T<ës¡T¢!
|ü+#êsTT‹!
njÓ÷<Ûä´ ø=\Te⁄B]+~! eTVü≤s¡T¸\T ÄoqT\j·÷´s¡T! \ø£åàD
uÛÑs¡‘· X¯‘·E„\T ‘√&ÉT #˚sês¡T! |ü⁄s¡Á|üeTTKT\÷ e∫à #˚sês¡T!
10 E˝…’ ` 2019
n+<ä] düeTøå±q düuÛÑ˝À sêeTT&ÉT »]–+~ #ÓbÕŒ&ÉT! ªá nÁø£eT+
»s¡>∑&ÜìøÏ ø±s¡D+ uÀ<Ûä|ü&É&É+ ˝Ò<äTμ nHêï&ÉT! ªe÷ ø=&ÉT≈£îì
ã‹øÏ+#·ø£b˛‘˚ sTTø£ÿ&˚ ÁbÕD≤\T rdüT≈£î+{≤+μ nì e<ä∆
<ä+|ü‘·T\T ôV≤#·Ã]+#ês¡T! eTVü≤s¡T¸\≈£î e÷s¡Z+ #·÷|æ+#·
eTHêï&ÉT sêeTT&ÉT! Hês¡<äT&ÉT nø£ÿ&˚ e⁄Hêï&ÉT!
ªø£‘·j·TT>∑+˝À Áu≤Vü≤àDT\≈£î ‘·|üdüT‡ #˚ùd Vü≤≈£îÿ+~!
Á‘˚‘êj·TT>∑+˝À Áu≤Vü≤àDT\‘√ bÕ≥T düeTyÓTÆq ÁbÕ<Ûëq´+>∑\
ø£åÁ‹j·TT\≈£L ‘·|üdüT‡ #˚ùd Vü≤≈£îÿ+~! <ë«|üs¡ ø£*j·TT>±˝À¢ nìï
esêí\ yêfi¯¢ø° ‘·|üdüT‡ #˚ùd ns¡Ω‘· edüTÔ+~! n+‘·<ëø£ ‘·øÏÿq
esêí\≈£î ùde #Ój·T´&Éy˚T X¯SÁ<äT\ <Ûäs¡à+! Ä <Ûäs¡à+ ‘·|æŒ n<Ûä s¡à+
u≤≥q jÓTes√ q&ÉTdüTÔHêïs¡T! Ä n<Ûäsêàìï Ä|æ j·TT>∑<Ûäsêàìï
ì\|ü>∑*–‘˚ sT÷ Áu≤Vü≤àD u≤\T&ÉT ã‘·T≈£î‘ê&ÉTμ ø£s¡Ôe´e÷s¡Z+
#·÷|æ+#ê&ÉT Hês¡<äT&ÉT!
sêeTT&ÉT Äj·TT<Ûä<ë] nsTTHê&ÉT! |ü⁄wüŒø£$e÷q+ jÓTø±ÿ&ÉT!
sê»´+ q\TeT÷\\≈£î eT÷\ eT÷\\≈£î uÛÑ≥T\÷ ãj·T˝Ò›sês¡T!
s¡ø£åø£ uÛÑ≥T\ yÓ+≥ Á>±eT ô|<ä›\÷! e÷$T&Ü&É eT+B! yÓ+≥
sêeTT&É÷!
dü÷s¡T´&ÉT yÓ\T>∑Tìe«&Üìπø H˚qT ˝ÒqT, kÕø£å´+
sTTe«&Üìø£qï≥Tº #·Ts¡#·Ts¡ #·÷|ü⁄\T #·÷düTÔHêï&ÉT!
ªMT nqï |æ\¢*ï e&É¢eT÷s¡T\ ~+|æq! y˚Tø£ e÷+dü+ ø=Hêï!
H˚H=∫Ã+<ëø£ ≈£Ls¡ e+&Éπø ≈£îe÷Ø! ˝Ò‘· e÷+dü+... |æ\¢\T
‹+{≤s¡T! ‹+fÒ õeTà+{≤~! dü«s¡Z+ Hê*ø£ MT<äøÏ q&ç#=kÕÔ~-
nì #Ó|æŒHê&˚ nyÓ÷à Hêj·Te÷à...μ <äT'K|ü⁄ >=+‘·T >±˝À¢ ‘Ós¡\T
‘Ós¡\T>± yÓqï+{Ï yÓ+≥|ü&ÉT‘·÷ Áø£y˚THê yÓqø£|ü&ç+~!
e<ä∆ <ä+|ü‘·T\ s√<äq <ä÷s¡eTsTT+~! sêeTT&ÉT ~≈£îÿ\˙ï
<˚e⁄˝≤&ÉT‘·THêï&ÉT! <˚y˚düTÔHêï&ÉT! ‘·÷s¡T|ü⁄ ~≈£îÿ n+#·T\ <ëø£
yÓfi≤¢&ÉT! nø£ÿ&É y=ø£ düs¡düT‡! düs¡düT‡ y=&ÉT¶q e÷$T&ç #Ó≥Tº≈£ î
ø±fi¯ó¢ eTT&çy˚dæ ‘·\¢ÁøÏ+<äT\T>± y˚fi≤¢&ÉT‘·Tqï eTìwæ! |ü⁄wüŒø£
$e÷q+ sêø£‘√ <äTeTTà πs>∑T‘·÷ >±* ô|<ä›>± ˝Ò∫ M∫+~!
M∫q >±*øÏ e÷$T&ç |æ+C…\÷ ø±j·T\÷ ‘˚&Ü˝Ò≈£î+&Ü ø=ìï
Ä≈£î\T ≈£L&Ü sê˝≤sTT! Ä≈£î*ï y˚Tø£\T ‹ì yÓfi≤¢sTT! sê*q
|æ+C…*ï ãøÏÿ oqT j˚Ts¡T≈£îHêï&ÉT! #Ó+>∑Tq y˚düT≈£îHêï&ÉT!
#Ó+>∑Tq sêeTT&ÉT |ü⁄wüŒø£ $e÷q+˝À+∫ <ä÷ø±&ÉT!
X¯+ãT≈£îDÏí yÓT#·TÃ≈£î+≥÷H˚ ‘·b˛ uÛÑ+>∑+ #˚XÊ&ÉT! n&É≈£îÿ+&ÜH˚
sêeTT&ÉT ‘·q>∑T]+∫ #ÓbÕŒ&ÉT! X¯+ãT≈£îDÏí >∑T]+∫ ÄdüøÏÔ>±
n&ç>±&ÉT! ne÷j·Tø£+>± X¯+ãT≈£î&ÉT ‘·q >∑T]+∫ #ÓbÕŒ&ÉT!
ªe÷$T&Ü&É bÕ{Ï MT<ä j·Td”‡ ù|≥μ nì #ÓbÕŒ&ÉT ãøÏÿ oqT!
ªdü«s¡Z˝Àø£+ >∑T]+∫ $HêïqT! Ä ˝Àø£+ #˚sê\qT≈£îHêïqT!
n+<äT≈£î ‘·|üùd‡ ‘·–q e÷s¡Z+ nHêïs¡T! n˙ï ‘·\ÁøÏ+<äT\T>±
e⁄qï ˝Àø£+˝À ‘·|üdüT‡ ≈£L&Ü ‘·\ÁøÏ+<äT\T>± #˚ùdÔH˚...μ X¯SÁ<ä
X¯+ãT≈£îì e÷≥ |üP]Ôø±˝Ò<äT! sêeTT&ÉT y=s¡˝À+∫ ‘·fi¯‘·fi¯˝≤&˚
ø£‹Ô rdæ yÓTs¡T|ü⁄ y˚>∑+‘√ <ä÷XÊ&ÉT!
eTVæ≤fi≤ >=+‘·Tø£
e÷‘·èø£
HÓ‹ÔMT<ä |ü&ɶ <Óã“øÏ ãøÏÿ oqT <äãT“q H˚\MT<ä |ü&ܶ&ÉT!
Ç+Á<ë~ <˚e‘·\T |üP\ es¡¸+ ≈£î]|æ+#ês¡T! Á|üX¯+dæ+#ês¡T!
Á|üdüTÔ‹+#ês¡T!
‘√≥ øö\T<ës¡T\≈£î ≈£î\düTÔ\+‘ê ‘√&=#êÃs¡T! n+<ä]B y=πø
es¡í+! ªÇø£eTT+<äT jÓTe&ÉHêï ôdj·÷´\+fÒ ù|D≤\T rkÕÔs¡ì
‘Ó*j·÷\... Hêj·÷\μ!
ãøÏÿ oqTqT sT÷&ÉTÃ≈£îb˛‘·THêïs¡T! sêeTT&ÉT ãøÏÿ oqT
ø£fi¯¢˝ÀøÏ #·÷XÊ&ÉT! Ä #·÷|ü⁄ |ü]#·j·TeTTqï #·÷ù|! n~
sTT~es¡≈£î Á|ü•ï+∫q #·÷ù|! ì\Bdæq #·÷ù|! ì>∑ZBdæq #·÷ù|!
n–Z‘√ ø£&ç–q #·÷ù|! n\yêf…Æq #·÷ù|! ì+&ÉT #·÷˝≤*ì
n&É$˝À e~*q|ü⁄Œ&ÉT d”‘· #·÷dæq #·÷ù|! \ø£åàDT&ÉT #Ó|æŒq
#·÷ù|!
ñ*øÏÿ|ü&ܶ&ÉT sêeTT&ÉT!
K+&ç‘· •s¡düT‡ q$«+~! sêeTT&ÉT ‘·˝…‘·Ô˝Òø£b˛j·÷&ÉT! qe⁄«ì
#·÷&É˝Òø£b˛j·÷&ÉT! BÛs¡T&ÉT>± ˝Ò&ÉT sêeTT&ÉT! BqT&ç>± e⁄Hêï&ÉT!
V”≤qT&ç>± #·÷dæHê düπs, es¡í <Ûäsêà\qT ø±bÕ&É‘êqT nì
eTs√kÕ] >∑{Ϻ>± nqT≈£îHêï&ÉT!
‹ø£ÿq ‘·{Ϻq sêeTT&ÉT yÓT‘·Ôã&ܶ&ÉT! eT+~ì nqTdü]+#·˝Òø£
yÓ÷ø±fi¯¢ MT<ä ≈£Ls¡TÃHêï&ÉT! ‘·s¡∫ #·÷düT≈£îHêï&ÉT! eTqdüT ‘Ós¡ ∫
#·÷düT≈£îHêï&ÉT! Ä øö\T<ës¡T\ø° sT÷ øöX¯\´sêeTT&ÉTø° ‘˚&Ü
˝Ò<äqT≈£îHêï&ÉT! es¡í <Ûäsêà\ ø√düy˚T X¯+ãT≈£î&ÉT ÁbÕD≤\T
y=<äT\T≈£îHêï&ÉT! _øÏÿ oqT ÁbÕD≤\T y=<äT\T≈£îHêï&ÉT! H˚qT Hê
ÁbÕDyÓTÆq d”‘·ì y=<äT\T≈£îHêïqT nqT≈£îHêï&ÉT sêeTT&ÉT!
n+‘·˝ÀH˚ ãøÏÿ oqTπø+ dü+ã+<Ûä+?- Á|üX¯ï e÷$T&ç
f…+ø£˝Àì |ü⁄s¡T>∑T˝≤ <=*∫+~!
sêeTTì ø£fi¯¢eTT+<äTøÏ ø=ìï <äXÊ´\T es¡Tdü>± e#êÃsTT!
_øÏÿ oqT kÕúq+˝À ‘√≥˝ÀøÏ Áu≤Vü≤àDT&ÉT e#êÃ&ÉT! ª|ü|üPŒ
e÷$T&ç ø±j·T e+&ÉTø√yê*μ nHêï&√ nq˝Ò<√- nsTTHê düπs,
ª|ü+‘·T\T>±s¡÷ sT÷ ø±j·T\T rdüT¬øfi¯¢+&çμ øö\T<ës¡T˝Ò #Ó+>∑T˝À
b˛dæ <ä+&É+ ô|{≤ºs¡T! Áu≤Vü≤àDT&çøÏ sTTùdÔ |ü⁄D´+!
düπs, sêE>±s¡T ‘√≥˝ÀøÏ e#êÃs¡T! øö\T<ës¡T\T sTTìï
e÷$T&ç ø±j·T\T rdæ >ös¡e+>± sTT#êÃs¡T! sêE>±]øÏ sTTùdÔ
|ü⁄s¡TcÕs¡ú+!
Ä yÓqTø£ yÓ’X¯ó´&ÉT ‘√≥˝ÀøÏ e#êÃ&ÉT! øö\T<ës¡T\T |üs¡T>∑Tq
jÓT<äTs=∫Ã, πs|ü⁄ n‘·H√ n‘·ì dü+ã+BÛ≈£î˝À ø=qe\dæq
yêfi¯¢ì- sTTìï e÷$T&ç ø±j·T\T ø√dæ sTT#êÃs¡T! yÓ’X¯ó´\øÏ sTTùdÔ
es¡Ôø£+!
X¯SÁ<äT&ÉT ‘·qT ‹q≈£î+&Ü ‘√{Ïyê]øÏ ô|≥º≈£î+&Ü ‘√≥øÏ
ø±|ü˝≤ ø±dü÷Ô ø£+#Ó≈£î Äe\ e⁄+&çb˛j·÷&ÉT!
|ü+#·eTT&ÉT sê*q ø±j·TqT j˚Ts¡T≈£îHêï&ÉT! ãøÏÿ oqT
#Ój·T´≈£L&Éì |üì #˚dæ X¯+ãT≈£î&ÉT nj·÷´&ÉT! <ë«|üs¡j·TT>∑+˝À
11 E˝…’ ` 2019
ø£wüßí&ç>± #·‘·Ts¡«sêí\T düwæº+∫+~ H˚H˚ nHêï&ÉT! #Ó|æŒ+B #˚dæ +B
#ÓsTT´+∫+B H˚q÷ Hê n+XÊ nì dü]ô|≥Tºø=ì sêeTT&ÉT
≈£Ls¡TÃqï #√≥T qT+&ç ˝ÒeuÀj·÷&ÉT!
mø£ÿ&ç qT+&ç e∫Ã+<√ y=ø£ e⁄&ÉT‘· y=>∑s¡Tdü÷Ô e∫Ã+~! n~
∫øÏÿ X¯\´yÓTÆ e⁄+~! sêeTT&ÉT e⁄&ÉT‘· yÓqTï ì$T] yÓqTï øÏ+<ä
bı≥º˝À e⁄qï Äø£*ì Á>∑Væ≤+#ê&ÉT! ª˙ø° e⁄|üyêdü Bø£å˝…+<äT≈£î?μ
nHêï&ÉT! ñ&ÉT‘· ø£fi¯¢˝À ˙fi¯ó¢ ∫|æŒ˝≤¢sTT! rdüT≈£îqï sêeTTì ns¡
#˚‘·T˝À¢ nÁX¯óe⁄\T u§≥T¢ u§≥T¢>± ≈£î]XÊsTT!
sêeTT&ÉT ns¡ú+ ø±q≥Tº #·÷XÊ&ÉT!
ªH˚qT ‘Ó*j·Tø£ sT÷ ‘√≥˝À ø=ìï ø±j·T\T ø=]ø±qT,
n$>±ì ãøÏÿ oqT j˚Ts¡T≈£îHêï&Ü? Hê e˝Ò¢ ãøÏÿ oqT ÁbÕD≤\
MT<äøÏ e∫Ã+<ë? Ä bÕ|ü+˝À Hê≈£L uÛ≤>∑+ e⁄+<ë?μ e\e\
j˚T&ÉTk˛Ô+~ e⁄&ÉT‘·!
ªn<ä‡πs... qTyÓ«+<äT≈£î ‹q˝Ò<äT?μ ìeTTs¡T‘·÷ n&ç>±&ÉT
sêeTT&ÉT!
ªH˚qT ø±j·T\T ‹+fÒ qq÷ï #·+ù|kÕÔπsyÓ÷?μ e⁄&ÉT‘· e÷≥\øÏ
sêeTT&ÉT qyê«&ÉT!
ªHêø£Hêï ãøÏÿ oqT~ n\Œ ÁbÕDe÷? n‘·ì ÁbÕD≤ìøÏ ˝Òì
$\Te Hê ÁbÕD≤\≈£î e⁄+≥T+<ë?μ e⁄&ÉT‘· yêb˛sTT+~!
sêeTT&ÉT eTÚq eTTÁ<ä˝ÀøÏ yÓfi≤¢&ÉT! ñ&ÉT‘· sêeTT&ç uÛÑT»+
MT<ä ˙s¡dü+>± yê*b˛sTT+~! ˝Ò∫ sêeTT&ÉT q&ÉTdüTÔHêï&ÉT!
m+&ÉøÏ sêeTT&çøÏ >=+‘Ó+&çb˛‘√+~!
Hê\T>∑&ÉT>∑T˝Òdæ j˚T{Ï ˙fi¯ó¢ <√dæfi¯¢˝ÀøÏ rdüTø=ì
‘ê>∑uÀj·÷&ÉT sêeTT&ÉT! #˚|ü #Ó+>∑Tq jÓT–]+~! ø£|üŒ ‘·T|ü⁄Œq
‘·T[¢+~! ¬s+&É÷ sêeTTì ¬s+&ÉT ns¡#˚‘·T˝À¢øÏ e∫Ã|ü&ܶsTT!
$∫Á‘·+>± #·÷XÊ&ÉT sêeTT&ÉT!
#˚|ü ‘·q ø£˙ïπs ‘êqT ‘ê>∑T‘√+~! ø£|üŒ ‘ê>∑&ÜìøÏ ˙fi¯ó¢
˝Òq≥Tº >∑T≥ø£\T $T+>∑T‘√+~! ªMTπøeTsTT´+~?μ nqï≥Tº
#·÷XÊ&ÉT sêeTT&ÉT!
ª˙fi¯ó¢ ‘ê–‘˚ #·+ù|kÕÔπsyÓ÷?μ n+~ #˚|ü!
ª˙fi¯¢ì yÓTÆ\ |ü]#˚ e⁄<˚›X¯+ Hê≈£î ˝Ò<äT, qqTï e⁄uÛÑj·T#·sêìï>±
#ÓjÓTT´<äT›μ ø£|üŒ u…ø£u…ø£eTì uÀs¡TeT+~!
sêeTT&ÉT eTÚq eTTÁ<ä˝ÀøÏ eT∞¢ yÓfi≤¢&ÉT!
ªsê*q ø±j·T\T ‹+fÒ eTìwæH˚ #·+ù|düTÔHêïπs? bÕ]q ˙{Ïì
‘ê–‘˚ ÁbÕD≤\‘√ e<äT\T‘êsê?μ ≈£L&Éã\T≈£îÿqï≥Tº nHêïsTT
#˚bÕ ø£bÕŒ! ªãøÏÿ oqT≈£î |ü{Ϻq >∑‹ e÷≈£î |ü{§º<äT›μ nì
>=DT≈£îÿHêïsTT! sêeTT&ÉT n˝≤H˚ ¬s+&ÉT ns¡#˚‘·T\÷ ˙fi¯¢˝À¢ ô|{Ϻ
yê{Ïì e<ä\uÀj·÷&ÉT! n$ ø£s¡T#·T≈£îqï≥Tº e⁄+&çb˛j·÷j˚T ø±ì
˙fi¯¢˝ÀøÏ yÓfi¯¢˝Ò<äT! ì|ü⁄Œ*ï #·÷düTÔqïfÒº ˙fi¯¢ì #·÷düTÔHêïsTT!
#˚ùd~˝Òø£ sêeTT&ÉT sTTìï ˙fi¯¢ì rdæ y=&çø£≥Tºø=ì n+<äT˝À
#˚|ü˙ ø£|üŒ˙ y˚dæ q&ÉTeTT≈£î ø£≥Tºø=ì q&Éø£ yÓTT<ä\T ô|{≤º&ÉT!
eTVæ≤fi≤ >=+‘·Tø£
e÷‘·èø£
ø=+‘· <ä÷s¡+ q&ç#êø£ >=+‘Ó+&ç ˙fi¯ó¢ ‘ê>∑˝Ò<äì >∑Ts¡TÔ≈£î
e∫Ã+~! #·T≥÷º #·÷XÊ&ÉT!
ø±düÔ <ä÷s¡+˝À y=ø£ #√≥ ˝Ò‘· <ä÷&Éì Äe⁄ ‘·q Hê\Tø£‘√
Hê≈£î‘·÷ e⁄+~! Äe⁄ ‘·q yÓ÷s¡‘√ <ä÷&Éì ‘·q bı<äT>∑T <ä>∑Zs¡≈£î
‘ê>∑eTqï≥Tº ‘√düT≈£î+{À+~! yÓTTsêsTTk˛Ô+<˚ ‘·|üŒ Ä <ä÷&É
neTà bÕ\T ‘ê>∑&ÜìøÏ sTTwüº|ü&ɶ+ ˝Ò<äT! Äe⁄ ø£fi¯¢+≥ eT÷>∑>±
˙fi¯ó¢ ø±s¡Tk˛Ô+~! <ä÷&É ∫øÏÿ X¯\´yÓTÆb˛‘·÷ e⁄+~!
sêeTT&ÉT sTT<ä+‘ê #·÷dæ <ä>∑Zs¡>± yÓfi≤¢&ÉT! Äe⁄ yÓqTï ì$T]
<ä÷&Éì |ü≥Tºø=ì bı<äT>∑T <ä>∑Zs¡≈£î rdüT≈£îyÓfi≤¢&ÉT! Äe⁄ dæsêìï
˝≤– <ä÷&É H√{À¢øÏ bÕ\T |ü≥ºuÀj·÷&ÉT! <ä÷&É ã\e+‘·+ #˚dæHê
düπs ‘ê>∑˝Ò<äT, H√{Ï yÓ+≥ bÕ\ì e~˝Òdæ+~!
sêeTT&ÉT ìsêÈ+‘· b˛j·÷&ÉT! ‘·q <ëVü‰ìï eT]Ãb˛j·÷&ÉT!
<ä÷&Éì jÓT‘·TÔø=ì ªMT neTà bÕ\T ‘ê>∑&ÜìøÏ ˙πø+?μ n&ç>±&ÉT!
ªá Äe⁄ Hê≈£î ny˚Tà! neTà e÷Á‘·+ ãT>∑‘·~! bÕ\T ùd|ü⁄
#˚j·T&Üìπø ø£<ë... j˚T <ä÷&Ó’Hê ‘êπ>~? Äø£* rsê
‘·qàj·T‘·«+‘√ jÓT|ü⁄Œ&É÷ ‘ê>∑˝Ò<äT, H˚H˚ ø±<äT, j˚T <ä÷&Ü
‘ê>∑T+&É<äTμ ˙s¡dü+>± nHêï~ <ä÷&É!
ªdüπs, ø=qïsTTHê ‘ê>∑T... ˝Òø£b˛‘˚ #·∫Ãb˛‘êyéμ uÛÑj·Tô|&ÉT‘·÷
uÀ<Ûäô|&ÉT‘·÷ nHêï&ÉT sêeTT&ÉT!
<ä÷&É n&ɶ+>± ‘·\÷|æ+~! ª‘ê–Hê #·kÕÔqT, ‘ê>∑ø£b˛sTTHê
#·kÕÔqTμ <ä÷&É #Ó|æŒq e÷≥ $ì Äe⁄ Ä+<√fi¯q>± ªn+u≤μ n+~!
ªsê*q ø±j·÷ bÕ]q ˙s¡÷ ‘ê–‘˚H˚ ePs¡Tø√˝Ò<äTμ nì Ä–,
eP|æ] rdüTø=ì ªù|&É ø√düy˚T E‘·TÔ\T |ü≥Tºø=ì ‘·\\T
|ü>∑\ø=≥Tºø=qïyêfi¯ó¢ sTT+ø£ yêfi¯¢ bÕ&ç ‘ê–‘˚ ePs¡T≈£î+{≤sê?
#·+ô|j·T´sê? nsTTHê ãøÏÿ oqT˝≤ #·∫Ãb˛e&É+ HêøÏwüº+ ˝Ò<äTμ
<ä÷&É e÷≥sêø£ ˙s¡dü+>± eT÷*–+~!
sêeTT&çøÏ ns¡úeTsTT´+~! Ç+ø£ ns¡ú+ #˚sTT+#·˝Òqì! <ä÷&É
Äø£*‘√ #·düTÔ+<äì|æ+∫+~! n˝≤ e~* yÓfi¯¢˝Òø£ sêeTT&ÉT <ä÷&Éì
uÛÑTC≤q y˚düT≈£îHêï&ÉT! Äe⁄ yÓ+≥sê>∑ q&ÉTdüTÔHêï&ÉT!
sêeTT&çøÏ >=+‘·T ‘·&Ü]b˛‘√+~! n&ÉT>∑T eTT+<äT≈£î |ü&É&É+
˝Ò<äT! Äj·÷dü+‘√ s=|ü⁄Œ‘·THêï&ÉT! #·T≥÷º #·÷XÊ&ÉT! ‘˚HÓ|ü≥Tº
‘·|üŒ #·Tø£ÿ ˙s¡T ø£ì|æ+#·˝Ò<äT!
m+&çq >=+‘·T ‘·&ÉT|ü⁄ø√e&ÜìøÏ sêeTT&ÉT ‘˚HÓ|ü≥Tº
‹j·T´uÀ‘˚ ‘˚HÓ{°>∑\T e∫à ≈£î≥º˝Ò<äT! ø£å$T+#·eTHêïsTT!
n+‘·]+∫b˛‘·Tqï ‘·eTì Äos¡«~+#·eTHêïsTT! sêeTT&çøÏ ns¡ú+
ø±˝Ò<äT! <ëVü‰]ÔøÏ ‘êfi¯˝Òø£ eTT+<äT ‘˚HÓ |æ+&ÉTø=ì ‘ê>∑uÀj·÷&ÉT!
|ü≥Tº˝À ‘˚HÓ ˝Ò<äT?!
sêeTT&ÉT ‘˚HÓ{°>∑\ e+ø£ #·÷XÊ&ÉT!
ªe÷ ˝≤˝≤»\+‘√ jÓT+–* nj·÷´ø£H˚ ‘˚HÓ! ø±ì e÷ ‘˚HÓ
e÷~ ø±<äT! e÷ ‘˚HÓ MT<ä e÷≈£î Vü≤≈£îÿ ˝Ò<äT, n+<äTπø |ü≥Tº˝À
‘˚HÓ ô|≥º&É+ e÷qT≈£îHêï+! y˚TeTT Äø£*‘√
n+‘·]+∫b˛‘·THêï+!μ ‘˚HÓ{°>∑\T ¬sø£ÿ\T ‘Ó–q≥Tº sê*b˛j·÷sTT!
12 E˝…’ ` 2019
 sêeTT&ÉT >∑≈£îÿs¡TeTHêï&ÉT! >∑ã>∑u≤ |üP\qT ‘Ó∫à sêdüT\T
b˛dæ eTø£s¡+<äeTT ‘ê>∑eTì sêeTT&ÉT ø√sê&ÉT! ‘˚HÓ{°>∑\T
$q˝Ò<äT! e÷ ‘˚HÓ y˚T+ ‘ê–, e÷ dü+‘êq+ y˚T+ e~∆
#˚düT≈£î+fÒ- sT÷ eTqTwüß\T e÷ |ü≥TºøÏ+<ä eT+≥ ô|fÒºdæ
eTeTà*ï #·+ô|j·T´s¡÷?μ ‘·\¢&ç*¢q ‘˚HÓ{°>∑\T |üP\qT eTT≥º˝Ò<äT!
sêeTT&ÉT nqedüs¡+>± ˝Àø£ dü+#êsêìøÏ e#êÃqqT≈£îHêï&ÉT!
n\Hê&ÉT ˝Àø£ dü+#êsêìøÏ e∫à s¡»≈£îì e÷≥\T
$Hê*‡e∫Ã+~! eT]|ü⁄Œ&ÉT ø£<∏ä j˚T eT\T|ü⁄ ‹s¡T>∑T‘·T+<√qì
sêeTT&ÉT ~>∑T\T |ü&çb˛j·÷&ÉT!
$T–*q >∑Tô|Œ&ÉT ‘˚HÓ{°>∑\T rdæ ‘·\˝À ô|≥Tºø=ì sêeTT&ÉT
eT∞¢ q&Éø£ ÁbÕs¡+_Û+#ê&ÉT!
ø=~› <ä÷s¡+ q&ç#êø£ ªsêeT sêeTμ nì $ì|æ+∫+~!
sêeTT&ç n&ÉT>∑T\T eTT+<äT≈£î |ü&É˝Ò<äT! |ü]düsê\qT
>∑eTì+#ê&ÉT! nø£ÿ&çøÏ <ä>∑Zs¡˝À X¯ã] ÄÁX¯eT+ ø£ì|æ+∫+~!
ÄHê{Ï Äqyêfi¯¢ì >∑Ts¡TÔ |ü{Ϻq sêeTT&ÉT ÄÁX¯eT+˝ÀøÏ n&ÉT>∑T
ô|≥ºuÀsTT Ä>±&ÉT! eT÷ø£ e∫à |ü&ç+~!
ªsêeTTìøÏ jÓT+–* |üfi¯ó¢ ô|&É‘êyê?μ e<äT∆sê˝…’q X¯ã]ì
uÛÑ≈£îÔ\T ∫‘·ø£u≤<äT‘·THêïs¡T! ÄyÓT <äe&É\T ∫{Ï¢b˛j·÷sTT! ñqï
|ü\T¢ sê*b˛j·÷sTT! m&ÉeTø£qTï jÓT–]b˛sTT+~! n|ükÕàs¡ø£+>±
n#˚‘·q+>± X¯ã] |ü&çb˛sTT+~!
ˇø£ –]»q C≤‹ Ád”Ô uÛÑ≈£îÔsê*>± e⁄+&É&É+ ø£*j·TT>∑+˝À
jÓT+‘· Á|üe÷<äyÓ÷ sêeTT&ÉT ns¡ú+ #˚düT≈£îHêï&ÉT! n‘·&ç
eTTK+˝À jÓT+‘√ ‘·|æÔ! sêeTTì eTTU≤ìï #·÷dæ n‘·ì yÓT&É MT<ä
<ä÷&É ¬>+‘˚dæ+~! Äe⁄ <ä÷&Éì ÄX¯ #êeø£ Hê≈£î‘·T+fÒ n~#·÷dæ
sêeTT&ÉT qyê«&ÉT! sêeTTì #·÷dæ #˚bÕ ø£bÕŒ #Ós√ y˚|ü⁄
y=&ç˝À+∫ <ä÷πøXÊsTT! ‘˚HÓ{°>∑\T HÓ‹Ô MT+∫ ô|’øÏ
jÓT–]b˛j·÷sTT!
sêeTT&ÉT X¯ã]ì ˝ÒeHÓ‘êÔ&ÉT! ÄyÓT >±j·÷\T ‘·T&ç∫ ª˙
sêeTTDÏíμ #Ó$˝À n]∫ #ÓbÕŒ&ÉT! X¯ã] eTTK+ $bÕŒ]+~!
X¯ã] ‘·q≈£î |üfi¯ó¢ ‹ì|æ+#·&É+ ø±<äT, ‘·H˚ |üfi¯ó¢ ‹ì|æ+#ê&ÉT
sêeTT&ÉT! ª‘·+‘˚ ‘·Hêïs¡T ø±ì, Hê sêeTT&ÉT Hê≈£î dü|üs¡´\T
#˚j·T&É+e\¢ >±j·÷\T H=|æŒ ô|≥º&É+ ˝Ò<äTμ nì |üs¡eX¯|ü&ç
Äq+<ä|ü&ç #·÷dæ+~ X¯ã]! ø±ùd|ü{ÏøÏ ‘˚s¡T≈£î+~!
ªHê uÛÑ≈£îÔ\T ˙ ÁbÕD≤\T rdüT+fÒ?μ n&ç>±&ÉT sêeTT&ÉT!
X¯ã] q~˝≤ X¯ã] >∑\>∑˝≤ q$«+~! ªX¯+ãT≈£î&ÉT Hê
‘√ãT≥Tºe⁄. ãøÏÿ oqT Hê ‘√ãT≥Tºe⁄. Hê yêfi¯¢≈£î »]–+~ Hê≈£î
»s¡>∑&É+˝À $+‘˚eTT+~?μ X¯ã]!
ªyêfi¯ó¢ <Ûäs¡à+ ‘·bÕŒs¡T! X¯+ãT≈£îDÏí #·+bÕø£ Áu≤Vü≤àD u≤\T&ÉT
ã‹øÏ ã≥ºø£{≤º&ÉTμ dü+‘√wü+>± #ÓbÕŒ&ÉT sêeTT&ÉT!
ª˙ es¡í+ ˙≈£î sTTwüº+. ˙ es¡í+ ˙≈£î ÁbÕD+μ Ä˝À#·q>±
jÓT{À #·÷dü÷Ô n+~ X¯ã]!
sêeTT&ÉT $Hêï&ÉT, ø±ì düe÷<Ûëq+ sTTe«˝Ò<äT!
eTVæ≤fi≤ >=+‘·Tø£
e÷‘·èø£
ªsêe÷... ìqTï y=ø£ÿ{Ï n&ÉT>∑T‘êqT #Ó|ü⁄Œ. qTe⁄« #Ó|æŒ+~
H˚HÓe]ø° #Ó|üŒqT˝Ò, ˙ #˚‘·T˝À¢H˚ #·∫Ãb˛‘êqT, #·#˚à eTT+<äT MT
s¡Vü≤dü´+ ‘Ó\TdüTø√yê\ì e⁄+~μ ÄK] ø√]ø£>± n+~ X¯ã]!
sêeTT&ÉT j˚T$T≥qï≥Tº #·÷XÊ&ÉT!
ªX¯+ãT≈£îDÏí #·+|æ ~e´|ü<∏ä+ #˚sê&Éì #ÓãT‘êπs?
n˝≤+≥|ü⁄Œ&ÉT ~e´|ü<∏ä+ #˚πs ‘·|üdüT‡ì e÷Á‘·+ jÓT+<äT≈£î
#˚j·Tsê<√ Hê≈£î #Ó|ü⁄Œ! n˝≤π> X¯SÁ<äT\≈£î ‘·|üdüT‡ #˚düTø=H˚
Vü≤≈£îÿ ø£*j·TT>∑+˝À e⁄+<äì nHêïπs? eT] |ü+#·eTT\≈£î ‘·|üdüT‡
#˚düTø=H˚ Vü≤≈£îÿ jÓT|üŒ{Ïø° sê<ë? ndü\T ‘·|üdüT‡ n+fÒ
j˚T$T{Ï?μ n+≥÷ jÓT>∑ eP|æ] ~>∑ eP|æ]‘√ dü‘·eT‘·eTsTT´+~
X¯ã]!
sêeTT&ÉT X¯ã] H√{À¢ ‘·T\dæ »\+ b˛j·T´uÀ‘˚ e<ä›ì
yê]+∫+~! n&ç–q<ëìøÏ »yêãT #Ó|æ‘˚ #ê\qï≥Tº #·÷dæ+~!
sêeTT&ÉT n≥÷ sTT≥÷ #·÷XÊ&ÉT! ñ&ÉT‘·˙ #˚|ü˙ ø£|üŒ˙
Äe⁄˙ <ä÷&É˙ ÄK]øÏ ‘˚HÓ{°>∑*ï ≈£L&Ü <ä]<ë|ü⁄˝À¢ ˝Ò≈£î+&Ü
‘·]y˚Tdæ e∫à X¯ã] #Ó$˝À yÓT\¢>± #ÓbÕŒ&ÉT!
ª‘·|üdüT‡ n+fÒ ‘·|üeTT ø±<äT, »|üeTT ø±<äT! ‘·|üdüT‡ n+fÒ
bÕs¡e÷]úø£ ns¡ú+ C≤„Hês¡®q+! Ä]®+∫q C≤„q+ n+fÒ ÄdæÔ!
‘·|üdüT‡ n+fÒ eTs=ø£ ns¡ú+ düe÷~Û! ì»y˚T, ‘·|üdüT‡ ø=+<ä]øÏ
~e´ e⁄wüdüT‡! eT]ø=+<ä]øÏ X¯yêìï |üP&˚Ã düe÷~Û! Ç~
y=ø=ÿø£ÿ]øÏ y=ø=ÿø£ÿ{Ï! n+<ä]ø° y=ø£{Ï ø±<äT! ø±≈£L&É<äT! ÄdæÔ
n+<ä]B nsTT‘˚ |òü\eTT... uÛ≤>∑+ ‘·>∑TZ‘·T+~! ø=+&=ø£#√
y=ø£Hê&ÉT ÄdæÔì ne‘·*yêfi¯ó¢ n<ÛäeTT\T ‘·eT kı+‘·+
#˚düTø√e&É+ e÷≈£î qwüº+! H˚\MT<ä ì+–MT<ä ˙{ÏMT<ä Ä~Û|ü‘·´+
ø£*– e⁄+&É&Éy˚T ÄdæÔ!μ sêeTTì e÷≥\T |üP]Ô ø±˝Ò<äT!
X¯ã] b˛‘·Tqï eP|æ]ì _>∑ã{Ϻ $+{À+~!
ªnø£ÿ&É X¯+ãT≈£î&ÉT #˚dæ+B sTTø£ÿ&É ãøÏÿ oqT #˚dæ+B y=ø£fÒ!
nø£ÿ&É ‘·|üdüT‡ ‘·|üdüT‡˝≤>∑ ø£qã&ÉT‘·T+~! Çø£ÿ&É ãøÏÿ oqT~
‘·|üdüT‡˝≤ ø£q|ü&É<äT, ø±ì ÄdæÔ˝ÀøÏ n&ÉT>∑T ô|{Ϻqyê&ÉT sTTyêfi¯
sê*+<äì, πs|ü⁄ nedüs¡eTsTT+<äì, Ä ‘·s¡Tyê‘· ã‹e÷˝À
ã\e+‘·+>±H√ ‘·q≈£î ø±yê\dæ+~ <äøÏÿ+#·T≈£î+{≤&ÉT! ãøÏÿ
oqTì #·+|ü&É+ n+fÒ ãø£ÿ ÁbÕDÏì #·+|ü&É+ ø±<äT, |ü+#·eTT\T
n+<ä]ø° ^‘·^dæ <ë{§<äT› nì ^‘·–j·T´&É+! n+<äT≈£î X¯SÁ<äT\T
≈£L&Ü düVü≤ø£]kÕÔs¡T!μ #ÓbÕŒ&ÉT sêeTT&ÉT!
œqTïsê˝…’ #·÷k˛Ô+~ X¯ã]!
ªj·TT>±˝Ò e÷s¡T‘êsTT, j˚TMT e÷s¡<äTμ nHêï&ÉT qe⁄«‘·÷
sêeTT&ÉT!
X¯ã] ÁbÕD+ ø£fi¯¢˝À+∫ b˛sTTq≥Tº+~! #·÷|ü⁄\T dü÷<äT˝≤¢
>∑T#·TÑ·÷ sêeTTDÏí #·÷düTÔHêïsTT! ÄyÓT ‘Ós¡∫q ø£fi¯¢ì sêeTT&ÉT
eT÷XÊ&ÉT!
sêeTT&ÉT ‘·|æÔ>± yÓqT~]>±&ÉT!
ˇø£ ‘˚HÓ{°>∑ X¯ã] #Ó$˝À+∫ ãj·T≥≈£î e∫Ã+~!! V
13 E˝…’ ` 2019
 }s¡T ... n&É$ ... b˛s¡T ...
Ä~yêd” $kÕú|üq - Ä&Éyêfi¯¢ nqTuÛÑe+
ª|üsê´es¡D≤ìï Á|ü»\ø√dü+ ø±bÕ&Ü\qT≈£îH˚yês¡T, |üsê´
es¡D≤ìï Á|ü»\qT+&ç ø±bÕ&Ü\qT≈£îH˚yês¡Tμ nì |üsê´es¡D
ñ<ä´eTø±s¡T\˝À ¬s+&ÉT s¡ø±\T. |üsê´es¡D≤ìï Á|ü»\ ø√dü+ ø±ø£
Á|ü»\qT+&ç ø±bÕ&Ü\qTø=H˚ ¬s+&Ées¡ø£+ |üsê´es¡D
ñ<ä´eTø±s¡T\≈£î Á|ü»\T e{Ϻ ªq÷´ôdHé‡μ >± e÷Á‘·y˚T ø£ì|ækÕÔs¡˙
yêfi¯ó¢ |üsê´es¡D≤ìï Á|ü»\ qT+&ç ø±bÕ&Ü\ì Á|üC≤ Á|üjÓ÷»Hê\
yê´C≤´\T q&ÉT|ü⁄‘ês¡˙, n<˚ <Û√s¡DÏ˝À düŒ+~+∫ ø√s¡Tº\T
rs¡TŒ\T ÇkÕÔj·Tì (eTqTwüß\T ˝Òì |üsê´es¡D+, Á|üC≤‘·+Á‘·,15
nø√ºãsY, 2000) |ü+<=$Tà~ @fi¯¢ ÁøÏ‘·+ ¬ø. u≤\>√bÕ˝Ÿ #Ó|æŒq
e÷≥ eT∞¢ ˇø£kÕ]
s¡TEyÓ’+~. 2019
|òæÁãe] 13q
n&Ée⁄\ qT+&ç Ä~yêd”\qT yÓfi¯¢>=≥ºeTH˚ düTÁ|”+ rs¡TŒ
|ü{≤º\T ˝Ò≈£î+&Ü,
|ü{≤º\qT ø√s¡T‘·÷ ô|≥Tºø=qï ÄØ®\T ìsêø£]+|üã&çq n≥M
uÛÑ÷eTT\ kÕ>∑T<ës¡T¢ nsTTq Ä~yêd”\qT uÛÑ÷eTT\qT+&ç
‘=\–+#ê\ì düTÁ|”+ ø√s¡Tº Ä<˚X¯+ Ç∫Ã+~. Ç~ n≥M Vü≤≈£îÿ\
>∑T]Ô+|ü⁄ #·≥º+ 2006qT |üsê´es¡D |ü]s¡ø£åD ù|s¡TMT<ä düyê˝Ÿ
#˚dü÷Ô u≤+uÒ Hê#·Ts¡˝Ÿ Væ≤düºØ kıôd’{°, yÓ’˝Ÿ¶ ˝…’|òt |òüdtº nH˚
dü«#·Ã¤+<ä dü+düú y˚dæq Á|üC≤Á|üjÓ÷»Hê\ yê´C≤´ìøÏ Á|ü‹düŒ+<äq.
Bìe\¢ uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À e+<ä\ dü+e‘·‡sê\T>± n&É$
eTVæ≤fi≤ >=+‘·Tø£
e÷‘·èø£
ø±‘ê´j·T˙ $<äàùV≤
JeHê<Ûës¡+>± J$düTÔqï Ä~yêd” ‘Ó>∑\≈£î #Ó+~q <ë<ë|ü⁄
|ü~\ø£å\ ≈£î≥T+u≤\T $kÕú|üq≈£î >∑T]ø±uÀ‘·THêïsTT. n‘·´+‘·
ñbÕ+rø£s¡D≈£î >∑T¬s’q Ä~yêd”\ J$‘·+ nì•Ã‹øÏ
HÓ≥ºã&ÉT‘·Tqï~.
Á|üø£‹ì J$‘· #·Áø£ dü+Á|ü<ëj·T+ qT+&ç $&ÉBj·Tsêì
uÛ≤>∑+>± Áã‹πø Ä~yêd”\≈£î, Á|üø£‹ì Ä<ëj·T eqs¡T>±H√,
neTàø£|ü⁄ düs¡T≈£î>±H√, ˝≤uÛ≤\ düeTTbÕs¡®q≈£î ô|≥Tºã&ÉT\
s¡+>∑+>±H√ #·÷ùd ne‘·* düeT÷Vü‰\≈£î eT<Ûä´ yÓ’s¡T<Ûä´+ e\dü
bÕ\q ø±\+ qT+&ç ø=qkÕ>∑T‘·Tqï<˚. 1770\˝À ‘·÷s¡TŒ
Ç+&çj·÷ ø£+ô|˙
‘Ó∫Ãq
uÛÑ÷$T•düTÔ
XÊX¯«‘·
$<Ûëq+‘√ yÓTT<ä˝…’,
Á_{Ïwt e\dü Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ uÛ≤s¡rj·T n≥M uÛÑ÷eTT\ô|’q
düsê«~Ûø±sê\T dü+Áø£$T+|ü #˚dü÷Ô 1878˝À Ä ‘·s¡Tyê‘· 1927
e∫Ãq #·{≤º\‘√ ]»s¡T«&é bòÕ¬sdtº, Ábıf…¬øº&é bòÕ¬sdtº e+{Ï $uÛÑ» q
πsK\‘√ Ä~yêd”\qT dü«+‘· H˚\≈£î, düVü≤» Vü≤≈£îÿ\≈£î
|üsêsT÷ø£]+#˚ Á|üÁøÏj·T y˚>∑e+‘·yÓTÆ+~. Ä~yêd”\ J$‘·+ô|’
Ä~yêdæj˚T‘·s¡ esêZ\ ìj·T+Á‘·D≈£î n~ <ë]rdæ+~. Bìì
Á|ü‹|òüT{Ïdü÷Ô Ä~yêd”\T mø£ÿ&çø£ø£ÿ&É »]|æq b˛sê{≤\ #·]Á‘·˝À
14 E˝…’ ` 2019
dü+‘ê\T\ ‹s¡T>∑Tu≤≥T, _sê‡eTT+&Ü, n\÷¢] d”‘êsêeTsêE,
ø=eTTs¡+ ;Û+ #˚dæq b˛sê{≤\T Á|ü<ÛëqyÓTÆq yÓTÆ\Tsêfi¯ó¢.
e\dübÕ\q qT+&ç <˚XÊìøÏ dü«‘·+Á‘·+ e#êÃø£ ≈£L&Ü
Ä~yêd”\ düVü≤» Vü≤≈£îÿ\ ìsêø£s¡D ø=qkÕ>∑T‘·÷H˚ ñqï~.
Á|ü‹|òüT≥q b˛sê{≤\T »s¡T>∑T‘·÷H˚ ñHêïsTT. Ä y˚Ts¡≈£î
ø=‘·Ô#·{≤º\T edü÷ÔH˚ ñHêïsTT. 1/70 #·≥º+ ø±e#·TÃ, ô|kÕ
(PESA) #·≥º+ ø±e#·TÃ. nsTTHê n&É$ dü+|ü<ä ì\j·TeTì,
n+‘·sê®rj·T ô|≥Tºã&ÉT\≈£î nqT≈£L\ eqs¡T nì ns¡úeTj˚T´ø=B›
ãVüQfi¯ C≤‹ ø£+ô|˙\≈£î n&É$ì ø£≥ºu…≥º{≤ìøÏ M\T>± #·{≤º\≈£î
dües¡D\T, ø=‘·Ô yê´U≤´Hê\T edüTÔ+{≤sTT. n+‹eT+>±
ñ\¢+|òüTq sêC≤´+>∑ã<ä∆+>± »]–b˛‘·÷H˚ ñ+≥T+~.
n≥MVü≤≈£îÿ\ >∑T]Ô+|ü⁄ #·≥º+ - 2006 HÓ|ü+>± Ç|ü⁄Œ&ÉT düTÁ|”+
ø√s¡Tº Ç∫Ãq Ä<˚XÊ\T n+<äT˝À uÛ≤>∑y˚T.
Ä~yêd”\≈£î »]–q #ê]Á‘·ø£ nHê´j·÷ìï dü]~~› n&É$ô|’
Ä~yêd”\ e´øÏÔ>∑‘·, kÕeTT<ësTTø£ Vü≤≈£îÿ\qT >∑T]Ô+#·{≤ìøÏ,
|ü]s¡øÏå+#·{≤ìøÏ e∫Ã+~ n≥M Vü≤≈£îÿ\ #·≥º+- 2006. s¡øÏå‘·
n&Ée⁄\T, ]»s¡T«&é bòÕ¬sdtº, nuÛÑj·÷s¡D≤´\T nH˚ ‘˚&Ü ˝Ò≈£î+&Ü
2005 &çôd+ãsY 5 Hê{ÏøÏ |ü~ mø£sê\ ˝À|ü⁄ uÛÑ÷$T kÕ>∑T
#˚düTø=+≥Tqï Ä~yêd”\≈£î uÛÑ÷$Tô|’ j·÷»e÷q´ Vü≤≈£îÿqT,
‘·~‘·s¡ Ä~yêd” ‘Ó>∑\qT ≈£L&Ü ø£\T|ü⁄ø=ì ìyêdüVü≤≈£îÿqT,
ñeTà&ç eqs¡T\ô|’ Vü≤≈£îÿqT yê>±›q+ #˚dæ+~ á #·≥º+. 85.6
$T*j·THé mø£sê\ n≥M uÛÑ÷$Tô|’ 200 $T*j·Tq¢ Ä~yêd”\≈£î,
n&É$ô|’ Ä<Ûës¡|ü&ç J$+#˚ 1,70,000 Ç‘·s¡ düeT÷Vü‰\≈£î
n&É$ô|’ Vü≤≈£îÿqT <ÛäMø£]+∫ kÕ~Ûø±s¡T\qT #Ój·÷´\qï
ñ<˚›X¯+‘√ e∫Ã+~. eTs=ø£ yÓ’|ü⁄ n|üŒ{Ïπø eqdü+s¡ø£åD
dü$T‘·T\qT @s¡Œs¡∫ bÕ¢+fÒwüHé bòÕ¬sÁd”º ø√dü+
kÕ>∑TuÛÑ÷eTT\qT+&ç Ä~yêd”\qT ‘=\–+#˚ |üì Á|üuÛÑT‘ê«˝Ò
dü«j·T+>± #˚düTÔqï$. á yÓ’s¡T<Ûä´ |ü]dæú‘·T\˝À n≥MVü≤≈£îÿ\
>∑T]Ô+|ü⁄ #·≥º+ 2006 m˝≤ |üì#˚düTÔ+<√ düT\uÛÑ+>±H˚
ePVæ≤+#·e#·TÃ. Ä~yêd”\ kÕ>∑T uÛÑ÷$T Vü≤≈£îÿqT
ìsê∆]+#·e\dæq Á>±eTdüuÛÑ\T dü]>± @s¡Œ&Éø£b˛e≥+, @<√ ˇø£
kÕúsTT˝À ñHêï Ä Á>±eTdüuÛÑ\‘√ Á|üy˚Tj·T+ ˝Ò≈£î+&Ü n≥M
n~Ûø±s¡T˝Ò e´eVü‰sê\qT #·ø£ÿu…≥º≥+, uÛÑ÷eTT\ kÕ>∑TqT
ìs¡÷|æ+#·>∑\ *œ‘· Ä<Ûësê\T ˝Òø£b˛e≥+, n≥M Vü≤≈£îÿ\
ø£$T{°\T |üP]ÔkÕúsTT˝À ˝Òø£b˛e≥+, ø£eT÷´ì{° Vü≤≈£îÿ\ô|’,
n‘·´+‘· ÁbÕNq Ä~yêd” ‘Ó>∑\ Vü≤≈£îÿ\ô|’ <äwæº ô|≥ºø£b˛e&É+,
Ä~yêd”\≈£î dü¬s’q düe÷#êsêìï, #Ó’‘·Hê´ìï Çj·T´ø£b˛e≥+
e+{Ï nH˚ø±H˚ø£ neø£‘·eø£\T, |ü]$T‘·T\ eT<Ûä´ #·≥ºã<ä∆+>±
n&É$ _&ɶ\T ªÄÁø£eTD<ës¡T\Tμ nj·÷´s¡T. n&É$ qT+&ç
yÓfi¯¢>=≥ºe\dæq yêfi¯¢j·÷´s¡T. n{≤¢ »s¡>∑{≤ìøÏ ˇ‹Ô&ç ô|&ÉT‘·÷
e∫Ãq Á|üC≤Á|üjÓ÷»Hê yê´»´+ y˚dæq yêfi¯ó¢ 2014˝À 2006
#·≥º+ e#êÃø£ 67,900 mø£sê\ n≥M uÛÑ÷$T b˛sTT+<äì >∑>√Z\T
ô|{≤ºs¡T. ø±˙ 1991 Hê{Ïπø »HêuÛ≤˝À 8XÊ‘·+>± ñqï
Ä~yêd”\˝À 55 XÊ‘·+ uÛÑ÷eTT\qT ø√˝ÀŒsTT $kÕú|üq≈£î >∑T]
nj·÷´s¡ì #Ó|æŒq n<Ûä´j·THê\qT, Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e+{Ï sêÁcÕº\˝À
eTVæ≤fi≤ >=+‘·Tø£
e÷‘·èø£
1976-77 qT+&ç 1986-87 Hê{ÏøÏ ˇø£ <äXÊã› ø±\+˝À
–]»qT\ uÛÑ÷$T j·÷»e÷q´+ 2. 33 ôV≤ø±ºs¡¢ dü>∑≥T qT+&ç
1.81 ôV≤ø±ºs¡¢ kÕúsTTøÏ |ü&çb˛sTTq $wüj·T+ Ç˝≤+{Ï mH√ï
>∑D≤+ø±\qT kÂø£s¡´e+‘·+>± $düà]+#ês¡T. 2008˝À Ç<˚
düTÁ|”+ ø√s¡Tº ˇ]kÕ‡˝À POSCO ø£+ô|˙øÏ 51 y˚\ ø√≥¢ d”º˝Ÿ
bÕ¢+{Ÿ ìsêàD≤ìøÏ, y˚<ë+‘·ø£+ô|˙øÏ u≤ø£‡sTT{Ÿ >∑qT\
‘·e«ø±ìøÏ nqTeT‘·T*∫Ãq $wüj·T+ ≈£L&Ü yêfi¯¢≈£î >∑Ts¡TÔ˝Ò<äT
bÕ|ü+. Ä~yêd”\qT ÄÁø£eTD<ës¡T\ì H˚sêìï n+≥>∑{≤ºs¡T.
yêfi¯¢qT n&Ée⁄\qT+&ç yÓfi¯¢>={≤º\ì |ü+‘·+ |ü{≤ºs¡T, ø±˙ ndü\T
ÄÁø£eTD<ës¡T˝…es√ ‘Ó\Tdü÷ÔH˚ ñ+~ø£<ë? @~ dü‘·´+? @~
ndü‘·´+? Ä~yêd”\qT H˚s¡düú C≤‘·T\T>± Á|üø£{Ï+∫ düVü≤»
JeHêìøÏ <ä÷s¡+#˚dæq e\düyê<ä yês¡dü‘·«+ ø±<ë Ç~?
Á|üdüTÔ‘êìøÏ düTÁ|”+ ø√s¡Tº Ä<˚XÊ\ neT\Tô|’ ùdº ñqï|üŒ{Ïø° H˚&√
πsb˛ <ëìì neT\T#˚j·T{≤ìøÏ düs¡«X¯≈£îÔ\÷ yÓ÷Vü≤]+#·ã&ÉT‘·Tqï
$<Ûä«+dü es¡Ôe÷q+˝À eTq+ ñHêï+.
Bì |ü]D≤e÷\T @$T{Ï? ô|<ä› m‘·TÔq Ä~yêd”\ e\dü.
kÕ«‘·+Á‘ê´q+‘·s¡+ nH˚ø£ n_Ûe~∆ ÁbÕC…≈£îº\ ø√dü+ »]–q
uÛÑ÷ùdø£s¡D $<ÛëHê\ e\¢ n\yêf…Æq, kÂø£s¡´e+‘·yÓTÆq
ìyêdüÁbÕ+‘ê\ qT+&ç, Jeq eqs¡T\qT+&ç, uÛÑÁ<ä J$‘·+ qT+&ç
ìsê«dæ‘·T\T nsTTqyêfi¯ó¢ m≈£îÿeeT+~ Ä~yêd”˝Ò. uÛ≤Áø±q+>∑˝Ÿ,
Hê>±s¡T®qkÕ>∑sY, düsê›sY düs√esY, e÷#Y K+&é, b˛\es¡+... ù|s¡T
@<Ó’‘˚H˚+ mHÓ’ï‘˚H˚+- nìï uÛ≤Ø »\$<äT´‘Y ÁbÕC…≈£îº\ ø√dü+-
d”º˝Ÿ, n\÷´$Tìj·T+, u≤ø£‡sTT{Ÿ e+{Ï |ü]ÁX¯eT\ ø√dü+,
kÕe÷õø£ n&Ée⁄\ ô|+|üø£+ ø√dü+, eq´ÁbÕDÏ bÕs¡Tÿ\ ø√dü+
uÛÑ÷ùdø£s¡D˝À uÛ≤>∑+>± Ä~yêd”\T ÄyêdüÁbÕ+‘ê\ qT+&ç
kÕeT<ëq uÛÒ<ä <ä+&√bÕj·÷\‘√ ‘·s¡*+#·ã&ÉT‘·÷H˚ ñ+{≤s¡T.
XÊØs¡ø£ e÷qdæø£ Væ≤+dü\≈£î >∑T] ne⁄‘·÷ #Ó≥Tºø=ø£s¡T>±
#Ó~]b˛sTT dü$Twæº J$‘· uÛÑÁ<ä‘·≈£î <ä÷s¡+ ne⁄‘ês¡T.
e´ekÕj·T+, ø£+<äeT÷\ |òü˝≤\ ùdø£s¡D, #˚|ü\T |ü≥º≥+
yÓTT<ä˝…’q s¡ø£s¡ø±\ JeH√bÕ<ÛäT\T ø√˝ÀŒsTT ‘·eT≈£î ndü˝Ò
‘Ó*j·Tì ø=‘·Ôø=‘·Ô ÁbÕ+‘ê\˝À _‘·T≈£î_‘·T≈£îeT+≥÷ ã‹πø
Áø£eT+˝À e÷qdæø£ ˇ‹Ô&çøÏ ˝Àqe⁄‘ês¡T. n\yêf…Æq ÄVü‰sêìøÏ,
dü+Á|ü<ëj·T Jeq$<ÛëHêìøÏ, dü+düÿ‹øÏ <ä÷s¡yÓTÆ ˇø£ nì•Ã‘·
|ü]dæú‹˝ÀøÏ HÓ≥ºã&É‘ês¡T. uÛÑ$wü´‘·TÔ >∑T]+∫q uÛÑj·÷+<√fi¯q\≈£î
˝Àqe⁄‘ês¡T.á Áø£eT+˝À Jeq Á|üe÷D≤\T |ü&çb˛‘êsTT. Ä
s¡ø£+>± C≤rj·T n_Ûe~∆ $<ÛëHê\‘√ Á|ü‘·´ø£å Á|üjÓ÷»q+ @MT
˝Òì Ä~yêdüT\T uÛ≤Ø eT÷\´+ #Ó*¢+#ê*‡ edüTÔqï~.
e÷#Y K+&é, ∫Á‘·ø=+&É, ã*yÓT\ ÁbÕC…≈£îº\ e\q
ìsê«dæ‘·T˝…’q y˚˝≤~ –]»q ≈£î≥T+u≤\T dü]Vü≤<äT›<ë{Ï
$XÊK|ü≥ï+, ‘·÷s¡TŒ >√<ëe] @C…˙‡ ÁbÕ+‘ê\≈£î e\dæeùdÔ,
Ç+ø± nH˚ø£ ≈£î≥T+u≤\T ã‘·T≈£î ‘Ós¡Te⁄ y˚≥˝À #·‹Ôdt |òüT&é
qT+&ç es¡+>∑˝Ÿ, KeTà+ õ˝≤¢ @»˙‡ ÁbÕ+‘ê\≈£î e\dü
e#êÃsTT. 1980 n≥M dü+s¡ø£åD #·≥º+ sêe{≤ìøÏ eTT+<˚ e∫Ã
uÛÑ÷eTT\qT kÕ>∑T#˚düTø=+≥Tqïyêfi¯ó¢ ˇø£ yÓ’|ü⁄ ‘·eT Á|üjÓ÷
»Hê\qT ø=\¢>=&ÉT‘·Tqïyêfi¯ó¢>± kÕúìø£ Ä~yêd”\ X¯Á‘·T yÓ’K]øÏ
15 E˝…’ ` 2019
>∑T] ne⁄‘·÷ ñ+&É≥+, eTs=ø£ yÓ’|ü⁄ n&Ée⁄\qT e~*yÓfi≤¢\ì
n≥M XÊK n~Ûø±s¡T\T ÄyêkÕ\qT ≈£L\>=&ÉT‘·÷, ø±\u…&ÉT‘·÷,
|ü+≥\qT <Ûä«+dü+ #˚dü÷Ô #˚ùd u…~]+|ü⁄\qT, <ë&ÉT\qT,
#=s¡u≤≥T<ës¡T¢ n+≥÷ ãHêsTT+#˚ πødüT\qT m<äTs=ÿ+≥÷
~q~q>∑+&É+>± ã‘·ø£≥+ es¡Ôe÷q <äX¯´y˚T.
Ç~˝≤ ñ+&É>± ˇ]kÕ‡, #·‹Ôdt|òüT&é ÁbÕ+‘ê\ qT+&ç Ä+Á<Ûë
‘Ó\+>±D≤ sêÁcÕº\≈£î ô|]–q Ä~yêd”\ e\dü≈£î n_Ûe~∆
$<ÛëHê\qT, ìsêàD≤\qT ø±ø£ qø£‡˝Ÿ‡ Væ≤+dü ø±s¡DeTì n˝≤
e\düe∫Ãq 5000 ≈£î≥T+u≤\ yê]ì ‹]– rdüT≈£îe∫à 2006
#·≥º+ øÏ+<ä uÛÑ÷$T Vü≤≈£îÿqT ø£*Œ+#˚ Á|üj·T‘êï\T »s¡>±\ì
sêj·T|ü⁄sê≈£î #Ó+~q m˙®y√ ˇø£{Ï n_ÛÁbÕj·T|ü&ÉT‘·Tqï~ n+fÒ
2006 #·≥º+ neT\T ø±≈£î+&Ü n&ÉT¶ø=+≥Tqï sêC≤´+>∑
sêC≤´+π>‘·s¡ X¯≈£îÔ\ >∑T]+∫ ‘Ó*j·Tì ne÷j·Tø£‘·«+
nqTø√yê˝≤? yêfi¯¢ |üì yêfi¯ó¢ #˚düT≈£îb˛‘·T+fÒ Mfi¯¢ e÷Hêq
Mfi¯ó¢ Ä~yêd”\qT eTuÛÑ´ô|fÒº |üì˝À ñHêïsê? @eTqTø√yê*?
Ä+Á<Ûë Á|üuÛÑT‘·«+ n‘·´+‘· Á|ü‹cÕ˜ø£s¡+>± uÛ≤$+∫q
b˛\es¡+ ÁbÕC…ø˘º øÏ+<ä ‘Ó\+>±D≤ Ä+Á<Ûë @»˙‡ ÁbÕ+‘ê\˝À
276 –]»q Á>±e÷\T eTT+|ü⁄≈£î >∑T] ø±>± ìsê«dæ‘·T˝…’q
<ë<ë|ü⁄ ¬s+&ÉT\ø£å\ Á|ü»\˝À 53 XÊ‘·+ Ä~yêd”\T. yêfi¯¢ ø√dü+
ì]à+∫q |ü⁄qsêyêdü Á>±e÷\T m˝≤ ñHêïsTT? b˛\es¡+
eT+&É\ πø+Á<ëìøÏ düMT|ü+˝À s√&ÉT¶ |üø£ÿq s¡÷bı+~+∫q
Á>±e÷\T |ü#·Ã<äqy˚T ˝Òì m&Ü]ì ‘·\|ækÕÔsTT. eT{Ϻ <ës¡T\˝À
¬s+&˚dæ >∑<äT\ dæyÓT+≥T Çfi¯ó¢. >√<ëe] ˇ&ÉT¶q, eT+∫ ˙{Ï
düeT~∆ ÁbÕ+‘ê\˝À |ü#·Ãì Á|üø£‹ eT<Ûä´, Äs√>∑´ø£s¡yÓTÆq J$‘·+
J$+∫qyêfi¯ó¢ Ç|ü⁄Œ&ÉT #·T≥÷º H˚\ eT{Ϻb˛dæ #·<äTqT #Ój·T´ø£
b˛e≥+e\¢, Á&Ó’H˚õ #Ój·T´ø£ b˛e≥+ e\¢ eTTs¡T>∑T ø±\Te\
eT<Ûä´ eTTdæπs <√eT\ eT<Ûä´ <äTs¡“¤s¡yÓTÆq J$‘·+ >∑&ÉbÕ*‡
edüTÔqï~. >∑TãTs¡T bı<ä\e÷≥T, >∑T≥º\ e÷≥T ø±s¡D+>±
ø±\ø£‘ê´\T rs¡TÃø=q{≤ìøÏ Ád”Ô\≈£î n&É$˝À ñqï kÂø£sê´\T
Çø£ÿ&É ˝Òe⁄. >√&É\T ˝Ò∫ Á|üuÛÑT‘·«+ πø{≤sTT+∫q ì<ÛäT\T
Çj·T´ø£b˛e≥+ e\¢ |üP]Ôø±ì u≤‘Ys¡÷eTT\T ø=ìï#√≥¢. <=&É¢≈£î,
kÕïHê\≈£î eTs¡T>∑T˝Òø£ Ä&Éyêfi¯ó¢ |ü&˚ Çø£ÿ≥T¢ #Ó|üŒ eX¯+ ø±<äT.
X¯óÁuÛÑyÓTÆq >±*øÏ, |ü#·Ãì |üsê´es¡D≤ìøÏ |üsêsT÷ø£]+|ü
ã&çqyêfi¯ó¢. á ø=‘·Ô Çfi¯¢ eT<Ûä´ |üX¯óe⁄\qT ø£fÒºdüTø=H˚ #√≥T,
M\T˝Òø£ ñqï Äe⁄\qT neTTàø=ì bÕ&çøÏ <ä÷s¡yÓTÆq yêfi¯ó¢.
ø=+&ÉyÓTT<ä\T qT+&ç @s¡Tø=#·TÃø=H˚ ø£f…º|ü⁄\¢\T ˝Òe⁄. n&É$
qT+&ç ùdø£]+#·T≈£îì e#˚à ≈£î+≈£îfi¯ó¢ ˝Òe⁄. C≤eT, d”‘ê|òü\+ e+{Ï
|ü+&ÉT¢ ˝Òe⁄. Ç+{À¢ |ü+&ç+#·T≈£îH˚ ≈£Ls¡\T ˝Òe⁄. Ä]úø£+>±
dü«j·T+ dü+|üPs¡íyÓTÆq >=|üŒ J$‘·+ ø√˝ÀŒsTT nìï{Ï˙ &ÉãT“ ô|{Ϻ
ø=qTø√ÿe\dæq dæú‹øÏ HÓ≥ºã&ɶ Ä&Éyêfi¯ó¢ kÕ~Ûø±s¡‘·qT ø√˝ÀŒsTTq
<äTs¡›X¯˝À nø£ÿ&É ø£qã&É‘ês¡T.
bı˝≤ìøÏ bı\+ Ç#êÃs¡T ø±˙ nìï ePfi¯¢˝À¢q÷ n$ Çfi¯ó¢
ø£{Ϻ+∫ Ç∫Ãq #√{ÏøÏ |ü~ |ü~ùV≤qT øÏ˝ÀMT≥s¡¢≈£î ‘·≈£îÿe
<ä÷s¡+˝À ˝Òe⁄. n$≈£L&Ü #ê˝≤es¡≈£î ã+»s¡T uÛÑ÷eTT˝Ò.
eTVæ≤fi≤ >=+‘·Tø£
e÷‘·èø£
esê¸<Ûës¡|ü⁄ e´ekÕj·Ty˚T #Ój·÷´*. á |ü]dæú‘·T\˝À Ä&Éyêfi¯ó¢
e´ekÕj·÷ìøÏ <ä÷s¡eTj·÷´s¡T. eT>∑yêfi¯ó¢ ≈£L&Ü #ê˝≤ eT+~
uÛÑ÷$Tì øö\T≈£î Ç∫à ≈£L*|üqT\≈£î b˛‘·THêïs¡T. Á{≤ø£ºsY ˝Òì
e´ekÕj·T+ Ç|ü⁄Œ&ÉT kÕ<Ûä´+ ø±<äì yêfi¯ó¢ n+≥THêïs¡T. >√<ëe]
qT+&ç <ä÷s¡+ ‘·]$Ty˚j·Tã&çq yê&√fi¯ó¢ (C≤\s¡T\T) J$ø£≈£î
<ä÷s¡eTj·÷´s¡T. |ü~ |ü~ùV≤qT øÏ˝ÀMT≥s¡T¢ b˛‘˚>±˙ >√<ëe]
<=s¡ø£<äT #˚|ü\T |ü≥º{≤ìøÏ. ôd’øÏfi¯¢ MT<äH√ Ä{À\T |ü≥Tºø=H√
eT>∑yêfi¯ó¢ Ä |üìøÏ b˛‘·THêïs¡T ø±˙ Ä&Éyêfi¯ó¢ @$T #Ój·÷´˝À
~≈£îÿ ‘√#·ì dæú‹˝À ñHêïs¡T. yÓTT‘·Ô+ MT<ä Ád”Ô\T ñ‘·Œ‹Ô Áø£eT+
qT+&ç y˚s¡T #˚j·Tã&ܶs¡T. yÓ’$<Ûä´uÛÑ]‘·yÓTÆq J$ø£qT ø√˝ÀŒsTT
$düT>∑T˝ÀøÏ, $#ês¡+˝ÀøÏ, <äT'K+˝ÀøÏ C≤]b˛j·÷s¡T.
|ü•ÃeT >√<ëe] õ˝≤¢˝À b˛\es¡+ eTT+|ü⁄ Á>±e÷\T 29
ø±>± Ç|üŒ{ÏøÏ ˝Òù|dæq }fi¯ó¢ @&ÉT. #˚>=+&ç|ü*¢, dæ+–q|ü*¢,
ô|’&çbÕø£, <˚es¡>=+&ç, sêeTj·T´ù|≥, ‘√≥>=+&ç, e÷$T&ç >=+&ç.
á Áø£eT+˝À eT+&É\ ¬s$q÷´ Ä|ò”düs¡T¢ ePfi¯¢˝À¢H˚ ‹wü˜ y˚dæ
s√E≈£î ¬s+&ÉT eT÷&ÉTkÕs¡¢sTTHê Á|ü‹ Ç+{Ïø° yÓfi¯SÔ ãT»®–+#√
u…~]+#√ ÄX¯ô|{Àº, yêfi¯¢qT ‘·eT‘·eT HÓ\e⁄\T e~* yÓfi‚¢+<äT≈£î
ˇ|æŒ+#ês¡T. u≤~Û‘·T\ e÷≥˝À¢H˚ #ÓbÕŒ\+fÒ ª˝Òù|ùd es¡≈£î yÓ+≥
|ü&ܶs¡T. ªbı+&ç bı+&ç nì ‘√˝ÒkÕs¡Tμ. e+&ÉT≈£îqï –HÓï\‘√,
‹q{≤ìøÏ nqï+ ô|≥Tº≈£îqï ø£+#ê\‘√ düVü‰ ˝≤Ø\˝ÀøÏ,
Á{≤ø£ºs¡¢˝ÀøÏ møÏÿ+∫ yÓ+≥H˚ Ç\T¢ e~* b˛yê\ì e‹Ô&ç #˚XÊs¡T.
Ábı¬ø¢sTTqT¢ ‘Ó∫à eTT+<äT ô|{Ϻ Ç\T¢ ≈£L\>=&ÉT‘·THêï+ U≤∞
#˚j·T+&Éì ø£+>±s¡÷ ô|{≤ºs¡T. |üP]Ôø±ì Çfi¯¢˝À¢, |üP]Ô>±
#˚‹ø£+<äì |ü]Vü‰sê\‘√ ø=‘·ÔJ$‘·+ yêfi¯¢≈£î nìyês¡´+ #˚XÊs¡T.
n+‘˚ ø±<äT qwüº|ü]Vü‰s¡ |ü<䛋˝ÀH˚ yêfi¯¢qT düeTwæº J$‘·+
qT+&ç <ä÷s¡+ #˚dæ ˇ+≥] ≈£î≥T+u≤\T>± e÷]Ãq dæú‹ì
#·÷kÕÔ+. qwüº |ü]Vü‰s¡ bÕπøõ˝À 18 @fi¯ó¢ ì+&çq Ä&É|æ\¢≈£î
◊<äT\ø£å\ mquÛ…’y˚\T ÇdüTÔ+&É>± 18 @fi¯¢ ej·TdüT‘√ ì$T‘·Ô+
˝Ò≈£î+&Ü Ä&É|æ\¢\+<ä]ø° Ä |ü]Vü‰sêìï e]Ô+|ü #˚j·÷\qï~
Á|ü»\ ø√]ø£. n+<äT˝À dü>∑yÓTÆHê Ç|æŒkÕÔeTì q$Tà+∫ |üã“+
>∑&ÉT|ü⁄≈£îqï n~Ûø±s¡T\T Ä ‘·s¡Tyê‘· Ä }ùd m‘·Ô ˝Ò<äT.
Ç<˚$T≥ì n&ç–‘˚ @y√ #ÓbÕÔeTT, #Ó|æŒqe˙ï #Ój·T´≥+
ne⁄‘·T+<ë nì <ë≥y˚j·T≥+ »]–+~. Á|üuÛÑT‘·« Ä|ò”düT\ #·T≥÷º
‹s¡T>∑T‘·÷ j·÷wüº |ü&ÉT‘·Tqï »q+ ªz≥¢≈£î ø±yê˝… y˚TeTT, z≥¢≈£î
eTT+<ä÷ nø£ÿs¡˝Ò<äT, ‘·s¡Tyê‘· nø£ÿs¡˝Ò<äTμ nì bÕs¡¢yÓT+≥Ø
e´edüúô|’ ‘·eT <ÛäsêàÁ>∑Vü‰ìï e´ø£Ô+ #˚XÊs¡T. bÂs¡T\T>± ˇø£
>ös¡eø£s¡yÓTÆq >∑T]Ô+|ü⁄ ˝Òø£ ‘·eT düeTdü´\T ‘êeTT mqTï≈£îqï
Á|üuÛÑT‘ê«ìπø |ü≥ºì$ nsTT ø=‘·Ô |ü]düsê\˝À, ø=‘·Ô |üqT\
yÓ‘·T≈£î˝≤≥˝À ‘·&ÉTeTTø=+≥÷ ‘·+&Ü¢&ÉT‘·Tqï b˛\es¡+ ÁbÕC…≈£îº
u≤~Û‘· Á|ü»\ $cÕ<ä Jeq eTTK ∫Á‘·+ eTq\qT yÓ+{≤&ÉT‘·÷H˚
ñ+≥T+~.
eTT+|ü⁄ Á>±e÷˝À¢ yê&É|ü*¢ - #·* qT+&ç, ∫s¡T»\T¢\ qT+&ç
ˇøÏ+‘· ø±|ü⁄ ø√dü+ Vü≤]‘ês¡D≤´ìï XÊ\Te˝≤ ø£|ü⁄Œ≈£îì
>∑+;Ûs¡+>± ñqï‘·+>± ì\TÃqï ø=+&É >√&É\ eT<Ûä´, ì+&ÉT>±
16 E˝…’ ` 2019
Á|üeVæ≤+#˚ >√<ëe] ˇ&ÉT¶q ñqïePs¡T. Ä ePfiÀ¢ Çfi¯ó¢ s¡ø£s¡ø±\
s¡+>∑Ts¡+>∑T\ |üP\ r>∑\T bÕøÏq <ä&ÉT\‘√, ≈£Ls¡>±j·T
bÕ<äT\‘√ ø£fi¯ø£fi¯˝≤&ÉT‘·Tqï ô|s¡fi¯¢‘√, n≥÷ Ç≥÷ dü+<ä&ç>±
‹]π> ø√fi¯¢‘√ |üs¡íXÊ\\ e˝… Á|üXÊ+‘·+>±H˚ ñHêïsTT. ø±˙ Ä
Çfi¯¢˝À¢ eTqTwüß\ eTTU≤\T e÷Á‘·+ ~>∑T\T eTãT“\T ø£$Tàq
ìπs«<ä|ü⁄ qe⁄«\H˚ |üPXÊsTT. á s√CÀ πsb˛ }fi¯ó¢ e~* b˛ø£ yÓ\T‘·Ts¡+‘ê ÄyÓT
‘·|üŒ<äì yêfi¯¢≈£î ‘Ó\TdüT. ã\e+‘·|ü⁄ Á|üj·÷D≤\≈£î ◊∫äø£+>± dü«|üï y˚Tø£\
dæ<ä∆eTe⁄‘·Tqï <äTdæú‹ yêfi¯¢~. ‘·eT Çfi¯ó¢ J$ø£≈£î mH√ï eqs¡T\T
ñ<ës¡+>± |ü+∫ô|fÒº ø=+&É\T, n&Ée⁄\T yê{Ï‘√ e⁄qï ‘·s¡‘·sê\ ø±e÷+<ÛäT\T sêã+<äT˝…’ y˚~Ûk˛Ô+fÒ
nqTã+<Ûë\T, C≤„|üø±\T, dü+‘√cÕ\T, dü+ãsê\T- nìï{Ïø° Äø±X¯+ ÄyÓT Vü‰Vü‰ø±s¡+‘√ mÁs¡ã&çb˛sTT+~
eT÷\yÓTÆq, nìï{Ïø£Hêï $\TyÓ’q ùd«#·Ã¤ düe÷~Û ø±uÀ‘·THêïsTT- ∫~y˚Tdæq ÄX¯\‘√,
nì ‘Ó*dæ s√E\T ˝…ø£ÿô|≥Tº≈£î+≥÷ ìdü‡Vü‰j·T+>± ø±˝≤ìï ∫‹øÏq Vü≤<äj·T+‘√
á&ÉTdüTÔqï Ä~yêd”\qT eTq+ #·÷kÕ+. n&É$ì e<ä\≥+‘√ >±j·÷\øÏ >∑Ts¡TÔ>±, _≈£îÿ_≈£îÿeT+{À+~
@»˙‡ ÁbÕ+‘· Á|ü»\T>± n+<äT≈£îH˚ sêC≤´+>∑|üs¡yÓTÆq Vü≤≈£îÿ\qT,
sêsTTr\qT ≈£L&Ü yêfi¯ó¢ ø√˝ÀŒj˚T Á|üe÷<ä+ ≈£L&Ü ñ+~.
Ç|ü⁄Œ&ÉT düTÁ|”+ ø√s¡Tº ñ‘·Ôs¡T«\‘√ n&É$ qT+&ç uÒ<äK˝Ÿ
#˚j·Tã&˚ Ä~yêd”\ |ü]dæú‹ Ç+‘·ø£+fÒ _Ûqï+>± e⁄+≥T+<ë?
ìC≤ìøÏ Ç+‘·ø£+fÒ n<Ûë«qï+>± ñ+≥T+~. m+<äTø£+fÒ Mfi¯ó¢
n_Ûe~∆ |üqT\≈£î uÛÑ÷eTT\qT e<äT\Tø=+≥Tqïyêfi¯ó¢ ø±<äT.
ÄÁø£eTD <ës¡T\T nqï H˚sês√|üD‘√ n&É$ qT+&ç yÓfi¯¢>=≥º
ã&˚yêfi¯ó¢. qwüº|ü]Vü‰s¡+ Á|üdüøÏÔ, |ü⁄qsêyêdü ø£\Œq u≤<Ûä´‘·
Á|üuÛÑT‘ê«\T rdüTø=+{≤j·Tqï qeTàø£+ ˝Ò<äT. |ü~ \ø£å\≈£î
ô|’ã&çq Ä~yêd”\T Äj·÷ sêÁcÕº\˝À düMT|ü ÁbÕ+‘ê\ø√,
sêÁùwº‘·s¡ ÁbÕ+‘ê\ø√ ã‘·T≈£î‘Ós¡Te⁄≈£î e\dü b˛yê*‡qyêfi‚¢.
e´ekÕj·T s¡+>∑+ yêfi¯¢≈£î |üì ø£*Œ+#·>∑\ dæú‹˝À ñ+<ë?
e´ekÕj·T ø±]à≈£î\T>± J$+#·{≤ìøÏ yêfiË¢|ü⁄Œ&ÉT n\yê≥T
|ü&Ü*? #Ó≥Tºq&ç– |ü⁄≥ºq&ç– ≈£î≥T+ã+ >∑&Ée{≤ìøÏ nedüs¡yÓTÆq
edüTÔdü+|ü<ä\T ùdø£]+#·T≈£îì e#˚à Ä~yêd” eTVæ≤fi¯≈£î #˚‹ ì+&Ü ø±eT+ #·÷|ü⁄\‘√ |ü⁄s¡T>∑T˝≤ ‘·&çy˚TdüTÔ+~
|üì <=s¡T≈£î‘·T+<ë? &ÉãT“ ô|{Ϻ n˙ï ø=qTø√ÿyê*‡q e÷¬sÿ{Ÿ <ä«+<ë«s¡ú|ü⁄ e÷≥\T ø£‘·TÔ˝≤¢ Væ≤+dædüTÔ+{≤sTT
e´edüú˝ÀøÏ e∫à |ü&ܶø£ ≈£î≥T+ã ÄVü‰s¡ uÛÑÁ<ä‘·≈£î ÄyÓT @ s¡ø£+>± #Ó|üŒ&ÜìøÏ m+‘· $T–* ñ+<√
|üPN |ü&É>∑\T>∑T‘·T+~? Ä Áø£eT+˝À ÄyÓT |ü&˚ e÷qdæø£ Væ≤+dü #Ó|üŒ˝Òì $cÕHÓï+‘· ˝À˝À|ü˝Ò $T+>∑T‘√+<√
dü+>∑‹ @$T{Ï? ‘Ó*$MT]q Á|ü<ÛëqÁdüe+‹ düe÷»+˝À ≈£î&ç‹˝À ÄyÓT eTÚq dü+|òüTs¡¸D˝À e´<ÛäqqTuÛÑ$k˛Ô+~
|ü&ɶ m\Tø£e˝… –»–»˝≤&˚ J$‘·+ nìyês¡´+ ne⁄‘·T+~.
H˚s¡e´edüú Á|üã*b˛‘·Tqï e´edüú˝À Ä~yêd”\ ÁX¯eT, Ä~yêd”\
Ád”Ô\ ÁX¯eT‘√ bÕ≥T Ád”Ô X¯Øs¡+ ≈£L&Ü <√|æ&ûøÏ >∑Ts¡j˚T´ Á|üe÷<ä+ á H=|æŒ, eT÷\ y˚s¡T yÓTT<ä\T
˝Òø£b˛˝Ò<äT. e≥eø£å+˝≤ $düÔ]+∫b˛sTT+~
ì\Te ˙&É˝Òì J$‘·+
á |ü]dæú‘·T\˝À, ne÷qMø£]+#·ã&çq |üsê´es¡D düŒVü≤,
<ëìøÏ eT<䛑·T Ç#˚à ne÷qTwü Ä<˚XÊ\T ‘·|üŒø£ ìs¡dæ+#·<ä>∑Z$. s√&É¢ MT<ä ˇ+≥]>± ì\T#·T+~
u≤\>√bÕ˝Ÿ #Ó|æŒq≥T¢ ª@ y˚Ts¡¬ø’Hê me]HÓ’Hê $kÕú|æ‘·T\qT
#Ój·T´e\dæ eùdÔ Ä Á|üC≤˙ø£+ ˇø£ düe÷»+>± eT∞¢ eTs=ø£#√≥ ÄyÓT˝À eT+&ÉT‘·Tqï >∑T+&Ó ôd>∑
Çyê«\qï JeqÁ|üe÷D≤ìøÏ ˇø£ÿ s¡÷bÕsTT ≈£L&Ü ‘·>∑Z≈£î+&Ü ì\ø£&É˝Òì e´edüú >∑÷{À¢
Áã‹πø≥Te+{Ï |ü⁄qsêyêdü+ ø£*Œ+#·>∑*–‘˚H˚ #Ój·÷´*, ˝Òø£b˛‘˚ Hê´j·TeTH˚ B|ü+ ô|{Ϻ ì|ü⁄Œ eTT{Ϻk˛Ô+~
˝Ò<äT nH˚ ˇø£ &çe÷+&é‘√μ Á|ü‹|òüT≥q ñ<ä´e÷\T ì]à+#·≥+ .... .....
ˇø£ÿfÒ Ç|ü⁄Œ&ÉT eTqeTT+<äTqï e÷s¡Z+. V
yÓ\T‘·Ts¡+‘ê Ç|ü⁄Œ&ÜyÓT! V
eTVæ≤fi≤ >=+‘·Tø£
e÷‘·èø£ 17 E˝…’ ` 2019

ÄyÓT nq+‘·+
Ä‘·àã+<ÛäTe⁄
•s√eTDÏ
u§eTà : nq«sYY
&Ü&û... &Ü&û... Ç+ø£ ˝Ò &Ü&û... nì ‘·{Ϻ ˝Ò|æq ≈£L‘·Ts¡T
|æ\T|ü⁄‘√ ìÁ<ä˝Ò#êqT. m<äTs¡T>± |üHÓï+&˚fi¯¢ ≈£L‘·Ts¡T qe⁄«‘·÷
ø£ì|æ+∫+~.
øÏ{Ïø°˝Àì+∫ m+&É q{Ϻ+{À¢øÏ ø=&ÉT‘√+~.
sêÁ‹ ø£+|üP´≥sY |üì ñ+&É&É+e\¢ n~ ø£+|”¢≥T #˚ùd dü]øÏ #ê˝≤
bı<äT›b˛sTT+~. |üì ‘ê\÷≈£î f…q¸Hé e\q ìÁ<ä|üfÒºdü]øÏ
#ê˝≤ùd|üsTT´+~.
ªª@+<äe÷àjYT... MT Hêqï ˝Ò#˚&Ü... ˝Ò<ë!μμ e+{Ï+{À¢ e÷ Ä$&É
düT˙‘· πøø£\T $ì|æ+#êsTT.
ã<ä›ø£+>± n˝≤π> eT+#·+ MT<ä |ü&ÉTø=qï Hê≈£î eTs√kÕ] e÷
düT˙‘· ns¡T|ü⁄\T <ä>∑Zs¡>± $ì|æ+#êsTT.
ªª@+B... Ç+ø± |ü&ÉT≈£îHêïe⁄... Çj·÷´\ MT }fiÀ¢ ô|[¢øÏ
b˛yê\Hêïe⁄>±... b˛‘·THêïyê... ˝Ò<ë!μμ
ªªÄ...b˛yê*! ‘·|üŒ≈£î+&Ü b˛yê*!!μμ nHêïH˚ïqT.
ªªeTπs+ Ç+ø± eT+#·+ ~>∑˝Ò<äT ô|fi¯¢sTTHêø£ b˛‘êyê @+~!μμ
yÓ≥ø£]+∫+~ düT˙‘·. ªªqTe⁄ b˛sTTH√&ç$ Ä&˚ myêsê\T
ô|≥Tºø√≈£î+&É ô|+<ä˝≤&˚ e#˚ÃùdsTT. ˙≈£î mes¡Hêï ‘·–*‘˚ ù|&É
|ü⁄s¡T>∑T˝≤>± nø£ÿ&˚ ≈£Ls¡TÃ+{≤e⁄. Ç+{Ïø±&√fi¯¢ dü+>∑‘·T\T ndü\T
|ü≥ºe⁄ ˙≈£î. ˝Ò ˝Ò...ô|+<ä˝≤&çb˛sTT ô|+<ä˝≤&çsê!μμ ø±düÔ
eTVæ≤fi≤ >=+‘·Tø£
e÷‘·èø£
>∑<äe÷sTT+∫+~.
H˚qT ˝Òe>±H˚, ªª>∑&ɶ+ #˚düTø√... ã≥º\T ÇÁdæÔ #˚düTø√... &É÷´{° øÏ
b˛sTTqfÒº ô|[¢≈£Lÿ&É uÀu≤>∑... ˙ ne‘ês¡+ nø£ÿ&É ≈£L&É
#·÷sTT+#·u≤ø±...μμ >∑Ts¡TÔ #˚k˛Ô+~ düT˙‘·.
H˚qT ñ\≈£îÿ+&Ü... |ü\≈£îÿ+&Ü eTÚq+>± ñ+&ÜqT. ns¡>∑+≥˝À
Hê |üqT\˙ï eTT–+#·Tø=ì Ç+{Ï qT+∫ ãj·T≥|ü&ܶqT.
...
#ê˝≤ ø±\+ ‘·sê«‘· ¬s’\T ~– e÷ }s¡T ¬s’˝Ò« ùdºwüH√¢
n&ÉT>∑Tô|{≤ºqT. nø£ÿ&ÉTïì+∫ ◊<äT øÏ˝ÀMT≥s¡T¢ e÷ }s¡T.
Ç|ü⁄Œ&É+fÒ J|ü⁄\T Ä{À\T ñHêïsTT >±˙, >∑‘·+˝À yêHÓ’Hê,
es¡<Ó’Hê q&çkı#˚Ãyêfi¯¢+.
¬s’\T ~–H√fi¯¢+<äs¡÷ J|ü⁄, Ä{À\ ø√dü+ |üs¡T¬>&ÉT‘·THêïs¡T. Ä{À
ì+&ç yÓ[¢b˛sTT+~. J|ü⁄˝À Á|üj·÷D°≈£î*ï Ç]øÏ+∫
≈£Ls√Ãu…&ÉT‘·THêïs¡T. m˝≤>√˝≤ yÓqTø£ d”{À¢ H˚qT ≈£Ls¡TÃHêïqT.
J|ü⁄ ãj·T\T<˚]+~.
<ë] bı&Ée⁄Hê #Ó≥T¢, e÷>±DÏ uÛÑ÷eTT\T, |ü+≥ ø±\e\T, ñ|ü⁄Œ
bı˝≤\T, s=j·T´\ #Ós¡Te⁄\T ø£ì|æ+#êsTT.
‘·|æŒb˛sTTq >=Á¬s˝≤>± H˚qT u…<äTs¡Tu…<äTs¡T>± #·÷düTÔHêïqT.
J|ü⁄ s=+ù|s¡T Á_&ç® møÏÿ+~, }s¡T <ä>∑Zs¡≈£î ek˛Ô+~. H˚H˚<√
|üXÊÑêÔ|ü+ |ü&ÉT‘·Tqï uÛ≤eq ø£\T>∑T‘√+~.
}fiÀ¢ J|ü⁄ ~>±qT. >∑{Ϻ>± }|æ] |”\TÃ≈£îHêïqT. mHêïfi¯¢sTT´+~
e÷ }]øÏ e∫Ã. ne÷à Hêqï\T #·ìb˛j·÷ø£ }s¡T eTTKy˚T
#·÷&É˝Ò<äT ø£<ë! e÷ }]øÏ H˚qT Ç|ü⁄Œ&ÉT n‹~∏ì e÷Á‘·y˚T ø£<ë!
n˝≤ }] qT+&ç yê&É yÓ’|ü⁄ q&ç#êqT. >∑T&ç Á|üø£ÿ>± eT<Ûä´˝À
ø±\e bÕs¡T‘·T+~. |ü˝…¢˝À¢ Ä&√fi¯ó¢ >∑T&ɶ\T‘·T≈£î‘·THêïs¡T.
m<äTs¡T|ü&çqyêfi¯ó¢ |ü\ø£]düTÔHêïs¡T.
ô|[¢ yÓTÆ≈£î˝À dæìe÷ bÕ≥\T $ì|ædüTÔHêïsTT. ndü\T |ü˝…¢˝À¢ »]π>
ô|[¢fi¯¢≈£î yÓTÆ≈£î˝Ò eT+∫ dü+<ä&ç ‘ÓkÕÔsTT. ô|fiÀ¢fi¯¢≈£î yê]
ã+<ÛäTe⁄\πø ø±<äT. yÓTT‘·Ô+ |ü˝…¢πø |ü+&ÉT>± ñ+≥T+~.
H˚s¡T>± ô|[¢+{ÏøÏ yÓ[¢ ã+<ÛäTe⁄\+<äs¡÷ |ü\ø£]düTÔ+fÒ ≈£îØÃ˝À
≈£Ls¡TÃ+&çb˛j·÷qT.
ªªu≤>∑THêïyê s¡y˚Twüß, düT˙‘· |æ\¢\T u≤>∑THêïsê,μμ nqï |æ\T|ü⁄‘√
n≥TyÓ’|ü⁄ ‹]>±qT.
m<äTs¡T>± m\¢eTà eT+∫˙fi¯¢ >±¢düT‘√ n+~dü÷Ô |ü\ø£]+∫+~.
ªªÄ...u≤>∑THêïs¡T,μμ nHêïqT _&çj·T+>±H˚ ˙fi¯ó¢ ‘ê>±qT.
ªªyêfi¯¢ì ≈£L&Ü rdüT≈£îsê≈£L&É<ë!μμ nì H=#·TÃ≈£î+~ m\¢eTà
@<√ n‘·ø£ì »yêãT #ÓbÕŒqT ø±düÔ eT<∏äq|ü&ÉT‘·÷H˚...
m\¢eTà |ü\ø£]+∫, ‘·q ø£fi¯¢˝À¢ $ø£dæ+∫q eTTU≤ìï #·÷&É&É+‘√
Hêπø<√ ~>∑T\T e~*b˛sTTq≥ºsTT´+~.
ny˚MT >∑eTì+#·ì m\¢eTà, Hê jÓ÷>∑ πøåe÷\T ‘Ó\T≈£î+~...
eT˝§¢kÕÔqT+&ÉT n+≥÷... ô|[¢ |üqT˝À¢ ìeT>∑ïyÓTÆb˛sTT+~.
H˚qT ô|[¢øÏ e∫Ãq ‘Ó*dæq ã+<ÛäTe⁄\‘√ e÷{≤¢&ç, s¡ø£Ôã+<ÛäTe⁄*ï
18 E˝…’ ` 2019
ø£\e&ÜìøÏ nø£ÿ&ÉTï+∫ ãj·T\T<˚sêqT.
n˝≤ |ü˝…¢ ∫es√¢ e÷ u≤u≤sTT Ç+{ÏøÏ yÓfi≤¢qT. qqTï #·÷&É>±H˚
u≤u≤sTT, ‘·eTTà&ÉT, |æ\¢\T n+<äs¡÷ |ü\ø£]+#ês¡T. Ç+{Ï
eTT+<äT |ü#·Ãì #Ó≥T¢, ø=ã“]eT≥º\‘√ y˚dæq |ü+~]øÏ+<ä eT+#·+
y˚düTø=ì e÷{≤¢&ÉT≈£î+≥÷ ≈£Ls¡TÃHêïeTT.
n˝≤ e÷{≤¢&ÉT‘·÷H˚ Á|üø£ÿH˚ •~∏˝≤edüú˝Àe⁄qï e÷ Ç\T¢
ø£qã&ç+~. ˇø£ÿkÕ] eTqdüT $cÕ<ä+ n\TeTT≈£î+~. <ä>∑Zs¡≈£î yÓ[¢
Ç+{Ï #·T≥÷º ‹]– #·÷kÕqT. n˝≤ q&ç#˚ Á|ü‹ n&ÉT>∑T≈£L ˇø=ÿø£ÿ
C≤„|üø£+ yÓT~*+~.
...
H˚qT m\¢eTà ˇπø á&ÉT yêfi¯¢+. Ç<ä›s¡+ ø£\dæ ◊<√ ‘·s¡>∑‹ <ëø±
#·<äTe⁄≈£îHêï+. e÷≈£îqï ô|<ä› ≈£î≥T+ã+ e\¢ ≈£L© Hê© #˚dæ
Áã‹πø ‘·*¢<ä+Á&ÉT\≈£î uÛ≤s¡+>±H˚ ñ+&˚yês¡+. n+<äTø£ì Äs√
‘·s¡>∑‹˝À Nsê˝À¢ Vü‰düº˝À¢ e⁄+&˚yêfi¯¢+. HÓ\˝À ˇø£{Ï ¬s+&ÉT kÕs¡T¢
e÷Á‘·y˚T Ç+{ÏøÏ e#˚Ãyês¡+. Vü‰düº˝À¢ dü]>∑ ‹+&ç˝Òø£, ˙fi¯¢
kÂø£sê´\T ˝Òø£ ∫qï |æ\¢\+>± X¯óÁuÛÑ+>± ˝Òø£ ãø£ÿ ∫øÏÿb˛sTT,
¬s+&ÉT #˚‘·T\≈£î, >∑»®˝À¢ ª>∑õ®μ e∫à m|ü⁄Œ&ÉT ^s¡T≈£î+≥÷
‹]π>yêfi¯¢+.
Ç+{Ï ø=ùdÔ ne÷à...nj·T´\T u≤e⁄s¡TeTH˚yêfi¯ó¢. #˚ùd~ ˝Òø£
k˛eTyês¡+ Hê&ÉT eT∞¢ Vü‰düº˝ŸøÏ @&ÉTÃ≈£î+≥÷ yÓfi‚¢yêfi¯¢+.
n˝≤ Ç+{Ïø=∫Ãq|ü⁄Œ&ÉT. m\¢eTà‘√ Ä&ÉTø√e&É+, ø£*dæ ‹s¡>∑&É+
Äq+<äy˚Tùd~. >=|üŒ z<ës¡TŒ <=]πø~. ô|’>± m\¢eTà e÷≈£î <ä>∑Zs¡
ã+<ÛäTe⁄ ≈£L&É ø±e&É+‘√ sêe&ÜìøÏ b˛e&ÜìøÏ m˝≤+{Ï
Ä≥+ø£+ e⁄+&˚~ø±<äT. ø±ø£b˛‘˚ #·T≥Tº|üø£ÿ\ ô|<ä›eTà\T e÷Á‘·+
@y˚T... e÷yê&çì e<ä\≈£î+&Ü ‹s¡T>∑T‘·THêïe⁄. yê&çï ô|[¢
#˚düT≈£î+{≤yê @+~! nì y˚fi≤ø√fi¯+ #˚ùdyês¡T.
Ä e÷≥\øÏ H=#·TÃ≈£îqï m\¢eTà Ä |üP≥ Ç+{ÏøÏ e#˚Ã~ ø±<äT.
eTs¡Tdü{Ïs√E n˙ï eT]Ãb˛sTT eT∞¢ e#˚Ã~.
H˚qT |ü~ bÕdüsTT´ Ç+≥sYøÏ ø±˝ÒJ˝À #˚]‘˚... m\¢eTà @&ÉT<ëø£
#·~$ Ç+{Ïø±&É ≈£L*|üqT\≈£î yÓfi‚¢~.
m\¢eTà eT+∫ e÷≥ø±] e÷Á‘·y˚T ø±<äT bÕ≥ø±] ≈£L&É... ‘·q‘√
e÷≥˝À¢ mes¡÷ »sTT+#·˝Òs¡T. ˇø£ÿ H˚qT ‘·|üŒ! ‘·q‘√ mes¡÷
bÕ&É˝Òs¡T. Hê≈£î bÕ≥\T $q&Éy˚T >±˙ bÕ&É&É+ sê<äT >∑qTø£!
HêfÒ¢ùdø±&É, ø£\T|ü⁄\T rùdø±&É, ø√‘·\T ø√ùdø±&É m\¢eTà >=‘Ó‹Ô
bÕ&ç‘˚ m–πs |ü≈£åî\T ≈£L&É nø£ÿ&É yê*b˛sTT ÄyÓT bÕ≥\T
Ä\øÏ+#˚$. >∑≥Tº MT<ä q&ç#˚ ¬s’‘·T\T, ≈£L©\T ≈£L&É Ä |æ\¢
>=+‘·T $Hêïs¡+fÒ Ä bÕ≥˝Àì ns¡ú+ #˚düTø√e&É&ÜìøÏ ì\ã&ç
$Hê*‡+<˚. n~ j˚TdüTÁø°düTÔ bÕ≥˝…’Hê, <ä«+<ësêú\‘√ e⁄+&˚
C≤q|ü<ë˝…’Hê, dæìe÷ bÕ≥˝…’Hê! Ä]Ô‘√ ns¡úe+‘·+>± kÕπ> $|ü¢e
bÕ≥˝…’Hê!m\¢eTà≈£î mes¡÷ kÕ{Ï sês¡T.
n˝≤ m\¢eTà bÕ&˚ bÕ≥˝À¢ Hê øÏwüºyÓTÆq$ ªªø£s¡àuÛÑ÷$T˝À |üPdæq z
|ü⁄yê«!μμ ˇø£≥sTT‘˚, eTs=ø£{Ï dæìe÷ bÕ≥ ªªÇ~ bÕ≥ ø±H˚ ø±<äT
@ sê>∑+ Hê≈£îsê<äT,μμ
eTVæ≤fi≤ >=+‘·Tø£
e÷‘·èø£
eT∞¢ eT∞¢ $Hê\ì|ædüTÔ+~.
j·TTø£Ô ej·TdüT‡ e∫ÃHê, yê[¢+{À¢ yêfi¯ó¢ yê]+∫Hê... Ä~yês¡+
eùdÔ #ê\T @<√ ˇø£ e+ø£‘√ Hêø√dü+ e÷ Ç+{ÏøÏ e#˚Ã~ m\¢eTà.
n~es¡ø£{Ï˝≤ >∑\>∑\ e÷{≤¢&Éø£b˛sTTHê eTTø£Ôdü]>±H√,
ôd’>∑\‘√H˚, ø£fi¯¢‘√H˚, eTTdæ eTTdæ qe⁄«\‘√H√ e÷{≤¢&˚~.
e÷ neTà >∑eTì+∫ ªª@y˚T... m\¢e÷à e∫à #ê˝≤ùd|üsTT´+~ Çø£
Ç+{ÏøÏ b˛,μμ nì >∑~y˚T~. bÕ|ü+ eT÷‹ eTT&ÉT#·Tø=ìb˛j˚T~.
n˝≤ m\¢eTà Hê ø√dü+ e÷ Ç+{ÏøÏe∫Ãq Á|ü‹kÕØ Hê ø√dü+ @<√
ˇø£{Ï ‹H˚$ ‘Ó#˚Ã~.
H˚qT &çÁ^ ¬s+&Ée dü+e‘·‡s¡+˝À e⁄+&É>± m\¢eTà≈£î ô|[¢
≈£î~]+~. Vü≤&É* #·#êÃH˚ïqT. yÓTT<ä≥ m\¢eTà yêfi¯¢ Hêqï e∫Ã
e÷ neTàqT n&ç>±s¡≥. ne÷à... s¡y˚Twt, m\¢eTà
Çwüº|ü&ÉT‘·THêïs¡T... yê]<ä›]ø° ô|[¢ #˚<ë›eTì n&ç>±&É≥. n+<äT≈£ î
e÷ neTà ˇ|ü⁄Œø√˝Ò<ä+{≤! e÷ |æ˝≤¢&çï #·~$+#·Tø√yê\ì
ø£sêø£+&ç>± #Ó|æŒ+<ä≥.
ªb˛˙ #·<äTe⁄ nsTTHêπø #˚düT≈£î+<ëeTe÷à... eTT+<äT>± ˇø£ e÷≥
nqT≈£î+<ë+μ nHêï&É≥ m\¢eTà yêfi¯¢ Hêqï.
<ëìøÏ e÷ neTà düùd$Tsê ˇ|ü⁄Œø√˝Ò<ä{≤!
Çø£ yêfi¯¢ Hêqï |ü+‘êìøÏ b˛sTT m\¢eTà≈£î y˚πs dü+ã+<Ûä+ U≤j·T+
#˚düTø=#êÃ&ÉT.
m\¢eTà≈£î ô|[¢ ≈£î~Hêø£ ÄyÓTqT Ç\T¢ ø£<ä\˙j·T˝Ò<äT Ç+{À¢
yêfi¯ó¢. H˚qT yê[¢+{ÏøÏ yÓ[¢Hê e÷{≤¢&ÉTø=H˚ neø±X¯+ sê˝Ò<äT.
»s¡T>∑T‘·Tqï á $wüj·÷\T >∑T]+∫ y˚πsyêfi¯¢‘√ m\¢eTà≈£î ø£ãTs¡T
ô|{≤ºqT. ‘·q ø√]ø£\qT, dü+‘√cÕ\qT, Hê m&Éu≤≥TqT <äT'K+‘√
$es¡+>± ¬s+&ÉT ù|J\ ñ‘·Ôs¡+ <ë«sê ‘Ó*j·TCÒdæ+~ m\¢eTà.
‘·qT |ü+|æq ñ‘·ÔsêìøÏ dü¬s’q ìs¡íj·T+ rdüTø=ì »yê_#˚à |ü]dæú‹
Hê≈£î˝Ò<äT.
m\¢eTà ô|[¢ nsTTb˛sTT+~. eTs¡T\ ìÁ<ä\≈£î yÓfi‚¢s√E. qqTï
|æ*|æ+#·Tø=ì ˇ+≥]>± Hê‘√ e÷{≤¢&ç+~. #ê˝≤ ùd|ü⁄ eTÚq+>±
@&ÉTdü÷ÔH˚... ªHê≈£î á ô|[¢ Çwüº+˝Ò<äT s¡y˚Twt... ìqTï ‘·|üŒ Hê
J$‘·+˝ÀøÏ me]ï }Væ≤+#·Tø√˝Ò<äT. <äj·T#˚dæ qqTï mø£ÿ&çø£Hêï
rdüT≈£îb˛eTàìμ ø£˙ïfi¯¢ |üs¡´+‘·s¡yÓTÆ ø±e*+#·Tø√ì yÓøÏÿ yÓøÏÿ
@&çÃ+~ m\¢eTà.
H˚H˚ •˝Òdæq sêsTT˝≤... Ä ø£åD+ @ ìs¡íj·T+ rdüTø√˝Òø£
‘·*¢<ä+Á&ÉT\qT m~]+#˚ <ÛÓ’s¡´+ #˚j·T˝Òø£ ‘·˝§+#·Tø=ì
ì\ã&çb˛j·÷qT.
n+‘˚ ˇø£ÿ ø£åD+ qqTï <ä÷s¡+>± HÓfÒºdæ ø£˙ïfi¯ó¢ ‘·T&ÉT#·T≈£î+≥÷
˝ÀìøÏ yÓ[¢b˛sTT+~.
Hê ∫qï|üŒ{Ï ùdïVæ≤‘·Tsê\T, ‘·q ÁbÕD+>± qqTï yÓ+≥ã&ç
Áù|$T+∫q Á|æj·TTsê\T, me¬sìï nqT≈£îHêï e÷ Ç+{Ï #·T≥÷º Hê
ø√düy˚T ‹]–q Hê Ä‘·àã+<ÛäTe⁄. ÄHê{Ï Hê ìs¡¢øå±´ìøÏ, ô|<ä›*ï
m~]+#·˝Òì‘·HêìøÏ n˝≤ Hê≈£î <ä÷s¡eTsTT´+~. Ä <äT'K+˝À
mH√ï ìÁ<ä˝Òì sêÁ‘·T\T >∑&çbÕqT.
19 E˝…’ ` 2019
Hê ô|[¢øÏ m\¢eTà uÛÑs¡Ô‘√ ø£\dæ Ç<ä›s¡T |æ\¢\‘√ e∫Ã+~.
Ç~ es¡ø£{Ï m\¢eTà˝≤ #·qTe⁄>± e÷{≤¢&ÉuÀj·÷qT. ‘êH˚ #ê˝≤
VüA+<ë>± ô|<ä› eTìwæ˝≤ e÷{≤¢&ç+~. Hê˝À @<√ |üXÊÑêÔ|ü+
yÓTT<ä˝…’+~.
ÄHê&ÉT H˚qT m\¢eTà≈£î #˚dæq nHê´j·÷ìøÏ, Çø£ Hê
ÇcÕºsTTcÕº\‘√ Á|üy˚Tj·T+ ˝Ò≈£î+&Ü e÷ neTà rdüT≈£îqï
ìs¡íj·÷ìøÏ ø£≥Tºã&ç <ä÷s¡|ü⁄ ã+<ÛäTe⁄\e÷àsTTì ô|[¢
#˚düTø√yê*‡e∫Ã+~.
&çÁ^ |üPs¡ÔsTTHê ñ<√´>∑+ sê˝Ò<äT. }fiÀ¢ ≈£L*|üqT\≈£î
yÓfi≤¢*‡e∫Ã+~.
ø=Hêïfi¯¢øÏ ˇ+>√\T yÓ[¢ @<√ cÕ|ü⁄˝À¢ |üìøÏ ≈£î~], s√p Áf…ÆHé
düØ«düT#˚dü÷Ô |ü<˚fi¯ó¢ #˚ùdÔ... m|ü⁄Œ&√ H˚qT #·~y˚dæq &çÁ^ dü]º |òæ¬ø{Ÿ
nø£ÿs¡ø=∫à ø=Hêïfi¯¢≈£î ˇø£ dæúsê<ëj·T+ @s¡Œ&ç+~.
Ä s√E˝À¢H˚ m\¢eTà >∑T]+∫ ˇø£ yês¡Ô qqTï ì\Te⁄Hê
ø£+>∑Bdæ+~.
>∑T+≥÷s¡T <ä>∑Zs¡ @<√ |üì#˚düTÔqï m\¢eTà uÛÑs¡Ô ˝≤Ø j·÷øχ&Ó+{Ÿ˝À
#·ìb˛j·÷&ÉT. |ü˝…¢ yÓTT‘·Ô+ |òüT§\T¢ eT+~. n+<äs¡+ >∑T+≥÷s¡T
b˛j·÷eTT.
»s¡>±*‡q ø±s¡´Áø£e÷\T »s¡T|ü⁄ø=ì, m\¢eTà Ç<ä›s¡T Ä&É|æ\¢\‘√
|ü⁄{Ϻ+{ÏøÏ #˚]+~.
Ç˝≤+{Ï dæú‹˝À m\¢eTàqT #·÷&É&ÜìøÏ, |ü\ø£]+#·&ÜìøÏ ÁbÕD+
MT<ä≈£î e#˚Ã~. ø£q|ü&çHê, ‘·\T#·T≈£îHêï <äTK+ e#˚Ã~.
m\¢eTà‘√e⁄qï Hê nqTã+<Ûä+ >∑T]+∫ ÄH√≥ áH√≥ $qï e÷
düT˙‘· qqTï nqTe÷ì+#·&É+ yÓTT<ä\T ô|{Ϻ+~. dü÷{Ïb˛{Ï
e÷≥\‘√ y˚~Û+#·&É+ yÓTT<ä\T ô|{Ϻ+~. ô|<√›fi¯¢sTTq e÷ ne÷à
HêqïqT e~*ô|{Ϻ H˚qT |üì#˚ùd #√≥Tπø b˛sTT nø£ÿ&˚ u≤&ÉT>∑≈£î
Ç\T¢ rdüTø=ì e⁄+&Ü*‡e∫Ã+~.
ªª@+~ s¡y˚Twüß Ç+ø± Çø£ÿ&˚ e⁄Hêïe⁄. ˙ ø√dü+ nø£ÿ&É+‘ê
yÓ‘·T≈£î‘·THêï... sê... yÓfi¯<ë+ uÛÀ»Hê\T »s¡T>∑T‘·THêïsTT,μμ nì
m\¢eTà |æ*#˚dü]øÏ á ˝Àø£+˝ÀøÏ e#êÃqT.
‘·˝…‹Ô m\¢eTà yÓ’|ü⁄ #·÷kÕqT. m\¢eTà ∫qï|üŒ{Ï ˝≤π> e÷
Ç+{Ïø=∫à Ç+‘˚ #·qTe⁄>± |æ\TdüTÔqï≥Tº nì|æ+∫+~. H˚qT
u≤u≤sTT, ‘·eTTà&ÉT e÷{≤¢&ÉT‘·T+fÒ... e∫à m<äTs¡T>± eT+#·+
MT<ä ≈£Ls¡TÃì, m\¢eTà ‘·q eTqdüT $|æŒ ø±ùd|ü⁄ e÷‘√
e÷{≤¢&ç+~. ‘·q Ç<ä›sê&É|æ\¢\qT m˝≤ #·~$+∫+B, m+‘·
<ÛÓ’s¡´+>± ˇ+≥] J$‘·+ nqTuÛÑ$+∫+B #Ó|ü⁄Œø=∫Ã+~.
uÛÑs¡Ô b˛j·÷ø£ @ ~≈£Lÿ ˝Òì dæú‹˝À |ü⁄{Ϻ+{ÏøÏ #˚]q m\¢eTà, ∫qï
πs≈£î\ Ç\T¢ ø£≥Tº≈£î+~. ˇ+≥] Áã‘·T≈£î˝À¢ #·÷ù| C≤* #·÷|ü⁄\‘√
bÕ≥T, ø√s¡ #·÷|ü⁄\qT+&ç #êø£#·ø£´+>± ‘·|æŒ+#·T≈£î+~. ≈£L©
Hê© #˚dæ+~. bı>±≈£î≈£î, e] ø√‘·\≈£î e\düuÀsTT. ‹˙ ‹qø£
ø£wüº+ #˚dæ+~. m+&Éqø±... yêqqø£... ø£wüº|ü&ç |æ\¢*ï kÕ<äT≈£î+~.
‘·q ‘êVü≤‘·T≈£î $T+∫ Ç<ä›sê&É|æ\¢\qT &çÁ^\T #·~$+∫+~.
|æ\¢\≈£Lÿ&É @y√ ∫qï ∫qï ñ<√´>±\T ≈£L&É <=]ø±sTT.
eTVæ≤fi≤ >=+‘·Tø£
e÷‘·èø£
Çyê«fi¯ ô|[¢ ≈£L‘·T¬s’q ô|<ä›e÷àsTTøÏ ñ<√´>∑+ #˚ùd dü+ã+<Ûäy˚T
#·÷dæ+~.
m\¢eTà n˝≤ e÷ eTT+<äT ‘·q Áã‘·T≈£îqT |ü]∫ #ÓãT‘êe⁄+fÒ
Hê≈£î ÄX¯Ãs¡´+, Äq+<ä+ ø£*–+~. ÄyÓT <ÛÓ’s¡´ kÕVü≤kÕ*ï
eTqdüT˝ÀH˚ yÓT#·TÃ≈£îHêïqT. <ÛÓ’s¡´+ ‘Ó#·TÃø=ì ÄyÓT eTTK+˝ÀøÏ
#·÷&É>∑*>±qT.
qqTï yÓ+≥u…≥Tºø=ì ô|[¢+{ÏøÏ rdüTø=∫Ã+~. ô|[¢ ã+‘·T\T
s¡B›>±e⁄+fÒ, Á|ü‘˚´ø£+>± Ç+{À¢øÏ rdüT≈£îb˛sTT+~.
n+‘·eT+~˝À Hê¬øø£ÿ&√ ø±düÔ u…s¡T≈£î+~. me¬s’Hê #·÷ùdÔ
@eTsTTHê nqT≈£î+{≤πsyÓ÷qì...
Ç+{À¢ #ê|ü |ü]∫ ≈£Ls√Ãu…{Ϻ uÛÀ»q+ e&ç¶+∫+~. n˝≤ e&ç¶dü÷ÔH˚
eTs=ø£kÕ] düT˙‘· >∑T]+∫, |æ\¢\ #·<äTe⁄\ >∑T]+∫ n&ç–+~.
ª#ê\T...#ê\T m\¢eTà nì #ÓsTT´ n&ɶ+ ô|{ϺHê... ‹qT s¡y˚Twüß
‹qTμ nì e&ç¶dü÷ÔH˚ e⁄+~.
ªe<äT› m\¢eTà Çø£ #ê\T...|æ\¢\ ø√dü+ ˇ+≥]>± qTyÓ«+‘·
ø£wüº|ü&ܶy√ Ç+<ëø£ ˙ e÷≥\T $+≥T+≥÷H˚ ø£&ÉT|ü⁄ ì+&ç+~.
Çø± Hê≈£î Äø£* mø£ÿ&ç~,μ qe⁄«‘·÷ nHêïH˚ >±˙... Hê ø£fi¯¢˝À¢
Mfi¯ó¢ ‹]>±sTT.
n~ >∑eTì+∫q m\¢eTà ª@+~ s¡y˚Twüß! ∫qï|æ\¢yê&ç˝≤! mùV≤
}s¡Tø√...μ nì düeTT<ësTT+∫+~.
n˝≤ e÷≥ e÷s¡Tdü÷Ô... ªÇ~>√ ˙≈£î eTq÷] >√+>∑÷s¡ |ü#·Ã&É+fÒ
Çwüº+ ø£<ë! |ü≥Tº Ç+ø=+#·+ y˚sTT+#·Tø√...μ n+≥÷ >√+>∑÷s¡
y˚dæ+~.
¬s+&ÉT eTT<ä›\T H√{À¢ ô|≥Tº≈£îHêïø£...‘·\ ô|’¬ø‹Ô ªªm\¢e÷à qTe⁄
‹Hêïyê? ≈£L‘·Ts¡T ô|[¢ |üqT˝À¢ã&ç qTy˚«+ m+–*|ü&çq≥Tº˝Ò<äT,
<ë...≈£Ls√Ã... qTe⁄ ≈£L&É nqï+ ô|≥Tº≈£î ‹qT,μμ nHêïqT.
n+‘˚ ø£åD+˝À... ø£˙ïfi¯ó¢ ô|≥Tº≈£î+~. ø=+>∑TqT H√{Ïø£&ɶ+
ô|≥Tºø=ì uÛÀs¡Tq @&çÃ+~.
H˚qT ‹q&É+ e÷H˚dæ m\¢eTàH˚ #·÷düTÔHêïqT.
ªÇH˚ïfi¯ó¢>±... Ç+‘· ÄbÕ´j·T+>± Ä&ç–qyêπs ˝Òs¡T s¡y˚Twüß! qTe⁄
‹Hêïyê! ˝Ò<ë! m˝≤ Áã‘·T≈£î‘·THêïyé! m{≤º Áã‘·T≈£î‘·THêïyé! nì,
e÷ ne÷à... Hêqï\T b˛j·÷ø£ n&ç–qyêπs ˝Òs¡T... n˝≤
n&ç–+~ qTe«ø£ÿ&çy˚ s¡y˚Twüß... mHêïfi¯¢sTT´+<äj·÷´... Ç˝≤+{Ï
|ü\ø£]+|ü⁄ $ì!
mH˚ïfi¯¢sTT´+~... Ç˝≤+{Ï z<ës¡TŒ e÷≥\T $ì! n+<äTπø s¡y˚Twüß
qTe«+fÒ Çwüº+!
qTe⁄« e÷ s¡y˚Twüßy˚ m|üŒ{Ïø° e÷ s¡y˚Twüßy˚..μ
nì ø£˙ïfi¯ó¢ ‘·T&ÉT#·T≈£î+≥÷H˚... z $düÔsê≈£î rdüTø=ì
e&ç¶+#·Tø=ì...Hê m<äTs¡T>± ≈£Ls¡TÃì ‹q&É+ yÓTT<ä\T ô|{Ϻ+~.
ªª}... Çø£ ‹qTμμ n+~ qe⁄«‘·÷ Hê yÓ’|ü⁄ #·÷∫
m\¢eTà ø£fi¯¢˝À¢ì ªÄ yÓTs¡T|ü⁄qTμ n˝≤π> #·÷düTÔ+&çb˛j·÷! V
20 E˝…’ ` 2019
 }s¡T ... n&É$ ... b˛s¡T ...
n&É$ ÄyÓT Ç\T¢
˙{Ï˝À ã‹πø #˚|ü y=&ÉT¶MT<äø=ùdÔ m˝≤ ã‘·ø£˝Ò<√ nHê~>±
n&É$˝À ìedædü÷Ô nø£ÿ&ç |ü]düsê\‘√ eTy˚Tø£eTj˚T´ Ä~yêdüT\
|ü]dæú‹ ≈£L&Ü n+‘˚. eT<Ûä´ j·TT>±\˝À sê»´+ ‘·q ôd’ìø£
nedüsê\ø√dü+ ˝Öø£´+>± yê]ì ø±e*>±fi¯¢>± dü]Vü≤<äT› n≥M
ÁbÕ+‘ê\˝À ñ|üjÓ÷–+#·T≈£îì nedüs¡+ ˝Òq|ü⁄Œ&ÉT ìsê›øÏåD´+>±
nD∫ y˚dæ+~. Ä<ÛäTìø£ ø±\+˝À yê]ì e\dü Á|üuÛÑT‘·«+ H˚s¡düú
C≤‘·T\T>± eTTÁ<äy˚dæ yÓTÆ<ëHê\˝Àì –]»H˚‘·s¡T\≈£î yê]|ü≥¢
<˚«cÕìï, @Vü≤´ uÛ≤yêìï ô|+∫ b˛wæ+∫+~. kÕ«‘·+Á‘ê´q+‘·s¡+
Á|üuÛÑT‘ê«\T ≈£L&Ü
n_Ûe~∆ ù|s¡Tq yê]
J$‘ê\‘√ |üsê∫
ø±˝≤&É T ‘· T HêïsTT.
n&Ée⁄\ qT+&ç Ä~yêd”\qT yÓfi¯¢>=≥ºeTH˚ düTÁ|”+ rs¡TŒ
uÛ≤Ø »\ $<äT´‘Y ÁbÕC…≈£îº\ ù|s¡Tq, KìC≤\ ‘·e«ø£+, |ü]ÁX¯eT\
@sêŒ≥T ù|s¡Tq yê]ì ‘·eT |ü]düsê\qT+∫ ‘·]$T Ç|üŒ{Ïπø
nH˚ø£kÕs¡T¢ ìsê«dæ‘·T\qT #˚dæq #·]Á‘· ñ+~. yês¡T nH˚ø£
b˛sê{≤\ <ë«sê n&É$ MT<ä kÕ~Û+#·T≈£îqï Vü≤≈£îÿ\qT ≈£L&Ü
U≤‘·s¡T #Ój·T´≈£î+&Ü Á|ü‘˚´ø£ Ä]úø£ eT+&Éfi¯¢ ù|s¡Tq n&É$ _&ɶ*ï
‘·eT ÄyêkÕ\ qT+∫ u…’{ÏøÏ |ü+|ü⁄‘·THêïs¡T. á Áø£eT+˝À
Á|ü‹|òüT{Ï+∫q Ä~yêdüT\ô|’ ‹s¡T>∑Tu≤≥T<ës¡T\ì, n&É$˝À
eTVæ≤fi≤ >=+‘·Tø£
e÷‘·èø£
#·\¢|ü*¢ dü«s¡÷|üsêDÏ
qø£‡˝…’≥¢≈£î düVü≤ø£]düTÔHêïs¡H˚ HÓ|ü+‘√ yê]ì n+‘·yÓTT+~+∫q
dü+|òüT≥q\T ≈£L&Ü mH√ï ñHêïsTT. nsTT‘˚ Ä~yêdüT\qT
n_Ûe~∆ ù|s¡Tq n&É$ qT+∫ ‘·]$Ty˚ùd e´eVü‰s¡+ sêqTsêq÷
ÁøÏ‘·+ ø£+fÒ eT]+‘· <äTsêàs¡Z+>± e÷s¡T‘√+~. Ç{°e\
düTÁ|”+ø√s¡Tº rπsŒ <ëìøÏ ‘êC≤ ì<äs¡Ùq+ nqTø√e#·TÃ.
1927 n≥M #·≥º+ yê]ì H˚s¡düTÔ\T>± |ü]>∑DÏùdÔ 2006
n≥M #·≥º+ 2005 &çôd+ãsY 13øÏ |üPs¡«+ qT+∫ n&Ée⁄˝À¢
ìedæ+#˚ Ä~yêdüT\≈£î yê]yê] nBÛq+˝À ñ+&˚ uÛÑ÷eTT\˝À
ìedæ+#˚ Vü≤≈£îÿì
>∑T]Ô+∫+~. nsTT‘˚
2019 ø=‘·Ô n≥M
#·≥º+ Ä~yêdüT\T
2005 &çôd+ãsYøÏ |üPs¡«+ eT÷&ÉT ‘·sê\T>± yês¡T nø£ÿ&É
ìedædüTÔqï≥Tº Ä<Ûësê\T #·÷|æ+#ê\ì ù|s=ÿ+≥T+~. ˇø£
‘·sêìøÏ 25 dü+e‘·‡sê\ e´e~Ûì ìs¡ísTTdü÷Ô yÓTT‘·Ô+ 75
dü+e‘·‡sê\ qT+∫ nø£ÿ&É ìedædüTÔqï≥Tº Ä~yêdüT\T
ìs¡÷|æ+#·Tø√e*‡ edüTÔ+~. nø£ås¡C≤„q+, u…’≥ düe÷»+‘√,
n~Ûø±s¡ j·T+Á‘ê+>∑+‘√ dü+ã+<Ûë\T ˝Òì Ä≥$≈£î\≈£î Ç~
#ê˝≤ >∑&ÉT¶ |üØø£å. n˝≤ Á<ÛäTMø£]+#·ã&Éìyê]ì dü<äs¡T n≥M
21 E˝…’ ` 2019
uÛÑ÷eTT˝À¢ nq~Ûø±]ø£+>± dü+#·]+#˚ H˚s¡düTú\ øÏ+<ä
|ü]>∑DÏkÕÔs¡T. nq~Ûø±]ø£+>± dü+#·]+#˚ yê] e\q n&Ée⁄˝À¢
ìedæ+#˚ eq´ÁbÕDT\≈£î s¡ø£åD ñ+&É<äì yê]ì ø£]ƒq+>±
•øÏå+#ê\ì ø=‘·Ô #·≥º+ ù|s=ÿ+≥T+~. ‘êC≤ 2019 n≥M
$<Ûëq+ Ç~es¡ø£{Ï Ä~yêdüT\ bÕ*≥ e÷s¡D≤j·TT<Ûä+
ne⁄‘·T+~. á $<ÛëHêìï s¡÷bı+~+∫qyê]øÏ eTqTwüß\ ø£+fÒ
»+‘·Te⁄\ MT<˚ Áù|eT m≈£îÿeì nH˚ø£ ñ<ä+‘ê\T s¡TEe⁄
#˚XÊsTT. Ä~yêdüT\ J$‘ê\qT rÁeyÓTÆq nuÛÑÁ<ä‘·≈£î >∑T]#˚ùd á
$<ÛëHêìï düeT]ú+#·Tø√e&ÜìøÏ eq´ÁbÕDÏ dü+s¡ø£åDqT Á|üuÛÑT‘·«+
kÕ≈£î>± #·÷|ædüTÔqï|üŒ{Ïø° ã&Ü ø±s√Œπs{Ÿ dü+düú\≈£î n&Ée⁄\qT,
nø£ÿ&ç düVü≤» eq¬s’q Kì» dü+|ü<äqT <√∫ô|≥º&Üìπø á
<ës¡TD≤ìøÏ y=&çø£&ÉT‘·THêïs¡H˚~ ãVæ≤s¡+>∑ s¡Vü≤dü´y˚T.
düTÁ|”+ø√s¡Tº rs¡TŒ Á|üø±s¡+ <˚X¯yê´|üÔ+>± n&Ée⁄˝À¢ ìedæ+#˚
Ä~yêdüT˝À¢ düTe÷s¡T 13 \ø£å\eT+~ Ä~yêdüT\ J$‘ê\T
s√&ÉT¶q |ü&ÉuÀ‘·THêïsTT. ø√s¡Tº rs¡TŒì >ös¡$+∫ Ä~yêdüT\T
‘·eT ÄyêkÕ\qT+∫ u…’{ÏøÏ yÓfi¯¢ø£b˛‘˚ yê]ô|’ πødüT\T qyÓ÷<äT
#˚dæ C…’\T˝À ô|fÒº n~Ûø±s¡+‘√ bÕ≥T eq´ÁbÕDT\ dü+s¡ø£åD ø√dü+
ìj·T$T+#·ã&˚ n≥M n~Ûø±s¡T\≈£î ªwüO{Ÿ m{Ÿ ôd’{Ÿμ nH˚
n~Ûø±sêìï, Äj·TT<Ûë\qT ≈£L&Ü Á|üuÛÑT‘·«+ ø£≥ºu…≥º&É+,
yê]ø√dü+ n&Ée⁄˝À¢ ˝≤ø£|t\T ì]à+#·&É+ nH˚ ìs¡íj·T+
Ä~yêdüT\ |ü≥¢ Á|üuÛÑT‘·« yÓ’K]øÏ ‘êsêÿD+. >∑‘·+˝À ÁøÏ$Tq˝Ÿ
Áf…ÆuŸ‡ #·≥º+ Á|üø±s¡y˚T ø±ø£ ‘·sê«‘· ≈£L&Ü b˛©düT\T nsTTq<ëìø°
ø±ì<ëìø° yÓTÆ<ëq ÁbÕ+‘ê\ Ä~yêd”\qT, n≥M dü]Vü≤<äT›
Á>±e÷\ Ä~yêdüT\qT ìs¡“+~Û+∫ C…’fi¯¢˝À ô|{Ϻ ø£˙dü|ü⁄ $#ês¡D
≈£L&Ü ìs¡«Væ≤+#·≈£î+&Ü dü+e‘·‡sê\ ‘·s¡ã&ç yê]ì ìs¡“+<Ûä+˝À
eT–Zb˛j˚T˝≤ #˚XÊs¡T. nsTT‘˚ düTÁ|”+ø√s¡Tº rs¡TŒqT #·÷ùdÔ Çø£ô|’
Ä~yêdüT\‘√ C…’fi¯ó¢ øÏøÏÿ]dæb˛j˚T |ü]dæú‹ ø£ì|ædüTÔ+~. á
dü+e‘·‡s¡+ E˝…’ 24q Ä~yêdüT\ @]y˚‘·ô|’ ‘·T~ìs¡íj·T+
sêuÀ‘·T+~.
n&Ée⁄˝À¢ ìedæ+#˚ Ä~yêdüT\T nø£ÿ&ç |ü]düsê˝À¢ uÛ≤>∑+
nqTø√e#·TÃ. n+<äTπøH˚yÓ÷ ÄÁùdº*j·÷ <˚X¯|ü⁄ Ä~yêdüT\qT
nø£ÿ&ç #·{≤º\T n&Ée⁄˝À¢ e⁄+&˚ »+‘·T eø£åC≤\+˝À yês¡T uÛ≤>∑+
nqï≥Tº |ü]>∑DÏkÕÔsTT. Ç~ ø=+‘· $|üØ‘·+>± nì|æ+∫q|üŒ{Ïø°
Ä~yêdüT\T ‘·eT |ü]düsê\‘√ eTy˚Tø£eTe«&É+ nH˚~ düVü≤»+.
yê]øÏ yÓTÆ<ëq+ ÁbÕ+‘ê\ –]»H˚‘·s¡T\‘√ uÛÖ>√[ø£+>±
dü+ã+<Ûë\T ñ+&Éø£b˛e&É+ e\q yês¡+fÒ ˇø£s¡ø£yÓTÆq _&çj·T+
ñ+≥T+~. q\¢eT\ n≥M ÁbÕ+‘·+˝À J$+#˚ #Ó+#·T\≈£î
Ç‘·s¡T\‘√ ø£˙dü+ e÷{≤¢&É&É+ n\yê≥T, Çwüº+ ñ+&É<äT.
kÕ<Ûës¡D+>± Ä~yêdüT\T Ç‘·s¡T\qT n+‘· ‘˚*ø£>± qeTàs¡T.
yê]~ dü«#·Ã¤yÓTÆq eTqdüT. ø£˝≤¢ ø£|ü≥+ ‘Ó©ì yÓÁ]u≤>∑T\
eTqTwüß\T. πs|ü{Ï ø√dü+ ÄVü‰s¡+, dü+|ü<ä ≈£L&Éu…≥Tºø√e&É+
n&Ée⁄˝À¢ J$+#˚ –]»qT\≈£î ‘Ó©<äT. ÄVü‰s¡ ùdø£s¡D <äX¯˝ÀH˚
Ç+ø± ø=ìï ‘Ó>∑\T ñHêïsTT. ÁbÕ<∏ä$Tø£+>± Ä~yêdüT\≈£î
e´ekÕj·T+ |ü≥¢ ÄdüøÏÔ ñ+&É<äT. n&É$ yê]øÏ Ä<ä]+#˚ neTà,
ø±bÕ&˚ <Ó’e+. s√>∑yÓTT∫ÃHê, s=wüߺ e∫ÃHê yês¡T n&Ée⁄˝À¢ <=]πø
eTVæ≤fi≤ >=+‘·Tø£
e÷‘·èø£
Ä≈£î |üdüs¡T¢, eq eT÷*ø£\ ô|’H˚ Ä<Ûës¡|ü&É‘ês¡T. yê] Ä]úø£
e´edüú ≈£L&Ü #ê˝≤ dæ+|ü⁄˝Ÿ>± ñ+≥T+~. y˚{≤&çq »+‘·Te⁄\
e÷+dü+, n&É$˝À >±*+∫q ø£+<äeT÷˝≤\‘√ bÕ≥T ns¡T<äT>±
yês¡T b˛&ÉT e´ekÕj·T+ #˚dæ |ü+&ç+∫q ‘·D <ÛëHê´\T M]
ÄVü‰s¡+. y˚{≤&çq »+‘·T e÷+kÕìï >∑÷&Ó+˝À ñ+&˚ yês¡+‘ê
düe÷q+>± |ü+#·T≈£î+{≤s¡T. Ä s¡ø£+>± yê]~ Ä~eT
kÕeT´yê<ä+ (primitive socialism) nqTø√e#·TÃ. kÕ<Ûës¡D+>±
ˇø√ÿ –]»q >∑÷&Ó+˝À |üB, Çs¡yÓ’ ≈£î≥T+u≤\ ø£+fÒ m≈£îÿe
e⁄+&Ée⁄. yês¡T ùdø£]+∫q n≥M edüTÔe⁄˝…’q ‘˚HÓ, ∫+‘·|ü+&ÉT,
ø£s¡ø±ÿj·T\T, Ç|üŒ|üP\T yÓTT<ä˝…’q yê{Ïì –]»q ø√ Ä|üπs{Ïyé
k˛ºs¡¢˝À Ç∫à yê{ÏøÏ ã<äT\T n&É$˝À <=s¡ø£ì ‘·eT≈£î nedüs¡yÓTÆq
ã≥º\T, q÷HÓ e+{Ï düs¡T≈£î\T rdüT¬øfi‚¢ edüTÔe÷]Œ&ç $<Ûëq+
#ê˝≤ –]»q ÁbÕ+‘ê˝À¢ Ç+ø± neT\T˝À ñ+~. –]»Hê_Ûe~∆
dü+düú\ j·÷»e÷q´+ øÏ+<ä |üì#˚ùd Ä k˛ºs¡¢˝À ≈£L&Ü
ìsê«Vü≤≈£î\T nuÛÑ+ X¯óuÛÑ+ ‘Ó*j·Tì –]»qT\qT yÓ÷dü+ #˚dü÷Ô
ñ+{≤s¡T.
Ä~yêd” Ád”Ô\T ‘·eT ÄyêkÕ\‘√ eT]+‘·>± ô|qy˚düT≈£îì
ñ+{≤s¡T. yê] düe÷»+˝À Ád”Ô\~ eTTK´yÓTÆq kÕúqy˚T ø±ø£ Ád”Ô\T
–]»q dü+düÿ‹øÏ, dü+Á|ü<ëj·÷\≈£î Á|ü‹ì<ÛäT\T>±, yê{Ïì ˇø£
‘·s¡+ qT+∫ eTs√ ‘·sêìøÏ #˚s¡y˚ùd yês¡<ÛäT\T>± ñ+{≤s¡T.
\+u≤&û, dües¡, C≤‘ê|ü⁄ e+{Ï ø=ìï ‘Ó>∑\ Ád”Ô\ eÁdüÔ<Ûës¡D, ø£≥Tº ,
u§≥Tº yê] Á|ü‘˚´ø£ dü+düÿ‹øÏ ∫Vü≤ï+>± ñ+≥T+~. Ä~yêd”
≈£î≥T+u≤\T m≈£îÿe>± e÷‘·kÕ«$Tø£ e´edüú ‘ê\÷≈£î \ø£åD≤\qT
ø£*– ñ+&É&É+ $X‚wü+. yê] eT‘ê#êsê\T ≈£L&Ü Ád”Ô πø+Á<ä+>±
ñ+{≤sTT. Ád”Ô <˚e‘·\qT |üPõ+∫ yê]øÏ C≤‘·s¡\T, |ü+&É>∑\T
#˚kÕÔs¡T. >∑‘·+˝À yês¡T ‘·eT >∑D≤\≈£î Hêj·T≈£îsêfi¯ó¢>± ñqï≥Tº
yê] #·]Á‘· #ÓãT‘·T+~. #ê˝≤ ‘Ó>∑\˝À Ád”Ô, |ü⁄s¡Twüß*<ä›s¡÷ y˚≥≈£ î
yÓfi≤Ôs¡T. nsTT‘˚ |æ‘· kÕ«$Tø£ \ø£åD≤\T Á|üdüTŒ≥+>± ø£ì|æ+#˚
ø=ìï Ä~yêd” ‘Ó>∑\˝À Ád”Ô, |ü⁄s¡Twüß\ eT<Ûä´ ÁX¯eT $uÛÑ»q »]–
Ád”Ô\T πøe\+ #Ó≥¢qT+∫ ø±j·T\T, |ü+&ÉT¢, <äT+|ü\T e÷Á‘·y˚T
ùdø£]+#ê*‡ ñ+≥T+~. Ä~yêd” Ád”Ô\T yÓTT<ä≥ e´ekÕj·T|ü⁄
|üqT\T #˚dæq≥Tº ‘Ó\TdüTÔ+~. Ç|üŒ{Ïø° ø√j·T, dües¡ e+{Ï
Ä~yêd” ‘Ó>∑\˝À yê] Ád”Ô\T e´ekÕj·T+ #˚ùdÔ, |ü⁄s¡Twüß\T
k˛eT]b˛‘·T\e˝Ò ø±\πøå|ü+ #˚düTÔ+{≤s¡T. Ád”Ô\T ‘·eT J$‘·+˝Àì
Á|ü‹<ëìøÏ n&É$ô|’q, n+<äT˝À <=]πø eqs¡T\ô|’q
Ä<Ûës¡|ü&É‘ês¡T. eq eT÷*ø£\T, Ä≈£î |üdüs¡¢‘√ yÓ’<ä´+
#Ój·T´&É+˝À Ä~yêd” Ád”Ô\T H˚s¡Œs¡T\T. yê]øÏ ‘˚\T ø±≥T,
bÕeTTø±≥T, »«s¡+, $πs#·Hê\T, yê+‘·T\T e+{Ï Äs√>∑´
düeTdü´\‘√ bÕ≥T Á|üdüe+, ≈£î≥T+ã ìj·T+Á‘·D\≈£î ≈£L&Ü @
s¡ø£yÓTÆq eT÷*ø£\T nedüs¡eTÚ‘êjÓ÷ ‘Ó\TdüT. yês¡T n&É$˝À
eT+<äT yÓTTø£ÿ\qT >∑T]Ô+#·&É+˝À H˚s¡Œs¡T\T. n˝≤π> »+‘·Te⁄\,
|ü≈£åî\ dü«uÛ≤yê\T, yê{Ï ns¡T|ü⁄\T ‘Ó\TdüT. @ |üøÏå ns¡T|ü⁄ <˚ì øÏ
dü+πø‘·yÓ÷ Ád”Ô, |ü⁄s¡Twüß*<ä›s¡÷ |üdæ>∑≥º>∑\s¡T.
eTìwæ dü+#ês¡ Jeq+ >∑&çù| <äX¯ qT+∫ dæús¡ ìyêdü+
22 E˝…’ ` 2019
@s¡Œs¡#·T≈£îH˚ <äX¯≈£î e÷s¡&ÜìøÏ Á|ü<Ûëq ø±s¡D+ Ád”Ô˝Ò nì e÷qe
|ü]D≤eT Áø£eT+ #ÓãT‘·T+~. Ád”Ô\T ‘·eT X¯Øs¡ <Ûäsêà\≈£î
nqT≈£L\+>± dæús¡ ìyêdü+ ø±yê\ì ø√s¡Tø√e&É+, ø£ì, ô|+#˚ Ád”Ô
‘·q _&ɶ\ b˛wüD ø=s¡≈£î ÄVü‰s√‘·Œ‹Ô yÓ’|ü⁄ <äwæº ô|≥º&É+,
n+<äT˝À uÛ≤>∑+>± e´ekÕj·÷ìï ø£ìô|≥º&É+ nH˚ |ü]D≤e÷\T
#√≥T#˚düT≈£îHêïsTT nì Ä+Á‘√bÕ\J n<Ûä´j·THê\T
$e]düTÔHêïsTT. nsTT‘˚ e÷qe Jeq+˝À »]π> Á|ü<Ûëq
dü+øå√uÛ≤˝…’q Á|üø£‹ yÓ’|üØ‘ê´\T, j·TT<ë∆\T, <äTsêÁø£eTD\ e\q
Á|ü»\ s√EyêØ Jeq+ <äTs¡“¤s¡yÓTÆ yês¡T ‘·eT ìyêdü düú˝≤\T
e÷s¡T‘·T+{≤s¡T. n˝≤π> <˚XÊ\T $&çb˛sTTq|ü⁄Œ&ÉT ≈£L&Ü Á|ü»\
ìyêdü düú˝≤ìï ˇø£#√≥ qT+∫ eTs√ #√{ÏøÏ e÷s¡e\dæq
‘·|üŒìdü] |ü]dæú‹ @s¡Œ&ÉT‘·T+~. n≥Te+{Ï dü+øÏ¢wüº |ü]dæú‹˝À
n+<ä]ø£+fÒ rÁeyÓTÆq nuÛÑÁ<ä‘·≈£î >∑Ts¡j˚T´~ Äj·÷ düeT÷Vü‰\
Ád”Ô˝Ò. Hê>∑]ø£ düe÷»˝À Ád”Ô\ |ü]dæú‘˚ ìyêdü ÁbÕ+‘ê\ e÷s¡TŒ
»]–q|ü⁄Œ&ÉT n+‘· nuÛÑÁ<ä‘·≈£î >∑T¬s’‘˚ Çø£ nHÓï+ |ü⁄HÓï+ ms¡>∑ì ,
‘·eT |ü]düsê\≈£î n+{Ï ô|≥Tº≈£îì J$+#˚ Ä~yêd” Ád”Ô\
|ü]dæú‹ì }Væ≤+#·˝ÒeTT.
Ä~yêdüT\T n&É$ qT+∫ u…’≥¬øfi‚Ô n+<ä]ø£+fÒ Ä~yêd” Ád”Ô\
J$‘·+ ø£˝À¢\eTÚ‘·T+~. Á|üø£‹‘√ eTT&ç|ü&ç ñ+&˚ yê] J$‘·+
Á|üXÊïs¡úø£eTÚ‘·T+~. ‘·eT |ü]düsê˝À¢ düVü≤»+>± yê]øÏ \_Û+#˚
s¡ø£åD e´edüú ∫Hêï_ÛqïeTÚ‘·T+~. yê] JeH√bÕ~ÛøÏ >∑+&ç
|ü&ÉT‘·T+~. e´ekÕj·T+ô|’q ÄdüøÏÔ #·÷|üì Ä~yêd” ‘Ó>∑\T
n|ü⁄Œ&É|ü⁄Œ&ÉT ø=+&Éyê\T˝À¢ #˚ùd b˛&ÉT e´ekÕj·T+ ≈£L&Ü
˝Ò≈£î+&Ü ÄVü‰s¡ düeTdü´‘√ n\eT{ÏkÕÔs¡T. y˚≥, ÄVü‰s¡
ùdø£s¡D\≈£î n\yê≥T |ü&çq yê]øÏ ã‘·ø£&ÜìøÏ eTs=ø£ |üì
#˚‘·ø±<äT. Ä<ÛäTìø£ J$‘·+˝À ñ+&˚ Äs√>∑´ kÂø£sê´\qT
n+~|ü⁄#·TÃ≈£îH˚ #=s¡e yê]øÏ ñ+&É<äT. Á|üø£‹øÏ <ä÷s¡eTj·÷´ø£
nìï s¡ø±\T>± yê] J$‘·+ <äTs¡“¤s¡eTÚ‘·T+~.
ø=+‘·ø±\+>± Á|üuÛÑT‘·« |üsê´≥ø£ $<Ûëq+ e\q Ä~yêdüT\
ÄyêkÕ\T nH˚ø£s¡ø±\T>± ø£\Twæ‘·yÓTÆ yê] dü+düÿ‹ $<Ûä«+kÕìøÏ
>∑Tsö‘·T+~. n&É$ ˝À|ü\ |üsê´≥ø£ XÊKyês¡T @sêŒ≥T #˚dæq
]kÕs¡Tº˝À¢ ~π> j·÷Á‹≈£î\ qT+&ç Ç|üŒ{Ïπø Ä~yêd” Ád”Ô\T nH˚ø£
y˚~Û+|ü⁄\T, ˝…’+–ø£ <√|æ&û\≈£î >∑Tsö‘·THêïs¡T. yês¡T bÕπsdæq
bÕ¢dæºø˘ dü+#·T\T, ‹ì bÕπsùd ù|¢≥T\T, >±¢düT\T, yê≥sY u≤{Ïfi¯ó¢,
eT<ä´+ d”kÕ\‘√ n&É$ ø£\Twæ‘·eTÚ‘·T+~. bÂwæºø±Vü‰s¡ ˝À|ü+,
ø£˙dü Äs√>∑´ kÂø£sê´\ ˝Ò$T‘√ ndü˝Ò n+‘·+‘· e÷Á‘·+>± ñ+&˚
yê] Jeq Á|üe÷D≤\T Ç‘·s¡T\ CÀø£´+ e\q eT]+‘· ø°åDÏkÕÔsTT.
u…’≥ düe÷»+˝Àì eT<Ûä´ ‘·s¡>∑‹ Ád”Ô dü>∑≥T J$‘· ø±\+ 54
dü+e‘·‡sê\T ø±>± dü>∑≥T Ä~yêd” Ád”Ô Jeq Á|üe÷D+ düTe÷s¡T
30 dü+e‘·‡sê\≈£î $T+∫ ñ+&É<äT. Çø£ |æ\¢\T, e<äT∆\ |ü]dæú‹
#Ó|üŒqedüs¡+ ˝Ò<äT. yês¡+‘ê ‘·eT |ü]düsê\˝À <=]πø ø£+<ä
eT÷˝≤\T, ø±j·T\T, |ü+&ÉT¢ e+{Ï ÄVü‰sêìï ≈£L&Ü ø√˝ÀŒj˚T
|ü]dæú‹ edüTÔ+~.
‘·s¡‘·sê\T>± düe÷»+ <äwæº˝À ªÇ‘·s¡T\Tμ>± e÷Á‘·y˚T >±ø£
eTVæ≤fi≤ >=+‘·Tø£
e÷‘·èø£
H˚s¡düTÔ\T>± |ü]>∑DÏ+#·ã&˚ Ä~yêdüT\ J$‘·+ Ç|ü⁄Œ&ÉT Hê\T>∑T
s√&É¢ ≈£L&É*˝À ì\ã&ç ñ+~. eTq ÁbÕNq Hê>∑]ø£‘·≈£î
∫Vü‰ï\T>± nHê~>± bÕ‘·ø±\|ü⁄ |üìeTT≥¢qT, kÕ+πø‹ø£‘·qT
yê&ÉT‘·÷ eTq |üø£ÿH˚ n&É$˝À ˝Ò‘· ∫>∑Ts¡T{≤≈£î\ e÷~]
ne÷j·Tø£+>± Jeq+ kÕ–düTÔqï Ä~yêdüT\ Vü≤≈£îÿ\ |ü]s¡ø£åD
ø√dü+ n+<äs¡÷ ñ<ä´$T+#ê*‡q düeTj·T+ e∫Ã+~. yê]øÏ
ø£˙dü|ü⁄ e÷qe Vü≤≈£îÿ\Tqïj·TH˚ $wüj·÷ìï ≈£L&Ü >∑T]Ô+#·≈£î+&Ü
yê] |ü≥¢ Á|üuÛÑT‘·«+ #˚|ü&ÉT‘·Tqï $<ÛëHê\qT e´‹πsdü÷Ô Á|ü»\T,
Á|üC≤kÕ«$Tø£yê<äT\T >=+‘Ó‘êÔ*. Hê>∑]ø£ düe÷»+ @sêŒ≥T
#˚düT≈£îqï Á|üuÛÑT‘ê«\T Ä~yêdüT\ |ü≥¢ nHê>∑]ø£+>±
e´e]+#·&É+ yê] J$+#˚ Vü≤≈£îÿqT ø±\sêj·T&Éy˚Tqì
>∑T]Ô+#ê*. yê]øÏ ‘Ó*‡q dü+Á|ü<ëj·T e‘·TÔ*ï Áb˛‘·‡Væ≤dü÷Ô dü¬s’ q
JeH√bÕ~Û ø£*Œ+#ê*. yê] ã‘·T≈£î\qT ∫Hêï_Ûqï+ #˚ùd n≥M
#·{≤º\qT yÓqøÏÿ rdüT≈£îì Ä~yêdüT\T ‘·eT ÄyêkÕ\˝À
‘·eTøÏwüºyÓTÆq ùd«#êäj·TT‘·yÓTÆq Jeq+ ø=qkÕ–+#·T≈£îH˚
neø±X¯+ ø£*Œ+#ê*. V
s¡#·sTT‘·\≈£î $»„|æÔ
yê´kÕ\T, ø£$‘·\T, ø£<Ûä\T e÷‘·ø£≈£î
á`yÓTsTT˝Ÿ <ë«sê ø±˙, b˛dtº˝À ø±˙ |ü+|üe#·TÃ.
‘êeTT |ü+ù| s¡#·q\T ‘·eT kı+‘· s¡#·q˝Òq˙, Ç‘·s¡
@ |üÁ‹ø£≈£L Á|ü#·Ts¡D≈£î |ü+|ü˝Ò<ä˙, Ç+‘·≈£î
eTT+<äT @ |üÁ‹ø£˝À Á|ü#·T]+#·˝Ò<ä˙, yê] kı+‘·
|ü⁄düÔø£+˝À eTTÁ~+#· ˝Ò<ä˙ #ÓãT‘·÷ Vü‰MT |üÁ‘·+
≈£L&Ü »‘· #˚j·÷*. s¡#·q\T, ø£<∏ä\T, yê´kÕ\T,
Á|æ+{Ÿ˝À 3, 4 ù|J\≈£î $T+#·≈£î+&Ü e⁄+&˚˝≤
C≤Á>∑‘·Ô|ü&Ü\ì ø√s¡T‘·THêï+.
ÄHé˝…’Hé |üÁ‹ø£\T, ù|òdt ãTø˘, u≤¢>∑T\˝À
Á|ü#·T]+∫q$ ≈£L&Ü e÷‘·ø£˝À Á|ü#·Ts¡D≈£î ns¡Ω+
ø±e⁄. Á|ü#·Ts¡D C≤|ü´yÓTÆq dü+<äs¡“¤+˝À s¡#·sTT‘·\T
düVü≤ø£]+#ê\ì ø√s¡T‘·THêïeTT. s¡#·q\ m+|æø£
$wüj·T+˝À e÷‘·ø£ dü+bÕ<äø£esêZì<˚ ∫e]
ìs¡íj·T+. eTVæ≤fi≤ s¡#·sTT‘·\≈£î e÷‘·ø£ n‘·´+‘·
ÁbÕeTTK´+ ÇdüTÔ+<äì ‘Ó*j·T#˚düTÔHêïeTT.
e÷‘·ø£ dü+bÕ<äø£es¡Z+
23 E˝…’ ` 2019
 Á|æj·TyÓTÆq ñbÕ<Ûë´j·TTsê\T,
J$‘·ø±\|ü⁄ e÷qe Vü≤≈£îÿ\ ø±s¡´ø£s¡Ô
ˇø£ ñbÕ<Ûë´j·TT
sê\T, j·T÷ìe]‡{°
Ø&ÉsY, ì‘·´ n<Ûä´j·Tqo*,
y˚T<Ûë$, e÷qe Vü≤≈£îÿ\
ø±s¡´ø£s¡Ô. ndü\T M≥ìï+{Ï
ø£+fÒ c˛e÷ùdHé— ‘·q<Ó’q
kı+‘· e´øÏÔ‘·«eTTqï,
‘√{Ï eTqTwüß\ ø£cÕº\≈£î düŒ+~+#˚ Vü≤<äj·TeTTqï ˇø£ >=|üŒ
eTìwæ. sê»´+ ÄyÓTqT C≤rj·T e´‹πsø£ ø±s¡´ø£˝≤bÕ\˝À
bÕ˝§Z+≥T+<äì Á|ü|ü+#êìï q$Tà+#·{≤ìøÏ Á|üj·T‹ïdüTÔ+≥T+~.
ø±˙ düŒwüºyÓTÆq ne>±Vü≤q‘√ e÷{≤¢&˚ Vü≤≈£îÿ ø√dü+,
_ÛHêï_ÛÁbÕj·÷\T ø£*– ñ+&˚ Vü≤≈£îÿ ø√dü+ H˚&ÉT n+<ä] u≤>∑T
ø√dü+ Ä˝À∫+#˚ #ê˝≤eT+~ bÂs¡T\T Á|üuÛÑT‘·«+‘√
b˛sê&ÉT‘·THêïs¡T. Ms¡+<äs¡÷ ≈£L&Ü yê] #·T≥÷º ñqï Á|ü|ü+#êìï
ns¡ú+ #˚düT≈£î+≥÷, ne÷j·Tø£ Á|ü»\≈£î ns¡ú+ #˚sTT+#˚
Á|üj·T‘·ï+˝À Á|üuÛÑT‘·«+ qT+∫ u…~]+|ü⁄˝…<äTs=ÿ+≥÷ uÛ≤Ø
eT÷\´y˚T #Ó*¢+#·T≈£î+≥THêïs¡T.
c˛e÷ùdHé ÁbÕs¡+uÛÑ dü+e‘·‡sê\T
ªªuÛÑ÷kÕ«eT´ |æ‘·kÕ«eT´ uÛ≤eC≤\ô|’ n_Ûe~∆ #Ó+~q
kÕ+|òæTø£ dü+düú\T ñ‘·Œ‹Ô˝À eTVæ≤fi¯\ uÛ≤>∑kÕ«e÷´ìï
ìsêø£]düTÔHêïsTT. düe÷»+˝À yê] |ü⁄qs¡T‘·Œ‹Ô bÕÁ‘·\qT n‹>±
ø°]ÔdüTÔHêïsTT. ≈£î≥T+ã kÕúsTT˝Àq÷, kÕe÷õø£ kÕúsTT˝Àq÷ Ád”Ô\
ô|’q Væ≤+dü≈£î kÕ+|òæTø£ n+^ø±s¡+ nq~Ûø±]ø£+>± eT+ps¡T
#˚j·Tã&ç+~. á <˚X¯+˝À Ád”Ô\T
|ü⁄s¡TcÕ~Û|ü‘ê´ìø°, |ü⁄s¡Twüß\ô|’ Ä<Ûës¡|ü&çq
J$‘êìø° e÷Á‘·y˚T |ü]$T‘·eTe⁄‘·THêïs¡T.
c˛e÷ùdHé J$‘·+
n+<äTe\¢, á e´edüú˝À ªkÕ~Ûø±s¡‘·μ s¡÷|ü+˝À
ø£ì|æ+#˚ $$<Ûä ˝≤+#Û·qÁbÕj·TyÓTÆq <äX¯\ ø£+fÒ— Ä]úø£, sê»ø°j·T
ø±s¡´ø£˝≤bÕ\ ìs¡íj·÷~Ûø±s¡ Á|üÁøÏj·T˝À yê] uÛ≤>∑kÕ«eT´+
e÷Á‘·y˚T eTVæ≤fi¯\ Á|üy˚XÊìøÏ ‘=* n&ÉT>∑e⁄‘·T+~.μμ
- c˛e÷ùdHé (düeTø±©q kÕúqÁuÛÑ+XÊ\ e´‹πsø£ b˛sê{≤\T -
eTVæ≤fi¯\ Á|ü‹|òüT≥q: ˇø£ yê´U≤´q+, düqΩ‹ qe+ãsY 3, 2010)
c˛e÷ùdHé ‘·q ∫qï‘·Hêìï u≤+Á<ë˝À >∑&çbÕs¡T. n<˚ ‘·sê«‘·
u≤+uÒ (u§+u≤sTT- Ç|üŒ{Ï eTT+u…’) nsTT+~. 1970\˝À n~
eTVæ≤fi≤ >=+‘·Tø£
e÷‘·èø£
nqTyê<ä+: •e\øÏåà
ˇø£ ø£˝À¢\uÛÑ]‘· ø±\+. Ä düeTj·T+˝À, <ë<ë|ü⁄ Á|ü‹ ˇø£ÿs¡÷
yêeT|üøå±\ kÕqTuÛÑ÷‹|üs¡T\T>± e⁄Hêïs¡T. ø£fi≤XÊ\˝À c˛e÷ùdHé
$<ë´]∆ Á|ü>∑‹ dü+|òüT≥q (VPS)‘√ ø£*dæ |üì #˚dü÷Ô, ªø£\+μ nH˚
dü÷º&Ó+{Ÿ e÷´>∑C…’HéøÏ m&ç≥sY>± u≤<Ûä´‘·\T ìs¡«Væ≤+#ês¡T.
1980e <äX¯ø£+˝À eTT+u…’˝À »]–q f…ø˘‡f…Æ˝Ÿ düyÓTà düeTj·T+˝À
ÄyÓT ø±]à≈£î\≈£î eT<䛑·T Ç#êÃs¡T. á düeTj·T+˝ÀH˚, c˛e÷ùdHé
eTT+u…’˝À ˝…ø£Ãs¡sY ñ<√´>±ìï dü+bÕ~+#ês¡T. Á|üC≤kÕ«$Tø£
Vü≤≈£îÿ\ s¡ø£åD ø√dü+ |üì#˚ùd ø£$T{° (CPDR -- Committee for
the protection of Democratic Rights)˝À uÛ≤>∑+>±, ø£$T{°
e÷´>∑C…’Hé ªn~Ûø±sY s¡ø£åμqT ‘˚e&É+˝À $X‚wü ø£wæ #˚XÊs¡T.
Ä ‘·sê«‘· u§+u≤sTT qT+&ç c˛e÷ùdHé Hê>∑|üPsYøÏ yÓfi≤¢s¡T,
Hê>∑|üPsY˝ÀH˚ ÄyÓT ≈£îe÷¬sÔ ø√jÓT˝Ÿ »ìà+∫+~. ø=ìï <äXÊu≤›\
bÕ≥T ‘·q uÛ≤>∑kÕ«$T, ≈£îe÷¬sÔ‘√ Hê>∑|üPs√¢ c˛e÷ùdHé
ìedæ+#ês¡T. ˇø£yÓ’|ü⁄ ø£fi≤XÊ\˝À¢ uÀ~Ûdü÷ÔH˚, ˇø£ Á|üC≤kÕ«eT´
ñ<ä´eT+ - n+fÒ düe÷»+˝Àì n‘·´+‘· n≥º&ÉT>∑T, ã\V”≤qyÓTÆq
esêZ\T ‘·eT Vü≤≈£îÿ\qT >∑T]Ô+#˚ b˛sê{≤\qT ì]à+#·&ÜìøÏ ø£wæ
#˚XÊs¡T. ‘·q uÛ≤>∑kÕ«$T n¬sdüTº (2007), $&ÉT<ä\ (2017)
eT<Ûä´ ø£wüºø±\+ n+‘·{Ï˝À— c˛e÷ùdHé, ‘·q ≈£îe÷¬sÔ ø√jÓT˝Ÿ‘√
bÕ≥T ìã“s¡+>± ì*∫ dæús¡ ∫‘·Ô+‘√ |üì #˚XÊs¡T.
eTVæ≤fi¯\‘√ |üì#˚j·T&É+
ªªuÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À eTVæ≤fi¯\≈£î Á|üC≤kÕ«eT´+, n_Ûe~∆ nH˚$
ì»+>± ns¡úe+‘·+>± ñ+&Ü\+fÒ, Ç|ü⁄Œ&ÉTqï á |ü<ä∆‘·T˝À¢
>±≈£î+&Ü eTVæ≤fi¯\qT ø£\T|ü⁄ø√e{≤ìøÏ M˝…’q e÷sêZ\qT
düwæº+#ê*. n+‘˚>±ì yê] kÕ~Ûø±]ø£‘· ø√dü+
πøe\+ Á|ürø±‘·àø£
s¡÷bı+~+#·&É+ e\¢ m≥Te+{Ï ˝≤uÛÑ+
dü÷#·q\qT
ñ+&É<äTμμ- n+{≤s¡T c˛e÷ùdHé.
eTqT>∑&É ø√dü+, ¬s+&ÉT |üP≥˝≤ ‹+&çøÏ >∑&Ée&É+ ø√dü+
b˛sê&ÉT‘·Tqï Ád”Ô\øÏ c˛e÷ùdHé Ç\T¢ m|ü⁄Œ&É÷ ÄÁX¯j·T+ Ç#˚Ã~.
Ä eTVæ≤fi¯\T nHê´j·TyÓTÆq e´edüú‘√ b˛sê&É{≤ìøÏ c˛e÷
X¯øÏÔe+#·q ˝Ò≈£î+&Ü ‘·q≈£î #˚‘·HÓ’q Á|ü‹ düVü‰j·÷˙ï
n+~+#ês¡T. ÄyÓT ª˝…’+–ø£ Væ≤+dü - sê»´ nD∫y˚‘·ô|’ eTVæ≤fi≤
Á|ü‹|òüT≥qμ nH˚ C≤rj·T kÕúsTT dü$T‹ (WSS-Women against
Sexual Violence and State Repression)˝À düuÛÑT´sê\T.
Hê>∑|üPsY˝Àì ªÁd”Ô #˚‘·qμ ÁbÕs¡+uÛÑ düuÛÑT´\˝À ˇø£s¡T. ‘·sê«‘· ÄyÓT
24 E˝…’ ` 2019
eTVæ≤fi¯\ô|’ »s¡T>∑T‘·Tqï Væ≤+dü≈£î e´‹πsø£+>± @s¡Œ&çq ø£$T{°
(CAVOW- Committee against Violence on Women)øÏ
e´ekÕú|üø£ ø£˙«qsY>±q÷, <ëì |üÁ‹ø£ ªÁd”Ô >∑s¡®qμøÏ m&ç≥sY>±q÷
|üì #˚XÊs¡T. á ø±y√ dü+düú (CAVOW)— 2004˝À ‘·+C≤+
eTH√s¡eT Á≈£Ls¡yÓTÆq Vü≤‘·´ ‘·sê«‘· eTDÏ|üPsY˝À kÕj·TT<Ûä <äfi≤\
Á|ü‘˚´ø£ n~Ûø±s¡ #·≥º+ (AFSPA-Armed Forces Special power
Act) neT\TqT |ü]o*+#·&Üìø°, #Û·rÔdt|òüT&é˝Àì <äøÏåD ãdüÔsY˝À
dü˝≤« E&ÉT+ #˚dæq ˝…’+–ø£ Væ≤+dü\ Äs√|üD\ >∑T]+∫ #˚dæq
ì»ìsê∆s¡D ø£$T{°˝À bÕ˝§Z+~. 2000\ ÁbÕs¡+uÛÑ+˝À nH˚ø£
eT+~ eTVæ≤fi≤ sê»ø°j·T U…’B\≈£î #·≥º|üs¡yÓTÆq düVü‰j·÷ìï
n+~+#·&É+˝À ø±y√ dü+düú eTTK´yÓTÆq bÕÁ‘· b˛wæ+∫+~. e÷sYÃ
2006˝À sê+N˝À »]–q ªÄ~yêd” eTVæ≤fi≤ düy˚Tàfi¯HéμμøÏ ÄyÓT
ø£˙«qsY>± e´eVü≤]+#ês¡T. düTBs¡Èø±\+>± n≥º&ÉT>∑T,
ã\V”≤qyÓTÆq <ä[‘· esêZ\ eTVæ≤fi¯\ Vü≤≈£îÿ\ ø√dü+ ø±s¡´ø£s¡Ô>±
|üì#˚dü÷Ô, yê] ø√dü+ ã\yÓTÆq >=+‘·T‘√ yê~düTÔHêïs¡T.
ª~ $˝ÒCŸ n+&é ~ dæ{°: <ä[‘Y ô|ò$Tì»yéT‡ ÇHé ~
Ä{ÀãjÓ÷Á>∑|ò”dt Ä|òt uÒ; ø±+uÒ¢ n+&é }]àfi≤ |üyêsYμ nH˚
ù|s¡T>∑\ yê´dü+˝À, ÄyÓT Á|ü<Ûëq Ádüe+‹ Ád”Ôyê<ä+ ≈£î˝≤\
düeTdü´\qT $düà]+#·&ÜìøÏ e÷sêZ\qT #·÷düTÔ+<ä˙, <ëì
|òü*‘·+>± ˇø£ $_ÛqïyÓTÆq <ä[‘· Ád”Ôyê<ä+ >∑T]Ô+#·ã&ÉT
‘·T+<ä+{≤s¡T. Ä <ä[‘· Ád”Ôyê<ä+ |æ‘·kÕ«eT´ nD∫y˚‘·
düeT÷Vü‰\ ãj·T≥, düeT÷Vü≤\ ˝À|ü\ ≈£L&Ü ñ+≥T+<ä+{≤s¡T.
2011˝À, yêsê∆˝À »]–q Ç+&çj·THé nk˛dæj˚TwüHé Ä|òt ñyÓTHé‡
düº&ûdt (IAWS) C≤rj·T ø±qŒ¤¬sH釽À ÄyÓT bÕ˝§ZHêïs¡T. Ç{°e*
dü+e‘·‡sê˝À¢ Á|üC≤kÕ«eT´ Vü≤≈£îÿ\ s¡ø£åD ø£$T{° ø√dü+ Hê>∑|üPs√¢
|üì #˚düTÔHêïs¡T. ÄyÓT Á|ü‹|òüT{Ï+#˚ dü«sê\≈£î eT<䛑·TìdüTÔ+~.
Á|üdüTÔ‘· kÕe÷õø£, sê»ø°j·T yê‘êes¡D+˝À Á|ü‹#√{≤
eT÷dæy˚düTÔqï >=+‘·T\≈£î ÄyÓT eT<䛑·TìdüTÔ+~.
uÀ<Ûäq˝ÀH˚ >∑&ç∫q c˛e÷ùdHé J$‘·+
ªªÄ+>∑¢uÛ≤wü˝À e÷ Á|üU≤´‘·, Á|üdæ<ä∆ ñbÕ<Ûë´j·TT\˝À ˇø£¬s’q
c˛e÷ùdHé n¬sdüTº ø±e&É+‘√ y˚TeTT #ê˝≤ ~>∑T\T |ü&ܶeTT.
ñÁ~≈£îÔ\eTj·÷´eTT. ÄyÓT dü+düÿr n<Ûä´j·THê\T, øÏ¢wüºyÓTÆq
dæ<ë∆+‘· $uÛ≤>±\˝À C≤rj·T+>± ø°]Ô>±+∫q y˚T<Ûë$ ≈£L&Üμμ
- düT|ü+‘ê uÛÑ{≤º#ês¡´, nk˛dæj˚T{Ÿ Ábıô|òdüsY, c˛e÷ùdHé
düôVA<√´–, Hê>∑|üPsY $X¯«$<ë´\j·T+, f…ÆyéT‡ Ä|òt Ç+&çj·÷,
pHé 20, 2018
c˛e÷≈£î yêsê∆˝Àì Væ≤+B $X¯« $<ë´\j·T+˝Àì ñyÓTHé
düº&ûdt $uÛ≤>∑+‘√ dü+ã+<Ûä+ ñ+~. Væ≤+B˝À c˛e÷≈£î #ê˝≤
düŒwüºyÓTÆq, <Ûësêfi¯yÓTÆq yêø£Œ{ÏeT ñqï+<äTq ñbÕ<Ûë´j·TT\
ø=s¡‘·, mø±®$Tqs¡¢ ø=s¡‘· ñqï|ü⁄Œ&ÉT c˛e÷ Ä $X¯«$<ë´\j·÷ìøÏ
düVü‰j·T&ÉT‘·T+&˚yês¡T. Hê>∑|üPs√¢ ñqï |”|ü⁄˝Ÿ‡ yÓ˝ÒŒ¤sY kıôd’{ °
(PWS) ø±˝ÒCŸ e+{Ï nH˚ø£ ø£fi≤XÊ\\˝À ÄyÓT ‘ê‘êÿ*ø£ kÕúHê˝À¢
uÀ~Û+#ês¡T. Hê>∑|üPsY ø±˝ÒCŸ\˝À uÀ~Û+#·&ÜìøÏ ñ<äj·T+
Ä]+{Ïπø ‘·q |üdæ_&ɶqT e~* yÓfi‚¢yês¡T. ø£fi≤XÊ\ |üì nsTTq
eTVæ≤fi≤ >=+‘·Tø£
e÷‘·èø£
yÓ+≥H˚ Hê>∑|üPsY˝Àì eTT]øÏyê&É\T, yÓ*yê&É\≈£î yÓ[¢, (yê]˝À
#ê˝≤eT+~ n+#·T\≈£î HÓ≥ºã&çq <ä[‘·T\T, >∑Vü≤Væ≤+dü
u≤~Û‘·T\T) n+&É>± ñ+&ç yê] düeTdü´\qT #·]Ã+∫, Ä
eTVæ≤fi¯\T #˚ùd Ä+<√fi¯q\≈£î dü+|ò”TuÛ≤e+ ‘Ó*ù|yês¡T.
ÄyÓT sêÁwüºdü+‘Y ‘·Tø±&√J eTVü‰sêCŸ Hê>∑|üPsY
$X¯«$<ë´\j·T+˝À Ç+^¢wt $uÛ≤>±ìøÏ n~Û|ü‹>± #˚sês¡T.
e⁄bÕ<Ûë´j·TTsê*>± ÄyÓT $<ë´s¡Tú\T, d”ìj·Ts¡¢#˚ Á|üX¯+dü\+
<äT≈£îHêïs¡T. XÊU≤~Û|ü‹>± ÄyÓT ‘Ó*$ ‘˚≥\≈£î eT]+‘·
>ös¡yê_Ûq+<äq\T bı+<ës¡T. c˛e÷ùdHé nH˚ø£ <äXÊu≤›\T>±
e\kÕq+‘·s¡yê<ä+, eTVæ≤fi¯\ n<Ûä´j·Tq s¡+>±˝À¢ #·Ts¡T¬ø’q
y˚T<Ûë$>± #ê˝≤ Á|üdæ~∆ >±+#ês¡T.
ÄyÓT s¡#·q\T mø£Hê$Tø˘ n+&é bı*{Ïø£˝Ÿ Mø°¢, ~ »s¡ï˝Ÿ Ä|òt
ø±eTHÓ«˝ŸÔ *≥πs#·sY e+{Ï y˚T<Û√|üs¡ Á|ü#·Ts¡D\˝À ø£ì|ædüTÔ+&˚$.
ÄyÓT $X¯«$<ë´\j·T düe÷»+˝À #ê˝≤ $\TyÓ’q düuÛÑT´sê\T.
e÷qe Vü≤≈£îÿ\qT düeT]ú+#˚ b˛sê{≤\˝À ÄyÓT dü«s¡+ #ê˝≤
Á|ü‘˚´ø£yÓTÆq~. ÄyÓT ñ|üq´dæ+#·&Üìø°, ns¡úe+‘·+>±
#·]Ã+#·&Üìø° mø£ÿ&ç¬ø’Hê $düÔ‘·+>± Á|üj·÷DÏ+#˚yês¡T.
n\Tô|s¡>∑≈£î+&Ü #·<äe&É+, |ü]XÀ~Û+#·&É+, kÕVæ≤‘·´+
uÀ~Û+#·&É+, eTVæ≤fi¯\ n<Ûä´j·THê\ |ü≥¢ ÄdüøÏÔ ø£*–+#˚ Á|üeTTK
ñbÕ<Ûë´j·TTsê\T. eT÷&ÉT <äXÊu≤›\ bÕ≥T #˚dæq $X‚wü ùde\
‘·s¡Tyê‘·, 2018 p˝…’˝À ÄyÓT |ü<äM $s¡eTD bı+<äe\dæ
ñ+~. ø±˙ Çìï dü+e‘·‡sê\ ‘·s¡Tyê‘· b˛©düT\T ÄyÓTô|’
Á|ü<ä]Ù+∫q Á≈£Ls¡yÓTÆq <Ís¡®q´+, ÄyÓTH˚ >±ø£ Ç+ø√ q\T>∑T]ï
nHê´j·T+>± n¬sdüTº #˚j·T≥+ #·÷dæ ÄyÓT ùdïVæ≤‘·T\T,
düVü≤#·s¡T\T cÕø˘˝À ñHêïs¡T. ù|<ä]ø£+, ndüe÷q‘·\T,
nHê´j·÷\qT Á|ü•ï+∫q yês¡+<äs¡÷ Ç˝≤ n¬sdüTº\ bÕ\T
ø±e\dæ+<˚Hê nì yês¡T ÄX¯Ãs¡´b˛‘·THêïs¡T.
b˛©düT\T Ç+&çj·THé |”q˝Ÿ ø√&é (IPC) ˝Àì $$<Ûä
$uÛ≤>±\˝À ÄyÓTqT ìs¡“+~Û+∫q+<äT≈£î>±qT, c˛e÷ùdHé ‘·q
e‹Ô J$‘·+˝À #ê˝≤ dü+e‘·‡sê\T >∑&ç|æq $X¯«$<ë´\j·T
n~Ûø±s¡T\T, 2018 pHé˝À |ü<äM $s¡eTD #˚j·T{≤ìøÏ ø=ìï
s√E\ eTT+<äT ÄyÓTqT ìsê›øÏåD´+>± düôdŒ+&é #˚XÊs¡T.
‘·q dü«+‘· bÂs¡T\H˚ $s√<ÛäuÛ≤e+‘√ $uÛÒ~+#˚ sê»´+
ªª50XÊ‘·+ »HêuÛ≤øÏ Ä]úø£, sê»ø°j·T ø±s¡´ø£˝≤bÕ\T
‘Ó*j·T≈£î+&Ü <ä÷s¡+ ô|&ç‘˚, @ $<Ûä+>± #·÷dæHê n~ ì»yÓTÆq
Á|üC≤kÕ«eT´+ ø±H˚ ø±<äT. b˛sê{≤\˝À Ád”Ô\qT uÛ≤>∑kÕ«eTT\qT
#˚j·T&É+ ndü˝…’q Á|üC≤kÕ«MTø£s¡D Á|üÁøÏj·T. eTVæ≤fi¯\≈£î
dü+ã+~Û+∫q n˝≤+{Ï b˛sê{≤\T |ü<äTqT ‘˚*‘˚, Ä
b˛sê≥e÷s¡Z+ *+>∑ düe÷q‘ê«ìø°, eTVæ≤fi¯\ $eTTøÏÔø°
<ë]rdüTÔ+~.μμ
- c˛e÷ùdHé, düeTø±©q ìsê«dæ‘· e´‹πsø£ b˛sê{≤\T -
eTVæ≤fi¯\ Á|ü‹|òüT≥q: qe+ãsY 3, 2010 dü+Vü≤‹˝À e∫Ãq
ˇø£ yê´U≤´q+...
25 E˝…’ ` 2019
 dü÷s√´<äj·÷ìøÏ eTT+<˚ eTT+u…’˝À k˛eTyês¡+ <ë&ÉT\T
»]|æ c˛e÷ùdHéqT n¬sdüTº #˚dæq düeTj·T+˝ÀH˚ Hê\T>∑T Ç‘·s¡
q>∑sê\˝À q\T>∑T]ì n¬sdüTº #˚XÊs¡T.
|ò”E\T #Ó*¢+#·Tø√˝Òì Ä~yêd”\T, <ä[‘·T\T, sê»ø°j·T U…’B\
ø√dü+ ‘·q e‹Ô Á|ü‘˚´ø£ HÓ’|ü⁄D≤´\‘√ yê]øÏ ùde\qT n+~+#˚
>ös¡e˙j·TT˝…’q düTπs+Á<ä >±&ç¢+>¥. Äj·Tq Ç+&çj·THé
nk˛dæj˚TwüHé Ä|òt |”|ü⁄˝Ÿ‡ ˝≤j·TsY‡(IAPL)øÏ »qs¡˝Ÿ ôdÁø£≥Ø
≈£L&Ü. düTBÛsY <Ûëe˝Ò ]|ü_¢ø£Hé bÕ+<∏äsY‡ (]|ü_¢ø£Hé bÕ+<∏äsY‡ ≈£î\
ìs¡÷à\Hê ñ<ä´eT+) C≤rj·T dü+düú e´ekÕú|ü≈£î&ÉT. n+‘˚>±ø£
¬s+&ÉT HÓ\\ ø=ø£kÕ] e#˚à eTsê؃ |üÁ‹ø£ ª$Á<√Væ≤μ dü+bÕ<ä≈£î&ÉT.
s√Hê$\‡Hé sê»ø°j·T U…’B\ $&ÉT<ä\ ø£$T{° ( CRPP-
Committee for the release of Political prisoners) Á|üC≤
dü+ã+<Ûë\ ø±s¡´<ä]Ù(|ü_¢ø˘ ]˝ÒwüHé‡ ôdÁø£≥Ø). eTùV≤wt sö‘Y,
j·÷+{° &çdtù|¢dtyÓT+{Ÿ ø±s¡´ø£s¡Ô, e÷J Á|ü<ÛëqeT+Á‹
Á>±MTD≤_Ûe~∆ ô|ò˝À (Prime Minister Rural Development
Fellow). n¬sdüºsTTq yês¡+<äs¡÷ ≈£L&Ü $$<Ûä düeTj·÷˝À¢ sêÁwüº
Á|üuÛÑT‘ê«\T neT\T#˚düTÔqï $<ÛëHê\≈£î e´‹πsø£+>±, b˛©düT\T
kı+‘· bÂs¡T\ |ü≥¢ #˚düTÔqï Væ≤+kÕø±+&É≈£î e´‹πsø£+>±
e÷{≤¢&Üs¡T. sê»ø°j·T U…’B\qT $&ÉT<ä\ #˚j·÷\ì yês¡T
b˛sê&Üs¡T. &çôd+ãs¡T 31, 2017q |ü⁄D…˝Àì ªm˝≤ZsY |ü]wü<éμ
ìs¡«Væ≤+∫q ª;Ûe÷ ø√πs>±yé XÖs¡´~Hé Áù|s¡D≤ n_Ûj·÷Héμ
düeTj·T+˝À <ä[‘Y, Ä~yêd”, z_dæ, eTTdæ¢+ düe÷C≤\ eT<Ûä´
nkÕ<Ûës¡D ◊ø£´‘·qT Á|üø£{Ï+∫q H˚|ü<∏ä´+˝À ¬s’{Ÿ$+>¥ dü+düú\
<ë&ÉT\ düeTj·T+˝À á n¬sdüTº\T »]>±sTT.
#·≥º$s¡T<ä∆ #·s¡´\ (ìyês¡D) #·≥º+ (UAPA- Prevention of
unlawful Activities)˝Àì ø£]ƒqyÓTÆq $$<Ûä $uÛ≤>±\T c˛e÷ùdHé
MT<ä yÓ÷|üã&ܶsTT. nH˚ø£ Ç‘·s¡ $wüj·÷\‘√bÕ≥T, 2018
»qe]˝À ìùw~Û+∫q dæ|æ◊ (e÷y√sTTdüTº) bÕغ ‘·s¡|òü⁄q
Væ≤+düqT Áù|πs|æ+#˚˝≤ ñ|üq´dæ+#ês¡H˚ H˚s¡+ Äs√|æ+#·ã&ç+~—
$_Ûqï düeTj·÷˝À¢ á bÕغøÏ #Ó+~q ‘ê‘êÿ*ø£ düuÛÑT´\‘√
dü+ã+<Ûë\T @s¡Œs¡#·Tø=ì, yê]øÏ ì<ÛäT\T ùdø£]düTÔHêïs¡H˚
n_ÛjÓ÷>∑+ ≈£L&Ü ñ+~. IPC, UAPA #·{≤º\ nkÕ<Ûës¡D
$uÛ≤>±\‘√ ÄyÓTô|’ n|üì+<ä\T y˚j·T&É+ <ë«sê, b˛©düT\T
ÄyÓTqT ªuÛÑj·T+ø£s¡yÓTÆq H˚s¡düTúsê\Tμ>± eTTÁ<ä yÓj·T´&ÜìøÏ
Á|üD≤[ø£\T s¡∫+#ês¡T. n+‘˚>±ø£ á n¬sdüTº\T b˛©düT\
n<äT|ü⁄˝ÀH˚>±ø£, Hê´j·T|üs¡yÓTÆq ø£düº&û˝À Bs¡Èø±\+ ñ+#·&ÜìøÏ
e⁄<˚›•+#·ã&çq$. á Äs√|üD\˙ï ≈£L&Ü ÄyÓT n¬sdüTºqT J$‘·
U…’<äT>± e÷πsà ñ<˚›X¯´+‘√, b˛©düT\T e´eVü≤]dü÷Ô, <ëìï
MT&çj·÷ <ë«sê |ü⁄qs¡T<ëÈ{Ï+#ês¡T. sêuÀj˚T s√E\˝À
Hê´j·Te´edüú yê]ì ìs√›wüß\T>± ø£qT>=qï|üŒ{Ïø°, Ç|ü⁄Œ&ÉT
e÷Á‘·+ Á|üuÛÑT‘·«|ü⁄ Á|üC≤ e´‹πsø£ $<ÛëHê\qT ãVæ≤s¡+>∑+>±
$eT]Ù+∫q e´≈£îÔ\qT Ç˝≤π> qs¡ø£j·÷‘·q\ bÕ˝Ò®kÕÔeTH˚
ôV≤#·Ã]ø£‘√ <ä&É |ü⁄{Ϻ+#·&Üìø°, Hê´j·T+ yÓ’|ü⁄ ì\ã&˚ e´≈£îÔ\qT
ìX¯Ùã›+ #˚ùd Á|üj·T‘·ï+˝À uÛ≤>∑$T~.
á $<Ûä+>± sêÁwüº+˝Àì y˚T<Ûëe⁄\T, ø±s¡´ø£s¡Ô\qT ndüeTà‹
eTVæ≤fi≤ >=+‘·Tø£
e÷‘·èø£
yê<äT\T>± rs¡TŒ\T yÓ\Te]+∫, e´‹πsøÏ+#·&É+ Á|üuÛÑT‘·« \ø£å´+>±
ñ+~. MT&çj·÷, Á|ükÕs¡e÷<Ûä´e÷\ bÕÁ‘· >∑T]+∫ #Ó|ü⁄Œø√
yê\+fÒ, n$ Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ ª≈£î&çuÛÑT»+μ>± e´eVü≤]düTÔHêïsTT.
n+‘˚ ‘·|üŒ ìC≤sTTr>± @+ #Ój·÷´˝À n~ #Ój·T´&É+ ˝Ò<äT. yê{Ï
ø£<∏äHê\qT dü+#·\Hê‘·àø£+ #Ój·T´&ÜìøÏ Á|üj·T‹ïdüTÔHêïπs ‘·|üŒ
dü«‘·+Á‘· <äsê´|ü⁄Ô ìs¡«Væ≤+#·&Üìø°, yêdüÔyê\qT yÓ\T>∑T˝ÀøÏ ‘Ó∫ Ã,
Á|ü#·T]+#·&Üìø° Á|üj·T‹ï+#·&É+ ˝Ò<äT.
Ç‘·s¡T\ u≤>∑T ø√dü+ J$‘· ø±\eT+‘ê >∑&ç|æq c˛e÷ùdHé
e+{Ï e´≈£îÔ\T uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝Àì bÕ\≈£î\ #˚‘· ªC≤rj·T
e´‹πs≈£î\Tμ>± eTTÁ<ä≈£î >∑T] ne⁄‘ês¡T. e÷qe‘·«+‘√,
Á|üC≤<äø£Œ<∏ä+‘√ eT]+‘· yÓTs¡T¬>’q Á|üC≤kÕ«eT´ düe÷C≤ìï
‘˚e&É+ ø√dü+ düeTdü´*ï >∑T]Ô+∫, yê{Ïì e÷s¡Ã&É+ ø√dü+ ‘·>∑T
ìsêàD≤\T #˚|ü{Ϻ, J$‘·eT+‘ê ÁX¯$T+∫q yê]ì ªC≤rj·T
Á|üjÓ÷»Hê\≈£îμ e´‹πsø£+>± b˛sê&ÉT‘·Tqï H˚s¡düTÔ\T>±
e´eVü≤]düTÔHêïs¡T. Çø£ÿ&É, eTq+ C≤rj·T Á|üjÓ÷»Hê\T nì
nqï|ü⁄Œ&ÉT ªme] Á|üjÓ÷»Hê\ ø√dü+ |üì #˚düTÔHêïs¡T?μ nì
n&É>±*. dü+uÛ≤wüD, ndüeTà‹, _Ûqï $XÊ«kÕ\T ø£*–
ñ+&É&ÉeTH˚~ @ Á|üC≤kÕ«eT´ düe÷C≤ì¬ø’Hê ø°\ø£yÓTÆq $wüj·T+.
n˝≤+{Ï >=+‘·T\ nD∫y˚‘·, Äj·÷ e´≈£îÔ\ |ü≥¢ |ü>∑ kÕ~Û+#˚
<Û√s¡DT\e\+_Û+#˚ Á|üuÛÑT‘·« #·s¡´\T— ùd«#êä Á|üC≤kÕ«eT´+˝À
nuÛÑ´+‘·s¡ø£s¡yÓTÆq$. düùd$Tsê ÄyÓ÷<äjÓ÷>∑´+ ø±ì$.
|æ‘·kÕ«eT´+, ≈£î\ $eø£å, Á|üuÛÑT‘·« nD∫y˚‘·‘√ bÕ≥T, e÷
eT‘·y˚T >=|üŒ<äH˚ <äTs¡_Ûe÷q+‘√ eTVæ≤fi¯\ô|’ ˝…’+–ø£ Væ≤+dü
#Ó\πs–b˛‘·Tqï H˚{Ï s√E˝À¢, á ne÷j·T≈£î˝…’q Ád”Ô\ ‘·s¡|òü⁄q
nVü≤]ïX¯\÷ b˛sê&çq c˛e÷ùdHéπø ø±<äT, n¬sdüºsTTq yês¡+<ä]ø°
dü+|ò”TuÛ≤e+ ‘Ó\T|ü⁄‘·÷, uÒwüs¡‘·T>± ‘·ø£åD+ $&ÉT<ä\ #Ój·÷´\ì
eTq+<äs¡+ &çe÷+&é #Ój·÷´*. V
s¡#·q\T, #·+<ë\T |ü+|üe\dæq møö+{Ÿ $esê\T :
eTVæ≤fi≤ >=+‘·Tø£
e÷‘·èø£
>∑÷>∑T˝Ÿ`ù|, bò˛Hé`ù| HÓ+ãsY : 9440568912
Ç+&çj·THé u≤´+ø˘, ˇ+>√\T dü+‘·ù|≥ Áu≤+∫
møö+{Ÿ HÓ+. 6 6 6 6 1 7 3 3 0 4
IFSC Code I D I B 0 0 0 O 0 0 2
IFSC Code ◊.&ç.◊._.Js√.Js√.Js√.z.Js√.Js√.≥T
26 E˝…’ ` 2019
 ˇø£ –Øwt ø£sêï&é ` m+<äs√ ª‘·T>∑¢ø˘μ\T
\.*.‘·.

ˇ ø£ y˚T<Ûë$ pHé 2019˝À eTq eT<Ûä´qT+∫

yÓ[¢b˛j·÷&ÉT. <˚X¯eT+‘·{≤ >∑T]Ô+|ü⁄q÷ U≤´‹˙ dü+bÕ~+#·T≈£îqï
–Øwt ø£sêï&é ãVüQuÛ≤cÕ C≤„q+ e⁄qï ns¡T<Ó’q y˚T<Ûë$,
dü»qo*. kÕs¡dü«‘· Áu≤Vü≤àDT\ Ç+≥ |ü⁄{Ϻq ø£sêï&é e÷‘·uÛ≤wü
ø=+øÏDÏ. ‘·s¡Tyê‘· ø£sêí≥ø£˝Àì dæ]‡, <Ûësê«&é\˝À #·<äTe⁄ø√e≥+
e\¢ ø£qï&É uÛ≤ùw Äj·Tq≈£î e÷‘·uÛ≤wü˝≤ nsTTb˛sTT+~. ø£qï&É
s¡#·sTT‘·\÷ y˚T<Ûëe⁄\‘√, ø£qï&É Á>∑+<∏äe÷\\‘√ ø£sêï&é #˚dæq
ø£s¡#ê\q+ ø£qï&ç>∑T\ n<äwüº+. m+<äTø£+fÒ, Äj·Tq ‘·q
eTTK´yÓTÆq Hê≥ø±\˙ï ø£qï&É+˝ÀH˚ sêXÊ&ÉT. ‘·s¡Tyê‘·
Ç+^¢wt˝Àø° Ç‘·s¡ uÛ≤wü˝À¢ø° nqTyê<ë\T>± e∫ÃHê, yê{Ï
eT÷\s¡÷|ü+˝À e⁄qï C≤rj·T+, Ä uÛ≤cÕ e÷<ÛäTs¡´+ ø£qï&ç>∑T\πø
n+~+~ ø£<ë! –Øwt ø£sêï&é≈£î Ç+^¢wt, Væ≤+B, ø£qï&É, eTsê؃
uÛ≤wü\T u≤>± e#·TÃ. ‘·q Hê≥ø±\qT ‘·H˚ Ç+^¢wt˝ÀøÏ
nqTe~+#·T≈£îHêï&ÉT. ø£sêí≥ø£˝Àì dæ]‡ dü÷ÿ˝Ÿ $<ë´]ú <äX¯
qT+&ç Äø˘£‡|òüsY¶ j·T÷ìe]‡{° Rhodes Scholar es¡≈£L m~–q
ø£sêï&é y˚T<Û√|üj·Tq+˝À Á|ü‹ eT\T|ü⁄˝Àq÷ n<äwüº+ e]+∫+~. u§eTà : s¡$ bÕ˝…{Ϻ
n|üŒ{Ï Á|üeTTK ø£qï&É ø£$ <ë.sê.u…+Á<˚ •wü´]ø£+ Äj·Tq≈£î
ø£qï&É uÛ≤wü MT<ë dü+düÿ‹ MT<ë >∑{Ϻ |ü≥TºqT kÕ~Û+#˚+<äT≈£î kÕ+düÿ‹ø£ dü+|ü<ä <=s¡ø£ì ;<ä. eTq ø£fi≤s¡÷bÕ\ìï{Ï˙
<√Vü≤<ä+ #˚dæ+~. m.¬ø.sêe÷qT»Hé ˝≤+{Ï eTVü‰ y˚T<Ûë$‘√ dæìe÷H˚ ˇø£ÿ >∑T≥ø£ y˚dæ #·|üŒ]+#˚dæ+~. Ç+#·T$T+#·T
ùdïVü≤+ ‘·q ‘Ó*$øÏ eT]+‘· |ü<äTqT ô|{Ϻ+~. sêe÷qT»Hé ‘·q≈£î <˚X¯eT+‘·{≤ Ç<˚ |ü]dæú‹ ˇø£ eTTô|’Œ q\uÛÑj˚T´fi¯¢ qT+&ç e∫Ã
#Ó|æŒq C≤q|ü<ä ø£<∏ä\qT ≈£L&Ü Hê≥ø£+ sêj·T{≤ìøÏ ≈£Ls¡TÃ+~. nìï uÛ≤wü˝À¢q÷ y˚T<Ûëe⁄\T Ç+^¢wt˝ÀH√ ˝Ò<ë
ñ|üjÓ÷–+#·T≈£îHêï&ÉT ø£sêï&é. á y˚T<Ûë$ì Á|üuÛÑT‘·«+ ÁbÕ+rj·T uÛ≤wü˝À¢H√ sêdüTÔHêïs¡T. uÛ≤s¡rj·TT\ y˚T<Û√Á|ü|ü+#êìï
Á|ü‹cÕº‘·àø£yÓTÆq ø£fi≤s¡+>∑ dü+düú˝À¢ |ü<äe⁄\‘√ >ös¡$+∫+~. ìC≤ìøÏ Ç+^¢ùw m≈£îÿe>± ÄÁø£$T+∫+~. n+<äTπø
¬s+&ÉTuÛ≤wü˝À¢q÷ düe÷q+>± ÁbÕMD´+ e⁄qï s¡#·sTT‘·˝À¢ –Øwt
ìC≤ìøÏ ˇø=ø£ÿ ø±\+˝À ˇø=ø£ÿ ÁbÕ+‘·+˝À |ü⁄≥º≥+, ø=‘·Ô ø£sêï&˚ ÄKs¡Tyê&˚H˚yÓ÷ nqTø√e≥+.
Ä˝À#·q\qT |ü+#·T≈£îH˚ e´≈£îÔ\ ùdïVü≤+ <=s¡ø£≥+ ˇø£ n<äwüºy˚T.
s¡#·sTT‘·≈£î dü»Hê‘·àø£‘·, |ü≥Tº<ä\ e÷Á‘·y˚T dü]b˛e⁄. |ü⁄≥Tºø£, ùdïVü‰\T, ‹]–q ÁbÕ+‘ê\ kÕ+düÿ‹ø£ kÕe÷õø£
yê‘êes¡D+ ≈£L&Ü nqT≈£L*+#ê*. ≈£î\+|æNÃ, &ÉãT“>√˝≤, Á|ü‘˚´ø£‘·\÷... ÇyÓ+‘· eTTK´yÓ÷ yê{ÏqT+∫ H˚s¡TÃø√e\dæq
e´øÏÔ|üPC≤, ¬øØ]»+ ‘·|üŒ y˚T<Ûë$>± m<ä>∑{≤ìøÏ <√Vü≤<ä|ü&˚ <ä+‘ê H˚s¡TÃø√e≥+, yÓT<ä&ÉT≈£î |ü<äTqT ô|&ÉT‘·÷ #·∫Ãb˛j˚T<ëø±
yê‘êes¡D+ Ç|ü⁄Œ&ÉT ø£ì|æ+#·<äT. ndü©Hê{Ï #·<äTe⁄\ |ü<ä∆‹, H˚s¡TÃ≈£î+≥÷H˚ e⁄+&É≥+ y˚T<Ûë$ eTTK´ \ø£åD+. ø£sêï&é á
dæ\ãdt $<ÛëHê˝À¢H˚ |æ\¢\ Ä˝À#·q\T $düÔ]+#·{≤ìø° yêfi¯ó¢ \ø£åD≤ìï |üP]Ô>± ˇ+≥ã{Ϻ+#·T≈£îHêï&ÉT. #·T≥÷ºe⁄qï yê]‘√ ‘·q
ùd«#·Ã¤>± e´ø°Ôø£]+#·{≤ìø° neø±X¯+ ‘·≈£îÿe>± e⁄+~. ÁbÕ+rj·T uÛ≤yê\qT |ü+#·T≈£î+≥÷ »q+‘√ dü+uÛ≤wædü÷Ô eT+∫ |ü_¢ø˘
uÛ≤wü\qT ìs¡¢ø£å´+ #˚j·T≥+ e\¢ Ç+^¢wt‘√ u≤≥T e÷‘·uÛ≤wü Ç+≥˝…≈£îÃe˝Ÿ>± ù|s¡T ‘Ó#·TÃ≈£îHêï&ÉT. nHês√>∑´+‘√ Äøχ»Hé
≈£L&Ü nqs¡Zfi¯+>± e∫Ãqyêfi¯ ¢#ê˝≤ ‘·≈£îÿe>± ø£ì|ædüTÔHêïs¡T. dæ*+&ÉsY‘√ e⁄+≥÷ ≈£L&Ü 2018 u…+>∑fi¯Ss¡T *≥πs#·sY
ÁbÕNq <äX¯´ Hê≥ø£ ø£fi≤s¡÷bÕ\T #ê˝≤es¡≈£L q•+#·≥+ e\¢ ô|òdæºe˝Ÿ˝À ‘·q ø=‘·Ô Hê≥ø£+ ªsêø£ådü ‘·+>∑&çμ >∑T]+∫ $es¡+>±
yê{Ï Ä\+ãq>±, yê{ÏøÏ ø=qkÕ–+|ü⁄>± »]π> dü»q ≈£L&Ü e÷{≤¢&Ü&ÉT. #·ìb˛j˚Tes¡≈£L ‘·qT q$Tàq Ä<ÛäTìø£yê<ëìøÏ,
‘·≈£îÿesTT+~. kı+‘·+ #˚düT≈£îqï ø£qï&É uÛ≤wü, |ü⁄{Ϻô|]–q *ãs¡˝Ÿ Ä˝À#·Hê $<ÛëHêìøÏ ì\TyÓ‘·TÔ s¡÷|ü+˝≤>± ì*#ê&ÉT.
∫qïePfi¯¢˝À #·÷dæq ø£fi≤s¡÷bÕ\T, Ç$ –Øwt ø£sêï&é≈£î Hê≥ø£ ¬s’{Ÿ $+>¥ bÕ*{Ïø˘‡ ãs¡Te⁄‘√ n≥TyÓ’ù| e+–b˛‘·Tqï sê»ø°j·T,
s¡#·sTT‘·>± Á|üjÓ÷>±\T #˚j·T{≤ìøÏ #·ø£ÿì neø±XÊìï#êÃsTT. kÕ+düÿ‹ø£ Á‘êdüT˝À Centre Left yÓ’|ü⁄ ‘·÷– ªªMT ≥÷ ns¡“Hé
ø£sêï&é‘√ b˛*ùdÔ Ä<ÛäTìø±q+‘·s¡ ns¡“Hé Ç+≥˝…≈£îÃe˝Ÿ, qø£‡˝Ÿμμ nì ìs¡“¤j·T+>± ì\TÃHêï&ÉT. bòÕdædtº Vü≤+‘·≈£î\ Væ≤{Ÿ

eTVæ≤fi≤ >=+‘·Tø£
e÷‘·èø£ 27 E˝…’ ` 2019
*düTº˝À >öØ \+πøwt ‘·s¡Tyê‘· –Øwt ø£sêï&é ù|s¡T e⁄qï<ä≥.
H√u…˝Ÿ ãVüQeT‹ e∫Ãq qsTTbÕ˝Ÿ≈£î uÛ≤s¡‘·<˚X¯ eTTdæ¢+\+fÒ
e´‹πsø£ uÛ≤eq e⁄+<äì #Ó|üŒ{≤ìøÏ Äj·Tq yÓqTø±&É˝Ò<äT.
Ç+^¢wt $<ä´, Ä<ÛäTìø£ yê<ä+... á ¬s+&É÷
j·TT.ÄsY.nq+‘·eT÷]Ô ˝≤>±H˚ –Øwt ø£sêï&éqT ≈£L&Ü
dü+kÕÿs¡e+‘·T&ÉsTTq Ä<ÛäTì≈£î&ç>± r]Ã~<ë›sTT. Ç<ä›s¡÷
dü+Á|ü<ëj·T nÁ>∑es¡í+˝À |ü⁄{ϺHê Ä dü+Á|ü<ëj·÷\qT Ä<ÛäTìø£
<äw溑√ |ü]o*+#·≥+ es¡πø ‘·|üŒ, yê{Ïì nqTdü]+#·˝Ò<äT.
ø£sêï&éqT eTq bÂsêDÏø£ ø£<∏ä\÷, #ê]Á‘·ø£ >±<Ûä\÷ m+‘·>±
Äø£]¸+#êj·T+fÒ ‘·q≈£î q∫Ãq Á|ü‹ ø£<∏äq÷ sê»ø°j·T
m‘·TÔ>∑&É\T, Ád”Ô|ü⁄s¡Twü dü+ã+<Ûë˝À¢ì øÏ¢wüº‘·, eTìwæ <äTsêX¯,
ndü+|üPs¡í‘·«+, ndæÔ‘·«+ ø√dü+ yÓ<äT≈£î˝≤≥ ... M≥ìï{Ïø°
nq«sTT+∫ #·ø£ÿ{Ï Hê≥ø±\T>± eT*#ê&ÉT. #·]Á‘· >∑‹˝À Á|üdüTÔ‘·
ø±\|ü⁄ yÓ\T>∑T˙&É*ï |ü{Ϻ #·÷|æ+∫, eTqTwüß\ eTqdüÔ‘·«+˝Àì
Çs¡T≈£î‘·Hê˙ï $XÊ\‘ê«˙ï XÀ~Û+∫, >∑»sê‘·>±&Ó’q Hê≥ø£
s¡#·sTT‘·>± u…’≥ø=∫à n\]+#ê&ÉT.
j·Tj·÷‹ (eTTdü*‘·Hêìï ‘·|æŒ+#·Tø√e≥+ ø√dü+ ‘·q
ø=&ÉT≈£î j·TÚeHêH˚ï ø±CÒdæq sêE ø£<∏ä), ‘·T>∑¢ø˘ (|æ∫à ‘·T>∑¢ø˘ nì
ù|s=+~q eTVü≤à<é _Hé ‘·T>∑¢ø˘ ø£<∏ä), Vü≤j·Te<äq (‘·\\÷
X¯Øsê\÷ ‘ês¡Te÷¬s’q Ç<ä›s¡T j·TTe≈£î\÷, yê] eT<Ûä´ q*–q
ˇø£ Ád”Ô ø£<∏ä), Hê>∑eT+&É\ (ø±eT+, Áù|eT, #êe⁄<Óã“ ‹qï
|ü⁄s¡TcÕ~Ûø£´‘·\ >∑T]+∫q C≤q|ü<ä >±<∏ä) ‘·˝…<ä+&É (|üHÓï+&Ée
X¯‘êã›|ü⁄ _»®\T&ç sê»´+˝À ãdüy˚X¯«s¡T&ç Á|üuÛ≤e+˝À ≈£î\+
˝Ò<äì ne÷j·Tø£+>± q$Tàq e÷eT÷\T eTqTwüß\ $cÕ<ä
>±<Ûä)... Ç˝≤ #ê]Á‘·ø£, bÂsêDÏø£ >±<Ûä\T ø£sêï&é #˚‹˝À #·ø£ÿì
Hê≥ø±\T>± s¡÷|ü⁄ ~<äT›≈£îì n*ø˘ |ü<äMT‡, ÇÁãV”≤+ n˝≤ÿJ,
dü‘·´<˚yé <ä÷uÒ, _.$.ø±s¡+‘Y, Á|üdüqï ˝≤+{Ï #ê˝≤eT+~ Hê≥ø£
Á|üjÓ÷ø£Ô\ Á|ü<äs¡Ùq˝À¢ sêDÏ+#êsTT. H˚wüq˝Ÿ dü÷ÿ˝Ÿ Ä|òt Á&Üe÷
<äs¡Ù≈£î\÷ q≥T\÷ ø£sêï&é Hê≥ø±\qT y˚j·T≥+ ‘·eT≈£î Á|ü‹wüº>±
uÛ≤$+#ês¡T. ø£sêï&é Hê≥ø±\MT<ä nø£&É$Tø˘ ù||üs¡T¢ #ê˝≤
e#êÃsTT.
–Øwt ø£sêï&é dü»Hê‘·àø£‘· mH√ï Á|üÁøÏj·T˝À¢ ãj·T≥|ü&çHê,
‘·qqT Hê≥ø£ s¡#·sTT‘· >±H˚ #Ó|ü⁄Œø√e{≤ìøÏ Çwüº|ü&ܶ&ÉT.
s¡M+Á<äHê<∏é {≤>√sY ø£$>± >=|üŒyê&˚>±˙ Äj·TH=ø£ ôdø£+&é πs{Ÿ
Hê≥ø£ s¡#·sTT‘· nì <ÛÓ’s¡´+>± #ÓbÕŒ&ÉT. me]HÓ’Hê n+#·Hê
y˚j·T≥+˝À>±˙ ‘·qqT ‘êqT n+#·Hê y˚düTø√e≥+˝À>±˙ ˇø£
|òüdtº πs{Ÿ Ç+≥˝…≈£îÃe˝Ÿ≈£î ñ+&˚ düŒwüº‘· e⁄+~ ø£sêï&é≈£î. n+<ä Tπø
dæìe÷˝À¢ q≥q˝À ‘·q ø£wæì ô|<ä›>± ˝…ø£ÿ˝ÀøÏ rdüTø√˝Ò<äT. ‘·qT
Ádæÿ|tº sêdæ, q{Ï+∫, <äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+∫Hê, ô|’>± Ä |üqT\˙ï
m+‘√ ÁX¯<ä∆>± m+‘√eT+~ ø£+fÒ u≤>± #˚dæHê düπs, yê{Ïì ô|<ä›
$»j·÷\T>± uÛ≤$+#·˝Ò<äT. Hê≥ø±\T sêj·T≥+ e\¢ e∫Ãq
nqTuÛÑe+‘√ Äj·Tq #ê˝≤ eT+∫ dæìe÷\≈£î Ád”ÿHé ù|¢ düVü≤ø±s¡+
Ç#êÃ&ÉT. &ÉãT“ ø√düy˚T dæìe÷˝À¢ q{Ï+#êqì #ÓbÕÔ&ÉT. dü+kÕÿs¡,
ìXÊ+‘Y, eT+<ÛäHé, kÕ«$T, e+X¯eø£å, Äq+<äuÛ…’s¡$ ˝≤+{Ï
dæìe÷˝À¢ n+<ä+>± VüQ+<ë>± ø£ì|æ+#·≥y˚T ø±≈£î+&Ü q≥T&ç>±
eTVæ≤fi≤ >=+‘·Tø£
e÷‘·èø£
≈£L&Ü >∑Ts¡TÔ+&ç b˛j˚T bÕÁ‘·\T #˚XÊ&ÉT. ñ‘·‡yé, ˇ+<ëH=+<äT
ø±\<ä*¢, #Ó\T$ ˝≤+{Ï dæìe÷\T- ø£sêï&é <äs¡Ù≈£î&ç>± #˚dæq
eT+∫ Á|üj·T‘êï\T.
˙fi¯¢˝À #˚|ü+‘· düVü≤»+>± ø£sêï&é Hê≥ø£s¡+>∑+˝À
yÓT\>∑{≤ìøÏ ø±s¡D+ ∫qï|üŒ{Ï qT+&ç ‘·qT #·÷dæq j·Tø£å>±q
Á|ü<äs¡Ùq\T, bÕ؇ Hê≥ø±\T. –Øwt ø£sêï&é ‘·q yÓTT<ä{Ï Hê≥ø£+
ªj·Tj·÷‹μ ì Çs¡yÓ’ ¬s+&˚fi¯¢ ej·TdüT˝À sêXÊ&ÉT. bÕ‹πøfi¯¢
ej·TdüT˝À ‘·T>∑¢ø˘ sêXÊ&ÉT. #·]Á‘· #·<äTe⁄‘·÷ e⁄qï|ü⁄Œ&ÉT,
|ü<ëï\T>√ X¯‘êã›+˝À &Ûç©¢ dü\Ôq‘Y n~Ûø±sêìï <äø£ÿqT es¡≈£L
yê´|æ+|üCÒdæq düT˝≤ÔHé eTVü≤à<é _Hé ‘·T>∑¢ø˘ #˚dæq |üqT\T
ø£sêï&éqT Äø£]¸+#êsTT. ‘·T>∑¢ø˘ ø±\+˝À J$+∫q õj·÷e⁄B›Hé
ãs¡ì nH˚ s¡#·sTT‘· ‘·T>∑¢ø˘ >∑T]+∫ sêdæq $wüj·÷\qT rdüT≈£îì
Hê≥ø£+ s¡∫+#ê&ÉT. Bì˝À ‘·T>∑¢ø˘ , Ä<äsêÙ\qT Ä#·s¡D˝ÀøÏ
‘˚e≥+˝À z&çb˛sTTq ;Ûø£s¡yÓTÆq s¡ø£Ô|æbÕdæ>± ø£ì|ækÕÔ&ÉT. n‘·qT
‘·+Á&çì #·+|æ &Ûç©¢ dü\Ôq‘Y≈£î sêC…’Hê&Éì #ÓbÕÔs¡T. #·]Á‘·˝À
ìC≤ìC≤\>∑T]+∫ |ü{Ϻ+#·Tø√≈£î+&Ü ‘·T>∑¢ø˘ bÕÁ‘·qT
∫Á‹+#·≥+˝À ø=+‘· ùd«#·Ã¤rdüT≈£îHêï&ÉT –Øwt ø£sêï&é. düú\
ø±˝≤\‘√ dü+ã+<Ûä+ ˝Ò≈£î+&Ü ‘·T>∑¢ø˘ m|ü⁄Œ&É÷ n~Ûø±s¡ |”sƒ¡+
MT<äTqï sê»ø°j·T Hêj·T≈£î&ç˝≤>± ø£ì|ækÕÔ&ÉT. n‘·ìøÏ ø=ìï
Ä<äsêÙ\T+{≤sTT. ˝Ò<ë ñqï≥Tº #Ó|ü⁄Œ≈£î+{≤&ÉT. yê{Ïì neT\T
#˚j·T{≤ìøÏ ‘=+<äs¡bÕ≥T‘√ ìs¡íj·÷\T #˚kÕÔ&ÉT. eT‘ê˙ï
sê»ø°j·÷\q÷ ø£\>∑*ù|dæ Á|üjÓ÷–dü÷Ô, Væ≤+<ä÷ eTTdæ¢+\+<äs¡÷
ø£*dæyÓT*dæe⁄+&˚ Ä<äs¡Ù sêC≤´ìï ø£\>∑+{≤&ÉT. n~Ûø±s¡+˝À
ì*∫ e⁄+&É≥+, <ëìï yê´|æ+|üCÒj·T≥+, ø°]Ô, &ÉãT“ ... á
<Û˚´j·÷\ ø√dü+ sê»ø°j·T Hêj·T≈£î\T s√Eø√ e÷≥
e÷{≤¢&ÉT‘·TqïfÒº ‘·T>∑¢ø˘ ‘·q eTqdüT≈£î m|ü⁄Œ&˚~ ‘√ùdÔ n~
e÷{≤¢&ç XÊdüHê\T #˚düTÔ+{≤&ÉT. s√E≈£î nsTT<äTkÕs¡T¢ qe÷E
#Ój·÷´\ì ø=+‘·ø±\+, ãVæ≤s¡+>∑ Á|ü<˚XÊ˝À¢ qe÷CÒ ìwæ<ä∆eTì
eT] ø=+‘·ø±\+ ìã+<Ûäq\T ô|&ÉT‘·T+{≤&ÉT. Çe˙ï ‘·q˝Àì
nqTe÷ì+#˚ eTqdüÔ‘ê«ìï, nVü≤+ø±sêìï, nuÛÑÁ<ä‘êuÛ≤yêìï
‘Ó*j·TCÒùd #·s¡´˝Ò.
‘·T>∑¢ø˘˝À ø=ìï d”q¢qT @ ø±\|ü⁄ sê»ø°j·÷\¬ø’Hê
nq«sTT+#·Tø√e#·TÃ. düT˝≤ÔHé‘√ $uÛÒ~+∫q Ä<Ûë´‹àø£ >∑Ts¡Te⁄
ùwø˘ Çe÷eTTB›Hé Á|ü»\‘√ e÷{≤¢&Ü\ì nqT≈£î+{≤&ÉT. düT˝≤ÔH˚
dü«j·T+>± |ü_¢ø˘ MT{Ï+>¥qT @sêŒ≥T #˚sTTkÕÔ&ÉT. ø±˙
yÓqTø£qT+&ç ‘·q nqT#·s¡T\ #˚‘· Á|ü»˝…e«]˙ Ä düe÷y˚XÊìøÏ
sê˙j·T≈£î+&Ü #˚kÕÔ&ÉT. á s√E˝À¢ ÁbÕC…≈£îº\ ø√dü+ uÛÑ÷eTT\T
rdüT≈£îH˚≥|ü⁄Œ&ÉT Á>±eTdüuÛÑ\ nqTeT‹ rdüT≈£îH˚ dü+<äs¡“¤+˝À
}] Á|ü»\≈£î ‘Ó*j·Tìe«≈£î+&Ü düuÛÑ\T @sêŒ≥T #˚dæ Á|ü»\T
nqTeT‹ Ç∫Ãq≥Tº>± sêùddüT≈£îì ÁbÕC…≈£îº\T yÓTT<ä\Tô|fÒº
sê»ø°j·T+ ≈£L&Ü Ç˝≤π> ˝Ò<ä÷!
ªHê \ø£å´+˝À H˚qT qeTàø£+ e⁄+#·{≤ìøÏ Hê≈£îqï~ e÷≥
ø±<äT, ø£‘˚Ô!μ nì eT+>√\T <ë&ÉT\ qT+∫, n+‘·s¡Z‘· X¯Á‘·Te⁄\
qT+∫, X¯Á‘·Te⁄\ì ‘êqqT≈£îqï e´≈£îÔ\ qT+∫ ‘·|æŒ+#·T≈£î+<äT≈£î
#·+|ü⁄&ÉT |ü+<˚\H˚ ÄÁX¯sTTkÕÔ&û sêE. #·+|ü{≤ìøÏ ≈£L&Ü ˇø£
28 E˝…’ ` 2019
≈£îÁ≥q÷ qeTàø£Á<√Vü‰˙ï s¡∫kÕÔ&ÉT. #·<äs¡+>∑+˝À bÕe⁄\T
ø£~|æq≥Tº>± eP´Vü‰\T |üìï eTqTwüß\qT ã*ô|&É‘ê&ÉT. s¡ø£s¡ø±\
y˚cÕ˝À¢øÏ e÷s¡T‘·÷ ∫es¡≈£î ‘·qqT ‘êqT ø√˝ÀŒ‘ê&ÉT. ‘·qπøy˚y√
Ä<äsêÙ\THêïj·Tì #Ó|üPÔH˚ #˚‘·˝À¢ n<ä+‘ê nã<ä∆eTì ìs¡÷|ædü÷Ô
e⁄+{≤&ÉT. ªªá düT˝≤ÔqT me]HÓ’Hê #·|ü⁄Œ&ÉT ø±≈£î+&Ü #·+ù|dæ,
∫es¡≈£î ‘·q n|üsê<Ûä uÛ≤eqqT ≈£L&Ü Äq+~dü÷Ô e⁄+{≤&ÉTμμ
n+{≤&ÉT ‘·T>∑¢ø˘ Á≈£Ls¡‘ê«ìï >∑T]+∫ #Ó|üPÔ ˇø£ ôd’ì≈£î&ÉT.
Á|ü|ü+#·+˝À #ê˝≤eT+~ ‘·\©ï ‘·\sê‘·©ï e÷πsÃdæ Äq+~+#˚
‘Ó*yÓ’q nÁ>∑sê»´|ü⁄ Áô|dæ&Ó+≥T¢ Çø£ÿ&É >∑Ts¡TÔø=kÕÔs¡T.
ìC≤ìøÏ eTVü≤eTà<é _Hé ‘·T>∑¢ø˘ MT<ä Vü≤‘ê´ Á|üj·T‘êï˝ÒM
»]–q≥Tº #ê]Á‘·ø£ Ä<Ûësê\T ˝Òø£b˛sTTHê, Hê≥ø°j·T‘· ø√dü+,
‘·T>∑¢ø˘ #·s¡´\‘√ $dæ–b˛sTTq ø=+‘·eT+~ ô|<ä›\T ≈£îÁ≥
#˚dæq≥Tº>± Hê≥ø£+˝À ø£\Œq #˚kÕÔ&ÉT ø£sêï&é. Ä ≈£îÁ≥ >∑T]+∫
‘Ó\TdüT≈£îqï düT˝≤ÔHé Væ≤+<äTe⁄\qT ñ|üjÓ÷–+∫ ‘·qMT<ä »]–q
Vü≤‘ê´ Á|üj·T‘êïìï ‹|æŒø=&É‘ê&ÉT. dü«+‘· Á|üjÓ÷»Hê\ ø√dü+
Væ≤+<ä÷ eTTdæ¢+ n\¢s¡¢qT ¬s#·Ã>={Ϻ, Çs¡TyÓ’|ü⁄˝≤ ø={≤¢&ÉT≈£î
#·düTÔ+fÒ, ˝≤uÛÑ+ bı+<äT‘·Tqï sê»ø°j·T Hêj·T≈£î\qT >∑Ts¡TÔ
#˚kÕÔ&ÉT. düT˝≤ÔHé ≈£îÁ≥\≈£î ‘√&ÉT>± s¡‘·Hédæ+>¥ ≈£îÁ≥, düT˝≤ÔH é
m+‘·>±H√ Áù|$T+#˚ düe‹ ‘·*¢ düT˝≤ÔHé nHê´j·÷\qT
düVæ≤+#·˝Òø£ n‘·ì dü\Vü‰<ës¡TqT #·+ù|ùd+<äT≈£î #˚ùd ≈£îÁ≥...
Ç˝≤ sê#·]ø£+ n+‘ê n|üqeTàø£+, nqTe÷q+, ≈£îÁ≥,
Vü≤‘·´\eTj·T+ nì|æ+#˚≥≥Tº>± e⁄+≥T+~ ‘·T>∑¢ø˘ . Hê≥ø£+˝À
#·<äs¡+>∑+ Ä≥ sê»ø°j·T|ü⁄ m‘·TÔ\≈£î Á|ürø£. bÕ\≈£î\T #˚ùd
XÊdüHê\qT ‘·eT≈£î M\T>± yê&ÉT≈£îH˚ Á|ü»\≈£î Á|ürø£ nJCŸ nH˚
#êø£*.
ã+>±s¡+, yÓ+&ç HêD≤\≈£î ã<äT\T>± sê– HêD≤\T
yê&ÉTø£˝ÀøÏ ‘Ó<ë›eTì ‘·T>∑¢ø˘ #˚dæq ìs¡íj·T+ eT+∫<˚ >±˙ sê–
HêDÒ\T Hêdæs¡ø£+>± e⁄+&É≥+‘√ »q+ yê{Ïì Çfi¯¢˝ÀH˚
eTTÁ~+#·Tø√e≥+ yÓTT<ä\T ô|fÒºdü]øÏ ndü\Tπø yÓ÷dü+ e∫Ã+~.
Á|ü»˝À¢ ‘êq+fÒ qeTàø£+ ˝Ò<äì, #Ó’Hê˝À sê»eTTÁ<ä‘√ e⁄qï
ù||üsY ø£¬s˙‡ì »q+ >ös¡$+∫q≥Tº>± eTq Á|ü»\T ‘·q ø£¬s˙‡ì
>ös¡$+#·˝Ò<äì yêb˛‘ê&ÉT ‘·T>∑¢ø˘. q\¢<ÛäHêìï u…’≥≈£î
rdüTø=kÕÔeT+≥÷ #˚dæq ô|<ä›H√≥¢ s¡<äT› e÷j˚Tqì ‘˚*b˛sTTHê
øÏ≈£îÿs¡TeTq≈£î+&Ü e⁄+&çb˛sTTq eTq bÕ\≈£î&ç eTqdüT˝À
yÓ÷H√˝≤>¥ m˝≤ e⁄+&ÉT+≥T+<√!
&Ûç©¢ qT+∫ <Í\‘êu≤<é≈£î sê»<Ûëìì Á|ü»\‘√ düVü‰
e÷s¡Ã≥+‘√ m+‘√eT+~ #·ìb˛e≥+‘√, KC≤Hê sê– HêD≤\
≈£î|üŒ\‘√ ì+&çb˛e≥+‘√, ‘·q#·T≥÷º ñqïyêfi¯¢+<äØï
nqTe÷ì+∫ #·+|ü≥+ ˝≤+{Ï ‘·q #·s¡´\˙ï ∫es¡≈£î ‘·q
yÓ’|òü˝≤´ìï ø£fi¯¢eTT+<äT ì\|ü≥+‘√ e÷qdæø£+>± &=\¢
nsTTb˛‘ê&ÉT ‘·T>∑¢ø˘. Çø£ $T–*q~ ‘·q |æ∫Ñ·q+˝ÀøÏ ‘·qT
düTK+>± C≤s¡Tø√e≥y˚T. <˚X¯ Á|ü»\ uÛÑ$wü´‘·TÔqT eT\T|ü⁄‹ù|Œ
ìs¡íj·÷\qT rdüT≈£îqï <˚XÊ~ÛH˚‘·\T yêfi¯¢ ìs¡íj·÷\T Ç#˚Ã
|òü*‘ê\T |òüTÀs¡+>± e⁄qï|ü⁄Œ&ÉT, <˚X¯Á|ü»\ Á|üjÓ÷»Hê\T
eTVæ≤fi≤ >=+‘·Tø£
e÷‘·èø£
<Óã“‹qï|ü⁄Œ&ÉT ‘·T>∑¢ø˘˝≤>± m+‘√ ø=+‘· ñHêà<ëìøÏ >∑T]
ø±≈£î+&Ü e⁄+&ÉπsyÓ÷!
1964˝À ø£sêï&é ‘·T>∑¢ø˘qT sêXÊ&ÉT. ø=‘·Ô>± @s¡Œ&çq
uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À HÓÁVüA ø=ìï Ä<äsêÙ\‘√ ø=‘·Ô ìs¡íj·÷\T
rdüTø√e≥+, n$ ô|<ä›>± $»j·Te+‘·+ ø±ø£b˛e≥+, Ä]úø£+>±
m<ä>∑ì düe÷»+, Væ≤+<ä÷ eTTdæ¢+\ eT<Ûä´ $uÛÒ<ë\T n˝≤π>
e⁄+&çb˛e≥+... M≥ìï{Ï˙ <äwæº˝À ô|≥Tº≈£îì j·TT.ÄsY.
nq+‘·eT÷]Ô ª‘·T>∑¢ø˘μ Hê≥ø£+ HÓÁVüA$j·THé k˛wü*»+ MT<ä
#˚dæq $eTs¡Ù nì n+{≤&ÉT. ìC≤ìøÏ ø£sêï&é #Ó|æŒq≥Tº>± ‘·T>∑¢ø˘
ÄHê{Ï #ê]Á‘·ø£ ø£<∏√ ˝Ò<ë HÓÁVüA ø±˝≤ì<√ e÷Á‘·y˚T ø±<äT. Ç~
nìïø±˝≤\≈£L e]ÔdüTÔ+~. ‘·T>∑¢ø˘˝À Ç<ä›s¡T >±s¡T¶\ dü+uÛ≤wüD
ñ+≥T+~. ªÇ~ m+‘· >∑{Ϻ ø√≥!μ nì ˇø£ >±s¡T¶ n+fÒ ªá ø√≥
<ëì˝À kÕ«uÛ≤$ø£+>± e⁄qï ã\V”≤q‘·\ e\¢H˚ ≈£L*b˛‘·T+~μ
n+{≤&ÉT ¬s+&√ >±s¡T¶. mquÛ…’˝À¢ á Hê≥ø±ìï #·÷dæq ˇø£
Áù|ø£å≈£î&ÉT Ç+~sê >±+BÛì kı+‘· ôd≈£L´]{° >±s¡T¶˝Ò ø±˝ÒÃdæq
‘·s¡Tyê‘· »]–q Væ≤+düqT >∑Ts¡TÔ #˚düT≈£îHêï&Éì ø£sêï&é #ÓbÕŒs¡T .
Á|ür Áù|ø£å≈£î&É÷ ‘·qT yêdüÔyêìï ns¡ú+ #˚düT≈£îqï rs¡TqT ã{Ϻ
Hê≥ø£+ >∑T]+∫ yê´U≤´ìkÕÔ&Éì n+≥÷ á Hê≥ø£+ yÓ÷Bì
>∑Ts¡TÔ #˚düTÔ+<˚yÓ÷ #·÷&Ü\+{≤&ÉT ø£sêï&é.
Ä<äs¡Ùyê<ä+ Ä#·s¡D˝À |òüTÀs¡+>± z&çb˛sTTq|ü⁄Œ&ÉT ø£*π>
e÷qdæø£ dü+|òüTs¡¸D˝À ‘·T>∑¢ø˘ >∑Ts=ÔkÕÔ&ÉT. _ÛHêï_ÛÁbÕj·÷ìï
düVæ≤+#·ø£b˛e≥+, |ü<ä$ ì\T|ü⁄ø√e≥+ ø√dü+ ≈£îÁ≥\‘√
eTqTwüß\ eT<Ûä´ N*ø£\T ‘˚e≥+˝≤+{Ï bòÕdædtº <Û√s¡DT\≈£î @
düe÷»+˝À @ bÕ\≈£î\T bÕ\Œ&çHê yêfi¯¢˝À ‘·T>∑¢ø˘ ø£ì|ækÕÔ&ÉT.
ª‘·T>∑¢ø˘ μ $düÔ‹ Ç+‘· ô|<ä›~ ø±ãfÒº @ ø±\+˝Àq÷
düeTø±©q‘·qT ì\T|ü⁄≈£îH˚ ˇø£ >=|üŒ bı*{Ïø£˝Ÿ Á&Üe÷>±
ì*#˚e⁄+≥T+~. >=|üŒ Hê≥ø±\qT sêdæq U≤´‹ì yÓ+≥u…≥Tº≈£îqï
–Øwt ø£sêï&é ≈£L&Ü uÛ≤s¡rj·T Hê≥ø£s¡+>∑+˝À #·+Á<äT&ç˝≤
Á|üø±•dü÷Ô e⁄+{≤&ÉT. V
e÷‘·èø£ #·+<ë $esê\T
dü+e‘·‡s¡+ #·+<ë : s¡÷. 150/`
¬s+&ÉT dü+e‘·‡sê\ #·+<ë : s¡÷. 300/`
Hê\T>∑T dü+e‘·‡sê\ #·+<ë : s¡÷. 500/`
e÷‘·èø£ ì~ÛøÏ $]$>± $sêfi≤\T Ç∫Ã
|üÁ‹ø£qT Áb˛‘·‡Væ≤+#·+&ç.
29 E˝…’ ` 2019
 Äø±XÊqï+{Ï, H˚\C≤]q ñ\ÿ
nõ‘·

q kÕkÕÔ´... ‘·\ ~+#·T≈£îì ñ+~.

‘·\˙, eTTU≤ìï ø£|ü⁄Œ‘·÷ q\¢s¡+>∑T #·T˙ï.
m+‘· nDÏ∫y˚dæHê Äπ>~ ˝Ò<ä+≥÷
qT~{Ïô|’øÏ <ä÷düTø=düTÔqï ã+>±s¡T s¡+>∑T
E≥Tº. eTTU≤ìøÏ #˚‘·T\T n&ɶ+ ô|≥Tº≈£îì
ñ+~. ¬s+&ÉT #˚‘·T\ eT<Ûä´qT+∫ ÄyÓT
ø£fi¯ó¢. πøe\+ ø£fi¯ó¢ e÷Á‘·y˚T
ø£ì|ædüTÔHêïsTT. >±Eø£fi¯ó¢. ‘˚HÓs¡+>∑T˝À— @
uÛ≤e+ ˝Ò≈£î+&Ü ì]¢|üÔ+>±, ì]«ø±s¡+>±...
@<√ ˝Àø£+˝À ñqï≥T¢>±. #·T≥÷º
b˛©düT\T, MT&çj·÷, ¬øyÓTsê\T.
ñøÏÿ]_øÏÿ] #˚düTÔqï ns¡ú+ ø±ì Á|üX¯ï\T.
|üø£ÿH˚ njÓ÷eTj·T+>± #·÷düTÔqï ‘·q˝≤+{Ï
j·TTe‘·T\T. #·T≥÷º ñqï Á|ü|ü+#·+‘√
‘·qπø+ dü+ã+<Ûä+ ˝Òq≥T¢>± qkÕdüÔ´
ì]«ø±s¡+>± ñ+~. @ uÛ≤eeT÷ ˝Òì
‘˚HÓø£fi¯ó¢ mø£ÿ&√ #·÷düTÔHêïsTT. ôV’≤<äs¡u≤<é eTVü‰q>∑sêìï <ë{Ï , dæUŸ $˝ÒCŸ˝À z |òü+ø£åHé Vü‰˝Ÿ. nÁ&Édt ø£qTø√ÿyê*‡q nedüs¡+
á sêÁcÕºìï <ë{Ï, <˚X¯ dü]Vü≤<äT›\qT <ë{Ï, eT+#·Tø=+&É\T, ˝Ò<äT. |òü+ø£åHé Vü‰˝Ÿ≈£î øÏ˝ÀMT≥sY <ä÷s¡+ qT+#˚ ø±uÀj˚T
»\bÕ‘ê\qT #·÷dü÷Ô dæ\Tÿ s√&ÉT¶ MT<äT>± düT<ä÷s¡+>± >√<ÛäTeT e<Ûä÷es¡T\ bò˛{À\‘√ $T\eT˝≤ yÓTs¡Tdü÷Ô ô|ò¢ø°‡\T. |òü+ø£åHé
>∑&ç¶ |ü]eTfi≤ìï >∑Ts¡TÔ≈£î ‘Ó#·TÃ≈£î+≥THêïsTT. ø£˝≤¢˝À¢ sêdüT\T>± Vü‰˝Ÿ≈£î #˚s¡T≈£îH˚ dü]øÏ Çø£ $sƒ¡˝≤#ês¡´ dæìe÷˝À dü«s¡Z+
Á|ü|ü+#·|ü⁄ nqï|ü⁄ –HÓï y˚Ty˚T n+≥÷ ‘·T[¢|ü&ÉT‘·Tqï ø£+≈£î˝À¢ ôd{Ï+>¥\T b˛*q yÓT]ùd <ë«sê\T. s¡+>∑Ts¡+>∑T\ m˝ŸÇ&ç
‘·eT Äqyêfi¯¢ì yÓ‘·T≈£îÿ+≥THêïsTT. #˚C≤]q dü«sêZìï >∑Ts¡TÔ BbÕ\T. Çø£ y˚~ø£ dü+>∑‹ #Óù|Œ<˚eTT+~. Á|ü|ü+#·+˝À m+‘√
#˚düT≈£î+≥THêïsTT. ‘·eT n+<äyÓTÆq Á|ü|ü+#êìï ‘·qTï≈£îb˛sTTq eT+~ nuÛ≤>∑T´\ X¯Øsê\qT, mH√ï yÓT<äfi¯¢qT |”*Ã|æ|æŒ#˚ùdÔ b˛¬>’q
>∑<ä›\T mes¡ì n&ÉT>∑T‘·THêïsTT. Ç+‘·ø° Ä ø£fi¯ó¢ Á|ü•ï+#˚<Óe]ì? dü+|ü<ä m+‘· düT\Te⁄>± Ks¡Tà #ÓjÓT´#√à #Óù|Œ+<äT≈£î
düe÷<Ûëq+ #ÓbÕŒ*‡+<Óes¡T? Ä ø£fi¯¢H˚ #·÷dü÷Ô n˝≤ eT÷&Óï\¢ ø£+{ÏeTT+<äT ø£ì|ædüTÔqï ìø±¬s’‡q ì»+. nsTTHê J$‘·+˝À
ÁøÏ‘êìøÏ yÓ[¢b˛j·÷qT ˇø£ÿkÕπs ø£<ë »]π><ä+≥÷ yê~+#˚ ô|<ä›eTqTwüß\qT >∑Ts¡TÔ
z kÕj·T+Á‘·+ Ä|ò”düT˝À |üì#˚düT≈£î+≥Tqï Hê≈£î ñqï≥T¢+&ç #˚düT≈£î+≥÷ n˝≤ ≈£Ls¡TÃHêïqT. #·T≥÷º ‘Ó*dæq eTTU≤\T ô|<ä›>±
eTT≈£îÿ |ü⁄{≤\qT k˛øÏ+~, eT{Ϻ |ü]eTfi¯+. mHêïfiË’¢+<√! y˚T|òüT+ ø£ì|æ+#·˝≤. ‘Ó*d” ‘Ó*j·Tì eTTU≤\≈£î z ∫s¡Tqe⁄« $dæ] ø£fi¯ó¢
H˚H=#˚ÃdüTÔHêïq+≥÷ |ü⁄&É$TøÏ |ü+|æq dü+<˚X¯+. øÏ+<ä¬ø[¢ Ä eT÷düT≈£îHêïqT.
|ü]eTfi≤ìï ÄkÕ«~dü÷Ô {° ‘ê>±\ì|æ+∫+~. n˝≤ ~>∑T‘·T+fÒH˚ ˇπøkÕ] |òüP¢{Ÿ, ejÓ÷*Hé, MD≈£î >∑C…®\ düe«&ç ‘√&Ó’‘˚; Ä
nø£ÿ&Éø£ÿ&Ü X¯Øsêìï |ü\ø£]düTÔqï yêq#·Tø£ÿ\T. Äø±X¯+ qT+∫ dü+^‘·+ #Óe⁄\qT k˛øÏ+~. ø£fi¯ó¢ ‘Ó]∫ #·÷XÊ. dü«s¡Z+˝≤+{Ï
uÛÑ÷$TøÏ ‘·Tfi¯ó¢≈£î+≥÷ e∫Ãq |ü\ø£]+|ü⁄, |ü⁄\ø£]+|ü⁄. ôd{Ϻ+>¥˝ÀøÏ e#êÃqqT≈£îHêïqT ø±˙ e∫Ã+~ ì»+>± dü«s¡Z+
{≤´+ø˘ã+&é #·T≥÷º yêøÏ+>¥ #˚dü÷Ô yêq #·Tø£ÿ©ï, eT{Ϻ ˝Àø£e÷ nqï ÁuÛ≤+‹øÏ ˝Àqj·÷´. n|ü‡s¡dü\T ‘Ó\¢ì <˚e‘ê
|ü]eTfi≤˙ï ÄkÕ«~<ë›eTqï ø√]ø£. b˛<ëeTì ã+&ç rXÊ. á eÁkÕÔ\‘√ es¡Tdü>± Hê≥´+ #˚dü÷Ô, ø=+‘· eT+~ $+C≤eTs¡\T
˝À|ü˝Ò yÓ÷–+~ ôd˝Ÿbò˛Hé. Ç+{ÏqT+#˚ nqT≈£î+{≤, u≤>± MT≥T‘·÷, ¬s+&ÉT es¡Tdü\T>± edüTÔHêïs¡T. yê] eT<Ûä´˝À+∫
‘Ó*dæqyêfi¯¢~ m+π>CŸyÓT+{Ÿ ñ+~. yÓfi≤¢* nì Äs¡¶sY‡. s¡<∏ëìï b˛*q yêVü≤q+. ‘˚s¡T≈£îì #·÷XÊ. ì•Ã‘ês¡ú+
‹≥Tº≈£î+≥÷H˚ ãj·T\T<˚sê. #˚düTø√uÀj˚T ne÷àsTT, nu≤“sTT Ä s¡<∏ä+˝À. n≥÷ Ç≥÷
eTVæ≤fi≤ >=+‘·Tø£
e÷‘·èø£ 30 E˝…’ ` 2019
Hê≥´+ #˚düTÔqï j·TTe‘·T\T. ø±düÔ+‘· ø£fi≤b˛wüD ñ+~ ø£<ë! Ä
n|ü‡s¡dü\qT |ü]øÏ+∫ #·÷XÊ. n+<ä+>± q‘·´+ #˚düTÔHêïs¡T.
kÕ\uÛÑ+õø£\+fÒ Mπs @yÓ÷. ø±˙ ø±<äì ‘˚*b˛sTT+~. |üØøÏå+∫
#·÷ùdÔ ø£ì|æ+∫+~ ‘˚&Ü. n+fÒ Ms¡T eTq |ü⁄sêD≤˝À¢ n|ü‡s¡dü\T
ø±<äT. Ä ã+>±s¡T es¡í+, j·÷|æ˝ŸqT yÓøÏÿ]+#˚ ãT>∑Z\T, ‘˚HÓø£fi¯ó¢.
n+<äTHê eTT+<äTqï ne÷àsTT. #·÷&É&ÜìøÏ <˚eø£H˚´. ø±˙ eTq
|ü⁄sêD≤˝À¢ <˚eø£q´ ø±<äT. mø£ÿ&√ Á^≈£î |ü⁄sêD≤\qT+∫
rdüTø=∫Ãq≥T¢Hêïs¡T. @ uÛ≤eeT÷ ˝Òì eTTK+, ø£fi¯¢˝À ìsêdüø£Ô‘·.
ì]«ø±s¡+>± ñHêïsTT. |üØø£å>± #·÷ùdÔ— ˝À‘Ó’q ÄyÓT #·÷|ü⁄\T,
rø£åD+>± ñqï ÄyÓT #·÷|ü⁄\T...mø£ÿ&√ j·TT<ä∆s¡+>∑+ qT+∫
X¯Á‘·Te⁄\qT+∫ ‘·|æŒ+#·Tø√e&ÜìøÏ á ne‘ês¡yÓT‹Ô+<ë
nì|æk˛Ô+~. á eT<Ûä´ Ç˝≤+{Ïyêfi¯ó¢ nø£ÿ&Éø£ÿ&Ü ø£ì|ædü÷ÔH˚
ñHêïs¡T. K∫Ñ·+>± uÛ≤s¡rj·TT\T e÷Á‘·+ ø±<äT. bÕXÊÑ·T´˝≤
n+fÒ nB ø±<äT. bÕXÊÑ·T´\≈£î, uÛ≤s¡‘·<˚XÊìøÏ eT<Ûä´˝À ñ+&ç
ñ+{≤sê? me¬s’ ñ+{≤s¡T? nqT≈£î+≥÷ ì•Ã‘ês¡ú+ dü+<ä&ç˝À
eT]Ãb˛j·÷.
dü]>±Z ¬s+&Óï\¢ ‘·s¡Tyê‘· nqT≈£î+{≤, ùdïVæ≤‘·T\‘√ ø£\dæ
ôV’≤f…ø˘‡˝À z ô|[¢øÏ yÓfi≤¢. π>{Ÿ <ä>∑Zπs m<äTs¡j·÷´s¡T. n‹<∏äT\≈£î
|üP\u§πø\T n+~dü÷Ô z ne÷àsTT, kÕ+Á|ü<ëj·T+>± qeTkÕÿs¡+
#ÓãT‘·÷ eTs√ ne÷àsTT. n‹<∏äT\qT ÄVü‰«ìdüTÔHêïs¡T.
ms¡T|ü⁄s¡+>∑T >öHé\˝À n#·Tà ô|òsTTØfÒ˝Ÿ‡˝À ø£<∏ëHêsTTø£˝≤¢>±!
mÁs¡>∑T˝≤;ì n+<äT≈£î+≥÷ ˇø£ÿkÕ] ø£fi¯¢˝À¢øÏ #·÷XÊ.
ny˚ø£fi¯ó¢. ‘˚HÓø£fi¯ó¢... ˝À‘Ó’q #·Ts¡T≈£î #·÷|ü⁄\T. n+‘·
düT≈£îe÷s¡+>± ñ+&˚ Ä ne÷àsTT eTTK+˝À @ uÛ≤e+ ˝Ò<äT.
ô|<äe⁄\T qe⁄«‘·THêïsTT. ø±˙ bÕ¢dæºø˘ qe⁄«. ø£fi¯ó¢ mø£ÿ&√
nH˚«wædüTÔHêïsTT. Ä˝À∫düTÔHêïsTT. n+<äs¡÷ ÄyÓT‘√ ôd©Œ¤\T
~>∑T‘·THêïs¡T. e<ä›ì yê]düTÔHêï $q≈£î+&Ü. H˚qT e÷Á‘·+ ÄyÓT
bÕ¢dæºø˘ qe⁄«≈£î Á|ü‹>± ∫s¡Tqe⁄« q$« yÓ[¢ ≈£Ls¡TÃHêïqT.
ø±ùd|ü{ÏøÏ ≈£L˝ŸÁ&ç+ø˘‡ rdüT≈£îì e∫Ã+~ Äy˚T. Hê≈£î
n+~e«uÀ‘·÷ |ü]#·j·T+>± nì|æ+#êH√ @yÓ÷ #·÷dü÷Ô |üø£ÿq
ñqï ≈£îØà ‘·≥Tº≈£î+~. #˚‹˝À ÁfÒ C≤]b˛≈£î+&Ü H˚qT
n+<äT≈£îHêï. n+‘˚... á kÕ] ì»+>±H˚ q$« ÁfÒqT rdüT≈£î+~.
e÷≥ ø£*bÕqT. ù|s¡T qkÕkÕÔ´. Hê¬ø+‘√ ÇwüºyÓTÆq ù|s¡T. Á|üeTTK
s¡wü´Hé s¡#·j·T‘· >∑©Hê ìø=\jÓTyê sêdæq qe\ ªn|ü]∫‘·μ˝À
ø£<∏ëHêsTTø£.
ù|s¡T... Hê{Ï ndü\T dædü˝…’q s¡wü´Hé j·TTe‹øÏ ndü˝…’q
Á|ü‹s¡÷|ü+ Ä ù|s¡T. k˛$j·T{Ÿ $|ü¢e+ e∫Ãq ø=‘·Ô˝À¢ Ä <˚X¯
qeìsêàD+ ø√dü+ $X¯«$<ë´\j·÷\qT+∫ e÷s¡TeT÷\ dü$Twæº
e´ekÕj·T πøåÁ‘êìøÏ yÓ[¢q qkÕkÕÔ´, mH√ï ø£wüºqcÕº\≈£î,
neùV≤fi¯q\qT, Á|üø£‹ düyêfi¯¢qT m~]+∫ ø£s¡Te⁄H˚\˝À
ã+>±sêìï |ü+&ç+∫q qkÕkÕÔ´. ø£cÕº\T, qcÕº\qT
øö>∑*+#·T≈£î+≥÷ ‘·q #·T≥÷º ñqï düe÷C≤ìï $»j·T|ü<∏ä+˝ÀøÏ
rdüT¬ø[¢q qkÕkÕÔ´. eTVæ≤fi≤ X¯øÏÔøÏ ndü˝…’q s¡÷|ü+. s¡wü´Hé
Á|üø£‹øÏ ∫s¡THêe÷. Á|ü‹ ñ<√´–ìø° Ä<äs¡Ù+>± ì*#˚ e´øÏÔ‘·«+.
m˝≤+{Ï >∑T]Ô+|ü⁄ Ä•+#·≈£î+&Ü, ‘·q |üìH˚ ˇø£ ‘·|üdüT‡˝≤ #˚ùd
eTVæ≤fi≤ >=+‘·Tø£
e÷‘·èø£
qkÕkÕÔ´.
mø£ÿ&ÉqT+∫ e#êÃeì n&ç>±qT ø£fi¯¢eTT+<äTqï ø£<∏ëHêsTTø£ì.
ÄØàìj·÷ n+≥÷ ã<äT*∫Ã+~. n+fÒ s¡wü´Hé j·TTe‹.
nø£ÿ&çqT+∫ Çø£ÿ&Éø±! nB á |üìø√dü+! eTqdü+‘ê @<√˝≤
nsTT+~. ˇø£Hê&ÉT Á|ü|ü+#êìøÏ |òü⁄&éuÖ˝Ÿ>± Á|üdæ~∆#Ó+~q
k˛«çj·T{Ÿ ]|ü_¢ø˘ ÄØàìj·÷ qT+∫ Ä j·TTe‹ yÓqTï≈£î
n‘·T≈£îÿb˛sTTq Ä ∫ìï bı≥º ì+|ü⁄ø√e&É+ ø√dü+ ô|[¢fi¯¢˝À e+–
e+– qeTkÕÿsê\T ô|&ÉT‘√+~. düsY« #˚k˛Ô+~. |ü]#ê]ø£˝≤
q‘ê´\T #˚k˛Ô+~ Ä j·TTe‹. Äy˚T ø±<äT. ÄyÓT #·T≥÷º ñqï
n˝≤+{Ï n+<äs¡÷. ô|[¢˝À ≈£Ls¡TÃì ñHêïH˚ ø±˙ eTqdæø£ÿ&É
˝Ò<äT. ∫qï|üŒ{Ï qT+N H˚qT #·<ä$q |ü⁄düÔø±˝À¢ k˛$j·T{Ÿ
j·T÷ìj·THé >∑Ts=Ôk˛Ô+~. Áô|ò+&é |æ\T|ü⁄‘√ eT∞¢ á ˝Àø£+˝ÀøÏ
e#êÃ. Ä eT<Ûä´ #·~$q z yês¡Ô >∑Ts=Ô∫Ã+~. ø=+‘· eT+~ s¡wü´Hé
eTVæ≤fi¯\T ‘·eT bı≥º≈£L{Ï ø√dü+ ‘·õøÏkÕÔHé qT+∫
q&ÉT#·T≈£î+≥÷ #Ó’Hê MT<äT>± eT<Ûä´˝À _#·ÃyÓT‘·TÔ≈£î+≥÷,
e´_Û#ês¡+ #˚dü÷Ô, dæ˝Ÿÿ düà–¢+>¥ #˚dü÷Ô eTq <˚XÊìøÏ
q&ÉT#·T≈£î+≥÷ e∫à &Ûç©¢ b˛©düT\≈£î ∫øÏÿq yês¡Ô. nsTTHê Mfi¯ó¢
ø=+#Ó+ qj·T+. ‘·\T#·T≈£î+fÒ ø£+≥ ‘·&ç. ø±˙ s¡wü´Hé j·TTe‘·T\T
n+‘· <ä÷s¡+ qT+∫ ã‘·T≈£î<Ós¡Te⁄ yÓ‘·T≈£îÿ+≥÷ edüTÔHêïs¡+fÒ
mìï ø£cÕº\¬ø’Hê m<äTØ<˚ ‘·‘·«+ yê]ì Ç+ø± q&ç|ædü÷ÔH˚ ñ+~.
Ç+{Ϭøfi≤¢H˚ ø±˙ qkÕkÕÔ´ qqTï yÓ+{≤&ÉT‘·÷H˚ ñ+~.
eTsêï&ÉT Ä|ò”düT˝À ‘√{Ï »s¡ï*düTº #ê˝≤ Vü≤&Üe⁄&ç>± e#êÃ&ÉT.
@+{Ï dü+>∑‘·ì n&ç>±. ªn~]b˛j˚T k˛ºØ e∫Ã+~. $Ee˝Ÿ‡
Hê<ä>∑Zπs mø˘‡≈£L¢õyé>± ñHêïsTTμ n+≥÷ #ê˝≤ m¬>’®{Ÿ nj·÷´&ÉT.
H˚q÷ ñ‘ê‡Vü≤+>± bò˛Hé˝À Ä <äXÊ´\T #·÷XÊqT. ns¡∆sêÁ‹
eT<Ûä´˝À $<äT´‘Y B|ü|ü⁄ yÓ\T>∑T\T. bÕ‘·ãd”Ô q≥ºq&çM<ÛäT˝À¢
ø£‘·TÔ\T ‹|ü⁄Œ‘·÷ |üVæ≤˝≤«Hé\T. yê] ø£‘·TÔ\ $Hê´kÕìøÏ
nqT>∑TD+>± \j·Tã<ä∆+>± q‘ê´\T #˚düTÔqï &Üq‡s¡T¢. dü+<˚Vü≤+
˝Ò<äT. s¡wü´Hé j·TTe‘·T˝Ò. ns¡∆q>∑ï+>± ø£‘·TÔ\ n+#·T\ô|’ q‘ê´\T
#˚düTÔHêïs¡T. c˛˝Ò dæìe÷qT ‘·\|ædü÷Ô.
z HÓ\ ‘·s¡Tyê‘· yê≥‡|t˝À yês¡Ô\T #Óø˘ #˚düT≈£î+≥THêï. z
yês¡ÔqT #·÷dæ Ä–b˛j·÷. e´_Û#ês¡+ H˚s¡+ øÏ+<ä s¡wü´Hé
j·TTe‘·T\ n¬sdüTº. yÓ+≥H˚ $Ee˝Ÿ &ÍHé˝À&é #˚dæ #·÷XÊ. s¡wü´Hé
j·TTe‘·T\ n¬sdüTºô|’ ø£$TwüqsY Áô|dt ø±qŒ¤¬sHé‡. Äj·Tq yÓqTø£
n¬sôd’ºq j·TTe‘·T\T. ‘·\≈£î, eTTU≤ìøÏ #·T˙ï\T ø£≥Tº≈£îì. yê]˝À
Hê≈£î ∫s¡|ü]∫‘·yÓTÆq ø£fi¯ó¢... qqTï yÓ+{≤&ÉT‘·Tqï ‘˚HÓ ø£fi¯ó¢...
Äy˚T qkÕkÕÔ´. dü+<˚Vü≤+˝Ò<äT. m|üŒ{Ï˝≤π> Ä ø£fi¯¢˝À ns¡ú+ ø±ì
nH˚ø£ Á|üX¯ï\T. düe÷<Ûëq+ <=s¡ø£ÿb˛sTTHê Ä Á|üX¯ï\T e÷Á‘·+
Ç|ü⁄&ÉT ns¡úeTe⁄‘·THêïsTT.
ˇø£Hê&ÉT $XÊ«+‘·sêfi¯+˝À n+‘·T∫ø£ÿì s¡Vü≤kÕ´\T
#Û˚~+#·&ÜìøÏ n+‘·]ø£å+˝À n&ÉT>∑Tô|{Ϻq ‘=* eTVæ≤fi¯.
ˇ\+|æø˘‡˝À ø£qT¬s|üŒqT düyê\T #˚ùd y˚>∑+‘√ n+<äì y˚>∑+‘√
ã+>±s¡T |ü‘·ø±\ es¡¸+ ≈£î]|æ+∫q k˛$j·T{Ÿ eTVæ≤fi¯.
n+‘·sê®rj·T y˚~ø£\ô|’ yÓ\T>∑Tu≤≥˝À X¯s¡y˚>∑+>± |üj·Tìk˛Ôqï
31 E˝…’ ` 2019
 CÀVü‰s¡T¢
‘Ó\T>∑T kÕVæ≤‘·´+˝À yÓTT<ä{Ï ‘·s¡+ ô|òììwüߺ s¡#·j·TÁ‹
nã÷“
Á|ü
] #Ûêj·÷<˚$
eTTK s¡#·sTTÁ‹ nã÷“] #Ûêj·÷<˚$>±s¡T pHé 28q eTs¡DÏ+#ês¡T.
ÄyÓT ej·TdüT 86 dü+e‘·‡sê\T. ÄyÓT ∫e] J$‘·+ #·+Á&É sêCÒX¯«s¡sêe⁄
bòÂ+&˚wüHé e<ë›ÁX¯eT+˝À q&ç∫+~. ÄyÓT 1960 ÁbÕ+‘ê˝À¢ &Ûç©¢˝Àì
C…mHé{°j·T÷˝À ˝…’ÁãØj·THé>± |üì #˚dæ |ü<äM $s¡eTD #˚kÕs¡T. Ád”Ô\ kÕ+kÕ]ø£
J$‘ê˝À¢ e#˚à dü+|òüTs¡¸D\qT, ‹s¡T>∑Tu≤≥¢q÷, düs¡T∆u≤≥¢q÷ ÄyÓT m≈£îÿe>± ‘·q ø£<∏ë edüTÔe⁄>± rdüTø=H˚yês¡T. ÄyÓT |æ‘·kÕ«eT´ e‹Ô&ÉT\
Á|üuÛ≤yêìï ns¡ú+ #˚düTø=+≥÷, Ä ms¡Tø£‘√ sêdæq ø£<∏ä\T ÄyÓT$. Ä ∫qï ∫qï ms¡Tø£˝Ò |ü⁄s¡TcÕ~Ûø£´‘· MT<ä ‹s¡T>∑Tu≤≥T≈£î düVü≤ø£]kÕÔsTT.
nã÷“] #Ûêj·÷<˚$>±] ª‘·q e÷s¡Z+μ |ü⁄düÔø±ìøÏ 2005 kÕVæ≤‘·´ nø±&É MT nyêsY¶ e∫Ã+~. Ä |ü⁄düÔø£+ yÓTT<ä{Ï Á|ü#·Ts¡D ªnã÷“]
#Ûêj·÷<˚$ ø£<∏ä\Tμ >± e∫Ã+~. n~ ø±≈£î+&Ü ÄyÓT |æ\¢\ ø√dü+ ªnq>∑qq>∑μ nH˚ C≤q|ü<ä ø£<∏ä\T sêXÊs¡T. ‘·q ‘·+Á&çì ‘·\T#·Tø=+≥÷
ªeT‘·T´+»j·Tμ nH˚ |ü⁄düÔø£+ sêXÊs¡T. ÄÁdæºj·THé s¡#·sTT‘· d”ºô |òHé J«>¥ sêdæq ø£<∏ä\qT ‘Ó\T>∑T˝À ª|ü]∫‘· ˝ÒKμ ù|s¡T‘√ nqTyê<ä + #˚XÊs¡T.
ÄyÓT sêdæq ø£<∏ä˝À¢ ªu§Hê‡jYT ã‘·T≈£î\Tμ ø£<∏ä |ü⁄s¡TcÕ~Ûø£´ dü e÷»+˝À m<ä>∑˝Òì eTVæ≤fi¯\ Áã‘·T≈£î\ >∑T]+∫ e]ídüTÔ+~. á ø£<∏äqT
2000e dü+e‘·‡s¡+ qT+&ç 8e ‘·s¡>∑‹ Ä+>∑¢ bÕsƒê´+X¯+>± ô|{≤ºs¡T. ªÄKs¡T≈£î ◊<äT qø£åÁ‘ê\Tμ ø£<∏ä ø±s=Œπs{Ÿ ÄdüT|üÁ‘·T\ >∑T]+∫ sêdæq
ø£<∏ä.
#Ûêj·÷<˚$>±s¡T n‘·´+‘· Áø£eT•ø£åD ø£*–q e´øÏÔ. J$‘·+˝Àì Á|ü‹ ø£ åD≤ìï dü~«ìjÓ÷>∑+ #˚j·÷\H˚ ñ‘·T‡ø£‘· ñqï e´øÏÔ. uÛÑs¡Ô
#·ìb˛sTTq ‘·s¡Tyê‘· ÄyÓT≈£î dü+‘êq+ ˝Òø£b˛e&É+‘√ ÄÁX¯eT+˝À ñ+&Ü\ì ìs¡ísTT+#·Tø=Hêïs¡T. Ä ìs¡íj·÷ìï n‹ dü«\Œ ø±\+˝À
Ä#·s¡D˝ÀøÏ rdüTø=#êÃs¡T. u≤>∑*+>∑+|ü*¢˝À ñqï ‘·q dü«+‘· sTT+{Ïì ‘·q $TÁ‘·T\πø n$Tà ÄÁX¯eT+ #˚sês¡T. ÄÁX¯eT J$‘·+˝À ≈£L&Ü
ø±˝≤ìï ñ‘ê‡Vü≤uÛÑ]‘·+>± >∑&çù|yês¡T. #·ìb˛sTTq ‘·s¡Tyê‘· ≈£L&Ü ‘·q X¯Øs¡+ Á|ü»\≈£î ñ|üjÓ÷>∑|ü&Ü\H˚ dü<äT<˚›X¯+‘√ ‘·q bÕ]úe
X¯Øsêìï Çmdt◊ ÄdüT|üÁ‹øÏ Çe«eTì #ÓbÕŒs¡T. ÄyÓT ø√]ø£ y˚Ts¡πø »]–+~.
‘Ó\T>∑T kÕVæ≤‘ê´ìø°, Ád”Ôyê<ä ñ<ä´e÷ìøÏ ‘·q e+‘·T düVü≤ø±s¡+ n+~+∫q n|ü⁄s¡÷|ü e´øÏÔ, s¡#·sTTÁ‹ nã÷“] #Ûêj·÷<˚$>±]øÏ
e÷‘·ø£ ìyê[ düeT]ŒdüTÔ+~. V

‘·eT <˚X¯+ >∑T]+∫ dü>∑s¡«+>± Á|ü|ü+#êìøÏ #ê{Ïq k˛$j·T{Ÿ
eTVæ≤fi¯. Äø±X¯+˝À dü>∑+ ø±<äT, $X¯«eT+‘ê ‘êHÓ’ Ä<ÛäTìø£
Á|ü|ü+#·+˝À kÕ~Ûø±s¡ ~X¯>± <ä÷düT¬øfi≤¢\qT≈£îqï eTVæ≤fi¯\+<ä]ø°
Ä<äs¡Ù+>± ì*∫q k˛$j·T{Ÿ eTVæ≤fi¯. á s√E ôV’≤<äsêu≤<é
b˛©düT ùdºwüHé˝À ‘·\ ˇ+#·T≈£îì ì\ã&ç+~. s¡cÕ´qT+∫
$X¯«+˝ÀøÏ ø±<äT. C≤HÓ&ÉT bı≥º ì+|ü⁄ø√e&ÜìøÏ eT+#·T m&Üs¡T\
MT<äT>±... ø=+&É\T, ø√q\T, eTVü‰düeTTÁ<ë\T <ë≥T≈£î+≥÷ á
s√E ôV’≤<äsêu≤<é q&çM<ÛäT˝À¢ q>∑ï+>± ì+#·Tqï eTVæ≤fi¯.
n+‘·sê®rj·T j·Teìø£\ô|’ ‘·eT <˚X¯ n_Ûe~∆ì dü>∑s¡«+>± #ê{Ïq
eTVæ≤fi¯. bÕ‘·ãd”Ô M<ÛäT˝À¢ |üVæ≤˝≤«Hé\ ø£‘·TÔ\ n+#·T\ MT<ä
q&ÉTeT ns¡∆q>∑ï q‘ê´\T #˚k˛Ô+~. Á|ü|ü+#·+˝À n‘·T´qï‘·,
X¯øÏÔe+‘·yÓTÆq, Ä<ÛäTìø£ eTVæ≤fi¯ Ç|ü⁄&ÉT C≤HÓ&ÉT bı≥ºø√dü+
X¯Øsêìï neTTà‘√+~. qe⁄«qT neTTà‘√+~. Ä‘·àqT
neTTà‘√+~. á |ü]dæú‹øÏ mes¡T ø±s¡DeTqï<˚ qkÕkÕÔ´ ø£fi¯¢˝Àì
Á|üX¯ï.
@ sêã+<äT\T Hê <˚X¯+ô|’ yê*, düø£\ »q kÂuÛ≤>∑´y˚T
n‘·T´qï‘· Hê>∑]ø£‘· nqï e÷sYÿ‡ ÄX¯j·T+, ˝…ìHé Ä#·s¡D‘√
Á|ü|ü+#·<˚XÊ\≈£î e÷s¡Z <äs¡Ùø£+>± ì\∫q eTeTà*ï á dæú‹øÏ
rdüT≈£îe#êÃj·Tqï<˚ qkÕkÕÔ´ Á|üX¯ï. Á|ü|ü+#êìøÏ ø±yê*‡+<˚+{Ï?
‘·eTqT n+‘·]ø£å+ qT+∫ á eTT]øÏ ≈£L|ü+˝À |ü&˚dæq >=|üŒ
düe÷»e÷? <Ûäìø£, ù|<ä, ≈£î\, eT‘·, dü]Vü≤<äT›\T #Ó]ù|dæ düeTdüÔ
e÷qyê[ ùd«#·Ã¤, düe÷q‘·«+‘√ yÓ\dæ˝Ò¢ düeTdüe÷»e÷?
Ä˝À∫+#·eTì #Ó|üŒø£H˚ #ÓãT‘·Tqï qkÕkÕÔ´. düe÷<Ûëq+
#ÓbÕŒ*‡q düeTj·T+ ÄdüqïyÓTÆ+~. V

eTVæ≤fi≤ >=+‘·Tø£
e÷‘·èø£ 32 E˝…’ ` 2019
 Ä|ò”düT qT+∫ Ç+{Ïø=#˚Ãdü]øÏ >∑TeTà+˝ÀøÏ m<äTs¡T>±
ñ‘·Ôsê\T ø£ì|æùdÔ @<√ #Ó|üŒ˝Òq+‘· ñ‘ê‡Vü≤+ |ü⁄≥Tºø=düTÔ+~.
Äràj·TT\T m<äT¬s’ ÄbÕ´j·T+>± |ü\ø£]+∫qfÒ¢ nì|æ+∫, Ä|ò”düT
|üìe\¢ ø£*–q n\dü≥ n+‘ê ÇfÒº e÷j·T+ #˚dæq≥T¢ Vü‰sTT>±
ñ+≥T+~ eTqdüTøÏ. Ä|ò”düT qT+∫ sê>±H˚ á<äTs√ <˚eTT&Ü
n+≥÷ e+{Ï+{À¢øÏ n&ÉT>∑T ô|fÒº+<äT≈£î ã<äT\T ≈£Lìsê>∑+ rdü÷Ô
≈£î˝≤kÕ>± ø±|ò” #˚düT≈£îì ‘ê>∑ãT~› ne⁄‘·T+~. n+<äT˝Àq÷
|ü]∫‘·yÓTÆq <ädü÷Ô]‘√ ÇHé˝≤+&é ˝…≥sY‡ >±ì ø£es¡T¢ >±ì eùdÔ
#·ø± #·ø± |üø√&û˝À ãJ®˝À #˚düT≈£î ‹H˚≥+‘· z|æø£, ñ‘ê‡Vü≤+
|ü⁄≥Tºø=kÕÔsTT. ñ‘·Ôsê\T sêj·T{≤ìøÏ ã<ä›ø£+ nì|æ+∫Hê mø£ÿ&ç
qT+#Ó’Hê s√p ñ‘·Ôsê\T sêyê\H˚ ÄX¯ e÷Á‘·+ ñ+≥T+~ !
nqTø√ì ñ‘·Ôs¡+ n~. nø£ÿj·T´ @Hê&É÷ ñ‘·Ôs¡+ sêj·Tì~
Á|ü‘˚´ø£+>± sêdæ+<ä+fÒ @<√ $X‚wü+ ñ+&ç rsê*. ñ‘·Ôs¡+
$|ü⁄Œ‘·T+fÒ ø=+#Ó+ uÛÑj·T+ ˝≤+{Ï~ y˚dæ+~ - @yÓTÆHê <äTsê«s¡Ô
ø±<äT ø£<ë nì. ne⁄qT eT], n+‘ê düe´+>± ñ+fÒ ˇø£ÿfi¯S¢
ˇø£ÿ ñ‘·Ôs¡+ eTTø£ÿ sêj·Ts¡T.
ªªneTà\÷ !
Hê ñ‘·Ôs¡+ ˙≈£î #ê˝≤ ÄX¯Ãs¡´+ ø£*–+∫+<äqT≈£î+{≤qT.
H˚q÷ MT u≤e>±s¡÷ nø£ÿ&çøÏ MT }]øÏ sêuÀ‘·THêïeTì #Ó_‘˚
eT]+‘· ÄX¯Ãs¡´b˛e#·TÃ. ø±o Vü≤]<ë«s¡+ yÓfi≤¢\ì mHêïfi¯¢
qT+#√ nqT≈£î+≥THêïeTT. áHê{ÏøÏ M\T ∫øÏÿ+~. y˚TeTT
sêe≥+e\¢ MT≈£î @ $<ÛäyÓTÆq Çã“+B ø£\>∑<äqT≈£î+{≤qT....μμ
ªª@eT+&û, e÷ nø£ÿ u≤e>±s¡÷ edüTÔHêïs¡≥ Çø£ÿ&çøÏμμ nHêïqT
ñ‘ê‡Vü≤+>±.
ªªì»+>±Hê! m|ü⁄Œ&ÉT? @B, ñ‘·Ôs¡+ Ç˝≤‘˚μμ n+≥÷ Hê
#˚‹˝À+∫ ñ‘·Ôs¡+ ˝≤≈£îÿHêïsêj·Tq. H˚qT e+{Ï+{À¢øÏ yÓfi≤¢qT
ø±|ò” e¬>’sê\T ¬s&û #Ój·T´{≤ìøÏ.
Hê ô|fi¯¢sTTq ‘·s¡yê‘· yÓTT≥ºyÓTT<ä{ÏkÕ]>± e÷ }]øÏ e÷
Ç+{Ïø=düTÔHêïs¡T e÷ nø£ÿ, u≤e>±s¡÷. mìï dü+e‘·‡sê\ qT+#√
m<äTs¡T#·÷dæq dü+>∑‹. m|ü⁄Œ&É÷ Ä |ü˝…¢≥÷s¡T e~* mø£ÿ&çø°
ø£<ä\s¡T yê[¢<ä›s¡÷. |æ˝≤¢ |”#·÷ >=&É÷¢ >√‘·+ |ü+≥\÷ ø√‘·\÷
n+≥÷ @y√ e+ø£\T ô|{Ϻ yêfi¯¢ }s¡T e~* mø£ÿ&çø° yÓfi¯¢s¡T.
n≥Te+{Ï~ yêfi¯ó¢ á eTVü‰|ü{≤ïìøÏ e÷ Ç+{Ïø=düTÔHêïs¡T
áHê{ÏøÏ!
nø£ÿj·T´ Hê≈£îeT˝Ò¢ #·<äTe⁄ø√˝Ò<äT. #·<äTe⁄ø√˝Ò<ä+fÒ - <ëìï
nsTT<√ ø±¢düT‘√fÒ #·<äTe⁄ e÷ì|æ+#˚XÊs¡T e÷ Hêqï>±s¡T.
Ä&É|æ\¢øÏ #·<äTy˚$T{Ï? #êø£* |ü<äT› sêj·T>∑*–‘˚ #ê\<ë
nqT≈£îH˚ s√E\$. ˇø£ <äXÊã›+ ‘·s¡Tyê‘· |ü⁄{Ϻq Hê Hê{ÏøÏ
Ä&É|æ\¢øÏ #·<äTe⁄ nedüs¡e÷ nH˚ MTe÷+dü ‘·–Zb˛sTT+~.
ø±\+‘√bÕ≥T Hêqï>±s¡T ≈£L&Ü e÷s¡≥+ Hê n<äwüº+. qqTï
eTVæ≤fi≤ >=+‘·Tø£
e÷‘·èø£
uÀHékÕjYT Áã‘·T≈£î
nã÷“] #Ûêj·÷<˚$
ø±˝ÒJ˝À #˚]Œ+#·{≤ìøÏ ≈£L&Ü yÓqø±&É˝Ò<äT. ô|<ä› #·<äTe⁄
#·~$+‘·s¡yê‘· ô|[¢ #˚düT≈£îì Ç\÷¢ yêøÏ© #·÷düT≈£î+≥÷ πøe\+
>∑Væ≤DÏ>± ñ+&çb˛e{≤ìøÏ @ Ä&É|æ\¢ø° eTqdüÿ]+#·<äT. #·~$q
#·<äTe⁄ dü~«ìjÓ÷>∑+ #˚düTø√yê\ì, J$‘·+˝À dü«j·T+>± @<√
kÕ~Û+#ê\H˚ ‘·|üq ãj·T\T<˚s¡T‘·T+~. n<˚ $<ÛäeTsTTq ‘·|üq
Hê˝Àq÷ πs–+~. Äj·Tq eT+∫ ñ<√´>∑+˝À ñqï|üŒ{Ïø° H˚q÷
ñ<√´>∑+˝À #˚sêqT.
nø£ÿøÏ #·<äTe⁄ ˝Òø£b˛e≥+‘√ |ü˝…¢≥÷] dü+ã+<Ûä+ ≈£î~]+~.
u≤e>±s¡T #·<äTe⁄≈£îqïyê&˚ nsTTHê Ä<äs¡ÙuÛ≤yê\‘√
e´ekÕj·÷H˚ï e ‹Ô>± mqTï≈£îì kı+‘· bı˝≤ìï
|ü+&ç+#·T≈£î+≥÷ |ü˝…¢≥÷]˝ÀH˚ eTø±+ dæ∆s¡|üs¡#·T≈£îHêï&ÉT.
nø£ÿj·T´ Ä |ü˝…¢≥÷]πø n\yê≥T |ü&çb˛sTT+~.
nø£ÿj·T´ e#˚Ã≥|ü⁄Œ&ÉT <√düø±j·T\÷, >√+>∑÷sê
eTT\ø±ÿ&É\÷ n|üŒ&Ü\÷ e&çj·÷\÷ ø=ã“] e⁄+&É\÷
˝≤+{ÏyÓH√ï ‘Ó∫Ã+~. ªª@$T{ÀH˚ ≈£î#˚\T&ç˝≤>± |ü≥Tºø=#êÃqT
Çe˙ï. MT≈£î q#·TÑêjÓ÷ ˝Ò<√μμ n+~ yÓTTVü≤e÷≥|ü&ÉT‘·÷.
ªªnjÓ÷´ n<˚+ e÷fÒ! dü]>±Z e÷ø±ÿe\dæq edüTÔe⁄\˙ï
‘Ó∫Ãô|{≤ºe⁄. e÷≈£î Çø£ÿ&É <=s¡ø£ì edüTÔe⁄*e˙ï. MT eT]~øÏ
>√+>∑÷s¡ |ü⁄\Tdü÷, <√düø±j·T|ü|üPŒ, eTT\ø±ÿ&É\ #ês¡÷ ñ+fÒ
#ê\T |ü+#·uÛÑø£å´ |üs¡e÷Hêï\÷ ô|{Ϻq≥T¢ dü+ãs¡|ü&É‘ês¡T. Hê≈£î
Ä|ò”düT |üì‘√{Ï n|üŒ&Ü\÷ e&çj·÷\÷ ô|≥º&É+ ndü˝Ò |ü&É<äT.
ˇø£y˚fi¯ r]ø£ <=]øÏHê n≥Te+{Ï |üqT\T #Ój·÷´\+fÒ ã<ä›ø£+
Hê≈£î, Hê dü+>∑‹ ˙≈£î ‘Ó\TdüT>± !μμ nHêïqT qe⁄«‘·÷.
ªªne⁄qT eT], Ä|ò”düT qT+∫ e#˚Ãdü]øÏ ÁbÕD+ k˛*b˛sTT
ñ+≥T+~. Çø£ n|üŒ&Ü\÷ e&çj·÷\÷ ô|{≤º*, Ç&û¢\÷ <√ôd\÷
#Ój·÷´* n+fÒ e÷≥˝Ò$T{Ï ! ndü\T m˝≤ HÓ≥Tºø=düTÔHêïy√
Ç+{Ï|ü˙ Ä|ò”düT |ü˙qTμμ n+~ nø£ÿj·T´ z<ës¡TŒ>±.
ªª@$T{À yÓ<Ûäe ñ<√´>∑+ - ˇø=ÿø£ÿ|ü⁄Œ&ÉT
e÷HÓj·÷´\ì|ædüTÔ+<˚ nø±ÿ. Ç+≥ ¬>*∫ s¡#·Ã ¬>\eeTqï≥T¢ -
Ç\÷¢ yêøÏ* dü]>±Z #·÷düTø√≈£î+&Ü Ä|ò”düT˝À e´eVü‰sê\T
#·÷&ÉuÀe≥+ Ä&É<ëìøÏ ‘·\øÏ $T+∫q |üH˚μμ nHêïqT
kÕ«qTuÛÑe+ MT<ä.
33 E˝…’ ` 2019
 ªªn˝≤ nqT≈£îH˚yé neTà\÷, qTyÓ«+‘· n<äwüºe+‘·Tsê*$ -
nq≈£L&É<äT >±ì! Vü‰sTT>± #·<äTe⁄≈£îì eT>∑yê&ç‘√ düe÷q+>±
ñ<√´>∑+ #˚dæ #˚‹ì+&Ü dü+bÕsTTdüTÔHêïe⁄, ª<˚V”≤μ nì ˇø£fi¯¢ì
n&ç>±*‡q |üì˝Ò<äT <˚ìø°. e÷≈£î eT˝…¢ ø£]y˚bÕ≈£îøÏ ø±˙ &ÉãT“
<ä>∑Zs¡Tï+N yÓTT>∑T&çMT<ä Ä<Ûës¡|ü&É≈£î+&Ü <äsê®>± Áã‘·>∑Z\e⁄μμ
n+~ nø£ÿj·T´.
ª<ä÷s¡|ü⁄ ø=+&É\T qTqT|ü⁄μ nqT≈£îHêïqT eTqdüT˝À. ªªMT bÕ|ü
@+ #·<äTe⁄‘√+<˚ Ç|ü⁄Œ&ÉT?μμ nHêïqT <Û√s¡DÏ e÷s¡Ã{≤ìøÏ.
ªªdü÷ÿ˝Ÿ ô|ò’q\T #·<äTe⁄‘√+~. <˚e⁄&ç <äj·Te\¢ >∑f…ºøÏÿ‘˚
ø±˝ÒJ˝À #˚]Œ+#ê\H˚ Hê |ü≥Tº. bıs¡T>∑÷s¡T |ü+|æ+∫ Vü‰düº˝À¢
ñ+#·≥+ Äj·TqøÏ n+‘· Çwüº+ ˝Ò<äT. nsTTHê Ä&É<ëìï #·<äTe⁄
˝Ò≈£î+&Ü Ç+{À¢ ≈£Ls√Ãu…≥º&É+ Hê øÏwüº+ ˝Ò<˚. H˚ |ü&ÉT‘·Tqï bÕ≥T¢
#ê\eP? Ä&É<ëì≈£Lÿ&Ü á s√E˝À¢ &çÁ^ #˚‹˝À ˝Òø£b˛‘˚
m+<äT≈£L ø=s¡>±<äT. ˝Ò≈£î+fÒ eT>∑yê&ç #Ó|ü⁄ŒøÏ+<ä ‘˚\T˝≤>∑ |ü&ç
ñ+&Ü*‡+<˚H˚μμ n+~ ñÁ<˚ø£+‘√.
nø£ÿj·T´øÏ yÓTT<ä{Ïï+N #·<äTe+fÒ Çwüº+. ø±˙ Hêqï>±s¡T
<ëìøÏ #·<äTe⁄ #Ó|æŒ+#·˝Ò<äT. @<√ H√{Ï ˝…ø£ÿøÏ sƒ¡≈£îÿeTì
düe÷<Ûëq+ #Ó|üŒ˝Òø£ b˛sTT+<äì ªªÄ(...., Ä&É&ÜìøÏ BìøÏ
#·<äTyÓ˝≤ edüTÔ+~μμ nì Hêqï>±s¡T nø£ÿ #·<äTe⁄ Ä|æ+#˚dæ
nqïj·T´ MT<ä n‘·´+‘· ÁX¯<ä∆ #·÷|æ+#ês¡T. nø£ÿj·T´øÏ #·<äTe⁄
˝Òø£b˛ãfÒº Ä |ü˝…¢≥÷s¡T dü+ã+<Ûä+ #˚düTø√yê*‡ e∫Ã+<ä˙,
Ç+{À¢ bÕ&ç #·÷düTø√e≥+, bısTT´ n\Tø√ÿe&É+, q÷‹˝ÀqT+∫
˙fi¯ó¢ ‘√&ÉTø√e&É+ - n˝≤ >=&ÉT¶ #êøÏØ #Ój·÷´*‡ ek˛Ô+<äì
neTà ≈£L&Ü m|ü⁄Œ&É÷ nø£ÿj·T´ >∑T]+∫ u≤<Ûä|ü&ÉT‘·÷ ñ+≥T+~.
>∑‘·eT+‘ê ‘·\#·T≈£îì nø£ÿj·T´ u≤<Ûä|ü&ÉT‘√+<äì Á>∑Væ≤+∫ <ëìï
ø±düÔ eTs¡|æ+#ê\ì ªªn˝≤ ne‘·\øÏ b˛sTT ≈£Ls¡TÃ+<ë+ sêy˚
nø±ÿ!μμμn+≥÷ u≤\ÿ˙˝ÀøÏ rdüT¬øfi≤¢qT.
nø£ÿ&É |üP\≈£î+&û˝À¢ yÓTTø£ÿ\T #·÷&É≥+ yÓTT<ä\Tô|{Ϻ+~
nø£ÿj·T´. ‘·qT rdüTø=∫Ãq <√düø±j·T\÷, eTT\ø±ÿ&É\÷,
>√+>∑÷sê n˙ï yêfi¯¢ ô|s¡{À¢y˚≥. ákÕ] me¬s’Hê Ç≥TyÓ’|ü⁄
edüTÔ+fÒ ø±dæì >√+>∑÷s¡ ªªne⁄qT >±ì neTà\÷, Ç<˚$TfÒ, á
‘·TsêsTT #Ó≥Tº˙ <ëìeTà#Ó≥Tº˙ á |üP\≈£î+&û˝À¢ y˚XÊe⁄!
ìπøå|ü+˝≤ ÁøÏ+<ä ô|s¡{À¢ ô|s¡>∑ìyê«*‡q #Ó≥¢ì |üP\yÓTTø£ÿ˝≤¢
≈£î+&û˝À¢ y˚ùdÔ Çø£ n$ m{≤¢ ô|s¡T>∑T‘êj˚Tμμ n+~ ÄX¯Ãs¡´b˛‘·÷,
Ä #Ó≥¢ >∑T]+∫ u≤<Ûä|ü&çb˛‘·÷.
H˚qT |üø£|üø± qyê«qT. nø£ÿj·T´ ‘Ó\¢uÀ‘·÷ Hêe+ø£ #·÷dæ+~.
ªªø±yê\H˚ y˚XÊqø±ÿ, n<=ø£ ôdŒwü˝Ÿ |ü<䛋. <ëìï ªuÀHékÕjYTμ
n+{≤s¡T »bÕqT <˚X¯+˝À. eTÁ]#Ó≥Tº˝≤+{Ï eTVü‰eøå±ìï ≈£L&Ü
|üP\≈£î+&û˝À ô|+#·e#·TÃ--}&É\T ≈£L&Ü ~π>≥Tº ô|+#·e#·TÃ.
∫qï |üP\‘=f…º˝À <ëìeTà yÓTTø£ÿì m|üŒ{Ïø£|ü⁄Œ&ÉT ø=eTà\T
ø£‹Ô]dü÷Ô eT<Ûä´ eT<Ûä´ ‘=f…º e÷s¡Tdü÷Ô ∫qï ôd’E #Ó≥Tºì #˚dæ
ø±j·T\T ø±j·TìùdÔ #·÷&É{≤ìøÏ m+‘· eTT#·Ã≥>±
ñ+≥T+<äqT≈£îHêïyé! m+‘· C≤Á>∑‘·Ô>± ô|+#ê˝À ‘Ó\TkÕ á ∫qï
eøå±ìï? ªuÀHékÕjYTμ ˇø£ >=|üŒ ø£fi¯μμ nHêïqT.
nø£ÿj·T´ Hê e÷≥*ï yÓT#·TÃ≈£îqï≥T¢ ø£ì|æ+#·˝Ò<äT.
eTVæ≤fi≤ >=+‘·Tø£
e÷‘·èø£
ªª@$T{À, y˚T&É+‘· m‘·TÔ ô|s¡>±*‡q ‘·TsêsTT#Ó≥Tºì á
≈£î+&û˝À ã+~Û+#êe⁄μμ n+~ ì≥Tºs¡TÑ·÷.
nø£ÿj·T´ì Hê ªuÀHékÕjYTμ‘√ yÓT|æŒ+#·˝Òø£ b˛sTTq+<äT≈£î
ìs¡T‘ê‡Vü≤|ü&ÉT‘·÷ ˙s¡dü+>± ≈£îØÃ˝À #·‹øÏ\|ü&ܶqT. H˚qT
H˚s¡TÃ≈£îqï ø£fi¯ n+‘ê ã÷&ç<ä˝À b˛dæq |ü˙ïs¡T nsTT+<äì
˙s¡Tø±]b˛j·÷qT. n+‘·˝ÀH˚ ô|<ä› >±*<äTe÷s¡+ πs–+~.
$düTs¡T>± ÇdüTø£ e∫à e÷ eTTVü‰*ï ø={Ϻ+~. nø£ÿ ¬sø£ÿ
|ü⁄#·TÃ≈£îì >∑~˝ÀøÏ ˝≤≈£îÿyÓfi≤¢qT. >∑ã>∑u≤ øÏ{Ïø°\÷ ‘·\T|ü⁄\÷
eT÷ùdXÊqT.
ø£åD≤\ MT<ä »]–q<ä+‘ê #·÷dæ nø£ÿj·T´ ìsêÈ+‘·b˛sTT+~.
ªªn<˚$T{Ï? Ç+‘·es¡≈£L e÷eTT\T>±H˚ ñ+~. n+‘·˝ÀH˚ Ä
<äTeT÷à >±© mø£ÿDÏí+∫ e#êÃj˚T? ‘ês¡Ts√&ÉT¢ ≈£L&Üq÷?μμ n+~.
ªªá eTVü‰|ü≥ï+˝À Ç+‘˚H˚ ‘·©¢. #·÷dü÷Ô #·÷düTÔ+&É>±H˚
sê»kÕÔHé m&Ü]˝À ñqï ÇdüTø£+‘ê ˝ÒeBdüTø=∫à e÷ yÓTTVü‰q,
ø={Ϻ b˛‘·T+~ >±* <äTe÷s¡+μμ Ç+ø± Hê e÷≥\T |üP]Ô ø±˝Ò<äT.
ne‘·\ ≥|ü≥|üeTì yêq ∫qT≈£î\ #·|ü⁄Œ&Ó’+~. H˚qT ‘·\T|ü⁄
‘Ós¡∫ u≤\ÿ˙˝À ñqï uÀHékÕjYT #Ó≥¢ ≈£î+&û\˙ |üP\≈£î+&û\˙
˝À|æ*øÏ #·÷s¡TøÏ+~øÏ ˝≤>±qT. >±*yêq yÓTT<ä\sTT+~. nø£ÿj·T´
ˇø£ øÏ{Ïø° ¬sø£ÿ ‘Ós¡∫ M~Û˝ÀøÏ #·÷dæ+~. uÛ≤s¡‘· sê»<Ûëì
yê‘êes¡D≤ìï. ªª#·÷&ÉT neTà\÷, n≥T #·÷&ÉTμμ n+~. nø£ÿj·T´
>=+‘·T˝À @<√ q÷‘·H√‘ê‡Vü≤+ ‘=+– #·÷∫q≥¢ì|æ+∫+~. H˚qT
≈£î‘·÷Vü≤\+>± øÏ{Ïø° ˝À+∫ M~ÛyÓ’|ü⁄ #·÷XÊqT. n+‘·T|ü≥ºø£
ªª@$TfÒ?μμ nHêïqT.
ªªÄ #Ó≥Tº #·÷&ÉT - <ë] |üø£ÿq m+‘·eT+~ ‘·\<ë#·T≈£îHêïs√
‘·&çdæb˛≈£î+&Üμμ n<˚<√ $q÷ï‘·ï $wüj·TyÓTÆq≥T¢. Hê≈£î e÷Á‘·+
n~ n‹ kÕe÷q´yÓTÆq dü+>∑‹˝≤ ‘√∫+~. ‘·q eTqdüT‡˝Àì
uÛ≤yêìï H˚qT Á>∑Væ≤+#·˝Ò<äì ‘Ó\TdüT≈£î+~˝≤ e⁄+~, ‘·H˚ eT∞¢
n+~ :
ªªÄ ‘·TsêsTT #Ó≥Tº m+‘· ô|<ä› #Ó≥Tº nsTT+<√ #·÷&ÉT -
ãj·T≥ m+‘· ùd«#Û·Ã>± ô|]–+~ ø£<ä÷ - m+‘·{Ï >±* <äTe÷s¡+
e∫ÃHê n~ øÏ+∫‘·TÔ #·*+#·˝Ò<äT. ô|’>± n+‘·eT+~ »HêìøÏ
ÄÁX¯j·T+ ø£*Œ+∫ yêfi¯¢øÏ Ädüsê>± ì*Ã+~. m+&Éy˚fi¯\
m+‘·eT+~ <ëì ˙&É˝À ùd<ä rs¡TÃ≈£î+≥÷ ñ+{≤s√!μμ
ªªn+<äT˝À $+‘· @eTT+<˚?μμ nHêïqT.
ªª$+‘· ñ+<äì ø±<äT neTà\÷, qTe⁄« n|ü⁄s¡÷|ü+>± ô|+∫q
˙ uÀHékÕjYT #·÷&ÉT! #·T{≤ºìøÏ ≈£î<äTs¡T>± eTT#·Ã≥>± ñ+~,
dü+kÕs¡|üø£å|ü⁄ Ád”Ô ˝≤>∑. ø±˙ m+‘· düT≈£îe÷s¡yÓ÷ #·÷&ÉT. qTe⁄«
yÓsTT´ ø£fi¯¢‘√ ø±bÕ&Ü* <ëìï, ø±düÔ ‘·TbòÕqTøÏ ≈£L&Ü ‘·≥Tºø√˝Ò<ä T.
‘·H˚ ˇø£] MT<ä Ä<Ûës¡|ü&çq|ü⁄Œ&ÉT eTs=ø£]øÏ ˙&É ≈£L&É
@$Te«>∑\<äT? eT>∑yê&çø° Ä&É<ëìø° ô|+|üø£+˝À ñqï ‘˚&Ü
e\¢H˚ ø£<äTfÒ Ä&É<ëì Áã‘·T≈£Lÿ&Ü ªuÀHékÕjYTμ e÷~] nsTT+~!μμ
n+~. nø£ÿj·T´ e÷≥\øÏ Hê eTqdüT‡ ÄÁs¡›eTsTT+~. |ü+»s¡+˝À
ã+~Û+∫q ∫\ø£ì $&ç∫ô|{Ϻ ùd«#êä $Vü≤+>±ìï #˚dæq≥T¢>± Hê
ªuÀHékÕjYTμ #Ó≥¢øÏ |üP\≈£î+&û˝À¢+∫ $eTTøÏÔ ø£*–+#ê\qï+‘·
Äy˚X¯+ ø£*–+~ Hê˝À. V
34 E˝…’ ` 2019

ªqes¡‘êï\μ ø√dü+ ñ<ä´$T<ë›+!
@ bÕ\ø£bÕغ nsTTHê n~Ûø±s¡+˝ÀøÏ sêe&ÜìøÏ
Á|ü»\≈£î nH˚ø£ yê>±∆Hê\T #˚düTÔ+~. mH√ï dü+πøåeT |ü<∏äø±\qT
@ø£s¡Te⁄ ô|&ÉT‘·T+~. >∑‘· Á|üuÛÑT‘ê«\ô|’ e⁄qï Á|üC≤ e´‹πs‘·qT
kıeTTà #˚düTø√e&ÜìøÏ rÁe+>± Á|üj·T‹ïdüTÔ+~. >∑‘·+˝À
#·+Á<äu≤ãT Hêj·TT&ÉT n~Ûø±s¡+˝ÀøÏ sêe&ÜìøÏ nq+‘·|ü⁄s¡+
qT+&ç bÕ<äj·÷Á‘· ìs¡«Væ≤dü÷Ô ‘êqT e÷]q eTìwæqì #ÓbÕŒ&ÉT.
MT ô|<ä›ø=&ÉT≈£î>± edüTÔHêïqì ‘·qqT B$+#·eTì ø√sê&ÉT.
n~Ûø±s¡+˝ÀøÏ eùdÔ ¬s’‘·T s¡TD≤\qT, &Ü«Áø± eTVæ≤fi¯\ s¡TD≤\qT
e÷|ò” #˚kÕÔqì uÛÑs√kÕ sTT#êÃ&ÉT. ù|<ä\≈£î Çfi¯¢düú˝≤\T sTTkÕÔqì,
|üø±ÿ Çfi¯ó¢ ì]à+∫ sTTkÕÔqì ‘·~‘·s¡ nH˚ø£ yê>±∆Hê\T #˚XÊ&ÉT.
¬s’‘·Ts¡TD≤\T s¡<äT›#˚dü÷Ô ‘=* dü+‘·ø£+, u…\TºcÕ|ü⁄\T s¡<äT› #˚ dü÷Ô
‘·sê«‘· dü+‘·ø£+ #˚XÊ&ÉT. #·+Á<äu≤ãT n~Ûø±s¡+˝ÀøÏ e∫Ãq ◊<äT
dü+e‘·‡sê\ ø±\+˝À #˚dæq yê>±∆Hê\qT, sTT∫Ãq Vü‰MT\qT
‘·T+>∑˝À ‘=øÏÿ Á|üC≤ e´‹πsø£bÕ\qqT ø=qkÕ–+∫ |òü*‘êìï
nqTuÛÑ$+#ê&ÉT.
n˝≤π> »>∑H√àVü≤Hé¬s&ç¶ Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ˝À n~Ûø±s¡+˝ÀøÏ
sêe&É+ø√dü+ 3648 øÏ.MT.düTBs¡È bÕ<äj·÷Á‘· ìs¡«Væ≤+#ê&ÉT.
Ç&ÉT|ü⁄\bÕj·T qT+&ç Ç#êÃ|ü⁄s¡+ <ëø± ìs¡«Væ≤+∫q bÕ<äj·÷Á‘·
dü+<äs¡“¤+>± #·+Á<äu≤ãT Á|üC≤e´‹πsø£ bÕ\qô|’ $$<Ûä esêZ\
Á|ü»\ $q‹|üÁ‘ê\qT d”«ø£]+#ê&ÉT. ‘êeTT n~Ûø±s¡+˝ÀøÏ eùdÔ
nH˚ø£ dü+πøåeT |ü<∏äø±\qT neT\T #˚kÕÔqì yê>±∆q+ #˚XÊ&ÉT.
2019 mìïø£˝À¢ ¬>\Tù| \ø£å´+>± nH˚ø£ dü+πøåeT |ü<∏äø±\qT
eTVæ≤fi≤ >=+‘·Tø£
e÷‘·èø£
_. |ü<äà
9$uÛ≤>±\T>± ≈£L]Ã qes¡‘êï\
ù|s¡T‘√ yÓ’.dæ.|æ. ‘·q mìïø£\
e÷ìô|òk˛ºqT $&ÉT<ä\ #˚dæ+~. ‘·qT
y˚Tìô|òk˛º˝À Á|üø£{Ï+∫q qes¡‘êï\T
1. yÓ’.mdt.ÄsY.¬s’‘·T uÛÑs√kÕ 2.|ò”E
ØsTT+ãsY‡yÓT+≥T. 3. Äs√>∑´Áo
4.»\j·T»„+ 5. eT<ä´bÕq ìùw<Ûä+
6. neTàˇ&ç 7. yÓ’.mdt.ÄsY.Ädüsê
8. ù|<ä\+<ä]øÏ Çfi¯ó¢ 9. ô|q¸q¢ ô|+|ü⁄.
á qes¡‘êï\≈£î nqTã+<Ûä+>±
eT]ø=ìï Vü‰MT\T, yê>±∆Hê\T ≈£L&Ü
#˚XÊs¡T. yÓTT‘·Ô+ 32ô|’>± yê>±∆Hê\T
#˚XÊ&ÉT. ¬s+&ÉT ù|J\˝À ù|s=ÿqï ‘·q
mìïø£\ e÷ìô|òk˛ºqT >∑‘· Á|üuÛÑT‘ê«\
˝≤>± ø±≈£î+&Ü ˇø£ uÛÑ>∑eBÈ‘·>±, ˇø£
KTsêHé>±, ˇø£ u…’_˝Ÿ>± |ü$Á‘·+>±
uÛ≤$kÕÔqì »>∑H√àVü≤Hé¬s&ç¶ >±s¡T Á|üø£{Ï+#ês¡T.
q÷‘·q eTTK´eT+Á‹ yÓ’.mdt.»>∑H√àVü≤q¬s&ç¶
n~Ûø±sêìøÏ e∫Ãq|üŒ{Ï qT+&ç rdüT≈£î+≥Tqï ìs¡íj·÷\T #˚düTÔqï
Á|üø£≥q\T sêÁwüº+˝À dü+#·\q+ ø£*–düTÔHêïj·Tì, bÕ\q˝À
sê»X‚Ks¡¬s&ç¶ì $T+∫b˛‘·THêï&Éì ≈£L&Ü ø=+‘·eT+~
yê´U≤´ìdüTÔHêïs¡T. ã&ÉT>∑T ã\V”≤qesêZ\≈£î düeTT∫‘·kÕúq+
ø£*Œdü÷Ô eT+Á‹esêZìï ≈£L]Ãqrs¡T>±ì, ÄXÊ ø±s¡´ø£s¡Ô\≈£î
yÓTT<ä\T, ôVA+>±s¡T¶\T, bÕ]X¯ó<ä∆´ |üìyês¡\ y˚‘·Hê\ô|+|ü⁄,
ñ<√´>∑T\ dæ|æmdt s¡<äT› ` ◊ÄsY Á|üø£≥q, ¬s’‘·T ô|≥Tºã&ç
kÕj·÷ìï eTT+<äT≈£î HÓ&ÉT‘·÷ á dü+e‘·‡s¡+ nø√ºãs¡T qT+&˚
neT\T #˚j·T&É+, b˛©düT\≈£î yês¡+‘·|ü⁄ ôd\e⁄\T Á|üø£{Ï+#·&É+,
Á|üuÛÑT‘·«+˝À Äغdæ $©q+, neTàˇ&ç |ü<∏äø±ìï Ç+≥s¡T≈£î
e]Ô+|ü#˚j·T&É+ #·÷ùdÔ Ç<=ø£ Äràj·T Á|üuÛÑT‘·«+˝≤>± e⁄+<äì
≈£L&Ü eT]ø=+<äs¡T yê´U≤´ìdüTÔHêïs¡T. n$˙‹ ˝Òì bÕ\qqT
≈£L&Ü n+~kÕÔeTì ‘·eT≈£î Äs¡THÓ\\T >∑&ÉTe⁄ sTTyê«\ì eT+∫
Á|üuÛÑT‘·«+>± ù|s¡T ‘Ó#·TÃ≈£î+{≤eTì »>∑H√àVü≤q¬s&ç¶ >±s¡T
Á|üø£{Ï+#ês¡T.
Vü‰MT\T y˚s¡T. Ä#·s¡D y˚s¡T nH˚~ Á|ü»\T
>∑Ts¡TÔ+#·Tø√yê*. m+<äTø£+fÒ >∑‘· bÕ\≈£î\ Ä#·s¡D #·÷ùdÔ
Á|üø£≥q\T, Vü‰MT\T m+‘√ n+<ä+>± ø£&ÉT|ü⁄ ì+ù|$>±
e⁄HêïsTT. ø±ì Ä#·s¡D˝À n+<äì Á<ëø£å˝≤>± dü+πøåeT |ü<∏äø±\T
Á|ü»\≈£î düÁø£eT+>± #˚s¡˝Ò<äH˚ ø£]ƒq dü‘ê´ìï <äèwæº˝À
35 E˝…’ ` 2019
e⁄+#·Tø√yê*. ªªe÷≥ ‘·|üŒ&ÉT, eT&çeT ‹|üŒ&ÉTμμ nqï q÷‘·q
eTTK´eT+Á‹ »>∑H√àVü≤q¬s&ç¶ ≈£L&Ü á ø=~› düeTj·T+˝ÀH˚ e÷≥
‘·bÕŒ&Éì, n&ÉT>∑T\T ‘·&Éã&ܶj·Tì >∑eTì+#ê*.
Á|ü‘˚´ø£ôVA<ëH˚ rdüT≈£î+<ë+. Á|ü‘˚´ø£ôVA<ë
rdüT≈£îsêe&É+˝À #·+Á<äu≤ãT $|òü\eTj·÷´&Éì, ‘·eTqT 25
m+.|æ.d”≥¢˝À ¬>*|æùdÔ Á|ü‘˚´ø£ôVA<ë rdüT≈£îekÕÔeTì
»>∑H√àVü≤Hé¬s&ç¶ >±s¡T #ÓãT‘·÷ e#êÃ&ÉT. n~Ûø±sêìøÏ e∫Ãq
yÓ+≥H˚ qπs+Á<äyÓ÷B‘√ &Ûç©¢˝À »]–q ‘=* düe÷y˚X¯+
nq+‘·s¡+ ªª‘êqT yÓ÷BøÏ 250 d”≥T¢ ø£+fÒ ‘·≈£îÿe sêyê\ì
<˚e⁄ì ÁbÕ]∆+#êqì ø±ì ‘êH=ø£{Ï ‘·*ùdÔ <Ó’e+ eTs=ø£{Ï
‘·\∫+<äì, eTq nedüs¡y˚T ˝Ò≈£î+&Ü dæús¡yÓTÆq yÓTC≤]{°
dü+bÕ~+∫q+<äTq eTq <äTs¡<äèwüº+ nqTø√yê*μμ nì
yê´U≤´ì+#ê&ÉT. nsTTHê ªªÁ|ü‘˚´ø£ôVA<ë Ä+Á<ÛäT\ Vü≤≈£îÿ. H˚qT
yÓ÷Bì ø£*dæq Á|ü‹kÕØ |”¢CŸ, |”¢CŸ düsY n+≥÷ ôVA<ë $wüj·T+
>∑Ts¡TÔ #˚kÕÔqìμμ Á|üø£{Ï+#ês¡T. πø+Á<äeT+Á‹ es¡Z+ qT+∫
ãj·T≥≈£î sêyê\ì, ‘·eT m+.|æ.\‘√ sêJHêe÷ #˚sTT+∫
b˛sê&ç‘˚ Á|ü‘˚´ø£ôVA<ë m+<äT≈£î sê<äT nì >∑‘·+˝À
#·+Á<äu≤ãTqT ì\Bdæq »>∑H√àVü≤q¬s&ç¶ >±]øÏ H˚&ÉT Ç~
e]Ô+#·<ë? ÄHê&ÉT #·+Á<äu≤ãT ø±\+˝À yÓ÷BøÏ dæús¡yÓTÆq
yÓTC≤]{° ˝Ò<ë? Ç~ eT&çeT ‹|üŒ&É+ ø±<ë?e÷≥ ‘·|üŒ&É+
ø±<ë?
n˝≤π> eè<äT∆\≈£î |òæ+#·q¢ $wüj·T+˝Àq÷, neTàˇ&ç
neT\T $wüj·T+˝ÀqT »>∑H√àVü≤q¬s&ç¶ >±s¡T e÷≥e÷]Ãq
$wüj·T+ Á|ü»\T >∑eTìdü÷ÔH˚ e⁄Hêïs¡T. nqï edüTÔHêï&ÉT,
qes¡‘êï\T ‘ÓdüTÔHêï&Éì ÁuÛÑeT\T ô|+#·Tø√e&É+ ø±≈£î+&Ü
qes¡‘êï\ neT\T¬ø’ b˛sê&Ü*‡q u≤<Ûä´‘· eTq+<ä]ô|’ e⁄+~. Çø£
qes¡‘êï\ $wüj·÷ìøÏ eùdÔ ‘·q y˚Tìô|òk˛º\˝À á $<Ûä+>±
Á|üø£{Ï+#ês¡T.
1. yÓ’mkÕ‡sY ¬s’‘·T uÛÑs√kÕ : á |ü<∏äø£+ ÁøÏ+<ä ¬s’‘·qï
≈£î≥T+u≤ìøÏ @{≤ 12,500 ô|≥Tºã&ç kÕj·T+>± n+~kÕÔs¡T.
ñ∫‘· uÀs¡T¢ y˚sTT+#·&É+, ñ∫‘· $<äT´‘Y n+~+#·&É+,
düTHêïe&û¶πø s¡TD≤\T, Äø±«¬s’‘·T\≈£î ø£¬s+≥T #êØ®\T j·T÷ì{Ÿ≈£î
s¡÷1.50≈£î ‘·–Z+#·&É+, 3y˚\ ø√≥T¢‘√ dæúØø£s¡Dì~Û @sêŒ≥T,
4y˚\ ø√≥¢‘√ Á|üø£è‹ yÓ’|üØ‘ê´\ düVü‰j·T ì~Û @sêŒ≥T, Á|ü‹
ìjÓ÷»ø£es¡Z+˝À e´ekÕjÓ÷‘·Œ‘·TÔ\T ì\«#˚düTø√e&ÜìøÏ
–&ɶ+>∑T\T, |ü⁄&é ÁbÕôddæ+>¥ j·T÷ì≥T¢, düVü≤ø±s¡ &Ó’Ø\≈£î bÕ\T
b˛ùd ¬s’‘·T\≈£î ©≥s¡T≈£î 4s¡÷.\T dü_‡&û sTTkÕÔeTì
Á|üø£{Ï+#ês¡T. Ä‘·àVü≤‘·´ #˚düT≈£îqï ¬s’‘·T ≈£î≥T+u≤\≈£î yÓ’mkÕ‡sY
;Ûe÷<ë«sê 5\ø£å\T #Ó*¢kÕÔs¡T.
>∑‘· Á|üuÛÑT‘ê«\T ≈£L&Ü Ç+‘·ø£+fÒ |òüTq+>±H˚
Á|üø£≥q\T #˚XÊsTT. Ç$ düÁø£eT+>± Á|ü»\≈£î #˚s¡˝Ò<äì eTq≈£î
nqTuÛÑe+˝À e⁄qï $wüj·Ty˚T. Bì ˝À‘·T˝À¢øÏ yÓ[‘˚ ndü\T ¬s’‘·T
n+fÒ mes¡T? ¬s’‘·T uÛÑs√kÕ me]øÏ #˚s¡T‘·T+~? e´ekÕj·T+
#˚j·T≈£î+&Ü ‘·eT uÛÑ÷eTT\qT øö\TøÏ∫à |ü≥ºD≤˝À¢, $<˚XÊ˝À¢
eTVæ≤fi≤ >=+‘·Tø£
e÷‘·èø£
e⁄+≥Tqï uÛÑ÷ j·T»e÷qT\πø |ü{≤º Vü≤≈£îÿ\Tqï+<äTq yê]πø ¬s’‘·T
uÛÑs√kÕ |ü<∏äø£+ #˚s¡T‘√+~. ì»+>± e´ekÕj·T+ #˚ùd øö\T
¬s’‘·TøÏ á Á|üjÓ÷»q+ #˚s¡&É+˝Ò<äT. á sêÁwüº+˝À 50XÊ‘·+ ô|’>±
e⁄qï øö\T ¬s’‘·T\≈£î á ô|≥Tºã&ç kÕj·T+ n+<ë*‡q
nedüs¡+˝Ò<ë? e´ekÕj·Ts¡+>∑+˝À eTT+<äT≈£î edüTÔqï <ä[‘·T\T,
yÓqTø£ã&çq ≈£î˝≤\T≈£î #Ó+~q n‘·´~Ûø£ eT+~ øö\T ¬s’‘·T\T≈£î
á ô|≥Tºã&ç kÕj·T+>±˙, s¡TD düVü‰j·T+>±ì n+<ä&É+˝Ò<äT.
m≥Te+{Ï Vü≤≈£îÿ |üÁ‘ê\T ˝Ò≈£î+&Ü n&Ée⁄˝À¢ b˛&ÉT e´ekÕj·T+
#˚dü÷Ôqï Ä~yêdüT\≈£î ô|≥Tºã&ç kÕj·T+, s¡TDdüVü‰j·T+
n+<ä&É+˝Ò<äT. n˝≤π> sêÁwüº+˝À <˚yê<ëj·T, <Ûäsêà<ëj·T
uÛÑ÷eTT\qT kÕ>∑T#˚düTÔqï øö\T ¬s’‘·T\≈£î á |ü<∏äø£+ e]Ô+#·ø£b˛‘˚
Çø£ @ ¬s’‘·T≈£î á kÕj·T+ n+<äT‘·T+<√ Á|üuÛÑT‘·«+ Ä˝À∫+#ê*.
ô|≥Tºã&çkÕj·÷ìï, s¡TDkÂø£sê´ìï ì»yÓTÆq ¬s’‘·T\≈£î eTTK´+>±
øö\T¬s’‘·T\≈£î n+<˚$<Ûä+>± Á|üuÛÑT‘·«+ #·s¡´\T #˚|ü{≤º*.
2. |ò”E ØsTT+ãsY‡yÓT+{Ÿ : ù|<äyê&ç #·<äTe⁄ø£j˚T´
Ks¡TÃqT Á|üuÛÑT‘·«+ |üP]Ô>± uÛÑ]düTÔ+<äì »>∑H√àVü≤Hé¬s&ç¶
Á|üø£{Ï+#ês¡T. Bì <ë«sê Á|ü‹ ≈£î≥T+u≤ìøÏ @&Ü~øÏ s¡÷.1\ø£å
qT+∫ s¡÷.1.50 \ø£å\ es¡≈£î Á|üjÓ÷»q+ ñ+≥T+<äì #ÓbÕŒs¡T.
á yÓTT‘·Ô+ ø±≈£î+&Ü $<ë´s¡T∆\≈£î edü‹, uÛÀ»q+ ø√dü+ @{≤
n<äq+>± 20y˚\T sTTkÕÔeTHêïs¡T. Ç|üŒ{Ïπø sêÁwüº+˝À Áô|’y˚{Ÿ
ø±˝≤J\≈£î |ò”E Ø sTT+ãs¡T‡yÓT+≥T ãø±sTT\T ø√≥¢˝À
e⁄HêïsTT. yê] ãø±sTT\T rsêÃ\ì Ä+<√fi¯q\T ≈£L&Ü
ìs¡«Væ≤+#ês¡T. >∑‘· ãø±sTT\T #Ó*¢+#·≈£î+&Ü H˚&ÉT Áô|’y˚≥T
j·÷»e÷q´+ m˝≤ eTT+<äT≈£î edüTÔ+<√ Ä#·s¡D˝À #·÷&Ée\ùd
e⁄+~.
3. Äs√>∑´Áo : Á|ü‹ ≈£î≥T+u≤ìøÏ @{≤ 1 \ø£å qT+∫
10\ø£å\ es¡≈£L y˚T\T »s¡T>∑T‘·T+<äì Á|üø£{Ï+#ês¡T. yÓ’<ä´+ Ks¡TÃ
1000 s¡÷.\T <ë{Ï‘˚ <ëìï Äs√>∑´Áo |ü]~Û˝ÀøÏ ‘ÓkÕÔs¡T.
ôV’≤<äsêu≤<é, u…+>∑Tfi¯Ss¡T, #Ó’HÓ’ï‘√ bÕ≥T yÓ’<ä´+ mø£ÿ&É
#˚sTT+#·T≈£îHêï Äs√>∑´Áo e]ÔdüTÔ+<äHêïs¡T. nìï s¡ø±\ yê´<ÛäT\T,
Ä|üπswüqT¢ Bì |ü]~Û˝ÀøÏ ‘ÓkÕÔs¡T. »ãT“#˚dæq e´øÏÔøÏ ∫øÏ‘·‡
‘·sê«‘· $ÁXÊ+‹ düeTj·T+˝À Ä]∆ø£ #˚j·T÷‘·ìkÕÔs¡T. øÏ&ûï,
‘·\ùd$Tj·÷ ˝≤+{Ï Bs¡Èø±*ø£ yê´<ÛäT\‘√ u≤<Ûä|ü&˚ yê]øÏ
Á|ü‹HÓ\ 10y˚\ s¡÷bÕj·T\T |æ+#Û·Hé ÇkÕÔeTì Á|üø£{Ï+#ês¡T.
@ Á|üuÛÑT‘·«+ n~Ûø±s¡+˝À e⁄+fÒ yê] ù|s¡T‘√ á
|ü<∏äø£+ ù|s¡Te÷s¡T‘·÷ edü÷Ô+~. yÓ’.mdt.sê»X‚Ks¡¬s&ç¶ >±]
ø±\+˝À sêJyéÄs√>∑´Áo>± á |ü<∏äø£+ ø=qkÕ–‘˚,
#·+Á<äu≤ãTHêj·TT&ÉT>±] ø±\+˝À mHé.{Ï.ÄsY.Äs√>∑´Áo>±
ù|s¡Te÷sêÃs¡T. H˚&ÉT yÓ’.mdt.»>∑H√àVü≤q¬s&ç¶>±] ø±\+˝À
yÓ’mkÕ‡sY Äs√>∑´Áo>± ù|s¡T e÷sêÃs¡T. ìC≤ìøÏ Áô|’y˚{°ø£s¡D
ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆq ‘·sê«‘· yÓ’<ä´+ Áô|’y˚{°ø£]+#·ã&ç+~. ì<ÛäT\T ˝Òø £
dü¬s’q Á|üuÛÑT‘·« ìj·T+Á‘·D ˝Òø£ Á|üuÛÑT‘·« ÄdüT|üÁ‘·T\T s√Es√Eø°
ø°åDÏ+∫b˛‘·THêïsTT. Áô|’y˚≥T ø±s√Œπs{ŸX¯≈£îÔ\≈£î Á|üuÛÑT‘·« <ÛäHêìï
ø=\¢>={Ϻ ô|≥º&ÜìøÏ á |ü<∏äø±\T ñ|üjÓ÷>∑|ü&ÉT‘·THêïsTT.
øÏ&ûïyê´~Û Á>∑düTÔ\≈£î HÓ\≈£î 10y˚\T ô|+#·&É+‘√bÕ≥T &ç$»Hé
36 E˝…’ ` 2019
πø+Á<ë\˝À &Éj·÷\dædt πø+Á<ë\qT @sêŒ≥T#˚dæ yê]ì
Ä<äTø√yê*‡q nedüs¡+ e⁄+~. ù|<ä\ Ä<ëj·÷˝À¢ n‘·´~Ûø£+
yÓ’<ä´+ ÁøÏ+<äH˚ Ks¡Tà ne⁄‘√+~.
4. »\j·T»„+ : \ø£å˝≤~ ¬s’‘·T ≈£î≥T+u≤\≈£î á |ü<∏äø£+
<ë«sê m+‘√ y˚T\T »s¡T>∑T‘·T+<äì Á|üø£{Ï+#ês¡T. b˛\es¡+‘√
düVü‰ nìï ÁbÕ»≈£îº\qT j·TT<ä∆ÁbÕ‹|ü~ø£q |üP]Ô #˚kÕÔeTì
Á|üø£{Ï+#ês¡T. n_Ûeè~∆ ù|s¡T‘√ –]»qT\qT ìsê«dæ‘·T\qT #˚dæ
sTT≥Te+{Ï ÁbÕ»≈£îº\T ì]à+#·&É+ yÓqTø£ ø±s√Œπs{ŸX¯≈£îÔ\
Á|üjÓ÷»Hê\T sTT$T&ç e⁄HêïsTT. >∑‘· Á|üuÛÑT‘·«+ ÁbÕ»≈£îº\
ù|s¡T‘√ n$˙‹øÏ bÕ\Œ&ç+<äì Äs√|æ+#ês¡T. ‘êqT n$˙‹øÏ
nr‘·+>± Hê´j·TeT÷]Ô Hêj·Tø£‘·«+˝À ø£$T{°ì y˚dæ yê]
dü\Vü‰\T, Á|ü‹bÕ<äq\‘√ f…+&És¡T¢ |æ\TkÕÔeTHêïs¡T. »\j·T»„+,
<Ûäqj·T»„+>± e÷]+<äì ˇø£]MT<ä ˇø£s¡T Äs√|æ+#·Tø√e&É+
yÓTT‘·Ô+MT<ä ø±+Á{≤ø£ºs¡T¢ CÒãT\T ì+|ü&É+ ÄqyêsTTr>±
edüTÔqï<˚. >∑‘· Á|üuÛÑT‘·«+ »\j·T»„+ ù|s¡T‘√ kÕúìø£ sê»ø°j·T
Hêj·T≈£î\T, »qàuÛÑ÷$T ø£$T{°\T #Ós¡Te⁄˝À¢ eT{Ϻ‘·$« ø√≥T¢
dü+bÕ~+#·T≈£îHêïs¡T.
5. eT<ä´bÕq ìùw<Ûä+ : ≈£î≥T+u≤˝À¢ ∫#·TÃô|&ÉT‘·÷
e÷qe dü+ã+<Ûë\qT <Ûä«+dü+ #˚düTÔqï eT<ä´+ s¡ø£ÿdæì eT÷&ÉT
<äX¯˝À¢ ìùw~ÛkÕÔeTì qes¡‘êï˝À¢ Á|üø£{Ï+#ês¡T. u…\TºcÕ|ü⁄\qT
‘=\–kÕÔeTì ìã+<Ûäq\qT K∫Ñ·+>± neT\T #˚kÕÔeTì Vü‰MT
sTT#êÃ&ÉT. Ä#·s¡D˝À eT<ä´+cÕ|ü⁄\ j·÷»e÷q´+ ø£*dæ
$C≤„|üq|üÁ‘·+ n+<ä#˚dæq ‘·sê«‘· <ëì >∑&ÉTe⁄qT eT÷&ÉT HÓ\\T
ô|+#ês¡T. Ç~ m+‘·e÷Á‘·+ dü¬s’q~ ø±<äT.
eT<ä´+ <ë«sê Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ dü+e‘·‡sêìøÏ 15`20y˚\
ø√≥T¢ s¡÷bÕj·T\ Ä<ëj·T+ edüTÔ+~. eT<ë´ìï ìùw~Û+#·&É+
<ë«sê ìs¡Tù|<ä ≈£î≥T+u≤˝À¢ 65XÊ‘·+ Ä<ëj·T+ ô|s¡T>∑T‘·T+~.
eTVæ≤fi¯\ô|’ »]π> >∑èVü≤Væ≤+dü, es¡ø£≥ï Vü≤‘·´\T, ˝…’+–ø£H˚sê\T,
j·÷øχ&Ó+≥T¢ ‘·>∑TZ‘êsTT. ù|<ä\ ã\V”≤q‘·\qT yê´bÕs¡+>±
e÷s¡Ã≈£î+&Ü eT<ë´ìï |üP]Ô>± ìj·T+Á‹+#·>∑*–‘˚ ù|<ä\
ø=qT>√\T X¯øÏÔ ô|s¡T>∑T‘·T+~. Ç~ düÁø£eT+>± neT\T #˚j·T&Éy˚T
ø±<äT dü+|üPs¡í eT<ä´ìùw<Ûëìï neT\T #˚j·÷\ì eTVæ≤fi≤
dü+|òü÷\T m|üŒ{Ï qT+&√ &çe÷+&é #˚düTÔHêïsTT. n˝≤π> >∑‘·
Á|üuÛÑT‘·«+ eT<ä´+ e´‹πsø£ Ä+<√fi¯q\ dü+<äs¡“+>± eTVæ≤fi¯\ô|’
ô|{Ϻq πødüT\qT m‹Ôy˚j·÷*.
6. neTàˇ&ç : |ò”E\T #Ó*¢+#·˝Òø£ |æ\¢\qT ã&çøÏ
|ü+|ü˝Òì Á|ü‹ ‘·*¢øÏ @&Ü~øÏ s¡÷.15y˚\T neTàˇ&ç |ü<∏äø£+ øÏ+<ä
n+<äCÒkÕÔeTì »>∑H√àVü≤q¬s&ç¶>±s¡T Á|üø£{Ï+#ês¡T. Á|üuÛÑT‘·«
bÕsƒ¡XÊ\\qT Áô|’y˚≥T bÕsƒ¡XÊ\\≈£î B≥T>± e÷s¡TkÕÔeTì
Á|üuÛÑT‘·« bÕsƒ¡XÊ\˝À¢ eTÚ*ø£ edü‘·T\qT @sêŒ≥T #˚kÕÔeTì Vü‰MT
sTT#êÃ&ÉT. Á|üuÛÑT‘·« bÕsƒ¡XÊ\˝ ÁbÕ+>∑D≤ìï eTT+<ä÷, ¬s+&ÉT
dü+e‘·‡sê\ ‘·sê«‘· bò˛{Àrdæ n_Ûeè~∆ düŒwüº+>± ø£q|ü&˚$<Ûä+>±
Á|ü»\ eTT+<äT+#·T‘êeTì Vü‰MT sTT#êÃ&ÉT. nsTT‘˚ á 15y˚\T
s¡÷bÕj·T\T Ç+{À¢e⁄qï Á|ü‹|æ\¢yê&çøÏ sTTkÕÔsê? m+‘·eT+~
|æ\¢\THêï 15y˚˝Ò sTTkÕÔsê? Ç+ø± düŒwüº‘· sê˝Ò<äT. Á|üuÛÑT‘·«
eTVæ≤fi≤ >=+‘·Tø£
e÷‘·èø£
bÕsƒ¡XÊ\˝À¢ |æ\¢\T ô|]–‘˚ Áô|’y˚≥T bÕsƒ¡XÊ\T <Óã“‹+{≤j·Tì
sTT+‘·˝ÀH˚ Áô|’y˚≥T dü÷ÿfi¯¢ j·÷»e÷q´+ q÷‘·q eTTK´eT+Á‹ì
ø£*dæ neTàˇ&ç |ü<∏äø±ìï n+<ä]øÏ e]Ô+|ü#˚j·÷\ì &çe÷+&é
#˚XÊs¡T. $<ë´]∆ @ dü÷ÿfi¯¢˝À¢ #·~$Hê neTàˇ&ç |ü<∏äø£+
e]Ô+|ü#˚kÕÔeTì Á|üuÛÑT‘·«+ yÓ+≥H˚ e÷≥e÷]Ã+~. dü÷ÿfi¯¢˝À¢
#˚s¡T‘·Tqï 100 eT+~ |æ\¢˝À¢ 10e ‘·s¡>∑‹øÏ e#˚à dü]øÏ
38eT+~ ≈£L&Ü e⁄+&É≥+˝Ò<äì düπs«\T #ÓãT‘·THêïsTT. ≈£î≥T+ã
|ü]dæú‘·T\ ø±s¡D+>± eT<Ûä´˝ÀH˚ #·<äTe⁄ e÷ìŒdüTÔHêïs¡T. $<ä´
yê´bÕs¡+ ø±≈£L&É<äqT≈£îqï|ü&ÉT, $<ä´ kÕe÷õø£ u≤<Ûä´‘·
nqT≈£îqï|ü⁄&ÉT Áô|’y˚≥T dü÷ÿfi¯¢qT ìj·T+Á‹dü÷Ô Á|üuÛÑT‘·« $<ä´qT
Áb˛‘·‡Væ≤+#ê*. $<ä´qT Áô|’y˚{°ø£]+#˚ $wüj·T+˝À n~Ûø±s¡+˝ÀøÏ
e#˚à bÕغ\ eT<Ûä´ @e÷Á‘·+ ‘˚&Ü˝Ò<äì düŒwüºeTÚ‘√+~.
7. yÓ’mkÕ‡sY Ädüsê : á |ü<∏äø£+ ÁøÏ+<ä mìïø£\
s√Ees¡≈£î e⁄qï bı<äT|ü⁄ dü+|òü÷\ s¡TD+ yÓTT‘êÔìï Hê\T>∑T
<äbòÕ\T>± nø£ÿ #Ó˝…¢eTà\ #˚‹πø H˚s¡T>± ÇkÕÔs¡T. n+‘˚>±ø£ düTHêï
s¡TD≤\T sTT|æŒkÕÔs¡T. Ä e&û¶ &ÉãT“qT Á|üuÛÑT‘·«y˚T u≤´+≈£î\≈£î
#Ó*¢düTÔ+~. Bì e\q Á|ü‹≈£î≥T+u≤ìøÏ 50y˚\T Á|üjÓ÷»q+
#˚≈£Ls¡T‘·T+~. 45 @fi¯ó¢ ì+&çq _d”, md”‡, md”º,yÓTÆHê]{°
eTVæ≤fi¯\≈£î |æ+#Û·qT¢ sTTkÕÔs¡T nì qes¡‘êï˝À¢ Á|üø£{Ï+#ês¡T.
mìïø£\ eTT+<äT Vü≤&Ü$&ç>± eTVæ≤fi¯\ z≥T¢ ø=\¢>=≥º&ÜìøÏ
#·+Á<äu≤ãTHêj·TT&ÉT |üdüT|ü⁄ ≈£î+≈£îeT øÏ+<ä 10y˚\T s¡÷.\T.
&Ü«Áø± Á>∑÷|ü⁄ eTVæ≤fi¯\≈£î »eT#˚XÊ&ÉT. sêÁwüº+˝À Äs¡Tqïs¡
\ø£å\≈£î ô|’>± &Ü«Áø± Á>∑÷|ü⁄ eTVæ≤fi¯\THêïs¡T. »>∑H√àVü≤q¬s&ç¶
Á|üø£{Ï+∫q á qes¡‘·ï+ e\q Ä#·s¡D˝À m+‘·eT+~øÏ y˚T\T
»s¡T>∑T‘·T+<√ Ä#·s¡D˝À #·÷&Ü*‡+<˚.
8. ù|<ä\+<ä]øÏ Çfi¯ó¢ : á |ü<∏äø£+ e\¢ Á|ü‹
≈£î≥T+u≤ìøÏ 2\ø£å\ qT+∫ 5\ø£å\ es¡≈£î Á|üjÓ÷»q+
#˚≈£Ls¡T‘·T+<äì Á|üø£{Ï+#ês¡T. sêuÀj˚T ◊<˚fi¯¢˝À 25˝ø£å\ Çfi¯ó¢
ì]à+∫ sTTkÕÔeTì, Çfi¯ó¢ sTT#˚Ãs√CÒ nø£ÿ #Ó˝…¢eTà\ ù|s¡T‘√
]õÁùdºwüHé #˚kÕÔeTì, nedüs¡yÓTÆ‘˚ Ä Ç+{Ï MT<ä bÕe˝≤ e&û¶πø
u≤´+≈£î˝À s¡TD+ sTT|æŒkÕÔeTì Á|üø£{Ï+#ês¡T.
>∑T&çôd˝Òì sêÁwüº+>± Ä+Á<Ûä sêÁcÕºìï r]Ã~<äT›‘êeTì
ñeTà&ç Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ˝À ø±+Á¬>dt Á|üø£{Ï+∫+~. #·+Á<äu≤ãT
n~Ûø±sêìøÏ e∫Ãq ‘·sê«‘· 14\ø£å\ eT+~ ù|<ä\T Çfi¯ó¢ düú˝≤\T
ø±yê\ì »qàuÛÑ÷$T dü+<äs¡“¤+>± <äs¡U≤düTÔ #˚düT≈£îHêïs¡T.
Çfi¯¢ìsêàD+ ù|s¡T‘√ $|üØ‘·+>± n$˙‹ »]–+~. Çfi¯ó¢
ì]à+#·≈£î+&ÜH˚ bÕ‘· Çfi¯ó¢ #·÷|æ _\T¢\T eT+ps¡T
#˚sTT+#·T≈£îHêïs¡T. ‘·eT bÕغ ø±s¡´ø£s¡Ô\πø Çfi¯ó¢ sTTkÕÔeTì
‘Ó\T>∑T<˚X¯+ Á|üuÛÑT‘·«+ >∑‘·+˝À u≤Vü≤≥+>± Á|üø£{Ï+∫+~. Çfi¯ó¢
ì]à+#ê\+fÒ 2\ø£å\ 50y˚\T nedüs¡eTÚ‘√+~. 6y˚\ ø√≥T¢≈£î
ô|’>± Á|üuÛÑT‘·«+ πø{≤sTT+#·>∑*–‘˚ ù|<ä\≈£î ø=+‘· y˚T\T
»s¡T>∑T‘·T+~. Ç|üŒ{Ïπø sêÁwüº+˝À ù|<ä\≈£î |ü{≤º*∫à bıõwüHé
#·÷|æ+#·ì düú˝≤\T ø√ø=\¢\T>± e⁄HêïsTT. n˝≤π> <˚yê<ëj·T,
<Ûäsêà<ëj·T uÛÑ÷eTT˝À¢ ù|<ä\T Çfi¯ó¢ ì]à+#·Tø=ì e⁄Hêïs¡T.
Á|üuÛÑT‘·« düú˝≤˝À¢ Çfi¯ó¢ ì]à+#·T ø=ì e⁄Hêïs¡T. M{ÏøÏ |ü{≤º\‘√
37 E˝…’ ` 2019
 düTìï‘·yÓTÆq s¡#·sTT‹Á nã÷“] #Ûêj·÷<˚$
ø£≥Tºu≤≥¢qT, Ä#êsê\qT
‘·T.#·.‘·|üŒ≈£î+&Ü bÕ{Ï+#˚
kÕ+Á|ü<ësTTø£ ≈£î≥T+ã+˝À
|ü⁄{Ϻ, ô|]–q #Ûêj·÷<˚$>±s¡T
`|æ\¢\qT eTT<äT›>± <ä>∑Z]øÏ rdæ
Áù|eTqT #·÷|ü&É+ø£+fÒ yêfi¯¢ì
n+‘· <ä÷s¡+˝À ñ+∫
Áø£eT•ø£åD‘√ ô|+#ê\qï
u§eTà nq«sY <äèø£Œ<∏ä+ ø£*–q ‘·+Á&ç>∑T]+∫
ªHê J$‘·+˝À Á|ü<ÛëqyÓTÆqe´øÏÔ
e÷ Hêqï>±s¡Tμ nì #Ó|ü≈£îqï #Ûêj·÷<˚$>±s¡T ` Ä ‘·+Á&ç
Ä~Û|ü‘ê´ìøÏ, Ä+ø£å\øÏ ‘·\e+#·T‘·÷H˚ ‘·q<Ó’q Ä˝À#·Hêdüs¡[ì.
e´øÏÔ‘ê«ìï ì]à+#·T≈£îqï #Ûêj·÷<˚$>±s¡T `Ä ‘·+Á&ç‘√ ‘·q
nqTã+<Ûëìï ˝ÒK\s¡÷|ü+˝Àì qe\˝≤ ªeTè‘·T´+»j·Tμ ù|s¡T‘√
eTq ø£+~+∫q #Ûêj·÷<˚$>±s¡T ` nqïj·T´ Áb˛‘ê‡Vü≤+‘√
ô|<ä›#·<äTe⁄\T #·~$, e~q dü÷Œ¤]Ô‘√ s¡#·sTTÁ‹>± m~–, uÛÑs¡Ô
düVü≤ø±s¡+‘√ñ<√´>∑düTúsê\sTT J$‘·+˝À ñqï‘· •Ksê\qT
bÕ≥T |üø±ÿ>∑èVü‰\T ì]à+∫ sTTyê«*. >∑‘· Á|üuÛÑT‘·«+
ÄyêdtjÓ÷»q ÁøÏ+<ä ù|<ä\≈£î nbÕs¡TºyÓT+≥T\T ì]à+∫
sTTkÕÔeTì Äsê“≥|ü⁄ Á|üø£≥q\T #˚dæ+~. ù|<ä\T ìyêdü
ÁbÕ+‘ê˝À¢ ø√fi¯ó¢, |üX¯óe⁄\T, y˚Tø£\T, |ü+<äT\T ‘·~‘·s¡ »+‘·Te⁄*ï
ô|+#·T≈£î+≥÷ Jeq+ #˚düTÔqïyê]øÏ nbÕs¡TºyÓT+≥T˝À¢ ìyêdü+
m+‘·e÷Á‘·+ dü¬s’q~ ø±<äT. 25\ø£å\ Çfi¯ó¢ ì]à+#·&ÜìøÏ ã&Ó®{Ÿ˝À
‘·–qìï ì<ÛäT\T πø{≤sTT+∫ sê»ø°j·÷\ø£r‘·+>± n$˙‹
˝Ò≈£î+&Ü ì]à+∫ ù|<ä\≈£î sTTyê«*.
9. |òæ+#·qT¢ ô|+|ü⁄ : á |ü<∏äø£+ <ë«sê Á|ü‹
≈£î≥T+u≤ìøÏ 24y˚\ qT+∫ 48y˚\ es¡≈£î \_∆ bı+<äT‘ês¡ì
Á|üuÛÑT‘·«+ Á|üø£{Ï+∫+~. |æ+#Û·Hé rdüTø=H˚ ej·TdüT‡ 65
dü+e‘·‡sê\ qT+∫ 60 dü+e‘·‡sê\≈£î ‘·–ZkÕÔeTì #ÓbÕŒs¡T. ‘·qT
bÕ<äj·÷Á‘· dü+<äs¡“¤+˝À eè<äT∆\≈£î |æ+#Û·Hé 2y˚\≈£î ô|+#·T‘êeTì
Á|üø£≥q #˚dæq ‘·sê«‘· #·+Á<äu≤ãT ¬s+&ÉTy˚\T #˚XÊ&Éì ‘êqT
n~Ûø±s¡+˝ÀøÏ eùdÔ 3y˚\≈£î ô|+#·T‘êeTì Á|üø£{Ï+#ês¡T. ø±ì
Á|üe÷Dd”«ø±s¡+ s√Eq Á|ü‹ dü+e‘·‡s¡+ 250 s¡÷.\ #=|üq
ô|+#·T‘·÷ sêuÀj˚T mìïø£\ Hê{ÏøÏ 3y˚\≈£î ô|+#·T‘êeTì
Á|üø£{Ï+#ês¡T. eTT+<äT Á|üø£{Ï+∫q $<Ûä+>± ˇπøkÕ] 3y˚\≈£î
ô|+#·ø£b˛e&É+ @e÷Á‘·+ dü¬s’q~ø±<äT.
á qes¡‘êï\‘√bÕ≥T Á|üC≤|ü+|æD° e´edüú˝À
e÷s¡TŒ\T rdüTe∫à Á|ü‹ 50 ≈£î≥T+u≤\≈£î ˇø£ e\+{°s¡T
#=|üq 4\ø£å\ eT+~ì ìj·T$TkÕÔeTì Vü‰MT sTT#êÃs¡T.
eTVæ≤fi≤ >=+‘·Tø£
e÷‘·èø£
bÕ\|ü]Ô CÀ´‹wüà‹
n~Ûs√Væ≤+#ês¡T. ªÄ&É|æ\¢\T q$«‘˚ X¯ã›+ sê≈£L&É<äT, |üfi¯ó¢
ø£ì|æ+#·≈£L&É<äTμ n+≥÷ Ä&É|æ\¢øÏ qy˚« ùd«#·Ã¤≈£L&Ü ˝Ò≈£î+&Ü
ø£≥º&ç #˚dæq düe÷»+˝À |ü⁄{Ϻ ô|]–q #Ûêj·÷<˚$>±s¡T `
ªm≥Te+{Ï es¡T&ÉT ø±yê*?μ nì n&ç–‘˚ ªq$«+#˚yê&ÉT,
qe«ì#˚Ãyê&ÉT ø±yê*μ nì #Ó|æŒ ` es¡<ä sêCÒX¯«s¡sêe⁄>±]ì
es¡T&ç>± dü÷∫+∫q|ü&ÉT ªø£≥ï+ rdüTø√ø£b˛‘˚ #˚düT≈£î+{≤qTμ
nì #Ó|æŒ ` ÄHê{Ï kÕe÷õø£ |ü]dæú‘·T\|ü≥¢ ‘·q ndü+‘·è|æÔì, ‘·q
eTqdüT˝Àì dü«‘·+Á‘·uÛ≤yê*ï <ÛÓ’s¡´+>± ãj·T≥ ô|{≤ºs¡T.
ªe÷~ ô|<ä›yêfi¯ó¢ ≈£î~]Ãq dü+ã+<Ûä+˝≤ ø±≈£î+&Ü Hê
e´øÏÔ‘·«+, Hê kÕVæ≤‘ê´_Û˝≤wüe\¢ ≈£î~]q dü+ã+<Ûä+ nqï~ Hê≈£î
Ç|üŒ{Ïø° ø=~› >∑s¡« ø±s¡D+>±H˚ ñ+≥T+~μ nì dü+‘√wü+>±
#Ó|ü≈£î+{≤s¡T #Ûêj·÷<˚$>±s¡T ‘·q $yêVü≤+>∑T]+∫.
u≤\kÕVæ≤‘·´+, nqTyê<ä s¡#·q, nH˚ø£ kÕe÷õø£
n+XÊ\qT>∑T]+∫ ø£<∏ä\T sêdæq|üŒ{Ïø° #Ûêj·÷<˚$>±s¡T
Á|ü<Ûëq+>± Åd”Ôyê<ä s¡#·sTTÁ‘˚. nsTT‘˚ $wüj·÷ìï |ü<äTqT>±,
‹s¡T>∑Tu≤≥T <Û√s¡DÏ˝À ø±≈£î+&Ü e÷qdæø£ Á|ü‹|òüT≥q Á|üø£{Ïdü÷Ô
ì‘ê´edüs¡ edüTÔe⁄\qT e\+{°s¡¢ <ë«sê Ç+{Ïπø n+~kÕÔeTì
Vü‰MTsTT#êÃ&ÉT. Á>±eT dü∫yê\j·÷\qT @sêŒ≥T #˚dæ e\+{°s¡T
e´edüúqT @sêŒ≥T #˚kÕÔeTHêïs¡T. yês¡T n$˙‹øÏ bÕ\Œ&É≈£î+&Ü
5y˚\T y˚‘·q+ sTTkÕÔeTHêïs¡T. M]ì ìj·T$T+#·&É+˝À @
ÁbÕe÷DÏø±\T bÕ{ÏkÕÔs¡T? ]»πs«wüqT¢ ‘·~‘·s¡ ìj·Te÷\T
bÕ{ÏkÕÔsê? ˝Ò<ë? Á|üuÛÑT‘·« dü+düú\ <ë«sê ìj·T$TkÕÔsê?
»qàuÛÑ÷$T ø£$T{°\T˝≤>± ‘·eT nqTj·÷j·TT\≈£î sTTkÕÔsê?
Á|üdüTÔ‘·+ ø=ìï e÷s¡Z<äs¡Ùø±\T Á|üø£{Ï+∫Hê sTT+ø± düŒwüº‘·
sêyê*‡ e⁄+~.
@~ @yÓTÆHê ø=‘·Ô>± n~Ûø±sêìøÏ e∫Ãq
»>∑H√àVü≤Hé¬s&ç¶>±s¡T ‘·q Á|üø£≥q\ <ë«sê nH˚ø£ eT+~øÏ ÄX¯\T
ø£*ŒdüTÔHêï&ÉT. #ê˝≤eT+~ ù|<ä\T ÁuÛÑeT\T ô|+#·T≈£î+≥THêïs¡T.
nqï ekÕÔ&ÉT. qes¡‘êï\T ‘ÓkÕÔ&ÉT nì m<äTs¡T #·÷düTÔHêïs¡T. n˝≤
m<äTs¡T #·÷&É≥+ ø±≈£î+&Ü M{Ï neT\Tø√dü+ Á|ü»\T eTTK´+>±
eTVæ≤fi¯\T b˛sê&Ü*‡q nedüs¡+ m+‘√ e⁄+~. m+<äTø£+fÒ
bÕ\≈£î\T Vü‰MT\T sTTe«&É+ y˚s¡T.
yê{Ïì neT\T #˚j·T&É+ y˚s¡T. #·{≤º\T #˚j·T&É+ y˚s¡T. yê{Ïì
Ä#·s¡D˝ÀøÏ rdüT≈£îsêe&É+ y˚s¡T. Á|ü»\T #·{≤º\ø√dü+ b˛sê&Ü*.
yê{Ï neT\T ø√dü+ ≈£L&Ü b˛sê&Ü*. eTTK´+>± ù|<ä\≈£î Çfi¯ó¢,
eT<ä´ìùw<Ûä+, &Ü«Áø± eTVæ≤fi¯\ s¡TD≤\T, neTàˇ&ç ‘·~‘·s¡
düeTdü´\ô|’ eTVæ≤fi¯\T nÁ>∑uÛ≤>±q e⁄+&ç b˛sê&É≈£î+&Ü yÓTs¡T¬>’q
kÂø£sê´\T kÕ~Û+#·Tø√˝ÒeTT. V
38 E˝…’ ` 2019
eTè<äTe⁄>± #Ó|üŒ&É+ #Ûêj·÷<˚$>±] Á|ü‘˚´ø£‘·. á eT<Ûä´ø±\+˝À
ø£ì|ædüTÔqï ≈£î≥T+ã, $yêVü≤ e´edüú\|ü≥¢ e´‹πsø£‘·, $∫äqïø£qs¡
uÛ≤eC≤\+ >∑T]+∫ ª≈£î≥T+ã, $yêVü≤ e´edüú\T ñ+&Ü*.
yê{Ï˝Àì ≈£îfi¯ó¢qT, ø£\àcÕìï ø£&ç¬>j·÷´*. yê{Ïì
dü+düÿ]+#·Tø√yê* ‘·|üŒ <Ûä«+dü+ #˚j·÷\qTø√e&É+ dü]ø±<äTμ
n+{≤s¡T.
‘·q ø£<∏ä\>∑T]+∫ ª@ $wüj·T+>∑T]+#Ó’Hê rÁe+>±
Á|ü‹düŒ+~ùdÔ ‘·|üŒ <ëìï ø£<∏ä>± sêj·T˝ÒqTμ nì #Ó|æŒq
#Ûêj·÷<˚$>±s¡T ªø£<∏ä\T yêdüÔ$ø£+>± nì|æ+#ê\+fÒ
J$‘êqTuÛÑyê\MT<ä Ä<Ûës¡|ü&ç ñ+&Ü*μ nì n_ÛÁbÕj·T|ü&É‘ês¡T.
#Ûêj·÷<˚$>±] ø£<∏ä\T m≈£îÿeuÛ≤>∑+ Ä$&É J$‘·+˝À m<äTs=ÿqï
dü+|òüT≥q\ Á|üuÛ≤e+‘√ sêdæq$>± nì|ædü÷ÔH˚ #·~$+#˚ XË’*‘√
Vü‰dü´, e´+>∑´ <Û√s¡DÏ˝À ÄdüøÏÔø£s¡+>± kÕ>∑T‘êsTT.
ª#Ó|üŒ<ä\T#·T≈£îqï<ëìï düs¡<ë>± #Ó|æŒq≥T¢ sêùdÔ düT\uÛÑ+>±
$T+>∑T&ÉT |ü&ÉT‘·T+~. d”]j·Tdt $wüj·÷ìï≈£L&Ü d”]j·Tdt>±
ø±≈£î+&Ü dæ+u≤*ø˘>± #Ó|üŒ&É+, Vü‰dü´+, e´+>∑´+ »‘·#˚dæ
sêj·T&É+ u≤>∑T+≥T+~μ nqï dü÷#·qì H˚{Ï s¡#·sTT‘·\øÏ ÇkÕÔs¡T
#Ûêj·÷<˚$>±s¡T.
#Ûêj·÷<˚$>±s¡T $<ë´]ú <äX¯˝À sêdæq yÓTT<ä{Ï ø£<∏ä
ªnqTã+<Ûä+μ˝ÀH˚ m+‘√ |ü]D‹‘√ Ä&É|æ\¢ uÛÑs¡Ô n_Ûs¡T#·T\øÏ
nqT>∑TD+>± m+‘· düVü≤»+>±, @e÷Á‘·+ ˇ‹Ô&çøÏ >∑T]ø±≈£î+&Ü
‘·qì ‘êqT eT\#·T≈£î+≥T+<√ #Ó|üPÔH˚ n≥Te+{Ï düs¡T›u≤≥T
m+‘·es¡≈£î nedüs¡+ nqï Ä˝À#·qqT bÕsƒ¡≈£î\˝À πs¬ø‹ÔkÕÔs¡T.
#Ûêj·÷<˚$>±] ø£<∏ä\˝À u≤>± ÁbÕ#·Ts¡´+ bı+~q$ ªuÀHê‡jYT
Áã‘·T≈£î\Tμ, ªÁ|üj·÷D+μ. yÓTTø£ÿ\ y˚fi¯¢ì ø£‹Ô]+∫ eèøå±\T>±
m<ä>∑≈£î+&Ü uÀHê‡jYT yÓTTø£ÿ\ì ‘·j·÷s¡T#˚dæq≥Tº>±,
*+>∑$eø£å‘√ düs¡«‘√eTTU≤_Ûeè~∆ #Ó+≈£î+&Ü Ä&É|æ\¢\ì eTq
düe÷»+ nD∫y˚k˛Ô+<äì #Óù|Œ ø£<∏ä ªuÀHê‡jYT Áã‘·T≈£î\Tμ.
ªÁ|üj·÷D+μ ø£<∏ä˝ÀqT, eTs√ neTTÁ~‘· ø£<∏ä ªneT*q
eT*q+μ˝ÀqT düeTdü´≈£î |ü]cÕÿsêìï n|üŒ{Ïes¡≈£î ms¡>∑ì ø=‘·Ô
ø√D+˝À #·÷|ækÕÔs¡T #Ûêj·÷<˚$>±s¡T.
1965˝À sêdæq ªÁ|üj·÷D+μ ø£<∏ä˝À ˇø£ ne÷àsTT
n‘ê´#êsêìøÏ, ‘·‘·Œ¤*‘·+>± ô|[¢ #˚düTø√yê\qT≈£îqï e´øÏÔ
‹s¡kÕÿsêìøÏ >∑Ts¡sTT düHê´dæì>± e÷]b˛<ëeTqT≈£îqï
düeTj·T+˝À Ä ne÷àsTTì Çwüº|ü&ç, Ä ne÷àsTT #˚‘·
ø±<äì|æ+#·T≈£îqï eTs√e´øÏÔ, Ä ne÷àsTTì ô|[¢ #˚düTø√e&ÜìøÏ
eTT+<äTøÏ ekÕÔ&ÉT. o\+ b˛>=≥Tº≈£îqï Åd”Ô J$+∫
ñ+&É&É+ nqedüs¡+ nqï Ä˝À#·Hê<Û√s¡DÏ˝À ñqï düe÷C≤ìøÏ
ªÁ|üe÷<ä+ »]– ø±˝À, #ÓjÓ÷´ b˛‘˚ Áã‘·T≈£îì n+‘·+
#˚düT≈£î+{≤e÷? düe÷»+ yêfi¯¢ì yÓ*y˚dæq≥Tº #·÷düTÔ+<ë?
Ç~≈£L&Ü n≥Te+{Ï<˚μ nqï yê<äq‘√ ˇø£ »sYÿì Ç#êÃs¡T
#Ûêj·÷<˚$>±s¡T á ø£<∏ä<ë«sê. nsTT‘˚ n‘ê´#ês¡+ #˚dæq e´øÏÔ
uÛ≤s¡´ uÛÑs¡Ôì Äsê~Ûdü÷Ô, uÛÑs¡Ô Áù|eTì ÄkÕ«~dü÷Ô, n‘·qT #˚ùd
nsê#·ø±\øÏ düVü≤ø£]düTÔqï≥Tº sêj·T&É+ Hê≈£î Çã“+~>±
eTVæ≤fi≤ >=+‘·Tø£
e÷‘·èø£
nì|æ+∫+~. Ä$<Ûä+>± sêj·T&É+˝À Ä$&É
ñ<˚›X¯+ @yÓTÆ ñ+≥T+<√ }Væ≤+#·˝Òø£ b˛‘·THêïqT. Ä
ø±\+˝Àì |ü]dæú‘·T\T ny˚H˚yÓ÷!
Ä&É|æ\¢ m<äT>∑T‘·T+fÒ X¯Øs¡+˝À Á|üø£è‹ düVü≤»+>± e#˚Ã
e÷s¡TŒ\e\¢ @s¡Œ&˚ ãTT‘·TÁø£eT+ eT*q+ nqTø√e&É+ ‘·|ü nqï
dü÷#·q‘√ eTq eTT+<äTø=kÕÔs¡T #Ûêj·÷<˚$>±s¡T ªneT*q
eT*q+μ nH˚ ø£<∏ä˝À. nø£ÿ ≈£î≥T+ã+‘√ ø£*dæ #Ó˝…¢\T ªÄμ s√E˝À¢
‹s¡T|ü‹ yÓ+ø£fÒX¯«s¡kÕ«$T <äs¡ÙHêìøÏ yÓfi¯ó‘·T+~. ªn{≤¢
yÓfi¯¢≈£L&É<äTμ nì nø£ÿ n+fÒ ª»\TãT #˚ùdÔ <˚e⁄&ç>∑~˝ÀøÏ yÓfi¯fl&É+
e÷H˚kÕÔe÷? ÇB n+‘˚μ n+≥T+~ #Ó˝…¢\T. ø=Hêïfi¯¢øÏ nø£ÿøÏ
>∑s¡“¤dü+∫˝À ø£+‘·T\T e∫à Ä|üπswüHé #Ój·T´e\dæeùdÔ ` ª»]–q
n|ü#ês¡+ e˝Ò¢ Ç{≤¢ nsTT+~μ nì u≤<Ûä |ü&ÉT‘·÷, Ä|üπswüHé
#˚sTT+#·Tø√&ÜìøÏ uÛÑj·T|ü&ÉT‘·Tqï nø£ÿøÏ ª|üP»\øÏ, X¯óuÛÑø±sê´\øÏ
n&ÉT¶ nì e÷Á‘·\T y˚düT≈£îì ãTT‘·TÁø£e÷ìï Áø£eT+ ‘·|æŒ+#·&É+
e˝¢ Ç≥Te+{Ï Äs√>∑´ düeTdü´\T ekÕÔsTTμ nì q#·Ã#Ó|üŒ&ÜìøÏ
Á|üj·T‹ï+∫ $|òü\eTe⁄‘·T+~ &Üø£º¬s’q #Ó˝…¢\T. ∫e]øÏ eTT\T¢ì
eTT\T¢‘√H˚ ‹j·÷´*, eÁC≤ìï eÁ»+‘√H˚ ø=j·÷´* nqï≥Tº
eT÷&ÛÉqeTàø±ìï eT÷&ÛÉqeTàø£+‘√H˚ »sTT+#ê\qT≈£îì ªá
ˇø£ÿkÕ]øÏ Hê e÷≥ $qT ` |òü*‘·+ uÛÑ>∑e+‘·T&çøÏ e~˝…jYTμ nqï
#Ó˝…¢* e÷≥\øÏ nø£ÿ yÓT‘·Ô|ü&ÉT‘·T+~. Åd”Ô\ì Ä eT÷&ÉT s√E\T
<ä÷s¡+>± ñ+#·&É+ |ü]X¯óÁuÛÑ‘·ø√dü+ ø±<äT... $ÁXÊ+‘√ø√dü+
ø±<äT... n<=ø£ eT÷&ÛÜ#ês¡+... n+‘˚... nì rsêàìkÕÔs¡T
#Ûêj·÷<˚$>±s¡T.
nã÷“] #Ûêj·÷<˚$>±s¡T nH˚ø£ nyês¡T¶\T bı+~q
s¡#·sTTÁ‹ e÷Á‘·y˚T ø±<äT, e´s¡ú |ü<ësêú\‘√ eT+#·eT+∫
ø£fi≤ø£è‘·T\T ‘·j·÷s¡T#˚j·T>∑\ •*Œ ≈£L&Ü. dæ.ÄsY.bòÂ+&˚wüHé˝À
Ä$&É >∑~ Ä$&É ‘·j·÷s¡T#˚dæq uÀeTà\‘√ ì+&ç
ñ+≥T+~. ‘·qì ø£\e&ÜìøÏ e∫Ãq yêfi¯¢+<ä]øÏ Ä uÀeTà\ì
#·÷|ædüTÔ yê{Ï ‘·j·÷Ø>∑T]+∫ $e]+#·&É+˝À m+‘√ Äq+<ëìï
‘·è|æÔì bı+<äT‘·÷ ñ+{≤sê$&É.
H˚qT Hê ªdüTã“\øÏÎ ø£<∏ä\Tμ ø£<∏ë dü+ø£\HêìøÏ
eTT+<äTe÷≥ sêsTT+#·T≈£îqï|ü⁄&ÉT n+<äyÓTÆq düTã“\øÏÎ u§eTàqT
‘·j·÷s¡T#˚dæ Hê≈£î ãVüQeT‹>± |ü+|æ+#ês¡T #Ûêj·÷<˚$>±s¡T. Ä
u§eTàH˚ Hê |ü⁄düÔø±ìøÏ n≥ºu§eTà>± y˚düT≈£îì Ä$&ÉøÏ Hê
ø£è‘·»„‘·\T ‘Ó*j·TCÒdüTø√>∑*>±qT. ‘·s¡Tyê‘· Ä$&Éì ø£*dæq|ü&ÉT
H˚qT dü«j·T+>± n*¢q cÕ˝Ÿ Ä$&ÉøÏ ãVüQeT‹>± ÇùdÔ |üdæ|æ\¢˝≤
m+‘· dü+‘√wæ+#ês√ ‘·\T#·T≈£î+fÒ Ç|üŒ{Ïø° dü+‘√wü+>±
ñ+≥T+~. ‘·s¡Tyê‘· Ä cÕ˝Ÿì yêfi¯¢ ≈£î≥T+ã+˝À |ü⁄{Ϻq |üdæ|æ\¢øÏ
Ä$&É ãVüAø£]+∫ ªH˚qT mHêïfi¯ó¢ yê&É‘êqT, |üdæ|æ\¢øÏùdÔ
#ê˝≤s√E\T ñ|üjÓ÷–+#·T ≈£î+{≤s¡Tø£<ë nì Ç#˚ÃXÊqTμ nì
bò˛Hé #˚dæ Hê≈£î #Ó|æŒq düVü≤è<äj·TTsê\T, ª‘·qe÷s¡Z+μ ø£<∏ë
dü+ø£\HêìøÏ e∫Ãq πø+Á<äkÕVæ≤‘·´ nø±&ÉMT nyês¡T¶>∑T]+∫ ªHê
uÛ≤yê\T q∫à Ç∫Ãñ+{≤s¡Tμ nì #Ó|ü≈£îqï ìsê&É+ãs¡Tsê\T
nã÷“] #Ûêj·÷<˚$>±s¡T. V
39 E˝…’ ` 2019
 ≈£î˝ÀHêà<ä e´edüú˝À <ä[‘·T&ç ÁbÕD+
e÷$T&çø±j·T‘√ düe÷q+
eT q <˚X¯+˝À nHê~>± y˚fi¯Sflìø=ì e⁄qï ≈£î\s¡ø£ÿdæ
<ä[‘·T*ï #·+|ü⁄‘·Tqï~. <ä[‘·T*ï #·+|ü&É+ nÁ>∑≈£î˝ÀHêà<äT\≈£î
wüsê e÷eT÷˝…’ b˛sTT+~. á <˚X¯+˝À <ä[‘·T*ï #·+|ü&ÜìøÏ
ã\yÓTÆq ø±s¡D≤\T nedüs¡+˝Ò<äT. dæìe÷Vü‰\T˝À
ø±\T‘·–*+<äH√, #Ós¡Te⁄˝À ~– Á‘ê>∑&ÜìøÏ eT+∫˙fi¯ófl
‘Ó#·TÃ≈£îHêïs¡H√, >∑TÁs¡+ mø±ÿs¡H√, MTkÕ\T ô|+#ê&ÉH√,
ø=ã“]ø±j·T\T <=+–\+#ês¡H√, ‘Ó\¢ã≥º˝ÒdüT≈£îHêïs¡H√,
Ä‘·à>ös¡e+‘√ ã‘·T≈£î‘·THêïs¡H√, Äe⁄ e÷+dü+ ‹HêïsêH√,
»+‘·Te⁄ #·sêàìï e*#ês¡H√ nHê´Áø±+‘·yÓTÆq nôd’qT¶ uÛÑ÷eTT\qT
‹]– ÄÁø£$T+#ês¡H√ @<√ ˇø£kÕ≈£î‘√ <ä[‘·T\ s¡ø±Ôìï @s¡T˝…’
bÕ]düTÔHêïs¡T. <ä[‘· ≈£î\+˝À |ü⁄{Ϻq H˚sêìøÏ
>∑T+&ÉTø={Ϻ+#·&ÉyÓ÷, nee÷q|üs¡#·&ÉyÓ÷, Vü≤‘·´#˚j·T&ÉyÓ÷
ne©\>± »]–b˛‘·T+~. ìqï{ÏøÏ ìqï ‘·÷s¡TŒ>√<ëe]õ˝≤¢
dæ+>±]|ü*¢˝À Hê\T>∑T e÷$T&çø±j·T\T <=+>∑‘·q+ #˚XÊs¡H˚
ø±s¡D+‘√ _øÏÿÁoqT nH˚ <ä[‘·T&ç ì+&ÉT ÁbÕD+ rXÊs¡T.
sêÁwüº+˝À yÓ’mdt »>∑H√àVü≤q¬s&ç¶ eTTK´eT+Á‹>± Á|üe÷D+
#˚dæq s√EH˚ Hê\T>∑T e÷$T&çø±j·T\T <=+>∑‘·q+ #˚XÊ&Éì
<ä[‘·j·TTe≈£î&Ó’q _øÏÿÁoqTì n‘·´+‘· øÏsê‘·ø£+>± ø={Ϻ #·+bÕs¡T.
≈£î\+ù|s¡T n&ç– eTØ #·+bÕs¡T. <ä[‘·T*ï @$T#˚dæHê á
<˚X¯+˝À n&çπ>yês¡T˝Òs¡T nH˚ <ÛÓ’s¡´+‘√H˚ á Vü≤‘·´\T
»s¡T>∑T‘·THêïsTT.
_øÏÿÁoqT~ ‘·÷s¡TŒ>√<ëe]õ˝≤¢ ô|<ä|üP&ç eT+&É\+ >=\¢\
e÷$T&Ü&É •yês¡T Á>±eT+ m˝ŸmHé |ü⁄s¡+.ÁoqTøÏ uÛ≤s¡´ ≈£îe÷],
Ç<ä›s¡T |æ\¢\T kÕ‹«ø˘ (6dü+ˆˆ), eTVæ≤<ÛäsY (4dü+ˆˆ) e⁄Hêïs¡T. md”‡
e÷\ ≈£î˝≤ìøÏ #Ó+~qyê&ÉT. e´ekÕj·T≈£L© |üqT\T
#˚düT≈£î+≥÷ Jeq+ kÕ–düTÔHêï&ÉT. ÁoqT ‘·+Á&ç dü‘ÓÔj·T´
|üø£åyê‘·+‘√ u≤<Ûä|ü&ÉT‘·THêï&ÉT. ÁoqT nqï nsTTq nqïes¡+
>∑‘·+˝À eTs¡DÏ+#·&É+‘√ yê] eTT>∑TZs¡T |æ\¢*ï ÁoH˚
eTVæ≤fi≤ >=+‘·Tø£
e÷‘·èø£
#·÷düT≈£î+≥THêï&ÉT. Ms¡+‘ê ÁoqTô|’ Ä<Ûës¡|ü&ç J$düTÔHêïs¡T.
29`6`2019q ñ<äj·T+ 8>∑+ˆˆ\≈£î _øÏÿÁoqT ‘·q uÛ≤s¡´,
Ç<ä›s¡T |æ\¢\qT yÓ÷{≤s¡T ôd’øÏ˝Ÿô|’ rdüTø=ì ‘·q Ç+{Ï qT+&ç
ãj·T\T<˚] u≤eeT]~ Á>±eTyÓTÆq e&É¢eT÷s¡T yÓfi≤fl&ÉT. nø£ÿ&É
uÛ≤s¡´, |æ\¢\qT ~+#˚dæ e&ɶeT÷s¡T qT+&ç dæ+>∑+|ü*¢ (s¡+>∑+ù|≥
eT+&É\+)MT<äT>± ‘·q Á>±eT+ yÓfi¯ó‘·T+&É>±, e÷s¡ZeT<Ûä´+˝À
s√&ÉT› |üø£ÿq >∑\ e÷$T&ç‘√≥˝À e÷$T&çø±j·T\T
sê*|ü&çe⁄+&É≥+ #˚XÊ&ÉT. sê*q |ü+&É¢qT rdüTø=ì ‹Hêï&ÉT.
Bìì >∑eTì+∫q e÷$T&ç‘√≥qT #·÷düT≈£î+≥Tqï ø±|ü⁄ ≈£î˝≤ìøÏ
#Ó+~q ø£&çj·÷\ sêeTø£èwüí, ø£&çj·÷\ Hêπ>X¯«s¡sêe⁄ ÁoqTì
|ü≥Tºø=ì ø={≤ºs¡T. ≈£î˝+ @$T≥ì n&ç–‘˚ e÷\≈£î\eTì
#Ó|üŒ&É+‘√ $|üØ‘·+>± ø={≤ºs¡T. yÓ÷{≤s¡T ôd’øÏ˝Ÿô|’ møÏÿ+#·Tø=ì
dæ+>∑+|ü*¢ Á>±eT|ü+#êsTTr (Á>±eT dü∫yê\j·T+) <ä>∑Zs¡≈£î
rdüT≈£îyÓfi≤fls¡T. |ü+#êsTTr ‘êfi≤\T rsTT+∫ Á>±eTdüTú\T ø=$Tàq
Á‹Hê<∏é, bÕ˝Ò{Ï q÷ø£sêE, |ü∫ÃbÕ\ Ms¡u≤ãT, e÷<˚ sê+u≤ãT,
ùwø˘ nãT“\T, $.ÄsY.z.cÕ˝Ò+, $.ÄsY.@ Hêì eT]j·TT
»Hês¡∆qsêe⁄ eT]ø=+<äs¡T ø£*dæ ÁoqTì Çwüº+ e∫Ãq≥Tº ø={≤ºs¡T.
eTTK+ MT<ä |æ&ç>∑T<äT›\T >∑T<ë›s¡T. ø±fi¯fl‘√ ‘·Hêïs¡T. ø£Ás¡\‘√
ø={≤ºs¡T. ≈£î&çø±\T, #˚sTT $]#ês¡T.
m&ÉeTø£qTï ∫Á<äyÓTÆ b˛sTT+~. efi¯fl+‘ê >±j·÷\‘√ HÓ‘·TÔ{Ï
eTT<ä›j·÷´&ÉT. <äTeTTà\T $]–b˛j˚T˝≤ ø={Ϻ |”ø£H=øÏÿ #·+bÕs¡T.
|ü+#êsTTr Ä|ò”düT˝ÀH˚ #·+|æ ñ]y˚düT≈£îqï≥T¢ ∫Á‹+#ês¡T. Á>±eT
dü∫yê\j·T+˝ÀH˚ ÁoqTqT Vü≤‘·´#˚düTÔ+fÒ ìyê]+∫qyêfi¯ófl ˝Òs¡T.
ô|’>± |ü+#êsTTr, ¬syÓq÷´, dæã“+~ ø£fi¯fl|üŒ–+#·Tø=ì #·÷dü÷Ô
e⁄+&É≥y˚T ø±≈£î+&Ü düVü≤ø£]+#ês¡T. Çø£ÿ&É #·≥º+ ‘·q|üì ‘êqT
#˚j·T&É+ @Hê&√ e÷ìy˚dæ+~. Á>±eT uÛÑ÷kÕ«eT´, ≈£î\ô|‘·Ô+<ëØ
X¯≈£îÔ\<˚ sê»´+, XÊdüq+. Ç+‘· u≤Vü‰≥+>± #·+|æ
ñ]y˚düT≈£îqï≥T¢ ∫Á‹+∫ ÁoqT Á>±e÷ìøÏ #Ó+~q eTVæ≤fi¯
$yêVü≤+ #˚düTø=ì dæ+>∑+|ü*¢˝À ø±|ü⁄s¡+ e⁄+fÒ ÄyÓT≈£î ø£ãTs¡T
#˚XÊs¡T. ÄyÓT <ë«sê ˝Àø±ìøÏ yÓfi¯fl&Ó’+~.
|”y√&Éã÷¢´, @◊¬øm+mdt, ◊m|òt{Ïj·TT ø£*dæ
s¡+>∑+ù|≥ b˛©düT ùdºwüHé m<äT≥ <Ûäsêï
_øÏÿ ÁoqT yês¡Ô ‘Ó*j·T>±H˚ |”y√&Éã÷¢´, @◊¬øm+mdt,
◊m|òt{Ïj·TT dü+j·TTø£Ô+>± s¡+>∑+ù|≥ b˛©düTùdºwüHé m<äT≥
1`6`2019q <Ûäsêï ìs¡«Væ≤+#êsTT. _øÏÿÁoqT Vü≤‘·´ô|’
düeTÁ>∑$#ês¡D #˚|ü{Ϻ <√wüß\qT ø£]ƒq+>± •øÏå+#ê\ì &çe÷+&ÉT
#˚XÊsTT.
40 E˝…’ ` 2019
 á <ÛäsêïqT<˚›•+∫ |”y√&Éã÷¢´ ‘·÷s¡TŒ>√<ëe]õ˝≤¢
ñbÕ<Ûä´≈£åî\T $.XÊ+‹ e÷{≤¢&ÉT‘·÷ á <˚X¯+˝À ≈£î\e´edüú
<ä[‘·T\ ÁbÕD≤\qT ã*rdüT≈£î+≥T+<äì, m+‘√ n_Ûeè~∆
#Ó+~+<äì #Ó|ü≈£î+≥Tqï ‘·÷s¡TŒ>√<ëe]õ˝≤¢˝ÀH˚ <ä[‘·T\ô|’
<ë&ÉT\T n‘·´~Ûø£+>± »s¡T>∑T‘·THêïj·Tì, <√wüß\qT ø£]ƒq+>±
•øÏå+#ê\ì &çe÷+&é #˚XÊs¡T. <ä[‘·T\≈£î >∑T+&ÉT #˚sTT+∫q ‘√≥
Á‹eT÷s¡TÔ\ πødüT H˚{ÏøÏ q‘·Ôq&Éø£ q&Ée&É+ #·÷ùdÔ <ä[‘·T\≈£î
Hê´j·T+ »s¡T>∑T‘·T+<ë? nì Á|ü•ï+#ês¡T. πødüT ˙s¡T>±s¡Ã≈£î+&Ü
<√wüß\qT •øÏå+#·&É+‘√bÕ≥T ÁoqT ≈£î≥T+u≤ìøÏ bı\+,
uÛ≤s¡´≈£îe÷]øÏ ñ<√´>∑+, |æ\¢\≈£î ñ∫‘·$<ä´ ø£*Œ+#ê\ì
&çe÷+&é #˚XÊs¡T. nq+‘·s¡+ ‘·Vü≤dæ˝≤∆s¡T>±]øÏ, mdt.◊.øÏ
yÓTyÓ÷sê+&É+ n+<äCÒXÊs¡T.
@◊¬øm+mdt õ˝≤¢ n<Ûä´≈£åî\T C….dü‹Ôu≤ãT e÷{≤¢&ÉT‘·÷
<˚X¯+˝À ≈£î\+, eT‘·+ ù|s¡T‘√ <ä[‘·T\ô|’, yÓTÆHê]{°\ô|’
$#·Ã\$&ç>± <ë&ÉT\T »s¡T>∑T‘·THêïj·Tì, M{ÏøÏ Á|ü‹|òüT≥H˚
dæ+>∑+|ü*¢˝À _øÏÿÁoqT Vü≤‘·´ô|’ düeTÁ>∑ $#ês¡D »]|æ+∫ <√wüß\qT ø£]ƒq+>± •øÏå+#ê*
Á|ü<Ûëq ì+~‘·T&ÉT $T+‘Ó sêeTø£èwüíqT ‘·ø£åDy˚T n¬sdüTº #˚j·÷*
dü+düàs¡D düuÛÑ˝À eø£Ô\ &çe÷+&é
nÁ>∑≈£î˝ÀHêà<ëìøÏ >∑T¬s’q _øÏÿÁoqT dü+düàs¡DdüuÛÑ pHé 8q
<ä[‘· C≤sTT+{Ÿ j·÷ø£åHéø£$T{° Ä<Ûä«s¡´+˝À >=\¢\ e÷$T&Ü&É
Á>±eT+˝À 2000 eT+~‘√ »]–+~. düTe÷s¡T 50 <ä[‘·,
Á|üC≤dü+|òü÷\≈£î #Ó+~q Hêj·T≈£î\T Vü‰»¬s’ e÷{≤¢&Üs¡T. á
düuÛÑ≈£î bò˛s¡+|òüsY ÄsY{Ï◊ C≤rj·T n<Ûä´≈£åî\T #˚‘·q n<Ûä´ø£å‘ ·
eVæ≤+#ês¡T. á düuÛÑ˝À Ábıô|òdüsY ns¡TDY≈£îe÷sY (Ä+Á<Ûä
j·T÷ìe]‡{°), Ábıˆˆdü÷πs|ü*¢ düTC≤‘· (XÊ‘·yêVü≤q
j·T÷ìe]‡{°), ñ.kÕ.>±s¡T, e÷J m+.|æ.Vü≤s¡Ω≈£îe÷sY >±s¡T,
|æyÓ’m˝Ÿ sêÁwüº Á|ü<Ûëq ø±s¡´<ä]Ù $.∫{Ϻu≤ãT, dæ.|æ.◊
(m+.m˝Ÿ)q÷´&ÓyÓ÷Áø£d” õ˝≤¢ Hêj·T≈£î\T >∑Tã“\ Ä~Hêsêj·TD,
eTVæ≤fi≤ >=+‘·Tø£
e÷‘·èø£
düe÷<Ûëq+ nHêïs¡T.
á ø±s¡´Áø£eT+˝À |æyÓ’m˝Ÿ sêÁwüº Á|ü<Ûëq ø±s¡´<ä]Ù
$.∫{Ϻu≤ãT, ◊.m|òt.{Ï.j·TT Hêj·T≈£î\T õ.Ä~Hêsêj·TD,
ns¡TD√<äj·T sêÁwüº düVü‰j·T ø±s¡´<ä]Ù $.;Û+X¯+ø£sY,
õ.yÓ+ø£≥s¡eTD, |”y√&Éã÷¢´ Hêj·T≈£î\T u§*XË{Ϻ dü‘·´e‹,
eTs¡T≈£î]Ô Ms¡\øÏåà, >√] <äTs¡Z, >√] Á|üø±wt, ñ+>∑sê\ es¡\øÏåà,
j·÷<äsêE dü‘·´yêDÏ, _.sêC≤sêe⁄,‘·~‘·s¡T\T bÕ˝§ZHêïs¡T.
πødüT qyÓ÷<äT : <ä[‘·, Á|üC≤dü+|òü÷\T, ≈£î≥T+ãdüuÛÑT´\T
Ä+<√fi¯q #˚j·T&É+‘√ ôdø£åHé 302,342, ÄsY/&Éã÷¢´ 34 ◊.|æ.dæ
3(2)($)md”‡,md”º |æz@ nyÓTqT¶yÓT+≥T j·÷ø˘º `2005 (j·÷ø˘º
HÓ+ Ä|òt 2016) Á|üø±s¡+ ø£&çj·÷\ Hêπ>X¯«s¡sêe⁄, sêeTÁøÏwüí‘√
bÕ≥T eTs√ |ü~eT+~ô|’ πødüT qyÓ÷<äT #˚XÊs¡T. md”‡, md”º
nÁ{≤dæ{° #·≥º+ Á|üø±s¡+ 4,12,500 s¡÷ˆˆ\ #Ó≈£îÿqT ÁoqT
≈£î≥T+u≤ìøÏ Á|üuÛÑT‘·«+ n+~+∫+~. V
|æ&çmdtj·TT sêÁwüº Á|ü<Ûëq ø±s¡´<ä]Ù j·TT.>∑ìsêE, ns¡TD√<äj·T
sêÁwüº düVü‰j·T ø±s¡´<ä]Ù $.;Û+X¯+ø£sY, ø√Hê ˝≤»sY (¬ømHé|æmdt),
ø£s¡e~ düTu≤“sêe⁄ (&çôV≤#Y|æmdt) Ä+Á&É e÷˝≤´Á~, (¬ø.$.|æ.mdt)
‘·~‘·s¡ Hêj·T≈£î\T bÕ˝§ZHêïs¡T.
_øÏÿ ÁoqT Vü≤‘·´ô|’ E&çwæj·T˝Ÿ m+ø£«sTTØ #˚j·÷\ì,
bòÕdüTºÁ{≤ø˘ ø√s¡Tº ô|{Ϻ <√wüß\qT ø£]ƒq+>± •øÏå+#ê\ì, _øÏÿÁoqT
≈£î≥T+u≤ìøÏ 5mø£sê\T bı\+ sTTyê«\ì, uÛ≤s¡´≈£î ñ<√´>∑+,
|æ\¢\≈£î ñ∫‘·$<ä´, |üø±ÿÇ\T¢ yÓ+≥H˚ ì]à+∫ Çyê«\ì &çe÷+&é
#˚XÊs¡T. _øÏÿ ÁoqTøÏ Hê´j·T+ »]π> es¡≈£î ◊ø£´+>±
ñ<ä´$T+#ê\ì düuÛÑ ìs¡ísTT+∫+~. V
41 E˝…’ ` 2019
 |æ\¢\qT ø±fÒdüTÔqï uÛÑ÷kÕ«eT´, kÕÁe÷»´yê<ä $wü dü+düÿ ‹!
ø±e÷+<ÛäT\ ø£s¡ÿX¯‘ê«ìøÏ |üdæyÓTT>∑Z\T ã\e⁄‘·THêïsTT. neTà
bı‹Ôfi¯¢˝À Vü‰sTT>± ì<äT]+#˚ HÓ\\ bÕbÕsTT qT+∫, ˝Àø£+ b˛ø£&É
‘Ó*j·Tì |üdæeTqdüT\ es¡≈£î n+‘ê á <äTsêàs¡TZ\ u≤]q |ü&ÉT‘·Tqï
|òüT≥q\T n+~]˙ ø£*∫y˚düTÔHêïsTT. ø=+<äs¡T e÷qe‘ê«ìï eT]∫
∫Hêïs¡T\ J$‘ê˝À¢ ∫‹eT+≥\T s¡–*düTÔHêïs¡T. Vü≤qàø=+&É˝À ‘=$Tà~
HÓ\\ ∫Hêï]ô|’ n|òü÷sTT‘·´+ |òüT≥q eTs¡Teø£eTT+<˚ eTs√ ¬s+&ÉT
|òüT≥q\T yÓ\T>∑T #·÷XÊsTT. y˚T&ÉÃ˝Ÿ õ˝≤¢ »eVü≤sYq>∑sY |”mdt |ü]~Û˝À
60 @+&É¢ e<äT∆&ÉT @&˚+&É¢ ∫Hêï]ô|’ n‘ê´#êsêìøÏ j·T‹ï+∫
|ü≥Tºã&ܶ&ÉT. sêeT+‘·|üPs√¢ Äs¡T dü+e‘·‡sê\ bÕ|ü n‘ê´#êsêìøÏ >∑T¬s’
s¡ø£ÔyÓ÷&ç+~., Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ˝Àì ˇ+>√\T˝À 16 @+&É¢ u≤*ø£≈£î
e÷j·Te÷≥\T #Ó|æŒ rdüT¬ø[¢ Äs¡T s√E\T>± Äs¡T>∑Ts¡T ñHêà<äT\T
n|òü÷sTT‘ê´ìøÏ ˇ&ç>∑{≤ºs¡T. ì‘·´+ @<√ ˇø£#√≥ Ç˝≤+{Ï |òüT≥q\T
yÓ\T>∑T#·÷&É≥+ e÷eT÷˝…’ b˛sTT+~. á dæú‹ düe÷C≤ìï Ä+<√fi¯q≈£î
>∑T]#˚düTÔqï~.
Ç˝≤+{Ï dü+|òüT≥q\T »]–q|ü⁄&ÉT eTVæ≤fi≤ dü+|òü÷\T, $<ë´]ú
dü+|òü÷\T, Á|üC≤dü+|òü÷\÷, Á|üC≤ düeT÷Vü≤\÷ M<ÛäT˝À¢øÏ e∫Ã
Ä+<√fi¯q\T #˚|ü&É‘êsTT. MT&çj·÷ #ê˝≤ Vü≤&Üe⁄&ç #˚düTÔ+~.
ªe÷qe‘·«+ eT+≥>∑*dæ+~, ø£]ƒq •ø£å\T y˚j·÷\ìμ }<äs¡
>=&ÉT‘·T+~. Á|üuÛÑT‘ê«\ô|’ düs¡«Á‘ê ìs¡düq yÓ\¢&Ée⁄‘·T+~. ñ<ä´e÷\
e‹Ô&ç‘√ j·T+Á‘ê+>∑+ ø£<äT\T‘·T+~. <ë#˚|ü*¢˝≤+{Ï |òüT≥q˝À
ì+~‘·T&ÉT ñπsdüT≈£îqï&Éì #ÓãT‘ês¡T. Ç+&√s√¢ eT÷&ÉT HÓ\\ |üdæ_&ɶqT
n‘ê´#ês¡+, Vü≤‘·´ #˚dæq H˚s¡düTú&çøÏ ø√s¡Tº eTs¡D•ø£å $~ÛdüTÔ+~.
eTVæ≤fi¯\qT eTuÛÑ´|ü⁄#·Ã<ëìøÏ ø=ìï #·{≤º\T ekÕÔsTT. H˚s¡düTú\T ôd’ø√\T
n+≥÷ $wüj·÷ìï ˇπø ø√e≈£î HÓfÒºkÕÔs¡T. Äj˚TcÕ Vü≤+‘·≈£î\T ndü\T
<=s¡ø£H˚ <=s¡ø£s¡T. eT¬s+<äs√ •ø£å\T |ü&É≈£î+&Ü ‘·|æŒ+#·T≈£î+{≤s¡T. eT∞¢
eT∞¢ dü+|òüT≥q\T »s¡T>∑T‘êsTT. Ç<˚ ‘·+‘·T ø=qkÕ>∑T‘·T+~.
ìs¡düq ô|\T¢ãTøÏq Vü≤qàø=+&É |òüT≥q
Vü‰J|üPsY <ës¡TD |òüT≥q eTs¡eø£eTT+<˚ Vü≤qàø=+&É˝Àì
≈£îe÷sY|ü*¢˝À ‘=$Tà~ HÓ\\ bÕ|üô|’ z <äTsêàs¡TZ&ÉT n‘ê´#ês¡+ #˚dæ
Vü≤‘·e÷]Ãq |òüT≥q rÁe ø£\ø£\+ πs|æ+~. es¡+>∑˝Ÿ ns¡“Hé õ˝≤¢
πø+Á<ä+˝Àì Vü≤qàø=+&É f…Æ\sY Ád”º{Ÿ˝À ìyêdü+ ñ+≥Tqï »ø√ÿõ »>∑Hé,
s¡#·q <ä+|ü‘·T\ ≈£îe÷¬sÔ, ‘=$Tà~HÓ\\ |üdæø£+<äT á n|òü÷sTT‘ê´ìøÏ
ã˝…’+~. uÀdæqe⁄«\ |üdæø£+<äT ÁoVæ≤‘· ‘·*¢ <ä+Á&ÉT\ <ä>∑Zs¡ |ü& ÉTø=ì
ñ+&É>± n<˚ düeTj·T+˝À Ç+{Ïô|’øÏ e∫Ãq Á|üMDY nø£ÿ&ÉTqï ôd˝Ÿbò˛q¢qT
<=+–*+∫ ‘·*¢ˇ&ç˝À ìÁ<äb˛‘·Tqï ÁoVæ≤‘·qT n|üVü≤]+#·Tø=ì
ãj·T≥≈£î rdüT¬ø[¢ á <ës¡TD≤ìøÏ ˇ&ç>∑{≤º&ÉT. ∫Hêï]
ø£ìŒ+#·ø£b˛e&É+‘√ Ä+<√fi¯q #Ó+~q ‘·*¢<ä+Á&ÉT\T #·T≥Tº|üø£ÿ\
yÓ‹ø±s¡T. n‘ê´#ês¡+ #˚dæq ‘·sê«‘· ñHêà~ Á|üMDY rdüT¬øfi¯óÔ+&É>±
kÕúì≈£î\T >∑T]Ô+#·&É+‘√ øÏ+<ä|ü&˚dæ bÕ]b˛j˚T Á|üj·T‘·ï+ #˚XÊ&ÉT.
kÕúì≈£î\T |ü≥Tºø=ì b˛©düT\≈£î n|üŒ–+#ês¡T. ∫Hêï]ì ÄdüŒÁ‹øÏ
‘·s¡*+#·>± n|üŒ{Ïπø eT‹#Ó+~q≥Tº yÓ’<äT´\T yÓ\¢&ç+#ês¡T. |üdæbÕ|ü
nì ≈£L&Ü ˝Ò≈£î+&Ü n‘·´+‘· ùV≤j·T+>± Á|üe]Ô+∫ n‘ê´#ês¡+ #˚dæq
Á|üMDY düe÷»+˝À ñ+fÒ #ê˝≤ Á|üe÷<äeTì n‘·&çøÏ ø£]ƒq •ø£å
eTVæ≤fi≤ >=+‘·Tø£
e÷‘·èø£
yÓj·÷´\ì &çe÷+&é #˚düTÔHêïs¡T bÕ|ü $. dü+<Ûä´
‘·*¢<ä+Á&ÉT\T.
‘=$Tà~ HÓ\\ |üdæø£+<äTô|’ ñHêà~ ø=˝…bÕø£ Á|üMDY #˚dæq
n|òü÷sTT‘·´+ô|’ düuÛÑ´ düe÷»+ ñ*øÏÿ|ü&ç+~. ñHêà~ì yÓ+≥H˚
ñ]rj·÷\ì, ˝Ò<ë mHéøö+≥sY #˚j·÷\ì ø=ìï eTVæ≤fi≤dü+|òü÷\T,
Á|üC≤ dü+|òü÷\T, ø=+<äs¡T kÕe÷õø£ y˚‘·Ô\T, dü+düú\T uÛ≤Ø m‘·TÔq
ìs¡düq≈£î ~>±sTT. »]–q dü+|òüT≥qô|’ Á‹q>∑sê\T ø±Jù|≥,
Vü≤qàø=+&É, es¡+>∑˝Ÿ q>∑sê\T Á|üC≤dü+|òü÷\ Ä+<√fi¯q\‘√
n≥Tº&çø±sTT. <Ûäsêï\T, sêkÕÔs√ø√\T #˚|ü{≤ºs¡T. ≈£L&Éfi¯¢ e<ä›
e÷qeVü‰s¡+ #˚|ü{Ϻ ìs¡düq ‘Ó*bÕs¡T. ìs¡düq\qT n<äT|ü⁄˝ÀøÏ
rdüT≈£îsêe&ÜìøÏ uÛ≤Ø m‘·TÔq b˛©düT\qT yÓ÷Vü≤]+#ês¡T. n¬sdüTº\
|üs¡«+ ø=qkÕ–+#ês¡T. Bìô|’ es¡+>∑˝Ÿ dæ|æ &Üø£ºsY $X¯«Hê<∏é s¡M+<äsY
s¡+>∑+˝ÀøÏ ~– ñHêà~ì ø£]ƒq+>± •øÏå+#˚˝≤ #˚kÕÔeTHêïs¡T. ì+~‘·T&ÉT
ø=˝…bÕø£ Á|üMDY XÊj·T+ù|≥ eT+&É\+, edü+‘·|üPsY Á>±e÷ìøÏ #Ó+~q
e´øÏÔ. Vü≤qàø=+&É˝À ˇø£ ôVA≥˝Ÿ˝À |üì#˚dü÷Ô sêÁ‹|üP≥ Ç+&É¢˝À¢
<=+>∑‘·Hê\≈£î bÕ\Œ&˚yês¡ì dæ|æ ù|s=ÿHêïs¡T.
ìdü‡Vü‰j·T+>± <=]øÏ‘˚ #ê\T- <ë&ç, πs|t #˚ôdj·T´&Éy˚T !
n~ HÓ\\ |üdæø£+<ë? yÓTÆqsY u≤*ø±? u≤\T&Ü? >∑s¡“¤e‘ê?
e<äT∆sê˝≤? Çy˚MT |ü≥ºe⁄. ◊<äT ì$TcÕ\ eTsêà+>∑|ü⁄ sê|æ&ç ø√dü+
Á≈£Ls¡+>± e÷s¡T‘·THêïs¡T. πøe\+ ˝…’+–ø±q+<äy˚T ø±<˚yÓ÷. m<äT{Ï
eTìwæ ìdü‡Vü‰j·T+>± ñ+fÒ Væ≤+dæ+#˚ XÊ&çdæºø˘ ô|¢»sY nì e÷qdæø£
yÓ’<ä´ ì|ü⁄DT\T n+≥THêïs¡T. Ç$ e÷Á‘·y˚T ø±≈£î+&Ü kÕe÷õø£ $eø£å,
nD∫y˚‘·\T, ~>∑C≤]q $\Te\T, ô|s¡T>∑T‘·Tqï Væ≤+dü, s¡T<äT›‘·Tqï
|æ‘·kÕ«$Tø£ uÛ≤eC≤\+ ... n˙ï≈£L&Ü Ç˝≤ n‘ê´#êsê\øÏ <ë]
rdüTÔHêïj·TH˚ yêdüÔyêìï ≈£L&Ü >∑T]Ô+#ê*. Mfi¯¢ì eT>±fi¯ó¢ n+≥THêïs¡T.
ø±˙ n˝≤ #Ó|æŒ eT>±\ì ‘·≈£îÿe #˚düTÔHêï+. »+‘·Te⁄˝ÒM πs|t #Ój·T´e⁄.
‘·eT C≤‹ì Vü≤‘·´ #Ój·T´e⁄. ≈£î\ eT‘ê\+≥÷, *+>∑ uÒ<Ûë\+≥÷
kÕ{Ïyêfi¯¢ì #·T\ø£q>± #·÷&Ée⁄.
>∑T+≥÷s¡TøÏ #Ó+~q 17 @fi¯¢ ne÷àsTTì ìs¡“+~Û+∫ πs|t #˚dæq
Äs¡T>∑Ts¡T ì+~‘·T˝À¢ eTT>∑TZs¡T yÓTÆqπs¢. ndü\T yÓTT<ä≥ ne÷àsTTì Á{≤|t
#˚dæq ùwø˘u≤J $ø£˝≤+>∑T&ÉT. n‘·ìøÏ ¬s+&ÉT #˚‘·T\÷ ˝Òe⁄. n‘·qT
∫qï|üŒ{Ï qT+N düe÷»+ qT+∫ düVü≤ø±s¡+ bı+<ë&ÉT. ∫qï|ü⁄Œ&ÉT ‘·qøÏ
b˛©dt nyê«\qT+~ nì #Ó_‘˚, düŒ+~+∫q n|üŒ{Ï ˇ+>√\T md”Œ
ˇø£s√E b˛©dt n~Ûø±]˝≤ n‘·&çì ìj·T$T+∫ n+<ä] Á|üX¯+dü\÷
n+<äT≈£îHêïs¡T. <ë‘·\ düVü‰j·T+‘√ _#·ÃyÓT‘˚Ô dæú‹ qT+∫ C≤uŸ #˚ù d
dæú‹øÏ #˚s¡T≈£îHêï&ÉT. yÓTTqï Vü≤qàø=+&É˝À ‘=$Tà~ HÓ\\ bÕ|üô|’
Vü≤‘ê´#ês¡ ñ<ä+‘êìøÏ düŒ+~dü÷Ô ùwø˘ u≤J ‘·q ù|òdtãTø˘ b˛dtº˝À
ªÇ˝≤+{Ï yê&çï C…’˝À¢ ô|{Ϻ b˛wæ+#·&É+ m+<äT≈£î? #·+ô|j·÷´*!μ n+≥÷
uÛ≤wü´+ #ÓbÕŒ&ÉT. ∫e]øÏ ‘êH˚ <äTsêàs¡Z+>± Á|üe]Ô+#ê&ÉT. düe÷»+
qT+∫ düVü≤ø±sêìï bı+~ ≈£L&Ü n‘·qT düe÷»+ NÛ‘·ÿ]+#˚
N&É|ü⁄s¡T>∑T˝≤ m+<äT≈£î ‘·j·÷s¡j·÷´&√ Ä˝À∫+#ê*.Á|üMDY e÷qdæø£
s√– nì ‘Ó*dæq ‘·sê«‘·, Ád”Ô\‘√ ndüuÛÑ´+>± Á|üe]Ôdü÷Ô, ‘·q
~>∑+ãs¡‘·Hêìï Á|ü<ä]Ù+∫ nH˚ø£kÕs¡T¢ |ü≥Tºã&ɶ ‘·sê«‘· ≈£L&Ü
42 E˝…’ ` 2019
•øÏå+#·≈£î+&Ü ˝Àø£+ MT~øÏ e~˝Òdæq b˛©dt, s¡ø£åD e´edüú\qT
u≤<ÛäT´\qT #Ój·÷´*. Ád”Ô\ MT<ä »]π> ˝…’+–ø£ n‘ê´#êsê\T, y˚~Û+|ü ⁄\T
@<√ ∫qï$wüj·÷\T>± |ü]>∑DÏ+∫ eT+<ä*+∫ e~˝Òùd$>± #·÷ùd
e´edüúqT ì\Bj·÷*. Ád”Ô\ô|’ Væ≤+dü nìï+{≤, m\¢y˚fi¯˝≤ m+<äT≈£î
ÄyÓ÷~+#·ã&ÉT‘√+~? Ç$ n+‘· ÁbÕeTTK´‘· ˝Òì, Á|üe÷<äø£s¡+ ø±˙
n+XÊ\T>± m+<äT≈£îHêïsTT? á Á|üX¯ï\ìï+{Ï˙ u≤D≤\T>± dü+~Û+#ê*.
Á|üMDY #ê˝≤kÕs¡T¢ Ád”Ô\‘√ ndüuÛÑ´+>± Á|üe]Ô+∫q|ü⁄Œ&É˝≤¢ Ç˝≤
e~*y˚j·TãfÒº 9 HÓ\\ |üdæø£+<äT ã\sTT+~ nH˚
yêdüÔyêìï>∑T]Ô+|ü#˚j·÷*. á H˚s¡düTú\qT rÁe+>± |ü]>∑DÏ+#·≈£î+&Ü
‘ê>∑TuÀ‘·T\T, ôd’ø√\T n+≥÷ düe÷»+ MT<ä e~˝ÒdüTÔHêïs¡T. Mfi¯¢ì ø£¬sø˘º
#˚ùd u≤<Ûä´‘· Á|üuÛÑT‘·«+ rdüTø√yê*. <ëìøÏ nqT>∑TD+>± øöì‡*+>¥
ìs¡«Væ≤+#ê*. Bìì j·÷+{° k˛wü˝Ÿ |üs¡‡Hê*{° &çC≤s¡¶sY n+{≤s¡T.
$#·Ã\$&ç‘·q+ ô|s¡>∑&É+, ‘·|ü⁄Œ#˚ùdÔ ø£]ƒq•ø£å\T @MT ñ+&Ée⁄,
düT\uÛÑ+>±H˚ ‘·|æŒ+#·Tø√e#·Ãqï ˇø£s¡ø£yÓTÆq <Û√s¡DÏ Ç˝≤+{Ï H˚sê\qT
eT]+‘· Áù|πs|ædüTÔ+~. Ç≥Te+{Ï yêfi¯¢ì |òæ&√|ò”*j·÷ nH˚ ∫qï |æ\¢\
MT<ä ˝…’+–ø£ n‘ê´#êsê\T #˚ùd e÷qdæø£ s√>∑ Á>∑düTú\T>± e÷Á‘·y˚T
#·÷&É≈£L&É<äT. n˝≤ #·÷ùdÔ #ê˝≤ Á|üe÷<ä+. Ád”Ô\T |ü⁄s¡Twüß&ç ˝…’ +–ø£
ø√]ø£\T K∫Ñ·+>± rsêÃ*‡q ˝…’+–ø£ edüTÔe⁄\T nqï |æ‘·kÕ«$Tø£
uÛ≤eC≤\+ ã\+>± |üì#˚j·Tø£ b˛‘˚ M∞¢ nø£‘ê´\qT Ç+‘· uÛÑj·T+
˝Ò≈£î+&Ü j·T<˚#·Ã>± #˚j·T˝Òs¡T. á H˚s¡düTú\T >∑‘·+˝À #ê˝≤
n‘ê´#êsê\T, Ád”Ô\ô|’ #˚dæq dü+<äsꓤ\THêïsTT. }]yêfi¯¢‘√, ≈£î≥T+ã
düuÛÑT´\‘√ ≈£L&Ü Væ≤+kÕ‘·àø£+>± e´eVü≤]+∫q #·]Á‘· ñqï~.
H˚s¡düTú\ì ø£]ƒq+>± •øÏå+#ê*‡q b˛©düT, Hê´j·T e´edüú˝À ≈£L&Ü Ád”Ô\
|ü≥¢, yê]ô|’q »s¡T>∑T‘·Tqï e´ed”úø£‘·yÓTÆq ˝…’+–ø£ n‘ê´#êsê\ |ü≥¢
‘˚*ø£uÛ≤e+ ñ+~. Ç˝≤+{Ï |òüT≥q\≈£î ã*ø±≈£î+&Ü ñ+&Ü\+fÒ |æ\¢\
|ü≥¢ ‘·*¢<ä+Á&ÉT\ u≤<Ûä´‘· eT]+‘· ô|s¡>±*. Mfi¯¢ |ü≥¢ nÁ|üeT‘·Ô+>±
ñ+&Ü\ì bÂs¡ düe÷C≤ìøÏ ôV≤#·Ã]ø£\T #˚ùd Á|üuÛÑT‘·« e´edüú\T
|üì#˚j·÷*. Ç‘·s¡ <˚XÊ˝À¢ nqTdü]+#˚ |ü<ä∆‹ Ç<˚. uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À
e÷Á‘·+ á yÓ’|ü⁄>± n&ÉT>∑T\T ≈£L&Ü y˚j·T˝Òø£b˛‘·THêïs¡T. |üP]Ô>±
ìs¡¢ø£å´+ eVæ≤dü÷Ô m+‘√eT+~ ã˝…’b˛j˚T es¡≈£î #·÷dü÷Ô
}s¡T≈£î+≥THêïs¡T. ˝…’+–ø£<ë&ÉT\ |òüT≥q˝À¢ u≤~Û‘·T\T |üHÓï+&˚+&É¢
˝À|ü⁄yêπs ñ+≥THêïs¡T. á ej·TdüT‡\ yê]ì Á{≤|t #˚j·T&É+,
m‘·TÔ¬øfi¯¢&É+ düT\Te⁄ ø±ãfÒº yê]ì {≤¬sZ{Ÿ #˚düTÔHêïs¡T. yê]ì
n+‘·yÓTT+~+#·&É+ ≈£L&Ü düT\Te⁄ ø±e&É+ e\¢H˚ ∫Hêïs¡T˝Ò m≈£îÿe>±
u≤~Û‘·T\e⁄‘·THêïs¡T. Ç{°e\ ìs¡«Væ≤+∫q ˇø£ düπs« Á|üø±s¡+, 2 qT+∫
15 @+&É¢ |æ\¢\T bÕsƒ¡XÊ\˝À¢ 16 XÊ‘·+, Ç+{ÏøÏe∫à ≥÷´wüqT¢
#Óù|Œyê]‘√ 29. XÊ‘·+, <ä÷s¡|ü⁄ ã+<ÛäTe⁄\T, |ü]#·j·TdüTú\‘√
37XÊ‘·+, Áø°&É˝À¢ ø√#Y\T, ñbÕ<Ûë´j·TT\‘√ 11XÊ‘·+, ùdïVæ≤‘·T\
nqï\T, <ä>∑Z] ã+<ÛäTe⁄\‘√ 17 XÊ‘·+ ˝…’+–ø£ y˚~Û+|ü⁄\≈£î
>∑Ts¡e⁄‘·Tqï≥Tº yÓ\¢&Ó’+~.
_&ɶ\ ô|+|üø£+ m˝≤ ñ+&Ü*?
_&ɶ\ ô|+|üø£+ >∑T]+∫ #·\+ ˝≤+{Ï ô|<ä›\T |òüTÀwæ+∫Hê á
düe÷C≤ìøÏ |ü≥º˝Ò<äT. |æ\¢\qT Ä˝À∫+#·≈£î+&ÜH˚, nìï $<Ûë˝≤
dæ<ä∆+>± ˝Ò≈£î+&ÜH˚ ø£q&É+, yêfi¯¢ dæú‹ì ã{Ϻ ùdº≥dt dæ+ã˝Ÿ‡˝≤ ô|+#·&É+
n\yê≥T #˚düT≈£îHêïs¡T. &ÉãT“, edüTÔe⁄\øÏ e÷Á‘·y˚T $\T$#˚Ã
$ìjÓ÷>∑<ëØ dü+düÿ‹ ø±<äT— eT+∫ e´øÏÔ‘·«+, e÷qMj·T $\Te\T
eTTK´+ nqï kÕe÷õø£ #Ó’‘·q´+ ˇø£ $|ü¢e+˝≤ sêyê*. düe÷»+ Ád”Ô-
eTVæ≤fi≤ >=+‘·Tø£
e÷‘·èø£
|ü⁄s¡Twü düe÷q‘ê«ìï n+^ø£]+#ê*. n+<äTø√dü+ Á|üuÛÑT‘·«+ ìs¡+‘·s¡+
Á|ü#ês¡, Á|ükÕs¡ e÷<Ûä´e÷\ <ë«sê yÓT<äfi¯¢˝ÀøÏ møÏÿ+#·&ÜìøÏ ø£wæ
#Ój·÷´*. C≤rj·T‘·, uÛ≤s¡‘·<˚X¯ |òüTq‘· nì ∫+#·T≈£îH˚yêfi¯ó¢ sêC≤´+>∑
dü÷Œ¤]Ôì, n~ Á|ü‹bÕ~+∫q düe÷q‘ê«˙ï >∑T]Ô+#ê*. ‘·*¢<ä+Á&ÉT\T
Á|ür |æ˝≤¢&çøÏ #·<äTe⁄øÏ m+‘· ÁbÕeTTK´‘· ÇdüTÔHêïs√, »+&ÉsY düŒVü≤
ø£*–+#·&ÜìøÏ ≈£L&Ü n+‘˚ ÁbÕeTTK´‘· Çyê«*. ‘·eT |æ\¢\T eT+∫
e´øÏÔ‘·«+‘√ m~–, ø√]ø£\T rs¡TÃ≈£îH˚ yêfi¯ó¢>± ø±≈£î+&Ü Áù|eTqT
|ü+#˚yêfi¯ó¢>± r]Ã~<ä›&ÜìøÏ ÁbÕ<Ûëq´‘·ìyê«*. |æ\¢*ï n~Ûø±s¡
<äs¡Œ+‘√H√, n‹ Áù|eT‘√H√ ô|+#·≈£î+&Ü ‘·s¡#·T>± |üs¡´y˚øÏå+#ê*.
nsê#·ø£+ düwæºdüTÔqï Væ≤+<äT‘·« dü+düÿ‹, kÕÁe÷»´yê<ä
$wü dü+düÿ‹
ôV’≤<äsêu≤<é˝À >∑‘˚&Ü~ ∫Hêïs¡T\ô|’ 1,093 n‘ê´#ês¡+ πødüT\T
qyÓ÷<Ó’‘˚ yê{Ï˝À 30 eT+~øÏô|’>± u≤~Û‘·T\T u≤\Ts¡T ñ+&É≥+
ø£\es¡bÕ≥T≈£î >∑T]#˚düTÔqï~. ∫Hêïs¡T\ô|’ ˝…’+–ø£<ë&ÉT\≈£î
bÕ\Œ&ÉT‘·Tqïyê]˝À m≈£îÿe>± 13 qT+∫ 20 @+&É¢ eT<Ûä´ j·TTe≈£î\T,
˝Ò<ë 55 @+&ÉT¢ ô|’ã&çq e<äT∆\T ñ+≥THêïs¡T. j·TTø£Ôej·TdüT‡˝À¢ ñqï
j·TTe≈£î\T Ç+≥¬sï{Ÿ˝À b˛sYïM&çjÓ÷\‘√ ô|&É<√e |ü&ÉT‘·THêïs¡T.
e<äT∆\T ôd’‘·+ ˝…’+–ø£ <ë&ÉT\ |òüT≥q\≈£î bÕ\Œ&ÉT‘·THêïs¡T. ø=+<äs¡T
eT<ë´ìøÏ, eT‘·TÔ|ü<ësêú\≈£î u≤ìdü\T>± e÷], Ä ìcÕ˝À ø£˙dü $#·ø£åD
ø√˝ÀŒ‘·THêïs¡T. HÓ\\ |üdæbÕ|ü\ <ä>∑Zs¡Tï+∫ 80 @fi¯¢ e<äT›sê* es¡≈£î
Ä&É~ |ü⁄s¡Twüß&ç ˝…’+–ø£ ø√]ø£\T rπsà ˇø£ ôd≈£î‡ Äu…®ø˘º>± |ü]>∑DÏ+#˚
dæúØø£]+#·T≈£îb˛sTTq |æ‘·kÕ«$Tø£ uÛ≤eC≤\+‘√, eTqT<Ûäs¡à Ä#êsê\‘√
ô|<ä› j·TT<ä›y˚T #˚j·÷*. eT‘êìï n&ÉT¶ô|≥Tº≈£îì dü+düÿr |ü]s¡ø£åD
ù|s¡T‘√ Ád”Ô\ eÁdüÔ <Ûës¡DÒ |ü⁄s¡Twüß\T yê]ô|’q n‘ê´#êsê\T #˚ùd ≥T¢
#˚düTÔHêïj·Tì, bÕXÊÑ·´ dü+düÿ‹ ø±s¡D+>±H˚ ˝…’+–ø£ n‘ê´#êsê\T
»s¡T>∑T‘·THêïj·TH˚ ~≈£îÿe÷*q yê<äq\øÏ ø±\+ #Ó*¢+<äì Á|üø£{Ï+#ê*.
ìs¡+‘·s¡+ Ád”Ô\ eÁdüÔ<Ûës¡D≈£î eTT&çô|&ÉT‘·÷ H˚sê\qT ÄyÓ÷~+#˚
|òüP´&É˝Ÿ dü+düÿ‹ì, Ád”Ô\qT πøe\+ e÷¬sÿ{Ÿ edüTÔe⁄\T>± #·÷ù| $wü
dü+düÿ‹ì ‹|æŒø=≥º≈£î+&Ü s¡ø£åD ˝Ò<äqï ìC≤ìï #ê{≤*.
bÕ\ø£ es¡Zy˚T #Ó’˝Ÿ¶ b˛sYï ∫Á‘ê\qT yê´bÕs¡+ ø√dü+
Áb˛‘·‡Væ≤düTÔqï~. M{ÏH˚ m≈£îÿeeT+~ #·÷düTÔqï≥T¢>± düπs«\T
#ÓãT‘·THêïsTT. ªs¡ø£Ô dü+ã+BÛ≈£î\‘√ ôdø˘‡ dü+ã+<Ûë\T, ∫qï |æ\¢\‘√
ôdø˘‡ dü+ã+<Ûë\T, X¯+>±s¡ ø£˝≤bÕ\T ‘·ù|ŒMT ø±<äì, Äq+<äyÓTTø£ÿfÒ
|üs¡e÷s¡úeTì 18 dü+e‘·‡sê\T <ë{Ï‘˚ ôdø˘‡˝À bÕ˝§Zqe#·TÃ, b˛sYï
ôd’{Ÿ‡ #·÷&Ée#·TÃμ nì b˛sYï ôd’{Ÿ‡ ÁbÕs¡+uÛÑ+˝ÀH˚ Á|üø£{ÏkÕÔs¡T .
uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À ø=ìï \ø£å\ b˛sYï ôd’{Ÿ‡ ìsê≥+ø£+>± #=#·TÃ≈£îì
edüTÔHêïsTT. M{Ïì ìj·T+Á‹+#˚ neø±XÊ\T |üP]Ô>± bÕ\≈£î\øÏ ñHêï,
dü+düÿr |ü]s¡ø£å≈£î\eTì #Ó|ü⁄Œ≈£îH˚yêfi¯ó¢ rÁe ìs¡¢ø£å´+ #˚düTÔHêïs¡T. Çø£
>∑‘· ø=H˚ïfi¯ó¢>± eT<ä´+ $ìjÓ÷>∑+ eTq <˚X¯+˝À m˝≤ ô|]– b˛sTT+<√
#Ó|üŒqø£ÿs¡ ˝Ò<äT. |üuŸ\qT j·T÷‘Y ◊ø±Hé\T>± MT&çj·÷, dæìe÷\T
∫Árø£]+∫ ‘ê>∑ì yê&çì düHêïdæ>± ∫Árø£]+#êsTT. M{ÏøÏ ‘√&ÉT
eT<ä´+, ø£\T¢, Á&É>¥‡, Ä\ÿVü‰˝Ÿ, ø£¢uŸ, |üuŸ dü+düÿ‹ì $#·Ã\$&ç >±
s¡T<äT›‘·THêïs¡T. ‘·eT ˝À|üuÛÑ÷sTTwüºyÓTÆq bÕ\qqT, <√|æ&ûì bÕ\ø£es¡Z+>±
‘êeTT ù|<ä esêZ\ MT<ä #˚düTÔqï nD∫y˚‘·qT Á|ü•ï+#·≈£î+&Ü j·TTe‘·qT
|üì>∑≥Tºø=ì s¡ø£s¡ø±\ eT‘·TÔ˝À eTT+#˚düTÔqï Á|üuÛÑT‘ê«\ì Á|ü•ï+#ê*.
43 E˝…’ ` 2019
~>∑C≤]b˛‘·Tqï $\Te\T
Ád”Ô\ô|’ n+<äTHê eTT≈£îÿ |ü#·Ã˝≤s¡ì u≤*ø£\ ô|’ nø£‘ê´\T
j·T<∏˚#·Ã¤>± kÕ–b˛‘·THêïsTT. Ç+<äT≈£î Á|ü<Ûëq ø±s¡D≤\T eTìwæ˝À
$#·ø£åD eT]∫ ø±eT yê+#·\T ¬s#·Ã >=fÒº ∫Á‘ê\T yÓTTu…’˝Ÿ bò˛Hé˝À
düT\uÛÑ+>± n+<äTu≤≥T ˝À ñ+&ç #ê\eT+~ yê{Ïì j·T<∏˚#·Ã¤>± πssTT
|ü>∑\T #·÷&É&É+. eTìwæ˝À Ç+–‘· C≤„Hêìï #·+ù|ùd eT<ä´+. eT<ä´+
yê&Éø£+ $|üØ‘·+>± ô|]– b˛e&É+. yÓTÆqsY\T ≈£L&Ü eT<ë´ìøÏ u≤ìdü\T
ø±e&É+. ‘ê>∑T‘·÷ ˙* ∫Á‘ê\T #·÷&É&É+ #ê\ eT+~øÏ n\yê≥T>±
e÷]+~. n˝≤+{Ï dæú‹˝À ‘·eT˝À πs–q yê+#Û·qT rs¡TÃø√e&ÜìøÏ
Ç+–‘· C≤„q+ eTs¡∫ m˝≤+{Ï nø£‘ê´ì¬ø’Hê Ç˝≤+{Ï yês¡T yÓqTø±&É&É+
˝Ò<äT. BìøÏ ‘√&ÉT #·≥º+ n+fÒ uÛÑj·T+ ˝Òø£ b˛e&É+ ≈£L&Ü ˇø£ ø±s¡D+.
ìs¡“¤j·T ˝≤+{Ï ø£]ƒq yÓTÆq #·{≤º\T e⁄Hêï Ç˝≤+{Ï πødüT\˝À $#ês¡D -
•ø£å #ê˝≤ Ä\dü´+ ne⁄‘√+~. Bì‘√ ˇø£ $<ÛäyÓTÆq ˝…ø£ÿ˝Òì‘·q+
m≈£îÿee⁄‘√+~. <ëìøÏ nH˚ø£ Nø£{Ï ø√D≤\T e⁄HêïsTT.
eTq ≈£î≥T+ã e´edüú, $<ä´ e´edüú |ü{Ïwüº+ ø±yê*. {°M\˝À
dæìe÷˝À¢ e#˚à ã÷‘·T ø±s¡´Áø£e÷\ô|’ ìj·T+Á‘·D ñ+&Ü*. 18 @fi¯ó¢
˝À|ü⁄ |æ\¢\≈£î yÓTTu…’˝Ÿ bò˛Hé Çe«&Üìï ìùw~Û+#ê*. Ç∫ÃHê uÒdæø˘ bò˛qT¢
Çyê«*. yÓTTu…’˝Ÿ ô|’ ˙* ∫Á‘ê\T sê≈£î+&Ü @sêŒ≥T¢ #Ój·÷´*. ôd’ãsY
Á¬ø’yéT e´edüúqT |ü{Ïwüº+ #Ój·÷´*. eT<ä´+ j·T<∏˚#·Ûä>± n+<ä]øÏ
n+<äTu≤≥T˝À ˝Ò≈£î+&Ü ìj·T+Á‘·D #·s¡´\T rdüTø√yê*.
eTs¡D •ø£å\T n+≥÷ ñHêà<ä+‘√ }–b˛e&Éy˚T
|ü]cÕÿs¡e÷?
|òüT≥q\T »]–q|ü⁄Œ&É˝≤¢ ñHêà<ä+‘√ }–b˛e&Éy˚T ø±˙ düeTdü´
eT÷˝≤˝À¢øÏ e÷Á‘·+ yÓfi¯¢s¡T. $eø£å, ndüe÷q‘·\qT ndü\T Á|ü•ï+#·s¡T.
Ád”Ô\ì <˚e‘·\T>± ø=\TkÕÔ+, ã\yÓTÆq ≈£î≥T+ã e´edüú ñqï~ nì
#Ó|ü⁄Œø=H˚ #√≥ n&É÷¶, n<äT|üP ˝Ò≈£î+&Ü kÕ–b˛‘·Tqï n‘ê´#êsê\øÏ
ø±s¡D+ @$T{Ï? Ç+ø± m+‘·ø±\+ eTVæ≤fi¯\ô|’ »]π> n|òü÷sTT‘ê´\≈£î
yê]H˚ u≤<ÛäT´\qT #˚kÕÔs¡T? y˚wü, uÛ≤wü, eÁdüÔ<Ûës¡D\qT kÕ≈£î>±
#·÷|ækÕÔs¡T? Ád”Ô\, |æ\¢\ X¯Øsê\T eT>∑yêfi¯¢ ˝…’+–ø£ yê+#Û·\T
rπsÃ+<äT≈£î ø±<äì m+<äT≈£î #Ó|üŒs¡T? yêfi¯ó¢ eTqTwüß\˙, ÄyÓT
n+^ø±s¡+ ˝Ò≈£î+&Ü ndü\T ‘êø£≈£L&É<ä˙ m|üŒ&çøÏ ns¡ú+ #˚sTTkÕÔs¡T?
Çe˙ï ìs¡+‘·s¡+ ‘=*#˚ùd Á|üX¯ï\T. eTVæ≤fi≤ ñ<ä´eTø±s¡T\T ‘·s¡T#·T>±
dü+~ÛdüTÔqï Á|üX¯ï\T. »yêãT<ëØ eVæ≤+#· e\dæq #·≥ºã<ä› e´edüú\øÏ ,
bÕ\≈£î\ø° |ü≥ºì Á|üX¯ï\T. |ü]cÕÿs¡+ø√dü+ ì\Bdæq|ü⁄Œ&É˝≤¢,
ñ<ä´$T+∫q|ü⁄Œ&É˝≤¢ ˝§düT>∑T\T‘√ ≈£L&çq #·{≤º\qT, yê{Ï dües¡D\qT
eTT+<äT≈£î ‘Ó∫à ñ<ä∆]+#·&ÜìøÏ #·÷kÕÔs¡T bÕ\≈£î\T.
πs|t #˚dæq yê]ì mHÍÿ+≥sY #Ój·÷´*, ãVæ≤s¡+>∑+>± #·+ù|j·÷*
nH˚ yê<äq ô|<ä› m‘·TÔq $ì|æk˛Ô+~. mHÍÿ+≥sY nH˚~ #·≥º e´‹πsø£
#·s¡´. Bìï #·≥ºã&ɶ+ #˚j·T˝ÒeTT. eTq <˚X¯+˝À #·{≤º\T eTq Çwüº+
nqTø=+fÒ m˝≤? Á|ü|ü+#·yê´|üÔ+>± e÷qVü≤≈£îÿ\ #·{≤º\T, ◊ø£´ sê»´
dü$T‹ - Ç˝≤ mH√ï |ü]$T‘·T\T e⁄HêïsTT. #·≥º e´‹πsø£ ø±s¡´Áø£e÷\qT
#Ój·T´&ÜìøÏ b˛©dt n~Ûø±s¡T\øÏ ùd«#·Ã¤qT ÇùdÔ, mHÍÿ+≥sY\T düT\uÛ Ñ+>±
»]–b˛‘,˚ n$˙‹eTj·TyÓTÆq bÕ\q˝À yê{Ïì πs|ædtº\ ô|’H˚ yê&É‘ês¡ì
>±´s¡+{° @yÓTÆHê ñ+<ë? Á|ü»\ uÛÑTC≤\ô|’qT+&ç ù|˝Ò ‘·TbÕø° ù|<ä
yêfi¯ó¢, yÓTÆHê]{°\T, kÕe÷õø£ nD∫y˚‘·≈£î >∑Ts¡j˚T´ esêZ\T ã\j˚T´
|ü]dæú‹ ‘ÓdüTÔ+~. ôdŒwü˝Ÿ ø√sYº\T @sêŒ≥T #˚dæ >∑]wüº+>± Äs¡THÓ\˝À¢
eTVæ≤fi≤ >=+‘·Tø£
e÷‘·èø£
$~Û>± •ø£å\T |ü&˚˝≤ #Ój·÷´*. >∑˝ŸŒ¤ <˚XÊ˝À¢˝≤ ãVæ≤s¡+>∑ •ø£å\T ñ+&Ü*
n+≥THêïs¡T. ãVæ≤s¡+>∑ •ø£å\T e⁄Hêï >∑˝ŸŒ¤ <˚XÊ˝À¢ m+<äT≈£î
n‘ê´#êsê\T »s¡T>∑T‘·THêïsTT? ôdø˘‡ sê»<Ûëì>± uÛ≤$+#˚ u≤´+ø±ø˘˝À
≈£L&Ü #ê˝≤ eT≥T≈£î ˙* ∫Á‘ê\T yÓTTu…’˝Ÿô|’ ø£+|üP´≥sYô|’ zô|Hé ø±e⁄.
eT˝Òwæj·÷ eTVü≤rsY eTVü≤eTà<é Á|üuÛÑT‘·«+ M≥ìï{Ï˙ ìùw~+∫+~.
n_Ûe~∆ #Ó+<äT‘·Tqï #Ó’Hê <˚X¯+ ‘·eT <˚X¯ j·TTe‘·qT eT‘ÓÔøÏÿ+#˚ ,
ñ‘êŒ<äø£ X¯øÏÔì <Óã“rùd nìï+{Ï˙ ìùw~kÕÔ+ n+≥÷ ù|òdüT“ø˘ì ≈£L&Ü
ìùw~+#ês¡T. Çø£ nyÓT]ø± ˝≤+{Ï n_Ûe~∆ #Ó+~q <˚XÊ˝À¢ nsTT‘˚ e´øÏÔ
@CŸ Á|üP|òt‘√ ˝≤>¥ÇHé nsTT‘˚H˚ Ç˝≤+{Ï$ n+<äTu≤≥T˝ÀøÏ ekÕÔsTT.
m˝≤+{Ï n&ÉT¶n<äT|ü⁄ ˝Ò≈£î+&Ü j·T<∏˚#·Ã¤>± eTq <˚X¯+˝À˝≤>± ∫qï |æ\¢\
≈£î ôd’‘·+ n+<äTu≤≥T˝À e⁄+&˚ |ü]dæú‹ #ê˝≤ ‘·≈£îÿe <˚XÊ˝À¢
ø£ì|ædüTÔ+~.
#·{≤º\T #˚dæ #˚‘·T\T <äT*ù|düT≈£î+≥THêïs¡T
<˚X¯+ s√E s√E≈£î n_Ûe~∆ |ü<∏ä+˝À eTT+<äT≈£î kÕ>∑T‘√+~
n+≥÷ |òüTÀwædüTÔHêïsTT ìy˚~ø£\T. Ä n_Ûe~∆ì m{≤¢ ìs¡«∫+#ê*?
me]øÏ n~ <äøÏÿ+<√! Çe˙ï |üø£ÿ≈£î ô|&ç‘˚, eTVæ≤fi¯\ô|’ <ë&ÉT\T,
n‘ê´#êsê\T e÷Á‘·+ rÁe+>± ô|]–b˛‘·THêïsTT. ndü\T eTVæ≤fi¯\
ñìøÏπø Á|üe÷<äø£s¡ |ü]dæú‹ m<äTs¡e⁄‘√+~. eT‘·+, ≈£î\+, C≤‘·T\
ù|]≥ eTVæ≤fi¯\ô|’ Væ≤+<ä÷ eT‘√Hêà<äT\ <ë&ÉT\T ô|]>±sTT. #·{≤º\T
mìï ‘Ó∫ÃHê ∫Hêïs¡T\ô|’ n‘ê´#êsê\T e÷Á‘·+ Ä>∑&É+ ˝Ò<äT.
uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À #·{≤º\T ÄyÓ÷~+#·&ÜìøÏ @fi¯¢ ‘·s¡ã&ç b˛sê{≤\T #˚j·÷*
ø±˙ ñ\¢+|òüTq\≈£î ø£åD≤\T #ê\T. nø£ÿs¡≈£î sêì, neT\T≈£î H√#·Tø√ì
#·{≤º\qT U≤‘·s¡T #˚ùd |üH˚ ˝Ò<äqï≥T¢>± ˝…’+–ø£ H˚s¡düTú\T πs∫Ãb˛‘·÷H˚
ñHêïs¡T. <ë&ÉT\≈£î, n‘ê´#êsê\≈£î ‘˚>∑ã&ÉT‘·÷H˚ ñHêïs¡T. ø£<∏äTyê,
ñHêyé, dü÷s¡‘Y, m{≤, Ç+&√sY, #·rÔwt |òüT&é, ‘Ó\+>±D, Ä+Á<Ûä Á|ü <˚XŸ -
ÁbÕ+‘·+ @<Ó’Hê »s¡>∑≈£L&Éì |òüTÀsê\T »]–b˛‘·÷H˚ ñHêïsTT.
á |òüT≥q\ô|’ ô|<ä› m‘·TÔq <äTe÷s¡+ πs>∑T‘·T+&É&É+‘√ >∑‘·
dü+e‘·‡s¡+ Á|ü<Ûëq eT+Á‹ H˚‘·‘·«+˝À πø+Á<ä eT+Á‹es¡Z+ n‘·´edüs¡
düe÷y˚X¯+ »]|æ+~. b˛ø√‡ (Ábıf…ø£åHé Ä|òt ∫Á\¶Hé Á|òüyéT ôd≈£î‡e˝Ÿ
nô|òHÓ‡dt) #·{≤ºìøÏ |ü<äTqT ô|{Ϻ+~. b˛ø√‡ n+fÒ ˝…’+–ø£ H˚sê\qT+&ç
|æ\¢\≈£î s¡ø£åD ø£*Œ+#˚ #·≥º+. BìøÏ dües¡D rdüT≈£îsêe&É+ <ë«sê 12
@fi¯¢ ˝À|ü⁄ ∫Hêïs¡T\ô|’ n‘ê´#êsêìøÏ bÕ\Œ<˚yê]øÏ eTs¡D •ø£å
$~Û+#ê\H˚ Ä]¶HÓHé‡≈£î ÄyÓ÷<ä+ ‘Ó*|æ+~. á πødüT˝À¢ $#ês¡D 2
HÓ\˝À¢H˚ |üP]Ô #˚j·÷*. Ç+<äTø√dü+ nìï b˛©dt ùdºwüq¢≈£î,
ÄdüT|üÁ‘·T\≈£î bò˛¬sì‡ø˘ øÏ≥¢qT n+~+#ê\ì ≈£L&Ü ìs¡ísTT+#ês¡T. 12-
16 @fi¯¢ ˝À|ü⁄ |æ\¢\ô|’ n‘ê´#êsêìøÏ bÕ\Œ&˚yê]øÏ $~Û+#˚ •ø£åqT 10
@fi¯¢ qT+&ç 20 @fi¯¢ es¡≈£î ô|+#˚˝≤ ìs¡ísTT+#ês¡T. j·TTe‘·T\ô|’,
eTVæ≤fi¯\ô|’ <ë&ÉT\≈£î bÕ\Œ&ç‘˚ >∑‘·+ø£Hêï ø£]ƒq •ø£å $~Û+#˚˝≤,
n‘ê´#êsêìøÏ bÕ\Œ&ç‘˚ •ø£åqT @&˚fi¯¢ qT+&ç |ü<˚fi¯¢≈£î ô|+#ê\ì, H˚ s¡
rÁe‘·qT ã{Ϻ J$‘· U…’<äT, Ä»Hêà+‘·+ J$‘· U…’<äT $~Û+#˚˝≤ yÓ÷&û
Á|üuÛÑT‘·«+ Ä]¶HÓHé‡ rdüTø=∫Ã+~. ˝…’+–ø£ <ë&ç ‘·sê«‘· u≤~Û‘·Tsê\T
eT‹ #Ó+~Hê, n#˚‘·q+>± e÷]Hê eTT<ë›sTTøÏ eTs¡D <ä+&Éq
$~Û+#˚˝≤ b˛ø√‡ #·≥º+˝À ìã+<Ûäq\T e÷sêÃs¡T. Ç+‘· rÁeyÓTÆq
#·{≤º\T ‘Ó#êÃeTT Çø£qT+&ç |æ\¢\ô|’ |òüTÀsê\≈£î bÕ\Œ&˚ yê]øÏ
eTs¡D•ø£å ‘·|üŒ<ä+≥÷ πø+Á<ä düsêÿsY }<äs¡ >=&ÉT‘·T+&É>±H˚, Ä]¶HÓHé‡
‘Ó∫à 24 >∑+≥˝…’Hê >∑&Éeø£eTT+<˚ <˚X¯yê´|üÔ+>± |üdæyÓTT>∑Z\ô|’
n‘ê´#êsê\ |üs¡«+ kÕ–b˛sTT+~. $T>∑‘ê 46e ù|J˝À
44 E˝…’ ` 2019
 m≥Te+{Ï •ø£åy˚dæHê ‘·≈£îÿy˚ qHêïs¡T. á düe÷y˚X¯+˝À |”yÓ’m˝Ÿ
Hêj·T≈£î\T s¡+>±sêe⁄, |ü<ëàe‹ ‘·~‘·s¡T\T bÕ˝§ZHêïs¡T.
Vü≤qàø=+&É˝À 9 HÓ\\ |üdæbÕ|üô|’ n‘ê´#êsêìï K+&çdü÷Ô ...
Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ sêh+ u≤|ü≥¢ : Vü≤qàø=+&É˝À 9HÓ\\ |üdæu≤*ø£ô|’ n‘ê´#êsêìï
ìs¡dædü÷Ô, ˇ+>√\T˝À 16 dü+e‘·‡sê\ u≤*ø£ô|’ Äs¡T>∑T]
16 @fi¯¢ u≤*ø£ô|’ kÕeT÷Væ≤ø£ n‘ê´#êsêìøÏ ì+~‘·T\T kÕeT÷Væ≤ø£ n‘ê´#êsêìøÏ bÕ\Œ&çq<ëìøÏ ìs¡düq>±
bÕ\Œ&çqyê]ì ø£]ƒq+>± •øÏå+#ê* u≤|ü≥¢˝À u≤*ø£\ ø£fi≤XÊ\, ôV’≤dü÷ÿ\T˝À 24`6`2019q
dü<ädüT‡\T ìs¡«Væ≤+#ês¡T. á dü<ädüT‡˝À |”y√&Éã÷¢´
Á|üø±X¯+ õ˝≤¢ >∑T+≥÷s¡Tõ˝≤¢ düVü‰j·T ø±s¡´<ä]Ù C….ø£\Œq e÷{≤¢&ÉT‘·÷
ˇ+>√\T : 16 dü+e‘·‡sê\ u≤*ø£ô|’ n‘ê´#êsêìøÏ bÕ\Œ&çq n‘ê´#êsêìøÏ bÕ\Œ&çq <√wüß\qT ø£]ƒq+>± •øÏå+#ê\ì
Äs¡T>∑Ts¡T ì+~‘·T\qT ø£]ƒq+>± •øÏå+#ê\ì ø√s¡T‘·÷ &çe÷+&é #˚XÊs¡T. nH˚ø£ ø£]ƒq #·{≤º\T e∫ÃHê n‘ê´#êsê\T
|”y√&Éã÷¢´, |æ&çmdtj·TT dü+|òü÷\T ˇ+>√\T˝À 24`6`2019q »s¡T>∑T‘·THêïj·Tì e´edüú˝À eTÚ*ø£yÓTÆq e÷s¡TŒ\T sêyê\ì
ìs¡düq Á|ü<äs¡ÙqqT ìs¡«Væ≤+#ês¡T. }πs–+|ü⁄ ôV≤#Y.dæ.m+ qT+&ç n_ÛÁbÕj·T|ü&ܶs¡T.
ø£˝…ø£ºs¡T ø±sê´\j·T+ es¡≈£î »]–+~. nq+‘·s¡+ n+uÒ<äÿsY |æ.&ç.mdt.j·TT õ˝≤¢ ø±s¡´<ä]Ù m+.Á|üø£è‹ e÷{≤¢&ÉT‘·÷
$Á>∑Vü≤+ <ä>∑Zs¡ <Ûäsêï ìs¡«Væ≤+#ês¡T. <ÛäsêïqT<˚›•+∫ |”y√&Éã÷¢ ´ eTVæ≤fi¯\qT yê´bÕs¡ düs¡T≈£î>± uÛ≤$+#˚ <Û√s¡DÏ düe÷»+˝À
sêÁwüº Á|ü<Ûëq ø±s¡´<ä]Ù e÷{≤¢&ÉT‘·÷ no¢\ kÕVæ≤‘·´+, ã\+>± e⁄+<äì, Ád”Ôì eTìwæ>± ø±≈£î+&Ü kı+‘· Ädæú>± uÛ≤$+#˚
eTVæ≤fi¯\qT Væ≤+dæ+#˚ düìïy˚XÊ\qT, dæìe÷\qT, {°M uÛ≤eC≤\+ H˚{Ïø° ø=qkÕ>∑T‘·T+<äì H˚sê*ï ìj·T+Á‹+#˚
d”]j·T˝Ÿ‡qT ìùw~Û+#ê\Hêïs¡T. eTVæ≤fi≤ #·{≤º\qT ∫‘·ÔX¯ó~∆‘√ #·s¡´\≈£î Á|üuÛÑT‘ê«\T |üPqTø√yê\ì &çe÷+&é #˚XÊs¡T. á
neT\T #˚j·÷\ì &çe÷+&é #˚XÊs¡T. á ø±s¡´Áø£eT+˝À ø±s¡´Áø£eT+˝À |”y√&Éã÷¢´ u≤|ü≥¢ Hêj·T≈£î\T |ü\¢$, \øÏåà
|”y√&Éã÷¢´ ˇ+>√\T |ü≥ºD Hêj·T≈£î\T ne÷àJ, |æ&çmdtj·TT ‘·~‘·s¡T\T bÕ˝§ZHêïs¡T.
sêÁwüº ñbÕ<Ûä´≈£åî\T m˝Ÿ.sê»X‚KsY, JeHé, |üeHé ‘·~‘·s¡T\T
bÕ˝§ZHêïs¡T.
ø=+&É|æ : ˇ+>√\T˝À u≤*ø£ô|’ n‘ê´#êsêìøÏ bÕ\Œ&çq
‘ê>∑T˙{Ï ø√dü+
Äs¡T>∑Ts¡T ì+~‘·T\qT n¬sdüTº#˚dæ ø£]ƒq+>± •øÏå+#ê\ì, Á|üø±X¯+õ˝≤¢ ø£˝…ø£ºπs≥T <ä>∑Zs¡ <Ûäsêï
26`6`2019q ø=+&É|æ˝À ìs¡düq Á|ü<äs¡Ùq ìs¡«Væ≤+#ês¡T.
Á|ü<äs¡Ùq˝À 200 eT+~ u≤*ø£\T bÕ˝§ZHêïs¡T. Á|ü<äs¡Ùq
ôV’≤dü÷ÿ\T qT+&ç m+.ÄsY.z.Ä|ò”düT es¡≈£î kÕ–+~. Á|ü<äs¡Ùq
nq+‘·s¡+ m+.ÄsY.z.Ä|ò”düT eTT+<äT <Ûäsêï ìs¡«Væ≤+#ês¡T.
<ÛäsêïqT<˚›•+∫ |”y√&Éã÷¢´ õ˝≤¢ n<Ûä´≈£åî\T mdt.uÛ≤s¡‹
e÷{≤¢&ÉT‘·÷ eTVæ≤fi¯\ô|’, u≤*ø£\ô|’ n‘ê´#êsê\T s√Es√E≈£î
ô|]–b˛‘·THêïj·Tì, M{Ïì n]ø£{≤º\ì &çe÷+&é #˚XÊs¡T.
nq+‘·s¡+ m+.ÄsY.z.>±s¡T <Ûäsêï <ä>∑Zs¡≈£î e∫à $C≤„|üq |üÁ‘·+
d”«ø£]+#ês¡T. á ø±s¡´Áø£eT+˝À |”y√&Éã÷¢´ õ˝≤¢ ø√XÊ~Ûø±]
yÓ’.ø√fÒX¯«s¡eTà, ns¡TD, Hê>∑sêE ‘·~‘·s¡T\T bÕ˝§ZHêïs¡T.
ø±s¡TeT+∫ : ˇ+>√\T˝À u≤*ø£ô|’ »]–q n‘ê´#êsêìï
K+&çdü÷Ô ø±s¡TeT+∫ ôV’≤dü÷ÿ\T˝À ìs¡düqdüuÛÑ »]–+~. düuÛÑ˝À
|”y√&Éã÷¢´ õ˝≤¢ ø±s¡´<ä]Ù eT+E\ e÷{≤¢&ÉT‘·÷ eTVæ≤fi¯\ô|’
s√Es√EøÏ n‘ê´#êsê\T ô|]–b˛‘·THêïj·Tì <√wüß\qT ø£]ƒq+>±
•øÏå+#ê\ì &çe÷+&é #˚XÊs¡T. 9HÓ\\ u≤*ø£qT ôd’‘·+ e<ä\≈£î+&Ü
n‘ê´#êsê\T #˚düTÔHêïs¡+fÒ n≥Te+{Ï e÷qe eTè>±\≈£î

eTVæ≤fi≤ >=+‘·Tø£
e÷‘·èø£ 45 E˝…’ ` 2019
 dü+‘·q÷‘·qbÕ&ÉT eT+&É\ eT<äT›\÷s¡T, ≥+>∑T≥÷s¡T
eT+&É\+ ø±s¡TeT+∫, dæ+>∑sêj·Tø=+&É eT+&É\+ }fi¯flbÕ˝…+,
u≤*¬s&ç¶q>∑sY Á>±e÷\≈£î ‘·ø£åDy˚T ˙s¡T n+~+∫ Á|ü»\ <ëVü‰]Ôì
rsêÃ\ì |”y√&Éã÷¢´ sêÁwüºÁ|ü<Ûëq ø±s¡´<ä]Ù _.|ü<äà &çe÷+&é
#˚XÊs¡T. Á|ü>∑‹o\ eTVæ≤fi≤ dü+|òüT+, nœ\ uÛ≤s¡‘· ¬s’‘·T ≈£L©
dü+|òüT+ Ä<Ûä«s¡´+˝À ˇ+>√\T ø£˝…ø£ºs¡T ø±sê´\j·T+ <ä>∑Zs¡ pHé
3q »]–q <ÛäsêïqT<˚›•+∫ e÷{≤¢&ÉT‘·÷ eT<äT›\÷s¡T,
ø±s¡TeT+∫, }fi¯flbÕ˝…+, u≤*¬s&ç¶q>∑sY Á>±e÷\≈£î sêeTrs¡ú+
qT+&ç yÓfi‚fl eT+∫˙{Ï ô|’|ü⁄ á Á>±e÷\MT<äT>± yÓfi¯ó‘·T+<äì,
ø±e⁄q á Á>±e÷\≈£î eT+∫˙{Ïì n+<äCÒj·÷\ì &çe÷+&é
#˚XÊs¡T. >∑‘· ◊<äT dü+e‘·‡sê\T>± esê¸\T ˝Òø£, Á|üø±X¯+õ˝≤¢
Á|ü»\T ø£s¡Te⁄‘√ n˝≤¢&çb˛‘·THêïs¡ì, uÛÑ÷>∑s¡“¤»˝≤\T
n&ÉT>∑+{≤j·Tì, Á‘ê>∑T ˙s¡T˝Òø£, |üX¯óe⁄\≈£î y˚T‘·˝Òø£
‘Ó>∑qeTTà≈£î+≥THêïs¡ì ‘·ø£åDy˚T Á|üuÛÑT‘·«+ düŒ+~+#ê\ì
ø√sês¡T.
|”y√&Éã÷¢´ õ˝≤¢ n<Ûä´≈£åî\T mdt.uÛ≤s¡‹ e÷{≤¢&ÉT‘·÷
Á>±e÷˝À¢ eT+∫˙s¡T ˝Òø£ Á|ü»\T, |üX¯óe⁄\T n˝≤¢&ÉT‘·THêïj·Tì,
j·TT<ä∆ÁbÕ‹|ü~ø£yÓTÆ eT+∫˙s¡T düs¡|òüsê #˚j·÷\ì &çe÷+&é
#˚XÊs¡T.
|”y√&Éã÷¢´ õ˝≤¢ ø±s¡´<ä]Ù $.eT+E\ e÷{≤¢&ÉT‘·÷ õ˝≤¢˝À
sêeTrs¡∆+ »˝≤X¯j·T+ qT+∫ ‘·ø£åDy˚T ˙s¡T düs¡|òüsê#˚j·÷\ì,
{≤+ø£s¡¢ ù|s¡T‘√ sê»ø°j·T Hêj·T≈£î\T n$˙‹øÏ bÕ\Œ&É≥+ô|’
≈£L&Ü $#ês¡D »s¡bÕ\ì &çe÷+&é #˚XÊs¡T. V
Á|ü»\qT $X‚wü+>± Äø£]¸+∫q ªm+&çq u≤e⁄\T,
#Ós¡Te⁄\T, n&ÉT>∑+{Ïq uÀs¡T¢μ <äèX¯´e÷*ø£
Á>±e÷˝À¢ u≤e⁄\T n&ÉT>∑+≥T‘·Tqï≥Tº, ˙{Ïø√dü+ eTVæ≤fi¯\T
<ä÷s¡ÁbÕ+‘ê\ qT+&ç ≈£î+&É\T, _+<Ó\T rdüTø=ì e∫à ˙s¡T˝Òø£
~>±\T>± |ü&ç>±|ü⁄\T |ü&ÉT‘·Tqï≥Tº ns¡TD√<äj·T yês¡T
Á|ü<ä]Ù+∫q <äèX¯´e÷*ø£ Á|ü»\qT $X‚wü+>± Äø£]Ù+∫+~.
nq+‘·s¡+ $$<Ûä Á>±e÷\ qT+&ç e∫Ãq yê]‘√ ø£˝…ø£ºs¡TqT ø£*dæ
$C≤„|üq |üÁ‘·+ n+<äCÒXÊs¡T. eT<äT›\÷s¡T, ø±s¡TeT+∫,
}fi¯flbÕ˝…+ Á>±e÷\≈£î {≤+ø£s¡T¢ <ë«sê ‘·ø£åDy˚T ˙{Ïì düs¡|òüsê
#˚kÕÔeTì, nedüs¡yÓTÆ‘˚ {≤´+ø£s¡T¢ dü+K´ ô|+#·T‘êeTì nHêïs¡T.
|üX¯óe⁄\T sTT#˚Ã dü]º|òæπø≥¢ô|’ Ä<Ûës¡|ü&ç n<äq+>± ˙{Ïì
n+<äCÒkÕÔeTì Vü‰MT sTT#êÃs¡T.
á ø±s¡´Áø£eT+˝À Á|ü>∑‹o\ eTVæ≤fi≤ dü+|òüT+ õ˝≤¢ n<Ûä´ø£å
ø±s¡´<äs¡TÙ\T XÊKeT÷] uÛ≤s¡‹, $.eT+E\ õ˝≤¢ düVü‰j·T
ø±s¡´<ä]Ù dæôV≤#Y.|ü<äà, ne÷àJ, <˚y˚+Á<ä, ns¡TD nœ\ uÛ≤s¡‘·
¬s’‘·T ≈£L© dü+|òüT+ Hêj·T≈£î\T mHé.Hê>∑sêE, #·\+#·s¡¢
yÓ+ø£fÒX¯«s¡T¢, #·Áø£e]Ô, |æyÓ’m˝Ÿ Hêj·T≈£î\T $.yÓ÷Vü≤Hé¬s&ç¶,
ns¡TD√<äj·T kÕ+düÿè‹ø£ düe÷K´ sêÁwüº n<Ûä´ø£å ø±s¡´<äs¡TÙ\T
#=|üŒs¡C≤\qï, ns¡TD√<äj·T n+»j·T´ ‘·~‘·s¡T\T
bÕ˝§ZHêïs¡T.V
eTVæ≤fi≤ >=+‘·Tø£
e÷‘·èø£
44e ù|J ‘·s¡TyêsTT
Ç˝≤+{Ï mìï #·{≤º\T #˚dæHê |òüT≥q\T ‹]– |ü⁄qsêe‘·+ ne«ø£
e÷qe⁄. ˝…’+–ø£ <ë&ÉT\øÏ >∑\ eT÷\ ø±s¡D≤\T yÓ‹øÏ |ü≥Tºø√≈£î+&Ü— Ád”Ô,
|ü⁄s¡Twü düe÷q‘·« düŒVü≤qT ô|+#·≈£î+&Ü— s¡ø£åD ø£*Œ+#·&É+ nkÕ<Ûä´+ nì
>∑T]Ô+#ê* bÕ\≈£î\T. #·{≤º\T #˚j·T&É+‘√H˚ #˚‘·T\T <äT*ù|düT≈£î+fÒ
dü]b˛<äT. yê{Ïì düeTÁ>∑+>±, |ü{Ïwüº+>± neT\T #˚ùd ∫‘·ÔdüT~∆ ñ+&Ü*.
H˚s¡+ »]–q Á|ü‹ dü+<äs¡“¤+˝À u≤~Û‘·T\T me¬s’Hê, H˚s¡düTú\T me¬s’Hê
$~Û>± •ø£å\T |ü&˚˝≤ #·s¡´\T+&Ü*.
eTVæ≤fi¯\ uÛÑÁ<ä‘·, $eTTøÏÔ \ø£å´+>± ñ<ä´e÷\T ì]à+#ê*
Ç+‘· •øå√Hêà<ä+‘√ }–b˛j˚T _CÒ|” bÕ\q˝À s√E, s√Eø° Væ≤+<ä÷
eT‘√Hêà<äT\T ô|ÁfÒ–b˛‘·THêïs¡T. ø±oàs√¢ì K‘·Tyê |òüT≥q˝À Væ≤+<ä÷ @ø±Ô
eT+#Y ù|s¡T‘√ πs|ædüTº\ì $&ÉT<ä\ #˚j·÷\+≥÷ }πs–q Á|üC≤
Á|ü‹ì<ÛäT\ô|’, eT+Á‘·T\ô|’ #·s¡´\T m+<äT≈£î rdüTø√˝Ò<äT? n‘·´+‘·
<ës¡TD+>± »]–q |òüT≥q˝À V”≤q+>± Á|üe]Ô+∫q kÕúì≈£î\ô|’ #·s¡´\T
rdüTø√˝Òì yêfi¯ó¢ ø£{Ïq •ø£å\T $~kÕÔs¡+fÒ mes¡T qeTTà‘ês¡T? ñ‘·ÔsY
Á|ü<˚XŸ, ñHêïyé˝À >∑‘· dü+e‘·‡s¡+ »]–q j·TTer n‘ê´#ês¡+, ÄyÓT
‘·+Á&ç ˝≤ø£|t&Ó‘Y |òüT≥q˝À ì+~‘·T\T>± ñqï ;CÒ|” XÊdüqdüuÛÑT´<äT
≈£î\B|t dæ+>¥ì, n‘·ì nqT#·s¡T\ì Ç+‘·es¡≈£î ø£˙dü+ n¬sdüTº ≈£L&Ü
#˚j·T˝Òø£b˛j·÷s¡T. ñ‘·ÔsY Á|ü<˚XŸ˝ÀH˚ eTs√|òüT≥q˝À, yÓTÆqsY u≤*ø£
n‘ê´#ês¡+, Vü≤‘·´ H˚sês√|üD˝À ì+~‘·T&ÉT>± ñqï e÷J πø+Á<ä
ôVA+XÊK düVü‰j·T eT+Á‹ ∫qàj·÷q+<äqT n¬sdüTº ≈£L&Ü #˚j·T≈£î+&Ü
πødüTqT+&ç ‘·|æŒ+#˚kÕs¡T eTTK´eT+Á‹ Ä~‘·´Hê<∏é. á |òüT≥q\ìï+{≤
ì+~‘·T\ì s¡øÏå+#˚~ _CÒ|” bÕ\≈£î˝Òqqï~ nø£åsê\ dü‘·´+. ì‘·´+
Væ≤+<ä÷ eT‘√Hêà<ä <ë&ÉT\qT Áù|πs|ædü÷Ô eTVæ≤fi¯\ô|’, |æ\¢\ô|’, <ä[‘·T\ô|’,
yÓTÆHê]{°\ô|’ <ë&ÉT\qT ø=qkÕ–düTÔHêïs¡T. Vü≤‘·´\T, n‘ê´#êsê\‘√ á
esêZ\ì uÛÑj·T ÁuÛ≤+‘·T\øÏ >∑T]#˚düTÔHêïs¡T.
H˚s¡düTÔ\qT ñ] rj·÷*,#·+ô|j·÷´* nì Äy˚X¯|ü&çb˛‘·Tqï Á|ü»\T
Ád”Ô\ ô|’q »s¡T>∑T‘·Tqï düeTdüÔ n‘ê´#êsê\≈£î e´‹πsø£+>± ìs¡+‘·s¡+
sêC≤´ìï, ˝À|üuÛÑ÷sTTwüº yÓTÆq e´edüúì Á|ü•ïdü÷Ô ìã<ä∆‘·‘√, es¡Z#Ó’‘·q´+‘√
b˛sê{≤\T #˚düTÔqï eTVæ≤fi≤, Vü≤≈£îÿ\ ø±s¡´ø£s¡Ô\‘√, $|ü¢e Á|ü>∑‹o\
s¡#·sTT‘·\‘√ ø£*dæ ◊ø£´ b˛sê{≤˝À¢ ø£*dæ sêyê*. düeTdü´≈£î ‘·ø£å D
|ü]cÕÿsê\‘√ bÕ≥T>±, düeTdü´≈£î ø±s¡DyÓTÆq ã\+>± Hê≥T≈£îb˛sTTq
e´ed”úø£‘· |òüP´&É˝Ÿ uÛ≤eC≤˝≤ìï ≈£L&Ü e´‹πsøÏ+#ê*. á düŒwüº‘·‘√
|üì#˚düTÔqï Á|ü>∑‹o\X¯≈£îÔ\‘= ø£*dæ q&Éyê*. eTVæ≤fi≤dü+|òü÷\T @+
#˚düTÔHêïsTT, m+<äT≈£î Ä|ü˝Òø£ b˛‘·THêïsTT˝≤+{Ï #·#·Tà yê<äq\qT
‹|æŒø={≤º*. Ç˝≤+{Ï |æ‘·kÕ«eT´ dü«uÛ≤e+, |ü⁄s¡TcÕ~Û|ü‘·´ uÛ≤eC≤\+
ø£*Zq Á|üuÛÑT‘·« bÕ\q\≈£î e´‹πsø£+>± ñ<ä´$T+#ê*‡q nedüs¡+
s√Es√E≈£î ô|s¡T>∑T‘·Tqï~. düe÷»+˝À dü>∑uÛ≤>∑yÓTÆq eTVæ≤fi¯\≈£î nìï
s¡+>±\˝À düeTuÛ≤>∑kÕ«eT´+, düe÷q Vü≤≈£îÿ\T ø£*Œ+#ê\qï &çe÷+&é‘√
ñ<ä´$T+#ê*. Áu≤Vü≤àD°j·T, uÛÑ÷kÕ«eT´, ô|≥Tºã&ç<ëØ, kÕÁe÷»´yê<ä
uÛ≤eC≤˝≤ìøÏ e´‹πsø£+>± b˛sê&É&ÜìøÏ, kÕ+düÿ‹ø£ j·TT<ä∆+ #˚j·T&ÜìøÏ
dæ<ä∆+ ø±yê*. n+<äTø√dü+ eTVæ≤fi≤ dü+|òü÷\T, <ä[‘·, Ä~yêdæ, yÓTÆHê]{°,
e÷qe Vü≤≈£îÿ\ dü+|òü÷\T, u≤<Ûä´‘· ø£*Zq Á|üC≤kÕ«$Tø£yê<äT\T ◊ø£´
dü+|òüT≥q\T>± @s¡Œ&ç dü+|òüT{Ï‘· ñ<ä´e÷\T ì]à+#ê*. V
46 E˝…’ ` 2019