Brief History of Manito
English Version with Bikol and Filipino translation.
English Version credits to Ms. Guadaña
Bikol and Filipino translation by Yours Truly.
Brief History of Manito
English Version with Bikol and Filipino translation.
English Version credits to Ms. Guadaña
Bikol and Filipino translation by Yours Truly.
Brief History of Manito
English Version with Bikol and Filipino translation.
English Version credits to Ms. Guadaña
Bikol and Filipino translation by Yours Truly.
Orihinal (Ingles) Salin sa Filipino Salin sa Bicol
Brief History of the Maikling Kasaysayan ng Halipot na Istorya Kan Banwa Municipality Bayan An mga Historical accounts would Ang mga makasaysayang istorya ay show that few settlers from makasaysayang salaysay ay nagpahiling na nagkapira sa Visayas established nagpakita na ilan sa mga mga dayuhan hali sa Visayas settlement in a place near the dayuhan mula sa Visayas ay an nagtugdok nin istaran sa coast of Manito in year 1840 nagtatag ng paninirahan sa sarong lugar harani sa borne out of fear of Moro isang lugar malapit sa baybayun kan Manito, taong raiders, as a band of Muslim baybayin ng Manito taong 1840 huli sa takot sa mga pirates would occasionally 1840 dahil sa takot sa mga parasalakat na Moro na grupo attack coastal barangays of mananakop na Moro bilang nin mga Muslim na pirate, na the Bicol Peninsula terrorizing pangkat ng mga Muslim na pirming nananalakat sa mga the villagers loot them of pirate, na malimit na baybayung barangay kan valuables and farm produce sumalakay sa mga baybaying Tangway, Bikol na and inflicting fear which barangay ng Tangway ng nangdadakop kan mga traumatized these villagers. Bikol na nanunupil ng mga tagabaryo asin nanghahabas taganayon at nagnanakaw ng kan mga importanteng bagay The Municipality of Manito mga mahahalagang bagay at asin mga ani na nagtaong was officially established by mga ani na nagdulot ng takot takot asin pobya sa mga these early Visayan settlers kung saan nagbigay ng pobya namamanwaan. who found the place a haven sa mga mamamayan. of safety and comfort. They An banwaan kan named the place Manito Ang bayan ng Manito Manito ay opisyal na itinugdok because of the climbing vines ay opisyal na itinatag nitong kan mga inot na called “nito” which abounds in mga sinaunang mamamayan namamanwaan haling the forests. The prefix “Ma” na nagmula sa Visayas na Visayas na ibinilang an lugar means many, thus Manito itinuring ang lugar na ligtas na na ligtas na pailihan asin means a place with plenty of kanlungan at kaginhawaan. kamurawayan. Pinangaranan nito. The nito vine belongs to Pinangalanan nila ang lugar ninda an lugar na Manito huli the rattan family and is used na Manito dahil sa mga sa mga nagkamang na as raw material for making gumagapang nab aging na balagon na tig apod na “nito” baskets and when artistically ang tawag ay “nito” na marami na mahihiling sa kabuludan made as such. It has natural sa kabundukan nito. Ang kan Manito. “Dakulon” an shiny dark brown color similar unlaping “ma” ay muyang sabihun kan unlaping to that of a coffee. nangangahulugang marami, “ma”, huli kaini, an Manito an samakatuwid, ang Manito ay lugar kun sain mahihiling an During the early years, these lugar kung saan maraming dakulonna nito. An mga settlements were the center of matatagpuang nito. Ang mga balagon na nito ay kaiba sa uri the place that became the baging na nito ay kabilang sa nin rattan , ini an tigagamit sa Poblacion, through uri ng rattan at ito ay pagibo kan mga buslo, igwa compromised then of few ginagamit sa paggawa ng ini nin makintab na kolor scattered houses and mga buslo, ito ay may kayumanggi na kaparyo kan surrounded by forests. With makintab na kulay kolor kan kape. the arrival og migrants, the kayumanggi na maitutulad sa nearby forest areas were later kulay ng kape. Pamantasan ng Bikol KOLEHIYO NG EDUKASYON Daraga, Albay
cleared away to give way to Kan inot na panahon,
more settlements and same Noong unang an mga pag-iristar na ini an parts were planted to abaca panahon, ang mga sentro na nagging publasyon and other crops. Manito paninirahan na ito ang sentro sa paagi kan pagbilog kan became progressive due to na nagging poblasyon sa mga hararayong istaran asin the abundance of food and pamamagitan ng pagbuo ng napapalibutan nin kadlagan. people earned money from mga malalayong tahanan at Sa pag-abot kan nagkapira the sale of forest and napapalibutan ng kagubatan. pang dayuhan, an agricultural products. The Sa pagdating ng ilan pang nagkapiprang haraning municipality; however, is one mga dayuhan, ang iilang kabuludan ay nalinigan asin of the underdeveloped towns kalapit na kabundukan ay pinakaray para maistaran. An of Albay Province today nalinis at isinaayos upang nagkapirang kabtang naman despite its proximity to maging lupang kanilang kan kabuludang nalinigan Legazpi City – an Urban titirahan. Ang ilang bahagi asin isinaayos ay ginamit para Center in the Province and the naman ng kabundukang tanuman nin abaca asin iba Bicol Region. nalinis at isinaayos ay ginamit pang pananum. Uminuswag upang pagtamnan ng abaca an Manito huli sa kasaganaan at iba pang pananim. Nagging sa pagkaon asin entrada kan maunlad ang Manito dahil sa mga tawo sa pagpapabakal kasaganaan sa pagkain at kan mga produktong kita ng mga tao sa agricultural. Alagad sa pagbebenta ng mga presenting panahon, an produktong agricultural. banwaang ini ay kaiba sa Ngunit sa kasalukuyan, ang nangangaipo nin pag-uswag baying ito ay sa ibong na kaharanihan kaini nangangailangan ng pag- sa syudad kan Legazpi – unlad sa kabila ng kalapitan sarong sentro kan urban na nito sa syudad ng Legaspi – banwaan sa probinsya asin sa isang sentro ng urban na rehiyon kan Bicol. bayan sa probinsya at sa rehiyon ng Bicol.