ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥ∆ΩΝ ΣΤΗΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Ι (ΘΕ ΠΛΗ 12)

ΕΡΓΑΣΙΑ 2η
Ηµεροµηνία Αποστολής στον Φοιτητή: 23 Νοεµβρίου 2006
Ηµεροµηνία Παράδοσης της Εργασίας από τον Φοιτητή: 15 ∆εκεµβρίου 2006

Οι ασκήσεις της εργασίας αναφέρονται στα θέµατα :

Κεφάλαιο 3 (Χώροι εσωτερικού γινοµένου)

Κεφάλαιο 4 (Γραµµικοί µετασχηµατισµοί)
Κεφάλαιο 5.1, 5.2 (Χαρακτηριστικά µεγέθη- ∆ιαγωνοποίηση )

του συγγράµµατος του ΕΑΠ «Γραµµική Άλγεβρα» των Μ. Χατζηνικολάου και Γρ.
Καµβύσα.

Βοηθητικό υλικό: Για την εργασία 2 µπορείτε να συµβουλευθείτε το υλικό που

υπάρχει στη διεύθυνση http://edu.eap.gr/pli/pli12/students.htm

¾ Από το Ε∆Υ:

Κεφ 7, Βάση και ∆ιάσταση

Κεφ 8, Γραµµικές Απεικονίσεις,

Κεφ 9, Ιδιοτιµές και Ιδιοδιανύσµατα,

Κεφ 10, ∆ιαγωνοποίηση,

¾ Από το ΣΕY: Οι Χώροι R^n, ∆ιανυσµατικοί Χώροι ,

Γραµµικές απεικονίσεις, Ιδιοτιµές και ιδιοδιανύσµατα,

∆ιαγωνοποίηση

ΟΙ ΛΥΣΕΙΣ ΠΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝ ΕΙΝΑΙ ΕΝ∆ΕΙΚΤΙΚΕΣ

1
1. ( 15 µον)
 1 0 3 −1
∆ίνεται ο πίνακας A =  0 1 1 2  και θεωρούµε το σύνολο
 2 −1 5 −4 
{
N ( A) = X ∈ R 4 : AX = 0 . }
i) Να αποδείξετε ότι το σύνολο N ( A ) είναι υπόχωρος του R 4 , και να βρείτε µία
βάση του. (5
µον )
ii) Να βρείτε µια ορθοκανονική βάση του N ( A ) χρησιµοποιώντας τον αλγόριθµο των
Gram-Schmidt. (5 µον )
iii) Έχει λύση το σύστηµα A X = [ 2 3 1] ;
T
(5 µον )
Λύση
i) Αν X, Y ∈ N ( A ) ⇒ AX = 0 και AY = 0 . Έτσι για κάθε k , λ ∈ R έχουµε

A ( kX + λ Y ) = k ( AX ) + λ ( AY ) = 0 ⇒ N ( A ) υπόχωρος.

Η κλιµακωτή µορφή του πίνακα A είναι

 1 0 3 −1 1 0 3 −1 1 0 3 −1
 0 1 1 2  → 0 1 1 2  → 0 1 1 2  ,
     
 2 −1 5 −4  0 −1 −1 −2   0 0 0 0 

Συνεπώς το σύστηµα AX = 0 είναι ισοδύναµο µε το σύστηµα

x1 + 3 x3 − x4 = 0  x1 = −3 x3 + x4
 ⇒ .
x2 + x3 + 2 x4 = 0  x2 = − x3 − 2 x4

 x1   −3 x3 + x4   −3 1
 x  − x − 2x   −1  −2 
Από όπου έχουµε ότι X =  2  =  3 4
= x3   + x4  
 x3   x3  1 0
       
 x4   x4  0 1
είναι η γενική λύση του συστήµατος, και συµπεραίνουµε ότι τα διανύσµατα

η1 = [ −3 −1 1 0] , η2 = [1 −2 0 1]
T T

είναι βάση του N ( A ) .

ii) Θέτουµε ξ1 = η1 = [ −3 −1 1 0] και ξ 2 = η2 + λξ1 .

T

η1 ⋅ η2 1
Από την ισότητα ξ1 ⋅ ξ 2 = 0 ⇒ λ = − = . Συνεπώς,
η1 ⋅ η1 11
T
1 8 23 1 
ξ 2 = [1 −2 0 1] + [ −3 −1 1 0] = 
T T
− 1 .
11 11 11 11 

2
Η ορθοκανονική βάση είναι :
T
ξ1  −3 1 1 
= − 0 ,
ξ1  11 11 11 
T T
ξ2 11  8 23 1   8 23 1 11 
=  − 1 =  −  .
ξ2 715 11 11 11   715 715 715 715 

1 0 3 −1 2 
 
iii) Ο επαυξηµένος πίνακας  0 1 1 2 3  έχει κλιµακωτή µορφή
 2 −1 5 −4 1 
1 0 3 −1 2 
 
0 1 1 2 3  . Το σύστηµα είναι συµβιβαστό και έχει λύση :
 0 0 0 0 0 

x1 = 2 − 3x3 + x4 , x2 = 3 − x3 − 2 x4 , για κάθε x3 , x4 ∈ R .

------------------------------------------------------------

2. ( 20 µον)
Θεωρούµε την απεικόνιση
f : R 3 → R 3 , f ( x, y, z ) = ( x + 2 y + z , y a + b, 2 x + y + 2 z ) .
Α) Να βρεθούν :
i) οι τιµές των a, b ∈ R , ώστε η f να είναι γραµµική (2 µον )
Για τις τιµές αυτές των a , b να προσδιορισθούν:
ii) ο πίνακας της f ως προς την κανονική βάση του R 3 , και η ανηγµένη κλιµακωτή
µορφή του πίνακα αυτού, (5 µον )
iii) βάση και διάσταση των υπόχωρων ker f , και Im f (5 µον )
iv) οι ιδιοτιµές και τα ιδιοδιανύσµατα της f (5 µον )
Β) Είναι η f αντιστρέψιµη; Είναι η f επί; (3 µον)
Υπόδειξη: οι απαντήσεις στο Β) µπορούν να βασιστούν στα αποτελέσµατα του Α).

Λύση :
Α) i) Από την ισότητα
f (kw1 + λ w 2 ) = kf (w1 ) + λ f ( w 2 ) ,

όπου w i = ( xi , yi , zi ) , έχουµε

( ky1 + λ y2 ) + b = ky1a + λ y2a + ( k + λ ) b , για κάθε k , λ ∈ R ,

a

η οποία ισχύει ακριβώς όταν a = 1, b = 0 .

3
ii) Επειδή
f ( e1 ) = (1, 0, 2 ) = e1 + 2e3
f ( e 2 ) = ( 2, 1, 1) = 2e1 + e 2 + e3
f ( e3 ) = (1, 0, 2 ) = e1 + 2e3
1 2 1 
ο πίνακας της γραµµικής απεικόνισης είναι F =  0 1 0  . Η ανηγµένη κλιµακωτή
 2 1 2 
µορφή του είναι :
 1 2 1  1 2 1  1 2 1  1 0 1 
0 1 0  → 0 1 0 → 0 1 0 → 0 1 0 .
       
 2 1 2  0 −3 0   0 0 0   0 0 0 
iii) ker f = {x : f ( x ) = 0} = {x : Fx = 0}
 1 2 1  
 0 1 0 x = 0
= x :   
  2 1 2  
 
 1 0 1  
  0 1 0  x = 0  = x : x = 0, x + x = 0
= x :    { 2 1 3 }
  0 0 0  
 
{
= x : x = c [1 0 −1] , c ∈ R
T
}
και από εδώ συµπεραίνουµε ότι dim ( ker f ) = 1 .

Από την ανηγµένη κλιµακωτή µορφή του πινακα F έχουµε ότι οι δύο πρώτες στηλες
του πινακα Φ αποτελουν βάση του χώρου στηλών. Αρα { f ( e1 ) , f ( e 2 )} είναι βάση του

Im f και συνεπώς dim ( Im f ) = 2 .

iv) Οι ιδιοτιµές και τα ιδιοδιανύσµατα της f είναι εκείνα του πίνακα F.

Το χαρακτηριστικό πολυώνυµο του F είναι
1− λ 2 1
1− λ 1
det ( F − λ I ) = 0 1− λ 0 = (1 − λ ) = λ (1 − λ )( λ − 3) .
2 2−λ
2 1 2−λ
και οι ρίζες του είναι οι ιδιοτιµές : λ1 = 0 , λ2 = 1 , λ3 = 3 .
ƒ Για λ1 = 0 , το αντίστοιχο ιδιοδιάνυσµα που προκύπτει από τη λύση του συστήµατος
Fx = 0 ⇒ x1 = [1 0 −1] .
T

ƒ Για λ2 = 1 , το αντίστοιχο ιδιοδιάνυσµα που προκύπτει από τη λύση του συστήµατος

(F − I )x = 0 ⇒ x 2 = [1 2 −4] .
T

4
ƒ Για λ3 = 3 , το αντίστοιχο ιδιοδιάνυσµα που προκύπτει από τη λύση του
συστήµατος ( F − 3I ) x = 0 ⇒ x3 = [1 0 2] .
T

Β) Επειδή ker f ≠ 0 η απεικόνιση f είναι ιδιάζουσα, (Ορισµός 4.3.1, σελ. 219) και
από το θεώρηµα 4.3.5 συµπεραίνουµε ότι η f είναι µη αντιστρέψιµη. Επιπλέον επειδή
η f δεν αντιστρέφεται δεν είναι και επί (βλέπε ισοδυναµίες του θεωρήµατος 4.3.7,
σελ. 221).

------------------------------------------------------------

3. (15 µον)
Α) (10 µον) Να δείξετε ότι η απεικόνιση f : M 2×2 ( ) → M 2×2 ( ) , που ορίζεται από τη
σχέση f ( A) = A + AT , είναι γραµµική και να βρείτε βάση του πυρήνα και της εικόνας
της f .
Β) (5 µον) ∆είξτε ότι κάθε πίνακας A ∈ M 2×2 ( ) µπορεί να γραφεί ως το άθροισµα ενός
συµµετρικού και ενός αντισυµµετρικού πίνακα (Συµµετρικός είναι ένας πίνακας Β µε
στοιχεία bi , j = b j ,i και αντισυµµετρικός είναι ένας πίνακας C µε στοιχεία ci , j = −c j ,i ).

Λύση :
Α) Αν A, B ∈ M 2×2 ( ) , η f είναι γραµµική, διότι
( ) ( )
f ( kA + λ B ) = ( kA + λ B ) + ( kA + λ B ) = k A + AT + λ B + BT = kf ( A ) + λ f ( B ) .
T

ƒ Για τον πυρήνα έχουµε:

 0 a  
ker f = { A : {
f ( A ) = O} = A : A + AT = O =    }
: a ∈ R.
 −a 0  
 0 1
Προφανώς ο πίνακας   είναι βάση του ker f .
 −1 0 
ƒ Για την εικόνα
  2a b + c  
{
Im f = A + AT : A ∈ M 2×2 ( ) =   }  : a, b, c, d ∈ R 
 b + c 2d  
2 0 0 0  0 1 
= a  +d   + (b + c )  .
0 0 0 2 1 0
 2 0 0 0  0 1 
Οι πίνακες   ,   και   είναι βάση του υποχώρου Im f .
0 0 0 2 1 0 
Β) Έστω A = X + Y , όπου X = X T , Y = −Y T . Τότε AT = X T + Y T = X − Y
µε συνέπεια
1
2 X = A + AT ⇒ X = A + AT
2
( )
και
1
2Y = A − AT ⇒ Y = A − AT .
2
( )
------------------------------------------------------------

5
4. ( 15 µον)
 2 −1
Α) ( 10 µον ) Για τον πίνακα A =   , να αποδείξετε ότι :
 3 −2 
i) αντιστρέφεται, και να υπολογίσετε τον A−4 .
ii) διαγωνοποιείται και να βρείτε τη διαγώνια µορφή του, D, και έναν πίνακα P
που διαγωνιοποιεί τον Α µέσω της σχέσης P −1 AP = D .
iii) Να υπολογίσετε τον Ak , k ∈ N και µε βάση το αποτέλεσµα αυτό να
υπολογίσετε τον πίνακα I + A + A2 + + A2006 .
5 −4 
Β) ( 5 µον ) Έστω ο πίνακας A =   . Nα αποδείξετε ότι
 6 −5 
A2 k − 3 A2 m +1 + 2 I = 3 ( I − A ) ,

για κάθε k , m ∈ N .
Λύση :
Α) i) O πίνακας A αντιστρέφεται, διότι det A = −4 + 3 = −1 ≠ 0 . Στο ίδιο συµπέρασµα
καταλήγουµε αν εφαρµόσουµε τη σχέση (5), της σελίδας 268, αφού υπολογίσουµε
πρώτα το χαρακτηριστικό πολυώνυµο
2−λ −1
det ( A − λ I ) = = λ 2 −1,
3 −2 − λ

οπότε η (5) δίνει ( −1) det A = −1 ≠ 0 , άρα ο πίνακας A αντιστρέφεται.

2

Από το θεώρηµα 5.1.3 (Cayley – Hamilton , σελ. 272) έχουµε A2 − I = O .

Πολλαπλασιάζοντας την ισότητα επί A−1 έχουµε

( ) ( )
4 2
A − A−1 = O ⇒ A−1 = A ⇒ A−4 = A−1 = A4 = A 2 = I2 = I .

ii) Επειδή ο πίνακας A έχει διακεκριµένες ιδιοτιµές, λ1 = 1 και λ2 = −1 ,

διαγωνοποιείται, (Παρατήρηση 1, σελ. 284).

(A− I )x = 0 ⇒ x = [1 1] ,
T
ƒ Για λ1 = 1 , έχουµε το σύστηµα ⇒ x1 = x2

αντίστοιχο ιδιοδιάνυσµα.

(A+ I )y = 0 y2 = 3 y1 ⇒ y = [1 3] ,
T
ƒ Για λ2 = −1 , έχουµε το σύστηµα ⇒

αντίστοιχο ιδιοδιάνυσµα.
Συνεπώς,
1 1 1 0 
P= , D= .
1 3  0 −1

6
iii) Επειδή D 2 = I , από την ισότητα A = PDP −1 ⇒ A2 = PD 2 P −1 = PIP −1 = I ,

A3 = A2 A = A , A4 = A2 A2 = I , … , και γενικά A2 k = I , A2 k −1 = A , k ∈ N .
Συνεπώς,
I + A + A2 + + A2006 = I + A + I + A + + A + I = I + 1003 ( A + I ) = 1003 A + 1004 I .

5−λ −4
Β) Έχουµε det ( A − λ I ) = = λ 2 −1.
6 −5 − λ

Συνεπώς από το θεώρηµα Cayley – Hamilton έχουµε A2 − I = O και επιπλέον

A2 k − 3 A2 m +1 + 2 I = ( I ) − 3 ( I ) A + 2 I = 3I − 3 A = 3 ( I − A ) .
k m

------------------------------------------------------------

5. ( 15 µον)
6 2
A) ( 10 µον) Βρείτε λύσεις της εξίσωσης X 2 = A , όπου A =  .
3 7 
Υπόδειξη: Βρείτε έναν πίνακα Ρ που διαγωνιοποιεί τον Α µέσω της σχέσης
P −1 AP = D . Κατόπιν, ορίστε έναν πίνακα Y = P −1 XP και δείξτε ότι Y 2 = D .
Προσδιορίστε έτσι κάποιες λύσεις για το Υ και από αυτές υπολογίστε τα αντίστοιχα Χ.
 1 2 
B) ( 5 µον) Να βρείτε έναν ορθογώνιο πίνακα A µε 1η γραµµή  ,  . και βρείτε
 5 5
ορθοµοναδιαίο πίνακα P τέτοιον ώστε A = PDP −1 όπου D είναι διαγώνιος πίνακας.
Υπόδειξη: Για την επίλυση του ερωτήµατος B) θα πρέπει πρώτα να υπολογίσετε τις
ιδιοτιµές {λ1 , λ2 } και τα ιδιοδιανύσµατα {u1 , u2 } του πίνακα A . Στη συνέχεια, θα
πρέπει να δηµιουργήσετε µια ορθοκανονική βάση τα διανύσµατα της οποίας θα
αποτελέσουν τις στήλες του πίνακα P .
Λύση :

Α) Ο πίνακας A διαγωνοποιείται, διότι το χαρακτηριστικό πολυώνυµο είναι

6−λ 2
det ( A − λ I ) = = λ 2 − 13λ + 36
3 7−λ
άρα οι ρίζες του είναι διακεκριµένες, λ1 = 4 , λ2 = 9 .
 1
ƒ Για λ1 = 4 , αντίστοιχο ιδιοδιάνυσµα x =   ,
 −1
2
ƒ και λ2 = 9 , αντίστοιχο ιδιοδιάνυσµα y =   .
3
−1
 1 2  4 0  1 2
Συνεπώς, A =     , και οι 4 πίνακες
 −1 3   0 9   − 1 3 

7
 −1
 1 2   ±2 0   1 2 
X =   
 −1 3   0 ±3  −1 3 
επαληθεύουν την εξίσωση.

Β) Αν [ a b ] είναι η 2η γραµµή του πίνακα A , πρέπει αυτή να είναι κάθετη στην 1η

γραµµή και να έχει µέτρο 1. Έτσι έχουµε
 1 2  1
[a b] ⋅   = 0 ⇒ a + 2b = 0 ⇒ [a b ] = b [ −2 1] . Για b= η 2η
 5 5 5
 2 1 
γραµµή είναι  − .
 5 5

1  1 2
Για τον πίνακα A=  , το χαρακτηριστικό πολυώνυµο είναι
5  −2 1 
2 1
det ( A − λ I ) = λ 2 − λ + 1 = 0 , άρα οι ιδιοτιµές του A είναι λ1 = (1 + 2i ) ,
5 5
T
1  1 i 
λ2 = (1 − 2i ) και αντίστοιχα µοναδιαία ιδιοδιανύσµατα x =  και
5  2 2 
T
 i 1 
y= . Συνεπώς
 2 2 
1 1 i  1 1 + 2i 0 
P=  , D=  0 .
2 i 1 5 1 − 2i 

------------------------------------------------------------

6. (10 µον)

Αφού µελετήσετε τις παραγρ. 3.1 – 5 του Κεφαλαίου 3 του βιβλίου απαντήστε στα
ακόλουθα ζητήµατα:

Α) (4 µον) Επαληθεύστε τον κανόνα του παραλληλογράµµου

2 2 2 2
a+b + a-b = 2 a + 2 b
για δύο διανύσµατα ενός n – διάστατου Ευκλείδειου διανυσµατικού χώρου:
a = (a1 , a2 ,..., an ) , b = (b1 , b2 ,..., bn ) .
Β) (6 µον) Αν ισχύει για τα δύο διανύσµατα του Α) ότι a = b : ∆είξτε ότι τα
διανύσµατα a + b και a - b είναι µεταξύ τους ορθογώνια. Κατόπιν, θέτοντας n = 2 και
υποθέτοντας ότι τα διανύσµατα a = (a1 , a2 ) , b = (b1 , b2 ) είναι διαδοχικές πλευρές ενός
ρόµβου, δείξτε ότι οι διαγώνιοι του ρόµβου είναι κάθετοι µεταξύ τους και ότι
διχοτοµούν την γωνία µεταξύ των διανυσµάτων.

8
Λύση : Α) Για a, b ∈ R n , σύµφωνα µε την (20) σελ. 152 και την (10) σελ. 146, έχουµε

= (a + b ) ⋅ (a + b ) = (a + b ) (a + b )
2 T
a+b
2 2
= aT a + bT a + aT b + bT b = a + b + 2a ⋅ b

διότι aT b = bT a = a ⋅ b .
Όµοια,

= (a − b ) ⋅ (a − b ) = (a − b ) (a − b )
2 T
a−b
2 2
= aT a − bT a − aT b + bT b = a + b − 2a ⋅ b

Προσθέτοντας, συµπεραίνουµε άµεσα τον κανόνα του παραλληλογράµµου.

Β) Πράγµατι, τα διανύσµατα a + b , a − b είναι ορθογώνια, διότι

( a + b ) ⋅ ( a − b ) = ( a + b ) ( a − b ) = aT a + bT a − aT b − bT b =
T 2 2
a − b = 0.

Αν a = ( a1 , a2 ) , b = ( b1 , b2 ) είναι διαδοχικές πλευρές ρόµβου, τότε a = b και οι

διαγώνιοι του ρόµβου είναι τα διανύσµατα a + b και a − b , που όπως αποδείχθηκε

είναι κάθετα.
Επειδή
a ⋅ ( a + b ) = ( a1 , a2 ) ⋅ ( a1 + b1 , a2 + b2 )
= a1 ( a1 + b1 ) + a2 ( a2 + b2 ) = a12 + a1b1 + a2b2 + a22

και
b ⋅ ( a + b ) = ( b1 , b2 ) ⋅ ( a1 + b1 , a2 + b2 )
= b1 ( a1 + b1 ) + b2 ( a2 + b2 ) = b12 + b1a1 + b2 a2 + b22

έχουµε a ⋅ ( a + b ) = b ⋅ ( a + b ) , διότι a = b ⇔ a12 + a22 = b12 + b22 . Συνεπώς,

( a, a + b ) = ( b, a + b ) , δηλαδή a + b διχοτοµεί τη γωνία των a, b .

Όµοια αποδεικνύεται ότι

a ⋅ ( a − b ) + b ⋅ ( a − b ) = 0 , δηλαδή, ότι a − b διχοτοµεί την παραπληρωµατική γωνία

των a, b .

------------------------------------------------------------

7. (10 µον)
Στην ιστοσελίδα της θεµατικής µας ενότητας υπάρχει υλικό σχετικό µε το MATLAB. Βοήθεια
για τη χρήση µίας εντολής, π.χ. της inv( ) µπορεί να βρεθεί µε τη χρήση της εντολής
help inv

9
Στη άσκηση που ακολουθεί θα παραδώσετε ως λύση τόσο τις εντολές που πληκτρολογήσατε
όσο και τα αποτελέσµατα που σας επέστρεψε το πρόγραµµα. όπου χρειάζεται συµπληρώστε τα
σχόλιά σας.
Ορίστε στο MATLAB ή στην Octave τον πίνακα
 2 2 0 5 −3 
1 3 6 −4 0 
 
A = 0 0 4 6 0 
 
 0 0 −3 − 5 0 
 0 0 −3 −6 −5
1. Με τη χρήση της συνάρτησης poly( ) να βρεθούν οι συντελεστές του
χαρακτηριστικού πολυωνύµου του πίνακα. Στη συνέχεια, µε τη χρήση της
εντολής roots( ) να υπολογιστούν οι ρίζες του δηλαδή, οι ιδιοτιµές του πίνακα.
2. Να βρεθούν οι ιδιοτιµές και τα ιδιοδιανύσµατα του πίνακα µε τη χρήση της
συνάρτησης eig( ). Nα δηµιουργήσετε έναν πίνακα P o οποίος να έχει στήλες
τα ιδιοδιανύσµατα που υπολογίσθηκαν. Τι συµπέρασµα προκύπτει για τη
διαγωνοποίηση του πίνακα;
3. Με βάση τα αποτελέσµατα της eig( ) και τη χρήση της εντολής inv( ) που
υπολογίζει τον αντίστροφο πίνακα, να υπολογιστεί ο πίνακας
B = Α − P ⋅ D ⋅ P −1 . Είναι το αποτέλεσµα το αναµενόµενο;

Λύση :
Στο MATLAB ή στην Octave ορίζουµε τον πίνακα
>> A=[2 2 0 5 -3;1 3 6 -4 0;0 0 4 6 0;0 0 -3 -5 0;0 0 -3 -6 -5]
Το περιβάλλον µας παρουσιάζει
A=

2 2 0 5 -3
1 3 6 -4 0
0 0 4 6 0
0 0 -3 -5 0
0 0 -3 -6 -5

1. Με τη χρήση της poly( ) µας δίνονται οι συντελεστές του χαρακτηριστικού

πολυωνύµου που στην περίπτωσή µας είναι το p( x) = x5 + x 4 − 23x3 − x 2 + 62 x − 40
> >p=poly(A)
p=

1.0000 1.0000 -23.0000 -1.0000 62.0000 -40.0000

10
Η εντολή roots( ) υπολογίζει τις ρίζες ενός πολυωνύµου, οπότε εδώ θα είναι οι
ιδιοτιµές του πίνακα A .
>> roots(p)
ans =

-5.0000
4.0000
-2.0000
1.0000
1.0000
2. Η εντολή eig( ) υπολογίζει τις ιδιοτιµές και τα αντίστοιχα ιδιοδιανύσµατα ενός
τετραγωνικού πίνακα A όταν γράφεται µε την ακόλουθη µορφή :

>> [P D]=eig(A)

P=

-0.8944 -0.7071 -0.8944 -0.7236 0.4056

0.4472 -0.7071 0.4472 0.5789 -0.0507
0 0 -0.0000 -0.2171 0.0000
0 0 0.0000 0.2171 -0.0000
0 0 -0.0000 -0.2171 0.9126

D=

1.0000 0 0 0 0
0 4.0000 0 0 0
0 0 1.0000 0 0
0 0 0 -2.0000 0
0 0 0 0 -5.0000
Ο πίνακας D είναι διαγώνιος µε διαγώνια στοιχεία την ιδιοτιµές του πίνακα. Ο πίνακας
P περιέχει τα αντίστοιχα ιδιοδιανύσµατα, επειδή κάθε στήλη του αντιστοιχεί στην
ιδιοτιµή της αντίστοιχης στήλης του D. Ο πίνακας έχει πέντε ιδιοτιµές µε αντίστοιχα
ιδιοδιανύσµατα γραµµικώς εξαρτηµένα, παρατηρήστε ότι ο πίνακας P έχει την 1η και
την 3η στήλη ίσες, άρα η ορίζουσα του πίνακα είναι µηδέν.

11
Σύµφωνα µε την µεθοδολογία διαγωνοποίησης σελίδα 286, ο πίνακας A δε
διαγωνοποιείται.

Ωστόσο, αν πληκτρολογήσουµε την εντολή

>> d=det(P)

d=

-1.5997e-017
το τελευταίο αποτέλεσµα δίνει στo MATLAB τη δυνατότητα να υπολογίσει και
αντίστροφο πίνακα στον P, όπως παρατηρούµε στη συνέχεια.

3. Φυσικά ο πίνακας Β δεν ορίζεται µια και ο P δεν είναι αντιστρέψιµος, ωστόσο λόγω
σφαλµάτων της προσέγγισης και της αριθµητικής του υπολογιστή, αν
πληκτρολογήσουµε την εντολή
>> d=det(P)

d=

-1.5997e-017
το οποίο σηµαίνει ότι η ορίζουσα του P είναι σχεδόν µηδέν, αυτό το αποτέλεσµα δίνει
στο MATLAB τη δυνατότητα να υπολογίσει και αντίστροφο πίνακα στον P, αφού
βέβαια µας προειδοποιήσει, όπως παρατηρούµε στη συνέχεια.
>> inv(P)
Warning: Matrix is close to singular or badly scaled.
Results may be inaccurate. RCOND = 2.178369e-017.
ans =

1.0e+016 *

-0.0000 0.0000 1.1749 1.1749 -0.0000

-0.0000 -0.0000 -0.0000 -0.0000 0.0000
0 0 -1.1749 -1.1749 0
0 0 0.0000 0.0000 0
0 0 0.0000 0.0000 0.0000
Οπότε
>> B=A-P*D*inv(P)

12
B=

0 0 -4.4444 -3.8889 -1.2278

0.0000 0 1.0556 1.1111 0.6139
0 0 0.0000 0.0000 0.0000
0 0 -0.0000 -0.0000 -0.0000
0 0 -0.0000 -0.0000 0

-----------------------------------

13