ANG PINAGMULAN NG MARINDUQUE

Noo’y bago pa lamang kapapadpad sa ating dalampasigan ng mga Kastila. Sa balangay ng

Batangan, ngayo’y Batangas, ay kalakip ang Mindoro atmga lupalop ng timog-kanluran ng
Laguna hanggang Kamarines.
Si Batumbakal ay kilalang datu ng Batangan at mga balangaysa karatig nito. Sila’y mayaman at
makapangyarihan.
Tampok ng Katagalugan ang kanyang kaisa-isang anak na siMutya Marin. Si Mutya Marin ay
maganda, mahinhin at halos ang lahat ngkatangian ng dalagang Silangan ay napisan sa kanya.
Siya’y kayumanggingkaligatan. Alun-alon ang buhok na hinabi ng hatinggabi. Mapungay ang
mga mata,matangos ang ilong, linalik ang baba at may gatla sa leeg. Siya’y may nunal sabatok.
Balangkinitan ang katawan. Katamtaman ang taas. Ang baywang ay hugishantik. Manipis ang
alak-alakang nagbabadyang siya ay masipag, ayon sa matandangkasabihan.
Maraming tagahanga si Mutya Marin at kabilang dito ay siDatu Bagal na ubod ng yaman. Ang
kaharian niya’y kilala sa tawag na Mindoro(Mina de Oro). Sina Datu Sagwil ng Laguna at Datu
Kawili ng Kamarines ay mgatagahanga rin subali’t ang nagpatangi sa lahat kay Marin ay isang
dukhangmang-aawit, si Garduque, manghahabi ng tula at tagahanga ng kalikasan. Siya’ytaga-
Taal at isang mandaragat sa lawang Bunbon.
Isang araw, nagpabalita na magkakaroon ng palaro sa palasyobilang parangal sa mga anito. Ang
mga manlalaro ng iba’t ibang kaharian aynagsidalo.
Dumating ang palarong pinakahihintay. Natipong lahat ang mgapambato ng sarisaring
palakasan. Angunang labanay pagbinitng palaso. Angnakatamo ng gantimpala ay bantog na
Mangyan ng Mindoro na si Balindada.
Ang ikalawang paligsahan ay palayuan ng pagbato sa ibayongilog. Ang nagkamit ng karangalan
ay Igorot na kinatawan ng Bulu-bundukin.
Ang karera sa kabayo ay isinunod at sinalihan ng mgaprinsipe. Sinumang makatalo kay Mutya
Marin ay siya niyang paka-kasalan.Subali’t lahat ay nabigo. Sa bilis, si Mutya Marin ay kawangis
ng limbas. kayanapahiyang lahat ng kanyang tagasuyo.
Sa huli, si Marin ay itinanghal na reyna ng paligsahan atsiya’y pinutungan ng korona ng
karangalan. Ang nagkapalad magputong ng koronaay walang iba kundi ang makatang
kasintahan.
Natapos ang parangal sa mga anito at nagsialis ang mgapanauhin.
Nagbalik sa kaharian ang mga araw na katulad ng dati.
Dahil sa sina Datu Bagal, Sagwil at Kawili ay mgakapalagayang-loob ng ama ni Marin, sa loob at
labas ng kaharian aynakapaghahandog sila ng pag-ibig sa mutyang dalaga. Sa kabilang dako
naman, angbinatang makata ay di-mamakailang pinagbawalan ni Datu Batumbakal na
huwagmakipagkita sa kanyang butihing anak.
“Bakit ka pumapasok sa loob ng aking kaharian nang walaakong pahintulot?” ang minsa’y
tuligsa sa kaawa-awang makata.
“Ako po’y sumusunod lamang sa utos ng iyong anak.”
“Mula ngayo’y di ko gustong makita ang pagmumukhangiyan, pangahas,” ang pagbabala ng
datu.
“Hindi po ako pangahas. Hindi ko po masuway si MutyaMarin. Ako po’y pinabibigkas ng mga
tulang kanyang kinagigiliwan.”
“Magtigil ka, walang-turing!
Umalis ang makatang ang mukha’y nasa talampakan.
Hindi na matiis ni Mutya ang paglait ng kanyang ama saminamahal. Kaya minsa’y ipinagtanggol
ni Marin ang binata.
“Hari kong Ama, utang na loob! Huwag ninyong hamakinang aking kasintahan. Siya ang
tumutugon sa aking mga saligan sa buhay.”
Hindi pa nakatapos si Marin sapagka’t si Datu Batumbakal aynagsalita. “Ikaw ay nabubulagan.
Ipagpaliban natin anghinggil sabagay naiyan. Sa iba nang araw natin pag-usapan.”
Napipi si Marin at siya’y hindi na nakaimik kaputok man.
Maluwat ding panahon ang lumipas na di pumapasok angmang-aawit sa palasyo. Likha
palibhasa ng di-matingkalang kapangyarihan ngpag-ibig, si Mutya Marin ay sadyang nagliwaliw
sa kaparangan sa pagbabaka-sakalingmatagpuan doon ang abang makata. Nakarating siya sa
matulaing Hog Pansipit.Napadako si Mutya sa panig ng baybaying ilog na mapanganib. Dito’y
maraming mgabuwaya na sumisilangtao.
Nang sisilain na lamang at sukat si Marin ng isang mabangisna buwaya, ay siya namang
pagdating ng makatang kasintahan. Sa kabutihang-paladkapagkaraka’y buminit ang binata sa
palaso. Natudla and buwaya kaya nasagip siMarin sa nakaumang na sakuna.
“Salamat, Mahal! ipinag-aadya pa ako ng ating mgaanito!”
“Bakit ka nangahas maglibot sa kagubatan? Di mo ba alamna ikaw ay kagigiliwan ng nuno sa
punso? Kung magkagayon, hindi ka namakababalik sa palasyo.”
“Ewan ko ba! Hindi ako mapalagay kung hindi kitamakita. Maluwat nang hindi mo ako sinisipot.
Kay dali mong makalimot!” angpagtatampo ng dalaga.
“May babala sa akin ang iyong ama.”
“Kung talagang tapat sa akin, kung tunay ang iyongpagmamahal, hahamakin ang lahat. Kahit
kamataya’y iyong susuungin kung dahil saakin.”
“Marin, tunay nga bang ako’y iyong minamahal? Ako’yisang dukha, kumain dili. Bakit mo ako
itatangi? Si Datu Bagal ay mayaman. SiDatu Sagwil ay makapangyarihan. Si Datu Kawili ay
marahas. Bakit ako angpag-uukulan ng iyong kalinga?”
“Ang puso ko’y iyong sinusugatan,” pakli ngdalaga.

“Sundin mo ang iyong mahal na ama. Ang datu ay ayaw saakin. Ano nga naman ang iyong
mapapala sa isang mang-aawit na tulad ko? Maaarika bang pakainin lamang ng aking mga
tula?”

“Hindi ang pagkain lamang ang nakabubuhay sa tao. Banalang iyong kaluluwa.”

“Salamat, Marin Nalalaman mo bang ang pakikipagkitamong ito sa aki’y ipinagbabawal ng

datu?”

“Oo.”

“Nalalaman mo bang ang pakikipagtagpo mo sa aki’ynanga-ngahulugan ng pagtagpas sa aking

ulo? Baka pati ikaw ay maparamay.”

“Nababatid ko. Ako’y nakipagtagpo sa iyo upang minsanpa nating sariwain ang sumpaang sa
ating dalawa ay walang mamamagitan kundikamatayan!”

“Isinusumpa ko. Kita’y mamahalin hanggang langit.”

“Magmamahalan tayo hangga’t may daigdig. Magsadya kamamayang gabi sa palasyo, sa

halamanang dati nating tagpuan. Mayroon akongipagtatapat.”

“Umalis ka na at baka hanapin ka ng iyong ama.”

“Siya nga. Isa lamang aliping dalaga ang kasama.”

Inihatid ng binata ang dalaga hanggang sa tabi ng kabayanan.

Nang kinahapuna’y ipinatawag si Marin ng ama. “Bakit kaba nakikipagtagpo nang lihim sa
dukha mong kasintahan? Ito’y sinsay sa akingmga kautusan at kaugalian ng balangay. Ang
maharlika ay sa maharlika at angalipi’y sa alipin. Bukas na bukas din aking papupugutan ang
iyongkasintahan.”
Hindi nakuhang makapagmatuwid ang dalaga. Alam niya angbawa’t sabihin ng ama’y
masusunod. Napakasungit ng datu! Pinasusian si MutyaMarin sa itaas ng tore. Nang dumating
ang tipanang oras ay walang makitangMarin sa halamanan. Hinanap ng binata ang dalaga.

Nakita niyang maliwanag ang tore kaya sinapantahang naroonang hinahanap. Sumagi sa
kanyang hinala na namalayan ng datu ang pakana nilangpagtatagpo.

Ang mang-aawit ay nagpunta sa paanan ng tore nguni’t paanoniya maaakyat iyon? Wala siyang
mahagilap na lubid o anumang tali. Siya’y naupoat nag-isip. Namataan niya na may aninong
gumagalaw sa bintanaat ilangsaglitpa’y may naglawit ng lampara. Napag-alaman niyang si
Marin ay gising.Nahinuha niyang batid ni Marin na siya’y nasa paanan ng tore at
naghihintay.”Dapat sana siyang mag-ingat sa paglalawit ng ilaw sapagka’t baka mahalatang
bantay,” ang bulong ng makata sa sarili.

Samantalang ang binata ay nasa ganitong pagmumuni-muni,bigla siyang namangha nang makita
si Marin sa kanyang harapan. Ang dalagapala’y naghugos sa tore sa pamamagitan ng lubid at
mga piraso ng damit napinagbuhol-buhol.
“Giliw,” ang Simula ni Marin, “bukas aypapupugutan ka.”

“Ako’y nakahanda. Pumapayag ka ba?”

“Hindi maaari. Tayo ay magtanan habang may panahon.Mayroon akong kinasabuwat na mga
alipin na gagaod sa ating bangka. Sa Wawa tayohinihintay.”

“Saan tayo tutungo?”

“Tayo’y tatakas. Tayo’y pasasatimog… saan man… doonsa walang amang makapanghihimasok
sa pag-ibig ng anak.”

Ang dalawa’y nagtanan. Magdamag silang naglayag sa lawak ngkaragatan.

Nag-umaga. Nang mag-aalmusal na, siyang pagkapansin ng datuna si Marin ay wala na. May
nakapagsumbong na siya’y tumakas. Inihanda atiniutos ng datung habulin ng mabilis na batil
pandigma ang magkasintahangtumalikod sa kaugalian ng balangay.

Nagpabalita si Datu Batumbakal sa tatlong datung tagasuyo niMutya Marin. Si Datu Sagwil ay
madaling tumugon.

Sa mga nagsihabol ay kasama si Datu Kawili na siyang gustongpagpakasalan kay Marin. Si Datu
Bagal ay sumama rin nang magdaan sa Mindoro angmga humahabol.

Anong magagawa ng munting sasakyang kinalululanan ngmagkasintahan? Walang pagsalang

sila’y aabutin! Lima lamang oras ang nakalipasmatapos makapag-almusal ang datu nang abutin
ng dambuhalang sasakyang humahabolang mga nagsitakas.
Binuo ng magkasintahan sa kanilang sarili na sila’y dipabibihag nang buhay, kaya sinabi na
mangyari na ang dapat mangyari. Bilangpagmamatigas ng binata ay pinagkaisahan nilang
magpatihulog sa karagatan.Pinagtali ang dalawang kamay ng matibay na lubid at ito’y ikinabit
sa mabigatna bato upang sila’y magtuloy-tuloy sa kailaliman ng dagat.

Ganito nga ang nangyari. Nang iilan na lamang dipa ang agwatng maliit na sasakyan sa malaking
sasakyang humahabol, ay magkayapos na tumalonsina Marin at ang binata. Tuloy-tuloy sa
kailaliman ng tubig dahil sa mabigatna pataw na nagsilbing sangkap ng kamatayan.

“Paalam, Batumbakal,” ang sabi ni Garduque

“Paalam, Amang,” ang sabay ni Marin.

Hindi matagpuan ang magkasintahan. Para manding bulanghinigop ng buhawi.

Kinaumagahan, anong pagtataka ng mga nagsisihanap nangmakita ang isang malaking pulo sa
dakong tinalunan ng magsinggiliw. Mula noonay pinangalanan ang pulo na MARINDUQUE,
galing kina Marin at Duque.

Nagsisi si Datu Batumbakal nguni’t huli na. Bilang pagtitikasa kanyang nagawang pagmamalupit,
siya’y nagpakatino. Siya’y naging mapagmahalsa kanyang mga sakop. Ang mga alipin ay
kanyang pinag-ukulan ng pagtingin nahigit sa rati. Binago niya ang mga batas na pinaiiral sa
balangay. Ang mgaalipin at mga maharlika ay naging pantay-pantay sa dambana ng mga anito
tungkolsa pag-ibig at suliranin sa puso.

Ang Marinduque ngayon ay isang pulong may magaganda atmatulaing tanawin. Pinilas ang
ganda kay Marin at hiniram ang tula sa dakilangmang-aawit.