Hindi sana tatagal ng mahigit na tatlong daan at tatlumpung taon ang ating pagkasakop

o pagkapailalim sa kapangyarihan ng mga Kastila kung noon pa ay mayroon na tayong

isang malawak na wikang nauunawaan ng nakararaming Pilipino.

Nang mapasailalim ng kapangyarihan ng mga Amerikano ang Pilipinas, napansin ng

mga Pilipino ang malaking kaibahan ng pagbibigay ng edukasyon sa ilalim ng Kastila at
ng mga Amerikano. Sa panahon ng Kastila, nanatiling mangmang ang mga Pilipino
sapagkat ipinagkait sa mamamayan ng Pilipinas ang wikang Kastila ayon sa pag-aaral ni
Ernesto J. Frei (The Historical Development of the Philippine National Language). Sa
panahon ng Amerikano, sadyang itinuro ang wikang Ingles at sadya rin malaki ang
kaibhan ng pagtuturo sapagkat ito ay sapilitan. Para sa mga Amerikano, mas madali
silang mauunawaan ng mga Pilipino kung ang mga ito ay nagsipag-aral.

Bilang bahagi ng marahan at maingat na paraan ng pagbibigay-kalayaan sa Pilipinas,

nagkaroon ng kombensyong pangkonstitusyonal noong taong 1934 at natapos at
napagtibay ito nang sumunod na taon o 1935. Ang unang konstitusyon ay nagtadhana
ng ganito ukol sa wika:

Artikulo XIV, Seksyon 3 ng Unang Konstitusyon, Serye 1935

"Ang kongreso ay gagawa ng mga hakbang tungo sa paglinang at pagbuo ng isang

Wikang Pambansang batay sa isa mga umiiral na mga katutubong wika..."

Dahil sa malaking pagpapahalaga sa pagkakaroon ng Wikang Pambansa ng Pangulong

Manuel Luis Quezon, nang magbigay siya ng mensahe sa unang pulong ng Asembleya
ng Pilipinas noong Oktobre 27, 1936, inirekomenda ang pagtatatag ng isang Surian ng
Wikang Pambansa na siyang mag-aaral ng mga diyalekto sa Pilipinas upang luminang
at bumuo ng isang Wikang Pambansang batay sa isa sa mga ito.

Dahil sa kahilingan ng Pangulong Quezon, ang Asembleya ng Pilipinas ay lumikha ng

isang batas na nakilala sa tawag na Batas Komonwelt Blg. 184, Serye 1936. Ito'y
isang batas na lumilikha ng Surian ng Wikang Pambansa at nagtatakda ng
kapangyarihan nito pati na ng mga tungkulin sa isang ispesyal na sesyon, noong
Nobiyembre 13, 1936.

Nagsimula na ang puspusang pagsasakatuparan ng mga hakbangin tungo sa

pagkakaroon ng Wikang Pambansa. Kaya noong Enero 12, 1937, bilang pag-alinsunod
sa itinakda ng batas, hinirang ng Pangulong Quezon si Jaime C. de Veyra bilang
Patnugot ng Surian ng Wikang Pambansa (SWP).

Narito ang mga bumuo sa unang Surian ng Wikang Pambansa pati ang wikang
kinatawan:

Patnugot: Jaime C. de Veyra (Samar-Leyte) - tagapagtatag ng Wikang Pambansa

(Agosto 13-19, 1955)
 Kalihim: Cecilio Lopez (Tagalog)
Mga Kagawad:

 Santiago Fonacier (Ilokano)

 Filemon Sotto (Cebuano) - nagdimite
 Casimiro Perfecto (Bicol)
 Felix Salas Rodriguez (Hiligaynon)
 Hadji Butu (Tausug)

Hindi pa nagsisimula ng gawain ang bumuo ng Surian, ay namatay si Hadji Butu at

nagdimite naman si Filemon Sotto dahil sa pagkakaroon ng kapansanan. Muling
humirang ang Pangulong Quezon ng kapalit at karagdagang kagawad. Ang mga ito'y
ang sumusunod:

 Zoilo Hilario (Kapampangan)

 Jose L. Zulueta (Pangasinan)
 Lope K. Santos (Tagalog) - Ama ng Balarilang Filipino
 Isidro Abad (Cebuano)

May walong (8) wikang pinagbabatayan ang ginagawang pagsusuri sa mga piling
diyalekto ng Pilipinas:

1. Tagalog
2. Waray
3. Kapampangan
4. Hiligaynon
5. Pangasinense
6. Bicolano
7. Cebuano
8. Ilokano

Ang unang komposisyon ng mga bumuo ng Surian ng Wikang Pambansa ay ayon sa

tadhana ng Seksyon 1, Batas ng Komonwelt bilang 184.

Bunga ng ginawang pag-aaral, at pag-alinsunod sa tadhana ng Batas ng Komonwelt

Blg. 184, ang Surian ng Wikang Pambansa ay nagpatibay ng isang resolusyon na
nagpapahayag na ang Tagalog ang "siyang halos lubos na nakatugon sa mga hinihingi
ng Batas Komonwelt Blg. 184", kaya't itinagubilin nito noon Nobiyember 9, 1937 sa
Pangulo ng Pilipinas na iyon ay pagtibayin bilang saligan ng Wikang Pambansa.
Noong Disyembre 30, 1937, sa pamamagitan ng Kautusang Tagapaganap Blg. 134,
Serye 1937, ipinahayag ng Pangulong Quezon na ang Wikang Pambansa ay batay sa
Tagalog.

Sa pamamagitan ng Kautusang Tagapaganap Blg. 263, noong Abril 1, 1940, ay

binibigyang pahintulot ang pagpapalimbag ng isang Diksiyunaryo at isang Gramatika ng
Wikang Pambansa at itinakdang mula sa Hunyo 19,1940, ay pasisimulan nang ituro ang
Wikang Pambansa ng Pilipinas sa lahat ng paaralang bayan at pribado sa buong bansa.
Inatasan din ang Kalihim ng Pagtuturong Pambayan ng maglagda, kalakip ang
papapatibay ng Pangulo ng Pilipinas, ng mga kinakailangang tuntunin at patakaran sa
pagpapatupad ng kautusang ito.

Noong Hunyo 7, 1940, pinagtibay ang Batas Komonwelt Blg. 570, na nagtatadhana,
bukod sa iba pa, na ang Pambansang Wikang Pilipino ay magiging isa na sa wikang
opisyal ng Pilipinas simula sa Hulyo 4, 1946.

Nilagdaan ng Pangulong Ramon Magsaysay ang Proklama Blg. 12 na nagpapahayag ng

pagdiriwang ng Linggo ng Wikang Pambansa simula sa Marso 29 hanggang Abril 4 taun
taon, sang-ayon sa tagubilin ng Surian ng Wikang Pambansa. Napapaloob sa panahong
saklaw ng pagdiriwang ang Araw ni Balagtas (Abril 2).

Setyembre 23,1955, nilagdaan ng Pangulong Magsaysay ang Proklama Blg. 186 na

nagsususog sa Proklama Blg. 12 serye 1954, na sa pamamagitan nito'y inililipat ang
panahon ng pagdiriwang ng Linggo ng Wikang Pambansa taun-taon simula sa ika-13
hanggang ika-19 ng Agosto, 1955.

Noong Agosto 13, 1959, nagpalabas ang Kalihim Jose E. Romero ng Kagawaran ng
Edukasyon ng Kautusang Pangkagawaran Blg. 7, na nagsasaad na kailanma't tutukuyin
ang Wikang Pambansa, ang sailtang Pilipino ay siyang gagamitin.

Nilagdaan ng Kalihim Juan L. Manuel ng Kagawaran ng Edukasyon at Kultura noong

Hunyo 19, 1974 ang Kautusang Pangkagawaran Blg. 25, na nagtatakda ng mga
panuntunan sa pagpapatupad ng patakarang edukasyon bilinggwal sa mga paaralan na
magsisimula sa taong-aralan 1974-1975.

Sa pamamagitan ng Kautusang Pangkagawaran Blg. 22, s. 1978, ay naging sapilitan

ang pagtuturo ng Pilipino sa lahat ng kurso sa dalubhasaan. Ang sinumang hindi
nakakuha ng anim na yunit ng Pilipino ay hindi makatatapos ng kurso.
Ipinag-utos din ang paggawa ng aklat sa Pilipino para sa dalubhasaan dahil sa
kakulangan ng mga aklat. Ang kautusan ukol sa sapilitang pagkuha ng Pilipino sa
dalubhasaan ay muling nabago. Noong 1997 ay dinagdagan pa ng tatlong yunit ang
dating anim na yunit kaya't naging siyam na sa kasalukuyan ang dapat na matapos
na yunit sa Pilipino bago makatapos ng kurso.

Ngayon, ang lahat ng mga mag-aaral maging dayuhan ay kailangang may siyam na
yunit ng Pilipino sa kolehiyo para makatapos ng kurso nila. Kaya ngayon, ang lahat ay
nag-aaral ng Filipino.

Nabanggit sa itaas na ang asignaturang Pilipino ay hindi na tatawaging ganito sa halip

ay Filipino batay sa Kautusang Pangkagawaran Blg. 81, s. 1987, ang kautusan ukol sa
binagong ortograpiyang Pilipino.