Professional Documents
Culture Documents
Seminarskata Vizantija Prvata Krstonosna Vojna
Seminarskata Vizantija Prvata Krstonosna Vojna
КИРИЛ И МЕТОДИЈ“
ФИЛОЗОФСКИ ФАКУЛТЕТ - СКОПЈЕ
ИНСТУТИТ ЗА ИСТОРИЈА НА УМЕТНОСТ И АРХЕОЛОГИЈА
Насока: ИСТОРИЈА НА УМЕТНОСТ
Ментор: Студент :
Јуни 2019
Скопје
1
СОДРЖИНА :
Вовед
Заклучок
Литература
2
1
ВОВЕД
Византискиот цар Алексеј Први Комнен пратил гласници во Рим за да од папата Урбан Втори
побара помош од запад. На Соборот во Клермон папата Урбан Втори ги повикал католичките
витези да тргнат во помош на Византијците во борбата против исламот. Тоа било прв пат да
еден папа повика во војна против муслиманите, при тоа ветувајќи им на повиканите дека сите
оние кои што ќе учествуваат во војната , ке земат учество во свет чин и дека со ова учество ќе
заслужат идулгенција (опростување на нивните гревови ).
Голем број витези се отповикале на овој позив и организирано тргнале на исток. Неколку
големи владетели ги здружиле своите сили . Меѓу овие особено значајни биле Ремон Тулуски,
Готфрид Бујонски и Боемунд Тарентски (синот на Роберт Гвискард ) Така започнала првата
крстоносна војна.
Првата крстоносна војна (1096-1099), е прв од многуте обиди за враќање на Светата земја , на
повик од папата Урбан Втори 1095 год. Целта му била враќање но и проширување на
западното христијанство кон земјите на Левантот. Оваа војна резултира со освојување на
Ерусали во 1099 година. Ова воедно е единствениот крстоносен поход кој ја исполнил
зададената цел , Освојување на Ерусалим.
3
создадени првите Крстоносни држави : Ерусалимското Кралство , Грофовијата Триполи,
Кнежеството Антиохија и грофовијата Едеса.
СОСТОЈБАТА НА ИСТОК
4
ПРЕДУСЛОВИТЕ ЗА ВОЈНА
Византија во текот на 1071год. добива два тешки удари. Од една страна Норманите го зазеле
Бари (последното владение на Византија на Апенинскиот полуостров), додека Селџуците после
битката кај Манцикерт зазеле големи територии на просторот на Мала Азија, па затоа
византискиот цар Алексеј Први Комнен (1081-1118), бил принуден да побара помош во Европа
на која инаку воопшто не гледал наклонето.На неговото барање се одзвал папата Урбан 2 кој
го свикал соборот во Клермон на кого присуствувале околу 200 бискупи (епископи), кнезови и
благородници. Била донесена одлука на овој собор да се тргне во поход за ослободување на
Ерусалим , те Светата Земја .
Во средниот век црквата владеела над духовниот живот на луѓето. Сите оние кои тргнале на
исток , го оправдувале своето учество во овие походи со желбата да ги ослободат „светите
места“, но зад овие оправдувања скриени биле многу посилни побуди , за оние
посиромашните , надеж за подобар живот , за феудалните великаши мотив било освојувањето
на нови земји и поседи , за трети слава или некоја материјална добивка.
Средоземните градови , пред се јаките трговски центри Венеција и Џенова имале свои
интереси во проширувањето на трговијата. Крстоносните војни овозможувале создацање
на нови трговски врски.
5
ВОДАЧИТЕ НА ПРВИОТ КРСТОНОСЕН ПОХОД
1. БОЕМУНД
Еден од најистакнатите водачи на првата крстоносна војна бил Боемунд. Тој веќе бил
воин со искуство . бидејќи со својот татко Роберт Гвискард извел голем поход со цел
заземање на Цариград и рушење на Византиското царство. Неговата одлука да им се
приклучи на крстоносците , подоцна е прераскажувана како легенда. Еден врел
септемвриски ден Боемнунд набљудувал како проаѓа големата норманска армија од
Северна Франција предводена од Нормандискиот војвода Роберт . Наводно , изгледот
на крстоносците и нивниот верски жар оставиле толку голем впечаток кај Боемунд ,
што ни во еден момент не се колебал во одлуката да им се придружи.
Но овој расказ сепак останува во аналите на романтичарските легенди .
Боемунд во годината на почетокот на Крстоносните војни не бил веќе млад . Имал
околу 40 години. Но неговиот живот а и темперамент по навика војнички , веројатно не
му дозволиле да остане дома. Нему му се припишуваат познатите зборови кои ги
кажал веднаш по излегување од катедралата во Амалфи пред собраните војсководци :
“Зарем ние не сме Франки? Зарем нашите предци не дојдоа тука и ја ослободија
оваа земја со свои раце. Каква е таа срамота?Зарем нашите сродници и браќа по крв
ќе одат на патот на мачеништвото и во рајот без нас?“
Навистина , мотивите кои го терале Боемунд да тргне во авантура не беа само
религиозни. Тој никако не можеше да го преболи неуспешниот поход На Византија .
Неговата омраза спрема Византијците го беше навела на доста непромислени потези.
Со себе Боемунд го поведе и својот роднина Танкред кој што тогаш бил на возраст од
само дваесеттина години.
Готфрид Бујонски бил војвода на Долна Лорена. Тој без било какво размислување го
продал сиот свој имот и се штоп добил од продажбата вложил во опремата за својата
армија. Тој немал намера да се враќа во Европа и практично се што имал вложил во
успехот на оваа војна . Горфрид со себе го повел и својот брат Балдуин. Во текот на
војната тој јасно го покажал својот несомнено храбар карактер. Читајќи ги
историските списи кои говорат за крстоносните војни се добива впечаток дека токму
Балдуин е оној според чии идеи е создадено Ерусалимското Кралство. Повикот на
папата Урбан Втори за Света војна, за Балдуин бил идеална шанса да на најдобар
начин ги задоволи своите лични желби. Доста интелигентен брзо сфатил дека за него
во Европа нема иднина па на освојувачкиот поход со себе ги повели својата жена и
деца , така давајќи јасно до знаење дека никогаш нема да се врати.
3. РЕМОН ТУЛУСКИ
Бил еден од Витезите на Свети Петар кои папата Григориј Седми ги испратил во
Шпанија да се борат против муслиманите. Сосема е извесно дека папата Урбан Втори
се консултирал токму со овој благородник околу идејата за крстоносна војна пред да
биде одржан соборот во Клермон. Ваквите походи против муслиманите не биле ништо
6
ново за овој воин. Токму, некаде во овие походи во Шпанија Ремон Тулуски го
изгубил едното око. Од сите претходно наведени благородници токму овој водач во
оваа прва крстоносна војна влегол со најчисто срце и намери. Дома немал никакви
проблеми, но и покрај тоа бил подготвен да ја жртвува својата удобност и богатство
пред се заради верски побуди и надеж во своето спасение преку учеството во оваа света
војна. Неговата армија била најголема.
Во Ноември 1095 година Папата Урбан Втори свикал црковен собор во францускиот
град Клермон. На соборот присуствувале мноштво надбискупи и бискупи но и
феудалци , витези и селани. Посетата била голема, Во вторник на 27 Ноември 1095
Урбан одржал свечен говор пред насобраниот народ и укажал на опасноста од Турците
која им се заканува на христијанските земји, исто така укажал на тешкотиите со кои се
соочуваат верниците кои одат на поклонение во Ерусалим и го повикал западното
христијанство да го спаси истокот и да го „ослободи Христовиот гроб“.
Гласот за походот веќе почнал да се шири по цела западна Европа , особено низ
Франција. Голем број припрости свештеници станале пропагатори и проповедници на
оваа идеја кои на тој начин почнаа да ги привлекуваат и собираат народните маси.
Најпознат меѓу нив е Петар Амиенски. Имал несомнени говорнички квалитети и
извонредна моќ на влијание врз луѓето,. Држел говори во Франција и собрал огромна
маса од народ. Додека стигнал во Германија веќе му се беше придружила маса од
14000 селани. Сите биле слабо вооружени, без средства за преживување на тој долг и
тежок пат.
Оваа неочекувана војска од селани и витези од понизок ранг , тргнала кон Ерусалим
по своја сопствена иницијатива веќе во Април 1096. Први тргнале француските селани
и витези од понизок ранг предводени од Валтер сан Авоар . Таа група стигнала во
Унгарија на 8 мај , минала низ Унгарија и дошла во Белград на самата граница со
Византија. Белградскиот командант не знаел што да прави со нив, немал заповед како
да постапува , па им забранил да преминат на Византиска територија. Крстоносците
започнуваат со грабежи и пљачкосувања во околината на Белград. Доаѓа до судир со
7
гарнизонот во Белград. 16 луѓе на Валтер биле уапсени но подоцна се сите пуштени и
на оваа група и било дозволено да замине накај Ниш.
Петар од Амиен со останатиот дел од крстоносците селани тргнале на југ околу 20
Април. На патот кон Цариград се случуваат неколку инциденти . Во Земун, Белград И
Ниш. Во Ниш доаѓа до поголем судир меѓу византискиот гарнизон и селската разјарена
маса од крстоносци . При овој судир настрадала четвртина од овие крстоносци. Во јули
се веќе во Софија, каде им била дадена византиска придружба која ги води до Цариград
каде пристигнуваат на 1 август.
Царот Алексеј Први Комнен не знаел што да прави со ваквата неочекувана „војска“ Ги
превел преку Босфорот до 6 август и го предупредил водачот на оваа необична армија,
Петар Амиенски да не се впуштаат во борба со Турците , се додека на стигне
главнината од Крстоносците кои се уште биле на пат. На Петар им се придружиле
Французите под водство на Валтер Сан Авоар и бројни италијански крстоносци. По
низа пљачкосувања во овие краишта преку Босфорот, овие маси стигнале до
Никомедија. Овде избил судир меѓу Германците и Италијанците од една страна и
Французите од друга. Тука Петар Амиенски сосеам ја изгубил контролата врз
народните маси. Не слушајќи ги советите на Алексеј крстоносците се организираат за
понатамошни пљачкосувања и освојувања. Германците и Италијанците за свој водач го
бираат Рајналд а кај Французите Жофри Бурел ја презема командата. Французите се
упатиле кон Никеја и во нејзината околина пљачкосувале, додека Германската
главнина од околу 6000 крстоносци селани се упатиле кон Херигордон , освојувајќи го
користејќи го како база. Меѓутоа Турците испратиле голема војска против
Германските крстоносци во Херигордон , го зазеле едеинствениот извор на вода во
близината на градот и со тоа ги натерале овие крстоносни германски народни маси да
се предадат. Тоа е првиот голем пораз на крстоносците . набрзо следел и наредниот
катасрофален . Со измама Турците ги навела француските селски крстоносни маси да
тргнат на Никеја и од заседа ја ликвидирале главнината од 20.000 селани крстоносци .
Од оваа главнина успеале да се спасат само 3000 со помош на Византиската војска.
ПОХОДОТ НА ФЕУДАЛЦИТЕ
Во есента 1096 тргнале во поход и феудалците. Некои од нив со себе го повеле и своите
семејства надевајќи се дека со новите освојувања ќе се населат на Истокот. Голем дел
од овие крстоносци поминале ни истите патишта како и крстоносците селани
претходно. Се спуштале низ Дунав и кај Белград преминувале на територијата на
Византија. А потоа преку Ниш , Софија и Едрене стигнувале во Цариград. Еден дел од
Крстоносците одел по стариот пат Виа Егнатиа . Во Драч крстоносците стигнувале или
по копно минувајќи низ Далмација или со бродови од Италијанските пристаништа.
Ремон Тулуски дошол во Драч слегувајќи од северна Италија преку Далмација. Друга
група, претежно составена од Нормани се префрлала од јужно италијанските
пристаништа во Драч. И одовде се уптувале кон Цариград преку Виа Аегнатиа .
Од крајот на 1096 до пролетта !097 во околината на Цариград се собрала голема војска.
Снабдувањето со потребни намирници било голем проблем и за крстоносците но и за
Византиската влада. Крстоносците нешто купувале а нешто добивале од византиските
магацини , А понекогаш ги пљачкосувале и жителите кои живееле во Цариградските
предградија. Впечатокот на едните за други бил сосем спротивен. Додека
Крстоносците биле воодушевени од Цариград и неговата раскош и велелепност,
8
жителите на престолнината биле згрозени од простотилакот и варваризмот на овие
крстоносци. Загрижен заради присуството на овој огромен број на вооружени странци
во самата непосредна близина на Цариград , Алексеј Први Комнен побрзал да ги
префрли сиве овие маси на воини на другата страна од Босфорот, во Мала Азија.
Претходно царот побарал од водачите да му положат заклетва за верност и после
освојувањата освоените територии да и бидат вратени на Византија. Царот се обврзал
од своја страна да ги снабдува овие војски со намирници и оружје , но и ветил дека ќе
им се придружи во походите. Сите водачи ги прифатиле овие услови и положиле
заклетва за верност со исклучок на Ремон Тулуски .
ОСВОЈУВАЊЕТО НА НИКЕЈА
9
БИТКАТА КАЈ ДОРИЛЕЈА
ОПСАДАТА НА АНТИОХИЈА
Опсадат на крстоносците против градот којшто Турците го беа зазеле 9 години порано,
траела од 21 Октомври 1097 до 3 Јуни 1098 година. Во текот на оваа долга опсада
крстоносците веќе почнале да страдаат од глад. Голема и надмоќна муслиманска
војска се приближувала кон Антиохија но Боемунд успева да наговори еден од
стражарите на градот (Ерменец по потекло) да му помогне во освојувањето. Портите на
градот биле отворени а крстоносците по влегувањето направиле страотен колеж на
муслиманското жителство .
Неколку дена по влегувањето на крстоносците во градот , пристигнала голема и
надмоќна муслиманска војска и сега таа го опседнала градот. Оваа опсада траела од 7
Јуни до 28 Јуни 1098 година. Несекојдневен случај ги повратил моралот и
мотивацијата кај верните маси на крстоносците . Објавата дека е пронајдено Светото
копје го воздигнува верскиот занес кај крстоносците и водени од овој фанатизам тие
успеваат да победат муслиманската војска.
После битката , Боемунд , синот на Роберт Гвискард зазел став дека овој град треба да
му припадне нему. На ова се спритивставиле Адемар Пииски и Ремон Тулуски .
Алексеј, царот иако се спротивставил на овие намери , во тој момент немал намера да
праќа војска и да го бара градот за себе. Бидејќи во текот на првата опсада имало случај
на напуштање на опсадата од византискиот генерал Татик, Боемунд го искористил
овој случај за да ја испромовира својата вистина дека Алексеј ја напуштил
крстоносната војна со ваквиот дезертерски чин , и затоа заклетвите на верност кон него
повеќе не важат. Во Ноември Ремон Тулуски конечно му ја предава Антиохија на
Боемунд Тарентски со цел да во мир се продолжи кон вистинската првична цел на овој
10
поход а тоа е освојувањето на Ерусалим. Боемунд така станува прв принц на
Антиохија. а крстоносците продолжиле кон Ерусалим во почетокот на 1099 година.
ОПСАДАТА НА ЕРУСАЛИМ
Во јуни 1099 крстоносците стигнале пред Ерусалим. Градот бил добро утврден и имал
силен гарнизон, доволно храна и вода да издржи подолга опсада. Кај крстоносците
ситуацијата била поинаква. Крстоносната војска немала справи потребни за опсада.
Многумина и не верувале дека со ваков размер на силите крстоносците воопшто и
можеле да го освојат градот, па почнале да го напуштаат походот. Со доаѓањето на
Флотата на Џенова којшто донела храна и машини за опсада ситуацијата значително се
поправила. Тогаш почнале подготовките за опсада на градот. Војската се состоела од
12000 Пешадија и 1200 коњаници. Градот бил заземен на 15 Јули 1099. Големата
победа после огромните напори и битки делувала како опиум за избезумената од
еуфорија маса на крстоносци. Последица на ваквата психичка состојба на масовна
еуфорична хистерија е безумниот масакр врз жителит на Ерусалим без разликадали
биле Муслимани или Евреи , биле убивани буквално сите , мажи , жени , деца и старци.
Ова бил масовен невиден колеж кој траел целото попладне и целата следна ноќ. Дури и
самите крстоносци потоа се беа згрозиле над своите постапки .
11
договор. Боемунд ќе остане во аналите на историјата личност која иако покажала
неверојатни војнички и политички способности , сепак многу повеќе одмогнала во
првичната идеја на крстоносните походи за консолидација на христијанскиот свет
против експанзионизмот на Исламот. Своите лични славољубиви интереси Боемунд
секогаш ги ставал пред стратешките интереси ан христијанката цивилизација.
ЗАКЛУЧОК
Она што може да се донесе како краток заклучок во врска со овој историски чин без
преседан во претходната историја на христијанката цивилизација е тоа дека овој
период ,воопшто, особено силно влијаеше врз понатамошната судбина на Византија.
И наместо да преку единство на христијанскиот свет се насочи развојот на стариот
европски континент наследник на Александровата империја и на Римската империја
кон обединување кое би вродило можеби со сосем нов историски тек , крстоносните
војни крајно го постигнуваат обратниот ефект , дозволувајќи и предизвикувајќи
конечно паѓање на политичката и воена моќ на Византија која особено после четвртата
Крстоносна војна се нашла пред опасност од целосно исчезнување од светската
политичка историска сцена што подоцна и се случува а кое е во голем дел
предизвикано и од последиците од овој долг историски бран кој доаѓа од Западот.
12
БИБЛИОГРАФИЈА
Ferluga, Jadran (1966). Krstaški pohodi Zavod za izdavanje udžbenika Socijalističke Republike Srbije.
https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B2%D0%B8_%D0%BA%D1%80%D1%81%D1%8
2%D0%B0%D1%88%D0%BA%D0%B8_%D1%80%D0%B0%D1%82
13