1

FEBREIRO SECCIÓN
DE 2008

BAIONA : GONDOMAR : NIGRÁN

PUBLICACIÓN MENSUAL - 1€ Nº 21 - AGOSTO 2009

Gondomar Especial Comarca

O Pleno aproba unhas contas para o 2009 un Os cogomelos protagonizan a inicitiva da IEM, dez anos estudando e difundindo o Val
14,5% superior ao anterior Aocición de Empresarios do Val Miñor Miñor
Páxina 6 Páxina 4 Páxina7

NIGRÁN
Páxina 5
 NOVEMBRO
2 OPINIÓN DE 2009

Editorial De aquí, alí e acolá

C
ada vez que nos atopamos diante do
espazo en branco dunha páxina de
ordenador para enxergar unha refle-
xión , un artigo de opinión, que dea vida a
un editorial, vémonos nun pequeno em-
brollo: non sabemos por onde empezar.
Hai tantos temas sobre a mesa dos que po-
demos falar que resulta complicado elixir.
A corrupción, as mortes por disputas
matrimoniais ou de parella, as guerras, a
fame no mundo da que ninguén se acorda,
os famosos EREs que poñen a miles e miles
de homes e mulleres na rúa sen que saiban
que vai ser da súa vida laboral e por tanto
familiar e persoal, etc.
Vivimos nunha sociedade tan destruí-
da, tan falta de valores e de futuro que dan
ganas de embarcarse a outro planeta, po-
lo menos mentres non o fagan tantos e tan-
tos desalmados que hoxe por hoxe teñen o
mundo nas súas mans.
Cando estudiamos filosofía, psicoloxía
e ciencias sociais dixéronnos (os libros e os
profesores) que a sociedade tiña evolucio-
nado moito tanto no eido das ideas como
dos feitos humanos, dos comportamentos
de cada quen. Falar de Platón ou de Aristó-
teles hoxe semella estar anticuados, non
estar ao día. Parecera que descoñecemos
os avances científicos e sociais. Pero, nós,
diante do panorama que antes deixamos a
titulo de enunciado, preguntámonos se
efectivamente termos avanzado tanto.
Xa chegamos á lúa, xa queremos man-
dar alí unha expedición de humanos para
que dean vida a eses lugares ignotos e aín-
da non fomos quen de superar a tendencia
(iamos dicir xenética) de cada quen a com-
portarse como civilizados, como humanos
con sentido da responsabilidade e da ho-
nestidade; como seres vivos evoluciona-
dos que xa controlan os seus máis primiti-
vos instintos.
Non é verdade que a sociedade teña
avanzado tanto. Ou será que xa chega-
mos ao cénit e imos costa abaixo cara a
desmembración total? Os partidos polí-
ticos non nos merecen confianza. Os
políticos cando poden, que é case sem-
pre, meten a man no saco que todos en-
chemos e rinse dos que temos unha con-
ciencia e unha ética que nos ensinaron,
precisamente, homes como Platón ou
Aristóteles. Os xuíces teñen que poñer
freo as falcatruadas dos políticos e dos
banqueiros. A policía xa non dá abasto
con tanto caco solto e tanto delincuen-
te en potencia e en acto.
É isto un avance social? Que veña Deus
e o vexa!!

A escopeta na palleira
Carlos Meixome

O
Bando da "Junta de Defensa
Nacional", asinado polo pre-
sidente da mesma, o xene-
ral Miguel Cabanellas, en Burgos, o
28 de xullo de 1936, ratificaba o es-
tado de guerra e non deixaba lugar
a dúbidas. No seu artigo sexto de-
terminaba quen sería considerado
"rebelde" a efectos do código de
Xustiza Militar e establecía que os
posuidores de armas de fogo ou
sustancias inflamables deberían
entregalas nun prazo máximo de
doce horas, sen escusa algunha. Ao
non cumprir coas tallantes ordes
determinadas polos sublevados,
dous veciños do Val Miñor foron de-
tidos e sometidos a cadanseu pro-
ceso militar. Dous casos ben distin-
tos. Un, de seguro, provocado pola
falta de información, o outro pola
raposería. Ambos polo estado de
terror imposto.
A primeira das causas, a
772/36, foi contra un mozo de 25
anos, veciño de Viso de Calvos, pa-
rroquia de Borreiros, no concello
de Gondomar. Este mozo solteiro e
labrego tiña unha pistola sen licen-
za, nin guía, de marca Victoria, ca-
libre 6,35, de 35mm que seica lle
comprara, por trinta pesetas, a
Florentino Gómez. O 23 de agosto
de 1936 cando o cabo da Garda Ci-
vil e comandante do posto de Gon-
domar, Florencio Márquez Parra,
acompañado polos gardas segun-
dos, Claudio Martínez González e
José Vázquez Teijeiro, andaban a
realizar indagacións pola parro-
quia, "sopráronlle" que Moisés Fer-
nández Fernández tiña unha pisto-
la. Alá foron os servidores da orde e
prenderon ao mozo que declarou
que non sabía ler nin escribir e que
como vivía illado e estivera enfer-
mo durante nove días non soubera
do Bando burgalés polo que non en-
tregara a arma. O caso é que aquel
día ingresou no depósito municipal
de Gondomar e con posterioridade
sería trasladado ao cárcere de Vi-
go.
Os dous gardas segundos men-
cionados cualifican ao mozo de ig-
norante, que efectivamente vive
illado e que sempre tivo boa con-
ducta. Pola súa banda os peritos ar-
meiros indican que a pistola está
en disposición de ser disparada e
non poden afirmar que fose empre-
gada durante os días de xullo.
O 8 de agosto o xuíz instructor
capitán Manuel Lage Becerra co-
munícalle ao detido que decreta o
seu procesamento por tenza ilícita
de armas e que nomee avogado,
ben militar ou con bufete. Moisés
nomea a Arturo Estévez como o seu
defensor. Na súa defensa Moisés
ademais dos anteriores argumen-
tos aduce que non tiña balas polo
que mal tería podido empregar a
arma.
A causa quedou sobresida en
data 11/09/36 e Moisés foi posto
en liberdade unha semana despois.
O mozo pasou algo menos dun mes
na cadea e tivo que afrontar o ini-
cio dunha causa contra el. Naque-
les días de terror, era moito.
A segunda das causas a que nos
referimos foi iniciada contra Vicen-
te Misa Bouzada, de 64 anos, fillo
de José e Dolores, natural de Gon-
domar e veciño de Belesar, parro-
quia de Baiona, a partir do atesta-
do realizado polo activo e triste-
mente celebre cabo da Garda Civil
e comandante do posto de Baiona,
Manuel González Pena, quen,
acompañado do seu colega Satur-
nino Paniagua, achegouse ata a ca-
sa de Vicente Misa en Belesar o 23
de agosto de 1936. O vello non es-
taba na casa pero si dúas fillas, Be-
nigna e Especiosa, máis ao pouco
chegou o pai.
Debía ser este un bo trapalleiro
xa que un ano antes fora pedir ao
posto da garda Civil a licenza para
a escopeta, pero non a entregou,
senón que deixou unha escopeta
vella da que non tiña permiso. Co-
mo o Cabo Pena sabía da existencia
desta segunda escopeta, premeu
en Vicente Misa ata que este tirou
do medio da palleira unha arma,
envolta en papel e perfectamente
engraxada, de 3 canóns, calibre 16
e estranxeira.
O misa contradise en varias
ocasións, primeiro di que non co-
ñecía o Bando, despois que si pero
que coidaba que só facía referen-
cia a aquelas que non tiñan licenza.
O caso é que o tal Vicente era un
home de dereitas e seica as súas fi-
llas eran mesmo propagandistas
das JAP (Juventudes de Acción Po-
pular) e el mesmo era simpatizante
de AP (Acción Popular), grupos fas-
cistas que despois de iniciada a
guerra organizaríanse en torna á
Garda Cívica do pistoleiro Víctor
Lís Quibén.
O certo é que con estes antece-
dentes e os favorables informes do
cabo Pena e do alcalde de Baiona
así como das declaracións ao seu
favor do veciño de Belesar, Ramiro
Blanco Durán e dos veciños de Sa-
barís Belarmino Misa González,
Manuel González Giraldez, "Ma-
nuel Arieiro" e Gerardo González
González, do que sospeitamos é o
mesmo que foi xefe da falanxe da
Ramallosa, o Vicente Misa foi za-
fando das contradicións nas que
caera ao pretender agochar a esco-
peta á que seica lle tiña moito cari-
ño porque a trouxera de América,
onde estiver moitos anos.
A causa ficaría sobresida o 22
de decembro de 1936 e o vello Misa
quedou en liberdade o 4 de xaneiro
de 1937. Pasar cinco meses preso
foi o custe que lle tivo a súa teima
coa escopeta e a ben seguro que de
non ser quen era ou de non ter os
apoios que citamos as súas cons-
tantes contradicións e evidentes
mentiras teríanlle custado moito
máis caro.

Director: Guillermo Rodríguez Fdez. Coordinador: Antón Fernández Escuredo Edita: A Peneira Condado S.A. Enderezo: Sarmiento Rivera, 17- Tel e Fax: 986 66 09 86 // 36.860 PONTEAREAS (Galiza)
Publicidade: Fran, Modesto e Departamento propio - Montaxe e deseño: Manrique Fdez. Impresión: Tameiga Publicacións /Mos - Tlf: 986 48 74 80 - Depósito Legal: OR/57/84
NOVEMBRO
DE 2009
O alcalde negou ao final o permiso para colocar unha placa no cemiterio
Baiona lembrou aos asasinados na
Volta do Nove
ANTÓN FERNÁNDEZ/ BAIONA
O Goberno Municipal de
Baiona denegou ao final o per-
miso para colocar no cemiterio
Municipal de Baiona, lugar no
que foron soterrados os nove ve-
ciños do Val Miñor asasinados
na Volta dos Nove, unha placa na
súa memoria. Os organizadores
do acto, a Comisión Volta dos
Nove e o Instituto de Estudos
Miñoranos, tiñan solicitado este
permiso, despois de que no pasa-
do marzo se procedese a abrir a
foxa sen resultados positivos ori-
xinados polos movemento de te-
rras producidos tras a amplia-
ción do cemiterio municipal. O
testemuño oral de veciños e fa-
miliares indican claramente o lu-
S egundo a comisión o alcalde de Baiona prometera
verbalmente que non habería ningún problema para
colocar esa placa.
gar onde foron soterrados. A pre-
tensión era colocar unha placa
cos seus nomes nese lugar. “A
esta sinxela acción de lembranza
e dignidade négase o actual go-
berno municipal”, denuncian os
organizadores. Segundo a comi-
sión, o alcalde de Baiona, Jesús
Vázquez Almuíña, prometera
verbalmente que non habería
ningún problema para colocar
esa placa que xa está rematada e
pensábase colocar no transcurso
do acto realizado o pasado 17 de
outubro. Hoxe a placa, obra do
escultor Fernando Casás, está no
local do IEM de Gondomar.
Acto emotivo
A xornada de lembranza no
cemiterio de Baiona foi, como se
agardaba, moi emotiva. Algúns
familiares dixeron unhas pala-
bras en lembranza dos seus e Ana
Rodríguez, concelleira do BNG
e membro da Comisión Volta dos
Nove foi quen de informar aos
asistentes da imposibilidade de
colocar a placa polos impedi-
mentos do concello. Logo a lec-
tura dun poema, a ofrenda floral
e as notas do himno galego para
dignificar un momento no que se
lembrou o setenta e tres aniver-
sario dos asasinatos na Volta dos
Neve.
Ao final do acto os familiares
asinaron un escrito onde se soli-
cita unha reunión co alcalde de
Baiona para tentar chegar a un
acordo que posibilite, daquela,
colocar a placa.
Foxa desaparecida
O pasado mes de marzo o
IEM procedeu a realizar os tra-
ballos arqueolóxicos necesarios
para atopar os restos dos asasina-
dos pola barbarie fascista. Se-
gundo indicacións orais e datos
achegados por algúns veciños
comezaron as excavacións que, á
fin, non deron resultado positi-
vo. Daquela, en reunión cos fa-
miliares, acordouse colocar un-
ha placa cos seus nomes no mes-
mo lugar onde, presuntamente,
foron soterrados.
BAIONA 3
José Rodríguez, neto de represaliado
‘Debía primar o
sentido común’
Cada familiar lembrou ao
seu ser querido dunha
maneira. Flores, palabras, ...
José Rodríguez optou por
ler un pequeno relato. A
memoria transmitiuna mália
a imposibilidade dunha
relación cun avó ao que
A.F.
nunca coñeceu.
-Que lle pareceu esta homenaxe?
-Bonita e necesaria.
-E da prohibición de colocar a placa?
-Podía ser doutra maneira. Ás veces as cuestións administrativas
están por diante do sentido común. Debía primar o sentido común.
-Neste tipo de actos recupérase a Memoria do que pasou?
-Si. Eu mesmo quíxeno lembrar co meu relato para as vindeiras
xeracións. Eu por desgraza non cheguei a coñecer ao meu avó pero
é necesario lembrar.

4 ESPECIAL OUTONO GASTRONÓMICO
Os cogomelos protagonizan a inicitiva da Asociación de
Empresarios do Val Miñor
Outono gastronómico no
Val Miñor
ANTÓN FERNÁNDEZ/ NIGRÁN
A Asociación de Empresa-
rios do Val Miñor organiza, ata
o 15 de decembro, o Outono
Gastronómico, unha atractiva
iniciativa que pretende promo-
cionar turisticamente a comar-
ca a través de pratos elabora-
dos a base de cogomelos. Na
actividade participan 21 esta-
blecementos con presenza nos
concellos de Baiona, Nigrán e
Gondomar.
Restaurantes, taperías, ca-
feterías e bares serán os prota-
gonistas nestes meses con pra-
tos especiais que se poderán
degustar a prezos económicos
e variados. A Asociación de
Empresarios publicou un libri-
ño, distribuído de xeito gratuí-
to na comarca, onde os esta-
blecementos explican a súa re-
ceita e o menú gastronómico
que ofrecen. Son 21 receitas
diferentes nas que o cogomelo
é o protagonista. Créase deste
xeito unha guía-recetario coa
R estaurantes,
taperías,
cafeterías e bares
serán os protagonistas
nestes meses con
pratos especiais que
se poderán degustar a
prezos económicos e
variados.
pretensión, segundo afirman
dende a asociación, de “cha-
mar a atención sobre os nosos
produtos gastronómicos máis
emblemáticos”.
Establecementos
Nesta iniciativa participan
os establecementos asociados
Restaurante Pazo da Escola,
Café Keik, Fonte de Zeta, La
Boquería, Naveira, O Muíño,
Senlleiro, O Monte, Alalá,
Arealoura. Areosa, Casa Vila,
O Druida, La Abadía, La Gale-
ría, Los Abetos, Montecastelo,
O Chusco, O Xantar de Mari-
na, Serrano e Vintage.
Colaboración institucional
Nesta actividade colabora-
ron a Deputación de Ponteve-
dra a través do Patronato de
Turismo Rías Baixas, a Conse-
llería de Cultura e Turismo e os
concellos de Nigrán e Gondo-
mar.
Precisamente na sede da
Deputación en Vigo foi a pre-
sentación diante dos medios de
comunicación. Nela interveu
José Manuel Figueroa, Vice-
presidente da Deputación de
Pontevedra, quen salientou a
importancia desta iniciativa e
do bo traballo da asociación.
Os organizadores sinalaron
que este tipo de actividades fo-
mentan a estabilidade turística
todo o ano.
NOVEMBRO
DE 2009
Filloas recheas de cogomelos
con bechamel
(receita do chef do Pazo da Escola)
PREPARACIÓN
Primeiro fanse as filloas mesturando todos os ingredientes.
Unha vez feitas resérvanse.
Para facer a bechamel primeiro faise o rustrido co aceite,
allo, cebola e porro, despois engádese despois a fariña e remóve-
se ben. Acontinuación engádese o leite, a noz, pementa e sal.
Unha vez rematada resérvase.
Nunha tixola botamos o aceite, o allo e o pemento, remove-
mos un pouco e a continuación engadimos os cogomelos xunto
coas gambas. Cando esté todo xa cociñado engadímoslle a be-
chamel e mesturamos todo ben.
Cando o recheo esté frío, enchemos as filloas e as enrosca-
mos. Logo as botamos nunha prancha untada con manteiga, vol-
ta e volta para que se torren e así servilas quentes. Decórase a
gusto e listas.
COMPOÑENTES
Filloas
½ L. De leite / 3 ovos
200 grs. Fariña
100 grs. Azucre (se se queren doces)
Raspaduras de limón / sal
Recheo
400 grs. De cogomelos (ao gusto)
250 grs. De gambas peladas
Pemento vermello, allo, cebola, aceite de oliva e allo porro / sal
Bechamel
1 l. Leite / 200 grs. Fariña / aceite de oliva, allo, cebola, noz mos-
cada e pementa / sal.
NOVEMBRO
DE 2009
Efrén Juanes, alcalde de Nigrán
"O mellor antídoto contra a
corrupción é a transparencia e
a participación"
Pasado o ecuador da lexislatura Efren Juanes, alcalde
de Nigrán, fai balance destes duros anos no goberno
municipal. Concede uns minutos entre reunión e reunión
e ten o tempo xusto para atender a A PENEIRA DO VAL
MIÑOR e dar a coñecer aos nosos lectores a súa opinión
sobre temas de actualidade.
ANTÓN F. ESCUREDO
-Cómo valora este período
que leva na alcaldía de Nigrán?
-Positivamente. Foron dous
anos e medio case durísimos por-
que nos atopamos ao concello de
Nigrán nunha situación de absoluta
caída libre desde o punto de vista
económico financeiro e funcional.
Cunha débeda a provedores de
máis de sete millóns de euros, cun
aforro neto negativo, cunha débeda
financeira superior aos seis millóns
de euros, o orzamentos e 2006 cun
déficit de 1.600.000 euros. Segun-
do datos de intervención, un ano
máis nesa situación e non había nin
para pagar a nómina dos emprega-
dos públicos. Eu, quizais, fun o pri-
meiro alcalde que din a voz de alar-
ma da situación caótica na que esta-
ba o concello de Nigrán. Despois
moitos déronme a razón. Foron
anos moi duros porque houbo que
tomar moitas medidas de racionali-
dade económica, de austeridade e
ás veces non entendida pola poboa-
ción. Cando recortas subvencións,
alumeado público, non se entende
ben. Ao final foron actuacións que
deron resultado. En 2007 goberna-
mos xa o primeiro semestre e só
houbo un resultado negativo de
144.000 euros e no 2008, en plena
recesión económica, tivemos un re-
sultado positivo de máis de 700.000
euros. Nigrán volve recuperar a
normalidade a pesar da situación na
que estaba. Este superávit serviu
para mellorar a recollida do lixo,
para a rede de saneamento, etc.
Vemos o futuro con optimismo.
Temos varios proxectos en marcha
con boas xestións diante doutras
institucións, sobre todo o goberno
de Galicia: a interconexión da auto-
estrada cos concellos de Nigrán,
Baiona e Gondomar pasando polo
novo Centro de Saúde, a ordena-
ción do Porto de Panxón, case 1 mi-
llón de euros en saneamento e auga
potable cunha inversión importante
na depuradora. Xunto co PXOM,
que xa está en marcha con consenso
político, con participación cidadá.
Tamén temos o gran proxecto do
Porto do Molle. Vai haber un antes e
un despois cando estea rematado.
De sector terciario, limpo, cunha
grande zona de lecer, hoteleira e de-
portiva. Xa hai case 200 empresas
interesadas en instalarse alí. Será a
"gran cidade de traballo" con po-
tencial para crear máis de 5.000
postos de traballo. Axudará a fixar a
poboación, que a xente viva e traba-
lle en Nigrán.
-Nigrán coñécese moito a tra-
vés do Turismo. Pensa que se está
facendo un bo traballo neste te-
ma a nivel local, provincial e au-
tonómico?
-Non tería demasiado sentido
que Nigrán se promocione soa tu-
risticamente. Tratamos de aglutinar
esforzos na Mancomunidade do
Val Miñor. Quen visita Nigrán ta-
mén visita Gondomar e Baiona. Te-
mos colaboracións moi serias con
eses concellos. Podemos discrepar
de certas promocións turísticas,
neste caso do Patronato de Turismo
Rías Baixas, pero estamos conde-
nados a entendernos e limar todas
esas malas interpretacións que poi-
da haber para colaborar conxunta-
mente. O camiño pola costa será
importante neste sentido para des-
estacionalizar o turismo e que haxa
todo o ano. De aqui hai 100 quilóm-
tros a santiago, o mínimo que se pi-
de para gañar o xubileo. Moitos pe-
regrinos sairán de aquí. Estamos
empeñados en fomentar un turismo
sostible. O mellor que temos é o que
a nai natureza nos deu.
-Considera positivo o traba-
llo en conxunto co BNGno gober-
no municipal? Como son as rela-
cións cos nacionalistas?
-Son boas. Tivemos as nosas
pequenas discrepancias. Cal é o
grupo que goberna sen maioría ab-
soluta que non ten discrepancias? A
estabilidade que goza o concello
neste período é un valor. O día no
que chegue a conclusión de que
non é así acabarase o pacto. Neste
período non se perdeu ningunha
votación e todos os temas sacáron-
se adiante: Orzamentos, plan de sa-
neamento, adxudicación de Plan
Xeral, etc. Este goberno funciona
ben, tanto que fomos capaces de sa-
calo do burato no que estaba. Xa di-
xera en campaña electoral que aspi-
raba a gobernar só pero que se non
era posible uniríame a aqueles que
coa que teño máis cousas en co-
mún.
-Baltar comentou hai uns dí-
as que os bipartitos municipais
"caerían como gotas agora que
non contan co paraugas da Xun-
ta". Que opina?
-Nós estamos máis unidos que
antes. Igual porque fai máis frío fó-
ra. Creo que esa argumentación non
se sostén. Estamos aquí en base a un
proxecto político para Nigrán inde-
pendentemente das conxunturas
políticas que existan fóra. Quere-
mos ter co novo goberno da Xunta
unha relación leal, boa porque é bo
para os veciños de Nigrán. Fixemos
unha grandísima xestión co ante-
rior goberno da Xunta e penso que
vai continuar co novo goberno. De
feito hai inversións que se mante-
ñen no seu orzamento. Se quere-
mos facer "política" temos que es-
quecernos da cor política, hai que
facer as inversións en función das
prioridades de cada sitio, indepen-
dente de quen goberne. Os políticos
temos que estar á altura dos votan-
tes. As malas actuación volveranse
contra quen as practica e o señor
Baltar debe estar moi acostumado a
practicala.
-Nos tempos que corren moi-
ta xente pensa en como se debería
parar a corrupción na política.
Como acabaría vostede con ese
problema?
-O mellor antídoto contra a co-
rrupción urbanística é a transparen-
cia e a participación. Eu cando che-
guei aqui o urbanismo era algo ve-
dado a dous técnicos, tres promoto-
res e catro políticos. Comíanse to-
do. Así pasou o que pasou en Ni-
grán. O que fixemos foi xestionar o
urbanismo dun xeito completa-
mente distinto. Temos o caso de co-
mo se están facendo os traballos do
Plan Xeral. Hai un Consello Secto-
rial onde están participando todos
os colectivos veciñais e a sociaeda-
de civil. O equipo redactor foi ás
parroquias e presentou o documen-
to de inicio para logo voltar a pre-
sentar o avance do PXOM. Todos
os grupos políticos da corporación
teñen información. O alcalde non
ten máis información que calquera
veciño. É así como se deben facer
as cousas. Participación, transpa-
rencia e consenso político. Se o ve-
ciño non pode ver calquera expe-
diente... é o mellor antídoto contra a
tentación porque ésta existe.
NIGRÁN 5
-No tempo que leva como al-
calde non pasaría alún empresa-
rio con esa tentación...
-Desde que son alcalde teño
boa relación cos promotores pero
non pasou de aí. Non tiven ningun-
ha proposición deshonesta. Xa me
coñecen e non me fan propostas
dese tipo. É certo que o urbanismo
en Nigrán, en vez de crear riqueza
para a xente creouna para uns pou-
cos. Nós agora queremos facer un
auditorio e non temos un terreo mí-
nimo para edificar. Os gobernos
anteriores non crearon solo dota-
cional e si para encher o peto a al-
gúns.
-Como valora a actuación ata
agora da oposición municipal?
-A miña teima é tratar de que
a oposición colabore. O seu tra-
ballo é de fiscalización, como
non pode ser doutro xeito. Gusta-
ríame unha oposición que cola-
borara. Tiven máis xuntanzas cos
portavoces municipais neste
tempo que nos tres mandatos an-
teriores cando gobernaban. Ás
veces a oposición móvese mellor
no terreo da crispación. Coido
que agora chegaron a conclusión
de que non hai terreo mellor,
mesmo para obter un bó resulta-
do electoral.

6 GONDOMAR
BNG: “Os
orzamentos son
para pagarse
soldos de 3.394,11
euros ao mes”
A.F./GONDOMAR
Os nacionalistas de Gondo-
mar xa reaccionaron diantes das
contas presentadas polo goberno
municipal para 2009. “Os orza-
mentos son a proba do algodón de
calquera goberno, se ben é certo
que no caso do actual goberno
municipal de Gondomar era máis
que previsible que o algodón saíse
negro”, asegura Pauliño del Río
Iglesias,Voceiro do Grupo Muni-
cipal do BNG. Denuncia que as 3
dedicacións exclusivas de
40.729,16 euros/ano cada unha
(3.394,11 aomes, unhas 564.733
ptas das de antes) son a verdadeira
razón destas contas “o resto é
atrezzo”.Considera alarmante
que “sumados os 52.000 euros
que cobrará o alcalde máis a súa
seguridade social que paga o
Concello 12.500€ aos contribuin-
tes de Gondomar a Moción de
Censura costaralles 224.000 eu-
ros ao ano”. Del Rio, ademais, si-
nala que “o 99,664% dos investi-
mentos a realizar neste ano 2009
son froito da xestión do BNG”.
Para probalo argumenta que do
total de 892.906,46 euros do orza-
mento o investimento xestionado
nos 6 meses do goberno no 2009
do BNG é de 889.906,46 euros.
“Non se pode ser tan descerebra-
do e indecente como para xogar a
confundir á cidadanía, neste e
noutros temas”, afirma Pauliño
del Rio.
Amigos e amigas xornalistas:
Hoxe celebramos unha se-
sión plenaria, unha máis, na que
fostes testemuñas de que NON se
nos permitiu falar.
Non valen as escusas de dicir
que non tiñamos argumentos (so-
bran) senón que puidestes cons-
tatar todos, que o griterío se pro-
duce cando alguén do goberno
pretende explicar a súa postura, e
faise con insultos graves, cons-
tantes e reiterados, e mesmo con
tiradas de petardos. (Espero que
ningún de vos fora tan "autista"
ou "xordo de conveniencia" para
non escoitar unha cousa nin ou-
tra.
Non se nos deixou dicir que
os erros que pretendiamos
ACLARAR, viñan de atrás, do
mandato do BNG. Non se nos
deixou dicir que o alcalde actual
(que traballou sempre en empre-
7.117.000 euros en total dos que 200.000 euros serán para mantemento de camiños
O Pleno aproba unhas contas para o
2009 un 14,5% superior ao anterior
ANTÓN F/ GONDOMAR
Gondomar xa ten orzamen-
tos.O Pleno extraordinario cele-
brado o pasado 23 de outubro
aprobou as contas do 2009 cos
votos a favor do novo goberno e
en contra dos do BNG. Unhas
contas “restritivas” segundo os
que as realizaron aínda que supe-
ran nun 14,5% ás anteriores. En
total serán 7.117.000 euros dos
que 892.000 euros irán destina-
das a mellorar o abastecemento
de auga a A Pasaxe, perto de
200.000 ao mantemento de ca-
A gora ábrese un
periodo de
exposición pública e de
alegacións. Unha vez
finalizada esta fase, o
Pleno deberá aprobar o
texto de xeito
definitivo.
miños e 45.000 para subven-
cións ás entidades deportivas do
municipio, entre outras partidas.
No eido das infraestruturas, des-
tínanse 193.000 euros ao mante-
mento dos camiños do munici-
pio. En canto aos servizos de
limpeza, o orzamento destina
567.000 euros á recollida de lixo
sas privadas e en Caixanova) co-
bra exactamente igual que Arau-
xo (que non traballou NUNCA),
non se permitiu que falaramos
dos futuros investimentos, do tra-
ballo que dá encaixar os seus gas-
tos (as ilegalidades na contrata-
ción do Plan-E), na contabilidade
municipal, do dificil que deixa-
ron a administración municipal,
da súa perpetua venda de fume, e
dos logros deste equipo de gober-
no en reparación de camiños, me-
llora da recollida de residuos,
mellora en servizos sociais, turis-
mo, comercio, reconstrución de
obras mal executadas, etc.
Todo o seu argumentario se
basea e fundamenta no griterío, o
insulto, as pintadas nas fachadas,
e a constante provocación.
Todo o seu ideario está en ob-
viar a Lei, que lexisla, regula e
prevé as MOCIÓNS DE CEN-
e outros 50.000 ao Punto Limpo
de Vincios. Agora ábrese un perí-
odo de exposición pública e de
alegacións. Unha vez finalizada
esta fase, o Pleno deberá aprobar
o texto de xeito definitivo.
O goberno di que é austero
O Goberno de Gondomar
describe o orzamento presenta-
do, o primeiro do municipio en
dous anos, como "austero e res-
tritivo", principalmente porque a
SURA. Iso si, cun forte apoio
económico, bandeiras, pancar-
tas, paraugas, pasquíns, altofa-
lantes, paxinas web, etc.,
Non negaredes, os que acudi-
des aos plenos, que os "protestan-
tes" son sempre os mesmos (hai
incluso, entre eles, algún veciño
de Gondomar) pois son moi fáci-
les de identificar, e case todos
eles afiliados do BNG.
A min persoalmente, non me
ofenden, porque algúns que alí
berran "fillos de puta", non saben
quen é o seu pai, nin se é o mesmo
que o pai do seu irmán, ou se am-
bos os dous son distintos ao pro-
xenitor da súa irmá menor ou
maior, e en vila como Gondomar,
todos sabemos onde nacemos, de
quen nacemos, como nacemos,
de que vivimos e como vivimos,
por iso: non me poden ofender.
Cando me chaman corrupto,
partida de ingresos viuse merma-
da no só pola crise económica a
nivel nacional, senón que tamén
polo parón urbanístico que afec-
ta a Gondomar. “O balance final
destas contas permitirá que Gon-
domar sexa un dos municipios
con menor índice de débeda da
provincia de Pontevedra”, sina-
lan fontes municipais. En con-
creto, na actualidade o Concello
non chega ao 50% da súa capaci-
dade de endebedamento.
náceme un sorriso. Nunca apro-
bei ningún PXOM, desde fóra (e
malia ser funcionario e grazas a
que había un goberno democráti-
co, puiden exercer os meus derei-
tos, cousa imposible se goberna-
se o BNG) por iso puiden recorre-
lo, e recorrino e os tribunais dé-
ronme a razón. Outros (BNG)
malia que o PP tiña SUPER-
MAIORíA ABSOLUTA apoiá-
rono, porque as propiedades de-
les quedan SUPERPROTEXI-
DAS.
Por todo iso, vou transmitir
aos meus compañeiros de gober-
no, que -de agora en adiante - vis-
tos os antecedentes existentes,
que constan na Policía, na Garda
Civil, nos medios de comunica-
ción, etc., non nos queda máis re-
medio (para garantir os usos de-
mocráticos) que convocar se-
sións a PORTA PECHADA, coa
NOVEMBRO
DE 2009
Concello de Gondomar.
Acusacións do BNG
Os nacionalistas dende a
oposición denunciaron que estes
orzamentos servirán “para pagar
soldos millonarios”. Pauliño del
Río Iglesias, Voceiro do Grupo
Municipal do BNG, asegurou
que as contas tiñan “moitas lago-
as” como a de esquecer “que o
SERGAS xa aprobou a constru-
ción do Centro de Saúde de Gon-
domar por valor de 2 millóns de
euros”.
excepción da admisión de prensa
e outros medios de comunicación
acreditados, porque do contrario
seremos uns cómplices dos que
con mañas fascistas tratan de
subverter a democracia, exacta-
mente igual que fan outros do
mesmo pelaxe no País Vasco.
Vós sodes os garantes da in-
formación, sodes os notarios da
actualidade informativa, espero
da vosa profesionalidade e da vo-
sa ética un trato honesto, quedan-
do moi claro que non estou facen-
do demagoxia algunha, senón
que plasmando a realidade.
Vós mesmos veredes. Un sa-
údo cordial.
Manuel Núñez Sestelo (Con-
celleiro de MoveGondomar)
(Carta remitida ao noso xor-
nal o 23 de outubro de 2009)
NOVEMBRO
DE 2009
I EM , dez
anos
estudando
e difundindo
o Val Miñor
A NTÓN FERNÁNDEZ / GONDOMAR
Estes días o Instituto de
Estudos Miñoranos (IEM) es-
tá de aniversario. O 27 de ou-
tubro de 1999 constituíase con
poucos medios e moita ilusión
o que hoxe é a maior entidade
cultural da comarca. Daquela
os seus promotores fixáronse
como obxectivo traballar pola
divulgación da cultura nos
concellos de Gondomar, Ni-
grán e Baiona.
O s campos de
actuación
comezaron sendo o
patrimonio natural,
histórico, artístico,
arquitectónico,
etnográfico e lingüístico
dos tres concellos.
Non se configurou, nin
pretendeu ser, como un Insti-
tuto oficial, senón como unha
expresión independente ema-
nada da sociedade miñorana.
“Está ao servizo do conxunto
da sociedade, sen exclusións,
propiciando desde posicións
de independencia o consenso
das diversas forzas sociais,
culturais, económicas e políti-
cas a prol do eixe principal da
súa actuación”, indican os
seus postulados.
Os campos de actuación
comezaron sendo, e así seguen
a ser, o patrimonio natural,
histórico, artístico, arquitec-
tónico, etnográfico e lingüísti-
co dos tres concellos. Logo vi-
ría a idea de promover a reali-
zación de estudos de todo tipo
sobre os ámbitos sinalados, o
impulso a calquera actividade
encamiñada á divulgación
destes aspectos e o fomento da
conservación e respecto polo
patrimonio miñorano como un
ben económico.
Obxectivos acadados
Segundo o seu presidente,
o profesor Carlos Méixome,
“despois de dez anos de inten-
so traballo consideramos que
os obxectivos fundacionais
foron acadados”. Os seus lo-
gros non só son coñecidos na
comarca senón valorados a ni-
vel de todo o país. “A activida-
de desenvolvida polo IEM
nesta década”, recoñece Car-
los Méixome, “deixou xa a súa
pegada sobre a sociedade mi-
ñorana e, mesmo, sobre a gale-
ga”.
Conmemoración
Nos meses de xaneiro e fe-
breiro de 2010 o IEM desen-
volverá unha serie de activida-
des en lembranza destes dez
anos de actividade ininterrom-
pida.
CULTURA 7
Bicentenario Darwin e 150 anos da
publicación de ‘A Orixe das especies’
A.F.E.
O pasado 12 de febreiro
cumpríronse 200 años do nace-
mento de Charles Robert Dar-
win en Shrewsbury, Inglaterra.
Este ano, un dos pais da teoría da
evolución por selección natural
recibirá multitude de homena-
xes. Ademais de celebrar o bi-
centenario do nacemento de
Charles Darwin, o mundo entei-
ro tamén aplaude a obra máis
importante deste naturalista: “A
orixe das especies”, que foi pu-
blicada o 24 de novembro de
1859.
Con este duplo motivo o Ins-
tituto de Estudos Miñoranos
programou un ciclo de confe-
rencias que terán lugar cada
mércores do mes de novembro lará o xenetista do Departamen- O mércores 18, o botánico,
na Aula de Cultura “Ponte de to de Bioquímica, Xenética e In- profesor e membro do Instituto
Rosas” (Avda. da feira 10, bai- munoloxía da Universidade de de Estudos Miñoranos, Xosé
xo, Gondomar) no que intervi- Vigo (UdeV), Andrés Sanjuán Ramón García Martínez diserta-
rán diversos especialistas na López que pronunciará a súa rá sobre “Darwin, botánico”.
obra darwiniana conferencia baixo o rótulo de O mércores 25 de novem-
“Darwin e a selección natural”. bro o Paleobotánico, Bienveni-
Conferencias O mércores 11 de novembro, do Díez Ferrer do Departamento
As conferencias na Aula de será José Fariña Fariña, do De- de Xeociencias Mariñas e Orde-
Cultura Ponte de Rosas de Gon- partamento de Ecoloxía e Biolo- nación do Territorio do CUVi
domar darán comezo ás 20:30 xía Animal do CUVI , que falará pronunciará unha charla que le-
horas e terán lugar o 4 de no- de “O bipedismo, motor da evo- va por título “De fentos a flores:
vembro. Neste primeiro acto fa- lución humana”. evolución vexetal”.

Este Xornal faise con papel reciclado
Os Frades de Vilariño
Por Antonio Valverde
C
ando no ano 1910 se ins-
taurou a República en Por-
tugal, foron expulsadas
daquel País as Ordes Relixiosas,
e un grupo de frades francisca-
nos foron acollidos polos descen-
dentes do Conde de Gondomar
dándolles acougo no seu Pazo,
onde estiveron ata que remata-
ron as obras de axeitar para con-
vento un pazo, chamado de "Qui-
rós", en Vilariño, no concello de
Nigrán, que mercara uns anos
antes a Provincia Franciscana de
Portugal para casa de formación
da Orde.
Logo de chegar, comezaron o
seu labor evanxélico, pondo moita
énfase na prédica das virtudes e fei-
tos de San Antonio, que axiña pren-
deron nas xentes da bisbarra que
chegaron a formar un grupo de fieis
"Antonianos", cunha agrupación
de rapaces, chamada Xuventudes
Antonianas, nas que participaban
unha morea de nenos, rapaces e
mozos do Val Miñor.
Este espírito tamén prendeu no
padre Américo, Américo Monteiro
de Aguiar, nado en Portugal e que
no ano 1923, de volta de Mozambi-
que, ingresa no convento de Vilari-
ño como postulante e toma o hábito
franciscano ao ano seguinte. O pa-
dre Américo está proposto para ser
beatificado polo seu labor de axuda
e acollemento dos nenos e dos ne-
cesitados fundando as institucións,
que se estenden por todo Portugal e
Colonias: a "Casa do Gaiato", para
acollida de nenos; os "Lares de fa-
milia", para familias e rapaces que
traballan ou estudan; e "O Calva-
rio", para abrigar a doentes incurá-
beis.
Un dos costumes que arraigou
nas xentes da bisbarra foi o de pe-
dirlle a San Antonio que axudase a
encontrar algunha cousa perdida,
rezándolle o responso e, por supos-
to, ofrecéndolle un algo, se a cousa
perdida daba en aparecer. Inda hoxe
hai moita xente que sabe o responso
e acode ao santo para encontrar
aquilo que non dan atopado. Tamén
é certo que moitos achácano de in-
teresado, que agocha as cousas por
mor de acadar a esmola ofrecida,
chegan a facer contas co Santo su-
mando as ofertas e descontando, ou
rebaixando, aquelas nas que supo-
ñen o engano do Santo.
Por se alguén quer facer a pro-
ba, aí vai o responso:
A Peneira
na Rede
valminhor@apeneira.com
www.apeneira.com
Director: Guillermo Rodríguez Fdez.. Edita: EDICIÓNS A PENEIRA CONDADO S.A.
Enderezo: Sarmiento Rivera, 17- Tel e Fax: 986 66 09 86 // 36 860 PONTEAREAS (Galiza) Coordinador: Antón Fernández
Publicidade: Departamento propio - Impresión: Tameiga Publicacións /Mos - Tlf: 986 48 74 80 - Depósito Legal: OR/57/84
Se buscas milagres
mira morte e erro desterrados,
miseria e demo fuxidos,
leprosos e enfermos sans.
O mar sosega a súa ira,
redímense encarcerados,
membros e bens perdidos,
recobran mozos e anciáns.
O perigo retírase,
os pobres van remediados,
cónteno os socorridos,
dígano os paduanos.
O mar sosega a súa ira...
Gloria ao Pai, gloria ao Fillo,
gloria ao Espírito Santo.
O mar sosega a súa ira...
Roga a Cristo por nós
Antonio gloriosos e Santo,
para que dignos así,
das súas promesas sexamos.
Amén.
Un dos frades, chamado Padre
Benedicto, daba clases de latín aos
estudantes de bacharelato que non
ían moi ben, ou no verán, aos que
suspenderan os exames de xuño.
Entre estes últimos, había máis dun
rapaz dos que viñan pasar a tempa-
da do verán. As clases dábanse no
refectorio, como lle chamaban os
frades ao comedor, onde, dicían os
estudantes, cheiraba a potaxe de fa- barra e en poucas casas deixou de outras, alertadas co chifro que o máis que do "ora", da máxima da
bas, e, máis dunha vez divertíronse faltar unha fotografía, como se foxe maquinista lle facía largar á loco- vida nos conventos, "ora et labora",
ollando os chimpos que daban as unha estampa. motora, de acordo con elas, reco- ao revés dos monxes, que practican
pulgas por riba da mesa. Destes bos Para quen era un santo era pa- llían a toda présa. O malo era que máis o "ora" que o "labora". A este
estudantes houbo catro dunha fa- ra as "estraperlistas" que gañaban ás veces a Garda Civil subía ao irmán lego gustábanlle as faldras,
milia que pasaba o verán na Rama- a vida traendo do veciño Portugal, tren polo camiño e facía a requisa non as que el levaba por hábito, gus-
llosa, que subían ata Vilariño nunha mercadorías que estaban a faltar nos vagóns e elas apurábanse a tábanlle aquelas co as que cubrían o
tan vella bicicleta, sen gardalamas, neste lado da fronteira, como fi- agachar os paquetes onde puide- corpo as mulleres, mozas ou non
sen luces, e ata sen freos. Un subía deos, café "Sical o mellor café de sen, máis dunha vez debaixo dos tan mozas, mellor dito, gustábanlle
montado na bicicleta, os outros ían Portugal",…. . Estas mulleres pa- hábitos do compracente frade, as mulleres que levaban dentro,
a pé. Pero baixar, baixaban os catro. saban a "raia" con Portugal no que, sorrindo beatificamente, pois, digámolo xa, era "mullereiro"
Un, erguido, apoiando os pés nos tren, que os portugueses deran en saudaba aos gardas, que non sos- máis ca "faldriqueiro".
saíntes do eixo da roda de atrás e as chamar "o foguete", pois para eles peitaban, ou non se atrevían a re- O caso é que cando o recrimina-
mans nos ombreiros do que ía sen- desenvolvía velocidades de verti- xistralo, pois naquela España, so- ban polas súas eivas, feitos e desfei-
tado no "sillin", outro que guiaba e xe, que viña desde Porto a Vigo. bre todo a da posguerra, os reli- tas que con iso provocaba, lem-
pedaleaba, e o cuarto sentaba o cu Eran perseguidas pola Garda Ci- xiosos tiñan moito poder e cum- brándolle o inferno e castigo que
no "manillar". vil, que como pouco requisába- pría respectalos. nel lle esperaba, respondía:
Outro frade, o Padre Luís, un lles a mercadoría, por iso os ma- Non é que fosen moitos máis os -Si, si, algo diso hai, pois o Pa-
home fraco e espelido, de palidez quinistas do tren, que algo gañarí- que vivían no convento, entre eses dre Luís pondérao moito.
transparente, mirada acuosa e pelo an así, ao chegar ao lugar de Ca- poucos había un, dos que chaman
albo que recordaba a imaxe dun nadelo antes de Vigo, baixaban a irmán lego, que se encargaba dos Co agradecemento a Miguel
apóstolo dos pintados polo Greco, velocidade para que elas puidesen traballos nos campos, da horta, do Anxo Mouriño pola facer a norma-
acadou fama de santo naquela bis- tirar pola fiestra os paquetes, que gando, da cociña,….do "labora" lización do texto