ºÉÊzÀgÁ¨Ázï ¤eÁªÀÄgÀ PÉ®ªÀÅ ¸ÁégÀ¸ÀåPÀgÀ WÀl£ÉUÀ¼ÄÀ

-qÁ. ¦. £ÁUÀ¨sÀƵÀtUËqÀ

¥Àæ¸ÁÛªÀ£É- ¤eÁªÀÄgÀ D½éPU

É ÉƼÀ¥ÀnÖzÀÝ ºÉÊzÀgÁ¨Ázï ¸ÀA¸ÁÜ£À 22,000
ºÀ½îUÀ¼À£Æ
É ß¼ÀUÉÆAqÀ 16 f¯ÉèUÀ¼À §ºÀÄzÉÆqÀØ ¸ÀA¸ÁÜ£ÀªÁVvÀÄÛ. ºÉÊzÀgÁ¨Ázï
¸ÀA¸ÁÜ£À ªÀÄvÀÄÛ ºÉÊzÁæ¨Ázï ¤eÁªÀÄ JAzÀ PÀÆqÀ¯Éà £É£À¥ÁUÀĪÀÅzÀÄ PÁ¹A gÀfé
ªÀÄvÀÄÛ DvÀ£À ¸ÀºÀZÀgÀgÁzÀ gÀeÁPÁgÀgÀÄ £ÀqɹzÀ zËdð£ÀåUÀ¼ÀÄ, CªÀgÀÄ ¸ÀȶֹzÀ
¨sÀAiÀiÁ£ÀPÀv,É CvÁåZÁgÀ, PÉƯÉ, »A¸É, D £ÀAvÀgÀ £ÀqÉzÀ ¥Éưøï DåPÀë£ï EvÁå¢
gÀPÛÀZÀjvÀ EwºÁ¸À ªÀiÁvÀæ. §ºÀ¼À JAzÀgÉ MA¢µÀÄÖ ZÁgÀ«Ä£Ágï £É£À¥ÁUÀÄvÀÛzÉ.
DzÀgÉ PÀoÉÆÃjUÀ¼ÁVzÀÝ ºÉÊzÀgÁ¨Ázï ¤eÁªÀÄgÀ°èAiÀÄÆ ºÀoÀªÀiÁjvÀ£ÀzÀ
eÉÆvÉ, DzÀgÀzÀ ªÀÄ£ÉÆèsÁªÀ, PÀgÀÄuÉ, ªÀÄ£ÉÆÃgÀAd£Á ¨sÁªÀ£U
É À½zÀݪÀÅ. PÉ®ªÉÇAzÀÄ
WÀl£ÉUÀ¼ÀÄ PÀ¥ÉÆî PÀ°àvÀªÁVzÀÝgÉ E£ÀÄß PÉ®ªÀÅ ¤dªÁVzÀݪÀÅ. E£ÀÄß PÉ®ªÀgÀÄ
‘¥ÀÄgÁtPÉÌ £ÀAzÉÆA¢µÀÄÖ’ CAvÀ ¸ÉÃ¥ÀðqÉ ªÀiÁqÀÄvÀÛ PÀxÉ PÀnÖgÀ®Æ§ºÀÄzÀÄ. DzÀgÉ
CªÀÅ ¸ÁégÀ¸åÀ PÀgÀªÀAvÀÆ ºËzÀÄ.
MlÄÖ ºÉÊzÀgÁ¨Ázï ¸ÀA¸ÁÜ£ÀªÀ£ÀÄß C¸À¥sï eÁ JA§ ºÉ¸j
À £Àr K¼ÀÄ d£À
¤eÁªÀÄgÀÄ D½zÀgÀÄ. ªÉÆzÀ® ¤eÁªÀÄ «ÄÃgï RªÀÄgÀÄ¢Ýãï a£ï T°ZïSÁ£ï
OgÀAUÁ¨Ázï¤AzÀ¯Éà D½éPÉ £ÀqɹzÀ. FvÀ£Éà ºÉÊzÀgÁ¨Ázï £ÀUÀgÀªÀ£ÄÀ ß gÁdzsÁ¤
ªÀiÁr D½éPÉ £ÀqɹzÀ JAzÀÄ C£ÉÃPÀgÀÄ EA¢UÀÆ ¨sÁ«¹zÁÝgÉ. DzÀgÉ DvÀ£ÉAzÀÆ
vÀ£Àß ¥Àæ¨sÀÄvÀéªÀ£ÀÄß WÉÆö¹PÉƼÀî°®è. ¸ÀévA
À vÀæ ¹AºÁ¸À£ÀzÀ ªÉÄÃ¯É PÀÆqÀ°®è. gÁd
ªÀÄÄPÀÄl zsÀj¸À°®è. DzÀgÉ £ÁªÀĪÀiÁvÀæ ªÀÄÄWÀ¯ï ¸ÁªÀiÁæl¤VAvÀ ºÉaÑ£À C¢üPÁgÀ
ZÀ¯Á¬Ä¹zÀ. DvÀ OgÀAUÁ¨Ázï¤AzÀ¯Éà D½éPÉ £ÀqɹzÀ. C¸À¥sï gÀhiÁ JA§
©gÀÄzÀÄ FvÀ¤UÉ ¤ÃqÀ¯ÁAiÀÄÄÛ. C¸À¥sï J£ÀÄߪÀÅzÀÄ PÁ®à¤PÀ ¸ÉÆïÉÆêÀÄ£ï gÁd£À
¥ÀæzsÁ£À ªÀÄAwæ.

1
 ºÉÊzÀgÁ¨Ázï £ÀUÀgÀPÉÌ gÁdzsÁ¤AiÀÄ£ÀÄß ¸ÀܼÁAvÀj¹zÀªÀ£ÄÀ JgÀqÀ£ÉAiÀÄ
¤eÁªÀÄ£ÁzÀ £ÀªÁ¨ï ¤eÁªÀiï C°SÁ£ï. FvÀ 1761 jAzÀ 1803 gÀªÀgÉUÉ D½éPÉ
£ÀqɹzÀ. 1798 gÀ ¸ÀĪÀiÁjUÉ £ÀqÉzÀ MAzÀÄ ¸ÁégÀ¸ÀåPÀgÀ ¥Àæ¸ÀAUÀ »ÃVzÉ:
eÉêÀiïì QgïÌ¥ÁånæPï ºÉÊzÁæ¨Á¢£À ©ænµï gɹqÉAl£ÁV £ÉêÀÄPÀ
ºÉÆAzÀÄvÁÛ£É. DvÀ DgÀ£A
É iÀÄ gɹqÉAmï. C°èAiÀĪÀgÉUÉ §AzÀ gɹqÉAlgÀÄUÀ¼ÄÀ
£ÀªÁ¨ï ±ÀA¶Ãgï dAUï JA§ M§â ¸ÀgÀzÁgÀ£À UÁqÀð£ï ºË¸ï£À°èAiÉÄÃ
EgÀÄwÛzÀÝgÀÄ. ©ænµï «¸ÀÛgÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ ¤eÁªÀÄ£À D¸ÁÜ£ÀzÀ°è EAVèõï KeÉAl£À
¥ÀæªÀÄÄR ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¹zÀ QgïÌ¥ÁånæPï vÀ£ÀUÁV C¢üPÀÈvÀ ªÁ¸À¸ÁÜ£ÀªÉÇAzÀ£ÀÄß
¤«Äð¸À®Ä §AiÀĸÀÄvÁÛ£É. F GzÉÝñÀPÁÌV MAzÀÄ ¸ÀÆPÀÛ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß
MzÀV¸ÀĪÀAvÉ ¢ªÁ£À£À ªÀÄÄAzÉ ¥Àæ¸ÁÛ¥ÀªÀ£ÄÀ ß EqÀÄvÁÛ£.É ¢ªÁ£À «ÄÃgÀ C®A¤UÉ
F ¥Àæ¸ÁÛ¥ÀzÀ°è CAvÀºÀ C¨sÀåAvÀgÀªÉãÀÆ PÁt°®è. MAzÀÄ ¸ÀÆPÀÛ ¸ÀܼÀªÀ£ÄÀ ß
¸ÀÆa¸ÀĪÀAvÉ ªÀÄvÀÄÛ ¤Ã®£ÀPëÉ ¹zÀÞ¥Àr¹ PÉÆlÖgÉ ¤eÁªÀĤAzÀ C£ÀĪÀÄw
¥ÀqÉzÀÄPÉƼÀÀÄzÉAzÀÄ DvÀ gɹqÉAl¤UÉà ºÉüÀÄvÁÛ£É. ¤eÁªÀÄ £ÀªÁ¨ï ¤eÁªÀiï
C°SÁ£ï£À ªÀÄÄAzÉ F AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ ¤Ã®£ÀPÉëAiÀÄ£ÀÄß EqÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. CzÀ£ÀÄß
£ÉÆÃrzÀ ¤eÁªÀÄ ¹nÖ¤AzÀ ©¸ÁPÀÄvÁÛ£É. QgïÌ¥ÁånæPï EzÀjAzÀ ¤gÁ±À£ÁUÀÄvÁÛ£É.
¤eÁªÀÄ EzÀ£ÀÄß wgÀ¸ÌÀ j¸À®Ä PÁgÀtªÉãÉAzÀÄ DvÀ ¢ªÁ£ï «ÄÃgï C®A£À£ÀÄß
PÉüÀÄvÁÛ£É. «ÄÃgï C®A ¸ÀĪÀÄä£É £ÀPÄÀ Ì ºÉüÀÄvÁÛ£É. “gɹqÀAmï ¸Á¨ï, ¤ÃªÀÅ
AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß zÉÆqÀغÁ¼ÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É vÀAiÀiÁj¹¢ÝÃj. CzÀÄ ºÉZÀÄÑ PÀrªÉÄ
¤eÁªÀÄgÀ ¸ÀA¸ÁÜ£ÀzÀµÖÉà zÉÆqÀØzÁVzÉ. CªÀgÀÄ ºÉÃUÉ M¥ÀÄàvÁÛgÉ”? ¢ªÁ£À £ÀUÀÄvÁÛ£É.
PÁgÀt CjvÀ QgïÌ¥ÁånæPï ¢ªÁ£À£À £ÀUÀÄ«£À°è vÁ£ÀÆ ¸ÉÃgÀÄvÁÛ£É. FUÀ QgïÌ¥ÁånæPï
¸ÉÌïï PÀrvÀUÉƽ¹ CzÉà 64 JPÀgÉ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß «¹nAUï PÁqïð C¼ÀvÉAiÀÄ
¥ÉÃ¥Àgï ªÉÄÃ¯É ¹zÀÞ¥Àr¹ ¤eÁªÀĤUÉ ¸À°è¸ÄÀ vÁÛ£É. F ¨Áj ¤eÁªÀÄ M¦à ¸À»
ªÀiÁqÀÄvÁÛ£É. £ÀAvÀgÀ QgïÌ¥ÁånæPï ªÀÄƸÁ £À¢AiÀÄ GvÀÛgÀPÌÉ ªÁ¸À¸ÁÜ£À PÀnÖ¸ÀÄ ªÀ
AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÁægÀA©ü¸ÀÄvÁÛ£É. C°è ¨sÀªÀå ¸ËzsÀ ¤ªÀiÁðtªÁUÀÄvÀÛzÉ.
2
 DgˣA
É iÀÄ ¤eÁªÀÄ ªÀĺÀ§Æ¨ï C° SÁ£ï §ºÁzÀÆÝgï. MAzÀÄ ¸À®
¤zsÁðgÀ ªÀiÁrzÀ£A
É zÀgÉ ªÀÄÄV¬ÄvÀÄ. DvÀ£ÄÀ vÀ£Àß ¤zsÁðgÀ¢AzÀ
»AvÉUA
É iÀÄÄwÛgÀ°®è. DvÀ£À ªÀÄUÀ «ÄÃgï G¸Áä£ï C° SÁ£ï aPÀ̪À¤zÁÝUÀ
mÉç°è£À PÉüÀUÉ ©¢ÝzÀÝ £ÁtåªÀ£ÄÀ ß ºÀÄqÀÄPÀÄwÛzÀÝ JA§ MAzÉà PÁgÀtPÉÌ fêÀ£À
¥ÀÆwð ªÀÄUÀÀ£À ªÀÄÄR £ÉÆÃqÀĪÀÅ¢®è JAzÀÄ ¤zsÁðgÀ ªÀiÁr DzÉñÀ
ºÉÆgÀr¹zÀÝ£ÀAvÉ. CAvÀºÀ PÀoÉÆÃgÀ ¸Àé¨sÁªÀzÀ ªÀĺÀ§Æ§ C°UÉ zɺÀ°AiÀÄ°è MAzÀÄ
zÀ¨Áðgï£À°è ¨sÁUÀªÀ»¸À®Ä ©ænµÀjAzÀ DºÁé£À §AvÀÄ. GvÀÛgÀzÀ £ÀUÀgÀPÉÌ C°
gÉÊ°£À°è ¥ÀAiÀiÁt ¨É¼¹
É zÀ. UËgÀªÀzÀ ¤AiÀĪÀiÁªÀ½AiÀÄAvÉ ¸Á®APÀÈvÀ D£ÉAiÉÆAzÀÄ
gÉʯÉé ¤¯ÁÝtzÀ°è gÁdgÀÄUÀ¼£
À ÀÄß §gÀªÀiÁrPÉƼÀî¨ÉÃPÀÄ. ºÉÊzÀgÁ¨Ázï ¤eÁªÀÄ
G½zÀ gÁdjVAvÀ ©ænµÀgÀ zÀȶÖAiÀÄ°è CvÀÄå£ÀÄßvÀ J¤¹zÀÝjAzÀ ¤eÁªÀÄ£ÉÃ
J®èjVAvÀ ªÉÆzÀ®Ä §A¢zÀÝ. DzÀgÉ ¥Áèmï¥sÁgÀA£À°è D£ÉAiÉÄà E®è. zsÀÆvÀ££
À ÀÄß
D£É vÀgÀ®Ä PÀ½¸À¯Á¬ÄvÀÄ. ºÉÆÃV §AzÀ zsÀÆvÀ “C°è D£ÉAiÉÆA¢zÉ. DzÀgÉ
©ænµï UÀªÀ£Àðgï d£ÀgÀ¯ï£À DzÉñÀzÀAvÉ CzÀ£ÀÄß M¼À vÀgÀĪÀAw®èªA
À vÉ” JAzÀÄ
w½¹zÀ. ¤eÁªÀÄ ªÀĺÀ§Æ¨ï C° vÀ¯É PÉr¹PÉƼÀî°®è. vÁ£ÀÄ zɺÀ°UÉ
§A¢zÉÝãÉA§ÄzÀ£Éß ªÀÄgÉvÄÀ ªÁ¥Á¸ÀÄ vÀ£Àß ¸ÁgÉÆÃnUÉ ºÉÆÃV PÀĽvÀ. vÀ£Àß
CgÀªÀÄ£ÉAiÀÄ°èAiÉÄà EgÀĪÀAvÉ vÀ£Àß £ÉƨɮègÀ eÉÆvÉ ¨sÉÆÃd£À, PÁqïð DlzÀ°è
¤gÀvÀ£ÁzÀ.
EzÉà ªÉüÉUÉ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ PÀqÉUÀ½AzÀ EvÀgÀ gÁdgÀÄUÀ¼À gÉÊ®ÄUÀ¼ÀÄ
§gÀvÉÆqÀVzÀªÀÅ. DzÀgÉ ¤eÁªÀÄ£À£ÀÄß ºÉÆvÀÄÛ vÀAzÀ gÉ樀 C°èAiÉÄà ¤AwzÀÝjAzÀ
EvÀgÉ gÉÊ®ÄUÀ¼ÄÀ §gÀ®Ä ¸ÀܼÀ«gÀ°®è. MAzÀgÀ »AzÉÆAzÀÄ gÉÊ®ÄUÀ¼ÄÀ ¤AvÀªÀÅ.
JgÀqÀÄ ¢£ÀUÀ¼À £ÀAvÀgÀ C£Á£ÀÄPÀÆ®vÉ C£ÀĨsÀ«¹zÀ EvÀgÀ gÁdgÀÄ ©ænµï
UÀªÀ£ð
À gï d£ÀgÀ¯ï£À ªÉÄÃ¯É MvÀÛqÀ vÀgÀ¯ÁgÀA©¹zÀgÀÄ. CªÀgÀ MvÀÛqÀPÉÌ ªÀÄtÂzÀ
©ænµï UÀªÀ£Àðgï d£ÀgÀ¯ï D£ÉVzÀÝ ¤µÉÃzsÀªÀ£ÄÀ ß vÉUÉzÀÄ ºÁQzÀ. D£ÉAiÉÆAzÀ£ÄÀ ß
3
¥Áèmï¥sÁgÀAUÉ vÀgÀ¯Á¬ÄvÀÄ. CA¨ÁjAiÉÄÃjzÀ ªÀĺÀÀ§Æ¨ï C° £ÀUÀÄvÀÛ
zÀ¨Áðgï£À°è ¨ÁUÀªÀ»¸À®Ä ºÉÆgÀl.
E£ÉÆßAzÀÄ ¥ÀæPÀgÀt- zÀ¨ÁðgïªÉÇAzÀgÀ°è ©ænµï UÀªÀ£Àðgï d£ÀgÀ¯ï ¯Áqïð
PÀdð£ï ºÉƸÀ gÁdgÀ D±ÀAiÀÄzÀAvÉ vÁ£ÀÄ J®è CgÀ¸ÀgÀ£ÄÀ ß ºÁgÀ ºÁQ
¸À£Á䤸ÀĪÀÅzÁV WÉÆö¹zÀ. ªÉÆzÀ® CgÀ¸À CzÉ ¤eÁªÀiï ªÀĺÀ§Æ¨ï C°. C°
ºÁgÀ ºÁQ¸ÀPÉƼÀî®Ä vÀ¯É ¨ÁV¸ÀĪÀ §zÀ®Ä vÀ£Àß RqÀΪÀ£ÄÀ ß ªÀÄÄAzÉ ZÁazÀ.
¨Éaz
Ñ À UÀªÀ£ð
À gï d£ÀgÀ¯ï ¯Áqïð PÀdð£ï »AzÉ ¸ÀjzÀ. ©gÁgï ¥ÁæAvÀå ªÁ¥Á¸ÀÄ
¥ÀqÉ¢zÀÝPÁÌV ¤eÁªÀÄ ¥ÀæwÃPÁgÀ vÉUÉzÀÄPÉƼÀÄîwÛzÁÝ£ÉAiÉÄà JA§ ¨sÀAiÀĪÀÅAmÁ¬ÄvÀÄ
DvÀ¤UÉ. DzÀgÉ ¸ÀªÀiÁzsÁ£ÀavÀÛ¢AzÀ¯Éà EzÀÝ C° “vÁªÀÅ RqÀÎPÉÌ ºÁgÀ ºÁQj”
JAzÀ. PÀdð£ï “PÉÆgÀ½UÉ ºÁgÀ ºÁPÀĪÀÅzÀÄ ¸ÀA¥ÀæzÁAiÀÄ” JAzÀ. C°
RAqÀvÀÄAqÀªÁV ºÉýzÀ:- “CgÀ¸ÀgÀÄ vÀªÀÄä ¤µÉ×AiÀÄ£ÀÄß zÀÈrüÃPÀj¸ÀÄvÁÛgÉAzÀÄ
zÀ¨Áðgï PÀgÉ¢¢ÝÃj, £À£Àß PÀÄwÛUÉ F ¢£À E°ègÀ§ºÀÄzÀÄ. £Á¼É ºÉÆÃUÀ§ºÀÄzÀÄ.
DzÀgÉ vÀAzɬÄAzÀ ªÀÄUÀ¤UÉ ºÀ¸ÁÛAvÀgÀªÁUÀĪÀ £À£Àß RqÀÎ ¤µÉ×AiÀÄ ±Á±ÀévÀ ¥ÀæwÃPÀ.
RqÀÎPÉÌ vÁªÀÅ ºÁgÀ ºÁPÀÄwÛÃj” JAzÀ. PÉ®PÀët ¤±Àå§Ý ©PÀÌlÄÖ vÀ¯ÉzÉÆÃjvÀÄ.
PÀdð£ï ªÀÄÄAzÉ §AzÀÄ ªÀĺÀ§Æ¨ï C° ¥Á±Á£À RqÀÎPÉÌ ºÁgÀ ºÁQzÀ.
ºÉÊzÀgÁ¨Á¢£À ¥sÀ®PÀÄߪÀiÁ CgÀªÀÄ£É (ºÉªÉ£ïì ªÀÇå) ºÉ¸ÀgÀÄ AiÀiÁgÀÄ PÉý®è.
¥sÀ®PÀÄߪÀiÁ CgÀªÀÄ£É AiÀiÁgÀzÀÄ UÉÆvÉÛ? ¸Àgï «PÁgï-G¯ï-GªÀiÁæ ºÉÊzÀgÁ¨Á¢£À
¥ÀæzsÁ¤AiÀiÁzÀ ªÀµÀðªÉà PÀnÖ¸®
À Ä ¥ÁægÀA©ü¸À¯Á¬ÄvÀÄ. CzÀÄ ¥ÀÆtðUÉÆAqÁUÀ
¹j¸ÀA¥ÀvÄÀ Û ªÀÄvÀÄÛ ªÉʨsÉÆÃUÀ JA§ÄzÀPÉÌ CzÉà ¸ÁQëAiÉÄA§AwvÀÄÛ. ZÁgï
«Ä£Ágï¤AzÀ zÀQëtPÉÌ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ £Á®ÄÌ ªÉÄÊ° zÀÆgÀzÀ°è£À ¨ÉÃUÀA¥ÉÃmÉAiÀÄ°ègÀĪÀ
UÀÄqÀØzÀ ªÉÄðgÀĪÀ F CgÀªÀÄ£ÉAiÀÄ £ÀPÉëAiÀÄ£ÀÄß EAVèõï DQðmÉPïÖ÷ì vÀAiÀiÁj¹zÀÝgÀÄ.
ºÉÊzÀgÁ¨Ázï gÁdåzÀ §ºÀĪÀÄÄRå £ÉƧ¯ïUÉ vÀPÀÌ ºÁUÉ ¥ÀæzÁ¤ D ªÀÄ£ÉAiÀÄ°è
¨sÀªÀåªÁV ªÁ¸ÀªÁVzÀÝ. CzÀÆÝj OvÀtPÀÆlUÀ¼ÄÀ , ¥ÁnðUÀ¼ÄÀ , G¥ÀºÁgÀUÀ¼ÄÀ
£ÀqÉAiÀÄÄwÛzÀݪÀÅ. AiÀÄÆgÉÆæ¤AzÀ §gÀÄwÛzÀÝ UÀtågÀÄ ¥ÀæzsÁ¤AiÀÄ
4
CwyAiÀiÁVgÀÄwÛÛzÀÝgÀÄ. ¤eÁªÀÄ ¸ÀºÀ. . . §ºÀıÀB ¤eÁªÀÄ£À£ÄÀ ß PÀgÉzÀzÉÝÃ
¥ÀæªÀiÁzÀªÁ¬Ävɤ¸ÀÄvÀÛzÉ. N¢.....
1895gÀ°è ªÀĺÀ§Æ¨ï C° ¥Á±Á ¥sÀ®PÀÄߪÀiÁUÉ MªÉÄä vÀqÀgÁwæ §AzÁUÀ
CzÀgÀ ªÉÄÃ¯É CwêÀ ¦æÃwAiÀÄÄAmÁAiÀÄÄÛ. MAzÀÄ gÁwæ ºÁUÉ §AzÀÄ
ºÉÆÃUÀ¨ÉÃPÉ£ÄÀ ߪÀ AiÉÆÃd£É DvÀ£À£ÄÀ ß 20 ¢£ÀUÀ¼À PÁ® C¯Éèà G½AiÀÄĪÀAvÉ
ªÀiÁrvÀÄ. ¥ÀæzÁ¤ «PÁgï (FvÀ ¤eÁªÀÄ£À ¸ÀA§A¢üAiÉÄÃ) ªÀÄÄAzÉ ¤eÁªÀÄ
¨sÀªÀå¸ËzsÀªÀ£ÀÄß CzÀÄãvª
À ÁV ºÉÆUÀ½zÀ. ¥ÀæzÁ¤ ¸Ëd£ÀåzÀAvÉ, “ºÀÄdÆgï F
¸ËzsÀªÀ£ÀÄß vÀªÀÄUÁVAiÉÄà PÀnÖ¹zÀÄÝ” JAzÀÄ ©lÖ. DAiÀÄÄÛ. ªÀÄgÀÄ¢£À ¥ÀæzsÁ¤ ¸Àgï
«PÁgï-G¯ï-GªÀiÁæ D ªÀģɬÄAzÀ ºÉÆgÀ ºÉÆÃUÀ¨ÉÃPÁAiÀÄÄÛ. ºÉÊzÀgÁ¨Ázï
£ÀUÀgÀzÀ E£ÉÆßAzÀÄ CgÀªÀÄ£ÉAiÀÄ°è ¥ÀæzsÁ¤ EgÀ¨ÉÃPÁ¬ÄvÀÄ. DzÀgÉ ºÀÈzÀAiÀĪÀAvÀ
¤eÁªÀÄ D ¨sÀªÀå ¸ËzsÀªÀ£ÄÀ ß PÁtÂPÉ JAzÀÄ ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä M¥Àà°®è. ¥ÀæzsÁ¤AiÀÄ
OzÁAiÀÄðPÁÌV §ºÀÄzÉÆqÀØ ªÉÆvÀÛªÀ£ÄÀ ß ¤ÃqÀ®Ä M¦àzÀ. DzÀgÉ CzÀÆ ºÀ®ªÀÅ
ªÀµÀðUÀ¼À PÁ® PÀAvÀÄUÀ¼À ¥ÁªÀw. ¤eÁªÀÄ ªÀĺÀ§Æ¨ï C° CzÀ£ÀÄß UÀtåjUÁV£À
UɸïÖ ºË¸ï jÃwAiÀįÉè G¥ÀAiÉÆÃV¸ÀÄwÛzÀÝ. ¨sÁgÀvÀzÀ UÀªÀ£ð
À gï d£ÀgÀ¯ïVAvÀ PÀrªÉÄ
gÁåAQ£À C¢üPÁj AiÀiÁgÀÆ E°è G½zÀÄPÉÆArgÀ°®è. EzÀgÀ ¸ÁéUÀvÀ PÉÆÃuÉ ¥sÁæ¤ì£À
14£Éà ®Æ¬ÄAiÀÄ CgÀªÀÄ£É ±ÉÊ°AiÀÄ°èvÄÀ Û. 1911gÀ°è CzÉà CgÀªÀÄ£ÉAiÀÄ°è DvÀ
¸ÀwÛzÀÝjAzÀ C°è GvÀÛgÁ¢üPÁj ªÁ¹¸À¨ÁgÀzÉAzÀÄ CzÀ£ÀÄß £ÀAvÀgÀ UɸïÖ ºË¸ï DV
¥ÀjªÀwð¸À¯Á¬ÄvÀÄ.
QAUï PÉÆÃp- £Àdgï-E-¨sÁUï ¥ÀæzÉñÀzÀ°ègÀĪÀ F ¨sÀªÀå ªÀÄ£É
ºÉÊzÀgÁ¨Á¢£À E£ÉÆߧ⠸ÀgÀzÁgÀ PÀªÀiÁ¯ï SÁ£ï£ÀzÀÄ. DvÀ MAzÀÄ C¥ÀgÁºÀß ZÀº À
¸ÉêÀ£U
É ÉAzÀÄ DºÁ餹gÀÄvÁÛ£É. £ÀAvÀgÀ ºÁUÉ ¸ÀÄvÁÛqÀÄvÀÛ CgÀªÀÄ£ÉAiÀÄAvÀºÀ vÀ£Àß
ªÀiÁå£Àì£ï ¸ÀÄvÁÛqÀ®Ä PÀgÉzÉÆAiÀÄÄåvÁÛ£É. ¤eÁªÀÄ ªÀĺÀ§Æ¨ï C° SÁ£ï CzÀ£ÄÀ ß
«ÃQë¹ JµÉÆÖAzÀÄ ¸ÀÄAzÀgÀªÁVzÉ JAzÀÄ ºÉÆUÀ¼ÄÀ vÁÛ£É. PÀªÀiÁ¯ï SÁ£ï
OzÁAiÀÄð¢AzÀ “¸Áé«Ä EzÀÄ vÀªÀÄäzÉÔ J£ÀÄßvÁÛ£É. ªÀĺÀ§Æ¨ï C° CzÀ£ÄÀ ß
5
wgÀ¸ÀÌj¸ÀÄvÁÛ£É. DzÀgÉ PÀªÀiÁ¯ï SÁ£ï dUÀΰ®è. HºÀÆÕA, vÁªÀÅ
vÉUÉzÀÄPÉƼÀî¯ÉèÉÃPÀÄ J£ÀÄßvÁÛ£É. ¤eÁªÀÄ M¦àzÀ. ¤eÁªÀÄ£À M§â ¸À®ºÉUÁgÀ£ÀÄ D
¸ËzsÀzÀ vÀÄA¨É®è, ¥sÀ¤ðZÀgïUÀ¼À ªÉÄïÉ, G¥ÀPÀgÀtUÀ¼À ªÉÄïÉ, UÁf£À QlQUÀ¼ÀÄ,
UËæAqï, QlQUÀ¼À£ÄÀ ß ªÀÄÄaÑgÄÀ ªÀ ªÉÄvÀÄ PÀ©âtzÀ Væ¯ïUÀ¼À ªÉÄÃ¯É PÉ.PÉ (PÀªÀiÁ¯ï
SÁ£ï) JA§ EAVèõï E¤²AiÀįïUÀ½ªÉ JAzÁUÀ CzÀÄ ¸Àé®à UÉÆAzÀ®ªÀ£ÀÄßAlÄ
ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. E£ÉÆߧâ D¸ÁܤPÀ E£ÉÆßAzÀÄ ¸À®ºÉ ¤ÃqÀÄvÁÛ£É. “¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV
CgÀªÀÄ£ÉUÀ¼£
À ÀÄß PÉÆÃp JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ: ¤eÁªÀÄ CAzÀgÉ QAUï. DzÀÝjAzÀ PÉ PÉ
CAzÀgÉ QAUï PÉÆÃp. F CgÀªÀÄ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀgÀ¼ÀªÁV QAUï PÉÆÃp JAzÀÄ
PÀgÉAiÀħºÀÄzÀÄ” JA§ ¸À®ºÉ ºÀj©lÖ. EzÀgÀ ¸ÀzÀªÀPÁ±ÀªÀ£ÄÀ ß UÀ滹zÀ ¤eÁªÀÄ
vÀPëÀtªÉà V¥sÀÖ£ÀÄß M¦àPÉÆAqÀÄ ©lÖ. F «µÀAiÀÄzÀ°è ªÀÄÆ® ªÀiÁ°PÀ PÀªÀiÁ¯ï
SÁ£ï K£À£ÀÆß PÀ¼ÉzÀÄPÉƼÀè°®è. DvÀ¤UÉ ¤eÁªÀÄ F CgÀªÀÄ£ÉVAvÀ §ºÀÄ¥ÀlÄÖ
ºÉZÀÄÑ ¨É¯ÉAiÀÄ MAzÀÄ eÁVgÀ£ÀÄß zÀAiÀÄ¥Á°¹zÀ.
¤eÁA ªÀĺÀ§Æ¨ï C°AiÀÄ D½éPA
É iÀÄ PÁ®zÀ°è ºÉýPÉƼÀÄîªÀAvÀºÀ PÉÆêÀÄÄ
UÀ®¨sÉU¼
À ÀÄ £ÀqÉAiÀÄ¯É E®è. 90% »AzÀÆUÀ¼ÀÄ, G½zÀAvÉ ¸ÀÄ¤ß ªÀÄvÀÄÛ ²AiÀiÁ
ªÀÄĹèªÄÀ jzÀÝgÀÆ PÉÆêÀÄÄ ¸ËºÁzÀðvɬÄvÀÄÛ. 1908gÀ°è ¥ÀæªÁºÀªÀÅAmÁV ªÀÄƹ£À¢
PÉÆÃ¥ÀUÉÆAqÁUÀ ºÀ¼É£U
À ÀgÀ ªÀÄļÀÄV ºÉÆÃVvÀÄÛ. ¥ÀæªÁºÀ¢AzÀ 40,000 d£À ¥Áæt
PÀ¼ÉzÀÄPÉÆArzÀÝgÀÄ. ¤eÁA£ÀÄ »AzÀÆ ¥ÀArvÀgÀ ¸À®ºÉAiÀÄAvÉ £À¢zÉêÀvA
É iÀÄ£ÀÄß
±ÁAvÀUÉƽ¸À®Ä d¤ªÁgÀ zsÀj¹ ¥ÁæxÀð£É PÉÊUÉÆAqÀ£ÀAvÉ. (£ÉÆÃr ‘zÀ ¯Á¸ïÖ
¤eÁªÀiï’ ¥ÀÄ.103) DvÀ£À ªÀÄAwæ Q±À£ï ¥Àæ¸Ázï »AzÀƪÁVzÀÄÝ »AzÀÆ ªÀÄvÀÄÛ
ªÀÄĹèA ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ£ÀÄß «ªÁºÀªÁVzÀÝ. CzsÀð gÁdåzÀ PÀAzÁAiÀÄ DqÀ½vÀªÀ£ÄÀ ß
E§âgÀÄ ¥Á¹ðUÀ¼ÄÀ £ÉÆÃrPÉƼÀÄîwÛzÀÝgÀÄ.
ªÀĺÀ§Æ¨ï C° ¥Á±Á£À £ÀAvÀgÀ CªÀ£À ªÀÄUÀ «ÄÃgï G¸Áä£ï C° SÁ£ï
7£Éà ¤eÁªÀÄ£ÁV 1911 ¸É¥ÉÖA§gï £À°è ¥ÀmÁÖ©µÉÃPÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. F ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è
ªÉÄgÀªÀtU
Â É K¥Àðr¹zÁUÀ 2 DuÉ ¨É¯ÉAiÀÄ CAzÀgÉ 1.47 UÁæA vÀÆPÀzÀ a£ÀßzÀ
6
C±Àæ¦üUÀ¼À£ÀÄß DvÀ£À vÀ¯ÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É vÀÆgÀ¯ÁUÀÄwÛvÀÄÛ. D £ÁtåUÀ¼£
À ÀÄß »rAiÀÄ®Ä
d£ÀgÀÄ bÀwU
æ À¼À£ÀÄß G¯ÁÖ »rzÀÄPÉÆAqÀÄ ¸ÁUÀÄwÛzÀÝgÀÄ. ¤eÁªÀÄ gÁdå CµÉÆÖAzÀÄ
²æêÀÄAvÀªÁVvÀÄÛ. «±ÀézÀ CvÀåAvÀ ²æêÀÄAvÀ JA§ ºÉUÀνPÉ ¤eÁªÀÄ£ÀzÁVvÀÄÛ.
zsÀªÀÄð©ÃgÀÄ ªÀÄĸÀ¯Á䣣
À ÁVzÀÝ ¤eÁªÀÄ CµÉÖà f¥ÀÄt£ÁVzÀÝ.

¥ÉÃ¥Àgï ªÉíÃmïUÁV ¤eÁªÀÄ eÉÃPÀ¨ï qÉʪÀÄAqÀ£ÀÄß §¼À¸ÄÀ wÛzÀÝ. DvÀ£À

mÉç°è£À qÁæAiÀÄgÀ£À°è CzÀ£ÀÄß EnÖgÀÄwÛzÀÝ. MAzÀÄ ¤A¨É ºÀt£
ÂÚ À¶ÖzÀÝ D ªÀdæ 280
PÁågÉmï vÀÆUÀÄwÛvÀÄÛ. ¤eÁªÀÄ£À ºÀwÛgÀ ºÉÃgÀ¼ÀªÁzÀ a£ÁߨsÀgÀtUÀ½zÀݪÀÅ. CªÀ£À°èzÀÝ
ªÀÄÄvÀÄÛ gÀvÀßUÀ½UÉ ¯ÉPÀ̪Éà E®è. ¥ÀZÉÑ, PÉA¥ÀÄ ªÀÄwÛvg
À À £ÀªÀÄÆ£ÉAiÀÄ ºÀgÀ¼ÀÄUÀ¼ÄÀ CªÀ£À
¨sÀAqÁgÀzÀ°èvÄÀ Û. D PÁ®zÀ°è CªÀÅUÀ¼À CAzÁdÄ ¨É¯É 50 PÉÆÃn gÀÆ¥Á¬ÄUÀ¼ÀÄ.
EzÉ®èzÀgÀ ºÉÆgÀvÁV ¤eÁªÀÄ Erà ºÉÊzÀgÁ¨ÁzÀ ¸ÀA¸ÁÜ£ÀzÀ MqÉAiÀÄ£ÁVzÀÝ. EµÉÖ®è
EzÀÝgÀÆ DvÀ ¸ÀgÀ¼À fëAiÀiÁVzÀÝ. DvÀ GqÀÄwÛzÀÄÝzÀÄ ºÀwÛ §mÉÖAiÀÄ ¥Á¬ÄeÁªÀÄ.
«zÉñÀ¢AzÀ vÀj¹ zsÀj¸À §ºÀÄzÁVzÀÝgÀÆ ¸ÀܽÃAiÀÄ ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖAiÀÄ°è zÉÆgÉAiÀÄÄwÛzÀÝ
¸ÁzÁ ¥ÁzÀgÀPÉëUÀ¼£
À Éßà ºÁQ PÉƼÀÄîwÛzÀÝ. DvÀ£À ¨Éqï gÀÆ«Ä£À°è ¸ÁzÁgÀt
ªÀÄAZÀªÀ£ßÉ Ã ºÁQ¹zÀÝ. C£ÉÃPÀ £ÀªÁ§gÀÄ, gÁdgÀÄ gÀvÀßUÀA§½UÀ¼£
À ÀÄß §¼À¸ÄÀ wÛzÀÝgÉ
¤eÁªÀÄ §¼À¸ÄÀ wÛzÀÄÝzÀÄ ¸ÁzsÁgÀtªÁzÀ ºÁ¹UÉ ªÀiÁvÀæ. DvÀ JA¢UÀÆ ¢£ÀPÉÆÌAzÀÄ
mÉÆæ §zÀ°¸À°®è. §zÀ¯ÁV ¢ÃWÀð PÁ®zÀªÀgÉUÉ MAzÉà mÉÆæ (¥sÉeï PÁå¥ï)
zsÀj¹zÀÝ£ÀAvÉ.

EgÁQ£À CzsÀåPÀëgÁVzÀÝ ¸ÀzÁÝA ºÀĸÉãï vÀ£Àß ±ËZÁ®AiÀÄUÀ¼À l¨ïUÀ½UÀÆ

a£ÀßzÀ ¯ÉÃ¥À£À ªÀiÁr¹zÀÝ£ÀÄß £ÁªÉ®è PÉýzÉÝêÉ. DvÀ£À ¥ÀzÀZÀÄåwAiÀiÁzÁUÀ
n.«UÀ¼°
À è £ÉÆÃrzÉݪÀÅ PÀÆqÁ. DzÀgÉ ¤eÁªÀÄ £ÀÆgÁgÀÄ PÀqÉ a£ÀßzÀ vÀmÉÖUÀ¼°
À è
Hl ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÁVzÀÝgÀÆ DvÀ Hl ªÀiÁqÀÄwÛzÀÄÝzÀÄ ZÁ¥É ªÉÄÃ¯É PÀĽvÀÄ ¹Öïï
vÀmÉÖAiÀÄ°è. ¤eÁªÀÄ£À ºÀwÛgÀ ºÀ®ªÁgÀÄ PÁgÀÄUÀ½zÀÝgÀÆ CªÀ£ÀÄß ºÉZÁÑV ºÉÆgÀ
vÉgÉAiÀÄÄwÛgÀ°®è. 1918gÀ ªÀiÁqÉÀ°è£À PÁj£À°èAiÉÄà ºÉZÀÄÑ ¸ÀAZÀj¸ÀÄwÛzÀÝgÀÄ.

7
 «ÄÃgï G¸Áä£ï C° AiÀiÁªÁUÀ®Æ PÀrªÉÄ ¨É¯ÉAiÀÄ ¦ü®Ögï E®èzÀ
ZÁgÀ«Ä£Ágï ¹UÀgÉÃl£Éßà ¸ÉÃzÀÄwÛzÀÝ. ºÉÊzÀgÁ¨Á¢£À°è GvÁࢹzÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ßÉ Ã DvÀ
EµÀÖ¥ÀqÀÄwÛzÀÝ. DvÀ §¼À¸ÀÄwÛzÀÄÝzÀÄ ºÉÊzÀgÁ¨Á¢£À°è vÀAiÀiÁgÁUÀÄwÛzÀÝ UÉÆïÉÆÌAqÀ
¸ÉÆÃ¥À£ÉßÃ. FUÀ®Æ PÀ¼À¥É zÀeÉðAiÀÄ ªÀ¸ÀÄÛUÀ½UÉ ºÉÊzÀgÁ¨Ázï ªÀiÁ®Ä J£ÀÄߪÀÅzÀÆ
GAlÄ. MªÉÄä ªÉʸïgÁAiÀiï °£ï °xïUÉÆ 7£Éà ¤eÁªÀÄ£À£ÀÄß PÀÄjvÀÄ »ÃUÉ
ºÉüÀÄvÁÛ£É. ¤ªÀÄä ªÁQAUï¹ÖPï ºÀ®ªÀÅ PÀqÉ ¹Ã¼ÀÄ©nÖzÉ. CzÀ£ÄÀ ß vÀAw¬ÄAzÀ
PÀlÖ¯ÁVzÉ. ªÀÄÄA¢£À ¸À® ¨sÉÃnAiÀiÁzÁUÀ MAzÀÄ ºÉƸÀ ªÁQAUï¹ÖPï ¥Éæ¸A
É mï
ªÀiÁqÀĪɔ ¤eÁªÀÄ RĶ¬ÄAzÀ ¹éÃPÀj¹zÀ£ÀAvÉ. DvÀ£À£ÀÄß ¨sÁgÀvÀzÀ ºÉƪÁqïð
ºÀÆåUï JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. CAzÀgÉ DUÀ¨sÀð ²æêÀÄAvÀ DzÀgÉ f¥ÀÄt.
¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV zÉÆgÉUÀ¼ÄÀ / ¸ÀįÁÛ£ÀjUÉ PÉêÀ® PÀwÛ ªÀgÀ¸É, PÀÄzÀÄgÉ ¸ÀªÁj,
AiÀÄÄzÀÞ £ÉÊ¥ÀÄtåUÀ¼À£ÄÀ ß PÀ°¸À¯ÁUÀĪÀÅ¢®è. CªÀjUÉ ¸Á»vÀå ªÀÄÄAvÁzÀ D¸ÀQÛ ¨É¼É¸ÀĪÀ
²PÀët PÉÆr¸À¯ÁUÀÄwÛvÄÀ Û. K¼À£Éà ¤eÁªÀÄ «ÄÃgï G¸Áä£ï C°SÁ£ï
§ºÁzÀÆÝgïUÀÆ M¼ÉîAiÀÄ ²PÀët PÉÆr¸À¯ÁVvÀÄÛ. vÁ£ÀÆ ªÉƺÀªÀÄäzï RÄ° PÀÄvÀĨï
µÁ£ÀAvÉ DUÀ¨ÉÃPÉAzÀÄ PÁªÀågÀZÀ£É ªÀiÁrzÀÝ. DvÀ£À PÀªÀ£ÀUÀ¼À JgÀqÀÄ ¸ÀA¥ÀÄlUÀ¼À£ÀÄß
¥ÀæPÀn¸À¯ÁVvÀÄÛ. D¸ÁÜ£z
À À PÉ®ªÀÅ ¨sÀlÖAVUÀ¼ÄÀ CwAiÀiÁV ºÉÆUÀ½zÀgÀÄ. PÀªÀ£U
À À¼ÄÀ
G¸Áä¤AiÀiÁ «±Àé«zÁå®AiÀÄzÀ ¥ÀzÀ« vÀgÀUÀwUÀ½UÉ ¥ÀoÀåªÀ£ÁßV ¤UÀ¢
ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÁzÀAwªÉ JAzÀÄ DPÁ±ÀzÉvÀÛgÀPÉÌ ºÉÆUÀ½zÀgÀÄ. ¤eÁªÀÄ F «ZÁgÀPÉÌ
C£ÀĪÉÆÃzÀ£É ¤ÃrzÀ. G¸Áä¤AiÀiÁ «.« AiÀÄ°è ªÀiË°é C§ÄÝ¯ï ºÀPï CªÀgÀÄ
GzÀÄð ¥ÉÆæ¥sɸg
À ï DVzÀÝgÀÄ. CªÀgÀÄ GzÀÄð«£À ¦vÁªÀĺÀ JAzÉÃ
d£À¦æAiÀĪÁzÀªÀgÀÄ. ¤eÁªÀÄ£À DzÉñÀ ¥Á®£ÉAiÀÄ ºÉÆuÉ CªÀgÀ ªÉÄÃ¯É ©vÀÄÛ.
ªÀiË°é G¨sÀAiÀÄ ¸ÀAPÀlzÀ°è ©zÀÝgÀÄ. PÀªÀ£U
À À¼ÄÀ ºÉÃVzÀݪÉAzÀgÉ C¢üPÀÈvÀ DzÉñÀªÀ£ÄÀ ß
¥Á°¸À¢zÀÝgÉ CgÀ¸g
À À PÉAUÀtÚU
Â É UÀÄjAiÀiÁUÀ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. E£ÉÆßAzÉqÉ DzÉñÀ
¥Á°¹zÀgÉ ¸Á»vÀå ªÀ®AiÀÄzÀ°è C¥ÀºÁ¸ÀåPÉÌ UÀÄjAiÀiÁUÀ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. ªÀiË°éAiÀÄÄ
¤eÁªÀÄgÉÆqÀ£É MAzÀÄ O¥ÀZÁjPÀ ¸À¨sÉ £Àqɸ®
À Ä §AiÀĹzÀgÀÄ. ¤UÀ¢vÀ ¸ÀܼPÀ ÉÌ
8
ºÉÆÃzÁUÀ C°è ¤eÁªÀÄ E£ÉßãÀÄ ªÀÄÄjzÀÄ ©Ã¼ÀĪÀAwzÀÝ PÀÄaðAiÀÄ ªÉÄïÉ
PÀĽwzÀÝ. DvÀ£À ªÀÄÄAzÉ ªÀÄ£ÀÆÓgï dAUï, ºÉÆÃµï ©°UÀæ«Ä, gÉhÄÊ£ï AiÀiÁgï
dAUï ¤AwzÀÝgÀÄ.
“ªÀiË°é, £ÀªÀÄä DzÉñÀªÀ£ÀÄß £ÉÆr¢ÝÃgÁ? «zÁéA¸À£À£ÄÀ ß £ÉÆÃrzÀ ¤eÁªÀÄgÀÄ
¥Àæ²ß¹zÀgÀÄ.
“ºËzÀÄ ªÉÄʯÁqïð” ¥ÉÆ¥
æ sɸÀgï ºÉýzÀgÀÄ “vÀªÀÄä gÀZÀ£U
É À¼ÄÀ CzÀÄãvÀªÁVªÉ.
CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß «zÁåyðUÀ½UÉ «ªÀj¹ ºÉüÀĪÀÅzÀÄ £À£U
À É ¹PÀÌ §ºÀÄzÉÆqÀØ UËgÀª À.
DzÀgÉ £À£Àß CjPÉAiÉÄãÉAzÀgÉ F PÀëÄzÀæfëUÉ CªÀÅUÀ¼À£ÄÀ ß «zÁåyðUÀ½UÉ w½¹
ºÉüÀ®Ä CªÀ±ÀåªÁzÀ D¼ÀªÁzÀ eÁУÀzÀ PÉÆgÀvɬÄzÉ. ªÀĺÁªÀÄ»ªÀÄgÀ F ¸ÉêÀPÀ£ÄÀ
vÀ£Àß MqÉAiÀÄ£À£ÄÀ ß ¨sÉÃnAiÀiÁV F gÁAiÀįï PÀªÀ£ÀUÀ¼À°è£À CxÀðªÀ£ÄÀ ß
w½zÀÄPÉƼÀî¨ÉÃPÉAzÀÄ §ºÀ¼À ¸À® AiÉÆÃa¹zÀgÀÆ CµÉÖ®è ªÀtð£ÁvÀäPÀªÁV §gÉzÀgÀÆ
£À£Àß aPÀÌ ªÉÄzÀļÀÄ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß CxÀðªÀiÁrPÉƼÀî°®èªÉA§ ¨sÀAiÀÄ¢AzÀ zsÉÊAiÀÄð
vÀAzÀÄPÉƼÀî¯ÁUÀ°®è, £Á£ÉãÀÄ ªÀiÁqÀ°?”
¤eÁªÀÄ vÀ£Àß £ÉaÑ£À C£ÀÄAiÀiÁ¬Ä ºÉÆÃµï ©°UÀæ«ÄAiÀÄ PÀqÉ wgÀÄV PÉýzÀ
“CªÀgÀÄ K£ÀÄ ºÉýzÀgÄÀ PÉý¹vÁ?” ºÉÆõï PÉʪÀÄÄVAiÀÄÄvÀÛ MA¢µÀÄÖ ªÀÄÄAzÉ
§AzÀÄ ºÉýzÀ “ºËzÀÄ zÉêÀgÉà ªÀÄvÀÄÛ £À£Àß MqÉAiÀÄ£ÉÃ, gÁdgÀ gÀZÀ£ÉUÀ¼ÀÄ
¸ÁªÀiÁ£Àå gÀZÀ£ÉUÀ¼À¯Éèà gÁdgÀZÀ£U
É À¼ÃÉ DVgÀÄvÀÛªÉ. CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß «ªÀj¹ ºÉüÀĪÀÅzÀÄ
CµÀÄÖ ¸ÀÄ®¨sÀªÀ®è.”
“¤£Àß ªÀiÁvÀÄ ¤d, CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ²PÀëP£
À ÃÉ CxÀð ªÀiÁrPÉƼÀî¢zÀÝgÉ E£ÀÄß
«zÁåyðUÀ½UÉ DvÀ CxÀðªÀiÁr¸À®Ä ºÉÃUÉ ¸ÁzsåÀ .? CzÀÄ ¤d, DzÀgÉ” vÀĸÀÄ
ªÀiË£ÀzÀ £ÀAvÀgÀ ºÉýzÀ “£À£Àß gÀZÀ£U
É À¼À£ÄÀ ß CxÀð ªÀiÁrPÉƼÀÄîªÀ ²PÀëPÀ£À£ÄÀ ß
¥ÀqÉAiÀÄ®Ä «±Àé«zÁå®AiÀÄPÉÌ E£ÀÄß JµÀÄÖ ¸ÀªÀÄAiÀÄ ¨ÉÃPÁUÀ§ºÀÄzÀÄ?” JAzÀÄ
¸ÉÃj¹zÀ.

9
 ºÉÆÃµï ºÉýzÀ, “MqÉAiÀÄ, CzÀÄ gÀZÀ£U
É À¼À ªÉÄÃ¯É CªÀ®A©vÀªÁV®è.
NzÀÄUÀ£À eÁuÉäAiÀÄ ªÉÄÃ¯É CªÀ®A©vÀ”
“ºËzÀÄ. CzÀÄ eÁtvÀ£ÀzÀ «µÀAiÀÄ. £Á£ÀÄ £À£Àß PÀªÀ£U
À À¼À£ÀÄß PÉÆqÀ§ºÀÄzÀÄ,
CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß CxÀð ªÀiÁrPÉƼÀî®Ä ¨ÉÃPÁzÀ eÁtvÀ£ÀªÀ£ÄÀ ß PÉÆqÀ¯ÁgÉ. ««AiÀÄ°è £À£Àß
PÀªÀ£ÀUÀ¼À£ÄÀ ß ¨sÉÆâ¸À¨ÉÃPÉÀA§ DzÉñÀªÀ£ÄÀ ß gÀzÀÄÝ ªÀiÁr.”
¤eÁªÀĤAzÀ “ºÀÄZÀ”Ñ J¤ß¹PÉƼÀÄîwÛzÀÝ ªÀiË°éAiÀÄÄ «zÁåyUÀ¼À£ÄÀ ß §ºÀÄzÉÆqÀØ
ºÉÆgɬÄAzÀ ¥ÁgÀÄ ªÀiÁrzÀÝ.
“ªÀµð
À PÉÌ MAzÀÄ ¨Áj ºÀ®ªÀÅ ¸ÀA¸ÁÜ£U
À À¼°
À è ²æêÀÄAvÀ ¥ÀæeÉUÀ¼ÄÀ vÀªÀÄä
gÁdjUÉ ªÀÄAiÀiÁðzÉ vÉÆÃj¸À®Ä a£ÀßzÀ £ÁtåªÀ£ÀÄß ¸ÁAPÉÃwPÀªÁV C¦ð¸ÀĪÀ
ªÁrPɬÄvÀÄÛ. gÁdgÀÄUÀ¼ÄÀ CzÀ£ÀÄß ªÀÄÄnÖ ªÁ¥À¸ÄÀ ì »A¢gÀÄV¸ÀÄwÛzÀÝgÀÄ. DzÀgÉ
ºÉÊzÀgÁ¨Ázï ¤eÁªÀÄ£À §½ ¸ÁAPÉÃwPÀ C£ÀÄߪÀÅzÉãÀÆ EgÀ°®è. PÉÆlÖzÀÝ£ÀÄß
UÀ§PÀÌ£É QvÀÄÛPÉÆAqÀÄ ¹AºÁ¸À£ÀzÀ ¥ÀPÌÀ zÀ°èzÀÝ aîPÉÌ CªÀ£ÀÄ ºÁPÀÄwÛzÀÝ. MAzÀÄ ¨Áj
²æêÀÄAvÀ£ÉƧâ C¦ð¹zÀ a£ÀßzÀ £Átå PɼÀPÌÉ ©zÀÄÝ ºÉÆìÄvÀÄ. ¤eÁªÀÄ vÀPëÀtªÉÃ
¹AºÁ¸À£À¢A¢½zÀÄ CA¨ÉUÁ®Ä ºÁPÀÄvÀÛ GgÀļÀÄwÛzÀÝ a£ÀßzÀ £ÁtåUÀ¼£
À ÀÄß »rzÀÄ
vÀAzÀÄ aîPÉÌ ºÁQPÉÆAqÀ” JAzÀÄ ¯Áåj PÁ°£ïì CªÀgÀÄ qÉƫĤPï ¯ÉæAiÀÄgï
eÉÆvÉ ¸ÉÃj §gÉzÀ “¦üæÃqÀA Jmï «Äqï £ÉÊmï” (PÀ£ÀßqÀ C£ÀĪÁzÀ- JZï. Dgï.
ZÀAzÀæªÀzÀ£À gÁªï “£ÀqÀÄgÁwæAiÀÄ°è ¸ÁévA
À vÀæöå”) PÀÈwAiÀÄ°è §gÉ¢zÁÝgÉ. ¤eÁªÀÄ
«ÄÃgï G¸Áä£À C° SÁ£ï M§â ¯ÉÆéü, D¸É§ÄgÀÄPÀ JAzÀÄ «ªÀj¸À¯ÁVzÉ. gÁd
JAzÀ ªÉÄÃ¯É D¸É EgÀĪÀÅzÀÄ ¸ÀºÀdªÉ¤¹zÀgÀÆ CwyUÀ¼ÄÀ ¸Éâ J¸ÉzÀ vÀÄAqÀÄ
¹UÀgÃÉ lÄUÀ¼À£ÄÀ ß ¸ÉÃzÀÄwÛzÀÝ JA§ «ªÀgÀªÀ£ÄÀ ß ¥ÀĸÀÛPÀzÀ°è zÁR°¸À¯ÁVzÉ.
PÉÆ£ÉAiÀÄzÁV: ºÁUÁzÀgÉ ºÉÊzÀgÁ¨Ázï ¤eÁªÀÄ ªÀA±À¸ÜÀ gÀÄ K¼ÀÄ d£À ªÀiÁvÀæ D½éPÉ
£ÀqɸÀ®Ä ¸ÁzsåÀ ªÁVzÀÄÝ ºÉÃUÉ? ºÀ®ªÀÅ zÀAvÀPÀxÉUÀ¼À ¥ÀæPÁgÀ EzÀÄ ªÉÆzÀ®£ÉÃ
¤eÁªÀÄ£À PÁ®zÀ¯Éèà wêÀiÁð£ÀªÁVvÀÄÛ. ªÉÆzÀ®£Éà ¤eÁªÀÄ (RªÀÄÄæ¢Ýãï)
¤eÁA-G¯ï-ªÀÄįïÌ MAzÀÄ ¸À® qÉPÌÀ ¤ß£À ¥À²ÑªÄÀ ¥ÁæAvÀåzÀ°è ¨ÉÃmÉ ªÀÄÄV¹
10
ªÁ¥Á¸ÁUÀÄwÛzÁÝUÀ, M§â ¥sÀQÃgÀ gÉÆnÖUÁV ¨ÉÃqÀÄwÛzÀÝ£ÄÀ ß £ÉÆÃrzÀ. ¤eÁªÀĤUÉ
£ÉÆêÀÅAmÁV vÀ£Àß vÀraî (ºÀ¸À¨É aî) ¢AzÀ K¼ÀÄ PÀįÁÑ (gÉÆnÖ vÀÄtÄPÀÄ)
UÀ¼£
À ÀÄß PÉÆqÀÄvÁÛ£É. ¥sÀQÃgÀ K¼ÀÄ d£Àä ¤ªÀÄä ªÀÄ£Év£
À À D½éPÉ £ÀqɸÀ° JAzÀÄ
ºÀgÀ¹zÀ£ÀAvÉ. E£ÉÆßAzÀÄ zÀAvÀPÀxÉ ¸Àé®à «gÀÄzÀÞªÁVzÉ. MªÉÄä ªÉÆzÀ® ¤eÁªÀĤUÉ
vÀÄA¨Á ºÀ¹ªÁVvÀÄÛ. D ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ¥sÀQÃgÀ£ÉƧâ PÉ®ªÀÅ gÉÆnÖ vÀÄAqÀÄUÀ¼À£ÄÀ ß
PÉÆqÀÄvÁÛ£.É DzÀgÉ ¤eÁªÀĤUÉ PÉêÀ® K¼ÀÄ gÉÆlÄÖ vÀÄAqÀÄUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁvÀæ w£Àß®Ä
¸ÁzsåÀ ªÁ¬ÄvÀAvÉ. ¥sÀQÃgÀ£À D±ÀAiÀÄzÀAvÉ K¼ÀÄ d£ÀäzÀªÀgÉUÉ CªÀgÀ C¢üPÁgÀ«vÀÄÛ.
E£ÉÆßAzÀÄ vÀ¢égÀÄzÀÞªÁzÀ zÀAvÀPÀxÉ EzÉ. ¤eÁA G¯ï ªÀÄįïÌ ºÀ¹zÀ ¥sÀQÃgÀ¤UÉ
PÉêÀ® K¼ÀÄ gÉÆnÖ vÀÄtÄPÀÄUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁvÀæ ¤ÃrzÀ. »ÃUÁV K¼Éà d£Àä ¤ªÀÄä ªÀA±À
C¢üPÁgÀ £ÀqɸÀ° JAzÀÄ ±Á¥À«vÀÛ£ÀAvÉ. »ÃUÁV 1724 jAzÀ 1948 gÀªÀgÉUÉ
K¼ÀÄ d£À ¤eÁªÀÄgÀÄ ªÀiÁvÀæ ºÉÊzÀgÁ¨Ázï D¼À®Ä ¸ÁzsåÀ ªÁ¬ÄvÀÄ. ¤dªÉÇÃ
¸ÀļÉÆîÃ! ¸ÁégÀ¸ÀåPÀgÀªÁVªÉ JA§ÄzÀÄ ªÀiÁvÀæ ¸ÀvÀå.
DzsÁgÀ UÀAxÀU¼
À ÀÄ

1. £ÀgÉÃAzÀæ ®ÆxÀgï., “ºÉÊzÀgÁ¨Ázï: J §AiÉÆÃUÀæ¦ü”, DPïì¥sÀqïð

AiÀÄƤªÀ¹ðn ¥Éæ¸ï, £ÀªÀzɺÀ°, 2012.
2. £ÁUÀ¨sÀƵÀtUËqÀ ¦., “¦æ£ïì°Ã ¸ÉÖÃmïì D¥sï ªÉÄʸÀÆgï DåAqï
ºÉÊzÀgÁ¨Ázï” C¥ÀæPÀnvÀ ¦ºÉZï.r ªÀĺÁ¥Àæ§AzsÀ, UÀÄ®§UÁð «.«.
PÀ®§ÄgÀV, 1999.
3. eÁ£ï dĨïægÉhÄÊQ., “zÀ ¯Á¸ïÖ ¤eÁªÀiï”, ¥Á£ï ªÀiÁåPï«Ä®£ï D¸ÉÖçðAiÀiÁ
¥ÉæöÊ.°, ¹rß, 2006
4. ¦.£ÁUÀ¨sÀƵÀtUËqÀ EªÀgÀ ¯ÉÃR£À “¨ÉÃgÉAiÀĪÀgÀÄ J¸ÉzÀ vÀÄAqÀÄ ¹UÀgÉÃlÄ
¸ÉÃzÀÄwÛzÀÝ£Éà ¤eÁªÀÄ?”http://www.ekanasu.com/2012/10/blog-
post.html
5. ¸ÉÊzÁ EªÀiÁA (¸ÀA)., ¢ C£ïmÉÆïïØ ZÁgï«Ä£Ágï, ¥ÉAVé£ï §ÄPïì, 2008

11