ISANG DEPINISYON PONCIANO B. Kaya’t laya’y itinindig sa kislap ng mga tabak
At sa Kawit nawagayway ang maningning na PERALTA- PINEDA sagisag Datapuwa’t sa sansaglit Ano ka? Ano siya? Ano ako? Ano tayo? Pagsasarilii ay inagaw ng malakas SAbi nila’y Pilipino Ugat natin ay silangan Dinagit ng dambuhalang ang dimumano’y bagong mesiyas Anak dagat ang ninunong hatid dito ng barangay Diumano’y naparito upang noon ay iligtas Galing doon sa malayo, sa matandang kalupaan Ang barbarong walang dunong, walang alam sa Dito sila ipinadpad ng magandang kapalaran paghawak Ng Gobyerno at ng layang para lamang sa di uslak Dito nanirahan, nangaglahi, nangabuhay ng sagana May ugaling katutubo, may gobyerno at bathala Di gayon nga May samahan at Ibigan, Maayos at payapa Awtoridad ay naiba May Sariling wika Napalitan ang balangkas, nangagbago ang sistema Ito tayo, Ito tayo, Ito tayo! Ngunit iyon din ang dayuha’y panginoon Sa ante-panahon ng Kolonyalismo Pilipino ang busabos, nakayuko, tagasunod Walang tutol Walang kaabog-abog Edukasyong popular: kinano ang sistema Mula sa kanluran ang dayo’y sumapit Umunlad di nga kasi; Pilipino ay dumunong Ako’y hinamak, Siya’y Inapi, Ikaw ay Hinamig Naging kano sa ugali, naging kano sa damdamin Siniil ang Laya, Kinamkam ang Yaman Naging kano sa isipan, naging kano sa pagsulong Baranggay ay binuwag, binuwag, binuwag Sadyang gayon ang katwiran (aaaahhh!) Masterin mo iyang wika’t Mga Tala ay Sinunog Ang kultura niyang wika’y ikaw iyang mamasterin Abakada’y Ibinawal Ang nangyari: ang produkto Ipinasiyang mga mangmang Nitong ating edukasyon: prospektibong mandarayo Ang lahat ng katutubong kayumanggi ang kulay Di gradwadong makabansa, hinding-hindi At naging alipin ang bayan kong irog Pilipino… Mailoko, ma-bisya, ma-kamampangan, ma-tagalog Divide et Impera Ito tayo Ilokano’y Ilokano Pilipino Kapampanga’y Kapampangan At sa halip, sa halip Bikolano’y Bikolano Pinalitang Lahat-laht Pangasina’y Pangasinan Gobyerno, relihiyon, ugali at kultura Ang Cebuano’y Cebuano Kinastila itong dila pati na puso Iyang Wara’y laging Waray Ang Ilongo ay Ilongo Edukasyon ay hulog ng langit Mga Muslim laging Muslim Mga tao ay dumunong sa pagbasa at pagsulat Ang Tagalog ay Tagalog Kastilaloy ang panturo, kastilaloy ang balangkas Kundi rin lang itong akin Kaya’t ako’y nakastila Mabuti pa ang sa dayo Sa kaluluwa at sa balat Ito tayo Pinagtilad-tilad, ikaw ako’t siya Plipino: Isang lahing maka-ako, tayu-tayo Sa adhika’y paghatiin: divide et impera At nagdilim At yumabong At kumulog at kumidlat at lumindol Ilokano’y Ilokano At ang ulan ay bumuhos at bumaha at umunos Kapampanga’y Kapampangan Ang salinlahi’y nagliliyab, nalulunod Bikolano’y Bikolano Nagliliyab, nalulunod Pangasina’y Pangasinan Ang Cebuano’y Cebuano Ay, salamat sa karimlan Iyang Wara’y laging Waray Ay, salamat sa magdamag Ang Ilongo ay Ilongo At sumilay ang liwayway Mga Muslim laging Muslim Ng maningning na liwanag ng Ang Tagalog ay Tagalog Isang phoenix ang nagbangon Kanya-kanya, tayu-tayo Sa abo ng lumipas Masawi man ang sampangkat, malipol man ang Nagmistulang manunubos ng naamis nating palad santribu Kaguluhan ay Inayos, mga giba ay binuo Huwag lamang tayo Nilipol ang kasamaan, kayarian ay binago Huwag lamang ako Tenance, ekonomiya, sosyedad, gobyerno Pagka’t tayo’y ito Edukasyo’y nakaangkop sa lahat ng kailangan Mga Pilipino Nang sa gayo’y bumalikwas ang duhagi nating bayan Ang naamis ay nagbangon, lumaban, naghimagsik Kamatayan ay sinuong, sinagupa ang panganib Pinabubulas ng ayong muli ang kulturang katutubo Bumagsak ang mapaniil na nag-iwan ng bakas Bilang tandang luwalhati ng Kahapong siniphayo Ang launi’y isang lahing sumapit na Isang Bansang hindi dayo Isang lahi’t bansang Pilipinong-Pilipino Kailangan natin ngayon ay uri ng panturuang magbubuklod Sa biyaya ng magandang katubusan Sambandila’t isang awit, isang wikang hindi hiram Dapat itong maging bunga nitong bagong kaayusan At pag ito’y natupad na
At pag ito’y naganap na
Masasabing taas-noo Ikaw, siya, saka ako’y Mga bagong Pilipino