Buod

Siksik at pinaikling bersyion ito ng teksto. Ang teksto ay maaring naksulat, pinanood, o
pinakinggan. Pinipili rito ang pinakamahalgang ideya at sumusuportang ideya o datos. Mahalaga kung
gayon, ang pagtutok sa lohikal at kronolohikal na daloy ng mga ideya ng binuod na teksto. Kadalasan,
nakakatulong ang pagbubuod sa paglilinaew sa lohikal at kronolihiya ng mga ideya lalo na sa mga hindi
organisado o komplikadong paraan ng pagsulat sa teksto.

Bilang datos sa isang masusing binasang teksto upang gamitin sa isang pagsusulat, mahalaga ang
pagbubuod sa pagpapaunlad sa pagpapaunlad ng agrumento. Hindi tayo nagbubuod para lang ilahad
ang ginawa o isinulat ng isang may akda. Ginagamit ito bilang pansuporta sa isang prosisyon o tesis. Isa
rin itong batayan kung paano binasa ng sumulat ang naturanG akda at kung paano nIya naiiugnay sa
kaniyang paksa.

Pangunahing mga katangian ng pagbubuod ang mga sumusunod:

1. Tinutukoy agad ang pangunahing ideya o punto kaugnay sa paksa.

2. Hindi inuuulit ang mga salita ng may akda;bagkus ay gumagamit ng sariling pananalita. Isa
itong “ muling pagsulat” ng binsang akda sa maikling salita. Inihahalili sa mga salita ng may-
akda ang mas pangkahalatang termino gaya ng kasuotan sa halip na saya, pagtuturo sa halip
na paglelektyur, at iba pa.
3. Mga ⅓ ng teksto o mas maikli pa dito ang buod.

Narito ang mga hakbang sa pagbubuod:

1. Basahin, panoorin, o pakinggan muna nang pahapyaw ang teksto.

2. Sa mga nakasulat o episodyo ng isang pinanood o pinakinggan, tukuyin ang paksang
pangungusap o pinakatema. Tukuyin din ang mga susing salita ( key words).
3. Pag- ugnay- ugnayin ang mga ideyang ito upang mabuo ang pinakpuntyo o tesis.
4. Sulatin ang buod. Tiyakin ang organisasyon ng teksto. Huwag gumamit ng mga salita o
pangungusap mula sa teksto.
5. Huwag maglagay ng mga detalye, halimbawa, at ebidensya.
6. Makatutulong ang paggamit ng mga signal word o mga salitang nagbibigay-transisyon sa
mga ideya gaya ng gayumpaman, kung gayon, samatuwid, gayundin, sa kabilang dako,
bilang konklusyon, bilang pagwawakas, at iba pa.
7. Huwag mag-singit ng opinyon.
8. Sundin ang dayagram sa ibaba.

Buod

Pangunahing Ideya
Paksang pangungusap
Paksang pangungusap
 Paksang pangungusap
Konklusyon

Sa pagbubuod naman ng mga piksyon, tula, kanta, at iba pa, maaring gumawa muna ng story
map o graphic organizer upang malinawan ang daloy ng pangyayari. Pagkatapos isulat ang buod sa isang
talata kung saan ilalahad ang pangunahing karakter, at tunggaliaan at ang resolusyon ng tunggalian.

Narito ang ilang halimabawa ng story map.

Banghay

Tagpuan Istorya Tauhan

Problema Kalutasan ng problema

 Pamagat

Simula

Tagpuan

Gitna

Mga Tauhan

Problema/Banghay

Pangyayari

Wakas

Kinalabasan/ Solusyon

Resolusyon

Tumutulong nag pagbubuod sa pagpapunlad ng analitikal na pag iisip na isang mahlagnag

kasanayan sa pag- aaral. Sinusuri dip ang mga impormasyon at pinaghihiwalay ang mahalaga sa di-
mahalagang punto, ang ideya sa halimbawa o ebidensya, ay pinagsasama-sama ang mahahalagang ideya
upang makbuo ng malinaw at mapagbuod na mga pangungusap na maglalahad ng pangunahing punto
ng teksto.

Ilan sa mga halimbawang tekstong maaring ibuod ang piksyon at di-piksyon ( sanaysay, report,
artikulo, balita, pelikula, video, pangyayari, pulong at iba pa)

Narito ang ilang halimbawa ng buod:

a. Sa Pilipinas, hango sa dayong pananaw ang pag-aaral ng astronomiya. Dahil ditto, hondo
natin natutunton ang sarili nating kabihasna at ang Kulturang Pilipino na mapapatunayan ng
mayamang termino ng mga ninuno ukol sa kalikasan, sa kontelasyon sa partikular. Sa
katunayan, ang iba’t ibang grupo sa Pilipinas ay may mga katawagan sa lahat ng bahagi ng
mundo at ang mga ito ay hindi magkakalayo sa isa’t isa. Gayundin, ang iba’t ibang bansang
kabilang sa wikang Austronesya ay may kahawig ding termino. Tunay ngang repleksyon ng
kultura at kabihasnan ang wika. Ang paraan ng pamumuhay, oag iisip, pagdedesisyon sa ga
gawain, pati mga oral na panitikan at kaalaman, ay masasalamin sa mga salitang
astronomiyang gamit ng mga sinaunang Pilipino. Ang mga kaalamang ito ay makakatulong
upang maintindihan ng mga Pilipino ang kanilang sarili, lomonidad, at bansa kung pag-
aaralan lang sana ng mga mag- aaral.
 “ Wika, Astronomya, Kultura: Kulturang Pilipino sa mga
Katawagang astronomilo.” nasa “ Mga Piling Diskurso sa Wika at Lipunan, Constatino, P. at
M. Atienza. 1996)

b. Tula:
May Huklubang Ama sa may Tumba-Tumba

May huklubang am sa may tumba-tumba

At ikaw, binate, ang kaniyang kausap
Dumudyan duyan sa buntong hininga.

Hangad mo ang palad ng kaniyang dalaga

Kaya nagtatangkang hingin ang basbas
Ng huklubang ama sa may tumba-tumba

Iyong hinihintay ang tamang entrada

Ngunit dila’y putol, wika’y tumatakas
Dumuduyan-duyan sa buntong hininga

Kada isang kilos, wari’y minamata

At ngayon, para bang gusto mong lumayas
Ang huklubang ama sa may tumba-tumba

Ang iyong konklusyong inipong pag-asa’y

Mistulang kulisap sa lantang bulaklak
Dumuduyan-duyan sa buntong hininga

Ngunit kung puso mo’y ipagpabukas pa

Baka magsisis ka at maging katulad
Ng huklubang ama sa may tumba-tumba
Dumuduyan-duyan sa buntong-hininga.

(Vladimier Gonzales, halaw sa tulang Proposals

ni Edwin Thumboo, Ugat, 2003)

Buod:

Kausap mo angmatandang lalaking magulang ng iyong nililiyag upang makuha ang

pahintulot niya na makaisang-dibdib mo ang kaniyang anak. Ngunit nauumid ka at hindi makapagsalita
habang patuloy iting nagtutumba-tumba. Gusto mo nang sumuko ngunit ayaw mong mapares sa
matanda na tumandang nag iisa sa kaniyang tumba-tumba.