Sejarah-nota kilat T5 bab1

BAB 1 : KEMUNCULAN DAN • pegawai Barat ketua biro • Tamatnya Dinasti

PERKEMB NASIONALISME DI
ASIA TENGGARA
Maksud Imperialisme
• luaskan pengaruh dan wilayah
• menjajah negara lain
• untuk kepentingan tertentu.
• sejak empayar Yunani dan Rom.
• Imperialisme moden apabila
kuasa Barat menguasai wilayah
lain spt di Asia.
Kuasa imperialisme Barat
• Portugal – tawan Melaka
• Sepanyol
• Belanda
• Britain
• Perancis
• Amerika Syarikat
Faktor imperialisme Barat di
Asia Tenggara
• strategik – terletak ant China
dan India.
• Pasaran luas di China dan India
• Kesuburan tanah
• Kaya dengan bahan mentah
• Tanah Melayu – bijih
timah
• Indonesia – bijih timah
• Thailand – bijih timah dan
kayu jati
• Burma – kayu jati
• Filipina – tebu dan kelapa
• Revolusi Perindustrian
Eropah
• kapal wap - muatan banyak dan
cepat.
• Terusan Suez – pendekkan
perjalanan Barat dan Timur.
• Ciptaan telegraf
• Persaingan antara kuasa Barat
• Keluasan tanah jajahan –
lambang kekayaan kuasa Barat
• Beban Orang Putih - British dan
Belanda
• Tugas Menyebarkan Tamadun –
Perancis bertanggungjawab
mentamadunkan orang Timur
• Mubaligh Kristian - sebarkan
agama kristian
Ciri Umum sistem birokrasi
Barat di Asia Tenggara
• Penubuhan kerajaan pusat
• Gabenor Jeneral ketua pentadbir
• Pentadbiran melalui biro
• undang-undang Barat
Perubahan politik di Filipina Konbaung.
a. sebelum kedatangan Sepanyol, • Institusi raja tersingkir
• daerah kecil (barangay.) • jawatan pembesar
• Barangay diperintah datu tradisional di peringkat
• Di selatan Kepulauan pusat terhapus.
Filipina, - kerajaan Islam • Pesuruhjaya Tinggi
b. Penguasaan pentadbiran British pemerintah
Filipina oleh Sepanyol tertinggi di Burma.
Pentadbiran berpusat. • Akta Kampung Ulu
• Gabenor Jeneral - Burma
pemerintah tertinggi. • Akta Perkampungan
• Ketua Datuk Bandar Burma
(Pentadbir wilayah) • Pentadbiran daerah oleh
• Gabenor Kecil (Pentadbir Myo-ok
bandar) • Undang Barat
Pentadbiran tempatan di • Fungsi raja diambil alih
bawah Sistem Encomienda oleh undang Barat
(gabungan barangay) • Maljis Perundangan
• Diperintah Encomiendero diperkenalkan.
• menjaga keamanan, • Jabatan perhutanan,
• mengutip cukai jabatan kesihatan dan
• kristiankan penduduk jabatan pelajaran
• encomienda dibenci ditubuhkan
• cukai tinggi Perubahan politik di Indo China
• kerahan tenaga a. Sebelum kedatangan Perancis
• kemerosotan • kerajaan pusat berkuasa
pemerintahan tradisional mutlak
• pengaruh datu merosot • kuasa penuh kepada
Perubahan Politik di Indonesia pembesar tempatan
a. Sebelum kedatangan Belanda • birokrasi diketuai
• kerajaan yang berasingan golongan Mandarin.
• Diketuai oleh raja • Gol Mandarin dipilih
di • Dibantu pembesar melalui peperiksaan
b. Penguasaan oleh Belanda bahasa dan kesusasteraan
• pentadbiran pusat dan China.
pentadbiran tempatan b. Penguasaan Perancis di Indo
China
• Pentadbiran pusat -
• Diketuai oleh Gabenor Jeneral
Gabenor Jeneral
• Leftenan Gabenor-pemerintah
• Pentadbiran tempatan oleh
wilayah jajahan
pembesar tempatan
• kerajaan pusat menubuhkan
dengan pengawasan
Union Indochinoise.
pegawai Belanda
• Persekutuan Indo China
• Jabatan kerajaan seperti
Pelajaran, Jab. Pertanian • terdiri Vietnam dan Kemboja
• Laos menyertai
• Dewan Tempatan - tiada
kuasa perundangan • Diketuai Gabenor Jeneral
• Penubuhan Volksraad • Perancis kuasai pentadbiran
(Majlis Rakyat)
Rang undang oleh Parlimen
Perancis
Perubahan Politik di Burma
a. sebelum kedatangan British
kerajaan tempatan tidak
dicampuri oleh kerajaan pusat.
• sistem beraja dibawah
Dinasti Konbaung
Kerajaan tempatan - membayar
cukai dan kerahan tenaga.
• raja penaung kpd sami
Buddha Perubahan Politik di T. Melayu

Kesultanan Melayu Melaka-
b. Penguasaan oleh British
Sistem Pembesar Empat Lipatan

www.arenasejarah.com Disediakan Oleh Cikgu Khoo 1

 Sejarah-nota kilat T5 bab1

Portugis di Melaka meruntuhkan a. Dasar Penjajahan Barat • Di Tanah Melayu, lepasan
institusi raja • birokrasi Barat tidak sekolah vernakular sukar

Melaka, Pulau Pinang dan memberi peluang kepada mendapat pekerjaan.
Singapura jd Negeri-negeri Selat rakyat tempatan e. Kemunculan Golongan

Gabenor pemerintah tertinggi • Rakyat tempatan kekal Intelektual

Gabenor dibantu oleh residen ekonomi tradisional. • Pencetus nasionalisme
kaunselor • Sistem Tanaman Paksa di • Berpeluang melanjutkan

Pentadbiran kampung oleh Indonesia dan Sistem Polo pelajaran di Barat dan di
penghulu di Filipina menindas Asia Barat.

Sistem Residen bagi Negeri penduduk. • Didedahkan idea falsafah
Melayu Bersekutu • Dasar keterbukaan Barat dan Islam.

Sistem Penasihat bagi Negeri penjajah terhadap • Memimpin gerakan
Melayu Tidak Bersekutu kemasukan imigran setelah kembali

Residen dan Penasihat British di timbulkan tidak puas hati. f. Pengaruh Media Massa
bawah Gabenor NNS b. Pengaruh Agama • Akhbar & majalah

Sistem kehakiman Barat • Agama satukan rakyat semarakkan nasionalisme

Pelaksanaan pengutipan cukai • Penubuhan Persatuan • Di Vietnam - Tribune

Pembahagian negeri kepada Belia Buddha di Burma Indigene dan cloche Felee
beberapa daerah membuktikan peranan • Di Tanah Melayu - al-

Penubuhan balai polis agama alat perpaduan Ikhwan, Saudara, Warta

Peranan raja dan pembesar • Gerakan Islah - penyatuan Malaya dan Majlis .
Melayu terjejas.
dunia Islam menentang g. Pengangkutan & perhubungan
Pentadbiran Negeri Thailand penjajah Barat. • Perkhidmatan telefon

Birokrasi Barat oleh Raja
• Agama kristian di • Telegraf
Mongkut & Raja Chulalongkorn
Sepanyol satukan • Pembinaan jalan kereta

80 orang penasihat Barat
penduduk peribumi. api dan jalan raya

Penasihat kewangan Britain
c. Karya kesusasteraan • menghubungkan kawasan

penasihat pelabuhan Britain
• Karya sampaikan mesej yang terpisah

polis dibawa dari Britain
kesengsaraan • Rakyat & pemimpin

Penasihat kastam dan
ketenteraan dr AS dan Perancis. • Novel Noli Me Tangere bertemu

Chulalongkorn memperkenalkan karya Jose Rizal h Pengaruh Luar
• Majlis Penasihat Rendah • Cerpen Kerikil-Kerikil • Kejayaan Jepun tewaskan
Tajam & Ke Makam China
• Majlis Mesyuarat
Bonda karya Chairil • Kejayaaan Jepun kalahkan
Tertinggi
Anuar berpengaruh di Rusia
• Kabinet Menteri
Indonesia. • Perjuangan Mahatma
• Majlis Penasihat Rendah dan
• Putera Gunung Tahan Gandhi di India
majlis Mesyuarat Tertinggi
karya Pak Sako Perkemb. Nasionalisme di AT
badan penasihat raja
berpengaruh diT. Melayu. a. Tahap Pertama
• Kabinet Menteri daripada
d. Sistem Pendidikan • Penentangan terbuka
bangsawan berpendidikan Barat
• utamakan sekolah bahasa • Bersifat setempat
• Juruaudit dari Britain
penjajah • Tidak berorganisasi
• golongan baru daripada • Pendidikan pada peringkat
pentadbir birokrasi moden • Isu kebudayaan
rendah
berdasarkan tahap pendidikan • Isu agama
• Terhad kepada golongan
• Sistem raja berperlembagaan • hak peribumi
elit dan penduduk bandar
menggantikan sistem raja • Dipimpin golongan
• Di Indonesia, anak
berkuasa mutlak pertengahan pendidikan
golongan priyayi diberi
• Pemodenan kekalkan Barat dan Asia Barat
pendidikan tersendiri dan
kemerdekaan • kesedaran politik
diasingkan daripada anak
Maksud Nasionalisme • tuntut hak dikembalikan
orang kebanyakan.
• Perasaan cinta bangsa • Tuntutan taraf hidup
• Di Burma, pendidikan
• gerakan membebaskan tanah air dibaiki
sekular dan pendidikan
• Pembebasan kuasa politik, mubaligh ancaman • Tidak meminta
• Bebaskan cengkaman ekonomi terhadap sekolah Buddha kemerdekaan dgn segera
• Bebaskan kebudayaan asing b. Tahap Kedua
Faktor Kemunculan Nasionalisme • Lebih radikal

www.arenasejarah.com Disediakan Oleh Cikgu Khoo 2


• Berorganisasi
• Dipimpin oleh golongan
berpendidikan Barat.
• Menuntut kemerdekaan
Nasionalisme di Filipina
Tahap Pertama
• dipimpin oleh Jose Rizal.
• tuntut Filipina dijadikan wilayah
Sepanyol
• Tuntut bangsa Filipina diberi
hak sama dgn bangsa Sepanyol
• Tuntut bangsa Filipina diberi
kebebasan bersuara
• tuntutan kurang mendapat tindak
balas Sepanyol
• Jose Rizal tubuhkan Liga
Filipina
• desak kerajaan Sepanyol
melakukan pembaharuan
• Sepanyol berasa terancam
• Jose Rizal ditangkap - dibuang
negeri ke Mindanao.
• Jose Rizal - hukuman bunuh.
Tahap kedua
• penubuhan Katipunan oleh
Andres Bonifacio
• penentangan radikal
• satukan bangsa Filipina
• kemerdekaan melalui revolusi.
• Media cetak sebarkan revolusi
• Kalayan – akhbar rasmi
pertubuhan Katipunan
• revolusi bersenjata tetapi gagal
• Semakin lemah selepas Andres
Bonifacio dihukum mati oleh
Emilio Aguinaldo
• Aguinaldo anggotai Katipunan
• kerjasama dengan AS
• berjaya mengusir Sepanyol
• penyingkiran Sepanyol
memulakan penguasaan AS
terhadap Filipina
• isytiharkan kemerdekaan
Filipina
• tidak disahkan oleh AS
• meneruskan revolusi
• ditangkap
• Amerika benarkan pertubuhan
politik sederhana
• Sergio Osmena ketuai dewan
perhimpunan
• nasionalis Filipina kembali
menuntut kemerdekaan melalui
perlembagaan
Nasionalisme di Indonesia
Tahap Pertama
www.arenasejarah.com Disediakan Oleh Cikgu Khoo
Sejarah-nota kilat T5 bab1
• tumpuan isu pendidikan
• Raden Adjeng Kartini
(i) Pendidikan utk wanita
(ii) Karya- Habis Gelap
Terbitlah Terang &
Penulisan Seorang Puteri
Jawa
(iii) Memberi inspirasi
• Muhammadiyah - sebarkan
Islam sebenar
• bina sekolah, klinik dan masjid
Tahap Kedua
• perjuangan politik radikal
• Sarekat Islam
• Parti Komunis Indonesia
• Parti Nasional Indonesia (PNI)
• Soekarno mempengaruhi rakyat
• Soekarno ditangkap
• PNI diharamkan
Nasionalisme di Indo-China
• Lebih tertumpu di Vietnam
• golongan Mandarin
• perjuangkan pemulihan sistem
pemerintahan beraja
• Gol menengah berpendidikan
Barat -pejuang pendidikan Barat
• Perjuangan Phan Boi Chau
• memimpin revolusi
• gagal
• menubuhkan Viet Nam
Quang Phu Hoi (VNQPH)
• pemberontakan di tongkin
• gerakan dakyah
Vietnam
• dipenjarakan
• VNQPH diharamkan
• jadi radikal
• Viet Nam Quoc Dang Dang
(VNQDD)
• Parti Komunis Vietnam.(PKV)
• Perancis tangkap pemimpin
VNQDD - hukum bunuh
Nguyen Thai Hoc.
• Ho Chi Minh lari ke Hong Kong
• Sikap keras Perancis
nasionalisme kembali bercorak
sederhana.
• Dipimpin Maharaja Bao Dai.
• Pembaharuan Bao Dai disekat.
• Maharaja dilarang melibatkan
diri dlm gerakan nasionalisme.
Nasionalisme di Burma
Tahap pertama
• perjuangan sami Buddha
• perjuangan golongan elit
berpendidikan Barat
• Golongan sami Buddha -
Persatuan Belia Buddha
• Matlamat Persatuan Belia
Buddha
- Kekalkan tradisi Buddha
-Maju pendidikan rakyat Burma
• Guna Isu Kasut membangkitkan
semangat nasionalisme.
• Persatuan Belia Buddha
dipimpin U Ba Pe
• Persatuan Belia Buddha
tubuhkan Majlis Persatuan Am
• Kesatuan Burma jadi radikal
Tahap Kedua
• muncul apabila Laporan
Montagu-Chelsford menyatakan
Burma belum bersedia
memerintah sendiri
• revolusi pelajar -tuntut
penubuhan universiti.
• Golongan sami Buddha melalui
Majlis Am Sangha Sametggi
cetuskan Pemberontakan Saya
San.
• Diketuai Saya San, bekas pongyi
dan pemimpin di Tharawaddy.
• Muncul Liga Anti Pemisahan -
anggap pemisahan lewatkan
kemerdekaan
• Perlembagaan Burma 1935 -
peluang berkerajaan sendiri.
• Golongan Thakin tubuhkan Parti
di
Dobama Asiayone
• Parti Dobama Asiayone tuntut
kemerdekaan Burma
• Aung San, Kyaw Nein dan U Nu
menggelar diri sebagai “tuan”
• Dr Ba Maw menang pilihanraya
Nasionalisme di Thailand
• tidak pernah dijajah
tahap pertama
• menentang penguasaan kerabat
diraja dan kuasa mutlak raja
• Kelemahan pentadbiran dan
- sikap boros Raja Vajiravudh
• penubuhan Parti Rakyat
• Parti Rakyat lancarkan Revolusi
• Revolusi menamatkan sistem
raja berkuasa mutlak.
Tahap kedua
• tidak berpuas hati dengan
cengkaman ekonomi oleh
kapitalis Barat dan orang China.
• Phibul Songram, Perdana
Menteri
3
 Sejarah-nota kilat T5 bab1
• meluluskan undang menyekat
kebebasan dan penguasaan
ekonomi oleh orang China.
• Sekolah China dibubarkan
• akhbar China dibubarkan
• Penduduk pribumi digalakkan
dalam aktiviti ekonomi.
• Jawatan tertinggi dalam
kerajaan utk penganut Buddha.
• Phibul Songram tukar nama
Siam kpd Thailand (Tanah
Bebas)
• Thailand bekerjasama dgn
Jepun-dapat semula wilayah-
wilayah di Indo China dan di
Tanah Melayu.

www.arenasejarah.com Disediakan Oleh Cikgu Khoo 4