Maususing Banghay-Aralin sa Araling Panlipunan 10

4As

I. Layunin
a. Naiisa-isa ang mga gawain at dahilan na nagdudulot ng climate change.
b. Nakapaglalahad ng mga dapat gawin upang maibsan ang masamang epekto dulot ng climate change.
c. Napahahalagahan ang likas na yaman.

II. Paksang-Aralin
A. Paksa: Mga Suliraning Pangkapaligiran(Climate Change)
B. Petsa at Oras: Hulyo 23, 2019/10:45-11:45
B. Sanggunian: Araling Panlipunan LM pp. , Interent clippings
C. Kagamitan: TV,PPT,cartolina, manila papers, pentel pens

III. Pamaraan/Proseso ng Pagtuturo

Gawain ng Guro Gawain ng Mag-aaral

A. Panimulang Gawain
- Klas, bago ang lahat paki-ayos muna ang inyong mga
upuan at pulutin ang mga kalat na makikita ninyo.

1. Panalangin
- Gameron pamunuan mo ang ating panalangin. Amen.

2. Pagbati
- Magandang umaga mga bata! Magandang umaga po Ginang
Baluca.
3. Pagtukoy sa liban

-Nandito ba ang lahat?Sino ba lumiban? Opo ma’am

4. Pagbabalik-aral
- Ano ang leksyon na ating tinalakay kahapon? Ang pagkasira sa likas na
- Magaling yaman.

- Anu-ano naman ang mga suliranin ukol sa pagkasira Suliranin sa yamang –lupa,
ng likas na yaman? yamang tubig at kagubatan.

- Meron pa ba kayong mga tanong tungkol sa tinalakay

natin noong nakaraang sesyon? Wala na po maam.

- Handa naba kayo sa ating leksyon ngayon? Opo maam.

- Magaling!

5. Pagganyak

- Klas, ngayon ay magkakaroon tayo ng pangkatang

gawain ngunit bago iyan ay hahatiin ko muna kayo sa
tatlong pangkat.
 - Magbilang ng isa hanggang tatlo.

 Para sa bawat pangkat ipaliwanag ninyo ang

nilalaman o kung ano ang inyong naintindihan mula sa
larawang ibibigay ko sa inyo.
Idikit ninyo ang mga larawan sa isang manila paper at
isulat sa ibaba ng larawan ang inyong sagot.
Ipaliwanag ninyo sa harapan ng klase ang inyong
output.

 Naintindihan? Opo maam.


- Presentasyon ng kinalabasan

 Para sa unang pangkat ano ang masasabi ninyo sa

larawan 1 at 2,? Unang larawan-natutuyong mga
 halaman dahil sa sobrang init.
Ikalawang larawan-natutunaw
ang mga snow caps at tumataas
ang tubig dagat dahil sa sobrang
init ng araw.

 Para sa ikalawang pangkat ano ang masasabi ninyo Ikatlong larawan-sobrang init ng
sa larawan 3 at 4? mundo dahil sa greenhouse
effect.
Ika-apat na larawan-malakas na
ulan.

 Para sa pangalawang pangkat ano ang masasabi

ninyo sa larawan 5 at 6? Ikalimang larawan-sobrang init
ng mundo o global warming.
Ika-anim na larawan- nalulunod
ang mga pananim dahil sa baha.

 Batay sa mga larawan, ano sa inyong hinuha ang

paksa na ating tatalakayin ngayon? Climate Change

 Magaling.

B. Panlinang na Gawain

1. Mga Gawain (Activity)

Klas, meron akong ipapakita na isang bidyu tungkol sa
climate change.Panoorin niyo ito dahil pagkatapos
magkakaroon tayo ng pangkatang gawain.
 Pangkatang Gawain
Unang Pangkat
Mga gawain na nakapagdudulot ng pagbabago ng
klima sa pamamagitan ng tula.

Pangalawang Pangkat
Epekto ng climate change sa pamamagitan ng
“Spoken Word Poetry”.

Pangatlong Pangkat
Mga paraan upang maibsan ang pagbabago ng klima
sa pamamagitan ng rap.

Ang marka na ibibigay sa kinalabasan ng inyong

gawain ay nakabatay sa rubriks na nasa ibaba

Pamantayan Mahusay Katamtama Kailangan pang

5 pts. n magsanay
3 pts (2 pts)
Kawastuhan ng
mga konsepto
Kaangkupan ng
mga diyalogo
Linaw ng
mensahe
Pagkamalikhain

- Naintindihan niyo ba? Opo mam

-Presentasyon ng pangkatang gawain.

2. Pagsusuri(Analysis)

Anu-ano ang mga gawaing nagdudulot ng climate -Hindi tamang pagtapon ng

change? basura.

-Kumbersiyon ng mga
kakahuyan para maging
kaparangan at pastulan

-Paggamit ng slash and burn

technique o pagkakaingin ,

-Pagmimina

-Konstruksiyon

-Panirahan at iba pa

Anu-ano ang epekto ng pagbabago ng klima o climate -Pagkakaroon ng madalas at

change? matinding mga kalamidad
kagaya ng supertyphoons at
hurricanes,matindi at
 malawakang pagbaha , tsunami,
malalakas na lindol, matinding
tagtuyot.

-Pagtaas ng tubig dagat at

paglubog na mga mabababang
mga lugar.

-Kakapusan sa pagkain

-Problema sa suplay at kalidad

ng tubig.

-Paglaganap ng mga sakit at iba

pa.
Anu-ano ang mga paraan upang maibsan ang pagbabago ng
klima o climate change? -Magtanim ng mga puno at
halaman.

- Magpalit ng bombilya .
Gumamit ng tinatawag na
compact flouresent light bulbs
(CFLs)

-Magtipid sa paggamit ng
koryente . Buksan ang mga
bintana at hayaang makapasok
ang natural na liwanag at hangin
sa tahanan . Iwasang gumamit
ng aircon.

-Bunutin ang plug ng mga

appliances kung hindi ginagamit.

- Magtipid sa paggamit ng tubig.

- Maging praktikal sa paggamit
ng sasakyan. Maglakad kung
kinakailangan.

- Huwag magsunog ng anumang

basura.

3. Paghahalaw (Abstraction)

-Pagpapaliwanag sa paksa gamit ang powerpoint

presentation na sumasagot sa mga tanong na:

Ano ang klima o climate? Ano ang kaibahan nito sa

panahon?
- Ang klima o climate ay pumapatungkol sa panahon o
weather na karaniwang kondisyon sa isang lugar sa
mas mahaba-habang saklaw na panahon. Sa
karaniwan ay tatlumpung taon (30) o mas matagal pa.
 - Ang panahon o weather ay ang kasalukuyang
kondisyon ng mga kaparehong element sa loob ng
maikling panahon –isang araw hanggang isang lingo.

Ano ang climate change?

- Ang pagbabago ng klima ay tumutukoy sa mga
pangmatagalang pagbabago sa klima na nangyari sa
mga dekada, siglo o mas matagal. Ito ay sanhi ng
mabilis na pagtaas ng mga greenhouse gasses (water
vapor, methane,carbon dioxide, nitrous oxide,ozone,
fluorinated gasses) sa kapaligiran ng mundo lalong
lalo na sa pagsunog ng fossil fuel.

Anu-ano ang mga salik na nakakaapekto sa pagbabago

ng klima?

a. Natural na salik
 Plate tectonics- ang paggalaw ng mga tectonic
platesna nagpapabago sa posisyon ng kalupaan at
mga erya ng katubigan na siyang nagreresulta sa
topograpiya ng daigdig.
 Orbital at solar variations- pagbabago sa pag-ikot ng
mundo na nakaaapekto sa layo at lapit nito sa araw.
 Volcanism- natural na proseso kung saan ang mga
element mula sa crust o mantle ng mundo ay
ibinubuga palabas gaya ng pagputok ng mga bulkan.

b. Mga aktibidad na gawa ng tao (Anthropogenic

factors)
 Polusyon sa hangin at katubigan mula sa
ibinubugang usok ng mga industriya.
 Hindi tamang pagtapon ng mga basura.
 Kumbersyon ng mga kakahuyan para maging
kaparangan at pastulan at ang paggamit ng slash
and burn technique nito o pagkakaingin.
 Polusyon sa kalupaan at katubigan dahil sa
malawakang paggamit ng kemikal sa abono’t
pestisidyo.
 Pagkawala ng topsoil at polusyon sa tubig na dulot
ng pagmimina.
 Pagkasira ng natural o likas na panirahan dahil sa
konstruksyon ng mga gusali at iba pang
imprastruktura.
 Emisyon mula sa fossil fuel combustion o
pagsusunog ng uling at langis ang siyang
pinakagrabeng umaambag sa pagtaas ng lebel ng
CO² sa kalawakan.

Anu-ano ang mga epekto ng climate change?

 Kalamidad o natural disasters
 Implikasyon sa seguridad sa pagkain.
 Epekto sa suplay at kalidad ng tubig.
 Paglaganap ng mga sakit.
  Punlipunang dislokasyon

Anu-ano ang mga simpleng paraan na ating magagawa

upang maibsan ang masamang epekto ng climate change?

 Magtanim ng mga puno at halaman.

 Magpalit ng bombilya . Gumamit ng tinatawag na

compact flouresent light bulbs (CFLs)

 Magtipid sa paggamit ng koryente . Buksan ang mga

bintana at hayaang makapasok ang natural na liwanag
at hangin sa tahanan . Iwasang gumamit ng aircon.

 Bunutin ang plug ng mga appliances kung hindi

ginagamit.

 Magtipid sa paggamit ng tubig.

 Maging praktikal sa paggamit ng sasakyan. Maglakad
kung kinakailangan.

 Huwag magsunog ng anumang basura.

4. Aplikasyon

Dugtungan ang pangungusap sa ibaba.

Maipapakita ko ang aking pagpapahalaga at pagmamahal

sa kalikasan sa pamamagitan ng________________.

IV. Pagtataya

Paksa Maalwan Katamta Mahirap Kabuuan

man
Climate 6 3 1 10
Change

1. Ito ang paglihis ng klima mula sa nakasanayang pattern ng

klima na naitala daang taon na ang nakalipas .
a. global warming b. climate change c. greenhouse gasses

2. Alin sa mga sumusunod ang greenhouse gas?

a. water vapor b. methane c. ozone d. lahat

3. Tumutukoy sa pangkaraniwang kondisyon sa isang lugar

sa mas mahaba-habang panahon na karaniwan ay umaabot
ng 30 taon o higit pa.
a. klima b. panahon c. temperature

4. Kasalukuyang kondisyon ng mga kaparehong element sa

loob ng maikli-ikling panahon-isang araw hanggang
dalawang lingo.
 a. panahon b. klima c. temperature

5. Kailan nagsimula ang kontribusyon ng tao sa climate

change?
a. Industriyal Revolution b. Modernong panahon
c. Panahon ng pananakop

6. Ang pagtaas ng karaniwang temperatura ng mundo kayat

nagdudulot ng pangkalahatang pag-iinit ng kalawakan , ng
kalupaan at karagatan.
a. climate change b. global warming c. sea level rise

7. Alin sumusunod ay mga epekto ng climate change?

a. pagkakaroon ng kalamidad o natural disasters
b. pagtaas ng tubig dagat dahil sa global warming.
c. pagkakaroon ng mga sakit
d. lahat ng nabanggit

8. Alin sa sumusunod ang pinatutungkulan ng global

warming?
a. malakihan o ganap na pagbabago sa klima o panahon
sa mga lugar sa daigdig.
b. di makalkula o paiba-ibang klima o panahon
c. matitinding mga kaganapang may kinalaman sa weather
patterns sa iba’t-ibang panig ng daigdig.
d. Lahat ng nabanggit

9. Ano ang greenhouse gasses?

a. Bumubuo ng kalawakan ng daigdig
b. Sumasalo at kumukulong sa mga infrared radiation
mula sa init ng araw.
c. Kinakailangan para mabuhay ang tao
d. lahat ng nabanggit

10. Mahalaga ba ang mga greenhouse gasses?

a. Oo.Dahil dito napapanatili na may buhay sa mundo.
b. Oo. Dahil gamit ito ng mga siyentipiko sa kanilang mga
pag-aaral.
c. Hindi.Dahil ito ang dahilan ng global warming.
d. Hindi, dahil nakakamatay ang epekto nito.

V. Kasunduan

Magsaliksik ng mga programa ng pamahalaan sa iba’t-

ibang panig ng mudo na sumusuporta para sa climate
change.
 Opo maam

.
B. Panlinang na Gawain
1. Mga Gawain (Activity)
Ipabasa ang talata tungkol sa mga bayaning Pilipino. Ipaalala sa mga mga mag-aaral ang mga dapat gawin kun
nagbabasa nang tahimik.

Alamin ang kahulugan ng mga mahihirap na salita sa babasahing talata tulad ng mga sumusunod:
malaya kilusan bantog kongregasyon kawanggawa
 Mga Babaeng Bayani

Sa ating malayang bayan ay may demokrasya. Pantay-pantay ang karapatan ng lahat, lalaki man o babae.
Marami tayong mga dakilang tao at bayaning babae na ang iba ay hindi gaanong kilala. Balikan natin ang dakong ito sa
kasaysayan.
Nariyan si Melchora Aquino na lalong kilala sa taguring Tandang Sora. Siya ang kinilalang Ina ng Katipunero.
Napakalaki ang kanyang naitulong sa Kilusang Katipunan noong panahon ng Himagsikan laban sa pamahalaang
Kastila.
Mababanggit din si Marcela Agoncillo na tumahi ng unang bandilang Pilipino.
Si Librada Avelino naman ay napabantog sa larangan ng edukasyon.
Si Teodora Agoncillo ay ina ng ating pambansang bayaning si Dr. Joe Rizal.
Si Margarita Roxas de Ayala ay nakilala sa larangan ng pagkawanggawa at industriya.
Si Mother Ignacio del Espiritu Santo ang nagtatag ng unang kongregasyon panrelihiyon para sa kababaihang
Pilipina.
Si Patrocino Gamboa ay isa ring bayani mula sa bayan ng Jaro, Iloilo.
Si Gregoria de Jesus ay tinaguriang Lakambini ng Katipunan.
Si Trinidad tecson ay napabantog sa taguring Ina ng Biyak na Bato noong panahon ng Himagsikan.
At di makakalimutang banggitin si dating president Corazon Aquino.
Maganda rito sa ating bansa. Ang lahat ay may karapatang tumalino, umunlad at maghawak ng
tungkulin.

2. Pagsusuri (Analysis)
Pag-usapan ang mga kontribusyon nga mga bayani sa talatang binasa.
Itanong: Dapat ba nating tularan ang mga babaeng bayani? Ipaliwanag ang sagot.
Talakayin ang mga pangngalang nabanggit sa binasa.
Pangkatin ang mga pangngalang nagsisimula sa malaking titik at maliit na titik.

Halimbawa:

Nagsisimula sa malaking titik Nagsisimula sa maliit na titik

Melchora Aquino bayani
Teodora Alonso bansa
Librada Avelino bandila
Patrocinio Gamboa babae

Talakayin kun ano ang mga pangngalang pantangi at pangngalang pambalana.

3. Paghahalaw at Paghahambing (Abstraction and Comparison)

Itanong: Saan nagsisimula ang mga ngalan ng tao, bagay lugar at pangyayari?
Anu-ano ang mga panandang ginamit sa pangngalang pantangi at pangngalang pambalana?
Gumawa ng isang graphic organizer tulad ng Venn diagram or matrix chart para maihambing ang dalawang uri
ng pangngalan.

4. Paglalapat (Application)
Kumpletuhin ang chart.
Pantangi Pambalana
Joseph Estrada ?
? paaralan
? aktres
SM City ?

5. Paglalahat (Generalization)
 Ano ang pangngalang pantangi? Pangngalang pambalana?
Sa anong titik nagsisimula ang pangngalang pantangi? Pambalana?

IV. Pagtataya
Basahin at kopyahin ang bawat pangungusap. Bilugan ang mga pangngalang pantangi at ikahon ang mga pangngalang
pambalana.
1. Sina Danilo at Nena ay pumunta sa simbahan.
2. Ang mga nanay ay may dalang meryenda.
3. Nagdala din sila ng upuan at pamaypay.
4. Si Fr. Jose Reyes ang pari sa misa.
5. Ang mga tao ay masayang umuwi sa kanilang mga tahanan.

V. Kasunduan
Gumawa ng tatlong pangungusap na may pangngalang pantangi at pambalana. Salungguhitan ng isang linya
ang pangngalang pantangi at dalawang linya ang pangngalang pambalan. Isulat ang mga ito sa kwaderno.

P.S. Ang banghay-aralin na ito ay batay sa Primer ng 2002 Basic Education Curriculum mula sa libro nina Corpuz,
Salandanan at Rigor (2007) maliban sa Paghahalaw at Paghahambing at Pagtataya.