หน้า 1

แบบฝึกทักษะคณิตศาสตร์ เรือ่ ง สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว

เล่มที่ 1 เรื่อง ความสัมพันธ์แบบรูปของรูป

มาตรฐานการเรียนรู้

ค 4.1 เข้าใจและวิเคราะห์แบบรูป (pattern) ความสัมพันธ์ และฟังก์ชัน

ค 6.1 มีความสามารถในการแก้ปัญ หา การให้เหตุผล การสื่อสาร การสื่อ
ความหมายทางคณิตศาสตร์ และการนาเสนอ การเชื่อ มโยงความรู้
ต่าง ๆ ทางคณิ ตศาสตร์ และเชื่อ มโยงคณิตศาสตร์กับศาสตร์อื่น ๆ
และมีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์

ตัวชี้วดั
ค 4.1 ม.1/1 วิเคราะห์และอธิบายความสัมพันธ์ของแบบรูปที่กาหนดให้
ค 6.1 ม.1/2 ใช้ความรู้ ทักษะและกระบวนการทางคณิตศาสตร์
และเทคโนโลยีในการแก้ปัญหาในสถานการณ์ต่าง ๆ
ได้อย่างเหมาะสม
ค 6.1 ม.1/3 ให้เหตุผลประกอบการตัดสินใจ และสรุปผลได้อย่างเหมาะสม
 หน้า 2

จุดประสงค์การเรียนรู้

1. วิเคราะห์แบบรูปที่กาหนดให้ได้
2. เขียนความสัมพันธ์จากแบบรูปที่กาหนดให้โดยใช้ตัวแปรได้
3. บอกเหตุผลในการหาคาตอบได้อย่างสมเหตุสมผล
4. มีความรับผิดชอบในการทางาน

สาระสาคัญ
แบบรูป เป็ นการแสดงความสัม พั นธ์ข องสิ่งต่าง ๆ ที่มีลัก ษณะสาคัญ
บางอย่ า งร่ว มกัน อย่ า งมี เงื่อ นไข ซึ่งสามารถอธิบ ายความสั มพั น ธ์เหล่า นั้ น ได้
โดยการสังเกต การวิเคราะห์หาเหตุผลสนับสนุนจนได้บทสรุปอันเป็นที่ยอมรับได้
 หน้า 3

ความสัมพันธ์แบบรูปของรูป

แบบรูป หมายถึง รูปร่าง หรือลักษณะของ

สิ่งต่าง ๆ ที่นามาประกอบกันตามความสัมพันธ์
ระหว่างสิ่งเหล่านั้น

แบบรูป เป็นการแสดงความสัมพันธ์
ของสิ่งต่าง ๆ ที่มีลักษณะสาคัญบางอย่างร่วมกัน
อย่างมีเงื่อนไข ซึ่งสามารถอธิบายความสัมพันธ์
เหล่านั้นได้ โดยการสังเกต การวิเคราะห์หาเหตุผล
สนับสนุนจนได้บทสรุปอันเป็นที่ยอมรับได้

คณิตศาสตร์จะพบการใช้แบบรูปใน
เรื่องของจานวน รูปภาพ รูปเรขาคณิต
จากแบบรูปของจานวนสามารถเขียน
แสดงความสัมพันธ์โดยใช้ตัวแปร
 หน้า 4

ตัวอย่างที่ 1

รูปที่ 1 รูปที่ 2

รูปที่ 3
พิจารณาแบบรูปที่กาหนดให้จะพบว่า
รูปที่ 1 เป็นหมู 1 ตัว สุนัข 1 ตัว
รูปที่ 2 เป็นหมู 2 ตัว สุนัข 1 ตัว
รูปที่ 3 เป็นหมู 3 ตัว สุนัข 1 ตัว
ในรูปถัดไปควรจะเป็น

สังเกตง่าย ๆ จากจานวนสัตว์ในรูปที่
1, 2 และ 3 ว่าจานวนสัตว์ในแต่ละรูป
มีการเปลี่ยนแปลงอย่างไร เราก็จะรู้
จานวนสัตว์ในรูปถัดไป
 หน้า 5

ตัวอย่างที่ 2

รูปที่ 1 รูปที่ 2

รูปที่ 3
พิจารณาแบบรูปที่กาหนดให้จะพบว่า
รูปที่ 1 เป็นยางลบ 1 ก้อน วงเวียน 1 อัน
รูปที่ 2 เป็นยางลบ 1 ก้อน วงเวียน 2 อัน
รูปที่ 3 เป็นยางลบ 1 ก้อน วงเวียน 3 อัน
ในรูปถัดไปควรจะเป็น

เธอพอจะรู้ไหม เราสังเกตจากการเปลี่ยนแปลงของ
ว่ามันมีแนวคิดยังไง ? จานวนสิ่งของในรูปที่ 1-3 ก็จะรู้จานวน
สิ่งของในรูปถัดไป ง่ายมากเลยจ้า
 หน้า 6

แบบฝึกทักษะที่ 1
คาสั่ง ให้นักเรียนวิเคราะห์แบบรูปและเติมรูปถัดไปของแบบรูปต่อไปนี้
ตัวอย่าง

.............. .............. ..............

.............. .............. ..............

(1)     .............. .............. ..............

(2)     .............. .............. ..............

(3)     .............. .............. ..............

(4)     .............. .............. ..............

(5)     .............. .............. ..............

 หน้า 7

(6)
............................................ ............................................
(7)
............................................ ............................................

(8)
............................................ ............................................

(9)
............................................ ...................................... ......

(10)
............................................ ...................................... ......

ทบทวนคาตอบให้ดี
ก่อนนะคะ
 หน้า 8

ตัวอย่างที่ 3

พิจารณาจานวนสุนัขในแต่ละรูป แล้วตอบคาถามต่อไปนี้
 รูปที่ 8 จะมีจานวนสุนัขกี่ตัว
 รูปที่ 10 จะมีจานวนสุนัขกี่ตัว
 รูปที่ 12 จะมีจานวนสุนัขกี่ตัว

รูปที่ 1

รูปที่ 2

รูปที่ 3

พิจารณาแบบรูปที่กาหนดให้จะพบว่า
รูปที่ 1 มีสุนัข 1 ตัว
รูปที่ 2 มีสุนัข 3 ตัว (เพิ่มขึ้น 2 ตัว)
รูปที่ 3 มีสุนัข 5 ตัว (เพิ่มขึ้น 2 ตัว)
ชุดของแบบรูปเป็น 1, 3, 5, 7, 9 , 11, 13, 15, 17, 19, 21, 23, 25, …

ดังนั้น รูปที่ 8 จะมีสุนัขจานวน 15 ตัว

รูปที่ 10 จะมีสุนัขจานวน 19 ตัว
รูปที่ 12 จะมีสุนัขจานวน 23 ตัว
 หน้า 9

ตัวอย่างที่ 4
พิจารณาจานวนไมโครโฟนในแต่ละรูป แล้วตอบคาถามต่อไปนี้
 รูปที่ 6 จะมีไมโครโฟนจานวนกีต่ ัว
 รูปที่ 7 จะมีไมโครโฟนจานวนกีต่ ัว
 รูปที่ 10 จะมีไมโครโฟนจานวนกี่ตัว

รูปที่ 1

รูปที่ 2

รูปที่ 3

พิจารณาแบบรูปที่กาหนดให้จะพบว่า
รูปที่ 1 มีไมโครโฟน 2 ตัว
รูปที่ 2 มีไมโครโฟน 3 ตัว (เพิ่มขึ้น 1 ตัว)
รูปที่ 3 มีไมโครโฟน 5 ตัว (เพิ่มขึ้น 2 ตัว)
ชุดของแบบรูปเป็น 2, 3, 5, 8, 12, 17, 23, 30, 38, 47, 57, …
ดังนั้น รูปที่ 6 มีไมโครโฟนจานวน 17 ตัว
รูปที่ 7 มีไมโครโฟนจานวน 23 ตัว
รูปที่ 10 มีไมโครโฟนจานวน 47 ตัว

ไม่ยากเลยใช่ไหม
ไปทาแบบฝึกหัดที่ 2 กันดีกว่า
 หน้า 10
แบบฝึกทักษะที่ 2
คาสั่ง ให้นักเรียนวิเคราะห์แบบรูปและตอบคาถามต่อไปนี้
ตัวอย่าง

2, 4, 6, 8, 10, 12, 14, 16, 18, 20, …

ชุดของแบบรูปเป็น……………………………………………………………………………………..
20
จานวนของรูปที่ 10 คือ ..............................................

(1)

ชุดของแบบรูปเป็น……………………………………………………………………………
จานวนของรูปที่ 6 คือ ..............................................
 หน้า 11

(2)

ชุดของแบบรูปเป็น……………………………………………………………………………
จานวนของรูปที่ 8 คือ ..............................................

(3)

ชุดของแบบรูปเป็น……………………………………………………………………………
จานวนของรูปที่ 7 คือ ..............................................
 หน้า 12

(4) จงหาจานวนของรูปที่ 8

ชุดของแบบรูปเป็น……………………………………………………………………………
จานวนของรูปที่ 8 คือ ..............................................

(5) จงหาจานวนของรูปที่ 9

ชุดของแบบรูปเป็น……………………………………………………………………………
จานวนของรูปที่ 9 คือ ..............................................
 หน้า 13

(6) จงหารูปในลาดับที่ 19

รูปในลาดับที่ 19 คือ ..............................................

(7) จงหารูปในลาดับที่ 25

รูปในลาดับที่ 25 คือ ..............................................

(8) จงหารูปในลาดับที่ 22

รูปในลาดับที่ 22 คือ ..............................................

 หน้า 14

(9) จงหารูปในลาดับที่ 39

รูปในลาดับที่ 39 คือ ..............................................

(10) จงหารูปในลาดับที่ 28

รูปในลาดับที่ 28 คือ ..............................................

ไปตรวจคาตอบกันเลย
 หน้า 15

แบบทดสอบหลังเรียน
เล่มที่ 1 เรื่อง ความสัมพันธ์แบบรูปของรูป
รายวิชา คณิตศาสตร์ 2 รหัสวิชา ค 21102 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1

คาชี้แจง : 1. ให้นักเรียนเลือกคาตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงคาตอบเดียว
แล้วทาเครื่องหมายกากบาท () ลงในกระดาษคาตอบ
2. แบบทดสอบมีจานวน 10 ข้อ คะแนนเต็ม 10 คะแนน

ข้อ 1

จากแบบรูปที่กาหนดให้ จงหารูปในลาดับต่อไป

ก.

ข.

ค.

ง.
 หน้า 16

ข้อ 2

จากแบบรูปที่กาหนดให้จงหารูปในลาดับต่อไป
ก.

ข.

ค.

ง.

ข้อ 3

จากแบบรูปที่กาหนดให้จงหารูปในลาดับต่อไป
ก.

ข.

ค.

ง.
 หน้า 17

ข้อ 4

จากแบบรูปที่กาหนดให้จงหารูปในลาดับที่ 25
ก.

ข.

ค.

ง.

ข้อ 5

จากแบบรูปที่กาหนดให้จงหารูปในลาดับที่ 47
ก.

ข.

ค.

ง.
 หน้า 18

ข้อ 6

จากแบบรูปที่กาหนดให้จงหารูปในลาดับที่ 88
ก.

ข.

ค.

ง.

ข้อ 7

จากแบบรูปที่กาหนดให้จงหารูปในลาดับที่ 122
ก.

ข.

ค.

ง.
 หน้า 19

ข้อ 8
จากแบบรูปที่กาหนดให้จงหาจานวนดินสอในรูปที่ 9
ก. 14
ข. 16
ค. 18
ง. 20

ข้อ 9

จากแบบรูปที่กาหนดให้จงหาจานวนดอกไม้ในรูปที่ 7
ก. 128
ข. 256
ค. 512
ง. 1,024

ข้อ 10

จากแบบรูปที่กาหนดให้จงหาจานวนหมุดในรูปที่ 25
ก. 70
ข. 73
ค. 76
ง. 79
 หน้า 20

บรรณานุกรม

กนกวลี อุ ษ ณกรกุ ล และคณะ. (2555). หนั ง สื อ เรี ย น คณิ ต ศาสตร์ ม. 1 เล่ ม 2.

พิมพ์ครั้งที่ 5. กรุงเทพฯ : บริษัทอักษรเจริญทัศน์ อจท. จากัด.
โชคชั ย สิ ริ ห าญอุ ด ม. (2553). แบบฝึ ก หั ด คณิ ตศาสตร์ ม.1 เล่ ม 2. กรุ ง เทพฯ :
สานักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
นพพร แหยมแสง และทรงศักดิ์ ด่านพานิช. (2552). หนังสือเรียนคณิตศาสตร์พื้นฐาน
ม.1 ภาคเรียนที่ 2. กรุงเทพฯ : สานักพิมพ์แม็ค.
ประทุ ม พร ศรีวั ฒ นกุ ล . (2553). สื่ อการเรีย นรู้ ค ณิ ต ศาสตร์ ม.1 เล่ ม 2. กรุ งเทพฯ :
บริษัท สานักพิมพ์วัฒนาพานิช จากัด.
ยุ พิ น พิพิ ธ กุ ล และสิ ริ พร ทิ พ ย์ คง. (2557). ชุ ดกิ จ กรรมพั ฒ นาการคิด คณิ ตศาสตร์
พื้นฐาน ม.1 เล่ม 2. กรุงเทพฯ : สานักพิมพ์บริษัท พัฒนาคุณ ภาพวิชาการ
(พว.) จากัด.
สถาบั น ส่ งเสริ ม การสอนวิ ท ยาศาสตร์ แ ละเทคโนโลยี . (2554). หนั ง สื อเรี ย นรายวิ ช า
พื้นฐาน คณิตศาสตร์ เล่ม 2 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1. กรุงเทพฯ : องค์การค้า
ของ สกสค.