ANG HULING PRINSESA

Ni: KARA DAVID

Sa likod ng mga bundok at gubat ng Capiz nagalugad ni Kara David, kasama

ang staff at crew ng I-Witness, ang kasaysayan at kwento ng mga binukot; mga

prinsesa. Matagumpay nilang na-isadokumentaryo ang istorya ng unti-unting

namamatay na tradiyon ng pagbibinukot. Sa dokyumentryong ito, masisilayan at

mararamdaman ng mga manonood ang situwasyong kinapapalooban ng isang binukot.

Sa pamamagitan ng personal na pakikihalubilo ng dokumentarista, tagapanayam,

tagapagbalita na si Kara David, mahusay na nailarawan ang sakit at sarap ng tradisyon

ng pagbibinukot. Isa sa ating kasaysayan ang tungkol sa mga binukot. Nang mapanood

ko ang dokyumentaryo ni Kara David sobra akong nasiyahan dahil may malalaman na

naman akong bahagi ng ating kasaysayan. At nakakatuwang malaman na sa hanggang

ngayon may natitira pa sa mga Binukot.

Ang mga Binukot ay mga taong itinatago sa isang kubo at namumuhay na

parang mga prinsesa at ang tanging nakakaalam ng kanilang epiko. Isa sa ipinakitang

binukot sa dokyumentaryo ay si Lola Isiang. Lagi syang nakasuot ng belo upang hindi

makita ang kanyang mukha. At kailangan syang buhatin sa pamamagitan ng duyan

upang hindi sumayad ang paa sa lupa. Pinapaliguan , sinusuklayan at binibigyan ng

pagkaing para lamang sa prinsesa. Subalit sa kabila ng ganitong pamumuhay, hindi

manlang sya makapaglaro o kahit makapasok sa paaralan. At ang tanging gingawa

ay sumayaw ng kanilang katutubong sayaw at kumanta ng napakahabang epiko. Kung

iisipin masarap ang mamuhay prinsesa. Subalit para sa akin nakakaawang tingnan si

Lola Isiang.

Hindi manlang nya natamasa ang kasayanhang maging bata. Subalit upang may

magdala ng kanilang epiko, kailangan nyang maging isang Binukot. At dahil sa

nagyaring pananakop sa ating bansa ang mga Binukot ang unang namamatay dahil

mahihina ang mga paa. Kung kayat nagdisisyon ang mga magulang na wag gawing

binukot ang kanilang mag anak. Subalit sa kabila nito paano na ang epikong matagal

nilang inaalagaan? Nakakalungkot isipin na mawawala na ang isang bahagi ng

kasaysayan ng Pilipinas. Ngunit sa kabilang banda may mga tao parin na

pinapahalagahan ang kanilang yaman. Tulad na lamang ni Frederico Caballero at ang

mga tao sa kanilang baranggay. Nakahanap sila ng paraan na manatiling buhay ang

kanilang tradisyon sa pagpapatayo ng “Balay Turun-an”. Nakakatuwa at hindi na nila

kailangan pang pwersahin ang isang babae upang maging isang Binukot.

Nagpapakita lamang ito na mapapanatili natin ang isang kayamanan katulad

ng epiko ng mga taga panay ( na tanging ang mga binukot lamang ang nakakaalam)

na mapapangalagaan natin ito sa maayos na paraan at hindi lamang iisang tao ang

nakakaalam kundi ang buong tribo. At makakapamuhay ng normal at makasunod sa

bagong panahon. Marahil hindi rin magtatagal at mawawala rin ang mga Binukot sa

ating bansa, subalit mananatili ito sa ating kasaysayan habang may mga taong

magpapahalaga nito.