Folded

Plate Structure
โครงสร้างแบ่งได้เป็น
solid, skeletal หรือ surface structures

• Solid Structures เช่น ถ้ำ กระท่อมหิน โครงสร้างแบบก่ออิฐ หรือ

ผนังรับน้ำหนัก
• Skeletal Structures เช่น เสาและคาน โครงสร้างแบบเต้นท์ที่ใช้
แผ่นเมมเบรนขึงบนโครง
• Surface Structures ใช้แผ่นผิวเป็นตัวกำหนดกรอบของพื้นที่
(defines space) และทำหน้าที่รับน้ำหนักด้วย
Folded Plate in Nature
Man-made Folded Plate
What is folded plate?
โครงสร้างแผ่นพับจีบ (Folded Plate)
• เป็นโครงสร้าง 3 มิติ (Three-Dimensional Structure)
• เป็นโครงสร้างช่วงพาดกว้าง (Wide-Span Structure)
ประเภท Surface Structure ประเภทหนึ่ง ที่อาศัยผิวของโครงสร้างในการรับ
น้ำหนักและถ่ายเทแรงสู่จุดรองรับ รวมทั้งกำหนดกรอบของโครงสร้าง
เป็นลักษณะหนึ่งของ โครงสร้างประเภท ‘Form-resistant structures’ ที่ความ
แข็งแรงของโครงสร้างเกิดจากการสร้างรูปร่าง (shaping) ของวัสดุ โดยรูปร่างที่
เกิดขึ้นเป็นผลเนื่องมาจากแรง (Load) ที่โครงสร้างต้องรับ
โครงสร้างพับจีบ เป็นโครงสร้างที่ประกอบด้วยแผ่นผืนแบน (flat plate) ที่ต่อ
เนื่องกันโดยมีการทำมุมซึ่งกันและกัน ซึ่งเกิดจากการพับของแผ่นผืน

สำหรับการก่อสร้างในปัจจุบัน มักใช้วัสดุคอนกรีตเสริมเหล็กแบบหล่อในที่
(cast-in-situ) หรือ คอนกรีตอัดแรงสำเร็จรูป (precast reinforced concrete)
มักใช้ในส่วนของโครงสร้างหลังคาและผนัง

ข้อได้เปรียบของโครงสร้างชนิดนี้ที่ดีกว่าโครงสร้างแผ่นผืน (surface
structure) อื่นๆ คือ การก่อสร้างที่ง่ายกว่าและการคำนวณด้านโครงสร้างก็
มีความถูกต้องแม่นยำได้ง่ายกว่า
ลักษณะของแผ่นพับจีบสามารถเปรียบเทียบได้กับการพับแผ่นกระดาษตามแนวยาว
ด้วยความกว้าง 1 นิ้ว โดยพับขึ้นและลงสลับไปเรื่อยๆ ตลอดความกว้างของแผ่น
กระดาษ ก็จะได้ “folded plate” หรือแผ่นพับจีบ
เมื่อเปรียบเทียบกับโครงสร้างแผ่นเรียบ (Plate) ที่เป็นโครงสร้างต้านแรง 2 มิติ
(Two-dimensional Structure) เมื่อรับแรงจะเกิดโมเมนต์ดัด (Bending Moment)
มาก เนื่องจาก เมื่อเทียบความหนาของผืนแผ่น ต่อความกว้างและ ความยาว
แล้ว จะมีความหนา (Thickness) ของแผ่นน้อยมาก จึงทำให้สามารถรับแรงเฉือน
และแรงดัดได้น้อย
แต่เมื่อเพิ่มประสิทธิภาพของโครงสร้างแผ่นเรียบ (Plate) โดยการพับแผ่น
เรียบแผ่นใหญ่ให้เป็นแผ่นย่อยๆ อาทิ การพับ แผ่นกระดาษ กระดาษจะ
สามารถรับน้ำหนักตัวมันเองได้ การพับกระดาษจะทำให้เกิดแรงต้านที่ตรง
ข้ามกันของวัตถุถ่ายลงสู่แนวแกนกลาง ทำให้เพิ่มความสามารถในการรับ
โมเมนต์ดัด (bending moment) ได้
 Structural behaviour

เมื่อนำแผ่นกระดาษมาวางพาดระหว่างโต๊ะ 2 ตัวที่วางห่างกันพอประมาณ ถือว่า

เป็นจุดรองรับ (support) จะสังเกตได้ว่า กระดาษที่วางนั้นมีการแอ่นตัวลง (sag)
หรือที่เรียกว่า ตกท้องช้าง เนื่องมาจากน้ำหนัก (load) ของตัวมันเอง
 Structural behaviour

หากนำกระดาษมาพับเป็นจีบ (เหมือนการพับพัด) แล้ววางลงบนระหว่างโต๊ะหรือ

จุดรองรับ จะพบว่ากระดาษ สามารถรับน้ำหนักของตัวมันเอง และยังสามารถรับ
น้ำหนักจากน้ำหนักบรรทุกที่เกิดขึ้นได้อีกด้วย
 Structural behaviour

หากเพิ่มจำนวนแท่งไม้เป็นสองแท่ง ถือเป็นการเพิ่มน้ำหนักบรรทุก แผ่นกระดาษที่

พับไว้จะคลี่ออก เกิดการแอ่นตัวเพราะรับน้ำหนักไม่ได้
 Structural behaviour

วิธีการแก้ปัญหานี้ ทำได้โดยยึดขอบกระดาษตรงรอยพับหัวท้าย ด้วยแผ่นกระ

ดาษหนาๆ ติดกาวตรึงไว้ จะสามารถรับน้ำหนักได้มากขึ้น ถือเป็นการแก้ปัญหา
แรงถีบ/ ผลักออก (outward thrust)
 Structural behaviour

การรับแรงของโครงสร้างแผ่นพับ
คล้ายกับคานต่อเนื่อง (ConPnuous
Beam) ความสามารถในการรับน้ำหนัก
บรรทุก (Load) ของพื้นที่แผ่นพับแต่ละ
ส่วน คล้ายคาน
ถ้าช่วงลึกของช่วงพับ (a) ลึกมาก ก็จะ
รับน้ำหนักได้มาก และทำช่วงพาด
(Span) ได้มาก
 Structural behaviour

จะมีจุดรับแรงที่มุมของโครงสร้าง และมีการถ่ายแรง 2 ลักษณะ คือ

แบบที่ 1 (a) เมื่อแผ่น Plate มี

ลักษณะเป็นแผ่นที่อยู่ระหว่างแฟรม
การถ่ายแรงจะถ่ายไปทางด้านข้าง
แบบที่ 2 (b) เมื่อแผ่น Plate มี
ลักษณะเป็นแฟรมที่วางต่อเนื่องกัน
การถ่ายแรงจะถ่ายลงไปยังคานที่
รองรับอยู่ในส่วนล่าง

Short folded plate

 Structural behaviour

มีการถ่ายแรงไปในแนวยาว ซึ่งลักษณะนี้
จะเกิดความเค้น (Stress) ซึ่งลักษณะของ
แรงที่เกิดขึ้นในโครงสร้างแบบนี้ จะ
เหมือนกับแรงที่เกิดในคาน โดยด้านบน
ของแผ่น Plate จะมีแรงอัด
(Compression) เกิดขึ้นเนื่องมาจากน้ำ
หนักของโครงสร้างเอง ส่วนด้านล่างของ
แผ่น Plate จะเกิดแรงดึง (Tension) ขึ้น
ตลอดแนว

Long folded plate

Structural behaviour
Structural behaviour
 Outward Thrust
พิจารณาแรงในภาพตัดขวางของแผ่นหลังคาแผ่นพับ

W คือ น้ำหนักที่ตกลงบนผืนหลังคาแผ่นพับในแนวตั้ง ทำให้มีแนวแรงเกิดขึ้น 2 ทิศทาง

คือแรง P และ แรง R (รูป a) แรง P จะเกิดขนานไปตามผิวแผ่นพับและถูกต้านทานโดยผิว
แผ่นพับ นอกจากนี้ยังทำให้เกิด แรงถีบ (Thrust) ระหว่าง Aกับ C ให้ถ่างออกจากกัน

แรง R จะเกิดขึ้นในแนวตั้งฉากกับผืนแผ่นพับ ทำให้เกิดการแอ่นตัว (Bending) ที่กึ่งกลาง

แผ่นในแนว AB, BC และ CD (รูปb)
 Outward Thrust

โดยแรงผลักออกจะเกิดขึ้นตลอดแนวความยาวของแผ่นพับ เมื่อมีรอยพับหลายๆ รอยใน

แผ่นผืนเดียวกัน แรงผลักที่เกิดขึ้นจะมีการหักล้างกันจนสมดุล จะเหลือเพียงแผ่นสุดท้ายทั้ง
สองข้างของแผ่นพับที่จะมีแรงผลักออกทำให้แผ่นพับไม่คงรูปเมื่อมีแรงหรือน้ำหนักมากระ
ทำ การแก้ปัญหา ทำได้โดยเพิ่ม SPffener หรือส่วนเพิ่มความแข็งแกร็ง จะมีลักษณะเป็น
เหมือนปีกคานในแนวด้านข้างของแผ่นพับแผ่นสุดท้าย
Structural behaviour
Structural behaviour
 Edge condiPon
การควบคุมการโค้งตัวของแผ่นผืน โดยต้องมีการยึดปลายทั้งสองข้าง และขอบของแผ่น
ผืนตามแนวยาว เพื่อให้แผ่นพับนั้นสามารถคงรูปอยู่ได้เมื่อมีแรงมากระทำ เช่น การยึด
ปลายของแผ่นพับ โดยอาจใช้การเพิ่มความหนาของขอบแผ่นพับจนกลายเป็นกรอบและมี
เสาเป็นตัวรับแรงที่เกิดขึ้น
 Edge condiPon
หรืออาจใช้ Bearing wall เป็นตัวรับน้ำหนัก รับแรงในแนวตั้งและขณะเดียวกันก็ทำหน้าที่เป็น
Shear wall รับแรงผลัก (Thrust) ที่เกิดจากแผ่นพับแผ่น
 Structural behaviour
การแอ่นตัว นอกจากจะเกิดขึ้นที่ผิวด้านข้างแล้ว ถ้าช่วงพาดยาวมากและความลึกน้อยเกินไป
จะหย่อนตัว (sag) น้ำหนักของโครงสร้างแผ่นพับจะทำให้เกิดการแอ่นตัว (bending) ที่สันบน
ตามแนวความยาวของโครงแผ่นพับ
 OpPmal profile shape

แผ่นพับที่มีความชันมากๆ จะออกแบบให้มี
ความบางของแผ่นได้มาก เนื่องจากแรงกด
และแรงดึงภายในแผ่นมีค่าน้อย แต่พี้นที่ผิว
ของแผ่นก็จะเพิ่มขึ้น แผ่นพับที่มีความชัน
น้อยๆ จะสามารถครอบคลุมพื้นที่ได้มากกว่า
เมื่อมีพื้นที่ผิวของแผ่นพับเท่ากัน
แต่จะมีความเค้นและแรงต่างๆที่เกิดขึ้นมากกว่า

แผ่นพับที่มีความชันที่ 45 องศาจะเป็นความชันที่
เหมาะสม เนื่องจากจะสามารถใช้วัสดุก่อสร้าง
ในปริมาณที่น้อยที่สุด
OpPmal profile shape
อัตราส่วนต่างๆ ที่เหมาะสม

L = 9 – 36 m.
D = 75 – 125 mm.
W / D = 40 – 50
L/H = 8-15
 Type of Folded Plate
รูปแบบของโครงสร้างแผ่นพับที่ใช้กัน มี 6 แบบ ดังนี้
1. แผ่นพับแบบขนาน (Parallel Shape)
2. แผ่นพับแบบแนวพับจีบสวนกัน
(Tapered Shape)
3. แผ่นพับแบบแนวจีบเป็นโครงยึดเกร็ง
(Rigid Frame Shape)
4. แผ่นพับแบบรูปทรงถังโค้ง
(Barrel Shape)
5. แผ่นพับแบบแผ่นพับหลายด้าน
(Polygonal Folded Plate)
6. แผ่นพับแบบประยุกต์
(Applied Shape)
 Type of Folded Plate

1. แผ่นพับแบบขนาน (Parallel Shape

 Type of Folded Plate

2. แผ่นพับแบบแนวพับจีบสวนกัน (Tapered Shape)

 Type of Folded Plate

3. แผ่นพับแบบแนวจีบเป็นโครงยึดเกร็ง (Rigid Frame Shape)

 Type of Folded Plate

4. แผ่นพับแบบรูปทรงถังโค้ง (Barrel Shape)

 Type of Folded Plate

5. แผ่นพับแบบแผ่นพับหลายด้าน (Polygonal Folded Plate)

 Type of Folded Plate

6. แผ่นพับแบบประยุกต์ (Applied Shape)

Form of Folded Plate
Form of Folded Plate
Form of Folded Plate
Form of Folded Plate
Form of Folded Plate
Form of Folded Plate
Form of Folded Plate
Form of Folded Plate
Form of Folded Plate
 Materials

โครงสร้างแผ่นพับจีบ มักจะใช้กับโครงสร้างในส่วนหลังคา ซึ่งมีแรงที่มากระทำเป็น

แบบ Uniform Load 

วัสดุส่วนใหญ่ที่ใช้ในการก่อสร้างคือ คอนกรีตเสริมเหล็ก (Reinforce concrete) เป็น
หลัก หรืออาจใช้วัสดุประเภทไม้อัด (plywood) เหล็ก (Metal) และ Glass-reinforced
plasPc เมื่อโครงสร้างมีช่วงพาดที่ไม่กว้างมากนัก

ความหนาของแผ่นคอนกรีตเสริมเหล็ก ที่ประมาณ 65 มิลลิเมตร สามารถพาดช่วง

ได้ประมาณ 30 เมตร

ความหนาของแผ่นคอนกรีตเสริมเหล็ก ที่ประมาณ 100 มิลลิเมตร สามารถพาดช่วง

ได้ประมาณ 40 เมตร
 Materials

คอนกรีตเสริมเหล็ก
มีส่วนผสม ของ ซีเมนต์ หิน ทราย และน้ำ แข็งตัวแล้วจะแข็งทนทานคล้ายหิน
เป็นวัสดุที่ทนแรงอัดได้ดี แต่ทนแรงดึงได้น้อย
(ส่วนเหล็กเป็นวัสดุที่ทนแรงดึงและรับแรงอัดได้ดี แต่หากใช้รับแรงอัดจะ
แพงกว่าคอนกรีต)
ฉะนั้นเมื่อนำวัสดุ 2 สิ่งเข้ามารวมกันเป็น คอนกรีตเสริมเหล็ก ซึ่งจะช่วยรับ
แรงได้ดีขึ้น
โดยคอนกรีตก็จะทำหน้าที่รับแรงอัด (Compression)
และเหล็กก็จะทำหน้าที่รับแรงดึง (Tension)
คอนกรีตและเหล็กมีสัมประสิทธิ์แห่งการขยายตัวเท่ากัน
ดังนั้นการรับแรงที่เกิดขึ้นเสมือนเป็นวัสดุเดียวกัน (Homogeneous)
 Materials

แผ่นเหล็ก
• ใช้ทำโครงสร้างแผ่นพับในรูปแบบต่างๆกัน เช่น ฝาผนังโรงงาน, พื้นโรงงาน,
เข็มพืด (Sheet Pie) และทำเป็นรูปหลังคาแผ่นพับ
• เหล็กมีกำลังความแข็งรแรงสูง รับแรงอัด แรงดึงได้ดีมาก รับความ เค้นได้ถึง
4,200-5,000 ก.ก./ซ.ม. มีความยืดหยุ่นและการ แอ่นตัว (bending)น้อย มี
ความแข็ง (SPffness) ในการ ต้านแรง ได้เป็นอย่างดี ทำเป็นโครงสร้างแผ่น
พับรับน้ำหนักได้มาก แต่ จำเป็นต้องทำฉนวนหุ้มเพื่อป้องกันไฟ
 Materials

วัสดุประเภทพลาสติก Fiber Glass

• เป็นวัสดุที่ผลิตขึ้นด้วยกรรมวิธีทางวิทยาศาสตร์ มีน้ำหนักเบาประมาณ 1/6 ของ
เหล็ก รับแรงดึงได้ 700 ก.ก./ซ.ม. หากเป็นชนิดเสริมใยแก้วจะสามารถรับแรง
ดึงได้ 1,400 ก.ก./ซ.ม.
• นอกจากนี้ยังมีชนิดเสริมลวดเหล็ก (Steel-Reinforcement) มีประสิทธิภาพในการ
รับแรงสูงมากและใช้กับช่วงพาดกว้างๆได้ดี
• ในอนาคตวัสดุประเภทพลาสติก จะถูกนำมาใช้ในงานก่อสร้างมากขึ้น โดย
เฉพาะอย่างยิ่งเหมาะสมในการทำโครงสร้างแผ่นพับ เพราะสามารถขึ้นรูปทรง
เรขาคณิตต่างๆได้ง่าย การประกอบและติดตั้งก็ง่าย เพราะมีน้ำหนักเบา
Case studies
 American Concrete InsPtute headquarter building
(1957, Detroit; Yamasaki, Lewinweber and Associates.)

Reinforce concrete folded plate roof

 American Concrete InsPtute headquarter building
(1957, Detroit; Yamasaki, Lewinweber and Associates.)

Supported : interior bearing wall.

Roof extends beyond the nonbearing curtain walls to provides shade
 American Concrete InsPtute headquarter building
(1957, Detroit; Yamasaki, Lewinweber and Associates.)

The interior hall is illuminated by skylights between the tapered roof panels.
 American Concrete InsPtute headquarter building
(1957, Detroit; Yamasaki, Lewinweber and Associates.)
 Illini Hall,1963, Champaign, IL; Harrison & Abromivitz

From the outside this folded plate dome seems to hover above the ground.
 Illini Hall,1963, Champaign, IL; Harrison & Abromivitz

The 122 m. diameter dome is folded to prevent buckling in the reinforce

concrete shell which averages 3.5 in. (8.7 cm.) in thickness.
Illini Hall,1963, Champaign, IL; Harrison & Abromivitz
Illini Hall,1963, Champaign, IL; Harrison & Abromivitz
Illini Hall,1963, Champaign, IL; Harrison & Abromivitz
Illini Hall,1963, Champaign, IL; Harrison & Abromivitz
 Avocado elementary schoolAvocado elementary school
(1963, Homestead, FL: Robert Browne
A typical example of the widespread use of folded plate roofs on public school
buildings in USA during the late 1950s and 1960s.
600 students
22 classrooms,
Cafeteria
Library
administraPve spaces.

90 plates to cover the roof

2.7 m wide
21.3 m long
75 mm thick
UNESCO conference building, 1958, Paris; Breuer & Zehrfuss

This building houses auditorium and meePng rooms

 UNESCO conference building, 1958, Paris; Breuer & Zehrfuss

• 44.2 m long, and uPlizes folded plates for the roof and for the end bearing wall,
the tallest being 31.4 m high.
• Span 67 m
• The folded plate is 5.3 m deep.
UNESCO conference building, 1958, Paris; Breuer & Zehrfuss

Folded Plate roof exposed below as ceiling.

UNESCO conference building, 1958, Paris; Breuer & Zehrfuss

Building secPon with typical folded plate roof secPon.

UNESCO conference building, 1958, Paris; Breuer & Zehrfuss
UNESCO conference building, 1958, Paris; Breuer & Zehrfuss
UNESCO conference building, 1958, Paris; Breuer & Zehrfuss
Grandstand, Canodromo, Madrid
Grandstand, Canodromo, Madrid
Hippodrome Groenedaal
Stazione Savona
Freeway Toilet
Cadet Chapel USAF Academy
Music Hall
Music Hall
Pancoast, Ferendino Spillis + Candela:
Miami Marine stadium
Pancoast, Ferendino Spillis + Candela:
Miami Marine stadium
Blessed Sacrament Church: Singapore
Folded plate structure
Folded plate structure
Folded plate structure
Osanbashi Pier :Yokohama
Masjid Negara (NaPonal Mosque), Malaysia ,1965
Masjid Negara (NaPonal Mosque), Malaysia ,1965
Folded plate structure
Folded plate structure
Folded plate structure
Folded plate structure
Folded plate structure
Folded plate structure
Folded plate structure
Folded plate structure
Folded plate structure
Folded plate structure
Folded plate structure
Cardboard Banquet at Cambridge University
Folded plate structure
Folded plate structure
Folded plate structure
Folded-Plate Hut in Osaka
In the summer of 2007, architect Danilo Mondada was awarded the contract
to renovate the mother house of the Deaconess Community of St.Loup in the
south of Switzerland
the mother house of the Deaconess Community
the mother house of the Deaconess Community
Klein BoAle house located at the Mornington Peninsula in Australia
Nestlé Chocolate Museum in Mexico
Origami-Inspired House by Yasuhiro Yamashita,Tokyo
Bengt Sjostrom Starlight Theatre at Rock Valley College in Rockville, Illinois
Bengt Sjostrom Starlight Theatre at Rock Valley College in Rockville, Illinois
Bengt Sjostrom Starlight Theatre at Rock Valley College in Rockville, Illinois
Bengt Sjostrom Starlight Theatre at Rock Valley College in Rockville, Illinois
Bengt Sjostrom Starlight Theatre at Rock Valley College in Rockville, Illinois
Folded plate structure
จบ