Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 53

Gv : Lương Văn Huy – Thanh Trì – HN - 0969141404

BÀI TOÁN MAX – MIN SỐ PHỨC.


NỘI DUNG LIVE – TRỢ GIÚP KÌ THI 2018.
Tài liệu có sử dụng nguồn đề từ các trường trên toàn quốc và của quý thầy cô trong nhóm Vận
Dụng Cao.
Kỹ năng:
 Phương pháp đại số.
 Phương pháp hình học.
 Phương pháp bđt modun.
 Phương pháp casio.

Một số tính chất cần nhớ.


1. Môđun của số phức:

 Số phức z  a  bi được biểu diễn bởi điểm M(a; b) trên mặt phẳng Oxy. Độ dài của véctơ OM
được gọi là môđun của số phức z. Kí hiệu z = a + bi = a 2 + b 2
 Tính chất

 z  a 2  b 2  zz  OM  z  0, z   , z  0  z  0
z z
 z.z '  z . z '   ,  z '  0  z  z '  z  z '  z  z '
z' z'
 kz  k . z , k  
2 2
 Chú ý: z 2  a 2  b 2  2abi  ( a2  b 2 )2  4a 2 b2  a 2  b 2  z  z  z.z .
Lưu ý:
 z1  z2  z1  z2 dấu bằng xảy ra  z1  kz2  k  0 
 z1  z2  z1  z2 dấu bằng xảy ra  z1  kz2  k  0  .
 z1  z2  z1  z2 dấu bằng xảy ra  z1  kz2  k  0 
 z1  z2  z1  z2 dấu bằng xảy ra  z1  kz2  k  0 


2 2
z1  z2  z1  z2  2 z1  z2  2 2

2 2
 z  z z  z z  
2.Một số quỹ tích nên nhớ
Biểu thức liên hệ x , y Quỹ tích điểm M
ax  by  c  0 (1) (1)Đường thẳng :ax  by  c  0
z  a  bi  z  c  di (2) (2) Đường trung trực đoạn AB

với A  a , b  , B  c , d  
Đường tròn tâm I  a; b  , bán kính R
2 2
 x  a   y  b  R 2 hoặc
z  a  bi  R
2 2
 x  a   y  b  R2 hoặc Hình tròn tâm I  a; b  , bán kính R

1
Gv : Lương Văn Huy – Thanh Trì – HN - 0969141404
z  a  bi  R
2 2
r 2   x  a    y  b   R 2 hoặc Hình vành khăn giới hạn bởi hai đường
tròn đồn tâm I  a; b  , bán kính lần lượt là
r  z  a  bi  R
r, R
 y  ax 2  bx  c Parabol
 2
c  0
 x  ay  by  c
2
 x  a   y  c 
2
1 Elip
 1  1 hoặc
b2 d2
z  a1  b1i  z  a2  b2 i  2a  2  Elip nếu 2a  AB , A  a , b  , B  a , b 
1 1 2 2

Đoạn AB nếu 2a  AB
2 2
 x  a   y  c  Hypebol
1
b2 d2

Một số dạng đặc biệt cần lưu ý:


Dạng 1: Quỹ tích điểm biểu diễn số phức là đường thẳng.
TQ1: Cho số phức z thỏa mãn z  a  bi  z , tìm z . Khi đó ta có
Min

 
 Quỹ tích điểm M x; y biểu diễn số phức z là đường trung trực đoạn OA với A a; b  
 1 1 2 2
 z Min  2 z0  2 a  b
 
z  a  b i
 2 2
TQ2: Cho số phức thỏa mãn điều kiện z  a  bi  z  c  di . Tìm z min . Ta có

 Quỹ tích điểm M x; y   biểu diễn số phức z là đường trung trực đoạn AB với

A  a; b  ,B  c;d 
a2  b2  c 2  d2
 z Min  d  O , AB  
2 2
2  a  c  b  d
Lưu ý: Đề bài có thể suy biến bài toán thành 1 số dạng, khi đó ta cần thực hiện biến đổi để đưa về
dạng cơ bản.
Ví dụ 1:
 Cho số phức thỏa mãn điều kiện z  a  bi  z  c  di . Khi đó ta biến đổi

z  a  bi  z  c  di  z  a  bi  z  c  di .

 Cho số phức thỏa mãn điều kiện iz  a  bi  z  c  di . Khi đó ta biến đổi

2
Gv : Lương Văn Huy – Thanh Trì – HN - 0969141404
 a  bi c  di
iz  a  bi  iz  c  di  z   z  z  b  ai  z  d  ci .
i i

Dạng 2: Quỹ tích điểm biểu diễn số phức là đường tròn.


TQ: Cho số phức z thỏa mãn điều kiện z  a  bi  R  0 z  z 0  R . Tìm z
Max

, z Min . Ta có

 
 Quỹ tích điểm M x; y biểu diễn số phức z là đường tròn tâm I a; b bán kính R  
z 2 2
 Max  OI  R  a  b  R  z0  R
 
2 2
 z Min  OI  R  a  b  R  z0  R

Lưu ý: Đề bài có thể cho ở dạng khác, ta cần thực hiện các phép biến đổi để đưa về dạng cơ bản.
a  bi R
Ví dụ 1: Cho số phức z thỏa mãn điều kiện iz  a  bi  R  z   (Chia hai vế cho i )
i i
 z  b  ai  R

Ví dụ 2: Cho số phức z thỏa mãn điều kiện z  a  bi  R  z  a  bi  R (Lấy liên hợp 2 vế)

Ví dụ 3: Cho số phức z thỏa mãn điều kiện

 c  di  z  a  bi  R  z  cadibi 
R
c  di

R
c 2  d2
z1 R
Hay viết gọn z 0 z  z1  R  z   (Chia cả hai vế cho z 0 )
z0 z0
Dạng 3: Quỹ tích điểm biểu diễn số phức là Elip.

TQ1: (Elip chính tắc). Cho số phức z thỏa mãn điều kiện z  c  z  c  2a , a  c Khi đó ta có 
x2 y2
 
 Quỹ tích điểm M x; y biểu diễn số phức z là Elip: 
a2 a2  c2
1

z
 Max  a
 
2 2
 z Min  a  c
TQ2: (Elip không chính tắc). Cho số phức z thỏa mãn điều kiện z  z1  z  z 2  2a

Thỏa mãn 2a  z1  z 2 .
Khi đó ta thực hiện phép biến đổi để đưa Elip về dạng chính tắc (Kỹ thuật đổi hệ trục tọa độ).
Ta có

 
Khi đề cho Elip dạng không chính tắc z  z1  z  z 2  2a , z1  z 2  2a và z1 , z 2  c,  ci ). Tìm

Max, Min của P  z  z 0 .

3
Gv : Lương Văn Huy – Thanh Trì – HN - 0969141404
 z1  z 2  2c
Đặt 
2 2 2
 b  a  c
z1  z 2 PMax  a
Nếu z 0  0  (dạng chính tắc)
2 P
 Min  b
 z1  z 2  z1  z 2
 z0  a PMax  z 0  a
Nếu  2  2
z  z  k  z  z  
 0 1 0 2 P  z  z 1  z 2  a
 Min 0
2

 z1  z 2 z1  z 2
 z0  a PMax  z 0  a
Nếu  2 2
z  z  k  z  z 
 0 1 0 2

Nếu z 0  z1  z 0  z 2 z1  z 2
PMin  z 0  b
2

PHẦN I : BÀI TẬP CÓ HƯỚNG DẪN GIẢI CHI TIẾT.


Dạng 1: Sử dụng tính chất của modun – bđt đại số.
Phương pháp : Xem hướng dẫn trên lớp
Dạng 2: Sử dụng tính chất hình học.
Xem hướng dẫn trên lớp.
Dạng 3: Tả phí lù.
Phương pháp: Tin tưởng bạn ngồi bên cạnh
Câu 1: (TRẦN HƯNG ĐẠO – NB) Trong các số phức thỏa mãn điều kiện z  3i  z  2  i . Tìm số
phức có môđun nhỏ nhất?
1 2 1 2
A. z  1  2i . B. z    i . C. z 
 i. D. z  1  2i .
5 5 5 5
Hướng dẫn giải
Chọn C.
Cách 1: Phương pháp tự luận
Giả sử z  x  yi  x , y   
2 2 2
z  3i  z  2  i  x   y  3  i   x  2    y  1  i  x 2   y  3    x  2    y  1 
 6 y  9  4x  4  2 y  1  4 x  8 y  4  0  x  2 y  1  0  x  2 y  1
2
2  2 1 5
z  x  y   2 y  1  y  5 y  4 y  1  5  y    
2 2 2 2

 5 5 5
5 2 1
Suy ra z min  khi y    x 
5 5 5
4
Gv : Lương Văn Huy – Thanh Trì – HN - 0969141404
1 2
Vậy z   i.
5 5
Cách 2: Phương pháp trắc nghiệm
Giả sử z  x  yi  x , y   
2 2 2
z  3i  z  2  i  x   y  3  i   x  2    y  1  i  x 2   y  3    x  2    y  1 
 6 y  9  4x  4  2 y  1  4 x  8 y  4  0  x  2 y  1  0
Vậy tập hợp các điểm biểu diễn số phức z thỏa điều kiện z  3i  z  2  i là đường thẳng
d : x  2y  1  0 .
Phương án A: z  1  2i có điểm biểu diễn  1;  2   d nên loại A.
1 2  1 2
Phương án B: z    i có điểm biểu diễn   ;   d nên loại B.
5 5  5 5
Phương án D: z  1  2i có điểm biểu diễn  1; 2   d nên loại B.
1 2 1 2
Phương án C: z   i có điểm biểu diễn  ;    d
5 5 5 5
(Trong trường hợp có nhiều số phức thuộc đường thẳng thì ta tiếp tục so sánh modun, và
nên thay luôn z vào dữ kiện ban đầu chứ không nên biến đổi)
Cách 3: Tính nhanh.
Quỹ tích các điểm M biểu diễn số phức z là đường thẳng có phương trình  : x  2 y  1  0 .
1 5
Vậy z min  d  O ,    
1 2 2 2 5
Cách 4: Công thức tính nhanh.
BT1: Cho số phức thỏa mãn điều kiện z  a  bi  z . Tìm z min ?

 1 1 2 2
 z Min  2 z0  2 a  b

z  a  b i
 2 2
BT2: Cho số phức thỏa mãn điều kiện z  a  bi  z  c  di . Tìm z min ?

a2  b2  c 2  d2
z Min 
2 2
2  a  c  b  d
Câu 2: (LẠNG GIANG SỐ 1) Cho số phức z thỏa mãn z  3  z  3  8 . Gọi M , m lần lượt giá trị

lớn nhất và nhỏ nhất z . Khi đó M  m bằng

A. 4  7 . B. 4  7 . C. 7. D. 4  5.
Hướng dẫn giải
Chọn B.
Cách 1 : Đại số
Gọi z  x  yi với x; y   .

5
Gv : Lương Văn Huy – Thanh Trì – HN - 0969141404
Ta có 8  z  3  z  3  z  3  z  3  2 z  z  4 .
Do đó M  max z  4 .
2 2
Mà z  3  z  3  8  x  3  yi  x  3  yi  8   x  3  y2   x  3  y2  8 .
Áp dụng bất đẳng thức Bunhiacopxki, ta có
2 2 2 2
8  1.  x  3  y 2  1.  x  3  y2  12
 12  x  3   y 2   x  3   y 2 

 

  
 8  2 2 x 2  2 y 2  18  2 2 x 2  2 y 2  18  64 
 x2  y 2  7  x2  y 2  7  z  7 .
Do đó M  min z  7 .
Vậy M  m  4  7 .
Cách 2: Hình học (Đọc lại lý thuyết phần Elip)
  F1  3; 0  , F2  0, 3  
  
x2 y 2  8 
Tập hợp các điểm biểu diễn số phức z là elip   1  a   4 
16 7 2
 
 b  a 2  c 2  4 2  3 2  7 
  
 z a4
Max
Do vậy   M m  4 7
 z Min  b  7
Cách 3: Tổng quát
Cho số phức z thỏa mãn z  c  z  c  2 a ,  a  c  ta luôn có .
x2 y2
 Tập hợp điểm biểu diễn z là Elip  1
a2 a2  c 2
z
 Max  a
 
2 2
 z Min  a  c
Câu 3: (CHUYÊN PHAN BỘI CHÂU) Cho số phức z thỏa mãn z  2  3i  1 . Giá trị lớn nhất của

z  1  i là

A. 13  2 . B. 4 . C. 6 . D. 13  1 .
Hướng dẫn giải
Chọn D
Cách 1: Gọi z  x  yi ta có z  2  3i  x  yi  2  3i  x  2   y  3  i .
2 2
Theo giả thiết  x  2    y  3   1 nên điểm M biểu diễn cho số phức z nằm trên đường
tròn tâm I  2; 3  bán kính R  1 . M2
2 2
Ta có z  1  i  x  yi  1  i  x  1   1  y  i   x  1    y  1 . M1 I

2 2 H
Gọi M  x; y  và H  1;1 thì HM   x  1    y  1 .

6
Gv : Lương Văn Huy – Thanh Trì – HN - 0969141404
Do M chạy trên đường tròn, H cố định nên MH lớn nhất khi M là giao của HI với đường
tròn.
 x  2  3t
Phương trình HI :  , giao của HI và đường tròn ứng với t thỏa mãn:
 y  3  2 t
1  3 2   3 2 
9t 2  4t 2  1  t   nên M  2  ;3 ,M2 ;3 .
13  13 13   13 13 
Tính độ dài MH ta lấy kết quả HM  13  1 .
Cách 2: Cho số phức z thỏa mãn z  2  3i  1 . Giá trị lớn nhất của w  z  1  i

 
Ta có z  2  3i  1  z  2  3i  1  z  1  i  3  2i  1  w  3  2i  1 (Đường tròn tâm

I  3, 2  , R  1 )
Vậy w Max  OI  R  32  2 2  1  1  13
Lưu ý: Cho số phức z thỏa mãn z  a  bi  R  0 , khi đó ta có quỹ tích các điểm biểu diễn số
phức z là đường tròn I  a , b  , bk  R ) và
z 2 2
 Max  OI  R  a  b  R
 2 2
 z Min  OI  R  a  b  R

Ngoài ra ta luôn có công thức biến đổi z  a  bi  z  a  bi

2z  i
Câu 4: (BIÊN HÒA – HÀ NAM) Cho số phức z thỏa mãn z  1 . Đặt A  . Mệnh đề nào sau
2  iz
đây đúng?
A. A  1 . B. A  1 . C. A  1 . D. A  1 .

Hướng dẫn giải


Chọn A.
Cách 1: Đặt Có a  a  bi ,  a , b     a 2  b 2  1 (do z  1 )
2
2z  i 2 a   2 b  1 i 4 a 2   2b  1 
A    2
2  iz 2  b  ai  2  b   a2
2
4 a 2   2b  1
Ta chứng minh 2
1.
 2  b   a2
2
4 a 2   2 b  1 2 2
Thật vậy ta có 2
 1  4 a 2   2b  1   2  b   a 2  a 2  b 2  1
 2  b a 2

Dấu “=” xảy ra khi a2  b2  1 .


Vậy A  1 .
Cách 2 : Trắc nghiệm

7
Gv : Lương Văn Huy – Thanh Trì – HN - 0969141404
z 1 1
2z  i
Chọn 1 A   2 34  A 1
z 2  iz 1
2 17
5i
Câu 5: Cho số phức z thỏa mãn z  1 . Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức A  1  .
z
A. 5. B. 4. C. 6. D. 8.
Hướng dẫn giải
5i 5i 5
Cách 1: Ta có: A  1  1  1   6. Khi z  i  A  6.
z z z
 Chọn đáp án C.
5i z  5i
Cách 2: A  1    z  5i
z z
Theo bài z  1  z  5i  5i  1  z  5i Max  52  1  6
Câu 6: Cho số phức z thỏa mãn z  1 . Tìm giá trị lớn nhất M max và giá trị nhỏ nhất M min của biểu

thức M  z 2  z  1  z 3  1 .

A. M max  5; M min  1. B. M max  5; M min  2.


C. M max  4; Mmin  1. D. M max  4; Mmin  2.
Hướng dẫn giải
2 3
Ta có: M  z  z  1  z  1  5 , khi z  1  M  5  M max  5.
1  z3 3
1  z3 1  z3 1  z 3  1  z3
Mặt khác: M   1 z     1, khi
1 z 2 2 2
z  1  M  1  M min  1.
 Chọn đáp án A.
zi
Câu 7: Cho số phức z thỏa z  2 . Tìm tích của giá trị lớn nhất và nhỏ nhất của biểu thức P  .
z
3 2
A. . B. 1. C. 2 . D. .
4 3
Hướng dẫn giải
i 1 3 i 1 1
Ta có P  1   1   . Mặt khác: 1   1   .
z | z| 2 z | z| 2
1 3
Vậy, giá trị nhỏ nhất của P là , xảy ra khi z  2i ; giá trị lớn nhất của P bằng xảy ra khi
2 2
z  2 i.
 Chọn đáp án A.
Câu 8: Cho số phức z thỏa mãn z  1  2i  3 . Tìm môđun lớn nhất của số phức z  2i.

A. 26  6 17 . B. 26  6 17 . C. 26  8 17 . D. 26  4 17 .

8
Gv : Lương Văn Huy – Thanh Trì – HN - 0969141404
Hướng dẫn giải
Cách 1: Gọi z  x  yi ;  x  ; y     z  2i  x   y  2  i . Ta có:
2 2
z  1  2 i  3   x  1   y  2   9 .
Đặt x  1  3 sin t; y  2  3cos t; t   0; 2  .
2 2 2
 z  2i   1  3 sin t    4  3 cos t   26  6  sin t  4 cos t   26  6 17 sin  t    ;      .

 26  6 17  z  2i  26  6 17  z  2i max  26  6 17  3  17
 Chọn đáp án A.
Cách 2: Cho số phức z thỏa mãn z  1  2i  3 . Tìm môđun lớn nhất của số phức z  2i.

Ta có z  1  2i  3   z  2i   1  4i  3  z Max  12  4 2  3  3  17 (đáp án A)
Câu 9: Cho số phức z thỏa mãn z  1 . Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức P  1  z  3 1  z .

A. 3 15 B. 6 5 C. 20 D. 2 20.
Hướng dẫn giải
Cách 1: Gọi z  x  yi ;  x  ; y    . Ta có: z  1  x 2  y 2  1  y 2  1  x 2  x  
 1;1 .
2 2
Ta có: P  1  z  3 1  z   1  x   y  3  1  x   y  2 1  x   3 2 1  x  .
2 2

Xét hàm số f  x   2  1  x   3 2 1  x  ; x    1;1


 1;1 . Hàm số liên tục trên  và với
1 3 4
x   1;1 ta có: f   x     0  x     1;1 .
2 1  x  2 1  x  5

 4
Ta có: f  1  2; f  1  6; f     2 20  Pmax  2 20.
 5
 Chọn đáp án D.
Cách 2: (Casio)
 x  sin t
Từ z  1 , đặt z  x  yi   Thay vào P rồi dùng mode 7 ra đáp án D
 y  cos t
Cách 3: Hình học (Xem video live của thầy)
Câu 10: Cho số phức z thỏa mãn z  1. Gọi M và m lần lượt là giá trị lớn nhất và giá trị nhỏ nhất

của biểu thức P  z  1  z 2  z  1 . Tính giá trị của M .m .

13 3 39 13
A. . B. . C. 3 3. D. .
4 4 4
Hướng dẫn giải
Gọi z  x  yi ;  x  ; y    . Ta có: z  1  z.z  1
Đặt t  z  1 , ta có 0  z  1  z  1  z  1  2  t  0; 2  .
t2  2
Ta có t 2   1  z  1  z   1  z.z  z  z  2  2 x  x  .
2

9
Gv : Lương Văn Huy – Thanh Trì – HN - 0969141404
2
Suy ra z 2  z  1  z 2  z  z.z  z z  1  z   2 x  1  2x  1  t 2  3 .
Xét hàm số f  t   t  t 2  3 , t   0; 2  . Bằng cách dùng đạo hàm, suy ra

13 13 3
max f  t  
; min f  t   3  M .n  .
4 4
 Chọn đáp án A.
Câu 11: Cho số phức z thỏa mãn điều kiện z 2  4  2 z . Khẳng định nào sau đây là đúng?

3 1 3 1
A.  z . B. 5  1  z  5  1.
6 6
2 1 2 1
C. 6  1  z  6  1.  z .D.
3 3
Hướng dẫn giải
Áp dụng bất đẳng thức u  v  u  v , ta được
2 2
2 z  4  z 2  4  4  z  z  2 z  4  0  z  5  1.
2 2
2 z  z  z 2  4   z 2  4  z  2 z  4  0  z  5  1.

Vậy, z nhỏ nhất là 5  1, khi z  i  i 5 và z lớn nhất là 5  1, khi z  i  i 5.


 Chọn đáp án B.
Câu 12: Cho số phức z thỏa mãn z  1  2i  2 . Tìm môđun lớn nhất của số phức z.

A. 9 4 5. B. 11  4 5 C. 6  4 5 D. 56 5
Hướng dẫn giải
2 2
Cách 1: Gọi z  x  yi ;  x  ; y    . Ta có: z  1  2i  2   x  1   y  2   4.
Đặt x  1  2 sin t ; y  2  2 cos t ; t   0; 2  .
2 2 2
Lúc đó: z   1  2 sin t    2  2 cos t   9   4 sin t  8 cos t   9  4 2  8 2 sin  t    ;     

 z  9  4 5 sin  t     z    9  4 5 ; 9  4 5 
2

 
5  2 5 10  4 5
 zmax  9  4 5 đạt được khi z   i.
5 5
 Chọn đáp án A.
Cách 2: Cho số phức z thỏa mãn z  1  2i  2 . Tìm môđun lớn nhất của số phức z.

Ta có z  1  2i  2  z Max  12  2 2  2  2  5  9  4 5
Câu 13: Cho số phức z thỏa mãn  1  i  z  6  2i  10 . Tìm môđun lớn nhất của số phức z.

A. 4 5 B. 3 5. C. 3. D. 3  5
Hướng dẫn giải
Cách 1: Gọi z  x  yi ;  x  ; y    .

10
Gv : Lương Văn Huy – Thanh Trì – HN - 0969141404
Ta có:
6  2 i 2 2
 1  i  z  6  2i  10  1  i  . z 
1 i
 10  z  2  4i  5   x  2    y  4   5. Đặt

x  2  5 sin t ; y  4  5 cos t ; t   0; 2  .


Lúc đó:
2 2 2 2
2

z  2  5 sin t   4  5 cos t  
 25  4 5 sin t  8 5 cos t  25    4 5   8 5  sin  t    ;     
2
 z  25  20 sin  t     z   5; 3 5 
 
 zmax  3 5 đạt được khi z  3  6i.
 Chọn đáp án B.
Cách 2: Cho số phức z thỏa mãn  1  i  z  6  2i  10 . Tìm môđun lớn nhất của số phức z.

6  2i 10
Ta có  1  i  z  6  2i  10  z    z  2  4i  5
1i 1i
 z Max  2 2  4 2  5  3 5
2 2
Câu 14: Gọi z  x  yi  x , y    là số phức thỏa mãn hai điều kiện z  2  z  2  26 và

3 3
z  i đạt giá trị lớn nhất. Tính tích xy.
2 2
9 13 16 9
A. xy  . B. xy  . . C. xy 
D. xy  .
4 2 9 2
Hướng dẫn giải
Cách 1: Đặt z  x  iy  x , y    . Thay vào điều kiện thứ nhất, ta được x 2  y 2  9.
Đặt x  3 cos t , y  3 sin t. Thay vào điều kiện thứ hai, ta có

3 3  
P z  i  18  18 sin  t    6.
2 2  4
  3 3 2 3 2
Dấu bằng xảy ra khi sin  t    1  t   z  i.
 4 4 2 2
 Chọn đáp án D.
Câu 15: Trong các số phức thỏa mãn điều kiện z  2  4i  z  2i . Tìm môđun nhỏ nhất của số phức
z  2 i.
A. 5 B. 3 5. C. 3 2 D. 3  2
Hướng dẫn giải
Cách 1: Gọi z  x  yi ;  x  ; y    .
2 2 2
Ta có: z  2  4i  z  2i   x  2    y  4   x   y  2   x  y  4  0  y  4  x.
2

2 2 2 2
Ta có: z  2i  x 2   y  2   x   6  x   2 x  12 x  36  2  x  3   18  18
2 2

11
Gv : Lương Văn Huy – Thanh Trì – HN - 0969141404
 z  2i min  18  3 2 khi z  3  i.
 Chọn đáp án C.
Cách 2: z  2  4i  z  2i   z  2i   2  6i   z  2i   4i  w  2  6i  w  4i
Trong đó w  z  2i (quay về dạng bài toán 1)
Câu 16: Cho số phức z thỏa mãn z  1  2i  3 . Tìm môđun nhỏ nhất của số phức z  1  i.

A. 4. B. 2 2. C. 2. D. 2.
Hướng dẫn giải
Cách 1: Gọi z  x  yi ;  x  ; y     z  1  i   x  1   y  1 i . Ta có:
2 2
z  1  2 i  9   x  1   y  2   9 .
Đặt x  1  3 sin t; y  2  3cos t; t   0; 2  .
2 2 2
 z  1  i   3 sin t    1  3 cos t   10  6 cos t  2  z  2i  4  z  1  i min  2 , khi
z  1  i.
 Chọn đáp án C.
Cách 2: (Hình học + CT tính nhanh)
Ta có z  1  2i  3   z  1  i   i  3  z  1  i Min  12  3  2

Câu 17: Biết số phức z thỏa mãn đồng thời hai điều kiện z  3  4i  5 và biểu thức
2 2
M  z  2  z  i đạt giá trị lớn nhất. Tính môđun của số phức z  i.

A. z  i  2 41 B. z  i  3 5.
C. z  i  5 2 D. z  i  41.
Hướng dẫn giải
2 2
Gọi z  x  yi ;  x  ; y    . Ta có: z  3  4i  5   C  :  x  3    y  4   5 : tâm I  3; 4 
và R  5.
Mặt khác:
2 2 2 2
M  z  2  z  i   x  2   y 2   x 2   y  1   4 x  2 y  3  d : 4 x  2 y  3  M  0.
 
 
Do số phức z thỏa mãn đồng thời hai điều kiện nên d và  C  có điểm chung
23  M
 d  I; d  R   5  23  M  10  13  M  33
2 5
4 x  2 y  30  0 x  5
 Mmax  33   2 2   z  i  5  4i  z  i  41.
  x  3    y  4   5  y   5
 Chọn đáp án D.
m  i
Câu 18: Cho số phức z  , m   . Tìm môđun lớn nhất của z.
1  m  m  2i 
1
A. 1. B. 0. C. . D.2.
2

12
Gv : Lương Văn Huy – Thanh Trì – HN - 0969141404
Hướng dẫn giải
m  i m i 1
Ta có: z   2  2  z  1  z max  1  z  i; m  0.
1  m  m  2i  m  1 m  1 2
m 1
 Chọn đáp án A.
Câu 19: (NGUYỄN TRÃI – HD) Cho số phức z thỏa mãn: z  2  2i  1 . Số phức z  i có môđun nhỏ
nhất là:
A. 5 1 B. 5 1 C. 5  2 D. 52.
Hướng dẫn giải
Chọn A.
y

I
1
M

O 1 x

Cách 1: Gọi z  x  yi , x , y   .
Ta có: z  2  2i  1  ( x  2)  ( y  2)i  1  ( x  2)2  ( y  2)2  1
Tập hợp các điểm trong mặt phẳng Oxy biểu diễn của số phức z là đường tròn (C ) tâm
I (2; 2) và bán kính R  1 .
2
z  i  x 2   y  1  IM , với I  2; 2  là tâm đường tròn, M là điểm chạy trên đường tròn.
Khoảng cách này ngắn nhất khi M là giao điểm của đường thẳng nối hai điểm
N  0;1  Oy , I  2; 2  với đường tròn (C).
IM min  IN  R  5  1
Cách 2: Cho số phức z thỏa mãn: z  2  2i  1 . Số phức z  i có môđun nhỏ nhất

Ta có z  2  2i  1   z  i   2  i  1  z  i Min  2 2  12  1  5  1

Câu 20: Trong mặt phẳng phức Oxy , các số phức z thỏa z  2i  1  z  i . Tìm số phức z được

biểu diễn bởi điểm M sao cho MA ngắn nhất với A  1, 3  .


A. 3  i . B. 1  3i . C. 2  3i . D. 2  3i .
Hướng dẫn giải
Gọi M  x , y  là điểm biểu diễn số phức z  x  yi  x , y  R 
Gọi E  1, 2  là điểm biểu diễn số phức 1  2i
Gọi F  0, 1 là điểm biểu diễn số phức i

13
Gv : Lương Văn Huy – Thanh Trì – HN - 0969141404
Ta có : z  2i  1  z  i  ME  MF  Tập hợp điểm biểu diễn số phức z là đường trung
trục EF : x  y  2  0 .
Để MA ngắn nhất khi MA  EF tại M  M  3,1  z  3  i => Đáp án A.
Câu 21: ( CHUYÊN SƠN LA – L2) Cho số phức z thỏa mãn điều kiện : z  1  2i  5 và
w  z  1  i có môđun lớn nhất. Số phức z có môđun bằng:
A. 2 5 . B. 3 2 . C. 6. D. 5 2 .

Hướng dẫn giải:


Chọn B.
Gọi z  x  yi  x, y     z  1  2 i   x  1   y  2  i
2 2 2 2
Ta có: z  1  2i  5   x  1    y  2   5   x  1   y  2   5
Suy ra tập hợp điểm M  x; y  biểu diễn số phức z thuộc đường tròn  C  tâm I  1; 2  bán
kính R  5
Dễ thấy O   C  , N  1; 1   C 
Theo đề ta có:
M  x; y    C  là điểm biểu diễn cho số
phức z thỏa mãn:
w  z  1  i  x  yi  1  i   x  1   y  1 i
2 2 
 z  1  i   x  1   y  1  MN

Suy ra z  1  i đạt giá trị lớn nhất  MN lớn nhất


Mà M , N   C  nên MN lớn nhất khi MN là đường kính đường tròn  C 
2
 I là trung điểm MN  M  3; 3   z  3  3i  z  32   3   3 2
Câu 22: (CHU VĂN AN – HN) Cho số phức z thỏa mãn điều kiện z  1  2 . Tìm giá trị lớn

nhất của T  z  i  z  2  i .

A. max T  8 2 . B. max T  4 . C. max T  4 2 . D. max T  8 .


Hướng dẫn giải
Chọn B
T  z  i  z  2  i   z  1   1  i    z  1    1  i  .
Đặt w  z  1 . Ta có w  1 và T  w   1  i   w   1  i  .
2
Đặt w  x  y.i . Khi đó w  2  x 2  y 2 .

14
Gv : Lương Văn Huy – Thanh Trì – HN - 0969141404
T   x  1   y  1  i   x  1    y  1  i
2 2 2 2
 1.  x  1   y  1  1.  x  1   y  1 
  1  1    x  1   y  1    x  1    y  1  
2 2 2 2 2 2

 2  2x  2 y  4   4
2 2

Vậy max T  4 .

Câu 23: Cho số phức z thỏa mãn z  2  3i  1 . Giá trị lớn nhất của z  1  i là
A. 13  2 . B. 4 . C. 6 . D. 13  1 .
(THPT CHUYÊN PHAN BỘI CHÂU - NGHỆ AN)
Lời giải
Cách 1: Đặt z  a  bi  a , b    , ta có z  2  3i  1   a  2    b  3  i  1.
2 2 2 2
 a  2  b  3  1  a  2  b  3  1  
a  2  sin t
Đặt  (vì    sin 2 t  cos 2 t  1 ). Khi đó z  1  i   a  1   1  b  i .
b  3  cos t
2 2 2 2
 a  1  1  b   xét biểu thức P   a  1  1  b  .

2 2 2 2
Ta có  a  1   1  b    sin t  3    cos t  2   sin t  6 sin t  9  cos t  4 cos t  42 2

 
 sin 2 t  cos 2 t  13  6 sin t  4 cos t
 14  6 sin t  4 cos t  P
2
Theo bất đẳng thức Bunhiacopxki, ta được  6 sin t  4 cos t   6 2  4 2 sin 2 t  cos 2 t   
2
  6 sin t  4 cos t   52  6 sin t  4 cos t  52  2 13  P  14  2 13.
2
Vậy z  1  i 
2
 a  1   1  b 
2
 14  2 13   13  1   13  1. Chọn A.

Cách 2: Cho số phức z thỏa mãn z  2  3i  1 . Giá trị lớn nhất của z  1  i

Ta có z  2  3i  1  z  2  3i  1  z  1  i  3  2i  1  
 z 1 i  32  2 2  1  13  1
Max

Câu 24: (THPT CHUYÊN ĐH VINH - LẦN 2)Cho các số phức z, w thỏa mãn
z  2  2i  z  4i , w  iz  1 . Giá trị nhỏ nhất của biểu thức w là
2 3 2
A. . B. 2 2 . C. 2 . D. .
2 2
Lời giải
Cách 1: Đặt z  a  bi  a, b    , khi đó z  2  2i  a  2   b  2  i và z  4i  a   b  4  i .
2 2 2
Nên ta có  a  2    b  2   a 2   b  4   a  b  2  b  2  a

15
Gv : Lương Văn Huy – Thanh Trì – HN - 0969141404
2 2
Khi đó w  iz  1   a  bi  i  1  1  b  ai  w  a 2   b  1  a 2   a  1 .
2
2  1 1 1 2 2
Dễ thấy a2   a  1  2  a      w   min w  . Chọn A.
 2 2 2 2 2
Cách 2: Chuyển về phương trình đường thẳng (dạng 1)
Câu 25: (ĐỀ THTT LẦN 5 – 2017) Cho số phức z thỏa mãn z  4  z  4  10. Giá trị lớn nhất và giá
trị nhỏ nhất của z lần lượt là
A. 10 và 4 B. 5 và 4 C. 4 và 3 . D. 5 và 3 .

Hướng dẫn giải.


Gọi z  x  yi ,  x , y    . Theo giả thiết, ta có z  4  z  4  10.
2 2
  x  4   yi   x  4   yi  10   x  4  y2   x  4  y 2  10 
Gọi M  x; y  , F1   4; 0  và F2  4; 0  .
Khi đó    MF1  MF2  10 nên tập hợp các
điểm M  z  là đường elip  E  .
Ta có c  4 ; 2a  10  a  5 và b2  a 2  c 2  9 .
x2 y 2
Do đó, phương trình chính tắc của  E  là   1.
25 9
Vậy max z  OA  OA '  5 và min z  OB  OB '  3 . Chọn D.
Câu 26: Trong các số phức z thỏa mãn điều kiện z  2  4i  z  2i . Biết rằng số phức z  x  yi ,
 x, y    có môđun nhỏ nhất. Tính P  x 2
 y2 .
A. P  10 . B. P  8 . C. P  16 . D. P  26 .

Hướng dẫn giải.


Cách 1: Gọi z  x  yi ,  x , y    . Ta có z  2  4i  z  2i   x  2    y  4  i  x   y  2  i
2 2 2
  x  2   y  4  x 2   y  2   x 2  4 x  4  y 2  8 y  16  x 2  y 2  4 y  4
 4 x  4 y  16  0  y  4  x .
2 2
Do đó z  x 2  y 2  x 2   4  x   2 x 2  8 x  16  2  x  2   8  2 2 .
Dấu "  " xảy ra  x  2  y  2 . Vậy P  2 2  2 2  8 . Chọn B.
Cách 2: Chuyển về phương trình đường thẳng (bài tập 1)
 2  3i
Câu 27: Tìm giá trị lớn nhất của z biết rằng z thỏa mãn điều kiện z 1  1.
3  2i
A. max z  1 . B. max z  2 . C. max z  2 . D. max z  3 .

Hướng dẫn giải.


 2  3i 1
Ta có z  1  1   iz  1  1   i . z   1  z   i  1 .
3  2i i

16
Gv : Lương Văn Huy – Thanh Trì – HN - 0969141404
Vì   i   0  1 nên max z  r1  r2  1  1  2 . Chọn B.
Câu 28: (THPT CHUYÊN KHTN – LẦN 1) Trong các số phức z thỏa mãn điều kiện
1  i  z  1  7 i  2 . Tìm max z .
A. max z  4 . B. max z  3 . C. max z  7 . D. max z  6 .

Hướng dẫn giải.


1  7i
Ta có  1  i  z  1  7 i  2  1  i z   2  z   3  4i   1 .
1 i
Vì  3  4i   0  5 nên max z  r1  r2  1  32  4 2  6 . Chọn D.
2z  i
Câu 29: Cho số phức z thỏa mãn z  1 . Đặt A  . Mệnh đề nào sau đây đúng?
2  iz
A. A  1. B. A  1. C. A  1. D. A  1.
(THPT CHUYÊN HÀ NAM)
Lời giải
2z  i
Từ giả thiết, ta có A   A  2  iz   2 z  i  2 A  Azi  2 z  i
2  iz
2A  i 2A  i
 2 A  i  z  Ai  2   z  . Mà z  1   1  2 A  i  Ai  2  .
Ai  2 Ai  2
Đặt A  x  yi  x , y    , khi đó    2 x   2 y  1 i   y  2  xi
2 2
 4 x 2   2 y  1   y  2  x 2  4 x 2  4 y 2  4 y  1  x 2  y 2  4 y  4  x 2  y 2  1.
Vậy môđun của A  x 2  y 2  1. Chọn A.
Câu 30: Với hai số phức z1 và z2 thỏa mãn z1  z2  8  6i và z1  z2  2 . Tìm giá trị lớn nhất của
P  z1  z2 .
A. P  5  3 5. B. P  2 26. C. P  4 6. D. P  34  3 2.
(THPT CHUYÊN KHOA HỌC TỰ NHIÊN - LẦN 4)
Lời giải
 Bổ đề. Cho hai số phức z1 và z2 , ta luôn có z1  z2  z1  z2  2 z1  z2
2 2
 2 2
   .
2
 2
Chứng minh. Sử dụng công thức z1  z2   z1  z2  z1  z2 và z.z  z . Khi đó 
 z  z z  z   z  z z  z 
2 2
z1  z2  z1  z2 1 2 1 2 1 2 1 2

 z1 .z1  z1 .z2  z1 .z2  z2 .z2  z1 .z1  z1 .z2  z1 .z2  z2 .z2

  
 2 z1 .z1  z2 .z2  2 z1  z 2
2 2
  đpcm.
2
2
 Áp dụng   , ta được z1  z2  z1  z2  4  z1  z2  4 
2 2
 3  1  z1  z2  1.

Theo bất đẳng thức Bunhiacopxki, ta được P  z1  z2  2 z1  z2  2 2


2 26. Chọn B.

17
Gv : Lương Văn Huy – Thanh Trì – HN - 0969141404
Câu 31: Với hai số phức z1 và z2 thỏa mãn z1  z2  8  6i và z1  z2  2 . Tìm giá trị lớn nhất của
P  z1  z2 .
A. P  5  3 5. B. P  2 26. C. P  4 6. D. P  34  3 2.
(THPT CHUYÊN KHOA HỌC TỰ NHIÊN - LẦN 4)
Lời giải
 Bổ đề. Cho hai số phức z1 và z2 , ta luôn có z1  z2  z1  z2  2 z1  z2
2 2
 2 2
   .
2
 2
Chứng minh. Sử dụng công thức z1  z2   z1  z2  z1  z2 và z.z  z . Khi đó 
 z  z z  z   z  z z  z 
2 2
z1  z2  z1  z2 1 2 1 2 1 2 1 2

 z1 .z1  z1 .z2  z1 .z2  z2 .z2  z1 .z1  z1 .z2  z1 .z2  z2 .z2

  
 2 z1 .z1  z2 .z2  2 z1  z 2
2 2
  đpcm.
2
2
 Áp dụng   , ta được z1  z2  z1  z2  4  z1  z2  4 
2 2
 3  1  z1  z2  1.

Theo bất đẳng thức Bunhiacopxki, ta được P  z1  z2  2 z1  z2  2 2


2 26. Chọn B.

Câu 32: (THPT CHUYÊN LƯƠNG THẾ VINH - ĐỒNG NAI)Cho số phức z thỏa mãn
z 2  2 z  5   z  1  2i  z  3i  1 .
Tính min| w |, với số phức w  z  2  2i .
3 1
A. min| w | . B. min| w | 2 . C. min| w | 1 . D. min| w | .
2 2

Lời giải
2 2 2
Ta có z  2 z  5   z  1  4   z  1   2i    z  1  2i  z  1  2i  .
2

 z  1  2i
Khi đó, giả thiết   z  1  2i  z  1  2i    z  1  2i  z  3i  1  
 z  1  2i  z  3i  1
TH1. Với z  1  2i , ta có w  z  2  2i  1  2i  2  2i   1  w  1.
TH2. Với z  1  2i  z  3i  1  , đặt z  x  yi  x, y    , ta có
2 2 2 2 1
    x  1   y  2  i  x  1   y  3  i   x  1   y  2    x  1    y  3  y .
2
1 3 9 3 2
Do đó w  z  2  2i  x  i  2  2i  x  2  i  w 
2 2
 . Chọn A.
4 2
x  2 

1
Câu 33: (TOÁN HỌC & TUỔI TRẺ LẦN 8)Cho số phức z thỏa mãn z   3 . Tổng của giá trị lớn
z
nhất và giá trị nhỏ nhất của z là
A. 3. B. 5. C. 13. D. 5.

Lời giải

18
Gv : Lương Văn Huy – Thanh Trì – HN - 0969141404
2
1 1  1  1
Ta có a  z   a 2  z    z   z  
z z  z  z
2 4 2 2
2 z2   z  1 z  z  z  2 z 1
z  2
 2
 2
.
z z z

4 2 2
  a  a2  4 a  a2  4 
 
Khi đó z  z . a2  2  1    z  z   0  z  
 2
;
2
.


a  a2  4  a  a2  4
Vậy max z  ; min z   M  m  a 2  4  13. Chọn C.
2 2
10
Câu 34: (THPT NHÂN CHÍNH - HÀ NỘI)Xét số phức z thỏa mãn  1  2i  z   2  i . Mệnh đề
z
nào sau đây đúng?
3 1 3 1
A.  z  2 . B.  z  . C. z  2 . D. z  .
2 2 2 2

Lời giải
10 10
Cách 1. Từ giả thiết, ta có  1  2i  z   2  i   1  2i  z  2  i 
z z
10 10
 z 2 z i 2i 
z
 z  2  2 z 1 i 
z
   
2 2 10
Lấy môđun hai vế của   , ta được    z  2  2 z  1   z
.   
2 10 2
Đặt t  z , ta có  t  2    2t  1 
t
 
 t 2 5t 2  5  10  t 4  t 2  2  0  t  1.

1 3
Vậy môđun của số phức z bằng 1   z  .
2 2
Cách 2. Sử dụng máy tính casio ( hướng dẫn chi tiết ở câu 26) để tìm z .
Cách 3. Đặt z  a  bi  a , b    và c  z , thay vào đẳng thức đã cho thì

10
Gt   1  2i  c 
 2  i   1  2i  c 
 a  bi  10  2  i
a  bi c2
a 10  b 10 
 c  2  2  i  2c  2  1   0
c  c 
 
 a 10  a 10
c  2  2  0 c  2  2 10 a2  b2  
 c  c 2 2 10
Suy ra   nên  c  2    1  2c   4
 2
2c  b 10  1  0 1  2c  b 10 c c
 c2  c
1 3
Giải ra ta có c   1 mà c  0 nên c  1 hay z  1 . Do đó  z  . Chọn B.
2 2

19
Gv : Lương Văn Huy – Thanh Trì – HN - 0969141404
Câu 35: (THPT CHUYÊN LÀO CAI)Xét số phức z và số phức liên hợp của nó có điểm biểu diễn là
M , M  . Số phức z(4  3i ) và số phức liên hợp của nó có điểm biểu diễn lần lượt là N , N  . Biết rằng
M , M  , N , N  là bốn đỉnh của hình chữ nhật. Tìm giá trị nhỏ nhất của z  4i  5
1 2 1 4
A. . B. . C. . D. .
2 5 2 13
Lời giải
 N  4 x  3 y ; 3 x  4 y 
Gọi M  x; y   M '  x;  y  và  4  3i  z  4 x  3 y   3x  4 y  i  
 N '  4 x  3 y ;  3x  4 y 
Dễ thấy MM '  NN ' vì cùng vuông góc với Ox nên để MM ' N ' N là hình chữ nhật.
 MM '  NN '
 2 2
Khi và chỉ khi  MN  M ' N '  x  y  0  z  x  xi  z  4i  5   x  5   x  4 
 MN  Ox

2 2 1 2 1 1 1
Ta có  x  5    x  4    2 x  9     z  4i  5 min  . Chọn C.
2 2 2 2
Câu 36: (THPT CHU VĂN AN - HÀ NỘI)Cho số phức z thỏa mãn điều kiện z  1  2. Tìm giá trị
lớn nhất của biểu thức
T  zi  z2i .
A. max T  8 2. B. max T  4. C. max T  4 2. D. max T  8.
Lời giải
2
Đặt z  x  yi  x , y    , ta có z  1  2  x  1  yi  2   x  1  y2  2
2
  x  1  y 2  2  x 2  2 x  1  y 2  2  x 2  y 2  2 x  1  
Lại có T  z  i  z  2  i  x   y  1 i  x  2   y  1 i
2 2 2
 x 2   y  1   x  2    y  1  x2  y 2  2 y  1  x2  y 2  4x  2 y  5
Kết hợp với   , ta được T  2 x  2 y  2  6  2 x  2 y  2  x  y   2  2  2  x  y 
Đặt t  x  y , khi đó T  f  t   2t  2  6  2t với t  
 1;1 .
1 1
Ta có f '  t    ; f '  t   0  t  1  f  t max  f  1  4 . Chọn B.
2t  2 6  2t

Câu 37: (ĐHNT HN) Cho số phức z thỏa mãn điêu kiện z  1  2 . Tính giá trị lớn nhất của biểu thức

T  zi  z2i
A. max T  8 2 . B. max T  8 . C. max T  4 2 . D. max T  4 .
Hướng dẫn giải
Chọn C
Đặt z  x  yi  x , y    , ta có:

20
Gv : Lương Văn Huy – Thanh Trì – HN - 0969141404
z  1  2  x  1  yi  2
2
  x  1  y 2  2  x 2  y 2  2 x  1  * 
Lại có: T  z  i  z  2  i  x   y  1 i  x  2   y  1 i
2 2 2
 x 2   y  1   x  2    y  1
 x2  y 2  2 y  1  x2  y 2  4 x  2 y  5
Kết hợp với  *  , ta được:
T  2x  2 y  2  6  2x  2 y
Áp dụng bất đẳng thức Bunhacopxki ta được
2 2
 
T 1 2

 12  2 x  2 y  2

   
6  2x  2 y   4

Vậy max T  4 .

Câu 38: Cho w  sin   i cos  với 0    thỏa mãn w 2  1  2 w .
2
2018
2
 
Giá trị của P   26 w  3  là
 
2018 2018
A. P  23 . B. P  23 . C. P  232018 i. D. P  29 2018.
Hướng dẫn giải
Chọn A
2
Ta có: w 2  1   sin   i cos    1  1  cos 2  i sin 2  w 2  1  2  2 cos 2 .

2 w  sin 2   cos 2   2 .
 
Từ giả thiết: w 2  1  2 w  cos 2  0    vì 0    .
4 2
2 2 2 2 2
w i w i  w 1 .
2 2 2 2
2018
Vậy P  23 .
2 2
Câu 39: Cho các số phức z1  2  i , z2  2  i và số phức z thay đổi thỏa mãn z  z1  z  z2  16. Gọi
M và m lần lượt là giá trị lớn nhất và giá trị nhỏ nhất của z . Giá trị biểu thức M 2  m2 bằng
A. 15 . B. 7 . C. 11 . D. 8 .
Lời giải
Chọn D.

Gọi M là điểm biểu diễn của z .


Gọi A  2; 1 , B  2;1 . Gọi I  0;1 là trung điểm AB .
2 2
z  z1  z  z2  16  MA 2  MB 2  16
AB2
MA 2  MB2  2 MI 2   16  MI  2
2
Suy ra tập hợp các điểm M là đường tròn tâm I  0;1 bán kính R  2 .

21
Gv : Lương Văn Huy – Thanh Trì – HN - 0969141404
y

M2

O x
M1

Ta lại có : IM  IO  OM  IM  IO  1  OM  3 .
Do đó : z max  3  M  M2
z min  1  M  M1
 M 2  m2  8 .
Bài tương tự
Câu 40: Cho hai số phức z1 , z 2 thỏa mãn z1  1  i  2 và z2  iz1 . Tìm giá trị nhỏ nhất m của biểu thức
z1  z2 ?
A. m  2  1 . B. m  2 2 . C. m  2 . D. m  2 2  2 .

Lời giải
Chọn D.
Đặt z1  a  bi; a , b    z2  b  ai
 z1  z2   a  b    b  a  i .
2 2
Nên z1  z2   a  b   b  a  2. z1
Ta lại có 2  z1  1  i  z1  1  i  z1  2
 z1  2  2 . Suy ra z1  z2  2. z1  2 2  2 .
a b
Dấu "  " xảy ra khi  0.
1 1
Vậy m  min z1  z2  2 2  2 .
2
Câu 41: Gọi số phức z  x  yi; x , y   thỏa điều kiện z  2  z  2  26 và z  2  5i
2
  lớn nhất.
Tính T  x  y .
A. T  2  5 . B. T  2  5 . C. T  2  5 . D. T  2  5 .
Lời giải
Chọn A.

Giả sử z  x  yi; x , y  
2 2 2 2
Ta có z  2  z  2  26   x  2   y 2   x  2   y 2  26  x 2  y 2  9 .

22
Gv : Lương Văn Huy – Thanh Trì – HN - 0969141404
Suy ra tập hợp các điểm biểu diễn số phức z là đường tròn  C  tâm là gốc tọa độ O , bán kính
R  3.
2

Ta có z  2  5i    x  2
2

 y 5 
2
Vì 2 2   5  
 9 nên điểm N 2; 5 thuộc đường tròn  C  .
2
Gọi M  x; y  là điểm thuộc  C  , khi đó z  2  5i     x  2
3

 y 5   MN .


Suy ra z  2  5i  lớn nhất  MN lớn nhất  MN là đường kính của  C   M 2;  5  
Vậy z  2  5i .
Câu 42: Cho z1 , z2 là hai số phức thỏa mãn phương trình 2 z  i  2  iz , biết z1  z2  1 Tính giá trị của
biểu thức: P  z1  z2 .
3 2
A. P  . B. P  2 . C. P  . D. P  3 .
2 2
Lời giải
Chọn D.
2 2
HD: Cách 1. Ta có: 2 z  i  2  iz  2 z  i  2  iz  (2 z  i )(2 z  i )  (2  iz )(2  iz)
y
 4 z.z  2iz  2iz  i 2  4  2iz  2iz  i 2 z.z  3 z.z  3
2
 z.z  1  z  1  z  1  z1  1 và z 2  1 M
M2
2
Chú ý: a.a  a 2  2 z  i  (2 z  i )(2 z  i)  (2 z  i)(2 z  i )
Tập hợp điểm biểu diễn số phức z1 , z2 là đường tròn tâm O
M1
bán kính R  1 .
Gọi M1 ( z1 ), M 2 ( z2 )  OM1  OM 2  1 O x
  
Ta có: z1  z2  OM1  OM 2  M 2 M1  1  OM1 M 2 đều
  
Mà z1  z2  OM1  OM 2  OM  OM với M là điểm thỏa

mãn OM1 MM 2 là hình thoi cạnh 1  OM  3  P  3 .


Cách 2. Đặt z  x  yi ,  x , y    , ta có 2 z  i  2 x  (2 y  1)i và 2  iz  2  y  xi .
 z1  1
Khi đó: 2 z  i  2  iz  4 x 2  (2 y  1)2  ( y  2) 2  x 2  x 2  y 2  1  z  1  
 z2  1
2
Sử dụng công thức z1  z2  z1  z2  2 z1  z2
2
 2 2
 z z
1 2
2
 3  z1  z2  3 . Chọn D.

Câu 43: Cho số phức z thỏa mãn điều kiện z  1  2i  4 . Gọi M và m lần lượt là giá trị lớn nhất và giá trị
nhỏ nhất của z  2  i . Tính giá trị của tổng S  M 2  m 2 .
A. S  82 . B. S  34 . C. S  68 . D. S  36 .
Lời giải
Chọn C.

23
Gv : Lương Văn Huy – Thanh Trì – HN - 0969141404
Cách 1: (Phương pháp hình học)
Đặt số phức z  x  iy , x , y   có điểm biểu diễn hình học là P  x , y  .
2 2 2 2
Ta có z  1  2i   x  1   y  2   4   x  1   y  2   16 .
Vậy tập hợp điểm P là đường tròn tâm I  1; 2  , bán kính R  4 .
2 2
Ta có z  2  i   x  2    y  1  AP , với A  2; 1 .

Vậy từ hình vẽ ta nhận thấy:


 M  AP  AP  IA  R  3 2  4
max 2
 .
m  APmin  AP1  IA  R  3 2  4
2 2

Vậy ta suy ra S  M 2  m2  3 2  4  3 2  4     68 .
Cách 2: (Phương pháp đại số)
Công cụ cơ bản: z1  z2  z1  z2  z1  z2 , với mọi số
phức z1 , z2 . Áp dụng, ta có:
z  2  i   z  1  2i    3  3i   z  1  2i  3  3i  4  3 2  M  4  3 2

z  2  i   z  1  2i    3  3i   z  1  2i  3  3i  3 2  4  m  3 2  4
2 2

Vậy ta có S  M 2  m2  3 2  4  3 2  4     68 .

Câu 44: [Phạm Minh Tuấn – Vted 15] Cho ba số phức z , z1 , z2 thỏa z1  z2  6 và z1  z2  6 2 . Tìm giá
trị nhỏ nhất của biểu thức
P  2  z  z1  z  z2   z  z  z1   z  z  z2  .

A. 30 3 . B. 36 2 . C. 50 . D. 50 2 .
Lời giải
Chọn B.
Gọi A , B, M là điểm biểu diễn số phức z1 , z 2 , z , khi đó từ giả thiết ta suy ra tam giác OAB vuông
cân tại O và bài toán quy về tìm giá trị nhỏ nhất của P  2 MA.MB  MO.MA  MO.MB .
Ta sẽ chứng minh bài toán tổng quát
Cho tam giác ABC , đặt AB  c , AC  b , BC  a , khi đó ta có
MB.MC MC.MA MA.MB
   1 
bc ca ab
xyc 2  yza 2  zxb2
Chứng minh: dùng bài toán kinh điển x.MA 2  y. MB 2  z.MC 2 
xyz

a b c aMB. MC  bMC .MA  cMA.MB
Đặt x  ;y  ;z  khi đó x  y  z 
MA MB MC MA.MB.MC
aMA  bMB  cMC
và xyc 2  yza 2  zxb2  abc từ đó sử dụng   suy ra hệ thức   .
MA.MB. MC

24
Gv : Lương Văn Huy – Thanh Trì – HN - 0969141404
Áp dụng bài toán trên ta có P  36 2 , chọn B.
Ta có thể chứng minh bài toán   trên bằng ngôn ngữ số phức.

Gọi tọa độ các điểm A , B, C , M trên mặt phẳng phức là u, v , w , x khi đó a  v  w , b  w  u ,

c  u  v , MA  x  u , MB  x  v , MC  x  w . Khi đó bất đẳng thức   tương đương


xv xw x  w x u xu xv
  1
uv uw v  w v u wu w v


 x  v  x  w    x  w  x  u    x  u  x  v  1
 u  v  u  w   v  w  v  u   w  u  w  v 
Mặt khác :
 x  v  x  w    x  w  x  u    x  u  x  v    x  v  x  w    x  w  x  u    x  u  x  v 
 u  v  u  w   v  w  v  u   w  u  w  v   u  v  u  w   v  w  v  u   w  u  w  v 
 x  v  x  w    x  w  x  u    x  u  x  v   1 nên suy ra  .
Mà 
 u  v  u  w   v  w  v  u   w  u  w  v 
Câu 45: Cho số phức z thỏa mãn điều kiện z  i  1 . Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức:
P  z  2  i  2 z  2  3i

4 3
A. 3. B. 3 . C. 2. D. .
3
Lời giải
Chọn B.

25
Gv : Lương Văn Huy – Thanh Trì – HN - 0969141404
Gọi điểm biểu diễn của z là M . Khi đó M nằm trên đường tròn tâm I  0; 1 , R  1. Gọi tọa độ các

điểm A   
2 ; 1 , B 
2; 3 do đó:

 1  IK IM 1
P  z  2  i  2 z  2  3i  MA  2 MB. Gọi K  ; 1  khi đó ta có:   .
 2  IM IA 2
Vậy IMK và IAM là hai tam giác đồng dạng. Khi đó: MA  2 MK .
Vậy P  2  MK  MB  .

Theo bất đẳng thức tam giác: P  2  MK  MB   2 BK.

Vậy Min  P   2 BK  3.

Câu 46: Với hai số phức z1 và z2 thoả mãn z1  z2  8  6i và z1  z2  2, tìm giá trị lớn nhất của P  z1  z2 .

A. P  4 6 . B. P  2 26 . C. P  5  3 5 . D. P  34  3 2 .
Lời giải
Chọn B. y
A
I
3
B

O 1 4 x

Vì hai số phức z1 và z2 thoả mãn z1  z2  8  6i và z1  z2  2 nên

z1  8  6i  z2  z1   4  3i   1
 
z
 2  8  6 i  z1
  z 2   4  3i   1  *  .
 z z 2 
 1 2  z1  z2  2
Gọi A , B lần lượt là hai điểm biểu diễn của hai số phức z1 và z2 khi đó từ  *  suy ra A , B nằm
trên đường tròn  C  có tâm I  4; 3  , bán kính R  1 và AB là đường kính của đường tròn  C  .
Như vậy P  z1  z2  OA  OB .
OA 2  OB2 AB2
Ta có
2

4

 OI 2  OA 2  OB2  2 52  1  52 . 
2
Suy ra 52  OA 2  OB2  2OA.OB   OA  OB   OA 2  OB2  2OA.OB  52  52  104
 P  z1  z2  OA  OB  104  2 26 . Dấu bằng xảy ra khi OA  OB .

Câu 47: Giả sử z1 , z2 là hai trong số các số phức z thỏa mãn iz  2  i  1 và z1  z2  2. Giá trị lớn nhất của

z1  z2 bằng
A. 4 . B. 2 3 . C. 3 2 . D. 3.

26
Gv : Lương Văn Huy – Thanh Trì – HN - 0969141404
Lời giải
Chọn A.

Ta có iz  2  i  1  i z  i 2  1  1  z  i 2  1  1 .

Điểm biểu diễn z thuộc đường tròn tâm I 1; 2 , R  1 .  


Gọi M , N là điểm biểu diễn z1 , z2 nên MN  2 là đường kính. Dựng hình bình hành OMNP ta
có z1  z2  OP  2 3 .


Ta có z1  z2 
2

 2 z1  z2
2 2
  z z
1 2
2 2
 z1  z2  16  z1  z2  4 . Dấu bằng xảy ra khi

z1  z2  MN  OI .

Câu 48: Cho hai số phức z ,  thỏa mãn z  1  z  3  2i ;   z  m  i với m   là tham số. Giá trị của m để

ta luôn có   2 5 là:

m  7 m  7
A.  . B.  . C. 3  m  7 . D. 3  m  7 .
m  3  m  3
Lời giải
Chọn B.
Đặt z  a  ib ,  a , b    có biểu diễn hình học là điểm M  x; y 
2 2 2
z  1  z  3  2i  x  1  iy  x  3   y  2  i   x  1  y2   x  3   y  2 
 2 x  1  6 x  9  4 y  4  2 x  y  3  0
Suy ra biểu diễn của số phức z là đường thẳng  : 2 x  y  3  0 .
Ta có:   2 5  z  m  i  2 5  x  m    y  1 i  2 5
2 2
  x  m    y  1  2 5  MI  2 5 với I  m; 1 .

Mà ta có MI  d  I ,  

27
Gv : Lương Văn Huy – Thanh Trì – HN - 0969141404
2 m  4
Nên MI  2 5  d  I ,    2 5   2 5  2m  4  10
5
2 m  4  10  m  3
  .
 2 m  4   10  m  7

Câu 49: [PTNK TP HCM] Cho z là số phức thỏa mãn z  1  i  2 . Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức
2 2
P  z  2  i  z  2  3i

A. 18 . B. 14  2 10 . C. 38  8 10 . D. 16  2 10 .
Lời giải

Chọn C.
Gọi z  x  yi  x; y    , M  x; y  là điểm biểu diễn số phức z .
2 2
Do z  1  i  2   x  1   y  1  4 suy ra M thuộc đường tròn tâm I  1; 1 , bán kính R  2 .
Đặt A  2;1 , B  2; 3  , E  0; 2  là trung điểm của AB . Khi đó
2 2 2 2 2 2 AB2
P  z  2  i  z  2  3i   x  2    y  1    x  2    y  3  2 2
 MA  MB  2 ME  2

2
 2 ME2  10 .

Do E nằm ngoài đường tròn, nên MEMax  EI  R  2  10  PMax  38  8 10 .


Cách 2 :
2 2 2 2 2 2
P  z  2  i  z  2  3i   x  2    y  1   x  2    y  3  = 2 x 2  2 y 2  8 y  18
 2 x 2  2 y 2  8 y  18  P  0 .
2 x 2  2 y 2  8 y  18  P  0  x  12   y  1 2  4
Suy ra tọa độ điểm M thỏa mãn  2 2 
 x  1   y  1  4    : 4 x  12 y  22  P  0
Hệ có nghiệm khi d  I ,    R  P  38  8 10  38  8 10  P  38  8 10
 PMax  38  8 10 .
Câu 50: (CHuyên Hạ Long-lần 2-2018-Mã đề 108)Cho các số phức z1  2  i, z2  2  i và số phức z thay

28
Gv : Lương Văn Huy – Thanh Trì – HN - 0969141404
2 2
đổi thỏa mãn z  z1  z  z2  16. Gọi M và m lần lượt là giá trị lớn nhất và giá trị nhỏ nhất của z . Giá
trị biểu thức M 2  m2 bằng
A. 15 . B. 7 . C. 11 . D. 8
Lời giải:
Chọn D.
Cách 1:
Gọi số phức z  x  yi với x, y   .
2 2
Ta có z  z1  z  z 2  16  x2  y 2  2 x  3  0 . Khi đó tập hợp các điểm M ( x, y ) biểu diễn số
phức z là đường tròn (C ) có tâm I ( 1, 0) và bán kính R  2 .
Ta có | z |min  OM min , | z |max  OM max .
Đường thẳng OI có phương trình y  0 .
OI cắt (C ) tại 2 điểm phân biệt A, B có tọa độ là nghiệm của hệ
x2  y2  2x  3  0
  A(1, 0); B ( 3, 0) .
y  0
Ta có OA  OM  OB nên | z |min  OA , | z |max  OB .
Khi đó M 2  m 2  9  1  8 .
Cách 2:
Gọi số phức z  x  yi với x, y   .
2 2
Ta có z  z1  z  z 2  16  x2  y 2  2 x  3  0 . Khi đó tập hợp các điểm M ( x, y ) biểu diễn số
phức z là đường tròn (C ) có tâm I ( 1, 0) và bán kính R  2 .  z  1  2
Ta có: z  z  1  1  1  z min  1 , z  z  1  1  3  z max  3 .
Cách 3:
Gọi số phức z  x  yi với x, y   .
2 2
Ta có z  z1  z  z 2  16  x2  y 2  2 x  3  0 . Khi đó tập hợp các điểm M ( x, y ) biểu diễn số
phức z là đường tròn (C ) có tâm I ( 1, 0) và bán kính R  2 .
Ta có OM min  OI  R , OM max  OI  R  z min  1 , z max  3
CÂU PHÁT TRIỂN
Câu 51: Cho số phức z thỏa mãn điều kiện z  2  4i  5 . Gọi M và m lần lượt là giá trị lớn nhất và giá trị
M 2  m2
nhỏ nhất của z . Giá trị biểu thức bằng
2Mn
1 4
A. 12 . B. . C. . D. 8
2 3
Lời giải:
Chọn C.
Gọi số phức z  x  yi với x, y   , khi đó | z | x 2  y 2 .
2
Ta có: z  2  4i  5   x  2   ( y  4)2  5  x 2  y 2  15  4( x  2 y ) .
Áp dụng bđt Bu-nhi-a-cốp-xki ta có: | x  2 y | 5( x 2  y 2 )  5 | z | .
Khi đó ta có bất phương trình | z |2 15  4 5 | z |  5 | z | 3 5 .

29
Gv : Lương Văn Huy – Thanh Trì – HN - 0969141404
2 2
M m 4
Do đó  .
2Mn 3
Câu 52: Cho số phức z thỏa mãn điều kiện z  1  i  | z  3  2i | 5 . Gọi M và m lần lượt là giá trị lớn nhất
và giá trị nhỏ nhất của z  2i . Giá trị biểu thức M 2  m 2 bằng
15
A. 25 . B. 35 . C. . D. 20 .
2
Lời giải:
Chọn B.
Gọi z  x  yi (với x, y   ) có điểm M ( x; y ) biểu diễn z trên mặt phẳng tọa độ.
Ta có z  1  i  z  3  2i  5
2 2 2 2
  x  1   y  1   x  3   y  2   5
2 2 2 2
  x  1   y  2   3   x  3   y  2   4   5 (1).
Số phức z  2i  x   y  2  i có điểm M   x; y  2  biểu diễn z  2i trên mặt phẳng tọa độ.
Đặt A(1;3), B (3; 4) , từ (1) ta có AM   BM   5 .
Mặt khác AB  5 nên M  thuộc đoạn AB . Khi đó M  z  2i max  OB  5 ,
m  z  2i min  OA  10 .
Vậy M 2  m 2  35 .
Nhận xét:
- GTLN, GTNN ở câu dạng này chỉ có thể đạt được tại 2 đầu A, B .
- Một sai lầm thường gặp là đánh giá z min  d  O; AB  nhưng do góc OAB là góc tù nên không
tồn tại điểm M trên đoạn AB sao cho OM  AB .
Câu 53: (Chuyên Hạ Long-lần 2-2018-Mã đề 123) Cho số phức z thỏa mãn z  3  4i  5 . Gọi M , m lần
2 2
lượt là giá trị lớn nhất, giá trị nhỏ nhất của biểu thức P  z  2  z  i . Khi đó modun của số phức
w  M  mi
A. 2 314 . B. 1258 . C. 3 137 . D. 2 309 .

Lờigiải
Chọn B.
2 2
 
Cách 1: Giả sử z  x  yi x , y  R ta có z  3  4i  5  x  3     y  4 5

Ta có P  4 x  2 y  3  4 x  3  2 y  4  P  23  
2 2 2
Ta có  4 x  3  2 y  4   20  x  3
      100     y  4
 
Suy ra 10  P  23  10  13  P  33 suy ra M  33, m  13 do đó ta được w  33  13i vậy
w  1258 .

Cách 2: Gọi z  x  yi với x , y   .


2 2
Ta có: z  3  4i  5   x  3    y  4   5 . Suy ra, tập hợp điểm M  x; y  biểu diễn cho số
phức z trên hệ tọa độ Oxy là đường tròn  C  tâm I  3; 4  và bán kính R  5 .

30
Gv : Lương Văn Huy – Thanh Trì – HN - 0969141404
2 2 2 2
Lại có: P  z  2  z  i   x  2   y 2  x 2   y  1  P  0  4 x  2 y  3  P  0 , đây là
phương trình của đường thẳng  : 4 x  2 y  3  P  0 .
Ta thấy M     C  .
23  P
Điều kiện để  cắt  C  là: d  I ,    R   5  10  23  P  10  13  P  33 .
2 5
Suy ra: m  13, M  33 và w  33  13i  w  1258 .
Cách 3:
Gọi z  x  yi với x , y   .
2 2 P  4x  3
Ta có P   x  2   y 2  x 2   y  1  4 x  2 y  3 suy ra y  .
2
2
2 2  P  4x  3
2 
Từ z  3  4i  5   x  3    y  4   5  f  x   x  3    4  5  0 .
 2 
 P  4 x  11 
Ta có f   x   2  x  3   4    2 P  10 x  16 .
 2 
f   x   0  x  0, 2 P  1,6 . Suy ra y  0,1P  1,7 .
2 2
Thay x , y vừa tìm được vào f  x  ta được  0, 2 P  1,6  3    0,1P  1,7  4   5  0 .
Ta giải được P  33 hoặc P  13 . Đây tương ứng là GTLN và GTNN của P .
Vậy M  33, m  13 . Khi đó,   1258 .
Câu 54: Biết số phức z  x  yi ,  x , y    thỏa mãn đồng thời hai điều kiện z  z  4  3i và biểu thức
P  z  1  i  z  2  3i đạt giá trị nhỏ nhất. Tính P  x  2 y .
61 253 41 18
A. P   . B. P   . C. P   . D. P   .
10 50 5 5
Lời giải
Chọn A .

Theo giả thiết z  z  4  3i  x  yi   x  4    y  3  i


2 2
 x2  y2   x  4    y  3
 x 2  y 2  x 2  8 x  16  y 2  6 y  9
 8 x  6 y  25  0 .
2 2 2 2
Ta có P   x  1   y  1   x  2    y  3
Xét điểm E  1;1 ; F  2; 3  và M  x; y  . Khi đó, P  ME  MF .
Bài toán trở thành tìm điểm M   : 8 x  6 y  25  0 sao cho ME  MF đạt giá trị nhỏ nhất.
Vì  8 xE  8 y E  25  .  8 xF  8 y F  25   0 nên hai điểm E, F nằm cùng phía đối với đường thẳng  .
Gọi E là điểm đối xứng với E qua 
 
Đường thẳng EE đi qua điểm E  1; 1 và có VTPT nEE  u   3; 4  nên có phương trình
3  x  1  4  y  1   0  3 x  4 y  7  0

31
Gv : Lương Văn Huy – Thanh Trì – HN - 0969141404
3x  4 y  7
Gọi H là giao điểm của EE và  . Tọa độ điểm H là nghiệm của hệ phương trình 
8 x  6 y  25
 71
 x   25  71 19 
 suy ra H   ;  
 y   19  25 50 
 50
 117
xE   25
E đối xứng với E qua H nên  .
 y   44
 E 25
Ta có ME + MF = ME  + MF  E F .
Dấu bằng xảy ra  M là giao điểm của EF và đường thẳng 

Đường thẳng EF đi qua điểm F  2; 3  và có VTPT nEE   31;167  có phương trình
31  x  2   167  y  3   0  31x +167 y + 439 = 0
 67
31x  167 y  439  x   50
Tọa độ điểm M là nghiệm của hệ phương trình  
 8 x  6 y  25  y   119
 50
61
Vậy P  x  2 y   .
10
Câu 55: Gọi z1 , z 2 là 2 nghiệm của phương trình z  1  2i  z  1  2i thỏa mãn z1  z2  2 . Biết rằng w
là số phức thỏa mãn w  3  2i  2 . Tìm GTNN của biểu thức P  w  z1  w  z2 .
A. 1  3 B. 2 3 C. 2 D. 6 .
Lời giải.
Chọn D .

Giả sử z  x  yi  x , y  R  ta có z  1  2i  z  1  2i  x  0 suy ra tập hợp điểm biểu diễn


z1 , z 2 là trục tung.
Giả sử A , B lần lượt là 2 điểm biểu diễn cho z1 , z 2 , ta có z1  z2  2  AB  2 .
Giả sử w  a  bi  a , b  R  và M là điểm biểu diễn cho số
phức w , ta có w  3  2i  2  ( a  3)2  (b  2)2  4 suy ra tập
hợp điểm biểu diễn M cho số phức w là đường tròn tâm I  3; 2 
bán kính R  2 .
Ta có P  MA  MB , gọi E là hình chiếu vuông góc của I lên
trục tung, ta thấy P nhỏ nhất khi E là trung điểm AB suy ra
6 6
MA  MB  , vậy MinP  2.  6
2 2

Câu 56: Cho z là số phức thỏa z  1  i  2 . Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức

32
Gv : Lương Văn Huy – Thanh Trì – HN - 0969141404
2 2
P  z  2  i  z  2  3i
A. 18 . B. 38  8 10 . C. 18  2 10 . D. 16  2 10 .
Hướng dẫn giải
Chọn B
Gọi z  x  yi  x , y   
2 2
Ta có: z  1  i  2  x  yi  1  i  2   x  1   y  1  4
 x 2  y 2  2 x  2 y  2  0  x 2  y 2  2 x  2 y  2 (*)
Theo bài ra:
2 2 2 2
P  z  2  i  z  2  3i  x  yi  2  i  x  yi  2  3i
2 2 2 2

  x  2    y  1   x  2    y  3   2 x 2  y 2  8 y  18
Thay (*) vào P ta được:
P  4 x  12 y  22  4  x  1  12  y  1  38
Áp dụng bđt Bunhiacopxki ta được
2 2
4  x  1  12  y  1  38  4 2
 12 2  x  1   y  1   38 
 4 2

 12 2 .4  38  8 10  38
 
Vậy Pmax  8 10  38 .

Câu 57: Giả sử z1 , z2 là hai trong số các số phức z thỏa mãn iz  2  i  1 và z1  z2  2. Giá trị lớn nhất của

z1  z2 bằng
A. 4 . B. 2 3 . C. 3 2 . D. 3.
Lời giải
Chọn A.

Ta có iz  2  i  1  i z  i 2  1  1  z  i 2  1  1 .

Điểm biểu diễn z thuộc đường tròn tâm I 1; 2 , R  1 .  

33
Gv : Lương Văn Huy – Thanh Trì – HN - 0969141404
Gọi M , N là điểm biểu diễn z1 , z2 nên MN  2 là đường kính. Dựng hình bình hành OMNP ta
có z1  z2  OP  2 3 .


Ta có z1  z2 
2
 2
 2 z1  z2
2
  z z
1 2
2 2
 z1  z2  16  z1  z2  4 . Dấu bằng xảy ra khi

z1  z2  MN  OI .
Câu 58: Xét các số phức z  a  bi  a , b    thỏa mãn z  2  3i  2 2 . Tính P  2a  b khi
z  1  6i  z  7  2i đạt giá trị lớn nhất.
A. P  1 . B. P  3 . C. P  3 . D. P  7 .

Lời giải
Chọn B
Gọi z  x  yi với  x , y    .
2 2
Ta có: z  2  3i  2 2   x  2    y  3   8 . Suy ra, tập hợp điểm M  x; y  biểu diễn cho số
phức z trên hệ tọa độ Oxy là đường tròn  C  tâm I  2; 3  và bán kính R  8 .
Gọi A  1; 6  , B  7; 2  và J  3; 2  là trung điểm của AB .


Đặt P  z  1  6i  z  7  2i suy ra P  MA  MB  2 MA 2  MB2 . (BĐT Bunhiacopxki). 
x  3  t
Phương trình đường trung trực  của AB là:  .
 y  2  t
AB2
Ta có: MA 2  MB2  2 MJ 2  với J là trung điểm của AB .
2
Vì M chạy trên đường tròn , J cố định nên MJ  IJ  R.
2 2
Do vậy P 2  4  IJ  R   AB 2 nên Pmax  4  IJ  R   AB2 .
Dấu « = » xảy ra khi MA  MB và ba điểm M , I , J thẳng hàng. Điều này thỏa mãn nhờ
IA  IB .
Do đó: M     C  , tọa độ của M là nghiệm hệ:
x  3  t x  3  t  x  0  x  4
   
 y  2  t   y  2  t  y 1 y  5
 2 2  2 2 t  3 t  7
 x  2    y  3  8  t  5    t  5   8  
Mặt khác :
M  4; 5   P  MA  MB  2 130 và  
M 0;1  P  MA  MB  2 50
.
Vậy để PMax thì M  4; 5  Suy ra 2a  b  3 .

Câu 59: (SGD – HÀ TĨNH )Trong các số phức z thoả mãn z   2  4i   2 , gọi z1 và z2 là số phức có mô-
đun lớn nhất và nhỏ nhất. Tổng phần ảo của hai số phức z1 và z2 bằng.
A. 8i . B. 4 . C. 8 . D. 8 .
Lời giải

34
Gv : Lương Văn Huy – Thanh Trì – HN - 0969141404
Chọn D.
Gọi z  x  yi ,  x , y    và M  x; y  là điểm biểu diễn số phức z .
2 2
Theo giả thiết z   2  4i   2  x  yi   2  4i   2   x  2    y  4   4 .
2 2
Suy ra M   C  :  x  2    y  4   4

Suy ra tập hợp các điểm biểu diễn số phức z thỏa mãn z   2  4i   2 là đường tròn  C  có tâm
I  2; 4  bán kính R  2 .
 10  2 5 20  4 5 
Đường OI có phương trình y  2 x cắt đường tròn  C  tại hai điểm A  ;  ,
 5 5
 
 10  2 5 20  4 5 
B ;  . Do OA  OB nên điểm A biểu diễn số phức có môđun lớn nhất, và điểm
 5 5
 
B biểu diễn số phức có môđun nhỏ nhất.
Câu 60: [HKII-SỞ BẠC LIÊU-2017-2018] Xét số phức z  a  bi ( a , b   và b  0 ) thỏa mãn z  1 .

Tính P  2 a  4b2 khi z 3  z  2 đạt giá trị lớn nhất.

A. P  4 . B. P  2  2 . C. P  2 . D. P  2  2 .
Lời giải
Chọn C.
Cách 1:
Từ giả thiết có a2  b2  1  b 2  1  a 2  0 với a   1; 1 và z.z  1 .
1 2
Ta có z 3  z  2  z 2 . z   2
z z

 z  z  2.z 2  2bi  2 a 2  b2  2abi 
2 2
 2  a  b    b  2ab  i  2  a  b    b  2 ab 
2 2 2 2

2 2 2 2
 2  a  b   b  1  2 a   2  2 a  1    1  a   2 a  1
2 2 2 2 2
 2 4 a 3  a 2  4a  2

Xét f  a   4 a3  a 2  4a  2 , với 1  a  1 .
 1
 a     1;1
f   a   12 a 2  2 a  4 ; f   a   0  12 a2  2a  4  0   2
2
 a    1;1
 3
Bảng biến thiên:

35
Gv : Lương Văn Huy – Thanh Trì – HN - 0969141404
1 2
a 1  1
2 3
f a  0  0 
13 1
f a 4

 1  13 1 3
Suy ra max f  a   f     , đạt được khi a   , b2  .
a 1;1
 2 4 2 4
 1
Vậy P  2 a  4b2  2     3  2 .
 2
Cách 2:
Ta có z  cos x  i sin x  z 3  cos 3 x  i sin 3 x . Vì b  0 nên sin x  0 , cos x   1; 1 .
Khi đó
z 3  z  2   cos 3 x  i sin 3 x    cos x  i sin x   2
  cos 3 x  cos x  2    sin 3 x  sin x  i
2 2
  cos 3x  cos x  2    sin 3x  sin x 
2 2
  2  2 sin 2x.sin x    2 cos 2x.sin x 
 4  8 sin 2 x sin x  4 sin 2 x sin 2 2 x  4 cos 2 2 x sin 2 x
 4  16 sin 2 x cos x  4 sin 2 x
   
 4  16 1  t 2 t  4 1  t 2  16t 3  4t 2  16t  8 với t  cos x   1;1 .
Đặt f  t   16t 3  4t 2  16t  8 , t   1;1 .
 1
 t     1;1
f   t   48t 2  8t  16  0   2
2
t    1;1
 3
Bảng biến thiên:
1 2
t 1  1
2 3
f t   0  0 
13 1
f t 
 1 1
 max f  t   f     13  t    cos x .
t 1;1
 2 2
a 1 1 3
Khi đó:    a    b2  .
a 2  b2 2 2 4
 1
Vậy P  2 a  4b2  2     3  2 .
 2

36
Gv : Lương Văn Huy – Thanh Trì – HN - 0969141404
Nhận xét: có thể đổi câu hỏi thành tìm Min
Câu 61: Cho z1 , z2 là hai số phức thỏa mãn 2 z  i  2  iz , biết z1  z2  1 . Tính giá trị của biểu thức

P  z1  z2

3 2
A. P  . B. P  2. C. P  . D. P  3.
2 2
Lời giải
Chọn D.
Cách 1.
+ Đặt z  x  yi , x , y   , ta có 2 z  i  2  iz  2 x  2 y  1 i  2  y  xi    
2 2
4 x 2   2 y  1  2  y   x2  4 x2  4 y2  4 y  1  4  4 y  y2  x2
 x 2  y 2  1  z  1  z1  z2  1

+ Sử dụng công thức: z1 , z2   ta có z1  z2  z1  z2


2 2

 2 z1  z2
2 2

Suy ra P  3.
Cách 2.

+ Biến đổi: iz  2  i  iz  2   z  2i
2 2
Ta có 2 z  i  z  2i  2 z  i  z  2i  z  1  z1  z2  1 .
+ Sử dụng công thức bình phương mô đun

2
mz1  nz2  m2 z12  2 mnz1z2 cos  z1 , z2   n2 z2 2
Trong đó  z1 , z2  là góc MON với M, N lần lượt là các điểm biểu diễn số phức z1 , z 2 trên mặt
phẳng phức
2 2 2 1
z1  z2  1  z1  z2  1  z1  z 2  2 z1 . z2 .cos  z1 , z2   1  cos  z1 , z2   .
2
2 2 2
Vậy P 2  z1  z2  1  z1  z2  2 z1 . z2 .cos  z1 , z2   3  P  3 .

Câu 62: Cho số phức z thỏa mãn điều kiện z  1  2 . Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức: T  z  i  z  2  i .

A. max T  8 2 . B. max T  4 . C. max T  4 2 . D. max T  8


Lời giải
Chọn B.
Đặt z  x  yi  x , y  R  , ta có z  1  2  x  1  yi  2  ( x  1)2  y 2  2
2
  x  1  y 2  2  x 2  y 2  2 x  1 (*)
Lại có T  z  i  z  2  i  x  ( y  1)i  x  2  ( y  1)i

 x 2  ( y  1)2  ( x  2)2  ( y  1)2  x 2  y 2  2 y  1  x 2  y 2  4 x  2 y  5


Kết hợp với (*), ta được T  2 x  2 y  2  6  2 x  2 y  2( x  y)  2  6  2( x  y)
Áp dụng BĐT Cauchy schwarz ta có
37
Gv : Lương Văn Huy – Thanh Trì – HN - 0969141404
T  2( x  y )  2  6  2( x  y )  2(2( x  y)  2  6  2( x  y ))  4 .

Câu 63: Cho số phức z thỏa mãn điều kiện 5 z  i  z  1  3i  3 z  1  i . Tìm giá trị lớn nhất M của biểu

thức: z  2  3i ?
10
A. M  . B. M  1  13 . C. M  4 5 . D. M  9
3
Lời giải
Chọn C.
5 x 2  ( y  1)2  ( x  1)2  ( y  3)2  3 ( x  1)2  ( y  1)2
 5 x 2  ( y  1)2  10. ( x  1)2  ( y  3)2  ( x  1)2  ( y  1)2
 25  x 2  ( y  1)2   10 ( x  1)2  ( y  3) 2  ( x  1)2  ( y  1)2   0

 x 2  ( y  1)2  20  z  i  2 5
P  z  2  3i  z  i  (4i  2)  z  i  4i  2  2 5  2 5  4 5

Câu 64: Cho hai số phức z ,  thỏa mãn z  1  z  3  2i ;   z  m  i với m   là tham số. Giá trị của

m để ta luôn có   2 5 là:
m  7 m  7
A.  . B.  . C. 3  m  7 . D. 3  m  7 .
m  3  m  3
Lời giải
Chọn B.
Đặt z  a  ib ,  a , b    có biểu diễn hình học là điểm M  x; y 
2 2 2
z  1  z  3  2i  x  1  iy  x  3   y  2  i   x  1  y2   x  3   y  2 
 2 x  1  6 x  9  4 y  4  2 x  y  3  0
Suy ra biểu diễn của số phức z là đường thẳng  : 2 x  y  3  0 .
Ta có:   2 5  z  m  i  2 5  x  m    y  1 i  2 5
2 2
  x  m    y  1  2 5  MI  2 5 với I  m; 1 .
Mà ta có MI  d  I ,  
2 m  4
Nên MI  2 5  d  I ,    2 5   2 5  2m  4  10
5
2 m  4  10  m  3
  .
 2 m  4  10 m  7
z 1 1
Câu 65: Cho số phức z thỏa mãn  . Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức P  z  i  2 z  4  7 i
z  3i 2
A. 20 . B. 10 . C. 12 5 . D. 4 5 .

38
Gv : Lương Văn Huy – Thanh Trì – HN - 0969141404
Lời giải
Chọn A.
Gọi z  x  yi ,  x , y    .
z 1 1 2 2
Ta có
z  3i
  2 z  1  z  3i  2  x  1  y 2  x2   y  3 
2
 x2  y 2  4x  6 y  7  0 .
2 2 2
Lại có P  z  i  2 z  4  7 i  x 2   y  1  2  x  4   y  7
 4 x  8 y  8  2 4 x  8 y  72 .
2
Mặt khác  4 x  8 y  8  2 4 x  8 y  72   5.80  4 x  8 y  8  2 4 x  8 y  72  20
Suy ra P  20 .

Câu 66: Cho số phức z  a  bi ( a , b là các số thực) thỏa mãn z  z  3  4i và có môđun nhỏ nhất. giá trị
của P  a.b là?
3
A. . B. 4 . C. 2 . D. 3 .
4
Lời giải
Chọn D.

Ta có:
2 2 25  8b
a  bi  a  bi  3  4i  a 2  b2   a  3    b  4   6a  8b  25  0  a 
6
Mô đun của số phức z là:
2
100  b  2   225 15
2
2  25  8b 
2
z  a b     b2  
 6  36 6

3
Số phức z min  b  2  a  P3
2

Câu 67: Trong các số phức z thỏa mãn điều kiện z  2  4i  z  2i . Tìm số phức z có môđun nhỏ nhất.

A. z  1  i . B. z  2  2i . C. z  2  2i . D. 3  2i .
Lời giải
Chọn C.

Gọi số phức z có dạng z  a  bi . z thỏa mãn z  2  4i  z  2i

39
Gv : Lương Văn Huy – Thanh Trì – HN - 0969141404
 a  2  b  4 i  a   b  2  i
2 2 2
  a  2    b  4   a2   b  2 
 a 2  4a  4  b2  8b  16  a 2  b 2  4b  4
 4 a  4b  16
 ab 4
Theo bất đẳng thức Bunhiacopxki.
2 2

16   a  b   12  12  a 2

 b2  z  a2  b2  8

z 2 2

a b
 
Dấu  xảy ra   1 1  a  b  2  z  2  2i
a  b  4

Câu 68: Trong các số phức z thỏa mãn điều kiện z  2  4i  z  2i . Số phức z có mô đun bé nhất bằng

A. 3 2 B. 2 . C. 2 2 . D. 4 .
Lời giải
Chọn C

Đặt z  x  yi  x , y    . Khi đó z  2  4i  z  2i  x  yi  2  4i  x  yi  2i

2 2 2
  x  2    y  4   x 2   y  2   4 x  4 y  16  0  x  y  4  0 .

Số phức có mô đun nhỏ nhất bằng khoảng cách từ O đến đường thẳng  : x  y  4  0 .

40
Gv : Lương Văn Huy – Thanh Trì – HN - 0969141404
4
z min  d O;    2 2.
2
Câu 69: (Đề Star Education) Cho hai số phức z1 ; z2 thỏa mãn z1  z2  5 và z1  z2  1 . Giá trị lớn nhất của
biểu thức P  z1  z2 là:

26 1
A. 26. B. . C. 9. D.  .
2 2
Lời giải
Chọn A.
Ta gọi M , N lần lượt là các điểm biểu diễn của các số phức z1; z2 .
  
Từ giả thiết : z1  z2  5  OM  ON  5  OI  5
2
với I là trung điểm của đoạn thẳng MN .
 
z1  z2  1  OM  ON  1  MN  1 .
Ta có
2 2 2 2
OM  ON MN MN
OI 2    OM 2  ON 2  2OI 2   13
2 4 2
  
P  z1  z2  OM  ON  P 2  12  12 OM 2  ON 2  26 . Vậy Pmax  26.
Câu 70: Cho hai số phức z1 ; z2 thỏa mãn z1  z2  5 và z1  z2  1 . Gọi M , m lần lượt là giá trị lớn nhất và
giá trị nhỏ nhất của biểu thức P  z1  z2 . Khi đó mô đun của số phức
M  m.i là :
A. 76 . B. 76 . C. 2 10 . D. 2 11 .
Lời giải
Chọn A.
Ta gọi M , N lần lượt là các điểm biểu diễn của các số phức z1; z2 .
  
Từ giả thiết : z1  z2  6  OM  ON  6  OI  3 với I là trung điểm của đoạn thẳng MN .
 
z1  z2  2  OM  ON  2  MN  2 .
OM 2  ON 2 MN 2 2 2 2 MN 2
Ta có OI 2    OM  ON  2O I   20.
2 4 2

2 2 2 2

2
P  z1  z2  OM  ON  P  1  1 OM  ON  40. 
Vậy max P  2 10  M .
   
P  z1  z2  OM  ON  OM  ON  6 .
Vậy min P  6  m .
Suy ra M  m.i  40  36  76.

41
Gv : Lương Văn Huy – Thanh Trì – HN - 0969141404
5
Câu 71: Cho số phức z thỏa mãn i.z  3  . Giá trị lớn nhất của biểu thức P  2z  1  4i  z  1  5i là:
2

5
A. 2 5 . B.3. C. 3 5 . D. .
2
Lời giải
Chọn C.
Ta gọi M ( x; y) là điểm biểu diễn số phức z .
5 2 5  5
i.z  3   x 2   y  3  . Suy ra M ( x; y )  C  I (0;3); R  
2 2  2 

Khi đó:
1  
P  2z  1  4i  z  1  5i  2 z   2i  z  1  5i  2 MA  MB ,
2
 1 
với A   ; 2  ; B 1;5 
 2 
  1    
Ta có: IA    ; 1 ; IB  1;2  suy ra IB  2.IA .
 2 
5 3 5 2 5 
Theo định lý Stewart ta có: 5MA2  MB 2   MI  . 5   2 MA2  MB 2  15
2 2  2 
(Hoặc có thể chứng minh theo phương pháp véc tơ
    1   1   2  1 
3 3

MI  MA  AB  MA  AB  MA  MB  MA  MA  MB
3
 3
Suy ra:
4 1 4   4 1 4 
9 9
 9

MI 2  MA2  MB 2  MA.MB.cos MA, MB  MA2  MB 2  MA.MB.cos AMB
9 9 9
2 2 2
4 1 4  MA  MB  AB  2 1 2
 MA2  MB 2  MA.MB  2
  MA  MB  AB
2 2

9 9 9  2.MA .MB  3 3 9
2
 2MA2  MB 2  3MI 2  AB 2  15 )
3
 

Vậy P  2 MA  MB  2. 2.MA  MB  
2
 
2  12  2MA2  MB 2   45  3 5.

1 3i 1 3i
Câu 72: Cho hai số phức z1   , z2    . Gọi z là số phức thỏa mãn 3z  3i  3 . Đặt
2 2 2 2
M , n lần lượt là giá trị lớn nhât, giá trị nhỏ nhất của biểu thức T  z  z  z1  z  z2 . Tính modun của số
phức w  M  ni

2 21 4 3
A. B. 13 C. D. 4
3 3
Lời giải
2
 3
Giả sử z  x  yi ,  x , y  R  . Ta có 3z  3i  3  x   y  2
  1(C )
 3 

42
Gv : Lương Văn Huy – Thanh Trì – HN - 0969141404
1 3  1 3
Gọi K  x; y  , A  ; ,B  ; lần lượt là các điểm biểu diễn số phức z , z1 , z2
 2 2   2 2 
   
Ta tìm Max – Min của T  OK  OA  OB
Ta có A , B, O thuộc đường tròn (C ) và ABO đều  TMin  2OA  2 .
Gọi K thuộc cung OB  . Ta có KA.OB  OA.BK  AB.OK  KA  KB  OK
4 3
 T  2 KA  2.2 R   TMax
3
2
4 3 2 21
 w    22 
 3  3
 

Câu 73: Cho số phức z thỏa mãn 5 z  i  z  1  3i  3 z  1  i . Tìm giá trị lớn nhất M của z  2  3i ?
10
A. M  . B. M  1  13 . C. M  4 5 . D. M  9 .
3
Lời giải
Chọn D
Gọi A  1; 3  , B  1; 1 , C  0;1  C là trung điểm AB

MA 2  MB2 AB2
Suy ra MC 2    MA2  MB2  2 MC 2  10 .
2 4

Mặt khác 5 z  i  z  1  3i  3 z  1  i  5 MC  MA  3 MB  10 MA2  MB 2


 25 MC 2  10 2 MC 2  10  MC  2 5 .
Mà z  2  3i  z  i   2  4i   z  i  2  4i  MC  2 5  4 5 .

Dấu “ = “ xẩy ra khi và chỉ khi z  2  5i .


Câu 74: [ Phạm Minh Tuấn, lần 3, năm 2018- Câu 46]
3
Cho số phức z thỏa mãn z  1  2i  z  1  2i  . Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức
z  2i
P  z  2i .
1 1
A. P  . B. P  2 . C. 3. D. .
2 3
Lời giải
Chọn A
2 2 2 2
Áp dụng tính chất: z  z1  z  z1  2 z  2 z1
3 2 2 2
Ta có:  z  1  2i  z  1  2i  2  z  2i  1  z  2i  1   2 z  2i  1
z  2i  
4 2 1
 4 z  2 i  4 z  2 i  3  0  P  z  2i 
2

43
Gv : Lương Văn Huy – Thanh Trì – HN - 0969141404
Câu 75: [2D4-4] [THPT Chuyên LQĐ, LAI CHÂU, lần 1, 2018] Cho hai số phức z1 , z 2 thỏa mãn điều kiện

2 z1  i  z1  z1  2i và z 2  i  10  1 . Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức z1  z2 ?

A. 10  1 . B. 3 5  1 . C. 101  1 . D. 101  1

.
Lời giải
Chọn B.
+) Gọi z1  a  bi;  a , b    .

2 2 a2
Nên 2 z1  i  z1  z1  2i  2. a 2   b  1   2b  2   b  .
4
x2
Do đó tập hợp điểm biểu diễn số phức z1 là Parabol y  .
4
+) Gọi z2  a  bi ,  a , b    .
2 2
Khi đó z2  i  10  1   a  10    b  1  1
2 2
Nên tập hợp điểm biểu diễn số phức z2 là đường tròn  C   x  10    y  1  1 tâm I  10;1
bamns kính r  1 .
y

M
I
N
1 x

z1  z2 nhỏ nhất khi và chỉ khi MN nhỏ nhất.

Ta có: MN  IN  IM  MN  IM  IN  IM  1 .
Nên MN nhỏ nhất khi IM nhỏ nhất.
2 2
 x2
2   x2  5 2
Ta có: IM   x  10     1     4    x  4   45 .
2

 4   4  2

 IM  45  3 5 .

Do đó MN  3 5  1 .

Vậy z1  z2  MN  3 5  1  z1  z2 min
 3 5  1.

Câu 76: [2D4-4] Cho hai số phức z1 , z 2 thỏa mãn z1  1  i  2 và z2  iz1 . Tìm giá trị lớn nhất m của biểu thức

44
Gv : Lương Văn Huy – Thanh Trì – HN - 0969141404
z1  z2
A. m  2 2  2 . B. m  2  1 . C. m  2 2 . D. m  2 .
Lời giải
Chọn A.
Ta có z1  z2  z1  iz1  1  i . z1  2. z1
2 2
Đặt z1  a  bi với ( a , b   ) theo đề bài ta có  a  1   b  1  4 (*). Ta cần tìm GTLN của
m  2 a2  b2
Đặt t  a 2  b 2 . Ta có: (*)  4  a 2  2 a  1  b 2  2b  1  2(a  b)  2  t .
2
  
Mà  a  b   12  ( 1)2 . a 2  b 2 (**) nên
2
2  t  4(a  b)2  8t  t 2  12t  4  0  6  4 2  t  6  4 2
Kết hợp với t  a 2  b 2  0 suy ra 0  t  6  4 2
Suy ra m  2t  12  8 2  2 2  2
a b
Dấu "=" xảy ra khi (**) xảy ra khi 
1 1

 a  b . Kết hợp (*) ta được z1  1  2  1  i  
Vậy giá trị lớn nhất của m bằng 2 2  2 .
Câu 77: [Chuyên Ngoại Ngữ - Hà Nội - 2018] Cho hai số phức z1 ; z2 thỏa mãn z1  3i  5  2 và

iz2  1  2i  4 . Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức T  2iz1  3z2 .

A. 313  16 . B. 313 . C. 313  8 . D. 313  2 5


Lời giải.
Chọn A

I1 N
I2

Ta có z1  3i  5  2  2iz1  6  10i  4 .

Suy ra điểm M biểu diễn số phức 2iz1 nằm trên đường tròn  T1  có tâm I1  6; 10  và có bán kính
là R1  4 .
Mặt khác, iz2  1  2i  4  3 z2  6  3i  12 nên điểm biểu diễn số phức 3z2 là điểm N nằm

trên đường tròn  T2  có tâm I 2  6; 3  và có bán kính là R2  12 .

45
Gv : Lương Văn Huy – Thanh Trì – HN - 0969141404
Ta thấy 2iz1  3z2  2iz1   3 z2   MN .
T lớn nhất khi và chỉ khi MN lớn nhất, khi đó bốn điểm M , I1 , I 2 , N theo thứ tự thẳng hàng.
Vậy giá trị lớn nhất của MN  I1 I 2  R1  R2  313  16 .

 z  3  2i  1
Câu 78: Cho hai số phức z , w thỏa mãn  . Tìm giá trị nhỏ nhất Pmin của biểu thức
 w  1  2i  w  2  i
P  zw .

3 2 2 5 2 2 3 2 2
A. Pmin  . B. Pmin  2  1 . C. Pmin  . D. Pmin  .
2 2 2
Lời giải
Chọn C.
Cách 1 :
Giả sử z  a  bi  a , b    , w  x  yi  x, y    .
2 2
z  3  2i  1   a  3    b  2   1 (1)
2 2 2 2
w  1  2i  w  2  i   x  1   y  2    x  2    y  1 .

Suy ra x  y  0 .

2 2 2 2
P  zw   a  x  b  y    a  x  b  x .

Từ (1) ta có I  3; 2  , bán kính r  1 . Gọi H là hình chiếu của I trên d : y   x .

x  3  t
Đường thẳng HI có PTTS  .
y  2  t

M  HI  M  3  t ; 2  t 

 1
t 
2
M   C   2t 2  1  
 1
t  
 2

 1 1  5 2
t  2  M3 ;2   , MH 
 2 2 2

 1 1  5 2
t  3 M3 ;2  , MH 
 2 2 2
5 2 2
Vậy Pmin  .
2

46
Gv : Lương Văn Huy – Thanh Trì – HN - 0969141404
Cách 2 :
z  3  2i  1 điều này cho thấy M  z  đang nằm trên hình tròn tâm I  3; 2  bán kính bằng 1.
w  1  2i  w  2  i điều này cho thấy N  w  đang thuộc nửa mặt phẳng tạo bởi đường thẳng  là
trung trực của đoạn AB với A  1; 2  , B  2;1 .
 : x  y  0.
(Minh hoạ như hình vẽ)
y y

2
M 2
I M I
N 1 B 1
-1 x -1 x
O 2 3 O 2 3
N
A -2 -2 Δ

P  z  w  MN.
32 5 2 2
Pmin  d  I ,    R  1 .
2 2
Câu 79: [Nguyễn Khuyến, Bình Dương, 18/3,2018] Cho z1  a  bi và z2  c  di là 2 số phức thỏa mãn:
z12  4 và z1  c  d   10 . Gọi M là giá trị lớn nhất của biểu thức T  ac  bd  cd . Hãy chọn khẳng định
đúng về M .
A. M   11; 15  .  
B. M  15;17 .

C. M   11; 12  . D. Không tồn tại M .


Lời giải
Chọn A.
 z12  4 2 2
a  b  4
Ta có   .
z
 1  c  d   10 
 c  d  5
Khi đó:
2
T  ac  bd  cd  a 2
 
 b2 c 2  d 2  c(5  c )  2 c 2   5  c   5c  c 2 .

Đặt f (c )  2 2c 2  10c  25  5c  c 2 .
4c  10  2  2c 2  10c  25  5
Ta có f   c    5  2c   2c  5    c
2
2c  10c  25  2c  10c  25 
2 2

Bảng biến thiên:

47
Gv : Lương Văn Huy – Thanh Trì – HN - 0969141404

c  5 
2
f c   0 

f c 5 2
25
4
 
Dựa vào bảng biến thiên ta
25
có M  5 2 
 13, 3 .
4
a  b  2

Dấu bằng xảy ra khi  5 .
c  d 
 2
1 1
Câu 80: Cho số phức z thỏa mãn z 3  3  2 và M  max z  . Khẳng định nào sau đây đúng?
z z
 7

A. M  1; 2 .  B. M   2;  .
2

 5
C. M   1;  . D. M 2  M  5 .
 2
Lời giải
Chọn C.
3 3
 1 1  1 1  1  1
Ta có  z    z 3  3  3  z    z 3  3   z    3  z  
 z z  z z  z  z
3 3
1 3 1  1  1  1
 z  3   z    3 z     z    3 z    2 .
z  z  z  z  z
3 3
 1  1 1 1
Mặt khác:  z    3 z    z  3 z .
 z  z z z
3
1 1 1
Suy ra: z   3 z   2 . Đặt t  z   0 ta được:
z z z
2
t 3  3t  2  0   t  2  t  1  0  t  2 .
Vậy M  2 .

z3
Câu 81: Cho số phức z  x  yi với x , y là các số thực không âm thỏa mãn  1 và biểu thức
z  1  2i
2
2 2
2
P  z z  i  z 2  z   z  1  i   z  1  i   . Gọi M , m lần lượt là giá trị lớn nhất và giá trị nhỏ nhất của
  
P . Môđun của M  mi là
A. 3 . B. 1 . C. 4. D. 2 .

48
Gv : Lương Văn Huy – Thanh Trì – HN - 0969141404
Lời giải
Chọn B.
z3
Ta có  1  z  3  z  1  2i  x  y  1 .
z  1  2i
2
2 2
P  z2  z  i  z 2  z   z  1  i   z  1  i    16 x 2 y 2  8 xy( x  y )  16 x 2 y 2  8 xy .
  
2

Đặt t  xy ta có 0  t 
 x  y 
1
.
4 4
 1
Tính giá trị lớn nhất và nhỏ nhất của P  16t 2  8t , với t   0;  ta được Pmax  0 ; Pmin  1 Vậy
 4
M  mi  1 .

1 3 1 3
Câu 82: (THPT Nguyễn Đăng Đạo – Bắc Ninh lần 3-2018) Cho hai số phức z1   i , z2    i.
2 2 2 2
Gọi z là số phức thỏa mãn 3z  3i  3 . Đặt M , m lần lượt là giá trị lớn nhất và nhỏ nhất của biểu thức

T  z  z  z1  z  z2 . Tính mô đun của số phức w  M  mi .

2 21 4 3
A. . B. 13 . C. . D. 4
3 3
Lời giải
Chọn A.
Giả sử M , A , B lần lượt biểu diễn số phức z  x  yi , z1 , z2 .
1 1
Từ giả thiết 3z  3i  3 ta có: x 2  ( y  )2  .
3 3
 1  1
y
Nên M thuộc đường tròn tâm I  0; ,R  . M
 3 3 3
Ta có T  MO  MA  MB . A 2
B
Để Tmin thì M trùng O , A , B nên
I
2 2
1  3 
Tmin  2OA  2       2.
 2   2 
1 O 1 1 x
Để Tmax thì OM max và ( MA  MB)max nên OM  2 R và M nằm -
2 2
 và M  0; 2  . Do vậy
chính giữa cung nhỏ AB  
 3
2 2
1  3 2 2 4
Tmax  OM  2 MA  2       .
3  2   2 3  3
2
 4  22 2 21
2
Vậy w  M  m    2  .
 3 3

49
Gv : Lương Văn Huy – Thanh Trì – HN - 0969141404
Câu 83: Cho hai số phức z và w thỏa mãn các điều kiện sau:
 iz  2i  2  z  1
 .
max w  2  2i , w  2  
Tìm giá trị nhỏ nhất của z  w .
9 13 5 1
A. . B. . C. . D. .
2 5 2 5 2 2 5
Lời giải
Chọn B.
Gọi M , N lần lượt là điểm biểu diễn của z , w với M  x; y  .
Ta có iz  2i  2  z  1  z  2  2i  z  1
2 2 2
  x  2    y  2    x  1  y 2  2 x  4 y  7  0 .
Do đó, M thuộc nửa mặt phẳng bờ
 : 2 x  4 y  7  0 không chứa O , kể cả bờ.

Ta có max w  2  2i , w  2 suy ra 
 w  2  2i  2  NI  2 , I  2; 2 
  .
 w  2  NO  2
Do đó, N thuộc phần chung của hai hình tròn
 I ; 2  và O; 2  .
Dễ thấy hai hình tròn này tiếp xúc ngoài tại
điểm E  1; 1 . Do đó, N  1; 1 .
Ta thấy z  w  MN nên z  w nhỏ nhất khi MN ngắn nhất, khi đó M là hình chiếu của N trên
.
2  1  4.1  7 13
Ta có d  N ,     .
2
 2  4 2 2 5

13
Vậy min z  w  .
2 5
Câu 84: [CHUYÊN NGỮ LẦN 1-2018] Cho hai số phức z1 ; z2 thỏa mãn z1  3i  5  2 và iz2  1  2i  4 .
Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức T  2iz1  3z2 .
A. 313  16 . B. 313 . C. 313  8 . D. 313  2 5 .
Lời giải
Chọn A.

50
Gv : Lương Văn Huy – Thanh Trì – HN - 0969141404

Đặt 2iz1  a  bi , 3 z2  c  di  a; b; c ; d    , gọi A  a; b  , B  c ; d  .


a  bi 2 2
Có z1  3i  5  2   3i  5  2   a  6    10  b  i  4   a  6    b  10   16 nên
2i
A   I  có tâm I  6;  10  bán kính R  4 .
c  di 2 2
Có iz2  1  2i  4  i.  1  2i  4   3  d    c  6  i  12   c  6    d  3   12 2 nên
3
B   J  có tâm J  6; 3  , bán kính R  12 .
2 2
Có T  2iz1  3z2  a  c  b  d   a  c   b  d   AB .
Do A   I  , B   J  , IJ  313  R  R  16 nên ABMax  R  R  IJ  16  313 .

Câu 85: Xét các số phức z  a  bi ,(a , b  ) thỏa mãn z  3  2i  2. Tính a  b biết biểu thức
S  z  1  2i  2 z  2  5i đạt giá trị nhỏ nhất.

A. 4  3 . B. 2  3 . C. 4  3 . D. 3.
Lời giải:
Chọn A
Giả thiết z  3  2i  2  (T ) : (a  3)2  (b  2)2  4 B
5
Gọi A( 1; 2), B(2; 5), M(a; b) lần lượt là các điểm biểu diễn của
M
các số phức z1  1  2i , z2  2  5i , z3  a  bi
A I
Bài toán trở thành: Tìm M  (T ) sao cho biểu thức J

S  MA  2 MB nhỏ nhất
-1 O 2
Ta có MA  ( a  1)2  (b  2)2  a 2  b2  2a  4b  5

 2 a 2  b 2  4a  4b  8
 2 ( a  2)2  (b  2)2  2 MC với C (2; 2)

51
Gv : Lương Văn Huy – Thanh Trì – HN - 0969141404
Ta có MA  2 MB  2( MB  MC )  2 BC dấu “=”xảy ra khi và chỉ khi B, M , C theo thứ tự đó thẳng
hàng.
Phương trình đường thẳng BC : x  2
M là giao của của BC và (T )  M (2; 2  3)  a  b  4  3 .
Câu 86: Cho các số phức z1 , z2 , z3 thỏa mãn 2 z1  2 z2  z1  z2  6 2 . Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức
P  z  z  z1  z  z2 .
9
A. P  6 2  2 B. P  3 2  3 . C. P  6 2  3 . D. P  2 3 .
2
Lời giải
Chọn C.
A'

A
600
M'

6 2
6

M 600

O 6 B

Chọn A , B, M lần lượt là các điểm biểu diễn số phức z1 , z 2 , z ,


Dựa vào điều kiện 2 z1  2 z2  z1  z2  6 2  OA  OB  6 , AB  6 2 .
Suy ra ta có tam giác OAB vuông cân tại O .
Phép quay tâm B góc quay 600 ta có:
Q B ,600 : A  A
 
M  M
Do tam giác  BMM  đều  AM  AM  , BM  MM 
Suy ra P  z  z  z1  z  z2  OM  AM  BM  OM  MM   AM   OA .
Dấu "  " xảy ra khi O , M , M  , A thẳng hàng.
  1050 .
Khi đó tam giác OBA có OB  6 , BA  BA  6 2 và OBA
Từ đó suy ra OA  OB2  BA2  2OB.BA.cos1050  6 2  3 .

Vậy min P  6 2  3 .

Câu 87: Cho hai số phức z ,  thỏa mãn z  1  z  3  2i ;   z  m  i với m   là tham số. Giá trị của m

để ta luôn có   2 5 là:

52
Gv : Lương Văn Huy – Thanh Trì – HN - 0969141404
m  7 m  7
A.  . B.  . C. 3  m  7 . D. 3  m  7 .
 m  3  m  3
Lời giải
Chọn B.
Đặt z  a  ib ,  a , b    có biểu diễn hình học là điểm M  x; y 
2 2 2
z  1  z  3  2i  x  1  iy  x  3   y  2  i   x  1  y2   x  3   y  2 
 2 x  1  6 x  9  4 y  4  2 x  y  3  0
Suy ra biểu diễn của số phức z là đường thẳng  : 2 x  y  3  0 .
Ta có:   2 5  z  m  i  2 5  x  m    y  1 i  2 5
2 2
  x  m    y  1  2 5  MI  2 5 với I  m; 1 .
Mà ta có MI  d  I ,  
2 m  4
Nên MI  2 5  d  I ,    2 5   2 5  2m  4  10
5
2 m  4  10  m  3
  .
 2 m  4   10  m  7

z 1 1
Câu 88: Cho số phức z thỏa mãn  . Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức P  z  i  2 z  4  7 i
z  3i 2
A. 20 . B. 10 . C. 12 5 . D. 4 5 .

Lời giải
Chọn A.
Gọi z  x  yi ,  x , y    .
z 1 1 2 2
Ta có
z  3i
  2 z  1  z  3i  2  x  1  y 2  x2   y  3 
2
 x2  y 2  4x  6 y  7  0 .
2 2 2
Lại có P  z  i  2 z  4  7 i  x 2   y  1  2  x  4   y  7
 4 x  8 y  8  2 4 x  8 y  72 .
2
Mặt khác  4 x  8 y  8  2 4 x  8 y  72   5.80  4 x  8 y  8  2 4 x  8 y  72  20
Suy ra P  20 .

53

You might also like