Chithipatra Chaitra 2070

You might also like

Download as docx, pdf, or txt
Download as docx, pdf, or txt
You are on page 1of 3424

 


lqe'jg ljZjljBfno ( @-&!
&)(
dx]Gb|/Tg kf]= @-&!
a=g &@*
SofDk;, tfxfrn += !)$*
( zfvf) tfxfr sf7df
n, 08f}

;+Vof :-
rnfgL g+ :- ldlt:-

ljifo:-
TRIBHUVAN UNIVERSITY ( 2-71709

Mahendra Ratna Campus P.O.B


2-71728
: 1048

Tahachal, Kathmandu

Ref. No. / Date:


Sub :-
k|fl1s (scholastic)
ldlt M @)&).!).@)

>Ldfg\ cWoIfHo",
lq= lj= hgzlQm ljsf; tyf
sNof0f kl/ifb\sf] sfof{no
lq= lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M cWoog ljbfsf] k"j{ :jLs[lt ;DaGwdf .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff ljifosf


pk—k|fWofks >L d]3gfy af:tf]nfn] cWoog ljbfsf] k"j{
:jLs[ltsf nflu l;kmfl/; kqsf] dfu ug'{ ePsf] x'Fbf cfjZos Joj:yfsf
nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .
=========
============
==
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v

Constituent Campuses of TU
Eastern Development Region
1 Mahendra Ratna Multiple Campus, Ilam
2 Mechi Multiple Campus, Jhapa
3 Mahendra Morang Multiple Campus, Biratnagar
4 Snatakottar (Postgraduate) Campus, Biratnager
5 Nursing Campus, Biratnager
6 Purwanchal Campus, Dharan
7 Mahendra Multiple Campus, Dharan
8 Central Campus of Technology, Dharan
9 Dhankuta Multiple Campus, Dhankuta
10 Tehrathum Campus, Chuhandanda
11 Bhojpur Multiple Campus, Bhojpur
12 Mahendra Bindeshwori Multiple Campus, Rajbiraj
13 S.S.M.Yadhav Multiple Campus, Siraha
Mid- Development Region (Out of Kathmandu Valley)
14 Ramshwaroop Ramsagar Multiple Campus,
Janakpur
15 Thakur Ram Multiple Campus,
Birgung
16 Birgunj Campus, Birgunj
17 Hetauda Campus, Hetauda
18 Rampur Campus , Rampur
19 Birendra Multiple Campus, Bharatpur
opment Region (Inside Kathmandu Valley)
20 Bhaktapur Multiple Campus, Bhaktapur
21 Sanothimi Campus, Bhaktapur
22 Patan Samyukta Campus , Patan Dhoka
23 Pulchowk Campus, Pulchowk
24 Nepal Commerce Campus, Min Bhawan
25 Thapathali Campus, Thapathali
26 Jana Prasashan Campus, Jamal
27 University Campus, Kirtipur
28 Mahendra Ratna Campus, Tahachal
29 Ayurved Campus, Nardevi
30 Public Youth Campus, Dhobichaur
31 Saraswoti Multiple Campus, Lainchaur
32 Amrit Campus, Lainchaur
33 Maharajgung Medical Campus, Maharajgung
34 Nursing Campus, Maharajgunj
35 Lalitkala Campus, Bhotahiti
36 Trichandra Multiple Campus, Ghantagar
37 Padmakanya Multiple Campus, Bagbazar
38 Shankerdev Campus, Putalisadak
39 Ratna Rajya Laxmi Campus, Pradarshani Marg
40 Nepal Law Campus, Pradarshani Marg
41 Bishwa Bhasa Campus, Pradarshani Marg
Western Development Region
42 Gorkha Campus, Gorkha
43 Lamjung Campus, Sundarbazar
44 Paschimanchal Campus, Pokhara
45 Pokhara Nursing Campus, Pokhara
46 Pokhara Campus, Pokhara
47 Prithivinarayan Multiple Campus, Pokhara
48 Tribhuvan Multiple Campus, Palpa
49 Butwal Multiple Campus, Butwal
50 Paklihawa Campus, Paklihawa
51 Bhairahawa Multiple Campus, Bhairahawa
52 Dhawalagiri Multiple Campus, Baglung

53 Mahendra Multiple Campus, Dang


54 Mahendra Multiple Campus,
Nepalgunj
55 Nursing Campus, Nepalgunj
56 Surkhet Campus, Birendranagar
57 Jumla Campus, Jumla
Far-Western Development Region
58 Doti Multiple Campus, Doti
59 Dadeldhura Campus, Dadeldhura
60 Siddhanath Campus, Mahendranagar
lzIffzf:q ;Ífo cGtu{t cWoog cWofkg x'g] lqe'jg ljZjljBfnosf cflËs
SofDk;x¿
!= dx]Gb| ax'd'vL SofDk;, Onfd @= wgs'6f ax'd'vL
SofDk;, wgs'6f
#= l;/fxf SofDk;, l;/fxf -;"o{ gf/fo0f ;To gf/fo0f df]/a}tf ofbj
ax'd'vL SofDk;_
$= 7fs'//fd ax'd'vL SofDk;, jL/u~h
%= ;fgf]l7dL SofDk;, eQmk'/ ^= dx]Gb|/Tg
SofDk;, tfxfrn
&= ljZjljBfno SofDk;, sLlt{k'/ *= uf]/vf SofDk;, uf]/vf
(= a'6jn SofDk;, a'6jn !)= k[YjLgf/fo0f SofDk;,
kf]v/f
!!= dx]Gb| SofDk;, afUn'Ë !@=;'v]{t
SofDk;, ;'v]{t
!#= 88]Nw'/f SofDk;, 88]Nw'/f !$= h'Dnf SofDk;,
h'Dnf

:jtGq ljBfyL{ o'lgogsf kbflwsf/Lx¿


kb @)#^ @)#* @)$) @)$!
;efklt — >L nfns'df/ >L u+ufk|;fb >L l5l/Ë >L l5l/Ë
s]=;L= g]kfn l7n]g z]kf{ l7n]g z]kf{
pk — >L uh]Gb| >L Zofds[i0f >L s]zjk|;fb >L
;efklt ;fksf]6f lji6 g]kfn of]u]zs'df/
e§/fO{
;lrj — >L t'nl;k|;fb >L k|sfz >L s[i0faxfb'/ >L O{Gb|
rfkfufO{ kf}8]n e08f/L k|;fb l;Dv8f
;x ;lrj — >L j;Gt/fh >L if8fgGb >L g/gfy >L 1fggfy
sfsL{ s8]n n'O6]n l;Njfn
sf]iffW — >L v]dk|;fb ;'>L O{Zj/L >L ;]jsk|;fb ;'>L Hof]tL
oIf nf]xgL sfsL{ g]kfn s]= ;L=
;b:o — >L 6+sk|;fb >L s]bf/afa' >L jlb|s'df/ >L lblnk
pk|]tL a:g]t a:g]t /fO{
,, — >L /fhg >L dfwjnfn >L j;Gt/fh >L b]js'df/
rf}nfufO{+ g]kfn kf08] a/fn
,, — >L s]bf/afa' >L /fh]Gb| ;'>L ejfgL >L s'df/ yfkf
a:g]t e'h" l;jfsf]6L
,, — >L gf}s]z l; >L jfj'/fd >L lji0f'k|;fb >L O{Gb|
+x clwsf/L x'dfufO{ s'df/ s§]n
,, — >L /k'dL >]i7 ;'>L /df l3ld/] >L dft[sfk|;fb >L pk]Gb|
vgfn s]= ;L+
,, — >L ;"o{nfn >L jf;'b]j >L
ysfnL kf]v|]n 7daxfb'/ /fjn

kb @)$# @)$% @)$( @)%!


;efklt — >L of]u]zs'df/ >Ll8lNnk|;fb >L O{Gb| >L ljzfn
e§/fO{ zdf{ 9sfn k|;fb l;Dv8f e§/fO{
pk — >L jlb|s'df/ >L 6+saxfb'/ >L 6L= cf/= >L ljgf]b
;efklt a:g]t vfk'Ë cfËb]Da] cof{n
;lrj — >L x]drGb| >L uf]kfn >L j'l4dfg >L cfËkf;fË
e08f/L a:g]t kflv|g z]kf{
;x ;lrj — >L /fdk|;fb >L b]js'df/ >L vu]Gb| >L gjLgs'df/
kf08] a/fn axfb'/ l;+x /fO{
sf]iffW — >L sdnf ;'>L rGb|b]jL ;'>L zld{nf >L sdnf
oIf lzjfsf]6L /fO{ kGt 1jfnL
;b:o — >L s'nk|;fb >L s]bf/ ltjf/L >L nf]sgfy >L ;'/t
uf}td wdnf s]= ;L=
,, — >L s]zjs'df/ >L 8Da/Wjh >L s'a]/gfy >L
l;Dv8f cfËb]Da] of]uL dGh"s'df/L
kf08]
,, — >L hLtdfg >L lbks >]i7 >L jfnrGb| >L OGb|k|;fb
/fO{ n'O6]n rfkfufO{
,, — >L jfns'df/ >L dfgaxfb'/ ;'>L zf/bfs'df/L >L s]zjk|;fb
lu/L l3ld/] kf}8]n kGt
,, — >L ;lrGb| >L /fdrGb| >L e/tk||;fb >L csj/ l;+x
>]i7 af]x/f b'nfn 7u'Ggf
,, — >L xl/dfof >L lzj e§/fO{ >L s[i0fk|;fb >L s'd{/fh
u'?Ë l/dfn zfxL

kb @)%# @)%% @)%& @)^)


;efklt — >L >L wdf{gGb l; >L df]xg uf}td
gjLgs'df/ +x dGofn o1/fh ;'g'jf/
/fO{
pk — >L ;'/t s]= >L tf/fgfy >L glGbs]z/ cho cof{n
;efklt ;L= l3ld/] g]kfn
;lrj — >L wdf{gGb l; >L /fh]Gb| >L df]xg s]bf/s'df/
+x dGofn k|;fb hf]zL uf}td clwsf/L
;x ;lrj — >L e'k]Gb| >L glGbs]z/ >L ljsfzaxfb'/ x]/Da/fh
s'df/ l3ld/] g]kfn /f]sfof af:tf]nf
sf]iffW — >L lszf]/s'df/ >L bftf/fd >L uf]ljGb/fh clgns'df/
oIf >]i7 wdnf kf08]o l/hfn
;b:o — >L lemNnLdfof >L df]xg >L 6+saxfb'/ v]d/fh
dg;'g /fO{ uf}td wfdL clwsf/L
,, — >L l;4/fh >L lzjk|;fb >L ys{s'df/ lu/]Gb|axfb'/
hf]zL ltdlN;gf rf]ËjfË lbjz /fO{
,, — >L tf/fgfy >L /rgf >L b'/kbf uf]kfnaxfb'/
l3ld/] kf}8]n ;fksf]6f zfxL
,, — >L /fdk|;fb >L uLtf >L g]daxfb'/ 6k]Gb|axfb'/
l/dfn ;fksf]6f u'?Ë sfsL{
,, — >L s[i0f/fh >L df]xg >L k'is//fh aL/axfb'/
9sfn cfrfo{ kGt >]i7
,, — >L k]zn/fh >L s[i0f >L j]ns'df/L ddLtf /fO{
a'9fyf]sL sfsL{ l3ld/]
,, — >L /fh]Gb| /fds'df/ y'n'Ë
s'df/ sfsL{
,, — >L xl/ljqmd /fd;Ltf /fO{
sfsL{
,, — >L x/]Gb| z}n]Gb|
ofbj clwsf/L
,, — >L b]jl;+x ;[hgf /fgf
nfdf

kb @)^@ @)^%
;efklt — hLtaxfb'/ z]/rg clgns'df/ l/hfn
pk — lzjaxfb'/ af]x/f 5fkaxfb'/
;efklt /fodfemL
;lrj — x]/Da/fh vu]Gb| g]kfnL
af:tf]nf
;x ;lrj — z}n]Gb| /fds'df/
clwsf/L y'n'Ë /fO{
sf]iffW — v]d/fh clwsf/L ;'bz{g
oIf lzjfsf]6L
;b:o — ;'bz{g l;jfsf]6L lul//fh kf]v/]n
,, — clgns'df/ l/hfn ljnfzs'df/ lu/L
,, — pld{nf ;'g'jf/ k+sh e08f/L
,, — kf/;dl0f l3ld/] k|sfzaxfb'/
zfxL
,, — sdndl0f uf}td ?kf kGyL
,, — O{Gb|k|;fb cd[tf cfrfo{
ltdN;]gf
,, — lj/f6 l;+x s7fot lbg]zs'df/ nf]
,, — /flwsf vltj8f OGb|dfg /fO{
,, — o'jts'df/ cf]nL /GhLtf ;fksf]6f
,, — 6]s/fh kf]v|]n >[hgf tfdfË
@)^^.)%.)#

n]v//rgfx¿ pknAw u/fOlbg] af/] .

o; SofDk;sf] lzIfs hg{nsf] cfufdL c+s k|sflzt x'g] ePsf]n]


OR5's lzIfsx¿n] cfˆgf] ljifocGtu{tsf n]v //rgfx¿ cg';GwgfTds
9fFrfdf Ps xhf/ zAbdf ga9fO pknJw u/fOlbg' x'g cg'/f]w 5 .

k'gZr
!= n]v//rgfx¿ a'emfpg' kg]{ clGtd ldlt @)^^ sflt{s| !%
ut] ;Dd .
@= n]v//rgfdf ;Gbe{ ;fdu|Lx¿ pNn]v ug'{ kg]{5 .
#= ljBfyL{;Fu ;DalGwt n]v//rgfx¿nfO{ k|fyldstf lbOg]5 .
$= cfˆgf n]v//rgf lzIffzf:q lzIf0f ljefudf a'emfpg' kg]{5 .
============
============
===
k|f= pk]Gb|
s'df/ sfsL{
;Dkfbs d08n
@)^*.)*.)$

;Dkfbs d08nsf] u7g ul/Psf] af/] .

>L=

====================================
=========

=================================
============

o; SofDk;af6 k|sfzg ul/g] lzIfs hg{nsf] k|sfzgsf] Joj:yfsf] nflu


lgDg lzIfsx¿ /xg' ePsf] ;Dkfbs d08n u7g ul/Psf] x'Fbf cfaZos
hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w ub{5' .

;Dkfbs d08n
!= ;xk|f= >L s]zj/fh kf]v/]n — ;+of]hs
@= ;xk|f= >L xf]dgfy e§/fO{ — ;b:o
#= ;xk|f= >L alb|k|;fb la8f/L — ,,
$= pkk|f= >L g]qk|;fb zdf{ — ,,
%= pkk|f= >L b'uf{k|;fb bfxfn — ,,
====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
lqe'jg ljZjljBfno
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
ljBfyL{ ljj/0f
z}= j= @)%(.)^)
qm tx Jfif l;k6 ljBfyL{ ;+Vof s}lkmot
= ; {
+=
K'f? dlxnf hDdf -blnt
if hflt_
1. cfO{= P:;L= k| k| 14 1 15

yd eftLo
2. ,, bf] ,, 8 û 8

>f
]
3. cfO{= P8= k| lbjf 408 272 680 8

yd
4. ,, bf] ,, 227 150 377 9

>f
]
5. :gfts tx k| k| 316 191 507 8

yd eftLo
6. ,, bf] ,, 312 104 416 10

>f
]
7. ,, t] ,, 397 125 522 9

>f
]
8. :gfts tx k| lbjf 404 207 611 2

yd
9. ,, bf] ,, 329 134 463 14

>f
]
10. ,, t] ,, 304 159 463 3

>f
]
11. Ps jif]{ :gfts /fqL 217 57 274 3
12. Ps jif]{ :gfts - ,, 13 4 17

ECD/EPM
13. :gftsf]Q/ tx k| ,, 364 40 404 8

yd
14. ,, bf] ,, 108 15 123 3

>f
]
hDdf 3421 1459 4880 77
@)^).!!.!*

ljBfyL{ ljj/0f k7fPsf] af/] .

>L k|d'vHo"
of]hgf dxfzfvf,
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df rfn' z}= j= @)^).)^! df ;+nUg ljj/0f adf]lhd k|


df0fkq, :gfts / :gftsf]Q/ txdf k|eftLo, lbjf / /fqL ;d"x u/L hDdf $,@)
( hgf ljBfyL{x? cWoog/t /x]sf] Joxf]/f cfjZos hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w
ul/G5 . pNn]lvt ljBfyL{x?sf] gfdfjnL ljj/0f kfgf ==== o;};fy ;+nUg
5.
ljBfyL{ laa/0f -k"/fgf] ljBfyL{ r'gfj lt/sf]_
@)^).)^!

qm tx jif{ l;k6 ljBfyL{ ;+Vof


= ;
+=
k'?if dlxnf hDdf
1. cfO{= bf]>f] k| 8 2 10

P:;L= eftL
o
2. cfO{= P8= k|yd lbjf 390 83 473
3. ,, bf]>f] ,, 289 231 520
4. :gfts tx k|yd k| 406 204 610

eftL
o
5. ,, bf]>f] ,, 197 103 300
6. ,, t]>f] ,, 297 104 401
7. :gfts tx k|yd lbjf 218 163 381
8. ,, bf]>f] ,, 132 85 217
9. ,, t]>f] ,, 213 131 344
10. Ps jif]{ :gfts /fqL 405 66 471
11. ,, -b"/ ,, 12 6 18

lzIff_
12. :gftsf]Q/ tx k|yd ,, 362 54 416
13. ,, bf]>f] ,, 41 7 48

hDdf 2,970 1,239 4,209

gof ljBfyL{ laa/0f


@)^).)^!
qm= tx jif{ l;ˆ6 ljBfyL{ ;+Vof
;+=
@)% @)^).)^!
(.)^)
1) cfO{= P:;L= k|yd k| 15 -
eftL
o
2) ,, bf]>f] ,, 8 10
3) cfO{= P8= k|yd lbjf 680 481
4) ,, bf]>f] ,, 377 520
5) :gfts tx k|yd k| 507 615
eftL
o
6) ,, bf]>f] ,, 416 498
7) ,, t]>f] ,, 522 401
8) :gfts tx k|yd lbjf 611 381
9) ,, bf]>f] ,, 463 378
10) ,, t]>f] ,, 463 344
11) Ps jif]{ :gfts /fqL 274 516
1. ,, -b"/ ,, 17 18
lzIff_
12) :gftsf]Q/ tx k|yd ,, 404 416
13) ,, bf]>f ,, 123 243
]
hDdf 4880 4821
jf]wfy{
!= >L 8Lgsf] sfof{no,
=======================
lzIffzf:q ;+sfo -eLdaxfb'/ s'Fj/_
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ M ljBfyL{ ljj/0f ;+nUg 5 .
SofDk; k|d'v
@= >L ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns'b zfvf,
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ M ljBfyL{ ljj/0f ;+nUg 5 .
#= >L cg'udg ;ldltsf] sfof{no,
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ M ljBfyL{ ljj/0f ;+nUg 5 .
$= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn M ljBfyL{ ljj/0f ;+nUg 5 .
@)^!.)%.)*

ljj/0f k7fOPsf] af/] .

>L of]hgf dxfzfvf,


lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] k= ;= #* kmf= g+= $$.)^!—^@ ldlt @)^!.)


$.@) sf] kq k|fKt eof] . cf= j= @)^).)^! sf] o; SofDk;sf ljj/0fx?
;+nUg u/L cfjZos hfgsf/Lsf nflu k7fOPsf] 5 .

af]wfy{ tyf sfof{y{ M


>L lzIffzf:q ;+sfo,
8Lgsf] sfof{no,
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .

=========
============
==
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
s_ ljBfyL{ ljj/0f — @)^).)^! M
qm= tx jif{ l;ˆ6 k'?if dlxnf hDdf ljBfyL{ ;
;+= +Vof
1. ,, bf]>f] ,, 8 2 10
2. cfO{= P8= k|yd lbjf 390 91 481
3. ,, bf]>f] ,, 289 231 520
4. :gfts tx k|yd k| 407 208 615
eftL
o
5. ,, bf]>f] ,, 323 175 498
6. ,, t]>f] ,, 297 104 401
7. :gfts tx k|yd lbjf 218 163 381
8. ,, bf]>f] ,, 293 85 378
9. ,, t]>f] ,, 213 131 344
10. Ps jif]{ :gfts /fqL 446 70 516
2. ,, -b"/ ,, 12 6 18
lzIff_
11. :gftsf]Q/ tx k|yd ,, 362 54 416
12. ,, bf]>f ,, 233 10 243
]
hDdf 3491 1330 4821

v_ lzIfs ljj/0f — @)^).)^! M


q ljifo k| ;x k| pk k| lz= k| hD
m fWofk fWofks fWofks ;xfos lzIfs Dff
=; s
:yfoL :yfoL :yfoL : s/f/ :
yfo yfoL
L
1. lzIffzf:q lzIff 5 6 13 1 1 26
2. c+u|]hL lzIff 1 13 1 15
3. g]kfnL lzIff 1 13 14
4. ul0ft 1 8 1 10
5. :jf:y zf/Ll/s 2 8 10
lzIff
6. e"uf]n lzIff 1 7 1 9
7. hg;+Vof lzIff 3 1 4
8. ;fdflhs cWoog 1 2 3
lzIff
9. Oltxf; lzIff 1 6 7
10. cy{zf:q lzIff 2 6 1 9
11. lj1fg 3 10 13
12. /fhgLlt zf:q 1 6 7
lzIff
hDdf 6 19 95 1 5 1 127
u_ SofDk;df ;+rflnt sfo{qmd M
k|df0fkq :gfts tx :gftsf]Q/ tx
lzIffzf:q lzIffzf:q lzIffzf:q
3_ cfjf;÷5fqfjf;÷cltly u[x ;'ljwf — s'g} klg gePsf] .
ª_ k':tsfnodf /x]sf] k':ts ;+Vof — !(,))) yfg .
@)^!.!!.@)

ljj/0f k7fOPsf] af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;+sfo,
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] k= ;= r= g+= #)&.)^!—^@ ldlt @)^!.!).!$ sf]


kq cg';f/ dfu ul/Psf] o; SofDk;sf] z}= j= @)^!.)^@ df
cWoog÷cWofkg ePsf] ljifo tyf cWoog/t ljBfyL{x¿sf] txut ljj/0f
lgDgfg';f/ /x]sf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .
==========
==========
===
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
txut ljBfyL{ ljj/0f — @)^!.)^@
q tx l;ˆ ljifo ljBf cWoog/t ljBfyL{ ;+Vof s}lk
m 6 yL{ mot
=
; sf]6 I jif{ II jif{ III jif{
+ f
=
k'?if dlx k'? dlx k'? dlxn
nf if nf if f
! jL= k| c= g]kfnL lzIff   - - - -
= P8= ft
M
c= c+u|]hL lzIff   - - - -
c= lzIffzf:q   - - - -
c= dgf]lj1fg - -   - -
c= kf7\oqmd - -   - -
c= cEof; lzIf0f - - - -  
P]= cltl/Qm hg; - - - -  
+Vof lzIff
P]= cltl/Qm - - - -  
;fdflhs lzIff
P]= cltl/Qm - - - -  
jftfj/0f lzIff
P]= cltl/Qm - - - -  
;dfhzf:q lzIff
P]= g]kfnL lzIff 60      
P]= c+u|]hL lzIff 60      
P]= ul0ft lzIff 60      
P]= hg;+Vof lzIff 60      
P]= :jf:Yo tyf 60      
zf/Ll/s lzIff
P]= cy{zf:q lzIff 50      
P]= /fhgLlt zf:q 30      
lzIff
P]= Oltxf; lzIff` 35      
P]= e"uf]n lzIff 35      
hDdf 420 264 387 198 286 164
txut hDdf 684 585 450 1719
q tx l;ˆ ljifo ljBf cWoog/t ljBfyL{ ;+Vof s}lk
m 6 yL{ mot
=
; sf]6 I jif{ II jif{ III jif{
+ f
=
k'?if dlx k'? dlx k'? dlxn
nf if nf if f
@ cfO{= lbj c= g]kfnL lzIff   - - - -
= P8= f
c= c+u|]hL lzIff   - - - -
c= lzIffzf:q   - - - -
c= dgf]lj1fg   - - - -
c= g]kfn kl/ro   - - - -
c= cEof; lzIf0f - -   - -
P]= g]kfnL lzIff 50     - -
P]= c+u|]hL lzIff 90     - -
P]= ul0ft lzIff 90     - -
P]= hg;+Vof lzIff 90     - -
P]= :jf:Yo tyf 90     - -
zf/Ll/s lzIff
P]= lj1fg lzIff 50     - -
P]= cy{zf:q lzIff 50     - -
P]= /fhgLlt zf:q 50     - -
lzIff
P]= Oltxf; lzIff 50     - -
P]= e"uf]n lzIff 50     - -
hDdf 505 403 211 160 - -
txut hDdf 908 371 - 1279

# jL= lbj c= g]kfnL lzIff   - - - -


= P8= f
c= c+u|]hL lzIff   - - - -
c= lzIffzf:q   - - - -
c= dgf]lj1fg - -   - -
c= kf7\oqmd - -   - -
c= cEof; lzIf0f - - - -  
P]= cltl/Qm hg; - - - -  
+Vof lzIff
P]= cltl/Qm - - - -  
;fdflhs lzIff
P]= cltl/Qm - - - -  
jftfj/0f lzIff
P]= cltl/Qm - - - -  
;dfhzf:q lzIff
P]= g]kfnL lzIff 40      
P]= c+u|]hL lzIff 50      
P]= ul0ft lzIff 40      
P]= hg;+Vof lzIff 50      
P]= :jf:Yo tyf 40      
zf/Ll/s lzIff
P]= lj1fg lzIff 40      
P]= k"j{ jfNofj:yf 40      
lzIff
P]= cy{zf:q lzIff 40      
P]= /fhgLlt zf:q 20      
lzIff
P]= Oltxf; lzIff 20      
P]= e"uf]n lzIff 20      
hDdf 375 193 177 132 221 121
txut hDdf 568 309 342 1219
q tx l;ˆ ljifo ljBf cWoog/t ljBfyL{ ;+Vof s}lk
m 6 yL{ mot
=
; sf]6 I jif{ II jif{ III jif{
+ f
=
k'?if dlx k'? dlx k' dlxnf
nf if nf ?if
$ Ps jif]{ / c= lzIffsf]   - - - -
= jL=P8 fq ;dfhzf:qLo tyf
= L bz{gzf:qLo cfwf/
c= dgf]lj1fg   - - - -
c= kf7\oqmd tyf   - - - -
d"Nof+Íg
c= cEof; lzIf0f   - - - -
P]= g]kfnL lzIff 60   - - - -
P]= c+u|]hL lzIff 60   - - - -
P]= ul0ft lzIff 50   - - - -
P]= hg;+Vof lzIff 25 - - - -
P]= ;fdflhs 100   - - - -
cWoog
P]= z}lIfs k|zf;g 30   - - - -
tyf ;'kl/j]If0f
hDdf 182 52 - - - -
txut hDdf 234 - - 234

% Ps jif]{ / c= lzIffsf]   - - - -
= jL=P8 fq ;dfhzf:qLo tyf
= L bz{gzf:qLo cfwf/
-b"/ c= dgf]lj1fg   - - - -
lzIff-
c= kf7\oqmd tyf   - - - -
d"Nof+Íg
c= cEof; lzIf0f   - - - -
g]kfnL lzIff  - - - -
c+u|]hL lzIff   - - - -
z}lIfs k|;f;g 70   - - - -
tyf ;'kl/j]If0f
hDdf 8 2 - -
txut hDdf 10 - - 10

^ Pd= / c= lzIffsf] cfwf/   - - - -


= P8= fq
L
c= dgf]lj1fg   - - - -
c= cg';Gwfg ljlw   - - - -
c= cEof; lzIf0f - -   - -
P]= g]kfnL lzIff 40     - -
P]= c+u|]hL lzIff 40     - -
P]= ul0ft lzIff 40     - -
P]= z}lIfs of]hgf 40     - -
tyf Joj:yfkg
P]= kf7\oqmd tyf 40     - -
d"Nof+Íg
hDdf 254 33 410 61
txut hDdf 287 471 - 758

k'?if dlxnf hDd


f
s"n ljBfyL{ ; 5219
+Vof 3436 1783

@)^!.!!.@#

z}= j= @)^!.)^@ sf] ljBfyL{ ljj/0f k7fOPsf] af/] .

>L of]hgf dxfzfvf,


pks'nkltdg] sfof{no,
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df rfn' z}= j= @)^!.)^@ df cWoog/t ljBfyL{x¿sf]


ljj/0f lgDgfg';f/ ePsf] x'Fbf cfjZos hfgsf/Lsf nflu Joxf]/f cg'/f]w
ub{5' .
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
ljBfyL{ ljj/0f
@)^!.)^@
qm= sfo{qmd l;ˆ6 jif{ cWoog/t ljBfyL{ ; s}lkmot
;= +Vof
k'?if dlxnf hDdf
1. cfO{= P8= lbjf I 505 403
908
2. II 211 160
371
3. jL= P8= I 375 193
568
4. II 177 132
309
5. III 221 121
342
6. jL= P8= k| I 420 264

eftLo 684
7. II 387 198
585
8. III 286 164
450
9. Ps jif]{ jL= P8= /fqL 182 52
234
10. Ps jif]{ jL= P8= 8 2

-b"/ lzIff_ 10
11. Pd= P8= I 254 33
287
12. II 410 61
471
hDdf 343 1783
6 5219
jf]wfy{
=======================
!= >L 8Lgsf] sfof{no,
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
lzIffzf:q ;+sfo, lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >L cg'udg ;ldlt, lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns"b zfvf, lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
ljBfyL{ ljj/0f
z}= j= @)^@.)^#
qm tx jif l;k6 ljBfyL{ ;+Vof
= ; {
+=
k'?if dlxnf HDdf
1) k|jL0ftf k|df0fkq tx k| lbjf 419 402 821

yd
2) ,, bf] ,, 375 388 732

;|f]
3) :gfts tx k| k| 378 357 735

yd eftLo
4) ,, bf] ,, 284 226 510

;|f]
5) ,, t];| ,, 290 147 437

f]
6) :gfts tx k| lbjf 641 548 1189

yd
7) ,, bf] ,, 258 222 480

;|f]
8) ,, t];| ,, 196 178 374

+f
]
9) Ps jif]{ :gfts /fqL 217 55 272
10) :gftsf]Q/ tx k| ,, 596 63 659

yd
11) ,, bf] ,, 132 11 143
;|f]
hDdf 3786 2597 6383
@)^#.!@.@*

z}= j= @)^@.)^# tyf @)^#.)^$ sf] ljBfyL{ ljj/0f k7fOPsf] af/] .


>L k|d'vHo",
of]hgf dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
o; SofDk;df z}= j= @)^@.)^# tyf @)^#.)^$ df ljleGg tx / jif{df
egf{ eO cWoog/t ljBfyL{x¿sf] ljj/0f lgDgfg';f/ ePsf] x'Fbf cfjZos
hfgsf/Lsf nflu Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .
ljBfyL{ ljj/0f — @)^@.)^#
qm= tx jif{ l;k6 ljBfyL{ ;+Vof
;+=
k'?if dlxnf HDdf
1 k|jL0ftf k|df0fkq tx k| lbjf 419 402 821
yd
2 ,, bf]; ,, 375 388 732
|f]
3 :gfts tx k| k|eftLo 378 357 735
yd
4 ,, bf]; ,, 284 226 510
|f]
5 ,, t];| ,, 290 147 437
f]
6 :gfts tx k| lbjf 641 548 1189
yd
7 ,, bf]; ,, 258 222 480
|f]
8 ,, t];| ,, 196 178 374
+f]
9 Ps jif]{ :gfts /fqL 217 55 272

10 :gftsf]Q/ tx k| ,, 596 63 659


yd
11 ,, bf]; ,, 132 11 143
|f]
hDdf 3786 2597 6383

ljBfyL{ ljj/0f — @)^#.)^$


qm= tx jif{ l;k6 ljBfyL{ ;+Vof
;+=
k'?if dlxnf HfDdf
1 k|jL0ftf k|df0fkq tx k| lbjf 803
yd 399 404

2 ,, bf]; ,, 790
|f] 350 440

3 :gfts tx k| k|eftLo 1200


yd 674 526

4 ,, bf]; ,, 680
|f] 403 277

5 ,, t];| ,, 575
f] 322 253

6 :gfts tx k| lbjf 1150


yd 564 586

7 ,, bf]; ,, 1265
|f] 622 643

8 ,, t];| ,, 580
+f] 237 343

9 Ps jif]{ :gfts /fqL 204 61 265

10 :gftsf]Q/ tx k| ,, 506
yd 407 99

11 ,, bf]; ,, 240
|f] 197 43

hDdf 4379 3675 8054

jf]wfy{
=======================
!= >L 8Lgsf] sfof{no, -eLdaxfb'/
s'Fj/_
lzIffzf:q ;+sfo, lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >L cg'udg ;ldlt, lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns"b zfvf, lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
ljBfyL{ ljj/0f
@)^$.)^%
qm= tx jif{ l;k6 ljBfyL{ ;+Vof
;+=
k'?if dlxn hghfl bln HfDd
f t t f
1 k|jL0ftf k|df0fkq tx k| lbjf 55 642
yd 324 318 209

2 ,, bf]; ,, 51 630
|f] 305 325 198

3 :gfts tx k| k|eftLo 78 1500


yd 816 684 377

4 ,, bf]; ,, 115 1115


|f] 608 507 328

5 ,, t];| ,, 69 623
f] 360 263 251

6 :gfts tx k| lbjf 1225


yd 615 610 333 67

7 ,, bf]; ,, 1249
|f] 630 619 327 90

8 ,, t];| ,, 1146
+f] 586 560 191 60

9 Ps jif]{ :gfts /fqL 338 168 208 39 506

10 :gftsf]Q/ tx k| ,, 67 887
yd 725 162 339

11 ,, bf]; ,, 43 582
|f] 494 88 142

5801 4304 2903 734 10105


Election 2065

Level No. of Students

I. Ed. I 721

I. Ed. II 397

B. Ed. I (M) 1479

B. Ed. II (M) 772

B. Ed. III (M) 682

B. Ed. I (D) 678

B. Ed. II (D) 492

B. Ed. III (D) 798

1 Yr B. Ed. (2064) 506

1Yr B. Ed. (2065) 60

M. Ed. I (2064) 887

M. Ed. I (2065) 98

M. Ed. II 582

Total 8152
@)^%.!@.!*

election format tn csf]{ ljj/0f k7fOPsf] af/] .

>L of]hgf dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] k=;= (%* kmf= g+= -!)_ of]=d=zf= )^%.)^^


ldlt @)^%.!@.!* sf] kq k|fKt eof] . o; SofDk;sf] cf= j= @)^
%.)^^ sf] ljj/0fx¿ ;+nUg u/L cfjZos hfgsf/Lsf nflu k7fOPsf] 5 .

ljBfyL{ ljj/0f — @)^%.)^^ @)^^ c;f/sf] ljBfyL{ ljj/0f tn 5 .


qm= tx jif{ l;k6 ljBfyL{ ;+Vof
;+=
k'?if dlx hghfl blnt dw] lxdfn ckfË HfD
nf t zL L df
1 k|jL0ftf k| k| lbjf 51
df0fkq tx yd 304 417 219 72 7 17 721

2 ,, bf] ,, 28
;|f] 237 160 105 40 4 14 397

3 :gfts tx k| k|
yd eftLo 887 592 444 103 150 15 12 1479

4 ,, bf] ,,
;|f] 463 309 232 54 77 8 12 772

5 ,, t];| ,,
f] 409 273 205 48 68 7 9 682

6 :gfts tx k| lbjf 377 301 159 30 68 7 14 678


yd
7 ,, bf] ,,
;|f] 286 206 186 37 49 5 14 492

8 ,, t];| ,,
+f] 454 344 106 40 80 8 8 798

9 Ps jif]{ :gfts /fqL 43 17 26 2 6 0 4 60

10 :gftsf]Q/ tx k| ,, 4 98
yd 84 14 29 10 0 0
11 ,, bf] ,, 43 55 16 8 582
;|f] 582 88 142

hDdf 272
4126 1 1853 440 675 77 112 6759

gf]6 M :gftsf]Q/ tx bf];|f] jif{df jflif{s k/LIff gePsf] sf/0f z}= j=


@)^$.)^% ;d"xs} ljBfyL{ cWoog/t 5g\ .

af]wfy{ tyf sfof{y{ M


========================
8Lgsf] sfof{no, -g]qk|;fb lwtfn_
>L lzIffzf:q ;+sfo, SofDk; k|d'v
lq= lj=, sLlt{k'/ .
@)^^.)#.@!

ljj/0f k7fOPsf] af/] .

>Ldfg\ ;xfos 8LgHo",


8Lgsf] sfof{no
lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .
To; sfof{noaf6 dfu eP adf]lhd o; SofDk;sf] cf= j= @)^%.)^^
sf] ljj/0fx¿ ;+nUg u/L cfjZos hfgsf/Lsf nflu k7fOPsf] 5 .

========================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
sfo{/t lzIfs ljj/0f
@)^%.)^^
qm=; ljifo k| ;x k| pk k|f= lz=;= hDdf
+= fWofk f=
s
tn
1 lzIffzf:q 2 5 13 6 26
2 c+u|]hL lzIff 6 10 10 26
3 ul0ft lzIff 1 11 14 26
4 g]kfnL lzIff 1 13 17 31
5 lj1fg lzIff 3 5 4 12
6 cy{zf:q lzIff 3 7 3 13
7 /fhgLltzf:q 1 5 1 7
lzIff
8 e"uf]n lzIff 8 4 6 18
9 hg;+Vof lzIff 3 4 7
10 Oltxf; lzIff 4 3 2 9
11 ;fdflhs cWoog 3 3
hDdf 3 31 74 70 178

ljBfyL{ ljj/0f — @)^%.)^^


qm= tx jif{ l;k6 ljBfyL{ ; s}lkmot
;+= +Vof
1 k|jL0ftf k| k| lbjf 785
df0fkq tx yd
2 ,, bf] ,, 501
;|f]
3 :gfts tx k| k| 1480
yd eftLo
4 ,, bf] ,, 1303
;|f]
5 ,, t];| ,, 1001
f]
6 :gfts tx k| lbjf 1037
yd
7 ,, bf] ,, 1018
;|f]
8 ,, t];| ,, 1199
+f]
9 Ps jif]{ :gfts /fqL 331
10 :gftsf]Q/ tx k| ,, 598
yd
11 ,, bf] ,, -
;|f]
hDdf 9253
@)^&.)%.@&

ljj/0f k7fOPsf] af/] .

>L lqe'jg ljZjljBfno,


8Lgsf] sfof{no
lzIffzf:q ;+sfo
sLlt{k'/ .

To; sfof{noaf6 dfu eP adf]lhd o; SofDk;sf] cf= j=


@)^^.)^& ;d"xsf] ljj/0fx¿ ;+nUg u/L cfjZos hfgsf/Lsf nflu
k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .
========================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
sfo{/t lzIfs ljj/0f
@)^^.)^&
qm=; ljifo k| ;x k| pk k|f= lz=;= hDdf
+= fWofk f=
s
1 lzIffzf:q 2 9 8 6 25
2 c+u|]hL lzIff 9 8 10 27
3 ul0ft lzIff 1 7 5 14 27
4 g]kfnL lzIff 4 9 17 30
5 lj1fg lzIff 3 3 4 10
6 cy{zf:q lzIff 4 4 3 11
7 /fhgLltzf:q lzIff 4 1 1 6
8 e"uf]n lzIff 9 3 6 18
9 hg;+Vof lzIff 2 3 5
10 Oltxf; lzIff 6 2 8
11 ;fdflhs cWoog 2 3 5
12
:jf:Yo tyf zf/Ll/s 8 4 5
lzIff 17
189
ljBfyL{ ljj/0f — @)^^.)^&
qm= tx jif{ l;k6 ljBfyL{ ; s}lkmot
;+= +Vof
1 k|jL0ftf k|df0fkq k|yd lbjf 510
tx
2 ,, bf];|f] ,, 420
3 :gfts tx k|yd k| 972
eftLo
4 ,, bf];|f] ,, 1481
5 ,, t];|f] ,, 1418
6 :gfts tx k|yd lbjf 400
7 ,, bf];|f] ,, 1500
8 ,, t];|+f] ,, 1100
9 Ps jif]{ :gfts /fqL 887
10 :gftsf]Q/ tx k|yd ,, 1126
11 ,, bf];|f] ,, 698
hDdf 10512

blnt ^ k|ltzt
hghflt #) k|ltzt
dlxnf $@ k|ltzt
ul/j tyf c;xfo -5fqj[lQ lgz'Nsj[lt
kfpg]_ @) k|ltzt
;+ud @)^^ cflZjg lt/sf] n]vsf] nflu
@)^%.)^^ df lgDg tx / jif{df tkl;n adf]lhd
ljBfyL{ cWoogsf] nflu egf{ ePsf 5g\ .
qm tx jif{ l;k6 ljBfyL{ ;+Vof
= ;
+=
1 k|jL0ftf k|df0fkq tx k|yd lbjf 840
2 ,, bf];|f] ,, 501
3 :gfts tx k|yd k|eftLo 1480
4 ,, bf];|f] ,, 1303
5 ,, t];|f] ,, 1001
6 :gfts tx k|yd lbjf 1581
7 ,, bf];|f] ,, 1018
8 ,, t];|+f] ,, 1199
9 Ps jif]{ :gfts /fqL 746
10 :gftsf]Q/ tx k|yd ,, 718
11 ,, bf];|f] ,, 582
hDdf 10,969

qm=; gfd s}lkmot


+=
1
k|f= xif{gf/fo0f k"j{ SofDk; k|d'v, dx]Gb|/Tg
wf}e8]n SofDk;, tfxfrn
2
k|f= /Tgnfn k|wfg ,,
3
k|f= k[y'r/0f j}B ,,
4
k|f=8f= l;l4k|;fb ,,
sf]O/fnf
5
k|f= ef]h/fh 9'+u]n ,,
6
k|f=8f= g/]Gb|axfb'/ ,,
dxh{g
7
>L x]dl;+x If]qL ,,
8
>L eLdaxfb'/ s'Fj/ ,,
1
k|f= 8f= ;'Gb/Zofd eut ;b:o, Sof=Jo=;=
dfy]df
@)^&.!@.!&

ljj/0f k7fOPsf] af/] . :jfoQtf Knfgdf k7fPsf] tnsf] xf] .

>L of]hgf dxfzfvf,


lq= lj= sLlt{k'/ .

To; sfof{noaf6 dfu eP adf]lhd o; SofDk;sf] z}= j=


@)^&.)^* ;d"xsf] ljBfyL{ egf{ ljj/0f ;+nUg u/L k7fOPsf]
Joxf]/f cg'/f]w 5 .
ljBfyL{ ljj/0f — @)^&.)^*
qm= tx jif{ l;ˆ6 ljBfyL{ ;+Vof
;+=
dlx k'?if hDd hgh bln dw] lxdf ckf lgz'
nf f flt t zL nL Ë Ns
1. k|jL0ftf bf];| lbjf
k|df0fkq f] 29
tx 135 90 225 117 15 8 - -

2. :gfts tx k| k|
yd eftL
o 250 233 483 115 43 11 7 4 13

3. ,, bf];| ,,
f] 575 467 1042 392 88 19 11 4 27

4. ,, t];| ,,
f] 526 516 1042 302 102 33 16 3 16

5. :gfts tx k| lbjf
yd 113 122 235 49 16 14 9 3 -

6. ,, bf];| ,,
f] 167 446 613 123 49 9 7 - -
7. ,, t];| ,,
+f] 700 817 1517 341 130 45 19 - -
8. Ps jif] -
3
{ :gfts /fqL 104 99 203 48 3 5 1
9. :gftsf]Q/ k| ,, 16 -
tx yd 243 355 598 68 33 12 4
10. ,, bf];| ,, 2 5 6 4 -
f] 197 143 340 27

hDdf 3010 3288 6298 1582 478 187 100 23 56

gf]6M k|jL0ftf k|df0fkq tx bf];|f] jif{sf] dfq egf{qmd /f]lsPsf] 5 . cGo tx


/ jif{df l9nf] k/LIff ;~rfng ePsf] sf/0f bf];|f] tyf t];|f] jif{df ev{/}
egf{ v'n]sf] x'Fbf egf{ x'g] qmd hf/L 5 . To;sf/0f ljBfyL{ ;+Vof sd
b]lvPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .
=========
============
===
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
Students Enrolment of the last three years (Strategies Plan)
SN Programs 2063/06 2064/06 2065/066 2066/067 2067/068
4 5
1. I. Ed. (First Year) 803 642 840 510 Phased-out
2. I. Ed. (Second Year) 790 630 501 420 633
3. B. Ed. (First Year) 2350 2725 3061 1372 1271
4. B. Ed. (Second Year) 1945 2364 2321 2981 1804
5. B. Ed. (Third Year) 1155 1769 2200 2518 3072
6. B. Ed. (One Year) 265 506 746 887 200
7. M. Ed. (First Year) 506 887 718 1126 600
8. M. Ed. (Second Year) 240 582 582 698 1266
9. Total 8054 10105 10969 10512 8846
@)^*.!@.@)

ljj/0f k7fOPsf] af/] .

>L of]hgf dxfzfvf,


lq= lj= sLlt{k'/ .

To; sfof{noaf6 dfu eP adf]lhd o; SofDk;sf] z}= j=


@)^&.)^* ;d"xsf] ljBfyL{ egf{ ljj/0f ;+nUg u/L k7fOPsf]
Joxf]/f cg'/f]w 5 .
ljBfyL{ ljj/0f — @)^&.)^*
qm tx jif{ l;ˆ6 ljBfyL{ ;+Vof
= ;
+=
dlxnf k'?if hDdf

1. k|jL0ftf k|df0fkq tx bf];|f] lbjf 330 303 633


2. :gfts tx k|yd k|eftLo 769 502
3. ,, bf];|f] tyf 803 1001

4. ,, t];|f] lbjf 1201 1871


5. Ps jif]{ :gfts /fqL 85 115
6. :gftsf]Q/ tx k|yd ,, 209 391
7. ,, bf];|f] ,, 501 765
hDdf

gf]6M :gfts tx k|yd jif{sf] jflif{s k/LIff gePsf] sf/0f z}=j=


@)^*.)^( sf] :gfts tx bf];|f] jif{sf nflu ljBfyL{ egf{ v'Ng ;s]sf] 5}g .
t;y{ :gfts tx bf];|f] jif{sf] ljBfyL{ ljj/0f z}=j= @)^&.)^* af6 lnPsf]
Joxf]/f cg'/f]w 5.
=========
============
=
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v

dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn


sfo{/t lzIfs ljj/0f
@)^*.)^(
qm=; ljifo k| ;x k| pk k|f= lz=;= hDdf
+= fWofk f=
s
1 lzIffzf:q 2 8 8 6 24
2 c+u|]hL lzIff 1 8 8 10 27
3 ul0ft lzIff 1 7 5 14 27
4 g]kfnL lzIff 4 9 17 30
5 lj1fg lzIff 3 3 4 10
6 cy{zf:q lzIff 4 4 3 11
7 /fhgLltzf:q lzIff 5 1 1 2
8 e"uf]n lzIff 9 3 6 18
9 hg;+Vof lzIff 3 3 11
10 Oltxf; lzIff 6 2 8
11 ;fdflhs cWoog 2 3 5
12
:jf:Yo tyf zf/Ll/s 8 4 5
lzIff 17
4 64 48 74 190
sd{rf/L ^) hgf
@)^( df Teacher Workload tof/ ubf{
ljBfyL{ ljj/0f — @)^*.)^( tnsf]
qm tx jif{ l;ˆ6 ljBfyL{ ;+Vof
= ;
+=
dlxnf k'?if hDdf
1. tLg j;]{ :gfts tx k|yd k|eftLo 936
-k'/fgf]_
2. ,, k|yd
-gofF_ 895
3. ,, bf];|f] 858
4. ,, t];|f] 762
5. ,, k|yd lbjf
-k'/fgf]_
6. ,, k|yd
-gofF_
7. ,, bf];|f]
8. ,, t];|f]
9. Ps j;]{ :gfts /fqL 358
10. :gftsf]Q/ tx k|yd ,, 707
11. ,, bf];|f] ,, 403
hDdf
pks'nkltsf] sfof{nodf k7fPsf]
ljBfyL{ ljj/0f — @)^(.)&) tnsf]

qm tx jif{ l;ˆ6 ljBfyL{ ;+Vof


= ;
+=
dlxnf k'?if hDdf
1. tLg j;]{ :gfts tx k|yd k|eftLo 330
2. ,, bf];|f]
-k'/fgf]_ 1163
3. ,, bf];|f]
-gofF_ 1150
4. ,, t];|f] 1154
5. ,, k|yd lbjf 200
6. ,, bf];|f] 558
-k'/fgf]_
7. ,, bf];|f] 656
-gofF_
8. ,, t];|f] 753
9. Ps j;]{ :gfts /fqL 34
10. :gftsf]Q/ tx k|yd ,, 218
11. ,, bf];|f] ,, 706
hDdf 6922

2068/069 (Campus Reconstruction Plan 2070 df k7fPsf])

dlxnf k'?if hDdf


1 tLg j;]{ :gfts k|yd -k'/fgf]_ k| 502 434

tx eftLo 936
2 ,, k|yd -gofF_ 417
478
895
3 378
,, bf];|f] 480 858
4 ,, t];|f] 391 371
762
5 357 299
,, k|yd -k'/fgf]_ lbjf 656
6 ,, k|yd -gofF_ 290 268
558
7 408 345
,, bf];|f] 753
8 ,, t];|f] 218 292
510
9 150 208
Ps j;]{ :gfts /fqL 358
10 310 397
:gftsf]Q/ tx k|yd ,, 707
11 290 113
,, bf];|f] ,, 403
hDdf 3813
3583
7396

2069/070 (Campus Reconstruction Plan 2070 df k7fPsf])


dlxnf k'?if hDdf
1 tLg j;]{ :gfts k|yd k| 318 203
tx eftLo 521
2 ,, bf];|f] -k'/fgf]_ 602 580 1182
3 ,, bf];|f] -gofF_ 607 542 1149
4 ,, t];|f] 555 609 1164
5 ,, k|yd lbjf 190 106 296
6 ,, bf];|f] -k'/fgf]_ 340 219 559
7 ,, bf];|f] -gofF_ 370 301 671
8 ,, t];|f] 398 362 760
9 Ps j;]{ :gfts /fqL 25 25 50
10 :gftsf]Q/ tx k|yd ,, 121 116 237
11 ,, bf];|f] ,, 497 209 706
hDdf 4023 3272 7295
(Campus Reconstruction Plan 2070 df k7fPsf])

SN Programs 2066/067 2067/068 2068/069 2069/070


10.
I. Ed. (First Year) 510 Phased-out - -
11.
I. Ed. (Second Year) 420 633 - -
12.
B. Ed. (First Year) 1372 1271 3045 817
13.
B. Ed. (Second Year) 2981 1804 1611 3561
14.
B. Ed. (Third Year) 2518 3072 1272 1924
15.
B. Ed. (One Year) 887 200 358 50
16.
M. Ed. (First Year) 1126 600 707 237
17.
M. Ed. (Second Year) 698 1266 403 706
18.
Total 10512 8846 7396 7295

dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn


ljBfyL{ ljj/0f
2069/070
(Free Student Union Election)
qm tx jif{ l;ˆ6 ljBfyL{ ;
= ; +Vof
+=
1 tLg j;]{ :gfts tx k|yd k|eftLo 695
2 ,, bf];|f]
-k'/fgf]_ 914
3 ,, bf];|f]
-gofF_ 890
4 ,, k|yd lbjf 395
5 ,, bf];|f]
-k'/fgf]_ 427
6 ,, bf];|f]
-gofF_ 513
7 Ps j;]{ :gfts /fqL 76
8 :gftsf]Q/ tx k|yd 344
9 ,, bf];|f] 157
hDdf 4411
2069/070 (Free Student Union Election)

qm tx jif{ l;ˆ6 ljBfyL{ ;+Vof


= ;
+=
dlxnf k'?if hDdf
1 tLg j;]{ :gfts tx k|yd k|eftLo 695
2 ,, bf];|f]
-k'/fgf]_
3 ,, bf];|f]
-gofF_ 899
4 ,, k|yd lbjf 398
5 ,, bf];|f]
-k'/fgf]_ 427
6 ,, bf];|f]
-gofF_ 513
7 Ps j;]{ :gfts /fqL
8 :gftsf]Q/ tx k|yd ,,
9 bf];|f]
hDdf

!= SofDk; ljs]Gb|Ls/0fdf uPsf] ldlt M @)%^.)#.!* sf] lg0f{o


-lq=lj= sfo{sf/L kl/ifb\sf]_
 lzIffzf:q ;+sfosf !$ cflËs SofDk; dWo] @)#) ;fndf of] dx]Gb|/Tg
SofDk; :yfkgf ePsf] xf] . @)#@ ;fn df3 !^ ut] b]lv of] SofDk;
tfxfrndf ;+rfng x'b} cfPsf] 5 .
 @)$).)$! b]lv :gfts tx ;+rfng x'b} cfPsf] 5 .
 @)$^ ;fn b]lv :gftsf]Q/ tx cWofkg e}/x]5 .

SofDk; SofDk; Joj:yfkg ;ldltsf] rf}yf] j}7s @)%( j}zfv ^


kbflwsf/L tyf ;b:o kb
1
k|f= 8f= g/]Gb|axfb'/ cWoIf
dxh{g
2
8f= v]dgfy sf]O/fnf ;b:o ;lrj
3
>L pk]Gb|s'df/ sfsL ;b:o
4
>L z+s/dfg >]i7 ,,
5
>LdtL dbfn;f l;+x ,,
6
>L eLdaxfb'/ s'Fj/ ,,
7
>L l8lNn/fd pk|]tL ,,
8
>LdtL dL/f >]i7 ,,
9
>L w|'agf/fo0f dfgGw/ ,,
10
k|f= 8f= ;'Gb/Zofd eut ,,
dfy]df
11
k|f= 8f= l;l4k|;fb ,,
sf]O/fnf
12
k|f= uf}tdWjh hf]zL ,,
13
>L g/]zdfg >]i7 ,,
14
>L o1/fh ;'g'jf/ ,,
15
>L cf]dk|sfz rf}w/L ,,
SofDk; Joj:yfkg ;ldltsf] kfFrf} j}7s @)%( df3 #
kbflwsf/L tyf ;b:o kb
1.
>L x]dl;+x If]qL cWoIf
2.
8f= v]dgfy sf]O/fnf ;b:o ;lrj
3.
>L pk]Gb|s'df/ sfsL ;b:o
4.
>L snfw/ kf}8]n ,,
5.
>LdtL dbfn;f l;+x ,,
6.
>L eLdaxfb'/ s'Fj/ ,,
7.
>L l8lNn/fd pk|]tL ,,
8.
>LdtL dL/f >]i7 ,,
9.
k|f= 8f= l;l4k|;fb ,,
sf]O/fnf
10.
>L s[i0fr/0f >]i7 ,,
11.
>L s]zj :yflkt ,,
12.
>L g/]zdfg >]i7 ,,
13.
>L o1/fh ;'g'jf/ ,,
14.
>L cf]dk|sfz rf}w/L ,,

@)^! >fj0f SofDk; Joj:yfkg ;ldlt


1. >L eLdaxfb'/ s'Fj/ cWoIf
2. >L cg'ks'df/ >]i7 ;—;lrj
3. >L lul//fh kf}8]n ;b:o
4. k|f= pk]Gb|s'df/ ,,
sfsL{
5. >LdtL dL/f >]i7 ,,
6. >L l8lNn/fd pk|]tL ,,
7. k|f=8f= l;l4k|;fb ,,
sf]O/fnf
8. >L s[i0fr/0f >]i7 ,,
9. >L s]zj :yflkt ,,
10. >L g/]zdfg >]i7 ,,
11. >L of]u]Gb|/fh ,,
bfxfn
12. >LdtL dbfn;f l;+ ,,
13. >L hnaxfb'/ dxh{g ,,
14. >L df]xg uf}td ,,

@)^@ h]i7 SofDk; Joj:yfkg ;ldlt


15. >L eLdaxfb'/ s'Fj/ cWoIf
16. >L s[i0fk|;fb 9sfn ;b:o—;lrj
17. >L lul//fh kf}8]n ;b:o
18. k|f= pk]Gb|s'df/ ,,
sfsL{
19. >LdtL dL/f >]i7 ,,
20. >L l8lNn/fd pk|]tL ,,
21. k|f= 8f= l;l4k|;fb ,,
sf]O/fnf
22. >L s[i0fr/0f >]i7 ,,
23. >L s]zj :yflkt ,,
24. >L g/]zdfg >]i7 ,,
25. >L of]u]Gb|/fh ,,
bfxfn
26. >L zfGtaxfb'/ >]i7 ,,
27. >L hnaxfb'/ dxh{g ,,
28. >L df]xg uf}td ,,
ldlt -@)^^.)#.)(_ @)^^.)$.!! df ul7t SofDk; Joj:yfkg ;ldlt
! SofDk; k|d'v >L g]qk|;fb lwtfn cWo
= If
@ k|d'v, cy{zf:q lzIff lzIf0f ljefu >L l8lNn/fd pk|]tL ;b:o
=
# k|d'v, :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff lzIf0f >L zfGtaxfb'/ ,,
= ljefu >]i7
$ k|d'v, cEof; lzIf0f ljefu >L of]u]Gb|/fh ,,
= bfxfn
% ;xfos SofDk; k|d'v >L bfjf z]kf{ ,,
=
^ ;xfos SofDk; k|d'v >L ;fw'/fd cof{n ,,
=
& pk k|fWofks, ul0ft lzIff lzIf0f ljefu
>L j}s'07k|;fb ,,
= vgfn
* pk k|fWofks, /fhgLlt zf:q lzIf0f >L lji0f'z+s/ ,,
= ljefu kf}8]n
(= j8f cWoIf, sf=d=g=kf — !# ,,
!) cljefjs k|f= ;'Gb/Zofdeut ,,
= dfy]df
!! cljefjs >L w|'jgf/fo0f ,,
= dfgGw/
! ;x k|fWofks >LdtL eLds'df/L
@ yfkf
=
! ,, ;'>L ldgef{ >]i7
#
=
! rGbfbftf÷lzIffk|]dL >L k'?if/Tg ah| ,,
$ frfo{
=
! rGbfbftf÷lzIffk|]dL >L lxSdtaxfb'/ ,,
% dfnL
=
! ;efklt, g]=k|f=;+=SofDk; PsfO k|f= pk]Gb|s'df/ ,,
^ ;ldlt sfsL{
=
! ;efklt, lq=lj=s=;+=d=/=SofDk; >L lzjk|;fb b'jf8L ,,
& OsfO ;ldlt
=
! ;efklt, SofDk; :jtGq ljBfyL{ o'lgog >L clgns'df/ l/hfn ,,
* d=/=Sof=
=
jt{dfg SofDk; Joj:yfkg ;ldlt -kq cfpg afFsL_ @)^*.)*.!*
! SofDk; k|d'v >L g]qk|;fb lwtfn cWo
= If
@ k|d'v, cy{zf:q lzIff lzIf0f ljefu >L l8lNn/fd pk|]tL ;b:o
=
# k|d'v, :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff lzIf0f >L s[i0fk|;fb 9sfn ,,
= ljefu
$ k|d'v, cEof; lzIf0f ljefu >L rGb|axfb'/ ,,
= >]i7
% ;xfos SofDk; k|d'v >L bfjf z]kf{ ,,
=
^ ;xfos SofDk; k|d'v >L e"kfns'df/ >]i7 ,,
=
& pk k|fWofks, ul0ft lzIff lzIf0f ljefu
>L j}s'07k|;fb ,,
= vgfn
* pk k|fWofks, /fhgLlt zf:q lzIf0f >L lji0f'z+s/ ,,
= ljefu kf}8]n
(= j8f cWoIf, sf=d=g=kf — !# ,,
!) cljefjs k|f= ;'Gb/Zofdeut ,,
= dfy]df
!! cljefjs >L w|'jgf/fo0f ,,
= dfgGw/
! rGbfbftf÷lzIffk|]dL >L k'?if/Tg ah| ,,
@ frfo{
=
! rGbfbftf÷lzIffk|]dL >L lxSdtaxfb'/ ,,
# dfnL
=
! ;efklt, g]=k|f=;+=SofDk; PsfO >L l8lNn/fd pk|]tL ,,
$ ;ldlt
=
! ;efklt, lq=lj=s=;+=d=/=SofDk; >L kLtfDa/ kFu]gL ,,
% OsfO ;ldlt
=
! ;efklt, SofDk; :jtGq ljBfyL{ o'lgog >L clgns'df/ l/hfn ,,
^ d=/=Sof=
=
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
:jLs[t b/jGbL tyf kbk"lt{ ljj/0f
@)^*.)&(
s_ lzIf0f tkm{
qm= ; kb :jLs[t sfo{/t sfh sfh s}lk
+= mot
b/aG :yfoL s/f/ cfPsf uPsf]
bL ]

1. k|fWofks 9 3 3
2. ;x—k| 67 59 1 3
fWofks
3. pk—k| 71 58 13 5
fWofks
4. ;xfos k| 8 0
fWofks
5. lzIf0f 79 0 63
;xfos
6. k|lzIfs 5 0
hDdf

v_ k|zf;g tkm{
qm kb : sfo{/t sfh sfh s}lk
=; jLs[t : s/f/ cfPs uPsf mot
+= b/a yfoL f] ]
GbL
1 ;x k|zf;s 1
2 n]vf lgoGqs 1 1
3 pk k|zf;s 1
4 pk nfOa|]l/og 1
5 e08f/ clws[t 1 1
6 ;xfos nfOa|]/Log 2
7 n]vf clws[t 2 1
8 ;xfos k|zf;s 2 2
9 Nofa clws[t 2 2
10 6fOlki6 …sÚ 2 2
11 x]8 clzi6]06 7 3 3
12 sDKo'6/ ck/]6/ 1 1
13 6fOlki6 …vÚ 1
14 n]vfkfn 3 1
15 e08f/kfn 1 1
16 Nofj cl;i6]06 5 2 2
17 ;= e08f/kfn 1
qm kb : sfo{/t sfh sfh s}lk
=; jLs[t : s/f/ cfPs uPsf mot
+= b/a yfoL f] ]
GbL
18 ;= n]vfkfn 4 2 1
19 6fOlki6 …uÚ 7 3
20 cl;i6]G6 1 1
21 l;= c=x]=j= 1
22 bIf ld:qL 1 1
23 l;= On]lS6«l;og 2 1
24 l;= Nofa Jjfo 6 4
25 l;= a'sr]s/ 2 1
26 l;= d]df]u|fkm/ 1 1
O~rfh{
27 l;= KnDa/ 1
28 Nofa Jjfo 2 2
29 a'sr]s/ 1
30 l;= rf}lsbf/ 2
31 l;= lkog 1
32 l;=jf8{ ;]js 1
33 jf8{ ;]js 1 1
34 rf}lsbf/ 6 4
35 lkog 8 4 1
36 efG5] 1 1
37 vnf;L 2 2
38 au}r] 1 1
39 bIf s'lrsf/ 1
40 s'lrsf/ 4 2 1

List of Educationally Disadvantage Students


(Janajatis and Dalits)

1 Baantar 22 Haikhor 43 Musahar


2 Badhai 23 Hayu 44 Muslim
3 Badi 24 Jhangad 45 Nuniya
4 Barai 25 Kanar 46 Pahari
5 Baramu/Bramhu 26 Kamar 47 Panjabi/Shikh
6 Bhediyar/Gaderi 27 Kami 48 Pattharkatta/Kuswadiya
7 Bhote 28 Kanu 49 Rajbhar
8 Bing/Bida 29 Kewat 50 Raji
9 Bote 30 Khatwe 51 Raute
10 Chamar/Harijan 31 Kisan 52 Santhal/Satar
11 Chepang/Praja 32 Koohe 53 Sarki
12 Chidimar 33 Koiri 54 Sunuwar
13 Damai/Dholi 34 Kumal 55 Tajpuriya
14 Danuwar 35 Kumhar 56 Tamang
15 Dhanuk 36 Kurmi 57 Tatma
16 Dhobi 37 Lodha 58 Thakur/Hazam
17 Dhuniya 38 Lohar 59 Thami
18 Dom 39 Majhi 60 Tharu
19 Dusadh/Paswan 40 Mall 61 Unidentified Dalit
20 Gaine 41 Mallah 62 Walung
21 Gangai 42 Munda 63 Yadav

Source : Harka Gurung (2001) - New Era; WB; UGC.

@)^===.=====.=====

pkrf/sf] ;x'lnot af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns"b zfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] z}= j= @)^===.)^=====


=========================== tx
============== jif{, SofDk; /f]n g+=
====================== sf ljBfyL{ >L
====================================
================== n] lq= lj= lzIf0f c:ktfndf
pkrf/ ;xof]u kfpgsf] nflu lgj]bg k]z u/] cg';f/ lgh ljBfyL{nfO{
;xof]u pknAw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .
lghsf] lgj]bg ;+nUg 5 .
========================

SofDk; k|d'v
@)^).)^.)*

k'/:s[t ul/Psf] af/] .

>L

====================================

=================================
===
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

o; SofDk;sf] SofDk; Joj:yfkg ;ldltn] o; SofDk;df sfo{/t lzIfs


tyf sd{rf/LnfO{ k'/:s[t ug{] gLlt cg'?k SofDk; sfo{ ;ldltsf]
lg0f{ofg';f/ tFkfO{n] o; SofDk;df sfo{/t /xL cfˆgf] If]qdf
OdfGbf/Lk"j{s st{Jolgi7 eO{ sfo{ ;Dkfbg u/L pNn]vgLo
of]ubfg k'¥ofP afkt tFkfO{nfO{ gub k'/:sf/ ?= #))).— -cIf]?kL
tLg xhf/ dfq_ k|bfg u/L k'/:s[t ul/Psf] 5 .
k'/:sf/ k|fKt ug'{ ePsf]df xflb{s awfO 1fkg ub{5' .
======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v

@)^).)^.@%

hUuf btf{ / gfd;f/L ug]{ af/] .


>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .

dxf]bo,
o; SofDk;n] ef]u rng ug]{ cfPsf] >L % sf] ;/sf/ lzIff dGqfnosf]
gfddf /x]sf] sf7df08f} dxfgu/kflnsf j8f g+ — !# ;flas 6+s]Zj/
tfxfrndf /x]sf] hUuf xfn ;Dd klg SofDk;sf] gfddf btf{ tyf gfd;f/L
gePsf] sf/0f SofDk;sf] nflu afwf kl//x]sf] 5 .
pQm hUufx? SofDk;sf] gfddf btf{ / gfd;f/L ePsf] v08df
SofDk; ljsf;sf] ;fy} SofDk;sf] cfly{s :t/ j[l4 ug]{ sfo{qmddf klg
;xof]u k'Ug] ePsf] x'Fbf SofDk;n] k|of]udf NofPsf ;flas lgDg lsQf
g+= sf hUufx? SofDk;sf] gfddf btf{ / gfd;f/Lsf] nflu ;do ;dodf
kqfrf/ ePsf]df xfn ;Dd klg sfof{Gjog gePsf] x'Fbf cfaZos
sfof{y{ kqfrf/sf nflu >Ldfg\ ;dIf xflb{s cg'/f]w ub{5' .
tklzn
qm= k~rfot Jf= ls= If]qkmn s}lkmot
;+= g+= g+=
1. 6+s]Zj/ 3 14 0-7-2

tfxfrn
2. 6+s]Zj/ 3 17 1-9-0

tfxfrn
3. 6+s]Zj/ 3 27 3-9-2

tfxfrn
4. 6+s]Zj/ 3 28 3-8-2

tfxfrn
5. 6+s]Zj/ 3 20 4-2-2

tfxfrn
6. 6+s]Zj/ 4 134 3-8-1

tfxfrn
7. 6+s]Zj/ 4 216 1-14-1

tfxfrn
8. 6+s]Zj/ 4 217 1-10-1

tfxfrn
9. 6+s]Zj/ 4 218 0-15-2

tfxfrn
10. 6+s]Zj/ 4 219 0-12-0

tfxfrn
11. 6+s]Zj/ 4 220 0-9-0

tfxfrn
12. 6+s]Zj/ 4 221 3-4-3

tfxfrn
13. 6+s]Zj/ 4 223 7-15-1

tfxfrn
14. 6+s]Zj/ 4 224 16-12-2

tfxfrn
hDdf /f]kgL 50-10-3

Aff]wfy{
=====================
>L k|d'vHo", -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
;fdfGo k|zf;g dxfzfvf , lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v

@)^).)&.@$

hUuf gfd;f/L / x:tfGt/0f af/] .

>L dfnkf]t sfof{no


sn+sL, sf7df08f} .

pko'{Qm ;DaGwdf ;fljs 6+s]Zj/, tfxfrn jf= g+= — # / $ xfn


sf=d=g=kf= jf= g+= — !#, tfxfrnsf lgDg lnlvt hUufx? GffkLsf]
a]nf b]lv >L % sf] ;/sf/ lzIff dGqfno -ljefu_ sf] gfddf sfod ePsf] t/
pQm hUufdf xfn dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrnsf] sIff ejg, k|zf;sLo ejg,
v]ns"b d}bfgx? agL xfn;Dd SofDk;n] ef]urng ub}{ cfPsf] x'Fbf
pQm hUufx? o; SofDk;sf] gfddf xs x:tfGt/0f tyf gfd;f/L ul/lbg' x'g
cg'/f]w 5 .
tklzn
qm Uff=lj=;= Jff= ls= If]qkmn s}lkmot
= ; g+ g+=
+= =
1. 6+s]Zj/ 3 14 0-7-2
tfxfrn
2. 6+s]Zj/ 3 17 1-9-0
tfxfrn
3. 6+s]Zj/ 3 27 3-9-2
tfxfrn
4. 6+s]Zj/ 3 28 3-8-2
tfxfrn
5. 6+s]Zj/ 3 20 4-2-2
tfxfrn
6. 6+s]Zj/ 4 134 3-8-1
tfxfrn
7. 6+s]Zj/ 4 216 1-14-1
tfxfrn
8. 6+s]Zj/ 4 217 1-10-1
tfxfrn
9. 6+s]Zj/ 4 218 0-15-2
tfxfrn
10. 6+s]Zj/ 4 219 0-12-0
tfxfrn
11. 6+s]Zj/ 4 220 0-9-0
tfxfrn
12. 6+s]Zj/ 4 221 3-4-3
tfxfrn
13. 6+s]Zj/ 4 223/62 7-15-1
6
tfxfrn
14. 6+s]Zj/ 4 224 16-12-2
tfxfrn
hDdf 50-10-3
/f]kgL

@)^).)&.!^

ljj/0f k7fPsf] af/] .

>L pks'nkltsf] sfof{no,


of]hgf dxfzfvf,
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .
To; dxfzfvfsf] kmf= g+= $# r= g+= @*% ldlt )^).)^.@^ sf]
kqfg';f/ cf= j= )%(.)^) sf] ljj/0f o;} ;fy ;+nUg u/L k7fOPsf] Joxf]/f
cg'/f]w ub{5' .
;+nUg M ljj/0f kmf/d yfg —

!= 5fqfaf; M— $* l;6sf] 5fqfaf; ejg, xfn lgdf{0ffwLg cj:yfdf /x]sf]


.
@= d]l8sn lSnlgs M— Ps -lzIfs, sd{rf/L tyf ljBfyL{sf] nflu_
# lzIfs ljj/0f M— @)%(.)^) sf] hDdf — !@% hgf .
$= sd{rf/L ljj/0f M— @)%(.)^) sf] hDdf — &! hgf .
%= ef}lts ;'ljwf ejg M— * -cf7_
sIff sf]7f — @*
k|zf;sLo sf]7f — (
^= k':ts ljj/0f M— kf7\ok':ts — !(,)))
/]km/]G; k':ts — !),)))
&= hUuf M— >L % sf] ;/sf/ lzIff ljefusf] gfddf /x]sf], If]qkmn M -
%)—!)—)# _

@)^^.====.====
s/f/ ;]jfsf] Dofb yk ul/Psf] af/] .

>L=

====================================
=====

=================================
========
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

tFkfO{sf]
====================================
= ljifosf] s/f/ ;]afdf
============================== kbdf /xL
sfd ug]{ Dofb ldlt @)^===.====.==== b]lv ;dfKt x'g]
ePsf]df lq=lj=s=k|=d=zf= sf] k=;=r=g+=
================== ldlt
@)^=====.====.==== sf] kqfg';f/ Dofb ;dfKt x'g] ldlt
b]lv nfu" x'g] u/L a9Ldf
=================================== ;
Ddsf] nflu lq=lj=lj= ;]jf cfof]u jf cGo s'g} k|lqmofaf6 :yfoL
JolQm l;kmfl/; e} cfPdf jf cGo s'g} Joj:yf ePdf :jtM vf/]h x'g]
u/L k'gM s/f/ gljs/0f u/L Dofb yk ul/Psf] 5 .
lq=lj=lj= ;]jfzt{ ;DaGwL lgodfg';f/ SofDk; k|d'vtyf
;DalGwt k|d'vsf] dftxtdf /xL sfd ug'{ xf]nf .

af]wfy{
========================
!= >L /lhi6«f/sf] sfof{no, -eLdaxfb'/ s'Fj/_
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf SofDk; k|d'v
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .
@= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^^.====.====

s/f/ ;]jfsf] Dofb yk ul/Psf] af/] .

>L=

====================================
=====

=================================
========
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

tFkfO{n] o; SofDk;df
============================== kbdf
s/f/ ;]afdf /xL sfo{ ub}{ cfpg' ePsf]df sfd ug]{ Dofb ldlt
@)^===.============ b]lv ;dfKt x'g] ePsf]n] ldlt
@)^=====.============== b]lv
@)^=====.============== ;Ddsf] nflu lq=lj= ;]jf
cfof]u jf cGo s'g} k|lqmofaf6 :yfoL JolQm l;kmfl/; e} cfPdf jf
cGo s'g} Joj:yf ePdf :jtM vf/]h x'g] u/L k'gM s/f/ gjLs/0f u/L
Dofb yk ul/Psf] 5 .
lq=lj= ;]jfzt{ ;DaGwL lgodfg';f/ SofDk; k|d'v tyf ;DalGwt
k|d'vsf] dftxtdf /xL sfd ug'{ xf]nf .

af]wfy{
========================
!= >L /lhi6«f/sf] sfof{no, -g]qk|;fb lwtfn_
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf SofDk; k|d'v
lq= lj, sLlt{k'/ .
@= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^).)*.@^

dfu ;DaGwdf .

>L clvn g]kfn /fli6«o :jtGq ljBfyL{ o'lgog,


k|f/lDes sld6L, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

To; k|f= s= n] k]z u/]sf] @^ ;'qLo dfu ;DaGwdf lgDg adf]lhdsf]


Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu ;"lrt ul/Psf] 5 .
=======
==========
======
-eLdaxfb'/ s'Fj/_

tkl;n

!= k7g kf7g lgoldt ul/of]; eGg] =================


k7g kf7g lgoldt ePsf 5g\ obfsbf s'g} sf/0f sIff gePsf] eP
lgoldt ug]{ Joj:yf ldnfOg] 5 .

@= SofDk; kf]zfs af/] =================


SofDk; cWoog ug{ cfpg] ;a} ljBfyL{n] ldlt @)^) k'if & ut] leq
clgjfo{ ?kdf lgwf{l/t kf]zfs nufO SofDk; cfpg ;'rgf ePsf] .

#= SoflG6gdf o"/f] uf8{ /fVg] af/] =================


SoflG6gdf lkpg] kfgLsf] nflu o"/f] uf8{ oyf;So l56f] /fVg] ;xdtL
ePsf] .

$= zf}rfno ;/ ;kmfO af/] =================


ljBfyL{ zf}rfnodf kfgLsf] wf/fsf] Joj:yf ug]{, dlxnf k'?ifsf] nflu
k'gM af]8{ n]Vg nufO /fVg], k'/fgf] SofG6Lgsf] klZrd k§L
Pp6f zf}rfno agfpg sfo{ z'? ug]{ .
%= k':tsfnodf k':ts v/Lb af/] =================
k':tsfnosf] nflu cTofaZos k':ts v/Lb ug{ ;DalGwt ljefuLo k|
d'vx?af6 lni6 ;+sng sfo{ eO/x]sf] 5 . lni6 k|fKt eP kl5 v/Lb
ul/g] 5 .

^= sIff sf]7fx? XjfO6jf; ug]{ af/] =================


hf8f] labfsf] ;dodf sfd ug{ ;a} kIf ;Fu ;xof]u lng] ;xdtL eof] .
&= eofnsf km'6]sf l;;f km]g]{ af/] =================
km'6]sf] P]gfx? km]g{ >f]t h'6fpg] ;xdtL eof] .

*= ;]S;g ljefhg af/] =================


ef}lts ;'lawf cg';f/ ljBfyL{ ;+Vofsf cfwf/df ;]S;g ljefhg ul/Ps} 5
.

(= kmf]gsf] ;'lawf ;DaGwdf =================


ljBfyL{x?sf] k|of]usf] nflu :j=lj=o'= sfof{nodf l;Ssf kmf]g k|
0ffnLsf] Joj:yf ug]{ ;xdtL eof]

!)= yk ljifo ;~rfng ug]{ af/] =================


Ps jif]{ aL= P8= txdf hg;+Vof lzIff yk ul/Psf] 5 . cGo yk
ljifosf] sIff ;+rfng ug{ ;DalGwt lgsfodf kqfrf/ ul/g] 5 .

!!= k|eftLo ;d"xdf aL= P8= df lj1fg sIff ;~rfng ug]{ af/]
=================
k|eftLo ;d"xdf lj1fg sIff ;+rfng ug]{ :jLs[ltsf nflu ;DalGwt
lgsfodf kqfrf/ ul/g] 5 .

!@= z'Ns lkmtf{ af/] =================


z'Ns lkmtf{ ug{ gldNg] x'Fbf pQm /sd SofDk; sf]ifdf hDdf ul/g]5 .

!#= elnan sf]6{, af:s]6 an sf]6{ cflb dd{t af/]


=================
yk elnan sf]6{ lgdf{0f tyf af:s]6 an sf]6{ klg dd{t ul/g]5 .

!$= k|of]uzfnf ;fdfg af/] =================


lj1fg ljefu cGtu{t k|of]uzfnfsf nflu ljefuLo k|d'vsf] l;kmfl/;
cg';f/ ;fdfg pknAw u/fOg] 5 .

!%= c+u|]hL ljifosf] Nofj af/] =================


c+u|]hL ljifosf] k|of]ufTds sIffsf] nflu Nofasf] Joj:yf ug{ >f]tsf]
nflu k|oTg ug]{ .

!^= :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIffsf ;fdu|L, 8«]l;Ë ?d / k|fylds pkrf/ af/]
=================
:jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIffsf] v]ns"bsf] ;fdu|L ;DaGwdf ljefuLo k|d'v
dfkm{t Joj:yf ldnfOg], 8«]l;Ë ?dnfO{ Jojl:yt ul/g] / k|fylds
pkrf/sf nflu ljefudf First Aid Box /flvg] 5.
!&= 5fqfaf; ejg lgdf{0f af/] =================
5fqfaf; ejg lgdf{0f ug{ bftfsf] vf]hL ul/g] .

!*= SofDk;n] pkef]u u/]sf] hUuf btf{ af/]


=================
hUuf btf{ gfd;f/L u/fpg ;DalGwt lgsfodf kqfrf/ eO sfo{jfxL
cufl8 a9L/x]5 .

!(= kSsL d~r / ;ef sIf af/] =================


kSsL d~r lgdf{0f k|s[of z'? ul/g] 5 / ;ef sIf lgdf{0fsf] nflu bftfsf]
vf]hL ul/g]5 .

@)= au}rf lgdf{0f af/] =================


z'? ePsf] au}rf lgdf{0f sfo{nfO{ lg/Gt/tf lbOg] 5 .

@!= sG6]g/ /fVg] af/] =================


sG6]g/ /fVg ;f}hGo vf]lhg] 5 .

@@= 5fq lzIfs cWofkg af/] =================


o; ;DaGwdf ljz]if k|efjsf/L lsl;dn] sfo{ ug{ Joj:yf ldnfOg] 5 .

@#= Elective / Extra - Elective ljifo af/]


=================
o; ;DaGwdf cGoq eGbf ;'lawf lbOPs} 5 . kf7\oqmdsf] :j?k
cg';f/ dfq ljifosf] ;'lawf lbg ;lsg] 5 .

@$= Computer sIff af/] =================


Computer sIff ;~rfng ;DaGwdf ;+alGwt ljefu ;Fu 5nkmn u/L dfu
cg';f/ Joj:yf ldnfOg] 5

@%= Knfi6/ / /Ë /f]ug af/] =================


>f]tsf] vf]hL eO/x]sf] x'Fbf k|fKt x'g] lalQs} sfo{ ul/g] 5 .

@^= cfO{= P8= tyf aL= P8= txdf cfa]bg ug]{ 5'6
cfj]bsnfO{ k'g k|j]z k/LIff af/] =================
cfO{= P8= txsf] nflu ldlt @)^).)*.@& df k'g k|j]z k/LIffsf]
Joj:yf ePsf] / aL= P8= txsf] xsdf kl5 lg0f{o lnOg] 5 .
@)^).====.====

;xdtL ePsf] af/] .

dx]Gb|/Tg SofDk; tyf clvn g]kfn /fli6«o :jtGq ljBfyL{ o'lgog k|


f/lDes sld6L aLr pQm sld6Ln] k]z u/]sf @% ;'qLo dfusf ;DaGwdf
ldlt @)^).)*.@$ ut] 5nkmn x'Fbf lgDg cg';f/ ug]{ ;xdtL eof] .

======================================
=======
========================
-cho cof{n_ -eLdaxfb'/
s'Fj/_
cWoIf SofDk; k|d'v
cg]/f:jljo' k|f=s=, d=/= SofDk; .
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
tkl;n

!= k7g kf7g lgoldt ePsf 5g\ obfsbf s'g} sf/0f sIff gePsf] eP
lgoldt ug]{ Joj:yf ldnfOg] 5 .

@= SofDk; cWoog ug{ cfpg] ;a} ljBfyL{n] ldlt @)^) k'if & ut] leq
clgjfo{ ?kdf lgwf{l/t kf]zfs nufO SofDk; cfpg ;'rgf ePsf] 5 .

#= SoflG6gdf lkpg] kfgLsf] nflu o"/f] uf8{ hf8f] labf e/Ldf


/fVg] ;xdtL ePsf] .

$= ljBfyL{ zf}rfnodf kfgLsf] wf/fsf] Joj:yf ug]{, dlxnf k'?ifsf] nflu


k'gM af]8{ n]Vg nufO /fVg], k'/fgf] SofG6Lgsf] klZrd k§L
Pp6f zf}rfno agfpg sfo{ z'? ug]{ .

%= k':tsfnosf] nflu cTofaZos k':ts v/Lb ug{ ;DalGwt ljefuLo k|


d'vx?af6 lni6 ;+sng sfo{ eO/x]sf] 5 . lni6 k|fKt eP kl5 v/Lb
ul/g] 5 .

^= hf8f] labfsf] ;dodf sIff sf]7fx? XjfO6jf; ug{ ;a} kIf ;Fu ;xof]u
lng] ;xdtL eof] .
&= eofnsf km'6]sf] l;;fx? km]g{ >f]t h'6fpg] ;xdtL eof] .

*= ef}lts ;'lawf cg';f/ ljBfyL{ ;+Vofsf cfwf/df ;]S;g ljefhg ul/Ps} 5


/ ul/g] 5 .

(= ljBfyL{x?sf] k|of]usf] nflu :j=lj=o'= sfof{nodf l;Ssf kmf]g k|


0ffnLsf] Joj:yf hf8f] labf leqdf ug]{ ;xdtL eof] .
!)= Ps jif]{ aL= P8= txdf hg;+Vof lzIff yk ul/Psf] 5 . cGo yk
ljifosf] sIff ;+rfng ug{ ;DalGwt lgsfodf kqfrf/ ul/g] 5 .

!!= k|eftLo ;d"xdf lj1fg sIff ;+rfng ug]{ :jLs[ltsf nflu ;DalGwt
lgsfodf kqfrf/ ul/g] 5 .

!@= yk elnan sf]6{ lgdf{0f tyf af:s]6 an sf]6{ klg dd{t ul/g]5 .

!#= lj1fg ljefu cGtu{t k|of]uzfnfsf nflu ljefuLo k|d'vsf] l;kmfl/;


cg';f/ ;fdfg pknAw u/fOg] 5 .

!$= c+u|]hL ljifosf] k|of]ufTds sIffsf] nflu Nofasf] Joj:yf


ug{ >f]tsf] nflu k|oTg ul/g] 5 .

!%= :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIffsf] v]ns"bsf] ;fdu|L ;DaGwdf ljefuLo k|d'v
dfkm{t Joj:yf ldnfOg], 8«]l;Ë ?dnfO{ Jojl:yt ul/g] / k|fylds
pkrf/sf nflu ljefudf First Aid Box /flvg] 5.

!^= 5fqfaf; ejg lgdf{0f ug{ bftfsf] vf]hL ul/g] 5 .

!&= hUuf btf{ gfd;f/L u/fpg ;DalGwt lgsfodf kqfrf/ eO sfo{jfxL


cufl8 a9L/x]5 .

!*= kSsL d~r lgdf{0f k|s[of z'? ul/g] 5 / ;ef sIf lgdf{0fsf] nflu
bftfsf] vf]hL ul/g]5 .

!(= z'? ePsf] au}rf lgdf{0f sfo{nfO{ lg/Gt/tf lbOg] 5 .

@)= sG6]g/ /fVg ;f}hGo vf]lhg] 5 .

@!= 5fq lzIfs cWofkg ;DaGwdf ljz]if k|efjsf/L lsl;dn]


sfo{ ug{ Joj:yf ldnfOg] 5 .

@@= Elective / Extra - Elective ljifo ;DaGwdf cGoq eGbf ;'lawf


lbOPs} 5 . kf7\oqmdsf] :j?k cg';f/ dfq ljifosf] ;'lawf lbg ;lsg] 5
.

@#= Computer sIff ;~rfng ;DaGwdf ;+alGwt ljefu ;Fu 5nkmn


u/L dfu cg';f/ Joj:yf ldnfOg] 5 .

@$= Knfi6/sf nflu >f]tsf] vf]hL eO/x]sf] x'Fbf k|fKt x'g]


lalQs} sfo{ ul/g] 5 / /+u /f]ugsf] sfo{ hf8f] labf e/Ldf ul/g]
5.

@%= cfO{= P8= txsf] nflu ldlt @)^).)*.@& df k'g k|j]z


k/LIffsf] Joj:yf ePsf] / aL= P8= txsf] xsdf kl5 lg0f{o lnOg] 5 .
@)^!.)(.)(
;"rgf .
o; dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrn / Jeonju Technical College, Korea aLr ;g\ @))#
df ;DkGg d}qLk"0f{ ;DaGwsf] ;Demf}tf cg'?k z}lIfs jif{ @))% sf
nflu ! j6f l;6 k|fKt ePsf] x'Fbf ;DalGwt ;a}sf] hfgsf/Lsf nflu of] ;"rgf
k|sflzt ul/Psf] 5 . cfj]bg kmf/d lng tyf a'emfpgsf] nflu :jf:Yo tyf
zf/Ll/s lzIff lzIf0f ljefudf ;Dds{ /fVg ;lsg]5 .

cfj]bg kmf/d a'emfpg] clGtd ldlt M @)^!.)(.!@ ;Dd .


cGtjf{tf{ ldlt M @)^!.)(.!# lbp;f] !@M)) ah] .

zt{x? tyf of]Uotf


!= k|lj0ftf k|df0fkq tx cyjf bz hf]8 b'O{ sIffdf :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff
ljifo lnO pQL0f{ u/L :gfts txdf dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrndf
cWoog/t ePsf] x'g' kg]{ .
@= :jf:Yo / zf/Ll/s lzIff tyf TAEKWONDO ljifo;Fu ;DalGwt
ljBfyL{nfO{ ljz]if u|fXotf lbOg]
#= cWoog k"/f u/] kl5 g]kfndf kmsL{ cfkgf] If]qdf of]ubfg ug]
{ efjgf ePsf] x'g' kg]{ .
$= c+u|]hL efiff k/LIff (TOEFL) tyf sf]l/og efiff hfgsf]nfO{ ljz]if k|
fyldstf lbOg] .
%= cWoogsf] nflu hfg] ljBfyL{x?sf] z}lIfs k|df0fkqx?sf] ;Ssn k|lt
SofDk;df g} /flvg] 5 .
pknAw x'g] ;'lawfx? M
o lzIf0f z'Ns (Tuition Fee) : about US $ 5,000 (Yearly)
o cfjfz z'Ns (Dormitory Fee) : about $ US 600 (Yearly)
o nfdf] labf (Vacation) sf] cjlwdf cfkgf] a:g] vfg] (accommodations) sf] Joj:yf
cfkm}n] ug'{ kg]{ .
o cfpg] hfg] xjfO tyf oftfoft vr{ / cGo vr{ ljBfyL{ cfkm}n]
a]xf]g'{ kg]{5 .

cfjZos k|df0fkq tyf ;fdu|Lx? M -5gf}6 ePsfx?sf nflu dfq_


o cfj]bg kmf/d
o z}lIfs k|df0fkqsf] ;Ssn} k|lt / To;sf] k|dfl0ft k|ltlnlk
o l;kmfl/; kq
o cfkgf] kl/ro v'Ng] 5f]6f] lgjGw
o kf;kf]6{ ;fOhsf] ! j6f kmf]6f]
o Bank Statement -;Dej eP ;Dd_
k'gZr M 5fqj[lQ ;DaGwL lg0f{ox¿df km]/ abn ug'{ kg]{ ePdf
SofDk; 5gf}6 ;ldlt4f/f lg0f{o lnOg] 5 .

af]wfy{
=======================
>L :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff lzIf0f ljefu -
s[i0fk|;fb 9sfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
;=SofDk; k|d'v

k'gZrM ljZjljBfnosf] ;Dk"0f{ k|lqmof k"/f eO cflwsfl/s kq k|fKt eO


g;s]sf] / lgs6 eljiodf hf8f] labf z'? x'g] x'Fbf OR5's ljBfyL{x?n]
labfsf lbgx?df ;d]t k|zf;g zfvfdf cfaZos hfgsf/Lsf nflu ;Dks{ /fVg
;lsg] 5 .
@)^).)(.!%

lgj]bg cfXjfg ul/Psf] af/] .

o; dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrn / Jeonju Technical College, Korea aLr ;g\ @))#
df ;DkGg d}qLk"0f{ ;DaGwsf] ;Demf}tf cg'?k z}lIfs jif{ @))$ sf
nflu sf]l/ofdf cWoog ug{ @ j6f l;6 k|fKt ePsf] Joxf]/fsf] ;"rgf ldlt
@)^).)(.)( df hfgsf/L u/fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub}{ o; SofDk;df :gfts
txdf cWoog/t OR5's ljBfyL{n] ldlt @)^).)(.!* ut] leq lgj]bg k]z ug{
;"rgf ul/Psf] 5 . lgj]bg ug]{ ljBfyL{x?n] ldlt @)^).)(.@! ut]
lbgsf] !!M)) ah] SofDk;df ;Dks{ /fVg' kg]{5 .

zt{x? tyf of]Uotf


!= slDtdf k|lj0ftf k|df0fkq tx cyjf bz hf]8 b'O{ sIff pQL0f{ u/L
:gfts txdf dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrndf cWoog/t ePsf] x'g' kg]{ .
@= c+u|]hL dfWodaf6 sIff ;+rfng x'g] x'Fbf ;xh ?kdf cWoog
ug{ ;Sg] x'g' kg]{ .
#= lzIff ljifo ;Fu ;DalGwt :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff, k"j{ jfNofj:yf lzIff
(ECD), ;+uLt, snf, t]—SjfGbf], sDKo'6/ lzIff ljifo ;Fu ;DalGwt
ljifodf cWoog ug]{ cj;/ k|fKt ePsf]n] pQm ljifo ;Fu ;DalGwt
x'g' kg]{ .
$= cWoog k"/f u/] kl5 g]kfndf kmsL{ cfkgf] If]qdf of]ubfg ug]
{ efjgf ePsf] x'g' kg]{ .
%= c+u|]hL efiff k/LIff (TOEFL) pQL0f{ ePsfnfO{ ljz]if k|fyldstf
lbOg] .
^= cWoogsf] nflu hfg] ljBfyL{x?sf] z}lIfs k|df0fkqx?sf] ;Ssn k|lt
SofDk;df g} /flvg] 5 .
pknAw x'g] ;'lawfx? M
o lzIf0f z'Ns (Tuition Fee) : about US $ 5,000 (Yearly)
o cfjfz z'Ns (Dormitory Fee) : about $ US 600 (Yearly)
o nfdf] labf sf] cjlwdf cfkgf] a:g] vfg]
(Vacation) (accommodations) sf] Joj:yf
cfkm}n] ug'{ kg]{ .
o cfpg] hfg] xjfO tyf oftfoft vr{ / cGo vr{ ljBfyL{ cfkm}n]
a]xf]g'{ kg]{5 .
cfjZos k|df0fkq tyf ;fdu|Lx? M -5gf}6 ePsfx?sf nflu dfq_
o cfj]bg kmf/d
o z}lIfs k|df0fkqsf] ;Ssn} k|lt / To;sf] k|dfl0ft k|ltlnlk
o l;kmfl/; kq
o cfkgf] kl/ro v'Ng] 5f]6f] lgjGw
o kf;kf]6{ ;fOhsf] ^ j6f kmf]6f]
o cfjZos cfa]bg z'Ns - 10,000 Won (Korean Currency) cGbfhL g]= ?=
%)).—
o Bank Statement -;Dej eP ;Dd_
===================
====
-eLdaxfb'/ s'Fj/_

SofDk;df ul/g] lgdf{0f÷dd{t tyf cGo sfdx? lgDg


adf]lhd /x]sf 5g\ .
!= k':tsfnodf cTofjZos k':tsx? v/Lb ug]{ .
@= rd]gfu[xdf lkpg] kfgLsf] nflu o'/f]uf8{ /fVg] .
#= SjfOg l;i6d 6]lnkmf]g ;]6 h8fg ug]{ .
$= sIff ejg cufl8 :6]hsf] nflu 8\of; lgdf{0f ug]{ .
%= zf}rfnodf hfg] af6f] lgdf{0f tyf wf/f h8fg ug]{ .
^= sIff÷zef sIfsf] nflu !)) yfg 6\ofan]6 d]r agfpg] .
&= elnan sf]6{ lgdf{0f ug]{ .
* au}rf lgdf{0f ug]{ .
(= km'6an d}bfg ;Dofpg] .
!)= sIffsf]7fsf] eofn tyf 9f]sfsf] vfkf /fVg] .
!!= 6fOnsf] 5fgf x6fO 9nfg ug]{ .
!@= dflyNnf] Ans -sIff ejg_ — ……;LÚÚ df zf}rfno
lgdf{0f ug]{ .
;a} k|Zgsf pQ/x? cfˆg} z}nLdf lbg'xf];\ .

!= dflyNnf] bfofF k§Lsf] s'gfdf /fd|f] cIf/n] cfˆgf] gfd


n]Vg'xf];\ .
@= cfˆgf] gfdnfO{ /fd|f] ;Fu c08/nfOg ug'{xf];\ .
#= c08/nfOgsf] 7Ls d'lg k§L lbg, dlxgf / ;fn -ldlt_
n]Vg'xf];\ .
$= tn n]lvPsf ;Dk"0f{ k|Zgx?nfO{ Ps Ps ul/ /fd|f] ;Fu
k9\g'xf];\ .
%= cfˆgf] /f]n g++ Anfs af]8{df qmlds ?kdf
n]Vg'xf];\ .
^= k5fl8 k§L tNnf] efusf] afofF v08df @ÚÚû@ÚÚ sf]
sf]7f agfpg'xf];\ .
&= pQm sf]7fdf Anfs af]8{df n]lvPsf] cfˆgf] qmd ;
+Vof 7"nf] ul/ n]Vg'xf];\ .
*= p7]/ lzIfssf] Wofgfsif{0f ub]{ cfˆgf] gfd l6Kg
cg'/f]w ug'{xf];\ .
(= cfk"mnfO{ dg kg]{ vfgfsf] kl/sf/sf] /]l;lk agfpg'xf];\
.
!)= tkfFO{sf] larf/df tflnddf efu lng] ;jf]{Qd kfFr hgf k|
lzIffyL{sf] gfd qmlds ?kdf n]Vg'xf];\ .
!!= tkfFO{nfO{ uLt, sljtf, d'Qms, xfOs', r'6\lsnf s'g
cfp5, ;fyLx?nfO{ ;'gfpg'xf];\
!@= tkfFO{n] rf/ gDa/sf] lgb]{zgfg';f/ ;a} k|Zgx?sf]
/fd|/L k9\g' ePsf] 5 eg] r'krfk s'g} axfgfdf aflx/ uP/
a:g'xf];\ .
!#= tkfFO{nfO{ lbOPsf] k|Zgx?sf] ;xL ;dfwfg
ug'{ ePsf]df wGoafb\ .
@)===.====.====

cGo ;+:yfdf sfd ug]{ :jLs[lt af/] .

>L=

====================================
=

=================================
====
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

dxfzo,
tkfFO{n]
====================================
===================== ;+:yfdf
==================== l;ˆ6df sfd ug{ cg'dlt kfpg
lbg' ePsf] lgj]bgsf] ;Gbe{df sf/jfxL x'Fbf lq= lj= sf] ldlt
@)====.====.=== sf] lg0f{ofg';f/ b]xfosf pNn]lvt
zt{x¿ kfng ug]{ u/L tkfFO{nfO{ pQm ;+:yf tyf l;ˆ6df sfd
ug{ Ps jif{sf nflu cg'dlt k|bfg ul/Psf] Joxf]/f hfgsf/L u/fpFb5' .

zt{x¿
!= ;DalGwt SofDk;÷sfof{nosf] sfd k/]sf] a]nf pkl:yt x'g'kg]{
.
@= pxL l;ˆ6df cGo ;+:yfdf sfd ug{ gkfOg] .
#= cGo ;+:yfdf kbflwsf/L eP/ sfd ug{ gkfOg] .
$= lq= lj= sf kbflwsf/Ln] cGo ;+:yfdf cltl/Qm sfd ug{ gkfOg]
.
%= cGo ljZjljBfnodf k"/f jf cf+lzs ?kdf sfd ug{ gkfOg] t/ lq=
lj= / cGo ljZjljBfno jf ;+:yf ;Fu ;Demf}tf ePsf] ca:yfdf
pNn]v eP cg';f/ x'g]5 .
^= pko'{Qm Joj:yfsf] pNn+3g ug]{ lzIfs sd{rf/LnfO{ sf/jfxL
ug'{ ;DalGwt kbflwsf/Lsf] bfloTj x'g]5 .
af]wfy{
=======================
>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ . SofDk; k|
d'v

January 14, 2004


The Consular
Japanese Embassy
Pani Pokhari, Kathmandu

Ref: Visa Request


Dear Sir or Madam,

As per the invitation of the students teachers and the Dean of Musashi Instiute of
Technology, Yokohama, Japan, Mr. Ganga Ram Gautam, Lecturer of English Education at
this campus, is going to Japan to present a paper at the institute on "Education thorough E-
learning" in February. Mr. Gautam's presentation will be useful for the students of Japan
and we believe that his visit will lead collaborative programs among the students and
teachers both in Japan and Nepal.

We would appreciate it if you could kindly provide him with a visa to enter Japan.

Thank you for your co-operation.

…………………….……..

(Bhim Bahadur Kunwar)


Campus Chief

January 14, 2004

Mr. Dinesh Shrestha


Country Director
Room to Read
Kathmandu, Nepal
Dear Sir,

I am very pleased to acknowledge that our campus library has received books of English
Literature from your office. The books are really very useful for our students and faculty.
Your support will certainly contribute to quality education and the students will have easy
acess to the materials they need in English Literature.

On behalf of the faculty, students and the campus family, I would like to thank you very
much for providing the books and also I would like to assure you the proper use of them.

Thank you very much once again and we appreciate similar co-operation in the future.

…………………….……..

(Bhim Bahadur Kunwar)


Campus Chief
lqe'jg ljZjljBfno cf+lzs
k|fWofks ;+3
dx]Gb|/Tg SofDk; OsfO ;ldlt
kq ;+Vof :-
rnfgL g+ :- ldlt:- 2060-10-20
ljifo:- e]nf ;DaGwdf .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;df sfo{/t ;Dk"0f{ cf+lzs k|


fWofksx? aLr ljljw ljifodf 5nkmn ug'{kg]{ ePsf]n] lgDg
ldlt, ;do / :yfgdf pkl:yltsf] nflu ;Dk"0f{ cf+lzs k|fWofksx?
nfO{ cg'/f]w ul/G5 .

sfo{qmd
ldlt M @)^) df3 @# ut] z'qmaf/
;do M lbgsf] !M)) ah] .
:yfg M dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

======================
-s[i0f/fh 9sfn_
cWoIf
—)^#.)^$ @)^).!!.!*

cg'/f]w kq .

>L=

====================================
=================

====================================
=============== .

pko'{Qm ;DaGwdf SofDk;df :jR5 z}lIfs jftfj/0f lgdf{0fdf l5d]sL


6f]n af;Lx?sf] dxTjk"0f{ :yfg /xG5 . SofDk; leq x'g] ultljlwx?n]
6f]n l5d]sdf klg k|efj kfg]{ x'gfn] SofDk;df x'g]
u'08fubL{nfO{ lg?T;flxt kfg]{, SofDk;sf] jftfj/0f :jR5, ;kmf
agfpg] / dof{lbt k|fl1s :yn lgdf{0f ug]{ sfo{df lzIfs, ljBfyL{ /
6f]n af;Lx?sf] e"ldsf dxTjk"0f{ x'G5 . SofDk;nfO{
;kmf, ;'U3/ /fVg'k5{ eGg] clek|fo /xFbf /xb} klg SofDk; jl/kl/sf
3/x?af6 SofDk; xftf leq kmf]x/ d}nf ldNsfOb} cfO/lxPsf] 5 .
pQm kmf]x/ d}nfsf] c;/ tFkfO{ xfd|} 5f]/f5f]/L, efO, jlxgLx?n]
cWoog ug]{ SofDk;df kl//x]sf] 5 . To;n] cWoog cWofkg ug]
{ sfo{nfO{ afwf k'¥ofO/x]sf] 5 . pQm sfo{ gul/lbg' x'g
tFkfO{nfO{ cg'/f]w ub{5f}+ . ;fy} tFkfO{sf] 3/df a:g]
;a}nfO{ of] cfXjfg k'¥ofpg' x'g klg cg'/f]w ub{}5f}+ .
SofDk;nfO{ :jR5, ;kmf / x/fe/f agfpgsf nflu oxfFx?sf]
/rgfTds ;Nnfx Pj+ ;'emfjx?sf] klg ck]Iff /fVb5f}+ .

==============================

=======================
-df]xg uf}td_ -eLdaxfb'/
s'Fj/_
;efklt SofDk; k|
d'v
:jtGq ljBfyL{ o'lgog

@)^).!@.!!

a]?h' ;Dk/LIf0f ul/lbg] af/] .

>L % sf] ;/sf/,


dxfn]vf k/LIfssf] ljefu,
ljZjljBfno, lgb]{zgfno,
aa/dxn, sf7df08f} .

pko'{Qm ljifodf To; ljefusf] r= g++ $)( ldlt @)^).!!.!* sf]


kqfg';f/ d=n]=k= k|lta]bg @)%* sf] a]?h' bkmf g++= !)% sf]
;Dk/LIf0fsf nflu dfu eO cfPsf a]?h' ;Fu ;DalGwt cfjZos sfuhftx?
sf] 5fofÍg k|ltx? tyf a]?h' ;Dk/LIf0f kmf/fd e/L k7fOPsf] 5 .
pQm a]?h'x? ;Dk/LIf0f u/L ;xof]u u/L lbg' x'g l;kmfl/; ;fy k'gM
cg'/f]w ub{5' .

========================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^!.)!.!%

cltl/Qm sIffsf] :jLs[lt af/] .

o; SofDk;df rfn' z}=j= @)^).)^! df lgDg tx / jif{df lgDg lzIfsx?n]


lq=lj= 4f/f lgwf{l/t ul/Psf] ;fKtflxs sIffef/ eGbf a9L sIff lnP afkt sIff ;
+rfng ePsf] ldltaf6 a9L x'g] / cfkgf] lgoldt l;k6df lgoldt sIff lnO cGo
l;k6df sIff lng] lgDg lzIfsx?nfO{ cltl/Qm kfl/>lds lbg' kg]{ ePsf]n]
:jLs[ltsf nflu Joxf]/f k]z ub{5' .
tklzn
q gfd sfo{/ ljifo k|df0f :gfts hD cltl/Q sIff
m; t kq df m lnPsf]
+
l;k6 I II I II III sIffef/ l;k6
1. k|f= pk]Gb|s'df/ sfsL{ /fqL lzIff - - - 6 6 12 12 lbjf
2. pk k|f= rGb|axfb'/ >]i7 ,, ,, - - 6 - 6 6 6 ,,
3. lz=;= lz4fy{s'df/ zfSo ,, kf7\oqmd - - - 6 - 6 6 k|ftM
4. pk k|f= lul//fh kf}8]n k|ftM ,, - - - 1 - 12 12 -;=Sof=k|
_
2
5. pk k|f= ef]nfgfy e§/fO{ ,, ul0ft - - - 6 6 12 12 lbjf
6. pk k|f= pQd/fh e§/fO{ ,, ;f= c= - - - - 6 6 6 ,,
7. pk k|f= of]u]Gb|/fh bfxfn ,, ,, - - - - 6 6 6 ,,
8. pk k|f= gLtf k|wfg ,, jg:klt 6 - - - - 6 6 ,,
9. pk k|f= jfns[i0f >]i7 ,, /fhgLlt - - 6 6 6 18 3 k|ftM
10. pk k|f= g]qk|;fb lwtfn ,, e"uf]n - - 6 1 6 24 9 ,,
2
11. pk k|f= v8\uk|;fb /fO{ ,, ,, - - 6 6 6 18 3 ,,
12. pk k|f= ;hgL uf]vf{nL ,, OltxfF; - 3 6 6 6 21 6 ,,
g]=kl/ro -
cfO{=P:;L
_
13. lz= ;= /fdnfn tfdfË ,, lzIff - - 1 - - 18 3 k|ftM
8
14. pk k|f= zfGtaxfb'/ >]i7 ,, :jf:Yo - - - 6 12 18 3 ,,
15. pk k|f= of]u]Gb|/fh bfxfn ,, /fhgLlt - - - - - - - ,,
16. pk k|f= /d]z clwsf/L ,, hg;+Vof - - 1 1 6 33 18 ,,
2 5
17. lz= ;= s'lZdnf e§/fO{ ,, g]kfnL - - 6 6 6 18 3 ,,
18. pk k|f= /d]zdfg sdf{rfo{ lbjf e"uf]n 6 6 - - 6 18 3 ,,
19. pk k|f= efg'eQm ;fksf]6f ,, ef}lts - - 6 - 12 18 3 ,,
20. lz= ;= tf/f g]kfn ,, cy{zf:q - - 6 1 - 18 3 ,,
2
21. pk k|f= cg'ks'df/ >]i7 ,, hg;+Vof - - - 6 6 12 12 -;=Sof=k|
_
22. pk k|f= k"0f{dfg dxh{g ,, e"uf]n - - - 1 - 12 12 k|ftM
2
sIff ;+rfng ldlt M
:gfts t]>f], k|df0fkq bf]>f] —
@)^).)$.!*
k|df0fkq k|yd — @)^).)^.)!
:gfts k|yd, :gfts bf]>f] — @)^).)*.!)
@)^).!@.@(

d=n]=k a]?h'sf] k|ltlqmof k7fPsf] af/] .

>L dxfn]vf k/LIfssf] ljefu


ljZjljBfno lgb]{zgfno,
aa/dxn, sf7df08f} .

pko'{Qm ljifodf o; SofDk;sf] cfly{s jif{ @)%(.)^) sf ;|]:tfx? To;


ljefuaf6 n]vf k/LIf0f x'Fbf cf}+NofOPsf a]?h'x?sf] kfgf ^ sf] k|
ltlqmof yfg ! a]?h' km5\of}{6sf nflu o;} kq ;fy ;+nUg u/L
k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ul/G5 .

af]wfy{
>L lg/LIf0f dxfzfvf,
lq= lj=, s]Gb|Lo sfof{no,
sLlt{k'/ .

=======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^!.)!.)@

vr{ ;dy{g af/] .

>L cfly{s k|zf;g dxfzfvf,


s]Gb|Lo sfof{no,
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ljifodf ut cf= j= @)%(.)^) df To; sfof{noaf6 ah]6


lgsfzf x'Fbf tnj, eQf, tyf ;+rosf]if ah]6 zLif{sdf dfq /sd lgsfzf
ePsf]df lgsfzf /sdaf6 tnj eQfsf] ;d]t /sd gk'u ePsf]n] / SofDk; ;
+rfngsf nflu cGo cTofaZos zLif{sx?df ;d]t SofDk; ljsfz sf]if
-SofDk;sf] cfGtl/s >f]t_ af6 vr{ ePsf] o;};fy ;+nUg ljj/0f
adf]lhd k"FhLut vr{ tkm{ ?= *,%!,^(&.)( / ;+rfng vr{ tkm{ ?
= !@,,*@,!*^.($ ;d]t hDdf ?= @!,##,**$.)# vr{ ePsf]df
d=n]=k= ljefuaf6 n]vf k/LIf0f x'Fbf s]Gb|Lo sfof{nosf] ;dy{g
gePsf] egL a]?h' cf}NofOPsf]n] pQm /sd ;dy{g u/L k7fOlbg'
x'g cg'/f]w ul/G5 .

af]wfy{
!= >L dxfn]vf k/LIfssf] ljefu
ljZjljBfno lgb]{zgfno,
aa/dxn, sf7df08f} .
@= >L lg/LIf0f dxfzfvf,
s]Gb|Lo sfof{no,
lq= lj=lj=, sLlt{k'/ .
=======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
cf= j= @)%(.)^) sf] SofDk; ljsf; sf]ifaf6 ePsf] vr{sf] ljj/0f

n]vf sf]8 g+= — zLif{s Sof=lj=sf]= af6


ePsf] vr{
qm k"lhut vr{ ljj/0f s"n hDdf
=;
+
+=
1 )!÷))@ ejg 6,20,086.64
2 )!÷))$ kmlg{r/ 45,150.00
3 )!÷))^ cGo lgdf{0f 97,971.20
)!÷))& j}1flgs tyf z}lIfs 38,782.00

4 pks/0f
5 )!÷))* k':ts 11,072.25
6 )!÷))( sfof{no pks/0f 12,150.00
7 )!÷)!) ljljw ;DkQL 26,485.00
hDdf 8,56,697.09 8,56,697.09
;+rfng vr{
)(÷))! -s_ cltl/Qm 59,154.00

8 kfl/>lds
9 )(÷))@ tnj k|zf;g 38,028.31
10 )(÷))# eQf 62,298.69
11 )(÷))^ k/LIff ;+rfng 10,934.00
12 )(÷))& ljB't tyf kfgL 2,62,590.35
13 )(÷))* ;]jf z'Ns 75,964.85
14 )(÷)!! dd{t ;Def/ 89,999.85
15 )(÷)!@ ;jf/L ;fwg 14,223.00
16 )(÷)!# lj1fkg tyf k|rf/ 2,750.00
17 )(÷)!$ a}+s vr{ 450.00
18 )(÷)!^ Ogfd tyf k'/:sf/ 18,000.00
19 )(÷)!& 5kfO tyf d;nGb 1,37,431.00
20 )(÷)!* kq—klqsf 6,070.00
21 )(÷)!( e|d0f vr{ 24,136.38
22 )(÷)@) pT;j ;df/f]x 17,715.00
23 )(÷)@! cltly ;Tsf/ 3,055.00
24 )(÷)@# a}7s eQf vr{ 67,815.00
25 )(÷)@$ -s_ sfof{no ljljw 2,31,725.61
26 )(÷)@$ -3_ ljB't ;fdfu|L 36,419.00
27 )(÷)@& ljBfyL{ sNof0f 29,240.00
28 )(÷)#) z}lIfs ;fdu|L vr{ 94,186.90
hDdf 12,82,186.94 12,82,186.94
s"n hDdf 21,33,884.03
— @)^!.)^@
@)^!.====.====

k"j{:jLs[lt kmf/fd k7fPsf] af/] .

>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf]
================================ kbdf
sfo{/t lzIfs
>L=================================
n] cGoq sfd ug{ :jLs[lt kfpg eg'{ ePsf] kmf/fd Ps o;};fy ;
+nUg u/L cfjZos sfof{y{ l;kmfl/; ;fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w
ub{5' .

=======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^!.)@.!*

k/LIf0f sfn x6fpg] af/] .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .

lq=lj= s=k|=d=zf= sf] r=g+= $#( ldlt @)%*.)#.@! sf]


kqfg';f/ h'Dnf SofDk;sf] ul0ft ljifosf] pk k|fWofks kbdf :yfoL
lgo'lQm x'g' eO ldlt @)%*.)#.@! b]lv g} jxfnL ug'{ ePsf pk k|
f= >L e"kfns'df/ >]i7sf] k/LIf0f sfnsf] cjlw ldlt @)%(.)#.@!
df ;dfKt ePsf] x'Fbf uf]Ko k|ltj]bg tyf kmf/d, z}lIfs k|df0fkq ?h'
u/]sf] kqsf] k|ltlnlk cfjZos sfof{y{ l;kmfl/; ;fy k7fOPsf] Joxf]/f
cg'/f]w ub{5' . ;fy} lgh lzIfs s=k|=d=zf= sf] r=g+= #@!)
ldlt @)%(.!).@! sf] kqfg';f/ ldlt @)%(.!).@% sf] lg0f{ofg';f/
h'Dnf SofDk;sf] ul0ft lzIff ljifosf] pk k|f= kbaf6 o; SofDk;df ;?jf
eO ldlt @)^).)$.)! b]lv /dfgf ;lxt xflh/ x'g' ePsf] Joxf]/f
hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

=========
============
===
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
June 11, 2004

Request for subscription

To the Director,
American Center,
Gyaneshwor, Kathmandu

Sir,

The "English Teaching Forum" will be an invaluable help to the teacher of English and the
teacher trainers at Mahendra Ratna Campus, Tahachal, Kathmandu. I, therefore should be
much obliged if you could kindly subscribe the journal regularly.
Thanking You,

Yours Sincerely,

......................................
[Bhim Bahadur Kunwar]
Campus Chief
@)^!.)$.!@

cWoog ljbfsf] kmf/d k7fPsf] af/] .

>L lzIffWoIfsf] sfof{no,


;dGjo dxfzfvf,
lq= lj =lj= sLlt{k'/

o; SofDk;sf hg;+Vof lzIff ljifosf pk k|fWofks >L /d]z


clwsf/Ln] ldlt @)^!.)^.)! b]lv nfu" x'g] u/L cWoog ljbf kfpgsf]
nflu eg'{ ePsf] kmf/d Ps o;};fy ;+nUg u/L cfjZos
sfof{y{ l;kmfl/; ;fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

;+nUg M kmf/d — Ps .

af]wfy{
>L /d]z clwsf/L
pk k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn

====================
===
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^#.)&.!)

yk cWoog ljbf af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
;dGjo dxfzfvf,
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf ;x k|f= >L k|]daxfb'/ s'Fj/ cWoog ljbfdf a:g'


ePsf]df ldlt @)^#.)&.!( df cWoog ljbfsf] cjlw ;dfKt x'g] ePsf]
x'Fbf k'gM ljbf kfpg lgj]bg ug'{ ePsf]df ldlt @)^#.)&.@) b]lv
nfu" x'g] u/L yk Ps jif{ cWoog ljbfsf] :jLs[ltsf nflu l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w ub{5' .
;+nUg M sfuhft yfg b'O{

af]wfy{
=======================
>L k|]daxfb'/ s'Fj/ -eLdaxfb'/
s'Fj/_
;x k|f= SofDk; k|
d'v
@)^!.)$.@)

gS;f pknAw u/fOlbg] af/] .

>L e"ld;'wf/ tyf Joj:yf dGqfno


gfkL zfvf, sn+sL

o; SofDk;sf] k|of]hgsf] nflu sf=d=g=kf= jf8{ g++ !#


tfxfrnsf] xfn;fn} tof/ ePsf] gfkL gS;f l;6 g+= !)@—!!)#—!$,
l;6 g+= !)@—!!)#—)( / l;6 g+= !)@—!!)#—!) sf] k|ltlnlk
cfjZos ePsf] x'Fbf ;f] afkt nfUg] cfjZos b:t'/ lnO !÷! k|lt gS;f
pknAw u/fO lbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

========================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^===.=====.=====

/dfgf lbOPsf] jf/] .

>L ==================================
==== k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq= lj= lj= /lhi6«f/sf] sfof{no, sd{rf/L k|zf;g dxfzfvfsf]


======== r= g+= ========== ldlt
@)^===.=====.===== sf] kqfg';f/ tkfOF{nfO{ o;
SofDk;sf]
====================================
==== ljifosf] ====== k|fWofks kbaf6
====================================
====================================
=========== df =========== b/jGbL af6 tnj vfg]
u/L =============================== ;?jf
ul/Psf] x'Fbf cfˆgf] lhDdfdf /x]sf ;/ ;fdfgx¿ j/ a'emf/y u/L pQm
========================= df ldlt
@)^===.=====.===== b]lv nfu" x'g] u/L xflh/ x'g hfg
/dfgf kq lbOPsf] 5 .

tkfO{Fn] o; SofDk;df /xL ug'{ ePsf] ;]jfsf] nflu wGojfb k|bfg


ul/G5 .
jf]wfy{ tyf sfof{y{ M
=======================
!= >L /lhi6«f/sf] sfof{no, -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >L
====================================
=
#= >L b/jGbL o'lg6,
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L ================ k|d'vsf] sfof{no, —
jxfFsf] ==== yfg kqx? ;dfj]z ePsf] JolQmut kmfOn

====================================
== Ps / JolQmut ljj/0f Ps o;};fy ;+nUg 5 .

%= >L n]vf zfvf,


dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^!.)$.@^

cf+lzs lzIfsx?n] eg'{ ePsf] kmf/d k7fPsf] af/] .


>L /lhi6«f/sf] sfof{no,
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{noaf6 dfu eP adf]lhd o; SofDk;df cf+lzs lzIfssf] ?kdf


cWofkg/t tklzndf pNn]lvt cf+lzs lzIfsn] eg'{ ePsf] kmf/d yfg
===== o;} kq;fy ;+nUg u/L cfjZos sfof{y{ k7fOPsf] Joxf]/f
cg'/f]w ub{5' .
tkl;n
qm lzIfssf] gfd ljifo 10. s[i0f/fh s§]n ,,
=; 11. ;GhLj 9'Ë]n ,,
+=
1. ;/Ltf e§/fO{ 12. ;j]Gb| ,,
OltxfF;
clwsf/L
2. lrGtfdl0f g]kfn kl/ro 13. dgaxfb'/ ;'g' ,,
e§/fO{
jf/
3. b]j/fh cof{n g]= kl/ro, 14. ;/:jtL VjfvnL lzIff
hg;+Vof dxh{g
4. wd]{Gb| e"uf]n 15. s'n/fh ,,
dxh{g Gof}kfg]
5. dfgl;+x dx/f e"uf]n, hg; 16. g]qk|;fb ef}lts zf:q
+Vof cof{n
6. xl/s[i0f >]i7 e"uf]n, hg; 17. ;'Gb/Lb]jL /;fog zf:q
+Vof kf]v/]n
7. jL/]Gb| jftfj/0f, hg; 18. l;l4/fh hf]zL ul0ft
nD;fn +Vof 19. ljb'/k|;fb
8. k"0f{axfb'/ hg;+Vof ,,
yfkf bfxfn
20. s'n/fh ;]9fO ,,
9. tflGqs/fh ,,
vgfn {
21. o1k|;fb ,,
1jfnL 22. /fds[i0f ,,
kGyL
23. s[i0frGb| ,, 24. lji0f'xl/ ;'a]b ,,
kf}8]n L
25. holji0f' k| ,,
45. sf]lkns'df/ ,,
wfg
qm lzIfssf] gfd ljifo yfkf
46. k|lbk dxh{g ,,
=;
+= 47. zld{nf k|wfg cy{zf:q
26. 6]sdl0f c+u|]hL 48. lji0f'dfof ,,
sfsL{
27. uËfnIdL ,, hf]zL
49. k'?iff]Qdnfn ,,
e08f/L
28. lx/fnfn ;'a]b ,, l;+x
50. bfdf]b/
L
29. uf]kfnk|;fb ,, clwsf/L
kf08]
30. bLkaxfb'/ ,,
sfsL{
31. pdfgfy zdf{ ,,
32. ljsfz zdf{ ,,
33. dGh" pk|]tL g]kfnL
34. 6Lsfaxfb'/ ,,
lh/]n
35. pdf rGb ,,
36. b'uf{k|;fb ,,
bfxfn
37. >Lk|;fb s8]n ,,
38. ;'/]Gb|s'df/ ,,
v/fn
39. s[i0f/fh 9sfn ,,
40. lxdnfn lu/L ,,
41. gf/fo0fbQ ,,
kf}8]n
42. lzjs'df/ uf}td ,,
43. ljb'nf l3ld/] ,,
44. lji0f'xl/ bfxfn :jf:Yo
August 14, 2004

Letter of Appreciation

I would like to thank the Korean Internet Volunteers team, "Himalaya


Dream" for donating the lap - tops computer, digital camara and other
materials which will of immense help for the development of the
information technology in this institution. I also express my since gratitude
for conducting the refreshing seminar held from 30 June to 13 August
2004. I hope that our cordial relation will last longer.

With best regards,

…………………….……..
(Bhim Bahadur Kunwar)
Campus Chief
@)^!.)$.#!

z}lIfs k/fdz{ ;]jf ;ldltsf] u7g af/] .

>L=

===================================
======

===================================
======

o; SofDk;df gofF egf{ x'g cfpg] ljBfyL{sf ;fy} cGo ljBfyL{x?


nfO{ cfjZos k/fdz{ / lgb]{zgsf nflu tkfO{Fsf] ;+of]hsTjdf
lgDg lnlvt ;b:ox? /xg] z}lIfs k/fdz{ tyf lgb]{zg ;ldlt u7g
ul/Psf] x'Fbf Joxf]/f hfgsf/L tyf cfjZos sfof{y{ cg'/f]w ub{5' .

z}lIfs k/fdz{ ;]jf ;ldltsf ;+of]hs tyf ;b:ox?


!= ;x k|f= >L z+s/dfg >]i7 — ;+of]hs
@= pk k|f= >L g]qk|;fb lwtfn — ;b:o
#= pk k|f= >L s]zj/fh kf]v/]n — ;b:o
$= pk k|f= >L jlb|k|;fb la8f/L — ;b:o
%= pk k|f= >LdtL g/dfof s'Fj/ — ;b:o
---------------------

-eLdaxfb'/
s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^!.)%.)@

vfhf vr{ af/] .

o; SofDk;df ljleGg tx / jif{df cWofkg x'g] ljifox? dWo] k|


of]ufTds k/LIff ;+rfng ug'{ kg]{ ljifox?df k/LIff ;+rfng
u/fpFg' kbf{ vfhf vr{df ;a} ljefux?sf] Ps ?ktf x'g'kg]{ /
k/LIffdf ;+nUg /xg' kg]{ lzIfs / sd{rf/LnfO{ dfq vfhf pknAw
u/fpg' kg]{df ;f] geO cfˆg} lsl;dsf] vr{ ug]{ u/]sf] kfOPsf]
x'Fbf cfOGbf b]lv k/LIff;Fu ;DalGwt lzIfs, sd{rf/LnfO{ dfq k|lt
l;ˆ6 k|lt JolQm ?= !%.— df ga9\g] u/L vfhf pknAw u/fpg
cg'/f]w ul/Psf] 5 .

lzIf0f ljefux?sf] gfdfjnL


1. lzIffzf:q lzIf0f ljefu
2. c+u|]hL lzIf0f ljefu
3. g]kfnL lzIf0f ljefu
4. ul0ft lzIf0f ljefu
5. :jf:y tyf zf/Ll/s lzIff lzIf0f ljefu
6. e"uf]n tyf hg;+Vof lzIf0f ljefu
7. Oltxf; lzIf0f ljefu
8. cy{zf:q lzIf0f ljefu
9. lj1fg lzIf0f ljefu
10. /fhgLlt zf:q lzIf0f ljefu
af]wfy{,
>L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
=======================
-eLdaxfb'/
s'Fj/_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)^!.)%.)*

>Ldfg\ s/ clws[tHo",
s/ sfof{no, nflhDkf6 .

ljifo M cf= j= @)^).)^! sf] s/ ;kmfO af/] .

dxf]bo,
pko'{Qm ljifodf d]/f] cf= j= )^).)^! sf] cfos/sf] ;kmfO kq
cfjZos ePsf] x'gfn] d}n] dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrndf
sfo{ u/]sf] kfl/>lds cfosf] ljj/0f e/L o;} lgj]bg ;fy ;+nUg u/L
k]z u/]sf] 5' . d jfx]s d]/f] >LdtLsf] s/of]Uo cfo>f]t gePsf]
Joxf]/f ;d]t cg'/f]w ub{5' .

ejbLo,
==================
^!.)%.!!

hGd ldlt ;+zf]wg ug]{ af/] .

>L k|d'vHo",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj =lj= sLlt{k'/

To; dxfzfvfsf] -^_ r= g++= %$) ldlt @)^!.)$.@( sf] kq k|fKt


eO Joxf]/f cjut eof] . pko'{Qm ljifodf o; SofDk;sf :yfoL lkog
>L ;Ltf/fd lu/Ln] cfˆgf] hGd ldlt lj= ;+= @)@*.)*.!! ePsf]
x'Fbf ;f]xL cg';f/ sfod u/L kfpg lbg' ePsf] ;Ssn} lgj]bg o;}
;fy ;+nUg u/L cfjZos sfof{y{ l;kmfl/; ;fy k7fOPsf] Joxf]/f
cg'/f]w ub{5' .
;+nUg M ;Ssn lgj]bg Ps .

af]wfy{
>L ;Ltf/fd lu/L
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
===================
====
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^!.)%.!!

>L k|d'vHo",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj =lj= sLlt{k'/
dfkm{t — >Ldfg\ SofDk; k|d'vHo",
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifoM hGd ldlt ;+zf]wg u/L kfFpm .

lq= lj=, sd{rf/L k|zf;g dxfzfvfsf] -^_ r= g++= %$) ldlt


@)^!.)$.@( sf] kq k|fKt eO Joxf]/f cjut eof] .
pko'{Qm ljifodf d}n] lq= lj= ;]jfdf k|j]z kfpg ldlt @)$
%.)@.@@ df !& jif{ pNn]v ePsf] gful/stfsf] k|df0fkq g++=
(#% sf cfwf/df d]/f] hGdldlt @)@*.)*.!! ePsf] / cfkm" cgk9
ePsf] sf/0f e"nn] dfq @)@!.)*.!! n]lvg uPsf] x'Fbf ;f] /å u/L
ldlt lj= ;+= @)@*.)*.!! sfod ul/lbg] Joj:yfsf nflu k'gM Joxf]/f
cg'/f]w ub{5' .
;+nUg M gful/stfsf] k|df0fkqsf] k|ltlnlk Ps .

==================
;Ltf/fd lu/L
@)^!.)^.!&

gfd;f/L ul/lbg] af/] .

>L gfkL ljefu,


^ g++= gfkL uf]Zjf/f sfof{no,
sn+sL, sf7df08f} .

o; SofDk;n] ef]u rng u/]sf] >L % sf] ;/sf/ lzIff dGqfnosf]


gfddf /x]sf] ;flas 6+s]Zj/, tfxfrn j8f g++= # / $ -xfn
sf=d=g=kf= — !#_ sf] lgDg lnlvt ls= g+= tyf If]qkmsf hUufx?
o; SofDk;sf gfddf gfd;f/L u/L kfpg cg'/f]w eO kqfrf/ ePsf]df xfn
gfkL x'Fbf pko'{Qm hUufx? l;= g++= !)@—!!)#—)(, !)@—!!)#
—!$ / !)@—!!)#—!) df k/]sf] x'Fbf cfjZos hfgsf/Lsf nflu Joxf]/f
cg'/f]w ub{5' .
tkl;n
qm uf=lj=; j8f ls= If]qkmn s}lkmot
= ; += g+= g+=
+=
1. 3 14 0-7-2
6+s]Zj/
2. 17 1-9-0
3. 27 3-9-2
4. 28 3-8-2
5. 20 4-2-2
6. 4 134 3-8-1
6+s]Zj/
7. 216 1-14-1
8. 217 1-10-1
9. 218 0-15-2
10. 219 0-12-0
11. 220 0-9-0
12. 221 3-4-3
13. 223/626 7-15-1
14. 224 16-12-2
hDdf 50-10-3

/f]kgL

Aff]wfy{
>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .
=======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v

@)^!.)^.!&

laB't nfOgsf kf]nx¿ ;fg]{ af/] .

>L k|d'vHo",
g]kfn ljB't k|flws/0f,
klZrd l8lehg zfvf,
s'n]Zj/, sf7df08f} .

o; SofDk;sf] r+= g+= $)*.)%(.)^) ldlt @)%(.)*.)^ sf]


kq / k'gM ^^&.)^).)^! ldlt @)^).)(.@@ sf] kq k|fKt eO
Joxf]/f cjut ePs} xf]nf .
o; SofDk; xftfleqaf6 nluPsf] ljB't nfOgsf] rf/ km]hsf]
sf7sf] tLgj6f kf]nx¿ lgs} hL0f{ cj:yfdf /x]sf] sf/0f tTsfn}
km]g{ cfjZos b]lvPsf] 5 .
o; SofDk;df ljxfg, lbp;f] / a]n'sL ;d]t u/L kfFr xhf/
ljBfyL{x¿ cWoogdf ;+nUg /xg] tyf SofDk;sf d}bfgx?df k|
of]ufTds sIffx? ;+rfng e}/xg] cj:yfnfO{ dWogh/ /fVbf ;f]
kf]nx? s'g} klg ;dodf 9Ng ;Sg] Pj+ rf/ km]hsf tf/nfO{ ?vsf
xfFufx?n] 5f]O vt/f a9L ;do ;dodf ToxfF kqfrf/ u/L xfFufx?
l5dnL÷sf6L ;xof]u kfO/x]sf] Joxf]/f ljlbt} 5 .
ctM o; SofDk;sf xftfleqaf6 nluPsf] pQm kf]nx? cGoqaf6
nlulbg] jf ;f] kf]n km]/L ;xof]u u/Llbg] Joj:yfsf nflu k'gM
cg'/f]w ub{5' . ;f] sfo{sf nflu nfUg] Go"gtd b:t'/ afktsf] /sd
SofDk;af6 pknAw u/fOg] Joxf]/f ;d]t cg'/f]w ub{5' .

Aff]wfy{ tyf sfof{y{ M


!= >Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .
@= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
=======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^!.)^.@!

k"j{ :jLs[lt kmf/d k7fPsf] af/] .

>L lzIffWoIfsf] sfof{no,


;dGjo dxfzfvf,
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .

To; dxfzfvfsf] k= ;= kmf= -#_ ! ;= zf= -@_ $)#.)^! ldlt


@)^!.)%.@* sf] kq k|fKt eO Joxf]/f cjut eof] .
pko'{Qm ljifodf o; SofDk;sf g]kfnL ljifosL pk k|fWofks
>LdtL clDasfb]jL l3ld/]n] k"j{ :jLs[ltsf nflu eg'{ ePsf] ljj/0f
kmf/d o;};fy ;+nUg u/L cfjZos sfof{y{ l;kmfl/; ;fy k7fOPsf]
Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

jf]wfy{
>LdtL clDasfb]jL l3ld/],
pk k|fWofks,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

=======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^!.)&.!^

cWoog ljbfsf] kmf/fd k7fOsf] af/] .

>L k|d'vHo",
lzIffWoIfsf] sfof{no,
;dGjo dxfzfvf,
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= lj= lzIffWoIfsf] sfof{no, ;dGjo dxfzfvfsf]


k=;=kmf= -# o_ h=lj=r=g+= !$$%.)^) ldlt @)^).!!.!) sf]
:jLs[t kqfg';f/ lq= lj= hgzlQm ljsf; tyf sNof0f sfo{qmd @)%
(.)^) cGtu{t cfGtl/s k|ltof]lutf tkm{ :gfts txdf cWoogsf] nflu
dgf]gog x'g' ePsf o; SofDk;sf Nofj Ajfo >L ;/f]hs'df/
af:sf]6fn] ldlt @)^!.)*.)! ut] b]lv nfu" x'g] u/L tLg jif{sf nflu
cWoog labf kfpgsf] nflu eg'{ ePsf] kmf/d o;} kq ;fy ;+nUg
u/L cfjZos sfof{y{ l;kmfl/; ;fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .
oxL ldlt @)^!.)*.)! ut] b]lv nfu" x'g] u/L ljbf :jLs[t u/L
k7fOlbg] Joj:yfsf nflu k'gM cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
>L ;/f]hs'df/ af:sf]6f,
Nofj Ajfo,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
=======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
lzIfs b/jGbL ljj/0f
@)^).)^!
q ljifo b/jG : c:yf s/f sf Hofnf hD s}lkmot
m bL ; yfo oL / h bf/L Dff
=; +Vof L
1. lzIffzf:q lzIff 30 24 27 sfh uPsf]
@
3 2 sfh cfPsf] !
2. c+u|]hL lzIff 17 11 4 15
3. g]kfnL lzIff 16 8 6 14
4. ul0ft lzIff 14 7 3 10
5. :jf:y zf/Ll/s 12 10 10

lzIff
6. e"uf]n lzIff 9 9 1 8 sfh cfPsf] !
7. hg;+Vof lzIff 4 3 1 4
8. ;fdflhs cWoog 3 2 2

lzIff
9. Oltxf; lzIff 7 7 1 7 sfh cfPsf] !
10. cy{zf:q lzIff 10 5 4 9
11. lj1fg lzIff 14 13 13
12. /fhgLlt zf:q 8 6 8

lzIff 1 sfh uPsf] !


13. g]kfn kl/ro 3 1 1

lzIff
hDdf 147 106 21 5 128

b/jGbL ;+Vof

qm=; ljifo ;+Vof s}lkmot


1. k|fWofks 6
2. ;x k|fWofks 18
3. pk k|fWofks 104
4. ;xfos k|fWofks jf ;f] ;/x 14
5. lzIf0f ;xfos
6. k|lzIfs 5
147

dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn


lzIfs b/jGbL ljj/0f
@)^).)^!
q ljifo k|fWofks ;x k| pk k| ;= k| lzIf0f
m fWofks fWofks fWofks ;xfos k|lzIfs
= : sfo{/ : sfo{/ : sfo{/ : sfo{/ : sfo{/ : sfo{/
; jLs[ t jLs[ t jLs[ t jLs[ t jLs[ t jLs[ t
= t t t t t t

1. lzIffzf:q lzIff 5 5 7 7 18 11 3

2. c+u|]hL 14 13 3 1

3. g]kfnL 3 1 11 13

4. ul0ft 1 1 1 10 8 2 1

5. :jf:y zf/Ll/s 2 9 9

lzIff 2 2

6. e"uf]n lzIff 1 1 7 7 1 1

7. hg;+Vof lzIff 4 3 1

8. ;fdflhs cWoog 1 2 2

lzIff 1

9. Oltxf; lzIff 1 1 5 6 1

10 cy{zf:q lzIff 2 8 6 1
. 2

11 lj1fg 1 5 9
. 3 3 2

12 /fhgLlt zf:q 1 7 6
.
lzIff 1

13 g]kfn kl/ro 3
.

hDdf 6 6 20 19 103 93 11 7 3 1
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
lzIfs b/jGbL ljj/0f
@)^!.)^@
q ljifo k|fWofks ;x k| pk k| ;= k| lzIf0f
m fWofks fWofks fWofks ;xfos k|lzIfs
= : sfo{/ : sfo{/ : sfo{/ : sfo{/ : sfo{/ : sfo{/
; jLs[ t jLs[ t jLs[ t jLs[ t jLs[ t jLs[ t
= t t t t t t

1. lzIffzf:q lzIff 5 5 7 7 18 12 2

2. c+u|]hL lzIff 14 13 3 1

3. g]kfnL lzIff 3 1 11 13

4. ul0ft lzIff 1 1 1 10 8 2 1

5. :jf:y zf/Ll/s 2 9 10

lzIff 2 1

6. e"uf]n lzIff 1 1 7 7 1 1

7. hg;+Vof lzIff 4 3 1

8. ;fdflhs cWoog 1 2 2

lzIff 1

9. Oltxf; lzIff 1 1 5 6 1

10 cy{zf:q lzIff 2 8 6 1
. 2

11 lj1fg lzIff 1 5 4
. 3 3 2

12 /fhgLlt zf:q 1 7 6
.
lzIff 1

13 g]kfn kl/ro 3
.
lzIff

hDdf 6 6 20 19 103 90 10 6 3 1
q ljifo : c:yf s/f sf Hofnf hD s}lkmot
m yfo oL / h bf/L Dff
=; L
1. k|fWofks 6 1 sfh uPsf] !
2. ;x k|fWofks 19 2 sfh uPsf] !, cfPsf] !
3. pk k|fWofks 94 1 3 sfh uPsf] !, cfPsf] @
4. lzIf0f ;xfos 20
5. k|lzIfs 1
120 21 6
cg';"rL — #
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
sfo{/t lzIfs b/jGbL ljj/0f — @)^!.)^@
q ljifo b/jG : c:yf s/f sf Hofnf hD s}lkmot
m bL ; yfo oL / h bf/L Dff
=; +Vof L
1. lzIffzf:q lzIff 30 24 26 sfh uPsf] !
2 1 sfh cfPsf] !
2. c+u|]hL lzIff 17 14 1 15
3. g]kfnL lzIff 16 16 1 16 sfh uPsf] !
4. ul0ft lzIff 14 9 1 10
5. :jf:y zf/Ll/s 12 10 10

lzIff
6. e"uf]n lzIff 9 9 9
7. hg;+Vof lzIff 4 3 1 1 4 sfh cfPsf] !
8. ;fdflhs cWoog 3 3 3

lzIff
9. Oltxf; lzIff 7 7 1 7 sfh cfPsf] !
10. cy{zf:q lzIff 10 9 9
11. lj1fg lzIff 9 9 9 sfh uPsf] !
12. /fhgLlt zf:q 8 7 7

lzIff 1 sfh uPsf] !


13. g]kfn kl/ro 3 0

lzIff
hDdf 142 120 5 5 125

b/jGbL ;+Vof
qm ljifo ;+Vof s}lkmot
=;
1. k|fWofks 6
2. ;x k|fWofks 20
3. pk k|fWofks 102
4. ;xfos k|fWofks jf ;f] ;/x 11
5. lzIf0f ;xfos
6. k|lzIfs 3

hDdf 142
cg';"rL — !@
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
sd{rf/L b/jGbL ljj/0f — @)^!.)^@
qm kb b/jG : c:yf s/f/ sfh Hofnf hDdf s}lkmo
=; bL ; yfoL oL bf/L t
+= +Vo
f
1. pk k|zf;s 1 1 1
2. n]vf lgoGqs 1 1 1
3. ;xfos k|zf;s 1 5 3 5 sfh uPsf]
@
sfh
cfPsf] !
4. n]vf clws[t 2 2 2 sfh uPsf]
!
sfh
cfPsf] !
5. ;xfos 2 1 1
nfOa|]/Log
6. e08f/ clws[t 1 1 1
7. c=x]=O 1 1 1
8. x]8 clzi6]06 8 3 3
9. n]vfkfn 3 3 3
10. Nofj cl;i6]06 5 2 1 2 5
11. 6f=v= 3 1 3 sfh uPsf]
12. 6f=u= 6 2 1 3
13. ;= e08f/kfn 1 1 1
14. b= 1 1
On]lS6«l;og
15. On]lS6«l;og 1
16. clzi6]G6 2 2 2
17. l;= Nofa Jjfo 1 1
18. Nofa Jjfo 4 3 3
19. ;= n]vfkfn 3 3 3
20. l;=a'sr]s/ 1 1
21. a'sr]s/ 2 1 1
22. l;=d]df]=O{ 1 1
=
23. d]df]=O{= 1
24. b=ld:qL 1 1
25. ld:qL 1
26. l;= rf}lsbf/ 1 1 1
27. rf}lsbf/ 7 4 2 6
28. l;=jf8{ ;]js 1 1
29. jf8{ ;]js 2 1 1
30. l;= lkog 2 2
31. lkog 8 3 1 2 6
32. efG5] 1 1 1
33. vnf;L 2 2 2
34. au}r] 1 1 1
35. bIf s'lrsf/ 2 2
36. s'lrsf/ 4 2 2
hDdf 71 55 2 7 12 67
cg';"rL — $
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
sfhdf cfPsf / uPsf lzIfs—sd{rf/Lx¿sf] ljj/0f
qm lzIfs—sd{rf/L b/jGbL /x]sf] sfh /x]sf] tna b/ tna s}lk
=; sfof{no sfof{no vr{ n]V mot
+ g] lgsfo
=
1. k|f= /fwfb]jL d= /= Sof=, sLlt{k'/ Sof=,
zdf{ tfxfrn sLlt{k'/
2. ;x k|f= tfk;L ;fgf]l7dL Sof=, d= /= Sof=,
e§frfo{ eQmk'/ tfxfrn
3. ;x k|f= v]d d= /= Sof=, sLlt{k'/ Sof=,
sf]O/fnf tfxfrn sLlt{k'/
4. pk k|f= lzjk|;fb d= /= Sof=,
vgfn tfxfrn
5. pk k|f= ;hgL d= /= Sof=, d= /= Sof=,
uf]vf{nL tfxfrn tfxfrn
6. pk k|f= lrbfgGb d= /= Sof=, sLlt{k'/ Sof=,
k08Lt tfxfrn sLlt{k'/
7. pk k|f= lji0f'z+s/ d= /= Sof=, e/tk'/ Sof=,
kf}8]n tfxfrn e/tk'/
8. g]= lg= eut lg/LIf0f dxfzfvf d= /= Sof=,
a:g]t tfxfrn
9. ;= k|zf;s d= /= Sof=, k= lg= sf=,
rGbaxfb'/ >]i7 tfxfrn aNv"
10. ;= k|zf;s uf]kfn d= /= Sof=, 8Lgsf] sfof{no,
vgfn tfxfrn Joj:yfkg
11. ;= k|zf;s of]hgf dxfzfvf d= /= Sof=,
ck0ff{ k|wfg tfxfrn
12. n]= c= xl//fh d= /= Sof=, e"uf]n ljefu
cfrfo{ tfxfrn
13. n] c= e"kfndfg cf= k|= d= d= /= Sof=,
sdf{rfo{ zf= tfxfrn
14. n]= c= s}nfzdfg d= /= Sof=, jftfj/0f s]Gb|Lo
l;+ tfxfrn ljefu
15. 6f= v= d= /= Sof=, k= lg= sf=,
hLjgaxfb'/ zfSo tfxfrn aNv"
16. 6f= u= rGb|nIdL d= /= Sof=, eQmk'/ a==
sdf{rfo{ tfxfrn SofDk;
17. Nofj Ajfo alb| cd[t SofDk; d= /= Sof=,
k|;fb e§/fO{ tfxfrn
18. bIf ld:qL k|]d wgs'6f SofDk; d= /= Sof=,
t08'sf/ tfxfrn
19. l;= rf}= hLtnfn d= /= Sof=, k= lg= sf=,
8+uf]n tfxfrn aNv"
20. jf8{;]as dw';'bg k'Nrf]s SofDk; d= /= Sof=,
lji6 tfxfrn
cg';"rL — *
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
cWoog tyf c;fwf/0f labfdf /x]sf lzIfs tyf sd{rf/Lx¿sf] ljj/0f
qm kb gfd y/ labfsf] :jLs[t ldlt ljbf ;lsg] yk s}lk
=; lsl;d ldlt labf mot
+
=
1. ;x k| >L pQds[i0f :jfWofog 2061/12/01 @)^@.!!
f= sdf{rfo{ d;fGt
2. pk k| >L /d]z cWoog 2061/06/01 @)^%.)%
f= clwsf/L d;fGt
3. pk k| >LdtL :jfWofog 2061/10/17 2061/10/16

f= eLds'df/L yfkf
4. pk k| >L O{Zj/s'df/ cWoog 2061/11/01 @)^@.!)d;
f= >]i7 fGt
5. pk k| >L lji0f'k|;fb a]tnaL 2061/12/19 2062/12/18

f= 9'+ufgf
6. pk k| >L O{Gb| cWoog 2061/10/02 2062/10/01

f= s'df/L ah|frfo{
7. pk k| >L lrqaxfb'/ cWoog 2061/07/14 2062/07/13

f= a'9fyf]sL
8. pk k| >LdtL k|ef cWoog 2062/05/01 @)^@.!)
f= g]kfn d;fGt
9. pk k| >L eLd;]g cWoog 2061/11/03 2062/11/02

f= b]jsf]6f
10. pk k| >L lagf]b cWoog 2061/01/02 2062/01/01

f= g]kfn
11. pk k| >LdtL c~h" cWoog 2061/10/01 @)^@.)
f= lu/L ( d;fGt
12. pk k| >L u+uf/fd cWoog 2061/12/25 2062/12/24

f= uf}td
13. pk k| >L zzLk|;fb a]tnaL 2061/08/01 @)^@.)&
f= pkfWofo d;fGt
14. pk k| >LdtL dbfn;f :jfWofog 2061/06/01 @)^@.)%
f= l;+x d;fGt
15. Nofa >L ;/f]hs'df/ cWoog 2061/08/01 @)^@.)&
Ajfo af:sf]6f d;fGt

cg';"rL — (
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
lzIffzf:q ;+sfo
ljBfyL{ egf{ / pQL0f{ ;+Vof
qm tx z}= j= )%*.) z}= j= )% z}= j= ) s}lkm
=; %( (.)^) ^).)^! ot
+=
gofF pQL gofF pQL gofF pQL
egf{ 0f{ egf{ 0f{ egf{ 0f{
1. k|jL0ftf k| 488 176 680 195 473 187
df0fkq
2. :gfts 957 325 1118 433 996 441
3. :gftsf]Q/ 272 112 424 61 416 61
4. Ps jif]{ :gfts 161 67 274 71 516 94
hDdf 1878 680 2496 760 2401 783

@)^!.)*.!%
cg';"rL — #
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
lzIfs b/jGbL ljj/0f — @)^@.)^#
sfo{/t
q ljifo b/jG : c:yf s/f sf Hofnf hD s}lkmot
m bL ; yfo oL / h bf/L Dff
=; +Vof L
1. lzIffzf:q lzIff 30 23 25 sfh uPsf] !
2 1
2. c+u|]hL lzIff 17 15 1 1 16 sfh cfPsf] !
3. g]kfnL lzIff 16 15 1 15 sfh uPsf] !
4. ul0ft lzIff 14 9 1 10
5. :jf:y zf/Ll/s 12 11 11

lzIff 1 sfh cfPsf] !


6. e"uf]n lzIff 9 9 9
7. hg;+Vof lzIff 4 3 1 1 4 sfh cfPsf] !
8. ;fdflhs cWoog 3 3 3

lzIff
9. Oltxf; lzIff 7 7 1 7 sfh cfPsf] !
10. cy{zf:q lzIff 10 9 9
11. lj1fg lzIff 9 9 1 9 sfh uPsf] !
12. /fhgLlt zf:q 8 7 7

lzIff 1 sfh uPsf] !


13. g]kfn kl/ro 3 0

lzIff
hDdf 142 120 5 8 125

b/jGbL ;+Vof
qm ljifo ;+Vof s}lkmot
=;
1. k|fWofks 6
2. ;x k|fWofks 25
3. pk k|fWofks 97
4. ;xfos k|fWofks jf ;f] ;/x 11
5. lzIf0f ;xfos
6. k|lzIfs 3

hDdf 142
cg';"rL — !@
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
sd{rf/L b/jGbL ljj/0f — @)^@.)^#
qm kb b/jG : c:yf s/f/ sfh Hofnf hDdf s}lkmo
=; bL ; yfoL oL bf/L t
+= +Vo
f
1. pk k|zf;s 1 1 1
2. n]vf lgoGqs 1 1 1 sfh
cfPsf] !
3. ;xfos k|zf;s 1 5 3 5 sfh uPsf]
@ sfh
cfPsf] !
4. n]vf clws[t 2 2 3 sfh uPsf]
@ sfh
cfPsf] !
5. ;xfos 2 1 1
nfOa|]/Log
6. e08f/ clws[t 1 1 1
7. c=x]=O 1 1 1
8. x]8 clzi6]06 8 3 3
9. n]vfkfn 3 3 3
10. Nofj cl;i6]06 5 2 1 2 5
11. 6f=v= 3 1 3 sfh uPsf]
!
12. 6f=u= 6 2 1 1 3 sfh uPsf]
!
13. ;= e08f/kfn 1 1 1
14. b= 1 1
On]lS6«l;og
15. On]lS6«l;og 1
16. clzi6]G6 2 2 1 2 sfh
cfPsf] !
17. l;= Nofa Jjfo 1 1
18. Nofa Jjfo 4 3 3
19. ;= n]vfkfn 3 3 3
20. l;=a'sr]s/ 1 1
21. a'sr]s/ 2 1 1
22. l;=d]df]=O{ 1 1
=
23. d]df]=O{= 1
24. b=ld:qL 1 1 1 sfh
cfPsf] !
25. ld:qL 1
26. l;= rf}lsbf/ 1 1 1 sfh uPsf]
!
27. rf}lsbf/ 7 4 2 6
28. l;=jf8{ ;]js 1 1
29. jf8{ ;]js 2 1 1 1 sfh
cfPsf] !
30. l;= lkog 2 2
31. lkog 8 3 1 2 6
32. efG5] 1 1 1
33. vnf;L 2 2 1 2
34. au}r] 1 1 1
35. bIf s'lrsf/ 2 2
36. s'lrsf/ 4 2 2
hDdf 71 55 2 13 13 67
cg';"rL — $
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
sfhdf cfPsf / uPsf lzIfs—sd{rf/Lx¿sf] ljj/0f
qm= lzIfs—sd{rf/L b/jGbL /x]sf] sfh /x]sf] tna b/ tna s}l
;+= sfof{no sfof{no vr{ n]V mo
g] lgsfo
1. k|f= /fwfb]jL d= /= Sof=, sLlt{k'/ Sof=,
zdf{ tfxfrn sLlt{k'/
2. ;x k|f= v]d d= /= Sof=, sLlt{k'/ Sof=,
sf]O/fnf tfxfrn sLlt{k'/
3. pk k|f= lzjk|;fb d= /= Sof=,
vgfn tfxfrn
4. pk k|f= ;hgL d= /= Sof=, d= /= Sof=,
uf]vf{nL tfxfrn tfxfrn
5. pk k|f= lrbfgGb d= /= Sof=, sLlt{k'/ Sof=,
k08Lt tfxfrn sLlt{k'/
6. pk k|f= lji0f'z+s/ d= /= Sof=, e/tk'/ Sof=,
kf}8]n tfxfrn e/tk'/
7. pk k|f= >L d= a= Sof=, d= /= Sof=,
/fhs'df/ u'?Ë w/fg tfxfrn
8. pk k|f= >L uf]/vf SofDk;, d= /= Sof=,
;fw'/fd cof{n uf]/vf tfxfrn
9. n]= lg= eut lg/LIf0f dxfzfvf d= /= Sof=,
a:g]t tfxfrn
10. ;= k|zf;s d= /= Sof=, k= lg= sf=,
rGbaxfb'/ >]i7 tfxfrn aNv"
11. ;= k|zf;s uf]kfn d= /= Sof=, 8Lgsf] sfof{no,
vgfn tfxfrn Joj:yfkg
12. ;= k|zf;s of]hgf dxfzfvfd= /= Sof=,
ck0ff{ k|wfg tfxfrn
13. n]= c= xl//fh d= /= Sof=, e"uf]n ljefu
cfrfo{ tfxfrn
14. n] c= e"kfndfg cf= k|= d= d= /= Sof=,
sdf{rfo{ zf= tfxfrn
15. n]= c= s}nfzdfg d= /= Sof=, jftfj/0f s]Gb|Lo
l;+ tfxfrn ljefu
16. 6f= v= d= /= Sof=, k= lg= sf=,
hLjgaxfb'/ zfSo tfxfrn aNv"
17. 6f= u= rGb|nIdL d= /= Sof=, eQmk'/ a==
sdf{rfo{ tfxfrn SofDk;
18. Nofj Ajfo alb| cd[t SofDk; d= /= Sof=,
k|;fb e§/fO{ tfxfrn
19. bIf ld:qL k|]d wgs'6f SofDk; d= /= Sof=,
t08'sf/ tfxfrn
20. l;= rf}= hLtnfn d= /= Sof=, k= lg= sf=,
8+uf]n tfxfrn aNv"
21. jf8{;]as dw';'bg k'Nrf]s SofDk; d= /= Sof=,
lji6 tfxfrn
cg';"rL — *
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
cWoog tyf c;fwf/0f labfdf /x]sf lzIfs tyf sd{rf/Lx¿sf] ljj/0f
qm= kb gfd y/ labfsf] :jLs[t ldlt ljbf ;lsg] yk s}lk
;+= lsl;d ldlt labf mot
1. pk k| >L lrqaxfb'/ cWoog 2061/07/14 2062/07/13 lkmtf
f= a'9fyf]sL {
2. pk k| >L ljgf]b cWoog 2061/04/23 @)^@.) lkmtf
f= n'O6]n $.@@ {
3. pk k| >L u+uf/fd cWoog 2061/12/25 2062/12/24 lkmtf
f= uf}td {
4. pk k| >L lagf]b cWoog 2062/01/02 2063/01/01 kqfrf/
eO/x]sf
f= g]kfn
5. pk k| >LdtL k|ef cWoog 2062/05/01 @)^@.!) lkmtf
f= g]kfn d;fGt {
6. pk k| >L clDasfb]aL cWoog 2062/07/20 @)^#.)&.! kqfrf/
eO/x]sf]
f= l3ld/] (
7. ;x k| >L k|]daxfb'/ cWoog 2062/07/20 @)^#.)&.! kqfrf/
eO/x]sf
f= s'Fj/ (
8. pk k| >L dL/f :jfWofog 2062/07/20 @)^#.)&.! lkmtf
f= dfgGw/ ( {
9. pk k| >L zzLk|;fb a]tnaL 2062/08/01 @)^#.)& lkmtf
f= pkfWofo d;fGt {
10. pk k| >LdtL c~h" cWoog 2062/10/01 @)^#.) lkmtf
f= lu/L ( d;fGt {
11. pk k| >L O{Gb| cWoog 2062/10/02 2063/10/01 lkmtf
f= s'df/L ah|frfo{ {
12. pk k| >L O{Zj/s'df/ cWoog 2062/11/01 @)^#.!)d; kqfrf/
eO/x]sf
f= >]i7 fGt
13. pk k| >L eLd;]g cWoog 2062/11/03 2063/11/02
f= b]jsf]6f
14. pk k| >L a]tnjL 2063/07/20 @)^$.)&.!
f= v8\uk|;fb /fO{ (
15. n]vfkf >LdtL /fwfb]jL a]tnjL 2062/04/02 @)^#.)
n l3ld/] $.)!
cg';"rL — #
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
lzIfs b/jGbL ljj/0f — @)^$.)^%
sfo{/t
q ljifo b/jG : c:yf s/f sf Hofnf hD s}lkmot
m bL ; yfo oL / h bf/L Dff
=; +Vof L
1. lzIffzf:q 36 20 sfh uPsf] !
6 1 26
2. c+u|]hL lzIff 27 16
10 2 26 sfh cfPsf] !
3. g]kfnL lzIff 33 14
17 2 31 sfh uPsf] !
4. ul0ft lzIff 28 12
14 1 26
5. :jf:y zf/Ll/s 17 11

lzIff 5 1 16 sfh cfPsf] !


6. e"uf]n lzIff 19 12 7
19
7. hg;+Vof lzIff 7 3
3 1 6 sfh cfPsf] !
8. ;fdflhs cWoog 4 1

lzIff 3 4
9. Oltxf; lzIff 9 7
2 1 9 sfh cfPsf] !
10. cy{zf:q lzIff 13 10
3 13
11. lj1fg lzIff 14 8
5 1 13 sfh uPsf] !
12. /fhgLlt zf:q 9 6

lzIff 1 1 7 sfh uPsf] !


13. g]kfn kl/ro 3

lzIff 0
hDdf 219 120 76 11 196

b/jGbL ;+Vof
qm ljifo ;+Vof s}lkmot
=;
1. k|fWofks 6
2. ;x k|fWofks 25
3. pk k|fWofks 97
4. ;xfos k|fWofks jf ;f] ;/x 11
5. lzIf0f ;xfos 77
6. k|lzIfs 3

hDdf 219
cg';"rL — !@
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
sd{rf/L b/jGbL ljj/0f — @)^$.)^%
qm kb b/jG : c:yf s/f/ sfh Hofnf hDdf s}lkmo
=; bL ; yfoL oL bf/L t
+= +Vo
f
1. pk k|zf;s 1 1 1
2. n]vf lgoGqs 1 1 1 sfh
cfPsf] !
3. ;xfos k|zf;s 1 5 3 5 sfh uPsf]
@ sfh
cfPsf] !
4. n]vf clws[t 3 3 2 sfh uPsf]
@
5. ;xfos 2 1 1
nfOa|]/Log
6. e08f/ clws[t 1 1 1
7. c=x]=O 1 1
8. x]8 clzi6]06 8 3 3
9. n]vfkfn 3 3 3
10. Nofj cl;i6]06 5 2 1 2 5
11. 6f=v= 3 1 3 sfh uPsf]
!
12. 6f=u= 6 2 1 1 3 sfh uPsf]
!
13. ;= e08f/kfn 1 1 1
14. b= 1 1
On]lS6«l;og
15. On]lS6«l;og 1
16. clzi6]G6 2 2 1 2 sfh
cfPsf] !
17. l;= Nofa Jjfo 1 2 1
18. Nofa Jjfo 4 3 3
19. ;= n]vfkfn 2 3 3
20. l;=a'sr]s/ 1 1
21. a'sr]s/ 2 1 1
22. l;=d]df]=O{ 1 1
=
23. d]df]=O{= 1
qm kb b/jG : c:yf s/f/ sfh Hofnf hDdf s}lkmo
=; bL ; yfoL oL bf/L t
+= +Vo
f
24. b=ld:qL 1 1 1 sfh
cfPsf] !
25. ld:qL 1
26. l;= rf}lsbf/ 1 1 1 sfh uPsf]
!
27. rf}lsbf/ 7 4 2 6
28. l;=jf8{ ;]js 1 1
29. jf8{ ;]js 2 1 1 1 sfh
cfPsf] !
30. l;= lkog 2 2
31. lkog 8 3 1 2 6
32. efG5] 1 1 1
33. vnf;L 2 2 1 2
34. au}r] 1 1 1
35. bIf s'lrsf/ 2 2
36. s'lrsf/ 4 2 2
hDdf 71 56 2 12 13 71
cg';"rL — $
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
sfhdf cfPsf / uPsf lzIfs—sd{rf/Lx¿sf] ljj/0f -@)^$.)^%_
qm= lzIfs—sd{rf/L b/jGbL /x]sf] sfh /x]sf] tna b/ tna s}l
;+= sfof{no sfof{no vr{ n]V mo
g] lgsfo
1. k|f= /fwfb]jL d= /= Sof=, sLlt{k'/ Sof=,
zdf{ tfxfrn sLlt{k'/
2. ;x k|f= v]d d= /= Sof=, sLlt{k'/ Sof=,
sf]O/fnf tfxfrn sLlt{k'/
3. ;x k|f= nf]s]Gb| d= /= Sof=, lz= zf= s]= lj=
z]/rg tfxfrn
4. pk k|f= lzjk|;fb d= a= Sof, bfª d= /= Sof=,
vgfn tfxfrn
5. pk k|f= >L d= a= Sof=, d= /= Sof=,
/fhs'df/ u'?Ë w/fg tfxfrn
6. pk k|f= >L uf]/vf SofDk;, d= /= Sof=,
;fw'/fd cof{n uf]/vf tfxfrn
7. pk k|f= /fdk|;fb d= /= Sof=, lz= zf= s]= lj=
e§/fO{ tfxfrn
8. pk k|f=8f=ofbjk| d= /= Sof=, lz= zf= s]= lj=
sfz mfld5fg] tfxfrn
9. pk k|f=>L lrqs'df/ d= /= Sof=, lz= zf= s]= lj=
a'9fyf]sL tfxfrn
10. pk k|f= >L s]zj wgs'6f d= /= Sof=,
clwsf/L tfxfrn
11. pk k|f= >L /fd]Zj/ 7fs'//fd d= /= Sof=,
kl~hof/ tfxfrn
12. pk k|f= >L tLy{/fh Onfd d= /= Sof=,
vltj8f tfxfrn
13. n]= lg= eut lg/LIf0f dxfzfvf d= /= Sof=,
a:g]t tfxfrn
14. ;= k|zf;s d= /= Sof=, k= lg= sf=,
rGbaxfb'/ yfkf tfxfrn aNv"
15. ;= k|zf;s uf]kfn d= /= Sof=, 8Lgsf] sfof{no,
vgfn tfxfrn Joj:yfkg
16. ;= k|zf;s of]hgf dxfzfvf d= /= Sof=,
ck0ff{ k|wfg tfxfrn
17. n]= c= xl//fh d= /= Sof=, e"uf]n ljefu
cfrfo{ tfxfrn
18. n]= c= s}nfzdfg d= /= Sof=, jftfj/0f s]Gb|Lo
l;+ tfxfrn ljefu
19. 6f= v= d= /= Sof=, k= lg= sf=,
hLjgaxfb'/ zfSo tfxfrn aNv"
20. 6f= u= rGb|nIdL d= /= Sof=, eQmk'/ a==
sdf{rfo{ tfxfrn SofDk;
21. Nofj Ajfo alb| cd[t SofDk; d= /= Sof=,
k|;fb e§/fO{ tfxfrn
22. bIf ld:qL k|]d wgs'6f SofDk; d= /= Sof=,
t08'sf/ tfxfrn
23. l;= rf}= hLtnfn d= /= Sof=, k= lg= sf=,
8+uf]n tfxfrn aNv"
24. jf8{;]as dw';'bg k'Nrf]s SofDk; d= /= Sof=,
lji6 tfxfrn
cg';"rL — *
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
cWoog tyf c;fwf/0f labfdf /x]sf lzIfs tyf sd{rf/Lx¿sf] ljj/0f
@)^$.)^%
qm= kb gfd y/ labfsf] :jLs[t ldlt ljbf ;lsg] yk s}lk
;+= lsl;d ldlt labf mot
1. pk k| >L lagf]b j]tnjL 2064/01/02 2065/01/01

f= g]kfn
2. pk k| >L clDasfb]aL cWoog 2064/07/20 @)^
f= l3ld/] %.)&.!(
3. ;x k| >L k|]daxfb'/ cWoog 2063/07/20 @)^
f= s'Fj/ %.)&.!(
4. pk k| >L O{Zj/s'df/ cWoog 2064/11/01 @)^
f= >]i7 %.!)d;fGt
5. pk k| >L eLd;]g cWoog 2064/11/03 2065/11/02

f= b]jsf]6f
6. pk k| >L Clif/fd cWoog 2064/12/01 @)^%.!!
f= l/hfn d;fGt
7. pk k| >L uf]kfn cWoog 2065/04/07 @)^^.)
f= kf08] $.)^
8. pk k| >L a]tnjL 2065/04/26 @)^^.)
f= v8\uk|;fb /fO{ $.@%
9. pk k| >L k'Zs/ l; cWoog 2065/05/30 @)^^.)
f= +x /}vf]nf $.@(
10. 6f=u >LdtL ;Ltf a]tnjL 2065/04/01 @)^^.)#
= clwsf/L d;fGt
11. clzi6] >L dfwj sfsL{ cWoog 2064/12/01 @)^%.!!
G6 d;fGt
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
sfhdf cfPsf / uPsf lzIfs—sd{rf/Lx¿sf] ljj/0f – @)^^
qm= lzIfs tyf sd{rf/Lsf] ljifo sfhdf sfhdf uPsf] cWoog ldlt s}lk
;+= kb tyf gfd cfPsf] lgsfosf] ljbfdf mot
lgsfosf] gfd a;]sf]
gfd
1. ;x k|f= 8f= v]d g]kfn — sLlt{k'/ — 2060/11/01
sf]O/fnf L SofDk;
2. k|f= /fwfb]jL lzIffzf: — sLlt{k'/ — 2061/01/01
zdf{ q SofDk;
3. pk k|f= s'lZdnf g]kfn — sLlt{k'/ — 2063/03/01
e§/fO{ L SofDk;
4. ;x k|f= 8f= c~h' c+u|] — — — 2064/04/01
lu/L hL
5. k|f= 8f= Zjf=z — sLlt{k'/ — 2064/08/01
nf]s]Gb| z]/rg f= SofDk;
6. pk k|f= 8f= g]kfn — sLlt{k'/ — 2064/08/09
/fdk|;fb e§/fO{ L SofDk;
7. pk k|f= 8f= lrqs'df/ Zjf=z — sLlt{k'/ — 2064/11/01
a'9fyf]sL f= SofDk;
8. pk k|f=8f=ofbjk| — sLlt{k'/ —
sfz nfld5fg] SofDk;
9. pk k|f= ;l/tf e"uf] e}/xjf — — 2049/10/18
g]kfn n
10. pk k|f= lzjk|;fb hg; d=a=Sof, — — 2060/01/11
vgfn +Vof bfª
11. pk k|f= df]xgdl0f lzIffzf: wgs'6f — — 2062/01/16
kf]v|]n q
12. pk k|f= ;fw'/fd :jf= uf]/vf — — 2062/11/18
cof{n zf= SofDk;
13. pk k|f= /fhs'df/ c+u|] d=a=Sof — — 2062/11/25
u'?Ë hL =, w/fg
14. pk k|f= /fd]Zj/ ul0ft 7fs'//fd — — 2063/04/18
kl~hof/ SofDk;
15. pk k|f= s]zj g]kfn wgs'6f — — 2064/06/01
clwsf/L L SofDk;
16. pk k|f= tLy{/fh g]kfn Onfd — — 2064/08/01
vltj8f L SofDk;
17. pk k|f= c+u|] ;fgf]l7dL — — 2064/12/01
nf]s/fh /]UdL hL
18. pk k|f= hLjgfy c+u|] Onfd — — 2065/02/01
ltlD;gf hL
19. pk k|f= d]3gfy :jf= ;"=;=d= — — 2065/03/11
af:tf]nf zf= Sof=
20. ;x k|f= sNof0fL Oltxf; — — 2065/08/01
>]i7
21. pk k|f= lji0f' ld> ljzfg wgs'6f — — 2065/08/01

22. pk k|f= lji0f'dl0f :jf= wgs'6f — — 2066/03/01


sfˆn] zf=
23. pk k|f= j]b/fh ul0ft uf]/vf — —
cfrfo{
24. pk k|f= ;"o{k|;fb lzIff
l;Ub]n
25. pk k|f= ;Ltfs'df/L lzIff
v8\sf
26. n]= lg= eut — lg/LIf0f — —
a:g]t d=
27. pk k|zf;s rGbaxfb'/ — — k=lg=sf=, —
yfkf aNv"
28. pk k|zf;s uf]kfn — — 8Lgsf] —
sfof{no,
vgfn Joj:yfkg
29. n]= c= xl//fh — — e"uf]n —
cfrfo{ s]=ljefu
30. n]= lg= — — jftfj/0f s]= —
s}nfzdfg l;+ lj=
qm= lzIfs tyf sd{rf/Lsf] ljifo sfhdf sfhdf uPsf] cWoog ldlt s}lk
;+= kb tyf gfd cfPsf] lgsfosf] ljbfdf mot
lgsfosf] gfd a;]sf]
gfd
31. 6f= v= — — k=lg=sf=, —
hLjgaxfb'/ zfSo aNv"
32. 6f= u= rGb|nIdL — — eQmk'/ —
sdf{rfo{ a==Sof=
33. Nofj Ajfo alb| — cd[t — —
k|;fb e§/fO{ SofDk;
34. bIf ld:qL k|]d — wgs'6f — —
t08'sf/ SofDk;
35. l;= rf}= hLtnfn — — k=lg=sf=, —
8+uf]n aNv"
36. jf8{;]as dw';'bg — k'Nrf]s — —
lji6 SofDk;
37. pk k|f= g]kfn — — cWoog
clDasfb]aL l3ld/] L
38. pk k|f= Clif/fd c+u|] — — cWoog
l/hfn hL
39. pk k|f= k'Zs/ l; :jf= — — cWoog
+x /}vf]nf zf.=
40. ;x k|f= e"uf] — — a]tnjL
v8\uk|;fb /fO{ n
41. pk k|f= eLd;]g :jf= — — cWoog
b]jsf]6f zf=
42. pk k|f= ljgf]b hg; — — a]tnjL 2065/01/02
g]kfn +Vof
43. ;x k|f= ;l/tf j}B lzIffzf: — — a]tnjL
q
44. pk k|f= u]x]Gb| cy{zf — — Pd=lkm
k|;fb bfxfn :q n
45. pk k| lzIffzf: — — cWoog
f=u0f]zaxfb'/ l;+ q
7s'/L
46. pk k|f= c+u|] — — cWoog
uf]kfnk|;fb kf08] hL
47. pk k|f= /d]z hg; — — Pd=lkm
clwsf/L +Vof n
48. 6f=u= ;Ltf — — — a]tnjL
clwsf/L
49. Nof=c= cgGt — — — a]tnjL
zdf{ vgfn

gf]6 M ljgf ;"rgf sf]xL klg cg'kl:yt g/x]sf] Joxf]/f hfgsf/L u/fOG5 .
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
sfhdf uPsf lzIfs—sd{rf/Lx¿sf] ljj/0f – @)^(
qm= lzIfs tyf sd{rf/Lsf] kb ljifo sfhdf uPsf] lgsfosf] s}lkmot
;+= tyf gfd gfd
1. ;x k|f= 8f= v]d sf]O/fnf g]kfnL sLlt{k'/ SofDk;
lzIff
2. k|f= /fwfb]jL zdf{ lzIffzf:q sLlt{k'/ SofDk;

3. pk k|f= >L s'lZdnf g]kfnL sLlt{k'/ SofDk;


e§/fO{ lzIff
4. ;x k|f= 8f= c~h' lu/L c+u|]hL —
lzIff
5. k|f= 8f= nf]s]Gb| z]/rg Zjf=zf= sLlt{k'/ SofDk;
lzIff
6. pk k|f= 8f= /fdk|;fb g]kfnL sLlt{k'/ SofDk;
e§/fO{ lzIff
7. pk k|f= 8f= lrqs'df/ Zjf=zf= sLlt{k'/ SofDk;
a'9fyf]sL lzIff
8. pk k|zf;s >L rGbaxfb'/ — k=lg=sf=, aNv"
yfkf
9. pk k|zf;s >L uf]kfn vgfn — 8Lgsf] sfof{no,
Joj:yfkg

10. n]vf clws[t >L xl//fh — e"uf]n s]=ljefu


cfrfo{
11. n]vf lgoGqs >L — jftfj/0f s]= lj=
s}nfzdfg l;+
12. 6f= s= >L hLjgaxfb'/ — k=lg=sf=, aNv"
zfSo
13. 6f= u= >L rGb|nIdL — eQmk'/ a==Sof=
sdf{rfo{
14. l;= rf}= >L hLtnfn — k=lg=sf=, aNv"
8+uf]n
15. e08f/ clws[t >L lzjk|;fb — dxf/fhu~h
b'jf8L
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
:jLs[t b/jGbL tyf kbk"lt{ ljj/0f
@)^@.)^#
s_ lzIf0f tkm{
qm= ; kb b/jGbL ;Vof s}lkmot
+=
:jLs[t sfo{/t
1. k|fWofks 6 6
2. ;x k|fWofks 23 20
3. pk k|fWofks 107 99
4. ;xfos k|fWofks 8 0
5. lzIf0f ;xfos 20 4
6. k|lzIfs 3 2
hDdf 167 131
v_ k|zf;g tkm{
qm= ; kb b/jGbL ;Vof s}lkmot
+=
:jLs[t sfo{/t
1. pk k|zf;s 1 1
2. n]vf lgoGqs 0 1
3. ;xfos k|zf;s 4 5
4. n]vf clws[t 2 1
5. ;xfos nfOa|]/Log 2 1
6. e08f/ clws[t 1 1
7. c=x]=O 1 1
8. x]8 clzi6]06 8 4
9. n]vfkfn 2 2
10. Nofj cl;i6]06 5 5
11. 6f=v= 2 2
12. 6f=u= 4 4
13. ;= n]vfkfn 3 3
14. ;= e08f/kfn 1 1
15. b= On]lS6«l;og 2 1
16. l;= Nofa Jjfo 1 1
17. Nofa Jjfo 3 4
18. clzi6]G6 2 1
19. l;=a'sr]s/ 1 1
20. a'sr]s/ 1 1
21. l;=d]df]=O{= 1 1
22. b=ld:qL 1 1
23. l;= rf}lsbf/ 2 1
24. rf}lsbf/ 6 6
25. l;=jf8{ ;]js 1 1
26. jf8{ ;]js 1 1
27. l;= lkog 2 2
28. lkog 6 6
29. efG5] 1 1
30. vnf;L 2 2
31. au}r] 1 1
32. bIf s'lrsf/ 2 2
33. s'lrsf/ 2 2
hDdf 74 68
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
sd{rf/L b/jGbL tyf kbk"lt{ ;+Vof
@)^*.)^(
qm kb b/jGbL ; : c:yf s/f sfh Hofnf hDdf s}lkmo
=; +Vof yfo oL / bf/L t
+= L
1. ;x k|zf;s 1 1 1
2. pk k|zf;s 1 1 1
3. n]vf lgoGqs - 1 1
4. ;xfos k|zf;s 2 2 2
5. n]vf clws[t 2 1 1
6. pk 1
nfOa|]/Log
7. ;xfos 1
nfOa|]/Log
8. e08f/ clws[t 1
9. 6f=s= 2 2 2
10. Nofa clws[t 2 2 2
11. l;=c=x]=O 1
12. x]8 clzi6]06 7 3 3 6
13. n]vfkfn 4 1 1
14. sDKo'6/ 1 1 1
ck/]6/
15. Nofj cl;i6]06 4 2 2 4
16. 6f=v=
17. 6f=u= 4 3 3
18. ;= e08f/kfn 2
19. ;= n]vfkfn 3 2 1 3
20. clzi6]G6 1 1 1
21. b= 1
On]lS6«l;og
22. b=ld:qL 1 1 1
23. l;= Nofa Jjfo 4 4 4
24. l;=a'sr]s/ 2 2 2
25. l;=d]df]=O{ 1 1 1
=
26. Nofa Jjfo 4 2 2
27. a'sr]s/ 2
28. d]df]=O{= 1
29. ld:qL 1
qm kb b/jGbL ; : c:yf s/f sfh Hofnf hDdf s}lkmo
=; +Vof yfo oL / bf/L t
+= L
30. On]lS6«l;og 2
31. l;= rf}lsbf/
32. rf}lsbf/ 7 4 4
33. l;=jf8{ ;]js 1 1
34. jf8{ ;]js 2 1 1
35. l;= lkog 1 1
36. lkog 8 4 2 6
37. efG5] 1 1 1
38. vnf;L 2 2 2
39. au}r] 1 1 1
40. bIf s'lrsf/
41. s'lrsf/ 4 2 1 3
hDdf
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
sfhdf cfPsf / uPsf lzIfs—sd{rf/Lx¿sf] ljj/0f – @)^* csf]{ tn
qm= lzIfs tyf sd{rf/Lsf] ljifo sfhdf sfhdf uPsf] cWoog ldlt s}lk
;+= kb tyf gfd cfPsf] lgsfosf] ljbfdf mot
lgsfosf] gfd a;]sf]
gfd
1. ;x k|f= 8f= v]d g]kfn — sLlt{k'/ — 2060/11/01
sf]O/fnf L SofDk;
2. k|f= /fwfb]jL lzIffzf: — sLlt{k'/ — 2061/01/01
zdf{ q SofDk;
3. pk k|f= s'lZdnf g]kfn — sLlt{k'/ — 2063/03/01
e§/fO{ L SofDk;
4. ;x k|f= 8f= c~h' c+u|] — — — 2064/04/01
lu/L hL
5. k|f= 8f= Zjf=z — sLlt{k'/ — 2064/08/01
nf]s]Gb| z]/rg f= SofDk;
6. pk k|f= 8f= g]kfn — sLlt{k'/ — 2064/08/09
/fdk|;fb e§/fO{ L SofDk;
7. pk k|f= 8f= lrqs'df/ Zjf=z — sLlt{k'/ — 2064/11/01
a'9fyf]sL f= SofDk;
8. pk k|f=8f=ofbjk| — sLlt{k'/ —
sfz nfld5fg] SofDk;
9. pk k|f= ;l/tf e"uf] e}/xjf — — 2049/10/18
g]kfn n
10. pk k|f= lzjk|;fb hg; d=a=Sof, — — 2060/01/11
vgfn +Vof bfª
11. pk k|f= df]xgdl0f lzIffzf: wgs'6f — — 2062/01/16
kf]v|]n q
12. pk k|f= ;fw'/fd :jf= uf]/vf — — 2062/11/18
cof{n zf= SofDk;
13. pk k|f= /fhs'df/ c+u|] d=a=Sof — — 2062/11/25
u'?Ë hL =, w/fg
14. pk k|f= /fd]Zj/ ul0ft 7fs'//fd — — 2063/04/18
kl~hof/ SofDk;
15. pk k|f= s]zj g]kfn wgs'6f — — 2064/06/01
clwsf/L L SofDk;
16. pk k|f= tLy{/fh g]kfn Onfd — — 2064/08/01
vltj8f L SofDk;
17. pk k|f= c+u|] ;fgf]l7dL — — 2064/12/01
nf]s/fh /]UdL hL
18. pk k|f= hLjgfy c+u|] Onfd — — 2065/02/01
ltlD;gf hL
19. pk k|f= d]3gfy :jf= ;"=;=d= — — 2065/03/11
af:tf]nf zf= Sof=
20. ;x k|f= sNof0fL Oltxf; — — 2065/08/01
>]i7
21. pk k|f= lji0f' ld> lj1fg wgs'6f — — 2065/08/01

22. pk k|f= lji0f'dl0f :jf= wgs'6f — — 2066/03/01


sfˆn] zf=
23. pk k|f= j]b/fh ul0ft uf]/vf — —
cfrfo{
24. pk k|f= ;"o{k|;fb lzIff
l;Ub]n
25. pk k|f= ;Ltfs'df/L lzIff
v8\sf
26. pk k|zf;s rGbaxfb'/ — — k=lg=sf=, —
yfkf aNv"
27. pk k|zf;s uf]kfn — — 8Lgsf] —
sfof{no,
vgfn Joj:yfkg
28. n]= c= xl//fh — — e"uf]n —
cfrfo{ s]=ljefu
29. 6f= v= — — k=lg=sf=, —
hLjgaxfb'/ zfSo aNv"
30. 6f= u= rGb|nIdL — — eQmk'/ —
sdf{rfo{ a==Sof=
qm= lzIfs tyf sd{rf/Lsf] ljifo sfhdf sfhdf uPsf] cWoog ldlt s}lk
;+= kb tyf gfd cfPsf] lgsfosf] ljbfdf mot
lgsfosf] gfd a;]sf]
gfd
31. Nofj Ajfo alb| — cd[t — —
k|;fb e§/fO{ SofDk;
32. bIf ld:qL k|]d — wgs'6f — —
t08'sf/ SofDk;
33. l;= rf}= hLtnfn — — k=lg=sf=, —
8+uf]n aNv"
34. jf8{;]as dw';'bg — k'Nrf]s — —
lji6 SofDk;
35. ;x k|f= e"uf] — — a]tnjL
v8\uk|;fb /fO{ n
36. pk k|f= u]x]Gb| cy{zf — — Pd=lkm
k|;fb bfxfn :q n
37. pk k| lzIffzf: — — cWoog
f=u0f]zaxfb'/ l;+ q
7s'/L
38. pk k|f= c+u|] — — cWoog
uf]kfnk|;fb kf08] hL
39. pk k|f= /d]z hg; — — Pd=lkm
clwsf/L +Vof n
40. Nof=c= cgGt — — — a]tnjL 2068/5/1 b]lv
zdf{ vgfn
41. e= clws[t lzjk|;fb
b'jf8L
42. ;x k|f= k|]daxfb'/
s'Fj/
43. ;x k|f= lji0f'z+s/
kf}8]n
44. ;x k|f= gLndl0f
kf]v/]n
45. pk= k|f=
j}s'07k|;fb vgfn
46. ;x k|f= Zofds[i0f
lji6
47. pk k|f=
tLy{ vltj8f
48. pk k|f= lji0f ld>

49. pk k|
f= ;"o{ l;Ub]n
50. pk k|f= ;Ltfs'df/L
v8\sf
51. pk k|f= d]3gfy
af:tf]nf
52. pk k|f= lji0f'dl0f
sfˆn]
53. pk k|f= j]b/fh
cfrfo{
54. pk k|f=
nf]s/fh /]UdL
55. pk k|f= hLjgfy
ltlD;gf
56. pk k|
f= ;"o{ l;Ub]n

gf]6 M ljgf ;"rgf sf]xL klg cg'kl:yt g/x]sf] Joxf]/f hfgsf/L u/fOG5 .
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
sfhdf cfPsf lzIfs—sd{rf/Lx¿sf] ljj/0f – @)^*
qm= lzIfs tyf sd{rf/Lsf] ljifo sfhdf ldlt s}lkmot
;+= kb tyf gfd cfPsf]
lgsfosf]
gfd
1. pk k|f= ;l/tf e"uf] e}/xjf 2049/10/18
g]kfn n
2. pk k|f= lzjk|;fb hg; d=a=Sof, 2060/01/11
vgfn +Vof bfª
3. pk k|f= df]xgdl0f lzIffzf: wgs'6f 2062/01/16
kf]v|]n q
4. pk k|f= ;fw'/fd :jf= uf]/vf 2062/11/18
cof{n zf= SofDk;
5. pk k|f= /fhs'df/ c+u|] d=a=Sof 2062/11/25
u'?Ë hL =, w/fg
6. pk k|f= /fd]Zj/ ul0ft 7fs'//fd 2063/04/18
kl~hof/ SofDk;
7. pk k|f= s]zj g]kfn wgs'6f 2064/06/01
clwsf/L L SofDk;
8. pk k|f= tLy{/fh g]kfn Onfd 2064/08/01
vltj8f L SofDk;
9. pk k|f= c+u|] ;fgf]l7dL 2064/12/01
nf]s/fh /]UdL hL
10. pk k|f= hLjgfy c+u|] Onfd 2065/02/01
ltlD;gf hL
11. pk k|f= d]3gfy :jf= ;"=;=d= 2065/03/11
af:tf]nf zf= Sof=
12. ;x k|f= sNof0fL Oltxf; 2065/08/01
>]i7
13. pk k|f= lji0f' ld> lj1fg wgs'6f 2065/08/01

14. pk k|f= lji0f'dl0f :jf= wgs'6f 2066/03/01


sfˆn] zf=
15. pk k|f= j]b/fh ul0ft uf]/vf
cfrfo{
16. pk k|f= ;"o{k|;fb c+u|]
l;Ub]n hL
17. pk k|f= ;Ltfs'df/L lzIff
v8\sf
18. Nofj Ajfo alb| — cd[t
k|;fb e§/fO{ SofDk;
19. bIf ld:qL k|]d — wgs'6f
t08'sf/ SofDk;
20. jf8{;]as dw';'bg — k'Nrf]s
lji6 SofDk;
21. ;x k|f= Zofds[i0f :jf=
lji6 zf=
22. ;x k|f= g/]Gb| cy{zf
s6'jfn :q
@)^!.)(.!!

dgf]gog af/]] .

>L k|d'vHo"
of]hgf dxfzfvf,
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] SofDk; Joj:yfkg ;ldltdf ljefuLo k|d'v dWo]af6


;b:o /xg' ePsL >LdtL dbfn;f l;+ :jfWofog ljbfdf a:g' ePsf]
sf/0f l/Qm /xg cfPsf] ;b:o kbdf >L
===================================
========= nfO{ tyf o; SofDk;sf ;xfos SofDk; k|d'v Pj+
SofDk; Joj:yfkg ;ldltsf ;b:o ;lrj >L cg'ks'df/ >]i7 k/LIff
lgoGq0f sfof{nodf ldlt @)^!.)*.#) b]lv ;x k/LIff lgoGqs kbdf
lgo'Qm eO hfg' ePsf] sf/0f l/Qm /xg cfPsf] ;b:o ;lrj kbdf ;xfos
SofDk; k|d'vx¿ dWo]af6 >L
===================================
============ nfO{ afFsL cjlwsf] nflu dgf]gog ul/Psf]
x'Fbf ldlt @)^!.)(.)$ b]lv pQm kbx¿df :jLs[lt kfpgsf] lgldQ
cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{ tyf sfof{y{


========================
>L lzIffzf:q ;+sfo, -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
8Lgsf]] sfof{no, SofDk;
k|d'v
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .
@)^!.)(.!!

ljifo kl/jt{g ul/lbg] af/]] .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf lzIffzf:q ljifosf pk k|fWofks >L s[i0fk|;fb 9sfnn]


ldlt @)$*.!@.!* b]lv :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff lzIf0f ljefu cGtu{t
/xL ;f]xL ljifo k|fWofkg ub}{ cfpg' ePsf]df lq= lj= ;]jf
cfof]usf] l;kmfl/;df ldlt @)%*.)$.@# b]lv pk k|f= kbdf
lzIffzf:q ljifodf lgo'lQm kfPsf] x'Fbf cfkm"n] k|fWofkg u/]sf]
ljifo :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff ljifodf ljifo kl/jt{gsf] nflu l;kmfl/;
kfpg cg'/]w u/L lgj]bg ug'{ ePsf] ;Ssn lgj]bg o;};fy ;+nUg
u/L k7fOPsf] 5 . lghsf] lgj]bg cg';f/ ljifo kl/jt{g ul/lbg] Joj:yfsf
nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' . xfn :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff ljifodf
pk k|fWofks kb Ps l/Qm ePsf] Joxf]/f ;d]t cg'/f]w ub{5' .

========================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^@.====.====

Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] ufO8 u/]sf] af/]] .

>L

===================================
===,
============ k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

oxfFn] o; SofDk;df ldlt @)===.====.==== b]lv ldlt


@)===.====.==== ;Dd Pd= P8= tx bf];|f] jif{ k"/f u/]sf
tkl;ndf pNn]lvt 5fq—5fqfx¿sf]
===================================
=== ljifosf] zf]wkqsf] ufO8 e} sfd ug'{ ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft
ul/G5 .
tkl;n
qm 5fq—5fqfsf] gfd z}=j efOef ldlt ;f]w zLif{s
=; =
+=
===============================
======================
- _ -eLdaxfb'/
s'Fj/_
ljefuLo k|d'v SofDk; k|d'v
January 2, 2005

RECOMMENDATION LETTER

Jeonju Technical College


Korea

The Following students of Tribhuvan University (Mahendra Ratna Campus, Tahachal,


Kathmandu) are recommended for the scholarship to participate Tackwondo Training
Programme to be organizer by JTC Korea in 2005 under student Exchange Programme.

S.No. Name of the Students Level


1. Anil Kumar Rijal B. Ed. 1st Year
2. Birendra Singh Karki B. Ed. 1st Year
3. Narayan Kaji Magar B. Ed. 1st Year

……………………………..
(Bhim Bahadur Kunwar)
Campus Chief
@)^!.)(.!(

:yfoL sd{rf/L k7fO lbg] af/] .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf nflu :jLs[t b/jGbL leq /x]sf cTofjZos ;]jfsf


sd{rf/Lx¿n] /flhgfdf lbO l/Qm /x]sf kbx¿df :yfoL sd{rf/L v6fO
lbg] jf ;f] k7fpg g;lsg] ePdf SofDk;sf] z}lIfs sfo{qmd -k|
eftLo, lbjf / /fqL ;d"x_ ;'rf?¿kn] ;+rfng ug{sf] nflu dfl;s
Hofnfbf/Ldf sd{rf/L /fvL sfd ug{ nufpg] :jLs[ltsf nflu cg'/f]w
ub{5' .
tkl;n
!= o; SofDk;sf] r= g++= $)—)^).^! ldlt @)^).)$.)% sf]
kqfg';f/ KnDa/ kbdf sfd ug]{ sd{rf/L >L dR5]gf/fo0f
dxh{gn] lbPsf] /flhgfdf @)^).)#.)! b]lv :jLs[t ePsf] .
@= o; SofDk;sf] r= g++= &&&—)%(.^) ldlt @)%(.!).@( sf]
kqfg';f/ rf}lsbf/ kbdf sfd ug]{ sd{rf/L >L w|'j l;njfnn]
lbPsf] /flhgfdf @)%(.!!.)! b]lv nfu" x'g] u/L :jLs[t ePsf] .
#= o; SofDk;sf] r= g++= ^!#—)^!.^@ ldlt @)^!.)(.)$ sf]
kqfg';f/ rf}lsbf/ kbdf sfd ug]{ sd{rf/L >L OGb|axfb'/
b'jf8Ln] lbPsf] /flhgfdf @)^!.)(.)! b]lv :jLs[t ePsf] .
$= lq= lj=, /lhi6«f/sf] sfof{no, sd{rf/L k|zf;g dxfzfvfsf] r= g+
+= #^%% ldlt @)^!.)!.!& sf] kqfg';f/ o; SofDk;sf l;= lkog
>L u0f]zaxfb'/ yfkf pd]/sf] sf/0f ldlt @)^!.)%.!! b]lv
clgjfo{ cjsfz k|fKt ug'{ ePsf] .
ctM o; SofDk;sf] k7g—kf7g sfo{ ;'rf?¿kn] ;~rfngsf] nflu
KnDa/ Ps, r}lsbf/ b'O{ tyf lkog Ps ;d]tdf sd{rf/L k7fOlbg] jf
dfl;s Hofnfbf/Ldf /fVg] :jLs[lt kfpg cg'/f]w ub{5'

========================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^!.)(.@%

tnj k]ZsL km5\of{}6 af/] .

>L s]zjs'df/ >]i7Ho",


;x k|fWofks
dfgj zf:q tyf ;dfhzf:q s]Gb|Lo ljefu,
lq= lj= lj=, sLlt{k'/

k|:t't ljifodf tkfO{sf gfddf cf= j= @)%!.)%@ b]lv


afFsL /x]sf] tnj k]ZsL ?= !,###.#^ km5\of]{6sf nflu ldlt
@)^).)(,!! sf] r= g+= ^#%—)^).)^! sf] kqfg';f/ cg'/f]w
ul/Psf]df xfn;Dd km5\of]{6 x'g gcfPsf]n] pQm /sd cljnDa
k7fO lbg' eO k]ZsL km5\of]{6 sfo{df ;xof]u ul/lbg' x'g
cg'/f]w ub{5' .
af]wfy{ tyf sfof{y{
=======================
!= >L dfgjzf:q tyf ;dfhzf:q s]Gb|Lo ljefu -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ . SofDk;
k|d'v
@= >L lg/LIf0f dxfzfvf,
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .
@)^!.)(.@%

a9L e'QmfgL ePsf] /sd tyf a]?h' km5\of{}6 af/] .

>L x]dl;+x If]qLHo",


;x k|fWofks
lzIff zf:q s]Gb|Lo ljefu,
lq= lj= lj=, sLlt{k'/

k|:t't ljifodf tkfO{ o; SofDk;sf] tTsfnLg SofDk; k|d'v kbdf


/xg' x'Fbfsf] ;dodf ;+lrt /x]sf] ;fjlws ljbf a/fa/sf] /sd ldlt
@)^).)@.)^ df ?= !$,&().— e'QmfgL lbPsf]df lq= lj= s]Gb|
Lo sfof{noaf6 pQm ljbfsf] /sd lgsfzf x'Fbf lg/LIf0f dxfzfvfsf]
ldlt @)^).)#.)( sf] r= g+= **) sf] kqfg';f/ ?= #,^&%.— a]?
h' eO afFsL ?= !!,!!%.— dfq lgsfzf ePsf]n] a9L e'QmfgL
ePsf] /sd ?= #,^&%.— o; SofDk;df k7fO lbg' x'g egL ldlt
@)^!.)#.!) sf] r= g+= ^(.)^!.)^@ sf] kqaf6 cg'/f]w
ul/Psf]df pQm /sd xfn;Dd k|fKt x'g gcfPsf]n] pQm /sd
k7fOlbg' x'g k'gM cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{ tyf sfof{y{


=======================
>L lg/LIf0f dxfzfvf, -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v

)^!.!).)!

a]?h' km5\of]{6 af/] .

>L g]qk|;fb lwtfn


pk k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

pko'{Qm ;DaGwdf dxfn]vf k/LIfssf] ljefuaf6 o; SofDk;sf]


cf=j= )^).^! sf >f]tx¿ n]vf k/LIf0f eO pQm ljefusf] ldlt
@)^!.)*.#) sf] r=g+= !!) d'=r=g+= @!@ sf] kq;fy k|fKt
ePsf] k|ltj]bgsf] k|lts[of #% lbg leq k7fO lbg' kg]{ ePsf]n]
tkfO{sf gfddf cf}NofOPsf] j]?h'x¿sf] k|ltlnlk o;} kq;fy ;+nUg
u/L k7fPsf] 5 . pQm a]?h'x¿sf] k|lts[of tyf cfos/ afktsf] /sd
cljnDa bflvnf ug'{ eO a]?h' km5]of]{6 sfo{df ;xof]u u/Ll/g'
x'g cg'/f]w ub{5' .
=======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^!.!).)%

Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] ufO8 u/]sf] af/]] .

>LdtL dbfn;f l;+x,


pk k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

oxfFn] o; SofDk;df ldlt @)%# ;fn b]lv xfn ;Dd Pd= P8= tx
bf]>f] jif{ k"/f u/]sf tkl;ndf pNn]lvt 5fq—5fqfx¿sf] tn pNn]lvt
ljifosf] zf]wkqsf] ufO8 e} sfd ug'{ ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5
.

tkl;n

qm 5fq—5fqfsf] z}=j efOef ;f]w zLif{s


=; gfd = ldlt
+=
1. ofbjk|;fb 054/55 2059 sf7df08f} lhNnf

kf}8]n =====================
======== Ps cWoog

2. bQfqo bfxfn 05455 2060 ;f]n'v'Da" lhNnf


=====================
======== Ps cWoog

3. z'e df:s] 055/56 2060 ;nf{xL lhNnf


=====================
======== Ps cWoog
4. cg'kdrGb| 053/54 2060 sf7df08f} lhNnf

>]i7 =====================
======== Ps cWoog

5. dfgl;+x P]/ 054/55 2060 sfe|]knf~rf]s lhNnf


=====================
======== Ps cWoog

-lkj/0f k5fl8 ;+nUg 5 ._

========================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_

@)^!.!).)*

;dj]bgf af/] .

o; SofDk;sf pk k|fWofks tyf SofDk; Joj:yfkg ;ldltsf ;b:o >L


l8lNn/fd pk|]tLHo"sf lkTff >L lzjnfn pk|]tLHo"sf] oxL ldlt
@)^!.!).)& ut] &! jif{sf] pd]/df c;fdlos lgwg ePsf]df zf]s
;GtKt kl/jf/ k|lt w}o{ wf/0f ug]{ zlQm O{Zj/n] k|bfg u?g\
eGg] sfdgf ;lxt zf]sfs'n kl/jf/df ;d:t SofDk; kl/jf/ ;dj]bgf k|s6
ub{5 .
========================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
tyf
dx]Gb|/Tg SofDk; kl/jf/
@)^!.!!.)^

ljifo M ;dj]bgf

o; SofDk;sf] lzIffzf:q lzIf0f ljefu cGtu{t k|fWofkg/t pk k|


Wofks >L k|ofudfg >]i7sf] oxL ldlt @)^!.!).@%
ut] ;f]daf/sf lbg ^! jif{sf] pd]/df c;fdlos lgwg ePsf] vj/n]
o; lq= lj= k|fWofks ;+3 SofDk; PsfO ;ldlt cToGt b"Mlvt
ePsf] 5 . zf]ssf] o; b"Mvb 38Ldf :juL{o >]i7sf] zf]sfs'n
kl/jf/ hgk|lt w}o{ wf/0f ug]{ zlQm k|fKt xf];\ eGg]
sfdgfsf ;fy xflb{s ;dj]bgf JoQm ub}{ lbj+ut cfTdfsf] rL/
zflGtsf nflu sfdgf ul/G5 .

=============================
-k|f= pk]Gb|s'df/ sfsL{_
;efklt
lq= lj= k|fWofks ;+3
dx]Gb|/Tg SofDk;,
tfxfrn
@)^!.!).)*

ljifo M ;dj]bgf

o; SofDk;sf pk k|Wofks tyf lq= lj= k|fWofks ;+3sf ;b:o


>L l8lNN/fd pk|]tLsf k"HogLo lktf >L lzjnfn pk|]tLHo"sf]
oxL ldlt @)^!.!).)& ut] ljlxaf/sf lbg &! jif{sf] pd]/df
c;fdlos lgwg ePsf] vj/n] o; lq= lj= k|fWofks ;+3 SofDk;
PsfO ;ldlt cToGt b"Mlvt ePsf] 5 . zf]ssf] o; b"Mvb 38Ldf
>L l8lNn/fd pk|]tL tyf pxfFsf] zf]s ;GtKt kl/jf/ hgk|lt
xflb{s ;dj]bgf JoQm ub{} lbj+ut cfTdfsf] rL/ zflGtsf lglDt
sfdgf ul/G5 .

=====================
-v8\uk|;fb /fO{_
;lrj
lq= lj= k|fWofks ;+3
dx]Gb|/Tg SofDk;,
tfxfrn
g]kfn k|ultzLn k|fWofks ;+u7g
SofDk; ;ldlt
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
k=;+=
r= g++= ldlt
@)^#.!!.!!

ljifo M agef]h sfo{qmd ;DaGwdf .

g]kfn k|ultzLn k|fWofks ;+u7g SofDk; ;ldlt dx]Gb|/Tg


SofDk;, tfxfrnsf] cfof]hggdf oxL ldlt @)^# kmfNu'0f @^ ut]
zlgaf/sf lbg yfgsf]6sf] lqe'jgkfs{df agef]h sfo{qmdsf]
cfof]hgf ul/Psf] x'Fbf pQm sfo{qmddf pkl:yt eO
sfo{qmdnfO{ ;kmn kfl/lbg' x'gsf nflu g]kfn k|ultzLn k|
fWofks ;+u7g SofDk; ;ldlt dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrndf ;
+ul7t ;Dk"0f{ k"0f{sfnLg tyf cf+lzs k|fWofksHo"x¿df
cg'/f]w ul/G5 .
agef]h sfo{qmdsf nflu cfjZos ?= @%).— SofDk; ;ldltsf
cWoIf >L g]qk|;fb lwtfn tyf ;lrj >L ab|Lk|;fb la8f/LnfO{ cf
cfˆgf] cg's'ntf cg';f/ a'emfpg' x'g ;d]t o;} ;"rgf4f/f
cjutfy{ cg'/f]w ul/G5 .

========================
-alb|k|;fb la8f/L_
;lrj
ljifo M ;dj]bgf

o; SofDk;sf pk k|Wofks tyf g]kfn k|ultzLn k|fWofks ;


+u7gsf s]Gb|Lo dxf;lrj >L l8lNN/fd pk|]tLsf k"HogLo lktf
>L lzjnfn pk|]tLHo"sf] oxL ldlt @)^!.!).)& ut] ljlxaf/sf lbg
&! jif{sf] pd]/df c;fdlos lgwg ePsf] vj/n] o; g]kfn k|ultzLn
k|fWofks ;+u7g, SofDk; ;ldlt, dx]Gb|/Tg SofDk; cToGt
b"Mlvt ePsf] 5 . zf]ssf] o; b"Mvb 38Ldf >L l8lNn/fd
pk|]tL tyf pxfFsf] zf]s ;GtKt kl/jf/ hgk|lt xflb{s ;dj]bgf
JoQm ub{} lbj+ut cfTdfsf] rL/ zflGtsf lglDt sfdgf ul/G5 .

======================
-ef]nfgfy e§/fO{_
cWoIf
g]kfn k|ultzLn k|fWofks ;+u7g SofDk; ;ldlt
dx]Gb|/Tg SofDk;,
tfxfrn
Tribhuvan University
Mahendra Ratna Campus,
Tahachal, Kathmandu
STAFF ID CARD

Card No. : .. ........… ........…....


Name : .. ........… ........….... .. ........… ........…....
Designation : .. ........… ........…....
Address : .. ........… ........….... .. ........… ........….... .. ........… ........…....
.. ........… ........….... ........… ........….. ........… ........…..…..
Signature of the Date of Issue Signature of the
Card Holder Campus Chief

I D # …..

Tribhuvan Uni v ersity


Mahendra Ratna Campus,
Tahachal, K a thmandu
S TAF F ID CAR D
Date of Issue : .. ........… ........…....
Name : .. ........… ........….... .. ........…
Designation : .. ........… ........…....
Address : .. ........… ........….... .. .....…..
Blood Type : .. ........… ........…....

.. ........… ........….... .....… ........…..…..


Signature of the Signature of the
Card Holder Campus Chief
Tribhuvan University
Mahendra Ratna Campus,
Tahachal, Kathmandu
STAFF ID CARD

Card No. : .. ........… ........…....


Name : .. ........… ........….... .. ........… ........…....
Designation : .. ........… ........…....
Address : .. ........… ........….... .. ........… ........….... .. ........… ........…....
.. ........… ........….... ........… ........….. ........… ........…..…..
Signature of the Date of Issue Signature of the
Card Holder Campus Chief
@)^!.!!.!^

ljBfyL{x¿nfO{ l/xfO ul/lbg] af/] .

>L k|d'v lhNnf clwsf/LHo",


lhNnf k|zf;g sfof{no,
aa/dxn, sf7df08f} .

o; SofDk;sf] ljleGg tx / jif{df cWoog/t lgDg lnlvt


ljBfyL{x¿nfO{ ;'/IffsdL{n] SofDk; sDkfp08 aflx/af6
lgoGq0fdf lnPsf] a'lemPsf] x'Fbf lgh ljBfyL{x¿sf] k7g—kf7g
sfo{ rfn' /x]sfn] lghx¿nfO{ l/xfO u/L lbg] Joj:yf ePsf] v08df
SofDk;df z}lIfs sfo{df ;3fp k'Ug] ePsf] x'Fbf l/xfOsf] nflu
cg'/f]w ub{5' . ;fy} k/LIff lgoGq0f sfof{no aNv'n] lgsfn]sf]
Pd= P8= txsf] k'gM k/LIffsf] ;"rgf cg';f/ ldlt @)^! kmfNu'0f !
* ut] s]bf/ clwsf/Lsf]] klg k/LIff /x]sf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .
tkl;n
!= >L s]bf/ clwsf/L
@= >L x]/Da/fh af:tf]nf
#= >L z}n]Gb| clwsf/L
$= >L v]d/fh clwsf/L
======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)^! kmfNu'0f !& ut]

>L /lhi6«f/sf] sfof{no


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M lgo'lQmsf] :jLs[t af/] .

To; dxfzfvfsf] k= ;= r= g++= @($% ldlt @)^!.)(.@^ sf]


lgo'lQm kq k|fKt eO Joxf]/f cjut eof] . pko'{Qm ljifodf
dnfO{ lq= lj= ;]jf cfof]usf] l;kmfl/;df dx]Gb|/Tg SofDk;,
tfxfrndf l/Qm x]8 clzi6]G6 kbdf :yfoL lgo'lQm lbOPsf]df d
ldlt @)^!.)(.@^ b]lv pQm SofDk;df xflh/ e} cfˆgf] kb
;Dxfn]sf] Joxf]/f cjut u/fpFb} lq= lj= ;]jfdf lgo'lQm lbO jwfO
1fkg ul/Psf]df xflb{s s[t1tf 1fkg ub{5' .

af]wfy{,
>L SofDk; k|d'vsf] sfof{no,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
lgj]bs,

======================
-zf/bf >]i7_
x]8 clzi6]G6
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
d ;+v'jf;ef lhNnf jfgf uf= lj= ;== — * df 3/ eO xfn lqe'jg
ljZjljBfnosf] cf+lus SofDk; dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrndf pk k|
fWofks kbdf sfo{/t tyf >L lzjaxfb'/ >]i7sf] gflt >L
wgaxfb'/ >]i7sf] 5f]/f jif{ $) sf] >L rGb|axfb'/
>]i7nfO{ z}lIfs of]hgf tyf Joj:yfkg ljifodf kL= Pr= 8L=
cWoogfy{ cf+lzs ljåtj[lQ kfpgsf nflu ljZjljBfno cg'bfg
cfof]usf] ;lrjfnodf cg'/f]w ePsf]df ljZjljBfno cg'bfg cfof]uåf/f
ldlt @)^).!@.#) sf] r= g++= ^!! sf] kqsf] a'Fbf g++ -3_ df
pNn]v eP cg';f/ pQm ljBfjfl/lw cWoog kZrft kfFr jif{ ;Dd
sfo{/t ;+:yfdf /xL ;]jf g5f]8\g] zt{ dnfO{ dGh'/ eO of]
sa'lnotgfdf n]vL dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrn dfkm{t ljZjljBfno
cg'bfg cfof]u ;dIf k]z u/]sf] 5' . Olt ;Dat @)^! ;fn kmfNu'0f
@) ut] /f]h % ;'ed\ .
@)^!.!!.@^

/sd lgsf;f af/] .

>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .

dxf]bo,
o; SofDk;df k|df0fkq tx b]lv :gftsf]Q/ tx ;Dd tLg l;k6df sIff ;
+rfng eO/x]sf]df ljBfyL{ ;+Vofsf] rfksf] sf/0f sIff ;+rfng ug{
:yfgfefj eO :yfgsf] vf]hL ubf{ sIff ejg aL / ;L sf] aLrdf
hL0f{ cj:yfdf /x]sf] 6fonsf] 5fgf ePsf] k"/fgf] ejgsf] -h'g;'s} ;dodf
klg Ifltu|:t x'g;Sg]_ 6fonsf] 5fgf x6fO dd{t u/L cf/= ;L= ;L= 9nfg
u/L dd{t lgdf{0f ug{ cfjZos eO ?= !$,^$,*$!.— sf] nfut Oli6d]6
tof/ eO s]Gb|Lo sfof{nodf :jLs[ltsf nflu kqfrf/ ePsf]df ;f=k|
=d=zf= @ kmf= -u—#&_ r= g+= **^—)^!.^@ sf] kqfg';f/ ldlt
@)^!.)$.!) df lq= lj= ljs]Gb|Ls/0f lgod @)%% cg';f/ ug]{ u/fpg]
u/L :jLs[lt k|fKt ePsf] 5 .
pQm ejg dd{t lgdf{0f ug]{ ;DaGwdf >Ldfg\ o; SofDk;df
:jtGq ljBfyL{ o'lgogåf/f cfof]lht sfo{qmddf kfNg' ePsf] ;dodf
Joxf]/f cjut u/fpFbf >Ldfg\af6 ;f]xL sfo{qmddf s]xL /sd ejg dd{t
lgdf{0fsf] nflu lgsf;f ul/lbg] df}lvs cfZjf;g k|fKt ePsf] x'Fbf
Oli6d]6 /sdsf] krf; k|ltzt /sd SofDk;sf] cfGtl/s >f]taf6 / krf; k|ltzt
-?= cf7 nfv_ /sd lq= lj= af6 lgsf;f kfpg cg'/f]w u/L kqfrf/ ug]
{ egL ldlt @)^!.)$.!* df a;]sf] SofDk; sfo{ ;ldltsf] a}7saf6
lg0f{o eP cg';f/ Joxf]/f ;fb/ cg'/f]w ub{5' egL r= g+= !@!.)^!—
^@ ldlt @)^!.)$.!* df >Ldfg\ ;dIf cg'/f]w u/L kqfrf/ ePsf]df pQm
ejg dd{t lgdf{0f gePsf] v08df cfufdL jiff{bdf eTsg] ;Defjgf ePsf]
x'Fbf ldlt @)^!.!!.@^ ut]sf lbg a;]sf] SofDk; sfo{ ;ldltsf] a}7sn]
pQm ejg dd{t lgdf{0f ug{ /sd dfu u/L k'gM tfs]tfsf] nflu cg'/f]w
u/L kqfrf/ ug]{ lg0f{o ePsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .
=======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
lzIffzf:q ;+sfo
:gftsf]Q/ txsf lj= ;+= @)^) >fj0f b]lv otf :jLs[t e} ;s]sf
ljBfyL{x¿sf] ;f]wkq ljj/0f

qm zf]wstf{ ljBfyL{sf] zf]w kqsf] zLif{s a'emfPsf]


= ; gfd ldlt
+=

===================================
=====

===================================
=====
- _ -
_
ljefuLo k|d'v zf]w
lzIfs
======================= lzIf0f ljefu
======================= lzIf0f
ljefu

@)^!.!@.)&

hUuf gfd;f/L ul/lbg] af/] .

>L dfggLo lzIff tyf v]ns"b dGqLHo",


lzIff tyf v]ns"b dGqfno,
s]z/dxn, sf7df0f8f} .

dxf]bo,
o; SofDk;n] lgoldt sfo{qmd cGtu{t sIff ejg, k|zf;sLo ejg,
v]ns"b d}bfgx¿sf] nflu k|of]u ub}{ cfPsf] ;flas 6+s]Zj/ tfxfrn
jf=g+= — # / $ / xfn sf7df08f} dxfgu/kflnsf jf=g+= — !#,
tfxfrn l:yt >L % sf] ;/sf/ lzIff dGqfnosf] gfddf /x]sf] lgDg lnlvt ls=
g+= sf hUufx¿ o; SofDk;sf] gfddf gfd;f/L x:tfGt/0f u/L kfpgsf]
nflu ;do ;dodf dGqfnodf kqfrf/ ePsf]df xfn;Dd klg gfd;f/L gx'Fbf
SofDk;sf] ljsf; lgdf{0f tyf lj:tf/ sfo{qmddf afwf kl//x]sf] 5 .
o;y{ oyfl;3| SofDk;sf] gfddf pQm hUufx¿ gfd;f/L x:tfGt/0f
u/fOlbg] Joj:yfsf nflu >Ldfg\ ;dIf xflb{s cg'/f]w ub{5' .
tkl;n
qm= 7]ufgf Jff= ls= If]qkmn s}lkmot
;+= g+ g+=
=
1. sf=d=g=kf= 6+s]Zj/ 3 14 0-7-2
tfxfrn
2. ,, 3 17 1-9-0

3. ,, 3 27 3-9-2

4. ,, 3 28 3-8-2

5. ,, 3 20 4-2-2

6. ,, 4 134 3-8-1

7. ,, 4 216 1-14-1

8. ,, 4 217 1-10-1

9. ,, 4 218 0-15-2

10. ,, 4 219 0-12-0

11. ,, 4 220 0-9-0

12. ,, 4 221 3-4-3

13. ,, 4 223 7-15-1

14. ,, 4 224 16-12-2

50-10-3

Aff]wfy{
=====================
>Ldfg\ pks'nkltHo", -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
pks'nkltsf] sfof{no,
SofDk; k|d'v
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .
@)^!.!@.)*

kfl/>lds s/ ;DaGwdf .

>L cfGtl/s /fhZj sfof{no,


If]q g+= — #, nflhDkf6 .

o; SofDk;sf n]vf lgoGqs >L aRr'/fd km'Fofnsf] cf= j= @)^).)^!


sf] jflif{s cfo, s/ s§L /sd tyf To; sfof{nodf k7fOPsf] ljj/0f lgDgfg';f/
ePsf] Joxf]/f hfgsf/L u/fOG5 .
cfo dfl;s tnj 10184.00

jflif{s tnj 10184û 12 122208.00

bz} vr{ + (300û 12 + 10184.00) + 13784.00

eQf
s"n cfo 135992.00

5'6 cfodf 5'6 100000.00

s=;+= sf]if 12220.80


gf=n= sf]if 12220.80
ljdf lk|ldod 7000.00 - 131441.60
s/ of]Uo cfo 4550.40

ltg'{ kg]{ s/ /sd -s/ of]Uo cfosf] !% %_ 682.56


s/ s§L /sd k7fPsf]] ljj/0f
qm=; ldlt k=;+=r=g+ Psd'i6 /sd aRr'/fd
+= + km'Fofnsf] /sd
1. @)^).)*.)( 518/060-61 147163.82 0.00
2. @)^).)(.@$ 677/060-61 35044.30 0.00
3. @)^).!).)! 701/060-61 35044.52 0.00
4. @)^).!!.)! 763/060-61 35656.90 0.00
5. @)^).!@.)# 942/060-61 35249.83 0.00
6. @)^).!@.@( 1088/060-61 35612.46 170.64
7. @)^!.)@.)! 2025/060-61 35712.10 170.64
8. @)^!.)@.@& 3010/060-61 35183.02 170.64
9. @)^!.)#.!& 3076/060-61 34977.38 170.64

682.56
@)^#.)%.!#

kfl/>lds s/ ;DaGwdf .

>L cfGtl/s /fhZj sfof{no,


If]q g+= — #, nflhDkf6 .

o; SofDk;sf pk k|fWofks >L u+uf/fd uf}tdsf] cf= j= @)^@.)^#


sf] jflif{s cfo, s/ s§L /sd tyf To; sfof{nodf k7fOPsf] ljj/0f lgDgfg';f/
ePsf] Joxf]/f hfgsf/L u/fOG5 .
tkl;n
cfo dfl;s tnj 12,114.00
jflif{s tnj (12,114.00 û 12) 1,45,368.00

bz} vr{ + (350û12 + + 16,314.00


eQf 12,114.00)
s"n cfo 1,61,682.00

5'6 cfodf 5'6 1,25,000.00


s=;+= sf]if 14,536.80 - 1,39,536.80
s/ of]Uo cfo 22,145.20
ltg'{ kg]{ s/ /sd -s/ of]Uo cfosf] !% %_ 3,321.78
s/ s§L /sd k7fPsf]] ljj/0f
qm=; ldlt k=;+=r=g+ Psd'i6 /sd u+uf/fd
+= + uf}tdsf] /sd
1. @)^#.)@.)@ 817/062-63 2,87,708.29 2,491.38
2. @)^#.)#.#) 50/063-64 95,201.54 830.46

======
=========
===
-eut a:g]t_
n]vf lgoGqs
ldltM @)^!.!@.!)

>Ldfg\ SofDk; k|d'vHo",


dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
ljifo M a]?h' ;DaGwdf .

To; SofDk;sf] r= g+= &!).)^)—^! ldlt @)^).!).)$ sf] kq k|


fKt eO Joxf]/f cjut eof] . cf= j= @)%(.)^) sf] d=n]=k= j]?h'
;DaGwdf lgDg Joxf]/f ePsf] x'Fbf km5\of}{6 ul/lbg] Joj:yfsf nflu
cg'/f]w ub{5' .
s_ j]?h' bkmf @% cg';f/ ;+lrt ljbf afktsf] /sd e'QmfgL ubf{ clu|
d cfos/ afkt a'emfpg' kg]{ /sd ?= @,@!*.%) g]=j}=ln=
sflndf6L l:yt SofDk;sf] vftfdf ldlt @)^!.!@.)( df a'emfPsf]
;Ssn efpr/ yfg Ps o;};fy ;+nUg /flv j]?h' km5\of]{6 ul/lbg'
x'g cg'/f]w ub{5' .
v_ j]?h' bkmf #^ sf ;DaGwdf sn/ cfO{= 8L= h8fg vr{df ?= !,
$)).— j]?h' sfod ePsf]df ?= *%).— -cf7 zo krf;_ sf]
6]lnkmf]g ;]6 vl/b ePsf]df tTsfnLg SofDk; k|d'vsf] x}l;otn]
To; a]nfsf] c;fdfGo Joj:yfsf] sf/0f sn/ cfO{= 8L= /fVg' kg]
{ kl/l:ylt eO 6]lkmkmf]g ;]6 ! lnPsf]df kl5 pQm ;]6 d}n]
SofDk;df lkmtf{ ul/;s]sf] / ?= %%).— sn/ cfO{= 8L= h8fg
afkt g]kfn b'/;~rf/ ;+:yfgsf] 5fpgL PS;r]ghdf b:t'/ afkt
a'emfPsf] x'Fbf pQm /sd ;d]t hDdf ?= !,$)).— j]?h' sfod x'g'
gkg]{ ePsf] xF'bf j]?h' km5\of]{6 ul/lbg] Joj:yfsf nflu
cg'/f]w ub{5' .
u_ j]?h' bkmf #( sf ;DaGwdf ljhof bzdLsf] z'e sfdgf sf8{ 5kfO
afkt ?= !,!)).— sf] j]?h' d]/f] gfddf pNn]v ePsf]df ljhof
bzdLsf] z'e sfdgf cfbfg k|bfg ug]{ k/Dk/f /x]sf] tyf SofDk;sf]
tkm{af6 pQm sf8{ 5kfO ;f] sf] j]?h' afktsf] /sd cfGtl/s ;|
f]taf6 vr{ ePsf]n] d}n] JolQmut ¿kdf ;f] /sd a'emfpg' gkg]
{ x'Fbf ;f] /sd j]?h' sfod x'g' gkg]{ b]lvPsf] Joxf]/f cg'/f]w
ub{5' .

af]wfy{
==================
>L /lhi6f/sf] sfof{no, -
x]dl;+x If]qL_
lg/LIf0f dxfzfvf, ;x k|
fWofks
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .
@)^!.!@.!@

j]tnjL ljbf :jLs[t ePsf] af/] .

8f= lji0f'k|;fb 9'Ëfgf,


pk k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

tkfO{n] cfkgf] ljifodf cg';Gwfg ug{ cfjZos eO j]tnjL


ljbfdf a;]sf]df ;f] labf oxL ldlt @)^!.!@.!* ;Dd :jLs[t ePsf]df
pRr cWoogsf] nflu ljb]zdf hfg' kg]{ ePsf]n] ldlt @)^!.!@.!
( b]lv k'gM Ps jif{ -@)^@.!@.!* ;Dd_ j]tnjL ljbf :jLs[t u/fO
kfpF eGg] Joxf]/f b;f{O lbg' ePsf] lgj]bg pk/ sf/jfxL x'Fbf ldlt
@)^!.!@.!( b]lv ldlt @)^@.!@.!* ;Dd Ps jif{ j]tnjL ljbf :jLs[t
ePsf] Joxf]/f ldlt @)^!.!@.!@ sf] lg0f{ofg';f/ hfgsf/L u/fpFb5'
.

af]wfy{ tyf sfof{y{


======================
!= >L /lhi6«f/sf] sfof{no, -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, SofDk;
k|d'v
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .
@= >L 8Lgsf] sfof{no,
lj1fg tyf k|ljlw cWoog ;+:yfg,
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^!.!@.@@

z}lIfs nJwf+s kq tyf k|df0fkq k|:t't u/]sf] ;DaGwdf .

>L lqe'jg ljZjljBfno,


kf7\oqmd ljsf; s]Gb|,
;]jf k|of]hgsf nflu z}lIfs k|df0fkq 5fgljg :yfoL ;ldlt,
sLlt{k'/ .

xfn o; SofDk;df 6f= u= kbdf sfo{/t >L /fdxl/ lji6n]


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvfsf] r= g+= $&^@.)%$.%% ldlt @)%
$.!@.)# sf] kqfg';f/ ldlt @)%$.!@.!) b]lv lq= lj= ;]jf cGtu{t
o; SofDk;df k|j]z u/L xfn ;Dd ;f]xL kbdf dfl;s Hofnfbf/L ;]jfdf
sfo{/t /xg' ePsf] Joxf]/f hfgsf/L u/fpFb} pxfFn] lq= lj= ;]jfdf
k|j]z ubf{ k]z ug'{ ePsf] P;= Pn= ;L= tyf cfO{= sd= txsf
z}lIfs of]Uotfsf k|df0fkqx¿ 5fgljgsf nflu k|:t't ug'{ ePsf] x'Fbf
cfjZos sfof{y{ o;};fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^!.!@.!$

cf+lzs÷cltl/Qm lzIfsx¿sf] kfl/>lds af/] .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .

dxf]bo,
lq= lj= lj= /lhi6«f/sf] sfof{no, sd{rf/L k|zf;g dxfzfvfsf]
-@_ r=g+= @$() ldlt @)^).!).!# sf] kqfg';f/ lq= lj=, sfo{sf/L
kl/ifb\sf] ldlt @)^).!).)! lg0f{o g+= $)! cg';f/ @)^! df3 dlxgf
b]lv ;fljs cltl/Qm cf+lzs sIffsf] kfl/>ldsdf j[l4 ePsf]df k|lzIfs
jf ;f] ;/xsf] kfl/>ldssf ;DaGwdf st} pNn]v ePsf] gb]lvPsf]
x'Fbf ;f] ;d]t pNn]v u/L k7fOlbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .

tkl;n
qm tx @)^) df3 @)^) df3 @)^) df3
=; dlxgf eGbf dlxgfb]lv dlxgfb]lv 5'6
+= cufl8sf] b/ j[l4 ;lxtsf] b/ ePsf] b/
1. k|df0fkq tyf ^).— !@).— û
:gfts txsf] ;fljs
sIff ;/x
2. :gftsf]Q/ tx ;/x &%.— !%).— û
3. k|lzIfs ;/x $).— û *).—

af]wfy{ tyf sfof{y{


======================
!= >L 8Lgsf] sfof{no, -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
lzIffzf:q ;+sfo, SofDk; k|
d'v
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .
@= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^!.!@.!$

cled'vLs/0f sfo{qmd (Orientation Program) ;~rfng af/] .

o; SofDk;af6 Pd= P8= bf];|f] jif{sf] k/LIffdf ;dfj]z eO


;s]sf lgoldt tyf k"/fgf ljBfyL{x¿n] tof/ ug'{ kg]{ zf]wkq (Thesis)

sf]8 g+= %(* sf] k|:tfjgf n]vg (Proposal) tof/ ug{ o; eGbf cufl8
g} ;"rgf hf/L ul/;lsPsf] 5 . zf]wkqsf] k|:tfjgf n]vg ;DaGwL
cled'vLs/0f sfo{qmd lgDg ldlt / ;dodf ;~rfng x'g] ePsfn] o;
z}= j= df zf]wkq n]Vg] ;Dk"0f{ ljBfyL{x¿nfO{ pQm
sfo{qmddf pkl:yt x'g] hfgsf/Lsf nflu of] ;"rgf k|sflzt ul/Psf]
5.
tkl;n
ldlt M @)^!.!@.@( ut] ;f]daf/ .
;do M lbp;f] #M)) ah] .
sf]7f g+= M %)!, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
====================
-snfw/ kf}8]n_
;xfos SofDk; k|d'v
@)^!.!@.@!

sf]if{ s/f/df lzIfs lgo'lQm ug]{ :jLs[lt af/] .

>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df lzIffzf:q ljifodf k|df0fkq, :gfts / :gftsf]Q/ txsf] cWoog


cWofkg x'g] u/]sf] / xfn ;a} tx / jif{df u/L sl/j %#))
ljBfyL{ cWoog/t 5g\ . ljBfyL{ ;+Vofsf] cfwf/df SofDk;df sfod
ePsf] b/jGbL cg';f/sf] lzIfs¿af6 dfq sIff ;~rfng ug{ ;Dej gePsf]
x'Fbf lgDg ljifodf lgDg adf]lhd yk b/jGbLsf] >[hgf eO sf]if{ s/f/df
lzIfs lgo'lQm ug]{ :jLs[ltsf nflu Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .
tkl;n
q ljifo k|lt s'n xfn cfjZos s}lkmot
m xKtf lzIfs sfo{/t yk
= sIffef/ lzIfs b/jGbL
;
+
=
1. ul0ft lzIff 171 10 7 4 ! hgf cWoog ljbf, !
hgf j]tnjL ljbf, ! hgf
;x k/LIff lgoGqs
2. :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff 241 12 7 9 # hgf cWoog ljbf, !
hgf ;=Sof=k|=
3. e"uf]n tyf hg;+Vof 205 15 11 2 @ hgf c= ljbf, !
lzIff hgf ;=Sof=k|=, !
hgf ;x k/LIff lgoGqs
4. g]kfnL lzIff 237 14 13 3 ! hgf cWoog ljbf
5. c+u|]hL lzIff 243 15 11 5 $ hgf cWoog ljbf
6. /fhgLlt zf:q tyf g]kfn 120 6 6 2
kl/ro
7. cy{zf:q lzIff 129 9 7 2 ! hgf :jfWofog ljbf, !
hgf j]tnjL ljbf
8. lj1fg lzIff 194 9 8 4 ! hgf sfh uPsf]
hDdf 1540 90 70 31
jf]wfy{{
========================
>Ldfg\ 8LgHo",
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
lzIffzf:q ;+sfo, SofDk; k|d'v
lq= lj= lj=, sLlt{k'/

Materials Donated by JTC on July 23rd, 2003


(At the visit of the President of JTC, Dr. Kim)

Computers & Accessories


1. L G Monitor 1 set
2. Anborn Monitor 2 sets
3. Samsung Monitor 4 sets
4. Beam CPU 2 sets
5. Samsung CPU 1 set
6. Without Brand CPU 2 sets
7. Key Board 7 sets
8. Note Book (Samsung) Sense 620 1 set

Camera & Scanner


1. Digital Camera (Olympus) 1 set
a) Card Reader 1 set
b) Chips 3 pcs
c) Bag 1 pc
2. Scanner (Mustek) LPIII 1 set

Electronics
1. B/W TV with Regulator (Mitsuma) 1 set
2. Electric Pot 1 set
3. Speaker 1 set

Furniture
1. Sofa Set 3 sets
2. Tea Table 1 set
3. Board 3 sets

Music Instruments
1. Key Board (61 keys) (Yongmei YM-6200) 1 set
2. Key Board (54 keys) (Yongmei YM-2008V) 2 sets
3. Guitar with bag (Tronad) 4 sets
4. Violin with hard case (made in India) 2 sets

@)^!.!@.@@

hUuf gfd;f/L btf{ ug]{ af/] .

>L lzIff tyf v]ns"b dGqfno,


s]z/dxn, sf7df08f} .

To; dGqfnosf] gfddf /xL SofDk;n] ef]u rng u/]sf hUufx¿ o;


SofDk;sf] gfddf gfd;f/L btf{ u/L kfpg >L dfggLo lzIff tyf v]ns"b
dGqLHo" ;dIf ldlt @)^!.!@.)& df cg'/f]w ul/Psf] Joxf]/f
:d/0ffy{ cg'/f]w ub{5' .
;fy} >L % sf] ;/sf/, e"ld ;'wf/ tyf Joj:yf dGqfno, l;+xb/jf/sf]
r=g+= #!@& k=;+= )^!.)^@ cg' ^! sf] k|fKt kqdf ……clVtof/
b'?kof]u cg';Gwfg cfof]usf] ldlt @)^!.)^.)^ sf] lg0f{on] To;
ljZjljBfnosf] gfddf /x]sf] g]kfn clw/fHo leqsf] ;Dk"0f{ crn ;DklQ
-hUuf_ bf= vf= u/fO 5 -^_ dlxgf leq k"hf{ k|fKt u/L cfof]udf
hfgsf/L lbg] lgb]{zg ePsf]n] ;f] cg';f/ ljZjljBfnosf] gfddf /x]sf]
hUufsf] nut ;DalGwt dfnkf]t sfof{noaf6 cWofjlws u/L ;f] sf]
hfgsf/L o; dGqfno / clVtof/ b'?kof]u cg';Gwfg cfof]udf lbg' x'g
cfb]zfg';f/ cg'/f]w 5 .Æ egL n]vL cfPsf] kqsf] ;DaGwdf sf/jfxL
x'Fbf lq=lj= cGtu{t clw/fHo leq SofDk;÷sfof{no÷lgsfosf]
gfddf /x]sf hUufx¿sf nfnk"hf{ ;DalGwt lhNnfdf cjl:yt dfnkf]t
sfof{noaf6 of] kq k|fKt ePsf] ldltn] $% -k}+tfnL;_ lbg leq k|fKt
ug]{ tkm{ sf/jfxL cl3 a9fpg / nfnk"hf{ k|fKtL kZrft ;f] sf] ;fy} tL
k|fKt nfnk"hf{sf] 5fFofk|lt oyf;L3| lq= lj= s]Gb|Lo sfof{no,
;fdfGo k|zf;g dxfzfvfdf k7fpg] Joj:yf ug'{ u/fpg x'g ldlt @)^!.!
@.!& sf] lg0f{ofg';f/ cg'/f]w ub{5' egL lq= lj= /lhi6«f/sf]
sfof{no, ;fdfGo k|zf;g dxfzfvfsf] r= g+= !^(—)^!.^@ ldlt
@)^!.!@.!& sf] kq k|fKt ePsf] x'Fbf cfjZos hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w
ub}{ hUuf btf{sf] Joj:yfsf] nflu k'gM cg'/f]w ub{5' .

jf]wfy{{
========================
!= >L ;fdfGo k|zf;g dxfzfvf
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >L % sf] ;/sf/,
e"ld ;'[wf/ tyf Joj:yf dGqfno,
l;+xb/jf/ sf7df08f} .
@)^@.)!.)*

l;kmfl/; af/] .

>L ljefuLo k|d'vHo",


k':tsfno tyf ;"rgf lj1fg ljefu,
lq= lj= sLlt{k'/ .

o; SofDk;df :yfoL ;]jfdf sfo{/t sd{rf/L >L dfwa sfsL{ To;


ljefudf Masters in Library and Information Science bf]>f] jif{, /f]n g+= !*
—)^).^@ df cWoog/t /xg' ePsf] x'Fbf lq=lj= lgodfg';f/ k|fKt
x'g] ;'ljwfsf] nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

=====================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
—)^!.^@
@)^@.)!.)(

;~rosf]if gDa/ tyf k'l:tsf k7fOlbg] af/] .

>L ;~rosf]if zfvf,


lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= ;]jf cfof]usf] l;kmfl/;df sd{rf/L k|zf;g dxfzfvfsf]


kqfg';f/ o; SofDk;sf lgDg sd{rf/Lx¿ lgDg ldltb]lv :yfoL ;]jfdf
k|j]z ug'{ ePsf] x'Fbf ;~rosf]if -gDa/ ;lxtsf]_ ;dy{g k'l:tsf yfg
— $ pknJw u/fO lbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

tkl;n
qm= kb gfd s= k|= d= :yfoL
;+= zf= r= g+= lgo'lQm ldlt

!= x]8 >LdtL zf/bf >]i7 @($% @)^!.)(.@^


clzi6]G6

@= n]vfkfn >LdtL /fwfb]jL @(^^ @)^!.)(.@^


l3ld/]

#= 6f= u= >L /d]zk|;fb ? #)!) @)^!.)(.@^


kfv]tL

$= a's r]s/ ;'>L ljdnf lji6 #)!& @)^!.)(.@^


=======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] ufO8 u/]sf] af/]] .

>LdtL dbfn;f l;+x,


pk k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
oxfFn] o; SofDk;sf] cy{zf:q lzIf0f ljefu cGtu{t /xL ldlt @)
%# ;fn b]lv xfn ;Dd Pd= P8= tx bf]>f] jif{ k"/f u/]sf tkl;ndf
pNn]lvt 5fq—5fqfx¿sf] tn pNn]lvt ljifosf] zf]wkqsf] ufO8 e}
sfd ug'{ ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .
tkl;n

qm 5fq—5fqfsf] z}=j efOef ;f]w zLif{s


=; gfd = ldlt
+=
1. ofbjk|;fb 054/55 2059 sf7df08f} lhNnfsf ;fj{hlgs df=
kf}8]n lj= sf] ljQLo l:yltn] z}lIfs
oknJwLdf kf/]sf k|efjx¿sf] Ps
cWoog
2. bQfqo bfxfn 05455 2060 ;f]n'v'Da" lhNnfdf ;+rflnt
cgf}krfl/s k|f}9 lzIff sfo{qmdf
dlxnf ;xeflutfsf] l:ylt / o;sf] k|
efjsfl/tfdf c;/ kfg]{ tTjx¿sf] Ps
cWoog
3. z'e df:s] 055/56 2060 ;nf{xL lhNnfsf] lg=df=lj= df
cWoog/t dlxnf ljBfyL[sf] ;xeflutf
tyf ltgn] ;fdgf ug'{ kg]{
;d:ofx¿ M Ps cWoog
4. cg'kdrGb| 053/54 2060 sf7df08f} lhNnfsf ;fd'bflos / ;
>]i7 +:yfut ljBfnosf ljBfyL{x¿n] sIff *
sf] lhNnf:t/Lo kl/jf/df hg;+Vof tyf
jftfj/0f lzIff ljifodf k|fkt u/]sf]
pknJwLsf] t'ngfTds cWoog
5. dfgl;+x P]/ 054/55 2060 sfe|]knf~rf]s lhNnfsf] k|fylds
txsf] ;fdflhs l;sfOdf tflnd k|fKt /
ck|fKt lzIfsx¿aLr z}lIfs ;fdu|Lsf]
lgdf{0f / k|of]udf leGgtf M Ps
cWoog

==================================

======================
-l8lNn/fd pk|]tL_ -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
ljefuLo k|d'v SofDk; k|d'v
cy{zf:q lzIff lzIf0f ljefu

@)^@.)!.@*

:jf:Yo k/LIf0f af/] .

>Ldfg\ lgb]{zsHo"
lzIf0f c:ktfn,
lq= lj=, dxf/fhu~h .

o; SofDk;df :yfoL ;]jfdf sfo{/t sd{rf/L >L pQdk|;fb ?kfv]tL


:jf:Yo k/LIf0fsf] nflu To; lzIf0f c:ktfndf cfpg' ePsf] x'Fbf lq=
lj= lgodfg';f/ k|fKt x'g] ;'ljwf pknAw u/fOlbg' x'g l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w ub{5' .
jf]wfy{
======================
>L pQdk|;fb ?kfv]tL -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
n]vfkfn, SofDk; k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^@.)@.)@

gfd ;RofO lbg] af/] .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] k= ;+= r= g++= $&#% ldlt


@)^@.)@.)! sf] kqfg';f/ o; SofDk;df :yfoL ;]jfdf sfo{/t x]=
c= zf/bf >]i7sf] lgo'lQm kqdf zf/bf >]i7 / gful/stfsf] k|
df0fkqdf zf/bfs'df/L >]i7 km/s km/s gfd pNn]v ePsf] kfOPsf]
eGg] kq k|fKt eO cfPsf] x'Fbf lghsf] gful/stfsf] k|df0fkqdf
zf/bfs'df/L >]i7 g} b]lvPsf] x'Fbf gful/stfsf] k|df0fkqsf] k|
ltlnlk o;};fy /fvL cfjZos sfof{y{ l;kmfl/;sf ;fy Joxf]/f cg'/f]w
ub{5' .

===========
===========
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
xflh/L k'l:tsf pknJw u/fO lbg] af/] .

>L k|d'vHo",
lq= lj=, 5fkfvfgf,
sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] z}lIfs jif{ @)^#.)^$ sf] k|of]hgsf] nflu !


%û( ;fOhsf] lzIfs÷sd{rf/L xflh/L k'l:tsf tkl;n adf]lhd hDdf yfg
*, pknJw u/fO lbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .

tkl;n
!= *) kfg] g]kfnL sfuhsf] xflh/ k'l:tsf — yfg !
@= ^) kfg] g]kfnL sfuhsf] xflh/ k'l:tsf — yfg !
#= %) kfg] g]kfnL sfuhsf] xflh/ k'l:tsf — yfg ^

======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^@.)@.!)

:yfoL ;]jf clen]v kmf/d -l;6/f]n kmf/d_ eg]{ af/] .

lq= lj= sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf -^_ r= g+= $&^).)^!—^@


ldlt @)^@.)!.@* sf] kqfg';f/ lq= lj= ;]jfsf ;Dk"0f{ :yfoL
sd{rf/Lx¿sf] ;]jf clen]v :yfoL ¿kdf Jojl:yt ug{ :yfoL ;]jf clen]v
kmf/d -l;6/f]n kmf/d_ sfof{Gjogs ug]{ ldlt @)^@.)!.)# df
lg0f{o ePsf]n] sfo{/t ;a} :yfoL sd{rf/Lx¿n] cfˆgf] / s= ;+=
sf]ifdf OR5fOPsf] JolQmsf] Ps÷Ps yfg c6f] ;fOhsf] kmf]6f]
;lxt k|zf;g zfvfdf ;Dk{s /fvL ldlt @)^@.)@ d;fGt leq kmf/d
e/L a'emfpg x'g ;"rgf ul/Psf] 5 .

======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
;'/Iff uf8{n] kfng ug'{ kg]{ sfd tyf st{Jo

!= ;'/Iff uf8{n] o; SofDk;sf] d"n u]6df /xL sfd ug'{ kg]{5 .


@= d"n u]6df ljxfg ^M)) ah]b]lv !!M)) ah];Dd b'O{ hgf g}
a:g'kg]{5 .
#= d"n u]6af6 k|j]z ug]{ lzIfs÷ljBfyL{÷sd{rf/Lx¿nfO{ kl/ro
—kq x]/]/ dfq k|j]z lbg' kg]{5 .
$= lgoldt ljBfyL{x¿sf] xsdf SofDk; kf]zfs nufO
cfpg]nfO{ dfq k|j]z lbg' kg]{5 .
%= d"n u]6af6 k|j]z ug]{ cGo JolQmnfO{ ;f]wvf]h u/]/ olb
SofDk;df sfd ePsf] eP /lhi6«/df gfd tyf sfd n]vfP/ dfq k|
j]z lbg' kg]{5 .
^= sfd gePsf] s'g} klg JolQmnfO{ k|j]z lbg' x'b}g .
&= ;'/Iff uf8{ ;w} g} d"n u]6df al;/xg' kg]{5 .
*= SofDk;df 5'§L ePsf lbg / /fqL ;dodf SofDk;sf cGo kfn]
rf}lsbf/;Fu ldnL SofDk;sf] ;'/Iffdf /]v/]v, lg/LIf0f ug'{ kg]
{5 .
(= ;'/Iff uf8{nfO{ pknJw u/fPsf] sf]7fdf s'g} klg cGo
JolQmnfO{ /fVg], ;'tfpg], v]nfpg] / a:g lbg ldNg] 5}g
;fy} w'd|kfg ;d]t ug{ kfOg] 5}g olb To:tf] u/]sf]
kfOPdf ;DalGwt uf8{pk/ sf/jfxL ul/g] 5 .
!)= ;Demf}tf kqdf pNn]v ePsf] ;'ljwf afx]s s'g} klg dfn ;fdfg
pknJw u/fOg] 5}g .
!!= ;'/Iff uf8{n] cfkm"nfO{ cfjZos kg]{ ;fdfg cfkm}Fn] jf
sDkgLsf] tkm{af6 Nofpg' kg]{5 .
!@=s'g} ;d:of jf b'3{6gf ePdf t'?Gt ;DalGwt k|d'vnfO{ ;"rgf
ug'{ kg]{5 / cfjZos k/]df cfˆgf] sDkgLsf] k|d'vnfO{ ;"rgf
ug'{ kg]{5 .
!#= SofDk; jf ;DalGwt kIfaf6 lg/LIf0f x'Fbf sfddf ;DnUg
gePsf], nfk/jfxL u/]sf] kfOPdf t'?Gt sf/jfxL ul/g] 5 .
!$= SofDk;af6 s'g} ;fdfg lnP/ s'g] klg JolQm jflx/ hfFbf
SofDk;sf] u]6 kf; x]/]/ dfq 5f8\g' kb{5 cGoyf SofDk;
leqsf] s'g} j:t' aflx/ hfgaf6 /f]Sg' kb{5 .
!%=uf8{sf] cbnL abnL x'Fbf ;DalGwt sDkgLn] SofDk;df
NofO kl/ro u/fO lghn] ug'{ kg]{ sfdsf] hfgsf/L u/fOlbg'
kg]{5 .
!^= b}lj b'3{6gf jf cfˆgf] sfa' aflx/sf] sfd afx]s cGo
s'/fdf ;'/Iff k|bfg ug'{ kg]{5 .
!&= 7"nf] u]6 vf]n]/ leq Nofpg' kg]{ ;jf/L ;fwgsf] ;DaGwdf
SofDk; k|zf;gdf ;f]Wg' kg]{5 .
!*= SofDk; leqsf] lkpg] kfgL jfXo al:tsf dflg;x¿nfO{ yfk]/ nfg
lbg kfOg] 5}g .
!(= jfXo dflg;x¿dWo] SofDk; xftfdf /x]sf] vfg]kfgL Joj:yfkgsf]
nflu cfpg] JolQmnfO{ Ps k6s lrgL;s] kl5 k'gM ;f]wk'5
ul//fVg' cfjZos x'g] 5}g . ;fy} ljZjljBfnosf] k/LIff ;DaGwL
sfdsf] ;Gbe{df SofDk;df cfpg] JolQmnfO{ SofDk; leq k|
j]z lbg' kg]{5 .
@)=;'/Iff uf8{n] dfly pNn]v u/]sf sfdx¿ ;Gtf]ifhgs ¿kdf kfngf
gu/]df h'g;'s} a]nfklg ;Demf}tf /å u/L
uf8{x¿ lkmtf{ k7fpg] clwsf/ SofDk;df ;'/lIft /xg]5 .
@)^@.)@.!@

;?jf ;xdtL ;DaGwdf .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .

wgs'6f ax'd'vL SofDk;sf] g]kfnL lzIff ljifosf pk k|fWofkskbaf6


dx]Gb| df]/Ë cfbz{ ax'd'vL SofDk;sf] g]kfnL ljifosf] pk k|
fWofks kbdf sfo{/t >L s]zj clwsf/Ln] 3/fo;L sf/0faf6
sf7df08f} leq /xg' kg]{ ePsf] x'Fbf o; SofDk;df ;?jf x'g kfpF
egL lbg' ePsf] lgj]bg cg';f/ lghnfO{ o; SofDk;df ;?jf ul/lbg'
x'g l;kmfl/; ;fy ;xdtL k|bfg ul/Psf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

;+nUg M lgj]bg kq yfg Ps .

========================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^!.)$.!&

Ps jif]{ jL= P8= tyf Pd= P8= txdf yk


ljifosf] sIff ;+rfng ug]{ :jLs[lt af/] .

>Ldfg\ 8LgHo",
8Lgsf] sfof{no,
lzIffzf:q ;+sfo,
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .

dxf]bo,
o; SofDk;df /fqL ;d"xdf Ps jif]{ jL= P8= / Pd= P8= txdf
sIff ;+rfng eO/x]sf]df ;flas ljifosf] cnfjf Ps jif]{ jL= P8= txdf
lj1fg lzIff ljifo / Pd= P8= txdf lj1fg lzIff ljlzli6s/0f cGtu{t
ef}ltszf:q tyf :jf:Yo zf/Ll/s lzIff cGtu{t :jf:Yo zf/Ll/s lzIff ljifosf
yk sIff ;+rfng ug]{ :jLs[ltsf nflu cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
>L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
=======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)^@.)@.)!

>Ldfg\ 8LgHo",
8Lgsf] sfof{no
Joj:yfkg ;+sfo,
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M xflh/ x'g cfPsf] af/] .

dxf]bo,
lq= lj= lj= /lhi6«f/sf] sfof{no sd{rf/L k|zf;g dxfzfvfsf] r=
g+= $^*) ldlt @)^@.)!.@! sf] kqfg';f/ dnfO{ lq= lj=,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrnaf6 o; sfof{nodf j]tnjL sfh
v6fOPsf]df pQm SofDk;sf] r= g+= !!*&—@)^!.)^@ ldlt
@)^@.)!.#) sf] /dfgf kqfg';f/ ldlt @)^@.)@.)! b]lv xflh/ x'g
cfPsf] 5' . xflh/ u/fO kfpg cg'/f]w ub{5' .

ejbLo,

==================
-uf]kfn vgfn_
;xfos k|zf;s
4@)^@.)@.!^

dGtJo

lqe'jg ljZjljBfno lzIffzf:q ;Ífo cGtu{t dx]Gb|/Tg SofDk;,


tfxfrnåf/f k|df0fkq / :gfts tx -Ps a;]{ / tLg a;]{]{_ sf]
kf7\of+zdf Joj:yf eP cg'¿k clgjfo{ ¿kdf ug'{kg]{ cEof;
lzIf0f sfo{nfO{ k|efjsf/L 9+un] cufl8 a9fpgsf nflu o; SofDk;
cEof; lzIf0f ;ldltsf k|eftLo, lbjf / /fqL ;d"xsf k|d'vx¿ qmdzM pk
k|f= >L ab|Lk|;fb la8f/L, pk k|f= >L pQd/fh e§/fO{ / pk k|
f= >L rGb|axfb'/ >]i7sf] ;+o'Qm k|of;af6 cEof; lzIf0f k'l:tsf
kl/dflh{t ¿kdf k|sfzg ug{ nfu]sf]df dnfO{ v';L nfu]sf] 5 . o;
;ldltaf6 x'g uO/x]sf] o:tf] k|fl1s k|of; k|z+;gLo 5 . o; cEof;
lzIf0f k'l:tsfn] ljBfyL{x¿df /xL cfPsf] kf7of]hgf;DaGwL
cGof]ntfnfO{ lg/fs/0f u/L ;xL dfu{lgb]{zg k|bfg ug]{5 eGg]
s'/fdf d ljZj:t 5' . cfufdL lbgdf klg o; cEof; lzIf0f k'l:tsfn] cem
kl/is[t / kl/dflh{t ¿k lg/Gt/ kfO/xg ;sf];\ eGg] sfdgf ub{5' .

======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^@.)@.!&

hUuf gfd;f/L af/] .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;n] ef]u rng ub}{ cfPsf] >L % sf] ;/sf/ lzIff


dGqfnosf] gfddf /x]sf] hUuf SofDk;sf] gfddf gfd;f/L u/L
hUufwgL btf{k"hf{ kfpgsf] nflu ljutb]lv g} k|of; eO/x]sf] s'/f
>LdfgnfO{ hfgsf/L g} 5 . o;} ;Gbe{df dfggLo lzIff tyf v]ns"b
dGqLHo" ;dIf ldlt @)^!.!@.)& df SofDk;sf] tkm{af6 cg'/f]w
kq a'emfPsf] / dfggLo dGqLHo"sf] tf]s cfb]z ;d]t eO xfn
kmfOn dGqfnosf] e08f/ zfvfdf /x]sf]df xfn;Dd klg pQm
hUufsf] clGtd lg0f{o eO gcfPsf] x'Fbf cfjZos kxn u/Llbg]
Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .

======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^@.)#.)@

ljj/0f pknJw u/fOlbg] af/] .

>L ljgf]b g]kfn


pk k|fWofks,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
xfn — The National University,

Canberra, Australia.

tkfO{n] ci6]«lnof g]zgn o'lgel;{6Ldf ljBfjfl/lw ug{ ldlt


@)^!.)!.)@ b]lv nfu" x'g]u/L cWoog labfdf a:g' ePsf]df ldlt
@)^!.)!.)! af6 labf ;dfKt ePsf] x'Fbf ldlt @)^@.)!.)! af6 k'gM
! jif{sf] labf kfpg cg'/f]w u/L lgj]bg ug'{ ePsf]df lq= lj=
;dGjo dxfzfvfdf labf :jLs[ltsf nflu kqfrf/ ul/Psf]df yk
labf;DaGwL sf/jfxL ug{ ljBfjfl/lw cWoogsf] k|ult ljj/0f pknJw
u/fOlbg cg'/f]w u/L kq k|fKt ePsf] x'Fbf tkfO{sf] cWoogsf] k|
ult ljj/0f oyflz3| pknJw u/fO k7fO lbg x'g hfgsf/L u/fOG5 .

af]wfy{
=======================
>L ;dGjo dxfzfvf, -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@)^@.)#.)^

hUufsf] gfd;f/L ug]{ af/] .

>L k|d'vHo"
sfg'gL ;xof]usf] sfof{no,
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;n] pkef]u u/]sf hUUff SofDk;sf] gfddf btf{ u/fO


kfpg >LdfggLo lzIff tyf v]ns"b dGqLHo"nfO{ ldlt @)^!.!@.)& df
k7fOPsf] kqsf] k|ltlnlk cfjZos sfof{y{ o;};fy k7fOPsf] Joxf]/f
cg'/f]w ub{5' . ;f] cg';f/ cfjZos kq dGqfnosf] gfddf k7fO lbg]
Joj:yfsf nflu cg'/f]w 5 .

========================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^@.)#.)&

:yfoL ;]jfdf sfo{/t sd{rf/Lx¿sf] l;6/f]n kmf/d k7fOPsf] af/]

>L k|d'vHo",
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] k= ;+= r= g+= $&^)—)^!.^@ ldlt @)^@.)!.@*


sf] kqfg';f/ :yfoL ;]jfdf sfo{/t sd{rf/Lx¿sf] l;6/f]n kmf/d dfu
ul/Psf]df o; SofDk;df :yfoL ;]jfdf sfo{/t tkl;n adf]lhdsf
sd{rf/Lx¿sf] ljj/0f cfjZos sfof{y{ k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .
;+nUg M sd{rf/Lx¿sf] JolQmut l;6/f]n kmf/d yfg — $*
tkl;n
qm kb gfd 22. ,, >L ljBf;fu/ >]i7
=; 23. ,, >LdtL zf/bf
+=
12.
>]i7
pk k|zf;s >L j;Gtk|;fb 24. n]vfkfn >L pQdk|;fb ?
k/fh'nL
13.
kfv]tL
n]vf lgoGqs >L eut a:g]t 25. ,, >LdtL /fwfb]jL
14. ;xfos k|zf;s >L k"0f{dfg l3ld/]
dxh{g 26. Nofj cl;i6]06 >L lji0f'k|;fb k|
15. ,, >L cf]dk|sfz hfktL
rf}w/L 27. ,, >LdtL k|ltef
16. ,, >LdtL >]i7
ck0ff{ k|wfg 28. 6f=v= >L g/]Gb|s'df/
17. n]vf clws[t >L e"kfndfg k|wfg
sdf{rfo{ 29. ,, ;'>L d]g" If]qL
18. ;xfos >L k|]dnfn 30. 6f=u= >LdtL ;Ltf
nfOa|]/Log >]i7
19. e08f/ clws[t
clWfsf/L
>L lzjk|;fb 31. ,, >L /d]zk|;fb ?
b'jf8L
20.
kfv]tL
c=x]=O >L hnjxfb'/ 32. ;= e08f/kfn >LdtL
dxh{g
21.
d+h";L+
x]8 clzi6]06 >L /fdjxfb'/
dxh{g
>]i7
33. b= >L eQmjxfb'/ 34. clzi6]G6 >L dfwj sfsL{
On]lS6«l;og dxh{g
35. l;= Nofa Jjfo >L ljdnrGb|
vgfn
qm kb gfd
=;
+=
36. Nofa Jjfo >L ;/f]hs'df/
af:sf]6f
37. ,, >L O{Zj/Lk|;fb
e§/fO{
38. ,, >L ;'ar{n
bfxfn
39. ,, >L jlb|k|;fb
e§/fO{
40. l;=a'sr]s/ >L nId0fjxfb'/
s]=;L=
41. a'sr]s/ ;'>L ljdnf lji6
42. l;=d]df]=O >L sd{jxfb'/
{= sfsL{
43. b=ld:qL >L k|]d t08'sf/
44. l;= rf}lsbf/ >L lzjk|;fb
l3ld/]
45. rf}lsbf/ >L d'/nL du/
46. ,, >L g]qjxfb'/
tfdfË
47. ,, >L ljZjgfy
s]=;L=
48. ,, >L s[i0fk|;fb
e§/fO{
49. l;=jf8{ ;]js >L /fdjxfb'/
v8\sf
50. jf8{ ;]js >L dw';'bg lji6
51. l;= lkog >L df]ltjxfb'/
>]i7
52. lkog >LdtL lji0f'b]jL
dxh{g
53. ,, >L sfG5f tfdfË
54. ,, >L ;Ltf/fd lu/L
55. efG5] >L sdnjxfb'/
yfkf
56. vnf;L >L dx]Gb| vqL
57. au}r] >LdtL =======
6+ss'df/L =======
uf}td =======
58. bIf s'lrsf/ >LdtL ===
gfgLd}rf
-eLdaxfb'/
Rofd]gL
59. ,, >LdtL gfgLdfof
s'Fj/_
kf]8]gL

@)^@.)&.!#

:yfoL ;]jfdf sfo{/t sd{rf/Lx¿sf] l;6/f]n kmf/d af/] .

>L k|d'vHo",
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .

To; dxfzfvfsf] k=;+=kmf=s=k|=d=zf= -$_ r=g+= !!%$


—)^@.^# ldlt @)^@.)^.)& sf] kq k|fKt eof] . o; SofDk;df xfn
:yfoL ;]jfdf sfo{/t tyf cWoog ljbf, nfdf] ljbf, tnjL /j]tnjL sfhdf
;d]t /xg' ePsf ;Dk"0f{ sd{rf/Lx¿sf] l;6/f]n kmf/d e/fO o; SofDk;sf]
ldlt @)^@.)#.)& sf] r= g+= !@#)—)^!.)^@ sf] kq;fy k7fO
;lsPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

========================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^====.====.====

k/LIf0f sfn x6fO lbg] af/] .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq=lj= ;]jf cfof]usf] l;kmfl/;df sd{rf/L k|zf;g dxfzfvfsf]


r=g+= ==================== ldlt
@)===.====.==== sf] kqfg';f/
===================================
============== lzIff ljifosf] pk k|fWofks kbdf ldlt
@)===.====.==== b]lv :yfoL lgo'lQm x'g' ePsf >L
===================================
============ sf] ldlt @)===.====.==== b]lv Ps
jif{ k/LIf0f sfn ;dfKt ePsf] x'Fbf lq= lj= lgodfg';f/ k/LIf0f sfn
x6fpg cfjZos kg]{ uf]Ko k|ltj]bg kmf/d, z}lIfs k|df0fkq ?h'
u/]sf] kqsf] k|ltlnlk / lg/f]lutfsf] k|df0fkq o;};fy ;+nUg u/L
cfjZos sfof{y{ l;kmfl/; ;fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

========
===========
=====
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
;d"x {s { ;d"x {v { ;d"x {s { ;d"x {v {
!= c+u|]hL != c+u|]hL != c+u|]hL != c+u|]hL
@= g]kfnL @= lj1fg @= g]kfnL @= lj1fg
#= ul0ft #= Oltxf; #= ul0ft #= Oltxf;
$= cy{zf:q $= e"uf]n $= cy{zf:q $= e"uf]n
%= hg;+Vof %= :jf:Yo tyf zf/Ll/s %= hg;+Vof %= :jf:Yo tyf zf/Ll/s
lzIff lzIff
^= /fhgLlt zf:q ^= /fhgLlt zf:q
@)^@.)$.!#

sfo{qmd ;DaGwL ljj/0f k7fOPsf] af/] .

>Ldfg\ cWoIfHo",
ljZjljBfno cg'bfg cfof]u,
gofF jfg]Zj/, sf7df08f} .

pQm ljifodf o; SofDk;sf] k|fWofks ;+3 / SofDk;sf] tkm{af6


z}lIfs uf]i7L k|:tfljt ul/Psf] / To; sfof{nosf] r= g+= ======
—)^).)^! ldlt @)^@.====.====. sf] :jLs[t kq tyf o;
SofDk;sf] ldlt @)^@.====.====. sf] k|:tfljt ldlt cg';f/ ldlt
@)^@ c;f/ @& ut] uf]i7L ;DkGg ePsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 . pQm
uf]i7Lsf] sfo{qmd, k|:t't sfo{kqx¿, l6Kk0fLx¿ Pj+ vr{sf]
kmfF6jf/L ;d]t ;+nUg ul/ o;};fy k7fOPsf] 5 . pQm uf]i7L
;~rfngsf] nflu ? ===================== lgsf;f
ePsf] tyf ;+nUg ljn ekfO{ cg';f/ uf]i7L ;~rfngdf ?=
========================= vr{ ePsf] x'Fbf
gk'u ePsf] /sd ?
===========================
;f]wegf{ u/fOlbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w 5 .
;+nUg sfuhftx¿ M yfg %

=======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^@.)$.!^

…SofDk; lbj; cfof]hs ;ldlt — @)^@Ú u7g af/] .

>L

==================================== .
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
o; SofDk;sf]] SofDk; jflif{s lbj; ldlt @)^@ efb| @$ ut]sf lbg
dgfpgsf] nflu ldlt @)^@.)$.!^ ut] a;]sf] SofDk; sfo{ ;ldltsf]
j}7ssf] lg0f{ocg';f/ lgDg lnlvt dxfg'efjx¿ /xg' ePsf] …SofDk;
jflif{s lbj; cfof]hs ;ldlt — @)^@Ú u7g ul/Psf] Joxf]/f hfgsf/Lsf
nflu cg'/f]w 5 . o; ;ldltsf] klxnf] j}7s ldlt @)^@.)$.@# ut]
cfOtaf/ lbgsf] !M)) ah] SofDk; k|d'vsf] sfof{nodf a:g] Joxf]/f;d]t
cg'/f]w 5 .
tkl;n
1.
SofDk; k|d'v >L eLdaxfb'/ s'Fj/ cWoIf
2.
;xfos SofDk; k|d'v >L lul//fh kf}8]n ;b:o
3.
,, >L s[i0fk|;fb 9sfn ,,
4.
,, >L ef]nfgfy e§/fO{ ,,
5.
k|fWofks 8f= dgk|;fb jfUn] ,,
6.
,, >L pk]Gb|s'df/ sfsL{ ,,
7.
,, >L lr/GhLjL zdf{ ,,
8.
,, 8f= /fdhLk|;fb k08Lt ,,
9.
ljefuLo k|d'v >LdtL dL/f >]i7 ,,
10.
,, >L l8lNn/fd pk|]tL ,,
11.
,, >L of]u]Gb|/fh bfxfn ,,
12.
,, >L zf/bf/d0f g]kfn ,,
13.
,, >L g]qk|;fb lwtfn ,,
14.
,, >L pdfgfy kf08]o ,,
15.
,, >L zfGtjxfb'/ >]i7 ,,
16.
,, >L pQdnfn >]i7 ,,
17.
,, >LdtL c~hnL >]i7 ,,
18.
cEof; lzIf0f k|d'v >L pQd/fh e§/fO{ ,,
19.
,, >L jlb|k|;fb la8f/L ,,
20.
,, >L rGb|axfb'/ >]i7 ,,
21.
pk k|zf;s >L j;Gtk|;fb k/fh'nL ,,
22.
n]vf lgoGqs >L eut a:g]t ,,
23.
;efklt, s=; >L hnaxfb'/ dxh{g ,,
+=d=Sof=O=;=
24.
;efklt, :jljo' >L df]xg uf}td ,,
==========================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
@)^@.)$.!)

pk ;ldlt u7g af/] .

>L

===================================
=========================
;+of]hs,
===================================
====== pk ;ldlt — @)^@ .
o; SofDk;sf] SofDk; jflif{s lbj; dgfpg] ;DaGwdf ljleGg
pk;ldltx¿ u7g ul/Psf] Joxf]/f cg'/f]w ub}{ cf—cfˆgf] pk ;ldlt
cGtu{tsf] sfo{x¿ Jojl:yt tyf k|efjsf/L ?kdf ;~rfng ug{sf] nflu
cfjZos ;xof]u u/L SofDk; lbj; ;df/f]x ;'–;DkGg ug]{ sfo{df ;3fp
k'¥ofO lbg'x'g cfjZos sfof{y{ hfgsf/L tyf cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=======================
>L ;+of]hs, eLdaxfb'/
s'Fj/_
SofDk; jflif{s lbj; cfof]hs ;ldlt — @)^@
SofDk; k|d'v
@)^$.)^.!%

SofDk; kf]zfs tyf kl/ro kq clgjfo{ ul/Psf] af/] .

o; SofDk;df egf{ eO xfn cWoog ul//x]sf ljBfyL{x¿dWo] w]/}


h;f] ljBfyL{x¿n] SofDk;n] tf]s] cg';f/sf] SofDk; kf]zfs gnufO
cfPsf] kfOPsf] x'Fbf SofDk; kf]zfs nufO cWoog ug{ cfpg /
kl/ro—kq agfpg ;"rgf ul/Psf] 5 . bz} ltxf/ ljbf kZrft SofDk;
cfpFbf clgjfo{ ¿kdf SofDk; kf]zfs nufO cfpg k'gM ;"rgf ul/Psf]
5 . cGoyf ljBfyL{x¿nfO{ SofDk; k|j]zdf /f]s nufOg] Joxf]/f;d]t
hfgsf/L u/fOPsf] 5 .

af]wfy{
=====================
!= >L :jtGq ljBfyL{ o'lgog,
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >L ;'/Iff uf8{, d]g u]6, — kf]zfs ;DaGwdf pko'{Qm
adf]lhd ug]{ .
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
pQm ldlt kl5af6 klg SofDk; kf]zfs gnufO tyf kl/ro kq glnO
cfPdf SofDk;sf] d"n k|j]z åf/af6 g} lkmtf{ k7fOg] Joxf]/f
cjutfy{ ;"rgf ul/Psf] 5 .
@)^^.!).@)

SofDk; kf]zfs clgjfo{ ul/Psf] af/] .

o; SofDk;df egf{ eO xfn cWoog ul//x]sf ljBfyL{x¿dWo] w]/}


h;f] ljBfyL{x¿n] SofDk;n] tf]s] cg';f/sf] SofDk; kf]zfs
gnufO{ cfPsf] kfOPsf] x'Fbf ldlt @)^^.!!.!% ;Dddf SofDk;
kf]zfs nufO{ cWoog ug{ cfpg ;"rgf ul/Psf] 5 . cGoyf
ljBfyL{x¿nfO{ SofDk; k|j]zdf /f]s nufOg] Joxf]/f;d]t hfgsf/L
u/fOPsf] 5 . SofDk; kf]zfssf] gd"gfsf] nflu :jljo' sfof{nodf
;Dks{ /fVg ;lsg]5 .

af]wfy{
=====================
!= >L :jtGq ljBfyL{ o'lgog,
-g]qk|;fb lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >L ;'/Iff uf8{, d]g u]6, — kf]zfs ;DaGwdf pko'{Qm
adf]lhd ug]{ .
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
h?/L sfdsf] nflu dfq 5f]6f]—ld7f] kmf]g ug'{xf]nf .

s[kof kmf]gdf cgfjZos s'/fsfgL gug'{xf]nf .

xfdL ;a}n] kmf]gsf] k|of]u ;xL sfo{ / ;xL ;dodf dfq u/L
;fwgsf] ;b'kof]u u/f}+ .

SofDk;df h?/L kmf]g snx¿ cfpg] ePsf] x'Fbf cgfjZos ¿kdf


kmf]g u/]/ ;do v]/ gkmfNg'sf];fy} k|zf;gsf] b}lgs sfo{nfO{
;xof]u k|bfg ug'{xf]nf . wGojfb\ .

SofDk
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^@.)$.@%

ljz]if1x¿sf] ljj/0f pknJw u/fPsf] af/] .

>L pks'nkltsf] sfof{no,


of]hgf dxfzfvf,
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] k= ;= #).)^@.)^# ldlt @)^@.)$.!* sf] kq k|fKt eof] .


pko'{Qm ljifodf o; SofDk;df sfo{/t /xg' ePsf ljifout ljz]if1x¿ -k|fWofks,
;x k|fWofks_ sf] gfd / kmf]gsf] ljj/0f o;};fy ;+nUg u/L k7fOPsf] Joxf]/f
cg'/f]w 5 .
af]wfy{
========================
!= >L ljZjljBfno cg'bfg cfof]u, gofF jfg]Zj/ .
eLdaxfb'/ s'Fj/_
@= >L lzIffzf:q ;+sfo, lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
qm= gfd, y/ kb ljifo kmf]g g+=
;+=
cfjf; sfof{no
1. 8f= dgk|;fb k| lzIff cfwf/ 482466 271428/271709
jfUn] fWofks
2. >L pk]Gb|s'df/ ,, k|fylds lzIff 495133 ,,
sfsL{
3. >L lr/GhLjL ,, lzIff of]hgf tyf 494585 ,,
zdf{ Joj:yfkg
4. 8f= /fdhLk|;fb ,, ul0ft lzIff 481753 ,,
k08Lt
5. >L eLdaxfb'/ ;x k| lzIff of]hgf 521490 ,,
s'Fj/ fWofks
6. 8f= pQds[i0f ,, kf7\oqmd 610680 ,,
sdf{rfo{ d"Nof+sg
7. >L lnnL nf]xgL ,, lzIff zf:q 420603 ,,

8. >L sdn/Tg zfSo ,, lzIff cfwf/ 358073 ,,


9. >L /fhefO ,, kf7\oqmd 350637 ,,
sdf{rfo{ d"Nof+sg
10. >LdtL lgd{nf ,, lzIff cfwf/ 494585 ,,
zdf{
11. >LdtL tfk;L ,, lzIff zf:q 272816 ,,
e§frfo{
12. >L k|]d/fh vlgof ,, e"uf]n lzIff 382645 ,,

13. >L nIdLzf]ef ,, /;fogzf:q lzIff 255703 ,,


>]i7
14. >L ;'lznfjbg ,, lj1fg lzIf0f ljlw 526347 ,,
>]i7
15. >L z+s/dfg ,, ef}ltszf:q lzIff 255703 ,,
>]i7
16. >L zflGtk|;fb ,, g]kfnL lzIff 288757 ,,
9sfn
17. >L nf]s]Gb| ,, :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff 273278 ,,
z]/rg
18. 8f= /fdjxfb'/ ,, :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff 617438 ,,
yfkf
19. >LdtL s'd'b l;+ ,, Oltxf; lzIff 270156 ,,
e08f/L
20. >LdtL s'nb]aL ,, ;fdflhs cWoog lzIff 526830 ,,
>]i7
21. >L w'|j/fh ,, ,, 011-61650 ,,
s0f{hLt
22. >LdtL zf/bf ofbj ,, ,, 470515 ,,

23. >L zfGtf l;+x cy{zf:q 259140 ,,

)^@.)$.#!

hUuf ;DaGwL ljj/0f

!= ldlt @)^@ ;fn r}q * df lzIff dGqLn] tf]s nufPsf]


btf{ g++= !%$ xf] .

@= /lhi6«f/ sfof{nosf] hUuf gfd;f/L ul/lbg] Joxf]/fsf]


kq;xLt kmfOn k]z ug'{ egL ;fdfGo k|zf;g -;x ;lrj
>L dx]Zj/ kf}8]n_ af6 kmfOn kms]{sf] .
#= lq= lj= k|zf;g dxfzfvfn] lzIff tyf v]ns"b dGqfnodf
ldlt @)^@.)#.@) df kqfrf/ u/]sf] .

$= lq= lj= k|zf;g dxfzfvfsf] kq lzIff tyf v]ns"b


dGqfnosf] k|zf;g zfvfdf btf{ eO n]vf zfvfdf k7fPsf]
b]lvG5 t/ n]vf zfvfdf ;f] lr7L vf]hL ubf{ xfn;Dd klg
k|fKt gePsf] .

%= xfn kmfOn lzIff tyf v]ns"b dGqfnosf] e08f/


zfvfdf /x]sf] 5 .
@)^@.)%.)&
>L k|d'vHo",
;dGjo dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
dfkm{t M dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn

ljifo M cWoog ljbf ;DaGwdf .


dxf]bo,
ldlt @)^@.)$.!$ k=;+=kmf=# -!_ ;=zf= -@_ %%.)^@ sf]
kqaf6 kL= Pr= 8L= cWoogsf nflu Ps jif{sf] cWoog ljbf k|bfg
ul/g ;lsg] / pQm Ps jif{ leq kL= Pr= 8L= k"/f ug{ ;lsg] jf
g;lsg] pNn]v u/L k7fpg' eGg] Joxf]/f cjut eof] .
pko'{Qm ;DaGwdf lq= lj= sf] ldlt @)^!.)&.!& sf] lg0f{o
adf]lhd dnfO{ ldlt @)^@.)&.!^ ;Dd kL= Pr= 8L= cWoogsf
nflu rfx]sf] ljZjljBfnodf kqfrf/ ul/;Sg' kg]{ cg'dlt kq k|fKt
ePsf] lyof] / ;f]xL cfwf/df ldlt @)^@.)!.@@ tbg';f/ dO{ ^,
@))% df d ef/tsf] pQ/f~rn If]qdf kg]{ s'dfpm ljZjljBfnodf
egf{ ePsf] / egf{ ePsf ;a} sfuhkqx¿ ;+nUg u/L ldlt
@)^@.)!.@& df d}n] lq= lj= ;dGjo dxfzfvfdf lgj]bg u/]sf] lyP
. t/ ldlt @)^@.)$.!$ sf] kqfg';f/ %) jif{ pd]/ k'u]sf] sf/0f
bzf{O dnfO{ Ps jif{sf] cWoog ljbf dfq lbg ldNg] eGg] va/
SofDk; dfkm{t k|fKt ePsf]df ;f] lg0f{o dfly k'glj{rf/ u/L lq=
lj= sf] lgodfg';f/ kL= Pr= 8L= sf] nflu cfjZos kg]{ k"/}
labfsf] Joj:yf ul/lbg' x'g ljgd| lgj]bg ub{5' . lsgeg] d}n] lq=
lj= sf] cg'dlt kq -kqfrf/ ug{ / egf{ x'gsf nflu_ lnbfF d]/f] pd]/
%) jif{ gk'u]sf] Joxf]/f cjut u/fpg rfxG5' . olb Ps jif{sf] cWoog
ljbfafx]s cGo labf lbg gldNg l:ylt ePdf klg d kL= Pr= 8L=
cWoogsf nflu ljb]zL ljZjljBfnodf egf{ eO ;s]sf] Joxf]/f cjut g}
5 . o; l:yltdf kL= Pr= 8L= k"/f ug}{ kg]{ jfWotf
dnfO{ ePsf]n] lq= lj= af6 k|fKt x'g] cGo labfx¿ pkef]u ug]
{ Joxf]/f caut u/fpg rfxG5' .
lgj]bs,
====================
-k|]dxfb'/ s'Fj/_
pk k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^@.)%.)!

ljt/0f ug{ gk'u cltl/Qm kfl/>lds lgsf;f ul/lbg] af/] .

>L cfly{s k|zf;g dxfzfvf,


/lhi6«f/sf] sfof{no
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] cf= j= @)^!.)^@ sf] >fj0f dlxgfb]lv @)^@


cfiff9 d;fGt;Dd lgoldt sIffef/afx]s cltl/Qm sIff lng]
cltl/Qm÷cf+lzs lzIfsx¿n] sIff lnPafktsf] /sd lat/0f ug{sf] nflu
cfjZos ePsf] /sd ?= !&,##,$)).— lgsf;fsf] nflu cg'/f]w
ul/Psf]df cg'udg ;ldltsf] sfof{noaf6 ?= !@,)(,))).— l;kmfl/;
ePsf] tyf To; dxfdxfzfvfaf6 k6s k6s u/L hDdf ?= %,)),))).—
-kfFrnfv dfq_ lgsf;f k|fKt x'g cfPsf]5 .
lgsf;f k|fKt ?= %,)),))).— cltl/Qm÷cf+lzs
lzIfsx¿nfO{ kfl/>lds ljt/0f ug{ Hofb} Go"g ePsf] x'gfn]
cg'udg ;ldltsf] sfof{noaf6 l;kmfl/; ePsf] /sd ?= !@,)(,))).—
dWo] k|fKt ePsf] ?= %,)),))).— s§f u/L afFls /sd ?= &,)(,))).—
clanDa lgsf;fsf] kfpgsf] nflu cg'/f]w ub{5' .

Aff]wfy{
========================
>L cg'udg ;ldltsf] sfof{no -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@)^@.)%.)!

/sd lgsf;f ul/lbg] af/] .

>L cfly{s k|zf;g dxfzfvf,


/lhi6«f/sf] sfof{no
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] r= g+= !@$@—)^!.)^@ ldlt @)^@.)#.)!


sf] kq k|fKt eO Joxf]/f cjut ePs} xf]nf . ;f] kqdf pNn]v eP
adf]lhd z}lIfs ;fdu|L vl/b ug{ ?= !%,))).—, ljB't kfgLsf] nflu ?
= @,&#,))).— / ;]jf z'Ns afkt ?= @),))).— u/L hDdf ?=
#,)*,))).— -cIf/]kL tLg nfv cf7 xhf/ dfq_ cf= j= )^!.)^@
sf] nflu cfjZos k/]sf]df ;f] sf] nflu cg'/f]w ul/Psf] t/ /sd k|fKt
x'g gcfPsf] x'Fbf k'gM tfs]tf n]Vg] sfd ePsf]5 . clanDa
pQm /sd lgsf;fsf] kfpgsf] nflu cg'/f]w ub{5' .

========================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^@.)%.)(

cWoog ljbfsf] ;DaGwdf .

>L k|d'vHo"
;dGjo dxfzfvf,
lq= lj =lj= sLlt{k'/

To; sfof{nosf] k=;+= kmf= # -!_ ;=zf= -@_ %%.)^@


ldlt @)^@.)$.!$ kq k|fKt eO Joxf]/f caut eof]] .
o; SofDk;sf /fhgLltzf:q ljifosf pk k|fWofks >L k|]daxfb'/
s'Fj/sf] cWoog ljbf ;DaGwdf k|fKt kqsf] Joxf]/f
pxfFnfO{ hfgsf/L u/fOPsf] / ;f] ;DaGwdf pxfFn] lgodn] ldNg]
eP;Dd cWoog ljbf g} / gldNg] ePdf lgodfg';f/ pknJw x'g] cGo
ljbf pkef]u u/]/ ePklg cWoog k"/fug]{ Joxf]/fsf] lgj]bg lbg'
ePsf] x'Fbf cfjZos sfof{y{ ;f] lgj]bg o;} kq;fy k7fOPsf] Joxf]/f
cg'/f]w ul/G5 .

;+nUg M lgj]bg — Ps .
af]wfy{
=======================
>L k|]daxfb'/ s'Fj/ -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
pk k|fWofks SofDk;
k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^@.)%.!#

:jfWofog labfsf] l;kmfl/; af/] .

>L ;dGjo dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf lzIffzf:q ljifosL ;x k|fWofks >L lnnL nf]xgLn] " A

Guide Book to Pre-primary Teacher's on Early Childhood Development" ljifodf


k':ts n]vgsf] nflu ldlt @)^@.)&.@) b]lv Ps jif{ :jfWofog ljbf
kfpgsf] nflu eg{' ePsf] kmf/fd tyf k|:tfj cfjZos
sfof{y{ l;kmfl/;;lxt k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

af]wfy{
========================
>L lnnL nf]xgL -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
;x k|fWofks, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^@.)%.!%

enLan k|ltof]lutfsf] nflu gfdfjnL tyf r]s k7fPsf] af/] .

>L lq=lj= k|fWofks ;+3,


kßsGof ax'd'vL SofDk; PsfO ;ldlt,
afuahf/, sf7df08f} .

To; sfof{nosf] ldlt @)^@.)$.@! sf] kq k|fKt eof] . To; SofDk;


PsfO ;ldltn] cfof]hgf u/]sf] SofDk; k|fWofks elnan k|
ltof]lutfdf o; SofDk;sf] tkm{af6 lgDg lnlvt 6f]nLn] efu lng'
x'g] ePsf] x'Fbf cfjZos hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 . ;fy} 6f]nL
btf{sf] nflu z'Nsafkt ?= !,%)).— sf] r]s g]=j}=ln=
sflndf6Lsf] r]s g+=
===================================
== af6 k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .
6f]nLsf] gfdfjnL
!= >L eLdaxfb'/ s'Fj/ — SofDk; k|d'v — SofK6]g
@= k|f= pk]Gb|s'df/ sfsL — k|fWofks
#= >L s[i0fk|;fb 9sfn — ;xfos SofDk; k|d'v
$= >L lul//fh kf}8]n — ,,
%= >L ef]nfgfy e§/fO{ — ,,
^= >L zfGtaxfb'/ >]i7 — pk k|fWofks
&= >L e"kfns'df/ >]i7 — ,,
*= >L sf]lkns'df/ yfkf — lzIfs
(= >L lbjfs/nfn cdfTo — ,,
!)= >L dfgl;+x dx/f — ,,
!!= >L lji0f'xl/ bfxfn — ,,
!@=>L O{Zj/ /fO{ — ,,
====================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v

@)^@.)%.@)

k|d'v cltly .

k|f= 8f= >L dx]Gb| l;+xHo",


lzIffWoIf,
lzIffWoIfsf] sfof{no,
lq= lj= sLlt{k'/ .

o; SofDk;df ldlt @)^@ efb| @$ ut] z'qmaf/ SofDk;sf] jflif{s


lbj; sfo{qmd /x]sf] Joxf]/f >Ldfg\ ;dIf cg'/f]w ub{5' . pQm
sfo{qmdsf] nflu >Ldfg\nfO{ k|d'v cltlydf /flvPsf] x'Fbf
hfgsf/Lsf ;fy} pkl:yltsf nflu cg'/f]w ub{5' . sfo{qmd lbgsf] !
@M)) ah] z'? x'g]5 .

========================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^@.)%.@!

pkl:ylt af/] .

o; SofDk;df ldlt @)^@ efb| @$ ut] z'qmaf/ SofDk;sf]


jflif{s lbj; sfo{qmd /x]sf] x'Fbf pQm lbg SofDk;df
sfo{/t ;Dk"0f{ lzIfs÷sd{rf/L tyf cWoog/t
ljBfyL{x¿nfO{ ljxfg !)M)) ah] clgjfo{ pkl:yltsf nflu
cg'/f]w ul/G5 . ;fy} d~r Joj:yfkg ;ldltsf ;b:ox¿ ljxfg
b]lv g} pkl:yt x'g;d]t hfgsf/L u/fOG5 .

========================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^@.)%.@@

sfh labf tyf cGo ;'lawf af/] .

>Ldfg\ 8LgHo",
8Lgsf] sfof{no,
lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj= sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf k|f= 8f= >L dgk|;fb jfUn]n] oxL ldlt @)^@.)


%.@% b]lv Plzof ln+s sfo{qmd cGtu{t Ps xKtf Open University,

Milton Keynes sf] e|d0f ug{ tyf @^ ;]K6]Da/b]lv #) ;]K6]Da/ @))


% ;Dd Universitat, De Vic, Barcelona df The Education System in Nepal ljifos
;Dd]ngdf efu lng hfg] ePsfn] pNn]lvt ldlt @)^@ efb| @%
b]lv @)^@ cflZjg !$ cyf{t ;]K6]Da/ !) b]lv ;]K6]Da/ #) ;Dd /
hfg] cfpg] af6f]sf] Dofb;d]tsf] sfh labf :jLs[t ul/lbg' x'g
cg'/f]w 5 . ;fy} pQm ;+:yfx¿n] hfg] cfpg] Kn]g ef8f / vfg]
a:g] dfq vr{ Joxf]g]{ ePsfn] hfFbf cfpFbf af6f]sf] cjlwsf]
vr{ / cGo ks]6 vr{ gJoxf]g]{ ePsfn] lq= lj= e|d0f ;DaGwL
sfo{ Joj:yfkg k|0ffnL @)%) sf] lgod !& cg';f/ @% % b}lgs
eQfsf] yk ;'lawf / lq= lj= lgodfg';f/ kfpg] n'uf eQf,
kf;kf]6{ vr{, le;f z'Ns, Po/ kf]6{ 6\ofS; / 6\ofS;L vr{;d]t
pknJw u/fO lbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' egL ldlt @)^@.)
%.@@ df lgj]bg ug'{ ePsf] x'Fbf cfjZos Joj:yfsf nflu
l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .
;+nUg kq yfg $

af]wfy{
========================
8f= dgk|;fb jfUn], -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
k|fWofks, SofDk;
k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^@.)%.@!

ljj/0f k7fPsf] af/] .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


cfly{s k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .

To; dxfzfvfsf] cg'/f]w cg';f/ ;'? tnasf] @) k|ltzt ljz]if eQf tnadf
ufEg' eg]{ ePsf] x'Fbf ;f] sf] ljj/0f kfgf % sf] Ps k|lt o;} ;fy ;
+nUg u/L k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

========================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^@.)%.@#

;dfrf/ ;+sns k7fOlbg] ;DaGwdf .

>Ldfg\ ;DkfbsHo",

===================================
=================

pko'{Qm ;DaGwdf lzIffzf:q ;+sfosf] ;a}eGbf 7"nf] o;


SofDk;sf] jflif{s lbj; tyf lzIf0f k|lzIf0fsf] %& cf}+ jif{sf] cj;/df
ljljw sfo{qmdsf;fy SofDk; lbj; oxL ldlt @)^@ efb| @$ ut]
z'qmaf/, lq= lj= sf lzIffWoIf k|f= 8f= dx]Gb| l;+xsf] k|d'v
cfltYotfdf ;DkGg x'g nfu]sf] Joxf]/f cjut u/fpFb} To; sfof{no÷;
+:yfaf6 ;dfrf/ ;+sns, kmf]6f] u|fkm/ tyf Sofd]/fDofg k7fOlbg'
x'g cg'/f]w 5 .
sfo{qmd
ldlt M ldlt @)^@ efb| @$ ut] z'qmaf/ .
;do M ck/fGx !@M)) ah] .
:yfg M dx]Gb/Tg SofDk;, tfxfrn .

========================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
ldlt @)^@ ;fn efb| !@ ut] tkl;nsf ljleGg ljBfyL{ ;
+u7gx¿n] SofDk; k|zf;g ;dIf k|:t't u/]sf
dfux¿nfO{ dWogh/ u/L SofDk; k|d'v Pj+ ;xfos SofDk;
k|d'vx¿sf sfof{nodf u/]sf] tfnfaGbL vf]Ngsf nflu ljleGg
r/0fdf ljBfyL{ ;+u7g / SofDk; k|zf;gaLr 5nkmn eof] .
:jljo' / cGo lgdf{0fsf sfo{df ePsf vr{x¿sf] zLif{s
cg';f/sf] ljj/0f / lgdf{0fdf k|fljlwssf] Ol:6d]6;lxtsf]
6]G8/ nufot sfuhftx¿ ;+u7g leq dfq cWoog ug]{ zt{df
;/f]sf/jfnf ;+37gnfO{ pknJw u/fpg] u/L tfnfaGbL
xfdL ;Dk"0f{ ljBfyL{ ;+u7gsf k|ltlglwx¿n] vf]Ng]
;xdtL k|s6 u/]sf 5f}+ . cGo dfux¿sf] ;jfndf cfjZostf
cg';f/ 5nkmn ug{ ;lsg] ;xdtL klg kf/:kl/s ¿kdf JoQm
u/]sf 5f}+ .
tkl;n
ljBfyL{ ;+u7gx¿ SofDk;
k|zf;g
!= lbks nfdf, ;efklt, g]= lj= ;+3 —
@= lzjaxfb'/ af]x/f, sf= jf= ;efklt, g]= lj= ;+3,—
#= x]d/fh ;'a]bL, ;+of]hs, c=g]=/f=:j=lj=o" -Plss[t_

$=
%=
@)^@.)%.@^

hfgsf/L af/] .

>L clVtof/ b'?kof]u cg';Gwfg cfof]u,


aa/dxn, sf7df08f} .

To; sfof{nosf] k=;= @)^@.)^# -d—$_ lz= !(!.@@% ldlt


@)^@.)%.)^ sf] kq k|fKt eof] . >L hLjnfn a:ofn o; SofDk;df
ldlt @)^!.)#.)^ b]lv pk k|fWofks kbdf sfo{/t /xg' ePsf] 5 .
lgh a:ofn /fqL l;ˆ6df ^M)) ah]b]lv *M)) ah];Dd sfo{/t /xg'
ePsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

========================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^#.)^.)^

:yfgfGt/0f af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf ;Kt u08sL ax'd'vL SofDk;sf] r= g++ !!


$.)^#—^$ sf] ;xdtL kq cg';f/ xfn o; SofDk;sf] z}= j=
@)^#.)^$, :gfts tx t];|f] jif{ -SofDk; /f]n g++ $@(.)^!_ df
cWoog/t 5fqf ;Ltf s'df/L e§/fO{n] ;Kt u08sL jx'd'vL SofDk;
e/tk'/df :yfgfGt/0f x'g rfx]sf]n] ;f] sf nflu cfjZos
sfof{y{ Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

=======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
ljifo M ;"rgf

g]kfn k|ultzLn k|fWofks ;+u7g, If]qLo ;ldlt, pkTosf~rnsf]


jflif{s ;fwf/0f ;ef lgDg ldlt, ;do / :yfgdf ;DkGg x'g] ePsf] x'Fbf
o; dx]Gb|/Tg SofDk;df sfo{/t ;Dk"0f{ ;b:o k|fWofksx¿df
pkl:yltsf nflu xflb{s cg'/f]w ul/G5 .

sfo{qmd
ldlt M— @)^@.)^.)* ut] zlgaf/ .
;do M— ljxfg !!M)) ah] .
:yfg M— dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
cf= j= @)^!.)^@ sf] SofDk; ljsf; lgdf{0f ;DaGwL vr{
qm=; zLif{s /sd -?=_
+=
1. dd{t tkm{
SofDk; Ans /ª /f]ug, zf}rfno dd{t, kmlg{r/ dd{t, sDKo'6/ dd{t nufot ;a} lsl;dsf
dd{tx¿ 567,627.31
2. Knfi6/ / sIff sf]7f afg]{ / ufEg]
Ans ;L Knfi6/, lj1fg ejgsf sf]7f afg]{ / Ans ;L sf sf]7f ufEg]
2,73,745.00
3. cGo lgdf{0f
df]6/;fOsn :6]08, ;fOsn :6]08 / :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff lzIf0f ljefu hfg] af6f] lgdf{0f
2,71,521.00
4. k"mnaf/Ldf df6f] k'g]{ sfo{ 21,000.00
5. lzIf0f ljefusf] klZrd kl§ kvf{n nufpg] sfo{ 67,080.00
6. cf= j= @)^!.)^@ df k':ts vl/b 3,84,360.00
7. 8]:s a]~r vl/b 1,78,380.00
hDdf 1,763713.31

SofDk; lbj; — @)^! sf] vr{


1. vfhf vr{ 25,000.00
2. 6]06, kfn OToflb 13,862.00
3. dfOs 3,500.00
4. ;]ldgf/ 8,000.00
5. cGo ;df/f]xdf ;fdfgx¿ 9,840.00
hDdf 60,202.00
:jljo' tkm{sf] vr{
1. klqsf, :jljo' sfplG;n e]nf, kfn] lkog bz}+ vr{ 14,914.00
2. :6]zg/L, klqsf, ;xof]u, l6s6 -sfo{qmdsf]_ 17,000.00
3. klqsf, ljb]zL kfpgf ;Tsf/ -sf]l/og_, >4f~hnL k|sfzg 9,334.00
4. sfo{qmd ;~rfng 34,000.00
a}7s vr{ e'QmfgL, oftfoft, :6]zg/L, gj jif{ z'esfdgf
5. 8fo/L k|sfzg 36,000.00
6. :jfut ;df/f]x 31,251.00
7. ljhof bzdL z'e sfdgf / ljljw 14,200.00
8. ;+ud k|sfzg 99,864.00
hDdf 256,563.00
@)^@.)^.!)

a]?h' ;Dk/LIf0f ul/lbg] af/] .

>L dxfn]vf k/LIfssf] ljefu


ljZjljBfno, lgb]{zgfno
aa/dxn, sf7df08f} .

o; SofDk;sf] k':tsfno ejg lgdf{0f ug{ 7]s]bf/ tfd|sf/ P08 a|b;{


-k|f=_ ln= ;Fu ePsf] ;Demf}tf tyf ejg lgdf{0f ;ldltsf]
lg0f{ofg';f/ ldlt @)%%.)(.!% df lgdf{0f sfo{ ;DkGg ug{ yk
sfo{ cfb]z lbOPsf]df ejg lgdf{0fsf] nflu s]Gb|Lo
sfof{noaf6 /sd lalgof]hg gePsf] x'Fbf SofDk;sf] cfGtl/s ;|
f]taf6 /sd p7fpb} e'QmfgL ub}{ uPsf] sf/0fn] lgdf{0f sfo{df
l9nfO x'g uPsf] lyof] . ldlt @)%^.)!.)^ df a;]sf] ejg lgdf{0f
;ldltsf] a}7saf6 ejgsf] aflx/L efudf /ª /f]ug gug]{ / ;f]
afx]ssf] Oi6d]6 cg';f/sf] sfo{ ;DkGg ug{ cfb]z lbg] lg0f{o
ePsf]n] o; SofDk;sf] r= g+= *%$ ldlt @)%^.)!.)* sf] kqfg';f/
@)%^ j}zfv d;fGt;Dddf sfd ;DkGg ug{ yk cfb]z lbPsf] / ;f]xL
ldltdf sfd ;DkGg ePsf] lyof] . ejg lgdf{0f sfo{df /]vb]v ug]
{ sG;N6]G6L O= >L lko'if k|wfgn] ldlt @)%^.)@.)% df
lbPsf] hfgsf/L cg';f/ @)%^ j}zfv d;fGt leq ejg lgdf{0f sfo{
;DkGg eO;s]sf] k|lta]bg;d]t k|fKt ePsf] x'Fbf cfjZos sfuhftsf]
k|ltlnlk ;+nUg /fvL cf=j= @)%^.)%& d=n]=k= k|lta]bg @)
%* sf] bkmf !)%, a]?h' km5\of]{6 tyf ;Dk/LIf0fsf] nflu k'g
cg'/f]w ul/G5 .

=======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v

@)^#.)@.#!

a]?h' ;Dk/LIf0f ul/lbg] af/] .

>L dxfn]vf k/LIfssf] ljefu


ljZjljBfno, lgb]{zgfno
aa/dxn, sf7df08f} .

o; SofDk;sf] k':tsfno ejg lgdf{0f ug{ 7]s]bf/ tfd|sf/ P08 a|b;{


-k|f=_ ln= ;Fu ePsf] ;Demf}tf tyf ejg lgdf{0f ;ldltsf]
lg0f{ofg';f/ ldlt @)%%.)(.!% df lgdf{0f sfo{ ;DkGg ug{ yk
sfo{ cfb]z lbOPsf]df ejg lgdf{0fsf] nflu s]Gb|Lo
sfof{noaf6 /sd lalgof]hg gePsf] x'Fbf SofDk;sf] cfGtl/s ;|
f]taf6 /sd p7fpb} e'QmfgL ub}{ uPsf] sf/0fn] lgdf{0f sfo{df
l9nfO x'g uPsf] lyof] . pQm sfo{ ug{ 7]s]bf/n] ldlt @)%^
cfiff9 d;fGt;Ddsf] nflu Dofb yk ug{ cg'/f]w u/]sf]df ldlt @)
%^.)!.)^ df a;]sf] ejg lgdf{0f ;ldltsf] a}7saf6 ejgsf] aflx/L
efudf /ª /f]ug gug]{ / ;f] afx]ssf] Oi6d]6 cg';f/sf] sfo{ ;DkGg
ug{ cfb]z lbg] lg0f{o ePsf]n] o; SofDk;sf] r= g+= *%$ ldlt
@)%^.)!.)* sf] kqfg';f/ @)%^ j}zfv d;fGt ;Dddf sfd ;DkGg
ug{ yk cfb]z lbPsf] / ;f]xL ldltdf sfd ;DkGg ePsf] lyof] . ejg
lgdf{0f sfo{df /]vb]v ug]{ sG;N6]G6L O= >L lko'if k|wfgn]
ldlt @)%^.)@.)% df lbPsf] hfgsf/L cg';f/ @)%^ j}zfv d;fGt
leq ejg lgdf{0f sfo{ ;DkGg eO;s]sf] k|lta]bg;d]t k|fKt ePsf] /
6]s]bf/n] lgdf{0f sfo{sf] hdfgt afkt /fli6«««o jfl0fHo a}
+sdf /flvPsf] a}s Uof/G6L o; SofDk;sf] r=g+= !^) ldlt @)
%^.)%.@! df km's'jfsf] nflu n]lv k7fPsf] x'Fbf cfjZos
sfuhftsf] k|ltlnlk ;+nUg /fvL -cf=j= @)%^.)%& d=n]=k= k|
lta]bg @)%* sf] bkmf !)%_ a]?h' km5\of]{6 tyf ;Dk/LIf0fsf]
nflu k'g cfb]zfg';f/ cg'/f]w ub{5' .

===================
-eut a:g]t_
n]vf lgoGqs
@)^).)(.)(

;ldlt u7g ul/Psf] af/] .

>L
===================================
=====

dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .


o; SofDk;df /x]sf k'/fgf ;'s]sf ?v tyf sf7x? lgodfg';f/
a9fa9 u/L ljqmL ug{sf] nflu lgDg lnlvt lzIfs sd{rf/L /xg' ePsf]
;ldlt u7g ug]{ ldlt @)^).)(.)* df a;]sf] SofDk; sfo{ ;ldltsf]
a}7saf6 lg0f{o eP cg';f/ cfjZos sfof{y{ hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w
5.
pQm ;ldltn] a9fa9 ug''{ kg]{ sf7 x]/L Go"gtd d"No
tf]Sg ;Sg]5 .

!= >L snfw/ kf}8]n, ;xfos SofDk; k|d'v — ;+of]hs


@= >L uf]kfn vgfn, ;xfos kzf;s — ;b:o.
#= >L lzjk|;fb b'jf8L, e08f/ clws[t — ;b:o

=====================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^&.)%.@)

lnnfd ;ldlt u7g ul/Psf] af/] .

>L

===================================

================================
===

o; SofDk;df /x]sf ;fdfg k'/fgf] eO sfddf cfpg g;Sg] jf 6'6km'6


eO a]sDdf ePsf]n] lq= lj= cfly{s Joj:yfkg tyf ;+rosf]if
;DaGwL lgod @)%) sf] kl/R5]b @@ cg';f/ lnnfd ljqmL
ug'{ kg]{ ePsf] x'Fbf lgodfg';f/ pQm sfo{ ;DkGg ug{ lgDg
adf]lhd ;ldlt u7g ul/Psf] Joxf]/f cfjZos hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w
5.
lq= lj= lgodfg';f/ juL{s/0f ul/Psf ;fdfgx? lnnfd
ug{ e08f/zfvf;Fu ;dGjo u/L cfjZos Joj:yfkg sfo{ ug{ cg'/f]w 5
.

lnnfd ;ldlt — @)^^


!= ;xfos SofDk; k|d'v >L bfjf z]kf{ — ;+of]hs
@= ;x k|fWofks >L ;fw'/fd cof{n — ;b:o
#= ;xfos k|zf;s >L /fdaxfb'/ >]i7 — ;b:o
$= e08f/ clws[t >L lzjk|;fb b'jf8L — ;b:o
%= n]vf clws[t >L pQdk|;fb ?kfv]tL — ;b:o
af]wfy{
=======================
!= >L lg/LIf0f dxfzfvf, -
g]qk|;fb lwtfn_
lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >L ;fdfGo k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L e08f/÷n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^^.)^.@%

lnnfd ;ldlt u7g ul/Psf] af/] .

>L

===================================

================================
===

o; SofDk;df /x]sf ;fdfg k'/fgf] eO sfddf cfpg g;Sg] jf 6'6km'6


eO a]sDdf ePsf]n] lq= lj= cfly{s Joj:yfkg tyf ;+rosf]if
;DaGwL lgod @)%) sf] kl/R5]b @@ cg';f/ lnnfd ljqmL
ug'{ kg]{ ePsf] x'Fbf lgodfg';f/ pQm sfo{ ;DkGg ug{ lgDg
adf]lhd ;ldlt u7g ul/Psf] Joxf]/f cfjZos hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w
5.
lq= lj= lgodfg';f/ juL{s/0f ul/Psf ;fdfgx? lnnfd
ug{ e08f/zfvf;Fu ;dGjo u/L cfjZos Joj:yfkg sfo{ ug{ cg'/f]w 5
.

lnnfd ;ldlt — @)^^


!= ;xfos SofDk; k|d'v >L bfjf z]kf{ — ;+of]hs
@= ;x k|fWofks >L snfw/ kf}8]n — ;b:o
#= pk k|zf;s >L j;Gtk|;fb k/fh'nL — ;b:o
$= e08f/ clws[t >L lzjk|;fb b'jf8L — ;b:o
%= n]vf clws[t >L pQdk|;fb ?kfv]tL — ;b:o
af]wfy{
=======================
!= >L lg/LIf0f dxfzfvf, -
g]qk|;fb lwtfn_
lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >L ;fdfGo k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L e08f/÷n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
l:ylt 5, 5}g k|dfl0ft u/L l;kmfl/; ug]{ sfo{ ;d]t o;} ;ldltn] ug'{
kg]{ ePaf6 ;f] cg';f/ lg/LIf0f u/L k]z ug]{ / vl/b d"No gePsf
;fdfgx?sf] cg'dflgt d"No ;d]t /fvL k|ltj]bg k]z
@)^!.)%.)*

lnnfd a9fa9 ug]{ :jLs[lt af/] .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


;fdfGo k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df ul7t lnnfd ;ldltn] l;kmfl/; u/] adf]lhd lq= lj=


cfly{s Joj:yfkg tyf ;+rosf]if ;DaGwL lgod @)%) sf] kl/R5]b
@@ df Joj:yf eP cg';f/ ;+nUg ljj/0f yfg # cg';f/sf ;fdfgx?
lnnfd ug]{ :jLs[ltsf nflu o;} kq ;fy ;+nUg u/L cfjZos
sfof{y{ l;kmfl/; ;fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{ tyf sfof{y{ M


========================
!= >L lg/LIf0f dxfzfvf, -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ . pQm ljj/0f tLg yfg ;+nUg 5 .
SofDk; k|d'v
k/LIf0fsf] nflu cfjZos Joj:yf ug'{ x'g .
@= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^!.!@.@*

lnnfd ug]{ :jLs[lt af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
;fdfGo k|zf;g dxfzfvf,
lq= lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; dxfzfvfsf] r= g+= !!(—)^!.)^@ ldlt @)^!.!!.@^ sf] kq


k|fKt eO Joxf]/f cjut eof] . pko'{Qm ljifodf lq= lj= lgodfg';f/
lnnfd ug]{ :jLs[ltsf nflu lnnfd ;ldltsf] l;kmfl/; cg';f/ ljifo *^ sf]
s, v, / 3 cg';f/ 5'6\ofOPsf ;fdfgx¿sf] ljj/0f kmf/d tLg o;};fy ;
+nUg u/L cfjZos sfofy{ l;kmfl/; ;fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w
ub{5' . lnnfd ug]{ :jLs[lt k7fO lbg] Joj:yfsf nflu k'gM cg'/f]w
ub{5' . ;fy} cfGtl/s n]vf k/LIf0faf6 lnnfd ug{sf] nflu l;kmfl/;
ePsf] lg0f{osf] k|ltlnlk ;d]t ;+nUg 5 .

jf]wfy{{
========================
!= >L /lhi6«f/sf] sfof{no
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
lg/LIf0f dxfzfvf SofDk; k|d'v
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .
@= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
lnnfd—ljqmLsf] k'gM ;"rgf .

o; SofDk;df /x]sf k'/fgf h] h:tf] cj:yfsf ;fdfgx¿ lnnfd a9fa9åf/f


ljqmL ul/g] ePsf] x'Fbf OR5's JolQmx¿n] uf]/vfkqdf ;"rgf k|
sflzt ePsf] ldltn] !% cf}+ lbgdf lnnfddf efu lng k'gM ;"lrt
ul/G5 .
SofDk; k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^@.)&.====

lnnfd—ljqmL ;DaGwL ;"rgf k|sflzt ul/lbg] af/] .

>L Pgg ldl8of k|f= ln=,


sf7df08f} .

o; SofDk;df /x]sf k'/fgf cj:yfsf ;fdfgx¿ lnnfd ug'{ kg]{ ePsf]


x'Fbf pQm lnnfd ;DawL kq o;};fy ;+nUg u/L k7fOPsf] 5 .
b}lgs uf]/vfkqdf Ps lbg -@)^@=====ut] ======af/_
pQm lj1fkg k|sflzt ul/lbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w 5 . lj1fkg k|
sflzt eP kZrft lan k|fKt eP kl5 z'Ns e'QmfgL ul/g] 5 .

af]wfy{
=======================
!= >L n]vfzfvf, -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >L :6f]/ zfvf
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn

@)^@.)^.!^

lgz'Ns ;'ljwf af/] .


>L SofDk; k|d'vsf] sfof{no,
lrlsT;fzf:q cWoog ;+:yfg,
dxf/fhu~h, sf7df08f} .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf :yfoL ;x k|fWofks >L /fhefO


sdf{rfo{sf] 5f]/f >L /ljgdfg sdf{rfo{ lrlsT;fzf:q cWoog ;
+:yfg tkm{ To; SofDk;sf] Pd= aL= aL= P;= @@ cf}+ Aofr,
SofDk; /f]n g+= &&@, rf}yf] jif{df cWoog/t ePsf]n] lq= lj=
lgodfg';f/ k|fKt x'g] 6\o';g kmL lgMz'Ns k|bfg ul/lbg] Joj:yfsf
nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{,
>L /fhefO sdf{rfo{
========================
;x k|fWofks, -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^@.)&.)#

ljB't kf]n ;fl/lbg] af/] .

>L k|d'vHo",
g]kfn ljB't k|flws/0f
klZrd l8lehg zfvf, s'n]Zj/ .

o; SofDk; sDkfp08sf] k"j{ blIf0f l;dfgfdf ljB't nfOgsf


kf]nx¿ /x]sf] / ljB't nfOg klg c:tJo:t ¿kdf /x]sf] tyf pQm :yfgdf
:jtGq ljBfyL{ o'lgogn] elnan sf]6{ lgdf{0f ug]{ ePsf] x'Fbf
;f] :yfgdf /x]sf kf]nx¿nfO{ :yfgfGt/0f u/L elnan sf]6{ lgdf{0f
ug]{ sfo{df ;xof]u ul/lbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{,
========================
>L :jljo' -eLdaxfb'/
s'Fj/_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^@.)&.)$

:jLs[lt af/] .

>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df /x]sf] k':tsfnodf ljBfyL{x¿sf] nflu kf7\o


k':tsx¿sf] sdL ePsf] x'Fbf k':tsfno ljsf; ;ldlt tyf ljifout ljefuLo
k|d'vx¿sf] /fo ;Nnfx cg';f/ cfjZos ePsf k':tsx¿ sl/j ?= ^,)),))).–
-5 nfv_ ;Ddsf] /sdaf6 vl/b ug{ s]Gb|df :jLs[ltsf nflu kqfrf/ ug]
{ egL ldlt @)^@.)^.!@ df a;]sf] SofDk; sfo{ ;ldltsf] a}7saf6
lg0f{o eP cg';f/ SofDk;sf] cfGtl/s ;|f]taf6 ?= ^,)),))).– ;Ddsf]
k':ts vl/b ug{ :jLs[ltsf nflu cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
======================
>L n]vfzfvf, -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
ljifo M lnnfd a9fa9 sa'n ekf{O .

o; dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrndf lnnfdsf] nflu k"j{ k|


sflzt ;"rgf cg';f/ cfh ldlt @)^@.)&.)^ cfOtaf/ lbgsf] !M))
ah]af6 lnnfd z'? eO $M)) ah] ;Dd ;~rfng ePsf] ;+nUg ;"rL
cg';f/sf lnnfdsf ;fdfgx¿sf] nflu xfdL tkl;nsf JolQmx¿n] lgDg
adf]lhd c+s af]n sa'n u/L lnnfd a9fa9df ;xefuL eof}+ .
lnnfdsf] nflu z'? c+s ?= $%,))).— sfod ePsf] 5 .
tkl;n
qm gfd 7]ufgf af]n sa'n x:tfIf/
= ; c+s
++

/f]xa/
!=
@=
#=
$=
@)^@.)&.)&

k'gd{"NofÍg ul/lbg] af/] .

>L /fds'df/ hf]zL,


yfkfynL SofDk;,
/fdzfxky, sf7df08f} .

o; SofDk;df /x]sf sfddf cfpg g;Sg] k"/fgf ;fdfgx¿ lnnfd


ug{ ;"rgf k|sflzt eO lnnfddf a9fa9 cfXjfg ul/Psf]df pQm
;fdfgx¿ lnnfd a9fa9df s;}n] klg g;sf/]sf] x'Fbf ldlt
@)^@.)&.)^ ut]sf lbg a;]sf] SofDk; sfo{ ;ldltsf] a}7sn] k|
fljlws;Fu k/fdz{ u/L k'gM d"NofÍg u/fpg] egL lg0f{o eP cg';f/
k'gd{"NofÍg ul/lbg' x'g cg'/f]w ul/G5 .

af]wfy{
=======================
>L :6f]/ zfvf, -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^@.)&.@!

yk ljbf af/] .

>L ;dGjo dxfzfvf,


lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf hg;+Vof lzIff ljifosf pk k|f= >L ljgf]b g]kfnn]


ci6]lnof g]zgn o'lgel;{6Laf6 ljBfjfl/lw ug{ ldlt @)^!.)!.)@
b]lv nfu" x'g] u/L cWoog labfdf a:g' ePsf]df ldlt @)^@.)!.)!
af6 lghsf] labf ;dfKt ePsf] x'Fbf labf ;dfKt ePsf] ldlt
@)^@.)!.)! b]lv k'gM Ps jif{ labf kfpg cg'/f]w u/L !% cS6f]a/
@))% df k7fpg' ePsf] kqx¿sf] k|ltlnlk yfg ;ft o;};fy ;+nUg u/L
k7fOPsf] 5 . k'gM Ps jif{, yk cWoog ljbf :jLs[ltsf nflu
l;kmfl/; ;fy Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

=======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^@.)&.@$

;"rgf .

o; SofDk;sf] z}= j= @)^@.)^#, k|jL0ftf k|df0fkq


tx k|yd jif{df cWoog/t ;Dk"0f{ ljBfyL{x¿nfO{ tkl;ndf
pNn]v eP adf]lhd cfkgf] SofDk; egf{sf] /f]n gDa/
cg';f/ h'g ;d"x (Section) df cfkgf] /f]n gDa/ k5{ ;f]xL
;d"xdf a;]/ k7g kf7g ug{ tyf d"Vo ljifo (Major Subject)

Pp6} ;d"xdf a;]/ cWoog ug{ ;d]t hfgsf/L u/fOG5 .

;d"x ljefhg lgDgfg';f/ /x]sf] 5 .


qm= SofDk; /f]n g++ ;d"x
;++=
!= ! — !)) æPÆ
@= !)! — @)) æaLÆ
#= @)! — #)) æ;LÆ
$= #)! — $)) æ8LÆ
%= $)! — %)) æO{Æ
^= %)! eGbf dfly æPkmÆ

======================
-s[i0fk|;fb 9sfn_
;xfos SofDk; k|d'v
@)^&.)&.!!

;"rgf .

o; SofDk;df lbjf ;d"xdf ;~rfng/t k|jL0ftf k|df0fkq tx tyf


:gfts txsf ;Dk"0f{ sIffx¿ @)^& sflt{s !^ b]lv df3 !% ;Dd
lgDgfg';f/ ;~rfng x'g] Joxf]/f ;DalGwt ;a}sf] hfgsf/Lsf
nflu ;"lrt ul/G5 .

qm= ; sIff 306L ;do tflnsf


++=
!= k|yd !)M#) — !!M!)
@= bf];|f] !!M!) — !!M%)
#= t];|f] !!M%) — !@M#)
$= rf}yf] !@M#) — )!M!)
%= kfrf}F )!M!) — )!M%)
^= 5}7f}F )!M%) — )@M#)
&= ;ftf}F )@M#) — )#M!)
*= cf7f}F )#M!) — )#M%)
(= gjf}F )#M%) — )$M#)

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|
d'v
@)^&.)&.!!

;"rgf .

o; SofDk;df /fqL ;d"xdf ;~rfng/t :gftsf]Q/ tyf Ps jif]{


:gfts txsf ;Dk"0f{ sIffx¿ @)^& sflt{s !^ b]lv df3 !% ;Dd
lgDgfg';f/ ;~rfng x'g] Joxf]/f ;DalGwt ;a}sf] hfgsf/Lsf
nflu ;"lrt ul/G5 .
tkl;n
qm= ; sIff 306L ;do tflnsf
++=
!= k|yd $M)) — $M$%
@= bf];|f] $M$% — %M#)
#= t];|f] %M#) — ^M!%
$= rf}yf] ^M!% — &M))
%= kfrf}F &M)) — &M$%

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|
d'v
@)^&.)&.!!

;do tflnsf ;DaGwdf .

lq= lj=, /lhi6«f/sf] sfof{no, ;fdfGo k|zf;g dxfzfvfsf] r=


g+= $%.)^$—^% ldlt @)^$.)^.@) sf] kqfg';f/ lq= lj= sf]
ldlt @)^$.)!.@% sf] lg0f{o cg';f/ sfof{nodf xflh/ x'g] /
5'\6\g] ;do df3 !^ ut]b]lv sflt{s !% ut];Dd ljxfg !)M)) ah]b]lv
ck/fGx %M)) ah];Dd tyf sflt{s !^ ut]b]lv df3 !% ut];Dd
ljxfg !)M)) ah]b]lv ck/fGx $M)) ah];Dd sfod ug]{ pNn]v eO
cfPsf] x'Fbf ;f]xL adf]lhd ;do tflnsf /x]sf] Joxf]/f ;DalGwt ;a}
lzIfs, sd{rf/L tyf ljBfyL{x¿sf] hfgsf/Lsf nflu ;"rgf k|sflzt
ul/Psf] 5 .

jf]wfy{
========================
!= >L ;xfos SofDk; k|d'v,
-g]qk|;fb lwtfn_
k|eftLo÷lbjf÷/fqL ;d"x dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >L k/LIff÷n]vf zfvf,
k|eftLo÷lbjf÷/fqL ;d"x dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
#= >L k':tsfno
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
$= >L :jljo'
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^$.!).!!

;"rgf .

o; SofDk;df lbjf ;d"xdf ;~rfng/t k|jL0ftf k|df0fkq tx tyf


:gfts txsf ;Dk"0f{ sIffx¿ df3 !& ut] b]lv sflt{s !% ut];Dd
lgDgfg';f/ ;~rfng x'g] Joxf]/f ;DalGwt ;a}sf] hfgsf/Lsf
nflu ;"lrt ul/G5 .

qm= ; sIff 306L ;do tflnsf


++=
!= k|yd !)M#) — !!M!%
@= bf];|f] !!M!% — !@M))
#= t];|f] !@M)) — !@M$%
$= rf}yf] !@M$% — )!M#)
%= kfrf}F )!M#) — )@M!%
^= 5}7f}F )@M!% — )#M))
&= ;ftf}F )#M)) — )#M$%
*= cf7f}F )#M$% — )$M!%
(= gjf}F )$M!% — )%M))

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|
d'v
@)^@.!@.)(

hfgsf/L u/fOPsf] af/] .

>L ljz]if lzIff ljefu,


;fgf] l7dL, eQmk'/ .

o; SofDk;sf] z}= j= @)^@.)^# k|jL0ftf k|df0fkq tx k|


yd jif{df tkl;n adf]lhd alx/f ljBfyL{x¿ cWoog/t /x]sf] Joxf]/f
hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .
tkl;n
qm= ; ljBfyL{x¿sf] gfd btf{ g++= s}lkmot
++=
!= >L ;'lgn cfn] du/ %^
@= >L ;Ltf/fd vgfn &!
#= >L cls~rg b]asf]6f &@
$= ;'>L hfg'sf g]kfn (^
%= >L s[i0fk|;fb !)*
n'O6]n
^= >L z+s/ kf08] !%&
&= >L ;Gtf]if kf}8]n !*(
*= >L s'nk|;fb e§/fO{ #$@
(= >L s'df/ z]v/ emf $(*
af]wfy{
=======================
>L g]kfn /fli6«o alx/f tyf ;':t >j0f dxf;+3, -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
sf7df08f} . SofDk;
k|d'v

@)^@.)*.)#

k'gM 6«fG;lqmK6 agfOlbg] ;DaGwdf .

>L 6«fG;lqmK6 zfvf,


lq= lj=, hdn .

o; SofDk;sf] z}= j= @)%#.)%$ ;d"x k|jL0ftf k|df0fkq


txdf egf{ eO ;f] tx pQL0f{ u/L 6«fG;lqmK6 ;d]t lnO ;s]sf
SofDk; /f]n g++ @!! sf 5fq g/axfb'/ s7fotn] cfkgf] 6«fG;lqmK6
x/fPsf] egL lgj]bg lbPsf] x'Fbf ;f] ;Ssn} lgj]bg o;};fy ;+nUg u/L
cfaZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

=======================
-s[i0fk|;fb 9sfn_
;xfos SofDk; k|d'v
@)^@.)*.)^

;xof]u ul/lbg] af/] .

>L g]kfn cGw sNof0f ;+3,


lqk'/]Zj/, sf7df08f} .

o; SofDk;sf] z}= j= @)^@.)^# :gfts tx bf];|f] jif{ k|


eftLo ;d"xdf lgoldt ¿kdf cWoog/t SofDk; /f]n g+= #$# sL
g]q ljlxg 5fqf k|tLdf nfdfn] To; sfof{noaf6 k|fKt x'g] ;'ljwfsf]
nflu cg'/f]w u/L lbPsf] lgj]bg Ps o;};fy ;+nUg u/L cfjZos ;xof]u
ul/lbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

=======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^@.)*.)*

;xof]u ul/lbg] af/] .

>L ljz]if lzIff kl/ifb\sf] ;lrjfno,


lzIff tyf v]ns"b dGqfno,
;fgf]l7dL, eQmk'/ .

o; SofDk;sf] z}= j= @)^@.)^# :gfts tx bf];|f] jif{ k|


eftLo ;d"xdf lgoldt ¿kdf cWoog/t tkl;n adf]lhdsf g]q ljlxg 5fq
—5fqfx¿n] To; sfof{noaf6 k|fKt x'g] 5fqj[lQsf] nflu cg'/f]w
u/L lbPsf] lgj]bg b'O{ o;};fy ;+nUg u/L cfjZos ;xof]u ul/lbg]
Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

tkl;n
!= eQmaxfb'/ uf}td SofDk; /f]n g++= @)*
@= OlGb/f clwsf/L SofDk; /f]n g++= #!*

=======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
ldlt @)^@ d+lz/ * ut]sf lbg :jtGq ljBfyL{ o'lgog,
dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrn / ljBfyL{ ;lxtsf] ljz]if cg'/f]wdf
tLg jif]{ :gfts tx / k|jL0ftf k|df0fkq txsf] ljz]if k|j]z
k/LIff lnO egf{ lng] ;Gbe{df :gfts txsf] xsdf cl3Nnf] tx
kf/ u/]sf] cjlw bz dlxgf gk'uL k/LIff lbg Pj+ k|df0fkq
lng s'g} Jojwfg cfPdf :jod\ ljBfyL{ lhDd]af/ x'g] u/L
ljBfyL{;Fu klg sa'lnot u/fpg] zt{df k|j]z k/LIff lng]
eGg] sa'lnotsf ;fy :jljo' ;Fu ;Demf}tf ul/of] .

===================
========================
-df]xg uf}td_ -eLdaxfb'/
s'Fj/_
;efklt SofDk; k|d'v
:jljo', dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrn
dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrn
ldlt M @)^@ d+lz/ ======= ut]
ldlt M @)^@ d+lz/ ======== ut]
@)^@.=====.=======
>Ldfg\ SofDk; k|d'vHo",
dx]Gb|/Tg SofDk;,
tfxfrn, sf7df08f} .

ljifo M sa'lnotgfdf af/] .

o; SofDk;df z}lIfs jif{ @)^@.)^# sf] :gfts tx k|yd


jif{df egf{ eO cWoog ug{ d}n] lgj]bg lbO k|j]z
k/LIffdf ;lDdlnt eO gfd k|sflzt ePsf]df lq= lj= lgodfg';f/
Ps z}lIfs ;qsf] ;dofjlw !) dlxgf x'g' kg]{df d]/f] cfˆg}
sf/0fn] ;f] ;dofjlw gk'uL d]/f k/LIff /2 ePdf cyjf
6«fG;lqmK6 jf k|df0fkq lnbfF lq= lj= aNv"n] /f]Ssf
u/]df d]/f] s'g} u'gf;f] gePsf] tyf /f]Ssf u/]df
dnfO{ d~h'/ 5 egL of] sa'lnotgfdf u/L SofDk;df
a'emfPsf] 5' .

lgj]bs
gfd tyf y/ M—
7]ufgf M—
b:tvt M—
@)^@.)*.@@

l;kmfl/; ;DaGwdf .

>Ldfg\ cWoIfHo",
ljZjljBfno cg'bfg cfof]u,
gofF jfg]Zj/, sf7df08f} .

To; ljZjljBfno cg'bfg cfof]un] n3" cg';Gwfgsf] nflu k|:tfagf


cfXjfg u/] adf]lhd o; SofDk;sf pk k|f= >L zf/bf/d0f g]kfnn]
g]kfnL afn;flxTodf ;+:s[t—efiff / ;flxTosf] ;DaGwdf n3"
cg';Gwfg ug{sf] nflu l;kmfl/;sf] ;DaGwdf n]v]sf] kq yfg !,
cfjZos sfof{y{ l;kmfl/;;fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

=======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^@.)*.!&

k':tsx¿sf] gfdfjnL k7fOPsf] af/] .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


lg/LIf0f dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] r= g+= %#*.)^@—)^#, ldlt @)^@.)*.!$ sf]


kqfg';f/ o; SofDk;df cWoog/t ljBfyL{x¿sf] nflu vl/b
ug{ cfjZos ePsf k':tsx¿sf] gfdfjnL o;};fy ;+nUg u/L k7fOPsf]
Joxf]/f cg'/f]w ul/G5 .

========================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
ekf{O ljj/0f

dx]Gb|/Tg SofDk;df ldlt @)^@.)*.!^ ut]sf lbg ePsf]


lnnfd a9fa9df d}n] ;fdfgx¿ p7fPsf] / ;f] lnnfddf /x]sf
ljleGg ;fdfgx¿dWo] k'/fgf] df]6/;fOsn g+= @^$ d=
-OlGhg g++= — $*^—@(*%)$ tyf Rofl;; g++ $*^—
@(*%)$ klg /x]sf] / ;f]sf] sf7df08f} dxfgu/kflnsfdf s/
lt/]sf] a's / s/ sfof{nodf s/ ltg]{ a's;d]t yfg @, d}n]
a'lemlnO of] ekf{O ul/lbP .

ekf{O ljj/0f

dx]Gb|/Tg SofDk;df ldlt @)^@.)*.!^ ut]sf lbg ePsf]


lnnfd a9fa9df d}n] ;fdfgx¿ p7fPsf] / ;f] lnnfddf /x]sf
ljleGg ;fdfgx¿dWo] k'/fgf] df]6/;fOsn g+= @^$ d=
-OlGhg g++= — $*^—@(*%)$ tyf Rofl;; g++ $*^—
@(*%)$ klg /x]sf] / ;f]sf] sf7df08f} dxfgu/kflnsfdf s/
lt/]sf] a's / s/ sfof{nodf s/ ltg]{ a's;d]t yfg @, d}n]
a'lemlnO of] ekf{O ul/lbP .
@)^@.)*.@&

Specimen Copy pknJw u/fOlbg] af/] .

>Ldfg k|d'vHo",

===================================
==

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf Sports Science tyf Health & Physical

Education sf lzIfs >L gfu]Gb| dxtf]nfO{ pQm k|sfzgaf6 k|sflzt


k':tsx¿ pknAw u/fOlbg' x'g l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ul/G5 .

========
===========
=====
-s[i0fk|;fb 9sfn_
;= SofDk; k|d'v
@)^@.)*.@*

hUufsf] nut cWofjlws ug]{ af/] .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


;fdfGo k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] r= g+= &*.)^@—)^#, ldlt @)^@.)*.@# sf]


kq k|fKt eO Joxf]/f cjut eof] . o; SofDk;n] cf]u6L ef]urng
ul//fv]sf] hUuf lzIff dGqfnosf] gfddf /x]sf] x'Fbf SofDk;sf]
gfddf nfnk"hf{ gePsf] Joxf]/f cg'/f]w ul/G5 . ;fy} o; SofDk;sf]
gfddf gfd;f/L u/L nfnk"hf{ pknJw ug{sf] nflu ;DalGwt
lgsfox¿df kqfrf/ eO/fv]sf] Joxf]/f;d]t hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w
ub{5' .

========================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^@.)*.@*

;l~rt /sdx¿ e'QmfgL lbnfO lbg] af/] .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; dxfzfvfsf] r= g++ %%^# ldlt @)^@.)#.@$ sf] kqfg';f/


o; SofDk;sf ;x k|fWofks 8f= /fdaxfb'/ yfkf pd]/sf] sf/0fn] oxL
@)^@.)&.@( b]lv clgafo{ cjsfz k|fKt ug'{ ePsf] x'Fbf pxfFn]
kfpg] ;Dk"0f{ ;'lawfx¿sf] /sd e'QmfgL lbg] Joj:yfsf nflu
cg'/f]w ub{5' .
8f= yfkf;Fu SofDk;sf] tkm{af6 s'g} afFsL aSof}tf
gePsf], ;~rosf]if qmdfÍ $$&) ePsf] / rfn' cf= j= @)^@.)^#
df dfl;s tna ?= !@,*#).— vfOkfO cfpg' ePsf] tyf pxfFn]
@)^@.)&.@* ;Dd pkef]u u/L afFsL /xg cfPsf
labfx¿dWo] /]s8{ cg';f/ 3/labf ! !÷@ lbg, la/fdL labf @@) lbg
u/L hDdf labf @@! !÷@ lbg ;l~rt ePsf] x'Fbf lghsf] labf
a/fa/sf] x'g cfpg] /sd To;} sfof{noaf6 e'QmfgL lbg] Joj:yfsf
nflu cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=======================
!= 8f= /fdaxfb'/ yfkf, -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
;x k|fWofks SofDk;
k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^%.======.======

hf] h;;Fu ;DaGw 5 .

o; SofDk;sf] z}= j= @)^@.)^#,


===================================
== tx ======= jif{ ============= ;d"xdf
SofDk; /f]n g++ — ================== sf 5fq
===================================
============= lgoldt ¿kdf cWoog/t /x]sf] Joxf]/f k|
dfl0ft ul/G5 .

=========================
@)^@.)(.)&

sfo{ ;ldlt u7g ug{ :jLs[lt k7fO lbg] af/] .

>L of]hgf dxfzfvf,


pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt[k'/ .

lq= lj= sfo{sf/L kl/ifb\sf] ldlt @)^@.)*.@* sf] lg0f{ofg';f/ o;


SofDk;df SofDk; Joj:yfkg ;ldltsf] u7g ePsf] x'Fbf ;f] cg';f/ lgDg
lnlvt lzIfsx¿ /xg' ePsf] SofDk; sfo{ ;ldlt u7g ug{ cfjZos ePsf]n]
:jLs[ltsf nflu l;kmfl/; ;lxt Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

!= SofDk; k|d'v >L eLdaxfb'/ s'Fj/ —


cWoIf
@= ljefuLo k|d'v dWo]af6 k|f= pk]Gb|s'df/ sfsL{
— ;b:o
#= lzIfsx¿ dWo]af6 pk k|f= >LdtL dbfn;f l;+x
— ;b:o
$= lzIfsx¿ dWo]af6 pk k|f= >L l8lNn/fd pk|]tL
— ;b:o
%= ;xfos SofDk; k|d'v dWo]af6 >L s[i0fk|;fb 9sfn
— ;b:o ;lrj
af]wfy{
=======================
>L 8Lgsf] sfof{no, -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
lzIffzf:q ;+sfo SofDk; k|d'v
lq= lj=, sLlt{k'/
@)^@.)(.)*

lgjGw k|ltof]lutfdf ;xefuL x'g] af/] .

clVtof/ b'?kof]u cg';Gwfg cfof]usf] ldlt @)^@.)*.!) sf] kqfg'';f/


To; sfof{non] clVtof/ lbjz ;DaGwL lgjGw k|ltof]lutf ;~rfng ug]
{ ePsfn] OR5's :gfts txdf cWoog/t ljBfyL{x¿n] oxL ldlt @)^@.)(.!
$ ut] leq o; SofDk;sf] :jljo' dfkm{t ljBfyL{ sNof0f zfvfdf ;Dks{
/fVg ;"lrt ul/G5 .

lgjGwsf] ljifo M æe|i6frf/ lgoGq0fdf o'jfx¿sf] e"ldsf

af]wfy{
=======================
>L :jljo', -eLdaxfb'/
s'Fj/_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn . SofDk;
k|d'v
@)^$.)@.!!

/dfgf lbOPsf] af/] .

>L sdnaxfb'/ yf]s/


bf]nvf .

lhNnf lzIff sfof{no, bf]nvfsf] r= g+= &%# ldlt


@)^!.)*.@@ sf] kqfg';f/ eLd lg= df= lj=, e]8k" ;}n'Ë
bf]nvfaf6 :gfts txdf cWoog ug{sf] nflu cfpg' ePsf tkfO{ >L
sdnaxfb'/ yf]s/sf] ldlt @)^!.!).!& b]lv ldlt @)^# r}q
d;fGt;Dd cWoog ljbf :jLs[t ePsf]df pQm cWoog ljbfsf] ;dfKt
ePsf] x'Fbf z}= ;= @)^$ j}zfv b]lv cfkgf] ljBfnodf xflh/ x'g
hfg of] /dfgf kq lbOPsf] 5 .

af]wfy{
==========================
!= >L lhNnf lzIff sfof{no
-s[i0fk|;fb 9sfn_
bf]nvf .
;=SofDk; k|d'v
@= >L eLd lg= df= lj=,
e]8k" ;}n'Ë, bf]nvf
>L lhNnf lzIff sfof{no,
bf]nvf .

To; sfof{nosf] r= g+= &%# ldlt @)^!.)*.@@ sf] kqfg';f/ eLd


lg= df= lj=, e]8k" ;}n'Ë bf]nvfaf6 :gfts txdf cWoog ug{sf]
nflu cfpg' ePsf >L sdnaxfb'/ yf]s/ ldlt @)^!.!).!& b]lv xfn;Dd
;fa{hlgs labf afx]s lgoldt xflh/ ePsf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu
cg'/f]w 5 .
xfn lgh ljBfyL{ lzIfs :gfts tx t];|f] jif{df cWoog/t x'g'x'G5
.

af]wfy{
==========================
!= >L eLd lg= df= lj=
-s[i0fk|;fb 9sfn_
e]8k" ;}n'Ë, bf]nvf
SofDk; k|d'v
@= >L sdnaxfb'/ yf]s/
@)^@.)(.!)

hGd btf{ af/] .

>L k~hLsflwsf/Lsf] sfof{no,


sf=d=g=kf=, afub/af/ .

o; SofDk;sf pk k|f= >L tf/faxfb'/ g]kfnsf] 5f]/L lgzf g]kfnsf]


ldlt @)$*.!).@( df hGd ePsf] / lghsf] hGdbtf{ k|df0fkq
agfpgsf] nflu l;kmfl/; kfpg cg'/f]w u/L lgj]bg ug'{ ePsf] x'Fbf
l;kmfl/;;fy cg'/f]w ul/G5 .

============================
-s[i0fk|;fb 9sfn_
;xfos SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)(.!!

ljifo M hf8f] labf af/] .

o; SofDk;df ldlt @)&).)(.!^ ut]b]lv @)&).!).!%


ut];Dd ! dlxgf hf8f] labf x'g] ePsf] x'Fbf pQm
cjlwe/ :gfts txsf] bf];|f] tyf t];|f] jif{sf lj1fg lzIff d"n
ljifosf sIff afx]s cGo ljifo cGtu{tsf lgoldt k7g—kf7g
sfo{ aGb /xg] Joxf]/f ;DalGwt lzIfs tyf ljBfyL{x¿sf
hfgsf/Lsf nflu ;"lrt ul/G5 .

==========
==============
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)(.!!

ljifo M hf8f] labf af/] .

o; SofDk;df ldlt @)&).)(.!^ ut]b]lv @)&).!).!%


ut];Dd ! dlxgf hf8f] labf x'g] ePsf] x'Fbf pQm cjlwe/
SofDk;sf] lgoldt k7g—kf7g sfo{ aGb /xg] Joxf]/f
;DalGwt lzIfs tyf ljBfyL{x¿sf hfgsf/Lsf nflu ;"lrt ul/G5 .

==========
==============
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^&.)(.!$

;"rgf .

o; SofDk;df ldlt @)^&.)(.!^ ut]b]lv ! dlxgf hf8f] labf


x'g] ePsf] x'Fbf pQm cjlwe/ o; SofDk;sf] /fqL k/LIff zfvfdf
sfo{/t ;Dk"0f{ sd{rf/Lx¿nfO{ lbjf l;ˆ6df !)M)) ah]b]lv $M))
ah];Dd pkl:yt x'gsf nflu ;"lrt ul/G5 .

af]wfy{
=======================
>L ;xfos SofDk; k|d'v, /fqL -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^$.)@.)!

;"rgf .

o; SofDk;df ldlt @)^$.)@.!& ut]b]lv @)^$.)@.#! ut];Dd


!% lbg udL{] labf x'g] ePsf] x'Fbf pQm cjlwe/ SofDk;sf]
lgoldt k7g—kf7g sfo{ aGb /xg] Joxf]/f ;DalGwt lzIfs tyf
ljBfyL{x¿sf] hfgsf/Lsf nflu ;"lrt ul/G5 .

=======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^@.====.====

ljBfyL{ kl/ro kq agfpFbf cfjZos


kg]{ ;fdu|L tyf ljj/0fx¿

!= sf8{df 6f:gsf] nflu 6Ls6 ;fOh -1 ''1


'' _ sf] af]8{/ gsfl6Psf] kmf]6f] !
yfg tyf /lhi6/df 6f:gsf] nflu csf]{ !
yfg kf;kf]6{ ;fOhsf] kmf]6f] cfjZos
kg]{5 .
@= ;DalGwt txdf egf{ ePsf] /l;b
#= gofF sf8{ s]/d]/ eO jf cGo
sf/0fn] /2 ug'{ k/]df ?= !).— lt/]sf]
/l;b cfjZos kg]{5 tyf sf8{ x/fPdf k|
ltlnlk sf8{ agfpgsf] nflu
lgj]bg;lxt ?= %).— lt/]sf] /l;b /
l6s6 ;fOhsf] kmf]6f] k]z ug'{ kg]
{5 .
$= gfd, 7]ufgf tyf hGdldlt cfj]bg
kmf/ddf pNn]v eP cg';f/ x'g'kg]{5 .
z'e—sfdgf

elgG5 ;+uLt, snf tyf ;flxTo ;dfhsf uxgf x'g\ . ;flxTodf snd
rnfpg vf]Hg] / rnfpg]x¿ ;flxTosf >i6f x'g\ . ;dfh kl/jt{gsf vflt/
s'l/lt Pj+ c;dfgtfsf lj?4df h]xfb 5]8\g efO /fds[i0f cfrfo{n]
æ;dfgtfsf :j/x¿Æ gfds pkGof; n]v]/ ;dfh Pj+ kf7snfO{ h'g u'g
nufpg' ePsf] 5, To;sf] nflu d, d]/f] JolQmut / SofDk;sf]
tkm{af6 klg z'e—sfdgf JoQm ub{5' . ;fy} cfufld lbgx¿df o:tf
s[ltx¿n] ;kmntfsf] lzv/ r'df];\ eGg] ;'e]R5\of ;lxt o:tf s[ltx¿n]
lg/Gt/tf kfO/xf];\ eGg] sfdgf JoQm ub{5' .

========
===========
===
-s[i0fk|;fb 9sfn_
;xfos SofDk; k|d'v
ldlt M @)^@.)
(.!$
@)^@.)(.!&

l;= g+ sfod u/L 6fG;lqmK6 pknJw u/fOlbg] af/] .

>L ;xfos 8Lgsf]] sfof{no,


k/LIff zfvf,
:d[lt ejg,lq= lj= sLlt{k'/ .

o; SofDk;ddf z}= j= @)%$.)%% ;d"xdf Ps jif]{ aL= P8= df


egf{ eO cWoog ug]{ SofDk; /f]n g++ @!!.)%$—)%% sf 5fq
>L hgsk|;fb ;'a]bLsf] @)^) ;d"xsf] k/LIff kmf/ddf cEof; lzIf0f
ljifo eg{ 5'6 ePsf] / lghn] ;f]xL jif{sf] cEof; lzIf0f
sfo{qmddf ;l/s eO sfo{qmd k"/f;d]t ul/;s]sf] x'Fbf lghsf]
@)^! ;d"xsf] k/lIff l;= g++ @()^)% df cEof; lzIf0fsf] k|
fKtf+s r9fO 6fG;lqmK6 pknJw u/fObg' x'g cg'/f]w ul/G5 .

=====================

SofDk; k|d'v
@)^@.)(.@!

dfl;s kfl/>ldsdf sd{rf/L lgo'lQm ug]{ af/] .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df sfo{/t :yfoL rf}lsbfx¿ >L w|'a l;njfn, >L OGb|


axfb'/ b'jf8L tyf >L g]qaxfb'/ tfdfËn] /flhgfdf u/L uPsf]
tyf :yfoL lkog >L u0f]zaxfb'/ yfkf pd]/n] clgjfo{ cjsfz k|fKt
ePsf] sf/0f l/Qm ePsf] pko'{Qm kbx¿df sd{rf/L gx'Fbf
SofDk;df ljBfyL{ ;+Vofdf j[l4 ePsf] tyf sfo{af]em a9]sf] x'Fbf
pQm kbdf sd{rf/L lgo'lQm gu/L gx'g] cj:yf ePsf]n] @ hgf
rf}lsbf/ / ! hgf lkog kbdf dfl;s kfl/>ldsdf sfd nufpg lgo'lQm
ug{ :jLs[lt kfpg cg'/f]w ub{5' .

=======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^#.)!.@)

;xefuL x'g] af/] .

o; SofDk;sf] z}=j= @)^@.)^#, :gftsf]Q/ tx k|yd jif{df k|


fWofkg/t ;Dk"0f{ lgoldt tyf cf+lzs lzIfsx¿nfO{ cfGtl/s
d"Nof+sg ;DaGwL cfjZos 5nkmn ug{sf nflu lgDg ldlt
;do / :yfgdf clgjfo{ ¿kdf ;xefuL x'gsf nflu cg'/f]w ub{5' .

cfdlGqt
!= ;xfos SofDk; k|d'vx¿ — k|eftLo lbjf /fqL ;d"x
@= ljefuLo k|d'vx¿ s_ lzIffzf:q lzIf0f ljefu
v_ c+u|]hL lzIff lzIf0f ljefu
u_ g]kfnL lzIff lzIf0f ljefu
3_ ul0ft lzIff lzIf0f ljefu
#= k|f= 8f= dgk|;fb jfUn]

sfo{qmd
ldlt M @)^# j}zfv @% ut] .
;do M lbgsf] #M)) ah] .
:yfg M SofDk; k|d'vsf] sfof{no .

========================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
@)^#.)!.@*

cltl/Qm kfl/>lds af/] .

>L k|d'vHo",
cg'udg ;ldltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] k=;=r=g+= !%#.)^@—)^@ ldlt @)^#.)!.!&


sf] kq k|fKt eO Joxf]/f cjut eof] . kqfg';f/ o; SofDk;df l;k6
cg';f/ sfo{/t ljifout -txut_ :yfoL c:yfoL s/f/ cf+lzs
;Dk"0f{ lzIfsx¿sf] gfdfjnL ;lxt ;fKtflxs sIffef/ pNn]v eO
gcfPsf]n] ;f] pNn]v u/L k7fOlbg' eO cltl/Qm kfl/>lds lgsf;f
ug]{ sfddf ;xof]u ul/lbg' x'g eGg] kq k|fKt eP cg';f/ dfly
pNn]lvt ljj/0f cg';f/ gfdfjnL kq yfg * k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w
ub{5' .

========================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^#.)!.@*

cf]e/x]8 k|f]h]S6/ pknJw u/fOlbg] af/] .

>Ldfg\ 8LgHo",
8Lgsf]] sfof{no,
lzIffzf:q ;+sfo,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df ldlt @)^#.)!.#! ut]sf lbg Research Methodology

-cg';Gwfg ljlw_ ;DaGwL ;]ldgf/ sfo{qmd ;+rfng x'g] ePsf]


x'Fbf ;f] sfo{qmdsf nflu cf]e/x]8 k|f]h]S6/ cfjZos ePsf] x'Fbf
pknJw u/fO{ ;xof]u u/L lbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

========================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^#.)!.@(

gftf ;DaGwdf .

>L sf7df08f} dxfgu/kflnsf,


sf7df08f} .

o; SofDk;df sfo{/t n]vfkfn >L /fwfb]jL l3ld/] e§/fO{sf]


Psf3/df /xg' x'g] >L ef]nfgfy e§/fO{ — klt, >LdtL uf}/fb]jL
l3ld/] — cfdf, >L cfnf]s e§/fO{ tyf >L cg'kd
e§/fO{ 5f]/fx¿ ePsf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

========================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^#.)&.@$

lzIf0f z'Ns ldgfxf ul/lbg]] af/] .

>L SofDk; k|d'vsf] sfof{no,


z+s/b]j SofDk;,
/fdzfxky, sf7df08f} .

To; SofDk;sf] Joj:yfkg ;+sfosf] B.B.S. 2nd Year, Campus Roll No. 441, lbjf
;d"xsf 5fq k|sfz vgfnsf] lktf >L ljdnrGb| vgfn o; SofDk;df
:yfoL ;]jfdf sfo{/t sd{rf/L /xg' ePsf] x'Fbf lghsf] 5f]/fn] lq=
lj= lj= lgodfg';f/ kfpg] lzIf0f z'Ns ldgfxfsf] Joj:yfsf] nflu
l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

==============================
-j;Gtk|;fb
k/fh'nL_ pk
k|zf;s
@)^#.)(.!$

lzIf0f z'Ns ldgfxf ul/lbg]] af/] .

>L SofDk; k|d'vsf] sfof{no,


lqrGb| SofDk;,
306f3/, sf7df08f} .

To; SofDk;sf] B.Sc. 1st Year, Campus Roll No. 691/063 sf 5fq >L lIflth ?
kfv]tL, o; SofDk;sf n]vfkfn >L pQdk|;fb ?kfv]tLsf] 5f]/f ePsf]
x'Fbf lghnfO{ lq= lj= lgodfg';f/ kfpg] lzIf0f z'Ns ldgfxfsf]
Joj:yfsf] nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^^.!!.@)

lzIf0f z'Ns ldgfxf ul/lbg]] af/] .

>L SofDk; k|d'vsf] sfof{no,


z+s/b]j SofDk;, sf7df8f+} .

To; SofDk;sf] B.B.S. 2nd Year, Campus Roll No. 44/065 sf 5fq >L ;ljg
l3ld/], o; SofDk;sf :yfoL ;]jfdf sfo{/t sd{rf/L >L lzjk|;fb
l3ld/]sf] 5f]/f ePsf] x'Fbf lghnfO{ lq= lj= lgodfg';f/ kfpg]
lzIf0f z'Ns ldgfxfsf] Joj:yfsf] nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

======================
SofDk; k|d'v
@)^&.)^.@)

lzIf0f z'Ns ldgfxf ul/lbg]] af/] .

>L SofDk; k|d'vsf] sfof{no,


/Tg/fHonIdL SofDk;, sf7df8f+} .

To; SofDk;sf] M.A. 1st Year, Campus Roll No. 105/067 sf 5fq >L hgfb{g
l3ld/], o; SofDk;sf :yfoL ;]jfdf sfo{/t sd{rf/L >L lzjk|;fb
l3ld/]sf] 5f]/f ePsf] x'Fbf lghnfO{ lq= lj= lgodfg';f/ kfpg]
lzIf0f z'Ns ldgfxfsf] Joj:yfsf] nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

======================
-g]qk|;fb
lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.)!.@%

lzIf0f z'Ns ldgfxf ul/lbg]] af/] .

>L ljefuLo k|d'vsf] sfof{no,


/;fogzf:q s]Gb|Lo ljefu,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

To; ljefusf] M.Sc. 1st Year, Roll No. 68/064 sL 5fqf cl~htf b'jf8L, o;
SofDk;sf e08f/ clws[t >L lzjk|;fb b'jf8Lsf] 5f]/L ePsL] x'Fbf
lghnfO{ lq= lj= lgodfg';f/ kfpg] lzIf0f z'Ns ldgfxfsf] Joj:yfsf]
nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)$.)$

lzIf0f z'Ns ldgfxf ul/lbg]] af/] .

>L SofDk; k|d'vsf] sfof{no,


kßsGof SofDk;,
afuahf/ .

To; SofDk;sf] B.A. 1st Year, Day Shift, Campus Roll No. 96/065 sL 5fqf ;ljtf
b'jf8L, o; SofDk;sf :yfoL ;]jfdf sfo{/t e08f/ clws[t >L lzjk|;fb
b'jf8L]sf] 5f]/L ePsf] x'Fbf lghnfO{ lq= lj= lgodfg';f/ kfpg]
lzIf0f z'Ns ldgfxfsf] Joj:yfsf] nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^#.)@.)$

xflh/L k7fPsf] af/] .

>L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

pko{'Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] r= g+= ^(# / ^($ ldlt


@)^@.!@.)# sf] kqfg';f/ o; SofDk;df k|jL0ftf k|df0fkq tx k|
yd jif{df cWoog/t jlx/f ljBfyL{x¿sf] cWooggdf ;xof]u k'¥ofpg
g]kfn /fli6«o jlx/f tyf ;':t >j0f dxf;+3sf] k=;+=r=g+= @%#
ldlt @)^@.!!.@@ sf] kqfg';f/ >L ljho tfdfË / >LdtL nIdL
cfrfo{ yfkfnfO{ ldlt @)^@.!@.)@ b]lv rfn' ;q ;dfKt
geP;Ddsf] nflu bf]ef;] lZfIfsdf lgo'lQm ul/Psf]df >L ljho
tfdfËn] j}zfv @! ut] lbg ! dfq labf lng' ePsf] / afsL ;fj{lhgs
labf afx]s b'j} lzIfs cGo lbg xflh/ ePsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

af]wfy{
====================
!= >L % sf] ;/sf/,
-s[i0fk|;fb 9sfn_
lzIff tyf v]ns"b dGqfno, ;xfos
SofDk; k|d'v
lzIff ljefu, ;dflxt lzIff zfvf
;fgf] l7dL, eQmk'/ .
@= >L lzIff ljefu,
cfly{s k|zf;g dxfzfvf .
#= >L lhNnf lzIff sfof{no,
lzIff zfvf, sf7df08f} .
$= >L g]kfn /fli6o jlx/f tyf ;':t >j0f dxf;+3,
wf]lawf/f, sf7df08f} .
@)^#.!@.!^

xflh/L k7fPsf] af/] .

>L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

pko{'Qm ;DaGwdf o; SofDk;df k|jL0ftf k|df0fkq tx bf];|f]


jif{df cWoog/t jlx/f ljBfyL{x¿sf] cWooggdf ;xof]u k'¥ofpg
g]kfn /fli6«o jlx/f tyf ;':t >j0f dxf;+3sf] k=;+=r=g+=
@(.)^#—^$ ldlt @)^#.)%.)% sf] kqfg';f/ >L ljho
tfdfË / ;'>L ef/tL nf]xgLnfO{ ldlt @)^#.)%.)% b]lv rfn' ;q
;dfKt geP;Ddsf] nflu bf]ef;] lZfIfsdf lgo'lQm ul/Psf]df @)^#.!
@.)! b]lv @)^#.!@.!% ;Dd ;fj{hlgs labfafx]s b'j} lzIfs cGo
lbg xflh/ ePsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=======================
!= g]kfn ;/sf/,
-s[i0fk|;fb 9sfn_
lzIff tyf v]ns"b dGqfno,
;=SofDk; k|d'v
lzIff ljefu, ;dflxt lzIff zfvf
;fgf] l7dL, eQmk'/ .
@= >L lzIff ljefu,
cfly{s k|zf;g dxfzfvf .
#= >L lhNnf lzIff sfof{no,
lzIff zfvf, sf7df08f} .
$= >L g]kfn /fli6«o jlx/f tyf ;':t >j0f dxf;+3,
wf]lawf/f, sf7df08f} .
@)^#.)@.)*

lgldQ ;xfos k|zf;s eO sfd ug]{ af/] .

>L /fdaxfb'/ >]i7,


x]8 clzi6]G6,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

o; SofDk;sf pk k|zf;s >L j;Gtk|;fb k/fh'nL ldlt @)^#.)@.)*


ut]b]lv ldlt @)^#.)@.@^ ut];Dd ljbfdf a:g' ePsf] x'Fbf
pxfFsf] cg'kl:ydf lgldQ ;xfos k|zf;s eO k|zf;lgs sfo{ ug'{ x'g
of] kq lbOPsf] 5 . ;DalGwt k|d'vsf] dftxtdf /xL
sfo{ ug'{xf]nf .

======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^%.!).!^

lgldQ ;xfos k|zf;s eO sfd ug]{ af/] .

>L /fdaxfb'/ >]i7,


x]8 clzi6]G6,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

o; SofDk;sf pk k|zf;s >L j;Gtk|;fb k/fh'nL ldlt @)^%.!).!&


ut]b]lv sfof{nodf cg'kl:yt /xg' x'g] ePsf] x'Fbf pxfF sfof{nodf
xflh/ gx'g' eP;Ddsf] nflu ldlt @)^%.!).!& b]lv nfu" x'g] u/L
lgldQ ;xfos k|zf;s eO k|zf;lgs sfo{ ug'{ x'g of] kq lbOPsf] 5 .
;DalGwt k|d'vsf] dftxtdf /xL sfo{ ug'{xf]nf .

af]wfy{
======================
>L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^&.)%.@$

lgldQ pk–k|zf;s kbdf /xL sfd ug]{ af/] .

>L /fdaxfb'/ >]i7,


;xfos–k|zf;s,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

tkfO{nfO{ o; SofDk;sf tTsfnLg k|zf;g k|d'v ;x–k|zf;s >L


j;Gtk|;fb k/fh'nLn] ldlt @)^&.)$.!! ut]b]lv nfu" x'g] u/L lbg'
ePsf] /flhgfdf :jLs[t ePsf] x'Fbf lq= lj= lzIfs sd{rf/L ;]jf
;DaGwL lgod @)%) sf] kl/R5]b @ sf] bkmf !$ cg';f/ ;f]xL
ldltb]lv nfu" x'g] u/L csf]{ Joj:yf geP;Ddsf nflu lgldQ pk–k|
zf;s kbdf /xL k|zf;lgs sfo{ ug'{ x'g of] kq lbOPsf] 5 .

af]wfy{
=====================
!= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
lq=lj=, sLlt{k'/ . SofDk;
k|d'v
@= >L ;xfos SofDk; k|d'v,
k|eftLo÷lbjf÷/fqL, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
#= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^#.)@.!^

a}7sdf pkl:yt x'g] af/] .

ljut s]xL lbgb]lv o; SofDk; kl/;/df s]xL ljBfyL{ ;+u7g / SofDk;


k|zf;gaLr j}dg:otf b]vf k/L z}lIfs jftfj/0fdf vnn kg]{ b]lvPsf]n]
o; ;DaGwdf ;j{kIfLo ljBfyL{ tyf SofDk; k|zf;gaLr 5nkmn ug'{
u/fpg' pko'Qm x'g] ePsf]n] lgDg ldlt ;do / :yfgdf pkl:yt eO
SofDk;sf] z}lIfs jftfj/0f :jR5 /fVg] sfo{df ;xof]u ug'{x'g
cg'/f]w ub{5' .

5nkmn sfo{qmd
ldlt M @)^#.)@.
;do M ah] .
:yfg M

af]wfy{
===============================
!= :jljo', dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn -k|
f=pk]Gb|s'df/ sfsL{_
@ g]= lj= ;+3, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
;efklt
#= g]= lj= ;+3, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
lq=lj= k|fWofks ;+3
$= clvn g]kfn /fli6«o :jtGq ljBfyL{ o'lgog, d=/=Sof=,tfxfrn
dx]Gb|/Tg SofDk;, PsfO ;ldlt
%= c=g]=/f=:j=lj=o"= -Plss[t_, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
tyf
^= g]= qmf= lj= ;+3, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
;+of]hs
&= cg]/f:jljo", dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn ;d:of
;dfwfgfy{ lgld{t ;ldlt
*= cg]/f:jljo' -qmflGtsf/L_, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
(= /fli6«o hgzlQm ljBfyL{ ;+3
!)= g]kfn ljBfyL{ kl/ifb\

@)^#.)@.!^

a}7sdf pkl:yt x'g] af/] .

ljut s]xL lbgb]lv o; SofDk; kl/;/df s]xL ljBfyL{ ;+u7g / SofDk;


k|zf;gaLr j}dg:otf b]vf k/L z}lIfs jftfj/0fdf vnn kg]{ b]lvPsf]n]
o; ;DaGwdf ;j{kIfLo ljBfyL{ tyf SofDk; k|zf;gaLr 5nkmn ug'{
u/fpg' pko'Qm x'g] ePsf]n] lgDg ldlt ;do / :yfgdf pkl:yt eO
SofDk;sf] z}lIfs jftfj/0f :jR5 /fVg] sfo{df ;xof]u ug'{x'g
cg'/f]w ub{5' .

5nkmn sfo{qmd
ldlt M @)^#.)@.
;do M ah] .
:yfg M

======================

lq= lj= k|fWofks ;+3


dx]Gb|/Tg SofDk;, PsfO ;ldlt
@)^#.)@.!^

wGojfb 1fkg .

>L eLd yfkf


v'sf]{6 — *, l;Gw'nL .

pko{'Qm ;DaGwdf tFkfO{n] /rgf ug'{ ePsf] gf}nf] vf]h


dfu{ bz{g efu b'O{ pkxf/ :j¿k o; SofDk; k':tsfnonfO{ k|bfg
u/L ;xof]u ul/lbg' ePsf]df wGojfb 1fkg ub{5' . pQm /rgf o;
SofDk;sf lh1f;' ;Dk"0f{ kf7sx¿sf] nflu dxTjk"0f{ ePsf]
kl/k|]Ifdf cfufdL lbg¿df klg o:tf k':tsx¿ SofDk;nfO{ k|bfg
u/L ;xof]u u/Llbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

=================
-OlGb/f cof{n_
;=nfOa|]l/og
@)^@.)@.@#

gful/stfsf] k|df0fkq pknAw u/fOlbg] af/] .

>L lhNnf k|zf;g sfof{no,


aa/dxn, sf7df08f} .

o; SofDk;df k|fWofkg/t ;x k|fWofks >L k|]daxfb'/ s'Fj/sf


5f]/f ;r]t s'Fj/nfO{ g]kfnL gful/stfsf] k|df0fkq lng' kg]{ ePsf]
x'Fbf l;kmfl/; kfpgsf] nflu cg'/f]w ub{5' egL lgj]bg k]z
ug'{ ePsf] x'Fbf cfjZos sfo{sf] nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w
ub{5' .

=======================
-/fdaxfb'/ >]i7_
k|d'v ;xfos
@)^#.)@.@(

/dfgf lbOPsf] af/] .

>LdtL s'lZdnf e§/fO{,


pk k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{no, sd{rf/L k|zf;g dxfzfvfsf] -!_


r=g+= $@&# ldlt @)^#.)@.!% sf] kqfg';f/ tkfO{nfO{ o;
SofDk;sf] g]kfnL lzIff ljifosf] pk k|fWofks kbaf6 lzIff zf:q s]Gb|Lo
ljefu sLlt{k'/df csf]{ Joj:yf geP ;Ddsf] nflu j]tnjL sfhdf v6fOPsf]
x'Fbf pQm ljefudf ldlt @)^#.)#.)! ut] b]lv nfu" x'g] u/L xflh/
x'g /dfgf lbOPsf] 5 .
tkfO{Fn] o; SofDk;df /xL ug'{ ePsf] ;]jfsf] nflu wGojfb k|bfg
ul/G5 .

af]wfy{ tyf sfof{y{


======================
!= >L /lhi6«f/sf] sfof{no,
eLdaxfb'/ s'Fj/_
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >L ljefuLo k|d'vsf] sfof{no,
lzIffzf:q s]Gb|Lo ljefu, sLlt{k'/ . — pxfFsf] JolQmut ljj/0f kmf/fd
Ps ;+nUg 5 .
#= >L b/jGbL÷sDKo'6/ o'lg6
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, lq= lj=, sLlt{k'/
$= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^#.)#.)^

clGtd n]vfk/LIf0fsf] k|f/lDes k|lta]bg af/] .

>L dxfn]vf k/LIfssf] ljefu


ljZjljBfno lgb]{zgfno
aa/dxn, sf7df08f} .

pko'{Qm ;DaGwdf To; lgb]{zgfnosf] k=;+= @)^!.)^@


—@&) r=g++= *@) ldlt @)^@.!).!( sf] kq k|fKt eO Joxf]/f
cjut eof] . ;f] k|lta]bgsf ;DaGwdf lgDgfg';f/ k|ltlqmof k7fPsf]
5' .
!= a]?h'sf] bkmf % sf ;DaGwdf ah]6sf] l;df g3fO vr{ u/]sf] ?
= !,%@,(#!.^$ sf ;DaGwdf ;dy{gsf] nflu lq= lj= cfly{s k|
zf;g dxfzfvfdf k7fOPsf] 5 .
@= a]?h'sf] bkmf & sf ;DaGwdf SofDk;n] k"Flhut ;DklQsf] vftf
/fv]sf] t/ ;DklQsf] x|f; s§L u/L k'g d"Nof+sg u/L clen]v
/fVg] gul/Psf] Joxf]/f cg'/f]w ul/G5 .
#= a]?h'sf] bkmf &=! sf ;DaGwdf k|To]s jif{sf] lhG;L lg/LIf0f
ug]{ u/]sf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .
$= a]?h'sf] bkmf &=@ sf ;DaGwdf lnnfd ug'{ kg]{ ;fdfg lq=
lj= lgodfg';f/ lnnfd ul/g] Joxf]/f cg'/f]w ul/G5 .
%= a]?h'sf] bkmf * sf ;DaGwdf k'/fgf] k]ZsL km5\of}{6
ug{ t/ tfs]tf ul//x]sf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .
^= a]?h'sf] bkmf *=! sf ;DaGwdf lx;fj ldnfgsf] nflu cfjZos
sf/jfxL eO/x]sf] 5 .
&= a]?h'sf] bkmf (=! sf ;DaGwdf ldNg] hltsf] w/f}6L /sdnfO{
cfDbfgL afFwL lx;fj ldnfg ul/Psf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .
*= a]?h'sf] bkmf !) sf ;DaGwdf @)^) >fj0fb]lv @)^)
df3;Ddsf] kfl/>lds )(.))! -v_ cltl/Qm tnj ;f]xL jif{ lgsf;f
geO cf=j= @)^!.)^@ df lgsf;f eO ;f]xL jif{ e'QmfgL
lbOPsf], cf=j= @)^).)^! sf] 5fqj[lQ /sd cf=j= @)^!.)^@
df lgsf;f eO ;f]xL jif{ vr{ n]lvPsf], lgz'Ns 5fqj[lQ cf=j=
@)^).)^! df w/f}6L /fvL cf=j= @)^!.)^@ df e'QmfgL
ePsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

(= a]?h'sf] bkmf !!,!@,!# sf ;DaGwdf r]s /2 u/L cfDbfgL


afFlwPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .
!)= a]?h'sf] bkmf !$ sf ;DaGwdf -ljleGg sf]if ;~rfng ubf{_ lq=
lj= cfly{s Joj:yfkg tyf ;+rosf]if ;DaGwL lgod — @)%) tyf
lq= lj= ljs]Gb|Ls/0f ;DaGwL — @)%% sf] kl/R5]b % sf]
bkmf &, pkbkmf ^ sf] ^ cg';f/ vr{ ul/Psf] Joxf]/f cg'/f]w
5.
!!= a]?h'sf] bkmf !% sf ;DaGwdf lq= lj= sf] k"j{ :jLs[t lnP/
dfl;s Hofnfbf/Ldf sd{rf/L egf{ ul/Psf] / ^÷^ dlxgfdf lq=
lj= af6 Dofb yk eO cfO/x]sf] Joxf]/f ;d]t cg'/f]w 5 .
!@= a]?h'sf] bkmf !^ sf ;DaGwdf k':tsfnoaf6 k':ts a'em]/
nuL ;dodf lkmtf{ gug]{ lzIfs, sd{rf/L tyf ljBfy{Lx¿;Fu k':ts
lkmtf{ u/fpg tfs]tf eO/x]sf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .
!#= a]?h'sf] bkmf !& sf ;DaGwdf a}+s l/slG;lnP;g lx;fj
tof/ eO /x]sf] Joxf]/f cg'/f]w ul/G5 .
!$= a]?h'sf] bkmf !* sf ;DaGwdf :k]l;lkms];g ;+nUg ul/Psf],
lgodfg';f/ sf]6]zg lnO sfd u/fOPsf], a9L e'QmfgL ePsf] ?=
@@%.— c;'n pk/ u/fOPsf], d"No clej[l4 s/df btf{ ePsf ;Fu
dfq sf/f]jf/ ul/g] .

cfGtl/s n]vf k/LIf0faf6 cf}NofOPsf ;}4flGts a]?h'sf af/]df


ljz]if ;ts{tf ckgfOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

af]wfy{ tyf sfof{y{


======================
>L lg/LIf0f dxfzfvf, -eLdaxfb'/
s'Fj/_
/lhi6«f/sf] sfof{no, SofDk;
k|d'v
lq= lj=, sLlt{k'/ .

@)^#.)#.)^

;dy{g ul/lbg] af/] .


>L cfly{s k|zf;g dxfzfvf,
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf cf=j= @)^).)^! df lgDgfg';f/ ah]6


zLif{sdf u/L hDdf ?= !,%@,(#!.^$ jflif{s ah]6 eGbf
a9L -cfGtl/s ;|f]t_ vr{ ePsf] x'Fbf ;dy{g k7fOlbg' x'g cg'/f]w
ub{5' .
tkl;n
qm=;+= ah]6 sf]8 ah]6 vr{ a9L vr{ /sd
!= )(.))! -v_ !&,#(,**(.*) !&, %#,&$%.
(#,^#$.*) —
@= )(.))$ !^,@*,%)). ! (^,!*^.^$
— &,@$,^*^.
^$
#= )(.)@) ^@,@)@. ^%,@)@. #,))).—
— —
hDdf !,%@,
(#!.^$

af]wfy{
======================
!= >L dxfn]vf k/LIfssf] ljefu, -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
lq=lj= lgb{]zgfno,
SofDk; k|d'v
aa/dxn .
@= >L lg/LIf0f dxfzfvf,
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
@)^#.)#.)&

/sd k7fO lbg] af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lj1fg tyf k|ljlw cWwog ;+:yfg,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{no4f/f o; SofDk;df ldlt @)^@.!!.@! ut]b]lv


@)^#.)@.@^ ut];Dd ;~rflnt Pd= P:;L= -k|yd_ jif{sf]
k/LIff ;~rfng x'Fbf hDdf vr{ ePsf] ?= &%,!&).— dWo] s/ ?
= !),(&%.— tyf k]ZsL ?= @),))).– s§f u/L ?= $$,!(%.—
-cIf/]kL rf}jfnL; xhf/ Ps ;o kGrfgAa] dfq_ k7fO lbg' x'g
cg'/f]w ub{5' .

======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^#.)#.!#

;Dks{ /fVg cfpg] af/] .

>L h]= s]= a's ;]G6/,


afuahf/

o; SofDk;df k':tsfnosf] nflu k':ts cfjZos eO vl/b


ug{ sf]6]zg dfu ul/Psf]df k|fKt ePsf sf]6]zgx¿ dWo] To;
a's ;]G6/n] k]z u/]sf] sf]6]zg cg';f/ 5'6 /sd ;aeGbf a9L ePsf]
x'Fbf ldlt @)^#.)#.!@ ut]sf lbg a;]sf] SofDk; sfo{ ;ldltsf]
a}7sn] To; a's ;]G6/sf] sf]6]zg :jLs[t u/]sf] x'Fbf k':ts vl/b
;DaGwdf yk 5nkmn ug{ cfjZos ePsf]n] of] kq k|fKt ePsf]
ldltn] tLg lbg leq ;Dks{ /fVg cfpg cg'/f]w 5 . ;fy} sf]6]zgdf
pNn]v ePsf] k':tsx¿ ;KnfO{ ubf{ g]kfnL tyf ljb]zL b'a} k|
sfzgsf] k':tsx¿ ;KnfO ug'{ kg]{ Joxf]/f hfgsf/L u/fOG5 .

af]wfy{
======================
!= >L n]vfzfvf, -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@= >L k':tsfno,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^#.)#.!#

:jLs[lt af/] .

>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLltk'/ .

o; SofDk;df /x]sf ejgx¿ dWo] 6fonsf] 5fgf ePsf] lgs}


k"/fgf] tLg sf]7] ejg hL0f{ xfntsf] eO 5fgf elTsO ufx|f];d]t
eTsg uO To; ejgnfO{ s'g} klg sfo{sf] nflu k|of]udf Nofpg
g;lsg] cj:yf ePsf] sf/0f h'g;'s} a]nfdf klg pQm ejg eTsg uO
dfgjLo Iflt;d]t x'g ;Sg] ePsf] x'Fbf pQm ejg eTsfpg cfjZos
b]lvPsf]n] ldlt @)^#.)#.!@ ut]sf lbg a;]sf] SofDk; sfo{
;ldltsf] a}7sdf pko'{Qm Joxf]/f k]z x'Fbf pQm ejg eTsfpgsf]
nflu s]]Gb|Lo sfof{nodf :jLs[ltsf] nflu kqfrf/ ug]{ lg0f{o eP
cg';f/ :jLs[lt kfpg cg'/f]w ub{5' .

======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^$.)@.@(

Dofb yk ul/Psf] af/] .

>L kljqf ;]So'l/6L 6]«lgË P08 ;le{;]h k|f=ln=,


;fdfv';L, sf7df8f}+ .

o; SofDk;df To; ;]So'l/6L k|f= ln= n] ;'/Iff uf8{sf] ;]jf


pknJw u/fpb} cfPsf]df ;f] sf] Dofb ldlt @)^$.)@ d;fGtaf6
;dfKt x'g] ePsf] x'Fbf ldlt @)^$.)@.@% ut]sf lbg a;]sf]
SofDk; sfo{ ;ldltsf] a}7ssf] lg0f{o cg';f/ ldlt @)^$.)#.)! af6
k'gM Ps jif{sf] nflu ;flas ;Demf}tf cg';f/ ;'/Iff uf8{sf] ;]jf k|
bfg ug{ Dofb yk ul/Psf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu ;"lrt ul/G5 .
To; ;]So'l/6L k|f=ln= af6 k|bfg ul/b} cfPsf] ;]jfdf cem
a9L k|efjsf/L ;]jf k|fKt x'g] ck]Iff ul/Psf] 5 . ;]jf ;Gtf]ifhgs
gePdf h'g;'s} a]nf klg x6fpg ;lsg] Jox]f/f ;d]t hfgsf/L
u/fOG5 .

af]wfy{
======================
>L n]vfzfvf, -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^$.)#.@&

lzIf0f z'Ns ;DaGwdf .

>L SofDk; k|d'vsf] sfof{no,


lq—rGb| ax'd'vL SofDk;,
306f3/ .

>L ;'ar{n bfxfn o; SofDk;sf] :yfoL ;]jfdf sfo{/t sd{rf/L /xg'


ePsf] x'Fbf lgh sd{rf/Ln] lq= lj= lgodfg';f/ kfpg] lzIf0f z'Ns
ldgfxfsf] Joj:yfsf] nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

============================
-j;Gtk|;fb k/fh'nL_
pk k|zf;s
@)^#.)#.!$

/fxbfgL pknJw u/fOlbg] af/] .

>L k|d'vHo",
lhNnf k|zf;g sfof{no,
aa/dxn, sf7df08f} .

o; SofDk;df sfo{/t /xg' ePsf :yfoL pk k|fWofks >L k'is/ l;


+x /}vf]nf pRr lzIff cWoogsf] nflu ljb]z hfg' x'g] ePsf] x'Fbf
pxfFnfO{ /fxbfgL pknJw u/fO lbg x'g l;kmfl/; ;fy cg'/f]w
ub{5' .

af]wfy{
=========================
>L k'is/ l;+x /}vf]nf -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
pk k|fWofks, SofDk;
k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^#.)#.!(

Specimen Books pknJw u/fOlbg] af/] .

>L Pstf a'S; klAns]zg,


yfkfynL, sf7df08f} .

o; SofDk;df sfo{/t ef}lts zf:qsf pk k|fWofks >L efg'eQm


;fksf]6fnfO{ To; klAns]zg4f/f k|sflzt A Text Book of Physics Class XI tyf
XII, Ps÷Ps k|lt Teacher Specimen Copy sf] ¿kdf pknJw u/fOlbg' x'g
l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

=======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^#.)#.@%

cf=j= @)^#.)^$ sf nflu cg'dflgt ah]6 af/] .

>L g]kfn ;/sf/,


lzIff tyf v]ns"b dGqfno,
lzIff ljefu, ;dflxt lzIff zfvf
;fgf] l7dL, eQmk'/ .

o; SofDk;df ldlt @)^#.)#.@# ut]sf lbg a;]sf] alx/f ljBfyL{x¿sf]


nflu bf]ef;] Joj:yf ;ldltsf] j}7ssf] lg0f{ofg';f/ cfufdL cf=j=
@)^#.)^$ sf nflu lgDg adf]lhdsf] ah]6 tof/ u/L /sd :jLs[lt tyf
lgsf;fsf] nflu k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .
tkl;n
s_ alx/f ljBfyL{nfO{ k9fpg] @ hgf bf]ef;] lzIfsnfO{ k|lt dlxgf ?=
^,))).— sf b/n] !) dlxgf -Ps z}lIfs zq_ / bz}+
vr{ afkt ! dlxgfsf] u/L hDdf !! dlxgfsf] nflu nflu cfjZos
kg]{ tnj /sd ?= !,#@,))).—
v_ !) hgf ljBfyL{nfO{ 5fqj[lQ afkt k|ltJolQm ?= !),))).— sf b/n]
Psd'i6 lbOg] ?= !,)),))).—
u_ kf7\ok':ts vl/bsf] nflu ?=
%),))).—
3_ ef}lts ;'wf/ tyf Joj:yfsf nflu kmlg{r/, 8]S;a]~r vl/b ug{
?= %),))).—
8_ b/fh, ¥ofs vl/b ug{ ?=
%),))).—
r_ z}lIfs ;fdu|L cGtu{t lzIf0f cEof;, ;f] ;+rfngdf lzIfs cflbsf] nflu
cfjZos ?= %),))).—
5_ a}7s eQmf tyf lrof vr{ afkt
?= #$,*)).—
h_ ljljw ?= *,@)).

?= $,&%,))).—

af]wfy{
=======================
!= >L lhNnf lzIff sfof{no, -eLdaxfb'/
s'Fj/_
lzIff zfvf, sf7df08f} .
@= >L g]kfn /fli6«o jlx/f tyf ;':t >j0f dxf;+3
wf]ljwf/f, sf7df08f} .
#= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn

@)^#.)#.@@

5fqj[lQ af/] .

>L g]kfn ;/sf/,


lzIff tyf v]ns"b dGqfno,
lzIff ljefu, ;dflxt lzIff zfvf
;fgf] l7dL, eQmk'/ .

o; SofDk;df k|df0fkq txdf cWoog/t alx/f


ljBfyL{x¿nfO{ bf]ef;]sf] Joj:yfsf] Joj:yf ;fy} cGo ;xof]u
k'¥ofpg txfFaf6 k|fKt ePsf] lgb]{zg tyf cfjZos /sdaf6
sfo{qmd ;+rfng eO/x]sf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .
pko{'Qm Joxf]/f cg';f/ o; SofDk;df cWoog/t alx/f
ljBfyL{x¿n] cfkgf] cfly{s cj:yf sdhf]/ ePsf] sf/0f cWoog ;'rf?
ug{ afwf kl//x]sf] x'Fbf 5fqj[lQ kfpg cg'/f]w u/]sf] ;Gbe{df
pQm sfo{qmd ;+rfng ug{ o; SofDk;df u7g ePsf] ;ldltsf] ldlt
@)^#.)#.@) sf lbg a;]sf] a}7ssf] lg0f{ofg';f/ cfufdL cf=j=
@)^#.)^$ df o; SofDk;df cWoog ug]{ k|To]s alx/f
ljBfyL{x¿nfO{ Ps jif{sf] cWoog cjlwe/sf nflu jflif{s Psd'i6 ?
= !),))).— -bz xhf/_+ sf b/n] /sd k|bfg ug{sf] nflu ah]6 :jLs[lt
tyf lgsf;fsf nflu To; sfof{nodf cg'/f]w u/L kqfrf/ ug]{ lg0f{o
ePsf] x'Fbf ;f] cg';f/ cfjZos :jLs[lt kfpgsf nflu Joxf]/f cg'/f]w
ub{5' .
;+nUg M lg0f{osf] k|ltlnlk yfg — ! .

af]wfy{
=======================
!= >L lhNnf lzIff sfof{no, -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
lzIff zfvf, sf7df08f} .
@= >L g]kfn /fli6«o jlx/f tyf ;':t >j0f dxf;+3
wf]ljwf/f, sf7df08f} .
#= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^#.)%.)^

;xdtL tyf /sd lgsfzf af/] .

>L g]kfn ;/sf/,


lzIff tyf v]ns"b dGqfno,
lzIff ljefu, ;dflxt lzIff zfvf
;fgf] l7dL, eQmk'/ .

To; sfof{nosf] kqfg';f/ o; SofDk;df k|jL0ftf k|df0fkq tx k|yd


jif{ -z}= j= @)^@.)^#_ df alx/f ljBfyL{x¿ cWoogsf nflu
egf{ ePsf / ;f] sf] nflu bf]ef;]] lzIfssf] Joj:yf ePsf]df k|yd jif{df
cWoog u/]sf ljBfyL{x¿nfO{ bf];|f] jif{ -z}= j= @)^#.)^$_ df
cWoog rfn' ug{ To; ljefusf] ;xdtL cfjZos ePsf] x'Fbf ;xdtL
k7fO lbg] Joj:yfsf nflu ldlt @)^#.)%.)^ sf] lg0f{ofg';f/
cg'/f]w ub{5' .
;fy} o; sfo{qmd ;~rfng ug{ ut jif{ 5'6\ofOPsf] /sd dWo]
lgsfzf k|fKt x'g afFsL /sd ?= !,^),))).— lgsfzf kfpg cg'/f]w
ub}{ o; SofDk;af6 k=;+=r=g+= (@@—)^@.)^# ldlt
@)^#.)#.@% sf] kqfg';f/ k7fOPsf] cg'dflgt ah]6 cg';f/sf]
/sd ;d]t lgsfzf kfpgsf nflu Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=======================
!= >L lhNnf lzIff sfof{no, -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
lzIff zfvf, sf7df08f} .
@= >L g]kfn /fli6«o jlx/f tyf ;':t >j0f dxf;+3
wf]ljwf/f, sf7df08f} .
#= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
$%$.)^#—^$
@)^#.)(.)^

/sd lgsfzf af/] .

>L g]kfn ;/sf/,


lzIff tyf v]ns"b dGqfno,
lzIff ljefu, cfly{s k|zf;g dxfzfvf
;fgf]l7dL, eQmk'/ .

o; SofDk;df k|jL0ftf k|df0fkq txdf cWoog/t alx/f


ljBfyL{x¿nfO{ bf]ef;]] lzIfs tyf cGo Joj:yf ug{sf] nflu ldlt
@)^#.)#.@# df a;]sf] alx/f ljBfyL{x¿sf] nflu bf]ef;] Joj:yf
;ldltsf] a}7ssf] lg0f{o cg';f/ cfjZos kg]{ /sdsf] nflu ah]6
lgdf{0f u/L o; SofDk;sf] k=;=r=g+= (@@.)^@—^# ldlt
@)^#.)#.@% df ToxfF kq k7fOPsf]df dfu cg';f/ /sd xfn;Dd
lgsfzf gePsf] x'Fbf ljBfyL{nfO{ k':ts vl/b ug{, j[lQ /sd ljt/0f
ug{ tyf cGo vr{ ug{ afwf kl//x]sf] x'Fbf pQm /sd lgsfzf kfpg
ldlt @)^#.)(.)# sf] a}7ssf] lg0f{ofg';f/ k'gM cg'/f]w ub{5' .
o; SofDk;sf] nflu ToxfFaf6 klxnf] k6s ldlt @)^#.)@.!$ df ?
= !,)),))).— / bf];|f] k6s ldlt @)^#.)*.!% df ?= !,)^,^)).— u/L
hDdf @,)^,^)).— -b'O{ nfv 5 xhf/ 5 ;o_ lgsfzf ePsf]df xfn;Dd ?
= !,!!,**%.@% vr{ eO ?= ($,&!$.&% df}Hbft /x]sf] / pQm /sd
lzIfsx¿nfO{ kfl/>lds ljt/0f ug{nfO{ dfq k'Ug] Joxf]/f ;d]t
hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w ub{5' .
af]wfy{
=======================
!= >L lzIff ljefu, -eLdaxfb'/
s'Fj/_
;dflxt lzIff zfvf, ;fgf]l7dL . SofDk; k|d'v
@= >L lhNnf lzIff sfof{no,
lzIff zfvf, sf7df08f} .
#= >L g]kfn /fli6«o jlx/f tyf ;':t >j0f dxf;+3
wf]ljwf/f, sf7df08f} .
$= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^#.)#.@%

kmfF6jf/L k7fPsf] af/] .

>L g]kfn ;/sf/,


lzIff tyf v]ns"b dGqfno,
lzIff ljefu, ;dflxt lzIff zfvf
;fgf] l7dL, eQmk'/ .
o; SofDk;df k|df0fkq txdf cWoog/t alx/f ljBfyL{x¿sf] nflu
bf]ef;] lzIfs tyf cfjZos Joj:yf ug{sf] nflu To; ljefuaf6 ?
= !,)),))).— -Ps nfv_ lgsfzf ePsf]df @)^# ;fn cfiff9 ;Dddf
lgDg adf]lhd u/L hDdf ?= %^,^)).@% vr{ ePsf] ;Ssn
kmfF6jf/L o;};fy ;+nUg u/L k7fOPsf] 5 . lgodfg';f/ k]ZsL
km5\of]{6 ul/lbg' x'gsf ;fy} afFsL ?= !,^),))).— k7fO lbg'x'g
cg'/f]w ub{5' .
tkl;n
!= lzIfsx¿nfO{ kfl/>lds ?=
#&,*)).@%
@= k|df0fkq tx k|yd jif{sf 5fq >L ;Gtf]if kf}8]nnfO{ lbPsf]
5fqj[lQ ?= #,))).—
#= j}7s eQmf e'QmfgL
?= !@,(@).—
$= j}7s eQmf afkt s/ s6\6L -kl5 s/ sfof{nodf k7fPsf] e/kfO
k7fOg_] ?= @,@*).—
%= j}7sdf lrof vr{ ?=
^)).—
s'n hDdf vr{ ?= %^,^)).@
%

af]wfy{
=======================
!= >L lhNnf lzIff sfof{no, -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
lzIff zfvf, sf7df08f} .
@= >L g]kfn /fli6«o jlx/f tyf ;':t >j0f dxf;+3
wf]ljwf/f, sf7df08f} .
#= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^#.)&.@*

ekf{O k7fOPsf] af/] .

>L g]kfn ;/sf/,


lzIff tyf v]ns"b dGqfno,
lzIff ljefu,
cfly{s k|zf;g dxfzfvf
;fgf] l7dL, eQmk'/ .

o; SofDk;df k|df0fkq txdf cWoog/t alx/f


ljBfyL{x¿nfO{ bf]ef;] lzIfsdf lgo'lQm kfO sfo{/t /xg' ePsf @
hgf lzIfsx¿nfO{ @)^# efb| dlxgfsf] tnj / j8f bz}+sf] vr{afkt
Psd'i6 ?= !*,&)*.— e'QmfgL lbOPsf]df ;f] sf] ;Ssn
ekfO{ o;};fy ;+nUg u/L k7fOPsf] 5 . ut cf=j= @)^@.)^# df
To; sfof{noaf6 k|fKt ePsf] ?= !,)),))).— dWo] ut jif{ ?=
%^,^)).@% vr{ eO afFsL /x]sf] ?= $#,#((.&% af6 rfn'
cf=j= @)^#.)^$ df dfly pNn]v eP cg';f/ vr{ ePsf] ?= !
*,&)*.— s6fO ?= @$,^(!.&% df}Hbft /x]sf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .
o; cf=j= sf] nflu cfjZos /sd oyfl;3| k7fO ;xof]u ul/lbg' x'g
cg'/f]w 5 .
;+nUg M— ;Ssn ekfO{ yfg — !

af]wfy{
=======================
!= >L lzIff ljefu, ;dflxt lzIff zfvf -eLdaxfb'/
s'Fj/_
lzIff ljefu, ;dflxt lzIff zfvf, SofDk; k|d'v
@= >L lhNnf lzIff sfof{no
tfxfrn, sf7df08f} .
#= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^#.)(.!^

/sd lgsfzf ul/lbg] af/] .

>L g]kfn ;/sf/,


lzIff tyf v]ns"b dGqfno,
lzIff ljefu, n]vf dxfzfvf
;fgf] l7dL, eQmk'/ .

o; SofDk;df k|jL0ftf k|df0fkq txdf cWoog/t alx/f ljBfyL{x¿sf]


nflu bf]ef;] lzIfs tyf cGo Joj:yf ug{ cfjZos x'g] sfo{sf] nflu
txfFaf6 ut tyf rfn' cf=j= df u/L xfn;Dd ?= @,)^,^)).—
-b'O{ nfv 5 xhf/ 5 ;o_ lgsfzf ePsf]df xfn rfn' sfo{qmd k"/f
ug{sf] nflu pko{'Qm /sd ckof{Kt ePsf] x'Fbf tna lat/0f ug{,
lstfa vl/b ug{ / lzIf0f cEof; sfo{qmd ;~rfng ug{sf] nflu yk ?
= #),))).— -tL; xhf/_ cfjZos x'g] ePsf] x'Fbf ldlt @)^#.)(.!#
df a;]sf] alx/f ljBfyL{x¿sf] bf]ef;] Joj:yf ;ldltsf] a}7ssf]
lg0f{ofg';f/ pQm /sd lgsfzf kfpg cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=======================
!= >L lzIff ljefu, -eLdaxfb'/
s'Fj/_
;dflxt lzIff zfvf, ;fgf]l7dL . SofDk; k|d'v
@= >L lhNnf lzIff sfof{no,
lzIff zfvf, sf7df08f} .
#= >L g]kfn /fli6«o jlx/f tyf ;':t >j0f dxf;+3
wf]ljwf/f, sf7df08f} .
$= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
ljifo M sj'lnotgfdf

d, n'lDagL c~rn, c3f{vfrL lhNnf, x+zk'/ uf=lj=;=— 3/


eO xfn dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrndf ul0ft ljifosf] pk k|
fWofks kbdf :yfyL ¿kn] sfo{/t /x]sf] d's'Gbk|sfz If]qLn]
lzIffzf:q ;+sfoaf6 ul0ft lzIff ljifofdf Pd= lkmn ug{sf] nflu
ldlt @)^#.)@.#) df gfd btf{ u/fPsf]df ;f] cWoog k"/f
wug{ dnfO{ ljZjljBfnodf cg'bfg cfof]usf] k=;= )^@.)^#
r=g+= %#@ -!$_ ldlt @)^@.!!.@% sf] kqfg';f/ ljåtj[lQ
k|fKt x'g] ePsf] x'Fbf txfFsf] lgodfg';f/ d # jif{;Dd o;
SofDk;df /xL ;]jf k|bfg ul/g} /xg] sj'lnotgfdf ul/lbPsf] 5' .

hf] h;nfO{ ;DaGw 5,

=================================
====
lghsf] Joxf]/f cg';f/ :jLs[lt k|bfg
d's'Gbk|sfz If]qL
ul/Psf] 5, pk k|
fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
======================
ldlt M @)^#.)#.@%
eLdaxfb'/ s'Fj/
ldlt M @)^#.)#.@%
@)^#.)$.)!

;"rgf .

o; SofDk; k':tsfnoaf6 ISSUE u/]/ nu]sf


k':tsx¿ w]/} cjlw;Dd klg ga'emfOPsf]n] k':ts lnP/
hfg'x'g] ljBfyL{x¿n] cfh ldlt @)^# >fj0f ! ut]
b]lv @)^# >fj0f d;fGt leq k':ts a'emfpgsf] nflu
of] ;"rgf k|sflzt ul/Psf] 5 . pQm ;doleq k':ts
ga'emfPdf efb| ! ut] b]lv b}lgs, k|lt k':ts %)
k};fsf] b/n] clgjfo{ ¿kdf hl/jfgf lnOg] Joxf]/f
o;} ;"rgfåf/f hfgsf/L u/fOG5 . ;fy} ldlt @)^#
>fj0f @ ut] b]lv ISSUE u/]/ nu]sf
k':tsx¿ lgwf{l/t ;do leq ga'emfPdf klg hl/jfgf
nfUg] ;"lrt ul/G5 . 7Ls ;dodf k':ts a'emfO
k':tsfnonfO{ ;xof]u ul/lbg' x'g ;a}nfO{ cg'/f]w
ul/G5 .

gf]6 M k':tsfnoaf6 k':ts ISSUE u/]/ n}hfg kfpg]


cjlw hDdf !) lbgsf] dfq x'g]5 .

==================
-OlGb/f cof{n_
;xfos nfOa|]l/og
@)^#.)$.)%

pkl:ylt af/] .

>L=

===================================
=========,

================================
============

pko{'Qm ;DaGwdf, lgDg ldlt, ;do / :yfgdf o; SofDk;df


sfo{/t ;j{kIfLo ljBfyL{ ;+3÷;+u7gsf] a}7s a:g] ePsf] x'Fbf
To; ;+3÷;+u7gaf6 Ps÷Ps hgf cflwsfl/s k|ltlglw kq;lxt pkl:yt
x'gsf] nflu cg'/f]w 5 .

sfo{qmd
ldlt M @)^#.)$.)* ;f]daf/
;do M lbgsf] ! ah] .
:yfg M SofDk; k|d'vsf] sfof{no .

af]wfy{
=======================
>L :jljo', -eLdaxfb'/
s'Fj/_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^#.)$.)%

/sd lgsfzf ul/lbg] af/] .

>L k|d'vHo"
cfly{s k|zf;g dxfzfvf,
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] k=;=r=g+= !$%.)^@


—^# ldlt @)^@.)%.)! sf] kqfg';f/ cf=j= @)^!.)^@ sf nflu
hDdf ?= #,)*,))).— / k=;=r=g+= !!).)^@—^# ldlt @)^@.)
$.#) sf] kqfg';f/ o'l6ln6L ;le{;afkt ?= !,)*,@(&.— u/L hDdf ?
= $,!^,@(&.— dfu u/L k6s k6s cg'/f]w eO uPsf]df cfh;Dd /sd
k|fKt x'g gcfPsf]n] k'gM /sd lgsfzfsf] nflu cg'/f]w ub{5' . ;fy}
cf= j= @)^@.)^# df ejg dd{t÷;'wf/ sfo{sf] nflu ?= %,)),)).
— kfgL / ljB'tsf] nflu @,&!,%)@.@), 6]lnkmf]gsf] nflu ?= *
%,^@^.&!, o'l6lnl6 ;le{;sf] nflu ?= !,@%,))).—,
z}lIfs ;fdu|L vl/bsf] nflu ?= %&,!*).@) u/L hDdf ?= !),#(,#)
(.!! vr{ ePsf] / cf= j= @)^!.)^@ df vr{ eO ;f]wegf{ k|fKt
x'g g;s]sf] ?= $,!^,@(&.— ;d]t u/L hDdf ?= !%,%%,^)^.!!
;f]wegf{ k7fOlbg' x'g cg'/f]w ub{5' .
===========
============
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
)^#.)$.@@

;+lrt /sdx¿ pknJw u/fOlbg] af/] .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] r= g++ %$*.)^@—^# ldlt @)^@.!).!$ sf]


kqfg';f/ o; SofDk;sf lj1fg lzIff ljifosf ;x k|fWofks >L z+s/dfg
>]i7 oxL ldlt @)^#.)$.!^ ut] -! cu:t, @))^_ af6 pd]/sf] xb
k'uL clgjfo{ cjsfz k|fKt ug'{ ePsf] x'Fbf jxfFn] lq= lj=
lgodfg';f/ kfpg' x'g] ;Dk"0f{ ;'ljwfx¿ pknJw u/fO lbg] Joj:yfsf
nflu cg'/f]w ub{5' .
>L >]i7;Fu o; SofDk;sf] tkm{af6 s'g} afFsL aSof}tf
gePsf], ;~rosf]if qmdfÍ %&)% /x]sf] tyf o; rfn' cf= j=
@)^#.)^$ df dfl;s tnj ?= !%,)%*.— vfOkfO cfpg' ePsf] /
jxfFn] xfn;Dd pkef]u u/L afFsL /xg cfPsf] ljbfx¿ dWo] 3/ labf
1 1
#) 2 tyf lj/fdL ljbf #!! 2 u/L hDdf #$@ -tLg;o aofnL;_
lbg a/fa/sf] x'g cfpg] /sd To;} sfof{noaf6 e'QmfgL lbg]
Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .
af]wfy{
=====================
!= >L n]vfzfvf,
eLdaxfb'/ s'Fj/
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >L z+s/dfg >]i7
;x k|fWofks, d= /= SofDk;, tfxfrn .
@)^#.)$.@#

/fxbfgL agfO lbg] ;DaGwdf .

>L k|d'vHo",
lhNnf k|zf;g sfof{no sf7df08f},
aa/dxn, sf7df08f} .

o; SofDk;sf lzIffzf:q lzIf0f ljefusf ;x k|fWofks >L eLdaxfb'/


s'Fj/nfO{ /fxbfgL cfjZos ePsf]n] >L eLdaxfb'/ s'Fj/sf] gfddf
/fxbfgL lbnfO lbg l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

======================
-s[i0fk|;fb 9sfn_
;=SofDk; k|d'v
@)^#.)$.@===

sf]6]zg cfXjfg ul/Psf] af/] .

o; SofDk;df lgDg k|sf/sf ;fdfgx¿ sf]6]zgåf/f v/Lb ug'{ k/]sf]


xF'bf SofDk;af6 pknJw x'g] ;fdfgsf] ;"rL ePsf] kmf/d e/L
of] ;"rgf sflGtk'/df k|sflzt ePsf] ldltn] & lbg leq lznjGbL uf]Ko
u/L a'emfpg x'g ;"rgf ul/G5 . sf]6]zg ;fdfg cg';f/ a]Unf a]Un}
a'emfpg' kg]{5 .

;fdu|Lsf] lsl;d
s_ :6]zg/L ;DaGwL
v_ v]ns"b ;DaGwL
u_ On]S6«f]lgS; ;DaGwL
3_ 5kfO -k|];_ ;DaGwL
ª_ lj1fg k|of]uzfnf ;DaGwL

=====================
eLdaxfb'/ s'Fj/
SofDk; k|d'v
@)^#.)$.====

;"rgf k|sf;g ul/lbg] af/] .

>L

===================================
=======

===================================
=======

o; SofDk;sf] sf]6]zg cfXjfg af/]sf] ;"rgf o;};fy ;+nUg u/L


k7fOPsf] 5 . sflGtk'/df Psk6s k|sflzt ul/lbg] Joj:yfsf nflu
cg'/f]w ub{5' . ljn k|fKt eP kl5 e'QmfgLsf] Joj:yf x'g]5 .

af]wfy{
=====================
>L n]vfzfvf,
eLdaxfb'/ s'Fj/
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^#.)$.====

ef}lts ;fdfgx¿sf] ljj/0f pknAw u/fOPsf] af/] .

>Ldfg\ ;+of]hsHo",
ef}lts ;Dk/LIf0f ;ldlt
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn

pko'{Qm ;DaGwdf o; lj1fg lzIff lzIf0f ljefusf] k|of]ufTds sIff


sf]7fsf] ef}lts ;fdfgx¿sf] ljj/0f >Ldfg\af6 dfu eP adf]lhd o;}
kq;fy ;+nUg ul/Psf] 5 .

===================
-c~hnL >]i7_+
ljefuLo k|d'v
lj1fg lzIff lzIf0f ljefu
@)^#.)%.)!

j]tnjL labf af/] .

>LdtL /fwfb]jL l3ld/],


n]vfkfn
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

tkfO{n] ldlt @)^#.)$.)@ b]lv @)^$.)$.)! ;Dd Ps jif{sf] j]tnjL


ljbf kfpgsf] nflu lgj]bg ug'{ ePsf]df ldlt @)^#.)$.@( sf]
lg0f{o cg';f/ bf];|f] k6s Ps jif{sf] j]tnjL ljbf :jLs[t ePsf] Joxf]/f
hfgsf/Lsf nflu ;"lrt ul/G5 .

af]wfy{
=====================
!= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
eLdaxfb'/ s'Fj/
lq= lj=, sLlt{k'/ . SofDk; k|
d'v
@= >L n]vfzfvf
d= /= SofDk;, tfxfrn .
@)^$.=====.======

j]tnjL labf af/] .

>LdtL /fwfb]jL l3ld/],


n]vfkfn
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

tkfO{n] ldlt ====================== b]lv


====================== ;Dd Ps jif{sf] j]tnjL
ljbf kfpgsf] nflu lgj]bg ug'{ ePsf]df ldlt
====================== sf] lg0f{o cg';f/ bf];|f]
k6s Ps jif{sf] j]tnjL ljbf :jLs[t ePsf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu ;"lrt
ul/G5 .

af]wfy{
=====================
!= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
eLdaxfb'/ s'Fj/
lq= lj=, sLlt{k'/ . SofDk; k|
d'v
@= >L n]vfzfvf
d= /= SofDk;, tfxfrn .
@)^#.)%.!@

z'e—sfdgf

:jtGq ljBfyL{ o'lgog dx]Gb|/Tg SofDk;åf/f jflif{s ¿kdf k|sfzg


ul/g] d'vkq ;Ëdsf] gjf}F cÍ k|sflzt ug{ nfu]sfdf dnfO{ Hofb}
v';L nfu]sf] 5 . lgZro g} ljBfyL{x¿af6 o:tf] /rgfTds sfo{ x'g'
k|z+;gLo 5 .
;Dk"0f{ ljBfyL{ju{sf] ;femf ;+:yfsf] ¿kdf /x]sf] :jtGq
ljBfyL{ o'lgog ;b}j ljBfyL{x¿sf] pHHjn eljiosf lgldQ lqmofzLn
/ lrGtgzLn /xg' :jfefljs xf] . SofDk;sf] :jR5 z}lIfs jftfj/0f ;[hgf
u/L ljBfyL{x¿nfO{ u'0f:t/Lo lzIff k|bfg ug]{ sfo{df :jtGq
ljBfyL{ o'lgogn] ;fy{s ;xof]u k'¥ofpg ;Sb5 eGg] d}n] 7fg]sf]
5' .
k|sflzt x'g nfu]sf] d'vkq ;Ëddf SofDk;sf] z}lIfs ultljlw
Pj+ ljBfy{L{x¿sf pTs[i6 n]v/rgfx¿sf ;fy} ljBfyL{ju{sf]
kf7\oqmdnfO{ klg ;xof]u k'¥ofpg ;Sg] ;fdu|Lx¿ ;dflji6 x'g]
d}n] cfzf Pj+ ljZjf; lnPsf] 5' .
d'vkq ;Ëdsf] gjf}F cÍn] clwstd ;kmntf / lg/Gt/tf kfpg
;sf];Ù oxL d]/f] xflb{s z'e—sfdgf 5 .
=====================
eLdaxfb'/ s'Fj/
SofDk; k|d'v

@)^#.!).)#

wf/fsf] lgDgtd dxz'n sfod u/L hl/jfgf ldgfxf ul/lbg] af/] .

>L g]kfn vfg]kfgL ;+:yfg,


lqk'/]Zj/ zfvf, sf7df08f} .

pko'{Qm ;DaGwdf To; ;+:yfgaf6 o; SofDk;sf] gfddf btf{ ePsf


vfg]kfgLsf] Ps O~rLsf] wf/f -Pl/of g++ y !#)%!) tyf u|fxs
gDa/ ##_ af6 ljut jif{b]lv g} kfgL gcfPsf] Joxf]/f hfgsf/Lsf
nflu k'gM cg'/f]w ub{5' tyf To; vfg]kfgL ;+:yfgsf] tfxfrn
Pl/ofsf] kDk xfp; o; SofDk;s} hUufleq /x]sf] Joxf]/f klg cjut
g} xf]nf . wf/fdf kfgL gcfP klg dxz'n eg] e'QmfgL ug'{ kg]
{ kl/l:yltdf oxfFsf ljBfyL{ ;+3 ;+u7g tyf :jtGq
ljBfyL{ o'lgogn] ;d]t lj/f]w ul//x]sf] x'Fbf pQm wf/fsf] lgDgtd
dxz'n dfq lng] tyf hl/jfgf ldgfxf ul/lbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w
ub{5' . tyf pQm wf/fsf] ldlt @)^@ >fj0f dlxgfb]lv
vfg]kfgLsf] dxz'n ltg{ afFsL ePsf] Joxf]]/f cg'/f]w 5 .

=======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^#.)%.@@

Go"gtd z'Ns u/L lbg] af/] .

>L k|d'vHo",
g]kfn vfg]kfgL ;+:yfg
lqk'/]Zj/ zfvf, sf7df08f} .

To; ;+:yfgaf6 o; SofDk;sf] gfddf btf{ ePsf lgDg u|fxs gDa/


tyf Pl/of gDa/x¿sf] wf/faf6 ljut jif{b]lv g} kfgL gcfPsf] Joxf]/f
cjut g} ePsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' . tyf To; vfg]kfgL ;+:yfgsf]
tfxfrn Pl/ofsf] kDk xfp; o; SofDk;s} hUufleq /x]sf] Joxf]/f klg
cjut g} xf]nf . wf/fdf kfgL gcfP klg dxz'n eg] e'QmfgL
ug'{ kg]{ kl/l:yltdf oxfFsf ljBfyL{ ;+3 ;+u7g tyf :jtGq ljBfyL{
o'lgogn] ;d]t lj/f]w ul//x]sf] x'Fbf kfgL gcfPsf wf/fx¿sf]
lgDgtd dxz'n dfq lng] Joj:yfsf nflu ;DalGwt ljefudf kqfrf/
ul/lbg' x'g cg'/f]w ub{5' . ;fy} cf= j= @)^@.)^# sf] @)^#
cfiff9 ;Ddsf] kfgL dxz'n e'QmfgL eO;lsPsf] Joxf]/f klg cg'/f]w
5.
tkl;n
qm u|fxssf] gfd u|fxs g+= Pl/of g++ s}lkmot
=;
+=
!= lq= lj=, d= /= $#$!@ !# — !@ —
SofDk; %v
@= d= /= SofDk; $&@*$ !# — !@ —
%u
#= d= /= SofDk; #%@#@ !# — !@ —
%v
$= d= /= SofDk; ## ;= 7 !# — % —
!)
=======================
-s[i0fk|;fb 9sfn_
lg= SofDk; k|d'v
@)^#.)%.@@

Go"gtd z'Ns u/L lbg] af/] .

>L dxfk|jGwsHo",
g]kfn vfg]kfgL ;+:yfg
lqk'/]Zj/ zfvf, sf7df08f} .

To; ;+:yfgaf6 o; SofDk;sf] gfddf btf{ ePsf lgDg u|fxs gDa/


tyf Pl/of gDa/x¿sf] wf/faf6 ljut jif{b]lv g} kfgL gcfPsf] Joxf]/f
cjut g} ePsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' . tyf To; vfg]kfgL ;+:yfgsf]
tfxfrn Pl/ofsf] kDk xfp; o; SofDk;s} hUufleq /x]sf] Joxf]/f klg
cjut g} xf]nf . wf/fdf kfgL gcfP klg dxz'n eg] e'QmfgL
ug'{ kg]{ kl/l:yltdf oxfFsf ljBfyL{ ;+3 ;+u7g tyf :jtGq ljBfyL{
o'lgogn] ;d]t lj/f]w ul//x]sf] x'Fbf kfgL gcfPsf wf/fx¿sf]
lgDgtd dxz'n dfq lng] Joj:yfsf nflu ;DalGwt ljefudf kqfrf/
ul/lbg' x'g cg'/f]w ub{5' . ;fy} cf= j= @)^@.)^# sf] @)^#
cfiff9 ;Ddsf] kfgL dxz'n e'QmfgL eO;lsPsf] Joxf]/f klg cg'/f]w
5.
tkl;n
qm u|fxssf] gfd u|fxs g+= Pl/of g++ s}lkmot
=;
+=
!= lq= lj=, d= /= $#$!@ !# — !@ —
SofDk; %v
@= d= /= SofDk; $&@*$ !# — !@ —
%u
#= d= /= SofDk; #%@#@ !# — !@ —
%v
$= d= /= SofDk; ## ;= 7 !# — % —
!)

=======================
-s[i0fk|;fb 9sfn_
lg= SofDk; k|d'v

@)^*.)!.@@

;/sf/L l6s6 pknJw u/fOlbg] ;DaGwdf .

>L g]kfn jfo';]jf lgud


============================== .
o; SofDk;sf g]kfnL lzIff ljifosf pk k|fWofks >L /fds'df/
/fO{ lq= lj= ;DaGwL sfdsf] l;nl;nfdf sf7df8f}+af6 ldlt
@)^*.)!.@$ ut] cfpg' ePsf]df ;f] sfd ;dfKt u/L sf7df8f}+
kms{g' kg]{ ePsf]n] Pp6f ;/sf/L l;6 pknJw u/fO ;xof]u ul/lbg'
x'g cg'/f]w ul/G5 .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
nfld8fF8f hfg'kg]{ ePsf]n]
@)^#.!!.!!

clgjfo{ cjsfzsf] kmf/d e/L k7fPsf] af/] .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df k|fWofkg/t /xg' ePsL /fhgLltzf:q ljifosL ;x k|f=


>LdtL zf/bf ofbj pd]/sf] sf/0f ldlt & h'nfO{ @))& b]lv
clgjfo{ cjsfz k|fKt ug'{ x'g] /]s8{af6 b]lvPsf] x'Fbf ;f] sf]
sf/jfxLsf] nflu clgjfo{ cjsfzsf] kmf/d e/L k7fOPsf] Joxf]/f
cg'/f]w 5 .

af]wfy{
======================
!= >L zf/bf ofbj -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
;x k|f= SofDk;
k|d'v
@= n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^#.)%.!*

lgj[lQe/0f af/] .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf e"tk"j{ sd{rf/L >L efOrf Rofd]sf] ldlt @)^#.)$.!


& ut]sf lbg lgwg ePsf] x'Fbf lghsf] OR5fOPsf] JolQm >LdtL
gfgLd}of Rofd]nfO{ lgodfg';f/ lghsf] lge[lQe/0f pknJw
u/fOlbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=====================
>LdtL gfgLd}of Rofd],
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
)^#.)%.@@

xl;Fofx¿ pknJw u/fOlbg] af/] .

>L g]kfnL ;]gfsf] sfof{no


5fpgL, sf7df8f}+ .

pko'{Qm ;DjGwdf o; SofDk;df ldlt @)^#.)%.@# ut] ;/;kmfO


sfo{qmd ;~rfng ul/g] ePsf] x'Fbf pQm sfo{qmdsf] nflu To;
sfof{noaf6 %) yfg xl;Fofx¿ pknJw u/fO ;xof]u ul/lbg' x'g
cg'/f]w ub{5' . ;/;kmfO sfo{qmd kZrft pQm xl;Fofx¿ To;
sfof{nonfO{ g} lkmtf{ a'emfOg]5 .

=======================
-s[i0fk|;fb 9sfn_
lg=SofDk; k|d'v
@)^#.)%.@@

sfh ljbf ;DaGwdf .

>L k|d'vHo"
;dGjo dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf pk k|fWofks >L ljgf]b n'O6]nn] cfˆgf] ljBfjfl/lw


txsf] ;f]w sfo{sf] cGtjf{tf{ (Viva) k/LIffsf nflu ldlt @)^#.)$.)$
b]lv ef/tsf] x}b/fjfb ljZjljBfno hfg' ePsf] x'gfn] lgodfg';f/
sfhsf] Joj:yfsf nflu lgj]bg ug'{ ePsf] x'Fbf lghnfO{ @)^#.)$.)
$ b]lv @)^#.)$.!) ;Dd -;ft lbg_ sfh :jLs[lt ul/lbg] Joj:yfsf nflu
cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=======================
>L ljgf]b n'O6]n
-s[i0fk|;fb 9sfn_
pk k|f=, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
lg=SofDk; k|d'v
@)^#.)%.@#

cfly{s ;xof]u pknJw u/fOPlbg] af/] .

>Ldfg\ cWoIfHo",
ljZjljBfno cg'bfg cfof]u,
sf7df8f+} .

o; SofDk;df sfo{/t /xg' ePsf /fhgLlt zf:q ljifosf ;x k|fWofks >L


k|]daxfb'/ s'Fj/ ldlt @)^@.)&.@) b]lv lglh vr{df ef/tsf] s'dfp
ljZjljBfnoaf6 ljBfjfl/lw ul//xg' ePsf] / ;f] sfo{sf] ;Gbe{df ef/tsf
a}+unf]/ ljZjljBfno, hjfx/nfn g]x? ljZjljBfno, lbNnL ljZjljBfno /
agf/; lxGb" ljZjljBfnosf k':tsfnox¿df uO cWoog Pj+ z}lIfs
;fdu|L ;+sng ug{ cfjt hfjt ug'{ kg]{ ePsf] x'Fbf ToxfFaf6
cfjZos cfly{s ;xof]u pknJw u/fO lbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w ug'{
ePsf] x'Fbf pxfFnfO{ cfly{s ;xfotf pknJw u/fOlbg l;kmfl/;;fy
cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=======================
>L k|]daxfb'/ s'Fj/
-s[i0fk|;fb 9sfn_
;x k|f=, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
lg=SofDk; k|d'v
@)^#.)^.)%

k/LIf0f sfn x6fpg] af/] .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf ,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; dxfzfvfsf] k=;+=s=k|=d=zf= -#_ r=g++= #)( ldlt


@)^#.)%.@@ sf] kq k|fKt eof] . pQm kq;fy lkmtf{ cfPsf]
uf]Ko k|lta]bgdf SofDk; k|d'vsf] x:tfIf/ u/fO kqdf r=g+= /fVg
5'6 ePsf]df n]vfO k'gM pko{'Qm kqx¿ cfjZos sfof{y{ o;};fy ;
+nUg u/L k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

=======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^#.)^.@@

zf]s labf ;DaGwdf .

l;/xf If]q gDa/ # sf dfggLo ;f+;b tyf o; SofDk; Joj:yfkg


;ldltsf ;b:o >L s[i0fr/0f >]i7sf] oxL @)^# ;fn cflZjg &
ut]sf lbg c;fdlos lgwg ePsf] x'Fbf @)^# cflZjg @# ut]
;f]daf/sf lbg ! -Ps_ zf]s labf x'g] ePsf]n] ;DalGwt ;a}sf]
hfgsf/Lsf nflu of] ;"rgf k|sflzt ul/Psf] 5 .

=======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^#.)^.@^

k/LIff s]Gb| ;DaGwdf .

>Ldfg\ 8LgHo",
lj1fg tyf k|ljlw cWoog ;+:yfg,
8Lgsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

dxf]bo,
pko'{Qm ;DaGwdf To; sfof{noåf/f sf7df8f}+ pkTosfdf ;
+rflnt :gftsf]Q/ txsf] jflif{s k/LIffsf] k/LIff s]Gb| o; dx]Gb|/Tg
SofDk;, tfxfrndf ljut nfdf] ;dob]lv /xb} cfPsf] Joxf]/f >Ldfgdf
cjut ePs} s'/f xf] . ctM ef}lts ;'ljwfsf] sdL / o; SofDk;df
cWoog/t ljBfyL{x¿sf] rfk Hofb} a9L ePsf] x'gfn] sIff :ylut
gu/L k/LIffsf] nflu cnUu} sf]7fx¿sf] Joj:yf ug{ ;Dej gePsf] /
k7g kf7gdf ;d]t afwf k/]sf] x'gfn] cfufdL lbgx¿df ;+rfng x'g]
Pd= P:;L= k|yd / bf];|f] jif{sf] k/LIff s]Gb| o; SofDk;df /fVg
g;lsg] Joxf]/f hfgsf/L u/fpFb} cGoq} Joj:yf ug'{ x'gsf nflu
xflb{s cg'/f]w ub{5' .

=======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^#.)&.!@

vfO kfO cfPsf] tna af/] .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; dxfzfvfsf] k=;+=r=g+= $^& ldlt @)^#.)&.)@ sf]


kqfg';f/ ;xfos k|zf;s kbaf6 /flhgfdf :jLs[t ePsf >L k"0f{dfg
dxh{gsf] tnj ljj/0f lgDgfg';f/ ePsf] Joxf]/f cg'/f]w ul/G5 .
tkl;n

! @)$&.)$* b]lv @)%$.)%% & u|]8 $) sf] b/n] @*).—


= ;Dd
@ @)%%.)%^ b]lv @)%^.) @ u|]8 !#$ sf] b/n] @^*.—
= %& ;Dd
# @)%&.)%* b]lv @)^@.)^# ^ u|]8 !^) sf] b/n] (^).—
= kmfNu'0f ;Dd
hDdf !% u|]8sf] !,%)*.—
/sd ?=
@)^@ kmfNu'0fsf] tnj (,))).— ± !,%)* !),%)*.—

===========================
-e"kfndfg sdf{rfo{_
@)^#.)&.!$

/sd lgsf;f k7fOlbg] af/] .

>L g]kfn ;/sf/,


lzIff tyf v]ns"b dGqfno,
lzIff ljefu, ;dflxt lzIff zfvf
;fgf] l7dL, eQmk'/ .

o; SofDk;df k|jL0ftf k|df0fkq txdf cWoog/t alx/f ljBfyL{x¿sf] nflu


bf]ef;] lzIfs tyf cfjZos Joj:yf ug{sf] nflu To; ljefuaf6 ut cfly{s
jif{ @)^@.)^# df ?= !,)),))).— lgsf;f ePsf]df @)^#.)# d;fGt
;Dddf ?= %^,^)).@% vr{ ePsf] ;Ssn ekf{O kmf6jf/L o;
SofDk;sf] k=;=r=g++ (@%.)^@—^@ ldlt @)^#.)#.@% sf]
kq;fy ToxfF k7fO ;lsPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .
cf= j= @)^@.)^# df vr{ eO df}Hbft /x]sf] ?= $#,#((.&%
dWo] k|df0fkq tx bf];|f] jif{df cWofkg ug]{ @ hgf
lzIfsnfO{ @)^# efb|sf] tnj / bz}+ vr{ ;d]t u/L ?= @),))).—
e'QmfgL u/L ?= @#,#((.&% dfq /sd df}Hbft ePsf]df
lzIfsnfO{ tnj ljt/0f ug{ ;d]t /sd gk'Ug] x'Fbf o; SofDk;sf] k"j{kq
r=g+= (@@.)^@—^# ldlt @)^#.)#.@% sf] cg';f/ dfu ePsf] ?=
$,&%,))).— oyfl;3| lgsf;f k7fO lbg'x'g cg'/f]w ub{5' . k|ltlnlk kq
yfg === o;};fy ;+nUg 5 .

af]wfy{
=======================
!= >L lhNnf lzIff sfof{no, -eLdaxfb'/
s'Fj/_
lzIff zfvf, sf7df08f} .
@= >L g]kfn /fli6«o jlx/f tyf ;':t >j0f dxf;+3
wf]ljwf/f, sf7df08f} .
#= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^#.)&.!^

ljn ekf{O ;fy} vr{sf] kmfF6jf/L af/] .

>L g]kfn ;/sf/,


lzIff tyf v]ns"b dGqfno,
lzIff ljefu, ;dflxt lzIff zfvf
;fgf] l7dL, eQmk'/ .

To; sfof{nosf] k=;+=;=lz= !@.)^@—)^# r=g+= #& ldlt


@)^#.)&.!# sf] kq k|fKt eof] . alx/f ljBfyL{x¿sf] bf]ef;] lzIfs
Joj:yfsf] nflu ut jif{ lgsf;f ePsf] ?= !,)),))).— dWo] vr{ ePsf] ?=
%^,^)).@% sf] ;Ssn lan ekf{O o; SofDk;sf] k=;=r=g+= (@
%.)^@—^# ldlt @)^#.)#.@% df ;+nUg u/L ToxfF k7fO ;s]sf]
Joxf]/f k'gM cg'/f]w ub{5' . rfn' cf= j= @)^#.)^$ nflu cfjZos
x'g] /sd k7fO lbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' . ;fy} pko'{Qm sfo{
;~rfng ug{ ut jif{ lgdf{0f u/]sf] ;ldltaf6 g} o; jif{sf] sfo{ ;~rfng
eO/x]sf] Joxf]/f ;d]t hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=======================
!= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf M ToxfFsf] k=;+=r=g+ *%(.)^#—
^$ -eLdaxfb'/ s'Fj/_
lzIff ljefu, ;fgf]l7dL ldlt @)^#.)^.#! sf] ;Gbe{df
SofDk; k|d'v
@= >L lhNnf lzIff sfof{no,
tfxfrn, sf7df08f} .
#= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^#.)&.!^

hfgsf/L af/] .

>L k|d'vHo",
;dGjo dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf Nofj Ajfo >L ;/f]hs'df/ af:sf]6fn] lq= lj= hgzlQm


ljsf; sfo{qmd cGtu{t :gfts tx cWoogfy{ ldlt @)^! d++lz/ !
ut]b]lv cWoog labf lng' ePsf]df cj pk|fGt :gfts tx t];|f] jif{sf]
cWoog SofDk; -sfof{no_ df xflh/ eO ug{ ;lsg] ePsf] x'Fbf ldlt
@)^#.)$.!) b]lv SofDk;df xflh/ x'g kfpF egL lgj]bg lbg'
ePsfn] lgh af:sf]6f @)^# >fj0f !) ut]b]lv SofDk;df xflh/ ePsf]
Joxf]/f hfsf/L u/fOG5 .

=======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^#.)&.@!

yk cWoog ljbf af/] .

>L k|d'vHo",
;dGjo dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf pk k|f= >LdtL clDasfb]jL l3ld/]sf] g]kfnL


ljifosf] ljBfjfl/lw zf]w k|:tfj :jLs[t eO ldlt @)^@.)&.@)
ut]b]lv ! jif{sf] cWoog ljbf :jLs[t u/fO a:g' ePsf]df ldlt
@)^#.)&.!( df cWoog ljbfsf] cjlw ;dfKt ePsf] x'Fbf k'gM Ps
jif{ ljbf kfpg lgj]bg ug'{ ePsf]df ldlt @)^#.)&.@) b]lv nfu"
x'g] u/L yk Ps jif{ cWoog ljbfsf] :jLs[ltsf nflu l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w ub{5' .
;+nUg M sfuhft yfg ====

af]wfy{
=======================
>LdtL clDasfb]jL l3ld/] -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
pk k|f= SofDk;
k|d'v
@)^#.)&.@*

cWoog sfh af/] .

>L k|d'vHo",
;dGjo dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf c+u|]hL ljifosf pk k|f= >L uf]kfnk|;fb kf08]


ITEC Scholorship Scheme df dgf]gog eO ef/tsf] r]GgfO{ l:yt Technical

Teachers Training Institute df Curriculum Design and Instructional Materials

Development tflnddf ldlt @)^#.)&.!( b]lv @)^#.)(.)! ;Dd efu lng


hfg' x'g] ePsf] x'Fbf sfh :jLs[lt kfpg cg'/f]w u/L lgj]bg
ug'{ ePsf] x'Fbf pxfFnfO{ pQm tflnddf efu lng hfg sfh
:jLs[ltsf nflu l;kmfl/;sf ;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=======================
>L uf]kfnk|;fb kf08] -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
pk k|f= SofDk;
k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^#.)*.@$

kmf]6f]skL ;]jf ;~rfng ug]{ af/] .

o; SofDk; kl/;/ leq SofDk;df cWoog ug]{ ljBfyL{ tyf SofDk; k|zf;g
;d]tnfO{ kmf]6f]skL ;]jf pknJw u/fpg cfjZos ePsf] x'Fbf
pQm ;]jf ;~rfng ug{ OR5's kmf]6f]skL ;~rfnsx¿n] of] ;"rgf k|
sflzt ePsf] ldltn] & lbg cyf{t ldlt @)^#.)(.)@ ut] lbgsf] #M)) ah]
leq SofDk;af6 k|fKt x'g] kmf/d e/L uf]Ko sf]6]zg -lgj]bg_ k]z
ug{ k'gM ;"rgf ul/Psf] 5 . lj:t[t ljj/0fsf] nflu SofDk; k|zf;gdf
;Dks{ /fVg ;lsg]5 .
!= sf]6]zg kmf/d ?= %).— -lkmtf{ gx'g]_ lt/L lbjf ;d"xsf] n]vf
sfp06/af6 k|fKt ug{ ;lsg]5 .
@= sf]6]zg uf]Ko u/L SofDk;n] tof/ u/]sf] kmf/ddf e/L a'emfpg' kg]
{5 .
#= ldlt @)^#.)(.)@ ut] lbgsf] #M)) ah] leq lgj]bg btf{ ul/;Sg' kg]
{5 .
$= ldlt @)^#.)(.)# ut] lbgsf] !M)) ah] SofDk; k|d'vsf] sfof{nodf
sf]6]zg vf]lvg]5 .
%= sf]6]zg vf]Nbf sf]6]zgbftf pkl:yt gePdf klg sf]6]zg vf]Ng afwf
kg]{ 5}g .
^= Dofb gf3L cfPsf sf]6]zg pk/ s'g} sf/jfxL x'g] 5}g .
&= sf]6]zg kmf/ddf cfkm"n] sa'n u/]sf] c+s -b/ efp_ c+s / cIf/df
:ki6;Fu n]Vg' kg]{5 .
*= kmf]6f]skL d]l;g tyf cfjZos sfuhx¿ ;~rfns cfkm}Fn] Nofpg' kg]{5 .
sf]7fdfq SofDk;af6 pnjJw x'g]5 .
(= kmf]6f]skL u/] afkt nfUg] z'Ns k|rlnt ahf/ d"Nosf] Go"gtd /sddf
s]xL sd /sddf ug'{ kg]{5 .
!)= h;sf] /sd ;aeGbf sd b/sf] 5, p;}nfO{ ;]jf ;~rfng ug{ lbOg]5 .
!!= cfjZostf cg';f/ laxfg, lbpF;f] tyf a]n'sf ;]jf pknJw u/fpg' kg]{5 .
!@= SofDk;n] kmf]6f]skL ;~rfng ug{ sf]7f pknJw u/fP afkt k|lt dlxgf ?=
%)).— -kfFr ;o_ ef8f ltg'{ kg]{5 .
!#= ljB't ;]jfsf] nflu ;a ld6/ /xg]5 . ;a ld6/n] b]vfPsf] c+ssf] cfwf/df k|
rlnt b/ -?= (.() k|lt o'lg6_ df vkt o'lg6 a/fa/sf] /sd dfl;s ¿kdf
SofDk;nfO{ dfl;s ef8f;Fu} a'emfpg' kg]{5 .
!$= ef8fsf] /sd, dlxgf e'Qmfg ePsf] kl5Nnf] dlxgfsf] & ut] leq
n]vfzfvfdf a'emfpg' kg]{5
!%= tf]lsPsf] ;do leq ef8f ga'emfPdf * ut] b]lv k|ltlbg ?= !).— sf b/n]
hl/jfgf ltg'{ kg]{5 .
!^= h;sf] gfdsf] lgj]bg :jLs[t ePsf] 5, p;}n] dfq kmf]6f]skL ;~rfng
ug{ kfOg]5 . SofDk;sf] :jLs[lt a]u/ cGo JolQmnfO{ ;]jf ;~rfng
ug{ lbg kfOg] 5}g .
!&= kmf]6f]skL ;~rfnsn] lgoldt ¿kdf ;]jf k|bfg ug{ g;s]sf] / nfk/jfxL
u/]sf] kfOPdf s'g} klg ;do x6fpg ;lsg]5 .
!*= cfˆgf] d]l;gsf] ;'/Iff ;~rfns cfkm}n] g} ug'{ kg]{5 .
!(= ;~rfns cfkm"n] ;]jf ;~rfng gug]{ ePdf clu|d ! dlxgfsf] k"j{ ;"rgf
lbg' kg]{5 .
=========================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
w
;Demf}tf kq
o; SofDk; kl/;/ leq SofDk;df cWoog ug]{ ljBfyL{ tyf SofDk; k|
zf;g ;d]tnfO{ kmf]6f]skL ;]jf pknJw u/fpg cfjZos ePsf] x'Fbf
sf]6]zg cfXjfg ul/Psf]df k|fKt ePsf sf]6]zgx¿ dWo] tkfO{ >L
czf]sxif{ ah|frfo{n] k]z ug'{ ePsf] sf]6]zg /sd ;aeGbf sd
b//]6sf] ePsf]n] ldlt @)^#.)(.)# sf lbg a;]sf] SofDk; sfo{
;ldltsf] a}7sn] tkfO{nfO{ lgDg b//]6 tyf lgoddf /xL ;]jf k|bfg
ug]{ u/L sf]6]zg :jLs[t ul/Psf] x'Fbf ;f] cg';f/ ;]jf lng lbg xfdL
b'a} kIf ;xdtL eO tkl;n adf]lhd of] ;Demf}tf kqdf x:tfIf/ u/]sf
5f}+ .
tkl;n
!= kmf]6f]skL d]l;g tyf cfjZos sfuhx¿ ;~rfns cfkm}Fn] Nofpg' kg]{5 .
sf]7fdfq SofDk;af6 pnjJw x'g]5 .
@= cfjZostf cg';f/ laxfg, lbpF;f] tyf a]n'sf -laxfg *M)) ah]b]lv ;fFem ^M))
ah]_ ;]jf pknJw u/fpg' kg]{5 .
#= SofDk;n] kmf]6f]skL ;~rfng ug{ sf]7f pknJw u/fP afkt k|lt dlxgf ?=
%)).— -kfFr ;o_ ef8f ltg'{ kg]{5 .
$= ljB't ;]jfsf] nflu ;a ld6/ /xg]5 . ;a ld6/n] b]vfPsf] c+ssf] cfwf/df k|rlnt
b/ -?= (.() k|lt o'lg6_ df vkt o'lg6 a/fa/sf] /sd dfl;s ¿kdf
SofDk;nfO{ dfl;s ef8f;Fu} a'emfpg' kg]{5 .
%= ef8fsf] /sd, dlxgf e'Qmfg ePsf] kl5Nnf] dlxgfsf] & ut] leq n]vfzfvfdf
a'emfpg' kg]{5 .
^= tf]lsPsf] ;do leq ef8f ga'emfPdf * ut] b]lv k|ltlbg ?= !).— sf b/n]
hl/jfgf ltg'{ kg]{5 .
&= h;sf] gfdsf] lgj]bg :jLs[t ePsf] 5, p;}n] dfq kmf]6f]skL ;~rfng
ug{ kfOg]5 . SofDk;sf] :jLs[lt a]u/ cGo JolQmnfO{ ;]jf ;~rfng ug{ lbg
kfOg] 5}g .
*= kmf]6f]skL ;~rfnsn] lgoldt ¿kdf ;]jf k|bfg ug{ g;s]sf] / nfk/jfxL u/]sf]
kfOPdf SofDk; k|zf;gn] s'g} klg ;do x6fpg ;lsg]5 .
(= cfˆgf] d]l;gsf] ;'/Iff ;~rfns cfkm}n] g} ug'{ kg]{5 .
!)= ;~rfns cfkm"n] ;]jf ;~rfng gug]{ ePdf clu|d ! dlxgfsf] k"j{ ;"rgf lbg'
kg]{5 .

SofDk;sf] tkm{af6 kmf]6f]skL ;]af k|bfg ug]{sf]


tkm{af6

[ eLdaxfb'/ s'Fj/ ] [czf]sxif{ ah|frfo{]


SofDk; k|d'v kmf]6f]skL ;~rfns
ldlt M @)^#.!).=== ldlt M @)^#.!).===
->L
======================
======================
========= sf] gflt
>L
======================
============= sf] 5f]/f
sf=d=g=kf= wf]aLwf/f, l8lNnahf/, xfn
tfxfrn, sf7df08f} a:g] jif{ =======
sf_
;f5L M

!= ;xL M @= ;xL M

>L s[i0fk|;fb 9sfn >L


========================

ldlt M @)^#.!).=== ldlt M


@)^#.!).===
@)^#.)*.!!

cfGtl/s d"NofÍgsf] k|fKtfÍ a'emfpg] af/] .

lq= lj= k/LIff lgoGq0f sfof{no aNv'4f/f @)^# ;fndf


lnOg] :gftsf]Q/ tx k|yd v08sf] jflif{s k/LIffsf] kmf/d v'nfPsf]
x'Fbf o; SofDk;df Pd= P8= k|yd jif{df k|fWofkg ug'{ x'g] ;a}
lzIfsx¿n] cf—cfˆgf] ljifosf] cfGtl/s d"NofÍgsf] k|fKtfÍ
b'O{÷b'O{ k|lt e/]/ /fqL ;d"xsf] k/LIff zfvfdf oxL ldlt @)^#
d+lz/ @% ut] leq clgjfo{ ¿kdf a'emfO lbg' x'g cg'/f]w
ul/G5 .

====================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^#.)*.!$

kmf/d k7fPsf] af/] .

>L k|d'vHo"
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df sfo{/t /xg' ePsL pk k|f= >LdtL ufoqLb]jL cdfTo


-k|wfgfË_ pd]/sf] sf/0fn] ;g\ @))& dO{ !$ tfl/vb]lv
clgafo{ cjsfz k|fKt ug'{ x'g] ePsf] x'Fbf ;f] sf] k|of]hgsf] nflu
kmf/d e/fO cfjZos sfof{y{ k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=======================
>L n]vfzfvf,, -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^#.)*.!$

sfuhft k7fPsf] af/] .

>L ;dGjo dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; dxfzfvfsf] k= ;= kmf= % ;= zf= -!_ r= g++ !*&.)^#—


^$ ldlt @)^#.)*.!) sf] kqfg';f/ o; SofDk;sf pk k|fWofks >L
uf]kfnk|;fb kf08]sf] z}lIfs k|df0fkq 5fglag sfo{ ;DkGgtfsf]
kmf]6f]skL cfjZos sf/jfxLsf] nflu k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w
ul/G5 .

====================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^#.)*.!&

;xefuL k7fPsf] af/] .

>L g]kfn ;/sf/,


jftfj/0f lj1fg tyf k|ljlw dGqfno
la=lk= sf]O/fnf d]df]l/on Knflg6]l/od tyf cAh/e]6/L
/ lj1fg ;+u|xfno ljsf; ;ldlt
l;+xb/af/ .

To; sfof{nosf] k= ;= )^#.)^$ r= g++ !)# ldlt @)^#.)*.)#


sf] kq k|fKt eof] . ldlt @)^# df3 @ ut]b]lv % ut];Dd ;~rfng
x'g] School on Astronomy and Astrophysics df dfu lng o;
SofDk;af6 tkl;n adf]lhd ;xefuL k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

tkl;n
!= pk k|f= >L efg'eQm ;fksf]6f
@= la= P8= t];|f] jif{sf ljBfyL{ >L jL/]Gb| l/dfn
#= la= P8= t];|f] jif{sf ljBfyL{ >L /fh' vqL
===========
=========
SofDk; k|d'v
@)^#.====.====

>Ldfg\ SofDk; k|d'vHo",


dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M ;fp08 l;i6d x:tfGt/0f u/]sf] af/] .

SofDk;sf] nflu d}n] cfˆgf] tkm{af6 ;fp08 l;i6d ;]6 !


-PlDKnkmfo/ ! yfg, ;fp08 aS; @ yfg / dfOs ! yfg_ cfhsf ldltdf
SofDk; k|d'v >L eLdaxfb'/ s'Fj/nfO{ ;df/]fxdf x:tfGt/0f u/]sf]
x'Fbf Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

===========
=============
-hLtaxfb'/
z]/rg_
;efklt
:jtGq ljBfyL{ o'lgog
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^#.!).)#

sf]6]zg cfXjfg ul/Psf] af/] .

o; SofDk;df kmnfdsf] 8]:s a]~r cfjZos ePsf] x'Fbf SofDk;n]


lbPsf] gfk gS;f adf]lhd 8]:s a]~r agfO pknJw u/fpg OR5's
;Knfo;{x¿n] Ps k|lt ;]6sf] s] slt b/ /]6df pknJw u/fpg ;lsG5,
of] ;"rgf k|sflzt ePsf] ldltn] & lbg leq sf]6]zg k]z ug{ ;"lrt
ul/G5 . ;fy} :jljo' sf]7fsf] nflu * kmL6 nfdf] kmnfdsf] a]~r $
yfg tyf u|Ln ;DaGwL sfdsf] b//]6 ;lxtsf] sf]6]zg cfXjfg ul/G5 .

=======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^#.)*.@)

xflh/ ePsf] af/] .

>L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

o; SofDk;sf pk k|fWofks >L zzLk|;fb pkfWofo ldlt @)^).)*.)!


b]lv @)^#.)& d;fGt;Dd a]tnjL labfdf a:g' ePsf]df ldlt
@)^#.)*.)! b]lv labf ;dfKt eO SofDk;df pkl:yt /xg' ePsf]
Joxf]/f cg'/f]w 5 .

===========
=============
==
-j;Gtk|;fb k/fh'nL_
pk k|zf;s
@)^#.)*.@%

:jfWofog labf ;DaGwdf .

>L ;dGjo dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf ;x k|fWofks >L lnnL nf]xgLn] :jfWofog ljbf


kfpgsf] nflu lgj]bg u/L k|:tfj ToxfF k7fOPsf]df ;f] k|:tfj
cg';f/sf] sfo{ ;DkGg ug{ ldlt @)^#.!).!& b]lv nfu" x'g]u/L
:jfWofog labfdf a:g] ePsf] x'Fbf ;f] cg';f/ labf :jLs[ltsf nflu
cfjZos Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' egL ldlt @)^#.)*.@% df
lgj]bg ug'{ ePsf] x'Fbf dfu cg';f/ labf :jLs[ltsf nflu l;kmfl/;;fy
cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
======================
>L lnnL nf]xgL
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
;x k|fWofks
SofDk; k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^#.)*.@%
k|]z lj1KtL

g]kfn ;/sf/n] @)^# ;fn d+lz/ * ut] c:yfoL lzIfsx¿nfO{ :jtM


:yfoL ug]{ eGg] ck|Lo, cj}w / cj}1flgs lg0f{o u/L nfvf}+ nfv
lzlIft a]/f]huf/, ;r]t ju{ / efjL k':tfsf nflu ;d]t 3fts lg0f{o u/]sf] /
lzIff ;DaGwL ljif]wsf/L law]os oxL @)^# d+lz/ !% ut] z'qmaf/ ;
+;bdf k]z u/L kfl/t ug]{ b':k|of; / if8\oGq u/L ;:tf] nf]slk|otf sdfpg
vf]Hg] sfo{ k|+lt lzlIft / ;r]t o'jf k': tf / efjL k':tfn] Jofks c;xdlt
hgfpFb} @)^# efb| dlxgfb]lv lg/Gt/ lj/f]w, Gofk"0f{ lgsf; /
lg0f{osf nflu dfu u/L &% j6} lhNnf cfGbf]lnt eO lzIff / ;a} If]qdf
c;xhtf 5fpFbf klg lzIff dGqfno g]kfn ;/sf/n] pk]Iff ubf{ hg
cfGbf]ng efu ! / @ df /rgfTds / alnbfgLk"j{s sfo{df ;dlk{t o'jf
ljBfyL{x¿ / cfd g]kfnL gful/sx¿sf] of]ubfg / k|f0fsf] afhL nufpg'
ePsf b]zsf bh{gf]F ;lxb ;k"tx¿sf] /utdf 6]s]sf] / k'g:yf{lkt ;++;b /
;/sf/n] u/]sf] o'jf lzlIft ju{ / efjL k': tfdf /rgfTds, l;h{gfTds, sfg'gL
zf;gsf nflu ;j{q :jt:km"t{ cGofosf nflu cfGbf]lnt eO /xbf ;DalGwt
lgsfoaf6 cem};Dd klg ;sf/fTds ¿kdf ;'g'jfO gePsf] x'Fbf xfdL ;r]t
o'jf ju{ z}lIfs hutnfO{ tx;gx; kfg]{ clj:j;gLo sfo{sf lj?4 b]zJofkL
¿kdf ;;Qm cfGbf]ngdf cfwLa]x/L eP/ plqg] / unt sfo{sf lj?4
h'g;'s} sbd rfNg klg jfWo x'g] / kl5 gkg]{ s'/f xfdL hfgsf/L
;DalGwt ;a} lgsfox¿nfO{ u/fpFb} xfd|f] hfoh dfux¿ k'/f gul/P;Dd
xfdL r/0fj4 ¿kdf cfGbf]lnt eO/xg] klg oxfF :ki6 ub}{ cfh @)^#
;fn d+lz/ @% ut]sf lbgb]lv cGo &% j6} lhNNffx¿sf lh=lz=sf=
x¿df tfnfaGbL / cGo lzIff ;Fu ;DalGwt lgsfox¿df tfnfaGbL eO/xg]
qmd;Fu} lzIfs ;]jf cfof]u, lzIff ;]jf ljefu, If]= lz= lg=, dWodf~rnsf]
sfof{nodf ;d]t tfnfaGbL ug]{ xfd|f] cfGbf]ngsf] sfo{qmd hfgsf/L
u/fpFb} xfd|f] dfux¿ k'/f gx'Gh]n ;Dd / ;a}sf] eljiosf] ;'lglZrt
geP;Dd tfnfaGbL / cfGbf]ng hf/L /xg] s'/f ;DalGwt ;a} lgsfox¿df
hfgsf/L u/fpFb} o;sf sfo{df ;r]t af}l4s ju{, cfd z'e lrGtsx¿sf]
;xof]u, ;b\efjsf] ck]Iff / cg'/f]w ub}{ ;j{ ;j{;fwf/0fdf kg{ uPsf]
cK7]/f] k|lt Ifdf ofrgf dfUb} oL tdfd sfo{sf] lhDdf lglt lgdf{tfx¿n]
lng' kg]{ / unt sfo{ k|lt v]b / lgGbf k|s6 ub{5f}+ .
cfof]hs
z}lIfs If]qsf ljs[ltx¿sf lj?4 ;
+3if{ ;ldlt,
tfxfrn, sf7df8f}+
;+of]hs — lzjaxfb'/ af]x/f

@)^#.)*.@%

hfgsf/L af/] .

>L jfun'8 lhNnf cbfnt,


afUn'8

To; sfof{nosf] rnfgL g+ &#% k=;= @)^#.^$ txlznf ljuf] g+


+ %@ ldlt @)^#.)*.!! sf] kq k|fKt eof] . >LdtL s'lZdnf
e§/fO{ o; SofDk;af6 ljZj ljBfno SofDk;, sLlt{k'/df ;?jf eO hfg'
ePsf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu ;"lrt ul/G5 . ;fy} lghsf] gfdsf] Dofb
yfg # o;} kq;fy lkmtf{ k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .
=======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^#.)*.=====

cfGtl/s d"NofÍg ;ldlt u7g ul/Psf af/] .

>L

=================================
================================
=
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

o; SofDk;df Pd= P8= k|yd k|yd jif{df cWoog/t 5fq—


5fqx¿sf cfGtl/s d"NofÍg tyf Joj:yfkgsf nflu tkl;n adf]lhd
dxfg'efjx¿ /xg' ePsf] cfGtl/s d"NofÍg ;ldlt u7g ul/Psf] Joxf]/f
cfjZos hfgsf/L tyf sfof{y{ cg'/f]w ub{5' .

cfGtl/s d"NofÍg ;ldlt


!= SofDk; k|d'v >L eLdaxfb'/ s'Fj/
cWoIf
@= ;xfos SofDk; k|d'v >L ef]nmfgfy e§/fO{
;b:o
#= ,, >L s[i0fk|;fb 9sfn ,,
$= ,, >L lul//fh kf}8]n ,,
%= k|fWofks >L pk]Gb|s'df/ sfsL{ ,,
^= ,, 8f= /fdhLk|;fb k08Lt ,,
&= pk k|fWofks >L zf/bf/d0f g]kfn ,,
*= ,, >LdtL dL/f >]i7 ,,
(= ,, >L l8lNn/fd pk|]tL ,,
!)= pk k|zf;s >L j;Gtk|;fb k/fh'nL ,,
!!= n]vf clws[t >L e"kfndfg sdf{rfo{ ,,
====================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v

@)^#.)(.)$

>Ldfg\ SofDk; k|d'vHo",


dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn

ljifo M k/LIf0f sfn x6fpg] af/] .

dxf]bo,
pko'{Qm ljifodf lq=lj= /lhi6«f/sf] sfof{no, sd{rf/L k|zf;g
dxfzfvfsf] kq;+Vof @!$$ ldlt @)^@.)*.@^ sf] kqfg';f/
lq= lj= ;]jfsf] ;xfos nfOa]|l/og kbdf Ps jif{sf] k/LIf0f sfndf
/xg] u/L :yfoL lgo'lQm kfO o; SofDk;df kb:yfkg ul/Psf]df
ldlt @)^@.)(.)$ b]lv lgodfg';f/ ;f] kbdf /xL sfdsfh ub}
{ cfPsf]df ldlt @)^#.)(.)# b]lv Ps jif]{ sfo{sfn k'/f eO
;s]sf] x'gfn] k/LIf0f sfn x6fOlbg] l;kmfl/; ul/lbg' x'g ;ljgo
cg'/f]w ub{5' .

cf1fsf/L,

OlGb/f cof{n -bfxfn_


;xfos nfOa]|l/og
@)^#.)(.)#

;Dks{ /fVg cfpg] af/] .

>L czf]sxif{ ah|frfo{,


sf=d=g=kf= wf]alwf/f, l8lNnahf/
xfn — tfxfrn, kmf] g+= $#)@#*#

o; SofDk; leq kmf]6f]skL ;]jf pknJw u/fpg sf]6]zg dfu


ul/Psf]df k|fKt ePsf sf]6]zgx¿ dWo] tkfO{n] k]z ug'{ ePsf]]
sf]6]zgsf] /sd ;aeGbf sd b/sf] ePsf] x'Fbf ldlt @)^#.)(.)#
ut]sf lbg a;]sf] SofDk; sfo{ ;ldltsf] a}7sn]
tkfO{nfO{ kmf]6f]skL ;]jf ;~rfng ug{ lbg] lg0f{o u/]sf] x'Fbf
of] kq k|fKt ePsf] ldltn] ;ft lbg leq SofDk;df ;Dks{ /fvL
;Demf}tf ug{ cfpg ;"rgf ul/Psf] 5 . ;fy} pQm ;do leq ;Dks{
/fVg gcfPdf csf]{ Joj:yf x'g] Joxf]/f ;d]t ;"lrt ul/G5 .

af]wfy{
======================
>L n]vfzfvf, -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^#.!).!)

k|sfzgx¿ pknAw u/fO{lbg] af/] .

>L g]kfn ;/sf/


:jf:Yo tyf hg;ª\Vof dGqfno,
:jf:Yo ;]jf ljefu,
sf7df8f}+ .

pko'{Qm ;DaGwdf o; dGqfnoaf6 k|sflzt ePsf :jf:Yo tyf


hg;ª\Vof ;+u ;DaGwLt k|sfzgx¿ sn]hsf] ljleGg txsf hg;ª\Vof
lzIff ;+u ;DaGwLt /x]sf 5g\ . k|sflzt tyf ck|sflzt tL k|
sfzgx¿ lzIf0f sfo{df z}lIfs ;fdu|Lsf] ¿kdf k|of]u ug{ ;lsg]
tyf ;xof]uL kf7\o ;fdfu|Lsf] ¿kdf klg k|ofu ug{ ;lsg] x'Fbf o;
dGqfnoaf6 k|sflzt tyf ck|sflzt To:tf k|sfzgx¿ pknAw u/fO{
;xof]u ul/lbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

==========================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_

SofDk; k|d'v
@)^#.!).!&

;'/Iff kvf{n lgdf{0f ul/lbg] af/] .

>L dxfk|jGwsHo",
g]kfn vfg]kfgL ;+:yfg
lqk'/]Zj/, sf7df08f} .

o; SofDk; If]q leq To; ;+:yfgn] vfg]kfgLsf] nflu l8k af]l/Ëåf/f


kfgL pTkfbg u/L ljt/0f eO/x]sf]df pQm KnfG6sf] jl/kl/ /x]sf]
kvf{n k'gM lgdf{0f u/L aflx/sf] JolQmx¿ pQm :yfgdf hfg
g;Sg] agfpg cTofjZos ePsf] x'Fbf kvf{n lgdf{0f u/L tf/ af/ ;d]t
/fVg] Joj:yf ePdf ;'/lIft /xg] x'Fbf cfjZos Joj:yf ug{sf] nflu
cg'/f]w ub{5' .

=======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^#.!!.)(

>L

===================================
===
================================
======
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M n]v—/rgf pknJw u/fOlbg] af/] .

o; dx]Gb|/Tg SofDk;sf] sd{rf/L ;+3 PsfO ;ldltn]


æsd{rf/L ;+3 :df/LsfÆ k|sfzg ug{ nfu]sf] Joxf]/f hfgsf/Lsf
nflu cg'/f]w 5 . pQm :df/Lsfsf] nflu oxfFsf] ljifo;Fu ;DalGwt o;
SofDk;df cWoog/t ljBfyL{x¿ nufot lzIfs÷sd{rf/Lx¿ ;a}sf] nflu
pkof]uL x'g] 1fgjw{s n]v—/rgf pknJw u/fO ;xof]u ul/lbg' x'g
cg'/f]w ub{5' . ;fy} n]v—/rgf @)^# kmfu'g d;fGt leq kfpg
klg cg'/f]w ub{5' .
============================
-j;Gtk|;fb k/fh'nL_
;+of]hs
:df/Lsf k|sfzg ;ldlt
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^#.!!.!(

>L

===================================
===
================================
======

ljifo M lj1fkg lbO ;xof]u ul/lbg] af/] .

lqe'jg ljZjljBfno sd{rf/L ;+3 dx]Gb|/Tg SofDk;sf] sd{rf/L


;+3 PsfO ;ldltn] cfufdL jflif{s lbj; @)^$ j}zfv !$ ut] ladf]rg
ug]{ u/L æ:df/LsfÆ k|sfzg ug{ nfu]sf] Joxf]/f ;xif{ hfgsf/Lsf
nflu cg'/f]w 5 .
pQm :df/Lsf lqe'jg ljZjljBfno s]Gb|Lo :t/ tyf g]kfn e/L
/x]sf SofDk;, sfof{no k':tsfno cflbdf k'Ug] ePsf] ;fy} To;
leq ;dfj]z x'g] /rgfx¿ pkof]uL, dxTjk"0f{ / ;fGble{s x'g] ePsf]
tyf gj jif{ @)^$ sf] z'ef/De ;d]t k/]sf] x'Fbf pQm :df/Lsfdf
cfˆgf] cd"No lj1fkg tyf z'e—sfdgf 5kfO ;xof]u ul/lbg' x'g
xflb{s cg'/f]w ub{5' . lj1fkgsf] b//]6 lgDg adf]lhd ePsf]
Joxf]/f cg'/f]w 5 .
b//]6 ljj/0f
qm=;+= ljj/0f lj1fkg z'Ns
!= clGtd k[i7sf] cfj/0f -/ËLg_ — k"/f k]h !%,))).—
@= clGtd k[i7sf] cfj/0f -/ËLg_ — cfwf k]h !),))).—
#= bf];|f] kfgf -cfj/0f kfgf kl5sf] leqL_ -/ËLg_ — k"/f k]h *,))).

$= bf];|f] kfgf -cfj/0f kfgf kl5sf] leqL_ -/ËLg_ — cfwf k]h %,))).

%= clGtd k[i7eGbf cufl8sf] leqL kfgf -/ËLg_ — k"/f k]h *,))).

^= clGtd k[i7eGbf cufl8sf] leqL kfgf -/ËLg_ — cfwf k]h %,))).

&= cGo leqL kfgf -/ËLg_ — k"/f k]h ^,))).—
*= cGo leqL kfgf -/ËLg_ — cfwf k]h %,))).—
(= cGo kfgfdf # efudf ljefhg u/L Ps efusf] ?= !))).— sf
sf b/n] tLg j6f;Dd ;fbf /Ëdf lj1fkg ug{ ;lsg]5 .
qm=; ljj/0f cfsf/ lj1fkg z'Ns -?=_
+=
!= clGtd k[i7sf] cfj/0f -/ËLg_ k"/f k]h !%,))).—
@= bf];|f] kfgf -cfj/0f kfgf kl5sf] ,, *,))).—
leqL_ -/ËLg_
#= clGtd k[i7eGbf cufl8sf] leqL ,, *,))).—
kfgf -/ËLg_
$= cGo leqL kfgf -/ËLg_ ,, ^,))).—
%= cGo leqL kfgf -;fbf_ ,, #,))).—
^= cGo leqL kfgf -/ËLg_ cfwf k]h #,))).—
&= cGo leqL kfgf -;fbf_ ,, !,))).—

gf]6 M cGo kfgfdf # efudf ljefhg u/L Ps efusf] ?= !))).— sf b/n]


tLg j6f;Dd ;fbf /Ëdf lj1fkg ug{ ;lsg]5 .
============================
-j;Gtk|;fb k/fh'nL_
;+of]hs
:df/Lsf k|sfzg ;ldlt
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^#.!!.!)

z'e—sfdgf .

lqe'jg ljZjljBfno dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrndf :gftsf]Q/ tx -Pd=


P8=_ k|yd jif{df ljlzi6Ls/0f g]kfnL ljifo lnO cWoog/t
ljBfyL{x¿sf] ;qmLo ;xeflutfdf æ;+of]hgÆ klqsf k|yd cª\s k|
sfzg ;+3f/df k|j]z u/]sf] ;'vb\ pknIodf d Hofb} v';L 5' . o;
klqsfdf k|sflzt n]v/rgfx¿n] sfo{/t lzIfsju{ tyf ljBfyL{x¿sf]
lzIf0f l;sfO lqmofsnfkdf ;d]t d2t k'¥ofpg] 5 eGg] ck]Iff u/]sf]
5' . o;n] eljiodf cfˆgf] lg/Gt/tf sfod u/L /xg] 5 eGg] s'/fdf
ljZj:t 5' . k|fl1s If]qdf gofF gofF b[li6sf]0f / ljrf/sf] vf]hL
u/L ;du|df d'n's / hgtfsf] ;]jfdf tNnLg /xg ;sf];\ . cGtdf o;
klqsfsf] ;'vb\ eljZosf] nflu xflb{s z'e—sfdgf JoQm ub{5' .

=======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)^#.!!.!$

ljifo M agef]h sfo{qmd af/] .

>L ;Dk"0f{ sd{rf/L ;fyLx¿


dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn

oxL ldlt @)^# r}q # ut] zlgaf/ o; SofDk;sf


sd{rf/L ;fyLx¿sf] agef]h sfo{qmd x'g] ePsf] x'Fbf k|
To]s ;fyLx¿af6 ?= #)).— ldlt @)^! kmfNu'0f d;fGt leq
a'emfpg cg'/f]w ul/G5 .

sfo{qmd M
:yfg M n]n] ;/:jtL .
e]nf x'g] :yfg M dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
k|:yfg M &M)) ah] .

/sd lgDg JolQmx¿nfO{ a'emfpg' xf]nf .


!= laxfg M /d]zk|;fb ?kfv]tL
@= lbp;f] M j;Gtk|;fb k/fh'nL
#= /fqL M g/]Gb|s'df/ k|wfg
ldlt M @)^%.)(.!*

>L ;Dk"0f{ sd{rf/L ;fyLx¿


dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn

ljifo M agef]h sfo{qmd af/] .

oxL ldlt @)^% kf}if !( ut] zlgaf/sf lbg blIf0fsfnL


agef]hsf] nflu o; SofDk;df sfo{/t sd{rf/Lx¿sf] agef]h
sfo{qmdsf] af6f] ?6 lgDgfg';f/ /x]sf] Joxf]/f hfgsf/L
u/fOG5 . s[kof /sd a'emfpg afFsL /x]sf ;fyLx¿n] oyfl;3|
/sd a'emfpg x'g cg'/f]w ub{5' .
sfo{qmd
SofDk;df pkl:yt x'g' kg]{ ;do M ljxfg &M)) ah] .
SofDk;af6 k|:yfg M 7Ls &M#) ah] .
a; u'8\g] ?6 M SofDk; sflndf6L  aNv'  sLlt{k'/ u]6
x'Fb}  blIf0fsfnL

;Dks{
==========================
-/fdaxfb'/ >]i7_
agef]h sldl6
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
agef]hdf ;xefuL x'g] ;fyLx¿sf] gfdfjnL

qm gfd /sd s}lkmot


=;
+=
1. >L /fdz/0f 500.00 cfof]hs
pk|]tL
2. >L hLjg kf]v/]n 500.00 ,,
3. >L dx]Gb| 500.00 ,,
dxh{g
4. >L k|sfz zfSo 500.00 ,,
5. >L bLkss'df/ 1,000.00 ,,
lji6
6. >L dgf]h yfkf 1,000.00 ,,
7. >L r'g'dfof 1,500.00 ,,
kf08]
8. >L /fdxl/ lji6 1,500.00 ,,
9. >L pdf >]i7 1,500.00 ,,
10. >L s]zj cfrfo{ 1,500.00 ,,
11. >L O{Zj/Lk|;fb 1,500.00 ,,
e§/fO{
12. >L d~h's'df/L 2,000.00 ,,
kf08]
13. >L kLtfDa/ 2,000.00 ,,
kFu]gL
14. >L 2,000.00 ,,
rqmjlt{ kf}8]n
15. >L ;'ar{n 2,000.00 ,,
bfxfn
16. >L pQdk|;fb ? 3,000.00 ,,
kfv]tL
17. >L lz4fy{s'df/ 2,000.00 cfof]hs
zfSo -ljz]if_
18. >L pd]z cfrfo{ 2,000.00 ,,
hDdf  26,500.00
19. 50.00 cGo ;fyLx¿
20. 50.00 ,,
21. 50.00 ,,
22. 50.00 ,,
23. 50.00 ,,
24. 50.00 ,,
25. 50.00 ,,
26. 50.00 ,,
27. 50.00 ,,
28. 50.00 ,,
29. 50.00 ,,
30. 50.00 ,,
31. 50.00 ,,
32. 50.00 ,,
33. 50.00 ,,
34. 50.00 ,,
35. 50.00
36. 50.00
37. 50.00
38. 50.00
39. 50.00
40. 50.00
41.
42.
43.
44.
45.
46.
47.
48.
49.
50.
51.

ldlt M @)^%.)*.=====

ljifo M agef]h sfo{qmd af/] .

>L ;Dk"0f{ sd{rf/L ;fyLx¿


dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn

oxL ldlt @)^ ut] zlgaf/ o; SofDk;sf sd{rf/L


;fyLx¿sf] n]n] ;/:jtL rfkfufpFdf x'g] agef]h sfo{qmdsf]
af6f] ?6 lgDgfg';f/ /x]sf] Joxf]/f hfgsf/L u/fOG5 .

sfo{qmd M
SofDk;df pkl:yt x'g' kg]{ ;do M ljxfg &M)) ah] .
SofDk;af6 k|:yfg M 7Ls *M)) ah] .
hfg] ?6 M tfxfrn ;LtfkfOnf  sn+sL  aNv' 
;ftbf]af6f]  rfkfufpF  n]n]
@)^#.!!.@)

cfGtl/s ;?jf af/] .

>L k|sfz zfSo,


dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

tFkfO{n] !)M)) — %M)) sf] ;dodf sfo{ ub}{ cfpg'


ePsf]df ldlt @)^#.!!.@! b]lv csf]{ Joj:yf geP;Dd &.& lbgsf]
kfnf]df a:g cfGtl/s ;?jf ul/Psf] 5 . k':tsfnodf sfo{/t >L
dx]Gb| dxh{g;Fu tkfO{sf] &.& lbgsf] kfnf] /xg]5 .

af]wfy{
======================
!= >L ;xfos SofDk; k|d'v, -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
k|eftLo÷lbjf÷/fqL ;d"x SofDk; k|d'v
@= >L k':tsfno zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^#.!!.@$

;Dd]ngdf efu lng hfg] af/] .

>L k|d'vHo",
;dGjo dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf c+u|]hL ljifosf pk k|fWofks >L u+uf/fd uf}td !


( dfr{, @))& b]lv @% dfr{, @))& ;Dd International Conference of

the Teachers of English to the Speakers of Other Languages (TESOL)

sf] ;Dd]ngdf efu lng cd]l/sfsf] jfl;Ë6gdf hfg' x'g] ePsf] / pQm
;Dd]ngdf efu lng hfg jxfFnfO{ cd]l/sL /fhb"tfaf;,
sf7df08f}af6 kq k|fKt ePsf] x'Fbf !# dfr{, @))& b]lv @&
dfr{, @))& ;Ddsf] nflu sfh :jLs[lt kfpg cg'/f]w u/L lbg' ePsf]
lgj]bg l;kmfl/;;fy ;+nUg u/L :jLs[ltsf nflu k7fOPsf] Joxf]/f
cg'/f]w 5 . lghsf] nflu cfjZos kg]{ ;a} vr{ cd]l/sL
/fhb"tfaf;af6 g} x'g] Joxf]/f ;d]t cg'/f]w 5 .

af]wfy{
======================
!= >L ljefuLo k|d'v -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
c+u|]hL lzIff lzIf0f ljefu
SofDk; k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@= >L u+uf/fd uf}td
pk k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^#.!!.@&

cfjZos ;xof]u ul/lbg] af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",

===================================
====== .

pko'{Qm ;DaGwdf lq= lj= lzIffzf:q ;+sfo Pd= P8= bf];|


f] jif{ sLlt{k'/ SofDk;sf ljBfyL{x¿n] cfˆgf] lzIf0f cEof;sf]
qmddf cltl/Qm sfo{qmd ;~rfngfy{ o; dx]Gb|/Tg SofDk;
tfxfrndf lgMz'Ns 8]G6n l;la/ oxL ldlt @)^# r}q @ ut] ;~rfng
ug]{ ePsf] x'Fbf pQm sfo{qmdsf] nflu o; ;+:yfaf6 cfjZos
;xof]u ul/lbg' x'g cg'/f]w ul/G5 .

=======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^#.!!.@&

;xefuL x'g] af/] .

l;4fGt cg';Gwfg dxfljBfno ;+3 g]kfnsf] ldlt @)^#.!!.@%


sf] kqfg';f/ To; ;+3n] @)^#.!!.@( ut]b]lv % lbg] JolQmTj
ljsf;, g]t[Tj ;Lk ;DaGwL tflnd lgMz'Ns ;~rfng ug]{ ePsf]n] To;
tflnddf ;xefuL x'g rfxg] OR5's ljBfyL{x¿n] oxL ldlt
@)^#.!!.@* ut] !@M)) ah] leq o; SofDk;sf] ljBfyL{ sNof0f
zfvfdf ;Dks{ /fVg ;"lrt ul/G5 .

=======================
-s[i0fk|;fb 9sfn_
;=SofDk; k|d'v
@)^#.!@.)(

xflh/ x'g hfg] af/] .

>L eut a:g]t,


n]vf lgoGqs,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{no cfly{s k|zf;g dxfzfvfsf]


k=;=r=g+= @#@.)^#—^$ ldlt @)^#.!@.)* sf] kqfg';f/
tTsfnLg lq= lj= pRr lzIff kl/of]hgfdf ;+nUg /xg' ePsf
tFkfO{nfO{ d=n]=k= sf] ljefuaf6 k|fKt x'g cfPsf] a]?h'sf]
hafkm tof/ ug{sf nflu cfly{s k|zf;g dxfzfvfdf k7fO lbg' eO
sfof{nosf] sfddf ;xof]u ul/lbg' x'g lgb{]Zfgfg';f/ cg'/f]w
ub{5' egL kq k|fKt ePsf] x'Fbf ldlt @)^#.!@.!! ut]b]lv pQm
dxfzfvfdf xflh/ x'g hfgsf] nflu cg'/f]w ul/G5 .

jf]wfy{ tyf sfof{y{ M


=======================
!= >L /lhi6«f/sf] sfof{no, -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
cfly{s k|zf;g dxfzfvf, lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v

@= >L n]vf zfvf,


dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^#.!@.====

hfgsf/L af/] .

>L

==================================,
=================================

To; SofDk;af6 Pd P8= tx bf];|f] jif{sf] k|flS6sdsf] nflu cfpg'


ePsf
===================================
======= ljifosf 5fq >L
===================================
====================== n] ldlt
@)^#.=====.===== b]lv ldlt @)^#.===.======
;Dd o; SofDk;df cWofkg ug'{ ePsf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu ;"lrt
ul/G5 .

========================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^#.!@.!%

a}7sdf pkl:yt x'g] af/] .

>L

===================================
====,

================================
====== .

pko'{Qm ;DaGwdf lgDg ldlt, ;do / :yfgdf o; SofDk;df sfo{/t


;j{kIfLo ljBfyL{ ;+3÷;+u7gsf] a}7s a:g] ePsf] x'Fbf To; ;
+3÷;+u7gaf6 Ps÷Ps hgf cflwsfl/s k|ltlglw kq ;lxt pknJw
u/fOlbg cg'/f]w 5 .

ldlt M @)^#.!@.@@ ut] lalxaf/ .


;do M lbp;f] !@M)) ah] .
:yfg M SofDk; k|d'vsf] sfof{no .

af]wfy{
=======================
!= :jljo', dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
@ g]= lj= ;+3, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
#= g]= lj= ;+3, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
$= clvn g]kfn /fli6«o :jtGq ljBfyL{ o'lgog, dx]Gb|/Tg SofDk;,
tfxfrn
%= c=g]=/f=:j=lj=o"= -Plss[t_, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
^= g]= qmf= lj= ;+3, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
&= cg]/f:jljo", dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
*= cg]/f:jljo' -qmflGtsf/L_, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
(= /fli6«o hgzlQm ljBfyL{ ;+3, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
!)= g]kfn ljBfyL{ kl/ifb\, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
!!= cflbaf;L laBfyL{ ;dfh, d=/=Sof=, PsfO ;ldlt
@)^#.!@.!(

;?jf ;xdtL ;DaGwdf .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df sfo{/t c+u|]hL lzIff ljifosf pk k|f= >LdtL c~h'


lu/Ln] lzIffzf:q s]lGb|o ljefu sLlt{k'/df ;?jf eO hfg :jLs[ltsf nflu
cg'/f]w ug'{ ePsf] x'Fbf ;?jfsf] nflu ;xdtL k|bfg ul/Psf] Joxf]/f
cg'/f]w 5 .

af]wfy{
========================
!= >L lzIffzf:q s]lGb|o lzIf0f ljefu -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
sLlt{k'/ . SofDk;
k|d'v
@= >LdtL c~h' lu/L
pk k|fWofks, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^#.!@.@!

bL3{ ;]jf kbssf nflu kmf/fd k7fPsf] af/] .

>L k|d'vHo",
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df sfo{/t /xg' ePsf lgDg lnlvt lgDg lzIfs tyf sd{rf/Lsf]
ldlt @)^#.!@ d;fGt ;Dd lq= lj= ;]jfdf @% jif{ ;]jf k"/f ug'{ x'g]
ePsf] x'Fbf bL3{ ;]jf kbssf] nflu kmf/d e/fO cfjZos
sfof{y{ l;kmfl/; ;fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .
lzIfs tkm{
!= ;x k|fWofks >L s'df/ yfkf
@= pk k|fWofks >L pQdnfn >]i7
#= pk k|f= >LdtL dLgf sfsL{
$= k|lzIfs >LdtL rGb|s]z/L >]i7

sd{rf/L tkm{
!= l;= a's r]s/ >L nId0faxfb'/ s]=;L=
@= jf8{ ;]as >L dw';'bg lji6
=======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^!.!@.@@

@% jif]{ bL3{ ;]jf kbs ;DaGwdf .

>Ldfg\ k|d'vHo",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; dxfzfvfsf] r= g+= @&&@ ldlt @)%(.!!.@% sf] kqfg';f/


lqe'jg ljZjljBfno ;]jfdf @% jif{ ;]jf k"/f u/] afkt k|bfg ul/g]
bL3{ ;]jf kbs kfpgsf] nflu o; SofDk;df sfo{/t /xg' ePsf lgDg
lnlvt lzIfs tyf sd{rf/Lx¿n] eg'{ ePsf] kmf/d yfg — rf/ cfjZos
sfofy{ o;};fy ;+nUg u/L l;kmfl/; ;fy k7fOPsf] 5 .

lzIfs tkm{
!= k|f= 8f= /fdhLk|;fb k08Lt
@= ;x k|f= >L k|]d/fh vlgof
#= pk k|f= >LdtL ljZjnIdL cdfTo

sd{rf/L tkm{
!= l;= Nofj Jjfo >L ljdnrGb| vgfn

========================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^^.)@.)^

bL3{ ;]jf kbssf nflu kmf/fd k7fPsf] af/] .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lqe'jg ljZjljBfno cGtu{t xfn o; SofDk;df sfo{/t /xg' ePsf lgDg


lnlvt lzIfs tyf sd{rf/Lsf] ldlt @)^%.!@ d;fGt ;Dd lq= lj= ;]jfdf
@% jif{ ;]jf k"/f ePsf] x'Fbf bL3{ ;]jf kbssf] nflu kmf/d
e/fO{ cfjZos sfof{y{ l;kmfl/; ;fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .
lzIfs tkm{
!= ;x k|fWofks >L ldgef{ >]i7
@= ;x k|fWofks >L Hof]lts[i0f >]i7
#= ;x k|fWofks >L k|]daxfb'/ s'Fj/
$= ;x k|fWofks >L v8\uk|;fb /fO{
%= ;x k|fWofks >L g]qk|;fb lwtfn

sd{rf/L tkm{
!= n]vfkfn >L k|]d/Tg zfSo

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^#.!@.@(

/flhgfdf lgj]bg k7fOPsf] af/] .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf lzIffzf:q ljifosf k|f= 8f=


dgk|;fb jfUn]n] ldlt @)^$.)!.)@ sf lbgb]lv nfu" x'g]u/L o;
SofDk;sf] pQm kbaf6 lbg' ePsf] /flhgfdf lgj]bg o;};fy ;+nUg
u/L cfjZos sfof{y{ k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

af]wfy{
======================
!= >L ;xfos SofDk; k|d'v -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
/fqL ;d"x, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn . SofDk;
k|d'v
@= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
#= >L ljefuLo k|d'v
lzIffzf:q lzIf0f ljefu .
$= >L k|f= 8f= dgk|;fb jfUn]
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^#.!@.@(

laafx tyf hGdbtf{ ul/lbg] af/] .

>L kl~hsflwsf/Lsf] sfof{no,


sf7df8f}+ dxfgu/kfnLsf,

o; SofDk;sf lzIffzf:q ljifosf pk k|fWofks >L k'ikaxfb'/ a?jfnn]


cfkgf] Psf3/sf] efO u0f]zaxfb'/ a?jfnsf] laafx btf{, / cfkm"
k'ikaxfb'/ a?jfnsf] 5f]/fsf] hGdbtf{ tyf Psf3/s} efO
u0f]zaxfb'/ a?jfnsf] 5f]/fsf] klg hGdbtf{ u/fO lbg] Joj:yfsf
nflu l;kmfl/; kfpF egL lbg' ePsf] lgj]bg o;};fy ;+nUg u/L
cfjZos sfof{y{ k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

af]wfy{
======================
>L k'ikaxfb'/ a?jfn -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
pk k|fWofks, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
.@)^%—)^^ @)^%.!!.!!

6]lnkmf]g nfOg dd{t u/fO lbg] af/] .

>L g]kfn 6]lnsd


b'/;~rf/ sfof{no
5fpgL, sf7df08f} .

o; SofDk;sf] $—@&^&$* tyf $—@&!&@* g++= sf] b'O{ j6f


6]lnkmf]g nfOg lju|]sf] x'Fbf oyfl;3| ;f]sf] dd{t ;Def/ u/fOlbg]
Joj:yfsf nflu Joxf]/f cg'/f]w 5 .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
.@)^#—)^$ @)^$.)!.)@

z'e—sfdgf .

lqe'jg ljZjljBfno sd{rf/L ;+3, dx]Gb|/Tg SofDk; PsfO ;ldlt


tfxfrnn]] sd{rf/L ;+3 lbj; — @)^$ sf] pknIodf klxnf] k6s
:df/Lsf k|sfzg ug{ nfu]sf]df Hofb} v';L nfu]sf] 5 . of] :df/Lsf
ljZjljBfno, k|fWofks, sd{rf/L, ljBfyL{nufot cGo ;'e]RIf's kf7s
ju{sf] nflu pknJwLd"ns aGg] s'/fdf d k"0f{tM ljZj:t 5' .

=====================
eLdaxfb'/ s'Fj/
SofDk; k|d'v
@)^$.)!.!$

:jfWofog labfsf] kmf/d k7fPsf] af/] .

>L ;dGjo dxfzfvf,


lq= lj =sLlt{k'/

o; SofDk;sf lj1fg lzIff lzIf0f ljefusf ;x k|fWofks


>L ;'lznfjbg >]i7n] ldlt @)^$.)#.)! b]lv nfu" x'g]u/L k':ts
n]vg sfo{sf] nflu Ps jif{sf] :jfWofog labf kfpg eg'{ ePsf]
kmf/d o;};fy ;+nUg u/L cfjZos sfof{y{ l;kmfl/; ;fy k7fOPsf]
Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
======================
>L ;'lznfjbg >]i7, -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
;x k|fWofks, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^====.=====.=====

a}7s a:g] af/] .

o; SofDk;sf] ul0ft lzIff lzIf0f ljefusf] a}7s lgDg ldlt, ;do /


:yfgdf a:g] ePsf] x'Fbf ;DalGwt k|fWofksHo"x¿nfO{ pkl:yltsf
nflu cg'/f]w ub{5' .

sfo{qmd
ldlt M @)^====.======.========
;do M ================== ah] .
:yfg M ul0ft lzIff lzIf0f ljefu .

===================================
===
-k|f= 8f=
/fdhLk|;fb k08Lt_
ljefuLo k|d'v
cfdlGqt
!= >Ldfg\ SofDk; k|d'vHo",
@= >Ldfg\ ;xfos SofDk; k|d'vHo" k|eftLo, lbjf tyf /fqL
@)^$.)!.!^

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns"b zfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] ldlt @)^$.)!.!@ sf] kqfg';f/ yfOn}08sf] a}


+ssdf ;g\ @))& cu:6 * b]lv !* ;Dd cfof]hgf x'g] @$ cf}+
jN8{ o'lge/l;of8 v]ns"b k|ltof]lutfdf g]kfnsf] tkm{af6 xfkm
Dof/fy'g bf}8 k|ltof]lutfdf ;xefuL x'gsf nflu o; SofDk;af6
tkl;ndf pNn]lvt ljBfyL{x¿nfO{ 5gf}6 k|ltof]lutfdf ;xefuL
x'gsf] nflu l;kmfl/; u/L k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .
tkl;n
!= /fdrGb| hf]zL aL= P8= bf];|f] jif{ SofDk; /f]n g+
+ &)*, k|eftLo ;d"x
@= clenfiff lu/L cfO{= P8= k|yd jif{ SofDk; /f]n g++
%%, lbjf ;d"x
========================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^$.)!.@)

jwfO{ 1fkg

k|f= 8f= dfwjk|;fb zdf{


pks'nklt,
lqe'jg ljZjljBfno, sLlt{k'/ .

>Ldfg\,
g]kfn ;/sf/sf k|wfgdGqL Pj+ lqe'jg ljZjljBfnosf s'nklt >L
lul/hfk|;fb sf]O/fnfaf6 oxfFnfO{ lqe'jg ljZjljBfnosf] pks'nkltsf]
ul/dfdo kbdf lgo'lQm ul/Psf]df o; SofDk; kl/jf/sf] tkm{af6
awfO{ 1fkg ub{5f}+ .
oxfFsf] sfo{sfndf ljZjljBfnosf] pQ/f]Q/ k|ult tyf zflGtsf]
d+undo sfdgf ub{5f}+ .

ejbLo

=======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
tyf
dx]Gb|/Tg SofDk; kl/jf/
tfxfrn
@)^$.)!.@)

z'e – sfdgf

d~h/L ;flxlTos d~r, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrnsf ;flxTo cg'/fuL


ljBfyL{x¿n] gj jif{ @)^$ sf] ;'vb\ pknIodf klxnf] k6s ;flxlTos
å}dfl;s klqsf Æd~h/Læ k|sflzt ug{ nfu]sf]df v';L JoQm ub{5'
. o; k|sf/sf] ;flxlTos klqsfn] lg/Gt/tf kfcf];\ tyf o;df k|sflzt
/rgfx¿ ljBfyL{ tyf ;flxTok|]dL kf7sx¿sf] nflu pkof]uL /xf];\
eGg] xflb{s z'e —sfdgf k|s6 ub{5' .

=======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^$.)!.@$

a}7sdf pkl:yt x'g] af/] .

Pd= P8= k|yd jif{df k|fWofkg ug'{ x'g] lgoldt tyf cf+lzs
lzIfsx¿nfO{ lgDg ldlt, ;do / :yfgdf clgjfo{ pkl:yltsf nflu
cg'/f]w ub{5' .

sfo{qmd
ldlt M @)^$ j}zfv @* ut] z'qmaf/ .
;do M lbp;f] #M)) ah] .
:yfg M SofDk; k|d'vsf] sfof{no .

cfdlGqt
!= ;xfos SofDk; k|d'v — k|eftLo÷lbjf÷/fqL
@= k|f= pk]Gb|s'df/ sfsL{ — ljefuLo k|d'v, lzIffzf:q lzIf0f
ljefu
#= k|f= 8f= /fdhLk|;fb k08Lt — ljefuLo k|d'v, ul0ft lzIff
lzIf0f ljefu
$= >L zf/bf/d0f g]kfn — ljefuLo k|d'v, g]kfnL lzIff lzIf0f
ljefu
%= >LdtL dL/f >]i7 — ljefuLo k|d'v, c+u|]hL lzIff lzIf0f ljefu

======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^$.)!.@)

j]tnjL labf af/] .

>L ljgf]b g]kfn,


pk k|fWofks,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

tFkfO{n] ldlt @)^#.!@.!) df lbg' ePsf] lgj]bg cg';f/ ldlt


@)^$.)!.)@ ut]af6 nfu" x'g]u/L Ps jif{sf nflu j]tnjL labf kfpFg
cg'/f]w ug'{ ePsf]df ldlt @)^$ j}zfv @ ut]b]lv ldlt @)^%
j}zfv ! ut];Ddsf nflu j]tnjL labf :jLs[lt ePsf] Joxf]/f hfgsf/L
u/fOPsf] 5 .

af]wfy{
=======================
!= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >L sd{rf/L ;~rosf]if zfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L ;xfos SofDk; k|d'v
k|eftLo zfvf
$= >L ljefuLo k|d'v,
c+u|]hL lzIf0f ljefu
%= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^$.)!.#)

;l~rt /sdx¿ e'QmfgL lbnfO lbg] af/] .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] r= g++ !$#.)^#—^$ ldlt @)^#.)%.!^ sf]


kqfg';f/ o; SofDk;sf ;x k|fWofks >LdtL s'db l;+x e08f/L
pd]/sf] sf/0fn] oxL ldlt @)^#.!!.@# -& dfr{ @))&_ b]lv
clgafo{ cjsfz k|fKt ug'{ ePsf] x'Fbf pxfFn] lq= lj= lgodfg';f/
kfpg] ;Dk"0f{ ;'lawfx¿sf] /sd e'QmfgL lbg] Joj:yfsf nflu
cg'/f]w ub{5' .
>LdtL e08f/L;Fu SofDk;sf] tkm{af6 s'g} afFsL aSof}tf
gePsf], ;~rosf]if qmdfÍ !%!! ePsf] / rfn' cf= j= @)^#.)^$ df
dfl;s tna ?= !%,%&@.— vfOkfO cfpg' ePsf] tyf pxfFn]
@)^#.)!.@# ;Dd pkef]u u/L afFsL /xg cfPsf
labfx¿dWo] /]s8{ cg';f/ la/fdL labf %! lbg cg';f/ hDdf labf %!
lbg ;l~rt ePsf] x'Fbf lghsf] labf a/fa/sf] x'g cfpg] /sd To;}
sfof{noaf6 e'QmfgL lbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=======================
!= >LdtL s'd'b l;+x e08f/L, -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
;x k|fWofks SofDk;
k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^$.)@.)@

;l~rt /sdx¿ e'QmfgL lbnfO lbg] af/] .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf pk k|fWofks >LdtL ufoqLb]jL cdfTo pd]/sf]


sf/0fn] oxL ldlt @)^$.)!.#! -!$ dO{ @))&_ b]lv clgafo{ cjsfz
k|fKt ug'{ ePsf] x'Fbf pxfFn] lq= lj= lgodfg';f/ kfpg]
;Dk"0f{ ;'lawfx¿sf] /sd e'QmfgL lbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w
ub{5' .
>LdtL cdfTo;Fu SofDk;sf] tkm{af6 s'g} afFsL aSof}tf
gePsf], ;~rosf]if qmdfÍ !#%& ePsf] / rfn' cf= j= @)^#.)^$
df dfl;s tna ?= !@,@**.— vfOkfO cfpg' ePsf] tyf pxfFn]
@)^$.)!.#! ;Dd pkef]u u/L afFsL /xg cfPsf
labfx¿dWo] /]s8{ cg';f/ la/fdL labf ##% #÷$ lbg cg';f/ hDdf
labf ##%#÷$ lbg ;l~rt ePsf] x'Fbf lghsf] labf a/fa/sf] x'g
cfpg] /sd To;} sfof{noaf6 e'QmfgL lbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w
ub{5' .

af]wfy{
=======================
!= >LdtL ufoqLb]jL cdfTo, -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
pk k|fWofks SofDk;
k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^$.)@.)@

;l~rt /sdx¿ e'QmfgL lbnfO lbg] af/] .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf c= x]Ny OG;k]S6/ >L hnaxfb'/ dxh{g pd]/sf]


sf/0fn] oxL ldlt @)^#.!@.)# -!& dfr{ @))&_ b]lv
clgafo{ cjsfz k|fKt ug'{ ePsf] x'Fbf pxfFn] lq= lj= lgodfg';f/
kfpg] ;Dk"0f{ ;'lawfx¿sf] /sd e'QmfgL lbg] Joj:yfsf nflu
cg'/f]w ub{5' .
>L dxh{g;Fu SofDk;sf] tkm{af6 s'g} afFsL aSof}tf
gePsf], ;~rosf]if qmdfÍ )#!&$ ePsf] / rfn' cf= j= @)^#.)^$
df dfl;s tna ?= *,#&@.— vfOkfO cfpg' ePsf] tyf pxfFn]
@)^#.!@.)# ;Dd pkef]u u/L afFsL /xg cfPsf
labfx¿dWo] /]s8{ cg';f/ 3/ labf #* lbg, la/fdL labf #%% #÷$
lbg u/L hDdf labf #(##÷$ lbg ;l~rt ePsf] x'Fbf lghsf] labf
a/fa/sf] x'g cfpg] /sd To;} sfof{noaf6 e'QmfgL lbg] Joj:yfsf
nflu cg'/f]w ub{5' . ;fy} >L dxh{gn] 3/ ljbf tyf la/fdL labf
afx]s cGo s'g} klg ljbf -ljz]if tnjL ljbf, cWoog ljbf / tnjL ljbf_
glnPsf] Joxf]/f hfgsf/L u/fOG5 .
af]wfy{
=======================
!= >L hnaxfb'/ dxh{g, -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
c= x]Ny OG;k]S6/
SofDk; k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^$.)@.)@

yk cWoog ljbf af/] .

>L k|d'vHo",
;dGjo dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf pk k|f= >L eLd;]g b]jsf]6f ldlt @)^!.!!.)!


b]lv cWoog ljbfdf a:g' ePsf]df ldlt @)^# df3 d;fGtdf pxfFsf]
cWoog ljbfsf] cjlw ;dfKt ePsf] x'Fbf ldlt @)^# kmfu'g #
ut]b]lv k'gM ! jif{ yk cWoog ljbf kfpg cg'/f]w u/L ldlt
@)^$.)!.)% df lgj]bg ug'{ ePsf] x'Fbf ldlt @)^#.!!.)# b]lv
ldlt @)^$.!!.)@ ;Dd yk ! jif{ cWoog ljbfsf] :jLs[ltsf nflu
l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=======================
>L eLd;]g b]jsf]6f -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
pk k|f= SofDk;
k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^$.)@.)$

;?jf ;xdtL ;DaGwdf .

>L k|d'vHo",
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj, sLlt{k'/ .

lq=lj= jL/]Gb| ax'd'vL SofDk; lrtjgaf6 ldlt @)%).)*.)^ b]lv


a]tnjL sfhdf cfO o; SofDk;df xfn;Dd sfo{/t /xg' ePsL Oltxf;
ljifosL pk k|f= >LdtL ;hgL uf]vf{nL >]i7n] cfˆgf] kl/jf/ tyf 3/
sf7df8f+}df g} /x]sf] x'Fbf pQm SofDk;df hfg g;Sg] ePsf]
sf/0f o; SofDk;df ;?jf ;xdtLsf] nflu l;kmfl/; ul/lbg cg'/f]w u/L
lgj]bg lbg' ePsf] x'Fbf lghnfO{ o; SofDk;df ;?jfsf] nflu ;xdtL
k|bfg ul/lbg'x'g l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
========================
!= >L jL/]Gb| ax'd'vL SofDk;, -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
lrtjg . SofDk; k|d'v
@= >LdtL ;hgL uf]vf{nL
pk k|fWofks, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^$.)#.!%

;?jf af/] .

>L k|d'vHo",
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] k=;=r=g+= &(#.)^#—^$ ldlt @)^$.)@.)$ sf]


kqfg';f/ Oltxf; ljifosL pk k|f= >LdtL ;hgL uf]vf{nL >]i7n]
lq=lj= jL/]Gb| ax'd'vL SofDk; lrtjgaf6 o; SofDk;df ;?jf kfpg
cg'/f]w ug'{ ePsf]df xfn o; SofDk;df Oltxf; lzIff ljifosL ;x k|f=
>LdtL s'd'b l;+ e08f/L pd]/sf] sf/0f cjsf; k|fKt ug'{ ePsf]
x'Fbf pQm l/Qm kbdf ;?jf kfpg k'gM ldlt @)^$.)#.!% df
lgj]bg ug'{ ePsf] x'Fbf lghnfO{ pQm kbdf ;?jf ;xdtL k|bfg
ul/lbg'x'g l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
========================
!= >L jL/]Gb| ax'd'vL SofDk;, -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
lrtjg . SofDk; k|d'v
@= >LdtL ;hgL uf]vf{nL
pk k|fWofks, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^$.)@.)&

hfgsf/L af/] .

>L /lhi6f/sf] sfof{no,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf To; dxfzfvfsf] k=;+=r=g++= !#%$


ldlt @)^$.)@.)@ sf] kqfg';f/ o; SofDk;sf] ;xfos k|zf;s
kbaf6 /flhgfdf :jLs[t ePsf :j= >L k"0f{dfg dxh{gsf] ;l~rt labf
tyf s=;+= sf]if afktsf] /sd o; SofDk;af6 e'QmfgL gePsf]
Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

jf]wfy{
=======================
>L cfly{s k|zf;g dxfzfvf, -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
lq= lj=, sLlt{k'/ . SofDk;
k|d'v
@)^$.)@.)&

ljifoM b:tvt gd"gf sf8{ af/] .

>L k|d'vHo",

===================================
====

===================================
==== .

lqe'jg ljZjljBfno k|fWofks ;+3, dx]Gb|/Tg SofDk; PsfO


;ldlt, tfxfrnsf] To; a}sdf ;~rflnt ====== vftf g++= —
===================================
================ sf] ;~rfng ;efklt k|f= pk]Gb|s'df/
sfsL{ tyf sf]iffWoIf >L
===================================
======= af6 ;~rfng x'Fb} cfPsf]df cj pk|fGt xfn gj lgjf{lrt
;efklt k|f= pk]Gb|s'df/ sfsL{ tyf sf]iffWoIf >LdtL klßgL
>]i7af6 ;~rfng x'g] ePsf] x'Fbf b:tvt gd"gf sf8{ o;};fy ;
+nUg u/L k7fOPsf] 5 .

========================
=============================
-alb|k|;fb la8f/L_ -k|f=
pk]Gb|s'df/ sfsL{_ ;lrj
;efklt
@)^$.)@.)&

ljifoM b:tvt gd"gf sf8{ af/] .

>L k|d'vHo",
g]kfn a}+s lnld6]8
sflndf6L zfvf, sflndf6L .

lqe'jg ljZjljBfno k|fWofks ;+3, SofDk; PsfO ;ldlt,


dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrnsf] To; a}sdf ;~rflnt art vftf g+
+= ))$@—!)—))@&*&* sf] ;~rfng ;efklt k|f= pk]Gb|
s'df/ sfsL{ tyf sf]iffWoIf >L cfef kf}8]naf6 ;~rfng x'Fb}
cfPsf]df cj pk|fGt xfn gj lgjf{lrt ;efklt k|f= pk]Gb|s'df/
sfsL{ tyf sf]iffWoIf >LdtL klßgL >]i7af6 ;~rfng x'g] ePsf]
x'Fbf b:tvt gd"gf sf8{ o;};fy ;+nUg u/L l;kmfl/;;fy k7fOPsf]
Joxf]/f cg'/f]w 5 .

========================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^$.)@.@!

;l~rt 3/ labf af/] .

>L cfly{s k|zf;g dxfzfvf,


;fwf/0f n]vfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= pks'nkltsf] sfof{no of]hgf dxfzfvfaf6 o; SofDk;df


tnaL sfhdf cfpg' ePsL sf]8 g++= %$! sL ;xfos k|zf;s >LdtL
ck0ff{ k|wfgsf] cf= j= @)^@.)^# ;Ddsf] 3/labf ;l~rt @!)
lbg ePsf] x'Fbf !*) lbg ;l~rt /fvL #) lbgsf] 3/labf a/fa/sf] /sd
e'QmfgL lbg'x'g cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
============================
!= >L pks'nkltsf] sfof{no,
-a;Gtk|;fb k/fh'nL_
of]hgf dxfzfvf, pk k|
zf;s
lq= lj=, sLlt{k'/ .
@= >LdtL ck0ff{ k|wfg
;= k|zf;s
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
aFu}rf -kfs{_ lgdf{0fsf] af]nkq cfXjfg .

o; SofDk;df aFu}rf -kfs{_ lgdf{0f ug{sf] nflu Ohfht k|


fKt OR5's Joj;foLaf6 of] ;"rgf uf]= k= df k|yd k6s k|sflzt
ldltn] !% lbgleq lgdf{0f Joj;fo lgoldt hgfpg] k|df0fkqx¿sf] k|
ltlnkL lgj]bg;fy ;+nUg /fvL SofDk;af6 k|fKt x'g] af]nkq kmf/d
v/Lb u/L e/L a'emfpg ;"rgf k|sflzt ul/Psf] 5 . lj:t[t hfgsf/Lsf
nflu SofDk;df ;Dks{ /fVg ;lsg]5 .
Oi6d]6 /sd M— ?= #,%(,*@*.(* -d"=c= s/ afx]s_

SofDk; k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^$.)#.!&

af]nkq ;"rgf k|sfzg ug]{ af/] .

>L ldl8of ;f]n';g k|f= ln=,


gofF jfg]Zj/ .

o; SofDk;sf] aFu}rf -kfs{_ lgdf{0fsf] af]nkq cfXjfg


;DaGwL ;"rgf yfg Ps, o;};fy k7fOPsf] 5 . b}lgs uf]=k=df Ps
lbg Ps k6s k|sflzt u/fOlbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w 5 . ;"rgf k|sflzt
eP afkt ljn k|fKt ePkl5 e'QmfgLsf] Joj:yf x'g]5 .

af]wfy{
=======================
>L n]vfzfvf, -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^$.)@.@$

cltl/Qm kfl/>lds ljt/0fsf nflu /sd lgsfzf af/] .

>Ldfg pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

dxf]bo,
o; SofDk;sf] rfn' cf=j= @)^#.)^$ df lgoldt sIffef/ afx]s
cltl/Qm tyf cf+lzs sIffef/ lng] -@)^# >fj0f dlxgfb]lv @)^$
cfiff9 dlxgf;Ddsf]_ cltl/Qm÷cf+lzs lzIfsx¿n] sIff lnP afktsf]
/sd ljt/0f ug{sf] nflu cfjZos ePsf] /sd ?= @%,^!,&!).—
-kRrL; nfv Ps;f7\7L xhf/ ;ft ;o bz dfq_ lgsfzfsf nflu tkl;ndf
pNn]lvt sfuhftsf k|ltlnlkx¿ ;+nUg u/L cg'/f]w ub{5' .
;+nUg sfuhftx¿M
!= sIff ?l6g — ====== yfg
@= kfl/>lds ljj/0f kmf/d — ( yfg

jf]wfy{{ tyf sfof{y{


========================
!= >L /lhi6«f/sf] sfof{no
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
lq= lj=, sLlt{k'/ . SofDk;
k|d'v
@= >L cg'udg ;ldltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
@)^$.)@.@%

;Dks{ ug{ cfpg] af/] .

>L h]= s]= a'S; P08 :6]zg/L,


tfxfrn .

o; SofDk;sf] nflu k':tsx¿ vl/b ug{ sf]6]zg dfu ul/Psf]df ldlt


@)^$.)@.@% ut] a;]sf] sfo{ ;ldtsf] a}7ssf] lg0f{ofg';f/
tFkfO{n] k]z ug'{ ePsf] sf]6]zg :jLs[t ul/Psf]n] ldlt
@)^$.)@.@( ;Dd SofDk;df ;Dks{ ug'{ x'g ;"lrt ul/G5 .

jf]wfy{
========================
>L n]vfzfvf,
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^$.)@.@&

cg'df]bg u/L kfpFm .

>Ldfg pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= lzIffWoIfsf] sfof{nosf] k=;+=r=g++= !)$.)^!—)^@


ldlt @)^!.)(.)$ sf] kqfg';f/ ldlt @)^!.)(.)$ b]lv nfu" x'g] u/L
lq= lj= ;xfos SofDk; k|d'v ;DaGwL Joj:yfkg k|0ffnL @)%! sf]
kl/R5]b @, bkmf @=@ adf]lhd o; SofDk;sf] lbjf ;d"x tkm{sf]
;xfos SofDk; k|d'v kbdf >L s[i0fk|;fb 9sfnnfO{ lgo'lQm
ul/Psf]df ldlt @)^#.)(.)# b]lv Dofb ;dfKt ePsf]n] / xfn lq=
lj= df kbflwsf/Lx¿ g/xg' ePsf] x'Fbf kbflwsf/Lx¿sf] lgo'lQm
ePkl5 cg'df]bg ug]{ u/L ;xfos Sofdk; k|d'v kbdf csf]{ Joj:yf
geP;Dd ldlt @)^#.)(.)$ b]lv nfu" x'g] u/L oyfjt ¿kdf sfd
ug{ ldlt @)^#.)(.)$ df a;]sf] SofDk; sfo{ ;ldltsf] a}7saf6
lg0f{o ePsf] x'Fbf ;f] cg';f/ lgo'lQmnfO{ cg'df]bg :jLs[ltsf
nflu Joxf]/f >Ldfg\ ;dIf cg'/f]w ub{5' .

========================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^^.)@.@*

k':ts pknJw u/fOlbg] af/] .

>L h]= s]= a'S; P08 :6]zg/L,


tfxfrn .

o; SofDk;sf] nflu k':ts vl/b ug{ sf]6]zg dfu ePsf]df ldlt


@)^^.)@.@^ df vf]lnPsf] sf]6]zg cg';f/ tFkfO{sf] sf]6]zg
:jLs[t ePsf] x'Fbf ;+nUg k':tssf] lni6df pNn]v ul/Psf]
k':tsx¿sf] ;+Vof cg';f/ k':tsx¿ pknJw u/fOlbg cfb]z lbOPsf] 5 .
sf]6]zg cg';f/ ;a} k|sfzgsf k':tsx¿df !%Ü 5'6 u/L ljn pknJw
u/fpg' x'g]5 .

jf]wfy{
========================
!= >L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@= >L k':tsfno zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^$.)@.@*

9n lgdf{0f ;DaGwdf .

>L ;lrjHo",
sf7df8f}+ dxfgu/kflnsf sfof{no
j8f g++ —!#, sfnLdf6L .

To; dxfgu/kflnsf j8f g++ !# l:yt o; SofDk; /x]sf] If]q leqaf6


klZrd pQ/ / klZrd k"j{ tkm{ 9n uO/x]sf]df pQm 9n ;fgf] tyf
k'/fgf] eO kmf]x/x¿ SofDk; leq g} oqtq 5l/g] ePsf] / To;n]
ubf{ z}lIfs jftfj/0f g} k|efljt eO/x]sf] x'Fbf pQm 9n Jojl:yt
lsl;dn] lgdf{0f ug{ cfjZos ePsf]n] To; sfof{noaf6 ;DalGwt k|
fljlws v6fO k7fO nut Oi6d]6sf ;fy} lgdf{0f u/fO lbg] Joj:yfsf
nflu cg'/f]w ub{5' .

========================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^$.)@.@(

;?jf ;xdtL ;DaGwdf .

>L k|d'vHo",
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj, sLlt{k'/ .

lq=lj= wgs'6f ax'd'vL SofDk; wgs'6fdf K|ffWofkg/t /xg' ePsf


ul0ft ljifosf pk k|f= >L If]q l;+ z]kf{n] cfˆgf] 3/fo;L sf/0fn]
pQm SofDk;af6 sf7df8f+} wfO/fVg' kg]{ / SofDk;sf] k7g
kf7g sfo{df sl7gfO ePsf] sf/0f o; SofDk;df ;?jf ;xdtLsf] nflu
l;kmfl/; ul/lbg cg'/f]w u/L lgj]bg lbg' ePsf] x'Fbf lghnfO{ o;
SofDk;df ;?jfsf] nflu ;xdtL k|bfg ul/Psf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
========================
!= >L wgs'6f ax'd'vL SofDk;, -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
wgs'6f . SofDk; k|d'v
@= >L If]q l;+ z]kf{
pk k|fWofks, wgs'6f ax'd'vL SofDk; .
@)^$.)@.#)

zf]s labf ;DaGwdf .

o; SofDk;sf] bIf s'lrsf/ kbdf ;]jf/t >L gfgLd}rf Rofd]gLsf] oxL


ldlt @)^$ ;fn h]i7 #) ut]sf lbg c;fdlos lgwg ePsf] x'Fbf @)^$
h]i7 #! ut] lalxaf/sf lbg ! -Ps_ zf]s labf x'g] ePsf]n]
;DalGwt ;a}sf] hfgsf/Lsf nflu of] ;"rgf k|sflzt ul/Psf] 5 .

=======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)^$.)@.#)

>Ldfg\ SofDk; k|d'vHo",


dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo bfx ;+:sf/ vr{ kfpF eGg] af/] .

dxf]bo,
To; SofDk;sf] bIf s'lrsf/ kbdf sfo{/t d]/L ;f;" >LdtL gfgLd}rf
Rofd]gLsf] oxL ldlt @)^$ ;fn h]i7 #) ut]sf lbg c;fdlos lgwg
ePsf] x'Fbf lq= lj= lgodfg';f/ kfpg] bfx;+:sf/ vr{ pknJw
u/fOlbg' x'g >Ldfg\ ;dIf ljgd| cg'/f]w ub{5' .

ejbLo,
=======================
-s[i0fb]jL g]kfnL_
s'lrsf/
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^$.)#.)!

;"rgf .

o; SofDk;sf] 6fonsf] 5fgf ePsf] k"/fgf] lh0f{ ejg eTsfpgsf]


nflu cfjZos ePsf] / eTsfO ;fdfgx¿ lnO hfg rfxg]n] ldlt
@)^$.)#.)! ut] lbgsf] !M)) ah];Dd lgj]bg lbg / ;f]xL lbg lbgsf]
@M)) ah] lgj]bg vf]lng] sfo{qmd ePsf]df pQm ldlt / ;dodf
ljz]if sf/0fj; SofDk; sfo{ ;ldltsf] a}7s a:g g;Sg] ePsf] x'Fbf ;f]
ldlt / ;dosf] abnfdf ldlt @)^$.)#.)# ut] lbgsf] @M)) ah] a:g]
SofDk; sfo{ ;ldltsf] a}7sdf dfq pQm lgj]bg vf]Ng] ePsf]
x'Fbf ;d:t lgj]bgbftfx¿sf] hfgsf/Lsf nflu ;"rgf ul/Psf] 5 .
pQm ;dodf pkl:yt x'g lgj]bgbftfx¿nfO{ ;"rgf ul/G5 .

=======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^$.)#.)#

ejg eTsfO ;fdfg lnO hfg] af/] .

>L /fds[i0f >]i7


u7\7f3/ — !%, l7dL, eQmk'/ .

o; SofDk;sf] 6fonsf] 5fgf ePsf] k"/fgf] lh0f{ cj:yfdf /x]sf] ejg


eTsfpg cfjZos eO eTsfOPsf ;fdfgx¿ lnO hfg rfxg]nfO{ lgj]bg
ug{sf] nflu ;"rgf ul/Pcg';f/ k|fKt ePsf lgj]bg dWo] tFkfO{n]
;sf/ ug'{ ePsf] ?= ^^,%)).— ;aeGbf a9L /sd ePsf] x'Fbf
tkfO{nfO{ pQm ejg eTsfO lnO hfg lbg] ldlt @)^$.)#.)# df
a;]sf] SofDk; sfo{ ;ldltsf] a}7saf6 lg0f{o ePsf] x'Fbf cfhsf
ldltn] # -tLg_ lbg leq pQm /sd ?= ^^,%)).— o; SofDk;sf]
g]=j}=ln= sflndf6L l:yt rNtL vftf g++ )$@—!!—)))%( df
hDdf u/L SofDk;df ;Dks{ /fVg cfpg ;"rgf ul/Psf] 5 .
tLg lbg leq /sd hDdf u/L SofDk;df ;Dks{ /fVg gcfPdf
bf];|f] lgj]bgjfnfnfO{ pQm ejg eTsfO lnO hfg af]nfOg] x'Fbf
hfgsf/Lsf nflu ;d]t ;"lrt ul/G5 .

af]wfy{
========================
!= >L n]vfzfvf, -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@= >L :6f]/zfvf
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^$.)#.)$

kbLo labfsf] /sd lbg] :jLs[lt af/] .

>L k|d'vHo",
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

lq=lj= lzIffWoIfsf] sfof{nosf] k=;+=r=g+= @$$.)^!—^@


ldlt @)^@.)#.)@ sf] kqfg';f/ o; SofDk;sf] /fqL ;d"xsf] ;xfos
SofDk; k|d'v kbdf ldlt @)^@.)#.)! b]lv nfu" x'g] u/L lgo'lQm
eO ldlt @)^$.)@.#! ;Dd sfd ug'{ ePsf pk k|f= >L ef]nfgfy
e§/fO{sf] pQm cjlwdf kbLo labf hDdf !@) lbg ePsf] tyf labf
pkef]u gu/]sf] /]s8{af6 b]lvPsf] x'Fbf lgodfg';f/ /sd e'QmfgL
lbg] :jLs[lt k7fO lbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .
>L e§/fO{n] rfn' cf=j= )^#.^$ sf] h]i7 dlxgfdf tnj ?= !
@,$*#.— vfOkfO cfpg' ePsf] Joxf]/f ;d]t cjutfy{ cg'/f]w
ub{5' .

af]wfy{
=======================
>L n]vfzfvf, -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^$.)#.)&

cltl/Qm tnj /sd lgsfzf af/] .

>L cfly{s k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] ;xfos SofDk; k|d'v kbdf ldlt


@)^@.)#.)! b]lv @)^$.)@.#! ;Dd sfo{/t /xg' ePsf pk k|
fWofks >L ef]nfgfy e§/fO{nfO{ pQm cjlwdf ;l~rt /x]sf]
k"j{ cjsfz labf lbg () sf] pxfFn] vfOkfO cfpg' ePsf] dfl;s tnj ?
= !@,$*#.— n] x'g] ?= #&,$$(.— e'QmfgL lbg' kg]
{ ePsfn] /sd lgsfzf u/L k7fO lbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .
lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{no, sd{rf/L k|zf;g dxfzfvfsf] r= g+= !
**), ldlt @)^$.)#.)% sf] :jLs[t kqsf] k|ltlnlk o;};fy ;+nUg 5 .

=======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
**#.)^#—^$ @)^$.)@.#!

;xfos SofDk; k|d'v kbdf lgo'lQm ug]{ af/] .

>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df sfo{/t k|eftLo ;d"xsf ;xfos SofDk; k|d'v pk k|f= >L lul//fh kf}8]n tyf /fqL ;d"xsf ;xfos SofDk; k|d'v pk
k|f= >L ef]nfgfy e§/fO{sf] ;xfos SofDk; k|d'vsf] kbfjlw oxL ldlt @)^$ ;fn h]i7 d;fGtdf ;dfKt ePsf] x'gfn] lghx¿nfO{ g} csf]
{ Joj:yf gx'~h]n;Ddsf nflu oxL ldlt @)^$ cfiff9 ! ut]b]lv nfu" x'g] u/L lgo'lQm ul/lbg'x'g l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

lgj]bs

=======================

-eLdaxfb'/ s'Fj/_

SofDk; k|d'v
@)^$.)#.!)

lzIfs ljj/0f ;DaGwdf .

>L lzIffWoIfsf] sfof{no,


cg'udg ;ldltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] k=;+=c=r=g+= !)@.)^#—^$ ldlt


@)^$.)@.@* sf] kqfg';f/ dfu eP adf]lhd o; SofDk;sf] rfn'
cf=j= @)^#.)^$ df :yfoL, c:yfoL, s/f/ tyf cf+lzs lzIfsx¿sf]
ljifout gfdfjnL o;};fy k7fOPsf] 5 . ;f] cg';f/ cltl/Qm kfl/>lds
lgsfzf u/L k7fOlbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

========================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^$.)#.!#

3fF; sf6\g] d]l;g pknJw /fOlbg] af/] .

>L k/LIff lgoGq0f sfof{no,


lq= lj=, aNv' .

o; SofDk;sf] au}rfdf 3fF; sf6\gsf] nflu u|f; s6/ cfjZos ePsf]


x'Fbf :jtGq ljBfyL{ o'lgogn] pQm d]l;g pknJw u/fOlbg cg'/f]w
u/]sf] x'Fbf s]xL lbgsf] nflu ToxfFaf6 pQm d]l;g kqafxs >L
===================================
======= x:t] pknJw u/fO lbg'x'g cg'/f]w ub{5' .

========================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^$.)#.!#

xflh/L k7fPsf] af/] .

>L cfly{s k|zf;g dxfzfvf,


;fwf/0f n]vfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf n]vf lgoGqs >L eut a:g]t xfn To; sfof{nodf sfo{/t
/xg' ePsf]df lghsf] @)^$ h]i7 d;fGt;Dd pkef]u u/L afFsL /xg cfPsf
ljbfx¿ lgDgfg';f/ ;l~rt /x]sf] /]s8{af6 b]lvPsf] x'Fbf hfgsf/Lsf nflu
cg'/f]w 5 .

tkl;n
!= Sof= lj — ! lbg
@= kj{ ljbf — # lbg
#= 3/ labf — !&^=% lbg
$= lj/fdL labf — $*%=&% lbg

===========================
-a;Gtk|;fb k/fh'nL_
pk k|zf;s
@)^$.)#.)^

;Demf}tf kq .

SofDk;sf] 6fonsf] 5fgf ePsf] k"/fgf] ejg eTsfO n}hfg


:jLs[t kfPsf u7\7f3/ — !%, l7dL, eQmk'/ a:g]
sf]6]zgbftf >L /fds[i0f >]i7 tyf dx]Gb|/Tg SofDk;,
tfxfrnsf SofDk; k|d'v >L eLdaxfb'/ s'Fj/ aLr ePsf]
;Demf}tf cfb]z kq .
tkl;n
!= ldlt @)^$.)#.)# sf] SofDk; sfo{ ;ldltsf] a}7ssf]
lg0f{ofg';f/ ?= ^^,%)).— lt/L pQm ejg eTsfO
9'+ufsf :nfaafx]s hldg ;txeGbf dfly /x]sf cGo 9'+uf,
O6f, 6fon, df6f], sf7 cflb p7fO ;fO8 lSno/ ug]
{ u/fpg] .
@= cfhsf ldltn] !) lbg leq cyf{t @)^$.)#.!% ut]leq ejg
eTsfO ;fdfg p7fO n}hfg' kg]{ .
#= pQm ;fdfgb]lv afx]s cGo ;fdfg lnO hfg gkfpg] .
$= pQm eTsfPsf] ;fdfg lnO hfFbf cGoq xfgL gf]S;fgL
ePdf ltg]{ a'emfpg] .
%= 9'+ufsf :nfax¿ SofDk;n] eg]sf] 7fpFdf ldnfP/
/flvlbg] .
^= pQm ejgsf] pQ/ tkm{ /x]sf] ladb]lv d'lgsf] ufx|f]
geTsfpg] .

=======================
========================
->L /fds[i0f >]i7_ -eLdaxfb'/
s'Fj/_
u7\7f3/ — !%, l7dL, eQmk'/
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn sf]6]zgbftf
SofDk; k|d'v
ldlt @)^$.)#.)^ ldlt
@)^$.)#.)^

@)^$.)#.!%

Dofb yk ul/Psf] af/] .

>L /fds[i0f >]i7


u7\7f3/ — !%, l7dL, eQmk'/ .

o; SofDk;sf] 6fonsf] 5fgf ePsf] k"/fgf] cj:yfdf /x]sf] ejg


eTsfO, eTsfOPsf ;fdfgx¿ lnO hfg tkfO{n] k]z ug'{ ug'{ ePsf]
lgj]bg :jLs[t eO sfd yfNg' ePsf]df jiff{tsf] sf/0faf6 sfd
ug{ l9nfO ePsf] egL ldlt @)^$.)#.!^ b]lv @)^$.)#.@@
ut] ;Dd ;ft lbg Dofb yk u/L kfpF egL lgj]bg lbg' ePsf] x'Fbf ;f]
lgj]bg pk/ ljrf/ ljdz{ x'Fbf tkfO{nfO{ ldlt @)^$.)#.!^ b]lv
a9Ldf Ps xKtf ;Ddsf] nflu ;fdfg eTsfO n}hfgsf] nflu :jLs[lt k|
bfg ul/Psf] 5 .

af]wfy{
========================
!= >L n]vfzfvf, -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@= >L :6f]/zfvf
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^$.)#.!*

dfl;s cjlwsf] Dofb yk ug]{ :jLs[lt af/] .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf
lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; dxfzfvfsf] k=;+=r=g++= ^)^ ldlt @)^@.)%.)! sf]


kqfg';f/ o; SofDk;sf] b]xfosf kbdf Hofnfbf/Ldf sfo{/t
sd{rf/Lx¿sf] ;DalGwt kbsf] dfl;s cjlw ldlt @)^@.!)
d;fGtb]lv ;dfKt ePsf] x'Fbf Dofb yk ug]{ :jLs[lt k7fO lbg]
Joj:yfsf nflu k'gM -bf];|f] k6s_ l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .
qm= ;+= kb gfd
!= ;xfos n]vfkfn >L kLtfDa/ kFu]gL
@= 6f= u= >L /fdxl/ lji6

========================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^$.)#.!*

dfl;s cjlwsf] Dofb yk ug]{ :jLs[lt af/] .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf
lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; dxfzfvfsf] k=;+= -#_ r= g++= ^!( ldlt @)^@.)%.)! sf]


kqfg';f/ o; SofDk;sf] ;xfos n]vfkfn kbdf sfo{/t sd{rf/L >LdtL
pdf >]i7sf] dfl;s Hofnfbf/Ldf /xL sfd ug]{ Dofb ldlt @)^#.)
( d;fGt;Dd ePsf] x'Fbf k'gM Dofb yk ug]{ :jLs[lt k7fO lbg]
Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

========================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^$.)#.!(

zf]s labf ;DaGwdf .

o; SofDk;sf] :gfts tx k|yd jif{df cWoog/t ljBfyL{ >L cljgf; l;


+x / k|jL0ftf k|df0fkqdf cWoog/t ljBfyL{ >L s'j]/ s'jF/sf]
c;fdlos lgwg ePsf]n] pxfFx¿sf] cfTdfsf] lr/zflGtsf] sfdgf
ug{ Ps lbg ljbf ug{ egL SofDk; :jtGq ljBfyL{ o'lgogn] cg'/f]w
kq lbP cg';f/ ldlt @)^$ cfiff9 @) ut] a'waf/sf lbg ! -Ps_ zf]s
labf x'g] ePsf]n] ;DalGwt ;a}sf] hfgsf/Lsf nflu of] ;"rgf k|sflzt
ul/Psf] 5 . pQm lbg ;Dk"0f{ k|zf;lgs tyf k7g—kf7g sfo{nufot
xfn ;~rfng eO/x]sf] :gfts tx t];|f] jif{sf] n3" lzIf0f sfo{qmd
klg :ylut ul/Psf] Joxf]/f o;} ;"rgfåf/f hfgsf/L u/fOG5 .

=======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^$.)#.!(

yk cWoog ljbf af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
;dGjo dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] k=;=kmf= -#_ ;=zf= -@_ r= g+=


$^&.)^#—^$ ldlt @)^$.)#!& sf] kq k|fKt eof] .
o; SofDk;sf pk k|f= >L O{Zj/s'df/ >]i7 ldlt @)^).!!.)!
b]lv nfu" x'g] u/L tLg jif{sf] cWoog ljbfdf /xL cWoog ul//xg'
ePsf]df k'gM yk cWoog ljbfsf] nflu lgj]bg k|:t't ug'{ ePsf]
x'Fbf ldlt @)^#.!!.)! b]lv k'gM yk Ps jif{ cWoog ljbfsf]
:jLs[ltsf nflu l;kmfl/; ;fy Joxf]/f cg'/f]w ub{5' . txfFaf6 k|fKt
kqx¿ o;};fy ;+nUg u/L k7fOPsf] 5 .

af]wfy{
=======================
>L O{Zj/s'df/ >]i7 -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
pk k|f= SofDk;
k|d'v
($!.)^#—^$
@)^$.)#.@@

rf]/L ePsf] hfgsf/L ;DaGwdf .

>Ldfg\ sfof{no k|d'vHo",


dxfgu/Lo k|x/Lj[t, afnfh' .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] kl/;/ leq /x]sf] lzIf0f


;ldltx¿ /x]sf] ejgsf] tNnf] tnfdf /x]sf] n]vfsf] kmL sfpG6/df
ldlt @)^$.)#.@! ut] /ftL kmnfd] 9f]sf tyf sf7sf] 9f]sfdf
nufO/x]sf] tfnfx¿ kmf]/L To; sf]7fdf /x]sf] b/fhx¿dWo] k|eftLo
sfo{qmdsf ;=n]=kf= >L /fdxl/ lji6sf] lhDd]jf/L /x]sf] b/fh
kmf]/L ?= sl/j %!,^^).— gub /sd rf]/L ePsf] kfOPsf] x'Fbf
rf]/x¿sf] klxrfg u/L sfg'g adf]lhd sf/jfxL u/L rf]/L ePsf] gub
lkmtf{ lbnfO kfpgsf] nflu of] lgj]bg k]z u/]sf] Joxf]/f cg'/f]w
5.

jf]wfy{ M
=====================
!= >L dxfgu/Lo k|x/L k|efu, -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
:joDe' — hfgsf/Lsf nflu . SofDk;
k|d'v
@= >Ldfg pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
.)^$—^% @)^$.)
$.@&

rf]/L ;DaGwdf .

>Ldfg\ sfof{no k|d'vHo",


dxfgu/Lo k|x/Lj[t, afnfh' .

o; SofDk;sf] k=;=r=g+= ($!.)^#—^$ ldlt


@)^$.)#.@@ sf] kqfg';f/ ldlt @)^$.)#.@! ut] /ftL n]vf
zfvfsf] kmL sfpG6/df kmnfd] tyf sf7sf] 9f]sfdf nufO/x]sf]
tfnfx¿ kmf]/L To; sf]7fdf /x]sf] b/fhx¿dWo] k|eftLo
sfo{qmdsf 6f=u= >L /fdxl/ lji6sf] lhDd]jf/L /x]sf] b/fh kmf]/L
?= %!,^^).— gub /sd rf]/L ePsf] ;DaGwdf sf/afxL u/L rf]/L
ePsf] gub lkmtf{ lbnfO kfpgsf] nflu To; sfof{nodf cg'/f]w
ul/Psf]df ;f] ;DaGwdf xfn;Dd rf]/L ePsf] gub km]nf
k/]÷gk/]sf] Hffgsf/L pknJw u/fO lbg' x'g cg'/f]w ul/G5 .

jf]wfy{ M
=====================
!= >Ldfg pks'nkltHo", -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
pks'nkltsf] sfof{no, SofDk; k|d'v
lq= lj=, sLlt{k'/ .
@= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^$.)#.@%

/dfgf lbOPsf] jf/] .

>LdtL c~h' lu/L


pk k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{no, sd{rf/L k|zf;g dxfzfvfsf] k= ;+=


kmf= -$_ s= k|= d= zf= -!_ r= g+= @)%^ ldlt @)^$.)#.!
$ sf] kqfg';f/ tkfOF{nfO{ o; SofDk;sf] c+u|]hL lzIff ljifosf] pk
k|fWofks kbaf6 lzIffzf:q s]Gb|Lo ljefu, sLlt{k'/df /x]sf]
c+u|]hL ljifosf] ;x k|fWofks kbsf] l/Qm b/jGbLaf6 tnj vfg] u/L
j]tnjL sfhdf v6fOPsf] x'Fbf cfˆgf] lhDdfdf /x]sf ;/ ;fdfgx¿ j/
a'emf/y u/L pQm ljefudf ldlt @)^$.)$.)! b]lv nfu" x'g] u/L
xflh/ x'g hfg /dfgf kq lbOPsf] 5 .

tkfO{Fn] o; SofDk;df /xL ug'{ ePsf] ;]jfsf] nflu wGojfb k|bfg


ul/G5 .

jf]wfy{ tyf sfof{y{ M


=======================
!= >L /lhi6«f/sf] sfof{no, -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >L ljefuLo k|d'vsf] sfof{no,
lzIffzf:q s]Gb|Lo ljefu, sLlt{k'/ .
#= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L sDKo'6/ o'lg6,
s= k|= d=, lq= lj= sLlt{k'/ .
%= >L ljefuLo k|d'v,
c+u|]hL lzIff lzIf0f ljefu,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
^= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^$.)#.@%

;l~rt labfsf] /sd k7fO lbg] af/] .

>L cfly{s k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] c= x]Ny OG;k]S6/ kbaf6 pd]/sf] sf/0fn] oxL


ldlt @)^#.!@.)# b]lv clgafo{ cjsfz k|fKt ug'{ ePsf >L
hnaxfb'/ dxh{gsf] ;l~rt 3/ labf #* lbg / la/fdL labf #%% lbg
u/L hDdf #(# lbgsf] dfl;s vfOkfO cfPsf] tnj ?= *,#&@.— n]
x'g] ?= !,)(,^&#.— e'QmfgL lbg' kg]{ b]lvPsf]n] pQm /sd
lgsfzf k7fO lbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .

=======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^$.)#.@^

ljz]if tnjL labfsf] /sd k7fO lbg] af/] .

>L cfly{s k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] c= x]Ny OG;k]S6/ kbaf6 pd]/sf] sf/0fn] oxL


ldlt @)^#.!@.)# b]lv clgafo{ cjsfz k|fKt ug'{ ePsf >L
hnaxfb'/ dxh{gsf] lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{no, sd{rf/L k|zf;g
dxfzfvfsf] r= g+= @!#* ldlt @)^$.)#.@) sf] :jLs[t kqfg';f/
ljz]if tnjL labf afkt ?= $!,*^).— e'QmfgL lbg' kg]{ ePsf]n]
pQm /sd lgsfzf k7fO lbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .

=======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^$.)$.!)

;l~rt /sdx¿ e'QmfgL lbnfO lbg] af/] .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf k|fWofks 8f= dgk|;fb jfUn]n] ldlt @)^$.)!.)@


b]lv nfu" x'g] u/L /flhgfdf lbg' ePsf] x'Fbf pxfFn] kfpg]
;Dk"0f{ ;'lawfx¿sf] /sd e'QmfgL lbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w
ub{5' .
8f= jfUn];Fu SofDk;sf] tkm{af6 s'g} afFsL aSof}tf
gePsf], ;~rosf]if qmdfÍ $@)# ePsf] / rfn' cf= j= @)^#.)^$
df dfl;s tna ?= !*,!@%.— vfOkfO cfpg' ePsf] tyf pxfFn]
@)^# r}q d;fGt;Dd pkef]u u/L afFsL /xg cfPsf
labfx¿dWo] /]s8{ cg';f/ 3/labf *@ !÷@ lbg, la/fdL labf $@(
#
÷$ lbg u/L hDdf labf %!@ lbg ;l~rt ePsf] x'Fbf lghsf] labf
a/fa/sf] x'g cfpg] /sd To;} sfof{noaf6 e'QmfgL lbg] Joj:yfsf
nflu cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=======================
!= k|f= 8f= dgk|;fb jfUn], -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^%.)#.)%

lzIf0f z'Ns ldgfxf ul/lbg]] af/] .

>L lq= lj= s]Gb|Lo SofDk;,


Joj:yfkg ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; s]lGb|o SofDk;sf] Joj:yfkg ;+sfo cGtu{t M.B.S. 1st Year, Campus

Roll No. 86 sL 5fqf u+u]Zj/L dxh{gsf] lktf pk k|fWofks >L


k"0f{dfg dxh{g o; SofDk;df :yfoL ;]jfdf k|fWofkg/t /xg' ePsf]
x'Fbf lghsf] 5f]/Ln] lq= lj= lgodfg';f/ kfpg] lzIf0f z'Ns
ldgfxfsf] Joj:yfsf] nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

========
========
=====
g]qk|;fb lwtfn
SofDk; k|d'v
.)^#—^$
@)^$.)#.@^

;fOsn rf]/L ePsf] ;DaGwdf .

>L dxfgu/Lo k|x/L k|efu,


sLlt{k'/, .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf lkog >L ;Ltf/fd lu/L ldlt


@)^$.)#.@^ ut] o; SofDk;sf lr7Lkq ;fOsndf lnO lqe'jg
ljZjljBfno, s]Gb|Lo sfof{no, sLlt{k'/df uPsf]df pQm
sfof{nosf] aflx/ kl§ ;fOsn /fvL lr7Lkq a'emfO cfpbf ;fOsn
gkfO x/fPsf] egL lghn] lgj]bg lbPsf]n] pQm ;fOsn vf]hL
u/Llbg' x'g Joxf]/f cg'/f]w 5 .

jf]wfy{ M
=====================
>L dxfgu/Lo k|x/Lj[Q, -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
sfnLdf6L . SofDk;
k|d'v
@)^$.)#.@*

/fxbfgL agfpg] af/] .

>L k|d'vHo",
lhNnf k|zf;g sfof{no sf7df08f},
aa/dxn, sf7df08f} .

o; SofDk;sf z}= j= @)^#.)^$, k|eftLo ;d"xsf] ul0ft lzIff


ljifosf] cf+lzs lzIfssf] ¿kdf k|fWofkg/t >L jL/]Gb|s'df/
d}gfnLsf] nflu /fxbfgL cfjZos ePsf] x'Fbf ;f] agfpgsf] nflu
l;kmfl/; kfpg lga]bg ug'{ ePsf]n] lghsf] gfddf /fxbfgL lbnfO
lbg l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

=======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^$.)#.@*

lkm—sfp06/ aGb x'g] af/] .

ldlt @)^$ cfiff9 #! / #@ ut]sf lbg cf= j= @)^#.)^$ sf]


cfly{s sf/f]jf/sf] ;fn—tdfdL sfo{ x'g] ePsf]n] pQm lbg k|
eftLo, lbjf / /fqL tLg} l;ˆ6sf lkm—sfp06/x¿ aGb x'g] Joxf]/f
;Dk"0f{ ljBfyL{x¿sf] hfgsf/Lsf nflu ;"lrt ul/G5 .

=======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
.)^#—^$
@)^$.)#.@*

nfut Oi6d]6 agfO lbg] af/] .

>L dN6L6]s OlGhlgol/Ë sG;n6]G;L ,


a'4gu/, sf7df8f}+ .

o; SofDk;df sIff sf]7fsf] cefj eO xfn @)) hgf ;Dd


ljBfyL{ c6fpg] $ j6f 6x/fsf] ¿kdf sIff sf]7f lgdf{0f ug]{ ldlt
@)^$.)#.@& ut] a;]sf] SofDk; sfo{ ;ldltsf] a}7saf6 lg0f{o
ePsf] / pQm lgdf{0f sfo{ oyfl;3| ug'{ kg]{ ePaf6 ;f] sf] nfut
Oi6d]6 tof/ u/L k7fO lbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

jf]wfy{ M
=====================
>L nf]vfzfvf, -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^$.)$.)@

;l~rt /sdx¿ e'QmfgL lbnfO lbg] af/] .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf bIf s'lrsf/ >LdtL gfgLd}rf Rofd]gLsf] ldlt @)^$


h]i7 #) ut]sf lbg c;fdlos lgwg ePsf] x'Fbf pxfFn] lq= lj=
lgodfg';f/ kfpg] ;Dk"0f{ ;'lawfx¿sf] /sd e'QmfgL lbg] Joj:yfsf
nflu cg'/f]w ub{5' .
>LdtL Rofd]gL;Fu SofDk;sf] tkm{af6 s'g} afFsL aSof}tf
gePsf], ;~rosf]if qmdfÍ ======= ePsf] / rfn' cf= j=
@)^#.)^$ df dfl;s tna ?= ===============.—
vfOkfO cfpg' ePsf] tyf pxfFn] @)^$.)@.#) ;Dd pkef]u u/L
afFsL /xg cfPsf labfx¿dWo] /]s8{ cg';f/ 3/ labf !^% lbg,
la/fdL labf $*!!÷@ lbg u/L hDdf labf ^$^!÷@ lbg ;l~rt ePsf]
x'Fbf lghsf] labf a/fa/sf] x'g cfpg] /sd To;} sfof{noaf6
e'QmfgL lbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' . ;fy} >LdtL
Rofd]gLn] 3/ ljbf tyf la/fdL labf afx]s cGo s'g} klg ljbf -ljz]if
tnjL ljbf, cWoog ljbf / tnjL ljbf_ glnPsf] Joxf]/f hfgsf/L
u/fOG5 .
af]wfy{
=======================
!= >L n]vfzfvf, -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@= >L pd]z g]kfnL
tfxfrn .
@)^$.)$.)@

dfl;s Hofnfbf/Ldf lgo'lQm ul/Psf] af/] .

;'>L gLn" kf]8],


sf=d=g=kf= — !&,
9Nsf] .

o; SofDk;df l/Qm /x]sf] lkog kbdf tkfO{nfO{ ldlt @)^$.)$.)^


ut]b]lv nfu" x'g] u/L lq= lj= ;]jf cfof]u jf cGo s'g} k|lqmofaf6
:yfoL JolQm l;kmfl/; eO cfPdf jf cGo s'g} Joj:yf ePdf :jtM
x6\g] u/L csf]{ Joj:yf geP;Dd ;f] kbdf SofDk; sfo{ ;ldltsf] ldlt
@)^$.)#.@& sf] a}7ssf] lg0f{ofg';f/ dfl;s Hofnfbf/Ldf sfd
ug{ nufOPsf] 5 .
tkfO{n] SofDk;df sfof{nox¿, sIff sf]7fx¿ tyf
zf}rfnodf ;/;kmfOsf] sfo{ ;DalGwt k|d'vsf] dftxtdf /xL
ug'{ kg]{5 .

af]wfy{ tyf sfof{y{


=======================
!= >Ldfg\ pks'nkltHo", -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
pks'nkltsf] sfof{no, SofDk; k|
d'v
lq= lj=, sLlt{k'/ — lgo'lQmnfO{ :jLs[lt k7fO lbg'x'g .
@= >L /lhi6«f/sf] sfof{no
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^$.)$.)@

dfl;s Hofnfbf/Ldf lgo'lQm ul/Psf] af/] .

>LdtL ;l/tf g]kfnL,


sf=d=g=kf= — !#,
tfxfrn .
o; SofDk;df l/Qm /x]sf] s'lrsf/ kbdf tkfO{nfO{ ldlt @)^$.)
$.)^ ut]b]lv nfu" x'g] u/L lq= lj= ;]jf cfof]u jf cGo s'g} k|
lqmofaf6 :yfoL JolQm l;kmfl/; eO cfPdf jf cGo s'g} Joj:yf ePdf
:jtM x6\g] u/L csf]{ Joj:yf geP;Dd ;f] kbdf SofDk; sfo{ ;ldltsf]
ldlt @)^$.)#.@& sf] a}7ssf] lg0f{ofg';f/ dfl;s Hofnfbf/Ldf
sfd ug{ nufOPsf] 5 .
tkfO{n] SofDk;df sfof{nox¿, sIff sf]7fx¿ tyf
zf}rfnodf ;/;kmfOsf] sfo{ ;DalGwt k|d'vsf] dftxtdf /xL
ug'{ kg]{5 .

af]wfy{ tyf sfof{y{


=======================
!= >Ldfg\ pks'nkltHo", -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
pks'nkltsf] sfof{no, SofDk; k|
d'v
lq= lj=, sLlt{k'/ — lgo'lQmnfO{ :jLs[lt k7fO lbg'x'g .
@= >L /lhi6«f/sf] sfof{no
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^$.=====.=====

dfl;s Hofnfbf/Ldf lgo'lQm ul/Psf] af/] .

>L

===================================
===========
================================
============== .

o; SofDk;df l/Qm /x]sf]


===================================
=========== kbdf tkfO{nfO{ ldlt
@)^$.=====.====== ut]b]lv nfu" x'g] u/L lq= lj= ;]jf
cfof]u jf cGo s'g} k|lqmofaf6 :yfoL JolQm l;kmfl/; eO cfPdf jf
cGo s'g} Joj:yf ePdf :jtM x6\g] u/L csf]{ Joj:yf geP;Dd ;f]
kbdf dfl;s Hofnfbf/Ldf sfd ug{ nufOPsf] 5 .
tkfO{n] ;DalGwt k|d'vsf] dftxtdf /xL sfo{ ug'{ kg]{5 .

af]wfy{ tyf sfof{y{


=======================
!= >Ldfg\ pks'nkltHo", -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
pks'nkltsf] sfof{no, SofDk; k|
d'v
lq= lj=, sLlt{k'/ — lgo'lQmnfO{ :jLs[lt k7fO lbg'x'g .
@= >L /lhi6«f/sf] sfof{no
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^$.)$.)^

:6]6d]G6 pknAw u/fOlbg] af/] .

>L gful/s nufgL sf]if,


k'tnL;8s, sf7df08f} .

o; SofDk;df sfo{/t lgDg lnlvt lzIfs÷sd{rf/Lx¿sf] cf= j=


@)^#.)^$ sf] To; sfof{nodf /x]sf] vftfsf] /sd hDdf ul/Psf] :
6]6d]G6 kq jfxs x:t] pknAw u/fOlbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

==========================
-j;Gtk|;fb k/fh'nL_
pk k|zf;s
@)^$.)$.)*

;"rgf .

o; SofDk;df sfo{/t :yfoL tyf s/f/ k|fWofksx¿sf aLrdf æk|


fWofks lxt sf]ifÆ v8f ug]{ på]Zon] oxL ldlt @)^$ >fj0f
dlxgfb]lv dfl;s ?= !,))).— -Ps xhf/_ sf b/n] /sd hDdf ug]{ ;f]r
agfPsf 5f}+ . t;y{ OR5's k|fWofksx¿n] cfˆgf] gfddf x:tfIf/ u/L
;xdtL hgfO lbg'x'g cg'/f]w ub{5f}+ . k|fWofksx¿sf] gfdfjnL
o;} ;"rgf ;Fu ;DnUg 5 .

========================
k|fWofksx¿
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn

k'gZr M ;xdtL hgfpg] k|fWofksx¿n] oxL ldlt @)^$ >fj0f !*


ut] lbgsf] !M)) ah] 5nkmnsf nflu SofDk;df pkl:yt eO lbg'x'g
cg'/f]w 5 .
@)^$.)$.)!

sfh lkmtf{ af/] .

>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= s= k|= d= zf= sf] k= ;= r= g++ $!&# ldlt


@)^@.)!.@@ sf] kqfg';f/ n]vf lgoGqs >L eut a:g]t o;
SofDk;df a]tnjL sfhdf cfO sfo{/t /xg' ePsf]df lq= lj= cfly{s k|
zf;g dxfzfvfsf] k= ;+= @#@.)^#—^$ ldlt @)^#.!@.)* sf]
kqfg';f/ jxfFsf] ;]jf cf= k|= d= zf= df cfjZos eO pQm zfvfdf
g} uO xfn sfo{/t /xg' ePsf] x'Fbf jxfFnfO{ ldlt @)^$.)$.)!
b]lv nfu" x'g] u/L o; SofDk;af6 lg/LIf0f dxfzfvfdf g} sfh
lkmtf{ ul/lbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{ tyf sfof{y{


======================
!= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
lq= lj=, sLlt{k'/ . SofDk; k|
d'v
@= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
@)^$.)$.)*

tnjL sfhnfO{ a]tnjL sfh ul/lbg] af/] .

>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLltk'/ .

lq= lj= s= k|= d= zf= sf] k= ;= r= g+= $#&& ldlt @)


%%.!).!* sf] kqfg';f/ ldlt @)%%.!!.)! b]lv o; SofDk;df tnjL
sfhdf cfO sfo{/t /xg' ePsL ;xfos k|zf;s >LdtL ck0ff{ k|wfgn]
cfˆgf] :jfYosf] sf/0f xfn sfo{/t /xg' ePsf] o; SofDk;df g} a]tnjL
sfh ldnfO kfpFm egL ldlt @)^$.====.===== df lgj]bg
lbg' ePsf] x'Fbf jxfFsf] lgj]bg ;d]t o;};fy /fvL k7fOPsf] 5 .
lghnfO{ o;} SofDk;df j]tnjL sfhdf v6fOlbg] Joj:yfsf nflu
l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{ tyf sfof{y{


======================
!= >LdtL ck0ff{ k|wfg,
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
xfn — dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >L of]hgf zfvf,
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
@)^$.)*.)(

;Dks{ ug{ cfpg] af/] .

>L 8L= kL= sG:6«S;g,


bLks k08Lt
nfdf6f/ — (, ljb'/ gu/kflnsf .
xfn —
kmf]g g++ —

o; SofDk;df sIffsf]7f lgdf{0f ug{sf] nflu af]nkq cfXjfg


ul/Psf]df k|fKt ePsf af]nkqx¿ dWo] To; lgdf{0f ;]jfn] k]z u/]sf]
af]nkqsf] /sd ?= !^,(),$*(.#% ;aeGbf sd /sdsf] ePsf] x'Fbf
ldlt @)^$.)*.)& ut]sf lbg a;]sf] SofDk; sfo{ ;ldltsf] a}7sn]
To; lgdf{0f ;]afsf] af]nkq :jLs[t ug]{ lg0f{o ePsf] x'Fbf
lgdf{0f sfo{sf] nflu ;Demf}tf ug{ & lbg leq pkl:yt x'g
cfpg ;"rgf ul/G5 . & lbg leq pkl:yt x'g gcfPdf cGo Joj:yf x'g]
Joxf]/f ;d]t hfgsf/L u/fOPsf] 5 .
;Demf}tf ug{ cfpbf hdfgt /sd afkt yk @=% k|ltzt /sdsf]
a}+s ef}r/ cyjf a}+s Uof/]G6L kq lnO pkl:yt x'g' kg]{5 .

af]wfy{
======================
!= >L n]vfzfvf,
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >L dlN66]s OlGhlgol/Ë sG;n6]G;L
a'4gu/ .
@)^$.)$.)(

;Dks{ ug{ cfpg] af/] .

>L uf]/vsfnL lgdf{0f ;]jf,


u0f]zs'df/ >]i7
au'jf — *, g'jfsf]6 .
xfn —
kmf]g g++ — (*)#)@$*$!

o; SofDk;df au}rf -kfs{_ lgdf{0f ug{sf] nflu af]nkq


cfXjfg ul/Psf]df k|fKt ePsf af]nkqx¿ dWo] To; lgdf{0f ;]jfn]
k]z u/]sf] af]nkqsf] /sd ?= #,%*,^*&.#* ;aeGbf sd /sdsf]
ePsf] x'Fbf ldlt @)^$.)$.)( ut]sf lbg a;]sf] SofDk; sfo{ ;ldltsf]
a}7sn] To; lgdf{0f ;]afsf] af]nkq :jLs[t ug]{ lg0f{o ePsf]
x'Fbf lgdf{0f sfo{sf] nflu ;Demf}tf ug{ & lbg leq pkl:yt x'g
cfpg ;"rgf ul/G5 . & lbg leq pkl:yt x'g gcfPdf cGo Joj:yf x'g]
Joxf]/f ;d]t hfgsf/L u/fOPsf] 5 .
;Demf}tf ug{ cfpbf hdfgt /sd afkt yk @=% k|ltzt /sd o;
SofDk;sf] a}+s vftfdf hDdf u/L ;Ssn ef}r/ lnO pkl:yt x'g' kg]
{5 .

af]wfy{
======================
!= >L n]vfzfvf,
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >L dlN66]s OlGhlgol/Ë sG;n6]G;L
a'4gu/ .
@)^$.)$.!$

sfo{ ljefhg ul/Psf] af/] .

!= >LdtL gfgLdfof kf]8], bIf s'lrsf/


@= >L /fds[i0f kf]8], s'lrsf/
#= >LdtL s[i0fb]jL g]kfnL, s'lrsf/
$= >ldtL ;l/tf g]kfnL, s'lrsf/
%= ;'>L gLn' kf]8], s'lrsf/

o; SofDk;df ;/ ;kmfO sfo{sf] nflu tkl;ndf pNn]lvt


sd{rf/Lx¿nfO{ lgDg :yfgdf sfo{ ljefhg ul/Psf] 5 . cfˆgf cfˆgf
If]qsf sfo{ ;dodf k"/f ug{ ;"lrt ul/G5 .
tkl;n
s_ gfgLdfof kf]8]n] ;kmf ug]{ :yfgx¿
!= SofDk; k|d'vsf] sfof{no ejgdf /x]sf ;a} sf]7fx¿
@= ;xfos SofDk; k|d'vsf] sfof{no ejgdf /x]sf ;a} sf]7fx¿
#= k':tsfno ejgdf /x]sf ;a} sf]7fx¿
$= ;xfos SofDk; k|d'vsf] sfof{no ;Fu}sf] zf}rfnox¿

v_ gLn' kf]8]n] ;kmf ug]{ :yfgx¿


!= æ;LÆ Ansdf /x]sf] lzIf0f ljefux¿sf] ;a} sf]7fx¿
@= /fqL k|zf;gsf] sfof{no
#= n]vf sfp06/
$= :jtGq ljBfyL{ o'lgogsf] sfof{no tyf sf]7fx¿, zf]Rffnox¿ /
cufl8sf af6fx¿

u_ /fds[i0f kf]8]n] ;kmf ug]{ :yfgx¿


!= æaLÆ Ansdf /x]sf] ;Dk"0f{ sf]7fx¿ tyf zf}rfnox¿
@= :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff lzIf0f ljefu
#= æ8LÆ Anssf gofF sIff sf]7fx¿
3_ s[i0fb]jL g]kfnL / ;l/tf g]kfnLn] ;kmf ug]{ :yfgx¿
!= æPÆ Ansdf /x]sf tn dflysf ;Dk"0f{ sf]7fx¿
@= lj1fg k|of]uzfnfx¿ tyf sfof{nox¿
#= ejgdf hfg] af6f] / a/08fx¿
$= dlxnf÷k'?if zf}rfnox¿
=======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
:gfts tx bf];||f] jif{, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrnsf] k/LIff s]Gb|
k/]sf SofDk;x¿

!= klAns o'y SofDk;, wf]aLrf}/ — @(*&^ b]lv #)&&%


;Dd .
@= ;fgf]l7dL SofDk;, ;fgf]l7dL — #)&&^ b]lv #!#&%
;Dd .
#= kf6g ;+o'Qm SofDk;, kf6g9f]sf — #!#&^ b]lv
#@$@& ;Dd .
$= g]kfn sdz{ SofDk;, dLgejg — #@$@* b]lv ##)^
% ;Ddsf /
***$!( b]lv dflysf ;Dk"0f{ k/LIffyL{x¿ .

$= != ;fgf]l7dL SofDk;, ;fgf]l7dL #)&&^ b]lv #!#&% ;Dd


.
@)^$.)$.!&

sfo{ cfb]z lbOPsf] af/] .

>L uf]/vsfnL lgdf{0f ;]jf,


u0f]zs'df/ >]i7
au'jf — *, g'jfsf]6 .
xfn —
kmf]g g++ — (*)#)@$*$!

o; SofDk;df au}rf -kfs{_ lgdf{0f ug{ tkfO{sf] sf]6]zg


:jLs[t eP cg';f/ tkfO{;Fu ldlt )^$.)$.!$ df pQm lgdf{0f
sfo{ ug{ ;Demf}tf eO ;s]sf] x'Fbf SofDk;sf] tkm{af6
lgo'Qm ePsf k|fljlws ;Fu ;Dks{ /fvL kq k|fKt ePsf] ldltn] & lbg
leq lgdf{0f sfo{ z'? ug{ sfo{ cfb]z lbOPsf] 5 .

af]wfy{
======================
!= >L n]vfzfvf,
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >L dlN66]s OlGhlgol/Ë sG;n6]G;L — gS;f l8hfog tyf
cfjZos
a'4gu/ . lgb]{zg pknJw u/fOlbg' x'g .
$*.)^$—^% @)^$.)
$.@)

ljz]if tnjL labfsf] /sd lgsfzf af/] .

>L cfly{s k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] bIf s'lrsf/ kbdf sfo{/t /x]sL


>LdtL gfgLd}rf Rofd]sf] ldlt @)^$ h]i7 #) df lgwg ePsf]n]
lq= lj= s= k|= d= zf= sf] r= g+= @^&, ldlt @)^$.)$.!* sf]
kqfg';f/ lghsf] xsbf/nfO{ ljz]if tnjL labf % dlxgfsf] clGtd tnjn]
?= %,#@*.— n] x'g] ?= @^,^$).— e'QmfgL lbg' kg]
{ b]lvPsf]n] pQm /sd lgsfzf k7fOlbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w
ub{5' .

=======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^$.)$.@@

JolQmut ljj/0f k7fOPsf] af/] .

>L ljefuLo k|d'vsf] sfof{no,


lzIffzf:q s]Gb|Lo ljefu
lq= lj= sLlt{k'/ .

lq= lj= sd{rf/L k|zf;g dxfzfvfsf] kqfg';f/ o; SofDk;af6 To;


ljefudf ldlt @)^$.)$.)! b]lv a]tnjL sfhdf hfg' ePsL pk k|f=
>LdtL c~h' lu/Lsf] JolQmut ljj/0f kmf/d yfg ! o;};fy
k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=====================
!= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
lq= lj= sLlt{k'/ — ljj/0f kmf/d ;+nUg 5 .
SofDk; k|d'v
@= >L cfly{s k|zf;g zfvf,
lq= lj= sLlt{k'/ .
#= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
$= pk k|f >LdtL c~h' lu/L
lq= lj= df sfo{/t lzIfs tyf sd{rf/Lx¿sf] gofF
tnj :s]n
-@)^$ >fj0f ! ut]b]lv nfu"_
kb tx :s]n u|]8 ;
+Vof
k|fWofks ! -s_ @!,#)) %
.—
;x k|fWofks -@)%&.)$.)! eGbf cl3 @ !^, !!
lgo'lQm ePsfsf] nflu_ -s_ $^).—
;x k|fWofks -@)%&.)$.)! eGbf kl5 @ !^,))). !!
lgo'lQm ePsfsf] nflu_ -s_ —
pk k|fWofks -@)%&.)$.)! eGbf cl3 # !#,% !$
lgo'lQm ePsfsf] nflu_ -s_ ().—

pk k|fWofks -@)%&.)$.)! eGbf kl5 # ! !$


lgo'lQm ePsfsf] nflu_ -s_ #,@)).

pk k|zf;s÷n]vf lgoGqs # ! !@
-v_ #,@)).

;=k|fWofks÷lzIf0f ;xfos÷k| $ !!,$ !&
lzIfs÷;=nfOa|]l/og -s_ %).—
n]vf clws[t÷;=k|zf;s÷e08f/ clws[t $ !!,$ !^
-v_ %).—
Nofj clzi6]G6 -@)%&.)$.)! eGbf cl3 ^ &,&#) @)
lgo'lQm ePsfsf] nflu_ -s_ .—
Nofj clzi6]G6 -@)%&.)$.)! eGbf kl5 ^ &,$(). @)
lgo'lQm ePsfsf] nflu_ -s_ —
n]vfkfn÷x]8 clzi6]G6÷6f= v= ^ &,$(). !^
-v_ —
l;=a's r]s/÷l;=d]df] OGrfh{÷l;=Nofj & ^,$)). @)
Ajfo -s_ —
@)^$.)$.#!

/dfgf lbOPsf] af/] .

>L u'0f/fh Gof}kfg]


/;'jf .

lhNnf lzIff sfof{no, /;'jfaf6 ldlt @)^@.!!.)% b]lv


@)^$.)#.#) ;Dd cWoog ljbf :jLs[t u/fO k|jL0ftf k|df0fkq
txsf] cWoog ug{sf] nflu cfpg' ePsf tkfO{ >L u'0f/fh
Gof}kfg]sf] ldlt @)^$.)#.#) b]lv cWoog ljbfsf] cjlw ;dfKt
ePsf] x'Fbf z}= ;= @)^$.)^% >fj0f b]lv cfˆgf] ljBfnodf xflh/
x'g hfg of] /dfgf kq lbOPsf] 5 .

af]wfy{
==========================
>L lhNnf lzIff sfof{no
-s[i0fk|;fb 9sfn_
/;'jf . ;=SofDk; k|
d'v
@)^$.)%.)^

dfl;s Hofnfbf/Ldf lgo'lQm ul/Psf] af/] .

>L dGh's'df/L kf08] -clwsf/L_


?kfsf]6, uf=lj=;= — (
tgx' .

o; SofDk;sf ;fljs x]= c= >L k"0f{dfg dxh{gn] /flhgfdf u/L


l/Qm /xg uPsf] x]8 clzi6]G6 kbdf tkfO{nfO{ ldlt @)^$.)%.)&
ut]b]lv nfu" x'g] u/L lq= lj= ;]jf cfof]u jf cGo s'g} k|lqmofaf6
:yfoL JolQm l;kmfl/; eO cfPdf jf cGo s'g} Joj:yf ePdf :jtM
x6\g] u/L csf]{ Joj:yf geP;Dd ;f] kbdf dfl;s Hofnfbf/Ldf sfd
ug{ lgo'lQm ul/Psf] 5 .
;DalGwt zfvf k|d'vsf] dftxtdf /xL sfo{ ug'{xf]nf .

af]wfy{ tyf sfof{y{


=======================
!= >Ldfg\ pks'nkltHo", -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
pks'nkltsf] sfof{no, SofDk; k|
d'v
lq= lj=, sLlt{k'/ — lgo'lQmnfO{ :jLs[lt k7fO lbg'x'g .
@= >L /lhi6«f/sf] sfof{no
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^$.)%.)^

dfl;s Hofnfbf/Ldf lgo'lQm ul/Psf] af/] .

>L r'g'dfof kf08] -Gof}kfg]_


jxfsL7fF6L, uf=lj=;= — (
agLkf]v/f, kj{t .

o; SofDk;sf 6f= u= >LdtL ;Ltf clwsf/L a]tnjL labfdf a:g' ePsf]


sf/0f l/Qm /xg uPsf] lnog kbdf tkfO{nfO{ ldlt @)^$.)%.)&
ut]b]lv nfu" x'g] u/L dfl;s Hofnfbf/Ldf sfd ug{ nufOPsf] 5 .
lgh clwsf/L ljbfaf6 kmls{ xflh/ x'g cfPdf :jtM x6\g] Joxf]/f ;d]t
hfgsf/L u/fOPsf] 5 .
;DalGwt zfvf k|d'vsf] dftxtdf /xL sfo{ ug'{xf]nf .

af]wfy{ tyf sfof{y{


=======================
!= >Ldfg\ pks'nkltHo", -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
pks'nkltsf] sfof{no, SofDk; k|
d'v
lq= lj=, sLlt{k'/ — lgo'lQmnfO{ :jLs[lt k7fO lbg'x'g .
@= >L /lhi6«f/sf] sfof{no
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^$.)%.@$

sfo{ ljefhg ul/Psf] af/] .

>L dGh's'df/L kf08]


x]=c=
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

tkfO{nfO{ csf]{ Joj:yf geP;Ddsf nflu lbjf ;d"xsf]


ljBfyL{ sNof0f zfvfdf /xL sfo{ ug{ v6fOPsf] 5 . pQm zfvfdf
x]= c= >LdtL zf/bf >]i7 ;d]t ;Fu /xL ljBfyL{sf] kl/ro kq
agfpg], 5fqj[lQ tyf lgz'Nsj[lQ ;DaGwL sfd, ljBfyL{sf] aflx/af6
k|fKt x'g] ;fwf/0f tyf /lhi6/L lr7Lx¿ ljBfyL{x¿nfO{ lbg] /
ljBfyL{ ;Fu ;DalGwt cGo sfd ug{ ;d]t ;"lrt ul/G5 .

af]wfy{
=======================
!= >L ;xfos SofDk; k|d'v, -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
lbjf ;d"x, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >LdtL zf/bf >]i7
x]= c=
ljBfyL{ sNof0f zfvf
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^$.)%.)^

:jLs[lt af/] .

>Ldfg\ pks'nkltHo"
pks'nkltsf] sfof{no
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df xfn k|eftLo, lbjf tyf /fqL l;ˆ6df u/L k|jL0ftf k|


df0fkq txb]lv :gftsf]Q/ tx;Dd cWoog cWofkg x'g] sfo{qmddf
sl/j gf} xhf/ ljBfyL{x¿ cWoog/t 5g\ . ljBfyL{ ;+Vofdf j[l4
ePsf] sf/0f SofDk;sf lgoldt sfo{qmddf sfo{/t sd{rf/Lx¿ lgs}
sd 5g\ . To;dWo] klg lgDg lnlvt :yfoL b/aGbLdf /x]sf
kbx¿ xfn l/Qm /xbf sfo{ ;Dkfbg ug{ Hofb} sl7gfO eO/x]sf] 5
. SofDk;sf] sfo{ af]em cg';f/ pQm l/Qm kbx¿df kbk"lt{ x'g
lgtfGt cfjZos ePsf] x'Fbf :yfoL Joj:yf geP;Ddsf nflu lgDg lnlvt
kbx¿df dfl;s Hofnfbf/Ldf sd{rf/L lgo'lQm u/L sfd rnfpg :jLs[lt
kfpg >Ldfg\ ;dIf cg'/f]w ub{5' .
tkl;n
!= x]8 clzi6]G6 — # -tLg_ — >L kbd;'Gb/ ;F}h', >L /
+us[i0f dfgGw/ / k"0f{dfg dxh{gn]
/flhgfdf u/]sf] sf/0f l/Qm .
@= ;= nfOa|]l/og — ! -Ps_ — >L ?b|k|;fb g]kfnn] /flhgfdf
u/]sf] sf/0f l/Qm .
#= x]Ny clzi6]G6— ! -Ps_ — >L hnaxfb'/ dxh{g pd]/sf]
sf/0f cjsfz k|fKt u/]sf]
sf/0f l/Qm .
$= rf}lsbf/ — @ -b'O{_ — >L OGb|axfb'/ b'jf8L /
g]qaxfb'/ tfdfËn] /flhgfdf u/]sf]
sf/0f l/Qm

=======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^$.)%.!#

;efxn lgdf{0f ug]{ :jLs[lt af/] .

>Ldfg\ pks'nkltHo"
pks'nkltsf] sfof{no
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df k|eftLo, lbjf tyf /fqL l;ˆ6df u/L k|jL0ftf k|df0fkq


txb]lv :gftsf]Q/ tx;Dd cWoog cWofkg x'g] ePsf] x'Fbf sIff
;~rfng ug{sf] nflu g} sIff sf]7fx¿sf] cefj ePsf] Joxf]/f cg'/f]w
ub{5' . :jtGq ljBfyL{ o'lgog nufot cGo ljBfyL{ ;+3 ;
+u7gx¿sf] sfo{qmd, ;ef, uf]i7L cflb ;~rfng u/fpFbf ;efxn
sf]7fsf] cefjsf] sf/0faf6 cWoog cWofkg sfo{df jfwf kl//x]sf]
5 . ;efxn lgdf{0f ug{sf] nflu :jtGq ljBfyL{ o'lgogaf6 af/Daf/
SofDk; k|zf;g ;dIf cg'/f]w ul/Psf]df dlN66]s OlGhlgol/Ë
sG;N6]G;LnfO{ nfut Oi6d]6 u/fpFbf ?= @^,##,))$.—
-5AaL; nfv t]QL; xhf/ rf/_ Eof6 afx]s nfUg] Oi6d]6 k|fKt ePsf]
/ pQm Oi6d]6 ldlt @)^$.)%.)& ut]sf lbg a;]sf] SofDk; sfo{
;ldltsf] a}7sdf k]z x'Fbf pQm ;efxn lgdf{0f ug{ :jLs[ltsf]
kfpgsf] nflu s]Gb|Lo sfof{nodf k7fpg] lg0f{o ePsf] x'Fbf
:jLs[ltsf] nflu Joxf]/f k]z ub{5' .

af]wfy{
=====================
>L n]vfzfvf, -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^$.)%.!#

sIff sf]7f lgdf{0f ug]{ :jLs[lt af/] .

>Ldfg\ pks'nkltHo"
pks'nkltsf] sfof{no
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df k|eftLo, lbjf tyf /fqL l;ˆ6df u/L k|jL0ftf k|df0fkq


txb]lv :gftsf]Q/ tx;Dd cWoog cWofkg sfo{ ;~rfng eO/x]sf]
5 . pko{'Qm txsf] ;a} l;ˆ6 tyf jif{df u/L sl/j (,)))
ljBfyL{x¿ cWoog/t 5g\ . ljBfyL{ ;+Vofdf cToflws rfksf] sf/0f
sIff sf]7fx¿sf] Hofb} g} cefj eO /x]sf]5 . xfn s'g} 7"nf] sIff
ejg lgdf{0f ug{ g;s] klg sl/j @)) hgf;Dd ljBfyL{ c6fpg] # j6f
7"nf sIffsf]7f lgdf{0f ug{ cfjZos ePsf] x'Fbf dlN66]s
OlGhlgol/Ë sG;N6]G;LnfO{ nfut Oi6d]6 u/fpFbf ?= !(,
(&,#@!.%) -pGgfO; nfv ;GtfGgAa] xhf/ tLg ;o PSsfO; / k};f
krf;_ Eof6 afx]s nfUg] Oi6d]6 k|fKt ePsf] / pQm Oi6d]6 ldlt
@)^$.)%.)& ut]sf lbg a;]sf] SofDk; sfo{ ;ldltsf] a}7sdf k]z
x'Fbf pQm sIffsf]7f lgdf{0f ug{ :jLs[ltsf] nflu s]Gb|Lo
sfof{nodf k7fpg] lg0f{o ePsf] x'Fbf :jLs[ltsf] kfpg Oi6d]6
;d]t o;};fy /fvL k7fOPsf] Joxf]/f k]z u/]sf] 5' . pQm sIffsf]7f
lgdf{0f sfo{ SofDk;sf] cfGtl/s ;|f]taf6 ;~rfng ug]{ Joxf]/f ;d]t
cg'/f]w 5 .
af]wfy{
=====================
>L n]vfzfvf, -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^$.)%.@)

l;kmfl/; kmf/d k7fOPsf] af/] .

>L lhNnf lzIff clwsf/LHo"


lhNnf lzIff sfof{no, sf7df8f}+ .

ljZjljBfno cg'bfg cfof]usf] ldlt @)^$.)$.!% sf] kqfg';f/


h]x]Gbf/, ckfË, blnt, hghflt Pj+ cfly{s ¿kdf ljkGg 5fqfx¿sf
nflu ljZjljBfno cg'bfg cfof]uaf6 5fqj[lQsf] nflu lgj]bg dfu eP
cg';f/ o; SofDk;df cWoog/t 5fqfx¿af6 lgj]bg kg{ cfPsf]n]
tkl;ndf pNn]lvt 5fqfx¿sf] lgj]bg kmf/d ;+nUg u/L o;} kq;fy
k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .
tkl;n
qm gfd tx s}lkmot
= ;
+=
!= lji0f'dfof sf/fv]tL :gfts tx k|yd
-8Nnfsf]6L_ jif{
@= ljhof ;'a]bL ,,
#= sdnf l3ld/] ,,
$= ljdnf hL= ;L= ,,
%= cK;/f c5fdL :gftsf]Q/ tx k|
yd jif{
^= /df g]kfn -cof{n_ ,,
&= rGb|s'df/L /fO{ ,,
*= sdnf e§ ,,

=====================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^$.)%.@#

/dfgf lbOPsf] jf/] .

8f= ofbjk|sfz nfld5fg]


pk k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{no, sd{rf/L k|zf;g dxfzfvfsf] k= ;+=


kmf= -$_ s= k|= d= zf= -!_ r= g+= $!% ldlt @)^$.)%.@#
sf] kqfg';f/ tkfOF{nfO{ o; SofDk;sf] g]kfnL lzIff ljifosf] pk k|
fWofks kbaf6 lzIffzf:q s]Gb|Lo ljefu, sLlt{k'/df lzIffzf:q ljifosf]
k|fWofks kbsf] l/Qm b/aGbLaf6 pk k|fWofks kbsf] tnj vfg]
u/L csf]{ Joj:yf geP;Ddsf nflu lzIffzf:q s]Gb|Lo ljefu,
sLlt{k'/df j]tnjL sfhdf v6fOPsf] x'Fbf cfˆgf] lhDdfdf /x]sf ;/
;fdfgx¿ j/ a'emf/y u/L pQm ljefudf ldlt @)^$.)%.@$ b]lv
nfu" x'g] u/L xflh/ x'g hfg /dfgf kq lbOPsf] 5 .

tkfO{Fn] o; SofDk;df /xL ug'{ ePsf] ;]jfsf] nflu wGojfb k|bfg


ul/G5 .

jf]wfy{ tyf sfof{y{ M


=======================
!= >L /lhi6«f/sf] sfof{no, -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >L ljefuLo k|d'vsf] sfof{no,
lzIffzf:q s]Gb|Lo ljefu, sLlt{k'/ .
#= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L sDKo'6/ o'lg6,
s= k|= d=, lq= lj= sLlt{k'/ .
%= >L ljefuLo k|d'v,
g]kfnL lzIff lzIf0f ljefu,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
^= >L n]vf zfvf, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^$.)%.@&

r]s k7fO lbg] af/] .

>L b"/ ;~rf/ sfof{no,


eb|sfnL, sf7df8f}+ .

pko'{Qm ;DaGwdf To; sfof{noåf/f o; SofDk;df ldlt @)^$.)


%.!$ / !% ut] ;~rflnt kfFrf} txsf] lnlvt k/LIff ;~rfng ;DaGwL
SofDk;sf] r]s kqafxs x:t] k7fO lbg'x'g cg'/f]w ub{5' .

=========================
-s[i0fk|;fb 9sfn_
;= SofDk; k|d'v
@)^$.)^.)^

;?jf ;xdtL ;DaGwdf .

>Ldfg\ /lhi6f/Ho",
/lhi6f/sf] sfof{no,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

dx]Gb| df]/Ë cfbz{ ax'd'vL SofDk;, la/f6gu/sf cy{zf:q ljifosf


pk k|fWofks >L gLndl0f kf]v/]nn] xfn d]/f] Jojxfl/s
sl7gfOn] ubf{ sf7df08f} ;?jf x'g' k/]sf] / o; SofDk;df cy{zf:q
ljifosf] b/jGbL l/Qm /x]sf]n] pQm b/jGbLdf ;?jf x'gsf nflu
;xdtL pknJw u/fO lbg cg'/f]w u/L lgj]bg ug'{ ePsf] x'Fbf lgh
kf]v/]nnfO{ o; SofDk;df ;?jf ;xdtL k|bfg ul/Psf] Joxf]/f
hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w ub{5' .

========================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^$.)^.)^

yk cWoog ljbf af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
;dGjo dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf pk k|f= >L k'is/ l;+x /}vf]nf hfkfgsf] 8f]l;of


ljZjljBfnoaf6 ljBfjfl/lw cWoog ug{sf] nflu ldlt @)^#.)%.#)
b]lv ! jif{sf] cWoog ljbfdf a:g' ePsf]df labf ;dfKt ePsf] ldlt
@)^$.)$.@( af6 k'gM Ps jif{sf nflu yk cWoog labf kfpg ldlt
@)^$.)%.@* df lgj]bg ug'{ ePsf] x'Fbf k'gM yk Ps
jif{ cWoog ljbfsf] :jLs[ltsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .
;+nUg M sfuhft yfg tLg

af]wfy{
=======================
>L k'is/ l;+x /}vf]nf -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
pk k|f= SofDk;
k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^$.)^.!)

lzIf0f z'Ns ldgfxf ul/lbg]] af/] .

>L SofDk; k|d'vsf] sfof{no,


lqrGb| SofDk;,
306f3/, sf7df8f+} .

To; SofDk;sf] B.Sc. 1st Year (Micro Biology) sL 5fqf cg'kdf s0f{hLt, o;
SofDk;sf ;x k|fWofks >L w|'j/fh s0f{hLtsf] 5f]/L ePsL] x'Fbf
lghnfO{ lq= lj= lgodfg';f/ kfpg] lzIf0f z'Ns ldgfxfsf] Joj:yfsf]
nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^$.)^.!#

dfl;s Hofnfbf/L sd{rf/L ;DaGwdf .


>L

===================================
============

===================================
============

o; SofDk;df dfl;s Hofnfbf/L kbdf sfo{/t sd{rf/Lx¿sf] lgo'lQm


ldlt lgDgfg';f/ ePsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .
tkl;n
qm= kb Gffd z'? lgo'lQm ldlt s}lkmot
;+=
1. Nofj >L 2057/08/18
clzi6]G6 rqmjlt{ kf}8]
n
2. ,, >L cgGt 2058/12/01
zdf{ vgfn
3. x]8 >L d~h's'df/L 2064/05/07
clzi6]G6 kf08]
4. 6f= u= >L /fdxl/ lji6 2054/12/10

5. ,, >L r'g'dfof 2064/05/07


kf08]
6. ;= >LdtL pdf 2054/04/05
n]vfkfn >]i7
7. ,, >L kLtfDa/ 2054/11/04
kFu]gL
8. ,, >L s]zjk|;fb 2059/10/19
cfrfo{
9. Rf}flsbf/ >L dx]Gb| 2057/11/01
dxh{g
10. ,, >L k|sfz zfSo 2058/12/01

11. lkog >L dgf]hs'df/ 2056/01/02


yfkf
12. ,, >L /fdz/0f 2057/11/14
pk|]tL
13. vnf;L >L hLjg/fh 2058/12/01
kf]v/]n
14. s'lrsf/ >L /fds[i0f 2053/10/23
kf]8]
15. ,, >LdtL 2059/01/01
s[i0fb]jL
g]kfnL
16. ,, >LdtL ;l/tf 2064/04/02
g]kfnL
17. ,, ;'>L gLn" 2064/04/06
kf]8]

============================
-j;Gtk|;fb k/fh'nL_
pk k|zf;s
@)^$.)^.!%

ldgfxf ul/lbg] af/] .

>Ldfg pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
o; SofDk;sf] lzIf0f ;ldltx¿ /x]sf] ejgsf] tNnf] tnfdf /x]sf]
n]vfzfvfsf] kmL sfpG6/af6 ldlt @)^$.)#.@! ut] /ftL kmnfd]
9f]sf tyf sf7sf] 9f]sfdf nufO/x]sf] tfnfx¿ kmf]/L To; sf]7fdf
/x]sf] b/fhx¿dWo] k|eftLo sfo{qmdsf 6f=u= >L /fdxl/ lji6sf]
lhDd]jf/L /x]sf] b/fh kmf]/L ?= %!,^^).— gub /sd rf]/L ePsf],
rf]/x¿sf] klxrfg u/L sfg'g adf]lhd sf/jfxL u/L rf]/L ePsf] gub
lkmtf{ lbnfO kfpgsf] nflu ldlt @)^$.)#.@@ ut] dxfgu/Lo k|
x/Lj[Q, afnfh'df kqfrf/ ePsf] lyof] .
;f] ;DaGwdf k'gM ldlt @)^$.)$.@& df pQm sfof{nodf
SofDk;af6 hfgsf/L pknJw u/fO lbg cg'/f]w u/L kqfrf/ ePsf]df
rf]/L ePsf] /sd a/fdb x'g g;s]sf], rf]/L ug]{ JolQmx¿sf] kQf
gnfu]sf] Joxf]/fsf] hfgsf/L k|fKt ePsf] 5 .
pko'{Qm Joxf]/f cg';f/ pQm /sd c;'nL x'g g;Sg] b]lvPsf]
cfwf/df lq= lj= cfly{s Joj:yfkg tyf ;~rosf]if ;DaGwL lgod @)
%) sf] kl/R5]b @# sf] bkmf () cg';f/ ldgfxf u/L kfpgsf] nflu
l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

jf]wfy{
========================
!= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
lq= lj=, sLlt{k'/ . SofDk;
k|d'v
@= >L lg/LIf0f dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^$.)^.@)

yk cWoog ljbf af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
;dGjo dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf ;x k|f= >L k|]daxfb'/ s'Fj/ ljBfjfl/lw cWoogsf]


nflu ljbfdf a:g' ePsf]df ldlt @)^#.)&.!( df cWoog ljbfsf]
cjlw ;dfKt x'g] ePsf] x'Fbf k'gM yk ljbf kfpg lgj]bg ug'{ eP
cg';f/ ldlt @)^#.)&.@) b]lv yk Ps jif{ cWoog ljbf :jLs[ltsf nflu
kqfrf/ ePsf]df xfn;Dd :jLs[lt eO{ kq gcfPsf] / ldlt
@)^$.)^.@) df k'gM pxfFn] ldlt @)^%.)&.!( ;Dd b'O{ jif{sf]
nflu yk cWoog ljbf kfpg cg'/f]w u/L lgj]bg lbg' eP cg';f/
pxfFnfO{ dfu eP cg';f/ b'O{ jif{ cWoog ljbf :jLs[ltsf nflu
l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=======================
>L k|]daxfb'/ s'Fj/ -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
;x k|f= SofDk; k|
d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^$.)^.@)

:jLs[lt af/] .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

sf=d=g=kf= jf= g++ !$, aNv" sf7df8f}+ a:g] >L dgf]hs'df/


yfkf du/n] o; SofDk;df 6f= u= kbdf lgo'lQm kfpgsf] nflu
cg'/f]w u/L lgj]bg u/]sf]df o; SofDk;df lnog kbdf /x]sf] pQm
kbdf lgo'lQm ug]{ :jLs[lt kfpg lghsf] lgj]bg tyf cGo sfuhft
;d]t o;};fy /fvL Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
sIffsf]7f lgdf{0fsf] af]nkq cfXjfg .

o; SofDk;df sIffsf]7f lgdf{0f ug{sf] nflu Ohfht k|fKt


OR5's lgdf{0f Joj;foLaf6 of] ;"rgf uf]= k= df k|yd k6s k|sflzt
ldltn] !% lbgleq lgdf{0f Joj;fo lgoldt hgfpg] k|df0fkqx¿sf] k|
ltlnkL lgj]bg;fy ;+nUg /fvL SofDk;af6 k|fKt x'g] af]nkq kmf/d
v/Lb u/L e/L a'emfpg ;"rgf k|sflzt ul/Psf] 5 . lj:t[t hfgsf/Lsf
nflu SofDk;df ;Dks{ /fVg ;lsg]5 .

SofDk; k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^$.)&.!@

af]nkq ;"rgf k|sfzg ug]{ af/] .

>L ldl8of ;f]n';g k|f= ln=,


gofF jfg]Zj/ .

o; SofDk;sf] sIff sf]7fx¿ lgdf{0fsf] af]nkq cfXjfg ;DaGwL


;"rgf yfg Ps, o;};fy k7fOPsf] 5 . b}lgs uf]=k=df Ps lbg Ps
k6s k|sflzt u/fOlbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w 5 . ;"rgf k|sflzt eP
afkt ljn k|fKt ePkl5 e'QmfgLsf] Joj:yf x'g]5 .

af]wfy{
=======================
>L n]vfzfvf, -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^%.)%.!&

:jLs[lt af/] .

>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

sL=g=kf= jf=g++ — !^, sLlt{k'/ a:g] >L sljGb| dxh{gn] o;


SofDk;df x]8 clzi6]G6 kbdf lgo'lQm kfpgsf] nflu cg'/f]w u/L
lgj]bg u/]sf]df o; SofDk;df pQm x]=c=kb Ps ;[hgf u/L
lghnfO{ lgo'lQm ug]{ :jLs[lt kfpg lghsf] lgj]bg tyf cGo
sfuhft ;d]t o;};fy /fvL k7fPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^$.)&.!@

gful/stfsf] k|df0fkq pknAw u/fOlbg] af/] .

>L lhNnf k|zf;g sfof{no,


aa/dxn, sf7df08f} .

;Kt/L lhNnf /fhlj/fh gu/kflnsf jf= g++ — ^ df :yfoL 3/ eO o;


SofDk;df sfo{/t /xg' ePsf pk k|f= >L zzL k|;fb pkfWofosf] ldlt
@)$&.)^.@& df hGd ePsL 5f]/L :d[tL pkfWofonfO{ g]kfnL
gful/stfsf] k|df0fkq cfjZos ePsf] x'Fbf gful/stfsf] k|df0fkq
pknAw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w u/L lgj]bg lbg' ePsf]
x'Fbf ;f] sf] nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^$.)&.!%

zf]s ljbf af/] .

o; SofDk;sf e"tk"j{ SofDk; k|d'v k|f= 8f= s]bf/dfg k|


wfgsf] ldlt @)^$.)^.@& ut]sf lbg c;fdlos lgwg ePsf]n]
jxfFsf] lgwgdf zf]s dgfpg ldlt @)^$.)&.!* ut] cfOtaf/
lbg Ps SofDk;df zf]s ljbf ul/Psf] Joxf]/f ;DalGwt ;a}sf]
hfgsf/Lsf nflu ;"rgf ul/Psf] 5 .

========================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^$.)&.!%

gful/stfsf] k|df0fkq pknAw u/fOlbg] af/] .

>L lhNnf k|zf;g sfof{no,


aa/dxn, sf7df08f} .

u'NdL lhNnf k/fNdL uf=lj=;= jf= g++ — @ df :yfoL 3/ eO o;


SofDk;df sfo{/t /xg' ePsf pk k|f= >L s]zj/fh kf]v/]nsf
5f]/f ;'Gb/ kf]v/]nnfO{ g]kfnL gful/stfsf] k|df0fkq cfjZos
ePsf] x'Fbf gful/stfsf] k|df0fkq pknAw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu
cg'/f]w u/L lgj]bg lbg' ePsf] x'Fbf ;f] sf] nflu l;kmfl/;;fy
cg'/f]w ub{5' .

======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^$.)&.
!^

;xefuL k7fOPsf] af/] .

>Ldfg\ 8LgHo",
sf7df8f}+ ljZjljBfno
:s"n ckm Ph's]zg
afns'df/L, nlntk'/ .

pko'{Qm ljifodf To; sf7df8f+} ljZjljBfno, :s"n ckm Ph's]zgn]


Gender and Exclusion in Basic Education ljifodf ldlt @)^$.)&.!( ut]
cfof]hgf ug{ nfluPsf] ;]ldgf/df o; SofDk;sf tkl;nsf lzIfsx¿nfO{
;xeflutfsf nflu k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

tkl;n
!= pk k|f= >L rGb|axfb'/ >]i7
@= lz= ;= >L l;4fy{s'df/ zfSo

=======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^$.)*.!*

cf+lzs lzIfsx¿sf] ljj/0f af/] .

>L k|d'vHo",
cg'udg ;ldltsf] sfof{no
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] k= ;++= r= g++ #%&.)^$—^% ldlt


@)^$.)*.)% sf] kqfg';f/ cf+lzs lzIfsx¿sf] ljj/0f k7fOPsf]df z'?
lgo'lQm ldlt 5'6 ePsf] x'Fbf k'gM ;dfj]z u/L ljj/0f k7fOPsf]5 .

=======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^$.)&.@(

yk cWoog ljbf af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
;dGjo dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf g]kfnL ljifosf pk k|f= >LdtL clDasfb]jL l3ld/]


ldlt @)^@.)&.@) b]lv ljBfjfl/lw cWoogsf] nflu ljbfdf a:g'
ePsf]df ldlt @)^$.)&.!( df ljbf ;dfKt ePsf] x'Fbf ldlt
@)^$.)&.@) b]lv nfu" x'g] u/L k'gM yk Ps jif{ cWoog ljbf
kfpF egL lgj]bg ug'{ ePsf] x'Fbf dfu cg';f/ ! jif{ yk cWoog
ljbf :jLs[ltsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=======================
>LdtL clDasfb]jL l3ld/] -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
pk k|f= SofDk;
k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^$.)&.@(

j]tnjL ljbf af/] .

>L v8\uk|;fb /fO{,


pk k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

tkfO{n] ldlt @)^$.)&.!( b]lv j]tnjL ljbf ;dfKt x'g] ePsf] t/


JolQmut, 3/fo;L, kfl/jfl/s ;d:ofsf] sf/0fn] ubf{ SofDk;df pkl:yt
eO cWofkg sfo{df ;+nUg x'g c;dy{ ePsf] x'Fbf k'gM ldlt
@)^$.)&.@) b]lv nfu" x'g]u/L Ps jif{sf] nflu j]tnjL ljbf :jLs[t
u/fO kfpF egL cg'/f]w u/L ldlt @)^$.)&.!% ut] lgj]bg lbg'
ePsf] x'Fbf dfu cg';f/ ldlt @)^$.)&.@) b]lv ldlt @)^%.)&.!
( ;Dd Ps jif{ j]tnjL ljbf :jLs[t ul/Psf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu
cg'/f]w ul/G5 .

af]wfy{ tyf sfof{y{


======================
!= >L /lhi6«f/sf] sfof{no, -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, SofDk;
k|d'v
lq= lj=, sLlt{k'/ .
@= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^$.)&.#)

6«fG;lqmK6 tyf k|df0fkqsf] k|ltlnlk a'emfpg] af/] .

o; SofDk;df z}= j= @)^#.)^$ df cf+lzs lzIfssf] ¿kdf cWofkg


ug'{ ePsf ;a} lzIfsx¿n] ldlt @)^$ d+lz/ # ut] ;f]daf/ leq
:gftsf]Q/ txsf] 6«fG;lqmK6 tyf k|df0fkqsf] k|ltlnlk
clgjfo{ ¿kdf k|zf;g zfvfdf pknJw u/fO lbg' x'g hfgsf/Lsf nflu
cg'/f]w ul/G5 .

=======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^$.)&.#)

ldgfxf ;DaGwdf .

>L lg/LIf0f dxfzfvf,


/lhi6f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] k= ;+= !*&.)^$ ldlt @)^$.)&.!$ sf] kq k|


fKt eof] . ;f] ;DaGwdf ;DalGwt sd{rf/L;Fu ;f]wgL ubf{ ;f] gub
sfp06/df /fVg'sf] sf/0f ldlt @)^$.)#.@! df aL= P8= k|yd
jif{sf] k/LIff kmf/d eg]{ clGtd ldlt ePsf] sf/0f lkm sfp06/df
cToflws le8 ePsf] / a}+s ;do;Dd cfDbfgL ?= (),))).— -gAa]
xhf/_ ;f]xL lbgdf g} hDdf u/]sf], a}+s hDdf ug]{ ;do kl5 klg
cfly{s sf/f]jf/ ug'{ k/]sf]n] ;f] kl5sf] cfDbfgL a}s hDdf
ug{ gEofPsf] / ;f] /sd b/fh leqsf] ;]kmdf /fVg' k/]sf] tyf ldlt
@)^$.)#.@! ut] lzIf0f cEof; k'l:tsf @&) yfg gub lnO ljqmL
u/]sf] t/ /l;b sf6L Psd'i6 hDdf ug{ gEofPsf] pQm k'l:tsfsf]
?= @&,))).— -;QfO; xhf/_ / cfDbfgL /l;baf6 ?= @*,(&%.—
-c7\7fO; xhf/ gf} ;o krxQ/_ u/L hDdf ?= %%,(&%.— -krkGg
xhf/ gf} ;o krxQ/_ dWo] ?= $,#!%.— -rf/ xhf/ tLg ;o kGw|_
km]nf k/]sf] / afFsL ?= %!,^^).— -PsfpGg xhf/ 5 ;o ;f7\7L_
rf]/L ePsf] hfgsf/L hafkm k|fKt ePsf] x'Fbf cfjZos
sfof{y{ cg'/f]w ub{5' .
jf]wfy{
========================
>L n]vfzfvf
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^$.)&.#)

/dfgf lbOPsf] jf/] .

>L nf]s]Gb| z]/rg


;x k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{no, sd{rf/L k|zf;g dxfzfvfsf] k= ;+=


kmf= -$_ s= k|= d= zf= -!_ r= g+= *%* ldlt @)^$.)^.!$
sf] kqfg';f/ tkfOF{nfO{ o; SofDk;sf] :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff
ljifosf] ;x k|fWofks kbaf6 lzIffzf:q s]Gb|Lo ljefu, sLlt{k'/df
/x]sf] :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff ljifosf] k|fWofks kbsf l/Qm
b/jGbLaf6 ;x k|fWofks kbsf] tnj vfg] u/L csf]{ Joj:yf geP;Ddsf
nflu lzIffzf:q s]Gb|Lo ljefudf j]tnjL sfhdf v6fOPsf] Joxf]/fsf] kq
k|fKt ePsf] x'Fbf pQm ljefudf ldlt @)^$.)*.)! b]lv nfu" x'g]
u/L xflh/ x'g hfg of] /dfgf kq lbOPsf] 5 .

tkfO{Fn] o; SofDk;df /xL ug'{ ePsf] ;]jfsf] nflu wGojfb k|bfg


ul/G5 .
jf]wfy{ tyf sfof{y{ M
=======================
!= >L /lhi6«f/sf] sfof{no, -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >L ljefuLo k|d'vsf] sfof{no,
lzIffzf:q s]Gb|Lo ljefu, sLlt{k'/ .
#= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L sDKo'6/ o'lg6,
s= k|= d=, lq= lj= sLlt{k'/ .
%= >L ljefuLo k|d'v,
:jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff lzIf0f ljefu,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
^= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^$.)*.)@

tYof+s pknJw u/fOPsf] af/] .

>L hf] h;;Fu ;lDalGwt 5 .


===================================
aemf+u lhNnf j8f g++ ( lgaf;L >L z]/axfb'/ cf]nLn] kf7\oqmd tyf
d"Nof+sg ljifo cGtu{t :gftsf]Q/ tx bf];|f] jif{sf] cf+lzs cfjZostf
kl/k"lt{sf nflu ldlt @)^$ ;fndf k|jL0ftf k|df0fkq tx bf];|f] jif{sf] k/LIffdf
;lDdlnt ePsf o; SofDk;sf 5fq—5fqfx¿ dWo] Introduction of Economics /
Population Education ljifodf %) hgf k/LIffyL{x¿n] k|fKt u/]sf] k|fKtf+s ljj/0f
pknJw u/L kfpF egL lbPsf] lgj]bg cg';f/ lgDgfg';f/sf] ljj/0f pknJw
u/fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .
tkl;n
qm ljBfyL{sf] ljifo qm ljBfyL{sf] ljifo
=; =;
+= +=
gfd y/ Introduction Population gfd y/ Introduction Population
of Eco. Education of Eco. Education
1. c~hgf 41 40 9. ljZjhLt 41 40
lj=s= a'9f
2. c~hgf 43 49 10. k|sfz v8\sf 55 50
>]i7
3. c~h' u'? 43 35 11. clgtf l;+x 22 47
+u
4. uLtf >]i7 37 36 12. ;'ldqf 35 37
cf]nL
5. /fdaxfb'/ 50 50 13. wd]{Gb| 42 35
s'Fj/ v8\sf
6. k|]d 45 40 14. ?kf yfkf 37 36
tfdf+u
7. ;'/]z v8\sf 44 35 15. pk]Gb| 41 37
sfsL{
8. k|]d co/ 36 36 16. /d]z a'9f 33 40
qm ljBfyL{sf] ljifo qm ljBfyL{sf] ljifo
=; =;
+= +=
gfd y/ Introduction Population gfd y/ Introduction Population
of Eco. Education of Eco. Education
17. ;Ltf >]i7 51 42 32. ljlgtfs'df/L 56 42
P]/]
18. nlnt P]/] 55 51 33. ;'ifdf >]i7 50 57

19. ljgf]b tfdfË 35 33 34. clgtf l3ld/] 41 36

20. k|df]b 41 52 35. lzj/fh ;f]tL 55 33


g]kfnL
21. k|ldnf :jf/ 47 55 36. alatf u'? 54 56
+u
22. clgtf 41 53 37. s?0ff nfdf 54 41
la=s=
23. /fdaxfb'/ 55 51 38. kljqf u'? 48 38
nfdf +u
24. ;ld{nf 53 22 39. sNkgf 44 27
clwsf/L kf08]
25. /dfgGb 19 50 40. /fd's'df/ 38 35
kf}8]n zfxL
26. /d]z n]vs 44 51 41. s'De 39 23
e§/fO{
27. 1fg' nfdf 45 47 42. lg?tf wfdL 42 59

28. pk]Gb| 69 55 43. /fdaxfb'/ 53 41


wfdL a'9f
29. lzj/fh hf]zL 42 36 44. lzj wfdL 35 42

30. ;ld{{nf 47 29 45. pld{nf 37 57


clwsf/L cof{n
31. ljho nfdf 61 58 46. k|]d s'Fj/ 28 55
qm ljBfyL{sf] ljifo qm ljBfyL{sf] ljifo
=; =;
+= +=
gfd y/ Introduction Population gfd y/ Introduction Population
of Eco. Education of Eco. Education
47. clidtf >]i7 12 41 /f]sfof
50. clgtf u'? 41 43
48. vu]Gb| :jf/ 47 41 +u

49. k|sfz 58 52

=======================

SofDk; k|d'v
>L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

!= lq= lj=, s= k|= d= zf= k= ;= r= g+= *@& ldlt


@)^$.)^.!$ sf] kqfg';f/ dx]Gb| df]/Ë cfbz{ ax'd'vL
SofDk;, lj/f6gu/sf] cy{zf:q ljifosf] pk k|f= kbaf6 lq= lj=
sf] ldlt @)^$.)^.!# sf] lg0f{o cg';f/ o; SofDk;df ;f]xL
ljifo / kbdf ;?jf eO cfpg' ePsf >L gLndl0f kf]v/]n ldlt
@)^$.)^.@@ ut]b]lv o; SofDk;df xflh/ x'g' ePsf], pQm
dlxgf pxfF ?h' xflh/ x'g' ePsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .
@= lq= lj=, s= k|= d= zf= k= ;= r= g+= &@) ldlt @)^$.)
%.@* sf] kqfg';f/ wgs'6f ax'd'vL SofDk;, wgs'6fsf] ul0ft
lzIff ljifosf] pk k|f= kbaf6 lq= lj= sf] ldlt @)^$.)%.@&
sf] lg0f{o cg';f/ o; SofDk;df ;f]xL ljifo / kbdf ;?jf eO
cfpg' ePsf >L If]q l;+x z]kf{ ldlt @)^$.)*.)! ut]af6
/dfgf ;lxt xflh/ x'g' ePsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .
#= lq= lj=, s= k|= d= zf= k= ;= r= g+= !@$! ldlt
@)^$.)^.@$ sf] kqfg';f/ dx]Gb|/Tg ax'd'vL SofDk;,
Onfdsf] g]kfnL ljifosf] pk k|f= kbaf6 ldlt lq= lj= sf]
@)^$.)^.@$ sf] lg0f{o cg';f/ o; SofDk;df ;f]xL ljifo /
kbdf a]tnjL sfhdf cfpg' ePsf >L tLy{/fh vltj8f ldlt
@)^$.)*.)! ut]af6 /dfgf ;lxt xflh/ x'g' ePsf] Joxf]/f cg'/f]w
5.
===========================
-j;Gtk|;fb k/fh'nL_
pk k|zf;s

@)^$.)*.)&

/dfgf lbOPsf] jf/] .

8f= /fdk|;fb e§/fO{


pk k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{no, sd{rf/L k|zf;g dxfzfvfsf] k= ;+=


kmf= -$_ s= k|= d= zf= -!_ r= g+= !%@% ldlt
@)^$.)^.@$ sf] kqfg';f/ tkfOF{nfO{ o; SofDk;sf] g]kfnL lzIff
ljifosf] pk k|fWofks kbaf6 lzIffzf:q s]Gb|Lo ljefu, sLlt{k'/df
/x]sf] c+u]|hL ljifosf] k|fWofks kbsf] /LQm b/jGbLaf6 pk k|
fWofks kbsf] tnj vfg] u/L csf]{ Joj:yf geP;Ddsf nflu lzIffzf:q
s]Gb|Lo ljefudf j]tnjL sfhdf v6fOPsf] Joxf]/fsf] kq k|fKt ePsf]
x'Fbf pQm ljefudf ldlt @)^$.)*.)( b]lv nfu" x'g] u/L xflh/ x'g
hfg of] /dfgf kq lbOPsf] 5 .

tkfO{Fn] o; SofDk;df /xL ug'{ ePsf] ;]jfsf] nflu wGojfb k|bfg


ul/G5 .
jf]wfy{ tyf sfof{y{ M
=======================
!= >L /lhi6«f/sf] sfof{no, -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >L ljefuLo k|d'vsf] sfof{no,
lzIffzf:q s]Gb|Lo ljefu, sLlt{k'/ .
#= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L sDKo'6/ o'lg6,
s= k|= d=, lq= lj= sLlt{k'/ .
%= >L ljefuLo k|d'v,
g]kfnL lzIff lzIf0f ljefu,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
^= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^$.)*.!
)

;?jf ;xdtL ;DaGwdf .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

ljZjljBfno SofDk; lzIffzfq s]Gb|Lo ljefudf :jf:Yo lzIff ljifosf] kb


l/Qm ePsf] / dnfO{ pQm ljefudf ;?jf eO cWofkg ug]{ OR5f
ePsf] x'Fbf ;?jfsf] ;xdtL kfpFF egL o; SofDk;sf] :jf:Yo tyf
zf/Ll/s lzIff ljifosf pk k|fWofks 8f= lrqaxfb'/ a'9fyf]sLn] lgj]bg
lbg' ePsf]]df pxfFnfO{ pQm ljefu hfg ;?jf ;xdtL k|bfg ul/Psf]
Joxf]/f cg'/f]w 5 .

af]wfy{
========================
8f= lrqaxfb'/ a'9fyf]sL -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
pk k|f= SofDk; k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^$.)*.!!

pkl:yt x'g] af/] .

o; SofDk;sf] /fhgLlt zf:q tyf g]kfn kl/ro lzIf0f ljefudf k|fWofkg/t


lzIfsx¿sf] lgDg ldlt, ;do / :yfgdf a}7s a:g] ePsf] x'Fbf ;DalGwt k|
fWofksHo"x¿nfO{ clgjfo{ pkl:yltsf nflu cg'/f]w ul/G5 .

sfo{qmd
ldlt M @)^$.)*.!$ ut] z'qmaf/
;do M ck/fGx !M)) ah] .
:yfg M /fhgLlt zf:q tyf g]kfn kl/ro lzIf0f ljefu .

====================
-jfns[i0f >]i7_
k|d'v
/fhgLlt zf:q tyf g]kfn kl/ro
lzIf0f ljefu
@)^$.)*.!@

5fqj[lQsf] nflu l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>L g]kfn ;/sf/,


:yfgLo ljsf; dGqfno,
pk]lIft, plTkl8t / blnt pTyfg ljsf; ;ldlt
jfg]Zj/ .

pko'{Qm ljifo adf]lhd To; ljsf; ;ldltn] pRr lzIff 5fqj[lQ


;DaGwL ;"rgf k|sflzt u/]sf]df o; SofDk;df Pd= P8= k|yd jif{df
SofDk; btf{ g++ &!# sf 5fq >L u'0faxfb'/ ;fsL{ g]kfnL lzIff d"n
ljifo lnO cWoog/t /x]sf] Joxf]/f hfgsf/L u/fOG5 . pQm 5fqj[lQsf]
nflu lgh ljBfyL{sf] gfd l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ul/G5 .

===========================
)^$.)*.!$

;l~rt /sd e'QmfgL lbnfO lbg] af/] .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf ;x k|fWofks >L lnnL nf]xgL pd]/sf] sf/0fn] oxL


ldlt @)^$.)*.!% b]lv clgafo{ cjsfz k|fKt ug'{ ePsf] x'Fbf
pxfFn] lq= lj= lgodfg';f/ kfpg] ;Dk"0f{ ;'lawfx¿sf] /sd
e'QmfgL lbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .
>L nf]xgL;Fu SofDk;sf] tkm{af6 s'g} afFsL aSof}tf
gePsf], ;~rosf]if qmdfÍ @@^( ePsf] / rfn' cf= j= @)^$.)^%
df dfl;s tna ?= !*,(().— vfOkfO cfpg' ePsf] tyf pxfFn]
@)^$.)*.!% ;Dd pkef]u u/L afFsL /xg cfPsf
labfx¿dWo] /]s8{ cg';f/ la/fdL labf #$@ !÷@ lbg ;l~rt ePsf]
x'Fbf lghsf] lj/fdL ljbf / :jfWofog labf a/fa/sf] x'g cfpg] /sd o;
SofDk;df lgsfzf k7fOlbg] Joj:yfsf nflu ;d]t cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=======================
!= >L lnnL nf]xgL, -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
;x k|fWofks SofDk;
k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
#&(.)^$—^%
@)^$.)*.!&

sfo{ cfb]z lbOPsf] af/] .

>L 8L= kL= sG:6«S;g,


bLks k08Lt
nfdf6f/ — (, ljb'/ gu/kflnsf .
xfn — afnfh'
kmf]g g++ —

o; SofDk;df sIffsf]7f lgdf{0f ug{ tkfO{sf] sf]6]zg :jLs[t


eP cg';f/ tkfO{;Fu ldlt @)^$.)*.!^ df pQm lgdf{0f sfo{ ug{
;Demf}tf eO ;s]sf] x'Fbf SofDk;sf] tkm{af6 lgo'Qm ePsf k|
fljlws ;Fu ;Dks{ /fvL kq k|fKt ePsf] ldltn] & lbg leq lgdf{0f
sfo{ z'? ug{ sfo{ cfb]z lbOPsf] 5 .

af]wfy{
======================
!= >L n]vfzfvf,
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >L dlN66]s OlGhlgol/Ë sG;n6]G;L — gS;f l8hfog tyf
cfjZos
a'4gu/ . lgb]{zg pknJw u/fOlbg' x'g .
@)^$.)*.!*

:jLs[lt af/] .

>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= sfo{sf/L kl/ifb\sf] ldlt @)^$.)^.!* df a;]sf]


a}7ssf] lg0f{o g++= %% cg';f/ l/Qm b/aGbLdf /x]sf b}lgs
tyf dfl;s Hofnfbf/Ldf sfo{/t sd{rf/Lx¿nfO{ s/f/ ;]jfdf /fVg
cjZos sf/jfxL ug{ lq=lj=s=k|=d=zf= sf] k=;+=r=g++= !
%*$.)^$—^% ldlt @)^$.)&.@* sf] kq k|fKt eof] .
o; SofDk;df nfdf] ;dob]lv lgDg lnlvt sd{rf/Lx¿ lnog kbdf
b}lgs tyf dfl;s Hofnfbf/Lsf] ¿kdf sfo{/t 5g\ . pQm kqfg';f/
To:tf sd{rf/Lx¿sf] nflu s/f/ ug]{ Joj:yf gePsf] x'Fbf dsf{df kg]
{ b]lvPsf]n] lnog kbdf sfo{/t /x]sf sd{rf/Lx¿nfO{ klg
SofDk;df l/Qm b/aGbL gePsf] x'Fbf ToxfFaf6 g} b/aGbL ldnfg
u/L s/f/ ;]jfdf lgo'lQm ug{sf] nflu :jLs[lt kfpg cg'/f]w
ub{5' . ;fy} lghx¿nfO{ lnogdf /fVg s]Gb|Lo sfof{noaf6 :jLs[t
ePsf] Joxf]/f;d]t cg'/f]w 5 .
tkl;n
q kb gfd z'? s}lkmot
m lgo'lQm
=; ldlt
+
1 ; >LdtL pdf @)%$.) n]=kf= k'is/axfb'/ k|wfg k|f]S6/
=n] >]i7 $.)% sfof{no cGtu{t ;+s[lt tyf k"/ftTj
=kf s]=lj=df j]tnjL sfhdf hfg' eO
lnogdf /xg cfPsf] kbaf6 tnj vfg] u/L
= ;=n]=kf= kbdf sfo{/t .
2 6f= >L /fdxl/ @)%$.! 6f=u= hLjgaxfb'/ zfSo k=lg=sf=df
u= lji6 @.!) j]tnjL sfhdf hfg' eO lnog /xg cfPsf]
lgh kbdf sfo{/t
3 6f= >L r'g'dfof @)^$.) 6f=u=;Ltf clwsf/L j]tnjL ljbfdf
u= kf08] %.)& /x]sf] sf/0f lnog /x]sf] kbaf6 tnj
vfg] u/L ;f]xL kbdf sfo{/t

========
===========
====
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v

2 ; >L kLtfDa/ @)% n]=kf= k"l0f{df cfrfo{ j]tnjL sfhdf


=n] kFu]gL $.!!.)$ vl6O lnogdf /xg cfPsf] kbaf6 tnj
vfg] u/L ;=n]=kf= kbdf sfo{/t
=kf
=

af]wfy{ tyf sfof{y{


======================
!= >Ldfg\ /lhi6«f/Ho" -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
/lhi6«f/sf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/ . SofDk;
k|d'v
@= >Ldfg\ 8LgHo",
8Lgsf] sfof{no, lzIffzf:q ;+sfo, lq= lj=, sLlt{k'/ .
#*(.)^$—^%
@)^$.)*.!*

hfgsf/L af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= sfo{sf/L kl/ifb\sf] ldlt @)^$.)^.!* df a;]sf]


a}7ssf] lg0f{o g++= %% cg';f/ l/Qm b/aGbLdf /x]sf b}lgs
tyf dfl;s Hofnfbf/Ldf sfo{/t sd{rf/Lx¿nfO{ s/f/ ;]jfdf /fVg
cjZos sf/jfxL ug{ lq=lj=s=k|=d=zf= sf] k=;+=r=g++= !
%*$.)^$—^% ldlt @)^$.)&.@* sf] kq k|fKt eof] .
o; SofDk;df nfdf] ;dob]lv lgDg lnlvt sd{rf/Lx¿ b}lgs tyf
dfl;s Hofnfbf/Lsf] ¿kdf sfo{/t 5g\ . lghx¿ b/jGbL leq /x]sf]
g/x]sf] Joxf]/fsf] hfgsf/L pknJw u/fOlbg' x'g cg'/f]w ub{5' .
tkl;n
qm kb gfd z'? lgo'lQm ldlt s}lkmot
=;
+
1 ; >LdtL pdf >]i7 @)%$.)$.)%
=n]=
kf=
2 6f=u >L /fdxl/ lji6 @)%$.!@.!)
=
3 6f=u >L r'g'dfof @)^$.)%.)&
= kf08]
========
===========
====
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^$.)*.@&

/l;b Kof8 pknAw u/fOlbg] af/] .

>L /lhi6f/sf] sfof{no,


;fdfGo k|zf;g dxfzfvf,
s]Gb|Lo e08f/ zfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] nflu lq= lj= kmf= g+=


— !, cfDbfgL /l;b Kof8 yfg — !)) cfjZostf k/]sf] x'Fbf o;
SofDk;sf sd{rf/L >L ;Ltf/fd lu/L x:t] k7fO lbg'x'g cg'/f]w
ul/G5 .

======================
@)^$.)*.!*

sf]6]zg cfXjfg ul/Psf] af/] .

o; SofDk;sf] k':tsfno zfvfdf Computer Bar Cot System Software / Bar

Cot Reader /fVg' kg]{ ePsf] tyf jflif{s ;]jfsf] nflu ;d]t s] slt
b//]6df ug{ ;lsG5 ;f] v'nfO OR5's kmd{x¿nfO{ ;ft lbgleq
b/vf:t lgj]bg lbg'x'g ;"lrt ul/G5 .

af]wfy{
======================
>L n]vfzfvf,
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
.)^$—^%
@)^$.)*.@&

sfo{ cfb]z lbOPsf] af/] .

>L a'4 Ps]8]dL OG6/k|fOh]h k|f= ln=


sf7df8f}+ .

o; SofDk;sf] ldlt @)^$.)*.!* sf] sf]6]zg cfXjfgsf] kqfg';f/


To; k|f= ln= sf] sf]6]zgdf ;km\6j]o/ h8fg ug]{ d"No ?= #
%,))).— / jflif{s ;]jf z'Ns ?= %,))).— u/L hDdf ?= $),))).—,
cGo kmd{sf] eGbf sd b//]6sf] ePsf] x'Fbf pQm ;km\6j]o/
h8fg u/L jflif{s ;]jf ;d]t pknJw u/fO lbgx'g sfo{ cfb]z lbOPsf]
5.

af]wfy{
======================
!= >L n]vfzfvf,
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >L k':tsfno zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^$.)(.)@

hfgsf/L af/] .

>Ldfg\ ljefuLo k|d'vHo",


kf7\oqmd tyf d"Nof+sg ljefu,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] :gftsf]Q/ tx bf];|f] jif{df


Curriculum & Evaluation d"n ljifo lnO cWoog/t ljBfyL{ jL/axfb'/
af]x/fnfO{ o; SofDk;sf] lbjf k|zf;gaf6 Applicationm of Statistics in

Education - 553 ljifosf] k|of]ufTds k/LIffsf nflu cfZos tYof+s pknJw


u/fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

=======================
-s[i0fk|;fb 9sfn_
;=SofDk; k|d'v
@)^$.)(.)%

l;kmfl/; k7fOPsf] af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
;dGjo dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sL pk k|f= >LdtL


clDasfb]jL l3ld/]n] æg]kfnL jfn sljtfdf nIdLk|;fb b]jsf]6fsf]
of]ubfgÆ eGg] zLif{sdf d]/f] lgb]{zgdf zf]w sfo{ ul//xg'
ePsf] / xfn pxfF zf]w sfo{ ;DaGwL ;fdu|L ;+sng ug]
{ / ;}4flGts cWoog ug]{ sfo{df clGtd r/0fdf k'Ug' ePsf] tyf
pxfFnfO{ cfkgf] zf]wsfo{ ;DkGg ug{ yk cWoog ljbf cfjZos
ePsf]n] ;f] sf] Joj:yf ul/lbg' x'g egL zf]w lgb]{zs 8f= dxfb]j
cj:yLn] l;kmfl/; ul/lbg' ePsf] kq cfjZos sfof{y{ l;kmfl/;;fy
k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^$.)(.)^

;l~rt /sd e'QmfgL lbnfO lbg] af/] .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= sd{rf/L k|zf;g dxfzfvfsf] r= g++= !$)* ldlt @)%%.)


%.!* sf] kqfg';f/ o; SofDk;sf tTsfnLg ;x k|fWofks >L xl/x/
e§/fO{n] cfˆgf] kbaf6 lbg' ePsf] /flhgfdf ldlt @)%!.)$.@^
b]lv :jLs[t ePsf] kq k|fKt ePsf] x'Fbf pxfFn] lq= lj= lgodfg';f/
kfpg] ;'ljwfx¿sf] /sd e'QmfgL lbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .
;fy} >L e§/fO{;FFu o; SofDk;sf] tkm{af6 s'g} afFsL
aSof}tf gePsf] tyf pxfFn] ldlt @)%!.)$.@^ ;Dd pkef]u u/L
afFsL /xg cfPsf labfx¿ dWo] la/fdL labf !&@ -Ps ;o axQ/_
lbg ;l~rt ePsf] /]s8{af6 b]lvPsf] x'Fbf lghsf] lj/fdL ljbf afkt k|
fKt x'g] /sd pknJw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu ;d]t cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=======================
!= >L xl/x/ e§/fO{, -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
sf7df8f}+ . SofDk;
k|d'v
@= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^$.)(.)(

lnnfd a9fa9sf] nflu lgj]bg cfXjfg


ul/Psf] af/] .

o; SofDk;df hxfF h] h:tf] cj:yfsf /x]sf ;Nnf nufot cGo


sf7x¿ lnnfd a9fa9åf/f ljqmL ul/g] ePsf] x'Fbf of] ;"rgf k|sflzt
ePsf] ldltn] & lbgleq cyf{t @)^$.)(.!% ut] leq SofDk;af6 k|
fKt x'g] lgj]bg kmf/d ?= !)).— lt/L -lkmtf{ gx'g]_ lznaGbL
u/L a'emfpg of] ;"rgf k|sflzt ul/Psf]5 . cGo s'/f a'em\g
SofDk;df ;Dks{ /fVg ;lsg]5 . sf7sf] lnnfd a9fa9sf] Go"gtd
d"No ?= !*,))).— -c7f/ xhf/_ /x]sf] Joxf]/f ;d]t hfgsf/L
u/fOPsf]5 . pQm sf]6]zg ldlt @)^$.)(.!^ ut] ;f]daf/ @M)) ah]
SofDk; k|d'vsf] sfof{nodf vf]lng]5 .

======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
?= !)).—
ldlt M @)^$.=====.=====

>Ldfg SofDk; k|d'vHo",


dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M sf7 lnnfd a9fa9 lgj]bg k]z u/]sf] af/] .

To; SofDk;af6 k|sflzt sf7 lnnfd a9fa9 ;DaGwL ;"rgf


cg';f/ pQm sf7 lnnfd a9fa9df efu lng dnfO{ klg OR5f
ePsf]n] pQm sf7x¿sf] nflu ?=
======================= cIf/]kL ?=
===============================
=================== df lnnfd
:jLsfg{ d~h'/ u/L of] lgj]bg k]z u/]sf] 5' .

lgj]bs
gfd tyf y/ M—
7]ufgf M—
kmf]g÷df]afOn g++
M—
b:tvt M—
@)^$.)(.!)

zf]s labf ;DaGwdf .

o; SofDk;sf] :gftsf]Q/ tx bf];|f] jif{df cWoog/t ljBfyL{ >L lzj


zdf{sf] c;fdlos lgwg ePsf]n] pxfFsf] cfTdfsf] lr/zflGtsf] sfdgf
ug{ Ps lbg ljbf ug{ egL SofDk; :jtGq ljBfyL{ o'lgogn] cg'/f]w
kq lbP cg';f/ ldlt @)^$ kf}if !@ ut] lalxaf/sf lbg ! -Ps_ zf]s
labf x'g] ePsf]n] ;DalGwt ;a}sf] hfgsf/Lsf nflu of] ;"rgf k|sflzt
ul/Psf] 5 .

=======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^$.)(.!#

lgj]bg cfXjfg ul/Psf] af/] .

o; SofDk;df s]xL ;'/Iff uf8{ cfjZos ePsf] x'Fbf ;'/Iff


uf8{ pknJw u/fpg OR5's lgsfox¿af6 of] ;"rgf uf]/vfkqdf ldlt
@)^$.)(.!! df k|sflzt ePsf] ldltn] !% lbg cyf{t ldlt @)^$.)(.@
% ut] leq aGbL u/L uf]Ko lgj]bg k]z ug{ ;"rgf ul/Psf] 5 .
lgj]bg ug]{ lgsfon] cfˆgf] ;]jf pknJw u/fP afkt s] s:tf] ;]jf
kfl/>lds lbg]÷lng] xf] ;f] ;d]t lgj]bg ;fy k]z ug'{ kg]{5 . k|fKt
ePsf] lgj]bgx¿ Dofb ;dfKt ePsf] ef]nLkN6 cyf{t @)^$.)(.@^
ut] lbgsf] !M)) ah] vf]lng] 5 . ;fy} lgj]bg :jLs[t ug]{÷gug]
{ clwsf/ SofDk;df ;'/lIft /xg] Joxf]/f hfgsf/L u/fOG5 .

jf]wfy{
======================
>L n]vfzfvf, -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^%.)@.@!

gftf ;DaGw k|dfl0ft ;DaGwdf .

>Ldfg k|d'vHo",
sf7df8f} dxfgu/kflnsf,
sf7df8f}+

o; SofDk;sf ul0ft lzIff ljifosf pk k|fWofks >L If]q l;+x


z]kf{{n] cfkgf] ldlt @)$@.)^.@@ ut] hGd ePsf] 5f]/f lgdf
z]kf{;Fusf] gftf k|dfl0ft u/fO lbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/; kfpF
egL lbg' ePsf] lgj]bg o;};fy ;+nUg u/L cfjZos
sfof{y{ k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

ljj/0f
gfd M lgdf z]kf{
7]ufgf M cf8lbd — ^, t]x|y'd
cfdf M ld8df lbsL z]kf{
alxgL M ljgf z]kf{

af]wfy{
======================
>L If]q l;+x z]kf{ -g]qk|;fb
lwtfn_
pk k|fWofks, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^$.)(.!#

gful/stfsf] k|df0fkq pknAw u/fOlbg] af/] .

>L lhNnf k|zf;g sfof{no,


aa/dxn, sf7df08f} .

t]x|y'd lhNnf cf8lbd uf= lj= ;= jf= g++ — ^ df :yfoL 3/ eO


o; SofDk;df sfo{/t /xg' ePsf pk k|f= >L If]q l;+x z]kf{sf] ldlt
@)$*.)#.!) df hGd ePsf 5f]/L lagf z]kf{nfO{ g]kfnL
gful/stfsf] k|df0fkq cfjZos ePsf] x'Fbf gful/stfsf] k|df0fkq
pknAw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w u/L lgj]bg lbg' ePsf]
x'Fbf ;f] sf] nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=====================
>L If]q l;+x z]kf{ -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
pk k|f=
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^$.)(.!#

df]afOn 6]lnkmf]g pknJw u/fO lbg] af/] .

>L g]kfn 6]lnsd


b'/;~rf/ sfof{no
;'Gwf/f, sf7df08f} .

o; SofDk;sf cWofkg/t pk k|f= >L If]q l;+x z]kf{n] df]afOn


6]lnkmf]g -Ps yfg_ pknJw u/fO kfpg lbg' ePsf] ;Ssn} lgj]bg
o;};fy ;+nUg u/L cfjZos sfof{y{ l;kmfl/;;fy k7fOPsf] Joxf]/f
cg'/f]w ub{5' .

;+nUg M lgj]bg Ps .

=====================
eLdaxfb'/ s'Fj/
SofDk; k|d'v
@)^$.)(.!^

;'/Iffsf] Joj:yf u/fOlbg] af/] .

>L k|d'vHo"
j8f k|x/L sfof{no,
:joDe' .

o; SofDk; sDkfp08 kl/;/ leq sIff sf]7f lgdf{0f eO/x]sf]df ldlt


@)^$.)(.!% ut] /ftsf] ;dodf s]xL dfG5]x¿ cfO lgdf{0ffwLg
ejgsf] s]xL efu eTsfO lbPsf] x'Fbf ;'/Iffsf] nflu k]6«f]lnË
u/fO ;xof]u u/Llbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=====================
>L 8L= kL= lgdf{0f ;]jf -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
afnfh'
@)^$.)(.@@

;?jf ;xdtL ;DaGwdf .

>Ldfg\ /lhi6f/Ho"
/lhi6f/sf] sfof{no
lq= lj, sLlt{k'/ .

lq= lj= d= /= a= SofDk; Onfddf K|ffWofkg/t /xg' ePsf


c+u|]hL ljifosf pk k|f= >L /fdrGb| k/fh'nLn] cfˆgf]
Jojxfl/s tyf z}lIfs k|fl1s pGgog ug{sf] nflu pQm SofDk;af6
sf7df8f+}df ;?jf eO cfpg' kg]{ ePsf] x'Fbf o; SofDk;df ;?jf
;xdtL kfpg lgj]bg ug'{ ePsf]df o; SofDk;sf c+u]|hL ljifosL pk
k|f= >LdtL c~h' lu/L lzIffzf:q lzIf0f ljefu sLlt{k'/df a]tnjL
sfhdf hfg' ePsf] sf/0f l/Qm x'g cfPsf] kbdf lghnfO{ ;?jf u/L
lbg l;kmfl/;;fy ;xdtL k|bfg ul/Psf] Joxf]/f cfjZos
sfof{y{ cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
========================
>L /fdrGb| k/fh'nL -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
pk k|f= . SofDk; k|d'v
@)^$.)(.@&
v]ns"b sfo{qmd ;DaGwdf .

>Ldfg\ k|d'vHo"
ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns"b zfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf lqe'jg ljZjljBfno, ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns"b


zfvf4f/f cfof]hgf ug{ nfluPsf] :jljo' sfplG;n elnan k'?if v]nsf
nflu o; :jljo' dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrnn] oxL ldlt @)^$ df3 @)
ut] cfOtaf/sf lbgb]lv ;~rfng x'g nfu]sf]n] pQm v]nsf nflu
cfjZos ;xof]usf ;fy} v]ns"b zfvfaf6 tof/ kfl/Psf] Oli6d]6
cg';f/sf] ;fdfgx¿ tyf cfly{s ;xof]u ?= @,%),))).— -b'O{ nfv
krf; xhf/_ lgsf;f ul/lbg l;kmfl/; ul/lbg' egL :jljo' dx]Gb|/Tg
SofDk; tfxfrnaf6 kq k|fKt eP cg';f/ cfjZos sfof{y{ l;kmfl/;;fy
k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .
;+nUg ljj/0f
!= elnan -ldsf;f_ — @) yfg
@ elnan -8anlkm;_ — % yfg
# hfnL -g]6_ — % yfg
$ PlG6gf — !) yfg -% hf]8f_
% l;l7\7 -PDkfo/sf] nflu_ — !% yfg
^ r'g — !% s]hL
& 8f]/L — @%) ld6/
* l/jg — % /f]n
(= em08f — !) ld6/ sk8f
!) :sf]/ af]8{ — ! yfg
!! kfgL — !)) hf/
!@=PDkfP/ — !) hgf
af]wfy{
=====================
>L :jljo' -eLdaxfb'/
s'Fj/_ dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrnn
SofDk; k|d'v
@)^$.)(.@^

sf]6]zg vf]Ng :yug ePsf] af/] .

o; SofDk;df ;'/Iff uf8{sf] cfjZostf ;DaGwL sf]6]zg cfXjfg


ul/Psf]df cfh ldlt @)^$.)(.@^ ut]sf lbg pQm sf]6]zg vf]lng]
sfo{qmd ePsf]df ljz]if sf/0fa; sf]6]zg vf]lng] sfo{ cfhnfO{
:ylut ul/Psf] Joxf]/f ;DalGwt ;a}df hfgsf/L u/fOPsf] 5 . sf]6]zg
vf]lng] ldlt / ;do kl5 ;"rgf ul/g] Joxf]/f ;d]t hfgsf/L u/fOPsf] 5 .

=======================
-eLdaxfb'/ s'Fj/_
SofDk; k|d'v
@)^$.!).)#

vftf ;~rfng :jLs[lt af/] .

>Ldfg\ /lhi6f/Ho",
/lhi6f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= pks'nkltsf] sfof{nosf] k=;=r+=g+= @##.)^$


—^% ldlt @)^$.)(.#) sf] kqfg';f/ o; SofDk;df >L g]qk|;fb
lwtfn SofDk; k|d'v kbdf lgo'lQm eO ldlt
@)^$.====.===== b]lv sfo{ef/ ;d]t ;DxfnL ;Sg' ePsf]
x'Fbf g]kfn a}s lnld6]8 sflndf6Ldf /x]sf] o; SofDk;sf] rNtL
vftf g+ ))$@—!!—)))%( sf] ;~rfng ;fljs SofDk; k|d'v >L
eLdaxfb'/ s"Fj/ tyf n]vf clws[t >L e"kfndfg sdf{rfo{af6
;~rfng x'Fb} cfPsf]df cab]lv gj lgo'Qm SofDk; k|d'v >L
g]qk|;fb lwtfn tyf n]vf clws[t >L e"kfndfg sdf{rfo{sf] ;
+o'Qm b:tvtaf6 ;~rfng ug]{ :jLs[ltsf] nflu SofDk; k|d'v >L
g]qk|;fb lwtfn tyf n]vf clws[t >L e"kfndfg sdf{rfo{sf] b:tvt
gd"gf sf8{ o;};fy k7fOPsf] 5 . ;f] cg';f/ vftf ;~rfng ug{ :jLs[lt
k7fOlbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .

===========
============
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.)!.#!

b:tvt gd"gf sf8{ af/] .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] sflndf6L l:yt g]kfn a}+s lnld6]8df /x]sf]


rNtL vftf g++ ))$@—!!—)))))%( sf] ;~rfng SofDk; k|d'v >L
g]qk|;fb lwtfn tyf n]vf clws[t >L e"kfndfg sdf{rfo{sf] ;
+o'Qm b:tvtaf6 eO/x]sf]df n]vf clws[t >L e"kfndfg
sdf{rfo{ lq=lj= / sf=s=k|=d=zf= sf] k=;+=r=g++= #*(!
sf] kqfg';f/ lq= lj= cfly{s k|zf;g dxfzfvfdf sfh lkmtf{ hfg'
ePsf] / pxfFsf] :yfgdf n]vf lgoGqs >L eut a:g]t cfpg' ePsf]
x'Fbf cab]lv o; SofDk;sf] rNtL vftfsf] ;~rfng SofDk; k|d'v >L
g]qk|;fb lwtfn tyf n]vf lgoGqs >L eut a:g]taf6 x'g] ePsf]
x'Fbf b:tvt gd"gf sf8{ o;};fy ;+nUg u/L k7fOPsf] 5 . g]= j}=
ln= sflndf6Lsf gfddf l;kmfl/; k7fOlbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w
ub{5' .

===========
===========
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^$.)(.@&

v]ns"b sfo{qmd ;DaGwdf .

>L
ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns"b zfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf lqe'jg ljZjljBfno, ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns"b


zfvf4f/f cfof]hgf ug{ nfluPsf] :jljo' sfplG;n elnan k'?if v]nsf
nflu o; :jljo' dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrnn] oxL ldlt @)^$ df3 @)
ut] cfOtaf/sf lbgb]lv ;~rfng x'g nfu]sf]n] pQm v]nsf nflu
cfjZos ;xof]usf ;fy} v]ns"b zfvfaf6 tof/ kfl/Psf] Oli6d]6
cg';f/sf] ;fdfgx¿ tyf cfly{s ;xof]u ?= @,%),))).— -b'O{ nfv
krf; xhf/_ lgsf;f ul/lbg l;kmfl/; ul/lbg' egL :jljo' dx]Gb|/Tg
SofDk; tfxfrnaf6 kq k|fKt eP cg';f/ cfjZos sfof{y{ l;kmfl/;;fy
k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .
;+nUg ljj/0f
!= elnan -ldsf;f_ — @) yfg
@ elnan -8anlkm;_ — % yfg
# hfnL -g]6_ — % yfg
$ PlG6gf — !) yfg -% hf]8f_
% l;l7\7 -PDkfo/sf] nflu_ — !% yfg
^ r'g — !% s]hL
& 8f]/L — @%) ld6/
* l/jg — % /f]n
(= em08f — !) ld6/ sk8f
!) :sf]/ af]8{ — ! yfg
!! kfgL — !)) hf/
!@=PDkfP/ — !) hgf

af]wfy{
=====================
>L :jljo' -eLdaxfb'/
s'Fj/_ dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrnn
SofDk; k|d'v
@)^$.!).)$

sf]6]zg vf]lng]] af/] .

o; SofDk;df ;'/Iff uf8{sf] cfjZostf ;DaGwL sf]6]zg cfXjfg


ul/Psf]df ldlt @)^$.)(.@^ ut]sf lbg pQm sf]6]zg vf]lng]
sfo{qmd ePsf] / pQm lbg ljz]if sf/0fa; sf]6]zg vf]lng] sfo{
:ylut ul/Psf]df pQm sf]6]zg ldlt @)^$.!).)& ut] lbgsf] @M))
ah] SofDk; k|d'vsf] sfof{nodf vf]lng] Joxf]/f ;DalGwt ;a}df
hfgsf/L u/fOG5 .

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^$.!).)&

kbLo labfsf] /sd lbg] :jLs[lt af/] .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

lq=lj= pks'nkltsf] sfof{nosf] k=;+=r=g+= $&$.)%( sf] ldlt


@)%(.!@.)( sf] kqfg';f/ o; SofDk;sf] SofDk; k|d'v kbdf ldlt @)
%(.!@.!) ut]b]lv lgo'lQm eO ldlt @)^$.)(.#) ;Dd SofDk; k|
d'v kbdf /xL sfd ug'{ ePsf ;x k|f= >L eLdaxfb'/ s'Fj/n] ;]jf
cjlwe/ hDdf !( -pGgfO;_ lbg kbLo labf pkef]u ug'{ ePsf] x'Fbf
afFsL kbLo labfsf] /sd e'QmfgL lbg] :jLs[ltsf nflu cg'/f]w
ub{5' .
>L s'Fj/n] rfn' cf=j= )^$.^% sf] kf}if dlxgfdf dfl;s tnj ?
= !*,(().— vfOkfO cfpg' ePsf] Joxf]/f ;d]t cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=======================
>L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
%**.)^$—^%
@)^$.!).)*

tnjL sfh ;DaGwdf .

>L ;dGjo dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf e"uf]n tyf hg;+Vof lzIff ljifosf pk k|fWofks >L


/d]z clwsf/Ln] Geveva Foundation for Medical and Research ;+:yf
dfkm{t ;~rfng x'g uO/x]sf] Sexual Health Research Course df efu lng
h]g]ef, :jLh/Nof08df hfg ldlt @)^$ df3 !( ut]b]lv @)^$
kmfNu'0f @% ut];Dd tnjL sfh kfpgsf] nflu lgj]bg lbg' ePsf]
x'Fbf cfjZos sfof{y{ l;kmfl/;fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .
pQm sf]if{ lngsf] nflu lq= lj nfO{ cltl/Qm Jooef/ gkg]
{ Joxf]/f ;d]t hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

af]wfy{
========================
>L /d]z clwsf/L -g]qk|;fb
lwtfn_
pk k|fWofks, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
%*$.)^$—^%
@)^$.!).)&

;l~rt labfsf] /sd lgsfzf af/] .

>L cfly{s k|zf;g dxfzfvf,


ljlgof]lht n]vf zfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf ;x k|fWofks kbaf6 ldlt


@)^$.)*.!% b]lv clgjfo{ cjsfz x'g' ePsL >L lnnL nf]xgLsf]
;l~rt la/fdL labf #$@ lbg / :jfWofog ljbf !%) lbg u/L s'n $(@
lbgsf] ;]]jfsf] cGTodf pxfFn] vfOkfO cfpg' ePsf] dfl;s tnj
?= !*,(().— sf] lx;fjn] x'g] ?= #,!!,$#^.— -tLg nfv P3f/ xhf/
rf/ ;o 5QL; dfq_ e'QmfgL lbg' kg]{ ePsf]n] pQm /sd lgsfzf
k7fO lbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^$.!).)*

sf]6]zg cfXjfg ul/Psf] af/] .

o; SofDk;df gofF lgdf{0f ePsf] tLg j6f sIff sf]7fx¿sf] nflu


kmlg{r/ cfjZos ePsf] x'Fbf cfjZostf cg';f/ -k6s k6sdf_ s] slt
b//]6df pknJw u/fpg ;lsG5 ;DalGwt /lhi68{ kmd{x¿af6
of] ;"rgf k|sflzt ePsf] ldltn] & lbgleq b/vf:t lgj]bg lbg'x'g ;"lrt
ul/G5 .

af]wfy{
======================
>L n]vfzfvf,
-g]qk|;fb lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^$.!).!!

lnnfd a9fa9sf] nflu lgj]bg cfXjfg ul/Psf] af/] .

!= o; SofDk;df hxfF h] h:tf] cj:yfsf /x]sf ;Nnf nufot cGo


sf7x¿ lnnfd a9fa9åf/f ljqmL ul/g] ePsf] x'Fbf k|yd
k6s ;"rgf k|sflzt ePsf]df s;}sf] klg lgj]bg kg{ gcfPsf]
x'Fbf k'gM d"Nof+sg u/L bf];|f] k6s of] ;'rgf k|sflzt ePsf]
ldltn] & lbgleq cyf{t ldlt @)^$.!).!& ut] lalxaf/
sfof{no ;do leq SofDk;af6 k|fKt x'g] lgj]bg kmf/d ?= !)).
— lt/L -lkmtf{ gx'g]_ lnO e/]/ lznaGbL u/L a'emfpg
of] ;"rgf k|sflzt ul/Psf]5 .
@= cGo s'/f a'em\g / sf7 x]g{ SofDk;df ;Dks{ /fVg ;lsg]5 .
#= sf7sf] lnnfd a9fa9sf] Go"gtd d"No ?= !),))).— -bz
xhf/_ /x]sf] Joxf]/f ;d]t hfgsf/L u/fOPsf]5 .
$= pQm lgj]bg ldlt @)^$.!).!* ut] z'qmaf/ lbgsf] @M)) ah]
SofDk; k|d'vsf] sfof{nodf vf]lng]5 .
%= lnnfd a9fa9sf] nflu k|fKt lgj]bg cg';f/ h;sf] /sd a9L x'G5,
ToxL JolQmnfO{ sf7 p7fO n}hfg lbOg]5 .
^= lnnfd :jLs[t ePsf lgj]bgbftfn] pNn]v u/]sf] /sd Psd'i6
a'emfO # lbgleq pQm sf7 p7fO n}hfg' kg]{5 .

af]wfy{
======================
>L n]vfzfvf,
-g]qk|;fb lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v

;do leq p7fO gnu]df bf];|f] a9fa9 ug]{nfO{ pQm sf7 p7fO
n}hfg lbOg]5 .
@)^$.!).!!

:jf:Yo pkrf/ ;DaGwdf .

>L ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns"b zfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] @)^$.)^% ;d"xsf] :gfts tx lbjf ;d"xdf cWog/t


ljBfyL{ ;fljqf kGyL -SofDk; /f]n g++ **#_ n] :jf:Yo pkrf/sf]
nflu lgj]bg lbPsf] x'Fbf lgodfg';f/ k|fKt x'g] ;'ljwf pknAw
u/fOlbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ul/G5 .
=====================

SofDk; k|d'v
@)^$.!).!#

cf+lzs lzIfsx¿nfO{ s/f/ lgo'lQmsf] b/jGbL ;DaGwdf .

>Ldfg\ lzIffWoIfHo"
lzIffWoIfsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf To; sfof{nosf] k=;=/]=sf=r=g++= !


^&.)^$—^% ldlt @)^$.!).!) sf] kqfg';f/ SofDk;df sfo{/t
cf+lzs lzIfsx¿nfO{ h]i7tf / of]Uotfsf] cfwf/df lq= lj=
lgodfg';f/ k|lqmof k'/f u/L oyfl;3| cfjZos sfof{y{ pNn]lvt kq
k|fKt ePsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .
lgo'lQmsf] k|lqmof cufl8 a9fpg ;DalGwt pDd]bjf/x¿nfO{
lglZrt cfwf/ v'nfP/ lj1fkg ug'{ kg]{x'G5 . t/ k|fKt b/jGbLx¿sf]
lj1fkg ubf{ s'g} klg cfwf/ lng ;lsg] b]lvPsf] 5}g . h:t}
;DalGwt pDd]bjf/xsf] cg'ejsf] cfwf/df h]i7tf, of]Uotf, sfo{/t
lzIfsx¿sf] s"n ;+Vofsf] cg'kft, SofDk;sf] dfu, sIff ef/sf]
cfwf/nfO{ lnP/ ToxfFaf6 b/jGbL ;[hgf ul/Psf] /x]g5 . h:t} ul0ft
ljifodf s"n sIffef/ *& lkl/o8 5, h;df !) hgf b/aGbL lbPsf] 5, h;
cg';f/ @)^) dfu{ d;fGt;Dd lgo'lQm kfpg]n] s/f/df a:g] cj;/
kfpF5 eg] :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff ljifodf !#@ sIffef/ /x]sf] 5 h;df
$ j6f b/aGbL k7fPsf] 5 . sfd u/]sf] ldltnfO{ x]bf{ @)%^ efb|
df cWofkg ug]{n] lgo'lQm kfpg] cj;/af6 al~rt x'G5g\ .
csf]{ tkm{ /fhgLlt zf:q ljifodf hDdf ^ lkl/o8 sIffef/ /x]sf]
Ps hgf dfq cf+lzs lzIfs /x]sf]df @ hgf b/aGbL lbPsf]5 .
To:t} e"uf]n tyf hg;+Vof lzIff cGtu{t hDdf sIffef/ !@ hgf
cf+lzs lzIfs tyf :yfoL lzIfsn] lnPsf] cltl/Qm sIff !%^
x'Fbfx'Fb} @ hgf dfq b/aGbL lbOPsf]5 .
lzIffzf:q SofDk; cGtu{t k|jL0ftf k|df0fkq txb]lv :gfts
tx;Dd k9fO x'g] ;fdflhs lzIff lsjifodf sfo{/t # hgf lzIfsn] @)%
% ;fnb]lv lnPsf] #^ lkl/o8 sIffef/df Pshgf klg lzIfs b/aGbL
lbOPsf] 5}g eg] SofDk;df Statistics 5'§} ljifo gePsf] / dfu
gul/Psf] ljifodf yk ljifo /fvL b/jGbL :jLs[t ul/Psf] b]lvG5 .

lzIffzf:q ;+sfo tyf cGo ;+sfodf ;d]t d"n / clgjfo{ b'j}


k9fO x'g] ljifox¿df a9L lzIfs cfjZos kg]{ oyfy{tfnfO{ klg
Wofg lbPsf] b]lvPg . h:t} c+u]|hL, g]kfnL h:tf d"n
ljifox¿nfO{ eGbf sd ljBfyL{ ;+Vof / sIffef/ ePsf] ljifonfO{ hf]8
lbg'sf] sf/0fn] ljZjljBfno / SofDk;sf] lxtdf pQm b/aGbL
ljt/0f :ki6 g/x]sf] b]lvG5 .
csf]{ tkm{ ljZjljBfnon] cf+lzs lzIfsx¿af6 cWofkg cEof;
u/fpFb} cfPdf s'g} ljifodf lzIfsnfO{ cfjZos sIffef/ lbg ;lsb}g
eg] csf]{ tkm{ s'g} ljifodf sIffef/ 36\g] b]lvb}g . h;sf] sf/0f
cfly{s ;+s6 oyfjt /lx/xg] / cf+lzs lzIfsx¿sf] rfk klg oyfjt /l//xg]
b]lvG5 .
o;} u/L k|]lzt lgb]{lzsfdf s'g ldlt;Dd k|j]z ug]{ lzIfsx¿;Fu
cfj]bg dfu ug]{ eGg] :ki6tf 5}g . h:tf] @)^# efb| ^ ut] ;Dd
xf] sL < lj1fkg ug]{ ldlt;Dd Ps z}lIfs ;q k'/f u/]sf lzIfsx¿;Fu
xf]<, o;nfO{ klg :ki6 kfg'{ cfjZos b]lvG5 .
kqdf oyfl;3| sfof{y{ elgPtf klg b]zdf ;+ljwfg ;efsf]
lgjf{rgsf] ldlt tf]sL lgjf{rg cfof]uåf/f nfu" cfrf/ ;+lxtfsf] bfo/f
leq ljZjljBfno kl/;s]sf] oyfy{ :ki6 x'Fbf x'Fb} s;/L pQm
lgo'lQmnfO{ sfof{Gjog ug{ ;lsG5 < o;df klg :ki6 lgb]{zgsf]
cfjZostf kb{5 .
o;/L ljZjljBfno h:tf] lgtfGt k|fl1s ynf]af6 ePsf lg0f{on]
b]zsf] k|fl1s If]q nufot ;a}lt/ rf}tkmL{ k|efj kfg]{ s'/f
gsfg{ ;lsb}g . t;y{ o:tf] k|fl1s If]qaf6 x'g] lg0f{on] j}1flgs
cfwf/;lxt ljZjljBfnosf] k|fl1s ul/dfnfO{ sfod /fVb} ;+:yfsf]
cfly{s tyf ;fdflhs k|efjnfO{ cu|ufdL lbzfdf n}hfg ;sf];\ /
h;nfO{ /fHosf cGo If]qdf cg's/0f ug{ ;lsof];\ eGg] ;f]r /xg'
h?/L5 .
ljZjljBfnodf ljutdf ePsf unt lg0f{o / lqmofsnfkn] cf+lzs
lzIfsx¿sf] ;d:of r'lnP/ /x]sf] / o;sf] ;dfwfg ug]{ gfddf c? yk
;d:of hGdg glbg of] b/aGbL ljt/0f oyflz3| /f]sL o;nfO{ lglZrt
cfwf/ lgdf{0f u/L cf+lzs lzIfsx¿nfO{ s/f/df lgo'lQm ul/g'
k5{ . cGoyf SofDk;x¿ /0f:yndf kl/0ft x'g ;Sg]
;DefjgfnfO{ gsfg{ ;lsb}g .
o; sf/0f k|To]s ljifodf k|fWofkg/t cf+lzs lzIfs ;+Vof,
lgo'lQm ldlt, ljifo, sIffef/ tyf h]i7tfsf] cfwf/df gfdfjnL ;d]t
pknJw u/fO ;lsPsf]5 . To; ;"rLdf :yfoL k|fWofksx¿n] lnPsf]
cltl/Qm sIffef/ ;dfj]z 5}g .
xfn ToxfFaf6 k|fKt ljifout b/aGbL ;+Vof, ljifout ;fKtflxs
sIffef/, sfo{/t lzIfs ;+Vof / x'g' kg]{ lzIfs ;+VofaLr t'ngfTds
ljj/0f lgDgfg';f/ /x]sf] b]lvG5 .
q ljifo ;fKtflxs :jLs[t sfo{/t lzIfs ; x'g' kg] s}lk
m sIffef/ b/aGbL +Vof { lzIfs ;+Vof mot
=;
+
+
1. :jf:Yo tyf zf/Ll/s 132 4 13 8

lzIff
2. ul0ft lzIff 87 10 16 10
3. lzIffzf:q 74 5 10 5
4. c+u|]hL lzIff 84 6 12 6
5. ;fdflhs lzIff 36 - 3 3
6. cy{zf:q lzIff 18 3 3 3
7. /fhgLlt zf:q lzIff 6 2 1 2
8. e"uf]n tyf hg; 156 2 12 10

+Vof lzIff
9. Oltxf; lzIff 18 1 2 2
10. g]kfnL lzIff 192 9 28 14
11. lj1fg lzIff 72 2 6 5
hDdf 44 106 68

o; ;"rLdf :yfoL lzIfsn] lnPsf] cltl/Qm sIffef/ ;dfj]z ul/Psf]


Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .
pko'{Qm ljj/0f cg';f/ b/jGbL cfjZos b]lvPsf]n] o; kqdf
k'g/ljrf/ u/L b/aGbL yk ul/of];\ / s/f/ ubf{ lnOg' kg]{ cfwf/ ;lxt
pNn]v u/L k7fO lbg' x'g ;fb/ cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
======================
>Ldfg\ pks'nkltHo"
-g]qk|;fb lwtfn_
pks'nkltsf] sfof{no .
SofDk; k|d'v
lq= lj=, sLlt{k'/
@)^$.!!.===

sf7 p7fO n}hfg] af/] .

>L k"0f{ dxh{g


tfxfrn, sf7df8f}+ .

o; SofDk;df hxfF h] h:tf] cj:yfsf /x]sf ;Nnf nufot cGo


sf7x¿ lnnfd a9fa9åf/f ljqmL ul/g] egL ;"rgf k|sflzt eP cg';f/
tkfOn] k]z ug'{ ePsf] lgj]bgsf] /sd ?= !),#)).— ;aeGbf a9L
ePsf] x'Fbf SofDk; sfo{ ;ldltsf] a}7ssf] lg0f{ofg';f/ pQm
sf7x¿ p7fO n}hfg of] cfb]z lbOPsf]5 .

af]wfy{
=====================
>L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, SofDk; k|
d'v
@)^$.!!.!$

l;kmfl/; ul/lbg] af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns"b zfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] z}= j= @)^$.)^%, k|jL0ftf k|df0fkq tx k|yd jif{


SofDk; /f]n g+= $#%, lbjf ;d"xsf 5fq xl/Gb| rf}w/Ln] lq= lj=
lzIf0f c:ktfndf pkrf/ ;xof]u kfpgsf] nflu lgj]bg k]z u/] cg';f/
lgh ljBfyL{nfO{ ;xof]u pknAw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/;
;fy cg'/f]w ub{5' .

========================

SofDk; k|d'v
@)^$.!!.!%

cf+lzs lzIfsx¿nfO{ lzIf0f ;xfos kbdf


s/f/ ;]jfdf lgo'lQm ug]{ ;DaGwdf .

lqe'jg ljZjljBfno, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrndf cf+lzs lzIfssf]


¿kdf /xL ljleGg ljifodf k|fWofkg ul//x]sf cf+lzs lzIfsx¿nfO{ s/f/
;]jfdf lzIf0f ;xfos kbdf lgo'lQm ug{ lqe'jg ljZjljBfnosf] ldlt
@)^$.!!.)* sf] kq cg';f/ cf+lzs lzIfsx¿af6 ldlt @)^$.!!.@$
ut];Dd tn pNn]lvt ;do / :yfgdf /Lt k'¥ofO P;= Pn= ;L= b]lv
:gftsf]Q/ tx ;Ddsf] k|df0fkq tyf nJwfÍ kqsf k|ltlnlk @÷@ k|lt
k|dfl0ft u/fO cfj]bg kmf/ddf @ yfg kmf]6f] 6fF;L cfj]bg kmf/d
a'emfpg x'g ;"lrt ul/G5 .

kmf/d k|fKt x'g] / a'emfpg] :yfg M k|zf;g zfvf


;do M laxfg !!M)) ah]b]lv lbp;f] #M)) ah];Dd .

cfj]bg kmf/d lng cfj]bg kmf/d b:t'/ afkt ?= !,))).— o;


SofDk;sf] g]=j}=ln= sflndf6L l:yt rNtL vftf g++= )$@—!!
—)))%( df hDdf u/L a}+s ef}r/ k]z ug'{ kg]{5 .

========================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^#.)@.!^

wGojfb 1fkg .

>L lzIff tyf v]ns"b dGqfno


s]z/ dxn, sf7df8f}+ .

To; dGqfnosf] r= g++= ##^.)^$—^%, ldlt @)^$.!!.)@ sf]


kqfg';f/ Ministry of Education & Sports : A Glimpse 2007 tyf Nepal Education

Figures at a Glance 2007 gfds k':tsx¿ o; SofDk;nfO{ pknJw u/fO


;xof]u ul/lbg' ePsf]df ;—wGojfb ;lxt k':ts k|fKt ePsf] Joxf]/f
cfb]zfg';f/ hfgsf/L ub{5' .

=================
-OlGb/f cof{n_
;=nfOa|]l/og
@)^$.!!.!&

k':ts pknJw u/fOlbg] af/] .

>Ldfg\ 8LgHo",
8Lgsf] sfof{no,
lzIffzf:q ;+sfo
lq=lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{noåf/f tof/ ePsf] :gfts txsf] nflu cfjZos x'g] Social Justice

gfds k':ts !) yfg pknJw u/fO ;xof]u ul/lbg x'g cg'/f]w ub{5' .

jf]wfy{ =
======================
>L k':tsfno zfvf, -
g]qk|;fb lwtfn
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^$.!!.@@

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>Ldfg\ cWoIfHo",
g]kfn /]8qm; ;f];fO6L
s]Gb|Lo sfof{no,
;f]N6Ldf]8, sf7df8f}+ .

o; SofDk;df d]rL c~rnaf6 cWoog ug{ cfPsf ljBfyL{x¿n]


Æd]rL ljBfyL{ ;dfhæ gfds ;d"x u7g u/L SofDk;sf] jftfj/0f ;kmf
/ ;Eo agfpg Ps Ægd"gf ;/;kmfO cleofgæ gfds sfo{qmd
;~rfng ug{ nfu]sf] x'Fbf o; d]rL ljBfyL{ ;dfhnfO{ cfjZos
;xof]u pknJw u/fOlbg' x'g l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

jf]wfy{ =
======================
>L d]rL ljBfyL{ ;dfh, -
g]qk|;fb lwtfn
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^$.!!.@@

:t/ lgwf{/0f ul/Psf] af/] .

>L

=================================

=================================

lqe'jg ljZjljBfno /lhi6«f/sf] sfof{no lj=n]=zf=r=g+= %


$@.)^$—^% ldlt @)^$.)(.@% sf] kqfg';f/ lq= lj= df sfo{/t
>]0fL ljlxg sd{rf/Lx¿sf] :t/ lgwf{/0f ug]{ ;DaGwdf lq= lj=
sfo{sf/L kl/ifbsf] ldlt @)^$.)(.!( sf] lg0f{o g++= !** sf]
lg0f{o adf]lhd tkfO{sf]
===================================
======== kbsf] :yfoL ;]jf ldlt @)^# cfiff9 d;fGt;Dd
=============== jif{ k'/f ePsf]n] pko'{Qm
lg0f{ofg';f/
===================================
======== :t/ lgwf{/0f ul/Psf] Joxf]/f hfgsf/L u/fOG5 .

af]wfy{ tyf sfof{y{


======================
!= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
lq= lj=, sLlt{k'/ . SofDk; k|d'v
@= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L sd{rf/L ;~rosf]if,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

@)^$.!!.@&

USAID Nepalsf] Internship Program Opportunities df


;xefuL x'g] af/] .

pko'{Qm ;DaGwdf 8Lgsf] sfof{nosf] ldlt @)^$.!!.)# sf]


kqfg';f/ USAID Nepal n] Internship Program Opportunities ;~rfng ug]
{ ePsf]n] pQm sfo{qmddf ;xefuL x'g rfxg] o; SofDk;df :gfts
jf :gftsf]Q/ txdf cWoog/t OR5's blnt ;d'bfosf ljBfyL{x¿n]
Human Resource Office USAID/Nepal sf] sfof{nodf ;Dks{ /fVg' x'g ;"lrt
ul/G5 .
======================
-g]qk|;fb lwtfn
SofDk; k|d'v
@)^$.!!.@*

/dfgf lbOPsf] jf/] .

>L /fdbofn dxtf]


;xfos n]vfkfn,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{no sd{rf/L k|zf;g dxfzfvfsf]


k=;=r=g+= #$#^ ldlt @)^$.!!.@$ sf] kqfg';f/ o; SofDk;af6
lq= lj= lzIf0f c:ktfndf ldlt @)^$.!@.)! b]lv nfu" x'g] u/L sfh
lkmtf{ ul/Psf] x'Fbf xflh/ x'g hfg /dfgf kq lbOPsf] 5 .

tkfO{Fn] o; SofDk;df /xL ug'{ ePsf] ;]jfsf] nflu wGojfb k|bfg


ul/G5 .

jf]wfy{ tyf sfof{y{ M


=======================
!= >L /lhi6«f/sf] sfof{no, -g]qk|;fb
lwtfn_
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, lq=lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v

@= >L lq=lj=, lzIf0f c:ktfn — jxfFsf] ==== yfg


kqx¿ ;dfj]z ePsf] JolQmut
dxf/fhu~h . kmfOn Ps / JolQmut ljj/0f Ps
o;};fy ;+nUg5

#= >L b/jGbL o'lg6,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^$.!!.@*

lzIf0f ;xfos kbsf] cGtjftf{ ;DaGwL ;"rgf .

o; SofDk;df lzIf0f ;xfos kbsf] s/f/ ;]jfdf cfj]bg lbg] cfj]bsx¿sf]


cGtjf{tf{ ldlt @)^$.!@.)% ut] d+unaf/sf lbgb]lv ;~rfng x'g]
ePsf] x'Fbf ;DalGwt ;a}sf] hfgsf/Lsf nflu ;"lrt ul/G5 .
cGtjf{tf{ ;DaGwL ljj/0f kl5 k|sflzt ul/g]5 .

========================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^$.!!.@*

cWoog ljbfsf] kmf/d k7fPsf] af/] .

>L k|d'vHo",
;dGjo dxfzfvf,
lq==lj= sLlt{k'/

To; sfof{nosf] k=;+=r=g+= # -@_ zf= -@_ r=g+= !!


%.)^#—^$ sf] kq k|fKt eof] . pko'{Qm kqfg';f/ o; SofDk;sf
c+u|]hL lzIff ljifosf pk k|fWofks >L Clif/fd l/hfnn] ufO8
tf]lsPsf] kqsf] k|ltlnlk cfjZos sfof{y{ k7fOPsf]5 . pxfFsf] dfu
cg';f/ ldlt @)^$.!@.)! b]lv cWoog ljbfdf a:gsf] nflu lgj]bg
ug'{ ePsf] x'Fbf labf :jLs[ltsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=======================
>L Clif/fd l/hfn -g]qk|;fb
lwtfn_
pk k|f= SofDk;
k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
;Ltf/fd lu/L
hUuf ljj/0f

qm hUuf lsl;d lsQf g+ s}lkmo s}lkmo


=; += t -!_ t -@_
+=
2110 1580
!= ;'nl;d v]t 269 4.2.1.2 3.1.2.3
@= emfk' v]t 358 1985 1488
3.14.13 2.14.31
3190 1994
#= 3/af/L 428 6.4.1.1 3.14.30
@)^$.!!.@(

:yfgfGt/0f af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf cflbslj efg'eQm ax'd'vL SofDk;sf] r= g+


+ !*^.)^$—^% sf] ;xdtL kq cg';f/ xfn o; SofDk;sf] z}= j=
@)^$.)^%, :gfts tx bf];|f] jif{ -SofDk; /f]n g++ (^%.)^#_
df cWoog/t 5fqf df}ifdL nf}8f/Ln] cflbslj efg'eQm ax'd'vL
SofDk; bdf}nLdf :yfgfGt/0f x'g rfx]sf]n] ;f] sf nflu cfjZos
sfof{y{ Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

=======================

SofDk; k|d'v
@)^%.)(.!&

:yfgfGt/0f af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf u|fld0f cfbz{ ax'd'vL SofDk;sf] r= g++


@@@.^% sf] ;xdtL kq cg';f/ xfn o; SofDk;sf] z}= j= @)^
%.)^^, :gfts tx bf];|f] jif{ -SofDk; /f]n g++ ^^$.)^$_ df
cWoog/t 5fq pd]z clwsf/Ln] u|fld0f cfbz{ ax'd'vL SofDk;,
g]kfn6f/df :yfgfGt/0f x'g rfx]sf]n] ;f] sf nflu cfjZos
sfof{y{ Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.)(.!&

:yfgfGt/0f af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf u|fld0f cfbz{ ax'd'vL SofDk;sf] r= g++


@@@.^% sf] ;xdtL kq cg';f/ xfn o; SofDk;sf] z}= j= @)^
%.)^^, :gfts tx bf];|f] jif{ -SofDk; /f]n g++ &#$.)^$_ df
cWoog/t 5fq lzj clwsf/Ln] u|fld0f cfbz{ ax'd'vL SofDk;,
g]kfn6f/df :yfgfGt/0f x'g rfx]sf]n] ;f] sf nflu cfjZos
sfof{y{ Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^$.!!.@(

lzIf0f ;xfos kbsf] cGtjftf{ ;DaGwL ;"rgf .

o; SofDk;df lzIf0f ;xfos kbsf] nflu s/f/ ;]jfdf cfj]bg lbg]


pDd]bjf/x¿sf] cGtjf{tf{ oxL ldlt @)^$.!@.)% ut]af6 b]xfosf
sfo{qmd cg';f/ SofDk; k|d'vsf] sfof{nodf x'g] ePsf]n]
;DalGwt ;a}sf] hfgsf/Lsf nflu of] ;"rgf k|sflzt ul/Psf] 5 .
cGtjf{tf{df ;lDdlnt x'g] pDd]bjf/x¿n] cfkm"n] cfj]bg ;fy k]z
u/]sf k|df0fkqx¿ tyf cGo kqsf] ;Ssn k|df0fkqx¿ lnO pkl:yt
x'g' kg]{5 .

========================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v

cGtjf{tf{ x'g] ldlt / ;do M— @)^$ r}q % ut] d+unaf/ ljxfg !!


M)) ah]b]lv .
qm btf{ gfd ljifo
=; g+
= +
1. 1 >L o1k|;fb 1jfnL ul0ft lzIff

2. 5 >L lji0f' vgfn

3. 18 >L ljb'/k|;fb bfxfn


4. 25 >L l;l4/fh hf]zL

5. 26 >L /fds[i0f kGyL

6. 28 >L >Lk|;fb l3ld/]

7. 36 >L holji0f' k|wfg

8. 38 >L pd]z cfrfo{

cGtjf{tf{ x'g] ldlt / ;do M— @)^$ r}q % ut] d+unaf/ lbp;f] !


M)) ah]b]lv .
qm btf{ gfd ljifo
=; g+
= +
9. 49 >L zf/bfb]jL kxf/L ul0ft lzIff
-k08Lt_
10. 56 >L s'n/fh ;]9fO{
11. 58 >L lji0f'xl/ ;'a]bL
12. 62 >L s[i0frGb|
kf}8]n
13. 67 >L /fdk|;fb l;Ub]n
14. 75 >L gjLg ;'a]bL
B.Ed. Level sf] Character Certificate lngsf] nflu M
1. Passport Size Photo – 1 pc
2. 150 Rupees Receipt
3. Photocopy of Transcript – 1 copy
4. Transcrip sf] Photocopy sf] Backside df lgDg
s'/fx¿ n]Vg'kg]{ .
 Father's Name
 Date of Birth
 Campus Roll No.
 Batch (Year)
@)^$.!@.)!

cGtjftf{ ;ldltsf] ljifo ljz]if1 kbdf df dgf]lgt


ul/Psf] af/] .

>L

===================================
=
===================================
=
===================================
=

o; SofDk;sf] ldlt @)^$.!!.!% sf] ;"rgf cg';f/


===================================
=== ljifosf] lzIf0f ;xfos kbdf s/f/ ;]jfdf lzIfs lgo'lQm ug{sf]
lgldQ lq= lj= lgodfg';f/ u7g ul/Psf] cGtjf{tf ;ldltdf tkfO{nfO{
ljifo ljz]if1 kbdf dgf]lgt ul/Psf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' . ;f] cg';f/
cGtjf{tf{ ;DaGwL a}7s ldlt @)^$.!@.==== sf lbg lbgsf]
========== ah] SofDk; k|d'vsf] sfof{nodf x'g] ePsf]
x'Fbf oxfFsf] pkl:yltsf nflu ;d]t cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=====================
!= >L lzIffWoIfsf] sfof{no,
g]qk|;fb lwtfn_
lq= lj=, sLlt{k'/
SofDk; k|d'v
@= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf
lq= lj=, sLlt{k'/
)^$.!@.)%

;l~rt /sd e'QmfgL lbnfO lbg] af/] .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf ;x k|fWofks >L eLdaxfb'/ s'Fj/n] ldlt @)^$.!!.!^


b]lv nfu" x'g] u/L lbg' ePsf] /flhgfdf :jLs[t ePsf] x'Fbf pxfFn]
lq= lj= lgodfg';f/ kfpg] ;Dk"0f{ ;'lawfx¿sf] /sd e'QmfgL lbg]
Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .
>L s'Fj/;Fu SofDk;sf] tkm{af6 s'g} afFsL aSof}tf
gePsf], ;~rosf]if qmdfÍ (!^* ePsf] / rfn' cf= j= @)^$.)^% df
dfl;s tna ?= !*,(().— vfOkfO cfpg' ePsf] tyf pxfFn] @)^$.!!.!
% ;Dd pkef]u u/L afFsL /xg cfPsf labfx¿dWo] /]s8{ cg';f/
la/fdL labf %)% -kfFr ;o kfFr lbg_ lbg ;l~rt ePsf] x'Fbf lghsf]
lj/fdL ljbf a/fa/sf] x'g cfpg] /sd o; SofDk;df lgsfzf k7fOlbg]
Joj:yfsf nflu ;d]t cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=======================
!= >L eLdaxfb'/ s'Fj/ -g]qk|;fb
lwtfn_
;x k|fWofks SofDk;
k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^$.!@.)!

a}+s vftf vf]Ng] :jLs[lt kfFpm .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df k|eftLo, lbjf tyf /fqL ;d"xdf k|jL0ftf k|df0fkq,


:gfts tx, Ps jif]{ :gfts tx tyf :gftsf]Q/ txdf sIffx¿ ;~rfng x'g]
u/]sf] tyf ;f]xL cg'¿k k|eftLo, lbjf tyf /fqL ;d"xdf lkm—
sfp06/ ;~rfng ul/b} cfPsf] Joxf]/f >Ldfg\df hfgsf/L u/fpFb5' .
o; SofDk;sf] a}lsË sf/f]af/ g]kfn a}+s lnld6]8
sflndf6Laf6 x'Fb} cfPsf] / pQm a}+ssf] ;GWofsfnLg
sfp06/ ;~rfng gePsf] sf/0f /fqL ;d"xsf] lkm—sfp06/af6 ul/Psf]
cfDbfgL /sd a}+s hDdf ug{ g;lsg] tyf SofDk;df g} /fVg
klg ;'/Iffsf] b[li6sf]0fn] lgs} g} c;'ljwf k/]sf]n] ;GWofsfnLg
sfp06/ x'g] g]kfn OGe]i6d]G6 a}+s, sfnLdf6Ldf o; SofDk;sf]
gfddf vftf vf]Ng] Joj:yfsf nflu :jLs[lt kfpg cg'/f]w ub{5' .

===========
===========
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^$.!@.)%

k7g—kf7g aGb ul/Psf] af/] .

o; SofDk;df cWoog/t 5fq—5fqfx¿n] kmfu' k"l0f{dfsf


sf/0f ef]Ug' k/]sf] ;d:ofnfO{ Wofgdf /fvL ldlt @)^$ r}q ^ / &
ut] b'O{ lbg k|eftLo, lbjf tyf /fqL tLg} l;k6sf] k7g—kf7g sfo{
aGb ul/Psf] Joxf]/f ;"lrt ul/G5 .

===========
===========
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^$.!@.)%

lzIf0f z'Ns ldgfxf ul/lbg]] af/] .

>L lq= lj= s]Gb|Lo SofDk;,


Joj:yfkg ;+sfo,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; s]Gb|Lo SofDk;sf] Joj:yfkg ;+sfo cGtu{t M.B.S. 1st Year df 5fqf
u+u]Zj/L dxh{gn] cWoog ug{ rfx]sf]n] lghsf] lktf pk k|
fWofks >L k"0f{dfg dxh{g o; SofDk;df :yfoL ;]jfdf k|
fWofkg/t /xg' ePsf] x'Fbf lghsf] 5f]/Ln] lq= lj= lgodfg';f/
kfpg] lzIf0f z'Ns ldgfxfsf] Joj:yfsf] nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w
ub{5' .

========
===========
===
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^$.)#.@^

lzIf0f z'Ns ldgfxf ul/lbg]] af/] .

>L SofDk; k|d'vsf] sfof{no,


kßsGof SofDk;, afuahf/ .
lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; SofDk;sf] :gfts tx 1st Year, Campus Roll No. 1189 sL 5fqf d~h'
b]jsf]6fsf] lktf pk k|fWofks >L eLd;]g b]jsf]6f o; SofDk;df
:yfoL ;]jfdf k|fWofkg/t /xg' ePsf] x'Fbf lghsf] 5f]/Ln] lq= lj=
lgodfg';f/ kfpg] lzIf0f z'Ns ldgfxfsf] Joj:yfsf] nflu l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w ub{5' .

========
===========
===
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^$.!@.)%

yk cWoog ljbf af/] .

>L k|d'vHo",
;dGjo dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf pk k|f= >L eLd;]g b]jsf]6f ldlt @)^!.!!.)!


b]lv cWoog ljbfdf a:g' ePsf]df ldlt @)^$ kmfNu'0f @ ut]
pxfFsf] cWoog ljbfsf] cjlw ;dfKt ePsf] x'Fbf ldlt @)^$
kmfNu'0f # ut]b]lv nfu' x'g] u/L k'gM ! jif{ yk cWoog ljbf
kfpg cg'/f]w u/L ldlt @)^$.!@.)# df lgj]bg ug'{ ePsf] x'Fbf
ldlt @)^$.!!.)# b]lv ldlt @)^%.!!.)@ ;Dd yk ! jif{ cWoog
ljbfsf] :jLs[ltsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=======================
>L eLd;]g b]jsf]6f -g]qk|;fb
lwtfn_
pk k|f= SofDk;
k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^%.!@.!$

yk cWoog ljbf af/] .

>L k|d'vHo",
;dGjo dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf pk k|f= >L eLd;]g b]jsf]6f ldlt @)^!.!!.)!


b]lv cWoog ljbfdf a:g' ePsf]df ldlt @)^% kmfNu'0f @ ut]
pxfFsf] cWoog ljbfsf] cjlw ;dfKt ePsf] x'Fbf ldlt @)^%
kmfNu'0f # ut]b]lv nfu' x'g] u/L k'gM ! jif{ yk cWoog ljbf
kfpg cg'/f]w u/L ldlt @)^%.!!.)@ df lgj]bg ug'{ ePsf] x'Fbf
ldlt @)^%.!!.)# b]lv ldlt @)^^.!!.)@ ;Dd yk ! jif{ cWoog
ljbfsf] :jLs[ltsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=======================
>L eLd;]g b]jsf]6f -g]qk|;fb
lwtfn_
pk k|f= SofDk;
k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^$.!@.)%

tYof+s pknJw u/fOPsf] af/] .

>L hf] h;;Fu ;lDalGwt 5 .


===================================

lqe'jg ljZjljBfno, lzIffzf:q ;+sfo, s]Gb|Lo ljefu cGtu{t


kf7\oqmd tyf d"Nof+sg ljifo lnO :gftsf]Q/ tx bf];|f] jif{sf]
cf+lzs cfjZostf kl/k"lt{sf nflu pQm txdf cWoog/t 5fqf od'gf
kf}8]nnfO{ o; SofDk;af6 cfjZos tYof+s pknJw u/fOPsf]
Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

=======================

SofDk; k|d'v
alQ hfg] ;"rL
-If]q g++= $_

af/ klxnf] bf];|f]


r/0f r/0f
cfOt 6¿00-8¿00 6¿00-9¿00
;f]d ------- 10¿00-
1¿00
dËn ------- 3¿00-6¿30
a'w 7¿30-9¿30 5¿30-8¿30
lalx 5¿00-7¿00 4¿00-7¿00
z'q ------- 1¿00-4¿00

m
zlg 7:00-10:00 5¿45-9¿15
ljB't s6f}tL x'g]
tflnsf
-;d"x — #_
@)^^.)@.!^ b]lv

af/ klxnf] bf];|f]


r/0f r/0f
cfOt 11¿00-2¿00 8¿00-11¿00
;f]d 12¿00-3¿00 6¿00-9¿00
dËn 3¿00-6¿00 7¿00-10¿00
a'w 5¿00-8¿00 2¿00-5¿00
lalx 6¿00-9¿00 3¿00-6¿00
z'q 8¿00-11¿00 5¿00-8¿00

m
zlg 9:00-12:00 5¿00-8¿00
cWoog ljbfsf] kmf/d k7fPsf] af/] .

>L k|d'vHo",
;dGjo dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df :yfoL ;]jfdf sfo{/t sd{rf/L >L dfwj sfsL{n]


ldlt @)^$.!).)! b]lv nfu" x'g] u/L cWoog ljbf kfpgsf] nflu eg'{
ePsf] kmf/d Ps o;};fy ;+nUg u/L cfjZos sfof{y{ l;kmfl/; ;fy
k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

;+nUg M kmf/d — Ps .

af]wfy{
=======================
>L dfwj sfsL{ -g]qk|;fb
lwtfn_
clzi6]06 SofDk; k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
&(%.)^$—^%
@)^$.!@.!!

Dofb yk ul/Psf] af/] .

>L 8L= kL= sG:6«S;g,


bLks kl08t
nfdf6f/ — (, ljb'/ gu/kflnsf .
xfn —
kmf]g g++ —

tkfFO{n] o; SofDk;df sIffsf]7f lgdf{0f sfo{ ub}{ cfpg'


ePsf]df sfddf cj/f]w ePsf] sf/0fn] ;dodf pQm lgdf{0f sfo{sf]
sfd ;dodf ;Sg] jftfj/0f gePsf] x'Fbf Dofb yk kfpg ldlt @)^$.!
@.)& df lgj]bg lbg' ePsf]df ldlt @)^$.!@.!) ut]sf lbg a;]sf]
SofDk; sfo{ ;ldltsf] a}7ssf] lg0f{o cg';f/ ldlt @)^$.!@.!^
b]lv nfu' x'g] u/L Ps dlxgf Dofb yk ul/Psf] Joxf]/f hfgsf/Lsf
nflu ;"lrt ul/G5 .
pQm cjlwe/ tkfO{n] lgdf{0f sfo{ ;DkGg ug'{ kg]{5 .

af]wfy{
======================
>L n]vfzfvf, -
g]qk|;fb lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^$.!@.!#

udL{ labf ;DaGwdf .

lqe'jg ljZjljBfno sfo{sf/L kl/ifb\sf] ldlt @)^$.!@.)% df a;]sf]


a}7ssf] lg0f{ofg';f/ oxL r}q @* ut] x'g] ;+lawfg ;efsf]
lgjf{rgdf lq= lj= sf lzIfs tyf ljBfyL{x¿nfO{ ;xefuL x'g] cj;/ k|
bfg ug]{ p2]Zon] jif]{ ljbfaf6 s§L x'g] u/L oxL ldlt @)^$.!
@.!& b]lv @)^%.)!.)# ut];Ddsf] nflu lq= lj= sf
;Dk"0f{ cf+lus SofDk;x¿df k7g—kf7g aGb x'g] u/L ljbf lbg]
lg0f{o eP cg';f/ pQm cjlwe/ o; SofDk;sf] k7g—kf7g sfo{ aGb
x'g] Joxf]/f ;DalGwt ;a}sf] hfgsf/Lsf nflu ;"lrt ul/G5 .

af]wfy{
=======================
!= >L k/LIff zfvf, k|eftLolbjf/fqL -
g]qk|;fb lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
#= >L :jljo'
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
ldlt M @)&).)@.@^

ljifo M udL{ labf ;DaGwdf .

o; SofDk;df ldlt @)&) cfiff9 ! ut]b]lv ldlt @)&) cfiff9 !


% ut];Dd lbg !%, udL{sf] labf x'g] ePsf]n] pQm
cjlwe/ k7g—kf7g sfo{ aGb x'g] Joxf]/f ;DalGwt ;a}sf]
hfgsf/Lsf nflu ;"lrt ul/G5 .

af]wfy{
=======================
!= >L k/LIff zfvf, k|eftLolbjf/fqL -
ef]nfgfy e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
#= >L :jljo'
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^$.!@.!&

lzIf0f ;xfos kbdf s/f/df lgo'lQm ug]{ af/] .

>Ldfg\ lzIffWoIfHo",
lzIffWoIfsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= lzIffWoIfsf] sfof{nosf] k=;=/]=sf=r=g+= !^).)^$


—)^% ldlt @)^$.!!.)* sf] kqfg';f/ o; SofDk;df sfo{/t cf+lzs
lzIfsx¿nfO{ lzIf0f ;xfos kbdf s/f/ ;]jfdf /fVgsf] nflu :jLs[lt eP
cg';f/ ToxfFsf] lgb]{zg adf]lhd b/vf:t cfXjfg u/L cGtjf{tfdf
pkl:yt ePsf ljleGg ljifosf lzIfsx¿sf] of]Uotfqmd ;"rLsf] ljj/0f
kfgf yfg !! -P3f/_ o;};fy lgo'lQmsf nflu :jLs[lt kfpg l;kmfl/;;fy
k7fOPsf] 5 .
;fy} cfj]bg ug]{ &* hgf pDd]bjf/ dWo] && hgf dfq
cGtjf{tf{df pkl:yt ePsf] x'Fbf cfj]bsn] k]z u/]sf] z}lIfs
of]Uotfsf k|df0fkq, cfj]bg kmf/fd tyf kfl/>lds a'em]sf]
clen]vsf] k|ltlnlk ;d]tsf] kmfOn yfg &&! ;+nUg u/L k7fOPsf]
Joxf]/f;d]t cg'/f]3 5 . ;fy} ;a} pDd]bjf/x¿ pQm lzIf0f ;xfos
kbsf] s/f/ ;]jfsf] nflu of]Uo ePsf] / SofDk;sf] lgoldt sIffsf] nflu
cfjZos klg ePsf] x'Fbf gk'u b/jGbLsf] oyfl;3| Joj:yfsf nflu
l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .
af]wfy{
=====================
!= >Ldfg\ pks'nkltHo"
g]qk|;fb lwtfn_
lq= lj=, sLlt{k'/
SofDk; k|d'v
@= >Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
lq= lj=, sLlt{k'/
#= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/
$= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/
@)^$.!@.!&

cg';Gwfg ;ldlt u7g ul/Psf] af/] .

>L

==================================
================================
==

o; SofDk;sf] ul0ft lzIff lzIf0f ljefudf cg';Gwfg ;DaGwL


sfo{sf nflu lgDg adf]lhdsf] ;ldlt u7g ul/Psf] x'Fbf cfjZos
hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .
tkl;n
!= k|f= 8f= /fdhLk|;fb kl08t — ljefuLo k|d'v — cWoIf
@= pk k|f= >L ef]nfgfy e§/fO{ — ;= Sof= k|= —
;b:o
#= pk k|f= >L pdfgfy kf08]o — ;b:o
$= pk k|f= 8f= lji0f'k|;fb 9+'ufgf — ;b:o
%= pk k|f= 8f= O{Gb|s'df/L ah|frfo{ — ;b:o
^= pk k|f= >L a}s'07 vgfn — ;b:o
&= pk k|f= >L d's'Gbk|sfz If]qL — ;b:o

=====================
g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^$.!@.!(

>Ldfg\ SofDk; k|d'vHo",


dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M cg';Gwfg ;ldlt u7g ug]{ af/] .

o; SofDk;sf] ul0ft lzIff lzIf0f ljefudf cg';Gwfg ;DaGwL


sfo{ ug{sf nflu cg';Gwfg ;ldlt cfjZos ePsf]n] ;f] k|of]hgsf
nflu lgDg lzIfsx¿ /x]sf] cg';Gwfg ;ldlt u7g ug{ ldlt
@)^$.!).@@ df lgj]bg lbPsf]df ;f] sfo{ xfn;Dd k'/f gePsf]n]
pQm ;ldlt u7g ug{ cg'/f]w ub{5'.
tkl;n
!= k|f= 8f= /fdhLk|;fb kl08t — ljefuLo k|d'v — cWoIf
@= pk k|f= >L pdfgfy kf08]o — ;b:o
#= pk k|f= >L a}s'07 vgfn — ;b:o

cg';Gwfg ;ldltsf] u7g ljefuLo k|d'vsf] l;kmfl/;df dfq ul/g]


k|fjwfg ePsfn] ;f]xL l;kmfl/; cg';f/ ;ldlt u7g x'g]5 eGg] ck]Iff
u/]sf] 5' . gd"gfsf nflu ljutsf] lgo'lQm kqsf] k|ltlnlk o;};fy ;
+nUg 5 .

==============================
=====
k|f= 8f= /fdhLk|;fb kl08t
-ljefuLo k|d'v_
ul0ft lzIff lzIf0f ljefu
dx]Gb|/Tg SofDk;,
tfxfrn
>L aL= aL= ;L= g]kfnL ;]jf
kf]= j= g++= ^&@, sf7df8f}+, g]kfn .

k|Zg M g]kfndf cfufdL @)^$ ;fn r}q @* ut] x'g uO/x]sf] ;


+lawfg ;ef ;b:o lgjf{rgdf ljleGg /fhgLlts bnx¿n] dgf]gog
u/]sf ^^ hgf pDd]bjf/x¿ pDd]bjf/ x'g cof]Uo ePsf] s'/f
lgjf{rg cfof]un] u/]sf] ;Gbe{df of] ;+ljwfg ;efk|lt /fhgLlts
bnx¿ slt u}/ lhDd]jf/ 5g\ eGg] s'/f b]vfpb}g / Û o:tf
bnx¿nfO{ ;+ljwfg ;efdf lhtfP/ gofF g]kfn aG5 eGg] s'/fdf
s]xL ljZjf; ug{ ;lsG5 / <

k|]zs M kLtfDa/ kFu]gL


s'jfsf]6 — #, :ofËhf
xfn — dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn, sf7df8f}+ .
ldlt M @)^$.!@.@)
@)^&.====.====

;'/Iff uf8{x¿sf] xflh/L ljj/0f k7fOPsf] af/] .

>L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

o; SofDk;df sfo{/t tkl;n adf]lhdsf ;'/Iff uf8{x¿sf]] ldlt @)^


================== dlxgfsf] ! ut] b]lv d;fGt
;Ddsf] hDdf ======== lbg ?h' xflh/L ePsf] b]lvG5 .
tkl;n
!=
@=
#=

============================
@)^%.)!.)$

j]tnjL ljbf af/] .

>LdtL s'nb]jL >]i7


;x k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

tkfO{n] j]tnjL ljbf kfpgsf nflu lgj]bg ug'{ ePsf]df ldlt


@)^%.)!.)! b]lv @)^%.)# d;fGt;Dd tLg dlxgfsf] j]tnjL ljbf
:jLs[t ePsf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu ;"lrt ul/G5 .

af]wfy{
=====================
!= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
-g]qk|;fb lwtfn_
lq= lj=, sLlt{k'/ . SofDk; k|
d'v
@= >L n]vfzfvf
d= /= SofDk;, tfxfrn .
ldlt M@)^%.)!.!%

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq=lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M lgo'lQm :jLs[lt af/] .

dxf]bo,
lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{nosf] r= g++= $@!( ldlt
@)^$.!@.@) sf] lgo'lQm kq k|fKt eof] . pQm lgo'lQm
kqfg';f/ d ;f]xL ldltb]lv dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrndf xflh/
eO sfo{/t 5' . pQm lgo'lQm dnfO{ :jLs[lt ePsf] / kb
;DxfnL ;s]s]f Joxf]/f hfgsf/Lsf] nflu cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=====================
>L dx]Gb|/Tg SofDk; rGb|
s]z/L >]i7
tfxfrn pk k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
ldlt M@)^%.)!.)#

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq=lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M lgo'lQm :jLs[lt af/] .

dxf]bo,
lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{nosf] r= g++= #$^@ ldlt
@)^$.!!.@! sf] lgo'lQm kq k|fKt eof] . pQm lgo'lQm
kqfg';f/ d ;f]xL ldltb]lv dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrndf xflh/
eO sfo{/t 5' . pQm lgo'lQm dnfO{ :jLs[lt ePsf] / kb
;DxfnL ;s]s]f Joxf]/f hfgsf/Lsf] nflu cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=====================
>L dx]Gb|/Tg SofDk;
O{Zj/Lk|;fb e§/fO{
tfxfrn l;=Nofj Ajfo
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
ldlt M@)^%.)!.!*

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq=lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M lgo'lQm :jLs[lt af/] .

dxf]bo,
lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{nosf] r= g++= $#)^ ldlt
@)^$.!@.!( sf] lgo'lQm kq k|fKt eof] . pQm lgo'lQm
kqfg';f/ d ;f]xL ldltb]lv dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrndf xflh/
eO sfo{/t 5' . pQm lgo'lQm dnfO{ :jLs[lt ePsf] / kb
;DxfnL ;s]s]f Joxf]/f hfgsf/Lsf] nflu cg'/f]w 5 .

af]wfy{
========================
>L dx]Gb|/Tg SofDk;
lblnks'df/ gsdL{
tfxfrn pk k|
fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
ldlt M@)^%.)!.@@

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq=lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M lgo'lQm :jLs[lt af/] .

dxf]bo,
lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{nosf] r= g++= $$)! ldlt
@)^$.!@.!( sf] lgo'lQm kq k|fKt eof] . pQm lgo'lQm
kqfg';f/ d ;f]xL ldltb]lv dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrndf xflh/
eO sfo{/t 5' . pQm lgo'lQm dnfO{ :jLs[lt ePsf] / kb
;DxfnL ;s]s]f Joxf]/f hfgsf/Lsf] nflu cg'/f]w 5 .
k'gZrM dnfO{ lq= lj= ;]jfsf] pk k|fWofks kbdf
lgo'Qm ug'{ ePsf]df wGojfb\ lbg rfxG5' .

af]wfy{
========================
>L dx]Gb|/Tg SofDk;
/fdnfn tfdfË
tfxfrn pk k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
ldlt M@)^%.)!.@)

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq=lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M lgo'lQm :jLs[lt af/] .

dxf]bo,
lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{nosf] r= g++= $@^$ ldlt
@)^$.!@.!( sf]] lgo'lQm kq k|fKt eof] . pQm lgo'lQm
kqfg';f/ d ;f]xL ldltb]lv dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrndf xflh/
eO sfo{/t 5' . pQm lgo'lQm dnfO{ :jLs[lt ePsf] / kb
;DxfnL ;s]s]f Joxf]/f hfgsf/Lsf] nflu cg'/f]w 5 .

af]wfy{
===================
>L dx]Gb|/Tg SofDk; tf/f
9sfn
tfxfrn pk k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^%.)!.!&

:jf:Yo pkrf/ ;DaGwdf .

>L ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns"b zfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] @)^$.)^% ;d"xsf] :gfts tx lbjf ;d"xdf cWog/t


ljBfyL{ zfGtf zdf{ -SofDk; /f]n g++ !%)%_ n] :jf:Yo pkrf/sf]
nflu lgj]bg lbPsL x'Fbf lgodfg';f/ k|fKt x'g] ;'ljwf pknAw
u/fOlbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ul/G5 .
=====================

SofDk; k|d'v
@)^*.)@.!)

;];g aGb ul/Psf] ;"rgf .

o; SofDk;sf] z}= j= @)^&.)^* k|jL0ftf k|df0fkq tx bf];|f]


jif{sf] k7g—kf7g sfo{ ldlt @)^*.)@.!^ ut] ;Dd dfq x'g] x'Fbf
;DalGwt ;a} lzIfs tyf ljBfyL{x¿sf] hfgsf/Lsf nflu of] ;"rgf k|
sflzt ul/Psf] 5 tyf ;f] ;d"xsf] ;];g @)^*.)@.!& b]lv aGb x'g]
Joxf]/f ;d]t ;"lrt ul/G5 .

af]wfy{
=======================
!= >L ;xfos SofDk; k|d'v, lbjf . -g]qk|;fb
lwtfn_
@= >L k/LIff zfvf, lbjf . SofDk; k|
d'v
#= >L n]vfzfvf .
$= >L :jljo', dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^(.)%.!#

;];g aGb ul/Psf] ;"rgf .

o; SofDk;sf] z}= j= @)^*.)^( :gfts tx t];|f] jif{ -k|


eftLo tyf lbjf ;d"x_ sf] k7g—kf7g sfo{ ldlt @)^(.)%.#!
ut] ;Dd dfq x'g] x'Fbf ;DalGwt ;a} lzIfs tyf
ljBfyL{x¿sf] hfgsf/Lsf nflu of] ;"rgf k|sflzt ul/Psf] 5
tyf ;f] ;d"xsf] ;];g @)^(.)^.)! b]lv aGb x'g] Joxf]/f
;d]t ;"lrt ul/G5 .

af]wfy{
=======================
!= >L ;xfos SofDk; k|d'v, k|eftLo÷lbjf . -
ef]nfgfy e§/fO{_
@= >L k/LIff zfvf, k|eftLo÷lbjf .
SofDk; k|d'v
#= >L n]vfzfvf .
$= >L :jljo', dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^%.!!.)!

;];g aGb ul/Psf] ;"rgf .

o; SofDk;sf] cf= j= @)^#.^$ :gftsf]Q/ tx k|yd jif{ tyf Ps jif]


{ :gfts txsf] k7g kf7g sfo{ ldlt @)^%.!!.)% ut] ;Dd dfq x'g]
x'Fbf ;DalGwt ;a} lzIfs tyf ljBfyL{x¿sf] hfgsf/Lsf nflu of] ;"rgf
k|sflzt ul/Psf] 5 tyf ;f] ;d"xsf] ;];g @)^%.!!.)^ b]lv aGb x'g]
Joxf]/f ;d]t ;"lrt ul/G5 .

af]wfy{
=======================
!= >L k/LIff zfvf, /fqL . -;fw'/fd
cof{n_
@= >L n]vf, /fqL . ;=SofDk;
k|d'v
#= >L :jljo', dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^(.)#.!&

;];g aGb ul/Psf] ;"rgf .

o; SofDk;sf] cf= j= @)^*.)^( :gftsf]Q/ tx bf];|f] jif{sf] k7g


kf7g sfo{ ldlt @)^(.)#.@) ut] ;Dd dfq x'g] x'Fbf ;DalGwt ;a}
lzIfs tyf ljBfyL{x¿sf] hfgsf/Lsf nflu of] ;"rgf k|sflzt ul/Psf] 5
tyf ;f] ;d"xsf] ;];g @)^(.)#.@! b]lv aGb x'g] Joxf]/f ;d]t
;DalGwt ;j}df ;"lrt ul/G5 .

af]wfy{
=======================
!= >L k/LIff zfvf, /fqL . -ef]nfgfy
e§/fO{_
@= >L n]vf sfp06/, /fqL . SofDk;
k|d'v
#= >L :jljo', dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^*.)!.)@

;];g aGb ul/Psf] ;"rgf .

o; SofDk;sf] cf= j= @)^&.)^* :gftsf]Q/ tx k|yd jif{ tyf Ps jif]


{ :gfts txsf] k7g kf7g sfo{ ldlt @)^*.)!.!% ut] ;Dd dfq x'g]
x'Fbf ;DalGwt ;a} lzIfs tyf ljBfyL{x¿sf] hfgsf/Lsf nflu of] ;"rgf
k|sflzt ul/Psf] 5 tyf ;f] ;d"xsf] ;];g @)^*.)!.!^ b]lv aGb x'g]
Joxf]/f ;d]t ;"lrt ul/G5 .

af]wfy{
=======================
!= >L k/LIff zfvf, /fqL . -g]qk|;fb
lwtfn_
@= >L n]vf, /fqL . SofDk;
k|d'v
#= >L :jljo', dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^^.)$.!@

;];g aGb ul/Psf] ;"rgf .

o; SofDk;sf] z}= j= @)^%.)^^ :gfts tx bf];|f] jif{ -k|eftLo


tyf lbjf_ tyf k|jL0ftf k|df0fkq tx k|yd jif{sf] k7g—kf7g
sfo{ ldlt @)^^.)$.!% ut] ;Dd dfq x'g] x'Fbf ;DalGwt ;a} lzIfs
tyf ljBfyL{x¿sf] hfgsf/Lsf nflu of] ;"rgf k|sflzt ul/Psf] 5 tyf
;f] ;d"xsf] ;];g @)^^.)$.!^ b]lv aGb x'g] Joxf]/f ;d]t ;"lrt
ul/G5 .

af]wfy{
=======================
!= >L ;xfos SofDk; k|d'v, k|eftLo÷lbjf . -
g]qk|;fb lwtfn_
@= >L k/LIff zfvf, k|eftLo÷lbjf . SofDk;
k|d'v
#= >L n]vfzfvf .
$= >L :jljo', dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^&.)^.!*

;];g aGb ul/Psf] ;"rgf .

o; SofDk;sf] z}= j= @)^^.)^& :gfts tx bf];|f] jif{ -k|eftLo


tyf lbjf_ sf] k7g—kf7g sfo{ ldlt @)^&.)^.@) ut] ;Dd dfq x'g]
x'Fbf ;DalGwt ;a} lzIfs tyf ljBfyL{x¿sf] hfgsf/Lsf nflu of] ;"rgf
k|sflzt ul/Psf] 5 tyf ;f] ;d"xsf] ;];g @)^&.)^.@! b]lv aGb x'g]
Joxf]/f ;d]t ;"lrt ul/G5 .

af]wfy{
=======================
!= >L ;xfos SofDk; k|d'v, k|eftLo÷lbjf . -
g]qk|;fb lwtfn_
@= >L k/LIff zfvf, k|eftLo÷lbjf . SofDk;
k|d'v
#= >L n]vfzfvf .
$= >L :jljo', dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^(.)!.@^

;];g aGb ul/Psf] ;"rgf .

o; SofDk;sf] cf= j= @)^*.)^( :gftsf]Q/ tx k|yd jif{sf] k7g


kf7g sfo{ ldlt @)^(.)@.!& ut] ;Dd dfq x'g] x'Fbf ;DalGwt ;a}
lzIfs tyf ljBfyL{x¿sf] hfgsf/Lsf nflu of] ;"rgf k|sflzt ul/Psf] 5
tyf ;f] ;d"xsf] ;];g @)^(.)@.!* b]lv aGb x'g] Joxf]/f ;d]t ;"lrt
ul/G5 .

af]wfy{
=======================
!= >L k/LIff zfvf, /fqL . -
e"kfns'df/ >]i7_
@= >L n]vf, /fqL . ;=SofDk;
k|d'v
#= >L :jljo', dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^%.)!.@@

glthf k|sfzg ul/Psf] af/] .

lq= lj= sd{rf/L k|zf;g dxfzfvfsf] k=;=r=g+= $#(!.)^$—)^


% ldlt @)^%.)!.@) sf] :jLs[lt kqfg';f/ o; SofDk;sf] nflu lgDg
lnlvt ljifodf lgDg adf]lhd cf+lzs lzIfsx¿nfO{ lzIf0f ;xfos kbdf
s/f/ ;]jfdf lgo'lQmsf nflu l;kmfl/; eO cfPsf] Joxf]/f ;DalGwt
;a}sf] hfgsf/Lsf nflu ;"rgf k|sflzt ul/Psf] 5 .
gfd k|sfzg ePsf pDd]bjf/x¿ pk/ bflj lj/f]w ePdf & lbg leq
ph'/L ug'{ kg]{5 . ph'/L lbg] & lbgsf] Dofb ;dfKt eP kl5 & lbg
leq :jo+ pkl:yt eO lgo'lQm kq a'‰g' kg]{5 . ;f] ldlt leq
lgo'lQm kq a'‰g ;Dks{ /fVg gcfPdf d'Vo pDd]bjf/sf]
gfd ;"rLaf6 x6fpg ;lsg]5 .
ph'/L k/]sf] JolQmsf] xsdf lzIffWoIfsf] sfof{noaf6
ph'/Lsf] lsgf/f gnfu];Dd lgo'lQm lbOg] 5}g .
pNn]lvt pDd]bjf/x¿ olb slx st} k"0f{sfnLg ¿kdf sfo{/t
ePsf] hfgsf/L s;}nfO{ ePdf ;—k|df0f & lbg leq bfjL lj/f]w ug{
;d]t ;DalGwt ;a}nfO{ ;"rgf ul/G5 .
af]wfy{
=====================
!= >Ldfg\ pks'nkltHo"
-g]qk|;fb lwtfn_
lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >Ldfg\ lzIffWoIfHo",
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L /lhi6«f/Ho",
lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^%.)!.@)

Nofj Jjfo kbsf] b/jGbL af/] .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df lzIffzf:q ;+sfo cGtu{t k|eftLo, lbjf / /fqL l;ˆ6df


u/L k|jL0ftf k|df0fkq tx b]lv :gftsf]Q/ tx;Dd cWoog—cWofkg
sfo{qmd ;~rfng eO/x]sf] 5 . xfn ljleGg txdf u/L sl/j !),)))
ljBfyL{x¿ SofDk;df cWoog/t 5g\ .
o; SofDk;df cWofkg x'g] ljifox¿df kf7\of+zdf Joj:yf eP
cg';f/ lj1fg lzIff, ul0ft lzIff, e"uf]n lzIff, hg;+Vof lzIff, c+u|]hL
lzIff tyf :jf:Yo / zf/Ll/s lzIff ljifox¿df k|of]ufTds sIff tyf k|
of]ufTds k/LIff ;~rfng eO/x]sf] 5 .
k|of]ufTds sIff tyf k/LIff ;~rfng ug{sf] nflu ljifout
lzIfsx¿nfO{ sd{rf/Lx¿n] ;xof]u ug'{ kg]{ / sd{rf/Lx¿sf] cefjdf
sfo{qmd ;~rfngdf jfwf k/]sf] x'Fbf # -tLg_ j6f Nofj Jjfo kbsf
sd{rf/L /fVg' lgtfGt cfjZos x'Fbf ;f] cg';f/ b/jGbL :jLs[lt u/L
kfpgsf] nflu cg'/f]w ub{5' .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
n] olb s'g} ;/sf/L ;+:yfg, /fli6«o, cGt/fli6«o ;fj{hlgs / lglh
SofDk;, ;+o'Qm k"FhL sDkgL, ;fem]bf/L ;xsf/L ;+:yfg / k|
fOe]6 sDkgLdf k"0f{sfnLg\ ¿kdf sfo{/t ePsf] eP & lbg leq
/flhgfdf u/L /flhgfdf :jLs[ltsf] kq k]z ug'{ kg]{5 . cGoyf o;
;DjGwdf s'g} ph'/L k/]df pDd]bjf/ cfkm} lhDd]jf/ x'g]5 .
ph'/ k/L s'g} pDd]bjf/ x6\g uPdf ;f]xL ljifosf] j}slNks
pDd]bjf/ dWo]af6 lgo'lQm ul/g] Joxf]/f ;d]t hfgsf/L u/fOPsf] 5
.
@)^%.)!.@@

pkl:yt x'g] af/] .

lzIffzf:q ;+sfosf gj lgo'Qm 8LgHo" tyf ;xfos 8LgHo"x¿sf] pkl:yltdf


jt{dfg z}lIfs ;d:of / eP u/]sf sfo{x¿sf] af/]df 5nkmn ul/g] ePsfn]
o; SofDk;sf ;xfos SofDk; k|d'v tyf lzIf0f ljefusf k|d'vx¿nfO{ lgDg
ldlt, ;do / :yfgdf clgjfo{ pkl:yltsf nflu cg'/f]w ul/G5 .
sfo{qmd
ldlt M @)^% j}zfv #! ut] dËnaf/ . ;xfos SofDk;
k|d'vx¿
;do M lbp;f] @M#) ah] . != k|eftLo, >L
lul//fh kf}8]n
:yfg M SofDk; k|d'vsf] sfof{no . @= lbjf, >L
s[i0fk|;fb 9sfn
#= /fqL, >L ef]nfgfy e§/fO{

tkl;n
1. k|f= >L pk]Gb| — lzIffzf:q lzIf0f ljefu
s'df/ sfsL{
2. k|f= 8f= /fdhLk|;fb — k|d'v — ul0ft lzIff lzIf0f ljefu
kl08t
3. ;x k|f= >L pQdnfn — k|d'v — Oltxf; lzIff lzIf0f ljefu
>]i7
4. pk k|f= >L pQd/fh — k|d'v — cEof; lzIf0f – lbjf
e§/fO{
5. pk k|f= >LdtL dL/f — k|d'v — c+u|]hL lzIff lzIf0f
>]i7 ljefu
6. pk k|f= >L snfw/ — e"uf]n tyf hg;+Vof lzIff lzIf0f
kf}8]n ljefu
7. pk k|f= >L c~hnL — lj1fg lzIff lzIf0f ljefu
>]i7
8. pk k|f= >L — k|d'v —:jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff
zfGtjxfb'/ >]i7 lzIf0f ljefu
9. pk k|f= >L — k|d'v — g]kfnL lzIff lzIf0f ljefu
zf/bf/d0f g]kfn
10. pk k|f= >L l8lNn/fd — k|d'v — cy{zf:q lzIff lzIf0f ljefu
pk|]tL
11. pk k|f= >L rGb| — k|d'v — cEof; lzIf0f - /fqL
axfb'/ >]i7
12. pk k|f= >L jfns[i0f — k|d'v — /fhgLlt zf:q
>]i7
13. pk k|f= jb|Lk|;fb — lzIffzf:q lzIf0f ljefu
la8f/L

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.)!.#)

lzIf0f ;xfos kbsf] s/f/ ;]jfdf lgo'lQm af/] .

>L

===================================
===
cf+lzs lzIfs
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{no sd{rf/L k|zf;g dxfzfvfsf]


k=;=r=g+= $#(!.)^$—)^% ldlt @)^%.)!.@) sf] kqaf6
===================================
======== lzIff ljifodf s/f/ ;]jfdf lgo'lQm ug]{ :jLs[lt k|fKt
eP cg';f/ dfl;s tnj Psd'i6 ¿= !!,$%).— -cIf¿kL P3f/ xhf/ rf/ ;o
krf; dfq_ kfpg] u/L lq= lj= ;]jf cfof]uaf6 cGo JolQm l;kmfl/;
eO cfPdf jf cGo s'g} Joj:yf ePdf jf s/f/df lgo'lQm
kfO/xFbfsf] ;dodf klg lq= lj= aflx/ s'g} ;/sf/L ;+:yfg jf o:t}
cGo ;]jfdf k"0f{sfnLg\ ¿kdf sfo{/t /x]sf] kfOPdf :jtM x6\g] u/L
xfnnfO{ ldlt @)^%.)!.!% b]lv Ps z}lIfs jif{sf nflu
===================================
===================== ljifosf] lzIf0f ;xfos kbsf]
s/f/ ;]jfdf lgo'lQm ul/Psf] 5 .

lq= lj= P]g, lgod / sfo{ Joj:yfkg k|0ffnL tkfFO{nfO{ klg


nfu" x'g]5 .

lzIf0f ;xfos kbdf s/f/ ;]jfdf lgo'Qm x'g' ePsf]df xflb{s


jwfO 1fkg ub{5' .

af]wfy{
=====================
!= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, lq= lj=, sLlt{k'/ .
-g]qk|;fb lwtfn_
@= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf, lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
#= >L b/jGbL o'lg6, s=k|=d=zf=, lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L sDKo'6/ o'lg6, s=k|=d=zf=, lq= lj=, sLlt{k'/ .
%= >L ;xfos SofDk; k|d'v, k|eftLo÷lbjf÷/fqL, dx]Gb|/Tg
SofDk;, tfxfrn .
^= >L
=================================
lzIff lzIf0f ljefu, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
&= >L n]vf zfvf, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^%.)!.@#
:yfgfGt/0f af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf cflbslj efg'eQm ax'd'vL SofDk;sf] r= g+


+ @)!.)^$—^% sf] ;xdtL kq cg';f/ xfn o; SofDk;sf] z}= j=
@)^$.)^%, :gfts tx bf];|f] jif{df cWoog/t 5fqf lji0f'dfof
yfkfn] cflbslj efg'eQm ax'd'vL SofDk; bdf}nLdf :yfgfGt/0f
x'g rfx]sf]n] ;f] sf nflu cfjZos sfof{y{ Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

=======================

SofDk; k|d'v
@)^%.)!.@$

;l6{lkms]6 lSno/]G; ug]{ af/] .

o; SofDk;df lzIf0f ;xfos kbdf s/f/ ;]jfdf lgo'lQmsf nflu gfd


k|sflzt ePsf lzIfsx¿n] kf7\oqmd ljsf; s]Gb|, lq= lj=,
sLlt{k'/af6 cfkgf ;a} z}lIfs k|df0fkqx¿ lSno/]G; u/fO kq lnO
lgo'lQm kq lng cfpFbf SofDk;df a'emfpg' kg]{ ePsf] x'Fbf
;DalGwt ;a}sf] hfgsf/Lsf nflu ;"rgf ul/Psf] 5 .

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.)!.@%

:yfgfGt/0f af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf b'uf{nIdL ax'd'vL SofDk;sf] r= g++


$#.)^$—^% sf] ;xdtL kq cg';f/ xfn o; SofDk;sf] z}= j=
@)^$.)^%, :gfts tx bf];|f] jif{df cWoog/t 5fqf /]g'sf a:g]tn]
b'uf{nIdL ax'd'vL SofDk; cQl/of, s}nfnLdf :yfgfGt/0f x'g
rfx]sf]n] ;f] sf nflu cfjZos sfof{y{ Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

=======================

SofDk; k|d'v
@)^%.)!.@&

lgo'lQm k|lqmof k"g/fjnf]sg ;DaGwdf .

>Ldfg\ lzIffWoIfHo",
lzIffWoIfsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df g]kfnL ljifosf cf+lzs lzIfs >L u0f]z/fh


clwsf/Ln] cf+lzs lzIfsx¿sf] s/f/df glthf k|sfzg ubf{ cfkm"
eGbf k5fl8 ;]jf k|j]z ug]{sf] gfd l;kmfl/; ePsf] x''Fbf lgo'lQm
k|lqmofdf k"g/fjnf]sg ul/of];\ egL lgj]bg lbg' ePsf] x'Fbf
cfjZos hfgsf/Lsf nflu lghsf] lgj]bgsf] k|ltlnlk o;} ;fy ;+nUg
u/L k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.)!.@&

k|df0fkqx¿ lSno/]G; u/]sf] hfgsf/L k7fO lbg] ;DaGwdf .

>L kf7\oqmd ljsf; s]Gb|,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df lzIf0f ;xfos kbdf s/f/ ;]jfdf lgo'lQmsf nflu gfd


l;kmfl/; ePsf ;+nUg lni6 adf]lhdsf cf+lzs lzIfsx¿sf] z}lIfs k|
df0fkqx¿ lSno/]G; u/]sf] hfgsf/L k7fO lbg'x'g cg'/f]w 5 .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.)!.@&

clgjfo{ cjsfzsf] ljj/0f k7fOPsf] af/] .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] k=;=kmf=s=k|=d=zf=-^_ r=g+= #((!


ldlt @)^%.)!.)$ sf] kq k|fKt eof] . ldlt @)^^.)!.)! cyf{t ;g\
@))(.)#.!# b]lv ldlt @)&).!@.#) cyf{t ;g\ @)!$.)#.!& ;Ddsf]
cjlwdf clgjfo{ cjsfz k|fKt ug'{ x'g] o; SofDk;df sfo{/t
lzIfs÷sd{rf/Lx¿sf] ljj/0f kmf/d cfjZos sfof{y{ k7fOPsf] Joxf]/f
cg'/f]w 5 .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.)!.#!

/dfgf lbOPsf] jf/] .

>L e"kfndfg sdf{rfo{


n]vf clws[t,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{no sd{rf/L k|zf;g dxfzfvfsf]


k=;=r=g+= #*(! ldlt @)^$.!!.@$ sf] kqfg';f/ o; SofDk;af6
lq= lj= cf=k|=d=zf=, C0f ;fk6L zfvf, s]Gb|Lo sfof{no,
sLlt{k'/df ldlt @)^%.)@.)! b]lv nfu" x'g] u/L j]tnjL sfh lkmtf{
ul/Psf] x'Fbf xflh/ x'g hfg of] /dfgf kq lbOPsf] 5 .

tkfO{Fn] o; SofDk;df /xL ug'{ ePsf] ;]jfsf] nflu wGojfb k|bfg


ul/G5 .

jf]wfy{ tyf sfof{y{ M


=======================
!= >L /lhi6«f/sf] sfof{no, -g]qk|;fb
lwtfn_
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, lq=lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v

@= >L lq=lj=, cf=k|=d=zf= — jxfFsf] JolQmut ljj/0f


Ps o;};fy ;+nUg 5 . s]Gb|Lo sfof{no, sLlt{k'/ .

#= >L b/jGbL o'lg6,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, lq= lj=, sLlt{k'/ .

$= >L n]vf zfvf,


dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^%.)!.#)

rf]/L ePsf] hfgsf/L ;DaGwdf .

>Ldfg\ sfof{no k|d'vHo",


dxfgu/Lo k|x/Lj[t, afnfh' .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] kl/;/ leq /x]sf] lzIf0f


;ldltx¿ /x]sf] ejgsf] tNnf] tnfdf /x]sf] n]vf zfvfsf] kmL
sfpG6/df ldlt @)^%.)!.@( ut] /ftL ‰ofndf /fv]sf] lu|n lgsfnL
sf]7f leq k;L lbjf sfp06/df sfd ug]{ x]=c= >L kLtfDa/
kFu]gLsf] lhDdfdf /x]sf] :6Ln b/fh, d]r, 6]a'n, ¥ofs kmf]/L
gub /sd ?= %^,!^%.— -5kGg xhf/ Ps ;o k};ÝL_ rf]/L ePsf]
x'Fbf rf]/x¿sf] klxrfg u/L sfg'g adf]lhd sf/jfxL u/L rf]/L ePsf]
gub lkmtf{ lbnfO kfpgsf] nflu of] lgj]bg k]z u/]sf] Joxf]/f
cg'/f]w 5 .

jf]wfy{ M
=====================
!= >L dxfgu/Lo k|x/L k|efu, -
g]qk|;fb lwtfn_
:joDe' — hfgsf/Lsf nflu . SofDk;
k|d'v
@= >Ldfg pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^%.)!.#)

:yfgfGt/0f af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf r}tGo ax'd'vL SofDk;sf] ;xdtL kq cg';f/


xfn o; SofDk;sf] z}= j= @)^$.)^%, :gfts tx bf];|f] jif{df
cWoog/t 5fqf ;'lgtf l3ld/]n] r}tGo ax'd'vL SofDk; ag]kf,
sfe|]df :yfgfGt/0f x'g rfx]sf]n] ;f] sf nflu cfjZos
sfof{y{ Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

=======================

SofDk; k|d'v
@)^%.)!.#)

;Ssn k|df0fkq af/] .

>L k/LIff lgoGq0f sfof{no


lq=lj=, aNv' .

o; SofDk;df lzIf0f ;xfos kbdf s/f/ ;]jfdf l;kmfl/; x'g' ePsf


>L
===================================
============================= sf] ;Ssn k|
df0fkq algg;s]sf] x'Fbf To; sfof{nodf l;kmfl/; kfpF egL lgj]bg
lbg' ePsf]n] oyf;So rf8f] ;Ssn k|df0fkqx¿ pknJw u/fOlbg' x'g
l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ul/G5 .

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.)!.#!

/dfgf lbOPsf] jf/] .

>L s'df/ yfkf


;x k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{no k=;=r=g+=/=sf= (*.)^$—)^%


ldlt @)^%.)!.#) sf] kqfg';f/ lq= lj=, lq= lj= k/LIff lgoGq0f
sfof{no, aNv'sf] l/Qm /x]sf] ;x k/LIff lgoGqs kbdf ldlt @)^
%.)!.@( sf] lg0f{ofg';f/ ldlt @)^%.)@.)! b]lv b'O{ jif{sf nflu
tkfO{nfO{ lgo'lQm ul/Psf] kq k|fKt ePsf] x'Fbf k/LIff lgoGq0f
sfof{no, aNv'df ldlt @)^%.)@.)! b]lv xflh/ x'g hfg x'g of]
/dfgf kq lbOPsf] 5 .

jf]wfy{ tyf sfof{y{ M


=======================
!= >L /lhi6«f/sf] sfof{no, -g]qk|;fb
lwtfn_
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >L k/LIff lgoGq0f sfof{no, — rfn' cf=j= )^$.)^% df
dfl;s ?= !^,$^).—
lq=lj=, aNv' . tnj vfg' ePsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .
#= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^%.)@.)!

kf;kf]6{ pknJw u/fOlbg] af/] .

>L k|d'vHo",
lhNnf k|zf;g sfof{no sf7df08f},
aa/dxn, sf7df08f} .

o; SofDk;sf] e"uf]n tyf hg;+Vof lzIff lzIf0f ljefudf k|fWofkg/t


pk k|f= >L lzjk|;fb vgfn cWoogsf] nflu ljb]zdf hfg' kg]
{ ePsf]n] kf;kf]6{ cfjZos ePsf] x'Fbf ;f] agfpgsf] nflu l;kmfl/;
kfpg lgj]bg ug'{ ePsf]n] jxfFsf]] gfddf kf;kf]6{ lbnfO lbg
l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

jf]wfy{ M
=====================
>L lzjk|;fb vgfn,
pk k|f=, dx]Gb|/Tg SofDk; .
@)^%.)@.)!

egf{ ;DaGwdf .

>L lzIffWoIfHo"
lzIffWoIfsf] sfof{no
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df k|j]z k/LIff kmf/d e/L :gfts tx k|yd jif{df


cfly{s cefjsf] sf/0f k};f h'6fpg g;sL k/LIffdf ;fd]n eO ;s]sf]
hfgsf/L u/fpb5' . To;}n] o; jif{ egf{sf nflu :jLs[lt ul/lbg' x'g
cg'/f]w ub{5' .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.)@.)@

:yfgfGt/0f af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf g'jfsf]6 cfbz{ ax'd'vL SofDk;sf] k=;


+=r=g++= $!#.)^$—^% ldlt @)^%.)@.)@ sf] ;xdtL kq
cg';f/ xfn o; SofDk;sf] z}= j= @)^$.)^%, :gfts tx bf];|f]
jif{df cWoog/t 5fqf cd[tf 9sfnn] g'jfsf]6 cfbz{ ax'd'vL SofDk;
a§f/, g'jfsf]6df :yfgfGt/0f x'g rfx]sf]n] ;f] sf nflu cfjZos
sfof{y{ Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

=======================

SofDk; k|d'v
)^%.)@.)@

dgf]gog ul/Psf] af/] .

>L k|d'vHo",
;dGjo dxfzfvf,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] k=;+=r=g++= !#((.)^$—^% ldlt @)^


%.)!.@( sf] kq k|fKt eof] . lq= lj= åf/f ldlt @)^%.)@.)% b]lv
@)^%.)@.@) ;Dd ;]8f sLlt{k'/df ;~rfng x'g] x]8
clzi6]G6x¿sf] @ xKt] k|zf;lgs ;]jfsfnLg tflndsf] lgldQ o;
SofDk;sf x]=c= >L /fdaxfb'/ >]i7nfO{ dgf]gog u/L k7fPsf]
Joxf]/f cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=======================
>L /fdaxfb'/ >]i7 -g]qk|;fb
lwtfn_
x]= c=, SofDk;
k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn — pQm tflnddf efu lng hfg'x'g .
@)^^.)*.@#

laafx btf{ af/] .

>L k~hLsflwsf/Lsf] sfof{no,


n=k'=pk d=g=kf=, k'Nrf]s .

pko'Q{m ;DaGwdf o; SofDk;df sfo{/t sDKo'6/ ck/]6/


>L ;'ar{n bfxfnsf] sf=d=g=kf=— $, r08f]n lgaf;L :j= >L
lzjk|;fb kf}8]nsL 5f]/L ;Dhgf kf}8]n;Fu ldlt @)^@ kmfNu'0f
@( ut] ePsf] laafxsf] laafx btf{ u/fOlbg] Joj:yfsf nflu
l;kmfl/;;fy cg'/f]w ul/G5 .

========================
-;fw'/fd cof{n_
;= SofDk; k|d'v
@)^%.)@.!(

lzIf0f ;xfos kbdf sfhdf /fVg] :jLs[lt af/] .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= cd[t SofDk;df sDKo'6/ ck/]6/ -x]= c= ;/x_ kbdf


sfo{/t sd{rf/L >LdtL aGbgf 9sfnn] lzIf0f ;xfos kbdf ;]jf
kl/jt{g u/L lzIf0f tkm{ sfhdf hfg cfˆgf] of]Uotf k'u]sf]
x'Fbf ;]jf kl/jt{g u/L o; SofDk;df lzIf0f ;xfos kbdf ;]jf
ug{ kfpgsf nflu cg'/f]w u/L lgj]bg lbg' ePsf] x'Fbf l;kmfl/; ;fy
cfjZos Joj:yfsf] nflu cg'/f]w ub{5' .

;+nUg sfuhft yfg — # -tLg_

af]wfy{
=======================
>LdtL aGbgf 9sfn -
g]qk|;fb lwtfn_
sDKo'6/ ck/]6/, SofDk;
k|d'v
cd[t SofDk;, n}grf}/
@)^%.)@.!(

lzIf0f ;xfos kbdf sfhdf /fVg] :jLs[lt af/] .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= lq—rGb| SofDk;df Nofj clzi6]G6 kbdf sfo{/t


sd{rf/L >L /fdxl/ sfsL{n] lzIf0f ;xfos kbdf ;]jf kl/jt{g u/L lzIf0f
tkm{ sfhdf hfg cfˆgf] of]Uotf k'u]sf] x'Fbf ;]jf kl/jt{g u/L o;
SofDk;df lzIf0f ;xfos kbdf ;]jf ug{ kfpgsf nflu cg'/f]w u/L
lgj]bg lbg' ePsf] x'Fbf l;kmfl/; ;fy cfjZos Joj:yfsf] nflu cg'/f]w
ub{5' .

;+nUg sfuhft yfg — # -tLg_

af]wfy{
=======================
>L /fdxl/ sfsL{ -g]qk|;fb
lwtfn_
Nofj zlzi6]G6 SofDk; k|
d'v
lq—rGb| SofDk;, 306f3/
@)^%.)#.@)

lzIf0f ;xfos kbdf sfhdf /fVg] :jLs[lt af/] .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= /;fogzf:q, s]Gb|Lo ljefu, sLlt{k'/df Nofj clzi6]G6


kbdf :yfoL ;]jfdf sfo{/t sd{rf/L >L tf/fbQ hf]zL o; SofDk;sf] k|
eftLo ;d"xdf :jf:Yo lzIff ljifodf ljut @)^# ;fnb]lv cf+lzs lzIfssf]
¿kdf /xL cWofkg ul//x'g' ePsf] x'Fbf lq= lj= df sfo{/t /x]sf
of]Uotf k'u]sf sd{rf/LnfO{ lzIf0f tkm{ sfhdf hfg kfpg] Joj:yf
eP adf]lhd >L hf]zLn] o;} SofDk;df lzIf0f ;xfos kbdf /xg
kfpg cg'/f]w ug'{ ePsf] x'Fbf pko'{Qm Joj:yfsf nflu l;kmfl/;
;fy cg'/f]w ub{5' . lghsf] lgj]bg / k|df0fkqsf] k|ltlnlk
========= yfg ;d]t o;};fy ;+nUg u/L k7fOPsf] Joxf]/f
cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=======================
>L tf/fbQ hf]zL, -g]qk|;fb
lwtfn_
Nofj zlzi6]G6 SofDk; k|
d'v
/;fogzf:q, s]Gb|Lo ljefu, sLlt{k'/ .
@)^(.)@.!&

lzIf0f ;xfos kbdf sfhdf /fVg] :jLs[lt af/] .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= /;fogzf:q, s]Gb|Lo ljefu, sLlt{k'/df Nofj clzi6]G6


kbdf :yfoL ;]jfdf sfo{/t sd{rf/L >L tf/fbQ hf]zL o; SofDk;sf] k|
eftLo ;d"xdf :jf:Yo lzIff ljifodf ljut @)^# ;fnb]lv cf+lzs lzIfssf]
¿kdf /xL cWofkg ul//x'g' ePsf] x'Fbf lq= lj= df sfo{/t /x]sf
of]Uotf k'u]sf sd{rf/LnfO{ lzIf0f tkm{ sfhdf hfg kfpg] Joj:yf
eP adf]lhd >L hf]zLn] o;} SofDk;df lzIf0f ;xfos kbdf /xg kfpg
cg'/f]w ug'{ ePsf] x'Fbf pko'{Qm Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w ub{5' . lghsf] lgj]bg / k|df0fkqsf] k|ltlnlk
========= yfg ;d]t o;};fy ;+nUg u/L k7fOPsf] Joxf]/f
cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=======================
>L tf/fbQ hf]zL, -ef]nfgfy
e§/fO{_
Nofj zlzi6]G6 SofDk; k|
d'v
/;fogzf:q, s]Gb|Lo ljefu, sLlt{k'/ .
@)^%.)#.)$

lzIf0f ;xfos kbdf sfhdf /fVg] :jLs[lt af/] .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrndf n]vfkfn kbdf sfo{/t


sd{rf/L >LdtL /fwfb]]jL l3ld/]n] lzIf0f ;xfos kbdf ;]jf kl/jt{g
u/L lzIf0f tkm{ sfhdf hfg cfˆgf] of]Uotf k'u]sf] x'Fbf ;]jf
kl/jt{g u/L lzIf0f ;xfos kbdf sfhdf ;]jf ug{ kfpgsf nflu cg'/f]w
u/L lgj]bg lbg' ePsf] x'Fbf l;kmfl/; ;fy cfjZos Joj:yfsf] nflu
cg'/f]w ub{5' .

;+nUg sfuhft yfg —

af]wfy{
=======================
>L /fwfb]jL l3ld/] -g]qk|;fb
lwtfn_
n]vfkfn SofDk; k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^$.!@.!@

ljifo kl/jt{g ul/lbg] af/]] .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf lzIf0f ;xfos >LdtL tf/f 9sfn kf}8]nn] @)%^


;fnb]lv ul0ft lzIff lzIf0f ljefu cGtu{t s/f/ ;]jfdf /xL ;f]xL ljifo k|
fWofkg ub}{ cfpg' ePsf]df lq= lj= ;]jf cfof]usf] l;kmfl/;df
lzIffzf:q ljifosf] pk k|fWofks kbdf :yfoL lgo'lQmsf] nflu
l;kmfl/; ePsf] x'Fbf cfkm"n] k|fWofkg u/]sf] ljifo ul0ft lzIff
ljifodf ljifo kl/jt{gsf] nflu l;kmfl/; kfpg cg'/f]w u/L lgj]bg
ug'{ ePsf] ;Ssn lgj]bg o;};fy ;+nUg u/L k7fOPsf] 5 . lghsf]
lgj]bg cg';f/ ljifo kl/jt{g ul/lbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w
ub{5' .

========
===========
===
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.)@.!(

b/jGbL kl/jt{g ul/lbg] af/]] .

>Ldfg\ 8LgHo",
8Lgsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf pk k|fWofks >LdtL tf/f 9sfn kf}8]nn] @)%^


;fnb]lv ul0ft lzIff lzIf0f ljefu cGtu{t lzIf0f ;xfos kbdf s/f/ ;]jfdf
lgo'Qm eO ;f]xL ljifo k|fWofkg ub}{ cfpg' ePsf]df lq= lj= ;]jf
cfof]usf] l;kmfl/; cg';f/ o; SofDk;df ldlt @)^$.!@.)! b]lv nfu"
x'g] u/L lzIffzf:q ljifosf] pk k|fWofks kbdf :yfoL lgo'lQm x'g'
ePsf]df cfkm"n] k|fWofkg u/]sf] ul0ft lzIff ljifodf b/jGbL
kl/jt{g ug{ lgj]bg lbg' ePsf] tyf o; SofDk;df ul0ft lzIffsf] pk k|
fWofks kbsf] cfjZostf /xsf]n] lghsf] ul0ft lzIffdf /x]sf] nfdf] k|
fWofkg cg'ej ;d]tnfO{ sb/ ub}{ ul0ft lzIff ljifosf] pk k|fWofks
kbdf b/aGbL kl/jt{g ul/lbg' x'g l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

========
===========
===
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.)@.!(

ljj/0f af/]] .

>L k|d'vHo",
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] k=;+=r=g+= $#*! dlt @)^%.)@.!@ sf] kq k|


fKt eof] . o; SofDk;df t[tLo >]0fLdf :gftsf]Q/ tx pQL0f{ eO
cf+lzs lzIfssf] ¿kdf sfo{/t lzIfs gePsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 . ;fy}
Ps hgf :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff ljifo cWofkg u/L /xg' ePsf lzIfssf]
of]Uotf aL= P8= tx pQL0f{ dfq ePsf] / pxfF k|lzIfs ;/xsf]
kfl/>lds kfO z}lIfs jif{ @)%!.)%@ b]lv xfn;Dd c6'6 ¿kdf
;fKtflxs sIffef/ !@ lkl/o8 eGbf dfly cWofkg ub]{ cfpg' ePsf]
Joxf]/f ;d]t cfjZos hfgsf/L tyf sfof{y{ cg'/f]w ub{5' .

========
===========
===
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.)@.@!

jif{] labf ;DaGwdf .

o; SofDk;df ldlt @)^%.)@.@$ ut]b]lv @)^%.)@.#! ;Dd jif]


{ labf x'g] ePsf]df xfn cf+lzs lzIfsx¿af6 lzIf0f ;xfos kbdf
s/f/ ;]jfdf lgo'Qm x'g' ePsf lzIfsx¿nfO{ pQm labf gx'g] ePsf]
x'Fbf SofDk;df pkl:yt x'g ;"rgf ul/Psf] 5 .

========
===========
===
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.)@.@(

:jf:Yo k/LIf0f af/] .

>Ldfg\ lgb]{zsHo"
lzIf0f c:ktfn,
lq= lj=, dxf/fhu~h .

o; SofDk;df :yfoL ;]jfdf sfo{/t sd{rf/L >L ;Ltf/fd lu/L :jf:Yo


k/LIf0fsf] nflu To; lzIf0f c:ktfndf cfpg' ePsf] x'Fbf lq= lj=
lgodfg';f/ k|fKt x'g] ;'ljwf pknAw u/fOlbg' x'g l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w ub{5' .

===========================
-j;Gtk|;fb k/fh'nL_
pk k|zf;s
@)^%.)@.#!

lzIf0ftkm{ j]tnjL sfh v6fO lbg] af/] .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq=lj= sLlt{k'/ .

dxf]bo,
o; SofDk;sf :yfoL Nofj cl;i6]06 >L cgGt vgfnn] lj1fg tyf k|ljlw
cWoog ;+:yfgjf6 jftfj/0f lj1fg ljifodf :gftsf]Q/ txdf ljlzi6
>]0fLdf pQL0f{ u/]sf] / cfˆgf] lzIf0f k]zfdf a9L cle?rL /x]sf]
x'bf :yfoL sd{rf/Ljf6 lzIf0ftkm{ j]tnjL sfhdf hfg kfp eGg]
Joxf]/f bzf{O lbg' ePsf] ;Ssn} lgj]bg o;} ;fy ;+nUg u/L cfjZos
sfof{y{ l;kmf/L; ;fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' . >L
vgfnn] jftfj/0f ljifodf lzIf0f tkm{ j]tnjL sfh v6fOlbbf SofDk;sf]
k"0f{ ;xdlt ePsf] x'bf lgj]bssf] dfu cg';f/ sfhdf v6fOlbg]
Joj:yfsf] nflu l;kmf/L; ;fy cg'/f]w ub{5' .

;+nUg M ;Ssn lgj]bg yfg Ps .

========
===========
===
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.)#.)#

gful/stfsf] k|df0fkq pknAw u/fOlbg] af/] .

>L lhNnf k|zf;g sfof{no,


aa/dxn, sf7df08f} .

;+v'jf;ef lhNnf r}gk'/ uf= lj= ;= jf= g++ — @ df :yfoL 3/ eO


o; SofDk;df sfo{/t /xg' ePsf ;x k|f= >L cg'ks'df/ >]i7sf] ldlt
@)$*.!).@! df hGd ePsL 5f]/L clgdf >]i7nfO{ g]kfnL
gful/stfsf] k|df0fkq cfjZos ePsf] x'Fbf gful/stfsf] k|df0fkq
pknAw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w u/L lgj]bg lbg' ePsf]
x'Fbf ;f] sf] nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
>Ldfg\ SofDk; k|d'vHo",
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M ;dfj]zL ¿kdf 5fqj[lQ k|bfg ul/lbg] af/] .

dxf]bo,
k|:t't ljifodf hgcfGbf]ng efu b'O{ — @)^@.)^# ;fndf ;Dkg
eP kZrft cfh l;++uf] d'n's ;+3Lo nf]stflGqs u0ftGqdf k|j]z
u/]sf] s'/f ;j{ljlbt} 5 . d'n'sdf ljutsf] ;dodf ;~rfngdf cfPsf] ;/sf/
/ ;/sf/ ;~rfng ug]{ kf6L{x¿ ;fdGtL ;f]r / lrGtgsf] sf/0fn]
ubf{ /fHosf] hft, hghflt, cflbjf;L, dw]zL, dlxnf, pk]lIft ;d"x
s0ff{nL cflb If]qsf] ;dfg'kflts ¿kdf ljsf; ug{ g;s]sf] s'/f
;j{ljlbt} 5 . x/]s hflt, hghflt, cflbaf;L, dw]zL, dlxnf, blnt,
cGwf—ckf+u, lk5l8Psf] ju{ s0ff{nL If]qsf] ;dfg'kflts ¿kdf ljsf;
ug{ / cl3 a9fpg /fHon] ;dfj]zL cf/If0f cflb k|lqmof ckgfPsf] 5 .
pQm ;dfj]zL / cf/If0f tj/af6 o; SofDk;df k|To]s jif{ k|To]s txdf
cWoog ul//x]sf ljBfyL{x¿nfO{ ljt/0f ub}{ cfPsf] 5fqj[lQ tyf
lgz'Nsj[lQ ;f]xL d'tfljs ljt/0f xf];\ egL of] lgj]bg k]z ub{5f}+ .
================
-k|sfz /fO{_
;Nnfxsf/
.)^$—^% @)^
%.)#.)#

nfut Oi6d]6, gS;f cflb agfO lbg] af/] .

>L uf]kfns[i0f >]i7,


k|fljlws, kmlg{r/ lgdf{0f .

o; SofDk;sf] rd]gfu[xdf gofF kmlg{r/ -6]a'n, a]~r


cflb_ /fVg kg]{ ePsf] x'Fbf s] s:tf] k|s[ltsf] kmlg{r/ /fVg
cfjZos x'G5 ;f] sf] gS;f, l8hfog nut Oi6d]6 agfO ;ft lbg leq
pknJw u/fO lbg'x'g cg'/f]w 5 . ;fy} kmlg{r/ vl/b lgdf{0fsf]
nflu af]nkq kmf/d tof/ ul/lbg], ;fdfg tof/ ePkl5 lg/LIf0f u/L
ljn ;d]t l;kmfl/; ul/lbg' kg]{5 . ;f] sfo{ u/]afkt kfl/>lds pknJw
x'g]5 .

jf]wfy{ M
=====================
>L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^^.)#.!(

j]tnjL labf af/] .

>LdtL ;Ltf clwsf/L,


6f=u=
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

tFkfO{n] 3/fo;L sf/0fn] ubf{ j]tnjL ljbf a;]sf]df ljbf ;lsg] ldlt
@)^^.)$.)! b]lv clGtd k6ssf] nflu k'gM ! jif{ j]tnjL ljbf
:jLs[ltsf] nflu cg'/f]w ug'{ ePsf]df ldlt @)^^.)#.!( sf]
lgof{ofg';f/ ldlt @)^^.)$.)! b]lv @)^&.)# d;fGt;Dd clGtd
k6s ! jif{sf] ljbf :jLs[t ul/Psf] x'Fbf hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=======================
!= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
lq= lj= sLlt{k'/ . SofDk;
k|d'v
@= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^%.)#.)#

5fqj[lQ af/] .

>Ldfg\ lzIffWoIfHo",
lzIffWoIosf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df cWoog/t ljBfyL{ ;d"xx¿ dWo] cflbjf;L ljBfyL{


;dfhn] ;dfj]zL ¿kdf 5fqj[lQ k|bfg ul/lbg egL x/]s hflt, hghflt,
cflbjf;L, dw]zL, dlxnf, pk]lIft ;d"x s0ff{nL cflb If]qsf]
;dfg'kflts ¿kdf 5fqj[lQ tyf lgz'Nsj[lQ ljt/0f xf];\ egL lgj]bg
lbPsf] x'Fbf ;f] cg';f/ ug{ xfn ljt/0f ul/g] 5fqj[lQ tyf
lgz'Nsj[lQx¿ lglZrt cfwf/ tyf dfkb08sf] cfwf/df h]x]Gbf/, ul/j,
b'u{d cflb k"j{ 5fqj[lQsf] cfwf/ dfkg cg';f/ ljt/0f eO /x]sf] /
lq= lj= sf] ;Dk"0f{ cf+lus SofDk;df Pp6} cfwf/ /xL cfPsf]df
o; SofDk;n] dfq dfkg kl/jt{g ubf{ ;d:of kg]{ ePsf]n] cfjZos
lgb]{zgsf] nflu cg'/f]w ub{5' . ;fy} cflbjf; ;dfhsf] ;Ssn}
lgj]bg o;};fy k7fO{sf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^
%.)#.!!

;xefuL k7fOPsf] af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= lzIffzf:q ;+sfo 8Lgsf] sfof{nosf] k=;+=r=g++= $


($.)^$—)^% ldlt @)^%.)#.)$ sf] kqfg';f/ ljZjljBfno cg'bfg
cfof]usf] k|fof]hgfdf lzIffzf:q ;+sfo, 8Lgsf] sfof{no sLlt{k'/sf]
;+of]hgdf ldlt @)^%.)#.!# b]lv ;~rfng x'g uO/x]sf] Research

Methodology Training Programe df o; SofDk;sf tkl;nsf k|fWofksnfO{


;xeflutfsf nflu k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

sfo{qmd
ldltM @)^%.)#.!# b]lv @)^%.)#.!( ;Dd .
;doM lbgsf] !!M)) ah] .
:yfgM lzIffzf:q ;+sfo, 8Lgsf] sfof{n, sLlt{k'/ .

tkl;n
!=
=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.)#.!!

pkl:yt x'g] af/] .

o; SofDk;sf] lzIf0f ljefusf k|d'vx¿sf] lgDg ldlt, ;do / :yfgdf a}7s


a:g] ePsf] x'Fbf tkl;n adf]lhdsf k|
fWofksHo"x¿nfO{ clgjfo{ pkl:yltsf nflu cg'/f]w ul/G5 .
sfo{qmd
ldlt M @)^% c;f/ !# ut] z'qmaf/ . ;xfos SofDk;
k|d'vx¿
;do M lbp;f] @M)) ah] . != k|eftLo, >L
lul//fh kf}8]n
:yfg M SofDk; k|d'vsf] sfof{no . @= lbjf, >L
s[i0fk|;fb 9sfn
#= /fqL, >L ef]nfgfy e§/fO{

tkl;n
1. lzIffzf:q k|f= >L pk]Gb|s'df/ sfsL{
2. ul0ft lzIff k|f= 8f= /fdhLk|;fb kl08t
3. Oltxf; lzIff ;x k|f= >L pQdnfn >]i7
4. cEof; lzIf0f – lbjf ;x k|f= >L pQd/fh e§/fO{
5. c+u|]hL lzIff ;x k|f= >LdtL dL/f >]i7
6. e"uf]n tyf hg;+Vof lzIff ;x k|f= >L snfw/ kf}8]n
7. lj1fg lzIff pk k|f= >L c~hnL >]i7
8. :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff pk k|f= >L zfGtjxfb'/ >]i7
9. g]kfnL lzIff pk k|f= >L zf/bf/d0f g]kfn
10. cy{zf:q lzIff pk k|f= >L l8lNn/fd pk|]tL
11. cEof; lzIf0f - /fqL pk k|f= >L rGb|axfb'/ >]i7
12. /fhgLlt zf:q pk k|f= >L jfns[i0f >]i7
13. cEof; lzIf0f – k|eftLo pk k|f= >L d's'Gbk|sfz If]qL
=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
ldlt @)^% c;f/ !# ut] z'qmaf/, lbp;f] @M)) ah], SofDk; k|
d'vsf] sfof{nodf k|jL0ftf k|df0fkq txsf] clgjfo{ kf7\of+z
cGtu{tsf] cEof; lzIf0f ;DaGwL k|of]hgsf nflu dx]Gb|/Tg
SofDk; tfxfrnsf] ljefuLo k|d'vx¿sf] a}7sdf ;+nUg xfdL tkl;nsf
JolQmx¿n] a}7s eQf a'lem lnO ekfO{ ul/lbPsf 5f}+ .
tkl;n
qm gfd a}7s s/ s§L hDdf /sd a'em]sf]
=; eQmf kfpg] b:tvt
++
1. >L g]qk|;fb lwtfn 400.00 60.00 340.00
2. >L s[i0fk|;fb 9sfn 400.00 60.00 340.00
3. >L lul//fh kf}8]n 400.00 60.00 340.00
4. >L ef]nfgfy 400.00 60.00 340.00

e§/fO{
5. k|f= pk]Gb|s'df/ 400.00 60.00 340.00

sfsL{
6. k|f= 8f= 400.00 60.00 340.00

/fdhLk|;fb kl08t
7. >L snfw/ kf}8]n 400.00 60.00 340.00
8. >L pQdnfn >]i7 400.00 60.00 340.00
9. >LdtL dL/f >]i7 400.00 60.00 340.00
10. >L pQd/fh e§/fO{ 400.00 60.00 340.00
11. >L c~hnL >]i7 400.00 60.00 340.00
12. >L zf/bf/d0f g]kfn 400.00 60.00 340.00
13. >L zfGtjxfb'/ >]i7 400.00 60.00 340.00
14. >L l8lNn/fd pk|]tL 400.00 60.00 340.00
15. >L jfns[i0f >]i7 400.00 60.00 340.00
16. >L rGb|axfb'/ >]i7 400.00 60.00 340.00
17. >L d's'Gbk|sfz 400.00 60.00 340.00

If]qL
18. >L j;Gtk|;fb 400.00 60.00 340.00
k/fh'nL
19. >L /fdaxfb'/ >]i7 400.00 60.00 340.00
20. >L ;'ar{n bfxfn 400.00 60.00 340.00

hDdf 8000.00 1,200.00 6,800.00


@)^%.)#.!!

ljj/0f k7fOPsf] af/] .

>L k/LIff lgoGq0f sfof{no,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] cg'/f]w cg';f/ o; SofDk;df cWofkg/t k|


fWofksx¿sf] gfdfjnLsf] /]s8{ cfjZos sfof{y{ o;};fy k7fOPsf]
Joxf]/f cg'/f]w 5 .

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.)#.!!

JolQmut ljj/0f pknJw u/fO lbg] af/] .

>Ldfg\ SofDk; k|d'vHo",


;"o{gf/fo0f ;Togf/fo0f df]/j}tf ofbj ax'd'vL SofDk;,
l;/fxf .

lq= lj= /= sf= s= k|= d= zf= sf] k= ;+= kmf= -^_ s= k|=
d= zf= -!_ r= g++= $^^* ldlt @)^%.)@.!@ sf] kqfg';f/ To;
SofDk;af6 o; SofDk;df j]tnjL sfhdf cfpg' ePsf :jf:Yo tyf zf/Ll/s
lzIff ljifosf pk k|f= d]3gfy af:tf]nf ToxfFsf] ldlt @)^%.)#.)
( sf] /dfgf kqfg';f/ ldlt @)^%.)#.!! ut] o; SofDk;df xflh/ x'g
cfpg' ePsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 . /dfgf kq ;fy lghsf] JolQmut ljj/0f
kmf/fd k|fKt gePsf] x'Fbf JolQmut ljj/0f kmf/fd oyfl;3| pknJw
u/fO lbgsf] nflu cg'/f]w ub{5' .

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
)^%.)#.!#

;xdtL af/] .

>L /lhi6f/sf] sfof{no,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf c+u|]hL lzIff ljifosf pk k|f= 8f= ljgf]b


n'O6]nn] lzIff ljsf; tyf cg';Gwfg s]Gb|df ;?jf eO z}lIfs cWoog
cg';Gwfgsf ultljlwx¿df ;+nUg eP/ sfd ug]{ OR5f u/L ;f] s]Gb|
df ;?jf eO hfg cg'/f]w u/L lgj]bg lbg' ePsf] x'Fbf l;kmfl/;;fy
;xdtL k|bfg ul/Psf] x'Fbf cfjZos Joj:yfsf nflu cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=======================
8f= ljgf]b n'O6]n, -g]qk|;fb
lwtfn_
pk k|f=, SofDk; k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^%.)#.!^

Dofb yk af/] .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= sfo{sf/L kl/ifb\sf] ldlt @)^$.)^.!* df a;]sf] lg0f{o


gDa/ %% tyf ldlt @)^$.!!.!( sf] lg0f{o g+= @*$ cg';f/ l/Qm
b/jGbL cGtu{t b}lgs dfl;s Hofnfbf/Ldf sfo{/t
sd{rf/Lx¿nfO{ s/f/ ;]jfdf /fVg] lg0f{o eP adf]lhd lq= lj=,
/lhi6«f/sf] sfof{no s=k|=d=zf=k=;+= -$_ r=g++= !
%*$.)^$—)^% ldlt @)^$.)&.@& tyf s=k|=d=zf=k=;+= -$_
r=g+= #%(*.)^$—)^% ldlt @)^$.!!.@& sf] :jLs[t kqfg';f/ o;
SofDk;df sfo{/t lgDg kbsf sd{rf/Lx¿sf] @)^% cfiff9 d;fGt
;Dd s/f/ ;]jfdf sfd ug]{ Dofb ePsf]df k'gM ! -Ps_ jif{ ldlt @)^
% >fj0f ! ut]b]lv ldlt @)^^ cfiff9 d;fGt ;Ddsf nflu s/f/ gjLs/0f
-Dofb yk_ ug]{ :jLs[lt k7fO lbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w 5 .
tkl;n
qm= kb Gffd
;+=
1. x]8 clzi6]G6 >L d~h's'df/L
kf08]
2. ,, >L kLtfDa/
kFu]gL
3. ;= n]vfkfn >LdtL pdf >]i7
4. ,, >L s]zjk|;fb
cfrfo{
5. ,, >L r'g'dfof
kf08]
6. 6f=u= >L /fdxl/ lji6
7. Rf}flsbf/ >L dx]Gb|
dxh{g
8. ,, >L k|sfz zfSo
9. lkog >L dgf]hs'df/
yfkf
10. ,, >L /fdz/0f
pk|]tL
11. vnf;L >L hLjg/fh
kf]v/]n
12. s'lrsf/ >L /fds[i0f kf]8]
13. ,, >LdtL s[i0fb]jL
g]kfnL
14. ,, >LdtL ;l/tf
g]kfnL
15. lkog ;'>L gLn" kf]8]

========
===========
====
-g]qk|;fb lwtfn_
@)^
%.)#.!&

;xefuL k7fOPsf] af/] .

>L lzIff ljsf; tyf cg';Gwfg s]Gb|,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= lzIff ljsf; tyf cg';Gwfg s]Gbsf] k=;+=r=g++=


#&$.)^$—)^% ldlt @)^%.)#.!# sf] kqfg';f/ ljZjljBfno cg'bfg
cfof]usf]] ;xof]udf lzIff ljsf; tyf cg';Gwfg s]Gb| / lzIffzf:q ;
+sfon] ;f] ;+sfo cGtu{tsf cf+lus tyf lglh SofDk;x¿sf
lzIfsx¿nfO{ ldlt @)^%.)#.!* b]lv @)^%.)#.@% ;Dd
ljxfg !)M#) b]lv To; s]Gb|df Educational Research Methodology ;DaGwL
Training/Workshop ;~rfng ug{ nfu]sf] x'Fbf tkl;nsf k|
fWofksnfO{ ;xeflutfsf nflu k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

tkl;n
!= >L lji0f's'df/ bfxfn
@= >L t]hljnf; clwsf/L
#= >L gf/fo0fk|;fb e§/fO{
$= >L ;fw'/fd cof{n
%= >L c~hnL clwsf/L
^= >L s0f{axfb'/ rf]ËjfË
=======================

SofDk; k|d'v
@)^
%.)#.!&

;xefuL k7fOPsf] af/] .

>L lzIff ljsf; tyf cg';Gwfg s]Gb|,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

ljZjljBfno cg'bfg cfof]usf] k=;+=r=g++= !!!%.)^$—)^%


ldlt @)^%.)#.!& sf] kqfg';f/ ljZjljBfno cg'bfg cfof]usf]]
;xof]udf lzIff ljsf; tyf cg';Gwfg s]Gb| / lzIffzf:q ;+sfon] ;f] ;
+sfo cGtu{tsf cf+lus tyf lglh SofDk;x¿sf lzIfsx¿nfO{ ldlt
@)^%.)#.!* b]lv @)^%.)#.@% ;Dd ljxfg !)M#) b]lv To;
s]Gb|df Educational Research Methodology ;DaGwL Training/Workshop

;~rfng ug{ nfu]sf] x'Fbf tkl;nsf k|fWofksnfO{ ;xeflutfsf nflu


k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

tkl;n
lzIf0f ;xfos >L u0f]z clwsf/L

=======================

SofDk; k|d'v
)^%.)#.@#

xflh/L ePsf] af/] .

>L /lhi6f/sf] sfof{no,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf :yfoL ;]jfdf sfo{/t n]vfkfn >LdtL /fwfb]jL


l3ld/]n] @)^% cfiff9 d;fGt;Dd j]tnjL ljbf :jLs[t u/L a:g'
ePsf]df sf/0fj; Ps dlxgf cl3 @)^% cfiff9 ! ut]b]lv g} xflh/ x'g'
ePsf] x'Fbf /]s8{df ;f]xL hgfO lbgsf nflu cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=======================
>LdtL /fwfb]jL l3ld/], -g]qk|;fb
lwtfn_
n]vfkfn, SofDk; k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
ldlt M @)^%.)#.!%
>Ldfg\ SofDk; k|d'vHo",
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M gS;f, l8hfog k]z u/]sf] af/] .

To; SofDk;n] dnfO{ rd]gfu[xdf /fVgsf] nflu cfjZos


kmlg{r/ -6]jn, a]~r_ sf] gS;f, l8hfog cflb tof/ ul/lbg'
cg'/f]w u/] cg';f/ gS;f, l8hfog cflb agfO o;};fy /fvL k]z
u/]sf] 5' . ;f] cg';f/ Ps yfg 6]a'nsf] vl/b d"No Eof6
afx]s ?= ===================== /
a]~rsf] ?= ===================== kg]
{ b]lvG5 .

=======================
uf]kfn s[i0f >]i7
ldlt M@)^%.)#.@%

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq=lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M lgo'lQm :jLs[lt af/] .

dxf]bo,
lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{nosf] r= g++= %^*^ ldlt
@)^%.)#.!# sf]] lgo'lQm kq k|fKt eof] . pQm lgo'lQm
kqfg';f/ ldlt @)^$.!@.!* b]lv nfu" x'g]u/L e"uf]n lzIff
ljifosf] ;x k|fWofks kbdf ;f]xL ldltb]lv dx]Gb|/Tg
SofDk; tfxfrndf xflh/ eO sfo{/t 5' . pQm lgo'lQm
dnfO{ :jLs[lt ePsf] / kb ;DxfnL ;s]s]f Joxf]/f hfgsf/Lsf]
nflu cg'/f]w 5 .

af]wfy{
====================
>L dx]Gb|/Tg SofDk;
pQd/fh e§/fO{
tfxfrn ;x k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
ldlt M@)^%.)#.@%

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M lgo'lQm :jLs[lt af/] .

dxf]bo,
lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{nosf] r= g++= %^*& ldlt
@)^%.)#.!# sf]] lgo'lQm kq k|fKt eof] . pQm lgo'lQm
kqfg';f/ ldlt @)^$.!@.!* b]lv nfu" x'g]u/L e"uf]n lzIff
ljifosf] ;x k|fWofks kbdf ;f]xL ldltb]lv dx]Gb|/Tg
SofDk; tfxfrndf xflh/ eO sfo{/t 5' . pQm lgo'lQm
dnfO{ :jLs[lt ePsf] / kb ;DxfnL ;s]s]f Joxf]/f hfgsf/Lsf]
nflu cg'/f]w 5 .

af]wfy{
====================
>L dx]Gb|/Tg SofDk;
g]qk|;fb lwtfn
tfxfrn ;x k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
)^%.)#.@^

hfgsf/L ;DaGwdf .

>Ldfg\ lzIffWoIfHo",
lzIffWoIfsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] z}= j= @)^#.)^$ ;d"xsf] :gfts tx k|yd


jif{df ljljw sf/0fjz egf{ x'g g;s]sf] t/ pQm txsf] jflif{s
k/LIffdf ;fd]n ePsf ljBfyL{x¿n] pQm txdf egf{ eO cWoognfO{
lg/Gt/tf lbO kfpF egL lgj]bg lbPsf] x'gfn] ;f]sf nflu cfjZos
Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.)#.@(

yf? 5fqj[lQsf] kmf/d e/L k7fPsf] af/] .

>L lzIffWoIfsf] sfof{no,


;dGjo dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ljifo adf]lhd To; sfof{nosf] k=;


+=kmf=;=zf=lj=sf= -$+_ !$#!.)^$—^% sf] ldlt @)^
%.)@.@) sf] kqfg';f/ o; SofDk;sf Pd= P8= k|yd jif{ /f]n g+=
#^$ sf 5fq >L ;'gLns'df/ rf}w/Ln] yf? 5fqj[lQsf]
kmf/d e/L a'emfpg' ePsf]n] pQm kmf/d k7fOPsf] Joxf]/f
cg'/f]w 5 .

=======================
SofDk; k|d'v
ldlt M@)^%.)#.#)

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M lgo'lQm :jLs[lt af/] .

dxf]bo,
lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{nosf] r= g++=
=========== ldlt @)^%.)#.!# sf]] lgo'lQm kq
k|fKt eof] . pQm lgo'lQm kqfg';f/ ldlt @)^$.!@.!* b]lv
nfu" x'g]u/L e"uf]n lzIff ljifosf] ;x k|fWofks kbdf ;f]xL
ldltb]lv dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrndf xflh/ eO sfo{/t 5' .
pQm lgo'lQm dnfO{ :jLs[lt ePsf] / kb ;DxfnL ;s]s]f
Joxf]/f hfgsf/Lsf] nflu cg'/f]w 5 .

af]wfy{
====================
>L dx]Gb|/Tg SofDk;
k"0f{dfg dxh{g
tfxfrn ;x k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
ldlt M@)^%.)$.)@

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M lgo'lQm :jLs[lt af/] .

dxf]bo,
lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{nosf] r= g++=
=========== ldlt @)^%.)#.!# sf]] lgo'lQm kq
k|fKt eof] . pQm lgo'lQm kqfg';f/ ldlt @)^$.!@.!* b]lv
nfu" x'g]u/L c+u|]hL lzIff ljifosf] ;x k|fWofks kbdf
;f]xL ldltb]lv dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrndf xflh/ eO sfo{/t
5' . pQm lgo'lQm dnfO{ :jLs[lt ePsf] / kb ;DxfnL ;s]s]f
Joxf]/f hfgsf/Lsf] nflu cg'/f]w 5 .

af]wfy{
====================
>L dx]Gb|/Tg SofDk;
dL/f >]i7
tfxfrn ;x k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
ldlt M@)^%.)#.#)

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M lgo'lQm :jLs[lt af/] .

dxf]bo,
lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{nosf] r= g++= %^&%
ldlt @)^%.)#.!# sf]] lgo'lQm kq k|fKt eof] . pQm
lgo'lQm kqfg';f/ ldlt @)^$.!@.!* b]lv nfu" x'g]u/L
e"uf]n lzIff ljifosf] ;x k|fWofks kbdf ;f]xL ldltb]lv
dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrndf xflh/ eO sfo{/t 5' . pQm
lgo'lQm dnfO{ :jLs[lt ePsf] / kb ;DxfnL ;s]s]f Joxf]/f
hfgsf/Lsf] nflu cg'/f]w 5 .

af]wfy{
====================
>L dx]Gb|/Tg SofDk;
snfw/ kf}8]n
tfxfrn ;x k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
ldlt M@)^%.)#.#)

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M lgo'lQm :jLs[lt af/] .

dxf]bo,
lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{nosf] r= g++= %^&^
ldlt @)^%.)#.!# sf]] lgo'lQm kq k|fKt eof] . pQm
lgo'lQm kqfg';f/ ldlt @)^$.!@.!* b]lv nfu" x'g]u/L
e"uf]n lzIff ljifosf] ;x k|fWofks kbdf ;f]xL ldltb]lv
dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrndf xflh/ eO sfo{/t 5' . pQm
lgo'lQm dnfO{ :jLs[lt ePsf] / kb ;DxfnL ;s]s]f Joxf]/f
hfgsf/Lsf] nflu cg'/f]w 5 .

af]wfy{
========================
>L dx]Gb|/Tg SofDk;
/d]zdfg sdf{rfo{
tfxfrn ;x k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
ldlt M@)^%.)$.!(

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M lgo'lQm :jLs[lt af/] .

dxf]bo,
lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{nosf] r= g++= %^*% ldlt
@)^%.)#.!# sf]] lgo'lQm kq k|fKt eof] . pQm lgo'lQm
kqfg';f/ ldlt @)^$.!@.!* b]lv nfu" x'g]u/L e"uf]n lzIff
ljifosf] ;x k|fWofks kbdf lgo'lQm ePsf]df ;f]xL adf]lhd
dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrndf xflh/ eO sfo{/t 5' . pQm
lgo'lQm dnfO{ :jLs[lt ePsf] / kb ;DxfnL ;s]s]f Joxf]/f
hfgsf/Lsf] nflu cg'/f]w 5 .

af]wfy{
========================
>L dx]Gb|/Tg SofDk;
v8\uk|;fb /fO{
tfxfrn ;x k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
ldlt M@)^%.)%.)$

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M lgo'lQm :jLs[lt af/] .

dxf]bo,
lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{nosf] r= g++=
============ ldlt @)^%.)#.!# sf]] lgo'lQm kq
k|fKt eof] . pQm lgo'lQm kqfg';f/ ldlt @)^$.!@.!* b]lv
nfu" x'g]u/L e"uf]n lzIff ljifosf] ;x k|fWofks kbdf
lgo'lQm ePsf]df ;f]xL adf]lhd dx]Gb|/Tg SofDk;
tfxfrndf xflh/ eO sfo{/t 5' . pQm lgo'lQm dnfO{ :jLs[lt
ePsf] / kb ;DxfnL ;s]s]f Joxf]/f hfgsf/Lsf] nflu cg'/f]w
5.

af]wfy{
========================
>L dx]Gb|/Tg SofDk;
cg'ks'df/ >]i7
tfxfrn ;x k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
)^%.)#.@(

sIff ;~rfng :jLs[lt af/] .

>Ldfg\ 8LgHo",
8Lgsf] sfof{no,
lzIffzf:q ;+sfo,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df k|eftLo, lbjf tyf /fqL l;ˆ6df u/L k|jL0ftf k|


df0fkq txb]lv :gftsf]Q/ tx;Ddsf] cWoog cWofkg x'g] u/]sf] /
xfn ;a} tx / jif{df u/L sl/j *,))) ljBfyL{ cWoo/t 5g\ .
k|eftLo l;ˆ6df :gfts txsf] ljleGg ljifosf] sIff ;~rfng ePsf]df
lj1fg lzIff ljifo klg ;~rfng ug{ :jljo' nufot cGo ljBfyL{ ;
+u7gx¿n] af/Daf/ dfu u/L /x]sf] / xfn cfP/ pQm ljifosf]
cWofkg x'g] Joj:yf u/L lbg a9L bjfj cfOk/]sf] x'Fbf pQm ljifo
k|eftLo l;ˆ6df cWofkg ug{ :jLs[ltsf nflu cg'/f]w ub{5' .
;fy} pQm ljifo cWofkg u/fpg] lzIfs, k|of]uzfnfsf nflu
cfjZos sd{rf/Lx¿ tyf k|of]uzfnf ;~rfng ug{ ef}lts / /f;folgs
pks/0fx¿sf] ;d]t Joj:yf x'g' kg]{ x'Fbf cfjZos Joj:yfsf nflu ;d]t
cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=======================
>L k|d'vHo", -g]qk|;fb
lwtfn_
lj1fg lzIff lzIf0f ljefu SofDk;
k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^%.)#.@(

lgo'lQm ul/Psf] af/] .

>L OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg,


sG;n6]G;L ;]jfsf] sfof{no,
k'Nrf]s .

o; SofDk;df k|zf;lgs tyf sIff ejg lgdf{0f ug'{ k/]sf] x'Fbf


gS;f, l8hfog tof/ ug]{ cflb nufotsf sfo{ ug{sf nflu To;
sG;N6]G;LnfO{ lgo'Qm ug]{ ldlt @)^%.)#.@# ut]sf lbg
a;]sf] SofDk; sfo{ ;ldltsf] a}7saf6 lg0f{o eP cg';f/ cg'/f]w
ul/Psf] 5 . Ps hgf k|fljlws v6fO k7fO lbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

jf]wfy{ M
=====================
>L nf]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^%.)$.)!

sf]6]zg cfXjfg ul/Psf] af/] .

o; SofDk;sf] rd]gfu[xsf] nflu 6]a'n tyf a]~r vl/b ug'{ kg]


{ ePsf]n] SofDk;af6 tof/ u/]sf] gd"gf cg';f/sf] 6]a'n tyf a]~r
k|lt yfgsf] s] slt b/ /]6df pknJw u/fpg ;lsG5, of] ;"rgf k|sflzt
ePsf] ldltn] & lbg leq Eof6df btf{ ePsf /lhi68{ kmlg{r/
lgdf{0fstf{af6 uf]Ko lznjGbL sf]6]zg k]z ug{ cfXjfg ul/G5 .
tkl;n
!= sf]6]zg kmf/fd ?= @)).— -b'O{ ;o_ lkmtf{ gx'g] lt/L
SofDk;sf] n]vf sfp06/af6 k|fKt ug{ ;lsg]5 .
@= sf]6]zg ldlt @)^%.)$.)& ut] d+unaf/ lbgsf] $M)) ah] leq
a'emfO ;Sg' kg]{5 .
#= k|fKt ePsf sf]6]zgx¿ ldlt @)^%.)$.)* ut] a'waf/ lbgsf] !
M)) jh] SofDk; k|d'vsf] sfof{nodf vf]lng]5 .
$= sf]6]zg a'emfpg] tyf vf]Ng] clGtd lbg ljbf k/]df To;sf]
ef]ln kN6 a'lemg] tyf vf]lng] 5 .
%= sf]6]zg bftf jf lghsf] k|ltlglw pkl:yt gePdf klg sf]6]zg
vf]Ng jfwf kg]{ 5}g .
^= sf]6]zg kmd{df b/ /]6 c+s / cIf/df :ki6 ;Fu e/L k]z
ug'{ kg]{5 .
&= SofDk;n] tf]lslbPsf] :yfgdf NofO{ lkml6Ë ug]{ tyf
9'jfgL ;d]tsf] vr{ 7]s]bf/n] g} a]xf]g'{ kg]{5 .
*= sf]6]zg k"0f{ ¿kn] jf cf+lzs ¿kn] :jLs[t ug]{ jf gug]{
;Dk"0f{ clwsf/ SofDk;df ;'/lIft /xg] 5 .
(= 6]a'n tyf a]Gr :t/Lo, cfsif{s tyf ;kmf x'g' kg]{5 .
!)= v/Lb ul/g] 6]a'n tyf a]Grsf] :k]l;lkms];g sf] k|ltlnlk o;};fy
;+nUg 5 . pQm :k]l;lkms];g cg';f/ lgdf{0f ug'{ kg]{5 .
!!= 6]a'n tyf a]Gr k|fKt eP kl5 SofDk; tkm{sf] k|fljlwsn]
lg/LIf0f u/L l;kmfl/; u/] kl5 dfq e'QmfgLsf] Joj:yf
x'g]5 .
!@=;fdfg ;Demf}tf ePsf] ldltn] !% lbg leq a'emfpg' kg]{5 .

jf]wfy{ M
=====================
>L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^%.)$.!)

k'gM sf]6]zg cfXjfg ul/Psf] af/] .

o; SofDk;sf] rd]gfu[xsf] nflu 6]a'n tyf a]~r vl/b ug'{ kg]


{ ePsf]n] SofDk;af6 tof/ u/]sf] gd"gf cg';f/sf] 6]a'n tyf a]~r
k|lt yfgsf] s] slt b/ /]6df pknJw u/fpg ;lsG5, ;"rgf k|sflzt
ePsf] ldltn] & lbg leq Eof6df btf{ ePsf /lhi68{ kmlg{r/
lgdf{0fstf{af6 uf]Ko lznjGbL sf]6]zg k]z ug{ cfXjfg ul/Psf]df
cfjZos ;+Vofdf sf]6]zg k|fKt gePsf] x'Fbf k'gM & lbgsf] Dofb
lbO sf]6]zg dfu ug]{ ldlt @)^%.)$.)* ut] a;]sf] SofDk; sfo{
;ldltsf] a}7saf6 lg0f{o eP cg';f/ tkl;n adf]lhd lznaGbL
sf]6]zg cfXjfg ul/Psf] 5 .
tkl;n
!= sf]6]zg kmf/fd ?= @)).— -b'O{ ;o_ -lkmtf{ gx'g]_ lt/L
SofDk;sf] n]vf sfp06/af6 k|fKt ug{ ;lsg]5 .
@= sf]6]zg lznaGbL u/L ldlt @)^%.)$.!^ ut] lalxaf/ lbgsf] $M))
ah] leq a'emfO ;Sg' kg]{5
#= k|fKt ePsf sf]6]zgx¿ ldlt @)^%.)$.!( ut] cfOtaf/ lbgsf] !M))
jh] SofDk; k|d'vsf] sfof{nodf vf]lng]5 .
$= sf]6]zg a'emfpg] tyf vf]Ng] clGtd lbg ljbf k/]df To;sf] ef]ln
kN6 a'lemg] tyf vf]lng] 5 .
%= sf]6]zg bftf jf lghsf] k|ltlglw pkl:yt gePdf klg sf]6]zg vf]Ng
jfwf kg]{ 5}g .
^= sf]6]zg kmd{df b/ /]6 c+s / cIf/df :ki6 ;Fu e/L k]z ug'{ kg]
{5 .
&= SofDk;n] tf]lslbPsf] :yfgdf NofO{ lkml6Ë ug]{ tyf 9'jfgL
;d]tsf] vr{ 7]s]bf/n] g} a]xf]g'{ kg]{5 .
*= sf]6]zg k"0f{ ¿kn] jf cf+lzs ¿kn] :jLs[t ug]{ jf gug]{
;Dk"0f{ clwsf/ SofDk;df ;'/lIft /xg] 5 .
(= k|fKt ePsf sf]6]zg dWo] ;aeGbf sd d"No pNn]v ug]
{ sf]6]zgbftfsf] sf]6]zg :jLs[t ul/g]5 .
!)= 6]a'n tyf a]Gr :t/Lo, cfsif{s tyf ;kmf x'g' kg]{5 .
!!= v/Lb ul/g] 6]a'n tyf a]Grsf] :k]l;lkms];g sf] k|ltlnlk o;};fy ;
+nUg 5 . pQm :k]l;lkms];g cg';f/ lgdf{0f ug'{ kg]{5 .
!@= 6]a'n tyf a]Gr k|fKt eP kl5 SofDk; tkm{sf] k|fljlwsn] lg/LIf0f
u/L l;kmfl/; u/] kl5 dfq e'QmfgLsf] Joj:yf x'g]5 .
!#= ;fdfg ;Demf}tf ePsf] ldltn] !% lbg leq a'emfpg' kg]{5 .

jf]wfy{ M
=====================
>L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v

@)^%.)^.@(

k'gM sf]6]zg cfXjfg ul/Psf] af/] .

o; SofDk;sf] rd]gfu[xsf] nflu 6]a'n tyf a]~r vl/b ug'{ kg]


{ ePsf]n] SofDk;af6 tof/ u/]sf] gd"gf cg';f/sf] 6]a'n tyf a]~r
k|lt yfgsf] s] slt b/ /]6df pknJw u/fpg ;lsG5, ;"rgf k|sflzt
ePsf] ldltn] & lbg leq Eof6df btf{ ePsf /lhi68{ kmlg{r/
lgdf{0fstf{af6 uf]Ko lznjGbL sf]6]zg k]z ug{ cfXjfg ul/Psf]df
cfjZos ;+Vofdf sf]6]zg k|fKt gePsf] x'Fbf k'gM & lbgsf] Dofb
lbO sf]6]zg dfu ul/Psf] x'Fbf tkl;n adf]lhd lznaGbL sf]6]zg
cfXjfg ul/Psf] 5 .
tkl;n
!= sf]6]zg kmf/fd ?= @)).— -b'O{ ;o_ -lkmtf{ gx'g]_ lt/L
SofDk;sf] n]vf sfp06/af6 k|fKt ug{ ;lsg]5 .
@= sf]6]zg lznaGbL u/L ldlt @)^%.)&.)% ut] d+unaf/ lbgsf]
$M)) ah] leq a'emfO ;Sg' kg]{5
#= k|fKt ePsf sf]6]zgx¿ ldlt @)^%.)&.)^ ut] a'waf/ lbgsf] !M))
jh] SofDk; k|d'vsf] sfof{nodf vf]lng]5 .
$= sf]6]zg a'emfpg] tyf vf]Ng] clGtd lbg ljbf k/]df To;sf] ef]ln
kN6 a'lemg] tyf vf]lng] 5 .
%= sf]6]zg bftf jf lghsf] k|ltlglw pkl:yt gePdf klg sf]6]zg vf]Ng
jfwf kg]{ 5}g .
^= sf]6]zg kmd{df b/ /]6 c+s / cIf/df :ki6 ;Fu e/L k]z ug'{ kg]
{5 .
&= SofDk;n] tf]lslbPsf] :yfgdf NofO{ lkml6Ë ug]{ tyf 9'jfgL
;d]tsf] vr{ 7]s]bf/n] g} a]xf]g'{ kg]{5 .
*= sf]6]zg k"0f{ ¿kn] jf cf+lzs ¿kn] :jLs[t ug]{ jf gug]{
;Dk"0f{ clwsf/ SofDk;df ;'/lIft /xg] 5 .
(= k|fKt ePsf sf]6]zg dWo] ;aeGbf sd d"No pNn]v ug]
{ sf]6]zgbftfsf] sf]6]zg :jLs[t ul/g]5 .
!)= 6]a'n tyf a]Gr :t/Lo, cfsif{s tyf ;kmf x'g' kg]{5 .
!!= v/Lb ul/g] 6]a'n tyf a]Grsf] :k]l;lkms];g sf] k|ltlnlk o;};fy ;
+nUg 5 . pQm :k]l;lkms];g cg';f/ lgdf{0f ug'{ kg]{5 .
!@= 6]a'n tyf a]Gr k|fKt eP kl5 SofDk; tkm{sf] k|fljlwsn] lg/LIf0f
u/L l;kmfl/; u/] kl5 dfq e'QmfgLsf] Joj:yf x'g]5 .
!#= ;fdfg ;Demf}tf ePsf] ldltn] !% lbg leq a'emfpg' kg]{5 .

jf]wfy{ M
=====================
>L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
ldlt M @)^%.======.=======

>Ldfg\ SofDk; k|d'vHo",


dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M sf]6]zg k]z u/]sf] af/] .

dxf]bo,
To; SofDk;sf] sf]6]zg cfXjfgsf] ;"rgf cg';f/ rd]gfu[xsf]
nflu cfjZos 6]a'n tyf a]~r k|lt yfg lgDg b//]6df lgdf{0f
u/L pknJw u/fpg ;Sg] ePsf] x'Fbf kmd{ /lhi6]«zgsf] k|
ltlnlk o;};fy ;+nUg u/L sf]6]zg k]z u/]sf] 5' .

tkl;n
qm ljj/0f yf k|lt yfg d"No -Eof6 s}lk
=; g afx]s_ mot
+=
cÍdf cIf/df
!= 8folgË 6]a'n -kmnfd !
tyf af]8{+_
@= a]~r -kmnfd tyf !
af]8{+_

kmd{sf] gfd M—
7]ufgf M—
7]s]bf/sf] gfd M—
x:tfIf/ M—
kmf]g g++÷df]afOn g+= M—
5fk M—

&= af]nkq bftf, kmlg{r/ pBf]u tyf Eof6df btf{ eO{ cfos/
lt/]sf] x'g' kg]{5 . ;f] sf] k|df0fkqx?sf] k|ltlnlk ;+nUg
ug'{ kg]{5 .
*= >L % sf] ;/sf/nfO{ ltg'{ a'emfpg' kg]{ s/ 7]s]bf/
cfkm}n] ltg'{ a'emfpg' kg]{5 .
!)= jf]nkq lznjGbL u/L jflx/ vfddf 8]:s, a]Gr tyf kmlg{r/sf]
jf]nkq egL pNn]v ug'{ kg]{5 .
!@=af]nkq ;fy cg]{i6 dlg afkt af]nkq d"Nosf] @=%% /sd o;
SofDk;sf] g]= j}= ln= sfnLdf6L l:yt rNtL lx;fj
g+ !^% df hDdf u/L ;f] sf] ;Ssn ef}r/ af]nkq kmd{
;fy ;+nUg ug'{ kg]{5 .
!#= :jLs[t jf]nkq bftfn] ;+emf}tf ug{ cfpbf s"n
/sdsf] ;]So"l/6L l8kf]lh6 jfkt yk @=% k|ltzt /sd
hDdf ug'{ kg]{5 .
!*= af]nkqbftfn] kmlg{r/df k|of]u ul/g] ;gdfOsfsf] gd"gf
:ofDkn 6]08/ vf]lng] lbg lnO{ pkl:yt x'g' kg]{5 .
!(= SofDk;sf] tkm{af6 lgo'Qm ePsf] k|fljlwsn] l;kmfl/; u/]
cg';f/sf] ;fdfg tyf sf7x? k|of]u ug'{ kg]{5 .
@@= tf]lsPsf] ldlt leq ga'emfPdf b}lgs ?=%)). sf b/n]
hl/jfgf ltg'{ a'emfpg' kg]{5 .
!)= jflif{s !% nfv eGbf a9Lsf] sf/f]jf/sf] sfd u/]sf kmd{x?n]
dfq af]nkq /fVg ;Sg]
5g\ .
!!= kmlg{r/df rk|f kfln; nufP kl5 lSng Nofs/ :k|] ug'{ kg]
{5.
@)^%.)$.)#

lgldQ ljefuLo k|d'v eO sfd ug]{ af/] .

;'>L ldgef{ >]i7,


;x k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

d o; SofDk;sf] c+u|]hL lzIff lzIf0f ljefusf] ljefuLo k|d'v dL/f


>]i7 ldlt @)^%.)$.)^ ut]b]lv ldlt @)^%.)$.!( ut];Dd ljbfdf
a:g] ePsL x'Fbf d]/f]] cg'kl:yltdf lgldQ ljefuLo k|d'v eO
sfo{ ug'{ x'g of] kq lbOPsf] 5 .

==============
-dL/f >]i7_
ljefuLo k|d'v
c+u|]hL lzIff lzIf0f ljefu
@)^%.)$.!)

j]tnjL ljbf :jLs[t ul/Psf] af/] .

>L cgGt vgfn


Nofj clzi6]G6
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

tkfO{n] cfkm" pRr cWoogsf] nflu ljb]z hfg' k/]sf] sf/0f


b]vfO ldlt @)^%.)%.)! b]lv nfu" x'g] u/L ! jif{ -@)^^.)$
d;fGt_ ;Dd j]tnjL ljbf kfpFm eGg] Joxf]/f bzf{O lbg' ePsf]
lgj]bg pk/ sf/jfxL x'Fbf ldlt @)^%.)$.!) sf] lg0f{ofg';f/ pQm
ljbf :jLs[t ePsf] Joxf]/f hfgsf/L u/fpFb5' .

af]wfy{
======================
!= >L /lhi6«f/sf] sfof{no, -g]qk|;fb
lwtfn_
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, SofDk;
k|d'v
lq= lj=, sLlt{k'/ .
@= >L /lhi6«f/sf] sfof{no,
sd{rf/L ;~rosf]if zfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L ;xfos SofDk; k|d'v,
k|eftLo zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
$= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^%.)$.!)

Ps yfg Post Paid Mobile pknJw u/fOlbg] af/] .

>L k|d'vHo",
g]kfn 6]lnsd,
lqk'/]Zj/ zfvf,
sf7df8f}+ .

o; SofDk;sf SofDk; k|d'vsf] sfof{no k|of]hgsf nflu


SofDk;sf] gfddf Ps yfg Post Paid Mobile pknJw u/fOlbg] Joj:yfsf
nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ul/G5 .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.)$.!$

b/jGbL] af/] .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] nflu sDKo'6/ ck/]6/ -x]8 clzi6]G6 ;/x_ kb


Ps / Nofj Ajfo tLgj6f kbsf] b/jGbL ;[hgfsf] nflu >Ldfg\ ;dIf
lgj]bg u/]sf]df xfn SofDk;df sfo{/t /x]sf sd{rf/L dWo]af6 g}
sDKo'6/ ;DaGwL sfd ljut !) jif{b]lv nufO{ cfPsf], Nofj Jjfosf]
sfd klg nfdf] ;do b]lv lkog ;/xs} sd{rf/Lx¿af6 u/fOPsf] x'Fbf
sfo{ef/ cg';f/ gofF sd{rf/L g/fvL lghx¿af6 g} kbk"lt{ ul/g]
ePsf]n] SofDk;nfO{ a9L cfly{s ef/ gkg]{ ePaf6 dfu eP
cg';f/sf] b/jGbL :jLs[lt kfpgsf] nflu k'gM cg'/f]w ub{5' .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.====.====

k/LIf0f sfn x6fO lbg] af/] .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq=lj= ;]jf cfof]usf] l;kmfl/;df sd{rf/L k|zf;g dxfzfvfsf]


r=g+= ==================== ldlt
@)===.====.==== sf] kqfg';f/
===================================
================== kbdf ldlt
@)===.====.==== b]lv :yfoL lgo'lQm x'g' ePsf >L
===================================
============ sf] ldlt @)===.====.==== b]lv Ps
jif{ k/LIf0f sfn ;dfKt ePsf] x'Fbf lq= lj= lgodfg';f/ k/LIf0f sfn
x6fpg cfjZos kg]{ uf]Ko k|ltj]bg kmf/d, z}lIfs k|df0fkq ?h'
u/]sf] kqsf] k|ltlnlk / lg/f]lutfsf] k|df0fkq o;};fy ;+nUg u/L
cfjZos sfof{y{ l;kmfl/; ;fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

========
===========
=====
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.)$.#)

pkl:yt x'g] af/] .

>L

===================================
=

===================================
==

o; SofDk;df ldlt @)^%.)%.)@ ut] ;f]daf/ lbgsf] !!M#) ah]


lzIf0f cEof; ;DaGwL 5nkmnsf] nflu ;j{kIfLo ljBfyL{ ;+3 ;
+u7gsf] a}7s sf]7f g++= @)* df a:g] ePsf] x'Fbf ;efklt cyjf
Ps hgf cflwsf/Ls k|ltlglwsf] pkl:yltsf nflu ;"lrt ul/G5 .

af]wfy{
========================
>L :jljo' -of]u]Gb|/fh
bfxfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn lzIf0f
cEof; k|d'v
@)^%.)$.!(

cWoog labfsf] kmf/fd k7fPsf] af/] .

>L ;dGjo dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf c+u|]hL ljifosf pk k|fWofks >L uf]kfnk|;fb


kf08]n] hjfxf/nfn g]x¿, ljZjljBfno ef/taf6 ljBf jfl/lw ug{sf] nflu
ldlt @)^%.)$.)& b]lv cWoog ljbf kfpgsf] lgldQ eg{' ePsf]
kmf/fd cfjZos sfof{y{ l;kmfl/; ;lxt o;} ;fy k7fOPsf] Joxf]/f
cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
======================
>L uf]kfnk|;fb kf08] -
g]qk|;fb lwtfn_
pk k|fWofks SofDk; k|
d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^%.)$.)&

:gftsf]Q/ tx bf];|f] jif{sf] egf{ cjwL yk ul/Psf] ;"rgf .

o; SofDk;sf] /fqL ;d"xsf] :gftsf]Q/ tx k|yd jif{df cWoog/t


/xL ;f] txsf] jflif{s k/LIffdf ;lDdlnt ;d]t eO;]ssf 5fq—5fqx¿sf]
:gftsf]Q/ tx bf];|f] jif{sf] egf{ ldlt @)^%.)$ d;fGt ;Dd yk
ul/Psf] Joxf]/f hfgsf/L u/fOG5 .

af]wfy{
=======================
!= >L ;xfos SofDk; k|d'v, /fqL . -
g]qk|;fb lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn . SofDk;
k|d'v
@= >L k/LIff÷n]vf zfvf, /fqL, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
#= >L :jljo', dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^%.)$.!(

ejg lgdf{0f z'Ns ;DaGwdf .

>L n]vfzfvf
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

o; SofDk;df ldlt @)^%.)$.!( ut]sf lbg SofDk; k|zf;gsf] kxndf


a;]sf] :jtGq ljBfyL{ o'lgog nufot ;j{ kIfLo ljBfyL{ ;+3 ;
+u7gsf] a}7ssf] lg0f{o cg';f/ sIff ejg lgdf{0fsf] nflu k|lt
ljBfyL{ lgDg txdf lgDg adf]lhd ejg lgdf{0f z'Ns z}lIfs
jif{ @)^%.)^^ b]lv nfu" x'g] u/L lng] lg0f{o eP cg';f/ cfjZos
sfof{y{ ;"lrt ul/G5 .
tkl;n
!= k|jL0ftf k|df0fkq txsf] ;a} jif{df k|lt ljBfyL{
— ?= #)).—
@= :gfts tx tLg jif]{sf] ;a} jif{df k|lt ljBfyL{ — ?=
$)).—
#= :gfts tx Ps jif]{ tyf :gftsf]Q/ txsf] ;a} jif{df k|lt ljBfyL{
— ?= %)).—

af]wfy{
=======================
!= >L ;xfos SofDk; k|d'v, k|eftLo÷lbjf÷/fqL . -
g]qk|;fb lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn . SofDk;
k|d'v
@= >L :jljo', dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^%.)$.@!

cfGtl/s d"Nof+sg k/LIff af/] .

o; SofDk;df z}= j= @)^$.)^% sf] :gftsf]Q/ tx k|yd jif{df


cWoog/t ljBfyL{x¿sf] cfGtl/s d"Nof+sg k/LIff ldlt @)^%.)
%.)! b]lv ;~rfng u/L @)^%.)%.#! ut] leq ;DkGg u/L k|fKtf+s
k/LIff zfvfdf a'emfpg ;DalGwt ;a} ljifo lzIfsx¿nfO{ cg'/f]w
ul/G5 .

========
===========
=====
-ef]nfgfy e§/fO{_
;= SofDk; k|d'v
@)^%.)$.@#

s/f/ ;]jf gjLs/0f ;DaGwdf .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] k=;+=s=k|=d=zf=-#_ r=g++= @$^ ldlt


@)^%.)$.!% sf] kq k|fKt eof] . lq=lj= /lhi6f/sf] sfof{no,
s=k|=d=zf=k=;++= -$_ r=g++= !%*$.)^$—^% ldlt
@)^$.)&.@& tyf, s=k|=d=zf=k=;++= -$_ r=g++= #%
(*.)^$—^% ldlt @)^$.!!.@& sf] s/f/ ;]jfdf /fVg] :jLs[lt
kqfg';f/ o; SofDk;df dfl;s Hofnfbf/Ldf /x]sf
sd{rf/Lx¿nfO{ s/f/ ;]jfdf lgo'lQm ul/Psf] x'Fbf Dofb yksf nflu
Joxf]/f cg'/f]w ul/Psf] 5 . ;fy} of] SofDk; ljs]Gb|Ls/0fdf gk/]sf]
Joxf]/f ;d]t cg'/f]w 5 .

========
===========
=====
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
&(.)^$.)^% @)^%.)
$.@&

hfgsf/L tyf cfjZos Joj:yf af/] .

>Ldfg\ pks'nkltHo"
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
o; SofDk;df ljBfyL{ ;+Vofsf] a9\bf] rfksf] sf/0f sIff ;~rfng
ug{ Hofb} sl7gfO ePsf] x'Fbf :jtGq ljBfyL{ o'lgog nufot SofDk;df
/x]sf cGo ljBfyL{ ;+3—;+u7g ;d]tsf] ldlt @)^$.)&.!( ut]sf lbg
a;]sf] a}7sn] ejg lgdf{0fsf] nflu k|jL0ftf k|df0fkq txdf ?= #)).
—, :gfts txdf ?= $)).—, Ps jif]{ :gfts tx tyf :gftsf]Q/ txdf ?=
%)).— k|lt ljBfyL{ yk z'Ns lng] ;j{ kIfLo lg0f{o ePsf]df lg0f{o
ePsf] s]xL lbg kl5 cs:dft pQm lg0f{osf] lj/f]wdf s]xL ljBfyL{ ;d"x
pkl:yt eO yk z'Ns lng] lg0f{o lkmtf{ u/ egL SofDk;df tfnfjGbL
u/L SofDk; k|d'vnfO{ bjfj lbO dfgl;s ¿kdf oftgf ;d]t lbPsf] / ldlt
@)^%.)$.@& ut] SofDk; k|d'v sfof{no / lzIf0f ljefudf cfO s]xL
;d"x ljBfyL{n] tf]8kmf]8 u/L pQm zfvfx¿sf tkl;ndf pNn]lvt
;fdfgx¿ tf]8kmf]8 u/]sf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .
tkl;n
!= SofDk; k|d'vsf] 6]a'n — ! yfg @= SofDk; k|d'vsf]
6]a'n l;;f — ! yfg
#= SofDk; k|d'vsf] 6]lnkmf]g ;]6 — @ yfg $= SofDk; k|
d'vsf] sfof{nosf] d]r — $ yfg
%= SofDk; k|d'vsf] zf]s]; b/fh — ! yfg ^= SofDk; k|d'vsf]
leQ] 38L — ! yfg
&= 6L 6]a'n — $ yfg -Sof=k|=_ *= b/fh – # yfg -
Sof=k|= / cEof; lzIf0f sf]7f_
(= ‰ofnsf l;;fx¿ — -Sof=k|=_ !)= k+vf :jLr aS; — !
yfg -Sof=k|=_
!!= ;xfos SofDk; k|d'vsf] 3'Dg] d]r — ! yfg !@= v]ns'bsf b/fh
leq /x]sf ;fdfgx¿ -Sof=k|=_
!#= b/fh leq /x]sf k':tsx¿ -Sof=k|=_
pko'{Qm ;fdfgx¿ u/L sl/j ?= !,)),))).— d"Nosf ;fdfgx¿ gf]S;fg
u/]sf] x'Fbf zflGt ;'/Iffsf] cfjZos Joj:yf tyf hfgsf/Lsf nflu Joxf]/f cg'/f]w
ub{5' . ;fy} a}7ssf] lg0f{osf] k|ltlnlk o;};fy ;+nUg 5 .
jf]wfy{ tyf sfof{y{ M
=====================
!= >Ldfg\ lzIffWoIfHo", -g]qk|;fb
lwtfn_
lzIffWoIfsf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >Ldfg\ /lhi6«f/Ho"
/lhi6«f/sf] sfof{no, lq=lj=, sLlt{k'/ .
#= >Ldfg\ 8LgHo",
lzIffzf:q ;+sfo, lq=lj=, sLlt{k'/ .
$= >L k|d'v lhNnf clwsf/LHo", lh=k|=sf=, sf7df8f}+ .
%= >L k|d'vHo", lhNnf k|x/L k|efu, xg'dfg 9f]sf .
@)^%.)$.#)

;"rgf .

e"uf]n tyf hg;+Vof lzIff lzIf0f ljefudf sfo{/t ;Dk"0f{ lzIfsx¿aLr


cfufdL z}lIfs ;qsf nflu sfo{ef/ ljefhg, k|of]ufTds kf7\of+zsf]
k7g—kf7g, :ynut k|ltj]bg lgb]{zg nufotsf ljljw ljifodf e]63f6
tyf 5nkmnsf nflu lgDg ldlt, ;do / :yfgdf a}7s a:g] ePsf]n]
clgjfo{ pkl:yltsf nflu cg'/f]w ul/G5 .

sfo{qmd
ldlt M @)^% efb| ( ut] ;f]daf/ .
;do M lbgsf] !!M#) ah] .
:yfg M ljefuLo sIf .
ljif]if pkl:ylt M SofDk; k|d'v .
====================
-snfw/ kf}8]n_
e"uf]n tyf hg;+Vof lzIff lzIf0f ljefu

========
===========
=====
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
++++++++@)^%.)%.)%

z'Ns ;DaGwdf .

o; SofDk;df sIff ejg lgdf{0f ug{sf] nflu ldlt @)^%.)$.!


( ut]sf] SofDk; k|zf;g, :jljo' nufot ;j{ kIfLo cGo ljBfyL{ ;+3 ;
+u7gsf] a}7ssf] lg0f{o cg';f/ ejg lgdf{0fsf] nflu yk z'Ns k|
jL0ftf k|df0fkq txdf ?= #)).—, :gfts txdf -# jif]{_ $)).— / Ps
jif]{ :gfts tyf :gftsf]Q/ txdf %)).— p7fpg] lg0f{o ePsf]df ldlt
@)^%.)%.)$ ut]sf lbg a;]sf] SofDk; k|zf;g, :jljo' nufot cGo
ljBfyL{ ;+3 ;+u7gsf] ;j{ kIfLo j}7sn] xfnsf] cj:yfdf pQm yk
z'Ns p7fpg :ylut ug]{ lg0f{o eP cg';f/ cfjZos hfgsf/Lsf
nflu ;DalGwt ;a}nfO{ ;"rgf ul/Psf] 5 .

af]wfy{
=====================
!= >L ;xfos SofDk; k|d'v, k|eftLo÷lbjf÷/fqL, -
g]qk|;fb lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >L k/LIff zfvf, k|eftLo÷lbjf÷/fqL,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
#= >L n]vf sfpG6/ k|eftLo÷lbjf÷/fqL,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
$= >L :jljo'
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^%.)%.)%

lj1KtL .

o; SofDk;df ldlt @)^%.)%.)$ ut]sf lbg SofDk; k|zf;g,


:jljo' tyf cGo ljBfyL{ ;+3 ;+u7gsf k|ltlglwsf] ;j{ kIfLo a}7sdf
b]xfo adf]lhd ug]{ lg0f{o ePsf] x'Fbf ;DalGwt ;a}sf]
hfgsf/Lsf nflu lj1KtL k|sflzt ul/Psf]5 .

!= ldlt @)^%.)$.!( ut]sf lbg ;j{ kIfLo lg0f{oaf6 ejg lgdf{0f


ug{sf] nflu p7fpg] elgPsf] yk z'Ns k|jL0ftf k|df0fkq
txdf ?= #)).—, :gfts txdf -# jif]{_ $)).— / Ps jif]{ :gfts
tyf :gftsf]Q/ txdf %)).— p7fpg] lg0f{o ePsf]df
ljBfyL{x¿sf] dfu cg';f/ p7fpg :ylut ul/Psf] 5 .

@= SofDk; k|d'v, ;xfos SofDk; k|d'vx¿, sd{rf/Lx¿ tyf


ljBfyL{x¿ k|lt ePsf b'Jo{jxf/x¿, tf]8kmf]8, JolQmut
;fdfgdf Iflt k'Ug uPsf]df a}7sn] b'v k|s6 ub}{ cj cfOGbf
o:tf 36gfx¿ x'g glbg ;r]t / ;hs /xg] tyf s'g} klg
cfGbf]ngdf SofDk;df ef}lts cfqmd0f gug]{ ;j{ kIfLo
a}7sn] lg0f{o ul/Psf] 5 .

#= ejg lgdf{0f ;DaGwdf Jofks 5nkmn u/L kl5 a}7s a;L


lg0f{o lnOg] 5 .

$= 3fOt] ePsf ljBfyL{x¿ k|lt b'v JoQm ub}{ 3fOt] ljBfyL{sf]


pkrf/ vr{ ;DaGwdf ;j{ kIfLo ;+3 ;+u7gx¿sf] l;kmfl/;
cg';f/ Ifltk"lt{sf] nflu lq= lj=, s]lGb|o sfof{nodf l;kmfl/;
u/L k7fpg] ;fy} c=g]=/f=:j=lj=o'= -5}6f}F_ sf]
sfo{qmddf ePsf] b'Jo{jxf/ k|lt o; a}7sn] b'v JoQm
ub{5 .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v

@)^%.)%.)%

j]tnjL ljbf :jLs[t ePsf] af/] .

>LdtL s'nb]jL >]i7


;x k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

tkfO{ ldlt @)^%.)# d;fGt;Dd j]tnjL ljbfdf a:g' ePsf]df


k'gM ldlt @)^%.)$.)! b]lv @)^%.)$.@% ;Dd hDdf lbg @%
j]tnjL ljbf kfpg cg'/f]w ug'{ eP cg';f/ pQm cjlwsf] nflu j]tnjL
ljbf :jLs[t ul/Psf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .
af]wfy{ tyf sfof{y{
======================
!= >L /lhi6«f/sf] sfof{no, -g]qk|;fb
lwtfn_
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, SofDk;
k|d'v
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .
@= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^%.)%.!#

zflGt ;'/Iffsf] nflu Joj:yf ldnfO lbg] jf/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
Onfsf k|x/L sfof{no,
:joDe", sf7df08f} .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk; k|zf;gaf6 ul/g] sfd


sf/jfxLx¿df / lq= lj= af6 ;~rfng ul/g] jflif{s k/LIffsf] k/LIff
;~rfng ubf{ cgfjZos JolQmx¿ o; SofDk; xftfleq k|j]z u/L
k/LIffdf ;+nUg lg/LIfsx¿ -lzIfs_ dfly / sd{rf/Lx¿ dfly xftkft ug{
vfHg], k/LIff e+u ug{ vf]Hg] / ufnL unf}h ug]{ cflb
s[ofsnfkx¿nfO{ s] s;/L lgoGq0f ug{ ;lsG5, To:tf vfn] k|j[lQ
x6fO zfGt jftfj/0fdf SofDk; k|zf;g ;'rf? ¿kn] ;~rfng ug]
{ jftfj/0fsf] nflu zflGt ;'/Iff Joj:yf ldnfO lbg' x'g cg'/f]w ul/G5 .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.)%.!*

jfXo k/LIfssf] Joj:yf ldnfO lbg] jf/] .

>Ldfg\ k/LIff lgoGqsHo",


k/LIff lgoGq0f sfof{no,
lq=lj=, aNv' .

o; SofDk;sf] /fqL ;qdf ;~rflnt Ps jif]{ aL= P8=


sfo{qmddf hg;+Vof lzIff cWoog ug]{ ljBfyL{x¿sf] hg;+Vof
lzIff #(), k"0ff{Í @% sf] k|of]ufTds v08 k"/f ug{ tof/
ul/Psf] :ynut cWoog cg';Gwfg d"NofÍgsf nflu ldlt @)^% efb|
@% ut]b]lv cGtjftf{ sfo{qmd /flvPsf]n] jfXo k/LIfs lgo'lQm
u/L k7fO lbg'x'g cg'/f]w 5 .

======================

SofDk; k|d'v
@)^%.)%.!(

hfgsf/L jf/] .

>L /fhs'df/ u'?Ë,


pk k|f=
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

tkfO{n] æxfd|f] a}+sÆ gfds gofF a}+sdf nufgL ug{sf]


nflu No objection Letter sf] dfu ug'{ ePsf]df tkfO{n] pQm a}sdf
nufgL ubf{ SofDk;nfO{ s'g} jfwf gePsf] Joxf]/f hfgsf/L
u/fOPsf] 5 .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.)%.!(

>Ldfg\ SofDk; k|d'vHo",


dx]Gb|/Tg SofDk;,
tfxfrn, sf7df8f}+ .

ljifo Maf9L lkl8tsf] ;xof]ufy{ k|fWofksx¿sf] gfdfjnL k7fpg]


;DaGwdf .

pko'{Qm ;DaGwdf, lq=lj= k|fWofks ;+3, s]GbLo ;ldltsf]


ldlt @)^%.)%.)* sf] kq tyf lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{nosf] ldlt
@)^%.)%.!@ sf] k|fKt kqfg';f/ xfn} sf]zL gbLdf cfPsf] leif0f
af9Laf6 lkl8t x'g k'u]sf ;'G;/L lhNnfsf af9L lkl8tx¿nfO{
/fxt:j¿k Ps lbgsf] tnj a/fa/sf] /sd k|bfg ug]{ k|of]hgsf nflu xfn
o; SofDk;df sfo{/t k"0f{sfnLg k|fWofksx¿sf] gfdfjnL
k7fOlbg] Joj:yfsf nflu lg0f{ofg';f/ cg'/f]w 5 .

af]wfy{
======================
>Ldfg\ ;efkltHo", -alb|
k|;fb la8f/L_
lq= lj=, k|fWofks ;+3, ;lrj
s]Gb|Lo ;ldlt, hdn .
@)^%.)%.!(

>Ldfg\ ;efkltHo",
lq= lj= k|fWofks ;+3,
s]lGb|o ;ldlt, hdn, sf7df8f}+ .

ljifo Maf9L lkl8tsf] ;xof]ufy{ k|fWofksx¿sf] gfdfjnL k7fPsf]


;DaGwdf

pko'{Qm ;DaGwdf To; ;ldltsf] ldlt @)^%.)%.)* sf] kq tyf


lq= lj= /lhi6f/sf] sfof{nosf] ldlt @)^%.)%.!@ sf] k|fKt
kqfg';f/ xfn} sf]zL gbLdf cfPsf] leif0f af9Laf6 lkl8t x'g
k'u]sf ;'G;/L lhNnfsf af9L lkl8tx¿nfO{ /fxt:j¿k Ps lbgsf] tnj
a/fa/sf] /sd k|bfg ug]{ k|of]hgsf nflu o; SofDk;df xfn sfo{/t
k"0f{sfnLg k|fWofksx¿sf] gfdfjnL o;};fy k7fOPsf] Joxf]/f
lg0f{ofg';f/ cg'/f]w 5 .

af]wfy{ tyf sfof{y{


======================
>L /lhi6«f/sf] sfof{no, -alb|k|;fb
la8f/L_
==================================
dxfzfvf, ;lrj
lq= lj=, sLlt{k'/ .
@)^%.)%.!(

SofDk; :jfoQtf jf/] .

o; SofDk;nfO{ :jfoQtf k|bfg ug]{ ;DaGwdf ;DalGwt ;j}


kIf;Fu cfjZos /fo ;Nnfx ;+sng u/L ;'emfj ;lxtsf] k|ltj]bg k]z
ug{ lgDg adf]lhd ;ldlt u7g ul/Psf]5 . ldlt @)^% efb| d;fGt
leq sfo{ ;DkGg u/L k|ltj]bg a'emfpg ;d]t ;ldltnfO{ cg'/f]w
ub{5' .

tkl;n
!= ;x k|f= >L cg'ks'df/ >]i7 — ;+of]hs
@= ;x k|f= >L pQd/fh e§/fO{ — ;b:o
#= pk k|f= >L a}s'07k|;fb vgfn— ;b:o

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.)%.@)

s/f/ ;]jf gjLs/0f ;DaGwdf .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] k=;+=s=k|=kmf=;=zf= -#_ r=g++= $!


# ldlt @)^%.)$.#! sf] kq k|fKt eof] . lq=lj= /lhi6«f/sf]
sfof{no s=k|=d=zf=k=;+= $ r=g++= !%*$.)^$—^% ldlt
@)^$.)&.@& tyf s=k|=d=zf= k=;= $ r=g++= #%(.)^$—
^% ldlt @)^$.!!.@& sf] s/f/ ;]jfdf /fVg] :jLs[lt kqfg';f/ o;
SofDk;df dfl;s Hofnfbf/Ldf /x]sf sd{rf/L >L kLtfDa/
kFu]gLnfO{ s/f/ ;]jfdf lgo'lQm ul/Psf] x'Fbf Dofb yksf nflu
Joxf]/f cg'/f]w ul/Psf] 5 . ;fy} of] SofDk; ljs]Gb|Ls/0fdf gk/]sf]
Joxf]/f ;d]t cg'/f]w 5 .
=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.)%.@@

cEof; lzIf0f ;DaGwdf .

>Ldfg\ 8LgHo",
k/LIff zfvf,
lzIffzf:q ;+sfo, :d[lt ejg
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;af6 @)^$ ;fnsf] :gfts tx t];|f] jif{sf] jflif{s


k/LIffdf ;fd]n ePsL k/LIff l;= g++= @#)&) sL cf+lzs
k/LIffyL{ /]vf af]x/fn] lzIf0f cEof; ;DaGwL ;Dk"0f{ k|lqmof
========== ;fndf g} k'/f ul/;s]sf] egL lgj]bg lbPsL x'Fbf
cfjZos sfof{y{ l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .
=======================

SofDk; k|d'v
@)^%.)%.@$

SofDk;sf] gfddf hUuf btf{ ug]{ ;ldlt


u7g ;DaGwdf .

o; SofDk; cjl:yt sf7df8f} dxfgu/kflnsf jf8{ g++= !#,


tfxfrnsf] sl/j %) /f]kgL hUuf ;fljs g]kfn ;/sf/ lzIff ljefusf]
gfddf /x]sf] / hUuf ljut #) jif{b]lv SofDk;n] ef]urng u/L
SofDk; ;~rfng ug{ cfjZos sIff sf]7f ejgx¿, k|zf;lgs sfo{x¿sf]
nflu ejgx¿, z}lIfs lqmofsnfkx¿sf] nflu cfjZos v]n d}bfgx¿ cflb
agfO pkef]u ub}{ cfO/x]sf] Joxf]/f ;a}df ;j{ljlbt} 5 .
SofDk;df a9\bf] ljBfyL{ rfksf] sf/0f cem} ljleGg
sfo{x¿ ug'{ kg]{ ePsf]5 . SofDk;n] ef]urng u/]sf] hUuf
xfn;Dd SofDk;sf] gfddf btf{ gx'Fbf z}lIfs lqmofsnfk Jojl:yt /
cem a9L k|efjsf/L agfpg ;lsPsf] 5}g t;y{ SofDk;n] ef]urng
u/]sf] lzIff ljefusf] gfddf /x]sf] hUuf SofDk;sf] gfddf
btf{ u/fpg' cfjZos eO o; eGbf klxn] klg ljleGg ;dodf lzIff
dGqfno;Fu kqfrf/ ePsf] Joxf]/f ;+:d/0f u/fpFb} SofDk;n] ef]u
rng u/]sf] hUuf SofDk;sf] gfddf btf{ u/fpg lgDg lzIfsx¿ /xg'
ePsf] hUuf btf{ ;ldlt u7g ul/Psf] x'Fbf ;DalGwt lgsfo;Fu
;Dks{ u/L oyfl;3| sfo{ ;DkGg ug{ u/fpg x'g cg'/f]w ub{5' .

SofDk; hUuf btf{ ;ldlt


!= >L s[i0fk|;fb 9sfn — ;+of]hs
@= >L of]u]Gb|/fh bfxfn — ;b:o
#= >L nf]s/fh /]UdL — ;b:o

af]wfy{ tyf sfof{y{


======================
!= >L /lhi6«f/sf] sfof{no, -g]qk|;fb
lwtfn_
;fdfGo k|zf;g dxfzfvf, SofDk; k|
d'v
lq= lj=, sLlt{k'/ .
@= >L lzIff dGqfno
;DklQ Joj:yf zfvf
s]z/ dxn, sf7df8f}+ .
@)^%.)%.@@

lzIf0f z'Ns ;DaGwdf .

>L SofDk; k|d'vsf] sfof{no,


kf6g ;+o'Qm SofDk;,
kf6g9f]sf .

To; SofDk;sf] M.A., Sociology/Anthropology 1st Year, Campus Roll No. 187/064 sf
5fq >L ;'/h k/fh'nL, o; SofDk;sf pk k|zf;s >L j;Gtk|;fb
k/fh'nLsf] 5f]/f ePsf] x'Fbf lghnfO{ lq= lj= lgodfg';f/ kfpg]
lzIf0f z'Ns ldgfxfsf] Joj:yfsf] nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.)^.)@

JolQmut ljj/0f k7fPsf] af/] .

>L g]kfn ;+:s[t ljZjljBfno,


j;Gtk'/, sf7df8f}+ .

lq= lj= lzIffzf:q ;+sfo, 8Lgsf] sfof{nosf] k=;++=r=g+


+= %#.)^%—^^ ldlt @)^%.)%.!@ sf] kq k|fKt eof] .
g]kfn ;++:s[t ljZjljBfnon] lgs6 eljiodf g]kfn clw/fHosf
ljZjljBfnox¿sf] ;xefuLtfdf cfof]hgf ug]{ uf]i7Lsf nflu
cg';Gwfgdf ljlzi6tf xfl;n ug'{ ePsf lj4fg dxfg'efjx¿sf] JolQmut
ljj/0f ;lxtsf] gfdfjnL k7fO lbg' cg'/f]w eO cfP cg';f/ o;
SofDk;df sfo{/t lgDg lnlvt lzIfsx¿sf] gfdfjnL tyf JolQmut ljj/0f
l;kmfl/; ;fy cfjZos sfof{y k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .
tkl;n
!= k|f= 8f= /fdhLk|;fb kl08t
@= ;x k|f= 8f= pQds[i0f sdf{rfo{
#= ;x k|f= 8f= zfGtf l;+x
$= pk k|f= 8f= lji0f'k|;fb 9'+ufgf
%= pk k|f= 8f= ljgf]b n'O6]n
^= pk k|f= 8f= s[i0feQm dxh{g
&= pk k|f= 8f= O{Gb|s'df/L ah|frfo{
af]wfy{
======================
!= >L 8Lgsf] sfof{no, -
g]qk|;fb lwtfn_
lzIffzf:q ;+sfo, SofDk; k|
d'v
lq= lj=, sLlt{k'/ .
@= >L cg';Gwfg dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
@)^(.)#.@$

;];g aGb ul/Psf] ;"rgf .

o; SofDk;sf] z}= j= @)^*.)^( :gfts tx k|yd jif{ -k|eftLo tyf


lbjf ;d"x_ sf] k7g—kf7g sfo{ ldlt @)^(.)#.#! ut] ;Dd dfq x'g]
x'Fbf ;DalGwt ;a} lzIfs tyf ljBfyL{x¿sf] hfgsf/Lsf nflu of] ;"rgf
k|sflzt ul/Psf] 5 tyf ;f] ;d"xsf] ;];g @)^(.)$.)! b]lv aGb x'g]
Joxf]/f ;d]t ;"lrt ul/G5 .

af]wfy{
=====================
!= >L ;xfos SofDk; k|d'v, k|eftLo÷lbjf . -
ef]nfgfy e§/fO{_
@= >L k/LIff zfvf, k|eftLo÷lbjf . SofDk;
k|d'v
#= >L n]vfzfvf .
$= >L :jljo', dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^%.)^.)@

gfdfjnL k7fOPsf] af/] .

>L k/LIff lgoGq0f sfof{no,


lq= lj=, aNv' .

o; SofDk;df sfo{/t lzIfsx¿sf] gfdfjnL To; sfof{nosf] k|


of]hgsf] nflu o;};fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .
======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.)^.)@

kbLo labfsf] /sd lbg] :jLs[lt af/] .

>L k|d'vHo",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= lzIffWoIfsf] sfof{nosf] k= ;+= r= g+= !)$.)^!—^@


ldlt @)^!.)(.)$ sf] kqfg';f/ ldlt @)^!.)(.)$ b]lv o; SofDk;sf]
lbjf ;d"xsf] ;xfos SofDk; k|d'v kbdf lgo'Qm x'g' ePsf >L
s[i0fk|;fb 9sfn k'gM lzIffWoIfsf] sfof{nosf] k=;
+=/]=sf=r=g+= $^.)^#—^$ ldlt @)^#.)#.!$ sf] kqfg';f/
csf]{ Joj:yf geP;Ddsf nflu ;xfos SofDk; k|d'v kbdf lgo'Qm
x'g' eO sfo{ ub}{ cfpg' ePsf]df lzIffWoIfsf] sfof{nosf] k=;
+=r=g++= %& ldlt @)^%.)%.!@ sf] kqfg';f/ csf]{ Joj:yf
ePsf] sf/0f ldlt @)^% efb| !$ ut] ;xfos SofDk; k|d'v kbaf6
x6\g' ePsf] x'Fbf pQm cjlwdf pxfFn] cfh{g ug'{ ePsf] kbLo
labf lbg @@@ dWo] &^ lbg pkef]u u/L afFsL /x]sf] kbLo
labf hDdf !$^ -Ps ;o 5ofln;_ lbg /x]sf] /]s8{af6 b]lvPsf] x'Fbf
lgodfg';f/ ;l~rt kbLo labfsf] /sd pknJw u/fpg :jLs[lt kfpg
cg'/f]w ub{5' .
af]wfy{
=======================
>L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^%.)^.)@

kbLo labfsf] /sd lbg] :jLs[lt af/] .

>L k|d'vHo",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= lzIffWoIfsf] sfof{nosf] k= ;+= r= g+= @$%.)^!—


^@ ldlt @)^@.)#.)! sf] kqfg';f/ ldlt @)^@.)#.)! b]lv o;
SofDk;sf] k|eftLo ;d"xsf] ;xfos SofDk; k|d'v kbdf lgo'Qm x'g'
ePsf >L lul//fh kf}8]n k'gM lzIffWoIfsf] sfof{nosf] k=;
+=/]=sf=r=g+= $!.)^#—^$ ldlt @)^#.)#.!# sf] kqfg';f/
csf]{ Joj:yf geP;Ddsf nflu ;xfos SofDk; k|d'v kbdf lgo'Qm
x'g' eO sfo{ ub}{ cfpg' ePsf]df lzIffWoIfsf] sfof{nosf] k=;
+=r=g++= %( ldlt @)^%.)%.!@ sf] kqfg';f/ csf]{ Joj:yf
ePsf] sf/0f ldlt @)^% efb| !$ ut] ;xfos SofDk; k|d'v kbaf6
x6\g' ePsf] x'Fbf pQm cjlwdf pxfFn] cfh{g ug'{ ePsf] kbLo
labf lbg !(# dWo] &! lbg pkef]u u/L afFsL /x]sf] kbLo labf
hDdf !@@ -Ps ;o afO;_ lbg /x]sf] /]s8{af6 b]lvPsf] x'Fbf
lgodfg';f/ ;l~rt kbLo labfsf] /sd pknJw u/fpg :jLs[lt kfpg
cg'/f]w ub{5' .
af]wfy{
=======================
>L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^%.)^.)@

kbLo labfsf] /sd lbg] :jLs[lt af/] .

>L k|d'vHo",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= lzIffWoIfsf] sfof{nosf] k= ;+= r= g+= @$$.)^!—


^@ ldlt @)^@.)#.)@ sf] kqfg';f/ ldlt @)^@.)#.)! b]lv o;
SofDk;sf] /fqL ;d"xsf] ;xfos SofDk; k|d'v kbdf lgo'Qm x'g'
ePsf >L ef]nfgfy e§/fO{ k'gM lzIffWoIfsf] sfof{nosf] k=;
+=/]=sf=r=g+= $@.)^#—^$ ldlt @)^#.)#.!$ sf] kqfg';f/
csf]{ Joj:yf geP;Ddsf nflu ;xfos SofDk; k|d'v kbdf lgo'Qm
x'g' eO sfo{ ub}{ cfpg' ePsf]df lzIffWoIfsf] sfof{nosf] k=;
+=r=g++= %( ldlt @)^%.)%.!@ sf] kqfg';f/ csf]{ Joj:yf
ePsf] sf/0f ldlt @)^% efb| !$ ut] ;xfos SofDk; k|d'v kbaf6
x6\g' ePsf] x'Fbf pQm cjlwdf pxfFn] cfh{g ug'{ ePsf] kbLo
labf lbg !(# dWo] !$ lbg pkef]u u/L afFsL /x]sf] kbLo labf
hDdf !&( -Ps ;o pgf;L_ lbg /x]sf] /]s8{af6 b]lvPsf] x'Fbf
lgodfg';f/ ;l~rt kbLo labfsf] /sd pknJw u/fpg :jLs[lt kfpg
cg'/f]w ub{5' .
af]wfy{
=======================
>L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
*@%.)^$—^%
@)^%.)!.)#

bf];|f] pRr lzIff kl/of]hgf af/] .

>L ljZj ljBfno cg'bfg cfof]u,


;fgf] l7dL, eQmk'/ .

To; sfof{nosf] gf]e]Da/ #), @))& sf] kq k|fKt eof] . o;


SofDk;df lzIffzf:q tkm{ k|jL0ftf k|df0fkq txb]lv :gftsf]Q/
tx;Dd u/L tLg l;ˆ6 cWoog—cWofkg sfo{qmd ;~rfng
eO/x]sf]5 . xfn o; SofDk;df sl/j !),))) ljBfyL{x¿ cWoog/t 5g\ .
o; SofDk;n] klxnf] pRr lzIff kl/of]hgf sfo{qmd cGtu{t
/xL efu lnPsf] tyf eljiodf ;~rfng x'g] bf];|f] pRr lzIff kl/of]hgf
sfo{qmddf klg efu lng OR5's ePsf] tyf lq= lj= :jfoQtf k|fKt
cWoog ;+:yfg jf SofDk; ;DaGwL lgod — @)^@ sf] kl/R5]b
@! sf] bkmf %^ cg';f/ SofDk;nfO{ :jfoQQf k|fKt ug]{
;DaGwL 5nkmn SofDk;df ljleGg r/0fdf k"/f ul/Psf] / yk
5nkmn klg ul/g] ePsf]n] cfjZos ;xof]usf nflu cg'/f]w ub{5' .
o; SofDk; ljs]Gb|Ls/0f lgod cg';f/ ;~rfng ePsf] Joxf]/f ;d]t
hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.)%.!%

bf];|f] pRr lzIff kl/of]hgf ;DaGwdf .

>Ldfg\ cWoIfHo",
ljZjljBfno cg'bfg cfof]u
;fgf]l7dL, eQmk'/ .

To; cfof]usf] ldlt #) gf]e]Da/ @))& sf] kqfg';f/ bf];|f] pRr lzIff
kl/of]hgf cGtu{tsf] sfo{qmddf ;dfj]z x'g o; SofDk;af6 tof/
ul/Psf] k|ltj]bg tyf ljj/0fx¿sf] kmf/fd o;};fy ;+nUg u/L cfjZos
sfof{y{ k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .
;+nUg M ;Dk"0f{ k|ltj]bgx¿sf] ;]6 — # .

af]wfy{
=======================
>L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^%.)^.)#

;?jf ;xdtL ;DaGwdf .

>L k|d'vHo",
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj, sLlt{k'/ .

lq=lj= h'Dnf ax'd'vL SofDk; h'Dnfdf K|ffWofkg/t /xg' ePsf


c+u|]hL lzIff ljifosf pk k|f= >L ;"o{ l;Ub]nn] ljljw kl/l:yltn]
pQm SofDk;af6 sf7df8f+} cfO/fVg' kg]{ ePsf] sf/0f o;
SofDk;df ;?jf ;xdtLsf] nflu l;kmfl/; ul/lbg cg'/f]w u/L lgj]bg
lbg' ePsf] x'Fbf lghnfO{ o; SofDk;df ;?jfsf] nflu ;xdtL k|bfg
ul/Psf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
========================
!= >L h'Dnf ax'd'vL SofDk;, -
g]qk|;fb lwtfn_
h'Dnf . SofDk; k|
d'v
@= >L ;"o{ l;Ub]n
pk k|fWofks, h'Dnf ax'd'vL SofDk; .
@)^%.)^.)#

:jLs[lt af/] .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

tgx' lhNnf, hfd'g] uf=lj=;= jf=g++ — & a:g] >L l;h{gf


l3ld/]n] o; SofDk;df 6f= u= kbdf lgo'lQm kfpgsf] nflu
cg'/f]w u/L lgj]bg u/]sf]df o; SofDk;df pQm kbdf lgo'lQm ug]
{ :jLs[lt kfpg lghsf] lgj]bg tyf cGo sfuhft ;d]t o;};fy /fvL
Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .
======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.)^.)#

lgod -sfo{ k|0ffnL_ pknJw u/fO lbg] af/] .

>L k|d'vHo",
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= sf SofDk;x¿df sfo{/t /xg' x'g] ;xfos SofDk; k|d'v


;DaGwL lgod -sfo{ k|0ffnL_ cfjZos ePsf] x'Fbf Ps k|lt kqafxs
x:t] pknJw u/fO lbg'x'g cg'/f]w 5 .
======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.)^.)&

j]tnjL ljbf af/] .

>L v8\uk|;fb /fO{,


;x k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

tkfO{n] ldlt @)^$.)&.!( b]lv ! jif{sf] nflu ldlt @)^


%.)&.@) ut];Dd j]tnjL ljbf :jLs[t u/fpg' ePsf]df ldlt @)^%.)
$.===== b]lv @)^%.)$.@% ;Dd xflh/ eO k'gM ldlt @)^%.)
$.@^ b]lv SofDk;df pkl:yt x'g c;dy{ ePsf] x'Fbf Ps jif{ ldlt
@)^%.)$.@% ;Ddsf] nflu j]tnjL ljbf kfpg cg'/f]w u/L lgj]bg
u/]sf]df ldlt @)^%.)%.@$ sf] lg0f{o cg';f/ ! jif{ j]tnjL ljbf
:jLs[t ul/Psf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu ;"lrt ul/G5 .

af]wfy{ tyf sfof{y{


======================
!= >L /lhi6«f/sf] sfof{no, -g]qk|;fb
lwtfn_
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, SofDk;
k|d'v
lq= lj=, sLlt{k'/ .
@= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^^.)^.@&

j]tnjL ljbf af/] .

>L v8\uk|;fb /fO{,


;x k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

tkfO{n] ldlt @)^^.)$.@% b]lv j]tnjL ljbf ;dfKt x'g] ePsf]


t/ 3/fo;L ;d:ofsf] sf/0fn] ubf{ SofDk;df pkl:yt eO cWofkg
sfo{df ;+nUg x'g c;dy{ ePsf] x'Fbf k'gM ldlt @)^^.)$.@^
b]lv nfu" x'g]u/L Ps jif{sf] nflu j]tnjL ljbf :jLs[t u/fO kfpF egL
cg'/f]w u/L lgj]bg lbg' ePsf]df ldlt @)^^.)$.@^ b]lv ldlt
@)^^.)*.)% ;Dd dfq j]tnjL ljbf :jLs[t ePsf] Joxf]/f hfgsf/Lsf
nflu cg'/f]w ul/G5 .

af]wfy{ tyf sfof{y{


======================
!= >L /lhi6«f/sf] sfof{no, -g]qk|;fb
lwtfn_
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, SofDk;
k|d'v
lq= lj=, sLlt{k'/ .
@= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^^.)^.@)

yk cWoog ljbf af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
;dGjo dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf pk k|f= >L k'Zs/ l;+x /}vf]nf cWoog ljbfdf


a:g' ePsf]df ldlt @)^^.)%.@( df cWoog ljbfsf] cjlw ;dfKt x'g]
ePsf] x'Fbf k'gM ljbf kfpg lgj]bg ug'{ ePsf]df ldlt @)^^.)
%.#) b]lv nfu" x'g] u/L yk Ps jif{ cWoog ljbfsf] :jLs[ltsf nflu
l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .
;+nUg M sfuhft yfg b'O{ .

af]wfy{
=======================
!= >L n]vfzfvf -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@= >L k'Zs/ l;+x /}vf]nf
pk k|f=
@)^%.)^.)&

yk cWoog ljbf af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
;dGjo dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf pk k|f= >L k'Zs/ l;+x /}vf]nf cWoog ljbfdf


a:g' ePsf]df ldlt @)^%.)%.@( df cWoog ljbfsf] cjlw ;dfKt x'g]
ePsf] x'Fbf k'gM ljbf kfpg lgj]bg ug'{ ePsf]df ldlt @)^%.)
%.#) b]lv nfu" x'g] u/L yk Ps jif{ cWoog ljbfsf] :jLs[ltsf nflu
l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .
;+nUg M sfuhft yfg tLg .

af]wfy{
=======================
!= >L n]vfzfvf -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@= >L k'Zs/ l;+x /}vf]nf
pk k|f=
@)^^.!).)*

yk cWoog ljbf af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
;dGjo dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] k=;=r=g++= $^#.)^^—)^& ldlt


@)^^.)&.@& sf] kq k|fKt eof] . pQm kqdf pNn]v eP cg';f/ o;
SofDk;sf pk k|f= >L k'Zs/ l;+x /}vf]nfn] yk cWoog ljbf
:jLs[ltsf nflu k7fpg' ePsf] ufO8sf] l;kmfl/; kq tyf
sa'lnotgfdfsf] kq yfg @ ;d]t ;+nUg u/L cfjZos Joj:yfsf nflu
l;kmfl/; ;fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.)^.)*

:jLs[lt af/] .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= /= sf= s= k|= d= zf= sf] k= ;+= kmf= -^_ s= k|=
d= zf= -!_ r= g++= $^^* ldlt @)^%.)@.!@ sf]
kqfg';f/ ;"o{gf/fo0f ;Togf/fo0f df]/j}tf ofbj ax'd'vL SofDk;,
l;/fxfaf6 o; SofDk;df j]tnjL sfhdf ;?jf eO cfpg' ePsf :jf:Yo tyf
zf/Ll/s lzIff ljifosf pk k|f= d]3gfy af:tf]nfn] ldlt @)^
%.)@.@$ ;Dd pQm SofDk;df tnj vfg' ePsf] / ldlt @)^%.)@.@
% b]lv ldlt @)^%.)#.!) ;Ddsf] tnj glng' ePsf] x'Fbf pQm
cjlwsf] tnj o;} SofDk;af6 kfpg cg'/f]w u/L lgj]bg lbg' ePsf]
x'Fbf pxfF ldlt @)^%.)#.!! b]lv dfq o; SofDk;df xflh/ x'g'
ePsf]n] pQm cjlwsf] tnj pknJw u/fpg] :jLs[ltsf nflu cg'/f]w
ub{5' .

af]wfy{
=======================
!= >L n]vfzfvf -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@= >L d]3gfy af:tf]nf
pk k|f=
@)^%.)^.)(

gful/stfsf] k|df0fkqsf] k|ltlnlk pknAw u/fOlbg] af/] .

>L lhNnf k|zf;g sfof{no,


aa/dxn, sf7df08f} .

kfNkf lhNnf l7u'/] uf= lj= ;= jf= g++ — % df :yfoL 3/ eO o;


SofDk;df sfo{/t /xg' ePsf pk k|f= >L tf/faxfb'/ g]kfnsf] kfNkf
lhNnf, 5x/f uf=lj=;= jf= g++ — @, ldlt @)@@.!).==== df
hGd ePsL >LdtL ld>f /fodfemL -g]kfn_ sf] g]kfnL gful/stfsf]
k|df0fkq x/fPsf] x'Fbf gful/stfsf] k|df0fkqsf] k|ltlnlk pknAw
u/fOlbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w u/L lgj]bg lbg' ePsf] x'Fbf ;f] sf]
nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=====================
!= >L kl~hsflwsf/Lsf] sfof{no -
g]qk|;fb lwtfn_
sf7df8f}+ dxfgu/kfnLsf
SofDk; k|d'v
@= >L tf/faxfb'/ g]kfn
pk k|fWofks,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^%.)^.)(

gful/stfsf] k|df0fkqsf] k|ltlnlk pknAw u/fOlbg] af/] .

>L lhNnf k|zf;g sfof{no,


aa/dxn, sf7df08f} .

kfNkf lhNnf l7u'/] uf= lj= ;= jf= g++ — % df :yfoL 3/ eO o;


SofDk;df sfo{/t /xg' ePsf pk k|f= >L tf/faxfb'/ g]kfnsf] kfNkf
lhNnf, l7d'/] uf=lj=;= jf= g++ — %, ldlt @))!.)!.!% df hGd
ePsL cfdf u]gs'df/L vqL If]qL -g]kfn_ sf] g]kfnL gful/stfsf] k|
df0fkq x/fPsf] x'Fbf gful/stfsf] k|df0fkqsf] k|ltlnlk pknAw
u/fOlbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w u/L lgj]bg lbg' ePsf] x'Fbf ;f] sf]
nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=====================
!= >L kl~hsflwsf/Lsf] sfof{no -
g]qk|;fb lwtfn_
sf7df8f}+ dxfgu/kfnLsf
SofDk; k|d'v
@= >L tf/faxfb'/ g]kfn
pk k|fWofks,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^%.)^.)(

:gftx tx t];|f] jif{sf] cEof; lzIf0f ;DaGwdf .

>L sfo{/yL ljefu -;+u7g / ;~rfng_


hËL c8\8f, sf7df8f}+ .

o; SofDk;df z}= j= @)^$.)^% :gfts tx t];|f] jif{df cWoog/t


5fq s[i0fs'df/ anfdL -SofDk; /f]n g++= — $$(_ sf]
clgjfo{ kf7\of+z cGtu{tsf] cEof; lzIf0f sfo{qmd ldlt @)^%.)
%.)# b]lv @)^%.)%.!# ;Dd ;~rfng eO/x]sf] tyf pQm txsf]
jfXo ;'kl/j]If0f ljljw sf/0fn] ldlt @)^%.)&.!& b]lv ldlt @)^
%.)&.@& ;Dd ;~rfng x'g] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu ;"lrt ul/G5 .

af]wfy{
========================
>L ;a'h u0f
-bfjf z]kf{_
l;dvs{ Aof/]s, ;Nofg ;xfos
SofDk; k|d'v
@)^%.)&.)!

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>L k|jGwsHo",
s[lif ljsf; a}+s,
sflndf6L zfvf .

cg]/f:jljo' o; SofDk;df lqmofzLn /x]sf] Pp6f ljBfyL{ ;+u7g


ePsf] x'Fbf pQm ;+u7gsf] gfddf To; a}+sdf lgDg JolQmx¿sf]
b:tvt k|of]u x'g] u/L vftf vf]nL lbg] Joj:yfsf] nflu l;kmfl/;;fy
cg'/f]w ub{5' .

tkl;n
!= >L x]/Da/fh af:tf]nf
@= >L clgns'df/ l/hfn
#= >L /fds'df/ y'n'Ë /fO{

af]wfy{
=====================
>L cg]/f:jljo' -bfjf z]kf{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn . ;xfos
SofDk; k|d'v
@)^%.)&.)$

r]s k7fOlbg] af/] .

>Ldfg\ cWoIfHo",
ljZjljBfno cg'bfg cfof]u
;fgf]l7dL, eQmk'/ .

o; SofDk;sf] gfddf ag]sf] To; cfof]usf] r]s o; SofDk;sf sd{rf/L


>L ;Ltf/fd lu/LnfO{ k7fO lbg'x'g cg'/f]w ub{5' .

=======================
-bfjf z]kf{_
;= SofDk; k|d'v
@)^%.)&.)$

;xefuL k7fPsf] af/] .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no


lg/LIf0f dxfzfvf,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] k=;=r=g++= !%!.)^% ldlt @)^%.)&.)# sf]


kq k|fKt eof] . ldlt @)^% sflt{s % ut] d+unaf/ ljxfg !)M#)
ah] ;~rfng x'g] TU Income Management Software Programme df
dfu lng o; SofDk;af6 tkl;n adf]lhd ;xefuL k7fOPsf] Joxf]/f
cg'/f]w 5 .

tkl;n
!= >L eut a:g]t
@= >L g/]Gb| k|wfg
#= >L kLtfDa/ kFu]gL
====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.)&.)^

:jLs[lt af/] .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

sf=d=g=kf= jf=g++ — #%, sf]6]Zj/ a:g] >L ls/0f


zdf{ a/fnn] o; SofDk;df x]8 clzi6]G6 kbdf lgo'lQm kfpgsf]
nflu cg'/f]w u/L lgj]bg u/]sf]df o; SofDk;df kbx¿ l/Qm gePsf]
x'Fbf x]= c= kb Ps ;[hgf u/L lghnfO{ sDKo'6/ ;DaGwL sfddf
nufpgsf] nflu lgo'lQm ug]{ :jLs[lt kfpg lghsf] lgj]bg tyf cGo
sfuhft ;d]t o;};fy /fvL k7fPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.)&.)*

cltl/Qm tnj /sd lgsf;f af/] .

>L cfly{s k|zf;g dxfzfvf,


ljlgof]hg n]vfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] ;xfos SofDk; k|d'v kbdf ldlt @)^!.)(.)$ b]lv @)^


%.)%.!# ;Dd ;xfos SofDk; k|d'v kbdf sfo{/t /xg' ePsf pk k|f=
>L s[i0fk|;fb 9sfnnfO{ pxfFn] pQm cjlwdf ;l~rt ug'{ ePsf]
k"j{ cjsfz ljbf lbg !$% sf] pxfFn] vfOkfO cfpg' ePsf] dfl;s
tnj ?= !$,%^%.— n] x'g] ?= &),#(&.%), ldlt @)^@.)#.)!
b]lv @)^%.)%.!# ;Dd ;xfos SofDk; k|d'v kbdf sfo{/t /xg'
ePsf pk k|f= >L lul//fh kf}8]nnfO{ pxfFn] pQm cjlwdf ;l~rt
ug'{ ePsf] k"j{ cjsfz ljbf lbg !@! sf] pxfFn] vfOkfO cfpg'
ePsf] dfl;s tnj ?= !%,%!(.— n] x'g] ?= ^@,%(#.#) / ldlt
@)^@.)#.)! b]lv @)^%.)%.!# ;Dd ;xfos SofDk; k|d'v kbdf
sfo{/t /xg' ePsf pk k|f= >L ef]nfgfy e§/fO{nfO{ pxfFn] pQm
cjlwdf ;l~rt ug'{ ePsf] k"j{ cjsfz ljbf lbg !$$ sf] pxfFn]
vfOkfO cfpg' ePsf] dfl;s tnj ?= !%,^(#.— n] x'g] ?= &
%,#@^.$) ;d]t u/L s'n ?= @,)*,#!&.@) e'QmfgL lbg' kg]
{ b]lvPsf]n] pQm /sd lgsfzf k7fO lbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w
ub{5' .
;+nUg – lq=lj=s=k|=d=zf= sf] :jLs[t kqsf] k|ltlnlk yfg — #

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.)&.!)

;?jf ;xdtL ;DaGwdf .

>L k|d'vHo",
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj, sLlt{k'/ .

lq=lj= k[YjLgf/fo0f SofDk; kf]v/fdf K|ffWofkg/t /xg' ePsL


Oltxf; lzIff ljifosL ;x k|f= >L sNof0fL >]i7 k|wfgn] kfl/jfl/s
;d:ofsf] sf/0faf6 sf7df8f+} cfO/fVg' kg]{ ePsf]n] o; SofDk;df
j]tnjL sfh ;?jf ;xdtLsf] nflu l;kmfl/; ul/lbg cg'/f]w u/L lgj]bg
lbg' ePsf] x'Fbf lghnfO{ o; SofDk;df ;?jfsf] nflu ;xdtL k|bfg
ul/Psf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
========================
!= >L k[YjLgf/fo0f SofDk;, -
g]qk|;fb lwtfn_
kf]v/f . SofDk; k|
d'v
@= >L sNof0fL >]i7 k|wfg
;x k|fWofks, k[YjLgf/fo0f SofDk; kf]v/f .
@)^%.)&.!)

k':ts pknJw u/fO lbg] af/] .

>L cGwf sNof0f ;+3


sf7df8f}+ .

o; SofDk;sf] z}= j= @)^%.)^^ ;d"x :gfts tx k|yd jif{df


cWoog/t SofDk; /f]n g++= ((.)^% sf 5fq b[li6ljlxg 5fq /fd
uf]kfn sfsL{nfO{ To; ;+:yfaf6 k|sflzt x'g] Ps ;]6 k':ts pknJw
u/fO lbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

======================
-bfjf z]kf{_
;=SofDk; k|d'v
@)^%.)&.!%

yk cWoog ljbf af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
;dGjo dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf ;x k|f= >L k|]daxfb'/ s'Fj/ ljBfjfl/lw cWoogsf]


nflu ljbfdf a:g' ePsf]df ldlt @)^%.)&.!( df cWoog ljbfsf]
cjlw ;dfKt x'g] ePsf] x'Fbf k'gM yk ljbf kfpg lgj]bg ug'{ eP
cg';f/ ldlt @)^%.)&.@) b]lv nfu" x'g] u/L pxfFnfO{ yk Ps jif{
cWoog ljbfsf] :jLs[ltsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=======================
>L k|]daxfb'/ s'Fj/
;x k|f= SofDk; k|
d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^%.)&.@@

ef}lts k/LIf0f ;ldlt u7g ul/Psf] af/] .

>L

===================================
==
===================================
==
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

o; SofDk;sf] ldlt @)^%.)&.@! sf] lg0f{o cg';f/ lq= lj=


cfly{s Joj:yfkg tyf ;~rosf]if ;DaGwL lgod — @)%) sf] kl/R5]b
@) sf] lgod *@ adf]lhd lhG;L ;fdfgx¿sf] lg/LIf0f u/L sfd
gnfUg] ;fdfg lnnfdsf] ;"rL ;d]t tof/ u/L k|ltj]bg k]z
ug{ lgDg ;b:ox¿ ;dfj]z ePsf] ef}lts k/LIf0f ;ldlt u7g ul/Psf] 5 .
o; ;ldltn] ldlt @)^% d+lz/ ! ut]b]lv sfd ;'? u/L ldlt @)^% df3
d;fGt leqdf sfd ;DkGg ug'{ kg]{5 .
tkl;n
!= >L bfjf z]kf{ — ;xfos SofDk; k|d'v — ;+of]hs
@= >L lzjk|;fb b'jf8L — e08f/ clws[t — ;b:o
#= >L pQdk|;fb ?kfv]tL — n]vfkfn — ;b:o
$= >L /fdaxfb'/ >]i7 — x]= c= — ;b:o
%= >L ;'ar{n bfxfn — Nof= Ajf= — ;b:o
^= >L alb|k|;fb e§/fO{ — Nof= Ajf= — ;b:o
&= >L df]ltaxfb'/ >]i7 — lkog — ;b:o

af]wfy{
=======================
!= >L /lhi6«f/sf] sfof{no, -g]qk|;fb
lwtfn_
lg/LIf0f dxfzfvf, lq=lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >L /lhi6«f/sf] sfof{no
;fdfGo k|zf;g dxfzfvf, lq=lj=, sLlt{k'/
#= n]vf zfvf, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
$= e08f/ zfvf, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

@)^%.)&.@!

vfhf vr{ af/] .

>L ljefuLo k|d'vHo",


=================================
lzIff lzIf0f ljefu .
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
lq=lj= k/LIff lgoGq0f sfof{noåf/f ;~rfng x'g] k|of]ufTds
ljifox¿sf] jfXo k/LIff ;~rfngdf cjb]lv lgDg adf]lhd b/n] dfq
vfhf vr{ ug'{ x'g hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .
tkl;n
s_ lj1fg tkm{ k|of]ufTds k/LIff ;~rfng ubf{ Ps l;ˆ6df lgDg
adf]lhd dfq vfhfsf] Joj:yf x'g]5 .
!= jfXo k/LIfs — ! hgf — ?= #%.—
@= cfGtl/s k/LIfs — ! hgf — ?= #%.—
#= Nofj clzi6]G6 — ! hgf — ?= #%.—
$= lkog —! hgf — ?= #%.—
hDdf ?=!$).—

v_ c+u|]hL÷hg;+Vof÷e"uf]n÷ul0ft÷:jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff


tkm{ k|of]ufTds k/LIff ;~rfng ubf{ Ps l;ˆ6df lgDg
adf]lhd dfq vfhfsf] Joj:yf x'g]5 .
!= jfXo k/LIfs — ! hgf — ?= #%.—
@= cfGtl/s k/LIfs — ! hgf — ?= #%.—
#= lkog — ! hgf — ?= #%.—
hDdf ?= !)%.—

af]wfy{
=======================
>L n]vfzfvf -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^%.)&.@!

s/f/ ;]jfdf lgo'lQm ug]{ :jLs[lt af/] .

>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{no, sd{rf/L k|zf;g dxfzfvfsf] k=;


+=kmf= ^ s=k|=d=zf= -!_ r=g++= !@^^ ldlt @)^%.)&.!
& sf] kqfg';f/ o; SofDk;sf] nflu sDKo'6/ ck/]6/ -x]=c= ;/x_ Ps
tyf Nofj Ajfo b'O{sf] b/jGbL :jLs[t ePsf]df o;} SofDk;df ljut !
% jif{ b]lv sfd ub}{ cfPsf sd{rf/L dWo] sDKo'6/ ck/]6/ kbsf]
nflu >L ;'ar{n bfxfn / Nofj Ajfo kbsf nflu >L lbks lji6 / >L
dgf]hs'df/ yfkfn] pQm kbx¿df lgo'lQm kfpg lgj]bg lbPsf]
x'Fbf lghx¿nfO{ s/f/ ;]jfdf lgo'lQm ug{ :jLs[ltsf nflu Joxf]/f
cg'/f]w ub{5' .
lgj]bg yfg – tLg ;+nUg 5 .

================
======
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^==.====.====
k':tsx¿sf] d"No;"rL pknJw u/fOlbg] af/] .

>L

===================================
===
================================
======

o; SofDk;df ljleGg ljifosf] kf7\ok':tsx¿ cfjZos ePsf] x'Fbf o;


SofDk;af6 pknJw u/fOPsf] lni6cg';f/sf] k':tsx¿ -Ps k|lt_ s] slt
b/ /]6df pknJw u/fpg ;lsG5, ;f] v'nfO ldlt
@)^==.====.==== ut] leq sf]6]zg k]z ug{ cg'/f]w
ul/G5 .

pknJw u/fpg ;lsg] k':tsx¿sf] b//]6 / To;df lbOg] 5'6 ;d]t


vf]nL uf]Ko lznjGbL sf]6]zg k]z ug'{ x'g cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=======================
!= >L k':tsfno zfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^

k':tsx¿sf] d"No;"rL pknJw u/fOlbg] af/] .

>L

===================================
===
================================
======

o; SofDk;df ljleGg ljifosf] kf7\ok':tsx¿ cfjZos ePsf] x'Fbf o;


SofDk;af6 pknJw u/fOPsf] lni6cg';f/sf] k':tsx¿ -Ps k|lt_ s] slt
b/ /]6df pknJw u/fpg ;lsG5 egL ldlt @)^$.)@.)^ ut] sf]6]zg
cfXjfg ul/Psf]df kof{Kt sf]6]zg k|fKt gePsf] x'Fbf k'gM
sf]6]zg cfXjfg ul/Psf] 5, ldlt @)^$.)@.@$ ut] leq k'gM
sf]6]zg k]z ug{ cg'/f]w ul/G5 .

pknJw u/fpg ;lsg] k':tsx¿sf] b//]6 / To;df lbOg] 5'6 ;d]t


vf]nL uf]Ko lznjGbL sf]6]zg k]z ug'{ x'g cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=======================
!= >L k':tsfno zfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^%.)&.@%

cfGtl/s d"NofÍg k/LIff af/] .

o; SofDk;df xfn :gftsf]Q/ (M.Ed.) tx bf];|f] jif{df cWoog/t


ljBfyL{x¿sf] cfGtl/s d"NofÍg k/LIff ;DalGwt ljifo lzIfsx¿n] ldlt
@)^%.)*.!) ut]b]lv ldlt @)^%.)(.!) ut];Dd lnO ldlt @)^%.)(.!
$ ut] leq k|fKtfÍ /fqL k|zf;gdf a'emfpg ldlt @)^%.)&.@$ sf]
lg0f{o cg';f/ ;DalGwt lzIfsx¿nfO{ hfgsf/Lsf nflu ;"rgf ul/Psf]5
.

=====================
-;fw'/fd cof{n_
;=SofDk; k|d'v
@)^%.)&.@%

cfGtl/s d"NofÍg k/LIff af/] .

o; SofDk;df xfn :gftsf]Q/ (M.Ed.) tx bf];|f] jif{df cWoog/t


ljBfyL{x¿sf] cfGtl/s d"NofÍg k/LIff ldlt @)^%.)*.!) ut]b]lv
;~rfng x'g] ePsf] x'Fbf ;DalGwt ljifo lzIfsx¿;Fu ;Dks{ /fVg x'g
;DalGwt ljBfyL{x¿sf] hfgsf/Lsf nflu ;"lrt ul/G5 .

af]wfy{
=====================
>L :jljo' -;fw'/fd cof{n_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
;=SofDk; k|d'v
@)^%.)&.@%

cfGtl/s d"NofÍg k/LIff af/] .

>L

===================================
====

===================================
====

tkfO{n] o; SofDk;df xfn :gftsf]Q/ (M.Ed.) tx bf];|f] jif{df


cWoog/t ljBfyL{x¿sf]
===================================
===================== ljifosf] cfGtl/s d"NofÍg
k/LIff ldlt @)^%.)*.!) ut]b]lv ldlt @)^%.)(.!) ut] leq lnO
pQm ljifosf] k|fKtfÍ ldlt @)^%.)(.!$ ut] leq /fqL k|zf;gdf
a'emfO lbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

=====================
-;fw'/fd cof{n_
;=SofDk; k|d'v
@)^%.)&.@^

gftf k|dfl0ft ;DaGwdf .

>Ldfg k|d'vHo",
sf7df8f} dxfgu/kflnsf,
sf7df8f}+

pko'{Qm ;DaGwdf, k|f= 8f= /fdhLk|;fb kl08t o; SofDk;df k|


fWofks kbdf sfo{/t /xg' ePsfn] lghsL >LdtL OlGb/f kl08t tyf
5f]/fx¿ O= ;'/]z/fh kl08t, 8f= clgn kl08t / cgGt/fh kl08t ePsf]
x'Fbf gftf k|dfl0ft u/fO lbg l;kmfl/;sf nflu cg'/f]w ug'{ eP
cg';f/ gftf k|dfl0ft ul/lbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w
ub{5' .

af]wfy{
======================
k|f= 8f= /fdhLk|;fb kl08t -
g]qk|;fb lwtfn_
k|fWofks, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^%.)&.@&

;?jf ;xdtL ;DaGwdf .

>L k|d'vHo",
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj, sLlt{k'/ .

lq=lj= dx]Gb|/Tg ax'd'vL SofDk; Onfddf K|ffWofkg/t /xg'


ePsf lzIffzf:q ljifosf pk k|f= >L hLjgfy ltlD;gfn] Jojxfl/s
sf/0fn] pkTosfdf ;?jf eO sfo{ ug'{ kg]{ jfWotf ePsf]n] o;
SofDk;df ;?jf ;xdtLsf] nflu l;kmfl/; ul/lbg cg'/f]w u/L lgj]bg
lbg' ePsf] x'Fbf lghnfO{ o; SofDk;df lzIff ljifosf] sIffef/ ePsf]
t/ b/jGbL gePsf]n] lzIfssf] cfjZostf ePsf] sf/0f ;?jfsf] nflu
;xdtL k|bfg ul/Psf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
========================
!= >L dx]Gb|/Tg ax'd'vL SofDk;,
-g]qk|;fb lwtfn_
Onfd . SofDk;
k|d'v
@= >L hLjgfy ltlD;gf,
pk k|fWofks, dx]Gb|/Tg ax'd'vL SofDk;, Onfd .
@)^%.)&.@&

;?jf ;xdtL ;DaGwdf .

>L k|d'vHo",
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj, sLlt{k'/ .

lq=lj= wgs'6f ax'd'vL SofDk; wgs'6fdf K|ffWofkg/t /xg'


ePsf :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff ljifosf pk k|f= >L lji0f'dl0f sfˆn]n]
Jofjxfl/s ;d:ofsf] sf/0fn] pQm SofDk;df /xL/xg g;Sg] ePsf]n]
o; SofDk;df ;?jf ;xdtLsf] nflu l;kmfl/; ul/lbg cg'/f]w u/L lgj]bg
lbg' ePsf] x'Fbf lghnfO{ o; SofDk;df lzIff ljifosf] sIffef/ ePsf]
t/ b/jGbL gePsf]n] lzIfssf] cfjZostf ePsf] sf/0f ;?jfsf] nflu
;xdtL k|bfg ul/Psf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
========================
!= >L wgs'6f ax'd'vL SofDk;,
-g]qk|;fb lwtfn_
wgs'6f . SofDk; k|d'v
@= >L lji0f'dl0f sfˆn],
pk k|fWofks, wgs'6f ax'd'vL SofDk;, wgs'6f .
@)^%.)&.@&

tnj ;DaGwdf .

>L SofDk; k|d'vHo",


;"o{gf/fo0f ;Togf/fo0f df]/j}tf ofbj ax'd'vL SofDk;,
l;/fxf .

lq= lj= /= sf= s= k|= d= zf= sf] k= ;+= kmf= -^_ s= k|=
d= zf= -!_ r= g++= $^^* ldlt @)^%.)@.!@ sf] kqfg';f/ To;
SofDk;af6 o; SofDk;df j]tnjL sfhdf cfpg' ePsf :jf:Yo tyf zf/Ll/s
lzIff ljifosf pk k|f= d]3gfy af:tf]nf ldlt @)^%.)#.!! ut]b]lv o;
SofDk;df xflh/ x'g' ePsf] x'Fbf ldlt @)^%.)#.!! ut]b]lv dfq o;
SofDk;af6 tnj eQf k|fKt ug'{ ePsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=======================
>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
lq=lj=, sLlt{k'/
SofDk; k|d'v
@)^%.)&.@(

xflh/ x'g] ;DaGwdf .

>L ;l/tf j}B


-pk k|fWofks_
sf7df8f}+, dxfgu/kflnsf,
afnfh' kfs{, klZrd .

tkfO{ ldlt @)^$.)#.)! b]lv @)^%.)@ d;fGt;Dd ! jif{ :jfWofog


ljbf :jLs[t u/fO ljbfdf a:g' ePsf]df labf ;dfKt ePkl5 ldlt @)^
%.)#.)! b]lv SofDk;df xflh/ x'g cfpg' kg]{df s'g} klg ;"rgf g}
gu/L SofDk;df cg'kl:yt /xg' ePsf] x'Fbf of] kq k|fKt ePsf]
ldltn] & lbg leq xflh/ x'g cfpg' xf]nf . cGoyf lq= lj= lgodfg';f/
ul/g] Joxf]/f hfgsf/L u/fOG5 .

af]wfy{
=======================
>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
lq=lj=, sLlt{k'/
SofDk; k|d'v
@)^%.)&.@*

>Ldfg\

===================================
======

================================
=========

ljifo M lxdkfOk, af6f] / u|fe]n ;DaGwdf .

dxf]bo,
pko{'Qm ;DaGwdf sf7df8f}+ lhNnf, hf]/kf6L uf=lj=;=sf]
blIf0f9f]sfb]lv uf]s0f{ 8\ofd;Dd sl/j @ lsnf]ld6/ leq kg]
{ uf]s0f{ /fli6«o lgs'~h leqsf] kfgL kvf{n aflx/af6 cfO
jiff{ofddf k"/} a:tLg} 8'afgdf kf/L hndUg eO cfjt—hfjt ug{
;d]t sl7gfO kg{ uPsf] / dfG5] ;d]t d/]sfn] xfn} o; jif{ g}
uf]s0f{ 8\ofdb]lv kvf{n;Fu hf]8]/ blIf0f9f]sf;Dd g} lxd
kfOk /fvL jiff{sf] kfgL afudtLdf v;fNg / ;f]xL kfOk dflyaf6
af6f] lgdf{0f u/L cfjt hfjtsf] nflu sl/j tLg ;o w'/Lsf hgtfx¿sf
nflu ;'ljwf x'g] ePsf x'Fbf u|fe]n ;d]t ug{sf nflu nfUg]
;Dk"0f{ /sd pknJw u/fO kfpF egL >Ldfg\ ;dIf of] lgj]bg k]z
u/]sf 5f}+ . >Ldfg\sf] hf] cfb]z .
lgj]bs

====================
-o'j/fh Hof]tL_
cWoIf
@)^%.)&.@*

l;kmfl/; ;DaGwdf .

>L k|d'vHo",
lhNnf k|zf;g sfof{no ef]hk'/,
ef]hk'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;df sfo{/t lzIf0f ;xfos >L


lblnks'df/ e§/fO{sf] ldlt @)^%.)&.)! ut] cWoog—cWofkgsf]
l;nl;nfdf o;} SofDk;sf] sDkfp08df gful/stf k|df0fkq x/fPsf] /
xfn;Dd ge]l6Psf]n] ubf{ xfn;fn} k|ltlnlk lgsfNg' kg]{ egL
lgj]bg lbPsf]n] ;f] sf] nflu cfjZos l;kmfl; ;fy cg'/f]w ub{5' .
;fy} SofDk;sf]] /]s8{ cg';f/ lghsf] gful/stf k|df0fkq gDa/ !&*).
%^&$ ef]hk'/, wf]Nn] — (, ePsf] / lghsf] gful/stf k|df0fkq
ldlt @)$!.)^.!$ ut] hf/L u/]sf] b]lvG5 .

========
===========
=== -
g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.)(.!^

Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] ufO8 u/]sf] af/]] .

>L ef]nfgfy e§/fO{


pk k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

oxfFn] o; SofDk;df ldlt @)^!.)#.)@ b]lv ldlt @)^$.!!.!( ;Dd


Pd= P8= tx bf]>f] jif{ k"/f u/]sf tkl;ndf pNn]lvt 5fq—
5fqfx¿sf] ul0ft lzIf ljifosf] zf]wkqsf] ufO8 e} sfd ug'{ ePsf]
Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .

tkl;n
S. Student's Name Year Viva- Date Research Title
No.
1. Rajendra Prasad Devkota 2061 2061.03.02 Teacher attitude towards
specification grid of Sce. Level
Math
2. Mohan Raj Gyawali 2061 2061.11.03 A comparative Study of Problem
faced by trained & untrained
teachers in implementation of Math
curriculum of Sec. Level.
3. Indra Prasad Sendhai 2064 2064.01.10 A comparative Study of
Mathematics achievements of
Bramahan & Kumal students at
grade Nine in Lumjung district.
4. Bal Ram Sibakoti 2064 2064.01.26 A study of student Achievement on
equation of State line by 9th grades
in Chitawan district.
5. Ram Hada 2064 2064.10.29 A Comparative Study of the
achievement in Trigonometry
with/without its backgrounds
knowledge at grade 8 students.
6. Dev Bhakta Pandey 2064 2064.11.19 A study on Mathematics
achievements of 7th grade student
of Baitadi district.

========================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v

@)^%.)&.@*

l;kmfl/; ul/lbg] af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns"b zfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] z}= j= @)^#.)^% :gfts tx t];|f] jif{ SofDk; /f]n


g+= @%@, lbjf ;d"xsL 5fqf /fwf b]jsf]6fn] lq= lj= lzIf0f
c:ktfndf pkrf/ ;xof]u kfpgsf] nflu lgj]bg k]z u/] cg';f/ lgh
ljBfyL{nfO{ ;xof]u pknAw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w ub{5' .
========================

SofDk; k|d'v
#)#.)^%—)^^
@)^%.)&.@*

5fqj[lQsf] nflu ljBfyL{sf] gfd l;kmfl/; u/L k7fPsf] af/]] .

>Ldfg\ 8LgHo",
8Lgsf] sfof{no,
lzIffzf:q ;+sfo,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] k=;+=r=g++= !)&.)^%—^^ ldlt @)^%.)&.!


* sf] kqfg';f/ o; SofDk;sf] :gftsf]Q/ tx k|yd jif{df cWoog/t
ljBfyL{x¿ dWo] 5fqj[lQsf] nflu lgDg ljBfyL{x¿nfO{ l;kmfl/;
u/L k7fOPsf] 5 . lghx¿n] o; SofDk;af6 s'g} 5fqj[lQ tyf
lgz'Nsj[lQ gkfPsf] Joxf]/f ;d]t cjut ub{5' .
tkl;n
qm=; gfd /f]n g++= k|fKtfÍ k| s}lkmot
+= ltzt
!= >L 6+ss'df/ !@* ^&=*#
kf}8]n

========================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.)&.!%

;do kl/jt{g ul/Psf] af/] .

pko'{Qm ljifodf o; SofDk;sf] /fqL sfnLg sIffx¿ ldlt @)^%.)&.!


^ ut]b]lv ldlt @)^%.!).!% ut];Dd ;fljssf] ;dodf cfwf 306f -tL;
ldg]6_ cufl8 ;fl/Psf] x'Fbf ;Dk"0f{ lzIfs tyf ljBfyL{x¿sf hfgsf/L
nflu ;"lrt ul/G5 .

========
===========
=====
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.!).!%

;do kl/jt{g ul/Psf] af/] .

pko'{Qm ljifodf o; SofDk;sf] /fqL sfnLg sIffx¿ ldlt @)^^.)&.!


^ ut]b]lv ldlt @)^^.!).!% ut];Dd ;fljssf] ;dodf cfwf 306f -tL;
ldg]6_ cufl8 ;fl/Psf]df ldlt @)^^.!).!& ut]af6 ;fljss} ;do cg';f/
k5fl8 ;fl/Psf] x'Fbf ;Dk"0f{ lzIfs tyf ljBfyL{x¿sf hfgsf/Lsf
nflu ;"lrt ul/G5 .

========
===========
=====
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.!).!%

;do kl/jt{g ul/Psf] af/] .

pko'{Qm ljifodf o; SofDk;sf] lbjf sfnLg sIffx¿ ldlt @)^^.)&.!


^ ut]b]lv ldlt @)^^.!).!% ut];Dd Ps 306L a/fa/ $) ldg]6sf]
sIff ;~rfng x'Fb} cfPsf]df k'gM ldlt @)^^.!).!& ut]b]lv ;fljss}
;docg';f/ $% ldg]6sf] sIff ;~rfng x'g] u/L kl/jt{g ul/Psf]
x'Fbf ;Dk"0f{ lzIfs tyf ljBfyL{x¿sf] hfgsf/Lsf nflu ;"lrt ul/G5 .

af]wfy{
=====================
!= >L k/LIff zfvf, -bfjf
z]kf{_
lbjf, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn . ;=
SofDk; k|d'v
@= >L :jljo'
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^%.!).!&

;do kl/jt{g ul/Psf] af/] .

pko'{Qm ljifodf o; SofDk;sf] /fqL sfnLg sIffx¿ ldlt @)^%.)&.!


^ ut]b]lv ldlt @)^%.!).!% ut];Dd ;fljssf] ;dodf cfwf 306f -tL;
ldg]6_ cufl8 ;fl/Psf]df k'gM ldlt @)^%.!).!& ut]b]lv ;fljss}
;dodf ;~rfng x'g] u/L kl/jt{g ul/Psf] x'Fbf ;Dk"0f{ lzIfs tyf
ljBfyL{x¿sf] hfgsf/Lsf nflu ;"lrt ul/G5 .

af]wfy{
========================
!= >L k/LIff zfvf, -;fw'/fd
cof{n_
/fqL, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn . ;=
SofDk; k|d'v
@= >L :jljo'
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^%.)*.)!

pkl:yt x'g] af/] .

o; SofDk;df tkl;ndf pNn]lvt ldlt, ;do / :yfgdf ;xfos SofDk; k|d'v


tyf lzIf0f ljefusf k|d'vx¿sf] a}7s a:g] ePsf] x'Fbf lgDg lnlvt
lzIfsx¿nfO{ clgjfo{ pkl:yltsf nflu cg'/f]w 5 .
sfo{qmd
ldlt M @)^% d+lz/ $ ut] a'waf/ . ;xfos SofDk;
k|d'vx¿
;do M lbp;f] !M)) ah] . != k|eftLo, >L 8f=
s[i0feQm dxh{g
:yfg M SofDk; k|d'vsf] sfof{no . @= lbjf, >L bfjf
z]kf{
#= /fqL, >L ;fw'/fd cof{n
ljifo M sIfef/ / ljljw
tkl;n
1. k|f= >L pk]Gb| — lzIffzf:q lzIf0f ljefu
s'df/ sfsL{
2. k|f= 8f= /fdhLk|;fb — k|d'v — ul0ft lzIff lzIf0f ljefu
kl08t
3. pk k|f= >LdtL dL/f — k|d'v — c+u|]hL lzIff lzIf0f
>]i7 ljefu
4. pk k|f= >L snfw/ — e"uf]n tyf hg;+Vof lzIff lzIf0f
kf}8]n ljefu
5. ;x k|f= >L pQdnfn — k|d'v — Oltxf; lzIff lzIf0f ljefu
>]i7
6. pk k|f= >L c~hnL — lj1fg lzIff lzIf0f ljefu
>]i7
7. pk k|f= >L — k|d'v — g]kfnL lzIff lzIf0f ljefu
zf/bf/d0f g]kfn
8. pk k|f= >L l8lNn/fd — k|d'v — cy{zf:q lzIff lzIf0f ljefu
pk|]tL
9. pk k|f= >L jfns[i0f — k|d'v — /fhgLlt zf:q
>]i7
10. pk k|f= >L — k|d'v —:jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff
zfGtjxfb'/ >]i7 lzIf0f ljefu
11. pk k|f= >L rGb| — k|d'v — cEof; lzIf0f - /fqL
axfb'/ >]i7
12. pk k|f= >L — k|d'v — cEof; lzIf0f – lbjf
of]u]Gb|/fh bfxfn
13. pk k|f= d's'Gbk|sfz — k|d'v — cEof; lzIf0f — k|eftLo
If]qL

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.)*.)!

s/f/ tyf cf+lzsdf sfd ug]{ lzIfsx¿sf] ljj/0f ;DaGwdf .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;+sfo,
lq=lj=, sLlt{k'/

To; sfof{nosf] k=;+=r=g++ !)(.)^%—^^ ldlt @)^%.)&.!*


sf] kq k|fKt eof] . o; SofDk;df s/f/ ;]jfdf sfo{/t lzIf0f ;xfos tyf
cf+lzs lzIfsx¿sf] ljj/0fsf] ;"rL cfjZos hfgsf/Lsf nflu o;};fy ;
+nUg u/L k7fOPsf] 5 . o; SofDk;df sf];{ s/f/df sf]xL klg lzIfs
g/x]sf] Joxf]/f ;d]]t cg'/f]w 5 .

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.)*.)!

pkl:yt x'g] af/] .

>L

=====================================
==

=====================================
==

o; SofDk;sf] z}=j= @)^$.)^%, ;d"xsf] k|jL0ftf k|df0fkq


tyf :gfts tx -k|eftLo tyf lbjf ;d"x_ sf ljleGg jif{x¿df cWoog/t
5fq—5fqfx¿nfO{ SofDk;sf] tkm{af6 k|bfg ul/g] 5fqj[lQ Pj+
lgz'Nsj[lQsf] nflu 5fqj[lQ tyf lgz'Nsj[lQ ;ldltsf] a}7s ldlt @)^
%.)*.)# ut] d+unaf/ lbgsf] ========= ah] SofDk; k|
d'vsf] sfof{nodf a:g] ePsf] x'Fbf pkl:yltsf nflu cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=======================
!= >L 5fqj[lQ tyf lgz'Nsj[lQ ;ldlt, -
g]qk|;fb lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@= >L :jljo'
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^%.)*.)!

s/f/ tyf cf+lzsdf sfd ug]{ lzIfsx¿sf] ljj/0f ;DaGwdf .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;+sfo,
lq=lj=, sLlt{k'/

To; sfof{nosf] k=;+=r=g++ !)(.)^%—^^ ldlt @)^%.)&.!*


sf] kq k|fKt eof] . o; SofDk;df s/f/ ;]jfdf sfo{/t lzIf0f ;xfos tyf
cf+lzs lzIfsx¿sf] ljj/0fsf] ;"rL cfjZos hfgsf/Lsf nflu o;};fy ;
+nUg u/L k7fOPsf] 5 . o; SofDk;df sf];{ s/f/df sf]xL klg lzIfs
g/x]sf] Joxf]/f ;d]]t cg'/f]w 5 .

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.)*.)!

kl/ro kq ;DaGwdf .

o; SofDk;df xfn Pd= P8= bf];|f] jif{df cWoog/t ljBfyL{x¿sf]


kl/rokqsf] ;dofjlw xfn;Dd @)^% df3 d;fGt;Dd lbOb} cfPsf]df
xfn pQm cjlwnfO{ a9fO @)^^ j}zfv d;fGt;Dd lbg] eGg]
lg0f{o ePsfn] ;f] cg';f/ ug]{ u/L ;DalGwt ;Dk"0f{ ljBfyL{x¿sf]
hfgsf/Lsf nflu ;"lrt ul/G5 . ;fy} o;eGbf cufl8 kl/rokq lnO ;s]sf
ljBfyL{x¿n] pQm k'/fgf] sf8{ lkmtf{ u/L k'gM ?= !).— sf] /l;b
sf6L gofF sf8{ lng ;lsg] Joxf]/f hfgsf/L u/fOG5 .

=======================
-;fw'/fd cof{n_
;=SofDk; k|d'v
@)^%.)*.)#

b/jGbL ;DaGwdf .

>L k|d'vHo",
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq=lj=, sLlt{k'/

To; sfof{nosf] k=;+=s=k|=d=zf=r=g++ !()!.)^% ldlt @)^


%.)&.@% sf] x]8 clzi6]G6 kbsf] lgo'lQm kq k|fKt eof] . o;
SofDk;df x]= c= sf] * j6f b/jGbL ePsf]df xfn lgDg adf]lhd *
hgf sd{rf/L /x]sf] x'Fbf pko'{Qm kqfg';f/ lgo'lQm kfPsf
sd{rf/LnfO{ /fVg b/jGbL l/Qm gePsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .
tkl;n
qm=;+ gfd s}lkmot
+=
! >L uf]kfn vgfn ;fljs x]=c=, xfn ;=k|= ;dofj4
kbf]GgtL ePsf]
@ >L rGb|axfb'/ ;fljs x]=c=, xfn ;=k|= ;dofj4
>]i7 kbf]GgtL ePsf]
# >L /fdaxfb'/ >]i7 x]=c=, :yfoL
$ >L ljBf;fu/ >]i7 x]=c=, :yfoL
% >L zf/bf >]i7 x]=c=, :yfoL
^ >L ;lgdk|ef ef}h" x]=c=, :yfoL
k|wfg
& >L d~h's'df/L x]=c=, s/f/
kf08]
* >L kLtfDa/ x]=c=, s/f/
kFu]gL

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrndf cWoo/t ljBfyL{xsf] :gfts
tx k|yd jif{sf] k/LIff s]Gb|x¿
!= kz'klt ax'd'vL SofDk;, rfjlxn s]Gb| — @()))! b]lv
@(!!))
@= /Tg/fHonIdL SofDk;, k|bz{gL dfu{ s]Gb| — @(!!)!
b]lv @(@)))
#= ;fd'bflos ;]jf ;bg lzIff SofDk;, zflGtgu/ afg]Zj/
s]Gb| — @(@))! b]lv @(@#))
$= klAns o'y SofDk;, wf]aLrf}/ s]Gb| — @(@#)! b]lv
@(##*)
%= ;/:jtL ax'd'vL SofDk;, n}grf}/ s]Gb| — @(##*!
b]lv @($@))
^= sf]6]Zj/ ax'd'vL SofDk;, sf]6]Zj/ s]Gb| — @($@)!
b]lv @($^))
&= afg]Zj/ ax'd'vL SofDk;, afg]Zj/ s]Gb| — @($^)!
b]lv @(%)))
*= ;fgf]l7dL SofDk;, ;fgf]l7dL s]Gb| — l;=g++=
@(%))! dflysf ;Dk"0f{ k/LIffyLx¿
@)^%.)^.@(

sf]6]zg cfXjfg ul/Psf] af/] .

o; SofDk;sf] rd]gfu[xsf] nflu 6]a'n * yfg tyf a]~r !^ yfg vl/b


ug'{ kg]{ ePsf]n] SofDk;af6 tof/ u/]sf] gd"gf cg';f/sf] 6]a'n
tyf a]~r k|lt yfgsf] s] slt b/ /]6df pknJw u/fpg ;lsG5 egL ;"rgf
k|sflzt ePsf]df lgodfg';f/ sf]6]zg k|fKt gePsf] x'Fbf k'gM
of] ;"rgf k|sflzt ul/Psf] 5 . ;"rgf k|sflzt ePsf] ldltn] & lbg leq
Eof6df btf{ ePsf /lhi68{ lgdf{0fstf{af6 uf]Ko lznjGbL
sf]6]zg k]z ug{ cfXjfg ul/G5 .

jf]wfy{ M
=====================
>L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^%.)&.!*

sfo{ cfb]z lbOPsf] af/] .

>L d's]z OG6/k|fOh]h,


jfg]Zj/ — !), sf7df8f}+ .

o; SofDk;af6 k|sflzt sf]6]zg cg';f/ To; OG6/k|fOh]hn] k]z


u/]sf] sf]6]zg ;a}eGbf sd b//]6, a]~r k|lt j6f ?= @,$)).— /
6]a'n k|lt j6f ?= %,%)).— ePsf] x'Fbf pQm 6]a'n yfg — *
tyf a]~r yfg — !^, cfhsf ldltn] !% lbgleq tof/ u/L Nofpg of]
sfo{ cfb]z lbOPsf] 5 .

af]wfy{
======================
>L n]vfzfvf,
-g]qk|;fb lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^%.)*.)^

vl/b OsfO ;ldlt u7g af/] .

>L k|wfgdGqL tyf dlGqkl/ifb\sf] sfof{no,


;fj{hlgs vl/b cg'udg sfof{no,
l;+xb/af/ .

To; sfof{nosf] k=;+=r=g+= %@.)^%—)^^ ldlt @)^


%.)$.!& sf] kq k|fKt eof] . ;f] kqfg';f/ o; SofDk;df lgDg
adf]lhd vl/b OsfO ;ldlt u7g ul/Psf] x'Fbf hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w
ub{5' .
tkl;n
qm gfd kb z}lIfs vl/b;Da ;]jfdf xfn
=; of]Uotf GwL sfo{/t sfo{/t
+ tflnd / cjlw zfvf
= cjlw ;d]t
! >L g]qk|;fb SofDk; :gftsf]Q/ û SofDk;
lwtfn kd'v kd'v
@ >L bfjf z]kf{ ; ,, û ;
=Sof=k =Sof=k
|= |=
# >L j;Gtk|;fb pk k| ,, û @( jif{ k|zf;g
k/fh'nL zf;s zfvf
$ >L eut a:g]t n]vf ,, û n]vf zfvf
lgoGqs
% >L lzjk|;fb e=clws[ :gfts û e08f/
b'jf8L t zfvf
af]wfy{
=====================
!= >L ;fdfGo k|zf;g dxfzfvf,
-g]qk|;fb lwtfn_
lq= lj=, sLlt{k'/
SofDk; k|d'v
@= >L lg/LIf0f dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

@)^%.)*.)^

vl/b OsfO ;ldlt u7g af/] .

>L g]qk|;fb lwtfn


SofDk; k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

g]kfn ;/sf/, k|wfgdGqL tyf dlGqkl/ifb\sf] sfof{no, ;fj{hlgs


vl/b cg'udg sfof{nosf] k=;+=r=g+= %@.)^%—)^^ ldlt
@)^%.)$.!& sf] kqfg';f/ vl/b OsfO ;ldt u7g ug'{ kg]{ ePaf6
o; SofDk;df lgDg adf]lhd vl/b OsfO ;ldlt u7g ul/Psf] Joxf]/f
cfjZos hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .
tkl;n
! >L g]qk|;fb — Sof= k|= — cWoIf
lwtfn
@ >L bfjf z]kf{ — ;=Sof=k| — ;b:o
=
# >L j;Gtk|;fb — pk k|zf;s — ,,
k/fh'nL
$ >L eut a:g]t — n]vf — ,,
lgoGqs
% >L lzjk|;fb — e08f/ — ,,
b'jf8L clws[t

af]wfy{
======================
>L n]vfzfvf,
-g]qk|;fb lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^%.)*.)^

vl/b OsfO ;ldlt u7g af/] .

>L bfjf z]kf{,


;xfos SofDk; k|d'v,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

g]kfn ;/sf/, k|wfgdGqL tyf dlGqkl/ifb\sf] sfof{no, ;fj{hlgs


vl/b cg'udg sfof{nosf] k=;+=r=g+= %@.)^%—)^^ ldlt
@)^%.)$.!& sf] kqfg';f/ vl/b OsfO ;ldt u7g ug'{ kg]{ ePaf6
o; SofDk;df lgDg adf]lhd vl/b OsfO ;ldlt u7g ul/Psf] Joxf]/f
cfjZos hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .
tkl;n
! >L g]qk|;fb — Sof= k|= — cWoIf
lwtfn
@ >L bfjf z]kf{ — ;=Sof=k| — ;b:o
=
# >L j;Gtk|;fb — pk k|zf;s — ,,
k/fh'nL
$ >L eut a:g]t — n]vf — ,,
lgoGqs
% >L lzjk|;fb — e08f/ — ,,
b'jf8L clws[t

af]wfy{
======================
>L n]vfzfvf,
-g]qk|;fb lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^%.)*.)^

vl/b OsfO ;ldlt u7g af/] .

>L j;Gtk|;fb k/fh'nL,


pk k|zf;s
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

g]kfn ;/sf/, k|wfgdGqL tyf dlGqkl/ifb\sf] sfof{no, ;fj{hlgs


vl/b cg'udg sfof{nosf] k=;+=r=g+= %@.)^%—)^^ ldlt
@)^%.)$.!& sf] kqfg';f/ vl/b OsfO ;ldt u7g ug'{ kg]{ ePaf6
o; SofDk;df lgDg adf]lhd vl/b OsfO ;ldlt u7g ul/Psf] Joxf]/f
cfjZos hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .
tkl;n
! >L g]qk|;fb — Sof= k|= — cWoIf
lwtfn
@ >L bfjf z]kf{ — ;=Sof=k| — ;b:o
=
# >L j;Gtk|;fb — pk k|zf;s — ,,
k/fh'nL
$ >L eut a:g]t — n]vf — ,,
lgoGqs
% >L lzjk|;fb — e08f/ — ,,
b'jf8L clws[t

af]wfy{
======================
>L n]vfzfvf,
-g]qk|;fb lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^%.)*.)^

vl/b OsfO ;ldlt u7g af/] .

>L eut a:g]t


n]vf lgoGqs
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

g]kfn ;/sf/, k|wfgdGqL tyf dlGqkl/ifb\sf] sfof{no, ;fj{hlgs


vl/b cg'udg sfof{nosf] k=;+=r=g+= %@.)^%—)^^ ldlt
@)^%.)$.!& sf] kqfg';f/ vl/b OsfO ;ldt u7g ug'{ kg]{ ePaf6
o; SofDk;df lgDg adf]lhd vl/b OsfO ;ldlt u7g ul/Psf] Joxf]/f
cfjZos hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .
tkl;n
! >L g]qk|;fb — Sof= k|= — cWoIf
lwtfn
@ >L bfjf z]kf{ — ;=Sof=k| — ;b:o
=
# >L j;Gtk|;fb — pk k|zf;s — ,,
k/fh'nL
$ >L eut a:g]t — n]vf — ,,
lgoGqs
% >L lzjk|;fb — e08f/ — ,,
b'jf8L clws[t

af]wfy{
======================
>L n]vfzfvf,
-g]qk|;fb lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^%.)*.)^

vl/b OsfO ;ldlt u7g af/] .

>L lzjk|;fb b'jf8L,


e08f/ clws[t,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

g]kfn ;/sf/, k|wfgdGqL tyf dlGqkl/ifb\sf] sfof{no, ;fj{hlgs


vl/b cg'udg sfof{nosf] k=;+=r=g+= %@.)^%—)^^ ldlt
@)^%.)$.!& sf] kqfg';f/ vl/b OsfO ;ldt u7g ug'{ kg]{ ePaf6
o; SofDk;df lgDg adf]lhd vl/b OsfO ;ldlt u7g ul/Psf] Joxf]/f
cfjZos hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .
tkl;n
! >L g]qk|;fb — Sof= k|= — cWoIf
lwtfn
@ >L bfjf z]kf{ — ;=Sof=k| — ;b:o
=
# >L j;Gtk|;fb — pk k|zf;s — ,,
k/fh'nL
$ >L eut a:g]t — n]vf — ,,
lgoGqs
% >L lzjk|;fb — e08f/ — ,,
b'jf8L clws[t

af]wfy{
======================
>L n]vfzfvf,
-g]qk|;fb lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^%.)*.)(

cWoog labfsf] kmf/fd k7fPsf] af/] .

>L ;dGjo dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf cy{zf:q lzIff ljifosf pk k|fWofks >L u]x]Gb| k|;fb


bfxfnn] lqe'jg laZjljBfno, cy{zf:q lzIf0f ljefu, sLlt{k'/af6 Pd=
lkmn= cWoog ug{sf] nflu ;g\ @))* sf] z}lIfs zqdf cWoog ljbf
kfpgsf] lgldQ eg{' ePsf] kmf/fd cfjZos sfof{y{ l;kmfl/; ;lxt
o;} ;fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
======================
>L u]x]Gb|k|;fb bfxfn -
g]qk|;fb lwtfn_
pk k|fWofks SofDk;
k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^%.)*.!!

:jf:Yo k/LIf0f af/] .

>Ldfg\ lgb]{zsHo"
lzIf0f c:ktfn,
lq= lj=, dxf/fhu~h .

o; SofDk;df :yfoL ;]jfdf sfo{/t sd{rf/L >L ;Ltf/fd lu/L :jf:Yo


k/LIf0fsf] nflu To; lzIf0f c:ktfndf cfpg' ePsf] x'Fbf lq= lj=
lgodfg';f/ k|fKt x'g] ;'ljwf pknAw u/fOlbg' x'g l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w ub{5' .

jf]wfy{
======================
>L ;Ltf/fd lu/L
lkog, SofDk;
k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^%.)*.!!

yk cWoog ljbf af/] .

>L k|d'vHo",
;dGjo dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf g]kfnL ljifosf pk k|f= >LdtL clDasfb]jL l3ld/]


ldlt @)^@.)&.@) b]lv ljBfjfl/lw cWoogsf] nflu ljbfdf a:g'
ePsf]df ldlt @)^%.)&.!( df ljbf ;dfKt ePsf] x'Fbf ldlt @)^
%.)&.@) b]lv nfu" x'g] u/L k'gM yk Ps jif{ cWoog ljbf kfpF
egL lgj]bg ug'{ ePsf] x'Fbf dfu cg';f/ ! jif{ yk cWoog ljbf
:jLs[ltsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .
;+nUg M sfuhft yfg ====

af]wfy{
=======================
>LdtL clDasfb]jL l3ld/] -
g]qk|;fb lwtfn_
pk k|f= SofDk;
k|d'v
@)^^.)(.)@

yk cWoog ljbf af/] .

>L k|d'vHo",
;dGjo dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf g]kfnL ljifosf pk k|f= >LdtL clDasfb]jL l3ld/]


ldlt @)^@.)&.@) b]lv ljBfjfl/lw cWoogsf] nflu ljbfdf a:g'
ePsf]df ldlt @)^^.)&.!( df ljbf ;dfKt ePsf] x'Fbf ldlt
@)^^.)&.@) b]lv nfu" x'g] u/L k'gM yk Ps jif{ cWoog ljbf
kfpF egL lgj]bg ug'{ ePsf] x'Fbf dfu cg';f/ ! jif{ yk cWoog
ljbf :jLs[ltsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .
;+nUg M sfuhft yfg ====

af]wfy{
=======================
>LdtL clDasfb]jL l3ld/] -
g]qk|;fb lwtfn_
pk k|f= SofDk;
k|d'v
@)^%.)*.!@

pkl:ylt eO lbg' x'g .

>Ldfg\ +++++++++++++++ + ++ +++++++++++


+++++ + ++ ++++++++++++++++ + ++ ++++++
++++++++++ + ++ ++++++++++++++++ + ++ +
+++++++++++++++ + ++ ++++++++++++++++
+ ++ ++++++++++++++++ + ++ +++++++++++
+++++ + ++ ++++++++++++++++ + ++ ++++++
++++++++++ + ++
+++++++++++++++ + ++ +++++++++++++
+++ + ++ ++++++++++++++++ + ++ ++++++++
++++++++ + ++ ++++++++++++++++ + ++ +++
+++++++++++++ + ++ ++++++++++++++++ +
++ ++++++++++++++++ + ++ ++++++++++++
++++ + ++ ++++++++++++++++ + ++ +++++++
+++++++++ + ++
+++++++++++++++ + ++ ++++++++++++++++
+ ++ ++++++++++++++++ + ++ +++++++++++
+++++ + ++ ++++++++++++++++ + ++ ++++++
++++++++++ + ++ ++++++++++++++++ + ++ +
+++++++++++++++ + ++ ++++++++++++++++
+ ++ ++++++++++++++++ + ++ +++++++++++
+++++ + ++ .

o; SofDk;nfO{ :jfoQtf k|bfg ug]{ ;DaGwdf cfjZos


5nkmn ug'{kg]{ ePsf] x'Fbf lgDg ldlt / ;dodf pkl:yt eO ;s[o
of]ubfgsf nflu xflb{s cg'/f]w ub{5' .
sfo{qmd
ldlt M @)^%.)*.@@ ut] cfOtaf/ .
;do M laxfg !!M)) ah] .
:yfg M Physics Lab

=======================
-cg'ks'df/ >]i7_
;+of]hs
SofDk; :jfoQtf ;ldlt
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^%.)(.)&

pkl:ylt eO lbg' x'g .

>Ldfg\ +++++++++++++++ + ++ +++++++++++


+++++ + ++ ++++++++++++++++ + ++ ++++++
++++++++++ + ++ ++++++++++++++++ + ++ +
+++++++++++++++ + ++ ++++++++++++++++
+ ++ ++++++++++++++++ + ++ +++++++++++
+++++ + ++ ++++++++++++++++ + ++ ++++++
++++++++++ + ++
+++++++++++++++ + ++ +++++++++++++
+++ + ++ ++++++++++++++++ + ++ ++++++++
++++++++ + ++ ++++++++++++++++ + ++ +++
+++++++++++++ + ++ ++++++++++++++++ +
++ ++++++++++++++++ + ++ ++++++++++++
++++ + ++ ++++++++++++++++ + ++ +++++++
+++++++++ + ++
+++++++++++++++ + ++ ++++++++++++++++
+ ++ ++++++++++++++++ + ++ +++++++++++
+++++ + ++ ++++++++++++++++ + ++ ++++++
++++++++++ + ++ ++++++++++++++++ + ++ +
+++++++++++++++ + ++ ++++++++++++++++
+ ++ ++++++++++++++++ + ++ +++++++++++
+++++ + ++ .

o; SofDk;nfO{ :jfoQtf k|bfg ug]{ ;DaGwdf cfjZos


5nkmnsf nflu lgDg ldlt / ;dodf pkl:yt eO lbg'x'g cg'/f]w 5 .

sfo{qmd
ldlt M @)^%.)(.!) ut] lalxaf/ .
;do M laxfg (M)) ah] .
:yfg M Physics Lab

=======================
-cg'ks'df/ >]i7_
;+of]hs
SofDk; :jfoQtf ;ldlt
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
;kmn bfDkTo hLjgsf] xflb{s dËndo z'e—
sfdgf
1. >L g]qk|;fb lwtfn
2. 8f= s[i0feQm dxh{g
3. >L nIdLzf]ef >]i7
4. >L k|]d/fh vlgof
5. >L pQd/fh e§/fO{
6. >L cg'ks'df/ >]i7
7. >L snfw/ kf}8]n
8. >L /d]zdfg sdf{rfo{
9. >L dfwjs[i0f >]i7
10. >L s[i0fk|;fb 9sfn
11. >L alb|k|;fb la8f/L
12. >L dL/f dfgGw/
13. >L of]u]Gb|/fh bfxfn
14. >L l8lNn/fd pk|]tL
15. >L /d]z clwsf/L
16. >L s]bf//fh k'8f;}gL
17. >L e"kfns'df/ >]i7
18. >L dLg/fh clwsf/L
19. >L wd]{Gb| dxh{g
20. >L k"0f{axfb'/ yfkf
21. >L dgaxfb'/ ;'g'jf/
22. >L dfgl;+x dx/f
23. >L b]j/fh cof{n
24. >L tflGqsf/fh vgfn
25. >L ltns zdf{
26. >L lrGtfdl0f e§/fO{
27. >L zfGta/ k|wfg tyf ck0ff{ k|
wfg
28. >L cf]dk|sfz rf}w/L
29. >L pQdk|;fb ?kfv]tL
30. >L zf/bf >]i7
31. >L /d]zk|;fb ?kfv]tL
32. >L O{Zj/Lk|;fb e§/fO{
33. >L ;'ar{n bfxfn
34. >L alb|k|;fb e§/fO{
35. >L lbkss'df/ lji6
@)^%.)*.@(

"The Wonderes of Friendship Thailand and the South Asian

Countries" ljifos sfo{qmddf efu lng] af/] .

lzIffWoIfsf] sfof{no, ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns"b zfvfsf] ldlt


@)^%.)*.!( sf] kqfg';f/ zfxL yfO{ /fhb'tfaf;af6 "The Wonderes of

Friendship Thailand and the South Asian Countries" ljifo ;DaGwL lgjGw k|
ltof]lutf ;~rfng ug]{ ePsf]n] pQm k|ltof]lutfdf efu lng rfxg]
OR5's ljBfyL{x¿n] ldlt @)^%.)(.)# ut] leq o; SofDk;sf]
ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns"b zfvfdf ;Dks{ /fVg ;"lrt ul/G5 . ;fy}
lgjGw Ps k]h !—$ ;fOhsf] n]lvPsf] x'g' kg]{5 / lgjGwdf efu
lng] ljBfyL{x¿n] kmd{ klg clgjfo{ ¿kdf eg'{ kg]{5 . pQm
kmd{ o;} ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns"b zfvfaf6 pknJw u/fOg]5 .

af]wfy{
======================
>L :jljo' -bfjf z]kf{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn . ;=
SofDk; k|d'v
@)^%.)*.#)

Nofj clzi6]G6 kbdf s/f/ ;]jfdf lgo'lQm


ul/Psf] af/] .

>L lIflth ?kfv]tL


sLlt{k'/ gu/kflnsf
j8f g+= — !(, em'nkf]v/L, sf7df8f}+ .

lqe'jg ljZjljBfno, /lhi6«f/sf] sfof{no, sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


k=;+=s=k|=d=zf= -#_ r=g+= @@#& ldlt @)^%.)*.!&
sf] :jLs[lt kqfg';f/ tkfO{nfO{ o; SofDk;sf Nofj clzi6]G6 >L
cgGt vgfnsf] lnog kbaf6 tnj vfg] u/L Nofj clzi6]G6 kbdf >L
vgfn kmls{ cfPdf :jtM g/xg] u/L ldlt @)^%.)(.)! b]lv a9Ldf
^ dlxgfsf] nflu lgo'lQm ul/Psf]5 . lq= lj= P]g, lgod /
sfo{ Joj:yf k|0ffnL tkfO{nfO{ klg nfu' x'g]5 .

af]wfy{ tyf sfof{y{


=======================
!= >L /lhi6«f/sf] sfof{no -
g]qk|;fb lwtfn_
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L sDKo'6/ o'lg6,
s=k|=d=zf, lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L b/aGbL o'lg6,
s=k|=d=zf, lq= lj=, sLlt{k'/ .
%= >L lj1fg lzIff lzIf0f ljefu
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
^= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^%.)*.)(

Nofj clzi6]G6 kbdf s/f/ ;]jfdf lgo'lQm


ul/Psf] af/] .

;'>L sdnf v8\sf


Odf8f]n uf=lj=;=
j8f g+= — #, nlntk'/ .

lqe'jg ljZjljBfno, /lhi6«f/sf] sfof{no, sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


k=;+=s=k|=d=zf= -#_ r=g+= @@#& ldlt @)^%.)*.!&
sf] :jLs[lt kqfg';f/ tkfO{nfO{ o; SofDk;df l/Qm /x]sf] Nofj
clzi6]G6 kbdf lq= lj= ;]jf cfof]uaf6 :yfoL JolQm l;kmfl/; eO
cfPdf jf cGo Joj:yf ePdf :jtM g/xg] u/L ldlt @)^%.)*.)( b]lv
a9Ldf ^ dlxgfsf] nflu lgo'lQm ul/Psf]5 . lq= lj= P]g, lgod /
sfo{ Joj:yf k|0ffnL tkfO{nfO{ klg nfu' x'g]5 .

af]wfy{ tyf sfof{y{


=======================
!= >L /lhi6«f/sf] sfof{no -
g]qk|;fb lwtfn_
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L sDKo'6/ o'lg6,
s=k|=d=zf, lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L b/aGbL o'lg6,
s=k|=d=zf, lq= lj=, sLlt{k'/ .
%= >L lj1fg lzIff lzIf0f ljefu
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
^= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^^.)!.@@

x]8 clzi6]G6 kbdf s/f/ ;]jfdf lgo'lQm ul/Psf]


af/] .

>L d'gf s§]n


OGb|k'/ — !, df]/Ë
xfn — ;fgf]l7dL eQmk'/ .

o; SofDk;sf pk nfOa|]l/og >L k|]dnfn >]i7 pd]/sf] sf/0faf6


cjsfz lng' ePsf] sf/0f l/Qm /xg cfPsf] pk nfOa|l/og kbaf6 tnj
vfg] u/L tkfO{nfO{ x]8 clzi6]06 kbdf s/f/df ldlt
@)^^.)!.@# b]lv a9Ldf ^ dlxgfsf] nflu lgo'lQm ul/Psf]5 .
lq= lj= P]g, lgod / sfo{ Joj:yf k|0ffnL tkfO{nfO{ klg nfu'
x'g]5 .
o; SofDk;sf] /fqL l;ˆ6df /xL sfd ug{ v6fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w
5.

af]wfy{ tyf sfof{y{


=======================
!= >L /lhi6«f/sf] sfof{no -
g]qk|;fb lwtfn_
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L sDKo'6/ o'lg6,
s=k|=d=zf, lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L b/aGbL o'lg6,
s=k|=d=zf, lq= lj=, sLlt{k'/ .
%= >L k/LIff zfvf, /fqL
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
^= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^^.)!.@@

x]8 clzi6]G6 kbdf s/f/ ;]jfdf lgo'lQm ul/Psf]


af/] .

>L d'gf s§]n


OGb|k'/ — !, df]/Ë
xfn — ;fgf]l7dL eQmk'/ .

o; SofDk;sf pk nfOa|]l/og >L k|]dnfn >]i7 pd]/sf] sf/0faf6


cjsfz lng' ePsf] sf/0f l/Qm /xg cfPsf] pk nfOa|l/og kbaf6 tnj
vfg] u/L tkfO{nfO{ x]8 clzi6]06 kbdf s/f/df ldlt
@)^^.)!.@# b]lv a9Ldf ^ dlxgfsf] nflu lgo'lQm ul/Psf]5 .
lq= lj= P]g, lgod / sfo{ Joj:yf k|0ffnL tkfO{nfO{ klg nfu'
x'g]5 .
o; SofDk;sf] /fqL l;ˆ6df /xL sfd ug{ v6fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w
5.

af]wfy{ tyf sfof{y{


=======================
!= >L /lhi6«f/sf] sfof{no -
g]qk|;fb lwtfn_
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L sDKo'6/ o'lg6,
s=k|=d=zf, lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L b/aGbL o'lg6,
s=k|=d=zf, lq= lj=, sLlt{k'/ .
%= >L k/LIff zfvf, /fqL
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
^= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^^.)!.)@

lkog kbdf s/f/ ;]jfdf lgo'lQm ul/Psf] af/] .

>L z+e'k|;fb clwsf/L


tf?sf uf=lj=;= j8f g++ @
cfFkrf}/ g'jfsf]6 .

tkfO{nfO{ o; SofDk;df l/Qm /x]sf] lkog kbdf lq= lj= ;]jf


cfof]uaf6 :yfoL JolQm l;kmfl/; eO cfPdf jf cGo Joj:yf ePdf
:jtM g/xg] u/L ldlt @)^^.)!.)@ b]lv a9Ldf ^ dlxgfsf] nflu
lgo'lQm ul/Psf]5 . lq= lj= P]g, lgod / sfo{ Joj:yf k|0ffnL
tkfO{nfO{ klg nfu' x'g]5 .
tkfO{nfO{ o; SofDk;sf] sIff sf]7fx¿ vf]Ng], aGb ug]{ tyf cGo
;do k':tsfno zfvfdf /xL sfd ug{ v6fOPsf] 5 .

af]wfy{ tyf sfof{y{


=======================
!= >L /lhi6«f/sf] sfof{no -
g]qk|;fb lwtfn_
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L sDKo'6/ o'lg6,
s=k|=d=zf, lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L b/aGbL o'lg6,
s=k|=d=zf, lq= lj=, sLlt{k'/ .
%= >L k':tsfno zfvf
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
^= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^%.)*.#)

pkl:yt x'g] af/] .

ldlt @)^%.)(.)! d+unaf/sf lbg lj1fg lzIff lzIf0f ljefusf] a}7s a:g]
ePsf]n] ;DalGwt ;Dk"0f{ k|fWofksHo"x¿nfO{ pkl:yltsf nflu
cg'/f]w ub{5' .
sfo{qmd
ldlt M @)^%.)(.)!
;do M lbjf @M)) ah] .
:yfg M hLj lj1fg k|of]uzfnf

==============
-bfjf z]kf{_
;xfos SofDk; k|d'v
@)^%.)*.#)

:yfgfGt/0f af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf dx]Gb|f]bo ax'd'vL SofDk;, dGynL


/fd]5fksf] ;xdtL kq cg';f/ xfn o; SofDk;sf] z}= j= @)^$.)^
%, :gfts tx t];|f] jif{ -SofDk; /f]n g++ (%^.)^#_ df cWoog/t
5fqf d~h' n'O6]nn] dx]Gb|f]bo ax'd'vL SofDk;, dGynL,
/fd]5fkdf :yfgfGt/0f x'g rfx]sf]n] ;f] sf nflu cfjZos
sfof{y{ Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

=======================
-bfjf z]kf{_
;=SofDk; k|d'v
@)^%.)(.)!

;+zf]wg af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df s/f/ ;]jfdf sfo{/t /x]sf lzIf0f ;xfosx¿sf] ljj/0f ToxfF


k7fOPsf]df >L lji0f'xl/ bfxfnsf] Physical Education ljifo x'g' kg]{df
cGoyf ePsf] x'Fbf ;f] cg';f/ lni6df ;+zf]wg ul/lbg' x'g cg'/f]w
5.

=======================

SofDk; k|d'v
@)^%.)*.#)

;xefuL k7fPsf] af/] .

>L g]kfn vf] vf] ;+3


sf7df8f}+ .

To; sfof{nosf] ldlt @)^%.)*.@^ sf] kqfg';f/ vf] vf] v]nsf] ljsf;
/ lj:tf/sf] nflu cfjZos hgzlQm ljsf; ug]{ p2]Zon] To; ;+3sf]
cfof]hgfdf oxL k'if $, % ? ^ ut] x'g uO /x]sf] dlxnf tyf k'?if
/fli6«o vf] vf] k|ltof]lutfnfO{ ;d]t dWogh/ u/L @)^% k'if @
ut]b]lv ;~rfng x'g uO/x]sf] /]k|mL lSnlgsdf ;xeflutfsf] o;
SofDk;af6 tkl;n adf]lhd ;xefuL k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

tkl;n
!= >L lji0f'xl/ bfxfn
@= >L sf]lkn yfkf

af]wfy{
=======================
!= >L d+un p=df=lj=, -
g]qk|;fb lwtfn_
sLlt{k'/ . SofDk; k|d'v
@= >L lji0f'xl/ bfxfn — pQm tflnddf ;xefuL x'g hfg' x'g .
lzIf0f ;xfos, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
#= >L sf]lkn yfkf — pQm tflnddf ;xefuL x'g hfg' x'g .
lzIf0f ;xfos, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn

@)^%.)(.)!

Dofb yk ug]{ :jLs[lt af/] .

>L k|d'vHo",
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df s/f/ ;]jfdf sfo{/t sd{rf/Lx¿sf] Dofb yk ug{sf]


nflu :jLs[ltsf] lgldQ r=g+= !!($—)^$.)^%, ldlt @)^%.)#.!
^ / r=g+= *%—)^%.^^ ldlt @)^%.)$.@# df ToxfF kqfrf/
ePsf]df Dofb yk ug{sf] nflu :jLs[lt kq xfn;Dd k|fKt gePsf]
x'Fbf :jLs[lt kfpg k'gM cg'/f]w ub{5' .

========
===========
====
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.)(.)!

;"rgf .

o; SofDk;df sfo{/t sd{rf/Lx¿n] cf—cfˆgf] l;ˆ6 tyf zfvfx¿df cf


—cfˆgf] lhDdfdf /x]sf sfdx¿ lgoldt ¿kdf ul//xg' ePsf]df s]xL
zfvfx¿df ;dodf sd{rf/Lx¿ pkl:yt gePsf] tyf sfd ;DkGg gePsf]
u'gf;f]x¿ ;'lgg cfPsf] x'Fbf cf—cfˆgf sfdx¿ k"/f ug{ sfof{no
;dodf pkl:yt eO ug'{x'g / sfof{no ;do leq ljz]if sfd k/L aflx/
hfg' kbf{ zfvf k|d'vsf] :jLs[lt lnP/ dfq hfg'x'g tyf labfdf a:g'
kbf{ :jLs[t u/fP/ dfq labf a:g'x'g ;"rgf ul/Psf] 5 . cfˆgf] st{Jo /
bfloTj k"/f gu/]df ;DalGwt sd{rf/L :jo+ lhDd]af/ x'g] Joxf]/f
k'gM hfgsf/L u/fOPsf] 5 .

af]wfy{
=======================
!= >L ;xfos SofDk; k|d'vHo", -
g]qk|;fb lwtfn_
k|eftLo ;d"x . SofDk; k|d'v
@= >L ;xfos SofDk; k|d'vHo",
lbjf ;d"x .
#= >L ;xfos SofDk; k|d'vHo",
/fqL ;d"x .
@)^%.)*.#)

pkl:yt x'g] af/] .

ldlt @)^%.)(.)$ z'qmaf/sf lbg ul0ft lzIff cg';Gwfg ;ldltsf] a}7s


lgDg :yfg / ;dodf a:g] ePsf]n] ;DalGwt ;Dk"0f{
;b:ox¿nfO{ pkl:yltsf nflu cg'/f]w ub{5' .
sfo{qmd
ldlt M @)^%.)(.)$
;do M lbjf #M)) ah] .
:yfg M ul0ft lzIff ljefu

ljifo M :gftsf]Q/ tx bf];|f] jif{sf] zf]wkqsf] 5nkmn .


============================
k|f=8f= /fdhLk|;fb kl08t
cWoIf
ul0ft lzIff cg';Gwfg
;ldlt
@)^%.)*.)#

:yfgfGt/0f af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf sflnsf lxdfno SofDk;, sflnsf:yfg, /;'jfsf]


r=g++= !* ldlt @)^%.)*.#) sf] ;xdtL kq cg';f/ xfn o;
SofDk;sf] z}= j= @)^%.)^^, :gfts tx t];|f] jif{df tkl;ndf
cWoog/t 5fqfx¿ sflnsf lxdfno SofDk;, sflnsf:yfg, /;'jfdf
:yfgfGt/0f x'g rfx]sf]n] ;f] sf nflu cfjZos sfof{y{ Joxf]/f
cg'/f]w ub{5' .

tkl;n
!= rGb|df kf}8]n, SofDk; /f]n g++= — !)%^.)^#
@= zf/bf kf}8]n, SofDk; /f]n g++= — %)^.)^#

=======================

SofDk; k|d'v
@)^%.)(.)&

Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] ufO8 u/]sf] af/]] .

>LdtL clDasfb]jL l3ld/],


pk k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

oxfFn] o; SofDk;df ldlt @)%&.!@.!) b]lv ldlt @)^!.)@.!! ;Dd


Pd= P8= tx bf]>f] jif{ k"/f u/]sf tkl;ndf pNn]lvt 5fq—
5fqfx¿sf] g]kfnL lzIf ljifosf] zf]wkqsf] ufO8 e} sfd
ug'{ ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .

tkl;n
qm ljBfyL{sf] gfd ldlt zf]w zLif{s
=;
+=
1. k'ik/fh clwsf/L @)%&.! sIff & sf] xfd|f] g]kfnL lstfj /
@.!) sIff * sf] xfd|f] g]kfnL lstfjdf
k|o'Qm hLjgLsf kf7x¿sf]
t'ngfTds cWoog

2. t]hk|;fb kf}8]n @)%*.) sIff !! df cWoog/t


%.@$ ljBfyL{x¿n] ug]
{ n]vg;DaGwL q'l6x¿

3 /fdk|;fb kf08] @)%(.! cfwf/e"t k|f}9 ;fIf/tf


@.!! sfo{qmdsf ;xefuLx¿sf]
n]vfO / k9fO lzk;DaGwL
Ifdtfsf] cWoog

4 eLd;]g ;8f}nf @)^).) sIff * sf] g]kfnL kf7\ok':tsdf


$.@! k|o'Qm gd"gf cEof;M Ps
ljZn]if0ffTds cWoog

5 ejfgL skfnL @)^!.)@ g]kfn efiffM Ps cWoog


.!!

========================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.)(.)*

Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] ufO8 u/]sf] af/]] .

8f= ofbjk|sfz nfld5fg]


pk k|fWofks
===================================
=

oxfFn] o; SofDk;df ldlt @)^#.)$.@@ b]lv ldlt @)^%.)$.!


@ ;Dd Pd= P8= tx bf]>f] jif{ k"/f u/]sf tkl;ndf pNn]lvt 5fq—
5fqfx¿sf] g]kfnL lzIf ljifosf] zf]wkqsf] ufO8 e} sfd
ug'{ ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .

tkl;n
qm ljBfyL{sf] ldlt zf]w zLif{s
=; gfd
+=
1. sdnk|;fb @)^#.) uf]/vf lhNnfsf ljBfnox¿ cGtu{t
;fksf]6f $.@@ sIff * sf] g]kfnL lzIf0fdf
z}Ifl0fs ;fdu|L pkof]u — cWoog

2. ho/fd @)^#.) …s'l~hgLÚ v08sfJosf] z}nL


clwsf/L %.@% j}1flgs cWoog

3 cfgGb vltj8f @)^#.! ;femf g]kfnL efu tLgdf k|o'Qm


).!& zJb e08f/sf] ljZn]if0f

4 alb|axfb'/ @)^#.) sIff * sf] xfd|f] g]kfnL lstfj / ;/n


sfsL{ *.)% g]kfnL z[ª\vnf lstfjdf ;dflji6 gd'gf
cEof;sf] cWoog

5 ;Gtf]if yfkf @)^$.) g]kfnL efiff lzIf0fdf /fdrGb|


*.@% nD;fnsf] of]ubfgsf] dxTj

6 d's'Gbk|;fb @)^$.!) afnsf]z]nL dfl;s klqsfsf] cÍ @!


Gof}kfg] .!) b]lv $) ;Ddsf @) sljtfsf] z}Ifl0fs
d"Nofª\sg

7 rGb|snf @)^%.) afnsf]z]nLdf k|sflzt ! cÍb]lv @)


l3ld/] $.!@ cÍ ;Dd k|sflzt syfsf] cWoog

========================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.)(.!#

Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] lgb]{zg u/]sf] af/]] .

>L s]zj/fh kf]v/]n


pkk|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

oxfFn] o; SofDk;df ldlt @)%^.!@.!^ b]lv ldlt @)^


%.)#.@( ;Dd Pd= P8= tx bf]>f] jif{ k"/f u/]sf tkl;ndf pNn]lvt
5fq—5fqfx¿sf] g]kfnL lzIf ljifosf] zf]wkqsf] lgb]{zs e} sfd
ug'{ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .

tkl;n
qm ljBfyL{sf] ldlt zf]w zLif{s
=; gfd
+=
1. lji0f'axfb'/ @)%^.! d}lynL / g]kfnL efiffsf]
kf]v/]n @.!^ jfSou7gsf] Jolt/]sL cWoog

2. b]j]Gb|/fh @) sIff * sf] xfd|f] g]kfnL lstfadf k|


vgfn %&.)@. o'Qm ¿ks ljwfsf] ljZn]if0f
!@

3 k|ofu/fh @)% sIff ^ sf] g]kfnL lstfadf ;dflji6


v8\sf (.)#.@( lrqsf] cWoog

4 ;'hg/fh vgfn @)^!.) nlntk'/ lhNnfsf sIff & df cWoog/t


@.!! ljBfyL{n] ug]
{ j0f{ljGof;;DaGwL q'l6sf]
cWoog

5. clDasf @)^$.) sf]lknfdf k|sflzt jfnsyfsf]


d}gfnL $.!* cWoogljZn]if0f

6. dx]z @)^$.!) ;'lDgdf pkGof;sf] z}nLj}1flgs


clwsf/L .@& cWoog

&= z]ifgfy @)^ sIff * k"/f u/]sf ljBfyL{x¿n] ug]{


cfrfo{ %.)#.@ j0f{ljGof;;DaGwL q'l6sf] cWoog
(

========================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.)(.@)

Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] lgb]{zg u/]sf] af/]] .

>L zf/bf/d0f g]kfn


pkk|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

oxfFn] o; SofDk;df ldlt @)^@.!@.!* b]lv ldlt @)^$.!!.!$ ;Dd


Pd= P8= tx bf]>f] jif{ k"/f u/]sf tkl;ndf pNn]lvt 5fq—
5fqfx¿sf] g]kfnL lzIf ljifosf] zf]wkqsf] lgb]{zs e} sfd
ug'{ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .

tkl;n
qm ljBfyL{sf] gfd ldlt zf]w zLif{s
=;
+=
1. kf/; zdf{ @)^@.! >L % sf] ;/sf/sf] g]kfnL
@.!* kf7\oqmd sIff !) / l;lSsd ;/sf/sf]
g]kfnL kf7\oqmd sIff !)
t'ngfTds cWoog

2. sdnfs'df/L @)^#.! xfd|f] g]kfnL lstfadf ;dflji6


nfld5fg] ).!@ afn;flxTosf] k|of]hgk/s cWoog

3 slknk|;fb @)^$.) wflbªsf ljBfnox¿df efifflzIf0fsf


clwsf/L #.!# qmddf kf7\o]Q/ afn;flxTosf]
pkof]u

4 /fdrGb| s];L @)^$.) gf}nf]k|tLs afnklqsfdf ;dflji6


%.)& afnsyfx¿sf] cWoog ljZn]if0f

5. /df kf08] @)^$.!! afnsf];]nLdf k|sflzt sljtf M Ps


.!$ ljZn]if0ffTd cWoog

========================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.!).!(

Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] lgb]{zg u/]sf] af/]] .

8f= v]dgfy sf]O/fnf


;x k|fWofks

oxfFn] o; SofDk;df ldlt @)%$.)@.)^ b]lv ldlt @)%%.)%.)$


;Dd Pd= P8= tx bf]>f] jif{ k"/f u/]sf tkl;ndf pNn]lvt 5fq—
5fqfx¿sf] g]kfnL lzIf ljifosf] zf]wkqsf] lgb]{zs e} sfd
ug'{ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .

tkl;n
qm ljBfyL{sf] gfd ldlt zf]w zLif{s
=;
+=
1. tLy{/fh vltj8f @)% k|fylds lzIff g]kfnL ljifosf]
$.)@.)^ kf7\oqmd @)#^.)#* / @)$( sf]
t'ngfTds cWoog

2. k'ik vltj8f @)% dfWolds txsf g]kfnL kf7\ok':tsdf


$.)*.!) ;dflji6 ;flxlTos ljwf

3 b'uf{k|;fb @)% bg'jf/ efiff Ps cWoog


bfxfn $.!!.@)

4 /fds'df/ /fO{ @)% g]kfnL / b'dL efiffsf zJb lgdf{0f /


%.)!.)& Jofs/l0fs sf]l6x¿sf] t'ngfTds
cWoog

5. lzj uf}td @)%%.) sIffsf] d]/f] g]kfnL lstfadf k|


%.)$ o'Qm zIb e08f/sf] cWoog

========================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.)(.!#

Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] ufO8 u/]sf] af/]] .

8f= ljgf]b n'O6]n


pk k|fWofks,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

oxfFn] o; SofDk;df ldlt @)%*.!!.@^ b]lv ldlt @)^$.)&.@(


;Dd Pd= P8= tx bf];|f] jif{ k"/f u/]sf tkl;ndf pNn]lvt 5fq—
5fqfx¿sf] c+u|]hL lzIff ljifosf] zf]wkqsf] ufO8 e} sfd
ug'{ ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .
tkl;n
qm 5fq—5fqfsf] gfd efOef ;f]w zLif{s
=; ldlt
+=
1. Him Lal Pandey 2064/07/29 A study on the reflective practices of Secondary
Level English Teachers
2. Gopal Basnet 2064/04/30 Vocabulary Achievement of Grade 7 Students.
3. Aita Kumar Gurung 2064/01/10 A study on the Frequency of Vocabulary Items
found in the Grade VIII textbook.
4. Buddhi Bilas Devkota 2063/12/23 An Analysis of My English Book Grade 3
5. Nava Raj Ghimire 2058/11/26 Reading Materials in the Old and New Textbooks
of Grade IX: A Comparative Study

=====================
======================
-dL/f >]i7_ -g]qk|;fb
lwtfn_
ljefuLo k|d'v SofDk; k|d'v
@)^%.!@.)@

Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] ufO8 u/]sf] af/]] .

>L ljgf]b/fh kf7s


pk k|fWofks,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

oxfFn] o; SofDk;df ldlt @)^).)@.)% b]lv ldlt @)^$.)*.@#


;Dd Pd= P8= tx bf];|f] jif{ k"/f u/]sf tkl;ndf pNn]lvt 5fq—
5fqfx¿sf] ul0ft lzIff ljifosf] zf]wkqsf] ufO8 e} sfd ug'{ ePsf]
Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .
tkl;n
qm 5fq—5fqfsf] gfd efOef ;f]w zLif{s
=; ldlt
+=
1. Umesh Acharya 2060/02/05 A Comparative Study of the Mathematics
Achievements of Grade Eight Students in Kapilbastu
District.
2 Dev Raj Bhatta 2060/05/29 An Error Analysis in Quadratic Equation at Grade X
3 Hari Bahadur Silwal 2060/07/30 A Study of Mathematics Achievements of Grade V
Students in Dhading Districts
4. Megh Bahadur Bahjara 2064/03/17 Student Achievement in Mathematics in Fraction and
Decimals
5. Dhruba Babu Devkota 2064/04/03 A Study on Achievement of the Student in Grade
Eight
6. Keshav Nath 2064/04/22 A Study of Causes Failure in Optional Mathematics in
S.L.C. Examination
7. Chandashwari Maharjan 2064/08/23 A Study on Problem Faced by Primary Level Math-
Teachers in Teaching Geometry
=
======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.)(.!#

Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] ufO8 u/]sf] af/]] .

8f= c~h' lu/L


;x k|fWofks

oxfFn] o; SofDk;df ldlt @)^$.!!.@* b]lv ldlt @)^$.!@.@^


;Dd Pd= P8= tx bf];|f] jif{ k"/f u/]sf tkl;ndf pNn]lvt 5fq—
5fqfx¿sf] c+u|]hL lzIff ljifosf] zf]wkqsf] ufO8 e} sfd
ug'{ ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .
tkl;n
qm 5fq—5fqfsf] gfd efOef ;f]w zLif{s
=; ldlt
+=
1. Buddha Raj Neupane 2064/11/28 A study of Attitudes Towards the English
Language
2. Laxmi Sah 2064/12/26 Errors in the Use of Simple Present Tense

=====================
======================
-dL/f >]i7_ -g]qk|;fb
lwtfn_
ljefuLo k|d'v SofDk; k|d'v
@)^%.)(.!#

Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] ufO8 u/]sf] af/]] .

>LdtL g/dfof s'Fj/


pk k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

oxfFn] o; SofDk;df ldlt @)^@.!@.@* b]lv ldlt


@)^$.)^.@# ;Dd Pd= P8= tx bf];|f] jif{ k"/f u/]sf tkl;ndf
pNn]lvt 5fq—5fqfx¿sf] c+u|]hL lzIff ljifosf] zf]wkqsf] ufO8
e} sfd ug'{ ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .
tkl;n
qm 5fq—5fqfsf] gfd efOef ;f]w zLif{s
=; ldlt
+=
1. Surendra Adhikari 2064/06/23 Use of the English Language in Sports.
2. Dipak K. Khatri ,, Effectiveness of Guided Writing in Teaching
Composition: A Practical Study
3. Subash Karki 2063/12/27 An Academic & Attitudinal Study of the Textbook:
Academic Encounters (PCL 1st Year)
4 Purna Bdr. Magar 2063/12/27 Proficiency of Ninth Graders in the Use of
Punctuation
5 Bir Singh Bishwakarma 2063/12/27 Attitudes of Teachers & Students Towards the
Optional English Textbooks for Grade IX
6 Kishor Parajuli 2063/02/10 Students' Proficiency in the Use of Conjugations
7. Laxman Bhattarai 2062/12/28 Effectiveness of Puppetry in Teaching
Comprehension
======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)#.)&

Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] ufO8 u/]sf] af/]] .

>L Clif/fd l/hfn


;x k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

oxfFn] o; SofDk;df ;g\ @))@ b]lv xfn;Dd Pd= P8= tx


bf];|f] jif{ k"/f u/]sf tkl;ndf pNn]lvt 5fq—5fqfx¿sf] c+u|]hL
lzIff ljifosf] zf]wkqsf] ufO8 e} sfd ug'{ ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft
ul/G5 .
tkl;n
S.N. Researcher Year
Topic

1. Bed Pd. Dabadi 2002


A comparative study on the proficiency of I.Ed. and I.A.
students in grammar

2. Krishna Pd. Bhattarai 2002


A study of adjective in the English textbooks

3. Baburam Dhakal 2004


Proficiency in expressing communicative language
functions

4. Bindeshwar Yadav 2005


Realization of non-finite clauses in English and Dangar.

5. Uttam Pd. Bhattarai 2005


The instant versus delete correction technique in
teaching writing

6. Guru Pd. Adhikari 2005


Proficiency of the grade eleven students in t he use of
prepositions.
7. Laxman Pd. Bidari 2005
A study on proficiency in Negative and passive
transformation of grade nine students

8. Ramesh Kumar Ghimire 2005


A comparative study of English textbook for grade four
with the new English textbook for grade one.

9. Baburam Bhusal 2005


Learning styles used in free composition by secondary
level students

10. Gokarna Pd. Gyawali 2005


An analysis of the grade five English textbook.

11. Baburam Bishwakarma 2007


The ability of secondary level students to comprehend
para-orthographic texts

12. Yuba Raj Balbase 2007


Effectiveness of pictures in paragraph writing

========
===========
===
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
qm 5fq—5fqfsf] gfd efOef ;f]w zLif{s
=; ldlt
+=
1. Krishna Prasad Bhattarai 2058/12/18 A Study of Adjectives Used in the English
Textbooks
2. Bed Prasad Dawadi 2059/05/30 A Comparative Study on the Performance of
Grammatical Use by I.Ed. & I.A. Students
3. Babu Ram Dhakal 2061/ 06/06 Proficiency in Expressing Communicative
Language Functions
4 Bindeshwar Yadav 2061/12/28 Realization of Non-Finite Clauses in English and
Dhangar
5 Uttam Prasad Bhattarai 2061/12/28 Instant Versus Delayed Technique in Teaching
Writing
6 Laxman Prasad Bidari 2061/12/28 A Study on Proficiency in Negative and Positive
Transformation of Grade 9 Students
7. Babu Ram Bhusal 2061/12/31 Learning Styles in Free Composition by S.L.C.
Students
@)^%.)(.!*

Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] ufO8 u/]sf] af/]] .

>LdtL k'ikf s0f{,


;x k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

oxfFn] o; SofDk;df ldlt @)^@.!@.!) b]lv ldlt @)^%.)%.!


% ;Dd Pd= P8= tx bf];|f] jif{ k"/f u/]sf tkl;ndf pNn]lvt 5fq—
5fqfx¿sf] c+u|]hL lzIff ljifosf] zf]wkqsf] ufO8 e} sfd
ug'{ ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .
tkl;n
qm 5fq—5fqfsf] gfd efOef ldlt ;f]w zLif{s
=;
+=
1. Krishna Bdr. Ghatri Chhetri 2065/05/15 An Analysis of Language Functions ...............
Problems

2. Parmeshwar Roy 2065/04/19 Proficiency of Grade VII Students in the Use


of Question Tags

3. Mani Ram Koirala 2064/12/24 Reading Texts and Exercises of Grade IX


Compulsory and Optional English

4. Ram Rekhi Roy 2063/12/18 Proficiency of Geade IX Students in the Use


of Conjuctions

5. Chudamani Kafle 2062/12/10 Proficiency of Geade X Students in the Use


of progressive Aspects

=====================
======================
-dL/f >]i7_ -g]qk|;fb
lwtfn_
ljefuLo k|d'v SofDk; k|d'v
@)^&.)#.!^

Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] ufO8 u/]sf] af/]] .

8f= k'ikf s0f{,


;x k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

oxfFn] o; SofDk;df ldlt @)^$.!@.@$ b]lv ldlt


@)^^.)@.)% ;Dd Pd= P8= tx bf];|f] jif{ k"/f u/]sf tkl;ndf
pNn]lvt 5fq—5fqfx¿sf] c+u|]hL lzIff ljifosf] zf]wkqsf] ufO8
e} sfd ug'{ ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .
tkl;n
qm 5fq—5fqfsf] gfd efOef ldlt ;f]w zLif{s
=;
+=
1. Mani Ram Koirala 2064/12/24 Reading Texts and Exercises of Grade IX
Compulsory and Optional English

2. Parmeshwar Roy 2065/04/19 Proficiency of Grade VII Students in the Use


of Question Tags

3. Krishna Bdr. Ghatri Chhetri 2065/05/15 An Analysis of Language Functions and


Problems Related to Their Teaching

4. Binod Chaudhari 2065/12/23 Pluralization in English and Tharu

5. Ramu Chaudhari 2066/)2/05 Forms of Address in English and Tharu


======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.!!.!*

Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] lgb]{zg u/]sf] af/]] .

>L s'n/fh Gof}kfg]


lzIf0f ;xfos
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

oxfFn] o; SofDk;df ldlt @)^%.)#.#) b]lv ldlt @)^%.)^.)^


;Dd Pd= P8= tx bf]>f] jif{ k"/f u/]sf tkl;ndf pNn]lvt 5fq—
5fqfx¿sf] kf7\oqmd tyf d"NofÍg ljifosf] zf]wkqsf] lgb]{zs
e} sfd ug'{ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .

tkl;n
qm ljBfyL{sf] ldlt zf]w zLif{s
=; gfd
+=
1. cflzs l;+x @)^ A Comparative Study of the Dropout Situation of
Primary Schools of Municipality and V.D.C.s of
%.)#.#) Doti District

2. df]xnfn /fjt @)^ sIff * sf] hg;+Vof tyf jftfj/0f lzIff


%.)#.#) ljifodf tflnd k|fKt / tflnd ck|fKt
lzIfsx¿4f/f ul/g] lzIf0f lqmofsnfk

3 ljhos'df/ @)^ ;fd'bflos tyf ;+:yfut k|fylds


vqL %.)#.#) ljBfnodf ljBfyL{ d"Nof+sg k|
0ffnL

4 ?b| sf]O/fnf @)^%.) lgDg dfWolds tx ul0ft lzIffdf


$.)! tflndsf] k|of]u / k|efjsf] Ps
cWoog

5. ;/f]h @)^ dfWolds txdf lj1fg ljifosf] lzIf0f


clwsf/L %.)^.)^

========================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.)(.)*

;fdfgx¿ ;DaGwdf .

>L

===================================
==

===================================
==

o; SofDk;sf ljleGg zfvf tyf ljefusf ljleGg k|of]hgsf


;fdfgx¿ pQm zfvf tyf ljefunfO{ cfjZos k/]df & -;ft_ lbg cufj}
g} ;f] ;fdfu|Lsf] dfu kmf/d e/]/ e08f/ zfvfdf k]z ul/;Sg' kg]
{ Joxf]/f lg0f{ofg';f/ Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=======================
!= >Ldfg\ SofDk; k|d'vHo", -
lzjk|;fb b'jf8L_
@= >Ldfg\ ;xfos SofDk; k|d'vHo",
e08f/ clws[t
k|eftLo÷lbjf÷/fqL ;d"x .
ldlt M@)^%.)*.@(

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M lgo'lQm :jLs[lt af/] .

dxf]bo,
lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{nosf] r= g++= @!!&.)^%
ldlt @)^%.)&.@% sf]] lgo'lQm kq k|fKt eof] . pQm
lgo'lQm kqfg';f/ ldlt @)^%.)#.@) b]lv nfu" x'g]u/L
dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrnsf] n]vf clws[t kbdf lgo'lQm
lbOPsf]df ;f]xL ldltb]lv dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrndf xflh/
eO sfo{/t 5' . pQm lgo'lQm dnfO{ :jLs[lt ePsf] / kb
;DxfnL ;s]s]f Joxf]/f hfgsf/Lsf] nflu cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=========================
>L dx]Gb|/Tg SofDk;
pQdk|;fb ?kfv]tL
tfxfrn n]vf clws[t
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
ldlt M@)^^.)%.)@

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M lgo'lQm :jLs[lt af/] .

dxf]bo,
lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{nosf] r= g++= ^)! ldlt
@)^^.)$.!! sf]] lgo'lQm kq ldlt @)^^.)$.@^ ut] k|fKt
eof] . pQm lgo'lQm kqfg';f/ ldlt @)^^.)!.@# b]lv
nfu" x'g]u/L dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrnsf] Nofa clws[t
kbdf lgo'lQm lbOPsf]df ;f]xL ldltb]lv dx]Gb|/Tg
SofDk; tfxfrndf xflh/ eO sfo{/t 5' . pQm lgo'lQm
dnfO{ :jLs[lt ePsf] / kb ;DxfnL ;s]s]f Joxf]/f hfgsf/Lsf]
nflu cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=========================
>L dx]Gb|/Tg SofDk;
lji0f'k|;fb k|hfktL
tfxfrn Nofa clws[t
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
ldlt M@)^^.)%.)@

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M lgo'lQm :jLs[lt af/] .

dxf]bo,
lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{nosf] r= g++= ^() ldlt
@)^^.)$.!! sf]] lgo'lQm kq k|fKt eof] . pQm lgo'lQm
kqfg';f/ ldlt @)^^.)!.@# b]lv nfu" x'g]u/L dx]Gb|/Tg
SofDk; tfxfrnsf] Nofa clws[t kbdf lgo'lQm lbOPsf]df
;f]xL ldltb]lv dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrndf xflh/ eO sfo{/t
5' . pQm lgo'lQm dnfO{ :jLs[lt ePsf] / kb ;DxfnL ;s]s]f
Joxf]/f hfgsf/Lsf] nflu cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=========================
>L dx]Gb|/Tg SofDk; k|
ltef >]i7
tfxfrn Nofa clws[t
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
ldlt M@)^^.)@.#!

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M lgo'lQm :jLs[lt af/] .

dxf]bo,
lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{nosf] r= g++= ^@() ldlt
@)^^.)@.@) sf]] lgo'lQm kq k|fKt eof] . pQm
lgo'lQm kqfg';f/ ldlt @)^%.!@.@# b]lv nfu" x'g]u/L
dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrnsf] x]8 clzi6]G6 kbdf lgo'lQm
lbOPsf]df ;f]xL ldltb]lv dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrndf xflh/
eO sfo{/t 5' . pQm lgo'lQm dnfO{ :jLs[lt ePsf] / kb
;DxfnL ;s]s]f Joxf]/f hfgsf/Lsf] nflu cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=========================
>L dx]Gb|/Tg SofDk; dfwj
sfsL{
tfxfrn x]8 clzi6]G6
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
ldlt M@)^^.)#.)(

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M lgo'lQm :jLs[lt af/] .

dxf]bo,
lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{nosf] s=k|=d=zf= -#_ r=
g++= ^%(* ldlt @)^^.)@.@* sf]] lgo'lQm kq k|fKt
eof] . pQm lgo'lQm kqfg';f/ ldlt @)^%.!@.#) b]lv
nfu" x'g]u/L dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrnsf] e08f/kfn kbdf
lgo'lQm lbOPsf]df ;f]xL ldltb]lv dx]Gb|/Tg SofDk;
tfxfrndf xflh/ eO sfo{/t 5' . pQm lgo'lQm dnfO{ :jLs[lt
ePsf] / kb ;DxfnL ;s]s]f Joxf]/f hfgsf/Lsf] nflu cg'/f]w
5.

af]wfy{
=========================
>L dx]Gb|/Tg SofDk; d~h' l;
+x dxh{g
tfxfrn e08f/kfn
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
ldlt M@)^^.)$.!$

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M lgo'lQm :jLs[lt af/] .

dxf]bo,
lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{nosf] s=k|=d=zf= -#_ r=
g++= *#$( ldlt @)^^.)#.@! sf]] lgo'lQm kq k|fKt
eof] . pQm lgo'lQm kqfg';f/ ldlt @)^^.)@.!( b]lv nfu"
x'g]u/L dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrnsf] 6f= s= kbdf
lgo'lQm lbOPsf]df ;f]xL ldltb]lv dx]Gb|/Tg SofDk;
tfxfrndf xflh/ eO sfo{/t 5' . pQm lgo'lQm dnfO{ :jLs[lt
ePsf] / kb ;DxfnL ;s]s]f Joxf]/f hfgsf/Lsf] nflu cg'/f]w
5.

af]wfy{
==================
>L dx]Gb|/Tg SofDk;
d]g' If]qL
tfxfrn 6f= s=
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
ldlt M@)^^.)@.@@

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M lgo'lQm :jLs[lt af/] .

dxf]bo,
lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{nosf] s=k|=d=zf= -#_
r=g++= %%@^ ldlt @)^^.)@.)# sf]] lgo'lQm kq k|
fKt eof] . pQm lgo'lQm kqfg';f/ ldlt @)^%.!@.!^ b]lv
nfu" x'g]u/L dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrnsf] ;xfos k|zf;s
kbdf lgo'lQm lbOPsf]df ;f]xL ldltb]lv dx]Gb|/Tg
SofDk; tfxfrndf xflh/ eO sfo{/t 5' . pQm lgo'lQm
dnfO{ :jLs[lt ePsf] / kb ;DxfnL ;s]sf] Joxf]/f hfgsf/Lsf]
nflu cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=========================
>L dx]Gb|/Tg SofDk;
/fdaxfb'/ >]i7
tfxfrn ;xfos k|zf;s
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
ldlt M@)^^.)@.@@

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M lgo'lQm :jLs[lt af/] .

dxf]bo,
lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{nosf] s=k|=d=zf= -#_
r=g++= %&#^ ldlt @)^^.)@.)# sf]] lgo'lQm kq k|
fKt eof] . pQm lgo'lQm kqfg';f/ ldlt @)^%.!@.!^ b]lv
nfu" x'g]u/L dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrnsf] ;xfos k|zf;s
kbdf lgo'lQm lbOPsf]df ;f]xL ldltb]lv dx]Gb|/Tg
SofDk; tfxfrndf xflh/ eO sfo{/t 5' . pQm lgo'lQm
dnfO{ :jLs[lt ePsf] / kb ;DxfnL ;s]sf] Joxf]/f hfgsf/Lsf]
nflu cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=========================
>L dx]Gb|/Tg SofDk;
ljBf;fu/ >]i7
tfxfrn ;xfos k|zf;s
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
ldlt M@)^===.=====.======

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M lgo'lQm :jLs[lt af/] .

dxf]bo,
lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{nosf] r= g++=
========================== ldlt
===================== sf]] lgo'lQm kq
k|fKt eof] . pQm lgo'lQm kqfg';f/ ldlt
@)^^.=====.==== b]lv nfu" x'g]u/L dx]Gb|/Tg
SofDk; tfxfrnsf]
===============================
===============================
============== kbdf lgo'lQm lbOPsf]df
;f]xL ldltb]lv dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrndf xflh/ eO sfo{/t
5' . pQm lgo'lQm dnfO{ :jLs[lt ePsf] / kb ;DxfnL ;s]s]f
Joxf]/f hfgsf/Lsf] nflu cg'/f]w 5 .
af]wfy{
=========================
>L dx]Gb|/Tg SofDk;
tfxfrn
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
ldlt M@)^%.!!.@^

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M lgo'lQm :jLs[lt af/] .

dxf]bo,
lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{nosf] r= g++= #^%!.)^
% ldlt @)^%.!).@$ sf]] lgo'lQm kq k|fKt eof] . pQm
lgo'lQm kqfg';f/ ldlt @)^%.)^.!# b]lv nfu" x'g]u/L
dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrnsf] rf}lsbf/ kbdf lgo'lQm
lbOPsf]df ;f]xL ldltb]lv dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrndf xflh/
eO{ sfo{/t 5' . pQm lgo'lQm dnfO{ :jLs[lt ePsf] /
kb ;DxfnL ;s]s]f Joxf]/f hfgsf/Lsf] nflu cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=========================
>L dx]Gb|/Tg SofDk;
dx]Gb| dxh{g
tfxfrn rf]lsbf/
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
ldlt M@)^%.!@.!&

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M lgo'lQm :jLs[lt af/] .

dxf]bo,
lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{nosf] r= g++= $@*!.)^%
ldlt @)^%.!).@$ sf]] lgo'lQm kq k|fKt eof] . pQm
lgo'lQm kqfg';f/ ldlt @)^%.!@.)^ b]lv nfu" x'g]u/L
dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrnsf] pk nfOa|]l/og kbdf lgo'lQm
lbOPsf]df ldlt @)^%.!@.!& ut] dx]Gb|/Tg SofDk;
tfxfrndf xflh/ eO{ pQm kbsf] ;dy{g u/]sf] 5' . pQm
lgo'lQm dnfO{ :jLs[lt ePsf] / kb ;DxfnL ;s]s]f Joxf]/f
hfgsf/Lsf] nflu cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=========================
>L dx]Gb|/Tg SofDk;
k|]dnfn >]i7
tfxfrn pk nfOa|]l/og
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
ldlt M@)^%.!).@@

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M lgo'lQm :jLs[lt af/] .

dxf]bo,
lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{nosf] s=k|=d=zf= -#_
r=g++= @*@( ldlt @)^%.)(.)@ sf]] lgo'lQm kq k|fKt
eof] . pQm lgo'lQm kqfg';f/ ldlt @)^%.)^.)@ b]lv
nfu" x'g]u/L dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrnsf] ;xfos n]vfkfn
kbdf lgo'lQm lbOPsf]df ;f]xL ldltb]lv dx]Gb|/Tg
SofDk; tfxfrndf xflh/ eO sfo{/t 5' . pQm lgo'lQm
dnfO{ :jLs[lt ePsf] / kb ;DxfnL ;s]s]f Joxf]/f hfgsf/Lsf]
nflu cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=========================
>L dx]Gb|/Tg SofDk; pdf
>]i7
tfxfrn ;xfos n]vfkfn
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
ldlt M@)^%.!!.)%

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M lgo'lQm :jLs[lt af/] .

dxf]bo,
lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{nosf] s=k|=d=zf= -#_
r=g++= @(## ldlt @)^%.)(.)@ sf]] lgo'lQm kq k|fKt
eof] . pQm lgo'lQm kqfg';f/ ldlt @)^%.)^.)@ b]lv
nfu" x'g]u/L dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrnsf] ;xfos n]vfkfn
kbdf lgo'lQm lbOPsf]df ;f]xL ldltb]lv dx]Gb|/Tg
SofDk; tfxfrndf xflh/ eO sfo{/t 5' . pQm lgo'lQm
dnfO{ :jLs[lt ePsf] / kb ;DxfnL ;s]s]f Joxf]/f hfgsf/Lsf]
nflu cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=========================
>L dx]Gb|/Tg SofDk; s]zj
cfrfo{
tfxfrn ;xfos n]vfkfn
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^%.)(.@$

dGtJo .

eQmk'/ ax'd'vL SofDk;df cy{zf:q ljifodf k|fWofkg ug'{x'g] >L


ulDe/axfb'/ xf8fHo"åf/f n]lvPsf] k|:t't k':ts æu|fdL0f cy{zf:qÆ
(Rural Economics) k':tssf] kf08'lnlk ;/;tL{ x]g]{ ;'cj;/ kfPF . ;f]
kf08'lnlk x]bf{ dnfO{ lgs} v';L nfUof] . n]vsnfO{ d]/f]
tkm{af6 ;xif{ wGojfb 5 . k|:t't k':ts lqe'jg ljZjljBfnocGtu{tsf
lzIffzf:q ;+sfo cGtu{t :gfts tx t[tLo jif{df d"n ljifo cy{zf:q
lng]x¿sf nflu k9\g'kg]{ 5}+6f} kq (Eco. Ed. 306) sf] u|fdL0f cy{zf:q
(Rural Economics) k':tssf] kf7\oqmddf k"0f{¿kdf cfwfl/t /xL tof/
ul/Psf] k':ts xf] . of] ljifosf] k':ts ahf/df cefj ePsf] ;dodf k|sflzt
ePsf]n] ljBfyL{x¿sf] ;d:of ;dfwfg x'g]5 eGg] d}n] ljZjf; u/]sf] 5'
. u|fdL0f If]qsf] afx'No ePsf /fi6«x¿sf nflu u|fdL0f ljsf;
dxTjk"0f{ ;jfnsf ¿kdf /x]sf] kfOG5 . sltko ;Gbe{df u|fdL0f
ljsf;nfO{ s[lif If]qsf] ljsf; tyf ;d[l4;Fu hf]8]/ JofVof ug]{ ul/Psf]
b]lvG5 . t/ Toltn] dfq u|fdL0f ljsf;sf] ;Dk"0f{ cy{ ;d]6\g ;Sb}g .
jt{dfg ;dodf u|fdL0f ljsf;nfO{ Ps ax'cfolds kIfsf ¿kdf lnOPsf] 5 .
o;n] u|fdL0f If]qsf] ;dli6ut ljsf;nfO{ ;d]6\g' kb{5 eGg] d]/f]
wf/0ff /x]sf] 5 . u|fdL0f ljsf; Pp6f Jofks cjwf/0ff xf] . o;df u|
fdL0f If]qsf] ;dli6ut ljsf; tyf ;d[l4nfO{ ;d]l6Psf] x'G5 . u|fdL0f
If]qsf vf;u/L lk5l8Psf ;d'bfok|lt o;sf] ;/f]sf/ a9L x'G5 . cfly{s,
;fdflhs ljsf; tyf ;d[l4 tyf ;fwg / ;|f]tsf] pkof]u tyf kl/rfng, ljt/0f,
dflg;sf] kx'rdf j[l4, cfly{s tyf ;fdflhs ljsf;df ;xeflutfsf] cj:yf tyf
jftfj/0f o;;Fu hf]l8Psf x'G5g\ . ;fdflhs ;dfgtf tyf Goflos jftfj/0f
o;sf] rf;f]sf] ¿kdf /x]sf x'G5g\ . g]kfndf u|fdL0f ;d'bfosf]
afx'No /x]sf] 5 . b]zsf clwsf+z dflg;x¿ -*%Ü_ u|fdL0f If]qdf
a;f]af; ub{5g\ . pgLx¿sf] cfly{s tyf ;fdflhs lqmofsnfkx¿
;lbof}Fb]lv cl:tTjdf /x]sf k/Dk/fut k|s[ltsf 5g\ . logLx¿dWo]
sltko cfly{s tyf ;fdflhs ljsf;sf nflu a/bfg ;fljt ePsf 5g\ eg] sltko
cj/f]wsf ¿kdf /x]sf 5g\ . o:tf] cj:yfdf ltgLx¿nfO{ ;d;fdlos ;'wf/
tyf kl/dfh{g u/L ljsl;t t'Nofpg cfjZos 5 . ;dfhsf] ¿kfGt/0f,
cfDbfgLdf a[l4, hLjg:t/df ;'wf/ cflbsf nflu u|fdL0f ljsf; ckl/xfo{ 5
.
u|fdL0f If]qdf ul/aL JofKt /x]sf 5g\ . ToxfF clzIff, a]/f]huf/L
tyf cw{a]/f]huf/Lsf] ;+Vof a9\b} cfO/x]sf] 5 eg] csf]]{lt/
ljsf;sf] k"jf{wf/sf] sdL / k'/fgf ;+:s[lt /Lltl/jfh / wfld{s s';;
+:sf/sf] sf/0fn] ubf{ ;fdflhs kl/jt{g Nofpgdf lgs}
sl7gfO{ kl//x]sf] 5 . zx/L If]qdf jftfj/0f k|b'if0f a9\b} uO/x]sf]
5 / hg;+Vof j[l4 klg tLj|¿kdf a[l4 x'Fb+} uO/x]sf] 5 . hg;+Vof
j[l4sf] t'ngfdf cfly{s a[l4 tyf /fli6«o cfo ;f]xL cg';f/ a9\g ;s]sf]
5}g . zx/L If]q / u|fdL0f If]qsf] b'/L emg\emg\ 6f9f x'Fb}
uO/x]sf] 5 / cfDbfgL tyf ;DklQsf] ljt/0fdf ;d]t lgs} c;dfgtf a9\b}
uO/x]sf] 5 . lghL:t/sf] ;xeflutfdf sdL, ljsf;df hg;xeflutfsf] sdL,
n}lËs c;dfgtfdf j[l4, j}b]lzs ;xof]usf] pkof]u ;xL 9|udf gx'g',
ei6«frf/ a9\b} hfg', ljsf;d"ns k|zf;gsf] sdL, u|fdL0f
cf}Bf]uLs/0fsf] sd ljsf;, hgpkof]uL ;]jfsf] sdL, ljsf; cfof]hgfx¿sf]
cg'udg / d"NofÍgsf] sdL, ljsf; of]hgfsf] sfof{Gjogdf ;dodf plrt
d"NofÍg / cWoog tyf cg';Gwfgsf] sdL, /fhgLlts pQ/bfloTjsf] sdL,
:yfgLo ;fwg / ;|f]tx¿sf] /fd|f];Fu pkof]u ug{ g;Sg' cflb h:tf
dxTjk"0f{ sf/s tTjx¿n] ubf{ xfn;Dd klg u|fdL0f ljsf; /fd|f];Fu
;Gtf]ifhgs ¿kdf ljsf; ug{ g;s]sf] xf] . To;sf/0f o:Tff
;d:ofx¿nfO{ xfdLn] ;dod} lg/fs/0f u/fpg' clt cfjZos /xg cfPsf]
5.

ufpFn] hghLjg cToGt ;/n 5 . hftk|yf tyf hhdfgL k|yfn] k|>o


kfPsf] 5 . v]ltkftL kd{k|yfaf6 ;~rfng ub{5g\ . v]tLkftLsf] nflu
cfjZos cfF}hf/x¿ tyf hghLjgsf nflu cfjZos kg]{ nTffsk8f /
h'Qfx¿ dd{t ug]{ sfo{ æafnLk|yfÆ cGtu{t ;~rfng ub{5g\ .
;fy} ufpFn] hLjg cfTdLotf / k/:k/ ;xof]ufTds efjgfaf6 cf]tk|f]t 5 .
P]Frf]k}Frf], / ;/;fk6 l5d]sLx¿ aLr Ps cfk;df rNb5 . dL7f], rf]vf]
kfs]df jf lau't, dxL, ;fukft afF8Lr'F8L vfg] ub{5g\ . lzi6frf/ /
cg'zf;gsf] kfngf x'g] ub{5 . d"naf6f]df a/, lkkn, zdLsf] ?v /f]kL
rf}tf/f] lrGg] rng 5 . sltko hghfltdf hfltg]t[Tj dfGg] rng 5 .
wfdLemfFqmL, ?9LjfbLk|yf ;dfhdf JofKt 5 . To;}n] wd{, k|yf / ?
l9jfbLnfO{ dxTj lbOG5 . k'vf{n] ul/cfPsf] af6f]df rNg' kb{5
eGg] dfGotf cem} JofKt 5 . lj:t[t / ;+o'Qm kl/jf/ k|yfn] ubf{
;a}sf] /]vb]v k'¥ofpg g;lsg] x'gfn] kfl/jfl/s ;d:of 5 . u|fdL0f
If]qsf] t'ngfdf eg] zx/L If]qdf eg] hghLjg cToGt km/s 5 . zx/L
hLjg hl6n 5 . JolQmjflbtf, ljleGgtf, s[ltdtf cflbn] ubf{ Pscfk;df
3/ hf]l8Psf l5d]sL;Fu ;d]t kl/ro xF'b}g . cfTdLotf / ;xof]ufTds
efjgf k6Ss} x'Fb}g . PsfTds kfl/jfl/s k|yf 5 . cGth{ftLo ljjfx k|
yfn] k|>o kfpFb} cfPsf] 5 . hftut sd{sf08x¿ x|f;f]Gd'v
x'Fb}5g\ . cfd;~rf/, oftfoft, lzIff, afXo zlQm / ;+;f/;Fusf]
;Dks{sf] sf/0fn] cfw'lgstfsf] k|efj a9]sf] 5 . hghLjg kl/jt{gzLn
x'Fb} uPsf] 5 .
k|:t't k':ts ;DalGwt ljBfyL{x¿nfO{ dfq} pkof]uL geO{ u|
fdL0f ljsf;;Fu ;DalGwt ;a}nfO{ cToGt pkof]uL x'g]5 eGg] s'/f
d}n] cfzf u/]sf] 5' . o; ljifo;Fu ;/f]sf/ /fVg] k':ts ahf/df cefj
ePsf]n] k|:t't k':tsn] cefjnfO{ kl/k"lt{ ug]{5 eGg] d}n] ljZjf;
lnPsf] 5' . cGTodf n]vsn] u|fdL0f ljsf;;DaGwL cGo pkof]uL
k':tsx¿ k|sflzt ug'{x'g]5 eGg] s'/fdf d cfZj:t 5' .

========
===========
=====
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.)(.@$

b/aGbL ;DaGwdf .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho"
/lhi6«f/sf] sfof{no
lq=lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df lzIffzf:q ;Ífo cGtu{t k|jL0ftf k|df0fkq, tLg jif]{


:gfts, Ps jif]{ :gfts / :gftsf]Q/ txdf k|eftLo, lbjf tyf /fqL l;ˆ6
u/L sl/j *))) ljBfyL{ cWoog/t /x]sf 5g\ .
l;ˆ6cg';f/ a]Unfa]Un} k/LIff zfvf, ljBfyL{ sNof0f zfvf, k|
zf;g, n]vf sfp06/ / ;xfos SofDk; k|d'vsf] sfof{no /x]sf 5g\ .
SofDk;df ljBfyL{ egf{ /]s8{, z'Ns;DaGqL /]s8{, kl/ro kq,
e"uf]n tyf lj1fg k|of]uzfnfx¿sf] /]s8{, k':tsfno /]s8{, lzIfs /
sd{rf/Lx¿sf] /]s8{, n]vf k|zf;g ;DaGwL /]s8{ cflbnfO{ Jojl:yt /
b'?:t /fVg' kg]{ cTofaZos ePsf] x'Fbf pQm sfo{sf] nflu
Computer System df n}hfg' kg]{ ePsf] x'Fbf Computer Operator sf] ¿kdf
sfd ug{ 6f= u= ;/xsf sd{rf/Lx¿sf] b/aGbL cfjZos ePsf] x'Fbf
pNn]lvt zfvf / sfo{af]em cg';f/ * j6f Computer Operator sf]
b/aGbL :jLs[ltsf] nflu cg'/f]w ub{5' .

========================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.)(.@(

/fxbfgL agfpg] af/] .

>L k|d'vHo",
lhNnf k|zf;g sfof{no sf7df08f},
aa/dxn, sf7df08f} .

o; SofDk;df :yfoL ;]jfdf k|fWofkg/t pk k|f= >L lji0f'z+s/


kf}8]nn] cfˆgL 5f]/L aGbgf kf}8]nsf] nflu /fxbfgL cfjZos
ePsf] x'Fbf ;f] agfpgsf] nflu l;kmfl/; kfpg lga]bg ug'{ ePsf]n]
sd{rf/L kl/jf/sf] gftfn] lghsf] 5f]/Lsf gfddf /fxbfgL lbnfO lbg
l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

========================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.!).)@

gful/stfsf] k|df0fkq pknAw u/fOlbg] af/] .

>L lhNnf k|zf;g sfof{no,


aa/dxn, sf7df08f} .

uf]/vf lhNnf kGb|'Ë uf= lj= ;= jf= g++ — # df :yfoL 3/ eO


o; SofDk;df sfo{/t /xg' ePsf pk k|f= >L eLd;]g b]jsf]6fsf] ldlt
@)$^.!!.@% df hGd ePsL 5f]/L ;Gh" b]jsf]6fnfO{ g]kfnL
gful/stfsf] k|df0fkq cfjZos ePsf] x'Fbf gful/stfsf] k|df0fkq
pknAw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w u/L lgj]bg lbg' ePsf]
x'Fbf ;f] sf] nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=====================
>L eLd;]g b]jsf]6f
pk k|f=
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^%.!).)@

/fxbfgL agfpg] af/] .

>L k|d'vHo",
lhNnf k|zf;g sfof{no sf7df08f},
aa/dxn, sf7df08f} .

o; SofDk;df :yfoL ;]jfdf k|fWofkg/t pk k|f= >L eLd;]g


b]jsf]6fn] cfˆgL 5f]/L ;Gh" b]jsf]6fsf] nflu /fxbfgL cfjZos
ePsf] x'Fbf ;f] agfpgsf] nflu l;kmfl/; kfpg lga]bg ug'{ ePsf]n]
sd{rf/L kl/jf/sf] gftfn] lghsf] 5f]/Lsf gfddf /fxbfgL lbnfO lbg
l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

========================

SofDk; k|d'v
@)^&.)#.!$

Gfful/stf tyf /fxbfgL ;DaGwdf .

>L k|d'vHo",
lhNnf k|zf;g sfof{no sf7df8f}+,
aa/dxn, sf7df8f+} .

o; SofDk;df :yfoL ;]jfdf k|fWofkg/t ;x k|f= >L eLd;]g


b]jsf]6fn] cfˆgf] 5f]/f ;lGbk b]jsf]6fsf] nflu gful/stf tyf
/fxbfgL cfjZos ePsf] x'Fbf ;f] agfpgsf] nflu l;kmfl/; kfpg
lga]bg ug'{ ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w
ub{5' .

========================

SofDk; k|d'v
@)^%.!).!)

gful/stfsf] k|df0fkq pknAw u/fOlbg] af/] .

>L lhNnf k|zf;g sfof{no,


aa/dxn, sf7df08f} .

l;Gw'nL lhNnf k'/fgf] emfFufemf]nL uf= lj= ;= jf= g++ —


==== df :yfoL 3/ eO o; SofDk;df sfo{/t /xg' ePsf pk k|f= >L
of]u]Gb|/fh bfxfnsf] ldlt @)$*.)#.)! df hGd ePsL 5f]/L >4f
pkfWofonfO{ g]kfnL gful/stfsf] k|df0fkq cfjZos ePsf]n]
gful/stfsf] k|df0fkq pknAw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w u/L
lgj]bg lbg' ePsf] x'Fbf ;f] sf] nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=====================
>L of]u]Gb|/fh bfxfn
-g]qk|;fb lwtfn_
pk k|f= SofDk; k|
d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^%.!).)@

:jfoQtf af/] .

>L cWoIfHo",
ljZjljBfno cg'bfg cfof]usf] sfof{no,
;fgf]l7dL, eQmk'/ .

o; SofDk;nfO{ :jfoQtfdf n}hfg] ;DaGwdf xfn;Dd ePsf lgDg


adf]lhd ldltdf a;]sf] a}7ssf] k|ult ljj/0f cfjZos hfgsf/Lsf nflu
k7fOPsf] 5 .
!= ldlt @)^%.)*.!) df ;ldltsf] a}7s a;L ;Nnfxsf/ ;ldlt u7g ug]
{ lg0f{o eof] .
@= ldlt @)^%.)*.!! df ;Nnfxsf/ ;ldltsf] a}7s a:of] .
#= ldlt @)^%.)*.@@ df — klxnf] r/0f — k|fWofks ;+3,
sd{rf/L ;+3, Joj:yfkg ;ldlt, ljefuLo k|d'vx¿, k|fWofks,
sd{rf/L k|ltlglw, cleefjs, :yfgLO afl;Gbf tyf cGo
JolQmx¿ ;Fusf] cGtlq{mof a}7s ;DkGg eof] .
$= ldlt @)^%.)*.@@ df — bf];|f] r/0f — :jljo', ljBfyL{ ;+3
—;+u7gx¿sf] k|ltlglwx¿ ;Fusf] cGtlq{mof a}7s ;DkGg
eof] .
%= ldlt @)^%.)*.@^ df a;]sf] ;ldltsf] a}7sdf d+lz/ @@
ut]sf] cGtlq{mofaf6 k|fKt ;'emfj cg';f/ ug]{ lg0f{o ul/of]
.
^= ldlt @)^%.)(.!) df — ljefuLo k|d'vx¿, k|fWofks ;
+3÷sd{rf/L ;+3sf k|ltlglwx¿, :jljo' k|ltlglwx¿, k|hftflGqs
tyf k|ultlzn k|fWofks ;+3sf k|ltlglwx¿, ljBfyL{ ;+3—;
+u7gx¿sf] k|ltlglwx¿;Fu Jofks 5nkmn eof] .
&= ldlt @)^%.)(.@& df — SofDk; :jfoQtf ;ldltsf] a}7s a:of] .

pko'{Qm ldltx¿df a;]sf] a}7sx¿n] SofDk;nfO{ :jfoQtf k|


bfg ug]{ ;DaGwdf Jofks 5nkmn u/]sf] tyf :jfoQtfdf hfg]
af/] ;sf/fTds 5nkmn ePsf] Joxf]/f cfjZos hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w
ub{5' . ;fy} o; SofDk;n] kfpg' kg]{ bf];|f] ls:tfsf] /sd ;d]t
pknJw u/fOlbg x'g cg'/f]w ub{5' .
af]wfy{
=======================
>L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^%.!).@@

SofDk; :jfoQtf ;ldltsf] k|ltj]bg af/] .

>L cWoIfHo",
ljZjljBfno cg'bfg cfof]usf] sfof{no,
;fgf]l7dL, eQmk'/ .

o; SofDk;nfO{ :jfoQtfdf n}hfg] ;DaGwdf xfn;Dd ePsf


ljleGg ldltdf a;]sf] a}7ssf] k|ult ljj/0f ;lxtsf] k|ltj]bg cfjZos
hfgsf/Lsf nflu k7fOPsf] 5 . ;fy} o; SofDk;sf] k=;+=r=g++=
%^@—)^%.)^^ ldlt @)^%.!).)@ sf] kqfg';f/ o; SofDk;n]
kfpg' kg]{ bf];|f] tyf clGtd ls:tfsf] /sd ;d]t pknJw u/fOlbg x'g
cg'/f]w ub{5' .

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.!@.!)

kmf/d e/L k7fPsf] af/] .

>L cWoIfHo",
ljZjljBfno cg'bfg cfof]usf] sfof{no,
;fgf]l7dL, eQmk'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf To; cfof]usf] k=;+=r=g++= &#)


ldlt @)^%.!!.!% sf] kq k|fKt eO{ Aoxf]/f cjut eof] . kqdf
pNn]v eP cg';f/ Statistical Data Form – 2065 e/L cfjZos
sfof{y{ k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)#.)#

cfj]bg ;DaGwdf .

>L cWoIfHo",
ljZjljBfno cg'bfg cfof]usf] sfof{no,
;fgf]l7dL, eQmk'/ .

To; cfof]usf] k=;+=r=g++= &#) ldlt @)^%.!!.!% sf]


kqfg';f/ o; SofDk;sf] k=;=r=g++= &&*.)^%—)^^ ldlt @)^
%.!@.!) sf] kqdf Statistical Data Form – 2065 e/L To; cfof]udf pQm kq
ldlt @)^^.)!.)^ df btf{ eO ;s]sf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' . pQm
kmf/d e/L k7fpg] ;dodf o; SofDk;df ljleGg ljBfyL{ ;+3 ;
+u7gx¿sf] tfnfjGbL tyf @)^% r}q ^ ut] ePsf] :jtGq
ljBfyL{ o'lgogsf] lgjf{rgsf] sfo{qmdsf] sf/0f ljnDa ePsf]
Joxf]/f cjutfy{ cg'/f]w ub{5' .
To; cfof]uaf6 ldlt @)^^.)@.)% ut] uf]=k= df k|sflzt
Reform Grants sf] lgldQ ljs]lGb|s[t SofDk;af6 cfj]bg dfu eP cg';f/
o; SofDk;af6 cfj]bg k'gM k]z u/]sf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .
;+nUg M != SofDk; ljs]GbLs/0f kq yfg — ! .
@= d=n]=k= k|ltj]bgsf] k|ltlnlk yfg — ( .

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.!).)&

;fdfg rf]/L ePsf] ;DaGwdf .

>L k|d'vHo"
j8f k|x/L sfof{no,
:joDe', sf7df8f}+ .

o; SofDk;sf] :jtGq ljBfyL{ o'lgogsf] sfof{nodf /x]sf lgDg


;fdfgx¿ ldlt @)^%.!).)^ ut] /ftL tf]8kmf]8 u/L ;fdfg rf]/L
ePsf] x'Fbf cfjZos 5fglag u/L sf/jfxL ul/lbg o; SofDk; :jljo'n]
cg'/f]w u/L lgj]bg lbPsf] x'Fbf cfjZos 5fglag u/L sf/afxL ul/lbg
cg'/f]w ub{5' .

tkl;n
!= ;f]kmf;]6 — ! yfg
@= lro/ — * j6f
# ;f]kmf vf]n — ! yfg
$= b/fh — % yfg tf]8kmf]8
%= :jljo' dfOGo"6 a's nufot 5fk / cGo
^= 6]a'n — @ yfg
&= n]6/ Kof8 tyf 5fk
*= cGo cfjZos ;fdu|L

af]wfy{
=====================
!= >L ;fdfGo k|zf;g dxfzfvf, -
g]qk|;fb lwtfn_
lq= lj=, sLlt{k'/ . SofDk;
k|d'v
@= >L :6f]/ zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn

@)^%.!).)*

j]tnjL labf :jLs[lt ePsf] af/] .

>LdtL ;l/tf a}B,


pk k|fWofks,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

tFkfO{n] ldlt @)^% c;f/ ! ut]b]lv @)^% df3 @) ;Dd labf


kfpg cg'/f]w u/L lgj]bg ug'{ ePsf]df ldlt @)^%.!).)* sf]
lg0f{o cg';f/ & dlxgf @) lbg j]tnjL labf :jLs[lt ul/Psf] Joxf]/f
hfgsf/L u/fOPsf] 5 .

af]wfy{
=======================
!= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^%.!).!@

;fOsn rf]/L ePsf] ;DaGwdf .

>L k|d'vHo"
j8f k|x/L sfof{no,
:joDe', sf7df8f}+ .

o; SofDk;df :gfts tx k|yd jif{df cWoog/t ljBfyL{ z}n]Gb|


cfrfo{sf] ;fOsn ldlt @)^%.!).!) ut]
================= sf] ;dodf rf]/L ePsf] x'Fbf
cfjZos 5fglag u/L sf/jfxL ul/lbg lgh ljBfyL{n] cg'/f]w u/L
lgj]bg lbPsf] x'Fbf cfjZos 5fglag u/L sf/afxL ul/lbg cg'/f]w
ub{5' .

af]wfy{
=====================
>L z}n]Gb| cfrfo{, -
g]qk|;fb lwtfn_
:gfts tx k|yd jif{ . SofDk;
k|d'v
@)^%.!).!@

laafx btf{ af/] .

>L k~hLsflwsf/Lsf] sfof{no,


sf7df8f+} dxfgu/kflnsf, sf7df8f}+ .

pko'Q{m ;DaGwdf o; SofDk;df cWofkg/t /xg' ePsf tyf :yfoL


7]ufgf t]x|y'd, >Lh'Ë, j8f g++= *, lzIf0f ;xfos >L s0f{axfb'/
rf]ËjfËsf] t]x|y'd, cff]ofSh'Ë, j8f g++= — ( lgjf;L >L sdnf
dfb]Daf;Fu ldlt @)%( d+lz/ !! ut] ut] ePsf] laafxsf] laafx btf{
u/fOlbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ul/G5 .

========================

SofDk; k|d'v
@)^%.!).!#

;Dks{ /fVg cfpg] af/] .

>L bfh'efO ;]So'l/6L ;le{; P08 6«]lgË ;]G6/ k|f=ln=


;LtfkfOnf, sf7df8f}+ .

pko'Q{m ;DaGwdf To; k|f= ln= n] k]z u/]sf] ;'/Iff sf8{sf]


sf]6]zg ldlt @)^%.!).!) sf] SofDk; sfo{ ;ldltsf] a}7sn] :jLs[t
u/]sf] x'Fbf & lbg leq ;Demf}tf ug{ cfpg' x'g ;"lrt ul/G5 .

========================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.!).!%

:jLs[lt af/] .

>L k|d'vHo"
cg'udg ;ldltsf] sfof{no,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf pk k|fWofks >L lul//fh kf}8]nn] cGo ;+:yfdf sfd


ug{ cg'dlt kfpg eg'{ ePsf] kmf/d yfg Ps, cfjZos
sfof{y{ o;};fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=====================
>L lul//fh kf}8]n -g]qk|;fb
lwtfn_
pk k|fWofks SofDk;
k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^&.!!.)!

:jLs[lt af/] .

>L k|d'vHo"
cg'udg ;ldltsf] sfof{no,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf ;x k|fWofks >L df]xgdl0f kfv/]nn] cGo ;+:yfdf


sfd ug{ cg'dlt kfpg eg'{ ePsf] kmf/d yfg Ps, cfjZos Joj:yfsf
nflu o;};fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=====================
>L df]xgdl0f kf]v/]n -
g]qk|;fb lwtfn_
;x k|fWofks SofDk;
k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^%.!).!(

dgf]gog ul/Psf] af/] .

>L k|d'vHo",
cfly{s ljsf; tyf k|zf;g cg';Gwfg s]Gb| -;]8f_,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

lq=lj= lzIffWoIfsf] sfof{no, ;dGjo dxfzfvfsf] k=;+=kmf=


-#o"_ h==lj= & r=g++= *$@.)^%—^^ ldlt @)^%.!).!%
sf] kq k|fKt eof] . To; s]Gb|df ldlt @)^%.!).!( b]lv ;~rfng x'g]
SofDk; k|zf;g k|d'vx¿sf] @ xKt] ;]jfsfnLg tflndsf] lgldQ o;
SofDk;sf k|zf;g k|d'v pk k|zf;s >L j;Gtk|;fb
k/fh'nLnfO{ dgf]gog u/L k7fPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=======================
!= >L lzIffWoIfsf] sfof{no -g]qk|;fb
lwtfn_
;dGjo dxfzfvf, lq=lj=, sLlt{k'/
SofDk; k|d'v
@= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq=lj=, sLlt{k'/
#= >L j;Gtk|;fb k/fh'nL — pQm tflnddf efu lng hfg'x'g .
pk k|zf;s,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^%.!).@&

:yfgfGt/0f ;xdtL ;DaGwdf .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf cflbslj efg'eQm ax'd'vL SofDk;sf] r= g+


+ @$$.)^%—^^ ldlt @)^%.!).!) sf] ;xdtL kq cg';f/ xfn o;
SofDk;sf] z}= j= @)^%.)^^, :gfts tx t];|f] jif{ -SofDk; /f]n
g++ $@&.)^#_ df cWoog/t 5fqf ;fljqL l;Ub]nn] cflbslj
efg'eQm ax'd'vL SofDk; bdf}nLdf :yfgfGt/0f x'g rfx]sf]n] ;f]
sf nflu cfjZos sfof{y{ Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

=======================
-bfjf z]kf{_
;= SofDk; k|d'v
@)^%.!!.)*

:yfgfGt/0f ;xdtL ;DaGwdf .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf hgtf ax'd'vL SofDk;sf] r= g++ @@).)^%


—^^ sf]] ;xdtL kq cg';f/ xfn o; SofDk;sf] z}= j= @)^
%.)^^, :gfts tx bf];|f] jif{ -SofDk; /f]n g++ $*@.)^$_ df
cWoog/t 5fqf ;Ltf ;'a]bLn] hgtf ax'd'vL SofDk;,
O6x/L, ;'g';/Ldf :yfgfGt/0f x'g rfx]sf]n] ;f] sf nflu cfjZos
sfof{y{ Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

=======================
-bfjf z]kf{_
;= SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!!.#)

>L SofDk; k|d'vsf] sfof{no,


nlntsnf SofDk;, sf7df8f+} .

ljifo M lzIf0f z'Ns ldgfxf ul/lbg]] af/] .

To; SofDk;sf] :gfts tx t];|f] jif{sf SofDk; /f]n g+=


========================== sf 5fq /fi6«
sfsL{sf] lktf >L sd{ sfsL{ o; SofDk;df :yfoL ;]jfdf sfo{/t
sd{rf/L /xg' ePsf] x'Fbf lghsf] 5f]/fn] lq= lj= lgodfg';f/ kfpg]
lzIf0f z'Ns ldgfxfsf] Joj:yfsf] nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

========
===========
==== -
rGb|axfb'/ yfkf_
pk—k|zf;s
@)^%.!).@(

j}slNks phf{ k|bz{gLdf ;xefuL x'g] af/] .

g]kfn ;/sf/ jftfj/0f lj1fg tyf k|ljlw dGqfno j}slNks phf{ k|


j4{g ;ldlt, j}slNks phf{ k|j4{g s]Gb|sf] k=;+= #).k|.*(—)^
%.)^^ r=g+= *(^ sf] ldlt @)^%.!).@* sf] k|fKt kqfg';f/ xfn
b]zdf pTkGg phf{ ;+s6nfO{ ;xh agfpg j}slNks tyf gjLs/0fLo
phf{sf] ljsf; u/L cfly{s tyf ;fdflhs nufot kof{j/0fLo
cj:yf ;'wfg{ cf=j= )^%.)^^ nfO{ g]kfn ;/sf/n] j}slNks
phf{ jif{sf] ¿kdf dgfpg] lg0f{o ul/Psf] Joxf]/f cg'/f]w ub}{
;f]xL cj;/df j}slNks phf{ k|ljlwx¿sf] k|j4{gsf nflu Jofks
hgr]tgf clej[l4 ug]{ tyf o; If]qdf ;+nUg lghL÷sDkgL /
pkef]Qmf aLr Ps} 7fpFdf hd36 u/fO{ k|ljlwsf] k|of]u
;DaGwdf ;a}nfO{ hfgsf/L u/fpg] p2]Zon] o; s]Gb|n] # lbg]
j}slNks phf{ jif{ oxL @)^%.!!.)@ b]lv @)^%.!!.)$ ;Dd
e[s'6L d08ksf] k|bz{gL xndf cfof]hgf ug{ nfu]sf] x'Fbf txfF /
txfF cGtu{t ;Dk"0f{ lgsfox¿df cfj4 ;a}nfO{ k|bz{gLdf ;xefuL
x'g hfgsf/L u/fO{ o; sfo{qmdnfO{ Jofks ¿kdf ;kmnagfO lbg'
x'g lagd| cg'/f]w 5 egL kq k|fKt eP cg';f/ o; SofDk;df /xg'
x'g] ;a}nfO{ cfˆgf] sfof{no sfddf afwf gk'Ug] u/L pQm k|
bz{gLdf ;xefuLtf hgfpg x'g ;"lrt ul/G5 .
=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.!).@*

:jf:Yo pkrf/ ;DaGwdf .

>L lq=lj= lzIf0f c:ktfn


dxf/fhu~h, sf7df8f}+ .

o; SofDk;sf] @)^%.)^^ ;d"xsf] k|jL0ftf k|df0fkq tx k|yd


jif{ lbjf ;d"xdf cWoog/t 5fq /d]zs'df/ /fo -SofDk; /f]n g++ !
^*_ n] ldlt @)^%.!).@* ut] k/LIff lgoGq0f sfof{no, aNv'df
ePsf] ljBfyL{x¿ tyf k|x/LaLrsf] em8kdf cfˆgf] gfs, 5ftL tyf
v'§fdf Iflt eO{ :jf:Yo pkrf/sf] Joj:yf ldnfO lbgsf] nflu lgj]bg
lbPsf] x'Fbf To; c:ktfnaf6 lgodfg';f/ k|fKt x'g] ;'ljwf pknAw
u/fOlbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ul/G5 .

af]wfy{
=======================
>L ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns"b zfvf -
g]qk|;fb lwtfn_
lq=lj=, sLlt{k'/ . — cfktsfnLg kl/l:yltdf pkrf/ ug'{
SofDk; k|d'v
ug'{ k/]sf] sf/0f pkrf/nfO{ k|fyldstf lbO{
l;w} kq n]lvPsf] x'Fbf To; zfvfaf6 klg
pkrf/sf] nflu kq pknJw u/fO{ lbg'x'g .
@)^%.!!.)$

:jLs[lt af/] .

>L k|d'vHo"
cg'udg ;ldltsf] sfof{no,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf pk k|fWofks 8f= >L ljgf]b n'O6]nn] cGo ;+:yfdf


sfd ug{ cg'dlt kfpg eg'{ ePsf] kmf/d yfg Ps, cfjZos
sfof{y{ o;};fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=====================
8f= ljgf]b n'O6]n -g]qk|;fb
lwtfn_
pk k|fWofks SofDk;
k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^%.!!.)@

egf{ ;DaGwL ;"rgf .

ldlt @)^%.!@.)^ ut] :jtGq ljBfyL{ o'lgogsf] r'gfa x'g] ePsf]


sf/0f o; SofDk;sf] @)^$.)^% ;d"xsf] k|jL0ftf k|df0fkq tx bf];|
f], :gfts tx bf];|f] tyf t];|f] -k|eftLo tyf lbjf_ / :gftsf]Q/ tx bf];|
f] jif{df egf{ x'g 5'6 ePsf 5fq—5fqx¿n] pQm tx tyf jif{df ldlt
@)^%.!!.!^ ut] ;Dddf egf{ eO{ ljBfyL{ kl/ro kq agfpg
x'g ;DalGwt 5fq—5fqfx¿nfO{ ;"lrt ul/Psf] 5 .

af]wfy{
=======================
!= >L ;xfos SofDk; k|d'v, k|eftLo÷lbjf÷/fqL . -
g]qk|;fb lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn . SofDk;
k|d'v
@= >L k/LIff÷n]vf zfvf k|eftLo÷lbjf÷/fqL,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
#= >L :jljo', dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^%.!!.)*

ljj/0f k7fOPsf] af/] .

>L k|d'vHo"
s]Gb|Lo k':tsfno
lq=lj=, sLlt{k'/ .

To; k':tsfnosf] k=;+= &)$.)^%–)^^ ldlt @)^%.)(.)# sf] kq


k|fKt eO{ Joxf]/f cjut eof] . pQm kqdf dfu ePsf ljj/0fx¿ e/L
cfjZos sfof{y{ o;} ;fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

========
===========
====
-g]qk|;fb
lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.!!.!!

:yfgfGt/0f ;xdtL ;DaGwdf .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf uNofª\ ax'd'vL SofDk;, huqb]jL—*,


uNofªahf/, :ofªhfsf] r= g++ #!.)^%—^^ sf]] ;xdtL kq cg';f/
xfn o; SofDk;sf] z}= j= @)^%.)^^, :gfts tx bf];|f] jif{
-SofDk; /f]n g++ ^)*.)^$_ df cWoog/t 5fq s'nfgGb e08f/Ln]
uNofª\ ax'd'vL SofDk;, huqb]jL—*, uNofªahf/, :ofªhfdf
:yfgfGt/0f x'g rfx]sf]n] ;f] sf nflu cfjZos sfof{y{ Joxf]/f
cg'/f]w ub{5' .

=======================
-bfjf z]kf{_
;= SofDk; k|d'v
@)^%.!!.!!

5fgalg u/L Ifltk"lt{ lbnfOlbg] af/] .

>L k|d'vHo"
j8f k|x/L sfof{no,
:joDe' .

o; SofDk; sDkfp08 kl/;/ leq ldlt @)^%.!!.!! ut]sf lbg


ljBfyL{x¿ v]ns"b d}bfgdf lqms]6 v]ln/x]]sf a]nfdf PSsf;L
ckl/lrt ^ hgf JolQmx¿ # j6f df]6/;fOsn ;lxt d}bfg leq k|j]z u/L
wgdfn ;lxt df]afOn n'6L nluPsf] x'Fbf ;f] sf] 5fglag u/L
Ifltk"lt{ e/fO{ kfpF egL ;DalGwt ljBfyL{x¿n] lbPsf] ;Ssn}
lgj]bg o;} kq;fy ;+nUg u/L ck/fwLx¿ kQf nufO{ sf/afxL u/L
Ifltk"lt{ lbnfO lbg] Joj:yf ul/lbg' x'g cg'/f]w ub{5' .
gf]6 M n'l6Psf] df]afOn yfg @ tyf gub ?= !&,%)).—

af]wfy{
=====================
>L :jljo' -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^%.!!.!#

hfgsf/L u/fOPsf] af/] .

o; SofDk;df ldlt @)^%.!!.!# ut]sf lbg SofDk; k|d'vsf]


sfof{nodf SofDk;sf ljleGg ljBfyL{ ;+3÷;+u7gsf k|ltlglwx¿sf]
a}7s a;L cfufdL :jljo' lgjf{rgsf ;DaGwdf lgDg a'Fbfx¿df ;xdtL
ePsf] Joxf]/f ;DalGwt ;a}sf] hfgsf/Lsf nflu ;"lrt ul/G5 .
!= k|jL0ftf k|df0fkq tx bf];|f] jif{, :gfts tx bf];|f] tyf t];|f]
jif{sf] egf{ oxL ldlt @)^%.!!.!( ut] ;f]daf/;Dd eO{;Sg'
kg]{ ;xdtL eof] .
@= :gftsf]Q/ tx k|yd jif{sf] gofF egf{ ;DaGwdf ldlt @)^
%.!!.!% ut];Dddf 6«fG;lqmK6 Nofpg] ljBfyL{x¿sf] dfq
egf{ ug]{ ;xdtL eof] .
#= ;a} txsf] kl/ro kq oxL ldlt @)^%.!!.@% ut] ;Dddf
agfO ;Sg' kg]{5 . ;f] lbg;Dd agfPsf kl/rokqx¿ ;f]xL lbg k|
eftLo ;d"xsf] ljxfg !)M)) ah];Dd, lbjf ;d"xsf] %M))
ah];Dd, /fqL ;d"xsf] a]n'sL *M)) ah];Dd lnO{ ;Sg' kg]
{5 . @)^%.!!.@^ ut]b]lv ;Dk"0f{ lgjf{rg sfo{ ;DkGg
eO{ g;s];Dd kl/ro kq agfpg] tyf ljt/0f sfo{ gx'g] ;xdtL
eof] .
$= :jljo' dtbfgsf] lbg ljBfyLx¿n] kl/ro kq agfpFg] sfo{df k|
of]u ePsf] /lhi6««/ x]/L ef]6 v;fNg k7fpg] ;xdtL eof] .
%= r'gfj k|rf/ k|;f/ ubf{ SofDk; sDkfp08sf kvf{n, leQfx¿df
gf/fx¿ n]vL pQm k|rf/ k|;f/ sfo{ gug]{, SofDk; leq
kf]i6l/Ë tyf jfn k]lG6Ë gug]{ ;xdtL eof] ;fy} SofDk;sf]
u]6 tyf kvf{ndf n]lvPsf] jfn lk|G6 ldlt @)^%.!!.!$ ut] g}
d]6fpg] ;xdtL eof] .
^= SofDk;df /x]sf sIff sf]7fx¿df ljleGg ljBfyL{ ;+3÷;
+u7gx¿n] sfof{no vf]nL a;]sf]df pQm sfof{nodf oxL
ldlt @)^%.!!.!* ut] ljxfg !)M)) ah] ;Dddf SofDk; k|
zf;gnfO{ tfNrf nufpg lbg] ;xdtL eof] .
af]wfy{
=====================
!= >L k/LIff zfvf, k|eftLo÷lbjf÷/fqL -
g]qk|;fb lwtfn_
@= >L n]vf zfvf tyf sfp06/ k|eftLo÷lbjf÷/fqL
SofDk; k|d'v
#= >L ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns"b zfvf, lbjf
$= >L :jljo', dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
%= >L g]=lj=;+3, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
^= >L cg]/f:jljo' -k|fs_, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
&= >L cg]/f:jlo" -qmflGtsf/L_, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
*= >L cg]/f:jljo" -5}6f}+_, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
(= >L cflbaf;L ljBfyL{ ;dfh, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
!= >L k/LIff zfvf, k|eftLo÷lbjf÷/fqL
@= >L n]vf zfvf tyf sfp06/ k|eftLo÷lbjf÷/fqL
#= >L ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns"b zfvf, lbjf
$= >L :jljo', dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
%= >L g]=lj=;+3, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
^= >L cg]/f:jljo' -k|fs_, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
&= >L cg]/f:jlo" -qmflGtsf/L_, dx]Gb|/Tg SofDk;,
tfxfrn
*= >L cg]/f:jljo" -5}6f}+_, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
(= >L cflbaf;L ljBfyL{ ;dfh, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^%.!!.!^

;?jf ;xdtL ;DaGwdf .

>L k|d'vHo",
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj, sLlt{k'/ .

lq=lj= 3gs'6f ax'd'vL SofDk; wgs'6fdf K|ffWofkg/t /xg' ePsL


lzIff ljifosL pk k|f= >L ;Ltfs'df/L v8\sf clwsf/Ln] ljljw kl/l:yltn]
pQm SofDk;af6 sf7df8f+} cfO/fVg' kg]{ ePsf] sf/0f o;
SofDk;df ;?jf ;xdtLsf] nflu l;kmfl/; ul/lbg cg'/f]w u/L lgj]bg
lbg' ePsf] x'Fbf lghnfO{ o; SofDk;df ;?jfsf] nflu ;xdtL k|bfg
ul/Psf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
========================
!= >L wgs'6f ax'd'vL SofDk;, -
g]qk|;fb lwtfn_
wgs'6f . SofDk; k|d'v
@= >L ;Ltfs'df/L v8\sf clwsf/L
pk k|fWofks, wgs'6f ax'd'vL SofDk; .
@)^%.!!.@)

;?jf ;xdtL ;DaGwdf .

>Ldfg\ /lhi6f/Ho",
/lhi6f/sf] sfof{no,
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj, sLlt{k'/ .

To; sd{rf/L k|zf;g dxfzfvfsf] k=;=s=k|= d=zf= -#_ r=g+ !


()!.)^% ldlt @)^%.)&.@% sf] kqfg';f/ o; SofDk;df ldngdfg l;
+xnfO{ x]8 clzi6]G6 kbdf :yfoL lgo'lQm u/L k7fOPsf] / lghn]
lgo'lQm k|fKt u/]sf] ldltaf6 #% lbg leq ldlt @)^%.)(.)^ b]lv
o; SofDk;df xflh/ x'g kfpF egL lgj]bg lbg' ePsf] t/ o; SofDk;df
x]8 clzi6]G6 kb l/Qm gePsf] sf/0f xflh/ u/fpg g;lsPsf] Joxf]/f
cg'/f]w 5 .
lq—rGb| ax'd'vL SofDk;sf] k=;+=r=g+= $)$.)^%
—)^^, ldlt @)^%.!!.!% sf] kqfg';f/ lghsf] ;]jf To; SofDk;sf]
nflu cToGt cfjZos ePsf] / lghsf] b/aGbL klg To;} SofDk;df
oyfjt ePsf] x'Fbf lghnfO{ pQm pQm SofDk;df g} ;?jf ul/lbg'
x'g egL n]lvPsf] kqsf] af]wfy{ o; SofDk;df k|fKt ePsf] x'Fbf
lghnfO{ ldlt @)^%.)(.)^ b]lv pQm SofDk;df ;?jf u/fO{ lbg]
Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .
af]wfy{
========================
>L lq—rGb| ax'd'vL SofDk;, -
g]qk|;fb lwtfn_
306f3/ . SofDk; k|d'v
@)^%.!!.===

pkl:ylt af/] .

>L

===================================
=

dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

oxL ldlt @)^% r}q ^ ut] x'g] :jtGq ljBfy{L{ o'lgogsf]


lgjf{rgsf] ;DaGwdf o; SofDk;df /x]sf ljleGg ljBfyL{ ;+3 ;
+u7gsf k|ltlglwx¿;Fu cfjZos 5nkmn ug'{ kg]{ ePsf]n] To;
;d"xaf6 Ps hgf cflwsfl/s k|ltlglw lgDg ldlt, ;do / :yfgdf k7fO
lbgsf] nflu cg'/f]w ub{5' .
sfo{qmd
ldlt M @)^%.!!.===== ut] .
;do M ================= ah] .
:yfg M SofDk; k|d'vsf] sfof{no
=======================
-Hof]lts[i0f >]i7_
lgjf{rg clws[t
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
:j=lj=o'= lgjf{rg ;ldlt —@)^%
@)^%.!!.@!

;"rgf .

o; SofDk;df s'g} klg ;jf/L ;fwg SofDk; sDkfp08df k|j]z u/fpbf


k|zfg;gaf6 cg'dlt lng' kg]{ Joxf]/f ;a}df hfgsf/L u/fOG5 .

========
===========
====
-g]qk|;fb
lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.!!.!#

zflGt ;'/Iffsf] nflu Joj:yf ldnfO lbg] jf/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
Onfsf k|x/L sfof{no,
:joDe", sf7df08f} .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk; k|zf;gaf6 ul/g] sfd


sf/jfxLx¿df / lq= lj= af6 ;~rfng ul/g] jflif{s k/LIffsf] k/LIff
;~rfng ubf{ cgfjZos JolQmx¿ o; SofDk; xftfleq k|j]z u/L
k/LIffdf ;+nUg lg/LIfsx¿ -lzIfs_ dfly / sd{rf/Lx¿ dfly xftkft ug{
vfHg], k/LIff e+u ug{ vf]Hg] / ufnL unf}h ug]{ cflb
s[ofsnfkx¿nfO{ s] s;/L lgoGq0f ug{ ;lsG5, To:tf vfn] k|j[lQ
x6fO zfGt jftfj/0fdf SofDk; k|zf;g ;'rf? ¿kn] ;~rfng ug]
{ jftfj/0fsf] nflu zflGt ;'/Iff Joj:yf ldnfO lbg' x'g cg'/f]w ul/G5 .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.!!.)#

lgoldt ¿kdf sIff lng] af/] .

o; SofDk;sf] k|eftLo, lbjf tyf /fqL ;d"xdf sfo{/t /xL


cWofkg ub}{ cfpg' ePsf lzIfsx¿dWo] s]xL lzIfsx¿sf]
sIff lgoldt ¿kdf gePsf] eGg] hfgsf/L x'g cfPsf] x'Fbf
cfOGbfb]lv ;Dk"0f{ ljifosf lzIfsx¿n] cf—cfˆgf sIff
lgoldt ¿kdf ;~rfng ul/lbg tyf SofDk;df lgoldt ¿kdf
pkl:yt eO b}lgs xflh/ x'g ;d]t cg'/f]w 5 .

========================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.!!.)#

lgoldt ¿kdf sIff lng] af/] .

o; SofDk;sf] lbjf ;d"xdf sfo{/t /xL cWofkg ub}{ cfpg'


ePsf lzIfsx¿dWo] s]xL lzIfsx¿sf] sIff lgoldt ¿kdf gePsf]
eGg] hfgsf/L x'g cfPsf] x'Fbf cfOGbfb]lv
;Dk"0f{ ljifosf lzIfsx¿n] cf—cfˆgf sIff lgoldt ¿kdf
;~rfng ul/lbg tyf SofDk;df lgoldt ¿kdf pkl:yt eO b}lgs
xflh/ x'g ;d]t cg'/f]w 5 .

========================
-bfjf z]kf{_
;=SofDk; k|d'v

@)^%.)*.)!

sIff ;~rfng af/] .

o; SofDk;df xfn ;~rfng eO /x]sf] ljleGg txsf] sIffx¿ lgoldt


gePsf] egL ljBfyL{x¿af6 u'gf;f] cfPsf] x'Fbf ;Dk"0f{ lbjf
;d"xdf k|fWofkg/t lzIfsx¿n] lgoldt ¿kdf sIff lnOlbg' x'g cg'/f]w
ub{5' .
=======================
-bfjf z]kf{_
;=SofDk; k|d'v

@)^%.)*.)!

sIff ;~rfng af/] .

o; SofDk;df xfn ;~rfng eO /x]sf] ljleGg txsf] sIffx¿ lgoldt


gePsf] egL ljBfyL{x¿af6 u'gf;f] cfPsf] x'Fbf ;Dk"0f{ k|
eftLo ;d"xdf k|fWofkg/t lzIfsx¿n] lgoldt ¿kdf sIff lnOlbg' x'g
cg'/f]w ub{5' .

=======================
-8f=s[i0feQm dxh{g_
;=SofDk; k|d'v
@)^%.)*.)!

sIff ;~rfng af/] .

o; SofDk;df xfn ;~rfng eO /x]sf] ljleGg txsf] sIffx¿ lgoldt


gePsf] egL ljBfyL{x¿af6 u'gf;f] cfPsf] x'Fbf ;Dk"0f{ /fqL
;d"xdf k|fWofkg/t lzIfsx¿n] lgoldt ¿kdf sIff lnOlbg' x'g cg'/f]w
ub{5' .

=======================
-;fw'/fd cof{n_
;=SofDk; k|d'v
@)^%.!!.@(

cf}ifwf]krf/ vr{ ;DaGwdf .

>L k/LIff lgoGq0f sfof{no,


lq= lj=, aNv' .

o; SofDk;sf] @)^%.)^^ ;d"xsf] k|jL0ftf k|df0fkq tx k|yd


jif{ lbjf ;d"xdf cWoog/t 5fq /d]zs'df/ /fo -SofDk; /f]n g++ !
^*_ n] ldlt @)^%.!).@* ut] k/LIff lgoGq0f sfof{no, aNv'df
ePsf] ljBfyL{x¿ tyf k|x/LaLrsf] em8kdf cfˆgf] gfs, 5ftL tyf
v'§fdf Iflt eO{ :jf:Yo pkrf/sf] Joj:yf ldnfO lbgsf] nflu lgj]bg
lbPsf]df To; sfof{noaf6 pkrf/sf] nflu ?= !,))).— kfO{ lq= lj=
lzIf0f c:ktfnaf6 pkrf/ ;d]t u/fO{ ;s]sf] x'Fbf ;+nUg
cf}]ifwf]krf/ tyf oftfoft vr{ ljn cg';f/ afFsL /sd pknAw
u/fOlbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ul/G5 .
;+nUg M ljn— !! yfg .
========================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.!!.@(

Pd= kmLn= cWoog ljbf af/] .

>L lzIffWoIfsf] sfof{no,


;dGjo dxfzfvf,
lq= lj= sLlt{k'/

o; SofDk;sf cy{zf:q lzIff ljifosf pk k|fWofks >L u]x]Gb|


k|;fb bfxfnn] Pd= kmLn= cWoogsf nflu ljbf dfu ug'{ ePsf]df
lq= lj= lgodfg';f/ lghnfO{ lghsf] kqfg';f/ Ps jif{sf] cWoog ljbf
:jLs[tsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .
;+nUg M cWoog ljbf kmf/d yfg — @ .

===================
====
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.!@.)@

k/LIf0f sfn x6fO lbg] af/] .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

lq=lj= ;]jf cfof]usf] l;kmfl/;df sd{rf/L k|zf;g dxfzfvfsf]


r=g+= $&%^ ldlt @)^%.)@.!# sf] kqfg';f/ Nofj clzi6]06
kbdf ldlt @)^$.!@.@$ b]lv :yfoL lgo'lQm x'g' ePsf >L cgGt
vgfnsf] ldlt @)^%.!@.@$ b]lv Ps jif{ k/LIf0f sfn ;dfKt ePsf]
x'Fbf lq= lj= lgodfg';f/ k/LIf0f sfn x6fpg cfjZos kg]{ uf]Ko k|
ltj]bg kmf/d / lg/f]lutfsf] k|df0fkq o;};fy ;+nUg u/L cfjZos
sfof{y{ l;kmfl/; ;fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

========
===========
=====
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.!!.@%

hfgsf/L ;DaGwdf .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; dxfzfvfsf] k=;+=kmf= -_ s=k|=d=zf= -#_ r= g++=


#^)( ldlt @)^%.!).!# tyf r= g++= #^!) ldlt @)^%.!).!#
sf] kq k|fKt eO Joxf]/f caut eof] .
pko'{Qm ljifodf To; kqdf pNn]v ePsf sd{rf/Lx¿ >L lbkss'df/
lji6 / >L dgf]hs'df/ yfkf du/n] ;fljs lkog kbaf6 /flhgfdf
lbPsf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

========
===========
=====
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.!@.)(

glthf k|sflzt ul/lbg] af/] .

>Ldfg\ 8LgHo",
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; dxfzfvfsf] k=;+=kmf= -_ s=k|=d=zf= -#_ r= g++=


#^)( ldlt @)^%.!).!# tyf r= g++= #^!) ldlt @)^%.!).!#
sf] kq k|fKt eO Joxf]/f caut eof] .
pko'{Qm ljifodf To; kqdf pNn]v ePsf sd{rf/Lx¿ >L lbkss'df/
lji6 / >L dgf]hs'df/ yfkf du/n] ;fljs lkog kbaf6 /flhgfdf
lbPsf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

========
===========
=====
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)^%.!@.!)
>Ldfg\ SofDk; k|d'vHo",
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M 5fgljg u/L k|ltj]bg a'emfPsf] ;DaGwdf .

dxf]bo,
:jljo' lgjf{rg @)^% sf] ;Gbe{df ldlt @)^% kmfNu'0f @% ut]
ljBfyL{ kl/rokqsf] ;DaGwdf lbjf ;d"xsf] ljBfyL{ sNof0f tyf
v]ns"b zfvfaf6 lgotj; clgoldt ¿kdf kl/ro kq ljt/0f ePsf] eGg]
dfusf] cfwf/df ul7t 5fglag 6f]nLn] 5fgljgsf qmddf
lgDgfg';f/sf] c;fjwfgL ePsf] lgisif{ lgsfnL SofDk; k|zf;g ;dIf
k]z ul/Psf] 5 .
c;fjwfgLx¿
!= kl/rokqx¿ s]/d]/ eO{ csf]{ agfpFbf kfFrj6f k"/fgf
kl/rokqx¿ gi6 gu/L b/fhdf /flvPsf] cj:yfdf e]l6Psf] .
@= @)^% ;fn kmfNu'0f @% ut] ;Dd ljBfyL{x¿n] n}hfg
afFsL kl/rokqx¿ SofDk; k|zf;gdf a'emfpg] qmddf @ j6f
kl/rokqx¿ ga'emfOPsf] cj:yfdf e]l6Psf] .

lgZsif{
kl/rokq ljt/0fdf sd{rf/Lx¿ lgotj; ;+nUg ePsf] gb]lvPtf klg
c;fjwfgL ePsf] b]lvg uPsf] x'Fbf k|zf;gsf] tkm{af6 kbLo
hjfkmb]lxtfsf] nflu ;r]t u/fpg' kg]{ 5fgljg 6f]nLsf]
lgisif{ 5 .

========================
========================
=====================
-a}s'07k|;fb vgfn_ -o1k|;fb 1jfnL_
-s[i0fk|;fb 9sfn_
;b:o ;b:o ;+of]hs
kl/ro kq 5fgljg sld6L — @)^%

@)^%.!@.!!

l;kmfl/; ;DaGwdf .

>Ldfg\ 8LgHo",
8Lgsf] sfof{no,
lzIffzf:q ;+sfo,
lq= lj=,sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf pk–k|fWofks >L lji0f'z+s/ kf}8]n ldlt @)


$#÷*÷@ ut] b]lv nfu' x'g] u/L o;} SoDk;df /fhgLlt zf:q
ljifosf] ;xfos k|fWoks kbdf c:yfoL lgo'lQm eO{ ldlt @)$&÷
%÷#! b]lv ;f]lx ljifosf] -;xfos k|fWoks_ kbdf :yfoL lgo'lQm
x'g'ePsf] / ldlt @)%%÷#÷$ b]lv /fhgLlt zf:q lzIf ljifosf]
pk– k|fWofks kbdf kbf]Gglt eO{ ;'?b]lv xfn ;Dd c6'6 ?kdf k|
fWofkg k]zfdf sfo{/t /xg' ePsf] Joxf]/f cg'/f]w ul/G5 .
To; sfof{nosf] ldlt @)^% kmfNu'0f #) ut]sf] uf]/vfkqdf
k|sflzt n3' cg';Gwfg k|:tfjgf k]z ug]{ ;"rgf cg';f/ lgh kf}8]nn]
tof/ u/]sf] k|:tfjgfsf af/]df To; sfof{non] n3' cg';Gwfg
;DaGwdf lgod cg';f/ k|bfg ug]{ cj;/ pknJw u/fO lbg' x'g
l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

=====
========
========
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.!@.!@

kL=Pr=8L= cWoog ljbf af/] .

>L lzIffWoIfsf] sfof{no,


;dGjo dxfzfvf,
lq= lj= sLlt{k'/

o; SofDk;sf lzIffzf:q ljifosf pk k|fWofks >L u0f]zaxfb'/ l;


+x 7s'/Ln] kL=Pr=8L= cWoogsf nflu ljbf dfu ug'{ ePsf]df
lq= lj= lgodfg';f/ lghnfO{ lghsf] kqfg';f/ Ps jif{sf] cWoog ljbf
:jLs[tsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .
;+nUg M cWoog ljbf kmf/d yfg — @ .

===================
====
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.!@.!@
ljifo M lhDd]af/L lbOPsf] af/] .

>L avtaxfb'/ zfxL


g]kfn ljBfyL{ ;+3,
dx]Gb|/Tg SofDk; OsfO{, tfxfrn .

pko'{Qm ;DaGwdf g]kfn ljBfyL{ ;+3, dx]Gb|/Tg


SofDk; OsfO{, tfxfrn nf]stGqsf] /Iff / u'0f:t/Lo lzIffsf]
nflu ;j{;Qfafbsf] cGTo u/L gofF ;'gf}nf] ljxfgL ;Fu
nf]stGqnfO{ alnof] :km'lt{sf ;fy cufl8 a9fpg] ck]Iffsf ;fy
tkfO{nfO{ ;+3sf] ljwfg @)@& sf] wf/f % af6 cg';flzt /
dof{lbt eP/ sfd ug'{ ePsf]n] sfo{jfxs cWoIfsf] kbdf
dgf]gog ul/Psf] 5 / ;+u7gnfO{ r':t / b'?:t ¿kdf cufl8
a9fpg' x'g] cfzf /fv]sf 5' ;fy} sld6LnfO{ lj:tfl/t u/L cufl8
a9fpg' x'g]5 eGg] ljZjf; /fVb} tkfO{sf] sfo{sfnsf]
k"0f{ ;kmtfsf] z'e—sfdgf JoQm ub{5' .
ho g]kfn

=====================
-lzjaxfb'/ af]x/f_
cWoIf
ljifo M cfly{s ;xof]u ;DaGwdf .

>L
================================
===
================================
=========

pko'{Qm ;DaGwdf ljZjsf] @) cf}+ kl/j]zdf Oltxf; ablnb} 5 .


b]zn] cfkgf] ?k /+u s;/L abN5 eGg] s'/fdf ;a} cGof]n
k/]sf] a]nf xfdLnfO{ nf]stflGqs k|hftGq arfpg 7"nf] xDd]
ePsf] oyfy{ 5 . @))& ;fnsf] hgqmflGtsf] k[i7e"ld b]lv g}
ljleGg gfddf ;+:yfut ¿kn] lqmoflzn g]kfn ljBfyL{x¿sf]
of]ubfgnfO{ ;+ul7t Pa+ uf]na4 ub}{ /fli6otf,
nf]stGq, ;dfhafb / ljBfyL{ Pstfsf] l;4fGt k|lt k"0f{ k|
ltj4tfsf ;fy @)@& ;fndf ljljw ¿kdf ul7t g]kfn ljBfyL{ ;
+3n] g]kfndf nf]stGq :yfkgf / ;'b[9Ls/0fsf nflu k6s k6s
ul/Psf alnbfgk"0f{ cfGbf]ng / ljBfyL{ xs, lxt clwsf/
Pa+ :jfledfgsf nflu ul/Psf uf}/jk"0f{ ;+3if{sf] g]t[TjbfoL
Oltxf;nfO{ :d/0f ub}{ g]kfn ljBfyL{ ;+3nfO{ cem
Jojl:yt, cg'zflzt, Pstfj4, ;'—;+ul7t, ;jn, ;Ifd, ultlzn / ljzfn ;
+u7gsf nflu dx]Gb|/Tg SofDk; OsfO{n] gofF jif{sf]
pknIodf j[xt sfo{qmd ug]{ ePsf]n] cfly{s ;xof]u u/L
lbg'x'gsf nflu g]kfn ljBfyL{ ;+3, dx]Gb|/Tg SofDk;
OsfO{ xflb{s cg'/f]w ub{5 .
ho g]kfn
=====================
-avtaxfb'/ zfxL_
sf=cWoIf
>Ldfg\÷>LdtL
==========================
==========================
======================= Ho",

ljifo M pkl:yt eO{ lbg' x'g .

dxf]bo,
pko'{Qm ;DaGwdf o; dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrndf
Sunrise HP Ed. Sports Group 4f/f ;~rfng x'g uO/x]sf]
lqms]6 k|ltof]lutfdf
=============================
======= sf] cf;g u|x0f ul/lbg' x'gsf nflu xflb{s
cg'/f]w ub{5f}+ .

sfo{qmd
ldlt M
;do M
:yfg M dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
cfof]hs
Sunrise HP Ed. Sports Group
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^%.!@.!&

glthf k|sflzt ul/lbg] af/] .

>Ldfg\ 8LgHo",
lzIffzf:q ;+sfo,
k/LIff zfvf, :d[lt ejg
lq= lj= sLlt{k'/

o; SofDk;af6 @)^% ;fnsf] :gfts tx t];|f] jif{sf] k/LIff lbg]


k/LIff l;= g++= @@**) sL 5fqf dLgfs'df/L u'?Ësf] cEof; lzIf0f
qmddf l;= g+= eg{ 5'6 x'g uPsf]n] pQm l;= g+= sfod u/L
glthf k|sflzt ul/lbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

===================
====
-bfjf z]kf{_
;=SofDk; k|d'v
@)^%.!@.!*

/dfgf lbOPsf] af/] .

>L k|]dnfn >]i7


pk nfOa|]l/og
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq= lj= /lhi6««f/sf] sfof{no, sd{rf/L k|zf;g dxfzfvfsf] s=k|


=d=zf= -#_ r=g++ $@*! ldlt @)^%.!@.!^ sf] :jLs[t kqfg';f/
tkfO{ o; SofDk;sf] pk nfOa|]l/og kbdf lgo'Qm x'g' ePsf]df ldlt
@)^%.!@.!& ut] ! lbg o; SofDk;df xflh/ x'g' eO{{ tkfO{sf]
kbflwsf/ o; SofDk;df /xg] u/L o; SofDk;af6 nlntsnf SofDk;,
ef]6flx6Ldf a]tnjL sfhdf v6fOPsf] x'Fbf pQm SofDk;df ldlt @)^
%.!@.!* b]lv nfu" x'g] u/L xflh/ x'g hfg of] /dfgf kq lbOPsf] 5 .
tkfO{n] o; SofDk;df /xL ug'{ ePsf] ;]jfsf] nflu wGojfb k|bfg
ul/G5 .

af]wfy{ tyf sfof{y{


======================
!= >L /lhi6«f/sf] sfof{no, -
g]qk|;fb lwtfn_ sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
SofDk; k|d'v
lq= lj=, sLlt{k'/ .
@= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L SofDk; k|d'vsf] sfof{no, — >L >]i7 o; SofDk;df @)^
%.!@.!& ut] ! lbg xflh/ x'g'
nlntsnf SofDk; ePsf] / pxfFsf] tnj o; SofDk;af6 ljt/0f
gul/Psf] x'Fbf
ef]6flx6L . To;} SofDk;af6 g} e'QmfgL ul/lbg'
x'g cg'/f]w 5 .
$= n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^%.!@.!*

glthf k|sflzt ul/lbg] af/] .

>Ldfg\ 8LgHo",
lzIffzf:q ;+sfo,
k/LIff zfvf, :d[lt ejg
lq= lj= sLlt{k'/

o; SofDk;af6 @)^% ;fnsf] :gfts tx t];|f] jif{sf] k/LIff lbg]


k/LIff l;= g++= @!))^ sL 5fqf sf]lknf clwsf/Lsf] glthf k|sflzt
x'Fbf cEof; lzIf0fsf] k|fKtfÍdf cg'kl:yt pNn]v eP/ cfPsf] x'Fbf
k|fKtfÍ hgfO{ glthf k|sflzt ul/lbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w ub{5' .

===================
====

SofDk; k|d'v
@)^*.)%.@*

>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
ljifo M lgo'lQm ;DaGwdf .

dxf]bo,
pko'{Qm ljifodf d lqe'jg ljZjljBfno cGtu{t s'g} klg cf+lus
SofDk; jf sfof{nodf sfd ug{ OR5's ePsf] x'gfn] d]/f] z}lIfs
of]Uotf cg';f/ x]8 clzi6]G6 ;/xsf] kbdf lgo'lQm lbg] Joj:yfsf
nflu cg'/f]w ub{5' . d]/f] z}lIfs of]Uotf tyf g]kfnL gful/stfsf]
k|df0fkqsf] k|ltlnlk o;}kq ;fy ;+nUg 5 .

lgj]bs,

=================
lnnf ltjf/L :yfoL
7]ufgf M s'jfsf]6 — #, :ofËhf
xfn M sn+sL — !$, v8\sfufpmF
df] g+= M (*$!—^$!@&(
>Ldfg\ SofDk; k|d'vHo",
dx]b|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M lgo'lQm ;DaGwdf .

dxf]bo,
pko'{Qm ljifodf >Ldfg\ ;dIf of] ljgd| 5 ls, d :yfoL 3/ s'jfsf]6 —
#, :ofËhf eO{ xfn sf=d=g=kf= snÍL — !$, v8\sfufpmFdf
a;f]af; ub}{ cfPsL] 5' . To; SofDk;df sfd ug]{ sd{rf/L cfjZos
ePsf] hfgsf/L x'g cfPsf] / d klg sfd ug{ OR5's ePsL]n] d]/f]
z}lIfs of]Uotf cg';f/ x]8 clzi6]G6 ;/xsf] kbdf lgo'lQm lbg]
Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' . d]/f] z}lIfs of]Uotf, g]kfnL
gful/stfsf] k|df0fkq nufot cfjZos sfuhftx¿sf] k|ltlnlk o;}kq ;fy
;+nUg 5 .

ejbLof,

=================
lnnf ltjf/L :yfoL
7]ufgf M s'jfsf]6 — #, :ofËhf
xfn M snÍL — !$, v8\sfufpmF, sf=d=g=kf=
df] g+= M (*$!—^$!@&(
ldlt @)^(.)*.@&

>Ldfg\ SofDk; k|d'vHo",


/fdgfy sn]h, sf7df8f}+ .

ljifo M lgo'lQm ;DaGwdf .

dxf]bo,
pko'{Qm ljifodf >Ldfg\ ;dIf of] ljgd| 5 ls, d :yfoL 3/ s'jfsf]6 —
#, :ofËhf eO{ xfn sf=d=g=kf= snÍL — !$, v8\sfufpmFdf
a;f]af; ub}{ cfPsL] 5' . To; SofDk;df sfd ug]{ sd{rf/L cfjZos
ePsf] hfgsf/L x'g cfPsf] / d klg sfd ug{ OR5's ePsL]n] d]/f]
z}lIfs of]Uotf cg';f/ x]8 clzi6]G6 ;/xsf] kbdf lgo'lQm lbg]
Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' . d]/f] z}lIfs of]Uotf, g]kfnL
gful/stfsf] k|df0fkq nufot cfjZos sfuhftx¿sf] k|ltlnlk o;}kq ;fy
;+nUg 5 .

ejbLo,

=================
lnnf ltjf/L :yfoL
7]ufgf M s'jfsf]6 — #, :ofËhf
xfn M snÍL — !$, v8\sfufpmF, sf=d=g=kf=
df] g+= M (*$!—^$!@&(
@)^%.!@.!*

/dfgf lbOPsf] af/] .

>L eut a:g]t,


n]vf lgoGqs
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq=lj= /lhi6«f/sf] sfof{no, sd{rf/L k|zf;g dxfzfvfsf] -$_


r=g+= !&&( ldlt @)^%.)&.@% sf] kqfg';f/ tkfO{nfO{ o;
SofDk;af6 lq=lj=, s]Gb|Lo sfof{no, cfly{s k|zf;g dxfzfvfdf
tnjL sfhdf ldlt @)^%.!@.!( b]lv nfu" x'g] u/L xflh/ x'g hfg
/dfgf lbOPsf] 5 .

af]wfy{ tyf sfof{y{


======================
!= >L /lhi6«f/sf] sfof{no,
-g]qk|;fb lwtfn_
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, SofDk; k|
d'v
lq= lj=, sLlt{k'/ .
@= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L lg/LIf0f dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^%.!@.!*

;?jf af/] .

>L /lhi6f/sf] sfof{no,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] :yfoL n]vfkfn >L k|]d/Tg


zfSonfO{ o; SofDk;sf] /fqL ;d'xsf] k/LIff zfvfdf
sfo{ ug{ lhDd]jf/L lbOPsf]df lghn] pQm zfvfdf a:b} ga;L
xflh/ u/L kmls{g] u/]sf] / lghnfO{ k6s k6s ;DemfpFbf ;d]t
sfof{nodf ga;]sf] x'Fbf lghnfO{ cGoq ;?jf ul/lbg' x'g
l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.!@.!*

b/aGbL ;DaGwdf .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

dxf]bo,
pko'{Qm ljifodf o; SofDk;df k|eftLo, lbjf tyf /fqL ;d"xdf u/L
tLg l;k6df sIff ;+rfng ul/b} cfPsf] tyf k|jL0ftf k|df0fkq, tLg jif]
{ :gfts, Ps jif]{ :gfts / :gftsf]Q/ txdf u/L sl/j !@,)))
ljBfyL{x¿ cWoog/t /x]sf] Joxf]/f >Ldfg\df cjut u/fpFb5' . pQm
txx¿sf clGtd jif{df clgjfo{ kf7\of+z cGtu{tsf] lzIf0f cEof; k|
of]hgsf] nflu sd{rf/Lsf] b/aGbL gePsf] tyf n3" lzIf0f, ljBfno
lzIf0fdf ;xefuL x'g] ljBfyL{x¿sf] /]s8{ /fVg] / To;;DaGwL
Joj:yfkg sfo{ ug{ 5'§} sd{rf/Lsf] cfjZostf ePsf] x'gfn]
b/jGbL ;lxt Ps hgf x]= c= ;/x gofF sd{rf/L /fVg] Joj:yfsf nflu
cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
======================
>Ldfg 8LgHo"
-g]qk|;fb lwtfn_
lzIffzf:q ;+sfo
SofDk; k|d'v
lq= lj=, sLlt{k'/ .
@)^%.!@.!(

gfd ;RofO{ glthf k|sflzt ul/lbg] af/] .

>Ldfg\ 8LgHo",
lzIffzf:q ;+sfo,
k/LIff zfvf, :d[lt ejg
lq= lj= sLlt{k'/

o; SofDk;af6 @)^) ;fnsf] :gfts tx t];|f] jif{sf] k/LIff lbg]


k/LIff l;= g++= @()@^! sf 5fq b]jaxfb'/ s'Fj/sf] cEof;
lzIf0fsf] k/LIffdf gfd b]jaxfb'/ s8]n eP/ uPsf] x'gfn] gfd
;RofO{ glthf k|sflzt ul/lbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w
ub{5' .

===================
====

SofDk; k|d'v
@)^%.!@.!*

pkl:yt x'g] af/] .

o; SofDk;df k|eftLo, lbjf tyf /fqL ;d"xdf sfo{/t


;Dk"0f{ sd{rf/Lx¿ ;Fu 5nkmn ug{ cfjZos ePsf] x'Fbf oxL ldlt
@)^%.!@.@* ut] z'qmaf/ clgafo{ pkl:yltsf nflu ;a}
sd{rf/Lx¿df ;"lrt ul/G5 .
sfo{qmd
;do M !M)) ah] .
:yfg M k':tsfno .

af]wfy{
======================
>L ;xfos SofDk; k|d'v,
-g]qk|;fb lwtfn_
k|eftLo÷lbjf÷/fqL — pkl:yt eO{ lbg'x'g .
SofDk; k|d'v
@)^%.!@.@&

;"rgf .

o; SofDk;df k|eftLo, lbjf tyf /fqL ;d"xdf sfo{/t


;Dk"0f{ sd{rf/Lx¿ ;Fu cfjZos 5nkmn ug{sf] nflu ldlt @)^%.!
@.@* ut] z'qmaf/ /flvPsf] a}7s ljz]if sf/0fa; ldlt @)^%.!@.#)
ut] cfOtaf/ x'g] ePsf] Joxf]/f ;a}df hfgsf/L u/fOG5 .
sfo{qmd
ldlt M @)^%.!@.#)
;do M !M)) ah] .
:yfg M k':tsfno .

af]wfy{
======================
>L ;xfos SofDk; k|d'v,
-g]qk|;fb lwtfn_
k|eftLo÷lbjf÷/fqL — pkl:yt eO{ lbg'x'g .
SofDk; k|d'v
@)^%.!@.@$

sfo{ ljefhg ul/Psf] af/] .

>L s[i0fk|;fb e§/fO{


rf}lsbf/
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

tkfO{n] ;fljs u/L cfPsf] sfdsfhsf] cnfjf cfkm" sfo{/t /x]sf]


ejg, zf}rfno tyf a/08fx¿df clgjfo{ ¿kdf b}lgs ;/
—;kmfO{ ug{ nufpg ;"lrt ul/G5 . ;fy} pQm ejgsf sIff
sf]7fx¿df /x]sf 8]S;, a]~r, d]r cflb ;fdfgx¿sf] cfjZos /]vb]v
ug{ ;d]t ;"lrt ul/G5 .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.!@.@$

sfo{ ljefhg ul/Psf] af/] .

>L hLjg/fh kf]v/]n


vnf;L
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

tkfO{n] ;fljs u/L cfPsf] sfdsfhsf] cnfjf cfkm" sfo{/t /x]sf]


ejg, zf}rfno tyf a/08fx¿df clgjfo{ ¿kdf b}lgs ;/
—;kmfO{ ug{ nufpg ;"lrt ul/G5 . ;fy} pQm ejgsf sIff
sf]7fx¿df /x]sf 8]S;, a]~r, d]r cflb ;fdfgx¿sf] cfjZos /]vb]v
ug{ ;d]t ;"lrt ul/G5 .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.!@.@$

sfo{ ljefhg ul/Psf] af/] .

>L lzjk|;fb l3ld/]


l;= rf}lsbf/
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

tkfO{n] ;fljs u/L cfPsf] sfdsfhsf] cnfjf cfkm" sfo{/t /x]sf]


ejg tyf a/08fx¿df clgjfo{ ¿kdf b}lgs ;/
—;kmfO{ ug{ nufpg ;"lrt ul/G5 . ;fy} pQm ejgsf sIff
sf]7fx¿df /x]sf 8]S;, a]~r, d]r cflb ;fdfgx¿sf] cfjZos /]vb]v
ug{ ;d]t ;"lrt ul/G5 .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.!@.@$

sfo{ ljefhg ul/Psf] af/] .

>L

dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

o; SofDk;df ;/ ;kmfO sfo{sf] nflu tkl;ndf pNn]lvt


sd{rf/Lx¿nfO{ lgDg :yfgdf sfo{ ljefhg ul/Psf] 5 . cfˆgf cfˆgf
If]qdf kg]{ sIff sf]7f, a/08f, af6f]x¿sf] b}lgs ;/;kmfO ug{sf
nflu ;"lrt ul/G5 .
tkl;n
s_ gfgLdfof kf]8]n] ;kmf ug]{ :yfgx¿
!= SofDk; k|d'vsf] sfof{no ejgdf /x]sf ;a} sf]7fx¿
@= ;xfos SofDk; k|d'vsf] sfof{no ejgdf /x]sf ;a} sf]7fx¿
#= k':tsfno ejgdf /x]sf ;a} sf]7fx¿
$= ;xfos SofDk; k|d'vsf] sfof{no ;Fu}sf] zf}rfnox¿
v_ gLn' kf]8]n] ;kmf ug]{ :yfgx¿
!= æ;LÆ Ansdf /x]sf] lzIf0f ljefux¿sf] ;a} sf]7fx¿
@= /fqL k|zf;gsf] sfof{no
#= n]vf sfp06/
$= :jtGq ljBfyL{ o'lgogsf] sfof{no tyf sf]7fx¿, zf]Rffnox¿ / cufl8sf
af6fx¿
u_ /fds[i0f kf]8]n] ;kmf ug]{ :yfgx¿
!= æaLÆ Ansdf /x]sf] ;Dk"0f{ sf]7f, a/08f tyf zf}rfnox¿
@= :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff lzIf0f ljefu
#= æ8LÆ Anssf gofF sIff sf]7fx¿
3_ s[i0fb]jL g]kfnLn] ;kmf ug]{ :yfgx¿
!= æPÆ Ansdf /x]sf dflysf ;Dk"0f{ sf]7fx¿
@= lj1fg k|of]uzfnfx¿ tyf sfof{nox¿
#= ejgsf a/08fx¿
$= dlxnf zf}rfno
ª_ ;l/tf g]kfnLn] ;kmf ug]{ :yfgx¿
!= æPÆ Ansdf /x]sf tnsf ;Dk"0f{ sf]7fx¿
@= ejgdf hfg] af6f]x¿
#= k'?if zf}rfno
$= gofF ag]sf] 6x/f ejg
af]wfy{
======================
>L ;xfos SofDk; k|d'v,
-g]qk|;fb lwtfn_
k|eftLo÷lbjf÷/fqL
SofDk; k|d'v

@)^%.!@.@$

sfo{ ljefhg ul/Psf] af/] .

>L sdnaxfb'/ yfkf


efG5]
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

tkfO{n] ;fljs @$ 306] ;]jf cGtu{t u/L cfPsf] sfdsfhsf]


cnfjf /fqL ;d"xsf] k/LIff zfvfsf] 9f]sf vf]Ng] tyf aGb ug]{ / ;f]
zfvfdf a;L sfd ug]{ nufot cfˆgf] sfo{If]]qdf /x]sf 8]S;, a]~r,
d]r cflb ;fdfgx¿sf] cfjZos /]vb]v ug{ ;d]t ;"lrt ul/G5 .
af]wfy{
======================
>L ;xfos SofDk; k|d'v,
-g]qk|;fb lwtfn_
/fqL ;d"x SofDk; k|d'v

@)^%.!@.@$

sfo{ ljefhg ul/Psf] af/] .

>L dx]Gb| vqL


vnf;L
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
tkfO{n] ;fljs @$ 306] ;]jf cGtu{t u/L cfPsf] sfdsfhsf]
cnfjf /fqL ;d"xsf] k/LIff zfvfsf] 9f]sf vf]Ng] tyf aGb ug]{ / ;f]
zfvfdf a;L sfd ug]{ nufot cfˆgf] sfo{If]]qdf /x]sf 8]S;, a]~r,
d]r cflb ;fdfgx¿sf] cfjZos /]vb]v ug{ ;d]t ;"lrt ul/G5 .

af]wfy{
======================
>L ;xfos SofDk; k|d'v,
-g]qk|;fb lwtfn_
/fqL ;d"x SofDk; k|d'v
@)^^.)!.@)

cfGtl/s ;?jf ul/Psf] af/] .

>L ;Ltf/fd lu/L


lkog
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

tkfO{n] ;fljs ¿kdf o; SofDk;sf] b}lgs lr7Lkqx¿ k'¥ofpg]


tyf n]/fpg] ;DaGwL sfd ub}{ cfpg' ePsf]df ldlt @)^^.)!.@@
b]lv tkfO{nfO{ o; SofDk;sf] lj1fg lzIff lzIf0f ljefudf lbjf ;d"xdf
/xL sfd ug{ cfGtl/s ;?jf ul/Psf] 5 .
;DalGwt ljefuLo k|d'vsf] dftxtdf /xL sfd ug'{ xf]nf .

af]wfy{
======================
!= >L ;xfos SofDk; k|d'v, lbjf
-g]qk|;fb lwtfn_
@= >L ljefuLo k|d'v
SofDk; k|d'v
lj1fg lzIff lzIf0f ljefu
@)^^.)!.@)

cfGtl/s ;?jf ul/Psf] af/] .

>L hLjg kf]v/]n


vnf;L
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

tkfO{n] ;fljs ¿kdf o; SofDk;sf] lj1fg lzIff lzIf0f ljefudf


lbjf ;d"xdf /xL sfd ub]{ cfpg' ePsf]df ldlt @)^^.)!.@@ b]lv
tkfO{nfO{ o; SofDk;sf] lr7Lkqx¿ b}lgs ¿kdf k'¥ofpg] tyf
n]/fpg] sfd ug{ cfGtl/s ;?jf ul/Psf] 5 .
;DalGwt k|d'vsf] dftxtdf /xL sfd ug'{ xf]nf .

af]wfy{
======================
!= >L ;xfos SofDk; k|d'v, lbjf
-g]qk|;fb lwtfn_
@= >L ljefuLo k|d'v
SofDk; k|d'v
lj1fg lzIff lzIf0f ljefu
@)^^.)!.@!

:ki6Ls/0f k]z ug]{ af/] .

>L lbg]zs'df/ lu/L


uf8{
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

tkfO{n] o; SofDk;sf] d"n u]6df /xL


SofDk;sf] ;'/Iffy{ uf8{sf] sfd ub}{ cfpg' ePsf]df cfˆgf]
lhDd]jf/L k"/f gu/]sf] u'gf;f cfO/x]sf] tyf ldlt @)^^ j}zfv !
( ut] ;'/Iffy{ d"n u]6df ga;]sf] kfOPsf] x'Fbf pQm lbg s] slt
sf/0faf6 cg'kl:yt /xg' ePsf] xf] ldlt @)^^.)!.@@ ut]
lbgsf] !)M)) ah] leqdf :ki6Ls/0f k]z ug{ ;"lrt ul/G5 .

af]wfy{
======================
>L bfh'efO ;]So'l/6L ;le{;
-g]qk|;fb lwtfn_
sf7df8f}+ . — cfjZos sf/afxLsf] nflu .
SofDk; k|d'v
@)^^.)!.@!

:ki6Ls/0f k]z ug]{ af/] .

>L dx]Gb| vqL


vnf;L
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ldlt @)^^ j}zfv !( ut] zlgaf/sf lbg tkfO{n] cfˆgf]


sfo{ If]qsf] sfd lhDd]af/Lk"js{ u/]sf] gb]lvPsf] x'Fbf x'Fbf
pQm lbg s] slt sf/0faf6 cg'kl:yt /xg' ePsf] xf] ldlt
@)^^.)!.@@ ut] lbgsf] !)M)) ah] leqdf :ki6Ls/0f k]z ug{ ;"lrt
ul/G5 .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.!@.@^

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

dxf]bo,
o; SofDk;sf e'tk"j{ SofDk; k|d'v tyf ;x k|fWofks >L x]d l;+x
If]qL ljut #) dlxgfb]lv b'3{6gfsf] sf/0f c;Qm x'g' ePsf] tyf
pxfFsf] cf}ifwf]krf/ / 3/ vr{sf] nflu cfly{s ;d:of k/]sf]n]
lzIffzf:q ;+sfo cGtu{tsf s'g} Ps SofDk;df dnfO{ lgo'lQmsf]
nflu l;kmfl/; u/L lbg'x'g egL >L x]dl;+x If]qLsf] >LdtL zf]ef
If]qLn] lgj]bg lbg' ePsf] x'Fbf lghnfO{ kfos kg]{ SofDk;df k|
fWofkgsf] cj;/ ldnfO lbg'x'g >Ldfg\ ;dIf l;kmfl/; ;fy cg'/f]w
ub{5' .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.!@.@&

:yfgfGt/0f af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf dx]Gb|f]bo ax'd'vL SofDk;, dGynL


/fd]5fksf] ;xdtL kq cg';f/ xfn o; SofDk;sf] z}= j= @)^%.)^^,
:gfts tx bf];|f] jif{ -SofDk; /f]n g++ @^^.)^$_ df cWoog/t
5fqf kfj{tL s8l/ofn] dx]Gb|f]bo ax'd'vL SofDk;, dGynL,
/fd]5fkdf :yfgfGt/0f x'g rfx]sf]n] ;f] sf nflu cfjZos
sfof{y{ Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

=======================
-bfjf z]kf{_
;xfos SofDk; k|d'v
@)^%.!@.@&

l;kmfl/; ul/lbg] af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns"b zfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] z}= j= @)^%.)^^ :gfts tx t];|f] jif{ SofDk; /f]n


g+= *!!.)^#, lbjf ;d"xsf 5fq o'j/fh zdf{n] lq= lj= lzIf0f
c:ktfndf pkrf/ ;xof]u kfpgsf] nflu lgj]bg k]z u/] cg';f/ lgh
ljBfyL{nfO{ ;xof]u pknAw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w ub{5' .

========================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)!.)@

lq= lj= btf{ af/] .

>L k/LIff lgoGq0f sfof{no


lq= lj=, aNv' .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;df @)^# ;fndf k|jL0ftf k|df0fkq


txdf egf{ ePsf Sof=b=g++= %#(.)^# sf o'j/fh cof{nsf]
btf{ g+= @)^@ -@))%_ ;d"x;Fu cfPsf]n] lghsf] btf{ ;fn
@)^# .@))^_ sfod u/L k7fO lbg'x'g cg'/f]w ub{5' .

========================
-bfjf z]kf{_
;= SofDk; k|d'v
@)^^.)!.)#

dgf]gog ul/Psf] af/] .

>L k|d'vHo",
cfly{s ljsf; tyf k|zf;g cg';Gwfg s]Gb| -;]8f_,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= lzIffWoIfsf] sfof{no, ;dGjo dxfzfvfsf] k=;+=r=g++=


!!!&.)^%—)^^ ldlt @)^%.!@.@) sf] kqfg';f/ To; s]Gb|df ldlt
@)^^.)!.)^ b]lv ;~rfng x'g] n]vfkfnx¿sf] @ xKt] ;]jfsfnLg
tflndsf] lgldQ o; SofDk;sf n]vfkfn >LdtL /fwfb]jL
l3ld/]nfO{ dgf]gog u/L k7fPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=====================
!= >L ;dGjo dxfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
lq= lj=, sLlt{k'/ . SofDk;
k|d'v
@= >LdtL /fwfb]jL l3ld/]
n]vfkfn,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxrn — pQm tflnddf efu lng hfg'x'g .
@)^^.)!.)$

s/f/ ;]jfdf Dofb yk af/] .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= lzIffWoIfsf] sfof{nosf] k=;+=r=g++= !^)—)^$.)^


% ldlt @)^$.!!.)* sf] kq tyf /lhi6«f/sf] sfof{no s=k|=d=zf=
sf] k=;+=r=g+= $%^( ldlt @)^%.)!.#) sf] :jLs[t kqfg';f/ o;
SofDk;df ldlt @)^%.)!.!% b]lv lzIf0f ;xfos kbdf s/f/ ;]jfdf
lgo'Qm x'g' ePsf lgDg lnlvt lzIfsx¿sf] s/f/ ;]jfsf] Dofb ldlt
@)^^.)!.!$ ;Dd ePsf]df ldlt @)^^.)!.!% b]lv k'gM !
jif{ s/f/ ;]jfsf] nflu Dofb yk ug{ cfjZos ePsf] x'Fbf Dofb yksf
nflu :jLs[lt k7fO lbg] Joj:yfsf nflu Joxf]/f l;kmfl/; ;fy cg'/f]w
ub{5' .
tkl;n
qm= gfd ljifo qm= gfd ljifo
;++ ;++
1. >L dfgl;+x dx/f e"uf]n 6. >L ltnsk|;fb zdf{
lzIff 7. >L uf}/Lk|;fb
2. >L b]j/fh cof{n bjf8L
3. >L k"0f{axfb'/ 8. >L dLg/fh hg;+Vof
yfkf clwsf/L lzIff
4. >L wd]{Gb| 9. >L jL/]Gb| nD;fn
dxh{g 10. >L
5. >L tflGqs/fh dgaxfb'/ ;'g'jf/
vgfn 11. >L ltn" yfkf >]i7 Oltxf;
qm= gfd ljifo qm= gfd ljifo
;++ ;++
lzIff 22. >L /fdrGb| vgfn
12. >L b]jaxfb'/ 23. >L ;'/]Gb|s'df/
clwsf/L v/fn
13. >L ;/:jtL VofvnL lzIffzf:q 24. >L gf/fo0fbQ
dxh{g kf}8]n
14. >L s'n/fh 25. >L xLdnfn lu/L
Gof}kfg] 26. >L s[i0f/fh 9sfn
15. >L s0f{axfb'/ 27. >LdtL pdf rGb
rf]ªjfË 28. >L dGh" pk|]tL
16. >L k'isn 9sfn 29. >L u0f]z/fh
17. >L /jLGb| clwsf/L
l;afsf]6L 30. >L lzjs'df/ uf}td
18. >L k~rnIdL k|| 31. >L ljZj/fh sfˆn]
hfktL 32. >L jf;'b]j uf}td
19. >L ljb'nf l3ld/] g]kfnL 33. >L c~hnL
bfxfn lzIff clwsf/L
20. >L b'uf{k|;fb 34. >L g/gfy n'O6]n
bfxfn 35. >L >Lk|;fb s8]n
21. >L 6Lsfaxfb'/ 
lh/]n

qm= gfd ljifo qm= gfd ljifo


;++ ;++
36. >L lji0f'xl/ bfxfn :jf÷zf lzIff 40. >L dfwjL uf}td
37. >L sf]lkns'df/ l3ld/]
yfkf 41. >L bfdf]b/ cy{zf:q
38. >L gfu]Gb| dxtf] clwsf/L lzIff
39. >L uf]ljGbk|;fb 42. >L lji0f'dfof
b]jsf]6f hf]zL
qm= gfd ljifo qm= gfd ljifo
;++ ;++
43. >L k'?iff]Qdnfn 59. >L lji0f'xl/ ;'a]bL
l;+x 60. >L s'n/fh ;]9fO{
44. >L ;l/tf pkfWofo ;fdflhs 61. >L s[i0frGb|
e§/fO{ cWoog kf}8]n
45. >L lrGtfdl0f 62. >L o1k|;fb 1jfnL
e§/fO{ 63. >L lji0f' vgfn
46. >L lblnks'df/ 64. >L /fds[i0f kGyL
e§/fO{ 65. >L l;l4/fh hf]zL
47. >L ef]h/fh /fhgLltzf:q 66. >L gjLg ;'a]bL
cfrfo{ lzIff 67. >L >Lk|;fb l3ld/]
48. >L 6]sdl0f sfsL{ c+u|]hL 68. >L /fdk|;fb
lzIff l;Ub]n
49. >L pdfgfy zdf{ 69. >L ljb'/k|;fb
50. >L lx/fnfn ;'a]bL bfxfn
51. >L ljsf; zdf{ 70. >L pd]z cfrfo{
52. >L bLkaxfb'/ 71. >L zf/bfb]jL kxf/L
sfsL{ -k08Lt_
53. >L xl/k|;fb sfkn] 72. >L g]qk|;fb lj1fg lzIff
54. >L u+ufnIdL cof{n
e08f/L 73. >L /fwfs[i0f
55. >L k|]dk|;fb pkfWofo
kf}8]n 74. >L 9fsfk|;fb
56. >L jn/fd clwsf/L c+u|]hL clwsf/L
lzIff 75. >L s'df/ vqL
57. >L lrqs'df/ bfxfn
58. >L holji0f' k|wfg ul0ft lzIff

af]wfy{
=====================
!= >Ldfg\ pks'nkltHo", -
g]qk|;fb lwtfn_
pks'nkltsf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >Ldfg\ lzIffWoIfHo",
lzIffWoIfsf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/ .
@)^%.!@.!@

;xefuL k7fOPsf] af/] .

>Ldfg\ 8LgHo"
lzIffzf:q ;+sfo,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{noaf6 ldlt @)^%.!@.!$ b]lv z}lIfs hgzlQm s]Gb|,


;fgf]l7dLdf ;~rfng x'g] ICTE sfo{qmdsf] nflu o; SofDk;af6
tkl;ndf pNn]lvt lzIfsx¿nfO{ ;xeflutfsf] nflu k7fOPsf] Joxf]/f
cg'/f]w 5 .
tkl;n
!= pk k|f= >L d's'Gbk|sfz If]qL — ul0ft lzIff — pQm tflnddf
efu lng hfg'x'g .
@= lz= ;= >L pd]z cfrfo{ — ul0ft lzIff — pQm tflnddf efu
lng hfg'x'g .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)@.@*

;xefuL k7fOPsf] af/] .

>Ldfg\ 8LgHo"
lzIffzf:q ;+sfo,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{noaf6 ldlt @)^&.)@.#) b]lv ;~rfng x'g] @ xKt] ICTE

k'gtf{huL qmfo{qmdsf] nflu o; SofDk;af6 lz= ;= >L pd]z


cfrfo{nfO{ efu lng k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

Aff]wfy{
=====================
>L pd]z cfrfo{ – pQm sfo{qmddf efu lng hfg' x'g .
-g]qk|;fb lwtfn_
lz= ;= SofDk; k|
d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^^.)!.)#

;?jf ;xdtL ;DaGwdf .

>Ldfg\ k|d'vHo",
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] rf}lsbf/ kbdf sfo{/t sd{rf/L >L ljZjgfy s]=;L= n]


cfˆgf] :jf:Yosf] sf/0f o; SofDk;df sfd ug{ ;d:of k/]sf] egL lq=
lj=, cGtu{t kfos kg]{ :yfgdf ;?jfsf] nflu lgj]bg lbPsf] x'Fbf
lghnfO{ kfos kg]{ :yfgdf ;?jf eO{ hfg ;xdtL k|bfg ul/Psf]
Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w ub{5' .

========================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)!.)$

ejg lgdf{0fsf] nflu /sd lgsfzf af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
of]hgf dxfzfvf,
pks'nkltsf] sfof{no
lq=lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] SofDk; k|d'v sfof{no, k|zf;g zfvf, n]vfzfvf, e08f/


zfvf /x]sf] ejg sl/a ^) jif{ cufl8 ag]sf] / pQm hL0f{ cj:yfdf
/x]sf] ejgaf6 xfn b}lgs sfo{ ;~rfng u/L /xg' k/]sf] 5 . ;8sdf
uf8Lx¿ rNbf ejg xlNnP/ s'g} klg a]nfdf eTsg uO{ b'3{6gf
;d]t x'g] ;Defjgf /x]sf] 5 . xfn ePsf ejgx¿ sfo{af]emsf] sf/0f
ckof{Kt /x]sf 5g\ . ;f] sfof{nox¿ ;~rfng ug{ gofF ejg lgdf{0f
ug'{ eGbf xfn k':tsfno /x]sf] e'Otn] ejgdf tnf yk u/L k'/fgf]
ejgdf /x]sf sfof{nox¿ ;~rfng ug{ sl/a ?= %),)),))).— krf;
nfv_ nfUg] ePsf] x'Fbf ljZjljBfnosf] sf]ifaf6 ejg lgdf{0fsf] nflu
pQm /sd pknJw u/fO{ lbg] :jLs[ltsf nflu cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{ tyf sfof{y{


=====================
!= >Ldfg pks'nkltHo", -
g]qk|;fb lwtfn_
pks'nkltsf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >Ldfg /lhi6«f/Ho"
/lhi6«f/sf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >Ldfg 8LgHo"
lzIffzf:q ;+sfo, lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= cfly{s k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
@)^^.)!.)$

;xfos n]]vfkfnsf] lgo'lQm ;DaGwdf .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

To; dxfzfvfsf] k=;=kmf=s=k|=d=zf=-^_ r=g++=$&@( ldlt


@)^%.!@.#! sf] kqfg';f/ Joxf]/f cjut eof] . To; dxfzfvfsf] s=k|
=d=zf=-^_ r=g++=!@%& ldlt @)^%.)^.)! sf] kqfg';f/
>L kLtfDa/ kFu]gLn] ;xfos n]vfkfnsf] kq ga'‰g] Joxf]/fsf] kq
o; SofDk;sf] k=;=r=g++= @)@—)^%.)^^ ldlt @)^
%.)^.)@ df k7fO ;lsPsf] 5 . ;fy} To; dxfzfvfsf]
k=;=kmf=s=k|=d=zf=-^_ r=g++=#@%# ldlt @)^%.!!.)$
sf] kqfg';f/ lgh kLtfDa/ kFu]gLn] ;xfos n]vfkfnsf] lgo'lQm
:jLsf/ gu/]sf] / lgh kFu]gL o; SofDk;sf] l/Qm x]=c= kbdf ldlt
@)^$.!!.!( b]lv s/f/ ;]afdf sfo{/t /xg' ePsf] 5 . s/f/ ;]jfdf
lgo'lQm ul/Psf] Joxf]/fsf] kq o; SofDk;sf] k=;+=r=g+= &^^
—)^$.)^% ldlt @)^$.!@.)% sf] kqfg';f/ To; dxfzfvfdf k7fO
;s]sf] Joxf]/f ;d]t hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w ub{5' .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
.)^%—)^^
@)^^.)!.)&

rf]/L ;DaGwdf .

>Ldfg\ sfof{no k|d'vHo",


dxfgu/Lo k|x/Lj[t, afnfh' .

o; SofDk;sf] n]vfzfvfsf] kmL sfp06/af6 ldlt @)^


%.)!.@( ut] /ftL 9f]sf kmf]/L sfp06/af6 ?= %^,!^%.— rf]/L
ePsf] ;DaGwdf rf]/x¿sf] klxrfg u/L sfg'g adf]lhd sf/afxL u/L
rf]/L ePsf] gub lkmtf{ lbnfO kfpgsf] nflu o; SofDk;sf] k=;
+=r=g+= ($!.)^$—)^% ldlt @)^%.)!.#) df lgj]bg
u/]sf]df ;f] ;DaGwdf ePsf] sf/jfxLsf] hfgsf/L k7fOlbg' x'g
cg'/f]w ub{5' . ;fy} pQm lbg To; sfof{nodf k|ltlglwn] tof/
kfg'{ ePsf] d'r'Nsfsf] Ps k|lt pknJw u/fO{lbg ;d]t cg'/f]w
ub{5' .

jf]wfy{ M
=====================
>L n]vfzfvf -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^%.!).!@

laafx btf{ af/] .

>L k~hLsflwsf/Lsf] sfof{no,


sf7df8f+} dxfgu/kflnsf, sf7df8f}+ .

pko'Q{m ;DaGwdf o; SofDk;df g/t /xg' ePsf tyf :yfoL


7]ufgf j8f g++= *, lzIf0f ;xfos >L ] j8f g++=
— ( lgjf;L >L ;Fu ldlt @)%( d+lz/ !! ut] ut] ePsf] laafxsf]
laafx btf{ u/fOlbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ul/G5 .

========================

SofDk; k|d'v
@)^^.)!.)@

sf]6]zg cfXjfg ul/Psf] af/] .

o; SofDk;sf] :jtGq ljBfyL{ o'lgog sfof{nosf] nflu kmnfd]


hf]l8Psf] d]r @@ yfg tyf s'zg d]r !% j6f vl/b ug'{ kg]
{ ePsf]n] pQm d]rx¿ k|lt yfg k|lt ;]6 s] slt b/ /]6df pknJw
u/fpg ;lsG5 ;f] sf] Joxf]/f v'nfO{ & lbg leq uf]Ko lznjGbL
sf]6]zg k]z ug{ kmlg{r/ Joj;foLnfO{ cfXjfg ul/G5 .

jf]wfy{ M
=====================
>L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^^.)!.!)

sfo{ cfb]z lbPsf] af/] .

>L h]= ;L= 6«]8;{


;fgf] uf}r/g, sf7df8f}+ .

o; SofDk;sf] :jtGq ljBfyL{ o'lgog sfof{nosf] nflu kmnfd]


hf]l8Psf] d]r @@ yfg tyf s'zg d]r !% j6f vl/b ug{ sf]6]zg dfu
ul/Psf]df tkfO{n] k]z ug'{ ePsf] sf]6]zg ;a}eGbf sd d"Nosf]
ePsf] x'Fbf pQm kmlg{r/x¿ pknAw u/fpg' x'g of] sfo{ cfb]z
lbOPsf] 5 .

jf]wfy{ M
=====================
>L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^^.)!.@!

l;kmfl/; ul/lbg] af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns"b zfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] z}= j= @)^%.)^^ :gfts tx t];|f] jif{ SofDk; /f]n


g+= #!*.)^#, lbjf ;d"xsL 5fqf OlGb/f uf}td kf}8\ofnn] lq=
lj= lzIf0f c:ktfndf pkrf/ ;xof]u kfpgsf] nflu lgj]bg k]z u/] cg';f/
lgh ljBfyL{nfO{ ;xof]u pknAw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/;
;fy cg'/f]w ub{5' .

========================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)!.@#

k|ltj]bg k]z ul/Psf] af/] .

>Ldfg\ SofDk; k|d'vHo",


dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] k=;=r=g++= @&#.)^


%–)^^ ldlt @)^%.)&.@@ sf] kqfg';f/ o; SofDk;df /x]sf]
lhG;L ;fdfgx¿sf] lg/LIf0f u/L k|ltj]bg k]z ug{ d]/f] ;
+of]hsTjdf ;ft ;b:oLo ef}lts ;Dk/LIf0f ;ldlt u7g u/L sfo{ cfb]z
lbOPsf] Joxf]/f >Ldfgdf ljlbt} 5 . ;f]xL cg'¿k lhG;L ;fdfgx¿ :
6f]/ btf{sf cfwf/df s'g s'g ;fdfg s] slt ;+Vofdf 5g\, s'g s'g
;fdfg s'g s'g :yfgdf s] s:tf] cj:yfdf /x]sf 5g\ egL k|zf;lgs
sfof{nox¿, sIff ejg, :6f]/ tyf cGo :yfgdf :ynut lg/LIf0f
ubf{ lgDgfg';f/ b]lvPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .
s_ lhG;L ;fdfgsf] ;+/If0f / ;Def/ oyf;So ePsf] kfOof] .
v_ 8]:s, a]~r, d]r, 6]a'n h:tf kmlg{r/ nufot cGo
;fdfgx¿ 6'6km'6 ePsf] cj:yfdf tTsfn g} dd{t sfo{ ug{
;s] ;fdfg a9L ;do l6sfp x'g ;Sg] b]lvG5 .
u_ ;+nUg lni6df pNn]lvt ;fdfgx¿ a]sDdf eO{ lnnfd ljqmL
ug'{ kg]{ cj:yfdf /x]sf] .
3_ cfunfuLdf hn]sf], rf]l/Psf], x/fPsf] / c;'n x'g g;Sg] b]lvPsf
lni6df pNn]lvt ;fdfgx¿ ldgfxfsf] nflu k|lqmof ul/g' kg]{ .
;+nUg M
!= lhG;L ;fdfgx¿ s'g s'g :yfgdf s] slt ;+Vofdf 5g\, ;f] pNn]v
ePsf] rf6{ yfg — @ .
@= lhG;L ;fdfgsf] :6f]/ btf{ adf]lhdsf] ;+Vof, xfn k|of]udf
cfPsf] ;+Vof, lalu|Psf] ;+Vof / gk'u ;+Vof pNN]v
ePsf] ;"rL kfgf .
#= lnnfd ljqmL ug'{ kg]{ b]lvPsf ;fdfgx¿sf] ;"rL kfgf .
$= ldgfxf k|lqmofsf nflu tof/ kfl/Psf] ;fdfgx¿sf] ;"rL kfgf .
af]wfy{
===============
!= >L n]vfzfvf, d=/= SofDk;, tfxfrn .
-bfjf z]kf{_
;xfos SofDk; k|d'v
@= >L e08f/ zfvf, d=/= SofDk;, tfxfrn .
tyf
;+of]hs
ef}lts ;Dk/LIf0f ;ldlt
@)^^.)*.@%

;"rgf .

ldlt @)^^.)*.@^ ut]sf lbg lq= lj= sf] #% cf}+


lbIffGt ;df/f]x sfo{qmd /x]sf] x'Fbf pQm lbg SofDk;
ljbf x'g] Joxf]/f ;DalGwt ;a} lzIfs, sd{rf/L tyf
ljBfyL{x¿sf] hfgsf/Lsf nflu ;"rgf ul/Psf] 5 .

========================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)!.@&

lgjf{rg pk ;ldlt u7g ul/Psf] af/] .

>L

===================================
=
================================
====
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq= lj= sd{rf/L ;+3, s]Gb|Lo gjf}+ lgjf{rg ;ldltsf] k=;


+=r=g++= !).)^%—^^ ldlt @)^^.)!.@# sf] kqfg';f/ o;
SofDk;df ldlt @)^^.)!.#! ut] ;DkGg x'g] lq= lj= sd{rf/L ;+3,
s]Gb|Lo ;ldlt lgjf{rgsf] nflu lgDg lnlvt dxfg'efjx¿ /xg' ePsf]
lgjf{rg pk ;ldlt u7g ul/Psf] 5 . lgodfg';f/ lgjf{rg ;DkGg ul/lbg'
x'g cg'/f]w 5 .

lgjf{rg pk ;ldlt
!= pk k|f= >L zfGtaxfb'/ >]i7 — ;+of]hs
@= pk k|f= >L of]u]Gb|/fh bfxfn — ;b:o
#= pk k|= >L j;Gtk|;fb k/fh'nL — ,,
jf]wfy{ M
=====================
!= >L lq=lj= sd{rf/L ;+3, -g]qk|;fb
lwtfn_
s]Gb|Lo gjf}+ lgjf{rg ;ldlt, lq= lj= sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >L lq=lj= sd{rf/L ;+3,
PsfO ;ldlt, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^^.)@.)$

ljifo kl/jt{g ;DaGwdf .

>Ldfg\ 8LgHo",
lzIffzf:q ;+sfo,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf kf7\oqmd tyf d"Nof+sg ljifosf pk k|f= kbdf :yfoL


lgo'lQm eO{ k|fWofkg/t /xg' ePsf >L rGb|axfb'/ >]i7n]
:gftsf]Q/ txdf z}lIfs Joj:yfkg tyf ;+u7gfTds Jojxf/,
Joj:yfkg ;"rgf k|0ffnL / z}lIfs of]hgf cWofkg ub}{ cfpg' ePsf]
5 . pxfFsf] cfˆgf] cWoogsf] ljifo klg z}lIfs of]hgf tyf Joj:yfkg
ePsf] x'Fbf pxfFn] kf7\oqmd tyf d"Nof+sg ljifoaf6 z}lIfs
of]hgf tyf Joj:yfkg ljifodf ljifo kl/jt{g u/L kfpg lgj]bg
ug'{ ePsf] x'Fbf ljifo kl/jt{gsf] nflu l;kmfl/; ;fy lgj]bg ;+nUg
u/L k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

jf]wfy{ M
=====================
>Ldfg\ /lhi6««f/Ho", -
g]qk|;fb lwtfn_
/lhi6««f/sf] sfof{no, lq= lj= sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v

@)^^.)@.)^

sf]6]zg cfXjfg ul/Psf] af/] .

o; SofDk;df cWoog ug]{ ljBfyL{x¿sf] nflu Onf]S6«f]lgS;


kl/ro kq tof/ u/L pknJw u/fpg tyf kmf]6f]skL ;]jf pknJw u/fpg
cfjZos ePsf] x'Fbf kl/ro kq -k|lt yfg_ tyf kmf]6f]skL -k|lt skL
l;Ën tyf af]y ;fO8_ s] slt b/ /]6df pknJw u/fpg ;lsG5, d"No
clej[l4 s/df btf{ ePsf OR5's kmd{ tyf JolQmx¿af6 sf]6]zg k]z
ug{ cfXjfg ul/Psf] 5 . sf]6]zg uf]Ko tyf lznjGbL u/L ldlt
@)^^.)@.!# ut] leq k]z ug'{ x'g ;"lrt ul/G5 .
k|fKt ePsf sf]6]zgx¿ ldlt @)^^.)@.!$ ut] lbgsf] @M))
ah] SofDk; k|d'vsf] sfof{nodf vf]lng] 5 . ;aeGbf sd d"Nosf]
sf]6]zgnfO{ dfGotf lbOg]5 .
kl/ro kq SofDk;n] pknJw u/fPsf] gd"gf adf]lhd x'g' kg]{5
. tyf kl/ro kq tyf kmf]6f]skL ug]{ d]lzg SofDk;n] pknJw
u/fPsf] sf]7fdf /fVg' kg]{5 .
SofDk;n] pknJw u/fPsf] sf]7fsf] k|lt dlxgf ?= !,%)).— sf
b/n] ef8f ltg'{ kg]{5 . ljB'tsf ;DaGwdf ;a ld6/ cg';f/ k|lt
o'lg6 ?= !).— sf b/n] ef8f a'emfpg' kg]{5 .
o;sf cnfjf cGo s'/f ;Demf}tf kqdf pNn]v eP cg';f/ x'g]5 .

af]wfy{
======================
!= >L n]vfzfvf,
-g]qk|;fb lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >L e08f/zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^^.!@.@%

;?jf ;xdtL ;DaGwdf .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj, sLlt{k'/ .

uf]/vf SofDk;df K|ffWofkg/t /xg' ePsf :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff


ljifosf pk k|f= >L ldqnfn >]i7n] cfˆgf] kfl/jfl/s sf/0fn]
ubf{ uf]/vf a;L sfo{ ug{ Hofb} g} cK7\of/f] ePsf] / sf7df8f}
a:bf ;lhnf] x'g] ePsf]n] o; SofDk;df ;?jf eO{ cfpgsf] nflu
;xdtL kfpg cg'/f]w ug'{ ePsf]df xfn o; SofDk;df zf/Ll/s lzIff
ljifo cWofkg ug]{ lzIfsx¿sf] sdL ePsf] tyf b/aGbL klg gePsf] t/
sIffef/ ePsf]n] lghnfO{ j]tnjL sfhdf ePklg ;?jf u/L k7fOlbg]
Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy ;xdtL k|bfg ul/Psf] Joxf]/f cg'/f]w
ub{5' .

af]wfy{
========================
!= >L uf]/vf SofDk;, -g]qk|;fb
lwtfn_
uf]/vf . SofDk; k|d'v
@= >L ldqnfn >]i7
pk k|fWofks, uf]/vf SofDk; .
@)^^.)@.)&

:yfgfGt/0f af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf zxLb ax'd'vL SofDk;, /fdk'/ kfNkfsf] k=;


+=r=g+= ^@.)^%—^^ ldlt @)^%.!).!& sf] ;xdtL kqfg';f/
xfn o; SofDk;sf] z}= j= @)^%.)^^, :gfts tx bf];|f] jif{
-SofDk; /f]n g++ @)@.)^$_ df cWoog/t 5fq kLtfDa/
kf]v/]nn] zxLb ax'd'vL SofDk;, /fdk'/, kfNkfdf :yfgfGt/0f x'g
rfx]sf]n] ;f] sf nflu cfjZos sfof{y{ Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

=======================

SofDk; k|d'v
@)^^.)@.)*

cWoog labfsf] kmf/fd k7fPsf] af/] .

>L ;dGjo dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf hg;+Vof lzIff ljifosf pk k|fWofks >L /d]z clwsf/Ln]


Institute for Population and Social Research (IPSR), Mahidol University, Thailand af6
ljBfjfl/lw ug{sf] nflu ldlt @)^^.)#.)! b]lv cWoog ljbf kfpgsf]
lgldQ eg{' ePsf] kmf/fd cfjZos sfof{y{ l;kmfl/; ;lxt o;} ;fy
k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
======================
>L /d]z clwsf/L -g]qk|;fb
lwtfn_
pk k|fWofks SofDk;
k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^^.)@.!)

clgjfo{ cjsfzsf] ljj/0f k7fOPsf] af/] .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] k=;=kmf=s=k|=d=zf=-^_ r=g+=


#&#* ldlt @)^%.!!.@^ sf] kq k|fKt eof] . xfn o; SofDk;df
of]hgf dxfzfvf lq= lj= af6 j]tnjL sfhdf cfO{ sfo{/t /xg' ePsL
pk k|zf;s >LdtL ck0ff{ k|wfgn] pd]/sf] sf/0f ldlt @)^^.)%.!^
ut]b]lv clgjfo{ cjsfz k|fKt ug'{ x'g] x'Fbf pxfFn] eg'{ ePsf]
kmf/d o;};fy ;+nUg u/L cfjZos sfof{y{ k7fOPsf] Joxf]/f
cg'/f]w 5 .

af]wfy{
========================
!= >L of]hgf dxfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
lq=lj=, sLlt{k'/ . SofDk;
k|d'v
@= >L n]vfzfvf
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
#= >LdtL ck0ff{ k|wfg
pk k|zf;s
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^^.)@
.!)

;xefuL k7fOPsf] af/] .

>L ;fgf]l7dL SofDk;,


;fgf]l7dL .

To; SofDk;sf] k=;+=r=g++= &!*.)^%—)^^ ldlt


@)^^.)@.)^ sf] kq k|fKt eof] . ldlt @)^^.)@.!! / !@ ut]
;~rfng x'g] cWofkg cEof; lzIf0f ;DaGwL k'gtf{huL sfo{zfnf
tflnddf o; SofDk;af6 pk k|fWofks >L rGb|axfb'/ >]i7nfO{
;xeflutfsf nflu k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

af]wfy{
======================
>L rGb|axfb'/ >]i7 -
g]qk|;fb lwtfn_
pk k|fWofks SofDk;
k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn . — pQm sfo{qmddf efu lng hfg'
x'g .
@)^^.)@.!!

;x'lnot pknJw u/fOlbg] af/] .

>Ldfg\ lgb]{zsHo"
lzIf0f c:ktfn,
lq= lj=, dxf/fhu~h .

o; SofDk;df :yfoL ;]jfdf sfo{/t sd{rf/L >L ljdnf lji6 k|;'tL ;]jfsf]
nflu To; lzIf0f c:ktfndf /xg'' ePsf] x'Fbf lghnfO{ lq= lj=
lgodfg';f/ k|fKt x'g] ;'ljwf pknAw u/fOlbg' x'g l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w ub{5' .

jf]wfy{
======================
>L ljdnf lji6 -g]qk|;fb
lwtfn_
a's r]s/, SofDk; k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^^.)@.!!

pkl:ylt af/] .

ldlt @)^^.)@.!$ ut] lalxaf/ lbgsf] !M)) ah] SofDk; k|d'vsf]


sfof{nodf a}7s a:g] ePsf] x'Fbf pkl:yltsf nflu cg'/f]w 5 .
tkl;n
!= 8f= s[i0feQm dxh{g — ;= Sof= k|=
@ >L bfjf z]kf{ — ;= Sof= k|=
#= >L ;fw'/fd cof{n — ;= Sof= k|=
$= k|f= pk]Gb|s'df/ sfsL{ — ;efklt, g]= k|f= ;+3, d= /=
Sof= PsfO ;ldlt .
%= >L j;Gtk|;fb k/fh'nL — pk k|zf;s
^= >L lzjk|;fb b'jf8L — ;efklt, lq= lj= s= ;+3, d= /= Sof=
OsfO ;ldlt .
&= >L pQdk|;fb ?kfv]tL — n]vf clws[t
*= >L cf]dk|sfz rf}w/L — ;xfos k|zf;s
(= >LdtL OlGb/f cof{n — ;xfos nfOa|]l/og
!)= >L /fdaxfb'/ >]i7 — x]= c=
!!= >L clgns'df/ l/hfn — ;efklt, :jljo', d= /= SofDk;, tfxfrn .

5nkmnsf ljifox¿
!= lq= lj= lgod ;+zf]wg ;DaGwdf .
@= lq= lj= :j0f{ hoGtL dgfpg] af/] .
=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)@.@^

;l~rt labf tyf ;'ljwfsf]] /sd lgsf;f af/] .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df k|fWofkg/t /xg' ePsf pk k|fWofks >L


dfwjs[i0f >]i7sf] ldlt @)^^.)!.)% ut]sf lbg lgwg ePsf] /
jxfFn] kfpg] la/fdL labf, cf}ifwf]krf/ ;'ljwf, ;~rosf]if, gful/s
nufgL sf]if tyf lq=lj= lgodfg';f/ kfpg] cGo /sd pknJw u/fOlbg
d[To' btf{ tyf gftf k|dfl0ft kqsf] k|ltlnlk /fvL pxfFsf] >LdtL
OlGb/f >]i7 k|wfgn] lgj]bg lbg' ePsf] x'Fbf cfjZos /sd lgsf;f
ul/lbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' . lgh >]i7n] rfn'
cf= j= @)^%.)^^ df dfl;s tnj ?= !&,(*&.— vfOkfO cfpg'
ePsf] / lghsf] sd{rf/L ;~rosf]if qmdf+s !)#*( /x]sf] tyf pQm
cjlw;Dd pkef]u u/L lj/fdL ljbf lbg @!( #÷$ ;l~rt /x]sf] /]s8{af6
b]lvg cfPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 . ;fy} pxfF;Fu SofDk;sf] s'g}]
n]gb]g afls aSof}tf g/x]sf] Joxf]/f ;d]t cg'/f]w 5 .

af]wfy{
========================
!= >L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >L gful/s nufgL sf]if,
sf7df8f}+ .
#= >LdtL OlGb/f >]i7 k|wfg
sf7df8f}+ .
@)^^.)@.!!

k"j{ :jLs[ltsf] kmf/fd k7fPsf] af/] .

>L ;dGjo dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf :yfoL n]vfkfn >L /fwfb]jL l3ld/]n] Global Open

University, Nagaland, India af6 Masters in Woman Studies cWoogsf] nflu


k"j{ :jLs[ltsf] lgldQ eg{' ePsf] kmf/fd cfjZos
sfof{y{ l;kmfl/; ;lxt o;} ;fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
======================
>L /fwfb]jL l3ld/] -g]qk|;fb
lwtfn_
n]vfkfn SofDk; k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^^.)@.!!

Ps nfOg 6]lnkmf]g pknJw u/fO lbg] af/] .

>L g]kfn 6]lnsd


b'/;~rf/ sfof{no
5fpgL, sf7df8f+} .

o; SofDk;df cWofkg/t ;x k|fWofks >L zflGtk|;fb 9sfnn] cfˆgf]


lgjf;:yfg sf=d=g=kf= !#, rfun, sf7df8f}+df Ps nfOg
6]lnkmf]g h8fg u/fO kfpg lbg' ePsf] ;Ssn} lgj]bg o;};fy ;
+nUg u/L cfjZos sfof{y{ l;kmfl/;;fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w
ub{5' .

;+nUg M lgj]bg Ps .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)@.!!

Ps nfOg 6]lnkmf]g pknJw u/fO lbg] af/] .

>L g]kfn 6]lnsd


b'/;~rf/ sfof{no
5fpgL, sf7df8f+} .

o; SofDk;df cWofkg/t pk k|fWofks >L s]zj clwsf/Ln] cfˆgf]


lgjf;:yfg tfxfrn, sf7df8f}+df Ps nfOg 6]lnkmf]g h8fg u/fO
kfpg lbg' ePsf] ;Ssn} lgj]bg o;};fy ;+nUg u/L cfjZos
sfof{y{ l;kmfl/;;fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

;+nUg M lgj]bg Ps .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)@.!@

:yfgfGt/0f af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf uNofª ax'd'vL SofDk;, huqb]jL, uNofªsf]


k=;+=r=g+= %&.)^%—^^ ldlt @)^^.)@.!) sf] ;xdtL
kqfg';f/ xfn o; SofDk;sf] z}= j= @)^%.)^^, :gfts tx bf];|f]
jif{ -SofDk; /f]n g++ ^&%.)^$_ df cWoog/t 5fqf /Ggtf
u}x|]n] uNofª ax'd'vL SofDk;, huqb]jL, uNofªdf :yfgfGt/0f
x'g lgj]bg lbPsfn] ;f] sf nflu cfjZos sfof{y{ Joxf]/f cg'/f]w
ub{5' .

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)@.!@

:yfgfGt/0f af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf uNofª ax'd'vL SofDk;, huqb]jL, uNofªsf]


k=;+=r=g+= %&.)^%—^^ ldlt @)^^.)@.!) sf] ;xdtL
kqfg';f/ xfn o; SofDk;sf] z}= j= @)^%.)^^, :gfts tx bf];|f]
jif{ -SofDk; /f]n g++ ^&%.)^$_ df cWoog/t 5fqf /Ggtf
u}x|]n] uNofª ax'd'vL SofDk;, huqb]jL, uNofªdf :yfgfGt/0f
x'g lgj]bg lbPsfn] ;f] sf nflu cfjZos sfof{y{ Joxf]/f cg'/f]w
ub{5' .

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)@.!@

:yfgfGt/0f af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf b]pv'/L ax'd'vL SofDk;, ndxL, b]pv'/L


bfªsf] k=;+=r=g+= ^&.)^%—^^ ldlt @)^^.)@.!! sf] ;xdtL
kqfg';f/ xfn o; SofDk;sf] z}= j= @)^%.)^^, :gfts tx bf];|f]
jif{ -SofDk; /f]n g++ (%#.)^$_ df cWoog/t 5fq ljlkg
k'nfdLn] b]pv'/L ax'd'vL SofDk;, ndxL, b]pv'/L bfªdf
:yfgfGt/0f x'g lgj]bg lbPsfn] ;f] sf nflu cfjZos sfof{y{ Joxf]/f
cg'/f]w ub{5' .

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)@.!#

l;kmfl/; ul/lbg] af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns'b zfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df z}= j= @)^%.)^^ :gfts tx bf];|f] jif{, /f]n g++


@^% sf 5fq uf]kfnk|;fb Gof}kfg]n]] lq= lj= lzIf0f c:ktfndf
pkrf/ ;xof]u kfpgsf] nflu lga]bg k]z u/] cg';f/ lgh 5fqnfO{
;xof]u pknAw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w 5 .

========================

SofDk; k|d'v
@)^^.)@.!#

/dfgf lbOPsf] af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
cEof; lzIf0f ljefu,
lzIffzf:q s]Gb|Lo ljefu
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf To; sfof{nosf] r= g++= $**.)^%—)^^


ldlt @)^^.)!.)& sf] kqfg';f/ To; ljefudf :gftsf]Q/ txdf cWoog/t
tkl;ndf pNn]lvt lj1fg lzIff d"n ljifo lnPsf ljBfyL{x¿n] o;
SofDk;df ldlt @)^^.)!.)* b]lv @)^^.)@.!# ut];Dd cfkgf]
cEof; lzIf0f k"/f ug'{ ePsf]n] ldlt @)^^.)@.!$ b]lv nfu" x'g]
u/L of] /dfgf kq lbOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

tkl;n
!= >L of]Uo/fh k|;fO{
@= >L /fhg cof{n
#= >L ¿kf kf}8]n
$= >L 3gZofd ofbj
========================

SofDk; k|d'v
@)^^.)@.!#

:yfgfGt/0f af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf >L dxfFsfn SofDk;, uf]6Lv]n nlntk'/sf]


ldlt @)^%.!@.@* sf] ;xdtL kqfg';f/ xfn o; SofDk;sf] z}= j=
@)^%.)^^, :gfts tx bf];|f] jif{df cWoog/t tkl;ndf pNn]lvt 5fq
5fqfx¿n] >L dxfFsfn SofDk;, uf]6Lv]n nlntk'/df :yfgfGt/0f x'g
lgj]bg lbPsfn] ;f] sf nflu cfjZos sfof{y{ Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

tkl;n
!= d~h' ltdlN;gf, SofDk; /f]n g+= $$#.)^$
@= s[i0fdfg nfdf, SofDk; /f]n g+= !^@.)^$
=======================

SofDk; k|d'v
@)^^.)@.!$

;"rgf .

o; SofDk;df ldlt @)^^.)@.!& b]lv @)^^.)@.#! ut];Dd


!% lbg udL{] labf x'g] ePsf] x'Fbf pQm cjlw e/L
k':tsfnoaf6 k':ts n]gb]g sfo{ aGb x'g] Joxf]/f hfgsf/L
u/fOG5 .

========================
-OlGb/f cof{n_
;xfos nfOa|]l/og
@)^^.)@.!$

;dy{g k7fO lbg] af/] .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] k= ;+= r= g+= *%@.)^%—)^^ ldlt


@)^^.)!.@@ tyf k= ;+= r= g++= **$.)^%—)^^ ldlt
@)^^.)!.@ sf] kqfg';f/ qmdzM >L d'gf s§]nnfO{ o; SofDk;sf]
l/Qm pk nfOa|]l/og kbsf] b/aGbLaf6 tnj vfg] u/L x]= c= kbdf
s/f/ ;]jfdf lgo'Qm u/L sfddf nufOPsf] tyf >L z+e'k|;fb
clwsf/LnfO{ SofDk;df l/Qm /x]sf] lkog kbdf s/f/ ;]jfdf sfddf
nufOPsf] x'Fbf ;dy{g kfpg :jLs[ltsf nflu cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
========================
>L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^^.)@.!&

/fo pknJw u/fO lbg] af/] .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] k=;+=kmf= -sfh_ s=k|=d=zf= -@_


r=g+= %#*) ldlt @)^^.)@.!! sf] kq k|fKt eof] .
g]kfn ;/sf/ /fli6«o of]hgf cfof]usf] ;lrjfnosf] ;b:o kbdf
lgo'lQm x'g' ePsf o; SofDk;sf ;x k|fWofks >L k|]daxfb'/
s'Fj/nfO{ ldlt @)^%.!).)@ b]lv sfhsf] Joj:yf ldnfO lbg cg'/f]w
u/L lgj]bg eP cg';f/ lghnfO{ a]tnjL sfh :jLs[ltsf] nflu l;kmfl/;
ul/Psf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

af]wfy{
========================
>L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^^.)@.!&

yk cWoog ljbf af/] .

>L k|d'vHo",
;dGjo dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf c+u|]hL ljifosf pk k|f= >L uf]kfnk|;fb


kf08]n] hjfx/nfn g]x? ljZjljBfnoaf6 Ph. D. ul//xg' ePsf]df ldlt
@)^^.)$.)^ ut] pxfFsf] cWoog ljbfsf] cjlw ;dfKt x'g] ePsf]
x'Fbf k'gM yk ljbf kfpg cg'/f]w u/L lgj]bg ug'{ ePsf]df ldlt
@)^^.)$.)& af6 yk ljbf :jLs[ltsf nflu lgj]bg / k|ult ljj/0f kq
o;};fy ;+nUg u/L l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=======================
>L uf]kfnk|;fb kf08] -
g]qk|;fb lwtfn_
pk k|f= SofDk;
k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^^.)@.@@
k"j{ :jLs[ltsf] kmf/fd k7fPsf] af/] .

>L ;dGjo dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff ljifosf pk k|fWofks >L d]3gfy


af:tf]nfn] ljBfjfl/lwsf] nflu k"j{ :jLs[ltsf] lgldQ eg{' ePsf]
kmf/fd cfjZos sfof{y{ l;kmfl/; ;lxt o;} ;fy k7fOPsf] Joxf]/f
cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
======================
>L d]3gfy af:tf]nf -g]qk|;fb
lwtfn_
pk k|fWofks SofDk;
k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^^.)#.!@
cfjZos ljZjljBfnodf kqfrf/ ul/lbg] af/] .

>L ;dGjo dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] k=;=r=g+= (%*.)^%—)^^ ldlt @)^^.)@.@@


sf] To; dxfzfvfdf k7fOPsf] kqfg';f/ o; SofDk;sf :jf:Yo tyf zf/Ll/s
lzIff ljifosf pk k|fWofks >L d]3gfy af:tf]nfn] ljBfjfl/lwsf] k"j{
:jLs[ltsf] lgldQ To; dxfzfaf6 cfjZos ljZjljBfnodf kqfrf/ ul/lbgsf]
nflu cg'/f]w u/L lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos sfof{y{ l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
======================
>L d]3gfy af:tf]nf -g]qk|;fb
lwtfn_
pk k|fWofks SofDk;
k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^^.)#.!(
kqfrf/ ug{ :jLs[lt af/] .

>L ;dGjo dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff ljifosf pk k|fWofks >L d]3gfy


af:tf]nfn] ljBfjfl/lw ug{sf nflu ljleGg ljZjljBfnodf kqfrf/ ug{
:jLs[ltsf nflu cg'/f]w u/L lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos
sfof{y{ l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
======================
>L d]3gfy af:tf]nf -g]qk|;fb
lwtfn_
pk k|fWofks SofDk;
k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^^.)@.@$

;?jf ;xdtL ;DaGwdf .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf cy{zf:q lzIff ljifosf pk k|fWofks >L /fh]Gb|s'df/


kf]v|]n]n] lq= lj= SofDk;, cy{zf:q lzIff ljefu sLlt{k'/df ;?jf eO
hfgsf] nflu ;?jf ;xdtL kfpFm egL lbPsf] lgj]bg cg';f/ pQm
ljefudf ;?jf eO hfgsf nflu l;kmfl/;;fy ;xdlt k|bfg ul/Psf] Joxf]/f
cg'/f]w 5 .

;+nUg M lgj]bg kq yfg Ps .

af]wfy{
========================
!= >L lq= lj= SofDk;, cy{zf:q lzIff ljefu -
g]qk|;fb lwtfn_
sLlt{k'/ . SofDk; k|d'v
@= >L /fh]Gb|s'df/ kf]v|]n
pk k|fWofks, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^^.)@.@%

:ynut a}7sdf pkl:ylt af/] .

>Ldfg\
===================================
======
================================
=========

dxf]bo,
pQm ;DaGwdf o; dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrnsf] SofDk; ejg, v]n
d}bfg / cGo hldg SofDk;n] ef]urng ul//x]sf] t/ sfg'gL ¿kn]
ef]u clwsf/ ge} pQm hldg g]kfn ;/sf/, lzIff dGqfnosf] gfddf
/x]sf] / ljut nfdf] ;dob]lv SofDk;sf] :jfldTjdf Nofpg] ;Gbe{df
k|of; eO{ /xFbf lzIff dGqfnosf] ldlt @)^#.)#.@% sf] lg0f{o
cg';f/ :ynut a}7ssf nflu lhNnf lzIff sfof{no, ljBfno lzIfs
lstfjvfgf, SofDk; / lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{no nufot lzIff
dGqfnosf] pRr :t/Lo k|ltlglw ;d]t ;xefuL x'g] u/L :ynut a}7s
a:g' kg]{ ePsf]n] a}7sdf pkl:yltsf nflu cg'/f]w 5 .
sfo{qmd
ldlt M @)^^.)@.@(
;do M lbp;f] !M)) ah] .
:yfg M dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
========================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
ldlt M@)^^.)@.@%

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq=lj=, sLlt{k'/ .
dfkm{t M >L of]hgf dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/

ljifo M /flhgfdf af/] .

dxf]bo,
d lq= lj= ;]jfsf] pk k|zf;s kbdf sfo{/t /xb} cfPsf]df
xfn d]/f] :jf:Yosf] sf/0fn] ;]jfnfO{ lg/Gt/tf lbg
c;dy{ ePsf] x'Fbf lgj[lQe/0f kfpg] u/L ldlt @)^^.)#.)!
b]lv nfu" x'g] u/L pk k|zf;s kbaf6 /flhgfdf k]z u/]sf]
5' .

ejbLof,

====================
ck0ff{ k|wfg
pk k|zf;s
of]hgf dxfzfvf, lq=
lj=, sLlt{k'/
xfn M dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
-j]tnjL sfh_
@)^^.)@.@%

/fo ;'emfj pknJw u/fOPsf] af/] .

>L k|d'v sfg'gL ;Nnfxsf/sf] sfof{no,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] k=;+=r+=g++= &*.)^%—)^^ ldlt


@)^^.)!.)@ sf] kq k|fKt eof] . lq= lj= sf] jt{dfg P]g lgod /
sfo{ Joj:yfkg k|0ffnLdf lgDg Joj:yf ;+zf]wg÷kl/dfh{g
ug'{ kg]{ b]lvPsf]n] To; ;DaGwL kfgf @, ;+nUg u/L k7fOPsf]
Joxf]/f cg'/f]w 5 .

========================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^%.!@.)%

gfdfjnL k7fPsf] af/] .

>Ldfg\ 8LgHo",
8Lgsf] sfof{no,
lzIffzf:q ;+sfo,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] k=;+=r+=g++= $!%.)^%—)^^ ldlt @)^%.!


@.)! sf] kq k|fKt eof] . cfufdL z}lIfs zqb]lv tLg jif]{ aL= P8=
txdf Information & Communication Technology Education (ICTE) ljlzi6Ls/0f ljifo
cWofkgsf] nflu sDKo'6/ ;DaGwL lzIfs k|lzIfs tflnddf efu lng
lgDg lnlvt lzIfsx¿nfO{ k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .
tkl;n
!= pk k|fWofks >L d's'Gbk|sfz If]qL
@= lzIf0f ;xfos >L pd]z cfrfo{

========================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)@.@^

/flhgfdf af/] .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= pks'nkltsf] sfof{no, of]hgf dxfzfvf, sLlt{k'/df


kb:yfkgf eO{ xfn o; SofDk;df j]tnjL sfhdf /xg' ePsL pk k|zf;s
>LdtL ck0ff{ k|wfgn] cfˆgf] :jf:Yosf] sf/0f kbdf
/xL] ;]jfnfO{ lg/Gt/tf lbg c;dy{ ePsf] egL ldlt @)^^.)#.)!
b]lv nfu" x'g] u/L pk k|zf;s kbaf6 /flhgfdf lbg' ePsf] x'Fbf
pxfFsf] /flhgfdf kqsf] ;Ssn} k|lt :jLs[ltsf nflu o;} ;fy k7fO{sf]
Joxf]/f cg'/f]w ub{5' . pxfF;Fu o; SofDk;sf] s'g} n]gb]g afls
g/x]sf] Joxf]/f ;d]t cg'/f]w 5 .

af]wfy{
========================
!= >L of]hgf dxfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
lq= lj= sLlt{k'/ . SofDk;
k|d'v
@= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
#= >LdtL ck0ff{ k|wfg .
@)^^.)@.@^

xflh/L ljj/0f k7fPsf] af/] .

>L cfly{s k|zf;g dxfzfvf,


lq=lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] k=;+=r=g++= &^^.)^%—)^^ ldlt @)^


%.!@.!* sf] kqfg';f/ ldlt @)^% r}q !( ut] b]lv To; dxfzfvfdf
tnjL sfhdf hfg' ePsf n]vf lgoGqs >L eut a:g]tsf] xflh/L ljj/0f
lgDgfg';f/ /x]sf] 5 .
tkl;n
ldlt @)^% r}q !* ut];Dd afFls ldlt @)^% r}q d;fGt;Dd afFls
ljbf ljbf
Sof= lj= kj{ ljbf 3/ ljbf lj/fdL ljbf
!
! lbg ^ lbg @)@ ÷@ lbg %!# !÷$
lbg

af]wfy{
========================
>L eut a:g]t, -g]qk|;fb
lwtfn_
n]vf lgoGqs, SofDk;
k|d'v
cfly{s k|zf;g dxfzfvf, lq= lj= sLlt{k'/ .
@)^^.)@.@*

hfgsf/L k7fPsf] af/] .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] k=;=kmf= -s/f/_ s=k|=d=zf= -@_


r=g+= %*%* ldlt @)^^.)@.!& sf] kqfg';f/ o; SofDk; cGtu{t
s]Gb|sf] :jLs[ltaf6 s/f/ ;]jfdf lgo'Qm eO xfn;Dd sfo{/t
lzIfsx¿sf] ljj/0f e/L k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

========================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)@.@*

k|sfzg k7fPsf] af/] .

>L pks'nkltsf] sfof{no,


;"rgf zfvf,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

lqe'jg ljZjljBfnosf] %) cf}F :j0f{ hoGtL dgfpg] qmddf To;


zfvfaf6 dfu eP cg';f/ o; SofDk;af6 k|sfzg ePsf lgDg lnlvt k|
sfzgx¿ o;} kq;fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .
tkl;n
!= lzIfs hg{n — cui6 @))$ —
yfg b'O{
@= lq=lj= sd{rf/L ;+3, d=/=Sof= OsfO ;ldlt, tfxfrn :dfl/sf
— yfg b'O{
#= ;+ud — :jtGq ljBfyL{ o'lgog, jflif{s d'vkq — @)^%
— yfg b'O{

========================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)@.@*

sfh lkmtf{ k7fOPsf] af/] .

>LdtL ck0ff{ k|wfg


pk k|zf;s
xfn — dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{no, sd{rf/L k|zf;g dxfzfvfsf] k=;


+=s=k|=d=zf= -#_ r=g++ !#$% ldlt @)^%.)^.)* sf]
kqfg';f/ of]hgf dxfzfvfaf6 o; SofDk;df j]tnjL sfhdf /xg' ePsf]df
ldlt @)^^.)@.@( b]lv tkfO{nfO{ sfh lkmtf{ k7fOPsf] 5 .
of]hgf dxfzfvfdf xflh/ x'g hfg cg'/f]w 5 .

af]wfy{
========================
!= >L of]hgf dxfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
lq= lj= sLlt{k'/ . SofDk;
k|d'v
@= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj= sLlt{k'/ .
#= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj= sLlt{k'/ .
$= >L b/aGbL o'lg6,
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, lq= lj= sLlt{k'/ .
%= >L sDKo'6/ o'lg6,
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, lq= lj= sLlt{k'/ .
^= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

@)^^.)@.#!

hUuf btf{ gfd;f/L ;DaGwdf .

>L k|d'vHo"
;fdfGo k|zf;g dxfzfvf,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;n] w]/} jif{ cl3b]lv sIff ejg, k|zf;lgs ejg, v]n


d}bfg / cGo sfdsf] nflu ef]urng ul//x]sf] hUuf g]kfn ;/sf/, lzIff
dGqfnosf] gfddf /x]sf] tyf sfg'gL ¿kn] ef]u clwsf/ SofDk;nfO{
gePsf] / ljut nfdf] ;dob]lv SofDk;sf] :jfldTjdf Nofpg] ;Gbe{df
k|of; eO{ /xFbf tyf SofDk;sf] ef}lts ljsf;sf] nflu bftfx¿;Fu
5nkmn x'Fbf SofDk;sf] gfddf hUuf ePsf] cj:yfdf dfq ;xof]u
ug]{ k|ltj4tf ;d]t JoQm x'Fb} cfPsf] x'Fbf lzIff dGqfnosf] ldlt
@)^#.)#.@% sf] lg0f{o cg';f/ hUUff btf{ ug]{ ;DaGwdf
lhNnf lzIff sfof{no, ljBfno lzIfs lstfjvfgf, SofDk; / lq= lj=
/lhi6«f/sf] sfof{no nufot lzIff dGqfnosf] pRr :t/Lo k|ltlglw ;d]t
;xefuL x'g] u/L :ynut a}7s af]nfpg] Joj:yf eP cg';f/ ldlt
@)^^.)@.@( ut] dx]Gb|/Tg SofDk;df a;]sf] pQm sfof{nosf
k|ltlglwx¿sf] a}7sn] SofDk;sf] gfddf hUuf btf{ u/fO lbg]
Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy lq= lj=, s]Gb|Lo sfof{no dfkm{t lzIff
dGqfnodf cg'/f]w ug]{ lg0f{o ePsf] x'Fbf Joxf]/f cfjZos
sfof{y{ cg'/f]w ub{5' .

========================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v

@)^^.)#.)@

5kfO ul/lbg] af/] .

>L k|d'vHo",
lq= lj= 5fkfvfgf, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] nflu tkl;ndf n]lvPsf kmf/dx¿ 5kfO ul/lbg' x'g


cg'/f]w ub{5' . ;fdfg k|fKt ePkl5 ljnsf] e'QmfgL ul/g] 5 .
tkl;n
!= kf7\of+z btf{ kmf/d — %) Kof8 — !)) k|ltsf] !
Kof8
@= lzIfs sd{rf/L ljbfsf] ljj/0f — % Kof8 — ,,
#= lzIf0f cEof; kmf/d — !) Kof8 — ,,

af]wfy{
====================
>L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^^.)#.)@

ldlt ;+zf]wg ;DaGwdf .

>L k|d'vHo",
;dGjo dxfzfvf,
lzIffWoIfsf] sfof{no
lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] k=;+=;=zf= -$_ :jfWofog !@%*.)^%


—)^^ ldlt @)^^.)@.#! sf] kq k|fKt eof] . o; SofDk;sf ;x k|f=
>LdtL lgd{nf zdf{n] ldlt @)^^.)#.)! b]lv nfu" x'g]u/L Ps
jif{sf] :jfWofog ljbf dfu ug'{ ePsf]df pxfFn] k'gM ldlt ;+zf]wg
u/L @)^^.)$.)! af6 :jfWofog ljbf :jLs[ltsf nflu cg'/f]w
ug'{ ePsf] x'Fbf cfjZos sfof{y{ l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
====================
>LdtL lgd{nf zdf{, -
g]qk|;fb lwtfn_
;x k|f= SofDk;
k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^^.)#.)$

r]s k|fKt ePsf] af/] .

>Ldfg\ cWoIfHo",
ljZjljBfno cg'bfg cfof]u
;fgf]l7dL, eQmk'/ .

To; cfof]usf] k=;+=r=g+= !!&.)^%—)^^, ldlt @)^^.)#.)$


sf] kqfg';f/ bf];|f] pRr lzIff kl/of]hgf cGtu{t Incentive Grants

zLif{sdf t];|f] tyf clGtd ls:tf afkt ?= %%,))).— sf]


/f=jf=a}=, zfvf sfof{no ;fgf]l7dLsf] r]s yfg ! k|fKt ePsf]
Joxf]/f cg'/f]w 5 . ;fy} pQm ldltsf] kqsf] Joxf]/fdf ?= %%,))).
— k5fl8 cIf/]kL ?= ;f7L xhf/ pNn]v eP/ cfPsf] x'Fbf ;f] ;Rofpg
x'g ;d]t cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=======================
>L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^^.)#.)&

gful/stfsf] k|df0fkq pknAw u/fOlbg] af/] .

>L lhNnf k|zf;g sfof{no,


aa/dxn, sf7df08f} .

o; SofDk;df :yfoL ;]jfdf k|fWofkg/t /xg' ePsf pk k|fWofks >L


uf]ljGbaxfb'/ s6jfnsf] ldlt @)$(.!@.#) df hGd ePsf 5f]/f ljZjf;
s6jfnnfO{ g]kfnL gful/stfsf] k|df0fkq cfjZos ePsf] x'Fbf
gful/stfsf] k|df0fkq pknAw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w u/L
lgj]bg lbg' ePsf] x'Fbf ;f] sf] nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=====================
!= >L sf7df8f}+ dxfgu/kflnsf -
g]qk|;fb lwtfn_
sf7df8f}+ . SofDk;
k|d'v
@= >L uf]ljGbaxfb'/ s6jfn
pk k|f=,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^^.)#.)&

hfgsf/L ;DaGwdf .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] k=;+=s=k|=d=zf= -@_ r=g++= ^%!% ldlt


@)^^.)#.)# sf] kq k|fKt eof] . o; SofDk;df ljleGg ljifosf]
lzIf0f ;xfos kbdf s/f/ ;]jfdf lgo'Qm x'g' ePsf &% hgf lzIfs
dWo] lgDg lnlvt dxfg'efjx¿n] ljleGg ljBfnosf] lzIfs kbaf6
/flhgfdf u/L o; SofDk;df a'emfpg' ePsf] kqsf] k|ltlnlk cfjZos
hfgsf/Lsf nflu ;+nUg u/L k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 . o;
;DaGwdf cGo ph'/L gk/]sf] Joxf]/f ;d]t cg'/f]w 5 .

tkl;n
!= >L ;/:jtL VjfvnL — lzIfs kbaf6 /flhgfdf u/L cfpg'
ePsf]
@= >L ljsfz zdf{ — ,,
#= >L gf/fo0fbQ kf}8]n — ,,
$= >L ljb'nf l3ld/] — ,,
%= >L /ljGb|| l;jfsf]6L — ,,
^= >L lzjs'df/ uf}td — ,,
&= >L pd]z cfrfo{ — Nofj clzi6]06 -s/f/_ kbaf6
/flhgfdf u/L cfpg' ePsf]

====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)#.)*

kL=Pr=8L= cWoog ljbf af/] .

>L lzIffWoIfsf] sfof{no,


;dGjo dxfzfvf,
lq= lj= sLlt{k'/

o; SofDk;sf cy{zf:q ljifosf pk k|fWofks >L tf/faxfb'/


g]kfnn] kL=Pr=8L= cWoogsf nflu ljbf dfu ug'{ ePsf]df lq=
lj= lgodfg';f/ lghnfO{ lghsf] kqfg';f/ Ps jif{sf] cWoog ljbf
:jLs[tsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .
;+nUg M cWoog ljbf kmf/d yfg — @ .

===================
====
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)#.)*

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
cg';Gwfg dxfzfvf,
lq= lj= sLlt{k'/

o; SofDk;sf e"uf]n tyf hg;+Vof lzIff lzIf0f ljefusf pk k|


fWofks >LdtL rGb|s]z/L >]i7n] To; dxfzfvfsf] ;"rgf
cg';f/ ædft[ tyf jfn d[To'sf] l:yltÆ ljifodf n3" cg';Gwfg
ug{ lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos sfof{y{ l;kmfl/; ;fy cg'/f]w
ub{5' .
;+nUg M lghsf] ;Ssn} lgj]bg yfg — ! .
n3" cg';Gwfg ;DaGwL k|kf]hn — yfg ! .

===================
====
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)#.)*

sDKo'6/ pknJw u/fO lbg] af/] .

>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj= sLlt{k'/

o; SofDk;df k|jL0ftf k|df0fkq, :gfts tyf :gftsf]Q/ txsf


sIffx¿df k|eftLo, lbjf tyf /fqL ;d"xdf u/L sl/j !@,)))
ljBfyL{x¿ cWoog/t /x]sf 5g\ . ljBfyL{sf] a9\bf] rfk tyf
sfo{af]emsf] sf/0f sDKo'6/ k|0ffnLaf6
;Dk"0f{ sfo{x¿ ug{ u/fpg cToGt cfjZos ePsf] x'Fbf o;
SofDk;sf] k|zf;g zfvf, k/LIff zfvf, n]vf zfvf, ljBfyL{ sNof0f tyf
v]ns"b zfvf tyf lzIf0f ljefux¿ ;d]tsf] nflu !) yfg sDKo'6/ ;]6
cTofjZos ePsf] x'Fbf lk|G6/ tyf o'=lk=P;= ;lxt sDKo'6/ ;]6
pknJw u/fO lbg] Joj:yfsf nflu >Ldfg\ ;dIf ljgd| cg'/f]w ub{5' .

===================
====
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)#.)(

:yfgfGt/0f af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf >L gLns07 SofDk;, wflb+ua];L,


wflb+usf] ldlt @)^^.)!.)( sf] ;xdtL kqfg';f/ xfn o; SofDk;sf]
z}= j= @)^%.)^^, :gfts tx bf];|f] jif{df cWoog/t 5fqf
sNkgf ;fd/L -SofDk; /f]n g+++= &@(.)^$_ n] >L gLns07
SofDk;, wflb+ua];L, wflb+udf :yfgfGt/0f x'g lgj]bg lbPsfn]
;f] sf nflu cfjZos sfof{y{ Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

=======================

SofDk; k|d'v
@)^^.)#.)(

SofDk; Joj:yfkg ;ldt u7g af/] .

>Ldfg\ 8LgHo",
8Lgsf] sfof{no,
lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= sfo{sf/L kl/ifb\sf] ldlt @)^@.)*.@* sf]


lg0f{ofg';f/ o; SofDk;df u7g ul/Psf] SofDk; Joj:yfkg ;ldltsf]
sfof{jlw ;dfKt ePsf]df lgDg JolQmx¿ ;dfj]z /xg' ePsf] SofDk;
Joj:yfkg ;ldlt ldlt @)^^.)#.)( b]lv nfu" x'g]u/L k'gM u7g
ug{ lq= lj= ljs]lGb|s/0f lgod @)%% sf] kl/R5]b $ sf] ^ -!_
cg';f/ :jLs[ltsf nflu cfjZos Joj:yf ul/lbg' x'g l;kmfl/; ;fy cg'/f]w
ub{5' .
SofDk; Joj:yfkg ;ldlt
! SofDk; k|d'v >L g]qk|;fb lwtfn cWo
= If
@ k|d'v, cy{zf:q lzIff lzIf0f ljefu >L l8lNn/fd pk|]tL ;b:o
=
# k|d'v, :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff lzIf0f >L zfGtaxfb'/ ,,
= ljefu >]i7
$ k|d'v, cEof; lzIf0f ljefu >L of]u]Gb|/fh ,,
= bfxfn
% ;xfos SofDk; k|d'v >L bfjf z]kf{ ,,
=
^ ;xfos SofDk; k|d'v >L ;fw'/fd cof{n ,,
=
& pk k|fWofks, ul0ft lzIff lzIf0f ljefu >L j}s'07k|;fb ,,
= vgfn
* pk k|fWofks, /fhgLlt zf:q lzIf0f >L lji0f'z+s/ ,,
= ljefu kf}8]n
(= j8f cWoIf, sf=d=g=kf — !# ,,
!) cljefjs k|f= ;'Gb/Zofdeut ,,
= dfy]df
!! cljefjs >L w|'jgf/fo0f ,,
= dfgGw/
! rGbfbftf÷lzIffk|]dL >L k'?if/Tg ah| ,,
@ frfo{
=
! rGbfbftf÷lzIffk|]dL >L lxSdtaxfb'/ ,,
# dfnL
=
! ;efklt, g]=k|f=;+=SofDk; PsfO k|f= pk]Gb|s'df/ ,,
$ ;ldlt sfsL{
=
! ;efklt, lq=lj=s=;+=d=/=SofDk; >L lzjk|;fb b'jf8L ,,
% OsfO ;ldlt
=
! ;efklt, SofDk; :jtGq ljBfyL{ o'lgog >L clgns'df/ l/hfn ,,
^ d=/=Sof=
=

af]wfy{
=======================
>L of]hgf dxfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
lq= lj=, sLlt{k'/ . SofDk;
k|d'v
@)^^.)#.!)

lgo'lQmsf] ;dy{g÷:jLs[lt kq af/] .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] k=;+=s=k|=d=zf= -^_ r=g++= ^^$)


ldlt @)^^.)#.)$ sf] kq k|fKt eof] . lkog kbdf :yfoL lgo'lQm
ePsf >L bLkss'df/ lji6n] pQm kbsf] lgo'lQm glnPsf] / lgh
pQm kbdf g/x]sf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w ub{5' .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)#.!)

lgo'lQmsf] ;dy{g÷:jLs[lt kq af/] .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] k=;+=s=k|=d=zf= -^_ r=g++= ^^&)


ldlt @)^^.)@.@( sf] kq k|fKt eof] . lkog kbdf :yfoL lgo'lQm
ePsf >L dgf]hs'df/ yfkf du/n] pQm kbsf] lgo'lQm glnPsf] /
lgh pQm kbdf g/x]sf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w ub{5' .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)#.!)

hfgsf/L af/] .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] k=;+=r=g++= ^^*! ldlt @)^^.)@.)&


sf] kq k|fKt eof] . x]= c= kbdf kb:yfkgf ul/Psf >L ldngdfg l;
+x o; SofDk;df xflh/ gePsf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w
ub{5' .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)#.!)

gful/stfsf] k|ltlnlk pknAw u/fOlbg] af/] .

>L lhNnf k|zf;g sfof{no,


aa/dxn, sf7df08f} .

o; SofDk;df :yfoL ;]jfdf k|fWofkg/t /xg' ePsf pk k|fWofks >L


uf]ljGbaxfb'/ s6jfnsf] g]kfnL gful/stfsf] k|df0fkq x/fPsf] x'Fbf
lghnfO{ g]kfnL gful/stfsf] k|df0fkqsf] k|ltlnlk pknAw
u/fOlbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w u/L lgj]bg lbg' ePsf] x'Fbf ;f] sf]
nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=====================
>L uf]ljGbaxfb'/ s6jfn -g]qk|;fb
lwtfn_
pk k|f=, SofDk;
k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^^.)#.!)

gful/stfsf] k|ltlnlk pknAw u/fOlbg] af/] .

>L lhNnf k|zf;g sfof{no,


aa/dxn, sf7df08f} .

o; SofDk;df :yfoL ;]jfdf k|fWofkg/t /xg' ePsf pk k|fWofks >L


If]q l;+x z]kf{sf] g]kfnL gful/stfsf] k|df0fkq x/fPsf] x'Fbf
lghnfO{ g]kfnL gful/stfsf] k|df0fkqsf] k|ltlnlk pknAw
u/fOlbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w u/L lgj]bg lbg' ePsf] x'Fbf ;f] sf]
nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=====================
>L If]q l;+x z]kf{ -g]qk|;fb
lwtfn_
pk k|f=, SofDk;
k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^^.)#.!)

gful/stfsf] k|df0fkq pknAw u/fOlbg] af/] .

>L lhNnf k|zf;g sfof{no,


aa/dxn, sf7df08f} .

o; SofDk;df :yfoL ;]jfdf k|fWofkg/t /xg' ePsf pk k|fWofks >L


If]ql;+x z]kf{sf] 5f]/L ljgf z]kf{nfO{ g]kfnL gful/stfsf] k|
df0fkq cfjZos ePsf] x'Fbf gful/stfsf] k|df0fkq pknAw u/fOlbg]
Joj:yfsf nflu cg'/f]w u/L lgj]bg lbg' ePsf] x'Fbf ;f] sf] nflu
l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=====================
!= >L sf7df8f}+ dxfgu/kflnsf -
g]qk|;fb lwtfn_
sf7df8f}+ . SofDk;
k|d'v
@= >L If]q l;+x z]kf{
pk k|f=,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^$.)(.@)

:jf:Yo k/LIf0f af/] .

>Ldfg\ lgb]{zsHo"
lzIf0f c:ktfn,
lq= lj=, dxf/fhu~h .

o; SofDk;df :yfoL ;]jfdf k|fWofkg/t pk k|f= >L If]q l;+x


z]kf{ :jf:Yo k/LIf0fsf] nflu To; lzIf0f c:ktfndf cfpg' ePsf] x'Fbf
lq= lj= lgodfg';f/ k|fKt x'g] ;'ljwf pknAw u/fOlbg' x'g
l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .
=====================

SofDk; k|d'v
ldlt M @)^^.)@.!!

>Ldfg\ 8LgHo"
lqe'jg ljZjfljBfno,
lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M ;DefJotf cWoog k|ltj]bg ;DaGwdf .

dxf]bo,
pko'{Qm ;DaGwdf To; sfof{nosf] ldlt @)^%.)*.@% sf]
kqfg';f/ k|f= >L s]zjfgGb lu/L / d g]qk|;fb lwtfn
df]/Ë, ;Kt/L, l;/fxf tyf wg'iff lhNnfsf] k|:tfljt gofF SofDk;
tyf ljifo yk ug{ ;DefJotf cWoog ug{ hfFbf ldlt @)^
%.)*.@^ ut] tyf @)^%.)*.@& ut] t/fO{df x':;'sf] sf/0f
p8fg /4 eO lqe'jg ljdfg:ynaf6 b'O{ lbg kms{g' k/]sf] / ldlt
@)^%.)(.)! ut] dfq lj/f6gu/ x'Fb] @)^%.)(.)* ut] sf7df8f}
+ kms{g' k/]sf] / ;Fu} hfg'x'g] k|f= >L s]zjfgGb lu/L l6s6
gkfO{ cem kl5 kmls{g' eof] t;y{ tf]lsPsf] ;dodf sfd
g;lsPsf]n] e|d0f cjlw ldlt @)^%.)(.)! b]lv @)^%.)(.)* ;Dd
sfod ul/lbg' x'g cg'/f]w 5 . ;DefJotfsf ;a} k|ltj]bg o; cl3 g}
a'emfO ;lsPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .
======================
g]qk|;fb lwtfn
;x k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^^.)#.!@

k"j{ :jLs[ltsf] kmf/fd k7fPsf] af/] .

>L ;dGjo dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf c+u|]hL ljifosf pk k|fWofks >L /fhs'df/ u'?Ën]


lgDg lnlvt ljZjljBfnoaf6 ljBfjfl/lw (Ph. D.) cWoogsf] nflu k"j{
:jLs[ltsf] lgldQ eg{' ePsf] kmf/fd cfjZos sfof{y{ l;kmfl/; ;lxt
o;} ;fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .
tkl;n
!= lqe'jg ljZjljBfno, g]kfn
@= University of California, Riverside, U.S.A.

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)#.!%

kmf/fd k7fPsf] af/] .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] s=k|=d=zf= k=;+=r=g+= %*%* ldlt


@)^^.)@.!& sf] k|fKt eof] . o; SofDk;df ldlt @)^%.)!.!% b]lv
lzIf0f ;xfos kbdf s/f/ ;]jfdf lgo'Qm x'g' ePsf lgDg lnlvt
lzIfsx¿sf] s/f/ ;]jfsf] Dofb gjLs/0f ug]{ kmf/fd e/L o;};fy
k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .
;+nUg M s/f/ ;]jfsf] Dofb gjLs/0f ug]{ kmf/fd yfg &%
tkl;n
qm= gfd ljifo qm= gfd ljifo
;++ ;++
1. >L dfgl;+x dx/f e"uf]n 9. >L jL/]Gb| nD;fn
lzIff 10. >L
2. >L b]j/fh cof{n dgaxfb'/ ;'g'jf/
3. >L k"0f{axfb'/ 11. >L ltn" yfkf >]i7 Oltxf;
yfkf lzIff
4. >L wd]{Gb| 12. >L b]jaxfb'/
dxh{g clwsf/L
5. >L tflGqs/fh 13. >L ;/:jtL VofvnL lzIffzf:q
vgfn dxh{g
6. >L ltnsk|;fb zdf{ 14. >L s'n/fh
7. >L uf}/Lk|;fb Gof}kfg]
bjf8L 15. >L s0f{axfb'/
8. >L dLg/fh hg;+Vof rf]ªjfË
clwsf/L lzIff 16. >L k'isn 9sfn
qm= gfd ljifo qm= gfd ljifo
;++ ;++
17. >L /jLGb| 25. >L xLdnfn lu/L
l;afsf]6L 26. >L s[i0f/fh 9sfn
18. >L k~rnIdL k|| 27. >LdtL pdf rGb
hfktL 28. >L dGh" pk|]tL
19. >L ljb'nf l3ld/] g]kfnL 29. >L u0f]z/fh
bfxfn lzIff clwsf/L
20. >L b'uf{k|;fb 30. >L lzjs'df/ uf}td
bfxfn 31. >L ljZj/fh sfˆn]
21. >L 6Lsfaxfb'/ 32. >L jf;'b]j uf}td
lh/]n 33. >L c~hnL
22. >L /fdrGb| vgfn clwsf/L
23. >L ;'/]Gb|s'df/ 34. >L g/gfy n'O6]n
v/fn 35. >L >Lk|;fb s8]n
24. >L gf/fo0fbQ 
kf}8]n

qm= gfd ljifo qm= gfd ljifo


;++ ;++
36. >L lji0f'xl/ bfxfn :jf÷zf lzIff 41. >L bfdf]b/ cy{zf:q
37. >L sf]lkns'df/ clwsf/L lzIff
yfkf 42. >L lji0f'dfof
38. >L gfu]Gb| dxtf] hf]zL
39. >L uf]ljGbk|;fb 43. >L k'?iff]Qdnfn
b]jsf]6f l;+x
40. >L dfwjL uf}td 44. >L ;l/tf pkfWofo ;fdflhs
l3ld/] e§/fO{ cWoog
qm= gfd ljifo qm= gfd ljifo
;++ ;++
45. >L lrGtfdl0f
e§/fO{
46. >L lblnks'df/
e§/fO{
47. >L ef]h/fh /fhgLltzf:q
cfrfo{ lzIff
48. >L 6]sdl0f sfsL{ c+u|]hL
lzIff
49. >L pdfgfy zdf{
50. >L lx/fnfn ;'a]bL
51. >L ljsf; zdf{
52. >L bLkaxfb'/
sfsL{
53. >L xl/k|;fb sfkn]
54. >L u+ufnIdL
e08f/L
55. >L k|]dk|;fb
kf}8]n
56. >L jn/fd clwsf/L c+u|]hL
lzIff
57. >L lrqs'df/ bfxfn
58. >L holji0f' k|wfg ul0ft lzIff
59. >L lji0f'xl/ ;'a]bL
60. >L s'n/fh ;]9fO{
61. >L s[i0frGb|
kf}8]n
62. >L o1k|;fb 1jfnL
63. >L lji0f' vgfn
64. >L /fds[i0f kGyL
65. >L l;l4/fh hf]zL
66. >L gjLg ;'a]bL
qm= gfd ljifo qm= gfd ljifo
;++ ;++
68. >L /fdk|;fb cof{n
l;Ub]n 73. >L /fwfs[i0f
69. >L ljb'/k|;fb pkfWofo
bfxfn 74. >L 9fsfk|;fb
70. >L pd]z cfrfo{ clwsf/L
71. >L zf/bfb]jL kl08t 75. >L s'df/ vqL
If]qL
72. >L g]qk|;fb lj1fg lzIff

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)#.!%

:jfoQtfdf hfg] af/] .

>Ldfg\ cWoIfHo",
ljZjljBfno cg'bfg cfof]u
;fgf]l7dL, eQmk'/ .

o; SofDk; :jfoQtfdf hfg] ;DaGwdf cfGtl/s ¿kdf ;DalGwt


lgsfox¿ aLr ljleGg r/0fx¿df ePsf] cGtlq{mof sfo{qmddf
5nkmn x'Fbf ;sf/fTds lg0f{o tkm{ pGd'v ePsf] Joxf]/f ;lxtsf]
kqåf/f hfgsf/L u/fO ;lsPsf] 5 . t;y{ eljiodf SofDk; :jfoQtfdf hfg
;Sg] ;DefJotf ePsf] x'Fbf cfjZos /0fgLlt tof/ ug{ lgb]{zg tyf
;xof]usf] nflu cg'/f]w ub{5' .

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)^.@!

:jfoQtfdf hfg] af/] .

>Ldfg\ cWoIfHo",
ljZjljBfno cg'bfg cfof]u
;fgf]l7dL, eQmk'/ .

o; SofDk; :jfoQtfdf hfg] ;DaGwdf cfGtl/s ¿kdf ;DalGwt


lgsfox¿ aLr ljleGg r/0fx¿df ePsf] cGtlq{mof sfo{qmddf
5nkmn x'Fbf ;sf/fTds lg0f{o tkm{ pGd'v ePsf] Joxf]/f ;lxtsf]
kqåf/f hfgsf/L u/fO ;lsPsf] 5 . t;y{ eljiodf SofDk; :jfoQtfdf hfg
;Sg] ;DefJotf ePsf] x'Fbf cfjZos /0fgLlt tof/ ug{ lgb]{zg tyf
;xof]usf] nflu cg'/f]w ub{5' egL o; SofDk;sf] k=;
+=r=g+= !)&!.)^%—)^^ ldlt @)^^.)#.!% df cg'/f]w u/L
kq k7fO ;lsPsf] Joxf]/f :d/0f u/fpFb} ;f] cg';f/ lgb]{zg tyf /sd
lgsfzf k7fO lbg] Joj:yfsf nflu k'gM cg'/f]w ub{5' .

====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)#.!%

/fxbfgL pknJw u/fOlbg] af/] .

>L k|d'vHo",
lhNnf k|zf;g sfof{no sf7df8f}+,
aa/dxn, sf7df8f+} .

o; SofDk;sf cy{zf:q lzIff lzIf0f ljefudf k|fWofkg/t pk k|f= >L


gLndl0f kf]v/]nn] cfˆgf] Jo:ttfsf] sf/0f lhNnfdf uO{ /fxbfgL
agfpg cK7\of/f] ePsf] Joxf]/f bzf{O /fxbfgL agfpgsf] nflu
l;kmfl/; kfpg lgj]bg ug'{ ePsf]n] jxfFsf]] gfddf /fxbfgL lbnfO
lbg l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

jf]wfy{ M
=====================
>L gLndl0f kf]v/]n, -
g]qk|;fb lwtfn_
pk k|f=, dx]Gb|/Tg SofDk; .
SofDk; k|d'v
@)^^.)#.!%

;l~rt labf tyf ;'ljwfsf]] /sd lgsf;f af/] .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df k|fWofkg/t /xg' ePsf k|fWofks 8f= pQds[i0f


sdf{rfo{sf] pd]/sf] sf/0f ldlt @)^^.)@.)^ ut]b]lv cjsfz k|fKt
ug'{ ePsf] x'Fbf jxfFn] kfpg] cf}ifwf]krf/ ;'ljwf, ;~rosf]if tyf
lq=lj= lgodfg';f/ kfpg] cGo /sd pknJw u/fO lbg] cfjZos
Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' . lgh sdf{rfo{n] rfn'
cf= j= @)^%.)^^ df dfl;s tnj ?= @#,#)).— vfOkfO
cfpg' ePsf] / lghsf] sd{rf/L ;~rosf]if qmdf+s @)*$ /x]sf] tyf
pxfFsf] lj/fdL ljbf vr{ eO{ /]s8{df ;l~rt gb]lvPsf] Joxf]/f
cg'/f]w 5 . ;fy} pxfF;Fu SofDk;sf] s'g}] n]gb]g afls aSof}tf
g/x]sf] Joxf]/f ;d]t cg'/f]w 5 .

af]wfy{
========================
!= >L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= k|f= 8f= pQds[i0f sdf{rfo{
eQmk'/ .

@)^^.)#.!%

xflh/L af/] .

>L n]vfzfvf
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

o; SofDk;sf k|fWofks 8f= pQds[i0f sdf{rfo{sf] ldlt @)^


%.!).)! b]lv @)^^.)@.)% ut];Ddsf] xflh/L ljj/0f lgDg adf]lhd
ePsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .
!= @)^% df3 ! ut]b]lv !^ ut];Dd lxpFb] labf, !& ut] Ps lbg
xflh/, !* ut] ;fj{hlgs ljbf, !( ut]b]lv @$ ut];Dd ^ lbg
kj{ ljbf / @% ut]b]lv @( ut];Dd % lbg Sof=lj= lng' ePsf]
.
@= @)^% kmfu'g ! b]lv # ut];Dd Sof= lj=, $ ut]b]lv @$
ut];Dd lj/fdL ljbf / @% ut] b]lv #) ut];Dd ;fj{hlgs ljbf
afx]s ?h' xflh/ ePsf] .
#= @)^%.!@.)! b]lv #! ut];Dd ;fj{hlgs ljbf afx]s ?h' xflh/
ePsf] .
$= @)^^.)!.)! b]lv #! ut];Dd ;fj{hlgs ljbf afx]s ?h' xflh/
ePsf] .
%= @)^^.)@.)! b]lv % ut];Dd ;fj{hlgs ljbf afx]s ?h' xflh/
ePsf] tyf ldlt @)^^.)@.)^ ut]b]lv pd]/sf] sf/0f
clgjfo{ cjsfz k|fKt ug'{ ePsf] .

============================
-j;Gtk|;fb k/fh'nL_
pk k|zf;s
@)^^.)#.)%

ljifo M ;dj]bgf

o; SofDk;sf /fhgLltzf:q lzIff ljifosf pk k|fWofks >L


of]u]Gb|/fh bfxfnsf ddtfdoL dftf >LdtL g]qs'df/L
bfxfnsf] oxL ldlt @)^^.)@.@$ ut] cfOtaf/sf lbg *%
jif{sf] pd]/df b'vb lgwg ePsf] vj/n] o; lq= lj= k|fWofks ;
+3 SofDk; PsfO ;ldlt cToGt b'lvt tyf ddf{xt ePsf] 5 .
zf]ssf] o; b'vb 38Ldf >L of]u]Gb|/fh bfxfn tyf pxfFsf]
zf]s ;GtKt kl/jf/hgk|lt xflb{s ;dj]bgf JoQm ub{} lbj+ut
cfTdfsf] rL/ zflGtsf lglDt sfdgf ul/G5 .

=========================
-ab|Lk|;fb la8f/L_
;lrj
lq= lj= k|fWofks ;+3
dx]Gb|/Tg SofDk; PsfO
;ldlt, tfxfrn
@)^^.)#.!^

cfufdL ah]6df /sd ;dfj]z ul/lbg] af/] .

>Ldfg\ pkfWoIfHo",
/fli6«o of]hgf cfof]u,
l;+xb/af/, sf7df8f+} .

dxf]bo,
pko{'Qm ;DaGwdf lqe'jg ljZjljBfno, lzIffzf:q ;+sfo cGtu{t
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn lzIffzf:q ;+sfosf] dfq cWoog cWofkg
x'g] g]kfnsf] ;a}eGbf 7"nf] SofDk; xf] . o; SofDk;df xfn sl/j !
#,))) ljBfyL{x¿ cWoog/t 5g\ . o; SofDk;n] g]kfnsf] z}lIfs
If]qdf / ljBfno lzIff k|bfg ug]{ qmddf tflnd k|fKt lzIfssf] sl/j ^)
k|ltzt c+z cfk"lt{ ub}{ cfO{ /x]sf] Joxf]/f cjut u/fpg rfxG5' .
o; SofDk;df lg/Gt/ ljBfyL{sf] rfk a9\b} hfg' / o;
SofDk;df /x]sf sIff sf]7f tyf k|zf;lgs ejgx¿sf ¿kdf /x]sf ef}lts ;
+/rgfx¿ cToGt k'/fgf eO{ elTsg] cj:yfdf /x]sf 5g\ eg] ePsf ;
+/rgfx¿ klg cToGt sd x'g uO{ SofDk; ;+rfngdf cToGt ;+s6
b]vf kl//x]sf] 5 eg] k'/fgf ;+/rgfx¿ cfufdL jiff{ofddf elTsP/
b'3{6gfsf] ;dfrf/ cfpg ;Sg] k|jn ;Defjgf /x]sf]n] lgs6 eljiodf
ejg lgdf{0f ug{{ cToGt cfjZos b]lvPsf] 5 . t;y{ cfufdL jif{sf]
ah]6df o; SofDk;n] lqe'jg ljZjljBfno, OlGhlgol/+u cWoog ;
+:yfg k'Nrf]s dfkm{t tof/ ul/Psf] k|:tfa adf]lhdsf] /sd ?= !
@,^$,@!,!!@.— -cIf?kL afx| s/f]8 rf};7\7L nfv PSsfO; xhf/ Ps
;o afx| dfq_ ;dfj]z u/L lzIff If]qsf] cd"No ;DklQsf] ;+/If0fdf
;xof]u ul/lbg' x'g xflb{s cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
========================
>Ldfg\ pks'nkltHo", -
g]qk|;fb lwtfn_
pks'nkltsf] sfof{no SofDk;
k|d'v
lq= lj=, sLlt{k'/

@)^^.)#.!^

rfn' cf=j=sf] ah]6af6 /sd lgsfzf ug{sf]


nflu l;kmfl/; ;DaGwdf

>Ldfg\ cWoIfHo",
ljZjljBfno cg'bfg cfof]u,
eQmk'/ .

dxf]bo,
pko{'Qm ;DaGwdf lqe'jg ljZjljBfno, lzIffzf:q ;+sfo cGtu{t
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn lzIffzf:q ;+sfosf] dfq cWoog cWofkg
x'g] g]kfnsf] ;a}eGbf 7"nf] SofDk; xf] . o; SofDk;df xfn sl/j !
#,))) ljBfyL{x¿ cWoog/t 5g\ . o; SofDk;n] g]kfnsf] z}lIfs
If]qdf / ljBfno lzIff k|bfg ug]{ qmddf tflnd k|fKt lzIfssf] sl/j ^)
k|ltzt c+z cfk"lt{ ub}{ cfO /x]sf] Joxf]/f cjut u/fpg rfxG5' .
o; SofDk;df lg/Gt/ ljBfyL{sf] rfk a9\b} hfg' / o;
SofDk;df /x]sf sIff sf]7f tyf k|zf;lgs ejgx¿sf ¿kdf /x]sf ef}lts ;
+/rgfx¿ cToGt k'/fgf eO{ elTsg] cj:yfdf /x]sf 5g\ eg] ePsf ;
+/rgfx¿ klg cToGt sd x'g uO{ SofDk; ;+rfngdf cToGt ;+s6
b]vf kl//x]sf] 5 eg] k'/fgf ;+/rgfx¿ cfufdL jiff{ofddf elTsP/
b'3{6gfsf] ;dfrf/ cfpg ;Sg] k|jn ;Defjgf /x]sf]n] lgs6 eljiodf
ejg lgdf{0f ug{{ cToGt cfjZos b]lvPsf] 5 . t;y{ o; cf= j= sf]
rfn' ah]6af6 o; SofDk;n] lqe'jg ljZjljBfno, OlGhlgol/+u
cWoog ;+:yfg k'Nrf]s dfkm{t tof/ ul/Psf] k|:tfa adf]lhdsf] /sd
¿= !@,^$,@!,!!@.— -cIf?kL afx| s/f]8 rf};7\7L nfv PSsfO;
xhf/ Ps ;o afx| dfq_ lgsfzfsf] nflu >Ldfg\ cy{dGqLHo"sf] df
l;kmfl/; u/L lzIff If]qsf] cd"No ;DklQsf] ;+/If0fdf ;xof]u ul/lbg'
x'g xflb{s cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
========================
>Ldfg\ pks'nkltHo", -
g]qk|;fb lwtfn_
pks'nkltsf] sfof{no SofDk;
k|d'v
lq= lj=, sLlt{k'/
@)^^.)#.!^

rfn' cf=j=sf] ah]6af6 /sd lgsfzf ug{sf]


nflu l;kmfl/; ;DaGwdf
>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

dxf]bo,
pko{'Qm ;DaGwdf lqe'jg ljZjljBfno, lzIffzf:q ;+sfo cGtu{t
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn lzIffzf:q ;+sfosf] dfq cWoog cWofkg
x'g] g]kfnsf] ;a}eGbf 7"nf] SofDk; xf] . o; SofDk;df xfn sl/j !
#,))) ljBfyL{x¿ cWoog/t 5g\ . o; SofDk;n] g]kfnsf] z}lIfs
If]qdf / ljBfno lzIff k|bfg ug]{ qmddf tflnd k|fKt lzIfssf] sl/j ^)
k|ltzt c+z cfk"lt{ ub}{ cfO /x]sf] Joxf]/f cjut u/fpg rfxG5' .
o; SofDk;df lg/Gt/ ljBfyL{sf] rfk a9\b} hfg' / o;
SofDk;df /x]sf sIff sf]7f tyf k|zf;lgs ejgx¿sf ¿kdf /x]sf ef}lts ;
+/rgfx¿ cToGt k'/fgf eO{ elTsg] cj:yfdf /x]sf 5g\ eg] ePsf ;
+/rgfx¿ klg cToGt sd x'g uO{ SofDk; ;+rfngdf cToGt ;+s6
b]vf kl//x]sf] 5 eg] k'/fgf ;+/rgfx¿ cfufdL jiff{ofddf elTsP/
b'3{6gfsf] ;dfrf/ cfpg ;Sg] k|jn ;Defjgf /x]sf]n] lgs6 eljiodf
ejg lgdf{0f ug{{ cToGt cfjZos b]lvPsf] 5 . t;y{ o; cf= j= sf]
rfn' ah]6af6 o; SofDk;n] lqe'jg ljZjljBfno, OlGhlgol/+u
cWoog ;+:yfg k'Nrf]s dfkm{t tof/ ul/Psf] k|:tfa adf]lhdsf] /sd
¿= !@,^$,@!,!!@.— -cIf?kL afx| s/f]8 rf};7\7L nfv PSsfO;
xhf/ Ps ;o afx| dfq_ lgsfzfsf] nflu >L ljZjljBfno cg'bfg cfof]udf
l;kmfl/; u/L lzIff If]qsf] cd"No ;DklQsf] ;+/If0fdf ;xof]u ul/lbg'
x'g xflb{s cg'/f]w ub{5' .
========================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)#.!*

;xefuL k7fOPsf] af/] .

>L dlxnf sfg'g tygf ljsf; d~r


yfkfynL, sf7df8f}+ .

To; d~rsf] kqfg';f/ ldlt @)^^.)#.@) ut] To; d~raf6


;~rfng x'g] æefjL ;+ljwfgdf ;dflxt ul/g'kg]{ ;LdfGts[t ;d"xsf
d'2fx¿Æ ljifos SofDk; :t/Lo jSt[Tjsnf k|ltof]lutfdf o; SofDk;df
cWoog/t tkl;ndf pNn]lvt ljBfyL{x¿nfO{ ;xefuLsf] ¿kdf
k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

tkl;n
!= lg/+hg k/fh'nL
:gfts tx t];|f] jif{
SofDk; btf{ g++= #%*.)^#
df]=g++= — (*$!(@!)*#
@= e/taxfb'/ e08f/L
:gfts tx t];|f] jif{
SofDk; btf{ g++= !^).)^#

========================
-bfjf z]kf{_
;= SofDk; k|d'v

@)^^.)#.!(

z'Ns ljj/0f kmf/d 5kfO u/L lbg] af/] .

>L k|d'vHo",
lq= lj=, 5fkfvfgf,
sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] nflu ;+nUg gd"gf adf]lhdsf] z'Ns ljj/0f


kmf/d %) Kof8 -!)) yfg sf]_, pknJw u/fO lbg] Joj:yfsf nflu
cg'/f]w ub{5' . ;fdfg k|fKt ePkl5 ljnsf] e'QmfgL ul/g] 5 .

af]wfy{
====================
>L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^^.)#.!(

;xefuL k7fOPsf] af/] .

>L lzIffWoIfsf] sfof{no


cg';Gwfg dxfzfvf,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{noaf6 ldlt @)^^.)#.@! b]lv ;]8f xn, sLlt{k'/df


;~rfng x'g] æcg';Gwfg ljlw k'gtf{huLÆ tflndsf] nflu o;
SofDk;af6 tkl;ndf pNn]lvt lzIfsx¿nfO{ ;xeflutfsf] nflu
k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .
tkl;n
!= pk k|f= >L u+uf/fd uf}td — c+u|]hL lzIff — pQm
tflnddf efu lng hfg'x'g .
@= pk k|f= >LdtL dL/fb]jL lwtfn — g]kfnL lzIff — pQm
tflnddf efu lng hfg'x'g .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^#.!@.@(

laafx tyf hGdbtf{ ul/lbg] af/] .

>L kl~hsflwsf/Lsf] sfof{no,


sf7df8f}+ dxfgu/kfnLsf,

o; SofDk;sf lzIffzf:q ljifosf pk k|fWofks >L k'ikaxfb'/ a?jfnn]


cfkgf] Psf3/sf] efO u0f]zaxfb'/ a?jfnsf] laafx btf{, / cfkm"
k'ikaxfb'/ a?jfnsf] 5f]/fsf] hGdbtf{ tyf Psf3/s} efO
u0f]zaxfb'/ a?jfnsf] 5f]/fsf] klg hGdbtf{ u/fO lbg] Joj:yfsf
nflu l;kmfl/; kfpF egL lbg' ePsf] lgj]bg o;};fy ;+nUg u/L
cfjZos sfof{y{ k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

af]wfy{
======================
>L k'ikaxfb'/ a?jfn -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
pk k|fWofks, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^^.)#.@!

/fxbfgL pknJw u/fOlbg] af/] .

>L k|d'vHo",
lhNnf k|zf;g sfof{no sf7df8f}+,
aa/dxn, sf7df8f+} .

o; SofDk;sf lzIffzf:q ljifosf pk k|fWofks >L k'ikaxfb'/ a?jfnn]


cfˆgf] Psf3/sf] efO df]xg a?jfnsf] >LdtL ;Demgf cf]nL -a?jfn_
sf] nflu sf7df8f}+ lh=k|=sf= af6 /fxbfgL lgsfNg' k/]sf]
Joxf]/f bzf{O /fxbfgL agfpgsf] nflu l;kmfl/; kfpg lgj]bg
ug'{ ePsf]n] ;DalGwtsf] gfddf /fxbfgL lbnfO lbg l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w ub{5' .

jf]wfy{ M
=====================
>L k'ikaxfb'/ a?jfn, -
g]qk|;fb lwtfn_
pk k|f=, dx]Gb|/Tg SofDk; .
SofDk; k|d'v
@)^^.)#.@%

l;kmfl/; ;DaGwdf .

>L k|d'vHo",
sf7df8f}}+ dxfgu/kflnsf,
sf7df8f+} .

o; SofDk;sf lzIffzf:q ljifosf pk k|fWofks >L k'ikaxfb'/ a?jfnn]


cfˆgf] Psf3/sL cfdf >LdtL g/dfof a?jfn / efO df]xg a?jfn tyf
lghsL >LdtL ;Demgf cf]nL -a?jfn_ x¿ aLrsf] cfdf / >Ldfg\
>LdtLsf] gftf ;DaGwsf] k|dfl0ftsf] nflu lgj]bg lbg' ePsf]df
lghx¿ Psf3/df /xL cfdf tyf >Ldfg\ >LdtLsf] gftf ;DaGwdf
/x]sf] Joxf]/f l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

jf]wfy{ M
=====================
>L k'ikaxfb'/ a?jfn, -
g]qk|;fb lwtfn_
pk k|f=, dx]Gb|/Tg SofDk; .
SofDk; k|d'v
@)^^.)#.@$

clgjfo{ cjsfzsf] kmf/d e/L k7fPsf] af/] .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df ;x k|f= kbdf sfo{/t >LdtL nIdLzf]ef >]i7 pd]/sf]


sf/0f ;g\ @)!) hgj/L ! -@)^^ kf}if !&_ b]lv clgjfo{ cjsfz k|fKt
ug'{ x'g] ePsf] x'Fbf pxfFn] eg'{ ePsf] cjsfzsf] kmf/d o;};fy ;
+nUg u/L k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=====================
!= >L n]vfzfvf,
-g]qk|;fb lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >L nIdLzf]ef >]i7,
;x k|f=, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^^.)#.@$

;DkQL ljj/0f ;DaGwdf .

;d:t lzIfs tyf sd{rf/Lx¿


dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

g]kfn ;/sf/, u[x dGqfnosf] g]kfn /fhkq efu )# v08 %@ ;


+Vof !( ldlt @)%( ;fn ebf} )# ut] g]kfn /fhkqdf k|sflzt ;"rgfdf
e|i6frf/ lgjf/0f P]g @)%( sf] bkmf %) sf] pkbkmf ! sf] k|
of]hgsf] nflu ;fj{hlgs kb wf/0f u/]sf JolQmn] cfkm" / cfˆgf
kl/jf/sf gfpFdf /x]sf] ;DkQLsf] ;|f]t jf lg:;f ;lxtsf] ljj/0f cWofjlws
ug{ k|To]s cf= j= ;dfKt ePsf] ^) lbgleq ;DkQL ljj/0f e/L
cfkm" sfo{/t /x]sf] sfof{no dfkm{t ;DalGwt lgsfodf bflvnf
ug'{kg]{ Joj:yf /x]sf] / pQm sfo{sf] cg'udg /fli6«o ;ts{tf
s]Gb|af6 x'g] Joxf]/f ePs} x'g'k5{ . ctM To; sfof{no
cGtu{tsf ;Dk"0f{ lzIfs÷sd{rf/Lx¿nfO{ o;};fy ;+nUg ;DkQL
ljj/0f kmf/d clgjfo{ ¿kdf e/fO{ ldlt @)^^ ;fn >fj0f d;fGt
leqdf o; dxfzfvfdf k7fO{ lbg] Joj:yfsf] nflu lgb]{zfg';f/ cg'/f]w
ub{5' egL lq= lj= sd{rf/L k|zf;g dxfzfvfsf] k=;+r=g+= ^(!)
ldlt @)^^.)#.!@ sf] kq k|fKt ePsf] x'Fbf o; SofDk;sf ;d:t lzIfs
tyf sd{rf/Lx¿sf] hfgsf/Lsf nflu ;"rgf ul/Psf] 5 . k|zf;gdf
;Dks{ /fvL kmf/d lnO{ e/L ldlt @)^^.)$.@) ut] leq a'emfpg
cg'/f]w ub{5' .
=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)#.@$

gS;f pknJw u/fOlbg] af/] .

>L gfkL ljefu,


^ g++= gfkL uf]Zjf/f sfof{no,
/ljejg, sf7df8f}+ .

o; SofDk;n] ef]u rng u/]sf] ;flas 6+s]Zj/, tfxfrn j8f g+


+= # / $ -xfn sf=d=g=kf= — !#_ sf] lgDg lnlvt ls= g+=
tyf If]qkmnsf hUufx¿sf] gS;f cfjZos ePsf] x'Fbf b'O{ yfg gS;f
pknJw u/fO lbg' x'g cg'/f]w ub{5' .
tkl;n
qm uf=lj=; j8f ls= If]qkmn s}lkmot
= ; += g+= g+=
+=
1.
6+s]Zj/ 3 14 0-7-2
2. 17 1-9-0
3. 27 3-9-2
4. 28 3-8-2
5. 20 4-2-2
6.
6+s]Zj/ 4 134 3-8-1
7. 216 1-14-1
8. 217 1-10-1
9. 218 0-15-2
10. 219 0-12-0
11. 220 0-9-0
12. 221 3-4-3
13. 223/626 7-15-1
14. 224 16-12-2
=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)#.@%

/dfgf lbOPsf] af/] .

>L k|]d/Tg zfSo,


n]vfkfn
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq=lj= /lhi6«f/sf] sfof{no, sd{rf/L k|zf;g dxfzfvfsf] s=k|


=d=zf= -#_ r=g+= *)%) ldlt @)^^.)#.!% sf] kqfg';f/
tkfO{nfO{ o; SofDk;af6 nlntsnf SofDk;, ef]6flx6Ldf a]tnjL
sfhdf v6fOPsf] x'Fbf pQm SofDk;df ldlt @)^^.)#.@^ b]lv
nfu" x'g] u/L xflh/ x'g hfg /dfgf lbOPsf] 5 .

af]wfy{ tyf sfof{y{


======================
!= >L /lhi6«f/sf] sfof{no,
-g]qk|;fb lwtfn_
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, SofDk; k|
d'v
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .
@= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L SofDk; k|d'vsf] sfof{no,
nlntsnf SofDk;,
ef]6flx6L dfu{ M
$= n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^^.)#.@^

k':tsfnoaf6 x/fOPsf k':tsx¿ ldgfxf u/L kfpFm .

>Ldfg\ SofDk; k|d'vHo",


dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

dxf]bo,
pko{'Qm ;DaGwdf k':tsfnodf nfdf] ;dob]lv k6s k6s u/L yf]/}
—yf]/} ;+Vofdf k':tsx¿ x/fpFb} hfg] u/]sf] Joxf]/f cg'/f]w
ub{5' . tkl;ndf pNn]v eP adf]lhdsf k':tsx¿ -d"No ;lxt_ o;
k':tsfnoaf6 x/fOPsf] kfOPsf] x'Fbf ljZjljBfno lgod cGtu{t
ldgfxf ul/lbg] Joj:yf ul/lbg' x'g ;ljgo cg'/f]w ub{5' .

;+nUg M d"No ;lxtsf] k':tssf] lni6 kfgf ;+Vof M

=================
-OlGb/f cof{n_
;=nfOa|]l/og
@)^^.)#.@^

z'e—sfdgf dGtJo pknJw u/fOlbg] af/] .

>Ldfg\ 8LgHo",
lzIffzf:q ;+sfo,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] k|jL0ftf k|df0fkq, :gfts # jif]{, :gfts ! jif]


{ tyf :gftsf]Q/ txsf clGtd jif{df cWoog/t 5fq—5fqfx¿sf]
clgjfo{ kf7\of+z cGtu{tsf] cEof; lzIf0f k|of]hgsf] nflu o;
SofDk;af6 æcEof; lzIf0f k'l:tsfÆ kl/dfh{g u/L k|sfzg
ug{ nfluPsf] x'Fbf z'e—sfdgf dGtJo pknJw u/fOlbg' x'g
cg'/f]w ub{5' .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)#.@^

ljh'nLsf] tf/ Jojl:yt ul/lbg] af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
g]kfn ljB't k|flws/0f
5fpgL zfvf, sf7df8f}+ .

o; SofDk;sf] blIf0fkl§af6 nluPsf] tf/ nfOg ?vsf ljleGg


xfFufx¿ x'Fb} uPsf] / ?vx¿ klg emf+lub} uPsf] cj:yfdf ck|
Toflzt b'3{6gf 36\g ;Sg] ePsf]n] pQm ljh'nLsf
tf/x¿nfO{ Jojl:yt ul/lbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .

====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)#.@*

ldgfxf af/] .

>L :6f]/ zfvf,


dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

o; SofDk;sf] >]:tfdf hlgPsf ;+nUg l6Kk0fL cfb]zdf pNn]v


ePsf ?= !(,&#^.— d"Nosf ljleGg ;fdfgx¿ ldlt @)^^.)#.@^
sf] lg0f{ofg';f/ ldgfxf ug]{ lg0f{o ePsf] x'Fbf pQm ;fdfgx¿sf]
/]s8{df ldgfxf hgfpgsf] nflu hfgsf/Lsf] lgldQ cg'/f]w 5 . ;fy}
cf=n]=k= x'Fbf cfjZos hfgsf/L u/fpg ;d]t cg'/f]w 5 .
;+nUg M l6Kk0fL kfgf — !

af]wfy{
=====================
>L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^^.)#.@(

/dfgf lbOPsf] jf/] .

8f= ljgf]b n'O6]n


pk k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{no, sd{rf/L k|zf;g dxfzfvfsf] k=;


+=kmf= -!_ s=k|=d=zf= -!_ r=g+= &)(* ldlt @)^^.)#.!%
sf] kqfg';f/ tkfOF{nfO{ o; SofDk;sf] c+u|]hL lzIff ljifosf] pk
k|fWofks kbaf6 lzIff ljsf; tyf cg';Gwfg s]Gb|, aNv'df /x]sf] k|
fylds lzIff ljifosf] pk k|fWofks kbsf] l/Qm b/jGbLaf6 tnj vfg]
u/L lzIff ljsf; tyf cg';Gwfg s]Gb|, aNv'df j]tnjL sfhdf v6fOPsf]
Joxf]/fsf] kq k|fKt ePsf] x'Fbf cfˆgf] lhDdfdf /x]sf ;/
;fdfgx¿ a/a'emf/y u/L pQm s]Gb|df ldlt @)^^.)$.)! b]lv nfu"
x'g] u/L xflh/ x'g hfg of] /dfgf kq lbOPsf] 5 .

tkfO{Fn] o; SofDk;df /xL ug'{ ePsf] ;]jfsf] nflu wGojfb k|bfg


ul/G5 .
jf]wfy{ tyf sfof{y{ M
=======================
!= >L /lhi6«f/sf] sfof{no, -g]qk|;fb
lwtfn_
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >L k|d'vHo",
lzIff ljsf; tyf cg';Gwfg s]Gb|, aNv' .
#= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L sDKo'6/ o'lg6,
s=k|=d=, lq=lj= sLlt{k'/ .
%= >L ljefuLo k|d'v,
c+u|]hL lzIff lzIf0f ljefu,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
^= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^^.)#.#)

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>L k/LIff lgoGqsHo",


k/LIff lgoGq0f sfof{no
lq= lj=, aNv' .

o; SofDk;sf] :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff ljifosf pk k|f= >L


Zofds[i0f lji6n] rfn' z}= j= sf] lgoldt sf]if{ cWofkg sfo{ k'/f
u/L;Sg' ePsf] x'Fbf lghn] xfnsf] ;dodf cGoq sfd
ubf{ SofDk;nfO{ s'g} afwf gkg]{ Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu
cg'/f]w ub{5' .

====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk; :gfts tx t];|f] jif{sf] k/LIff s]Gb|x¿
k/LIff ;do M ljxfg &M)) ah]b]lv !)M)) ah];Dd .
!= kf6g ;+o'Qm SofDk;, kf6g9f]sf M l;= g+= @()))! b]lv
@()*)) ;Dd .
@= kz'klt ax'd'vL SofDk;, rfalxn M l;= g+= @()*)! b]lv @(!
^)) ;Dd .
#= klAns o'y SofDk;, wf]aLrf}/ M l;= g+= @(!^)! b]lv @(@#))
;Dd .
$= Pg= cf/= sn]h, g]kfn6f/ M l;= g+= @(@#)! b]lv @(@*))
;Dd .
%= j]NXofD; sn]h, hfpnfv]n M l;= g+= @(@*)! b]lv dfly
;Dk"0f{ .
@)^^.)$.)@

;?jf ;xdtL ;DaGwdf .

>L k|d'vHo",
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj, sLlt{k'/ .

lq=lj= 3gs'6f ax'd'vL SofDk; wgs'6fdf K|ffWofkg/t /xg' ePsf


e"uf]n lzIff ljifosf pk k|f= >L dfwj pkfWofo vltj8fn] 3/fo;L
sf/0fn] pQm SofDk;af6 sf7df8f+} cfO/fVg' kg]{ ePsf] sf/0f
o; SofDk;df ;?jf ;xdtLsf] nflu l;kmfl/; ul/lbg cg'/f]w u/L lgj]bg
lbg' ePsf]df lgh vltj8fnfO{ o; SofDk;df xfn pk k|fWofks >L
/d]z clwsf/L kL= Pr= 8L labfdf a:g' ePsf] x'Fbf lghsf] ;§fdf
sfd ug]{ u/L tnj Joj:yf ePdf sfh ;?jfsf] nflu ;xdtL k|bfg ul/Psf]
Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
====================
!= >L wgs'6f ax'd'vL SofDk;, -
g]qk|;fb lwtfn_
wgs'6f . SofDk; k|d'v
@= >L dfwj pkfWofo vltj8f
pk k|fWofks, wgs'6f ax'd'vL SofDk; .
@)^^.)$.)(

hUuf btf{ gfd;f/L ;DaGwdf .

>L k|d'vHo"
;fdfGo k|zf;g dxfzfvf,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;n] ef]urng ul//x]sf] hUuf SofDk;sf] gfddf


btf{ ug]{ ;DaGwdf o; SofDk;af6 r=g++= (*&.)^%—)^^
ldlt @)^^.)@.#! df lzIff dGqfnodf cg'/f]w u/L kq k7fO lbgsf
nflu kqfrf/ ePsf]df To; sfof{non] k=;+=r=g++ !@$ ldlt
@)^^.)#.@# df >L g]kfn ;/sf/, lzIff dGqfno, pRr lzIff
zfvfnfO{ l;kmfl/; ;fy cg'/f]w u/L kq k7fOPsf]df SofDk;sf]
gfddf hUuf btf{ ug'{eGbf lqe'jg ljZjljBfnosf] gfddf
btf{ ug'{ kg]{ eGg] hfgsf/L ePsf] x'Fbf o; SofDk;n] ef]u rng
u/L k|of]udf NofPsf] hUuf lq= lj= sf] gfddf btf{ gfd;f/Lsf nflu
cg'/f]w u/L kq k7fO lbg] Joj:yfsf nflu k'gM cg'/f]w ub{5' .

========================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)$.)(

JolQmut ljj/0f kmf/d k7fPsf] af/] .

>L lgb]{zsHo"
lzIff ljsf; tyf cg';Gwfg s]Gb|,
lq=lj=, aNv' .

o; SofDk;af6 To; s]Gb|df ldlt @)^^.)$.)! b]lv j]tnjL sfhdf


hfg' ePsf pk k|f= 8f= ljgf]b n'O6]nsf] JolQmut ljj/0f kmf/d
yfg Ps o;};fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

========================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)$.)(

ejg lgdf{0fsf] :jLs[lt af/] .

>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no
lq=lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df k|jL0ftf k|df0fkq txb]lv :gftsf]Q/ tx;Dddf u/L !


#,))) eGbfa9L ljBfyL{x¿ cWoog/t /x]sf 5g\ / of] SofDk;
lzIffzf:q ;ª\sfosf] ;a}eGbf 7"nf] SofDk;sf] ¿kdf /x]sf] 5 .
cem} SofDk;df ljBfyL{x¿sf] rfk a9L g} /x]sf] 5 . t/ ef}lts ;
+/rgfx¿ cToGt k'/fgf eO eTsg] cj:yfdf /x]sf 5g\ eg] sIff sf]7fx¿
klg sd x'g uO k7g—kf7g sfo{df ;d:of cfO/x]sf] 5 .
lq= lj= OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg, sG;n6]G;L ;]jf dfkm{t ejg
lgdf{0fsf] nflu tof/ ul/Psf] k|f/lDes nut Oi6d]6 l8hfOg cg';f/
¿= !@,^$,@!,!!@.— -afx| s/f]8 rf};¶L nfv PSsfO; xhf/ Ps ;o
afx| ?k}of dfq_ /x]sf] / ;f] Oi6d]6 ;lxt g]kfn ;/sf/
cy{dGqfnodf /sd pknJw u/fO lbg cg'/f]w ePsf]df rfn' cfly{s
jif{ -@)^^.)^&_ sf] ah]6df ¿= !,)),)),))).— -Ps s/f]8_
lgsf;f ePsf] / c? /sd klg lgsfzf x'g] cfZjf;g k|fKt ePsf] tyf
SofDk;sf] cfGtl/s ;|f]tsf] ¿kdf art /x]sf /sd klg pQm lgdf{0f
sfo{df vr{ ug]{ ePsf] x'Fbf ;+nUg Oi6d]6 l8hfOg cg';f/ ejg
lgdf{0f ug{ :jLs[lt kfpgsf] nflu Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .
af]wfy{ tyf sfof{y{
=====================
!= >Ldfg\ /lhi6«f/Ho", -
g]qk|;fb lwtfn_
/lhi6«f/sf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >L of]hgf dxfzfvf, lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf, lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L ;fdfGo k|zf;g dxfzfvf, lq= lj=, sLlt{k'/ .
%= >L n]vfzfvf, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^^.)%.!$

ejg lgdf{0fsf] :jLs[lt af/] .


>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no
lq=lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df k|jL0ftf k|df0fkq txb]lv :gftsf]Q/ tx;Dddf u/L !


#,))) eGbfa9L ljBfyL{x¿ cWoog/t /x]sf 5g\ / of] SofDk;
lzIffzf:q ;ª\sfosf] ;a}eGbf 7"nf] SofDk;sf] ¿kdf /x]sf] 5 .
cem} SofDk;df ljBfyL{x¿sf] rfk a9L g} /x]sf] 5 . t/ ef}lts ;
+/rgfx¿ cToGt k'/fgf eO eTsg] cj:yfdf /x]sf 5g\ eg] sIff sf]7fx¿
klg sd x'g uO k7g—kf7g sfo{df ;d:of cfO/x]sf] 5 .
lq= lj= OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg, sG;n6]G;L ;]jf dfkm{t ejg
lgdf{0fsf] nflu tof/ ul/Psf] k|f/lDes nut Oi6d]6 l8hfOg cg';f/
¿= !@,^$,@!,!!@.— -afx| s/f]8 rf};¶L nfv PSsfO; xhf/ Ps ;o
afx| ?k}of dfq_ /x]sf] / ;f] Oi6d]6 ;lxt g]kfn ;/sf/
cy{dGqfnodf /sd pknJw u/fO lbg cg'/f]w ePsf]df rfn' cfly{s
jif{ -@)^^.)^&_ sf] ah]6df ¿= !,)),)),))).— -Ps s/f]8_
lgsf;f ePsf] / c? /sd klg lgdf{0f sfo{ z'? ePkl5 csf]
{ @,)),)),))).— -b'O{ s/f]8_ sf] Joj:yf cy{ dGqfnoaf6 k|fKt
x'g] cfZjf;g k|fKt ePsf] / SofDk; tkm{af6 lgdf{0f cjlw ;Dddf
sl/j !,%),)),))).— -Ps s/f]8 krf; nfv_ ;d]t u/L ?= $,%),)),))).—
-rf/ s/f]8 krf; nfv_ sf] nfutdf xfn sIff ejg dfqsf] lgdf{0f z'? ug]
{ tkm{ lj:t[t ¿kn] gS;f l8hfog cflbsf] sfd eO /x]sf] x'Fbf r/0fj4
¿kdf lgdf{0f k"/f ug]{ u/L ejg lgdf{0fsf] nflu :jLs[lt kfpg
cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{ tyf sfof{y{


=====================
!= >Ldfg\ /lhi6«f/Ho", -
g]qk|;fb lwtfn_
/lhi6«f/sf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >L of]hgf dxfzfvf, lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf, lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L ;fdfGo k|zf;g dxfzfvf, lq= lj=, sLlt{k'/ .
%= >L n]vfzfvf, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^^.)$.!@

hf] h;;Fu ;lDalGwt 5 .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;df :gftsf]Q/ tx bf];|f] jif{df


kf7\oqmd tyf d"Nof+sg ljifo lnO cWoog/t 5fq >L ;'lbk/fh
l/hfnnfO{ cfjZos tYof+s tyf ljj/0f o; SofDk;af6 pknJw
u/fOPsf] Joxf]/f hfgsf/L u/fOG5 .

========================
-bfjf z]kf{_
;= SofDk; k|d'v
@)^^.)$.!@

hf] h;;Fu ;lDalGwt 5 .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;df :gftsf]Q/ tx bf];|f] jif{df


kf7\oqmd tyf d"Nof+sg ljifo lnO cWoog/t 5fq >L k|sfzaxfb'/
sfsL{nfO{ cfjZos tYof+s tyf ljj/0f o; SofDk;af6 pknJw
u/fOPsf] Joxf]/f hfgsf/L u/fOG5 .

========================
-bfjf z]kf{_
;= SofDk; k|d'v
@)^^.)$.!@

afFsL aSof}tf af/] .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] s=k|=d=zf= -#_ r=g++=$*)( ldlt


@)^^.)!.@$ sf] kqfg';f/ ldlt @)^%.!@.@) af6 clgjfo{ cjsfz
k|fKt ug'{ ePsf pk nfOa|]l/og >L k|]dnfn >]i7sf] o; SofDk;df
s'g} afFsL aSof}tf gePsf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

========================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
ldlt M@)^^.)$.!@

>Ldfg\ SofDk; k|d'vHo",


dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M lgo'lQm kqdf ljifo


;RofO{ lbg] af/] .

dxf]bo,
pko'{Qm ;DaGwdf d}n] o; SofDk;df ldlt @)^
%.)!.!% b]lv lzIf0f ;xfos kbdf lgo'Qm eO hg;+Vof lzIff
ljifo cWofkg u/fO/x]sf] / lgo'lQm kqdf klg hg;+Vof lzIff
g} pNn]v ePsf] 5 t/ ldlt @)^^.)!.!% df lbOPsf] s/f/
gjLs/0f kqdf e"uf]n lzIff x'g uPsf]n] hg;+Vof lzIff ljifo
g} sfod u/fOlbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .

======================
dgaxfb'/ ;'g'jf/
lzIf0f ;xfos
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^^.)$.!@

;?jf ;xdtL ;DaGwdf .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df :yfoL ;]jfdf sfo{/t rf}lsbf/ >L s[i0fk|;fb e§/fO{n]


cGoq SofDk;df ;?jf eO hfgsf nflu cg'/f]w u/L lgj]bg lbg'
ePsf]n] lghsf] ;Ssn} lgj]bg o;};fy ;+nUg u/L ;?jf ;xdtLsf nflu
l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

========================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)$.!#

ljifo kl/jt{g ul/lbg] af/]] .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{no s=k|=d=zf= sf] k=;+=r=g++=


*@#( ldlt @)^^.)#.@$ sf] :jLs[t kqfg';f/ o; SofDk;df lzIf0f
;xfos kbdf s/f/ ;]jfdf sfo{/t /xg' ePsf >L ltnsk|;fb zdf{sf]
lgo'lQm ljifo hg;+Vof lzIff x'g' kg]{df e"uf]n lzIff pNn]v
eO{ cfPsf] t/ pxfFn] hg;+Vof ljifodf g} :gftsf]Q/ t/
pQL0f{ ug'{ ePsf] tyf xfn o; SofDk;df hg;+Vof ljifo g}
cWofkg ul//xg' ePsf] x'Fbf lghsf] e"uf]n lzIffsf] jbnf hg;+Vof
lzIff ljifo sfod ul/lbg' x'g l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' . pxfFn]
lbg' ePsf] lgj]bg o;};fy ;+nUg 5 .

====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)$.!#

ljifo kl/jt{g ul/lbg] af/]] .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{no s=k|=d=zf= sf] k=;+=r=g++=


*@#( ldlt @)^^.)#.@$ sf] :jLs[t kqfg';f/ o; SofDk;df lzIf0f
;xfos kbdf s/f/ ;]jfdf sfo{/t /xg' ePsf >L dgaxfb'/ ;'g'jf/sf]
lgo'lQm ljifo hg;+Vof lzIff x'g' kg]{df e"uf]n lzIff pNn]v
eO{ cfPsf] t/ pxfFn] hg;+Vof ljifodf g} :gftsf]Q/ t/
pQL0f{ ug'{ ePsf] tyf xfn o; SofDk;df hg;+Vof ljifo g}
cWofkg ul//xg' ePsf] x'Fbf lghsf] e"uf]n lzIffsf] jbnf hg;+Vof
lzIff ljifo sfod ul/lbg' x'g l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' . pxfFn]
lbg' ePsf] lgj]bg o;};fy ;+nUg 5 .

====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
cltl/Qm ;dodf sfddf nufpg] k"j{ :jLs[lt af/] . @)^&.)
%.@)

o; SofDk;sf ljleGg zfvfx¿df sd{rf/Lx¿sf] cefj ePsf] sf/0f b}lgs


sfo{ ;Dkfbg ug{ sl7gfO ePsf]n] lgDg sd{rf/Lx¿nfO{ rfn'
cf=j= @)^&.)^* df csf]{ Joj:yf geP ;Ddsf nflu cltl/Qm ;dodf
sfd ug{ nufpg' kg]{ ePsf]n] pQm ;dodf sfd u/] afkt vfhf
vr{ lbg] u/L cltl/Qm ;dodf sfd nufpg] k"j{ :jLs[ltsf nflu
l6Kk0fL k]z ub{5' .
tkl;n
!= >L /fdaxfb'/ >]i7 — ljxfg ^M)) ah]b]lv !)M)) ah];Dd —
k':tsfno zfvf
@= >L kLtfDa/ kFu]gL — ljxfg ^M)) ah]b]lv !)M)) ah];Dd
— ;/;kmfOsf] nflu
#= >L /d]zk|;fb ?kfv]tL— lbp;f] !M)) ah]b]lv %M)) ah];Dd — k|
zf;g zfvf
$= >L ljdnrGb| vgfn — ;fFem %M)) ah]b]lv *M)) ah];Dd
— k':tsfno zfvf
%= >L O{Zj/Lk|;fb e§/fO{ — ;fFem %M)) ah]b]lv *M)) ah];Dd
— k/LIff zfvf, /fqL ;d"x
^= >L alb|k|;fb e§/fO{ — ljxfg ^M)) ah]b]lv !)M)) ah];Dd —
k/LIff zfvf, k|eftLo ;d"x
&= >L bLkss'df/ lji6 — ljxfg ^M)) ah]b]lv !)M)) ah];Dd —
e"uf]n÷hg;+Vof lzIff lzIf0f ljefu
*= >L k|]d t08'sf/ — ljxfg ^M)) ah]b]lv !)M)) ah];Dd — k|
zf;g zfvf, k|eftLo ;d"x
(= >L lzjk|;fb l3ld/] — ljxfg ^M)) ah]b]lv !)M)) ah];Dd
—:jf:Yo÷zf/Ll/s lzIff lzIf0f ljefu
#= >L ;'ar{n bfxfn — ljxfg ^M)) ah]b]lv !)M)) ah];Dd —
sDKo'6/ zfvf
@)^^.)$.)!

sfd ug{ nufOPsf] af/] .

o; SofDk;sf lgDg sd{rf/Lx¿nfO{ rfn' cf= j= @)^^.)^& df


csf]{ Joj:yf geP ;Ddsf nflu cltl/Qm ;dodf sfd ug{ nufpg' kg]{
ePsf]n] vfhf vr{ lbg] u/L sfd ug{ nufOPsf] x'Fbf ;DalGwt
zfvfdf ;DalGwt k|d'vsf] dftxtdf /xL sfd ug'{xf]nf .
tkl;n
!= >L alb|k|;fb e§/fO{ — b}lgs $ 306f — k/LIff zfvf,
k|eftLo ;d"x
@= >L lzjk|;fb l3ld/] — b}lgs $ 306f — :jf:Yo tyf zf/Ll/s
lzIff lzIf0f ljefu
#= >L bLkss'df/ lji6 — b}lgs $ 306f — e"uf]n tyf hg;
+Vof lzIff lzIf0f ljefu

af]wfy{
=====================
!= >L ;xfos SofDk; k|d'v -g]qk|;fb
lwtfn_
k|eftLo÷lbjf÷/fqL ;d"x .
SofDk; k|d'v
@= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^===.=====.======

cltl/Qm ;dodf sfd ug{] af/] .

>L

==================================

==================================

dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

tkfO{nfO{ o; SofDk;sf]
===================================
================== zfvf÷ljefudf rfn' cf= j=
@)^===.)^===== df csf]{ Joj:yf geP;Ddsf nflu
ljxfg÷lbpF;f]÷;fFem ======= ah]b]lv =======
ah];Dd -sfof{no v'n]sf lbg dfq_ cltl/Qm ;dodf sfd
ug{ nufOPsf] 5 . tkfO{n] cltl/Qm ;dodf sfd u/]afkt vfhf
vr{ kfpg' x'g]5 .
;DalGwt zfvf k|d'vsf] dftxtdf /xL sfd ug'{xf]nf .

af]wfy{
=====================
!= >L ;xfos SofDk; k|d'v -g]qk|;fb
lwtfn_
k|eftLo÷lbjf÷/fqL ;d"x .
SofDk; k|d'v
@= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^^.)^.@%

cltl/Qm ;dodf sfd ug{] af/] .

>L

==================================

==================================

dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

o; SofDk;df /x]sf k'/fgf ;fdfgx¿ lnnfd ug'{ kg]{ ePsf]


x'Fbf lnnfdsf] nflu 5'6\ofO{ @)^^ d+lz/ d;fGt;Dddf lnnfd
sfo{ ;DkGg u/L ;Sg] u/L tkfO{nfO{ @)^^ sflt{s ! ut]b]lv
d+lz/ d;fGt;Dd sfof{no ;doafx]s b}lgs $ 306f / ;fj{hlgs ljbfsf
lbg b}lgs & 306fsf b/n] vfhf vr{ kfpg]] u/L cltl/Qm ;dodf sfd
ug{ nufOPsf] 5 .

af]wfy{
=====================
!= >L lnnfd ;ldlt — @)^^ -
g]qk|;fb lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^^.)$.!*

clgjfo{ cjsfzsf] ljj/0f k7fOPsf] af/] .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] k=;=kmf=s=k|=d=zf=-^_ r=g+= !@)


ldlt @)^$.)$.)$ sf] kq k|fKt eof] . o; SofDk;df sfo{/t bIf
On]lS6«lzog >L eQmaxfb'/ dxh{g pd]/sf] sf/0f ldlt @)^^.)
(.@) cyf{t ;g\ @)!).)!.)$ b]lv clgjfo{ cjsfz k|fKt ug'{ x'g]
ePsf] x'Fbf lghn] eg'{ ePsf] cjsfz ljj/0f kmf/d yfg Ps, cfjZos
sfof{y{ o;};fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=====================
!= >L n]vf zfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >L eQmaxfb'/ dxh{g,
bIf On]lS6«lzog
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^^.)$.!*

hfgsf/L af/] .

>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

clvn g]kfn /fli6«o :jtGq ljBfyL{ o'lgog -qmflGtsf/L_


dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn OsfO ;ldltn] lq= lj= af6 k|jL0ftf k|
df0fkq tx x6fpg] lg0f{osf] lj/f]wdf k|]z lj1KtL k|sflzt u/L ldlt
@)^^.)$.!* b]lv SofDk;df l/n] cg;gdf a;]sf] x'Fbf cfjZos
hfgsf/Lsf nflu k|]z lj1KtLsf] k|ltlnlk o;};fy ;+nUg u/L Joxf]/f
cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=====================
!= >Ldfg\ lzIffWoIfHo", -
g]qk|;fb lwtfn_
lzIffWoIfsf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/ .
@)^^.)$.@)

hfgsf/L af/] .

>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

clvn g]kfn /fli6«o :jtGq ljBfyL{ o'lgog SofDk; sld6L,


dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrnn] lq= lj= af6 k|jL0ftf k|df0fkq tx
x6fpg] lg0f{osf] lj/f]wdf dfukq k]z u/L ldlt @)^^.)$.@) df
lbPsf] lgj]bgsf] ;Ssn} k|lt o;} kq;fy ;+nUg u/L cfjZos sfof{y{
k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=====================
!= >Ldfg\ lzIffWoIfHo", -
g]qk|;fb lwtfn_
lzIffWoIfsf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >Ldfg\ 8LgHo",
8Lgsf] sfof{no,
lzIffzf:q ;+sfo, lq= lj=, sLlt{k'/ .
@)^^.)$.!*

clgjfo{ cjsfzsf] ljj/0f k7fOPsf] af/] .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df sfo{/t k|fWofks >L ;'lznfjbg >]i7 pd]/sf]


sf/0f ldlt @)^^.)(.@) cyf{t ;g\ @)!).)!.)$ b]lv clgjfo{ cjsfz k|
fKt ug'{ x'g] ePsf] x'Fbf lghn] eg'{ ePsf] cjsfz ljj/0f kmf/d
yfg Ps, cfjZos sfof{y{ o;};fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=====================
!= >L n]vf zfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >L ;'lznfjbg >]i7
k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^^.)$.@)

3/ ljbf / lj/fdL ljbf af/]] .

>L lzIffzf:q s]Gb|Lo ljefu


lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; ljefusf k|fWofks 8f= >L g/]Gb|axfb'/ dxh{g ldlt @)%&.)


(.@! b]lv @)%(.)!.!& ;Dd o; SofDk;sf] SofDk; k|d'v x'g' ePsf]
cjlw;Dd jxfFn] s'g} 3/ ljbf / lj/fdL ljbf pkef]u gu/]sf] Joxf]/f
cg'/f]w ub{5' .

==========================

;xfos SofDk; k|d'v


@)^===.====.=====

5kfO{ af/] .

>L k|d'vHo",
lq= lj=, 5fkfvfgf,
sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] nflu lgDg adf]lhdsf] ;fdfg 5kfO ug'{ k/]sf]


x'Fbf 5kfO u/L k7fOlbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .

tkl;n
qm 5fKg' kg]{ ;fdfgsf] ljj/0f ;+Vof s}lkmot
=;
+
=

af]wfy{
=====================
!= >L n]vf zfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >L :6f]/ zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^^.)$.@^

:jfoQtfdf hfg] af/] .

>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;nfO{ :jfoQtfdf n}hfg] ;DaGwdf xfn;Dd lgDg


adf]lhd ldltdf cGtlqm{ofTds 5nkmn tyf a}7s a;]sf] Joxf]/f
hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w ub{5' .
!= ldlt @)^%.)*.!) df ;ldltsf] a}7s a;L ;Nnfxsf/ ;ldlt u7g ug]
{ lg0f{o eof] .
@= ldlt @)^%.)*.!! df ;Nnfxsf/ ;ldltsf] a}7s a:of] .
#= ldlt @)^%.)*.@@ df — klxnf] r/0f — k|fWofks ;+3, sd{rf/L ;
+3, Joj:yfkg ;ldlt, ljefuLo k|d'vx¿, k|fWofks, sd{rf/L k|ltlglw,
cleefjs, :yfgLO afl;Gbf tyf cGo JolQmx¿ ;Fusf] cGtlq{mof
a}7s ;DkGg eof] .
$= ldlt @)^%.)*.@@ df — bf];|f] r/0f — :jljo', ljBfyL{ ;+3—;
+u7gx¿sf] k|ltlglwx¿ ;Fusf] cGtlq{mof a}7s ;DkGg eof] .
%= ldlt @)^%.)*.@^ df a;]sf] ;ldltsf] a}7sdf d+lz/ @@ ut]sf]
cGtlq{mofaf6 k|fKt ;'emfj cg';f/ ug]{ lg0f{o ul/of] .
^= ldlt @)^%.)(.!) df — ljefuLo k|d'vx¿, k|fWofks ;
+3÷sd{rf/L ;+3sf k|ltlglwx¿, :jljo' k|ltlglwx¿, k|hftflGqs tyf
k|ultlzn k|fWofks ;+3sf k|ltlglwx¿, ljBfyL{ ;+3—;+u7gx¿sf]
k|ltlglwx¿;Fu Jofks 5nkmn eof] .
&= ldlt @)^%.)(.@& df — SofDk; :jfoQtf ;ldltsf] a}7s a:of] .
o; SofDk; :jfoQtfdf hfg] ;DaGwdf cfGtl/s ¿kdf ;DalGwt
lgsfox¿ aLr pko'{Qm ldlt tyf r/0fx¿df ePsf] cGtlq{mofTds
5nkmnx¿ ;sf/fTds lg0f{o tkm{ pGd'v ePsf] x'Fbf ljZjljBfno
cg'bfg cfof]usf] sfo{qmd cg';f/ bf];|f] r/0fdf hfgsf] nflu cfjZos
:jLs[lt k7fOlbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .
=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)&.)%

:jfoQtfdf hfg] af/] .

>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;nfO{ :jfoQtfdf n}hfg] ;DaGwdf xfn;Dd lgDg


adf]lhd ldltdf cGtlqm{ofTds 5nkmn tyf a}7s a;]sf] Joxf]/f
hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w ub{5' .
!= ldlt @)^%.)*.!) df ;ldltsf] a}7s a;L ;Nnfxsf/ ;ldlt u7g ug]
{ lg0f{o eof] .
@= ldlt @)^%.)*.!! df ;Nnfxsf/ ;ldltsf] a}7s a:of] .
#= ldlt @)^%.)*.@@ df — klxnf] r/0f — k|fWofks ;+3, sd{rf/L ;
+3, Joj:yfkg ;ldlt, ljefuLo k|d'vx¿, k|fWofks, sd{rf/L k|ltlglw,
cleefjs, :yfgLO afl;Gbf tyf cGo JolQmx¿ ;Fusf] cGtlq{mof
a}7s ;DkGg eof] .
$= ldlt @)^%.)*.@@ df — bf];|f] r/0f — :jljo', ljBfyL{ ;+3—;
+u7gx¿sf] k|ltlglwx¿ ;Fusf] cGtlq{mof a}7s ;DkGg eof] .
%= ldlt @)^%.)*.@^ df a;]sf] ;ldltsf] a}7sdf d+lz/ @@ ut]sf]
cGtlq{mofaf6 k|fKt ;'emfj cg';f/ ug]{ lg0f{o ul/of] .
^= ldlt @)^%.)(.!) df — ljefuLo k|d'vx¿, k|fWofks ;
+3÷sd{rf/L ;+3sf k|ltlglwx¿, :jljo' k|ltlglwx¿, k|hftflGqs tyf
k|ultlzn k|fWofks ;+3sf k|ltlglwx¿, ljBfyL{ ;+3—;+u7gx¿sf]
k|ltlglwx¿;Fu Jofks 5nkmn eof] .
&= ldlt @)^%.)(.@& df — SofDk; :jfoQtf ;ldltsf] a}7s a:of] .
o; SofDk; :jfoQtfdf hfg] ;DaGwdf cfGtl/s ¿kdf ;DalGwt
lgsfox¿ aLr pko'{Qm ldlt tyf r/0fx¿df ePsf] cGtlq{mofTds
5nkmnx¿ ;sf/fTds lg0f{o tkm{ pGd'v ePsf] x'Fbf ljZjljBfno
cg'bfg cfof]usf] sfo{qmd cg';f/ bf];|f] r/0fdf hfgsf] nflu cfjZos
:jLs[lt k7fOlbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' egL ldlt @)^^.)$.@^
sf] kqdf cg'/f]w ul/Psf]df xfn;Dd :jLs[t kq k|fKt gePsf] x'Fbf
:jLs[lt kq k7fO lbg] Joj:yfsf nflu k'gM cg'/f]w ub{5' .
=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v

@)^^.)$.@&

;"rgf .

lq= lj= sd{rf/L ;+3, dx]Gb|/Tg SofDk; OsfO


;ldltsf] lgjf{rg oxL ldlt @)^^.)$.#) ut] ;DkGg x'g]
ePsf]n] pQm lbg SofDk;sf] ;Dk"0f{ k7g—kf7g sfo{
:ylut ul/Psf] Joxf]/f ;DalGwt ;Dk"0f{ lzIfs tyf
ljBfyL{x¿sf] hfgsf/Lsf nflu ;"rgf k|sflzt ul/Psf] 5 .
=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)$.@^

a}7sdf pkl:yt x'g] af/] .

>L cWoIfHo",
=============================================================

======

dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

o; SofDk;df sfo{/t /x]sf ljBfyL{ ;+3—;+u7gx¿ aLr ljleGg


ljifox¿df ;j{kIfLo 5nkmn ug{ cfjZos ePsf] x'Fbf lgDg ldlt ;do
/ :yfgdf pkl:yltsf] nflu ;"lrt ul/G5 .

sfo{qmd
ldlt M @)^^.)%.)# ut]
;do M ah] .
:yfg M SofDk; k|d'vsf] sfof{no .

5nkmnsf ljifox¿
!= ljBfyL{ kf]zfs
@= ef}lts ljsf;
#= cGo
gf]6 M
cf—cfˆgf] ;+3 ;+u7gdf ;DalGwt ljifox¿df 5nkmn u/L Ps
hgf dfq k|ltlglw cfpg'xf]nf .

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)$.#@

b/aGbL ;DaGwdf .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] tkl;ndf pNn]v eP adf]lhd r=g+= tyf ldltsf]


kqfg';f/ o; SofDk;sf sd{rf/Lx¿ lgDg adf]lhd kbdf ljz]if a9'jf eO o;
SofDk;df kb:yfkgf ePsf] Joxf]/f hfgsf/L eof] .
lgh sd{rf/Lx¿ a9'jf eO o; SofDk;df kb:yfkgf ePsf] kbsf] nflu
SofDk;df l/Qm b/jGbL gePsf] x'Fbf lghx¿sf] kbsf nflu ;f] cg';f/
b/aGbLsf] l;h{gf ePsf] xf] jf lgh sd{rf/Lx¿sf] ;fljs kb cku|]6 ePsf]
xf] ;f] ;DaGwdf cfjZos lgb]{zg tyf hfgsf/L kfpgsf nflu Joxf]/f
cg'/f]w ub{5' .
tkl;n
qm gfd ;fljs kb j9'jf ePsf] r=g rnfgL ldlt nfu" x'g]
=; kb += ldlt
+=
1. >L uf]kfn ;= k| pk k|zf;s 5343 2066/02/03 2065/12/09

vgfn zf;s
2. >L rGb|axfb'/ ;= k| pk k|zf;s 5366 2066/02/03 2065/12/09

yfkf zf;s
3. >L /fdaxfb'/ x]8 ;= k|zf;s 5526 2066/02/03 2065/12/16

>]i7 clzi6]06
4. >L ljBf;fu/ x]8 ;= k|zf;s 5736 2066/02/03 2065/12/16

>]i7 clzi6]06
5. >L s}nfzdfg l; n]vf n]vf 6106 2066/02/20 2065/12/11

+x clws[t lgoGqs
6. >L dfwj sfsL{ clzi6]06 x]8 6290 2066/02/20 2065/12/23
clzi6]06
7. >L d~h' l;+x ;= e08f/kfn 6598 2066/02/28 2065/12/30

dxh{g e08f/kfn
8. >L hLjg zfSo 6f= … 6f= …sÚ 8295 2066/03/21 2066/02/19


9. >L g/]Gb| 6f= … 6f= …sÚ 8341 2066/03/21
2066/02/19

s'df/ k|wfg vÚ
10. >L d]g' If]qL 6f= … 6f= …sÚ 8349 2066/03/21
2066/02/19


11. >L lji0f' k| Nofj Nofj 601 2066/04/11 2066/01/23

hfktL clzi6]06 clws[t


12. >L k|ltef >]i7 Nofj Nofj 690 2066/04/11 2066/01/23

clzi6]06 clws[t

========================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)%.)!

:ki6Ls/0f k]z ;DaGwdf .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] kmf -lj=sf=_ s=k|=d=zf= -*_ r=g+=


$@$ ldlt @)^^.)$.!* sf] af]wfy{ kq k|fKt eof] .
o; SofDk;sf ;x k|f= >L pQd/fh e§/fO{ lzIff SofDk;df
SofDk; k|d'v kbdf sfd ul//x]sf] eGg] ;DaGwdf :ki6Ls/0f k]z
ug{ elgPsf]df >L e§/fO{ xfn pQm SofDk;sf] SofDk; k|d'v
kbdf g/x]sf] a'lemPsf] Joxf]/f cfjZos hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)%.)@

afFsL aSof}tfsf] hfgsf/L af/] .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] k=;+=s=k|=d=zf= -#_ r=g+= #%) ldlt


@)^^.)$.!^ sf] kq k|fKt eO{ Joxf]/f cjut eof] .
lq= lj= of]hgf dxfzfvfaf6 o; SofDk;df j]tnjL sfhdf
cfO{ sfo{/t /xg' ePsL pk k|zf;s >LdtL ck0ff{ k|wfg ldlt
@)^==.===.=== df g} of]hgf dxfzfvfdf sfh lkmtf{ hfg'
ePsf] tyf lghsf] gfddf o; SofDk;af6 c;'n pk/ ug'{ kg]{ afFsL
aSof}tf gePsf] / o; SofDk;df sfo{/t /xFbf ljz]if tnjL ljbf,
c;fwf/0f ljbf, cWoog ljbf pkef]u gu/]sf] / lghsf] gfddf ;+lrt
/x]sf ljbfx¿sf] ljj/0f k7fO{ ;lsPsf] Hox]f/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w
5.

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)%.@*

/dfgf lbOPsf] af/] .

>L s[i0fk|;fb e§/fO{


rf}lsbf/
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq= lj= /lhi6««f/sf] sfof{no, sd{rf/L k|zf;g dxfzfvfsf] k=;+=


s=k|=d=zf= -#_ r=g++ *)# ldlt @)^^.)%.)@ sf] kqfg';f/ o;
SofDk;af6 tkfO{ ;?jf x'g' ePsf] >L nlntsnf SofDk;, ef]6flx6Ldf ldlt
@)^^.)^.)! b]lv nfu" x'g] u/L xflh/ x'g hfg of] /dfgfkq lbOPsf] 5 .

af]wfy{ tyf sfof{y{


======================
!= >L /lhi6«f/sf] sfof{no, -
g]qk|;fb lwtfn_ sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
SofDk; k|d'v
lq= lj=, sLlt{k'/ .
@= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L SofDk; k|d'vsf] sfof{no, —JolQmut ljj/0f kmfOn o;};fy ;
+nUg 5 .
nlntsnf SofDk;, ef]6flx6L
$= n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
#= >L SofDk; k|d'vsf] sfof{no, — >L e§/fO{ ldlt @)^^.)%.)!
b]lv @)^^.)%.==== ===== lbg
nlntsnf SofDk;, ef]6flx6L ;Dd o; SofDk;df xflh/ x'g'
ePsf]n] pxfFsf] efb| dlxgfsf]
$= n]vf zfvf, tnj To;} SofDk;af6 g} e'QmfgL u/L
lbg' x'g cg'/f]w 5 .
@)^^.)%.)*

lgo'lQm kq af/] .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] k=;+=s=k|=d=zf= -@_ r=g+= **# ldlt


@)^^.)%.)@ sf] kq k|fKt eO{ Joxf]/f cjut eof] . ;xfos n]vfkfn
kbdf :yfoL lgo'lQm kfpg' ePsf >L kLtfDa/ kFu]gLn] ;xfos
n]vfkfnsf] lgo'lQm kq :jLsf/ gu/]sf] lgj]bg kqsf] k|ltlnlk o;};fy
k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)%.)(

:jf:Yo pkrf/ ;DaGwdf .

>L ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns"b zfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/' .

o; SofDk;sf] @)^%.)^^ ;d"xsf] :gfts tx bf];|f]]


jif{ lbjf ;d"x -SofDk; /f]n g++= &!).)^$_ df cWoog/t 5fq
s]zjaxfb'/ a:g]tn] lq= lj= lzIf0f c:ktfn dxf/fhu~haf6 :jf:Yo
pkrf/sf] nflu l;kmfl/; kfpF egL lgj]bg lbPsfn] cfjZos Joj:yfsf
nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ul/G5 .

========================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)%.)(

:ynut lg/LIf0f ul/lbg] af/] .

>L k|d'vHo",
k|x/L k|efu,
:joDe', sf7df8f}++ .

pko'{Qm ljifodf ldlt @)^).!!.!$ ut] x'g] :jljo' lgjf{rgsf]


cl3Nnf] lbg -@)^).!!.!# ut]sf lbg_ o; SofDk;sf] sDkfp08 leq
c1ft ;d"xn] ad k8\sfpFbf SofDk; If]qdf /x]sf] sl/j ^) jif{ k'/fgf]
ejg rls{g uO{ pQm ejg k|of]udf Nofpg gldNg] eO{ h'g;'s}
;dodf klg elTsg uO{ b'3{6gf x'g ;Sg] ;Defjgf /x]sf] x'Fbf lq=
lj= s]Gb|Lo sfof{nosf] ldlt @)^$.)!.#! sf] :jLs[t kqfg';f/ pQm
ejg eTsfOPsf] 5 . ;fy} cGo ejg / kvf{n rls{Psf] tyf ‰ofnsf
l;;fx¿ ;d]t km'6g uO{ sl/j !,@),)),))).— -Ps s/f]8 aL; nfv_
a/fa/sf] Iflt ePsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 . pQm ejg elTsbf SofDk;df
sIff sf]7fx¿ gk'u eO xfn sIff ;~rfng ug{ ;d]t Hofb} sl7gfO
ePsf] x'Fbf ;f] sf] :ynut lg/LIf0f u/Llbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

========================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)%.!%

ejg k'glg{df0f sfo{df ;xof]u af/] .

>L dfggLo dGqLHo",


zflGt tyf k'glg{df0f dGqfno,
g]kfn ;/sf/
l;+xb/af/, sf7df8f}++ .

dxf]bo,
o; SofDk;df ldlt @)^).!!.!$ ut] x'g] :jljo' lgjf{rgsf]
cl3Nnf] lbg -@)^).!!.!# ut]sf lbg_ o; SofDk;sf] sDkfp08 leq
c1ft ;d"xn] ad k8\sfpFbf SofDk; If]qdf /x]sf] sl/j ^) jif{ k'/fgf]
ejg rls{g uO{ pQm ejg k|of]udf Nofpg gldNg] eO{ h'g;'s}
;dodf klg elTsg uO{ b'3{6gf x'g ;Sg] ;Defjgf /x]sf] x'Fbf lq=
lj= s]Gb|Lo sfof{nosf] ldlt @)^$.)!.#! sf] :jLs[t kqfg';f/ pQm
ejg eTsfOPsf] 5 . ;fy} cGo ejg / kvf{n rls{Psf] tyf ‰ofnsf
l;;fx¿ ;d]t km'6g uO{ sl/j !,@),)),))).— -Ps s/f]8 aL; nfv_
a/fa/sf] Iflt ePsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 . pQm ejg elTsbf SofDk;df
sIff sf]7fx¿ gk'u eO xfn sIff ;~rfng ug{ ;d]t Hofb} sl7gfO
ePsf] 5 .
k'/fgf] ejg eTsfpFbf sl/j !%,))) ljBfyL{x¿ k9\g] lzIffzf:q ;
+sfosf] g]kfns} ;a}eGbf 7"nf] SofDk;df b]zsf b'u{d If]qaf6
cWoog ug{ cfpg] ljBfyL{x¿sf] nflu sIff sf]7fsf] ;fx}| cefj x'g
uPsf]n] Pp6f ejg lgdf{0f ug{ nfluPsf] 5 . ejg lgdf{0fsf] nflu
nfut Oi6d]6 /sd ¿= ^,%),)),))).— -5 s/f]8 krf; nfv_ ePsf] /
SofDk;df pQm ejg lgdf{0f ug]{ /sd gePsf]n] ljleGg bft[ ;+3 ;
+:yfx¿;Fu cg'/f]w ubf{ klg st}af6 ;sf/fTds hafkm kfpg g;s]sf]
x'Fbf dfggLo dGqLHo"af6 SofDk;sf] k'glg{df0f sfo{df ;xof]u
ul/lbg' x'g xflb{s cg'/f]w ub{5' .
========================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)%.@$

l;kmfl/; ul/lbg] af/] .

>L k|d'v lhNnf clwsf/LHo",


lhNnf k|zf;g sfof{no,
aa/dxn, sf7df8f}++ .

o; SofDk;df ldlt @)^).!!.!$ ut] x'g] :jljo' lgjf{rgsf]


cl3Nnf] lbg -@)^).!!.!# ut]sf lbg_ o; SofDk;sf] sDkfp08 leq
c1ft ;d"xn] ad k8\sfpFbf SofDk; If]qdf /x]sf] sl/j ^) jif{ k'/fgf]
ejg rls{g uO{ pQm ejg k|of]udf Nofpg gldNg] eO{ h'g;'s}
;dodf klg elTsg uO{ b'3{6gf x'g ;Sg] ;Defjgf /x]sf] x'Fbf lq=
lj= s]Gb|Lo sfof{nosf] ldlt @)^$.)!.#! sf] :jLs[t kqfg';f/ pQm
ejg eTsfOPsf] 5 . ;fy} cGo ejg / kvf{n rls{Psf] tyf ‰ofnsf
l;;fx¿ ;d]t km'6g uO{ sl/j !,@),)),))).— -Ps s/f]8 aL; nfv_
a/fa/sf] Iflt ePsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 . pQm ejg elTsbf SofDk;df
sIff sf]7fx¿ gk'u eO xfn sIff ;~rfng ug{ ;d]t Hofb} sl7gfO
ePsf] 5 .
k'/fgf] ejg eTsfpFbf sl/j !%,))) ljBfyL{x¿ k9\g] lzIffzf:q ;
+sfosf] g]kfns} ;a}eGbf 7"nf] SofDk;df b]zsf b'u{d If]qaf6
cWoog ug{ cfpg] ljBfyL{x¿sf] nflu sIff sf]7fsf] ;fx}| cefj x'g
uPsf]n] Pp6f ejg lgdf{0f ug{ nfluPsf] 5 . ejg lgdf{0fsf] nflu
nfut Oi6d]6 /sd ¿= ^,%),)),))).— -5 s/f]8 krf; nfv_ ePsf] /
SofDk;df pQm ejg lgdf{0f ug]{ /sd gePsf] Joxf]/f cg'/f]w
ub{5' . pQm ejg k'glg{df{0fsf] nflu >L g]kfn ;/sf/, zflGt tyf
k'glg{df0f{ dGqfnodf cg'/f]w ubf{ dGqfnoaf6 ;sf/fTds kxn
ePsf] x'Fbf To; sfof{noaf6 SofDk;sf] k'glg{df0f sfo{sf] nflu
ad la:kmf]6g ePsf] Joxf]/f l;kmfl/; ul/lbg' x'g xflb{s cg'/f]w
ub{5' .
========================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)^.)!

ejg k'glg{df0f sfo{df ;xof]u af/] .

>L dfggLo dGqLHo",


zflGt tyf k'glg{df0f dGqfno,
g]kfn ;/sf/
l;+xb/af/, sf7df8f}++ .

dxf]bo,
o; SofDk;df ldlt @)^).!!.!$ ut] x'g] :jljo' lgjf{rgsf]
cl3Nnf] lbg -@)^).!!.!# ut]sf lbg_ o; SofDk;sf] sDkfp08 leq
c1ft ;d"xn] ad k8\sfpFbf SofDk; If]qdf /x]sf] sl/j ^) jif{ k'/fgf]
ejg rls{g uO{ pQm ejg k|of]udf Nofpg gldNg] eO{ h'g;'s}
;dodf klg elTsg uO{ b'3{6gf x'g ;Sg] ;Defjgf /x]sf] x'Fbf lq=
lj= s]Gb|Lo sfof{nosf] ldlt @)^$.)!.#! sf] :jLs[t kqfg';f/ pQm
ejg eTsfOPsf] 5 . ;fy} cGo ejg / kvf{n rls{Psf] tyf ‰ofnsf
l;;fx¿ ;d]t km'6g uO{ sl/j !,@),)),))).— -Ps s/f]8 aL; nfv_
a/fa/sf] Iflt ePsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 . pQm ejg elTsbf SofDk;df
sIff sf]7fx¿ gk'u eO xfn sIff ;~rfng ug{ ;d]t Hofb} sl7gfO
ePsf] 5 .
k'/fgf] ejg eTsfpFbf sl/j !%,))) ljBfyL{x¿ k9\g] lzIffzf:q ;
+sfosf] g]kfns} ;a}eGbf 7"nf] SofDk;df b]zsf b'u{d If]qaf6
cWoog ug{ cfpg] ljBfyL{x¿sf] nflu sIff sf]7fsf] ;fx}| cefj x'g
uPsf]n] Pp6f ejg lgdf{0f ug{ nfluPsf] 5 . ejg lgdf{0fsf] nflu
nfut Oi6d]6 /sd ¿= ^,%),)),))).— -5 s/f]8 krf; nfv_ ePsf] /
SofDk;df pQm ejg lgdf{0f ug]{ /sd gePsf] Joxf]/f cg'/f]w
ub{5' . o; ;DaGwdf dfggLo dGqLHo"af6 SofDk;sf] k'glg{df0f
sfo{df ;xof]u ul/lbg' x'g xflb{s cg'/f]w ub{5' . ;fy} lhNnf k|
zf;g sfof{no, sf7df8f}sf] k=;+=r=g+= *#*.)^^—)^&, ldlt
@)^^.)%.@$ sf] kqsf] k|ltlnlk klg o;} kq;fy ;+nUg u/L
Joxf]/f k'g cg'/f]w ub{5' .
========================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v

@)^^.)%.!!

:jf:Yo k/LIf0f af/]] .

>Ldfg\ lgb]{zsHo"
lzIf0f c:ktfn,
lq= lj=, dxf/fhu~h .

o; SofDk;df ul0ft lzIff lzIf0f ljefudf :yfoL ;]jfdf k|fWofkg/t pk


k|f= >L j]b/fh cfrfo{ :jf:Yo k/LIf0fsf] nflu To; lzIf0f c:ktfndf
cfpg' ePsf] x'Fbf lq= lj= lgodfg';f/ k|fKt x'g] ;'ljwf pknAw
u/fOlbg' x'g l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .
jf]wfy{
======================
>L j]b/fh cfrfo{ -g]qk|;fb
lwtfn_
pk k|f=, SofDk; k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^^.)%.!!

:jf:Yo pkrf/ ;DaGwdf .

>L ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns"b zfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/' .

o; SofDk;sf] @)^%.)^^ ;d"xsf] :gfts tx t];|f]] jif{ lbjf


;d"x -SofDk; /f]n g++= #!*.)^#_ df cWoog/t 5fqf OlGb/f
uf}tdn] lq= lj= lzIf0f c:ktfn dxf/fhu~haf6 :jf:Yo pkrf/sf] nflu
l;kmfl/; kfpF egL lgj]bg lbPsfn] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w ul/G5 .

========================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)*.@^

lzIf0f z'Ns ;DaGwdf .

>L SofDk; k|d'vsf] sfof{no,


ljZjljBfno SofDk;,
;dfhzf:q ljefu,
sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf x]= c= >LdtL ;lgtfk|ef k|wfg To; ljefudf :gftsf]Q/


tx bf];|f] jif{ -SofDk; /f]n g++= @*(_ df cWoog/t /xg'
ePsf] x'Fbf lghnfO{ lq= lj= lgodfg';f/ kfpg] ;'ljwf pknJw u/fO
lbg] Joj:yfsf] nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)%.!$

k|sfzgx¿ pknJw u/fOlbg] af/] .

>L k|d'vHo",
s]Gb|Lo tYofÍ ljefu
yfkfynL .

o; SofDk;df z}lIfs ;q @)^^.)^& b]lv :gftsf]Q/ txdf hg;+Vof


lzIff ljifo cGtu{t k7g—kf7g sfo{qmd ;~rfng eO/x]sf] x'Fbf
pQm sfo{qmdsf] nflu lgDg lnlvt k|sfzgx¿ pknJw u/fO ;xof]u
ul/lbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

k|sfzg
!= hg;+Vof k|ltj]bg (Population Census Reports)

@= Population Monographs

#= hg;+Vof ultljlw -lgoldt k|sfzg_


$= s[lifu0fgf k|ltj]bg
%= Labour Force Survey Reports

^= Data Sheets

&= cGo pknJw x'g ;Sg] k|sfzgx¿

====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)%.!$

gful/stfsf] k|df0fkq pknAw u/fOlbg] af/] .

>L lhNnf k|zf;g sfof{no,


aa/dxn, sf7df8f+} .

;+v'jf;ef lhNnf kfªdf uf= lj= ;= jf= g++ — #, df :yfoL 3/ eO


o; SofDk;df sfo{/t /xg' ePsf pk k|f= >L df]xgdl0f kf]v|]nsf]
ldlt @)$(.)(.!@ df hGd ePsf] 5f]/f d~hLn kf]v|]nnfO{ g]kfnL
gful/stfsf] k|df0fkq cfjZos ePsf] x'Fbf gful/stfsf] k|df0fkq
pknAw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w u/L lgj]bg lbg' ePsf]
x'Fbf ;f] sf] nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=====================
!= >L kl~hsflwsf/Lsf] sfof{no -
g]qk|;fb lwtfn_
sf7df8f}+ dxfgu/kfnLsf
SofDk; k|d'v
@= >L df]xgdl0f kf]v|]n
pk k|fWofks,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^^.)%.)!

sfd ug]{ af/] .

>L lIflth ?kfv]tL


Nofj clzi6]06
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

tkfO{n] o; SofDk;sf Nofj clzi6]G6 >L cgGt vgfn j]tnjL ljbfdf


a;L lnogdf /x]sf] kbdf s/f/ ;]jfdf /xL sfd ub}{ cfpg' ePsf]df ;f]
sf] abnf tkfO{nfO{ o; SofDk;sf ;fljs x]=c= xfn pk k|zf;s kbdf
sfo{/t >L rGb|axfb'/ yfkf k/LIff lgoGq0f sfof{nodf j]tnjL
sfhdf hfg' ePsf] sf/0f pxfFsf] lnog kbdf ldlt @)^^.)%.)!
b]lv nfu" x'g] u/L pxfF kmls{ xflh/ x'g gcfP;Ddsf nflu pQm
x]= c= kbaf6 tnj vfg] u/L Nofj clzi6]06 kbdf sfd
ug{ nufOPsf] 5 . ;fljs adf]lhd lj1fg ljefudf /xL sfd ug'{ xf]nf .

af]wfy{
=======================
!= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf -g]qk|;fb
lwtfn_
lq= lj=, sLlt{k'/ . SofDk;
k|d'v
@= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^^.)%.!^

;"rgf .

ldlt @)^^.)%.!& ut] ut] a'waf/ ljxfg (M#) ah] Speaking

English and Conversation Class ljifos 5nkmn sfo{qmd ;xfos


SofDk; k|d'vsf] sfof{nodf ;~rfng x'g] ePsf] x'Fbf
OR5's k|fWofksHo"x¿n] ;Dks{ ug'{ x'g ;"lrt ul/G5 .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)%.!^

;DklQ ljj/0f kmf/d k7fOPsf] af/] .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] k=;+= s=k|=d=zf= -$_ r=g+= ^(!) ldlt


@)^^.)#.!@ sf] kq k|fKt eof] . o; SofDk;df sfo{/t
lzIfs÷sd{rf/Lx¿ dWo] lgDg lnlvt lzIfs÷sd{rf/Ln] ;DklQ ljj/0f
kmf/d e/L a'emfpg' ePsf] x'Fbf aGbL vfd yfg #^ o;};fy k7fOPsf]
Joxf]/f cg'/f]w 5 .
tkl;n
qm gfd qm gfd
=; =;
+= +=
1. Sof= k|= g]qk|;fb lwtfn
11.
pk k|f= 8f= OGb|s'df/L
2. ;x k|f= 8f= s[i0feQm ah|frfo{
12.
dxh{g pk k|f= u+uf/fd uf}td
3. pk k|f= ;fw'/fd cof{n 13.
pk k|f= hLjnfn a:ofn
4. k|f= 8f= /fdhLk|;fb 14.
pk k|f= ;Ltfs'df/L v8\sf
kl08t clwsf/L
5. ;x k|f= /fhefO sdf{rfo{ 15.
pk k|f= /fds'df/ /fO{
6.
;x k|f= gLndl0f kf]v/]n 16.
pk k|f= /fdnfn tfdfË
7.
;x k|f= Hof]lts[i0f >]i7 17. pk k|f= nf]s/fh /]UdL
8.
;x k|f= zflGtk|;fb 9sfn
18. pk k|f= g]qk|;fb kf}8]n
9.
;x k|f= sNof0fL >]i7
19.
pk k|f= k|ef g]kfn
10.
;x k|f= cg'ks'df/ >]i7
qm gfd qm gfd
=; =;
+= +=
20. 29.
pk k|f= dL/fb]jL lwtfn lz= ;= k"0f{axfb'/ yfkf
21. 30.
pk k|f= 8f= lji0f'k|;fb lz= ;= u+ufnIdL e08f/L
9'+ufgf 31.
22.
pk k|f= tf/f 9sfn kf}8]n pk k|= j;Gtk|;fb k/fh'nL

23.
32. e= c= lzjk|;fb bjf8L
lz= ;= ef]h/fh cfrfo{
24.
lz= ;= pdfgfy zdf{ 33. ;= nfOa|]l/og OlGb/f
cof{n
25.
lz= ;= 6]sdl0f sfsL{ 34. n]= c= pQdk|;fb ?
26.
kfv]tL
lz= ;= 6Lsfaxfb'/ lh/]n lz= ;= s[i0frGb| kf}8]n
35.
27.
lz= ;= lxdnfn lu/L
36. ;= k|= /fdaxfb'/ >]i7
28.
lz= ;= ljsf; zdf{

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_

@)^^.)%.!^

:jLs[lt af/] .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
gjnk/f;L lhNnf k|;f}gL uf=lj=;= jf=g++= — !, gjnk'/ :yfoL 3/
eO xfn sLlt{k'/ !&, sf7df8f}+ a:g] >LdtL b]jLs'df/L
kf}8\ofnn] o; SofDk;df lzIf0f ;xfos kbdf lgo'lQm lnO k|
fWofkg sfo{ ug]{ tLj| OR5f 5 egL cfˆgf] of]Uotfsf] k|
df0fkqx¿sf] kmf]6f]skL ;+nUg u/L lgj]bg lbg'ePsf] x'Fbf o;
SofDk;df lzIffzf:q ljifodf sIffef/ ePsf] t/ b/aGbL gePsf]n]
cfjZos sfof{y{ cg'/f]w ub{5' .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)%.#)

:jLs[lt af/] .

>Ldfg\ lzIffWoIfHo",
lzIffWoIfsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

gjnk/f;L lhNnf k|;f}gL uf=lj=;= jf=g++= — !, gjnk'/ :yfoL 3/


eO xfn sLlt{k'/ !&, sf7df8f}+ a:g] >LdtL b]jLs'df/L
kf}8\ofnn] o; SofDk;df lzIf0f ;xfos kbdf lgo'lQm lnO k|
fWofkg sfo{ ug]{ tLj| OR5f 5 egL cfˆgf] of]Uotfsf] k|
df0fkqx¿sf] kmf]6f]skL ;+nUg u/L lbg'ePsf] lgj]bg ldlt
@)^^.)%.!^ sf] kqåf/f /lhi6«f/sf] sfof{nodf k7fO ;lsPsf]
Joxf]/f cg'/f]w ub{5' . o; SofDk;df lzIffzf:q ljifodf sIffef/ ePsf]
t/ b/aGbL gePsf]n] lghnfO{ b/jGbL ;lxt lzIf0f ;xfos kbdf
s/f/ ;]jfdf /fVg] Joj:yfsf nflu Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)%.!^

:jLs[lt af/] .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

afh'/f lhNnf sf]l6nf uf=lj=;= jf=g+= — %, a:g] >L 6]saxfb'/


e08f/Ln] o; SofDk;df x]= c= kbdf lgo'lQm kfpgsf] nflu
cg'/f]w u/L lgj]bg u/]sf]df o; SofDk;df pQm kbsf] b/aGbL
gePsf]n] cfjZos sfof{y{ cg'/f]w ub{5' .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)%.!^

:jLs[lt af/] .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

sfe|] lhNnf xf]S;] uf=lj=;= jf=g++= — ^ :yfoL e/ eO{ xfn


nugv]n nlntk'/ a:g] >L ;[hgf ahufO{n] o; SofDk;df ;xfos
n]vfkfn kbdf lgo'lQmsf] Joj:yf ldnfO lbg'x'g cg'/f]w ub{5'
egL lgj]bg lbPsf] x'Fbf o; SofDk;df pQm kbsf] b/aGbL
gePsf]n] cfjZos sfof{y{ cg'/f]w ub{5' .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)%.!^

:jLs[lt af/] .

>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

b}n]v lhNnf ltn]kf6f uf=lj=;= jf=g++= — ! :yfoL 3/ eO xfn


o; SofDk;df cf+lzs lzIfssf] ¿kdf sfo{/t >L gf/fo0fk|;fb
ltdN;]gfn] o; SofDk;sf] lj1fg lzIff ljefudf /;fogzf:q, lj1fg
lzIf0fsf] z}=;= @)^$.)^% b]lv k|jL0ftf k|df0fkq tx / :gfts
txdf lg/Gt/ k|fWofkg/t 5' egL pNn]lvt ljifodf /
cfjZostfnfO{ dgg u/L s/f/ lgo'lQm kfpFm egL lgj]bg k]z
u/]sf] x'Fbf lgs6 eljiodf vfnL x'g] b/aGbLdf s/f/df lgo'lQm
ug{ :jLs[ltsf nflu >Ldfg\ pks'nkltHo"df l;kmfl/; ;fy cg'/f]w
ub{5' .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)%.!^

:jLs[lt af/] .

>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

c3f{vfrL lhNnf d]bfg uf=lj=;= jf=g++= — $ :yfoL 3/ eO xfn


o; SofDk;df cf+lzs lzIfssf] ¿kdf sfo{/t >L rGb|sfGt l3ld/]n] o;
SofDk;sf] lj1fg lzIff ljefudf /;fogzf:q, lj1fg lzIf0fsf] z}=;=
@)^#.)^$ b]lv k|jL0ftf k|df0fkq tx / :gfts txdf lg/Gt/ k|
fWofkg/t 5' egL pNn]lvt ljifodf / cfjZostfnfO{ dgg u/L s/f/
lgo'lQm kfpFm egL lgj]bg k]z u/]sf] x'Fbf lgs6 eljiodf vfnL
x'g] b/aGbLdf s/f/df lgo'lQm ug{ :jLs[ltsf nflu >Ldfg\
pks'nkltHo"df l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)%.@%

:jLs[lt af/] .

>Ldfg\ lzIffWoIfHo",
lzIffWoIfsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

emfkf lhNnf nvgk'/ uf=lj=;= jf=g++= — @ :yfoL 3/


eO{ xfn o; SofDk;df cf+lzs lzIfssf] ¿kdf sfo{/t >L d]g'sf
vltj8fn] o; SofDk;sf] lzIffzf:q lzIf0f ljefucGtu{t k|jL0ftf k|
df0fkq tx / :gfts txdf lzIff kl/ro tyf lzIffsf] bz{gzf:qLo tyf
;dfhzf:qLo cfwf/ ljifosf sIffx¿ z}=;= @)^#.)^$ b]lv lg/Gt/
¿kdf k|fWofkg/t /x]sf] 5' egL plNnlvt ljifodf /
cfjZostfnfO{ dgg u/L s/f/ lgo'lQm kfpFm egL lgj]bg k]z
u/]sf] x'Fbf lgh lgj]bs o; SofDk;df cf+lzs lzIfssf] ¿kdf k|
fWofkg/t /x]sf] / sIffef/ klg ePsf] t/ s/f/df lgo'lQm ug{ b/aGbL
gePsf] x'gfn] cfjZos b/jGbLsf] Joj:yf;lxt s/f/df lgo'lQm ug{
:jLs[ltsf nflu >Ldfg\ lzIffWoIfHo"df l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .
;+nUg sfuhkqx¿ M z}lIfs of]Uotfsf k|df0fkqx¿, gful/stfsf] k|
df0fkq / cf+lzs lzIfssf] ¿kdf sfo{/t /x]sf] lgo'lQm kqsf] k|
dfl0ft k|ltlnlkx¿ .
======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)%.!(

/fxbfgL gjLs/0f u/fOlbg] af/] .

>L lhNnf k|zf;g sfof{no,


aa/dxn, sf7df08f} .

o; SofDk;sf c+u|]hL lzIff ljifosL ;x k|fWofks 8f= k'ikf s0f{n]


cfˆgf] /fxbfgL lhNNff k|zf;g sfof{no, k;f{, jL/u~haf6 lnPsf] /
xfn pQm /fxbfgLsf] Dofb ;lsPsf] x'Fbf gjLs/0fsf nflu jL/u~h
hfg ;d:of ePsf]n] sf7df8f} lhNnf k|zf;g sfof{noaf6 g} /fxbfgL
gjLs/0f ug]{ Joj:yfsf nflu lgj]bg lbg' ePsf] x'Fbf cfjZos
sfof{y{ l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .
;+nUgM != lgj]bg,
@= /fxbfgLsf] k|ltlnlk yfg !
#= gful/stfsf] k|ltlnlk yfg !

jf]wfy{
=======================
8f= k'ikf s0f{,
-bfjf z]kf{_
;x k|fWofks ;=SofDk;
k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^^.)%.@!

hfgsf/L af/] .

>L uf]s'n]Zj/ p=df=lj=,


uf]s'n]Zj/, bfr'{nf .

o; SofDk;sf] z}= z= @)^#.)^^ ;d"xsf] :gfts txdf


cWoo/t /x]sL SofDk; /f]n g++ !(^ sL 5fqf b'uf{s'df/L l;+x
-xdfn_ sf] pQm txsf] t];|f] jif{sf] jflif{s k/LIff @)^^.)$.!@
b]lv @)^^.)$.#) ;Dd /x]sf] / lghsf] t];|f] jif{sf]
clgjfo{ kf7\of+z cGtu{tsf] cEof; lzIf0f k"j{ ;~rfng x'g] n3"
lzIf0f sfo{qmd ldlt @)^^.)%.)$ b]lv @)^^.)%.!% ;Dd ePsf]
Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w ub{5' .

jf]wfy{
=======================
>L g]kfn ;/sf/, -bfjf
z]kf{_
lhNnf lzIff sfof{no ;=SofDk;
k|d'v
bfr'{nf
@)^^.)%.@%

;l~rt labfsf] /sd pknJw u/fO lbg] af/] .

>L cfly{s k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf Nofj clzi6]06 >L pd]z cfrfo{ ldlt @)^%.)!.!


% b]lv lzIf0f ;xfos kbdf s/f/ ;]jfdf lgo'lQm x'g' ePsf] x'Fbf lgh
Nofj clzi6]06 kbdf sfo{/t /xFbf hDdf !#! lbg -Ps ;o PstL;_
lj/fdL labf ;l~rt /x]sf]n] pQm ;l~rt ljbfsf] /sd e'QmfgLsf] nflu
l;kmfl/; ub{5' . ;fy} lghn] dfl;s vfOkfO cfPsf] tnj ?= *,*().—
ePsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)%.@%

;l~rt labfsf] /sd e'QmfgL lbg] :jLs[lt af/] .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] :yfoL ;]jfdf Nofj Ajfo


kbdf ldlt @)$(.)*.)! b]lv sfo{/t >L ;'ar{n bfxfnsf] ldlt @)^
%.!!.)! b]lv nfu" x'g] u/L /flhgfdf :jLs[t ePsf] x'Fbf lghsf] ;]jf
cjlwdf 3/ ljbf !^! !÷@ / lj/fdL ljbf @$) #÷$ u/L hDdf ljbf $)@ !

÷$ lbg -rf/ ;o b'O{ / rf}yfO lbg dfq_ ;l~rt /x]sf]n] pxfFn] @)^
% df3 d;fGtdf vfOkfO cfPsf] dfl;s tnj ?= (,^!).— n] x'g] /sd ?
= !,@*,*%$.)* -Ps nfv c¶fO; xhf/ cf7 ;o rf}jGg ?lkof / k};f
cf7 dfq_ e'QmfgL lbg' kg]{ ePsf]n] pQm /sd e'QmfgL lbg]
:jLs[ltsf nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)%.@%

;l~rt labfsf] /sd e'QmfgL lbg] :jLs[lt af/] .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] s/f/ ;]jfdf lkog kbdf ldlt


@)%#.)*.)! b]lv sfo{/t >L bLkss'df/ lji6sf] ldlt @)^%.!!.)!
b]lv nfu" x'g] u/L /flhgfdf :jLs[t ePsf] x'Fbf lghsf] ;]jf cjlwdf
# #
3/ ljbf ^% / lj/fdL ljbf !*# ÷$ u/L hDdf ljbf @$* ÷$ lbg
-b'O{ ;o c8\rfnL; / kf}g] Ps lbg_ ;l~rt /x]sf]n] pxfFn] @)^%
df3 d;fGtdf vfOkfO cfPsf] dfl;s tnj ?= &,$%$.— n] x'g] /sd ?
= ^!,*)^.)* -Ps\;f¶L xhf/ cf7 ;o 5 ?lkof / k};f cf7 dfq_
e'QmfgL lbg' kg]{ ePsf]n] pQm /sd e'QmfgL lbg] :jLs[ltsf
nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)%.@%

;l~rt labfsf] /sd e'QmfgL lbg] :jLs[lt af/] .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] s/f/ ;]jfdf lkog kbdf ldlt


@)^$.)^.@! b]lv sfo{/t >L dgf]hs'df/ yfkfsf] ldlt @)^%.!!.)!
b]lv nfu" x'g] u/L /flhgfdf :jLs[t ePsf] x'Fbf lghsf] ;]jf cjlwdf
3/ ljbf $) !÷@ / lj/fdL ljbf @) u/L hDdf ljbf ^) !÷@ lbg -;f7L /
cfwf lbg dfq_ ;l~rt /x]sf]n] pxfFn] @)^% df3 d;fGtdf vfOkfO
cfPsf] dfl;s tnj ?= ^,^)).— n] x'g] /sd ?= !#,#!).— -t]x| xhf/
tLg ;o bz dfq_ e'QmfgL lbg' kg]{ ePsf]n] pQm /sd e'QmfgL
lbg] :jLs[ltsf nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)%.@%

;l~rt labfsf] /sd e'QmfgL lbg] :jLs[lt af/] .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] s/f/ ;]jfdf Nofj clzi6]06


kbdf ldlt @)%#.)(.)% b]lv sfo{/t >L pd]z cfrfo{sf] ldlt @)^
%.)!.!% b]lv nfu" x'g] u/L /flhgfdf :jLs[t ePsf] x'Fbf lghsf] ;]jf
cjlwdf hDdf lj/fdL ljbf !#! lbg -Ps ;o PstL; lbg dfq_ ;l~rt
/x]sf]n] pxfFn] @)^% a}zfv dlxgfdf vfOkfO cfPsf] dfl;s tnj ?
= *,*().— n] x'g] /sd ?= #*,*!(.^^ -c9\tL; xhf/ cf7 ;o
pG8fO; ?lkof / k};f 5};¶L dfq_ e'QmfgL lbg' kg]{ ePsf]n]
pQm /sd e'QmfgL lbg] :jLs[ltsf nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)%.@$

laafx btf{ ul/lbg] af/] .

>L kl~hsflwsf/Lsf] sfof{no,


sf7df8f}+ dxfgu/kfnLsf .

o; SofDk;sf ul0ft lzIff ljifosf k|fWofks 8f= /fdhLk|;fb kl08tn]


cfˆgf] Psf3/sf] 5f]/f ;'/]z/fh kl08tsf] ldlt @)^@.!).!) -@#
hgj/L @))^_ df k|f= 8f= g/]Gb|/fh vgfnsL 5f]/L gLtf vgfnsf
;fy ePsf] lajfxsf] ljafx btf{ u/fO lbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/; kfpF
egL lbg' ePsf] lgj]bg o;};fy ;+nUg u/L cfjZos
sfof{y{ k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

af]wfy{
======================
k|f= 8f= /fdhLk|;fb kl08t -
g]qk|;fb lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^^.)%.@%

l;kmfl/; ul/lbg] af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns'b zfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] :gfts tx t];|f] jif{df cWoog/t SofDk; /f]n g++ !


%^( sL 5fqf ;Ltf cof{nn]] lq= lj= lzIf0f c:ktfndf pkrf/ ;xof]u
kfpgsf] nflu lga]bg k]z u/] cg';f/ lgh 5fqfnfO{ ;xof]u pknAw
u/fOlbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w 5 .

========================

SofDk; k|d'v
@)^^.)%.@%

;l~rt labfsf] /sd pknJw u/fO lbg] af/] .

>L cfly{s k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf Nofj Ajfo >L ;'ar{n bfxfn ldlt @)^%.!!.)!


b]lv sDKo'6/ ck/]6/ kbdf s/f/ ;]jfdf lgo'lQm x'g' ePsf] x'Fbf
lgh Nofj Ajfo kbdf sfo{/t /xFbf hDdf ========== lbg
-===================================
==== lj/fdL labf ;l~rt /x]sf]n] pQm ;l~rt ljbfsf] /sd
e'QmfgLsf] nflu l;kmfl/; ub{5' . ;fy} lghn] dfl;s vfOkfO cfPsf]
tnj ?= ============.— ePsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)%.@%

labf af/] .

>L ;l/tf j}B


;x k|f=,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

tkfO{n] ldlt @)^^.)%.@# df lgj]bg k7fO{ ldlt @)^


%.!).@! ut]b]lv @)^^.)%.@@ ut];Dd SofDk;df pkl:yt x'g
g;s]sf] Joxf]/f bzf{O lq= lj= lgodfg';f/ k|bfg ug{ ldNg] ljbf
kfpg cg'/f]w u/L lbg' ePsf] lgj]bg k|fKt eof] . nfdf] ljbf
a:g'eGbf k"j{ ljbf :jLs[t u/fO{ a:g' kg]{df ljgf ;"rgf lsg
cg'kl:yt x'g' ePsf] xf] < of] kq k|fKt ePsf] ldltn] & lbgleq
pko'Qm k|df0f k]z ug{x'g cg'/f]w ul/G5 .
======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)%.@*

;f]wegf{ k7fOlbg] af/] .

>L lq= lj= ;]jf cfof]usf] sfof{no


sLlt{k'/ .

ldlt @)^^ efb| @& ut] ;DkGg lq= lj= ;]jf cfof]usf] -lj1fkg g+
+= @#.@)^%—)^^ —cfGtl/s k|ltof]lutf_ k/LIffdf ;+nUg
s]Gb|fWoIf nufot ;xfos sd{rf/Lsf] kfl/>ldssf] nflu vr{ ePsf] ?
= !@,)&).—, vfgf vfhf tyf kfgLsf] nflu vr{ ePsf] ?= $,!&$.— /
d;nGb afkt vr{ ePsf] ?= $#@.— u/L hDdf ?= !^,^&^.— vr{
ePsf]n] ;f]wegf{sf] nflu ;DalGwt ljn, ekf{Ox¿ o;} ;fy ;+nUg
u/L k7fOPsf] 5 .
;+nUg M s]Gb|fWoIf, ;= s]Gb|fWoIf, lg/LIfs tyf ;xfos
sd{rf/Lx¿n] kfl/>lds a'em]sf] ekfO{ $ yfg, cGo ljnx¿ * yfg

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)&.@(

;f]wegf{ ;DaGwdf .

>L lq= lj= ;]jf cfof]usf] sfof{no


sLlt{k'/ .

ldlt @)^^ efb| @& ut] ;DkGg lq= lj= ;]jf cfof]usf] -lj1fkg g+
+= @#.@)^%—)^^ —cfGtl/s k|ltof]lutf_ k/LIffdf ;+nUg
s]Gb|fWoIf nufot ;xfos sd{rf/Lsf] kfl/>ldssf] nflu ;+nUg ljn
ekf{O cg';f/ vr{ ePsf]n] ;f]wegf{sf] nflu Joxf]/f cg'/f]w ub{5'
.

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)%.#)

sf]6]zg cfXjfg ul/Psf] af/] .

o; SofDk;sf] lzIf0f cEof; k|of]hgsf] nflu SofDk; k|zf;gn]


pknJw u/fP cg';f/sf] lzIf0f cEof; k'l:tsf s] slt b//]6df pknJw
u/fpg ;lsG5 ;DalGwt kmd{x¿af6 of] ;"rgf k|sflzt ePsf] ldltn]
@! lbgleq sf]6]zg k]z ug'{' x'g ;"lrt ul/G5 .

af]wfy{
======================
>L n]vfzfvf,
-g]qk|;fb lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^^.)^.)!

sf]6]zg cfXjfg ul/Psf] af/] .

o; SofDk;df cWoog/t ljBfyL{x¿sf] kl/ro kqdf SofDk;sf]


gfd clÍt l:6s/ 6fF; ug'{ kg]{ ePsf] x'Fbf Ps nfv yfg l:6s/ s] slt
b//]6df pknJw u/fpg ;lsG5 ;f] pNn]v u/L ;DalGwt kmd{x¿af6
of] ;"rgf k|sflzt ePsf] ldltn] @! lbgleq ldlt @)^^.)^.@!
ut];Dddf sf]6]zg k]z ug'{' x'g ;"lrt ul/G5 .

af]wfy{
======================
>L n]vfzfvf,
-g]qk|;fb lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^^.)^.@)

sfo{ cfb]z lbOPsf] af/] .

>L ;'nj lk|lG6ª P08 6«]8;{,


b]jLgu/, sf7df8f}+ .

o; SofDk;sf] lzIf0f cEof; k|of]hgsf] nflu lzIf0f cEof; k'l:tsf


5kfOsf] sf]6]zg dfu ul/Psf]df k|fKt ePsf sf]6]zgx¿ dWo]
tkfO{n] k]z ug'{ ePsf]] sf]6]zgsf] /sd ;aeGbf sd b//]6 -?=
%*.— Eof6 ;lxt_ sf] ePsf] x'Fbf ldlt @)^^.)^.@) ut] a;]sf]
vl/b ;ldltsf] a}7sn] tkfO{nfO{ cEof; lzIf0f k'l:tsf 5kfO
ug{ lbg] lg0f{o u/]sf] x'Fbf 5kfO sfo{ ug{ of] sfo{ cfb]z
lbOPsf] 5 .

af]wfy{
======================
>L n]vfzfvf, -
g]qk|;fb lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^^.)%.#)

:jLs[lt af/] .

>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df lzIffzf:q ;+sfo cGtu{t k|jL0ftf k|df0fkq, tLg jif]]{


:gfts, Ps jif]]{ :gfts / :gftsf]Q/ txsf] k|eftLo, lbjf tyf /fqL l;ˆ6df
cWoog cWofkg x'g] u/]sf] / xfn ;a} tx / jif{df u/L sl/j !%)))
ljBfyL{x¿ cWoo/t /x]sf] Joxf]/f hfgsf/L u/fpg rfxG5' . ljBfyL{ ;
+Vofsf] cfwf/df SofDk;df sfod ePsf] b/jGbL cg';f/sf] lzIfsx¿af6
dfq sIff ;~rfng ug{ cToGt s7Lg ePsf] x'Fbf lgDg ljifodf lgDg
adf]lhd yk b/jGbLsf] ;[[hgf u/L oyf;So l56f] lzIf0f ;xfos kbdf
s/f/ ;]jfdf lzIfs lgo'lQm ug]{ :jLs[ltsf nflu Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .
tkl;n
qm ljifo cfjZos s}lkmot
=; yk
+= b/jGbL
! lzIffzf:q % sIffef/ ePsf] t/ yk lzIfs b/jGbL
gePsf]
@ :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff % sIffef/ ePsf] t/ yk lzIfs b/jGbL
gePsf]
# lj1fg lzIff % sIffef/ ePsf] t/ yk lzIfs b/jGbL
gePsf]
af]wfy{
=====================
!= >Ldfg\ lzIffWoIfHo"
g]qk|;fb lwtfn_
lzIffWoIfsf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/
SofDk; k|d'v
@= >Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >Ldfg\ 8LgHo",
lzIffzf:q ;+sfo, lq= lj=, sLlt{k'/ .
@)^^.)(.!@

;?jf ;xdtL ;DaGwdf .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf ul0ft lzIff ljifosf ;x k|fWofks 8f= lji0f'k|;fb


9'+ufgfn] lzIffzf:q s]Gb|Lo SofDk;, ul0ft ljefu sLlt{k'/df ;?jf
eO hfgsf] nflu ;?jf ;xdtL kfpFm egL lbPsf] lgj]bg cg';f/ pQm
ljefudf ;?jf eO hfgsf nflu l;kmfl/;;fy ;xdlt k|bfg ul/Psf] Joxf]/f
cg'/f]w 5 .

;+nUg M lgj]bg kq yfg Ps .


lzIffzf:q s]Gb|Lo ljefusf] ;xdtL kqsf] k|ltlnlk yfg Ps .

af]wfy{
========================
!= >L lzIffzf:q s]Gb|Lo SofDk;, ul0ft ljefu -
g]qk|;fb lwtfn_
sLlt{k'/ . SofDk; k|d'v
@= 8f= lji0f'k|;fb 9'+ufgf
;x k|fWofks, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^^.)^.!(

JolQmut ljj/0f k7fOPsf] af/] .

>L SofDk; k|d'vsf] sfof{no,


nlntsnf SofDk;,
ef]6flx6L .

lq= lj= sd{rf/L k|zf;g dxfzfvfsf] kqfg';f/ o; SofDk;af6 To;


SofDk;df ldlt @)^^.)^.)! b]lv nfu" x'g] u/L ;?jf x'g' ePsf
rf}lsbf/ >L s[i0fk|;fb e§/fO{sf] JolQmut ljj/0f kmf/d yfg !
o;};fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=====================
!= >L n]vf zfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >L s[i0fk|;fb e§/fO{,
rf}lsbf/, nlntsnf SofDk;, ef]6flx6L .
@)^^.)^.!(

xflh/L ljj/0f k7fOPsf] af/] .

>L of]hgf dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= s= k|= d= zf= sf] ldlt @)%%.!!.)! b]lv of]hgf


dxfzfvfaf6 j]tnjL sfhdf cfO{ sfo{/t /xg' ePsf]df o; SofDk;sf]
k= ;= r= g+= (*).)^%—)^^ ldlt @)^^.)@.@* sf] kqfg';f/
>LdtL ck0ff{ k|wfg ldlt @)^^.)@.@( af6 To; dxfzfvfdf sfh
lkmtf{ x'g' ePsf] x'Fbf ldlt @)^^ h]i7 @( ut];Dd lghsf] Sof=
lj= # lbg, kj{ ljbf ! lbg afFsL /x]sf] tyf 3/ ljbf @)& !÷@
-b'O{ ;o ;ft / cfwf lbg, @)^^ h]i7 d;fGt;Ddsf]_ afFsL b]lvG5 .
lgh k|wfg @)%%.!!.)! ut]b]lv xflh/ x'g' ePsf] / ;f] cjlwdf lj/fdL
pkef]u gu/]sf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
========================
>LdtL ck0ff{ k|wfg -
g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)^.)@

ldgfxfsf] nflu :jLs[lt k7fO lbg] af/] .

>Ldfg pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] lzIf0f ;ldltx¿ /x]sf] ejgsf] tNnf] tnfdf /x]sf]


n]vfzfvfsf] kmL sfpG6/df ldlt @)^%.)!.@( ut] /ftL ‰ofndf
/x]sf] u|Ln lgsfnL sf]7f leq k;L lbjf sfp06/df sfd ug]{ x]= c=
>L kLtfDa/ kFu]gLsf] lhDdfdf /x]sf] :6Ln b/fh, d]r, 6]a'n tyf
¥ofs;d]t kmf]/L gub /sd ?= %^,!^%.— -5kGg xhf/ Ps ;o
k};ÝL_ rf]/L ePsf] x'Fbf rf]/x¿sf] klxrfg u/L sfg'g adf]lhd
sf/jfxL u/L rf]/L ePsf] gub lkmtf{ lbnfO kfpgsf] nflu ldlt @)^
%.)!.#) ut] dxfgu/Lo k|x/Lj[Q, afnfh'df kqfrf/ ePsf] lyof] .
;f] ;DaGwdf k'gM ldlt @)^^.)!.)& df pQm sfof{nodf
SofDk;af6 hfgsf/L pknJw u/fO lbg cg'/f]w u/L kqfrf/ ePsf]df
cg';Gwfg sfo{ ul/Psf] / xfn;Dd 36gf;DaGwL cg';Gwfg eO
/x]sf] Joxf]/f hfgsf/L k|fKt ePsf] 5 .
pko'{Qm Joxf]/f cg';f/ pQm /sd c;'nL x'g g;Sg] b]lvPsf]
cfwf/df lq= lj= cfly{s Joj:yfkg tyf ;~rosf]if ;DaGwL lgod @)
%) sf] kl/R5]b @# sf] bkmf () cg';f/ ldgfxf u/L kfpgsf] nflu
l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .
jf]wfy{
=====================
!= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf
-g]qk|;fb lwtfn_
lq= lj=, sLlt{k'/ . SofDk;
k|d'v
@= >L lg/LIf0f dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^^.)^.@!

;"rgf .

o; SofDk;df sfo{/t sd{rf/Lx¿ cfˆgf] sfo{ ;dodf pkl:yt eO


sfo{ cjlwe/ sfof{nodf a;L hfg] ;dodf klg xflh/LsfkLdf ;do
hgfO hfg' kg]{df s]xL sd{rf/Lx¿ ;dodf gcfpg] / cfPsf]df klg
;do cjlwe/ ga:g] u/]sf] b]lvPsf] x'Fbf cj cfOGbf o:tf] gug{
;DalGwt ;a} sd{rf/Lx¿nfO{ :d/0f u/fpFb} hfgsf/L u/fOPsf] 5 .

jf]wfy{
=====================
>L ;xfos SofDk; k|d'v
-g]qk|;fb lwtfn_
k|eftLo÷lbjf÷/fqL dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^^.)^.@@

;?jf ;xdtL ;DaGwdf .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf cy{zf:q lzIff ljifosf k|fWofks 8f= zfGtf l;+xn] lq=


lj= lzIffzf:q s]Gb|Lo ljefu cGtu{t cy{zf:q lzIff ljefudf ;?jf eO
hfgsf] nflu ;?jf ;xdtL kfpFm egL lbPsf] lgj]bg cg';f/ pQm
ljefudf ;?jf eO hfgsf nflu l;kmfl/;;fy ;xdlt k|bfg ul/Psf] Joxf]/f
cg'/f]w 5 .

;+nUg M lgj]bg kq yfg Ps .

af]wfy{
========================
!= >L lq= lj= lzIffzf:q s]Gb|Lo ljefu, -
g]qk|;fb lwtfn_
cy{zf:q lzIff ljefu, sLlt{k'/ . SofDk;
k|d'v
@= k|f= 8f= zfGtf l;+x
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^^.)^.@@

kb kl/jt{g ul/lbg] af/] .

>L k|d'vHo",
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df sfo{/t lkog >L sfG5f tfdfËn] rf}lsbf/ kbdf kb


kl/jt{g ul/lbg lgj]bg u/]sf]df xfn o; SofDk;sf rf}lsbf/ >L
s[i0fk|;fb e§/fO{ nlntsnf SofDk;df ;?jf eO uPsf] sf/0f pQm kb
l/Qm ePsf] / >L tfdfË &.& lbgsf] kfnf]df rf}lsbf/L sfddf g}
sfo{/t /x]sf] x'Fbf lghsf] dfu adf]lhd lkog kbaf6 rf}lsbf/ kbdf
kb kl/jt{g ul/lbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w 5 .

;+nUg M lgj]bg kq yfg Ps .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)&.@@

l;kmfl/; ul/lbg] af/] .

>L k|d'vHo",
sf7df8f+} dxfgu/kflnsf, sf7df8f}+ .

o; SofDk;df sfo{/t /xg' ePsf pk k|f= >L s]zj/fh kf]v/]nsf] ldlt


@)%).)^.)( df hGd ePsf] 5f]/f ;'/h kf]v/]nnfO{ g]kfnL
gful/stfsf] k|df0fkq cfjZos ePsf] x'Fbf gful/stfsf] k|df0fkq
pknAw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w u/L lgj]bg lbg' ePsf]
x'Fbf ;f] sf] nflu l;kmfl/; ul/lbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=====================
>L s]zj/fh kf]v|]n -bfjf
z]kf{_
pk k|fWofks, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
;=SofDk; k|d'v
@)^^.)^.@%

l;kmfl/; ul/lbg] af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns'b zfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] :gftsf]Q/ tx k|yd jif{, SofDk; /f]n g++ ^$&.)^%


sf 5fq ;'jfz sfsL{n]] lq= lj= lzIf0f c:ktfndf pkrf/ ;xof]u kfpgsf]
nflu lga]bg k]z u/] cg';f/ lgh 5fqnfO{ ;xof]u pknAw u/fOlbg]
Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w 5 .

====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)^.@*

l;kmfl/; af/] .

>Ldfg\ 8LgHo",
lzIffzf:q ;+sfo,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf pk k|f= >L df]xgdl0f kf]v||]nn] To; sfof{no4f/f


cfXjfg u/]cg';f/sf] n3' cg';Gwfg sfo{ ug{ OR5f u/L l;kmfl/;
u/L kfpFm egL cg'/f]w ug'{' ePsf] x'Fbf lzIffsf] cfwf/ ljifosf
lzIfs >L kf]v|]nn] ljut !$ jif{b]lv lzIffsf] cfwf/ ljifo cWofkg
u/L/x'g' ePsf] x'[Fbf pxfFnfO{ cg';Gwfg sfo{sf] cj;/ pknJw
u/fOlbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=====================
>L df]xgdl0f kf]v|]n -
g]qk|;fb lwtfn_
pk k|f=, dx]Gb/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^^.)^.@*

sIffef/ ;DaGwdf .

>L k|d'vHo",
cg'udg ;ldltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{noaf6 dfu eO cfP adf]lhd o; SofDk;df lzIffzf:q, lj1fg


lzIff tyf :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff ljifodf xfn tkl;n adf]lhd lzIfs ;
+Vof tyf ljBfyL{ ;+Vofsf] cfwf/df ;fKtflxs sIffef/ ePsf] Joxf]/f
cfjZos sfof{y{ hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w ub{5' .
tkl;n
qm ljifo sfo{/t lzIfs ; ;fKtflxs s}lkmot
=; +Vof sIffef/
+=
! lzIffzf:q @^ $^% lkl/o8 y]l;; ;'k/lehg
afx]s
@ lj1fg lzIff !@ @#) lkl/o8
# :jf:Yo tyf zf/Ll/s !& #!% lkl/o8
lzIff

========
===========
==
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)^.#)

ljjfx btf{ k|df0fkq af/] .

>L k|d'vHo",
sf7df8f+} dxfgu/kflnsf,
sf7df8f+} .

o; SofDk;sf ;x k|f= 8f= k'ikfs'df/L s0f{ / k|f= 8f= ;f]xgs'df/


s0f{ -cy{zf:q s]Gb|Lo ljefu, lq= lj=, sLlt{k'/_ aLr ldlt @)
$).)#.@# -&.&.!(*#_ df ljjfx ePsf] t/ pxfFx¿n] ljjfx btf{ k|
df0fkq glnPsf] / xfn cfP/ pQm k|df0fkq cfjZos ePsf] x'Fbf
jt{dfg ;dodf cfˆgf] :yfoL lgjf; hgsk'/ g= kf= hfg ;+ej
gePsf]n] To; sfof{noaf6 ljjfx btf{ k|df0fkq pknAw u/fOlbg]
Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=====================
8f= k'ikfs'df/L s0f{ -
g]qk|;fb lwtfn_
;x k|f=, dx]Gb/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^^.)&.)%

k|jL0ftf k|df0fkq tx bf];|f] jif{sf] egf{ ;DaGwL ;"rgf .

o; SofDk;sf] z}=j= @)^%.)^^ k|jL0ftf k|df0fkq tx k|yd jif{


-lbjf ;d"x_ df cWoog/t /xL ;f] txsf] jflif{s k/LIffdf ;lDdlnt ;d]t
eO;]ssf 5fq—5fqx¿n] z}=j= @)^^.)^& sf] nflu k|jL0ftf k|
df0fkq tx bf];|f] jif{df ldlt @)^^.)&.@( ut] ;Dddf
egf{ x'g ;"lrt ul/Psf] 5 tyf ;f] txsf] lgoldt sIff ;~rfng ldlt
@)^^.)&.)* b]lv x'g] Joxf]/f ;d]t ;DalGwt ;Dk"0f{ lzIfs tyf
ljBfyL{x¿sf] hfgsf/Lsf nflu ;"lrt ul/G5 .

af]wfy{
=======================
!= >L ;xfos SofDk; k|d'v, lbjf . -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn . SofDk;
k|d'v
@= >L k/LIff÷n]vf zfvf, lbjf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
#= >L :jljo',
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^^.)&.)%

5kfO{ af/] .

>L ;g;fOg lk|lG6ª k|];


sf7df8f+} .

o; SofDk;df ldlt @)^^.)^.@& ut] a;]sf] vl/b ;ldltsf] a}7ssf]


lg0f{ofg';f/ SofDk;nfO{ cfjZos kg]{ 5kfO{ ;DaGwL
sfo{x¿ To; k|];åf/f u/fpg] lg0f{o ePsf] x'Fbf SofDk;af6 dfu eP
adf]lhd 5kfO{ sfo{ ul/lbg x'g of] kq lbOPsf] 5 .

af]wfy{
====================
!= >L e08f/ zfvf — cfjZos 5kfO{x¿
-g]qk|;fb lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn pQm k|];af6 ug{ x'g .
SofDk; k|d'v
@= >L n]vf zfvf
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^^.)&.)%

;fdfgx¿ pknJw u/fOlbg] af/] .

>L dxfzlQm 6«]8 P08 ;Knfo;{


kfsf], Go"/f]8, sf7df8f+} .

o; SofDk;df ldlt @)^^.)^.@& ut] a;]sf] vl/b ;ldltsf] a}7ssf]


lg0f{ofg';f/ :6]zg/L, v]ns"b, On]S6««f]lgS; ;DaGwL
;fdfgx¿ To; ;Knfo;{åf/f lng] lg0f{o ePsf] x'Fbf SofDk;af6 dfu
eP adf]lhd ;fdfgx¿ pknJw u/fOlbg x'g of] kq lbOPsf] 5 .

af]wfy{
====================
!= >L e08f/ zfvf — cfjZos ;fdfgx¿ pQm
-g]qk|;fb lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn ;Knfo;{af6 lemsfpg x'g .
SofDk; k|d'v
@= >L n]vf zfvf
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^^.)&.)%

hfgsf/L af/] .

>L k|d'vHo",
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{no, sd{rf/L k|zf;g dxfzfvfsf] s=k|


=d=zf= -#_ r=g+= *)%) ldlt @)^^.)#.!% sf] kqfg';f/ o;
SofDk;sf n]vfkfn >L k|]d/Tg zfSonfO{ nlntsnf SofDk;,
ef]6flx6Ldf ;?jf ul/Psf] / o; SofDk;sf] k=;=r=g+= !!$#.)^%
—^^ ldlt @)^^.)#.@% sf] kqfg';f/ ldlt @)^^.)#.@^
ut]b]lv nfu" x'g]u/L xflh/ x'g hfg /dfgf kq lbOPsf]df lghn]
/dfgf kq a'lem glnPsf] / SofDk;df klg ;"rgf g} gu/L cg'kl:yt
/x]sf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)&.)^

l;kmfl/; af/] .

>Ldfg\ 8LgHo",
lzIffzf:q ;+sfo,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf ;x k|f= >L Clif/fd l/hfnn] To; sfof{no4f/f cfXjfg


u/]cg';f/sf] n3' cg';Gwfg sfo{ ug{ OR5f u/L l;kmfl/; u/L
kfpFm egL cg'/f]w ug'{' ePsf] x'Fbf c+u|]hL lzIff ljifosf lzIfs
>L l/hfnn] ljut !* jif{b]lv pQm ljifo cWofkg u/L/x'g' ePsf]
x'[Fbf pxfFnfO{ cg';Gwfg sfo{sf] cj;/ pknJw u/fOlbg] Joj:yfsf
nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=====================
>L Clif/fd l/hfn -g]qk|;fb
lwtfn_
;x k|f=, dx]Gb/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^^.)&.)^

l;kmfl/; af/] .

>Ldfg\ 8LgHo",
lzIffzf:q ;+sfo,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf pk k|f= >L a]b/fh cfrfo{n] To; sfof{no4f/f cfXjfg


u/]cg';f/sf] n3' cg';Gwfg sfo{ ug{ OR5f u/L l;kmfl/; u/L
kfpFm egL cg'/f]w ug'{' ePsf] x'Fbf ul0ft lzIff ljifosf pk k|
fWofks >L cfrfo{n] ljut !) jif{b]lv pQm ljifo cWofkg u/L/x'g'
ePsf] x'[Fbf pxfFnfO{ cg';Gwfg sfo{sf] cj;/ pknJw u/fOlbg]
Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=====================
>L a]b/fh cfrfo{ -g]qk|;fb
lwtfn_
pk k|f=, dx]Gb/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^^.)&.)^

lgo'lQm kq ;DaGwdf .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq=lj=, sLlt{k'/ .

To; dxfzfvfsf] k=;=kmf=s=k|=d=zf=-@_ r=g++= !


*^* ldlt @)^^.)^.@& sf] kq k|fKt eO{ Joxf]/f cjut eof] . o;
SofDk;sf] lkog kbdf lgo'lQm kfpg' ePsf >L bLkss'df/ lji6n]
lgo'lQm kq:jLsf/ gu/]sf] Joxf]/fsf] kqsf] k|ltlnlk o;} kq;fy
k7fOPsf] Jox]f/f cg'/f]w 5 .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)&.)

af/] .

>L k/LIff lgoGq0f sfof{no,


lq=lj=, aNv' .

o; SofDk;sf g]kfnL lzIff ljifosf lzIf0f ;xfos >L lxdnfn


lu/Ln] g]kfnL lzIff ljifo cGtu{t :gfts tx t];|f] tyf k|yd jif{sf]
k"jL{o tyf kfZrfTo tyf g]kfnL ;dfnf]rgf, efiff kf7\oqmd tyf
lzIf0f ljlw / g]kfnL gf6s PsfÍL tyf lgjGw ljifo cWofkg
ug'{ ePsf] Joxf]/f l;kmfl/;sf ;fy cg'/f]w 5 .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)&.)(

:jLs[lt af/] .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] lj1fg lzIff lzIf0f ljefu cGtu{t lj1fg k|of]uzfnfdf


sfo{/t /xL sfd ub}{ cfPsf lkog >L s[i0fk|;fb e§/fO{ lq= lj=
/lhi6«f/sf] sfof{no, sd{rf/L k|zf;g dxfzfvfsf] k=;+=r=g+=
*)# ldlt @)^^.)%.)@ sf] kqfg';f/ nlntsnf SofDk;,
ef]6flx6Ldf ;?jf eO{ uPsf] sf/0f pQm ljefudf sfd ug]{ sd{rf/L
gePsf]n] k|of]ufTds sIff ;~rfng ug{ jfwf k/]sf] x'Fbf lghsf]
l/Qm /xg cfPsf] lkog kb Psdf s/f/ ;]jfdf sd{rf/L
egf{ ug{ cTofjZos ePsf] x'Fbf sd{rf/L lgo'lQm ug]{ :jLs[lt
kfpg cg'/f]w ub{5' .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)&.!)

l;kmfl/; af/] .

>Ldfg\ 8LgHo",
lzIffzf:q ;+sfo,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf pk k|f= 8f= OGb|s'df/L ah|frfo{n] To;


sfof{no4f/f cfXjfg u/]cg';f/sf] n3' cg';Gwfg sfo{ ug{ OR5f
u/L l;kmfl/; u/L kfpFm egL cg'/f]w ug'{' ePsf] x'Fbf ul0ft lzIff
ljifosf pk k|fWofks 8f= ah|frfo{n] ljut @! jif{b]lv pQm ljifo
cWofkg u/L/x'g' ePsf] x'[Fbf pxfFnfO{ cg';Gwfg sfo{sf] cj;/
pknJw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=====================
8f= OGb|s'df/L ah|frfo{ -
g]qk|;fb lwtfn_
pk k|f=, dx]Gb/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^^.)&.!@

l;kmfl/; af/] .

>Ldfg\ 8LgHo",
lzIffzf:q ;+sfo,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf pk k|f= >LdtL rGb|s]z/L >]i7n] To; sfof{no4f/f


cfXjfg u/]cg';f/sf] n3' cg';Gwfg sfo{ ug{ OR5f u/L l;kmfl/;
u/L kfpFm egL cg'/f]w ug'{' ePsf] x'Fbf e"uf]n tyf hg;+Vof
lzIff ljifosf pk k|fWofks >LdtL >]i7n] ljut @* jif{b]lv pQm
ljifo cWofkg u/L/x'g' ePsf] x'[Fbf pxfFnfO{ cg';Gwfg sfo{sf]
cj;/ pknJw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=====================
>LdtL rGb|s]z/L >]i7 -g]qk|;fb
lwtfn_
pk k|f=, dx]Gb/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^^.)&.!*

sf]6]zg dfu ul/Psf] af/] .

o; SofDk;sf ljleGg sIff sf]7fx¿sf] nflu $û^ lkm6 ;fOhsf] !) yfg


/ #û^ lkm6 ;fOhsf] !$ yfg u/L hDdf @$ yfg
XjfO6af]8{ cfjZos ePsf] x'Fbf s] slt b/ /]6df pknJw u/fpg
;lsG5, ;f] v'nfO ldlt @)^^.)*.)# ut] leq sf]6]zg k]z
ug{ cg'/f]w ul/G5 .

af]wfy{
=======================
>L n]vf zfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^^.)*.)*

sfo{ cfb]z lbOPsf] af/] .

>L EofnL kmlg{l;ª sg{/,


l8lNnahf/, sf7df8f}+ .

To; kmlg{l;ª sg{/n] o; SofDk;sf ljleGg sIff sf]7fx¿sf] nflu k]z


u/]sf] XjfO6af]8{sf] sf]6]zg :jLs[t ePsf] x'Fbf $û^ lkm6
;fOhsf] !) yfg / #û^ lkm6 ;fOhsf] !$ yfg u/L hDdf @$ yfg
XjfO6af]8{ !% lbg leq agfO{ Nofpgsf] nflu of] sfo{ cfb]z
lbOPsf] 5 .

af]wfy{
=======================
>L n]vf zfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^^.)&.!@

/dfgf lbOPsf] jf/] .

k|f=8f= zfGtf l;+x


k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{no, sd{rf/L k|zf;g dxfzfvfsf] k=;


+=kmf= -#_ s=k|=d=zf= -!_ r=g+= !(** ldlt @)^^.)&.)
( sf] kqfg';f/ tkfOF{nfO{ o; SofDk;sf] cy{zf:q lzIff ljifosf] k|
fWofks kbaf6 lzIffzf:q s]Gb|Lo ljefu, sLlt{k'/df /x]sf] cy{zf:q
lzIff ljifosf] k|fWofks kbsf] l/Qm b/jGbLaf6 tnj vfg] u/L pQm
ljefudf v6fOPsf] Joxf]/fsf] kq k|fKt ePsf] x'Fbf cfˆgf]
lhDdfdf /x]sf ;/ ;fdfgx¿ a/a'emf/y u/L pQm s]Gb|df ldlt
@)^^.)&.!% b]lv nfu" x'g] u/L xflh/ x'g hfg of] /dfgf kq
lbOPsf] 5 .

tkfO{Fn] o; SofDk;df /xL ug'{ ePsf] ;]jfsf] nflu wGojfb k|bfg


ul/G5 .
jf]wfy{ tyf sfof{y{ M
=======================
!= >L /lhi6«f/sf] sfof{no, -g]qk|;fb
lwtfn_
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >L lzIffzf:q s]Gb|Lo ljefu, — JolQmut ;]jf ljj/0f kmf/d
lq= lj=, sLlt{k'/ . ;+nUg 5 .
#= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L sDKo'6/ o'lg6,
s=k|=d=, lq=lj= sLlt{k'/ .
%= >L ljefuLo k|d'v,
cy{zf:q lzIff lzIf0f ljefu,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
^= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^^.)&.!#

tYof+s pknJw u/fOPsf] af/] .

>L hf] h;;Fu ;lDalGwt 5 .


===================================

lq= lj= sLlt{k'/ s]Gb|Lo SofDk; lzIffzf:q tkm{sf] :gftsf]Q/ tx


bf];|f] jif{sf] cf+lzs cfjZostf kl/k"lt{sf nflu pQm SofDk;sL
kf7\oqmd tyf d"Nof+sg ljifosL 5fqf /df 1jfnLnfO{ cfjZos
tYof+s ljj/0f pknJw u/fOPsf] Joxf]/f hfgsf/L u/fOG5 .

===================
-bfjf z]kf{_
;= SofDk; k|d'v
@)^^.)%.@%

tYof+s pknJw u/fOPsf] af/] .

>L hf] h;;Fu ;lDalGwt 5 .


===================================

lq= lj= sLlt{k'/ s]Gb|Lo SofDk; lzIffzf:q tkm{sf] :gftsf]Q/ tx


bf];|f] jif{sf] cf+lzs cfjZostf kl/k"lt{sf nflu pQm SofDk;sf
kf7\oqmd tyf d"Nof+sg ljifosf 5fq o'j/fh cfrfo{nfO{ cfjZos
tYof+s ljj/0f pknJw u/fOPsf] Joxf]/f hfgsf/L u/fOG5 .

===================
-bfjf z]kf{_
;= SofDk; k|d'v
@)^^.)&.!%

l;kmfl/; af/] .

>Ldfg\ 8LgHo",
lzIffzf:q ;+sfo,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf @)$# ;fnb]lv o; SofDk;df k|fWofkg/t tyf


xfn} /fhgLltzf:q lzIff ljifodf ;x k|fWofks kbdf kbf]GgtL x'g'
ePsf pk k|f= >L lji0f'z+s/ kf}8]nn] To; sfof{nosf] ;"rgf cg';f/
n3' cg';Gwfg sfo{df ;+nUg x'g ælqe'jg ljZjljBfno lzIffzf:q ;
+sfodf zf]wk|jGw n]vgsf l;4fGt / Jojxf/ M Ps cWoogÆ
zLif{sdf cfwfl/t n3' cg';Gwfg k|:tfj tof/ ug'{ ePsf] 5 . k|:t't
k|:tfjgf 5gf}6sf nflu 8Lg sfof{nosf] lgod cg';f/ ;dfj]; u/L lbg'
x'g l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=====================
>L lji0f'z+s/ kf}8]n
-bfjf z]kf{_
pk k|f=, dx]Gb/Tg SofDk;, tfxfrn . ;=
SofDk; k|d'v
@)^^.)&.!%

l;kmfl/; af/] .

>Ldfg\ 8LgHo",
lzIffzf:q ;+sfo,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf @)$# ;fnb]lv o; SofDk;df k|fWofkg/t tyf


xfn} :jf:Yo lzIff ljifodf ;x k|fWofks kbdf kbf]GgtL x'g' ePsf pk
k|f= >L Zofds[i0f lji6n] To; sfof{nosf] ;"rgf cg';f/ n3'
cg';Gwfg sfo{df ;+nUg x'g "Use of Teaching Methods in Health Education at

the Bachelors Level under Faculty of Education, T.U." zLif{sdf cfwfl/t n3'
cg';Gwfg k|:tfj tof/ ug'{ ePsf] 5 . k|:t't k|:tfjgf 5gf}6sf nflu
8Lg sfof{nosf] lgod cg';f/ ;dfj]; u/L lbg' x'g l;kmfl/;;fy cg'/f]w
ub{5' .

af]wfy{
=====================
>L Zofds[i0f lji6 -bfjf
z]kf{_
pk k|f=, dx]Gb/Tg SofDk;, tfxfrn . ;=
SofDk; k|d'v
@)^^.)&.!%

l;kmfl/; af/] .

>Ldfg\ 8LgHo",
lzIffzf:q ;+sfo,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf g]kfnL lzIff ljifosf lzIf0f ;xfos >L s[i0f/fh 9sfnn]


To; sfof{no4f/f cfXjfg u/]cg';f/sf] n3' cg';Gwfg
sfo{ ug{ OR5f u/L l;kmfl/; u/L kfpFm egL cg'/f]w ug'{' ePsf]
x'Fbf pxfFnfO{ cg';Gwfg sfo{sf] cj;/ pknJw u/fOlbg] Joj:yfsf
nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=====================
>L s[i0f/fh 9sfn -bfjf
z]kf{_
lzIf0f ;xfos, dx]Gb/Tg SofDk;, tfxfrn .
;= SofDk; k|d'v
@)^^.)&.!^

k':tsx¿ pknJw u/fOlbg] af/] .

>L k|sfzsHo",

===================================
==========
sf7df8f}+ .

o; SofDk;df :jf:Yo / zf/Ll/s tyf hg;+Vof lzIff ljifo cWofkg ug]


{ pk k|f= >L d]3gfy af:tf]nfnfO{ pQm ljifo;Fu ;DalGwt
To; k|sfgzaf6 k|sflzt ePsf tkl;nsf k':tsx¿ pknJw u/fO ;xof]u
ul/lbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

tkl;n
!=
@=
#=
$=

====================
-bfjf z]kf{_
;= SofDk; k|d'v
@)^*.)!.)(

lgz'Ns ;'ljwf af/] .

>L c+u|]hL s]Gb|Lo lzIf0f ljefu,


lq= lj=, sLlt{k'/

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf :yfoL ;x k|fWofks >L pdfgfy


kf08]osf] 5f]/L ;'>L dL/f kf08]o To; ljefusf] Pd= P= bf];|f]
jif{, /f]n g+= %% df cWoog/t ePsf]n] lq= lj= lgodfg';f/ k|fKt
x'g] lgMz'Ns ;'ljwf k|bfg ul/lbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w
ub{5' .

=====================
-bfjf z]kf{_
; SofDk; k|d'v
@)^*.)!.)(

lgz'Ns ;'ljwf af/] .

>L g]kfn n SofDk;,


k|bz{gL dfu{, sf7df8f}+ .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;df @)$^ b]lv cWofkg/t :yfoL ;x


k|fWofks >L pdfgfy kf08]osf] 5f]/L ;'>L dL/f kf08]o To;
SofDk;sf] Pn= Pn= aL= t];|f] jif{, /f]n g+= @($ df cWoog/t
ePsf]n] lq= lj= lgodfg';f/ k|fKt x'g] lgMz'Ns ;'ljwf k|bfg
ul/lbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

=====================
-bfjf z]kf{_
; SofDk; k|d'v
@)^*.)!.)(

lgz'Ns ;'ljwf af/] .

>L g]kfn n SofDk;,


k|bz{gL dfu{, sf7df8f}+ .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;df @)$^ b]lv cWofkg/t :yfoL ;x


k|fWofks >L pdfgfy kf08]osf] 5f]/L ;'>L dLgf kf08]o To;
SofDk;sf] Pn= Pn= aL= bf];|f] jif{, /f]n g+= !)#^ df
cWoog/t ePsf]n] lq= lj= lgodfg';f/ k|fKt x'g] lgMz'Ns ;'ljwf k|
bfg ul/lbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

=====================
-bfjf z]kf{_
; SofDk; k|d'v
@)^^.)&.@%

hfgsf/L jf/] .

>L k|d'vHo"
lqe'jg ljZjljBfno,
OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg
sG;n6]G;L ;]jf .

To; sG;n6]G;L ;]jfsf] k=;+= &&.)^^—)^& ldlt @)^^.)^.@$


sf] kq k|fKt eO Joxf]/f cjut eof] . To; sfof{nosf] kqfg';f/ Soil-Test

sf] nfut Oi6d]6 adf]lhd e'QmfgL lbg] :jLs[ltsf] nflu o;


SofDk;df SofDk; Joj:yfkg ;ldltsf] j}7s xfnsf] ;dodf ga;]sf]
x'Fbf SofDk; Joj:yfkg ;ldltsf] a}7s a;]kl5 pQm k/LIf0f nfut
:jLs[lt x'g] u/L xfnnfO{ Soil-Test sf] sfd sf/afxL cufl8 a9fO lbg]
Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=======================

>L k|d'vHo", -g]qk|;fb


lwtfn_
OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg
SofDk; k|d'v
s]Gb|Lo lgdf{0f j:t' k/LIf0fzfnf, k'Nrf]s .
@)^^.)&.@%

u|]8/ tyf /f]n/ pknJw u/fOlbg] af/] .

>L k|d'vHo"
;8s ljefusf] sfof{no
dLgejg, sf7df8f}+ .

o; SofDk;sf] v]ns"b d}bfg ;Dofpg] sfo{sf] nflu u|]8/


tyf /f]n/ s]xL lbgsf] nflu cfjZos ePsf] x'Fbf pQm u|]8/ tyf /f]n/
oyfl;3| pknJw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .

=======================

-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)&.@@

;l~rt labf af/] .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] :yfoL ;]jfdf Nofj Ajfo kbdf ldlt @)$(.)*.)!


b]lv sfo{/t >L ;'ar{n bfxfnsf] ldlt @)^%.!!.)! b]lv nfu"
!
x'g] u/L /flhgfdf :jLs[t ePsf]df lghsf] ;]jf cjlwe/ 3/ ljbf !^!
÷@ / lj/fdL ljbf @$) #÷$ u/L hDdf ljbf $)@ !÷$ lbg -rf/ ;o b'O{ /
rf}yfO lbg dfq_ ;l~rt /x]sf] tyf pxfFn] @)^% df3 d;fGtdf
dfl;s tnj ?= (,^!).— vfOkfO cfpg' ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .
;fy} lghn] ldlt @)^%.)@.@* df lng' ePsf] 8]9 aif]{ C0f r'Stf
eO g;s]sf] tyf lgh;F+u cGo s'g} jfFsL aSof}tf gePsf] Joxf]/f
hfgsf/L u/fOG5 .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)&.@@

;l~rt labf af/] .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] s/f/ ;]jfdf lkog kbdf ldlt @)%#.)*.)! b]lv


sfo{/t >L bLkss'df/ lji6sf] ldlt @)^%.!!.)! b]lv nfu" x'g]
u/L /flhgfdf :jLs[t ePsf]df lghsf] ;]jf cjlwe/ 3/ ljbf ^% / lj/fdL
# #
ljbf !*# ÷$ u/L hDdf ljbf @$* ÷$ lbg -b'O{ ;o c8\rfnL; /
kf}g] Ps lbg_ ;l~rt /x]sf] tyf pxfFn] @)^% df3 d;fGtdf dfl;s
tnj ?= &,$%$.— vfOkfO cfpg' ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .
;fy} lgh;Fu s'g} jfFsL aSof}tf gePsf] Joxf]/f hfgsf/L u/fOG5 .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)&.@@

;l~rt labf af/] .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] s/f/ ;]jfdf lkog kbdf ldlt @)^$.)^.@! b]lv


sfo{/t >L dgf]hs'df/ yfkfsf] ldlt @)^%.!!.)! b]lv nfu" x'g] u/L
/flhgfdf :jLs[t ePsf] x'Fbf lghsf] ;]jf cjlwdf 3/ ljbf $) !÷@ /
lj/fdL ljbf @) u/L hDdf ljbf ^) !÷@ lbg -;f7L / cfwf lbg dfq_
;l~rt /x]sf] tyf pxfFn] @)^% df3 d;fGtdf dfl;s tnj ?= ?=
^,^)).— vfOkfO cfpg' ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .
;fy} lgh;Fu s'g} jfFsL aSof}tf gePsf] Joxf]/f hfgsf/L u/fOG5 .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)&.@@

;l~rt labf af/] .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] s/f/ ;]jfdf Nofj clzi6]06 kbdf ldlt @)%#.)(.)


% b]lv sfo{/t >L pd]z cfrfo{sf] ldlt @)^%.)!.!% b]lv
nfu" x'g] u/L /flhgfdf :jLs[t ePsf]df lghsf] ;]jf cjlwe/ hDdf
lj/fdL ljbf !#! lbg -Ps ;o PstL; lbg dfq_ ;l~rt /x]sf] tyf pxfFn]
@)^% a}zfv dlxgfdf dfl;s tnj ?= *,*().— vfOkfO cfpg' ePsf]
Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .
;fy} lgh;Fu s'g} jfFsL aSof}tf gePsf] Joxf]/f hfgsf/L u/fOG5 .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)*.)#

;l~rt labfsf] /sd e'QmfgL lbg] af/] .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] k= ;+= s= k|= d= zf= -#_ r= g+=


@@#) ldlt @)^^.)&.@% sf] kq k|fKt eof] . pQm kqdf
pNn]lvt sd{rf/Lx¿sf] ;DaGwdf lgDg adf]lhdsf] Joxf]/f ePsf]
x'Fbf hfgsf/L sf nflu cg'/f]w 5 .
!= lkog kbdf lgo'lQm kfPsf >L bLkss'df/ lji6n] pQm
kbsf] lgo'lQm :jLsf/ gu/]sf] kq o; SofDk;sf]
k=;=r=g++= $)!.)^^—)^& ldlt @)^^.)&.)^ sf]
kqåf/f s=k|=d=zf= df hfgsf/Lsf nflu k7fO ;lsPsf] 5 .
@= Nofj Ajfo kbdf sfo{/t >L ;'ar{n bfxfnn] pQm kbaf6
ldlt @)^%.!!.)! b]lv nfu" x'g] u/L lbPsf] /flhgfdf
:jLs[t ;d]t o; SofDk;sf] k=;=r=g++= &%).)^%
—)^^ ldlt @)^%.!!.)! sf] kqsf] af]wfy{ To;
sfof{nodf k7fO ;lsPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .
#= lkog kbdf lgo'lQm kfPsf >L dgf]hs'df/ yfkfn] pQm
kbsf] lgo'lQm :jLsf/ gu/]sf] kq o;} kq;fy ;+nUg u/L
k7fOPsf] 5 .
$= Nofj clzi6]G6 kbdf lgo'lQm kfPsf >L pd]z cfrfo{n]
pQm kbsf] lgo'lQm :jLsf/ gu/]sf] kq o;} kq;fy ;
+nUg u/L k7fOPsf] 5 .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)&.@&

l;kmfl/; af/] .

>L k|d'vHo"
;f];fO6n qm]l86 P08 ;]leË sf]—ck/]l6e ln=,
gofF afg]Zj/ .

o; SofDk;sf c+u|]hL lzIff ljifosf pk k|fWofks >L /fhs'df/


u'?Ën] 3/ vr{sf] nflu To; ;+:yfaf6 a9Ldf ?= !,(),))).— -Ps nfv
gAa] xhf/ dfq_ lng' kg]{ ePsf]n] pQm C0f sf/0fj; lghn] ;dodf
ltg{ g;s]df lghsf] tnj / ;~rosf]ifaf6 s6fO pQm /sdsf] ;fjfF /
Jofh o; SofDk;af6 lgodfg';f/ e'QmfgL ul/lbPdf lghsf]
d~h'l/gfdf 5 egL lgj]bg lbPsf] x'Fbf lghn] u/]sf] sa'lnot cg';f/
C0f glt/]df lghsf] tnj / ;~rosf]ifaf6 ;DalGwt ;+:yfdf /sd k7fpg
;lsg] Joj:yf ;lxt cfjZos sf/jfxLsf] nflu l;kmfl/; ul/Psf] Joxf]/f
cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=====================
>L /fhs'df/ u'?Ë -g]qk|;fb
lwtfn_
pk k|fWofks, dx]Gb/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^^.)&.@(

:ki6Ls/0f k]z ug]{ af/] .

>L lul//fh rf}w/L


;]So'l/6L uf8{
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

o; SofDk;df ldlt @)^^.)&.!% ut] /fqL tf/ rf]/L ePsf] eGg]


lgj]bg k|fKt ePsf]df s;/L tf/ rf]/L ePsf] xf]< uf8{x¿ s] u/]/
a;]sf lyP, lj:t[t ljj/0f ;lxt of] kq k|fKt ePsf] ldltn] @ lbg leq
:ki6Ls/0f k]z ug{ ;"lrt ul/G5 .

af]wfy{
======================
>L bfh'efO ;]So'l/6L ;le{;
-g]qk|;fb lwtfn_
sf7df8f}+ . — cfjZos sf/afxLsf] nflu .
SofDk; k|d'v
@)^^.)&.@(

hfgsf/L ;DaGwdf .

>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lqe'jg ljZjljBfnoåf/f ldlt @)^^.)&.!* ut]b]lv nfu" x'g] u/L


j[l4 ul/Psf] z'Nsx¿df lrQ ga'emL cfh ldlt @)^^.)&.@( ut]
:jtGq ljBfyL{ o'lgogaf6 z'Ns vf/]hLsf] dfu u/L cfGbf]ngsf
sfo{qmdx¿ ;fj{hlgs u/]sf] Joxf]/f cjut u/fpg rfxG5f}+ egL o;
SofDk;sf] :jtGq ljBfyL{ o'lgog nufot ;j{kIfLo ljBfyL{ ;+3÷;
+u7gsf] a}7sn] k]z u/]sf] 1fkg—kq cfjZos hfgsf/Lsf nflu o;}
kq;fy ;+nUg u/L k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=====================
!= >Ldfg\ lzIffWoIfHo",
-g]qk|;fb lwtfn_
lzIffWoIfsf] sfof{no lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/
#= >Ldfg\ 8LgHo",
lzIffzf:q ;+sfo, lq= lj=, sLlt{k'/
@)^^.)&.!@(

l;kmfl/; u/L k7fOPsf] af/] .

>L /fli6«o o'jf sf]if


;Dks{ sfof{no, :6n g++= !(, e[s'6Ld08k, sf7df8f}+ .

To; sfof{nosf] ldlt @)^^.)&.!) sf] kqfg';f/ dfOsn s]=;L=


o'jf;]jf 5fqj[lQ k'/:sf/ — @)^^ sf nflu o; SofDk;af6 ckf+u,
c;Qm, cfly{s cj:yf sdhf]/ ePsf ljBfyL{x¿sf] 5fqj[lQsf nflu
kmf/d dfu u/L k7fPsf]df tkl;ndf pNn]lvt ckf+u ljBfyL{x¿sf]
gfd l;kmfl/; u/L k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

tkl;n
!= /f]n g++ — #%@ ef]h/fh kf08] k|jL0ftf k|
df0fkq tx bf];|f] jif{
@= /f]n g++ — *@( b]jLk|;fb Gof}kfg] :gfts tx bf];|f]
jif{

====================
-bfjf z]kf{_
;= SofDk; k|d'v
@)^^.)*.)#

ljbfsf] ljj/0f af/] .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] k=;+=r=g+= @)$) ldlt @)^^.)&.!# sf]


kq k|fKt eO{ Joxf]/f cjut eof] .
lq= lj= of]hgf dxfzfvfaf6 ldlt @)%%.!!.)! b]lv o;
SofDk;df tnjL sfhdf cfO{ sfo{/t /xg' ePsL pk k|zf;s >LdtL
ck0ff{ k|wfg ldlt @)^%.)^.)& sf] lg0f{o cg';f/ pQm ldlt b]lv
j]tnjL sfhdf kl/0ft ePsf]n] o; SofDk;df ldlt @)%%.!!.)! b]lv
@)^^.)@ d;fGt ;Dd sfo{/t /xbf lj/fdL ljbf pkef]u
gug'{ ePsf] / pQm cjlwdf hDdf !%% lbg lj/fdL ljbf ;+lrt /x]sf]
tyf 3/ ljbf @)& !÷@ lbg ;+lrt ePsf] /]s8{af6 b]lvPsf] Joxf]/f
cg'/f]w 5 .
lgh ;?jf eO{ cfpFbf JolQmut ljj/0f k|fKt gePsf] x'Fbf ldlt
@)%%.!!.)! eGbf cufl8sf] lj/fdL ljbfsf] u0fgf o;df pNn]v
gePsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=====================
!= >L of]hgf dxfzfvf,
-g]qk|;fb lwtfn_
lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >LdtL ck0ff{ k|wfg,
d?lx6L, sf7df8f}+ .
@)^^.)*.)!

k':tsx¿ pknJw u/fOlbg] af/] .

>L k|d'vHo",
kf7\oqmd ljsf; s]Gb|,
;fgf]l7dL, eQmk'/ .

To; s]Gb|af6 k|sflzt ePsf ljBfno txsf ;Dk"0f{ kf7\oqmdsf


kf7\ok':tsx¿ o; SofDk;df cWoog/t ljBfyL{x¿sf nflu
kf7\oqmddf Joj:yf eP cg';f/ cWoog ug'{ kg]{ / ;f]xL cg';f/ k|
fWofksx¿n] cWofkg ug'{ kg]{ x'gfn] k':tsfno zfvfdf /fVg
bz÷bz k|lt pknJw u/fO ;xof]u ul/lbg'x'g cg'/f]w ub{5' .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)*.)#

pkl:ylt af/] .

o; SofDk;sf] k':tsfno ljsf; ;ldltsf] a}7s ldlt @)^^._*.)%


ut] z'qmaf/ lbgsf] !M)) ah] a:g] ePsf] x'Fbf pkl:yltsf nflu
cg'/f]w ub{5' .
pkl:ylt
!= >Ldfg\ SofDk; k|d'vHo"
@= >Ldfg\ ;xfos SofDk; k|d'vHo", k|eftLo
#= >Ldfg\ ;xfos SofDk; k|d'vHo", lbjf
$= >Ldfg\ ;xfos SofDk; k|d'vHo", /fqL
%= pk k|f= >LdtL cfef kf}8\ofn
^= pk k|= >L j;Gtk|;fb k/fh'nL
&= n]=c= >L pQdk|;fb ?kfv]tL

=====================
-OlGb/f cof{n_
;= nfOa|]l/og
@)^^.)*.)#

a}7sdf pkl:yt x'g] ;DaGwdf .

o; SofDk;sf] lzIffzf:q lzIf0f ljefusf] a}7s ldlt @)^^.)*.!)


ut] d+unaf/sf lbg lbp;f] @M)) ah] SofDk; k|d'vsf] sfof{nodf
a:g] ePsf] x'Fbf lzIffzf:q lzIf0f ljefu cGtu{t k|fWofkg/t k|
eftLo, lbjf tyf /fqL ;d"xsf ;Dk"0f{ k|fWofksx¿nfO{ pkl:yltsf
nflu cg'/f]w ub{5' .
cfdlGqt
!= >Ldfg\ SofDk; k|d'vHo"
@= >Ldfg\ ;xfos SofDk; k|d'vHo", k|eftLo
#= >Ldfg\ ;xfos SofDk; k|d'vHo", lbjf
$= >Ldfg\ ;xfos SofDk; k|d'vHo", /fqL

===========================
k|f= pk]Gb|s'df/ sfsL{
ljefuLo k|d'v
lzIffzf:q lzIf0f ljefu
@)^^.)*.)%

lzIf0f z'Ns ldgfxf ul/lbg]] af/] .

>L SofDk; k|d'vsf] sfof{no,


z+s/b]j SofDk;,
/fdzfxky, sf7df08f} .

To; SofDk;sf] Joj:yfkg ;+sfosf] B.B.S. 1st Year df o; SofDk;sf :yfoL


sd{rf/L >L /fdaxfb'/ v8\sf If]qLn]] cfˆgf] 5f]/f >L ;'lgn
If]qLnfO{ egf{ ug{sf] nflu lgj]bg lbPsf] x'Fbf lghsf]
5f]/fnfO{ lq= lj= lgodfg';f/ kfpg] lzIf0f z'Ns ldgfxfsf] Joj:yfsf]
nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

==================
;= SofDk; k|
d'v
@)^^.)*.!!

j]tnjL ljbf af/] .

>L ;l/tf j}B


;x k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

tkfO{n] ldlt @)^^.)%.@$ df lgj]bg u/L @)^%.!).@! b]lv


@)^^.)%.@@ ;Dd :jf:Yosf] sf/0f SofDk;df pkl:yt x'g g;s]sf]
x'Fbf pQm cjlwsf] ljbf kfpg cg'/f]w ug'{ ePsf]df ldlt @)^
%.!).@! b]lv @)^^.)%.@@ ;Dd hDdf lbg @!& j]tnjL ljbf
:jLs[t ug]{ lg0f{o ePsf] x'Fbf cfjZos hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=======================
!= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
lq=lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^^.)*.!!

l;kmfl/; af/] .

>L ;b:o ;lrjHo"


ljZjljBfno cg'bfg cfof]usf] sfof{no,
;fgf]l7dL, eQmk'/ .

o; SofDk;sf ljut !^ jif{b]lv cWofkg sfo{ ub}{ cfpg' ePsf hg;


+Vof lzIff ljifosf pk k|f= >L lzjk|;fb vgfnn] Ph. D. ug'{ x'g]
ePsf] / pQm sfo{ ug{ km]nf]l;ksf] lgldQ k|:tfj k]z
ug'{ ePsf]n] pxfFnfO{ cfjZos ;xof]u pknJw u/fOlbg l;kml/; ;fy
cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=======================
>L lzjk|;fb vgfn -bfjf
z]kf{_
pk k|f=, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn . ;=
SofDk; k|d'v
ldlt @)^!.)@.)!

;'>L ?kf v8\sf


sLlt{k'/ !#, rf]ef/ .

ljifo M lzIfs kbdf lgo'lQm ul/Psf] af/] .

o; ljBfnodf ul0ft ljifosf] l/Qm /x]sf] lg=df=lj= txsf] lzIfs


kbaf6 tnj vfg] u/L tkfO{nfO{ pQm txsf] lzIfs kbdf b}lgs ^
lkl/o8 sIff lng] u/L ldlt @)^!.)@.)! b]lv nfu" x'g] u/L
lgo'lQm ul/Psf]5 .

ljBfno Joj:yfkg P]g, lgod cg';f/ cWofkg sfo{ ug'{xf]nf .


@)^^.)*.@#

l;kmfl/; af/] .

>Ldfg\ ;b:o ;lrjHo",


ljZjljBfno cg'bfg cfof]u ,
;fgf]l7dL, eQmk'/ .

o; SofDk;sf ;x k|f= >L Clif/fd l/hfnn] To; cfof]u4f/f cfXjfg


u/]cg';f/sf] n3' cg';Gwfg sfo{ ug{ OR5f u/L l;kmfl/; u/L
kfpFm egL cg'/f]w ug'{' ePsf] x'Fbf c+u|]hL lzIff ljifosf lzIfs
>L l/hfnn] ljut !* jif{b]lv pQm ljifo cWofkg u/L/x'g' ePsf]
x'[Fbf pxfFnfO{ cg';Gwfg sfo{sf] cj;/ pknJw u/fOlbg] Joj:yfsf
nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=====================
>L Clif/fd l/hfn
;x k|f=, dx]Gb/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^^.)*.@$

l;kmfl/; af/] .

>Ldfg\ ;b:o ;lrjHo",


ljZjljBfno cg'bfg cfof]u ,
;fgf]l7dL, eQmk'/ .

o; SofDk;sf lzIf0f ;xfos >L uf]ljGbk|;fb b]jsf]6fn] To;


cfof]u4f/f cfXjfg u/]cg';f/sf] n3' cg';Gwfg sfo{ ug{ OR5f u/L
l;kmfl/; u/L kfpFm egL cg'/f]w ug'{' ePsf] x'Fbf
pxfFnfO{ cg';Gwfg sfo{sf] cj;/ pknJw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu
l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=====================
>L uf]ljGbk|;fb b]jsf]6f
lzIf0f ;xfos, dx]Gb/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^^.)*.@$

l;kmfl/; af/] .

>Ldfg\ ;b:o ;lrjHo",


ljZjljBfno cg'bfg cfof]u,
;fgf]l7dL, eQmk'/ .

o; SofDk;sf pk k|f= >L ;fw'/fd cof{nn] To; cfof]uåf/f cfXjfg


u/]cg';f/sf] n3' cg';Gwfg sfo{ ug{ OR5f u/L l;kmfl/; u/L
kfpFm egL cg'/f]w ug'{' ePsf] x'Fbf pxfFnfO{ cg';Gwfg
sfo{sf] cj;/ pknJw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w
ub{5' .

af]wfy{
=====================
>L ;fw'/fd cof{n
pk k|f=, dx]Gb/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^*.)@.!@

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>Ldfg\ cWoIfHo",
lq= lj= hgzlQm ljsf; tyf
sNof0f kl/ifb\sf] sfof{no
lq= lj=, sLlt{k'/ .

dxf]bo,
pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf g]kfnL lzIff lzIf0f ljefussf
pk—k|fWofks >L hLjnfn a:ofnn] g]kfn ;+:s[t
ljZjljBfnoaf6 ljBfjfl/lw cWoog ug{ rfxg' ePsf]n] k"j{ :jLs[ltsf
nflu l;kmfl/; kqsf] dfu ug'{ ePsf] x'Fbf To;} adf]lhd k"j{
:jLs[ltsf nflu of] l;kmfl/; ul/Psf] 5 .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)*.@$

cWoog ljbf af/] .

>L k|d'vHo"
;dGjo dxfzfvf,
lq= lj =lj= sLlt{k'/

o; SofDk;sf c+u|]hL ljifosf pk k|fWofks >L /fhs'df/ u'?


Ën] ldlt @)^^.!).!& ut]af6 ljBfjfl/lw cWoogsf] nflu cWoog
ljbf kfpg cg'/f]w u/L lgj]bg ug'{ ePsf] x'Fbf lghnfO{ ldlt
@)^^.!).!& b]lv cWoog ljbf :jLs[ltsf nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w
ub{5' .

af]wfy{
=======================
!= >L ljefuLo k|d'vHo" -
g]qk|;fb lwtfn_
c+u|]hL lzIff lzIf0f ljefu SofDk;
k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@= >L /fhs'df/ u'?Ë
pk k|f=
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^^.)*.@$

k|dfl0ft ul/lbg] af/] .

>L k|d'vHo"
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj= sLlt{k'/

d]/f] afa' :j= s'ndl0f b]jsf]6f To; SofDk;df ;x k|fWofks


kbdf -k9fpFbf_ pkbfgdf cjsf; lng' ePsf] xf] . xfn d]/L cfdf :j=
s'ndl0f b]jsf]6fsL wd{kTgL /fwfb]jL b]jsf]6fn] g]kfn ;/sf/af6
k|bfg ul/g] dfl;s j[4f eQf lng] ug'{ ePsf]df cj pk|fGt d]/f
a'afn] pkbfgdf cjsf; lng' ePsf] k|df0f k]z gubf{ ;Dd pSt eQf
glbg] egL tfg;]g gu/kflnsfaf6 hfgsf/L u/fOPsf]n] :j= s'ndl0f
b]jsf]6fn] pkbfgdf cjsfz lng' ePsf]n] lghsf] wd{kTgLn]
lgj[QLe/0f gkfpg' ePsf] Joxf]/fsf] k|dfl0ft pknJw u/fO lbg'
x'g ;fw/ cg'/f]w ub{5' egL lghsf ;'k'q lbjfs/ b]jsf]6fn] ldlt
@)^^.)*.)& df lgj]bg ug'{ ePsf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w
5.
lgh b]jsf]6f o; SofDk;sf -tTsfnLg lzIff SofDk;_ sf g]kfnL
ljifosf ;x k|fWofks kbaf6 pd]/sf] sf/0f ldlt @)$*.)(.)^ df cjsf;
k|fKt ug'{ ePsf] x'Fbf lghn] cjsf; kfpFbf pkbfg jf lgj[lQe/0f s]
k|fKt ug'{ ePsf] xf] lgj]bssf] dfu adf]lhd hfgsf/L pknJw u/fO
lbg' x'g l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .
af]wfy{
=======================
>L lbjfs/ b]jsf]6f -g]qk|;fb
lwtfn_
sf7df8f}+ . SofDk;
k|d'v
@)^^.)*.@$

cWoog ljbf af/] .

>L k|d'vHo"
;dGjo dxfzfvf,
lq= lj =lj= sLlt{k'/

o; SofDk;sf c+u|]hL ljifosf pk k|fWofks >L /fhs'df/ u'?


Ën] ldlt @)^^.!).!& ut]af6 ljBfjfl/lw cWoogsf] nflu cWoog
ljbf kfpg cg'/f]w u/L lgj]bg ug'{ ePsf] x'Fbf lghnfO{ ldlt
@)^^.!).!& b]lv cWoog :jLs[ltsf nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5'
.

af]wfy{
=======================
!= >L ljefuLo k|d'vHo" -
g]qk|;fb lwtfn_
c+u|]hL lzIff lzIf0f ljefu SofDk;
k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@= /fhs'df/ u'?Ë
pk k|f=
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^^.)*.@#

;?jf ;xdtL ;DaGwdf .

>Ldfg\ k|d'vHo",
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] rf}lsbf/ kbdf sfo{/t sd{rf/L >L k|sfz zfSon]


3/fo;L sfdn] ubf{ 3/ glhs kfos kg]{ lzIffzf:q ;+sfo 8Lg
sfof{no sLlt{k'/df ;?jfsf] nflu lgj]bg ug'{ ePsf] x'Fbf lghsf]
:yfgdf ;§f sd{rf/L lbg] jf /fVg] cg'dlt kfpg] u/L lghnfO{ ;?jf
;xdtL lbOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

========================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)*.@$

sfo{ ;ldltsf] ;b:o kbdf dgf]gog ul/Psf] af/] .

>L l8lNn/fd pk|]tL


pk k|f=,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq= lj= pks'nkltsf] sfof{no of]hgf dxfzfvfsf] k=;+=


%^&.)^^—)^& ldlt @)^^.)*.)$ sf] kqfg';f/ tkfO{nfO{ o;
SofDk;sf] SofDk; sfo{ ;ldltsf] ;b:odf ljefuLo k|d'v dWo]af6
dgf]gog ul/Psf] x'Fbf cfjZos hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w ub{5' .

========================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)*.@$

sfo{ ;ldltsf] ;b:o kbdf dgf]gog ul/Psf] af/] .

>L j}s'07k|;fb vgfn


pk k|f=,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
lq= lj= pks'nkltsf] sfof{no of]hgf dxfzfvfsf] k=;+=
%^&.)^^—)^& ldlt @)^^.)*.)$ sf] kqfg';f/ tkfO{nfO{ o;
SofDk;sf] SofDk; sfo{ ;ldltsf] ;b:odf lzIfs dWo]af6 dgf]gog
ul/Psf] x'Fbf cfjZos hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w ub{5' .

========================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)*.@$

sfo{ ;ldltsf] ;b:o kbdf dgf]gog ul/Psf] af/] .

>L lji0f'z+s/ kf}8]n


pk k|f=,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq= lj= pks'nkltsf] sfof{no of]hgf dxfzfvfsf] k=;+=


%^&.)^^—)^& ldlt @)^^.)*.)$ sf] kqfg';f/ tkfO{nfO{ o;
SofDk;sf] SofDk; sfo{ ;ldltsf] ;b:odf lzIfs dWo]af6 dgf]gog
ul/Psf] x'Fbf cfjZos hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w ub{5' .

========================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)*.@$

sfo{ ;ldltsf] ;b:o kbdf dgf]gog ul/Psf] af/] .

>L bfjf z]kf{


;xfos SofDk; k|d'v,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq= lj= pks'nkltsf] sfof{no of]hgf dxfzfvfsf] k=;+=


%^&.)^^—)^& ldlt @)^^.)*.)$ sf] kqfg';f/ tkfO{nfO{ o;
SofDk;sf] SofDk; sfo{ ;ldltsf] ;b:odf ;xfos SofDk; k|d'v
dWo]af6 dgf]gog ul/Psf] x'Fbf cfjZos hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w
ub{5' .

========================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)*.@%

:jLs[lt af/] .

>Ldfg\ 8LgHo",
8Lgsf] sfof{no
lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] :gfts txdf lj1fg lzIff d"n ljifo lnO{ cWoog ug]
{ ljBfyL{x¿n] Elective Subject cGtu{t 309 Physics / 302 Environment Science

k9\g OR5's ePsf]n] pQm ljifodf sIff ;~rfng ug{ cg'/f]w u/L
lj1fg lzIff ljBfyL{ ;d"xn] ldlt @)^^.)*.!) df lbPsf] lgj]bg o;}
;fy k7fOPsf] 5 .
pko{'Qm ljifo cWofkg u/fpg lzIfs cfjZos ePsf] x'Fbf
lzIfssf] Joj:yf ;lxt sIff ;~rfng ug]{ :jLs[ltsf nflu Joxf]/f cg'/f]w
ub{5' .

========================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)*.@%

:jf:Yo k/LIf0f af/] .

>Ldfg\ lgb]{zsHo"
lzIf0f c:ktfn,
lq= lj=, dxf/fhu~h .

o; SofDk;df sfo{/t sd{rf/L >L dgf]hs'df/ yfkf :jf:Yo k/LIf0fsf]


nflu To; lzIf0f c:ktfndf cfpg' ePsf] x'Fbf lq= lj= lgodfg';f/ k|
fKt x'g] ;'ljwf pknAw u/fOlbg' x'g l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)*.@*

l;kmfl/; af/] .

>Ldfg\ ;b:o ;lrjHo",


ljZjljBfno cg'bfg cfof]u ,
;fgf]l7dL, eQmk'/ .

o; SofDk;sf lzIf0f ;xfos >L o1k|;fb 1jfnLn] To; cfof]u4f/f


cfXjfg u/]cg';f/sf] n3' cg';Gwfg sfo{ ug{ OR5f u/L l;kmfl/;
u/L kfpFm egL cg'/f]w ug'{' ePsf] x'Fbf pxfFnfO{ cg';Gwfg
sfo{sf] cj;/ pknJw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w
ub{5' .

af]wfy{
=====================
>L o1k|;fb 1jfnL
lzIf0f ;xfos, dx]Gb/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^^.)*.@*

:jf:Yo k/LIf0f af/]] .

>Ldfg\ lgb]{zsHo"
lzIf0f c:ktfn,
lq= lj=, dxf/fhu~h .

o; SofDk;df cy{zf:q lzIff lzIf0f ljefudf :yfoL ;]jfdf k|


fWofkg/t ;x k|f= >L w|'j/fh s0f{hLt :jf:Yo k/LIf0fsf] nflu
To; lzIf0f c:ktfndf cfpg' ePsf] x'Fbf lq= lj= lgodfg';f/ k|fKt
x'g] ;'ljwf pknAw u/fOlbg' x'g l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

jf]wfy{
======================
>L w|'j/fh s0f{hLt -
g]qk|;fb lwtfn_
;x k|f=, SofDk; k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^^.)*.@*

zf]s ljbf af/] .

lq= lj=, OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfgsf 8Lg tyf


ljZjljBfno ;efsf ;b:o >L afa'/fd e§/fO{sf] ldlt
@)^^.)*.@$ ut]sf lbg c;fdlos lgwg ePsf]n] jxfFsf]
lgwgdf zf]s dgfpg ldlt @)^^.)*.@( ut] ;f]daf/ lbg Ps
SofDk;df zf]s ljbf ul/Psf] Joxf]/f ;DalGwt ;a}sf]
hfgsf/Lsf nflu ;"rgf ul/Psf] 5 .

========================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)*.#)

ljbfsf] ljj/0f k7fPsf] af/] .

>L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

o; SofDk;sf ;x k|f= >L ;l/tf j}Bsf] ldlt @)^%.)#.)! b]lv


@)^^.)% d;fGt;Ddsf] xflh/L ljj/0f lgDg cg';f/ ePsf] Joxf]/f
cfjZos hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .
tkl;n
s_ ldlt @)^%.)#.)! b]lv #! ut];Dd, #! lbg j]tnjL ljbf
ldlt @)^%.)$.)! b]lv #@ ut];Dd, #@ lbg j]tnjL ljbf
ldlt @)^%.)%.)! b]lv #! ut];Dd, #! lbg j]tnjL ljbf
ldlt @)^%.)^.)! b]lv #) ut];Dd, #) lbg j]tnjL ljbf
ldlt @)^%.)&.)! b]lv #) ut];Dd, #) lbg j]tnjL ljbf
ldlt @)^%.)*.)! b]lv #) ut];Dd, #) lbg j]tnjL ljbf
ldlt @)^%.)(.)! b]lv @( ut];Dd, @( lbg j]tnjL ljbf
ldlt @)^%.!).)! b]lv @) ut];Dd, @) lbg j]tnjL ljbf
hDdf Ö @## lbg
v_ k'gM ldlt @)^%.!).@! b]lv @( ut];Dd, ( lbg j]tnjL ljbf
ldlt @)^%.!!.)! b]lv #) ut];Dd, #) lbg j]tnjL ljbf
ldlt @)^%.!@.)! b]lv #! ut];Dd, #! lbg j]tnjL ljbf
ldlt @)^^.)!.)! b]lv #! ut];Dd, #! lbg j]tnjL ljbf
ldlt @)^^.)@.)! b]lv #! ut];Dd, #! lbg j]tnjL ljbf
ldlt @)^^.)#.)! b]lv #! ut];Dd, #! lbg j]tnjL ljbf
ldlt @)^^.)$.)! b]lv #@ ut];Dd, #@ lbg j]tnjL ljbf
ldlt @)^^.)%.)! b]lv @@ ut];Dd, @@ lbg j]tnjL ljbf
hDdf Ö @!& lbg
u_ ldlt @)^^.)%.@# b]lv #! ut];Dd, @ lbg ;fj{hlgs ljbf, $
lbg Sof= lj= afx]s cGo # lbg xflh/ ePsf] / pxfFn] s'n
hDdf $%) lbg j]tnjL ljbf lng' ePsf] /]s8{af6 b]lvG5 .
=========================
-j;Gtk|;fb k/fh'nL_
pk k|zf;s
@)^^.)*.#)

cGo ;+:yfdf sfd ug]{ :jLs[lt af/] .

>L k|d'vHo"
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf ;x k|fWofks >L xf]dgfy e§/fO{n] cGo ;+:yfdf sfd


ug{ cg'dlt kfpgsf] nflu eg'{ ePsf] kmf/d tyf z}lIfs k|df0fkq
lSno/]G; u/]sf] kqsf] k|ltlnlk o;};fy k7fOPsf] Joxf]/f l;kml/; ;fy
cg'/f]w ub{5' .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)^^.)*.!*

>Ldfg\ SofDk; k|d'vHo",


dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M gful/stfsf] k|ltlnlk ;DaGwdf .

pko'{Qm ;DaGwdf >Ldfg\ ;dIf of] lgj]bg 5 sL d]/f]


;Ssn} gfu/stfsf] k|df0fkq ldlt @)^^.)*.)& ut] o;}
SofDk;sf] sDkfp08df sfdsf] l;nl;nfdf x/fPsf] / xfn;Dd
ge]l6Psf] x'Fbf ;f] sf] k|ltlnlk -gofF hf/L ePsf] gful/stf
k|df0fkq_ pknJw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu ljgd| cg'/f]w
ub{5' .

ljj/0f
gful/stf k|df0fkq gDa/ M ^()$@, jfudtL c~rn, nlntk'/
lhNnf .
hGd ldlt M @)#@.!).!*
gful/stf k|df0fkq hf/L ldlt M @)%!.)*.!$

lgj]bs,
=======
=======
===
;'ar{n bfxfn
sDKo'6/ ck/]6/
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^^.)*.@!

l;kmfl/; ;DaGwdf .

>L k|d'vHo",
lhNnf k|zf;g sfof{no nlntk'/,
nlntk'/ pk dxfgu/kflnsf, nlntk'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;df sfo{/t sDKo'6/ ck/]6/


>L ;'ar{n bfxfnsf] ldlt @)^^.)*.!$ ut] sfdsf] l;nl;nfdf o;}
SofDk;sf] sDkfp08df gful/stf k|df0fkq x/fPsf] / xfn;Dd
ge]l6Psf]n] ubf{ gful/stfsf] k|ltlnlk lgsfNg' kg]{ egL lgj]bg
lbPsf]n] ;f] sf] nflu cfjZos l;kmfl;;fy cg'/f]w ub{5' . ;fy}
SofDk;sf]] /]s8{ cg';f/ lghsf] gful/stf k|df0fkq gDa/ ^()$@,
jfudtL c~rn, nlntk'/ lhNnf ePsf] / lghsf] gful/stf k|df0fkq ldlt
@)%!.)*.!$ ut]af6 hf/L u/]sf] b]lvG5 .

========
======
-bfjf z]kf{_
;= SofDk; k|d'v
@)^^.)(.)*

JolQmut kmfOn k7fOPsf] af/] .

>L nlntsnf SofDk;


ef]6flx6L

lq= lj= /lhi6««f/sf] sfof{no, sd{rf/L k|zf;g dxfzfvfsf] k=;


+= s=k|=d=zf= -#_ r=g++ *)# ldlt @)^^.)%.)@ sf]
kqfg';f/ o; SofDk;af6 To; SofDk;df ;?jf x'g' ePsf rf}lsbf/ >L
s[i0fk|;fb e§/fO{sf] JolQmut kmfOn o;} kq;fy ;+nUg u/L
k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)(.)*

cf]e/sf]6 ;'ljwf af/] .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho"
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= lgodfg';f/ tLg jif{df Ps k6s rf}lsbf/x¿nfO{ cf]e/sf]6sf]


;'ljwfafkt k|lt sd{rf/L ?= !,%)).— sf b/n] /sd pknJw u/fpg]
Joj:yf ePsf] 5 .
pQm /sd rf}lsbf/ kbsfafx]s rf}lsbf/L sfd ug]{ cGo ;dfg
:t/sf -lkog, vnf;L cflb_ hf] rf}lsbf/L ug]{ sfddf v6fOPsf 5g\ ;f]
kbsf sd{rf/LnfO{ klg pknJw u/fpg cfjZos ePsf] x'Fbf :jLs[lt
kfpg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;,
tfxfrnaf6 :gfts tx k|yd
jif{sf] k/LIff lbg]
k/LIffyL{x¿sf k/LIff s]Gb|x¿
qm=;+= k/LIff s]Gb|
k/LIff l;= g++=
!= /Tg/fHonIdL SofDk;, k|
bz{gL dfu{ s]Gb| — @()))! b]lv
@()()) ;Dd
@= g]kfn sdz{ SofDk;, dLgejg
s]Gb| — @()()! b]lv @(!*)) ;Dd
#= kf6g ;+o'Qm SofDk;,
kf6g9f]sf s]Gb| — @(!*)! b]lv
@(@*)) ;Dd
$= klAns o'y SofDk;, wf]aLrf}/
s]Gb| — @(@*)! b]lv @(#*))
;Dd
%= P;= eL= Ps]8]dL sn]h,
a'4gu/ s]Gb| — @(#*)! b]lv
@($@)) ;Dd
^= ljZj lgs]tg p=df=lj=,
lqk'/]Zj/ s]Gb| — @($@)! b]lv
@($()) ;Dd
&= glGb df=lj=, gS;fn s]Gb| —
@($()! b]lv @(%%)) ;Dd
*= gaf]lbt sn]h, nugv]n, k|
ofukf]v/L s]Gb| — @(%%)! b]lv
dflysf ;Dk"0f{
@)^^.)(.!$

:jf:Yo k/LIf0f af/] .

>Ldfg\ lgb]{zsHo"
lzIf0f c:ktfn,
lq= lj=, dxf/fhu~h .

o; SofDk;df sfo{/t sd{rf/L >L hLjg/fh kf]v/]n :jf:Yo k/LIf0fsf]


nflu To; lzIf0f c:ktfndf cfpg' ePsf] x'Fbf lq= lj= lgodfg';f/ k|
fKt x'g] ;'ljwf pknAw u/fOlbg' x'g l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)(.!$

/dfgf lbOPsf] af/] .

>LdtL O{lGb/f cof{n -bfxfn_


;xfos nfOa|]l/og
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq= lj= /lhi6««f/sf] sfof{no, sd{rf/L k|zf;g dxfzfvfsf] k=;


+=s=k|=d=zf= -$_ r=g++ @^#& ldlt @)^^.)*.!@ sf]
kqfg';f/ tkfO{nfO{ o; SofDk;af6 dxf/fhu~h SofDk;,
dxf/fhu~hdf a]tnaL sfhdf v6fOPsf] x'Fbf ldlt @)^^.)(.!& b]lv
nfu" x'g] u/L xflh/ x'g hfg of] /dfgfkq lbOPsf] 5 .

af]wfy{ tyf sfof{y{


===================
!= >L /lhi6«f/sf] sfof{no,
-g]qk|;fb lwtfn_
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L SofDk; k|d'vsf] sfof{no, — JolQmut ljj/0f o;}
kq;fy ;+nUg 5 .
dxf/fhu~h SofDk;, dxf/fhu~h .
$= >L 8Lgsf] sfof{no,
lr= zf= c= ;+=, dxf/fhu~h .
%= >L b/jGbL o'lg6,
s=k|=d=zf=, lq= lj=, sLlt{k'/ .
^= >L sDKo'6/ o'lg6,
s=k|=d=zf=, lq= lj=, sLlt{k'/ .
&= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^^.)(.!$

k':tsfno k|d'v ;d]tsf] sfo{ ug]{ af/] .

>L /fdaxfb'/ >]i7


;xfos k|zf;s
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

o; SofDk;sf ;xfos nfOa|]l/og >LdtL O{lGb/f cof{n


bfxfnnfO{ lq= lj= s=k|=d=zf= -$_ r=g++ @^#& ldlt
@)^^.)*.!@ sf] kqfg';f/ dxf/fhu~h SofDk;, dxf/fhu~hdf csf]
{ Joj:yf geP;Ddsf nflu a]tnaL sfhdf v6fOPsf] x'Fbf k|zf;g
zfvfsf] cfˆgf] ;fljs lhDd]jf/L nufot k':tsfno k|d'vsf] ;d]tsf] sfo{
ug{sf] nflu ldlt @)^^.)(.!& b]lv nfu" x'g]u/L
tkfO{nfO{ pQm zfvfdf v6fOPsf] 5 .
k':tsfno zfvfdf ljxfg ^M)) ah]b]lv !)M)) ah];Dd /xL sfd
ug'{ xf]nf . pQm sfo{ u/]afkt lq= lj= lgodfg';f/ vfhf eQf
pknJw x'g]5 .

af]wfy{{
===================
!= >L ;xfos SofDk; k|d'v,
-g]qk|;fb lwtfn_
k|eftLo÷lbjf÷/fqL, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >L k':tsfno zfvf
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
#= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^^.)(.@)

ljBfyL{ ;x'lnot af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns"b zfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] z}= j= @)^^.)^& :gftsf]Q/ tx bf];|f] jif{,


SofDk; /f]n g+= ^^&.)^% sf ljBfyL{ >LdtL /df v8\sfn] lq=
lj= lzIf0f c:ktfndf k|;'tL pkrf/ ;xof]u kfpgsf] nflu lgj]bg k]z u/]
cg';f/ lgh ljBfyL{nfO{ ;xof]u pknAw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu
lghsf] lgj]bg ;+nUg u/L l;kmfl/; ;fy Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

========================

SofDk; k|d'v
@)^^.)(.@@

lgj]bg k7fPsf] af/] .

>L k|d'vHo"
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df lkog kbdf lgo'lQm kfpg sf]6Lnfn uf=lj=;=


afh'/fsf >L sf;L ;'gf/n] lgj]bg u/]sf] x'Fbf :jLs[ltsf nflu lgj]bg
tyf cGo sfuhft ;d]t o;};fy /fvL k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)(.@@

;l~rt labf tyf ;'ljwfsf]] /sd lgsf;f af/] .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df k|fWofkg/t /xg' ePsL k|fWofks >L ;'lznfjbg


>]i7n] pd]/sf] sf/0f ldlt @)^^.)(.@) ut]b]lv cjsfz k|fKt
ug'{ ePsf] x'Fbf pxfFn] kfpg] cf}ifwf]krf/ ;'ljwf, ;~rosf]if tyf
lq=lj= lgodfg';f/ kfpg] cGo /sd pknJw u/fO lbg] Joj:yfsf nflu
l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' . lgh >]i7n] rfn' cf= j= @)^^.)^&
df dfl;s tnj ¿= @$,@$).— vfOkfO cfpg' ePsf] / lghsf]
sd{rf/L ;~rosf]if qmdf+s &^$ /x]sf] tyf pxfFsf] lj/fdL ljbf
@(# -b'O{ ;o lqofgAa]_ lbg /]s8{df ;l~rt b]lvPsf] Joxf]/f
cg'/f]w 5 .
pxfF;Fu SofDk;sf] s'g}] n]gb]g afls aSof}tf g/x]sf]
Joxf]/f ;d]t cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=====================
!= >L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= k|f= ;'lznfjbg >]i7
nlntk'/ .
@)^^.)(.@@

;l~rt labf tyf ;'ljwfsf]] /sd lgsf;f af/] .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df k|fWofkg/t /xg' ePsL ;x k|fWofks >LdtL


nIdLzf]ef >]i7n] pd]/sf] sf/0f ldlt @)^^.)(.!& ut]b]lv cjsfz k|
fKt ug'{ ePsf] x'Fbf pxfFn] kfpg] cf}ifwf]krf/ ;'ljwf, ;~rosf]if
tyf lq=lj= lgodfg';f/ kfpg] cGo /sd pknJw u/fO lbg] Joj:yfsf
nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' . lgh >]i7n] rfn' cf= j=
@)^^.)^& df dfl;s tnj ¿= @!,&!).— vfOkfO cfpg' ePsf] /
lghsf] sd{rf/L ;~rosf]if qmdf+s @)*^ /x]sf] tyf pxfFsf] lj/fdL
ljbf $@^ #÷$ -rf/ ;o 5AaL; / kf}g] Ps lbg_ lbg /]s8{df
;l~rt b]lvPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .
pxfF;Fu SofDk;sf] s'g}] n]gb]g afls aSof}tf g/x]sf]
Joxf]/f ;d]t cg'/f]w 5 .

af]wfy{
========================
!= >L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= ;x k|f= nIdLzf]ef >]i7
sf7df8f}+ .
@)^^.)(.@@

;l~rt labf tyf ;'ljwfsf]] /sd lgsf;f af/] .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df sfo{/t /xg' ePsf bIf On]lS6«lzog >L


eQmaxfb'/ dxh{gn] pd]/sf] sf/0f ldlt @)^^.)(.@) ut]b]lv
cjsfz k|fKt ug'{ ePsf] x'Fbf pxfFn] kfpg] cf}ifwf]krf/ ;'ljwf,
;~rosf]if tyf lq=lj= lgodfg';f/ kfpg] cGo /sd pknJw u/fO lbg]
Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' . lgh dxh{gn] rfn' cf=
j= @)^^.)^& df dfl;s tnj ¿= !!,^%*.— vfOkfO cfpg' ePsf] /
lghsf] sd{rf/L ;~rosf]if qmdf+s @^#% /x]sf] tyf pxfFsf]
lj/fdL ljbf $&$ -rf/ ;o rf}xQ/_ lbg / 3/ ljbf !(% -Ps ;o
k~rfgAa]_ /]s8{df ;l~rt b]lvPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .
pxfF;Fu SofDk;sf] s'g}] n]gb]g afls aSof}tf g/x]sf]
Joxf]/f ;d]t cg'/f]w 5 .

af]wfy{
========================
!= >L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >L eQmaxfb'/ dxh{g
sLlt{k'/ .
@)^^.)(.@$

:jLs[lt k7fOlbg] af/] .

>L k|d'vHo",
of]hgf dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] SofDk; Joj:yfkg ;ldltdf lq= lj= sd{rf/L ;+3,


dx]Gb|/Tg SofDk; OsfO ;ldltsf ;efklt >L lzjk|;fb b'jf8L /xg'
ePsf]df OsfO ;ldltsf] lgjf{rg kZrft pxfFsf] :yfgdf >L kLtfDa/
kFu]gL sd{rf/L ;+3 OsfO ;ldltsf] ;efklt lgjf{lrt x'g' ePsf] x'Fbf
pxfFnfO{ SofDk; Joj:yfkg ;ldltdf dgf]gog ug{ :jLs[lt k7fOlbg]
Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

========================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)(.@$

rf]/L ;DaGwdf .

>Ldfg\ sfof{no k|d'vHo",


dxfgu/Lo k|x/Lj[t, afnfh' .

o; SofDk;sf] n]vfzfvfsf] kmL sfp06/af6 ldlt @)^


%.)!.@( ut] /ftL 9f]sf kmf]/L sfp06/af6 ?= %^,!^%.— rf]/L
ePsf] ;DaGwdf rf]/x¿sf] klxrfg u/L sfg'g adf]lhd sf/afxL u/L
rf]/L ePsf] gub lkmtf{ lbnfO kfpgsf] nflu o; SofDk;sf] k=;
+=r=g+= ($!.)^$—)^% ldlt @)^%.)!.#) sf] lgj]bg kq tyf
k=;+=r=g+= =====.)^%—)^^ ldlt @)^^.)!.)& sf]
hfgsf/L kfpg ;DaGwdf To; sfof{nodf k7fOPsf] kqfg';f/
pQm ;DaGwdf ePsf] sf/jfxLsf] hfgsf/L k7fOlbg' x'g cg'/f]w
ub{5' .

jf]wfy{ M
=====================
>L n]vfzfvf -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^^.)(.@$

Ps nfOg 6]lnkmf]g pknJw u/fO lbg] af/] .

>L g]kfn 6]lnsd


b'/;~rf/ sfof{no
af;af/L, sf7df8f+} .

o; SofDk;df sfo{/t sDKo'6/ ck/]6/ >L ;'ar{n bfxfnn] cfˆgf]


lgjf;:yfg sf=d=g=kf= ;'s]wf/f, sf7df8f}+df Ps nfOg
6]lnkmf]g h8fg u/fO kfpg lbg' ePsf] ;Ssn} lgj]bg o;};fy ;
+nUg u/L cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy k7fOPsf] Joxf]/f
cg'/f]w ub{5' .
;+nUg M lgj]bg Ps .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)(.@#

:jLs[lt af/] .

>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df xfn lzIffzf:q, lj1fg lzIff / :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff ljifo
cWoog ug]{ ljBfyL{ ;+Vofdf j[l4 eO{ sIffef/df ;d]t j[l4 x'g
uPsf] cg'kftdf lzIfs yk ug{ cfjZos ePsf] x'Fbf lzIffzf:q, lj1fg
lzIff / :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff ljifosf] lzIf0f ;xfos kbsf] yk
b/aGbLsf] nflu :jLs[lt kfpg cg'/f]w ul/Psf]df :jLs[lt k|fKt
gePsf] x'Fbf k'gM Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .
;fy} lj1fg lzIff ljifosf k|fWofks — !, ;x k|fWofks — ! u/L
b'O{ hgf lzIfsx¿n] pd]/sf] sf/0f xfn}dfq cjsfz k|fKt ug'{ ePsf]
tyf ;f]xL ljifosf lzIf0f ;xfos — ! n] pQm kb 5f8L uPsf] sf/0f
l/Qm x'g cfPsf] lj1fg lzIff ljifosf] hDdf # -tLg_ kbdf s/f/ ;]jfdf
lzIfs lgo'lQm ug]{ :jLs[ltsf nflu Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

jf]wfy{ M
=====================
!= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
lq= lj=, sLlt{k'/ . SofDk;
k|d'v
@= >L k|d'vHo",
cg'udg ;ldltsf] sfof{no
lq= lj=, sLlt{k'/ M o; SofDk;sf] k=;=r=g++= #&*.)^^
—)^&
ldlt @)^^.)^.@* sf] kqsf] ;Gbe{df .
@)^^.)(.@*

:jLs[lt af/] .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] cfly{s sf/f]af/ g]kfn a}+s lnld6]8, sflndf6L


zfvfaf6 ub}{ cfPsf]df xfn ljBfyL{ ;+Vofdf j[l4 ePsf] / ;f]xL
cg'kftdf cfly{s sf/f]jf/df klg j[l4 ePsf] To;}u/L k|eftLo, lbjf
tyf /fqL l;ˆ6df SofDk; ;~rfng x'g] u/]sf] sf/0f ;dodf /sd a}+s
bflvnf ug{ ufx|f] k/]sf] tyf pQm a}+sn] SofDk;df cfO{ /sd
sn]S;g klg gul/lbg] / SofDk;af6 /sd a}s bflvnf ug{ n}hfbf
hf]lvd;d]t x'g ;Sg] x'Fbf ;dodf /sd bflvnf ug{ ;fx|} ufx|f]
ePsf] 5 . o; ;Gbe{df sflndf6L l:yt lsi6 a}+sn] le8 ePsf] ;dodf
SofDk;df cfP/ /sd sn]S;g ug]{ ePsf] xF'bf pQm a}+s;Fu
cfly{s sf/f]af/ ubf{ /sd ;dod} bflvnf x'g] / ;'/lIft ;d]t x'g]
;Defjgf b]lvPsf] / pQm a}+sn] rNtL vftfdf klg %=%Ü b}lgs
df}Hbftdf Jofh pknJw u/fpg] zt{ /fv]sf] x'Fbf ;f] a}+sdf
SofDk;sf] vftf ;~rfng u/L cfly{s sf/f]af/ ;~rfng ug{] :jLs[lt
kfpg ldlt !#=)!=@)!) -lj=;+= @)^^.)(.@(_ df lsi6 a}+s
sflndf6Ln] o; SofDk;nfO{ pknJw u/fPsf] kqsf] k|ltlnlk ;d]t
o;};fy /fvL Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

jf]wfy{ M
=====================
>L n]vfzfvf -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^^.)(.@*

ljbf af/] .

>L v8\uk|;fb /fO{,


;x k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

tkfO{n] cfˆgf] j]tnjL ljbf ;dfKt eO{ ;s]sf] t/ c:j:ytfsf] sf/0f


SofDk;df pkl:yt eO{ cWofkg sfo{df ;+nUg x'g c;dy{ ePsf]
egL ldlt @)^^.)*.!@ df lbg' ePsf] lgj]bg pk/ sf/jfxL x'Fbf ldlt
@)^$.)*.)^ b]lv ldlt @)^&.)# d;fGt;Dd tkfO{sf] lj/fdL ljbf
:jLs[t ul/Psf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w ul/G5 .

af]wfy{
======================
>L n]vf zfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^^.)(.@*

;l~rt labfsf] /sd e'QmfgL lbg] af/] .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] k= ;+= s= k|= d= zf= -#_ r= g++=


#$@! ldlt @)^^.)(.@& sf] kq k|fKt eof] .
pQm kqdf pNn]v ePsf sd{rf/L >L pd]z cfrfo{ tyf
bLkss'df/ lji6nfO{ s/f/ ;]jfdf lgo'Qm ug{ /lhi6««f/sf] sfof{no
s=k|=d=zf= sf] r=g++ @@$! ldlt @)%#.)*.@% sf] kqfg';f/
:jLs[lt k|fKt kqsf] kmf]6f]skL o;};fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w
ub{5' .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)(.@*

;l~rt labfsf] /sd e'QmfgL lbg] af/] .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] k= ;+= s= k|= d= zf= -#_ r= g++=


#$@! ldlt @)^^.)(.@& sf] kq k|fKt eof] .
pQm kqdf pNn]v ePsf sd{rf/L >L ;'ar{n bfxfn lq= lj=
/lhi6««f/sf] sfof{no s= k|= d= zf= -$_ sf] r=g++ (^! ldlt
@)%$.)%.@$ sf] kqfg';f/ Nofj Ajfo kbdf :yfoL lgo'lQm
eO{ sfo{/t ePsf] Joxf]/fsf] lgo'lQm kqsf] k|ltlnlk ;+nUg
ul/Psf] Joxf]/f cg'/f]w 5 . lghn] pQm kbaf6 ldlt @)^%.)!!.)! df
/flhgfdf u/L :jLs[t ;d]t eO{ ;s]sf] x'Fbf pQm /sd e'QmfgL
ug{sf nflu :jLs[t dfu ul/Psf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.)(.@*

;l~rt labfsf] /sd e'QmfgL lbg] af/] .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] k= ;+= s= k|= d= zf= -#_ r= g++=


#$@! ldlt @)^^.)(.@& sf] kq k|fKt eof] .
pQm kqdf pNn]v ePsf sd{rf/L >L dgf]hs'df/ yfkfsf] cfdf
>LdtL O{Zj/L yfkf du/ o;} SofDk;df lkog kbdf sfo{/t 5Fbf ldlt
@)%%.!@.!$ sf lbg lgwg ePsf] / 3/sf] cfly{s cj:yf sdhf]/
ePsf] / cGo sf]xL klg ;b:o gePsf] x'Fbf l/Qm /xg uPsf] lkog
kbdf ldlt @)%^.)!.)@ b]lv dfl;s Hofnfbf/Ldf lgo'Qm
ug{ >Ldfg\ /lhi6««f/Ho"df cg'/f]w kq k7fOPsf] kqsf] k|ltlnlk /
lgh yfkfnfO{ dfl;s Hofnfbf/Ldf sfd ug{ nufOPsf] kqsf] k|ltlnlk
klg o;};fy ;+nUg 5 .
;fy} lghnfO{ lq= lj= sfo{sf/L kl/ifb\sf] ldlt @)^$.)^.!*
df a;]sf] a}7ssf] lg0f{o g++= %% cg';f/ l/Qm b/aGbLdf
/x]sf b}lgs Hofnfbf/Ldf sfo{/t sd{rf/Lx¿nfO{ s/f/ ;]jfdf /fVg
:jLs[lt lbg] lg0f{o eP adf]lhd lq= lj= /lhi6««f/sf] sfof{no s=
k|= d= zf= sf] k=;+=r=g++= !%*$.)^$—^% ldlt
@)^$.)&.@& sf] :jLs[lt k|fKt kqfg';f/ s/f/ ;]jfdf lgo'Qm ul/Psf]
x'Fbf /sd e'QmfgL ug{ cfjZos Joj:yfsf nflu Joxf]/f cg'/f]w 5 .
======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.!).)$

lzIf0f z'Ns ldgfxf ul/lbg]] af/] .

>Ldfg\ ljefuLo k|d'vHo",


s]Gb|Lo jftfj/0f lj1fg ljefu,
sLlt{k'/ SofDk;, sLlt{k'/ .

To; ljefusf] Pd= P:;L= jftfj/0f lj1fg k|yd jif{ ;]S;g 'B' /f]n g+
+= #&—)^^.)^& sL 5fqf ;'>L sl/idf dxh{gsf] lktf ;x k|f=
8f= s[i0feQm dxh{g o; SofDk;df :yfoL ;]jfdf k|fWofkg/t /xg'
ePsf] x'Fbf lghsf] 5f]/Ln] lq= lj= lgodfg';f/ kfpg] lzIf0f z'Ns
ldgfxfsf] Joj:yfsf] nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.!).)$

lzIf0f z'Ns ldgfxf ul/lbg]] af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
lzIffzf:q ;+sfo,
sLlt{k'/ SofDk;, sLlt{k'/ .

To; SofDk;sf] Pd= P8= k|yd jif{ /f]n g++= &*(—)^^.)^& sL


5fqf ;'>L klgidf dxh{gsf] lktf ;x k|f= 8f= s[i0feQm dxh{g o;
SofDk;df :yfoL ;]jfdf k|fWofkg/t /xg' ePsf] x'Fbf lghsf] 5f]/Ln]
lq= lj= lgodfg';f/ kfpg] lzIf0f z'Ns ldgfxfsf] Joj:yfsf] nflu
l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)$.@)

lzIf0f z'Ns ldgfxf ul/lbg]] af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
jftfj/0f lj1fg, s]Gb|Lo ljefu
lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; SofDk;sf] Pd= P:;L= bf];|f] jif{ /f]n g++= #& 'B" — )
^&.)^* sL 5fqf ;'>L sl/idf dxh{gsf] lktf ;x k|f= 8f=
s[i0feQm dxh{g o; SofDk;df :yfoL ;]jfdf k|fWofkg/t /xg' ePsf]
x'Fbf lghsf] 5f]/Ln] lq= lj= lgodfg';f/ kfpg] lzIf0f z'Ns
ldgfxfsf] Joj:yfsf] nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.!).)$

ldgfxf ul/lbg]] af/] .

>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] lzIf0f ;ldltx¿ /x]sf] ejgsf] tNnf] tNnfdf /x]sf]


n]vfzfvfsf] lkm–sfp06/af6 ldlt @)^$.)#.@! ut] /ftL
kmnfd] 9f]sf tyf sf7sf] 9f]sfdf nufOPsf] tfnfx¿ kmf]/L To;
sf]7fdf /x]sf] k|eftLo sfo{qmdsf 6f=u= >L /fdxl/ lji6sf]
lhDd]af/L /x]sf] b/fh kmf]/L ¿= %!,^^).— gub rf]/L ePsf],
To:t} ldlt @)^%.)!.@( ut] /ftL ;f]xL sf]7fsf] ‰ofnsf] lu|n
lgsfnL leq k;L lbjf sfo{qmdsf x]= c= >L kLtfDa/ kFu]gLsf]
lhDd]af/L /x]sf] :6Ln b/fh kmf]/L gub ¿= %^,!^%.— rf]/L
ePsf]df rf]/x¿sf] klxrfg u/L rf]/L ePsf] gub
lkmtf{ lbnfO{ kfpgsf] nflu qmdzM ldlt @)^$.)#.@@ / @)^
%.)!.#) ut] dxfgu/Lo k|x/Lj[t afnfh'df kqfrf/ ul/Psf] Joxf]/f
cg'/f]w ub{5' .
;f] ;DaGwdf k'gM ldlt @)^$.)$.@&, @)^^.)!.)& tyf
@)^^.)(.@( df pQm k|x/Lj[tdf hfgsf/L pknJw u/fO lbg cg'/f]w
u/L kqfrf/ ePsf]df rf]/L ePsf] /sd a/fdb x'g g;s]sf], rf]/L ug]
{ JolQm kQf gnfu]sf] Joxf]/fsf] hfgsf/L k|fKt ePsf] 5 .
pko'{Qm Joxf]/f cg';f/ pQm /sd ¿= %!,^^).— / ¿= %^,!
^%.— u/L s"n ¿= !,)&,*@%.— c;'nL x'g g;Sg] b]lvPsf]
cfwf/df lq= lj= cfly{s Joj:yfkg tyf ;~rosf]if ;DaGwL lgod —
@)%) sf] kl/R5]b — @# sf] bkmf — () cg';f/ ldgfxf u/L kfpg
l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=======================
!= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf, -
g]qk|;fb lwtfn_
lq= lj=, sLlt{k'/ . SofDk; k|
d'v
@= >L lg/LIf0f dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^^.!).)^

a]?h'sf] k|ltlqmof k7fPsf] af/] .

>L lg/LIf0f dxfzfvf,


/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf To; dxfzfvfsf] k=;=r=g++ @%


$.)^^—)^& ldlt @)^^.)(.!( sf] kq k|fKt eO{ Joxf]/f cjut
eof] . >L dxfn]vf k/LIfssf] sfof{nosf] jflif{s k|ltj]bg @)^^ sf]
d:of}bfsf] bkmf g++= *$ / *% sf ;DaGwdf lgDgfg';f/ ePsf]
Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .
bkmf g++= — *$ …hUufÚ ;DaGwdf
o; SofDk;n] rr]{sf] sl/j %! /f]kgL hUufsf] hUufwgL
k"hf{ xfn;Dd lzIff dGqfnos} gfddf /x]sf]df pQm hUufsf]
:jfldTj x:tfGt/0f u/L SofDk;s} gfddf hUufwgL k"hf{ k|fKt
ug{ u/fpg ljleGg ldltdf lzIff dGqfno, lq= lj= s]Gb|Lo
sfof{nodf cg'/f]w u/L kqfrf/ ePsf] tyf SofDk;sf] gfddf hUuf
btf{ u/fpg] ;DaGwdf lhNnf lzIff sfof{no sf7df8f}+, ljBfno
lzIfs lstfjvfgf, lzIff dGqfno, lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{no /
SofDk;sf] k|ltlglwsf] a}7s af]nfO{ cfjZos l;kmfl/; ug]
{ lg0f{o eP cg';f/ pQm ;ldltsf] a}7s a;L SofDk;sf] gfddf hUuf
btf{ ug]{ dGqfno ;dIf cg'/f]w ug{ lg0f{o eP cg';f/ kqfrf/
ePsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .
bkmf g++= — *% …rf]/LÚ ;DaGwdf
o; SofDk;sf] n]vfzfvf cGtu{t lkm–sfp06/af6 ldlt
@)^$.)#.@! ut] /ftL ¿= %!,^^).— / ldlt @)^
%.)!.@( ut] /ftL ¿= %^,!^%.— rf]/L ePsf]df rf]/x¿sf] klxrfg
u/L rf]/L ePsf] gub lkmtf{ lbnfO{ kfpg dxfgu/Lo k|x/Lj[t
afnfh'df ldlt @)^$.)#.@@ / @)^%.)!.#) df kqfrf/ ul/Psf] ;fy}
;f] ;DaGwdf k'gM ldlt @)^$.)$.@&, @)^^.)!.)& tyf @)^^.)
(.@( df pQm sfof{nodf hfgsf/L pknJw u/fO lbg cg'/f]w u/L
kqfrf/ ePsf]df pQm sfof{noaf6 rf]/L ePsf] /sd a/fdb x'g
g;s]sf], rf]/L ug]{ JolQm kQf gnfu]sf] Joxf]/fsf] hfgsf/L k|fKt
eP cg';f/ /sd c;'n x'g g;Sg] b]lvPsf] cfwf/df pQm /sd ldgfxf
ul/lbg] Joj:yfsf nflu ldlt @)^^.!).)$ df >Ldfg\
pks'nkltHo"nfO{ cg'/f]w kq n]lvPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
========================
!= >L dxfn]vf k/LIfssf] sfof{no, -g]qk|;fb
lwtfn_
ljZjljBfno lgb{]zgfno, aa/dxn, sf7df8f}+ .
SofDk; k|d'v
@= n]vfzfvf, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

@)^^.!).)*

ljh'nLsf] tf/ Jojl:yt ul/lbg] af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
g]kfn ljB't k|flws/0f
5fpgL zfvf, sf7df8f}+ .

o; SofDk;sf] k"j{ tyf blIf0f lbzfaf6 nluPsf] tf/ nfOg ?vsf


ljleGg xfFufx¿ x'Fb} uPsf] / ?vx¿ klg emf+lub} uPsf] cj:yfdf
ck|Toflzt b'3{6gf 36\g ;Sg] ePsf]n] pQm ljh'nLsf
tf/x¿nfO{ Jojl:yt ul/lbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .
====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.!).!)

;'kl/j]Ifssf] k|ltj]bg k7fPsf] af/] .

>L g]kfn 6]lnsd,


tflnd s]Gb|, aa/dxn .

To; sfof{noåf/f ldlt @)^^.!).)( ut]sf lbg ;~rfng ePsf]


6]lnsd 6]lSgl;og kbsf] k/LIffsf] ;'k/j]Ifssf] k|ltj]bgsf] k|lt
o;};fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.!).!)

k/LIff s]Gb|sf] ef8f af/] .

>L g]kfn 6]lnsd,


tflnd s]Gb|, aa/dxn .

To; sfof{non] ldlt @)^^.!).)( ut] o; SofDk;df k/LIff s]Gb|


sfod u/L 6]lnsd 6]lSgl;og kbsf] k/LIff ;~rfng ePsf] / o; s]Gb|
df &)) hgfsf] k/LIffsf] nflu l;6 Knfg ePcg';f/ k/LIffxnsf] ef8f
afktsf] /sd k7fOlbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.!).!#

k"j{ :jLs[ltsf] kmf/fd k7fPsf] af/] .

>L ;dGjo dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf lzIffzf:q ljifosL ;x k|fWofks >LdtL ;l/tf j}B


-/fhe08f/L_ n] ljBfjfl/lw ug{ k"j{ :jLs[ltsf nflu eg'{ ePsf]
kmf/d o;} ;fy ;+nUg u/L cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy
k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .
;+nUg M k"j{ :jLslt kmf/d — Ps .

ljZjljBfnosf] gfd
!= d]?t ljZjljBfno @= k6gf ljZjljBfno
#= r08Lu9 ljZjljBfno $= agf/; lxGb" ljZjljBfno

af]wfy{
=====================
>L ;l/tf j}B -/fhe08f/L_ -g]qk|;fb
lwtfn_
;x k|fWofks SofDk;
k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^^.!).!$

/dfgf lbOPsf] jf/] .

>L zf/bf nfld5fg]


lzIf0f ;xfos
kf6g ;+o'Qm SofDk;, kf6g9f]sf .

lq= lj= k= lg= sf= sf] kqfg';f/ o; SofDk;df ldlt @)^^.)(.!@


b]lv ;~rfng ePsf] :gfts tx k|yd jif{sf] k/LIffdf jfXo lg/LIf0fsf
nflu cfpg' ePsf]df k/LIff ;dfKt ePsf] ldlt @)^^.!).!% ut]af6
sfh lkmtf{ u/L cfˆgf] SofDk;df xflh/ x'g hfg of] /dfgf kq
lbOPsf] 5 .

k/LIff ;~rfngsf lbgx¿


@)^^ kf}if !@, !$, !^, !(, @), @!, @@, @#, @^, @*, @(, #),
df3 #, $ / !% ut] hDdf !% lbg .

jf]wfy{
=====================
!= >L k/LIff lgoGq0f sfof{no,
lq= lj=, aNv' . SofDk;
k|d'v

@= >L kf6g ;+o'Qm SofDk;,


kf6g9f]sf
@)^^.!).!&

rd]gfu[x ;~rfng gug]{ af/] .

o; SofDk;sf] rd]gfu[x Jojl:yt ¿kdf ;~rfng ug{ rd]gfu[x


;~rfnssf] cfjZostf ;DaGwL ;"rgf k|sflzt ul/Psf] x'Fbf ;f] sf]
lg0f{o geP;Dd xfn rd]gfu[x ;~rfng ul//xg' ePsf ;~rfnsn]
pQm rd]gfu[x ;~rfng gug{sf nflu ;"rgf k|sflzt ul/Psf] 5 .

af]wfy{
=====================
>L n]vf zfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^^.!).!&

/dfgf lbOPsf] af/] .

>L nIdL ltlD;gf


/;'jf .

lhNnf lzIff sfof{no, /;'jfsf] r= g+= $)% ldlt @)^$.)*.!#


sf] kqfg';f/ gf/fo0f:yfg k|f= lj=, uf]Daf]8f8f /;'jfaf6 k|jL0ftf k|
df0fkq txdf cWoog ug{sf] nflu cfpg' ePsL tkfO{ >L nIdL
ltlD;gfsf] ldlt @)^$.)(.)! b]lv ldlt @)^^ df3 d;fGt;Dd cWoog
ljbf :jLs[t ePsf]df pQm cWoog ljbf ;dfKt ePsf] x'Fbf ldlt
@)^^.!!.)! b]lv cfˆgf] ljBfnodf xflh/ x'g hfg of] /dfgf kq
lbOPsf] 5 .

af]wfy{
======================
!= >L lhNnf lzIff sfof{no -bfjf
z]kf{_
/;'jf . ;=SofDk; k|
d'v
@= >L gf/fo0f:yfg k|f= lj=,
uf]Daf]8f8f, /;'jf .
#= >L d'08' k|f= lj=,
nfd6fª, /;'jf .




k=;=
r= g++ M ldlt M
@)^^.!).!%

ljifo ;fwf/0f ;efdf pkl:yt x'g] ;DaGwdf .

o; dx]Gb|/Tg k|fWofks art tyf C0f ;xsf/L ;+:yf ln=


sf] jflif{s ;fwf/0f ;ef lgDg ldlt, ;do / :yfgdf ;~rfng x'g
uO/x]sf] x'Fbf ;Dk"0f{ ;]o/ ;b:o dxfg'efjx¿nfO{ clgjfo{
pkl:yltsf] nflu xflb{s cg'/f]w ul/G5 .

sfo{qmd
ldlt M @)^^ df3 @# ut] ;lgaf/ .
;do M ljxfg &M)) ah] .
:yfg M dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn sf]7f g++= — %)%
=====================
-ab|Lk|;fb la8f/L_
;lrj
@)^^.!).!*

k/LIf0f sfn x6fO lbg] af/] .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq=lj= ;]jf cfof]usf] l;kmfl/;df sd{rf/L k|zf;g dxfzfvfsf]


r=g+= $!) ldlt @)^$.!@.!( sf] kqfg';f/ pk k|fWofks kbdf ldlt
@)^$.!@.)! b]lv :yfoL lgo'lQm x'g' ePsf >L hLjgfy ltlD;gfsf]
ldlt @)^%.!! d;fGtb]lv Ps jif{ k/LIf0f sfn ;dfKt ePsf] x'Fbf
lq= lj= lgodfg';f/ k/LIf0f sfn x6fpg cfjZos kg]{ uf]Ko k|ltj]bg
kmf/d, z}lIfs k|df0fkq ?h' u/]sf] kqsf] k|ltlnlk / lg/f]lutfsf] k|
df0fkq o;};fy ;+nUg u/L cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy
k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' . ;fy} ldlt @)^^.)@.)! b]lv
dx]Gb|/Tg ax'd'vL SofDk; Onfdaf6 o; SofDk;df ;?jf x'g' ePsf
>L ltlD;gfsf] pQm SofDk;df /xFbf o; ;DaGwdf kqfrf/ gePsf]
x'Fbf xfn}dfq of] kq k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

========
===========
=====
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.!).!*

;?jf af/] .

>L k|d'vHo",
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

dx]Gb| df]/Ë cfbz{ ax'd'vL SofDk;, lj/f6gu/af6 ldlt @)


$#.!@.)! b]lv z'?df tnjL / kl5 a]tnjL sfhdf o; SofDk;df
cfO{ sfo{/t /xg' ePsL Oltxf; ljifosL ;x k|fWofks >LdtL ?hf
bfxfnn] o;} SofDk;df ;?jf kfpg cg'/f]w u/L lbg' ePsf] lgj]bg
o;} kq;fy k7fOPsf] 5 . pxfF Oltxf; ljifosf] o; SofDk;df /x]sf]
b/aGbL leq g} sfo{/t /xg' ePsf] x'Fbf pxfFnfO{ o;
SofDk;df ;?jf ul/lbg l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

========
===========
=====
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.!).@)

;l~rt ljbfsf] /sd lbg] ;DaGwdf .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{no, sd{rf/L k|zf;g dxfzfvfsf] s=k|


=d=zf= -#_ r=g+= $)^^, ldlt @)^^.!).!$ sf] kq k|fKt
eO{ Joxf]/f cjut eof] .
pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;df Nofj Ajfo kbdf ldlt @)$
(.)*.)! b]lv s/f/ tyf ldlt @)%$.)%.!& b]lv :yfoL ;]jfdf sfo{/t
>L ;'ar{n bfxfnnfO{ k|zf;gsf] sfo{af]emsf] sf/0f k|zf;g zfvfdf
sfd ug{ nufOPsf] / lghsf] kb Nofj Ajfo ePtfklg lghn] lzIfs tyf
Nofj sd{rf/Ln] kfpg] lxpFb] tyf jif]{ ljbf pkef]u gu/]sf] sf/0f
;l~rt ePsf] 3/ ljbf lbg — !^!!÷@ a/fa/sf] /sd e'QmfgL lbg]
:jLs[ltsf nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' . ;fy} lghsf] ldlt @)^
%.!!.)! b]lv nfu" x'g] u/L :jLs[t ePsf] pQm kbaf6 lbPsf]
/flhgfdf kqsf] k|ltlnlk o;};fy ;+nUg 5 .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.!).@@

cfGtl/s d"Nof+sg ;DaGwL ;"rgf .

o; SofDk;df :gftsf]Q/ tx bf];|f] jif{df cWoog/t


ljBfyL{x¿sf] cfGtl/s d"Nof+sg oxL ldlt @)^^.!!.)@ ut]
b]lv ;~rfng x'g] x'Fbf ljifout lzIfsx¿;Fu ;Dks{ /fvL ldlt
@)^^.!!.!$ ut] leqdf cf—cfˆgf] ljifout Assessment

a'emfO{ ;Sg ;DalGwt ;Dk"0f{ ljBfyL{x¿sf]] hfgsf/Lsf


nflu of] ;"rgf k|sflzt ul/Psf] 5 . ;fy} ut z}lIfs jif{df
Assessment lbg 5'6]sf :gftsf]Q/ tx k|yd jif{sf cf+lzs
ljBfyL{x¿n] klg oxL ldlt @)^^.!!.)@ b]lv @)^^.!!.!$
leq Assessment a'emfO{ ;Sg ;"lrt ul/G5 .

af]wfy{
====================
!= >L g]kfnL lzIff lzIf0f ljefu -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >L ul0ft lzIff lzIf0f ljefu,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
#= >L c+u|]hL lzIff lzIf0f ljefu,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
$= >L lzIffzf:q lzIf0f ljefu,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
%= >L :jljo',
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^^.!).@@

;l~rt ljbf ;DaGwdf .

>L nlntsnf SofDk;,


ef]6flx6L, sf7df8f}+ .

o; SofDk;af6 ldlt @)^%.!@.@) ut] b]lv nfu" x'g]u/L


clgjfo{ cjsfz kfpg' ePsf pk nfOa|]l/og >L k|]dnfn >]i7sf] ldlt @)
%* r}q !* ut];Dd 3/ ljbf !)( -Ps ;o gf}_ lbg / lj/fdL ljbf !#* -Ps ;o
c8\tL;_ lbg hDdf ePsf] tyf lghn] ljz]if tnjL ljbf & dlxgf
lnPsf] /]s8{af6 b]lvG5 .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.!).@@

ljB't nfOg tyf kf]n x6fO lbg] af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
g]kfn ljB't k|flws/0f
klZrd l8lehg zfvf, s'n]Zj/ .

o; SofDk;sf] sDkfp08 leq pQ/kl§sf] If]qdf /x]sf] ljB't


nfOg / kf]nsf] sf/0f pQm hUufdf lgdf{0f, v]ns"b tyf cGo
sfo{x¿ ;d]t ug{ gldn]sf] x'Fbf ljB't nfOg tyf kf]n ;d]t x6fO
lbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' . ;f] ;DaGwdf SofDk; :jtGq
ljBfyL{ o'lgogn] ;d]t cg'/f]w ul//x]sf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu
cg'/f]w 5 .

af]wfy{
====================
>L :jljo', -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
!= ejg lgdf{0f
@= vfg]kfgL 6\of+sL
#= v]ns"b d}bfg
$= sDKo'6/ vl/b
%= zf}rfno
^= lnnfd ;DaGwdf
&= sd{rf/L tflnd -sDKo'6/_
*= XjfO6af]8{ ;DaGwdf hfgsf/L
( v]nd}bfg ;kmf / kvf{n lgdf{0f
!)= ?vsf] xfFuf sf6\g]
!!= lj1fg k|of]uzfnfsf] hfgsf/L
!@=elnjn sf]8{
!#= au}rfsf] Hofnf ;DaGwdf
!$= ejg lgdf{0fsf] nflu ¿= Ps s/f]8 k7fPsf] af/]
!%=k5fl8sf] ejg tyf k':tsfno ejgdf tNnf yKg] af/]
!^= ef}lts lj1fg sIff yk ug]{ af/]
@)^^.!).@^

dfOu|];g ;l6{lkms]6 af/] .

>L ;j{dËnf p= df=lj=,


kfFrvfn — $, sfe|] .

o; SofDk;sf] @)%&.)%* ;d"xsf] :gfts tx k|yd jif{df


egf{ ePsf /f]n g++= ##$.)%& sf 5fq sfG5f bg'jf/n]
egf{ x'Fbf pRr lzIff kl/ifbaf6 k|fKt ;Ssn} dfOu|];g ;l6{lkms]6
a'emfPsf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

====================
-bfjf z]kf{_
;= SofDk; k|d'v
@)^^.!).@&

j]tnjL sfhdf v6fOPsf] af/] .

>L eut a:g]t,


n]vf lgoGqs
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
xfn — cfly{s k|zf;g dxfzfvf
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq=lj= /lhi6«f/sf] sfof{no, sd{rf/L k|zf;g dxfzfvfsf] -#_


r=g+= $@#& ldlt @)^^.!).@! sf] kqfg';f/ tkfO{ o;
SofDk;sf] n]vf lgoGqs kbaf6 lq=lj=, s]Gb|Lo sfof{no, cfly{s
k|zf;g dxfzfvfdf tnjL sfhdf /xg' ePsf]df tkfO{nfO{ csf]{ Joj:yf
geP;Ddsf nflu lq= lj= 8Lgsf] sfof{no, lj1fg tyf k|ljlw cWoog ;
+:yfg, sLlt{k'/df lq= lj= sf] ldlt @)^^.!).!( sf] lg0f{ofg';f/
j]tnjL sfhdf v6fOPsf] Joxf]/fsf] kq k|fKt ePsf] x'Fbf ldlt
@)^^.!!.)! b]lv xflh/ x'g hfg of] /dfgf kq lbOPsf] 5 .
;+nUg M JolQmut ljj/0f — Ps k|lt

af]wfy{ tyf sfof{y{


======================
!= >L /lhi6«f/sf] sfof{no,
-g]qk|;fb lwtfn_
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, SofDk; k|
d'v
lq= lj=, sLlt{k'/ .
@= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L 8Lgsf] sfof{no,
lj1fg tyf k|ljlw cWoog ;+:yfg,
lq= lj=, sLlt{k'/ . — pxfFsf] JolQmut ljj/0f ! ;
+nUg 5 .
$= >L lg/LIf0f dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
%= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^^.!).@&

lgo'lQm ul/Psf] af/] .

>L k|d'vHo",
sG;n6]G;L ;]jfsf] sfof{no,
OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg, k'Nrf]s .

o; SofDk;df gofF sIff ejg lgdf{0f sfo{sf] nflu 5gf}6


ePsf] :yfgdf xfn ljBfyL{ zf}rfno /x]sf] x'Fbf pQm zf}rfno
cGoq pko'Qm :yfgdf ;f/L gofF zf}rfno lgdf{0f ug{ cfjZos
ePsf]n] zf}rfno ejg lgdf{0fsf] gS;f, l8hfog, nfut Oi6d]6 cflb
sfo{ ug{sf] nflu To; sG;n6]G;L ;]jfnfO{ lgo'Qm ul/Psf] x'Fbf
SofDk;df ;Dks{ /fvL cfjZos sfo{ z'? ul/lbg' x'g cg'/f]w 5 .

jf]wfy{ M
=====================
>L nf]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^^.!).@&

:yfgfGt/0f af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf >L bds ax'd'vL SofDk;, bds, emfkfsf] k=;


+=r=g++ %@@.)^^—)^& ldlt @)^^.!).!! sf] ;xdtL kqfg';f/
xfn o; SofDk;sf] z}= j= @)^^.)^&, :gfts tx bf];|f] jif{df
cWoog/t 5fqf uLtf vgfn -SofDk; /f]n g+++= !!%!.)^%_ n]
>L bds ax'd'vL SofDk;, bds, emfkfdf :yfgfGt/0f x'g lgj]bg
lbPsLn] ;f] sf nflu cfjZos sfof{y{ Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

==================
-bfjf z]kf{_
;=SofDk; k|d'v
@)^^.!!.)#

5kfO u/fO lbg] af/] .

>L k|d'vHo",
lq= lj=, 5fkfvfgf,
sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] nflu tkl;n adf]lhd 5kfO ug'{ kg]{ ePsf]


x'Fbf ;+nUg gd"gf adf]lhd 5kfO{ ul/lbg' x'g cg'/f]w 5 .

tkl;n
!= :gfts txsf] rfl/lqs k|df0fkq, %) k|ltsf] ! Kof8sf b/n] —
@))) yfg
@= ;f]wkqsf] d"Nof+sg af/], !)) k|ltsf] ! Kof8sf b/n] — !)
Kof8
#= ;f]wkq afXo k/LIf0f ug{ k7fPsf] af/], !)) k|ltsf] ! Kof8sf
b/n] — !) Kof8

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.!@.!#

hfkfgsf] Shimane University af6 k|fKt 5fqj[lQ af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;+sfo,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] k=;=r=g+= #$).)^^—)^& ldlt


@)^^.!).!) sf] kq k|fKt eof] . pko'{Qm ljifodf Shimane University

af6 k|fKt 5fqj[lQsf] nflu o; SofDk;sf] :gftsf]Q/ txdf cWoog


ug]{ lgDg lnlvt ljBfyL{sf] gfd l;kmfl/; u/L k7fOPsf] Joxf]/f
cg'/f]w 5 . ;fy} o; SofDk;df ePsf] tfnfjGbLsf] sf/0f tkl;ndf
pNn]lvt ljBfyL{x¿sf] gfd 5fqj[lQsf] nflu ;dodf k7fpg sl7gfO
ePsf] Joxf]/f hfgsf/L u/fOG5 .
tkl;n
qm=;+= /f]n g++ gfd lhNnf ljifo
!= @).)^$—)^% — bLk]Gb| a'9fyf]sL — ;'g;/L
— hg;+Vof
@= !)*.)^$—)^% — e"kfn l;+x lji6 — ?s'd — c+u|]hL
#= #^!.)^$—)^% — ljh]Gb| yfkf — tgx"F —
EPM

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.!!.)#

;?jf af/] .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho"
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf n]vfkfn >L k|]d/Tg zfSonfO{ sd{rf/L k|zf;g


dxfzfvfsf] k=;+=s=k|=d=zf= -#_ r= g++= *)%) ldlt
@)^^.)#.!% sf] kqfg';f/ o; SofDk;af6 csf]{ Joj:yf geP;Ddsf
nflu nlntsnf SofDk;, ef]6flx6Ldf j]tnjL sfhdf v6fOPsf]df o;
SofDk;af6 ldlt @)^^.)#.@^ b]lv nfu" x'g] u/L j]tnjL sfhdf
v6fOPsf] SofDk;df xflh/ x'g hfg /dfgf kq lbOPsf]df lghn] pQm
/dfgf kq a'lem glnPsf] / SofDk;df klg ;"rgf g} gu/L cg'kl:yt
/x]sf]df ldlt @)^^.!!.)# ut] SofDk;df cfO{ ;?jf /f]sL xflh/ u/L
kfpF egL lbg' ePsf] lgj]bgsf] k|ltlnlk cfjZos lgb]{zgsf nflu
o;};fy k7fOPsf] x'Fbf Joxf]/f cg'/f]w ub{5' . >L zfSo ldlt
@)^&.)!.!^ df pd]/sf] sf/0f cjsfz k|fKt ub}{ x'g'x'G5 .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
ldlt M@)^^.=====.======

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M lgo'lQm :jLs[lt af/] .

dxf]bo,
lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{nosf] r= g++=
========================== ldlt
===================== sf]] lgo'lQm kq
k|fKt eof] . pQm lgo'lQm kqfg';f/ ldlt
@)^^.=====.==== b]lv nfu" x'g]u/L dx]Gb|/Tg
SofDk; tfxfrnsf]
===============================
===============================
============== kbdf lgo'lQm lbOPsf]df
;f]xL ldltb]lv dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrndf xflh/ eO sfo{/t
5' . pQm lgo'lQm dnfO{ :jLs[lt ePsf] / kb ;DxfnL ;s]s]f
Joxf]/f hfgsf/Lsf] nflu cg'/f]w 5 .
af]wfy{
=========================
>L dx]Gb|/Tg SofDk;
tfxfrn
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^^.!!.)$

;"rgf .

o; ljefu cGtu{t Pd= P8= bf];|f] jif{sf] k/LIff


lbO{ ;s]sf k'/fgf tyf gofF ljBfyL{x¿ h;sf] ;f]wkqsf]
k|:tfj (Proposal) o; ljefudf k]z eO{ ;s]sf] 5, pgLx¿sf]
cGtjf{tf{ lgDgfg';f/ x'g] ePsf] Joxf]/f ;DalGwt ;a}sf]
hfgsf/Lsf nflu ;"lrt ul/G5 .

sfo{qmd
ldlt M @)^^.!!.====
;do M j]n'sL =========== ah] .
:yfg M ul0ft lzIff lzIf0f ljefu .

=====================
-pdfgfy kf08]o_
ljefuLo k|d'v
ul0ft lzIff lzIf0f
ljefu
@)^^.!!.)%

cg';Gwfg sld6Lsf] u7g af/] .

>L=

===================================
======

===================================
======

o; SofDk;sf] ul0ft lzIff lzIf0f ljefu cGtu{t lgDg adf]lhd


cg';Gwfg sld6L u7g ul/Psf] Joxf]/f hfgsf/L tyf cfjZos
sfof{y{ cg'/f]w 5 .

cg';Gwfg sld6L
!= ;x k|f= >L pdfgfy kf08]o — ;+of]hs
@= k|f= 8f= /fdhLk|;fb kl08t — ;b:o
#= ;x k|f= >L ef]nfgfy e§/fO{ — ;b:o
$= ;x k|f= 8f= OGb|s'df/L ah|frfo{ — ;b:o
%= ;x k|f= >L If]q l;+x z]kf{ — ;b:o
^= pk k|f= >L j}s'i7 vgfn — ;b:o
&= pk k|f= >L d's'Gbk|sfz If]qL — ;b:o

========
===========
===
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.!!.)%

kl/ro kq agfpg] af/] .

o; SofDk;df sfo{/t k|fWofks tyf sd{rf/Lx¿sf] kl/ro kq


sDKo'6/ k|ljlwaf6 :t/Lo agfpgsf] nflu ;DalGwt
;Dk"0f{ k|fWofks Pj+ sd{rf/Lx¿n] !% lbgleq c6f] jf
kf;kf]6{ ;fOhsf] ! k|lt kmf]6f] SofDk; k|zf;gdf
a'emfOlbg' x'g cg'/f]w ul/G5 .

=======
==========
=====
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.!!.)^

:jfWofog labfsf] kmf/d k7fPsf] af/] .

>L ;dGjo dxfzfvf,


lq= lj= sLlt{k'/

o; SofDk;sf ;x k|fWofks >L dx]Gb|Wjh /fgfn] ldlt


@)^^.!@.)! b]lv nfu" x'g]u/L :jfWofog labf kfpgsf] nflu
eg'{ ePsf] kmf/d o;};fy ;+nUg u/L cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/;
;fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .
;+nUg M k|:Tffjgf yfg — !

jf]wfy{
=======================
>L dx]Gb|Wjh /fgf -g]qk|;fb
lwtfn_
;x k|f=, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^^.====.=====

:yfgfGt/0f ;xdtL af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf >L


===================================
===================================
=================== sf] k=;+=r=g++
=====.)^^—)^& ldlt @)^^.====.==== sf] ;xdtL
kqfg';f/ xfn o; SofDk;sf] z}= j= @)^^.)^&, k|jL0ftf k|
df0fkq÷:gfts tx ======= jif{df cWoog/t SofDk; /f]n g++
+= ============ sf 5fq÷5fqf
===================================
=== n] pQm SofDk;df :yfgfGt/0f x'g lgj]bg lbPsfn] cfjZos
Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

==================
SofDk; k|d'v
@)^^.!!.!!

sIff :ylut af/] .

lq= lj= k|fWofks ;+3 SofDk; PsfO ;ldlt dx]Gb|/Tg


SofDk;sf] ;fwf/0f ;ef tyf ;Ddfg, ljbfO tyf cfly{s ;xof]u
pknJw u/fpg] ;DaGwL 5nkmn sfo{qmd cfh ldlt
@)^^.!!.!! ut] lbp;f] !M)) ah]b]lv ;'? x'g] hfgsf/L k|fKt
ePsfn] lq= lj= k|fWofks ;+3 dx]Gb|/Tg SofDk; PsfO
;ldltsf] cg'/f]wdf cfh ldlt @)^^.!!.!! ut] !@M$% ah]
kl5sf ;Dk"0f{ sIffx¿ :ylut ul/Psf] Joxf]/f ;DalGwt ;a}df
hfgsf/Lsf nflu ;"lrt ul/G5 .

=======
==========
=====
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.=====.====

sf]6]zg af/] .

o; SofDk;df cWoog ug]{ ljBfyL{x¿sf] nflu On]lS6«f]lgs


ljBfyL{ kl/ro kq cfjZos ePsf] x'Fbf k|lt yfg Ps j6f kl/ro kq s]
slt b//]6df 5kfO{ u/L pknJw u/fpg ;lsG5, Eof6df btf{ ePsf
;DalGwt ;+:yfx¿n] of] ;"rgf k|yd k6s k|sflzt ePsf] ldltn] & lbg
cyf{t @)^^.====.===== ut] sfof{no ;do leq lznjGbL u/L
uf]Ko sf]6]zg k]z ug{ ;"rgf k|sflzt ul/Psf] 5 . sf]6]zg ldlt
@)^^.=====.==== ut] lbgsf] @M)) ah] SofDk; k|d'vsf]
sfof{nodf vf]lng] 5 .

========
===========
===
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.!!.!#

u|]8/ pknJw u/fOlbg] af/] .

>L k|d'vHo",
;8s ljefu,
x]eL OSo"Kd]G6 zfvf, sf7df8f}+ .

o; SofDk;df v]ns"bsf] d}bfg ;Dofpg] sfo{sf nflu /f]n/


cfjZos ePsf] x'Fbf Ps lbgsf] nflu u|]8/ pknJw u/fOlbg] Joj:yfsf
nflu cg'/f]w ub{5' .

jf]wfy{
=======================
>L n]vfzfvf -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^^.!@.)^

lan pknJw u/fOlbg] af/] .

>L k|d'vHo",
;8s ljefu,
x]eL OSo"Kd]G6 zfvf, sf7df8f}+ .

o; SofDk;df v]ns"bsf] d}bfg ;Dofpg] sfo{sf nflu ldlt


@)^^.!!.!( ut] To; ljefuaf6 u|]8/ pknJw eO sfd ;DkGg ePsf]
x'Fbf ;f] sf] ljn o; SofDk;sf sd{rf/L >L kLtfDa/ kFu]gL x:t]
pknJw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w 5 .

jf]wfy{
=======================
>L n]vfzfvf -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^^.!@.!%

w/f}6L /sd lkmtf{ ul/lbg] af/] .

>L k|d'vHo",
;8s ljefu,
x]eL OSo"Kd]G6 zfvf, sf7df8f}+ .

o; SofDk;df v]ns"bsf] d}bfg ;Dofpg] sfo{sf nflu ldlt


@)^^.!!.!( ut] To; ljefuaf6 u|]8/ pknJw eO sfd ;DkGg ePsf]
x'Fbf pQm sfo{sf nflu ¿= *,$)).— yfkfynL l:yt g]=/f=j}= df
gub hDdf u/L ;f] sf] ;Ssn ef}r/ To; sfof{nodf k]z u/]sf] x'Fbf
sfddf k|of]u ePsf]] /sd s§f u/L afFsL /sd o; SofDk;sf sd{rf/L
kq afxs >L kLtfDa/ kFu]gL x:t] pknJw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu
cg'/f]w 5 .

jf]wfy{
=======================
>L n]vfzfvf -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^^.!!.!#

Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] ufO8 u/]sf] af/]] .

>L holji0f' k|wfg


lzIf0f ;xfos,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

oxfFn] o; SofDk;df ldlt @)^^.)$.!^ b]lv ldlt @)^^.)^.)! ;Dd


Pd= P8= tx bf];|f] jif{ k"/f u/]sf tkl;ndf pNn]lvt 5fq—
5fqfx¿sf] ul0ft lzIff ljifosf] zf]wkqsf] ufO8 e} sfd ug'{ ePsf]
Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .
tkl;n
qm 5fq—5fqfsf] gfd efOef ;f]w zLif{s
=; ldlt
+=
1. Dipak Adhikari 2066/04/16 A Comparative Study on Achievement of
Male and Female Students of Bachelors
Level in Maths.
2. Dipendra Prasad Paneru 2066/06/01 Cultural Discontinuity and Learning
Difficulties in Maths of Primary Dalit
Students.

=====================
======================
-pdfgfy kf08]o_ -g]qk|;fb
lwtfn_
ljefuLo k|d'v SofDk; k|d'v
ul0ft lzIff lzIf0f ljefu
ldlt M@)^^.!).@@

ljifo M 5nkmndf ;xefuL x'g]


af/] .

o; dx]Gb|/Tg SofDk;df @)^^ ;fndf pk k|


fWofks kbaf6 ;x k|fWofks kbdf kbf]GgtL x'g' x'g]
k|fWofksHo"x¿df 5nkmnsf nflu ldlt @)^^.!!.@*
ut] lalxaf/ lbp;f] @M)) ah] dx]Gb|/Tg SofDk;
tfxfrn sf]7f g++= ======== df
clgjfo{ pkl:yltsf nflu cg'/f]w ul/G5 .

===================================
====================
ldlt M@)^^.!!.!#

ljifo M agef]h sfo{qmd af/] .

o; dx]Gb|/Tg SofDk;df @)^^ ;fndf pk k|


fWofks kbaf6 ;x k|fWofks kbdf kbf]GgtL x'g' x'g]
k|fWofksHo"x¿sf] cfof]hgfdf oxL ldlt
@)^^.!!.@( ut] zlgaf/ agef]h sfo{qmd /flvPsf]
x'Fbf kbf]GgtL x'g] ;x k|fWofksHo"x¿n] oxL ldlt
@)^^.!!.@# ut] cfOtaf/ leqdf ¿= @,))).—
tkl;ndf pNn]lvt ;Dks{ JolQmx¿nfO{ a'emfpg' x'g
cg'/f]w ul/G5 .

cfof]hs
==============
=================
=========
;Dks{ JolQmx¿
!= >L xf]dgfy e§/fO{
@= >L ;fw'/fd cof{n
#= >L ab|Lk|;fb la8f/L
@)^^.!!.@#

;dy{g k7fOlbg]] af/] .

>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj=, sfo{sf/L kl/ifb\sf] ldlt @)^$.)^.!* df a;]sf] a}7ssf]


lg0f{o gDa/ %% tyf ldlt @)^$.!!.!( sf] a}7ssf] lg0f{o g+=
@*$ cg';f/ l/Qm b/aGbL cGtu{t b}lgs dfl;s Hofnfbf/Ldf
sfo{/t sd{rf/Lx¿nfO{ s/f/ ;]jfdf /fVg] lg0f{o eP adf]lhd lq=
lj= /lhi6«f/sf] sfof{no s=k|=d=zf=k=;+ -$_ r= g++ !
%*$.)^$—)^% ldlt @)^$.)&.@& tyf s=k|=d=zf=k=;+ -$_
r= g++ #%(*.)^$—)^% ldlt @)^$.!!.@& sf] :jLs[lt kqfg';f/
o; SofDk;df sfo{/t tkl;ndf pNn]lvt kbsf
sd{rf/Lx¿nfO{ s/f/ ;]jfdf lgo'lQm u/L sfddf nufOPsf]df ;f]
sf] :jLs[lt tyf ;dy{g xfn;Dd k|fKt gePsf] x'Fbf pQm :jLs[lt
tyf ;dy{g k7fO lbg] Joj:yfsf nflu k'gM cg'/f]w ub{5' .
o; ;DaGwdf o; SofDk;af6 k=;=r=g++= *%.)^%—)^^
ldlt @)^%.)$.@# df klg cg'/f]w u/L kq k7fOPsf] Joxf]/f
cg'/f]w 5 .

tkl;n
!= x]= c= >L d~h's'df/L kf08] — ldlt @)^$.)^.@! b]lv
@= x]= c= >L kLtfDa/ kFu]gL — ldlt @)^$.!!.!( b]lv
#= x]=c= >LdtL d'gf s§]n — ldlt @)^^.)!.@# b]lv
$= ;= n]vfkfn >L r'g'dfof kf08] — ldlt @)^$.)(.@$ b]lv
%= lkog >L zDe'k|;fb clwsf/L— ldlt @)^^.)!.@( b]lv
^= s'lrsf/ >LdtL s[i0fb]jL g]kfnL — ldlt @)^$.)^.@! b]lv
&= s'lrsf/ >L ;l/tf g]kfnL — ldlt @)^$.)^.@! b]lv
====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.!!.@#

;dy{g k7fOlbg]] af/] .

>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf sd{rf/L >L dgf]hs'df/ yfkfsf] cfdf >LdtL


O{Zj/L yfkf du/ o;} SofDk;df lkog kbdf sfo{/t 5Fbf ldlt @)%
%.!@.!$ sf lbg lgwg ePsf] / 3/sf] cfly{s cj:yf sdhf]/ ePsf] /
cGo sf]xL klg ;b:o gePsf] x'Fbf l/Qm /xg uPsf] lkog kbdf ldlt
@)%^.)!.)@ b]lv dfl;s Hofnfbf/Ldf lgo'Qm ug{ >Ldfg\
/lhi6««f/Ho"df cg'/f]w u/L kqfrf/ u/L lgh yfkfnfO{ dfl;s
Hofnfbf/Ldf sfd ug{ nufOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .
;fy} lghnfO{ lq= lj= sfo{sf/L kl/ifb\sf] ldlt @)^$.)^.!*
df a;]sf] a}7ssf] lg0f{o g++= %% cg';f/ l/Qm b/aGbLdf
/x]sf b}lgs Hofnfbf/Ldf sfo{/t sd{rf/Lx¿nfO{ s/f/ ;]jfdf /fVg
:jLs[lt lbg] lg0f{o eP adf]lhd lq= lj= /lhi6««f/sf] sfof{no s=
k|= d= zf= sf] k=;+=r=g++= !%*$.)^$—^% ldlt
@)^$.)&.@& sf] :jLs[lt k|fKt kqfg';f/ ldlt @)^$.)^.@! b]lv
@)^%.!!.)! ;Dd s/f/ ;]jfdf lgo'Qm ul/Psf] x'Fbf pQm :jLs[lt tyf
;dy{g k7fO lbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .
======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.!!.!$

/fi6«JofkL lgjGw / sljtf k|ltof]lutf af/] .

g]kfn ;/sf/ o'jf tyf v]ns"b dGqfnosf] r= g++=


&@) ldlt @)^^.!).@& sf] kqfg';f/ o; jif{ ;flxTo k|
ltof]lutf sfo{qmdsf] nflu o'jfx¿ aLr /fi6««JofkL lgjGw /
sljtf k|ltof]lutf x'g] egL ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns"b zfvf,
sLlt{k'/sf] k=;+= !#%.)^^ ldlt @)^^.!!.)% sf] kq k|
fKt ePsf] x'Fbf ;Dk"0f{ ljBfyL{x¿sf] hfgsf/Lsf nflu
of] ;"rgf k|sflzt ul/Psf] 5 . lgjGw / sljtf @)^^ kmfNu'0f
d;fGt leq pQm dGqfnodf k'lu;Sg' kg]{ Joxf]/f ;d]t
hfgsf/L u/fOG5 .

jf]wfy{
=======================
>L :jljo' -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^^.====.=====

pkl:yt x'g] af/] .

o; SofDk;sf] lzIf0f ljefusf k|d'vx¿sf] lgDg ldlt, ;do / :yfgdf


a}7s a:g] ePsf] x'Fbf tkl;n adf]lhdsf k|
fWofksHo"x¿nfO{ clgjfo{ pkl:yltsf nflu cg'/f]w ul/G5 .
sfo{qmd
ldlt M @)^^.====.======
;xfos SofDk; k|d'vx¿
;do M ljxfg÷ck/fGx÷lbjf M ah] . != k|eftLo, 8f=
s[i0feQm dxh{g
:yfg M SofDk; k|d'vsf] sfof{no . @= lbjf, >L bfjf
z]kf{
5nkmnsf ljifo M != #= /fqL, >L ;fw'/fd
cof{n
@=
tkl;n
qm= lzIf0f ljefu k|d'v
;+
1. lzIffzf:q k|f= >L pk]Gb|s'df/ sfsL{
2. lj1fg lzIff ;x k|f= >L ljdnf /l~htsf/
3. c+u|]hL lzIff ;x k|f= >LdtL dL/f >]i7
4. :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff ;x k|f= >L zfGtjxfb'/ >]i7
5. Oltxf; lzIff ;x k|f= >L pQdnfn >]i7
6. /fhgLlt zf:q ;x k|f= jfns[00f >]i7
7. g]kfnL lzIff ;x k|f= >L zf/bf/d0f g]kfn
8. e"uf]n tyf hg;+Vof lzIff ;x k|f= >L snfw/ kf}8]n
9. ul0ft lzIff ;x k|f= >L pdfgfy kf08]o
10. cy{zf:q lzIff ;x k|f= >L l8lNn/fd pk|]tL
11. cEof; lzIf0f - k|eftLo pk k|f= >L d's'Gbk|sfz If]qL
12. cEof; lzIf0f – lbjf pk k|f= >L of]u]Gb|/fh bfxfn
13. cEof; lzIf0f - /fqL pk k|f= >L rGb|axfb'/ >]i7

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
@)^^.!).!&

sDKo'6/ tflnddf efu lng] af/] .

!= >L g/]Gb|s'df/ k|wfg


@= >L kLtfDa/ kFu]gL
#= >L O{Zj/Lk|;fb e§/fO{
$= >L ;/f]hs'df/ af:sf]6f
%= >L alb|k|;fb e§/fO{
^= >L dgf]hs'df/ yfkf

o; SofDk;df ldlt @)^^.!!.!* ut]b]lv ;~rfng x'g] sDKo'6/


tflnddf tkfO{nfO{ efu lng v6fOPsf] Joxf]/f ;"lrt ul/G5 .
sDKo'6/ tflnd ljxfg &M)) ah]b]lv (M)) ah];Dd SofDk;sf]
e"uf]n tyf hg;+Vof lzIff lzIf0f ljefudf ;~rfng x'g]5 .

====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)@.@#

Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] ufO8 u/]sf] af/]] .

>L lji0f' vgfn


lzIf0f ;xfos,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

oxfFn] o; SofDk;df ldlt @)^^.)$.!^ b]lv ldlt @)^&.)*.)# ;Dd


Pd= P8= tx bf];|f] jif{ k"/f u/]sf tkl;ndf pNn]lvt 5fq—
5fqfx¿sf] ul0ft lzIff ljifosf] zf]wkqsf] ufO8 e} sfd ug'{ ePsf]
Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .
tkl;n
qm 5fq—5fqfsf] gfd efOef ;f]w zLif{s
=; ldlt
+=
1. Ram Bahadur Tamang 2066\04\16 Basic Mathematical Concepts Used by out
of School Children
2. Ramesh Babu Regmi 2066\05\15 Achievement in Maths Between Children of
Educated and Uneducated Parents of Lower
Secondary Level
3. Narayan Prasad Bhattarai 2066\05\15 A study on Students Achievements in Maths
on Set

4. Bhuban Kafle 2067\08\03 Mathematical Bahaviour of Non-Schooling


People
=====================
======================
-pdfgfy kf08]o_ -g]qk|;fb
lwtfn_
ljefuLo k|d'v SofDk; k|d'v
@)^*.)@.@#

Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] ufO8 u/]sf] af/]] .

>L xl/k|;fb sfˆn]


lzIf0f ;xfos,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

oxfFn] o; SofDk;df ldlt @)^&.)!.)( df Pd= P8= tx bf];|f]


jif{ k"/f u/]sf tkl;ndf pNn]lvt 5fq—5fqfx¿sf] c+u|]hL lzIff
ljifosf] zf]wkqsf] ufO8 e} sfd ug'{ ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5
.
tkl;n
qm 5fq—5fqfsf] gfd efOef ;f]w zLif{s
=; ldlt
+=
1. Ganesh Shrestha 2067\01\09 Effectiveness of Teaching Vocabulary
Through Translation
2. Jivan Khanal 2067\01\09 Language Use the 'English Teaching Forum'

=====================
======================
-dL/f >]i7_ -g]qk|;fb
lwtfn_
ljefuLo k|d'v SofDk; k|d'v
@)^^.!!.!*

Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] ufO8 u/]sf] af/]] .

>L o1k|;fb 1jfnL


lzIf0f ;xfos,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

oxfFn] o; SofDk;df Pd= P8= tx bf];|f] jif{ k"/f u/]sf tkl;ndf


pNn]lvt 5fq—5fqf¿sf] ul0ft lzIff ljifosf] zf]wkqsf] ufO8 e} sfd
ug'{ ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .
tkl;n
qm 5fq—5fqfsf] gfd efOef ;f]w zLif{s
=; ldlt
+=
1. Anil Kumar Jha July 2009 Attitude of Primary Level Teacher Towards
Distance more Teacher Training Programme

=====================
======================
-pdfgfy kf08]o_ -g]qk|;fb
lwtfn_
ljefuLo k|d'v SofDk; k|d'v
@)^^.!!.!*

JolQmut ljj/0f k7fOPsf] af/] .

>L lj1fg tyf k|ljlw cWoog ;+:yfg,


8Lgsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= /lhi6««f/sf] sfof{n, sd{rf/L k|zf;g dxfzfvfsf]


kqfg';f/ To; sfof{nodf j]tnjL sfhdf hfg' ePsf n]vf lgoGqs >L
eut a:g]tsf] JolQmut ljj/0f kmf/d yfg Ps cfjZos Joj:yfsf nflu
o;};fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.!!.!*

sIff ;~rfng :jLs[lt af/] .


>Ldfg\ 8LgHo",
8Lgsf] sfof{no,
lzIffzf:q ;+sfo,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk; k|eftLo, lbjf tyf /fqL l;ˆ6df u/L k|jL0ftf k|df0fkq


txb]lv :gftsf]Q/ tx;Ddsf] cWoog cWofkg x'g] lzIffzf:q ;+sfo
cGtu{tsf] ;a}eGbf 7"nf] SofDk;sf] ¿kdf /x]sf] 5 .
o; SofDk;df :gftsf]Q/ txdf lzIffzf:q tkm{ kf7\oqmd tyf
d"Nof+sg, lzIff of]hgf tyf Joj:yfkg, c+u|]hL lzIff, g]kfnL lzIff,
ul0ft lzIff / hg;+Vof lzIff ljifodf sIff ;~rfng ePsf 5g\ .
o; SofDk;sf] :gfts txdf xfn cWofkg ePsf ljifox¿ dWo]
:jf:Yo lzIff tyf zf/Ll/s lzIff ljifodf cToflws ljBfyL{ /x]sf] -sl/j !%))
hgf_ 5 / pQm ljifodf xfn * hgf ;x k|fWofks, $ hgf pk k|
fWofks / % hgf lzIf0f ;xfos u/L hDdf !& hgf lzIfsx¿ sfo{/t /xg'
ePsf] 5 . :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff ljifosf] :gftsf]Q/ sIff ;~rfng
ug{ cfjZos k"jf{wf/x¿ klg ePsf] x'Fbf o;} jif{b]lv pQm ljifosf]
:gftsf]Q/ sIff ;~rfng :jLs[lt kfpg ;d]t Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .
pQm sIff ;~rfng ug{ :jljo' nufot cGo ljBfyL{ ;+3 ;
+u7gn] dfu klg ul//x]sf] Joxf]/f ;d]t cg'/f]w 5 .
af]wfy{
====================
!= >Ldfg pks'nkltHo", -
g]qk|;fb lwtfn_
pks'nkltsf] sfof{no, SofDk;
k|d'v
lq= lj=, sLlt{k'/ .
@= >L k|d'vHo",
:jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff lzIf0f ljefu,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^^.!!.!*

l;kmfl/; ul/lbg] af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns'b zfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] :gfts tx bf];|f] jif{df cWoog/t SofDk; /f]n g++ !


&$ sf 5fq ljho Pd= ;L= n]] lq= lj= lzIf0f c:ktfndf pkrf/ ;xof]u
kfpgsf] nflu lgj]bg k]z u/] cg';f/ lgh 5fqnfO{ ;xof]u pknAw
u/fOlbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w 5 .

====================
-bfjf z]kf{_
;= SofDk; k|d'v
@)^^.!!.!*

Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] ufO8 u/]sf] af/]] .

>L ljsfz zdf{,


lzIf0f ;xfos
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

oxfFn] o; SofDk;df Pd= P8= tx bf];|f] jif{ k"/f u/]sf


tkl;ndf pNn]lvt 5fq—5fqfx¿sf] c+u|]hL lzIff ljifosf] zf]wkqsf]
ufO8 e} sfd ug'{ ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .
tkl;n
qm 5fq—5fqfsf] gfd efOef ldlt ;f]w zLif{s
=;
+=
1. Yam Lal Poudel 2066/04/01 A Study on Teaching Manual for Heritage of
the Words

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)@.@(

Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] ufO8 u/]sf] af/]] .

>L l;l4/fh hf]zL


lzIf0f ;xfos,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

oxfFn] o; SofDk;df Pd= P8= tx bf];|f] jif{ k"/f u/]sf tkl;ndf


pNn]lvt 5fq—5fqfx¿sf] ul0ft lzIff ljifosf] zf]wkqsf] ufO8 e}
sfd ug'{ ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .
tkl;n
qm 5fq—5fqfsf] efOef ldlt ;f]w zLif{s
=; gfd
+=
1. Gopal Dahal 19 July 2009 A Study on the Effectiveness of Experimental
Verification Teaching Geometry

2. Kamal Raj Joshi 17 Sept. 2009 Difficulties in Learning Mathematics

3. Mahesh Datta Bhatta 4 July 2010 Factor Affecting the Achievement of Girl
Students in Mathematics at Secondary Level

4. Purna Maharjan 15 Aug. 2010 Appropriateness of Mensuration Unit of


Compulsory Maths of Grade 10

=====================
====================
-pdfgfy kf08]o_ - g]qk|;fb
lwtfn_
ljefuLo k|d'v SofDk; k|d'v
@)^(.=====.====

Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] ufO8 u/]sf] af/]] .

>L

dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

oxfFn] o; SofDk;df Pd= P8= tx bf];|f] jif{ k"/f u/]sf tkl;ndf


pNn]lvt 5fq—5fqfx¿sf]
=========================== lzIff ljifosf]
zf]wkqsf] ufO8 e} sfd ug'{ ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .
tkl;n
qm 5fq—5fqfsf] gfd efOef ;f]w zLif{s
=; ldlt
+=
37.
1

38.
2

====================
SofDk; k|d'v
@)^^.!!.@)

Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] ufO8 u/]sf] af/]] .

>L bLkaxfb'/ sfsL{,


lzIf0f ;xfos
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

oxfFn] o; SofDk;df Pd= P8= tx bf];|f] jif{ k"/f u/]sf


tkl;ndf pNn]lvt 5fq—5fqfx¿sf] c+u|]hL lzIff ljifosf] zf]wkqsf]
ufO8 e} sfd ug'{ ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .
tkl;n
qm 5fq—5fqfsf] gfd efOef ldlt ;f]w zLif{s
=;
+=
1. Prakash Khadka Proficiency of Grade 12 Students in the Use
of Idioms.

2. Hari Raj Sharma A Text book Evaluation of Grade 5 School


English

==============
-bfjf z]kf{_
;= SofDk; k|d'v
@)^^.!!.@)

Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] ufO8 u/]sf] af/]] .

>L s[i0frGb| kf}8]n


lzIf0f ;xfos,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

oxfFn] o; SofDk;df Pd= P8= tx bf];|f] jif{ k"/f u/]sf tkl;ndf


pNn]lvt 5fq—5fqfx¿sf] ul0ft lzIff ljifosf] zf]wkqsf] ufO8 e}
sfd ug'{ ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .
tkl;n
qm 5fq—5fqfsf] gfd efOef ;f]w zLif{s
=; ldlt
+=
1. Jib Nath Aryal 2066/04/16 A Study on Everyday mathematics of Praja
Community of Dhading District

====================
-bfjf z]kf{_
;= SofDk; k|d'v
@)^^.!!.@!

l;kmfl/; ul/lbg] af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns'b zfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] :gfts tx t];|f] jif{df cWoog /xL pQm txsf] jflif{s


k/LIffdf ;fd]n eO{ glthfsf] kvf{Odf /x]sf SofDk; /f]n g++ !#))
sf 5fq /fds[i0f cfrfo{n]] lq= lj= lzIf0f c:ktfndf pkrf/ ;xof]u
kfpgsf] nflu lgj]bg k]z u/] cg';f/ lgh 5fqnfO{ ;xof]u pknAw
u/fOlbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w 5 .

====================
-bfjf z]kf{_
;= SofDk; k|d'v
@)^^.!!.!*

sIff ;~rfng :jLs[lt af/] .


>Ldfg\ 8LgHo",
8Lgsf] sfof{no,
lzIffzf:q ;+sfo,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk; k|eftLo, lbjf tyf /fqL l;ˆ6df u/L k|jL0ftf k|df0fkq


txb]lv :gftsf]Q/ tx;Ddsf] cWoog cWofkg x'g] lzIffzf:q ;+sfo
cGtu{tsf] ;a}eGbf 7"nf] SofDk;sf] ¿kdf /x]sf] 5 .
o; SofDk;df :gftsf]Q/ txdf lzIffzf:q tkm{ kf7\oqmd tyf
d"Nof+sg, lzIff of]hgf tyf Joj:yfkg, c+u|]hL lzIff, g]kfnL lzIff,
ul0ft lzIff / hg;+Vof lzIff ljifodf sIff ;~rfng ePsf 5g\ .
o; SofDk;sf] :gfts txdf xfn cWofkg ePsf ljifox¿ dWo]
:jf:Yo lzIff tyf zf/Ll/s lzIff ljifodf cToflws ljBfyL{ /x]sf] -sl/j !%))
hgf_ 5 / pQm ljifodf xfn * hgf ;x k|fWofks, $ hgf pk k|
fWofks / % hgf lzIf0f ;xfos u/L hDdf !& hgf lzIfsx¿ sfo{/t /xg'
ePsf] 5 . :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff ljifosf] :gftsf]Q/ sIff ;~rfng
ug{ cfjZos k"jf{wf/x¿ klg ePsf] x'Fbf o;} jif{b]lv pQm ljifosf]
:gftsf]Q/ sIff ;~rfng :jLs[lt kfpg ;d]t Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .
pQm sIff ;~rfng ug{ :jljo' nufot cGo ljBfyL{ ;+3 ;
+u7gn] dfu klg ul//x]sf] Joxf]/f ;d]t cg'/f]w 5 .
af]wfy{
====================
!= >Ldfg pks'nkltHo", -
g]qk|;fb lwtfn_
pks'nkltsf] sfof{no, SofDk;
k|d'v
lq= lj=, sLlt{k'/ .
@= >L k|d'vHo",
:jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff lzIf0f ljefu,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^^.!!.!*

cltl/Qm ;dodf sfd ug]{ af/] .

>L lzjk|;fb b'jf8L


e08f/ clws[t
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

tkfO{nfO{ ldlt @)^^.!!.!( b]lv @)^^ r}q d;fGtleq


SofDk;df /x]sf k'/fgf ;fdfgx¿sf] lnnfd sfo{sf] nflu cfjZos
Joj:yfkg ug{ sfof{no v'n]sf] lbg $ 306f / ;fj{hlgs ljbfsf lbg &
306f cltl/Qm ;dodf sfd ug]{ u/L sfd ug{ nufOPsf] 5 . cltl/Qm
;dodf sfd u/] afkt vfhf vr{sf] /sd pknJw u/fOg] 5 . lnnfd
;DaGwL cfjZos sfd u/L ;f] sf] k|ltj]bg lnnfd
;ldltnfO{ a'emfpg' xf]nf .
tkl;n
!= >L lzjk|;fb b'jf8L] — e08f/ clws[t
@= >L ;'ar{n bfxfn — sDKo'6/ ck/]6/
#= >L ;/f]hs'df/ af:sf]6f — Nofa Ajfo
$= >L df]ltaxfb'/ >]i7 — l;= lkog

af]wfy{
=====================
>L n]vf zfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^^.!!.!*

cltl/Qm ;dodf sfd ug]{ af/] .

>L ;'ar{n bfxfn


sDKo'6/ ck/]6/
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

tkfO{nfO{ ldlt @)^^.!!.!( b]lv @)^^ r}q d;fGtleq


SofDk;df /x]sf k'/fgf ;fdfgx¿sf] lnnfd sfo{sf] nflu cfjZos
Joj:yfkg ug{ sfof{no v'n]sf] lbg $ 306f / ;fj{hlgs ljbfsf lbg &
306f cltl/Qm ;dodf sfd ug]{ u/L sfd ug{ nufOPsf] 5 . cltl/Qm
;dodf sfd u/] afkt vfhf vr{sf] /sd pknJw u/fOg] 5 . lnnfd
;DaGwL cfjZos sfd u/L ;f] sf] k|ltj]bg lnnfd
;ldltnfO{ a'emfpg' xf]nf .
tkl;n
!= >L lzjk|;fb b'jf8L] — e08f/ clws[t
@= >L ;'ar{n bfxfn — sDKo'6/ ck/]6/
#= >L ;/f]hs'df/ af:sf]6f — Nofa Ajfo
$= >L df]ltaxfb'/ >]i7 — l;= lkog

af]wfy{
=====================
>L n]vf zfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^^.!!.!*

cltl/Qm ;dodf sfd ug]{ af/] .

>L ;/f]hs'df/ af:sf]6f


Nofj Ajfo
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

tkfO{nfO{ ldlt @)^^.!!.!( b]lv @)^^ r}q d;fGtleq


SofDk;df /x]sf k'/fgf ;fdfgx¿sf] lnnfd sfo{sf] nflu cfjZos
Joj:yfkg ug{ sfof{no v'n]sf] lbg $ 306f / ;fj{hlgs ljbfsf lbg &
306f cltl/Qm ;dodf sfd ug]{ u/L sfd ug{ nufOPsf] 5 . cltl/Qm
;dodf sfd u/] afkt vfhf vr{sf] /sd pknJw u/fOg] 5 . lnnfd
;DaGwL cfjZos sfd u/L ;f] sf] k|ltj]bg lnnfd
;ldltnfO{ a'emfpg' xf]nf .
tkl;n
!= >L lzjk|;fb b'jf8L] — e08f/ clws[t
@= >L ;'ar{n bfxfn — sDKo'6/ ck/]6/
#= >L ;/f]hs'df/ af:sf]6f — Nofa Ajfo
$= >L df]ltaxfb'/ >]i7 — l;= lkog

af]wfy{
=====================
>L n]vf zfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^^.!!.!*

cltl/Qm ;dodf sfd ug]{ af/] .

>L df]ltaxfb'/ >]i7,


l;= lkog,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

tkfO{nfO{ ldlt @)^^.!!.!( b]lv @)^^ r}q d;fGtleq


SofDk;df /x]sf k'/fgf ;fdfgx¿sf] lnnfd sfo{sf] nflu cfjZos
Joj:yfkg ug{ sfof{no v'n]sf] lbg $ 306f / ;fj{hlgs ljbfsf lbg &
306f cltl/Qm ;dodf sfd ug]{ u/L sfd ug{ nufOPsf] 5 . cltl/Qm
;dodf sfd u/] afkt vfhf vr{sf] /sd pknJw u/fOg] 5 . lnnfd
;DaGwL cfjZos sfd u/L ;f] sf] k|ltj]bg lnnfd
;ldltnfO{ a'emfpg' xf]nf .
tkl;n
!= >L lzjk|;fb b'jf8L] — e08f/ clws[t
@= >L ;'ar{n bfxfn — sDKo'6/ ck/]6/
#= >L ;/f]hs'df/ af:sf]6f — Nofa Ajfo
$= >L df]ltaxfb'/ >]i7 — l;= lkog

To; k|f= ln= n] k]z u/]sf] ;'/Iff sf8{sf] sf]6]zg


@)^^.!!.@%

k/LIf0f sfn x6fO lbg] af/] .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

ldlt @)%).)@.!( ut] ;xfos k|fWofks kbdf lgo'lQm x'g'


ePsf o; SofDk;sf g]kfnL lzIff ljifosf ;x k|fWofks >L Clif/fd
zdf{sf] k/LIf0fsfn x6fpg xfn;Dd klg afFsL b]lvPsf] x'Fbf ;f]xL
cjlwb]lv k/LIf0f sfn x6fpg] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w ub{5' .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.!!.@%

Ifltk"lt{ pknJw u/fOlbg] af/] .

>L dfggLo u[xdGqLHo",


u[x dGqfno,
g]kfn ;/sf/
l;+x b/af/, sf7df8f}+ .

k|:t't ljifodf ldlt @)^^.!!.@) ut] lzIff ;]jf cfof]un] u}/ lhDd]jf/
/ nfk/jfxL tl/sfn] lglh tyf ;fj{hlgs ljBfnox¿df gSsnL ¿kdf sfo{/t egL
NofPsf] lgo'lQmkqnfO{ sfo{/t lzIfs egL c:yfO{ cWofkg -lzIfs_
kqsf] lnlvt k/LIffdf pkl:yt u/fpg] lg0f{o u/]sf]df ulDe/ cfkQL k|s6
ub}{ xfdLn] u/]sf] Gofok"0f{ / hfoh cfGbf]ngdf SofDk; xftfleq}
hj/h:tL k|x/L k|j]z u/L lgd{d 9+un] cfd ljBfyL{nfO{ s'6lk6 / nf7L
k|xf/ u/]sf] 36gfk|lt cfd ;/f]sf/jfnf kIfx¿sf] Wofgfsif{0f u/fpFb}
pQm cfGbf]ngdf ePsf] Ifltk"lt{ cljnDa lbOof]; egL xfdL hf]8bf/
dfu ub{5f}+ / cem} klg ulDe/ 3fOt] x'g' ePsf ;fyLx¿sf] pkrf/
eO{/x]sf] cjut u/fpFb} tkl;n adf]lhdsf] cg'dflgt Ifltk"lt{ pknJw
u/fpg' x'g of] lgj]bg k]z ub{5f}+ .
!= xfn;Dd pkrf/df vr{ eO{;s]sf] /sd ¿= %!,#%).—
@= sfo{qmddf ;fp08 l;i6d kmf]l/Psf] /sd ¿= !^,))).—
#= SofDk; u]6sf] tf]8kmf]8 u/]sf -@ j6f_ /sd ¿= ^,))).—
$= cg'dflgt pkrf/ ug{ nfUg] afFsL /sd ¿= ^),))).—
hDdf /sd ¿= !,##,#%).—
egL o; SofDk;sf] :jtGq ljBfyL{ o'lgogn] kq lbPsf] x'Fbf pQm ldlt
@)^^.!!.@) ut]sf lbg SofDk; k|zf;gnfO{ hfgsf/L lagf SofDk;
xftfleq k|x/L k|j]z ubf{ ljBfyL{x¿ ;Fu d'7e]8 x'Fbf w}/}
ljBfyL{x¿ 3fOt] ePsf], SofDk;sf] d"nu]6 tyf leqL u]6 ;d]t lalu|Psf]
/ ljBfyL{x¿sf] sfo{qmddf k|of]u ePsf] ;fp08 l;i6d tf]8kmf]8 ePsf]
Joxf]/f cjut u/fOG5 . t;y{ pkrf/ vr{, u]6sf] tf]8kmf]8 vr{ tyf ;fp08
l;i6dsf] tf]8kmf]8sf] vr{ u/L hDdf x'g cfPsf] ¿= !,##,#%).—
Ifltk"lt{ pknJw u/fOlbg' x'g :j=lj=o'=n] lbPsf] lgj]bgsf] k|ltnlk
o;};fy ;+nUg u/L Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
========================
!= >L lzIfs ;]jf cfof]u, eQmk'/ -
g]qk|;fb lwtfn_
@= >L lhNnf lzIff sfof{no, sf7df8f}+
SofDk; k|d'v
@)^^.!!.@%

Ifltk"lt{ pknJw u/fOlbg] af/] .

>L k|d'vHo",
lzIfs ;]jf cfof]u,
eQmk'/ .

k|:t't ljifodf ldlt @)^^.!!.@) ut] lzIff ;]jf cfof]un] u}/


lhDd]jf/ / nfk/jfxL tl/sfn] lglh tyf ;fj{hlgs ljBfnox¿df gSsnL
¿kdf sfo{/t egL NofPsf] lgo'lQmkqnfO{ sfo{/t lzIfs egL
c:yfO{ cWofkg -lzIfs_ kqsf] lnlvt k/LIffdf pkl:yt u/fpg] lg0f{o
u/]sf]df ulDe/ cfkQL k|s6 ub}{ xfdLn] u/]sf] Gofok"0f{ /
hfoh cfGbf]ngdf SofDk; xftfleq} hj/h:tL k|x/L k|j]z u/L lgd{d
9+un] cfd ljBfyL{nfO{ s'6lk6 / nf7L k|xf/ u/]sf] 36gfk|lt
cfd ;/f]sf/jfnf kIfx¿sf] Wofgfsif{0f u/fpFb} pQm cfGbf]ngdf
ePsf] Ifltk"lt{ cljnDa lbOof]; egL xfdL hf]8bf/ dfu ub{5f}+ /
cem} klg ulDe/ 3fOt] x'g' ePsf ;fyLx¿sf] pkrf/ eO{/x]sf] cjut
u/fpFb} tkl;n adf]lhdsf] cg'dflgt Ifltk"lt{ pknJw u/fpg' x'g of]
lgj]bg k]z ub{5f}+ .
!= xfn;Dd pkrf/df vr{ eO{;s]sf] /sd ¿= %!,#%).—
@= sfo{qmddf ;fp08 l;i6d kmf]l/Psf] /sd ¿= !^,))).—
#= cg'dflgt pkrf/ ug{ nfUg] afFsL /sd ¿= ^),))).—
hDdf /sd ¿= !,@&,#%).—
egL o; SofDk;sf] :jtGq ljBfyL{ o'lgogn] kq lbPsf] x'Fbf pQm
ldlt @)^^.!!.@) ut]sf lbg SofDk; k|zf;gnfO{ hfgsf/L lagf
SofDk; xftfleq k|x/L k|j]z ubf{ ljBfyL{x¿ ;Fu d'7e]8 x'Fbf
w}/} ljBfyL{x¿ 3fOt] ePsf], SofDk;sf] d"nu]6 tyf leqL u]6
;d]t lalu|Psf] / ljBfyL{x¿sf] sfo{qmddf k|of]u ePsf] ;fp08
l;i6d tf]8kmf]8 ePsf] Joxf]/f cjut u/fOG5 . t;y{ pkrf/ vr{ tyf
;fp08 l;i6dsf] tf]8kmf]8sf] vr{ u/L hDdf x'g cfPsf] ¿= !,@&,#
%).— Ifltk"lt{ pknJw u/fOlbg' x'g :j=lj=o'=n] lbPsf] lgj]bgsf]
k|ltnlk o;};fy ;+nUg u/L Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .
========
===========
=
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.!!.@%

Ifltk"lt{ pknJw u/fOlbg] af/] .

>L k|d'vHo",
lhNnf lzIff sfof{no, sf7df8f}+ .

k|:t't ljifodf ldlt @)^^.!!.@) ut] lzIff ;]jf cfof]un] u}/


lhDd]jf/ / nfk/jfxL tl/sfn] lglh tyf ;fj{hlgs ljBfnox¿df gSsnL
¿kdf sfo{/t egL NofPsf] lgo'lQmkqnfO{ sfo{/t lzIfs egL
c:yfO{ cWofkg -lzIfs_ kqsf] lnlvt k/LIffdf pkl:yt u/fpg] lg0f{o
u/]sf]df ulDe/ cfkQL k|s6 ub}{ xfdLn] u/]sf] Gofok"0f{ /
hfoh cfGbf]ngdf SofDk; xftfleq} hj/h:tL k|x/L k|j]z u/L lgd{d
9+un] cfd ljBfyL{nfO{ s'6lk6 / nf7L k|xf/ u/]sf] 36gfk|lt
cfd ;/f]sf/jfnf kIfx¿sf] Wofgfsif{0f u/fpFb} pQm cfGbf]ngdf
ePsf] Ifltk"lt{ cljnDa lbOof]; egL xfdL hf]8bf/ dfu ub{5f}+ /
cem} klg ulDe/ 3fOt] x'g' ePsf ;fyLx¿sf] pkrf/ eO{/x]sf] cjut
u/fpFb} tkl;n adf]lhdsf] cg'dflgt Ifltk"lt{ pknJw u/fpg' x'g of]
lgj]bg k]z ub{5f}+ .
!= xfn;Dd pkrf/df vr{ eO{;s]sf] /sd ¿= %!,#%).—
@= sfo{qmddf ;fp08 l;i6d kmf]l/Psf] /sd ¿= !^,))).—
#= cg'dflgt pkrf/ ug{ nfUg] afFsL /sd ¿= ^),))).—
hDdf /sd ¿= !,@&,#%).—
egL o; SofDk;sf] :jtGq ljBfyL{ o'lgogn] kq lbPsf] x'Fbf pQm
ldlt @)^^.!!.@) ut]sf lbg SofDk; k|zf;gnfO{ hfgsf/L lagf
SofDk; xftfleq k|x/L k|j]z ubf{ ljBfyL{x¿ ;Fu d'7e]8 x'Fbf
w}/} ljBfyL{x¿ 3fOt] ePsf], SofDk;sf] d"nu]6 tyf leqL u]6
;d]t lalu|Psf] / ljBfyL{x¿sf] sfo{qmddf k|of]u ePsf] ;fp08
l;i6d tf]8kmf]8 ePsf] Joxf]/f cjut u/fOG5 . t;y{ pkrf/ vr{ tyf
;fp08 l;i6dsf] tf]8kmf]8sf] vr{ u/L hDdf x'g cfPsf] ¿= !,@&,#
%).— Ifltk"lt{ pknJw u/fOlbg' x'g :j=lj=o'=n] lbPsf] lgj]bgsf]
k|ltnlk o;};fy ;+nUg u/L Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .
========
===========
=
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
ldlt M@)^^.!!.@%

cfb/0fLo
============================
================= Ho",

============================
======================

dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M agef]h sfo{qmddf pkl:yltsf] nflu lgdGq0ff


.

o; dx]Gb|/Tg SofDk;af6 xfn} pk k|fWofks


kbaf6 ;x k|fWofks kbdf kbf]GgtL ePsf k|
fWofksx¿sf] cfof]hgfdf oxL @)^^.!!.@( ut]
zlgaf/ agef]h sfo{qmd /flvPsf] x'Fbf pQm
sfo{qmddf oxfFsf] pkl:yltsf] nflu xflb{s cg'/f]w
ub{5f}{ .

:yfg M lqe'jgkfs{, yfgsf]6, sf7df8f}+

sfo{qmd ;do
*M$% b]lv (M)) ah] — agef]h :yndf ;xefuLx¿sf]
pkl:ylt
(M)) ah] — ljxfgsf] vfhf tyf lrof
!!M)) ah] — vfhf
#M)) ah] — vfgf
%M)) ah] — ;dfkg
cfof]hs
xfn;fn} kbf]Gglt ePsf ;Dk"0f{
;x—k|fWofksx¿
;Dks{
!= 8f= s[i0feQm dxh{g — (*$!#)!#^#
@= >L ;fw'/fd cof{n — (*$!@(@*&$
#= >L ab|Lk|;fb la8f/L — (*$!$)^%*&
$= >L s[i0fk|;fb 9sfn — (*$!#@&*^*
%= >L xf]dgfy e§/fO{ — (*$!#&)(!*
@)^^.!!.@%

;Dks{ /fVg cfpg] af/] .

>L cfO{= 6L= u|flkmS; k|f= ln= =


k'tnL;8s, sf7df8f}+ .

o; SofDk;sf] nflu On]S6«f]lgS; ljBfyL{ kl/ro kq 5kfO{


;DaGwL sf]6]zg dfu ul/Psf]df k|fKt sf]6]zg dWo] ldlt
@)^^.!!.@% df a;]sf] SofDk; sfo{ ;ldltsf] a}7sn] To; k|f=
ln= sf] sf]6]zg :jLs[t u/]sf]n] & lbg leq SofDk; k|zf;gdf ;Dks{
/fVg cfpg' x'g ;"lrt ul/G5 . tf]lsPsf] Dofb leq ;Dks{ /fVg
gcfPdf lgodfg';f/ eO{ hfg] Joxf]/f hfgsf/L u/fOG5 .

af]wfy{
=====================
>L n]vf zfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^^.!!.@%

;Dks{ /fVg cfpg] af/] .

>L ;g/fOh lk|lG6Ë k|];


k'tnL;8s, sf7df8f}+ .

o; SofDk;sf] nflu xf]nf]u|fd 5kfO{ ;DaGwL sf]6]zg dfu


ul/Psf]df k|fKt sf]6]zg dWo] ldlt @)^^.!!.@% df a;]sf]
SofDk; sfo{ ;ldltsf] a}7sn] To; k|];sf] sf]6]zg :jLs[t u/]sf]n] &
lbg leq SofDk; k|zf;gdf ;Dks{ /fVg cfpg' x'g ;"lrt ul/G5 .
tf]lsPsf] Dofb leq ;Dks{ /fVg gcfPdf lgodfg';f/ eO{ hfg]
Joxf]/f hfgsf/L u/fOG5 .

af]wfy{
=====================
>L n]vf zfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^^.!!.@*

;Dks{ /fVg cfpg] af/] .

>L d'gf tfdfª


l;kfkf]v/L — $,
l;Gw'kfNrf]s .

o; SofDk;df rd]gfu[x ;~rngsf] nflu sf]6]zg dfu ul/Psf]df k|fKt


sf]6]zg dWo] ldlt @)^^.!!.@& df a;]sf] SofDk; sfo{ ;ldltsf]
a}7sn] tkfO{sf] sf]6]zg :jLs[t u/]sf]n] & lbg leq SofDk; k|
zf;gdf ;Dks{ /fVg cfpg' x'g ;"lrt ul/G5 . tf]lsPsf] Dofb leq
;Dks{ /fVg gcfPdf lgodfg';f/ eO{ hfg] Joxf]/f hfgsf/L u/fOG5 .

af]wfy{
=====================
>L n]vf zfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^^.!!.@^

l;kmfl/; ul/lbg] af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns'b zfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] z}= j= @)^^.)^&, :gfts tx bf];|f] jif{df


cWoog/t SofDk; /f]n g++ !^$) sL 5fqf Crf e'iffnn]] lq= lj=
lzIf0f c:ktfndf pkrf/ ;xof]u kfpgsf] nflu lgj]bg k]z u/] cg';f/
lgh 5fqfnfO{ ;xof]u pknAw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w ub{5' .

====================
-bfjf z]kf{_
;= SofDk; k|d'v
@)^^.!!.@^

k"j{ :jLs[ltsf] kmf/fd k7fPsf] af/] .

>L ;dGjo dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf g]kfnL lzIff ljifosf ;x k|fWofks >L Clif/fd


zdf{n] ljBfjfl/lw ug{ k"j{ :jLs[ltsf nflu eg'{ ePsf] kmf/d o;}
;fy ;+nUg u/L cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy k7fOPsf] Joxf]/f
cg'/f]w ub{5' .
;+nUg M k"j{ :jLslt kmf/d — Ps .

ljZjljBfnosf] gfd
!= g]kfn ;+:s[t ljZjljBfno
@= agf/; lxGb" ljZjljBfno

af]wfy{
=====================
>L Clif/fd zdf{ -g]qk|;fb
lwtfn_
;x k|fWofks SofDk;
k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^^.!!.@*

cfjZos ;xof]u pknJw u/fOlbg] af/] .

>L k|d'vHo",
lqe'jgkfs{,
yfgsf]6, sf7df8f}+ .

o; SofDk;df sfo{/t lzIfs tyf sd{rf/Lx¿ To; kfs{df ldlt


@)^^.!!.@( ut] agef]hsf] nflu cfpg' ePsf] x'Fbf To;
sfof{noaf6 cfjZos ;xof]u pknJw u/fOlbg' x'g cg'/f]w
ub{5' .

=======
==========
=====
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.!@.)%

sf]6]zg cfXjfg ul/Psf] af/] .

o; SofDk;sf] nflu s]xL yfg sDKo'6/ ;]6 cfjZos ePsf] x'Fbf


pQm sDKo'6/ ;]6 s] slt b//]6df pknJw u/fpg ;lsG5 ;+nUg
sf]6]zg kmf/d cg';f/ sDKo'6/ OsfOsf] gfd, sDkgL, a|f08, ;"rgf,
Ifdtf, z]jf zt{ nufot cfjZos ljj/0f v'nfO of] ;"rgf k|sflzt ePsf]
ldltn] & lbgleq sf]6]zg k]z ug'{' x'g ;DalGwt kmd{x¿af6 ;"lrt
ul/G5 .

af]wfy{
======================
>L n]vfzfvf,
-g]qk|;fb lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
Mahendra Ratna Campus, Tahachal
COMPUTER QUATATION FORM

S. No. Components Types Quantity Remarks

1. MAIN BOARD MSI 931

2. CPU Dul Cor Intel 2.5

3. HARDDISK 160 G.B. Seagate

4. MEMORY 1 G.B. DPR 2

5. ATX CABINATE P4 ATX 400 watt

6. DVD RAM DVD R/W, Samsung

7. CRT/LCD 19" L.C.D., HP

17" CRT, Samsung

15 " CRT, Samsung

8. KEYBOARD Multimedia

9. MOUSE OPT

10. UPS Power Tree

11. SCANNER Canon

12. PRINTER Canon L.B.P. 2900

Epson LQ 300

Mention the Services included Replacement, Warranty and Guaranty,


1. 2.
3. 4.
5.
Note : Components should be justify same as mention in quatation form

Name of Form : Address :


Contact No. : Office Seal :
Signature :
@)^^.!!.@*

sf]6]zg cfXjfg ul/Psf] af/] .

o; SofDk;sf] nflu s]xL yfg sDKo'6/ ;]6 cfjZos ePsf] x'Fbf


pQm sDKo'6/ ;]6 s] slt b//]6df pknJw u/fpg ;lsG5 sDKo'6/
OsfOsf] gfd, sDkgL, a|f08, ;"rgf, Ifdtf, z]jf zt{ nufot cfjZos
ljj/0f v'nfO of] ;"rgf k|sflzt ePsf] ldltn] & lbgleq sf]6]zg k]z
ug'{' x'g ;DalGwt kmd{x¿af6 ;"lrt ul/G5 .

af]wfy{
======================
>L n]vfzfvf,
-g]qk|;fb lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
S. No. Particulars Quantity
@)^^.!!.@&
1 Processor (Intl) P4 Core 2
lgjGw k|
2 Motherboard (Intl) ltof]lutfdf
3 Casing (Goldkist 450 watt)
;xefuL x'g]
af/] .
4 Hard Disk (Segate) 250 GB

5 Memory (Dynamic) 2 GB/4 GB


lq= lj=
6 DVD R/W (Samsung/LG) lzIffWoIfsf]
7 Monitor (Samsung/LG) LCD 19''/17'' sfof{no,
8 Optical Mouse ljBfyL{ sNof0f

9 Keyboard Multimedia tyf v]ns"b


zfvfsf] ldlt
10 Scanner
@)^^.!!.@%
11 Printer
sf] kqfg';f/
12 Table
g]kfn / kfls:tfg
13
aLr
14
s"6g}lts
15 ;DaGw :yfkgf
ePsf] :j0f{ hoGtLsf] cj;/df kfls:tfgL b'tfaf;n] cf]÷P n]an jf
;f] ;/x k9\g] ljBfyL{x¿ aLr lgjGw k|ltof]lutf ;~rfng ug]
{ ePsf]n] pQm k|ltof]lutfdf ;xefuL x'g rfxg] OR5's
ljBfyL{x¿n] oxL ldlt @)^^.!@.)! ut] !@M)) ah] leq o;
SofDk;sf] ljBfyL{ sNof0f zfvfdf ;Dks{ /fVf ;"lrt ul/G5 .
af]wfy{
======================
>L :jljo', -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^====.====.=====

;"rgf .

o; SofDk;sf] lzIf0f ljefudf lgDg


ldlt, ;do / :yfgdf a}7s a:g] ePsf] x'Fbf ;DalGwt
;Dk"0f{ lzIfsx¿nfO{ clgjfo{ pkl:yltsf nflu cg'/f]w ub{5' .
sfo{qmd
ldlt M @)^====
=========================== ut] .
;do M ah] .
:yfg M

=======================

ljefuLo k|d'v
@)^^.!@.)!

;"rgf .

o; SofDk;sf] ul0ft lzIf lzIf0f ljefu cGtu{t k|eftLo, lbjf tyf


/fqL ;d"xdf sfo{/t k|fWofksx¿sf] aLrdf ljleGg ljifodf 5nkmn
ug'{kg]{ ePsf]n] lgDg ldlt, ;do / :yfgdf o; ljefusf ;Dk"0f{ k|
fWofksx¿nfO{ clgjfo{ pkl:yltsf nflu cg'/f]w 5 .
sfo{qmd
ldlt M @)^^.!@.)^ ut] .
;do M @M)) ah] .
:yfg M ul0ft k|of]uzfnf .

=======================
-pdfgfy kf08]o_
ljefuLo k|d'v
ul0ft lzIff lzIf0f ljefu
@)^^.!!.@&

lzIffzf:q ;+sfosf] pk k|fWofks kbdf pDd]bjf/L ;DaGwdf .

>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf lq= lj= ;]jf cfof]uaf6 xfn k|sflzt lj1fkg


cg';f/ lzIffzf:q ;+sfo tkm{sf] pkk|fWofks kbdf tf]lsPsf]
of]Uotf Pd= P8= ;/xsf] dfluPsf]df ;]jf cfof]uaf6 xfd|f] b/vf:t
:jLs[t gul/Psf] x'Fbf ;f] k|fjwfg cg';f/ lzIffzf:q ;
+sfotkm{ lzIf0f ;xfos kbdf sfo{/t xfdL b]xfo adf]lhsf
s/f/ ;]jfdf /x]sf lzIfsx¿ ddf{xt ePsf 5f}+ . t;y{ lzIffzf:q ;
+sfosf] xfd|f] kbLo x}l;otsf] ;'/Iff, ;'lglZrttf / lg/Gt/tfsf nflu
pkk|fWofks kbdf pDd]b/jf/ x'g ;Sg] Joj:yfsf nflu of] lgj]bg
u/]sf 5f}F . ljutdf klg of] k|fjwfg /x]sf] tYo :d/0f u/fpFb} xfdL
lzIffzf:q ;+sfosf] s/f/ ;]jfdf sfo{/t lzIf0f ;xfosnfO{ of] cj;/ k|fKt
x'g] cfjZosLo Joj:yf ldnfO lbg cg'/f]w ub{5f}+ egL o;
SofDk;df s/f/ ;]jfdf sfo{/t lzIf0f ;xfosx¿n] ;+o'Qm ¿kdf lbPsf]
lgj]bg o;};fy ;+nUg u/L ;xfg'e'ltk"j{s lgj]bsx¿sf] ljZjljBfnodf
ePsf] of]ubfgsf] d"Nof+sg u/L cfjZos Joj:yfsf nflu k7fOPsf]
Joxf]/f l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .
af]wfy{
======================
>Ldfg\ cWoIfHo",
-g]qk|;fb lwtfn_
lq= lj= ;]jf cfof]u, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@)^^.!@.)!

:yfgfGt/0f ;xdtL af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

>L cd/Hof]lt ax'd'vL SofDk;, v/fgL6g/ — !, g'jfsf]6sf] ldlt


@)^^.!!.@^ sf] :yfgfGt/0f ;xdtL kqfg';f/ xfn o; SofDk;sf]
z}= j= @)^^.)^&, :gfts tx bf];|f] jif{df cWoog/t 5fqf uf]df
pk|]tL -SofDk; /f]n g+++= *$).)^%_ n] >L cd/Hof]lt ax'd'vL
SofDk;, v/fgL6g/ — !, g'jfsf]6df :yfgfGt/0f x'g lgj]bg lbPsLn]
nflu cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

=======================

SofDk; k|d'v
:j0f{ hoGtL jif{ @)^^
gfd M
==================== kmf]
================ 6f]
/f]n g+= M
=============== tx
======= jif{ ======= l;ˆ6
============
7]ufgf M
====================
=======
a'af÷cfdfsf] gfd M
====================
=====
kmf]g g++= M
====================
=========
b:tvt M
====================
=========
TRIBHUVAN UNIVERSITY
GOLDEN JUBILEE YEAR - 2066
MAHENDRA RATNA CAMPUS
TAHACHAL, KATHMANDU
STAFF ID CARD
C. No. : ..............
Name : .............. .............. ..............
Photo
Designation : .............. ..............
Address : .............. .............. ..............
.............. .............. ..............
......................... .................... .........................
Signature of the Date of Issue Signature of the
Card Holder Campus Chief
@)^^.!@.)#

k|sfzgx¿ pknJw u/fOlbg] af/] .

>L k|d'vHo",
s]Gb|Lo tYofÍ ljefu
yfkfynL .

o; SofDk;df z}lIfs ;q @)^^.)^& b]lv :gftsf]Q/ txdf hg;+Vof


lzIff ljifo cGtu{t k7g—kf7g sfo{qmd ;~rfng eO/x]sf] x'Fbf
pQm sfo{qmdsf] nflu lgDg lnlvt k|sfzgx¿ pknJw u/fO ;xof]u
ul/lbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

Publications
1. Statistical Year Book of Nepal 2007/2008 — 5 copies
2. Population Monographs of Nepal Volume I & II (2003/2004) — 5 copies
3. Population of Nepal – VDC/Municipality Pop Census 2001 — 5 copies

========
===========
=
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.!@.!&

kb kl/jt{g ul/lbg] af/] .

>L k|d'vHo",
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df tkl;n adf]lhd kbdf sfo{/t sd{rf/Lx¿ laut jiff}


{+b]lv rf}lsbf/L ;]jfdf sfo{/t /x]sf] x'Fbf lghx¿sf]
kbnfO{ rf}lsbf/ kbdf kb kl/jt{g ul/lbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy
cg'/f]w ub{5' . lghx¿sf] ;Ssn} lgj]bg yfg # o;}kq ;fy ;+nUg
5.

tkl;n
qm=;= kb gfd
!= efG5] >L sdnaxfb'/ yfkf
@= vnf;L >L dx]Gb| vqL
#= lkog >L sfG5f tfdfË

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.!@.)$

:yfgfGt/0f ;xdtL af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

>L g]qfjtL ;fd'bflos SofDk;, lqk'/]Zj/, wflbªsf] k=;=r=g++


%).@)^^, ldlt @)^^.!@.)! sf] :yfgfGt/0f ;xdtL kqfg';f/ xfn o;
SofDk;sf] z}= j= @)^^.)^&, :gfts tx bf];|f] jif{df cWoog/t
5fqf bof clwsf/L lji6 -SofDk; /f]n g+++= ^$(.)^%_ n] >L
g]qfjtL ;fd'bflos SofDk;, lqk'/]Zj/, wflbªdf :yfgfGt/0f x'g
lgj]bg lbPsLn] nflu cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy Joxf]/f
cg'/f]w ub{5' .

=======================
-bfjf z]kf{_
;=SofDk; k|d'v
@)^^.!@.)$

sd{rf/L /fVg] :jLs[lt af/] .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] k|zf;lgs PsLn] nflu cfjZos Joj:yfsf nflu


l;kmfl/;;fy Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .
ldlt M @)^^ r}q $ ut]

ljifo M lzIfs hg{nsf] k|sfzg c+s ( ;DaGwdf .

n]vsx¿n] lgDg 9fFrf k|of]u u/]sf] x'g' kg]{ 5 .

;Dkfbs d08nn] n]v /rgfsf] cWoog u/L kl/dfh{gsf


nflu ;DalGwt n]vsnfO{ cg'/f]w ug]{ .

s_ c+u|]hL n]vx¿sf] Title nfO{ Title Case df /fVg]


v_ n]vssf] gfd / kb zLif{s d'lg bflxg] kl§sf] s'gfdf pNn]v ug]
{. -kmf]6f] clgjfo{ P/P Size)
u_ ;Gbe{x¿sf] JofVof ug'{ kg]{ cj:yfdf ;f]xL kfgfsf] clGtddf
k'm6 gf]6sf] (Foot Note) ¿kdf pNn]v ug]{ t/ ;Gbe{ ;fdu|Lsf]
pNn]v ubf{ ;fdu|L (Text) sf] aLrdf ;Gbe{ ;fdu|Lsf] n]vs, k|
sfzg jif{ / k]h g+= pNn]v u/L ;Gbe{ ;fdu|Lsf] gfd ;Gbe{
u|Gy ;"rLdf ;dfj]z ug]{ .
3_ n]v leqsf zLif{s tyf pk—zLif{sx¿df s'g} klg gDa/ glbg] .
t/ n]v leq s'g} k|sf/, ju{ h:tf s'/fx¿ pNn]v ePdf
zLif{sdf !,@,#, pk— zLif{sdf s, v, u sf] k|of]u ug]{ .
ª_ ;Gbe{ u|Gy ;"rL APA Format cg';f/ n]Vg] / To;df gDa/ pNn]v
gug]{ .
r_ kfFr nfOg eGbf a9Lsf] p4/0f ug'{kg]{ ePdf p4/0f lrGxsf]
k|of]u gu/L pb[t c+znfO{ Identation u/L pNn]v ug]{ .
5_ Paragraph Identation gug]{ .
— c+u|]hL n]vsf] nflu — Times New Roman – 12 Size
— g]kfnL n]vsf] nflu — lk|tL — 14 Size
— Spacing 1.5
— Marjin 1.5 left others 1 each
— Heading 14 (For English) & 16 (for Nepali)
— Foot Note (Font Size 10)
— ;Gbe{ ;"rL English - 11, Nepali – 12
— 6fOk ubf{ Psfkl§ dfq ug]{ .

;Dkfbs d08naf6 cfPsf] ;'emfjnfO{ ;dfj]z u/L Psk|lt lk|


G6 / l;= l8= ;Dkfbs d08nnfO{ a'emfpg] .

;Dkfbs d08n
@)^^.!@.)$

sfo{qmddf ;xefuL x'g hfg] af/] .

>L l;4fy{s'df/ zfSo


pk k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq= lj= 8Lgsf] sfof{no, lzIffzf:q ;+sfosf] k=;=r=g+= $$


$.)^^.)^& ldlt @)^^.!!.@* sf] kqfg';f/ :gftsf]Q/ tx bf];|f]
jif{sf] kf7\oqmd tyf d"Nof+sg ljlzi6Ls/0f ljifosf] kf7\of+z
;DaGwL Faculty Development cGtu{t Dissemination sfo{qmd >L
;Ktu08sL ax'd'vL SofDk;, e/tk'/, lrtjgdf ldlt @)^^.!@. * /
( ut] ljxfg !)M)) ah] b]lv ;~rfng x'g] ePsf]n] pQm sfo{qmdsf]
nflu tkfO{nfO{ dgf]gog ul/Psf] x'Fbf ;dod} k'Ug' x'g hfgsf/L
u/fOG5 .

af]wfy{
=======================
>L 8Lgsf] sfof{no, -
g]qk|;fb lwtfn_
lzIffzf:q ;+sfo, lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@)^^.!@.)$

sfo{qmddf ;xefuL x'g hfg] af/] .

>L s0f{axfb'/ rf]ªjfª


lzIf0f ;xfos
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq= lj= 8Lgsf] sfof{no, lzIffzf:q ;+sfosf] k=;=r=g+= $$


$.)^^.)^& ldlt @)^^.!!.@* sf] kqfg';f/ :gftsf]Q/ tx bf];|f]
jif{sf] kf7\oqmd tyf d"Nof+sg ljlzi6Ls/0f ljifosf] kf7\of+z
;DaGwL Faculty Development cGtu{t Dissemination sfo{qmd >L
;Ktu08sL ax'd'vL SofDk;, e/tk'/, lrtjgdf ldlt @)^^.!@. * /
( ut] ljxfg !)M)) ah] b]lv ;~rfng x'g] ePsf]n] pQm sfo{qmdsf]
nflu tkfO{nfO{ dgf]gog ul/Psf] x'Fbf ;dod} k'Ug' x'g hfgsf/L
u/fOG5 .

af]wfy{
=======================
>L 8Lgsf] sfof{no, -
g]qk|;fb lwtfn_
lzIffzf:q ;+sfo, lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@)^^.!@.)%

bf];|f] r/0fdf hfg] af/] .

>L ljZjljBfno cg'bfg cfof]u,


;fgf] l7dL, eQmk'/ .

lqe'jg ljZjljBfno pks'nkltsf] sfof{nosf] k= ;+= (^@


kmf=g+= -_ of]=d=zf= @)^^.)^& ldlt @)^^.!!.)( sf] k|fKt
kqfg';f/ o; SofDk; :jfoQtfdf hfg] ;DaGwdf cfGtl/s ¿kdf
;DalGwt lgosfox¿aLr r/0fx¿df ePsf] cGt/lqmofTds
5nkmnx¿ ;sf/fTds lg0f{otkm{ pGd'v ePsf] x'Fbf ljZjljBfno
cg'bfg cfof]usf]] sfo{qmd cg';f/ bf];|f] r/0fdf hfgsf] nflu
cfjZos :jLs[lt lbg] Joj:yfsf nflu 5nkmn x'Fbf o; SofDk;nfO{
:jLs[lt k|bfg ug]{ lq= lj= sfo{sf/L kl/ifb\sf] ldlt @)^^.!).!*
sf] j}7ssf] lg0f{o g+= !^@^ cg';f/ ePsf] Joxf]/f hfgsf/Lsf
nflu cg'/f]w 5 .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.!@.)(

xf]nf]u|fd 5kfO{ ;DaGwdf sfo{ cfb]z lbOPsf] af/] .

>L ;g/fOh lk|lG6Ë k|];


sf7df8f}+ .

o; SofDk;sf] k=;+=r=g+= *%(.)^^—)^& ldlt @)^^.!!.@%


sf] kqfg';f/ o; SofDk;sf ljBfyL{x¿sf] kl/ro kqdf 6f:g] xf]nf]u|fd
l:6s/ !,)),))) -Ps nfv_ k|lt ef/taf6 5kfO{ u/L kq k|fKt ePsf]
ldltn] #) lbgleq Nofpg of] sfo{ cfb]z -clwsf/gfdf_ lbOPsf] 5 .
xf]nf]u|fd l:6s/df lqe'jg ljZjljBfno, :j0f{ hoGtL jif{ — @)^^,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn tyf 'MRC zJbnfO{ Background Print df
pNn]v u/L 5kfO u/L Nofpg' xf]nf .

af]wfy{
=====================
>L n]vf zfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^^.!@.)(

dfukq ;DaGwdf .

>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df cWoog/t ljBfyL{x¿sf ljleGg ;+3—;+u7gx¿n] lq=


lj= df xfn a9fOPsf] z'Ns j[l4 -:gfts tx bf];|f] tyf t];|f] jif{_
sf ;DaGwdf ;+o'Qm ¿kdf lbOPsf] dfukq o;};fy ;+nUg u/L
cfjZos Joj:yfsf nflu k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
======================
!= >Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
-g]qk|;fb lwtfn_
/lhi6«f/sf] sfof{no, lq= lj= sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >Ldfg\ lzIffWoIfHo",
lzIffWoIfsf] sfof{no, lq= lj= sLlt{k'/ .
@)^^.!@.!@

:jLs[lt af/] .

>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

sfe|] lhNnf xf]S;] uf=lj=;= jf=g+= — ^, a:g] >L l;h{gf


ahufO{n] o; SofDk;df x]= c= kbdf lgo'lQm kfpgsf] nflu
cg'/f]w u/L lgj]bg u/]sf]df o; SofDk;df pQm kbsf] cltl/Qm
b/aGbL gePsf]n] b/jGbL ;lxt s/f/ ;]jfdf /fVg] Joj:yfsf nflu
l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.!@.!%

ljz]if tnjL ljbf af/] .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf n]vfkfn >L k|]d/Tg zfSon] ldlt @)^^ cfiff9 @^


ut]b]lv ldlt @)^^ kf}if @% ut];Dd Diploma in Computer ^ dlxg]
tflndsf] nflu egf{ ePsf] /l;b / lgj]bg o;};fy ;+nUg u/L lghn]
pQm cjlwsf] ljz]if ljbf kfpg cg'/f]w u/L lgj]bg ug'{ ePsf] x'Fbf
lghsf] tnjL ljbf :jLs[ltsf] nflu l;kmfl/;;fy Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.!@.!%

tnj ljj/0f af/] .

>Ldfg\ SofDk; k|d'vHo",


nlntsnf SofDk;,
ef]6flx6L

o; SofDk;sf n]vfkfn >L k|]d/Tg zfSon] ldlt @)^^ cfiff9


d;fGt;Dd o; SofDk;df tkl;n adf]lhd tnj eQf vfO{kfO{ cfpg'
ePsf] Joxf]/f hfgsf/L u/fOG5 .
tkl;n
!= tnj —
@= s= ;+= sf]if s§L —
#= n]vfeQf —
$= hDdf tnj —
%= hDdf s= ;+= sf]if s§L —
^= hDdf s§L —
&= hDdf kfpg] —

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.!@.!%

k"j{ :jLs[ltsf] kmf/fd k7fPsf] af/] .

>L ;dGjo dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf Nofj clws[t >L k|ltef >]i7n] lqe'jg ljZjljBfnoaf6


Masters in Education cWoogsf] nflu k"j{ :jLs[ltsf] lgldQ eg{' ePsf]
kmf/fd cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;lxt o;} ;fy k7fOPsf] Joxf]/f
cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
======================
>L k|ltef >]i7 -g]qk|;fb
lwtfn_
Nofj clws[t SofDk;
k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^^.!@.!^

ljbfsf] ljj/0f af/] .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] k=;+= s=k|=d=zf= -#_ r= g+= $&(& ldlt


@)^^.!!.@# sf] kq k|fKt eof] .
of]hgf dxfzfaf6 tnjL sfhdf cfO{ lzIffzf:q ;+sfodf sfo{/t /xL
ldlt @)%%.!!.)! b]lv o; SofDk;df sfhdf vl6O cfpg' ePsL pk k|
zf;s >LdtL ck0ff{ k|wfgn] o; SofDk;df /xFbf lj/fdL ljbf pkef]u
ug'{ ePsf] 5}g / SofDk;df sfhdf v6L cfpFbf tnjL sfhdf g} /xg'
ePsf] x'Fbf ljbfsf] ljj/0f glnO cfpg' ePsf] Joxf]/f klg hfgsf/Lsf
nflu cg'/f]w 5 .
o; ;DaGwdf o; SofDk;af6 k=;=r=g++ %#(.)^^—)^& ldlt
@)^^.)*.)# df To; sfof{nodf kq k7fO;s]sf] Joxf]/f ;d]t
hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.!@.!^

ljZjljBfno ;]jf kbs ;DaGwdf .

lq= lj= lgodfg';f/ k|bfg ul/g] ljZjljBfno bL3{ ;]jf kbssf] nflu
lq= lj= ;]jfdf /xL oxL @)^^ ;fn r}q d;fGt ;Dddf @% jif{ ;]jf
k"/f -:yfoL, c:yfoL, s/f/ ;d]t u0fgf u/L_ x'g] lzIfs÷sd{rf/Lx¿n]
k|zf;gdf ;Dks{ u/L kmf/d e/L @)^& j}zfv & ut] leq a'emfpg
cg'/f]w ul/G5 .

===================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.!@.!^

sfo{ ljj/0f pknJw u/fPsf] af/] .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] k=;+= s=k|=d=zf= -$_ r= g+= $&(^ ldlt


@)^^.!!.@% sf] kq k|fKt eof] . o; SofDk;df sfo{/t >]0fL ljlxg
kbdf sfd ug]{ sd{rf/Lx¿sf] sfo{ ljj/0f lgDg adf]lhd ePsf] Joxf]/f
cg'/f]w 5 .
tkl;n
qm kb gfd sfdsf] ljj/0f
=;=
1. l;= >L lzjk|;fb :jf=zf=lz= ljefudf /xL ;xfos :t/sf] sfd .
rf}lsbf/ l3ld/]
2. l;= lkog >L df]ltjxfb'/ n]vfzfvfdf /xL a}s hfg] tyf cGo cfO kg]
>]i7 { sfd .
3. l;=jf8{ ;]j >L /fdjxfb'/ k/LIff zfvfdf /xL ;xfos :t/sf] sfd u/]sf] .
s v8\sf
4. bIf s'lrsf/ >LdtL gfgLdfof zf}rfno ;kmfOnufot cGo
kf]8]gL ;/;kmfO;DaGwL sfd .
5. jf8{ ;]js >L dw';'bg lji6 KnDq/;Fu ;DalGwt sfd .
6. rf}lsbf/ >L d'/nL du/ rf}lsbf/L sfd .
7. ,, >L ljZjgfy aFu}rfsf] sfd .
s]=;L=
8. ,, >L dx]Gb| rf}lsbf/L sfd .
dxh{g
9. ,, >L k|sfz zfSo lj1fg k|of]uzfnfdf /xL ;xfos :t/sf] sfd .
10. lkog >LdtL lji0f'b]jL k':tsfno zfvfdf /xL ;xfos :t/sf] sfd .
dxh{g
11. ,, >L sfG5f tfdfË rf}lsbf/L sfd .
12. ,, >L ;Ltf/fd lu/L d]n /g/sf] sfd .
13. ,, >L /fdz/0f k/LIff zfvfdf /xL ;xfos :t/sf] sfd .
pk|]tL
14. ,, >L zDe'k|;fb rf}lsbf/L sfd .
clwsf/L
15. efG5] >L sdnjxfb'/ rf}lsbf/L sfd .
yfkf
16. vnf;L >L dx]Gb| vqL rf}lsbf/L sfd .
17. ,, >L hLjg/fh lj1fg k|of]uzfnfdf /xL ;xfos :t/sf] sfd .
kf]v/]n
18. au}r] >LdtL k|zf;g zfvfdf /xL ;xfos :t/sf] sfd .
6+ss'df/L
uf}td
19. s'lrsf/ >L /fds[i0f zf}rfno ;kmfOnufot cGo
kf]8] ;/;kmfO;DaGwL sfd .
20. ,, >LdtL s[i0fb]jL zf}rfno ;kmfOnufot cGo
g]kfnL ;/;kmfO;DaGwL sfd .
21. lkog ;'>L gLn' kf]8] zf}rfno ;kmfOnufot cGo
;/;kmfO;DaGwL sfd .
22. s'lrsf/ >LdtL ;l/tf zf}rfno ;kmfOnufot cGo
g]kfnL ;/;kmfO;DaGwL sfd .

========
===========
=
-g]qk|;fb
lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.!@.!^

:yfgfGt/0fsf] nflu ;xdtL lbOPsf] af/] .

>Ldfg\ SofDk; k|d'vHo",


;"o{gf/fo0f ;Togf/fo0f d/j}tf ofbj ax'd'vL SofDk;,
l;/fxf .

To; SofDk;sf] :gfts tx bf];|f] jif{sf] lzIffzf:q ;+sfo tkm{ z}lIfs


jif{ @)^^.)^& ;d"xsf] SofDk; /f]n g++= %&&.)^% sL 5fqf
nf]sLs'df/L du/n] o; SofDk;df :yfgfGt/0f eO{ cWoog
ug{ kfpmF egL ldlt @)^^.!@.!^ df lgj]bg lbPsf]n]
;Dk"0f{ JolQmut ljj/0f / lgodfg';f/sf] z'Ns ;lxt !% lbgleq
:yfgfGt/0f kq lnO cfPdf lghnfO{ o; SofDk;df k|j]z lbg ;lsg]
Joxf]/f cg'/f]w 5 .

===================
-bfjf z]kf{_
;= SofDk; k|d'v
@)^^.!@.!*

;"rgf k|sflzt ul/lbg] af/] .

>L uf]/vfkq ;+:yfg


wd{ky, sf7df8f}+ .

o; SofDk;sf] Ps]8]lds ejg lgdf{0f sfo{sf] nflu k|fljlws k|:tfj


jf]nkq cfXjfg ;DaGwL ;"rgf o;};fy k7fOPsf] 5 . b}lgs
uf]/vfkqdf b'O{ lbg lj1fkg k|sflzt ul/lbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w
5 . lj1fkg k|sflzt eP kZrft lan k|fKt eP kl5 z'Ns e'QmfgL ul/g]
5.

af]wfy{
=======================
>L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn . SofDk; k|d'v
lqe'jg ljZjljBfno
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxrrn, sf7df8f}
k|fljlws k|:tfj jf]nkq cfXjfg
-k|yd k6s k|sflzt ldlt @)^^.!@.===_
@)^^.!@.====

z}lIfs ejg lgdf{0fsf] k|fljlws k|:tfj af]nkq cfXjfg ul/Psf] af/] .

o; SofDk;df gofF lgdf{0f x'g] z}lIfs ejgsf] nflu sfo{ ug{ Pre

Qualification åf/f af]nkqbftfx¿sf] 5gf}6 ug'{ kg]{ ePsf]n] OR5's


clws[t af]nkqbftfx¿n] o; SofDk;sf] g]kfn a}+s lnld6]8
sflndf6L zfvfdf /x]sf] rNtL vftf g++= )$@—!!—)))%( df ¿=
%,))).— cIf¿kL kfFr xhf/ -lkmtf{ gx'g]_ hDdf u/L SofDk;sf]
n]vf sfp06/af6 af]nkq vl/b u/L lznjGbL ;lxt k|fljlws k|:tfjsf]
af]nkq a'emfpg cfXjfg ul/Psf] 5 .
;DalGwt lgsfodf btf{ ePsf /lhi6««8{ kmd{x¿n] gjLs/0f
ePsf], Eof6df btf{ ePsf / s/ lSno/]G; u/]sf] k|df0fkqx¿ tyf
af]nkq kmf/d -c+u|]hLdf ePsf]_ df pNn]v ePsf ljj/0f tyf ;"rgf
cg';f/sf kqx¿ ;+nUg u/L k]z ug'{ kg]{5 .
af]nkq uf]/vfkqdf k|yd k6s k|sflzt ePsf] ldlt @)^^.!
@.=== n] #) lbgleq cyf{t ldlt @)^&.)!.=== ut] sfof{no
;do leq vl/b ug{ ;lsg]5 .
af]nkq ldlt @)^&.)!.===== ut] ==========
lbgsf] !M)) ah]leq a'emfpg' kg]{5 .
af]nkq ldlt @)^&.)!.===== ut] ========== af/
lbgsf] @M)) ah] SofDk; k|d'vsf] sfof{nodf vf]lng] 5 .
af]nkq :jLs[t ug]{÷gug]{ clwsf/ SofDk;df ;'/lIft /xg]5 .
af]nkq vl/b ug]{, a'emfpg] tyf vf]Ng] lbg ;fj{hlgs labf
k/]df To;sf] ef]lnkN6 x'g]5 .

af]wfy{
=======================
>L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn . SofDk; k|d'v
@)^^.!@.#)

kl/ro kqsf] z'Ns af/] .

>L n]vf sfp06/,


k|eftLo÷lbjf÷/fqL
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

o; SofDk;df cWoog/t 5fq—5fqfx¿sf] nflu On]S6«f]lgS;


ljBfyL{ kl/ro kqsf] Joj:yf ug]{ lg0f{o eP cg';f/ egf{ eO{ ;s]sf
5fq—5fqfsf] nflu ?= &%.— / gofF egf{ x'g]sf] nflu ¿= !)).—
k|lt ljBfyL{ kl/ro kq afkt z'Ns p7fpg x'g ;"lrt ul/G5 .

af]wfy{ tyf sfof{y{


====================
!= >L n]vfzfvf -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn . SofDk; k|d'v

@= k/LIff zfvf, k|eftLo÷/fqL — k/Lro kqsf] nflu kmf/d e08f/


zfvfaf6 k|fKt u/L n]vf
sfp06/af6 /l;b k|fKt eP kZrft
kmd{ e/fO k|fKt ePsf kmd{x¿ e/kfO{
u/fO k|];nfO{ lbg' kg]{5 . tTkZrft
e08f/zfvfaf6 sf8{ a'emL ljt/0f
ug{ ;"lrt ul/G5 .

#= >L ljBfyL{ sNof0f zfvf, lbjf — k/Lro kqsf] nflu kmf/d


e08f/ zfvfaf6 k|fKt u/L n]vf
sfp06/af6 /l;b k|fKt eP kZrft
kmd{ e/fO k|fKt ePsf kmd{x¿ e/kfO{
u/fO k|];nfO{ lbg' kg]{5 . tTkZrft
e08f/zfvfaf6 sf8{ a'emL ljt/0f
ug{ ;"lrt ul/G5 .

$= >L e08f/ zfvf, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .


%= >L :jljo', dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^^.!@.@$

On]S6«f]lgS; kl/ro kq agfpg]] af/] .

;Dk"0f{ lzIfs tyf sd{rf/Lx¿


dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

o; SofDk;df sfo{/t lzIfs tyf sd{rf/Lx¿sf] nflu


On]S6«f]lgS; kl/ro kq agfpgsf nflu ¿= %).— sf] /l;b
n]vf sfp06/af6 lnO kmd{ e/L ldlt @)^&.)!.!) leq k|zf;g
zfvfdf /l;b ;lxt kmd{ a'emfpg x'g cg'/f]w ul/G5 .

af]wfy{
===========================
>L n]vfzfvf -j;Gtk|;fb
k/fh'nL_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
pk k|zf;s
@)^^.!@.!*

cWoog ljbf ;DaGwdf .

>L lzIffWoIfsf] sfof{no,


;dGjo dxfzfvf,
lq= lj= sLlt{k'/

o; SofDk;sf c+u|]hL lzIff ljifosf ;x k|fWofks >L u+uf/fd


uf}tdn] The Commission for Educational Exchange Between the United States and

Nepal (USEF) cGtu{t ;g\ cui6÷;]K6]Da/ @)!) af6 !) b]lv !$


dlxgfsf] nflu ;~rfng x'g] Hubert H. Humphery Fellowship cGtu{t
Leadrship Enhance Program in Teaching English as a Foreign Language in the USA sf
nflu cWoog ljbf dfu ug'{ ePsf]df lq= lj= lgodfg';f/
lghnfO{ cui6 @)!) b]lv xfn ! jif{sf] cWoog ljbf :jLs[ltsf nflu
l;kmfl/; ;fy Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .
;+nUg M Fulbright af6 Fellowship k|bfg ul/Psf] hfgsf/L kq yfg —
@.

===================
====
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.!@.@)

z}lIfs ejg lgdf{0f ;ldlt u7g ul/Psf] af/] .

>L

===================================
=====
================================
======== .

o; SofDk;df z}lIfs ejg lgdf{0f ug{sf] nflu ldlt @)^^.!


@.!( df a;]sf] SofDk; sfo{ ;ldltsf] a}7ssf] lg0f{ofg';f/ lgDg
adf]lhd z}lIfs ejg lgdf{0f ;ldlt u7g ul/Psf] x'Fbf cfjZos
hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w ul/G5 .

z}lIfs ejg lgdf{0f ;ldlt


!= SofDk; k|d'v >L g]qk|;fb lwtfn — cWoIf
@= pk k|f= >L j}s'07k|;fb vgfn — ;b:o
#= pk k|= >L j;Gtk|;fb k/fh'nL — ;b:o
$= lq= lj= O= c= ;+= sG;n6]G;L ;]jfsf
k|d'v jf k|ltlglw -k|fljlws_ — ;b:o
%= n]vf clws[t >L pQdk|;fb ?kfv]tL — ;b:o
af]wfy{
=======================
!= ;fdfGo k|zf;g dxfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
lq= lj=, sLlt{k'/ . SofDk; k|d'v
@= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^^.!@.@$

cltl/Qm ;dodf sfd ug{] af/] .

>L kLtfDa/ kFu]gL


x]8 clzi6]G6
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

tkfO{n] o; SofDk;sf] ;fljs ;dodf sfd ub}{ cfpg' ePsf]df


oxL ldlt @)^^.!@.@% b]lv @)^& cfiff9 d;fGt;Dd sfof{no
v'n]sf lbg ljxfg ^M)) ah]b]lv !)M)) ah];Dd, $ 306f cltl/Qm
sfd ug{' x'g ;"lrt ul/G5 . pQm ;dodf SofDk;sf ;/;kmfO ug]
{ sd{rf/Lx¿ ;Fu ;Dks{ u/L pgLx¿nfO{ SofDk;sf sIffsf]7f,
zf}rfno, k|zf;lgs sfof{no, ljefuLo k|d'vsf sfof{no, :j=lj=o'
sfof{no nufot ;Dk"0f{ sf]7fx¿df ;/;kmfO ug{ nufpg' xf]nf .
cltl/Qm ;dodf sfd u/] afkt tkfO{n] vfhf vr{ kfpg' x'g]5 .

af]wfy{
=====================
!= >L ;xfos SofDk; k|d'v, k|eftLo÷lbjf÷/fqL -
g]qk|;fb lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
#= >LdtL gfgLdfof kf]8]gL, bIf s'lrsf/, dx]Gb|/Tg SofDk;,
tfxfrn .
$= >LdtL s[i0fb]jL g]kfnL, s'lrsf/, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
%= >L /fds[i0f kf]8] , s'lrsf/, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
^= >L ;l/tf g]kfnL, s'lrsf/, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
&= >L gLn" kf]8] , s'lrsf/, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^^.!@.@%

;j{kIfLo a}7sdf pkl:yt x'g] af/] .

o; SofDk;df /x]sf ljleGg ljBfyL{ ;+3÷;+u7g tyf SofDk; k|


zf;gaLr ;d;fdlos ljifoj:t'df ;j{kIfLo j}7s a:g] ePsf]n] lgDg
ldlt, ;do / :yfgdf ;a} ljBfyL{ ;+3÷;+u7gx¿sf cWoIf jf lghsf k|
ltlglwx¿sf] pkl:yltsf nflu ;"lrt ul/G5 .

sfo{qmd
ldlt M @)^^.!@.@( ut] cfOtaf/ .
;do M lbp;f] !M)) ah] .
:yfg M SofDk; k|d'vsf] sfof{no .

af]wfy{
======================
>L :jljo', — ljBfyL{ ;+3÷;+u7gx¿sf cWoIf jf lghsf -
g]qk|;fb lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn k|ltlglwx¿nfO{ pkl:yt u/fOlbg'
x'g . SofDk; k|d'v
@)^^.!@.!)

;f]wkqsf] jfXo k/LIff ;DaGwdf .

>L k|d'vHo" ,
ul0ft ljefu
lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj= sLlt{k'/

o; SofDk;sf] ul0ft lzIff lzIf0f ljefu cGtu{t Pd= P8= bf];|f]


jif{sf SofDk; /f]n g+= #$%.)%( sf ljBfyL{ >L df]xgnfn
vgfnsf] "A Study on the Achievement on Optional Mathematics of Boarder and Day-

Scholar Students of Grade - X" zLif{ssf] ;f]wkq jfXo d"Nof+sgsf] nflu


k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

===================
====
-;fw'/fd cof{n_
;=SofDk; k|d'v
@)^^.!@.!)

;f]wkqsf] jfXo k/LIff ;DaGwdf .

>L k|d'vHo" ,
ul0ft ljefu
lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj= sLlt{k'/

o; SofDk;sf] ul0ft lzIff lzIf0f ljefu cGtu{t Pd= P8= bf];|f]


jif{sf SofDk; /f]n g+= #&*.)%* sf ljBfyL{ >L /f3j
zdf{ clwsf/Lsf] "A Study on the Appropriateness of The Compulsory Mathematics

of Grade - IX" zLif{ssf] ;f]wkq jfXo d"Nof+sgsf] nflu k7fOPsf]


Joxf]/f cg'/f]w 5 .

===================
====

SofDk; k|d'v
@)^^.!@.@%

b/aGbL :jLs[lt af/] .

>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df lzIffzf:q, lj1fg lzIff tyf :jf:Yo zf/Ll/s lzIff ljifodf xfn
tkl;n adf]lhd lzIfs ;+Vof tyf ljBfyL{ ;+Vofsf] cfwf/df ;fKtflxs
sIffef/ ePsf] sf/0f pko'{Qm ljifox¿df %.% lzIfs cfjZos ePsf]
x'Fbf lzIf0f ;xfos kbsf] yk b/aGbL :jLs[ltsf nflu Joxf]/f cg'/f]w
ub{5' .
o; ;DaGwdf o; SofDk;af6 r= g+= &)(.)^^—)^& ldlt @)^^.)
(.@# df klg cg'/f]w u/L >Ldfg\ ;dIf kqfrf/ ePsf] Joxf]/f
:d/0ffy{ k'gM cg'/f]w ub{5' .
tkl;n
qm ljifo sfo{/t lzIfs ; ;fKtflxs s}lkmot
=; +Vof sIffef/
+=
! lzIffzf:q @^ $^% y]l;; ;'kl/j]If0faf
x]s
@ :jf:Yo tyf zf/Ll/s !& #!%
lzIff
# lj1fg lzIff !) @#) xfn @ hgf
lzIfsn] cjsfz k|
fKt ug'{ ePsf]
af]wfy{
=====================
!= >Ldfg\ lzIffWoIfHo"
g]qk|;fb lwtfn_
lzIffWoIfsf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/
SofDk; k|d'v
@= >Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >Ldfg\ 8LgHo",
lzIffzf:q ;+sfo, lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L k|d'vHo",
cg'udg ;ldltsf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/ .
@)^^.!@.@%

b/aGbL af/] .

>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df lj1fg lzIff ljifo cWofkg ub}{ cfpg' ePsf k|


fWofks !, ;xk|Wofks ! n] xfn}dfq pd]/sf] sf/0f cjsfz k|fKt ug'{
ePsf] tyf lj1fg lzIff ljifodf sIffef/ a9L ePsf] sf/0f cltl/Qm sIff
;d]t lbO sIff ;~rfng u/L /xg' k/]sf] x'Fbf lj1fg lzIff ljifodf % j6f
lzIf0f ;xfos kb cTofjZos ePsf]n] yk b/aGbL :jLs[ltsf nflu Joxf]/f
cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=====================
!= >Ldfg\ lzIffWoIfHo"
g]qk|;fb lwtfn_
lzIffWoIfsf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/
SofDk; k|d'v
@= >Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >Ldfg\ 8LgHo",
lzIffzf:q ;+sfo, lq= lj=, sLlt{k'/ .
@)^^.!@.@%

b/aGbL af/] .

>Ldfg\ lzIffWoIfHo",
lzIffWoIfsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df lj1fg lzIff ljifo cWofkg ub}{ cfpg' ePsf k|


fWofks !, ;xk|Wofks @ n] xfn}dfq pd]/sf] sf/0f cjsfz k|fKt
ug'{ ePsf] tyf lj1fg lzIff ljifodf sIffef/ a9L ePsf] sf/0f cltl/Qm
sIff ;d]t lbO sIff ;~rfng u/L /xg' k/]sf] x'Fbf lj1fg lzIff ljifodf #
j6f lzIf0f ;xfos kb cTofjZos ePsf]n] lgo'lQmsf] :jLs[ltsf nflu
Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=====================
!= >Ldfg\ pks'nkltHo"
-g]qk|;fb lwtfn_
pks'nkltsf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/
SofDk; k|d'v
@= >Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >Ldfg\ 8LgHo",
lzIffzf:q ;+sfo, lq= lj=, sLlt{k'/ .
@)^^.!@.@%

k':tsfno zfvf sDKo'6/fOh ug]{ af/] .

>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df lzIffzf:q ;+sfo cGtu{t k|jL0ftf k|df0fkq txb]lv


:gftsf]Q/ tx ;Ddsf] cWoog cWofkg x'g] u/]sf] / sl/j !),)))
ljBfyL{x¿ cWoog/t /x]sf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .
o; SofDk;sf] k':tsfno zfvf k|eftLo, lbjf tyf /fqL l;ˆ6df
;~rfng x'g]u/]sf] 5 . k':tsfnonfO{ Jojl:yt, lgoldt, kf/bzL{,
l56f] 5l/tf] tyf ;dofg's'n agfpg sDKo'6/ l;i6ddf n}hfg lgtfGt
cfjZos ePsf] x'Fbf @% yfg sDKo'6/x¿ tyf lgDgfg';f/sf cGo
cfjZos sfo{x¿sf] nflu hDdf ¿= !#,@%,))).— pknJw u/fOlbg]
Joj:yfsf nflu >Ldfg\ ;dIf ;fb/ cg'/f]w ub{5' .
tkl;n
!= sDKo'6/ — @% yfgsf] nflu ¿= $),))).— sf b/n] hDdf
¿= !),)),))).—
@= o'=kL=P;= — @% yfgsf] nflu ¿= &,))).— sf b/n] hDdf
¿= !,&%,))).—
#= k|f]u|fd vl/b ug{ ¿= &
%,))).—
$= xfn sfo{/t ^ hgf sd{rf/Lx¿sf] tflndsf] nflu nfUg] sl/j ¿=
&%,))).—
hDdf¿= !#,@%,))).—

af]wfy{
=====================
!= >Ldfg\ lzIffWoIfHo"
g]qk|;fb lwtfn_
lzIffWoIfsf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/
SofDk; k|d'v
@= >Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >Ldfg\ 8LgHo",
lzIffzf:q ;+sfo, lq= lj=, sLlt{k'/ .

@)^^.!!.@$

;Dks{ /fVg cfpg] af/] .

>L Ozfg sDKo'6]s,


gofF afg]Zj/, sf7df8f}+ .

o; SofDk;df sDKo'6/ vl/b ug{ sf]6]zg dfu ul/Psf]df k|fKt ePsf


sf]6]zg dWo] To; kmd{sf] sf]6]zg -!—(_ sf] /sd t'ngfTds ¿kdf
sd ePsf]n] ldlt @)^^.!@.@@ df a;]sf] SofDk; sfo{ ;ldltsf]
a}7sn] To; kmd{sf] sf]6]zg :jLs[t u/]sf]n] & lbg leq SofDk;
k|zf;gdf ;Dks{ /fVg cfpg' x'g ;"lrt ul/G5 .
af]wfy{
=====================
!= >L n]vf zfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@= >L e08f/ zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^^.!@.@^

ljBfyL{ ;x'lnot af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns"b zfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] z}= j= @)^^.)^& :gfts tx t];|f] jif{, SofDk; /f]n


g+= *#$.)^$ sf ljBfyL{ /fds[i0f rf}w/Ln] lq= lj= lzIf0f
c:ktfndf pkrf/ ;xof]u kfpgsf] nflu lgj]bg k]z u/] cg';f/ lgh
ljBfyL{nfO{ ;xof]u pknAw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu lghsf]
lgj]bg ;+nUg u/L l;kmfl/; ;fy Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.!@.@&

sfo{qmddf ;xefuL x'g hfg] af/] .

>L ljZjnIdL cdfTo


;x k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

;fgf]l7dL SofDk;, ;fgf]l7dL, eQmk'/sf] k=;=r=g+=


*^*.)^^.)^& ldlt @)^^.!@.@# sf] kqfg';f/ To; SofDk;df x'g
uO/x]sf] "Cultural of Inquiry" ljifos @ lbg] ;]ldgf/ b]xfosf] ldlt,
;do / :yfgdf x'g] ePsf]n] pQm sfo{qmdsf] ;xeflu x'g hfg x'g
cg'/f]w 5 .

sfo{qmd
ldlt M @)^^.!@.#) / #! ut]
;do M !)M#) ah] .
:yfg M SofDk;sf] uf]n3/ .

af]wfy{
=======================
>L ;fgf]l7dL SofDk;,
-bfjf z]kf{_
;fgf]l7dL, eQmk'/ .
;=SofDk; k|d'v
@)^^.!
@.@(

:yfgfGt/0f ;xdtL af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

>L k|tfk :d[lt sn]h, nfld8fF8f — ^, l;+u6L, bf]nvfsf] ldlt


@)^^.!@.@$ sf] :yfgfGt/0f ;xdtL kqfg';f/ xfn o; SofDk;sf]
z}= j= @)^^.)^&, :gfts tx bf];|f] jif{df cWoog/t 5fq
===============================
-SofDk; /f]n g+++= =======.)^%_ n] >L k|tfk :d[lt
sn]h, nfld8fF8f — ^, l;+u6L, bf]nvfdf :yfgfGt/0f x'g lgj]bg
lbPsfn] nflu cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy Joxf]/f cg'/f]w
ub{5' .

=======================

SofDk; k|d'v
@)^&.)!.)@

:yfgfGt/0f ;xdtL af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

>L slknj:t' ax'd'vL SofDk;, tf}lnxjf, slknj:t'sf] k=;+=r=g+


+= #$#.)^^—)^&, ldlt @)^^.!@.@@ sf] :yfgfGt/0f ;xdtL
kqfg';f/ xfn o; SofDk;sf] z}= j= @)^^.)^&, :gfts tx bf];|f]
jif{df cWoog/t 5fq Clif/fh e';fn -SofDk; /f]n g+++= @!.)^%_
n] >L slknj:t' ax'd'vL SofDk;, tf}lnxjf, slknj:t'df :yfgfGt/0f
x'g lgj]bg lbPsfn] nflu cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy Joxf]/f
cg'/f]w ub{5' .

=====================
-bfjf z]kf{_
;=SofDk; k|d'v
@)^^.!@.#)

j[l4 z'Ns ;DaGwdf .

lqe'jg ljZjljBfno4f/f xfn} j[l4 ul/Psf] z'Ns ;DaGwdf o;


SofDk;sf] :gfts txdf bf];|f] tyf t];|f] jif{df egf{sf] nflu j[l4
z'Ns glng ljBfyL{x¿af6 s]xL ;dob]lv SofDk;sf] n]vf zfvf tyf
k/LIff zfvfdf tfnfjGbL ePsf] ;DaGwdf ljBfyL{x¿sf]
lxtnfO{ Wofgdf /fvL ljZjljBfnosf] z'Ns j[l4 ;DaGwdf lq= lj=
sf] lg0f{o cg';f/ cGo cf+lus SofDk;x¿df eP cg';f/ x'g] u/L o;
SofDk;df xfn k'/fg} z'Ns cg';f/ bf];|f] / t];|f] jif{df egf{ lnOg]
ePsf] Joxf]/f ;DalGwt ljBfyL{x¿sf] hfgsf/Lsf nflu ;"lrt ul/G5 .

af]wfy{
=====================
!= >Ldfg\ pks'nkltHo"
-g]qk|;fb lwtfn_
pks'nkltsf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/
SofDk; k|d'v
@= >Ldfg\ lzIffWoIfHo"
lzIffWoIfsf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/
#= >Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >Ldfg\ 8LgHo",
lzIffzf:q ;+sfo, lq= lj=, sLlt{k'/ .
%= >L n]vfzfvf
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
^= >L :jljo'
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^^.!@.#)

sfo{ cfb]z lbOPsf] af/] .

>L Ozfg sDKo'6]s,


gofF afg]Zj/, sf7df8f}+ .

o; SofDk;df sDKo'6/ vl/b ug{ sf]6]zg dfu ul/Psf]df k|fKt


ePsf sf]6]zg dWo] To; kmd{sf] sf]6]zg -!—(_ sf] /sd t'ngfTds
¿kdf sd ePsf]n] ldlt @)^^.!@.@@ df a;]sf] SofDk; sfo{
;ldltsf] a}7sn] To; kmd{sf] sf]6]zg :jLs[t u/]sf]n] ;+nUg lni6
adf]lhd sDKo'6/ vl/b ug{ of] sfo{ cfb]z lbOPsf] 5 .

af]wfy{
=====================
!= >L n]vf zfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@= >L e08f/ zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^&.)!.)@

btf{ ug]{ af/] .

o; SofDk;df sfo{/t /x]sf ljleGg ljBfyL{ ;+3÷;


+u7gsf] OsfO ;ldlt, sfo{ ;ldlt cflbn] cf—cfˆgf] s]Gb|Lo
;ldltsf] k|d'v kbflwsf/Laf6 l;kmfl/; ul/Psf] k|dfl0ft
kq;lxt cf—cfˆgf] ;ldltsf] btf{ !% lbg leq u/fpg' x'g
;DalGwt ;a} ljBfyL{ ;+3÷;+u7gx¿nfO{ ;"rgf ul/G5 .

af]wfy{
=====================
>L :jljo' -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^&.)!.)#

bL3{ ;]jf kbssf nflu kmf/fd k7fPsf] af/] .

>L k|d'vHo",
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df sfo{/t /xg' ePsf lgDg lnlvt lzIfsx¿n] ldlt @)^^.!


@ d;fGt ;Dd lq= lj= ;]jfdf @% jif{ ;]jf k"/f ug'{ x'g] ePsf]
x'Fbf bL3{ ;]jf kbssf] nflu kmf/d e/fO cfjZos Joj:yfsf nflu
l;kmfl/; ;fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .
tkl;n
!= ;x k|fWofks >L dbfn;f l;+
@= ;x k|fWofks >L ;'lgtf sfsL{ rf}xfg
#= ;x k|fWofks >L k"0f{dfg dxh{g
$= ;x k|fWofks >L /d]zdfg sdf{rfo{
%= ;x k|fWofks >L k'ikf s0f{
^= ;x k|fWofks >L cg'ks'df/ >]i7
&= ;x k|fWofks >L zzLk|;fb pkfWofo
*= ;x k|fWofks >L dL/f >]i7
=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)!.)%

:yfgfGt/0f ;xdtL af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

>L /fKtL aaO{ ax'd'vL SofDk;, t'n;Lk'/, bf8sf] k=;+=r=g+


+= #%*.)^^—)^&, ldlt @)^^.!@.@^ sf] :yfgfGt/0f ;xdtL
kqfg';f/ xfn o; SofDk;sf] z}= j= @)^^.)^&, :gfts tx bf];|f]
jif{df cWoog/t 5fqf >[hgf e08f/L -SofDk; /f]n g+++=
^($.)^%_ n] >L /fKtL aaO{ ax'd'vL SofDk;, t'n;Lk'/, bf8df
:yfgfGt/0f x'g lgj]bg lbPsfn] nflu cfjZos Joj:yfsf nflu
l;kmfl/;;fy Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

=====================
-bfjf z]kf{_
;=SofDk; k|d'v
@)^&.)!.)%

5fqj[lQ tyf lgz'Nsj[lQ af/] .

>Ldfg\ 8LgHo",
8Lgsf] sfof{no,
lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lqe'jg ljZjljBfnon] ljBfyL{x¿sf] z'Ns /sddf j[l4 u/]] kZrft


lzIffzf:q ;+sfosf ljleGg tx / jif{df 5fqj[lQ tyf lgz'Nsj[lQ k|bfg
ug]{ ;DaGwdf ;d:of b]lvPsf] x'Fbf Joxf]/f cg'/f]w 5 .
SofDk;af6 lgodfg';f/ h]x]Gbf/ 5fqj[lQ tyf lgz'Nsj[lQ ljt/0f
ubf{ ljBfyL{x¿n] jflif{s k/LIffdf k|fKt u/]sf] c+ssf cfwf/df
tf]lsPsf] sf]6f;Dd 5fqj[lQafkt k|lt ljBfyL{ ¿= @))).— / To;kl5
lgz'Nsj[lQcGtu{t lzIf0f z'Ns afkt lnOPsf] /sd lkmtf{ ug]
{ ul/Psf]df lq= lj= z'Ns j[l4 kZrft 5fqj[lQ eGbf lgz'Nsj[lQsf]
/sd a9L x'g] ePsf] tyf 5fqj[lQsf] /sd Go"g b]lvPsf] sf/0f
5fqj[lQ tyf lgz'Nsj[lQ aLrsf] cGt/nfO{ ldnfg ug{ cfjZos
b]lvPsf] x'Fbf ;DalGwt If]qdf kqfrf/ ul/lbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=====================
!= >Ldfg\ pks'nkltHo"
-g]qk|;fb lwtfn_
pks'nkltsf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/
SofDk; k|d'v
@= >Ldfg\ lzIffWoIfHo"
lzIffWoIfsf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/
#= >Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L n]vfzfvf
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^&.)!.)^

hf] h;;Fu ;DaGw 5 .

o; SofDk;sf] z}=j= @)^%.)^^ ;d"x :gfts tx k|yd jif{df


egf{ ePsf Sof=b=g++= !%%@.)^% sf 5fq /fd/fh kf7sn]
pQm txdf egf{ x'Fbf ;Ssn dfOu|];g g} a'emfPsf] / pQm
dfOu|];g lq= lj= btf{ kmf/d eg{sf] nflu lq= lj= k/LIff
lgoGq0f sfof{nodf k7fOPsf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

====================
-bfjf z]kf{_
;= SofDk; k|d'v
@)^&.)!.)^

ejg lgdf{0f af/] .

>L dfggLo cy{ dGqLHo",


lglh ;lrjfno,
g]kfn ;/sf/,
cy{ dGqfno, sf7df8f}+ .

g]kfn ;/sf/sf] cf= j= @)^^.)^& sf] ah]6df Joj:yf eP cg';f/ o;


SofDk;df ejg lgdf{0fsf] nflu ¿= !,)),)),))).— -Ps s/f]8_ lgsf;f
eP cg';f/ ejg lgdf{0fsf] nflu nut, Oi6d]6, gS;f l8hfog, lk|
Sjflnkms]zgsf] sfo{ eO/x]sf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .
SofDk;af6 lgdf{0f ug{ nfu]sf] z}lIfs ejgsf] nfut sl/j ¿=
^,)),)),))).— -5 s/f]8_ sf] x'g] ePsf] / ejgsf] nflu SofDk;df
ljBfyL{af6 p7fOPsf] ¿= !,)),)),))).— ;d]t ;xof]u ePsf]df klg
cem} /sd gk'u x'g] ePsf] x'Fbf ejg lgdf{0fsf nflu yk /sd
lgsfzf kfpg >Ldfg\ ;dIf cg'/f]w ub{5' .

====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)!.)^

ejg lgdf{0f af/] .

>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

g]kfn ;/sf/sf] cf= j= @)^^.)^& sf] ah]6df Joj:yf eP cg';f/ o;


SofDk;df ejg lgdf{0fsf] nflu ¿= !,)),)),))).— -Ps s/f]8_ lgsf;f
eP cg';f/ ejg lgdf{0fsf] nflu nut, Oi6d]6, gS;f l8hfog, lk|
Sjflnkms]zgsf] sfo{ eO/x]sf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .
SofDk;af6 lgdf{0f ug{ nfu]sf] z}lIfs ejgsf] nfut sl/j ¿=
^,)),)),))).— -5 s/f]8_ sf] x'g] ePsf] / ejgsf] nflu SofDk;df
ljBfyL{af6 p7fOPsf] ¿= !,)),)),))).— ;d]t ;xof]u ePsf]df klg
cem} /sd gk'u x'g] ePsf] x'Fbf ejg lgdf{0fsf nflu yk /sd
lgsfzf kfpg >Ldfg\ ;dIf cg'/f]w ub{5' .

====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)@.@$

;?jf ;xdtL ;DaGwdf .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj, sLlt{k'/ .

wgs'6f ax'd'vL SofDk; wgs'6faf6 ldlt @)^^.)$.)! b]lv o;


SofDk;df a]tnjL sfhdf cfO{ sfo{/t /xg' ePsL z}lIfs of]hgf tyf
Joj:yfkg ljifosL pk k|f= >LdtL ;Ltfs'df/L v8\sfn] pQm
SofDk;af6 o; SofDk;df z}lIfs of]hgf tyf Joj:yfkg ljifosf] l/Qm
b/jGbLdf ;?jf kfpg cg'/f]w u/L lbg' ePsf] x'Fbf lghnfO{ ;?jf eO
cfpg ;xdtL k|bfg ul/Psf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

========
===========
=
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)@.@$

d"Nof+sg ;ldlt u7g ul/Psf] af/] .

>L

===================================

================================
===

o; SofDk;df /x]sf ;/ ;fdfg tyf kmlg{r/x?dWo] sfd gnfUg] dWo]


s]xL ;fdfgsf] vl/b d"No gePsf] x'Fbf vl/b d"No gePsf] ;fdfgsf]
d"No lgwf{/0f ug{ lgDg adf]lhd ;ldlt u7g ul/Psf] 5 . d"No
lgwf{/0f u/L & lbgleq cfjZos ljj/0f leq k]z ug{ cg'/f]w 5 .

d"Nof+sg ;ldlt — @)^&


!= ;xfos SofDk; k|d'v >L bfjf z]kf{ — ;+of]hs
@= ;x k|zf;s >L j;Gtk|;fb k/fh'nL — ;b:o
#= n]vf clws[t >L pQdk|;fb ?kfv]tL — ;b:o
$= e08f/ clws[t >L lzjk|;fb b'jf8L — ;b:o ;lrj

af]wfy{
=======================
!= >L n]vfzfvf, -
g]qk|;fb lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >L e08f/zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^&.)@.@$

z}lIfs ejgsf] ah]6 Joj:yf ;DaGwdf .

>L ejg lgdf{0f tyf ;Def/ l8lehg sfof{no,


cgfdgu/, sf7df8f}++ .

o; SofDk;sf] xftfdf åGåsfndf ad la:kmf]6g eO{ Ifltu|:t


ePsf] ejgsf] :yfgdf gofF z}lIfs ejg lgdf{0f ug'{kg]{ ePsf]
x'Fbf gofF lgdf{0f x'g] z}lIfs ejgsf] nflu ;+nUg gS;f cg';f/
nfut Oi6d]6 tof/ u/L ah]6 Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' . o;
ljifodf zflGt tyf k'glg{df0f dGqfno;Fu ejg lgdf{0fsf nflu eP
u/]sf sfdsf] k|ltlnlk o;};fy ;+nUg ul/Psf] 5 .

========================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)@.@%

:jLs[lt af/] .

>Ldfg\ lzIffWoIfHo",
lzIffWoIfsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
o; SofDk;df lgDg lnlvt ljifosf tkl;n adf]lhdsf lzIf0f tkm{sf
kbx¿ xfn l/Qm /x]sf] Joxf]/f cg'/f]w 5 . SofDk;df ljBfyL{ ;+Vofsf]
cfwf/df sIffef/ cg';f/ lzIfs gePsf] x'Fbf pNn]lvt ljifosf kbx¿df
lzIf0f ;xfos kbdf s/f/ ;]jfdf lgo'lQm ug{ cTofjZos ePsf]]n]
s/f/ ;]jfdf lgo'lQm ug{ :jLs[lt kfpg ljgd| cg'/f]w ub{5' .
xfn l/Qm ePsf ljifout kbx¿ M
!= lzIffzf:q tkm{sf] l/Qm lzIf0f ;xfos kb –!
@= lzIffzf:q tkm{sf] l/Qm pk k|f= kb –*
#= hg;+Vof lzIff tkm{sf] l/Qm pk k|f= kb –!
$= hg;+Vof lzIff tkm{sf] l/Qm lzIf0f ;xfos kb –@
%= lj1fg lzIff tkm{ l/Qm k|fWofks kb –!
^= lj1fg lzIff tkm{ l/Qm ;x k|fWofks kb –!
&= lj1fg lzIff tkm{ l/Qm ;xfos k|fWofks kb – !
*= lj1fg lzIff tkm{ l/Qm k|lzIfs kb –!
hDdf l/Qm kb – !^ j6f
SofDk;sf] xfn ljifout sIffef/ tyf sfo{/t lzIfs ;+Vof M
ljifo sIffef/ xfn sfo{/t lzIfs ;+Vof
lzIffzf:q $^% @^
lj1fg lzIff @#) !)
:jf= zf= lzIff #!% !&
hg;+Vof lzIff @%) ^
SofDk;sf] cfjZostf cg';f/ pko'{Qm kbx¿af6 k"lt{ ug]{ u/L
lgDg ljifosf lgDg kb k"lt{ ug]{ :jLs[ltsf nflu Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .
;fy} SofDk;df l/Qm /x]sf] lzIffzf:q ljifosf] pk k|f= kb–$ s6f}lt u/L
zf/Ll/s lzIff ljifodf kl/0ft u/L kb k"lt{ ug]{ :jLs[ltsf nflu ;d]t Joxf]/f
cg'/f]w ub{5' .
!= lzIffzf:q ljifo – lzIf0f ;xfos kb –$
@= zf/Ll/s lzIff – lzIf0f ;xfos kb –$
#= lj1fg lzIff – lzIf0f ;xfos kb –$
$= hg;+Vof lzIff – lzIf0f ;xfos kb –$
!^ hgf ====================
-g]qk|;fb lwtfn_
@)^&.)@.@%

gfdfjnL pknJw u/fPsf] af/] .

>L k|d'vHo",
;fdfGo k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] r= g++= @*$.)^^–)^& ldlt @)^&.)@.!* sf]


kq k|fKt eO Joxf]/f cjut eof] .
lqe'jg ljZjljBfnosf] %! cf}+ jflif{s lbj; ;df/f]x ldlt @)^&
>fj0f $ ut]sf] k"j{ tof/Lsf] nflu o; SofDk;df sfo{/t /xg' ePsf k|
fWofksx¿sf] gfdfjnL tyf lzIfs Pj+ clws[t :t/sf sd{rf/Lx¿sf] ;
+Vof pNn]v u/L kmf/d e/L o;};fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

========
===========
=
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)@.@^

:yfgfGt/0f ;xdtL af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

>L lqk'/f SofDk;, gfDb' – #, bf]nvfsf] r= g++ !^.)^^—^&


ldlt @)^^.!).@! sf] ;xdtL kqfg';f/ xfn o; SofDk;sf] z}= j=
@)^&.)^*, :gfts tx bf];|f] jif{ -SofDk; /f]n g++ %!!.)^%_ df
cWoog/t 5fqf sljtf bfxfnn] >L lqk'/f SofDk;, gfDb' – #,
bf]nvfdf :yfgfGt/0f x'g rfx]sL]n] ;f] sf nflu cfjZos Joj:yfsf nflu
Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

=======================

SofDk; k|d'v
@)^&.)@.@^

5fqf 5fqj[lQsf] 5'6 kmf/d k7fPsf] af/] .

>L lhNnf lzIff sfof{no,


sf7df8f}+ .

ljZjljBfno cg'bfg cfof]usf] g]kfn ;/sf/, lzIff dGqfnoaf6 :jLs[t


sfo{qmd / ah]6 cg';f/ ljZjljBfno÷SofDk;x¿df cWoog/t
5fqfx¿nfO{ 5fqj[lQ k|bfg ug]{ sfo{qmd cGtu{t /
ljZjljBfno÷SofDk;df :gfts tx k|yd tyf bf];|f] jif{df cWoog/t
5fqfx¿df cfj]bg kmf/d dfu] cg';f/ o; SofDk;df cWoog/t
5fqfx¿n] e/]sf kmf/d To; sfof{nodf k7fOPsf]df kmf/d eg{ 5'6
x'g] :gfts tx k|yd jif{sL 5fqf ;'j]Iff kf7sn] e/]sf] 5'6 kmf/d
cfjZos Joj:yfsf nflu k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=======================
>L ljZjljBfno cg'bfg cfof]u
;fgf]l7dL, eQmk'/
SofDk; k|d'v
@)^&.)@.@^

clgjfo{ cjsfzsf] ljj/0f k7fOPsf] af/] .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df xfn sfo{/t bIf s'lrsf/ >L gfgLdfof kf]8]gL


SofDk;sf] /]s8{ cg';f/ pd]/sf] sf/0f ldlt @)^&.)&.@^ ut]b]lv
clgjfo{ cjsfz k|fKt ug'{ x'g] ePsf] x'Fbf lgod adf]lhd
eg'{ ePsf] cjsfz ljj/0f kmf/d yfg Ps, cfjZos Joj:yfsf nflu o;};fy
k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)@.@^

/flhgfdf :jLs[t ul/kfpFm .

>Ldfg /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf hg;+Vof lzIff ljifosf pk k|fWofks >L ljgf]b


g]kfnn] c;fwf/0f ;d:ofo'Qm kfl/jfl/s tyf 3/fo;L kl/l:yltsf] sf/0f
lq= lj= ;]jfdf lg/Gt/tf lbg Hofb} sl7gfO ePsf]n] tTsfn nfu"
x'g] u/L pQm kbaf6 /flhgfdf :jLs[t ul/lbg ldlt @)^^.)&.)& df
lgj]bg k7fpg' ePsf] x'Fbf pQm lgj]bg cfjZos Joj:yfsf nflu
l;kmfl/;;lxt o;};fy k7fOPsf] 5 . lgh g]kfn;Fu SofDk;df n]gb]g
afFsL g/x]sf] Joxf]/f ;d]t hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=======================
!= >L n]vfzfvf, -
g]qk|;fb lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >L ljgf]b g]kfn,
s';'GtL, nlntk'/ .
@)^&.)@.@^

tnj e'QmfgL ;DaGwdf .

>L k/LIff lgoGq0f sfof{no,


lq= lj=, aNv" .

pko'{Qm ;DaGwdf To; sfof{nosf] ;x k/LIff lgoGqs kbdf


lgo'lQm kfO o; SofDk;sf] qmdzM k=;+=r=g+
+= !)*$.)^^–)^&, ldlt @)^&.)@.)$ tyf k=;+=r=g+
+= !)*#.)^^–)^&, ldlt @)^&.)@.)$sf] kq;fy To; sfof{nodf
/dfgf x'g' ePsf ;x k|fWofks >L gLndl0f kf]v/]n tyf pk k|
fWofks >L j}s'07k|;fb vgfnsf] tnj e'QmfgL ljj/0f lgDgfg';f/
ePsf] Joxf]/f cfjZos sfof{y{ cg'/f]w ub{5' .
tkl;n
ljj/0f >L gLndl0f >L a}s'07k|;fb
kf]v/]n vgfn
dfl;s tnj 18,950.– 16,785.–
dfl;s eQf 1,550.– 1,550.–
dfl;s cfos/ s§L 534.– 348.–
dfl;s ;~rosf]if ;fk6L s§L 3000.–
gf=n= sf]if s§L 1,895.–
8]9 jif]{ C0f ;fFjf 4,737.50
8]9 jif]{ C0f Jofh -@)^& 631.67
Ho]i7sf] nflu_
dfl;s 36\g] Jofhb/ 19.74
tnj k]ZsL afFsL 5,400.– 4,850.–
tnj k]ZsL afktsf] /sd s§L u/L o; SofDk;df k7fO ;xof]u ul/lbg'
x'g cg'/f]w ub{5' .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v

@)^&.)@.@*

tnj e'QmfgL ;DaGwdf .

>L k/LIff lgoGq0f sfof{no,


lq= lj=, aNv" .

pko'{Qm ;DaGwdf To; sfof{nosf] ;x k/LIff lgoGqs kbdf


lgo'lQm kfO o; SofDk;af6 /dfgf x'g' ePsf ;x k|fWofks >L
gLndl0f kf]v/]n tyf pk k|fWofks >L j}s'07k|;fb vgfnsf] @)^&
j}zfv d;fGt;Ddsf] tnj eQf o; SofDk;af6 e'QmfgL ePsf] x'Fbf
@)^& h]i7 ! ut]b]lvsf] tnj eQf To;} sfof{noaf6 e'QmfgL
ul/lbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)@.@%

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>L k/LIff lgoGq0f sfof{no,


lq= lj=, aNv" .

o; SofDk;df @)^# ;fndf aL= P8= k|yd jif{df egf{ eO


@)^$ ;fnsf] aL= P8= k|yd jif{ -k/LIff l;= g+++= @!%(^_
sf] k/LIff lbPsL 5fqf 5fqf ljdnf s8]n -lq=lj= btf{ g++= (–@–
%(%–!–@))^_ sf] pQm txsf] glthf k|sflzt x'Fbf dfs{l;6df ljdnf
s8]n (BIMALA KANDEL) x'g' kg]{df ljdn s8]n (BIMAL KANDEL) pNn]v
eO cfPsf]n] gfd ;RofO glthf k|sflzt ul/lbg] Joj:yfsf nflu
l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .
@)^&.)@.@&

;l~rt labf tyf ;'ljwfsf]] /sd lgsf;f af/] .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df k|fWofkg/t /xg' ePsf ;x k|fWofks >L


zf/bf/d0f g]kfnn] pd]/sf] sf/0f ldlt @)^&.)!.===== ut]b]lv
cjsfz k|fKt ug'{ ePsf] x'Fbf pxfFn] kfpg] cf}ifwf]krf/ ;'ljwf,
;~rosf]if tyf lq=lj= lgodfg';f/ kfpg] cGo /sd pknJw u/fO lbg]
Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' . lgh g]kfnn] rfn' cf= j=
@)^^.)^& df dfl;s tnj ¿= !*,&@).— vfOkfO cfpg' ePsf] /
lghsf] sd{rf/L ;~rosf]if qmdf+s !!^#& /x]sf] tyf pxfFsf]
lj/fdL ljbf #!# !÷@ -tLg ;o t]x| / cfwf lbg_ lbg /]s8{df ;l~rt
b]lvPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .
pxfF;Fu SofDk;sf] s'g}] n]gb]g afls aSof}tf g/x]sf]
Joxf]/f ;d]t cg'/f]w 5 .

af]wfy{
========================
!= >L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >L zf/bf/d0f g]kfn
sf7df8f}+ .
@)^&.)@.@&

:yfgfGt/0f ;xdtL af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

>L zlxb ax'd'vL SofDk;, /fdk'/, kfNkfsf] k= ;+= r= g+


+ !)!.)^^—^& ldlt @)^&.)!.!@ sf] ;xdtL kqfg';f/ xfn o;
SofDk;sf] z}= j= @)^&.)^*, :gfts tx bf];|f] jif{ -SofDk; /f]n
g++ !(^%.)^%_ df cWoog/t 5fqf ;fljqf vgfnn] >L zlxb
ax'd'vL SofDk;, /fdk'/, kfNkfdf :yfgfGt/0f x'g rfx]sL]n] ;f] sf
nflu cfjZos Joj:yfsf nflu Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

=======================

SofDk; k|d'v
@)^&.)@.@*

xflh/ k7fPsf] af/] .

>L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

n]vfkfn >L k|]d/Tg zfSosf] ldlt @)^^ >fj0f ! ut]b]lv @)^^


kmfNu'0f * ut];Dd lgDg cg';f/ xflh/L ljj/0f ePsf] Joxf]/f cg'/f]w
5.

!= ldlt @)^^ >fj0f dlxgf – @ lbg xflh/L


@= ldlt @)^^ >fj0f dlxgf – #) lbg 3/ ljbf
#= ldlt @)^^ efb| dlxgf – #! lbg 3/ ljbf
$= ldlt @)^^ cflZjg dlxgf – #! lbg 3/ ljbf
%= ldlt @)^^ sflt{s dlxgf – @( lbg 3/ ljbf
^= ldlt @)^^ d+lz/ dlxgf – #) lbg 3/ ljbf
&= ldlt @)^^ kf}if dlxgf – #) lbg 3/ ljbf
*= ldlt @)^^ df3 dlxgf – @@ lbg 3/ ljbf
(= ldlt @)^^ df3 dlxgf – & lbg lj/fdL ljbf
!)= ldlt @)^^ kmfNu'0f dlxgf – * lbg lj/fdL ljbf
==========================
-j;Gtk|;fb k/fh'nL_
;x k|zf;s
@)^&.)@.@*

:jLs[lt af/] .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

;+v'jfzef lhNnf kfª\df — $, :yfoL 3/ eO xfn sf=d=g=kf= —


#, 1fg]Zj/, sf7df8f}+ a:g] >L zf/bf zdf{ ltlD;gfn] o; SofDk;df
;x k|fWofks kbsf] b/jGbL vfnL ePsf] hfgsf/L x'g cfPsf]n] pQm
b/jGbLaf6 tnj vfg] u/L lzIf0f ;xfos kbdf s/f/ ;]jfdf /xL ;]jf ug]
{ cj;/ ldnfOlbg' x'g cg'/f]w ub{5' egL cfˆgf] of]Uotf tyf
gful/stfsf] k|df0fkqx¿sf] k|dfl0ft k|ltlnlk ;+nUg u/L
lbg'ePsf] ;Ssn} lgj]bg cfjZos Joj:yfsf nflu k7fOPsf] Joxf]/f
cg'/f]w ub{5' .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)@.@*

Hffgsf/L k7fPsf] af/] .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] k=;+=kmf=s=k|=d=zf= -^_ r= g++=


^@(*.)^^–)^& ldlt @)^&.)@.!^ sf] kq k|fKt eO Joxf]/f cjut
eof] .
o; SofDk;df sfo{/t :yfoL tyf s/f/ ;]jfsf sd{rf/Lsf] ljj/0f
kmf/d e/L o;};fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

========
===========
=
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)#.)!

k|ltlglw k7fOlbg] af/] .

>L SofDk; k|d'vHo",


yfkfynL SofDk;,
yfkfynL, sf7df8f}+ .

o; SofDk;df /x]sf sfddf gcfpg] ;fdfgx¿ lnnfd ug'{ kg]{ ePsf] /


pQm ;fdfgx¿ dWo] …sÚ ju{sf ;fdfgx¿ k|fljlwsaf6 lg/LIf0f
l;kmfl/; ug'{kg]{ Joj:yf ePsf] x'Fbf pQm k|of]hgsf nflu Ps hgf
lzIfs k|ltlglw k7fO ;xof]u ul/lbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

========
===========
=
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)#.)!

hfgsf/L ;DaGwdf .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] k=;+=kmf=s=k|=d=zf= -^_ r= g++=


^)#@ ldlt @)^&.)@.)$ sf] kq k|fKt eO Joxf]/f cjut eof] .

o; SofDk;df ldlt @)^^.!@.@$ b]lv :yfoL lgo'lQm ePsf Nofj


clzi6]06 >L pd]z cfrfo{n] pQm kbsf] lgo'lQm kq glnPsf]
Joxf]/fsf] hfgsf/L o; SofDk;sf] k=;+=r=g+= %#%.)^^.)^&,
ldlt @)^^.)*.)# sf] kqfg';f/ To; sfof{nodf u/fO;lsPsf] Joxf]/f
cg'/f]w 5 . pQm kqsf] k|ltlnlk k'gM o;};fy ;+nUg u/L
k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

========
===========
=
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)#.)#

lk= So"= af]nkqsf] of]Uotfqmd af/] .

o; SofDk;df z}lIfs ejg lgdf{0fsf] nflu lk= So"= af]nkq -k|


fljlws k|:tfj_ cfXjfg ul/Psf]df !$ j6f af]nkq k|fKt ePsf] / k|fKt
ePsf af]nkq k"j{ of]Uotf d"NofÍsgsf nflu OlGhlgol/Ë cWoog ;
+:yfg, sG;n6]G;L ;]jf -k|fljlws_ ;dIf k7fOPsf]df ;f] ;]jfaf6 lgDg
adf]lhd ^ j6f af]nkqx¿ of]Uotfqmd lgwf{/0f eO cfPsf]
Joxf]/f ;DalGwt ;a}sf] hfgsf/Lsf nflu ldlt @)^&.)#.)@ df
a;]sf] ejg lgdf{0f ;ldltsf] a}7ssf] lg0f{ofg';f/ ;"lrt ul/G5 .
tkl;n
!= o'gfO6]8 laN8;{
@= /ljgf÷k|]/f÷k|lti7f -h]=eL=_
#= 8fFkm]÷d'gf÷;'gf}nf lvDtL -h]=eL=_
$= 6'8L÷rqm]Zj/L -h]=eL=_
%= nfdf sG:6«S;g
^= uf]vf{÷ho cf]d -h]=eL=_

af]wfy{
=======================
!= >L OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg, -
g]qk|;fb lwtfn_
sG;n6]G;L ;]jf . SofDk; k|d'v
@= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^&.)#.)!

:jfOn 6]:6sf] /sd 5'6 af/] .

>L ljefuLo k|d'vHo",


l;len l8kf6{d]G6 .
OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg,
k'Nrf]s .

o; SofDk;df z}lIfs ejg lgdf{0f ug{sf] nflu :jfOn 6]:6sf]


sfo{ To; ljefuåf/f ;DkGg eO pQm sfo{sf] /sd e'QmfgL kfpg
cg'/f]w u/L kq k|fKt ePsf]df SofDk;sf] cfly{s cj:yfsf] sf/0f
pQm sfo{ u/] afktsf] /sddf @%Ü ;Dd ljndf 5'6 u/fOlbg]
Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .

========
===========
=
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)#.)#

gful/stfsf] k|df0fkq pknAw u/fOlbg] af/] .

>L lhNnf k|zf;g sfof{no,


aa/dxn, sf7df8f}+ .

o; SofDk;df k|fWofkg/t ;x k|f= >L eLd;]g b]jsf]6fn] ldlt @)


%).)*.)@ df hGd ePsf] cfˆgf] 5f]/f ;lGbk b]jsf]6fsf] g]kfnL
gful/stfsf] k|df0fkq pknAw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w u/L
lgj]bg lbg' ePsf] x'Fbf cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w
ub{5' .

af]wfy{
=====================
!= >L kl~hsflwsf/Lsf] sfof{no -
g]qk|;fb lwtfn_
sf7df8f}+ dxfgu/kfnLsf
SofDk; k|d'v
@= >L eLd;]g b]jsf]6f
;x k|fWofks,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^&.)#.)!

cWoog labf :jLs[lt ;DaGwdf .

>L lzIffWoIfsf] sfof{no,


;dGjo dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; dxfzfvfsf] k=;++=kmf= -!_ ;=zf= -@_ #!.)^^.)^& ldlt


@)^^.)$.)* sf] :jLs[t kqfg';f/ o; SofDk;sf Nofj clzi6]06 >L
cgGt vgfnn] SOUTHERN ILLINOIS UNIVERSITY, CARBONDALE, USA df
Geography and Environmental Resources Department with Geography Major Stream

cGtu{t cWoogsf nflu SOUTHERN ILLINOIS UNIVERSITY, CARBONDALE,

USA af6 MS cWoogsf nflu ldlt ldlt @)^^.)%.)! b]lv cWoog


ljbfdf /xg' ePsf]df ldlt @)^&.)%.)! b]lv k'gM ljbf kfpg
lbg'ePsf] ;Ssn lgj]bg pNn]lvt ljZjljBfnosf] ;Ssn} l;kmfl/; kq
o;};fy ;+nUg u/L k7fOPsf] 5 . ctM lgj]bssf] dfu cg';f/ ldlt
@)^&.)%.)! b]lv nfu" x'g] u/L ! jif{ cWoog ljbf :jLs[lt u/L
k7fOlbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .
;+nUg M ;Ssn} lgj]bg tyf cGo sfuhft yfg #

af]wfy{
======================
>L cgGt vgfn -g]qk|;fb
lwtfn_
Nofj clzi6]06 SofDk;
k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^&.)#.!!

sfo{qmddf ;xefuL x'g hfg] af/] .

>LdtL dL/f dfgGw/,


;x k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq= lj= 8Lgsf] sfof{no, lzIffzf:q ;+sfodf ldlt @)^&.)#. !$ / !


% ut] ;~rfng x'g] Dissemination sfo{qmddf ;xefuL x'gsf nflu
tkfO{nfO{ dgf]gog ul/Psf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=======================
>L 8Lgsf] sfof{no, -
g]qk|;fb lwtfn_
lzIffzf:q ;+sfo, lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@)^&.)#.!!

sfo{qmddf ;xefuL x'g hfg] af/] .

>L jfns[i0f >]i7


;x k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq= lj= 8Lgsf] sfof{no, lzIffzf:q ;+sfodf ldlt @)^&.)#. !$ / !


% ut] ;~rfng x'g] Dissemination sfo{qmddf ;xefuL x'gsf nflu
tkfO{nfO{ dgf]gog ul/Psf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=======================
>L 8Lgsf] sfof{no, -
g]qk|;fb lwtfn_
lzIffzf:q ;+sfo, lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@)^&.)#.)(

JolQmut ljj/0f kmf/d k7fOPsf] af/] .

>L k|d'vHo",
cfGtl/s /fhZj sfof{no
sf7df8f}+ If]q g++= #, nflhDkf6 .

o; SofDk;df sfo{/t tkl;n adf]lhdsf lzIfs tyf sd{rf/Lx¿n]


eg'{ ePsf] Personal E – Pan Taxpayer Registration kmf/d æs/ ;xeflutf jif{ –
@)^^ÚÚ yfg – #% o;};fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .
tkl;n
qm=; Gfd 17. >L ?hf bfxfn
+= 18. >L ;'lgtf sfsL{ rf}xfg
1. >L sdn/Tg zfSo 19. >L ljZjnIdL cdfTo
2. >L /fhefO sdf{{rfo{ 20. >L zzLk|;fb pkfWofo
3. >L sNof0fL >]i7 k|wfg 21. >L 8f= k'ikf s0f{{
4. >L dbfn;f l;+ 22. >L If]q l;+x z]kf{{
5. >L ljdnf >]i7 23. >L ldgef{{ >]i7
6. >L ljdnf /l~htsf/ 24. >L jfns[i0f >]i7
7. >L cg'ks'df/ >]i7 25. >L rGb|s]z/L >]i7
8. >L /d]zdfg sdf{rfo{ 26. >L k|ef g]kfn
9. >L k"0f{dfg dxh{g 27. >L g]qk|;fb kf}8]n
10. >L ;l/tf j}B 28. >L d]3gfy af:tf]nf
11. >L g/dfofF s'Fj/ 29. >L j]b/fh cfrfo{
12. >L klßgL >]i7 30. >L xL/fnfn ;'a]bL
13. >L /fd]Zj/ kl~hof/ 31. >L j;Gtk|;fb k/fh'nL
14. 8f= s[i0feQm dxh{g 32. >L lzjk|;fb b'jf8L
15. 8f= O{Gb|s'df/L ah| 33. >L /fdaxfb'/ >]i7
frfo{{
34. >L ljBf;fu/ >]i7
16. >L dL/f dfgGw/
35. >L g/]Gb|s'df/ k|wfg
=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)#.!!

hfgsf/L af/] .

>L k|d'vHo",
ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns"b zfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] k=;++= @!^.)^^–)^& ldlt @)^&.)#.)$ sf]


kq k|fKt eof] . >L ljho dxtf/f If]qL o; SofDk;sf] :gfts txdf egf{
ePsf] / lghsf] /f]n g++= !&$.)^$ /x]sf] tyf t];|f] jif{df
egf{ gePsf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

========
===========
=
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)#.!!

hfgsf/L af/] .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= n] j[l4 u/]sf] lzIf0f z'Nssf] lj/f]wdf o; SofDk;df ljBfyL{x ¿n]
ldlt @)^&.)@.)# b]lv n]vfzfvfsf lkm–sfp06/ / SofDk; k|d'vsf]
sfof{nodf tfnfjGb u/]sf]df ldlt @)^&.)@.!) ut] SofDk; k|d'vsf]
sfof{no, k':tsfno ejg, z}lIfs k|zf;g ejg, :6f]/zfvf, n]vf sfp06/
cflbdf ljBfyL{x¿sf] x'n cfO z'Ns j[l4sf] lj/f]wdf tf]8kmf]8
ubf{ SofDk;sf lgDg adf]lhdsf ;/ ;fdfgx¿ gi6 ePsf] Joxf]/f cfjZos
hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w ub{5' .
tkl;n
!= l/elNjË lro/ – @ yfg -SofDk; k|d'v sfof{nosf] !, e08f/zfvfsf] !
yfg_
@= ;fwf/0f 8gnk d]r – !^ yfg -Sof= k|= sfof{nosf] *, e08f/zfvfsf]
@, k|zf;g zfvfsf] @,
k':tsfno zfvfsf] $ yfg_
#= 6L 6]a'n – ! yfg -Sof= k|= sfof{nosf]_
$= sf7sf] jfng ;f]kmf ;]6 – ! ;]6 -k|zf;g zfvfsf]_
%= ;"rgf kf6L sf7sf] – ! yfg -k':tsfno zfvfsf]_
^= kmnfd] hf]l8Psf 8]:sj]~r – $ yfg -ljleGg ejgx¿sf_
&= ljleGg ejgsf ‰ofnsf P]gfx¿ – sl/j !)) S.ft.

af]wfy{
=====================
!= >Ldfg\ pks'nkltHo" -
g]qk|;fb lwtfn_
pks'nkltsf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >Ldfg\ lzIffWoIfHo",
lzIffWoIfsf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L n]vf zfvf
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
$= >L e08f/ zfvf
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^&.)%.@$

sf]6]zg dfu ul/Psf] af/] .

o; SofDk;sf] :jtGq ljBfyL{ o'lgogsf] jflif{s d'vkq -:df/Lsf_ ;


+ud yfg – $,))) -rf/ xhf/_ 5kfO ug{ cfjZos ePsf] x'Fbf cf=
j= @)^%.)^^ sf] gd"gfcg';f/ ;DalGwt 5fkfvfgfx¿af6 s] slt
b/ /]6df 5kfO u/L pknJw u/fpg ;lsG5, ldlt @)^&.)%.#! ut]
;Dd, Eof6df btf{ ePsf k|];÷lgsfonfO{ pQm 5kfO sfo{sf]
sf]6]zg k]z ug{ ;"rgf ul/G5 .

af]wfy{
=======================
>L n]vf zfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^^.)$.@%
sfo{cfb]z lbOPsf] af/] .

>L z'nj lk|lG6Ë P08 6«]8;{


sf7df8f}+ .

o; SofDk;sf] :jtGq ljBfyL{ o'lgogsf] jflif{s d'vkq -:df/Lsf_ ;


+ud 5kfO ug{ sf]6]zg dfu ul/Psf]df k|fKt ePsf] sf]6]zgdWo]
To; 6«]8;{n] k]z u/]sf] sf]6]zg /sd ;a}eGbf sd ePsf] x'Fbf
:jtGq ljBfyL{ o'lgog sfof{nodf ;Dks{ /fvL ;+nUg ljj/0f÷n]v
adf]lhd #,%)) yfg ;+ud 5kfO u/L Nofpg of] sfo{ cfb]z
lbOPsf] 5 .

af]wfy{
=======================
>L n]vf zfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^&.)#.)$

sfo{qmddf ;xefuL x'g hfg ;xdtL k|bfg ul/Psf] af/] .

>L rGb|axfb'/ >]i7


pk k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq= lj= 8Lgsf] sfof{no, lzIffzf:q ;+sfosf] ldlt @)^&.)#.)# sf]


kqfg';f/ ldlt @)^&.)#.)% b]lv @)^&.)#.)( ;Dd ;~rfng x'g]
:gftsf]Q/ tx bf];|f] jif{sf] EPM ljifosf] Dissemination sfo{qmddf k|
lzIfssf] ?kdf ;xefuL x'gsf nflu tkfO{nfO{ ;xdtL k|bfg ul/Psf]
Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=======================
>L 8Lgsf] sfof{no, -
g]qk|;fb lwtfn_
lzIffzf:q ;+sfo, lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@)^&.)#.)$

sfo{qmddf ;xefuL x'g hfg ;xdtL k|bfg ul/Psf] af/] .

>L lul//fh kf}8]n


;x k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq= lj= 8Lgsf] sfof{no, lzIffzf:q ;+sfosf] ldlt @)^&.)#.)# sf]


kqfg';f/ ldlt @)^&.)#.)% b]lv @)^&.)#.)( ;Dd ;~rfng x'g]
:gftsf]Q/ tx bf];|f] jif{sf] EPM ljifosf] Dissemination sfo{qmddf k|
lzIfssf] ?kdf ;xefuL x'gsf nflu tkfO{nfO{ ;xdtL k|bfg ul/Psf]
Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=======================
>L 8Lgsf] sfof{no, -
g]qk|;fb lwtfn_
lzIffzf:q ;+sfo, lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@)^&.)#.)$

sfo{qmddf ;xefuL x'g hfg ;xdtL k|bfg ul/Psf] af/] .

>L rGb|axfb'/ >]i7


pk k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq= lj= 8Lgsf] sfof{no, lzIffzf:q ;+sfosf] ldlt @)^&.)!.)& sf]


kqfg';f/ ldlt @)^&.)!.)* b]lv @)^&.)!.!$ ;Dd ;~rfng x'g]
:gftsf]Q/ tx sfo{qmdsf] ;DefJotf cWoogsf nflu >L ef]hk'/
ax'd'vL SofDk;, ef]hk'/df hfgsf nflu tkfO{nfO{ ;xdtL k|bfg
ul/Psf] 5 .

af]wfy{
=======================
>L 8Lgsf] sfof{no, -
g]qk|;fb lwtfn_
lzIffzf:q ;+sfo, lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@)^&.)@.=====

sfo{qmddf ;xefuL x'g hfg ;xdtL k|bfg ul/Psf] af/] .

>L rGb|axfb'/ >]i7


pk k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq= lj= 8Lgsf] sfof{no, lzIffzf:q ;+sfosf] ldlt


@)^&.====.===== sf] kqfg';f/ ldlt @)^&.)@.)( b]lv
@)^&.)@.!@ ;Dd ;~rfng x'g] cEof; lzIf0f sfo{qmdsf]
Dissemination sfo{qmddf k|lzIfssf] ¿kdf ;xefuL x'gsf nflu
tkfO{nfO{ ;xdtL k|bfg ul/Psf] 5 .

af]wfy{
=======================
>L 8Lgsf] sfof{no, -
g]qk|;fb lwtfn_
lzIffzf:q ;+sfo, lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@)^&.)@.@^

sfo{qmddf ;xefuL x'g hfg ;xdtL k|bfg ul/Psf] af/] .

>L rGb|axfb'/ >]i7


pk k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq= lj= 8Lgsf] sfof{no, lzIffzf:q ;+sfosf] ldlt


@)^&.====.===== sf] kqfg';f/ ldlt @)^&.)@.@& b]lv
@)^&.)@.#) ;Dd ;~rfng x'g] :gfts tx bf];|f] jif{sf] lzIff
dgf]lj1fg ljifosf] Dissemination sfo{qmddf k|lzIfssf] ¿kdf ;xefuL
x'gsf nflu tkfO{nfO{ ;xdtL k|bfg ul/Psf] 5 .

af]wfy{
=======================
>L 8Lgsf] sfof{no, -
g]qk|;fb lwtfn_
lzIffzf:q ;+sfo, lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@)^&.)@.@^

sfo{qmddf ;xefuL x'g hfg ;xdtL k|bfg ul/Psf] af/] .

>L jb|Lk|;fb la8f/L


;x k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq= lj= 8Lgsf] sfof{no, lzIffzf:q ;+sfosf] ldlt


@)^&.)@.===== sf] kqfg';f/ ldlt @)^&.)@.@& b]lv
@)^&.)@.#) ;Dd ;~rfng x'g] :gfts tx bf];|f] jif{sf] lzIff
dgf]lj1fg ljifosf] Dissemination sfo{qmddf k|lzIfssf] ¿kdf ;xefuL
x'gsf nflu tkfO{nfO{ ;xdtL k|bfg ul/Psf] 5 .

af]wfy{
=======================
>L 8Lgsf] sfof{no, -
g]qk|;fb lwtfn_
lzIffzf:q ;+sfo, lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@)^&.)@.@^

sfo{qmddf ;xefuL x'g hfg ;xdtL k|bfg ul/Psf] af/] .

>L xf]dgfy e§/fO{


;x k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq= lj= 8Lgsf] sfof{no, lzIffzf:q ;+sfosf] ldlt


@)^&.====.===== sf] kqfg';f/ ldlt @)^&.)@.@& b]lv
@)^&.)@.#) ;Dd ;~rfng x'g] :gfts tx bf];|f] jif{sf] lzIff
dgf]lj1fg ljifosf] Dissemination sfo{qmddf k|lzIfssf] ¿kdf ;xefuL
x'gsf nflu tkfO{nfO{ ;xdtL k|bfg ul/Psf] 5 .

af]wfy{
=======================
>L 8Lgsf] sfof{no, -
g]qk|;fb lwtfn_
lzIffzf:q ;+sfo, lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@)^&.)@.@^

sfo{qmddf ;xefuL x'g hfg ;xdtL k|bfg ul/Psf] af/] .

>L lul//fh kf}8]n


;x k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq= lj= 8Lgsf] sfof{no, lzIffzf:q ;+sfosf] ldlt


@)^&.====.===== sf] kqfg';f/ ldlt @)^&.)@.@& b]lv
@)^&.)@.#) ;Dd ;~rfng x'g] :gfts tx bf];|f] jif{sf] lzIff
dgf]lj1fg ljifosf] Dissemination sfo{qmddf k|lzIfssf] ¿kdf ;xefuL
x'gsf nflu tkfO{nfO{ ;xdtL k|bfg ul/Psf] 5 .

af]wfy{
=======================
>L 8Lgsf] sfof{no, -
g]qk|;fb lwtfn_
lzIffzf:q ;+sfo, lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@)^&.)#.)$

sfo{qmddf ;xefuL x'g hfg ;xdtL k|bfg ul/Psf] af/] .

>L s]zj clwsf/L


pk k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq= lj= 8Lgsf] sfof{no, lzIffzf:q ;+sfosf] ldlt @)^&.)!.)& sf]


kqfg';f/ ldlt @)^&.)!.)* b]lv @)^&.)!.!$ ;Dd ;~rfng x'g]
:gftsf]Q/ tx sfo{qmdsf] ;DefJotf cWoogsf nflu >L ef]hk'/
ax'd'vL SofDk;, ef]hk'/df hfgsf nflu tkfO{nfO{ ;xdtL k|bfg
ul/Psf] 5 .

af]wfy{
=======================
>L 8Lgsf] sfof{no, -
g]qk|;fb lwtfn_
lzIffzf:q ;+sfo, lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@)^&.)!.@&

sfo{qmddf ;xefuL x'g hfg ;xdtL k|bfg ul/Psf] af/] .

>L j]b/fh cfrfo{


pk k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq= lj= 8Lgsf] sfof{no, lzIffzf:q ;+sfosf] ldlt @)^&.)!.@& sf]


kqfg';f/ ldlt @)^&.)!.@* b]lv @)^&.)@.)! ;Dd ;~rfng x'g]
:gftsf]Q/ tx sfo{qmdsf] ;DefJotf cWoogsf nflu >L bLJoHof]lt
ax'd'vL SofDk;, gjnk/f;L / ;lxb gf/fo0f kf]v/]n, /fdfk'/ SofDk;
a'6jndf hfgsf nflu tkfO{nfO{ ;xdtL k|bfg ul/Psf] 5 .

af]wfy{
=======================
>L 8Lgsf] sfof{no, -
g]qk|;fb lwtfn_
lzIffzf:q ;+sfo, lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@)^&.)@.)^

sfo{qmddf ;xefuL x'g hfg ;xdtL k|bfg ul/Psf] af/] .

>L j]b/fh cfrfo{


pk k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq= lj= 8Lgsf] sfof{no, lzIffzf:q ;+sfosf] kqfg';f/ ldlt


@)^&.)@.)& b]lv @)^&.)@.!$ ;Dd ;~rfng x'g] cEof; lzIf0fsf]
cled'vLs/0f sfo{qmddf k|lzIfssf] ?kdf ;xefuL x'gsf nflu
tkfO{nfO{ ;xdtL k|bfg ul/Psf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=======================
>L 8Lgsf] sfof{no, -
g]qk|;fb lwtfn_
lzIffzf:q ;+sfo, lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@)^&.)!.)&

sfo{qmddf ;xefuL x'g hfg ;xdtL k|bfg ul/Psf] af/] .

>L s]zj/fh kf]v/]n


;x k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq= lj= 8Lgsf] sfof{no, lzIffzf:q ;+sfosf] kqfg';f/ ldlt


@)^&.)!.)* b]lv @)^&.)!.!! ;Dd ;~rfng x'g] :gftsf]Q/ tx
sfo{qmdsf] ;DefJotf cWoogsf nflu >L jflnË ax'd'vL SofDk;,
:ofËhf / >L uNofË ax'd'vL SofDk;, :ofËhfdf hfgsf nflu
tkfO{nfO{ ;xdtL k|bfg ul/Psf] 5 .

af]wfy{
=======================
>L 8Lgsf] sfof{no, -
g]qk|;fb lwtfn_
lzIffzf:q ;+sfo, lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@)^&.)#.)&

sfo{qmddf ;xefuL x'g hfg ;xdtL k|bfg ul/Psf] af/] .

>L zfGtaxfb'/ >]i7


;x k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq= lj= 8Lgsf] sfof{no, lzIffzf:q ;+sfosf] kqfg';f/ ldlt


@)^&.)#.)( b]lv @)^&.)#.!@ ;Dd ;~rfng x'g] :gfts tx k|yd,
bf];|f] tyf t];|f] jif{sf] :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff ljifosf] Dissemination

sfo{qmddf k|lzIfssf] ¿kdf ;xefuL x'gsf nflu tkfO{nfO{ ;xdtL


k|bfg ul/Psf] 5 .

af]wfy{
=======================
>L 8Lgsf] sfof{no, -
g]qk|;fb lwtfn_
lzIffzf:q ;+sfo, lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@)^&.)@.@*

sfo{qmddf ;xefuL x'g hfg ;xdtL k|bfg ul/Psf] af/] .

8f= OGb|s'df/L ah|frfo{


;x k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq= lj= 8Lgsf] sfof{no, lzIffzf:q ;+sfosf] kqfg';f/ ldlt


@)^&.)@.@( b]lv @)^&.)#.)! ;Dd ;~rfng x'g] cEof; lzIf0fsf]
cled'vLs/0f sfo{qmddf k|lzIfssf] ?kdf ;xefuL x'gsf nflu >L
kfNkf ax'd'vL SofDk;, kfNkfdf hfgsf nflu tkfO{nfO{ ;xdtL k|
bfg ul/Psf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=======================
>L 8Lgsf] sfof{no, -
g]qk|;fb lwtfn_
lzIffzf:q ;+sfo, lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@)^&.)@.)&

sfo{qmddf ;xefuL x'g hfg ;xdtL k|bfg ul/Psf] af/] .

>LdtL dL/fb]jL lwtfn


pk k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq= lj= 8Lgsf] sfof{no, lzIffzf:q ;+sfosf] kqfg';f/ ldlt


@)^&.)@.)* b]lv @)^&.)@.!! ;Dd ;~rfng x'g] cEof; lzIf0fsf]
cled'vLs/0f sfo{qmddf k|lzIfssf] ?kdf ;xefuL x'gsf nflu
tkfO{nfO{ ;xdtL k|bfg ul/Psf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=======================
>L 8Lgsf] sfof{no, -
g]qk|;fb lwtfn_
lzIffzf:q ;+sfo, lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@)^&.)#.@%

;?jf ;xdtL ;DaGwdf .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj, sLlt{k'/ .

lq= lj= dx]Gb|/Tg ax'd'vL SofDk; Onfdsf] lzIffzf:q ;+sfo


tkm{ cy{zf:q lzIff ljifodf ;x k|fWofks kbdf kb:yfkg eO xfn
cg';Gwfg dxfzfvfdf sfo{/t ;x k|f= >L g/]Gb| s6'jfnn] 3/fo;L
sf/0fn] sf7df8f+}df g} a:g' kg]{ ePsf] x'Fbf o; SofDk;df ;?jf
eO cfpg ;xdtLsf] nflu l;kmfl/; ul/lbg cg'/f]w u/L lgj]bg lbg'
ePsf]df lgh s6'jfnnfO{ dx]Gb|/Tg ax'd'vL SofDk; Onfdaf6 ;?
jfsf] nflu ;xdtL kq ePdf o; SofDk;df sfh ;?jf eO cfpgsf nflu
;xdtL k|bfg ul/Psf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
====================
!= >L dx]Gb|/Tg ax'd'vL SofDk; -
g]qk|;fb lwtfn_
Onfd . SofDk;
k|d'v
@= >L g/]Gb| s6'jfn
;x k|fWofks, dx]Gb|/Tg ax'd'vL SofDk; Onfd .
xfn M lq= lj=, cg';Gwfg dxfzfvf .
@)^&.)#.@%

ljbf ljj/0f af/] .

>L nlntsnf SofDk;,


ef]6flx6L .

o; SofDk;sf] k=;+=r=g++= !!$#.)^%.)^^ sf] kqfg';f/ To;


SofDk;df j]tnjL sfhdf ;?jf x'g' ePsf n]vfkfn >L k|]d/Tg zfSon]
@)^^ >fj0f ! ut]b]lv kmfNu'0f * ut] ;Dd 3/ ljbf @)# !÷@
lbg / lj/fdL ljbf !$ !÷@ lbg pkef]u ug'{ ePsf] tyf lghsf] 3/ ljbf
afFsL gePsf] / lj/fdL ljbf $$) !÷$ -rf/ ;o rfnL; / Ps rf}yfO_ lbg
dfq afFsL /x]sf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)#.#@

JolQmut kmfOn k7fPsf] af/] .

>L nlntsnf SofDk;,


ef]6flx6L .

o; SofDk;af6 To; SofDk;df j]tnjL sfhdf ;?jf x'g' ePsf n]vfkfn


>L k|]d/Tg zfSosf] kfgf g++= ===== ePsf] JolQmut
kmfOn To; SofDk;df k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

==========================
-j;Gtk|;fb k/fh'nL_
;x k|zf;s
@)^&.)@.@)

sf]6]zg dfu ul/Psf] af/] .

o; SofDk;df kvf{n dd{t tyf lgdf{0f ug{ O6f, afn'jfsf] cfjZos


ePsf] x'Fbf s] slt b/ /]6df pknJw u/fpg ;lsG5, ldlt
@)^&.)@.@& ut] leq sf]6]zg k]z ug{ ;DalGwt kIfnfO{ ;"lrt
ul/G5 .

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)@.@*

O6f, afn'jf pknJw u/fpg] af/] .

>L ho>L gjb'uf{ O6f ljqmL l8kf],


tLgs'g], sf]6]Zj/ .

o; SofDk;df kvf{n dd{t tyf lgdf{0f ug{sf] nflu O6f, afn'jf


pknJw u/fpg sf]6]zg dfu ul/Psf]df k|fKt sf]6]zgx? dWo] To;
l8kf]n] k]z u/]sf] sf]6]zg ;a}eGbf sd b/, /]6sf] ePsf] x'Fbf
O6f, afn'jf pknJw u/fpg of] kq lbOPsf] 5 .

af]wfy{
=======================
>L n]vf zfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^&.)#.@*

>Ldfg\ ;efkltHo",
lq= lj=k|fWofks ;+3, s]Gb|Lo ;ldlt
hdn, sf7df8f}+ .

ljifo M ;fwf/0f ;efsf] lg0f{o k7fPsf] ;DaGwdf .

lq= lj= k|fWofks ;+3, SofDk; PsfO ;ldlt, dx]Gb|/Tg


SofDk;sf] ldlt @)^&.)#.@% ut] a;]sf] ;fwf/0f ;efn]
s/f/ ;]jfdf /xg' ePsf lzIf0f ;xfosx¿sf] s/f/ ;]jf lgoldt gjLs/0f ug]{
/ lghx¿nfO{ ljz]if lj1fkg dfkm{t lq= lj= ;]jf cfof]usf] cfjZos k|
lqmof k'/f u/L pk k|fWofks kbdf :yfoL lgo'lQm k|bfg ug]
{ Joj:yfsf nflu tTsfn ;DalGwt lgosfox¿df cfjZos kxn u/L lbg'
x'gsf nflu o; SofDk;df k|fWofkg/t &$ hgf lzIf0f ;xfosx¿n] lq=
lj= k|fWofks ;+3, SofDk; PsfO ;ldltsf] ;fwf/0f ;ef af]nfO
kfpFm egL lbg' ePsf] lgj]bg / ;f]xL k|of]hgsf nflu a;]sf]
pQm ;fwf/0f ;efsf] lg0f{o o;};fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

af]wfy{
============================
!= >Ldfg\ pks'nkltHo", -k|f=
pk]Gb|s'df/ sfsL{_
pks'nkltsf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/ .
;efklt
@= >Ldfg\ cWoIfHo",
lq= lj= ;]jf cfof]usf] sfof{no, sLlt{k'/ .
#= >Ldfg\ lzIffWoIfHo"
lzIffWoIfsf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/
$= >Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/ .
%= >Ldfg\ cWoIfHo",
g]kfn k|fWofks ;+3, 306f3/ .
^= >Ldfg\ cWoIfHo",
g]kfn k|ultzLn k|fWofks ;+u7g, sf7df8f}+ .
&= >Ldfg\ cWoIfHo",
k|hftGqafbL k|fWofks ;+3, g]kfn, sf7df8f}+ .
*= >Ldfg\ cWoIfHo",
g]kfn /fli6«o k|fWofks ;+u7g, sf7df8f}+ .
ldlt @)^&.)#.!%

>Ldfg\ /lh:6«f/Ho",
lqe'jg ljZjljBfno
sLlt{k'/ .

dfkm{t M >Ldfg\ SofDk; k|d'vHo",


dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M /flhgfdf af/] .

d lqe'jg ljZjljBfnocGtu{t dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrndf


ldlt @)#%.)*.!% ut]b]lv ljleGg kbdf sfo{/t /xL sfd ub}
{ cfPsf]df ljut s]xL ;dob]lv d]/f] :jf:Yo sdhf]/ eO/x]sf] /
xfn SofDk;df pkl:yt eO{ sfd ug{ c;dy{ ePsf] x'Fbf ldlt
@)^&.)$.!! ut]b]lv nfu" x'g] u/L lq= lj= sf] ;xk|zf;s
kbaf6 of] /flhgfdf k]; u/]sf] 5' / :jLs[ltsf nflu ljgd|
cg'/f]w ub{5' .

ejbLo

============================
-j;Gtk|;fb k/fh'nL_
;x–k|zf;s
@)^&.)$.!@

/flhgfdf af/] .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df sfo{/t /xg' ePsf ;x k|zf;s >L j;Gtk|;fb


k/fh'nLn] :jf:Yosf] sf/0f ldlt @)^&.)$.!! ut]b]lv nfu" x'g]u/L
lq= lj= sf] ;x k|zf;s kbaf6 lbg' ePsf] /flhgfdfsf] ;Ssn k|lt
:jLs[ltsf nflu o;};fy k7fOPsf] Joxf]/f l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=====================
!= >L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >L j;Gtk|;fb k/fh'nL
jfg]Zj/, sf7df8f}+ .
@)^&.)$.!@

;l~rt ljbfsf] /sd af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df sfo{/t /xg' ePsf ;x k|zf;s >L j;Gtk|;fb


k/fh'nLn] :jf:Yosf] sf/0f ldlt @)^&.)$.!! ut]b]lv nfu" x'g]u/L
lq= lj= sf] ;x k|zf;s kbaf6 /flhgfdf lbg' ePsf] x'Fbf pxfFn]
kfpg] cf}ifwf]krf/ ;'ljwf, ;~rosf]if tyf lq=lj= lgodfg';f/ kfpg]
cGo /sd pknJw u/fO lbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w
ub{5' . lgh;Fu SofDk;sf] s'g}] n]gb]g afls aSof}tf g/x]sf] tyf
cf= j= @)^&.)^* sf] >fj0f dlxgfdf lghn] dfl;s tnj ¿= !
*,&@).– vfOkfO cfpg' ePsf] tyf lghsf] ;~rosf]if qmdf+s )
#$#^ / gful/s nufgL sf]if qmdf+s %@@#&)% /x]sf]
Joxf]/f ;d]t cg'/f]w 5 . ;fy} lghsf] ldlt @)^&.)$.!) ;Dd lj/fdL
ljbf $&@ lbg / 3/ ljbf !%$ u/L hDdf hDdf ^@^ lbg ;l~rt
ljbf /]s8{af6 b]lvg cfPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=====================
!= >L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >L gful/s nufgL sf]if
sf7df8f}+ .
#= >L j;Gtk|;fb k/fh'nL
jfg]Zj/, sf7df8f}+ .
@)^&.)#.#@

/dfgf lbOPsf] jf/] .

>L lszf]/ ah|frfo{


jfXo k/LIfs

lq= lj= k/LIff lgoGq0f sfof{no, aNv'sf] jflif{s k/LIff sfo{qmd


cg';f/ o; SofDk;df ldlt @)^&.)#.@* / @( ut] tLg l;ˆ6df ;~rflnt
k|jL0ftf k|df0fkq tx bf];|f] jif{sf] e"uf]n lzIff t];|f] ljifosf] k|
of]ufTds k/LIffdf jfXo k/LIf0fsf nflu cfpg' ePsf]df k/LIff ;DkGg
eO ;s]sf] x'Fbf cfˆgf] sfof{no÷SofDk;df xflh/ x'g hfg of]
/dfgf kq lbOPsf] 5 .

jf]wfy{
=====================
>L k/LIff lgoGq0f sfof{no,
lq= lj=, aNv' . SofDk;
k|d'v
@)^&.)$.)%

ljbfsf] ljj/0f af/] .

>L n]vfzfvf
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

o; SofDk;df k|fWofkg/t ;x k|fWofks >LdtL eLds'df/L


yfkfsf] ldlt @)^^.!@.@@ ut]b]lv ldlt @)^&.)@.!^ ut];Ddsf]
j]tnjL ljbfsf] ljj/0f lgDgfg';f/ /x]sf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .
tkl;n
!= ldlt @)^^.!@.@@ b]lv @)^^.!@.#! ut];Dd – !) lbg
@= ldlt @)^&.)!.)! b]lv @)^&.)!.#! ut];Dd – #! lbg
#= ldlt @)^&.)@.)! b]lv @)^&.)@.!^ ut];Dd – !^
lbg
hDdf j]tnjL ljbf – %& lbg

=====================
-/fdaxfb'/ >]i7_
;xfos k|zf;s
lqe'jg ljZjljBfno
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn, sf7df8f}+
cfly{s k|:tfj jf]nkq cfXjfg
-k|yd k6s k|sflzt ldlt @)^&.)$.===_

lqe'jg ljZjljBfno dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn, sf7df8f}+


l:yt lgdf{0f x'g] gofF Academic Building lgdf{0f
sfo{ ug{ k|fljlws k|:tfjåf/f 5gf}6 ePsf jf]nkqbftfx¿n] o;
SofDk;sf] g]kfn a}+s lnld6]8 sflndf6L zfvfdf /x]sf]
rNtL vftf g++= – )$@–!!–)))%( df ¿= %,))).– -cIf?kL
¿= kfFr xhf/ dfq_ lkmtf{ gx'g] hDdf u/L, cfly{s k|:tfj
v/Lb u/L of] ;"rgf k|yd k6s k|sflzt ePsf] ldltn] #! cf}+
lbgsf] !M)) ah] leq l/tk"j{ssf] l;naGbL cfly{s k|:tfj
jf]nkq SofDk; k|zf;g ;fy} lhNnf k|zf;g sfof{no,
sf7df8f}+df ;d]t ;f]xL ldlt / ;dodf k]z ug{ ;lsg] x'Fbf
of] ;"rgf k|sflzt ul/Psf] 5 . ;fy} o; ;DaGwL yk hfgsf/L
SofDk;sf] ;"rgf kf6Ldf 6fF; ul/Psf] 5 .

SofDk; k|d'v
@)^&.)$.)%

;"rgf k|sflzt ul/lbg] af/] .

>L uf]/vfkq ;+:yfg,


wd{ky, sf7df8f}+ .

o; SofDk;sf] z}lIfs ejg lgdf{0f sfo{sf] nflu cfly{s k|:tfj jf]nkq


cfXjfg ;DaGwL ;"rgf o;};fy k7fOPsf] 5 . b}lgs uf]/vfkqdf Ps
k6s lj1fkg k|sflzt ul/lbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w 5 . lj1fkg k|sflzt
eP kZrft lan k|fKt eP kl5 z'Ns e'QmfgL ul/g] 5 .

af]wfy{
=======================
>L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn . SofDk; k|d'v
@)^&.)$.!)

:yfgfGt/0f ;xdtL af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

>L alb{of ax'd'vL SofDk;, 8]p8fsnf, alb{ofsf] ldlt @)^&.)


$.)& sf] ;xdtL kqfg';f/ xfn o; SofDk;sf] z}= j= @)^^.)^&,
:gfts tx bf];|f] jif{ -SofDk; /f]n g++ ^*&.)^%_ df cWoog/t
5fqf clDasf cfrfo{n] >L alb{of ax'd'vL SofDk;, 8]p8fsnf,
alb{ofdf :yfgfGt/0f x'g rfx]sL]n] ;f] sf nflu cfjZos Joj:yfsf nflu
Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

=======================

SofDk; k|d'v
@)^&.)$.!)

a}+s vftf vf]Ng] :jLs[lt kfFpm .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df k|eftLo, lbjf tyf /fqL ;d"xdf k|jL0ftf k|df0fkq,


:gfts tx, Ps jif]{ :gfts tx tyf :gftsf]Q/ txdf sIffx¿ ;~rfng x'g]
u/]sf] tyf ;f]xL cg'¿k k|eftLo, lbjf tyf /fqL ;d"xdf lkm—
sfp06/ ;~rfng ul/b} cfPsf] Joxf]/f >Ldfg\df hfgsf/L u/fpFb5' .
o; SofDk;sf] a}lsË sf/f]af/ g]kfn a}+s lnld6]8
sflndf6Laf6 x'Fb} cfPsf] / ljBfyL{, lzIfs tyf sd{rf/Lx¿sf] ;
+Vofdf ePsf] cToflws j[l4n] cfly{s sf/f]af/ klg j[xt ¿kdf
km}lnPsf]n] / g]kfn a}+s lnld6]8af6 dfq ;a} cfly{s sf/f]af/
ug{ sl7gfO ePsf] x'Fbf sflndf6L l:yt Pe/]i6 a}+s lnld6]8,
sflndf6L zfvfdf o; SofDk;sf] gfddf vftf vf]Ng] Joj:yfsf nflu
:jLs[lt kfpg cg'/f]w ub{5' .
;fy} o; SofDk;sf] /fqL ;d"xsf] lkm—sfp06/af6 ul/Psf]
cfDbfgL /sd SofDk;df g} /fVg ;'/Iffsf] b[li6sf]0fn] lgs} g}
c;'ljwf ePsf]df pQm Pe/]i6 a}+s lnld6]8, sflndf6L zfvfdf
;GWofsfnLg sfp06/sf] Joj:yf ;~rfng x'g uO /x]sf] x'Fbf /sd a}
+s hDdf ug{ ;xh x'g] Joxf]/f ;d]t cjut u/fpg rfxG5' .
;+nUg M Pe/]i6 a}+s lnld6]8, sflndf6L zfvfaf6 o; SofDk;aLr
a}lsË ;DaGw :yfkgfsf] nflu k7fPsf] kqsf] k|ltlnlk yfg @

af]wfy{
======================
>L n]vfzfvf -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
/ pQm a}+ssf] ;GWofsfnLg sfp06/ ;~rfng gePsf] sf/0f /fqL
;d"xsf] lkm—sfp06/af6 ul/Psf] cfDbfgL /sd a}+s hDdf
ug{ g;lsg] tyf SofDk;df g} /fVg klg ;'/Iffsf] b[li6sf]0fn] lgs}
g} c;'ljwf k/]sf]n] ;GWofsfnLg sfp06/ x'g] g]kfn OGe]i6d]G6
a}+s, sfnLdf6Ldf
@)^&.)$.!!

:yfgfGt/0f ;xdtL af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

>L gf/fo0f SofDk;, /fdk'/, b}n]vsf] ldlt @)^&.)@.)% sf]


;xdtL kqfg';f/ xfn o; SofDk;sf] z}= j= @)^^.)^&, :gfts tx
bf];|f] jif{ -SofDk; /f]n g++ *(@.)^%_ df cWoog/t 5fqf
l;h{gfs'df/L vqLn] >L gf/fo0f SofDk;, /fdk'/, b}n]vdf
:yfgfGt/0f x'g rfx]sL]n] ;f] sf nflu cfjZos Joj:yfsf nflu Joxf]/f
cg'/f]w ub{5' .

=======================

SofDk; k|d'v
@)^&.)$.!!

laafx tyf hGdbtf{ ul/lbg] af/] .

>L kl~hsflwsf/Lsf] sfof{no,


sf7df8f}+ dxfgu/kfnLsf .

o; SofDk;sf lj1fg lzIff ljifo k|fWofkg/t >L k"0f{b]j hf]zLn]


cfˆgf] laafxsf] laafx btf{ / cfˆgf]] 5f]/fsf] klg hGdbtf{ u/fO
lbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/; kfpF egL lgj]bg lbg' ePsf] x'Fbf
cfjZos Joj:yfsf l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ul/G5 .

===================

SofDk; k|d'v
@)^&.)$.!@

cGtlq{mof sfo{qmddf pkl:yt x'g] ;DaGwdf .

pko'{Qm ;DaGwdf lzIffzf:q ;ÍfocGtu{t clgjfo{ kf7\of+zsf


¿kdf /x]sf] cEof; lzIf0fsf ;Gbe{df xfn b]vf k/]sf ljifout
;d:ofnfO{ Go"gLs/0f u/L Ps¿ktf sfod ug]{ k|of]hgfy{ lgDg
ldlt, ;do / :yfgdf ljifolj1;lxtsf] cGtlq{mof sfo{qmd /flvPsf]
x'Fbf o; ljefusf ;Dk"0f{ ;b:onfO{ pkl:yltsf lglDt xflb{s
cg'/f]w ub{5' .

sfo{qmd
ldlt M @)^&, >fj0f !& ut], ;f]daf/ .
;do M lbpF;f] 7Ls !!M#) ah] .
:yfg M ;L Ans, sf]7f g++= =========
==========================
-s]zj/fh kf]v/]n_
ljefuLo k|d'v
g]kfnL lzIff lzIf0f ljefu
@)^&.)$.!!

gfjflns gful/stf k|df0fkq af/] .

>L lhNnf k|zf;g sfof{no,


aa/dxn, sf7df8f}+ .

o; SofDk;sf lj1fg lzIff ljifodf k|fWofkg/t lzIfs >L k"0f{b]j


hf]zLn] sf7df8f}+ lhNnf k|zf;g sfof{no, sf7df8f}+ af6 g}
cfˆgf]] 5f]/fsf] gfjflns gful/stf k|df0fkq lgsfNg] Joj:yfsf nflu
l;kmfl/; kfpF egL lgj]bg lbg' ePsf] x'Fbf cfjZos Joj:yfsf l;kmfl/;
;fy cg'/f]w ul/G5 .

==========================

SofDk; k|d'v
@)^&.)$.!@

:yfgfGt/0f ;xdtL af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

>L hgcfbz{ ax'd'vL SofDk;, jL/]Gb|gu/ – @ lrtjgsf] k=;


+=r=g++= ##)–)^^.)^& ldlt @)^&.)#.@* sf] ;xdtL
kqfg';f/ xfn o; SofDk;sf] z}= j= @)^^.)^&, :gfts tx bf];|f]
jif{ -SofDk; /f]n g++ ========.)^%_ df cWoog/t 5fqf
eujtL nf]xgLn] >L hgcfbz{ ax'd'vL SofDk;, jL/]Gb|gu/ @
lrtjgdf :yfgfGt/0f x'g rfx]sL]n] ;f] sf nflu cfjZos Joj:yfsf nflu
Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

=======================

SofDk; k|d'v
@)^&.)$.!#

:yfgfGt/0f ;xdtL af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

>L u|fdL0f cfbz{ ax'd'vL SofDk;, g]kfn6f/, afnfh'sf] ldlt


@)^&.)#.@% sf] ;xdtL kqfg';f/ xfn o; SofDk;sf] z}= j=
@)^^.)^&, :gfts tx bf];|f] jif{ -SofDk; /f]n g++ ^$#.)^%_
df cWoog/t 5fqf ;Demgf kf}8\ofnn] >L u|fdL0f cfbz{ ax'd'vL
SofDk;, g]kfn6f/, afnfh'df :yfgfGt/0f x'g rfx]sL]n] cfjZos
Joj:yfsf nflu Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

=======================

SofDk; k|d'v
@)^&.)$.!$

/dfgf lbOPsf] jf/] .

>L lji0f'z+s/ kf}8]n


;x k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{no, sd{rf/L k|zf;g dxfzfvfsf] k=;


+=kmf= -$_ s=k|=d=zf= -!_ r=g+= *( ldlt @)^&.)$.)& sf]
kqfg';f/ tkfOF{nfO{ o; SofDk;sf] /fhgLltzf:q lzIff ljifosf] ;x k|
fWofks kbaf6 g]kfn / PlzofnL cg';Gwfg s]Gb|, lq= lj=
sLlt{k'/df l/Qm /x]sf] /fhgLltzf:qsf] ;x k|fWofks kbaf6 tnj vfg]
u/L j]tnjL sfhdf v6fOPsf] Joxf]/fsf] kq k|fKt ePsf] x'Fbf pQm
s]Gb|df ldlt @)^&.)$.==== b]lv nfu" x'g] u/L xflh/ x'g hfg
of] /dfgf kq lbOPsf] 5 .

tkfO{Fn] o; SofDk;df /xL ug'{ ePsf] ;]jfsf] nflu wGojfb k|bfg


ul/G5 .
jf]wfy{ tyf sfof{y{ M
=======================
!= >L /lhi6«f/sf] sfof{no, -g]qk|;fb
lwtfn_
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >L k|d'vHo",
g]kfn / PlzofnL cg';Gwfg s]Gb, lq= lj=, sLlt{k'/ – lghsf] JolQmut
ljj/0f kmfOn
#= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf, o;};fy ;+nUg 5
lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L sDKo'6/ o'lg6,
s=k|=d=, lq=lj= sLlt{k'/ .
%= >L ljefuLo k|d'v,
/fhgLltzf:q lzIff lzIf0f ljefu,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
^= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^&.)$.!$

cg';Gwfg–;ldlt u7g ul/Psf] af/] .

>L

==================================
================================
==

o; SofDk;df g]kfnL lzIff lzIf0f ljefucGtu{t :gftsf]Q/ tx


g]kfnL lzIff ljifosf] kf7\of+zdf Joj:yf ePcg';f/ zf]wkq -Thesis_
n]Vg rfxg] ljBfyL{x¿nfO{ cfjZos k|lqmof k'¥ofO{ cg';Gwfg
sfo{df ;xefuL u/fpg lgDglnlvt lzIfsx¿ ;dfj]z ePsf]
cg';Gwfg–;ldlt u7g ul/Psf] x'Fbf cfjZos hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w
5.
tkl;n
!= >L s]zj/fh kf]v/]n — ljefuLo k|d'v — cWoIf
@= >L zflGtk|;fb 9sfn — ;xk|fWofks — ;b:o
#= >L Clif/fd zdf{ — ,, — ,,
$= >L O{Zj/s'df/ >]i7 — pkk|fWofks — ,,
%= >LdtL dL/fb]jL lwtfn — ,, — ,,
^= >L /fds'df/ /fO{ — ,, — ,,
&= >L hLjnfn a:ofn — ,, — ,,
*= >L g]qk|;fb kf}8]n — ,, — ,,
(= >L tLy{/fh vltj8f — ,, — ,,

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v

@)^*.!!.)#

lzIf0f z'Ns ldgfxf ul/lbg]] af/] .

>L SofDk; k|d'vsf] sfof{no,


z+s/b]j SofDk;, sf7df8f+} .

To; SofDk;sf] M.B.S. 2nd Year, Campus Roll No. 674/066 sL 5fqf c~h'
s]=;L=, o; SofDk;sf :yfoL ;]jfdf sfo{/t sd{rf/L >L ljZjgfy
s]=;L= sf] 5f]/L ePsf] x'Fbf lghnfO{ lq= lj= lgodfg';f/ kfpg]
lzIf0f z'Ns ldgfxfsf] Joj:yfsf] nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)%.!*

;Dks{ ug{ cfpg] af/] .

>L /ljgf÷k|]/f k|lti7f h]=eL=,


:joDe', sf7df8f}+ .

To; sDkgLåf/f o; SofDk;df z}lIfs ejg lgdf{0fsf] nflu k]z


ul/Psf] af]nkq ldlt @)^&.)%.!& ut] a;]sf] SofDk; sfo{ ;ldltsf]
a}7sn] :jLs[t u/]sf] x'Fbf kq k|fKt ePsf] ldltn] & lbg leq
;Demf}tf ug{ cfpgsf] nflu of] kq lbOPsf] 5 .

af]wfy{
======================
>L n]vfzfvf,
-g]qk|;fb lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^&.)%.!*

kbLo labfsf] /sd lbg] :jLs[lt af/] .

>L k|d'vHo",
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= lzIffWoIfsf] sfof{nosf] k= ;+= r= g+= %*.)%%


—)^^ ldlt @)^%.)%.!@ sf] kqfg';f/ o; SofDk;sf] lbjf ;d"xdf
ldlt @)^%.)%.!@ b]lv @)^&.)%.!! ;Dd ;xfos SofDk; k|d'v
kbdf lgo'Qm eO sfd ug'{ ePsf pk k|f= >L bfjf z]kf{n] pQm
cjlwdf kbLo labf hDdf !@) lbg dWo] !& lbg pkef]u u/L !)#
lbg ;l~rt /x]sf] /]s8{af6 b]lvPsf] x'Fbf lgodfg';f/ !)# lbgsf]
rfn' cf= j= @)^&.)^* df lghn] vfOkfO cfPsf] dfl;s tnj ¿= !
^,&*%.— n] x'g cfpg] hDdf ¿=
========================== e'QmfgL lbg]
:jLs[lt k7fOlbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
======================
>L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^&.)%.!*

kbLo labfsf] /sd lbg] :jLs[lt af/] .

>L k|d'vHo",
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= lzIffWoIfsf] sfof{nosf] k= ;+= r= g+= %^.)%%


—)^^ ldlt @)^%.)%.!@ sf] kqfg';f/ o; SofDk;sf] /fqL ;d"xdf
ldlt @)^%.)%.!@ b]lv @)^&.)%.!! ;Dd ;xfos SofDk; k|d'v
kbdf lgo'Qm eO sfd ug'{ ePsf ;x k|f= >L ;fw'/fd cof{nn]
pQm cjlwdf kbLo labf hDdf !@) lbg dWo] @) lbg pkef]u
u/L !)) lbg ;l~rt /x]sf] /]s8{af6 b]lvPsf] x'Fbf lgodfg';f/ !))
lbgsf] rfn' cf= j= @)^&.)^* df lghn] vfOkfO cfPsf] dfl;s tnj
¿= !*,&@).— n] x'g cfpg] hDdf ¿=
========================== e'QmfgL lbg]
:jLs[lt k7fOlbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
======================
>L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^&.)%.!*

kbLo labfsf] /sd lbg] :jLs[lt af/] .

>L k|d'vHo",
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= lzIffWoIfsf] sfof{nosf] k= ;+= r= g+= ^).)%%


—)^^ ldlt @)^%.)%.!@ sf] kqfg';f/ o; SofDk;sf] k|eftLo
;d"xdf ldlt @)^%.)%.!@ b]lv @)^&.)%.!! ;Dd ;xfos SofDk;
k|d'v kbdf lgo'Qm eO sfd ug'{ ePsf ;x k|f= 8f= s[i0feQm
dxh{gn] pQm cjlwdf kbLo labf hDdf !@) lbg dWo] ^ lbg
pkef]u u/L !!$ lbg ;l~rt /x]sf] /]s8{af6 b]lvPsf] x'Fbf
lgodfg';f/ !!$ lbgsf] rfn' cf= j= @)^&.)^* df lghn] vfOkfO
cfPsf] dfl;s tnj ¿= !*,(%).— n] x'g cfpg] hDdf ¿=
========================== e'QmfgL lbg]
:jLs[lt k7fOlbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
======================
>L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^&.)%.!*

kbLo labfsf] /sd lbg] :jLs[lt af/] .

>L k|d'vHo",
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= lzIffWoIfsf] sfof{nosf] /]= sf= r= g+= %*.)%%


—)^^ ldlt @)^%.)%.!@ sf] kqfg';f/ o; SofDk;sf] lbjf ;d"xdf
ldlt @)^%.)%.!@ b]lv @)^&.)%.!! ;Dd ;xfos SofDk; k|d'v
kbdf lgo'Qm eO sfd ug'{ ePsf pk k|f= >L bfjf z]kf{n] pQm
cjlwdf kbLo labf pkef]u u/L !)# lbg ;l~rt ljbf /x]sf] /]s8{af6
b]lvPsf] / lgodfg';f/ () lbgsf] rfn' cf= j= @)^&.)^* df lghn]
vfOkfO cfPsf] dfl;s tnj ¿= !^,&*%.— n] x'g cfpg] hDdf /sd
¿= %),#%%.—e'QmfgL lbg] :jLs[lt k7fOlbg] Joj:yfsf nflu
cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
======================
>L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^&.)%.!*

kbLo labfsf] /sd lbg] :jLs[lt af/] .

>L k|d'vHo",
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= lzIffWoIfsf] sfof{nosf] /]= sf= r= g+= %^.)%%


—)^^ ldlt @)^%.)%.!@ sf] kqfg';f/ o; SofDk;sf] /fqL ;d"xdf
ldlt @)^%.)%.!@ b]lv @)^&.)%.!! ;Dd ;xfos SofDk; k|d'v
kbdf lgo'Qm eO sfd ug'{ ePsf ;x k|f= >L ;fw'/fd cof{nn]
pQm cjlwdf kbLo labf pkef]u u/L !)) lbg ;l~rt ljbf
/x]sf] /]s8{af6 b]lvPsf] / lgodfg';f/ () lbgsf] rfn' cf= j=
@)^&.)^* df lghn] vfOkfO cfPsf] dfl;s tnj ¿= !*,&@).— n]
x'g cfpg] hDdf /sd ¿= %^,!^).—e'QmfgL lbg] :jLs[lt
k7fOlbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
======================
>L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^&.)%.!*

kbLo labfsf] /sd lbg] :jLs[lt af/] .

>L k|d'vHo",
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= lzIffWoIfsf] sfof{nosf] /]= sf= r= g+= ^).)%%—)^^


ldlt @)^%.)%.!@ sf] kqfg';f/ o; SofDk;sf] k|eftLo ;d"xdf ldlt
@)^%.)%.!@ b]lv @)^&.)%.!! ;Dd ;xfos SofDk; k|d'v kbdf
lgo'Qm eO sfd ug'{ ePsf ;x k|f= 8f= s[i0feQm dxh{gn]
pQm cjlwdf kbLo ljbf pkef]u u/L !!$ lbg ;l~rt ljbf
/x]sf] /]s8{af6 b]lvPsf] / lgodfg';f/ () lbgsf] rfn' cf= j=
@)^&.)^* df lghn] vfOkfO cfPsf] dfl;s tnj ¿= !*,(%).— n] x'g
cfpg] hDdf /sd ¿= %^,*%).— e'QmfgL lbg] :jLs[lt k7fOlbg]
Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
======================
>L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^&.)%.@)

:jLs[lt k7fO lbg] af/] .

>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no,
of]hgf dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt[k'/ .

o; SofDk;sf] SofDk; sfo{ ;ldltdf ;xfos SofDk; k|d'vx¿sf]


tkm{af6 ;b:o ;lrj kbdf /xg' ePsf >L bfjf z]kf{ ldlt @)^&.)%.!
% b]lv k'gM ;xfos SofDk; k|d'v kbdf lgo'lQm x'g'' ePsf] x'Fbf
lghnfO{ o; SofDk; sfo{ ;ldltsf] ;b:o ;lrj kbdf dgf]gog ug{]
:jLs[lt k7fOlbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)%.@)

:jLs[lt k7fO lbg] af/] .

>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no,
of]hgf dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt[k'/ .

o; SofDk;sf] SofDk; Joj:yfkg ;ldltdf lzIfsx¿sf] tkm{af6 ;b:o


x'g' ePsf tyf SofDk; sfo{ ;ldltdf lzIfsx¿sf] tkm{af6 ;b:o x'g'
ePsf >L lji0f'z+s/ kf}8]n >L g]kfn / Pl;ofnL cg';Gwfg s]Gb|,
lq= lj= df ;?jf eO{ SofDk; Joj:yfkg ;ldlt / SofDk; sfo{
;ldltsf] ;b:o kbaf6 /flhgfdf lbg' ePsf] x'Fbf lzIfsx¿sf] tkm{af6
>L xf]dgfy e§/fO{nfO{ l/Qm /x]sf] SofDk; Joj:yfkg ;ldlt tyf
SofDk; sfo{ ;ldltsf] ;b:o kbdf dgf]gog ug{] :jLs[lt k7fOlbg]
Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)%.@!

5kfO ul/lbg] af/] .

>L k|d'vHo",
lq= lj= 5fkfvfgf, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] nflu tkl;ndf n]lvPsf kmf/dx¿ 5kfO ul/lbg' x'g


cg'/f]w ub{5' . ;fdfg k|fKt ePkl5 ljnsf] e'QmfgL ul/g] 5 .
tkl;n
!= ljBfno lzIf0f cEof; ;'kl/j]If0f d"NofÍg kmf/d — !) Kof8
— !)) k|ltsf] ! Kof8
@= Application Form — #) Kof8 — ,,

af]wfy{
====================
>L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^&.)^.)$

;"rL btf{ ug]{ ;DaGwL ;"rgf .

o; sfof{nosf nflu cf= j= @)^&.)^* df cfjZos kg]{ :


6]zg/Lsf ;fdfgx¿ pknJw u/fpg OR5's Ohfht k|fKt d"= c= s/
btf{ k|df0fkq lnPsf kmd{x¿n] kmd{ btf{ gjLs/0f kqsf] k|
dfl0ft k|ltlnlk tyf s/ r'Stf k|df0fkqsf] k|ltlnlk Ps÷Ps k|lt
;lxt ;"lrs[t x'gsf nflu of] ;"rgf k|sflzt ePsf] ldltaf6 !% lbgleq
cyf{t ldlt @)^&.)^.!* ut] leq o; SofDk;df ;"rL btf{ u/fpg' x'g
of] ;"rgf k|sflzt ul/Psf] 5 . ;"rL btf{ ubf{ o; SofDk;n] pknJw
u/fPsf] ljj/0f e/L k]z ug'{ kg]{ 5 / ¿= @)).— o; SofDk;sf]
g]kfn j}+s lnld6]8sf] sfnLdf6L zfvfdf /x]sf] rNtL vftf gDa/ )
$@—!!—)))%( df hDdf u/L] ;f] sf] ;Ssn} ef}r/ k]z ug'{ kg]{5
.

af]wfy{
====================
>L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
;"rL btf{ ug]{ ;DaGwL ;"rgf .

o; sfof{nosf nflu cf= j= @)^&.)^* df cfjZos kg]{ :


6]zg/Lsf ;fdfgx¿ pknJw u/fpg OR5's Ohfht k|fKt d"= c= s/
btf{ k|df0fkq lnPsf kmd{x¿n] kmd{ btf{ gjLs/0f kqsf] k|
dfl0ft k|ltlnlk tyf s/ r'Stf k|df0fkqsf] k|ltlnlk Ps÷Ps k|lt
;lxt ;"lrs[t x'gsf nflu of] ;"rgf k|sflzt ePsf] ldltaf6 !% lbgleq
-To; lbg ;fj{hlgs ljbf k/]df To;sf] ef]nLkN6_ o; SofDk;n] pknJw
u/fPsf] ljj/0f e/L lgj]bg btf{ u/fpg' x'g of] ;"rgf k|sflzt ul/Psf]
5.

SofDk; k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;,
tfxfrn
@)^&.)%.@!

;"rgf k|sflzt ul/lbg] af/] .

>L uf]/vfkq ;+:yfg


wd{ky, sf7df8f}+ .

o; SofDk;sf nflu cf= j= @)^&.)^* df cfjZos kg]{ :6]zg/Lsf


;fdfgx¿ pknJw u/fpg] kmd{x¿n] o; SofDk;df ;"rL
btf{ u/fpg] ;DaGwL sf]6]zgsf] ;"rgf b}lgs uf]/vfkqdf Ps lbg
k|sflzt ul/lbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w 5 . lj1fkg k|sflzt eP kZrft
lan k|fKt eP kl5 z'Ns e'QmfgL ul/g]5 .

af]wfy{
=======================
>L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn . SofDk; k|d'v
@)^&.)%.@!

Course of Study pknJw u/fO lbg] af/] .

>L k|d'vHo",
Kff7\oqmd ljsf; s]Gb| ,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lqe'jg ljZjljBfno cGtu{t lzIffzf:q ;ª\sfosf] :gfts tx k|yd,


bf];|f] tyf t];|f] jif{ / :gftsf]Q/ k|yd, tyf bf];|f] jif{df cWoog/t
5fq—5fqfx¿sf] gofF kf7\oqmddf Joj:yf ePcg';f/sf] gofF
kl/dflh{t Course of Study Ps÷Ps k|lt pknJw u/fO lbg] Joj:yfsf nflu
cg'/f]w ub{5' .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)%.@$

:jLs[lt k7fO lbg] af/] .

>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt[k'/ .

o; SofDk;df z}lIfs ejg lgdf{0f ug]{ :jLs[lt kfpgsf nflu cg'/f]w


ul/Psf]df lq= lj= sfo{sf/L kl/ifb\sf] ldlt @)^&.)!.)^, lg0f{o
g++= !*@* af6 o; SofDk;df z}lIfs ejg lgdf{0f
sfo{ ug{ af]nkq cfXjfg ug]{ lg0f{o eP cg';f/ af]nkqsf] k|
fljlws k|:tfj kZrft cfly{s k|:tfj dfu ul/Psf]df lgDgfg';f/ cfly{s
k|:tfj k|fKt ePsf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w ub{5' .
tkl;n
!= >L /ljgf÷k|]/f÷k|lti7f h]=eL= — ¿= %,!^,^),
$)@.$$ -Eof6 ;lxt_
@= >L uf]vf{÷hocf]d h]=eL= — ¿=
%,^&,*#,^^@.** -Eof6 ;lxt_
#= >L 8fFkm]÷d'gf P08 cfrfo{÷;'gf}nf lvDtL h]=eL= — ¿=
%,&#,^),(&(.^) -Eof6 ;lxt_
$= >L nfdf sG;6«S;g s+= — ¿= ^,*&,!!,&#(.!$
-Eof6 ;lxt_
ctM ;a}eGbf sd c+s pNn]v ug]{ >L /ljgf÷k|]/f÷k|lti7f
h]=eL= sf] af]nkq :jLs[t u/L k7fO lbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w
ub{5' .

;+nUg M
!= gS;f l8hfog
@= k|fljlws OlGhlgol/+u cWoog ;+:yfg sG;n6]G;L ;]jfsf]
l;kmfl/; kq
#= t'ngfTds rf6{

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)%.@&

hf] h;;Fu ;DaGw 5 .

>L lqe'jg ljZjljBfno,


cg';Gwfg dxfzfvf,
n3' cg';Gwfg kl/of]hgf,
sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf g]kfnL lzIff lzIf0f ljefusf pk—k|fWofks >L


g]qk|;fb kf}8]nn] xfn;Dd s'g} kbLo lhDd]jf/L glnPsf] / s'g}
klg tnjL tyf j]tnjL ljbf pkef]u gu/]sf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu
cg'/f]w 5 .

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)%.@*

ljz]if tnjL ljbf af/] .

>L lqe'jg ljZjljBfno,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
sLlt{k'/ .

o; SofDk;df sfo{/t eO{ ldlt @)^&.)$.!! b]lv /flhgfdf :jLs[t


ePsf ;x—k|zf;s >L j;Gtk|;fb k/fh'nLn] ldlt @)#%.)*.!% b]lv
@)^&.)$.!) ;Dd o; SofDk;df sfo{/t /xFbf ljz]if tnjL ljbf pkef]u
gug'{ ePsf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
lnnfd ljqmL ;DaGwL ;"rgf .

o; SofDk;df /x]sf k"/fgf kmlg{r/ nufot ljleGg ;fdfgx¿ h] h:tf]


cj:yfdf 5g\ uf]Ko sf]6]zgåf/f lnnfd ljqmL ul/g] ePsf]
x'Fbf ;"rgf k|sflzt ePsf] ldltaf6 !% lbgleq -To; lbg ;fj{hlgs ljbf
k/]df To;sf] ef]nLkN6_ SofDk;af6 k|fKt x'g] kmf/d e/L
a'emfpg x'g OR5's kIfx¿nfO{ of] ;"rgf k|sflzt ul/Psf] 5 .

SofDk; k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;,
tfxfrn
@)^&.)^.)$

lnnfd—ljqmL ;DaGwL ;"rgf .

o; SofDk;df /x]sf k'/fgf cj:yfsf kmlg{r/nufotsf ;fdfgx¿ -h]


h:tf] cj:yfdf /x]sf 5g\_ uf]Ko sf]6]zgåf/f lnnfd—ljqmL ul/g]
ePsf] x'Fbf uf]/vfkqdf ;"rgf k|sflzt ePsf] ldltn] !% lbg leq
cyf{t @)^&.)^.!* ut] leq SofDk;af6 k|fKt x'g] kmf/d ¿= @)).
— lt/L cfjZos ljj/0f e/L a'emfpg of] ;"rgf k|sflzt ul/Psf] 5 . k|
fKt ePsf] sf]6]zg ldlt @)^&.)^.!( ut] lbgsf] !M)) ah] SofDk;
k|d'vsf] sfof{nodf vf]lng] 5 .
tkl;n
!= sf]6]zg :jLs[t kZrft ;Dk"0f{ kmlg{r/ nufotsf cGo ;fdfgx¿ h]
h:tf] cj:yfdf 5g\ # lbg leq p7fO{ nfg' kg]{5 .
@= uf]Ko sf]6]zgdf ;a}eGbf a9L c+s /sd pNn]v ug]
{ sf]6z]gbftfnfO{ ;fdfg p7fO n}hfg :jLs[lt lbOg]5 .
#= 9'jfgLsf] ;Dk"0f{ Joj:yf :jLs[t sf]6]zgbftf n] g} ug'{ kg]{5 .
$= sf]6]zgbftfn] sa'n u/]sf] s'n /sdsf] !)Ü /sd g]kfn j}+s
lnld6]8sf] sfnLdf6L zfvfdf /x]sf] o; SofDk;sf] rNtL vftf gDa/
)$@—!!—)))%( df hDdf u/]sf] ;Ssn} ef}r/ sf]6]zg vfd alGb
u/L SofDk;df a'emfpg' kg]{5 .
%= k|fKt sf]6]zgnfO{ :jLsf/ jf c:jLsf/ ug]{ ;Dk"0f{ clwsf/
SofDk;df ;'/lIft /xg] 5 .
af]wfy{
=======================
!= >L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >L e08f/ zfvf
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
ldlt M @)^&.)^.=======

>Ldfg\ SofDk; k|d'vHo",


dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M sf]6]zg k]z u/]sf] af/] .

dxf]bo,
To; SofDk;sf] sf]6]zg cfXjfgsf] ;"rgf cg';f/ To; SofDk;sf
kmlg{r/ nufotsf ljleGg ;fdfgx¿ h] h:tf] cj:yfdf 5g\ tL
;a} Psd'i6 ¿= =================== -cIf?kL
===============================
===================_ df p7fO n}hfg
d~h'/ ePsf] xF'bf cfˆgf] gful/stfsf] k|ltlnlk yfg Ps / !)
k|ltztn] x'g] /sdsf] a}+s ef}r/ ;+nUg u/L of] lgj]bg k]z
u/]sf] 5' .

gfd M—
7]ufgf M—
x:tfIf/ M—
kmf]g g++÷df]afOn g+= M—
@)^&.)^.)#

;"rgf k|sflzt ul/lbg] af/] .

>L uf]/vfkq ;+:yfg


wd{ky, sf7df8f}+ .

o; SofDk;df /x]sf k'/fgf cj:yfsf kmlg{r/nufotsf ;fdfgx¿ -h]


h:tf] cj:yfdf /x]sf 5g\_ uf]Ko sf]6]zgåf/f lnnfd—ljqmL ul/g]
ePsf] x'Fbf lnnfd—ljqmL ;DaGwL sf]6]zgsf] ;"rgf b}lgs
uf]/vfkqdf Ps lbg k|sflzt ul/lbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w 5 . lj1fkg
k|sflzt eP kZrft lan k|fKt eP kl5 z'Ns e'QmfgL ul/g]5 .

af]wfy{
=======================
>L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn . SofDk; k|d'v
@)^&.)^.)#

cg'/f]w ;DaGwdf .

>L uf]/vfkq ;+:yfg


wd{ky, sf7df8f}+ .

o; SofDk;af6 pknJw u/fOPsf] sf]6]zg ;DaGwL # j6f


km/s÷km/s ;"rgfx¿ b}lgs uf]/vfkqsf] Ps} kftfdf qmd ldnfP/
k|sflzt ul/lbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' . lj1fkg k|sflzt eP
kZrft lan k|fKt eP kl5 z'Ns e'QmfgL ul/g]5 .

af]wfy{
=======================
>L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn . SofDk; k|d'v
^= :jLs[t sf]6]zgbftfn] cfkm"n] a'emfpg' kg]{ s'n /sddWo]
hdfgt :j¿k hDdf u/]sf] /sd s§f u/L afFsL x'g cfpg] /sd Psd'i6
a'emfO tLg lbg leq ;fdfg p7fO n}hfg' kg]{5 .
&= tLg lbg leq /sd a'emfO ;fdfg lnO guPdf hdfgtafkt hDdf
ul/Psf] /sd lkmtf{ x'g] 5}g .
OR5's JolQm jf kmd{x¿n] SofDk;df pkl:yt eO lnnfd a9fa9df efu
lng ;lsg] 5 .
tkl;n
!= lnnfdsf ljqmLsf ;fdfgx¿ lgDg adf]lhdsf x'g] 5g\ M
s_ d]l;g/L / To:t} k|s[ltsf ;/—;fdfgx¿ .
v_ ljleGg kmlg{r/x¿ tyf cGo ljljw ;fdfgx¿ .
@= lnnfd a9fa9 SofDk; sDkfp08 leq x'g]5 .
#= lnnfd ljqmL ;"rgf k|sflzt ePsf] ldlt @)^&.====.===== n]
& cf}+ lbg, cyf{t ldlt @)^&.)^.===== ut]
=========af/ lbgsf] !M)) ah] b]lv #M)) ah] ;Dd x'g]5 .
$= lnnfd ljqmL a9fa9 sa'n ug]{n] -:jLs[t x'g]n]_ sa'n c+ssf] !)
k|ltztsf b/n] gub /sd t'?Gt} SofDk;df a'emfpg' kg]{5 .
%= lnnfd laqmLdf ;aeGbf a9L c+s /sd saf]n ug]{nfO{ :jLsf/
ul/g]5 .
^= :jLs[t af]njfnfn] cfkm"n] a'emfpg' kg]{ s'n /sddWo] hdfgt
:j¿k hDdf u/]sf] /sd s§f u/L afFsL x'g cfpg] /sd Psd'i6
a'emfO tLg lbg leq ;fdfg p7fO n}hfg' kg]{5 .
&= tLg lbg leq /sd a'emfO ;fdfg lnO guPdf hdfgtafkt hDdf
ul/Psf] /sd lkmtf{ x'g] 5}g .
*= a9fa9 ubf{ clGtd af]njfnfnfO{ :jLsf/ jf c:jLsf/ ug]{
;Dk"0f{ clwsf/ SofDk;df ;'/lIft /xg] 5 .
@)^&.)^.====

;"rgf 6fF; ul/lbg] af/] .

>L k|d'vHo",
j8f sfof{no — !# g++=
sflndf6L .

o; SofDk;sf] lnnfd—ljqmL ;DaGwL ;"rgf yfg Ps, o;};fy


k7fOPsf] 5 . To; sfof{nosf] ;fj{hlgs ;"rgf kf6Ldf 6fF; u/L
;xof]u ul/lbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)%.#)

pkrf/sf] ;x'lnot af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns"b zfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] z}= j= @)^^.)^& k|jL0ftf k|df0fkq tx bf];|f]


jif{, SofDk; /f]n g+= #*^.)^% sf ljBfyL{ hob]j hf]zLn] lq=
lj= lzIf0f c:ktfndf pkrf/ ;xof]u kfpgsf] nflu lgj]bg k]z u/] cg';f/
lgh ljBfyL{nfO{ ;xof]u pknAw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/;
;fy cg'/f]w ub{5' . lghsf] lgj]bg ;+nUg 5 .

======================

SofDk; k|d'v
@)^&.)%.#)

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>L lqe'jg ljZjljBfno,


cg';Gwfg dxfzfvf,
sLlt{k'/ .

o; SofDk;sL kf7\oqmd tyf d"Nof+sg ljifosL ;x k|fWofks


>LdtL ;l/tf j}Bn] To; dxfzfvfsf] ;"rgf cg';f/ n3" cg';Gwfg
ug{ o; SofDk;df lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu
l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' . ;fy} xfn pxfFn] cGo s'g} lsl;dsf]
ljbf glng' ePsf] / cGo ;+:yf tyf lgsfoaf6 ;~rfng ePsf] s'g}
lsl;dsf] cg';Gwfg sfo{df ;l/s gx'g' ePsf] Joxf]/f ;d]t hfgsf/L
u/fOG5 .

af]wfy{
=====================
>LdtL ;l/tf j}B, -g]qk|;fb
lwtfn_
;x k|f=, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^&.)%.#!

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>L lqe'jg ljZjljBfno,


cg';Gwfg dxfzfvf,
sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf ul0ft lzIf ljifosf pk k|fWofks >Lj]b/fh


cfrfo{n] To; dxfzfvfsf] ;"rgf cg';f/ n3" cg';Gwfg ug{ o;
SofDk;df lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w ub{5' . ;fy} xfn pxfFn] cGo s'g} lsl;dsf] ljbf glng'
ePsf] / cGo ;+:yf tyf lgsfoaf6 ;~rfng ePsf] s'g} lsl;dsf]
cg';Gwfg sfo{df ;l/s gx'g' ePsf] Joxf]/f ;d]t hfgsf/L u/fOG5 .

af]wfy{
=====================
>L j]b/fh cfrfo{,
pk k|f=, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^&.)%.#!

:jLs[lt af/] .

>Ldfg\ pks'nkltHo"
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
o; SofDk;df lgDg lnlvt ljifosf tkl;n adf]lhdsf lzIf0f tkm{sf
kbx¿ xfn l/Qm /x]sf] Joxf]/f cg'/f]w 5 . SofDk;df ljBfyL{ ;+Vofsf]
cfwf/df sIffef/ cg';f/ lzIfs gePsf] x'Fbf pNn]lvt ljifosf kbx¿df
lzIf0f ;xfos kbdf s/f/ ;]jfdf lgo'lQm ug{ cTofjZos ePsf]]n]
s/f/ ;]jfdf lgo'lQm ug{ :jLs[lt kfpg ljgd| cg'/f]w ub{5' .
xfn l/Qm ePsf ljifout kbx¿ M
!= lzIffzf:q tkm{sf] l/Qm lzIf0f ;xfos kb –!
@= lzIffzf:q tkm{sf] l/Qm pk k|f= kb –*
#= hg;+Vof lzIff tkm{sf] l/Qm pk k|f= kb –!
$= hg;+Vof lzIff tkm{sf] l/Qm lzIf0f ;xfos kb –@
%= lj1fg lzIff tkm{ l/Qm k|fWofks kb –!
^= lj1fg lzIff tkm{ l/Qm ;x k|fWofks kb –!
&= lj1fg lzIff tkm{ l/Qm ;xfos k|fWofks kb – !
*= lj1fg lzIff tkm{ l/Qm k|lzIfs kb –!
hDdf l/Qm kb – !^ j6f
SofDk;sf] xfn ljifout sIffef/ tyf sfo{/t lzIfs ;+Vof M
ljifo sIffef/ xfn sfo{/t lzIfs ;+Vof
lzIffzf:q $^% @^
lj1fg lzIff @#) !)
:jf= zf= lzIff #!% !&
hg;+Vof lzIff @%) ^
SofDk;sf] cfjZostf cg';f/ pko'{Qm kbx¿af6 k"lt{ ug]{ u/L
lgDg ljifosf lgDg kb k"lt{ ug]{ :jLs[ltsf nflu Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .
;fy} SofDk;df l/Qm /x]sf] lzIffzf:q ljifosf] pk k|f= kb–$ s6f}lt u/L
zf/Ll/s lzIff ljifodf kl/0ft u/L kb k"lt{ ug]{ :jLs[ltsf nflu ;d]t Joxf]/f
cg'/f]w ub{5' .
!= lzIffzf:q ljifo – lzIf0f ;xfos kb –$
@= zf/Ll/s lzIff – lzIf0f ;xfos kb –$
#= lj1fg lzIff – lzIf0f ;xfos kb –$
$= hg;+Vof lzIff – lzIf0f ;xfos kb –$
!^ hgf ====================
-g]qk|;fb lwtfn_
@)^&.)%.#!

Course Syllabus pknJw u/fOlbg] ;DaGwdf .

>L lqe'jg ljZjljBfno,


8Lgsf] sfof{no
lzIffzf:q ;+sfo
sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf To; sfof{noaf6 tof/ ul/Psf] Pd= P8= bf];|


f] jif{sf] Course Syllabus yfg — !, o; SofDk;sf] nflu cfjZos ePsf]
x'Fbf pknJw u/fO ;xof]u ul/lbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

========================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)%.#!

lzIfs ljj/0f k7fOPsf] af/] .

>L lqe'jg ljZjljBfno,


k/LIff lgoGq0f sfof{no
aNv' .

o; SofDk;sf] rfn' cf= j= @)^&.)^* df k|fWofkg/t k|eftLo, lbjf


tyf /fqL ;d"xsf lzIfsx¿sf] ljj/0f o;};fy ;+nUg u/L k7fOPsf]
Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

========================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)%.#!

cltl/Qm tnj /sd ;DaGwdf .

>L lqe'jg ljZjljBfno,


/lhi6«f/sf] sfof{no,
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
sLlt{k'/ .

To; dxfzfvfsf] s=k|=d=zf= -#_ r=g++= *$% ldlt @)^&.)


%.@& sf] kqfg';f/ o; SofDk;sf tkl;n adf]lhdsf lzIfsx¿ ;xfos
SofDk; k|d'v kbdf lgo'lQm x'g' ePsf] kqsf] k|ltlnlk o;};fy ;
+nUg u/L k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' . ;fy} pxfFx¿sf]
kbfjlw @ jif{sf] x'g] x'Fbf /flhgfdfsf] cfjZostf gkg]{ /
pxfFx¿n] pkef]u ug'{ ePsf] ljbf ljj/0f lgDgfg';f/ ePsf] Joxf]/f
;d]t cg'/f]w ub{5' .
tkl;n
qm= gfd kb pkef]u ul/Psf]
;+= ljbf
!= >L bfjf z]kf{ pk—k|fWofks @) lbg
@= >L ;fw'/fd cof{n ;x—k|fWofks !& lbg
#= 8f= s[i0feQm ;x—k|fWofks ^ lbg
dxh{g

========================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)%.#!

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>L lqe'jg ljZjljBfno,


cg';Gwfg dxfzfvf,
sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf e"uf]n tyf hg;+Vof lzIff ljifosf pk k|fWofks


>L lzjk|;fb vgfnn] To; dxfzfvfsf] ;"rgf cg';f/ n3" cg';Gwfg ug{
o; SofDk;df lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w ub{5' . ;fy} xfn pxfFn] cGo s'g} lsl;dsf] ljbf glng'
ePsf] / cGo ;+:yf tyf lgsfoaf6 ;~rfng ePsf] s'g} lsl;dsf]
cg';Gwfg sfo{df ;l/s gx'g' ePsf] Joxf]/f ;d]t hfgsf/L u/fOG5 .

af]wfy{
=====================
>L lzjk|;fb vgfn,
pk k|f=, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^&.)^.)#

hfgsf/L ;DaGwdf .

>L g]kfn ;/sf/,


lzIff dGqfno,
ljBfno lzIff zfvf
s]z/ dxn, sf7df8f}+ .

pko'{Qm ;DaGwdf ldlt @)^&.)%.@$ sf] uf]/vfkqdf k|


sflzt /fli6«o lzIff k'/:sf/ kfpg]x¿sf] gfdfjnL pNn]v ul/Psf]df
ljZjljBfnotkm{ k'/:s[t x'g] k|fWofks tyf sd{rf/Lx¿sf] ;"rLdf
qm= ;+= !)) df pNn]v x'g' ePsL o; SofDk;sf c+u|]hL lzIff
ljifosf ;x—k|fWofks 8f= k'ikf s0f{sf] gfd
sd{rf/Lx¿ tkm{sf] ;"rLdf kg{ uPsf] tyf pxfFsf] 7]ufgfdf lqe'jg
ljZjljBfno, sLlt{k'/ pNn]v eO{ pxfF k|fWofkg/t lgsfo lq= lj=,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrnsf] gfd 5'6 x'g uPsf]n] cfjZos Joj:yfsf
nflu hfgsf/L u/fOG5 .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)^.)#

cfjZos sfuhft k7fOPsf] af/] .

>L pks'nkltsf] sfof{no,


;fdfGo k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] k=;+=r=g+= !^!.)^&—)^* ldlt @)^&.)%.@$ sf]


kqfcg';f/ To; sfof{nodf k7fOPsf] sfuhftx¿df cGo s]xL cfjZos
sfuhftx¿ 5'6 ePsf]n] k'gM k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .
tkl;n
!= SofDk; sfo{ ;ldltsf] a}7sssf] dfOGo'l6Ësf] k|ltlnlk –
yfg !
@= uf]/vfkqdf k|sflzt ;"rgfsf] k|ltlnlk – yfg !
#= d"NofÍgsf nflu af]nkq kmf/d k7fOPsf] k|ltlnlk – yfg !
$= ejg lgdf{0f ;DaGwL dfOGo'l6Ësf] k|ltlnlk –
yfg !
%= OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfgsf] k|fljlws k|:tfj d"NofÍgsf] k|
ltlnlk – yfg !

====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)^.)#

z}lIfs ejg lznfGof; ;DaGwdf .

>L g]kfn ;/sf/,


dfggLo cy{dGqL >L ;'/]Gb|k|;fb kf08]Ho",
cy{ dGqfno,
lz+xb/af/, sf7df8f}+ .

o; SofDk;sf] k|fË0fleq lgdf{0f x'g uO/x]sf] z}lIfs ejgsf]


ldlt @)^& cflZjg * ut] ljxfg *M)) ah] x'g] lznfGof; sfo{qmddf
k|d'v cltlysf] cf;g u|x0f u/L ejgsf] lznfGof; u/L lbg'x'g ljgd|
cg'/f]w ub{5' .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)^.)%

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>L lqe'jg ljZjljBfno,


cg';Gwfg dxfzfvf,
sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf c+u|]hL lzIff ljifosf pk k|fWofks >L


nf]s/fh /]UdLn] To; dxfzfvfsf] ;"rgf cg';f/ n3" cg';Gwfg ug{ o;
SofDk;df lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w ub{5' . ;fy} xfn pxfFn] cGo s'g} lsl;dsf] ljbf glng'
ePsf] / cGo ;+:yf tyf lgsfoaf6 ;~rfng ePsf] s'g} lsl;dsf]
cg';Gwfg sfo{df ;l/s gx'g' ePsf] tyf pxfF lqe'jg
ljZjljBfnocGtu{tsf s'g} klg lgsfosf] kbLo lhDd]jf/Ldf g/x]sf]
Joxf]/f ;d]t hfgsf/L u/fOG5 .

af]wfy{
=====================
>L nf]s/fh /]UdL,
pk k|f=, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^&.)^.)*

ljbf ul/Psf] af/] .

cfh ldlt @)^& cflZjg * ut] z'qmaf/ ljxfg &M#) ah] lqe'jg
ljZjljBfno lzIffzf:q ;ª\sfo, dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrnsf] z}lIfs ejg
lgdf{0f sfo{sf] lznfGof; dfggLo cy{dGqL >L ;'/]Gb|k|;fb
kf08]Ho"af6 ;'—;DkGg x'g] ePsf]n] cfh ldlt @)^&.)^.)*
ut] ;Dk"0f{ k|zf;lgs sfo{ tyf k7g—kf7g sfo{ aGb ul/Psf]
Joxf]/f hfgsf/L u/fOG5 .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)^.)&

/sd pknJw u/fOlbg] af/] .

>L lqe'jg ljZjljBfno,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
sLlt{k'/ .

ldlt @)^&.)!.!^ b]lv clgjfo{ cjsfz k|fKt ug'{ ePsf n]vfkfn >L
k|]d/Tg zfSo clgjfo{ cjsfz x'g'eGbf cl3Nnf] lbg cyf{t ldlt
@)^&.)!.!% ;Dd >L nlntsnf SofDk;df sfo{/t /x]sf] x'Fbf
ljbfsf] ljj/0f /sd nufot cGo ;'ljwfx¿ ;f]xL SofDk;sf] gfddf pknJw
u/fOlbg' x'g cg'/f]w ub{5' . ;fy} o; SofDk;df lghsf] gfddf
s'g} afFsL aSof}tf gePsf] Joxf]/f ;d]t cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=====================
>L cfly{s k|zf;g dxfzfvf, -
g]qk|;fb lwtfn_
lq=lj=, sLlt{k'/
SofDk; k|d'v
@)^&.)^.!@

sIff :ylut ul/Psf] af/] .

o; SofDk;sf] z}=j= @)^$.)^& ;d"xsf] :gfts tx t];|f] jif{df


cWoog/t lgoldt tyf cf+lzs 5fq—5fqfx¿sf] clgjfo{ kf7\of+z
cGtu{tsf] lzIf0f cEof; sfo{qmd k"j{ ;~rfng x'g] n3" lzIf0f
(Micro Teaching) sfo{qmd oxL ldlt @)^&.)^.!# b]lv
@)^&.)^.@) ;Dd ;~rfng x'g] ePsf] x'Fbf pQm cjlwe/ k|eftLo
tyf lbjf ;d"xsf ;Dk"0f{ sIffx¿ :ylut ul/Psf] Joxf]/f ;Dk"0f{ lzIfs
tyf 5fq—5fqfx¿sf] hfgsf/Lsf nflu of] ;"rgf k|sflzt ul/Psf] 5 .

af]wfy{
=====================
>L :jljo', -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^&.)^.!@

lzIf0f z'Ns ldgfxf ul/lbg]] af/] .

>Ldfg\ 8LgHo",
lrlsT;fzf:q cWoog ;+:yfg,
dxf/fhu~h, sf7df8f}+ .

To; cWoog ;+:yfgdf z}= j= @)^&.)^*, CMLT k|yd jif{df


egf{sf] nflu cfj]bg lbg] 5fqf >L ;l/tf kf}8]nsf] lktf ;x k|f= >L
lul//fh kf}8]n o; SofDk;df :yfoL ;]jfdf k|fWofkg/t /xg' ePsf]
x'Fbf lghsf] 5f]/Ln] lq= lj= lgodfg';f/ kfpg] lzIf0f z'Ns
ldgfxfsf] Joj:yfsf] nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)^.!#

;dj]bgf .

g]kfn ;/sf/sf dfggLo cy{dGqL ;'/]Gb|k|;fb kf08] tyf


k"j{ :yfgLo ljsf; dGqL >L /fh]Gb| kf08]sf k/d k'HogLo
lktf >L g]qgfy kf08]sf] oxL ldlt @)^& cflZjg * ut] *$
jif{sf] pd]/df ePsf] c;fdlos lgwgn] xfdL zf]s ljXjn ePsf
5f}+ . >4]o kf08]Ho"sf] lgwgaf6 zf]sfs'n kl/jf/ k|lt
dx]Gb|/Tg SofDk; kl/jf/ ulx/f] ;dj]bgf k|s6 ub}{ ljs6
kl/l:yltdf w}o{ wf/0f ug]{ cfTdjn j[l4 xf];\ eGg] sfdgf
ub{5 .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
tyf
dx]Gb|/Tg SofDk;, kl/jf/
tfxfrn, sf7df8f}+
@)^&.)^.)#

c+u|]hL lzIf ljifosf] ;x—k|fWofksx¿sf] gfdfjnL


k7fPsf] af/] .

>Ldfg\ 8LgHo",
lzIffzf:q ;+sfo,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf lq=lj= ;]jf cfof]uåf/f ljutdf ul/Psf] lj1fkgx¿df


c+u|]hL lzIff ljifosf k|fWofks kbsf] nflu 5'6\ofOPsf] ;L6 ;+Vof
cToGt Go"g /x]sf]n] o; SofDk;df sfo{/t c+u|]hL lzIff ljifosf ;x k|
fWofksx¿åf/f lq=lj= ;]jf cfof]usf] lj1fkgdf c+u|]hL lzIff ljifosf] ;L6
;+Vof tf]lsg] k|of]hgfy{ xfd|f] gfdfjnL k7fOlbg' x'g egL lgj]bg
lbg' ePsf x'Fbf o; SofDk;df xfn sfo{/t c+u|]hL lzIff ljifosf ;x—k|
fWofksx¿sf] gfdfjnL cfjZos Joj:yfsf nflu o;} ;fy ;+nUg u/L
k7fOPsf] 5 . ;fy} o; cl3 k|sflzt ul/Psf] lq= lj= ;]jf cfof]usf]
lj1fkg ;DaGwL ;"rgfsf] k|ltlnlk hfgsf/Lsf nflu o;} kq;fy ;+nUg u/L
k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .
o; SofDk;df sfo{/t c+u|]hL lzIff ljifosf ;x—k|fWofksx¿sf] gfdfjnLM
!= >LdtL dL/f >]i7 @= >L ldgaf{ >]i7
#= >L dx]Gb| Wjh /f0ff $= >L Hof]lt s[i0f >]i7
%= >LdtL dLgf sfsL{ ^= 8f= k'ikf s0f{
&= >LdtL g/dfof s'Fj/ *= >L uËf/fd uf}td
(= >L Clif/fd l/hfn
af]wfy{
=======================
1 >L pks'nkltsf] sfof{no, lq=lj=, sLlt{k'/ -
g]qk|;fb lwtfn_
2 >L lzIffWoIfsf] sfof{no, lq=lj=, sLlt{k'/
SofDk; k|d'v
3 >L /lhi6«f/sf] sfof{no, lq=lj=, sLlt{k'/
4 >L lq=lj= ;]jf cfof]u, lq=lj=, sLlt{k'/
5 >L c+u|]hL tyf cGo j}b]lzs efiff lzIff ljifo ;ldlt, lq=lj=,
sLlt{k'/

ldlt M @)^&÷)^÷)#
>Ldfg\ SofDk; k|d'v Ho"
dx]Gb|+ /Tg SofDk;, lq=lj=
tfxfrn, sf7df8f}+

ljifo M lq=lj ;]jf cfof]uåf/f lj1flkt ;"rgfx?df


c+u|]hL lzIf ljifosf] k|fWofksx?sf nflu
5'6\ofOPsf] ;L6 ;+Vofsf] af/]df .
dxf]bo,
pk/f]Qm ;DaGwdf lq=lj= ;]jf cfof]uåf/f k|sflzt ljutsf ;"rgfx?df
c+u|]hL lzIff ljifosf] k|fWofks kbsfnflu 5'6\ofOPsf] ;L6 ;+Vof
ljleGg SofDk;df cWoog/t ljBfyL{x?sf] ;+Vof tyf cWofkg/t ;x–
k|fWofkssf] cgkftdf lgs} sd/x]sf] s'/f oxfFnfO{ cjut g} 5 .
ljutdf c+u|]hL lzIff ljifodf tf]lsPsf] ;L6 ;+Vof cGo ljifox?df
tf]lsPsf] l;6 ;+Vofsf] cg'kftdf gLs} sd ePsf] af/] ;DaGwLt
lgsfo;+u lh1f;f /fVbf jxfFx?nfO{ jxfFx?nfO{ jt{dfgdf
cWofkg/t c+u|]hL ljifosf ;x k|fWofksx?sf] ;+Vofaf/] tYof+s k|
fKt gePsf]n] To;f] x'g uPsf] s'/f a'l´g cfof] . o;} qmddf ca
pk/fGt x'g] lj1fkgx?df ;x k|fWofks tyf ljBfyL{x?sf] cg'kftdf
;L6 ;+Vof tf]s]/ dfq lj1fkg ug{ ;xof]u x'g] b[li6sf]0fn] To;
;DaGwL tYof+s ;DaGwLt lgsfonfO{ pknAw u/fO{ ;xof]u u/L
lbg'x'g cg'/f]w ub{5f}+ .

c+u|]hL lzIff ljifosf ;Dk"0f{ ;x k|fWofksx?


x:tfIf/
1 >LdtL dL/f >]i7 – ljefluo k|d'v tyf ;x k|fWofks
======================
2 >L ldgaf{ >]i7 – ;x–k|f=
======================
3 >L dx]Gb| Wjh /f0ff – ;x–k|f=
======================
4 >L Hof]lt s[i0f >]i7 – ;x–k|f=
======================
5 >LdtL dLgf sfsL{ – ;x–k|f=
======================
6 8f= k'ikf s0f{ – ;x–k|f=
======================
7 >LdtL g/dfof s'Fj/ – ;x–k|f=
======================
8 >L uËf/fd uf}td – ;x–k|f=
======================
9 >L l/lif/fd l/hfn – ;x–k|f=
======================
@)^&.)^.!)

sf]6]zg dfu ul/Psf] af/] .

o; SofDk; / cGtu{tsf ljleGg zfvfx¿df ePsf k'/fgf sfd gnfUg] kq


—klqsfx¿ lznjGbL sf]6]zg dfkm{t ljqmL ljt/0f ul/g] ePsf]n] tL
kq—klqsfx¿ vl/b ug{ rfxg] OR5's JolQmx¿af6 of] ;"rgf k|sflzt
ePsf] ldltn] & -;ft_ lbgleq k|lt s]=hL= s] sltsf b/n] vl/b ug]
{ xf] ;f] c+s / cIf/df k|i6 n]vL lgj]bg k]z ug{ of] ;"rgf k|sflzt
ul/Psf] 5 .

af]wfy{
=======================
>L n]vf zfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^&.)^.!&

;"rgf .

lgjf{rg cfof]uåf/f kmf]6f];lxtsf] dtbftf kl/ro kq agfpg]


sfo{sf nflu kmf]6f] lvRg] sfd oxL ldlt @)^&.)^.@!
b]lv o; dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn s]Gb|df x'g] ePsf]n]
o; sf=d=g=kf= j8f g++= !# sf o; s]Gb|df kg]{
;Dk"0f{ dtbftfx¿nfO{ o;} ;"rgfåf/f dtflwsf/sf] k|of]u
ug{ cfjZos kg]{ kl/ro kqsf] nflu kmf]6f] lvrfpg x'g
of] ;"rgf k|sflzt ul/Psf] 5 .

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
tyf
Joj:yfks
@)^&.)^.!(

sf]6]zg :jLs[t ul/Psf] af/] .

>L

=================================
=================================

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;af6 ldlt @)^& c;f]h $ ut]


uf]/vfkqdf k|sflzt ul/Psf] ;"rgf cg';f/ o; SofDk;df ePsf k'/fgf
kmlg{r/ nufot ljleGg ;fdfgx¿ lnnfdsf nflu tkfO{n] lbg' ePsf]
lznjGbL sf]6]zg :jLs[t ul/Psf] x'Fbf tkfO{n] af]nsjf]n u/]sf]
hDdf ¿= ============ dWo] sf]6]zgsf ;fy k]z
ug'{ ePsf] !) k|ltztn] x'g] ¿= ============ s§f u/L ()
k|ltztn] x'g] hDdf ¿= ======================
of] kq k|fKt ePsf] ldltn] # lbg leq hDdf u/L tf]lsPsf]
;fdfgx¿ a'lem nfg' xf]nf cGoyf lgodfg';f/ x'g] Joxf]/f hfgsf/L
u/fOG5 .

af]wfy{
=======================
!= >L n]vf zfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@= >L e08f/zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^&.)&.)&

lj:t[t ljj/0f k7fPsf] af/] .

>L ;fdfGo k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf To; dxfzfvfsf] r= g++= $@ -;f= k|= @_


kmf= u= #&.)^& ldlt @)^&.)^.!( sf] kq k|fKt eO Joxf]/f
cjut eof] . ctM o; SofDk;df lgdf{0f ug{ nfluPsf] z}lIfs tyf k|
zf;lgs ejg lgdf{0fsf nflu ;DalGwt sG;N6]G;L ;]jf, Ol~hlgol/Ë
cWoog ;+:yfg lq= lj= dfkm{t tof/ u/fOPsf] nfut Oli6d]6sf] k|
ltlnlk o;};fy ;+nUg u/L hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w ub{5' . o;}
;Gbe{df ldlt @)^&.)!.)^ df a;]sf] lq= lj= sfo{sf/L kl/ifb\sf]
lg0f{o g++= !*@* cg';f/ z}lIfs tyf k|zf;lgs ejg lgdf{0fsf nflu
s"n ¿= !@,^*,@!,!!@.%^ vr{ x'g] cg'dflgt nfut tof/ ePtfklg
r/0fj4 ¿kdf k|yd r/0fdf z}lIfs ejg dfq lgdf{0f ug]{ u/L
xfnnfO{ ¿= $,%),)),))).— sf] nfutdf z}lIfs ejg lgdf{0fsf nflu
af]nkq cfXjfg ug]{ :jLs[lt k|fKt eP adf]lhd af]nkq cfXjfg
ubf{ ;a}eGbf sd b///]6 Eof6 ;lxt ¿= %,!^,^),$)@.$
$ df lgdf{0f ug]{ u/L >L /ljgf÷k|]/f÷k|lti7f h]=eL= sf]
af]nkq k|fKt x'g cfO{ lghsf] af]nkq :jLs[t ug{ o; SofDk;sf]
k=;+=r+=g++= !^!.)^&—)^* ldlt @)^&.)%.@$ sf] kq4f/f
cg'/f]w ul/Psf]df To; dxfzfvfsf] pNn]lvt kq cg';f/ lgdf{0fsf nflu
:jLs[lt k|bfg ul/Psf] ¿= $,%),)),))).— sf] ;§f ¿= %,@!,@(,@)&.
(@ sf] af]nkq cfXjfg ul/Psf] b]lvPsf]n] lj:t[t ljj/0f k7fpg
cg'/f]w ul/P adf]lhd lgDg Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

cg'dflgt nfutM z}lIfs tyf k|zf;lgs ejg lgdf{0fsf nflu


cg'dflgt nfut ¿= !@,^$,@!,!!@.%^
dWo] z}lIfs ejg lgdf{0fsf nflu 5'6\ofOPsf]
cg'dflgt ¿= %,^@,!!,)##.—, $=%Ü sG;N6]G;L
lkm afkt ¿= @%,@(,$(^.$* hf]8\bf
x'g] ¿= %,*&,$),%@(.$* df !#Ü Eof6 afkt ¿=
&^,#^,@^*.** hf]8\bf x'g] s"n /sd —
¿= ^,^#,&^,&(*.#!
ePsf]df af]nkq cfXjfg4f/f ;a}eGbf sd b//]6
ePsf] af]nkq — ¿= %,!^,^),$)@.$
$ -Eof6 ;lxt_ k/]sfn] SofDk;sf tkm{af6
Joxf]g'{ kg]{ Eof6 ;d]t ¿= %,!^,^),$)@.$$ /
;f] df $=%Ü sG;N6]G;L afkt ¿= @#,@$,&!
*.!! ;d]t vr{ x'g] u/L hDdf ¿= %,#(,*%,!@).%
% sf] ;|f]t lgDgfg';f/ ePsf] Joxf]/f :jLs[ltsf nflu
cg'/f]w 5 .
;|f]t
pNn]lvt ejg lgdf{0f nflu cf= j= )^^.)^& df cy{ dGqfnoaf6
k|fKt — ¿= !,)),)),))).—
lgdf{0f sfo{ z'? ePkl5 cy{ dGqfnoaf6 k|fKt x'g]
— ¿= @,)),)),))).—
jfXo ;xof]u jf ;f] gePdf SofDk;sf] cfGtl/s ;|f]taf6 Joxf]l/g]
— ¿= @,%),)),))).—
hDdf — ¿= %,%),)),))).—
-cfGtl/s ;|f]t cGtu{t ejg lgdf{0fsf nflu ljBfyL{x¿af6 klg /sd
;xof]u k|fKt eO/x]sf]_

ctM pNn]lvt ejg lgdf{0f nflu l;kmfl/; ul/P adf]lhd >L


/ljgf÷k|]/f÷k|lti7f h]=eL= sf] af]nkq :jLs[t u/L
lbg'eO{ lgdf{0f sfo{ k|f/De ug{ u/fpg ;xof]usf] nflu cg'/f]w
5.

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)&.)*

cGoq sfd ug]{ :jLs[lt ;DaGwdf .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf g]kfnL lzIff lzIf0f ljefusf lzIf0f ;xfos >L gf/fo0fbQ


kf}8]nn] cfkm" k|fWofkg u/L /x]sf] ljxfgL ;dodf s'g} afwf
gk'¥ofpg] u/L lbjf tyf /fqL ;dodf cGoq sfd ug{ kfpFm egL
lgj]bg lbPsfn] lghn] ljxfgL ;do afx]s cGo ;dodf cGoq sfd ubf{
SofDk;nfO{ afwf gkg]{ b]lvPsf]n] lghnfO{ ljxfgL ;do afx]s
lbjf tyf /fqL ;dodf cGoq sfd ug]{ :jLs[lt lbgsf nflu l;kmfl/; ;fy
Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=======================
>L gf/fo0fbQ kf}8]n -
g]qk|;fb lwtfn_
lzIf0f ;xfos SofDk;
k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^&.)&.)(

cjwf/0ff k]z ug]{ af/] .

>L g]kfn PS; 6' ;]So'l/6L ;le{; k|f= ln=


;fdfv';L, sf7df8f}+ .

pko'{Qm ;DaGwdf tkfO{n] o; SofDk;sf] nflu cfjZos ;'/Iff uf8{


cfk"lt{ ug{sf lgldQ lbg' ePsf] lznjGbL sf]6]zgsf ;DaGwdf
lgDg cjwf/0ff :ki6 u/L of] kq k|fKt ePsf] ldltn] tLg lbgleq k]z
ug'{ x'g cg'/f]w 5 .
tkl;n
!= SofDk;nfO{ pknJw u/fpg] ;'/Iff uf8{ ;DaGwL ;'ljwf -;do
tflnsf, /]vb]v, ljz]if lgu/fgL /fVg' kg]{ ;do cflb_
@= ;'/Iff uf8{sf] :t/ -z}lIfs of]Uotf, sfo{z}nL_
#= ;'/Iff uf8{sf] bIftf -cg'ej, cg'zf;g_
$= ;'/Iff ;DaGwL cjwf/0ff

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)&.)(

cjwf/0ff k]z ug]{ af/] .

>L Od]h' ;]So'l/6L ;le{; k|f= ln=


sf7df8f}+ .

pko'{Qm ;DaGwdf tkfO{n] o; SofDk;sf] nflu cfjZos ;'/Iff uf8{


cfk"lt{ ug{sf lgldQ lbg' ePsf] lznjGbL sf]6]zgsf ;DaGwdf
lgDg cjwf/0ff :ki6 u/L of] kq k|fKt ePsf] ldltn] tLg lbgleq k]z
ug'{ x'g cg'/f]w 5 .
tkl;n
!= SofDk;nfO{ pknJw u/fpg] ;'/Iff uf8{ ;DaGwL ;'ljwf -;do
tflnsf, /]vb]v, ljz]if lgu/fgL /fVg' kg]{ ;do cflb_
@= ;'/Iff uf8{sf] :t/ -z}lIfs of]Uotf, sfo{z}nL_
#= ;'/Iff uf8{sf] bIftf -cg'ej, cg'zf;g_
$= ;'/Iff ;DaGwL cjwf/0ff

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)&.)(

nut s§f ug]{ af/] .

>L e08f/zfvf
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;df ldlt @)^& c;f]h $ ut] k|sflzt


lznjGbL sf]6]zg cfXjfg ;DaGwL ;"rgf cg';f/ lnnfd ul/Psf
kmlg{r/ nufot cGo ;fdfgx¿sf] ljj/0f / tT;DaGwL ;Dk"0f{ eP
u/]sf kl~hsf adf]lhdsf sfuhftx¿ ;lxtsf] kmfon yfg Ps o;};fy ;
+nUg u/L ;f]xL adf]lhdsf] cfjZos nut s§f u/L tT;DaGwL x/lx;fj
tGb'?:t /fVg x'g cg'/f]w 5 .

af]wfy{ tyf sfof{y{


======================
>L n]vf zfvf, — pNn]lvt sfuhftx¿sf] kmf]6f]skL]
-g]qk|;fb lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn ;lxtsf] kmfOn yfg Ps o;};fy
SofDk; k|d'v
;+nUg u/L cfjZos sfof{y{ cg'/f]w 5 .
@)^&.)&.!!

:gftsf]Q/ tx bf];|f] jif{sf] egf{ ;DaGwL ;"rgf .

o; SofDk;sf] cf= j= @)^^.)^& ;d"xsf] :gftsf]Q/ tx k|yd


jif{ -/fqL ;d"x_ df cWoog/t /xL ;f] txsf] jflif{s k/LIffdf
;lDdlnt ;d]t eO;]ssf 5fq—5fqx¿n] cf= j= @)^&.)^* sf] nflu
:gftsf]Q/ tx bf];|f] jif{df ldlt @)^&.)&.!! ut]b]lv @)^&.)*.!%
ut] ;Dddf egf{ x'g ;"lrt ul/Psf] 5 tyf ;f] txsf] lgoldt sIff ;~rfng
ldlt @)^&.)*.!^ b]lv x'g] Joxf]/f ;d]t ;DalGwt ;Dk"0f{ lzIfs
tyf ljBfyL{x¿sf] hfgsf/Lsf nflu ;"lrt ul/G5 .

af]wfy{
=======================
!= >L ;xfos SofDk; k|d'v, /fqL . -
g]qk|;fb lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn . SofDk;
k|d'v
@= >L k/LIff÷n]vf zfvf, /fqL,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
#= >L :jljo',
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^&.)&.!!

:gftsf]Q/ tx bf];|f] jif{sf] egf{ ;DaGwL ;"rgf .

o; SofDk;sf] cf= j= @)^^.)^& ;d"xsf] :gftsf]Q/ tx k|yd


jif{ -/fqL ;d"x_ df cWoog/t /xL ;f] txsf] jflif{s k/LIffdf
;lDdlnt ;d]t eO;]ssf 5fq—5fqx¿n] cf= j= @)^&.)^* sf] nflu
:gftsf]Q/ tx bf];|f] jif{df ldlt @)^&.)&.!! ut]b]lv @)^&.)*.!%
ut] ;Dddf egf{ x'g ;"lrt ul/Psf] 5 tyf ;f] txsf] lgoldt sIff ;~rfng
ldlt @)^&.)*.!^ b]lv x'g] Joxf]/f ;d]t ;DalGwt ;Dk"0f{ lzIfs
tyf ljBfyL{x¿sf] hfgsf/Lsf nflu ;"lrt ul/G5 .

af]wfy{
=======================
!= >L ;xfos SofDk; k|d'v, /fqL . -
g]qk|;fb lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn . SofDk;
k|d'v
@= >L k/LIff÷n]vf zfvf, /fqL,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
#= >L :jljo',
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^&.)&.!!

k|jL0ftf k|df0fkq tx bf];|f] jif{sf] egf{ ;DaGwL ;"rgf .

o; SofDk;sf] z}= j= @)^^.)^& ;d"xsf] k|jL0ftf k|df0fkq tx


(I.Ed.) k|yd jif{ -lbjf ;d"x_ df cWoog/t /xL ;f] txsf] jflif{s k/LIffdf
;lDdlnt ;d]t eO;]ssf 5fq—5fqx¿n] z}= j= @)^&.)^* sf] nflu
k|jL0ftf k|df0fkq tx bf];|f] jif{df ldlt @)^&.)*.!% ut] ;Dddf
egf{ x'g ;"lrt ul/Psf] 5 tyf ;f] txsf] lgoldt sIff ;~rfng ldlt
@)^&.)*.!^ b]lv x'g] Joxf]/f ;d]t ;DalGwt ;Dk"0f{ lzIfs tyf
ljBfyL{x¿sf] hfgsf/Lsf nflu ;"lrt ul/G5 .

af]wfy{
====================
!= >L ;xfos SofDk; k|d'v, lbjf .
-g]qk|;fb lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >L k/LIff÷n]vf zfvf, lbjf .
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
#= >L :jljo',
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^&.)&.)&

ljj/0fx¿ e/L k7fPsf] af/] .

>L cg';Gwfg dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; dxfzfvfaf6 dfu eP cg';f/sf] cfjZos ljj/0fx¿ e/L o;} kq;fy ;


+nUg u/L k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)&.!%

lzIfs ljj/0f k7fPsf] af/] .

>Ldfg\ 8LgHo",
8Lgsf] sfof{no
lzIffzf:q ;+sfo,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{noaf6 dfu eP cg';f/sf] cf= j= @)^&.)^* sf] lzIfs


ljj/0f kmf/d tof/ u/L o;} kq;fy ;+nUg u/L k7fOPsf] Joxf]/f
cg'/f]w 5 .

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^^.!).@*

oyfjt ¿kdf ;'/Iff uf8{sf] sfd ug]{ af/] .

>L bfh'efO ;]So'l/6L ;le{; P08 6«]lgË ;]G6/ k|f=ln=


;LtfkfOnf, sf7df8f}+ .

o; SofDk; / To; k|f= ln= aLr ldlt @)^%.!!.)! ut]sf lbg ;f]xL
ldltb]lv nfu" x'g] u/L Ps jif{sf lgldQ ;'/Iff uf8{ ;DaGwL sfd
ug]{ u/fpg] ;Demf}tf ePsf]df ;f] sf] cjlw oxL ldlt @)^^ df3
d;fGtdf ;dfKt x'g] ePsf]n] ldlt @)^^.!!.)! ut]b]lv csf]{ Joj:yf
geP;Ddsf nflu oyfjt ¿kdf sfd ug{ u/fpg x'g ldlt @)^^.!).@$
sf] lg0f{o cg';f/ cg'/f]w 5 .

af]wfy{
====================
>L n]vfzfvf, lbjf .
-g]qk|;fb lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn — ldlt @)^^.!).@$ sf] :jLs[t
l6Kk0fLsf] SofDk; k|d'v
k|ltlnlk o;};fy ;+nUg 5 .
@)^&.)&.!$

hfgsf/L ;DaGwdf .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lzIffzf:q ;+sfo, 8Lgsf] sfof{no, sLlt{k'/sf] k=;+=r=g++= !


%^—)^&.)^* ldlt @)^&.)^.!$ ut]sf] k|fKt af]wfy{ tyf
sfof{y{ kqfg';f/ pQm sfof{noaf6 o; SofDk;df ;?jf x'g' ePsf ;x
—k|zf;s >L 5qaxfb'/ alhdo ldlt @)^&.)^.!& ut]b]lv xflh/ x'g'
ePsf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

af]wfy{
====================
!= >L 8Lgsf] sfof{no,
-g]qk|;fb lwtfn_
lzIffzf:q ;+sfo, lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L ljlgof]hg ah]6 zfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L b/aGbL o'lg6,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
%= >L sDKo'6/ o'lg6,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
@)^&.)&.!%

gful/stfsf] k|df0fkq pknAw u/fOlbg] af/] .

>L lhNnf k|zf;g sfof{no,


aa/dxn, sf7df8f+} .

pko'{Qm ;DaGwdf jfgf — * ;+v'jf;ef :yfoL a;f]af; eO xfn


sf7df8f}+ — ^, ;/:jtL gu/ a:g' ePsf o; SofDk;sf pk k|f= >L
rGb|axfb'/ >]i7n]] ldlt @)%) c;f/ !* ut] sf7df8f}Fdf hlGdPsf
cfˆgf 5f]/f cg'h >]i7sf] gful/stfsf] k|df0fkq ljleGg sf/0fn]
;DalGwt lhNnfdf uO{ lng g;Sg] cj:yf ePsf]n] sf7df8f}
lhNnfaf6 pknJw u/fO kfpF egL ldlt @)^&.)&.!$ df lbg' ePsf]
lgj]bgfg';f/ >L >]i7sf] 5f]/f >L cg'h >]i7nfO{ lgodfg';f/
gful/stfsf] k|df0fkq pknAw u/fO{ ;xof]u ul/lbg' x'g l;kmfl/;;fy
cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=====================
!= >L j8f sfof{no, — gful/stfsf] k|df0fkqsf] nflu cfjZos
-g]qk|;fb lwtfn_
af}4 — ^, sf7df8f}+ Joj:yf ldnfO lbg' x'g cg'/f]w 5 .
SofDk; k|d'v
@= >L k~hLsflwsf/Lsf] sfof{no
sf7df8f}+ dxfgu/kfnLsf .
@)^&.)&.!%

hGdbtf{ af/] .

>L k~hLsflwsf/Lsf] sfof{no


sf7df8f}+ dxfgu/kfnLsf .

pko'{Qm ;DaGwdf jfgf — * ;+v'jf;ef :yfoL a;f]af; eO xfn


sf7df8f}+ — ^, ;/:jtL gu/ a:g' ePsf o; SofDk;sf pk k|f= >L
rGb|axfb'/ >]i7n]] ldlt @)%% kmfu'g !( ut] sf7df8f}Fdf
hlGdPsf cfˆgf 5f]/f g'/h >]i7sf] hGd btf{ ug{ ;DalGwt cfˆgf]
lhNnfdf hfg cg's'n gldn]sf]n] sf7df8f}+df g} btf{ u/fO{ kfpF
egL ldlt @)^&.)&.!$ df lbg' ePsf] lgj]bgfg';f/ >L >]i7sf] 5f]/f
>L g'/h >]i7nfO{ hGdbtf{ ul/lbg' x'g l;kmfl/;;fy cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=====================
>L j8f sfof{no, — hGd btf{sf] nflu cfjZos
-g]qk|;fb lwtfn_
af}4 — ^, sf=d=g=kf= . Joj:yf ldnfO lbg' x'g cg'/f]w 5 .
SofDk; k|d'v
@)^&.)&.!%

k/LIff kmf/d eg]{ ;DaGwL cToGt h?/L ;"rgf .

lqe'jg ljZjljBfno, k/LIff lgoGq0f sfof{noåf/f oxL ldlt


@)^& d+lz/ dlxgfb]lv ;~rfng ul/g] tLg jif]{ aL= P8=
bf];|f] jif{sf] k/LIffdf ;lDdlnt x'gsf nflu o; SofDk;df
cWoog/t pQm jif{sf ljBfyL{x¿n] eg'{kg]{ k/LIff
kmf/dsf ;fy a'emfpg' kg]{ z'Ns kl5 lg0f{o eO{ cfP
adf]lhd ug]{ u/L xfnnfO{ a[l4 ePsf] z'Ns adf]lhd
a'emfO{ k/LIff kmf/d e/L a'emfpg x'g ;DalGwt ;a}sf]
hfgsf/Lsf nflu of] ;"rgf k|sflzt ul/Psf] 5 .
;fy} lg0f{ofg';f/ lnOPsf] z'Ns a9L ePdf ;DalGwt
ljBfyL{x¿nfO{ lkmtf{ ul/g] 5 / s'g} ljBfyL{n] t];|f]
jif{df egf{ x'Fbf lx;fj ldnfg ug{ rfx]df ;f] sf] Joj:yf ;d]t
ul/g] Joxf]/f hfgsf/L u/fOG5 .

af]wfy{ SofDk; k|
d'v
!= >L k/LIff zfvf, k|eftLo÷lbjf . dx]Gb|/Tg
SofDk;, tfxfrn
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@= >L n]vf zfvf, k|eftLo÷lbjf .
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
#= >L :jljo',
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^&.)&.!&

lznjGbL sf]6]zg :jLs[t ul/Psf] af/] .

o; SofDk;åf/f ldlt @)^& cflZjg $ ut]sf] uf]/vfkqdf k|sflzt ;"rgf


cg';f/ o; SofDk;sf] lgldQ cfjZos ;'/Iff uf8{ cfk"lt{ ug{ rfxg]
ljleGg ;+:yfx¿n] lbPsf] lzjnGbL sf]6]zgx¿ dWo] g]kfn PS;
6' ;]So'l/6L ;le{; k|f= ln= ;fdfv';L, sf7df8f+}sf] lznjGbL
sf]6]zg :jLs[t ul/Psf] x'Fbf ;DalGwt ;a}sf] hfgsf/Lsf nflu ;"rgf
k|sflzt ul/Psf] 5 .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)&.!&

;Dks{ /fVg cfpg] af/] .

>L g]kfn PS; 6' ;]So'l/6L ;le{; k|f= ln=,


;fdfv';L, sf7df8f+} .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk; lgldQ cfjZos ;'/Iff


uf8{ cfk"lt{ ug{ lbg' ePsf] lzjnGbL sf]6]zg :jLs[t ul/Psf] x'Fbf
kq k|fKt ePsf] ldltn] !@ -afx|_ 306fleq ;Demf}tfsf lgldQ
;Dks{ /fVg x'g cg'/f]w 5 .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)&.!&

;'/Iff uf8{ af/] .

>L bfh'efO ;]So'l/6L 6]«lgª ;]G6/ k|f= ln=,


;LtfkfOnf, sf7df8f+} .

pko'{Qm ;DaGwdf tkfO{n] ldlt @)^% kmfNu'0f ! ut]b]lv


cfh;Dd o; SofDk;sf] lgldQ ;'/Iff uf8{ cfk"lt{ u/L ;xof]u
ug'{ ePsf]df cj ldlt @)^& sflt{s !* ut]b]lv tkfOn] v6fpg' ePsf
;'/Iff uf8{x¿ lkmtf{ nfg' x'g cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=====================
>L n]vf zfvf,
-g]qk|;fb lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn M ldlt @)^& sflt{s ! ut]b]lv oxL !&
ut] SofDk; k|d'v
;Dd # hgf ;'/Iff uf8{ cfk"lt{ u/]afkt pQm
k|f= ln= nfO{ kfl/>lds pknJw u/fpg' x'g
@)^&.)&.!&

:yfgfGt/0f lkmtf{ k7fOPsf] af/] .

>Ldfg\ SofDk; k|d'vHo",


a'6jn ax'd'vL SofDk;, a'6jn .

To; SofDk;sf :gfts tx bf];|f] jif{df cWoog/t 5fq k'0ok|;fb


e';fnn] To; SofDk;sf] k=;+= @* r=g+= %(.)^& ldlt @)^&.)
$.)& sf] kqfg';f/ o; SofDk;df :yfgfGt/0f eO cfPsf] / ;f] ;dodf o;
SofDk;df z'Ns j[l4sf] sf/0f ljBfyL{ ;+3—;+u7gaf6 n]vf sfp06/
tyf k|zf;g zfvf ;d]t aGb ePsf]n] lgh ljBfyL{ o; SofDk;df
egf{ x'g g;s]sf] / lghsf] :yfgfGt/0f ePsf] kq ldlt @)^&.)%.!&
df btf{ -btf{ g++= &^.)^&—)^*_ dfq ePsf] Joxf]/f hfgsf/L
u/fpFb} xfn lgh ljBfyL{ cfˆgf] :jf:Yosf] sf/0f To; SofDk;df
g} :yfgfGt/0f x'g rfx]sf] egL k'gM To; SofDk;sf] k=;+= #&&
r=g+= %#$.)^& ldlt @)^&.)&.!$ sf] ;xdtL kq cg';f/ ;Dk"0f{
sfuhft;lxt To;} SofDk;df :yfgfGt/0f eO{ cWoog -k9\g_ sf nflu
lkmtf{ k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)&.@#

l;kmfl/; ul/lbg] af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns"b zfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] :gftsf]Q/ tx k|yd jif{ SofDk; /f]n g+= *)^,


/fqL ;d"xsL 5fqf u+uf bjf8Ln] lq= lj= lzIf0f c:ktfndf pkrf/
;xof]u kfpgsf] nflu lgj]bg k]z u/] cg';f/ lgh ljBfyL{nfO{ ;xof]u
pknAw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

======================

SofDk; k|d'v
@)^&.)&.@%

JolQmut ljj/0f k7fOPsf] af/] .

>Ldfg\ SofDk; k|d'vHo",


lrlsT;fzf:q SofDk;
dxf/fhu~h, sf7df8f}+ .

pko'{Qm ;DaGwdf >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf lq= lj= sf]


k= ;+= kmf= -_ s=k|=d=zf= -$_ r= g+++= !^@& ldlt
@)^&.)&.!^ sf] k|fKt kqfg';f/ o; SofDk;af6 To; SofDk;df
j]tnjL sfhdf hfg' ePsL ;xfos nfOa|]l/og >L OlGb/f cof{n To;
SofDk;df ;?jf x'g' ePsfn] lghsf] JolQmut ljj/0f ;lxtsf] kmfOn
yfg ! -Ps_ o;};fy ;+nUg u/L k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

af]wfy{
====================
!= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
-g]qk|;fb lwtfn_
lq= lj=, sLlt{k'/ . SofDk; k|
d'v
@= >L 8Lgsf] sfof{no
lrlsT;fzf:q cWoog ;+:yfg,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L ljlgof]hg ah]6 zfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L b/aGbL o'lg6,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
%= >L sDKo'6/ o'lg6,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
^= >L OlGb/f cof{n
;xfos nfOa|]l/og,
lrlsT;fzf:q SofDk;, dxf/fhu~h .
@)^&.)*.)(

lzIfs ljj/0f k7fOPsf] af/] .

>Ldfg\ k/LIff lgoGqsHo",


k/LIff lgoGq0f sfof{no,
lq= lj=, aNv' .

To; sfof{noaf6 dfu eP cg';f/sf] cf= j= @)^&.)^* sf] lzIfs


ljj/0f kmf/d tof/ u/L o;} kq;fy ;+nUg u/L k7fOPsf] Joxf]/f
cg'/f]w 5 .

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)*.!)

cfjZos ljj/0f e/L k7fOPsf] af/] .

>L cg';Gwfg dxfzfvf


lq= lj=, sLlt{k'/' .

To; sfof{noaf6 dfu eP cg';f/sf] cfjZos ljj/0fx¿ tof/ u/L o;}


kq;fy ;+nUg u/L k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)&.@(

sn l8kf]lh6 sfod u/L Aofh pknJw u/fpg] af/] .

>L zfvf k|jGwsHo",


g]kfn a}+s lnld6]8
sflndf6L zfvf, sflndf6L .

pko'{Qm ljifo, o; SofDk;sf] gfddf To; a}+sdf ;~rfng /x]sf]


g++= )$@—!!—)))))%( sf] rNtL vftfdf ljut w]/} jif{b]lv
Go"gtd df}Hbft s/f]8fF} ?k}of /xg] u/]sf] Joxf]/f
oxfFnfO{ ljlbt} 5 . ctM pQm vftfdf /x]sf] df}Hbft /sdnfO{ sn
l8kf]lh6 sfod u/L clwstd b/df Aofh pknJw u/fOlbg] Joj:yfsf
nflu cg'/f]w ub{5f}+ .

===========================

=======================
-pQdk|;fb ?kfv]tL_ -g]qk|;fb
lwtfn_
n]vf k|d'v SofDk;
k|d'v
@)^&.)&.#)

pkl:yt x'g] af/] .

o; SofDk;sf] c+u|]hL lzIff lzIf0f ljefudf k|fWofkg/t lzIfsx¿sf]


lgDg ldlt, ;do / :yfgdf a}7s a:g] ePsf] x'Fbf ;DalGwt k|
fWofksHo"x¿nfO{ clgjfo{ pkl:yltsf nflu cg'/f]w ub{5' .

sfo{qmd
ldlt M @)^&.)*.)# ut] z'qmaf/
;do M ===================== ah] .
:yfg M
================================= .

===============
-dL/f >]i7_
k|d'v
c+u|]hL lzIff lzIf0f
ljefu
@)^&.)*.!@

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;ª\sfo,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sL kf7\oqmd tyf d"Nofª\sg ljifosL ;x—k|fWofks


>LdtL ;l/tf j}Bn] To; sfof{nosf] ;"rgf cg';f/ n3" cg';Gwfg
ug{ o; SofDk;df lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu
l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' . ;fy} pxfF ldlt @)$@.)$.@$ b]lv o;
SofDk;df c:yfoL ;]jfdf ;xfos k|fWofks kbdf, ldlt @)$&.)%.#!
b]lv pk—k|fWofks kbdf :yfoL ;]jfdf / ldlt @)^^.)@.@( b]lv
xfn;Dd ;x—k|fWofks kbdf k|fWofkg/t /xg' ePsf] Joxf]/f
hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 . ;fy} xfn pxfFn] cGo s'g} lsl;dsf] ljbf
glng' ePsf] Joxf]/f ;d]t hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)*.!@

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;ª\sfo,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf g]kfnL lzIff ljifosf pk—k|fWofks >L g]qk|;fb


kf}8]nn] To; sfof{nosf] ;"rgf cg';f/ n3" cg';Gwfg ug{ o;
SofDk;df lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w ub{5' . ;fy} pxfF ldlt @)%%.!).!& b]lv o; SofDk;df
s/f/ ;]jfdf lzIf0f ;xfos kbdf / ldlt @)^!.)#.)^ b]lv xfn;Dd pk—
k|fWofks kbdf :yfoL ;]jfdf k|fWofkg/t /xg' ePsf] Joxf]/f
hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 . ctM pxfFn] cGo s'g} lsl;dsf] ljbf
glng' ePsf] / cGo ;+:yf tyf lgsfoaf6 ;~rfng ePsf] s'g} lsl;dsf]
cg';Gwfg sfo{df ;l/s gx'g' ePsf] Joxf]/f ;d]t hfgsf/Lsf nflu
cg'/f]w 5 .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.!@.@@

lzIf0f z'Ns ldgfxf ul/lbg]] af/] .

>L SofDk; k|d'vsf] sfof{no,


k'Nrf]s OlGhlgol/+u SofDk;
lq= lj=, k'Nrf]s .

To; SofDk;sf] cfls{6]Sr/ ;d"xsf] :gfts tx t];|f] jif{, /f]n g++=


065-B ARCH – 240 sL 5fqf ;'>L :d[tL pkfWofosf] lktf ;x k|f=
zzLk|;fb pkfWofo o; SofDk;df ldlt @)$!.!@.)! b]lv :yfoL ;]jfdf
k|fWofkg/t /xg' ePsf] x'Fbf lghsf] 5f]/Ln] lq= lj= lgodfg';f/
kfpg] lzIf0f z'Ns ldgfxfsf] Joj:yfsf] nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w
ub{5' .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)*.!)

cfjZos ljj/0f e/L k7fOPsf] af/] .

>L cg'udg dxfzfvf


lq= lj=, sLlt{k'/' .

To; sfof{noaf6 dfu eP cg';f/sf] cfjZos ljj/0fx¿ tof/ u/L o;}


kq;fy ;+nUg u/L k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)*.!%

;xof]u ul/lbg' x'g .

>L g]kfn ;/sf/,


cfjf; tyf ef}lts of]hgf ljefu,
aa/dxn, sf8df8f}+ .

o; SofDk; k|of]hgsf lgldQ rfn' cf= j= @)^&.)^* sf nflu


8sdL{, l;sdL{, KnDa/ tyf HofdLx¿sf] ;/sf/L b//]6 cfjZos ePsfn]
s[kof ;f] pknJw u/fO ;xof]u ul/lbg' x'g cg'/f]w 5 .

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)*.!%

sIff ;~rfng af/] .

o; SofDk;sf] rfn' z}= j= @)^&.)^* sf] k|jL0ftf k|df0fkq tx


bf];|f] jif{, :gfts tx k|yd jif{, Ps jif]{ :gfts tx tyf :gftsf]Q/ tx k|
yd jif{sf] sIff ;~rfng oxL ldlt @)^&.)*.!^ ut]b]lv ;~rfng x'g]
Joxf]/f ;DalGwt ;a}sf] hfgsf/Lsf nflu of] ;"rgf k|sflzt ul/Psf] 5 .

af]wfy{
=======================
!= >L k/LIff zfvf, k|eftLo, lbjf tyf /fqL -
g]qk|;fb lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >L :jljo'
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^&.)*.!^

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;ª\sfo,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf ul0ft lzIff ljifosf pk—k|fWofks >L j]b/fh


cfrfo{n] To; sfof{nosf] ;"rgf cg';f/ n3" cg';Gwfg ug{ o;
SofDk;df lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w ub{5' . ;fy} pxfF ldlt @)%^.)%.)! b]lv c:yfoL ;]jfdf
lzIf0f ;xfos kbdf, ldlt @)^!.)(.@) b]lv xfn;Dd pk—k|fWofks
kbdf :yfoL ;]jfdf k|fWofkg/t /xg' ePsf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu
cg'/f]w 5 . ;fy} xfn pxfFn] cGo s'g} lsl;dsf] ljbf glng' ePsf]
Joxf]/f ;d]t hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

=====================
-bfjf z]kf{_
;= SofDk; k|d'v
@)^&.)*.!&

/dfgf af/] .

>L lzjk|;fb b'jf8L


e08f/ clws[t
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, lq= lj= sf] k=;+=kmf= - _ s=k|


=d=zf= -$_ r=g+= !^^* ldlt @)^&.)&.!^ sf] k|fKt
af]wfy{ tyf sfof{y{ kqfg';f/ tkfOF{nfO{ o; SofDk;sf] e08f/
clws[t kbaf6 lrlsT;fzf:q cWoog ;+:yfg, 8Lgsf] sfof{no,
dxf/fhu~hdf ^ dlxgfsf nflu j]tnjL sfh v6fOPsf] x'Fbf ldlt
@)^&.)*.@) b]lv pQm 8Lgsf] sfof{nodf xflh/ x'g hfg' x'g
of] /dfgf kq lbOPsf] 5 .

jf]wfy{ M
====================
!= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf M lghsf] JolQmut ljj/0fsf]
kmf]6f]skL o;} -g]qk|;fb lwtfn_
lq= lj=, sLlt{k'/ . ;fy ;+nUg u/L k7fOPsf] Joxf]/f
cg'/f]w 5 . SofDk; k|d'v

@= >L lrlsT;fzf:q cWoog ;+:yfg M lghsf] JolQmut ljj/0f o;};fy


8Lgsf] sfof{no, dxf/fhu~h ;+nUg u/L k7fOPsf] Joxf]/f
cg'/f]w 5 .

#= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L ljlgof]hg ah]6 zfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

%= >L b/jGbL o'lg6,


s=k|=d=zf, lq=lj= sLlt{k'/ .
^= >L sDKo'6 o'lg6,
s=k|=d=zf, lq=lj= sLlt{k'/ .
&= >L n]vfzfvf
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^&.)*.!&

/dfgf af/] .

>L cf]dk|sfz rf}w/L


pk k|zf;s
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, lq= lj= sf] k=;+=kmf= - _ s=k|


=d=zf= -$_ r=g+= !^#( ldlt @)^&.)&.!^ sf] k|fKt
af]wfy{ tyf sfof{y{ kqfg';f/ tkfOF{nfO{ o; SofDk;sf] pk k|
zf;s kbaf6 lrlsT;fzf:q cWoog ;+:yfg, 8Lgsf] sfof{no,
dxf/fhu~hdf v6fOPsf] x'Fbf ldlt @)^&.)*.@) b]lv pQm
8Lgsf] sfof{nodf xflh/ x'g hfg' x'g of] /dfgf kq lbOPsf] 5 .

jf]wfy{ M
====================
!= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf M lghsf] JolQmut ljj/0fsf]
kmf]6f]skL o;} -g]qk|;fb lwtfn_
lq= lj=, sLlt{k'/ . ;fy ;+nUg u/L k7fOPsf] Joxf]/f
cg'/f]w 5 . SofDk; k|d'v

@= >L lrlsT;fzf:q cWoog ;+:yfg M lghsf] JolQmut ljj/0f / kmfOn


o;};fy
8Lgsf] sfof{no, dxf/fhu~h ;+nUg u/L k7fOPsf] Joxf]/f
cg'/f]w 5 .

#= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L ljlgof]hg ah]6 zfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

%= >L b/jGbL o'lg6,


s=k|=d=zf, lq=lj= sLlt{k'/ .

^= >L sDKo'6 o'lg6,


s=k|=d=zf, lq=lj= sLlt{k'/ .

&= >L n]vfzfvf


dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^&.)*.!(

sfof{b]z lbOPsf] af/] .

>L /ljgf÷k|]/f k|lti7f sGi6«S;g sDkgL k|f= ln= -h]=eL=_,


:joDe', sf7df8f}+ .

o; SofDk; / To; sGi6«S;g sDkgL k|f= ln= aLr ldlt @)^&


d+lz/ !( ut] ePsf] ;Demf}tf cg';f/ OlGhlgol/ª cWoog ;+:yfg
sG;N6]G;L ;]jf ;Fu ;Dks{ u/L ;Demf}tf ePsf] ldltn] !) lbgleq
o; SofDk;sf] z}lIfs ejg lgdf{0f k|f/De ug'{ eO{ ;f] sf] hfgsf/L
lbg] u/L of] sfof{b]z lbOPsf] 5 .
ctM ;Demf}tf cg';f/ ;dodf g} lgdf{0f ;DkGg ug'{ x'g
cg'/f]w 5 .

af]wfy{ tyf sfof{y{


======================
>L OlGhlgol/ª cWoog ;+:yfg
-g]qk|;fb lwtfn_
sG;N6]G;L ;]jf
SofDk; k|d'v
k'Nrf]s, nlntk'/ .
@)^&.)*.@)

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>L lhNnf lzIff sfof{no,


l;Gw'kfNrf]s, rf}tf/f .

o; SofDk;sf] z}= j= @)^%.)^^ :gfts tx k|yd jif{df egf{


ePsf / xfn bf];|f] jif{df cWoog/t SofDk; /f]n g++= !%@).)^%
sf 5fq /f]lxl0fk|;fb clwsf/L lq= lj= k/LIff lgoGq0f sfof{no
aNv'4f/f ;~rflnt :gfts bf];|f] jif{sf] jflif{s k/LIffdf o; SofDk;af6
;fd]n eO{/x]sf] Joxf]/f l;kmfl/;;fy hfgsf/L u/fOG5 .

af]wfy{
=======================
>L uf]Ndfb]jL df= lj=
-bfjf z]kf{_
x]nDa', l;Gw'kfNrf]s . ;=
SofDk; k|d'v
@)^&.)*.@)

:jfWofog labf ;DaGwdf .

>Ldfg\ lzIffWoIfHo",
lzIffWoIfsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf ;x k|f= >L /fhefO sdf{rfo{n] ldlt @)^&.!!.)!


b]lv nfu" x'g]u/L Ps jif{sf] :jfWofog ljbf :jLs[ltsf nflu cg'/f]w
ug'{ ePsf] x'Fbf cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy Joxf]/f cg'/f]w
ub{5' .

af]wfy{
====================
>L /fhefO sdf{rfo{, -
g]qk|;fb lwtfn_
;x k|f= SofDk;
k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^&.)*.@!

dfu kqsf ;DaGwdf .

clvn g]kfn /fli6«o :jtGq ljBfyL{ o'lgog -qmflGtsf/L_


dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn PsfO ;ldltsf tkm{af6 ldlt @)^& d+lz/
@! ut] k]z x'g cfPsf dfukqsf ;DaGwdf o; SofDk;sf] tkm{af6 lgDg
Joxf]/f ;DalGwt ;a}sf] hfgsf/Lsf nflu of] ;"rgf k|sflzt ul/Psf] 5 .

!= tLg jif]{ aL= P8= k|yd jif{df cWoog/t ljBfyL{x¿sf nflu


5fqj[lQ tyf lgMz'Nsj[lQ ljt/0f ug{sf nflu :jLs[lt k|bfg
ug{ lqe'jg ljZjljBfno ;dIf af/Daf/ cg'/f]w ubf{ klg :jLs[lt k|fKt
gePsf] x'Fbf ;f] ;DaGwL ;"rgf k|sflzt ug{ l9nfO ePsf] hfgsf/L
u/fOG5 . t;y{ cj 5fqj[lQsf ;DaGwdf lq= lj= åf/f lg0f{o eP
cfP adf]lhd ug]{ u/L 5fqj[lQ tyf lgMz'Nsj[lQ lng rfxg] o;
SofDk;df cWoog/t ljBfyL{x¿af6 cfj]bg k]z ug{ ;"rgf k|sflzt
ul/Psf] 5

@= lqe'jg ljZjljBfnoaf6 lgwf{/0f ul/Psf] z'Ns adf]lhd :gfts tx bf];|


f] jif{df egf{ ePsf ljBfyL{x¿sf ;DaGwdf sf7df8f}+ pkTosf
leqsf s]xL SofDk;afx]s cGo ;Dk"0f{ SofDk;x¿n] ;f]xL
adf]lhd z'Ns lnO{ egf{ u/]sf] hfgsf/L u/fOG5 . ;fy} j[l4
ul/Psf] z'Nssf ;DaGwdf lq= lj= åf/f kl5 lg0f{o eO{ k'/fg}
z'Ns sfod ePdf jf s]xL z'Ns j[l4 u/]df ;f]xL cg';f/sf] km/s z'Ns
;DalGwt ljBfyL{x¿nfO{ lkmtf{ ul/g] 5 jf lkmtf{ lng grfx]df
t];|f] jif{df egf{ x'Fbf lx;fj ldnfg u/L afFsL z'Ns dfq lnOg]5 .

#= aL= P8= t];|f] jif{sf ljBfyL{x¿sf] clgjfo{ kf7\of+z cGtu{tsf]


cEof; lzIf0fsf nflu ;DalGwt ljBfyL{x¿nfO{ ;DalGwt ljBfnodf
k7fO{ cfGtl/s ;'kl/j]Ifs ;d]t v6fO ;s]sf] hfgsf/L u/fOG5 .

$= lq= lj= k/LIff lgoGq0f sfof{noåf/f ;~rflnt :gfts tx bf];|f]


jif{sf] k/LIff dWo] kf6g ;+o'Qm SofDk;df ;~rfng ePsf]
ljifosf] k/LIff lngsf nflu ldlt to ug{ k/LIff lgoGq0f
sfof{nonfO{ cg'/f]w u/L ;lsPsf] 5 .

%= o; SofDk;sf] z}lIfs ejg lgdf{0fsf nflu OlGhlgol/Ë cWoog ;


+:yfg sG;n6]G;L ;]jfaf6 cfjZos k|fljlws ;]jf lnO{ cGo ;Dk"0f{
k|lqmof k'/f u/L /ljgf÷k|]/f÷k|lti7f sGi6«S;g sDkgL k|f= ln=,
:joDe';Fu 7]Ssfk§f ;DaGwL ;Demf}tf u/L sfo{ k|f/De
ug{ sfof{b]z ;d]t lbO{ ;lsPsf] hfgsf/L u/fOG5 ;fy} o;
;Gbe{df pQm sGi6«S;g k|f= ln= n] k|f/lDes
sfo{ ug{ SofDk; xftfleqsf] ?v s6fg u/L 8f]h/ ;d]t NofO ;s]sf]
ljlbt} 5 . ejg lgdf{0f ;DaGwdf cGo st}af6 s'g} lsl;dsf]
cgfjZos xNnf, pkz+sf ePdf ;DalGwt :jljo', ljleGg ljBfyL{ ;
+3 ;+u7gx¿sf k|ltlglwx¿aLr 5nkmn u/L lg/fs/0f ul/g] 5 .
t;y{ z}lIfs ejg lgdf{0fsf nflu cfjZos ;xof]u ug{
;Dk"0f{ ljBfyL{, :jljo', ljBfyL{ ;+3 ;+u7gx¿ ;dIf SofDk; k|
zf;g xflb{s cg'/f]w ub{5 .

====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)*.@@

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;ª\sfo,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf lj1fg lzIff ljifosf lzIf0f ;xfos >L 9fsfk|;fb


clwsf/Ln] To; sfof{nosf] ;"rgf cg';f/ n3" cg';Gwfg ug{ o;
SofDk;df lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w ub{5' . ;fy} pxfF ldlt @)^%.)!.!% b]lv xfn;Dd
s/f/ ;]jfdf lzIf0f ;xfos kbdf k|fWofkg/t /xg' ePsf] Joxf]/f
hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .
====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)*.@$

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;ª\sfo,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf c+u|]hL lzIff ljifosf pk k|fWofks


>L ;"o{ l;Ub]nn] To; sfof{nosf] ;"rgf cg';f/ n3" cg';Gwfg
ug{ o; SofDk;df lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu
l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' . ;fy} pxfF ldlt @)^$.!@.)! b]lv
xfn;Dd :yfoL ;]jfdf pk k|fWofks kbdf k|fWofkg/t /xg' ePsf]
Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 . ;fy} pxfFn] cGo s'g} lsl;dsf]
ljbf glng' ePsf] / cGo ;+:yf tyf lgsfoaf6 ;~rfng ePsf] s'g}
lsl;dsf] cg';Gwfg sfo{df ;l/s gx'g' ePsf] Joxf]/f ;d]t hfgsf/Lsf
nflu cg'/f]w 5 .

====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)*.@@

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;ª\sfo,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf lj1fg lzIff ljifosf cf+lzs lzIfs >L gf/fo0fk|;fb


ltldN;]gfn] To; sfof{nosf] ;"rgf cg';f/ n3" cg';Gwfg ug{ o;
SofDk;df lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w ub{5' . ;fy} pxfF ldlt @)^$.)%.@& b]lv xfn;Dd
cf+lzs lzIfssf] ¿kdf k|fWofkg/t /xg' ePsf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu
cg'/f]w 5 .

====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)*.@$

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;ª\sfo,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf e"uf]n tyf hg;+Vof lzIff ljifodf k|fWofkg/t ;x


k|f= >L g]qk|;fb lwtfn tyf lzIf0f ;xfos >L tflGqsf/fh vgfnn]
To; sfof{nosf] ;"rgf cg';f/ n3" cg';Gwfg ug{ o; SofDk;df
lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w
ub{5' .

====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)*.@#

;l~rt labfsf] /sd e'QmfgL lbg] :jLs[lt af/] .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;af6 ljleGg ldlt


-k=;=r=g+= #%&.)^^.)^& ldlt @)^^.)%.@%,
k=;=r=g+= $(*.)^^.)^& ldlt @)^^.)&.@@, k=;=r=g+=
%#%.)^^.)^& ldlt @)^^.)*.)#, k=;=r=g+= &!@.)^^.)^&
ldlt @)^^.)(.@*, k=;=r=g+= &^).)^^.)^& ldlt
@)^^.!!.@)_ df To; dxfzfvfdf k7fOPsf] kqfg';f/ o; SofDk;sf
tTsfnLg Nofj Ajfo kbdf sfo{/t sfo{/t >L ;'ar{n bfxfnsf]
lghsf] ;]jf cjlwdf 3/ ljbf !^! !÷@ / lj/fdL ljbf @$) #÷$ u/L hDdf
ljbf $)@ !÷$ lbg -rf/ ;o b'O{ / rf}yfO lbg dfq_ ;l~rt /x]sf]n]
pxfFn] @)^% df3 d;fGtdf vfOkfO cfPsf] dfl;s tnj ?= (,^!).—
n] x'g] /sd ?= !,@*,*%$.)* -Ps nfv c¶fO; xhf/ cf7 ;o rf}jGg ?
lkof / k};f cf7 dfq_ e'QmfgL lbg' kg]{ ePsf]n] pQm /sd
e'QmfgL lbg] :jLs[ltsf nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' . ;fy}
lq= lj= sfo{sf/L kl/ifb\sf] ldlt @)^&.)*.)( df ePsf] lg0f{o
g+= @@@# cg';f/ tTsfnLg ;]jfdf Nofj Jjfo kbdf sfo{/t lgh
sd{rf/Ln] 3/ljbf ;+lrt ug{ / pkef]u ug{ ;Sg] ;DaGwdf lg0f{o
eP cg';f/ 3/ljbfsf] /sd e'QmfgL lbg] :jLs[ltsf nflu Joxf]/f
cg'/f]w 5 .
;+nUg M lq= lj= sfo{sf/L kl/ifb\sf] ldlt @)^&.)*.)( df ePsf]
lg0f{o g+= @@@# cg';f/sf] SofDk;df k7fOPsf] kqsf] k|ltlnlk
yfg !_

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)*.@*

;l~rt labfsf] /sd lgsfzf k7fO{ lbg] af/] .

>L cfly{s k|zf;g dxfzfvf,


ljlgof]hg n]vfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf :yfoL Nofj Ajfo kbaf6 ldlt


@)^%.!!.)! b]lv nfu" x'g] u/L /flhgfdf :jLs[t ePsf >L ;'ar{n
bfxfnsf] ;l~rt 3/ ljbf !^! lbg / lj/fdL ljbf @$) lbg u/L hDdf ljbf
$)! lbg -rf/ ;o Ps lbg_ sf] ;]jfsf] cGt -@)^% df3_ df vfOkfO
cfpg' ePsf] dfl;s tnj ?= (,^!).— n] x'g] /sd ¿= !,@*,$%#.—
e'QmfgL lbg' kg]{ b]lvPsfn] pQm /sd lgsfzf k7fO{ lbg]
Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

;+nUg M != s= k|= d= zf= sf] :jLs[lt kqsf] k|ltlnlk yfg — !


@= lq= lj= sfo{sf/L kl/ifb\sf] ldlt @)^&.)*.)( df ePsf]
lg0f{o g+= @@@# cg';f/sf] SofDk;df k7fOPsf] kqsf]
k|ltlnlk yfg !_

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)*.@#

h]g]/]6/ pknJw u/fOlbg] af/] .

>L df]/ª c6f] jS;{,


lqk'/]Zj/, sf7df8f}+ .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf nflu tkl;ndf pNn]lvt


ofdfxf sDkgLsf] h]g]/]6/ yfg Ps pknJw u/fOlbg' x'g cg'/f]w
ul/G5 . h]g]/]6/ k|fKt eP kl5 ljnsf] e'QmfgL ul/g]5 .

tkl;n
Model EDA5000E (Japanese Make)
Max Output 4.8 KVA
Rated Output 4.3 KVA
Fuel Diesel
Engine Yahama
Phase Single
Starting Electric

jf]wfy{ tyf sfof{y{ M


====================

!= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf


-bfjf z]kf{_
lq= lj=, sLlt{k'/ . ;=SofDk; k|
d'v
@= >L e08f/÷n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^&.)*.@#

hfgsf/L k7fOlbg' x'g .

>L SofDk; k|d'vHo",


u|fdL0f cfbz{ ax'd'vL SofDk;, g]kfn6f/ .

lq= lj= /lhi6f/sf] sfof{no sd{rf/L k|zf;g dxfzfvfsf] s=k|=d=zf= -lj=sf= *_


r= g++= @)%& ldlt @)^&.)*.@) sf] kqfg';f/ o; SofDk;df sfo{/t lzIf0f ;xfos >L
>Lk|;fb s8]n To; SofDk;df ;d]t cWofkg sfo{df ;+nUg /x]sf] egL n]vL cfPsf]
x'Fbf lgh s'g ;dodf slxn]b]lv sfo{/t /xg' ePsf] ;f] sf] hfgsf/L k7fO lbg' x'g
cg'/f]w ub{5' .

jf]wfy{ M
====================

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf -g]qk|;fb lwtfn_


lq= lj=, sLlt{k'/ . SofDk; k|d'v
@)^&.)*.@$

tf/ Jojl:yt ug]{ af/] .

>L ljB't k|fwLs/0f


s'n]Zj/ .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] z}lIfs ejg lgdf{0f


sfo{ k|f/De ePsfn] SofDk; xftfleq nlqPsf tf/x¿ cljnDa Jojl:yt
u/fO{ ;xof]u ul/lbg' x'g lgb]{zgfg';f/ cg'/f]w 5 .

========================
-5qaxfb'/ alhdo_
;x—k|zf;s
@)^&.)*.@$

tf/ Jojl:yt ug]{ af/] .

>L g]kfn 6]lnsd


5fpgL .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] z}lIfs ejg lgdf{0f


sfo{ k|f/De ePsfn] SofDk; xftfleq nlqPsf tf/x¿ cljnDa Jojl:yt
u/fO{ ;xof]u ul/lbg' x'g lgb]{zgfg';f/ cg'/f]w 5 .

========================
-5qaxfb'/ alhdo_
;x—k|zf;s
@)^&.)*.@*

cWoog ljbf lbg] af/] .

>L ;dGjo dxfzfvf


lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf n]vfkfn >L /fwfb]jL


l3ld/]n] ldlt @)^& d+lz/ @& ut] lbg' ePsf] lgj]bgfg';f/ >L
dfl6{g rf}tf/L, yfkfynLsf] ldlt !@ l8;]Da/ @)!) sf] kqfg';f/ lgh
l3ld/]n] hgj/L @)!! b]lv l8;]Da/ @)!! ;Dd Ps jif{sf nflu Study and

Research in Diversity and Pluralism ljifodf cg';GwgfTds cWoog


ug{ 5fqj[lQ ;lxt 5gf}6 ePsfn] ldlt ! hgj/L @)!! b]lv #! l8;]Da/
@)!! ;Dd Ps jif{sf] cWoog ljbf :jLs[t u/fO{ kfpFm egL lbg'
ePsf] ;sn lgj]bg o;};fy ;+nUg u/L lghn] cWoog ug{ nfUg'
ePsf] pNn]lvt ljifo k|fl1s If]qsf nflu dxTjk"0f{ / SofDk;sf] nflu
of]ubfg k'Ug ;Sg] b]lvPsfn] lghnfO{ pNn]lvt hgj/L @)!!
-cyf{t k'if !& ut]_ b]lv l8;]Da/ @)!! ;Dd Ps jif{sf] cWoog
ljbf :jLs[t ul/lbg cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w 5 .

af]wfy{ tyf sfof{y{


======================
!= >Ldfg\ lzIffWoIfHo", -
g]qk|;fb lwtfn_
lq= lj=, sLlt{k'/ . SofDk;
k|d'v
@= >Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >Ldfg\ 8LgHo",
lzIffzf:q ;+sfo,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
@)^&.)*.!)

h]g]/]6/ dd{t ug]{ af/] .

>L ofbj On]lS6«sN; 6]«8;{


;'Gwf/f, sf7df8f}+ .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] lalu|Psf] xf]08f h]g]/]6/


oyf;Dej rfF8} dd{t u/L e'QmfgLsf nflu ljn;lxt k]z ug'{ x'g
cg'/f]w 5 .

af]wfy{
====================
>L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^&.)(.)@

:jLs[lt k|bfg ul/lbg' x'g .

>Ldfg\ pks'nkltHo",
lq= lj=, sLlt{k'/ .

dxf]bo,
pko'{Qm ;DaGwdf ljut @) jif{b]lv nf]8;]l8ª ePsf] cj:yfdf
ljxfg -pHofnf] geP;Dd_ / a]n'sfsf] sIff ;~rfngsf nflu k|of]u
x'Fb} cfPsf] h]g]/]6/ lau|g uO{ ;f] h]g]/]6/ dd{tsf nflu
s]xL ;do nfUg] ePsfn] h]g]/]6/sf] cefjdf tL sIffx¿ ;~rfng
gePsf] x'Fbf t'?Gt csf]{ h]g]/]6/ vl/bsf nflu 6]08/sf] k|lqmof
k"/f ubf{ a9L ;do nflu k7g—kf7gdf cToflws c;/ kg]{ ePsf]
x'Fbf lqe'jg ljZjljBfno cfly{s Joj:yfkg tyf ;~rosf]if ;DaGwL
lgod @)%) sf] kl/R5]b !!, lgod $* -u_ cg';f/ df]/ª c6f] jS;{af6
EDA 5000 E df]8]nsf] Ps yfg h]g]/]6/ vl/b u/L sIff ;~rfng ul/Psf]
Joxf]/f cg'/f]w ub{5' . ctM ;f] h]g]/]6/ vl/b u/]afkt e'QmfgL
ug'{ kg]{ ¿= @,#),%%#.() pQm c6f]jS;{nfO{ e'QmfgL lbg]
:jLs[lt k|bfg ul/lbg' x'g s/ ljhs ljn;lxt cGo tT;DaGwL
;Dk"0f{ sfuhftx¿sf] kmf]6f]skL o;};fy ;+nUg u/L cg'/f]w
ub{5' .
af]wfy{
====================
>Ldfg\ /lhi6«f/Ho", -
g]qk|;fb lwtfn_
lq= lj=, sLlt{k'/ . SofDk;
k|d'v
@)^&.)(.)@

cfly{s ;xof]u pknJw u/fO{ ;xof]u ul/lbg' x'g .

>Ldfg\ pks'nkltHo",
lq= lj=, sLlt{k'/ .

dxf]bo,
pko'{Qm ;DaGwdf xfn SofDk;df eO{ /x]sf] z}lIfs tyf k|
zf;lgs ejg hL0f{ x'gsf ;fy} eO/x]sf] sIffsf]7f, Nofj tyf
sfo{sIfx¿ klg gk'u eO{ /x]sf] x'Fbf oyf;Dej rfF8} csf]{ ejg
lgdf{0f ug{ cTofjZos ePsfn] ;f] k|of]hgsf lgldQ OlGhlgol/Ë
cWoog ;+:yfg, sG;n6]G;L ljefu k'Nrf]snfO{ cfjZos gS;f tyf
cg'dflgt nfut lgdf{0f u/fpFbf hDdf ¿= !@,^$,@!,!!
@.%^ -¿= afx| s/f]8 rf};§L nfv PSsfO; xhf/ Ps ;o afx| k};f
5kGg_ sf] nfut Oli6d]6 tof/ ul/Psf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .
pNn]lvt z}lIfs tyf k|zf;lgs ejg dWo] rfn' cf=j= @)^&.)^* df
z}lIfs ejg lgdf{0f sfo{ k|f/De ug]{ nIf /flvPsf] Joxf]/f
hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w ub{5' . ctM rfn' cf= j= df ;f] ejgsf]
lgdf{0f sfo{ k|f/De ug{sf lgldQ /sd cfjZos ePsfn] ljsf; ah]6
cGtu{t oyf;Dej cfly{s ;xof]u pknJw u/fO{ lbg cfjZos Joj:yfsf
nflu >L ljZjljBfno cg'bfg cfof]u ;dIf l;kmfl/; u/L ;xof]u
ul/lbg'x'g pNn]lvt ejgx¿sf] k|f/lDes gS;f tyf cg'dflgt nfut
Oli6]d]6 o;};fy ;+nUg u/L cfjZos sf/jfxLsf nflu cg'/f]w ub{5' .
;fy} pNn]lvt z}lIfs ejg lgdf{0f sfo{nfO{ cfufdL cf= j=
@)^*.)^( df klg lg/Gt/tf k|bfg ug{ / k|zf;lgs ejg lgdf{0fsf
nflu ljsf; ah]6 cGtu{tsf] sfo{qmddf ;dfj]z ul/lbg' x'g ;d]t
cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{ tyf sfof{y{


====================
>Ldfg\ 8LgHo", -g]qk|;fb
lwtfn_
lzIffzf:q ;+sfo, SofDk;
k|d'v
8Lgsf] sfof{no, — gS;f tyf k|f/lDes nfut Oli6]d]6 o;};fy ;
+nUg
lq= lj=, sLlt{k'/ u/L cfly{s ;xof]u pknJw u/fOlbg l;kmfl/;
ul/lbg eO{ ;xof]u ul/lbg'x'g .

@)^&.)^.@)

lgo'lQm af/] .

>L lul//fh rf}w/L


u8jf — ^, dfgk'/,
bfË .

dxfzo,
>L g]kfn ;/sf/ lgjf{rg cfof]uåf/f kmf]6f] ;lxtsf] kl/ro kq
ljt/0fsf nflu dtbftf gfdfjnL ;+sng ug{ o; SofDk;df :yfkgf
ul/Psf] s]Gb|df ldlt @)^& c;f]h @! ut]b]lv nfu" x'g]u/L
pNn]lvt gfdfjnL ;+sng sfo{ ;DkGg geP;Ddsf nflu ;xof]uLsf]
¿kdf sfdsfh ug]{ u/L tkfO{nfO{ sfof{no ;xfos kbdf lgo'lQm
ul/Psf] 5 . ctM tf]lsPsf] sfo{ ;DkGg ug'{xf]nf .

tkfOF{sf] kfl/>lds lgjf{rg cfof]uåf/f tf]lsP adf]lhd x'g]5 .

af]wfy{
====================
>L lgjf{rg cfof]u -g]qk|;fb
lwtfn_
If]qLo sfof{no, sf7df8f}+ . ;
+of]hs
kmf]6f] ;lxtsf] kl/ro kq
ljt/0fsf nflu
dtbftf gfdfjnL ;+sng s]Gb|, tfxfrn
@)^&.)(.)*

5fqj[lQ tyf lgMz'Nsj[lQsf] /sd tf]Sg] af/] .

>L of]hgf dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf lq= lj= åf/f utM cf= j= )^^.)^& b]lv


nfu" ul/Psf] gofF lzIf0f z'Ns adf]lhd k|yd jif{df egf{ ul/Psf
ljBfyL{x¿sf] kfnfb]lv 5fqj[lQ tyf lgMz'Nsj[lQ ljt/0f ubf{ ljt/0f
ul/b} cfPsf] 5fqj[lQ eGbf lgMz'Ns j[lQ a9L x'g] ePsfn] gofF
z'Ns adf]lhd egf{ ePsf ljleGg tx / jif{sf
ljBfyL{x¿nfO{ pNn]lvt cf= j= b]lv ljt/0f ug'{ kg]{ 5fqj[lQ tyf
lgMz'Nsj[lQ s] sltsf b/n] ljt/0f ug]{ xf] ;f] tf]sL k7fO lbg
cfjZos Joj:yfsf nflu cg'/f]w 5 .

af]wfy{ tyf sfof{y{


====================
>L cfly{s k|zf;g dxfzfvf, -
g]qk|;fb lwtfn_
lq=lj=, sLlt{k'/, SofDk;
k|d'v
@)^&.)(.!@

hfgsf/L ;DaGwL ;"rgf .

>L ;dGjo dxfzfvf lq= lj= sf] k=;+=kmf= ! -!


_ ;= zf= -@_ %$%.)^&.)^* ldlt @)^&.)(.)@ sf]]
kq;fy k|fKt >L ;fdfGo k|zf;g dxfzfvf, of]hgf tyf
hgzlQm ljsf; zfvf l;+xb/af/ sf7df8f}+sf] k=;+= )
^&.)^* r= g++= #)! ldlt @)^&.)*.!$ sf]
kqfg';f/ rfn' cf=j= @)^&.)^* cGtu{t pQm
dGqfnosf] :jLs[t jflif{s sfo{qmd cg';f/ g]kfnsf
ljZjljBfnox¿df ljBfjfl/lw / :gftsf]Q/ -kL= Pr= 8L= /
df:6;{ l8u|L_ txdf cWoog/t ljBfyL{x¿nfO{ lghfdlt
;]jf;Fu ;DalGwt ljifodf zf]wsfo{ n]vgsf nflu cfly{s
;xof]u pknJw u/fpg] sfo{qmd /xsf] Joxf]/f
;DalGwt ;a}sf] hfgsf/Lsf nflu of] ;"rgf k|sflzt
ul/Psf] 5 .
====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)(.!@

df]lanfOh];g k]ZsL af/] .

>L OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg


sG;N6]G;L ;]jf
lq= lj=, k'Nrf]s .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] z}lIfs ejg lgdf{0fsf 7]s]bf/


>L /ljgf÷k|]/f÷k|lti7f sG;6«S;g sDkgL :joDe' h]= eL= n]
pNn]lvt lgdf{0f sfo{sf nflu cfjZos lgdf{0f ;fdu|Lx¿ ;fO6df
pknJw u/fO;s]sf] x'Fbf bf];|f] df]lanfOh]zg k]ZsL ¿= $
%,&!,&!&.— pknJw u/fO{ kfpF egL g]kfn a+unfb]z a}+såf/f
ldlt l8;]Da/ @), @)!) df o; SofDk;sf] gfddf hf/L ul/Psf] Advance

Payment Guarantee No. NB:03: APG: 28532/2010 a}+s Uof/]G6L;fy ldlt


@)^&.)(.)% df lbg' ePsf] lgj]bg / a}+s Uof/]G6L kqsf]
kmf]6f]skL o;} kq;fy ;+nUg u/L cfjZos hfgsf/L tyf
sfof{y{ cg'/f]w 5 .

====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)(.!#

;"rgf .

lq= lj= sd{rf/L ;+3 s]lGb|o ;ldltsf] ldlt @)^& kf}if !&
ut] /f=/f= ax'd'vL SofDk;, hgsk'/df s]lGb|o ;ef x'g
uO/x]sf] x'Fbf ldlt @)^& kf}if !^ / !* ut] b'O{ lbg o;
SofDk;sf] k|eftLo tyf lbjfsfnLg n]vf sfp06/ aGb /xg]
Joxf]/f ;DalGwt ;a} ljBfyL{x¿sf] hfgsf/Lsf nflu ;"lrt
ul/G5 .

af]wfy{
====================
>L n]vf zfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn SofDk;
k|d'v
@)^&.)(.!#

;Demf}tf kq k7fPsf] af/] .

>L OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg


sG;N6]G;L ;]jf
lq= lj=, k'Nrf]s .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] z}lIfs ejg lgdf{0fsf nflu o;


SofDk; / 7]s]bf/ >L /ljgf÷k|]/f÷k|lti7f sG;6«S;g sDkgL
:joDe' -h]=eL=_ aLr ldlt @)^&.)*.!( ut] ePsf] ;Demf}tfsf]
Ps ;]6 kmf]6f]skL cfjZos hfgsf/L tyf sfof{y{ o;};fy ;+nUg u/L
k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 . ctM k|fKtLsf] hfgsf/L k7fOlbg'
x'g ;d]t cg'/f]w 5 .

====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)(.!$

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;ª\sfo,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf lj1fg lzIff ljifosf pk—k|fWofks >L efg'eQm


;fksf]6fn] To; sfof{nosf] ;"rgf cg';f/ n3" cg';Gwfg ug{ o;
SofDk;df lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w ub{5' . ;fy} pxfF ldlt @)%#.)!.!( b]lv xfn;Dd
:yfoL ;]jfdf pk—k|fWofkssf] ¿kdf k|fWofkg/t /xg' ePsf] Joxf]/f
hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)(.!(

;'ljwf pknJw u/fpg] af/] .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf To; dxfzfvfsf] k=;+=s=k|=d=zf=


-^_ r=g+= $)# ldlt @)^&.)%.)@ sf] k|fKt af]wfy{ tyf
sfof{y{ kqfg';f/ ldlt @)^&.)&.@^ b]lv clgjfo{ cjsfz x'g' ePsL
;~rosf]if qmdfÍ )!$!& sL o; SofDk;sf bIf s'lrsf/ >LdtL gfgLdfof
kf]8]gLn] ldlt @)^&.)(.!@ df lbg' ePsf] lgj]bgfg';f/ lghsf]
gfddf s'g} afFsL a:of}tf gePsf]n] ;~rosf]if, lgDgfg';f/sf] ;+lrt
ljbfsf] /sd, cf}ifwL pkrf/ nufot lq=lj= lgodfg';f/ kfpg] ;Dk"0f{
;'ljwf pknJw u/fO lbg'x'g l;kmfl/; ;fy cg'/f]w 5 .

;+lrt ljbfsf] ljj/0f


3/ ljbf M @!) -b'O{ ;o bz_ lbg
lj/fdL ljbf M $## -rf/ ;o t]QL;_ lbg

lghn] j]tnjL ljbf, ljz]if tnjL ljbf / cWoog ljbf pkef]u u/]sf]
b]lvb}g . ;fy} lghn] dfl;s :s]n ¿= (,*().— / u|]8 !@)û^Ö&@).
— ;d]t hDdf ¿= !),^!).— vfOkfO cfPsf] Joxf]/f ;d]t cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=======================
!= >L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >L gfgLdfof kf]8]gL
tfxfrn .
@)^&.)(.@!

5fqj[lQsf] nflu l;kmfl/; u/L k7fOPsf] af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;+sfo,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf lq= lj=, lzIffzf:q ;+sfo, 8Lgsf]


sfof{nosf] k=;+=r=g+= $((.)^&—)^* ldlt @)^&.)(.!* sf]
kqfg';f/ rfn' cf= j= @)^&.)^* sf] Pd= P8= k|yd jif{df cfhsf
ldlt;Dd egf{ ePsf ljBfyL{x¿ dWo] SofDk; /f]n g+= (!.)^%
—)^^ sf ul0ft lzIff d"n ljifo lnO{ cWoog/t 5fq Zofdaxfb'/
rf}w/Ln] tLg jif]{ aL= P8= txdf ^^=@)Ü k|ltzt k|fKtfÍ k|fKt
u/]sf] x'Fbf lgh 5fqnfO{ pQm 5fqj[lQsf] nflu l;kmfl/; u/L
k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .
ljj/0f
5fqsf] gfd M Zofdaxfb'/ rf}w/L
d"n ljifo M ul0ft lzIff
:gfts txdf k|fKt u/]sf] k|ltzt M ^^=@)Ü

=====================
-e"kfns'df/ >]i7_
;=SofDk; k|d'v
@)^&.)(.@!

/flhgfdf af/] .

>Ldfg\ pks'nkltHo",
lq= lj=, sLlt{k'/ .

dxf]bo,
pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf ;x—k|fWofks >L
k'ikntf /fO{ -s'Fj/_ n] ldlt @)^& k'if @! ut] cfˆgf] :jf:Yosf]
sf/0f hgfO{ ldlt @)^& r}q ! ut]b]lv nfu" x'g]u/L o; SofDk;
dfkm{t >Ldfg\ ;dIf lbg' ePsf] ;sn /flhgfdf o;};fy ;+nUg u/L
lghsf] dfu adf]lhd pNn]lvt ldltb]lv g} nfu" x'g] u/L ;x—k|
fWofks kbaf6 lbg' ePsf] /flhgfdf :jLs[t ul/lbg cfjZos sfo{jfxLsf
nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
======================
!= >Ldfg\ lzIffWoIfHo", -
g]qk|;fb lwtfn_
lq= lj=, sLlt{k'/ . SofDk;
k|d'v
@= >Ldfg\ /lhi6«f/Ho"
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L n]vfzfvf
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^&.)(.!(

8«]g / On]lS6«s kf]n ;DaGwdf .

>L /ljgf÷k|]/f÷k|lti7f sGi6«S;g sDkgL k|f= ln= -h]=eL=_,


:joDe', sf7df8f}+ .

pko'{Qm ;DaGwdf To; k|f= ln= sf] ldlt l8;]Da/ #!, @)!)
sf] kq k|fKt eO{ Joxf]/f cjut eof] . ctM o; SofDk;sf] z}lIfs ejg
lgdf{0f :yndf ePsf] 8«]g / On]lS6«s kf]n o; cl3 g} ;f/L ;lsPsf]
Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)(.@&

ljj/0fx¿ e/L k7fOPsf] af/] .

>L cg';Gwfg dxfzfvf


lq= lj=, sLlt{k'/' .

To; sfof{noaf6 dfu eP cg';f/sf] cfjZos ljj/0fx¿ tof/ u/L o;}


kq;fy ;+nUg u/L k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)(.)%

nfut Ol:6d]6 tof/ u/L ;xof]u ul/lbg' x'g .

>L uf]kfns[i0f ofsfdL


;fO6 O~rfh{
z}lIfs ejg lgdf{0f :yn,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

dxfzo,
pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] sIff ;~rfng eO/x]sf] Ans
æPÆ sf] aflx/L / leqL efudf XjfO6 l;d]G6 nufO{ /+u /f]ug
ubf{ s] slt vr{ nfUg] xf] ;f] sf] cg'dflgt nfut Oli6d]6 tof/
u/L ;xof]u ul/lbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
======================
!= >L OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg -
g]qk|;fb lwtfn_
sG;N6]G;L ;]jf SofDk;
k|d'v
lq= lj=, k'Nrf]s .

@= >L n]vfzfvf
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^&.)(.)%

nfut Ol:6d]6 tof/ u/L ;xof]u ul/lbg' x'g .

>L uf]kfns[i0f ofsfdL


;fO6 O~rfh{
z}lIfs ejg lgdf{0f :yn,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

dxfzo,
pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] sIff ;~rfng eO/x]sf] Ans
æPÆ df lq= lj= k= lg= sf= af6 k/LIff ;~rfng eO/xg] x'Fbf o;
SofDk;sf] k/LIff zfvf;Fu ;Dks{ /fvL k/LIff ;~rfngdf afwf gkg]
{ u/L aflx/L / leqL efudf XjfO6 l;d]G6 nufO{ /+u /f]ug
ubf{ s] slt vr{ nfUg] xf] ;f] sf] cg'dflgt nfut Oli6d]6 tof/
u/L ;xof]u ul/lbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
======================
!= >L OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg
-g]qk|;fb lwtfn_
sG;N6]G;L ;]jf SofDk;
k|d'v
lq= lj=, k'Nrf]s .

@= >L n]vfzfvf
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^&.)*.)@

nfut Ol:6d]6 tof/ u/L ;xof]u ul/lbg' x'g .

>L OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg


sG;N6]G;L ;]jf
lq= lj=, k'Nrf]s .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] z}lIfs ejg lgdf{0f ug]


{ qmddf Ans æPÆ ejgsf] If]qdf ePsf dlxnf tyf k'?if
zf}rfnox¿sf] ;§f ;f]xL Ansdf klxn] /x]sf] :jljo' sIfdf csf]
{ zf}rfno lgdf{0f ug{sf nflu cfjZos cg'dflgt nfut Oli6d]6 tof/
u/L ;xof]u ul/lbg' x'g cg'/f]w 5 .

af]wfy{
======================
>L n]vfzfvf -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk; SofDk;
k|d'v
@)^&.)&.!&

nfut Ol:6d]6 tof/ u/L ;xof]u ul/lbg' x'g .

>L uf]kfns[i0f ofsfdL


k|lzIfs
k'Nrf]s SofDk;, k'Nrf]s .

dxfzo,
pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] z}lIfs ejg lgdf{0f ug]
{ qmddf Ans æPÆ ejgsf] If]qdf eO/x]sf] dlxnf tyf k'?if
zf}rfnox¿ eTsfO{ ;f]xL Ansdf klxn] /x]sf] :jljo' sIf / ;f]xL
sIf;Fu hf]l8Psf] sf]7fdf csf]{ tL zf}rfnox¿ lgdf{0f ug{sf nflu
cfjZos gS;f nfut Oli6d]6 tof/ u/L ;xof]u ul/lbg' x'g cg'/f]w 5 .

af]wfy{
======================
>L n]vfzfvf -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk; SofDk;
k|d'v
@)^&.)(.@%

nfut Ol:6d]6 tof/ u/L ;xof]u ul/lbg' x'g .

>L uf]kfns[i0f ofsfdL


;fO6 O~rfh{
z}lIfs ejg lgdf{0f :yn,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

dxfzo,
pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] Ans æPÆ / æaLÆ sf sIff
ejgx¿df eO/x]sf] ljB'tLo tf/ -jfol/Ë_ dd{t tyf ;DalGwt cGo
sfo{x¿ ug'{ kg]{ ePsfn] tL sIff sf]7fx¿df jfol/Ë dd{t
ubf{ nfUg] cg'dflgt nfut tyf Oli6d]6 tof/ u/L ;xof]u ul/lbg' x'g
cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
======================
!= >L OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg -
g]qk|;fb lwtfn_
sG;N6]G;L ;]jf SofDk;
k|d'v
lq= lj=, k'Nrf]s .

@= >L n]vfzfvf
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^&.!).!!

:gfts tx t];|f] jif{sf] Course Syllabus pknJw u/fOlbg] af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/' .

o; SofDk;sf] z}= j= @)^&.)^*, :gfts tx t];|f] jif{sf] nflu gofF


kl/dflh{t Course Syllabus cfjZos ePsf] x'Fbf pQm txsf] yfg Ps
Course Syllabus pknJw u/fOlbg' x'g cg'/f]w 5 .

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)#.@%

;?jf ;xdtL ;DaGwdf .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj, sLlt{k'/ .

lq= lj= dx]Gb|/Tg ax'd'vL SofDk; Onfdsf] lzIffzf:q ;+sfo


tkm{ cy{zf:q lzIff ljifodf ;x k|fWofks kbdf kb:yfkg eO xfn
cg';Gwfg dxfzfvfdf sfo{/t ;x k|f= >L g/]Gb| s6'jfnn] 3/fo;L
sf/0fn] sf7df8f+}df g} a:g' kg]{ ePsf] x'Fbf o; SofDk;df ;?jf
eO cfpg ;xdtLsf] nflu l;kmfl/; ul/lbg cg'/f]w u/L lgj]bg lbg'
ePsf]df lgh s6'jfnnfO{ dx]Gb|/Tg ax'd'vL SofDk; Onfdaf6 ;?
jfsf] nflu ;xdtL kq ePdf o; SofDk;df sfh ;?jf eO cfpgsf nflu
;xdtL k|bfg ul/Psf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
====================
!= >L dx]Gb|/Tg ax'd'vL SofDk; -
g]qk|;fb lwtfn_
Onfd . SofDk;
k|d'v
@= >L g/]Gb| s6'jfn
;x k|fWofks, dx]Gb|/Tg ax'd'vL SofDk; Onfd .
xfn M lq= lj=, cg';Gwfg dxfzfvf .
@)^&.!).!!

;?jf ;xdtL ;DaGwdf .

>L k|d'vHo",
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj, sLlt{k'/ .

lq=lj= ;'v]{t SofDk; -lzIff_ ;'v]{tdf k|ffWofkg/t /xg' ePsf :jf:Yo


tyf zf/Ll/s lzIff ljifosf pk k|f= >L e§ dx]zbQ tf/fbQn] 3/fo;L
sf/0fn] sf7df8f+}df a;fO{ ;/fO{ ug'{kg]{ ePsf]n] o; SofDk;df
;?jf ;xdtLsf] nflu l;kmfl/; ul/lbg cg'/f]w u/L lgj]bg lbg' ePsf]
x'Fbf lghnfO{ o; SofDk;df zf/Ll/s lzIff ljifosf] sIffef/ ePsf] t/
b/jGbL gePsf]n] lzIfssf] cfjZostf ePsf] sf/0f ;?jfsf] nflu ;xdtL
k|bfg ul/Psf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.!).!#

z}lIfs ejg lgdf{0fsf] kl/jlt{t sfo{ ljj/0f ;DaGwdf .

>L OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg


sG;N6]G;L ;]jf
lq= lj=, k'Nrf]s .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] z}lIfs ejg lgdf{0f ug]


{ sDkgL >L /ljgf—k|]/f—k|lti7f s+= -h]eL_ n] ldlt @$ hgj/L
@)!! ut] z}lIfs ejg lgdf{0fsf] kl/jlt{t sfo{ ljj/0f ;DaGwdf
k7fPsf] kqsf] k|ltlnlk cfjZos sfo{sf nflu k7fOPsf] Joxf]/f
cg'/f]w 5 .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.!).!$

k':tsx¿ pknJw u/fOlbg] af/] .

>L
===================================
=====

================================
======== .

o; SofDk;sf] k':tsfno zfvfsf] nflu ;+nUg lni6df eP adf]lhd


k':tsx¿ pknJw u/fOlbg' x'g cg'/f]w 5 . k':ts k|fKt ePkl5 lansf]
e'QmfgL ul/g] 5 .
;xof]usf] nflu wGojfb\ .

af]wfy{
======================
!= >L k':tsfno zfvf -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v

@= >L n]vfzfvf
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^&.!).!&

5kfO ul/lbg] af/] .

>L k|d'vHo",
lq= lj= 5fkfvfgf, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] nflu kqdf ;+nUg ul/Psf] kmf/d %))) yfg


-kfFr xhf/_ 5kfO ul/lbg' x'g cg'/f]w ub{5' . ;fdfg k|fKt ePkl5
ljnsf] e'QmfgL ul/g] 5 .

af]wfy{
====================
>L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^&.!).!&

z}lIfs ejg lgdf{0f sfo{ ;~rfngdf cj/f]w ;DaGwdf .

>Ldfg\ k|d'v lhNnf clwsf/LHo",


lhNnf k|zf;g sfof{no
sf7df8f}+

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;df z}lIfs ejg lgdf{0f


sfo{ eO/x]sf]df ljleGg o'jfx¿sf] ;d"xn] lgdf{0f sfo{df cj/f]w
k'¥ofO/x]sf] egL ejg lgdf{0f sDkgL >L /ljgf—k|]/f—k|lti7f
s+= -h]eL_ n] o; SofDk;nfO{ ;'/Iff Joj:yfsf] nflu cg'/f]w u/L
kq n]v]sf] x'Fbf cfjZos ;'/Iff Joj:yfsf nflu Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
======================
>L /ljgf—k|]/f—k|lti7f s+= -h]eL_ -
g]qk|;fb lwtfn_
sf7df8f}+ . SofDk;
k|d'v
@)^&.!).!(

:jf:Yo k/LIf0f af/] .

>Ldfg\ lgb]{zsHo"
lzIf0f c:ktfn,
lq= lj=, dxf/fhu~h .

o; SofDk;df sfo{/t sd{rf/L >L dx]Gb| vqL :jf:Yo k/LIf0fsf] nflu


To; lzIf0f c:ktfndf cfpg' ePsf] x'Fbf lq= lj= lgodfg';f/ k|fKt
x'g] ;'ljwf pknAw u/fOlbg' x'g l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.!).@#

:jfWofog labf ;DaGwdf .

>Ldfg\ lzIffWoIfHo",
lzIffWoIfsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff ljifosf ;x—k|f= >L


;fw'/fd cof{nn] ldlt @)^&.!!.)! b]lv nfu" x'g]u/L Ps jif{sf]
:jfWofog ljbf :jLs[ltsf nflu cg'/f]w ug'{ ePsf] x'Fbf cfjZos
Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
====================
>L ;fw'/fd cof{n, -g]qk|;fb
lwtfn_
;x—k|f= SofDk; k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^&.!).@$

lgoldt sIff ;~rfng af/] .

>L cWoIf
===================================
============= ljefu
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

pko'{Qm ;DaGwdf rfn' z}lIfs ;qsf] lxpFb] ljbf kZrft


lgoldt ¿kdf ;~rfng x'g'kg]{ ljleGg tx tyf sfo{qmdx¿sf] sIff
;~rfng gePsf] egL ljBfyL{x¿af6 u'gf;f] cfPsfn] To; ljefu
cGtu{t cWoog cWofkg x'g] ljifox¿ cWoog cWofkg
ug{ u/fpgsf nflu ;DalGwt k|fWofksx¿ k7fO{ lgoldt sIff
;~rfng ug{ u/fpg cfjZos Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .

====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.!).@$

lgoldt sIff ;~rfng ug]{ ;"rgf .

rfn' z}lIfs ;qsf] lxpFb] ljbf kZrft lgoldt ¿kdf ;~rfng


x'g'kg]{ ljleGg tx tyf sfo{qmdx¿sf] sIff ;~rfng gePsf]
egL ljBfyL{x¿af6 u'gf;f] cfPsfn] SofDk;af6 k|sflzt
z}lIfs tflnsf cg';f/ lgoldt ¿kdf ;DalGwt cf—cfˆgf]
ljifox¿sf] sIff lnOlbg' x'g ;DalGwt ;a} k|fWofksx¿sf]
hfgsf/Lsf nflu of] ;"rgf k|sflzt ul/Psf] 5 .

====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.!).@$

;"rgf .

lqe'jg ljZjljBfnoåf/f tf]lsPsf] ;do cltl/Qm cGo


cf+lus tyf ;DaGwg k|fKt SofDk;, ljBfno, pRr dfWolds
ljBfno tyf cGo ;+3 ;+:yfx¿df sfo{ ug{sf nflu lng' kg]{
k"j{ :jLs[lt glnO{ sfd ub}{ cfPsf] egL clVtof/
cg';Gwfg cfof]u tyf lq= lj= s]Gb|Lo sfof{noaf6 ;f]wgL
eO{ cfPsf] / ;DalGwt SofDk;af6 tf]lsPsf] Pp6} l;ˆ6df
cGoq sfd ub}{ cfPsf] eGg] hfgsf/L ljleGg lgsfox¿af6
k|fKt ePsfn] To;/L Pp6} l;ˆ6df cGoq klg sfd ub}{ cfpg'
ePsf] 5 eg] ;f] gug{ / tf]lsPsf] ;do cltl/Qm cGoq sfd
ug{sf nflu lq= lj= af6 k"j{ :jLs[lt glnO{ sfo{ ul//x]sf]
cj:yfdf ;DalGwt s'g} klg lgsfoaf6 sf/jfxL ePdf ;DalGwt
k|fWofksx¿ g} lhDd]jf/ x'g'kg]{ Joxf]/f ;DalGwt ;a}sf]
hfgsf/Lsf nflu of] ;"rgf k|sflzt ul/Psf] 5 .

====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.!).@*

ljj/0fx¿ e/L k7fOPsf] af/] .

>L cg';Gwfg dxfzfvf


lq= lj=, sLlt{k'/' .

To; sfof{noaf6 dfu eP cg';f/sf] cfjZos ljj/0fx¿ tof/ u/L o;}


kq;fy ;+nUg u/L k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

=======================
-bfjf z]kf{_
;=SofDk; k|d'v
@)^&.!!.)@

ljj/0fx¿ e/L k7fOPsf] af/] .

>L lzIfs ;]jf cfof]u


g]kfn ;/sf/
;fgf]l7dL, eQmk'/ .

To; cfof]usf] k=;+=r=g+= !$#).)^&—)^* ldlt @)^&.!).!$


sf] kqfg';f/ dfu eP cg';f/sf] cfjZos ljj/0fx¿ tof/ u/L o;} kq;fy ;
+nUg u/L k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.!!.)@

:jLs[lt af/] .

>L k|d'vHo"
cg'udg ;ldltsf] sfof{no,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df tkl;ndf pNn]lvt k|fWofksHo"x¿n] cGo ;+:yfdf sfd


ug{ cg'dlt kfpg eg'{ ePsf] kmf/d yfg @, cfjZos Joj:yfsf nflu
o;};fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

tkl;n
!= ;x k|f= >L df]xgdl0f kf]v|]n
@= lzIf0f ;xfos >L >Lk|;fb s8]n

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.!!.!@

:jLs[lt af/] .

>L k|d'vHo"
cg'udg ;ldltsf] sfof{no,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df tkl;ndf pNn]lvt k|fWofksHo"x¿n] cGo ;+:yfdf sfd


ug{ cg'dlt kfpg eg'{ ePsf] kmf/d yfg @, cfjZos Joj:yfsf nflu
o;};fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

tkl;n
!= ;x—k|f= >L s]zj/fh kf]v/]n
@= ;x—k|f= >L pdfgfy kf08]o

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.!!.)@

:jLs[lt af/] .

>L k|d'vHo"
cg'udg ;ldltsf] sfof{no,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df tkl;ndf pNn]lvt k|fWofksHo"x¿n] cGo ;+:yfdf sfd


ug{ cg'dlt kfpg eg'{ ePsf] kmf/d yfg @, cfjZos Joj:yfsf nflu
o;};fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

tkl;n
!= ;x k|f= >L df]xgdl0f kf]v|]n
@= lzIf0f ;xfos >L >Lk|;fb s8]n

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.!!.)#

r]s k7fOPsf] af/] .

>L k/LIff lgoGq0f sfof{no


lq= lj=, aNv' .
o; SofDk;sf] :gfts tx k|yd jif{sf k/LIffyL{x¿sf] 5'6 kmf/d %^
yfg k=;+=r=g++= %@^.)^&—)^* ldlt @)^&.!).@^ sf]
kqåf/f k7fOPsf]df pQm kmd{sf] /sd afFsL /x]sf]df pQm /sd
g]= j}= ln=, sflndf6Lsf] A/C k]oL r]s g++= ^&)^$(!* af6
/sd ¿= !@,*&).— k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' . ;fy} r]s k|
flKtsf] e/kfO k7fO{ ;xof]u ul/lbg' x'g ;d]t cg'/f]w ub{5' .
;+nUg M r]s yfg — !

====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.!!.)%

;"rgf .

lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{no, ;fdfGo k|zf;g dxfzfvfsf]


r=g+= !)% ldlt @)^&.!!.)$ sf] kqfg';f/ g]kfn ;/sf/, u[x
dGqfno, ^! cf}F /fli6«o k|hftGq lbj;, d"n ;df/f]x ;ldlt,
@)^& af6 @)^& ;fn kmfu'g & ut] k|hftGq lbj;
dgfpg] ;Gbe{df g]kfnL ;}lgsd~rdf cfof]hgf x'g]
sfo{qmddf pkTosf leqsf To; ljZjljBfno cGtu{t kg]{ ;a}
SofDk;sf k|fWofks, sd{rf/L / ljBfyL{x¿nfO{ ljxfg !)M))
ah] cufj} g]kfnL ;}lgsd~r cufl8 pkl:yt u/fOlbg] Joj:yfsf
nflu cg'/f]w u/L kq k|fKt ePsf]n] sfo{qmddf ;xefuL x'g
;Dk"0f{ k|fWofks, sd{rf/L / ljBfyL{x¿nfO{ ;"rgf ul/Psf]
5.

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&===.====.====
>L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M e'QmfgL lbg] af/] .

pko'{Qm ;DaGwdf g]kfn PS;—6' ;]So"l/6L ;le{; k|f= ln=


sf] ldlt @)&===.=====.===== sf] k|fKt lgj]bgfg';f/
@)&==== ================= dlxgfdf o;
SofDk;sf] ;'/Iffsf nflu tLg hgf v6fOPsf ;'/Iff uf8{ afkt kfpg' kg]
{ ¿= !*,^$!.^! e'QmfgLsf nflu pQm k|f= ln= n] k]z u/]sf]
ljhs g+= ====== ldlt @)&===.=====.===== sf]
;Ssn} ljn / lgj]bg o;};fy ;+nUg u/L pQm dlxgfdf vl6O{ xflh/
ePsf uf8{x¿sf] xflh/L ljj/0f lgDgfg';f/ pNn]v u/L e'QmfgLsf
nflu cg'/f]w 5 .

ldlt @)&===.=====.)! ut]b]lv P] d;fGt;Ddsf] xflh/L ljj/0fM


qm=; gfd xflh/L lbg
+=
!=
@=
#=

====================
@)^*.)!.)$

clzi6]G6 kbdf s/f/ ;]jfdf lgo'lQm ul/Psf] af/]


.

>L ;~ho kf}8]n


r08f]n, la;fngu/ — $
sf7df8f}+ .

lq=lj= /lhi6«f/sf] sfof{no k=;+=r=g+= ======= ldlt


@)^&.!@.===== sf] :jLs[t kqfg';f/ tkfO{nfO{ clzi6]06 kbdf
ldlt @)^&.!).)! b]lv nfu" x'g] u/L s/f/ ;]jfdf lgo'lQm
ul/Psf]5 . lq= lj= P]g, lgod / sfo{ Joj:yf k|0ffnL
tkfO{nfO{ klg nfu' x'g]5 .
tkfO{nfO{ o; SofDk;sf] sDKo'6/ sIfdf /xL l8lh6n sf8{ nufot k|
zf;lgs sfd ug{ v6fOPsf] 5 . ;DalGwt k|d'vsf] dftxtdf /xL sfd
ug'{xf]nf .

af]wfy{ tyf sfof{y{


=======================
!= >L /lhi6«f/sf] sfof{no -
g]qk|;fb lwtfn_
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L sDKo'6/ o'lg6,
s=k|=d=zf, lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L b/aGbL o'lg6,
s=k|=d=zf, lq= lj=, sLlt{k'/ .
%= >L k/LIff zfvf, /fqL
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
^= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^&.)(.#)

clzi6]G6 kbdf s/f/ ;]jfdf lgo'lQm ul/Psf] af/]


.

>L ;~ho kf}8]n


r08f]n, la;fngu/ — $
sf7df8f}+ .

tkfO{nfO{ o; SofDk;sf bIf On]lS6«lzog >L eQmaxfb'/


dxh{g pd]/sf] sf/0faf6 cjsfz lng' ePsf] sf/0f l/Qm /xg cfPsf]
bIf On]lS6«lzog kbsf] b/jGbLaf6 tnj vfg] u/L clzi6]06 kbdf
ldlt @)^&.!).)! b]lv nfu" x'g] u/L s/f/ ;]jfdf lgo'lQm
ul/Psf]5 . lq= lj= P]g, lgod / sfo{ Joj:yf k|0ffnL
tkfO{nfO{ klg nfu' x'g]5 .
tkfO{nfO{ o; SofDk;sf] sDKo'6/ sIfdf /xL l8lh6n sf8{ nufot k|
zf;lgs sfd ug{ v6fOPsf] 5 . ;DalGwt k|d'vsf] dftxtdf /xL sfd
ug'{xf]nf .

af]wfy{ tyf sfof{y{


=======================
!= >L /lhi6«f/sf] sfof{no -
g]qk|;fb lwtfn_
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L sDKo'6/ o'lg6,
s=k|=d=zf, lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L b/aGbL o'lg6,
s=k|=d=zf, lq= lj=, sLlt{k'/ .
%= >L k/LIff zfvf, /fqL
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
^= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^&.)(.@(

clzi6]G6 kbdf s/f/ ;]jfdf lgo'lQm ul/Psf] af/]


.

>L ;~ho kf}8]n


r08f]n, la;fngu/ — $
sf7df8f}+ .

tkfO{nfO{ o; SofDk;sf l/Qm /x]sf] clzi6]06 kbdf ldlt


@)^&.!).)! b]lv nfu" x'g] u/L s/f/ ;]jfdf lgo'lQm ul/Psf]5 .
lq= lj= P]g, lgod / sfo{ Joj:yf k|0ffnL tkfO{nfO{ klg nfu'
x'g]5 .
tkfO{nfO{ o; SofDk;sf] sDKo'6/ sIfdf /xL l8lh6n sf8{ nufot k|
zf;lgs sfd ug{ v6fOPsf] 5 . ;DalGwt k|d'vsf] dftxtdf /xL sfd
ug'{xf]nf .

af]wfy{ tyf sfof{y{


=======================
!= >L /lhi6«f/sf] sfof{no -
g]qk|;fb lwtfn_
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L sDKo'6/ o'lg6,
s=k|=d=zf, lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L b/aGbL o'lg6,
s=k|=d=zf, lq= lj=, sLlt{k'/ .
%= >L k/LIff zfvf, /fqL
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
^= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^& @)^&.)(.#)

:jLs[lt af/] .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho"
/lhi6«f/sf] sfof{no
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df xfn k|eftLo, lbjf tyf /fqL l;ˆ6df u/L k|jL0ftf k|


df0fkq txb]lv :gftsf]Q/ tx;Dd cWoog cWofkg x'g] sfo{qmddf
sl/j bz xhf/ ljBfyL{x¿ cWoog/t 5g\ . ljBfyL{ ;+Vofdf j[l4 ePsf]
sf/0f SofDk;sf lgoldt sfo{qmddf sfo{/t sd{rf/Lx¿ lgs} sd 5g\
. ljBfyL{x¿sf] egf{;Fu} k|zf;lgs sfddf tbg'¿k j[l4 x'g] lglj{jfb
tYonfO{ xfn sfo{/t sd{rf/Lx¿af6 ;Dkfbg ug{ Hofb} sl7gfO
eO/x]sf] 5 . ljBfyL{x¿sf] kl/rokqnfO{ l8lh6n k|ljlwdf n}hfg]
g]kfn ;/sf/sf] lg0f{o / lq= lj= sf] kl/kq cg';f/ pQm sfd
ug{ xfn sfo{/t sd{rf/Lx¿af6 ;Dej gePsf] x'Fbf o; SofDk;sf bIf
On]lS6«lzog >L eQmaxfb'/ dxh{g pd]/sf] sf/0faf6 cjsfz lng'
ePsf] sf/0f l/Qm /xg cfPsf] kbaf6 tna vfg]u/L clzi6]G6 kbdf
ldlt @)^&.!).)! b]lv nfu" x'g] u/L sDKo'6/ If]qdf bIf k|fljlws
ePsf]n] sf=d=g=kf=, jf=g++ — $, r08f]n a:g] >L ;~ho
kf}8]nnfO{ s/f/ ;]jfdf sfddf nufOPsf]n] lgo'lQm ug]{ :jLs[lt
kfpg lghsf] lgj]bg tyf cGo sfuhft ;d]t o;};fy /fvL Joxf]/f
cg'/f]w ub{5' .
af]wfy{
======================
>Ldfg\ pks'nkltHo" -
g]qk|;fb lwtfn_
pks'nkltsf] sfof{no
SofDk; k|d'v
lq= lj=, sLlt{k'/ .
@)^&.!!.)*

:yfgfGt/0f ul/Psf] af/] .

>L ;"o{gf/fo0f ;Togf/fo0f df]/j}tf ax'd'vL SofDk;


l;/fxf .

To; SofDk;sf] r= g++= @&%.)^&—)^* ldlt @)^&.!).!)


sf] ;xdtL kqfg';f/ o; SofDk;sf] k|jL0ftf k|df0fkq tx bf];|f] jif{,
SofDk; /f]n g++= $#$ sf 5fq >L u+uf/fd ofbjnfO{ o;
SofDk;af6 To; SofDk;df :yfgfGt/0f ul/Psf] 5 . lghn] o;
SofDk;df a'emfPsf z'Nsx¿ dWo] lgDgfg';f/ z'Ns ljj/0f
kmfOn ;d]t o;};fy ;+nUg u/L k7fOPsf] 5 .

z'Ns ljj/0f
:yfgfGt/0f z'Ns — ¿= !%).—
egf{ z'Ns — ¿= @,%)).—

====================

SofDk; k|d'v
@)^&.!!.)*

Cement Test tyf PCC Work ;DaGwdf .

>L OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg


sG;N6]G;L ;]jf
lq= lj=, k'Nrf]s .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] z}lIfs ejg lgdf{0f ug]


{ sDkgL >L /ljgf—k|]/f—k|lti7f s+= -h]eL_ n] ldlt !&
km]a|'c/L @)!! tyf !* km]a|'c/L @)!! ut] z}lIfs ejg lgdf{0fsf]
Cement Test tyf PCC Work ;DaGwdf k7fPsf] kqsf] k|ltlnlk cfjZos
sfo{sf nflu k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.!!.!!

kmf]6f] tyf ljj/0f pknJw u/fO{ lbg] af/] .

k|f= /Tgnfn k|wfgHo"


e"tk"j{ SofDk; k|d'vHo"
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

dxfzo,
tkfO{n] o; SofDk;df SofDk; k|d'v eO{ ug'{ ePsf] ;]jf ljj/0f ;lxt
Ps k|lt !)û!@ OGr ;fOhsf] /ËLg kmf]6f] pknJw u/fO{ SofDk;df
e"tk"j{ SofDk; k|d'vx¿sf] clen]v /fVg] sfo{nfO{ ;xof]u ul/lbg'
x'g lagd| cg'/f]w ub{5' .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.!!.!!

;'ljwf pknJw u/fpg] af/] .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf To; dxfzfvfsf] o'= g= % r=g+= @)#


% ldlt @)^$.)#.!$ sf] af]wfy{ kqfg';f/ ldlt @)^$.)#.@#
b]lv clgjfo{ cjsfz x'g' ePsL ;~rosf]if qmdfÍ !)#& sL o;
SofDk;sf ;xk|fWofks >L zf/bf ofbjn] ldlt @)^&.!).!( df lbg'
ePsf] lgj]bgfg';f/ lghsf] gfddf s'g} afFsL a:of}tf gePsf]n]
;~rosf]if, lgDgfg';f/sf] ;+lrt ljbfsf] /sd, cf}ifwL pkrf/ nufot
lq=lj= lgodfg';f/ kfpg] ;Dk"0f{ ;'ljwf pknJw u/fO lbg'x'g
l;kmfl/; ;fy cg'/f]w 5 .

;+lrt ljbfsf] ljj/0f


lj/fdL ljbf M @&( #÷$ lbg -b'O{ ;o pgf;L / kf}g] lbg_

lghn] dfl;s :s]n ¿= !#,)^).— / u|]8 @,%!@.— ;d]t hDdf


¿= !%,%&@.— vfOkfO cfPsf] Joxf]/f ;d]t cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=======================
!= >L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >L zf/bf ofbj
afg]Zj/ .
@)^&.!!.!@

cfjZoss Joj:yfsf ;DaGwdf .

>Ldfg\ pks'nkltHo"
pks'nkltsf] sfof{no
lq= lj=, sLlt{k'/ .

dxf]bo,
o; SofDk;df xfn ;~rfng/t txdWo] k|jL0ftf k|df0fkq tx tyf :gfts txdf
lj1fg lzIff cGtu{tsf ljifox¿ klg cWoog cWofkg eO/x]sf] Joxf]/f
>Ldfg\df ;xif{ hfgsf/L u/fpF5' . xfnsf] z}lIfs jif{df :gfts tx k|yd
jif{df cGo ljifo lnO{ cWoog ug]{ ljBfyL{x¿sf] ;+Vof 36]sf] t/
ljutsf z}lIfs jif{x¿df lj1fg lzIff lnO{ cWoog ug]{ ljBfyL{x¿sf] ;
+Vof #)÷#% hgf /x] klg xfn cfP/ Tof] ;+Vof a9\g uO{ !))
hgfeGbf clws x'g uPsfn] xfn pknJw lj1fg k|of]uzfnf, pks/0f, /;fog,
cfjZos ;fdu|Lnufot z}lIfs tyf k|zf;lgs hgzlQm Hofb} sd ePsfn]
pQm cfjZos k"jf{wf/x¿ j[l4 ug{sf] nflu cfjZos z}lIfs÷k|zf;lgs
hgzlQm tyf vr{sf] Joj:yfsf nflu Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .
tkl;n
!= cfjZos lzIfs b/jGbL
ef}lts zf:q lzIff — lzIf0f ;xfos — ! hgf
/;fog zf:q lzIff — lzIf0f ;xfos — ! hgf
k|f0fL zf:q lzIff — lzIf0f ;xfos — ! hgf
jg:klt zf:q lzIff — lzIf0f ;xfos — ! hgf
lj1fg lzIff ljlw — lzIf0f ;xfos ! hgf
@= cfjZos sd{rf/L b/jGbL
Nofj clzi6]G6 — ! hgf
Nofj Jjfo — ! hgf
#= k|of]uzfnf, pks/0f tyf cfjZos ;fdu|Lsf] nflu cg'dflgt vr{ — ¿=
!),)),))).–
af]wfy{
======================
!= >Ldfg\ /lhi6«f/Ho" -g]qk|;fb
lwtfn_
/lhi6«f/sf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >Ldfg\ lzIffWoIfHo"
lzIffWoIfsf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >Ldfg\ 8LgHo"
lzIffzf:q ;+sfo, 8Lgsf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >Ldfg\ k|d'vHo"
of]hgf dxfzfvf, lq= lj=, sLlt{k'/ .
g]kfn /fli6«o k|fWofks ;+u7g
dx]Gb|/Tg SofDk; PsfO ;ldlt, tfxfrn
@)^&.!!.!%

efjk"0f{ >4f~hnL

o; dx]Gb|/Tg SofDk;, Oltxf; lzIff lzIf0f ljefusf]


lzIf0f ;xfos >LdtL ltn' yfkfsf] k"Ho lktf >L df]ltnfn
yfkfsf] *% cf}+ jif{sf pd]/df ldlt @)^& kmfNu'0f !)
ut] d+unaf/sf lbg c;fdlos lgwg ePsf]n] o; b"Mvb
38Ldf ;d:t kl/jf/ hgk|lt xflb{s ;dj]bgf k|s6 ub}{ :juL{o
cfTdfsf] rL/ zflGtsf] sfdgf ;lxt efjk"0f{ >4f~hnL ck{0f
ub{5f}F .
====================
-g]qk|;fb zdf{_
cWoIf
@)^&.!!.@%

efjk"0f{ >4f~hnL

o; dx]Gb|/Tg SofDk;, lzIffzf:q lzIf0f ljefusf cf+lzs


lzIfs >LdtL d]g'sf vltj8fsf] ldlt @)^& kmfNu'0f !* ut]
a'waf/sf lbg c;fdlos lgwg ePsf]n] o; b"Mvb 38Ldf ;d:t
kl/jf/ hgk|lt xflb{s ;dj]bgf k|s6 ub}{ :juL{o cfTdfsf]
rL/ zflGtsf] sfdgf ;lxt efjk"0f{ >4f~hnL ck{0f
ub{5f}F .

====================
-g]qk|;fb zdf{_
cWoIf
g]kfn /fli6«o k|fWofks ;+u7g
dx]Gb|/Tg SofDk; PsfO ;ldlt, tfxfrn
@)^(.)!.@^

efjk"0f{ >4f~hnL

o; dx]Gb|/Tg SofDk;, lzIffzf:q lzIf0f ljefusf ;x—k|


fWofks xf]dgfy e§/fO{sf k"Ho lktf >L g/klt e§/fO{sf] *%
cf}+ jif{sf pd]/df ldlt @)^( j}zfv @! ut] lalxaf/sf lbg
c;fdlos lgwg ePsf]n] o; b"Mvb 38Ldf ;d:t kl/jf/ hgk|lt
xflb{s ;dj]bgf k|s6 ub}{ :juL{o cfTdfsf] rL/ zflGtsf]
sfdgf ;lxt efjk"0f{ >4f~hnL ck{0f ub{5f}F .

====================
-g]qk|;fb zdf{_
cWoIf
@)^&.!!.!&

Pd= P8= hg;+Vof lzIff sf]z{ cled'vLs/0fdf ;xefuL k7fOPsf]


af/] .

>Ldfg\ 8LgHo",
8Lgsf] sfof{no,
lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

dxf]bo,
To; sfof{noåf/f ldlt @)^&.!!.!* b]lv @)^&.!!.@) ;Dd
;~rfng ul/g] Pd= P8= txsf] hg;;+Vof lzIff ljifosf] kf7\oqmd
l8l;ldg];g sfo{qmddf o; SofDk;af6 lgDg lnlvt ;xefuL
lzIfsx¿ k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

;xefuLx¿
!= >L g]qk|;fb lwtfn
@= >L snfw/ kf}8]n
#= >L l8lNn/fd pk|]tL
$= >L lzjk|;fb vgfn
%= >L dLg/fh clwsf/L
^= >L tflGqsf/fh vgfn
&= >L ltns zdf{
*= >L dfwjk|;fb clwsf/L
=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.!!.@%

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>L ljZjljBfno cg'bfg cfof]u,


;fgf]l7dL, eQmk'// .

>L j]b/fh cfrfo{ o; SofDk;sf] ul0ft lzIff lzIf0f ljefudf pk k|


fWofks kbdf k|fWofkg/t /x]sf] Joxf]/f hfgsf/L u/fOG5 . pxfF
ldlt @)%^.)%.)! b]lv c:yfoL ;]jfdf lzIf0f ;xfos kbdf, ldlt
@)^!.)(.@) b]lv xfn;Dd pk—k|fWofks kbdf :yfoL ;]jfdf k|
fWofkg/t /xg' ePsf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 . ;fy} xfn
pxfFn] cGo s'g} lsl;dsf] ljbf glng' ePsf] Joxf]/f ;d]t hfgsf/Lsf
nflu cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=====================
>L j]b/fh cfrfo{, -g]qk|;fb
lwtfn_
pk k|f=, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^&.!!.@%

hf] h;;Fu ;DaGw 5 .

>L j]b/fh cfrfo{ o; SofDk;sf] ul0ft lzIff lzIf0f ljefudf pk k|


fWofks kbdf k|fWofkg/t /x]sf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 . pxfF ldlt
@)%^.)%.)! b]lv c:yfoL ;]jfdf lzIf0f ;xfos kbdf, ldlt @)^!.)
(.@) b]lv xfn;Dd pk—k|fWofks kbdf :yfoL ;]jfdf k|fWofkg/t
/xg' ePsf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 . ;fy} xfn pxfFn]
cGo s'g} lsl;dsf] ljbf glng' ePsf] Joxf]/f ;d]t hfgsf/Lsf nflu
cg'/f]w 5 .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.!!.@^

pkl:yt x'g] af/] .

o; SofDk;sf] lzIf0f ljefusf k|d'vx¿sf] lgDg ldlt, ;do / :yfgdf k|


eftLo, lbjf tyf /fqL ;d"xsf] k7g—kf7g ;DaGwdf a}7s a:g] ePsf]
x'Fbf tkl;n adf]lhdsf k|fWofksHo"x¿nfO{ clgjfo{ pkl:yltsf nflu
cg'/f]w ul/G5 .
sfo{qmd
ldlt M @)^& kmfu'g #) ut] ;f]daf/ . ;xfos
SofDk; k|d'vx¿
;do M ck/fGx !@M)) ah] . != k|eftLo, >L
of]u]Gb|/fh bfxfn
:yfg M SofDk; k|d'vsf] sfof{no . @= lbjf, >L bfjf
z]kf{
#= /fqL, >L e"kfns'df/ >]i7

tkl;n
1. lzIffzf:q k|f= >L pk]Gb|s'df/ sfsL{
2. ul0ft lzIff ;x k|f= >L pdfgfy kf08]o
3. Oltxf; lzIff ;x k|f= >L pQdnfn >]i7
4. c+u|]hL lzIff ;x k|f= >LdtL dL/f >]i7
5. e"uf]n tyf hg;+Vof lzIff ;x k|f= >L snfw/ kf}8]n
6. lj1fg lzIff ;x k|f= >L ljdnf /l~htsf/
7. :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff ;x k|f= >L zfGtjxfb'/ >]i7
8. g]kfnL lzIff ;x k|f= >L s]zj kf]v/]n
9. cy{zf:q lzIff ;x k|f= >L l8lNn/fd pk|]tL
10. cEof; lzIf0f - /fqL pk k|f= >L rGb|axfb'/ >]i7
11. /fhgLlt zf:q ;x k|f= >L jfns[i0f >]i7
12. cEof; lzIf0f – k|eftLo pk k|f= >L d's'Gbk|sfz If]qL
=========
============
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.!!.@&

5kfO ul/lbg] af/] .

>L k|d'vHo",
lq= lj= 5fkfvfgf, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] nflu tkl;ndf n]lvPsf kmf/dx¿ 5kfO ul/lbg' x'g


cg'/f]w ub{5' . ;fdfg k|fKt ePkl5 ljnsf] e'QmfgL ul/g] 5 .

tkl;n
!= cEof; lzIf0f jfXo d"NofÍg -lzIf0f ljj/0f_ kmf/d — !) Kof8
— !)) k|ltsf] ! Kof8
@= k"j{ cEof; lzIf0f d"NofÍg kmf/d — !) Kof8
— !)) k|ltsf] ! Kof8
#= k|of]ufTds jfXo k/LIff kfl/>lds ljj/0f kmf/d — !) Kof8
— !)) k|ltsf] ! Kof8

af]wfy{
====================
>L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^&.!!.@&

;xefuL k7fPsf] af/] .

>L ;+of]hsHo"
cfly{s ljsf; tyf k|zf;g cg';Gwfg s]Gb| -;]8f_
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= lzIffWoIfsf] sfof{no, ;dGjo dxfzfvfsf] ldlt @)^&.!!.)


( sf] kqfg';f/ To; sfof{nodf ldlt @)^&.!@.!) ut]b]lv ;~rfng x'g
uO/x]sf pk—k|zf;sx¿sf] b'O{ xKt] k|zf;lgs ;]jfsfnLg tflnddf o;
SofDk;sf pk k|zf;s >LdtL dfwjL zfxnfO{ ;xefuLsf] ¿kdf
k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=======================
!= >L lzIffWoIfsf] sfof{no, -
g]qk|;fb lwtfn_
;dGjo dxfzfvf, SofDk; k|d'v
lq= lj= sLlt{k'/ .
@= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj= sLlt{k'/ .
#= >LdtL dfwjL zfx — pQm tflnddf ;xefuL x'g hfg' x'g .
pk k|zf;s,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^&.!!.@&

ljj/0f k7fOPsf] af/] .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; dxfzfvfsf] k=;=kmf=s=k|=d=zf= -$_ r=g++= !&^* ldlt


@)^&.)%.@& sf] cfjZos sfof{y{sf] kq o; SofDk;df ldlt
@)^&.!).!* df k|fKt eP cg';f/ lq= lj=, sfo{sf/L kl/ifb\sf] ldlt
@)^$.)^.!* df a;]sf] a}7ssf] lg0f{o gDa/ %% tyf ldlt
@)^$.!!.!( sf] a}7ssf] lg0f{o g+= @*$ cg';f/ l/Qm b/aGbL
cGtu{t b}lgs dfl;s Hofnfbf/Ldf sfo{/t
sd{rf/Lx¿nfO{ s/f/ ;]jfdf /fVg] lg0f{o eP adf]lhd lq= lj=
/lhi6«f/sf] sfof{no s=k|=d=zf=k=;+ -$_ r= g++ !%*$.)^$
—)^% ldlt @)^$.)&.@& tyf s=k|=d=zf=k=;+ -$_ r= g++
#%(*.)^$—)^% ldlt @)^$.!!.@& sf] :jLs[lt kqfg';f/ o;
SofDk;df sfo{/t tkl;ndf pNn]lvt kbsf sd{rf/Lx¿nfO{ s/f/ ;]jfdf
lgo'lQm u/L sfddf nufOPsf] / ;f] sf] :jLs[ltsf nflu o; SofDk;af6
k6s÷k6s cg'/f]w u/L k7fOPsf] / k=;+=r=g++= *%&.)^^
—)^& ldlt @)^^.!!.@# df >Ldfg\ pks'nkltHo" ;dIf :jLs[ltsf
nflu k'gM cg'/f]w u/L k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

tkl;n
q kb tyf gfd dfl;s Hofnfbf/L ;]jfdf s/f/ ;]jfdf sfo{/t ldlt
m sfo{/t ldlt
=;
+
=
1. x]= c= >L @)^$.)%.)& b]lv @)^$.)^.@! b]lv
d~h's'df/L kf08]
2. x]= c= >L kLtfDa/ ;=n]vfkfn kbdf @)% x]=c= kbdf
kFu]gL $.!!.)$ b]lv @)^$.!!.!( b]lv
3. x]=c= >LdtL d'gf — @)^^.)!.@# b]lv
s§]n
4. ;= n]vfkfn >L 6f=u= kbdf @)^$.) ;=n]= kbdf @)^$.)
r'g'dfof kf08] %.)& b]lv (.@$ b]lv
5. lkog >L gLn' kf]8] @)^$.)$.)^ b]lv @)^$.)^.@! b]lv
6. lkog >L zDe'k|;fb @)^^.)!.)@ b]lv @)^^.)!.@( b]lv
clwsf/L
7. s'lrsf/ >LdtL @)%(.)$.!) b]lv @)^$.)^.@! b]lv
s[i0fb]jL g]kfnL
8. s'lrsf/ >L ;l/tf g]kfnL @)^$.)$.)^ b]lv @)^$.)^.@! b]lv

====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.!!.@&

:jLs[lt af/] .

>L k|d'vHo"
cg'udg ;ldltsf] sfof{no,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf e"uf]n tyf hg;+Vof lzIff lzIf0f ljefusf ;x—k|fWofks


>L snfw/ kf}8]nn] cGo ;+:yfdf sfd ug{ cg'dlt kfpg
eg'{ ePsf] kmf/d yfg !, cfjZos Joj:yfsf nflu o;};fy k7fOPsf]
Joxf]/f cg'/f]w 5 .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.!@.)!

hfgsf/Lsf ;DaGwdf .

>L clVtof/ b'?kof]u cg';Gwfg cfof]u,


6+ufn, sf7df8f}+
cg';Gwfg dxfzfvf — ^ g++= .

To; cfof]usf] k=;+=r=g++= ^ lzIff %(@.)^&—)^*


r=g+= !!#^ ldlt @)^&.!!.)# sf] k|fKt kqfg';f/ o; SofDk;df
sfo{/t pk—k|fWofks >L rGb|axfb'/ >]i7 ldlt @)%
%.)*.)! b]lv /fqL ;d"xdf /xg' ePsf] / pxfF /fqL ;d"xs}
cEof; lzIf0f k|d'v eO{ ldlt @)^#.)(.!# b]lv xfn;Dd sfo{/t /xg'
ePsf] / >L >Lk|;fb l3ld/] ldlt @)^%.)!.!% b]lv lzIf0f ;xfos
kbdf s/f/ ;]jfdf lgo'Qm eO ljxfgL ;d"xdf ;f]xL ldltb]lv xfn;Dd
sfo{/t /xg' ePsf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w ub{5' .

====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.!@.)!

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>L ljZjljBfno cg'bfg cfof]u,


;fgf]l7dL, eQmk'/ .

o; SofDk;sf e"uf]n tyf hg;+Vof lzIff ljifodf k|fWofkg/t ;x


k|f= >L g]qk|;fb lwtfn tyf lzIf0f ;xfos >L tflGqsf/fh vgfnn]
To; cfof]usf] ;"rgf cg';f/ n3" cg';Gwfg ug{ o; SofDk;df lgj]bg
lbg' ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.!@.)!

;'ljwf pknJw u/fpg] af/] .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf To; dxfzfvfsf] k=;+=kmf= -(_ s=k|


=d=zf= -!_ r=g+= ##&* ldlt @)^&.!!.@^ sf] k|fKt af]wfy{
tyf sfof{y{ kqfg';f/ ldlt @)^&.!@.)! b]lv nfu" x'g] u/L
/flhgfdf :jLs[t ePsL ;~rosf]if qmdfÍ $#^$ sL o; SofDk;sf ;x—
k|fWofks >LdtL k'ikntf s'Fj/n] /flhgfdf kZrft cfkm"n]
kfpg] ;'ljwf tyf ;~rosf]if cflb kfpF egL lgj]bg lbg' ePsf]n]
lghsf] gfddf s'g} afFsL a:of}tf gePsf]n] lghsf] ;~rosf]if,
lgDgfg';f/sf] ;+lrt ljbfsf] /sd, cf}ifwL pkrf/ nufot lq=lj=
lgodfg';f/ kfpg] ;Dk"0f{ ;'ljwf pknJw u/fO lbg'x'g l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w 5 . lghsf] pkef]u u/L afFsL /x]sf] lj/fdL ljbf @&% #÷$
-b'O{ ;o krxQ/ / kf}g] Ps_ lbg ;l~rt /x]sf] / lghn] dfl;s :s]n ¿=
!*,&@).— / u|]8 $^) ;d]t hDdf ¿= !(,!*).— vfOkfO cfPsf]
Joxf]/f ;d]t cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=======================
!= >L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >LdtL k'ikntf s'Fj/
;ftbf]jf6f] .
@)^&.!@.)!

:jf:Yo k/LIf0f af/] .

>Ldfg\ lgb]{zsHo"
lzIf0f c:ktfn,
lq= lj=, dxf/fhu~h .

o; SofDk;df sfo{/t sd{rf/L >L dgf]hs'df/ yfkf :jf:Yo k/LIf0fsf]


nflu To; lzIf0f c:ktfndf cfpg' ePsf] x'Fbf lq= lj= lgodfg';f/ k|
fKt x'g] ;'ljwf pknAw u/fOlbg' x'g l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.!@.)$

:jfWofog labf ;DaGwdf .

>Ldfg\ lzIffWoIfHo",
lzIffWoIfsf] sfof{no,
;dGjo dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf ;x k|f= >L /fhefO sdf{rfo{n] o; SofDk;sf]


k=;+=r=g++= $$%.)^&.)^* ldlt @)^&.)*.@) sf] kqfg';f/
ldlt @)^&.!!.)! b]lv nfu" x'g]u/L Ps jif{sf] :jfWofog ljbf
:jLs[ltsf nflu cg'/f]w ug'{ ePsf]df lgh ldlt @)^&.!!.)! b]lv
@)^&.!@.@( ;Dd o;} SofDk;df k|fWofkg/t /xg' kg]{ ePsf]
x'Fbf ldlt @)^&.!@.#) b]lv nfu" x'g]u/L Ps jif{sf] :jfWofog
ljbf :jLs[ltsf nflu eg'{ ePsf] :jfWofog ljbf kmf/d cfjZos Joj:yfsf
nflu l;kmfl/; ;fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
====================
>L /fhefO sdf{rfo{, -
g]qk|;fb lwtfn_
;x k|f= SofDk;
k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^&.!@.)&

lzIf0f z'Ns ldgfxf ul/lbg]] af/] .

>L SofDk; k|d'vsf] sfof{no,


z+s/b]j SofDk;,
sf7df8f}+ .

To; SofDk;sf] B.B.S. 1st Year, Campus Roll No. 648/067 sf 5fq >L gu]z/fh
kf7s o; SofDk;sf ;x—k|fWofks ljgf]b/fh kf7ssf] 5f]/f ePsf]
x'Fbf lghnfO{ lq=lj= lgodfg';f/ kfpg] lzIf0f z'Ns ldgfxfsf]
Joj:yfsf] nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

======================
-bfjf z]kf{_
;=SofDk; k|d'v
@)^(.)#.!#

lzIf0f z'Ns ldgfxf ul/lbg]] af/] .

>L SofDk; k|d'vsf] sfof{no,


klAns o'y SofDk;,
sf7df8f}+ .

To; SofDk;sf] :gfts tx bf];|f] jif{df cWoog/t SofDk; /f]n g+=


================ sL 5fqf aGbgf ;'a]bL If]qLsf lktf
o; SofDk;df :yfoL ;]jfdf sfo{/t sd{rf/L /fdaxfb'/ v8\sf ;'j]bL
If]qLsf] 5f]/L ePsf] x'Fbf lghnfO{ lq=lj= lgodfg';f/ kfpg]
lzIf0f z'Ns ldgfxfsf] Joj:yfsf] nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

====================
-bfjf z]kf{_
;=SofDk; k|d'v
@)^&.!@.)(

gful/stfsf] k|df0fkq pknAw u/fOlbg] af/] .

>L lhNnf k|zf;g sfof{no,


aa/dxn, sf7df08f} .

o; SofDk;df k|fWofkg/t /xg' ePsf pk k|fWofks >L of]u]Gb|/fh


bfxfnn] sf]zL c~rn, ;+v'jf;ef lhNnfaf6 cfˆgL >LdtL ef/tL
kf}8]n -bfxfn_ n] lnPsf] gful/stf -gful/stf g++=!*!$÷!!)(#_
yf]qf] tyf em'qf] ePsf]n] To;sf] k|ltlnlksf] nflu l;kmfl/; u/L
kfpFm egL lgj]bg lbg' ePsf] x'Fbf k'/fgf] gful/stf lvrL gofF
gful/stfsf] k|ltlnlk pknJw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy
cg'/f]w ub{5' .

====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.!@.!)

yk cWoog ljbf af/] .

>L k|d'vHo",
;dGjo dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf lzIffzf:q ljifosf pk k|f= >L u0f]zaxfb'/ l;+x


7s'/L]n] nvgp ljZjljBfnoaf6 ldlt @)^^.)!.)! b]lv Ph. D. ul//xg'
ePsf]df xfn pxfFsf] lkmN8 sfo{ ;dfKt eO{ y]l;; n]vg
sfo{ eO/x]sf] x'Fbf t];|f] jif{sf nflu k'gM yk ljbf kfpg cg'/f]w
u/L lgj]bg ug'{ ePsf]df ldlt @)^*.)!.)! af6 yk Ps jif{ ljbf
:jLs[ltsf nflu lgj]bg / k|ult ljj/0f kq o;};fy ;+nUg u/L l;kmfl/;
;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=======================
>L u0f]zaxfb'/ l;+x 7s'/L] -
g]qk|;fb lwtfn_
pk k|f= SofDk;
k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^&.!@.!$

r]s k7fPsf] af/] .

>L lzIffzf:q ;+sfo,


8Lgsf] sfof{no
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] k|jL0ftf k|df0fkq tx,


@)^%.)^& ;d"x bf];|f] jif{, :gfts tx @)^#.)^^ ;d"x /
@)^$.)^& ;d"x t];|f] jif{sf lzIf0f cEof; sfo{qmddf ;+nUg
ljBfyL{x¿sf] lgDgfg';f/ x'g] /sd ¿= *,(),))).— ldlt @)^&.!@.!
$, g]= j}= ln= sflndf6L r]s g++=
===================================
sf] r]saf6 k7fOPsf] 5 . k|fKtLsf] hfgsf/L lbg'xf]nf .

tkl;n
!= k|jL0ftf k|df0fkq tx, @)^%.)^& ;d"x — $)(û@))
— ¿= *!,*)).—
@= :gfts tx, @)^#.)^^ ;d"x — !,&*&û@@% — ¿=
$,)@,)&%.—
#= :gfts tx, @)^$.)^& ;d"x — !*)@û@@%
— ¿= $,)^,!@%.—
¿= *,(),))).—
====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.!@.!$

:jLs[lt af/] .

>L k|d'vHo"
cg'udg ;ldltsf] sfof{no,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df tkl;ndf pNn]lvt k|fWofksHo"x¿n] cGo ;+:yfdf sfd


ug{ cg'dlt kfpg eg'{ ePsf] kmf/d yfg @, cfjZos Joj:yfsf nflu
o;};fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

tkl;n
!= pk k|f= >L tLy{/fh vltj8f
@= lzIf0f ;xfos >L 6]sdl0f sfsL{

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.!@.!$

:jfWofog labf ;DaGwdf .

>Ldfg\ lzIffWoIfHo",
lzIffWoIfsf] sfof{no,
;dGjo dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= lzIffWoIfsf] sfof{no, ;dGjo dxfzfvfsf]


k=;=kmf= ;= ;f= -$_ :jfWofog !)!#.)^& ldlt @)^&.!@.!) sf]
kq k|fKt eO{ Joxf]/f eof] . To; kqdf pNn]v eP cg';f/ sfuhft ;lxt
o; SofDk;sf ;x k|f= >L /fhefO sdf{rfo{n] ldlt @)^&.!@.#)
b]lv nfu" x'g]u/L Ps jif{sf] :jfWofog ljbf :jLs[ltsf nflu
eg'{ ePsf] :jfWofog ljbf kmf/d cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy
k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
====================
>L /fhefO sdf{rfo{, -
g]qk|;fb lwtfn_
;x k|f= SofDk;
k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^&.!@.!&

Personal E-PAN Taxpayer Registration ;DaGwdf .

>L k|d'vHo"
cfGtl/s /fhZj sfof{no sf7df8f}+ If]q g+= #,
nflhDkf6, sf7df8f}+ .

o; SofDk;df ;x k|fWofks >L g]qk|;fb lwtfnn] Personal E-PAN

Taxpayer Registration sf nflu eg'{ ePsf] kmf/d — Ps, cfjZos Joj:yfsf


nflu k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

;+nUg M != Personal E-PAN Taxpayer Registration Form – Ps yfg


@= gful/stfsf] k|ltlnlk — Ps yfg

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.!@.@@

yk cWoog ljbf :jLs[t af/] .

>L lhNnf lzIff sfof{no,


sf7df8f}+ .

o; SofDk;sf] Pd= P8= bf];|f] jif,{ SofDk; /f]n g++= !)@.)^%


—)^^ sf g]kfnL lzIff ljifo lnPsf 5fq >L gfgL/fd a:g]tn] @)^^
j}zfv ! ut]b]lv @)^& r}q d;fGt;Dd hDdf b'O{ jif{sf] cWoog
ljbf :jLs[t u/fO{ o; SofDk;df cWoog/t /x]sf]df pQm txsf] bf];|
f] jif{sf] sIff, jflif{s k/LIff, lzIf0f cEof; tyf zf]wkq n]vg sfo{sf]
nflu @)^* r}q d;fGt;Dd nfUg] ePsfn] yk ! jif{ ljbfsf] nflu
l;kmfl/; dfu u/L lgj]bg lbg' ePsfn] cfjZos Joj:yfsf nflu
l;kmfl/; ;fy Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.!@.@@

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns"b zfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] z}= j= @)^&.)^* ;d"x :gfts tx t];|f] jif{df


SofDk; /f]n g+= $@^.)^% sL lbjf ;d"xsL 5fqf z'lznf sfˆn]n]
lq= lj= lzIf0f c:ktfndf pkrf/ ;xof]u kfpgsf] nflu lgj]bg k]z u/]
cg';f/ lgh ljBfyL{nfO{ ;xof]u pknAw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu
l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

========
===========
=
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.!@.@@

;'/Iff Joj:yfsf nflu ;xof]u ul/lbg' x'g .

>L O~rfh{Ho",
Onfsf k|x/L sfof{no
:joDe" .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;df lgdf{0ffwLg z}lIfs ejg


lgdf{0fsf 7]s]bf/ >L /ljgf—k|]/f—k|lti7f s+= -h]eL_ n] ldlt
clk|n $, @)!! df lbg' ePsf] lgj]bgsf] kmf]6f]skL o;};fy ;+nUg
u/L cfjZos hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .
ctM pNn]lvt lgdf{0f sfo{df ;+nUg sfdbf/x¿nfO{ sfof{no
;dokl5 cyf{t a]n'sLsf] ;dodf cfO{ wDSofpg] / s'6lk6
ug{ vf]Hg] ePsfn] lghx¿sf] cfjZos ;'/Iff Joj:yf ldnfO{ ;xof]u
ul/lbg' x'g cg'/f]w 5 .

af]wfy{
======================
>L /ljgf—k|]/f—k|lti7f s+= -h]eL_ -
g]qk|;fb lwtfn_
:joDe", sf7df8f}+ .
SofDk; k|d'v
@)^*.)@.@@

dGtJo

o; SofDk;af6 k|sflzt x'Fb} cfPsf] …lzIfs hg{nÚ sf] b;f}F


cª\s k|sfzg x'g nfu]sf] z'e38Ldf Hofb} v';L nfu]sf] 5 . o;
hg{ndf klxn]b]lv g} kf7\oqmd, kf7\ok':ts, lzIf0f ljlw,
l;sfO lqmofsnfkh:tf ;d:ofsf] klxrfg u/L lg/fs/0f ug]{ k|
of]hgsf n]vx¿ k|sflzt x'Fb} cfPsf x'g\ . o; cª\sdf klg
u'0f:t/Lo lzIf0f ;fdu|Lsf] lgdf{0fdf ;xof]u k'Ug] vfnsf
n]vx¿ 5flkPsf 5g\ . o:tf n]vn] z}lIfs If]qsf lzIfs, ljBfyL{ /
lh1f;' ;a}nfO{ clwstd nfe x'g] lglZrt 5 . b]zs} ;a}eGbf
7"nf] lzIff SofDk;df lzIfsx¿af6 k|fl1s pGgogdf ePsf o;
lsl;dsf sfo{n] d'n'ssf] z}lIfs lqmofsnfkdf klg 7f];
b[li6sf]0f k'Ug] ck]Iff ug{ ;lsG5 . eljiodf klg o; hg{ndf
k7gkf7g / z}lIfs cg';Gwfg;Fu ;Da4 :t/Lo, zf]wk/s n]vx¿ k|
sfzg x'g] s'/fdf d ljZj:t 5' . o;sf lglDt lzIfs, ljBfyL{sf]
;xof]u ckl/xfo{ 5 .
cGTodf …lzIfs hg{nÚ n] lzIfsju{sf] k|fl1s Ifdtf pTvgg
u/L ;anLs/0f ug]{ sfo{df / ljBfyL{ tyf kf7sju{df o;sf /l;nf
kmn cf:jfbg x'g] qmdn] lg/Gt/tf kfcf];\ eGb} n]v/rgf
—;xof]u / k|sfzgdf ;+nUg ;a} kIfnfO{ wGojfb lbg rfxG5' .
========
==========
===
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)@.@^

lg/Gt/tfsf] sfdgf

lqe'jg ljZjljBfno, lzIffzf:q ;ª\sfocGtu{t dx]Gb|/Tg


SofDk;, tfxfrnaf6 …lzIfs hg{nÚ sf] b;f}F cª\s k|sfzg
x'g nfu]sf] yfxf kfpFbf d cToGt xlif{t 5' . To;
SofDk;af6 k|sflzt hg{ndf ljBfnob]lv dxfljBfno;Ddsf
kf7\oqmd, kf7\ok':ts, lzIf0f ljlw, l;sfO lqmofsnfk,
d"Nofª\sgh:tf lzIffzf:qLo ;fdu|Lx¿ k|sfzg x'Fb} cfPsf
5g\ . SofDk;n] k|fl1s pGgogsf] sfo{nfO{ lg/Gt/tf
lbO{ lzIf0f ;fdu|L pTkfbgdf u/]sf] k|of; k|z+;gLo /
cg's/0fLo 5 . o; cª\sdf ;dflji6 n]vx¿n] klg lzIf0f
l;sfOsf ;d:ofsf] klxrfg u/L To;sf] lg/fs/0f / ;anLs/0fdf
;xof]u k'¥ofpg] cfzf ug{ ;lsG5 .
…lzIfs hg{nÚ df vf]hd"ns, cflwsfl/s / u'0f:t/Lo
;fdu|Ln] k|fyldstf kfpg'k5{ eGg] s'/fdf d cfzfjfbL 5' .
ctM k|:t't hg{nsf] k|sfzgdf ;+nUg ;a} kIfnfO{ wGojfb
lbFb} eljiodf klg k7gkf7gdf u'0ffTds ;'wf/ Nofpg]
vfnsf ;fdu|L ;d]6\g ;lsof];\ eGg] ck]Iffsf ;fy lg/Gt/tfsf]
sfdgf ub{5' .

==========
============
==========
-k|f= 8f= k|sfzdfg >]i7_
8Lg
@)^&.!@.@#

5fqj[lQ tyf lgz'Nsj[lQ ;DaGwdf

>Ldfg\ lzIffWoIfHo",
lzIffWoIfsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

dxf]bo,
pko{'Qm ;DaGwdf ldlt @)^&.!@.@@ ut] a;]sf] o; SofDk;sf]
sfo{ ;ldltsf] a}7sn] u/]sf] lgDg lg0f{o cfjZos hfgsf/L tyf
sfo{jfxLsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

5nkmnsf] ljifo
:jtGq ljBfyL{ o'lgog dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrnsf] ldlt
@)^&.!@.)& sf] k|fKt kqfg';f/ ldlt @)^&.!@.)& df
a;]sf] ;j{kIfLo Pj+ ;j{bnLo a}7sn] u/]sf] lg0f{ofg';f/ cf=
j= @)^%.)^^ / @)^^.)^& :gfts tx k|yd jif{df
egf{ ePsf ljBfyL{x¿nfO{ ljt/0f ug'{kg]
{ 5fqj[lQ÷lgz'Nsj[lQsf] /sd bfdfzfxLn] lgoldt tkm{sf]
;Dk"0f{ ljBfyL{x¿nfO{ o'lgkmd{sf] ¿kdf ljt/0f u/L
clgjfo{ ¿kdf o'lgkmd{ nufpg] Joj:yfsf nflu o; SofDk;sf
:jljo' ;efklt nufot cg]/f:jljo', cg]/f:jljo" -qmflGtsf/L_ /
g]=lj= ;+3sf cWoIf÷;efkltx¿n] ;+o'Qm b:tvt u/L cfjZos
sf/jfxLsf nflu l;kmfl/; eO{ cfPsf] ;DaGwdf ldlt @)^&.!
@.!^ ut] a;]sf] 5fqj[lQ ;ldltn] u/]sf] lgDg lg0f{osf
;DaGwdf lj:t[t 5nkmn u/L lgDg lg0f{o ul/of] .
5fqj[lQ ;ldltsf] lg0f{o
o; SofDk;df :gfts txdf cWoog/t )^%.)^^, )
^^.)^& bf];|f] jif{ / t];|f] jif{df egf{ ePsf ;a} 5fq—
5fqfx¿nfO{ lkm|lzkdf kg]{ /sd bfdfzfxLn]
-o'lgkmd{_ sf nflu ljt/0f ug]{ :jtGq ljBfyL{ o'lgog /
o; SofDk;df lqmofzLn ljBfyL{ ;+u7gx¿sf] dfu eP
cg';f/ sfo{ ;ldltdf lg0f{ofy{ k7fpg] lg0f{o ul/of] .

sfo{;ldltsf] lg0f{o
!=
cf= j= )^%.)^^ / )^^.)^& df tLg jif]{ aL=
P8= k|yd jif{df egf{ eO{ xfn bf];|f] / t];|f]
jif{df cWoog/t ljBfyL{x¿nfO{ 5fqj[lQ ljt/0fsf
nflu /sd lgwf{/0f u/L k7fO lbg k'gM lq= lj=
s]Gb|Lo sfof{nodf cg'/f]w u/L k7fpg] lg0f{o
eof] .
@= a'Fbf g+= ! df pNn]lvt
ljBfyL{x¿nfO{ lgodfg';f/ ljt/0f ug'{ kg]
{ lgz'Nsj[lQsf] /sd o'lgkmd{ vl/bsf nflu
bfdfzfxLn] ljt/0f ug{ :jLs[ltsf nflu l;kmfl/; ug]
{ lg0f{o eof] .
========================
;+nUg M :jljo', dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrnsf] ldlt @)^&.!@.)&
sf] kqsf] kmf]6f]skL — yfg !
af]wfy{
====================
!= >Ldfg\ pks'nkltHo"
-g]qk|;fb lwtfn_
lq= lj=, sLlt{k'/ . SofDk; k|
d'v
@= >Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L of]hgf dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/
@)^&.!@.@#

:yfgfGt/0f af/] .
>Ldfg\ lzIffWoIfHo",
lzIffWoIfsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
dxf]bo,
pko{'Qm ;DaGwdf lq= lj= ;ef tyf sfo{sf/L kl/ifb\sf] sfof{no,
sLlt{k'/sf] ;=sf=k=r=g+= $(^.)%(.)^) ldlt @)%(.!).!& df k|
fKt kqfg';f/ cf+lus SofDk;af6 ;DaGwgk|fKt SofDk;x¿df
:yfgfGt/0f eO{ cWoog ug{ kfpg] Joj:yf eP cg';f/ o; SofDk;df
cWoog/t ljleGg txsf ljBfyL{x¿ dWo] tLg jif]{ aL= P8= bf];|f]
jif{df cWoog/t OR5's ljBfyL{x¿nfO{ lq= lj= åf/f ;DaGwgk|fKt
SofDk;x¿df cWoog ug{ :yfgfGt/0fsf nflu l;kmfl/; u/L 8Lg
sfof{noaf6 :jLs[t k|fKt ePkl5 :yfgfGt/0f u/L k7fpg] ul/Psf]
Joxf]/f;lxt pQm sfo{sf/L kl/ifb\sf] pNn]lvt kqsf] kmf]6f]skL
o;};fy ;+nUg u/L hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w ub{5' .
pNn]lvt kqdf s'g s'g txsf] s'g s'g jif{df cWoog ul//x]sf
ljBfyL{x¿n] :yfgfGt/0f eO{ hfg kfpg] xf] ;f] pNn]v gePsf]
x'Fbf tLg jif]{ aL= P8= k|yd tyf t];|f] jif{ / Pd= P8= txdf
egf{ ePsf ljBfyL{x¿n] ;d]t :yfgfGt/0fsf nflu dfu ul//x]sf] x'Fbf
To:tf ljBfyL{x¿nfO{ xfn;Dd :yfgfGt/0fsf nflu l;kmfl/; gul/Psf]
Joxf]/f cg'/f]w ub{5' . t/ ca :yfgfGt/0fsf nflu ljBfyL{x¿af6
Hofb} bafa cfpg] u/]sfn] pNn]lvt kqsf cfwf/df :yfgfGt/0f
ug{ ldNg] of gldNg] hfgsf/L u/fO{ lbg'x'g cg'/f]w ub{5' .
;fy} :yfgfGt/0f ug{ gldNg] ePdf :yfgfGt/0f eO{ cWoog
ug{ kfpg] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
====================
!= >Ldfg\ pks'nkltHo"
-g]qk|;fb lwtfn_
lq= lj=, sLlt{k'/ . SofDk; k|
d'v
@= >Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L k/LIff lgoGq0f sfof{no
lq= lj=, aNv'
$= >L lzIffzf:q ;+sfo,
8Lgsf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/.
@)^&.!@.@$

:jLs[lt ;DaGwdf .

>Ldfg\ pks'nkltHo"
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj=, sfo{sf/L kl/ifb\sf] ldlt @)^$.)^.!* df a;]sf] a}7ssf]


lg0f{o gDa/ %% tyf ldlt @)^$.!!.!( sf] a}7ssf] lg0f{o g+=
@*$ cg';f/ l/Qm b/aGbL cGtu{t b}lgs dfl;s Hofnfbf/Ldf
sfo{/t sd{rf/Lx¿nfO{ s/f/ ;]jfdf /fVg] lg0f{o eP adf]lhd lq=
lj= /lhi6«f/sf] sfof{no s=k|=d=zf=k=;+ -$_ r= g++ !
%*$.)^$—)^% ldlt @)^$.)&.@& tyf s=k|=d=zf=k=;+ -$_
r= g++ #%(*.)^$—)^% ldlt @)^$.!!.@& sf] :jLs[lt kqfg';f/
o; SofDk;df sfo{/t tkl;ndf pNn]lvt kbsf
sd{rf/Lx¿nfO{ s/f/ ;]jfdf lgo'lQm u/L sfddf nufOPsf] x'Fbf ;f]
sf] :jLs[ltsf nflu cg'/f]w ub{5' . o; ;DaGwdf o; SofDk;af6
k6s÷k6s cg'/f]w u/L k7fOPsf] / k=;+=r=g++= *%&.)^^
—)^& ldlt @)^^.!!.@# df klg >Ldfg\ pks'nkltHo" ;dIf
:jLs[ltsf nflu cg'/f]w u/L k7fOPsf] Joxf]/f :d/0ffy{ cg'/f]w
ub{5' .

tkl;n
q kb tyf gfd dfl;s Hofnfbf/L ;]jfdf s/f/ ;]jfdf sfo{/t ldlt
m sfo{/t ldlt
=;
+
=
1. x]=c= >L @)^$.)%.)& b]lv @)^$.)^.@! b]lv
d~h's'df/L kf08]
2. x]=c= >L kLtfDa/ ;=n]vfkfn kbdf @)% x]=c= kbdf
kFu]gL $.!!.)$ b]lv @)^$.!!.!( b]lv
3. x]=c= >LdtL d'gf — @)^^.)!.@# b]lv
s§]n
4. ;=n]vfkfn >L 6f=u= kbdf @)^$.) ;=n]= kbdf @)^$.)
r'g'dfof kf08] %.)& b]lv (.@$ b]lv
5. Nof=c= >L lIflth ? @)^%.)(.)! b]lv
kfv]tL
6. lkog >L gLn' kf]8] @)^$.)$.)^ b]lv @)^$.)^.@! b]lv
7. lkog >L zDe'k|;fb @)^^.)!.)@ b]lv @)^^.)!.@( b]lv
clwsf/L
8. s'lrsf/ >LdtL @)%(.)$.!) b]lv @)^$.)^.@! b]lv
s[i0fb]jL g]kfnL
9. s'lrsf/ >L ;l/tf g]kfnL @)^$.)$.)^ b]lv @)^$.)^.@! b]lv

========================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.!@.@$

l;kmfl/; ;DaGwdf .

>Ldfg\ k/LIff lgoGqsHo"


k/LIff lgoGq0f sfof{no,
lq= lj=, aNv' .

o; SofDk;sf c+u|]hL lzIff lzIf0f ljefusf pk k|fWofks


>L ;"o{ l;Ub]nn] :gfts tx bf];|f] jif{ cGtu{t Expanding Horizon In

English (Eng. Ed. 223) / English For Communication (Eng. Ed. 221) ljifox¿ lzIf0f
ub}{ cfpg' ePsf] Joxf]/f ;lxt pQm ljifosf pQ/k'l:tsf k/LIf0f
ug{ pxfFn] lgj]bg lbg' ePsf] x'Fbf cfjZos Joj:yfsf nflu
l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

======================
-bfjf z]kf{_
;=SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)*.!@

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",

/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj= sLlt{k'/

ljifo M ;?jf u/L kfFpm .

dxf]bo,
pko{'Qm ljifo, d pQdk|;fb ?kfv]tL, ljut #% jif{ -lq=lj= ;]jfsf] ;'? lgo'lQm ldlt_ b]lv g} lq= lj= dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrndf sfo{/t /xb} cfPsf] Joxf]/f >Ldfg\df
cjutfy{ cg'/f]w ub{5' . xfn d]/f] 9f8sf] ;d:ofn] ubf{ ck/];g u/]sf] sf/0f zf/Ll/s cj:yf sdhf]/ ePsf] Joxf]/f >Ldfg\df cg'/f]w ub{5' . ct d]/f] 3/ kfos kg]{ sLlt{k'/ l:yt s'g} klg
sfof{nodf ;?jfsf] Joj:yf u/L kfpg ljgd| cg'/f]w ub{5' . cfzf 5 >Ldfg\af6 ;xfg'e'ltk"j{s d]/f] ;?jfsf] Joj:yf u/L lq= lj= ;]jfdf lg/Gt/tf lbg] df}sf lbg' g} x'g]5 .
>Ldfg\sf] hf] cfb]z .

========================

pQdk|;fb ?kfv]tL

n]vf clws[t

dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn

3/ 7]ufgf M sL=g=kf= j8f g++= !(,

em"nkf]v/L, sLlt{k'/

@)^&.!@.@%

ljifo kl/jt{g ;DaGwdf .

>Ldfg\ 8LgHo",
lzIffzf:q ;+sfo,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
o; SofDk;df c+u|]hL lzIff ljifo cWofkg ub}{ cfpg' ePsf pk k|
fWofks >L ;"o{ l;Ub]nn] lq= lj= ;]jf cfof]uaf6 ;~rflnt k/LIffdf
lzIffzf:q ljifo tkm{af6 :yfoL lgo'lQm ePsf] x'Fbf cfkm"n] k|
fWofkg u/]sf] ljifo c+u|]hL lzIffdf ljifo kl/jt{gsf] nflu l;kmfl/;
kfpg cg'/f]w u/L lgj]bg lbg' ePsf]n] lghsf] lgj]bg cg';f/ ljifo
kl/jt{g ul/lbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

jf]wfy{ M
=====================
>Ldfg\ /lhi6««f/Ho", -
g]qk|;fb lwtfn_
/lhi6««f/sf] sfof{no, lq= lj= sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@)^*.)!.)@

:jLs[lt af/] .

>L k|d'vHo"
cg'udg ;ldltsf] sfof{no,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf e"uf]n tyf hg;+Vof lzIff lzIf0f ljefusf ;x—k|fWofks


>L cg'ks'df/ >]i7n] cGo ;+:yfdf sfd ug{ cg'dlt kfpg
eg'{ ePsf] kmf/d yfg !, cfjZos Joj:yfsf nflu o;};fy k7fOPsf]
Joxf]/f cg'/f]w 5 .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)!.)$

hfgsf/L u/fOPsf] af/] .

>L k|d'vHo"
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

s=k|=d=zf= -lj=sf= *_ r=g++= #^(), ldlt @)^&.!@.@@


sf] kq k|fKt eO{ Joxf]/f cjut eof] . kqdf pNn]v eP cg';f/ o;
SofDk;df k"j{ hfgsf/L a]u/ s'g} lzIfs tyf sd{rf/L cg'kl:yt gx'g'
ePsf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)!.)$

:yfgfGt/0f ;xdtL af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

>L nlnt ax'd'vL SofDk;, nlntk'/sf] ldlt k=;+= (@.)^&—)^*


ldlt @)^&.!@.@* sf] :yfgfGt/0f ;xdtL kqfg';f/ xfn o;
SofDk;sf] z}= j= @)^&.)^*, :gfts tx bf];|f] jif{df cWoog/t
5fqf k|ef /fO{ -SofDk; /f]n g+++= ^)$.)^^_ n] >L nlnt
ax'd'vL SofDk;, nlntk'/df :yfgfGt/0f x'g lgj]bg lbPsLn] nflu
cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.!@.@!

;xdtL k|bfg ul/Psf] af/] .

>L rGb|axfb'/ >]i7


pk—k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

pko'{Qm ;DaGwdf tkfO{nfO{ Ps jif]{ / tLg jif]{ aL= P8=


txsf] cEof; lzIf0f cled"vLs/0f sfo{qmddf ;xhstf{sf] ¿kdf
sfo{ ug{ ldlt @)^&.!@.@@ b]lv @)^&.!@.@& ;Dd lbg ^,
c5fd ax'd'vL SofDk;df hfg ;xdtL k|bfg ul/Psf] 5 .

jf]wfy{ M
=====================
>L 8Lgsf] sfof{no, -
g]qk|;fb lwtfn_
lzIffzf:q ;+sfo, SofDk;
k|d'v
lq= lj=, sLlt{k'/ .
@)^&.!@.@!

;xdtL k|bfg ul/Psf] af/] .

>L lul//fh kf}8]n


;x—k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

pko'{Qm ;DaGwdf tkfO{nfO{ Ps jif]{ / tLg jif]{ aL= P8=


txsf] cEof; lzIf0f cled"vLs/0f sfo{qmddf ;xhstf{sf] ¿kdf
sfo{ ug{ ldlt @)^&.!@.@@ b]lv @)^&.!@.@& ;Dd lbg ^,
c5fd ax'd'vL SofDk;df hfg ;xdtL k|bfg ul/Psf] 5 .

jf]wfy{ M
=====================
>L 8Lgsf] sfof{no, -
g]qk|;fb lwtfn_
lzIffzf:q ;+sfo, SofDk; k|
d'v
lq= lj=, sLlt{k'/ .
@)^&.!@.!(

;xdtL k|bfg ul/Psf] af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] k=;+= !!$&.)^&—)^* ldlt @)^&.!@.!* sf]


kqfg';f/ o; ;+sfo cGtu{t Pd= P8=, Ps jif]{ aL= P8= / tLg jif]
{ aL= P8= txsf clGtd jif{df ljBfyL{x¿n] clgjfo{ ¿kdf ug'{ kg]
{ cEof; lzIf0fnfO{ Jojl:yt ug{ ;~rfng ul/g] cled"vLs/0f
sfo{qmddf tkl;n adf]lhdsf k|fWofksx¿nfO{ ljz]if1sf] ¿kdf efu
lng ;xdtL k|bfg ul/Psf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .
tkl;n
qm= kb gfd ldlt
;+=
1. ;x—k|f= >L s[i0fk|;fb 9sfn @)^&.!@.!( b]lv @)^&.!
@.@) ;Dd
2. ;x—k|f= >L Clif/fd l/hfn @)^&.!@.!( b]lv @)^&.!
@.@) ;Dd
3. pk—k|f= >L bfjf z]kf{ @)^&.!@.@) b]lv @)^&.!
@.@! ;Dd
4. ;x—k|f= >L pdfgfy kf08]o @)^&.!@.@) b]lv @)^&.!
@.@! ;Dd
5. pk—k|f= >L rGb|axfb'/ >]i7 @)^&.!@.@! b]lv @)^&.!
@.@@ ;Dd
6. ;x—k|f= >L lul//fh kf}8]n @)^&.!@.@! b]lv @)^&.!
@.@@ ;Dd
7. ;x—k|f= >L Hof]lts[i0f >]i7 @)^&.!@.@! b]lv @)^&.!
@.@@ ;Dd
8. pk—k|f= >LdtL dL/fb]jL @)^&.!@.@@ b]lv @)^&.!
lwtfn @.@# ;Dd
9. ;x—k|f= >L cg'ks'df/ >]i7 @)^&.!@.@% b]lv @)^&.!
@.@^ ;Dd
10. ;x—k|f= >L alb|k|;fb la8f/L @)^&.!@.@@ b]lv @)^&.!
@.@# ;Dd
11. ;x—k|f= >L pQd/fh e§/fO{ @)^&.!@.@@ b]lv @)^&.!
@.@# ;Dd
12. k|f= 8f= k'ikf s0f{ @)^&.!@.@# b]lv @)^&.!
@.@$ ;Dd
13. ;x—k|f= 8f= OGb|s'df/L ah| @)^&.!@.@# b]lv @)^&.!
frfo{ @.@$ ;Dd
14. pk—k|f= >L nf]s/fh /]UdL @)^&.!@.#) b]lv
@)^*.)!.)! ;Dd
15. ;x—k|f= >L dfx]gdl0f kf]v|]n @)^*.)!.)# b]lv @)^*.)!.)$
;Dd

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)!.)(

k|yd /lgË lan ;DaGwdf .

>L OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg


sG;N6]G;L ;]jf
lq= lj=, k'Nrf]s .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] z}lIfs ejg lgdf{0fsf 7]s]bf/


>L /ljgf—k|]/f—k|lti7f sDkgL -h]eL_ n] pNn]lvt lgdf{0f
sfo{sf] k|yd /lgË ljn afkt ¿= ^%,$$,!@(.)$ e'QmfgL kfpF
egL ldlt !(clk|n @)!! df k]z ug'{ ePsf] ;sn lgj]bg ;lxt Abstract of

Cost kfgf # / Measurement Sheet kfgf $! o;};fy ;+nUg u/L cfjZos


hfgsf/L tyf sfof{y{ cg'/f]w 5 .
;fy} pNn]lvt ejg lgdf{0fsf qmddf ePsf] kl/jlt{t hu;DaGwL
sfo{sf] nfut Ol:6d]6 xfn;Dd k|fKt gePsf]n] ;f] ;d]t oyfl;3|
k7fO{ ;xof]u ul/lbg'x'g cg'/f]w 5 .

jf]wfy{ M
=====================
>L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^*.)!.)(

ADSL ;'ljwf h8fg ;DaGwdf .

>L g]kfn 6]lnsd


b'/;~rf/ sfof{no
5fpgL, sf7df8f+} .

o; SofDk;sf] nflu lgodfg';f/ nfUg] dxz'n lnO{ ADSL ;'ljwf pknJw


u/fO{ lbg'x'g cfjZos cfj]bg kmf/d o;};fy ;+nUg u/L Joxf]/f
cg'/f]w 5 .

jf]wfy{ M
=====================
>L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^*.)!.)(

:jf:Yo k/LIf0f af/] .

>Ldfg\ lgb]{zsHo"
lzIf0f c:ktfn,
lq= lj=, dxf/fhu~h .

o; SofDk;df sfo{/t sd{rf/L >L ;Ltf/fd lu/L :jf:Yo k/LIf0fsf] nflu


To; lzIf0f c:ktfndf cfpg' ePsf] x'Fbf lq= lj= lgodfg';f/ k|fKt
x'g] ;'ljwf pknAw u/fOlbg' x'g l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)!.!@

5nkmn ;DaGwdf .

>L /ljgf÷k|]/f k|lti7f h]=eL=,


:joDe', sf7df8f}+ .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;df lgdf{0f eO{ /x]sf] z}lIfs


ejg ;DaGwL cfjZos 5nkmn ug'{ kg]{ ePsf]n] tkl;ndf pNn]lvt
ldlt, ;do / :yfgdf clgjfo{ pkl:yltsf] nflu hfgsf/L u/fOG5 .

tkl;n
ldlt M @)^*.)!.!# ut] dËnaf/
;do M ;fFem $M)) ah] .
:yfg M SofDk; k|d'vsf] sfof{no .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)!.!%

sfo{sf] k|ltj]bg k7fPsf] af/] .

>L lzIffWoIfsf] sfof{no


;dGjo dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; dxfzfvfsf] k=;+=kmf= ;= zf= -$_ :jfWofog


#)&.)^&.)^* ldlt @)^&.)^.!$ sf] kqfg';f/ o; SofDk;af6
clgjfo{ cjsfz x'g' ePsf ;x k|fWofks >L zf/bf/d0f g]kfnn] g]kfn
jfn ;flxTo k/Dk/f / ljsf; ljifo If]qdf cg';Gwfg sfo{ ug{sf nflu ldlt
@)%&.)#.)! b]lv nfu" x'g] u/L Ps jif{sf] :jfWofog labf lng'
ePsf]df pQm :jfWofog ljbf cjlwdf u/]sf] sfo{sf] k|ltj]bg
xfn}dfq k|fKt ePsf] x'Fbf pQm k|ltj]bg o;} kq;fy k7fOPsf]
Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)!.@!

;xof]u ul/lbg' x'g .

>Ldfg\ k|d'v lhNnf clwsf/LHo",


lhNnf k|zf;g sfof{no
sf7df8f}+

dxf]bo,

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] lgdf{0ffwLg z}lIfs ejgsf]


lg/LIf0f ug]{ qmddf ejgsf] cfwf/ lkn/ (Foundation Column) x¿dWo] Grid

A (7) sf] lkn/sf 808Lx¿ sf6]sf] cj:yfdf kfOPsfn] ;f] ;DaGwdf


sfdbf/x¿;Fu a'‰b} hfFbf Grid B (2) sf] lkn/sf 808Lx¿ klg sf6L
9nfg u/]sf] eGg] a'lemPsfn] ;f] ;DaGwdf 5nkmn ug{ ldlt
@)^* j}zfv !# ut] a;]sf] ejg lgdf{0f ;ldltsf] a}7sdf pkl:yt
7]s]bf/ >L /ljgf—k|]/f—k|lti7f sDkgL h]eL ;Fu ;d]t ;f]wk'5
u/L ;f] ;DaGwL hfgsf/L ;lxtsf] lgj]bg k]z ug{ lgb]{zg
lbO{ pQm ejg lgdf{0fsf sG;N6]06 >L Ol~hlgol/Ë
cWoog ;+:yfg, sG;N6]G;L ;]jf dfkm{t :ki6Ls/0f dfu ug]
{ eGg] ePsf] lg0f{ofg';f/ pQm sG;n6]G;L ;]jfsf] k=;+= !
&).)^&.)^* ldlt @)^*.)!.!% sf] kqåf/f dfu ul/Psf] :ki6Ls/0f /
lgh 7]s]bf/n] ldlt d] @, @)!! df k]z u/]sf] :ki6Ls/0fsf] af]wfy{
kqsf] kmf]6f]skL o;};fy ;+nUg u/L cfjZos hfgsf/L tyf
sfof{y{ cg'/f]w ub{5' . ;fy} 7]s]bf/n] dfu u/] adf]lhd ljbfsf]
lbgdf @$ ;} 306f / cGo lbgdf laxfg, a]n'sf / /ftL a:g] a:g] u/L
cfjZos ;'/IffsdL{ v6fO{ ;xof]u ul/lbg' x'g ;d]t l;kmfl/;;fy
cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
======================
!= >L /ljgf—k|]/f—k|lti7f sDkgL h]eL, -
g]qk|;fb lwtfn_
:joDe", sf7df8f}+ .
SofDk; k|d'v
@= >L sG;n6]G;L ;]jf
OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg
k'Nrf]s, nlntk'/ .
@)^*.)!.@@

Provisional Certificate k7fPsf] af/] .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf /fhgLlt zf:q ljifosf ;x—k|


fWofks >L k|]daxfb'/ s'Fj/sf] s'dfp ljZjljBfnoaf6 k|fKt ljBfjfl/lw
u/]sf] k|df0fkqsf] Provisional Certificate sf] k|ltlnlk cfjZos Joj:yfsf
nflu k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)!.@@

:gftsf]Q/ txsf] k'/fgf] sf]z{ tkm{sf] cfGtl/s d"Nof+sg


;DaGwdf .

>Ldfg\ k/LIff lgoGqsHo",


k/LIff lgoGq0f sfof{no,
lq= lj=, aNv" .

o; SofDk;df k"/fgf] sf]z{ tkm{sf] :gftsf]Q/ txdf cWoog


u/]sf tyf cfGtl/s d"Nof+sg ljifodf ;xefuL ePsf / ;xefuL x'g 5'6
ePsf 5fq—5fqf¿sf] pQm txsf] k|yd tyf bf];|f] jif{sf] glthf k|
sfzg x'Fbf dfs{l;6df cfGtl/s d"Nof+sg ljifodf cg'kl:yt pNn]v
eO{ glthf k|sflzt ePsf]n] k|fKtf+s r9fpg 5'6 x'g]
k/LIffyL{x¿sf nflu pQm ljifosf] k|fKtf+s sfod u/fpg] tyf
cfGtl/s d"Nof+sg ljifosf] k/LIffdf ;xefuL x'g 5'6 k/LIffyL{x¿sf
nflu k/LIff lnO{ pQm ljifosf] k|fKtf+s sfod u/fpg] jf cGo
j}slNks Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
o; SofDk;df k7gkf7g ePsf] k'/fgf] sf]z{ tkm{sf] :gftsf]Q/
txdf cWoog u/]sf 5fq—5fqf¿sf] pQm txsf] k|yd tyf bf];|f]
jif{sf] glthf k|sfzg x'Fbf dfs{l;6df cfGtl/s d"Nof+sg ljifodf
cg'kl:yt pNn]v eO{ glthf k|sflzt ePsf] tyf s]xL 5fq—
5fqfx¿ pQm tx tyf jif{sf] cfGtl/s d"Nof+sgdf xfn;Dd klg
cg'kl:yt /x]sf] x'Fbf ca ;~rfng x'g] cf+lzs k/LIffdf cfGtl/s
d"Nof+sg ljifonfO{ s] s;/L Joj:yfkg ug]{ xf], ;f] sf] cfjZos
Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .
@)^*.)!.!#

z}lIfs ejg lgdf{0f ;ldltsf] a}7ssf] lg0f{o k7fPsf] ;DaGwdf .

>L OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg


sG;N6]G;L ;]jf
lq= lj=, k'Nrf]s .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] z}lIfs ejg lgdf{0fsf ;DaGwdf


ldlt @)^*.)!.!# ut] a;]sf] z}lIfs ejg lgdf{0f ;ldltsf] a}7ssf]
lg0f{o o;};fy ;+nUg u/L cfjZos hfgsf/L tyf sfof{y{ cg'/f]w 5 .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)(.@)

z}lIfs ejg lgdf{0f ;ldltsf] a}7ssf] lg0f{o k7fPsf] ;DaGwdf .

>L OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg


sG;N6]G;L ;]jf
lq= lj=, k'Nrf]s .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] z}lIfs ejg lgdf{0fsf ;DaGwdf


ldlt @)^&.)(.@) ut] a;]sf] z}lIfs ejg lgdf{0f ;ldltsf] a}7ssf]
lg0f{o o;};fy ;+nUg u/L cfjZos hfgsf/L tyf sfof{y{ cg'/f]w 5 .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)!.@%

k|:tfjgf k7fPsf] af/] .

>Ldfg\ ;+of]hsHo"
pRr lzIff kl/of]hgf bf];|f,]
kl/of]hgf sfof{Gjog OsfO,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{noaf6 k|fKt ;"rgf cg';f/ Window Program cGtu{t o;


SofDk;af6 "ICT Program Lunching and Science Lab Improvement at Mahendra Ratna

Campus, Tahachal, Kathmandu" zLif{sdf tof/ kfl/Psf] k|:tfjgf cfjZos


Joj:yfsf nflu k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)!.@^

sfo{qmddf ;xefuL k7fOPsf] af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= 8Lgsf] sfof{no, lzIffzf:q ;+sfosf] kqfg';f/ ldlt


@)^*.)!.@& b]lv @)^*.)!.@* ;Dd ;~rfng x'g] :gftsf]Q/ bf];|f]
jif{sf] ul0ft lzIff ljifosf] Dissemination sfo{qmddf tkl;n adf]lhdsf k|
fWofksx¿nfO{ ;xefuLsf] ¿kdf efu lng k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w
5.
tkl;n
qm kb gfd
=;
+=
1. k|f= 8f= /fdhLk|;fb
kl08t
2. ;x—k| >L pdfgfy kf08]o
f=
3. ,, 8f= lji0f'k|;fb
9'+ufgf
4. lz=;= >L holji0f' k|wfg
5. ,, >L s[i0frGb|
kf}8]n
=====================
-e"kfns'df/ >]i7_
;= SofDk; k|d'v
@)^*.)!.@^

sfo{qmddf ;xefuL k7fOPsf] af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= 8Lgsf] sfof{no, lzIffzf:q ;+sfosf] kqfg';f/ ldlt


@)^*.)!.@* b]lv @)^*.)!.@( ;Dd ;~rfng x'g] :gftsf]Q/ bf];|f]
jif{sf] ul0ft lzIff ljifosf] Dissemination sfo{qmddf tkl;n adf]lhdsf k|
fWofksx¿nfO{ ;xefuLsf] ¿kdf efu lng k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w
5.
tkl;n
qm kb gfd
=;
+=
1. k|f= 8f= /fdhLk|;fb
kl08t
2. ;x—k| >L pdfgfy kf08]o
f=
3. ,, 8f= lji0f'k|;fb
9'+ufgf
4. lz=;= >L holji0f' k|wfg
5. ,, >L s[i0frGb|
kf}8]n
=====================
-e"kfns'df/ >]i7_
;= SofDk; k|d'v
@)^*.)!.@^

sfo{qmddf ;xefuL k7fOPsf] af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= 8Lgsf] sfof{no, lzIffzf:q ;+sfosf] kqfg';f/ ldlt


@)^*.)!.@& b]lv @)^*.)!.@( ;Dd ;fgf] l7dL SofDk;, eQmk'/df
;~rfng x'g] g]kfnL lzIff ljifosf] Dissemination sfo{qmddf tkl;n
adf]lhdsf k|fWofksx¿nfO{ ;xefuLsf] ¿kdf efu lng k7fOPsf]
Joxf]/f cg'/f]w 5 .
tkl;n
qm kb gfd
=;
+=
1. ;x—k| >L s]zj/fh kf]v/]n
f=
2. ,, >L clDasfb]jL
l3ld/]
3. ,, >L Clif/fd zdf{
4. pk k|f= >L bfjf z]kf{
5. ,, >L dL/fb]jL lwtfn
6. ,, >L tLy{/fh vltj8f
7. ,, >L hLjnfn a:ofn
8. lz=;= >L b'uf{k|;fb
bfxfn
9. ,, >L ljb'nf l3ld/]
10. ,, >L jf;'b]j uf}td
===================
-bfjf z]kf{_
;= SofDk; k|d'v
@)^*.)@.)!

;"rgf .

o; SofDk;sf] :gfts tx k|yd, bf];|f] tyf t];|f] jif{df cWoog/t


5fq—5fqfx¿nfO{ SofDk;af6 bfdf;fxLsf] ¿kdf ljt/0f ul/g]
lgMz'Nsj[lQsf] /sd kfpg ;DalGwt 5fq—5fqfx¿n] o; SofDk;sf]
n]vfzfvfdf ;Dks{ /fVg ;"lrt ul/G5 . ;fy} pQm lgMz'Nsj[lQsf]
/sd SofDk; kf]zfssf] nflu k|bfg ul/g] x'Fbf ldlt @)^*.)#.)! b]lv
k|To]s 5fq—5fqfx¿n] SofDk;sf] kf]zfs nufP/ dfq SofDk; k|j]z
ug{ ;lsg] Joxf]/f hfgsf/L u/fOG5 . SofDk; kf]zfs ljgf SofDk; k|
j]zdf /f]s nufOg] 5 .

af]wfy{
======================
!= >L k/LIff zfvf k|eftLo÷lbjf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >L n]vf zfvf
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
#= >L :jljo'
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^&.!@.!(

;xdtL k|bfg ul/Psf] af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] k=;+= !!$&.)^&—)^* ldlt @)^&.!@.!* sf]


kqfg';f/ o; ;+sfo cGtu{t Pd= P8=, Ps jif]{ aL= P8= / tLg jif]
{ aL= P8= txsf clGtd jif{df ljBfyL{x¿n] clgjfo{ ¿kdf ug'{ kg]
{ cEof; lzIf0fnfO{ Jojl:yt ug{ ;~rfng ul/g] cled"vLs/0f
sfo{qmddf o; SofDk;sf g]kfnL lzIff ljifosf ;x—k|fWofks >L
s]zj/fh kf]v|]nnfO{ ljz]if1sf] ¿kdf efu lng ;xdtL k|bfg ul/Psf]
Joxf]/f cg'/f]w 5 .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)@.)@

:yfgfGt/0f ;xdtL af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

>L j?0f ax'd'vL SofDk;, vfFbjf/L, ;+v'jf;efsf] ldlt @)^*.)!.@^


sf] :yfgfGt/0f ;xdtL kqfg';f/ xfn o; SofDk;sf] z}= j=
@)^&.)^*, :gfts tx bf];|f] jif{df cWoog/t 5fq ef]nfdfg /fO{n]
>L j?0f ax'd'vL SofDk;, vfFbjf/L, ;+v'jf;efdf :yfgfGt/0f x'g
lgj]bg lbPsfn] nflu cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy Joxf]/f
cg'/f]w ub{5' .

=====================
@)^*.)@.)@

k7g—kf7g :ylut ul/Psf] af/] .

oxL ldlt @)^* h]i7 $ ut] o; SofDk;sf lgldQ lqe'jg ljZjljBfno k|


fWofks ;+3 PsfO ;ldlt ;b:o / lqe'jg ljZjljBfno k|fWofks ;+3
s]Gb|Lo ;ldltsf] rf}yf] /fli6«o clwj]zgsf nflu clwj]zg k|ltlglw
5gf}6 ug{ lgjf{rg ul/g] x'Fbf pQm lbg k|eftLo, lbjf tyf /fqL
;d"xsf ;Dk"0f{ k7g—kf7g :ylut ul/Psf] Joxf]/f ;DalGwt ;a}sf]
hfgsf/Lsf nflu of] ;"rgf k|sflzt ul/Psf] 5 .

af]wfy{
=====================
>L :jljo' -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^*.)@.!@

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>Ldfg\ cWoIfHo",
lq= lj= hgzlQm ljsf; tyf
sNof0f kl/ifb\sf] sfof{no
lq= lj=, sLlt{k'/ .

dxf]bo,
pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf g]kfnL lzIff lzIf0f ljefussf
pk—k|fWofks >L hLjnfn a:ofnn] g]kfn ;+:s[t
ljZjljBfnoaf6 ljBfjfl/lw cWoog ug{ rfxg' ePsf]n] k"j{ :jLs[ltsf
nflu l;kmfl/; kqsf] dfu ug'{ ePsf] x'Fbf To;} adf]lhd k"j{
:jLs[ltsf nflu of] l;kmfl/; ul/Psf] 5 .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)@.!@

ljifo M ;dj]bgf

o; SofDk;sf pk k|Wofks >LdtL rGb|s]z/L >]i7sL k"HogLo


dftf >LdtL ;'j0f{ s]z/L e'h"Ho"sf] oxL ldlt @)^*.)@.)* ut]
cfOtaf/sf lbg *@ jif{sf] pd]/df b"Mvb lgwg ePsf] vj/n] o;
lq= lj= k|fWofks ;+3 SofDk; PsfO ;ldlt dx]Gb|/Tg SofDk;
tfxfrn cToGt b"Mlvt ePsf] 5 . zf]ssf] o; b"Mvb 38Ldf
>LdtL rGb|s]z/L >]i7 tyf pxfFsf] zf]s ;GtKt kl/jf/ hgk|lt
xflb{s ;dj]bgf JoQm ub{} lbj+ut cfTdfsf] rL/ zflGtsf lglDt
sfdgf ul/G5 .

=======================
-l8lNn/fd pk|]tL_
;efklt
@)^*.)@.!#

ljifo M ;dj]bgf

o; SofDk;sf pk k|Wofks >LdtL rGb|s]z/L >]i7sL dftf


>LdtL ;'j0f{ s]z/L e'h"Ho"sf] oxL ldlt @)^*.)@.)* ut]
cfOtaf/sf lbg *@ jif{sf] pd]/df b"Mvb lgwg ePsf] vj/n] o;
g]kfn k|ultzLn k|fWofks ;+u7g SofDk; PsfO ;ldlt
dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrn cToGt b"Mlvt ePsf] 5 . zf]ssf] o;
b"Mvb 38Ldf >LdtL rGb|s]z/L >]i7 tyf pxfFsf] zf]s ;GtKt
kl/jf/ hgk|lt xflb{s ;dj]bgf JoQm ub{} lbj+ut cfTdfsf] rL/
zflGtsf lglDt sfdgf ul/G5 .

=======================
-cg'ks'df/ >]i7_
cWoIf
@)^*.)%.!#

ljifo M ;dj]bgf

o; SofDk;sf lzIf0f ;xfos >L xl/k|;fb sfˆn]sf k"hgLo lktf >L


gGbnfn sfˆn]Ho"sf] ldlt @)^*.)%.)$ ut]sf lbg ^% jif{sf]
pd]/df b"Mvb lgwg ePsf] vj/n] o; lq= lj= k|fWofks ;+3
SofDk; PsfO ;ldlt dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrn cToGt b'Mlvt
ePsf] 5 . zf]ssf] o; 38Ldf >L xl/k|;fb sfˆn] tyf pxfFsf]
zf]s ;GtKt kl/jf/k|lt o; ;+3 xflb{s ;dj]bgf JoQm ub{} lbjËt
cfTdfsf] rL/ zflGtsf] sfdgf ub{5 .

=======================
-If]q l;+ z]kf{_
;lrj
@)^*.)%.!%

ljifo M ;dj]bgf

o; SofDk;sf ;x—k|fWofks >L pQd/fh e§/fO{sf k"hgLo dftf


>LdtL pQ/s'df/L e§/fO{Ho"sf] ldlt @)^*.)%.)* ut]sf lbg
*^ jif{sf] pd]/df b"Mvb lgwg ePsf] vj/n] o; lq= lj= k|
fWofks ;+3 SofDk; PsfO ;ldlt dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrn
cToGt b'Mlvt ePsf] 5 . zf]ssf] o; 38Ldf >L pQd/fh
e§/fO{ tyf pxfFsf] zf]s ;GtKt kl/jf/k|lt o; ;+3 xflb{s
;dj]bgf JoQm ub{} lbjËt cfTdfsf] rL/ zflGtsf] sfdgf ub{5 .

=======================
-If]q l;+ z]kf{_
;lrj
@)^*.)@.!^

;/;kmfO{ ug]{ af/] .

>L sf7df8f}+ pkTosf vfg]kfgL lnld6]8


lqk'/]Zj/ .

pko'{Qm ;DaGwdf To; lnld6]8nfO{ o; SofDk;sf]


sDkfp08 leqaf6 af]l/Ë u/L kfgL cfk"lt{ ug]{ ;'ljwf k|bfg ub}
{ cfPsf]df pNn]lvt k|of]hgsf lgldlQ eP u/]sf] sfdsf] l;nl;nfdf
;f] If]q / cf;kf;df ePsf 9nx¿ kmf]x/ x'g uPsfn] ;f] ;/;kmfO u/L
u/fOlbg] cfjZos Joj:yfsf nflu cg'/f]w 5 .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)@.!^

sDKo'6/ tyf tT;DaGwL ;fdfgx¿ k|fKt u/]sf] ;DaGwdf .

>L k|d'[vHo",
of]hgf dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; dxfzfvfsf] k=;+= #*.)^&.)^* kmf=g+= -_ of]=d=zf=


sf] ldlt @)^*.)!.)$ sf] kq k|fKt eO{ Joxf]/f cjut eof] . To;
dxfzfvfaf6 k|fKt sDKo'6/ tyf tT;DaGwL ;fdfgx¿ o; SofDk;df
cfDbfgL afFwL :6f]/ bflvnf ;d]t u/L ;f] sf] k|ltlnlk o;};fy ;
+nUg u/L cfjZos Joj:yfsf nflu k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=====================
>L e08f/÷n]vf zfvf -
g]qk|;fb lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
~

@)^*.)@.===

ljifo M ;dj]bgf

o; SofDk;sf n]vf lgoGqs >L /fh]Gb| /]UdLsf] dftf >LdtL


===============================
Ho"sf] oxL ldlt @)^*.)@.==== ut] ====== jif{sf]
pd]/df b"Mvb lgwg ePsf] vj/n] o; lq= lj= k|hftGqjfbL
sd{rf/L ;+3 dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrn cToGt b"Mlvt ePsf] 5
. zf]ssf] o; b"Mvb 38Ldf >L /fh]Gb| /]UdL tyf pxfFsf]
zf]s ;GtKt kl/jf/ hgk|lt xflb{s ;dj]bgf JoQm ub{} lbj+ut
cfTdfsf] rL/ zflGtsf lglDt sfdgf ul/G5 .

=======================
-alb|k|;fb e§/fO{_
;lrj
@)^*.)@.@@

cfly{s ;xof]u pknJw u/fOlbg' x'g .

dfggLo cy{dGqLHo",
cy{dGqfno, l;+xb/af/ .
dfkm{t — dfggLo pkfWoIfHo",
/fli6«o of]hgf cfof]u
l;+xb/af/, sf7df8f}+ .

dxf]bo,
o; dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrn g]kfns} ;a}eGbf a9L ljBfyL{x¿n]
cWoog ug]{ lzIff SofDk; ePsf] Joxf]/f cjut u/fpg kfpFbf v';L
nfu]sf] 5 . o; SofDk;df cWoog÷cWofkg ul/g] # jif]{ aL=
P8=, Ps jif]{ aL= P8= / Pd= P8= txdf u/L sl/j !!,))) 5fq—
5fqfx¿ cWoog/t 5g\ . tL 5fq—5fqfx¿nfO{ cWoog÷cWofkg
ug{ u/fpgsf nflu cfjZos ejg tyf sIff sf]7fx¿ gk'u x'gsf ;fy}
lh0f{ cj:yfdf ePsfn] cfjZos sIff sf]7fx¿sf] Joj:yf / k|zf;lgs
sfo{x¿ ;'rf? ¿kn] ;~rfng ug{ u/fpgsf nflu k|zf;lgs ejg ;d]t clt
cfjZos ePsf]n] ;f] k|of]hgsf lgldQ z}lIfs tyf k|zf;lgs ejg
lgdf{0fsf nflu tof/ u/fOPsf] gS;f tyf cg'dflgt cfut Oi6d]6 cg';f/
s"n nfut ¿= !@,^$,@!,!!@.%^ vr{ x'g] ePsfn] gS;f cg'dflgt
nfut O{i6d]6 o;} ;fy ;+nUg u/L ;f] ejg lgdf{0fsf nflu cfjZos
cfly{s ;xof]u pknJw u/fO lbg' x'g xflb{s cg'/f]w ub{5' .
;fy} pNn]lvt ejgx¿dWo] xfn z}lIfs ejg lgdf{0f eO/x]sf] Joxf]/f
;d]t hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w ub{5' .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)@.@@

cfly{s ;xof]u pknJw u/fOlbg' x'g .

dfggLo cy{dGqLHo",
cy{dGqfno, l;+xb/af/ .

dxf]bo,
o; dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrn g]kfns} ;a}eGbf a9L ljBfyL{x¿n]
cWoog ug]{ lzIff SofDk; ePsf] Joxf]/f cjut u/fpg kfpFbf v';L
nfu]sf] 5 . o; SofDk;df cWoog cWofkg ul/g] # jif]{ aL= P8=,
Ps jif]{ aL= P8= / Pd= P8= txdf u/L sl/j !!,))) 5fq—
5fqfx¿ cWoog/t 5g\ . tL 5fq—5fqfx¿nfO{ cWoog cWofkg ug{
u/fpgsf nflu cfjZos ejg tyf sIff sf]7fx¿ gk'u x'gsf ;fy}
lh0f{ cj:yfdf ePsfn] cfjZos sIff sf]7fx¿sf] Joj:yf / k|zf;lgs
sfo{x¿ ;'rf? ¿kn] ;~rfng ug{ u/fpgsf nflu k|zf;lgs ejg ;d]t clt
cfjZos ePsf]n] ;f] k|of]hgsf lgldQ z}lIfs tyf k|zf;lgs ejg
lgdf{0fsf nflu tof/ u/fOPsf] gS;f tyf cg'dflgt cfut Oi6d]6 cg';f/
s"n nfut ¿= !@,^$,@!,!!@.%^ vr{ x'g] ePsfn] gS;f cg'dflgt
nfut O{i6d]6 o;} ;fy ;+nUg u/L ;f] ejg lgdf{0fsf nflu cfjZos
cfly{s ;xof]u pknJw u/fO lbg' x'g xflb{s cg'/f]w ub{5' .
;fy} pNn]lvt ejgx¿dWo] xfn z}lIfs ejg lgdf{0f eO/x]sf] Joxf]/f
;d]t hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w ub{5' .
=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)@.@@

cfly{s ;xof]u pknJw u/fOlbg' x'g .

dfggLo pkfWoIfHo",
/fli6«o of]hgf cfof]u
l;+xb/af/, sf7df8f}+ .

dxf]bo,
o; dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrn g]kfns} ;a}eGbf a9L ljBfyL{x¿n]
cWoog ug]{ lzIff SofDk; ePsf] Joxf]/f cjut u/fpg kfpFbf v';L
nfu]sf] 5 . o; SofDk;df cWoog÷cWofkg ul/g] # jif]{ aL=
P8=, Ps jif]{ aL= P8= / Pd= P8= txdf u/L sl/j !!,))) 5fq—
5fqfx¿ cWoog/t 5g\ . tL 5fq—5fqfx¿nfO{ cWoog÷cWofkg
ug{ u/fpgsf nflu cfjZos ejg tyf sIff sf]7fx¿ gk'u x'gsf ;fy}
lh0f{ cj:yfdf ePsfn] cfjZos sIff sf]7fx¿sf] Joj:yf / k|zf;lgs
sfo{x¿ ;'rf? ¿kn] ;~rfng ug{ u/fpgsf nflu k|zf;lgs ejg ;d]t clt
cfjZos ePsf]n] ;f] k|of]hgsf lgldQ z}lIfs tyf k|zf;lgs ejg
lgdf{0fsf nflu tof/ u/fOPsf] gS;f tyf cg'dflgt cfut Oi6d]6 cg';f/
s"n nfut ¿= !@,^$,@!,!!@.%^ vr{ x'g] ePsfn] gS;f cg'dflgt
nfut O{i6d]6 o;} ;fy ;+nUg u/L ;f] ejg lgdf{0fsf nflu cfjZos
cfly{s ;xof]u pknJw u/fO lbg' x'g xflb{s cg'/f]w ub{5' .
;fy} pNn]lvt ejgx¿dWo] xfn z}lIfs ejg lgdf{0f eO/x]sf] Joxf]/f
;d]t hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w ub{5' .
=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v

@)^*.)@.@#

Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] ufO8 u/]sf] af/]] .

>L lji0f' vgfn


lzIf0f ;xfos,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

oxfFn] o; SofDk;df ldlt @)^^.)$.!^ b]lv ldlt @)^&.)*.)# ;Dd


Pd= P8= tx bf];|f] jif{ k"/f u/]sf tkl;ndf pNn]lvt 5fq—
5fqfx¿sf] ul0ft lzIff ljifosf] zf]wkqsf] ufO8 e} sfd ug'{ ePsf]
Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .
tkl;n
qm 5fq—5fqfsf] gfd efOef ;f]w zLif{s
=; ldlt
+=
1. Ram Bahadur Tamang 2066\04\16 Basic Mathematical Concepts Used by out
of School Children
2. Ramesh Babu Regmi 2066\05\15 Achievement in Maths Between Children of
Educated and Uneducated Parents of Lower
Secondary Level
3. Narayan Prasad Bhattarai 2066\05\15 A study on Students Achievements in Maths
on Set

4. Bhuban Kafle 2067\08\03 Mathematical Bahaviour of Non-Schooling


People

=====================
======================
-pdfgfy kf08]o_ -g]qk|;fb
lwtfn_
ljefuLo k|d'v SofDk; k|d'v
@)^*.)@.)!

;xdtL k|bfg ul/Psf] af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] kqfg';f/ lzIffzf:q ;+sfo cGtu{t ldlt @)^*.)@.)@


ut] >L uf}/Lz+s/ SofDk; bf]nvfdf ;~rfng x'g] cled"vLs/0f
sfo{qmddf o; SofDk;sf g]kfnL lzIff ljifosL pk—k|fWofks
>LdtL dL/fb]jL lwtfnnnfO{ ljz]if1sf] ¿kdf efu lng ;xdtL k|bfg
ul/Psf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)@.@^

xflh/L ljj/0f k7fOPsf] af/] .

>L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

o; SofDk;sf cl;i6]G6 >L ;~ho kf}8]n ldlt @)^&.!).)! b]lv


@)^* h]7 ;Dd ;fj{hlgs ljbf afx]s cGo lbg ?h' xflh/L x'g' ePsf]
Joxf]/f l;kmfl/; ;fy k|dfl0ft ub{5' .

=========================
-5qaxfb'/ alhdo_
;x—k|zf;s
@)^*.)@.#)

yk cWoog ljbf af/] .

>L k|d'vHo",
;dGjo dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf e"uf]n tyf hg;+Vof lzIff lzIf0f ljefusf pk k|f=


>L /d]z clwsf/Ln] dlx8f]n ljZjljBfno, yfONof08af6 ldlt
@)^^.)#.)! b]lv Ph. D. ul//xg' ePsf]df xfn pxfFsf] y]l;; n]vg
sfo{ eO/x]sf] x'Fbf k'gM Ps jif{ yk ljbf kfpg cg'/f]w u/L lgj]bg
lbg' ePsf]n] ldlt @)^*.)#.)! af6 yk Ps jif{ ljbf :jLs[ltsf nflu
lghsf] lgj]bg / k|ult ljj/0f kq o;};fy ;+nUg u/L l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=======================
>L /d]z clwsf/L -g]qk|;fb
lwtfn_
pk k|f= SofDk;
k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^*.)@.#)

yk cWoog ljbf af/] .

>L k|d'vHo",
;dGjo dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf c+u|]hL lzIff ljifosf pk k|f= >L uf]kfnk|;fb


kf08]n] hjfx/nfn g]x? ljZjljBfnoaf6 Ph. D. ul//xg' ePsf]df ldlt
@)^*.)$.)^ ut] pxfFsf] cWoog ljbfsf] cjlw ;dfKt x'g] ePsf] /
cWoog k"/f gx'g] b]lvPsf]n] k'gM yk ljbf kfpg cg'/f]w u/L
lgj]bg lbg' ePsf] x'Fbf ldlt @)^* kf}if d;fGt ;Dd yk ljbf
:jLs[ltsf nflu lgj]bg / k|ult ljj/0f kq o;};fy ;+nUg u/L l;kmfl/;
;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=======================
>L uf]kfnk|;fb kf08] -
g]qk|;fb lwtfn_
pk k|f= SofDk;
k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^*.)@.#)

hdfgt ;DaGwdf .

>L hubDaf :6Ln k|f= ln=


tLgs'g], sf7df8f}+ .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] lgdf{0ffwLg z}lIfs ejgsf


7]s]bf/ >L /ljgf k|]/f k|lti7f sDkgL -h]=eL=_ n] e'QmfgLsf]
nflu ljn k]z u/L ;s]sf] x'Fbf lghsf] ljn :jLs[t x'gf;fy ;fdfg vl/b
u/] afkt To; hubDaf s+= nfO{ l;w} e'QmfgL lbg] ;t{df o;
SofDk;sf] lgdf{0ffwLg ejgsf] 7]s]bf/ >L /ljgf k|]/f k|lti7f
sDkgL -h]=eL=_ nfO{ !& 6g a/fa/sf] ljleGg ;fOhsf kmnfd]
808Lx¿ lbg' x'g of] SofDk; hdfgtsf ¿kdf /x]sf] Joxf]/fsf ;fy}
lan o; SofDk;nfO{ pknJw u/fO lbg' x'g cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=====================
>L n]vfzfvf -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^*.)#.)%

hdfgt ;DaGwdf .

>L cg'k 6]«8;{ k|f= ln=


afkmn, sf7df8f}+ .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] lgdf{0ffwLg z}lIfs ejgsf


7]s]bf/ >L /ljgf k|]/f k|lti7f sDkgL -h]=eL=_ n] e'QmfgLsf]
nflu ljn k]z u/L ;s]sf] x'Fbf lghsf] ljn :jLs[t x'gf;fy ;fdfg vl/b
u/] afkt To; cg'k 6]«8;{ k|f= ln= nfO{ l;w} e'QmfgL lbg]
;t{df o; SofDk;sf] lgdf{0ffwLg ejgsf] 7]s]bf/ >L /ljgf k|]/f k|
lti7f sDkgL -h]=eL=_ nfO{ !& 6g a/fa/sf] ljleGg ;fOhsf
kmnfd] 808Lx¿ lbg' x'g of] SofDk; hdfgtsf ¿kdf /x]sf]
Joxf]/fsf ;fy} lan o; SofDk;nfO{ pknJw u/fO lbg' x'g cg'/f]w 5
.

af]wfy{
=====================
>L n]vfzfvf -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^*.)@.@@

ljj/0f k7fPsf] af/] .

>L bf];|f] pRr lzIff kl/of]hgf


lq=lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;df sfo{/t lzIfs tyf sd{rf/Lx¿sf]


ljj/0f o;};fy ;+nUg u/L k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 . ct tL
lzIfs÷sd{rf/Lx¿sf] lgldQ pknJw u/fpg' kg]{ tnj eQf afktsf]
Psd'i6 /sd pknJw u/fO{ ;xof]u ul/lbg' x'g cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=====================
>L of]hgf dxfzfvf -g]qk|;fb
lwtfn_
lq=lj=, sLlt{k'/ . SofDk;
k|d'v
lqe'jg ljZjljBfno
Dfx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
sfo{/t sd{rf/Lx¿sf] gfdfjnL tyf ljj/0f @)^&.)^*
q kb sd{rf/Lsf] gfd : ;'? s}lkmot
m yfoL÷s/f lgo'lQm
=; / ldlt
+
+
1 ;x k|zf;s >L 5qaxfb'/ alhdo :yfoL 2033\12\09
2 n]vf >L /fh]Gb| /]UdL :yfoL 2046\01\30
lgoGqs
3 ,, >L s}nfzdfg l;+ :yfoL 2033\04\01
4 pk k|zf;s >L rGb|axfb'/ :yfoL 2033\07\15
>]i7
5 ,, >L uf]kfn vgfn :yfoL 2032\04\18
6 ,, >L cf]dk|sfz :yfoL 2040\02\08
rf}w/L
7 ,, >L dfwjL zfx :yfoL 2038\09\16
8 e08f/ >L lzjk|;fb b'jf8L :yfoL
clws[t 2036\03\01
9 n]vf clws[t >L xl//fh cfrfo{ :yfoL
10 ,, >L pQdk|;fb ? :yfoL
kfv]tL 2040\02\03
11 ;xfos k|zf;s >L /fdjxfb'/ >]i7 :yfoL 2047\05\31
12 ,, >L ljBf;fu/ >]i7 :yfoL 2047\05\31
13 Nofj clws[t >L lji0f'k|;fb k| :yfoL
hfktL 2047\05\31
14 ,, >LdtL k|ltef >]i7 :yfoL 2040\02\15
15 6f=s= >L g/]Gb|s'df/ k| :yfoL
wfg 2041\08\29
16 ,, ;'>L d]g" If]qL :yfoL 2061\09\26
17 ,, >L hLjgjxfb'/ zfSo :yfoL 2037\12\01
18 x]8 >LdtL ;lgtfk|ef :yfoL
clzi6]06 ef}h' k|wfg 2061\09\26
19 ,, >LdtL zf/bf >]i7 :yfoL 2057\01\11
20 ,, >L dfwj sfsL{ :yfoL
q kb sd{rf/Lsf] gfd : ;'? s}lkmot
m yfoL÷s/f lgo'lQm
=; / ldlt
+
+
21 ,, >L d~h's'df/L s/f/
kf08] 2064\11\19
22 ,, >L kLtfDa/ kFu]gL s/f/ 2064\11\19
23 ,, >LdtL d'gf s§]n s/f/ 2066\01\23
24 sDKo'6/ >L ;'ar{n bfxfn s/f/
ck/]6/ 2049\08\01
25 n]vfkfn >LdtL /fwfb]jL :yfoL
l3ld/] 2061\09\26
26 e08f/kfn >LdtL d+h";L+ :yfoL
dxh{g 2057\01\19
27 Nofj >L :yfoL
cl;i6]06 rqmjtL{ kf}8]n 2065\12\24
28 ,, >L cgGt :yfoL
zdf{ vgfn 2064\12\24
29 ,, >L sdnf v8\sf s/f/ 2065\08\09
30 ,, >L lIflth ?kfv]tL s/f/ 2065\09\01
31 l;= >L k|]d t08'sf/ :yfoL
On]lS6lzog 2041\02\01
32 l;= Nofa >L ljdnrGb| vgfn :yfoL
Jjfo 2036\02\01
33 l;= a'sr]s/ >L nId0fjxfb'/ :yfoL
s]=;L= 2040\02\15
34 l;= d]df]= >L sd{jxfb'/ sfsL{ :yfoL
O{= 2040\02\03
35 l;= Nofa >L O{Zj/Lk|;fb :yfoL
Jjfo e§/fO{ 2049\08\01
36 ,, >L ;/f]hs'df/ :yfoL
af:sf]6f 2049\08\01
37 ,, >L jlb|k|;fb :yfoL
e§/fO{{{{ 2053\08\01
38 ;= n]vfkfn >LdtL pdf >]i7 :yfoL 2065\06\02
39 ,, >L s]zjk|;fb :yfoL
cfrfo{{{{ 2066\06\02
40 ,, >L r'g'dfof kf08] s/f/
Gof}kfg] 2064\09\24
41 6f=u= >LdtL ;Ltf :yfoL
clWfsf/L 2047\05\31
42 ,, >L /d]zk|;fb ? :yfoL
kfv]tL 2061\09\26
43 ,, >L /fdxl/ lji6 :yfoL 2065\06\13
q kb sd{rf/Lsf] gfd : ;'? s}lkmot
m yfoL÷s/f lgo'lQm
=; / ldlt
+
+
44
cl;i6]06 >L ;~ho kf{8]n s/f/ 2067\10\01
45 a'sr]s/ >L ljdnf lji6 :yfoL 2061\09\26
46 Nofa Jjfo >L bLkss'df/ lji6 s/f/ 2053\08\00
47 ,, >L dgf]hs'df/ yfkf s/f/ 2065\11\01
48 l;= rf}lsbf/ >L lzjk|;fb l3ld/] :yfoL 2035\02\17
49 ,, >L hLtnfn 8+uf]n
50 l;= lkog >L df]ltjxfb'/ >]i7 :yfoL 2040\02\03
51 l;=jf8{ ;]js >L /fdjxfb'/ v8\sf :yfoL 2035\12\05
52 jf8{ ;]js >L dw';'bg lji6 :yfoL 2040\07\29
53 rf}lsbf/ >L d'/nL du/ :yfoL 2047\05\31
54 ,, >L ljZjgfy s]=;L= :yfoL 2054\05\23
55 ,, >L dx]Gb| dxh{g :yfoL 2065\06\13
56 ,, >L k|sfz zfSo :yfoL 2065\03\13
57 lkog >LdtL lji0f'b]jL :yfoL
dxh{g 2054\05\23
58 ,, >L sfG5f tfdfË :yfoL 2056\03\25
59 ,, >L ;Ltf/fd lu/L :yfoL 2056\05\16
60 ,, >L /fdz/0f pk|]tL :yfoL 2065\06\12
61 ,, >L zDe'k|;fb s/f/ 2066\01\02
clwsf/L
62 ,, ;'>L gLn' kf]8] s/f/ 2064\07\27
63 efG5] >L sdnjxfb'/ yfkf :yfoL 2047\05\31
64 vnf;L >L dx]Gb| vqL :yfoL 2058\05\21
65 ,, >L hLjg/fh kf]v/]n :yfoL 2065\06\12
66 au}r] >LdtL 6+ss'df/L :yfoL
uf}td 2065\06\18
q kb sd{rf/Lsf] gfd : ;'? s}lkmot
m yfoL÷s/f lgo'lQm
=; / ldlt
+
+
67 s'lrsf/ >L /fds[i0f kf]8] :yfoL 2065\06\13
68 ,, >LdtL s[i0fb]jL :yfoL
g]kfnL 2065\06\13
69 ,, >LdtL ;l/tf g]kfnL s/f/ 2064\07\27

pNn]lvt sfo{/t sd{rf/Lx¿ dWo] lgDg lnlvt l/Qm b/jGbL


kbk"lt{sf nflu cfjZos sf/jfxL eO /x]sf]n] tL kbx¿nfO{ klg
;dfj]z u/L tnj tyf eQf lgsf;f k7fO lbg'x'g ;d]t cg'/f]w 5 .
qm kb kl/df0f s}lkmot
=;
+=
1 pk 1
nfOa|]l/og
2 ;xfos 2
nfOa|]l/og
3 x]8 clzi6]G6 2
4 n]vfkfn 3
5 6f= v= 1
6 Nofj 2
clzi6]G6
7 l;= Nofa 3
Ajfo
8 l;= a's r]s/ 1
9 l;= 1
On]lS6«lzog
10 l;= KnDa/ 1
11 ;xfos 1
e08f/kfn
12 ;xfos n]vfkfn 1
13 6f= u= 4
14 rf}lsbf/ 2
15 lkog 2
16 s'lrsf/ 1

pNn]lvt sfo{/t sd{rf/Lx¿sf cltl/Qm lgDg lnlvt l/Qm


b/jGbL kbk"lt{sf nflu cfjZos sf/jfxL eO /x]sf]n] tL
kbx¿nfO{ klg ;dfj]z u/L tnj tyf eQf lgsf;f u/fO lbg'x'g ;d]t
cg'/f]w 5 .
qm kb kl/df0f s}lkmo
=; t
+
=
1
pk 1

nfOa|]l/og
2
;xfos 2

nfOa|]l/og
3
x]8 clzi6]G6 2
4
n]vfkfn 3
5
6f= v= 1
6
Nofj 2

clzi6]G6
7
l;= Nofa 3

Ajfo
8
l;= a's r]s/ 1
9
l;= 1

On]lS6«lzog
10
l;= KnDa/ 1
11
;xfos 1

e08f/kfn
12
;xfos n]vfkfn 1

13
6f= u= 4

14
rf}lsbf/ 2

15
lkog 2

16
s'lrsf/ 1
@)^*.)#.)!

/sd pknJw u/fO{ ;xof]u ul/lbg' x'g .

>L bf];|f] pRr lzIff kl/of]hgf


lq=lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf nflu :jLs[t lzIfs tyf


sd{rf/Lx¿sf] b/jGbL / s/f/ ;]jf tkm{sf] lzIf0f ;xfos kbdf sfd
u/fpg :jLs[t k|bfg ul/Psf] ;+Vof lgDgfg';f/ ePsf] Joxf]/f cg'/f]w
ub{5' . ctM tL lzIfs tyf sd{rf/Lx¿sf lgldQ cfjZos Psd'i6 tna tyf
eQf pknJw u/fO ;xof]u ul/lbg' x'g cg'/f]w 5 .

s_ lzIf0f tkm{sf] :jLs[t b/jGbL ;+Vof


qm ljifo kb ;+Vof s}lkmot
=;
+=
1 lzIffzf:q k|fWofks 5

;x—k| 13

fWofks
pk—k| 11

fWofks
2 Oltxf; lzIff ;x—k| 7

fWofks
pk—k| 1

fWofks
3 ul0ft lzIff k|fWofks 1

;x—k| 8

fWofks
pk—k| 4

fWofks
4 :jf:Yo tyf ;x—k| 8

fWofks
zf/Ll/s lzIff pk—k| 4

fWofks
5 e"uf]n lzIff ;x—k| 8

fWofks
pk—k| 4

fWofks
6 hg;+Vof lzIff pk—k| 2

fWofks
7 /fhgLltzf:q lzIff ;x—k| 5

fWofks
pk—k| 1

fWofks
8 ;fdflhs cWoog ;x—k| 2

fWofks
9 cy{zf:q lzIff ;x—k| 4

fWofks
pk—k| 5

fWofks

qm ljifo kb ;+Vof s}lkmot


=;
+=
10 g]kfnL efiff lzIff ;x—k| 5

fWofks
pk—k| 9

fWofks
11 c+u|]hL efiff lzIff k|fWofks 1

;x—k| 10

fWofks
pk—k| 9

fWofks
12 lj1fg lzIff k|fWofks 1
;x—k| 7

fWofks
pk—k| 3

fWofks
13 ljleGg ljifosf lzIf0f ;xfos 78 sfo{/t lzIf0f
s/f/ ;]jfsf ;xfosx¿sf] ljj/0f ;
+nUg 5 .

s_ k|zf;g tkm{sf] b/jGbL ;+Vof


qm kb ;+Vof s}lkmot
=;
+=
1 ;x k|zf;s 1
2 n]vf lgoGqs 1
3 pk k|zf;s 1
4 pk nfOa|]l/og 1
5 e08f/ clws[t 1
6 ;xfos nfOa|]/Log 2
7 n]vf clws[t 1
8 ;xfos k|zf;s 2
9 Nofa clws[t 2
10 6fOlki6 …sÚ 2
11 x]8 clzi6]06 8
12 sDKo'6/ ck/]6/ 1
13 6fOlki6 …vÚ 1
14 n]vfkfn 4
15 e08f/kfn 1
16 Nofj cl;i6]06 6

qm kb ;+Vof s}lkmot
=;
+=
17 ;= e08f/kfn 1
18 ;= n]vfkfn 4
19 6fOlki6 …uÚ 7
20 cl;i6]G6 1
21 l;= On]lS6«l;og -bIf 2
ld:qL_
22 l;= Nofa Jjfo 7
23 l;= a'sr]s/ 2
24 l;= d]df]u|fkm/ 1
O~rfh{
25 l;= KnDa/ 1
26 Nofa Jjfo 2
27 a'sr]s/ 1
28 l;= rf}lsbf/ 2
29 l;= lkog 1
30 l;=jf8{ ;]js 1
31 jf8{ ;]js 1
32 rf}lsbf/ 6
33 lkog 8
34 efG5] 1
35 vnf;L 2
36 au}r] 1
37 bIf s'lrsf/ 1
38 s'lrsf/ 4

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.!!.)#

lgz'Ns ;'ljwf af/] .

>L g]kfn n SofDk;,


k|bz{gL dfu{, sf7df8f}+ .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] lj1fg lzIff lzIf0f ljefusf pkk|


fWofks >L 9fsfk|;fb clwsf/L To; SofDk;sf] Pn= Pn= aL= tx
t];|f] jif{, /f]n g+= !@*.)^& df cWoog/t /xg' ePsf]n] lq= lj=
lgodfg';f/ k|fKt x'g] lgMz'Ns ;'ljwf k|bfg ul/lbg] Joj:yfsf nflu
l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

=====================
-bfjf z]kf{_
; SofDk; k|d'v
/xg]5g\ . ;fy} ljBfyL{x¿sf] k|ltef k|:km'6gsf nflu ;d]t o;sf] k|
sfzg ;fy{s x'g] s'/fdf d ljZj:t x'g rfxG5' .
ub}{ o;sf] ;sf/fTds lg/Gt/tfsf] nflu sfdgf
@)^*.)#.)@

z'esfdgf

:jtGq ljBfyL{ o'lgog dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrnn] cfˆgf] jflif{s


d'vkq ……;ËdÆ k|sfzg ug{ nfu]sf]df dnfO{ cToGt v';L
nfu]sf] 5 . z}lIfs pGgogsf nflu :jtGq ljBfyL{ o'lgog dx]Gb|/Tg
SofDk; tfxfrnsf] of] ;sf/fTds sfo{sf] d xflb{s ;x|fxgf ub{5' .
o; d'vkqdf k|sflzt n]v, /rgfx¿ ;Dk"0f{ ljBfyL{x¿ nufot cfd
kf7sx¿sf nflu cToGt pkof]uL x'g]5 eGg] nfu]sf] 5 .
cGTodf o; d'vkqn] lg/Gt/tf kfO/xf];\ eGg] xflb{s z'esfdgf
JoQm ub{5' .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)#.)@

a}7s eQf pknJw u/fpg] af/] .


>L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
o; SofDk;sf] ldlt @)^*.)!.@% sf] lg0f{ofg';f/ lq= lj= k|fWofks ;
+3 SofDk; PsfO ;ldlt dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrnsf] lgjf{rg ;DkGg
ug{ u/fpgsf nflu ul7t lgjf{rg ;ldltsf] ldlt @)^* j}zfv @%, @&,
@*, @(, #) / h]7 $ df a;]sf] ljleGg a}7sx¿df pkl:yt ePafkt ;f]
;ldltsf] cWoIf tyf ;b:o / cfdlGqt dxfg'efjx¿nfO{ lgDgfg';f/sf] a}7s
eQf pknJw u/fpg' x'g cg'/f]w 5 .
tkl;n
qm= gfd a}7s ; b/ hDdf s/ s§L e'QmfgL
;+= +Vof /sd lbg] /sd
1 >L ef]nfgfy 6 400.00 2400.00 360.00 2040.00

e§/fO{
2 8f= s[i0feQm 6 400.00 2400.00 360.00 2040.00

dxh{g
3 >L 5qaxfb'/ 6 400.00 2400.00 360.00 2040.00

alhdo
4 >L g]qk|;fb 3 400.00 1200.00 180.00 1020.00

lwtfn
5 >L bfjf z]kf{ 2 400.00 800.00 120.00 680.00
6 >L of]u]Gb|/fh 1 400.00 400.00 60.00 340.00

bfxfn
7 >L e"kfns'df/ 2 400.00 800.00 120.00 680.00

>]i7
8 >L cg'ks'df/ 1 400.00 400.00 60.00 340.00

>]i7
9 >L alb|k|;fb 6 400.00 2400.00 360.00 2040.00

la8f/L
10 >L d]3gfy 6 400.00 2400.00 360.00 2040.00

af:tf]nf
11 >L a}s'07 2 400.00 800.00 120.00 680.00

vgfn
12 >L /fdaxfb'/ 3 400.00 1200.00 180.00 1020.00
>]i7
13 >L /d]zk|;fb ? 5 400.00 2000.00 300.00 1700.00

kfv]tL
14 >L O{Zj/Lk|;fb 1 400.00 400.00 60.00 340.00

e§/fO{
15 >L jlb|k|;fb 1 400.00 400.00 60.00 340.00

e§/fO{
16 >L /fd]Zj/ 2 400.00 800.00 120.00 680.00

kl~hof/
17 >L uf]ljGb 1 400.00 400.00 60.00 340.00

b]jsf]6f
18 >L l8lNn/fd 1 400.00 400.00 60.00 340.00

pk|]tL
19 >L s[i0fk|;fb 1 400.00 400.00 60.00 340.00

9sfn
20 >L 1 400.00 400.00 60.00 340.00

nf]s/fh /]UdL
21 >L /fh]Gb| 1 400.00 400.00 60.00 340.00

s'df/ kf]v/]n
22 >L 1 400.00 400.00 60.00 340.00

s'n/fh ;]9fFO{
23 >L k'is/ l; 1 400.00 400.00 60.00 340.00

+x /}vf]nf
24 >L gf/fo0fbQ 1 400.00 400.00 60.00 340.00

kf}8]n
26 >L l;l4/fh 1 400.00 400.00 60.00 340.00

hf]zL
hDdf 62 10000.00 24800.00 3720.00 21080.00

=====================
@)^*.)@.#)

;"rgf .

o; SofDk;sf] cf= j= @)^&.)^* :gftsf]Q/ tx bf];|f] jif{sf]


k7g kf7g sfo{ ldlt @)^*.)#.!% ut] ;Dd dfq x'g] x'Fbf
;DalGwt ;a} lzIfsx¿nfO{ cf—cfˆgf] ljifosf sIffx¿ ldlt
@)^*.)#.!% ut] leqdf ;Sg' x'g ;"lrt ul/G5 .

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)@.@%

sf]6]zg cfXjfg ;DaGwL ;"rgf .

o; SofDk;sf] k'/fgf] dlxnf ;f}rfno hL0f{ eO{ eTsfpg


cfjZos ePsf] tyf gofF aGg nfu]sf] z}lIfs ejgsf nflu ;d]t pQm
;f}rfno eTsfpg cfjZos ePsf] x'Fbf, pQm ;f}rfnosf] O§f k'g k|
of]udf Nofpg ;Sg] u/L s] slt nfutdf eTsfpg ;lsG5 ;f]
v'nfO{ ldlt @)^*.)#.)! leq lgj]bg k]z ug{ ;DalGwt kIf;Fu
sf]6]zg dfu ul/Psf] 5 .

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)#.!)

gful/stfsf] k|df0fkq pknAw u/fOlbg] af/] .

>L lhNnf k|zf;g sfof{no,


aa/dxn, sf7df8f+} .

o; SofDk;df sfo{/t /xg' ePsf ;x—k|fWofks >L alb|k|;fb


la8f/Lsf] ldlt @)$*.)@.@& df hGd ePsf] 5f]/f uf}/j la8f/L tyf
ldlt @)%).)#.!) df hGd ePsf] 5f]/f c~hg la8f/LnfO{ g]kfnL
gful/stfsf] k|df0fkq cfjZos ePsf] x'Fbf gful/stfsf] k|df0fkq
pknAw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu o; SofDk;df lgj]bg lbg' ePsf]
x'Fbf ;f] sf] nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=====================
!= >L kl~hsflwsf/Lsf] sfof{no -
g]qk|;fb lwtfn_
sf7df8f}+ dxfgu/kfnLsf
SofDk; k|d'v
@= >L alb|k|;fb la8f/L
;x k|fWofks,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^*.)#.!)

l;kmfl/; ;DaGwdf .

>L j8f sfof{no,


j8f g+= !#
sf=d=g=kf=, sf7df8f+} .

o; SofDk;df sfo{/t /xg' ePsf ;x—k|fWofks >L alb|k|;fb


la8f/Lsf] ldlt @)$*.)@.@& df hGd ePsf] 5f]/f uf}/j la8f/L tyf
ldlt @)%).)#.!) df hGd ePsf] 5f]/f c~hg la8f/LnfO{ g]kfnL
gful/stfsf] k|df0fkq cfjZos ePsf] x'Fbf gful/stfsf] k|df0fkq
pknAw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu ;DalGwt lgsfodf l;kmfl/; ul/lbg'
x'g cg'/f]w ub{5' .

========
===========
===
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)#.)#

sf]6]zg :jLs[t ul/Psf] af/] .

>L bfgaxfb'/ du/


a'9fgLns07, sf7df8f}+ .

tkfO{n] o; SofDk;sf] k'/fgf] hL0f{ dlxnf ;f}rfno eTsfpgsf


nflu k]z ug'{ ePsf] lznjGbL sf]6]zg :jLs[t ul/Psf] x'Fbf clanDa
eTsfO sfo{ ;DkGg ug'{ xf]nf .

af]wfy{
=====================
>L n]vfzfvf -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
)^*.)#.)(

/sd pknJw u/fpg] af/] .

>L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

o; SofDk;sf] k'/fgf] hL0f{ cj:yfsf] dlxnf ;f}rfno eTsfpgsf


nflu ePsf] lg0f{o / tT;DaGwL ;Dk"0f{ ;Ssn sfuhftx¿ o;};fy ;
+nUg u/L ;f] ;f}rfno eTsfP afkt >L bfgaxfb'/
du/nfO{ ¿= @),))).— -aL; xhf/_ pknJw u/fpg' x'g cg'/f]w 5 .

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)#.)(

kf7\oqmd cled'vLs/0f sfo{qmddf ;xefuL k7fOPsf] af/] .

>Ldfg\ 8LgHo",
8Lgsf] sfof{no,
lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

dxf]bo,
To; sfof{noåf/f ;]l/8 xn aNv'df ldlt @)^*.)#.!) b]lv
@)^*.)#.!! ;Dd ;~rfng ul/g] kf7\oqmd cled'vLs/0f
sfo{qmddf o; SofDk;af6 lgDg lnlvt ;xefuL lzIfsx¿ k7fOPsf]
Joxf]/f cg'/f]w 5 .

;xefuLx¿
!= >L l8lNn/fd pk|]tL
@= >L dbfn;f l;+x
#= >L zzLk|;fb pkfWofo
$= >L /fh]Gb| kf]v/]n
%= >L lji0f'dfof hf]zL
^= >L bfdf]b/ clwsf/L
=======================
-bfjf z]kf{_
;= SofDk; k|d'v
@)^*.)#.!@

:jLs[lt af/] .

>L k|d'vHo"
cg'udg ;ldltsf] sfof{no,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf cy{zf:q lzIff lzIf0f ljefusL ;x—k|fWofks >LdtL


dbfn;f l;+xn] cGo ;+:yfdf sfd ug{ cg'dlt kfpg eg'{ ePsf]
kmf/d yfg !, cfjZos Joj:yfsf nflu o;};fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w
5.

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)#.!@

nfut Ol:6d]6 k]z ul/lbg' x'g .

>L uf]kfns[i0f ofsfdL


k|lzIfs
O{=c= ;+:yfg k'Nrf]s .

o; SofDk;sf] ldlt @)^*.)#.!@ ut] a;]sf] SofDk; sfo{


;ldltsf] lg0f{ofg';f/ lj1fg ejgsf] pQ/tkm{ af]6flgsn uf8]{g
agfpg] :yfgdf kvf{n lgdf{0f u/fpg] lg0f{o eP adf]lhd pQm
kvf{n lgdf{0f sfo{sf] nflu nfUg] cg'dflgt nfut Oli6d]6 tof/
u/L ;xof]u ul/lbg' x'g lgb]{zgfg';f/ cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
======================
>L n]vfzfvf -5qaxfb'/
alhdo_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn ;x—
k|zf;s
@)^*.)#.!@

gfdfjnL pknJw u/fPsf] af/] .

>L k|d'vHo",
;fdfGo k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] r= g++= #$%.)^&–)^* ldlt @)^*.)#.)^ sf]


kq k|fKt eO Joxf]/f cjut eof] .
lqe'jg ljZjljBfnosf] %@ cf}+ jflif{s lbj; ;df/f]x ldlt @)^*
cfiff9 @% ut]sf] k"j{ tof/Lsf] nflu o; SofDk;df sfo{/t /xg' ePsf
k|fWofksx¿sf] gfdfjnL tyf lzIfs Pj+ clws[t :t/sf sd{rf/Lx¿sf] ;
+Vof pNn]v u/L kmf/d e/L o;};fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

========
===========
-bfjf z]kf{_
;=SofDk; k|d'v
@)^*.)!.@&

kf7\oqmd cled'vLs/0f sfo{qmddf ;xefuL k7fOPsf] af/] .

>Ldfg\ 8LgHo",
8Lgsf] sfof{no,
lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

dxf]bo,
To; sfof{noåf/f ;fgf]l7dL SofDk;, ;fgf]l7dLdf ldlt
@)^*.)!.@( b]lv @)^*.)!.#! ;Dd ;~rfng ul/g] kf7\oqmd
cled'vLs/0f sfo{qmddf o; SofDk;af6 lgDg lnlvt ;xefuL lzIfsx¿
k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

;xefuLx¿

!= 8f= s[i0feQm dxh{g @= >L ljdnf


/l~htsf/
#= >L c~hnL >]i7 $= >L lji0f'
ld>
%= >L efg'eQm ;fksf]6f ^= >L
lji0f's'df/ bfxfn
&= >L g]qk|;fb cof{n *= >L
9fsfk|;fb clwsf/L
(= >L gf/fo0fk|;fb ltldlN;gf !)= >L /fwfs[i0f
pkfWofo
!!= >L z]/axfb'/ vqL !@= >L hfgsL
l;njfn
!#= >L s[i0fdfof b]jsf]6f !$= >L
uf]ljGb If]qL
!%= >L yL/gf/fo0f zdf{ uf}td

=======================
-bfjf z]kf{_
;= SofDk; k|d'v
@)^*.)#.)!

kf7\oqmd cled'vLs/0f sfo{qmddf ;xefuL k7fOPsf] af/] .

>Ldfg\ 8LgHo",
8Lgsf] sfof{no,
lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

dxf]bo,
To; sfof{noåf/f uf]/vf SofDk; SofDk;, uf]/vfdf ldlt
@)^*.)#.)# b]lv @)^*.)#.)$ ;Dd ;~rfng ul/g] kf7\oqmd
cled'vLs/0f sfo{qmddf o; SofDk;af6 lgDg lnlvt ;xefuL lzIfsx¿
k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

;xefuLx¿
!= ;x k|f= 8f= s[i0feQm dxh{g
@= ;x k|f= c~hnL >]i7
#= pk k|f= efg'eQm ;fksf]6f

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)#.!^

5'6 cGt/jftf{ af/] .

o; SofDk;sf] z}= j= @)^^ aL= P8= k|yd jif{ lbjf


;d"xdf cWoog/t 5fq—5fqfx¿sf] ldlt @)^*.)#.!@, !# / !
% ut] ;~rfng ePsf] 5fqj[lQ cGt/jftf{df 5'6 5fq—
5fqfx¿sf] nflu k'gM cGt/jftf{ oxL ldlt @)^*.)#.@! ut]
dËnaf/ lbpF;f] !@M)) ah]b]lv ;~rfng x'g] Joxf]/f
;DalGwt ;a}sf] hfgsf/Lsf nflu ;"lrt ul/G5 .

af]wfy{
===================
>L :jljo' -bfjf z]kf{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn 5fqj[lQ
;ldlt ;+of]hs
@)^*.)#.@#

gful/stfsf] k|df0fkq pknAw u/fOlbg] af/] .

>L lhNnf k|zf;g sfof{no,


aa/dxn, sf7df8f}+ .

o; SofDk;df :yfoL ;]jfdf k|fWofkg/t /xg' ePsf pk k|fWofks >L


uf]ljGbaxfb'/ s6jfnsf] ldlt @)%!.!!.@# df hGd ePsf 5f]/f
ljj]ss'df/ s6jfnnfO{ g]kfnL gful/stfsf] k|df0fkq cfjZos ePsf]
x'Fbf gful/stfsf] k|df0fkq pknAw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w
u/L lgj]bg lbg' ePsf] x'Fbf ;f] sf] nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5'
.

af]wfy{
=====================
!= >L sf7df8f}+ dxfgu/kflnsf -
g]qk|;fb lwtfn_
sf7df8f}+ . SofDk;
k|d'v

@= >L j8f sfof{no, — l;kmfl/; kq pknJw u/fOlbg' x'g .


j8f g+= #%
sf=d=g=kf=, sf7df8f+}

#= >L uf]ljGbaxfb'/ s6jfn


pk k|f=,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^*.)#.@$

gful/stfsf] k|df0fkq pknAw u/fOlbg] af/] .

>L lhNnf k|zf;g sfof{no,


aa/dxn, sf7df8f}+ .

o; SofDk;df k|fWofkg/t lzIf0f ;xfos >L ;'/]Gb|s'df/ v/fnsf] ldlt


@)$(.)%.!$ df hGd ePsL 5f]/L nlntf v/fnnfO{ g]kfnL
gful/stfsf] k|df0fkq cfjZos ePsf] x'Fbf gful/stfsf] k|df0fkq
pknAw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w u/L lgj]bg lbg' ePsf]n] ;f]
sf] nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=====================
!= >L sf7df8f}+ dxfgu/kflnsf — l;kmfl/; kq pknJw
g]qk|;fb lwtfn_
kl~hsflwsf/Lsf] sfof{no, sf7df8f}+ . u/fOlbg' x'g .
SofDk; k|d'v

@= >L ;'/]Gbs'df/ v/fn


lzIf0f ;xfos
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^*.)#.@$

BOQ df gk/]sf] Extra Item x¿sf] :jLs[lt


af/] .

>L ;fdfGo k|zf;g dxfzfvf,


lq=lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf To; dxfzfvfsf] r=g+= ^) ;f= k|= @ kmf=


u= #&.)^& ldlt @)^&.)*.!# sf] kqfg';f/ o; SofDk;sf] z}lIfs ejg
lgdf{0fsf nflu ;a}eGbf sd ¿= %,!^,^),$)@.## saf]n u/]sf
>L /ljgf k|]/f k|lti7f sDkgL -h]=eL=_ sf] af]nkqnfO{ :jLs[t
ul/Psf] x'Fbf ;f]xL adf]lhd o; SofDk; / lgdf{0f Joj;foL -7]s]bf/_
aLr ldlt @)^&.)*.!( df ;Demf}tf u/L o; SofDk;af6 lgo'Qm ul/Psf
k|fljlws ;+:yf >L Ol~hlgol/Ë cWoog ;+:yfg
sG;n6]G;L ;]jfsf] /]vb]vdf lgdf{0f ug]{ qmddf hu vGb} hfFbf
sflndf6Ldf bnbn lg:s]sfn] ;DalGwt ljz]if1 tyf sG;n6]G;L ;]jfsf]
/fo ;'emfj cg';f/ k"j{ :jLs[t l8hfOg cg';f/ lgdf{0f sfo{ ug{ ;Dej
gePsfn] ldlt @)^* k'; @) ut] a;]sf] ejg lgdf{0f ;ldltn] u/]sf
lg0f{o cg';f/ ……o; SofDk;sf] z}lIfs ejg lgdf{0fsf nflu df6f]
k/LIf0f (Soil Test) ul/Ptf klg ejgsf] hu vGg] qmddf sflndf6L bnbn
lg:s]sfn] k"j{ :jLs[t gd"gf (Design) cg';f/ husf] sfo{ ug{ c;Dej
b]lvPsf] egL ;DalGwt ljz]if1af6 lbOPsf] hfgsf/Lsf ;DaGwdf
5nkmn x'Fbf Soil Strengtheing sf nflu u|fa]n Kofs u/L :6f]g sf]nd
lgdf{0f u/L Mat Box agfO{ sfo{ ug{ cfjZos gS;f nfut tyf l:6d]6
tof/ ug{ nufO{ ;f] k|fKt ePkl5 :jLs[ltsf nflu lq= lj= df l;kmfl/;
u/L k7fpg]Æ eGg] lg0fo{ eP adf]lhd ;f] sfo{sf nflu lgo'Qm k|
fljlws ;+:yf >L Ol~hlgol/Ë cWoog ;+:yfg sG;n6]G;L ;]jfsf] k=;
+= !^(.)^&.)^* ldlt @)^*.)!.!# sf] kq / ;f] ;fy k|fKt gS;f / Eof6
;d]t hDdf ¿= !*,)#,%$#.!# sf] nfut l:6d]6 ;d]t hDdf kfgf gf}
o;};fy ;+nUg u/L pNn]lvt sfo{ k"/f u/L lgdf{0f sfo{eO/x]sf]
x'Fbf ;dy{g tyf :jLs[ltsf nflu cg'/f]w 5 .

af]wfy{
===================
!= >Ldfg\ pks'nkltHo",
-g]qk|;fb lwtfn_
lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^*.)@.)*

sf]6]zg :jLs[t ul/Psf] af/] .

>L s]=6L=;L= g]kfn


afnfh' If]q, dgd}h' — %
sf7df8f}+ .

tkfO{n] o; SofDk;sf] lgldQ @ ;]6 Travelling Microscope

cfk"lt{ ug{ lbg' ePsf] lzjnaGbL sf]6]zg :jLs[t ul/Psf] x'Fbf


oxL ldlt @)^*.)@.!# ut]leq cfk"lt{ u/L e'QmfgLsf nflu ljn k]z
ug'{ x'g ;"lrt ul/G5 .

af]wfy{
======================
>L n]vfzfvf,
-g]qk|;fb lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^*.)!.@&

lznaGbL sf]6]zg cfXjfg ;DaGwL ;"rgf .

o; SofDk;sf] lgldQ cfjZos @ ;]6 Travelling Microscope

cfk"lt{ ug{ rfxg] OR5's kmd{ jf JolQmx¿af6 of] ;"rgf k|sflzt


ePsf] ldltn] & -;ft_ lbgleq lzjnaGbL sf]6]zg k]z ug{ of] ;"rgf
k|sflzt ul/Psf] 5 .
lznjGbL sf]6]zgsf ;fy kmd{ btf{ k|df0fkq, d"No clej[l4 s/
btf{ k|df0fkq / s/ r'Qmf k|df0fkqsf] kmf]6f]skL k]z ug'{ kg]
{5 .

af]wfy{
======================
>L n]vfzfvf,
-g]qk|;fb lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^&.)(.)%

sf]6]zg dfu ul/Psf] af/] .

o; SofDk;sf] dlxnf tyf k'?if zf}rfno lgdf{0fsf nflu sf]6]zg


kmf/ddf pNn]v eP adf]lhdsf sfo{x¿ s] slt b/efpdf ug{ ;lsG5
OR5's OR5's JolQm jf kmd{x¿af6 of] ;"rgf k|sflzt ePsf] ldltn]
& -;ft_ lbgleq lzjnaGbL sf]6]zg kmf/d k]z ug{ of] ;"rgf k|sflzt
ul/Psf] 5 .
lznjGbL sf]6]zgsf b/vf:t kmf/d SofDk;af6 pknKw u/fOg]
5.

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)$.)#

;"rgf .

cfh ldlt @)^*.)$.)# ut]sf lbg lbjfsfnLg lkm—


sfp06/ ck/fGx !@M)) ah]b]lv ljz]if sf/0fjz aGb x'g]
Joxf]/f ;DalGwt ;a}sf] hfgsf/Lsf nflu ;"lrt ul/G5 .

n]vf zfvf
dx]Gb|/Tg
SofDk; tfxfrn
@)^*.)$.)$

/sd ldgfxf af/] .

>Ldfg cWoIfHo",
lqe'jg ljZjljBfno
k'g/fj]bg cfof]u, sLlt{k'/ .

dxf]bo,
pko'{Qm ;DaGwdf To; cfof]usf] k=;+=k'=cf= -k|_
r=g++= !%).)^&—)^* ldlt @)^&.)#.!( sf] kq;fy k|fKt
cfb]z ;lxtsf] Dofb ;"rgf cg';f/ ldlt @)^*.)!.!@ df lq= lj=
sfo{sf/L kl/ifb\n] u/]sf] lg0f{o g++= @$%& cg';f/ o;
SofDk;sf sd{rf/L 6f=u= >L /fdxl/ lji6sf] lhDdfdf /x]sf] ¿=
%!,^^).— / x]= c= >L kLtfDa/ kFu]gLsf] lhDdfdf /x]sf] ¿=
%^,!^%.— u/L hDdf ¿= !,)&,*@%.— ldgfxf gug]{ egL u/]sf]
lg0f{o k|lt lrQ ga'emL lgh sd{rf/Lx¿åon] To; cfof]udf
btf{ u/]sf] lhls/sf ;DaGwdf 5nkmn ug{ ;"rgf k|fKt ePsf] ldltn]
!% lbg leq cfkm}F jf jfl/;dfkm{t k|df0f;lxt cfpg ;"rgf hf/L ul/P
adf]lhd ;f] ;DaGwdf o; SofDk;sf] tkm{af6 ul/Psf lgDg
sfo{jfxL tyf ldgfxfsf nflu lgDgfg';f/sf] /fo ePsf] Joxf]/f cg'/f]w
ub{5' .

!= ldlt @)^$.)#.@! ut] /ftL 6f=u= >L /fdxl/ lji6sf] lhDdfdf


ePsf] ¿= %!,^^).— / ldlt @)^%.)!.@( ut] /ftL x]= c=
>L kLtfDa/ kFu]gLsf] lhDdfdf ePsf] ¿= %^,!^%.— rf]/L
eof] egL ldlt @)^$.)#.@@ df lgh >L lji6 / rf}lsbf/sf] sfd
ub}{ cfPsf efG5] sdnaxfb'/ yfkfn] / ldlt @)^%.)!.#) df
x]=c= >L kFu]gLn] cf—cfˆgf] tkm{af6 o;
SofDk;nfO{ lnlvt hfgsf/L lbg' ePsf] .
@= lghx¿sf lgj]bg btf{ ePs} lbg o; SofDk;sf] k=;+=r=g+
+= ($!.)^#—^$ ldlt @)^$.)#.@@ / k=;+=r=g++=
($!.)^$—^% ldlt @)^%.)!.#) sf] kqåf/f lgh åo
sd{rf/Lx¿sf] lhDdfdf /x]sf] /sd rf]/L ePsf] ;DaGwdf 5fgljg
u/L bf]ifL kQf nufpg >L dxfgu/Lo k|x/Lj[Q
afnfh'nfO{ cg'/f]w u/L kq k7fPsf] .

#= dxfgu/Lo k|x/Lj[Q afnfh'n] ldlt @)^$.)#.@@ df 6f=u=


>L /fdxl/ lji6 / ldlt @)^%.)!.#) df x]= c= >L kLtfDa/
kFu]gLsf] lhDdfdf ePsf] /sd rf]/L ePsf] ;DaGwdf
36gf:ynsf] d"r'Nsf u/L 36gf ;DaGwL cg';Gwfg ul//x]sf] /
bf]ifL xfn;Dd km]nf gk/]sf] hfgsf/L k|fKt ePsf] .

$= o; SofDk;sf] k=;+=r=g++= @@!.)^$—^% ldlt


@)^$.)^.!% df 6f=u= >L /fdxl/ lji6 / k=;+=r=g++=
&!(.)^^—^& ldlt @)^^.!).)$ sf] kqåf/f lgh lji6 /
kFu]gLsf] lhDdfdf ePsf] rf]/L /sd c;"nL x'g g;Sg]
b]lvPsfn] lq=lj= cfly{s Joj:yfkg tyf ;~rosf]if ;DaGwL
lgod @)%) sf] kl/R5]b @# sf] lgod () cg';f/ ldgfxf ul/lbg'
x'g >Ldfg\ pks'nkltHo" ;dIf l;kmfl/; ul/Psf] .

%= >L lg/LIf0f dxfzfvf lq= lj= sf] /]km #^*.)^^—)^& ldlt


@)^^.!!.!$ / /]km $&$.)^^—)^& ldlt @)^&.)@.)@ sf]
kqåf/f dfu ul/P adf]lhd o; SofDk;sf] k=;+=r=g++=
*$&.)^^—^& ldlt @)^^.!!.@% / k=;+=r=g++= !!!
@.)^^—^& ldlt @)^&.)@.!* sf] kq;fy >L dxfgu/Lo k|
x/Lj[Q afnfh'af6 ePsf] 36gf ;DaGwL d'r'Nsf / tT;DaGwL
eP u/]sf ;Dk"0f{ sfo{jfxLx¿sf] kmf]6f]skL kq k7fPsf] .

ctM lgh 6f=u= >L /fdxl/ lji6 / x]= c= >L kLtfDa/


kFu]gLsf] lhDdfdf /x]sf] /sd rf]/L eO{ lghx¿sf] gfddf k]ZsL
hgfOPsf] /sd lgDg cfwf/df ldgfxf lbg pko'Qm ePsf] Joxf]/f
l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .
cfwf/x¿
!= d]/f] /f]xj/df g} >L dxfgu/Lo k|xl/j[Q afnfh'af6 v6L
cfPsf] 8f]/x¿af6 p7fOPsf] d'r'Nsf cg';f/ klg rf]/L ePs} k|
dfl0ft ePsf] .
@= lghx¿n] cfˆgf] JolQmut sfdsf nflu vr{ gu/L rf]/L ePs}
sf/0fn] ldgfxf lbg' kg]{
#= /sd hDdf ePs} lbg a}+s bflvnf ug{ a}+s sfp06/ aGb
eO;s]sf]n]
$= lgh b'a} sd{rf/Lx¿ OdfGbf/ / st{Jolgi7 ePsfn] lghx¿sf]
dgf]jnsf nflu klg ldgfxf lbg pko'Qm b]lvG5 .
%= rf]/L ePsf] /sd lghx¿af6 c;"n pk/ ubf{ lghx¿sf] dgf]jn
36\g uO{ lq= lj= ;]jfdf g}/f:o k}bf x'g] b]lvG5 h;n]
ubf{ SofDk;sf cfd sd{rf/Lx¿df gsf/fTds c;/ kg]{ b]lvG5 .
======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v

;+nUg ;Ssn tyf kmf]6f]skL kqx¿


!= ldlt @)^$.)#.@@ df efG5] >L sdnaxfb'/ yfkfn] lbPsf] ;sn
lgj]bg yfg — !
@= ldlt @)^$.)#.@@ df 6f=u= >L /fdxl/ lji6n] lbPsf] ;sn lgj]bg
yfg — !
#= o; SofDk;sf] k=;+=r=g+= ($!.)^#—^$ ldlt @)^$.)#.@@
df >L dxfgu/Lo k|x/Lj[t afnfh'nfO{ k7fPsf] ;sn kq yfg — !
$= >L dxfgu/Lo k|x/Lj[t afnfh'sf] k=;+= )^#.)^$ r=g+= @@
ldlt )^$.$.@ sf] ;sn kq / ;f] ;fy ;+nUg ldlt @)^$ cfiff9 @@
ut] ePsf] d'r'Nsfsf] kmf]6f]skL kfgf @ ;d]t hDdf yfg— #
%= o; SofDk;sf] k=;+=r=g+= ^&.)^$—^% ldlt @)^$.)$.@&
sf] ;sn kq yfg — !
^= >L dxfgu/Lo k|x/Lj[t afnfh'sf] k=;+=)^$.)^% r=g+=^$&
ldlt )^$.%.# sf] ;sn kq yfg—!
&= o; SofDk;sf] k=;+=r=g+= @@!.)^$—^% ldlt @)^$.)^.!%
sf] ;sn kq yfg — !

*= >L lq=lj= lg/LIf0f dxfzfvfsf] /]km !*&.)^$ ldlt @)^$.)&.!$


sf] ;sn kq yfg — !
(= ldlt @)^$.)&.@! df 6f=u= >L /fdxl/ lji6n] lbPsf] ;sn lgj]bg
yfg — !
!)= o; SofDk;sf] k=;+=r=g+= @*&.)^$—^% ldlt @)^$.)&.#)
sf] ;sn kq yfg — !
!!= ldlt @)^%.)!.#) df x]=c= >L kLtfDa/ kFu]gLn] lbPsf] ;sn
lgj]bg yfg — !
!@= o; SofDk;sf] k=;+=r=g+= ($!.)^$—^% ldlt @)^
%.)!.#) df >L dxfgu/Lo k|x/Lj[t afnfh'nfO{ k7fPsf] ;sn kq
yfg — !
!#= >L dxfgu/Lo k|x/Lj[t afnfh'sf] k=;+= )^%.)^^ r=g+=
%#(* ldlt )^^.@.@( sf] ;sn kq / ;f] ;fy ;+nUg ldlt @)^
%.!.#) ut] ePsf] d'r'Nsfsf] kmf]6f]skL kfgf # ;d]t hDdf yfg—
$
!$= o; SofDk;sf] k=;+=r=g+= &)&.)^^—^& ldlt @)^^.)(.@$
df >L dxfgu/Lo k|x/Lj[t afnfh'nfO{ k7fPsf] ;sn kq yfg — !
!%= >L dxfgu/Lo k|x/Lj[t afnfh'sf] k=;+= )^^.)^& r=g+=
@((& ldlt @)^^.(.#) sf] ;sn kq yfg — !
!^= o; SofDk;sf] k=;+=r=g+= &!(.)^^—^& ldlt @)^^.!).)$ df
ldgfxf ul/lbg] af/]sf] ;sn kq yfg — !
!&= o; SofDk;sf] k=;+=r=g+= *#*.)^^—^& ldlt @)^^.!!.!&
sf] ;sn kq yfg — !
!*= >L dxfgu/Lo k|x/Lj[t afnfh'sf] k=;+= )^^.)^& r=g+=
#&@( ldlt @)^^.!!.!* sf] ;sn kq yfg — !
!(= >L lq=lj= lg/LIf0f dxfzfvfsf] /]km #^*.)^^.)^& ldlt
@)^^.!!.!$ sf] ;Ssn kq yfg — !
@)= o; SofDk;sf] k=;+=r=g+= *$&.)^^—^& ldlt
@)^^.!!.@% sf] ;sn kq yfg — !
@!= >L lq=lj= lg/LIf0f dxfzfvfsf] /]km g++= $&$.)^^.)^&
ldlt @)^&.)@.)@ sf] ;Ssn kq yfg—!
@@= o; SofDk;sf] k=;+=r=g+= !!!@.)^^—^& ldlt
@)^&.)@.!* sf] ;sn kq yfg — !
@#= >L lq=lj= sd{rf/L k|zf;g dxfzfvfsf] /]km g+= s=k|
=d=zf= -lj=sf= *_ r=g+= $@(^ ldlt @)^*.)!.@& sf] kq
yfg — !
ldlt M @)^*.)$.)$

>Ldfg\ SofDk; k|d'vHo",


dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn

ljifo M tLg dlxg] tna k]ZsL kfpmF .

dxf]bo,

pko'{Qm ;DaGwdf dnfO{ 3/fo;L k|of]hgsf] nflu /sdsf]


cfjZos k/]sf] x'gfn] oxL cfly{s jif{leq s§L x'g] u/L tLg
dlxg] tnj k]ZsL pknJw u/fO lbg' x'g ljgd| cg'/f]w ub{5'
.

;~ho kf}8]n
clzi6]G6
dx]Gb|/Tg
SofDk; tfxfrn
>Ldfg\ SofDk; k|d'vHo",
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn

ljifo M tLg dlxg] tna k]ZsL ;DaGwdf .

dxf]bo,

pko'{Qm ;DaGwdf dnfO{ 3/fo;L k|of]hgsf] nflu /sdsf]


cfjZos k/]sf] x'gfn] oxL cfly{s jif{leq s§L x'g] u/L tLg
dlxg] tnj k]ZsL pknJw u/fO lbg' x'g ljgd| cg'/f]w ub{5'
.

dL/fb]jL
lwtfn
pk–k|fWofks
dx]Gb|/Tg
SofDk; tfxfrn
ldlt M @)^*.)$.)^
>Ldfg\ SofDk; k|d'vHo",
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn

ljifo M tLg dlxg] tna k]ZsL ;DaGwdf .

pko'{Qm ;DaGwdf dnfO{ /sdsf] cfjZos k/]sf] x'gfn]


tLg dlxg] tnj k]ZsL pknJw u/fO lbg] Joj:yfsf nflu
cg'/f]w 5 .

g]qk|;fb
lwtfn
;x–k|fWofks
dx]Gb|/Tg
SofDk; tfxfrn
ldlt M @)^*.)$.)^
@)^*.)$.!)

:jf:Yo k/LIf0f af/] .

>Ldfg\ lgb]{zsHo"
lzIf0f c:ktfn,
lq= lj=, dxf/fhu~h .

o; SofDk;sf x]= c= >L dfwj sfsL{ :jf:Yo k/LIf0fsf] nflu To;


lzIf0f c:ktfndf cfpg' ePsf] x'Fbf lq= lj= lgodfg';f/ k|fKt
x'g] ;'ljwf pknAw u/fOlbg' x'g l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)$.!!

cfjZos ljj/0f e/L k7fOPsf] af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/' .

To; sfof{noaf6 dfu eP cg';f/sf] cfjZos ljj/0fx¿ tof/ u/L o;}


kq;fy ;+nUg u/L k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)$.!@

kb kl/jt{g ul/lbg] af/] .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] k=;+=r=g++= *((.)^^.)^&


ldlt @)^^.!@.)# sf] kqåf/f lgDg lnlvt
sd{rf/Lx¿nfO{ rf}lsbf/L ;]jf u/fpFb} cfPsf] x'Fbf tL
sd{rf/Lx¿ nufot cGo sd{rf/Lx¿nfO{ klg lgo'lQm kfPsf] kbdf
sfd gnufO{ cfjZostf cg';f/ cGo kbsf] sfd sfh nufpFb} cfPsf]
x'Fbf tL sd{rf/Lx¿sf] kb kl/jt{g ul/lbg' x'g l;kmfl/; ;fy cg'/f]w
5.

tkl;n
qm=;= gfd tyf kb kl/jt{g ug'{ kg]
{ kb
!= >L sdnaxfb'/ yfkf — efG5] — rf}lsbf/
@= >L dx]Gb| vqL — vnf;L — ,,
#= >L sfG5f tfdfË — lkog — ,,
$= >L zDe'k|;fb clwsf/L — lkog — ,,
%= ;'>L gLn' kf]8] — lkog — s'lrsf/
;fy} jf8{ ;]js >L dw';'bg lji6nfO{ jf8{ ;]jss} tnj eQf kfpg] u/L
KnDa/ ;DaGwL sfd sfh u/fpFb} cfPsf] x'Fbf ;f] sf] ;dy{gsf
nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w 5 .

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)$.!#

;xof]u ul/lbg] ;DaGwdf .

>Ldfg\ sfof{no k|d'vHo",

===================================
======

===================================
=====

pko'{Qm ;DaGwdf To;


dGqfno÷cfof]u÷ljefu÷sfof{no÷kl/ifb\÷;+3÷;+:yf af6
xfn;Dd k|sfzg ePsf / k|sflzt x'g] k':ts÷kq—klqsf nufot
z}lIfs ;fdfu|Lx¿ o; SofDk;df cWoog/t :gfts tx t]>f] jif{sf 5fq—
5fqfx¿sf] PlR5s ljifosf] ?kdf k7g—kf7g eO/x]sf] ";fdflhs Gofo
lzIff" (Social Justice Education - 301) zLif{s cGtu{tsf] kf7\o ;fdfu|Lsf]
¿kdf ;dfa]z ul/Psf] x'Fbf pQm ljifout z}lIfs ;fdu|L lgoldt ?kdf
pknAw u/fO ;xof]u ul/lbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' . ;fy} To;
;+:yfaf6 ;~rfng x'g] sfo{zfnf÷uf]i7Ldf o; SofDk;df cWoog/t
5fq—5fqfx¿nfO{ klg ;xeflutf u/fOlbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/;sf
;fy cg'/f]w ub{5' .

7]ufgf
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn, sf7df08f} .
/fhgLlt zf:q tyf g]kfn kl/ro lzIff lzIf0f ljefu
kmf] g++= $—@&!&@*, $—@&!&)(
POB — 1048

========================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)$.!#

yk j]tnjL sfh :jLs[lt af/] .

>L ;dGjo dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf ;x—k|fWofks >L u+uf/fd


uf}tdn] ldlt @)^* c;f/ @@ ut] lbg' ePsf] lgj]bgfg';f/ lgh
Fullbright sfo{qmd cGtu{t cd]l/sfsf] Boston University df ldlt @)^&.)
$.#! b]lv !) dlxgf;Dd ;~rfng ePsf] Leadership Enhance Program in Teaching

English Language ljifos sfo{qmddf ;xefuL eO{ ldlt @)^* c;f/ @! ut]
g]kfn kmls{bf hft]cft] af6f]sf] Dofbafx]s :jLs[t j]tnjL sfheGbf
!* lbg a9L a:g' k/]sf] x'Fbf ;f] cjlwsf] yk j]tnjL labf :jLs[t
u/fO{ kfpmF egL lbg' ePsf] pQm ;sn lgj]bg, Boston University sf]
l;kmfl/; / k|df0fkqsf] kmf]6f]skL o;};fy ;+nUg u/L ldlt
@)^*.)@.#! b]lv @)^*.)#.!* ;Dd / cft]hft] af6f]sf] Dofb ;d]t
cyf{t ldlt @)^*.)#.@! ;Dd lq= lj= nfO{ s'g} lsl;dsf] cfly{s
ef/ gkg]{ u/L yk j]tnjL sfh :jLs[t u/fOlbg' x'g l;kmfl/;;fy
cg'/f]w 5 .

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)$.!#

yk ljlzi6Ls/0f ljifo cWofkg ug]{ :jLs[lt k|bfg ul/lbg' x'g

>Ldfg\ 8LgHo",
lzIffzf:q ;ª\sfo
8Lgsf] sfof{no
lq= lj=, sLlt{k'/ .

dxf]bo,
o; SofDk;df ;~rflnt Pd= P8= txdf rfn' cf=j= @)^*.)^( b]lv
g} nfu" x'g] u/L yk :jf:Yo lzIff / lj1fg lzIff cGtu{t Physics / Chemistry

ljlzi6Ls/0f ljifo cWoog cWofkg ug]{ u/fpg] u/L :jLs[lt k|bfg


ul/lbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)$.!#

;Dk/LIf0f ul/lbg] af/] .

>L dxfn]vf k/LIfssf] sfof{no,


ljZjljBfno lgb]{zgfno,
aa/dxn, sf7df8f}+ .

k|:t't ljifodf o; SofDk;sf] k=;+=r=g++= (#$.)^&.)^* ldlt


@)^&.!@.)^ ut]sf] kqåf/f o; SofDk;sf] cf=j= @)^$.)^% sf]
n]vf k/LIf0f x'Fbf sfod /x]sf] j]?h' bkmf g++= % km5\of]{6sf]
k|df0f;lxt ;Dk/LIf0fsf] nflu cg'/f]w ul/Psf] Joxf]/f cg'/f]w
ub{5' . ;f]xL ;DaGwdf ¿= @#,^#,@&%.— sf] !)Ü /sd
¿= @,#^,#@&.%) lq= lj= sf]ifdf bflvnf gu/]sf] ;DaGwdf
tkl;nsf] Joxf]/f 5'6 ePsf]n] pNn]v u/L k7fOPsf] x'Fbf ;Dk/LIf0f
ul/lbg' x'g k'gM cg'/f]w ub{5' .
tkl;n
— lq= lj= n] tf]s]sf] z'Ns /sdsf] cnfjf ljBfyL{ k|ltlglw :jljo' ;Fu
;xdtL u/L z'Ns lng] ul/Psf] / lnOPsf] z'Ns ;f]xL k|of]hgdf
vr{ ug]{ ul/Psf] .
— pQm z'Ns /sd lnOPsf] jif{df g} vr{ x'g g;Sg] cj:yfdf
pQm /sd cfufdL] jif{sf nflu bfloTjdf /fVg] ul/Psf] . pQm
cf= j= sf] jf;nftdf lgDg adf]lhd k|lt ljBfyL{ z'Ns lnO{ hDdf
x'g cfPsf /sdnfO{ b]vfOPsf] 5 .

qm ljj/0f tx
=;
+=
k|jL0ftf k| :gfts :gftsf]Q/
df0fkq
!= kf7\of+z !).— !).— !).—
btf{ kmf/d
@= ef}lts ;DkQL ljsf; !)).— — !%).—
sf]if
#= SofDk; nf]uf] @).— @).— @).—
$= lzIfs hg{n $).— $).— $).—
%= k|of]ufTds sIff !)).— !%).— —
z'Ns
^= k|of]uzfnf z'Ns !)).— !%).— —
(Population)
&= lzIf0f cEof; kmf/d !).— !).— !).—
*= lzIf0f cEof; k'l:tsf !)).— !)).— !)).—

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
@)^*.====.=====

;xof]u ul/lbg] ;DaGwdf .

>L
===================================
=

===================================
======

===================================
=====
pko'{Qm ;DaGwdf To;
dGqfno÷cfof]u÷ljefu÷sfof{no÷kl/ifb\÷;+3÷;+:yf af6
xfn;Dd k|sfzg ePsf / k|sflzt x'g] k':ts÷kq—klqsf nufot
z}lIfs ;fdu|Lx¿ o; SofDk;df cWoog/t :gfts tx t];|f] jif{sf 5fq—
5fqfx¿sf] PlR5s ljifosf] ¿kdf k7g—kf7g eO/x]sf] ";fdflhs Gofo
lzIff" (Social Justice Education - 338) zLif{s cGtu{tsf] kf7\o ;fdfu|Lsf]
¿kdf ;dfa]z ul/Psf] x'Fbf pQm ljifout z}lIfs ;fdu|L lgoldt ¿kdf
pknAw u/fO ;xof]u ul/lbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' . ;fy} To;
;+:yfaf6 ;~rfng x'g] sfo{zfnf÷uf]i7Ldf o; SofDk;df cWoog/t
5fq—5fqfx¿nfO{ klg ;xeflutf u/fOlbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/;sf
;fy cg'/f]w ub{5' .

7]ufgf
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn, sf7df08f} .
/fhgLlt zf:q tyf g]kfn kl/ro lzIff lzIf0f ljefu
kmf] g++= $—@&!&@*, $—@&!&)(
POB — 1048
E-mail – mahendraratnacampus@gmail.com

========================
-of]u]Gb|/fh bfxfn_
;=SofDk; k|d'v
@)^*.)$.!%

:gftsf]Q/ tx bf];|f] jif{sf] egf{ ;DaGwL ;"rgf .


o; SofDk;sf] cf= j= @)^&.)^* ;d"xsf] :gftsf]Q/ tx k|yd jif{
-/fqL ;d"x_ df cWoog/t /xL ;f] txsf] jflif{s k/LIffdf ;lDdlnt ;d]t
eO;]ssf 5fq—5fqx¿n] cf= j= @)^*.)^( sf] nflu :gftsf]Q/ tx
bf];|f] jif{df ldlt @)^*.)$.===== ut]b]lv @)^*.)$.#@
ut] ;Dddf egf{ x'g ;"lrt ul/Psf] 5 tyf ;f] txsf] lgoldt sIff ;~rfng
ldlt @)^*.)%.)! b]lv x'g] Joxf]/f ;d]t ;DalGwt ;Dk"0f{ lzIfs tyf
ljBfyL{x¿sf] hfgsf/Lsf nflu ;"lrt ul/G5 .

af]wfy{
=======================
!= >L ;xfos SofDk; k|d'v, /fqL . -
g]qk|;fb lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn . SofDk;
k|d'v
@= >L k/LIff÷n]vf zfvf, /fqL,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
#= >L :jljo',
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^*.)$.!%

gfdfjnL k7fO lbg] af/] .

>L g]kfn ;/sf/


u[x dGqfno
l;+xb/af/, sf7df8f}+ .

pko'{Qm ;DaGwdf g]kfn ;/sf/åf/f hg cfGbf]ngdf 3fOt] ePsf


JolQmx¿nfO{ lgz'Ns cWoog ug{ kfpg] k|fjwfg ePsfn]
cWoogsf nflu To:tf ljBfyL{x¿ o; SofDk;df af/Daf/ cfpg] ePsfn]
tL 3fOt] JolQmx¿nfO{ klxrfg ug{ To; dGqfnoåf/f ljt/0f ul/Psf]
k|df0fkq k|fKt JolQmx¿sf] gfdfjnL pknJw u/fO ;xof]u ul/lbg'
x'g cg'/f]w 5 .

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)$.!%

;"rgf .

o; SofDk;sf] s/f/ ;]jfdf sfo{/t lzIfsx¿ dWo]


Pd=P=÷Pd=P:;L= pQL0f{ eO{ ;f] pkflw afx]s cGo
pkflw -Pd=P8=÷aL=P8=_ k|fKt ug'{ ePsf] eP sfDk;
k|of]hgsf] lgldQ ;f] pkflwsf] k|dfl0ft k|ltlnlk oyf;Dej
rfF8} pknJw u/fOlbg' x'g ;DalGwt ;a}sf] hfgsf/Lsf nflu
of] ;"rgf k|sflzt ul/Psf] 5 .

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)$.!&

5kfO ul/lbg] af/] .

>L k|d'vHo",
lq= lj= 5fkfvfgf, sLlt{k'/ .

To; 5fkfvfgfsf] k=;+=5f=r=g+= !@.)^*.)^(, ldlt


@)^*.)$.!@ sf] k|fKt nfut Oi6d]6 kZrft 6]lnkmf]gdf ePsf]
jftf{ cg';f/ o; SofDk;åf/f k|sflzt ul/g] lzIfs hg{n ef]nd !) Ps
xhf/ k|lt 5kfO ul/lbg' x'g cg'/f]w 5 . ;f] hg{n 5kfO u/]
afktsf] /sd ljn k|fKt ePkl5 e'QmfgL ul/g] 5 .

af]wfy{
====================
>L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^*.)$.@%

5kfO ul/lbg] af/] .

>L k|d'vHo",
lq= lj= 5fkfvfgf, sLlt{k'/ .

To; 5fkfvfgfsf] k=;+=5f=r=g+= #).)^*.)^(, ldlt


@)^*.)$.@) tyf k=;+=5f=r=g+= !@.)^*.)^(, ldlt @)^*.)$.!
@ sf] k|fKt kqfg';f/ o; SofDk;åf/f k|sflzt ul/g] lzIfs hg{n ef]nd
!) Ps xhf/ k|lt kqdf pNn]v ePsf] Oli6d]6 cg';f/ g} 5kfO ul/lbg'
x'g cg'/f]w 5 . ;f] hg{n 5kfO u/] afktsf] ljn hg{n;Fu} pknJw
u/fOlbg' x'g ;d]t cg'/f]w 5 .

af]wfy{
====================
>L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^*.)$.!*

l;kmfl/; ;DaGwdf .

>Ldfg\ lzIffWoIfHo",
lzIffWoIfsf] sfof{no
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] :jljo' tyf lqmofzLn ljBfyL{ ;+3—;


+u7gx¿sf] ;j{kIfLo a}7ssf] lg0f{ofg';f/ Pd= P8= k|yd
jif{ @)^^.)^& ;d"xsf] ljBfyL{ egf{ e"na; geO{ k/LIff kmf/d
dfq e/]sfn] bf]ifL JolQmx¿n] cfTd cfnf]rgf;lxt k'gM egf{ ug]
{ Joj:yf ldnfO{ kfpmF egL lgj]bg lbPsfn] ;Ssn} lgj]bg;lxt
cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^&.)$.)$

o'l6ln6Ldf /flvPsf] af/] .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] ldlt @)^&.)$.)@ ut]sf]


lg0f{o adf]lhd tkl;nsf sd{rf/Lx¿nfO{ rfn' cf= j= @)^&.)^*
sf nflu o'l6ln6L ;]jfdf /flvPsf] Joxf]/f hfgsf/L u/fOG5 . ctM tL
sd{rf/Lx¿n] ;DalGwt k|d'vx¿sf] dftxtdf /xL tf]lsPsf] sfd
ug'{ xf]nf .
tkl;n
qm=;+= kb Gffd s}lkmot
1. Rf}flsbf/ >L d'/nL du/
2. ,, >L dx]Gb|
dxh{g
3. lkog >L sfG5f tfdfË
4. ,, >L zDe'k|;fb
clwsf/L
5. ,, >L gLn' kf]8]
6. jf8{ ;]js >L dw';'bg lji6
7. efG5] >L sdnaxfb'/
yfkf
8. vnf;L >L dx]Gb| vqL
9. bIf s'lrsf/ >L gfgLd}of
kf]8]gL
10. s'lrsf/ >L /fds[i0f
kf]8]
11. ,, >LdtL s[i0fb]jL
g]kfnL
12. ,, >LdtL ;l/tf
g]kfnL
af]wfy{
========================
>L n]vf zfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^&.)%.!$

o'l6ln6L ;le{;df sfd ug{ nufOPsf] af/] .

>L n]vf zfvf,


dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

o; SofDk;df o; rfn' cf= j= @)^&.)^* df lgDg


sd{rf/Lx¿nfO{ cTofjZos ;]jf cGtu{t o'l6ln6L ;le{;df /flvPsf]
x'Fbf lq= lj= lgodfg';f/ sfd ug{' x'g ;"lrt ul/G5 .
tkl;n
qm=;+= kb Gffd s}lkmot
1. bIf ld:qL >L k|]d t08'sf/
2. Rf}flsbf/ >L d'/nL du/
3. ,, >L dx]Gb|
dxh{g
4. ,, >L zDe'k|;fb
clwsf/L
5. jf8{ ;]js >L dw';'bg lji6
6. lkog >L sfG5f tfdfË
7. ,, >L gLn' kf]8]
8. efG5] >L sdnaxfb'/
yfkf
9. vnf;L >L dx]Gb| vqL
10. bIf s'lrsf/ >L gfgLd}of
kf]8]gL
11. s'lrsf/ >L /fds[i0f
kf]8]
12. ,, >LdtL s[i0fb]jL
g]kfnL
13. ,, >LdtL ;l/tf
g]kfnL

af]wfy{
========================
!= >L /lhi6«f/sf] sfof{no -g]qk|;fb
lwtfn_
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, SofDk; k|d'v
lq=lj=, sLlt{k'/ .
@= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf,
ah]6 zfvf, lq=lj=, sLlt{k'/ .
@)^*.)$.!*

gfdfjnL k7fOPsf] af/] .

>L lqe'jg ljZjljBfno sd{rf/L ;+3


s]Gb|Lo ;ldlt, 306f3/, sf7df8f}+ .

To; ;+3sf] k=;+=r=g+= !!&.)^&.)^*, ldlt @)^*.)#.@&


sf] k|fKt kqfg';f/ o; SofDk;df sfo{/t sd{rf/Lx¿sf] gfdfjnL yfg
@ o;} kq ;fy ;+nUg u/L k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v

ldlt M @)^*.)$.!#

>Ldfg\ SofDk; k|d'vHo",


dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M a]tnjL labf :jLs[t u/L kfpmF .

dxf]bo,
;]jfdf ;ljgo lgj]bg of] 5sL d ljz]if sf/0fj; SofDk;df pkl:yt
eO{ sfd ug{ c;dy{ ePsf]n] oxL ldlt @)^*.)%.)! b]lv nfu" x'g]
u/L @)^(.)$ d;fGt;Dd ! jif{ a]tnjL ljbf :jLs[t u/L kfpg cg'/f]w
ub{5' .

lgj]bs

cgGt vgfn
Nofj clzi6]G6
dx]Gb|/Tg SofDk;,
tfxfrn
ldlt M @)^(.)#.@&

>Ldfg\ SofDk; k|d'vHo",


dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M a]tnjL labf :jLs[t u/L kfpmF .

dxf]bo,
;]jfdf ;ljgo lgj]bg of] 5sL d ljz]if sf/0fj; SofDk;df pkl:yt
eO{ sfd ug{ c;dy{ ePsf]n] oxL ldlt @)^(.)%.)! b]lv nfu" x'g]
u/L @)&).)$ d;fGt;Dd ! jif{ a]tnjL ljbf :jLs[t u/L kfpg cg'/f]w
ub{5' .

lgj]bs

cgGt vgfn
Nofj clzi6]G6
dx]Gb|/Tg SofDk;,
tfxfrn
@)^*.)$.!(

j]tnjL ljbf :jLs[t ul/Psf] af/] .

>L cgGt vgfn


Nofj clzi6]G6
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

tkfO{n] ldlt @)^*.)%.)! b]lv nfu" x'g] u/L Ps jif{ j]tnnL


ljbf kfpg lbg' ePsf] lgj]bg pk/ sf/jfxL x'Fbf ldlt @)^*.)%.)!
b]lv @)^(.)$ d;fGt;Dd Ps jif{ j]tnjL ljbf :jLs[t ul/Psf] Joxf]/f
hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

af]wfy{
======================
!= >L lzIffWoIfsf] sfof{no, -
g]qk|;fb lwtfn_
lq= lj=, sLlt{k'/ . SofDk; k|
d'v
@= >L /lhi6«f/sf] sfof{no,
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^*.)$.!)

:yfgfGt/0f ubf{sf] z'Ns af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

k|:t't laifodf lq=lj= sf] Ps cf+lus SofDk;df cWoog/t


ljWofyL{ csf]{ cf+lus SofDk;df :yfgfGt/0f xF'bf k/LIff z'Ns,
w/f]}6L jfktsf] /sd / lzIf0f z'Nssf] /sd :yfgfGt/0f eO uPsf]
SofDk;df k7fpg] Joa:yf ePsf]df lq=lj= sf] lzIff ;+sfo
tkm{ cf+lus SofDk;af6 ;DaGwg k|fKt SofDk;df :yfgfGt/0f eO
uPdf k/LIff z'Ns, w/f]}6Lsf] /sd / lzIf0f z'Ns k7fpg] / gk7fpg]
af/] pNn]v eO gcfPsf] x'Fbf ;f] ;DaGwdf ePsf] lg0f{o pknAw
u/fO{ lbg'x'g cg'/f]w ub{5' .
=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)$.@$

v]ns"b ;fdu|L pknJw u/fOlbg] ;DaGwdf .

>L dfggLo dGqLHo",


o'jf tyf v]ns"b dGqfno,
g]kfn ;/sf/, sf7df8f}+ .

dxf]bo,
pko'{Qm ;DaGwdf lqe'jg ljZjljBfnosf cflª\s
SofDk;x¿ dWo] lzIffzf:q ;ª\sfos} ;a}eGbf 7"nf] o; dx]Gb|/Tg
SofDk;df sl/j !@))) ljBfyL{x¿ cWoog/t 5g\ . k"j{ d]rLb]lv
klZrd dxfsfnL ;Ddsf 5fq—5fqfx¿ cWoog ug]{ o; SofDk;sf
5fq5fqfx¿sf] zf/Ll/s pGgogsf nflu cltl/Qm lqmofsnfksf]
dxTjk"0f{ e"ldsf ePsfn] tkl;ndf pNn]lvt v]ns"bsf ;fdu|Lx¿sf]
cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .
tkl;n
!= km"6an -dlxnf±k'?if_ — @±@ — $ yfg
@= elnan -dlxnf±k'?if_ — #±# — ^ yfg, kDk — ! yfg, hfnL
-g]6_ — @ yfg
#= af:s]6an -dlxnf±k'?if_ — @±@ — $ yfg, hfnL — @ yfg
$= Aof6d]G6g /fs]6 -dlxnf±k'?if_ — $±$ — * yfg, hfnL —
@ yfg, ss — ! bh{g
%= 6]jn6]lg; Aof6 -dlxnf±k'?if_ — $±$ — * yfg, hfnL — @
yfg, an — ! bh{g

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v

@)^*.)$.@$

v]ns"b ;fdu|L pknJw u/fOlbg] ;DaGwdf .

>Ldfg\ ;b:o ;lrjHo",


/fli6«o v]ns"b kl/ifb\,
;ftbf]af6f], nlntk'/ .

dxf]bo,
pko'{Qm ;DaGwdf lqe'jg ljZjljBfnosf cflª\s
SofDk;x¿ dWo] lzIffzf:q ;ª\sfos} ;a}eGbf 7"nf] o; dx]Gb|/Tg
SofDk;df sl/j !@))) ljBfyL{x¿ cWoog/t 5g\ . k"j{ d]rLb]lv
klZrd dxfsfnL ;Ddsf 5fq—5fqfx¿ cWoog ug]{ o; SofDk;sf
5fq5fqfx¿sf] zf/Ll/s pGgogsf nflu cltl/Qm lqmofsnfksf]
dxTjk"0f{ e"ldsf ePsfn] tkl;ndf pNn]lvt v]ns"bsf ;fdu|Lx¿sf]
cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .
tkl;n
!= km"6an -dlxnf±k'?if_ — @±@ — $ yfg
@= elnan -dlxnf±k'?if_ — #±# — ^ yfg, kDk — ! yfg, hfnL
-g]6_ — @ yfg
#= af:s]6an -dlxnf±k'?if_ — @±@ — $ yfg, hfnL — @ yfg
$= Aof6d]G6g /fs]6 -dlxnf±k'?if_ — $±$ — * yfg, hfnL —
@ yfg, ss — ! bh{g
%= 6]jn6]lg; Aof6 -dlxnf±k'?if_ — $±$ — * yfg, hfnL — @
yfg, an — ! bh{g

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)$.@$

:yfgfGt/0f ;xdtL af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

>L s}nfnL ax'd'vL SofDk;, wgu9L, s}nfnLsf] ldlt k=;+= %)


(.)^&—)^* ldlt @)^*.)#.!@ sf] :yfgfGt/0f ;xdtL kqfg';f/ xfn
o; SofDk;sf] z}= j= @)^&.)^*, :gfts tx bf];|f] jif{df cWoog/t
5fqf ;'ifdf clwsf/L -SofDk; /f]n g+++= !!&&.)^^_ n] >L
s}nfnL ax'd'vL SofDk;, wgu9L, s}nfnLdf :yfgfGt/0f x'g
lgj]bg lbPsLn] nflu cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy Joxf]/f
cg'/f]w ub{5' .

=====================

SofDk; k|d'v
@)^*.)$.@$

gful/stfsf] k|df0fkq pknAw u/fOlbg] af/] .

>L lhNnf k|zf;g sfof{no,


aa/dxn, sf7df8f+} .

o; SofDk;df sfo{/t /xg' ePsf lzIf0f ;xfos >L gfu]Gb| dxtf]sf]


ldlt @)%!.)*.)% df hGd ePsf] 5f]/f lg/fhg dxtf]nfO{ g]kfnL
gful/stfsf] k|df0fkq cfjZos ePsf] x'Fbf gful/stfsf] k|df0fkq
pknAw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu o; SofDk;df lgj]bg lbg' ePsf]
x'Fbf ;f] sf] nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=====================
>L kl~hsflwsf/Lsf] sfof{no
-of]u]Gb|/fh bfxfn_
sf7df8f}+ dxfgu/kfnLsf
;=SofDk; k|d'v
@)^*.)$.@#

lj1KtL] .

oxL ldlt @)^* cfiff9 @@ ut] g]kfn ljBfyL{ ;+3, dx]Gb|/Tg


SofDk;sf tkm{af6 cf= j= )^^.)^& df o; SofDk;sf] Pd= P8=
k|yd jif{df egf{ gePsf ljBfyL{x¿n] cf+lzs ljBfyL{sf] ¿kdf
k/LIff kmf/d e/L lq=lj= åf/f lnOPsf] k/LIffdf ;fd]n x'Fbf :jljo'sf
tkm{af6 ldlt @)^*.)$.!* df lbPsf] lgj]bgfg';f/ ;f] lgj]bgdf
pNn]lvt egf{ x'g 5'6 eO k/LIff kmf/d e/]sf
ljBfyL{x¿nfO{ egf{sf nflu :jljo' tyf lqmofzLn ljBfyL{ ;+3 ;
+u7gsf tkm{af6 ePsf] lg0f{ofg';f/ bf]ifLx¿n] cfTd cfnf]rgf
;lxt egf{sf nflu cfjZos Joj:yf ldnfO lbg cg'/f]w eO cfP adf]lhd
tL ljBfyL{x¿nfO{ pQm cf=j= df egf{ ldnfO lbg cfjZos
Joj:yfsf nflu ul/Psf] l;kmfl/;sf] ljifonfO{ lnO{ SofDk; k|d'vsf]
sfof{nodf pQm ;+3sf tkm{af6 ePsf] tfnfjGbLsf ;DaGwdf ldlt
@)^* >fj0f @# ut] SofDk; k|d'vsf] pkl:yltdf o; SofDk;sf
:jljo', g]=lj=;+3= nufot ljleGg ljBfyL{ ;+3 ;+u7gsf k|
ltlglwx¿sf] ;+o'Qm a}7sdf 5nkmn x'Fbf cj cfoGbf To:tf] sfo{
gbf]xf]¥ofpg] k|ltj4tf ;lxt tL ljBfyL{x¿nfO{ pNn]lvt cf=j=
b]lv g} nfu" x'g] u/L lgodfg';f/ lng' kg]{ ;Dk"0f{ z'Ns tyf
hl/dfgf ;d]t lnO{ egf{ ug]{ u/fpg] ;xdtL ePsfn] ldlt @)^*
>fj0f @# ut] g} g]= lj= ;+3 dx]Gb|/Tg SofDk;sf tkm{af6
nufOPsf] tfnf vf]nL lbPsf] Joxf]/f of] lj1KtL dfkm{t ;DalGwt
;a}nfO{ hfgsf/L u/fpg rfxG5' .
ctM j}7sdf ePsf] ;xdtL cg';f/ tL ljBfyL{x¿n] tf]lsPsf] ldlt /
;do leq egf{ eO{ ;Sg' kg]{ ;d]t hfgsf/L u/fOG5 .
;fy}, cj cfoGbf o; SofDk;df cWoog ug{ rfxg] ljBfyL{x¿n]
:jod\ cfkm}F pkl:yt eO{ egf{ x'g' kg]{ 5 cGoyf SofDk; k|
zf;g lhDd]jf/ gx'g] Joxf]/f ;d]t hfgsf/L u/fOG5 .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)$.@%

bf];|f] /lgË lan ;DaGwdf .

>L OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg


sG;N6]G;L ;]jf
lq= lj=, k'Nrf]s .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] z}lIfs ejg lgdf{0fsf 7]s]bf/


>L /ljgf—k|]/f—k|lti7f sDkgL -h]eL_ n] pNn]lvt lgdf{0f
sfo{sf] bf];|f] /lgË ljn afkt ¿= $@,%),*^^.%^ e'QmfgL kfpF
egL ldlt % cu:t @)!! df k]z ug'{ ePsf] ;sn lgj]bg ;lxt Abstract of

Cost kfgf # / Measurement Sheet kfgf !$ o;};fy ;+nUg u/L cfjZos


hfgsf/L tyf sfof{y{ cg'/f]w 5 .

jf]wfy{ M
=====================
>L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^*.)$.@^

k':tsx¿ pknJw u/fOlbg] af/] .

>L lkgfsn klAns]zg k|f= ln=


afuahf/, sf7df8f}+ .

o; SofDk;sf] k':tsfno zfvfsf] nflu ;+nUg lni6df eP adf]lhd


k':tsx¿ pknJw u/fOlbg' x'g cg'/f]w 5 . k':ts k|fKt ePkl5 lansf]
e'QmfgL ul/g] 5 .
;xof]usf] nflu wGojfb\ .

af]wfy{
======================
!= >L k':tsfno zfvf -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v

@= >L n]vfzfvf
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^*.)$.@^

k':tsx¿ pknJw u/fOlbg] af/] .

>L Pd=s]= klAns]zg k|f= ln=


sf7df8f}+ .

o; SofDk;sf] k':tsfno zfvfsf] nflu ;+nUg lni6df eP adf]lhd


k':tsx¿ pknJw u/fOlbg' x'g cg'/f]w 5 . k':ts k|fKt ePkl5 lansf]
e'QmfgL ul/g] 5 .
;xof]usf] nflu wGojfb\ .

af]wfy{
======================
!= >L k':tsfno zfvf -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v

@= >L n]vfzfvf
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
ldlt M @)&).)$.)*

>Ldfg\ SofDk; k|d'v


dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M ;f]wegf{ ;DaGwdf .

dxf]bo,
o; SofDk;sf] k|zf;g zfvf, n]vf zfvf, k/LIff zfvf, e"uf]n tyf
hg;+Vof lzIf0f ljefudf h8fg ePsf] ADSL afktsf] ;+nUg
lan adf]lhdsf] dxz'n /sd ;f]wegf{ u/fOlbg] Joj:yfsf nflu
ljgd| cg'/f]w ub{5' .

=====================
;'ar{n bfxfn
sDKo'6/ ck/]6/
dx]Gb|/Tg
SofDk;, tfxfrn
ldlt M @)&).)$.)*

>Ldfg\ SofDk; k|d'v


dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M ;f]wegf{ ;DaGwdf .

dxf]bo,
o; SofDk;sf] lj1fg k|of]uzfnfdf h8fg ePsf] ADSL afktsf] ;
+nUg lan adf]lhdsf] dxz'n /sd ;f]wegf{ u/fOlbg]
Joj:yfsf nflu ljgd| cg'/f]w ub{5' .

=====================
;'ar{n bfxfn
sDKo'6/ ck/]6/
dx]Gb|/Tg
SofDk;, tfxfrn
@)^*.)$.#!

5kfO u/fO lbg] af/] .

>L k|d'vHo",
lq= lj=, 5fkfvfgf,
sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] nflu tkl;ndf pNn]v eP adf]lhd 5kfO ug'{ kg]


{ ePsf]n] ;+nUg gd"gf cg';f/ 5kfO ul/lbg' x'g cg'/f]w 5 . 5kfO
u/] afktsf] /sd ljn k|fKt ePkl5 e'QmfgL ul/g] 5 .

tkl;n
!= rfl/lqs k|df0fkq
i. k|jL0ftf k|df0fkq tx, %) k|ltsf] ! Kof8sf b/n] — !)
Kof8
ii. :gfts tx, %) k|ltsf] ! Kof8sf b/n] — !) Kof8
iii. Ps jif]{ :gfts tx, %) k|ltsf] ! Kof8sf b/n] — !) Kof8
iv. :gftsf]Q/ tx, %) k|ltsf] ! Kof8sf b/n] — !) Kof8
@= vfd
i. vfd #û$ — @))) yfg
ii. vfd ;fgf] — @))) yfg
iii. kmfOn ;fOh vfd — @)) yfg
af]wfy{
====================
>L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^*.)$.#!

:jLs[lt af/] .

>L k|d'vHo"
cg'udg ;ldltsf] sfof{no,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf pk—k|fWofks >L s]bf//fh k'8f;}gLn] cGo ;+:yfdf


sfd ug{ cg'dlt kfpg eg'{ ePsf] kmf/d yfg Ps, cfjZos Joj:yfsf
nflu o;};fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=====================
>L s]bf//fh k'8f;}gL -
g]qk|;fb lwtfn_
pk—k|fWofks SofDk;
k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^*.)$.#!

;ldlt u7g ul/Psf] af/] .

>L rGb|axfb'/ >]i7


pk k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

dxfzo,
o; SofDk;df cWoog/t ljleGg txsf ljBfyL{x¿n] k"/f ug'{ kg]{
cEof; lzIf0f sfo{qmdnfO{ Jojl:yt u/L k|efjsf/L 9+un] ;~rfng
ug{ u/fpgsf nflu oxfFsf] ;+of]hsTjdf lgDg lnlvt ;b:ox¿ /xg] u/L
tLg jif{sf lgldQ cEof; lzIf0f ;ldlt u7g ug{ kfpFbf v';L nfu]sf] 5 .
ctM o; SofDk;åf/f ;~rfng eO /x]sf] / lgs6 eljiodf ;~rfng
ul/g] ;f] sfo{qmddf ;lDdlnt ljBfyL{ tyf cfGtl/s ;'kl/j]Ifsx¿sf]
cg'udg u/L k|efjsf/L 9+un] ;~rfng ug'{ u/fpg' eO ;xof]u u/L
lbg'x'g cg'/f]w ub{5' .
;xof]usf] nflu wGojfb .

cEof; lzIf0f ;ldltsf] u7g


!= pk k|f= >L rGb|axfb'/ >]i7 — ;+of]hs
@= pk k|f= >L lzjk|;fb vgfn — ;b:o
#= lz=;= >L 9fsfk|;fb clwsf/L — ,,
$= lz=;= >L s[i0f/fh 9sfn — ,,
%= lz=;= >L s'n/fh ;]9fFO{ — ,,
^= lz=;= >L /ljGb| l;jfsf]6L — ,,
&= lz=;= >L l;l4/fh hf]zL — ,,

af]wfy{ tyf sfof{y{


=====================
!= pk k|f= >L lzjk|;fb vgfn -g]qk|;fb
lwtfn_
@= lz=;= >L 9fsfk|;fb clwsf/L
SofDk; k|d'v
#= lz=;= >L s[i0f/fh 9sfn
$= lz=;= >L s'n/fh ;]9fFO{
%= lz=;= >L /ljGb| l;jfsf]6L
^= lz=;= >L l;l4/fh hf]zL
&= >L n]vfzfvf, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn

@)^*.)$.#!

;ldlt u7g ul/Psf] af/] .

>L cg'ks'df/ >]i7


;x—k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
dxfzo,
lq= lj= :jfoQtf k|fKt cWoog ;+:yfg jf SofDk; ;DaGwL lgod
@)^@ cGtu{t :jfoQtfdf hfg] qmddf o; SofDk;åf/f ;DkGg ug'{ kg]
{ ljleGg z}lIfs, k|fl1s, k|zf;lgs tyf cfly{s ;DaGwL /0fgLlts
sfo{ of]hgf (Strategy Plan) th'{df ug{ cfjZos ePsfn] o; SofDk;sf] ldlt
@)^*.)#.!% sf] lg0f{ofg';f/ ;f]xL ldltb]lv nfu" x'g] u/L tLg
dlxgfleq tf]lsPsf] sfo{ ;DkGg ug]{ u/fpg] u/L tkl;nsf ;Nnfxsf/x¿
;lxt oxfFsf] ;+of]hsTjdf lgDg lnlvt ;b:ox¿ /xg] u/L /0fgLlts
sfo{ of]hgf ;ldlt u7g ug{ kfpFbf v';L nfu]sf] 5 .
ctM tf]lsPsf] cjlwleq ;f] ;DaGwL sfo{ of]hgf th'{df u/L ;xof]u
ul/lbg'x'g cg'/f]w ub{5' .
;xof]usf] nflu wGojfb .
;Nnfxsf/x¿
!= ;x k|f= >L k]|d/fh vlgof
@= ;x k|f= >L l8lNn/fd pk|]tL
#= pk k|f= >L j}s'07k|;fb vgfn
/0fgLlts sfo{ of]hgf ;ldltsf] u7g
!= ;x k|f= >L cg'ks'df/ >]i7 — ;+of]hs
@= pk k|f= >L g]qk|;fb zdf{ — ;b:o
#= pk k|f= >L nf]s/fh /]UdL — ,,
$= pk k|f= >L d's'Gbk|sfz If]qL — ,,
%= pk k|f= 8f= k'is/ l;+x /}vf]nf — ,,
^= lz=;= >L tflGqsf/fh vgfn — ,,
&= lz=;= >L uf}l/k|;fb bjf8L — ,,
af]wfy{ tyf sfof{y{
=====================
!= >L g]qk|;fb zdf{, pk k|f=, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn -
g]qk|;fb lwtfn_
@= >L nf]s/fh /]UdL, pk k|f=, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
#= >L d's'Gbk|sfz If]qL, pk k|f=, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
$= 8f= k'is/ l;+x /}vf]nf, pk k|f=, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
%= >L tflGqsf/fh vgfn, lz=;=, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
^= >L uf}l/k|;fb bjf8L, lz=;=, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
&= >L n]vfzfvf, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^*.)%.!*

/0fgLlts sfo{ of]hgf ;ldlt u7g ul/Psf] af/] .

>L bf];|f] pRr lzIff kl/of]hgf


lq=lj=, sLlt{k'/ .
pko{'Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] ldlt @)^*.)#.!% sf]
lg0f{ofg';f/ lq= lj= :jfoQtf k|fKt cWoog ;+:yfg jf SofDk;
;DaGwL lgod @)^@ cGtu{t :jfoQtfdf hfg] qmddf o;
SofDk;åf/f ;DkGg ug'{ kg]{ ljleGg z}lIfs, k|fl1s, k|zf;lgs tyf
cfly{s ;DaGwL /0fgLlts sfo{ of]hgf (Strategy Plan) th'{df ug{ ;
+nUg kqfg';f/sf] ;ldlt u7g ul/Psf] Joxf]/f cfjZos hfgsf/Lsf nflu
cg'/f]w 5 .
ctM pQm sfo{ of]hgf ;ldltn] cfˆgf] sfo{ k|f/De ul/;s]sf]
x'Fbf ;f] sfo{sf nflu cfjZos cfly{s ;xof]u pknJw u/fO ;xof]u
ul/lbg' x'g cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=====================
!= >L ljZjljBfno cg'bfg cfof]u -g]qk|;fb
lwtfn_
;fgf]l7dL, eQmk'/ SofDk; k|d'v
@ >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^*.)$.#!

;Nnfxsf/df dgf]gog ul/Psf] af/] .

>L k|]d/fh vlgof


;x—k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

>L l8lNn/fd pk|]tL


;x—k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

>L j}s'07k|;fb vgfn


pk—k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

dxfzo,
lq= lj= :jfoQtf k|fKt cWoog ;+:yfg jf SofDk; ;DaGwL
lgod @)^@ cGtu{t :jfoQtfdf hfg] qmddf o; SofDk;åf/f ;DkGg
ug'{ kg]{ ljleGg z}lIfs, k|fl1s, k|zf;lgs tyf cfly{s ;DaGwL /
0fgLlts sfo{ of]hgf (Strategy Plan) th'{df ug{ cfjZos ePsfn] o;
SofDk;sf] ldlt @)^*.)#.!% sf] lg0f{ofg';f/ ;f]xL ldltb]lv nfu"
x'g] u/L tLg dlxgfleq tf]lsPsf] sfo{ ;DkGg ug]{ u/fpg] u/L
ul7t /0fgLlts sfo{ of]hgf ;ldltsf ;Nnfxsf/df dgf]gog
ug{ kfpFbf v';L nfu]sf] 5 .
ctM tf]lsPsf] cjlwleq ;f] ;DaGwL sfo{ of]hgf th'{df
ug{ u/fpg ;xof]u k|bfg ul/lbg'x'g cg'/f]w ub{5' .
;xof]usf] nflu wGojfb .

af]wfy{
=====================
>L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v

@)^*.)$.#!

ljz]if1df dgf]gog ul/Psf] af/] .

>L u+uf/fd uf}td


;x—k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

dxfzo,
lq= lj= :jfoQtf k|fKt cWoog ;+:yfg jf SofDk; ;DaGwL
lgod @)^@ cGtu{t :jfoQtfdf hfg] qmddf o; SofDk;åf/f ;DkGg
ug'{ kg]{ ljleGg z}lIfs, k|fl1s, k|zf;lgs tyf cfly{s ;DaGwL /
0fgLlts sfo{ of]hgf (Strategy Plan) th'{df ug{ cfjZos ePsfn] o;
SofDk;sf] ldlt @)^*.)#.!% sf] lg0f{ofg';f/ ;f]xL ldltb]lv nfu"
x'g] u/L tLg dlxgfleq tf]lsPsf] sfo{ ;DkGg ug]{ u/fpg] u/L
ul7t /0fgLlts sfo{ of]hgf ;ldltsf ljz]if1df dgf]gog ug{ kfpFbf
v';L nfu]sf] 5 .
ctM tf]lsPsf] cjlwleq ;f] ;DaGwL sfo{ of]hgf th'{df
ug{ u/fpg ljz]if1sf ¿kdf ;xof]u k|bfg ul/lbg'x'g cg'/f]w ub{5' .
;xof]usf] nflu wGojfb .

af]wfy{
=====================
!= >L ;+of]hsHo", -
g]qk|;fb lwtfn_
/0fgLlts sfo{ of]hgf ;ldlt
SofDk; k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^*.)$.#!

;Nnfxsf/df dgf]gog ul/Psf] af/] .

>L pQd/fh e§/fO{


;x—k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

dxfzo,
o; SofDk;df cWoog/t ljleGg txsf ljBfyL{x¿n] k"/f ug'{ kg]{
cEof; lzIf0f sfo{qmdnfO{ Jojl:yt Pj+ k|efjsf/L 9+un] ;~rfng
ug{ u/fpgsf nflu ul7t cEof; lzIf0f ;ldlt sf] ;Nnfxsf/df dgf]gog
ug{ kfpFbf v';L nfu]sf] 5 .
ctM cEof; lzIf0f ;DaGwL sfo{qmddf cfjZos ;xof]u k|bfg
ul/lbg'x'g cg'/f]w ub{5' .
;xof]usf] nflu wGojfb .

af]wfy{
=====================
!= >L ;+of]hsHo", -
g]qk|;fb lwtfn_
cEof; lzIf0f ;ldlt SofDk;
k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^*.)$.#!

;Nnfxsf/df dgf]gog ul/Psf] af/] .

>L alb|k|;fb la8f/L


;x—k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

dxfzo,
o; SofDk;df cWoog/t ljleGg txsf ljBfyL{x¿n] k"/f ug'{ kg]{
cEof; lzIf0f sfo{qmdnfO{ Jojl:yt u/L k|efjsf/L 9+un] ;~rfng
ug{ u/fpgsf nflu ul7t cEof; lzIf0f ;ldlt sf] ;Nnfxsf/df dgf]gog
ug{ kfpFbf v';L nfu]sf] 5 .
ctM cEof; lzIf0f ;DaGwL sfo{qmddf cfjZos ;xof]u k|bfg
ul/lbg'x'g cg'/f]w ub{5' .
;xof]usf] nflu wGojfb .

af]wfy{
=====================
!= >L ;+of]hsHo", -
g]qk|;fb lwtfn_
cEof; lzIf0f ;ldlt SofDk;
k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
;xfos SofDk; k|d'v
;xfos SofDk; k|d'v
>L of]u]Gb|/fh bfxfn — 9841242674

>L bfjf z]kf{ — 9841497084

>L e"kfns'df/ >]i7 — 9841395677

;x k|zf;s
>L 5qaxfb'/ alhdo — (*$!$!#*()

/0fgLlts sfo{ of]hgf ;ldlt


!= ;x k|f= >L cg'ks'df/ >]i7 — ;+of]hs —
9841709718
@= pk k|f= >L g]qk|;fb zdf{ — ;b:o — 9841540941
#= pk k|f= >L nf]s/fh /]UdL — ,, —
$= pk k|f= >L d's'Gbk|sfz If]qL — ,, —
9841404142
%= pk k|f= 8f= k'is/ l;+x /}vf]nf — ,, —
333342
^= lz=;= >L tflGqsf/fh vgfn — ,, —
9841555787
&= lz=;= >L uf}l/k|;fb bjf8L — ,, —
9741030304

;Nnfxsf/x¿
!= ;x k|f= >L k]|d/fh vlgof — 9841396204
@= ;x k|f= >L l8lNn/fd pk|]tL — 9841910560
#= pk k|f= >L j}s'07k|;fb vgfn — 9841467111

lj1
!= ;x k|f= >L u+uf/fd uf}td — 9841216998
;xfos SofDk; k|d'v
>L of]u]Gb|/fh bfxfn — 9841242674

>L pQdnfn >]i7 —


>L e"kfns'df/ >]i7 — 9841395677

;= k|zf;s
>L /fdaxfb'/ >]i7 —

cEof; lzIf0f ;ldlt u7g


!= pk k|f= >L rGb|axfb'/ >]i7 — ;+of]hs —
9841287822
@= pk k|f= >L lzjk|;fb vgfn — ;b:o — 9841325569
#= lz=;= >L 9fsfk|;fb clwsf/L — ,, —
9841321846
$= lz=;= >L s[i0f/fh 9sfn — ,, — 9841416134
%= lz=;= >L s'n/fh ;]9fFO{ — ,, — 9841420128
^= lz=;= >L gf/fo0fbQ kf}8]n — ,, —
&= lz=;= >L l;l4/fh hf]zL — ,, — 9841569633

;Nnfxsf/x¿
!= ;x k|f= >L alb|k|;fb la8f/L — 9841406587
@= ;x k|f= >L lul//fh kf}8]n
#= ;x k|f= >L snfw/ kf}8]n
@)^*.)$.#@

:yfgfGt/0f ;xdtL af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

>L sf}lzsL SofDk;, hgky, w/fgsf] ldlt k=;+= @%—)^* ldlt


@)^*.)$.#! sf] :yfgfGt/0f ;xdtL kqfg';f/ xfn o; SofDk;sf] z}=
j= @)^&.)^*, :gfts tx bf];|f] jif{df cWoog/t 5fqf lxdf a:g]t
-SofDk; /f]n g+++= ^@(.)^^_ n] >L sf}lzsL SofDk;, hgky,
w/fgdf :yfgfGt/0f x'g lgj]bg lbPsLn] nflu cfjZos Joj:yfsf nflu
l;kmfl/;;fy Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

=====================

SofDk; k|d'v
@)^*.)%.)&

lzIf0f z'Ns ldgfxf ul/lbg]] af/] .

>L SofDk; k|d'vsf] sfof{no,


klAns o'y SofDk;,
sf7df8f}+ .

To; SofDk;sf] :gfts tx k|yd jif{df egf{sf] nflu cfj]bg lbg] 5fq ;
+ud j}Bsf] dftf ;x k|f= ;l/tf j}B o; SofDk;df ldlt @)$@.)$.@$
b]lv :yfoL ;]jfdf k|fWofkg/t /xg' ePsf] x'Fbf lghsf] 5f]/fn] lq=
lj= lgodfg';f/ kfpg] lzIf0f z'Ns ldgfxfsf] Joj:yfsf] nflu l;kmfl/;
;fy cg'/f]w ub{5' .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)%.)&

:jf:Yo k/LIf0f af/] .

>Ldfg\ lgb]{zsHo"
lzIf0f c:ktfn,
lq= lj=, dxf/fhu~h .

o; SofDk;df sfo{/t sd{rf/L >L dw';'bg lji6 :jf:Yo k/LIf0fsf] nflu


To; lzIf0f c:ktfndf cfpg' ePsf] x'Fbf lq= lj= lgodfg';f/ k|fKt
x'g] ;'ljwf pknAw u/fOlbg' x'g l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)%.!!

/flhgfdf af/] .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf


lq=lj=, sLlt{k'/ .

pko'Q{m ;DaGwdf The Australiya National University, Candera, Australia

df ljBfjfl/lw cWoog ul//xg' ePsf o; SofDk;sf pk—k|fWofks >L


ljgf]b g]kfnn] o; SofDk;df ldlt @)^^.!).)! b]lv nfu" x'g] u/L
ldlt @)^*.)%.)& df btf{ u/fpg' ePsf] ldlt @)^^.)&.)& sf]
;Ssn} lgj]bg o;} ;fy ;+nUg u/L k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .
;fy} lghn] ldlt @)^^.)(.@* df btf{ u/fpg' ePsf] ldlt
@)^^.)&.)& sf] lgj]bgåf/f /flhgfdf :jLs[t u/fO{ kfpmF egL
lbg' ePsf] ;Ssn lgj]bg o; SofDk;sf] k=;+=r=g++= !!&#.)^^
—)^& ldlt @)^&.)#.@^ sf] kq;fy k7fOPsf] Joxf]/f
:d/0ffy{ cg'/f]w 5 .
ctM lghn] cWoog ljbf lng] qmddf lq= lj= ;Fu ldlt @)^)
r}q !! ut] u/]sf] sj'lnotgfdf adf]lhd xfn;Dd SofDk;df xflh/
gx'g' ePsf]n] lghn] u/]sf] sj'lnotgfdfsf] kmf]6f]skL o;} ;fy ;
+nUg u/L sj'lnotgfdf cg';f/ cfjZos sf/jfxL u/L lghsf] /flhgfdf
:jLs[t ul/lbg' x'g l;kmfl/; ;fy cg'/f]w 5 .
af]wfy{ tyf sfof{y{
=====================
!= >L ;dGjo dxfzfvf -g]qk|;fb
lwtfn_
lq=lj=, sLlt{k'/
SofDk; k|d'v
@= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^^.)%.!%

cEof; lzIf0f sfo{qmdsf] jfXo k/LIf0f ;DaGwdf .

>Ldfg\ 8LgHo",
lzIffzf:q ;+sfo,
k/LIff zfvf, :d[lt ejg
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] z}= j= @)^^.)^*, k|jL0ftf k|df0fkq tx bf];|f]


jif{df cWoog/t lgoldt tyf cf+lzs 5fq—5fqfx¿sf]
clgjfo{ kf7\of+z cGtu{tsf] cEof; lzIf0f sfo{qmd ldlt @)^*.)
$.!% b]lv pkTosfsf ljleGg ;xof]uL ljBfnox¿df ;~rfng
eO/x]sf]df pQm sfo{qmdsf] nflu ldlt @)^*.)%.@) b]lv jfXo
k/LIf0f ;+rfng ug{ jfXo k/LIfssf] Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)%.!%

efjk"0f{ >4f~hnL

o; dx]Gb|/Tg SofDk;sf lzIf0f ;xfos >L xl/k|;fb


sfˆn]sf k"hgLo lktf >L gGbnfn sfˆn]Ho"sf] ldlt
@)^*.)%.)$ ut]sf lbg ^% jif{sf] pd]/df b"Mvb lgwg
ePsf]n] o; b"Mvb 38Ldf ;d:t kl/jf/ hgk|lt xflb{s ;dj]bgf
k|s6 ub}{ :juL{o cfTdfsf] rL/ zflGtsf] sfdgf ;lxt
efjk"0f{ >4f~hnL ck{0f ub{5f}F .

====================
-g]qk|;fb zdf{_
cWoIf
@)^*.)%.!%

ljifo M ;dj]bgf

o; dx]Gb|/Tg SofDk;sf ;x—k|fWofks >L pQd/fh


e§/fO{sf k"hgLo dftf >LdtL pQ/s'df/L e§/fO{Ho"sf] ldlt
@)^*.)%.)* ut]sf lbg *^ jif{sf] pd]/df b"Mvb lgwg ePsf]
o; b"Mvb 38Ldf ;d:t kl/jf/ hgk|lt xflb{s ;dj]bgf k|s6
ub}{ :juL{o cfTdfsf] rL/ zflGtsf] sfdgf ;lxt
efjk"0f{ >4f~hnL ck{0f ub{5f}F .

====================
-g]qk|;fb zdf{_
cWoIf
@)^*.)%.!(

:t/ lgwf{/0f ul/Psf] af/] .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf


lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] ldlt @)^*.)%.!% sf] lg0f{o


cg';f/ ldlt @)^*.)@.@* b]lv clgjfo{ cjsfz x'g' ePsf l;= rf}lsbf/
>L lzjk|;fb l3ld/]nfO{ ldlt @)^$.)(.!( ut] a;]sf] lq= lj=
sfo{sf/L kl/ifbsf] lg0f{o g+= !** adf]lhd Pp6} kbdf @)
jif{ :yfoL ;]jf k'u]sf >]0fLljlxg sd{rf/Lx¿nfO{ kfFrf} :t/ sfod
ug'{ kg]{df lghsf] :t/ lgwf{/0f ug{ 5'6 ePsfn] lghsf] :yfoL ;]jf
@)^& cflZjg d;fGtdf @) jif{ k"/f ePsfn] ldlt @)^& sflt{s !
ut]b]lv g} nfu" x'g] u/L lghnfO{ kfFrf} :t/ ævÆ sfod ul/Psf]
Joxf]/f cfjZos hfgsf/L tyf sfof{y{ cg'/f]w 5 .

af]wfy{ tyf sfof{y{


======================
!= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf, -
g]qk|;fb lwtfn_
lq= lj=, sLlt{k'/ . SofDk; k|d'v
@= >L sDKo'6/ o'lg6
s=k|=d=zf=, lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L o'lg6 g+= #,
s=k|=d=zf=, lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
%= >L lzjk|;fb l3ld/]
lgj[Q — l;= rf}lsbf/, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^*.)%.!(

:t/ lgwf{/0f ul/Psf] af/] .

>L df]ltaxfb'/ >]i7


l;= lkog
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] ldlt @)^*.)%.!% sf] lg0f{o


cg';f/ tkfO{nfO{ lq= lj= ;ef tyf sfo{sf/L kl/ifbsf]
sfof{nosf] ;=sf=k=r=g+= !($.)^$—)^% ldlt @)^$.)(.@@
sf] kq;fy k|fKt ldlt @)^$.)(.!( ut] a;]sf] lq=lj= sfo{sf/L
kl/ifbsf] lg0f{o g+= !** adf]lhd Pp6} kbdf @) jif{ jf ;f] eGbf
a9L ;]jf cjlw ePsf >]0fLljlxg sd{rf/Lx¿nfO{ kfFrf} :t/ sfod ug]
{ Joj:yf eP adf]lhd tkfO{sf] :yfoL ;]jf ldlt @)^& cflZjg
d;fGtdf @) jif{ k"/f ePsfn] ldlt @)^& sflt{s ! ut]b]lv g} nfu"
x'g] u/L kfFrf} :t/ ævÆ lgwf{/0f ul/Psf] 5 .

af]wfy{ tyf sfof{y{


======================
!= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
lq= lj=, sLlt{k'/ . SofDk; k|d'v
@= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L sDKo'6/ o'lg6
s=k|=d=zf=, lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L o'lg6 g+= #,
s=k|=d=zf=, lq= lj=, sLlt{k'/ .
%= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
^= >L df]ltaxfb'/ >]i7
l;= lkog, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^*.)%.!(

:t/ lgwf{/0f ul/Psf] af/] .

>L /fdaxfb'/ v8\sf


l;= rf}lsbf/
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] ldlt @)^*.)%.!% sf] lg0f{o


cg';f/ tkfO{nfO{ lq= lj= ;ef tyf sfo{sf/L kl/ifbsf]
sfof{nosf] ;=sf=k=r=g+= !($.)^$—)^% ldlt @)^$.)(.@@
sf] kq;fy k|fKt ldlt @)^$.)(.!( ut] a;]sf] lq=lj= sfo{sf/L
kl/ifbsf] lg0f{o g+= !** adf]lhd Pp6} kbdf @) jif{ jf ;f] eGbf
a9L ;]jf cjlw ePsf >]0fLljlxg sd{rf/Lx¿nfO{ kfFrf} :t/ sfod ug]
{ Joj:yf eP adf]lhd tkfO{sf] :yfoL ;]jf ldlt @)^& cflZjg
d;fGtdf @) jif{ k"/f ePsfn] ldlt @)^& sflt{s ! ut]b]lv g} nfu"
x'g] u/L kfFrf} :t/ ævÆ lgwf{/0f ul/Psf] 5 .

af]wfy{ tyf sfof{y{


======================
!= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
lq= lj=, sLlt{k'/ . SofDk; k|d'v
@= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L sDKo'6/ o'lg6
s=k|=d=zf=, lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L o'lg6 g+= #,
s=k|=d=zf=, lq= lj=, sLlt{k'/ .
%= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
^= >L /fdaxfb'/ v8\sf
l;= rf}lsbf/, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

@)^*.)^.#)

:t/ lgwf{/0f ul/Psf] af/] .

>L dw';'bg lji6


jf8{ ;]js
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{no s=k|=d=zf= sf] k=;+=kmf= -$_


r=g+= #%%(.)^^—)^& ldlt @)^^.)(.@) sf] kqfg';f/ @) jif{
jf ;f] eGbf a9L ;]jf cjlw ePsfnfO{ kfFrf} :t/ sfod ug]{ eGg]
kl/kq ePcg';f/ ldlt @)^*.)$.)! b]lv tkfO{sf] ;]jf cjlw @)
jif{ k"/f ePsf]n] ;f]xL ldltb]lv nfu" x'g] u/L kfFrf} :t/ sfod
ul/Psf] 5 .

af]wfy{ tyf sfof{y{


======================
!= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
lq= lj=, sLlt{k'/ . SofDk; k|d'v
@= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L sDKo'6/ o'lg6
s=k|=d=zf=, lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L o'lg6 g+= #,
s=k|=d=zf=, lq= lj=, sLlt{k'/ .
%= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^*.)^.#)

:t/ lgwf{/0f ul/Psf] af/] .

>L d'/nL du/


lkog
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{no s=k|=d=zf= sf] k=;+=kmf= -$_


r=g+= #%%(.)^^—)^& ldlt @)^^.)(.@) sf] kqfg';f/ @) jif{
jf ;f] eGbf a9L ;]jf cjlw ePsfnfO{ kfFrf} :t/ sfod ug]{ eGg]
kl/kq ePcg';f/ ldlt @)^*.)$.)! b]lv tkfO{sf] ;]jf cjlw @)
jif{ k"/f ePsf]n] ;f]xL ldltb]lv nfu" x'g] u/L kfFrf} :t/ sfod
ul/Psf] 5 .

af]wfy{ tyf sfof{y{


======================
!= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
lq= lj=, sLlt{k'/ . SofDk; k|d'v
@= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L sDKo'6/ o'lg6
s=k|=d=zf=, lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L o'lg6 g+= #,
s=k|=d=zf=, lq= lj=, sLlt{k'/ .
%= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^*.)^.#)

:t/ lgwf{/0f ul/Psf] af/] .

>L sdnaxfb'/ yfkf


efG5]
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{no s=k|=d=zf= sf] k=;+=kmf= -$_


r=g+= #%%(.)^^—)^& ldlt @)^^.)(.@) sf] kqfg';f/ @) jif{
jf ;f] eGbf a9L ;]jf cjlw ePsfnfO{ kfFrf} :t/ sfod ug]{ eGg]
kl/kq ePcg';f/ ldlt @)^*.)$.)! b]lv tkfO{sf] ;]jf cjlw @)
jif{ k"/f ePsf]n] ;f]xL ldltb]lv nfu" x'g] u/L kfFrf} :t/ sfod
ul/Psf] 5 .

af]wfy{ tyf sfof{y{


======================
!= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
lq= lj=, sLlt{k'/ . SofDk; k|d'v
@= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L sDKo'6/ o'lg6
s=k|=d=zf=, lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L o'lg6 g+= #,
s=k|=d=zf=, lq= lj=, sLlt{k'/ .
%= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^*.)^.#)

:t/ lgwf{/0f ul/Psf] af/] .

>L dx]Gb| vqL


vnf;L
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{no s=k|=d=zf= sf] k=;+=kmf= -$_


r=g+= #%%(.)^^—)^& ldlt @)^^.)(.@) sf] kqfg';f/ !)
jif{ jf ;f] eGbf a9L t/ !% jif{eGbf sd ;]jf cjlw
ePsfnfO{ t[tLo :t/ sfod ug]{ eGg] kl/kq ePcg';f/ ldlt @)^*.)
%.@! b]lv tkfO{sf] ;]jf cjlw !) jif{ k"/f ePsf]n] ;f]xL ldltb]lv
nfu" x'g] u/L t[tLo :t/ sfod ul/Psf] 5 .

af]wfy{ tyf sfof{y{


======================
!= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
lq= lj=, sLlt{k'/ . SofDk; k|d'v
@= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L sDKo'6/ o'lg6
s=k|=d=zf=, lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L o'lg6 g+= #,
s=k|=d=zf=, lq= lj=, sLlt{k'/ .
%= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^*.)%.!(

tx sfod u/L gofF tnjdfg sfod ul/Psf] af/] .

>L df]ltaxfb'/ >]i7


l;= lkog
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{no s=k|=d=zf= sf] k=;=kmf= -$_


r=g+== #%%(.)^^—)^& ldlt @)^^.)(.@) sf] kqfg';f/
tkfO{nfO{ @)^^.)$.)! ut]b]lv nfu" x'g] u/L >]0fLljlxg l;lgo/
kbdf sfo{/t sd{rf/Lx¿nfO{ 5'§} kb -tx *_ sfod u/L tnjdfg gofF
:s]n cg';f/ ¿= (,*().— df u|]8 ¿= !@).— n] ¿= ^)).— ;d]t yk
u/L ¿= !),$().— sfod ul/Psf] 5 .

af]wfy{ tyf sfof{y{


======================
!= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
lq= lj=, sLlt{k'/ . SofDk; k|d'v
@= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L sDKo'6/ o'lg6
s=k|=d=zf=, lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L o'lg6 g+= #,
s=k|=d=zf=, lq= lj=, sLlt{k'/ .
%= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^*.)%.!(

tx sfod u/L gofF tnjdfg sfod ul/Psf] af/] .

>L /fdaxfb'/ v8\sf


l;= rf}lsbf/
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{no s=k|=d=zf= sf] k=;=kmf= -$_


r=g+== #%%(.)^^—)^& ldlt @)^^.)(.@) sf] kqfg';f/
tkfO{nfO{ @)^^.)$.)! ut]b]lv nfu" x'g] u/L >]0fLljlxg l;lgo/
kbdf sfo{/t sd{rf/Lx¿nfO{ 5'§} kb -tx *_ sfod u/L tnjdfg gofF
:s]n cg';f/ ¿= (,*().— df u|]8 ¿= !@).— n] ¿= ^)).— ;d]t yk
u/L ¿= !),$().— sfod ul/Psf] 5 .

af]wfy{ tyf sfof{y{


======================
!= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
lq= lj=, sLlt{k'/ . SofDk; k|d'v
@= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L sDKo'6/ o'lg6
s=k|=d=zf=, lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L o'lg6 g+= #,
s=k|=d=zf=, lq= lj=, sLlt{k'/ .
%= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^*.)%.!(

lzIf0f z'Ns ldgfxf ul/lbg]] af/] .

>L g]kfnL lzIf0f s]Gb|Lo ljefu, sLlt{k'/


SofDk; k|d'vsf] sfof{no,
lq= lj= sLlt{k'/ .

To; g]kfnL lzIf0f s]Gb|Lo ljefu, sLlt{k'/sf] :gftsf]Q/ tx k|yd


jif{df egf{sf] nflu cfj]bg lbg] 5fqf 6Lsf af:tf]nfsf lktf pk k|f=
d]3gfy af:tf]nf o; SofDk;df :yfoL ;]jfdf k|fWofkg/t /xg' ePsf]
x'Fbf lghsf] 5f]/Ln] lq= lj= lgodfg';f/ kfpg] lzIf0f z'Ns
ldgfxfsf] Joj:yfsf] nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

=====================

SofDk; k|d'v
@)^*.)%.!(

lzIf0f z'Ns ldgfxf ul/lbg]] af/] .

>L c+u|]hL lzIff lzIf0f s]Gb|Lo ljefu, sLlt{k'/


SofDk; k|d'vsf] sfof{no,
lq= lj= sLlt{k'/ .

To; c+u|]hL lzIff lzIf0f s]Gb|Lo ljefu, sLlt{k'/sf] :gftsf]Q/ tx k|


yd jif{df egf{sf] nflu cfj]bg lbg] 5fq sdn af:tf]nfsf lktf pk k|
f= d]3gfy af:tf]nf o; SofDk;df :yfoL ;]jfdf k|fWofkg/t /xg'
ePsf] x'Fbf lghsf] 5f]/fn] lq= lj= lgodfg';f/ kfpg] lzIf0f z'Ns
ldgfxfsf] Joj:yfsf] nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

=====================

SofDk; k|d'v
@)^*.)%.@)

/fxbfgL agfpg] af/] .

>L k|d'vHo",
lhNnf k|zf;g sfof{no sf7df8f+},
aa/dxn, sf7df8f+} .

o; SofDk;df :yfoL ;]jfdf k|fWofkg/t ;x k|f= >L zzLk|;fb


pkfWofon] cfˆgL 5f]/L :d[tL pkfWofosf] nflu /fxbfgL cfjZos
ePsf] x'Fbf ;f] agfpgsf] nflu l;kmfl/; kfpg cg'/f]w
ug'{ ePsf]n] sd{rf/L kl/jf/sf] gftfn] lghsf] 5f]/Lsf gfddf
/fxbfgL lbnfO lbg l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

========================
-bfjf z]kf{_
;=SofDk; k|d'v
@)^*.)%.@^

sfo{tflnsf k]z ug]{ ;DaGwdf .

>L /ljgf÷k|]/f÷k|lti7f sDkgL -h]=eL=_


:joDe', sf7df8f}+

To; sDkgLåf/f o; SofDk;sf] z}lIfs ejg lgdf{0f sfo{ eO/x]sf]df


lgdf{0f sfo{ w]/} 9Lnf ePsf] / To; af/] >L OlGhlgol/Ë cWoog ;
+:yfg sG;n6]G;L ;]jfsf] k=;+= #%.)^*.)^( ldlt @)^*.)%.!
( sf] k|fKt jf]wfy{ kq o;};fy ;+nUg u/L k7fOPsf] Joxf]/f
cg'/f]w 5 . ctM ldlt @)^* efb| !( ut] a;]sf] ejg lgdf{0f ;ldltsf]
lg0f{ofg';f/ ejg lgdf{0fsf nflu ;Demf}tfsf qmddf tkfO{n] k]z
ug'{ ePsf] sfo{tflnsf cg';f/ lgdf{0f sfo{ ug'{ gePsfn] s] slt
sf/0fn] To:tf] x'g uPsf] xf] sf/0f ;lxt ;Demf}tfsf] cjlw leq}
z}lIfs ejg lgdf{0f ;DkGg ug]{ u/L gofF sfo{ tflnsf k]z
ug'{ eO{ ;f]xL adf]lhd lgdf{0f sfo{ ug'{ xf]nf ;fy} cj lgdf{0f
sfo{sf nflu k]z ug'{ x'g] /lgË ljndf s'n /sdsf] #)Ü eGbf a9Lsf]
lgdf{0f sfo{ ;DkGg ePkl5 dfq ljn k]z ug'{x'g ;d]t hfgsf/L
u/fOG5 .

af]wfy{
======================
!= >L sG;n6]G;L ;]jf, -g]qk|;fb
lwtfn_
OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg, k'Nrf]s
SofDk; k|d'v
@= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^*.)%.@^

:yfgfGt/0f ;xdtL af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

>L afns'df/L sn]h, gf/fo0fu9, lrtjgsf] ldlt k=;+= @^@


—)^*.)^( ldlt @)^*.)%.@# sf] :yfgfGt/0f ;xdtL kqfg';f/ xfn
o; SofDk;sf] z}= j= @)^&.)^*, :gfts tx bf];|f] jif{df cWoog/t
5fqf ;/:jtL zdf{ -SofDk; /f]n g+++= #*!.)^^_ n] >L
afns'df/L sn]h, gf/fo0fu9, lrtjgdf :yfgfGt/0f x'g lgj]bg lbPsLn]
cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

=====================

SofDk; k|d'v
@)^*.)%.#)

:yfgfGt/0f ;xdtL af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

>L lqe'jg ax'd'vL SofDk;, tfg;]g, kfNkfsf] ldlt k=;+=z}=k|=


(&.)^*.)^( r=g+= !#^.)^*.)^( ldlt @)^*.)%.#) sf]
:yfgfGt/0f ;xdtL kqfg';f/ xfn o; SofDk;sf] z}= j=
@)^&.)^*, :gfts tx bf];|f] jif{df cWoog/t 5fqf ;Ltf uf}td
-SofDk; /f]n g+++= @%&.)^^_ n] >L lqe'jg ax'd'vL
SofDk;, tfg;]g, kfNkfdf :yfgfGt/0f x'g lgj]bg lbPsLn] cfjZos
Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

=====================

SofDk; k|d'v
c+u|]hL lzIff lzIf0f ljefu
@)^*.)^.)!

a}7s a:g] af/] .

o; SofDk;sf] c+u|]hL lzIff lzIf0f ljefusf] a}7s lgDg ldlt,


;do / :yfgdf a:g] ePsf] x'Fbf ;DalGwt k|
fWofksHo"x¿nfO{ pkl:yltsf nflu cg'/f]w ub{5' .

sfo{qmd
ldlt M @)^*.)^.)^ ut] z'qmaf/ .
;do M lbp;f] =========== ah] .
:yfg M c+u|]hL lzIff lzIf0f ljefu .

============================
-g]qk|;fb zdf{_
ljefuLo k|d'v
c+u|]hL lzIff lzIf0f ljefu
@)^*.)^.)#

l;kmfl/; ul/lbg] af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns"b zfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] :gfts tx t];|f] jif{ SofDk; /f]n g+= —$&%.)^%,


lbjf ;d"xsL 5fqf ;'lznf clwsf/Ln] lq= lj= lzIf0f c:ktfndf pkrf/
;xof]u kfpgsf] nflu lgj]bg k]z u/] cg';f/ lgh ljBfyL{nfO{ ;xof]u
pknAw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)^.)#

gful/stfsf] k|df0fkq pknAw u/fOlbg] af/] .

>L lhNnf k|zf;g sfof{no,


aa/dxn, sf7df8f+} .

o; SofDk;df sfo{/t /xg' ePsf pk—k|fWofks >L tf/faxfb'/


g]kfnsf] ldlt @)%).)(.!( df hGd ePsf] 5f]/f lg/fhg
g]kfnnfO{ g]kfnL gful/stfsf] k|df0fkq cfjZos ePsf] x'Fbf
gful/stfsf] k|df0fkq pknAw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu o; SofDk;df
lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w
ub{5' .

af]wfy{
=====================
>L kl~hsflwsf/Lsf] sfof{no -
g]qk|;fb lwtfn_
sf7df8f}+ dxfgu/kfnLsf
SofDk; k|d'v
@)^*.)^.)@

;'ljwf pknJw u/fpg] af/] .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf To; dxfzfvfsf] k=;+=s=k|=d=zf=


-^_ r=g+= $!*% ldlt @)^*.)!.@@ sf] k|fKt af]wfy{ tyf
sfof{y{ kqfg';f/ ldlt @)^*.)@.@* b]lv clgjfo{ cjsfz x'g'
ePsf ;~rosf]if qmdfÍ )#!#^ sf o; SofDk;sf l;= rf}lsbf/ >L
lzjk|;fb l3ld/]n] ldlt @)^*.)%.@^ df lbg' ePsf] lgj]bgfg';f/
lghsf] gfddf s'g} afFsL a:of}tf gePsf]n] ;~rosf]if,
lgDgfg';f/sf] ;+lrt ljbfsf] /sd, cf}ifwL pkrf/ nufot lq=lj=
lgodfg';f/ kfpg] ;Dk"0f{ ;'ljwf pknJw u/fO lbg'x'g l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w 5 .

;+lrt ljbfsf] ljj/0f


3/ ljbf M !^ -;f]x| lbg_
lj/fdL ljbf M %!) !÷@ -kfFr ;o bz lbg cfwf_

lghn] j]tnjL ljbf, ljz]if tnjL ljbf / cWoog ljbf pkef]u u/]sf]
b]lvb}g . ;fy} lghn] dfl;s :s]n ¿= (,*().— / u|]8 !@)û^Ö&@).
— ;d]t hDdf ¿= !),^!).— vfOkfO cfPsf] Joxf]/f ;d]t cg'/f]w 5 .
af]wfy{
=======================
!= >L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >L lzjk|;fb l3ld/]
sf7df8f}+ .
@)^*.)^.)%

ef}ltszf:q %!! ljifosf] k/LIffsf] k|Zgkq ;DaGwdf .

>Ldfg\ 8LgHo",
8Lgsf] sfof{no,
lj1fg tyf k|ljlw cWoog ;+:yfg
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df ldlt @)^*.)$.@% ut]b]lv ;~rfng ePsf] Pd= P:;L=


k|yd jif{sf] jflif{s k/LIff cGtu{t ldlt @)^*.)%.!$ ut]sf lbg
;~rfng ul/Psf]] ef}ltszf:q — %!! ljifosf] k/LIffdf %&* hjfg
k/LIffyL{x¿nfO{ !$ j6f sf]7fdf l;6Knfg u/L /flvPsf] / pQm
k/LIffdf sf]7f g++= !)# sf kf6g ;+o'Qm SofDk;sf
k/LIffyL{x¿nfO{ k|Zgkq cufl8af6 afFl8Psf] cj:yfdf k5fl8 k|
Zgkq af9\g] qmd g6'lËb} cufl8sf @÷$ hgf k/LIffyL{x¿n]
sfkL RoftL] Out of Course ePsf]n] k/LIffdf ;xefuL gx'g] egL
xf]xNnf ubf{ lg/LIfsn] ;DemfO a'emfO /f]Sg vf]Hbf gdfgL
ha/h:tL pQm sf]7faf6 aflx/ lgl:sP/ cGoq sf]7fdf k;L SofDk; k|
zf;g / k|x/L k|zf;gn] /f]Sg] k|of; ubf{ ub}{ klg cGo
k/LIffyL{x¿n] n]lv/fv]sf] pQ/k'l:tsfx¿ ha/h:tL vf];L
RofltlbPsf] / cGo k/LIffyL{x¿nfO{ ;d]t p7fpFb} aflx/ lg:sL
k/LIff layf]lnPsf] / cGo lbgsf k/LIffx¿ zflGtk"j{s ;~rfng ePsf]
Joxf]/f cg'/f]w 5 .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
o; dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrndf d"n ljifo lj1fg lzIff lnO{ cWoog/t
ljBfyL{ k|ltlglwx¿;Fu 5nkmn x'Fbf lj1fg lzIff lzIf0f ljefudf ePsf
;d:ofx¿ / ltgsf ;dfwfgsf nflu SofDk; k|zf;gaf6 tTsfn / lgs6 eljiodf kxn
ug'{ kg]{ eGg] ;DaGwdf 5nkmn ePsfn] cfjZos hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w
ub{5' .
!= tTsfn ug'{ kg]{ sfddf lj1fg lzIff ljefusf k|of]uzfnf sf]7fx¿sf] P]gf
km'6]sf] / gePsf] ‰ofnx¿df P]gf /fVg' kg]{ .
@= k|of]uzfnfdf k|of]ufTds sIffx¿ ;~rfngsf nflu tTsfn cfjZos ;fdu|L,
pks/0f, s]ldsN;, sf nflu ;DalGwt ljifosf lzIfs / Nofa clzi6]G6
dfkm{t ;"rL agfO{ ljefuLo k|d'vsf] l;kmfl/;df dufpgsf nflu kxn
ug]{ .
#= xfn lj1fg lzIff ljefu /x]sf] pQ/lt/sf] vfnL hldgdf oyfl;3| Pp6f /fd|f ]
Botanical Garden agfpg kxn ug]{ .
$= ef}ltszf:q tyf hLj lj1fg k|of]uzfnf leq k:g] kmnfd] u]6 xf]rf] tyf
lau|]sf] cj:yfdf ePsf] / klxnf] tNnfsf] d]gu]6df klg tTsfn dd{t
ug'{ kg]{ b]lvPsfn] dd{tsf] nflu kxn ug]{ .
%= ljBfyL{ ;+Vofsf] cg'kftdf k':tsfnodf lj1fg ljifosf k':tsx¿ w]/} sd
ePsf]n] yk k':tssf nflu lj1fgsf ljleGg ljifosf k':tsx¿ yk ug{
;DalGwt ljifosf ;"rL pknJw u/fpg] .
^= xfn aL= P8= k|yd jif{sf] lj1fg lzIff ljifodf ;'?df *) hgf / kl5 yk]/ !))
hgfeGbf a9L ;+Vofdf ljBfyL{x¿ egf{ eO{ ;}4flGts sIffdf Pp6}
;d"xdf /fvL sIff ;~rfng eO /x]sf] / o;n] lzIfs / ljBfyL{
;a}nfO{ c;xh kl/l:ylt ePsf] t/ k|yd jif{df k"/f ug'{ kg]{ hLj
lj1fg / /;fog lj1fgsf sf]if{x¿ em08} *)—()Ü k"/f eO
;lsPsfn] ;}4flGts sIffdf ;d"x ljefhg ubf{ cJojxfl/s x'g] ePsf]n]
cfufdL bf];|f] jif{df dfq tL ljBfyL{x¿nfO{ b'O{ ;d"xdf ;}4flGts
sIffx¿ ;~rfng ug'{ kg]{ b]lvPsf]n] To;sf] nflu k"j{ hfgsf/L k|
zf;gdf lbg' kg]{ .
&= aL= P8= txdf k|yd jif{df lj1fg lzIffdf ut ;fn $) hgf egf{ ePsf]df
o; jif{ Ps} rf]6L !)) hgf eGbf a9L egf{ ePsf] / cfufdL jif{x¿df
cem o;sf] rfk a9\g] lglZrt b]lvPsfn] lzIfs / sd{rf/Lx¿sf] hgzlQm
a9fpgsf ;fy} k|of]uzfnfx¿ vf;u/L tTsfn /;fogzf:q / hLj lj1fg ljifosf
k|of]ufTds sf]7fx¿ yk lgdf{0f ug'{ kg]{ To;sf] nflu k|of]uzfnf
sf]7f l8hfog / Oli6d]6 ;d]t t'?Gt ug'{ kg]{ .
*= z}lIfs jif{ @)^*.)^( sf] aL= P8= k|yd jif{sf] lj1fg lzIff ljifodf
gofF egf{ lnFbf egf{sf] nflu lglZrt dfkb08 / ;+Vof lgwf{/0f u/]/
dfq lng' kg]{ .
(= Pd= P8= txdf ef}lts zf:q ljifo cWoog÷cWofkgsf] nflu cfjZos kxn
ug]{ .
@)^*.)^.!)

gful/stfsf] k|df0fkq pknAw u/fOlbg] af/] .

>L lhNnf k|zf;g sfof{no,


aa/dxn, sf7df8f+} .

o; SofDk;df sfo{/t /xg' ePsf lzIf0f ;xfos >L 6Lsfaxfb'/ lh/]nsf]


ldlt @)%!.!!.)( df hGd ePsf] 5f]/f :jl0f{d lh/]nnfO{ g]kfnL
gful/stfsf] k|df0fkq cfjZos ePsf] x'Fbf gful/stfsf] k|df0fkq
pknAw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu o; SofDk;df lgj]bg lbg' ePsf]n]
cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=====================
>L kl~hsflwsf/Lsf] sfof{no
sf7df8f}+ dxfgu/kfnLsf
SofDk; k|d'v
@)^*.)^.!)

lzIf0f z'Ns ldgfxf ul/lbg]] af/] .

>L SofDk; k|d'vsf] sfof{no,


kßsGof SofDk;, afuahf/

To; SofDk;sf] :gftsf]Q/ tx bf];|f] jif{ (Child Development), Campus Roll

No. 130/066 sL 5fqf Cg' >]i7sf lktf ;x k|f= jfns[i0f >]i7 o;


SofDk;df :yfoL ;]jfdf k|fWofkg/t /xg' ePsf] x'Fbf lghsf] 5f]/Ln]
lq= lj= lgodfg';f/ kfpg] lzIf0f z'Ns ldgfxfsf] Joj:yfsf] nflu
l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

=====================

SofDk; k|d'v
@)^*.)^.!)

dgf]gog af/] .

>Ldfg\ lzIffWoIfHo",
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns"b


zfvfsf] k|d'v kbdf k|fylds qmdsf cfwf/df tkl;nsf k|
fWofksx¿ dWo] Ps hgfnfO{ dgf]gog ul/lbg' x'g l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w ub{5' .

!=
@=
#=
=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)^.@&

lgo'lQm ul/lbg' x'g .

>Ldfg\ sfo{sf/L lgb]{zsHo",


ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns"b lgb]{zgfno,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

dxf]bo,
pko'{Qm ;DaGwdf To; lgb]{zgfnosf] k=;+= !(^.)^&—)^*
ldlt @)^*.)!.)^ sf] k|fKt kqfg';f/ lq= lj= ljBfyL{ sNof0f tyf
v]ns"b lgb]{zgfno ;DaGwL sfo{ Joj:yfkg k|0ffnL @)^& sf]
kl/R5]b $ sf] bkmf !) sf] -!_ cg';f/ o; SofDk;sf] SofDk; ljBfyL{
sNof0f k|d'vdf tkl;nsf k|fWofks dWo] Ps hgfnfO{ lgo'lQm
ul/lbg' x'g l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

!=
@=
#=
=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)^.@%

Ps O~rL kfgL pknJw u/fOlbg] af/] .

>L sf7df8f}+ pkTosf vfg]kfgL lnld6]8


lqk'/]Zj/ .

pko'{Qm ;DaGwdf To; lnld6]8nfO{ o; SofDk;sf]


sDkfp08 leqaf6 af]l/Ë u/L kfgL cfk"lt{ ug]{ ;'ljwf k|bfg ub}
{ cfPsf] Joxf]/f :d/0ffy{ cg'/f]w 5 . ctM o; SofDk;sf]
lgdf{0ffwLg z}lIfs ejgsf nflu o; SofDk;df h8fg eO/x]sf]
wf/faf6 cfk"lt{ eO/x]sf] kfgL gk'u ePsfn] yk Ps O~rLsf] wf/f
h8fg ubf{ lgodfg';f/ nfUg] z'Ns ;f] ejg lgdf{0fsf 7]s]bf/ >L
/ljgf k|]/f k|lti7f sDkgLn] Joxf]g]{ u/L yk Ps O~rsf] wf/f h8fg
ul/lbg' x'g cg'/f]3 5

af]wfy{
=======================
!= >L /ljgf k|]/f k|lti7f sDkgL, -
g]qk|;fb lwtfn_
;LtfkfOnf, sf7df8f}+ . SofDk;
k|d'v
@= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^*.)^.#)

r]s k7fOPsf] af/] .

>L k'Nrf]s SofDk;,


Ol~hlgol/Ë cWoog ;+:yfg
cfgGb lgs]tg, k'Nrf]s .

k|:t't ljifodf To; SofDk;sf n]vf lgoGqs >L /fh]Gb| /]UdL o;


SofDk;df j]tnjL sfhdf sfo{/t /xg' ePsf] / pxfFn] k|of]u
ug'{ ePsf] cfjf; ef8f tyf ljB't÷kfgL dx;'n afktsf] @)^* Ho]i7 /
cfiff9sf] /sd tkl;n adf]lhd -To; sfof{nosf] r=g+= @*## ldlt
@)^*.)@.@@ / r=g+= #)*$ ldlt @)^*.)#.@@ sf] kqfg';f/_
ePsf]n] hDdf ¿= $,@(*.%) sf] A/C Payee Cheque r]= g+=
^*($**!# ldlt @)^*.)^.#) af6 k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w
ub{5' . r]s k|fKtLsf] hfgsf/L k7fO lbg'xf]nf .
tkl;n
dlxgf cfjf; ef8f ljB't÷kfgL hDdf
@)^* Ho]i7 !,^@).— $!^.!) @)#^.!)
@)^* cfiff9 !,^@).— ^$@.$) @@^@.$)
$,@(*.%)
==========================
-pQdk|;fb ?kfv]tL_
n]vf clws[t

@)^*.)&.)!

cfly{s ;xof]u pknJw u/fOlbg' x'g .

>Ldfg\ ;b:o ;lrjHo",


ljZjljBfno cg'bfg cfof]u
;fgf]l7dL, eQmk'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf oxL ldlt @)^* sflt{s ^ ut]sf lbg lqe'jg


ljZjljBfno cGtu{tsf cflª\us SofDk;nfO{ :jfoQtfdf n}hfg]
;DaGwdf 5nkmn ug{sf nflu ljrf/ uf]i7Lsf] cfof]hgf ul/Psf]
x'Fbf ;f] sfo{qmd ;~rfngsf nflu oyf;So cfly{s ;xof]u pknJw
u/fO ;xof]u ul/lbg' x'g l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

========
===========
==
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
o; sfo{qmdsf nflu cg'dflgt vr{
qm= ljj/0f /sd -
¿=_
;+=
1= xn ef8f 22,000.00
2= 8fo/L tyf k]g 24,000.00
-*)û#))_
3= lrof÷gf:tf -^)û#))_ 18,000.00
4= ljifoj:t' ;fdu|L - 12,000.00
$)û#))_
5= Jofh÷Jofg/ 3,000.00
6= kfgL 3,000.00
7= ljljw 3,000.00
hDdf 85,000.00
@)^*.)&.)!

cfly{s ;xof]u pknJw u/fOlbg' x'g .

>L
ljZjljBfno cg'bfg cfof]u
;fgf]l7dL, eQmk'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] :jtGq ljBfyL{ o'lgogn] lqe'jg


ljZjljBfno cGtu{tsf cflª\us SofDk;nfO{ :jfoQtfdf n}hfg]
of]hgf cg';f/ o; SofDk; klg To; ljifodf cu|;/ ePsf] t/ :jfoQtf
;DaGwdf s]xL s'/fx¿df c;ki6tf /x]sfn] o; ljifonfO{ k|i6 agfpg
larf/ uf]i6Lsf] nflu cg'/f]w ub{5f}+ . sfo{qmddf lqe'jg
ljZjljBfnosf kbflwsf/L, ljBfyL{ ;+u7gsf k|d'vx¿, SofDk;sf lzIfs
-k|fWofks_ x¿, sd{rf/L, ljBfyL{ ;lxt pQm sfo{qmd ;~rfng ug]
{ hfgsf/L u/fpFb5f}F . o; sfo{qmd ;DkGg u/fpgsf nflu :j¿k
¿= %),))).— -krf; xhf/_ pknJw u/fOlbg' x'g cg'/f]w ub{5' egL
lgj]bg lbPsfn] o; SofDk;df pQm uf]i7L cfof]hgf ug{ ah]6sf]
cefj ePsf] x'Fbf To; cfof]uaf6 cfjZos Joj:yf ldnfOlbg] Joj:yfsf
nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

========
===========
==
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)&.)!

/flhgfdf af/] .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho"
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf ;x—k|fWofks >LdtL


s'nb]jL >]i7n] ldlt @)^* cflZjg #) ut] cfˆgf] 3/fo;L sf/0f
hgfO{ ldlt @)^* sflt{s @# ut]b]lv nfu" x'g]u/L lbg' ePsf] ;sn
/flhgfdf o;};fy ;+nUg u/L lghsf] dfu adf]lhd pNn]lvt ldltb]lv
g} nfu" x'g] u/L ;x—k|fWofks kbaf6 lbg' ePsf] /flhgfdf :jLs[t
ul/lbg] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
======================
>L n]vfzfvf -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^*.)&.)!

5kfO ul/lbg] af/] .

>L k|d'vHo",
lq= lj= 5fkfvfgf, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] nflu tkl;ndf n]lvPsf kmf/dx¿ 5kfO ul/lbg' x'g


cg'/f]w ub{5' . ;fdfg k|fKt ePkl5 ljnsf] e'QmfgL ul/g] 5 .
tkl;n
!= lzIf0f cEof; kmf/d — %) Kof8 — !)) k|ltsf] !
Kof8
@= kf7\of+z btf{ kmf/d — %) Kof8 — !)) k|ltsf] !
Kof8

af]wfy{
====================
>L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^*.)&.)@

sa'lnotgfdf tyf l;kmfl/; ul/Psf] ;DaGwdf .

>Ldfg\ cWoIfHo"
ljZjljBfno cg'bfg cfof]u,
;fgf]l7dL, eQmk'/ .

dxf]bo,
d g]qk|;fb kf}8]n lqe'jg ljZjljBfno lzIffzf:q ;ª\sfo 8Lgsf] sfof{no
cGtu{t g]kfnL lzIff ljifodf ljBfjfl/lw ul//x]sf] 5' . o;} k|of]hgsf lglDt
o; cfof]usf] r=g+= %!, ldlt @)^*.)$.!! sf] kqfg';f/ d o; ;+:yfaf6
ljåtj[lQdf dgf]gog dgf]gog ;d]t eO ;s]sf] 5' . o; cfof]usf]
lgodfg';f/ ljåtj[lQ k|fKt ug{sf nflu ælgoldt k|ult ljj/0f k]z ug]{ clg
j[lQ 6'6\g ;Sg] ;DaGwdf lgwf{l/t sa'lnotgfdf u/L ;lrjfnodf k]z ug'{
kg]{Æ elgPcg';f/ cfb/0fLo SofDk; k|d'vHo"sf] pkl:yltdf
lgDgfg';f/sf] sj'lnotgfdf u/]sf] 5' M
!= d lgwf{l/t ljifosf] ljBfjfl/lw tf]lsPsf] ;doleq k"/f ug]{5' .
@= cWoog k"/f u/]kl5 cfkm" sfo{/t ;+:yfdf % jif{;Dd clgjfo{ sfd
ug]{5' .
#= tf]lsPcg';f/ ^÷^ dlxgfdf cfˆgf] cWoogsf] k|ult ljj/0f lgoldt
¿kdf k]z ug]{5' .
$= cWoog cjlwsf] k|To]s jif{ cfof]usf] sIfdf lj1x¿;dIf cfˆgf]
lgoldt sfo{ k|ultsf] k|:t'tLs/0f ug]{ 5' .
lgj]bs
============
======
g]qk|;fb kf}8]n
pk k|f=, dx]Gb|/Tg
SofDk;, tfxfrn

o; SofDk;sf pkk|fWofks >L g]qk|;fb kf}8]nn] d]/f] pkl:yltdf


plNnlvt sj'lnotgfdf ug'{ ePsf] xf] . lghsf] k|ltj4tf cg';f/
pxfFnfO{ ljåtj[lQ pknJw u/fOlbg' x'g cg'/f]w ub{5' / pxfFsf]
pQ/f]Q/ k|ultsf] sfdgf ub{5' .
============
========
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)&.)$

:yfgfGt/0f ;xdtL af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

>L zlxb :d[lt ax'd'vL SofDk;, /Tggu/, lrtjgsf] ldlt k=;+=r=g+


+= ^& ldlt @)^*.)^.@^ sf] :yfgfGt/0f ;xdtL kqfg';f/ xfn o;
SofDk;sf] z}= j= @)^&.)^*, :gfts tx bf];|f] jif{df cWoog/t
5fqf ;ld{nf ltjf/L -SofDk; /f]n g+++= ^&^.)^^_ n] >L
zlxb :d[lt ax'd'vL SofDk;, /Tggu/, lrtjgdf :yfgfGt/0f x'g lgj]bg
lbPsLn] nflu cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy Joxf]/f cg'/f]w
ub{5' .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)&.)^

:jf:Yo k/LIf0f af/] .

>Ldfg\ lgb]{zsHo"
lzIf0f c:ktfn,
lq= lj=, dxf/fhu~h .

o; SofDk;df :yfoL ;]jfdf sfo{/t sd{rf/L >L /fdaxfb'/ v8\sf :jf:Yo


k/LIf0fsf] nflu To; lzIf0f c:ktfndf cfpg' ePsf] x'Fbf lq= lj=
lgodfg';f/ k|fKt x'g] ;'ljwf pknAw u/fOlbg' x'g l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w ub{5' .

=====================
-bfjf z]kf{_
;=SofDk; k|d'v
@)^*.)&.!^

;+of]hs kbdf lgo'lQm ul/Psf] af/] .

>L g]qk|;fb zdf{,


ljefuLo k|d'v
c+u|]hL lzIff lzIf0f ljefu .

dxfzo,
tkfO{nfO{ o; SofDk;sf] c+u|]hL lzIff ljifosf] ljefuLo
cg';Gwfg ;ldlt -Department Research Committee) sf] ;+of]hs kbdf
lgo'lQm ul/Psf] 5 / ;f] ;ldltdf tkl;nsf dxfg'efjx¿nfO{ ;b:o kbdf
lgo'lQm ul/Psf] Joxf]/f hfgsf/L u/fOG5 .
;+of]hs tyf ;b:ox¿df lgo'lQm ug{ kfpFbf v';L nfu]sf] 5 .

tkl;n
!= >LdtL dL/f >]i7 — ;b:o
@= >L u+Uff/fd uf}td — ,,
#= 8f= ljgf]b n'O6]n — ,,
$= >L Clif/fd l/hfn — ,,

af]wfy{
====================
!= >L ;xfos SofDk; k|d'v, -g]qk|;fb
lwtfn_
/fqL ;d"x, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

@)^*.)&.!^

/flhgfdf af/] .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho"
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf ;x—k|zf;s >L 5qaxfb'/


alhdon] ldlt @)^* sflt{s ! ut] cfˆgf] 3/fo;L sf/0f hgfO{ ldlt
@)^* sflt{s !^ ut]b]lv nfu" x'g]u/L lbg' ePsf] ;sn /flhgfdf
o;};fy ;+nUg u/L lghsf] dfu adf]lhd pNn]lvt ldltb]lv g} nfu"
x'g] u/L ;x—k|zf;s kbaf6 lbg' ePsf] /flhgfdf :jLs[t ul/lbg]
cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
======================
>L n]vfzfvf -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^*.)&.!*

sIff :ylut ul/Psf] af/] .

o; SofDk;sf] cf=j= @)^&.)^* ;d"xsf] :gftsf]Q/ tx bf];|f]


jif{ tyf Ps j;]{ aL= P8= txdf cWoog/t lgoldt tyf cf+lzs 5fq—
5fqfx¿sf] clgjfo{ kf7\of+z cGtu{tsf] lzIf0f cEof; sfo{qmd
k"j{ ;~rfng x'g] n3" lzIf0f (Micro Teaching) sfo{qmd oxL ldlt
@)^*.)&.@) b]lv @)^*.)&.#) ;Dd ;~rfng x'g] ePsf] x'Fbf
pQm cjlwe/ /fqL ;d"xsf ;Dk"0f{ sIffx¿ :ylut ul/Psf] Joxf]/f
;Dk"0f{ lzIfs tyf 5fq—5fqfx¿sf] hfgsf/Lsf nflu of] ;"rgf k|sflzt
ul/Psf] 5 .

af]wfy{
=====================
>L :jljo',
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^*.)&.@)

5kfO ul/lbg] af/] .

>L k|d'vHo",
lq= lj= 5fkfvfgf, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] nflu ;+nUg gd"gf adf]lhd lzIf0f cEof; k'l:tsf


@))) yfg 5kfO ul/lbg' x'g cg'/f]w ub{5' . ;fdfg k|fKt ePkl5
ljnsf] e'QmfgL ul/g] 5 .

af]wfy{
====================
>L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^*.)&.@)

Oli6d]6 ul/lbg] af/] .

>L k|d'vHo",
lq= lj= 5fkfvfgf, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] nflu ;+nUg gd"gf adf]lhd lzIf0f cEof; k'l:tsf


@))) yfg 5kfO ug'{kg]{ ePsf]n] ;f] sf] nflu Oli6d]6 b//]6
pknJw u/fOlbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
====================
>L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^*.)&.@)

;xof]u ul/lbg] af/] .

>Ldfg\ 8LgHo",
lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf lzIfs, sd{rf/L tyf ljBfyL{x¿nfO{ ITC tflnd k|


bfg ug{sf] nflu @) yfg sDKo'6/ cfjZos ePsf] / ;f] sf nflu
SofDk;sf] cfGtl/s ;|f]t gePsf]n] To; sfof{noaf6 cfjZos Joj:yf
ldnfOlbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)&.)^

:jf:Yo k/LIf0f af/] .

>Ldfg\ lgb]{zsHo"
lzIf0f c:ktfn,
lq= lj=, dxf/fhu~h .

o; SofDk;df :yfoL ;]jfdf sfo{/t sd{rf/L >L /fdaxfb'/ v8\sf :jf:Yo


k/LIf0fsf] nflu To; lzIf0f c:ktfndf cfpg' ePsf] x'Fbf lq= lj=
lgodfg';f/ k|fKt x'g] ;'ljwf pknAw u/fOlbg' x'g l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w ub{5' .

=====================
-bfjf z]kf{_
;=SofDk; k|d'v
@)^*.)&.@)

:jf:Yo k/LIf0f af/] .

>Ldfg\ lgb]{zsHo",
lzIf0f c:ktfn,
lq= lj=, dxf/fhu~h .

o; SofDk;sf SofDk; k|d'v >L g]qk|;fb lwtfn :jf:Yo k/LIf0fsf]


nflu To; lzIf0f c:ktfndf cfpg' ePsf] x'Fbf cfjZos ;'ljwf pknAw
u/fOlbg' x'g l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

=====================
-bfjf z]kf{_
;=SofDk; k|d'v
@)^*.)&.@@

sIff :ylut ul/Psf] af/] .

o; SofDk;sf] cf=j= @)^&.)^* ;d"xsf] :gfts tx t];|f] jif{df


cWoog/t k|eftLo tyf lbjf ;d"xsf lgoldt tyf cf+lzs 5fq—
5fqfx¿sf] clgjfo{ kf7\of+z cGtu{tsf] cEof; lzIf0f sfo{qmd
k"j{ ;~rfng x'g] n3" lzIf0f (Micro Teaching) sfo{qmd oxL ldlt
@)^*.)&.@# b]lv @)^*.)&.#) ;Dd ;~rfng x'g] ePsf] x'Fbf
pQm cjlwe/ k|eftLo tyf lbjf ;d"xsf ;Dk"0f{ sIffx¿ :ylut ul/Psf]
Joxf]/f ;Dk"0f{ lzIfs tyf 5fq—5fqfx¿sf] hfgsf/Lsf nflu of] ;"rgf
k|sflzt ul/Psf] 5 .

af]wfy{
=====================
>L :jljo',
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^*.)&.@#

sfd ;Gtf]ifhgs gePsf] ;DaGwdf .

>L /ljgf k|]/f k|lti7f sDkgL -h]=eL=_


:joDe', sf7df8f}+ .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;df lgdf{0ffwLg z}lIfs ejgsf]


lgdf{0f sfo{ To; sDkgLn] ub}{ cfPsf]df sfd cufl8 ga9]sf] af/]
k6s k6s df}lvs cg'/f]w ubf{ klg sfd cufl8 ga9]sf]n]
sfdbf/x¿;Fu a'‰bf 7]s]bf/n] lgdf{0f ;fdu|L glbPsfn] sfd cufl8
ga9]sf] eGg] a'lemPsf]n] tkfO{F 7]s]bf/åf/f sfd u/fOPdf
sfd ;DkGg x'g g;Sg] ;+s]t ePsfn] tkfO{FnfO{ sfd u/fO{ /fVg'
kg]{ oy]i6 sf/0f ;lxt @$ 306fleq :ki6Ls/0f lbg' x'g of] kq
n]lvPsf] 5 .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)&.@#

/0fgLlts of]hgf k7fOPsf] ;DaGwdf .

>Ldfg\ ;+of]hsHo",
kl/of]hgf sfof{Gjog PsfO,
bf];|f] pRr lzIff kl/of]hgf
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= :jfoQtf k|fKt cWoog ;+:yfg jf SofDk; ;DaGwL


lgod @)^@ cGtu{t :jfoQtfdf hfg] qmddf o; SofDk;åf/f ;DkGg
ug'{ kg]{ ljleGg z}lIfs, k|fl1s, k|zf;lgs tyf cfly{s ;DaGwL /
0fgLlts sfo{ of]hgf th'{df ug{ ul7t o; SofDk;sf] /0fgLlts sfo{
of]hgf ;ldltåf/f kfl/t of]hgf d"Nofª\sgsf nflu To; sfof{nodf
k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)&.)#

;fdfg pknJw u/fOlbg] af/] .

>L /fh]z xf8{j]o;{


6]s", sf7df8f}+ .

o; SofDk;sf] k|of]hgsf] nflu :jLs[t v/Lb dfu kmf/ddf


pNn]v ePsf ;fdfgx¿ 5'6 ;lxtsf] pNn]Vo b/df pknJw u/fOlbg'
x'g cg'/f]w ub{5' . ;fdfg k|fKt ePkl5 ljnsf] e'QmfgL ul/g] 5 .

af]wfy{
====================
>L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^*.)&.@%

ljn e'QmfgL ;DaGwdf .

>L /fh]z xf8{j]o;{


6]s", sf7df8f}+ .

o; SofDk;sf] k=;+=r=g+= ^$$.)^*—)^( ldlt


@)^*.)&.)# sf] kqfg';f/ To; xf8{j]o;{af6 ;fdfgx¿ vl/b ul/Psf]df
o; SofDk;nfO{ cfjZos gePsf] ;fdfgx¿ lkmtf{ u/L pQm ;fdfgx¿
afktsf] /sd 36fO ljnsf] /sd e'QmfgL ul/Psf] 5 .

af]wfy{
====================
>L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^*.)&.#)

cltl/Qm ;dodf sfd ug{] af/] .

>L ;~ho kf}8]n


clzi6]G6
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

tkfO{nfO{ o; SofDk;sf] k/LIff zfvf, k|eftLo ;d"xdf rfn'


cf= j= @)^*.)^( df csf]{ Joj:yf geP;Ddsf nflu ldlt @)^*.)*.)!
af6 ljxfg ^M)) ah]b]lv !)wM)) ah];Dd -$ 306f_
cltl/Qm ;dodf sfd ug{ nufOPsf] 5 . tkfO{n] cltl/Qm ;dodf sfd
u/]afkt vfhf vr{ kfpg' x'g]5 .
;DalGwt zfvf k|d'vsf] dftxtdf /xL sfd ug'{xf]nf .

af]wfy{
=====================
!= >L ;xfos SofDk; k|d'v -g]qk|;fb
lwtfn_
k|eftLo÷lbjf÷/fqL ;d"x .
SofDk; k|d'v
@= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^*.)*.)$

;?jf ;xdtL ;DaGwdf .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko{Qm ;DaGwdf >L /lhi6«f/sf] sfof{no, sd{rf/L k|zf;g


dxfzfvfsf] k=;+=kmf= -$_ s=k|=d=zf= -!_ r=g+= !&(!, ldlt
@)^%.)&.@% sf] kq tyf >L k[YjLgf/fo0f SofDk;sf] k=;
+=s=k|= !** r=g++= !)(&.)^%—)^^ ldlt @)^%.)&.@& sf]
kqfg';f/ ldlt @)^%.)*.)! b]lv nfu" x'g] >L k[YjLgf/fo0f
SofDk;af6 o; SofDk;df j]tnjL sfhdf vl6O{ cfpg' ePsL ;x k|f=
>LdtL sNof0fL >]i7 k|wfgn] ldlt @)^*.)&.@# ut]b]lv nfu"
x'g] u/L o; SofDk;sf] Oltxf; lzIff ljifosL ;x k|f= >LdtL s'nb]jL
>]i7n] /flhgfdf lbg' ePsf] sf/0f l/Qm x'g cfPsf] b/jGbLdf ;?jf
eO{ kfpmF egL lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/;
;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
====================
>LdtL sNof0fL >]i7 k|wfg -
g]qk|;fb lwtfn_
;x k|f=, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^*.)&.@#

;"rgf .

lq= lj= pks'nkltsf] sfof{nosf] ;"rgf


zfvf, ;"=zf=r=g+= !#!.)^*—)^( ldlt @)^*.)*.)@ sf]
kqfg';f/ lq= lj= ;"rgf zfvfaf6 k|sflzt ePsf] @)^* ;fnsf]
lq= lj= leQ] tyf ks]6 Sofn]08/df d+lz/ & ut] bLIffGt
;df/f]xsf lbg pkTosfnfO{ ljbf c+lst ul/Psf]df k/LIff
lgoGq0f sfof{no, aNv'sf] kqfg';f/ ljz]if sf/0fj; ;f] lbg
bLIffGt ;df/f]x gx'g] ePsf]n] ldlt @)^*.)*.)! sf]
lg0f{ofg';f/ pQm lbg ljbf gx'g] Joxf]/fsf] kq k|fKt
ePsf]n] cfjZos hfgsf/Lsf nflu ;DalGwt ;a}df ;"lrt
ul/G5 .

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)*.!
!

;Dkfbs d08nsf] u7g ul/Psf] af/] .

>L s]zj/fh kf]v/]n


;xk|f=
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn

o; SofDk;af6 k|sfzg ul/g] lzIfs hg{nsf] k|sfzgsf] Joj:yfsf] nflu


lgDg lzIfsx¿ /xg' ePsf] ;Dkfbs d08n u7g ul/Psf] x'Fbf cfaZos
hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w ub{5' .

;Dkfbs d08n
!= ;xk|f= >L s]zj/fh kf]v/]n — ;+of]hs
@= ;xk|f= >L xf]dgfy e§/fO{ — ;b:o
#= ;xk|f= >L alb|k|;fb la8f/L — ,,
$= pkk|f= >L g]qk|;fb zdf{ — ,,
%= pkk|f= >L b'uf{k|;fb bfxfn — ,,
====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)*.!
!

;Dkfbs d08nsf] u7g ul/Psf] af/] .

>L xf]dgfy e§/fO{


;xk|f=
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn

o; SofDk;af6 k|sfzg ul/g] lzIfs hg{nsf] k|sfzgsf] Joj:yfsf] nflu


lgDg lzIfsx¿ /xg' ePsf] ;Dkfbs d08n u7g ul/Psf] x'Fbf cfaZos
hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w ub{5' .

;Dkfbs d08n
!= ;xk|f= >L s]zj/fh kf]v/]n — ;+of]hs
@= ;xk|f= >L xf]dgfy e§/fO{ — ;b:o
#= ;xk|f= >L alb|k|;fb la8f/L — ,,
$= pkk|f= >L g]qk|;fb zdf{ — ,,
%= pkk|f= >L b'uf{k|;fb bfxfn — ,,
====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)*.!
!

;Dkfbs d08nsf] u7g ul/Psf] af/] .

>L alb|k|;fb la8f/L


;xk|f=
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn

o; SofDk;af6 k|sfzg ul/g] lzIfs hg{nsf] k|sfzgsf] Joj:yfsf] nflu


lgDg lzIfsx¿ /xg' ePsf] ;Dkfbs d08n u7g ul/Psf] x'Fbf cfaZos
hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w ub{5' .

;Dkfbs d08n
!= ;xk|f= >L s]zj/fh kf]v/]n — ;+of]hs
@= ;xk|f= >L xf]dgfy e§/fO{ — ;b:o
#= ;xk|f= >L alb|k|;fb la8f/L — ,,
$= pkk|f= >L g]qk|;fb zdf{ — ,,
%= pkk|f= >L b'uf{k|;fb bfxfn — ,,
====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)*.!
!

;Dkfbs d08nsf] u7g ul/Psf] af/] .

>L g]qk|;fb zdf{


pkk|f=
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn

o; SofDk;af6 k|sfzg ul/g] lzIfs hg{nsf] k|sfzgsf] Joj:yfsf] nflu


lgDg lzIfsx¿ /xg' ePsf] ;Dkfbs d08n u7g ul/Psf] x'Fbf cfaZos
hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w ub{5' .

;Dkfbs d08n
!= ;xk|f= >L s]zj/fh kf]v/]n — ;+of]hs
@= ;xk|f= >L xf]dgfy e§/fO{ — ;b:o
#= ;xk|f= >L alb|k|;fb la8f/L — ,,
$= pkk|f= >L g]qk|;fb zdf{ — ,,
%= pkk|f= >L b'uf{k|;fb bfxfn — ,,
====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)*.!
!

;Dkfbs d08nsf] u7g ul/Psf] af/] .

>L b'uf{k|;fb bfxfn


pkk|f=
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn

o; SofDk;af6 k|sfzg ul/g] lzIfs hg{nsf] k|sfzgsf] Joj:yfsf] nflu


lgDg lzIfsx¿ /xg' ePsf] ;Dkfbs d08n u7g ul/Psf] x'Fbf cfaZos
hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w ub{5' .

;Dkfbs d08n
!= ;xk|f= >L s]zj/fh kf]v/]n — ;+of]hs
@= ;xk|f= >L xf]dgfy e§/fO{ — ;b:o
#= ;xk|f= >L alb|k|;fb la8f/L — ,,
$= pkk|f= >L g]qk|;fb zdf{ — ,,
%= pkk|f= >L b'uf{k|;fb bfxfn — ,,
====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
;];g aGb @)^*.)*.)
%

egf{ tyf k7g—kf7g aGb ul/Psf] ;"rgf .

o; SofDk;sf] z}= j= @)^^.)^& :gfts bf];|f] jif{ -k|eftLo tyf


lbjf ;d"x_ sf] k7g—kf7g sfo{ ldlt @)^*.)*.)( ut] ;Dd dfq x'g]
x'Fbf ;DalGwt ;a} lzIfs tyf ljBfyL{x¿sf] hfgsf/Lsf nflu of] ;"rgf
k|sflzt ul/Psf] 5 ;fy} o; SofDk;sf] z}= j= @)^&.)^* :gfts k|
yd jif{ -k|eftLo tyf lbjf ;d"x_ sf] egf{ ;DaGwL
;Dk"0f{ sfo{ ldlt @)^*.)*.)% b]lv aGb ul/Psf] Joxf]/f ;d]t ;"lrt
ul/G5 .

af]wfy{
=====================
!= >L ;xfos SofDk; k|d'v, k|eftLo÷lbjf . -
g]qk|;fb lwtfn_
@= >L k/LIff zfvf, k|eftLo÷lbjf . SofDk;
k|d'v
#= >L n]vfzfvf .
$= >L :jljo', dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^*.)*.)
%

cg'dlt ;DaGwdf .

>L k|d'vHo"
sf/fuf/ Joj:yfkg ljefu
sf/fuf/ sfof{no, huGGffyb]an, sf7df8f}+ .

To; sfof{nosf] r=g+= @^)& ldlt @)^*.)&.@% sf] kq k|fKt


eO{ Joxf]/f cjut eof] . pko'[{Qm ;DaGwdf o; SofDk;af6 ;
+rfng x'g] n3" lzIf0f sfo{qmdf Ps xKtf lgoldt xflh/ x'g] 5fq—
5fqfx¿nfO{ dfq ljBfno lzIf0fdf k7fpg] Joj:yf eP cg'¿k lgh
5fqnfO{ o; SofDk;df k"j{ ;+rflnt sfo{qmddf 5'6km'6
x'g]x¿sf] nflu k'gM kmf/d eg]{ Dofb ldlt @)^*.)*.!* b]lv
@)^*.)*.@( ;Dd /x]sf] / k'gM @)^*.)(.)# ut]b]lv b}lgs @
306L lkl/o8n] & lbg ;~rfng x'g] pQm n3" lzIf0f sfo{qmddf
pkl:yt u/fpg tyf ;'/Iffsf] Joj:yf pknJw u/fpg ;Dej ePdf ljBfno
lzIf0fdf k7fpg ;lsg] Joxf]/f cg'/f]w ul/G5 .

====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)*.)(

ljbf ;DaGwdf .

>L dxf+sfn hghfu[t p=df=lj=


uf]Nkm'6f/ .

lhNnf lzIff sfof{no, sf7df8f}+sf] r= g+= #* ldlt @)^$.!


@.!$ sf] kqfg';f/ >L dxf+sfn hghfu[t p=df=lj= af6 :gftsf]Q/
txdf cWoog ug{sf] nflu o; SofDk;df cfpg' ePsL SofDk; /f]n
g++= ^$*.)^% sL 5fqf >LdtL ljdnf uf}tdn] ldlt @)^%.)!.)#
b]lv @)^&.)!.)@ ;Dd cWoog qmddf b'O{ jif{;Dd s'g} k|sf/sf]
ljbf lnPsf] Joxf]/f /]s8{af6 gb]lvPsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .

af]wfy{
==========================
>L lhNnf lzIff sfof{no -g]qk|;fb
lwtfn_
sf7df8f}+ . SofDk;
k|d'v
@)^*.)*.)(

hf] h;;Fu ;DaGw 5 .

lhNnf lzIff sfof{no, sf7df8f}+sf] r= g+= #* ldlt @)^$.!


@.!$ sf] kqfg';f/ >L dxf+sfn hghfu[t p=df=lj= af6 :gftsf]Q/
txdf cWoog ug{sf] nflu o; SofDk;df cfpg' ePsL SofDk; /f]n
g++= ^$*.)^% sL 5fqf >LdtL ljdnf uf}tdn] ldlt @)^%.)!.)#
b]lv @)^&.)!.)@ ;Dd cWoog qmddf b'O{ jif{;Dd s'g} k|sf/sf]
ljbf lnPsf] Joxf]/f /]s8{af6 gb]lvPsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .

========================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)*.)!

:jLs[lt k7fOlbg] af/] .

>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no
lq= lj= sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf tTsfnLg ;x–k|zf;s >L 5qaxfb'/ alhdon] ldlt


@)^*.)&.!^ ut]b]lv /flhgfdf u/L a:g' ePsf]n] b}lgsL k|zf;gsf]
sfdx¿ ug{ u/fpg sl7gfO ePsf] x'Fbf pQm :yfgdf lgldQ pk—k|
zf;ssf] Joj:yf cfjZos ePsf] / ;xfos nfOa|]l/og >LdtL OlGb/f
cof{n ldlt @)^^.)(.!& b]lv dxf/fhu~h SofDk;df ;?jf eO{ hfg'
ePsf] x'Fbf k':tsfno zfvfdf ljut b'O{ jif{b]lv k|d'vlalxg eO
sfdsfh ug{ sl7gfO ePsf]n] l/Qm /xg cfPsf] kbx¿dWo] ;xfos k|
zf;s >L /fdaxfb'/ >]i7nfO{ lgldQ pk—k|zf;s kbdf / x]= c= >L
dfwj sfsL{nfO{ lgldQ ;xfos nfOa|]l/og kbdf csf]{ Joj:yf
geP;Ddsf nflu lgldQ lbO{ sfo{ ug{ nufpg] :jLs[ltsf nflu ;xdtL
k7fOlbg' x'g l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

========
===========
=====
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)*.!)

cWoog ljbf af/] .

>L k|d'vHo"
;dGjo dxfzfvf,
lq= lj =lj= sLlt{k'/

o; SofDk;sf cy{zf:q ljifosf ;x k|fWofks >L g/]Gb| s6'jfnn]


ldlt @)^*.===.==== ut]af6 ljBfjfl/lw cWoogsf] nflu cWoog
ljbf kfpg cg'/f]w u/L lgj]bg ug'{ ePsf] x'Fbf lghnfO{ ldlt
@)^*.===.==== b]lv cWoog ljbf :jLs[ltsf nflu l;kmfl/;;fy
cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=======================
!= >L ljefuLo k|d'vHo" -
g]qk|;fb lwtfn_
cy{zf:q lzIff lzIf0f ljefu SofDk; k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@= >L g/]Gb| s6'jfn
;x k|f=
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^*.)*.!!

l;kmfl/; ;DaGwdf .

>L ljZjljBfno cg'bfg cfof]u,


;fgf]l7dL, eQmk'/ .

>L g/]Gb| s6'jfn o; SofDk;sf] cy{zf:q lzIff lzIf0f ljefudf ;x


—k|fWofks kbdf k"0f{ sfnLg ;]jfdf k|fWofkg/t /x]sf] Joxf]/f
hfgsf/L u/fOG5 . lghnfO{ To; cfof]uaf6 pknJw u/fOg]
5fqj[lQsf] nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' . ;fy} jxfF ljBfjfl/lw
cWoogsf nflu hfg' ePdf k7g—kf7gdf s'g} jfwf gkg]
{ Joxf]/f ;d]t cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=====================
>L g/]Gb| s6'jfn -g]qk|;fb
lwtfn_
;x k|f=, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^*.)&.
@(

;'rgf

ljifo M– lj=P8=t];|f] jif{sf] k|of]ufTds jfXo k/LIffsf] nflu k|


ltj]bg (Report) a'emfpg] / jfXo k/LIff ;DaGwdf

lq=lj= k/LIff lgoGq0f sfof{no jNv'åf/f ;~rflnt ltg jif]{ lj=P8=


sfo{qmd cGtu{t t];|f] jif{sf] k|of]ufTds k/LIffdf d"n ljifo :jf:Yo
tyf zf/Ll/s lzIff / hg;+Vof lzIff lng] lgoldt tkm{sf ljBfyL{x?n]
k|of]ufTds tk{m ;d'bflos :j:Yo ;j]{If0f (Community Health survey
-336), k|f]h]S6 ld6 ( Project meet -334) nufot cf+lzs tk{msf]
HPEd -307 / HPEd-309 sf] k|of]ufTds jfXo k/LIffsf] nflu k|ltj]bg
a'emfpg] / jfXo k/LIff lgDgfg';f/ x'g] ePsf]n] ;DaGwLt ;a}sf]
hfgsf/Lsf] nflu of] ;"rgf k|sflzt ul/Psf] 5 .

sfo{qmd
!= k|ltj]bg a'emfpFg] ldlt @)^*.)*.!* b]lv @)^*.)*.@% ;Dd
@= jfXo k/LIff x'g] ldlt @)^*.)*.@& b]lv
===========;do M–ljxfg * ah]
#= k|f]h]S6 ld6 ;~rfng x'g] ldlt @)^*.)*.@^ ut] ;do M–ljxfg
* ah]

===================================
lj= k|d'v
:jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff lzIf0f ljefu
gf]6 M– k|of]ufTds jfXo k/LIffsf] nflu ljBfyL{n] clgjfo{?kdf
cfˆgf] k|j]z–kq k|ltj]bgsf ;fydf ljefudf j'emfpFg' kg]{ 5 .
@)^*.)*.!#

a}+s Uof/]G6L gjLs/0f ug]{ af/] .

>L /ljgf k|]/f k|lti7f sDkgL -h]=eL=_


:joDe', sf7df8f}+ .

pko{'Qm ;DaGwdf o; SofDk;df lgdf{0ffwLg z}lIfs ejgsf]


7]Ssf ;Demf}tf ubf{ To; h]=eL= n] o; SofDk;df k]z u/]sf]
Performance Bond Himalayan Bank Ltd. GPB01670027 sf] ;do ldlt
@)^*.)*.@) ut] ;dfKt x'g] ePsf]n] 7]Ssf ;Demf}tfsf] clGtd
Dofb ;Ddsf] Performance Bond sf] Dofb yk u/L Nofpg x'g cg'/f]w
ul/G5 .

af]wfy{
=====================
!= >L lq=lj=, O=c= ;+:yfg . -
g]qk|;fb lwtfn_
sG;n6]G;L ;]jf, k'Nrf]s SofDk; k|d'v
@= >L n]vfzfvf .
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
#= >L lxdfnog a}+s
sd{rf/L ;~rosf]if ljlN8ª
lqb]jL dfu{, 7d]n — gjLs/0f gu/]df pko'{Qm Performance Bond
/f]Ssf ul/lbg' x'g .
@)^*.)*.!$

zf]wk|:tfj a'emfpg] af/] .

o; SofDk;sf] g]kfnL lzIff lzIf0f ljefucGtu{t g]kfnL lzIff d"n


ljifo lnPsf :gftsf]Q/ tx -Pd= P8=_ bf];|f] jif{sf 5fq—
5fqfx¿dWo] zf]wkq n]Vg rfxg] lgoldt tyf cf+lzs 5fq—
5fqfx¿nfO{ lglb{i6 zf]wzLif{ssf If]qleq /xL
cfkm"nfO{ pko'St nfu]sf zLif{sdf zf]wk|:tfj tof/ u/L l/tk"j{s
oxL ldlt @)^*.=====.===== ut]leq ljefudf
btf{ u/fpg ;"lrt ul/G5 .
pSt ;doleq k|fKt zf]wkq k|:tfjgfsf] d"Nofª\sg / zf]wfyL{sf]
df}lvs cGtjf{tf{sf] ;dotflnsf ldlt @)^*.=====.===== ut]
k|sflzt x'g] Joxf]/f;d]t hfgsf/L u/fOG5 .

========
===========
=====
-s]zj/fh kf]v/]n_
ljefuLo k|d'v
g]kfnL lzIff lzIf0f
ljefu
SofDk; Joj:yfkg ;ldlt
! SofDk; k|d'v >L g]qk|;fb lwtfn cWo
= If
@ k|d'v, cy{zf:q lzIff lzIf0f ljefu >L l8lNn/fd pk|]tL ;b:o
=
# k|d'v, :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff lzIf0f >L s[i0fk|;fb 9sfn ,,
= ljefu
$ k|d'v, cEof; lzIf0f ljefu >L rGb|axfb'/ ,,
= >]i7
% ;xfos SofDk; k|d'v >L bfjf z]kf{ ,,
=
^ ;xfos SofDk; k|d'v >L e"kfns'df/ >]i7 ,,
=
& pk k|fWofks, ul0ft lzIff lzIf0f ljefu
>L j}s'07k|;fb ,,
= vgfn
* pk k|fWofks, /fhgLlt zf:q lzIf0f >L lji0f'z+s/ ,,
= ljefu kf}8]n
(= j8f cWoIf, sf=d=g=kf — !# ,,
!) cljefjs k|f= ;'Gb/Zofdeut ,,
= dfy]df
!! cljefjs >L w|'jgf/fo0f ,,
= dfgGw/
! rGbfbftf÷lzIffk|]dL >L k'?if/Tg ah| ,,
@ frfo{
=
! rGbfbftf÷lzIffk|]dL >L lxSdtaxfb'/ ,,
# dfnL
=
! ;efklt, g]=k|f=;+=SofDk; PsfO >L l8lNn/fd pk|]tL ,,
$ ;ldlt
=
! ;efklt, lq=lj=s=;+=d=/=SofDk; >L kLtfDa/ kFu]gL ,,
% OsfO ;ldlt
=
! ;efklt, SofDk; :jtGq ljBfyL{ o'lgog >L clgns'df/ l/hfn ,,
^ d=/=Sof=
=
@)^*.)*.!#

;'ljwf pknJw u/fpg] af/] .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf To; dxfzfvfsf] k=;+=s=k|=d=zf= -


%_ r=g+= $()$ ldlt @)^*.)#.)( sf] k|fKt af]wfy{ tyf
sfof{y{ kqfg';f/ ldlt @)^*.)*.)! b]lv clgjfo{ cjsfz x'g' ePsf
;~rosf]if qmdfÍ @%() sf o; SofDk;sf ;xk|fWofks >L w|'j/fh
s0f{hLtn] ldlt @)^*.)*.)@ df lbg' ePsf] lgj]bgfg';f/ lghsf]
gfddf s'g} afFsL a:of}tf gePsf]n] ;~rosf]if, lgDgfg';f/sf] ;+lrt
ljbfsf] /sd, cf}ifwL pkrf/ nufot lq=lj= lgodfg';f/ kfpg] ;Dk"0f{
;'ljwf pknJw u/fO lbg'x'g l;kmfl/; ;fy cg'/f]w 5 .

;+lrt ljbfsf] ljj/0f


lj/fdL ljbf M $(^ !÷@ -rf/ ;o 5ofgAa] lbg / lbg cfwf_

lghn] j]tnjL ljbf, ljz]if tnjL ljbf / cWoog ljbf pkef]u u/]sf]
b]lvb}g . ;fy} lghn] dfl;s :s]n ¿= @$,&$).— / u|]8 !
#û@#)Ö@,(().— ;d]t hDdf ¿= @&,&#).— vfOkfO cfPsf]
Joxf]/f ;d]t cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=======================
!= >L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >L w|'j/fh s0f{hLt
sf7df8f}+ .
@)^*.)*.!*

/dfgf af/] .

>LdtL dfwjL zfx


pkk|zf;s
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, lq= lj=, /lhi6«f/sf] sfof{nosf] r=g+= !


^^@ ldlt @)^*.)*.!! sf] k|fKt af]wfy{ tyf sfof{y{ kqfg';f/
tkfOF{nfO{ o; SofDk;sf] pkk|zf;s kbaf6 >L gl;{ª SofDk;,
dxf/fhu~hdf lq=lj= sf] ldlt @)^*.)*.)* sf] lg0f{ofg';f/ j]tnjL sfh
v6fOPsf] x'Fbf ldlt @)^*.)*.!( b]lv pQm SofDk;df xflh/ x'g hfg'
x'g of] /dfgf kq lbOPsf] 5 .

jf]wfy{ M
====================
!= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf M lghsf] JolQmut ljj/0fsf]
kmf]6f]skL o;} -g]qk|;fb lwtfn_
lq= lj=, sLlt{k'/ . ;fy ;+nUg u/L k7fOPsf] Joxf]/f
cg'/f]w 5 . SofDk; k|d'v
@= >L gl;{ª SofDk;, M lghsf] JolQmut ljj/0f o;};fy
dxf/fhu~h . ;+nUg u/L k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .
#= >L 8Lgsf] sfof{no,
lrlsT;fzf:q cWoog ;+:yfg, 8Lgsf] sfof{no, dxf/fhu~h
$= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
%= >L ljlgof]hg ah]6 zfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
^ >L b/jGbL o'lg6,
s=k|=d=zf, lq=lj= sLlt{k'/ .
&= >L sDKo'6 o'lg6,
s=k|=d=zf, lq=lj= sLlt{k'/ .
*= >L n]vfzfvf
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^*.)*.!%

;"rgf .

o; SofDk;sf] rfn' z}=j= @)^*.)^( sf] :gfts tx k|yd jif{,


:gftsf]Q/ tx k|yd jif{ tyf Ps j;]{ :gfts txdf cWoog
ug{ OR5's eO{ cfj]bg lbg] hgcfGbf]ng @)^@.)^#
sf 3fOt] ljBfyL{x¿n] egf{sf] nflu cfkm" hgcfGbf]ng
3fOt] ePsf] k'i6L >L ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns"b lgb]
{zgfno, lq=lj=, sLlt{k'/af6 u/fO pQm kqsf] ;Ssn} k|lt
o; SofDk;sf] ljBfyL{ sNof0f zfvfdf a'emfpg x'g
;DalGwt ;a}sf] hfgsf/Lsf nflu ;"lrt ul/G5 . ;fy} o;
SofDk;sf] ljleGg tx / jif{df cWoog/t ljBfyL{x¿n] klg
cfkm" hgcfGbf]ng ePsf] k'i6L >L ljBfyL{ sNof0f lgb]
{zgfno, lq=lj=, sLlt{k'/af6 u/fO{ ;f] hfgsf/L o;
SofDk;sf] ljBfyL{ sNof0f zfvfdf a'emfpg x'g ;"lrt ul/G5
.

jf]wfy{ M
====================
!= >L ljBfyL{ sNof0f zfvf -g]qk|;fb
lwtfn_
lq= lj=, sLlt{k'/ . SofDk;
k|d'v
@= >L k/LIff÷n]vf zfvf k|eftLo÷lbjf÷/fqL
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
#= >L :jljo'
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

@)^*.)*.!*

hfgsf/L k7fOPsf] af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
pRr lzIff kl/of]hgf
sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf lq= lj= ljs]Gb|Ls/0f lgod — @)%%


nfu" ug]{ lq=lj= sfo{sf/L kl/ifbsf] ldlt @)%^.)#.!* sf] lg0f{o
cg';f/ o; dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn ljs]Gb|Ls/0fdf uPsf] Joxf]/f
cg'/f]w 5 .
lq=lj= sfo{sf/L kl/ifbsf] ldlt @)%^.)*.@! sf] lg0f{ofg';f/ lq=
lj= ljs]Gb|Ls/0f lgod — @)%% sf] kl/R5]b $ cg';f/ o;
SofDk;df ul7t tTsfnLg SofDk; Joj:yfkg ;ldlt lgDgfg';f/ /x]sf]
lyof] .
tTsfnLg SofDk; Joj:yfkg ;ldlt
! SofDk; k|d'v >L ef]h/fh cWo
= zdf{ 9'Ë]n If
@ cWoIf, lzIffzf:q lzIf0f ljefu >L pk]Gb|s'df/ ;b:o
= sfsL{
# cWoIf, ul0ft lzIff lzIf0f ljefu 8f= /fdhLk|;fb ,,
= kl08t
$ cWoIf, lj1fg lzIff lzIf0f ljefu >L z+s/dfg >]i7 ,,
=
% ;xfos SofDk; k|d'v >L v8\uk|;fb /fO{ ,,
=
^ ;xfos SofDk; k|d'v >L ef]nfgfy e§/fO{ ,,
=
(= ;= k|fWofks, cy{zf:q lzIff lzIf0f >L l8lNn/fd pk|]tL ,,
ljefu
!) pk k|f=, c+u|]hL lzIff lzIf0f ljefu >LdtL dL/f >]i7 ,,
=
(= j8f cWoIf, sf=d=g=kf — !# >L w|'jgf/fo0f ,,
dfgGw/
!) cljefjs k| ,,
= f=8f= ;'Gb/Zofdeu
t dfy]df
!! cljefjs k|f= 8f= l;l4k|;fb ,,
= sf]O/fnf
! rGbfbftf÷lzIffk|]dL >L /df]nfb]jL zfx ,,
^
=
! rGbfbftf÷lzIffk|]dL >L g/]zdfg >]i7 ,,
#
=
! cWoIf, g]=k|f=;+=SofDk; >L cg'ks'df/ >]i7 ,,
$ PsfO ;ldlt
=
! cWoIf, lq=lj=s=;+=d=/=SofDk; >L lzjk|;fb b'jf8L ,,
% OsfO ;ldlt
=
! cWoIf, SofDk; :jtGq >L wdf{gGb l;+x ,,
^ ljBfyL{ o'lgog d=/=Sof= dGofn
=

lq=lj= sfo{sf/L kl/ifbsf] ldlt @)%^.!!.)^ sf] lg0f{ofg';f/


o; SofDk;df ul7t tTsfnLg SofDk; sfo{ ;ldlt lgDgfg';f/ /x]sf]
lyof] .
tTsfnLg SofDk; sfo{ ;ldlt
!= SofDk; k|d'v >L ef]h/fh zdf{ 9'Ë]n — cWoIf
@= ljefuLo k|d'vdWo]af6 >L pk]Gb|s'df/ sfsL{ — ;b:o
#= lzIfsdWo]af6 >LdtL dL/f >]i7 — ,,
$= lzIfsdWo]af6 >L l8lNn/fd pk|]tL — ,,
%= ;=Sof=k|= >L v8\uk|;fb /fO{ — ;b:o
—;lrj
jt{dfg SofDk; sfo{ ;ldlt — @)^*
!= SofDk; k|d'v >L g]qk|;fb lwtfn — cWoIf
@= ljefuLo k|d'vdWo]af6 >L l8lNn/fd pk|]tL — ;b:o
#= lzIfsdWo]af6 >L a}s'07k|;fb vgfn — ,,
$= lzIfsdWo]af6 >L xf]dgfy e§/fO{ — ,,
%= ;=Sof=k|= >L bfjf z]kf{ — ;b:o ;lrj

jt{dfg SofDk; Joj:yfkg ;ldlt — @)^*


! SofDk; k|d'v >L g]qk|;fb lwtfn cW
= oIf
@ k|d'v, lj1fg lzIff lzIf0f ljefu 8f= s[i0feQm ;b:o
= dxh{g
# k|d'v, :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff lzIf0f >L s[i0fk|;fb ,,
= ljefu 9sfn
$ k|d'v, cEof; lzIf0f ljefu >L rGb|axfb'/ ,,
= >]i7
% ;xfos SofDk; k|d'v >L bfjf z]kf{ ,,
=
^ ;xfos SofDk; k|d'v >L e"kfns'df/ ,,
= >]i7
& pk k|fWofks, ul0ft lzIff lzIf0f >L j}s'07k|;fb ,,
= ljefu vgfn
* ;x k|fWofks, lzIffzf:q lzIf0f ljefu >L xf]dgfy ,,
= e§/fO{
(= j8f cWoIf, sf=d=g=kf — !# ,,
!) cljefjs k| ,,
= f= ;'Gb/Zofdeut
dfy]df
!! cljefjs >L w|'jgf/fo0f ,,
= dfgGw/
! ;x k|fWofks >LdtL eLds'df/L ,,
@ yfkf
=
! ,, ;'>L ldgef{ >]i7 ,,
#
=
! rGbfbftf÷lzIffk|]dL >L k'?if/Tg ah| ,,
$ frfo{
=
! rGbfbftf÷lzIffk|]dL >L lxSdtaxfb'/ ,,
% dfnL
=
! ;efklt, g]=k|f=;+=SofDk; >L l8lNn/fd ,,
^ PsfO ;ldlt pk|]tL
=
! ;efklt, lq=lj=s=; >L kLtfDa/ ,,
& +=d=/=SofDk; OsfO ;ldlt kFu]gL
=
! ;efklt, SofDk; :jtGq >L clgns'df/ ,,
* ljBfyL{ o'lgog d=/=Sof= l/hfn
=

========
===========
=====
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
lq=lj= sfo{sf/L kl/ifbsf] ldlt @)^^.)$.!! df a;]sf] j}7ssf]
lg0f{ofg';f/ SofDk; Joj:yfkg ;ldlt lgDgfg';f/ /x]sf] lyof] .
!= SofDk; k|d'v >L g]qk|;fb lwtfn cWo
If
@ k|d'v, cy{zf:q lzIff lzIf0f ljefu >L l8lNn/fd pk|]tL ;b:o
=
# k|d'v, :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff lzIf0f >L zfGtaxfb'/ >]i7 ,,
= ljefu
$ k|d'v, cEof; lzIf0f ljefu >L of]u]Gb|/fh ,,
= bfxfn
% ;xfos SofDk; k|d'v >L bfjf z]kf{ ,,
=
^ ;xfos SofDk; k|d'v >L ;fw'/fd cof{n ,,
=
& pk k|fWofks, ul0ft lzIff lzIf0f ljefu >L j}s'07k|;fb vgfn ,,
=
* pk k|fWofks, /fhgLlt zf:q lzIf0f ljefu >L lji0f'z+s/ kf}8]n ,,
=
(= j8f cWoIf, sf=d=g=kf — !# ,,
!) cljefjs k|f= ;'Gb/Zofdeut ,,
= dfy]df
!! cljefjs >L w|'jgf/fo0f ,,
= dfgGw/
! ;x k|fWofks >LdtL eLds'df/L
$ yfkf
=
! ,, ;'>L ldgef{ >]i7
%
=
! rGbfbftf÷lzIffk|]dL >L k'?if/Tg ah|frfo{ ,,
^
=
! rGbfbftf÷lzIffk|]dL >L lxSdtaxfb'/ dfnL ,,
#
=
! ;efklt, g]=k|f=;+=SofDk; PsfO ;ldlt k|f= pk]Gb|s'df/ ,,
$ sfsL{
=
! ;efklt, lq=lj=s=;+=d=/=SofDk; >L lzjk|;fb b'jf8L ,,
% OsfO ;ldlt
=
! ;efklt, SofDk; :jtGq ljBfyL{ o'lgog >L clgns'df/ l/hfn ,,
^ d=/=Sof=
=

xfn @)^* Sof=Jo=k= -;dy{g kq cfpg afFsL_


! SofDk; k|d'v >L g]qk|;fb lwtfn cWo
= If
@ k|d'v, lj1fg lzIff lzIf0f ljefu 8f= s[i0feQm ;b:o
= dxh{g
# k|d'v, :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff lzIf0f >L s[i0fk|;fb 9sfn ,,
= ljefu
$ k|d'v, cEof; lzIf0f ljefu >L rGb|axfb'/ ,,
= >]i7
% ;xfos SofDk; k|d'v >L bfjf z]kf{ ,,
=
^ ;xfos SofDk; k|d'v >L e"kfns'df/ >]i7 ,,
=
& pk k|fWofks, ul0ft lzIff lzIf0f ljefu >L j}s'07k|;fb ,,
= vgfn
* ;x k|fWofks, lzIffzf:q lzIf0f ljefu >L xf]dgfy ,,
= e§/fO{
(= j8f cWoIf, sf=d=g=kf — !# ,,
!) cljefjs k|f= ;'Gb/Zofdeut ,,
= dfy]df
!! cljefjs >L w|'jgf/fo0f ,,
= dfgGw/
! ;x k|fWofks >LdtL eLds'df/L ,,
@ yfkf
=
! ,, ;'>L ldgef{ >]i7 ,,
#
=
! rGbfbftf÷lzIffk|]dL >L k'?if/Tg ah| ,,
$ frfo{
=
! rGbfbftf÷lzIffk|]dL >L lxSdtaxfb'/ ,,
% dfnL
=
! ;efklt, g]=k|f=;+=SofDk; PsfO >L l8lNn/fd pk|]tL ,,
^ ;ldlt
=
! ;efklt, lq=lj=s=;+=d=/=SofDk; >L kLtfDa/ kFu]gL ,,
& OsfO ;ldlt
=
! ;efklt, SofDk; :jtGq ljBfyL{ o'lgog >L clgns'df/ l/hfn ,,
* d=/=Sof=
=

SofDk; SofDk; Joj:yfkg ;ldltsf] rf}yf] j}7s @)%( j}zfv


^
kbflwsf/L tyf ;b:o kb
1
k|f= 8f= g/]Gb|axfb'/ cWoIf
dxh{g
2
8f= v]dgfy sf]O/fnf ;b:o ;lrj
3
>L pk]Gb|s'df/ sfsL ;b:o
4
>L z+s/dfg >]i7 ,,
5
>LdtL dbfn;f l;+x ,,
6
>L eLdaxfb'/ s'Fj/ ,,
7
>L l8lNn/fd pk|]tL ,,
8
>LdtL dL/f >]i7 ,,
9
>L w|'agf/fo0f dfgGw/ ,,
10
k|f= 8f= ;'Gb/Zofd eut ,,
dfy]df
11
k|f= 8f= l;l4k|;fb ,,
sf]O/fnf
12
k|f= uf}tdWjh hf]zL ,,
13
>L g/]zdfg >]i7 ,,
14
>L o1/fh ;'g'jf/ ,,
15
>L cf]dk|sfz rf}w/L ,,
SofDk; Joj:yfkg ;ldltsf] kfFrf} j}7s @)%( df3 #
kbflwsf/L tyf ;b:o kb
15.
>L x]dl;+x If]qL cWoIf
16.
8f= v]dgfy sf]O/fnf ;b:o ;lrj
17.
>L pk]Gb|s'df/ sfsL ;b:o
18.
>L snfw/ kf}8]n ,,
19.
>LdtL dbfn;f l;+x ,,
20.
>L eLdaxfb'/ s'Fj/ ,,
21.
>L l8lNn/fd pk|]tL ,,
22.
>LdtL dL/f >]i7 ,,
23.
k|f= 8f= l;l4k|;fb ,,
sf]O/fnf
24.
>L s[i0fr/0f >]i7 ,,
25.
>L s]zj :yflkt ,,
26.
>L g/]zdfg >]i7 ,,
27.
>L o1/fh ;'g'jf/ ,,
28.
>L cf]dk|sfz rf}w/L ,,

@)^! >fj0f SofDk; Joj:yfkg ;ldlt


29. >L eLdaxfb'/ s'Fj/ cWoIf
30. >L cg'ks'df/ >]i7 ;—;lrj
31. >L lul//fh kf}8]n ;b:o
32. k|f= pk]Gb|s'df/ ,,
sfsL{
33. >LdtL dL/f >]i7 ,,
34. >L l8lNn/fd pk|]tL ,,
35. k|f=8f= l;l4k|;fb ,,
sf]O/fnf
36. >L s[i0fr/0f >]i7 ,,
37. >L s]zj :yflkt ,,
38. >L g/]zdfg >]i7 ,,
39. >L of]u]Gb|/fh ,,
bfxfn
40. >LdtL dbfn;f l;+ ,,
41. >L hnaxfb'/ dxh{g ,,
42. >L df]xg uf}td ,,

@)^@ h]i7 SofDk; Joj:yfkg ;ldlt


43. >L eLdaxfb'/ s'Fj/ cWoIf
44. >L s[i0fk|;fb 9sfn ;b:o—;lrj
45. >L lul//fh kf}8]n ;b:o
46. k|f= pk]Gb|s'df/ ,,
sfsL{
47. >LdtL dL/f >]i7 ,,
48. >L l8lNn/fd pk|]tL ,,
49. k|f= 8f= l;l4k|;fb ,,
sf]O/fnf
50. >L s[i0fr/0f >]i7 ,,
51. >L s]zj :yflkt ,,
52. >L g/]zdfg >]i7 ,,
53. >L of]u]Gb|/fh ,,
bfxfn
54. >L zfGtaxfb'/ >]i7 ,,
55. >L hnaxfb'/ dxh{g ,,
56. >L df]xg uf}td ,,
ldlt @)^^.)#.)( _ df ul7t SofDk; Joj:yfkg ;ldlt
! SofDk; k|d'v >L g]qk|;fb lwtfn cWo
= If
@ k|d'v, cy{zf:q lzIff lzIf0f ljefu >L l8lNn/fd pk|]tL ;b:o
=
# k|d'v, :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff lzIf0f >L zfGtaxfb'/ ,,
= ljefu >]i7
$ k|d'v, cEof; lzIf0f ljefu >L of]u]Gb|/fh ,,
= bfxfn
% ;xfos SofDk; k|d'v >L bfjf z]kf{ ,,
=
^ ;xfos SofDk; k|d'v >L ;fw'/fd cof{n ,,
=
& pk k|fWofks, ul0ft lzIff lzIf0f ljefu
>L j}s'07k|;fb ,,
= vgfn
* pk k|fWofks, /fhgLlt zf:q lzIf0f >L lji0f'z+s/ ,,
= ljefu kf}8]n
(= j8f cWoIf, sf=d=g=kf — !# ,,
!) cljefjs k|f= ;'Gb/Zofdeut ,,
= dfy]df
!! cljefjs >L w|'jgf/fo0f ,,
= dfgGw/
! ;x k|fWofks ;'>L ldgef{ >]i7
$
=
! ,, >L k'?if/Tg ah|
% frfo{
=
! rGbfbftf÷lzIffk|]dL >L k'?if/Tg ah| ,,
^ frfo{
=
! rGbfbftf÷lzIffk|]dL >L lxSdtaxfb'/ ,,
# dfnL
=
! ;efklt, g]=k|f=;+=SofDk; PsfO k|f= pk]Gb|s'df/ ,,
$ ;ldlt sfsL{
=
! ;efklt, lq=lj=s=;+=d=/=SofDk; >L lzjk|;fb b'jf8L ,,
% OsfO ;ldlt
=
! ;efklt, SofDk; :jtGq ljBfyL{ o'lgog >L clgns'df/ l/hfn ,,
^ d=/=Sof=
=

jt{dfg SofDk; Joj:yfkg ;ldlt -kq cfpg afFsL_


! SofDk; k|d'v >L g]qk|;fb lwtfn cWo
= If
@ k|d'v, lj1fg lzIff lzIf0f ljefu 8f= s[i0feQm ;b:o
= dxh{g
# k|d'v, :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff lzIf0f >L s[i0fk|;fb 9sfn ,,
= ljefu
$ k|d'v, cEof; lzIf0f ljefu >L rGb|axfb'/ ,,
= >]i7
% ;xfos SofDk; k|d'v >L bfjf z]kf{ ,,
=
^ ;xfos SofDk; k|d'v >L e"kfns'df/ >]i7 ,,
=
& pk k|fWofks, ul0ft lzIff lzIf0f ljefu
>L j}s'07k|;fb ,,
= vgfn
* pk k|fWofks, /fhgLlt zf:q lzIf0f >L lji0f'z+s/ ,,
= ljefu kf}8]n
(= j8f cWoIf, sf=d=g=kf — !# ,,
!) cljefjs k|f= ;'Gb/Zofdeut ,,
= dfy]df
!! cljefjs >L w|'jgf/fo0f ,,
= dfgGw/
! ;x k|fWofks >LdtL eLds'df/L
@ yfkf
=
! ,, ;'>L ldgef{ >]i7
#
=
! rGbfbftf÷lzIffk|]dL >L k'?if/Tg ah| ,,
$ frfo{
=
! rGbfbftf÷lzIffk|]dL >L lxSdtaxfb'/ ,,
% dfnL
=
! ;efklt, g]=k|f=;+=SofDk; PsfO >L l8lNn/fd pk|]tL ,,
^ ;ldlt
=
! ;efklt, lq=lj=s=;+=d=/=SofDk; >L kLtfDa/ kFu]gL ,,
& OsfO ;ldlt
=
! ;efklt, SofDk; :jtGq ljBfyL{ o'lgog >L clgns'df/ l/hfn ,,
* d=/=Sof=
=
ldlt @)^^.)#.)( df ul7t SofDk; Joj:yfkg ;ldlt

! SofDk; k|d'v >L g]qk|;fb lwtfn cWo


= If
@ k|d'v, cy{zf:q lzIff lzIf0f ljefu >L l8lNn/fd pk|]tL ;b:o
=
# k|d'v, :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff lzIf0f >L zfGtaxfb'/ ,,
= ljefu >]i7
$ k|d'v, cEof; lzIf0f ljefu >L of]u]Gb|/fh ,,
= bfxfn
% ;xfos SofDk; k|d'v >L bfjf z]kf{ ,,
=
^ ;xfos SofDk; k|d'v >L ;fw'/fd cof{n ,,
=
& pk k|fWofks, ul0ft lzIff lzIf0f ljefu
>L j}s'07k|;fb ,,
= vgfn
* pk k|fWofks, /fhgLlt zf:q lzIf0f >L lji0f'z+s/ ,,
= ljefu kf}8]n
(= j8f cWoIf, sf=d=g=kf — !# ,,
!) cljefjs k|f= ;'Gb/Zofdeut ,,
= dfy]df
!! cljefjs >L w|'jgf/fo0f ,,
= dfgGw/
! rGbfbftf÷lzIffk|]dL >L k'?if/Tg ah| ,,
$ frfo{
=
! rGbfbftf÷lzIffk|]dL >L lxSdtaxfb'/ ,,
% dfnL
=
! ;efklt, g]=k|f=;+=SofDk; PsfO k|f= pk]Gb|s'df/ ,,
^ ;ldlt sfsL{
=
! ;efklt, lq=lj=s=;+=d=/=SofDk; >L lzjk|;fb b'jf8L ,,
& OsfO ;ldlt
=
! ;efklt, SofDk; :jtGq ljBfyL{ o'lgog >L clgns'df/ l/hfn ,,
* d=/=Sof=
=
@)^*.!!.!$

l;kmfl/; ul/lbg] af/] .

>Ldfg\ 8LgHo",
8Lgsf] sfof{no
lzIffzf:q ;+sfo, lq=lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] SofDk; Joj:yfkg ;ldltdf lq=lj= k|fWofks ;+3


dx]Gb|/Tg SofDk; PsfO ;ldltsf ;efklt k|f= pk]Gb|s'df/ sfsL{ /xg'
ePsf]df PsfO ;ldltsf] gofF lgjf{rg kZrft pxfFsf] :yfgdf >L l8lNn/fd
pk|]tL k|fWofks ;+3 PsfO ;efklt lgjf{lrt x'g' ePsf] x'Fbf
pxfFnfO{ SofDk; Joj:yfkg ;ldltdf dgf]gog ug{ :jLs[lt k7fOlbg]
Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .
;fy} k|d'v, :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff lzIf0f ljefusf tkm{af6 >L
zfGtaxfb'/ >]i7 SofDk; Joj:yfkg ;ldltdf /xg' ePsf]df xfn pQm
ljefusf] k|d'v >L s[i0fk|;fb 9sfn x'g' ePsf] x'Fbf >L
9sfnnfO{ dgf]gog ug]{ :jLs[lt tyf k|d'v, cy{zf:q lzIff lzIf0f ljefusf
>L l8lNn/fd pk|]tL k|fWofks ;+3 PsfO ;efkltdf lgjf{lrt x'g' ePsf]
x'Fbf pQm :yfgdf 8f= s[i0feQm dxh{g -k|d'v, lj1fg lzIff lzIf0f
ljefu_ nfO{ SofDk; Joj:yfkg ;ldltdf dgf]gog ug{ :jLs[lt k7fOlbg]
Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' . ;fy} k|d'v, lzIf0f cEof; ljefusf tkm{af6
>L of]u]Gb|/fh bfxfn SofDk; Joj:yfkg ;ldltdf /xg' ePsf]df pQm
lzIf0f cEof; ljefudf >L rGb|axfb'/ >]i7 k|d'v x'g' ePsf] x'Fbf
>L >]i7nfO{ SofDk; Joj:yfkg ;ldltdf dgf]gog ug{ :jLs[lt k7fOlbg]
Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' tyf o; SofDk;sf] k=;++=r=g+=
@@^.)^&—)^* ldlt @)^&.)%.!* sf] kqåf/f ;xfos SofDk; k|
d'vx¿ dWo]af6 >L bfjf z]kf{{ k"gM ;xfos SofDk; k|d'v lgo'lQm
x'g' ePsf] / >L ;xfos SofDk; k|d'v >L e"kfns'df/
>]i7nfO{ >L ;fw'/fd cof{nsf] :yfgdf SofDk; Joj:yfkg ;ldltdf
dgf]gog ug]{ :jLs[ltsf nflu cg'/f]w ul/Psf]df xfn;Dd :jLs[lt kq k|fKt
gePsf] x'Fbf ;f] sf] :jLs[ltsf nflu ;d]t cg'/f]w ub{5' .
;fy} >L bfjf z]kf{ ;=Sof=k|d'vsf] tkm{af6 o; SofDk;sf] sfo{
;ldltdf /xg' ePsf]df pxfF k"gM ;=Sof=k|d'v lgo'Qm x'g' ePsf]
x'Fbf k"gM SofDk; sfo{ ;ldltdf dgf]gog ug{] :jLs[ltsf nflu ;d]t
cg'/f]w ub{5' .
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)*.!!

:jLs[lt k7fOlbg] af/] .

>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no
of]hgf dxfzfvf, lq=lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] SofDk; Joj:yfkg ;ldltdf lq=lj= k|fWofks ;+3


dx]Gb|/Tg SofDk; PsfO ;ldltsf ;efklt k|f= pk]Gb|s'df/ sfsL{ /xg'
ePsf]df PsfO ;ldltsf] gofF lgjf{rg kZrft pxfFsf] :yfgdf >L l8lNn/fd
pk|]tL k|fWofks ;+3 PsfO ;efklt lgjf{lrt x'g' ePsf] x'Fbf
pxfFnfO{ SofDk; Joj:yfkg ;ldltdf dgf]gog ug{ :jLs[lt k7fOlbg]
Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .
;fy} k|d'v, :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff lzIf0f ljefusf tkm{af6 >L
zfGtaxfb'/ >]i7 SofDk; Joj:yfkg ;ldltdf /xg' ePsf]df xfn pQm
ljefusf] k|d'v >L s[i0fk|;fb 9sfn x'g' ePsf] x'Fbf >L
9sfnnfO{ dgf]gog ug]{ :jLs[lt tyf k|d'v, cy{zf:q lzIff lzIf0f ljefusf
>L l8lNn/fd pk|]tL k|fWofks ;+3 PsfO ;efkltdf lgjf{lrt x'g' ePsf]
x'Fbf pQm :yfgdf 8f= s[i0feQm dxh{g -k|d'v, lj1fg lzIff lzIf0f
ljefu_ nfO{ SofDk; Joj:yfkg ;ldltdf dgf]gog ug{ :jLs[lt k7fOlbg]
Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' . ;fy} k|d'v, lzIf0f cEof; ljefusf tkm{af6
>L of]u]Gb|/fh bfxfn SofDk; Joj:yfkg ;ldltdf /xg' ePsf]df pQm
lzIf0f cEof; ljefudf >L rGb|axfb'/ >]i7 k|d'v x'g' ePsf] x'Fbf
>L >]i7nfO{ SofDk; Joj:yfkg ;ldltdf dgf]gog ug{ :jLs[lt k7fOlbg]
Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' tyf o; SofDk;sf] k=;++=r=g+=
@@^.)^&—)^* ldlt @)^&.)%.!* sf] kqåf/f ;xfos SofDk; k|
d'vx¿ dWo]af6 >L bfjf z]kf{{ k"gM ;xfos SofDk; k|d'v lgo'lQm
x'g' ePsf] / >L ;xfos SofDk; k|d'v >L e"kfns'df/
>]i7nfO{ >L ;fw'/fd cof{nsf] :yfgdf SofDk; Joj:yfkg ;ldltdf
dgf]gog ug]{ :jLs[ltsf nflu cg'/f]w ul/Psf]df xfn;Dd :jLs[lt kq k|fKt
gePsf] x'Fbf ;f] sf] :jLs[ltsf nflu ;d]t cg'/f]w ub{5' .
;fy} >L bfjf z]kf{ ;=Sof=k|d'vsf] tkm{af6 o; SofDk;sf] sfo{
;ldltdf /xg' ePsf]df pxfF k"gM ;=Sof=k|d'v lgo'Qm x'g' ePsf]
x'Fbf k"gM SofDk; sfo{ ;ldltdf dgf]gog ug{] :jLs[ltsf nflu ;d]t
cg'/f]w ub{5' .
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)*.!*

;"rgf .

o; SofDk;sf] z}=j= @)^*.)^( sf] :gfts tx k|yd jif{sf]


k|eftLo ;d"xdf cWoog/t 5fq—5fqfx¿ tkl;n adf]lhd sIffdf
pkl:yt eO{ cWoog sfo{df ;l/s x'g ;"lrt ul/G5 .

tkl;n
/f]n g++= ! b]lv &% ;Dd — 'A' ;]S;g
/f]n g++= &^ b]lv dfly — 'B' ;]S;g

jf]wfy{ M
====================
>L :jljo' -of]u]Gb|/fh
bfxfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn. ;=
SofDk; k|d'v
@)^*.)*.!(

Ps j;]{ la= P8= sf] 5'6 k/LIff kmf/d k7fPsf] af/]


.

>L k/LIff lgoGq0f sfof{no,


lq= lj=, aNv' .

To; sfof{noåf/f @)^* ;fndf lnOg] jflif{s k/LIff cg'¿k o;


SofDk;sf] /fqL ;d"xsf] kf7\oqmd cGtu{t Ps j;]{ la= P8= sf
5'6 k/LIffyL{x¿n] ¿= !,))).— hl/jfgf lt/L e/]sf k/LIff kmf/fd yfg
%$ cfjZos sfof{y{ k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 . pQm kmf/d
afkt hDdf hDdf x'g cfpg] /sd ¿= *$,^$).— sf] r]s xfn o;
SofDk;sf n]vf lgoGqs labfdf a:g' ePsf]n] kl5 k7fOg] Joxf]/f
cg'/f]w ul/G5 .

;+nUg
!= Ps j;]{ la= P8=— lgoldt — #$ yfg
@= Ps j;]{ la= P8=— cf+lzs — !$ yfg
#= Ps j;]{ la= P8=—-k'/fgf] sf];{_ — ^ yfg
hDdf— %$ yfg
af]wfy{
=======================
>L n]vfzfvf, -bfjf
z]kf{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
;=SofDk; k|d'v
@)^*.)*.====

Ps j;]{ la= P8= sf] 5'6 k/LIff kmf/d k7fPsf] af/]


.

>L k/LIff lgoGq0f sfof{no,


lq= lj=, aNv' .

To; sfof{noåf/f @)^* ;fndf lnOg] jflif{s k/LIff cg'¿k o;


SofDk;sf] /fqL ;d"xsf] kf7\oqmd cGtu{t Ps j;]{ la= P8= sf
5'6 k/LIffyL{x¿n] ¿= !,))).— hl/jfgf lt/L e/]sf k/LIff kmf/fd yfg
======== cfjZos sfof{y{ k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .
pQm kmf/d afkt hDdf hDdf x'g cfpg] /sd ¿=
============.— sf] r]s kl5 k7fOg] Joxf]/f cg'/f]w
ul/G5 .

;+nUg
!= Ps j;]{ la= P8=— lgoldt — ==== yfg
@= Ps j;]{ la= P8=— cf+lzs — ==== yfg
#= Ps j;]{ la= P8=—-k'/fgf] sf];{_ — ==== yfg
hDdf— ==== yfg
af]wfy{
====================
>L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^*.)*.!(

/fO6/sf] Joj:yf ul/Psf] af/] .

>Ldfg\ s]Gb|fWoIfHo"
kßsGof SofDk;, afuahf/

o; SofDk;sf] @)^* ;fnsf] Ps a;{] :gfts txsf] lq= lj= k/LIff lgoGq0f
sfof{noaf6 lnOg] jflif{s k/LIff k|0ffnL cg';f/ ldlt @)^*.)*.@!
ut]b]lv ;~rfng x'g] k/LIffdf k/LIff l;=g++= @()&** sf 5fqn]
tkl;ndf pNn]lvt 5fqnfO{ /fO6/sf] Joj:yf u/L kfpF egL lgj]bg
lbPsf]n] lgh ljBfyL{nfO{ /fO6/sf] ¿kdf Joj:yf ul/Psf] Joxf]/f
hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w ul/G5 . ;fy} xfn ckfËtf ePsf ljBfyL{x¿n]
/fO6/ /fvL k/LIff lbbfF yk ! 306fsf] Joj:yf eP cg';f/ lgh 5fqnfO{ klg
;f]xL cg';f/ k/LIff lbnfpg' x'g cg'/f]w ub{5' .
;+nUg M zf/Ll/s c:j:Yo k/LIffyL{ lji0f'axfb'/ yfkfsf] k|j]z kqsf] k|
ltlnlk — yfg !
/fO6/ ljBfyL{sf] kl/ro v'Ng] k|df0fkqsf] k|ltlnlk — yfg !
tkl;n

/fO6/sf] gfd M nIdL vgfn


/fO6/ ljBfyL{{ cWoog/t /x]sf] tx M !@ sIff
/fO6/sf] x:tfIf/ M
..............
SofDk; k|d'v
@)^*.)*.@)

/fO6/sf] Joj:yf ul/Psf] af/] .

>Ldfg\ s]Gb|fWoIfHo"
kßsGof SofDk;, afuahf/

o; SofDk;sf] @)^* ;fnsf] Ps a;{] :gfts txsf] lq= lj= k/LIff lgoGq0f
sfof{noaf6 lnOg] jflif{s k/LIff k|0ffnL cg';f/ ldlt @)^*.)*.@!
ut]b]lv ;~rfng x'g] k/LIffdf k/LIff l;=g++= @()#%% sf 5fqn]
tkl;ndf pNn]lvt 5fqnfO{ /fO6/sf] Joj:yf u/L kfpF egL lgj]bg
lbPsf]n] lgh ljBfyL{nfO{ /fO6/sf] ¿kdf Joj:yf ul/Psf] Joxf]/f
hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w ul/G5 . ;fy} xfn ckfËtf ePsf ljBfyL{x¿n]
/fO6/ /fvL k/LIff lbbfF yk ! 306fsf] Joj:yf eP cg';f/ lgh 5fqnfO{ klg
;f]xL cg';f/ k/LIff lbnfpg' x'g cg'/f]w ub{5' .
;+nUg M zf/Ll/s c:j:Yo k/LIffyL{ /d]z kf]v|]nsf] k|j]z kqsf] k|ltlnlk
— yfg !
/fO6/ ljBfyL{sf] kl/ro v'Ng] k|df0fkqsf] k|ltlnlk — yfg !
tkl;n
/fO6/sf] gfd M hgs l3ld/]
/fO6/ ljBfyL{{ cWoog/t /x]sf] tx M la= P8=
/fO6/sf] x:tfIf/ M

..............
-bfjf z]kf{_
;=SofDk; k|d'v
@)^*.)*.!(

n]v /rgfx¿ pknAw u/fpg] ;DaGwdf

o; SofDk;af6 lgoldt ¿kdf k|sflzt x'Fb} cfPsf] lzIfs hg{nsf] P3f/f}F


cª\ssf nflu ldlt @)^*.)(.!) ut];Dd cf—cfkm\gf] ljwf / If]q;Fu ;DalGwt
n]v /rgfx¿ lgDgfg';f/sf] 9fFrfdf pknAw u/fOlbg' x'g o; SofDk;sf
;Dk"0f{ k|fWofksHo"x¿df xflb{s cg'/f]w ub}{ tf]lsPsf] ;doleq k|fKt
x'g cfPsf n]v /rgfx¿ dfq o; cª\sdf ;dflji6 ug{ ;lsg] a]xf]/f ;d]t hfgsf/L
u/fOG5 .
o; hg{ndf k|sflzt ug{sf nflu n]v /rgf k|]if0f ubf{ lgDg lnlvt s'/fx¿df
Wofg k'¥ofpg' kg]{5 M
!= ;fdu|Lx¿ cg';Gwfgd"ns, lzIffzf:qLo :j¿ksf] ;d;fdlos /
ljBfyL{s]lGb|t x'g' kg]{5 .
@= k|To]s n]vdf n]vsf] ;f/ cufl8 x'g' kg]{5 . n]vsn] cfkm\gf]
n]vsf] ;f/ a9Ldf !%) zAbdf n]vsf] ;'?df k|:t't u/]sf] x'g' kg]{5 .
#= g]kfnL efiffsf] ;fdu|L eP lk|tL kmG6df 6fOk ul/Psf] x'g' kg]
{5 . cª\u|]hL efiffsf ;fdu|Lx¿ Times New Roman kmG6df 6fOk
ul/Psf] x'g' kg]{5 .
$= ;fdu|Ldf ;Gbe{ u|Gy;"rL / kfbl6Kk0fLsf] k|of]u ubf{ APA
9fFrfdf x'g' kg]{5 .
%= ;fdu|Lx¿sf] ljB'tLok|lt pknAw u/fpg' kg]{5 . ;fdu|L
durga.dahal@hotmail.com df k7fpg' kg]{5 . cTofjZos :yfgdf afx]s
g]kfnL efiffdf n]lvPsf ;fdu|Lx¿df cª\u|]hLsf] efiffsf] cgfjZos k|
of]u ul/g' x'“b}g . ;fdu|Lx¿ z'4 efiffdf n]lvPsf] x'g' kg]{5 .
^= ;fdu|Lx¿ @)^*.(.!) ut];Dd pknAw u/fO;Sg' kg]{5 .
&= ;fdu|Lx¿ !%)) b]lv @%)) zAb;Ldfdf x'g' kg]{5 .
*= ;fdu|Lx¿ k|sflzt ug]{ gug]{ clGtd clwsf/ ;Dkfbs d08ndf
lglxt /xg]5 .
(= ;fdu|Lsf ;fy cfkm\gf] JolStut ljj/0f;Fu} Ps k|lt kf;kf]6{ ;fOhsf]
kmf]6f] pknAw u/fpg' kg]{5 . JolStut ljj/0fdf gfd, hGdldlt, xfn sfo{/t
kb, z}lIfs of]Uotf / k|sflzt s[ltx¿ pNn]v ug'{ kg]{5 .

=========================
-s]zj/fh kf]v/]n_ (*$!#^*@#*
;+of]hs
lzIfs hg{n
k'gZrM n]v/rgfsf nflu ;Dks{ k|fWofksx¿ M ;xk|fWofks >L xf]dgfy e6\6/fO{ — (*$!
#&)(!*, ;xk|fWofks >L ab|Lk|;fb lj8f/L — (*$!$)^%*&, pkk|fWofks >L g]qk|;fb
zdf{ — (*$!%$)($! / pkk|fWofks >L b'uf{k|;fb bfxfn — (*%!)%&&%) .
@)^*.)*.@)

5kfO u/fO lbg] af/] .

>L k|d'vHo",
lq= lj=, 5fkfvfgf,
sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] nflu tkl;ndf pNn]v eP adf]lhd 5kfO ug'{ kg]


{ ePsf]n] ;+nUg gd"gf cg';f/ 5kfO ul/lbg' x'g cg'/f]w 5 . 5kfO
u/] afktsf] /sd ljn k|fKt ePkl5 e'QmfgL ul/g] 5 .

tkl;n
!= g]kfnL /]s8{ kmfOn — !))) yfg
@= lq=lj= btf{ kmf/fd — @))) k|lt -k|lt !)) Ö ! Kof8_
#= egf{ cfj]bg kmf/fd — @))) k|lt -k|lt !)) Ö ! Kof8_
$= ;f]wkq d"Nofª\sg kmf/fd — @))) k|lt -k|lt !)) Ö ! Kof8_

af]wfy{
====================
>L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^*.)*.@!

;Demf}tf cjlw af/] .

>L g]kfn PS; 6' ;]So'l/6L ;le{; k|f= ln=


;fdfv';L, sf7df8f}+ .

pko'{Qm ;DaGwdf To; k|f= ln= sf] ;'/Iff ;]jf ;DaGwL Dofb
oxL @)^*.)&.!@ ut];Dd dfq ePsf]df pxL ;]jf / ;t{df ;Demf}tf
k'g gjLs/0f ul/lbg' x'g cg'/f]w ul/Psf] ldlt @)^*.)^.)* sf]
kqfg';f/ o; SofDk;sf] ldlt @)^*.)*.!% ut] a;]sf] SofDk; sfo{
;ldltsf] a}7sn] pxL ;]jf / ;t{df k"gM Ps jif{ @)^(.)&.!@
ut]; ;Dd ;Demf}tf gjLs/0f -Dofb yk_ ug]{ lg0f{o ePsf]
x'Fbf ;f]xL cg';f/ ;'/Iff ;]jf ug{sf nflu cg'/f]w 5 .

af]wfy{
====================
>L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^*.)*.@!

;?jf ;xdtL ;DaGwdf .

>L xLdfs'df/L /fjn


pk—k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, lq= lj=, /lhi6«f/sf] sfof{nosf] k=;


+=kmf= -@_ s=k|=d=zf=-!_ r=g+= !%)$ ldlt @)^*.)*.)& sf] k|
fKt af]wfy{ tyf sfof{y{ kqfg';f/ tkfOF{nfO{ o; SofDk;sf] c+u|]hL
lzIff ljifosf] pk—k|fWofks kbdf lgo'lQm ul/Psf]df lzIffzf:q s]Gb|Lo
ljefu cGtu{t c+u|]hL lzIff ljefudf xfn pQm ljifosf] lzIfsx¿sf] cefj
ePsf] / o; SofDk;df pQm ljifosf lzIfsx¿ kof{Kt ePsfn] kl5
sfo{sfl/0fLsf] j}7saf6 kb:yfkgfsf] Joj:yf ldnfpg] u/L
xfnnfO{ c+u|]hL lzIff ljefu, sLlt{k'/df ;?jf eO hfg ;xdtL k|bfg
ul/Psf] 5 .

jf]wfy{ M
====================

!= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf -


g]qk|;fb lwtfn_
lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v

@= >L c+u|]hL lzIff ljefu,


lzIffzf:q s]Gb|Lo ljefu, lq=lj=, sLlt{k'/ .

#= >L n]vfzfvf
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^*.)*.@!

;?jf ;xdtL ;DaGwdf .

>L ;/:jtL bjf8L


pk—k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, lq= lj=, /lhi6«f/sf] sfof{nosf] k=;


+=kmf= -@_ s=k|=d=zf=-!_ r=g+= !%)# ldlt @)^*.)*.)& sf]
k|fKt af]wfy{ tyf sfof{y{ kqfg';f/ tkfOF{nfO{ o; SofDk;sf]
c+u|]hL lzIff ljifosf] pk—k|fWofks kbdf lgo'lQm ul/Psf]df lzIffzf:q
s]Gb|Lo ljefu cGtu{t c+u|]hL lzIff ljefudf xfn pQm ljifosf]
lzIfsx¿sf] cefj ePsf] / o; SofDk;df pQm ljifosf lzIfsx¿ kof{Kt
ePsfn] kl5 sfo{sfl/0fLsf] j}7saf6 kb:yfkgfsf] Joj:yf ldnfpg] u/L
xfnnfO{ c+u|]hL lzIff ljefu, sLlt{k'/df ;?jf eO hfg ;xdtL k|bfg
ul/Psf] 5 .

jf]wfy{ M
====================

!= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf -


g]qk|;fb lwtfn_
lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v

@= >L c+u|]hL lzIff ljefu,


lzIffzf:q s]Gb|Lo ljefu, lq=lj=, sLlt{k'/ .

#= >L n]vfzfvf
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^*.)*.@!

;xdtL af/] .

>L c+u|]hL lzIff ljefu


lzIffzf:q ;ª\sfo,
lq= lj=, sLlt{k'/

>L lq= lj=, /lhi6«f/sf] sfof{no, sd{rf/L k|zf;g dxfzfvfsf] k=;


+=kmf= -@_ s=k|=d=zf=-!_ r=g+= !%)$ ldlt @)^*.)*.)& sf] k|
fKt af]wfy{ tyf sfof{y{ kqfg';f/ o; SofDk;sf] c+u|]hL lzIff ljifosf]
pk—k|fWofks kbdf >L xLdfs'df/L /fjnnfO{ lgo'lQm ul/Psf]df
pxfFn] lzIffzf:q s]Gb|Lo ljefu cGtu{t c+u|]hL lzIff ljefudf ;?jf eO
hfgsf] nflu ;xdtL kfpmF egL lgj]bg lbg' ePsf] x'Fbf pxfFnfO{{ To;
c+u|]hL lzIff ljefu, sLlt{k'/df ;?jf eO hfg ;xdtL k|bfg ul/Psf] 5 .

jf]wfy{ M
====================

!= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf -


g]qk|;fb lwtfn_
lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v

@= >L n]vfzfvf
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

#= >L xLdfs'df/L /fjn,


pk—k|fWofks, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^*.)*.@@

;xdtL af/] .

>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/

o; SofDk;sf] c+u|]hL lzIff ljifosf] pk—k|fWofks >L ;/:jtL bjf8Ln]


lzIffzf:q s]Gb|Lo ljefu cGtu{t c+u|]hL lzIff ljefudf ;?jf eO hfgsf]
nflu ;xdtL kfpmF egL lgj]bg lbg' ePsf] x'Fbf o; SofDk;df pQm
ljifosf] sIffef/ gePsf]n] pxfFnfO{{ To; c+u|]hL lzIff ljefu,
sLlt{k'/df ;?jf eO hfg ;xdtL k|bfg ul/Psf] 5 .

jf]wfy{ M
====================

!= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf -


g]qk|;fb lwtfn_
lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v

@= >L n]vfzfvf
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

#= >L ;/:jtL bjf8L,


pk—k|fWofks, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^*.)*.@@

;xdtL af/] .

>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/

o; SofDk;sf] c+u|]hL lzIff ljifosf] pk—k|fWofks >L xLdfs'df/L


/fjnn] lzIffzf:q s]Gb|Lo ljefu cGtu{t c+u|]hL lzIff ljefudf ;?jf eO
hfgsf] nflu ;xdtL kfpmF egL lgj]bg lbg' ePsf] x'Fbf o; SofDk;df
pQm ljifosf] sIffef/ gePsf]n] pxfFnfO{{ To; c+u|]hL lzIff ljefu,
sLlt{k'/df ;?jf eO hfg ;xdtL k|bfg ul/Psf] 5 .

jf]wfy{ M
====================

!= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf -


g]qk|;fb lwtfn_
lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v

@= >L n]vfzfvf
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

#= >L xLdfs'df/L /fjn,


pk—k|fWofks, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^*.)*.
@!

la=P8= t];|f] jif{sf] k|of]ufTds afXo


k/LIffsf] ;DaGwdf

lq=lj= k/LIff lgoGq0f sfof{no jNv'åf/f ;~rflnt ltg jif]{ la=P8=


sfo{qmd cGtu{t t];|f] jif{sf] k|of]ufTds k/LIffdf d"n ljifo :jf:Yo
tyf zf/Ll/s lzIff / hg;+Vof lzIff lng] lgoldt tyf cf+lzs tkm{sf
ljBfyL{x¿sf] k"j{ ;"rgf cg'¿k k|f]h]S6 ld6 (Project Meet - 334),
;fd'bflos :jf:Yo ;j]{If0f (Community Health Survey - 336) / HP Ed. - 307 /
HP Ed. - 309 sf] k|of]ufTds afXo k/LIff tkl;n adf]lhd x'g]
ePsf]n] ;DalGwt ;a}sf] hfgsf/Lsf] nflu of] ;"rgf k|sflzt ul/Psf]
5.

tkl;n

ldlt ;d"x lgb]{zs ;do


@)^*.)*. k|f]h]S6 ld6 ;d"x >L lji0f'xl/ ljxfg &M))
@^ bfxfn ah]b]lv
@)^*.)*. hg;+Vof lzIff d"n ljifo lng] k| >L ljxfg &M))
@& eftLo ;d"x zfGtaxfb'/ ah]b]lv
>]i7
@)^*.)*. :jf=÷zf= lzIff d"n ljifo lng] >L eLd;]g ljxfg &M))
@* k|eftLo ;d"x b]jsf]6f ah]b]lv
@)^*.)*. hg;+Vof lzIff d"n ljifo lng] >L s'df/ yfkf ljxfg !)M#)
@* lbjf ;d"x ah]b]lv
@)^*.)*. :jf=÷zf= lzIff d"n ljifo lng] >L k|ef ljxfg *M))
@* lbjf ;d"x g]kfn ah]b]lv

======================
-s[i0fk|;fb 9sfn_
ljefuLo k|d'v
:jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff lzIf0f ljefu

gf]6 M– k|of]ufTds afXo k/LIffsf] lbgdf ljBfyL{n] clgjfo{ ¿kdf


cfˆgf] k|j]z–kq lnO cfpg' kg]{5 .
@)^*.)*.@@

:jLs[lt k7fO lbg] af/] .

>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/

o; SofDk;sf] SofDk; sDkfp08 jfndWo] km'6an d}bfgsf] klZrd


tyf pQ/ tkm{sf] kvf{n nufO lbg ljBfyL{x¿ tyf :jljo'af6 ;d]t
k6s k6s cg'/f]w ul/Psf]df pQ/ / klZrd tkm{sf] kvf{n
ljBfyL{x¿n] kfpg] lgz'Nsj[lQsf] /sdaf6 e'QmfgL x'g] u/L
cdfgtdf kvf{n lgdf{0f ug{ >Ldfg\ pks'nkltHo" ;dIf cg'/f]w
ug]{ tyf ;Flwof/af6 pTkGg x'g;Sg] c;xh kl/l:yltnfO{ ;d]t
Wofgdf /fVg' kg]{ ePsf]n] cdfgtdf k6s k6s lgdf{0f ug]{ egL
ldlt @)^*.)*.!% ut] a;]sf] SofDk; sfo{ ;ldltsf] a}7saf6 >Ldfg\
pks'nkltHo" ;dIf lgdf{0f :jLs[ltsf nflu cg'/f]w ug]{ lg0f{o
ePsf] x'Fbf pQm kvf{n cdfgtfdf lgdf{0f ug{ nufpg] :jLs[ltsf
nflu >Ldfg\ ;dIf cg'/f]w ub{5' . ;fy} pQm kvf{nsf] Ol:6d]6
kq o;};fy ;+nUg ul/Psf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)*.@#

:jLs[lt ;DaGwdf .

>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/

o; SofDk;sf] z}=j= )^%.)^^ b]lv xfn;Dd :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff


ljifosf] cf+lzs lzIfssf] ¿kdf sfo{/t >L k|Nxfb kf08]n] lgh
lq=lj= k=lg=sf= aNv'df :yfoL n]vfkfn b/jGbLdf sfo{/t
/x]sf] / lghn] o; SofDk;df lzIf0f sfhdf cfpgsf nflu lgj]bg lbPsf]
x'Fbf cfjZos Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .

====================

-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)*.@#

:jLs[lt ;DaGwdf .

>Ldfg\ pks'nkltHo"
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj=, sfo{sf/L kl/ifb\sf] ldlt @)^$.)^.!* df a;]sf] a}7ssf]


lg0f{o gDa/ %% tyf ldlt @)^$.!!.!( sf] a}7ssf] lg0f{o g+=
@*$ cg';f/ l/Qm b/aGbL cGtu{t b}lgs dfl;s Hofnfbf/Ldf
sfo{/t sd{rf/Lx¿nfO{ s/f/ ;]jfdf /fVg] lg0f{o eP adf]lhd lq=
lj= /lhi6«f/sf] sfof{no s=k|=d=zf=k=;+ -$_ r= g++ !
%*$.)^$—)^% ldlt @)^$.)&.@& tyf s=k|=d=zf=k=;+ -$_
r= g++ #%(*.)^$—)^% ldlt @)^$.!!.@& sf] :jLs[lt kqfg';f/
o; SofDk;df sfo{/t tkl;ndf pNn]lvt kbsf
sd{rf/Lx¿nfO{ s/f/ ;]jfdf lgo'lQm u/L sfddf nufOPsf] x'Fbf ;f]
sf] :jLs[ltsf nflu cg'/f]w ub{5' . o; ;DaGwdf o; SofDk;af6
k6s÷k6s cg'/f]w u/L k7fOPsf] / k=;+=r=g++= (*&.)^&
—)^* ldlt @)^&.!@.@$ df klg >Ldfg\ pks'nkltHo" ;dIf
:jLs[ltsf nflu cg'/f]w u/L k7fOPsf] Joxf]/f :d/0ffy{ cg'/f]w
ub{5' .

tkl;n
q kb tyf gfd dfl;s Hofnfbf/L ;]jfdf s/f/ ;]jfdf sfo{/t ldlt
m sfo{/t ldlt
=;
+
=
1. x]=c= >L @)^$.)%.)& b]lv @)^$.)^.@! b]lv
d~h's'df/L kf08]
2. x]=c= >L kLtfDa/ ;=n]vfkfn kbdf @)% x]=c= kbdf
kFu]gL $.!!.)$ b]lv @)^$.!!.!( b]lv
3. x]=c= >LdtL d'gf — @)^^.)!.@# b]lv
s§]n
4. ;=n]vfkfn >L 6f=u= kbdf @)^$.) ;=n]= kbdf @)^$.)
r'g'dfof kf08] %.)& b]lv (.@$ b]lv
5. Nof=c= >L lIflth ? @)^%.)(.)! b]lv
kfv]tL
6. clzi6]G6 >L ;~ho @)^&.!).)! b]lv
kf}8]n
7. lkog >L zDe'k|;fb @)^^.)!.)@ b]lv @)^^.)!.@( b]lv
clwsf/L
8. s'lrsf/ >LdtL @)%(.)$.!) b]lv @)^$.)^.@! b]lv
s[i0fb]jL g]kfnL
9. s'lrsf/ >L ;l/tf g]kfnL @)^$.)$.)^ b]lv @)^$.)^.@! b]lv
========================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
sfo{qmd ;"rL
ldlt @)^* d+lz/ @$ ut] zlgaf/

!= ;~rfng — dxf;lrj 8f= ofbjk|sfz nfld5fg]


@= cWoIftf — cWoIf k|fWofks ljhoaxfb'/ l;njfn
-dGtJo;lxt_
#= cf;g u|x0f s=
v=
u=
3=
ª=
r=
5=
h=
em=
`=
$= a}7ssf] pb\3f6g — kfg;df aQL afn]/
%= :jfut dGtJo —
^= k|ltj]bg k|:t't — dxf;lrjåf/f ;f+u7lgs tyf z}lIfs
ultljlw;DaGwL k|ltj]bg k|:t't
!@M)) — !M)) vfgf ;do
&= k|ltj]bg dfly 5nkmn tyf l/kf]l6ª M
s
— k"jf{~rn v

s
— dWodf~rn v

s
— klZrdf~rn v

s
— dWoklZrdf~rn v

— ;'b"/ klZrdf~rn
— pkTosf~rn
*= k|Zgsf] hjfkm — dxf;lrjn] k|ltj]bg dfly p7]sf k|Zgsf]
hjfkm tyf 5'6s'/f ;dfj]z
(= ;ef lj;h{g — dGtJo;lxt ;efkltaf6 ;ef lj;h{g
@)^*.)*.@#

:jLs[lt k7fOlbg] af/] .

>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no
lq= lj= sLlt{k'/ .

o; SofDk; tLg a;]{ :gfts, Ps a;]{ :gfts tyf :gftsf]Q/ txsf]


cWoog cWofkg x'g] tyf k|eftLo, lbjf / /fqL ;d"xdf u/L ;~rfng
x'g] lzIffzf:q ;ª\sfosf] ;a}eGbf 7"nf] SofDk; xf] . o; SofDk;df
k|zf;lgs sfd ug]{ sd{rf/Lx¿sf] ;+Vof cToGt Go"g ePsf] / ePsf
sd{rf/Lx¿sf] clgjfo{ cjsfz tyf ;?jfsf] sf/0faf6 b}lgsL k|zf;g
sfdx¿ ug{ u/fpg cToGt} sl7gfO ePsf] Joxf]/f >Ldfg\df cg'/f]w
ub{5' . o; SofDk;df l/Qm cfPsf] cfPsf] x]=c= tyf n]vfkfnsf]
l/Qm b/aGbLdf lgDg JolQmx¿nfO{ lgo'lQm ug]{ :jLs[ltsf
k7fOlbg' x'g l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .
tkl;n
!= >L z}n]z >]i7 — x]=c= kbdf
@= >L choafa' goh' — x]=c= kbdf

========
===========
=====
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)^*.)*.)%

>Ldfg\ SofDk; k|d'vHo"


dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn

ljifo M lgo'lQm kfpmF .

dxf]bo,

>Ldfg\ ;dIf cg'/f]w ub{5' ls To; dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrndf


x]=c= kb l/Qm /xg /xg cfPsf] a'lemPsf]n] pQm kbdf
lgo'lQm ul/lbg' eO{ ;]jf ug]{ cj;/ k|bfg ul/lbg' x'g cfjZos
sfuhftx¿ o;} kq;fy ;+nUg u/L ljgd| cg'/f]w ub{5' .

lgj]bs

z}n]z >]i7
sfe|]knf~rf]s,
kfFrvfn — (
xfn — sf]6]Zj/,
sf7df8f+}
;Dks{ g+= — (*$!
*)^!#$
ldlt M @)^*.)&.@%

>Ldfg\ SofDk; k|d'vHo"


dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn

ljifo M lgo'lQm kfpmF .

dxf]bo,

>Ldfg\ ;dIf cg'/f]w ub{5' ls To; dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrndf


n]vfkfn kb l/Qm /xg /xg cfPsf] a'lemPsf]n] pQm kbdf
lgo'lQm ul/lbg' eO{ ;]jf ug]{ cj;/ k|bfg ul/lbg' x'g d]/f] z}lIfs
of]Uotf cg';f/sf] sfuhkq tyf gful/stfsf] k|ltlnlk o;};fy k]z u/L
ljgd| cg'/f]w ub{5' .

lgj]bs
===================
choafa' goh'
eQmk'/, jfu]Zj/L —
*
;Dks{ g+= — (*$!
#(@!#*

@)^*.)*.@%

lgoldt sIff ;~rfng ug]{ af/] .

rfn' z}lIfs ;qsf] lgoldt ¿kdf ;~rfng x'g'kg]{ ljleGg


tx tyf sfo{qmdx¿sf] sIff ;~rfng gePsf] egL
ljBfyL{x¿af6 u'gf;f] cfPsfn] SofDk;af6 k|sflzt z}lIfs
tflnsf cg';f/ lgoldt ¿kdf ;DalGwt cf—cfˆgf] ljifox¿sf]
sIff lnOlbg' x'g ;DalGwt ;a} k|fWofksx¿sf] hfgsf/Lsf
nflu of] ;"rgf k|sflzt ul/Psf] 5 .
====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)*.@%

lgoldt sIff ;~rfng ug]{ af/] .

rfn' z}lIfs ;qsf] lgoldt ¿kdf ;~rfng x'g'kg]{ ljleGg


tx tyf sfo{qmdx¿sf] sIff ;~rfng gePsf] egL
ljBfyL{x¿af6 u'gf;f] cfPsfn] SofDk;af6 k|sflzt z}lIfs
tflnsf cg';f/ lgoldt ¿kdf ;DalGwt cf—cfˆgf] ljifox¿sf]
sIff lnOlbg' x'g ;DalGwt ;a} k|fWofksx¿sf] hfgsf/Lsf
nflu of] ;"rgf k|sflzt ul/Psf] 5 .

jf]wfy{ M
====================

>L ;xfos SofDk; k|d'v k|eftLo÷lbjf÷/fqL -


g]qk|;fb lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn SofDk;
k|d'v
@)^*.)*.@^

cg'dlt ;DaGwdf .

8f= ljgf]b n'O6]n,


;x k|f=,
lzIff ljsf; tyf cg';Gwfg s]Gb|, lq= lj=,
aNv' .

tkfO{n] cfˆgf] g]t[Tjdf "Development of English Among College Students: An

action Research" zLif{s cg';Gwfgsf nflu UGC ;dIf k|:tfj k]z


ug{ nfu]sf] / pSt k|:tfj :jLs[t eO{ cfPdf ;f] sf] sfof{Gjogsf
nflu tYof+s ;+sng nufotsf lkmN8df cfwfl/t sfo{x¿ o;
SofDk;nfO{ sfo{If]q agfO ;DkGg ug'{ kg]{ ePsf] x'gfn]
SofDk;sf] lgoldt sfddf c;/ gkfl/sg pQm cg';Gwfgsf
sfo{x¿ ug{ u/fpg cg'dltsf nflu lgj]bg lbg' ePsf]df
oxfFnfO{ pQm cg';Gwfg sfo{ ug{ cg'dlt k|bfg ul/Psf] Joxf]/f
cg'/f]w ul/G5 .

====================

-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)*.@^

;'ljwf pknJw u/fpg] af/] .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf To; dxfzfvfsf] k=;+=s=k|=d=zf=


-^_ r=g+= !& ldlt @)^*.)$.)# sf] k|fKt af]wfy{ tyf
sfof{y{ kqfg';f/ ldlt @)^*.)*.!& b]lv clgjfo{ cjsfz x'g' ePsf
;~rosf]if qmdfÍ )%(^% sf o; SofDk;sf l;= a'sr]s/ >L
nId0faxfb'/ s]=;L=n] ldlt @)^*.)*.==== df lbg' ePsf]
lgj]bgfg';f/ lghsf] gfddf s'g} afFsL a:of}tf gePsf]n] ;~rosf]if,
lgDgfg';f/sf] ;+lrt ljbfsf] /sd, cf}ifwL pkrf/ nufot lq=lj=
lgodfg';f/ kfpg] ;Dk"0f{ ;'ljwf pknJw u/fO lbg'x'g l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w 5 .

;+lrt ljbfsf] ljj/0f


3/ ljbf M @!) -b'O{ ;o bz lbg_
lj/fdL ljbf M #@@ -tLg ;o afO; lbg_

lghn] j]tnjL ljbf, ljz]if tnjL ljbf / cWoog ljbf pkef]u u/]sf]
b]lvb}g . ;fy} lghn] dfl;s :s]n ¿= !#,*)).— / u|]8 !*$).— ;d]t
hDdf ¿= !%,^$).— vfOkfO cfPsf] Joxf]/f ;d]t cg'/f]w 5 .
af]wfy{
=======================
!= >L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >L nId0faxfb'/ s]=;L
s';'GtL, nlntk'/ .
@)^*.)*.@&

l8kf]lh6 lkmtf{ ul/lbg] af/] .

>L sf7df8f}+ pkTosf vfg]kfgL lnld6]8


lqk'/]Zj/ .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] lgdf{0ffwLg z}lIfs ejgsf


nflu yk Ps O~rLsf] wf/f h8fg ubf{ lgodfg';f/ nfUg] z'Ns ;f]
ejg lgdf{0fsf 7]s]bf/ >L /ljgf k|]/f k|lti7f sDkgLn] Joxf]g]{ u/L
yk Ps O~rsf] wf/f h8fgsf nflu To; lnld6]8df cfjZos
l8kf]lh6÷dx;'n a'emfOPsf]df xfn o; SofDk;df pknJw eO/x]sf]
kfgL g} kof{Kt ePsf] / yk Ps O~rsf] wf/fsf] kfgL cfjZos
gePsf]n] gofF h8fgsf nflu a'emfOPsf] l8kf]lh6÷dx;'n
lkmtf{ ul/lbg' x'g cg'/f]3 5 .

af]wfy{
=======================
!= >L /ljgf k|]/f k|lti7f sDkgL, -
g]qk|;fb lwtfn_
;LtfkfOnf, sf7df8f}+ . SofDk;
k|d'v
@= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^*.)*.@&

/0fgLlts of]hgf k7fOPsf] ;DaGwdf .

>Ldfg\ ;+of]hsHo",
kl/of]hgf sfof{Gjog PsfO,
bf];|f] pRr lzIff kl/of]hgf
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= :jfoQtf k|fKt cWoog ;+:yfg jf SofDk; ;DaGwL


lgod @)^@ cGtu{t :jfoQtfdf hfg] qmddf o; SofDk;åf/f ;DkGg
ug'{ kg]{ ljleGg z}lIfs, k|fl1s, k|zf;lgs tyf cfly{s ;DaGwL /
0fgLlts sfo{ of]hgf th'{df ug{ ul7t o; SofDk;sf] /0fgLlts sfo{
of]hgf ;ldltåf/f kfl/t of]hgf kl/dfh{g u/L d"Nofª\sgsf nflu To;
sfof{nodf k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)^*.)*.@&

>Ldfg\ SofDk; k|d'v


dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M k]ZsL ;DaGwdf .

dxf]bo,
o; SofDk;sf] k|zf;g zfvf, n]vf zfvf, k/LIff zfvf, e"uf]n tyf
hg;+Vof lzIf0f ljefudf h8fg ePsf] ADSL sf] nflu tLg
dlxgfsf] e'QmfgL ug{ ¿= %,)*%.— /sd k]ZsL
:j¿k pknJw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu ljgd| cg'/f]w ub{5' .

=====================
;'ar{n bfxfn
sDKo'6/ ck/]6/
dx]Gb|/Tg
SofDk;, tfxfrn
ldlt M @)^*.)(.)!

>Ldfg\ SofDk; k|d'v


dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M k]ZsL km5\of]{6 ;DaGwdf .

dxf]bo,
o; SofDk;sf] k|zf;g zfvf, n]vf zfvf, k/LIff zfvf, e"uf]n tyf
hg;+Vof lzIf0f ljefudf h8fg ePsf] ADSL sf] nflu tLg
dlxgfsf] ljn e'Qmfg ug{ ¿= %,)*%.— /sd k]ZsL
lnOPsf]df pQm dxz'n e'Qmfg ul/Psf] x'Fbf ;+nUg
ljnekfO{ cg';f/ k]ZsL km5\of]{6sf nflu ljgd| cg'/f]w
ub{5' .

=====================
;'ar{n bfxfn
sDKo'6/ ck/]6/
dx]Gb|/Tg
SofDk;, tfxfrn
@)^*.)*.@&

/0fgLlts of]hgf k7fOPsf] ;DaGwdf .

>Ldfg\ ;+of]hsHo",
kl/of]hgf sfof{Gjog PsfO,
bf];|f] pRr lzIff kl/of]hgf
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= :jfoQtf k|fKt cWoog ;+:yfg jf SofDk; ;DaGwL


lgod @)^@ cGtu{t :jfoQtfdf hfg] qmddf o; SofDk;åf/f ;DkGg
ug'{ kg]{ ljleGg z}lIfs, k|fl1s, k|zf;lgs tyf cfly{s ;DaGwL /
0fgLlts sfo{ of]hgf th'{df ug{ ul7t o; SofDk;sf] /0fgLlts sfo{
of]hgf ;ldltåf/f kfl/t of]hgf kl/dfh{g u/L d"Nofª\sgsf nflu To;
sfof{nodf k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
ldlt M@)^*.)*.@&

>L n]vfzfvf
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M k]ZsL kfpFm .

dnfO{ 3/fo;L sfdsf] nflu s]xL /sdsf] cfjZostf k/]sf] x'Fbf


d}n] kfpg] kbLo ljbf a/fa/sf] /sd k]ZsL :j¿k kfpmF .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)*.@*

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>Ldfg\ cWoIfHo",
ljZjljBfno cg'bfg cfof]u
;fgf]l7dL, eQmk'/ .

o; SofDk;sf e"uf]n tyf hg;+Vof lzIff ljifodf k|fWofkg/t


lzIf0f ;xfos >L ltnsk|;fb zdf{n] To; cfof]usf] ;"rgf cg';f/
n3" cg';Gwfg ug{ o; SofDk;df lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos
Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

====================
-bfjf z]kf{_
;=SofDk; k|d'v
“My best idea's are somebody else's.”

- Benjamin Franklin
@)^*.)(.)#

Pd= P8= txdf yk ljifosf] sIff ;+rfng ug]


{ :jLs[lt af/] .

>Ldfg\ 8LgHo",
8Lgsf] sfof{no,
lzIffzf:q ;+sfo,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] /fqL ;d"xdf Ps jif]{ jL= P8= / Pd= P8= txdf


sIff ;+rfng eO/x]sf]df cfufdL z}lIfs ;qaf6 ;flas ljifosf] cnfjf
Pd= P8= txdf cy{zf:q lzIff ljlzi6Ls/0f ljifosf] yk sIff ;+rfng
ug]{ :jLs[ltsf nflu cg'/f]w ub{5' .

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^===.====.====

e'QmfgL lbg] af/] .

>L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

pko'{Qm ;DaGwdf g]kfn PS;—6' ;]So"l/6L ;le{; k|f= ln=


sf] ldlt @)^===.=====.===== sf] k|fKt lgj]bgfg';f/
@)^==== ================= dlxgfdf o;
SofDk;sf] ;'/Iffsf nflu tLg hgf v6fOPsf ;'/Iff uf8{ afkt kfpg' kg]
{ ¿= !*,^$!.^! e'QmfgLsf nflu pQm k|f= ln= n] k]z u/]sf]
ljhs g+= ====== ldlt @)^===.=====.===== sf]
;Ssn} ljn / lgj]bg o;};fy ;+nUg u/L pQm dlxgfdf vl6O{ xflh/
ePsf uf8{x¿sf] xflh/L ljj/0f lgDgfg';f/ pNn]v u/L e'QmfgLsf
nflu cg'/f]w 5 .

ldlt @)^===.=====.)! ut]b]lv P] d;fGt;Ddsf] xflh/L ljj/0fM


qm=; gfd xflh/L lbg
+=
!=
@=
#=
====================
ess electricity that is not enough to meet the growing demand.
To receive the latest loadshedding schedule on your mobile, type your group name and send it to 2722. For example, if
you want the schedule for Group 1, type G1 and send to 2722.
@)^*.)(.)%

gful/stfsf] k|df0fkq pknAw u/fOlbg] af/] .

>L lhNnf k|zf;g sfof{no,


aa/dxn, sf7df8f+} .

o; SofDk;df k|fWofkg/t /xg' ePsf ;x—k|fWofks >L ef]nfgfy


e§/fO{sf] ldlt @)%!.)*.@) df hGd ePsf] 5f]/f cfnf]s
e§/fO{nfO{ g]kfnL gful/stfsf] k|df0fkq cfjZos ePsf]n]
gful/stfsf] k|df0fkq pknAw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu o; SofDk;df
lgj]bg lbg' ePsf] x'Fbf cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w
ub{5' .

af]wfy{
=====================
!= >L kl~hsflwsf/Lsf] sfof{no
-of]u]Gb|/fh bfxfn_
sf7df8f}+ dxfgu/kfnLsf
;=SofDk; k|d'v
@= >L ef]nfgfy e§/fO{
;x k|fWofks,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^*.)(.)%

t];|f] /lgË lan ;DaGwdf .

>L OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg


sG;N6]G;L ;]jf
lq= lj=, k'Nrf]s .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] z}lIfs ejg lgdf{0fsf 7]s]bf/


>L /ljgf—k|]/f—k|lti7f sDkgL -h]eL_ n] pNn]lvt lgdf{0f
sfo{sf] t];|f] /lgË ljn afkt ¿= !),^%@,!@^.!) e'QmfgL kfpF
egL ldlt @% d+lz/ @)^* df k]z ug'{ ePsf] ;sn lgj]bg ;lxt
Abstract of Cost / Measurement Sheet ;+nUg ePsf] INTERIM PAYMENT BILL NO.

03 cfjZos hfgsf/L tyf sfof{y{ cg'/f]w 5 .

jf]wfy{ M
=====================
>L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^*.)(.)%

;'ljwf pknJw u/fpg] af/] .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj=, /lhi6«f/sf] sfof{no, sd{rf/L k|zf;g dxfzfvfsf] k=;


+=s=k|=d=zf= -%_ r=g+= ===== ldlt @)^&.)(.)$ sf] o;
SofDk;df ldlt @)^*.)(.)! df btf{ ePsf] af]wfy{ kq cg';f/ o;
SofDk;sf tTsfnLg ;x k|fWofks >L xl/x/k|;fb e§/fO{n] %
jif{ cWoog ljbf, # jif{ j]tnjL ljbf lnPsf] /]s8{af6 b]lvG5 .
lghsf] ;+lrt ljbf !&@ -Ps ;o axQ/_ lbg /]s8{df ePsf] / clGtd
tnj :s]n @)$* c;f/ -cf=j= @)$&.)$*_ df ¿= #,#&%.— /x]sf]
tyf lghsf] gfddf s'g} afFsL aSof}tf gb]lvPsf] Joxf]/f cg'/f]w
5.

af]wfy{
=======================
!= >L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >L xl/x/k|;fb e§/fO{
sf7df8f}+ .
@)^*.)(.)%

Boulder Soiling / Gravel Filling af/] .

>L ;fdfGo k|zf;g dxfzfvf,


lq=lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ljifodf To; SofDk; cGtu{t SofDk; ejgsf] Foundation df


Boulder Works / Gravel Filling sfo{ ;Demf}tfdf pNn]lvt BOQ df b//]6
gePsf]df To; SofDk; / ;DalGwt sG;n6]G6 OlGhlgo/sf] lgb]{zg
cg';f/ ;f] sfo{ ;d]tsf] lgdf{0f sfo{ ub}{ cfO/x]sf] / xfdLn]
b//]6 ;d]t k]z ul/;s]sf]df xfn;Dd klg o; af/] hfgsf/L gkfPsf] x'Fbf
oyf;So l56f] pQm cfO6dx¿sf] b//]6 lg0f{o u/fO{ kfpmF . cGoyf
lgdf{0f sfo{df c;/ kg{;Sg] Joxf]/f hfgsf/L nflu cg'/f]w 5 egL
7]s]bf/ sDkgL >L /ljgf k|]/f k|lti7f sDkgL -h]=eL=_ n] lbPsf] kq
o;};fy ;+nUg u/L cfjZos sf/jfxLsf nflu k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w
5.
o;} kqsf ;DaGwdf o; SofDk;sf] k=;=r=g+= !@)#.)^&
—)^* ldlt @)^*.)#.@$ df To; dxfzfvfdf kq k7fO ;lsPsf] t/
pko'{Qm sfo{sf] ;dy{g tyf :jLs[lt xfn;Dd klg k|fKt gePsf]
x'Fbf ;f] sf] ;dy{g tyf :jLs[ltsf nflu k'gM Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
===================
!= >Ldfg\ pks'nkltHo",
-g]qk|;fb lwtfn_
lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
#= >L /ljgf k|]/f k|lti7f sDkgL -h]=eL=_,
sf7df8f}+ .
@)^*.)(.)^

JolQmut kmfOn pknJw u/fOlbg] af/] .

>Ldfg\ SofDk; k|d'vHo",


;'v]{t SofDk; lzIff
jL/]Gb|gu/, ;'v]{t .

lq= lj=, /lhi6«f/sf] sfof{no, sd{rf/L k|zf;g dxfzfvfsf] k=;


+=kmf= -@_ s=k|=d=zf= -!_ r=g+= !$$! ldlt @)^*.)*.)&
sf] k|fKt af]wfy{ tyf sfof{y{ kqfg';f/ o; SofDk;sf] :jf:Yo tyf
zf/Ll/s lzIffsf] ljifosf] pk k|fWofks kbdf lgo'lQm x'g' ePsL >L
y'dfs'df/L kf}8]nsf] To; SofDk;df s/f/ ;]jfdf /xFbf v8f ul/Psf]
JolQmut kmfOn o; SofDk;sf] sfof{no k|of]hgsf] nflu pknJw
u/fO ;xof]u ul/lbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)(.)%

;?jf ;xdtL ;DaGwdf .

>L k|d'vHo",
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj, sLlt{k'/ .

lq=lj= k[YjLgf/fo0f SofDk; kf]v/fdf k|ffWofkg/t /xg' ePsf


e"uf]n lzIff ljifosf pk k|f= >L dgf]hs'df/ 9'Ëfgfn] kfl/jfl/s
;d:ofsf] sf/0faf6 sf7df8f+} cfO/fVg' kg]{ ePsf]n] o; SofDk;df
;?jf ;xdtLsf] nflu l;kmfl/; ul/lbg cg'/f]w u/L lgj]bg lbg' ePsf]
x'Fbf lghnfO{ o; SofDk;df ;?jfsf] nflu ;xdtL k|bfg ul/Psf]
Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
======================
!= >L k[YjLgf/fo0f SofDk;, -
g]qk|;fb lwtfn_
kf]v/f . SofDk;
k|d'v
@= >L dgf]hs'df/ 9'Ëfgf
pk k|fWofks, k[YjLgf/fo0f SofDk; kf]v/f .
@)^*.)(.)*

5kfO u/fO lbg] af/] .

>L k|d'vHo",
lq= lj=, 5fkfvfgf,
sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] nflu tkl;ndf pNn]v eP adf]lhd 5kfO ug'{ kg]


{ ePsf]n] ;+nUg gd"gf cg';f/ 5kfO ul/lbg' x'g cg'/f]w 5 . 5kfO
u/] afktsf] /sd ljn k|fKt ePkl5 e'QmfgL ul/g] 5 .

tkl;n
!= rfl/lqs k|df0fkq, la=P8= -@% k|ltsf] ! Kof8_ — $) Kof8
@= hf] h;;Fu ;DaGw 5 -!)) k|ltsf] ! Kof8_ — @) Kof8

af]wfy{
====================
>L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^*.)(.)%

lgo'lQm af/] .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

aemfª lhNnf 3/ eO xfn sLlt{k'/ a:g] >L ;/:jtL vqLn] o;


SofDk;sf] sDKo'6/df vfnL /x]sf] kbdf lgo'lQsf nflu cg'/f]w
u/]sf] lgj]bg cfjZos Joj:yfsf nflu k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5'
.

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.!).!@

lgo'lQm af/] .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

aemfª lhNnf :yfoL 3/ ePsL >L ;/:jtL vqLn] o; SofDk;sf]


k':tsfnodf vfnL /x]sf] a's r]s/ kbsf] s/f/ ;]jfdf lgo'lQmsf nflu
cg'/f]w u/]sf] lgj]bg tyf z}lIfs sfuhft cfjZos Joj:yfsf nflu
k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)*.!^

nfut Ol:6d]6 tof/ ul/lbg] af/] .

>L uf]kfns[i0f ofsfdL


jl/i7 k|lzIfs -k|fljlws_
OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg, k'Nrf]s .

o; SofDk; sDkfp08sf] km'6an u|fp08sf] klZrd tyf pQ/


tkm{sf] xfn ePsf] ( OGrsf] kvf{nsf] hu sdhf]/ eO 7fpF7fpFdf
elTsg uPsf] x'Fbf pSt kvf{n eTsfO{ ;f] df ePsf] O§f dWo] k|
of]u x'g ;Sg] O§fnfO{ hudf k|of]u ug]{ u/L pSt kvf{n lgdf{0f
ug{sf] nflu cfjZos nfut Oli6d]6, gS;f tof/ u/L ;xof]u ul/lbg'
x'g cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
======================
>L n]vfzfvf -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^*.)*.!^

kvf{n tyf lj1fg k|of]uzfnf lgdf{0f ;ldlt u7g ul/Psf] af/] .

>L bfjf z]kf{


;xfos SofDk; k|d'v, lbjf
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ldlt @)^*.)*.!% df a;]sf] o; SofDk;sf] SofDk; sfo{ ;ldltsf]


a}7såf/f km'6an u|fp08sf] klZrd tyf pQ/ tkm{ kvf{n lgdf{0f ug]
{ tyf lj1fg ejgsf] @)* g+= sf]7fdf k|of]uzfnf agfpgsf nflu
lgdf{0f ;ldlt u7g ug]{ lg0f{o ePsf] x'Fbf lq=lj= cfly{s Joj:yfkg
tyf ;+rosf]if ;DaGwL lgod @)%) sf] kl/R5]b — !& sf] lgdf{0f
;DaGwL Joj:yf lgod ^& …vÚ cg';f/ lgDg ;b:o /x]sf] lgdf{0f ;ldlt
u7g ul/Psf] 5 .
kvf{n tyf lj1fg k|of]uzfnf lgdf{0f ;ldlt
!= SofDk; k|d'v >L g]qk|;fb lwtfn — cWoIf
@= ;=Sof=k|= >L bfjf z]kf{ — ;b:o
#= ;=Sof=k|= >L of]u]Gb|/fh bfxfn — ;b:o
$= ;=Sof=k|= >L e"kfns'df/ >]i7 — ;b:o
%= n]vf lgoGqs >L /fh]Gb| /]UdL — ;b:o
^= k|fljlws >L uf]kfns[i0f ofsfdL — ;b:o
-jl/i7 k|lzIfs >L O= c= ;+= k'Nrf]s_
&= :jljo' ;efktL >L clgns'df/ l/hfn — ;b:o
*= ;xfos k|zf;s >L /fdaxfb'/ >]i7 — ;b:o
af]wfy{
=====================
!= >L ;fdfGo k|zf;g dxfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
lq= lj=, sLlt{k'/ . SofDk; k|d'v
@= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^*.)*.!^

kvf{n tyf lj1fg k|of]uzfnf lgdf{0f ;ldlt u7g ul/Psf] af/] .

>L of]u]Gb|/fh bfxfn


;xfos SofDk; k|d'v, k|eftLo
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ldlt @)^*.)*.!% df a;]sf] o; SofDk;sf] SofDk; sfo{ ;ldltsf]


a}7såf/f km'6an u|fp08sf] klZrd tyf pQ/ tkm{ kvf{n lgdf{0f ug]
{ tyf lj1fg ejgsf] @)* g+= sf]7fdf k|of]uzfnf agfpgsf nflu
lgdf{0f ;ldlt u7g ug]{ lg0f{o ePsf] x'Fbf lq=lj= cfly{s Joj:yfkg
tyf ;+rosf]if ;DaGwL lgod @)%) sf] kl/R5]b — !& sf] lgdf{0f
;DaGwL Joj:yf lgod ^& …vÚ cg';f/ lgDg ;b:o /x]sf] lgdf{0f ;ldlt
u7g ul/Psf] 5 .
kvf{n tyf lj1fg k|of]uzfnf lgdf{0f ;ldlt
!= SofDk; k|d'v >L g]qk|;fb lwtfn — cWoIf
@= ;=Sof=k|= >L bfjf z]kf{ — ;b:o
#= ;=Sof=k|= >L of]u]Gb|/fh bfxfn — ;b:o
$= ;=Sof=k|= >L e"kfns'df/ >]i7 — ;b:o
%= n]vf lgoGqs >L /fh]Gb| /]UdL — ;b:o
^= k|fljlws >L uf]kfns[i0f ofsfdL — ;b:o
-jl/i7 k|lzIfs >L O= c= ;+= k'Nrf]s_
&= :jljo' ;efktL >L clgns'df/ l/hfn — ;b:o
*= ;xfos k|zf;s >L /fdaxfb'/ >]i7 — ;b:o
af]wfy{
=====================
!= >L ;fdfGo k|zf;g dxfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
lq= lj=, sLlt{k'/ . SofDk; k|d'v
@= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^*.)*.!^

kvf{n tyf lj1fg k|of]uzfnf lgdf{0f ;ldlt u7g ul/Psf] af/] .

>L e"kfns'df/ >]i7


;xfos SofDk; k|d'v, /fqL
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ldlt @)^*.)*.!% df a;]sf] o; SofDk;sf] SofDk; sfo{ ;ldltsf]


a}7såf/f km'6an u|fp08sf] klZrd tyf pQ/ tkm{ kvf{n lgdf{0f ug]
{ tyf lj1fg ejgsf] @)* g+= sf]7fdf k|of]uzfnf agfpgsf nflu
lgdf{0f ;ldlt u7g ug]{ lg0f{o ePsf] x'Fbf lq=lj= cfly{s Joj:yfkg
tyf ;+rosf]if ;DaGwL lgod @)%) sf] kl/R5]b — !& sf] lgdf{0f
;DaGwL Joj:yf lgod ^& …vÚ cg';f/ lgDg ;b:o /x]sf] lgdf{0f ;ldlt
u7g ul/Psf] 5 .
kvf{n tyf lj1fg k|of]uzfnf lgdf{0f ;ldlt
!= SofDk; k|d'v >L g]qk|;fb lwtfn — cWoIf
@= ;=Sof=k|= >L bfjf z]kf{ — ;b:o
#= ;=Sof=k|= >L of]u]Gb|/fh bfxfn — ;b:o
$= ;=Sof=k|= >L e"kfns'df/ >]i7 — ;b:o
%= n]vf lgoGqs >L /fh]Gb| /]UdL — ;b:o
^= k|fljlws >L uf]kfns[i0f ofsfdL — ;b:o
-jl/i7 k|lzIfs >L O= c= ;+= k'Nrf]s_
&= :jljo' ;efktL >L clgns'df/ l/hfn — ;b:o
*= ;xfos k|zf;s >L /fdaxfb'/ >]i7 — ;b:o

af]wfy{
=====================
!= >L ;fdfGo k|zf;g dxfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
lq= lj=, sLlt{k'/ . SofDk; k|d'v
@= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^*.)*.!^

kvf{n tyf lj1fg k|of]uzfnf lgdf{0f ;ldlt u7g ul/Psf] af/] .

>L /fh]Gb| /]UdL


n]vf lgoGqs
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ldlt @)^*.)*.!% df a;]sf] o; SofDk;sf] SofDk; sfo{ ;ldltsf]


a}7såf/f km'6an u|fp08sf] klZrd tyf pQ/ tkm{ kvf{n lgdf{0f ug]
{ tyf lj1fg ejgsf] @)* g+= sf]7fdf k|of]uzfnf agfpgsf nflu
lgdf{0f ;ldlt u7g ug]{ lg0f{o ePsf] x'Fbf lq=lj= cfly{s Joj:yfkg
tyf ;+rosf]if ;DaGwL lgod @)%) sf] kl/R5]b — !& sf] lgdf{0f
;DaGwL Joj:yf lgod ^& …vÚ cg';f/ lgDg ;b:o /x]sf] lgdf{0f ;ldlt
u7g ul/Psf] 5 .
kvf{n tyf lj1fg k|of]uzfnf lgdf{0f ;ldlt
!= SofDk; k|d'v >L g]qk|;fb lwtfn — cWoIf
@= ;=Sof=k|= >L bfjf z]kf{ — ;b:o
#= ;=Sof=k|= >L of]u]Gb|/fh bfxfn — ;b:o
$= ;=Sof=k|= >L e"kfns'df/ >]i7 — ;b:o
%= n]vf lgoGqs >L /fh]Gb| /]UdL — ;b:o
^= k|fljlws >L uf]kfns[i0f ofsfdL — ;b:o
-jl/i7 k|lzIfs >L O= c= ;+= k'Nrf]s_
&= :jljo' ;efktL >L clgns'df/ l/hfn — ;b:o
*= ;xfos k|zf;s >L /fdaxfb'/ >]i7 — ;b:o

af]wfy{
=====================
!= >L ;fdfGo k|zf;g dxfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
lq= lj=, sLlt{k'/ . SofDk; k|d'v
@= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^*.)*.!^

kvf{n tyf lj1fg k|of]uzfnf lgdf{0f ;ldlt u7g ul/Psf] af/] .


>L clgns'df/ l/hfn
;efklt, :jljo'
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ldlt @)^*.)*.!% df a;]sf] o; SofDk;sf] SofDk; sfo{ ;ldltsf]


a}7såf/f km'6an u|fp08sf] klZrd tyf pQ/ tkm{ kvf{n lgdf{0f ug]
{ tyf lj1fg ejgsf] @)* g+= sf]7fdf k|of]uzfnf agfpgsf nflu
lgdf{0f ;ldlt u7g ug]{ lg0f{o ePsf] x'Fbf lq=lj= cfly{s Joj:yfkg
tyf ;+rosf]if ;DaGwL lgod @)%) sf] kl/R5]b — !& sf] lgdf{0f
;DaGwL Joj:yf lgod ^& …vÚ cg';f/ lgDg ;b:o /x]sf] lgdf{0f ;ldlt
u7g ul/Psf] 5 .
kvf{n tyf lj1fg k|of]uzfnf lgdf{0f ;ldlt
!= SofDk; k|d'v >L g]qk|;fb lwtfn — cWoIf
@= ;=Sof=k|= >L bfjf z]kf{ — ;b:o
#= ;=Sof=k|= >L of]u]Gb|/fh bfxfn — ;b:o
$= ;=Sof=k|= >L e"kfns'df/ >]i7 — ;b:o
%= n]vf lgoGqs >L /fh]Gb| /]UdL — ;b:o
^= k|fljlws >L uf]kfns[i0f ofsfdL — ;b:o
-jl/i7 k|lzIfs >L O= c= ;+= k'Nrf]s_
&= :jljo' ;efktL >L clgns'df/ l/hfn — ;b:o
*= ;xfos k|zf;s >L /fdaxfb'/ >]i7 — ;b:o

af]wfy{
=====================
!= >L ;fdfGo k|zf;g dxfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
lq= lj=, sLlt{k'/ . SofDk; k|d'v
@= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^*.)*.!^

kvf{n tyf lj1fg k|of]uzfnf lgdf{0f ;ldlt u7g ul/Psf] af/] .

>L /fdaxfb'/ >]i7


;xfos k|zf;s
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ldlt @)^*.)*.!% df a;]sf] o; SofDk;sf] SofDk; sfo{ ;ldltsf]


a}7såf/f km'6an u|fp08sf] klZrd tyf pQ/ tkm{ kvf{n lgdf{0f ug]
{ tyf lj1fg ejgsf] @)* g+= sf]7fdf k|of]uzfnf agfpgsf nflu
lgdf{0f ;ldlt u7g ug]{ lg0f{o ePsf] x'Fbf lq=lj= cfly{s Joj:yfkg
tyf ;+rosf]if ;DaGwL lgod @)%) sf] kl/R5]b — !& sf] lgdf{0f
;DaGwL Joj:yf lgod ^& …vÚ cg';f/ lgDg ;b:o /x]sf] lgdf{0f ;ldlt
u7g ul/Psf] 5 .
kvf{n tyf lj1fg k|of]uzfnf lgdf{0f ;ldlt
!= SofDk; k|d'v >L g]qk|;fb lwtfn — cWoIf
@= ;=Sof=k|= >L bfjf z]kf{ — ;b:o
#= ;=Sof=k|= >L of]u]Gb|/fh bfxfn — ;b:o
$= ;=Sof=k|= >L e"kfns'df/ >]i7 — ;b:o
%= n]vf lgoGqs >L /fh]Gb| /]UdL — ;b:o
^= k|fljlws >L uf]kfns[i0f ofsfdL — ;b:o
-jl/i7 k|lzIfs >L O= c= ;+= k'Nrf]s_
&= :jljo' ;efktL >L clgns'df/ l/hfn — ;b:o
*= ;xfos k|zf;s >L /fdaxfb'/ >]i7 — ;b:o

af]wfy{
=====================
!= >L ;fdfGo k|zf;g dxfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
lq= lj=, sLlt{k'/ . SofDk; k|d'v
@= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^*.)*.!^

kvf{n tyf lj1fg k|of]uzfnf lgdf{0f ;ldlt u7g ul/Psf] af/] .

>L uf]kfns[i0f ofsfdL


jl/i7 k|lzIfs
O= c= ;+= k'Nrf]s

ldlt @)^*.)*.!% df a;]sf] o; SofDk;sf] SofDk; sfo{ ;ldltsf]


a}7såf/f km'6an u|fp08sf] klZrd tyf pQ/ tkm{ kvf{n lgdf{0f ug]
{ tyf lj1fg ejgsf] @)* g+= sf]7fdf k|of]uzfnf agfpgsf nflu
lgdf{0f ;ldlt u7g ug]{ lg0f{o ePsf] x'Fbf lq=lj= cfly{s Joj:yfkg
tyf ;+rosf]if ;DaGwL lgod @)%) sf] kl/R5]b — !& sf] lgdf{0f
;DaGwL Joj:yf lgod ^& …vÚ cg';f/ lgDg ;b:o /x]sf] lgdf{0f ;ldlt
u7g ul/Psf] 5 .
kvf{n tyf lj1fg k|of]uzfnf lgdf{0f ;ldlt
!= SofDk; k|d'v >L g]qk|;fb lwtfn — cWoIf
@= ;=Sof=k|= >L bfjf z]kf{ — ;b:o
#= ;=Sof=k|= >L of]u]Gb|/fh bfxfn — ;b:o
$= ;=Sof=k|= >L e"kfns'df/ >]i7 — ;b:o
%= n]vf lgoGqs >L /fh]Gb| /]UdL — ;b:o
^= k|fljlws >L uf]kfns[i0f ofsfdL — ;b:o
-jl/i7 k|lzIfs >L O= c= ;+= k'Nrf]s_
&= :jljo' ;efktL >L clgns'df/ l/hfn — ;b:o
*= ;xfos k|zf;s >L /fdaxfb'/ >]i7 — ;b:o

af]wfy{
=====================
!= >L ;fdfGo k|zf;g dxfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
lq= lj=, sLlt{k'/ . SofDk; k|d'v
@= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

@)^*.)*.!^

kvf{n tyf lj1fg k|of]uzfnf lgdf{0f ;ldlt u7g ul/Psf] af/] .

>L =============================
===================================
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
ldlt @)^*.)*.!% df a;]sf] o; SofDk;sf] SofDk; sfo{ ;ldltsf]
a}7såf/f km'6an u|fp08sf] klZrd tyf pQ/ tkm{ kvf{n lgdf{0f ug]
{ tyf lj1fg ejgsf] @)* g+= sf]7fdf k|of]uzfnf agfpgsf nflu
lgdf{0f ;ldlt u7g ug]{ lg0f{o ePsf] x'Fbf lq=lj= cfly{s Joj:yfkg
tyf ;+rosf]if ;DaGwL lgod @)%) sf] kl/R5]b — !& sf] lgdf{0f
;DaGwL Joj:yf lgod ^& …vÚ cg';f/ lgDg ;b:o /x]sf] lgdf{0f ;ldlt
u7g ul/Psf] 5 .
kvf{n tyf lj1fg k|of]uzfnf lgdf{0f ;ldlt
!= SofDk; k|d'v >L g]qk|;fb lwtfn — cWoIf
@= ;=Sof=k|= >L bfjf z]kf{ — ;b:o
#= ;=Sof=k|= >L of]u]Gb|/fh bfxfn — ;b:o
$= ;=Sof=k|= >L e"kfns'df/ >]i7 — ;b:o
%= n]vf lgoGqs >L /fh]Gb| /]UdL — ;b:o
^= k|fljlws >L uf]kfns[i0f ofsfdL — ;b:o
-jl/i7 k|lzIfs >L O= c= ;+= k'Nrf]s_
&= :jljo' ;efktL >L clgns'df/ l/hfn — ;b:o
*= ;xfos k|zf;s >L /fdaxfb'/ >]i7 — ;b:o

af]wfy{
=====================
!= >L ;fdfGo k|zf;g dxfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
lq= lj=, sLlt{k'/ . SofDk; k|d'v
@= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^*.)(.!#

Personal E-PAN Taxpayer Registration ;DaGwdf .

>L k|d'vHo"
cfGtl/s /fhZj sfof{no sf7df8f}+ If]q g+= #,
nflhDkf6, sf7df8f}+ .

o; SofDk;sf pk k|fWofks >L ;xgf k|wfgn] Personal E-PAN Taxpayer

Registration sf nflu eg'{ ePsf] kmf/d — Ps, cfjZos Joj:yfsf nflu


k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

;+nUg M != Personal E-PAN Taxpayer Registration Form – Ps yfg


@= gful/stfsf] k|ltlnlk — Ps yfg

=====================

SofDk; k|d'v
@)^*.)(.!#

l8h]n pknJw u/fOlbg] af/] .

>L g]zgn 6«]l8ª ln=


pkTosf ljqmL ljt/0f sfof{no, 6]s" .

o; SofDk;sf] /fqLsfnLg sIff ;+rfngsf] nflu h]g]/]6/ rnfpg'


kg]{ ePsf] x'Fbf xfnnfO{ cfjZos tL; ln6/ l8h]n /sd
lnO{ pknJw u/fOlbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=====================
>L n]vfzfvf, -/fdaxfb'/
>]i7_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn . ;xfos
k|zf;s
@)^*.)(.!$

k':tsx¿ pknJw u/fOlbg] af/] .

>Ldfg\ cWoIfHo",
cgf}krfl/s If]q ;]jf s]Gb| -OG;]s_
:o'rf6f/, sn+sL .

To; ;+:yfaf6 k|sfzg x'g] ;Dk"0f{ k':tsx¿ o; SofDk;sf] ljleGg


txdf cWoog/t 5fq tyf 5fqfx¿sf] nflu ;Gbe{ ;fdu|Lsf] ¿kdf k|
of]u x'g] ePsf]n] pSt k|sfzgx¿ o; SofDk;sf] k':tsfno zfvfdf
pknAw u/fOlbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

======================
-bfjf z]kf{_
;=SofDk; k|d'v
@)^*.)(.!$

sG;n6]G;L lkm af/] .

>L ;fdfGo k|zf;g dxfzfvf,


/lhi6«f/sf] sfof{no
lq=lj=, sLlt{k'/ .

k|:t't ljifodf o; SofDk;sf] z}lIfs ejg lgdf{0f sfo{sf] nflu ;e]{,


l8hfOg, nfut Oli6d]6, 8«OË tof/ ug]{, sG6\«ofS6 8s'd]G6
tof/ ug]{, sfdsf] lg/LIf0f, lan r]lsË, hfFr kf; cflbsf] sG;n6]G;L
lkm afkt lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{no, ;fdfGo k|zf;g dxfzfvfsf]
r= g+= *), ldlt @)#$.)&.!( sf] kq O=c=;+=
sG;n6]G;L ;]afaf6 k]z eP cg';f/ $=%Ü df O=c=;+=
sG;n6]G;L ;]af;Fu ;Demf}tf ul/Psf] / ;f] ;Demf}tfsf]
kmf]6f]skL o;};fy ;+nUg u/L k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w
ub{5' . ;f]xL ;DaGwdf ;Demf}tf kZrft cfly{s k|zf;g;DaGwL
ljlgdo @)$% kfl/t ldlt @)$%.)#.!& sfof{lGjt ldlt @)$%.)$.)!
sf] ljlgod SofDk;sf] cfly{s zfvfaf6 k]z ePsf] -;f] sf]
kmf]6f]skL hfgsf/Lsf nflu ;+nUg 5_ / pQm ljlgod bkmf !@=*
sf] qmd ;+Vof * df ¿= !,)),)),))!.— b]lv dfly hlt;'s} ePklg
sG;n6]G;L lkm @Ü pNn]v ePsf] x'Fbf o; SofDk;sf] r=g+= !)
(@ ldlt @)^*.)!.@% sf] kqåf/f To; dxfzfvfdf lq=lj= lgod @)
%) nfu" eP kZrftsf] sG;n6]G;L lkm sf] lgod pknJw u/fOlbg
cg'/f]w ul/Psf]df xfn;Dd klg hfgsf/L k|fKt gePsf]n] sG;n6]G;L
lkm e'QmfgL ug]{ sfo{df afwf kl//x]sf] x'Fbf sG;n6]G;L lkm
af/]sf] lg0f{o k7fO lbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v

@)^*.)(.!&

gful/stfsf] k|df0fkq pknAw u/fOlbg] af/] .

>L lhNnf k|zf;g sfof{no,


aa/dxn, sf7df8f+} .

o; SofDk;df k|fWofkg/t /xg' ePsf lzIf0f ;xfos >L lxdnfn lu/Lsf]


ldlt @)%).)@.)# df hGd ePsL] 5f]/L k'ikf~hnL lu/L / ldlt @)
%@.!@.)& df hGd ePsL] 5f]/L s'z'd lu/LnfO{ g]kfnL
gful/stfsf] k|df0fkq cfjZos ePsf]n] gful/stfsf] k|df0fkq pknAw
u/fOlbg] Joj:yfsf nflu o; SofDk;df lgj]bg lbg' ePsf] x'Fbf
cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .
af]wfy{
=====================
!= >L kl~hsflwsf/Lsf] sfof{no -bfjf
z]kf{_
sf7df8f}+ dxfgu/kfnLsf
;=SofDk; k|d'v
@= >L lxdnfn lu/L
lzIf0f ;xfos
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^*.)(.!*

lzIf0f cg'dlt kqsf] kmd{ ;dfj]z ul/lbg] af/] .

>Ldfg\ lhNnf lzIff clwsf/LHo",


lhNnf lzIff sfof{no
sf7df8f}+ .

o; SofDk;af6 Ps a;]{ la= P8= txsf] ;a} z}4flGts ljifo


pQL0f{ ePsf tyf lzIf0f cEof; sfo{ ;dfKt u/L 6«fG;lqmK6 lng]
qmddf /x]sf 5fq—5fqfx¿sf] lzIf0f cEof;afx]ssf] dfs{l;6 tyf
k=lg=sf= aNv'df 6«fG;lqmK6 lngsf] nflu e/]sf] kmd{sf]
/l;bnfO{ cfwf/ dfgL lghx¿n] kl5 6«fG;lqmK6 k]z u/]kl5 dfq k|
j]zkq lbg] sj'lnotgfdf u/fO{ xfnnfO{ lzIf0f cg'dtL kqsf]
kmd{ ;dfj]z ul/lbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)(.@!

lzIf0f cg'dlt kqsf] kmd{ ;dfj]z ul/lbg] af/] .

>Ldfg\ lhNnf lzIff clwsf/LHo",


lhNnf lzIff sfof{no
df]/ª .

o; SofDk;af6 Ps a;]{ la= P8= txsf] ;a} z}4flGts ljifo


pQL0f{ ePsf tyf lzIf0f cEof; sfo{ ;dfKt u/L 6«fG;lqmK6 lng]
qmddf /x]sf 5fq u]x]Gb| lg/f}nfsf] lzIf0f cEof;afx]ssf] dfs{l;6
tyf k=lg=sf= aNv'df 6«fG;lqmK6 lngsf] nflu e/]sf]
kmd{sf] /l;bnfO{ cfwf/ dfgL lghn] kl5 6«fG;lqmK6 k]z u/]kl5
dfq k|j]zkq lbg] sj'lnotgfdf u/fO{ xfnnfO{ lzIf0f cg'dtL kqsf]
kmd{ ;dfj]z ul/lbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

======================
-of]u]Gb|/fh bfxfn_
;=SofDk; k|d'v
@)^*.)(.!(

lg0f{osf] kmf]6f]skL k7fPsf] af/] .

>L ;fdfGo k|zf;g dxfzfvf,


lq=lj=, sLlt{k'/ .

To; dxfzfvfsf] r=g+= $& -^_ ;=k|= kmf=u= — #&.)^* sf]


kqfg';f/ o; SofDk;sf] lgdf{0f ;ldltsf] ldlt @)^& kf}if @) ut]
a;]sf] lg0f{osf] kmf]6f]skL o;} kq;fy cfjZos sf/jfxLsf nflu
k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)(.!(

l;kmfl/; ;DaGwdf .

>L g]kfn k|1f k|lti7fg,


sf7df8f}+ .

o; SofDk;sf c+u|]hL lzIff ljifosf lzIf0f ;xfos >L jn/fd


clwsf/Ln] To; k|lti7fgsf] ;"rgf cg';f/ cg';Gwfg ug{ :jLs[ltsf nflu
o; SofDk;df lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w ub{5' . ;fy} xfn pxfFn] cGo s'g} lsl;dsf] ljbf glng'
ePsf] / cGo ;+:yf tyf lgsfoaf6 ;~rfng ePsf] s'g} lsl;dsf]
cg';Gwfg sfo{df ;l/s gx'g' ePsf] Joxf]/f ;d]t hfgsf/L u/fOG5 .

af]wfy{
=====================
>L jn/fd clwsf/L -
e"kfns'df/ >]i7_
lzIf0f ;xfos, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
;=SofDk; k|d'v
@)^*.)(.@$

lzIf0f cg'dlt kqsf] kmd{ ;dfj]z ul/lbg] af/] .

>Ldfg\ lhNnf lzIff clwsf/LHo",


lhNnf lzIff sfof{no
O{nfd .

o; SofDk;af6 Ps a;]{ la= P8= txsf] ;a} z}4flGts ljifo pQL0f{


ePsf tyf lzIf0f cEof; sfo{ ;dfKt u/L 6«fG;lqmK6 lng] qmddf
/x]sf 5fqf 6Lsf b]jL v8\sf lzIf0f cEof;afx]ssf] dfs{l;6 tyf
k=lg=sf= aNv'df 6«fG;lqmK6 lngsf] nflu e/]sf] kmd{sf]
/l;bnfO{ cfwf/ dfgL lghn] kl5 6«fG;lqmK6 k]z u/]kl5 dfq k|
j]zkq lbg] sj'lnotgfdf u/fO{ xfnnfO{ lzIf0f cg'dtL kqsf]
kmd{ ;dfj]z ul/lbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

======================
-bfjf z]kf{_
;=SofDk; k|d'v
@)^*.)(.@$

;"rgf .

o; SofDk;df sfo{/t sd{rf/Lx¿n] cf—cfˆgf] l;ˆ6 tyf zfvfx¿df cf


—cfˆgf] lhDdfdf /x]sf sfdx¿ lgoldt ¿kdf ul//xg' ePsf]df s]xL
zfvfx¿df ;dodf sd{rf/Lx¿ pkl:yt gePsf] tyf sfd ;DkGg gePsf]
u'gf;f]x¿ ;'lgg cfPsf] x'Fbf cf—cfˆgf sfdx¿ k"/f ug{ sfof{nodf
k"/f ;do pkl:yt eO sfo{ ug'{x'g / sfof{no ;do leq ljz]if sfd k/L
aflx/ hfg' kbf{ zfvf k|d'vsf] :jLs[lt lnP/ dfq hfg'x'g tyf labfdf
a:g' kbf{ :jLs[t u/fP/ dfq labf a:g'x'g ;"rgf ul/Psf] 5 . cfˆgf]
st{Jo / bfloTj k"/f gu/]df ;DalGwt sd{rf/L :jo+ lhDd]af/ x'g]
Joxf]/f k'gM hfgsf/L u/fOPsf] 5 .

af]wfy{
=======================
>L ;xfos SofDk; k|d'vHo", k|eftLo÷lbjf÷/fqL -
g]qk|;fb lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^*.)(.@%

lzIf0f cg'dlt kqsf] kmd{ ;dfj]z ul/lbg] af/] .

>Ldfg\ lhNnf lzIff clwsf/LHo",


lhNnf lzIff sfof{no
u'NdL .

o; SofDk;af6 Ps a;]{ la= P8= txsf] ;a} z}4flGts ljifo


pQL0f{ ePsf tyf lzIf0f cEof; sfo{ ;dfKt u/L 6«fG;lqmK6 lng]
qmddf /x]sf 5fq sflnbf; v/]nsf] lzIf0f cEof;afx]ssf] dfs{l;6 tyf
k=lg=sf= aNv'df 6«fG;lqmK6 lngsf] nflu e/]sf] kmd{sf]
/l;bnfO{ cfwf/ dfgL lghn] kl5 6«fG;lqmK6 k]z u/]kl5 dfq k|
j]zkq lbg] sj'lnotgfdf u/fO{ xfnnfO{ lzIf0f cg'dtL kqsf]
kmd{ ;dfj]z ul/lbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

======================

SofDk; k|d'v
@)^====.======.======

:jLs[lt af/] .

>L k|d'vHo"
cg'udg ;ldltsf] sfof{no,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf
=============================== >L
===================================
================== n] cGo ;+:yfdf sfd
ug{ cg'dlt kfpg eg'{ ePsf] kmf/d yfg Ps, cfjZos
sfof{y{ o;};fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.!).)*

hfgsf/L ;DaGwdf .

>L /ljgf k|]/f k|lti7f sDkgL -h]=eL=_


:joDe', sf7df8f}+ .

pko{'Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] z}lIfs ejgsf] lgdf{0f To;


h]=eL= n] ub}{ cfPsf]df lgdf{0f sfo{ cGoGt l9nf] eO/x]sfn]
lgwf{l/t ;doleq sfdsf/jfxL ;DkGg ug{ ;"lrt ug'{sf] ;fy}
xfn;Ddsf] sfo{ k|ult ljj/0f / cfufdL slt ;doleq sfd ;DkGg x'g]
xf], ;f] sf] sfo{tflnsf ;d]t k]z ug'{ x'g ;"lrt ul/G5 .

af]wfy{
=====================
!= >L ;fdfGo k|zf;g dxfzfvf, -
g]qk|;fb lwtfn_
lq=lj=, sLlt{k'/ . SofDk; k|d'v
@= >L lq=lj=, O=c= ;+:yfg,
sG;n6]G;L ;]jf, k'Nrf]s .
#= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
g]kfnL lzIff ljefu
@)^*.!).!&

a}7s a:g] af/] .

:gfts txsf] k7gkf7g / kf7\of+z ljt/0fsf ;DaGwdf o; ljefusf]


a}7s lgDg ldlt, ;do / :yfgdf a:g] ePsf] x'Fbf ;DalGwt k|
fWofksHo"x¿nfO{ pkl:yltsf nflu cg'/f]w ub{5' .

sfo{qmd
ldlt M @)^*.!).===== ut]
;do M lbpF;f] ========== ah] .
:yfg M SofDk; k|d'vsf] sfof{no .

cfdGq0f
 >Ldfg\ SofDk; k|d'vHo",
 ;xfos SofDk; k|d'vHo"x¿

============================
-s]zj/fh kf]v/]n_
ljefuLo k|d'v
g]kfnL lzIff ljefu
@)^*.)*.@)

nfut Ol:6d]6 k]z ul/lbg' x'g .

>L uf]kfns[i0f ofsfdL


al/i7 k|lzIfs
O{=c= ;+:yfg k'Nrf]s .

o; SofDk;sf] lj1fg ejg 'P' Anssf] @)* gDa/ sf]7fdf lj1fg k|


of]uzfnf - s]d]:6«L Nofa _ agfpg' kg]{ ePsf] x'bf pQm
Nofasf] nfut Oli6d]6 tof/ ul/lbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
======================
>L n]vfzfvf -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^*.)*.@#

:jLs[lt af/] .

>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no
lq= lj= sLlt{k'/ .

o; SofDk;df xfn ePsf] lj1fg k|of]uzfnfx? ljBfyL{ ;+Vof cg';f/


;fg]f ePsf] x'bf xfnnfO{ s]d]:6«L Nofa agfO{lbgsf] nflu
:j=lj=o' nufot ljBfyL{ ;+3÷;+u7gx?n] k6s÷k6s cg'/f]w
u/]sf] x'bf o; SofDk;sf] sfo{ ;ldltsf] ldlt @)^*÷)*÷!% ut]
a;]sf] a}7s åf/f lj1fg ljifodf cWoog/t ljBfyL{x?sf] rfk a9]sf]
sf/0f af6 lj1fg k|of]uzfnf agfpg] lg0f{o ePsf]n] pQm k|
of]uzfnf agfpgsf nfuL cfj:os ;fdfgx? v/Lb u/L cdfgt af6
agfpg] :jLs[tL tyf ;dy{gsf nfuL cg'/f]w ub{5' . ;fy} nfut
Oli6d]6 o;} kq;fy ;+nUg ul/ k7fOPsf] 5 .

af]wfy{
======================
>L n]vfzfvf -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v

@)^*.!).)#

d"Nof+sg ul/lbg] af/] .

>L uf]kfns[i0f ofsfdL


al/i7 k|lzIfs
O{=c= ;+:yfg k'Nrf]s .

o; SofDk;sf] jf8]{g sfof{no k'/fgf] eO{ lnnfd ug{ kg]


{ ePsf] x'Fbf pQm ejgsf] d"Nof+sg ul/lbg' x'g cg'/f]w
ub{5' .

af]wfy{
======================
>L n]vfzfvf -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^*.)(.)%

t];|f] /lgË lan ;DaGwdf .

>L OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg


sG;N6]G;L ;]jf
lq= lj=, k'Nrf]s .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] z}lIfs ejg lgdf{0fsf 7]s]bf/


>L /ljgf—k|]/f—k|lti7f sDkgL -h]eL_ n] pNn]lvt lgdf{0f
sfo{sf] t];|f] /lgË ljn afkt ¿= !),^%@,!@^.!) e'QmfgL kfpF
egL ldlt @% d+lz/ @)^* df k]z ug'{ ePsf] ;sn lgj]bg ;lxt
Abstract of Cost / Measurement Sheet ;+nUg ePsf] INTERIM PAYMENT BILL NO.

03 cfjZos hfgsf/L tyf sfof{y{ cg'/f]w 5 .

jf]wfy{ M
=====================
>L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^*.!).====

rf}yf] /lgË lan ;DaGwdf .

>L OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg


sG;N6]G;L ;]jf
lq= lj=, k'Nrf]s .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] z}lIfs ejg lgdf{0fsf 7]s]bf/


>L /ljgf—k|]/f—k|lti7f sDkgL -h]eL_ n] pNn]lvt lgdf{0f
sfo{sf] rf}yf] /lgË ljn afktsf] /sd e'QmfgL kfpF egL ldlt !) df3
@)^* df k]z u/]sf] ;sn lgj]bg ;lxt Abstract of Cost / Measurement Sheet ;
+nUg ePsf] INTERIM PAYMENT BILL NO. 04 cfjZos hfgsf/L tyf sfof{y{
cg'/f]w 5 .

jf]wfy{ M
=====================
>L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^*.!!.!^

rf}yf] /lgË lan ;DaGwdf .

>L OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg


sG;N6]G;L ;]jf
lq= lj=, k'Nrf]s .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] z}lIfs ejg lgdf{0fsf 7]s]bf/


>L /ljgf—k|]/f—k|lti7f sDkgL -h]eL_ n] pNn]lvt lgdf{0f
sfo{sf] rf}yf] /lgË ljn afktsf] /sd e'QmfgL kfpF egL ldlt !@
kmfNu'0f @)^* df k]z u/]sf] ;sn lgj]bg ;lxt Abstract of Cost /
Measurement Sheet ;+nUg ePsf] ;Ssn} INTERIM PAYMENT BILL NO. 04

cfjZos hfgsf/L tyf sfof{y{ cg'/f]w 5 .

jf]wfy{ M
=====================
>L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^*.!@.)^

rf}yf] /lgË lan ;DaGwdf .

>L OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg


sG;N6]G;L ;]jf
lq= lj=, k'Nrf]s .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] k=;=r=g+= !!^&.)^*


—)^( ldlt @)^*.!!.!^ sf] kqfg';f/ To; sG;n6]G;L ;]jfsf] k=;
+= !%@.)^*—)^( ldlt @)^*.!!.@( sf] kq k|fKt eO Joxf]/f cjut
eof] . ;f] kq k|fKt ePsf] ;dodf BOQ df gk/]sf Extra Items sf] :jLs[lt
tyf ;dy{g lq=lj= af6 k|fKt gePsf]df xfn ;f] kq k|fKt ePsf]
x'Fbf o; SofDk;sf z}lIfs ejg lgdf{0fsf 7]s]bf/ >L /ljgf—k|]/f—
k|lti7f sDkgL -h]eL_ n] pNn]lvt lgdf{0f sfo{sf] rf}yf] /lgË ljn
afktsf] /sd e'QmfgL kfpF egL ldlt !@ kmfNu'0f @)^* df k]z
u/]sf] ;sn lgj]bg ;lxt Abstract of Cost / Measurement Sheet ;+nUg
ePsf] ;Ssn} INTERIM PAYMENT BILL NO. 04 k'gM k7fOPsf] Joxf]/f
cfjZos sfof{y{ cg'/f]w ub{5' .
lq=lj= ;fdfGo k|zf;g dxfzfvfsf] :jLs[lt tyf ;dy{g kq o;};fy
;+nUg u/L k7fOPsf] Joxf]/f;d]t cg'/f]w ub{5' .
jf]wfy{ M
=====================
>L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^*.!).====

rf}yf] /lgË lan ;DaGwdf .

>L OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg


sG;N6]G;L ;]jf
lq= lj=, k'Nrf]s .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] z}lIfs ejg lgdf{0fsf 7]s]bf/


>L /ljgf—k|]/f—k|lti7f sDkgL -h]eL_ n] pNn]lvt lgdf{0f
sfo{sf] rf}yf] /lgË ljn afktsf] /sd e'QmfgL kfpF egL ldlt !) df3
@)^* df k]z u/]sf] ;sn lgj]bg ;lxt Abstract of Cost / Measurement Sheet ;
+nUg ePsf] INTERIM PAYMENT BILL NO. 04 cfjZos hfgsf/L tyf sfof{y{
cg'/f]w 5 .

jf]wfy{ M
=====================
>L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^*.!).====

rf}yf] /lgË lan ;DaGwdf .

>L OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg


sG;N6]G;L ;]jf
lq= lj=, k'Nrf]s .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] z}lIfs ejg lgdf{0fsf 7]s]bf/


>L /ljgf—k|]/f—k|lti7f sDkgL -h]eL_ n] pNn]lvt lgdf{0f
sfo{sf] rf}yf] /lgË ljn afktsf] /sd e'QmfgL kfpF egL ldlt !) df3
@)^* df k]z u/]sf] ;sn lgj]bg ;lxt Abstract of Cost / Measurement Sheet ;
+nUg ePsf] INTERIM PAYMENT BILL NO. 04 cfjZos hfgsf/L tyf sfof{y{
cg'/f]w 5 .

jf]wfy{ M
=====================
>L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^*.!).!&

:gfts tx t];|f] jif{sf] egf{ ;DaGwL ;"rgf .

o; SofDk;sf] @)^&.)^* ;d"xsf] :gfts tx bf];|f] jif{ -k|eftLo tyf


lbjf ;d"x_ df cWoog/t /xL ;f] txsf] jflif{s k/LIffdf ;lDdlnt ;d]t
eO;]ssf 5fq—5fqx¿n] pQm txsf] t];|f] jif{df ldlt @)^*.!!.!%
ut] ;Dddf egf{ x'g ;"lrt ul/Psf] 5 tyf ;f] txsf] lgoldt sIff ;~rfng
ldlt @)^*.!).!& b]lv x'g] Joxf]/f ;d]t ;DalGwt ;Dk"0f{ lzIfs tyf
ljBfyL{x¿sf] hfgsf/Lsf nflu ;"lrt ul/G5 .

af]wfy{
=======================
!= >L ;xfos SofDk; k|d'v, k|eftLo÷lbjf . -
g]qk|;fb lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn . SofDk;
k|d'v
@= >L k/LIff÷n]vf zfvf, k|eftLo÷lbjf, dx]Gb|/Tg SofDk;,
tfxfrn .
#= >L :jljo', dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^*.!).@)

;'ljwf pknJw u/fpg] af/] .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf To; dxfzfvfsf] k=;+=s=k|=d=zf= -


%_ r=g+= !!&# ldlt @)^*.)&.@@ sf] k|fKt af]wfy{ tyf
sfof{y{ kqfg';f/ ldlt @)^*.!).!@ b]lv clgjfo{ cjsfz x'g'
ePsL ;~rosf]if qmdfÍ !)#&$ sL o; SofDk;sL ;xk|fWofks >L
ljdnf /l~htsf/n] ldlt @)^*.!).!& df lbg' ePsf] lgj]bgfg';f/ lghsf]
gfddf s'g} afFsL a:of}tf gePsf]n] ;~rosf]if, lgDgfg';f/sf] ;+lrt
ljbfsf] /sd, cf}ifwL pkrf/ nufot lq=lj= lgodfg';f/ kfpg] ;Dk"0f{
;'ljwf pknJw u/fO lbg'x'g l;kmfl/; ;fy cg'/f]w 5 .

;+lrt ljbfsf] ljj/0f


lj/fdL ljbf M #$@ -tLg ;o aofln; lbg_

lghn] j]tnjL ljbf / ljz]if tnjL ljbf pkef]u u/]sf] b]lvb}g .


;fy} lghn] dfl;s :s]n ¿= @$,&$).— / u|]8 %û@#)Ö !,!%).
— ;d]t hDdf ¿= @%,*().— vfOkfO cfPsf] Joxf]/f ;d]t cg'/f]w 5
.

af]wfy{
=======================
!= >L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >L ljdnf /l~htsf/
sf7df8f}+ .
@)^*.!!.)@

;?jf ;xdtL ;DaGwdf .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

h'Dnf ax'd'vL SofDk;sf e"uf]n lzIff ljifosf pk k|fWofks >L


laGb|s'df/ tfdfªn] 3/fo;L sf/0fn] sf7df8f}+ cfO /xg' kg]
{ ePsf] x'Fbf o; SofDk;df ;?jf x'g kfpF egL lbg' ePsf]n]
lghnfO{ o; SofDk;df ;?jf ul/lbg' x'g l;kmfl/;;fy ;xdtL k|bfg
ul/Psf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

;+nUg M lgj]bg kq yfg Ps .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.!!.)@

:jLs[lt af/] .

>L k|d'vHo"
cg'udg ;ldltsf] sfof{no,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf c+u|]hL lzIff lzIf0f ljefusf pk—k|fWofks >L


hLjgfy ltlD;gfn] cGo ;+:yfdf sfd ug{ cg'dlt kfpg eg'{ ePsf]
kmf/d yfg !, cfjZos Joj:yfsf nflu o;};fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w
5.

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.!!.)@

b//]6 ;DaGwdf .

>L OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg,


sG;n6]G;L ;]jfsf] sfof{no,
k'Nrf]s .

pko{'Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf z}lIfs ejgsf 7]s]bf/ >L /ljgf


k|]/f k|lti7f sDkgL -h]=eL=_ n] ejg lgdf{0f ;DaGwL k]z
u/]sf] b//]6 ;"rL cfjZos Joj:yfsf nflu k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=====================
!= >L /ljgf k|]/f k|lti7f sDkgL -h]=eL=_ -
g]qk|;fb lwtfn_
:joDe', sf7df8f}+ . SofDk; k|
d'v
@= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^*.!!.)$

kf;kf]6{ gjLs/0f ul/lbg] af/] .

>L lhNnf k|zf;g sfof{no,


aa/dxn, sf7df08f} .

o; SofDk;sf c+u|]hL lzIff ljifosf ;x k|fWofks >L u+uf/fd


uf}tdn] lghsf] kf;kf]6{ gjLs/0fsf nflu l;kmfl/; u/L kfpFm egL
lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w
ub{5' .

====================

SofDk; k|d'v
@)^*.!!.)$

lzIf0f ljefu u7g ug]{ ;DaGwdf .

>Ldfg\ SofDk; k|d'vHo"


dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn

pko'{Qm ;DaGwdf o; lzIffzf:q lzIf0f ljefusf] ldlt @)^^.)*.!)


ut]sf] a}7ssf] lg0f{o cg';f/ xfn lzIffzf:q lzIf0f ljefusf] ¿kdf
/x]sf] o; ljefunfO{ ljlzi6Ls/0f ljifosf] :j¿ksf cfwf/df lzIff cfwf/,
lzIff of]hgf tyf Joj:yfkg / kf7\oqmd tyf d"Nof+sg tLg 5'§f5'§}
lzIf0f ljefu u7g ug]{ Joj:yfsf nflu cg'/f]w ul/Psf]df xfn;Dd
klg ;f] cg';f/ gePsf] x'Fbf oyf;Lw| pko'{Qm lzIf0f ljefux¿ u7g
ug]{ Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .

==========================
k|f= pk]Gb|s'df/ sfsL{
ljefuLo k|d'v
@)^*.!!.)$

cg';Gwfg ;ldlt u7g ug]{ ;DaGwdf .

>Ldfg\ SofDk; k|d'vHo"


dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn

pko'{Qm ;DaGwdf o; lzIffzf:q lzIf0f ljefusf] ldlt @)^^.)*.!)


ut]sf] a}7ssf] lg0f{o cg';f/ lzIffzf:q lzIf0f ljefu cGtu{t lzIff
of]hgf tyf Joj:yfkg / kf7\oqmd tyf d"Nof+sg b'O{ lzIf0f ljefu
u7g u/L b'a} lzIf0f ljefudf Ps÷Ps j6f cg';Gwfg ;ldlt u7g ug]{
Joj:yfsf nflu cg'/f]w ul/Psf]df xfn;Dd klg ;f] cg';f/ gePsf] x'Fbf
oyf;Lw| pko'{Qm cg';f/sf cg';Gwfg ;ldltx¿ u7g ug]{ Joj:yfsf
nflu cg'/f]w ub{5' .

==========================
k|f= pk]Gb|s'df/ sfsL{
ljefuLo k|d'v
@)^*.!!.)%

:jfWofog labf ;DaGwdf .

>Ldfg\ lzIffWoIfHo",
lzIffWoIfsf] sfof{no,
;dGjo dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf ;x k|f= >L s'df/ yfkfn] ldlt @)^(.)!.)! b]lv


nfu" x'g]u/L Ps jif{sf] :jfWofog ljbf :jLs[ltsf nflu cg'/f]w u/L
eg'{ ePsf] :jfWofog ljbf kmf/d cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy
k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
====================
>L s'df/ yfkf, -g]qk|;fb
lwtfn_
;x k|f= SofDk;
k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^*.!!.)(

kl/ro kq af/] .

o; SofDk;sf] ljleGg ljBfyL{ ;+3÷;+u7gsf k|ltlglwx¿ ;Fu ldlt


@)^* kmfNu'0f ( ut] ePsf] jftf{ cg';f/ z}=j= @)^&.)^* df
egf{ ePsf ljBfyL{x¿sf] kl/ro kqsf] ;dofjlw (Valid Date) ldlt @)^*
df3 d;fGt;Dd ePsf]df pSt txdf cWoog ug]{ ljBfyL{x¿sf] kl/ro
kqsf] nflu k|lqmof k'¥ofO{ ¿= &%.— lnO{ ldlt @)^* j}zfv
d;fGt;Ddsf] ;dofjlw /fvL k'gM kl/ro kq agfOlbg] Joj:yfsf
nflu ;"lrt ul/G5 .

af]wfy{
=====================
!= >L ;xfos SofDk; k|d'v, k|eftLo÷lbjf -
g]qk|;fb lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn . SofDk; k|
d'v
@= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
#= >L ljBfyL{ sNof0f zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
$= >L :jljo',
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^*.!!.!!

hfgsf/L ;DaGwdf .

>L lhNnf k|x/L sfof{no


ck/fw cg';Gwfg zfvf,
wflbË .

To; sfof{nosf] k=;+=r=g+= @((#, ldlt @)^*.!!.!) sf] kqdf


sf/afxL x'Fbf plNnlvt sljtf yfkf o; SofDk;df egf{ gePsf] /
lghsf] ldlt @)^&.)(.!@ df kl/ro kq hf/L gePsf] Joxf]/f /]s8{af6
b]lvPsf] hfgsf/L u/fOG5 .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.!).@(

l;kmfl/; af/] .

>Ldfg\ 8LgHo",
lzIffzf:q ;+sfo,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf g]kfnL lzIff lzIf0f ljefusf lzIf0f ;xfos >L s[i0f/fh


9sfnn] To; sfof{noåf/f cfXjfg u/]cg';f/sf] n3' cg';Gwfg
sfo{ ug{ OR5f u/L l;kmfl/; u/L kfpFm egL cg'/f]w ug'{' ePsf]
x'Fbf pxfFnfO{ cg';Gwfg sfo{sf] cj;/ pknJw u/fOlbg] Joj:yfsf
nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

=====================
-bfjf z]kf{ _
;= SofDk; k|d'v
-lzIffzf:q lzIf0f ljefu_
@)^*.!!.!@

a}7sdf pkl:yt x'g] ;DaGwdf .

o; SofDk;sf] lzIffzf:q lzIf0f ljefu cGtu{t k|fWofkg ug'{x'g] k|


fWofksx¿ aLr ljifout 5nkmn tyf cGt/lqmof ug'{kg]{ ePsfn]
lgDg ldlt, ;do / :yfgdf ;DkGg x'g] ljefuLo j}7sdf pkl:yt eO{
;lqmo ;xeflutf hgfOlbg' x'g ljefu cGtu{tsf ;Dk"0f{ k|
fWofksx¿df xflb{s cg'/f]w ub{5' .

sfo{qmd
ldlt M @)^* kmfNu'0f !* ut] ljlxaf/ .
;do M ck/fGx @M)) ah] .
:yfg M SofDk; k|d'vsf] sfof{no] .

af]wfy{
=====================
>L ;xfos SofDk; k|d'v, k|eftLo÷lbjf÷/fqL -
g]qk|;fb lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^*.!!.!#

/fxbfgL pknJw u/fOlbg] ;DaGwdf .

>L lzi6frf/ dfxfkfnHo",


k//fi6« dGqfno, sf7df8f}+ .

o; SofDk;sf ;x k|fWofks tyf SofDk; k|d'v >L g]qk|;fb


lwtfnnfO{ ljZjljBfnosf] ljleGg sfdsf lznlznfdf ljleGg d'n's hfg'
kg]{ ePsf] x'Fbf lghsf] gfddf /fxbfgL pknJw u/fOlbg' x'g
cg'/f]w ub{5' .

=======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.!!.!@

;'ljwf pknJw u/fpg] af/] .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf To; dxfzfvfsf] k=;+=s=k|=d=zf=


-#_ r=g+= @$^! ldlt @)^*.!!.)# sf] k|fKt af]wfy{ tyf
sfof{y{ kqfg';f/ ldlt @)^*.)&.!^ b]lv /flhgfdf :jLs[t ePsf
;~rosf]if qmdfÍ #$^! sf o; SofDk;sf ;x k|zf;s >L 5qaxfb'/
alhdon] ldlt @)^*.!!.)$ df lbg' ePsf] lgj]bgfg';f/ lghsf] gfddf
s'g} afFsL a:of}tf gePsf]n] ;~rosf]if, lgDgfg';f/sf] ;+lrt ljbfsf]
/sd, cf}ifwL pkrf/ nufot lq=lj= lgodfg';f/ kfpg] ;Dk"0f{ ;'ljwf
pknJw u/fO lbg'x'g l;kmfl/; ;fy cg'/f]w 5 .

;+lrt ljbfsf] ljj/0f


3/ ljbf M !** lbg -Ps ;o c7f;L lbg_
lj/fdL ljbf M %)* -kfFr ;o cf7 lbg_

lghn] j]tnjL ljbf, ljz]if tnjL ljbf / cWoog ljbf pkef]u u/]sf]
b]lvb}g . ;fy} lghn] dfl;s :s]n ¿= @$,&$).— / u|]8 @û@#) Ö
$^).— ;d]t hDdf ¿= @%,@)).— vfOkfO cfPsf] Joxf]/f ;d]t
cg'/f]w 5 .
af]wfy{
=======================
!= >L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= 5qaxfb'/ alhdo
sf7df8f}+ .
g]kfn /fli6«o k|fWofks ;+u7g
dx]Gb|/Tg SofDk;
OsfO{ ;ldlt
@)^*.!!.!$

ljifo M ;dj]bgf

o; dx]Gb|/Tg SofDk;sf ;x—k|fWofks tyf lqe'jg


ljZjljBfno k|fWofks ;+3sf dxf;lrj >L k|]d/fh vlgofsf
k"hgLo dftf >LdtL rGb|snf vlgofsf] ** cf}+ jif{sf
pd]/df ldlt @)^*.!!.)* ut]sf lbg lgwg ePsf]n] o; b"Mvb
38Ldf ;d:t kl/jf/ hgk|lt xflb{s ;dj]bgf k|s6 ub}{ :juL{o
cfTdfsf] rL/ zflGtsf] sfdgf ;lxt efjk"0f{ >4f~hnL ck{0f
ub{5f}F .

====================
-g]qk|;fb zdf{_
cWoIf
@)^*.!!.!@

:jLs[lt k7fO lbg] af/] .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


cfly{s k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf To; dxfzfvfsf] Ref No. #^$.)^*—)^( ldlt


@)^*.)*.)^ sf] kq k|fKt eO Joxf]/f cjut eof] . o; SofDk;df kb:yfkgf
ePsf b/jGbL cg';f/ ePsf sd{rf/Lx¿ dWo] ;xk|zf;s kbaf6 /flhgfdf
ePsf] tyf pk—k|zf;s, ;xfos nfOa|]l/og, e08f/ clws[t, ;xfos
n]vfkfn ;?jf eO uPsf] Joxf]/f ;DalGwt sfof{nox¿nfO{ hfgsf/L ePs}
xf] . ;fy} ;xfos tyf lgDg :t/sf sd{rf/Lx¿;d]t cjsfz eO{ uPsf] x'Fbf
sfo{ef/ a9\g uO{ o; SofDk;sf ljleGg zfvfx¿df cltl/Qm ;dodf sfd
nufpgsf] nflu SofDk; k|zf;g afWo ePsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .
cltl/Qm ;dodf sfd ug]{ sd{rf/Lx¿nfO{ vfhfvr{ k|bfg ubf{ lq=lj=
nfO{ cfly{s ef/ j[l4 x'g] ;DaGwdf lg0f{o eP cg';f/ cltl/Qm ;dodf
sfd ug{ gnufPsf] cj:yfdf b}lgs sfd sfh ug{ g;lsg] Joxf]/f;d]t
cg'/f]w ub{5' . t;y{ tkl;n adf]lhdsf sd{rf/Lx¿nfO{ lgDg zfvfx¿df
cltl/Qm ;dodf rfn' cf= j= sf] z'?b]lv g} sfddf nufO /flvPsf] x'Fbf
cltl/Qm ;dodf sfd ug]{ :jLs[ltsf nflu / cufl8 nufO/x]sf] sfdsf]
:jLs[ltsf nflu ;d]t Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

tkl;n
qm gfd ;fljssf]] sfo{ / ;do cltl/Qm sfddf nfOPsf]
=; zfvf / ;do
+=
! >L /fdaxfb'/ — ;xfos k| k|zf;g zfvf, !)M)) k':tsfno zfvf, ljxfg ^M))
>]i7 zf;s ah]b]lv %M)) ah]b]lv !)M#) ah];Dd
ah];Dd
@ >L kLtfDa/ — x]= c= n]vf sfp06/, !)M)) /fqL k|zf;g zfvf, ;fFem
kFu]gL ah]b]lv %M)) %M)) ah]b]lv (M))
ah];Dd ah];Dd
# >L ;'ar{n —sDKo'6/ sDKo'6/ zfvf, !)M)) sDKo'6/ zfvf, ljxfg *M))
bfxfn ck/]6/ ah]b]lv %M)) ah]b]lv !)M)), a]n'sL %M))
ah]b]lv &M)) ah];Dd
ah];Dd
$ >LdtL d+h'l; — e08f/kfn e08f/ zfvf, !)M)) e08f/ zfvf, ljxfg *M))
+x dxh{g ah]b]lv %M)) ah]b]lv !)M)) ah];Dd
ah];Dd
% >L ljdnrGb| — k':tsfno zfvf, !)M)) k':tsfno zfvf, ;fFem
vgfn l;=Nof=Ajf ah]b]lv %M)) %M)) ah]b]lv *M))
o ah];Dd ah];Dd
^ >L alb|k|;fb — cEof; lzIf0f cEof; lzIf0f zfvf, ljxfg
e§/fO{ l;=Nof=Ajf zfvf, !)M)) ah]b]lv ^M)) ah]b]lv !)M))
o %M)) ah];Dd ah];Dd
& >L k|]d — b= ld:qL lbpF;f] @M)) ljxfg ^M)) ah]b]lv (M))
t08'sf/ ah]b]lv (M)) ah];Dd
ah];Dd

qm gfd ;fljssf]] sfo{ / ;do cltl/Qm sfddf nfOPsf]


=; zfvf / ;do
+=
* >L /d]zk|;fb ? — 6f=u= k/LIff zfvf, k|eftLo k|zf;g zfvf, !M)) ah]b]lv
kfv]tL ^M)) ah]b]lv !M)) %M)) ah];Dd
ah];Dd
( >L ;~ho — clzi6]G6 sDKo'6/ zfvf, !)M)) sDKo'6/ zfvf, ljxfg ^M))
kf}8]n ah]b]lv %M)) ah]b]lv !)M)) ah];Dd
ah];Dd
!) >L lbkss'df/ — Nof= e"=/h= lz= e"=/h= lz= ljefu, ljxfg
lji6 Ajfo ljefu, !)M)) ah]b]lv ^M)) ah]b]lv !)M))
%M)) ah];Dd ah];Dd
!! >L df]ltaxfb'/ — l;=lkog n]vf zfvf, !)M)) k|eftLo k/LIff zfvf, ljxfg
>]i7 ah]b]lv %M)) ^M)) ah]b]lv !)M))
ah];Dd ah];Dd
!@ >L ;Ltf/fd lu/L — lkog :jf=/zf= lz= :jf=/zf= lz= ljefu, ljxfg
ljefu, !)M)) ah]b]lv ^M)) ah]b]lv !)M))
%M)) ah];Dd ah];Dd
!# >L /fdz/0f — lkog k|zf;g zfvf, !)M)) /fqL k|zf;g zfvf, ;fFem
pk|]tL ah]b]lv %M)) %M)) ah]b]lv (M))
ah];Dd ah];Dd

o; SofDk;sf] k|eftLo, lbjf tyf /fqL ;d"xdf cWoog cWofkg sfo{


ljxfg ^M)) ah]b]lv /ftL (M)) ah];Dd x'g] ;Gbe{df sd{rf/Lx¿ cjsfz
k|fKt eO{ hfg], ;?jf eO{ cGoq hfg] t/ ;?jf eO o; SofDk;df gcfpg]
sf/0faf6 sfd ug]{ sd{rf/Lx¿ sd ePsf]n] zlgaf/;d]t cltl/Qm ;dodf
dfly pNn]lvt sd{rf/Lx¿nfO{ /fVg} kg]{ tyf cGo zfvfx¿sf
sd{rf/Lx¿nfO{ ;d]t cfjZostf cg';f/ cltl/Qm ;dodf sfddf nufpg
cfjZos ePsf] x'Fbf ;f] sf] :jLs[ltsf nflu ;d]t Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .
af]wfy{
=======================
!= >Ldfg\ pks'nkltHo", -
g]qk|;fb lwtfn_
pks'nkltsf] sfof{no, lq=lj= sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >Ldfg\ lzIffWoIfHo",
lzIffWoIfsf] sfof{no, lq=lj= sLlt{k'/ .
#= >Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no, lq=lj= sLlt{k'/ .
$= >Ldfg\ lzIffWoIfHo",
lzIffWoIfsf] sfof{no, lq=lj= sLlt{k'/ .
%= >Ldfg\ cWoIfHo",
;]jf cfof]usf] sfof{no, lq=lj= sLlt{k'/ .
^= >L n]vfzfvf, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

@)^*.!!.!%
ljifo M ;dj]bgf

k|:t't ljifodf o; dx]Gb|/Tg SofDk;sf ;x—k|fWofks tyf


lqe'jg ljZjljBfno k|fWofks ;+3sf dxf;lrj >L k|]d/fh vlgofsf
ddtfdoL dftf >LdtL rGb|snf vlgofsf] *& jif{sf pd]/df ldlt
@)^*.!!.)* ut]sf lbg c;fdlos lgwg ePsfdf lq=lj= k|fWofks ;
+3 SofDk; PsfO, dx]Gb|/Tg SofDk; kl/jf/ d[t cfTdfsf] rL/
zflGtsf] sfdgf ug'{sf ;fy} zf]s;GtKt kl/jf/ hgk|lt xflb{s
;dj]bgf k|s6 ub{5 .

================
If]q l;+x z]kf{
-;lrj_
ldlt @)^* kmfNu'0f !^ ut]sf lbg o; dx]Gb|/Tg
SofDk;sf] :gftsf]Q/ tx bf];|f] jif{ hg;+Vof lzIff ljifosf]
;f]wkq cled'vLs/0f sIffdf cfdlGqt ljz]if1sf] ¿kdf efu
lnO{ kl/jxg vr{ afkt ¿= !,%)).— a'lemlnPF .

===================
s]zj clwsf/L

ldlt @)^* kmfNu'0f !& ut]sf lbg o; dx]Gb|/Tg


SofDk;sf] :gftsf]Q/ tx bf];|f] jif{ hg;+Vof lzIff ljifosf]
;f]wkq cled'vLs/0f sIffdf cfdlGqt ljz]if1sf] ¿kdf efu
lnO{ kl/jxg vr{ afkt ¿= @,))).— a'lemlnPF .

=========================
k|f=8f= jf;'b]j sfˆn]

ldlt @)^* kmfNu'0f !* ut]sf lbg o; dx]Gb|/Tg SofDk;sf]


:gftsf]Q/ tx bf];|f] jif{ hg;+Vof lzIff ljifosf] ;f]wkq
cled'vLs/0f sIffdf cfdlGqt ljz]if1sf] ¿kdf efu lnO{ kl/jxg
vr{ afkt ¿= @,))).— a'lemlnPF .

===============================
k|f=8f= Zofds[i0f dxh{g
@)^*.!!.!&

Advance payment Guaranty No: NB03 APG 28478/2010 sf]


gljs/0f ug]{ af/] .

>L /ljgf—k|]/f—k|lti7f sDkgL -h]eL_


:joDe', sf7df8f}+ .

k|:t't ljifodf o; SofDk;df lgdf{0fflwg z}IfLs ejgsf] 7]Ssf


;Demf}tf eO{ lgdf{0f sfo{ k|f/De ubf{ df]lanfOh];g - k]:sL _
lbgsf nflu To; h] =eL n] SofDk;df k]; u/]sf] g]kfn
j+unfb]z a}+s lnld6]8sf] Advance payment Guaranty No: NB03
APG 28478/2010 sf] Dofb ldlt )^*/!!/@! ( 4th march 2012) df
;dfKt x'g] ePsf]n] pk/f]St Guaranty gljs/0f ul/ Nofpgsf nflu
lgb]{zfg';f/ cg'/f]w 5 .
========
===========
==
-/fh]Gb| /]UdL
_
n]vf lgoGqs

jf]wfy{ tyf sfof{y{ M


!= >L g]kfn a+unfb]z a}+s, :- pk/f]St Uof/]G6L gljs/0f
gu/]df ? $%,&!,&!& /-

sf7df8f}+ Knfhf, sdnfbL . SofDk;sf] gfddf e'Stflg


ul/ lbg' x'g .

@= >L OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg


sG;N6]G;L ;]jf
lq= lj=, k'Nrf]s .
@)^*.!!.!*

/fo—;'emfj ;DaGwdf .

>L OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg,


sG;n6]G;L ;]jfsf] sfof{no,
k'Nrf]s .

pko{'Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf z}lIfs ejg lgdf{0fsf 7]s]bf/ >L


/ljgf k|]/f k|lti7f sDkgL -h]=eL=_ n] ldlt @)^*.!!.)@ df ejg
lgdf{0f sfo{sf] Dofb yk ;DaGwdf k]z u/]sf] kq pk/ o; SofDk;
sfo{ ;ldltsf] ldlt @)^*.!!.!* ut] a;]sf] a}7saf6 pSt kqdf k]z
u/]sf] Dofb yksf s]xL sf/0f lrQ a'‰bf] gb]lvPsf] x'Fbf
To; ;]jf;Fu tYo ;lxtsf] /fo dfu ug]{ ;fy} Dofb cjlw yk ug'{ kg]{
ePdf k"j{ ul/Psf] ;Demf}tf eGbf km/ssf] cfly{s ef/ kg]{/gkg]
{ / Dofb yk ePdf ckgfpg' kg]{ yk ljlwsf af/]df pNn]v u/L k7fO
lbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=====================
!= >L /ljgf k|]/f k|lti7f sDkgL -h]=eL=_ -
g]qk|;fb lwtfn_
:joDe', sf7df8f}+ .
SofDk; k|d'v
@= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
-lzIffzf:q lzIf0f ljefu_
@)^*.!!.!*

;"rgf .

o; SofDk;sf] Pd= P8= bf];|f] jif{df Curriculum/EPM ljifo lnO


cWoog/t 5fq—5fqfx¿sf] æzf]wkq n]vg cled'vLs/0fÆ
sfo{qmd lgDg ldlt, ;do / :yfgdf ;~rfng ul/g] x'Fbf ;DalGwt
;a} 5fq—5fqfx¿nfO{ clgjfo{ ;xeflutfsf nflu of] ;"rgf k|sflzt
ul/Psf] 5 .

sfo{qmd
ldlt M @)^* kmfNu'0f @( ut] ;f]daf/ .
;do M ck/fGx @M)) ah] .
:yfg M sf]7f g++= %)! .

============================
-k|f= pk]Gb|s'df/ sfsL{_
ljefuLo k|d'v
lzIffzf:q lzIf0f ljefu
@)^*.!!.@@

:jf:Yo k/LIf0f af/] .

>Ldfg\ lgb]{zsHo"
lzIf0f c:ktfn,
lq= lj=, dxf/fhu~h .

o; SofDk;df sfo{/t sd{rf/L >L d'/nL du/ :jf:Yo k/LIf0fsf] nflu


To; lzIf0f c:ktfndf cfpg' ePsf] x'Fbf lq= lj= lgodfg';f/ k|fKt
x'g] ;'ljwf pknAw u/fOlbg' x'g l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

======================

SofDk; k|d'v
@)^*.!!.@@

:jLs[lt af/] .

>L k|d'vHo"
cg'udg ;ldltsf] sfof{no,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf tkl;n adf]lhdsf k|fWofksx¿n] cGo ;+:yfdf sfd ug{


cg'dlt kfpg eg'{ ePsf] kmf/d yfg #, cfjZos Joj:yfsf nflu o;};fy
k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

tkl;n
!= ;x—k|fWofks >L snfw/ kf}8]n
@= ;x—k|fWofks >L s]zj/fh kf]v/]n
#= lzIf0f ;xfos >L s0f{axfb'/ rf]ËjfË

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)^*.)&.!$

>Ldfg\ 8LgHo"
lzIffzf:q ;+sfo, 8Lgsf] sfof{no,
lq=lj=, sLlt{k'/ .
ljifo M lzIff cfwf/ ljifo ;ldlt u7g ;DaGwdf .

dxf]bo,
lzIffzf:q ;+sfo cGtu{t lzIff cfwf/ ljifo ;ldlt tyf ;f] sf] :yfoL ;ldlt lgDgg';f/
u7g ug{sf nflu l;kmfl/; ub{5' .
tkl;n
lzIff cfwf/ ljifo :yfoL ;ldlt
!= k|f= pk]Gb|s'df/ sfsL{ cWoIf dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@= k|f= lr/~hLjL zdf{ ;b:o dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
#= k|f=8f= k|]dgf/fo0f cof{n ,, lzIffzf:q s]lGb|o ljefu, sLlt{k'/
$= k|f=8f= e'k]Gb| xf8f ,, ;fgf]l7dL SofDk;, eQmk'/
%= ;x—k|f= alb|k|;fb la8f/L ,, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
lzIff cfwf/ ljifo ;ldlt
^= ;x—k|f= 8f= gf/fo0fk|;fb ;b:o a'6jn ax'd'vL SofDk;, a'6jn
j]Njf;]
&= ;x—k|f= df]xgdl0f kf]v/]n ,, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
*= ;x—k|f hgfb{g l3ld/] ,, lzIffzf:q s]lGb|o ljefu, sLlt{k'/
(= ;x—k|f= k|]daxfb'/ l;hfktL ,, ;fgf]l7dL SofDk;, eQmk'/
!)= pk—k|f= /fdnfn tfdf+u ,, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
!!= pk—k|f= z]if/fh clwsf/L ,, wgs'6f ax'd'vL SofDk;, wgs'6f
!@= pk—k|f= lqnf]rg l3ld/] ,, lzIffzf:q s]lGb|o ljefu, sLlt{k'/
!#= pk—k|f= s]zj l;+x wfdL ,, uf]/vf SofDk;, uf]/vf
!$= pk—k|f= w|'jk|;fb vgfn ,, k[YjLgf/fo0f ax'd'vL SofDk;,
kf]v/f
!%= pk—k|f= 6+sk|;fb cfrfo{ ,, ;'v]{t lzIff SofDk;, ;'v]{t
!^= pk—k|f= j;Gt e08f/L ,, dx]Gb| ax'd'vL SofDk;,
g]kfnu~h
!&= pk k|f= tf]ogfy clwsf/L ,, lzIffzf:q s]lGb|o ljefu, sLlt{k'/
!*= pk—k|f= /ljGb| l;jfsf]6L ,, lzIffzf:q s]lGb|o ljefu, sLlt{k'/
!(= pk—k|f= /fdafa' d08n ,, 7fs'//fd ax'd'vL SofDk;, lj/u~h
@)= pk—k|f= lszfgk|;fb ,, k[YjLgf/fo0f ax'd'vL SofDk;,
clwsf/L kf]v/f
@!= pk—k|f= pQ/f ah|frfo{ ,, lzIff ljsf; tyf cg';Gwfg s]Gb|,
aNv'
===========================
k|f= pk]Gb|s'df/ sfsL
cWoIf
lzIff cfwf/ ljifo ;ldlt
@)^*.!!.@^

cf=j= )^*.)^( sf] j[l4 tnj, s=;


+=sf]if cg'bfg gk'u k|:tfljt ah]6
k7fPsf] af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
cfly{s k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

k|:t't laifodf o; SofDk;sf] r= g+= !)!&.)^&.)^* ldlt )


^&.!@.#) ut]sf] kqaf6 cf=j= )^*.)^( sf] k|:tfljt ah]6 tof/ u/L
k7fOPsf]df g]kfn ;/sf/af6 cf=j= )^*.)^( sf] >fj0f b]lv tnj a[l4
ul/Psf] x'Fbf a[l4 cg';f/sf] ;FnUg lni6df pNn]v eP cg';f/sf] tnj,
s=;+= sf]if cg';f/sf] gk'u ah]6 Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=====================
!= >L of]hgf dxfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
lq=lj=, sLlt{k'/ . SofDk; k|
d'v
@= >Ldfg\ 8LgHo",
lzIffzf:q ;+sfo,
lq=lj=, sLlt{k'/ .
#= >Ldfg\ k|d'vHo",
;fdfGo k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
@)^*.!!.@^

cf=j= )^*.)^(, jflif{s ljsf;


sfo{qmdsf] rf}dfl;s lgsf;f k7fO
lbg] af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
cfly{s k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

k|:t't laifodf o; SofDk;sf] r= g+= &&&.)^&.)^* ldlt )


^*.*.)$ ut]sf] kqåf/f cf=j= )^*.)^( ljsf; sfo{s|dsf] k|yd
rf}dfl;s k|ult ljj/0f k|ltj]bgsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' . ;f]xL
;DaGwdf ljsf; sfo{qmdsf] bf];|f] rf}dfl;s lgsf;f k7fO{ lbg'x'g
cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=====================
!= >L of]hgf dxfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
lq=lj=, sLlt{k'/ . SofDk; k|
d'v
@= >Ldfg\ 8LgHo",
lzIffzf:q ;+sfo,
lq=lj=, sLlt{k'/ .
@)^*.!!.@^

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df ljleGg kbdf lgo'lQm kfpmF egL lgDg JolQmx¿n]


lgj]bg k]z u/]sf x'Fbf cfjZos sf/jfxLsf nflu k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5'
.
cfj]lbt kb / gfd
!= ;xfos n]vfkfn — >L uLtfs'df/L /f]sfo
@= ;xfos e08f/kfn — >L dfgaxfb'/ kl08t If]qL
#= clzi6]G6 – >L lnnf ltjf/L
$= clzi6]G6 — >L /ldnf yfkf
%= a's r]s/ — >L ;Gtf]ifL l/hfn
^= Nofa Ajfo — >L clidtf v8\sf

============
=========
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.!!.@^

gofF lgo'lQmsf] ah]6 Joj:yf


ul/lbg] af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
cfly{s k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

k|:t't laifodf lq=lj= ;]jf cfof]usf] l;kmfl/;df lq=lj= sd{rf/L


k|zf;g dxfzfvfn] o; SofDk;sf] l/St b/aGbLdf cf=j= )
^*.)^( df !) hgf :yfoL ;]jfdf pk k|fWofks kbdf lgo'lQm u/]sf]
Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w ub{5' . ;f]xL ;DaGwdf lghx¿nfO{
cf=j= )^*.)^( df e'QmfgL x'g] tnj, eQf, s=;+=sf]if afktsf]
/sd cf=j= )^*.)^( sf] k|:tfljt ah]6df ;dfj]z gePsf] x'Fbf ;+nUg
ljj/0f cg';f/ jflif{s tnj ¿= !%,%$,!)$.*) eQf ¿= @%,*)#.$^ /
s=;+= sf]if cg'bfg ¿= !%%,$!).$* u/L hDDff ¿= !&,#%,#!
*.&$ sf] yk ah]6 Joj:yf u/L /sd lgsf;f ul/lbg' x'g lgo'lQmsf]
kmf]6f]skL o;};fy ;+nUg u/L k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=====================
!= >L of]hgf dxfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
lq=lj=, sLlt{k'/ . SofDk; k|
d'v
@= >Ldfg\ 8LgHo",
lzIffzf:q ;+sfo,
lq=lj=, sLlt{k'/ .
@)^*.!!.@*

b//]6 ;DaGwdf .

>L OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg,


sG;n6]G;L ;]jfsf] sfof{no,
k'Nrf]s .

pko{'Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf z}lIfs ejg lgdf{0fsf 7]s]bf/ >L


/ljgf k|]/f k|lti7f sDkgL -h]=eL=_ n] ldlt )(.)#.@)!@ df Gravel

filling / Shoring works sf ;DaGwdf k7fPsf] kqfg';f/ nfut Oli6d]6df


5÷5}g ;f] ;lxt cfjZos Joj:yfsf nflu o;};fy k7fOPsf] Joxf]/f
cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=====================
!= >L /ljgf k|]/f k|lti7f sDkgL -h]=eL=_ -
g]qk|;fb lwtfn_
:joDe', sf7df8f}+ .
SofDk; k|d'v
@= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^*.!!.@(

ljifo M ;dj]bgf

k|:t't ljifodf o; dx]Gb|/Tg SofDk;sf lzIf0f ;xfos >L


k"0f{qaxfb'/ yfkfsf k"hgLo lktf >L eb|axfb'/yfkfsf] ldlt
@)^*.!!.@! ut]sf lbg *$ jif{sf pd]/df c;fdlos lgwg ePsf]df
lq=lj= k|fWofks ;+3 SofDk; PsfO, dx]Gb|/Tg SofDk; kl/jf/
d[t cfTdfsf] rL/ zflGtsf] sfdgf ug'{sf ;fy} zf]s;GtKt kl/jf/
hgk|lt xflb{s ;dj]bgf k|s6 ub{5 .

================
If]q l;+x z]kf{
-;lrj_
@)^*.!@.====

/dfgf lbOPsf] af/] .

>L ==============================
pk k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{no, sd{rf/L k|zf;g dxfzfvfsf] k=;


+=kmf= -@_ s=k|=d=zf= -!_ r=g+= ========= ldlt
@)^*.)(.===== sf] kqfg';f/
tkfO{nfO{ ===============================
=========================== df
=====================================
=== ljifosf] pk k|fWofks kbdf lgo'lQm ul/Psf] x'Fbf pQm
============== df ldlt @)^*.=====.====== ut]
b]lv nfu" x'g] u/L xflh/ x'g /dfgf lbOPsf] 5 .
tkfO{Fn] o; SofDk;df /xL ug'{ ePsf] ;]jfsf] nflu wGojfb k|bfg
ul/G5 .

af]wfy{ tyf sfof{y{


======================
!= >L /lhi6«f/sf] sfof{no, -
g]qk|;fb lwtfn_
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >L ========================= sf] sfof{no,
================================= . —
pxfFsf] JolQmut ljj/0f kmf/fd Ps ;+nUg 5 .
#= >L b/jGbL÷sDKo'6/ o'lg6
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, lq= lj=, sLlt{k'/
$= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^*.!!.@*

SofDk; ljBfyL{ sNof0f ;ldlt u7g ul/Psf] ;DaGwdf .

lqe'jg ljZjljBfno, ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns"b lgb]{zgfno ;DaGwL


sfo{ Joj:yfkg k|0ffnL @)^& sf] kl/R5]b $ sf] bkmf (=! adf]lhd
b]xfo adf]lhdsf] SofDk; ljBfyL{ sNof0f ;ldlt u7g ul/Psf] 5 .
tkl;n
!= SofDk; k|d'v >L g]qk|;fb lwtfn — cWoIf
@= ;x k|fWofks >L s[i0fk|;fb 9sfn — ;b:o
#= ;x k|fWofks >L lul//fh kf}8]n — ,,
$= pk k|fWofks >L lji0f' vgfn — ,,
%= ljBfyL{, -la=P8= t];|f] jif{_ >L gLnk|;fb uf}td — ,,
^= ;lrj, lq=lj=k|f=;+3, Sof=P=;= >L If]ql;+x z]kf{ —
,,
&= ;efklt, lq=lj=s=;+=, Sof=O=;= >L kLtfDa/ kFu]gL — ,,
*= ;efklt, :j=lj=o'=,d=/=Sof= >L clgns'df/ l/hfn — ,,
(= SofDk; ljBfyL{ sNof0f k|d'v, >L alb|k|;fb la8f/L — ;b:o ;lrj

af]wfy{
=======================
!= >Ldfg\ sfo{sf/L lgb]{zsHo", -
g]qk|;fb lwtfn_
ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns"b lgb]{zgfno, SofDk; k|
d'v
lzIffWoIfsf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/ .
@= >L lji0f' vgfn,
pk k|fWofks, d=/=Sof=, tfxfrn .

@)^*.!!.@*

SofDk; ljBfyL{ sNof0f ;ldlt u7g ul/Psf] ;DaGwdf .

lqe'jg ljZjljBfno, ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns"b lgb]{zgfno ;DaGwL


sfo{ Joj:yfkg k|0ffnL @)^& sf] kl/R5]b $ sf] bkmf (=! adf]lhd
b]xfo adf]lhdsf] SofDk; ljBfyL{ sNof0f ;ldlt u7g ul/Psf] 5 .
tkl;n
!= SofDk; k|d'v >L g]qk|;fb lwtfn — cWoIf
@= ;x k|fWofks >L s[i0fk|;fb 9sfn — ;b:o
#= ;x k|fWofks >L lul//fh kf}8]n — ,,
$= pk k|fWofks >L lji0f' vgfn — ,,
%= ljBfyL{, -la=P8= t];|f] jif{_ >L gLnk|;fb uf}td — ,,
^= ;lrj, lq=lj=k|f=;+3, Sof=P=;= >L If]ql;+x z]kf{ —
,,
&= ;efklt, lq=lj=s=;+=, Sof=O=;= >L kLtfDa/ kFu]gL — ,,
*= ;efklt, :j=lj=o'=,d=/=Sof= >L clgns'df/ l/hfn — ,,
(= SofDk; ljBfyL{ sNof0f k|d'v, >L alb|k|;fb la8f/L — ;b:o ;lrj

af]wfy{
=======================
!= >Ldfg\ sfo{sf/L lgb]{zsHo", -
g]qk|;fb lwtfn_
ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns"b lgb]{zgfno, SofDk; k|
d'v
lzIffWoIfsf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/ .
@= >L gLnk|;fb uf}td
ljBfyL{, la= P8= t];|f] jif{, d=/=Sof=, tfxfrn .
@)^*.!!.@*

SofDk; ljBfyL{ sNof0f ;ldlt u7g ul/Psf] ;DaGwdf .

lqe'jg ljZjljBfno, ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns"b lgb]{zgfno ;DaGwL


sfo{ Joj:yfkg k|0ffnL @)^& sf] kl/R5]b $ sf] bkmf (=! adf]lhd
b]xfo adf]lhdsf] SofDk; ljBfyL{ sNof0f ;ldlt u7g ul/Psf] 5 .
tkl;n
!= SofDk; k|d'v >L g]qk|;fb lwtfn — cWoIf
@= ;x k|fWofks >L s[i0fk|;fb 9sfn — ;b:o
#= ;x k|fWofks >L lul//fh kf}8]n — ,,
$= pk k|fWofks >L lji0f' vgfn — ,,
%= ljBfyL{, -la=P8= t];|f] jif{_ >L gLnk|;fb uf}td — ,,
^= ;lrj, lq=lj=k|f=;+3, Sof=P=;= >L If]ql;+x z]kf{ —
,,
&= ;efklt, lq=lj=s=;+=, Sof=O=;= >L kLtfDa/ kFu]gL — ,,
*= ;efklt, :j=lj=o'=,d=/=Sof= >L clgns'df/ l/hfn — ,,
(= SofDk; ljBfyL{ sNof0f k|d'v, >L alb|k|;fb la8f/L — ;b:o ;lrj

af]wfy{
=======================
!= >Ldfg\ sfo{sf/L lgb]{zsHo", -
g]qk|;fb lwtfn_
ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns"b lgb]{zgfno, SofDk; k|
d'v
lzIffWoIfsf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/ .
@= >L If]ql;+x z]kf{,
;lrj, lq=lj=k|f=;+3, Sof=P=;=, d=/=Sof=, tfxfrn .

@)^*.!!.@*

SofDk; ljBfyL{ sNof0f ;ldlt u7g ul/Psf] ;DaGwdf .

lqe'jg ljZjljBfno, ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns"b lgb]{zgfno ;DaGwL


sfo{ Joj:yfkg k|0ffnL @)^& sf] kl/R5]b $ sf] bkmf (=! adf]lhd
b]xfo adf]lhdsf] SofDk; ljBfyL{ sNof0f ;ldlt u7g ul/Psf] 5 .
tkl;n
!= SofDk; k|d'v >L g]qk|;fb lwtfn — cWoIf
@= ;x k|fWofks >L s[i0fk|;fb 9sfn — ;b:o
#= ;x k|fWofks >L lul//fh kf}8]n — ,,
$= pk k|fWofks >L lji0f' vgfn — ,,
%= ljBfyL{, -la=P8= t];|f] jif{_ >L gLnk|;fb uf}td — ,,
^= ;lrj, lq=lj=k|f=;+3, Sof=P=;= >L If]ql;+x z]kf{ —
,,
&= ;efklt, lq=lj=s=;+=, Sof=O=;= >L kLtfDa/ kFu]gL — ,,
*= ;efklt, :j=lj=o'=,d=/=Sof= >L clgns'df/ l/hfn — ,,
(= SofDk; ljBfyL{ sNof0f k|d'v, >L alb|k|;fb la8f/L — ;b:o ;lrj

af]wfy{
=======================
!= >Ldfg\ sfo{sf/L lgb]{zsHo", -
g]qk|;fb lwtfn_
ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns"b lgb]{zgfno, SofDk; k|
d'v
lzIffWoIfsf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/ .
@= >L kLtfDa/ kFu]gL,
;efklt, lq=lj=s=;+=, Sof=O=;=, d=/=Sof=, tfxfrn .

@)^*.!!.@*

SofDk; ljBfyL{ sNof0f ;ldlt u7g ul/Psf] ;DaGwdf .

lqe'jg ljZjljBfno, ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns"b lgb]{zgfno ;DaGwL


sfo{ Joj:yfkg k|0ffnL @)^& sf] kl/R5]b $ sf] bkmf (=! adf]lhd
b]xfo adf]lhdsf] SofDk; ljBfyL{ sNof0f ;ldlt u7g ul/Psf] 5 .
tkl;n
!= SofDk; k|d'v >L g]qk|;fb lwtfn — cWoIf
@= ;x k|fWofks >L s[i0fk|;fb 9sfn — ;b:o
#= ;x k|fWofks >L lul//fh kf}8]n — ,,
$= pk k|fWofks >L lji0f' vgfn — ,,
%= ljBfyL{, -la=P8= t];|f] jif{_ >L gLnk|;fb uf}td — ,,
^= ;lrj, lq=lj=k|f=;+3, Sof=P=;= >L If]ql;+x z]kf{ —
,,
&= ;efklt, lq=lj=s=;+=, Sof=O=;= >L kLtfDa/ kFu]gL — ,,
*= ;efklt, :j=lj=o'=,d=/=Sof= >L clgns'df/ l/hfn — ,,
(= SofDk; ljBfyL{ sNof0f k|d'v, >L alb|k|;fb la8f/L — ;b:o ;lrj

af]wfy{
=======================
!= >Ldfg\ sfo{sf/L lgb]{zsHo", -
g]qk|;fb lwtfn_
ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns"b lgb]{zgfno, SofDk; k|
d'v
lzIffWoIfsf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/ .
@= >L clgns'df/ l/hfn,
;efklt, :j=lj=o'=, d=/=Sof= tfxfrn .

@)^*.!!.@*

SofDk; ljBfyL{ sNof0f ;ldlt u7g ul/Psf] ;DaGwdf .


lqe'jg ljZjljBfno, ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns"b lgb]{zgfno ;DaGwL
sfo{ Joj:yfkg k|0ffnL @)^& sf] kl/R5]b $ sf] bkmf (=! adf]lhd
b]xfo adf]lhdsf] SofDk; ljBfyL{ sNof0f ;ldlt u7g ul/Psf] 5 .
tkl;n
!= SofDk; k|d'v >L g]qk|;fb lwtfn — cWoIf
@= ;x k|fWofks >L s[i0fk|;fb 9sfn — ;b:o
#= ;x k|fWofks >L lul//fh kf}8]n — ,,
$= pk k|fWofks >L lji0f' vgfn — ,,
%= ljBfyL{, -la=P8= t];|f] jif{_ >L gLnk|;fb uf}td — ,,
^= ;lrj, lq=lj=k|f=;+3, Sof=P=;= >L If]ql;+x z]kf{ —
,,
&= ;efklt, lq=lj=s=;+=, Sof=O=;= >L kLtfDa/ kFu]gL — ,,
*= ;efklt, :j=lj=o'=,d=/=Sof= >L clgns'df/ l/hfn — ,,
(= SofDk; ljBfyL{ sNof0f k|d'v, >L alb|k|;fb la8f/L — ;b:o ;lrj

af]wfy{
=======================
!= >Ldfg\ sfo{sf/L lgb]{zsHo", -
g]qk|;fb lwtfn_
ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns"b lgb]{zgfno, SofDk; k|
d'v
lzIffWoIfsf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/ .
@= >L alb|k|;fb la8f/L
;b:o ;lrj, SofDk; ljBfyL{ sNof0f k|d'v, d=/=Sof=, tfxfrn .

@)^*.!!.@*

SofDk; ljBfyL{ sNof0f ;ldlt u7g ul/Psf] ;DaGwdf .

lqe'jg ljZjljBfno, ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns"b lgb]{zgfno ;DaGwL


sfo{ Joj:yfkg k|0ffnL @)^& sf] kl/R5]b $ sf] bkmf (=! adf]lhd
b]xfo adf]lhdsf] SofDk; ljBfyL{ sNof0f ;ldlt u7g ul/Psf] 5 .
tkl;n
!= SofDk; k|d'v >L g]qk|;fb lwtfn — cWoIf
@= ;x k|fWofks >L s[i0fk|;fb 9sfn — ;b:o
#= ;x k|fWofks >L lul//fh kf}8]n — ,,
$= pk k|fWofks >L lji0f' vgfn — ,,
%= ljBfyL{, -la=P8= t];|f] jif{_ >L gLnk|;fb uf}td — ,,
^= ;lrj, lq=lj=k|f=;+3, Sof=P=;= >L If]ql;+x z]kf{ —
,,
&= ;efklt, lq=lj=s=;+=, Sof=O=;= >L kLtfDa/ kFu]gL — ,,
*= ;efklt, :j=lj=o'=,d=/=Sof= >L clgns'df/ l/hfn — ,,
(= SofDk; ljBfyL{ sNof0f k|d'v, >L alb|k|;fb la8f/L — ;b:o ;lrj

af]wfy{
=======================
!= >Ldfg\ sfo{sf/L lgb]{zsHo", -
g]qk|;fb lwtfn_
ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns"b lgb]{zgfno, SofDk; k|
d'v
lzIffWoIfsf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/ .
@=

=====================================
==============
==================================
=================, d=/=Sof=, tfxfrn .

@)^*.!!.@(

l;kmfl/; kq .

>L cWoIfHo"
lq=lj= hgzlQm ljsf; tyf sNof0f kl/ifb\sf] sfof{no,
lq= lj= sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf g]kfnL ljifosf pk k|fWofks >L hLjnfn a:ofn


g]kfn ;+:s[t ljZjljBfnoaf6 …k"jL{o Pa+ kfZrfTo uB z}nLsf
cfwf/df zª\s/ nfld5fg]sf lgaGwsf] ljZn]if0fÚ zLif{sdf ljBfjfl/lw
zf]wsfo{df ;+nUg x'g' ePsfn] / ;f]xL k|of]hgsf nflu lq=lj= n]
k|bfg ug]{ j}tlgs cWoog ljbf pkof]usf nflu l;kmfl/; kq dfu
ug'{ ePsfn] lghnfO{ pSt k|of]hgsf] ljbf :jLs[ltsf nflu
l;kmfl/;;fy cg'/f]w ul/G5 .

af]wfy{
=======================
!= >L ljefuLo k|d'vHo" -
g]qk|;fb lwtfn_
g]kfnL lzIff lzIf0f ljefu SofDk; k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@= >L hLjnfn a:ofn
pk k|f=
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^*.!@.)%

ljj/0f k7fOPsf] af/] .

>L k|d'vHo"
s/f/ ;]jfdf sfo{/t lzIfsx¿ ;DaGwL cWoog sfo{bn @)^*
lq= lj= sLlt{k'/ .

To; sfof{noaf6 dfu ePsf] cfjZos ljj/0fx¿ o;};fy ;+nUg u/L


k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.!@.)^

lzIf0f z'Ns ldgfxf ul/lbg]] af/] .

>L SofDk; k|d'vsf] sfof{no,


lqrGb| ax'd'vL SofDk;
lq=lj=, 306f3/ .

To; SofDk;sf] B.Sc. 1st Year df egf{sf] nflu cfj]bg lbg]


5fqf ;dLIff s8]n, o; SofDk;sf lzIf0f ;xfos >L >Lk|;fb s8]nsL
5f]/L ePsL] x'Fbf lghnfO{ lq= lj= lgodfg';f/ pknJw x'g] lzIf0f
z'Ns ldgfxfsf] Joj:yfsf] nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.!@.)^

l;kmfl/; kq .

>L cWoIfHo"
lq=lj= hgzlQm ljsf; tyf sNof0f kl/ifb\sf] sfof{no,
lq= lj= sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf g]kfnL ljifosf pk k|fWofks >L hLjnfn a:ofn


g]kfn ;+:s[t ljZjljBfnoaf6 …k"jL{o Pa+ kfZrfTo uB z}nLsf
cfwf/df zª\s/ nfld5fg]sf lgaGwsf] ljZn]if0fÚ zLif{sdf ljBfjfl/lw
zf]wsfo{df ;+nUg x'g' ePsfn] / ;f]xL k|of]hgsf nflu lq=lj= n]
k|bfg ug]{ j}tlgs cWoog ljbf pkof]usf nflu l;kmfl/; kq dfu
ug'{ ePsfn] lghnfO{ pSt k|of]hgsf] ljbf :jLs[ltsf nflu
l;kmfl/;;fy cg'/f]w ul/G5 .

af]wfy{
=======================
!= >L ljefuLo k|d'vHo" -
g]qk|;fb lwtfn_
g]kfnL lzIff lzIf0f ljefu SofDk; k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@= >L hLjnfn a:ofn
pk k|f=
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn

@)^*.!@.)^

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df l/Qm /x]sf] a's r]s/ kbdf lgo'lQm kfpmF egL


g'jfsf]6 lhNnf, tf?sf @, :yfoL 3/ eO xfn sf7df8f} a:g] >L
zDe'k|;fb clwsf/Ln] lgj]bg k]z u/]sf x'Fbf cfjZos sf/jfxLsf nflu
lghn] k]z u/]sf] cfjZos sfuhft ;+nUg u/L l;kmfl/;;fy k7fOPsf]
Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .
========
===========
=== -
g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v

21st March 2012

Conference attendance support for Mr. Ganga Ram Gautam

The University Grants Commission


Sanothimi, Bhaktapur

Dear Sir,

It gives me immense pleasure to know that the paper entitled “English Language Teacher
Education in Nepal: a point of departure” submitted by our Faculty Member Reader in English
Education Mr. Ganga Ram Gautam has been accepted for the TESOL 2012 convention program,
to be held on 28 – 31 March 2012 in Philadelphia, Pennsylvania, USA. This is such an honor for
both the campus and Mr. Gautam to be invited as the speaker to this mega event while the
acceptance rate was only 24%. Mr. Gautam’s participation in this event will not only enhance his
professionalism but also the campus and English department of this campus will be enriched by
his sharing upon his return from the USA.
Thus, on behalf of the campus, we would like to congratulate Mr. Gautam for such an
accomplishment and we will happily give him leave from the campus to visit to the US and
present his paper.
Any support to Mr. Gautam from the UGC Nepal to facilitate his participation to the conference
will be highly appreciated.
Thank you very much.

Sincerely,

....................................
(Netra Prasad Dhital)

Campus Chief
21 March 2012

The Visa Section


US Embassy
Kathmandu, Nepal

Dear Sir/Madam,
Mrs. Meera Dhital is a Lecturer of Nepali Education at Mahendra Ratna Campus, Tahachal, under
Tribhuvan University and she has been teaching at this campus for the last 14 years. Mrs. Dhital
has informed us that her son, Mr. SauravDhital, is studying at Vanderbilt University, Nashville,
Tennessee, U.S.A. and he is graduating in May 2012. The parents are invited to attend the
graduation ceremony and graduation party which will take place on May 10, 2012. As the parents
present is very much expected by the children on this especial ceremony to celebrate their
accomplishments, Mrs. Dhital would like to go to the U.S. to attend the graduation ceremony.
Mrs. Dhital holds a permanent position at this campus and upon the completion of her trip to
attend the ceremony, she will come back and resume her teaching duty. She has submitted the
application to give her leave from May 1, 2012 to May 30, 2012 and the campus will have no
objection to grant her leave so that she can celebrate her son’s academic accomplishments.
I would like to request the Embassy to consider her application for the visitor’s visa.

Thank you very much for your cooperation.

………………………..
Mr. Netra Prasad Dhital
Campus Chief
21 March 2012

The Visa Section


US Embassy
Kathmandu, Nepal

Dear Sir/Madam,
We are pleased to inform you that our son Mr. Saurav Dhital is studying as a graduate student in
the Physics and Astronomy Department at Vanderbilt University, Nashville, Tennessee, U.S.A. He
is graduating with a Ph.D. in Physics in May 2012. We so excited that my son has accomplished
what we aspired and the dream to see our son as a Doctor in Physics has come true. We feel proud
of our son and we, the parents, are very happy to see this progress of our son and we would like to
celebrate this accomplishment with him by attending his graduation ceremony and graduation
party on May 10, 2012.
Currently, I work as the Campus Chief Mahendra Ratna Campus, the biggest teacher education
college of the country, and as the head of the institution I have a big responsibility to discharge.
Thus, I cannot be away for a long period of time. I would like to attend the graduation of my son
and I would like to come back to the campus as soon as I finish the graduation ceremony to
continue the work at the campus. Similarly my wife Meera Dhital is also a permanent faculty at
our campus and both of us will be back together after the program. Thus, we would like to request
you to kindly consider our application for the visitor’s visa.
Thank you very much for your cooperation.

………………….. ………………………..
Mrs. Meera Dhital Mr. Netra Prasad Dhital
Lecturer Campus Chief
@)^*.!@.)*

Interdisciplinery Course 'Social Justice' Code No. 338 ;DaGwdf .

>Ldfg\ 8LgHo"
lzIffzf:q ;ª\sfo,
8Lgsf] sfof{no,
lq= lj= sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] /fhgLltzf:q lzIf0f ljefuaf6 ldlt @)^*.!@.)* df


lq=lj= n] @)%( ;fnb]lv lzIffzf:q cWoog ug]{ # a;]{ la=P8=
txdf cWoog cWofkgsf nflu Interdisciplinery Course 'Social Justice' Code No. 338

-#)! k'/fgf]_ ljifo dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrndf z'? u/L /fhgLltzf:q


lzIff lzIf0f ljefu cGtu{t k7gkf7g ug]{ u/fpg] p2]Zoaf6 cgj/t
¿kdf xfn;Dd klg ;f] ljifo /fhgLltzf:q lzIff lzIf0f ljefu cGtu{t
cWoog cWofkg x'Fb} cfPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{} hg;+Vof
lzIffnfO{ e"uf]n lzIff cGtu{t /fvL k7gkf7g x'Fb} cfPsf] /
To;}u/L /fhgLlt zf:q lzIff / Social Justice sf] Content klg Ps cfk;df
ldNbf]h'Nbf] ePsfn] / xfn;Dd klg /fhgLlt lzIffzf:q lzIf0f ljefu
cGtu{t cWoog cWofkg u/fpg] sfo{ x'Fb} cfPsf] x'Fbf pQm
ljifonfO{ /fhgLltzf:q /fhgLlt lzIff lzIf0f ljefu cGtu{t ;dfj]z u/L
cWofkg u/fpg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w u/L kq lbPsf] x'Fbf cfjZos
Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ul/G5 .

af]wfy{
=======================
>L ljefuLo k|d'vHo" -
g]qk|;fb lwtfn_
/fhgLltzf:q lzIff lzIf0f ljefu SofDk;
k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^*.!@.!^

/dfgf af/] .

>L /ljGb| l;jfsf]6L


lzIf0f ;xfos
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

dxfzo,
tkfO{nfO{ >L s=k|=d=zf=lq=lj= sf] k=;+=kmf= -@_
s=k|=d=zf= -!_ r=g+= @@#! ldlt @)^*.)(.@% sf] k|fKt kqfg';f/
lzIffzf:q s]Gb|Lo ljefu sLlt{k'/sf] lzIff cfwf/ ljifosf] pk k|fWofks
kbdf lgo'lQm ul/Psf] x'Fbf pQm ljefudf ldlt @)^*.)(.@% ut] b]lv
nfu" x'g] u/L xflh/ x'g hfg of] /dfgf kq lbOPsf] 5 .
ctM ;f]xL ldltb]lv pSt s]Gb|Lo ljefudf xflh/ x'g hfg' xf]nf .
af]wfy{
======================
!= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, -
g]qk|;fb lwtfn_
lq= lj=, sLlt{k'/ . SofDk; k|
d'v
@= >L ljlgof]hg ah]6 zfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L ;"rgf zfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L b/jGbL÷sDKo'6/ o'lg6,
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, lq= lj=, sLlt{k'/ .
%= >L lzIffzf:q s]Gb|Lo ljefu
lq= lj=, sLlt{k'/ — pxfFsf] JolStut ljj/0f kmfOn Ps ;+nUg 5 .
^= >L lzIffzf:q lzIf0f ljefu,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
&= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^*.!@.!^

/dfgf af/] .

>L dgaxfb'/ ;'g'jf/


lzIf0f ;xfos
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

dxfzo,
tkfO{nfO{ >L s=k|=d=zf=lq=lj= sf] k=;+=kmf= -@_
s=k|=d=zf= -!_ r=g+= !%!& ldlt @)^*.)*.)& sf] k|fKt kqfg';f/ lq
—rGb| ax'd'vL SofDk;, 306f3/sf] hg;+Vof cWoog ljifosf] pk k|
fWofks kbdf lgo'lQm ul/Psf] x'Fbf pQm SofDk;df ldlt @)^*.)*.!@
ut] b]lv nfu" x'g] u/L xflh/ x'g hfg of] /dfgf kq lbOPsf] 5 .
ctM ;f]xL ldltb]lv pSt SofDk;df xflh/ x'g hfg' xf]nf .

af]wfy{
======================
!= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, -
g]qk|;fb lwtfn_
lq= lj=, sLlt{k'/ . SofDk; k|
d'v
@= >L ljlgof]hg ah]6 zfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L ;"rgf zfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L b/jGbL÷sDKo'6/ o'lg6,
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, lq= lj=, sLlt{k'/ .
%= >L lq—rGb| ax'd'vL SofDk;
306f3/ — pxfFsf] JolStut ljj/0f kmfOn Ps ;+nUg 5 .
^= >L e"uf]n tyf hg;+Vof lzIff lzIf0f ljefu,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
&= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^*.!@.====

/dfgf lbOPsf] af/] .


>L ==============================
pk k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{no, sd{rf/L k|zf;g dxfzfvfsf] k=;


+=kmf= -@_ s=k|=d=zf= -!_ r=g+= ========= ldlt
@)^*.)(.===== sf] kqfg';f/
tkfO{nfO{ ===============================
=========================== df
=====================================
=== ljifosf] pk k|fWofks kbdf lgo'lQm ul/Psf] x'Fbf pQm
============== df ldlt @)^*.=====.====== ut]
b]lv nfu" x'g] u/L xflh/ x'g /dfgf lbOPsf] 5 .
tkfO{Fn] o; SofDk;df /xL ug'{ ePsf] ;]jfsf] nflu wGojfb k|bfg
ul/G5 .

af]wfy{ tyf sfof{y{


======================
!= >L /lhi6«f/sf] sfof{no, -
g]qk|;fb lwtfn_
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >L ========================= sf] sfof{no,
================================= . —
pxfFsf] JolQmut ljj/0f kmf/fd Ps ;+nUg 5 .
#= >L b/jGbL÷sDKo'6/ o'lg6
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, lq= lj=, sLlt{k'/
$= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

@)^*.!@.!^

/dfgf af/] .

>L ljb'nf l3ld/] -bfxfn_


lzIf0f ;xfos
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

dxfzof,
tkfO{nfO{ >L s=k|=d=zf=lq=lj= sf] k=;+=kmf= -@_
s=k|=d=zf= -!_ r=g+= @@$# ldlt @)^*.)(.@$ sf] k|fKt kqfg';f/
/Tg/fHonIdL SofDk;, k|bz{gLdfu{sf] g]kfnL ljifosf] pk k|fWofks
kbdf lgo'lQm ul/Psf] x'Fbf pQm SofDk;df ldlt @)^*.)(.@( ut] b]lv
nfu" x'g] u/L xflh/ x'g hfg of] /dfgf kq lbOPsf] 5 .
ctM ;f]xL ldltb]lv pSt SofDk;df xflh/ x'g hfg' xf]nf .

af]wfy{
======================
!= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, -
g]qk|;fb lwtfn_
lq= lj=, sLlt{k'/ . SofDk; k|
d'v
@= >L ljlgof]hg ah]6 zfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L ;"rgf zfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L b/jGbL÷sDKo'6/ o'lg6,
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, lq= lj=, sLlt{k'/ .
%= >L /Tg/fHonIdL SofDk;,
k|bz{gLdfu{ — pxfFsf] JolStut ljj/0f kmfOn Ps ;+nUg 5 .
^= >L g]kfnL lzIff lzIf0f ljefu,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
&= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^*.!@.!^

/dfgf af/] .

>L lji0f'xl/ ;'a]bL


lzIf0f ;xfos
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

dxfzo,
tkfO{nfO{ >L s=k|=d=zf=lq=lj= sf] k=;+=kmf= -@_
s=k|=d=zf= -!_ r=g+= !%^! ldlt @)^*.)*.)^ sf] k|fKt kqfg';f/
ul0ft s]Gb|Lo ljefu sLlt{k'/sf] ul0ft ljifosf] pk k|fWofks kbdf
lgo'lQm ul/Psf] x'Fbf pQm ljefudf ldlt @)^*.)*.)^ ut] b]lv nfu"
x'g] u/L xflh/ x'g hfg of] /dfgf kq lbOPsf] 5 .
ctM ;f]xL ldltb]lv pSt s]Gb|Lo ljefudf xflh/ x'g hfg' xf]nf .

af]wfy{
======================
!= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, -
g]qk|;fb lwtfn_
lq= lj=, sLlt{k'/ . SofDk; k|
d'v
@= >L ljlgof]hg ah]6 zfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L ;"rgf zfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L b/jGbL÷sDKo'6/ o'lg6,
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, lq= lj=, sLlt{k'/ .
%= >L ul0ft s]Gb|Lo ljefu
lq= lj=, sLlt{k'/ — pxfFsf] JolStut ljj/0f kmfOn Ps ;+nUg 5 .
^= >L ul0ft lzIff lzIf0f ljefu,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
&= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^*.!@.!^

/dfgf af/] .

>L ltn' yfkf >]i7


lzIf0f ;xfos
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

dxfzo,
tkfO{nfO{ >L s=k|=d=zf=lq=lj= sf] k=;+=kmf= -@_
s=k|=d=zf= -!_ r=g+= !%)* ldlt @)^*.)*.)^ sf] k|fKt kqfg';f/
Oltxf; s]Gb|Lo ljefu sLlt{k'/sf] Oltxf; ljifosf] pk k|fWofks kbdf
lgo'lQm ul/Psf] x'Fbf pQm ljefudf ldlt @)^*.)*.!@ ut] b]lv nfu"
x'g] u/L xflh/ x'g hfg of] /dfgf kq lbOPsf] 5 .
ctM ;f]xL ldltb]lv pSt s]Gb|Lo ljefudf xflh/ x'g hfg' xf]nf .

af]wfy{
======================
!= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, -
g]qk|;fb lwtfn_
lq= lj=, sLlt{k'/ . SofDk; k|
d'v
@= >L ljlgof]hg ah]6 zfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L ;"rgf zfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L b/jGbL÷sDKo'6/ o'lg6,
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, lq= lj=, sLlt{k'/ .
%= >L Oltxf; s]Gb|Lo ljefu
lq= lj=, sLlt{k'/ — pxfFsf] JolStut ljj/0f kmfOn Ps ;+nUg 5 .
^= >L lzIffzf:q lzIf0f ljefu,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
&= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
lq=lj= k|fWofks ;ª\3
dx]Gb|/Tg SofDk; PsfO ;ldlt

;'emfj k]l6sf
@)^*.!@.!#

:jf:Yo k/LIf0f af/] .

>Ldfg\ lgb]{zsHo"
lq= lj=, lzIf0f c:ktfn,
dxf/fhu~h, sf7df8f}+ .

o; SofDk;sf ;x k|fWofks >L alb|k|;fb la8f/L :jf:Yo k/LIf0fsf]


nflu To; lzIf0f c:ktfndf cfpg' ePsf] x'Fbf lq= lj= lgodfg';f/ k|
fKt x'g] ;'ljwf pknAw u/fOlbg' x'g l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.!@.!#

:jf:Yo k/LIf0f af/] .

>Ldfg\ lgb]{zsHo"
lq= lj=, lzIf0f c:ktfn,
dxf/fhu~h, sf7df8f}+ .

o; SofDk;sf ;xk|fWofks >L s]zj/fh kf]v/]n :jf:Yo k/LIf0fsf] nflu


To; lzIf0f c:ktfndf cfpg' ePsf] x'Fbf lq= lj= lgodfg';f/ k|fKt
x'g] ;'ljwf pknAw u/fOlbg' x'g l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.!@.!#

ljbf ;DaGwdf .

>L k|d'vHo",
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] s=k|=d=zf= -#_ r=g++= #)*$ ldlt @)^*.!


@.)& sf] k|fKt kqfg';f/ ldlt @)^$.)(.#) b]lv nfu" x'g] u/L o;
SofDk;sf] SofDk; k|d'v kbdf lgo'Qm x'g' ePsf >L
g]qk|;fb lwtfnsf] sfo{sfndf pxfFn] hDdf !( -pGgfO;_ lbg kbLo
ljbf pkef]u u/]sf] /]s8{af6 b]lvG5 . ;fy} pxfFsf] lgo'lQm kqsf]
k|ltlnlk kq o;};fy ;+nUg u/L k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.!@.!$

b/jGbL kl/jt{g u/L lgo'lQm ug]{ :jLs[lt af/] .

>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= sf SofDk;x¿df E. Library :yfkgf ug]{ ;Gbe{df o; SofDk;df


klg E. Library sf nflu cfjZos kg]{ sDKo'6/nufot cGo ;fdfgx¿ ;d]t
tof/ eO rfn' ug{ ;lsg] cj:yfdf k'u]sf] Joxf]/f >Ldfgdf cjut
ug{ rfxG5' . t/ ;f] E. Library sf nflu sDKo'6/ ck/]6/ gePsf]
sf/0faf6 pSt E. Library rnfpg ;lsPsf] 5}g . t;y{ o; SofDk;sf]
nfOa|]/Ldf l;= a'sr]s/ kb l/Qm /x]sf] x'Fbf sDKo'6/ ck/]6/
-x]= c= ;/x_ kbsf] b/jGbL kl/jt{g u/L lgo'lQm u/L k7fO lbg] jf
lgo'lQm ug]{ :jLs[ltsf nflu cg'/f]w ub{5' .

====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.!@.!$

/0fg}lts of]hgf afktsf] /sd k7fO lbg] af/] .

>L bf];|f] pRr lzIff kl/of]hgf sfof{Gjog sfof{no,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

k|:t't ljifodf o; SofDk;sf] r=g++= (%).)^*.)^( ldlt @)^*.)


(.@^ sf] kqfg';f/ /0fg}lts of]hgfsf] afFsL %)Ü ¿= @,@&,%)).
— k7fO{ lbg cg'/f]w ul/Psf]df /sd k|fKt gePsf] ;Gbe{df To;
sfof{noaf6 k7fOPsf] %)Ü ¿= @,@&,%)).— dWo] xfn;Dd
tkl;nsf] zLif{xx¿df hDdf ¿= @,^$,(@%.## vr{ eO{ ;s]sf]
x'Fbf ToxfFaf6 k7fOPsf] /sdeGbf a9L vr{ ePsf] /sd SofDk;sf]
df}Hbftaf6 e'StfgL ul/Psfn] afFsL %)Ü sf] ¿= @,@&,%)).—
lgsfzf ul/ lbg' x'g cg'/f]w ub{5' .
tkl;n
qm=;+ ah]6 zLif{s n]vf sf]8 /sd -¿=_
+=
1= 5kfO tyf d;nGb 09.017 32,204.00
2= a}7s vr{ 09.023 1,37,918.33
3= sfof{no ljljw 09.024 94,803.00
hDdf 2,64,925.33

====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.!@.!%

k"j{ :jLs[ltsf] kmf/fd k7fPsf] af/] .

>L ;dGjo dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf cy{zf:q lzIff ljifosf ;x—k|fWofks >L g/]Gb|


s6'jfnn] ljBfjfl/lwsf] nflu k"j{ :jLs[ltsf] lgldQ eg{' ePsf]
kmf/fd cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;lxt o;} ;fy k7fOPsf] Joxf]/f
cg'/f]w 5 .

af]wfy{
======================
>L g/]Gb| s6'jfn -g]qk|;fb
lwtfn_
;x—k|fWofks SofDk;
k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^*.!@.!^

e|d0f vr{ /sd lgsfzf ul/lbg] af/] .

>L ah]6 zfvf,


cfly{s k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

k|:t't ljifodf lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{no sd{rf/L k|zf;g


dxfzfvfsf] r=g++= @&@) ldlt @)^*.!!.!& sf] kqfg';f/ o;
SofDk;sf ;x k|f= >L k|]d/fh vlgofnfO{ ldlt @)^*.)&.@$ b]lv
@)^*.)&.@( ;Dd pkTosf aflx/ e|d0fdf v6fOPsf] / lghn] e|d0f
k"/f u/L e|d0f vr{sf] /sd ¿= #,&$).— ;f]wegf{ dfu
ug'{ ePsf]df SofDk;df /sdsf] cefj ePsf] x'Fbf e|d0f vr{ afktsf]
¿= #,&$).— lgsfzf u/L k7fO lbg' x'g cg'/f]w ub{5' .
k"gZr M cfjZos sfuhft yfg @ o;};fy ;+nUg 5 .
====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.!@.!^

lgo'lQm :jLs[lt kq ;DaGwdf .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{no sd{rf/L k|zf;g


dxfzfvfsf] r=g++= !%@* / !%#) sf] ldlt @)^^.)%.@$ sf]
kqfg';f/ ldlt @)^^.)#.!) b]lv nfu" x'g] u/L o; SofDk;sf] lj1fg
lzIff ljifosf ;x k|f= kbdf lgo'lQm x'g' ePsf 8f= s[i0feQm
dxh{g / >LdtL c~hnL >]i7n] ;f]xL ldltb]lv o; SofDk;df xflh/
eO{ sfo{/t /x]sf] t/ pSt kbsf] lgo'lQm :jLs[lt kq a'emfpg l9nf
ePsf] Joxf]/f hgfO lbg' ePsf] lgj]bg cfjZos Joj:yfsf nflu o;};fy
k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.)#.!)

gful/stfsf] k|df0fkq pknAw u/fOlbg] af/] .

>L lhNnf k|zf;g sfof{no,


aa/dxn, sf7df8f+} .

o; SofDk;df sfo{/t /xg' ePsf ;x—k|fWofks >L alb|k|;fb


la8f/Lsf] ldlt @)$*.)@.@& df hGd ePsf] 5f]/f uf}/j la8f/L tyf
ldlt @)%).)#.!) df hGd ePsf] 5f]/f c~hg la8f/LnfO{ g]kfnL
gful/stfsf] k|df0fkq cfjZos ePsf] x'Fbf gful/stfsf] k|df0fkq
pknAw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu o; SofDk;df lgj]bg lbg' ePsf]
x'Fbf ;f] sf] nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=====================
!= >L kl~hsflwsf/Lsf] sfof{no -
g]qk|;fb lwtfn_
sf7df8f}+ dxfgu/kfnLsf
SofDk; k|d'v
@= >L alb|k|;fb la8f/L
;x k|fWofks,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^*.!@.!(

bf];|f] ;"rL .

o; g]kfnL lzIff ljefudf zf]wk|:tfj btf{ u/fO{ df}lvs


cGtjf{tf{df pkl:yt eO{ tf]lsPsf k/LIfsaf6 k|fKt ;'emfax¿ ;d]6L
kl/dfh{g u/L :jLs[t ePsf zf]wk|:tfj a'emfpg] tkl;nsf zf]wfyL{x¿sf
nflu lgDgfg';f/ zf]wlgb]{zssf] Joj:yf ul/Psf] a]xf]/f hfgsf/L u/fOG5
.
qm ljBfyL{sf] gfdy/ zf]wlgb]{zs kmf]g g+=
=;
+=
!= clDasf l3ld/] lzIf0f;xfos 6Lsf lh/]n (*$!(@#^*^
@ s'df/ rf}nfufO{F lzIf0f;xfos 6Lsf lh/]n (*$!(@#^*^
=
#= kljqf e08f/L lzIf0f;xfos ;'/]Gb| v/fn (*%!)$((@#
$= k/z'/fd k'8f;}gL lzIf0f;xfos ;'/]Gb| v/fn (*%!)$((@#
% ;'gLtf b]jL zdf{ lzIf0f;xfos lxdnfn lu/L (*%!)&*$((
=
^= kml8Gb| uf}td lzIf0f;xfos lzj uf}td (*$!^#**!%
&= tf/f b]jsf]6f lzIf0f;xfos jf;'b]j uf}td (*$!@^#($)
*= ;'gLtf vgfn lzIf0f;xfos d~h' pk|]tL (*$!*%^*@^
(= k|sfz v/]n lzIf0f;xfos g/gfy (*$!%@!&$*
n'OF6]n
!)= Clif/fd x'dfufO{F lzIf0f;xfos u0f]z/fh (*%!)(*@)^
clwsf/L
!!= crnf a:g]t lzIf0f;xfos ljZj/fh (*$!
sfkm\n] #@^@@@
! n]vgfy lg/f}nf lzIf0f;xfos >Lk|;fb s8]n (*$!#^
@ %&@#
=
! ;'gaxfb'/ nfdf lzIf0f;xfos /fdrGb| vgfn (*%!)&%*(&
#=
! jL/]Gb|axfb'/ lzIf0f;xfos s[i0f/fh 9sfn (*$!$!^!#$
$= af]x/f
! ;'gLtf yfkf lzIf0f;xfos gf/fo0fbQ (*$!@^)%#$
% kf}8]n
=
! ;/:jtL v8sf lzIf0f;xfos pdf rGb (*$!($@!@&
^=
! /fdk|;fb l3ld/] lzIf0f;xfos c~hnL (*$!&)@#)!
&= clwsf/L

========
===========
===
s]zj/fh kf]v/]n
ljefuLo k|d'v
g]kfnL lzIff ljefu
@)^*.!@.@)

bf]ef;]sf] Joj:yf af/] .

>L k|d'vHo",
/fli6«o alx/f dxf;+3
sf7df8f}+ .

o; SofDk;df cWoog/t alx/f ljBfyL{x¿sf nflu To; dxf;+3af6


bf]ef;]sf] Joj:yf u/L ;xof]u k'¥ofO lbg'x'g cg'/f]w ub{5' .

====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.!@.@)

bf]ef;]sf] Joj:yf af/] .

>Ldfg\ cWoIfHo",
/fli6«o alx/f dxf;+3
sf7df8f}+ .

o; SofDk;df cWoog/t alx/f ljBfyL{ ;fyLx¿sf nflu To; dxf;+3af6


lgDg bf]ef;]x¿ k7fO lbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

tkl;n
!= >L k|sfz dxh{g
@= >L ljgf]b >]i7
#= >L ;'lgtf cfrfo{
$= >L ljgf]b skfnL

=====================
-bfjf z]kf{_
;=SofDk; k|d'v
@)^*.!@.@)

;?jf ;xdtL ;DaGwdf .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf g]kfnL lzIff ljifosf ;xk|fWofks Clif/fd zdf{n]


lzIffzf:q s]Gb|Lo ljefu, g]kfnL lzIff ljefu sLlt{k'/df ;?jf eO
hfgsf] nflu ;?jf ;xdtL kfpFm egL lgj]bg lbg' ePsf]df yk lzIfssf]
cfjZostf gkg]{ u/L ljefuLo sfo{qmd cfGtl/s ;|f]taf6} ;~rfng
ug{ ug{ ;lsg] ePsfn] ;xdtL lbg' x'g eGg] o; SofDk;sf] g]kfnL
lzIff ljefuaf6 ;xdtL k|fKt eP cg';f/ pQm lzIffzf:q s]Gb|Lo
SofDk; g]kfnL ljefudf ;?jf eO hfgsf nflu l;kmfl/;;fy ;xdlt k|bfg
ul/Psf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

;+nUg M lgj]bg kq yfg Ps .

af]wfy{
========================
>L lzIffzf:q s]Gb|Lo ljefu, -
g]qk|;fb lwtfn_
g]kfnL lzIff ljefu, sLlt{k'/ . SofDk;
k|d'v
@)^*.!@.@!

Personal E-PAN Taxpayer Registration ;DaGwdf .

>L k|d'vHo"
cfGtl/s /fhZj sfof{no sf7df8f}+ If]q g+= #,
nflhDkf6, sf7df8f}+ .

o; SofDk;df ;x k|fWofks >LdtL c~hnL >]i7n] Personal E-PAN

Taxpayer Registration sf nflu eg'{ ePsf] kmf/d — Ps, cfjZos Joj:yfsf


nflu k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

;+nUg M != Personal E-PAN Taxpayer Registration Form – Ps yfg


@= gful/stfsf] k|ltlnlk — Ps yfg

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^*.!@.@!

:jfWofog labf ;DaGwdf .

>Ldfg\ lzIffWoIfHo",
lzIffWoIfsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf k|f= 8f= /fdhLk|;fb kl08tn] ldlt @)^(.)#.!%


b]lv nfu" x'g]u/L Ps jif{sf] :jfWofog ljbf :jLs[ltsf nflu cg'/f]w
ug'{ ePsf] x'Fbf cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy Joxf]/f cg'/f]w
ub{5' .

af]wfy{
====================
k|f= 8f= /fdhLk|;fb kl08t -
g]qk|;fb lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^*.!@.@@

/sd bflvnf ;DaGwdf .

>L g]kfn 6]lnsd,


df]afOn ;le{; l8/]S6f]/]6,
lqk'/]Zj/, sf7df8f}+ .

pko'{Qm ;DaGwdf ldlt @)^*.!@.@@ sf lbg o; SofDk;sf]


gfddf /x]sf] kf]i6k]8 df]afOn g+= (*%!!)**!# df /sd ¿=
#,))).— clu|d ¿kdf bflvnf ubf{ e'na; pSt /sd df]afOn g+= (*
%!!)*#!# df bflvnf ePsf]n] ;+nUg Tax Invoice/Receipt cg';f/ pSt /sd
o; SofDk;sf] df]afOn g+= (*%!!)**!# df ldnfg ul/lbg] Joj:yfsf
nflu cg'/f]w ub{5' .

====================

SofDk; k|d'v
@)^*.!@.@#

:jf:Yo k/LIf0f af/] .

>Ldfg\ lgb]{zsHo"
lq= lj=, lzIf0f c:ktfn,
dxf/fhu~h, sf7df8f}+ .

o; SofDk;sf lzIf0f ;xfos >L gf/fo0fbQ kf}8]n :jf:Yo k/LIf0fsf]


nflu To; lzIf0f c:ktfndf cfpg' ePsf] x'Fbf lq= lj= lgodfg';f/ k|
fKt x'g] ;'ljwf pknAw u/fOlbg' x'g l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

====================

SofDk; k|d'v
@)^*.!@.@$

:ki6Ls/0f k]z ug]{ af/] .

>L s]zjk|;fb cfrfo{,


;xfos n]vfkfn,
k/LIff zfvf, lbjf ;d"x
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq=lj= k/LIff lgoGq0f sfof{no aNv'åf/f ;~rflnt @)^*


;fnsf] :gfts tx k|yd jif{sf] 5'6 k/LIff kmd{ k7fpg] clGtd ldlt
@)^* r}q @@ ut] ;Dd ePsf]df To; zfvfdf k/LIff kmd{ ;f]xL
lbgsf] @M#) ah] ;Dd hDdf eO ;s]sf] cj:yfdf pSt kmd{ ;f]xL
lbgdf g} k/LIff lgoGq0f sfof{no aNv'df k7fpg cfjZos
ePsf]df ;f] s] slt sf/0fn] k7fpg g;lsPsf] xf] To;sf] lnlvt hafkm
tyf k|df0f ;lxt of] kq k|fKt ePsf] ldltaf6 tLg lbg leq :ki6Ls/0f
k]z ug'{ xf]nf . lrQ a'‰bf] :ki6Ls/0f gcfPdf laefuLo sf/afxL
cufl8 a9fOg] 5 .

af]wfy{
====================
>L ;xfos SofDk; k|d'v, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn, lbjf .
SofDk; k|d'v

@)^*.!@.@$

:ki6Ls/0f k]z ug]{ af/] .

>L dgf]hs'df/ yfkf,


Nofa Ajfo,
k/LIff zfvf, lbjf ;d"x
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq=lj= k/LIff lgoGq0f sfof{no aNv'åf/f ;~rflnt @)^*


;fnsf] :gfts tx k|yd jif{sf] 5'6 k/LIff kmd{ k7fpg] clGtd ldlt
@)^* r}q @@ ut] ;Dd ePsf]df To; zfvfdf k/LIff kmd{ ;f]xL
lbgsf] @M#) ah] ;Dd hDdf eO ;s]sf] cj:yfdf pSt kmd{ ;f]xL
lbgdf g} k/LIff lgoGq0f sfof{no aNv'df k7fpg cfjZos
ePsf]df ;f] s] slt sf/0fn] k7fpg g;lsPsf] xf] To;sf] lnlvt hafkm
tyf k|df0f ;lxt of] kq k|fKt ePsf] ldltaf6 tLg lbg leq :ki6Ls/0f
k]z ug'{ xf]nf . lrQ a'‰bf] :ki6Ls/0f gcfPdf laefuLo sf/afxL
cufl8 a9fOg] 5 .

af]wfy{
====================
>L ;xfos SofDk; k|d'v, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn, lbjf .
SofDk; k|d'v

@)^*.!@.@$

:ki6Ls/0f k]z ug]{ af/] .

>L ljBf;fu/ >]i7,


;xfos k|zf;s,
zfvf k|d'v, k/LIff zfvf, lbjf ;d"x
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq=lj= k/LIff lgoGq0f sfof{no aNv'åf/f ;~rflnt @)^*


;fnsf] :gfts tx k|yd jif{sf] 5'6 k/LIff kmd{ k7fpg] clGtd ldlt
@)^* r}q @@ ut] ;Dd ePsf]df To; zfvfdf k/LIff kmd{ ;f]xL
lbgsf] @M#) ah] ;Dd hDdf eO ;s]sf] cj:yfdf pSt kmd{ ;f]xL
lbgdf g} k/LIff lgoGq0f sfof{no aNv'df k7fpg cfjZos
ePsf]df ;f] s] slt sf/0fn] k7fpg g;lsPsf] xf], tkfO{F k/LIff
zfvfh:tf] ;+j]bgzLn zfvfsf] k|d'v eO{ sfd ug'{ ePsf]df cfˆgf]
lhDd]jf/L k"/f ug'{ ePsf] gb]lvPsf] x'Fbf, To;sf] lnlvt hafkm
tyf k|df0f ;lxt of] kq k|fKt ePsf] ldltaf6 tLg lbg leq :ki6Ls/0f
k]z ug'{ xf]nf . lrQ a'‰bf] :ki6Ls/0f gcfPdf laefuLo sf/afxL
cufl8 a9fOg] 5 .

af]wfy{
====================
>L ;xfos SofDk; k|d'v, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn, lbjf .
SofDk; k|d'v
@)^*.!@.@&

tna e'QmfgL af/] .

>L cfly{s k|zf;g dxfzfvf,


dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

o; SofDk;df sfo{/t lzIf0f ;xfos -s/f/tkm{_ kbdf sfo{/t


lzIfsx¿sf] km/s tna, u|]8 /sd, k|fl1s eQf ldlt @)^&.)#
d;fGt ;Ddsf] e'StfgL ul/Psf] / SofDk;df /sd cefj ePsf] sf/0fn]
ldlt @)^&.)$.)! b]lv e'StfgL ug{ afFsL ePsf] x'Fbf afFsL
cjlwsf] /sd SofDk;sf] df}Hbft /sdaf6 e'StfgL u/L ;f] sf]
lgsfzfsf nflu lq=lj= df kqfrf/ tyf cfjZos sf/afxL ug'{ x'g
cg'/f]w 5 .

====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^(.)!.)$

;"rgf .

ldlt @)^( j}zfv $ u/]sf lbg SofDk; k|zf;g, :jljo' k|ltlglw


tyf ljBfyL{ ;+3 ;+u7gsf k|ltlglwx¿ lar SofDk;sf ljleGg ;d:ofx¿
af/] 5nkmn eO tTsfn sfof{Gjo ug]{ u/fpg] ;DaGwdf ;xdtL
eof] .

af]wfy{
====================
>L :jljo', -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^(.)!.)%

/fxbfgL pknJw u/fOlbg] ;DaGwdf .

>L lzi6frf/ dfxfkfnHo",


k//fi6« dGqfno, sf7df8f}+ .

o; SofDk;sf lzIf0f ;xfos >L u+ufnIdL e08f/LnfO{ sfo{zfnf k|


of]hgsf nflu ;+o'Qm /fHo cd]l/sf hfg' kg]{ ePsf] x'Fbf lghsf]
gfddf /fxbfgL pknJw u/fOlbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

=======================
-bfjf z]kf{_
;= SofDk; k|d'v
@)^(.)!.)%

b//]6 ;DaGwdf .

>L OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg,


sG;n6]G;L ;]jfsf] sfof{no,
k'Nrf]s .

pko{'Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf z}lIfs ejgsf 7]s]bf/ >L /ljgf


k|]/f k|lti7f sDkgL -h]=eL=_ sf] ldlt @)^*.!@.@* sf]
kqfg';f/ lgdf{0ffwLg ejg lgdf{0f sfo{sf] lgDg cfO6dx¿
Design/Drawing df pNn]v ePsf] / s]xL cfO6d pNn]v ;d]t gePsf] ;fy}
BOQ cfO6ddf b//]6 pNn]v gePsf]df To; SofDk; / ;DalGwt k|
fljlwssf] lgb]{zg cg';f/ sfd ;~rfng eO /x]sf]df pNn]lvt
cfO6dx¿sf] b//]6 / Quantity k]z u/]sf 5f}F egL kq lbPsf] x'Fbf
;Ssn} kq cfjZos sfof{y{ k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=====================
>L n]vfzfvf, -g]qk|;fb
lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^(.)!.)^

cdfgtdf sfd u/fpg] :jLs[lt af/] .

>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/

o; SofDk;sf] k=;+=r=g+= *#(.)^*.)^( ldlt @)^*.)*.@@ sf]


kqfg';f/ o; SofDk;sf] SofDk; sDkfp08 jfndWo] km'6an d}bfgsf]
klZrd tyf pQ/ tkm{sf] kvf{n nufO lbg ljBfyL{x¿ tyf :jljo'af6 ;d]t
k6s k6s cg'/f]w ul/Psf]df pQ/ / klZrd tkm{sf] kvf{n ljBfyL{x¿n]
kfpg] lgz'Nsj[lQsf] /sdaf6 e'QmfgL x'g] u/L cdfgtdf kvf{n
lgdf{0f ug{ >Ldfg\ pks'nkltHo" ;dIf cg'/f]w ug]{ tyf ;Flwof/af6
pTkGg x'g;Sg] c;xh kl/l:yltnfO{ ;d]t Wofgdf /fVg' kg]{ ePsf]n]
cdfgtdf k6s k6s lgdf{0f ug]{ egL ldlt @)^*.)*.!% ut] a;]sf]
SofDk; sfo{ ;ldltsf] a}7ssf] lg0f{ofg';f/ >Ldfg\ pks'nkltHo" ;dIf
lgdf{0f :jLs[ltsf nflu kq k7fOPsf]df /lhi6«f/sf] sfof{no, ;fdfGo k|
zf;g dxfzfvfsf] r=g++= ^*.)^*—)^( -^_ ldlt @)^*.!@.)! ut]sf]
kqfg';f/ lq=lj= sfo{sf/L kl/ifb\sf] ldlt @)^*.!!.@# ut] a;]sf]
a}7ssf] lg0f{o g+= @!^ df af]nkq dfWodaf6 /Ltk"j{ssf] ;fj{hlgs
;"rgf k|sflzt u/L pSt kvf{n lgdf{0f ug]{ :jLs[t k|bfg ul/Psf] eGg]
kq k|fKt ePtfklg o; SofDk;sf lqmofzLn ljBfyL{ ;+u7g / :jljo'af6
ljutsf jif{x¿df ljt/0f ug'{kg]{ lgz'Nsj[lQ afktsf] /sd ljt/0f gu/]sf]
x'Fbf pSt /sdaf6 SofDk;sf] ef}lts k"jf{wf/dWo] kvf{n -sDkfp08
jfn_ cdfgtdf agfpg hf]8bf/ dfu eO{ cfPsf] x'Fbf pSt kvf{n
gagfOPsf] v08df lgz'Nsj[lQsf] /sd ljt/0f ug'{kg]{ ePsf] x'Fbf pSt
kvf{n nufpg cfjZos b]lvG5 . kvf{n nufpFbf cfjZos ;fdfgx¿ dWo]
l;d]G6 g]zgn 6«]l8Ëaf6 vl/b ug]{, ld:qL/HofdL Hofnfdf nufpg] /
O§f/afn'jf k|rlnt l8kf]x¿af6 vl/b ug]{ u/L cdfgtdf kvf{n lgdf{0f
sfo{ ug]{ :jLs[ltsf nflu k'gM cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=====================
>L /lhi6«f/sf] sfof{no, -
g]qk|;fb lwtfn_
;fdfGo k|zf;g dxfzfvf, lq=lj=, sLlt{k'/
SofDk; k|d'v
@)^(.)!.)%

zf]wkqsf gd"gf pknJw u/fOlbg] af/] .

>L

===================================
=
================================
====
================================
====

pko{'Qm ;DaGwdf o; SofDk;df lzIffzf:q ;ª\sfo cGtu{t


:gftsf]Q/ -Pd=P8=_ txsf] hg;+Vof lzIff d"n ljifo lnO{ cWoog
ug]{ 5fq—5fqfx¿sf] zf]wkq n]vgsf nflu ;Gbe{ ;fdu|Lsf] ¿kdf
s]xL gd"gf zf]wkqsf] cfjZostf /x]sf] 5 . hg;+Vof lzIff d"n
ljifodf :gftsf]Q/ txdf klxnf] k6s sfo{qmd ;~rfngdf NofOPsf]
x'Fbf cfjZos ;Gbe{ ;fdu|Lx¿sf] cefj ePsfn] To; sfof{noaf6
lgDg ljifo;Fu ;DalGwt gd"gf zf]wkq pknJw u/fO ;xof]u ul/lbg'
x'g cg'/f]w ub{5' .
ljifox¿
!= hg;+Vof cWoog
@= e"uf]n tyf e"uf]n lzIff
#= cy{zf:q
$= ;dfhzf:q
%= u|fdL0f ljsf;
^= :jf:Yo lzIff

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^(.!).!@
sfo{tflnsf k]z ug]{ af/] .

>L /ljgf k|]/f k|lti7f sDkgL -h]=eL=_


:joDe', sf7df8f}+ .

pko{'Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] z}lIfs ejgsf] lgdf{0f ;ldltsf]


ldlt @)^( j}zfv !! ut] a;]sf] j}7sn] lgdf{0ffwLg z}lIfs ejgsf]
xfn;Dd eO /x]sf] lgdf{0f;DaGwL sfo{sf] ;dLIff ub}
{ lgdf{0f;DaGwL ;Dk"0f{ sfo{nfO{ tbf?stfsf ;fy cufl8 a9fpg'
kg]{ / To; ;DaGwL sfo{tflnsf 7]s]bf/af6 k]z u/fpg] lg0f{o eP
cg';f/ lgdf{0f sfo{nfO{ tbf?stfsf ;fy cufl8 a9fpg x'g / cfufdL
sfo{sf] sfo{tflnsf k]z ug{sf] nflu ;"lrt ul/G5 .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^(.)!.!#

ljbf ;DaGwdf .

>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

dxf]bo,

pko{'Qm ;DaGwdf d s]xL lbgsf nflu b]z aflx/ hfg' kg]{ ePsf]
x'Fbf oxL ldlt @)^( j}zfv !* ut]b]lv @)^( Ho]i7 !& ut] -#!
lbg_ ;Ddsf nflu d]/f] kbLo ljbfaf6 ljbf s§f x'g] :jLs[t u/L ljbf
kfpmF egL >Ldfg\ ;dIf cg'/f]w ub{5' .

=====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^(.)!.!$

:jfWofog labf ;DaGwdf .

>L ;dGjo dxfzfvf


lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf, To; sfof{nosf] k=;+=kmf=;=zf= -


$_ :jfWofog &&@.)^* ldlt @)^*.!@.@* sf] kqfg';f/ o;
SofDk;sf k|f= 8f= /fdhLk|;fb kl08tn] ldlt @)^(.)#.!% b]lv
nfu" x'g]u/L Ps jif{sf] :jfWofog ljbf dfu u/L eg'{ ePsf]
:jfWofog ljbf cjlwdf lgh SofDk;df cg'kl:yt x'Fbf lghsf]
7fpFdf ;§f lzIfssf] cfjZostf gkg]{ / k/]df :jLs[t ah]6n] Eofpg]
x'Fbf jxfFsf] :jfWofog ljbf :jLs[ltsf nflu l;kmfl/; ;fy Joxf]/f
cg'/f]w ub{5' .

====================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^(.)!.!!

dGtJo

lzIfs hg{nsf] P3f/f}F cª\s k|sfzgsf ;Gbe{df d cToGt


uf}/flGjt ePsf] 5' .

o; hg{nsf dfWodaf6 lzIfsx?sf k|fl1s k|ltef k|:km'6gdf


dxTjk"0f{ ;xof]u k'u]sf] d}n] 7fg]sf] 5' . ljutsf cª\sdf
h:t} o; cª\ssf n]vx¿n] klg lzIf0f l;sfOsf qmddf
ljBfyL{ / lzIfsx?sf lglDt lzIf0f, k|lzIf0fsf If]qsf ljljw
ljifosf vf]hd"ns, cflwsfl/s ;fdu|L pknAw u/fPsf] d}n]
7fg]sf] 5' . u'0f:t/Lo lzIffsf lglDt cfkm"nfO{ cBfjlws
agfpg] ceLi6sf nflu o;n] ;Dk"0f{ ;/f]sf/jfnfx?sf aLr
cfkm\gf] 5'6\6} cl:tTj lgdf{0f ug]{ s'/fdf d ljZj:t 5' .

cGTodf, o; cª\ssf ;Dkfbs d08nsf ;fy} n]v/rgf pknAw


u/fpg' x'g] ;Dk"0f{ k|fWofks Pjd\ ;xof]u pknAw u/fpg'
x'g] sd{rf/Lk|lt xflb{s wGojfb 1fkg ub{5' . vf]h /
cg';Gwfgsf If]qdf gjLgtf, l;h{gfTdstf / kyk|bz{g ug]
{ lbzfdf eljiodf klg o; lzIfs hg{nn] ;kmntf k|fKt u/f];\
eGg] sfdgf ub{5' .

=====================
g]qk|;fb lwtfn
SofDk; k|d'v

@)^(.)!.#!

ef}lts zf:q ljifo ;~rfngsf nflu k|of]uzfnf lgdf{0f u/fpg] af/] .

>Ldfg\ ;+of]hsHo",
pRr lzIff kl/of]hgf -bf];|f]_
sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;df gofF sfo{qmd Pd= P8=


lj1fg lzIff cGtu{t ef}lts zf:q lzIff (Physics Education) ljlzi6Ls/0f
ljifo ;~rfng ug{ k|of]uzfnf lgdf{0fsf nflu lgDg k|:tfjgf
cg';f/sf] /sd pknJw u/fO ;xof]u ul/lbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)!.!%

SofDk; k|d'v kbdf lgldQ eO{ sfd ug]{ af/] .

>L bfjf z]kf{,


;xfos SofDk; k|d'v, lbjf
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

d ldlt @)^(.)!.!* b]lv nfu" x'g] u/L b]z aflx/ hfg' kg]
{ ePsfn] d kmls{ sfof{nodf xflh/ geP;Dd tkfO{n] lq=lj=
lgodfg';f/ o; SofDk;sf] lgldQ SofDk; k|d'v eO{ sfdsfh ug{sf
nflu cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
======================
!= >Ldfg\ pks'nkltHo", -
g]qk|;fb lwtfn_
pks'nkltsf] sfof{no, SofDk; k|d'v
lq= lj=, sLlt{k'/ .
@= >Ldfg\ lzIffWoIfHo"
>L lzIffWoIfsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >Ldfg\ 8LgHo",
8Lgsf] sfof{no, lzIffzf:q ;ª\sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .
%= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
^= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^(.)!.#!

Pd= P8= txdf yk ljifosf] sIff ;+rfng


ug]{ :jLs[lt af/] .

>Ldfg\ 8LgHo",
8Lgsf] sfof{no,
lzIffzf:q ;+sfo,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

dxf]bo,
pko{'Qm ;DaGwdf o; SofDk;df cfufdL z}lIfs ;qb]lv Pd=
P8= txdf Physics Education -ef}ltszf:q lzIff_ ljifo yk u/L gofF
sfo{qmd ;+rfng ug{sf nflu SofDk;df eO/x]sf] k"jf{wf/af6 g}
;~rfng ug]{ u/L :jLs[ltsf nflu cg'/f]w ub{5' .

====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)!.!&

/fxbfgL pknJw u/fOlbg] ;DaGwdf .

>L lzi6frf/ dfxfkfnHo",


k//fi6« dGqfno, sf7df8f}+ .

o; SofDk;sf ;x k|fWofks >L zzLk|;fb pkfWofosf 5f]/f >L zu/


pkfWofonfO{ sfo{zfnf k|of]hgsf nflu ;+o'Qm /fHo cd]l/sf
hfg' kg]{ ePsf] x'Fbf lghsf] gfddf /fxbfgL pknJw u/fOlbg' x'g
cg'/f]w ub{5' .

=======================
-bfjf z]kf{_
;= SofDk; k|d'v
@)^(.)!.
@@

;?jf ;xdtL ;DaGwdf .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;af6 ldlt @)^$.!!.)! df lzIffzfq s]Gb|Lo ljefu,


ljZjljBfno SofDk; sLlt{k'/df a]tnjL sfhdf ;?jf x'g' ePsf tyf ldlt
@)^^.)^.#) df ;x—k|fWofks kbdf a9'jf ePkl5 klg oyfat sfh
sfod ul/Psf] cj:yfdf lzIffzf:q s]Gb|Lo ljefusf] :jf:Yo tyf zf/Ll/s
lzIff ljifosf] ;x—k|fWofks kb l/Qm ePsf] x'Fbf pQm l/Qm
b/aGbLdf ;?jf eO hfg ;xdtL kfpFF egL ;x—k|fWofks 8f=
lrqaxfb'/ a'9fyf]sLn] lgj]bg lbg' ePsf]] x'Fbf pxfFnfO{ pQm
ljefudf hfg ;?jf ;xdtL k|bfg ul/Psf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

af]wfy{
========================
!= >L lzIffzfq s]Gb|Lo ljefu,
-bfjf z]kf{_
ljZjljBfno SofDk;, lq=lj=, sLlt{k'/
lg=SofDk; k|d'v
@= 8f= lrqaxfb'/ a'9fyf]sL,
;x k|f=, ljZjljBfno SofDk;,
lzIffzfq s]Gb|Lo ljefu, lq=lj=, sLlt{k'/
@)^(.)!.@@

:jfWofog labf ;DaGwdf .

>L ;dGjo dxfzfvf


lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf ;x k|f= >LdtL cfef kf}8\ofnn] ldlt


@)^(.)#.)! b]lv nfu" x'g]u/L Ps jif{sf] :jfWofog ljbf :jLs[ltsf
nflu cg'/f]w ug'{ ePsf] x'Fbf cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy
Joxf]/f cg'/f]w ub{5' . lghn] Ps jif{sf] :jfWofog ljbf dfu u/L
eg'{ ePsf] :jfWofog ljbf cjlwdf lgh SofDk;df cg'kl:yt x'Fbf
lghsf] 7fpFdf ;§f lzIfssf] cfjZostf gkg]{ Joxf]/f ;d]t cg'/f]w
ub{5' .

af]wfy{
====================
>LdtL cfef kf}8\ofn
-bfjf z]kf{_
;x k|f=, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
lg=SofDk; k|d'v
@)^(.)!.@@

ljifo M ;dj]bgf

o; SofDk;sf ;x k|Wofks >L xf]dgfy e§/fOsf] k"HogLo lktf,


emfkf—a'waf/] lgjf;L, >L g/klt e§/fO{sf] oxL ldlt
@)^(.)!.@! ut] ljlxaf/sf lbg *% jif{sf] pd]/df b"Mvb lgwg
ePsf] vj/n] o; lq= lj= k|fWofks ;+3 SofDk; PsfO ;ldlt
dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrn cToGt b"Mlvt ePsf] 5 . zf]ssf] o;
b"Mvb 38Ldf >L xf]dgfy e§/fO{ tyf pxfFsf] zf]s ;GtKt
kl/jf/ hgk|lt xflb{s ;dj]bgf JoQm ub{} lbj+ut cfTdfsf] rL/
zflGtsf lglDt sfdgf ul/G5 .

=======================
-If]q l;+x z]kf{_
;lrj
@)^(.)!.@%

:jf:Yo k/LIf0f af/] .

>Ldfg\ lgb]{zsHo"
lzIf0f c:ktfn,
lq= lj=, dxf/fhu~h .

o; SofDk;sf lzIf0f ;xfos >L c~hnL clwsf/L :jf:Yo k/LIf0fsf] nflu


To; lzIf0f c:ktfndf cfpg' ePsf] x'Fbf lq= lj= lgodfg';f/ k|fKt
x'g] ;'ljwf pknAw u/fOlbg' x'g l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

======================
-bfjf z]kf{_
lg=SofDk; k|d'v
@)^(.)!.#!

:yfgfGt/0f ;xdtL af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

>L gj lIflth SofDk;, alb{af;, dxf]Q/Lsf] k=;+= #&.)^*


—)^( ldlt @)^(.)!.@% sf] :yfgfGt/0f ;xdtL kqfg';f/ xfn o;
SofDk;sf] z}= j= @)^*.)^(, :gfts tx bf];|f] jif{df cWoog/t
5fqf lji0f's'df/L df]Qmfg -SofDk; /f]n g+++= !!((.)^^_ n] >L
gj lIflth SofDk;, alb{af;, dxf]Q/Ldf :yfgfGt/0f x'g lgj]bg
lbPsLn] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

=====================
-bfjf z]kf{_
;=SofDk; k|d'v
@)^(.)@.)@

b:tvt gd"gf sf8{sf] :jLs[lt k7fO lbg] af/] .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ljifodf o; SofDk;sf] gfddf sflndf6L l:yt g]kfn


a}s lnld6]8df /x]sf] rNtL lx;fj g+ ))$@—!!—)))))%( sf]
vftf ;~rfng SofDk; k|d'v >L g]qk|;fb lwtfn / n]vf lgoGqs >L
/fh]Gb| /]UdLsf] ;+o'Qm b:tvtaf6 ;~rfng x'Fb} cfPsf]df ;f] sf]
;§f gj lgo'Qm SofDk; k|d'v >L ef]nfgfy e§/fO{ / n]vf lgoGqs
>L /fh]Gb| /]UdLsf] ;+o'Qm b:tvtaf6 pSt vftf ;~rfng ug{
:jLs[ltsf nflu b:tvt gd"gf sf8{ o;}kq ;fy ;+nUg u/L k7fOPsf]
Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

===========
============
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)@.)@

b:tvt gd"gf sf8{sf] :jLs[lt k7fO lbg] af/] .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ljifodf o; SofDk;sf] gfddf sflndf6L l:yt Pe/]i6


a}s lnld6]8df /x]sf] rNtL lx;fj g+ )#&))!)%)))$$ sf] vftf
;~rfng SofDk; k|d'v >L g]qk|;fb lwtfn / n]vf clws[t >L
pQdk|;fb ?kfv]tLsf] ;+o'Qm b:tvtaf6 ;~rfng x'Fb} cfPsf]df
xfn SofDk; k|d'vdf >L ef]nfgfy e§/fO{ lgo'Qm x'g' ePsf] /
n]vf lgoGqs >L /fh]Gb| /]UdL k'Nrf]s SofDk;af6 o; SofDk;df
sfhdf cfpg' ePsf]n] ca pk|fGt SofDk; k|d'v >L ef]nfgfy
e§/fO{ / n]vf lgoGqs >L /fh]Gb| /]UdLsf] ;+o'Qm b:tvtaf6
pSt vftf ;~rfng ug{ :jLs[ltsf nflu b:tvt gd"gf sf8{ o;}kq ;fy ;
+nUg u/L k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

===========
============
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)@.)@

/dfgf lbOPsf] af/] .

>L lxdfs'df/L /fjn


pk k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{no, sd{rf/L k|zf;g dxfzfvfsf] k=;


+=kmf= - _ s=k|=d=zf= -!_ r=g+= #*)& ldlt @)^(.)@.)! sf]
af]wfy{ tyf sfof{y{ kqfg';f/ tkfO{nfO{ o; SofDk;sf] c+u|]hL lzIff
ljifosf] pk k|fWofks kbaf6 lzIffzf:q s]Gb|Lo ljefu sLlt{k'/df j]tnjL
sfhdf v6fOPsf] x'Fbf pSt ljefudf ldlt @)^(.)@.)# ut] b]lv nfu"
x'g] u/L xflh/ x'g hfg of] /dfgf kq lbOPsf] 5 .

af]wfy{
======================
!= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, -
ef]nfgfy e§/fO{_
lq= lj=, sLlt{k'/ . SofDk; k|
d'v
@= >L ljlgof]hg ah]6 zfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L ;"rgf zfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L b/jGbL÷sDKo'6/ o'lg6,
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, lq= lj=, sLlt{k'/ .
%= >L ljefuLo k|d'vsf] sfof{no,
lzIffzf:q s]Gb|Lo ljefu, lq= lj=, sLlt{k'/ . — JolStut ljj/0f
o;};fy ;+nUg 5 .
^= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^(.)@.)@

/dfgf lbOPsf] af/] .

>L ;/:jtL bjf8L


pk k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{no, sd{rf/L k|zf;g dxfzfvfsf] k=;


+=kmf= - _ s=k|=d=zf= -!_ r=g+= #*)^ ldlt @)^(.)@.)! sf]
af]wfy{ tyf sfof{y{ kqfg';f/ tkfO{nfO{ o; SofDk;sf] c+u|]hL lzIff
ljifosf] pk k|fWofks kbaf6 lzIffzf:q s]Gb|Lo ljefu sLlt{k'/df j]tnjL
sfhdf v6fOPsf] x'Fbf pSt ljefudf ldlt @)^(.)@.)# ut] b]lv nfu"
x'g] u/L xflh/ x'g hfg of] /dfgf kq lbOPsf] 5 .

af]wfy{
======================
!= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, -
ef]nfgfy e§/fO{_
lq= lj=, sLlt{k'/ . SofDk; k|
d'v
@= >L ljlgof]hg ah]6 zfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L ;"rgf zfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L b/jGbL÷sDKo'6/ o'lg6,
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, lq= lj=, sLlt{k'/ .
%= >L ljefuLo k|d'vsf] sfof{no,
lzIffzf:q s]Gb|Lo ljefu, lq= lj=, sLlt{k'/ . — JolStut ljj/0f
o;};fy ;+nUg 5 .
^= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

@)^(.)@.)#

n]vf k/LIf0f af/] .

>Ldfg\ ;+of]hsHo",
pRr lzIff kl/of]hgf -bf];|f]_
sLlt{k'/ .

k|:t't ljifodf o; SofDk;sf] cfly{s tyf cGo sf/f]af/sf] cf=j=


@)^^.)^& ;Ddsf] cf=n]=k= / d=n]=k= eO ;s]sf] x'Fbf
cf=j= @)^^.)^& sf] d=n]=k= k|ltj]bgsf] kmf]6f]skL
o;};fy ;+nUg u/L cfjZos sfof{y{ k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w
ub{5' . ;fy} cf=j= @)^&.)^* sf] cf=n]=k= / d=n]=k= x'g
afFsL /x]sf] Joxf]/f hfgsf/L u/fpFb5' .

====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)@.)#

ljj/0f k7fOPsf] af/] .

>L ;fdfGo k|zf;g dxfzfvf


lq=lj=, sLlt{k'/ .

To; dxfzfvfsf] r=g+= @^#.)^* ldlt @)^(.)!.@@ sf]


kqfg';f/ o; SofDk;df k|fWofkg/t k|fWofks, ;x—k|fWofks tyf
cGo txsf lzIfssf ;fy} pk—k|zf;s/;f] ;/x / ;xfos k|zf;s/;f] ;/xsf
sd{rf/Lx¿sf] ljj/0f tkl;n adf]lhd /x]sf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .
tkl;n
!= k|fWofks — >L lr/~hLjL zdf{
,, — 8f= /fdhLk|;fb kl08t
,, — 8f= k'ikf s0f{

@= ;x—k|fWofks — %( hgf
#= pk—k|fWofks — %# hgf
$= lzIf0f ;xfos — &) hgf

%= pk—k|zf;s/;f] ;/x — ! hgf


^= ;xfos k|zf;s/;f] ;/x — & hgf

====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)@.!!

Ps yfg Post Paid Sim Card pknJw u/fOlbg] af/] .

>L k|d'vHo",
g]kfn 6]lnsd,
k'Nrf]s zfvf, nlntk'/ .

o; SofDk;sf SofDk; k|d'v >L ef]nfgfy


e§/fO{nfO{ sfof{no k|of]hgsf nflu SofDk;sf] gfddf Ps yfg Post

Paid Sim Card pknJw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w
ul/G5 .

======================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)^(.)@.!!

>L dxfk|jGwsHo",
;femf k|sfzg
xl/x/ejg, k'Nrf]s,
nlntk'/ .

ljifo M b/fO{ efiffsf] Jofs/0f 5kfO u/L kfpFm eGg] af/] .

dxf]bo,
pko{'Qm ;DaGwdf d}n] ljut !) jif{ klxn]b]lv b/fO{ efiff /
hfltsf af/]df vf]h cg';Gwfg tyf n]v k|sflzt ub}{ cfO/x]sf] 5' .
d}n] xfn;Dd kfPsf b/fO{ efiff;DaGwL 1fg, pknJwL tyf
lgisif{x¿ tkfO{sf] k|sfzg dfkm{t a9LeGbf a9L cg';Gwfg bftf,
lj1 / kf7sx¿ ;dIf k'¥ofpg rfxG5' . o; sfo{df o; k|sfzgn]
dnfO{ ;xof]u k'¥ofpg] 5 eGg] cfzf lnPsf] 5' .

lgj]bs

s[i0f/fh 9sfn
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^(.)@.!$

kb kl/jt{g ul/lbg] af/] .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf 6f=s= >L g/]Gb|s'df/ k|wfgn] ldlt @)#% b]lv o;


SofDk;df ljleGg kbx¿ -x]=c=, 6f=u=, 6f=v=_ df /xL
sfo{/t /x]sf] tyf xfn 6f=s= kbdf a9'jf ePsf]df pQm 6f=s=
kbaf6 kb kl/jt{g u/L ;xfos k|zf;s jf n]vf clws[t kbdf hfg OR5's
ePsf] egL ldlt @)^(.)@.!) df lbg' ePsf] ;Ssn} lgj]bg o;};fy ;
+nUg u/L lghsf] dfu adf]lhd kb kl/jt{g ul/lbg] Joj:yfsf nflu
l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .
;+nUg M lgj]bg kq yfg Ps .

======================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)@.!$

;'ljwf pknJw u/fpg] af/] .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf To; dxfzfvfsf] k=;+=s=k|=d=zf= -


%_ r=g+= ##(% ldlt @)^*.!@.@$ sf] k|fKt af]wfy{ tyf
sfof{y{ kqfg';f/ ldlt @)^(.)!.@% b]lv clgjfo{ cjsfz x'g'
ePsf ;~rosf]if qmdfÍ @@)! sf o; SofDk;sf k|fWofks >L pk]Gb|
s'df/ sfsL{n] ldlt @)^(.)!.@^ df lbg' ePsf] lgj]bgfg';f/ lghsf]
gfddf s'g} afFsL a:of}tf gePsf]n] ;~rosf]if, lgDgfg';f/sf] ;+lrt
ljbfsf] /sd, cf}ifwL pkrf/ nufot lq=lj= lgodfg';f/ kfpg] ;Dk"0f{
;'ljwf pknJw u/fO lbg'x'g l;kmfl/; ;fy cg'/f]w 5 .

;+lrt ljbfsf] ljj/0f


lj/fdL ljbf M %(! !/$ -kfFr ;o PsfgAa] / ;af lbg dfq_

lghn] j]tnjL ljbf, ljz]if tnjL ljbf, :jfWofog ljbf, cWoog ljbf
pkef]u u/]sf] b]lvb}g . ;fy} lghn] dfl;s :s]n ¿= #!,^*).— /
u|]8 %û@^%Ö !,#@%.— ;d]t hDdf ¿= ##,))%.—
vfOkfO cfPsf] Joxf]/f ;d]t cg'/f]w 5 .
af]wfy{
=======================
!= >L n]vfzfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= k|f= >L pk]Gb|s'df/ sfsL{
sf=d=g=kf= #%, sf]6]Zj/ .

@)^(.)!.@*

;'wf/ cg'bfg sfo{qmddf ;xefuL x'g] af/] .

>Ldfg\ ;+of]hsHo",
kl/of]hgf sfof{Gjog PsfO,
bf];|f] pRr lzIff kl/of]hgf
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko{'Qm ;DaGwdf To; sfof{nosf] ;'wf/ cg'bfg


sfo{qmddf ;xefuL x'g] af/] eGg] kqdf pNn]lvt Joxf]/f cg';f/sf]
kmf/d e/L cfjZos Joj:yfsf nflu k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)@.!^

Dofb yk ;DaGwdf .

>L OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg,


sG;n6]G;L ;]jfsf] sfof{no,
k'Nrf]s .

pko{'Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf z}lIfs ejgsf 7]s]bf/ >L /ljgf


k|]/f k|lti7f sDkgL -h]=eL=_ n] ejg lgdf{0fsf] Dofb yk
;DaGwdf k]z u/]sf] lgj]bg cfjZos Joj:yfsf nflu k7fOPsf] Joxf]/f
cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=====================
>L /ljgf k|]/f k|lti7f sDkgL -h]=eL=_ -
ef]nfgfy e§/fO{_
:joDe', sf7df8f}+ .
SofDk; k|d'v
@)^(.)@.!&

:jf:Yo k/LIf0f af/] .

>Ldfg\ lgb]{zsHo"
lzIf0f c:ktfn,
lq= lj=, dxf/fhu~h .

o; SofDk;sf lzIf0f ;xfos >L s[i0f/fh 9sfn :jf:Yo k/LIf0fsf] nflu


To; lzIf0f c:ktfndf cfpg' ePsf] x'Fbf lq= lj= lgodfg';f/ k|fKt
x'g] ;'ljwf pknAw u/fOlbg' x'g l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

======================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)@.#)

kfFrf} /lgË lan ;DaGwdf .

>L OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg


sG;N6]G;L ;]jf
lq= lj=, k'Nrf]s .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] z}lIfs ejg lgdf{0fsf 7]s]bf/


>L /ljgf—k|]/f—k|lti7f sDkgL -h]eL_ n] pNn]lvt lgdf{0f
sfo{sf] kfFrf} /lgË ljn afktsf] /sd e'QmfgL kfpF egL ldlt #)
dO{ @)!@ df k]z u/]sf] ;sn lgj]bg ;lxt Abstract of Cost / Measurement

Sheet ;+nUg ePsf] ;Ssn} INTERIM PAYMENT BILL NO. 05 cfjZos hfgsf/L
tyf sfof{y{ cg'/f]w 5 .

jf]wfy{ M
=====================
>L n]vfzfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^(.)@.!(

:jf:Yo k/LIf0f af/] .

>Ldfg\ lgb]{zsHo"
lzIf0f c:ktfn,
lq= lj=, dxf/fhu~h .

o; SofDk;sf x]8 clzi6]G6 >LdtL ;lgtf ef}h' k|wfg :jf:Yo


k/LIf0fsf] nflu To; lzIf0f c:ktfndf cfpg' ePsf] x'Fbf lq= lj=
lgodfg';f/ k|fKt x'g] ;'ljwf pknAw u/fOlbg' x'g l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w ub{5' .

======================
SofDk; k|d'v
@)^(.)@.!*

pkl:yltsf ;DaGwdf .

>L /ljgf k|]/f k|lti7f sDkgL -h]=eL=_


:joDe', sf7df8f}+ .

To; sDkgLn] o; SofDk;df Dofb yksf nflu ldlt @)^(.)@.!! ut]


btf{ ug{ lbPsf] lgj]bgsf ;DaGwdf o; SofDk;sf] lgdf{0f ;ldltsf]
ldlt @)^( Ho]i7 !* ut]sf lbg a;]sf] a}7såf/f ldlt @)^( Ho]i7
@) ut] zlgaf/sf lbg ljxfg &M)) ah] 5nkmnsf nflu af]nfpg]
lg0f{o ul/Psf] x'Fbf pSt lbg 5nkmnsf nflu pkl:yt x'g ;"lrt
ul/G5 .

========
===========
===
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)@.!*

pkl:yltsf ;DaGwdf .

>L OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg


sG;N6]G;L ;]jf,
lq= lj=, k'Nrf]s .

o; SofDk;df z}lIfs ejg lgdf{0f sfo{ ul//x]sf 7]s]bf/ sDkgL


>L /ljgf k|]/f k|lti7f sDkgL -h]=eL=_ n] o; SofDk;df Dofb
yksf nflu ldlt @)^(.)@.!! ut] btf{ ug{ lbPsf] lgj]bgsf
;DaGwdf o; SofDk;sf] lgdf{0f ;ldltsf] ldlt @)^( Ho]i7 !* ut]sf
lbg a;]sf] a}7såf/f ldlt @)^( Ho]i7 @) ut] zlgaf/sf lbg ljxfg
&M)) ah] sG;N6]G;L ;]jfnfO{ ;d]t 5nkmnsf nflu af]nfpg]
lg0f{o ul/Psf] x'Fbf pSt lbg 5nkmnsf nflu pkl:yt x'g cg'/f]w
ul/G5 .

========
===========
===
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)@.!*

ejg lgdf{0fsf nflu ah]6 Joj:yf ul/lbg] af/] .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

dxf]bo,
k|:t't ljifodf o; SofDk;df ePsf ejgx¿ k'/fgf tyf hL0f{ cj:yfdf
ePsf / SofDk;nfO{ Pp6f z}lIfs tyf k|zf;lgs ejg lgdf{0f
ug{ cfjZos eO{ >L OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg sG;N6]G;L ;]jf
dfkm{t tof/ ul/Psf] nfut Oli6d]6 ;lxt lq=lj= df kqfrf/ ul/Psf]df
ldlt @)^&.)!.)^ df a;]sf] lq=lj= sfo{sf/L kl/ifb\sf] lg0f{o
g+= !*@* cg';f/ z}lIfs tyf k|zf;lgs ejg lgdf{0fsf nflu s"n
¿= !@,^$,@!,!!@.%^ vr{ x'g] cg'dflgt nfut tof/ ePtfklg k|yd
r/0fdf z}lIfs ejg dfq lgdf{0f ug]{ u/L ;a}eGbf sd b//]6
Eof6 ;lxt ¿= %,!^,^),$)@.$$ df lgdf{0f ug]{ u/L >L /ljgf
k|]/f k|lti7f sDkgL -h]=eL=_ sf] af]nkq :jLs[t eO lgdf{0f sfo{
;'? u/L lgdf{0fsf] sfo{ clGtd r/0fdf k'u]sf] Joxf]/f cg'/f]w
ub{5' . ;f]xL ;DaGwdf lgdf{0f sfo{sf] sG;N6]G;L kmL $=%Ü
n] Eof6 ;lxt ¿= @#,@$,&!*.!) nfUg] x'Fbf lgdf{0f sfo{sf] k|
yd r/0fdf hDdf ¿= %,#(,*%,!@).%$ vr{ x'g hfg] b]lvG5 .
pko{'Qm cg';f/sf] vr{sf nflu xfn;Ddsf] ah]6 -cfDbfgL_ tyf
vr{sf] ljj/0f o; k|sf/ 5 M
vr{ /sd -¿=_ cfDbfgL -ah]6_ /sd -¿=_
! cf=j= )^^.)^& df 3,03,560.00 cf=j= )^^.)^& df 1,00,00,000.00
= cy{ dGqfnoaf6 k|
fKt
@ cf=j= )^&.)^* df 65,42,838.10 cf=j= )^&.)^* df 40,00,000.00
= lq=lj= ljsf; ah]6
# cf=j= ) 2,02,91,708.6 cf=j= ) 5,00,000.00
8
= ^*.)^( Ho]i7 ! ^*.)^( lq=lj= ljsf;
( ut] ;Ddsf] ah]6
e'QmfgL
hDdf 2,71,38,106.7 hDdf 1,90,00,000.00
8

pko'{Qm hDdf ¿= %,#(,*%,!@).%$ vr{ x'g hfg] dWo]


¿= @,&!,#*,!)^.&* e'QmfgL eO ;s]sf] / e'QmfgL ug{ afFsL
¿= @,^*,$&,)!#.&^ sf] ah]6 Joj:yf ul/lbg' x'g xflb{s cg'/f]w
ub{5' .
cf=j= )^*.)^( ;Dd hDdf ah]6 ¿= !,(),)),))).— k|fKt
eO{ ¿= @,&!,#*,!)^.&* e'QmfgL ePsf] 5 . h;dWo] k|fKt
ah]6 eGbf a9L /sd ¿= *!,#*,!)^.&* SofDk;sf] cfGtl/s ;|f]taf6
Joxf]l/Psf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w ub{5' .

k'gZr M z}lIfs ejgsf] lgdf{0f sfo{sf] ;Dk"0f{ k|fljlws


sfo{ OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg sG;N6]G;L ;]jfåf/f u/fOPsf]
x'Fbf ;Dk"0f{ sfuhftx¿ tof/L cj:yfdf ePsf]n] dfu ePsf] a]nf
pknJw u/fOg] Joxf]/f ;d]t cg'/f]w ub{5' . ;fy} hfgsf/Lsf nflu
cfjZos sfhhft yfg ====== o;};fy ;+nUg 5 .

jf]wfy{ tyf sfof{y{ M


=====================
>L of]hgf dxfzfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
lq=lj=, sLlt{k'/ SofDk;
k|d'v
@)^(.)@.@@

9nfg rls{Psf] ;DaGwdf .

>L OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg


sG;N6]G;L ;]jf,
lq= lj=, k'Nrf]s .

o; SofDk;df lgdf{0f eO{ /x]sf] z}lIfs ejgsf] bf];|f] tNnfsf]


9nfg rls{Psf] b]lvPsf] x'Fbf lgdf{0f ;ldltsf] ldlt @)^( Ho]i7
@) ut]sf lbg a;]sf] a}7sn] 9nfg s] slt sf/0faf6 rls{Psf] xf]
;f] ;DaGwdf sG;N6]G;L ;]jf ;dIf /fo dfu ug]{ lg0f{o ul/Psf]
x'Fbf s] slt sf/0faf6 9nfg rls{Psf] xf], /fo k]z ug{sf nflu
cg'/f]w ul/G5 .

========
===========
===
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)@.@%

;?jf ;xdtL ;DaGwdf .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

uf]/vf SofDk; uf]/vfsf zf/Ll/s lzIff ljifosf pk k|fWofks >L


ldqnfn >]i7n] 3/fo;L sf/0fn] sf7df8f}+ cfO /xg' kg]{ ePsf]
x'Fbf o; SofDk;df ;?jf eO{ cfpgsf] nflu ;xdtL kfpg cg'/f]w
ug'{ ePsf]df xfn o; SofDk;df zf/Ll/s lzIff ljifo cWofkg ug]
{ lzIfsx¿sf] sdL ePsf] t/ sIffef/ clws ePsf]n] lghnfO{ lnog
kbdf ;?jf u/L k7fOlbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy ;xdtL k|bfg
ul/Psf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

;+nUg M lgj]bg kq yfg Ps .


tkl;n
vfnL b/jGbL lzIfs ;+Vof ljBfyL{ ; hDdf ljBfyL{ afFsL
ljifo +Vof ;+Vof ;fKtflxs
-:gfts tx_ sIffef/
I II III
zf/Ll/s lzIff % ! ! !$ $)) !%
ljifosf] @ #) %
>L nf]sGb| %
z]/rgsf] lnog
b/jGbLdf
========
===========
===
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v

@)^(.)@.@^

cfly{s ljj/0f k7fOPsf] af/] .

>L pRr lzIff kl/of]hgf -bf];|f]_


lq= lj=, sLlt{k'/ .

k|:t't ljifodf To; kl/of]hgfaf6 dfu eP cg';f/ o; SofDk;sf]


cf=j= )^&.)^* sf] cfly{s ljj/0fsf] kmf]6f]skL o;};fy k7fOPsf]
Joxf]/f lgb]{zgfg';f/ cg'/f]w ub{5' .

=================
-/fh]Gb| /]UdL_
n]vf lgoGqs
@)^(.)@.@^

gfd l;kmfl/; u/L k7fPsf] af/] .

>L k|d'vHo",
;dGjo dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; dxfzfvfsf] k=;=kmf= -# o"_ h= lj= (@@ ldlt @)^(.)@.!


@ sf] kqfg';f/ o; SofDk;af6 lgDg JolQmsf] gfd l;kmfl/; u/L
k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .
tkl;n

!= lzIfssf tkm{af6, >L


@= sd{rf/Lsf tkm{af6, >L

========
===========
===
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)@.@^

:jfWofog labf ;DaGwdf .

>Ldfg\ lzIffWoIfHo",
lzIffWoIfsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf pk k|f= ;"o{ l;Ub]nn] ldlt @)^(.)#.!) b]lv


nfu" x'g]u/L Ps jif{sf] :jfWofog ljbf :jLs[ltsf nflu cg'/f]w
ug'{ ePsf] x'Fbf cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy Joxf]/f cg'/f]w
ub{5' .

af]wfy{
======================
pk k|f= ;"o{ l;Ub]n -
ef]nfgfy e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^(.)!.#!

ef}lts zf:q lzIff ljifo ;~rfng af/] .

>Ldfg\ ;+of]hsHo",
pRr lzIff kl/of]hgf -bf];|f]_
sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;df gofF sfo{qmd Pd= P8=


lj1fg lzIff ljifodf ef}lts zf:q lzIff (Physics Education) ljlzi6Ls/0f ljifo
;~rfngsf nflu Window Program cGtu{t lgDg k|:tfjgf cg';f/sf] /sd
pknJw u/fO ;xof]u ul/lbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)@.#@

/fxbfgL ;DaGwdf .

>L lzi6frf/ dfxfkfnHo",


k//fi6« dGqfno, sf7df8f}+ .

o; SofDk;sf pk k|fWofks >L ;"o{ l;Ub]n ljb]z hfg] qmddf


8]gdfs{ /fhb'tfaf;n] /fxbfgLdf q'6L ePsf]n] ;f] ;Rofpg jf gofF
agfpg nflu cfjZos ePsf] eg]sf] x'Fbf cfjZos Joj:yfsf nflu
l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

=======================

SofDk; k|d'v
@)^(.)@.#@

;"rgf .

lq=lj= sd{rf/L ;+3, s]lGb|o ;ldltåf/f ldlt


@)^( cfiff9 ! / @ ut] af]nfOPsf] s]Gb|Lo clwj]zgdf
;xeflutfsf nflu o; SofDk;af6 k|ltlglwx¿ hfg' kg]
{ ePsf]n] ldlt ldlt @)^( cfiff9 ! ut] z'qmaf/ Ps lbg
lbjf ;d"xsf] n]vf sfp06/ aGb x'g] Joxf]/f ;DalGwt ;a}sf]
hfgsf/Lsf nflu lgb]{zgfg';f/ hfgsf/L ub{5' .

c
=================
-/fh]Gb| /]UdL_
n]vf lgoGqs
@)^(.)#.)!

sfh lkmtf{ ;DaGwdf .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{no sd{rf/L k|zf;g dxfzfvfsf]


r=g+= $##% ldlt @)%@.)@.!! sf] kqfg';f/ o; SofDk;af6
lq=lj= k=lg=sf= j]tnjL sfhdf hfg' ePsf pk k|zf;s >L
rGb|axfb'/ yfkfnfO{ o; SofDk;df sfh lkmtf{ k7fOlbg' x'g
cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
======================
>L k/LIff lgoGq0f sfof{no, -
ef]nfgfy e§/fO{_
lq=lj=, aNv' . SofDk;
k|d'v
-lj1fg lzIff lzIf0f ljefu_
@)^(.!!.!^

;"rgf .

o; SofDk;sf] lj1fg lzIff ljefu cGtu{tsf lzIfsx¿sf] lgDg ldlt, ;do /


:yfgdf a}7s a:g] ePsf] x'Fbf ;DalGwt ;a} lzIfs
;fyLx¿nfO{ pkl:yltsf] nflu cg'/f]w ub{5' .

sfo{qmd
ldlt M @)^( kmfNu'0f @! ut] ;f]daf/ .
;do M lbpF;f] @M)) ah] .
:yfg M hLj lj1fg k|of]uzfnf .

============================
-8f= s[i0feQm dxh{g_
ljefuLo k|d'v
lj1fg lzIff lzIf0f
ljefu
@)^(.)#.)#

/fxbfgL ;DaGwdf .

>L k|d'v lhNnf clwsf/LHo",


lhNnf k|zf;g sfof{no,
sf7df8f}+ .

o; SofDk;sf ;x k|fWofks >L zzLk|;fb pkfWofosf 5f]/f >L zu/


pkfWofonfO{ sfo{zfnf k|of]hgsf nflu ;+o'Qm /fHo cd]l/sf
hfg' kg]{ ePsf] x'Fbf cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w
ub{5' .

======================
-of]u]Gb|/fh bfxfn_
;=SofDk; k|d'v
@)^(.)#.)$

/fxbfgL ;DaGwdf .

>L k|d'v lhNnf clwsf/LHo",


lhNnf k|zf;g sfof{no,
sf7df8f}+ .

o; SofDk;sf pk k|fWofks >L of]u]Gb|/fh bfxfn tyf pxfFsL


>LdtL ef/tL bfxfn -kf}8]n_ nfO{ ;+o'Qm /fHo cd]l/sf hfg'
kg]{ ePsf] x'Fbf cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w
ub{5' .

======================

SofDk; k|d'v
@)^(.)#.)%

/fxbfgL ;DaGwdf .

>L lzi6frf/ dfxfkfnHo",


k//fi6« dGqfno, sf7df8f}+ .

o; SofDk;sf pk k|fWofks >L of]u]Gb|/fh bfxfnsL >LdtL ef/tL


bfxfn -kf}8]n_ nfO{ ;+o'Qm /fHo cd]l/sf hfg' kg]{ ePsf]
x'Fbf /fxbfgL pknJw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w
ub{5' .

====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)#.)$

:jLs[lt af/] .

>L k|d'vHo"
cg'udg ;ldltsf] sfof{no,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf g]kfnL lzIff lzIf0f ljefusf lzIf0f ;xfos >L jf;'b]j


uf}tdn] cGo ;+:yfdf sfd ug{ cg'dlt kfpg eg'{ ePsf] kmf/d yfg
!, cfjZos Joj:yfsf nflu o;};fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)#.)$

cGo ;+:yfdf sfd ug{] cg'dlt kqsf] kmf/d eg]{ af/] .

lq=lj= lzIffWoIfsf] sfof{no cg'udg ;ldltsf] sfof{no sLlt{k'/sf]


c=r=g+= (#.)^*—)^( ldlt @)^(.)@.@@ sf] kqfg';f/ lq=lj=
sf k"0f{sfnLg lzIfs Pj+ sd{rf/Lx¿n] cGo ;+:yfdf sfd
ug{ rfx]df cg'dlt kmd{ eg{ cfjZos ePsf] egL kqfrf/ u/]sf]
x'Fbf ;f] cg';f/ cGoq sfd ug'{ x'g] lzIfs Pj+ sd{rf/Lx¿n] pSt
kmf/d eg{sf] nflu ;"lrt ul/G5 .

====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)#.)%

kbLo ljbfsf] /sd e'QmfgL lbg] :jLs[lt pknJw u/fOlbg] af/] .

>L k|d'vHo",
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= pks'nkltsf] sfof{no r=g++= @##.)^$.)^%


ldlt @)^$.)(.#) sf] kqaf6 o; SofDk;sf] SofDk; k|d'v kbdf
lgo'Qm x'g' ePsf ;x k|f= >L g]qk|;fb lwtfnnfO{ lq=lj=
pks'nkltsf] sfof{no r=g++= !$$ ldlt @)^*.!).)@ sf] kqfg';f/
oyfjt sfd ug]{ kqfg';f/ ldlt @)^(.)!.@^ ;Dd hDdf $ jif{ #
dlxgf @^ lbg SofDk; k|d'v kbdf sfo{/t /xg' ePsf] / pSt cjlwdf
pxfFn] hDdf %) -krf;_ lbg kbLo ljbf pkef]u ug'{ ePsf] Joxf]/f
cg'/f]w ub{5' . pxfFn] SofDk; k|d'v kbdf sfo{/t /xFbf dfl;s
tna ¿= @%,^^).— tyf eQf ¿= !,@)).— u/L hDdf ¿= @^,*^).
— vfOkfO cfpg' ePsf] Joxf]/f cg'/f]w ub}{ >L lwtfnsf] kbLo
ljbfsf] /sd e'QmfgL lbg :jLs[lt k7fOlbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w
5.
;+nUg M lq= lj= pks'nklt sfof{nosf] kqsf] k|ltlnlk yfg — @ .
====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)#.)$

cWoog labfsf] kmf/fd k7fPsf] af/] .

>L ;dGjo dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf c+u|]hL lzIff ljifosf pk k|fWofks >L ;"o{ l;Ub]nn]


Osolo University, Norway af6 Pd= lkmn= cWoog ug{sf] nflu ;g\ @)!#
sf] z}lIfs zqdf cWoog ljbf kfpgsf] lgldQ eg{' ePsf] kmf/fd
cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5'
.

af]wfy{
======================
>L ;"o{ l;Ub]n -
ef]nfgfy e§/fO{_
pk k|fWofks SofDk;
k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
-:jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff lzIf0f ljefu_
@)^(.)#.)^

;"rgf .

o; SofDk;sf] ljefusf lzIfsx¿sf] lgDg ldlt, ;do / :yfgdf a}7s


a:g] ePsf] x'Fbf ;DalGwt ;a} lzIfs ;fyLx¿nfO{ pkl:yltsf] nflu
cg'/f]w ub{5' .

a}7sdf pkl:yt x'g] ;DaGwdf .

o; SofDk;sf] -:jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff lzIf0f ljefusf] a}7s


ldlt tkl;n adf]lhd a:g] ePsf] x'Fbf ;DalGwt k|
fWofksx¿nfO{ pkl:yltsf nflu cg'/f]w ub{5' .

sfo{qmd
ldlt M @)^( cfiff9 % ut] d+unaf/ .
;do M ck/fGx !@M#) ah] .
:yfg M hLj lj1fg k|of]uzfnf .
cfdlGqt
!= >Ldfg\ SofDk; k|d'vHo"
@= >Ldfg\ ;xfos SofDk; k|d'vHo", k|eftLo
#= >Ldfg\ ;xfos SofDk; k|d'vHo", lbjf
$= >Ldfg\ ;xfos SofDk; k|d'vHo", /fqL
============================
-8f= s[i0feQm dxh{g_
ljefuLo k|d'v
lj1fg lzIff lzIf0f
ljefu
@)^(.)#.)^

/sd a'emfpg] af/] .

>L d'gf tfdfª


rd]gfu[x ;~rfns
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

tkfO{n] o; SofDk;sf] rd]gfu[x ;~rng ub}{ cfpg' ePsf]df ;f]


rd]gfu[xsf] dfl;s ef8f /sd a'emfpg afFsL b]lvPsf] x'Fbf n]vf
zfvfdf ;Dks{ /fvL kq k|fKt ePsf] ldltaf6 & lbg leq xfn;Ddsf]
dfl;s ef8f /sd / ljh'nLsf] /sd ;d]t a'emfpgsf nflu ;"lrt ul/G5 .

af]wfy{
=====================
>L n]vf zfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^(.)#.)^

/sd a'emfpg] af/] .

>L czf]sxif{ ah|frfo{,


tfxfrn
dfkm{t,
ljgf]b >]i7
/fdsf]6 ^, Orf8f]n

tkfO{n] >L czf]sxif{ ah|frfo{sf] gfdaf6 o; SofDk;sf]


kmf]6f]skL ;]jfsf] sfd ub}{ cfpg' ePsf]df kmf]6f]skL sf]7fsf]
sf]7fef8f tyf ljh'nLsf] /sd ;d]t a'emfpg afFsL b]lvPsf]n] n]vf
zfvfdf ;Dks{ /fvL kq k|fKt ePsf] ldltaf6 & lbg leq ;Dk"0f{ /sd
a'emfpgsf nflu ;"lrt ul/G5 .

af]wfy{
=====================
>L n]vf zfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^(.)#.)&

lg0f{o k7fPsf] af/] .

>L n]vf zfvf


dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

o; SofDk;sf] z}lIfs ejg lgdf{0f ;ldltsf] ldlt @)^(.)#.)% ut]


a;]sf] a}7ssf] lg0f{osf] k|ltlnlk tyf ldlt @)^(.)#.)^ ut] a;]sf]
SofDk; sfo{ ;ldltsf] a}7sdf ePsf] lg0f{osf] k|ltlnlk o;};fy ;
+nUg u/L k7fOPsf] 5 .

====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)#.)^

hfgsf/L af/] .

>L g]kfn PS;—6'—;]So'l/6L ;le{; k|f=ln=


;fdfv';L, sf7df8f}+ .

pko'{St ;DaGwdf To; k|f= ln= n] o;


SofDk;sf] ;]So'l/6L ;'/Iffsf] ;]jfsf] nflu k7fPsf] ;'/Iff uf8{ >L
s}nfz >]i7;lxtsf] ;d"xn] rf]/L ug]{ ul//x]sf] eGg] a'lemPsf]
x'Fbf sf/afxLsf nflu dxfgu/Lo k|x/L k|efu :joDe'df o; SofDk;sf
z}lIfs ejg lgdf{0f sfo{sf 7]s]bf/n] lgj]bg lbO{ af]wfy{ tyf
sfof{y{ kq o; SofDk;df btf{ u/fPsf] x'Fbf lgh s}nfz
>]i7nfO{ o; SofDk;sf] ;'/Iff uf8{af6 t'?Gt x6fO lghsf] ;§f cGo
JolQmsf] Joj:yf ul/lbgsf] nflu of] kq k7fOPsf] 5 .
;+nUg M o; SofDk;df btf{ ePsf] pSt af]wfy{ tyf
sfof{y{ kqsf] kmf]6f]skL — ! yfg .

====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)#.)%

yk cWoog ljbf af/] .

>L k|d'vHo"
;dGjo dxfzfvf,
lq=lj= sLlt{k'/

o; SofDk;sf ;x k|fWofks >L k|]daxfb'/ s'Fj/ >L s'dfp


ljZjljBfnoaf6 lk= Pr= 8L= cWoogsf nflu ldlt @)^@.)&.@)
b]lv @)^%.)&.!( ;Dd cWoog ljbf :jLs[t u/fO{ a:g' ePsf] tyf o;
SofDk;sf] r=g++= @%.)^% ldlt @)^%.)&.!% sf] kqfg';f/
ldlt @)^%.)&.@) b]lv nfu" x'g] u/L yk ! jif{sf] cWoog ljbfsf
nflu l;kmfl/; ul/Psf]df >L /lhi6«f/sf] sfof{no, sd{rf/L k|zf;g
dxfzfvfsf] k=;+=kmf= -sfh_ s=k|=d=zf= -@_ r=g++=
@(() ldlt @)^^.)*.!% sf] kqfg';f/ ldlt @)^%.!).)@ b]lv /fli6«o
of]hgf cfof]usf] sfof{nodf j]tnjL sfhdf hfg' ePsf]n] ldlt @)^
%.)&.@) b]lv @)^%.!).)! ;Ddsf] yk cWoog ljbf :jLs[ltsf nflu
k'gM cg'/f]w ub{5' egL ldlt @)^(.====.==== df lbg' ePsf]
;Ssn} lgj]bg o;};fy ;+nUg u/L cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy
k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .
af]wfy{
=======================
>L k|]daxfb'/ s'Fj/, -
ef]nfgfy e§/fO{_
;x k|f=, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^(.)#.)%

gofF lgo'lStsf] ah]6 Joj:yf ul/lbg] af/] .

>L k|d'vHo"
cfly{s k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj= sLlt{k'/

k|:t't ljifodf lq=lj= ;]jf cfof]usf] l;kmfl/;df lq=lj= sd{rf/L


k|zf;g dxfzfvfn] o; SofDk;sf] l/St b/aGbLdf cf=j= )^*.)^( df ;
+nUg lni6 cg';f/ @ hgf :yfoL ;]jfdf pk k|f= kbdf lgo'lQm
u/]sf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' . ;f]xL ;DaGwdf lghx¿ ldlt
@)^*.)*.@! b]lv xflh/ e} sfo{/t /xg' ePsf] / lq=lj=s=k|=zf=
sf] r=g+= #*)^ / #*)& ldlt @)^(.)@.)! sf] kqåf/f
lghx¿nfO{ lzIffzf:q s]Gb|Lo ljefu sLlt{k'/df j]tnjL sfhdf
v6fOPsf] / lghx¿nfO{ @)^(.)@.)# b]lv xflh/ x'g hfg /dfgf
lbOPsf] x'Fbf lghx¿sf] ldlt @)^*.)*.@! b]lv @)^(.)@.)@
;Ddsf] tna, eQf, s=;+= sf]ifsf] /sd ;+nUg ljj/0f cg';f/ pknJw
u/fO lbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=======================
>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
lq=lj=, sLlt{k'/ SofDk;
k|d'v
@)^(.)#.!!

Items ;DaGwdf .

>L OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg,


sG;n6]G;L ;]jfsf] sfof{no,
k'Nrf]s .

pko{'Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf z}lIfs ejgsf 7]s]bf/ >L /ljgf


k|]/f k|lti7f sDkgL -h]=eL=_ sf] ldlt @)^(.)#.)& sf]
kqfg';f/ ;Demf}tfdf pNn]v ePsf] eGbf s]xL Items a9\g hfg]
b]lvPsf]n] / s]xL gofF Items ug'{ kg]{ b]lvPsf]n] ;f] sf] nflu
cfjZos Documents o;} ;fy k]z u/]sf 5f}F egL kq lbPsf] x'Fbf ;Ssn}
kq cfjZos sfof{y{ k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=====================
>L n]vfzfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^(.)#.!#

zf]s ljbf af/] .

o; SofDk;sf e"tk"j{ SofDk; k|d'v >L x]d l;+x If]qL sf]


ldlt @)^(.)#.!@ ut]sf lbg ^) jif{sf] pd]/df c;fdlos
lgwg ePsfn] jxfFsf] cfTdfsf] rL/ zflGtsf] sfdgf ub}{ ldlt
@)^(.)#.!% ut] z'qmaf/ lbg Ps SofDk;df zf]s ljbf
ul/Psf] Joxf]/f ;DalGwt ;a}sf] hfgsf/Lsf nflu ;"rgf
ul/Psf] 5 .

========================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)$.)!

>Ldfg\ SofDk; k|d'vHo"


lq–rGb| SofDk;, 306f3/ .

lzIf0f z'Ns ldgfxf u/L lbg] af/] .

o; SofDk;df sfo{/t sd{rf/L >L /d]zk|;fb ?kfv]tLsf] 5f]/f


>L z/f]h ?kfv]tL To; SofDk;df lj= P:;L= t];|f] aif{df
cWoog/t /x]sf]n] lq=lj= lgodfg';f/ lzIf0f z'Ns ldgfxfsf] nfuL
cg'/f]w ub{5' .

====================

SofDk; k|d'v
@)^(.)#.)#

;'ljwf pknJw u/fpg] af/] .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf To; dxfzfvfsf] k=;+=kmf= -(_ s=k|


=d=zf= -!_ r=g+= $)!& ldlt @)^(.)@.@# sf] k|fKt
af]wfy{ tyf sfof{y{ kqfg';f/ ldlt @)^(.)!.)! b]lv /flhgfdf :jLs[t
x'g' ePsf ;~rosf]if qmdfÍ !#*@ sf o; SofDk;sf ;x—k|f= >L
dx]Gb|Wjh /fgfn] ldlt @)^(.)#.!! df lbg' ePsf] lgj]bgfg';f/
lghsf] gfddf s'g} afFsL a:of}tf gePsf]n] ;~rosf]if,
lgDgfg';f/sf] ;+lrt ljbfsf] /sd, cf}ifwL pkrf/ nufot lq=lj=
lgodfg';f/ kfpg] ;Dk"0f{ ;'ljwf pknJw u/fO lbg'x'g l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w 5 .

;+lrt ljbfsf] ljj/0f


lj/fdL ljbf M !^^ !/$ -Ps ;o 5};¶L / ;jf lbg_

lghn] j]tnjL ljbf ! jif{ * dlxgf !) lbg, :jfWofog ljbf ! jif{,


cWoog ljbf ! jif{ @ dlxgf pkef]u u/]sf] b]lvG5 . ;fy} lghn]
dfl;s :s]n ¿= @$,&$).— / u|]8 $û@#)Ö (@).— ;d]t hDdf ¿=
@%,^^).— vfOkfO cfPsf] Joxf]/f ;d]t cg'/f]w 5 .
af]wfy{
=======================
!= >L n]vfzfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= ;x—k|f= >L dx]Gb|Wjh /fgf
sf7df8f}+ .
;"rgf
s[kof ;Dk"0f{ k|
fWofksHo"x¿nfO{ sIff
306L ckm ePsf] a]nfdf
;xfos SofDk; k|d'vsf]
sfof{nodf a;L lbg'x'g
cg'/f]w ul/G5 .

k|eftLo k|zf;g zfvf


@)^(.)#.@!

/0fg}lts of]hgf afktsf] /sd k7fO lbg] af/] .

>L bf];|f] pRr lzIff kl/of]hgf


sfof{Gjog sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

k|:t't ljifodf o; SofDk; :jfoQtfdf hfg] qmddf


SofDk;nfO{ of]hgf tof/ ug{ :jLs[t /sdsf] %)Ü /sd ¿= @,@&,
%)).— To; sfof{nosf] r=g+= &&.)^*—)^( ldlt @)^*.)%.@&
ut]sf] kq;fy k|fKt ePsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' . ;f]xL ;DaGwdf /
0fg}lts of]hgf tof/ ug]{ qmddf xfn;Dd ¿= #,%$,)**.##
vr{ eO ;s]sf] x'Fbf afFsL %)Ü sf] ¿= @,@&,%)).— k7fOlbg'
x'g ¿= #,%$,)**.## sf] vr{sf] ljn, e/kfO, epr/sf] kmf]6f]skL
o;};fy ;+nUg u/L k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
xflb{s ;dj]bgf

hGd :juf{/f]x0f
;g\ !(%@.)!.)@ ;g\ @)!@.)^.@^

:j= x]d l;+x If]qL

o; dx]Gb|/Tg SofDk;sf e"tk"j{ SofDk; k|d'v >L x]d l;+x


If]qLsf] :juf{/f]x0f ePsf] cfh !# cf}F lbgsf] k'0o ltlydf lbj+ut
cfTdfsf] rL/zflGtsf] sfdgf ub}{ zf]s;GtKt kl/jf/ k|lt xflb{s
;dj]bgf k|s6 ub{5f}F .

SofDk; k|d'v
tyf
SofDk; kl/jf/
dx]Gb|/Tg SofDk;,
tfxfrn
-@)^( cfiff9 @$ ut] k|sfl;t x'g' kg]{_
@)^(.)#.@!

;dj]bgf k|sflzt ul/lbg] af/] .

>L gofF klqsf


/fli6«o b}lgs
sf7df8f}+ .

o; SofDk;sf e"tk"j{ SofDk; k|d'v >L x]d l;+x If]qLsf]


:juf{/f]x0f ePsf] !# cf}F lbgsf] k'0o ltlydf ldlt @)^( cfiff9 @$
ut] Ps lbg ;dj]bgf k|sflzt ul/lbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w 5 .
;dj]bgf k|sflzt eP kZrft lan k|fKt eP kl5 z'Ns e'QmfgL ul/g]
5.

af]wfy{
=======================
>L n]vfzfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn . SofDk; k|d'v
@)^(.)#.@)

/0fgLlts of]hgf k7fOPsf] ;DaGwdf .

>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= :jfoQtf k|fKt cWoog ;+:yfg jf SofDk; ;DaGwL


lgod @)^@ cGtu{t :jfoQtfdf hfg] qmddf o; SofDk;åf/f ;DkGg
ug'{ kg]{ ljleGg z}lIfs, k|fl1s, k|zf;lgs tyf cfly{s ;DaGwL /
0fgLlts sfo{ of]hgf th'{df ug{ ul7t o; SofDk;sf] /0fgLlts sfo{
of]hgf ;ldltåf/f kfl/t of]hgf d"Nofª\sgsf nflu To; sfof{nodf
k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=======================
>Ldfg\ ;+of]hsHo" -
ef]nfgfy e§/fO{_
bf];|f] pRr lzIff kl/of]hgf
SofDk; k|d'v
lq= lj=, sLlt{k'/ .
@)^(.)#.@!

;b:o kbdf dgf]gog ul/Psf] af/] .

>L gf/fo0fbQ kf}8]n


lzIf0f ;xfos
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

dxfzo,
o; SofDk;df cWoog/t ljleGg txsf ljBfyL{x¿n] k"/f
ug'{ kg]{ cEof; lzIf0f sfo{qmdnfO{ Jojl:yt u/L k|efjsf/L
9+un] ;~rfng ug{ u/fpgsf nflu ul7t lzIf0f cEof; ;ldltsf ;b:o
>L /ljGb| l;jfsf]6L o; SofDk;af6 cGoq lgo'lQm eO hfg' ePsf]
sf/0f l/Qm /xg cfPsf] ;b:o kbdf tkfO{nfO{ dgf]gog ul/Psf] 5 .
ctM o; SofDk;åf/f ;~rfng eO /x]sf] / lgs6 eljiodf ;~rfng
ul/g] ;f] sfo{qmddf lzIf0f cEof; k|d'vsf] dftxtdf /xL sfo{qmd
k|efjsf/L 9+un] ;~rfng ug'{ u/fpg' ;xof]u u/L lbg'x'g cg'/f]w
ub{5' .

af]wfy{
=====================
!= >L cEof; lzIf0f k|d'v -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn SofDk;
k|d'v
@= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^(.)#.@)

cfly{s ;xof]u ;DaGwdf .

>L ljZjljBfno cg'bfg cfof]u,


;fgf]l7dL, eQmk'/ .

o; SofDk;sf] :gftsf]Q/ txdf cWofkg/t k|fWofksx¿sf nflu


'Demystifying Thesis Writing : A Symposium for M.Ed. Teachers' zLif{sdf
uf]i7L cfof]hgf ug{ nfluPsf]df k|:tfjgfdf pNn]v eP cg';f/sf]
cfly{s ;xof]u pknKw u/fOlbg' x'g cg'/f]w ub{5' .
;+nUg — pSt uf]i7L sfo{qmdsf] k|:tfjgf yfg — !

====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)#.@@

lgjf{rg pk ;ldlt u7g ul/Psf] af/] .

>L

===================================
=
================================
====
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq= lj= sd{rf/L ;+3, s]Gb|Lo bzf}F lgjf{rg ;ldltsf] k=;


+=r=g++= =====.)^*—)^( ldlt @)^(.)#.====== sf]
kqfg';f/ o; SofDk;df ldlt @)^(.)$.)% ut] ;DkGg x'g] lq= lj=
sd{rf/L ;+3, s]Gb|Lo ;ldlt lgjf{rgsf] nflu lgDg lnlvt dxfg'efjx¿
/xg' ePsf] lgjf{rg pk ;ldlt u7g ul/Psf] 5 . lgodfg';f/ lgjf{rg
;DkGg ul/lbg' x'g cg'/f]w 5 .

lgjf{rg pk ;ldlt
!= ;x k|f= >L alb|k|;fb la8f/L — ;+of]hs
@= >L ;'ar{n bfxfn — ;b:o
#= >L alb|k|;fb e§/fO{ — ,,
jf]wfy{ M
=====================
!= >L lq=lj= sd{rf/L ;+3, -ef]nfgfy
e§/fO{_
s]Gb|Lo bzF}+ lgjf{rg ;ldlt, lq= lj= sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >L lq=lj= sd{rf/L ;+3,
PsfO ;ldlt, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
ldlt M @)&).)@.)*
>L k|d'vHo"
cg'udg ;ldltsf] sfof{no,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M :jLs[lt af/] .

o; SofDk;sf pk—k|fWofks tf/faxfb'/ g]kfnn] cGo ;+:yfdf sfd


ug{ cg'dlt kfpg eg'{ ePsf] kmf/d yfg !, cfjZos Joj:yfsf nflu
o;};fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

====================

SofDk; k|d'v
@)^(.)#.@@

lgjf{rg pk ;ldlt u7g ul/Psf] af/] .

>L alb|k|;fb la8f/L


;x—k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq= lj= sd{rf/L ;+3, bzf}F s]Gb|Lo lgjf{rg ;ldltsf] r=g+


+= !!.)^*—)^( ldlt @)^(.)#.!* sf] kqfg';f/ o; SofDk;df ldlt
@)^(.)$.)% ut] ;DkGg x'g] lq= lj= sd{rf/L ;+3 s]Gb|Lo ;ldlt
bzf}F lgjf{rgsf nflu lq= lj= sd{rf/L ;+3, bzf}F s]Gb|Lo
lgjf{rg ;ldlt sfo{ljlw @)^( sf] cg';"rL @ df Joj:yf eP cg';f/ o;
SofDk;df lgjf{rg ;DkGg ug{ u/fpg tkfO{nfO{ lgDg lnlvt
dxfg'efjx¿ /xg' ePsf] lgjf{rg pk ;ldltdf lgjf{rg clws[t kbdf
lgo'Qm ul/Psf] 5 . lgodfg';f/ lgjf{rg ;DkGg ul/lbg' x'g cg'/f]w
5.

lgjf{rg pk ;ldlt
!= ;x k|f= >L alb|k|;fb la8f/L — lgjf{rg clws[t
@= >L ;'ar{n bfxfn — ;b:o
#= >L alb|k|;fb e§/fO{ — ,,
jf]wfy{ M
=====================
!= >L lq=lj= sd{rf/L ;+3, -ef]nfgfy
e§/fO{_
s]Gb|Lo bzfF}+ lgjf{rg ;ldlt, lq= lj= sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >L lq=lj= sd{rf/L ;+3,
PsfO ;ldlt, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^(.)#.@@

lgjf{rg pk ;ldlt u7g ul/Psf] af/] .

>L ;'ar{n bfxfn


sDKo'6/ ck/]6/
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq= lj= sd{rf/L ;+3, bzf}F s]Gb|Lo lgjf{rg ;ldltsf] r=g+


+= !!.)^*—)^( ldlt @)^(.)#.!* sf] kqfg';f/ o; SofDk;df ldlt
@)^(.)$.)% ut] ;DkGg x'g] lq= lj= sd{rf/L ;+3 s]Gb|Lo ;ldlt
bzf}F lgjf{rgsf nflu lq= lj= sd{rf/L ;+3, bzf}F s]Gb|Lo
lgjf{rg ;ldlt sfo{ljlw @)^( sf] cg';"rL @ df Joj:yf eP cg';f/ o;
SofDk;df lgjf{rg ;DkGg ug{ u/fpg tkfO{nfO{ lgDg lnlvt
dxfg'efjx¿ /xg' ePsf] lgjf{rg pk ;ldltdf ;b:o kbdf lgo'Qm
ul/Psf] 5 . lgodfg';f/ lgjf{rg ;DkGg ul/lbg' x'g cg'/f]w 5 .

lgjf{rg pk ;ldlt
!= ;x k|f= >L alb|k|;fb la8f/L — lgjf{rg clws[t
@= >L ;'ar{n bfxfn — ;b:o
#= >L alb|k|;fb e§/fO{ — ,,

jf]wfy{ M
=====================
!= >L lq=lj= sd{rf/L ;+3, -ef]nfgfy
e§/fO{_
s]Gb|Lo bzfF}+ lgjf{rg ;ldlt, lq= lj= sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >L lq=lj= sd{rf/L ;+3,
PsfO ;ldlt, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^(.)#.@@

lgjf{rg pk ;ldlt u7g ul/Psf] af/] .

>L alb|k|;fb e§/fO{


l;=Nofj Ajfo
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq= lj= sd{rf/L ;+3, bzf}F s]Gb|Lo lgjf{rg ;ldltsf] r=g+


+= !!.)^*—)^( ldlt @)^(.)#.!* sf] kqfg';f/ o; SofDk;df ldlt
@)^(.)$.)% ut] ;DkGg x'g] lq= lj= sd{rf/L ;+3 s]Gb|Lo ;ldlt
bzf}F lgjf{rgsf nflu lq= lj= sd{rf/L ;+3, bzf}F s]Gb|Lo
lgjf{rg ;ldlt sfo{ljlw @)^( sf] cg';"rL @ df Joj:yf eP cg';f/ o;
SofDk;df lgjf{rg ;DkGg ug{ u/fpg tkfO{nfO{ lgDg lnlvt
dxfg'efjx¿ /xg' ePsf] lgjf{rg pk ;ldltdf ;b:o kbdf lgo'Qm
ul/Psf] 5 . lgodfg';f/ lgjf{rg ;DkGg ul/lbg' x'g cg'/f]w 5 .

lgjf{rg pk ;ldlt
!= ;x k|f= >L alb|k|;fb la8f/L — lgjf{rg clws[t
@= >L ;'ar{n bfxfn — ;b:o
#= >L alb|k|;fb e§/fO{ — ,,

jf]wfy{ M
=====================
!= >L lq=lj= sd{rf/L ;+3, -ef]nfgfy
e§/fO{_
s]Gb|Lo bzfF}+ lgjf{rg ;ldlt, lq= lj= sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >L lq=lj= sd{rf/L ;+3,
PsfO ;ldlt, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^(.)#.
@^

/0fgLlts of]hgf k7fOPsf] ;DaGwdf .

>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfo{fno,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= :jfoQtf k|fKt cWoog ;+:yfg jf SofDk; ;DaGwL


lgod @)^@ cGtu{t :jfoQtfdf hfg] qmddf o; SofDk;åf/f ;DkGg
ug'{ kg]{ ljleGg z}lIfs, k|fl1s, k|zf;lgs tyf cfly{s ;DaGwL /
0fgLlts sfo{ of]hgf th'{df ug{ ul7t o; SofDk;sf] /0fgLlts sfo{
of]hgf ;ldltåf/f kfl/t of]hgf kl/dfh{g u/L cfjfZos sfof{y{ To;
sfof{nodf k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

===========
===========
==
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
jf]wfy{
>Ldfg\ ;+of]hsHo",
lq= lj bf];|f] pRr lzIff kl/of]hgf
sfof{Gjog sfof{no
lq= lj=, sLlt{k'/ .
@)^(.)#.@&

;'ljwf pknJw u/fpg] af/] .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf To; dxfzfvfsf] k=;+=s=k|=d=zf= -


%_ r=g+= #%#$ ldlt @)^*.!@.@^ sf] k|fKt af]wfy{ tyf
sfof{y{ kqfg';f/ ldlt @)^(.)#.@^ b]lv clgjfo{ cjsfz x'g'
ePsf ;~rosf]if qmdfÍ *@*# sf o; SofDk;sf ;xk|fWofks >L
pQd/fh e§/fO{n] ldlt @)^(.)#.@^ df lbg' ePsf] lgj]bgfg';f/
lghsf] gfddf s'g} afFsL a:of}tf gePsf]n] ;~rosf]if,
lgDgfg';f/sf] ;+lrt ljbfsf] /sd, cf}ifwL pkrf/ nufot lq=lj=
lgodfg';f/ kfpg] ;Dk"0f{ ;'ljwf pknJw u/fO lbg'x'g l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w 5 .

;+lrt ljbfsf] ljj/0f


lj/fdL ljbf M $@( !/@ -rf/ ;o pgGtL; / lbg cfwf_
3/ ljbf M @@ -afO; lbg_

lghn] j]tnjL ljbf, :jfWofog ljbf / ljz]if tnjL ljbf pkef]u u/]sf]
b]lvb}g . ;fy} lghn] ;]jfsfnLg sf]6f cGtu{t Pd= P8= cWoogsf
nflu ldlt @)$(.!@.)! b]lv @)%) kmfNu'0f d;fGt;Dd cWoog ljbf
lnPsf] /]s8{af6 b]lvG5 . lghn] dfl;s :s]n ¿= @$,&$).— / u|]8
$û@#)Ö (@).— ;d]t hDdf ¿= @%,^^).— vfOkfO cfPsf]
Joxf]/f ;d]t cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=======================
!= >L n]vfzfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >L pQd/fh e§/fO{,
n}grf}/, sf7df8f}+ .
@)^(.)#.#!

/fxbfgL ;DaGwdf .

>L lzi6frf/ dxfkfnHo",


k//fi6« dGqfno, sf7df8f}+ .

o; SofDk;sf pk k|fWofks >L uf]ljGbaxfb'/ s6jfnsf 5f]/f


ljj]ss'df/ s6jfnnfO{ /fxbfgL cfjZos ePsf] x'Fbf cfjZos Joj:yfsf
nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .
====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)#.#!

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] s=k|=d=zf= -lj=sf *_ r=g+= $)(@ ldlt


@)^(.)@.@^ sf] kqfg';f/ /fli6«o lzIff lbj; @)^( sf] cj;/df k|bfg
ul/g] lzIff k'/:sf/sf] nflu o; SofDk;df sfo{/t lzIfs tyf
sd{rf/Lx¿sf] gfd o;} kq;fy ;+nUg u/L k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w
5.
s_ lzIfs tkm{
!=
@=
v_ sd{rf/L tkm{
!=
@=

====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)#.#!

:yfgfGt/0f ;xdtL af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

>L d';Lsf]6 vnËf ax'd'vL SofDk;, ?s'dsf] k=;+= ^(^.)^*


—)^( ldlt @)^(.)#.@$ sf] :yfgfGt/0f ;xdtL kqfg';f/ xfn o;
SofDk;sf] z}= j= @)^*.)^(, :gfts tx bf];|f] jif{df cWoog/t
5fqf sdnf s';f/L -SofDk; /f]n g+++= @^#.)^^_ n] >L
d';Lsf]6 vnËf ax'd'vL SofDk;, ?s'ddf :yfgfGt/0f x'g lgj]bg
lbPsLn] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

=====================
-bfjf z]kf{_
;=SofDk; k|d'v
@)^(.)#.#!

;?jf ;xdtL ;DaGwdf .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko{Qm ;DaGwdf >L /lhi6«f/sf] sfof{no, sd{rf/L k|zf;g


dxfzfvfsf] k=;+=kmf= -$_ s=k|=d=zf= -!_ r=g+= !&(!, ldlt
@)^%.)&.@% sf] kq tyf >L k[YjLgf/fo0f SofDk;sf] k=;
+=s=k|= !** r=g++= !)(&.)^%—)^^ ldlt @)^%.)&.@& sf]
kqfg';f/ ldlt @)^%.)*.)! b]lv nfu" x'g] >L k[YjLgf/fo0f
SofDk;af6 o; SofDk;df j]tnjL sfhdf vl6O{ cfpg' ePsL ;x k|f=
>LdtL sNof0fL >]i7 k|wfgn] ldlt @)^*.)&.@# ut]b]lv nfu"
x'g] u/L o; SofDk;sf] Oltxf; lzIff ljifosL ;x k|f= >LdtL s'nb]jL
>]i7n] /flhgfdf lbg' ePsf] sf/0f l/Qm x'g cfPsf] b/jGbLdf ;?jf
eO{ kfpmF egL lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/;
;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
====================
>LdtL sNof0fL >]i7 k|wfg -
ef]nfgfy e§/fO{_
;x k|f=, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^(.)$.)!

;Nnfxsf/df dgf]gog ul/Psf] af/] .

>L snfw/ kf}8]n


;x—k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

dxfzo,
o; SofDk;df cWoog/t ljleGg txsf ljBfyL{x¿n] k"/f ug'{ kg]{
cEof; lzIf0f sfo{qmdnfO{ Jojl:yt Pj+ k|efjsf/L 9+un] ;~rfng
ug{ u/fpgsf nflu ul7t cEof; lzIf0f ljefu sf] ;Nnfxsf/df tkfO{nfO{
ldlt @)^(.)$.)! b]lv nfu" x'g] u/L ldlt @)&@.)# d;fGt;Ddsf
nflu dgf]gog ul/Psf] 5 .
ctM cEof; lzIf0f ;DaGwL sfo{qmddf cfjZos ;xof]u k|bfg
ul/lbg'x'g cg'/f]w ub{5' .
;xof]usf] nflu wGojfb .

af]wfy{
=====================
!= >L lzIf0f cEof; k|d'vHo", -
ef]nfgfy e§/fO{_
cEof; lzIf0f ljefu SofDk;
k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^(.)$.)!

;Nnfxsf/df dgf]gog ul/Psf] af/] .

>L lul//fh kf}8]n


;x—k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

dxfzo,
o; SofDk;df cWoog/t ljleGg txsf ljBfyL{x¿n] k"/f ug'{ kg]{
cEof; lzIf0f sfo{qmdnfO{ Jojl:yt Pj+ k|efjsf/L 9+un] ;~rfng
ug{ u/fpgsf nflu ul7t cEof; lzIf0f ljefu sf] ;Nnfxsf/df tkfO{nfO{
ldlt @)^(.)$.)! b]lv nfu" x'g] u/L ldlt @)&@.)# d;fGt;Ddsf
nflu dgf]gog ul/Psf] 5 .
ctM cEof; lzIf0f ;DaGwL sfo{qmddf cfjZos ;xof]u k|bfg
ul/lbg'x'g cg'/f]w ub{5' .
;xof]usf] nflu wGojfb .

af]wfy{
=====================
!= >L lzIf0f cEof; k|d'vHo", -
ef]nfgfy e§/fO{_
cEof; lzIf0f ljefu SofDk;
k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^(.)$.)@

;?jf ;xdtL ;DaGwdf .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko{Qm ;DaGwdf >L /lhi6«f/sf] sfof{no, sd{rf/L k|zf;g


dxfzfvfsf] k=;+=kmf= -$_ s=k|=d=zf= -!_ r=g+= !&(!, ldlt
@)^%.)&.@% sf] kq tyf >L k[YjLgf/fo0f SofDk;sf] k=;
+=s=k|= !** r=g++= !)(&.)^%—)^^ ldlt @)^%.)&.@& sf]
kqfg';f/ ldlt @)^%.)*.)! b]lv nfu" x'g] >L k[YjLgf/fo0f
SofDk;af6 o; SofDk;df j]tnjL sfhdf vl6O{ cfpg' ePsL ;x k|f=
>LdtL sNof0fL >]i7 k|wfgn] ldlt @)^*.)&.@# ut]b]lv nfu"
x'g] u/L o; SofDk;sf] Oltxf; lzIff ljifosL ;x k|f= >LdtL s'nb]jL
>]i7n] /flhgfdf lbg' ePsf] sf/0f l/Qm x'g cfPsf] b/jGbLdf ;?jf
eO{ kfpmF egL lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/;
;fy cg'/f]w ub{5' . lghn] rfn' z}= j= df :gfts txsf] ;fdflhs
cWoog lzIf0f ljifo ^ lkol/o8 / Oltxf; lzIf0f ljlw ljifo ^ lkl/o8 u/L
hDdf !@ lkl/o8 cWofkg ug'{ ePsf] Joxf]/f hfgsf/Lsf ;fy cg'/f]w
ub{5' .
af]wfy{
====================
>LdtL sNof0fL >]i7 k|wfg -
ef]nfgfy e§/fO{_
;x k|f=, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^(.!!.!!

clgjfo{ cjsfzsf] kmf/d e/L k7fPsf] af/] .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf rf}lsbf/ >L d'/nL du/ pd]/sf] sf/0f ldlt


@)^(.)&.@$ b]lv clgjfo{ cjsfz k|fKt ug'{ x'g] /]s8{af6
b]lvPsf] x'Fbf ;f] sf] sf/jfxLsf] nflu clgjfo{ cjsfzsf] kmf/d e/L
k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

======================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)$.)@

cfDbfgL /sd bflvnf af/] .

>L lg/LIf0f dxfzfvf,


/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

k|:t't ljifodf To; sfof{nosf] r=g+= $*$.)^*.)^( ldlt


@)^(.)#.@& sf] kq k|fKt eO{ Joxf]/f cjut eof] . ;f]xL
;DaGwdf dxfn]vf k/LIfssf] sfof{nosf] k|ltj]bg )^^.)^& sf]
bkmf g++= $ df pNn]v ePsf] j]?h' km5\of]{6 ug{sf nflu
dxfn]vf k/LIfssf] sfof{nodf ;Dks{ ul/Psf]df ToxfFaf6 cf=j= )
^^.)^& sf] n]vf k/LIf0f ug{ k/LIfs ldlt @)^( >fj0fsf] bf];|f]
xKtfleq o; SofDk;df -8f]/ d'sfd_ cfpg' x'g] hfgsf/L k|fKt ePsf]
x'Fbf pSt j]?h' ;f]xL ;do ;Dk/LIf0f u/fO j]?h' km5\of]{6sf]
hfgsf/L k7fOg] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
====================
>L dxfn]vf k/LIfssf] sfof{no -
ef]nfgfy e§/fO{_
aa/dxn, sf7df8f}+ .
SofDk; k|d'v
@)^(.)$.)#

k7gkf7g tyf k|zf;lgs sfo{ :ylut ul/Psf] af/] .

lq= lj= sd{rf/L ;+3 s]Gb|Lo ;ldltsf] bzf}+ lgjf{rg oxL


ldlt @)^(.)$.)% ut] ljxfg !)M)) ah]b]lv $M)) ;Dd
;~rfng x'g] ePsfn] pSt lgjf{rg ;DkGg ug{ o; SofDk;df
ul7t lgjf{rg pk ;ldltsf] cg'/f]wdf @)^(.)$.)% ut] Ps
lbg, k|eftLo, lbjf tyf /fqL ;d"xsf ;Dk"0f{{ k7gkf7g tyf
k|zf;lgs sfo{x¿ :ylut ul/Psf] Joxf]/f ;DalGwt ;a}df
hfgsf/Lsf nflu ;"lrt ul/G5 .

=======
==========
=====
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)$.)#

lzIf0f z'Ns ldgfxf ul/lbg]] af/] .

>L SofDk; k|d'vsf] sfof{no,


kf6g ;+o'Qm SofDk;,
kf6g9f]sf .

To; SofDk;sf] M.Sc. 2nd Year (Physics), Campus Roll No. ……/06… sf 5fq
>L lIflth ?kfv]tL, o; SofDk;sf n]vf clws[t >L pQdk|;fb ?
kfv]tLsf] 5f]/f ePsf] x'Fbf lghnfO{ lq= lj= lgodfg';f/ kfpg]
lzIf0f z'Ns ldgfxfsf] Joj:yfsf] nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

======================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)$.)#

lgjf{rg ;DaGwdf .

lq= lj= sd{rf/L ;+3 s]Gb|Lo ;ldltsf] bzf}+ lgjf{rg oxL


ldlt @)^(.)$.)% ut]sf lbg ;~rfng x'g] ePsf] Joxf]/f
hfgsf/L u/fpFb} pSt lgjf{rgsf] pk dtbfg s]Gb| o;
SofDk;df klg /x]sf] x'Fbf pSt lbg o; SofDk;df
ljxfg !)M)) ah]b]lv ;fFem $M)) ah];Dd dtbfg x'g]
Joxf]/f k|eftLo, lbjf tyf /fqL ;d"xsf ;Dk"0f{ sd{rf/Lx¿sf
hfgsf/Lsf nflu ;"lrt ul/G5 . ;fy} pSt dtbfg sfo{nfO{
;kmntfk"j{s ;~rfng ug{ ;a} sd{rf/L ;fyLx¿df ljgd|
cg'/f]w ub+5' .

==========
==========
==
-alb|k|;fb la8f/L_
lgjf{rg clws[t
pk lgjf{rg ;ldlt — @)^(
@)^(.)$.)#

lgjf{rg ;DaGwdf .

>Ldfg\ SofDk; k|d'vHo",


dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq= lj= sd{rf/L ;+3 s]Gb|Lo ;ldltsf] bzf}+ lgjf{rg oxL


ldlt @)^(.)$.)% ut] ljxfg !)M)) ah]b]lv ;fFem $M)) ;Dd
;~rfng x'g] ePsfn] lgjf{rg ;DkGg ug{ pSt Ps lbg o;
SofDk;sf ;Dk"0f{ k7gkf7g tyf k|zf;lgs sfo{x¿ :ylut
ul/lbg] Joj:yfsf nflu >Ldfg\ ;dIf cg'/f]w ub{5' .

==========
==========
==
-alb|k|;fb la8f/L_
lgjf{rg clws[t
pk lgjf{rg ;ldlt — @)^(
@)^(.)$.)#

dtbftf gfdfjnL k|sflzt ul/Psf] af/] .

lq= lj= sd{rf/L ;+3 s]Gb|Lo ;ldltsf] oxL ldlt @)^(.)$.)


% ut] ljxfg !)M)) ah]b]lv ;fFem $M)) ;Dd ;DkGg x'g]
bzf}+ lgjf{rgdf ;xefuL x'g] dtbftfx¿sf] gfdfjnL
;DalGwt ;a}sf] hfgsf/Lsf nflu k|sflzt ul/Psf] 5 .

==========
==========
==
-alb|k|;fb la8f/L_
lgjf{rg clws[t
pk lgjf{rg ;ldlt — @)^(
@)^(.)$.)#

dtbfg a'y sfod ul/Psf] af/] .

lq= lj= sd{rf/L ;+3 s]Gb|Lo ;ldltsf] oxL ldlt @)^(.)$.)


% ut] ljxfg !)M)) ah]b]lv ;fFem $M)) ;Dd ;DkGg x'g]
bzf}+ lgjf{rgsf nflu o; dx]Gb|/Tg SofDk; s]Gb|sf]
dtbfg a'y o; SofDk;sf] k':tsfno zfvfnfO{ sfod ul/Psf]
Joxf]/f ;DalGwt ;a}sf] hfgsf/Lsf nflu k|sflzt ul/Psf] 5 .

==========
==========
==
-alb|k|;fb la8f/L_
lgjf{rg clws[t
pk lgjf{rg ;ldlt — @)^(
@)^(.)$.)@

/dfgf lbOPsf] af/] .

>L bfjf z]kf{,


pk k|fWofks,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{no, k=;++=/=sf=r=g+= @)


$.)^*.)^( ldlt @)^(.)#.@( sf] af]wfy{ tyf sfof{y{ kqfg';f/ lqe'jg
ljZjljBfno k/LIff lgoGq0f sfof{no, aNv'sf] ;x k/LIff lgoGqs kbdf
ldlt @)^(.)#.@( sf] lg0f{o cg';f/ ldlt @)^(.)$.)! b]lv nfu" x'g] u/L
tkfO{nfO{ lgo'lQm ul/Psf] kq k|fKt ePsf] x'Fbf pQm sfof{nodf
ldlt @)^(.)$.)! b]lv xflh/ x'g hfg of] /dfgf kq lbOPsf] 5 .
;x k/LIff lgoGqs kbdf lgo'Qm x'g' ePsf]df xflb{s jwfO 1fkg
ub{5' .

af]wfy{
======================
!= >Ldfg\ pks'nkltHo", -
ef]nfgfy e§/fO{_
pks'nkltsf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >Ldfg\ lzIffWoIfHo"
>L lzIffWoIfsf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >Ldfg\ /flhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L k/LIff lgoGq0f sfof{no M JolQmut ljj/0f kmf/d Ps, o;}
kq;fy ;+nUg 5 .
lq= lj=, aNv" .
%= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
^= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
&= >L ;"rgf zfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
*= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^(.)$.)$

df]lanfOh];g /sd af/] .

>L OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg


sG;N6]G;L ;]jf
lq= lj=, k'Nrf]s .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] z}lIfs ejg lgdf{0fsf 7]s]bf/


>L /ljgf—k|]/f—k|lti7f sDkgL -h]eL_ n] ldlt @)^(.)$.)@ df o;
SofDk;df k]z u/]sf] kq o;};fy ;+nUg 5 . ;f]xL kqaf6 Joxf]/f
cjut ug'{ eO{ kqdf pNn]v ePsf Joxf]/fsf af/]df /fo oyfl;3|
pknJw u/fOlbg' x'g cg'/f]w 5 .
jf]wfy{ M
=====================
>L cfly{s k|zf;g dxfzfvf, -
ef]nfgfy e§/fO{_
lq=lj=, sLlt{k'/ . SofDk;
k|d'v
@)^(.)$.)$

l;kmfl/; ;DaGwdf .

>Ldfg\ 8LgHo",
lzIffzf:q ;ª\sfo,
8Lgsf] sfof{no, lq=lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] SofDk; Joj:yfkg ;ldlt tyf SofDk; sfo{ ;ldltdf ;xfos


SofDk; k|d'vx¿sf] tkm{af6 ;b:o ;lrj /xg' ePsf ;=Sof=k|= >L
bfjf z]jf{ ;x k/LIff lgoGqs eO{ lq=lj= k=lg=sf= aNv' /dfgf
x'g' ePsf] x'Fbf l/Qm x'g uPsf] ;b:o ;lrj kbdf gj lgo'Qm
;=Sof=k|= >L pQdnfn >]i7nfO{ lq=lj= ljs]Gb|Ls/0f lgod @)
%% sf] kl/R5]b $ sf] lgod ^ -!_ / -@_ tyf kl/R5]b % sf] lgod
& -!_ / -@_ cg';f/ lgo'lQmsf] l;kmfl/;sf nflu Joxf]/f cg'/f]w
ub{5' .

======================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)$.)$

Items ;DaGwdf .

>L OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg


sG;N6]G;L ;]jf
lq= lj=, k'Nrf]s .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] z}lIfs ejg lgdf{0fsf 7]s]bf/


>L /ljgf—k|]/f—k|lti7f sDkgL -h]eL_ n] ldlt @)^(.)$.)# df
lgdf{0ffwLg z}lIfs ejgsf Items sf ;DaGwdf k]z u/]sf] kq
o;};fy ;+nUg u/L cfjZos Joj:yfsf nflu k7fOPsf] Jox]/f cg'/f]w 5
.

jf]wfy{ M
=====================
>L n]vf zfvfzfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^(.)$.)$

1st Variation order details sf ;DaGwdf .

>L OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg


sG;N6]G;L ;]jf
lq= lj=, k'Nrf]s .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] z}lIfs ejg lgdf{0fsf 7]s]bf/


>L /ljgf—k|]/f—k|lti7f sDkgL -h]eL_ n] ldlt @)^(.)$.)# df
lgdf{0ffwLg z}lIfs ejgsf] 1st Variation order details sf ;DaGwdf k]z
u/]sf] ;Ssn} sfuhft o;};fy ;+nUg u/L cfjZos Joj:yfsf nflu
k7fOPsf] Jox]/f cg'/f]w 5 .

jf]wfy{ M
=====================
>L n]vf zfvfzfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^(.)$.)&

5kfO ul/lbg] af/] .

>L k|d'vHo",
lq= lj= 5fkfvfgf, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] nflu tkl;ndf n]lvPsf kmf/dx¿ 5kfO ul/lbg' x'g


cg'/f]w ub{5' . ;fdfg k|fKt ePkl5 ljnsf] e'QmfgL ul/g] 5 .

tkl;n
!= lq=lj= cfDbfgL kmf/d — @) Kof8 — !)) k|
ltsf] ! Kof8
@= lzIf0f cEof; cfj]bg kmf/d — %) Kof8 — !)) k|
ltsf] ! Kof8

af]wfy{
====================
>L n]vfzfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^(.)$.)$

Oli6d]6 ul/lbg] af/] .

>L k|d'vHo",
lq= lj= 5fkfvfgf, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] nflu ;+nUg gd"gf adf]lhd lzIf0f cEof; cfj]bg


kmf/d %))) yfg 5kfO ug'{kg]{ ePsf]n] ;f] sf] nflu Oli6d]6
b//]6 pknJw u/fOlbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
====================
>L n]vfzfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^(.)$.)*

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
cg';Gwfg dxfzfvf,
lq= lj= sLlt{k'/

o; SofDk;sf e"uf]n tyf hg;+Vof lzIff lzIf0f ljefusf


k"0f{sfnLg lzIf0f ;xfos >L dLg/fh clwsf/Ln] To;
dxfzfvfsf] ;"rgf cg';f/ n3" cg';Gwfg ug{ lgj]bg lbg' ePsf]n]
cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' . lghn] cf=j=
@)^*.)^( df ljZjljBfno cg'bfg cfof]u jf lq= lj= 8Lgsf] sfof{no
tyf cGo lgsfosf] cfly{s ;xof]udf ;~rflnt s'g} cg';Gwfg
sfo{df ;+nUg gePsf] tyf To; dxfzfvfaf6 k|:tfj cfXjfg u/]sf]
ldltb]lv s'g} lsl;dsf] ljbf k|of]u gu/]sf] / lgh ljBfjfl/lw cWoogdf
;+nUg gePsf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

===================
====
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
“My best idea's are somebody else's.”

- Benjamin Franklin
@)^(.)$.)(

gjLs/0f ul/lbg] af/] .

>L uf]Zjf/f x'nfs sfof{no,


g]kfn ;/sf/
;'Gwf/f, sf7df8f}+ .

o; SofDk;sf]] gfddf /x]sf] kf]i6 aS; g++= !)$*, cf= j=


@)^(.)&) sf nflu lgodfg';f/sf] b:t'/ lnO{ gjLs/0f ul/lbg' x'g
cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
====================
>L n]vfzfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^(.)$.)(

j]tnjL ljbf :jLs[t ul/Psf] af/] .

>L cgGt vgfn


Nofj clzi6]G6
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

tkfO{n] ldlt @)^(.)%.)! b]lv nfu" x'g] u/L Ps jif{ j]tnnL


ljbf kfpg lbg' ePsf] lgj]bg pk/ sf/jfxL x'Fbf ldlt @)^(.)%.)!
b]lv @)&).)$ d;fGt;Dd Ps jif{ j]tnjL ljbf :jLs[t ul/Psf] Joxf]/f
hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

af]wfy{
======================
!= >L lzIffWoIfsf] sfof{no, -
ef]nfgfy e§/fO{_
;dGjo dxfzfvf, lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >L /lhi6«f/sf] sfof{no,
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^(.)$.)(

;"rgf .

o; SofDk;sf] cf= j= @)^(.)&), :gfts tx bf];|f] tyf t];|f] jif{


-k|eftLo tyf lbjf ;d"x_ sf 5fq—5fqfx¿nfO{ pSt tx tyf jif{df oxL
ldlt @)^(.)$.#! leq lgoldt egf{ eO{ cWoog sfo{df ;l/s
x'g ;"lrt ul/G5 . pSt ldlt leq egf{ gx'g] 5fq—5fqfx¿nfO{ sIff
sf]7fdf k|j]z gu/fOg] Joxf]/f ;d]t o;} ;"rgfåf/f hfgsf/L u/fOG5 .

af]wfy{
======================
!= >L ;xfos SofDk; k|d'v, -ef]nfgfy
e§/fO{_
k|eftLo/lbjf, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >L :jljo',
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^(.)#.#!

Dofb yk af/] .

>L /ljgf k|]/f k|lti7f sDkgL -h]=eL=_


:joDe', sf7df8f}+ .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] z}lIfs ejg lgdf{0f ;ldltsf]


ldlt @)^( c;f/ #! ut] a;]sf] a}7ssf] lg0f{o tyf O=c=;+=
sG;n6]G;L ;]jfsf] l;kmfl/; cg';f/ ldlt @)^(.)#.)# b]lv k'gM
@)^(.)%.#) ;Dd lgdf{0f sfo{sf] Dofb yk ul/Psf] 5 . pQm ;do
leq lgdf{0f sfo{ k'/f ug'{ xf]nf .

af]wfy{
======================
>L n]vf zfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^(.)$.!@

;ldlt u7g ul/Psf] af/] .

>L lr/GhLjL zdf{


k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

dxfzo,
o; SofDk;sf cg';Gwfgd"ns ultljlwx¿nfO{ Joj:yfkg tyf ;+of]hg
ug{sf nflu oxfFsf] ;+of]hsTjdf lgDg lnlvt ;b:o tyf ;Nnfxsf/ ;ldlt
/xg] cg';Gwfg Joj:yfkg ;]n (Research Management Cell) u7g ug{ kfpFbf
v';L nfu]sf] 5 .
ctM o; SofDk;åf/f ;~rfng ul/g] cg';Gwfgd"ns
sfo{qmdnfO{ k|efjsf/L 9+un] ;~rfng ug'{ u/fpg' eO ;xof]u u/L
lbg'x'g cg'/f]w ub{5' .
;xof]usf] nflu wGojfb .

cg';Gwfg Joj:yfkg ;]n ;Nnfxsf/ ;ldlt


!= k|f= >L lr/GhLjL zdf{ — ;+of]hs != SofDk; k|d'v —
>L ef]nfgfy e§/fO{
@= k|f= 8f= /fdhLk|;fb kl08t — ;b:o @= ;=Sof=k|= —
>L pQdnfn >]i7
#= k|f= 8f= k'ikf s0f{ — ,, #= ;=Sof=k|=
— >L e"kfns'df/ >]i7
$= 8f= k|]daxfb'/ s'Fj/ — ,, $= ;=Sof=k|=
— >L of]u]Gb|/fh bfxfn
%= 8f= s[i0feQm dxh{g — ,, %=
ljBfyL{ sNof0f k|d'v — >L alb|k|;fb la8f/L
^= 8f= OGb|s'df/L ah|frfo{ — ,, ^= ljefuLo k|
d'v — >L snfw/ kf}8]n
&= 8f= lji0f'k|;fb 9Ëfgf — ,, &= ljefuLo k|d'v —
>L pdfgfy kf08]o
*= 8f= eLd;]g b]jsf]6f — ,, *= ljefuLo k|d'v —
>L s]zj/fh kf]v/]n
(= ;x k|f= >L u+uf/fd uf}td — ,, (= ljefuLo k|d'v
— >L rGb|axfb'/ >]i7
!)= 8f= uf]kfnk|;fb kf08] — ,, !)= ljefuLo k|
d'v — >L g]qk|;fb zdf{
!!= 8f= k'is/ l;+x /}vf]nf — ,, !!= k|zf;g k|d'v
— >L /fdaxfb'/ >]i7
!@= 8f= /d]z clwsf/L — ,,
!#= pk k|f= >L u0f]zaxfb'/ l;+x 7s'/L— ,,
!$= pk k|f= >L b'uf{k|;fb bfxfn — ,,

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v

ldlt M @)^(.)$.!@

>Ldfg\ SofDk; k|d'v


dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M k]ZsL ;DaGwdf .

dxf]bo,
cf= j= @)^(.)&) sf nflu o; SofDk;sf] k|zf;g zfvf, n]vf
zfvf, k/LIff zfvf, e"uf]n tyf hg;+Vof lzIf0f ljefudf h8fg
ePsf] ADSL afktsf] /sd e'QmfgL ug{ ¿= @),#$).—
k]ZsL :j¿k pknJw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu ljgd| cg'/f]w
ub{5' .

=====================
;'ar{n bfxfn
sDKo'6/ ck/]6/
dx]Gb|/Tg
SofDk;, tfxfrn
ldlt M @)^(.)$.!@

>Ldfg\ SofDk; k|d'v


dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M k]ZsL km5\of]{6 ;DaGwdf .

dxf]bo,
o; SofDk;sf] k|zf;g zfvf, n]vf zfvf, k/LIff zfvf, e"uf]n tyf
hg;+Vof lzIf0f ljefudf h8fg ePsf] ADSL sf] nflu cf=j=
@)^(.)&) -!@ dlxgf_ sf] ljn e'Qmfg ug{ ¿= @),#$).
— /sd k]ZsL lnOPsf]df pQm dxz'n e'Qmfg ul/Psf]
x'Fbf ;+nUg ljnekfO{ cg';f/ k]ZsL km5\of]{6sf nflu
ljgd| cg'/f]w ub{5' .

=====================
;'ar{n bfxfn
sDKo'6/ ck/]6/
dx]Gb|/Tg
SofDk;, tfxfrn
@)^&.!@.)$

:jfWofog labf ;DaGwdf .

>Ldfg\ lzIffWoIfHo",
lzIffWoIfsf] sfof{no,
;dGjo dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf ;x k|f= >L /fhefO sdf{rfo{n] o; SofDk;sf]


k=;+=r=g++= $$%.)^&.)^* ldlt @)^&.)*.@) sf] kqfg';f/
ldlt @)^&.!!.)! b]lv nfu" x'g]u/L Ps jif{sf] :jfWofog ljbf
:jLs[ltsf nflu cg'/f]w ug'{ ePsf]df lgh ldlt @)^&.!!.)! b]lv
@)^&.!@.@( ;Dd o;} SofDk;df k|fWofkg/t /xg' kg]{ ePsf]
x'Fbf ldlt @)^&.!@.#) b]lv nfu" x'g]u/L Ps jif{sf] :jfWofog
ljbf :jLs[ltsf nflu eg'{ ePsf] :jfWofog ljbf kmf/d cfjZos Joj:yfsf
nflu l;kmfl/; ;fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
====================
>L /fhefO sdf{rfo{, -
g]qk|;fb lwtfn_
;x k|f= SofDk;
k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
:jfWofog labfsf] l;kmfl/; af/] .

>L ;dGjo dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf lzIffzf:q ljifosL ;x k|fWofks >L lnnL nf]xgLn] " A

Guide Book to Pre-primary Teacher's on Early Childhood Development" ljifodf


k':ts n]vgsf] nflu ldlt @)^@.)&.@) b]lv Ps jif{ :jfWofog ljbf
kfpgsf] nflu eg{' ePsf] kmf/fd tyf k|:tfj cfjZos
sfof{y{ l;kmfl/;;lxt k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

af]wfy{
========================
>L lnnL nf]xgL -
eLdaxfb'/ s'Fj/_
;x k|fWofks, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^(.)$.!%

l;kmfl/; ;DaGwdf .

>Ldfg\ 8LgHo",
8Lgsf] sfof{no,
lzIffzf:q ;+sfo,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf /fhgLlt zf:q lzIff ljifosf pk k|f= >L


of]u]Gb|/fh bfxfnn] o; SofDk;sf] :gfts tx t];|f] jif{sf
ljBfyL{x¿sf nflu Interdisciplinary Course 301 -xfn ##*_, Social Justice

Education ljifo ;DalGwt lgsfoaf6 @)%( ;fnb]lv xfn;Dd /fhgLltzf:q


lzIf0f ljefu cGtu{t /fvL k7gkf7g u/fpFb} cfPsf] / pQm ljifodf
kf7\ok':tssf] ;fx}| cefj ePsf]n] pQm ljifodf kf7\ok':ts tof/ ug]
{ p2]Zo;fy :jfWofog ljbf ;d]t lng yfn]sf] x'Fbf l;kmfl/; kfpmF
egL >Ldfg\ ;dIf cg'/f]w ub{5' egL ldlt @)^(.)$.!% df lgj]bg
lbg'ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ul/G5 .

af]wfy{
======================
>L k/LIff lgoGq0f sfof{no, -
ef]nfgfy e§/fO{_
lq=lj=, aNv' . SofDk;
k|d'v
@)^(.)$.@!

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
cg';Gwfg dxfzfvf,
lq= lj= sLlt{k'/

o; SofDk;sf lj1fg lzIff lzIf0f ljefusf pk k|fWofks >L


9fsfk|;fb clwsf/Ln] To; dxfzfvfsf] ;"rgf cg';f/ n3" cg';Gwfg
ug{ lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w
ub{5' . lghn] cf=j= @)^*.)^( df ljZjljBfno cg'bfg cfof]u jf
lq= lj= 8Lgsf] sfof{no tyf cGo lgsfosf] cfly{s ;xof]udf
;~rflnt s'g} cg';Gwfg sfo{df ;+nUg gePsf] tyf To; dxfzfvfaf6
k|:tfj cfXjfg u/]sf] ldltb]lv s'g} lsl;dsf] ljbf k|of]u gu/]sf] / lgh
ljBfjfl/lw cWoogdf ;+nUg gePsf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w
5.

===================
====
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)$.)*

hf] h;;Fu ;DaGw 5 .

k|f= ljho l;njfnnfO{ o; SofDk;sf] z}=j= @)^(.)&), k|


eftLo ;d"xdf k|fWofkg ug{ :jLs[lt k|bfg ul/Psf] Joxf]/f
hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .
`

===================
====
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)$.@!

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
cg';Gwfg dxfzfvf,
lq= lj= sLlt{k'/

o; SofDk;sf ul0ft lzIff lzIf0f ljefusf k"0f{sfnLg lzIf0f ;xfos


>L o1k|;fb 1jfnLn] To; dxfzfvfsf] ;"rgf cg';f/ n3" cg';Gwfg
ug{ lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w
ub{5' . lghn] cf=j= @)^*.)^( df ljZjljBfno cg'bfg cfof]u jf
lq= lj= 8Lgsf] sfof{no tyf cGo lgsfosf] cfly{s ;xof]udf
;~rflnt s'g} cg';Gwfg sfo{df ;+nUg gePsf] tyf To; dxfzfvfaf6
k|:tfj cfXjfg u/]sf] ldltb]lv s'g} lsl;dsf] ljbf k|of]u gu/]sf] / lgh
ljBfjfl/lw cWoogdf ;+nUg gePsf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w
5.

===================
====
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
Date: 2069-04-21

Sub: Letter of Certification.

To,
The Member Secretary,
University Grant Commission,
Sanothimi, Bhaktapur.

I hereby certify that, Mrs. Sarita Rajbhandari (Vaidya), associate professor, Curriculum
Department of this campus has prepared this 'First Progress Report' of her Research
Entitled 'Quantitative Analysis of the Opportunities to Develop the Thinking Skill' for which
the research grant is awarded by University Grant Commission, Sanothimi, Bhaktapur.

...................................
[Bhola Nath Bhattarai]
Campus Chief
2069-04-21

Letter of Certification.

To,
The Member Secretary,
University Grant Commission,
Sanothimi, Bhaktapur.

I hereby certify that, Mrs. Sarita Rajbhandari (Vaidya), associate professor, Curriculum
Department of this campus has prepared this 'First Progress Report' of her Research
Entitled 'Quantitative Analysis of the Opportunities to Develop the Thinking Skill' for which
the research grant is awarded by University Grant Commission, Sanothimi, Bhaktapur.

...................................
[Bhola Nath Bhattarai]
Campus Chief
@)^(.)$.@!

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
cg';Gwfg dxfzfvf,
lq= lj= sLlt{k'/

o; SofDk;sf lzIffzf:q lzIf0f ljefusf pk k|fWofks >L o1/fh


kGtn] To; dxfzfvfsf] ;"rgf cg';f/ n3" cg';Gwfg ug{ lgj]bg lbg'
ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' . lghn]
cf=j= @)^*.)^( df ljZjljBfno cg'bfg cfof]u jf lq= lj= 8Lgsf]
sfof{no tyf cGo lgsfosf] cfly{s ;xof]udf ;~rflnt s'g} cg';Gwfg
sfo{df ;+nUg gePsf] tyf To; dxfzfvfaf6 k|:tfj cfXjfg u/]sf]
ldltb]lv s'g} lsl;dsf] ljbf k|of]u gu/]sf] / lgh ljBfjfl/lw cWoogdf
;+nUg gePsf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

===================
====
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)$.@!

r]s k7fPsf] af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
of]hgf dxfzfvf,
lq= lj= sLlt{k'/

pko'{tm ;DaGwdf o; SofDk;sf] :gftsf]Q/ txdf gofF


ljzLi6Ls/0f ljifo cGtu{t cWofkgsf] :jLs[ltsf] nflu eg'{ kg]
{ kmd{sf] cfjZos /sd ¿= !%,))).— sf] r]s o;};fy ;+nUg u/L
k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 . r]s k|fKtLsf] hfgsf/L k7fO lbg' x'g
cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=======================
>L n]vfzfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^(.)$.@@

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
cg';Gwfg dxfzfvf,
lq= lj= sLlt{k'/

o; SofDk;sf :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff lzIf0f ljefusf pk k|fWofks


>LdtL y'dfs'df/L kf}8]nn] To; dxfzfvfsf] ;"rgf cg';f/ n3"
cg';Gwfg ug{ lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/;
;fy cg'/f]w ub{5' . lghn] cf=j= @)^*.)^( df ljZjljBfno cg'bfg
cfof]u jf lq= lj= 8Lgsf] sfof{no tyf cGo lgsfosf] cfly{s
;xof]udf ;~rflnt s'g} cg';Gwfg sfo{df ;+nUg gePsf] tyf To;
dxfzfvfaf6 k|:tfj cfXjfg u/]sf] ldltb]lv s'g} lsl;dsf] ljbf k|of]u
gu/]sf] / lgh ljBfjfl/lw cWoogdf ;+nUg gePsf] Joxf]/f hfgsf/Lsf
nflu cg'/f]w 5 .

===================
====
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)$.@$

Research Forum df pkl:yt x'g] ;DaGwdf .

o; SofDk;sf cg';Gwfgd"ns ultljlwx¿nfO{ Joj:yfkg tyf ;


+of]hg ug{sf nflu ul7t cg';Gwfg Joj:yfkg ;]n (Research

Management Cell) sf] cfof]hgfdf lgDg ldlt, ;do / :yfgdf /fli6«o tyf
cGt/fli6«o Journals df Articles k|sfzg ubf{ kfngf ug'{ kg]
{ r/0fx¿sf] ljifodf cd]l/sfsf] Hawaii University df Ph. D. cWoog/t >L
jfns[i0f zdf{åf/f k|:t't sfo{qmddf pkl:yt x'gsf nflu OR5's k|
fWofksx¿nfO{ cg'/f]w ub{5' .
sfo{qmd
ldlt M @)^(.)$.@* ut] cfOtaf/ .
;do M ;fFem $M)) — ^M)) ah] .
:yfg M sf]7f g++= $)&, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

==========================
-k|f= lr/~hLjL zdf{_
;+of]hs
cg';Gwfg
Joj:yfkg ;]n
@)^(.)$.@@

r]s k7fPsf] af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
of]hgf dxfzfvf,
lq= lj= sLlt{k'/

o; SofDk;sf] :gftsf]Q/ txdf gofF ljzLi6Ls/0f ljifo cGtu{t


cWofkg :jLs[ltsf] nflu kmd{ eg{ o; SofDk;sf] r=g+=
(#.)^(—)&) ldlt @)^(.)$.@! sf] kq;fy r]s g++= ^*(&)@))
ldlt @)^(.)$.@! sf] r]s dfkm{t ¿= !%,))).— k7fOPsf]df /sd
gk'u ePsf] x'Fbf gk'u /sd ¿= !),))).— k'gM r]s g+=
===================================
== ldlt @)^(.)$.@@ af6 k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{ tyf sfof{y{


=======================
!= >L ljlgof]hg zfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
lq=lj=, sLt{k'/ . SofDk;
k|d'v
@= >L n]vfzfvf — pko'{Qm /sd k7fpg' x'g .
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^(.)$.@#

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
cg';Gwfg dxfzfvf,
lq= lj= sLlt{k'/

o; SofDk;sf g]kfnL lzIff lzIf0f ljefusf k"0f{sfnLg lzIf0f


;xfos >L s[i0f/fh 9sfnn] To; dxfzfvfsf] ;"rgf cg';f/ n3"
cg';Gwfg ug{ lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/;
;fy cg'/f]w ub{5' . lghn] cf=j= @)^*.)^( df ljZjljBfno cg'bfg
cfof]u jf lq= lj= 8Lgsf] sfof{no tyf cGo lgsfosf] cfly{s
;xof]udf ;~rflnt s'g} cg';Gwfg sfo{df ;+nUg gePsf] tyf To;
dxfzfvfaf6 k|:tfj cfXjfg u/]sf] ldltb]lv s'g} lsl;dsf] ljbf k|of]u
gu/]sf] / lgh ljBfjfl/lw cWoogdf ;+nUg gePsf] Joxf]/f hfgsf/Lsf
nflu cg'/f]w 5 .

===================
====
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)$.@#

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
cg';Gwfg dxfzfvf,
lq= lj= sLlt{k'/

o; SofDk;sf :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff lzIf0f ljefusf k"0f{sfnLg


lzIf0f ;xfos >L uf]ljGbk|;fb b]jsf]6fn] To; dxfzfvfsf] ;"rgf
cg';f/ n3" cg';Gwfg ug{ lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf
nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' . lghn] cf=j= @)^*.)^( df
ljZjljBfno cg'bfg cfof]u jf lq= lj= 8Lgsf] sfof{no tyf cGo
lgsfosf] cfly{s ;xof]udf ;~rflnt s'g} cg';Gwfg sfo{df ;+nUg
gePsf] tyf To; dxfzfvfaf6 k|:tfj cfXjfg u/]sf] ldltb]lv s'g}
lsl;dsf] ljbf k|of]u gu/]sf] / lgh ljBfjfl/lw cWoogdf ;+nUg
gePsf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

===================
====
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)$.@#

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
cg';Gwfg dxfzfvf,
lq= lj= sLlt{k'/

o; SofDk;sf cy{zf:q lzIff lzIf0f ljefusf k"0f{sfnLg lzIf0f


;xfos >L bfdf]b/ clwsf/Ln] To; dxfzfvfsf] ;"rgf cg';f/ n3"
cg';Gwfg ug{ lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/;
;fy cg'/f]w ub{5' . lghn] cf=j= @)^*.)^( df ljZjljBfno cg'bfg
cfof]u jf lq= lj= 8Lgsf] sfof{no tyf cGo lgsfosf] cfly{s
;xof]udf ;~rflnt s'g} cg';Gwfg sfo{df ;+nUg gePsf] tyf To;
dxfzfvfaf6 k|:tfj cfXjfg u/]sf] ldltb]lv s'g} lsl;dsf] ljbf k|of]u
gu/]sf] / lgh ljBfjfl/lw cWoogdf ;+nUg gePsf] Joxf]/f hfgsf/Lsf
nflu cg'/f]w 5 .

===================
====
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)$.@$

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
cg';Gwfg dxfzfvf,
lq= lj= sLlt{k'/

o; SofDk;sf lj1fg lzIff lzIf0f ljefusf pk k|fWofks >L


efg'eQm ;fksf]6fn] To; dxfzfvfsf] ;"rgf cg';f/ n3" cg';Gwfg
ug{ lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w
ub{5' . lghn] cf=j= @)^*.)^( df ljZjljBfno cg'bfg cfof]u jf
lq= lj= 8Lgsf] sfof{no tyf cGo lgsfosf] cfly{s ;xof]udf
;~rflnt s'g} cg';Gwfg sfo{df ;+nUg gePsf] tyf To; dxfzfvfaf6
k|:tfj cfXjfg u/]sf] ldltb]lv s'g} lsl;dsf] ljbf k|of]u gu/]sf] / lgh
ljBfjfl/lw cWoogdf ;+nUg gePsf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w
5.

===================
====
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)$.@$

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
cg';Gwfg dxfzfvf,
lq= lj= sLlt{k'/

o; SofDk;sf n]vfkfn >L /fwfb]jL l3ld/]n] To;


dxfzfvfsf] ;"rgf cg';f/ n3" cg';Gwfg ug{ lgj]bg lbg' ePsf]n]
cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' . lghn] cf=j=
@)^*.)^( df ljZjljBfno cg'bfg cfof]u jf lq= lj= 8Lgsf] sfof{no
tyf cGo lgsfosf] cfly{s ;xof]udf ;~rflnt s'g} cg';Gwfg
sfo{df ;+nUg gePsf] tyf To; dxfzfvfaf6 k|:tfj cfXjfg u/]sf]
ldltb]lv s'g} lsl;dsf] ljbf k|of]u gu/]sf] / lgh ljBfjfl/lw cWoogdf
;+nUg gePsf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

===================
====
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)$.@$

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
cg';Gwfg dxfzfvf,
lq= lj= sLlt{k'/

o; SofDk;sf ul0ft lzIff lzIf0f ljefusf pk k|fWofks >L


d's'Gbk|sfz If]qLn] To; dxfzfvfsf] ;"rgf cg';f/ n3" cg';Gwfg
ug{ lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w
ub{5' . lghn] cf=j= @)^*.)^( df ljZjljBfno cg'bfg cfof]u jf
lq= lj= 8Lgsf] sfof{no tyf cGo lgsfosf] cfly{s ;xof]udf
;~rflnt s'g} cg';Gwfg sfo{df ;+nUg gePsf] tyf To; dxfzfvfaf6
k|:tfj cfXjfg u/]sf] ldltb]lv s'g} lsl;dsf] ljbf k|of]u gu/]sf] / lgh
ljBfjfl/lw cWoogdf ;+nUg gePsf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w
5.

===================
====
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)$.@$

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
cg';Gwfg dxfzfvf,
lq= lj= sLlt{k'/

o; SofDk;sf g]kfnL lzIff lzIf0f ljefusf k"0f{sfnLg lzIf0f


;xfos >L gf/fo0fbQ kf}8]nn] To; dxfzfvfsf] ;"rgf cg';f/ n3"
cg';Gwfg ug{ lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/;
;fy cg'/f]w ub{5' . lghn] cf=j= @)^*.)^( df ljZjljBfno cg'bfg
cfof]u jf lq= lj= 8Lgsf] sfof{no tyf cGo lgsfosf] cfly{s
;xof]udf ;~rflnt s'g} cg';Gwfg sfo{df ;+nUg gePsf] tyf To;
dxfzfvfaf6 k|:tfj cfXjfg u/]sf] ldltb]lv s'g} lsl;dsf] ljbf k|of]u
gu/]sf] / lgh ljBfjfl/lw cWoogdf ;+nUg gePsf] Joxf]/f hfgsf/Lsf
nflu cg'/f]w 5 .

===================
====
SofDk; k|d'v
@)^(.)$.@^

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
cg';Gwfg dxfzfvf,
lq= lj= sLlt{k'/

o; SofDk;sf :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff lzIf0f ljefusf ;x k|fWofks


>L Zofds[i0f lji6n] To; dxfzfvfsf] ;"rgf cg';f/ n3" cg';Gwfg
ug{ lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w
ub{5' . lghn] cf=j= @)^*.)^( df ljZjljBfno cg'bfg cfof]u jf
lq= lj= 8Lgsf] sfof{no tyf cGo lgsfosf] cfly{s ;xof]udf
;~rflnt s'g} cg';Gwfg sfo{df ;+nUg gePsf] tyf To; dxfzfvfaf6
k|:tfj cfXjfg u/]sf] ldltb]lv s'g} lsl;dsf] ljbf k|of]u gu/]sf] / lgh
ljBfjfl/lw cWoogdf ;+nUg gePsf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w
5.

===================
====
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)$.@^

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
cg';Gwfg dxfzfvf,
lq= lj= sLlt{k'/

o; SofDk;sf hg;+Vof lzIff lzIf0f ljefusf k"0f{sfnLg


lzIf0f ;xfos >L ltns zdf{n] To; dxfzfvfsf] ;"rgf cg';f/ n3"
cg';Gwfg ug{ lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/;
;fy cg'/f]w ub{5' . lghn] cf=j= @)^*.)^( df ljZjljBfno cg'bfg
cfof]u jf lq= lj= 8Lgsf] sfof{no tyf cGo lgsfosf] cfly{s
;xof]udf ;~rflnt s'g} cg';Gwfg sfo{df ;+nUg gePsf] tyf To;
dxfzfvfaf6 k|:tfj cfXjfg u/]sf] ldltb]lv s'g} lsl;dsf] ljbf k|of]u
gu/]sf] / lgh ljBfjfl/lw cWoogdf ;+nUg gePsf] Joxf]/f hfgsf/Lsf
nflu cg'/f]w 5 .

===================
====
SofDk; k|d'v
*= sfo{/t lzIfssf] ljj/0f
s= k'/f ;do sfd ug]{ ljifo M lj1fg lzIff
q lzIfssf] gfd y/ z}lIfs of]Uotf / k9fp :yfoL, s}lkmot
m ljlzi6Ls/0f ljifo g] s/f/
=; ljifo
+
+
1 8f= s[i0feQm Pd=P:;L=,ag:kltzf lj1fg :yfoL
dxh{g :q, kL=Pr=8L= lzIff
2 >L c+hnL Pd=P:;L=, k| ,, ,,

>]i7 fl0fzf:q
3 >L efg'eQm Pd=P:;L ,, ,,
;fksf]6f
4 >L lji0f' ld> ,, ,,

5 >L lji0f's'df/ Pd=P:;L, ,, ,,


bfxfn ef}ltszf:q
6 >L 9fsfk|;fb Pd=P=, Pd= ,,
clwsf/L P8=
7 >L g]qk|;fb Pd=P:;L ,, s/f/
cof{n
8 >L /fwfs[i0f Pd=P:;L=, k| ,, ,,
pkfWofo fl0fzf:q
9 >L s'df/ vqL Pd=P:;L, jftfj/0f ,, ,,

v= cf+lzs ;do sfd ug]{


q lzIfssf] gfd y/ z}lIfs of]Uotf / k9fpg :yfoL, s}lkmot
m ljlzi6Ls/0f ljifo ] ljifo s/f/
=;
+
+
1 >L gf/fo0f Pd=P8=, lj1fg lj1fg cf+lzs
ltdlN;gf lzIff
2 >L s[i0fdfof Pd=P8=, lj1fg ,, ,,
b]jsf]6f
3 >L Pd=P8=, lj1fg ,, ,,
uf]ljGbaxfb'/
s]=;L=
4 >L nab]j e§ Pd=P8=, lj1fg ,, ,,

5 >L hfgsL l;njfn ,, ,,


Pd=P:;L=
6 >L z]/axfb'/ ,, ,,
Pd=P:;L=
vqL
7 >L ;To gf/fo0f ,, ,,
Pd=P:;L=
zfx
8 >L c/ljGb emf ,, ,,
Pd=P:;L=
9 >L ljGb's'df/L ,, ,,
Pd=P:;L=
zdf{
10 >L :jl:tsf >]i7 ,, ,,
Pd=P:;L=
11 >L zf]efs'df/L ,, ,,
Pd=P:;L=
kf}8]n
12 >L z]ifsfGt ,, ,,
Pd=P:;L=
cof{n

*= sfo{/t lzIfssf] ljj/0f


s= k'/f ;do sfd ug]{ ljifo M :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff
q lzIfssf] gfd y/ z}lIfs of]Uotf / k9fpg] :yfoL, s}lkmot
m ljlzi6Ls/0f ljifo ljifo s/f/
=;
+
+
1 >L s'df/ yfkf Pd= P8=, :jf/zf lzIff :yfoL
:jf:Yo
2 >L ljdnf >]i7 ,, ,,

3 >L zfGtjxfb'/ Pd= P8=, ,, ,,

>]i7 :jf:Yo
4 >L Zofds[i0f ,, ,,
lji6
5 >LdtL ,, ,,

kbl\dgL >]i7
6 8f= eLd;]g Pd= P8=, ,, ,,

b]jsf]6f :jf:Yo
7 >L ;fw'/fd ,, ,, ,,
cof{n
8 >L s[i0fk|;fb ,, ,, ,,

9sfn
9 >LdtL k|ef ,, ,, ,,

g]kfn
10 8f= k'Zs/ l; ,, ,, ,,
+x /}vf]nf
11 >L d]3gfy ,, ,, ,,
af:tf]nf
12 >L lji0f'dl0f ,, ,, ,,
sfˆn]
13 >L gfu]Gb| ,, ,, ,,
dxtf]
14 >L lji0f'xl/ ,, ,, s/f/
bfxfn
15 >L sf]lkns'df/ ,, ,, ,,
yfkf
16 >L uf]ljGbk|;fb ,, ,, ,,
b]jsf]6f
17 >L dfwjL uf}td ,, ,, ,,
l3ld/]

v= cf+lzs ;do sfd ug]{


q lzIfssf] gfd y/ z}lIfs of]Uotf / k9fpg :yfoL, s}lkmot
m ljlzi6Ls/0f ljifo ] ljifo s/f/
=;
+
+
1 >L la=P8=, lj1fg lj1fg cf+lzs
O{Zj/s'df/ /fO{ lzIff
2 >L rGb|abgf Pd=P8=, lj1fg ,, ,,
/fO{
*= sfo{/t lzIfssf] ljj/0f
s= k'/f ;do sfd ug]{ ljifo M cy{zf:q lzIff
q lzIfssf] gfd y/ z}lIfs of]Uotf / k9fpg] :yfoL, s}lkmot
m ljlzi6Ls/0f ljifo ljifo s/f/
=;
+
+
1 >LdtL dbfn;f Pd= P=, cy{zf:q :yfoL
l;+ cy{zf:q lzIff
2 >L gLndl0f Pd= P=, ,, ,,

kf]v/]n cy{zf:q
3 >L l8lNn/fd Pd= P=, ,, ,,

pk]|tL cy{zf:q
4 >L zzLk|;fb Pd= P=, ,, ,,
pkfWofo cy{zf:q
5 >L ljdn cof{n Pd= P=, ,, ,,

cy{zf:q
6 >L /fh]Gb| Pd= P=, ,, ,,

kf]v/]n cy{zf:q
7 >L tf/fjxfb'/ Pd= P=, ,, ,,

g]kfn cy{zf:q
8 >L u]x]Gb| Pd= P=, ,, ,,

k|;fb bfxfn cy{zf:q


9 >L lji0f'dfof Pd= P8=, ,, ,,
hf]zL cy{zf:q
10 >L k'? Pd= P=, ,, s/f/
iff]Qdnfn l;+x cy{zf:q
11 >L bfdf]b/ Pd= P=, ,, ,,
clwsf/L cy{zf:q
@)^(.)$.@^

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
cg';Gwfg dxfzfvf,
lq= lj= sLlt{k'/

o; SofDk;sf c+u|]hL lzIff lzIf0f ljefusf pk k|fWofks >L


hLjgfy ltlD;gfn] To; dxfzfvfsf] ;"rgf cg';f/ n3" cg';Gwfg
ug{ lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w
ub{5' . lghn] cf=j= @)^*.)^( df ljZjljBfno cg'bfg cfof]u jf
lq= lj= 8Lgsf] sfof{no tyf cGo lgsfosf] cfly{s ;xof]udf
;~rflnt s'g} cg';Gwfg sfo{df ;+nUg gePsf] tyf To; dxfzfvfaf6
k|:tfj cfXjfg u/]sf] ldltb]lv s'g} lsl;dsf] ljbf k|of]u gu/]sf] / lgh
ljBfjfl/lw cWoogdf ;+nUg gePsf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w
5.

===================
====
SofDk; k|d'v
@)^(.)$.@^

:jLs[lt af/] .

>Ldfg\ 8LgHo",
lzIffzf:q ;+sfo,
8Lgsf] sfof{no,
lq= lj= sLlt{k'/

o; SofDk;sf] :gftsf]Q/ txdf rfn' z}=j= @)^(.)&) b]lv gofF


ljzLi6Ls/0f ljifo cGtu{t lj1fg lzIff, :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff /
cy{zf:q lzIff ljifosf sIff ;~rfngsf nflu ;DefJotf cWoog u/L
:jLs[lt k7fO lbg] Joj:yfsf nflu cfjZos kmf/dx¿ e/L o;};fy
k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

===================
====
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)$.@*

;f]wegf{ af/] .

>L ah]6 zfvf,


cfly{s k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj= sLlt{k'/

k|:t't ljifodf o; SofDk;df sfo{/t sd{rf/Lx¿nfO{ SofDk;sf]


cfjZostf cg';f/ ;fj{hlgs ljbfsf lbgx¿df clt cfjZos kg]{ sfo{df
sfd ug{ v6fO -o"l6ln6L ;]jfdf /fvL_ pSt sfo{ u/] afktsf]
kfl/>lds cf= j= @)^*.)^( sf] ¿= @,&(,)*$.#% cf=j= )^(.)&)
df e'QmfgL ul/Psf] x'Fbf pSt /sd ;f]wegf{ ul/lbg' x'g cg'/f]w
ub{5' .
k"gZr M cfjZos sfuhftsf] kmf]6f]skL yfg #, o;};fy ;+nUg 5 .

===================
====
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)$.@*

:jLs[lt Pa+ ;dy{g af/] .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj= sLlt{k'/

dxf]bo,
k|:t't ljifodf o; SofDk;df ePsf ejgx¿ k'/fgf tyf
hL0f{ cj:yfdf /x]sf x'Fbf SofDk;nfO{ Pp6f z}lIfs tyf k|zf;lgs
ejg lgdf{0f ug{ cfjZos eO{ O=c=;++= sG;N6]G;L ;]jf
dfkm{t tof/ ul/Psf] s'n ¿= !@,^$,@!,!!@.%^ vr{ x'g]
cg'dflgt nfut Oli6d]6 tof/ ePtfklg k|yd r/0fdf z}lIfs ejg dfq
lgdf{0f ug]{ u/L ;a}eGbf sd b//]6 Eof6;lxt ¿= %,!^,^),$)@.
$$ df lgdf{0f ug]{ u/L >L /ljgf k|]/f k|lti7f -h]=eL=_ sf]
af]nkq :jLs[t ug]{ >L ;fdfGo k|zf;g dxfzfvf, /lhi6«f/sf]
sfof{no, lq= lj= sf] r=g++= ^ ;f=k|= @ kmf= -u_ #&.)^&
ldlt @)^&.)*.!# sf] kqfg';f/ SofDk; / lgdf{0f Joj;foL -7]s]bf/_
lar @)^&.)*.!( df ;Demf}tf u/L ejg lgdf{0f sfo{ eO /x]sf]
Joxf]/f hfgsf/L u/fpFb5' . pSt ejg lgdf{0fsf] nflu xfn;Ddsf]
ah]6 -cfDbfgL_ tyf vr{ ljj/0f tkl;n adf]lhs ePsf] Joxf]/f
cg'/f]w ub{5' .
qm vr{ /sd -¿=_ ah]6 cfDbfgL /sd -¿=_
=;
+
=
!= cf=j= )^^.)^& 3,03,560.00 cf=j= )^^.)^& 1,00,00,000.00

df
cy{ dGqfnoaf6
k|fKt
@ cf=j= )^&.)^* 65,42,838.10 cf=j= )^&.)^* 40,00,000.00

= df lasf; ah]6
# cf=j= )^*.)^( 2,61,33,664. cf=j= ) 50,00,000.00
96
= ^*.)^( df lasf;
ah]6
$= 7]s]bf/ k]ZsL Mobilization 45,71,717.00

afkt afFsL
-)^*.)^( cGtdf_
% lznfkq /fVg k]ZsL -clgn 15,000.00

= l/hfn_

pko{'St vr{ dWo] cf=j= )^*.)^( sf] dfl;s cfly{s ljj/0f


tof/ ubf{ lq=lj=kmf=g+= !$ -3_ cg';f/ )!.))@ ejg zLif{sdf o;
jif{sf] z'? k]ZsL -cf=j= )^&.)^*_ ¿= (!,$#,$#$.— eO{ hDdf
ah]6 ¿= (!,$#,$#$.— ePsf] / )^*.)^( vr{ ¿= @,^!,##,^^$.
(^, afFsL k]ZsL ¿= $%,*^,&!&.— u/L hDdf vr{ ¿=
#,)&,@),#*!.(^ x'g uO{ vr{ ¿= #,)&,@),#*!.(^ df v'b ah]6
-k]ZsL_ ¿= (!,$#,$#$.— 36fpFbf ah]6 Go"g x'g] /sd ¿= @,!
%,&^,($&.(^ nfO{ tklzn adf]lhd yk ah]6 b]vfO{ lx;fj ldnfg
ul/Psf] /sdnfO{ :jLs[lt Pa+ ;dy{g ul/lbg' x'g cfjZos Joj:yfsf
nflu cg'/f]w ub{5' .
qm ljj/0f ef /sd hDdf
=; =
+ g
= +
!= ejg lgdf{0fsf nflu ljsf; ah]6 k|fKt !& 16,67,000.0
0
%
@ ,, # 16,67,000.0
0
= %
#
# ,, % 16,67,000.0 50,01,000.00
0
= $
%
$= cf=k|=d=zf= lq=lj= sf] k=;+= % 10,16,250,34

#)).)^*.)^( ldlt )^*.)&.@# sf] &


kqfg';f/ a}+s vftf aGb u/L k|fKt Jofh %
cfDbfgL
% g]=j}=ln= sflndf6Laf6 k|fKt Jofh % 14,61,405.12

= cfDbfgL &*
-)^(.)# d;fGt ;Ddsf]_
^ Pe/]i6 j}=ln= sflndf6Laf6 k|fKt Jofh % 58,35391.06

= cfDbfgL &*
-)^(.)# d;fGt ;Ddsf]_
&= cf=j= )^&.)^* sf] jf;nftaf6 b]lvPsf] 82,62,901.00

art ¿= $,)&,@^,@)&.)! af6 ¿=


*@,^@,()!.$$ ldnfg ul/Psf] ;fy} cf=j=
)^*.)^( sf] )^( cfiff9 dlxgfsf] dfl;s
cfly{s ljj/0faf6 ¿=
=================== art
b]lvPsf] Joxf]/f ;d]t hfgsf/Lsf nflu
cg'/f]w ub{5' .
s'n hDdf 2,15,76,947.9
6

k'gZr M cfjZos sfuhftsf] kmf]6f]skL yfg ===== hfgsf/Lsf


nflu ;+nUg 5 .

======================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)$.#)

;'ljwf pknJw u/fpg] af/] .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf To; dxfzfvfsf] k=;+=s=k|=d=zf= -


%_ r=g+= #(&( ldlt @)^*.)@.!( sf] k|fKt af]wfy{ tyf
sfof{y{ kqfg';f/ ldlt @)^(.)$.#) b]lv clgjfo{ cjsfz x'g' ePsf
;~rosf]if qmdfÍ &^& sf o; SofDk;sf ;xk|fWofks >L sdn/Tg
zfSosf] lgj]bgfg';f/ lghsf] gfddf s'g} afFsL a:of}tf
gePsf]n] ;~rosf]if, lgDgfg';f/sf] ;+lrt ljbfsf] /sd, cf}ifwL pkrf/
nufot lq=lj= lgodfg';f/ kfpg] ;Dk"0f{ ;'ljwf pknJw u/fO
lbg'x'g l;kmfl/; ;fy cg'/f]w 5 .

;+lrt ljbfsf] ljj/0f


lj/fdL ljbf M $%) !/$ -rf/ ;o krf; / ;jf lbg_

lghn] :jfWofog ljbf / ljz]if tnjL ljbf pkef]u u/]sf] b]lvb}g .


;fy} lghn] j]tnjL ljbf @) lbg / cfwf tnjL ljbf @@ lbg pkef]u
u/]sf] /]s8{af6 b]lvG5 . lghn] dfl;s :s]n ¿= @$,&$).— / u|]8 !
#û@#)Ö @,(().— ;d]t hDdf ¿= @&,&#).— vfOkfO cfPsf]
Joxf]/f ;d]t cg'/f]w 5 .
af]wfy{
=======================
!= >L n]vfzfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >L sdn/Tg zfSo
sf7df8f}+ .
@)^(.)$.@(

lq= lj= cfDbfgL /l;b ;DaGwdf .

>L ;fdfGo k|zf;g dxfzfvf,


s]Gb|Lo :6f]/,
lq= lj= sLlt{k'/

To; sfof{noaf6 ldlt @)^(.)$.)( ut] o; SofDk;sf] e08f/


zfvfdf @)) Kof8 lq=lj= cfDbfgL /l;b k|fKt ePsf]df pSt
/l;bx¿ dWo] ^ Kof8 /l;bsf] gDa/ lalu|Psf] x'Fbf pSt /l;bx¿sf]
gDa/ ;RofO csf]{ /l;b Kof8 pknJw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu
cg'/f]w ub{5' .
;+nUg — !_ lalu|Psf] cfDbfgL /l;b — ^ Kof8
 $%#$)! — %))
 ##)&)! — *))
 %#)!)! — @))
 $)&*)! — ())
 %%%@)! — #))
 %**$)! — %))
@_ rnfgL kq — ! yfg
===========
============
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)$.#!

5fk agfpg] af/] .

>L ;/:jtL cf6{


sflndf6L, sf7df8f}+ .

o; SofDk;sf] nflu tkl;n adf]lhdsf] 5fk yfg — @ cfjZos


ePsf] x'Fbf agfO{ lbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

dx]Gb|/Tg SofDk;,
lj1fg lzIff, tfxfrn

===================
====
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)$.#@

gful/stfsf] k|df0fkq pknAw u/fOlbg] af/] .

>L lhNnf k|zf;g sfof{no,


aa/dxn, sf7df8f+} .

o; SofDk;df k|fWofkg/t /xg' ePsf pk—k|fWofks >L tf/faxfb'/


g]kfnsf] ldlt @)%@.)(.!( df hGd ePsf] 5f]/f lgd{n
g]kfnnfO{ g]kfnL gful/stfsf] k|df0fkq cfjZos ePsf] x'Fbf
gful/stfsf] k|df0fkq pknAw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu lgj]bg lbg'
ePsf]n] ;f] sf] nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=====================
!= >L kl~hsflwsf/Lsf] sfof{no -
ef]nfgfy e§/fO{_
sf7df8f}+ dxfgu/kfnLsf
SofDk; k|d'v
@= >L tf/faxfb'/ g]kfn
pk—k|fWofks,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^(.)!.!#

:gfts tx bf];|f] jif{sf] egf{ ;DaGwL ;"rgf .

o; SofDk;sf] z}= j= @)^&.)^* ;d"xsf] :gfts tx k|yd jif{ -k|


eftLo tyf lbjf ;d"x_ df cWoog/t /xL ;f] txsf] jflif{s k/LIffdf
;lDdlnt ;d]t eO;]ssf 5fq—5fqx¿n] z}= j= @)^*.)^( sf nflu
:gfts tx bf];|f] jif{df ldlt @)^(.)!.!^ b]lv egf{ x'g ;"lrt ul/Psf]
5 tyf ;f] txsf] lgoldt sIff ;~rfng ldlt @)^(.)!.==== b]lv x'g]
Joxf]/f ;d]t ;DalGwt ;Dk"0f{ lzIfs tyf ljBfyL{x¿sf hfgsf/Lsf
nflu ;"lrt ul/G5 .

af]wfy{
====================
!= >L ;xfos SofDk; k|d'v, k|eftLo÷lbjf .
-g]qk|;fb lwtfn_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >L k/LIff zfvf, k|eftLo÷lbjf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
#= >L n]vf zfvf, k|eftLo÷lbjf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
$= >L :jljo', dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^(.)%.)#

ljbf ljj/0f af/] .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf To; dxfzfvfsf] k=;+=s=k|=d=zf= -


%_ r=g+= #(&( ldlt @)^*.)@.!( sf] k|fKt af]wfy{ tyf
sfof{y{ kqfg';f/ ldlt @)^(.)$.#) b]lv clgjfo{ cjsfz x'g' ePsf o;
SofDk;sf ;xk|fWofks >L sdn/Tg zfSon] ldlt @)#% >fj0f
dlxgfdf @@ lbg cfwf tnjL ljbf / ldlt @)#&.)#.)( b]lv
@)#&.)#.@* ;Dd @) lbg j]tnjL ljbf pkef]u u/]sf] /]s8{af6
b]lvPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

===================
===
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)%.)#

ljbf :jLs[lt ;DaGwdf .

>L ;dGjo dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf lzIf0f ;fxfos >L u+ufnIdL


e08f/Ln] July 21, 2012 b]lv August 11, 2012 ;Dd University of Maryland, Baltimore

County, U.S. df ;DkGg E-Teacher Scholorship Professional Development Workshop df


efu lnO{ pSt sfo{qmdsf] kq k]; ug'{ ePsf] x'Fbf pSt cjlwsf]
sfh :jLs[ltsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .
;+nUg M cfjZos sfuhft yfg — #

===================
===
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)%.!)

;?jf ;xdtL ;DaGwdf .

>L k|d'vHo",
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj, sLlt{k'/ .

>L wgs'6f ax'd'vL SofDk; wgs'6fdf k|ffWofkg/t /xg' ePsf


e"uf]n lzIff ljifosf ;x—k|f= >L zDe'k|;fb vltj8fn] 3/fo;L
sf/0fn] ubf{ pQm SofDk;df /xL ;]jf lg/Gt/tf lbg sl7gfO
eO/x]sf]n] o; SofDk;df ;?jf ;xdtLsf] nflu l;kmfl/; ul/lbg cg'/f]w
u/L lgj]bg lbg' ePsf] x'Fbf lghnfO{ o; SofDk;df ;?jfsf] nflu
;xdtL k|bfg ul/Psf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
======================
!= >L wgs'6f ax'd'vL SofDk; -
ef]nfgfy e§/fO{_
wgs'6f . SofDk; k|d'v
@= zDe'k|;fb vltj8f
;x—k|fWofks, wgs'6f ax'd'vL SofDk;, wgs'6f .
@)^(.)%.!)

;?jf ;xdtL ;DaGwdf .

>L k|d'vHo",
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sL x]8 clzi6]G6 >LdtL zf/bfs'df/L >]i7n] lqe'jg


ljZjljBfno cGtu{tsf cGo SofDk;df ;?jf ;xdtLsf] nflu l;kmfl/;
ul/lbg cg'/f]w u/L lgj]bg lbg' ePsf] x'Fbf lghnfO{ o;
SofDk;af6 cGo lq= lj= cGt{utsf lgsfodf ;?jfsf] nflu ;xdtL k|
bfg ul/Psf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .
;+nUg M lgj]bg yfg — !

======================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)%.!!

:yfgfGt/0f ;xdtL af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

>L d'l;sf]6 vnËf ax'd'vL SofDk;, ?s'dsf] k=;+=r=g++=


^*!.)^*—)^( ldlt @)^(.)@.@( sf] :yfgfGt/0f ;xdtL kqfg';f/
xfn o; SofDk;sf] z}= j= @)^*.)^(, :gfts tx bf];|f] jif{df
cWoog/t 5fqf nIdLs'df/L nfld5fg] -SofDk; /f]n g+++=
@#).)^&_ n] >L d'l;sf]6 vnËf ax'd'vL SofDk;, ?s'ddf
:yfgfGt/0f x'g lgj]bg lbPsLn] nflu cfjZos Joj:yfsf nflu
l;kmfl/;;fy Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

=====================

SofDk; k|d'v
o; SofDk;sf] :gftsf]Q/ txdf rfn' z}=j= @)^(.)&) b]lv
ljlzi6Ls/0f ljifo cGtu{t lj1fg lzIff -ef}lts zf:q_, :jf:Yo lzIff tyf
cy{zf:q lzIff ljifosf sIffx¿ ;~rfng ul/g]] ePsf] x'Fbf pQm txdf
cWoog ug]{ 5fq—5fqfx¿sf] nflu clgjfo{ kf7\of+z cGtu{tsf]
lzIf0f cEof; sfo{qmd k|of]hgsf nflu To; lzIf0f ;+:yfaf6 sIff
pknJw u/fO lbg] Joj:yfsf nflu ;xdtL kq pknJw u/fOlbg' x'g
cg'/f]w ub{5' .
@)^(.)%.!@

;xdtL k7fOlbg] af/] .

>L SofDk; k|d'vHo",


u|fdL0f cfbz{ ax'd'vL SofDk;,
g]kfn6f/ .

o; SofDk;sf] :gftsf]Q/ txdf rfn' z}=j= @)^(.)&) b]lv


ljlzi6Ls/0f ljifo cGtu{t lj1fg lzIff -ef}lts zf:q_, :jf:Yo lzIff tyf
cy{zf:q lzIff ljifosf sIffx¿ k7gkf7g ul/g]] ePsf] x'Fbf pQm txdf
cWoog ug]{ 5fq—5fqfx¿sf] nflu clgjfo{ kf7\of+z cGtu{tsf]
lzIf0f cEof; sfo{qmd ;~rfngsf nflu ;xdtL lbg' x'g cg'/f]w
ub{5' .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)%.!@

;xdtL k7fOlbg] af/] .

>L SofDk; k|d'vHo",


dgdf]xg d]df]l/on sn]h,
;f]x|v'§] .

o; SofDk;sf] :gftsf]Q/ txdf rfn' z}=j= @)^(.)&) b]lv


ljlzi6Ls/0f ljifo cGtu{t lj1fg lzIff -ef}lts zf:q_, :jf:Yo lzIff tyf
cy{zf:q lzIff ljifosf sIffx¿ k7gkf7g ul/g]] ePsf] x'Fbf pQm txdf
cWoog ug]{ 5fq—5fqfx¿sf] nflu clgjfo{ kf7\of+z cGtu{tsf]
lzIf0f cEof; sfo{qmd ;~rfngsf nflu ;xdtL lbg' x'g cg'/f]w
ub{5' .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)%.!@

;xdtL k7fOlbg] af/] .

>L SofDk; k|d'vHo",


kz'klt ax'd'vL SofDk;,
rfalxn .

o; SofDk;sf] :gftsf]Q/ txdf rfn' z}=j= @)^(.)&) b]lv


ljlzi6Ls/0f ljifo cGtu{t lj1fg lzIff -ef}lts zf:q_, :jf:Yo lzIff tyf
cy{zf:q lzIff ljifosf sIffx¿ k7gkf7g ul/g]] ePsf] x'Fbf pQm txdf
cWoog ug]{ 5fq—5fqfx¿sf] nflu clgjfo{ kf7\of+z cGtu{tsf]
lzIf0f cEof; sfo{qmd ;~rfngsf nflu ;xdtL lbg' x'g cg'/f]w
ub{5' .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)%.!@

;xdtL k7fOlbg] af/] .

>L SofDk; k|d'vHo",


hgd}qL SofDk;,
s'n]Zj/ .

o; SofDk;sf] :gftsf]Q/ txdf rfn' z}=j= @)^(.)&) b]lv


ljlzi6Ls/0f ljifo cGtu{t lj1fg lzIff -ef}lts zf:q_, :jf:Yo lzIff tyf
cy{zf:q lzIff ljifosf sIffx¿ k7gkf7g ul/g]] ePsf] x'Fbf pQm txdf
cWoog ug]{ 5fq—5fqfx¿sf] nflu clgjfo{ kf7\of+z cGtu{tsf]
lzIf0f cEof; sfo{qmd ;~rfngsf nflu ;xdtL lbg' x'g cg'/f]w
ub{5' .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)%.!@

;xdtL k7fOlbg] af/] .

>L SofDk; k|d'vHo",


sfdgf sn]h,
sf7df8f}+ .

o; SofDk;sf] :gftsf]Q/ txdf rfn' z}=j= @)^(.)&) b]lv


ljlzi6Ls/0f ljifo cGtu{t lj1fg lzIff -ef}lts zf:q_, :jf:Yo lzIff tyf
cy{zf:q lzIff ljifosf sIffx¿ k7gkf7g ul/g]] ePsf] x'Fbf pQm txdf
cWoog ug]{ 5fq—5fqfx¿sf] nflu clgjfo{ kf7\of+z cGtu{tsf]
lzIf0f cEof; sfo{qmd ;~rfngsf nflu ;xdtL lbg' x'g cg'/f]w
ub{5' .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)%.!@

;xdtL k7fOlbg] af/] .

>L SofDk; k|d'vHo",


dbg e08f/L d]df]l/on sn]h,
ljgfosgu/, afg]Zj/ .

o; SofDk;sf] :gftsf]Q/ txdf rfn' z}=j= @)^(.)&) b]lv


ljlzi6Ls/0f ljifo cGtu{t lj1fg lzIff -ef}lts zf:q_, :jf:Yo lzIff tyf
cy{zf:q lzIff ljifosf sIffx¿ k7gkf7g ul/g]] ePsf] x'Fbf pQm txdf
cWoog ug]{ 5fq—5fqfx¿sf] nflu clgjfo{ kf7\of+z cGtu{tsf]
lzIf0f cEof; sfo{qmd ;~rfngsf nflu ;xdtL lbg' x'g cg'/f]w
ub{5' .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)%.!@

;xdtL k7fOlbg] af/] .

>L SofDk; k|d'vHo",


zxLb /fdgfy SofDk;,
ag:ynL .

o; SofDk;sf] :gftsf]Q/ txdf rfn' z}=j= @)^(.)&) b]lv


ljlzi6Ls/0f ljifo cGtu{t lj1fg lzIff -ef}lts zf:q_, :jf:Yo lzIff tyf
cy{zf:q lzIff ljifosf sIffx¿ k7gkf7g ul/g]] ePsf] x'Fbf pQm txdf
cWoog ug]{ 5fq—5fqfx¿sf] nflu clgjfo{ kf7\of+z cGtu{tsf]
lzIf0f cEof; sfo{qmd ;~rfngsf nflu ;xdtL lbg' x'g cg'/f]w
ub{5' .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
:jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff lzIf0f ljefu
@)^(.)%.!@

a}7s a:g] af/] .

o; SofDk;sf] :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff lzIf0f ljefusf] a}7s lgDg ldlt,
;do / :yfgdf a:g] ePsf] x'Fbf ;DalGwt k|
fWofksHo"x¿nfO{ pkl:yltsf nflu cg'/f]w ub{5' .

sfo{qmd
ldlt M @)^(.)%.!% ut] z'qmaf/ .
;do M lbp;f] =====M)) ah] .
:yfg M :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff lzIf0f ljefu .

=======================
-s[i0fk|;fb 9sfn_
ljefuLo k|d'v
:jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff lzIf0f ljefu
@)^(.)%.!#

5}6f}F /lgË lan ;DaGwdf .

>L OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg


sG;N6]G;L ;]jf
lq= lj=, k'Nrf]s .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] z}lIfs ejg lgdf{0fsf 7]s]bf/


>L /ljgf—k|]/f—k|lti7f sDkgL -h]eL_ n] pNn]lvt lgdf{0f
sfo{sf] 5}6fF} /lgË ljn afktsf] /sd e'QmfgL kfpF egL ldlt
@)^( efb| * ut] k]; u/]sf] ;sn lgj]bg ;lxt Abstract of Cost /
Measurement Sheet ;+nUg ePsf] ;Ssn} INTERIM PAYMENT BILL NO. 06

cfjZos hfgsf/L tyf sfof{y{ cg'/f]w 5 .

jf]wfy{ M
=====================
>L n]vfzfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^(.)%.!#

cg';Gwfg sfo{qmdsf] k|:tfjgf k7fPsf] ;DaGwdf .

>L ljZjljBfno cg'bfg cfof]u


bf];|f] pRr lzIff sfo{qmd (SHEP)
lq= lj=, ;fgf]l7dL, eQmk'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf To; cfof]un] cfXjfg u/]sf] ;"rgfcg';f/ o;


SofDk;n] cg';Gwfgd"ns sfo{zfnf uf]i7Lsf nflu tof/ u/]sf]
k|:tfjgf cfjZos Joj:yfsf nflu o;};fy ;+nUg u/L k7fPsf] Joxf]/f
cg'/f]w 5 . ;fy} To; cfof]un] k|:tfjgfsf nflu lgb[i6 u/]sf] /sd
eGbf a9L ePsf] /sd ¿= @^,%)).— SofDk;sf] cfGtl/s ;|f]taf6
Joj:yfkg ul/g] Joxf]/f ;d]t hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w ub{5' .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)
%.!%

efu lng hfg] af/] .

>L snfw/ kf}8]n


;x k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

pko'{Qm ;DaGwdf lq=lj= lzIffzf:q ;+sfo, 8Lgsf] sfof{no,


sLlt{k'/sf] k=;+=r=g+= ^).)^(.)&) sf] kqfg';f/ ldlt
@)^( efb| !& b]lv @! ;Dd >L k[YjLgf/fo0f SofDk;, kf]v/fdf
;~rfng x'g] lzIf0f cEof; ;DaGwL cled'vLs/0f/tflnddf
tkfO{nfO{ ;xefuLsf] ¿kdf efu lng hfg x'g of] kq lbOPsf] 5 .

jf]wfy{ M
=====================
!= >L 8Lgsf] sfof{no, -
ef]nfgfy e§/fO{_
lzIffzf:q ;+sfo, lq=lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >L uf]/]6f] g]kfn — hfgsf/Lsf nflu .
@)^(.)$.!%

:jLs[lt k7fO lbg] af/] .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

dxf]bo,
pko{'Qm ;DaGwdf o; dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrn lzIffzf:q ;
+sfotkm{sf] cWoog cWofkg x'g] g]kfnsf] ;a}eGbf 7"nf] SofDk;
ePsf] Joxf]/f >Ldfg\df cjut g} xf]nf . xfn o; SofDk;df k|eftLo tyf
lbjf ;d"xdf tLg a;]{ :gfts txsf sIffx¿ ;~rfng ePsf 5g\ eg] /fqL
;d"xdf Ps a;]{ :gfts / :gftsf]Q/ txdf k7g—kf7g x'Fb} cfPsf] 5 .
xfnsf] ;Gbe{df ljBfyL{ tyf lzIfsx¿sf ;+Vofdf pNn]Vo j[l4 ePsf]
sf/0f k|zf;lgs sfo{x¿df klg j[l4 x'g] :jefljs kl/l:yltdf sfo{/t
sd{rf/Lxsf] ;+Vof Hofb} Go"g ePsf] Joxf]/f >Ldfg\df cg'/f]w
ub{5' .
xfn o; SofDk;df k|zf;g zfvf tkm{ ;x—k|zf;s, pk—k|zf;s
gePsf], k':tsfno zfvfdf pk nfOa|]l/og tyf ;xfos nfOa|]l/ogsf]
kbk"lt{ gePsf], e08f/ zfvfdf e08f/ clws[t gePsf], n]vfzfvfdf
n]vfkfn, ;=n]vfkfn gePsf] tyf k':tsfno zfvf nufotsf ljleGg
zfvf/ljefux¿sf a'sr]s/, kfn], rf}lsbf/x¿ clgjfo{ cjsfz eO uPsf
sf/0faf6 lgoldt sfo{ ;~rfng ug{ sd{rf/Lx¿ gk'u ePsf] Joxf]/f
:d/0ffy{ cg'/f]w ub{5' . t;y{ sfo{af]emsf] t'ngfdf sd{rf/L ;+Vof
Go"g ePsfn] b}lgs k|zf;lgs sfd g} /f]lsg hfg] ePsf] x'Fbf o;}
cf=j= )^(.&) sf] ;'?af6 g} s]xL sd{rf/Lx¿nfO{ ;fljs ;dosf] cnfjf
cltl/Qm ;dodf %)Ü vfhf eQf lbg] u/L sfddf nufO /flvPsf] Joxf]/f
;d]t cg'/f]w ub{5' .
o;y{ k|eftLo, lbjf tyf /fqL ;d"xsf k|zf;lgs sfo{x¿ ;dodf ;~rfng
ug{ u/fpgsf nflu o; SofDk;sf] k|zf;g zfvf, n]vf zfvf, e08f/ zfvf,
k/LIff zfvf, k':tsfno zfvf, sDKo'6/ zfvfx¿df sfdsf] cfjZostfcg';f/
cfjZos sd{rf/Lx¿nfO{ %)Ü vfhf eQf lbO o;} cf=j= )^(.&) sf] ;'?
af6 g} sfddf nufpg] :jLs[lt k7fOlbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .
af]wfy{
=====================
>Ldfg\ pks'nkltHo", -
ef]nfgfy e§/fO{_
pks'nkltsf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/
SofDk; k|d'v
@)^(.)%.@!

l;kmfl/; af/] .

>L ;b:o ;lrjHo"


ljZjljBfno cg'bfg cfof]usf] sfof{no,
;fgf]l7dL, eQmk'/ .

o; SofDk;sL ;x k|f= 8f= OGb|s'df/L ah|frfo{n] To; sfof{non]


cfXjfg u/]cg';f/sf] n3' cg';Gwfg sfo{ ug{ OR5f u/L l;kmfl/;
u/L kfpFm egL cg'/f]w ug'{' ePsf] x'Fbf pxfFnfO{ cg';Gwfg
sfo{sf] cj;/ pknJw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w
ub{5' .
=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)%.@@

l;kmfl/; af/] .

>L ;b:o ;lrjHo"


ljZjljBfno cg'bfg cfof]usf] sfof{no,
;fgf]l7dL, eQmk'/ .

o; SofDk;sf pk k|f= >L holji0f' k|wfgn] To; sfof{non] cfXjfg


u/]cg';f/sf] Faculty Research sfo{ ug{ OR5f u/L l;kmfl/; u/L kfpFm
egL cg'/f]w ug'{' ePsf] x'Fbf pxfFnfO{ cg';Gwfg sfo{sf] cj;/
pknJw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)%.@@

l;kmfl/; af/] .

>L ;b:o ;lrjHo"


ljZjljBfno cg'bfg cfof]usf] sfof{no,
;fgf]l7dL, eQmk'/ .

o; SofDk;sf pk k|f= >L e"kfns'df/ >]i7n] To; sfof{non] cfXjfg


u/]cg';f/sf] n3' cg';Gwfg sfo{ ug{ OR5f u/L l;kmfl/; u/L
kfpFm egL cg'/f]w ug'{' ePsf] x'Fbf pxfFnfO{ cg';Gwfg
sfo{sf] cj;/ pknJw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w
ub{5' .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)%.@@

l;kmfl/; af/] .

>L ;b:o ;lrjHo"


ljZjljBfno cg'bfg cfof]usf] sfof{no,
;fgf]l7dL, eQmk'/ .

o; SofDk;sf lzIf0f ;xfos >L l;l4/fh hf]zLn] To; sfof{non] cfXjfg


u/]cg';f/sf] n3' cg';Gwfg sfo{ ug{ OR5f u/L l;kmfl/; u/L
kfpFm egL cg'/f]w ug'{' ePsf] x'Fbf pxfFnfO{ cg';Gwfg
sfo{sf] cj;/ pknJw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w
ub{5' .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)%.@@

l;kmfl/; af/] .

>L ;b:o ;lrjHo"


ljZjljBfno cg'bfg cfof]usf] sfof{no,
;fgf]l7dL, eQmk'/ .

o; SofDk;sf lzIf0f ;xfos >L uf]ljGbk|;fb b]jsf]6f n] To;


sfof{non] cfXjfg u/] cg';f/sf] Faculty Research sfo{ ug{ OR5f u/L
l;kmfl/; u/L kfpFm egL cg'/f]w ug'{' ePsf] x'Fbf
pxfFnfO{ cg';Gwfg sfo{sf] cj;/ pknJw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu
l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)%.@@

l;kmfl/; af/] .

>L ;b:o ;lrjHo"


ljZjljBfno cg'bfg cfof]usf] sfof{no,
;fgf]l7dL, eQmk'/ .

o; SofDk;sf lzIf0f ;xfos >L dLg/fh clwsf/Ln] To; sfof{non]


cfXjfg u/] cg';f/sf] Faculty Research sfo{ ug{ OR5f u/L l;kmfl/; u/L
kfpFm egL cg'/f]w ug'{' ePsf] x'Fbf pxfFnfO{ cg';Gwfg
sfo{sf] cj;/ pknJw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w
ub{5' .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^&.)%.@$

kbLo labfsf] /sd lbg] :jLs[lt af/] .

>L k|d'vHo",
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= lzIffWoIfsf] sfof{nosf] /]= sf= r= g+= %!.)^&—)^*


ldlt @)^&.)%.!& sf] kqfg';f/ o; SofDk;sf] /fqL ;d"xdf ldlt
@)^&.)%.!% b]lv @)^(.)%.!$ ;Dd ;xfos SofDk; k|d'v kbdf
lgo'Qm eO sfd ug'{ ePsf pk k|f= e"kfns'df/ >]i7sf]] pQm
cjlwdf kbLo ljbf pkef]u u/L !!% lbg kbLo ljbf afFsL
/x]sf] /]s8{af6 b]lvPsf] x'Fbf lq=lj= lgodfg';f/ kfpg] kbLo
ljbfsf] /sd e'QmfgL lbg] :jLs[ltsf nflu cg'/f]w ub{5' . ;fy}
lghsf] rfn' cf= j= @)^(.)&) df vfOkfO cfPsf] dfl;s tnj :s]n ¿=
@#,@@%.— ePsf] Joxf]/f ;d]t cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
======================
>L n]vfzfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^&.)%.@$

kbLo labfsf] /sd lbg] :jLs[lt af/] .

>L k|d'vHo",
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= lzIffWoIfsf] sfof{nosf] /]= sf= r= g+= %&.)^&—)^*


ldlt @)^&.)%.@! sf] kqfg';f/ o; SofDk;sf] k|eftLo ;d"xdf ldlt
@)^&.)%.@! b]lv @)^(.)%.@) ;Dd ;xfos SofDk; k|d'v kbdf
lgo'Qm eO sfd ug'{ ePsf pk k|f= of]u]Gb|/fh bfxfnsf] pQm
cjlwdf kbLo ljbf pkef]u u/L !!) lbg kbLo ljbf afFsL
/x]sf] /]s8{af6 b]lvPsf] x'Fbf lq=lj= lgodfg';f/ kfpg] kbLo
ljbfsf] /sd e'QmfgL lbg] :jLs[ltsf nflu cg'/f]w ub{5' . ;fy}
lghsf] rfn' cf= j= @)^(.)&) df vfOkfO cfPsf] dfl;s tnj :s]n ¿=
@#,@@%.— ePsf] Joxf]/f ;d]t cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
======================
>L n]vfzfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^&.)^.)&

kbLo ljbf ;DaGwdf .

>L k|d'vHo",
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] s=k|=d=zf= -#_ r=g+= *!# ldlt @)^(.)%.#!


sf] kqfg';f/ o; SofDk;sf pk k|fWoksåo >L of]u]Gb|/fh bfxfn
tyf >L e"kfns'df/ >]i7sf] ;xfos SofDk; k|d'v kbdf lgo'lQm
ePsf] lgo'lQm kqsf] k|ltlnlk o;};fy ;+nUg u/L k7fOPsf] Joxf]/f
cg'/f]w 5 . ;fy} >L of]u]Gb|/fh bfxfnn] pSt cjlwdf !) lbg
kbLo ljbf pkef]u u/L lghsf] !!) lbg klbo ljbf ;l~rt /x]sf] / lghsf]
rfn' cf= j= @)^(.)&) sf] @)^( efb| dlxgfdf vfOkfO cfPsf]
dfl;s tnj :s]n ¿= @#,@@%.— ePsf] tyf >L e"kfns'df/ >]i7n]
pSt cjlwdf % lbg kbLo ljbf pkef]u u/L lghsf] !!% lbg klbo
ljbf ;l~rt /x]sf] / lghsf] rfn' cf= j= @)^(.)&) sf] @)^( efb|
dlxgfdf vfOkfO cfPsf] dfl;s tnj :s]n ¿= @#,@@%.— ePsf]
Joxf]/f ;d]t cg'/f]w ub{5' .
;+nUg M SofDk; k|d'v kbdf lgo'lQm ePsf] lgo'lQm kqsf] k|
ltlnlk yfg @

af]wfy{
======================
>L n]vfzfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^(.)%.@$

:jf:Yo k/LIf0f af/] .

>Ldfg\ lgb]{zsHo"
lzIf0f c:ktfn,
lq= lj=, dxf/fhu~h .

o; SofDk;sL k|f=8f= k'ikf s0f{ :jf:Yo k/LIf0fsf] nflu To; lzIf0f


c:ktfndf cfpg' ePsf] x'Fbf lq= lj= lgodfg';f/ k|fKt x'g] ;'ljwf
pknAw u/fOlbg' x'g l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

======================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)%.@$

l;kmfl/; ;DaGwdf .

>Ldfg\ k|d'vHo"
sf7df8f}+ dxfgu/kflnsf
j8f g+= ( sf] sfof{no,
uf}zfnf, sf7df8f}+ .

pko'{Qm ;DaGwdf kfFry/ lhNnf uf=lj=;= j8f g+= & df


hGdynf] eO xfn sf7df8f}+ dxfgu/kflnsf j8f g++= (, eLdlglw
ltjf/L dfu{df 3/ g+= #%.$% df :yfoL a;f]af; ul//xg' ePsf :j=
b]jgf/fo0f zdf{ jf:tf]nfsf gflt k|fWofks lr/lGhLjL
zdf{ jf:tf]nf / ;x k|fWofks >LdtL lgd{nf zdf{ jf:tf]nfsf 5f]/f
O{= z'nIf0f zdf{ jf:tf]nfsf] ldlt @)^! ;fn d+lz/ @$ ut] tgx'F
lhNnf hfd'g] uf=lj=;= j8f g++ * df :yfoL a;f]af; ug]{ :j=
lbgfgfy sfˆn]sL gfltgL >L d'/nL df]xg sfˆn]sL 5f]/L O{=
/~hgf sfˆn];Fu ;fdflhs l/tL l/jfh / k/Dk/f cg';f/ z'eljafx ;DkGg
ePsfn] lqe'jg ljZjljBfnodf cgj/t #^ jif{b]lv k|fWofkg ul//xg'
ePsf :yfoL b/jGbL o; SofDk;df /x]sf k|fWofks lr/lGhLjL
zdf{ jf:tf]nfsf] 5f]/fsf] ljafx btf{ ul/lbg' x'g of] l;kmfl/; kq;lxt
cg'/f]w ub{5' .
======================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)%.@$

l;kmfl/; af/] .

>L ;b:o ;lrjHo"


ljZjljBfno cg'bfg cfof]usf] sfof{no,
;fgf]l7dL, eQmk'/ .

o; SofDk;sf pk k|fWofks >L o1/fh kGtn] To; sfof{non] cfXjfg


u/] cg';f/sf] Faculty Research sfo{ ug{ OR5f u/L l;kmfl/; u/L kfpFm
egL cg'/f]w ug'{' ePsf] x'Fbf pxfFnfO{ cg';Gwfg sfo{sf] cj;/
pknJw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)$.!%

:jLs[lt k7fO lbg] af/] .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

dxf]bo,
pko{'Qm ;DaGwdf o; dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrn lzIffzf:q ;
+sfotkm{sf] cWoog cWofkg x'g] g]kfnsf] ;a}eGbf 7"nf]
SofDk; ePsf] Joxf]/f >Ldfg\df cjut g} 5 . xfn o; SofDk;df k|
eftLo tyf lbjf ;d"xdf tLg a;]{ :gfts txsf sIffx¿ ;~rfng ePsf 5g\
eg] /fqL ;d"xdf Ps a;]{ :gfts / :gftsf]Q/ txdf k7g—kf7g x'Fb}
cfPsf] 5 . xfnsf] ;Gbe{df ljBfyL{ tyf lzIfsx¿sf ;+Vofdf pNn]Vo
j[l4 ePsf] sf/0f k|zf;lgs sfo{x¿df klg j[l4 x'g] :jefljs kl/l:yltdf
sfo{/t sd{rf/Lxsf] ;+Vof Hofb} Go"g ePsf] Joxf]/f >Ldfg\df
cg'/f]w ub{5' .
sIff ;~rfng eP adf]lhd ljBfyL{x¿;Fu ;DalGwt egf{, k/LIff,
ljBfyL{ kl/ro kq, k':tsfno / k|of]uzfnfx¿ klg l;ˆ6 cg';f/ 5'§f5'§}
l;ˆ6df ;~rfng eO /x]sf] Joxf]/f >Ldfg\df cjutfy{ cg'/f]w
ub{5' .
# hgfn] clgjfo{ cjsfz kfPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub}{ ;?jf/sfh hfg]
tyf l/Qm x'g uPsf kbx¿df cGoqaf6 ;?jf/sfh gcfpg] sf/0faf6
df}h'bf sd{rf/Lx¿af6 g} ltg} l;ˆ6df sfo{qmdx¿ ;~rfng
ug'{ k/]sf] jfWotf /x]sf] Joxf]/f >Ldfgdf cg'/f]w ub{5' .
ct o; cf=j= )^(.&) sf] ;'?b]lv g} s]xL
sd{rf/Lx¿nfO{ cltl/Qm ;dodf sfddf nufO{ /x]sf] Joxf]/f
cg'/f]w ub}{ lgDg kb cg';f/sf sd{rf/Lx¿nfO{ cfjZostf cg';f/
;fljs ;dosf] cnfjf cltl/Qm ;dofdf sfddf nufpg] :jLs[lt kfpg
cg'/f]w ub{5' .

tkl;n
qm kb ; ljj/0f
+Vof
=;
+=
1= ;xfos k|zf;s 1 @ l;ˆ6df sfddf nufOPsf]n] jflif{s a9Ldf
( dlxgf
2= n]vf clws[t 1 @ l;ˆ6df sfddf nufOPsf]n] jflif{s a9Ldf
( dlxgf
3= x]8 clzi6]G6 1 @ l;ˆ6df sfddf nufOPsf]n] jflif{s a9Ldf
( dlxgf
4= l;= Nofa Ajfo 3 @ l;ˆ6df sfddf nufOPsf]n] jflif{s a9Ldf
( dlxgf
5= 6fOlki6 u 1 @ l;ˆ6df sfddf nufOPsf]n] jflif{s a9Ldf
( dlxgf
6= clzi6]G6 1 @ l;ˆ6df sfddf nufOPsf]n] jflif{s a9Ldf
( dlxgf
7= l;=lkog/lkog 4 @ l;ˆ6df sfddf nufOPsf]n] jflif{s a9Ldf
( dlxgf
8= Nofa Ajfo 1 @ l;ˆ6df sfddf nufOPsf]n] jflif{s a9Ldf
( dlxgf
9= On]lS6«lzog 1 @ l;ˆ6df sfddf nufOPsf]n] jflif{s a9Ldf
( dlxgf
10= n]vf lgoGqs 1 sfdsf] rfk x]/L jflif{s a9Ldf ^ dlxgf
11= 6fOlki6 s 1 sfdsf] rfk x]/L jflif{s a9Ldf $ dlxgf
12= e08f/kfn 1 sfdsf] rfk x]/L jflif{s a9Ldf $ dlxgf
13= sDKo'6/ ck/]6/ 1 sfdsf] rfk x]/L jflif{s a9Ldf ^ dlxgf
14= x]8 clzi6]G6 3 sfdsf] rfk x]/L jflif{s a9Ldf # dlxgf
15= ;=n]vfkfn 3 sfdsf] rfk x]/L jflif{s a9Ldf # dlxgf

af]wfy{
=====================
>Ldfg\ pks'nkltHo", -
ef]nfgfy e§/fO{_
pks'nkltsf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/
SofDk; k|d'v

@)^(.)%.@&

:jf:Yo k/LIf0f af/] .


>Ldfg\ lgb]{zsHo"
lzIf0f c:ktfn,
lq= lj=, dxf/fhu~h .

o; SofDk;df j]tnjL sfhdf /xL sfo{/t /xg' ePsf n]vf lgoGqs >L
/fh]Gb| /]UdL :jf:Yo k/LIf0fsf] nflu To; lzIf0f c:ktfndf cfpg'
ePsf] x'Fbf lq= lj= lgodfg';f/ k|fKt x'g] ;'ljwf pknAw u/fOlbg'
x'g l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

======================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)^.)$

kvf{n lgdf{0f ul/lbg] af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo"
sf7df8f}+ pkTosf ljsf; k|fwLs/0f
lhNnf cfo'Qmsf] sfof{no, sf7df8f}+ .

pko'{Qm ljifodf sf7df8f}+ pkTosf ;8s lj:tf/ ug]{ qmddf 5fpgL


;8s dfu{df kg]{ o; SofDk;sf] kvf{n ldlt @)^( efb| ( ut]sf lbg
eTsfOPsf] Joxf]/f hfgsf/L u/fpFb5' . SofDk;sf] ;'/Iffsf] nflu t'?
Gt kvf{n lgdf{0f ug{ cfjZos ePsf] t/ SofDk;df ah]6sf] cefj
ePsf] x'Fbf pSt kvf{n lgdf{0f ul/lbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w
ub{5' .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)^.)
&

a}7sdf efu lng hfg] af/] .

>L s]zj/fh kf]v|]n


;x—k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

pko'{Qm ;DaGwdf lq=lj= lzIffWoIfsf] sfof{no kf7\oqmd ljsf;


s]Gb|sf] k=;+= %*!.)^(.)&) ldlt @)^(.)%.@* sf] kqfg';f/ To;
s]Gb|df ldlt @)^( cflZjg !& ut] a'waf/ lbgsf] !!M)) ah] ;~rfng
x'g] clgjfo{ g]kfnL ljifo ;ldltsf] j}7sdf tkfO{nfO{ ljefuLo k|
d'vsf] tkm{af6 ;xefuLsf] ¿kdf efu lng hfg x'g of] kq lbOPsf]
5.

jf]wfy{ M
=====================
>L kf7\oqmd ljsf; s]Gb, -
ef]nfgfy e§/fO{_
lzIffWoIfsf] sfof{no, lq=lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@)^(.)^.)&

:jfWofog labf ;DaGwdf .

>Ldfg\ lzIffWoIfHo",
lzIffWoIfsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf ;x—k|fWofks >L s'df/ yfkfn] ldlt @)^(.)*.)!


b]lv nfu" x'g]u/L Ps jif{sf] :jfWofog ljbf :jLs[ltsf nflu cg'/f]w
ug'{ ePsf] x'Fbf cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy Joxf]/f cg'/f]w
ub{5' .

af]wfy{
====================
;x—k|fWofks >L s'df/ yfkf -
ef]nfgfy e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^(.)^.)*

5kfO ul/lbg] af/] .

>L k|d'vHo",
lq= lj= 5fkfvfgf, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] nflu ;+nUg gd"gf adf]lhd qm=;+= ! b]lv


* ;Ddsf kmf/dx¿ 5kfO ul/lbg' x'g cg'/f]w ub{5' . ;fdfg k|fKt
ePkl5 ljnsf] e'QmfgL ul/g] 5 .

af]wfy{
====================
>L n]vfzfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^(.)^.)(

5kfO ul/lbg] af/] .

>L k|d'vHo",
lq= lj= 5fkfvfgf, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] nflu ;+nUg gd"gf adf]lhd …lzIfs 8fo/LÚ yfg


%)) 5kfO ul/lbg' x'g cg'/f]w ub{5' . ;fdfg k|fKt ePkl5 ljnsf]
e'QmfgL ul/g] 5 .

af]wfy{
====================
>L n]vfzfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^(.)^.!!

kf]i6k]8 df]afOn ;DaGwdf .

>L g]kfn 6]lnsd,


df]afOn ;le{; zfvf,
lqk'/]Zj/, sf7df8f}+ .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] SofDk; k|d'vn]


kfpg] ;'ljwfcGtu{t kf]i6k]8 df]afOn g+= (*%!!)**!# sf] l;d o;
SofDk;sf] gfddf /xL pSt df]afOn tTsfnLg SofDk; k|d'v >L
g]qk|;fb lwtfnn] k|of]u ub}{ cfpg' ePsf]df pxfFsf] sfof{jlw
;lsPsf] x'Fbf pSt df]afOn g+= lghL k|of]hgsf nflu >L
g]qk|;fb lwtfnsf] gfddf pknJw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w
ub{5' .

====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)^.!!

5kfO ul/lbg] af/] .

>L k|d'vHo",
lq= lj= 5fkfvfgf, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] nflu ;+nUg gd"gf adf]lhd …lzIf0f cEof;


cfj]bg kmf/dÚ yfg #))) 5kfO ul/lbg' x'g cg'/f]w ub{5' . ;fdfg
k|fKt ePkl5 ljnsf] e'QmfgL ul/g] 5 .

af]wfy{
====================
>L n]vfzfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^(.)^.!@

Variation /sd af/] .

>L k|d'vHo",
OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg,
sG;n6]G;L ;]jf, k'Nrf]s .

To; sG;n6]G;L ;]jfsf] k=;+= $*.)^(—)&) ldlt @)^(.)^.)&


sf] kq k|fKt eO Joxf]/f cjut eof] . To; kqsf] ;DaGwdf o;
SofDk;sf] z}lIfs ejg lgdf{0f ;ldltsf] ldlt @)^( cflZjg !! ut]
a;]sf] a}7såf/f ;Demf}tfdf :jLs[t /sdeGbf / kl5 :jLs[t
/sdeGbf !&=^^Ü n] j[l4 x'g uO{ Eof6 /sd afx]ssf] hDdf /sd
¿= *&,(&,((&.@^ -cIf/]kL ;tf;L nfv ;GtfGgAa] xhf/ gf} ;o
;GtfGgAa] k};f 5AaL; dfq_ j[l4 ePsf] / pko'{Qm kl/df0f 36a9
x'g uO a9\g uPsf] af/] Item wise pko'Qm sf/0f dfu ug]{ eGg]
lg0f{o ePsf] x'Fbf Item wise pko'Qm sf/0f v'nfO{ k7fO lbg' x'g
cg'/f]w ub{5' .

====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)^.!$

cf}ifwf]krf/ ;DaGwdf .

>L k|d'vHo",
df]8]n xl:k6n
k|bz{gLdfu{, sf7df8f}+ .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf :jtGq ljBfyL{ o'lgogsf


;b:o >L k+sh e08f/L dfly o; SofDk;sf] u]6df ck/flws hTyfåf/f
v's'/L k|xf/ u/L ulDe/ 3fOt] x'g' ePsf]n] pkr/fy{ To; xl:k6ndf
lghsf] pkrf/ ljgf cj/f]w cufl8 a9fO ;xof]u ul/lbg' x'g cg'/f]w
ub{5' . ;fy} pkrf/sf nflu nfu]sf vr{df ;Sbf] 5'6 lbO ;xof]u
ul/lbg' x'g ;d]t cg'/f]w 5 .

====================
-pQdnfn >]i7_
;= SofDk; k|d'v
g]kfnL lzIff ljefu
@)^(.)^.!$

a}7s a:g] af/] .

:gfts txsf] k7gkf7g / sIffef/ ljt/0fsf ;DaGwdf a}7s a:g' kg]


{ ePsfn] lgDg ldlt, ;do / :yfgdf g]kfnL lzIff ljefu;Fu cfa4
;Dk"0f{ k|fWofksHo"x¿nfO{ pkl:yltsf nflu cg'/f]w ub{5' .

cfdGq0f
>Ldfg\ SofDk; k|d'vHo"
>Ldfg\ ;xfos SofDk; k|d'vHo"x¿

sfo{qmd
ldlt M @)^(.)^.!* ut] lalxaf/ .
;do M lbpF;f] ============ ah] .
:yfg M SofDk; k|d'vsf] sfo{sIf .

=======================
-s]zj/fh kf]v/]n_
ljefuLo k|d'v
g]kfnL lzIff ljefu
@)^(.)^.!^

z}lIfs k|df0fkq ;DaGwdf .

>L kf7\oqmd ljsf; s]Gb|,


;]jf k|of]hgsf nflu z}lIfs k|df0fkq 5fgljg ;ldlt,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df ;x k|f= 8f= eLd;]g b]jsf]6fn] lk= Pr= 8L=


sf] k|df0fkq 5fgljgsf nflu k|:t't ug'{ ePsf] x'Fbf cfjZos Joj:yfsf
nflu o;};fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

======================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)^.!^

5fk agfpg] af/] .

>L ;/:jtL cf6{


sflndf6L, sf7df8f}+ .

o; SofDk;sf] nflu ;+nUg gd"gf adf]lhdsf 5fkx¿ cfjZos


ePsf] x'Fbf tof/ u/L lbg' x'g cg'/f]w ub{5' .
tkl;n
!= b]jgfu/L lnlkdf SofDk; 5fk — % yfg
@= c+u|]hL lnlkdf SofDk; 5fk — % yfg
======================
-e"kfns'df/ >]i7_
;=SofDk; k|d'v
lj1fg lzIff ljefu
@)^(.)^.@#

a}7s a:g] af/] .

o; lj1fg lzIff ljefusf k|fWofks tyf sd{rf/Lx?sf]] lgDg ldlt,


;do / :yfgdf a}7s a:g] ePsfn] lj1fg lzIff ljefu;Fu cfa4
;Dk"0f{ k|fWofksHo" tyf sd{r/LnfO{ pkl:yltsf nflu cg'/f]w
ub{5' .

cfdGq0f
>Ldfg\ SofDk; k|d'vHo"
>Ldfg\ ;xfos SofDk; k|d'vHo" -lbjf ;d'x_

sfo{qmd
ldlt M @)^(.)^.@^ut] z'qmaf/ .
;do M lbpF;f] !M#) ah] .
:yfg M hLj lj1fg k|of]uzfnfsIf .
=======================
-8f= s[i0feSt
dxh{g_
ljefuLo k|d'v
lj1fg lzIff ljefu
@)^(.=====.====

Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] ufO8 u/]sf] af/]] .

>L
===================================
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

oxfFn] o; SofDk;df Pd= P8= tx bf];|f] jif{ k"/f u/]sf tkl;ndf


pNn]lvt 5fq—5fqfx¿sf]
=================================
lzIff ljifosf] zf]wkqsf] ufO8 e} sfd ;DkGg ug'{ ePsf] Joxf]/f k|
dfl0ft ul/G5 .
tkl;n
qm 5fq—5fqfsf] gfd efOef ;f]w zLif{s
=; ldlt
+=
=================
SofDk; k|d'v
@)^(.)^.@#

Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] ufO8 u/]sf] af/]] .

>L zflGtk|;fb 9sfn


;x—k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

oxfFn] o; SofDk;df Pd= P8= tx bf];|f] jif{ k"/f u/]sf tkl;ndf


pNn]lvt 5fq—5fqfx¿sf] g]kfnL lzIff ljifosf] zf]wkqsf] ufO8 e}
sfd ;DkGg ug'{ ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .
tkl;n
qm 5fq—5fqfsf] efOef ;f]w zLif{s
=; gfd ldlt
+=
!= efg'eQm @)^^.) b'ljwf pkGof;df eflifs ljrng M Ps cWoog
u'?ª #.)$
@= Go'6grGb| @)^^.! aemfªL eflifsf / g]kfnL efiffsf Jofs/l0fs
sf]l6sf] t'ngfTds cWoog
co8L @.@%
#= ;'htf d'lvof @)^*.) uf]/vfkqsf] d'Vo ;dfrf/ :tDedf k|o'Qm
efiffsf] cWoog
#.@&
$= s[i0fk|;fb @)^^.! sIff ;ftsf] efiff ;fu/ / xfd|f] g]kfnL lstfasf]
t'ngfTds cWoog
sf]O/fnf @.)^
%= g/axfb'/ lji6 @)^(.) j}t8]nL eflifsf / :t/Lo g]kfnL efiffsf
Jofs/l0fs sf]l6sf] t'ngfTds cWoog
%.)%
^= zf]efs'df/L @)^&.) sIff !) sf] g]kfnL efiff kf7\ok':ts @)%% /
@)^% sf] t'ngfTds cWoog
km'ofn %.@*
&= lvdaxfb'/ @)^&.) sIff @ sf] d]/f] g]kfnL / ;/n g]kfnL
z[ª\vnfdf ;dflji6 gd'gf cEof;sf] t'ngfTds
/fpt !.!@
cWoog
*= w|'jk|;fb @)^^.) sIff ;ftsf] xfd|f] g]kfnL lstfadf ;dflji6
lrqsf] cWoog
b'nfn ^.!*
(= nId0f b'nfn @)^*.)* pRr dfWolds tx sIff !! sf] ;a}sf] g]kfnL
kf7\ok':tsdf ;dfj]z ul/Psf Jofs/l0fs
.!%
cEof;sf] cWoog

=================
SofDk; k|d'v
@)^(.)^.@#

Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] ufO8 u/]sf] af/]] .

8f= ljgf]b n'O6]n


;x k|fWofks
lzIff ljsf; tyf cg';Gwfg s]Gb|,
lq=lj=, aNv' .

oxfFn] o; SofDk;df Pd= P8= tx bf];|f] jif{ k"/f u/]sf tkl;ndf


pNn]lvt 5fq—5fqfx¿sf] c+u|]hL lzIff ljifosf] zf]wkqsf] ufO8
e} sfd ;DkGg ug'{ ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .
tkl;n
S.N. Viva date: Student’s name Title of the theses
1 August 31, 2012 Hem Prasad Gautam Pattern and extent of cooperation among students in
2069-05-15 reading
2 2067-3-18 Mahendra Kumar Techniques used in teaching essays at higher secondary
(July 2, 2010) Budhathoki level
3 August 16, 2011 Smita Nepal Use of audio recorded materials for teaching listening
(2068-04-31) skill
4 November 20, Jayprakash Prasad Contrastive study of English, Nepali and Bhojpuri
2009 (2066-08-05) Kushwaha kinship terms
5 February 4, 2012 Uttam Bahadur Air Subject-verb agreement in English and Doteli dialect of
(2068-10-21) Nepali
6 December 12, Bhim Prasad Chaurel Compatibility between English language curriculum,
2011 textbook and teachers’ guide
(2068-08-26)
7 February 16, 2010 Saraswoti Bhatta A study of literal and pragmatic meanings of selected
(2066-11-04) utterances from stories in ‘The Magic of Words’
8 2067-8-02 Buddha Maya Proficiency in the use of habitual past tense by grade
(November 18, Bhattarai twelve students
2010)
9 April 2, 2012 Tanka Prasad Dahal Use of mother tongue in EFL classrooms: Teachers’ and
(2068-12-20) students’ perceptions
10 July 31, 2009 Jaya Dhakal Thematic approach to language teaching at primary
(2066-04-16) level
=================
SofDk; k|d'v
@)^(.)^.@#

Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] ufO8 u/]sf] af/]] .

>L j]b/fh cfrfo{


pk—k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

oxfFn] o; SofDk;df Pd= P8= tx bf];|f] jif{ k"/f u/]sf tkl;ndf


pNn]lvt 5fq—5fqfx¿sf] ul0ft lzIff ljifosf] zf]wkqsf] ufO8 e}
sfd ;DkGg ug'{ ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .
tkl;n
qm 5fq—5fqfsf] gfd efOef ldlt ;f]w zLif{s
=;
+=
1. Ishwarena Raj Dahal 2067/04/02 A Study on Mathematics Achievement of
Tamang and Sarki Students
2. Bed Bahadur Shrestha 2068/04/08 Factors Affecting Learning of Domestic Child
Labour Students in Mathematics at Primary
Level
3. Pramesh Shrestha 2069/02/29 Problems Encountered in Learning
Mathematics by Newar Children at Lower
Secondary Level
4. Bhimshen K.C. 2069/05/26 Eggectiveness of Homework on Mathematics
Achievement of Secondary Level Students

=================
SofDk; k|d'v
@)^(.)^.@%

Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] zf]w lgb]{zg u/]sf] af/]] .

>L s]zj clwsf/L


pk—k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

oxfFn] o; SofDk;df Pd= P8= tx bf];|f] jif{ k"/f u/]sf tkl;ndf


plNnlvt 5fq—5fqfx¿sf] g]kfnL lzIff ljifosf] zf]wkqsf] lgb]{zs
eO{ sfd ;DkGg ug'{ ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .
tkl;n
qm 5fq—5fqfsf] cGtjf{tf zf]w zLif{s
=; gfd { ldlt
+=
!= o1/fh hf]zL @)^&.) aemfª lhNnfsf sIff & df cWoog/t
ljBfyL{x¿sf] k7gaf]w Ifdtf
#.#@
@= /fhg @)^&.) bf]nvf lhNnfsf sIff * df cWoog/t
ljBfyL{x¿n] ug]{ j0f{ljGof;;DaGwL
Gof}kfg] #.#@
q'l6x¿sf] cWoog
#= zzL v8\sf @)^&.) sIff ( sf] g]kfnL lstfasf] ;dflji6 Jofs/0f
cEof;sf] ljZn]if0f
$.#!
$= bLk]Gb| @)^&.) ;Nofg lhNnfsf ljBfnox¿df sIff @ df g]kfnL
efiff lzIf0f ubf{ k|of]u ul/Psf z}lIfs ;fdu|
zdf{ %.@*
Lsf] cWoog
%= lgnds'df/ @)^&.) sIff & sf] xfd|f] g]kfnL lstfa / xfd|f]
g]kfnL & sf] t'ngfTds cWoog
e';fn *.!^
^= eujtL vltj8f @)^*.) ;'g;/L lhNnfsf sIff * df cWoog/t yf?
#.!@ dft[efifL ljBfyL{x¿sf] j0f{ljGof; k|of]udf
ug]{ q'l6x¿sf] cWoog

=================
SofDk; k|d'v
@)^(.)^.@%

xafO l6s6df k|fKt x'g] !% Ü 5'6 ul/lbg] af/] .

>L g]kfn jfo';]jf lgud,


cGt/fli6«o l6s6 zfvf,
Go"/f]8, sf7df8f}+ .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;df ;xfos SofDk; k|d'v pk k|


f= >L ;xgf k|wfgsf] 5f]/f ;h]g k|wfg -kf;kf]6{ g+= )%
$&#*))_ xfn Asian Institute of Technology, Bangkok, Thailand df Construction

Engineering and Infrastracture Management df Masters ub}{ u/]sf]df Thesis sf]


l;nl;nfdf a}+ssaf6 g]kfn cfpg' kg]{ ePsfn] l6s6df kfpg] !%Ü
5'6sf] Joj:yf u/L ;xof]u ul/lbg' x'g cg'/f]w ub{5' .
;xof]usf] nflu wGoafb\ .

======================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)^.@^

Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] zf]w lgb]{zg u/]sf] af/]] .

>L ;xgf k|wfg


pk—k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

oxfFn] o; SofDk;df Pd= P8= tx bf];|f] jif{ k"/f u/]sf tkl;ndf


plNnlvt 5fq—5fqfx¿sf] lzIffzf:q ljifosf] zf]wkqsf] lgb]{zs
eO{ sfd ;DkGg ug'{ ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .
tkl;n
qm 5fq—5fqfsf] cGtjf{tf zf]w zLif{s
=; gfd { ldlt
+=
!= s[i0fk|;fb @)^*.!! blnt aflnsfn] k|f=lj= tx lzIff k"/f gu/L
aLr}df 5f8\gfsf sf/0fx¿
l3ld/] .@(
@= ho/fd yfkf @)^*.!! cgf}krfl/s lzIffn] dlxnfx¿sf] ;r]tLs/0fdf
k/]sf] k|efj
.@(
#= xl/k|;fb bfxfn @)^(.)! du/ ;d'bfosf afnaflnsfsf k|fylds lzIffdf
;xeflutf / z}lIfs pknJwL
.@!
$= nIdLk|;fb @)^*.) ;fd'bflos ljBfnosf] ljQLo Joj:yfkg
ltdlN;gf (.!@

====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)^.@*

Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] zf]w lgb]{zg u/]sf] af/]] .

>L rGb|axfb'/ >]i7


pk—k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

oxfFn] o; SofDk;df Pd= P8= tx bf];|f] jif{ k"/f u/]sf tkl;ndf


plNnlvt 5fq—5fqfx¿sf] lzIffzf:q ljifosf] zf]wkqsf] lgb]{zs
eO{ sfd ;DkGg ug'{ ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .
tkl;n
qm 5fq—5fqfsf] cGtjf{tf zf]w zLif{s
=; gfd { ldlt
+=
!= O{Zj/Lk|;fb @)^^.! A Study on Factors Influencing the Application of
Training Skills in Classroom.
1jfnL @.@(
@= /3'gfy v/fn @)^&.) A Study of Use of Instructional Materials in Teaching
Pre-Primary
(.)*
#= /df vltj8f @)^*.) The Effectiveness of Resource Center System in
Improving the Quality of Community School
#.)^
$= kbdgfy @)^(.) r]kfª hfltsf ljBfyL{n] ljBfno tx k'/f gu/L
lar}df 5f8\g'sf sf/0f, Ps cWoog
e§/fO{ $.@*
%= uLtfs[i0f zdf{ @)^(.) sIffsf]7f Joj:yfkgn] lzIf0f l;sfOdf kf/]sf] k|
efj M Ps cWoog
#.!(
====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)^.@*

Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] zf]w lgb]{zg u/]sf] af/]] .

>LdtL dbfn;f l;+x,


;x—k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

oxfFn] o; SofDk;df Pd= P8= tx bf];|f] jif{ k"/f u/]sf tkl;ndf


plNnlvt 5fq—5fqfx¿sf] lzIffzf:q ljifosf] zf]wkqsf] lgb]{zs
eO{ sfd ;DkGg ug'{ ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .
tkl;n
qm 5fq—5fqfsf] cGtjf{tf zf]w zLif{s
=; gfd { ldlt
+=
!= dfwjk|;fb @)^&.) l;Gw'kfNrf]s lhNnfsf ;fj{hlgs k|fylds
ljBfnox¿sf] ljQLo Joj:yf M Ps cWoog
;fksf]6f %.!#
@= zfGtdfg e'h]n @)^&.) bf]nvf lhNnfsf] z}lIfs ljQ Joj:yf M Ps
cWoog
*.@!
#= Zofds[i0f @)^&.! tgx'F lhNnfsf] dfWolds ljBfnodf
ljBfyL{ tyf cleefjsx¿n] ug]{ z}lIfs nufgL
kf}8]n @.)@
M Ps cWoog
$= ldgf 1jfnL July/ 2008 Tharu culture and their knowledge about
maternal and child health care practice of
karahiya VDC in Rupandehi .

====================
SofDk; k|d'v
@)^(.)^.@(

Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] zf]w lgb]{zg u/]sf] af/]] .

>L j}s'07k|;fb vgfn


pk—k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

oxfFn] o; SofDk;df Pd= P8= tx bf];|f] jif{ k"/f u/]sf tkl;ndf


plNnlvt 5fq—5fqfx¿sf] ul0ft lzIff ljifosf] zf]wkqsf] lgb]{zs
eO{ sfd ;DkGg ug'{ ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .
tkl;n
S.No Name Topic Viva Date
1 Ram Hari Subedi Attitude of orphan students towards maths and its 2065/06/13
relation with their achievement
2 Krishna Prasad Bhandari A study on maths classroom management at primary 2066/07/05
level in rural area of Gulmi district
3 Amrit Bahadur Subedi A study on achievements achievement of math of ninth 2066/11/12
grade students in relation and function
4 Ramesh Prasad Awasthi A study on maths laboratory in secondary schools 2066/11/12

5 Raghab Sharma A study on the appropriateness of compulsory maths of 2066/12/31


grade IX
6 Data Ram Rijal Teachers' attitude towards maths specification grid 2065 2067/01/30
for SLC
7 Sanaula Thusen Attitude of orphan students towards maths and its 2067/03/20
relationship with their achievement
8 Sita Ram Koirala A study on attitude of secondary level teacher towards 206703/20
revised comp. maths curriculm

====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] zf]w lgb]{zg u/]sf] af/]] .

>L

===================================
=
================================
====

dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

oxfFn] o; SofDk;df Pd= P8= tx bf];|f] jif{ k"/f u/]sf tkl;ndf


plNnlvt 5fq—5fqfx¿sf] c+u|]hL lzIff ljifosf] zf]wkqsf] lgb]{zs
eO{ sfd ;DkGg ug'{ ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .
tkl;n
S.No Name Topic Viva Date
====================

SofDk; k|d'v
@)^(.)&.!$

Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] zf]w lgb]{zg u/]sf] af/]] .

>L hLjnfn a:ofn


pk—k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

oxfFn] o; SofDk;df Pd= P8= tx bf];|f] jif{ k"/f u/]sf tkl;ndf


plNnlvt 5fq—5fqfx¿sf] g]kfnL lzIff ljifosf] zf]wkqsf] lgb]{zs
eO{ sfd ;DkGg ug'{ ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .
tkl;n
qm 5fq—5fqfsf] cGtjf{tf{ zf]w zLif{s
=; gfd ldlt
+=
!= jf;'b]j sfˆn] @)^$.) /fd]5fk lhNnfsf sIff ^ sf du/ efiffefifL
ljBfyL{x¿n] g]kfnL j0f{ ljGof;df ug]
%.!(
{ q'l6x¿sf] cWoog
@= lzjxl/ kf}8]n @)^^.)# ljKnj 9sfnsf sljtfdf eflifs ljrng
.#)
#= ?b|k|;fb /fpt @)^*.)#. df5f] df5f] Eofu'tf] syf ;ª\u|xdf ;ª\slnt
syfx¿df k|o'Qm eflifs ljrng
!@
$= ;+hLjs'df/ @)^*.)*.) ;fNuLsf] anfTs[t cfF;' syf ;ª\u|xdf k|o'Qm
eflifs ljrng
>]i7 %
%= uf]kfn cfrfo{ @)^(.) 6«s ;flxTodf k|o'Qm g]kfnL efiffsf]
$.@! cWoog

====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)&.!$

Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] zf]w lgb]{zg u/]sf] af/]] .

>L xf]dgfy e§/fO{


;x—k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

oxfFn] o; SofDk;df Pd= P8= tx bf];|f] jif{ k"/f u/]sf tkl;ndf


plNnlvt 5fq—5fqfx¿sf] lzIffzf:q ljifosf] zf]wkqsf] lgb]{zs
eO{ sfd ;DkGg ug'{ ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .
tkl;n
qm 5fq—5fqfsf] cGtjf{tf{ zf]w zLif{s
=; gfd ldlt
+=
!= /d]zaxfb'/ @)^&.)&. ckfË afnaflnsfsf nflu ;|f]t sIffsf]7fsf]
Joj:yfkg
P]8L @%
@= kjg u'?Ë @)^&.)*. /fd]5fk lhNnfdF /fxt lzIfssf] k|efjsfl/tf
@!
#= tf/fs'df/ yfkf @)^&.!!.! dfWolds ljBfnosf] Joj:yfkg ;d'bfodf
x:tfGt/0f x'g'k"j{ / kZrft\ z}lIfs
%
Joj:yfkgsf] t'ngfTds cWoog
$= ch'{g lu/L @)^*.)!.) THE EFFECTIVENESS OF THE SCHOOL SUPERVISION
SYSTEM IN NUWAKOT DISTRICT
^
%= eLd;]g @)^*.)#. ;fdflhs Jftfj/0f / z}lIfs pjnJwL aLrsf]
;DaGw
x'dfufO{ !&
^= gj/fh l3ld/] @)^(.)#.) ;fd'bflos k|fylds txsf blnt tyf hghflt /
cGo hfltsf ljBfyL{x¿sf] z}lIfs pknJwLsf]
# t'ngfTds cWoog

====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)$.#@

gful/stfsf] k|df0fkq pknAw u/fOlbg] af/] .

>L lhNnf k|zf;g sfof{no,


aa/dxn, sf7df8f+} .

o; SofDk;df k|fWofkg/t /xg' ePsf pk—k|fWofks >L tf/faxfb'/


g]kfnsf] ldlt @)%@.)(.!( df hGd ePsf] 5f]/f lgd{n
g]kfnnfO{ g]kfnL gful/stfsf] k|df0fkq cfjZos ePsf] x'Fbf
gful/stfsf] k|df0fkq pknAw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu lgj]bg lbg'
ePsf]n] ;f] sf] nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=====================
!= >L kl~hsflwsf/Lsf] sfof{no -
ef]nfgfy e§/fO{_
sf7df8f}+ dxfgu/kfnLsf
SofDk; k|d'v
@= >L tf/faxfb'/ g]kfn
pk—k|fWofks,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^(.)^.@(
Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] zf]w lgb]{zg u/]sf] af/]] .

>L pdfgfy kf08]o


;x—k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

oxfFn] o; SofDk;df Pd= P8= tx bf];|f] jif{ k"/f u/]sf tkl;ndf


plNnlvt 5fq—5fqfx¿sf] ul0ft lzIff ljifosf] zf]wkqsf] lgb]{zs
eO{ sfd ;DkGg ug'{ ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .
tkl;n
S.No Name Topic Viva Date
1 Roshan Sinha Gender Difference in Young Adolescents' Achievement in 2067/05/24
the Topic Mensuration
2 Raju K.C. A Study of the Maths Achievements of SLC Result of 2067/12/15
Myagdi District.
3 Jay Prakash Pal A Study on Maths Anaxiety in Sec. Level Students. 2068/05/27

4 Ajaya Pradhan Maths Classroom Management at Primary Level 2068/12/21

5 Tulasi Neupane Causes of Student's Difficulties in Proving the Deduction 2069/05/03


of Geometry at Grade X

========
===========
=
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)^.@(

Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] zf]w lgb]{zg u/]sf] af/]] .

>L
;x—k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

oxfFn] o; SofDk;df Pd= P8= tx bf];|f] jif{ k"/f u/]sf tkl;ndf


plNnlvt 5fq—5fqfx¿sf] ul0ft lzIff ljifosf] zf]wkqsf] lgb]{zs
eO{ sfd ;DkGg ug'{ ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .
tkl;n
S.No Name Topic Viva Date
1 2067/12/15

2 2067/12/15

3 2068/05/27

4 2068/12/21

5 2069/05/03

========
===========
=
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)&.!$

Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] zf]w lgb]{zg u/]sf] af/]] .

>L O{Zj/s'df/ >]i7


pk—k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

oxfFn] o; SofDk;df Pd= P8= tx bf];|f] jif{ k"/f u/]sf tkl;ndf


plNnlvt 5fq—5fqfx¿sf] g]kfnL lzIff ljifosf] zf]wkqsf] lgb]{zs
eO{ sfd ;DkGg ug'{ ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .
tkl;n
qm 5fq—5fqfsf] cGtjf{tf{ zf]w zLif{s
=; gfd ldlt
+=
!= lvngfy @)^*.)#. sIff ^ sf] xfd|f] g]kfnL / efiff ;fu/sf]
t'ngfTds cWoog
km'ofn @&
@= ;'ldqf >]i7 @)^*.) sf7df8f}+ lhNnf sIff ^ df cWoog/t g]jf/
dft[efifL ljBfyL{x¿n] g]kfnL jfSo u7gdf
%.)@
ug]{ q'l6x¿sf] cWoog
#= nfj0fk|;fb @)^*.) sIff * df cWoog/t ljBfyL{x¿n] ug]
{ j0f{ljGof;;DaGwL q'l6x¿sf] cWoog
km'ofn %.)@
$= u'gaxfb'/ @)^(.) lgDg dfWolds txsf] xfd|f] g]kfnL kf7\o
k':tsdf k|o'Qm tT;d zJbsf] cWoog
;fsL{ %.!(
%= sdn lu/L @)^(.) aGbL / rGb|flu/L sljtfsf] z}nLj}1flgs
cWoog
%.#!
====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)&.!$

Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] ufO8 u/]sf] af/]] .

>L g]qk|;fb zdf{


pk—k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

oxfFn] o; SofDk;df Pd= P8= tx bf];|f] jif{ k"/f u/]sf tkl;ndf


pNn]lvt 5fq—5fqfx¿sf] c+u|]hL lzIff ljifosf] zf]wkqsf] ufO8
e} sfd ;DkGg ug'{ ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .
tkl;n
S.N. Student’s name Viva date: Title of the theses
1 Chet Nath Panta 2067.02.07 Washback Effect of Testing : A Case of Compulsory
English of Grade IX
2 Kul Prasad Adhikari 2067.05.06 The Effectiveness of the Use of Computer in Teaching
Language Functions
3 Ram Prasad Niraula 2067.05.06 An Analysis of Teacher Made Tests
4 Parsu Ram Rai 2068.10.18 Prominals in English and Chamling Rai
5 Bala Ram Gajurel 2068.12.20 Tevhniques Used in the Transalation of Geographical
Terms: A Case of Social Strudies Textbook 9 and 10

========
===========
=
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)&.!$

Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] ufO8 u/]sf] af/]] .

>L lhjgfy ltlD;gf


pk—k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

oxfFn] o; SofDk;df Pd= P8= tx bf];|f] jif{ k"/f u/]sf tkl;ndf


pNn]lvt 5fq—5fqfx¿sf] c+u|]hL lzIff ljifosf] zf]wkqsf] ufO8
e} sfd ;DkGg ug'{ ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .
tkl;n
S.N. Student’s name Viva date: Title of the theses
1 Ramesh Prasad Joshi Aug 14, 2012 Effectiveness of Learner Centred Techniques in
Teaching Writing

========
===========
=
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)&.!$

Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] zf]w lgb]{zg u/]sf] af/]] .

>L d's'Gbk|sfz If]qL


pk—k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

oxfFn] o; SofDk;df Pd= P8= tx bf];|f] jif{ k"/f u/]sf tkl;ndf


plNnlvt 5fq—5fqfx¿sf] ul0ft lzIff ljifosf] zf]wkqsf] lgb]{zs
eO{ sfd ;DkGg ug'{ ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .
tkl;n
S.N Name Topic Viva Date
o
1 Chandra Kumar Shrestha A comparative study of achievement of students of grade 2065/09/14
V on the topic of geometry in Dhading district
2 Pushpa Bhandari Teachers attitude towards the specification grid of 2066/04/16
Secondary level optional Maths in Kathmandu district
3 Anupama Sharma A study on effectiveness of teaching Algebra by using 2066/05/15
teaching materials
4 Moti Raj Mishra A study on impact of socio-economic status of ethnic tribe 2066/06/01
Kumal students at grade V in Arghakhanchi district
5 Yadav Prasad Lamichhane A study on effectiveness of teacher's guide of Maths for 2066/09/02
grade VIII
6 Uttam Niraula Effectiveness of teaching Maths by female teachers at 2067/04/12
primary level
7 Belu Kumari Bhatta Effectiveness of reward on Maths achievement of grade 2067/04/21
two students
8 Amrit Kumar Khadka An effectiveness of demonstration method in teaching 2068/12/30
algebra at grade VII
9 Mohan Prasad Dhyauna Attitude of girl students towards optional math at grade IX 2069/05/11
====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
@)^(.)&.!%
Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] ufO8 u/]sf] af/]] .

>L lblnks'df/ gsdL{


pk—k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

oxfFn] o; SofDk;df Pd= P8= tx bf];|f] jif{ k"/f u/]sf tkl;ndf


pNn]lvt 5fq—5fqfx¿sf] c+u|]hL lzIff ljifosf] zf]wkqsf] ufO8
e} sfd ;DkGg ug'{ ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .
tkl;n
S.N. Student’s name Viva date: Title of the theses
1 Shova Basnyat 2069/05/28 Classroom Management Strategies Used by Primary
Level English Teachers
2 Sushama Rai 2066/05/29 Proficiency of Grade Ten Students in the Use of
Language Functions

========
===========
=
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)&.!%

Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] zf]w lgb]{zg u/]sf] af/]] .

>LdtL gLgf k|wfg


pk—k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

oxfFn] o; SofDk;df Pd= P8= tx bf];|f] jif{ k"/f u/]sf tkl;ndf


plNnlvt 5fq—5fqfx¿sf] lzIffzf:q ljifosf] zf]wkqsf] lgb]{zs
eO{ sfd ;DkGg ug'{ ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .
tkl;n
qm 5fq—5fqfsf] cGtjf{tf zf]w zLif{s
=; gfd { ldlt
+=
!= rf]knfn a]njf;] @)^^.) c3f{vfFrL lhNnf p=df=lj= ±@ sf] z}lIfs
cj:yf
&.!&
@= Ps/fh kf}8]n @)^&.) ljBfno hfg] pd]/ ^—!% ;d"xsf ;'ljwfljxLg
afnaflnsfsf] z}lIfs kx'Frsf] l:lt Ps cWoog
$.@%
#= xl/ l;+ ;fpb @)^&.) k|fylds txdf 5fqj[lQ ljt/0f sfo{qmdsf] k|
efjsfl/tf
$.@%
$= z]v/k|;fb @)^&.) ljBfnodf ;~rfng ul/g] cltl/Qm
lqmofsnfk / To;n] ljBfyL{sf] ljsf;df kf/]sf]
l3ld/] %.)&
k|efj
%= ldgaxfb'/ zfxL @)^&.! ;fd'bflos ljBfnosf] dfWolds txsf] lzIf0f
l;sfO{ pknJwLdf l/8 g]kfnsf] tflndsf] k|
@.#)
efjsfl/tf
^= cho kf08] @)^*.) pRr df=lj= x¿sf] jt{dfg cj:yfsf] cWoog
&.@*
&= ljGbf vgfn @)^*.)! sfe|] lhNnfdf k|fylds lzIfs !) dlxg]
tflndsf] k|efjsfl/tf
.!@

====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)&.!%

Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] ufO8 u/]sf] af/]] .

>L /fhs'df/ u'?Ë


pk—k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

oxfFn] o; SofDk;df Pd= P8= tx bf];|f] jif{ k"/f u/]sf tkl;ndf


pNn]lvt 5fq—5fqfx¿sf] c+u|]hL lzIff ljifosf] zf]wkqsf] ufO8
e} sfd ;DkGg ug'{ ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .
tkl;n
S.N. Student’s name Viva date: Title of the theses
1 Thakur Prasad Upadhyaya 2066/04/01 A Proficiency of Grade XII Students in Reading English
Poems
2 Dibash Babu Pokharel 2066/08/05 An Analysis of Language Used in SMS

========
===========
=
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)&.!%

Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] zf]w lgb]{zg u/]sf] af/]] .

>L /fds'df/ /fO{


pk—k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

oxfFn] o; SofDk;df Pd= P8= tx bf];|f] jif{ k"/f u/]sf tkl;ndf


plNnlvt 5fq—5fqfx¿sf] g]kfnL lzIff ljifosf] zf]wkqsf] lgb]{zs
eO{ sfd ;DkGg ug'{ ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .
tkl;n
qm 5fq—5fqfsf] cGtjf{tf{ zf]w zLif{s
=; gfd ldlt
+=
k|ltdf b'nfn @)^^.!). sIff & sf ljBfyL{x¿sf] g]kfnL l;sfOsf]
cfjlws k|ultsf] cWoog
)#
@= v8\ugf/fo0f @)^^.) lnDa" / g]kfnL efiffsf Jofs/f0fTds
sf]6Lx¿sf] t'ngfTds cWoog
cfª\b]Da] $.)(
#= afnljqmd @)^&.)#. y'n'ª / g]kfnL efiffsf kb;ª\ultsf] t'ngfTds
cWoog
/fO{ !&
$= s'n/fh kf}8]n @)^&.) Ko'7fg lhNnfsf sIff * df cWoog/t
ljBfyL{x¿sf] k7gaf]w Ifdtfsf] cWoog
$.#!
%= sljtf @)^*.)$.! k|fylds / lg=df=lj= txsf g]kfnL
kf7\ok':tsdf k|o'Qm pvfg6'Ssfsf] cWoog
rf}nfufO{ &
^= /fhs'df/ tfdfª @)^*.!!. tfdfª / g]kfnL efiffsf kb;ª\ultsf] t'ngfTds
cWoog
@^
&= ljgf]bs'df/ @)^(.) sIff !) df cWoog/t ljBfyL{x¿sf] k7gaf]w
sfsL{ %.)% Ifdtfsf] cWoog

====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)&.!^

Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] zf]w lgb]{zg u/]sf] af/]] .

>L ef]nfgfy e§/fO{


;x—k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

oxfFn] o; SofDk;df Pd= P8= tx bf];|f] jif{ k"/f u/]sf tkl;ndf


plNnlvt 5fq—5fqfx¿sf] ul0ft lzIff ljifosf] zf]wkqsf] lgb]{zs
eO{ sfd ;DkGg ug'{ ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .
tkl;n
S.No Name Topic Viva Date
1 Badri Prasad Dahal Students Attitude Towards Objective Quections 2066/12/15
2 Chop Kanta Subedi Parental Education and the Achievement in Maths of 2067/02/14
Their Children
3 Biranchi Prasad Shah A Study on the Attitude of Primary School Teachers 2067/03/20
Towards Homework in Teaching Maths.
4 Indra Nath A Study on the Achievement of Students of Grade IX in 2067/03/28
the Topic Vector
5 Tulasi Prasad Tripathi Effectiveness of the Use of Instructional Materials in 2068/12/06
Teaching Maths at Grade V

====================

SofDk; k|d'v
@)^(.)&.!^

Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] zf]w lgb]{zg u/]sf] af/]] .

>L g]qk|;fb lwtfn


;x—k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

oxfFn] o; SofDk;df Pd= P8= tx bf];|f] jif{ k"/f u/]sf tkl;ndf


plNnlvt 5fq—5fqfx¿sf] hg;+Vof lzIff ljifosf] zf]wkqsf] lgb]{zs
eO{ sfd ;DkGg ug'{ ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .
tkl;n
S.No Name Topic Viva Date
1 Sunil Pachmaiya Gender Discrimination and Social Justice in Magar 2069/05/29
Community in Gulmi District

====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)&.!^

Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] zf]w lgb]{zg u/]sf] af/]] .

>L cg'ks'df/ >]i7


;x—k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

oxfFn] o; SofDk;df Pd= P8= tx bf];|f] jif{ k"/f u/]sf tkl;ndf


plNnlvt 5fq—5fqfx¿sf] hg;+Vof lzIff ljifosf] zf]wkqsf] lgb]{zs
eO{ sfd ;DkGg ug'{ ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .
tkl;n
S.No Name Topic Viva Date
1 Usha Kumari Gautam "Causes and Consequences of in-migration" (A Case Study 2069/05/29
of Ichangunarayan VDC in Kathmandu)

====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)&.!^

Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] zf]w lgb]{zg u/]sf] af/]] .

>L lzjk|;fb vgfn


pk—k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

oxfFn] o; SofDk;df Pd= P8= tx bf];|f] jif{ k"/f u/]sf tkl;ndf


plNnlvt 5fq—5fqfx¿sf] hg;+Vof lzIff ljifosf] zf]wkqsf] lgb]{zs
eO{ sfd ;DkGg ug'{ ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .
tkl;n
S.No Name Topic Viva Date
1 Usha Kumari Gautam "Age at Marriage and Fertility" (A Case Study of Tharu 2069/05/29
Community of Bardiya District)

====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)&.!^

Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] zf]w lgb]{zg u/]sf] af/]] .

>L g]qk|;fb kf}8]n


pk—k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

oxfFn] o; SofDk;df Pd= P8= tx bf];|f] jif{ k"/f u/]sf tkl;ndf


plNnlvt 5fq—5fqfx¿sf] g]kfnL lzIff ljifosf] zf]wkqsf] lgb]{zs
eO{ sfd ;DkGg ug'{ ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .
tkl;n
qm 5fq—5fqfsf] cGtjf{tf{ zf]w zLif{s
=; gfd ldlt
+=
!= ;/:jtL >]i7 @)^&÷) l;Gw'nL lhNnfsf sIff ( df cWoog/t
%÷@* ljBfyL{x¿sf] n]Volrx\g k|of]uIfdtfsf]
t'ngfTds cWoog
@= /d]zk|;fb @)^*÷)! bf]nvf lhNnfsf ;fd'bflos tyf ;+:yfut
l3ld/] ÷)& ljBfnocGt{ut sIff ( sf] g]kfnL lzIf0fdf
lzIf0f ;fdfu|L k|of]usf] k|efjsfl/tfsf]
t'ngfTds cWoog
#= bLk]Gb| @)^*÷)! bf]nvf lhNnf cGt{ut dfWolds tx sIff !)df
sfsL{ ÷@( syf ljwf lzIf0f ubf{ ckgfOg] lzIf0f
ljlwx¿sf] k|efjsfl/tfsf] cWoog
$= ;s'Gtnf @)^*÷)# sIff ^ df cWoog/t ljBfyL{sf] lg/Gt/ l;sfO
clwsf/L ÷@& k|ultsf] cWoog
%= ljs]Gb|gf/fo0f @)^*÷) Wfflwª lhNnfsf sIff * df cWoog/t u'?
>]i7 $÷!& ªefifL ljBfyL{x¿n] g]kfnL jfSou7gdf ug]{
q'l6sf] cWoog
^= nIdL cf]emf @)^*÷!! sIff ^ sf xfd|f] g]kfnL lstfa / efiff;fu/sf]
÷@^ lzIf0fLo ;fGble{stfsf] t'ngfTds cWoog

====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v

@)^(.)&.!^

Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] zf]w lgb]{zg u/]sf] af/]] .

>L tLy{/fh vltj8f


pk—k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

oxfFn] o; SofDk;df Pd= P8= tx bf];|f] jif{ k"/f u/]sf tkl;ndf


plNnlvt 5fq—5fqfx¿sf] g]kfnL lzIff ljifosf] zf]wkqsf] lgb]{zs
eO{ sfd ;DkGg ug'{ ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .
tkl;n
qm 5fq—5fqfsf] cGtjf{tf{ zf]w zLif{s
=; gfd ldlt
+=
!= /fdk|;fb 1jfnL @)^&÷) sIff ( df cWoog/t ljBfyL{x¿sf] g]kfnL
^÷!* j0f{ljGof;;DaGwL cWoog
@= s'df/k|;fb @)^*÷)# sIff !) df cWoog/t ljBfyL{x¿n] ug]
vltj8f ÷!@ { j0f{ljGof;;DaGwL q'l6sf] cWoog
#= /fdrGb| @)^*÷) sIff % df cWoog/t ljBfyL{x¿n] ug]
ltldlN;gf %÷)@ { j0f{ljGof;;DaGwL q'l6sf] cWoog
$= wgaxfb'/ jnL @)^*÷) sIff * df cWoog/t /f]NkfnL du/ efifL
%÷)@ ljBfyL{x¿n] :t/Lo g]kfnL n]vgdf ug]
{ q'l6sf] cWoog
%= sljtf d}gfnL @)^*÷)& sIff @ sf] lzIfs lgb]{lzsfsf] cWoog
÷@(

====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v

@)^(.)&.!^

ljifo kl/jt{g ul/lbg] af/]] .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{no s=k|=d=zf= sf] k=;+=r=g++=


*@#( ldlt @)^^.)#.@$ sf] :jLs[t kqfg';f/ o; SofDk;df lzIf0f
;xfos kbdf s/f/ ;]jfdf sfo{/t /xg' ePsf >L ltnsk|;fb zdf{sf]
lgo'lQm ljifo hg;+Vof lzIff x'g' kg]{df e"uf]n lzIff pNn]v
eO{ cfPsf] t/ pxfFn] hg;+Vof ljifodf g} :gftsf]Q/ t/
pQL0f{ ug'{ ePsf] tyf xfn o; SofDk;df hg;+Vof ljifo g}
cWofkg ul//xg' ePsf] x'Fbf lghsf] e"uf]n lzIffsf] jbnf hg;+Vof
lzIff ljifo sfod ul/lbg' x'g pxfFn] lbg' ePsf] lgj]bg o;};fy ;
+nUg u/L l;kmfl/; ;fy Joxf]/f cg'/f]w ub{5' . o; ;DaGwdf o;
SofDk;sf] k=;+=r=g+= ^%.)^^—)^&, ldlt @)^^.)$.!# sf]
kqåf/f klg To; sfof{nodf hfgsf/L u/fOPsf] Joxf]/f
:d/0ffy{ cg'/f]w ub{5' .

====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)&.!^

Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] zf]w lgb]{zg u/]sf] af/]] .

>L u0f]zaxfb'/ l;+x 7s'/L


pk—k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

oxfFn] o; SofDk;df Pd= P8= tx bf];|f] jif{ k"/f u/]sf tkl;ndf


plNnlvt 5fq—5fqfx¿sf] lzIffzf:q ljifosf] zf]wkqsf] lgb]{zs
eO{ sfd ;DkGg ug'{ ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .
tkl;n
qm 5fq—5fqfsf] cGtjf{tf{ zf]w zLif{s
=; gfd ldlt
+=
!= afa'/fd e08f/L @)^#.! cEof; lzIf0f sfo{qmdsf] sfof{Gjogsf]
cj:yf
@.)!
@= åfl/sfk|;fb @)^#.!). g'jfsf]6 lhNnf ;fj{hlgs k|f=lj= åf/f blnt
ljBfyL{sf] lzIffdf kx'Fr
kf08] !*
#= o'j/fh /]UdL @)^#.!). wflbª lhNnf km"nvs{df
ljBfyL{ egf{ cleofgn] kf/]sf] k|efj
@*
$= gs'n yfkf @)^#.!). uf]/vf lhNnf k[=g=kf= df=lj= txdf
;fdflhs ljifo cWoog
@*
%= s'df/ sf]O/fnf @)^(.)#. nf]s ;]jf cfof]uåf/f lnOg] zf= c= kbsf]
ljut / jt{dfg kf7\oqmdsf] t'ngf
@@
^= z}n]Gb|s'df/ @)^(.) A Study on Effects of Alternative Scoring Program in School
Enrolment of DAG Children
ltjf/L %.)!
====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)&.!&

Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] ufO8 u/]sf] af/]] .

>L nf]s/fh /]UdL


pk—k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

oxfFn] o; SofDk;df Pd= P8= tx bf];|f] jif{ k"/f u/]sf tkl;ndf


pNn]lvt 5fq—5fqfx¿sf] c+u|]hL lzIff ljifosf] zf]wkqsf] ufO8
e} sfd ;DkGg ug'{ ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .
tkl;n
S.N. Student’s name Viva date: Title of the theses
1 Basudev Ghimire 2066.08.05 Language Used in T-Shirts
2 Durga Bahadur Bi.Ka. 2066.12.16 An Analysis of Syllabus Designed by Students of B.Ed.
Second Year
3 Krishna Prasad Bhattarai 2067.03.31 Content Validity of Syllabus Examination : A Case of
Teaching English Literature at B. Ed. Level
4 Prem Prasad Kandel 2067.03.31 Attitude of Teachers & Students Towards Literature in
the Language Classroom
5 Krishna Bahadur Thakuri 2068.06.30 English Vocabulary Achievement in Poems

========
===========
=
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)&.!&

ljbf :jLs[lt ;DaGwdf .

>L ;dGjo dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] k=;+r=g+= !%^.)^(—)&) ldlt @)^(.)%.)#


sf] kqfg';f/ o; SofDk;sf lzIf0f ;xfos >L u+ufnIdL e08f/Ln] July

21, 2012 b]lv August 11, 2012 ;Dd University of Maryland, Baltimore County, U.S. df
;DkGg E-Teacher Scholorship Professional Development Workshop df efu lnO{ pSt
sfo{qmdsf] kq To; sfof{nodf k]; ul/;Sg' ePsf] x'Fbf pSt
cjlwsf] sfh :jLs[ltsf nflu k'gM l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

===================
===
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)&.!(

;?jf ;xdtL ;DaGwdf .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj, sLlt{k'/ .

lq=lj= k[YjLgf/fo0f SofDk; kf]v/fdf k|ffWofkg/t /xg' ePsf


e"uf]n lzIff ljifosf pk k|f= >L dgf]hs'df/ 9'Ëfgfn] o;
SofDk;sf ;x k|fWofks >L pQd/fh e§/fO{ pd]/sf] sf/0fn]
clgjfo{ cjsfz k|fKt ug'{ ePsf] x'Fbf l/Qm /xg cfPsf] :yfgdf ;?
jf ;xdtLsf] nflu l;kmfl/; ul/lbg cg'/f]w u/L lgj]bg lbg' ePsf]
x'Fbf lghnfO{ o; SofDk;df ;?jfsf] nflu ;xdtL k|bfg ul/Psf]
Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
======================
!= >L k[YjLgf/fo0f SofDk;, -
ef]nfgfy e§/fO{_
kf]v/f . SofDk;
k|d'v
@= >L dgf]hs'df/ 9'Ëfgf
pk k|fWofks, k[YjLgf/fo0f SofDk; kf]v/f .
@)^(.)&.!(

s/f/ ;]jfsf] Dofb yk ul/Psf] af/] .

>L= +++ + ++++ + ++++ + ++++ + ++++ + +


+++ + ++++ + ++++ + ++++ + ++++ + ++++ + +

lzIf0f ;xfos,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

tFkfO{sf] s/f/ ;]jfdf sfd ug]{ Dofb ldlt @)^&.)!.!$ b]lv ;dfKt
x'g] ePsf]df lq=lj=/=sf=k=;=kmf= -s/f/_ s=k|=d=zf= -@_
r=g+= !$$& ldlt @)^&.)^.@) sf] kqfg';f/ @)^& sflt{s
d;fGt;Dd, k=;=kmf= -s/f/_ s=k|=d=zf= -@_ r=g+= #)))
ldlt @)^&.!!.)* sf] kqfg';f/ @)^& r}q d;fGt;Dd, k=;=kmf= -
(_ s=k|=d=zf= -@_ r=g+= $!!) ldlt @)^*.)!.!% sf] kqfg';f/
@)^* cfiff9 d;fGt;Dd, k=;=kmf= -sfh_ s=k|=d=zf= -@_
r=g+= ^)! ldlt @)^*.)^.@% sf] kqfg';f/ @)^* sflt{s
d;fGt;Dd, k=;=kmf= -sfh_ s=k|=d=zf= -@_ r=g+= @^))
ldlt @)^*.!!.!@ sf] kqfg';f/ @)^( cfiff9 d;fGt;Ddsf] nflu /
k=;=kmf= -s/f/_ s=k|=d=zf= -@_ r=g+= !!@& ldlt
@)^(.)^.@@ sf] kqfg';f/ @)^( kf}if d;fGt;Ddsf nflu
lq=lj= ;]jf cfof]u jf cGo s'g} k|lqmofaf6 :yfoL JolQm l;kmfl/;
e} cfPdf jf cGo s'g} Joj:yf ePdf :jtM vf/]h x'g] u/L k'gM s/f/
gjLs/0f u/L Dofb yk ul/Psf] 5 .
lq=lj= ;]jfzt{ ;DaGwL lgodfg';f/ SofDk; k|d'v tyf
;DalGwt k|d'vsf] dftxtdf /xL sfd ug'{ xf]nf .

af]wfy{
======================
!= >L /lhi6«f/sf] sfof{no, -ef]nfgfy
e§/fO{_
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf SofDk; k|d'v
lq= lj, sLlt{k'/ .
@= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)^(.)&.@)

;xof]u ;DaGwdf .

>Ldfg\ k|d'vHo",
gfkL sfof{no, eQmk'/ .

pko{'[Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf pk k|f= >L hLjgfy


ltlD;gfnfO{ pxfFsf] dWok'/ l7dL gu/kflnsf j8f g+= !% l:yt ls=
g+= !&& sf] hUufsf] 6«]l;ª tyf Blue Print gS;f cfjZos k/]sf]n]
pQm gS;f pknJw u/fO ;xof]u ul/lbg' x'g cg'/f]w ub{5' .
====================

SofDk; k|d'v
@)^(.)&.@!

lkmlhlaln6Lsf] afktsf] /sd e'QmfgL lbg] af/] .

>L n]vf zfvf,


dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

o; SofDk;sf] :gftsf]Q/ txdf gofF ljlzi6Ls/0f ljifo cGtu{t


ef}ltszf:q, cy{zf:q / :jf:Yo lzIff ljifox¿sf cWoog cWofkg ug{sf
nflu 8Lgsf] sfof{no, lzIffzf:q ;+sfonfO{ lkmlhlaln6L] u/fP
afktsf] /sd ¿= @%,))).— e'QmfgL lbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w
ul/G5 .

====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)&.===

;'ljwf pknJw u/fpg] af/] .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf To; dxfzfvfsf] k=;+=kmf= -(_ s=k|


=d=zf= -!_ r=g+= @$^% ldlt @)^*.!).)@ sf] k|fKt
af]wfy{ tyf sfof{y{ kqfg';f/ ldlt @)^*.)&.@# b]lv /flhgfdf
:jLs[t x'g' ePsf ;~rosf]if qmdfÍ !$*$ sL o; SofDk;sf ;x—k|f=
>LdtL s'nb]jL >]i7n] ldlt @)^*.)&.@# df lbg' ePsf]
lgj]bgfg';f/ lghsf] gfddf s'g} afFsL a:of}tf gePsf]n] ;~rosf]if
/sd, cf}ifwL pkrf/ nufot lq=lj= lgodfg';f/ kfpg] ;Dk"0f{ ;'ljwf
pknJw u/fO lbg'x'g l;kmfl/; ;fy cg'/f]w 5 .
lghn] j]tnjL ljbf % dlxgf !& lbg, :jfWofog ljbf ! jif{,
cWoog ljbf $ jif{ * dlxgf !$ lbg pkef]u u/]sf] b]lvG5 . ;fy}
lghn] dfl;s tna :s]n ¿= @$,&$).— / u|]8 !# Ö @,(().— ;d]t
hDdf ¿= @&,&#).— vfOkfO cfPsf] Joxf]/f ;d]t cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=======================
!= >L n]vfzfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= ;x—k|f= >LdtL s'nb]jL >]i7
nlntk'/ .
@)^(.)&.@^

;'ljwf pknJw u/fpg] af/] .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf To; dxfzfvfsf] k=;+=s=k|=d=zf=


-^_ r=g+= !#@ ldlt @)^(.)$.!! sf] k|fKt af]wfy{ tyf
sfof{y{ kqfg';f/ ldlt @)^(.)&.@$ b]lv clgjfo{ cjsfz x'g'
ePsf ;~rosf]if qmdfÍ )!)#(& sf o; SofDk;sf kfFrf} :t/ rf}lsbf/
>L d'/nL du/n] ldlt @)^(.)&.@$ df lbg' ePsf] lgj]bgfg';f/
lghsf] gfddf s'g} afFsL a:of}tf gePsf]n] ;~rosf]if /sd, ;+lrt
ljbfsf] /sd, cf}ifwL pkrf/ nufot lq=lj= lgodfg';f/ kfpg] ;Dk"0f{
;'ljwf pknJw u/fO lbg'x'g l;kmfl/; ;fy cg'/f]w 5 .

;+lrt ljbfsf] ljj/0f


3/ ljbf M @)^ !/@ -b'O{ ;o 5 / cfwf lbg _
lj/fdL ljbf M #** -tLg ;o c7f;L lbg_

lghn] j]tnjL ljbf, ljz]if tnjL ljbf / cWoog ljbf pkef]u u/]sf]
b]lvb}g . ;fy} lghn] dfl;s tna :s]n ¿= !#,^$).— / u|]8 !@).
— ;d]t hDdf ¿= !#,&^).— vfOkfO cfPsf] Joxf]/f ;d]t cg'/f]w 5
.
af]wfy{
=======================
!= >L n]vfzfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >L d'/nL du/
dftftLy{, sLlt{k'/ .
@)^(.)*.)%

k"j{ :jLs[ltsf] kmf/fd k7fPsf] af/] .

>L ;dGjo dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf lj1fg lzIff ljifosf pk—k|fWofks >L efg'eQm


;fksf]6fn] ljBfjfl/lwsf] nflu k"j{ :jLs[ltsf] lgldQ eg{' ePsf]
kmf/fd cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;lxt o;} ;fy k7fOPsf] Joxf]/f
cg'/f]w 5 .

======================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)*.)%

;"rgf k|sflzt ul/lbg] af/] .

>L pT;u{ k|sfzg


sf7df8f}+ .

o; SofDk;sf] z}=j= @)^(.)&) sf nflu ;]d]i6/ k|0ffnLdf cfwfl/t


Pd= P8= txsf] k|yd jif{ k|yd ;]d]i6/df ef}lts zf:q (Physics)

ljifosf] cWoog cWofkgsf nflu gofF egf{ sfo{qmd


;DaGwL ;"rgf o;};fy k7fOPsf] 5 . /fhwfgL klqsfdf lj1fkg k|sflzt
ul/lbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w 5 .

=======================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)*.)%

;"rgf k|sflzt ul/lbg] af/] .

>L sflGtk'/ klAns]zg


sf7df8f}+ .

o; SofDk;sf] z}=j= @)^(.)&) sf nflu ;]d]i6/ k|0ffnLdf cfwfl/t


Pd= P8= txsf] k|yd jif{ k|yd ;]d]i6/df ef}lts zf:q (Physics)

ljifosf] cWoog cWofkgsf nflu gofF egf{ sfo{qmd


;DaGwL ;"rgf o;};fy k7fOPsf] 5 . sflGtk'/ klAns]zgdf Ps lbg
pSt ;"rgf k|sflzt ul/lbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w 5 . lj1fkg k|sflzt
eP kZrft lan k|fKt eP kl5 z'Ns e'QmfgL ul/g] 5 .

=======================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)*.)%

;"rgf k|sflzt ul/lbg] af/] .

>L sflGtk'/ 6]lnlehg


sf7df8f}+ .

o; SofDk;sf] z}=j= @)^(.)&) sf nflu ;]d]i6/ k|0ffnLdf cfwfl/t


Pd= P8= txsf] k|yd jif{ k|yd ;]d]i6/df ef}lts zf:q (Physics)

ljifosf] cWoog cWofkgsf nflu gofF egf{ sfo{qmd


;DaGwL ;"rgf o;};fy k7fOPsf] 5 . 6]lnlehgdf pSt ;"rgf k|zf/0f
ul/lbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w 5 . lj1fkg k|sflzt eP kZrft lan k|fKt
eP kl5 z'Ns e'QmfgL ul/g] 5 .

=======================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
gofF egf{ ;DaGwL ;"rgf

o; dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrndf z}=j= @)^(.)&) sf


nflu ;]d]i6/ k|0ffnLdf cfwfl/t Pd= P8= txsf] k|yd jif{ k|
yd ;]d]i6/df ef}lts zf:q (Physics) ljifosf] cWoog cWofkgsf nflu
gofF egf{sf] cfj]bg kmf/d a'emfpg] clGtd ldlt @)^(.)*.!%
;Dd ePsf] Joxf]/f hfgsf/L u/fOG5 . ;fy} lj:t[t hfgsf/Lsf nflu
SofDk;df ;Dks{ /fVg ;"lrt ul/G5 .

dx]Gb|/Tg SofDk;,
tfxfrn
o; dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrndf z}=j= @)^(.)&) sf
nflu ;]d]i6/ k|0ffnLdf cfwfl/t Pd= P8= txsf] k|yd jif{ k|
yd ;]d]i6/df ef}lts zf:q (Physics) ljifosf] cWoog cWofkgsf nflu
gofF egf{;DaGwL sfo{qmd lgDgfg';f/ x'g] Joxf]/f hfgsf/L
u/fOG5 M
sfo{qmd
!= cfj]bg kmf/d a'emfpg] clGtd ldlt M @)^(.)*.!%
@= k|j]z k/LIff ldlt M @)^(.)*.!*
#= k|j]z k/LIff ;do M lbgsf] !!M)) ah]
$= k|j]z k/LIffsf] glthf k|sfzg M @)^(.)*.@@
%= egf{ ldlt M @)^(.)*.@$ b]lv @)^(.)*.@( ;Dd
^= sIff ;~rfng M @)^(.)*.@*
&= ;]d]i6/ k/LIff ;~rfng M @)^( r}q dlxgf
@)^(.)*.)^

sIff :ylut ul/Psf] af/] .

o; SofDk;sf] cf=j= @)^(.)&) ;d"xsf] Ps j;]{ :gfts txdf


cWoog/t lgoldt tyf cf+lzs 5fq—5fqfx¿sf]
clgjfo{ kf7\of+z cGtu{tsf] lzIf0f cEof; sfo{qmd
k"j{ ;~rfng x'g] n3" lzIf0f (Micro Teaching) sfo{qmd oxL
ldlt @)^(.)*.)& b]lv @)^(.)*.!# ;Dd ;~rfng x'g] ePsf]
x'Fbf pQm cjlwe/ /fqL ;d"xsf ;Dk"0f{ sIffx¿ :ylut
ul/Psf] Joxf]/f ;Dk"0f{ lzIfs tyf 5fq—5fqfx¿sf] hfgsf/Lsf
nflu of] ;"rgf k|sflzt ul/Psf] 5 .

af]wfy{
========================
>L :jljo', -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn SofDk;
k|d'v
@)^(.)*.)&

:jLs[lt ;DaGwdf .

>Ldfg\ pks'nkltHo"
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf lqe'jg ljZjljBfnosf] lzIffzf:q ;


+sfocGtu{t ;a}eGbf 7"nf] / k'/fgf] o; cflËs SofDk;df ljut
nfdf] ;dob]lv :yfoL sd{rf/L l;kmfl/; eO{ gcfPsf]n] tyf k'/fgf
sd{rf/Lx¿ clgjfo{ cjsfz, j]tnjL sfh, ;?jf tyf /flhgfdf lbO uPsf
sf/0f SofDk;sf] b}lgs sfo{ ;~rfng ug{ sl7gfO ePsf] x'Fbf
ljleGg ldltdf SofDk;df l/Qm /x]sf] b/aGbLdf ljleGg zfvf tyf
ljefudf sd{rf/Lx¿ lgo'lQm u/L sfddf nufOsf] Joxf]/f
>Ldfg\df :d/0ffy{ cg'/f]w ub{5' . o; ;DaGwdf SofDk;af6 k=;
+=r=g+= $%).)^%—)^^ ldlt @)^%.)*.#), k=;+=r=g+=
(%#.)^%—)^^ ldlt @)^^.)@.!$, k=;+=r=g+= &$@.)^^
—)^& ldlt @)^^.!).)&, k=;+=r=g+= *%&.)^^—)^& ldlt
@)^^.!!.@#, k=;+=r=g+= (*^.)^&—)^* ldlt
@)^&.!!.@&, k=;+=r=g++= (*&.)^&—)^* ldlt @)^&.!
@.@$ tyf ldlt @)^*.)*.@# sf] kqåf/f klg >Ldfg\ tyf >Ldfg\
/lhi6«f/Ho" ;dIf :jLs[ltsf nflu cg'/f]w u/L k7fOPsf] Joxf]/f
:d/0ffy{ cg'/f]w ub{} kqfrf/ ul/Psf] Joxf]/f ;d]t cg'/f]w ub{5' .
SofDk;sf] b}lgs sfo{qmd cGtu{t v6fOPsf pQm
sd{rf/Lx¿sf] ;]jf lq=lj= s} b}lgs sfo{qmd ;~rfngsf nflu
cTofjZos ePsf x'Fbf lghx¿nfO{ sfddf nufOPsf] ldltb]lv g}
lghx¿sf] lgo'lQm :jLs[lt tyf ;dy{g ul/lbg >Ldfg\ ;dIf k'gM
cg'/f]w ub{5' .
tkl;n
q kb tyf gfd SofDk;af6 kq k7fOPsf] s/f/ ;]jfdf sfo{/t ldlt
m k=;=r=g+= tyf ldlt
=;
+
=
1. x]=c= >L $(&.)^$—)^%, ldlt @)^$.)^.@! b]lv
d~h's'df/L kf08] @)^$.)(.)( xfn;Dd
2. x]=c= >L kLtfDa/ &^^.)^$—)^%, ldlt x]=c= kbdf
kFu]gL @)^$.!@.)% @)^$.!!.!( b]lv
xfn;Dd
3. x]=c= >LdtL d'gf *%@.)^%—)^^, ldlt @)^^.)!.@# b]lv
s§]n @)^^.)!.@@ xfn;Dd
4. ;=n]vfkfn >L %)%.)^$—)^%, ldlt ;=n]= kbdf @)^$.)
r'g'dfof kf08] @)^$.)(.@$ (.@$ b]lv xfn;Dd
5. Nof=c= >L lIflth ? !#*.)^%—)^^, ldlt @)^%.)(.)! b]lv
kfv]tL @)^%.)%.!# xfn;Dd
6. clzi6]G6 >L ;~ho $&@.)^&—)^*, ldlt @)^&.!).)! b]lv
kf}8]n @)^&.)(.@( xfn;Dd
7. lkog >L zDe'k|;fb **$.)^%—)^^, ldlt @)^^.)!.@( b]lv
clwsf/L @)^^.)!.)@ xfn;Dd
8. s'lrsf/ >L ;l/tf g]kfnL %!%.)^$—)^%, ldlt @)^$.)^.@! b]lv
@)^$.)(.)( xfn;Dd
=======================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v

@)^(.)*.)*

:jfWofog labf ;+;f]wg ;DaGwdf .

>Ldfg\ lzIffWoIfHo",
lzIffWoIfsf] sfof{no,
;dGjo dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
o; SofDk;sf ;x k|f= >L s'df/ yfkfn] ldlt @)^(.)*.)! b]lv
nfu" x'g]u/L Ps jif{sf] :jfWofog ljbf :jLs[ltsf nflu cg'/f]w u/L
eg'{ ePsf]df ljz]if sf/0fj; ldlt @)^(.!!.)! b]lv nfu" x'g] u/L
pQm :jfWofog ljbf ;+zf]wg u/L kfpmF egL lgj]bg lbg' ePsfn]
cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

========
===========
====
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
lj1fg lzIff lzIf0f ljefu
@)^(.====.=====

a}7s a:g] af/] .

o; SofDk;sf] lj1fg lzIff lzIf0f ljefusf] a}7s lgDg ldlt, ;do /


:yfgdf a:g] ePsf] x'Fbf ;DalGwt k|fWofksHo"x¿nfO{ pkl:yltsf
nflu cg'/f]w ub{5' .

sfo{qmd
ldlt M @)^(.=====.====== ut]
;do M ========================= ah] .
:yfg M hLj lj1fg k|of]uzfnf .

cfdlGqt
!= SofDk; k|d'vHo"
@= ;xfos SofDk; k|d'vHo"

============================
-8f= s[i0feQm
dxh{g_
ljefuLo k|d'v
lj1fg lzIff lzIf0f ljefu
@)^(.)*.!!

:yfgfGt/0f ;xdtL af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

>L nDsL ax'd'vL SofDk;, alnof — *, s}nfnLsf] k=;+=r=g+=


%#.)^(—)&) ldlt @)^(.)*.)% sf] :yfgfGt/0f ;xdtL kqfg';f/ xfn
o; SofDk;sf] z}= j= @)^(.)&), :gfts tx bf];|f] jif{df cWoog/t
5fqf ;l/tf uf}td -SofDk; /f]n g+++= !)$.)^*_ n] >L nDsL
ax'd'vL SofDk;, alnof — *, s}nfnLdf :yfgfGt/0f x'g lgj]bg
lbPsLn] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

=====================

SofDk; k|d'v
@)^(.)*.!!

:jLs[lt af/] .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


;fdfGo k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] lgdf{0ffwLg z}lIfs ejgsf


7]s]bf/ >L /ljgf÷k|]/f÷ k|lti7f sDkgL h]=eL n] ldlt @)^(.)
$.)# df lgdf{0fflwg z}lIfs ejgsf] 1st Variation Order Details sf
;DaGwdf k]z u/]sf] Variation File sf] ;Ssn} skL cfjZos Joj:yfsf nflu
o; SofDk;sf] k=;+=r=g+= $).)^(—)&), ldlt @)^(.)$.)$ ut]
lq=lj=O=c=;+= sG;N6]G;L ;]jfdf k7fOPsf]df pQm
sG;N6]G;L ;]jfsf] k=;+=r=g+= $*.)^(—)&), ldlt @)^(.)^.)&
ut]sf] kqåf/f ;'?sf] ;Demf}tf /sd eGbf / kl5sf] :jLs[lt /sd
eGbf !&=^^Ü n] j[l4 x'g uO Eof6afx]sf] hDdf /sd ¿=
*&(&((&.@^ -cIf/]kL ;tf;L nfv ;GtfGgAa] xhf/ gf} ;o
;GtfGgAa] / 5lAa; k};f dfq_ a/fa/sf] /sd lgdf{0f sfo{sf]
qmddf kl/df0f j[l4 ePsf] 1st Variation Order SofDk;df k]z u/]sf]
Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .
o; SofDk;sf] lgdf{0f ;ldltsf] ldlt @)^(.)^.!! ut] a;]sf]
a}7såf/f Variation 36a9 ePsf] Itemwise pko'Qm sf/0f O=c=;+=
sG;N6]G;L ;]jf;Fu dfu ug]{ lg0f{o eO lq=lj= O=c=;+=
sG;N6]G;L ;]jfsf] k=;+= *^.)^(—)&) ldlt @)^(.)*.)% ut]sf]
kqåf/f Itemwise cWoog kZrft k]; ePsf] Variation Order No. 1 sf] Item No.
23 (b) nfO{ ;Rofpbf ¿= **,&$,(#).@^ -cIf/]kL c7f;L
nfv rf}xQ/ xhf/ gf} ;o tL; / 5AaL; k};f dfq_ x'g uPsf] Joxf]/fsf]
kq k|fKt ePsf] x'Fbf o; kqsf] ;DaGwdf o; SofDk;sf] lgdf{0f
;ldltsf] ldlt @)^(.)*.)& ut] a;]sf] a}7såf/f :jLs[ltsf] k|lqmof
cufl8 a9fpg SofDk; sfo{ ;ldltdf k]z

qmdzM

ug]{ lg0f{o ePsf] / o; SofDk;sf] SofDk; sfo{ ;ldltsf] ldlt


@)^(.)*.)* ut] a;]sf] a}7såf/f lq=lj= O=c=;+=
sG;N6]G;L ;]jfn] k]z u/]sf] Variation yk36 x'g uPsf] ;DaGwdf
5nkmn x'Fbf Variation j[l4 /sd ¿= **,&$,(#).@^ -cIf/]kL c7f;L
nfv rf}xQ/ xhf/ gf} ;o tL; / 5AaL; k};f dfq_ o; ;DaGwdf k|
fljlwsaf6 pko'Qm egL lbPsf] ;'emfjnfO{ cfwf/ dfgL :jLs[ltsf
nflu lq=lj= s]Gb|Lo sfof{nodf k7fpg] / o; af/] yk :ki6
kfg'{ k/]df k|fljlws -O=c=;+= sG;N6]G;L ;]jf_
nfO{ af]nfO k|i6\ofpg nufpg] lg0f{o ;d]t ul/Psf] x'Fbf pQm
Variation Order No. 1 o;} kq;fy :jLs[ltsf nflu k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w
ub{5' .

af]wfy{
========================
>L n]vfzfvf -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
:jLs[t b/jGbL tyf kbk"lt{ ljj/0f
@)^*.)&(
s_ lzIf0f tkm{
qm= ; kb :jLs[t sfo{/t sfh sfh s}lk
+= mot
b/aG :yfoL s/f/ cfPsf uPsf]
bL ]

7. k|fWofks 9 3 3
8. ;x—k| 67 59 1 3
fWofks
9. pk—k| 71 58 13 5
fWofks
10. ;xfos k| 8 0
fWofks
11. lzIf0f 79 0 63
;xfos
12. k|lzIfs 5 0
hDdf

v_ k|zf;g tkm{
qm kb : sfo{/t sfh sfh s}lk
=; jLs[t : s/f/ cfPs uPsf mot
+= b/a yfoL f] ]
GbL
1 ;x k|zf;s 1
2 n]vf lgoGqs 1 1
3 pk k|zf;s 1
4 pk nfOa|]l/og 1
5 e08f/ clws[t 1 1
6 ;xfos nfOa|]/Log 2
7 n]vf clws[t 2 1
8 ;xfos k|zf;s 2 2
9 Nofa clws[t 2 2
10 6fOlki6 …sÚ 2 2
11 x]8 clzi6]06 7 3 3
12 sDKo'6/ ck/]6/ 1 1
13 6fOlki6 …vÚ 1
14 n]vfkfn 3 1
15 e08f/kfn 1 1
16 Nofj cl;i6]06 5 2 2
17 ;= e08f/kfn 1
qm kb : sfo{/t sfh sfh s}lk
=; jLs[t : s/f/ cfPs uPsf mot
+= b/a yfoL f] ]
GbL
18 ;= n]vfkfn 4 2 1
19 6fOlki6 …uÚ 7 3
20 cl;i6]G6 1 1
21 l;= c=x]=j= 1
22 bIf ld:qL 1 1
23 l;= On]lS6«l;og 2 1
24 l;= Nofa Jjfo 6 4
25 l;= a'sr]s/ 2 1
26 l;= d]df]u|fkm/ 1 1
O~rfh{
27 l;= KnDa/ 1
28 Nofa Jjfo 2 2
29 a'sr]s/ 1
30 l;= rf}lsbf/ 2
31 l;= lkog 1
32 l;=jf8{ ;]js 1
33 jf8{ ;]js 1 1
34 rf}lsbf/ 6 4
35 lkog 8 4 1
36 efG5] 1 1
37 vnf;L 2 2
38 au}r] 1 1
39 bIf s'lrsf/ 1
40 s'lrsf/ 4 2 1
@)^(.)*.!#

lzIf0f z'Ns ldgfxf ul/lbg]] af/] .

>L SofDk; k|d'vsf] sfof{no,


/Tg/fHo SofDk;
lq= lj=, k|bz{gLdfu{ .

To; SofDk;sf] :gfts tx k|yd jif{df gofF egf{sf nflu cfj]bg lbg]
5fq uf}/j l/hfnsf lktf ;x k|f= Clif/fd l/hfn o; SofDk;df
:yfoL ;]jfdf k|fWofkg/t /xg' ePsf] x'Fbf lghsf] 5f]/fn] lq= lj=
lgodfg';f/ kfpg] lzIf0f z'Ns ldgfxfsf] Joj:yfsf] nflu l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w ub{5' .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
=

sf]6]zg cfXjfg ul/Psf] af/] .

dx]Gb|/Tg SofDk;sf] lj1fg lzIff ef}ltszf:q k|of]uzfnfsf nflu


;fdfgx¿ sf]6]zgåf/f v/Lb ug'{ k/]sf] xF'bf SofDk;af6 pknJw
x'g] ;fdfgsf] ;"rL ePsf] kmf/d e/L of] ;"rgf k|sflzt ePsf] ldltn] !
% lbg leq lznjGbL uf]Ko u/L a'emfpg x'g ;"rgf ul/G5 . o;
;DaGwL cGo hfgsf/Lsf nflu SofDk;sf] k|zf;g zfvfdf ;Dks{ /fVg
x'g ;"lrt ul/G5 .
SofDk; k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^(.)*.!(

;"rgf k|sflzt ul/lbg] af/] .

>L Joj:yfksHo"
gofF klqsf, sf7df8f}+ .

o; SofDk;sf] lj1fg lzIff ef}ltszf:q k|of]uzfnfsf nflu ;fdfgx¿


sf]6]zgåf/f v/Lb ug'{ k/]sf] xF'bf SofDk;af6 pknJw u/fOPsf]]
sf]6]zg cfXjfg ul/Psf] ;"rgf cg';f/ Ps lbg ;"rgf k|sflzt ul/lbg]
Joj:yfsf nflu cg'/f]w 5 . lj1fkg k|sflzt eP kZrft lan k|fKt eP kl5
z'Ns e'QmfgL ul/g] 5 .

af]wfy{
========================
>L n]vfzfvf -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^(.)*.@!

sf]6]zg cfXjfg ul/Psf] af/] .

o; SofDk;sf] lj1fg lzIff ef}ltszf:q k|of]uzfnfsf nflu


;fdfgx¿ sf]6]zgåf/f v/Lb ug'{ k/]sf] xF'bf SofDk;af6 pknJw
u/fOPsf]] sf]6]zg cfXjfg ul/Psf] ;"rgf adf]lhd /fli6«o b}lgs
gofF klqsfdf ldlt @)^(.)*.@! ut]sf lbg k|sflzt ;"rgf cg';f/
of] ;"rgf k|sflzt ePsf] ldltn] !% lbg leq uf]Ko lznjGbL sf]6]zg
k]z ug{ cfXjfg ul/G5 .
tkl;n
!= sf]6]zg kmf/fd ?= @)).— -b'O{ ;o_ lt/L SofDk;sf] n]vf
sfp06/af6 k|fKt ug{ ;lsg]5 . h'g /sd lkmtf{ x'g] 5}g .
@= sf]6]zg ldlt @)^(.)(.)% ut]sf lbg lbgsf] $M)) ah] leq
a'emfO ;Sg' kg]{5 .
#= k|fKt ePsf sf]6]zgx¿ !^ cf}F lbgsf] lbg SofDk; k|d'vsf]
sfof{nodf lbpF;f] !M)) jh] vf]lng]5 .
$= sf]6]zg a'emfpg] tyf vf]Ng] clGtd lbg ljbf k/]df To;sf]
ef]ln kN6 a'lemg] tyf vf]lng] 5 .
%= sf]6]zg kmd{df b/ /]6 c+s / cIf/df :ki6 ;Fu e/L k]z
ug'{ kg]{5 .
^= sf]6]zg bftf jf lghsf] k|ltlglw pkl:yt gePdf klg sf]6]zg
vf]Ng ;lsg] 5 .
&= sf]6]zgbftfn] sf]6]zgsf ;fy d"No clej[l4 s/df btf{ ePsf] k|
df0fkq, s/ gjLs/0f k|df0fkq tyf gful/stfsf] k|df0fkqsf]
kmf]6f]skL clgjfo{ ¿kdf k]z ug{' kg]{5 .
*= sf]6]zg k"0f{ ¿kn] jf cf+lzs ¿kn] :jLs[t ug]{ jf gug]{
;Dk"0f{ clwsf/ SofDk;df ;'/lIft /xg] 5 .
(= k|of]uzfnfsf nflu NofOPsf ;fdfgx¿ SofDk; tkm{af6
;DalGwt JolQmn] l;kmfl/; u/] kl5 dfq e'QmfgLsf] Joj:yf
x'g]5 .

jf]wfy{ M
=======================
>L n]vfzfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
Eof6df btf{ ePsf /lhi68{ kmlg{r/ lgdf{0fstf{af6
ldlt M @)^(.======.=======

>Ldfg\ SofDk; k|d'vHo",


dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M sf]6]zg k]z u/]sf] af/] .

dxf]bo,
To; SofDk;sf] sf]6]zg cfXjfgsf] ;"rgf cg';f/ lj1fg lzIff
ef}ltszf:q k|of]uzfnfsf nflu cfjZos ;fdfgx¿ ;+nUg
ljj/0fdf pNn]v eP adf]lhd b//]6df pknJw u/fpg ;Sg]
ePsf] x'Fbf cfjZos k|df0fkqx¿sf] k|ltlnlk o;};fy ;+nUg
u/L sf]6]zg k]z u/]sf] 5' .

lgj]bs
sf]6]zgbftfsf] gfd M— x:tfIf/ M

7]ufgf M—
kmf]g g++÷df]afOn g+= M—
kmd{sf] gfd M—
kmd{sf] 5fk M—
@)^(.)*.@$

z'esfdgf

dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn, g]kfnL lzIff ljefu, :gftsf]Q/ txdf


cWoog/t ljBfyL{x¿sf] ;Tk|of;df …;+of]hgÚ klqsfsf] rf}yf] cª\s
k|sfzg x'g nfu]sf] z'e 38Ldf d Hofb} xlif{t 5' . o; cª\sdf k|
sflzt g]kfnL efiff, lzIff / ;dfnf]rgf ;DaGwL n]vx¿n] cWoog
cWofkg / cg';Gwfgdf ;+nUg ljBfyL{ Pjd\ lzIfsx¿sf] l;sfO
lqmofsnfkdf cfjZos ;xof]u k'Ug] ck]Iff ug{ ;lsG5 .
cGTodf k|:t't klqsfdf k|sflzt n]vx¿n] gofF—gofF
b[li6sf]0f / ljrf/ k|:t't u/L g]kfnL k7gkf7gdf pNn]Vo of]ubfg
k'¥ofpg] 5g\ eGg] ljZjf;sf ;fy o; klqsfsf] lg/Gt/tfsf nflu xflb{s
z'esfdgf JoSt ub{5' .

========================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)*.@@

Research Methodolosy Training Workshop Schedule

;DaGwdf .

>Ldfg\ ;b:o ;lrjHo",


ljZjljBfno cg'bfg cfof]u,
;fgf]l7dL, eQmk'/ .

o; SofDk;df :gftsf]Q/ txdf cWofkg ug]{ lzIfsx¿sf] cg';Gwfg


Ifdtf clej[l4 ug{sf] nflu Research Methodolosy Training cum Workshop
cfof]hgf ug{ To; sfof{nodf k]z ul/Psf] k|:tfj l:js[t ePsf]df
ljZjljBfno cg'bfg cfof]u k|lt xflb{s cfef/ JoSt ub{5f}+ . o;
SofDk;sf] Research Management Cell sf] ldlt @)^( d+l;/ @@ ut]
a;]sf] j}7sn] ;f] k|:tfljt sfo{qmd oxL ldlt @)^( k'if !# b]lv !&
ut];Dd cfof]hgf ug{] lg0f{o u/]sf] x'Fbf ;f] sfo{qmdsf] tflnsf
o;} kq;fy k]z u/]sf] s'/f lgj]bg ub{5' .
;xof]usf] nflu wGojfb .

=======================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)*.@$

:yfgfGt/0f ;xdtL af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

>L s}nfnL ax'd'vL SofDk;, wgu9L, s}nfnLsf] k=;+=r=g+=


%!).)^(—)&) ldlt @)^(.)*.)& sf] :yfgfGt/0f ;xdtL kqfg';f/ xfn
o; SofDk;sf] z}= j= @)^(.)&), :gfts tx bf];|f] jif{df cWoog/t
5fqf s'df/L O{Zj/L rGb -SofDk; /f]n g+++= %(@.)^*_ n] >L
s}nfnL ax'd'vL SofDk;, wgu9L, s}nfnLdf :yfgfGt/0f x'g
lgj]bg lbPsLn] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy Joxf]/f cg'/f]w
ub{5' .

=====================

SofDk; k|d'v
@)^(.)*.@*

l;kmfl/; ;DaGwdf .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;+sfo,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] ul0ft lzIff ljifosf] pk—k|fWofks kbdf k|


fWofkg/t /xg' ePsf >L d's'Gbk|sfz If]qL ldlt @)%%.!).!
& b]lv @)^!.)#.)% ;Dd lzIf0f ;xfos kbdf s/f/ ;]jfdf / ldlt
@)^!.)#.)^ b]lv xfn;Dd pk—k|fWofks kbdf :yfoL ;]jfdf k|
fWofkg/t /x'g' ePsf] Joxf]/f l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' . pxfFn]
xfn cGo s'g} lsl;dsf] ljbf glng' ePsf] Joxf]/f ;d]t hfgsf/L
u/fOG5 . ;fy} lghnfO{ ljBfjfl/lwsf] nflu cfˆgf] k|:tfj To;
sfof{nodf k]z ug{sf nflu o; SofDk;sf] ;xdtL /x]sf] Joxf]/f
hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

=======================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
lq=lj= sd{rf/L ;+3sf] nflu
q kb tyf gfd s/f/ ;]jfdf lq=lj lq=lj=af6 : ;]jf
m sfo{/t ldlt = jLs[lt cfof]usf]
=; b/jG lnPsf]÷gln k|lqmof
+ bL Psf] k'/f
= u/]sf]÷gu
/]sf]
1. x]=c= >L @)^$.)^.@
d~h's'df/L kf08] ! b]lv
2. x]=c= >L kLtfDa/ @)^$.!!.!
kFu]gL ( b]lv
3. Nof=c= >L sdnf @)^%.)*.) lnPsf]
v8\sf ( b]lv
4. Nof=c= >L lIflth ? @)^%.)(.)! lnPsf]
kfv]tL b]lv
5. s=c= -x]=c= @)^%.!!.)! lnPsf]
;/x_ ;'ar{n bfxfn b]lv
6. x]=c= >LdtL d'gf @)^^.)!.@
s§]n # b]lv
7. ;=n]vfkfn >L @)^$.)(.@$
r'g'dfof kf08] b]lv
8. clzi6]G6 >L ;~ho @)^&.!).)!
kf}8]n b]lv
9. Nof=Ajf= >L @)^%.!!.)! lnPsf]
bLkss'df/ lji6 b]lv
10. Nof=Ajf= >L @)^%.!!.)! lnPsf]
dgf]hs'df/ yfkf b]lv
11. lkog >L zDe'k|;fb @)^^.)!.@(
clwsf/L b]lv
12. s'lrsf/ >L ;l/tf g]kfnL @)^$.)^.@
! b]lv
@)^(.)*.)^

:jLs[lt ;DaGwdf .

>Ldfg\ pks'nkltHo"
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj=, sfo{sf/L kl/ifb\sf] ldlt @)^$.)^.!* df a;]sf] a}7ssf]


lg0f{o gDa/ %% tyf ldlt @)^$.!!.!( sf] a}7ssf] lg0f{o g+=
@*$ cg';f/ l/Qm b/aGbL cGtu{t b}lgs dfl;s Hofnfbf/Ldf
sfo{/t sd{rf/Lx¿nfO{ s/f/ ;]jfdf /fVg] lg0f{o eP adf]lhd lq=
lj= /lhi6«f/sf] sfof{no s=k|=d=zf=k=;+ -$_ r= g++ !
%*$.)^$—)^% ldlt @)^$.)&.@& tyf s=k|=d=zf=k=;+ -$_
r= g++ #%(*.)^$—)^% ldlt @)^$.!!.@& sf] :jLs[lt kqfg';f/
o; SofDk;df sfo{/t tkl;ndf pNn]lvt kbsf
sd{rf/Lx¿nfO{ s/f/ ;]jfdf lgo'lQm u/L sfddf nufOPsf] x'Fbf ;f]
sf] :jLs[ltsf nflu cg'/f]w ub{5' . o; ;DaGwdf o; SofDk;sf] k=;
+=r=g+= ()^.)^&—)^* ldlt @)^&.!!.@& sf] kqåf/f >L
/lhi6«f/sf] sfof{nodf cg'/f]w u/L k7fOPsf] / k=;+=r=g++=
(*&.)^&—)^* ldlt @)^&.!@.@$ tyf ldlt @)^*.)*.@# sf]
kqåf/f klg >Ldfg\ pks'nkltHo" ;dIf :jLs[ltsf nflu k'gM cg'/f]w
u/L k7fOPsf] Joxf]/f :d/0ffy{ cg'/f]w ub{5' .

tkl;n
q kb tyf gfd dfl;s Hofnfbf/L ;]jfdf s/f/ ;]jfdf sfo{/t ldlt
m sfo{/t ldlt
=;
+
=
1. x]=c= >L @)^$.)%.)& b]lv @)^$.)^.@! b]lv
d~h's'df/L kf08]
2. x]=c= >L kLtfDa/ ;=n]vfkfn kbdf @)% x]=c= kbdf
kFu]gL $.!!.)$ b]lv @)^$.!!.!( b]lv
3. x]=c= >LdtL d'gf — @)^^.)!.@# b]lv
s§]n
4. ;=n]vfkfn >L 6f=u= kbdf @)^$.) ;=n]= kbdf @)^$.)
r'g'dfof kf08] %.)& b]lv (.@$ b]lv
5. Nof=c= >L lIflth ? @)^%.)(.)! b]lv
kfv]tL
6. clzi6]G6 >L ;~ho @)^&.!).)! b]lv
kf}8]n
7. lkog >L zDe'k|;fb @)^^.)!.)@ b]lv @)^^.)!.@( b]lv
clwsf/L
8. s'lrsf/ >L ;l/tf g]kfnL @)^$.)$.)^ b]lv @)^$.)^.@! b]lv

=======================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)*.)^

:jLs[lt ;DaGwdf .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj=, sfo{sf/L kl/ifb\sf] ldlt @)^$.)^.!* df a;]sf] a}7ssf]


lg0f{o gDa/ %% tyf ldlt @)^$.!!.!( sf] a}7ssf] lg0f{o g+=
@*$ cg';f/ l/Qm b/aGbL cGtu{t b}lgs dfl;s Hofnfbf/Ldf
sfo{/t sd{rf/Lx¿nfO{ s/f/ ;]jfdf /fVg] lg0f{o eP adf]lhd lq=
lj= /lhi6«f/sf] sfof{no s=k|=d=zf=k=;+ -$_ r= g++ !
%*$.)^$—)^% ldlt @)^$.)&.@& tyf s=k|=d=zf=k=;+ -$_
r= g++ #%(*.)^$—)^% ldlt @)^$.!!.@& sf] :jLs[lt kqfg';f/
o; SofDk;df sfo{/t tkl;ndf pNn]lvt kbsf
sd{rf/Lx¿nfO{ s/f/ ;]jfdf lgo'lQm u/L sfddf nufOPsf] x'Fbf ;f]
sf] :jLs[ltsf nflu cg'/f]w ub{5' . o; ;DaGwdf o; SofDk;sf] k=;
+=r=g+= ()^.)^&—)^* ldlt @)^&.!!.@& sf] kqåf/f >L
/lhi6«f/sf] sfof{nodf cg'/f]w u/L k7fOPsf] / k=;+=r=g++=
(*&.)^&—)^* ldlt @)^&.!@.@$ tyf ldlt @)^*.)*.@# sf]
kqåf/f klg >Ldfg\ pks'nkltHo" ;dIf :jLs[ltsf nflu k'gM cg'/f]w
u/L k7fOPsf] Joxf]/f :d/0ffy{ cg'/f]w ub{5' .

tkl;n
q kb tyf gfd dfl;s Hofnfbf/L ;]jfdf s/f/ ;]jfdf sfo{/t ldlt
m sfo{/t ldlt
=;
+
=
1. x]=c= >L @)^$.)%.)& b]lv @)^$.)^.@! b]lv
d~h's'df/L kf08]
2. x]=c= >L kLtfDa/ ;=n]vfkfn kbdf @)% x]=c= kbdf
kFu]gL $.!!.)$ b]lv @)^$.!!.!( b]lv
3. x]=c= >LdtL d'gf — @)^^.)!.@# b]lv
s§]n
4. ;=n]vfkfn >L 6f=u= kbdf @)^$.) ;=n]= kbdf @)^$.)
r'g'dfof kf08] %.)& b]lv (.@$ b]lv
5. Nof=c= >L lIflth ? @)^%.)(.)! b]lv
kfv]tL
6. clzi6]G6 >L ;~ho @)^&.!).)! b]lv
kf}8]n
7. lkog >L zDe'k|;fb @)^^.)!.)@ b]lv @)^^.)!.@( b]lv
clwsf/L
8. s'lrsf/ >L ;l/tf g]kfnL @)^$.)$.)^ b]lv @)^$.)^.@! b]lv

=======================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)(.)!

lzIf0f z'Ns ldgfxf ul/lbg]] af/] .

>L SofDk; k|d'vsf] sfof{no,


Zf+s/b]j SofDk;
lq=lj=, k'tnL;8s .

To; SofDk;sf] M.B.S. 1st Year df egf{sf] nflu cfj]bg lbg] 5fqf
dl~htf lji6, o; SofDk;sf ;x k|fWofks >L Zofds[i0f lji6sf] 5f]/L
ePsL] x'Fbf lghnfO{ lq= lj= lgodfg';f/ pknJw x'g] lzIf0f z'Ns
ldgfxfsf] Joj:yfsf] nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

======================
SofDk; k|d'v
@)^(.)(.)@

Hffgsf/L af/] .

>L +++ + ++++ + ++++ + ++++ + ++++ + ++++


+ ++++ + ++++ + ++++ + ++++ + ++++ + ++++
+ ++++ + +
+ ++++ + ++++ + ++++ + ++++ + ++++ + ++
++ + ++++ + ++++ ++ ++++ + ++++ ++++ + ++
++ + +
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq=lj= /lhi6«f/sf] sfof{no sd{rf/L k|zf;g dxfzfvfsf] k=;+=


s=k|=d=zf= -$_ r=g+= !#*@ ldlt @)^(.)&.@^ sf] kqfg';f/
lq=lj= sfo{sf/L kl/ifb\sf] ldlt @)^(.)&.@# sf] a}7ssf] lg0f{o
g+= %&# cg';f/ / lq=lj= sfo{sf/L kl/ifb\sf] :jLs[lt glnO
lq=lj= sf] :jLs[t b/jGbLdf SofDk;÷sfof{nosf] cfGtl/s ;|f]taf6 jf
ljsf; ah]6af6 tnj vfg] u/L jf b/jGbL ljgf ul/Psf] s'g} klg k|sf/sf]
lgo'lQm jf lq=lj= ;]jf cfof]usf] k|lqmof k"/f gu/L ul/Psf]
s/f/ ;]jf lgo'lQmnfO{ ldlt @)^( d+lz/ ! ut]b]lv nfu" x'g] u/L
:jtM /2 x'g] u/L /2 ug]{ eGg] Joxf]/f ;lxtsf] lg0f{osf] kq k|fKt
ePsf] x'Fbf ;f]xL Joxf]/f adf]lhdsf] hfgsf/L kq
tkfO{nfO{ lbOPsf] 5 .
jf]wfy{ M
=======================
!= >L /lhi6«fsf] sfof{no, -ef]nfgfy
e§/fO{_
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, lq=lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >L n]vfzfvf, M k|fKt kqsf] k|ltlnlk cfjZos
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn . sfof{y{ o;};fy ;+nUg
5.
@)^(.)(.)@

lzIf0f z'Ns ldgfxf ul/lbg]] af/] .

>L g]kfnL lzIf0f s]Gb|Lo ljefu, sLlt{k'/


SofDk; k|d'vsf] sfof{no,
lq= lj= sLlt{k'/ .

To; ljefusf] :gftsf]Q/ tx bf];|f] jif{df cWoog/t SofDk; /f]n !


$#.)^* sL 5fqf 6Lsf af:tf]nfsf lktf pk k|f= d]3gfy af:tf]nf o;
SofDk;df :yfoL ;]jfdf k|fWofkg/t /xg' ePsf] x'Fbf lghsf] 5f]/Ln]
lq= lj= lgodfg';f/ kfpg] lzIf0f z'Ns ldgfxfsf] Joj:yfsf] nflu
l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

=====================

SofDk; k|d'v
@)^(.)(.)$

:jf:Yo k/LIf0f af/] .

>Ldfg\ lgb]{zsHo"
lzIf0f c:ktfn,
lq= lj=, dxf/fhu~h .

o; SofDk;df k|fWofkg/t pk k|f= >L 9fsfk|;fb clwsf/L :jf:Yo


k/LIf0fsf] nflu To; lzIf0f c:ktfndf cfpg' ePsf] x'Fbf lq= lj=
lgodfg';f/ k|fKt x'g] ;'ljwf pknAw u/fOlbg' x'g l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w ub{5' .

====================

SofDk; k|d'v
@)^(.)(.)%

lzIf0f z'Ns ldgfxf ul/lbg]] af/] .

>L ;dfhzf:q÷dfgjzf:q lzIf0f s]Gb|Lo ljefu, sLlt{k'/


SofDk; k|d'vsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; ljefusf] :gftsf]Q/ tx k|yd jif{df cWoog/t SofDk; /f]n


&.)^( sL 5fqf ;n' >]i7sf lktf ;x—k|f= zfGtaxfb'/ >]i7 o;
SofDk;df :yfoL ;]jfdf k|fWofkg/t /xg' ePsf] x'Fbf lghsf] 5f]/Ln]
lq= lj= lgodfg';f/ kfpg] lzIf0f z'Ns ldgfxfsf] Joj:yfsf] nflu
l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

=====================

SofDk; k|d'v
@)^(.)(.)%

;xof]u ;DaGwdf .

>Ldfg\ k|d'vHo",
g]kfn a}+s lnld6]8
s]lGb|o sfof{no, Go"/f]8 .

o; SofDk;df :gftsf]Q/ txdf cWofkg ug]{ lzIfsx¿sf] cg';Gwfg


Ifdtf clej[l4 ug{sf nflu oxL ldlt @)^( k'if !@ b]lv !^ ut];Dd
Research Methodology Training cum Workshop ljifosf] uf]i7L cfof]hgf

ug]{ lg0f{o ePsf] x'Fbf ;f] sfo{qmdsf nflu cfly{s ;xof]u


ul/lbg' x'g cg'/f]w ub{5' . ;fy} ;f] sfo{qmdsf] tflnsf o;}kq ;fy
;+nUg 5 .

=======================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)(.)(

k7gkf7g :ylut ul/Psf] af/] .

o; SofDk;df ldlt @)^( k'if !@ ut]b]lv Research Methodology

Training cum Workshop ljifos uf]i7L ;~rfng x'g] ePsfn] ldlt


@)^(.)(.!@ ut] Ps lbg, k|eftLo, lbjf tyf /fqL ;d"xsf
;Dk"0f{{ k7gkf7g sfo{x¿ :ylut ul/Psf] Joxf]/f
;DalGwt ;a}df hfgsf/Lsf nflu ;"lrt ul/G5 .

=======
==========
=====
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)(.)(

Research Methodology Training cum Workshop


;DaGwdf .

o; SofDk;sf] :gftsf]Q/ txdf cWofkg ug]{ lzIfsx¿sf]


cg';Gwfg Ifdtf clej[l4 ug{sf nflu o; SofDk;df ldlt
@)^( k'if !@ ut]b]lv k'if !^ ut];Dd ljxfg !)M)) ah]b]lv
lbpF;f] $M)) ah];Dd Research Methodology Training cum Workshop

ljifos sfo{zfnf ;~rfng x'g] ePsfn] o; SofDk;df :gftsf]Q/


txdf ljlzi6Ls/0f ljifo k7gkf7g x'g] ljifocGtu{tsf k|eftLo,
lbjf tyf /fqL ;d"xsf ;Dk"0f{ lgoldt lzIfsx¿nfO{ pQm
sfo{zfnfdf ;xefuL x'g cg'/f]w ul/G5 .

af]wfy{
======================
>L ;xfos SofDk; k|d'v, k|eftLo÷lbjf÷/fqL ;d"x
-ef]nfgfy e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^(.)(.)(

Research Methodology Training cum Workshop


;DaGwdf .

k|f=8f= xL/faxfb'/ dxh{gHo",


pks'nklt,
lqe'jg ljZjljBfno, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] :gftsf]Q/ txdf cWofkg ug]{ lzIfsx¿sf]


cg';Gwfg Ifdtf clej[l4 ug{sf nflu o; SofDk;df ldlt
@)^( k'if !@ ut]b]lv k'if !^ ut];Dd ljxfg !)M)) ah]b]lv
lbpF;f] $M)) ah];Dd Research Methodology Training cum Workshop

ljifos sfo{zfnf ;~rfng x'g] ePsfn] ldlt @)^( k'if !@


ut]sf lbg !)M)) ah] pQm sfof{zfnfsf] pb\3f6g ;df/f]xdf
pkl:yt x'g' eO k|d'v cltlysf] cf;g u|x0f ul/lbg' x'g
cg'/f]w ub{5' .

======================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)(.!^

;"rgf .

o; SofDk;sf] :gftsf]Q/ txdf cWofkg ug]{ lzIfsx¿sf]


cg';Gwfg Ifdtf clej[l4 ug{sf nflu o; SofDk;df ldlt
@)^( k'if !@ ut]b]lv k'if !^ ut];Dd % lbg Research

Methodology Training cum Workshop ljifos sfo{zfnf ;~rfng ePsf]


x'Fbf ldlt @)^( k'if !& ut] Ps lbg, SofDk; ljbf x'g]
Joxf]/f ;DalGwt ;a}sf] hfgsf/Lsf nflu of] ;"rgf k|sflzt
ul/Psf] 5 .

======================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)(.!*

Dofb yk af/] .

>L g]kfn PS; 6' ;]So'l/6L ;le{; k|f= ln=


;fdfv';L, sf7df8f}+ .

pko'{Qm ;DaGwdf To; k|f= ln= sf] ;'/Iff ;]jf ;DaGwL Dofb
oxL @)^(.)&.!@ ut];Dd dfq ePsf]df To; k|f=ln= sf] Dofb yk
ul/lbg' x'g cg'/f]w ul/Psf] ldlt @)^(.)*.!# sf] kqfg';f/ o;
SofDk;sf] ldlt @)^(.)(.)^ ut] a;]sf] SofDk; sfo{ ;ldltsf]
a}7sn] pxL ;]jf / ;t{df al9df Ps jif{ -ldlt @)^(.)&.!# b]lv
@)&).)&.!@_ ;Ddsf nflu ;Demf}tf gjLs/0f -Dofb yk_ ug]
{ lg0f{o ePsf] x'Fbf ;f]xL cg';f/ ;'/Iff ;]jf ug{sf nflu cg'/f]w 5 .

af]wfy{
========================
>L n]vfzfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^(.)(.@)

Ps nfOg 6]lnkmf]g pknJw u/fO lbg] af/] .

>L k|d'vHo",
g]kfn b'/;~rf/ sDkgL ln=
g]kfn 6]lnsd
5fpgL, sf7df8f+} .

o; SofDk;sf] sfof{no k|of]hgsf nflu 6]lnkmf]g cfjZos ePsf]


x'Fbf cfwf/e"t 6]lnkmf]g (PSTN) sf] b/vf:t kmf/d e/L o;} kq;fy
k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
========================
>L n]vfzfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^(.)(.@#

l;kmfl/; ul/lbg] af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns"b zfvf lgb]{zgfno,
lzIffWoIfsf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] z}= j= @)^(.)&) :gfts tx t];|f] jif{ SofDk; /f]n


g+= %#!.)^^, lbjf ;d"xsL 5fqf sdnfs'df/L e§n] lq= lj= lzIf0f
c:ktfndf pkrf/ ;xof]u kfpgsf] nflu lgj]bg k]z u/] cg';f/ lgh
ljBfyL{nfO{ ;xof]u pknAw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w ub{5' .

========================

SofDk; k|d'v
@)^(.)(.@^

/fxbfgL pknJw u/fOlbg] af/] .

>L k//fi6« dGqfno,


s]z/dxn, sf7df08f} .

o; SofDk;df k|fWofkg/t pk k|fWofks >L k'ik axfb'/ a?jfnsL


cfdf >LdtL g/dfof a?jfnnfO{ ljb]z hfg' kg{] ePsf] x'Fbf
/fxbfgL cfjZos ePsf]n] l;kmfl/; kfpgsf] nflu cg'/f]w ub{5' egL
lgj]bg k]z ug'{ ePsf] x'Fbf pxfFnfO{ /fxbfgL pknJw u/fO lbg
x'g l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

=======================

SofDk; k|d'v
@)^*.)(.!*

lzIf0f cg'dlt kqsf] kmd{ ;dfj]z ul/lbg] af/] .

>Ldfg\ lhNnf lzIff clwsf/LHo",


lhNnf lzIff sfof{no
sf7df8f}+ .

o; SofDk;af6 Ps a;]{ la= P8= txsf] ;a} z}4flGts ljifo


pQL0f{ ePsf tyf lzIf0f cEof; sfo{ ;dfKt u/L 6«fG;lqmK6 lng]
qmddf /x]sf 5fq—5fqfx¿sf] lzIf0f cEof;afx]ssf] dfs{l;6 tyf
k=lg=sf= aNv'df 6«fG;lqmK6 lngsf] nflu e/]sf] kmd{sf]
/l;bnfO{ cfwf/ dfgL lghx¿n] kl5 6«fG;lqmK6 k]z u/]kl5 dfq k|
j]zkq lbg] sj'lnotgfdf u/fO{ xfnnfO{ lzIf0f cg'dtL kqsf]
kmd{ ;dfj]z ul/lbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

======================
-g]qk|;fb lwtfn_
SofDk; k|d'v
@)^(.)(.@&

l;kmfl/; ;DaGwdf .

>Ldfg\ lhNnf lzIff clwsf/LHo",


lhNnf lzIff sfof{no
sf7df8f}+ .

o; SofDk;af6 Ps a;]{ la= P8= txsf] ;a} z}4flGts ljifo pQL0f{


ePsf tyf lzIf0f cEof; sfo{ ;dfKt u/L 6«fG;lqmK6 lng] qmddf
/x]sf 5fq
===================================
================= sf] lzIf0f cEof;afx]ssf] dfs{l;6
tyf k=lg=sf= aNv'df 6«fG;lqmK6 lngsf] nflu e/]sf]
kmd{sf] /l;bnfO{ cfwf/ dfgL lghn] kl5 6«fG;lqmK6 k]z u/]kl5
dfq k|j]zkq lbg] sj'lnotgfdf u/fO{ xfnnfO{ lzIf0f cg'dtL kqsf]
kmd{ ;dfj]z ul/lbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

======================

SofDk; k|d'v
@)^(.!).)@

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>Ldfg\ cWoIfHo",
lq= lj= hgzlQm ljsf; tyf
sNof0f kl/ifb\sf] sfof{no
lq= lj=, sLlt{k'/ .

dxf]bo,
pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf lzIffzf:q lzIf0f ljefusf pk—
k|fWofks >L k'ikaxfb'/ a?jfnn] Mewar University, Chittorgarh, Rajasthan, India

af6 ljBfjfl/lw cWoog ug{ rfxg' ePsf]n] k"j{ :jLs[ltsf nflu


l;kmfl/; kqsf] dfu ug'{ ePsf] x'Fbf cfjZos Joj:yfsf nflu
l;kmfl/;;fy cg'/f]w ul/G5 .
=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^^.)*.@$

cWoog ljbf af/] .

>L k|d'vHo"
;dGjo dxfzfvf,
lq= lj =lj= sLlt{k'/

o; SofDk;sf c+u|]hL ljifosf pk k|fWofks >L /fhs'df/ u'?


Ën] ldlt @)^^.!).!& ut]af6 ljBfjfl/lw cWoogsf] nflu cWoog
ljbf kfpg cg'/f]w u/L lgj]bg ug'{ ePsf] x'Fbf lghnfO{ ldlt
@)^^.!).!& b]lv cWoog ljbf :jLs[ltsf nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w
ub{5' .

af]wfy{
=======================
!= >L ljefuLo k|d'vHo" -
g]qk|;fb lwtfn_
c+u|]hL lzIff lzIf0f ljefu SofDk;
k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@= >L /fhs'df/ u'?Ë
pk k|f=
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)^(.!).)@

vfg] kfgL ;DaGwdf .

>L ljt/0f zfvf k|d'v,


sf7df8f}+ pkTosf vfg]kfgL lnld6]8,
lqk'/]Zj/ .

pko'{Qm ;DaGwdf xfnsf] ;dodf ljB't nf]8 ;]l8ªsf]


sf/0faf6 vfg]kfgLsf] ljt/0fdf sdL ePsfn] ubf{ o; SofDk;df
kfgLsf] Hofb} cefj ePsf]n] ljB't cfk"lt{ eO /x]sf] /ftLsf] ;dodf
o; SofDk;df /x]sf] l8k af]l/ªaf6 kfgLsf] cfk"lt{ u/fOlbg]
Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)(.!&

hGdbtf{ af/] .

>L j8f sfof{no


j8f g+= —(, uf}zfnf,
sf7df8f}+ dxfgu/kfnLsf .

o; SofDk;sf pk k|f= >LdtL 1fgL hf]zL clwsf/Ln]] ldlt @)^)


k'if @& ut] hlGdPsL 5f]/L ;f}Dof clwsf/L / ldlt @)^@ efb| !%
ut] hlGdPsL 5f]/L ;flngL clwsf/Lsf] hGd btf{ ug{ l;kmfl/;sf
nflu ldlt @)^(.)(.!^ df lbg' ePsf] lgj]bgfg';f/ >LdtL clwsf/Lsf
5f]/Lx¿sf] hGdbtf{ ul/lbg' x'g l;kmfl/;;fy cg'/f]w 5 .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.!).!@

:jLs[lt lbg] af/] .

>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

dxf]bo,
pko'{Qm ljifo, o; SofDk;df xfn df}h'bf ejgx¿dWo] k|
zf;lgs ejg Hofb} g} hL0f{ cj:yfdf /x]sf] / ;f] ejgdf SofDk; k|
d'v sfof{no, k|zf;g zfvf, n]vf zfvf, sDKo'6/ o'lg6 tyf e08f/
zfvf;d]t /x]sf]n] sf]7f ck'u eO{ k|zf;lgs sfo{ ;xh ¿kdf ;~rfng
ug{ ;d:of eO /x]sf] Joxf]/f >Ldfg\df cjutfy{ cg'/f]w ub{5' .
k|zf;lgs sfo{ ;xh ¿kdf ;~rfng ug{sf nflu ldlt @)^( df3 !!
ut]sf lbg o; SofDk;sf] SofDk; sfo{ ;ldltsf] a}7saf6 xfn
k':tsfno /x]sf] ejgdf b'O{ tNnf yk ug]{ / pQm tNnf yk sfo{sf
nflu 8«OË, l8hfOg tyf nut O:6d]6 tof/ ug]{ tyf
lgdf{0f;DaGwL ;Dk"0f{ sfo{sf] ;fy} k|fljlws ;]jfsf] nflu b/efp
kq dfu ug]{ lg0f{o eP cg';f/ ejg lgdf{0f ug{ :jLs[lt k7fOlbg]
Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
lqe'jg ljZjljBfno
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn

l;naGbL b/efpkq cfXjfg af/]


k|yd k6s k|sflzt ldlt @)^(.!).!*

o; SofDk;sf] k':tsfno ejg dfly b'O{ tNnf ejg ykL lgdf{0f


sfo{ ug{sf nflu lgdf{0fsf] k|f/lDes l8hfog tyf clGtd l8hfog
nfut Ol:6d]6, k'/f 8«Oª tof/ kfg]{, sG6«ofS6 8s'd]G6 tof/
kfg]{, 6]08/ 8s'd]G6 tof/ ug]{, sfdsf] lg/LIf0f, lan r]lsË, hfFr
kf;sf] sfo{ 7]Ssfaf6 u/fpg' kg]{ ePsfn] Ohfht k|fKt OR5's
k/fdz{bftfx¿af6 k|yd k6s ;"rgf k|sflzt ldltn] & cf}F lbg
sfof{no ;do leq SofDk;af6 ¿= @)).— df pknJw u/fOPsf]
kmf/d vl/b u/L cfjZos sfuhft;lxt pko'{Qm sfo{ s] slt b//]6df
ug{ ;lsg] xf] ;f] sf] c+s / cIf/ v'Ng] u/L lj:t[t k|:tfj uf]Ko
lznaGbL u/L k]z ug{ of] ;"rgf k|sflzt ul/Psf] 5 . yk hfgsf/Lsf
nflu SofDk; k|zf;gdf ;Dks{ /fVg ;lsg] 5 .

SofDk; k|d'v
@)^(.!).!%

;"rgf k|sflzt ul/lbg] af/] .

>L uf]/vfkq ;+:yfg,


wd{ky, sf7df8f}+ .

o; SofDk;sf] k|zf;lgs ejg lgdf{0f sfo{sf] nflu l;naGbL b/efpkq


cfXjfg ;DaGwL ;"rgf o;};fy k7fOPsf] 5 . b}lgs uf]/vfkqdf Ps
lbg lj1fkg k|sflzt ul/lbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w 5 . lj1fkg k|sflzt
eP kZrft lan k|fKt eP kl5 z'Ns e'QmfgL ul/g] 5 .

af]wfy{
=======================
>L n]vfzfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn . SofDk; k|d'v
@)^(.!).!(

:yfgfGt/0f ;xdtL af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

>L zxLb :df/s sn]h, avfgk'/, zf/bfgu/ lrtjgsf] k=;+=r=g+=


^^.)^(—)&) ldlt @)^(.!).!& sf] :yfgfGt/0f ;xdtL kqfg';f/ xfn
o; SofDk;sf] z}= j= @)^(.)&), :gfts tx bf];|f] jif{df cWoog/t
5fqf /flwsf u'?Ë -SofDk; /f]n g+++= @#&.)^*_ n] >L
zxLb :df/s sn]h, avfgk'/, zf/bfgu/ lrtjgdf :yfgfGt/0f x'g lgj]bg
lbPsLn] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

=====================

SofDk; k|d'v
@)^(.!).!*

cled'vLs/0f sfo{qmd (Orientation Program) ;DaGwdf .

o; SofDk;sf] :gftsf]Q/ tx bf];|f] jif{df EPM / Curriculum d"n


ljifo lnO jflif{s k/LIffdf ;dfj]z eO ;s]sf lgoldt tyf cf+lzs 5fq—
5fqfx¿n] clgjfo{ kf7\of+zcGtu{t tof/ ug'{ kg]{ zf]wkq (Thesis)

n]vg;DaGwL cled'vLs/0f sfo{qmd lgDg ldlt / ;dodf ;~rfng


x'g] ePsfn] o; z}= j= df zf]wkq n]Vg] ;Dk"0f{ ljBfyL{x¿nfO{
pQm sfo{qmddf pkl:yt x'g] hfgsf/Lsf nflu of] ;"rgf k|sflzt
ul/Psf] 5 .

tkl;n
ldlt M @)^(.!).@% ut] lalxaf/ .
;do M lbp;f] #M)) ah] .
sf]7f g+= M %)!

==========================
-k|f= lr/~hLjL zdf{_
ljefuLo k|d'v
lzIffzf:q lzIf0f ljefu
lj1fg lzIff lzIf0f ljefu
@)^(.!).!*

a}7s a:g] af/] .

o; SofDk;sf] lj1fg lzIff lzIf0f ljefusf] a}7s lgDg ldlt, ;do /


:yfgdf a:g] ePsf] x'Fbf ;DalGwt k|fWofksHo"x¿nfO{ pkl:yltsf
nflu cg'/f]w ub{5' .

sfo{qmd
ldlt M @)^(.!).@# ut] dËnaf/
;do M lbp;f] !M)) ah] .
:yfg M hLj lj1fg k|of]uzfnf .

cfdlGqt
!= >Ldfg\ SofDk; k|d'vHo"
@= >Ldfg\ ;xfos SofDk; k|d'vHo", lbjf

============================
-8f= s[i0feQm
dxh{g_
ljefuLo k|d'v
lj1fg lzIff lzIf0f ljefu
@)^(.!).@!

k':tsx¿ pknJw u/fOlbg] af/] .

>L k|d'vHo",
g]kfn ;/sf/,
lgjf{rg cfof]usf] sfof{no,
sf7df8f}+ .

o; SofDk;sf] :gfts tx bf];|f] jif{df cWoog cWofkg x'g]]


/fhgLltzf:q lzIff ljifo cGtu{t Government & Politics of Nepal ljifosf] nflu
g]kfnsf /fhgLlts bnaf/] cWoogfy{ ljleGg bnsf
3f]if0ffkqx¿ cfjZos ePsf]n] To; sfof{noaf6 pknJw u/fOg] k|
sfzg tyf klqsfx¿ pknJw u/fO ;xof]u ul/lbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

====================
-pQdnfn >]i7_
;= SofDk; k|d'v
@)^(.!).@%

lzIf0f z'Ns ldgfxf ul/lbg]] af/] .

>L SofDk; k|d'vsf] sfof{no,


klAns o'y SofDk;, sf7df8f+} .

To; SofDk;sf] :gfts tx k|yd jif{, SofDk; /f]n g++= !!)) sL 5fqf
lzIff sfsL{sf] lktf >L sd{ sfsL{ o; SofDk;df :yfoL ;]jfdf sfo{/t
sd{rf/L /xg' ePsf] x'Fbf lghsf] 5f]/Ln] lq= lj= lgodfg';f/ kfpg]
lzIf0f z'Ns ldgfxfsf] Joj:yfsf] nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

========================
-rGb|axfb'/ yfkf_
pk—k|zf;s
@)^(.!).@%

ADSL ;'ljwf h8fg ;DaGwdf .

>L g]kfn 6]lnsd


b'/;~rf/ sfof{no
5fpgL, sf7df8f+} .

o; SofDk;sf] nflu lgodfg';f/ nfUg] dxz'n lnO{ ADSL -6]lnkmf]g


g++= $#)!%#*_ ;'ljwf pknJw u/fO{ lbg'x'g cfjZos cfj]bg
kmf/d o;};fy ;+nUg u/L Joxf]/f cg'/f]w 5 .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.!).@%

:jLs[lt ;DaGwdf .

>Ldfg\ pks'nkltHo"
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf lqe'jg ljZjljBfnosf] lzIffzf:q ;


+sfocGtu{t ;a}eGbf 7"nf] / k'/fgf] o; cflËs SofDk;df ljut
nfdf] ;dob]lv :yfoL sd{rf/L l;kmfl/; eO{ gcfPsf] tyf k'/fgf
sd{rf/Lx¿ clgjfo{ cjsfz, j]tnjL sfh, ;?jf tyf /flhgfdf lbO uPsf
sf/0f SofDk;sf] b}lgs sfo{ ;~rfng ug{ sl7gfO ePsf] x'Fbf
ljleGg ldltdf SofDk;df l/Qm /x]sf] b/aGbLdf ljleGg zfvf tyf
ljefudf sd{rf/Lx¿ lgo'lQm u/L sfddf nufOsf] Joxf]/f
>Ldfg\df :d/0ffy{ cg'/f]w ub{5' . o; ;DaGwdf SofDk;af6 k=;
+=r=g+= $%).)^%—)^^ ldlt @)^%.)*.#), k=;+=r=g+=
(%#.)^%—)^^ ldlt @)^^.)@.!$, k=;+=r=g+= &$@.)^^
—)^& ldlt @)^^.!).)&, k=;+=r=g+= *%&.)^^—)^& ldlt
@)^^.!!.@#, k=;+=r=g+= (*^.)^&—)^* ldlt
@)^&.!!.@&, k=;+=r=g++= (*&.)^&—)^* ldlt @)^&.!
@.@$, ldlt @)^*.)*.@#, k=;+=r=g+= $##.)^(—)&) ldlt
@)^(.)*.)^, k=;+=r=g+= $#$.)^(—)&) ldlt @)^(.)*.)^ tyf
ldlt @)^(.)*.)& sf] kqåf/f klg >Ldfg\ tyf >Ldfg\ /lhi6«f/Ho"
;dIf :jLs[ltsf nflu cg'/f]w u/L k7fOPsf] Joxf]/f :d/0ffy{ cg'/f]w
ub{} kqfrf/ ul/Psf] Joxf]/f ;d]t cg'/f]w ub{5' . SofDk;sf] b}lgs
sfo{qmd cGtu{t v6fOPsf pQm sd{rf/Lx¿sf] ;]jf lq=lj= s}
b}lgs sfo{qmd ;~rfngsf nflu cTofjZos ePsf x'Fbf
lghx¿nfO{ sfddf nufOPsf] ldltb]lv g} lghx¿sf] lgo'lQm :jLs[lt
tyf ;dy{g ul/lbg >Ldfg\ ;dIf k'gM cg'/f]w ub{5' .
tkl;n
q kb tyf gfd SofDk;af6 kq k7fOPsf] s/f/ ;]jfdf sfo{/t ldlt
m k=;=r=g+= tyf ldlt
=;
+
=
1. x]=c= >L $(&.)^$—)^%, ldlt @)^$.)^.@! b]lv
d~h's'df/L kf08] @)^$.)(.)( xfn;Dd
2. x]=c= >L kLtfDa/ &^^.)^$—)^%, ldlt x]=c=kbdf @)^$.!!.!
kFu]gL @)^$.!@.)% (b]lv xfn;Dd
3. x]=c= >LdtL d'gf *%@.)^%—)^^, ldlt @)^^.)!.@# b]lv
s§]n @)^^.)!.@@ xfn;Dd
4. ;=n]vfkfn >L %)%.)^$—)^%, ldlt ;=n]= kbdf @)^$.)
r'g'dfof kf08] @)^$.)(.@$ (.@$ b]lv xfn;Dd
5. Nof=c= >L lIflth ? !#*.)^%—)^^, ldlt @)^%.)(.)! b]lv
kfv]tL @)^%.)%.!# xfn;Dd
6. clzi6]G6 >L ;~ho $&@.)^&—)^*, ldlt @)^&.!).)! b]lv
kf}8]n @)^&.)(.@( xfn;Dd
7. lkog >L zDe'k|;fb **$.)^%—)^^, ldlt @)^^.)!.@( b]lv
clwsf/L @)^^.)!.)@ xfn;Dd
8. s'lrsf/ >L ;l/tf g]kfnL %!%.)^$—)^%, ldlt @)^$.)^.@! b]lv
@)^$.)(.)( xfn;Dd
=======================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.!!.)#

:jLs[lt ;DaGwdf .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho"
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf lqe'jg ljZjljBfnosf] lzIffzf:q ;


+sfocGtu{t ;a}eGbf 7"nf] / k'/fgf] o; cflËs SofDk;df ljut
nfdf] ;dob]lv :yfoL sd{rf/L l;kmfl/; eO{ gcfPsf] tyf k'/fgf
sd{rf/Lx¿ clgjfo{ cjsfz, j]tnjL sfh, ;?jf tyf /flhgfdf lbO uPsf
sf/0f SofDk;sf] b}lgs sfo{ ;~rfng ug{ sl7gfO ePsf] x'Fbf
ljleGg ldltdf SofDk;df l/Qm /x]sf] b/aGbLdf ljleGg zfvf tyf
ljefudf sd{rf/Lx¿ lgo'lQm u/L sfddf nufOsf] Joxf]/f
>Ldfg\df :d/0ffy{ cg'/f]w ub{5' . o; ;DaGwdf SofDk;af6 k=;
+=r=g+= $%).)^%—)^^ ldlt @)^%.)*.#), k=;+=r=g+=
(%#.)^%—)^^ ldlt @)^^.)@.!$, k=;+=r=g+= &$@.)^^
—)^& ldlt @)^^.!).)&, k=;+=r=g+= *%&.)^^—)^& ldlt
@)^^.!!.@#, k=;+=r=g+= (*^.)^&—)^* ldlt
@)^&.!!.@&, k=;+=r=g++= (*&.)^&—)^* ldlt @)^&.!
@.@$, ldlt @)^*.)*.@#, k=;+=r=g+= $##.)^(—)&) ldlt
@)^(.)*.)^, k=;+=r=g+= $#$.)^(—)&) ldlt @)^(.)*.)^ tyf
ldlt @)^(.)*.)& sf] kqåf/f klg >Ldfg\ tyf >Ldfg\ /lhi6«f/Ho"
;dIf :jLs[ltsf nflu cg'/f]w u/L k7fOPsf] Joxf]/f :d/0ffy{ cg'/f]w
ub{} kqfrf/ ul/Psf] Joxf]/f ;d]t cg'/f]w ub{5' . SofDk;sf] b}lgs
sfo{qmd cGtu{t v6fOPsf pQm sd{rf/Lx¿sf] ;]jf lq=lj= s}
b}lgs sfo{qmd ;~rfngsf nflu cTofjZos ePsf x'Fbf
lghx¿nfO{ sfddf nufOPsf] ldltb]lv g} lghx¿sf] lgo'lQm :jLs[lt
tyf ;dy{g ul/lbg >Ldfg\ ;dIf k'gM cg'/f]w ub{5' .
tkl;n
q kb tyf gfd SofDk;af6 kq k7fOPsf] s/f/ ;]jfdf sfo{/t ldlt
m k=;=r=g+= tyf ldlt
=;
+
=
1. x]=c= >L $(&.)^$—)^%, ldlt @)^$.)^.@! b]lv
d~h's'df/L kf08] @)^$.)(.)( xfn;Dd
2. x]=c= >L kLtfDa/ &^^.)^$—)^%, ldlt x]=c=kbdf @)^$.!!.!
kFu]gL @)^$.!@.)% (b]lv xfn;Dd
3. x]=c= >LdtL d'gf *%@.)^%—)^^, ldlt @)^^.)!.@# b]lv
s§]n @)^^.)!.@@ xfn;Dd
4. ;=n]vfkfn >L %)%.)^$—)^%, ldlt ;=n]= kbdf @)^$.)
r'g'dfof kf08] @)^$.)(.@$ (.@$ b]lv xfn;Dd
5. Nof=c= >L lIflth ? !#*.)^%—)^^, ldlt @)^%.)(.)! b]lv
kfv]tL @)^%.)%.!# xfn;Dd
6. clzi6]G6 >L ;~ho $&@.)^&—)^*, ldlt @)^&.!).)! b]lv
kf}8]n @)^&.)(.@( xfn;Dd
7. lkog >L zDe'k|;fb **$.)^%—)^^, ldlt @)^^.)!.@( b]lv
clwsf/L @)^^.)!.)@ xfn;Dd
8. s'lrsf/ >L ;l/tf g]kfnL %!%.)^$—)^%, ldlt @)^$.)^.@! b]lv
@)^$.)(.)( xfn;Dd
=======================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.!!.)#

:jLs[lt ;DaGwdf .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho"
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf lqe'jg ljZjljBfnosf] lzIffzf:q ;


+sfocGtu{t k|eftLo, lbjf tyf /fqL ;d"xdf k7gkf7g x'g] ;a}eGbf
7"nf] / k'/fgf] o; cflËs SofDk;df ljut nfdf] ;dob]lv :yfoL
sd{rf/L l;kmfl/; eO{ gcfPsf] tyf k'/fgf sd{rf/Lx¿ clgjfo{ cjsfz,
j]tnjL sfh, ;?jf tyf /flhgfdf lbO uPsf sf/0f SofDk;sf] l/Qm /x]sf]
lgDg b/aGbLdf lgDg JolQmx¿nfO{ lgo'lQm ug]{ ;xdtL tyf
:jLs[ltsf nflu cg'/f]w ub{5' .
tkl;n
qm kb gfd s}lkmot
=;
+=
1. n]vfkfn >L lnnf ltjf/L
2. 6f=u= >L /df vgfn
3. a'sr]s/ >L ;De'k|;fb clwsf/L xfn lkog kbdf sfo{/t

=======================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.!).@%

gftf ;DaGw k|dfl0ft ;DaGwdf .

>Ldfg k|d'vHo",
sf7df8f} dxfgu/kflnsf,
sf7df8f}+

o; SofDk;sf lzIffzf:q ljifosf pk k|fWofks >L k'ikaxfb'/ a?jfnn]


cfˆgf 3/sf ;b:ox¿;Fusf] gftf ;DaGw k|dfl0ft u/fO lbg] Joj:yfsf
nflu l;kmfl/; kfpF egL lbg' ePsf] lgj]bg o;};fy ;+nUg u/L
cfjZos Joj:yfsf nflu k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

ljj/0f
cfdf M g/dfof a?jfn
bfh', efph" M s[i0faxfb'/ a?jfn, >LdtL lnnfb]jL a?jfn
>LdtL M v]ds'df/L cfrfo{ -a?jfn_
efO, a'xf/L M u0f]zaxfb'/ a?jfn, >LdtL hfg'sf yfkf -a?jfn_
csf]{ efO, a'xf/L M df]xg a?jfn, >LdtL ;Demgf cf]nL -a?jfn_

========
===========
====
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)$.)#

lzIf0f z'Ns ldgfxf ul/lbg]] af/] .

>L SofDk; k|d'vsf] sfof{no,


k'Nrf]s OlGhlgol/+u SofDk;
lq= lj=, k'Nrf]s .

To; SofDk;sf] cfls{6]Sr/ ;d"xsf] :gfts tx, gcf]}F ;]d]:6/, /f]n


g++= 065-B ARCH – 240 sL 5fqf ;'>L :d[tL pkfWofosf] lktf ;x—k|
f= zzLk|;fb pkfWofo o; SofDk;df ldlt @)$!.!@.)! b]lv
:yfoL ;]jfdf k|fWofkg/t /xg' ePsf] x'Fbf lghsf] 5f]/Ln] lq= lj=
lgodfg';f/ kfpg] lzIf0f z'Ns ldgfxfsf] Joj:yfsf] nflu l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w ub{5' .

=====================
-pQdnfn >]i7_
;xfos SofDk; k|d'v
@)^(.!!.)@

xflh/L k7fOPsf] af/] .

>Ldfg k/LIff lgoGqsHo",


k/LIff lgoGq0f sfof{no,
lq=lj=, aNv' .

To; sfof{nosf] k=;+=r=g+= $^#.)^(—)&) ldlt @)^(.!).!!


sf] kqfg';f/ To; sfof{noaf6 o; SofDk;df ldlt @)^(.!).!& b]lv
nfu" x'g] u/L sfh lkmtf{ x'g' ePsf pk—k|zf;s >L rGb|axfb'/
yfkf ldlt @)^( df3 !& ut]b]lv d;fGt;Dd ;fj{hlgs ljbfsf lbg
afx]s cGo lbg ?h' xflh/ x'g' ePsf] Joxf]/f cfjZos
sfof{y{ cg'/f]w 5 .

========
===========
====
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.!!.)@

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>Ldfg\ cWoIfHo",
lq= lj= hgzlQm ljsf; tyf
sNof0f kl/ifb\sf] sfof{no
lq= lj=, sLlt{k'/ .

dxf]bo,
pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf n]vfkfn >L /fwfb]jL
l3ld/]n] lq=lj= Joj:yfkg ;ª\sfoaf6 Pd=lkmn= cWoog
ug{ rfxg' ePsf]n] k"j{ :jLs[ltsf nflu l;kmfl/; kqsf] dfu
ug'{ ePsf] x'Fbf To;} adf]lhd k"j{ :jLs[ltsf nflu of] l;kmfl/;
ul/Psf] 5 .

=======================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.!!.)@

/flhgfdf af/] .

>Ldfg\ pks'nkltHo"
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf ;x—k|fWofks >LdtL


lgd{nf zdf{n] ldlt @)^(.!).@) ut] cfˆgf] zf/Ll/s c:j:ytfsf] sf/0f
hgfO{ ldlt @)^( kmfNu'0f ! ut]b]lv nfu" x'g]u/L lbg' ePsf]
;sn /flhgfdf o;};fy ;+nUg u/L lghsf] dfu adf]lhd pNn]lvt
ldltb]lv g} nfu" x'g] u/L ;x—k|fWofks kbaf6 lbg' ePsf]
/flhgfdf :jLs[t ul/lbg] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w
ub{5' .

af]wfy{
======================
>L n]vfzfvf -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^(.!!.)#

sfo{ cfb]z lbOPsf] af/] .

Oi6g{ OlGhlgol/Ë sG;N6\ofG6 -OO;L_


;}Fe' #, nlntk'/ .

o; SofDk;sf] k':tsfno ejg dfly tNnf yk -ejg lgdf{0f_ ug]


{ ;DaGwdf OlGhlgol/Ë k/fdz{ ;]jfsf] nflu sf]6]zg dfu ul/Psf]df
k|fKt ePsf sf]6]zgx¿ dWo] tkfO{sf] sf]6]zg 5gf}6 ePsf]
x'Fbf ;Demf}tf kqdf pNn]v ePsf zt{x¿ cg';f/ k/fdz{ ;]jf
;DaGwL sfo{ ug{ of] sfo{ cfb]z lbOPsf] 5 .

af]wfy{
======================
>L n]vfzfvf -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^(.!!.)(

/fxbfgL pknJw u/fOlbg] ;DaGwdf .

>L lhNnf k|zf;g sfof{no,


aa/dxn, sf7df8f}+ .

o; SofDk;sf ;x—k|fWofks tyf SofDk; k|d'v >L ef]nfgfy


e§/fO{nfO{ ljZjljBfnosf] ljleGg sfdsf lznlznfdf ljleGg d'n's
hfg' kg]{ ePsf] x'Fbf lghsf] gfddf /fxbfgL pknJw u/fOlbg' x'g
cg'/f]w ub{5' .

=======================
-rGb|axfb'/ yfkf_
pk—k|zf;s
@)^(.!!.)(

kbLo labfsf] /sd lbg] :jLs[lt af/] .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq= lj= lzIffWoIfsf] sfof{nosf] /]=sf=k=;+=r=g+= %@.)^&


—)^* ldlt @)^&.)%.!& sf] kqfg';f/ o; SofDk;sf] lbjf ;d"xsf]
l/Qm ;xfos SofDk; k|d'v kbdf ldlt @)^&.)%.!% b]lv nfu" x'g]
u/L lgo'Qm x'g' ePsf pk k|fWofks >L bfzf z]kf{ >L /lhi6«f/sf]
sfof{no k=;+=/=sf=r=g+= @)$.)^*—)^( ldlt
@)^(.)#.@( sf] af]wfy{ tyf sfof{y{ kqfg';f/ lq=lj= k/LIff
lgoGq0f sfof{no aNv'sf] ;x k/LIff lgoGqs kbdf ldlt @)^(.)$.)!
b]lv nfu" x'g] u/L lgo'lQm eO{ o; SofDk;af6 /dfgf kq lnO
k/LIff lgoGq0f sfof{no aNv' hfg' ePsf] x'Fbf >L z]kf{sf]
@)^&.)%.!% b]lv @)^(.)# d;fGt;Dd ;xfos SofDk; k|d'v
kbdf /xFbfsf] kbLo labf pkef]u u/L hDdf !)% !÷@ -Ps ;o kfFr /
lbg cfwf_ lbg /]s8{af6 afFsL b]lvPsf] x'Fbf lq=lj= lgodfg';f/
kfpg] kbLo ljbfsf] /sd e'QmfgL lbg] :jLs[lt k7fOlbg] Joj:yfsf
nflu cg'/f]w ub{5' . ;fy} >L z]kf{sf]] rfn' cf=j= )^*.)^( df
vfOkfO cfPsf] dfl;s tna ¿= @@,$$%.— ePsf] Joxf]/f ;d]t
cg'/f]w ub{5' .
;+nUg
!= ;xfos SofDk; k|d'v kbsf] lgo'lQm kqsf] kmf]6f]skL yfg — !
@= ;xfos k/LIff lgoGqs kbsf] lgo'lQm kqsf] kmf]6f]skL yfg
—!
#= /dfgf kqsf] kmf]6f]skL yfg — !

af]wfy{
=======================
>L n]vfzfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^(.!!.!#

Sustainability Report ;DaGwdf .

>Ldfg\ ;+of]hsHo",
kl/of]hgf sfof{Gjog PsfO,
bf];|f] pRr lzIff kl/of]hgf
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko{'Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] :gftsf]Q/ txsf] ef}ltszf:q


lzIff ljifosf] nflu tof/ kfl/Psf] Sustainability Report o;};fy ;+nUg u/L
cfjZos Joj:yfsf nflu k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.!!.@)

Sustainability Report k7fOPsf] af/] .

>Ldfg\ ;+of]hsHo",
kl/of]hgf sfof{Gjog PsfO,
bf];|f] pRr lzIff kl/of]hgf
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] :gftsf]Q/ txsf] ef}ltszf:q lzIff ljifosf] nflu tof/


kfl/Psf] Sustainability Report o;};fy ;+nUg u/L cfjZos Joj:yfsf nflu
k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.!!.!$

sfo{qmddf ;xefuL k7fOPsf] af/] .

>L lzIffzf:q s]Gb|Lo ljefu


lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; ljefusf] ldlt @)^(.!).@* sf] kqfg';f/ e"uf]n lzIff ljefu,


sLlt{k'/df ldlt @)^(.!!.!^ b]lv @)^(.!!.@@ ;Dd ;~rfng x'g]
lzIffzf:q ;+sfocGtu{tsf] e"uf]n ljifosf] cg';Gwfg ljlw sfof{zfnf
uf]i7Ldf tkl;n adf]lhdsf k|fWofksx¿nfO{ ;xefuLsf] ¿kdf efu
lng k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .
tkl;n
qm kb gfd
=;
+=
1. pk—k| >L s]bf//fh
f= k'8f;}gL
2. pk—k| >LdtL rGb|s]z/L
f= >]i7

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.!!.!$

sfo{qmddf ;xefuL k7fOPsf] af/] .

>L lzIffzf:q s]Gb|Lo ljefu


lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; ljefusf] ldlt @)^(.!).@* sf] kqfg';f/ e"uf]n lzIff ljefu,


sLlt{k'/df ldlt @)^(.!!.!^ b]lv @)^(.!!.@@ ;Dd ;~rfng x'g]
lzIffzf:q ;+sfocGtu{tsf] e"uf]n ljifosf] cg';Gwfg ljlw sfof{zfnf
uf]i7Ldf tkl;n adf]lhdsf k|fWofksx¿nfO{ ;xefuLsf] ¿kdf efu
lng k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .
tkl;n
qm kb gfd
=;
+=
1. lz=;= >L tflGqsf/fh
vgfn

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.!!.!%

ljj/0f k7fOPsf] ;DaGwdf .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lj1fg tyf k|ljlw cWoog ;+:yfg
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko{'Qm ;DaGwdf To; sfof{nosf] k=;+=r=g+= %


(*.)^(—)&) ldlt @)^(.!!.)( sf] kqfg';f/ o; SofDk;sf] z}=j=
@)^(.)&) ;d"xdf lj1fg lzIff ljifo cWofkg ug]{ lzIfsx¿sf] ljj/0f
o;};fy ;+nUg u/L k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.!!.!*

:jf:Yo k/LIf0f af/] .

>Ldfg\ lgb]{zsHo"
lzIf0f c:ktfn,
lq= lj=, dxf/fhu~h .

o; SofDk;df sfo{/t sd{rf/L >L hLjg/fh kf]v|]n :jf:Yo k/LIf0fsf]


nflu To; lzIf0f c:ktfndf cfpg' ePsf] x'Fbf lq= lj= lgodfg';f/ k|
fKt x'g] ;'ljwf pknAw u/fOlbg' x'g l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

======================
-rGb|axfb' yfkf_
pk—k|zf;s
@)^(.!!.!*

b//]6 pjnJw u/fOlbg] af/] .

>L k|d'vHo",
s]lGb|o a:t' lgdf{0f k|of]uzfnf -:jfOn Nofa_,
OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg,
k'Nrf]s SofDk;, k'Nrf]s .

k|:t't ljifodf o; SofDk;sf] k':tsfno ejg sl/j @,()) a=lkm=


If]qkmndf Ps tNnfdf cjl:yt /x]sf] / pQm ejgdf @ tNnf yk ejg
lgdf{0f sfo{ ug{ nfluPsf] x'Fbf pQm @ tNnf yk ejg lgdf{0f
sfo{ ug{sf nflu :jfOn 6]:6 u/fpg' kg]{ ePsf]n] :jfOn 6]:6sf]
b//]6 oyfl;3| pknJw u/fO{ o; SofDk;sf] sfo{nfO{ ;xof]u
ul/lbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.!!.!*

cWoog ljbf :jLs[lt ul/lbg] ;DaGwdf .

>Ldfg\ cWoIfHo",
lq= lj= hgzlQm ljsf; tyf
sNof0f kl/ifb\sf] sfof{no
lq= lj=, sLlt{k'/ .

dxf]bo,
lq=lj= lzIffWoIfsf] sfof{no ;dGjo dxfzfvfsf] k=;+=kmf=
! -@_ ;=zf= -@_ ^%^.)^( ldlt @)^(.!!.!$ sf] kqfg';f/ ldlt
@)^(.!!.!) sf] lg0f{ofg';f/ o; SofDk;sf n]vfkfn >LdtL /fwfb]jL
l3ld/]sf] Pd= lkmn= cWoogsf] k"j{ :jLs[lt kq k|fKt ePsf]
x'Fbf lghsf] cWoog ljbf :jLs[ltsf nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ul/G5 .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.!!.@)

;'ljwf pknJw u/fpg] af/] .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf To; dxfzfvfsf] k=;+=s=k|=d=zf= -


%_ r=g+= !$%& ldlt @)^(.)&.@^ sf] k|fKt af]wfy{ tyf
sfof{y{ kqfg';f/ ldlt @)^(.!!.!* b]lv clgjfo{ cjsfz x'g' ePsf
;~rosf]if qmdfÍ !%!@ sf o; SofDk;sf ;xk|fWofks >L /fhefO
sdf{rfo{n] lq= lj= lgodfg';f/ kfpg] ;'ljwfsf nflu lbg' ePsf]
lgj]bgfg';f/ lghsf] gfddf s'g} afFsL a:of}tf gePsf]n] ;~rosf]if,
lgDgfg';f/sf] ;+lrt ljbfsf] /sd, cf}ifwL pkrf/ nufot lq=lj=
lgodfg';f/ kfpg] ;Dk"0f{ ;'ljwf pknJw u/fO lbg'x'g l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w 5 .

;+lrt ljbfsf] ljj/0f


lj/fdL ljbf M $&^ !/@ -rf/ ;o 5oQ/ / cfwf lbg_
3/ ljbf M @! -PSsfO; lbg_

lghn] :jfWofog ljbf / ljz]if tnjL ljbf pkef]u u/]sf] b]lvb}g .


;fy} lghn] @)#(.)!.)@ b]lv @)$@.)!.)! ;Dd tnjL cWoog ljbf
lng' ePsf] /]s8{af6 b]lvG5 . lghn] dfl;s :s]n ¿= @%,@)).— /
u|]8 !!û@#)Ö @,%#).— ;d]t hDdf ¿= @&,&#).— vfOkfO
cfPsf] Joxf]/f ;d]t cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=======================
!= >L n]vfzfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >L /fhefO sdf{rfo{
sf7df8f}+ .

@)^(.!!.@)

ljj/0f k7fOPsf] af/] .

>L of]hgf dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf To; dxfzfvfsf] k=;+= ^)@ kmf=g+=


- _ of]=d=zf=)^(.)&) ldlt @)^(.!!.!) sf] kqfg';f/ o; SofDk;df
cWoog cWofkg u/fOg] ljifox¿ tkl;n adf]lhd /x]sf] Joxf]/f
cg'/f]w 5 .
 SofDk; :yfkgf ldlt M @)#@ df3 !^ ut] .

1. Three -Year B.Ed. Program 2. One Year B.Ed. Program


a. Education a. English Education
b. English Education b. Mathematics Education
c. Mathematics Education c. Curriculum and Evaluation
d. Geography Education d. Nepali Education
e. Science Education e. Population Education
f. Nepali Education f. Social Studies
g. Health and Physical Education g. Economics Education
h. Population Education h. Geography Education
i. Economics Education i. History Education
j. History Education j. Political Science Education
k. Political Science Education k. Administration
l. Social Studies l. Supervision
m. Social Justice

3. M.Ed. Program
a. English Education
b. Mathematics Education
c. Nepali Education
d. Population Education
e. Education Planning and Management
f. Curriculum Education
g. Physics Education (Science Education) in Semester System (First semester running from
this year)
========
===========
==
3. Three -Year B.Ed. Program 4. One Year B.Ed. Program
n. Foundation of Education a. Foundation of Education
o. Psychology b. Psychology
p. Curriculum c. Curriculum
q. English Education d. English Education
r. Mathematics Education e. Mathematics Education
s. Geography Education f. Curriculum and Evaluation
t. Science Education g. Nepali Education
u. Nepali Education h. Population Education
v. Health and Physical Education i. Social Studies
w. Population Education j. Economics Education
x. Economics Education k. Geography Education
y. History Education l. History Education
z. Political Science Education m. Political Science Education
aa. Social Studies n. Administration
bb. Social Justice o. Supervision
cc. Practice Teaching p. Practice Teaching/Practicum

3. M.Ed. Program
a. Foundation of Education
b. Psychology in the Classroom
c. Curriculum
d. English Education
e. Mathematics Education
f. Nepali Education
g. Population Education
h. Education Planning and Management
i. Curriculum and Evaluation
j. Physics Education (Science Education) in Semester System
k. Economics Education
l. Health Education
m. Practice Teaching/Practicum

-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v

@)^(.!!.@@

cWoog ljbf :jLs[lt ul/lbg] ;DaGwdf .

>Ldfg\ cWoIfHo",
lq= lj= hgzlQm ljsf; tyf
sNof0f kl/ifb\sf] sfof{no
lq= lj=, sLlt{k'/ .

dxf]bo,
lq=lj= lzIffWoIfsf] sfof{no ;dGjo dxfzfvfsf] k=;+=kmf=
! -@_ ;=zf= -@_ ^(#.)^( ldlt @)^(.!!.@) sf] kqfg';f/ ldlt
@)^(.!!.!% sf] lg0f{ofg';f/ o; SofDk;sf pk k|fWofks >L
efg'eQm ;fksf]6fsf] kL= Pr= 8L= cWoogsf] k"j{ :jLs[lt kq k|
fKt ePsf] x'Fbf lghsf] cWoog ljbf :jLs[ltsf nflu l;kmfl/;;fy
cg'/f]w ul/G5 .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^%.)&.!)

kb:yfkg ;xdtL ;DaGwdf .

>L k|d'vHo",
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj, sLlt{k'/ .

lq=lj= dx]Gb| ax'd'vL SofDk; bfª -dfgljsL_ af6 ldlt @)%(.!


@.!@ sf] kqfg';f/ a]tnjL sfhdf o; SofDk;df cfO{ la= P8= tyf
Pd= P8= txdf k|fWofkg ub}{ cfpg' ePsf hg;+Vof lzIff ljifosf
pk k|f= >L lzjk|;fb vgfn xfn lq= lj= ;]jf cfof]uaf6 ;x—k|
fWofks kbdf l;kmfl/; ePsfn] lghsf] kb:yfkg o;} SofDk;df
u/fpg' kg]{ b]lvG5 . lghn] Pd= lkmn= pQL0f{ u/L kL= Pr=
8L= ub}{ u/]sf] / o; SofDk;sf] Pd= P8= sfo{qmddf k|efjsf/L
e"ldsf lgjf{x u/]sfn] o; SofDk;sf] z}lIfs pGgogsf nflu
pxfFnfO{ o;} SofDk;df hg;+Vof lzIff ljifodf kb:yfkgf u/fOlbg'
x'g l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

========
===========
==
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.!!.@@

ljj/0f k7fOPsf] af/] .

>L of]hgf dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf To; dxfzfvfsf] k=;+= $*! kmf=g+= -


_ of]=d=zf=)^(.)&) ldlt @)^(.!).!$ sf] kqfg';f/ o; SofDk;sf]
z}=j= @)^(.)&) ;d"xdf cWoog/t 5fq—5fqfx¿sf] ljj/0f o;};fy ;
+nUg u/L k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 . ;fy} rfn' z}=j=
@)^(.)&) sf] ;a} tx tyf jif{df ljBfyL{ egf{qmd hf/L /x]sf] /
lghx¿sf] 5fqj[lQ tyf lgz'Nsj[lQsf] sfo{qmd klg hf/L /x]sf]
Joxf]/f cg'/f]w 5 .

========
===========
==
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.!!.#)

cWoog ljbf :jLs[lt ul/lbg] ;DaGwdf .

>Ldfg\ cWoIfHo",
lq= lj= hgzlQm ljsf; tyf
sNof0f kl/ifb\sf] sfof{no
lq= lj=, sLlt{k'/ .

dxf]bo,
lq=lj= lzIffWoIfsf] sfof{no ;dGjo dxfzfvfsf] k=;+=kmf=
! -@_ ;=zf= -@_ ^^(.)^( ldlt @)^(.!!.!* sf] kqfg';f/ ldlt
@)^(.!!.!% sf] lg0f{ofg';f/ o; SofDk;sf pk k|fWofks >L
k'ikaxfb'/ a?jfnsf] kL= Pr= 8L= cWoogsf] k"j{ :jLs[lt kq k|
fKt ePsf] x'Fbf lghsf] cWoog ljbf :jLs[ltsf nflu l;kmfl/;;fy
cg'/f]w ul/G5 .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.!!.#)

:jLs[lt af/] .

>L k|d'vHo"
cg'udg ;ldltsf] sfof{no,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf pk k|fWofks >L u0f]zaxfb'/ l;+x 7s'/Ln] cGo ;


+:yfdf sfd ug{ cg'dlt kfpg eg'{ ePsf] kmf/d yfg !, cfjZos
Joj:yfsf nflu o;};fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)&).)!.)%

Dofb yk / b//]6 ;DaGwdf .

>L OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg,


sG;n6]G;L ;]jfsf] sfof{no,
k'Nrf]s .

pko{'Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf z}lIfs ejgsf 7]s]bf/ >L /ljgf


k|]/f k|lti7f sDkgL -h]=eL=_ n] ldlt @)^(.!@.!@ df ejg
lgdf{0f ;DaGwL k]z u/]sf] Dofb yk / b//]6 ;"rL cfjZos Joj:yfsf
nflu k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=====================
!= >L /ljgf k|]/f k|lti7f sDkgL -h]=eL=_ -
ef]nfgfy e§/fO{_
:joDe', sf7df8f}+ . SofDk;
k|d'v
@= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)&).)!.)*

gful/stfsf] k|df0fkq pknAw u/fOlbg] af/] .

>L lhNnf k|zf;g sfof{no,


aa/dxn, sf7df8f+} .

o; SofDk;df sfo{/t /xg' ePsf pk—k|fWofks >L s]zj clwsf/Lsf]


ldlt @)%#.)^.)# df hGd ePsf] 5f]/f cfut/fh
clwsf/LnfO{ g]kfnL gful/stfsf] k|df0fkq cfjZos ePsf] x'Fbf
gful/stfsf] k|df0fkq pknAw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu o; SofDk;df
lgj]bg lbg' ePsf] x'Fbf ;f] sf] nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=====================
!= >L kl~hsflwsf/Lsf] sfof{no -
ef]nfgfy e§/fO{_
sf7df8f}+ dxfgu/kfnLsf
SofDk; k|d'v
@= >L s]zj clwsf/L
pk k|fWofks,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)&).)!.)*

/fxbfgL ;DaGwdf .

>L lzi6frf/ dxfkfnHo",


k//fi6« dGqfno, sf7df8f}+ .

o; SofDk;sf k|fWofks >L zflGtk|;fb 9sfnsf 5f]/f cfnf]s


9sfnnfO{ /fxbfgL cfjZos ePsf] x'Fbf cfjZos Joj:yfsf nflu
l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)&).)!.)*

:jfWofog ljbf :jLs[lt ul/lbg] ;DaGwdf .

>Ldfg\ cWoIfHo",
lq= lj= hgzlQm ljsf; tyf
sNof0f kl/ifb\sf] sfof{no
lq= lj=, sLlt{k'/ .

dxf]bo,
pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf c+u|]hL lzIff ljifosf pk k|
fWofks >L ;"o{ l;Ub]nn] Eng Ed. 519, Second Language Acquisition ljifosf]
lstfa n]vgsf nflu :jfWofog ljbfsf] k"j{ :jLs[ltsf nflu l;kmfl/;
kqsf] dfu ug'{ ePsf] x'Fbf cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy
cg'/f]w ub{5' .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)&).)!.)*

5kfO ul/lbg] af/] .

>L k|d'vHo",
lq= lj= 5fkfvfgf, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] nflu ;+nUg gd"gf adf]lhd …lzIf0f cEof;


k'l:tsfÚ @))) yfg 5kfO ul/lbg' x'g cg'/f]w ub{5' . ;fdfg k|fKt
ePkl5 ljnsf] e'QmfgL ul/g] 5 .

af]wfy{
====================
>L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
Sandra.Terzic@phoenix.edu and
international3@apollogrp.edu
@)&).)!.!)

a]tnjL ljbf ;GaGwdf .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] k=; r=g++= $!).)^(.&) sf] kqfg';f/ ldtL


@)^*.)&.@# b]vL /fhLgfdf :jLs[t x'g'ePsf] >LdtL s'nb]jL
>]i7n] ldtL @)^%.)!.)! b]vL @)^% c;f/ d;fGt ;Dd, @)^%.)
$.)! b]vL @)^%.)$.@% ;Dd / @)^&.)&.)! b]vL
@)^&.)*.@@ ;Dd u/L hDdf % dxLgf !& lbg j]tnjL ljbf pkef]u
ug{' ePsf] /]s8{ af6 b]vLPsf] Joxf]/f k|df0fLt ;fy cg'/f]w
ub{5' .

=====================
-rGb| axfb'/ yfkf_
pk k|zf;s
@)&).)!.!@

yk cWoog ljbf af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
;dGjo dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf pk k|f= >L /fhs'df/ u'?ª ldlt @)^^.!).!& b]lv


cWoog ljbfdf a:g' ePsf]df pxfFsf] cWoog ljbfsf] cjlw ldlt
@)^(.!).!^ af6 ;dfKt ePsf] x'Fbf k'gM ljbf kfpg lgj]bg
ug'{ ePsf]n] yk Ps jif{ cWoog ljbfsf] :jLs[ltsf nflu l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=======================
!= >L n]vfzfvf -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@= >L /fhs'df/ u'?ª
pk k|f=
@)&).)!.)(

blnt ljBfyL{x¿sf] gfdfjnL k7fOPsf] af/] .

>L Jofj;flos ljsf; tyf cg';Gwfg s]Gb|


sn+sL, sf7df8f}+ .

pko{'Qm ;DaGwdf To; cg';Gwfg s]Gb|sf] r=g+=


(*.)^(—)&) ldlt @)&).)!.)@ sf] kqfg';f/ o; SofDk;sf] cf=j=
@)^(.)&) ;d"xsf] :gftsf]Q/ tx k|yd tyf bf];|f] jif{df cWoog/t
blnt ljBfyL{x¿sf] gfdfjnL lgDgfg';f/ /x]sf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu
cg'/f]w 5 .
tkl;n
qm /f]n gfd lhNnf ljifo s}lkmot
=; g+=
+=
!= &! s'df/ g]kfnL wflbË EPM M.Ed. II Yr.
@= @@ lbks ljZjsdf{ tgx'F Math ,,
#= $% eQmaxfb'/ bf]nvf English M.Ed. I Yr.
ljZjsdf{
$= !%( 6]saxfb'/ l;Gw'nL EPM ,,
la=s]=
%= !^! lbks ;'gf/ 88]Nw'/ English ,,
f
^= !^# lbks la=s]= uf]/vf Curriculum ,,
&= !&! rGb|axfb'/ uf]/vf EPM ,,
la=s]=
*= !& s[i0fafa' g]kfnL sfe|] Population ,,
========
===========
==
-e"kfns'df/ >]i7_
;=SofDk; k|d'v
@)&).)!.!@

gfjfns kl/ro kq ;DaGwdf .

>Ldfg k|d'vHo",
lhNnf k|zf;g sfof{no,
sf7df8f}+

o; SofDk;sf pk k|fWofks >L k'ikaxfb'/ a?jfnn] cfˆgf Psf3/sf


efO u0f]zaxfb'/ a?jfnsf] 5f]/f clj{g a?jfnsf] nflu gfjfns kl/ro
kq cfjZos ePsf]n] l;kmfl/; u/L kfpF egL lbg' ePsf] lgj]bg
o;};fy ;+nUg u/L cfjZos Joj:yfsf nflu k7fOPsf] Joxf]/f
l;kmfl/;;fy cg'/f]w 5 .

========
===========
====
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)&).)!.!@

/fxbfgL ;DaGwdf .

>L lzi6frf/ dxfkfnHo",


k//fi6« dGqfno, sf7df8f}+ .

o; SofDk;sf pk k|fWofks >L k'ikaxfb'/ a?jfnn] cfˆgf Psf3/sf


efO u0f]zaxfb'/ a?jfnsf] 5f]/f clj{g a?jfnsf] nflu /fxbfgL
cfjZos ePsf]n] l;kmfl/; u/L kfpF egL lbg' ePsf] lgj]bg o;};fy ;
+nUg u/L cfjZos Joj:yfsf nflu k7fOPsf] Joxf]/f l;kmfl/;;fy
cg'/f]w 5 .

====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)&).)!.!@

5kfO ul/lbg] af/] .

>L k|d'vHo",
lq= lj= 5fkfvfgf, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] nflu ;+nUg gd"gf adf]lhd tkl;n adf]lhdsf


kmf/dx¿ 5kfO ul/lbg' x'g cg'/f]w ub{5' . ;fdfg k|fKt ePkl5
ljnsf] e'QmfgL ul/g] 5 .
!. Letter Head — !)) Kof8 -;o kfgfsf] Ps Kof8_
@= kf7\of+z btf{ kmf/d — $) Kof8 -;o kfgfsf] Ps Kof8_

af]wfy{
====================
>L n]vfzfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)&).)!.!#

l;kmfl/; ul/lbg] af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns"b zfvf lgb]{zgfno,
lzIffWoIfsf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] z}= j= @)^*.)^( :gfts tx bf];|f] jif{ SofDk; /f]n


g+= **.)^*, lbjf ;d"xsf 5fq k|]daxfb'/ a'9fyf]sLn] lq= lj=
lzIf0f c:ktfndf pkrf/ ;xof]u kfpgsf] nflu lgj]bg k]z u/] cg';f/
lgh ljBfyL{nfO{ ;xof]u pknAw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/;
;fy cg'/f]w ub{5' .

======================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)&).)%.)(

>Ldfg\ k|d'vHo",
ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns"b zfvf lgb]{zgfno,
lzIffWoIfsf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M l;kmfl/; ul/lbg] af/] .

o; SofDk;sf] z}= j= @)^(.)&) :gfts tx t];|f] jif{ SofDk; /f]n


g+= $&%, lbjf ;d"xsL 5fqf ;'lznf clwsf/Ln] lq= lj= lzIf0f
c:ktfndf pkrf/ ;xof]u kfpgsf] nflu lgj]bg k]z u/] cg';f/ lgh
ljBfyL{nfO{ ;xof]u pknAw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w ub{5' .

======================

SofDk; k|d'v
:jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff lzIf0f ljefu
@)&).)!.!#

a}7s a:g] af/] .

o; SofDk;sf] :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff lzIf0f ljefusf] :gfts tx t];|f]


jif{sf] sfo{qmsf] af/]df 5nkmn ug{ tkl;n adf]lhd a}7s a:g]
ePsf] x'Fbf ;DalGwt k|fWofksHo"x¿nfO{ pkl:yltsf nflu cg'/f]w
ub{5' .

sfo{qmd
ldlt M @)&).)!.!^ ut] ;f]daf/ .
;do M ck/fGx !!M)) ah] .
:yfg M :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff lzIf0f ljefu .

=======================
-s[i0fk|;fb 9sfn_
ljefuLo k|d'v
:jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff lzIf0f ljefu
@)&).)!.!%

gful/stfsf] k|df0fkq pknAw u/fOlbg] af/] .

>L lhNnf k|zf;g sfof{no,


aa/dxn, sf7df8f+} .

o; SofDk;df sfo{/t /xg' ePsf ;x—k|fWofks >L Clif/fd l/hfnsf]


ldlt @)%@.!!.!^ df hGd ePsf] 5f]/f uf}/e l/hfnnfO{ g]kfnL
gful/stfsf] k|df0fkq cfjZos ePsf] x'Fbf gful/stfsf] k|df0fkq
pknAw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu o; SofDk;df lgj]bg lbg' ePsf]
x'Fbf ;f] sf] nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=====================
!= >L kl~hsflwsf/Lsf] sfof{no -
ef]nfgfy e§/fO{_
sf7df8f}+ dxfgu/kfnLsf
SofDk; k|d'v
@= >L Clif/fd l/hfn
;x—k|fWofks,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)&).!@.!^

@% a;]{ bL3{ ;]jf kbssf nflu kmf/d eg]{ af/] .

pko'{Qm ljifodf lq= lj= df c6'6 ¿kdf @% jif{ ;]jf ug]{ lzIfs
tyf sd{rf/Lx¿nfO{ bL3{ ;]jf kbs k|bfg ug]{ qmddf @)^( ;fn
r}q d;fGt ;Dddf @% jif{ c6'6 ;]jf ePsf lzIfs tyf sd{rf/Lx¿nfO{
pQm kbs k|bfg ug]{ ePsf] x'gfn] o; SofDk;df @% jif{ ;]jf k"/f
ug'{ x'g] lzIfs tyf sd{rf/Lx¿n] ldlt @)&) a}zfv !( ut] leq
SofDk;af6 pknJw u/fOPsf] kmf/d e/L a'emfpg x'g cg'/f]w
ul/G5 .

cfjZos sfuhft
!= z'? lgo'lQm kqsf] k|ltlnlk yfg — !
@= ;]jf c6'6 ePsf] kq yfg — !

===================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)&).)!.!^

Efjg lgdf0f{ ug{ Dofb yk ug]{ af/] .

>L lq= lj /lhi6«f/sf] sfof{no,


;fdfGo k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] lgdf{0ffwLg z}lIfs ejg lgdf{0f ug]{ qmddf


7]s]bf/ sDkgL >L /lagf/k|]/f/ k|lti7f sDkgL k|f=ln= h]=le=
nfO{ k|fljlws sG;G6]G;L OlGhlgol/ª cWog ;+yfg
sG;G6]G;L ;]jfsf] ldlt @)^(.)#.@( sf] l;kmfl/; cg';f/ @)^(.)
%.#) ;Dd ejg lgd{f0f ug{ Dofb yk ul/Psf]df pQm ejg lgd{f0f
ug{] sltko sfdx¿ Variation order -1 leq kg{ uPsf]n] c? lgdf{0fsf
sfd ;d]t /f]lsg uPsf] x'Fbf k'g Dofb ;dfKt ePsf] ldlt @)^(.)
%.#) b]lv Variation order -1 :jLs[t gePsf] ;Ddsf] ;do yk ug{ kg]{ /
Variation order -1 :jLs[t ePsf] ldlt b]lv yk kfFr dlxgfsf] Dofb yk ug{
kg{] sG;G6]G;L ;]jfsf] k=;=r=g+= !&(.)^(.&) ldlt @)&).)!.!
# sf] kqfg';f/ l;kmfl/; eP cg';f/ o; SofDk;sf] ejg lgd{f0f ;ldltsf]
ldlt @)&).)!.!% sf] a}7ssf] lg0{fo cg';f/ Dofb yk ug{
:jLs[ltsf] nflu lq= lj= s]lGb|o sfof{nodf k7fpg] lg0f{o ePsf]
hfgsf/L u/fpFb} :jLs[ltsf] nflu cg'/f]w ub{5' .

;+nUg
OlGhlgol/ª cWog ;+yfg sG;G6]G;L ;]jfsf] kqsf] k|ltlnlk
yfg — !

========
===========
==
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)&).)!.!^

l;kmfl/; ;DaGwdf .

>Ldfg\ k|d'vHo"
sf7df8f}+ dxfgu/kflnsf
j8f g+= ^ sf] sfof{no,
sf7df8f}+ .

pko'{Qm ;DaGwdf kfFry/ lhNnf uf=lj=;= j8f g+= & df


hGdynf] eO xfn sf7df8f}+ dxfgu/kflnsf j8f g++= (, eLdlglw
ltjf/L dfu{df 3/ g+= #%.$% df :yfoL a;f]af; ul//xg' ePsf :j=
b]jgf/fo0f zdf{ jf:tf]nfsf gflt k|fWofks lr/lGhLjL
zdf{ jf:tf]nf / ;x k|fWofks >LdtL lgd{nf zdf{ jf:tf]nfsf 5f]/f
O{= z'nIf0f zdf{ jf:tf]nfsf] ldlt @)^! ;fn d+lz/ @$ ut] tgx'F
lhNnf hfd'g] uf=lj=;= j8f g++ * df :yfoL a;f]af; ug]{ :j=
lbgfgfy sfˆn]sL gfltgL >L d'/nL df]xg sfˆn]sL 5f]/L O{=
/~hgf sfˆn];Fu ;fdflhs l/tL l/jfh / k/Dk/f cg';f/ z'eljafx ;DkGg
ePsfn] lqe'jg ljZjljBfnodf cgj/t #^ jif{b]lv k|fWofkg ul//xg'
ePsf :yfoL b/jGbL o; SofDk;df /x]sf k|fWofks lr/lGhLjL
zdf{ jf:tf]nfsf] 5f]/fsf] ljafx btf{ ul/lbg' x'g of] l;kmfl/; kq;lxt
cg'/f]w ub{5' .
======================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)&).)!.!&

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>L ljZjljBfno cg'bfg cfof]u,


;fgf]l7dL, eQmk'/ .

o; SofDk;sf g]kfnL lzIff ljifodf k|fWofkg/t pk—k|fWofks


>L b'uf{k|;fb bfxfnn] To; cfof]usf] ;"rgf cg';f/ …:gfts txsf]
clgjfo{ g]kfnLsf] kf7\oqmsf] cWoog’ ljifosf] n3" cg';Gwfg
ug{ o; SofDk;df lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu
l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' . ;fy} xfn pxfFn] cGo s'g} lsl;dsf]
ljbf glng' ePsf] Joxf]/f ;d]t hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

======================

SofDk; k|d'v
@)&).)!.!&

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>L ljZjljBfno cg'bfg cfof]u,


;fgf]l7dL, eQmk'/ .

o; SofDk;sf g]kfnL lzIff ljifodf k|fWofkg/t pk—k|fWofks


>LdtL dL/fb]jL lwtfnn] To; cfof]usf] ;"rgf cg';f/ …ltg a;]{
:gfts txsf] cEof; lzIf0fsf] k|efjsfl/tfsf] cWoog’ ljifosf] n3"
cg';Gwfg ug{ o; SofDk;df lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf
nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' . ;fy} xfn pxfFn] cGo s'g}
lsl;dsf] ljbf glng' ePsf] Joxf]/f ;d]t hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

======================

SofDk; k|d'v
@)&).)!.!&

;xof]u pknJw u/fOlbg] af/] .

>L ljZjljBfno cg'bfg cfof]u,


;fgf]l7dL, eQmk'/ .

o; SofDk;sf c+u|]hL lzIff ljifosf pk—k|fWofks 8f=


uf]kfnk|;fb kf08]n] ef/tsf] Amiti University, Lucknow df British Council /
Regional English Language Office, US Embassy åf/f ldlt May 18 and 19, 2013 df
;~rfng x'g] ELT Conference df Paper Presenter sf ¿kdf ;xefuL x'g]
sfo{qmd ePsf]n] pQm k|of]hgsf nflu To; cfof]usf] lgodfg';f/
cfly{s ;xof]u pknJw u/fOlbg' x'g egL lgj]bg lbg' ePsf] x'Fbf
cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' . pxfFsf] o;
;xeflutfn] SofDk;sf] k|fl1s pGgogdf ;xof]u k'¥ofpg] 5 .

======================

SofDk; k|d'v
@)&).)!.!$

s/f/ ;]jfsf] Dofb yk ug]{ :jLs[lt k7fO{ lbg] af/] .

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lq=lj= /lhi6«f/sf] sfof{no sd{rf/L k|zf;g dxfzfvfsf] k=;


+=r=g+= !!@&, ldlt @)^(.)&.!& sf] kqfg';f/ o; SofDk;df s/f/
;]jfdf sfo{/t lgDg ljj/0f cg';f/sf lzIf0f ;xfosx¿sf] s/f/ ;]jfsf] cjlw
@)^( kf}if d;fGtdf ;dfKt ePsf] / lghx¿ lgoldt ¿kdf o; SofDk;df
sfo{/t /xg' ePsf] x'Fbf lghx¿sf] s/f/ ;]jf ;dfKt ePsf] ldltn]
@)^(.!).)! b]lv @)&) kf}if d;fGt;Dd s/f/ ;]jfsf] nflu Dofb yk
ug{ cfjZos ePsf]n] :jLs[ltsf nflu cg'/f]w 5 .
tkl;n
qm= Gfd ljifo qm= Gfd ljifo
;++ ;++
1. >L dfgl;+x dx/f e"uf]n zdf{ lzIff
lzIff 8. >L dLg/fh ,,
2. >L b]j/fh cof{n ,, clwsf/L
3. >L k"0f{axfb'/ ,, 9. >L b]jaxfb'/ Oltxf;
yfkf clwsf/L lzIff
4. >L wd]{Gb| ,, 10. >L ;/:jtL VofvnL lzIffzf:q/Kff7\
dxh{g dxh{g oqmd
5. >L uf}/Lk|;fb ,, 11. >L s'n/fh tyf d"Nof+sg
bjf8L Gof}kfg]
6. >L tflGqs/fh e"uf]n tyf hg; 12. >L s0f{axfb'/ ,,
vgfn +Vof rf]ªjfË
7. >L ltnsk|;fb hg;+Vof 13. >L k'isn 9sfn ,,
qm= Gfd ljifo qm= Gfd ljifo
;++ ;++
14. >L k~rnIdL k|| ,, 26. >L lzjs'df/ uf}td ,,
hfktL 27. >L ljZj/fh sfˆn] ,,
15. >L bfdf]b/ cy{zf:q 28. >L jf;'b]j uf}td ,,
clwsf/L lzIff 29. >L c~hnL ,,
16. >L k'?iff]Qdnfn ,, clwsf/L
l;+x 30. >L g/gfy n'O6]n ,,
17. >L 6Lsfaxfb'/ g]kfnL 31. >L >Lk|;fb s8]n ,,
lh/]n lzIff 
18. >L /fdrGb| vgfn ,,
19. >L ;'/]Gb|s'df/ ,,
v/fn
20. >L gf/fo0fbQ ,,
kf}8]n
21. >L xLdnfn lu/L ,,
22. >L s[i0f/fh 9sfn ,,
23. >LdtL pdf rGb ,,
24. >L dGh" pk|]tL ,,
25. >L u0f]z/fh ,,
clwsf/L

qm= gfd ljifo qm= gfd ljifo


;++ ;++
32. >L lji0f'xl/ bfxfn :jf÷zf lzIff 38. >L lblnks'df/ ,,
33. >L sf]lkns'df/ ,, e§/fO{
yfkf 39. >L ef]h/fh /fhgLltzf:q
34. >L uf]ljGbk|;fb ,, cfrfo{ lzIff
b]jsf]6f 40. >L 6]sdl0f sfsL{ c+u|]hL
35. >L dfwjL uf}td ,, lzIff
l3ld/] 41. >L pdfgfy zdf{ ,,
36. >L ;l/tf pkfWofo ;fdflhs 42. >L lx/fnfn ;'a]bL ,,
e§/fO{ cWoog 43. >L ljsf; zdf{ ,,
37. >L lrGtfdl0f ,, 44. >L bLkaxfb'/ ,,
e§/fO{ sfsL{
qm= gfd ljifo qm= gfd ljifo
;++ ;++
45. >L xl/k|;fb sfkn] ,, 57. >L ljb'/k|;fb ,,
46. >L u+ufnIdL ,, bfxfn
e08f/L 58. >L pd]z cfrfo{ ,,
47. >L k|]dk|;fb ,, 59. >L zf/bfb]jL kxf/L ,,
kf}8]n -k08Lt_
48. >L jn/fd clwsf/L ,, 60. >L g]qk|;fb lj1fg lzIff
49. >L lrqs'df/ bfxfn ,, cof{n
50. >L s'n/fh ;]9fO{ ul0ft lzIff 61. >L /fwfs[i0f ,,
51. >L s[i0frGb| ,, pkfWofo
kf}8]n 62. >L s'df/ vqL ,,
52. >L o1k|;fb 1jfnL ,,
53. >L /fds[i0f kGyL ,,
54. >L l;l4/fh hf]zL ,,
55. >L gjLg ;'a]bL ,,
56. >L >Lk|;fb l3ld/] ,,

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)&).)!.!&

:gfts tx t];|f] jif{sf] egf{ ;DaGwL ;"rgf .

o; SofDk;sf] @)^*.)^( ;d"xsf] :gfts tx bf];|f] jif{ -k|eftLo tyf


lbjf ;d"x_ df cWoog/t /xL ;f] txsf] jflif{s k/LIffdf ;lDdlnt ;d]t
eO;]ssf 5fq—5fqx¿n] pQm txsf] t];|f] jif{df ldlt @)&).)!.@%
b]lv @)&).)@.!) ut] ;Dddf egf{ x'g ;"lrt ul/Psf] 5 tyf ;f] txsf]
lgoldt sIff ;~rfng ldlt @)&).)@.)! b]lv x'g] Joxf]/f ;d]t
;DalGwt ;Dk"0f{ lzIfs tyf ljBfyL{x¿sf] hfgsf/Lsf nflu ;"lrt
ul/G5 .

af]wfy{
=======================
!= >L ;xfos SofDk; k|d'v, k|eftLo÷lbjf . -
ef]nfgfy e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn . SofDk;
k|d'v
@= >L k/LIff÷n]vf zfvf, k|eftLo÷lbjf, dx]Gb|/Tg SofDk;,
tfxfrn .
#= >L :jljo', dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)&).)!.!(

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>L ljZjljBfno cg'bfg cfof]u,


;fgf]l7dL, eQmk'/ .

o; SofDk;sf g]kfnL lzIff ljifodf k|fWofkg/t lzIf0f—;xfos >L


gf/fo0fbQ kf}8]nn] To; cfof]usf] ;"rgf cg';f/ … u'?ª efiff /
g]kfnL efiffsf] Jolt/]sL ljZn]if0f ’ ljifosf] n3" cg';Gwfg ug{ o;
SofDk;df lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w ub{5' . ;fy} xfn pxfFn] cGo s'g} lsl;dsf] ljbf glng'
ePsf] Joxf]/f ;d]t hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

======================

SofDk; k|d'v
@)&).)!.!(

English Language Fellow sf] k|j];f1f ;DaGwdf .

>Ldfg\ k|d'vHo",
;dGjo dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

lzIffzf:q ;ª\sfo cGtu{t :gfts tyf :gftsf]Q/ txsf o; SofDk;df


k7g—kf7g eO/x]sf ;Dk"0f{ kf7\oqmx¿ xfn;fn} lzIffzf:q ;ª\sfo
8Lgsf] sfof{noaf6 kl/dfh{g ul/Psf] / pQm kf7\oqmsx¿ dWo]
sltko kf7\qmdx¿ cWofkg ug{sf] nflu k|fWofksx¿sf] Ifdtf
clej[l4 tyf k]zfut bIftfsf] ljsf;sf ;DaGwdf vf;u/L :gftsf]Q/ txsf]
c+u|]hL ;flxTo ljifosf] sIff lng] u/L :jo+;]jL ( volunteer ) sf] ¿kdf
cd]l/sL b'tfaf; dfkm{t Mrs. Toni Ruth Mullins g]kfn cfpg' ePsf]n]
pxfFnfO{ g]kfn ;/sf/åf/f lqe'jg ljZljBfnonfO{ pknAw
u/fO{Psf] cWoog k|j];f1f sf]6f cGt/ut lgz'Ns cWoog k|j];f1f
ldnfpgfsf nflu ;xhLs/0f ul/lbg' x'g cg'/f]w ub{5' . lghsf]
/fxbfgL, 5f]6f] ;dosf] k|j];f1f tyf ;DalGwt ;Demf}tfkq ;d]t
o;};fy ;+nUg ul/Psf] Joxf]/f ;d]t hfgsf/L u/fpFb5' .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)&).)!.@)

Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] ufO8 u/]sf] af/]] .

>L >Lk|;fb l3ld/]


lzIf0f ;xfos,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

oxfFn] o; SofDk;df ldlt @)^*.)@.!* b]lv ldlt @)^(.!@.@#


;Dd Pd= P8= tx bf];|f] jif{ k"/f u/]sf tkl;ndf pNn]lvt 5fq—
5fqfx¿sf] ul0ft lzIff ljifosf] zf]wkqsf] ufO8 e} sfd ug'{ ePsf]
Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .
tkl;n
qm 5fq—5fqfsf] gfd efOef ;f]w zLif{s
=; ldlt
+=
1. Bishnu Prasad Paneru 2069\12\23 Factors affecting the selection of opt.maths
2. Tika Ram Sharma Gautam 2069\12\23 Attitudes of girl students towards optional
maths
3. Binod Babu Dhakal 2068\04\08 Effective teaching learning practices in
maths classroom at primary level in
Kathmandu.
4. Prahlad Kumar Shrestha 2068\02\18 A study on maths achievements of the
children of educated and uneducated
mothers.
=====================
======================
-pdfgfy kf08]o_ -ef]nfgfy
e§/fO{_
ljefuLo k|d'v SofDk; k|d'v
@)&).)!.@)

/dfgf af/] .

>L /fh's'df/ >]i7


;x—k|zf;s
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

lq= lj= sd{rf/L k|zf;g dxfzfvfsf] k=;+=s=k|=d=zf= -$_


r=g+= #*#$ ldlt @)&).)!.!( sf] kqfg';f/ tkfOF{nfO{ >L
kf6g ;+o'Qm SofDk;, kf6g9f]sfdf a]tnjL sfhdf v6fOPsf] x'Fbf
ldlt @)&).)!.@@ b]lv pQm SofDk;df xflh/ x'g hfg' x'g of]
/dfgf kq lbOPsf] 5 .

jf]wfy{ M
====================
!= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf M -
ef]nfgfy e§/fO{_
lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v

@= >L kf6g ;+o'Qm SofDk;, M lghsf] JolQmut ljj/0f o;};fy


kf6g9f]sf ;+nUg u/L k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

#= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

$= >L ljlgof]hg ah]6 zfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .
%= >L b/jGbL o'lg6,
s=k|=d=zf, lq=lj= sLlt{k'/ .
^= >L sDKo'6 o'lg6,
s=k|=d=zf, lq=lj= sLlt{k'/ .
&= >L n]vfzfvf
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn

@)&).)!.!(

bL3{ ;]jf kbssf nflu kmf/fd k7fPsf] af/] .

>L k|d'vHo",
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;df sfo{/t /xg' ePsf lgDg lnlvt lzIfs tyf sd{rf/Ln] ldlt
@)^(.!@ d;fGt ;Dd lq= lj= ;]jfdf @% jif{ ;]jf k"/f ePsf] x'Fbf
bL3{ ;]jf kbssf] nflu kmf/d e/fO{ cfjZos Joj:yfsf nflu
l;kmfl/; ;fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .
tkl;n
!= ;x k|fWofks 8f= O{Gb|s'df/L ah|frfo{
@= ;x k|fWofks 8f= s[i0feQm dxh{g
#= ;x k|fWofks >L zfGtaxfb'/ >]i7
$= ;x k|fWofks >L Zofds[i0f lji6
%= ;x k|fWofks >LdtL ;l/tf /fhe08f/L -j}B_
^= ;x k|fWofks >LdtL ?hf bfxfn
&= ;x k|fWofks >L afns[i0f >]i7
*= ;x k|zf;s >L /fh's'df/ >]i7
(= ;xfos k|zf;s >L /fdaxfb'/ >]i7
!)= ;xfos k|zf;s >L ljBf;fu/ >]i7

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)&).)!.@)

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>L ljZjljBfno cg'bfg cfof]u,


;fgf]l7dL, eQmk'/ .

o; SofDk;sf hg;+Vof lzIff ljifodf k|fWofkg/t lzIf0f ;xfos


>L ltnsk|;fb zdf{n] To; cfof]usf] ;"rgf cg';f/ n3" cg';Gwfg
ug{ o; SofDk;df lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu
l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' . ;fy} xfn pxfFn] cGo s'g} lsl;dsf]
ljbf glng' ePsf] Joxf]/f ;d]t hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .
=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)&).)!.@)

xflh/L ljj/0f ;DaGwdf .

>L kf6g ;+o'Qm SofDk;


kf6g9f]sf, nlntk'/ .

o; SofDk;sf ;x k|zf;s >L /fh's'df/ >]i7n] ldlt @)&) a}zfv !


ut]b]lv a}zfv @) ut];Dd ;fj{hlgs ljbf afx]s b'O{ lbg 3/ ljbf
pkef]u ug'{ eO{ cGo lbg ?h' xflh/ ePsf] Joxf]/f hfgsf/L
u/fOG5 .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)&).)!.@)

a}7ssf] lg0f{osf] k|ltlnlk k7fOPsf] af/] .

>L lq= lj /lhi6«f/sf] sfof{no,


;fdfGo k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

To; sfof{nosf] /]km !!&.)^(—)&) -^_ ;f=k|= @ kmf=u=


#&.)&), ldlt @)&).)!.@) sf] kq k|fKt eO Joxf]/f cjut eof] . To;
sfof{nodf o; SofDk;sf] k=;+=r=g+= !))(.)^(.)&), ldlt
@)&).)!.!^ sf] kqsf ;fydf k7fpg 5'6 ePsf] o; SofDk;sf] ldlt
@)&).)!.!% ut] a;]sf] ejg lgdf{0f ;ldltsf] a}7ssf] lg0f{osf] k|
ltlnlk o;};fy ;+nUg u/L k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

========
===========
==
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)&).)!.@)

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>L ljZjljBfno cg'bfg cfof]u,


;fgf]l7dL, eQmk'/ .

o; SofDk;sf ul0ft lzIff ljifodf k|fWofkg/t pk k|fWofks >L


e"kfns'df/ >]i7n] To; cfof]usf] ;"rgf cg';f/ n3" cg';Gwfg
ug{ o; SofDk;df lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu
l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' . ;fy} xfn pxfFn] cGo s'g} lsl;dsf]
ljbf glng' ePsf] Joxf]/f ;d]t hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)&).)!.@@

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>L ljZjljBfno cg'bfg cfof]u,


;fgf]l7dL, eQmk'/ .

o; SofDk;sf :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff ljifodf k|fWofkg/t


lzIf0f ;xfos >L uf]ljGbk|;fb b]jsf]6fn] To; cfof]usf] ;"rgf cg';f/
n3" cg';Gwfg ug{ o; SofDk;df lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos
Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' . ;fy} xfn pxfFn] cGo
s'g} lsl;dsf] ljbf glng' ePsf] Joxf]/f ;d]t hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w
5.

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)&).)!.@@

lzIf0f cEof; sfo{qmd ;DaGwdf .

>L ;"rgf zfvf,


pks'nkltsf] sfof{no,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

lq=lj= pks'nkltsf] sfof{no, ;"rgf zfvfsf] ;"=zf=r=g+=


#*#.)^(.)&) ldlt @)&).)!.!% sf] kq k|fKt eO Joxf]/f cjut eof] .
kqdf pNn]v ePsf] :gfts tx t];|f] jif{sf ljBfyL{x¿sf] lzIf0f
cEof; ;DaGwL sfo{qmd ldlt @)&).)!.!^ ut]b]lv ;"rf?¿kdf
;~rfng eO/x]sf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=======================
>L g]kfn ;/sf/, -ef]nfgfy
e§/fO{_
k|wfgdGqL tyf dlGqkl/ifb\sf] sfof{no,
SofDk; k|d'v
hg u'gf;f] Joj:yfkg OsfO{, l;+xb/af/ .
@)&).)!.!&

df}sf k/LIff ;DaGwdf .

>L ;"rgf zfvf,


pks'nkltsf] sfof{no,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

lq=lj= pks'nkltsf] sfof{no, ;"rgf zfvfsf] ;"=zf=r=g+= #


%#.)^(.)&) ldlt @)^(.!@.@^ sf] af]wfy{ kq k|fKt eO Joxf]/f
cjut eof] . kqdf pNn]v ePsf] :gfts txsf] cjlw & jif{ gf3]sf
k/LIffyL{sf ;DaGwdf xfn lq=lj= k/LIff lgoGq0f sfof{noaf6 @)
%$ ;fn b]lvsf k|jL0ftf k|df0fkq, :gfts / :gftsf]Q/ txsf
;a} jif{sf cf+lzs k/LIffyL{x¿sf nflu df}sf k/LIfsf] Joj:yf
u/L ;f]xL cg';f/ k/LIff kmf/d v'nfPsf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu
cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=======================
>L g]kfn ;/sf/, -ef]nfgfy
e§/fO{_
k|wfgdGqL tyf dlGqkl/ifb\sf] sfof{no,
SofDk; k|d'v
hg u'gf;f] Joj:yfkg OsfO{, l;+xb/af/ .
@)&).)!.!&

lzIf0f cEof; sfo{qmd ;DaGwdf .

>L ;"rgf zfvf,


pks'nkltsf] sfof{no,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

lq=lj= pks'nkltsf] sfof{no, ;"rgf zfvfsf] ;"=zf=r=g+=


##$.)^(.)&) ldlt @)^(.!@.!( sf] kq k|fKt eO Joxf]/f cjut eof] .
kqdf pNn]v ePsf] :gfts tx bf];|f] jif{sf] k/LIff pQm ldltdf
;~rfng ePsf] / pQm txsf t];|f] jif{sf ljBfyL{x¿sf] lzIf0f
cEof; ;DaGwL sfo{qmd ldlt @)&).)!.!^ ut]b]lv ;"rf?¿kdf
;~rfng eO/x]sf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=======================
>L g]kfn ;/sf/, -ef]nfgfy
e§/fO{_
k|wfgdGqL tyf dlGqkl/ifb\sf] sfof{no,
SofDk; k|d'v
hg u'gf;f] Joj:yfkg OsfO{, l;+xb/af/ .
@)&).)!.@@

:jfWofog labf ;DaGwdf .

>L ;dGjo dxfzfvf,


lq=lj=, sLlt{k'/ .

To; dxfzfvfsf] ;=zf= -$_ :jfWofog $*%.)&) ldlt @)&).)!.!)


sf] kq k|fKt eO Joxf]/f cjut eof] . kqsf ;DaGwdf o; SofDk;sf
pk k|fWofks >L ;"o{ l;Ub]nn] eg'{ ePsf] kmf/ddf eg{ 5'6
ePsf ljj/0fx¿ lgDgfg';f/ ;RofO k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .
>L l;Ub]nn] eg'{ ePsf] :jfWofog ljbf dfu kmf/dsf] a'Fbf
g+= !% sf] …vÚ cg';f/ lghsf] dfu cg';f/sf] :jfWofog ljbf :jLs[t
ePdf SofDk;nfO{ afwf gkg]{, …uÚ cg';f/ xfn df}h'bf
lzIfsx¿af6 g} sIff ;~rfng ug{ ;lsg] / …3Ú cg';f/ ;§f lzIfs rflxg]
cj:yfdf :jLs[t ah]6n] Eofpg] Joxf]/f l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)&).)!.@@

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>L ljZjljBfno cg'bfg cfof]u,


;fgf]l7dL, eQmk'/ .

o; SofDk;sf g]kfnL lzIff ljifodf k|fWofkg/t lzIf0f—;xfos >L


s[i0f/fh 9sfnn] To; cfof]usf] ;"rgf cg';f/ …b/fO{ efiffsf] ;dfh
efiff j}1flgs cWoog’ ljifosf] n3" cg';Gwfg ug{ o; SofDk;df
lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w
ub{5' . ;fy} xfn pxfFn] cGo s'g} lsl;dsf] ljbf glng' ePsf]
Joxf]/f ;d]t hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

======================

SofDk; k|d'v
@)&).)!.@@

xafO l6s6df k|fKt x'g] !% Ü 5'6 ul/lbg] af/] .

>L g]kfn jfo';]jf lgud,


cGt/fli6«o l6s6 zfvf,
Go"/f]8, sf7df8f}+ .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;df pk k|f= 8f= /d]z


clwsf/LnfO{ Mahidol University, Bangkok, Thailand df To; ljZjljBfnoaf6 k|
fKt k'/:sf/ u|x0f ug{ hfg' kg]{ ePsfn] xafO l6s6df kfpg] !%Ü
5'6sf] Joj:yf u/L ;xof]u ul/lbg' x'g cg'/f]w ub{5' .
;xof]usf] nflu wGoafb\ .

======================

SofDk; k|d'v
@)&).)!.@#

ljj/0f k7fOPsf] af/] .

>L ;"rgf zfvf,


pks'nkltsf] sfof{no,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

lq=lj= pks'nkltsf] sfof{no, ;"rgf zfvfsf] ;"=zf=r=g+= #


%%.)^(.)&) ldlt @)^(.!@.@( sf] kq k|fKt eO Joxf]/f cjut
eof] . kqdf pNn]v ePsf] cfjZos ljj/0f o;};fy ;+nUg u/L
k7fOPsf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)!.#)

>L SofDk; k|d'vsf] sfof{no,


klAns o'y SofDk;,
sf7df8f}+ .

ljifo M lzIf0f z'Ns ldgfxf ul/lbg]] af/] .

To; SofDk;sf] :gfts tx t];|f] jif{df cWoog ug]{ SofDk; /f]n


g+= !)&^.)^& sL 5fqf aGbgf ;'a]bL If]qLsf lktf o;
SofDk;df :yfoL ;]jfdf sfo{/t sd{rf/L /fdaxfb'/ v8\sf ;'j]bL
If]qLsf] 5f]/L ePsf] x'Fbf lghnfO{ lq=lj= lgodfg';f/ kfpg]
lzIf0f z'Ns ldgfxfsf] Joj:yfsf] nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

====================

SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)!.#)

>L SofDk; k|d'vsf] sfof{no,


lq—rGb| ax'd'vL SofDk;,
sf7df8f}+ .
ljifo M lzIf0f z'Ns ldgfxf ul/lbg]] af/] .

To; SofDk;sf] dfgljsL ;ª\sfo tkm{sf] :gftsf]Q/ tx k|yd jif{df


egf{sf] nflu cfj]bg lbg] 5fq ;Dk"0f{ j}Bsf] dftf ;x k|f= ;l/tf
j}B o; SofDk;df ldlt @)$@.)$.@$ b]lv :yfoL ;]jfdf k|
fWofkg/t /xg' ePsf] x'Fbf lghsf] 5f]/fn] lq= lj= lgodfg';f/
kfpg] t];|f] jif{sf] lzIf0f z'Ns ldgfxfsf] Joj:yfsf] nflu l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w ub{5' .

=====================

SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)!.#)

>L SofDk; k|d'vsf] sfof{no,


z+s/b]j SofDk;,
sf7df8f}+ .
ljifo M lzIf0f z'Ns ldgfxf ul/lbg]] af/] .

To; SofDk;sf] :gfts tx t];|f] jif{df cWoog/t SofDk; /f]n g+= !


^!).)^& sf 5fq ;+ud j}Bsf] dftf ;x k|f= ;l/tf j}B o; SofDk;df
ldlt @)$@.)$.@$ b]lv :yfoL ;]jfdf k|fWofkg/t /xg' ePsf] x'Fbf
lghsf] 5f]/fn] lq= lj= lgodfg';f/ kfpg] t];|f] jif{sf] lzIf0f z'Ns
ldgfxfsf] Joj:yfsf] nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

=====================

SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)!.#)
>L k|d'vHo",
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M b/aGbL ljj/0f pknJw u/fOlbg] af/] .

pko'{Qm ;DaGwdf lzIfs sd{rf/Lx¿sf] b/aGbLx¿ pRr lzIff


kl/of]hgf, ljZjljBfno cg'bfg cfof]u / lzIff dGqfnodf k7fpg' kg]{
ePsf]n] kl5Nnf] ;dodf sfo{sf/Ln] yk]sf] lzIfs sd{rf/Lx¿sf] gofF
b/aGbL;lxt ;Dk"0f{ lzIfs sd{rf/Lx¿sf] b/aGbL ljj/0f pknJw
u/fOlbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)&).)!.#)

>Ldfg\ ;+of]hsHo",
kl/of]hgf sfof{Gjog PsfO,
bf];|f] pRr lzIff kl/of]hgf
lq= lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M Campus Restructuring Plan ;DaGwdf .

pko{'Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] nflu tof/ kfl/Psf] Campus

Restructuring Plan o;};fy ;+nUg u/L cfjZos Joj:yfsf nflu k7fOPsf]


Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)!.#!
>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M l;kmfl/; ;DaGwdf .

o; SofDk;sf] ul0ft lzIff lzIf0f ljefusf pk—k|fWofks >L


a]b/fh cfrfo{ uf]/vf SofDk; uf]/vfaf6 o; SofDk;df a]tnjL sfhdf
cfpg' ePsf]df xfn pxfF ;x—k|fWofks kbdf a9'jf x'g' ePsf]
x'Fbf lghnfO{ o;} SofDk;df kb:yfkgf u/fOlbg] Jo:yfsf nflu
l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M@)&).)!.#)

>Ldfg\ k|d'vHo",
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M lgo'lQm :jLs[lt af/] .

dxf]bo,
lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{nosf] r= g++=
======= ldlt @)&).)!.)# sf] lgo'lQm kq k|fKt eof] .
pQm lgo'lQm kqfg';f/ d ;f]xL ldltb]lv o; dx]Gb|/Tg
SofDk; tfxfrndf xflh/ eO sfo{/t 5' . pQm lgo'lQm
dnfO{ :jLs[lt ePsf] / kb ;DxfnL ;s]s]f Joxf]/f hfgsf/Lsf
nflu cg'/f]w ub{5' .

ejbLo,

af]wfy{
=====================
>L dx]Gb|/Tg SofDk;
O{Zj/Lk|;fb e§/fO{
tfxfrn al/i7 Nofj
Ajfo
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
ldlt M@)&).)@.)#

>Ldfg\ k|d'vHo",
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M lgo'lQm :jLs[lt af/] .

dxf]bo,
lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{nosf] r= g++= #*!% ldlt
@)&).)!.!) sf] lgo'lQm kq k|fKt eof] . pQm lgo'lQm
kqfg';f/ d ;f]xL ldltb]lv o; dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrndf
xflh/ eO sfo{/t 5' . pQm lgo'lQm dnfO{ :jLs[lt ePsf] /
kb ;DxfnL ;s]s]f Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w ub{5' .

ejbLo,

af]wfy{
==============================
>L dx]Gb|/Tg SofDk;
u0f]zaxfb'/ l;+x 7s'/L
tfxfrn ;x—k|
fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
ldlt M@)&).)@.=====

>Ldfg\ k|d'vHo",
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M lgo'lQm :jLs[lt af/] .

dxf]bo,
lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{nosf] r= g++=
======= ldlt @)&).=====.===== sf] lgo'lQm
kq k|fKt eof] . pQm lgo'lQm kqfg';f/ d ;f]xL ldltb]lv o;
dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrndf xflh/ eO sfo{/t 5' . pQm
lgo'lQm dnfO{ :jLs[lt ePsf] / kb ;DxfnL ;s]s]f Joxf]/f
hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w ub{5' .

ejbLof,

af]wfy{
==============================
>L dx]Gb|/Tg SofDk;
;xgf k|wfg
tfxfrn ;x—k|
fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
ldlt M @)&).)!.#!
>L lhNnf k|zf;g sfof{no,
aa/dxn, sf7df08f} .

ljifo M kf;kf]6{ gjLs/0f ul/lbg] af/] .

o; SofDk;sf c+u|]hL lzIff ljifosf ;x—k|fWofks >L u+uf/fd


uf}tdn] lghsf] kf;kf]6{ gjLs/0fsf nflu l;kmfl/; u/L kfpFm egL
lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w
ub{5' .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)&).)@.)!

ljifo M ;"rgf .

o; SofDk;df :jo+;]jf ug{ kfNg' ePsL cd]l/sL :jo+;]jL


(English Language Fellow) Mrs. Toni Ruth Mullins Ho"af6 o; SofDk;df
c+u|]hL lzIff afx]s cGo ljifox¿ k|fWofkg ug]{ k|
fWofksx¿nfO{ c+u|]hL efiffdf n]vgsf] Ifdtf j[l4 ug]{ p2]Zon]
Writing Workshop For Faculty Members ljifos sfo{zfnf ;~rfng ul/g]

ePsf]n] pQm sfo{qmddf ;xefuL x'g rfxg] k|


fWofksx¿nfO{ cfˆgf] gfd ldlt @)&).)@.!& ut] leq btf{ u/fpg'
x'g ;"lrt ul/G5 .
sfo{zfnf ;~rfng x'g] ;do M !!M)) ah]b]lv !@M#) ;Dd -cfOt,
;f]d / d+unaf/_

;Dks{
!= >L g]qk|;fb zdf{ M ;Dks{ g+= (*$!%$)($!, e-mail :
tu.netrasharma@gmail.com
@= >L u+uf/fd uf}td M ;Dks{ g+= (*$!@!^((*, e-mail :
gangag@gmail.com

k"gZr M sfo{zfnf ;~rfng x'g] ldlt ;DalGwt ;xefuLx¿nfO{ kl5


hfgsf/L u/fOg] 5 .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)&).)@.)%
>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M ;'ljwf pknJw u/fpg] af/] .

pko'{Qm ;DaGwdf To; dxfzfvfsf] k=;+=kmf= -(_ s=k|


=d=zf= -!_ r=g+= #!%* ldlt @)^(.!@.@) sf] k|fKt
af]wfy{ tyf sfof{y{ kqfg';f/ ldlt @)^(.!!.)! b]lv /flhgfdf :jLs[t
x'g' ePsL ;~rosf]if qmdfÍ @(!! sL o; SofDk;sf ;x—k|f= >LdtL
lgd{nf zdf{n] ldlt @)^(.!).@) df lbg' ePsf] lgj]bgfg';f/ lghsf]
gfddf s'g} afFsL a:of}tf gePsf]n] ;~rosf]if /sd, cf}ifwL pkrf/
nufot lq=lj= lgodfg';f/ kfpg] ;Dk"0f{ ;'ljwf pknJw u/fO
lbg'x'g l;kmfl/; ;fy cg'/f]w 5 .
lghn] ldlt @)^^.)$.)! b]lv @)^&.)# d;fGt;Dd ! jif{
:jfWofog ljbf, @)%*.!).)! b]lv @)%(.)( d;fGt;Dd ! jif{ cWoog
ljbf pkef]u u/L afFsL /xg cfPsf] lj/fdL ljbf #*$ !/@ -tLg;o
rf}/f;L / cfwf lbg_ /]s8{af6 b]lvG5 . ;fy} lghn] dfl;s tna :s]n
¿= @$,&$).— / u|]8 ¿= Ö @,!%*.— ;d]t hDdf ¿= @^,*(*.—
vfOkfO cfPsf] Joxf]/f ;d]t cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=======================
!= >L n]vfzfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= ;x—k|f= >LdtL lgd{nf zdf{
sf7df8f}+ .
ldlt M @)&).)@.)@

ljifo M Volunteer Visa af/] .

>L k|d'vHo",
;dGjo dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] k=;


+=r=g+= !)#$.)^(—)&) ldlt @)&).)!.!( sf] kqdf o; SofDk;df
volunteer sf] ¿kdf cWofkg u/fpg cd]l/sg b'tfaf; dfkm{t cfpg'
ePsL Mrs. Toni Ruth Mullins sf] visa ;DaGwdf lq=lj= sf] volunteer
sf]6f cGtu{t lgz'Ns k|j];f1f pknJw u/fOlbg] egL pNn]v x'g'
kg]{df cGoyf x'g uPsf]n] k'gM kqfrf/ ul/Psf] 5 .
lghnfO{ lgMz'Ns visa sf nflu cfjZos Joj:yf ldnfOlbg' x'g cg'/f]w
ub{5' .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)&).)@.)&
>L k~hLsflwsf/Lsf] sfof{no,
sf7df8f+} dxfgu/kflnsf, sf7df8f}+ .

ljifo M hGdbtf{ af/] .

o; SofDk;sf :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff ljifodf k|fWofkg/t cf+lzs lzIfs


>LdtL rGb|abgf /fO{n] tkl;n adf]lhdsf cfˆgf 5f]/f5f]/Lx¿sf]
hGd btf{ ug{ l;kmfl/;sf nflu ldlt @)&).)@.)& df lbg' ePsf]
lgj]bgfg';f/ >LdtL /fO{sf 5f]/f5f]/Lx¿sf] hGdbtf{ ul/lbg' x'g
l;kmfl/;;fy cg'/f]w 5 .
tkl;n
!= 5f]/L — n';L /fO{ y'n'Ë, hGd ldlt M @)%@.)%.@(
@= 5f]/L — d[b'nf /fO{ M @)^#.)%.@)

#= 5f]/f — rGb|;"o{ ls/0f /fO{ M @)^%.)*.@$

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)&).)@.)&
>L k~hLsflwsf/Lsf] sfof{no,
sf7df8f+} dxfgu/kflnsf, sf7df8f}+ .

ljifo M gful/stf af/] .

o; SofDk;sf :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff ljifodf k|fWofkg/t cf+lzs lzIfs


>LdtL rGb|abgf /fO{n] ldlt @)%@.)%.@( df hGd ePsL cfˆgL
5f]/L n';L /fO{ y'n'Ësf] gful/stf k|df0fkqsf nflu l;kmfl/; u/L
kfpmF egL lgj]bg lbg' ePsf] x'Fbf gful/stf pknJw u/fOlbg' x'g
l;kmfl/;;fy cg'/f]w 5 .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)&).)@.)*
>L ;b:o ;lrjHo",
ljZjljBfno cg'bfg cfof]u
;fgf]l7dL, eQmk'/ .

ljifo M l;kmfl/; ;DaGwdf .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf g]kfnL lzIff lzIf0f ljefusf


lzIf0f ;xfos 8f= u0f]z/fh clwsf/Ln] cfˆgf] lglh vr{df
ljBfjfl/lw cWoog sfo{ ;DkGg u/]sf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu
cg'/f]w ub{5' .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)!.!)

>L g]kfn ;/sf/,


lzIff dGqfno,
lg/LIf0f zfvf, l;+xb/af/, sf7df8f}+ .

ljifo M lzIf0f cEof; sfo{qmd ;DaGwdf .

To; dGqfnosf] k=;= lg/LIf0f )^(.)&) r=g+= !@& ldlt


@)&).)@.)! sf] kq k|fKt eO Joxf]/f cjut eof] . kqdf pNn]v
ePsf] :gfts tx t];|f] jif{sf ljBfyL{x¿sf] lzIf0f cEof; (Teacing Practice)

;DaGwL sfo{qmd ldlt @)&).)!.!^ ut]b]lv ;~rfng eO/x]sf]


Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=======================
>L g]kfn ;/sf/, -ef]nfgfy
e§/fO{_
k|wfgdGqL tyf dlGqkl/ifb\sf] sfof{no,
SofDk; k|d'v
hg u'gf;f] Joj:yfkg OsfO{, l;+xb/af/ .
/ pQm sfo{qmddf lzIf0f ljlw (Teaching Method) pQL0f{ u/]sf
ljBfyL{x¿nfO{ dfq ;dfj]z ul/Psf]
@)^(.!@.@$

>L +++ + ++++ + ++++ + ++++ + ++++ + ++++


+ ++++ + ++++ + ++++ + ++++ + ++++ + +

lzIf0f ;xfos,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M s/f/ ;]jfsf] Dofb yk ul/Psf] af/] .

tFkfO{sf] s/f/ ;]jfdf sfd ug]{ Dofb ldlt @)^&.)!.!$ b]lv ;dfKt
x'g] ePsf]df lq=lj=/=sf=k=;=kmf= -s/f/_ s=k|=d=zf= -@_
r=g+= !$$& ldlt @)^&.)^.@) sf] kqfg';f/ @)^& sflt{s
d;fGt;Dd, k=;=kmf= -s/f/_ s=k|=d=zf= -@_ r=g+= #)))
ldlt @)^&.!!.)* sf] kqfg';f/ @)^& r}q d;fGt;Dd, k=;=kmf= -
(_ s=k|=d=zf= -@_ r=g+= $!!) ldlt @)^*.)!.!% sf] kqfg';f/
@)^* cfiff9 d;fGt;Dd, k=;=kmf= -sfh_ s=k|=d=zf= -@_
r=g+= ^)! ldlt @)^*.)^.@% sf] kqfg';f/ @)^* sflt{s
d;fGt;Dd, k=;=kmf= -sfh_ s=k|=d=zf= -@_ r=g+= @^))
ldlt @)^*.!!.!@ sf] kqfg';f/ @)^( cfiff9 d;fGt;Ddsf] nflu
lq=lj= ;]jf cfof]u jf cGo s'g} k|lqmofaf6 :yfoL JolQm l;kmfl/;
e} cfPdf jf cGo s'g} Joj:yf ePdf :jtM vf/]h x'g] u/L k'gM s/f/
gjLs/0f u/L Dofb yk ul/Psf] 5 .
lq=lj= ;]jfzt{ ;DaGwL lgodfg';f/ SofDk; k|d'v tyf
;DalGwt k|d'vsf] dftxtdf /xL sfd ug'{ xf]nf .
af]wfy{
======================
!= >L /lhi6«f/sf] sfof{no, -g]qk|;fb
lwtfn_
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf SofDk; k|d'v
lq= lj, sLlt{k'/ .
@= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
ldlt M @)&).)@.!@

>L +++ + ++++ + ++++ + ++++ + ++++ + ++++


+ ++++ + ++++ + ++++ + ++++ + ++++ + +

lzIf0f ;xfos,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M s/f/ ;]jfsf] Dofb yk ul/Psf] af/] .

tFkfO{sf] s/f/ ;]jfdf sfd ug]{ Dofb ldlt @)^( kf}if d;fGtb]lv
;dfKt x'g] ePsf]df lq=lj= /lhi6«f/sf] sfof{no, sd{rf/L k|zf;g
dxfzfvfsf] k=;=kmf= -s/f/_ s=k|=d=zf= -@_ r=g+= $$)@,
ldlt @)&).)@.)( sf] :jLs[t kqfg';f/ lq=lj= sfo{sf/L kl/ifbsf] ldlt
@)^(.!!.)# sf] lg0f{o g+= ^^@ cg';f/ ldlt @)^( df3 !
ut]b]lv @)&) cfiff9 d;fGt ;Ddsf nflu k'gM s/f/ gjLs/0f u/L Dofb
yk ul/Psf] 5 .
lq=lj= ;]jf zt{ ;DaGwL lgodfg';f/ SofDk; k|d'v tyf
;DalGwt k|d'vsf] dftxtdf /xL sfd ug'{ xf]nf .

af]wfy{
======================
!= >L /lhi6«f/sf] sfof{no, -ef]nfgfy
e§/fO{_
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf SofDk;
k|d'v
lq= lj, sLlt{k'/ .
@= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
ldlt M @)&).)@.!#

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj, sLlt{k'/ .

ljifo M ;?jf ;xdtL ;DaGwdf .

uf]/vf SofDk; uf]/vfaf6 o; SofDk;df j]tnjL sfhdf k|fWofkg/t


/xg' ePsf :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff ljifosf ;x—k|fWofks >L ;fw'/fd
cof{nn] o; SofDk;sf pQm ljifosf ;x—k|fWofks 8f= lrqaxfb'/
a'9fyf]sL ljZjljBfno SofDk;df ;?jf x'g' ePsf]n] l/Qm /xg
cfPsf] :yfgdf ;?jf ;xdtLsf] nflu l;kmfl/; ul/lbg cg'/f]w u/L lgj]bg
lbg' ePsf] x'Fbf lghnfO{ o; SofDk;df ;?jfsf] nflu ;xdtL k|bfg
ul/lbg' x'g Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
======================
!= >L uf]/vf SofDk;, -ef]nfgfy
e§/fO{_
uf]/vf . SofDk; k|d'v
@= >L ;fw'/fd cof{n
;x—k|fWofks, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
ldlt M @)&).)@.!#

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho"
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj, sLlt{k'/ .

ljifo M 7]Ssfdf sfd nufpg] :jLs[lt af/] .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] b}lgs sfo{ u/fpgsf] nflu


SofDk;sf] l/Qm b/aGbLdf lkog ! hgf tyf s'lrsf/ ! hgf 7]Ssfdf
/fvL sfddf nufpgsf] :jLs[lt k7fOlbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)@.!$

>L ljZjljBfno cg'bfg cfof]u


;fgf]l7dL, eQmk'/ .

ljifoM Expression of Interest k]z ul/Psf] af/] .

pko'{Qm ;DaGwdf To; cfof]usf] ldlt @)&) a}zfv @# sf] ;"rgf


cg';f/ Research Management Cell (RMC)] sf] nflu Expression of Interest (EOI) dfu
u/] cg';f/ o; SofDk;df RMC Establishment sf nflu cfjZos sfuhftx¿ ;lxt
of] lgj]bg k]z ul/Psf] Joxf]/f ljgd| cg'/f]w ub{5' . o; SofDk;df
RMC sf] u7g ut jif{ g} ul/Psf] / xfn RMC dfkm{t ljleGg
cg';GwfgfTds ultljlwx¿ ;d]t ;~rfng eO/x]sf] Joxf]/f ;d]t lgj]bg
ub{5' .
lgj]bgsf nflu cfjZos b:t'/ / Application Form df pNn]v ePsf cfjZos
sfuhftx¿ ;d]t ;+nUg u/L cfjZos Joj:yfsf nflu k]z ul/Psf] Joxf]/f
cg'/f]w ub{5' .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ljifo M @)&).)@.!$

>L /ljgf/k|]/f/k|lti7f sDkgL -h]=eL=_


:joDe', sf7df8f}+ .

ljifo M Dofb yk ul/Psf] af/] .

pko'{Qm ljifo, lq=lj= /lhi6«f/sf] sfof{no, ;fdfGo k|zf;g


dxfzfvfsf] /]km !@!.)^(—)&) -^_ ;f=k|= ;=kmf=u= #&.)&)
ldlt @)&).)@.)@ sf] kq tyf o; SofDk;sf] SofDk; sfo{ ;ldltsf]
ldlt @)&).)@.!! ut]sf lbg a;]sf] a}7ssf] lg0f{o cg';f/ o;
SofDk;df lgdf{0f eO/x]sf] z}lIfs ejg lgdf{0f sfo{sf] nflu ldlt
@)^(.!!.@# b]lv @)&).)$.@@ ;Dd k'gM Dofb yk ul/Psf] 5 .
ctM pQm Dofb leq lgdf{0f sfo{ k'/f ug'{ xf]nf .

af]wfy{
======================
!= >L OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg, -
ef]nfgfy e§/fO{_
sG;N6]G;L ;]jfsf] sfof{no, lq=lj= k'Nrf]s .
SofDk; k|d'v
@= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
ldlt M @)&).)@.!&
>Ldfg\ k|d'vHo",
ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns"b zfvf lgb]{zgfno,
lzIffWoIfsf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M l;kmfl/; ul/lbg] af/] .

o; SofDk;sf] cf= j= @)^(.)&) :gfts tx t];|f] jif{ SofDk; /f]n


g+= ^&%.)^&, lbjf ;d"xsf 5fq gj/fh hf]zLn] lq= lj= lzIf0f
c:ktfndf pkrf/ ;xof]u kfpgsf] nflu lgj]bg k]z u/] cg';f/ lgh
ljBfyL{nfO{ ;xof]u pknAw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w ub{5' .

========================

SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)@.!#

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho"
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj, sLlt{k'/ .

ljifo M ljifo kl/jt{g ;DaGwdf .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;df ldlt @)^%.)!.!% b]lv lzIf0f


;xfos kbdf sfo{/t >L tflGqsf/fh vgfnn] ;'?df e"uf]n tyf hg;
+Vof lzIff b'a} ljifodf cWofkg u/]sf]n] ;'?sf] lgo'lQmsf] ljifo
e"uf]n tyf hg;+Vof lzIff ePsf] / lghn] ldlt @)^& df hg;+Vof
ljifodf k'gM :gftsf]Q/ tx pQL0f{ u/]sf]df xfn lghsf] lgo'lQmsf]
ljifo e"uf]n lzIff eO cfPsf] t/ lghn] xfn;Dd e"uf]n tyf hg;+Vof
b'j} ljifo cWofkg u/fOcfPsf]df lghsf] lgo'lQmsf] ljifo ;RofO
hg;+Vof lzIff sfod u/fOlbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)@.!(

>Ldfg\ lgb]{zsHo"
lzIf0f c:ktfn,
lq= lj=, dxf/fhu~h .

ljifo M :jf:Yo k/LIf0f af/] .

o; SofDk;df clzi6]G6 kbdf sfo{/t sd{rf/L >L ;~ho kf}8]n


:jf:Yo k/LIf0fsf] nflu To; lzIf0f c:ktfndf cfpg' ePsf] x'Fbf lq=
lj= lgodfg';f/ k|fKt x'g] ;'ljwf pknAw u/fOlbg' x'g l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w ub{5' .

======================
-rGb|axfb'/ yfkf_
pk—k|zf;s
ldlt M @)&).)@.@)

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


;fdfGo k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj, sLlt{k'/ .

ljifo M ljj/0f pknJw u/fOPsf] af/] .

To; sfof{nosf] r=g+= #)).)^(—)&) o"=g+= $ ldlt


@)&).)@.!@ sf] kqfg';f/ o; SofDk;df sfo{/t k|fWofks, ;x—k|
fWofks tyf cGo txsf lzIfssf ;fy} pk—k|zf;s/;f] ;/x / ;xfos k|
zf;s/;f] ;/xsf sd{rf/Lx¿sf] ljj/0f tkl;n adf]lhd /x]sf] Joxf]/f
cg'/f]w 5 .
tkl;n
s= k|fWofks — >L lr/~hLjL zdf{
,, — 8f= /fdhLk|;fb kl08t
,, — 8f= k'ikf s0f{
,, — >L zflGtk|;fb 9sfn
,, — 8f= O{Gb|s'df/L ah|frfo{

v= ;x—k|fWofks — %( hgf
pk—k|fWofks — %! hgf
lzIf0f ;xfos — ^@ hgf

u= pk—k|zf;s/;f] ;/x — @ hgf


;xfos k|zf;s/;f] ;/x — & hgf

====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v

ldlt M @)&).)@.@)

ljifo M zf]s ljbf af/] .

s0ff{nL c~rn h'Dnf lhNnf :yfoL 3/ eO{ xfn o;


SofDk;sf] :gfts tx bf];|f] jif{sf SofDk; /f]n g+= !)
(%.)^& sf 5fq lbg]z zfxLsf] oxL ldlt @)&) Ho]i7 !& ut]
c;fdlos lgwg ePsf]n] pxfF k|lt efjk"0f{ >4f~hnL ck{0f
ub}{ oxL ldlt @)&) Ho]i7 @@ ut] zf]s labf ul/lbgsf
nflu o; SofDk;sf] :jtGq ljBfyL{ o'lgogaf6 kq cfPsf]n]
lgh ljBfyL{sf] lgwgdf zf]s dgfpg ldlt @)&).)@.@@ ut]
a'waf/ lbg Ps SofDk;df zf]s ljbf ul/Psf] Joxf]/f
;DalGwt ;a}sf] hfgsf/Lsf nflu lgb]{zgfg';f/ ;"rgf ul/Psf]
5.

======================
-rGb|axfb'/ yfkf_
pk—k|zf;s
ldltM @)&).@.@@

>Ldfg\ lzIffWoIfHo",
lzIffWoIfsf] sfof{no,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M– k'gM a]tnjL sfhdf v6fO{ lbg] af/]]] .

dxf]bo,
o; SofDk;df b/jGbL x'g' ePsf /fhgLltzf:q lzIff ljifosf :yfoL k|
fWofks
8f= lji0f'z+s/ kf}8]n cWoog÷cg';Gwfg sfo{df cle?lr /flv
g]kfn / PlzofnL cg';Gwfg s]Gb|, lq=lj= sLlt{k'/af6 tnj vfg]
u/L a]tnjL sfh ;?jf x'g lgj]bg lbg' ePsf] Joxf]/f cjut u/fpg
rfxG5' . lgh kf}8]n g]kfn / PlzofnL cg';Gwfg s]Gb|df a]tnjL
sfh ;?jf ePdf o; SofDk;sf] k7g–kf7g sfo{df s'g} jfwf gkg]
{ ePsf]n] ;xdlt k|bfg ul/Psf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

ef]nfgfy e§/fO{
SofDk; k|d'v
@)&).)@.@!

>L kl~hsflwsf/Lsf] sfof{no,


sf7df8f}+ dxfgu/kfnLsf,

ljifo M laafx tyf hGdbtf{ ul/lbg] af/] .

o; SofDk;sf lzIf0f ;xfos >L gf/fo0fbQ kf}8]nn] ldlt @)%


%.)@.)* ut] >LdtL sNkgf jfUn];Fu ePsf] laafxsf] laafx btf{ /
ldlt @)%&.)(.!& ut] hGd]sf] h]7f] 5f]/f o'ufGt/ Kff}8]n /
@)^).)%.!! ut] hGd]sf] sfG5f] 5f]/f o'u]z Kff}8]nsf] ;d]t
hGdbtf{ u/fO lbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/; kfpF egL lgj]bg lbg'
ePsf] x'Fbf cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M@)&).)@.#)

>Ldfg\ k|d'vHo",
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M lgo'lQm :jLs[lt af/] .

dxf]bo,
lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{nosf] r= g++= $$#( ldlt
@)&).)@.)& sf] lgo'lQm kq k|fKt eof] . pQm lgo'lQm
kqdf d ldlt @)&).)!.!@ b]lv nfu" x'g] u/L o; dx]Gb|/Tg
SofDk; tfxfrndf xflh/ eO sfo{/t 5' . pQm lgo'lQm
dnfO{ :jLs[lt ePsf] / kb ;DxfnL ;s]s]f Joxf]/f hfgsf/Lsf
nflu cg'/f]w ub{5' .

ejbLo,

af]wfy{
===========================
!= >L dx]Gb|/Tg SofDk;
8f=lji0f'z+s/ kf}8]n
Tffxfrn . k|fWofks
@= g]kfn / PlzofnL cg';Gwfg s]Gb|
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
sLlt{k'/ .
@)&).)@.#!

>LdtL zf/bfs'df/L >]i7


x]8 clzi6]G6
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M /dfgf af/] .

lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{no, sd{rf/L k|zf;g dxfzfvfsf] k=;


+=s=k|=d=zf= -#_ r=g+= #$#! ldlt @)&).)!.)* sf] kqfg';f/
tkfOF{nfO{ >L k/LIff lgoGq0f sfof{no, aNv'df j]tnaL sfhdf
v6fOPsf] x'Fbf ldlt @)&).)#.)! b]lv pQm sfof{nodf xflh/ x'g
hfg of] /dfgf kq lbOPsf] 5 .

jf]wfy{ M
====================
!= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf M -
ef]nfgfy e§/fO{_
lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v

@= >L k/LIff lgoGq0f sfof{no, M lghsf] JolQmut ljj/0f o;};fy


aNv' . ;+nUg u/L k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w
5.

#= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

$= >L ljlgof]hg ah]6 zfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

%= >L b/jGbL o'lg6,


s=k|=d=zf, lq=lj= sLlt{k'/ .
^= >L sDKo'6 o'lg6,
s=k|=d=zf, lq=lj= sLlt{k'/ .
&= >L n]vfzfvf
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)&).)@.#!

>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M :jLs[lt lbg] af/] .

dxf]bo,
pko{'Qm ljifo, o; SofDk;sf] k=;+=r=g+= &#).)^(—)&) ldlt
@)^(.!).!@ sf] kqaf6 o; SofDk;sf] xfn k':tsfno /x]sf] ejgdf
b'O{ tNnf yk ug{ / pQm tNnf yk ug{sf nflu 8«OË, l8hfOg tyf
nfut Oi6d]6 tof/ ug]{ tyf lgdf{0f;DaGwL ;Dk"0f{ sfo{sf ;fy}
k|fljlws ;]jfsf nflu b/efp kq dfu ug{ :jLs[lt dfu ul/Psf]df lq=lj=
/lhi6«f/sf] sfof{no, ;fdfGo k|zf;g dxfzfvfsf] /]km *$.)^(—)&)
-^_ ;f=k|=d=u= #&.)^( ldlt @)^(.!!.)@ sf] kqaf6 pQm
sfo{sf nflu sG;N6]G;L ;]jf -k|fljlws_ lgo'lQm ug{ :jLs[lt k|fKt
ePsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .
;fy} ;f] tNnf yk sfo{sf nflu sG;N6]G;L ;]jf -k|fljlws_ lgo'lQm
ug{ o; SofDk;af6 sf]6]zg -b/efp kq_ cfXjfg x'Fbf >L
Oi6g{ OlGhlgol/Ë sG;N6\ofG6 -OO;L_ ;}e' #, nlntk'/n]
sG;N6]G;L ;DaGwL ;Dk"0f{ sfo{ nfutsf] )=#%Ü n] sfo{ ug{
d~h'/ eO{ 5gf}6 ePsf] / ;f] sG;N6\ofG6nfO{ sfo{ cfb]z lbOP
cg';f/ Eof6 ;lxt ¿= ^&,%%,@(@.)% sf] Oi6d]6 k]z u/]sf]n]
pQm lgdf{0f sfo{sf] 6]08/ cfXjfg ug{ lq=lj= s]lGb|o
sfof{nodf :jLs[ltsf nflu cg'/f]w ug]{ egL o; SofDk;sf] ldlt
@)&).)@.#) df a;]sf] sfo{ ;ldltsf] a}7saf6 lg0f{o eP cg';f/ ;f]
tNnf yk -lgdf{0f_ sfo{sf] 6]08/ cfXjfg ug{ :jLs[lt k7fOlbg]
Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .
;+nUg M nut Oi6d]6sf] kmf]6f]skL
gS;fsf] kmf]6f]skL
========
===========
==
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v

ldlt M @)&).)#.)#

>Ldfg\ lgb]{zsHo"
lzIf0f c:ktfn,
lq= lj=, dxf/fhu~h .

ljifo M :jf:Yo k/LIf0f af/] .

o; SofDk;sf lzIf0f ;xfos >L s[i0f/fh 9sfn :jf:Yo k/LIf0fsf] nflu


To; lzIf0f c:ktfndf cfpg' ePsf] x'Fbf lq= lj= lgodfg';f/ k|fKt
x'g] ;'ljwf pknAw u/fOlbg' x'g l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .
======================
-rGb|axfb'/ yfkf_
pk—k|zf;s
ldlt M @)&).)#.)#
>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M ;'ljwf pknJw u/fpg] af/] .

pko'{Qm ;DaGwdf To; dxfzfvfsf] k=;+=s=k|=d=zf= -


%_ r=g+= !^(% ldlt @)^(.!!.!# sf] k|fKt af]wfy{ tyf sfof{y{
kqfg';f/ ldlt @)^(.!@.)@ b]lv clgjfo{ cjsfz x'g' ePsL ;~rosf]if
qmdfÍ *@*% sL o; SofDk;sf ;xk|fWofks >LdtL dL/f >]i7n]
lq= lj= lgodfg';f/ kfpg] ;'ljwfsf nflu lbg' ePsf] lgj]bgfg';f/
lghsf] gfddf s'g} afFsL a:of}tf gePsf]n] ;~rosf]if,
lgDgfg';f/sf] ;+lrt ljbfsf] /sd, cf}ifwL pkrf/ nufot lq=lj=
lgodfg';f/ kfpg] ;Dk"0f{ ;'ljwf pknJw u/fO lbg'x'g l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w 5 .

;+lrt ljbfsf] ljj/0f


lj/fdL ljbf M @^! -b'O{ ;o Ps;fÝL lbg_

lghn] cWoog ljbf, :jfWofog ljbf / ljz]if tnjL ljbf pkef]u


u/]sf] b]lvb}g . ;fy} lghn] @)$@.)#.)! b]lv @)$@.)^.!^
;Dd !)( lbg / @)$^.!@.@$ b]lv @)$&.)!.@$ ;Dd ## lbg u/L
hDdf !$@ lbg a]tnjL ljbf lng' ePsf] /]s8{af6 b]lvG5 . lghn]
dfl;s :s]n ¿= @$,&$).— / u|]8 !,!#*.— ;d]t hDdf ¿= @
%,*&*.— vfOkfO cfPsf] Joxf]/f ;d]t cg'/f]w 5 .
af]wfy{
=======================
!= >L n]vfzfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >L dL/f >]i7
av'08f]n, nlntk'/ .
ldlt M @)&).)#.)$
>L SofDk; k|d'vsf] sfof{no,
g]kfn sdz{ SofDk;,
dLgejg .

ljifo M lzIf0f z'Ns ldgfxf ul/lbg]] af/] .

To; SofDk;sf] :gfts tx t];|f] jif{ SofDk; /f]n g+= (*#.)^& sL


5fqf cg'iff yfkf o; SofDk;sf pk—k|zf;s >L rGb|axfb'/ yfkfsf]
5f]/L ePsf] x'Fbf lghnfO{ lq= lj= lgodfg';f/ kfpg] lzIf0f z'Ns
ldgfxfsf] Joj:yfsf] nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

======================
SofDk; k|d'v
@)&).)#.)&

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj, sLlt{k'/ .

ljifo M ;?jf ;xdtL ;DaGwdf .

lq=lj= dx]Gb|/Tg ax'd'vL SofDk;, Onfddf k|ffWofkg/t /xg'


ePsf c+u|]hL lzIff ljifosf pk k|f= >L sdns'df/ kf}8]nn]
:jf:Yo;DaGwL ;d:ofn] ubf{ sf7df8f+}df pkrf/ u/fO/xg' kg]
{ ePsf]n] :jf:Yo;DaGwL ;Da]bglzntfsf sf/0f o; SofDk;df ;?jf
u/fO kfpm egL ;?jf ;xdtLsf] nflu l;kmfl/; ul/lbg cg'/f]w u/L
lgj]bg lbg' ePsf] lgj]bg o;};fy ;+nUg u/L lghnfO{ o; SofDk;df
l/Qm /x]sf] c+u|]hL lzIff ljifosf] b/aGbLdf ;?jf ;xdtL k|bfg
ul/Psf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

======================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)&).)#.)&

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj, sLlt{k'/ .

ljifo M ;?jf/sfh ;DaGwdf .

pko'{Qm ;DaGwdf dx]Gb|/Tg ax'd'vL SofDk;, Onfdaf6 o;


SofDk;df ;?jfsf nflu ;xdtL dfu ug'{ x'g] c+u|]hL lzIff ljifosf pk
k|f= >L sdns'df/ kf}8]n;Fu ;DalGwt ljj/0fx¿ tkl;n adf]lhd
v'nfO k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

vfnL b/jGbL lzIfs ; ljBfyL{ ;+Vof afFsL ;fKtflxs


# a;]{ ! a;]{ : hD
ljifo +Vof sIffef/
:gfts :gfts gftsf]Q/ df

c+u|]hL @%
lzIff

;DalGwt ;xfos SofDk; k|d'vsf] /fo M

ljefuLo k|d'vsf] /fo M

======================
@)&).)#.)(

Dofb yk tyf gofF b//]6 af/] .

>L OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg


sG;N6]G;L ;]jf
lq= lj=, k'Nrf]s .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] z}lIfs ejg lgdf{0fsf 7]s]bf/


>L /ljgf—k|]/f—k|lti7f sDkgL -h]eL_ n] ldlt @)&).)#.)$ df k]z
u/]sf] Dofb yk tyf gofF b//]6 :jLs[lt ;DaGwdf k]z u/]sf]
kqx¿ o;};fy ;+nUg 5 . ;f]xL kqaf6 Joxf]/f cjut ug'{ eO{ kqdf
pNn]v ePsf Joxf]/fsf af/]df /fo oyfl;3| pknJw u/fOlbg' x'g
cg'/f]w 5 .
;+nUg M sfuhft yfg — # .

======================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)&).)#.!)

;?jf ;xdtL ;DaGwdf .

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;af6 lzIffzfq s]Gb|Lo ljefu, ljZjljBfno SofDk;


sLlt{k'/df a]tnjL sfhdf ;?jf x'g' ePsL g]kfnL lzIff ljifosL pk—k|
fWofks 8f= s'lZdnf e§/fO{n] ;f]xL SofDk;df ;?jfsf] nflu lgj]bg
lbg' ePsf]] x'Fbf pxfFnfO{ pQm SofDk;df ;?jf eO hfg ;xdtL k|
bfg ul/Psf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

========
===========
===
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)&).)@.!)

>L g]qk|;fb lwtfn


;x—k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M /dfgf lbPsf] af/] .

lq= lj= pks'nkltsf] sfof{nosf] r=g+= @%!.)^(—)&) ldlt


@)&).)@.)@ sf] kqfg';f/ tkfOF{ lzIffzf:q ;ª\sfosf] ;xfos 8Lg
kbdf lgo'Qm x'g' ePsf]df ldlt @)&).)@.!# b]lv pQm
lzIffzf:q ;ª\sfo 8Lgsf] sfof{nodf xflh/ x'g hfg' x'g of] /dfgf kq
lbOPsf] 5 .

af]wfy{ M
====================
!= >L pks'nkltsf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/ .
-ef]nfgfy e§/fO{_
@= >L lzIffWoIfsf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
#= >L /lhi6«f/sf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L lzIffzf:q ;ª\sfo, lq= lj=, sLlt{k'/ .
%= >L sfo{sf/L kl/ifbsf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/ .
^= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf, lq= lj=, sLlt{k'/ .
&= >L ;"rgf zfvf, lq= lj=, sLlt{k'/ .
*= >L n]vfzfvf, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)&).)#.!$
;"rgf .

o; SofDk;sf] @)^* ;d"xsf] :gftsf]Q/ tx k|yd jif{ tyf @)^(


;d"xsf] :gfts tx k|yd jif{df cWoog/t /xL jflif{s k/LIffdf ;d]t
;fd]n eO pSt txsf] k/LIffdf pRrtd k|fKtfª\s xfl;n ug]{ 5fq—
5fqfx¿ dWo] k|To]s txsf Ps/Ps hgf 5fq tyf 5fqfx¿sf] cWoogdf
xf};nf k|bfg ug{ k'/:sf/ :j¿k hgxL ¿= %,))).— -kfFr xhf/_
lbg] ;DaGwdf o; SofDk;sf] ldlt @)&).)#.!# df a;]sf] sfo{
;ldltaf6 lg0f{o ePsf] x'Fbf tkl;n adf]lhdsf ljBfyL{x¿n]
;DalGwt k/LIff zfvfdf ;Dks{ /fVg ;"lrt ul/G5 .

:gftsf]Q/ tx k|yd jif{


qm Gfd k/LIff l;= k| k|ltzt s}lkm
=; g+= fKtfª\s ot
!= x/]/fd km'ofn @()^@$.) #@^ ^ 5fq
^* %=@
)
@= uf]df Gof}kfg] @()$ #!! ^@= 5fqf
$&.)^* @)

:gfts tx k|yd jif{


qm Gfd k/LIff l;= k| k|ltzt s}lkm
=; g+= fKtfª\s ot
!= g]qs'df/ dfgGw/ @(!!)^.)^ ### ^^= 5fq
( ^)
@= uLtf vltj8f @()&! @(( % 5fqf
$.)^( (=*)
k'gZr M
pko'{Qm txsf glthfsf k|fKtfª\s ;DaGwdf s'g} bflj lj/f]w ePdf
ldlt @)&).)#.@! ut]leq k|df0f;lxt ;DalGwt zfvfdf lgj]bg lbgsf
nflu o;} ;"rgfåf/f hfgsf/L u/fOG5 . ;fy} :gfts txsf @)Ü
ljBfyL{x¿nfO{ lgMz'Nsj[lQ afkt k|bfg ul/b} cfPsf] /sd
ljBfyL{x¿sf] lxtnfO{ Wofgdf /fvL @@Ü ljBfyL{x¿nfO{ k|bfg
ug]{ lg0f{o ul/Psf] Joxf]/f ;d]t o;} ;"rgfåf/f hfgsf/L u/fOG5 .

af]wfy{
=======================
!= >L n]vfzfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >L :jljo'
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)&).)#.!$

cfGtl/s ;?jf ul/Psf] af/] .

>L dGh' s'df/L kf08]


x]=c=
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

tkfO{n] ;fljs ¿kdf o; SofDk;sf] /flq ;d"xdf /xL sfd ub]


{ cfpg' ePsf]df ldlt @)&).)#.!^ b]lv tkfO{nfO{ o; SofDk;sf]
k':tdfnodf /flq ;d"xdf /xL sfd ug{ cfGtl/s ;?jf ul/Psf] 5 .
;DalGwt k|d'vsf] dftxtdf /xL sfd ug'{ xf]nf .

af]wfy{
======================
!= >L ;xfos SofDk; k|d'v, /flq ;d"x
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)@.@^

ljifo M ;];g aGb ul/Psf] ;"rgf .

o; SofDk;sf] z}= j= @)^*.)^( :gfts tx bf];|f] jif{ -k|


eftLo tyf lbjf_ sf] k7g—kf7g sfo{ ldlt @)&).)@
d;fGt ;Dd dfq x'g] x'Fbf ;DalGwt ;a} lzIfs tyf
ljBfyL{x¿sf] hfgsf/Lsf nflu of] ;"rgf k|sflzt ul/Psf] 5
tyf ;f] ;d"xsf] ;];g @)&).)#.)! b]lv aGb x'g] Joxf]/f
;d]t ;"lrt ul/G5 .

af]wfy{
=======================
!= >L ;xfos SofDk; k|d'v, k|eftLo÷lbjf .
@= >L k/LIff zfvf, k|eftLo÷lbjf .
SofDk; k|d'v
#= >L n]vfzfvf .
$= >L :jljo', dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)&).)#.!&

>L g]zgn 6«]l8ª ln=


6]s", sf7df8f}+ .

ljifo M l;d]G6 pknJw u/fOlbg] af/] .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] lgdf{0f sfo{sf] nflu


cfjZos kg]{ #) -tL;_ af]/f l;d]G6 To; sfof{nosf] b//]6 adf]lhd
nfUg] z'Ns lnO >L /fdaxfb'/ >]i7 x:t] pknJw u/fO ;xof]u
u/Llbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

=====================
-rGb|axfb'/ yfkf_
pk k|zf;s
@)&).)#.!&
>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj, sLlt{k'/ .

ljifo M kb:yfkg ;DaGwdf .

;fgf]l7dL SofDk; eQmk'/sf c+u|]hL lzIff ljifosf pk—k|fWofks


nf]s/fh /]UdL xfn o; SofDk;df j]tnjL sfhdf sfo{/t /xFbf /xFb}
lghnfO{ lq=lj= ;]jf cfof]uaf6 ;x—k|fWofks kbdf kbf]GgtL
u/]sf] / lghsf] ;]jf o; SofDk;nfO{ cfjZos ePsf]n] o; SofDk;sf]
l/Qm c+u|]hL lzIff ljifosf] ;x—k|fWofks kbdf kb:yfkgf ul/lbg'
x'g l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=======================
>L k|d'vHo" -ef]nfgfy
e§/fO{_
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, lq=lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@)&).)#.!&
>Ldfg\ k|d'vHo",
sfg'gL ;Nnfxfsf/sf] sfof{no,
lq= lj, sLlt{k'/ .

ljifo M l/6 lgj]bg ;DaGwdf .

>L ;jf]{Rr cbfntaf6 hf/L ePsf] ;"rgf kmf6 g+=-l/6 & l/6 g+=
$$$.)^(-wo-!#@^ ldlt @)&).)#.!# sf] k|fKt kqfg';f/ o;
SofDk;sf] gfpFdf ;"rgf Dofb lbPsf] Joxf]/fsf] kq k|fKt ePsf]n]
cfj:os sfo{fy{ ;Ssn} k|lt ;+nUg u/L k7O{Psf] Joxf]/f cg'/f]w
ub{5' .

=======================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)&).)#.@)
>L lhNnf k|zf;g sfof{no,
aa/dxn, sf7df8f+} .

ljifo M gful/stfsf] k|df0fkq pknAw u/fOlbg] af/] .

o; SofDk;df k|fWofkg/t /xg' ePsf lzIf0f ;xfos >L


s'n/fh ;]8fO{sf] ldlt @)%#.!).!( df hGd ePsf] 5f]/f
cflzif ;]8fO{nfO{ g]kfnL gful/stfsf] k|df0fkq cfjZos ePsf]
x'Fbf gful/stfsf] k|df0fkq pknAw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu lgj]bg
lbg' ePsf]n] ;f] sf] nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=====================
!= >L kl~hsflwsf/Lsf] sfof{no
sf7df8f}+ dxfgu/kfnLsf
SofDk; k|d'v
ldlt M@)&).)#.@)

>Ldfg\ k|d'vHo",
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M lgo'lQm :jLs[lt af/] .

dxf]bo,
lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{nosf] r= g++= %))( ldlt
@)&).)#.)& sf] lgo'lQm kq k|fKt eof] . pQm lgo'lQm
kqfg';f/ d ;f]xL ldltb]lv o; dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrndf
xflh/ eO sfo{/t 5' . pQm lgo'lQm dnfO{ :jLs[lt ePsf] /
kb ;DxfnL ;s]s]f Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w ub{5' .

ejbLof,

af]wfy{
==============================
>L dx]Gb|/Tg SofDk; 8f=
O{Gb|s'df/L ah|frfo{
tfxfrn k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)&).)@.!^

>L cg'udg ;ldltsf] sfof{no,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M ljj/0f k7fOPsf] ;DaGwdf .

pko{'Qm ;DaGwdf To; sfof{noaf6 dfu eP adf]lhd k|


fWofks, sd{rf/L tyf ljBfyL{x¿sf] ljj/0f o;} kq;fy ;+nUg u/L
k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)&).)#.@#
>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj, sLlt{k'/ .

ljifo M kb:yfkg ;DaGwdf .

dx]Gb| ax'd'vL SofDk; bfªsf hg;+Vof ljifosf pk—k|fWofks


lzjk|;fb vgfn xfn o; SofDk;df j]tnjL sfhdf sfo{/t /xFbf /xFb}
lghnfO{ lq=lj= ;]jf cfof]uaf6 ;x—k|fWofks kbdf kbf]GgtL
u/]sf] / lghn] Pd= lkmn= u/]sf]n] Pd=P8= sfo{qmddf
pNn]Vo of]ubfg ub}{ cfPsfn] o; SofDk;sf] hg;+Vof lzIff
ljifosf] l/Qm b/jlGbdf ;x—k|fWofks kbdf kb:yfkgf ul/lbg' x'g
l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)#.@#

ljifo M ;];g aGb ul/Psf] ;"rgf .

o; SofDk;sf] z}= j= @)^*.)^( sf] Ps aif{] la=P8 tyf


:gftsf]Q/ tx k|yd jif{ sf] k7g—kf7g sfo{ ldlt @)&) c;f/
d;fGt ;Dd dfq x'g] x'Fbf ;DalGwt ;a} lzIfs tyf
ljBfyL{x¿sf] hfgsf/Lsf nflu of] ;"rgf k|sflzt ul/Psf] 5
tyf ;f] ;d"xsf] ;];g @)&).)$.)! b]lv aGb x'g] Joxf]/f
;d]t ;"lrt ul/G5 .

af]wfy{
=======================
!= >L ;xfos SofDk; k|d'v, /flq .
@= >L k/LIff zfvf, /flq . SofDk; k|
d'v
#= >L n]vfzfvf .
$= >L :jljo', dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
ldlt M @)&).)#.@$

>Ldfg\ k|d'vHo",
lq=lj= bf];|f] pRr lzIff kl/of]hgf sfof{Gjog sfof{no,
sLlt{k'/

ljifoM Revised Restructuring Plan k7fPsf] af/] .

dxf]bo,
To; sfof{nosf] r=g+= @%!.)^(—)&) ldlt @)&).)#.)( sf]
kqfg';f/ Campus Restructuring Plan sf] nflu Revised Restructuring Plan tof/ u/L
k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)&).)#.@%

>L j]b/fh cfrfo{


;x—k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M /dfgf lbPsf] af/] .

lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{no, sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf k=;


+=kmf= -@_ s=k|=d=zf= -!_ r=g+= %))& ldlt @)&).)#.)&
sf] af]wfy{ tyf sfof{y{ kqfg';f/ tkfO{nfO{ lzIffzf:q s]lGb|o
ljefu, sLlt{k'/df ;x—k|fWofks kbdf lgo'Qm ul/Psf] x'Fbf ldlt
@)&).)$.)! b]lv pQm ljefudf xflh/ x'g hfg' x'g of] /dfgf kq
lbOPsf] 5 .

jf]wfy{ M
====================
!= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf M -
ef]nfgfy e§/fO{_
lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v

@= >L lzIffzf:q s]lGb|o ljefu, M lghsf] JolQmut kmfOn o;};fy


lq= lj=, sLlt{k'/ . ;+nUg u/L k7fOPsf] Joxf]/f
cg'/f]w 5 .

#= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L ljlgof]hg ah]6 zfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

%= >L b/jGbL o'lg6,


s=k|=d=zf, lq=lj= sLlt{k'/ .
^= >L sDKo'6 o'lg6,
s=k|=d=zf, lq=lj= sLlt{k'/ .
&= >L n]vfzfvf
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)&).)#.@%

/fxbfgL ;DaGwdf .

>L lzi6frf/ dxfkfnHo",


k//fi6« dGqfno, sf7df8f}+ .

o; SofDk;sf pk k|fWofks >L uf]ljGbaxfb'/ s6jfnsf 5f]/f ljZjf;


s6jfnnfO{ /fxbfgL cfjZos ePsf] x'Fbf cfjZos Joj:yfsf nflu
l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)&).)#.@&

ljifo: ljn k7fPsf] af/] .

>L OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg,


sG;n6]G;L ;]jfsf] sfof{no,
k'Nrf]s .

pko{'Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf z}lIfs ejgsf 7]s]bf/ >L /ljgf


k|]/f k|lti7f sDkgL -h]=eL=_ n] pNn]vLt lgdf{0f
sfo{sf] ;ftf}++ /lgª ljn jfktsf] /sd e'QfgL kfpF elg ldlt
@)&).)#.@% ut] k]z u/]sf] ;Ssn} lgj]bg ;lxt cfjZos sfo{fy{sf]
nflu cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=====================
!= >L n]vfzfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn . SofDk; k|d'v
@)&).)#.@*

>Ldfg\ cWoIfHo",
lq= lj= hgzlQm ljsf; tyf
sNof0f kl/ifb\sf] sfof{no
lq= lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M cWoog ljbf :jLs[lt ul/lbg] ;DaGwdf .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf ul0ft lzIff ljifosf pk k|


fWofks >L j}s'07k|;fb vgfnn] cWoog ljbfsf] k"j{ :jLs[ltsf nflu
l;kmfl/; kqsf] dfu ug'{ ePsf] x'Fbf cfjZos Joj:yfsf nflu
l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)#.@%

ljifo M ;"rgf .

o; SofDk;sf] cf= j= @)^(.)&), :gftsf]Q/ tx k|yd jif{ k|


yd ;]d]i6/ df ef}lts zf:q lzIff d"n ljifo lnO cWoog /xL
pSt txsf] k|yd ;]d]i6/sf] k/LIffdf ;d]t ;xefuL eO;]s]sf
5fq—5fqfx¿n] pSt txsf] bf];|f] ;]d]i6/sf] nflu oxL ldlt
@)&) c;f/ d;fGt ;Dd egf{ eO ;Sg ;DalGwt 5fq—
5fqfx¿sf] hfgsf/Lsf nflu of] ;"rgf k|sflzt ul/Psf] 5 . ;fy}
pSt txsf] bf];|f] ;]d]i6/sf] sIff ;~rfng ldlt @)&).)$.)!
b]lv x'g] x'Fbf Joxf]/f ;d]t o;} ;"rgfåf/f hfgsf/L u/fOG5 .

af]wfy{
====================
!= >L k/LIff/n]vf zfvf, /fqL .
@= >L :jljo', dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)$.)!

ljifo M ;"rgf .

o; SofDk;sf] k|eftLo, lbjf /fqL ;d"xdf sfo{/t


sd{rf/Lx¿ sfof{no ;dodf zfvfdf ge]l6Psf] x'Fbf cfˆgf]
sfof{no ;dodf clgjfo{ ¿kdf a:gsf nflu ;"lrt ul/G5 . ;fy}
sfof{no 5'6\g] ;dodf ;do hgfO hfgsf] nflu ;d]t ;"lrt
ul/G5 .
tkl;n
k|eftLo ;d"x M laxfg ^M)) ah]b]lv lbpF;f] !M))
ah];Dd .
lbjf ;d"x M laxfg !)M)) ah]b]lv ;fFem %M)) ah];Dd .
/fqL ;d"x M lbpF;f] @M)) ah]b]lv /ftL (M)) ah];Dd .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)&).)$.)#
>L uf]/vfkq ;+:yfg,
wd{ky, sf7df8f}+ .

ljifo M ;"rgf k|sflzt ul/lbg] af/] .

o; SofDk;sf] k|zf;lgs ejg lgdf{0f sfo{sf] nflu l;naGbL sf]6]zg


cfXjfg ;DaGwL ;"rgf o;};fy k7fOPsf] 5 . b}lgs uf]/vfkqdf b'O{
lbg lj1fkg k|sflzt ul/lbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w 5 . lj1fkg k|sflzt
eP kZrft lan k|fKt eP kl5 z'Ns e'QmfgL ul/g] 5 .

af]wfy{
=======================
>L n]vfzfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn . SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)$.)!

>L k|d'vHo",
lq= lj= 5fkfvfgf, sLlt{k'/ .

ljifo M 5kfO ul/lbg] af/] .

o; SofDk;sf] nflu ;+nUg gd"gf adf]lhd tkl;nsf


kmf/dx¿ 5kfO ul/lbg' x'g cg'/f]w 5 . ;fdfg k|fKt ePkl5 ljnsf]
e'QmfgL ul/g] 5 .

tkl;n
!= z'Ns ljj/0f kmf/d — =========
yfg
@= 5fqj[lQ tyf lgMz'Nsj[lQsf] nflu cfj]bg kmf/d —
========= yfg

af]wfy{
====================
>L n]vfzfvf, ef]nfgfy
e§/fO{
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)&).)*.@#

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


;fdfGo k|zf;g dxfzfvf,
s]Gb|Lo e08f/ zfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M /l;b Kof8 pknAw u/fOlbg] af/] .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] nflu lq= lj= kmf= g+=


— !, cfDbfgL /l;b Kof8 yfg — @)) cfjZostf k/]sf] x'Fbf o;
SofDk;sf sd{rf/L >L /fdz/0f pk|]tL x:t] k7fO lbg'x'g cg'/f]w
ul/G5 .

===========
===========
-rGb|axfb'/ yfkf_
pk—k|zf;s
ldlt M @)&).)$.)!

>L ladnrGb| vgfn


a= Nofa Ajfo
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M lgldQ ;xfos nfOa|]l/og eO sfd ug]{ af/] .

tkfO{nfO{ k':tsfno zfvfdf ;= nfOa|]l/og k|d'v kb l/Qm /xg


uPsf] sf/0faf6 lq=lj= lzIfs sd{rf/L;DaGwL lgod @)%) kl/R5]b
@ sf] bkmf !$ sf] pk lgod !, @ / # cg';f/ csf]{ Joj:yf geP;Ddsf
nflu ldlt @)&).)$.)! b]lv lgldQ ;xfos nfOa|]l/og eO sfd
ug'{ x'g of] kq lbOPsf] 5 .

af]wfy{
====================
!= >L ;=SofDk; k|d'v, k|eftLo/lbjf//fqL
ef]nfgfy e§/fO{
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
@)&).)$.)#

;"rgf

lq= lj= åf/f ;+rfng u/Lg] k/LIffx?df ;xof]u ug{' o;


SofDk;df sfo{/t ;Dk"0f{ lzIfs tyf sd{rf/Lsf] bfloTj ePsf] cjut
u/fpb}, k/LIffdf cfjZos ;xof]u ug'{x'g{ lzIfs tyf sd{rf/Lx?
nfO{ ;"lrt ul/G5 .

======================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)&).)$.)&

8f= lji0f'z+s/ kf}8]n


k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M /dfgf lbOPsf] af/] .

lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{no, sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf k=;


+=kmf= -$_ s=k|=d=zf= -!_ r=g+= %( ldlt @)&).)$.)^ sf]
af]wfy{ tyf sfof{y{ kqfg';f/ tkfO{nfO{ >L g]kfn PlzofnL
cg';Gwfg s]Gb|, sLlt{k'/af6 tna vfg] u/L a]tnjL sfhdf
v6fOPsf]n] ldlt @)&).)$.)& b]lv pQm s]Gb|df xflh/ x'g hfg'
x'g of] /dfgf kq lbOPsf] 5 .

jf]wfy{ M
====================
!= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf M -
ef]nfgfy e§/fO{_
lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >L g]kfn PlzofnL cg';Gwfg s]Gb|,
sLlt{k'/ .
#= >L ljlgof]hg ah]6 zfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L sDKo'6 o'lg6,
s=k|=d=zf, lq=lj= sLlt{k'/ .
%= >L n]vfzfvf
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn

k'gZr M lgh k|f= 8f= lji0f'z+s/ kf}8]n o; SofDk;df ldlt


@)&).)@.@( b]lv @)&).)$.)^ ;Dd ;fj{hlgs ljbf afx]s lgoldt xflh/
x'g' ePsf] / pxfFn] pQm cjlwe/ o; SofDk;af6 s'g} lsl;dsf] tna eQf
glng' ePsf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .
ldlt M @)&).)$.)&

ljifo M Faculty Research sf] ;dofjlw ;DaGwdf .

>L ljZjljBfno cg'bfg cfof]u,


;fgf]l7dL, eQmk'/ .

o; SofDk;sf hg;+Vof lzIff ljifosf pk—k|fWofks >L lzjk|;fb


vgfn To; cfof]usf] Faculty Research cGtu{t cg';Gwfg sfo{df ;l/s
x'g' ePsf]df pQm sfo{sf] Report Writing df yk ;do nfu]sfn]
cg';Gwfg ;do yksf] nflu lbg' ePsf] lgj]bg o;};fy ;+nUg u/L
cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

======================

SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)$.)*

ljifo: k|fljlws ;xof]u ;DaGwdf .

>L OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg,


sG;n6]G;L ;]jfsf] sfof{no,
k'Nrf]s .

pko{'Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] sfo{ ;ldltsf] ldlt @)&).)$.)*


df a;]sf] a}7ssf] lg0f{o cg';f/ lgdf{0ffwLg z}lIfs ejgsf] bf];|f]
tyf t];|f] tNnfsf 7"nf sf]7fx¿df Wall Partition ug]{ / klxnf], bf];|f]
tyf t];|f] tNnfsf zf}rfnox¿df Commode sf] ;§fdf Pan /fVg] ePsfn]
cfjZos k|fljlws ;xof]usf] nflu cg'/f]w ub{5' .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)$.)*

ljifo M Procurement Plan k7fOPsf] ;DaGwdf .

>Ldfg\ ;+of]hsHo",
kl/of]hgf sfof{Gjog PsfO,
bf];|f] pRr lzIff kl/of]hgf
lq= lj=, sLlt{k'/ .

k|:t't ljifodf o; SofDk;sf] sfo{ ;ldltsf] ldlt @)&).)#.@( df


a;]sf] a}7såf/f Procurement Plan tof/ ug{sf nflu sfo{bn u7g
ul/Psf] / sfo{bnn] tof/ u/L k]z u/]sf] pQm Plan kmf/d ldlt
@)&).)$.)* df a;]sf] sfo{ ;ldltsf] a}7saf6 cg'df]bg eO{ To;
kl/of]hgfdf k7fpg] lg0f{o eP cg';f/ cfjZos Joj:yfsf nflu
k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

af]wfy{
====================
>L ljZjljBfno cg'bfg cfof]u, ef]nfgfy
e§/fO{
;fgf]l7dL, eQmk'/ .
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)$.)*

ljifo: Jofhb/ ;DaGwdf .

>L g]kfn a}+s lnld6]8,


sflndf6L, sf7df8f}+ .

o; SofDk;df /x]sf] df}Hbft /sd To; a}+ssf] d'4lt, art, rNtL, sn


PsfpG6 / cIfosf]if vftfdf hDdf ubf{ To; a}+saf6 pknJw x'g]
Jofhb/ / cGo ;'ljwfsf] lj:t[t ljj/0f pknJw u/fO lbg' x'g cg'/f]w
ub{5' .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)$.)*

ljifo: Jofhb/ ;DaGwdf .

>L lxdfnog a}+s lnld6]8,


sf7df8f}+ .

o; SofDk;df /x]sf] df}Hbft /sd To; a}+ssf] d'4lt, art, rNtL, sn


PsfpG6 / cIfosf]if vftfdf hDdf ubf{ To; a}+saf6 pknJw x'g]
Jofhb/ / cGo ;'ljwfsf] lj:t[t ljj/0f pknJw u/fO lbg' x'g cg'/f]w
ub{5' .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)$.)*

ljifo: Jofhb/ ;DaGwdf .

>L gljn a}+s lnld6]8,


sf7df8f}+ .

o; SofDk;df /x]sf] df}Hbft /sd To; a}+ssf] d'4lt, art, rNtL, sn


PsfpG6 / cIfosf]if vftfdf hDdf ubf{ To; a}+saf6 pknJw x'g]
Jofhb/ / cGo ;'ljwfsf] lj:t[t ljj/0f pknJw u/fO lbg' x'g cg'/f]w
ub{5' .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)$.)*

ljifo: Jofhb/ ;DaGwdf .

>L OGe]i6d]G6 a}+s lnld6]8,


sf7df8f}+ .

o; SofDk;df /x]sf] df}Hbft /sd To; a}+ssf] d'4lt, art, rNtL, sn


PsfpG6 / cIfosf]if vftfdf hDdf ubf{ To; a}+saf6 pknJw x'g]
Jofhb/ / cGo ;'ljwfsf] lj:t[t ljj/0f pknJw u/fO lbg' x'g cg'/f]w
ub{5' .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)$.)*

ljifo: Jofhb/ ;DaGwdf .

>L s[lif ljsf; a}+s ln=,


sf7df8f}+ .

o; SofDk;df /x]sf] df}Hbft /sd To; a}+ssf] d'4lt, art, rNtL, sn


PsfpG6 / cIfosf]if vftfdf hDdf ubf{ To; a}+saf6 pknJw x'g]
Jofhb/ / cGo ;'ljwfsf] lj:t[t ljj/0f pknJw u/fO lbg' x'g cg'/f]w
ub{5' .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)$.)*

ljifo: Jofhb/ ;DaGwdf .

>L Pe/]i6 a}+s lnld6]8,


sf7df8f}+ .

o; SofDk;df /x]sf] df}Hbft /sd To; a}+ssf] d'4lt, art, rNtL, sn


PsfpG6 / cIfosf]if vftfdf hDdf ubf{ To; a}+saf6 pknJw x'g]
Jofhb/ / cGo ;'ljwfsf] lj:t[t ljj/0f pknJw u/fO lbg' x'g cg'/f]w
ub{5' .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)$.)*

ljifo: Jofhb/ ;DaGwdf .

>L :6\ofG88{ rf6{8 a}+s lnld6]8,


sf7df8f}+ .

o; SofDk;df /x]sf] df}Hbft /sd To; a}+ssf] d'4lt, art, rNtL, sn


PsfpG6 / cIfosf]if vftfdf hDdf ubf{ To; a}+saf6 pknJw x'g]
Jofhb/ / cGo ;'ljwfsf] lj:t[t ljj/0f pknJw u/fO lbg' x'g cg'/f]w
ub{5' .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)$.)*

ljifo: Jofhb/ ;DaGwdf .

>L g]kfn a}+s lnld6]8, sf7df8f}+ .


>L lxdfnog a}+s lnld6]8, sf7df8f}+ .
>L :6\ofG88{ rf6{8 a}+s lnld6]8, sf7df8f}+ .
>L Pe/]i6 a}+s lnld6]8, sf7df8f}+ .
>L s[lif ljsf; a}+s, sf7df8f}+ .
>L OGe]i6d]G6 a}+s lnld6]8, sf7df8f}+ .
>L gljn a}+s lnld6]8, sf7df8f}+ .

o; SofDk;df /x]sf] df}Hbft /sd To; a}+ssf] d'4lt, art, rNtL, sn


PsfpG6 / cIfosf]if vftfdf hDdf ubf{ To; a}+saf6 pknJw x'g]
Jofhb/ / cGo ;'ljwfsf] lj:t[t ljj/0f pknJw u/fO lbg' x'g cg'/f]w
ub{5' .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)&).)$.)*
>L SofDk; k|d'vsf] sfof{no,
k'Nrf]s OlGhlgol/+u SofDk;
lq= lj=, k'Nrf]s .

ljifo M lzIf0f z'Ns ldgfxf ul/lbg]] af/] .

To; SofDk;sf] cfls{6]Sr/ ;d"xsf] :gfts tx, bzf}}F ;]d]:6/, /f]n


g++= 065-B ARCH – 240 sL 5fqf ;'>L :d[tL pkfWofosf] lktf ;x—k|
f= zzLk|;fb pkfWofo o; SofDk;df ldlt @)$!.!@.)! b]lv
:yfoL ;]jfdf k|fWofkg/t /xg' ePsf] x'Fbf lghsf] 5f]/Ln] lq= lj=
lgodfg';f/ kfpg] lzIf0f z'Ns ldgfxfsf] Joj:yfsf] nflu l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w ub{5' .

=====================
-pQdnfn >]i7_
;= SofDk; k|d'v
@)&).)$.!)

>L ljZjljBfno cg'bfg cfof]u,


;fgf]l7dL, eQmk'/ .

ljifo M l;kmfl/; af/] .

k|:t't ljifodf o; SofDk;sf ;x—k|fWofks >LdtL ;l/tf j}BnfO{


To; cfof]un] "Quantitative Analysis of Critical Thinking" ljifodf cg';Gwfg
ug{ :jLs[lt k|bfg u/]sf]df lghn] pQm cg';Gwfgsf] l;nl;nfdf ;
+slnt tYof+sx¿sf] s]xL ;"rgfx¿ k'g ;+sng u/L Final Report tof/
ug{ s]xL yk ;do cfjZos ePsf] x'gfn] cg';Gwfg sfo{sf] nflu
cltl/Qm ^ dlxgf yk ug{sf nflu l;kmfl/; u/L kfpm egL lgj]bg
lbg' ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

=====================
-lr/GhLjL zdf{_
ljefuLo k|d'v
n3'
ldlt M @)&).)$.!)

>L +++++++++++++++++++
+ + + + + ++ + ++ +
+++++++++++++++++++++
+++++++
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M 5nkmndf pkl:yt x'g] af/] .

o; SofDk;df lqmoflzn ljBfyL{ ;+3/;+u7g tyf SofDk; k|


zf;g lar ljljw ljifodf 5nkmn ug'{ kg]{ ePsf]n] To;
ljBfyL{ ;+3/;+u7gsf SofDk; PsfO ;ldltaf6 a9Ldf
b'O{/b'O{ hgf cflwsfl/s k|ltlglw k7fOlbg' x'g cg'/f]w
ub{5' .

tkl;n
ldlt M @)&) >fj0f !@ ut] zlgaf/ .
;do M lbpF;f] @M)) ah] .
:yfg M dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
af]wfy{
====================
>L :j=lj=o'=,
ef]nfgfy e§/fO{
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@)^&).)$.!)

sIff :ylut ul/Psf] af/] .

>L g]kfn a}+s ln= sf] k/LIffsf] k/LIff s]Gb| o;


SofDk;df /x]sf]n] x'Fbf lgDg ldltdf lbjf ;d"xsf] sIff :ylut
ul/Psf] Joxf]/f ;DalGwt ;a}nfO{ hfgsf/Lsf nflu ;"lrt ul/G5 .

sIff :ylut ldlt M ldlt @)&).)$.!!


;do lbgsf] !@ ah] kl5 .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)$.!)

ljifo: hfgsf/L u/fOPsf] af/] .

>L bf];|f] pRr lzIff kl/of]hgf sfof{Gjog sfof{no,


lq=lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ljifo o; dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn :jfoQtfdf uP kZrft


SofDk;sf] k|So"/d]G6 Knfg cg';f/ SofDk;sf] k':tsfno ejgdf
tNnf yk sfo{ ug{ 8«OË, l8hfog tyf ¿= ^&,%%,@(@.)% sf]
nut Oi6d]6 tof/ eO lq=lj= /lhi6«f/sf] sfof{nosf]
r=g+= !$(.)^(—)&) -^_ ;f=k|= ldlt @)&).)#.@% sf] :jLs[t
kqfg';f/ 6]08/ cfXjfg ePsf] ;fy} o; SofDk; sfo{ ;ldltsf] ldlt
@)&).)#.@$ ut] a;]sf] a}7ssf] lg0f{o cg';f/ k|zf;lgs ejg
lgdf{0f sfo{sf] nflu k|fljlws k|:tfj cfXjfg eO ;s]sf] Joxf]/f
hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w ub{5' .
;+nUg M— uf]/vfkq b}lgsdf k|sflzt ;"rgfsf] kmf]6f]skL yfg @

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M@)&).)%.)(
>L lhNnf k|zf;g sfof{no,
aa/dxn, sf7df8f+} .

ljifo M gful/stfsf] k|df0fkq pknAw u/fOlbg] af/] .

o; SofDk;df sfo{/t /xg' ePsf lzIf0f ;xfos >L zf/bf kxf/Lsf] ldlt
@)%@.!).@% df hGd ePsf] 5f]/f efj's kxf/LnfO{ g]kfnL
gful/stfsf] k|df0fkq cfjZos ePsf] x'Fbf gful/stfsf] k|df0fkq
pknAw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu o; SofDk;df lgj]bg lbg' ePsf]n]
cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=====================
>L kl~hsflwsf/Lsf] sfof{no
sf7df8f}+ dxfgu/kfnLsf
SofDk; k|d'v
@)&).)%.)(

ljifo M ;dj]bgf

o; SofDk;sf pk—k|fWofks tyf lq=lj= k/LIff lgoGq0f


sfof{nosf] ;x—k/LIff lgoGqs >L bfjf z]kf{sL k"HogLo dftf
>LdtL ldªdf lbsL z]kf{Ho"sf] oxL ldlt @)&).)%.)! ut]
zlgaf/sf lbg *@ jif{sf] pd]/df b"Mvb lgwg ePsf] vj/n] o;
lq= lj= k|fWofks ;+3 SofDk; PsfO ;ldlt dx]Gb|/Tg SofDk;
tfxfrn cToGt b"Mlvt ePsf] 5 . zf]ssf] o; b"Mvb 38Ldf >L
bfjf z]kf{ tyf pxfFsf] zf]s ;GtKt kl/jf/ hgk|lt xflb{s ;dj]bgf
JoQm ub{} lbj+ut cfTdfsf] rL/ zflGtsf lglDt sfdgf ul/G5 .

=======================
-If]q l;+x z]kf{_
;lrj
ldlt M @)&).)%.!)

ljifo: 6]lnkmf]g ;'ljwf af/] .

>L n]vf zfvf,


dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ldlt @)&).)%.!) ut] a;]sf] SofDk; sfo{ ;ldltsf] a}7ssf] lg0f{o


g+= $ cg';f/ ;xfos SofDk; k|d'v # hgf, ljBfyL{ sNof0f k|d'v,
k|zf;g k|d'v / n]vf k|d'vnfO{ 6]lnkmf]g ;'ljwf afkt ¿= !,))).—
oxL ldlt @)&) efb| dlxgfb]lv lbg] lg0f{o ePsf] x'Fbf ;f] cg';f/
6]lnkmf]g ;'ljwf lbgsf] nflu cg'/f]w ub{5' .

=====================
-rGb|axfb'/ yfkf_
pk k|zf;s
ldlt M @)&).)%.!)

>L sljGb| lgdf{0f ;]jf,


sLlt{k'/ — !, sf7df8f}+ .

ljifo: hfgsf/L u/fOPsf] af/] .

o; SofDk;sf] k':tsfno ejgdf tNnf yk sfo{sf nflu ldlt @)&).)


%.)# ut] vf]lnPsf] lgDgfg';f/sf af]nkqx¿ dWo] sljGb|
lgdf{0f ;]jfsf] af]nkq :jLs[tsf nflu 5gf}6 ePsf] Joxf]/f ;fj{hlgs
vl/b P]g @)^# sf] bkmf @&, pkbkmf @ adf]lhd hfgsf/L
u/fOG5 .

af]nkq bftfsf] gfd af]nkqdf sa'n ul/Psf]


cª\s
!= sljGb| lgdf{0f ;]jf, sLlt{k'/ ¿= %
(,)#,!^#.$)
@= krnL e}/j wd{ lgdf{0f ;]jf h]=eL=, sf7df8f}+ ¿= %
(,&@,(().$%
#= l;=Pd= sG;6«S;g, sf7df8f}+ ¿= %
(,&*,!)^.(%

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)%.!)

>L krnL e}/j wd{ lgdf{0f ;]jf h]=eL=,


sf7df8f}+ .

ljifo: hfgsf/L u/fOPsf] af/] .

o; SofDk;sf] k':tsfno ejgdf tNnf yk sfo{sf nflu ldlt @)&).)


%.)# ut] vf]lnPsf] lgDgfg';f/sf af]nkqx¿ dWo] sljGb|
lgdf{0f ;]jfsf] af]nkq :jLs[tsf nflu 5gf}6 ePsf] Joxf]/f ;fj{hlgs
vl/b P]g @)^# sf] bkmf @&, pkbkmf @ adf]lhd hfgsf/L
u/fOG5 .

af]nkq bftfsf] gfd af]nkqdf sa'n ul/Psf]


cª\s
!= sljGb| lgdf{0f ;]jf, sLlt{k'/ ¿= %
(,)#,!^#.$)
@= krnL e}/j wd{ lgdf{0f ;]jf h]=eL=, sf7df8f}+ ¿= %
(,&@,(().$%
#= l;=Pd= sG;6«S;g, sf7df8f}+ ¿= %
(,&*,!)^.(%

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)%.!)

>L l;=Pd= sG;6«S;g,


sf7df8f}+ .

ljifo: hfgsf/L u/fOPsf] af/] .

o; SofDk;sf] k':tsfno ejgdf tNnf yk sfo{sf nflu ldlt @)&).)


%.)# ut] vf]lnPsf] lgDgfg';f/sf af]nkqx¿ dWo] sljGb|
lgdf{0f ;]jfsf] af]nkq :jLs[tsf nflu 5gf}6 ePsf] Joxf]/f ;fj{hlgs
vl/b P]g @)^# sf] bkmf @&, pkbkmf @ adf]lhd hfgsf/L
u/fOG5 .

af]nkq bftfsf] gfd af]nkqdf sa'n ul/Psf]


cª\s
!= sljGb| lgdf{0f ;]jf, sLlt{k'/ ¿= %
(,)#,!^#.$)
@= krnL e}/j wd{ lgdf{0f ;]jf h]=eL=, sf7df8f}+ ¿= %
(,&@,(().$%
#= l;=Pd= sG;6«S;g, sf7df8f}+ ¿= %
(,&*,!)^.(%

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)&).)%.!)

>L k|d'vHo"
cg'udg ;ldltsf] sfof{no,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M :jLs[lt af/] .

o; SofDk;sf ;x—k|fWofks >L Clif/fd zdf{n] cGo ;+:yfdf sfd


ug{ cg'dlt kfpg eg'{ ePsf] kmf/d yfg !, cfjZos Joj:yfsf nflu
o;};fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

====================

SofDk; k|d'v
-lj1fg lzIff lzIf0f ljefu_
@)&).)%.!$

;"rgf .

o; SofDk;sf] lj1fg lzIff ljefu cGtu{tsf lzIfsx¿sf] lgDg ldlt, ;do /


:yfgdf a}7s a:g] ePsf] x'Fbf ;DalGwt ;a} lzIfs
;fyLx¿nfO{ pkl:yltsf] nflu cg'/f]w ub{5' .

sfo{qmd
ldlt M @)&) efb| !& ut] ;f]daf/ .
;do M lbpF;f] @M#) ah] .
:yfg M hLj lj1fg k|of]uzfnf .

============================
-8f= s[i0feQm dxh{g_
ljefuLo k|d'v
lj1fg lzIff lzIf0f
ljefu
ldlt M @)&).)%.!*

ljifo: d"Nofª\sg ug]{ ;DaGwdf .

o; SofDk;sf] ldlt @)&).)$.@& ut] a;]sf] SofDk; sfo{ ;ldltsf]


a}7ssf] lg0f{o g+= @ cg';f/ SofDk;sf] k|zf;lgs ejgsf] nflu
vf]lnPsf] lk=So"= 6]08/sf] d"Nofª\sg u/L k|fljlwsaf6 ldlt
@)&).)%.!& ut] k]z ePsf] x'Fbf pQm d"Nofª\sgnfO{ k'gM
d"Nofª\sg u/L ;xof]u ug{sf nflu tkl;n adf]lhd
dxfg'efjx¿nfO{ v6fOPsf] Joxf]/f hfgsf/L u/fOG5 .

tkl;n
!= >L pQdnfn >]i7 — k|ltlglw — ;=Sof=k|=, lbjf —
k'gd{"Nofª\sgsf nflu ;xof]u ug'{ x'g .
@= >L rGb|axfb'/ yfkf — k|ltlglw — k|zf;g k|d'v —
k'gd{"Nofª\sgsf nflu ;xof]u ug'{ x'g .
#= >L /fh]Gb| /]UdL — k|ltlglw — n]vf k|d'v —
k'gd{"Nofª\sgsf nflu ;xof]u ug'{ x'g .
$= >L pQdk|;fb ?kfv]tL — ;xof]uL — k'gd{"Nofª\sgsf nflu
;xof]u ug'{ x'g .
%= >L ;/f]hs'df/ af:sf]6f — ;xof]uL — k'gd{"Nofª\sgsf
nflu ;xof]u ug'{ x'g .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)&).)%.@$

>L ;dGjo dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M ljbf :jLs[lt ;DaGwdf .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf ;x—k|fWofks 8f= eLd;]g


b]jsf]6fn] Open Society Foundation sf] ;xof]udf @)&) sflt{s @) ut]b]lv
nfu" x'g] u/L % dlxgfsf] nflu Sheffield University, U.K. af6 k|fKt
km]nf]l;ksf] cfwf/df lq=lj= nfO{ cfly{s ef/ gkg]{ u/L pQm
ljZjljBfnodf cg';Gwfg u/L cGt/fli6«o hg{ndf cg';GwgfTds n]v
k|sfzg ug{sf nflu ljbf :jLs[t u/L kfpm egL lgj]bg lbg' ePsf]n]
pSt cjlwsf] sfh :jLs[ltsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

===================
===
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)^(.)&.!&

ljbf :jLs[lt ;DaGwdf .

>L ;dGjo dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf] k=;+r=g+= !%^.)^(—)&) ldlt @)^(.)%.)#


sf] kqfg';f/ o; SofDk;sf lzIf0f ;xfos >L u+ufnIdL e08f/Ln] July

21, 2012 b]lv August 11, 2012 ;Dd University of Maryland, Baltimore County, U.S. df
;DkGg E-Teacher Scholorship Professional Development Workshop df efu lnO{ pSt
sfo{qmdsf] kq To; sfof{nodf k]; ul/;Sg' ePsf] x'Fbf pSt
cjlwsf] sfh :jLs[ltsf nflu k'gM l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

===================
===
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)&).)$.)#
>L /lhi6«f/sf] sfof{no,
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

ljifo: s/f/ ;]jfsf] Dofb yk ug]{ :jLs[lt k7fO{ lbg] af/] .

lq=lj= /lhi6«f/sf] sfof{no sd{rf/L k|zf;g dxfzfvfsf] k=;


+=r=g+= $$)@, ldlt @)&).)@.)( sf] :jLs[tkqfg';f/ o;
SofDk;df s/f/ ;]jfdf sfo{/t lgDg ljj/0f cg';f/sf lzIf0f ;xfosx¿sf]
s/f/ ;]jfsf] cjlw @)&) cfiff9 d;fGtdf ;dfKt ePsf] / lghx¿ lgoldt
¿kdf o; SofDk;df sfo{/t /xg' ePsf] x'Fbf lghx¿sf] s/f/ ;]jf ;dfKt
ePsf] ldltn] @)&).)$.)! b]lv @)&! cfiff9 d;fGt;Dd s/f/ ;]jfsf]
nflu Dofb yk ug{ cfjZos ePsf]n] :jLs[ltsf nflu cg'/f]w 5 .
tkl;n
qm Gffd ljifo qm Gffd ljifo
=; =;
++ ++
1 >L dfgl;+x dx/f e"uf]n yfkf
4 >L wd]{Gb| ,,
lzIff
2 >L b]j/fh cof{n ,, dxh{g
3 5 >L uf}/Lk|;fb ,,
>L k"0f{axfb'/ ,,
bjf8L
qm Gffd ljifo qm Gffd ljifo
=; =;
++ ++
6 >L tflGqs/fh vgfn e"uf]n tyf hg; v/fn
+Vof 20 >L gf/fo0fbQ ,,
7 >L ltnsk|;fb zdf{ hg;+Vof kf}8]n
lzIff 21 >L xLdnfn lu/L ,,
8 >L dLg/fh ,, 22 >L s[i0f/fh 9sfn ,,
clwsf/L 23 >LdtL pdf rGb ,,
9 >L b]jaxfb'/ Oltxf; 24 >L dGh" pk|]tL ,,
clwsf/L lzIff 25 >L u0f]z/fh ,,
10 >L ;/:jtL VofvnL lzIffzf:q/Kff7 clwsf/L
dxh{g \oqmd 26 >L lzjs'df/ uf}td ,,
11 >L s'n/fh tyf 27 >L ljZj/fh sfˆn] ,,
Gof}kfg] d"Nof+sg 28 >L jf;'b]j uf}td ,,
12 >L s0f{axfb'/ ,, 29 >L c~hnL ,,
rf]ªjfË clwsf/L
13 >L k'isn 9sfn ,, 30 >L g/gfy n'O6]n ,,
14 >L k~rnIdL k|| ,, 31 >L >Lk|;fb s8]n ,,
hfktL
15 >L bfdf]b/ cy{zf:q
clwsf/L lzIff
16 >L k'?iff]Qdnfn l; ,,
+x
17 >L 6Lsfaxfb'/ g]kfnL
lh/]n lzIff
18 >L /fdrGb| vgfn ,,
19 >L ;'/]Gb|s'df/ ,,

qm gfd ljifo qm gfd ljifo


=; =;
++ ++
32 >L lji0f'xl/ bfxfn :jf÷zf lzIff 34 >L uf]ljGbk|;fb ,,
33 >L sf]lkns'df/ ,, b]jsf]6f
yfkf 35 >L dfwjL uf}td ,,
qm gfd ljifo qm gfd ljifo
=; =;
++ ++
l3ld/] 50 >L s'n/fh ;]9fO{ ul0ft lzIff
36 >L ;l/tf pkfWofo ;fdflhs 51 >L s[i0frGb| ,,
e§/fO{ cWoog kf}8]n
37 >L lrGtfdl0f ,, 52 >L o1k|;fb 1jfnL ,,
e§/fO{ 53 >L /fds[i0f kGyL ,,
38 >L lblnks'df/ ,, 44 >L l;l4/fh hf]zL ,,
e§/fO{ 55 >L gjLg ;'a]bL ,,
39 >L ef]h/fh cfrfo{ /fhgLltzf:q 56 >L >Lk|;fb l3ld/] ,,
lzIff 57 >L ljb'/k|;fb ,,
40 >L 6]sdl0f sfsL{ c+u|]hL bfxfn
lzIff 58 >L pd]z cfrfo{ ,,
41 >L pdfgfy zdf{ ,, 59 >L zf/bfb]jL kxf/L ,,
42 >L lx/fnfn ;'a]bL ,, -k08Lt_
43 >L ljsf; zdf{ ,, 60 >L g]qk|;fb lj1fg lzIff
44 >L bLkaxfb'/ ,, cof{n
sfsL{ 61 >L /fwfs[i0f ,,
45 >L xl/k|;fb sfkn] ,, pkfWofo
46 >L u+ufnIdL ,, 62 >L s'df/ vqL ,,
e08f/L
47 >L k|]dk|;fb ,,
kf}8]n
48 >L jn/fd clwsf/L ,,
49 >L lrqs'df/ bfxfn ,,

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)&).)%.@^

>L k|d'vHo"
cg'udg ;ldltsf] sfof{no,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M :jLs[lt af/] .

o; SofDk;sf lzIf0f ;xfos >L s0f{ axfb'/ rf]ËjfËn] cGo ;+:yfdf


sfd ug{ cg'dlt kfpg eg'{ ePsf] kmf/d yfg !, cfjZos Joj:yfsf
nflu o;};fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

====================

SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)%.@^

>L +++ + ++++ + ++++ + ++++ + ++++ + ++++


+ ++++ + ++++ + ++++ + ++++ + ++++ + +

lzIf0f ;xfos,
+ ++++ + ++++ + ++++ + ++++ + ++++ + ++++
+ ++++ + ++++ + ++++ + ++++ + +

dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M s/f/ ;]jfsf] Dofb yk ul/Psf] af/] .

tFkfO{sf] s/f/ ;]jfdf sfd ug]{ Dofb ldlt @)&) c;f/ d;fGtb]lv
;dfKt ePsf]df lq=lj= /lhi6«f/sf] sfof{no, sd{rf/L k|zf;g
dxfzfvfsf] k=;=kmf= -(_ s=k|=d=zf= -@_ r=g+= *)!, ldlt
@)&).)%.@% sf] :jLs[t kqfg';f/ ldlt @)&).)$.)! ut]b]lv @)&)
kf}if d;fGt ;Ddsf nflu k'gM s/f/ ;]jfsf] Dofb yk ul/Psf] 5 .
lq=lj= ;]jf zt{ ;DaGwL lgodfg';f/ SofDk; k|d'v tyf
;DalGwt k|d'vsf] dftxtdf /xL sfd ug'{ xf]nf .

af]wfy{
======================
!= >L /lhi6«f/sf] sfof{no, -ef]nfgfy
e§/fO{_
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf SofDk;
k|d'v
lq= lj, sLlt{k'/ .
@= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
ldlt M @)&).)^.)$

>Ldfg\ cWoIfHo",
lq= lj= hgzlQm ljsf; tyf
sNof0f kl/ifb\sf] sfof{no
lq= lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M :jfWofog labf ;DaGwdf .

o; SofDk;sf pk k|f= >L tf/faxfb'/ g]kfnn] ldlt @)&).)*.)!


b]lv nfu" x'g]u/L Ps jif{sf] :jfWofog ljbf :jLs[ltsf nflu cg'/f]w
ug'{ ePsf] x'Fbf pQm ldltb]lv nfu" x'g]u/L eg'{ ePsf]
:jfWofog ljbf kmf/d cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy k7fOPsf]
Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

=====================

SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)^.)*

>Ldfg\ SofDk; k|d'vo",


dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M Pd=P8= lkmlhS; -;GWofsfnLg ;d"x_


sf] sIff ;~rfngdf vl6Psf sd{rf/Lx¿sf] xflh/L ljj/0f
k7fPsf] af/] .

dxf]bo,

o; SofDk;sf] lj1fg lzIff lzIf0f ljefu cGtu{t ;~rfng eO/x]sf]


Pd=P8= lkmlhS; k|yd ;]d]i6/ -;GWofsfnLg ;d"x_ df sfd ug]
{ sd{rf/Lx¿sf] xflh/L ljj/0f o;} kq;fy k7fOPsf] 5 .
lghx¿nfO{ pQm cjlwdf sfd u/]afktsf] kfl/>lds pknJw u/fOlbg'
x'g cg'/f]w ub{5' .

============================
-8f= s[i0feQm dxh{g_
ljefuLo k|d'v
lj1fg lzIff lzIf0f ljefu
@)&).)%.)(
>L e"uf]n s]Gb|Lo ljefu,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M ljj/0f k7fOPsf] ;DaGwdf .

pko{'Qm ;DaGwdf To; ljefuaf6 dfu ePsf] ljj/0f o;};fy ;


+nUg u/L k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M@)&).)^.!)
>L sljGb| lgdf{0f ;]jf,
sLlt{k'/ .

ljifo M af]nkq /2 ul/Psf] af/] .

lq=lj= /lhi6«f/sf] sfof{no ;fdfGo k|zf;g dxfzfvfsf] /]km


#@.)&)—)&! -^_ -;f=k|=_ km=u= #&.)&) ldlt @)&).)^.)^
sf] kq;fy ;+nUg lq=lj= sfo{sf/L kl/ifb\sf] ldlt @)&).)^.)@ sf]
af]nkq /2 ug]{ ;DaGwL lg0f{o tyf o; SofDk;sf] SofDk; sfo{
;ldltsf] ldlt @)&).)^.!) ut] a;]sf] a}7ssf] lg0f{ocg';f/ o;
SofDk;sf] k':tsfno ejgdf tNnf yk ug]{ ;DaGwL ldlt @)&).)$.)$
ut] uf]=k= df k|sflzt af]nkq ;DaGwL ;"rgfcg';f/ o; SofDk;af6
ljt/0f ePsf] af]nkq kmf/ddf k|fljlwsaf6 uNtL ePsf] kfOPsf]n]
pSt af]nkq /2 ul/Psf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M@)&).)^.!)
>L krnL e}/j wd{ lgdf{0f ;]jf h]=eL=,
sf7df8f}+ .

ljifo M af]nkq /2 ul/Psf] af/] .

lq=lj= /lhi6«f/sf] sfof{no ;fdfGo k|zf;g dxfzfvfsf] /]km


#@.)&)—)&! -^_ -;f=k|=_ km=u= #&.)&) ldlt @)&).)^.)^
sf] kq;fy ;+nUg lq=lj= sfo{sf/L kl/ifb\sf] ldlt @)&).)^.)@ sf]
af]nkq /2 ug]{ ;DaGwL lg0f{o tyf o; SofDk;sf] SofDk; sfo{
;ldltsf] ldlt @)&).)^.!) ut] a;]sf] a}7ssf] lg0f{ocg';f/ o;
SofDk;sf] k':tsfno ejgdf tNnf yk ug]{ ;DaGwL ldlt @)&).)$.)$
ut] uf]=k= df k|sflzt af]nkq ;DaGwL ;"rgfcg';f/ o; SofDk;af6
ljt/0f ePsf] af]nkq kmf/ddf k|fljlwsaf6 uNtL ePsf] kfOPsf]n]
pSt af]nkq /2 ul/Psf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M@)&).)^.!)
>L l;=Pd= sG;6«S;g,
sf7df8f}+ .

ljifo M af]nkq /2 ul/Psf] af/] .

lq=lj= /lhi6«f/sf] sfof{no ;fdfGo k|zf;g dxfzfvfsf] /]km


#@.)&)—)&! -^_ -;f=k|=_ km=u= #&.)&) ldlt @)&).)^.)^
sf] kq;fy ;+nUg lq=lj= sfo{sf/L kl/ifb\sf] ldlt @)&).)^.)@ sf]
af]nkq /2 ug]{ ;DaGwL lg0f{o tyf o; SofDk;sf] SofDk; sfo{
;ldltsf] ldlt @)&).)^.!) ut] a;]sf] a}7ssf] lg0f{ocg';f/ o;
SofDk;sf] k':tsfno ejgdf tNnf yk ug]{ ;DaGwL ldlt @)&).)$.)$
ut] uf]=k= df k|sflzt af]nkq ;DaGwL ;"rgfcg';f/ o; SofDk;af6
ljt/0f ePsf] af]nkq kmf/ddf k|fljlwsaf6 uNtL ePsf] kfOPsf]n]
pSt af]nkq /2 ul/Psf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M@)&).)^.!)

>L Oi6g{ OlGhlgol/Ë sG;N6\ofG6 -OO;L_


;}Fe' #, nlntk'/ .

ljifo M k|fljlws tyf k/fdz{ ;]jfaf6 x6fOPsf] af/] .

To; Oi6g{ OlGhlgol/Ë sG;N6\ofG6 -OO;L_ nfO{ k|fljlws tyf


k/fdz{ ;]jfsf nflu lgo'Qm ul/Psf]df lq=lj= /lhi6«f/sf] sfof{no
;fdfGo k|zf;g dxfzfvfsf] /]km #@.)&)—)&! -^_ -;f=k|=_
km=u= #&.)&) ldlt @)&).)^.)^ sf] kq;fy ;+nUg lq=lj=
sfo{sf/L kl/ifb\sf] ldlt @)&).)^.)@ sf] af]nkq /2 ug]{ ;DaGwL
lg0f{o tyf o; SofDk;sf] SofDk; sfo{ ;ldltsf] ldlt @)&).)^.!) ut]
a;]sf] a}7ssf] lg0f{ocg';f/ o; SofDk;sf] k|fljlws tyf
k/fdz{ ;]jfaf6 x6fOPsf] Joxf]/f hfgsf/L u/fOG5 . ;fy} af]nkq /2
x'Fbf x'g uPsf] Ifltsf] lj:t[t ljj/0f tof/ u/L kl5 k7fOg] Joxf]/f ;d]t
hfgsf/L u/fOG5 .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M@)&).)^.!)
>L sljGb| lgdf{0f ;]jf,
sLlt{k'/ .

ljifo M af]nkq /2 ul/Psf] af/] .

lq=lj= /lhi6«f/sf] sfof{no ;fdfGo k|zf;g dxfzfvfsf] /]km


#@.)&)—)&! -^_ -;f=k|=_ km=u= #&.)&) ldlt @)&).)^.)^
sf] kq;fy ;+nUg lq=lj= sfo{sf/L kl/ifb\sf] ldlt @)&).)^.)@ sf]
af]nkq /2 ug]{ ;DaGwL lg0f{o tyf o; SofDk;sf] SofDk; sfo{
;ldltsf] ldlt @)&).)^.!) ut] a;]sf] a}7ssf] lg0f{ocg';f/ o;
SofDk;sf] k':tsfno ejgdf tNnf yk ug]{ ;DaGwL ldlt @)&).)$.)$
ut] uf]=k= df k|sflzt af]nkq ;DaGwL ;"rgfcg';f/ o; SofDk;af6
ljt/0f ePsf] af]nkq kmf/ddf k|fljlwsaf6 uNtL ePsf] kfOPsf]n]
pSt af]nkq /2 ul/Psf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

=====================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v

!= >L sljGb| lgdf{0f ;]jf, sLlt{k'/ .

@= >L krnL e}/j wd{ lgdf{0f ;]jf h]=eL=, sf7df8f}+ .


#= >L l;=Pd= sG;6«S;g, sf7df8f}+ .

ldlt M @)&).)^.!$

>Ldfg\ cWoIfHo",
lq= lj= hgzlQm ljsf; tyf
sNof0f kl/ifb\sf] sfof{no
lq= lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M :jfWofog labf ;DaGwdf .

o; SofDk;sf ;x k|f=8f= >L eLd;]g b]jsf]6fn] ldlt


@)&).)*.)! b]lv nfu" x'g]u/L Ps jif{sf] :jfWofog ljbf :jLs[ltsf
nflu cg'/f]w ug'{ ePsf] x'Fbf pQm ldltb]lv nfu" x'g]u/L
eg'{ ePsf] :jfWofog ljbf kmf/d cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy
k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

=====================

SofDk; k|d'v
@)&).)^.!^

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>L lqe'jg ljZjljBfno,


cg';Gwfg dxfzfvf,
sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf lzIffsf] cfwf/ ljifosf pk k|fWofks >L ;kgf


clwsf/Ln] To; dxfzfvfsf] ;"rgf cg';f/ n3" cg';Gwfg ug{ o;
SofDk;df lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w ub{5' . ;fy} xfn pxfFn] cGo s'g} lsl;dsf] ljbf glng'
ePsf] / cGo ;+:yf tyf lgsfoaf6 ;~rfng ePsf] s'g} lsl;dsf]
cg';Gwfg sfo{df ;l/s gx'g' ePsf] Joxf]/f ;d]t hfgsf/L u/fOG5 .
=====================

SofDk; k|d'v

@)&).)^.!*

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>L lqe'jg ljZjljBfno,


cg';Gwfg dxfzfvf,
sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf g]kfnL lzIff ljifosf pk pk|fWofks >L /fd


s'df/ /fO{n] To; dxfzfvfsf] ;"rgf cg';f/ n3" cg';Gwfg ug{ o;
SofDk;df lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w ub{5' . ;fy} xfn pxfFn] cGo s'g} lsl;dsf] ljbf glng'
ePsf] / cGo ;+:yf tyf lgsfoaf6 ;~rfng ePsf] s'g} lsl;dsf]
cg';Gwfg sfo{df ;l/s gx'g' ePsf] Joxf]/f ;d]t hfgsf/L u/fOG5 .

=====================

SofDk; k|d'v

@)&).)^.!&

/fxbfgL ;DaGwdf .

>L lzi6frf/ dxfkfnHo",


k//fi6« dGqfno, sf7df8f}+ .

o; SofDk;sf ;x k|fWofks >L gLnd0fL kf]v/]nnfO{ /fxbfgL


cfjZos ePsf] x'Fbf cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w
ub{5' .

====================

SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)&.)$

>L hLjg/fh kf]v/]n,


vnf;L,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M :t/ lgwf{/0f ul/Psf] af/] .

lqe'jg ljZjljBfno /lhi6«f/sf] sfof{no s=k|=s=zf=


k=;=kmf= -$_ r=g+= #%%(.)^^—^& ldlt @)^^.)(.@) sf]
kqfg';f/ % jif{ jf ;f] eGbf a9L t/ !) jif{eGbf sd ;]jf cjlw
ePsfnfO{ låtLo :t/ sfod ug]{ eGg] kl/kq eP cg';f/ tkfO{sf]
vnf;L kbsf] :yfoL ;]jf ldlt @)&).)^.!! df % jif{ k'/f ePsf]n] ldlt
@)&).)^.!@ ut]b]lv nfu" x'g]u/L låtLo :t/ lgwf{/0f ul/Psf]
Joxf]/f hfgsf/L u/fOG5 .

af]wfy{ tyf sfof{y{


======================
!= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
lq= lj=, sLlt{k'/ . SofDk; k|d'v
@= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L sDKo'6/ o"lg6,
s=k|=s=zf=, lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L o"lg6 #,
s=k|=s=zf=, lq= lj=, sLlt{k'/ .
%= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
ldlt M @)&).)&.)$

>L /fdz/0f pk|]tL,


lkog,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M :t/ lgwf{/0f ul/Psf] af/] .

lqe'jg ljZjljBfno /lhi6«f/sf] sfof{no s=k|=s=zf=


k=;=kmf= -$_ r=g+= #%%(.)^^—^& ldlt @)^^.)(.@) sf]
kqfg';f/ % jif{ jf ;f] eGbf a9L t/ !) jif{eGbf sd ;]jf cjlw
ePsfnfO{ låtLo :t/ sfod ug]{ eGg] kl/kq eP cg';f/ tkfO{sf]
lkog kbsf] :yfoL ;]jf ldlt @)&).)^.!! df % jif{ k'/f ePsf]n] ldlt
@)&).)^.!@ ut]b]lv nfu" x'g]u/L låtLo :t/ lgwf{/0f ul/Psf]
Joxf]/f hfgsf/L u/fOG5 .

af]wfy{ tyf sfof{y{


======================
!= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
lq= lj=, sLlt{k'/ . SofDk; k|d'v
@= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L sDKo'6/ o"lg6,
s=k|=s=zf=, lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L o"lg6 #,
s=k|=s=zf=, lq= lj=, sLlt{k'/ .
%= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
ldlt M @)&).)&.)$

>L k|sfz zfSo,


Rff}lsbf/,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M :t/ lgwf{/0f ul/Psf] af/] .

lqe'jg ljZjljBfno /lhi6«f/sf] sfof{no s=k|=s=zf=


k=;=kmf= -$_ r=g+= #%%(.)^^—^& ldlt @)^^.)(.@) sf]
kqfg';f/ % jif{ jf ;f] eGbf a9L t/ !) jif{eGbf sd ;]jf cjlw
ePsfnfO{ låtLo :t/ sfod ug]{ eGg] kl/kq eP cg';f/ tkfO{sf]
rf}lsbf/ kbsf] :yfoL ;]jf ldlt @)&).)^.!@ df % jif{ k'/f ePsf]n]
ldlt @)&).)^.!# ut]b]lv nfu" x'g]u/L låtLo :t/ lgwf{/0f ul/Psf]
Joxf]/f hfgsf/L u/fOG5 .

af]wfy{ tyf sfof{y{


======================
!= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
lq= lj=, sLlt{k'/ . SofDk; k|d'v
@= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L sDKo'6/ o"lg6,
s=k|=s=zf=, lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L o"lg6 #,
s=k|=s=zf=, lq= lj=, sLlt{k'/ .
%= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
ldlt M @)&).)&.)$

>L dx]Gb| dxh{g


Rff}lsbf/,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M :t/ lgwf{/0f ul/Psf] af/] .

lqe'jg ljZjljBfno /lhi6«f/sf] sfof{no s=k|=s=zf=


k=;=kmf= -$_ r=g+= #%%(.)^^—^& ldlt @)^^.)(.@) sf]
kqfg';f/ % jif{ jf ;f] eGbf a9L t/ !) jif{eGbf sd ;]jf cjlw
ePsfnfO{ låtLo :t/ sfod ug]{ eGg] kl/kq eP cg';f/ tkfO{sf]
rf}lsbf/ kbsf] :yfoL ;]jf ldlt @)&).)^.!@ df % jif{ k'/f ePsf]n]
ldlt @)&).)^.!# ut]b]lv nfu" x'g]u/L låtLo :t/ lgwf{/0f ul/Psf]
Joxf]/f hfgsf/L u/fOG5 .

af]wfy{ tyf sfof{y{


======================
!= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
lq= lj=, sLlt{k'/ . SofDk; k|d'v
@= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L sDKo'6/ o"lg6,
s=k|=s=zf=, lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L o"lg6 #,
s=k|=s=zf=, lq= lj=, sLlt{k'/ .
%= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
ldlt M @)&).)&.)$

>L s[i0fb]jL g]kfnL


s'lrsf/,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M :t/ lgwf{/0f ul/Psf] af/] .

lqe'jg ljZjljBfno /lhi6«f/sf] sfof{no s=k|=s=zf=


k=;=kmf= -$_ r=g+= #%%(.)^^—^& ldlt @)^^.)(.@) sf]
kqfg';f/ % jif{ jf ;f] eGbf a9L t/ !) jif{eGbf sd ;]jf cjlw
ePsfnfO{ låtLo :t/ sfod ug]{ eGg] kl/kq eP cg';f/ tkfO{sf]
s'lrsf/ kbsf] :yfoL ;]jf ldlt @)&).)^.!@ df % jif{ k'/f ePsf]n]
ldlt @)&).)^.!# ut]b]lv nfu" x'g]u/L låtLo :t/ lgwf{/0f ul/Psf]
Joxf]/f hfgsf/L u/fOG5 .

af]wfy{ tyf sfof{y{


======================
!= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
lq= lj=, sLlt{k'/ . SofDk; k|d'v
@= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L sDKo'6/ o"lg6,
s=k|=s=zf=, lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L o"lg6 #,
s=k|=s=zf=, lq= lj=, sLlt{k'/ .
%= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
ldlt M @)&).)&.)$

>L /fds[i0f kf]8]


s'lrsf/,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M :t/ lgwf{/0f ul/Psf] af/] .

lqe'jg ljZjljBfno /lhi6«f/sf] sfof{no s=k|=s=zf=


k=;=kmf= -$_ r=g+= #%%(.)^^—^& ldlt @)^^.)(.@) sf]
kqfg';f/ % jif{ jf ;f] eGbf a9L t/ !) jif{eGbf sd ;]jf cjlw
ePsfnfO{ låtLo :t/ sfod ug]{ eGg] kl/kq eP cg';f/ tkfO{sf]
s'lrsf/ kbsf] :yfoL ;]jf ldlt @)&).)^.!@ df % jif{ k'/f ePsf]n]
ldlt @)&).)^.!# ut]b]lv nfu" x'g]u/L låtLo :t/ lgwf{/0f ul/Psf]
Joxf]/f hfgsf/L u/fOG5 .

af]wfy{ tyf sfof{y{


======================
!= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
lq= lj=, sLlt{k'/ . SofDk; k|d'v
@= >L cfly{s k|zf;g dxfzfvf
lq= lj=, sLlt{k'/ .
#= >L sDKo'6/ o"lg6,
s=k|=s=zf=, lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L o"lg6 #,
s=k|=s=zf=, lq= lj=, sLlt{k'/ .
%= >L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

@)&).)&.)%

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>L lqe'jg ljZjljBfno,


cg';Gwfg dxfzfvf,
sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf g]kfnL lzIff ljifosf ;x k|fWofks >L s]zj /fh


kf]v/]nn] To; dxfzfvfsf] ;"rgf cg';f/ n3' cg';Gwfg ug{ o;
SofDk;df lgj]bg lbg' ePsfn] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w ub{5' . ;fy} xfn pxfFn] cGo s'g} lsl;dsf] ljbf glng'
ePsf] / cGo ;+:yf tyf lgsfoaf6 ;~rfng ePsf] s'g} lsl;dsf]
cg';Gwfg sfo{df ;l/s gx'g' ePsf] Joxf]/f ;d]t hfgsf/L u/fOG5 .

=====================

SofDk; k|d'v
@)&).)&.)%

/fxbfgL ;DaGwdf .

>L lzi6frf/ dxfkfnHo",


k//fi6« dGqfno, sf7df8f}+ .

o; SofDk;sf pk k|fWofks >L k'ik axfb'/ a?jfnnfO{ /fxbfgL


cfjZos ePsf] x'Fbf cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w
ub{5' .

====================
SofDk; k|d'v

@)&).)&.)%

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>L lqe'jg ljZjljBfno,


cg';Gwfg dxfzfvf,
sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf g]kfnL lzIff ljifosf lzIf0f ;xfos >L gf/fo0fbQ


kf}8]nn] To; dxfzfvfsf] ;"rgf cg';f/ n3' cg';Gwfg ug{ o;
SofDk;df lgj]bg lbg' ePsfn] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w ub{5' . ;fy} xfn pxfFn] cGo s'g} lsl;dsf] ljbf glng'
ePsf] / cGo ;+:yf tyf lgsfoaf6 ;~rfng ePsf] s'g} lsl;dsf]
cg';Gwfg sfo{df ;l/s gx'g' ePsf] Joxf]/f ;d]t hfgsf/L u/fOG5 .

=====================

SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)&.)%

>Ldfg\ k|d'vHo",
cg';Gwfg dxfzfvf,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

o; SofDk;sf c+u|]hL lzIff ljifosf lzIf0f ;xfos >L k|]dk|;fb


kf}8]nn] To; dxfzfvfsf] ;"rgf cg';f/ n3' cg';Gwfg ug{ o;
SofDk;df lgj]bg lbg' ePsfn] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w ub{5' . ;fy} xfn pxfFn] cGo s'g} lsl;dsf] ljbf glng'
ePsf] / cGo ;+:yf tyf lgsfoaf6 ;~rfng ePsf] s'g} lsl;dsf]
cg';Gwfg sfo{df ;l/s gx'g' ePsf] Joxf]/f ;d]t hfgsf/L u/fOG5 .

===================

SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)&.)^

>Ldfg\ k|d'vHo",
cg';Gwfg dxfzfvf,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

o; SofDk;sf n]vfkfn >L /fwfb]jL l3ld/]n] To; dxfzfvfsf] ;"rgf


cg';f/ n3' cg';Gwfg ug{ o; SofDk;df lgj]bg lbg' ePsfn] cfjZos
Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' . ;fy}
SofDk;sf] /]s8{ cg';f/
xfn pxfFn] cGo s'g} ;+:yf tyf lgsfoaf6 ;~rfng ePsf] s'g}
lsl;dsf] cg';Gwfg sfo{df ;l/s gx'g' ePsf] Joxf]/f ;d]t hfgsf/L
u/fOG5 .

===================

SofDk; k|d'v
ldlt @)&).)&.!)

>Ldfg\ 8Lg Ho",


lq= lj= OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg
sG;N6]G;L ;]jf, k'Nrf]s .

ljifo M ;Demf}tf af/] .

dxf]bo,
o; SofDk;sf] SofDk; sfo{ ;ldltsf] ldlt @)&).)&.)^ ut] a;]sf]
j}7ssf] lg0f{o cg';f/ k':tsfno ejg dfly tNnf yk ug{ / gofF
Joj;flos tyf k|zf;lgs ejg lgdf{0f ug{sf nflu k|fljwLs k/fd;{;]jfsf]
;Dk"0f{ sfo{ ug{ lq= lj= lgodfg';f/ kfl/>lds e'StfgL x'g]
u/L ;Dem}ftf ug{ cfpg'x'g cg'/f]w ub{5' .

======================
-pQd nfn >]i7_
lg= SofDk; k|d'v
29th Oct., 2013

Leave Approval

To,

Open Society Foundation

New York, USA

Dear Sir/Madam,

I am pleased to know that Dr. Bhimsen Devkota, Associate Professor at this


campus has been awarded a fellowship from your office. He has applied for leave which
is under process at the university. Just incase if it is not granted he will take personal
leave for the period 11 Nov, 2013 to 15 April, 2014 to attend the fellowship.

I wish him success in the days ahead .

………………………..
(Bhola Nath Bhattarai)
Campus Chief
ldlt @)&).)&.!
#

>Ldfg\ pks'nklt Ho",


pks'nkltsf] sfof{no
lq= lj= sLlt{k"/ .

ljifo M ;xdlt af/] .

dxf]bo,
pk/f]Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf ;x k|fWofks >L s'df/
yfkf ;'b"/klZrdf~rn ljZjljBfnosf] sfo{sf/L kl/ifb\sf] ldlt @)&).)
$.)^ ut] a;]sf] j}7ssf] lg0f{o cg';f/ tLg
jif{sfnflu ;'b"/klZrdf~rn ljZjljBfnosf] k/LIff lgoGqs kbdf
lgo'Qm ul/Psf] k=;= )!.)&)-)&! ldlt @)&).)$.)^ sf] jf]wfy{ kq
k|fKt ePsf] tyf ldlt @)&).)$.#@ ut] o; SofDk;df ;x k|fWofks
yfkfn] lbPsf] lgj]bg cg';f/ @)&) >j0f !# ut] b]lv pQm
ljZjljBfnosf] k/LIff lgoGqs kb ;DxfnL ;Sg' ePsf] cj:yfdf pxfF
ldlt @)&).)$.!# b]lv sfhdf hg' ePdf o; SofSk;sf] :jf=/ Zff=
ljifosf] k7g-kf7gdf jfwf gkg]{ x'Fbf j]tnjL sfh ldnfO{ lbg' x'g
l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

========
===========

SofDk; k|d'v

ldlt:-
@)&).)&.!#

ljifo M Quantity sf] b//]6 ;DaGwdf .

>L OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg,


sG;n6]G;L ;]jfsf] sfof{no,
k'Nrf]s .

pko{'Qm ;DaGwdf ldlt @)&).)^.!& sf] kqfg';f/ o;


SofDk;sf] z}lIfs ejg lgdf{0fstf{ 7]s]bf/ >L /ljgf . k|]/f . k|lti7f
sDkgL -h]=eL=_ n] k]z u/]sf] Wall, Plaster B/W / yk Quantity sf]
dfqf yk ug]{ jf gug{] eGg] kq k]z u/]sf] x'Fbf z}lIfs ejg
lgdf{0f lan o;} ;fy ;+nUg ul/ lg0f{osf] nflu cg'/f]w ub{5' .

=====================
SofDk; k|d'v
ldlt @)&).)&.!
#

>L kLtfDa/ kFu]gL


x]=c=
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M lgnDag cjlw yk ul/Psf] af/] .

pko'{Qm ljifodf o; SofDk;sf] r=g+= !#*.)&)—)&! ldlt


@)&).)^.!# sf] kqaf6 tkfO{nfO{ ljBfyL{ cfDbfgL 5fgljg ug]{
;DaGwdf ldlt @)&).)&.!@ ;Ddsf] nflu lgnDag ul/Psf]df pQm
5fgljg sfo{ ;dfKt e} g;s]sf] x'Fbf lq=lj= :jfoQtf ;DaGwL lgod
@)^@ sf] lgod %$ -%_ cg';f/ k'gM Ps dlxgfsf] nflu lgnDag
cjlw yk ul/Psf] 5 .

af]wfy{
===================
>L n]vf zfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
ldlt @)&).)&.!
%

>L k|d'vHo",
lzIffWoIfsf] sfof{no
ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns'b lgb]{zgfno
lq= lj= sLlt{k"/ .

ljifo M SofDk; ljBfyL{ sNof0f k|d'v lgo'lQmsf] nflu l;kmfl/;


ul/Psf] af/] .

lqe'jg ljZjljBfno ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns'b lgb]{zgfno


;DaGwL sfo{ Joj:yfkg k|0ffnL @)^& sf] kl/R5]b $ sf] bkmf !)
-!_ cg';f/ o; SofDk; ljBfyL{ sNof0f k|d'vsf] kbfjlw ldlt
@)&).)&.!$ ut]b]lv ;dfKt ePsf] x'Fbf lgo'lQmsf nflu o;
SofDk;sf lzIfsx¿ dWo]af6 lgDg # hgfsf] gfd l;kmfl/; u/L
k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .
!=
@=
#=

========
===========
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)=====.=====.====

s/f/ ;]jfsf] Dofb yk ul/Psf] af/] .

>L +++ + ++++ + ++++ + ++++ + ++++ + ++++


+ ++++ + ++++ + ++++ + ++++ + ++++ + +

+ ++++ + ++++ + ++++ + ++++ + ++++ + ++++


+ ++++ + ++++ + ++++ + ++++ + +

dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

tFkfO{sf] s/f/ ;]jfdf sfd ug]{ Dofb ldlt


@)======.======.====== b]lv ;dfKt ePsf]df ldlt
@)======.======.====== ut]b]lv
@)======.======.======;Ddsf nflu k'gM s/f/ ;]jfsf]
Dofb yk ul/Psf] 5 .
lq=lj= ;]jf zt{ ;DaGwL lgodfg';f/ SofDk; k|d'v tyf
;DalGwt k|d'vsf] dftxtdf /xL sfd ug'{ xf]nf .

af]wfy{
======================
!= >L /lhi6«f/sf] sfof{no,
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf SofDk;
k|d'v
lq= lj, sLlt{k'/ .
@= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
ldlt M

ljifo M
@)&).)&.@!

ljifo M ;dj]bgf

o; SofDk;sf pk—k|fWofks >L O{Zj/s'df/ >]i7sL


ddtfdoL dftf >LdtL gogs'df/L >]i7sf] oxL ldlt @)&).)&.!%
ut] z'qmaf/sf lbg *( jif{sf] pd]/df b"Mvb lgwg ePsf] vj/n]
o; lq= lj= k|fWofks ;+3 SofDk; PsfO ;ldlt dx]Gb|/Tg
SofDk; tfxfrn cToGt b"Mlvt ePsf] 5 . zf]ssf] o; b"Mvb
38Ldf >L O{Zj/s'df/ >]i7 tyf pxfFsf] zf]s ;GtKt kl/jf/ hgk|
lt xflb{s ;dj]bgf JoQm ub{} lbj+ut cfTdfsf] rL/ zflGtsf
lglDt sfdgf ul/G5 .

===================
-If]ql;+x z]kf{_
;lrj
@)&).)&.@!

ljifo M ;dj]bgf

o; SofDk;sf pk—k|fWofks tyf lq=lj= k/LIff lgoGq0f


sfof{nosf] ;x—k/LIff lgoGqs >L bfjf z]kf{sf k"HogLo lktf
>L t]lGhª z]kf{Ho"sf] oxL ldlt @)&).)&.!^ ut] zlgaf/sf lbg
*) jif{sf] pd]/df b"Mvb lgwg ePsf] vj/n] o; lq= lj= k|
fWofks ;+3 SofDk; PsfO ;ldlt dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrn
cToGt b"Mlvt ePsf] 5 . zf]ssf] o; b"Mvb 38Ldf >L bfjf
z]kf{ tyf pxfFsf] zf]s ;GtKt kl/jf/ hgk|lt xflb{s ;dj]bgf
JoQm ub{} lbj+ut cfTdfsf] rL/ zflGtsf lglDt sfdgf ul/G5 .

===================
-If]ql;+x z]kf{_
;lrj
g]skf -Pdfn]_ pkTosf k]zfut a'l4lhjL ljz]if
dx]Gb|/Tg k|fWofks zfvf sld6L
@)&).)&.@!

ljifo M ;dj]bgf

o; SofDk;sf pk—k|fWofks >L O{Zj/s'df/ >]i7sL


ddtfdoL dftf >LdtL gogs'df/L >]i7sf] oxL ldlt @)&).)&.!%
ut] z'qmaf/sf lbg *( jif{sf] pd]/df b"Mvb lgwg ePsf] vj/n]
o; g]skf -Pdfn]_ dx]Gb|/Tg k|fWofks zfvf sld6L cToGt
b"Mlvt ePsf] 5 . zf]ssf] o; b"Mvb 38Ldf >L O{Zj/s'df/
>]i7 tyf pxfFsf] zf]s ;GtKt kl/jf/ hgk|lt xflb{s ;dj]bgf
JoQm ub{} lbj+ut cfTdfsf] rL/ zflGtsf lglDt sfdgf ul/G5 .

===================
-jf;'b]j uf}td_
;lrj
ldlt M
@)&).)&.@^
>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

dfkm{t,

>Ldfg\ SofDk; k|d'vHo",


dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M /flhgfdf ;DaGwdf .

dxf]bo,

pko{'Qm ;DaGwdf d 3/fo;L sf/0fn] ubf{ b]z aflx/


/x]sf]n] lq=lj= ;]jfdf lg/Gt/tf lbg c;dy{ ePsfn] ldlt @)^&.!
@.)! ut]b]lv nfu" x'g] u/L :jLs[t ul/kfpg of] /flhgfdf kq k]z
u/]sf] 5' .

========
===========
-v8\uk|;fb
/fO{_
;x—k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;,
tfxfrn
@)&).)&.
@^

ljifo M /flhgfdf af/] .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho"
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf ;x—k|fWofks >L v8\u


k|;fb /fO{n] ldlt @)&).)*.@^ ut] cfˆgf] 3/fo;L sf/0f hgfO{ ldlt
@)^&.!@.)! ut]b]lv nfu" x'g]u/L lbg' ePsf] ;Ssn /flhgfdf kq
o;};fy ;+nUg u/L lghsf] dfu adf]lhd pNn]lvt ldltb]lv g} nfu"
x'g] u/L ;x—k|fWofks kbaf6 lbg' ePsf] /flhgfdf :jLs[t ul/lbg]
Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
======================
>L n]vfzfvf -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)&).)&.
@^

>L kl~hsflwsf/LHo"
sf7df8f}+ dxfgu/kflnsf
sf7df8f}+ .

ljifo M gftf k|dfl0ft ul/lbg] af/] .

;+v'jf;ef lhNnf r}gk'/ uf=lj=;= j8f g++= @ lgjf;L


sf7df8f}af6 hf/L ul/Psf] gf=k|=k=g+= !@!* sf >L cg'ks'df/
>]i7 xfn o; SofDk;sf] ;x—k|fWofks kbdf sfo{/t x'g'x'G5 . o;
SofDk;sf] sfdsf] Jo:ttfn] ubf{ xfn pxfF ;+v'jf;ef lhNnfsf]
;b/d'sfd;Dd hfg gEofpg] ePsf] / lghsf] kl/jf/ lgDg adf]lhd
ePsfn] lgDg adf]lhd gfd, hGd ldlt, kmf]6f] ePsf] lghsf]
kl/jf/sf] gftf k|dfl0ft ul/lbg' x'g' cg'/f]w ub{5' .

3/d"nLsf] gfd M >LdtL


cg'ks'df/ >]i7 gfd M hoGtL
xfnsf] kb M ;x—k| >]i7
fWofks hGd ldlt M
hGd ldlt M @)! @)@).)#.!)
$.)@.!^
gf=k|=k=g+= !@!*
5f]/f 5f]/L
gfd M cjl0f{t >]i7 gfd M clgdf >]i7
hGd ldlt M @) hGd ldlt M @)
$#.)^.!^ $*.!).@!

======================
-rGb|axfb'/ yfkf_
pk—k|zf;s
ldlt M @)&).)&.@&

>L kl~hsflwsf/LHo"
sf7df8f}+ dxfgu/kflnsf
sf7df8f}+ .

ljifo M hGdbtf{ k|df0fkq af/] .

;+v'jf;ef lhNnf r}gk'/ uf=lj=;= j8f g++= @ lgjf;L


sf7df8f}af6 hf/L ul/Psf] gf=k|=k=g+= !@!* sf >L cg'ks'df/
>]i7 xfn o; SofDk;sf] ;x—k|fWofks kbdf sfo{/t x'g'x'G5 . o;
SofDk;sf] sfdsf] Jo:ttfn] ubf{ xfn pxfF cfˆgf] lhNnfdf hfg
gEofpg] ePsfn] ldlt @)$#.)^.!^ hGd ldlt ePsf lghsf 5f]/f
cjl0f{t >]i7sf] hGd btf{ k|df0fkq agfO{ ;xof]u ul/lbg' x'g'
cg'/f]w ub{5' .
======================
-rGb|axfb'/ yfkf_
pk—k|zf;s
ldlt M @)&).)&.)%

>Ldfg\ k|d'vHo",
cg';Gwfg dxfzfvf,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

o; SofDk;sf g]kfnL lzIff ljifosf pk k|fWofks >L /fds'df/


/fO{n] To; dxfzfvfsf] ;"rgf cg';f/ n3' cg';Gwfg ug{ o;
SofDk;df lgj]bg lbg' ePsfn] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w ub{5' . ;fy} o; SofDk;sf] /]s8{ cg';f/ xfn pxfFn] cGo
s'g} lsl;dsf] ljbf glng' ePsf] / cGo ;+:yf tyf lgsfoaf6 ;~rfng
ePsf] s'g} lsl;dsf] cg';Gwfg sfo{df ;l/s gx'g' ePsf] Joxf]/f ;d]t
hfgsf/L u/fOG5 .

======================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)&).)*.)^

>L k|d'vHo",
;dGjo dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M yk cWoog ljbf af/] .

o; SofDk;sf g]kfnL lzIff ljifosf pk k|f= >L g]qk|;fb


kf}8]nn] ldlt @)^&.)*.)! b]lv ljBfjfl/lw ul//xg' ePsf]df xfn
pxfFsf] zf]wkqsf] n]vg sfo{ eO/x]sf] x'Fbf k'gM Ps jif{ yk ljbf
kfpg cg'/f]w u/L lgj]bg lbg' ePsf]n] ldlt @)&).)*.)! af6 yk Ps
jif{ ljbf :jLs[ltsf nflu lghsf] lgj]bg o;};fy ;+nUg u/L l;kmfl/;
;fy cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=======================
>L >L g]qk|;fb kf}8]n
pk k|f= SofDk;
k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
@)&).)*.)(

ljifo M /fxbfgL ;DaGwdf .

>L lzi6frf/ dxfkfnHo",


k//fi6« dGqfno, sf7df8f}+ .

o; SofDk;sf pk k|fWofks >L u]x]Gb| k|;fb bfxfnnfO{


/fxbfgL cfjZos ePsf] x'Fbf cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w ub{5' .

=====
=====
=====
=====

SofDk; k|
d'v
@)&).)*.)(

>Ldfg\ k|d'vHo",
ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns"b zfvf lgb]{zgfno,
lzIffWoIfsf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M l;kmfl/; ul/lbg] af/] .

o; SofDk;sf] z}= j= @)^(.)&) :gfts tx k|yd jif{ SofDk;


/f]n g+= @*.)^(, lbjf ;d"xsL 5fqf kDkmfb]jL >]i7n] lq= lj=
lzIf0f c:ktfndf pkrf/ ;xof]u kfpgsf] nflu lgj]bg k]z u/] cg';f/
lgh 5fqfnfO{ ;xof]u pknAw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w ub{5' .

========
===========
=
-pQdnfn >]i7_
;=SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)*.)(
>Ldfg\ lgb]{zsHo"
lzIf0f c:ktfn,
lq= lj=, dxf/fhu~h .

ljifo :jf:Yo k/LIf0f af/] .

o; SofDk;df sfo{/t sd{rf/L >L k|sfz zfSo :jf:Yo k/LIf0fsf]


nflu To; lzIf0f c:ktfndf cfpg' ePsf] x'Fbf lq= lj= lgodfg';f/ k|
fKt x'g] ;'ljwf pknAw u/fOlbg' x'g l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

========
===========
===
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
-lj1fg lzIff lzIf0f ljefu_
ldlt M @)&).====.=====

ljifo M ;"rgf .

o; SofDk;sf] lj1fg lzIff ljefu cGtu{tsf lzIfsx¿sf] lgDg


ldlt, ;do / :yfgdf a}7s a:g] ePsf] x'Fbf ;DalGwt ;a} lzIfs
;fyLx¿nfO{ pkl:yltsf] nflu cg'/f]w ub{5' .

sfo{qmd
ldlt M @)&).======.=======
;do M ==================== ah] .
:yfg M hLj lj1fg k|of]uzfnf .

cfdlGqt
!= >Ldfg\ SofDk; k|d'vHo",
@= >Ldfg\ ;xfos SofDk; k|d'vHo", lbjf

==========
=============
=====
-8f= s[i0feQm
dxh{g_
ljefuLo k|d'v
lj1fg lzIff lzIf0f
ljefu
ldlt M @)&).)*.!)

ljifo M ;dGjo ;ldlt u7g ul/Psf jf/] .

>L e"kfns'df/ >]i7


;xfos SofDk; k|d'v, /fqL
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

o; SofDk; :jfoQtfdf uP kZrft lq=lj= pRr lzIff kl/of]hgf,


cg'bfg cfof]u, ljZj j}s / cGo lgsfo;Fu ;dGjo ul//xg' kg]{ sfo{sf
nflu ldlt @)&).)*.!) ut] a;]sf] o; SofDk;sf] sfo{ ;ldltsf]
a}7ssf] lg0f{ofg';f/ oxfFsf] ;+of]hsTjdf ;dGjo ;ldlt u7g
ul/Psf] 5 .
ctM ;Da4 lgsfox¿;Fu ;dGjo u/L k|efjsf/L 9+un] sfof{Gjog
ug'{ u/fpg' eO ;xof]u u/L lbg'x'g cg'/f]w ub{5' .
;xof]usf] nflu wGojfb .

;dGjo ;ldltsf] u7g


!= ;=Sof=k|= >L e"kfns'df/ >]i7 — ;+of]hs
@= ;x k|f= >L u+uf/fd uf}td — ;b:o
#= ;x k|f= >L d's'Gbk|sfz If]qL — ,,
$= pk k|zf;s >L rGb|axfb'/ yfkf — ,,
%= n]vf clws[t >L pQdk|;fb ?kfv]tL — ,,

af]wfy{
======================
>L n]vfzfvf -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)*.!!

ljifo M d"NofÍg ;ldlt u7g ul/Psf jf/] .

>L e"kfns'df/ >]i7


;xfos SofDk; k|d'v, /fqL
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

o; SofDk;sf] SofDk; sfo{ ;ldltsf] ldlt @)&).)^.!% ut]


a;]sf] a}7ssf] lg0f{ofg';f/ k|zf;lgs ejg tyf Joj;flos ejg
lgdf{0fsf] lk=So"= cfXjfg eP kZrft k|fKt ePsf lk=So"=
d"NofÍg eO{ cfPtf klg k"gd{"NofÍg ug{sf nflu oxfFsf] ;
+of]hsTjdf d"NofÍg ;ldlt u7g ul/Psf] 5 .
ctM k|efjsf/L 9+un] k"gd{"NofÍg ug'{ u/fpg' eO ;xof]u
u/L lbg'x'g cg'/f]w ub{5' .

d"NofÍg ;ldltsf] u7g


!= ;=Sof=k|= >L e"kfns'df/ >]i7 — ;
+of]hs
@= pk k|zf;s >L rGb|axfb'/ yfkf — ;b:o
#= n]vf lgoGqs >L /fh]Gb| /]UdL — ,,
$= k|fljlws O{=c=;= SG;N6]G;L ;]jf, k'Nrf]s, >L ;"o{ 1jfnL
— ,,
af]wfy{
======================
>L n]vfzfvf -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
af]wfy{ tyf sfof{y{
=====================
!= ;x k|f= >L u+uf/fd uf}td -
ef]nfgfy e§/fO{_
@= ;x k|f= >L d's'Gbk|sfz If]qL
SofDk; k|d'v
#= pk k|zf;s >L rGb|axfb'/ yfkf
$= n]vf clws[t >L pQdk|;fb ?kfv]tL
ldlt M @)&).)*.!)

>L k|d'vHo",
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M kbLo labfsf] /sd lbg] :jLs[lt af/] .

lq= lj= lzIffWoIfsf] sfof{no ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns"b


lgb]{zgfnosf] k=;+= )^!.)^*—)^( ldlt @)^*.)&.!$ sf]
kqfg';f/ o; SofDk;df ldlt @)^*.)&.!# b]lv @)&).)&.!@ ;Dd
ljBfyL{ sNof0f k|d'v kbdf lgo'Qm eO sfd ug'{ ePsf ;x k|f=
alb|k|;fb la8f/Ln] pQm cjlwdf kbLo ljbf pkef]u u/L !!# lbg
;l~rt ljbf /x]sf] /]s8{af6 b]lvPsf] / lgodfg';f/ () lbgsf] rfn' cf=
j= @)&).)&! df lghn] vfOkfO cfPsf] dfl;s tnj ¿= #),!@).
— n] x'g cfpg] hDdf /sd ¿= (),#^).— e'QmfgL lbg] :jLs[lt
k7fOlbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
======================
>L n]vfzfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)*.!$

ljifo M 5gf}6 ;ldlt u7g ul/Psf] jf/] .

>L lr/GhLlj zdf{


k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

o; SofDk;sf] SofDk; Joj:yfkg ;ldltsf] ldlt @)&).)*.!# ut]


a;]sf] a}7ssf] lg0f{ofg';f/ SofDk;sf] ;+rfns ;ldltsf cWoIfsf]
rogsf nflu oxFfsf] ;+of]hsTjdf 5gf}6 ;ldlt u7g ul/Psf 5 .
ct: lq=lj= :jfoQtf ;DjGwL lgod @)^@ kl/R5]b @ lgod #
cg';f/ cWoIfsf] rogsf] nflu !% lbg leq gfd l;kmfl/; u/L
k7fO{ ;xof]u u/L lbg'x'g cg'/f]w ub{5' .

5gf}6 ;ldltsf] u7g


!= k|f= >L lr/GhLlj zdf{ — ;+of]hs
@= ;x k|f= >L xf]d gfy e§/fO{ — ;b:o
#= pk k|f= >L a}s'07 k|= vgfn — ,,

af]wfy{
======================
>L n]vfzfvf -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v

@)&).)*.!
$

ljifo M ;]jf kl/jt{g ul/ kfpFm .

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho"
/lhi6«f/sf] sfof{no,
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

dxf]bo,
pko'{Qm ;DaGwdf Toxfsf] k=;=s=k|=d=zf=-$_ r=g+=
!)*# ldlt @)&).)^.!$sf] kqfg';f/ sfo{sf/L kl/ifbsf] lg0{fo
g+= !!)* af6 lq=lj=sf] :yfoL ;]jfdf sfo{/t 6f=s= kbsf
sd{rf/Ln] n]vf;+u ;DalGwt z}lIfs of]Uotf lnPsf] eP ;dfg :t/sf]
n]vf kbdf kb kl/jt{g ug{ :jLs[lt lbg] eGg] lg0f{o e} cfPsf]df
d]/f] z}lIfs of]Uotf lj=sd= plt0f{ e} dx]Gb|/Tg SofDk;,
tfxfrndf @)$(.!@.!# ut] b]lv xfn;Dd n]vf zfvfdf n]vf ;DalGw
sfd ub}{ cfPsf] x'gfn] d]/f] 6fO{lki6 …sÚ af6 ;]jf kl/jt{g ul/
n]vf clws[t kbdf kl/jt{g ul/ kfpFm elg SoDk;sf] l;kml/; kq tyf
d]/f] of]Uotfsf] ;Dk"0f{ k|df0f kq ;lxt o; lgj]bgdf ;+nUg ul/
kb kl/jt{gsf] nflu >Ldfg\ ;dIf of] lgj]bg k]z u/]sf] 5' .

======================
-g/]Gb| s'df/ k|
wfg_
6f æsæ
dx]Gb|/Tg SofDk;,
tfxfrndf
@)&).)*.!^

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj, sLlt{k'/ .

ljifo M l;kmfl/; ;DaGwdf .

>L wgs'6f ax'd'vL SofDk; wgs'6faf6 o; SofDk;df sfh ;?jf


eO{ cfpg' ePsf :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff ljifosf pk—k|fWofks >L
lji0f'dl0f sfˆn]n] s'g} kl/l:yltn] sfh lkmtf{ ePdf k'gM wgs'6f
SofDk;df hfg Jojxfl/s sl7gfO ePsfn] o; SofDk;df g} kb:yfkg
u/L kfpFm egL lbg' ePsf] lgj]bg o;};fy ;+nUg u/L cfjZos
Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

=======================
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)&).)*.!&

>L /fli6«o ;ts{tf s]Gb|,


cg';Gwfg tyf cGj]if0f zfvf g+= !,
l;+xb/af/, sf7df8f}+ .
ljifo M /fo ;lxtsf] k|ltj]bg k]z u/]sf] af/] .
pko'{Qm ;DaGwdf >L /fli6«o ;ts{tf s]Gb|af6 k|fKt k=;
+= )&).)&! r=g++ !!!*#@)@*^ ldlt @)&).)&.!$ sf] kq;fy
k':tsfno ejg lgdf{0f ;DaGwdf k/]sf] ph'/Lsf] k|ltlnlk k|fKt
ePsf]n] To; ;DaGwdf /fo;lxt lgDg a'Fbfut ¿kdf hfgsf/L
u/fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .
tkl;n
!= lqe'jg ljZjljBfno dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrn sf7df8f}+sf]
k':tsfno ejg lgdf{0f -@ tNnf yk_ sfo{ ug{sf] nflu nfUg]
nfut Oli6d]6, 8«OË, l8hfog tyf :k]lzlkms]zg Pa+ af]nkq
8s'd]G6x¿ tof/ ug{sf nflu 6]08/ cfXjfg ul/Psf]df * j6f
sG;N6\ofG6x¿n] k|:tfj k]z u/]sfdf ;a}eGbf sd /sd sa'n
ug]{ Oi6g{ OlGhlgol/Ë sG;N6\ofG6 -O=O=;L=_ ;}e' #
nlntk'/sf >L OGb|gf/fo0f ofbj 5gf}6 x'g' ePsf] lyof] .
@= SofDk;af6 lgo'St ePsf sG;N6\ofG6 >L OGb|gf/fo0f
ofbjn] tof/ u/]sf] nfut Oli6d]6df pNn]lvt /sd adf]lhd
af]nkq cfXjfg ug]{ ;DaGwL lg0f{o ug]{ clwsf/ lq=lj=
cfly{s Joj:yfkg tyf ;~rosf]if ;GaGwL lgod @)%) adf]lhd
lq=lj= sfo{sf/L kl/ifb\sf] ePsf] x'Fbf ;f] sf] :jLs[ltsf nflu
lq=lj= s]Gb|Lo sfof{nodf k7fP d'tfljs lq=lj= sf] ldlt
@)&).)#.!( sf] k"j{ :jLs[t lg0f{o cg';f/ o; SofDk;af6 ldlt
@)&).)$.)$ df uf]=k=df af]nkq cfXjfg ul/Psf] lyof] .
#= k':tsfno ejg lgdf{0f ug{sf] nflu af]nkq cfXjfg ul/;s]kl5
;f] af]nkq k]z ug]{ af]nkqbftfsf] of]Uotf cflb
;Dk"0f{ ljj/0f sG;N6\ofG6 >L OGb|gf/fo0f ofbjnfO{ g}
tof/ ug{ nufOPsf] / ;fj{hlgs vl/b P]g @)^# tyf lgodfjnL
@)^$ sf] lgod %# df :jLs[t nfut cg'dfg /sdsf] b'O{ b]lv
tLg k|ltzt /sdsf] l;dfleq /xL lglZrt /sd tf]sL af]nkq
cfXjfgsf] ;"rgfdf pNn]v ug'{ kg]{ eGg] / lq=lj= cfly{s
Joj:yfkg tyf ;~rosf]if ;GaGwL lgod @)%) sf] lgod %# df
@=% k|ltzt ;Dd /sd a/fa/sf] af]nkq hdfgt x'g'kg]{ 5
eGg] Joj:yf cg';f/ g} uf]=k= df ;"rgf k|sflzt ubf{ cg'dflgt
/sdsf] @=% k|ltzt /sd bflvnf ug'{ kg]{ 5 eGg] pNn]v
ePsf] l:yltdf hdfgt /sd pNn]v gu/]sf] eGg] ph'/Ldf
plNnlvt s'/fx¿df s'g} ;Totf 5}g .
$= sG;N6\ofG6n] tof/ u/]sf] af]nkq 8s'd]G6nfO{ SofDk;af6
ljt/0f ul/Psf] / To;/L k]z ePsf af]nkqx¿sf] d"NofÍgsf nflu
d"NofÍg ;ldlt u7g ul/Psf] / To;/L ul7t d"NofÍg ;ldltn] k]z
u/]sf] k|ltj]bgsf] cfwf/df ;a}eGbf sd /sd sa'n ug]{ >L
sljGb| lgdf{0f ;]jf, sLlt{k'/sf] af]nkq :jLs[ltsf] nflu lq=lj=
s]Gb|Lo sfof{nodf k7fO af]nkq :jLs[t;DaGwL cf;o kq
;d]t hf/L ul/;s]kl5 SofDk;df lgdf{0f Joj;foLx¿n] k]z u/]sf
af]nkq 8s'd]G6 / la=cf]=So"= ;lxtsf] SofDk;af6 ljqmL
ul/Psf] af]nkq 8s'd]G6df ?h' ug'{ kg]{ eGg] cfjfh
p7]sf] / SofDk; sfo{ ;ldltsf] a}7saf6 k'gM ?h' ug]
{ lg0f{o eO ;f]xL cg';f/ o; af/]df x]/L cWoog
ubf{ SofDk;af6 ljqmL ul/Psf] la=cf]=So"= ;lxtsf] af]nkq
8s'd]G6 / lgdf{0f Joj;foLn] k]z u/]sf] af]nkq 8s'd]G6df
la=cf]=So"= kfgfx¿ km/s km/s /x]sf] kfOPsf],
sG;N6\ofG6 >L OGb|gf/fo0f ofbjn] nfut Oli6d]6sf]
cfwf/df af]nkq 8s'd]G6 tof/ ug'{ kg]{df ;f] cg';f/ u/]sf]
gkfOPsf], ;fy} af]nkq 8s'd]G6sf] ;ˆ6 skL sG;N6\ofG6;Fu
dfq} ePsf], sG;N6\ofG6af6 tof/ eO{ ljqmL ePsf] af]nkq
8s'd]G6 lgdf{0f Joj;foLaf6 k]z x'Fbf SofDk;af6 ljqmL
ePsf] la=cf]=So"= cg';f/ geO Oli6d]6 cg';f/ k]z ePsf]
b]lvPsf], ljqmL ePsf] k]z ePsf] af]nkq 8s'd]G6sf]
la=cf]=So"= sf kfgfx¿ km/s kfl/Psf] b]lvPsfn] h'g sfo{
;fj{hlgs vl/b P]g tyf lgodfjnL k|lts"n x'g uPsf] / To; af/]df
sG;N6\ofG6 >L OGb|gf/fo0f ofbj;Fu hfgsf/L dfu ul/Psf]
lyof].

%= o;/L hfgsf/L dfu ubf{ sG;N6\ofG6n] SofDk;af6 ljqmL


ljt/0f ePsf] af]nkq 8s'd]G6df eGbf cnUu} ¿kdf lgdf{0f
Joj;foLaf6 la=cf]=So"= df pNn]lvt sfuhft cfˆgf] ulNtjz
k]z ePsf] / ;f] cfwf/df unt ¿kdf ljt/0f ePsf]n] af]nkq /2
u/L k'gM ug'{ kg]{ ;fy} o;af6 SofDk;nfO{ kg{ cfpg]
cfly{s gf]S;fgL Joxf]g{ tof/ 5' egL lghn] SofDk;df ldlt
@)&).)%.@) df lgj]bg u/]sf] x'Fbf lq=lj= sfo{sf/L
kl/ifb\af6 ldlt @)&).)#.!( df :jLs[t ePsf] af]nkq /2 ug{sf]
nflu l;kmfl/; ug]{ u/L SofDk; sfo{ ;ldltsf] ldlt @)&) efb|
@! ut] a;]sf] a}7saf6 lg0f{o ePsf] / ;f] adf]lhd lq=lj=
sfo{sf/L kl/ifb\sf] ldlt @)&).)^.)@ df a;]sf] a}7sn] ;f]
af]nkq /2 ug]{ lg0f{o u/]sf] lyof] .

^= sG;N6\ofG6n] jb\lgot tyf v/fj p2]Zon] u/]sf] sfdsf/jfxLn]


ubf{ ;dodf ;Demf}tf x'g g;s]sf], k'gM af]nkq cfXjfg ug'{
kbf{ SofDk;nfO{ xfgL gf]S;fgL kg{ hfg], s'g} klg sfd
sf/jfxLsf] ;'?jft unt cfwf/df x'g uPsf] eGg] s'/f k|dfl0ft x'g
cfPsf] b]lvPdf Pp6f ;fj{hlgs ;+:yfn] To; sfo{nfO{ lg/Gt/tf
lbO sfo{ cufl8 a9fpg' kb{5 egL sbflk eGg gldNg] x'Fbf
SofDk; s;}k|lt cg'u|lxt / k"jf{u|xL gx'g] x'Fbf ph'/Ldf
plNnlvt s'/fx¿df s'g} ;Totf g/x]sf] / sG;N6\ofG6 ;Fu eP
u/]sf] ;Demf}tfnfO{ SofDk;n] lg/Gt/tf lbg g;Sg] l:ylt
/x]sf]n] To;sf] k"jf{u|x jf b'Mv lbg] lgotn] k/]sf] ph'/Ldf
plNnlvt s'/fx¿ k|lt s'g} ;Totf g/x]sf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

;+nUg sfuhftx¿
!= sG;N6\ofG6 lgo'lQm ;DaGwL sfuhftsf] k|ltlnlk — kfgf #
@= af]nkq cfXjfg ug{sf nflu s]Gb|af6 k|fKt :jLs[lt kqsf] k|
ltlnlk – kfgf !
#= af]nkq cfXjfgsf] ;"rgfsf] k|ltlnlk — kfgf !
$= af]nkq btf{ ljj/0fsf] k|ltlnlk — kfgf !
%= d"NofÍg ;ldlt u7g ug]{ lg0f{osf] k|ltlnlk — kfgf #
^= SofDk; sfo{ ;ldltaf6 d"NofÍg ;ldltn] lbPsf] k|ltj]bg
;DaGwdf k'gM ?h' ug]{ lg0f{osf] k|ltlnlk — kfgf !
&= sG;N6\ofG6n] ldlt @)&).)%.@) df lbPsf] lgj]bg kqsf] k|
ltlnlk — kfgf !
*= SofDk; sfo{ ;ldltsf] ldlt @)&).)%.@) df a;]sf] a}7ssf]
lg0f{osf] k|ltlnlk — kfgf @
(= lq=lj= sfo{sf/L kl/ifb\sf] ldlt @)&).)^.)@ sf] a}7sn]
lg0f{osf] k|ltlnlk — kfgf @

=======================
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)&).)*.@)

>L lqe'jg ljZjljBfno


k|d'v sfg'gL ;Nnfxsf/sf] sfof{no,
sLlt{k'/, sf7df8f}+ .
ljifo M /fo ;lxtsf] k|ltj]bg k]z u/]sf] af/] .
pko'{Qm ;DaGwdf To; sfof{nosf] k=;+= k|=sf=;=sf=
-c_ r=g++ (&.)&).)&!, ldlt @)&).)*.!^ sf] kq k|fKt eO Joxf]/f
cjut eof] . k':tsfno ejg lgdf{0f ;DaGwdf k/]sf] ph'/Lsf
;DaGwdf /fo;lxt lgDg a'Fbfut ¿kdf hfgsf/L u/fOPsf] Joxf]/f
cg'/f]w ub{5' .
tkl;n
!= lqe'jg ljZjljBfno dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrn sf7df8f}+sf]
k':tsfno ejg lgdf{0f -@ tNnf yk_ sfo{ ug{sf] nflu nfUg]
nfut Oli6d]6, 8«OË, l8hfog tyf :k]lzlkms]zg Pa+ af]nkq
8s'd]G6x¿ tof/ ug{sf nflu 6]08/ cfXjfg ul/Psf]df * j6f
sG;N6\ofG6x¿n] k|:tfj k]z u/]sfdf ;a}eGbf sd /sd sa'n
ug]{ Oi6g{ OlGhlgol/Ë sG;N6\ofG6 -O=O=;L=_ ;}e' #
nlntk'/sf >L OGb|gf/fo0f ofbj 5gf}6 x'g' ePsf] lyof] .
@= SofDk;af6 lgo'St ePsf sG;N6\ofG6 >L OGb|gf/fo0f
ofbjn] tof/ u/]sf] nfut Oli6d]6df pNn]lvt /sd adf]lhd
af]nkq cfXjfg ug]{ ;DaGwL lg0f{o ug]{ clwsf/ lq=lj=
cfly{s Joj:yfkg tyf ;~rosf]if ;GaGwL lgod @)%) adf]lhd
lq=lj= sfo{sf/L kl/ifb\sf] ePsf] x'Fbf ;f] sf] :jLs[ltsf nflu
lq=lj= s]Gb|Lo sfof{nodf k7fP d'tfljs lq=lj= sf] ldlt
@)&).)#.!( sf] k"j{ :jLs[t lg0f{o cg';f/ o; SofDk;af6 ldlt
@)&).)$.)$ df uf]=k=df af]nkq cfXjfg ul/Psf] lyof] .
#= k':tsfno ejg lgdf{0f ug{sf] nflu af]nkq cfXjfg ul/;s]kl5
;f] af]nkq k]z ug]{ af]nkqbftfsf] of]Uotf cflb
;Dk"0f{ ljj/0f sG;N6\ofG6 >L OGb|gf/fo0f ofbjnfO{ g}
tof/ ug{ nufOPsf] / ;fj{hlgs vl/b P]g @)^# tyf lgodfjnL
@)^$ sf] lgod %# df :jLs[t nfut cg'dfg /sdsf] b'O{ b]lv
tLg k|ltzt /sdsf] l;dfleq /xL lglZrt /sd tf]sL af]nkq
cfXjfgsf] ;"rgfdf pNn]v ug'{ kg]{ eGg] / lq=lj= cfly{s
Joj:yfkg tyf ;~rosf]if ;GaGwL lgod @)%) sf] lgod %# df
@=% k|ltzt ;Dd /sd a/fa/sf] af]nkq hdfgt x'g'kg]{ 5
eGg] Joj:yf cg';f/ g} uf]=k= df ;"rgf k|sflzt ubf{ cg'dflgt
/sdsf] @=% k|ltzt /sd bflvnf ug'{ kg]{ 5 eGg] pNn]v
ePsf] l:yltdf hdfgt /sd pNn]v gu/]sf] eGg] ph'/Ldf
plNnlvt s'/fx¿df s'g} ;Totf 5}g .
$= sG;N6\ofG6n] tof/ u/]sf] af]nkq 8s'd]G6nfO{ SofDk;af6
ljt/0f ul/Psf] / To;/L k]z ePsf af]nkqx¿sf] d"NofÍgsf nflu
d"NofÍg ;ldlt u7g ul/Psf] / To;/L ul7t d"NofÍg ;ldltn] k]z
u/]sf] k|ltj]bgsf] cfwf/df ;a}eGbf sd /sd sa'n ug]{ >L
sljGb| lgdf{0f ;]jf, sLlt{k'/sf] af]nkq :jLs[ltsf] nflu lq=lj=
s]Gb|Lo sfof{nodf k7fO af]nkq :jLs[t;DaGwL cf;o kq
;d]t hf/L ul/;s]kl5 SofDk;df lgdf{0f Joj;foLx¿n] k]z u/]sf
af]nkq 8s'd]G6 / la=cf]=So"= ;lxtsf] SofDk;af6 ljqmL
ul/Psf] af]nkq 8s'd]G6df ?h' ug'{ kg]{ eGg] cfjfh
p7]sf] / SofDk; sfo{ ;ldltsf] a}7saf6 k'gM ?h' ug]
{ lg0f{o eO ;f]xL cg';f/ o; af/]df x]/L cWoog
ubf{ SofDk;af6 ljqmL ul/Psf] la=cf]=So"= ;lxtsf] af]nkq
8s'd]G6 / lgdf{0f Joj;foLn] k]z u/]sf] af]nkq 8s'd]G6df
la=cf]=So"= kfgfx¿ km/s km/s /x]sf] kfOPsf],
sG;N6\ofG6 >L OGb|gf/fo0f ofbjn] nfut Oli6d]6sf]
cfwf/df af]nkq 8s'd]G6 tof/ ug'{ kg]{df ;f] cg';f/ u/]sf]
gkfOPsf], ;fy} af]nkq 8s'd]G6sf] ;ˆ6 skL sG;N6\ofG6;Fu
dfq} ePsf], sG;N6\ofG6af6 tof/ eO{ ljqmL ePsf] af]nkq
8s'd]G6 lgdf{0f Joj;foLaf6 k]z x'Fbf SofDk;af6 ljqmL
ePsf] la=cf]=So"= cg';f/ geO Oli6d]6 cg';f/ k]z ePsf]
b]lvPsf], ljqmL ePsf] k]z ePsf] af]nkq 8s'd]G6sf]
la=cf]=So"= sf kfgfx¿ km/s kfl/Psf] b]lvPsfn] h'g sfo{
;fj{hlgs vl/b P]g tyf lgodfjnL k|lts"n x'g uPsf] / To; af/]df
sG;N6\ofG6 >L OGb|gf/fo0f ofbj;Fu hfgsf/L dfu ul/Psf]
lyof].

%= o;/L hfgsf/L dfu ubf{ sG;N6\ofG6n] SofDk;af6 ljqmL


ljt/0f ePsf] af]nkq 8s'd]G6df eGbf cnUu} ¿kdf lgdf{0f
Joj;foLaf6 la=cf]=So"= df pNn]lvt sfuhft cfˆgf] ulNtjz
k]z ePsf] / ;f] cfwf/df unt ¿kdf ljt/0f ePsf]n] af]nkq /2
u/L k'gM ug'{ kg]{ ;fy} o;af6 SofDk;nfO{ kg{ cfpg]
cfly{s gf]S;fgL Joxf]g{ tof/ 5' egL lghn] SofDk;df ldlt
@)&).)%.@) df lgj]bg u/]sf] x'Fbf lq=lj= sfo{sf/L
kl/ifb\af6 ldlt @)&).)#.!( df :jLs[t ePsf] af]nkq /2 ug{sf]
nflu l;kmfl/; ug]{ u/L SofDk; sfo{ ;ldltsf] ldlt @)&) efb|
@! ut] a;]sf] a}7saf6 lg0f{o ePsf] / ;f] adf]lhd lq=lj=
sfo{sf/L kl/ifb\sf] ldlt @)&).)^.)@ df a;]sf] a}7sn] ;f]
af]nkq /2 ug]{ lg0f{o u/]sf] lyof] .

^= sG;N6\ofG6n] jb\lgot tyf v/fj p2]Zon] u/]sf] sfdsf/jfxLn]


ubf{ ;dodf ;Demf}tf x'g g;s]sf], k'gM af]nkq cfXjfg ug'{
kbf{ SofDk;nfO{ xfgL gf]S;fgL kg{ hfg], s'g} klg sfd
sf/jfxLsf] ;'?jft unt cfwf/df x'g uPsf] eGg] s'/f k|dfl0ft x'g
cfPsf] b]lvPdf Pp6f ;fj{hlgs ;+:yfn] To; sfo{nfO{ lg/Gt/tf
lbO sfo{ cufl8 a9fpg' kb{5 egL sbflk eGg gldNg] x'Fbf
SofDk; s;}k|lt cg'u|lxt / k"jf{u|xL gx'g] x'Fbf ph'/Ldf
plNnlvt s'/fx¿df s'g} ;Totf g/x]sf] / sG;N6\ofG6 ;Fu eP
u/]sf] ;Demf}tfnfO{ SofDk;n] lg/Gt/tf lbg g;Sg] l:ylt
/x]sf]n] To;sf] k"jf{u|x jf b'Mv lbg] lgotn] k/]sf] ph'/Ldf
plNnlvt s'/fx¿ k|lt s'g} ;Totf g/x]sf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

;+nUg sfuhftx¿
!= sG;N6\ofG6 lgo'lQm ;DaGwL sfuhftsf] k|ltlnlk — kfgf #
@= af]nkq cfXjfg ug{sf nflu s]Gb|af6 k|fKt :jLs[lt kqsf] k|
ltlnlk – kfgf !
#= af]nkq cfXjfgsf] ;"rgfsf] k|ltlnlk — kfgf !
$= af]nkq btf{ ljj/0fsf] k|ltlnlk — kfgf !
%= d"NofÍg ;ldlt u7g ug]{ lg0f{osf] k|ltlnlk — kfgf #
^= SofDk; sfo{ ;ldltaf6 d"NofÍg ;ldltn] lbPsf] k|ltj]bg
;DaGwdf k'gM ?h' ug]{ lg0f{osf] k|ltlnlk — kfgf !
&= sG;N6\ofG6n] ldlt @)&).)%.@) df lbPsf] lgj]bg kqsf] k|
ltlnlk — kfgf !
*= SofDk; sfo{ ;ldltsf] ldlt @)&).)%.@) df a;]sf] a}7ssf]
lg0f{osf] k|ltlnlk — kfgf @
(= lq=lj= sfo{sf/L kl/ifb\sf] ldlt @)&).)^.)@ sf] a}7sn]
lg0f{osf] k|ltlnlk — kfgf @

=======================
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)*.!*

>L OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg


sG;N6]G;L ;]jf
lq= lj=, k'Nrf]s .

ljifo M Ol:6d]6 ul/lbg] af/] .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] sIff sf]7fsf] nflu 8]S; tyf


a]~r / SofDk;sf] sDkfp08 jfnsf] nflu Oli6d]6 ul/lbg' x'g
cg'/f]w ub{5' .

=======================
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt @)&).)*.!(

>L kLtfDa/ kFu]gL


x]=c=
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M gl;xt tyf lgnDag kms'jf af/] .

tkfO{nfO{ o; SofDk;sf] ldlt @)&).)$.!$ sf] kqfg';f/ ldlt


@)&).)$.!$ b]lv lgnDag ul/Psf]df o; SofDk;sf] SofDk; sfo{
;ldltaf6 ldlt @)&).)*.!( ut] a;]sf] a}7saf6 gl;xt lbO lgnDag
k'ms'jf ug]{ lg0f{o eP cg';f/ ldlt @)&).)*.!( b]lv lgnDag
k'ms'jf ul/Psf] 5 . ca pk|fGt klg tkfO{af6 SofDk;sf] lxt ljkl/t
sfo{ u/]sf] kfOPdf xb ;Ddsf] sf/afxL x'g] Joxf]/f hfgsf/L
u/fpb} of] gl;xt kq lbOPsf] 5 .

af]wfy{
===================
>L n]vf zfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)&).)*.@#

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


;fdfGo k|zf;g dxfzfvf,
s]Gb|Lo e08f/ zfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M /l;b Kof8 pknAw u/fOlbg] af/] .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] nflu lq= lj= kmf= g+=


— !, cfDbfgL /l;b Kof8 yfg — @)) cfjZostf k/]sf] x'Fbf o;
SofDk;sf sd{rf/L >L /fdz/0f pk|]tL x:t] k7fO lbg'x'g cg'/f]w
ul/G5 .
===========
===========
-rGb|axfb'/ yfkf_
pk—k|zf;s
ldlt M @)&).)*.@$

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M :yfgfGt/0f ;xdtL af/] .

>L hgtf ax'd'vL SofDk;, O6x/Lsf] k=;+=r=g+= !@


%.)&)—)&! ldlt @)&).)*.@$ sf] :yfgfGt/0f ;xdtL kqfg';f/ xfn
o; SofDk;sf] z}= j= @)^^.)^&, :gftsf]Q/ tx bf];|f] jif{df
cWoog/t 5fqf pldtf kf}8]n -SofDk; /f]n g+++= %(#.)^^_ n]
>L hgtf ax'd'vL SofDk;, O6x/Ldf :yfgfGt/0f x'g lgj]bg lbPsLn]
cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

========
===========
==
-e"kfns'df/
>]i7_
;=SofDk; k|
d'v
ldlt M @)&).)*.@$

>L If]q l;+x z]kf{,


ljBfyL{ sNof0f k|d'v,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M pk—;ldlt u7g ul/Psf jf/] .

o; SofDk;df pRr lzIff kl/of]hgf cGtu{tsf] k|So"/d]G6


Knfg cg';f/ ;~rfng x'g] Outdoor Sports Facilities ;DaGwL sfo{
;Dkfbgsf nflu lgDgfg';f/sf] cltl/Qm lqmofsnfk k"jf{wf/ pk
—;ldlt u7g ul/Psf] Joxf]/f hfgsf/L u/fpFb5' .

pk—;ldltsf] u7g
!= >L If]q l;+x z]kf{ — ;+of]hs
@= >L s[i0fk|;fb 9sfn — ;b:o
#= >L zfGtaxfb'/ >]i7 — ,,
$= >L clgns'df/ l/hfn — ,,
%= >L /fdaxfb'/ >]i7 — ,,

af]wfy{
======================
>L n]vfzfvf -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)*.@$

>LdtL ;xgf k|wfg,


;xfos SofDk; k|d'v, /fqL
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M pk—;ldlt u7g ul/Psf jf/] .

o; SofDk;df ljZjljBfno cg'bfg cfof]uaf6 k|fKt cg'bfg


/sdsf] vr{ tyf Joj:yfkg ug{sf nflu lgDgfg';f/sf] Research Management

Cell k"jf{wf/ tof/L pk—;ldlt u7g ul/Psf] Joxf]/f hfgsf/L


u/fpFb5' .

pk—;ldltsf] u7g
!= >LdtL ;xgf k|wfg — ;+of]hs
@= >L pdfgfy kf08]o — ;b:o
#= >L rGb|axfb'/ >]i7 — ,,
$= 8f= /d]z clwsf/L — ,,
%= >L Clif/fd l/hfn — ,,

af]wfy{
======================
>L n]vfzfvf -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)*.@$

>L pQdnfn >]i7,


;xfos SofDk; k|d'v, lbjf
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M pk—;ldlt u7g ul/Psf jf/] .

o; SofDk;df pRr lzIff kl/of]hgf cGtu{tsf] k|So"/d]G6


Knfg cg';f/ ;~rfng x'g] ;jf/L ;fwg vl/b, gofF ejgdf kmlg{r/sf]
vl/b tyf Joj:yfkg, lj1fg k|of]uzfnfsf nflu cfjZos ;fdfg vl/b tyf
Joj:yfkg ug{sf nflu lgDgfg';f/sf] ;jf/L ;fwg, kmlg{r/ tyf k|
of]uzfnfsf Joj:yfkg pk—;ldlt u7g ul/Psf] Joxf]/f hfgsf/L
u/fpFb5' .

pk—;ldltsf] u7g
!= >L pQdnfn >]i7 — ;+of]hs
@= 8f= s[i0feQm dxh{g — ;b:o
#= >L rGb|axfb'/ yfkf — ,,
$= >L /fh]Gb| /]UdL — ,,
%= >LdtL d~h' l;+ dxh{g — ,,

af]wfy{
======================
>L n]vfzfvf -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v

@)&).)*.
@%

ljifo:- lgldQ eO sfd ug]{ af/] .

>L pQdnfn >]i7,


;xfos SofDk; k|d'v,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ldlt @)&) d+l;/ @^ ut]b]lv sfd ljz]ifn] d sfof{nodf pkl:yt


x'g g;Sg] ePsf] x'bf sfo{fnodf xfhL/ gx'Gh]n ;Ddsf nflu lgldQ
SofDk; k|d'v e} sfd ug'{xf]nf .

========
========
======
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v

ldlt M
@)&).)*.@%

>L g]kfn jfo';]jf lgud,


cGt/fli6«o l6s6 zfvf,
Go"/f]8, sf7df8f}+ .

ljifo M xafO l6s6df k|fKt x'g] ;'ljwf pknJw


u/fOlbg] af/] .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;df ;xfos SofDk; k|d'v ;x—k|


f= >LdtL ;xgf k|wfgnfO{ ljb]z e|d0f ug'{' kg]{ ePsfn] To;
lgudaf6 lgodfg';f/ k|fKt x'g] ;'ljwf pknJw u/fO{ ;xof]u ul/lbg'
x'g cg'/f]w ub{5' .
;xof]usf] nflu wGoafb\ .

========
========
=======
-pQdnfn >]i7_
lg=SofDk; k|
d'v
ldlt M @)&).)*.@^

>L k|d'vHo",
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M kbLo labf af/] .

pko'{Qm ;DaGwdf To; dxfzfvfsf] s=k|=d=zf= -#_


r=g+= !(() ldlt @)&).)*.@# sf] kqfg';f/ o; SofDk;df ldlt
@)^*.)&.!# b]lv @)&).)&.!@ ;Dd ljBfyL{ sNof0f k|d'v kbdf
lgo'Qm eO sfd ug'{ ePsf ;x k|f= alb|k|;fb la8f/Ln] k|fKt
ug'{ ePsf] kbLo ljbf hDdf !@) lbg dWo] pQm cjlwdf & -;ft_
lbg ljbf pkef]u ug'{ ePsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
======================
>L n]vfzfvf, -pQdnfn
>]i7_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
lg=SofDk; k|d'v
@)&).)*.@^

>L k|d'vHo",
lq= lj= 5fkfvfgf, sLlt{k'/ .

ljifo M 5kfO ul/lbg] af/] .

o; SofDk;sf] nflu ;+nUg gd"gf adf]lhd egf{ cfj]bg kmf/d


%))) yfg 5kfO ul/lbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
======================
>L n]vfzfvf, -pQdnfn
>]i7_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
lg=SofDk; k|d'v
@)&).)(.)!

ljifo M Ol:6d]6 u/L k7fO{ lbg] af/] .

>Ldfg\ k|d'vHo",
OlGhlgol/ª sG;G6]G;L ;]jf,
lq= lj= k"Nrf]s .

dxf]bo,
o; SofDk;sf] nflu Ps ;jf/L ;fwg -hLk df]8nsf]_ cfjZos ePsf]
x'bf al9df #) nfv ;Ddsf] Ol:6d]6 u/L k7fO{ lbg' x'g cg'/f]w
ub{5' .

========
===========
====
-pQdnfn >]i7_
lg=SofDk; k|
d'v
ldlt M @)&).)(.)$

>L k|d'vHo"
;dGjo dxfzfvf,
lq= =lj= sLlt{k'/

ljifo M cWoog ljbf af/] .

o; SofDk;sf cy{zf:q lzIff lzIf0f ljefusf ;x k|fWofks >L


g/]Gb| s6'jfnn] ldlt @)&).)(.!! b]lv nfu" x'g]u/L ljZjljBfno
cg'bfg cfof]usf] ˆofsN6L cGtu{t lk=Pr=8L= km]nf]l;kdf
5gf}6 ePsf] x'Fbf cWoog ljbfsf] nflu l;kmfl/; u/L kfpmF lgj]bg
lbg' ePsfn] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy Joxf]/f cg'/f]w ub{5'
.

af]wfy{
=======================
>L g/]Gb| s6'jfn, -pQdnfn
>]i7_
;x k|f=, dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
lg=SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)(.)$

>L ljZjljBfno cg'bfg cfof]u,


;fgf]l7dL, eQmk'/ .

ljifo M Ph. D. Fellowship af/]] .

k|:t't ljifodf o; SofDk;sf lj1fg lzIff ljifosf pk—k|fWofks >L


efg'eQm ;fksf]6fn] o; SofDk;sf] /]s8{ cg';f/ s'g} klg ;+3—;
+:yfaf6 Ph. D. Fellowship ;DaGwL /sd ga'em]sf] Joxf]/f hfgsf/Lsf
nflu cg'/f]w 5 .

========
===========
====
-pQdnfn >]i7_
lg=SofDk; k|
d'v
@)&))(.)&

ljifo: xflh/L k7fOPsf] af/] .

>Ldfg\ ljefuLo k|d'v Ho",


s]Gb|Lo lj1fg lzIff ljefu
lzIff zf:q ;+sfo,
lq= lj= sLlt{k'/ .

pk/f]Qm ;DaGwdf o; SofDk;df lzIf0f cEof;df cfpg'ePsf


lgDg ljBfyL{x?sf] gfdfjnL k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

========
===========
====
SofDk; k|d'v
gfdfjnL
!= uf]ljGbk|;fb kf7s
@= k|]dk|sfz s]=;L
#= ;'ldtf a:g]t
$= ljsnf yfkf
%= /f];g cnL
^= jfns[i0f nD;fn
;+nUg xflh/L ljj/0f
ldlt M @)&).)(.)(

>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M :jLs[lt af/] .

dxf]bo,
o; SofDk;sf] nflu k|zf;lgs sf]7fx¿ ck'u eO k':tsfno ejg
dfly @ tNnf yk ug]{ sfo{sf] af]nkq cfXjfg ul/Psf]df ljz]if
sf/0fj; pQm af]nkq /2 ul/Psf] / ;DalGwt
sG;N6]G;LnfO{ sf/jfxL ;d]t eO ;s]sf]n] pQm sfo{sf] nflu k|
fljlws lq=lj= OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg sG;N6]G;L ;]jf;Fu
;Demf}tf eP cg';f/ pQm k':tsfno ejgsf] tNnf yk lgdf{0f
sfo{sf] gofF ;e]{, l8hfog, gS;f nfut Oli6d]6 ;lxt ¿= !,%(,
%#,&)@.)# -Eof6 ;lxt_ k]z ePsf]df o; SofDk;sf] sfo{ ;ldltsf]
ldlt @)&).)(.)& ut] a;]sf] a}7såf/f af]nkq cfXjfg ug]{ :jLs[ltsf
nflu lq=lj= sfof{nodf cg'/f]w ug]{ lg0f{o eP cg';f/ pQm tNnf
yk ug{] sfo{sf nflu af]nkq cfXjfg ug]{ :jLs[lt k7fOlbg]
Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .

========
===========
==
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)(.!&

ljifo M sf]6]zg dfu ul/Psf] af/] .

o; SofDk;sf] lj1fg lzIff k|of]uzfnfsf nflu


;fdfgx¿ sf]6]zgåf/f v/Lb ug'{ k/]sf] xF'bf SofDk;af6 pknJw
x'g] ;fdfgsf] ;"rL ePsf] kmf/d e/L of] ;"rgf k|sflzt ePsf] ldltn]
& lbg sfof{no ;do leq lznjGbL uf]Ko u/L a'emfpg x'g of] ;"rgf
k|sflzt ul/Psf] 5 . o; ;DaGwL cGo hfgsf/Lsf nflu SofDk;sf] k|
zf;g zfvfdf ;Dks{ /fVg x'g ;"lrt ul/G5 .

af]wfy{
========================
>L n]vfzfvf -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)(.!&

ljifo M sf]6]zg dfu ul/Psf] af/] .

o; SofDk;sf] cg';Gwfg sIfsf] nflu kmlg{r/ sf]6]zgåf/f


v/Lb ug'{ k/]sf] xF'bf SofDk;af6 pknJw x'g] ;fdfgsf] ;"rL ePsf]
kmf/d e/L of] ;"rgf k|sflzt ePsf] ldltn] & lbg sfof{no ;do leq
lznjGbL uf]Ko u/L a'emfpg x'g x'g of] ;"rgf k|sflzt ul/Psf] 5 .
o; ;DaGwL cGo hfgsf/Lsf nflu SofDk;sf] k|zf;g zfvfdf ;Dks{
/fVg x'g ;"lrt ul/G5 .

af]wfy{
========================
>L n]vfzfvf -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
;"rgf .

o; dx]Gb|/Tg SofDk;sf] k|zf;lgs ejg lgdf{0f sfo{sf] nflu


ldlt @)&).)#.@& ut] -;g\ @)!# h'nfO{ !)_ ut] k"j{ of]1tf - PQ_
cfXjfg ul/Psf]df pQm PQ k|fljlws sf/0fn] /2 ul/Psf] Joxf]/f
hfgsf/L u/fOG5 .

SofDk; k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
ldlt M @)&).)(.!&

>L uf]/vfkq ;+:yfg,


wd{ky, sf7df8f}+ .

ljifo M ;"rgf k|sflzt ul/lbg] af/] .

o; SofDk;sf] k|zf;lgs ejg lgdf{0f sfo{ ;DaGwL ;"rgf


o;};fy k7fOPsf] 5 . b}lgs uf]/vfkqdf Ps lbg lj1fkg k|sflzt
ul/lbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w 5 . lj1fkg k|sflzt eP kZrft lan k|fKt
eP kl5 z'Ns e'QmfgL ul/g] 5 .

af]wfy{
=======================
>L n]vfzfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn . SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)%.@*

ljifo M sf]6]zg dfu ul/Psf] af/] .

o; SofDk;sf] :jtGq ljBfyL{ o'lgogåf/f jflif{s ¿ddf k|sfzg


ub}{ cfPsf] …;ËdÚ sf] :jfoQtf ljz]iffÍ sf]6]zgåf/f k|sfzg
ug'{ k/]sf] xF'bf of] ;"rgf k|sflzt ePsf] ldltn] & lbg sfof{no
;do leq lznjGbL uf]Ko u/L a'emfpg x'g of] ;"rgf k|sflzt ul/Psf]
5.

af]wfy{
========================
!= >L n]vfzfvf -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@= >L :jljo',
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
ldlt M @)&).)(.=======

>Ldfg\ SofDk; k|d'vHo",


dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M sf]6]zg k]z u/]sf] af/] .

dxf]bo,
To; SofDk;sf] sf]6]zg cfXjfgsf] ;"rgf cg';f/ lj1fg lzIff
k|of]uzfnfsf nflu cfjZos ;fdfgx¿ ;+nUg ljj/0fdf pNn]v
eP adf]lhd b//]6df pknJw u/fpg ;Sg] ePsf] x'Fbf cfjZos
k|df0fkqx¿sf] k|ltlnlk o;};fy ;+nUg u/L sf]6]zg k]z
u/]sf] 5' .

lgj]bs
sf]6]zgbftfsf] gfd M— x:tfIf/ M

7]ufgf M—
kmf]g g++÷df]afOn g+= M—
kmd{sf] gfd M—
kmd{sf] 5fk M—
@)^(.)*.!(

;"rgf k|sflzt ul/lbg] af/] .

>L Joj:yfksHo"
gofF klqsf, sf7df8f}+ .

o; SofDk;sf] lj1fg lzIff ef}ltszf:q k|of]uzfnfsf nflu ;fdfgx¿


sf]6]zgåf/f v/Lb ug'{ k/]sf] xF'bf SofDk;af6 pknJw u/fOPsf]]
sf]6]zg cfXjfg ul/Psf] ;"rgf cg';f/ Ps lbg ;"rgf k|sflzt ul/lbg]
Joj:yfsf nflu cg'/f]w 5 . lj1fkg k|sflzt eP kZrft lan k|fKt eP kl5
z'Ns e'QmfgL ul/g] 5 .

af]wfy{
========================
>L n]vfzfvf -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
@)^(.)*.@!

sf]6]zg cfXjfg ul/Psf] af/] .

o; SofDk;sf] lj1fg lzIff ef}ltszf:q k|of]uzfnfsf nflu


;fdfgx¿ sf]6]zgåf/f v/Lb ug'{ k/]sf] xF'bf SofDk;af6 pknJw
u/fOPsf]] sf]6]zg cfXjfg ul/Psf] ;"rgf adf]lhd /fli6«o b}lgs
gofF klqsfdf ldlt @)^(.)*.@! ut]sf lbg k|sflzt ;"rgf cg';f/
of] ;"rgf k|sflzt ePsf] ldltn] !% lbg leq uf]Ko lznjGbL sf]6]zg
k]z ug{ cfXjfg ul/G5 .
tkl;n
!= sf]6]zg kmf/fd ?= @)).— -b'O{ ;o_ lt/L SofDk;sf] n]vf
sfp06/af6 k|fKt ug{ ;lsg]5 . h'g /sd lkmtf{ x'g] 5}g .
@= sf]6]zg ldlt @)^(.)(.)% ut]sf lbg lbgsf] $M)) ah] leq
a'emfO ;Sg' kg]{5 .
#= k|fKt ePsf sf]6]zgx¿ !^ cf}F lbgsf] lbg SofDk; k|d'vsf]
sfof{nodf lbpF;f] !M)) jh] vf]lng]5 .
$= sf]6]zg a'emfpg] tyf vf]Ng] clGtd lbg ljbf k/]df To;sf]
ef]ln kN6 a'lemg] tyf vf]lng] 5 .
%= sf]6]zg kmd{df b/ /]6 c+s / cIf/df :ki6 ;Fu e/L k]z
ug'{ kg]{5 .
^= sf]6]zg bftf jf lghsf] k|ltlglw pkl:yt gePdf klg sf]6]zg
vf]Ng ;lsg] 5 .
&= sf]6]zgbftfn] sf]6]zgsf ;fy d"No clej[l4 s/df btf{ ePsf] k|
df0fkq, s/ gjLs/0f k|df0fkq tyf gful/stfsf] k|df0fkqsf]
kmf]6f]skL clgjfo{ ¿kdf k]z ug{' kg]{5 .
*= sf]6]zg k"0f{ ¿kn] jf cf+lzs ¿kn] :jLs[t ug]{ jf gug]{
;Dk"0f{ clwsf/ SofDk;df ;'/lIft /xg] 5 .
(= k|of]uzfnfsf nflu NofOPsf ;fdfgx¿ SofDk; tkm{af6
;DalGwt JolQmn] l;kmfl/; u/] kl5 dfq e'QmfgLsf] Joj:yf
x'g]5 .

jf]wfy{ M
=======================
>L n]vfzfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
Eof6df btf{ ePsf /lhi68{ kmlg{r/ lgdf{0fstf{af6
ldlt M @)&).)(.)&

>L k|d'vHo"
;"rgf zfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M ljj/0f k7fOPsf] af/] .

pko'{Qm ;DaGwdf To; zfvfsf] ;"=zf=r=g+=


@#!.)&).)&! ldlt @)&).)*.@* sf] kqfg';f/ cfjZos ljj/0f o;} kq;fy
;+nUg u/L k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

========
===========
====
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)&).)(.!&

>Ldfg\ 8LgHo",
lzIffzf:q ;+sfo,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
ljifo M ljifo kl/jt{g ;DaGwdf .

o; SofDk;df c+u|]hL lzIff ljifo cWofkg ub}{ cfpg' ePsf


pk k|fWofks >L ;"o{ l;Ub]nn] lq= lj= ;]jf cfof]uaf6 ;~rflnt
k/LIffdf lzIffzf:q ljifo tkm{af6 :yfoL lgo'lQm ePsf] x'Fbf
cfkm"n] k|fWofkg u/]sf] ljifo c+u|]hL lzIffdf ljifo kl/jt{gsf]
nflu l;kmfl/; kfpg cg'/f]w u/L lgj]bg lbg' ePsf]n] lghsf] lgj]bg
cg';f/ ljifo kl/jt{g ul/lbg] Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5'
.

jf]wfy{ M
=======================
>Ldfg\ /lhi6««f/Ho", -
ef]nfgfy e§/fO{_
/lhi6««f/sf] sfof{no, lq= lj= sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@)&).)@.#!

>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M :jLs[lt lbg] af/] .

dxf]bo,
pko{'Qm ljifo, o; SofDk;sf] k=;+=r=g+= &#).)^(—)&) ldlt
@)^(.!).!@ sf] kqaf6 o; SofDk;sf] xfn k':tsfno /x]sf] ejgdf
b'O{ tNnf yk ug{ / pQm tNnf yk ug{sf nflu 8«OË, l8hfOg tyf
nfut Oi6d]6 tof/ ug]{ tyf lgdf{0f;DaGwL ;Dk"0f{ sfo{sf ;fy}
k|fljlws ;]jfsf nflu b/efp kq dfu ug{ :jLs[lt dfu ul/Psf]df lq=lj=
/lhi6«f/sf] sfof{no, ;fdfGo k|zf;g dxfzfvfsf] /]km *$.)^(—)&)
-^_ ;f=k|=d=u= #&.)^( ldlt @)^(.!!.)@ sf] kqaf6 pQm
sfo{sf nflu sG;N6]G;L ;]jf -k|fljlws_ lgo'lQm ug{ :jLs[lt k|fKt
ePsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .
;fy} ;f] tNnf yk sfo{sf nflu sG;N6]G;L ;]jf -k|fljlws_ lgo'lQm
ug{ o; SofDk;af6 sf]6]zg -b/efp kq_ cfXjfg x'Fbf >L
Oi6g{ OlGhlgol/Ë sG;N6\ofG6 -OO;L_ ;}e' #, nlntk'/n]
sG;N6]G;L ;DaGwL ;Dk"0f{ sfo{ nfutsf] )=#%Ü n] sfo{ ug{
d~h'/ eO{ 5gf}6 ePsf] / ;f] sG;N6\ofG6nfO{ sfo{ cfb]z lbOP
cg';f/ Eof6 ;lxt ¿= ^&,%%,@(@.)% sf] Oi6d]6 k]z u/]sf]n]
pQm lgdf{0f sfo{sf] 6]08/ cfXjfg ug{ lq=lj= s]lGb|o
sfof{nodf :jLs[ltsf nflu cg'/f]w ug]{ egL o; SofDk;sf] ldlt
@)&).)@.#) df a;]sf] sfo{ ;ldltsf] a}7saf6 lg0f{o eP cg';f/ ;f]
tNnf yk -lgdf{0f_ sfo{sf] 6]08/ cfXjfg ug{ :jLs[lt k7fOlbg]
Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .
;+nUg M nut Oi6d]6sf] kmf]6f]skL
gS;fsf] kmf]6f]skL
========
===========
==
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)(.!&

>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M :jLs[lt af/] .

dxf]bo,
o; SofDk;sf] gofF ejgsf] nflu cfjZos kg]{ kmlg{r/ vl/b
ug]{ ;DaGwdf :k]l;lkms]zg tyf nfut cg'dfg tof/ ug{ k|fljlws
lq=lj= OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg sG;N6]G;L ;]jfnfO{ cg'/f]w
ul/Psf]df pQm sG;N6]G;L ;]afaf6 hDdf ¿= &),)!,##).!# -Eof6
;lxt_ sf] nfut Oli6d]6 tof/ eO{ cfPsf] / ldlt @)&).)(.)* ut]
a;]sf] o; SofDk;sf] sfo{ ;ldltsf] a}7sdf 5nkmn x'Fbf :jLs[ltsf
nflu lq=lj= s]lGb|o sfof{nodf cg'/f]w ug]{ lg0f{o eP cg';f/
pQm kmlg{r/ vl/b ug{] sfo{sf nflu af]nkq cfXjfg ug]{ :jLs[lt
k7fOlbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .

========
===========
==
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)(.!&

>Ldfg\ k|d'v lhNnf clwsf/LHo",


lhNnf k|zf;g sfof{no,
aa/dxn, sf7df8f+} .
ljifo M ;"rgf 6fF; ul/lbg] af/] .

dxf]bo,
o; SofDk;sf] lj1fg k|of]uzfnf ;DaGwL sf]6]zgsf] ;"rgf tyf
cg';Gwfg sIf ;DaGwL sf]6]zgsf] ;"rgf To; sfof{nosf] ;"rgf
af]8{df 6fF;L ;xof]u ul/lbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .

========
===========
==
-rGb|axfb'/
yfkf_
pk—k|zf;s
@)&).)(.!(

ljifo M :jLs[tL jf/] .

>Ldfg\ /lhi6f/Ho"
/lhi6f/sf] sfof{no
lq= lj, sLlt{k'/ .

dxf]bo,
o; SofDk;sf] k|of]hgsf] nflu ¿= #) nfv -tL; nfv_ ;Ddsf]
uf8L Ps yfg SofDk;sf] cfGtl/s ;|f]taf6 v/Lb ug]{ SofDk;sf]
sfo{ ;ldltsf] ldlt @)&).)(.!( ut] a;]sf] j}7såf/f lg0f{o u/]sf]
x'Fbf pQm d'No j/fj/sf] uf8L Ps yfg SofDk; cfFkm}n] v/Lb
ug]{ :jLs[tL k7fO{ lbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

========
========
======
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)(.@!

>L xl/ l/dfn,


Rff/3/] -!,g'jfsf]6,
xfn- ;fsfv'zL, sf7df8f}+

ljifo M hf] h; ;+u ;DjGw 5 .

o; SofDk;df /x]sf] ?vsf] xfFuf, lkuf l5dnL tyf ;8L unL


9n]sf s'sf7x? p7fO{ n}hfgsf nflu of] kq lbO{Psf] 5 .

========
===========
==
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)
(.@!

ljifo M l;kmfl/; af/] .

>L k|d'vHo",
ljZjljBfno cg'bfg cfof]u ,
;fgf]l7dL, eQmk'/ .

Dfxf]bo,
o; SofDk;df ldlt @)^%.)!.!% b]lv lzIf0f ;xfos kbdf sfof{/t
>L tflGqsf /fh vgfn M.Ed bf]>f] jif{df hg;+Vof lzIff ljifo
cWofkg ul/ /xg'ePsf] Joxf]/f l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

========
===========
==
SofDk; k|d'v
ldlt M@)&).)(.!!

gofF egf{ ;DaGwL ;"rgf

o; dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrndf z}=j= @)&).)&! sf


nflu ;]d]i6/ k|0ffnLdf cfwfl/t Pd= P8= txsf] ef}lts zf:q (Physics)

ljifosf] cWoog cWofkgsf nflu gofF egf{sf] sfof{qmd


lgDgfg';g/ ePsf] Joxf]/f ;DjlGwt ;a}nfO{ hfgsf/L tyf ;"l\rt
u/fOG5 . ;fy} lj:t[t hfgsf/Lsf nflu SofDk;df ;Dks{ /fVg' xf]nf .

========
===========
==
SofDk; k|d'v

sfo{qmd
!= cfj]bg kmf/d a'emfpg] clGtd ldlt M @)&).!).)%
@= k|j]z k/LIff ldlt M @)&).!).!)
#= k|j]z k/LIff ;do M
$= k|j]z k/LIffsf] glthf k|sfzg M @)&).!).!%
%= egf{ ldlt M @)&).!).!^ b]lv @)&).!).@@ ;Dd
^= sIff ;~rfng M @)&).!).@#

@)&).)(.!*

>Ldfg\ k|d'vHo",
OlGhlgol/ª sG;G6]G;L ;]jf,
lq= lj= k"Nrf]s .
ljifo M Ol:6d]6 u/L k7fO{ lbg] af/] .

o; SofDk;sf] lj1fg ejg (A Block) dd{t tyf /ª /f]ug ug{ kg]


{ ePsf] x'Fbf Ol:6d]6 u/L k7fO{ lbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

========
===========
==
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)(.@#

ljifo M sf]6]zg dfu ul/Psf] af/] .

o; SofDk;sf] lj1fg ejgsf ‰ofn, 9f]sf nufot


;Dk"0f{ efux¿df /ª /f]ug ug{ kg]{ ePsf] x'Fbf k|lt ju{ lkm6
slt Hofnfdf nufpg ;lsG5, of] ;"rgf k|sflzt ePsf] ldltn] & lbg leq
b//]6 k]z ug{ /ª ld:qLx¿nfO{ ;"lrt ul/G5 .

========================
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)(.!(

>L pQdnfn >]i7


;xfos SofDk; k|d'v, lbjf
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M Ifltk"lt{ d"NofÍg ;ldlt u7g ul/Psf jf/] .

o; SofDk;sf] SofDk; sfo{ ;ldltsf] ldlt @)&).)(.!( ut] a;]sf]


a}7ssf] lg0f{ofg';f/ k':tsfno ejgsf] tNnf yk sfo{ k|fljlws
Oi6g{ OlGhlgol/ª sG;N6]G;L, ;}a' e};]kf6Lsf] ulNtsf] sf/0faf6
lgdf{0f sfo{ x'g g;sL SofDk;nfO{ s], slt xfgL gf]S;fgL eof],
;f] sf] d"NofÍg u/L !% lbgleq k|ltj]bg k]z ug{ oxfFsf] ;
+of]hsTjdf Ifltk"lt{ d"NofÍg ;ldlt u7g ul/Psf] 5 .

Ifltk"lt{ d"NofÍg ;ldltsf] u7g


!= ;=Sof=k|= >L pQdnfn >]i7 — ;
+of]hs
@= pk k|zf;s >L rGb|axfb'/ yfkf — ;b:o
#= n]vf lgoGqs >L /fh]Gb| /]UdL — ,,
========================
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)(.@@

>L k|d'vHo",
ljZjljBfno cg'bfg cfof]u,
;fgf]l7dL, eQmk'/ .
ljifo M l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

o; SofDk;sf :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff lzIf0f ljefusf pk k|fWofks


>LdtL y'dfs'df/L kf}8]nn] To; cfof]usf] ;"rgf cg';f/ n3"
cg';Gwfg ug{ l;kmfl/;sf nflu lgj]bg lbg' ePsf]n] o;
SofDk;sf] /]s8{ cg';f/ lghn] cWoog tyf cGo s'g} lsl;dsf] ljbf
glnPsf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

========
===========
====

SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)(.@#

>Ldfg\ k|d'v lhNnf clwsf/LHo",


lhNnf k|zf;g sfof{no,
aa/dxn, sf7df8f+} .
ljifo M ;"rgf 6fF; ul/lbg] af/] .

dxf]bo,
o; SofDk;sf] lj1fg ejgsf] /ª /f]ug ;DaGwL b//]6sf]] ;"rgf
To; sfof{nosf] ;"rgf af]8{df 6fF;L ;xof]u ul/lbg] Joj:yfsf nflu
cg'/f]w ub{5' .

========
===========
==
ldlt M @)&).)(.@*

>L cgGt vgfn,


Nofj clzi6]G6,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M /flhgfdf :jLs[t ul/Psf] af/] .

tkfO{n] cfˆgf] 3/fo;L ;d:ofsf] sf/0f SofDk;df /xL ;]jf


ug{ c;dy{ ePsf] Joxf]/f bzf{O o; SofDk;sf] :yfoL Nofj
clzi6]G6 kbaf6 ldlt @)&).)*.)! b]lv nfu" x'g] u/L lbg' ePsf]
/flhgfdf pk/ sf/jfxL x'Fbf o; SofDk;sf] ldlt @)&).)(.@* sf]
lg0f{ofg';f/ ;f]xL ldltb]lv nfu" x'g] u/L ;f] kbsf] /flhgfdf :jLs[t
ul/Psf] Joxf]/f hfgsf/L u/fOG5 .
tkfOn] o; SofDk;df ldlt @)%*.!@.)! b]lv @)^$.!
@.@# ;Dd dfl;s Hofnfbf/L tyf @)^$.!@.@$ b]lv @)&).)&
d;fGt;Dd :yfoL eO{ k'¥ofpg' ePsf] ;]jfsf] nflu wGojfb k|bfg
ul/G5 .

af]wfy{ tyf sfof{y{


======================
!= >L /lhi6f/sf] sfof{no, -ef]nfgfy
e§/fO{_
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, SofDk;
k|d'v
lq=lj=, sLlt{k'/ .
@= >L n]vfzfvf
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
ldlt M @)&).)(.@(
>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M ;'ljwf pknJw u/fpg] af/] .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] ldlt @)&).)(.@* sf]


lg0f{ofg';f/ ldlt @)&).)*.)! b]lv /flhgfdf :jLs[t x'g' ePsf Nofa
clzi6]G6 >L cgGt vgfnsf] o; SofDk;df s'g} afFsL a:of}tf
gePsf]n] ;~rosf]if /sd, cf}ifwL pkrf/, ljz]if tnjL ljbf nufot
lq=lj= lgodfg';f/ kfpg] ;Dk"0f{ ;'ljwf pknJw u/fO lbg'x'g
l;kmfl/; ;fy cg'/f]w 5 .
lghn] ldlt @)^%.)%.)! b]lv @)^^.)$ d;fGt;Dd / @)^*.)
%.)! b]lv @)&).)$ d;fGt;Dd j]tnjL ljbf pkef]u u/]sf] / ldlt
@)^^.)%.)! b]lv @)^*.)$ d;fGt;Dd cWoog ljbf pkef]u u/]sf] /
lghsf] 3/ljbf tyf lj/fdL ljbf ;l~rt g/x]sf] /]s8{af6 b]lvG5 . ;fy}
lghsf] ;~rosf]if qmdfÍ !&$*@ ePsf] / lghsf] dfl;s tna :s]n ¿= !
&,)().— / u|]8sf] ¿= @$).— ;d]t u/L dfl;s hDdf ¿= !&,##).—
vfOkfO cfPsf] Joxf]/f ;d]t cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=======================
!= >L n]vfzfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >L cgGt vgfn
sLlt{k'/ .
ldlt M @)&).)(.@@

>L /lhi6f/sf] sfof{no,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M afFsL aSof}tfsf] /sd lbg] af/] .

o; SofDk;sf] r=g+= ===============.)&)—)&!


ldlt @)&).)(.@! sf] kqfg';f/ o; SofDk;sf] :yfoL Nofj clzi6]G6
kbaf6 lbPsf] /flhgfdf ldlt @)&).)*.)! b]lv nfu" x'g] u/L :jLs[t
ePsf] x'Fbf lghn] kfpg] ;'ljwfx¿ pknJw u/fOlbg] Joj:yfsf nflu
l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .
o; SofDk;sf] tkm{af6 lgh;Fu ng]b]g afFsL g/x]sf] / rfn'
cf=j= @)&).)&! df dfl;s tnj ¿=
====================== vfOkfO cfPsf] tyf
;~rosf]if qmdfª\s ============== ePsf] Joxf]/f ;d]t
cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
======================
!= >L n]vfzfvf -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn . SofDk;
k|d'v
@= >L cgGt vgfn,
sLlt{k'/ g=kf= — !(, sLlt{k'/ .
ldlt M @)&).)(.@%

>L k|d'vHo",
lhNnf k|zf;g sfof{no sf7df8f}+,
aa/dxn, sf7df8f+} .

ljifo M /fxbfgL ;DaGwdf .

o; SofDk;df :yfoL ;]jfdf k|fWofkg/t ;x k|f= >L cg'ks'df/


>]i7n] cfˆgf] tyf cfˆgL wd{kTgL >LdtL hoGtL >]i7 -k|wfg_
sf] nflu /fxbfgL cfjZos ePsf] x'Fbf ;f] agfpgsf] nflu l;kmfl/;
kfpg lga]bg ug'{ ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w ub{5' .

========================
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)(.@%
>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M ;'ljwf pknJw u/fpg] af/] .

pko'{Qm ;DaGwdf To; dxfzfvfsf] k=;+=kmf= -(_ s=k|


=d=zf= -!_ r=g+= @%)$ ldlt @)&).)(.!& sf] k|fKt
af]wfy{ tyf sfof{y{ kqfg';f/ ldlt @)^&.!@.)! b]lv /flhgfdf
:jLs[t x'g' ePsf ;~rosf]if qmdfÍ !!@%( sf o; SofDk;sf ;x—k|f=
>L v8\uk|;fb /fO{sf] o; SofDk;df s'g} afFsL a:of}tf gePsf]n]
;~rosf]if /sd, cf}ifwL pkrf/ nufot lq=lj= lgodfg';f/ kfpg]
;Dk"0f{ ;'ljwf pknJw u/fO lbg'x'g l;kmfl/; ;fy cg'/f]w 5 .
lghn] j]tnjL ljbf @ jif{ * dlxgf !% lbg pkef]u u/]sf] /
:jfWofog tyf cWoog ljbf pkef]u gu/]sf] / 3/ljbf tyf lj/fdL ljbf
;l~rt g/x]sf] /]s8{af6 b]lvG5 . ;fy} lghsf] dfl;s tna :s]n ¿= !
*,&@).— / ! u|]8sf] ¿ @#).— ;d]t u/L hDdf ¿= !*,(%).—
vfOkfO cfPsf] Joxf]/f ;d]t cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=======================
!= >L n]vfzfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= ;x—k|f= >L v8\uk|;fb /fO{
nlntk'/ .
ldlt M @)&).)(.@%

>L k|d'vHo"
cfly{s k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M ljj/0f k7fOPsf] af/] .

pko'{Qm ;DaGwdf To; zfvfsf] lj=n]=zf=r=g+=


$^@.)&).)&! ldlt @)&).)(.!( sf] kqfg';f/ cfjZos ljj/0f o;}
kq;fy ;+nUg u/L k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

========
===========
====
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)(.@*

>L ;fw'/fd cof{n


;x—k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M /dfgf lbOPsf] af/] .

lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{no, sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf k=;


+=kmf= -#_ s=k|=d=zf= -!_ r=g+= @$#) ldlt @)&).)*.@*
sf] af]wfy{ kqfg';f/ tkfO{nfO{ >L lzIffzf:q s]Gb|Lo ljefu,
sLlt{k'/df :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff ljifosf] ;x—k|fWofks kbsf] l/Qm
b/jGbLdf ;?jf ul/Psf

n] ldlt @)&).!).)! b]lv pQm ljefudf xflh/ x'g hfg' x'g


of] /dfgf kq lbOPsf] 5 .

jf]wfy{ M
====================
!= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf M -
ef]nfgfy e§/fO{_
lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >L lzIffzf:q s]Gb|Lo ljefu, — lghsf] JolQmut ljj/0f tyf
sLlt{k'/ . kmfOn o;};fy ;+nUg 5 .
#= >L ljlgof]hg ah]6 zfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L sDKo'6 o'lg6,
s=k|=d=zf, lq=lj= sLlt{k'/ .
%= >L n]vfzfvf
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
ldlt M @)&).)(.@*

>L /fhs'df/ u'?ª


pk—k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M /dfgf lbOPsf] af/] .

lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{no, sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf k=;


+=kmf= -#_ s=k|=d=zf= -!_ r=g+= @$#! ldlt @)&).)*.@*
sf] af]wfy{ kqfg';f/ tkfO{nfO{ >L /Tg /fHonIdL SofDk;, k|
bz{gLdfu{df c+u|]hL ljifosf] pk—k|fWofks kbsf] l/Qm
b/jGbLdf ;?jf ul/Psfn] ldlt @)&).!).)! b]lv pQm SofDk;df xflh/
x'g hfg' x'g of] /dfgf kq lbOPsf] 5 .

jf]wfy{ M
====================
!= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf M -
ef]nfgfy e§/fO{_
lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >L /Tg /fHonIdL SofDk;, — lghsf] JolQmut ljj/0f tyf
k|bz{gLdfu{ . kmfOn o;};fy ;+nUg 5 .
#= >L ljlgof]hg ah]6 zfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L sDKo'6 o'lg6,
s=k|=d=zf, lq=lj= sLlt{k'/ .
%= >L n]vfzfvf
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
k'gZr M lgh k|f= 8f= lji0f'z+s/ kf}8]n o; SofDk;df ldlt
@)&).)@.@( b]lv @)&).)$.)^ ;Dd ;fj{hlgs ljbf afx]s lgoldt xflh/
x'g' ePsf] / pxfFn] pQm cjlwe/ o; SofDk;af6 s'g} lsl;dsf] tna eQf
glng' ePsf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .
ldlt M @)&).)(.@*

>L k|d'vHo",
ljZjljBfno cg'bfg cfof]u,
;fgf]l7dL, eQmk'/ .

ljifo M l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

o; SofDk;sf g]kfnL lzIff lzIf0f ljefusf pk—k|fWofks >L


tLy{/fh vltj8fn] To; cfof]usf] ;"rgf cg';f/ n3" cg';Gwfg
ug{ l;kmfl/;sf nflu lgj]bg lbg' ePsf]n] o; SofDk;sf] /]s8{ cg';f/
lghn] cWoog tyf cGo s'g} lsl;dsf] ljbf glnPsf] Joxf]/f hfgsf/Lsf
nflu cg'/f]w 5 .

========
===========
====

SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)(.@*

>L k|d'vHo",
ljZjljBfno cg'bfg cfof]u,
;fgf]l7dL, eQmk'/ .

ljifo M l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

o; SofDk;sf :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff lzIf0f ljefusf :yfoL pk—k|


fWofks >L d]3gfy jf:tf]nfn] To; cfof]usf] ;"rgf cg';f/
5fqj[lQsf] kmd{ eg{ l;kmfl/;sf nflu lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos
Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

========
===========
====

SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)(.@*

>L k|d'vHo"
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M gfd kl/jt{g ;Dawdf .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf lkog >L ;Ltf/fd lu/Ln]


lq=lj= sd{rf/L ;~rosf]if k'l:tsfdf lghsf] >LdtLsf] gfd sfG5L
lu/L x'g' kg]{df af]nfpg] gfd ;'GtnL lu/L /flvPsf] x'Fbf xfn
gful/stf cg';f/sf] gfd sfG5L lu/L sfod u/L kfpmF egL lgj]bg
lbPsfn] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

========
===========
====
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&===.====.====
>L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M xflh/L af/] .

o; SofDk;sf tkl;ndf pNn]lvt sd{rf/Lx¿sf] ldlt


@)&=== ;fn ===================== dlxgfdf !
ut]b]lv d;fGt;Ddsf] xflh/L ljj/0f lgDgfg';f/ ePsf] Joxf]/f cg'/f]w
5.

ldlt @)&===.=====.)! ut]b]lv P] d;fGt;Ddsf] xflh/L ljj/0fM


qm=; kb gfd xflh/L lbg
+=
!=
@=
#=

========================
-rGb|axfb'/ yfkf_
pk—k|zf;s
ldlt M @)&).!).)^

>L /fli6«o ;ts{tf s]Gb|,


cg'udg tyf cGj]if0f zfvf g+= !,
l;+xb/af/, sf7df8f}+ .

ljifo M v'nfO{ k7fOPsf] af/] .

k|:t't ljifodf To; s]Gb|sf] r=g++ $#$ ldlt @)&).)(.@@


ut]sf] kq k|fKt eO{ Joxf]/f cjut eof] . ;f]xL ;DaGwdf o;
SofDk;sf] k':tsfno ejg lgdf{0f k|lqmofdf pSt kqdf dfu ePsf]
ljj/0f tkl;n adf]lhd v'nfO{ k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .
tkl;n
!= kqsf] -s_ df pNn]lvt ljifosf] ;Gbe{df sG;N6\ofG6 >L
OGb|gf/fo0f ofbjnfO{ k':tsfno ejg lgdf{0fsf]
kfl/>ldssf] ;Demf}tf cg';f/sf] s'g} kfl/>lds pknJw
gu/fOPsf] t/ a}7s a:bfsf] a}7s eQf eg] lghnfO{ e'QmfgL
ePsf] . lgh ofbjsf] sfd—sf/jfxLn] SofDk;nfO{ x'g uPsf]
Ifltsf] d'Nofª\sg ug{ u7g ePsf] ;ldltn] lbPsf] k|ltj]bg
o;};fy ;+nUg 5 .
@= kqsf] -v_ df pNn]lvt ljifosf] ;Gbe{df sG;N6\ofG6 >L
OGb|gf/fo0f ofbjn] cfˆgf] sf/0faf6 SofDk;nfO{ x'g uPsf]
cfly{s gf]S;fgL Joxf]g]{ egL @)&).)%.@) sf lbPsf] lgj]bg
;DaGwdf o; SofDk; sfo{ ;ldltsf] ldlt @)&).)(.!( sf]
a}7saf6 lghn] k':tsfno ejg dfly tNnf yk ug]
{ sfo{ ubf{ SofDk;nfO{ kg{ uPsf] k|ToIf / ck|ToIf Ifltsf]
d'Nofª\sg ug{ ;=Sof=k|= >L pQdnfn >]i7 ;+of]hs, pk
—k|zf;s >L rGb|axfb'/ yfkf ;b:o / n]vf lgoGqs >L /fh]Gb|
/]UdL ;b:o /x]sf] Ifltk"lt{ d'Nofª\sg ;ldlt u7g ul/Psf]df
pSt ;ldltn] k|ToIf / ck|ToIf u/L hDdf ¿= #^,#*,^&&.%@
% IftL ePsf] egL k|ltj]bg lbPsf] x'Fbf SofDk; sfo{ ;ldltsf]
ldlt @)&).!).)% ut]sf] a}7sn] pSt /sd OGb|gf/fo0f
ofbjaf6 SofDk;df hDdf ug{ nufpg] u/L kqfrf/ ug]
{ lg0f{o u/]sf]n] ;f] adf]lhd lgh OGb|gf/fo0f
ofbjnfO{ ldlt @)&).!).)% df kqfrf/ ul/Psf] 5 .

#= kqsf] -u_ df pNn]lvt ljifosf] ;Gbe{df SofDk; sfo{ ;ldltsf]


ldlt @)&).)(.!( sf] a}7ssf] lg0f{osf] kmf]6f]skL,
Ifltk"lt{ d'Nofª\sg ;ldltsf] k|ltj]bgsf] kmf]6f]skL /
sG;N6\ofG6 >L OGb|gf/fo0f ofbjnfO{ n]v]sf] kqsf]
kmf]6f]skL ;+nUg 5 .

af]nkq k|lqmofdf ;+nUg SofDk; sfo{ ;ldltsf kbflwsf/L,


lzIfs, sd{rf/L tyf ljBfyL{ k|ltlglwsf] gfdfjnL
SofDk; k|d'v >L ef]nfgfy e§/fO{ — cWoIf
;x—k|f= >L l8lNn/fd pk|]tL — ;b:o
;x—k|f= >L xf]dgfy e§/fO{ — ;b:o
pk—k|f= >L a}s'07k|;fb vgfn — ;b:o
;x—k|f= >L pQdnfn >]i7 — ;b:o ;lrj
;=Sof=k|= >L e"kfns'df/ >]i7
;=Sof=k|= >L ;xgf k|wfg
ljBfyL{ sNof0f k|d'v ;x—k|f= >L alb|k|;fb la8f/L
:j=lj=o'= ;efklt >L clgns'df/ l/hfn
pk—k|zf;s >L rGb|axfb'/ yfkf
n]vf lgoGqs >L /fh]Gb| /]UdL
n]vf clws[t >L pQdk|;fb ?kfv]tL
;=k|zf;s >L /fdaxfb'/ >]i7
/xg' ePsf] lyof] .

3= tTsfnLg ;dodf af]nkqsf] 5gf}6sf] nflu ul7t ;ldltn]


af]nkq :jLs[tsf] nflu l;kmfl/; u/]sf] ePtf klg
sG;N6\ofG6sf] sfd—sf/jfxLn] ubf{ ;f] af]nkq lq=lj=
sfo{sf/L kl/ifb\sf] ldlt @)&).)^.)@ df a;]sf] a}7saf6 /2
ug]{ u/L lg0f{o ePsf]n] ;f] sf] k|ltlnlk o;};fy ;+nUg 5 .

ª= lq= lj= cfly{s Joj:yfkg tyf ;~rosf]if ;DaGwL lgod @)%)


sf] k':ts ;+nUg 5 .

========
===========
====
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!).)%

>L OGb|gf/fo0f ofbj,


k|f]kfO6/,
Oi6g{ OlGhlgol/Ë sG;N6]G6,
;}a' — #, e};]kf6L
nlntk'/ .

ljifo M Ifltk"lt{ afktsf] /sd a'emfpg] af/] .

pko'{Qm ljifodf o; SofDk;sf] k':tsfno ejg dfly tNnf yk


ug]{ sfo{sf] nflu OlGhlgol/Ë sG;N6]G6sf ¿kdf
Oi6g{ OlGhlgol/Ë sG;N6]G6sf k|f]= tkfO{ OGb|gf/fo0f
ofbj;Fu ;Demf}tf ePsf]df 6]08/ k|lqmofdf tkfO{af6 ul/Psf
sfdaf6 ulNt ePsf] / cfkm"af6 ePsf] uNtLn] SofDk;nfO{ x'g
uPsf] Ifltsf] /sd Joxf]g]{ egL tkfO{af6 ldlt @)&).)%.@) df
lnlvt ¿kdf k|ltj4tf JoQm ePsf] x'Fbf lq=lj= /lhi6«f/sf] sfof{no,
sfo{sf/L kl/ifb\sf] ldlt @)&).)^.)@ sf] a}7ssf] lg0f{o g+= !!
&$ adf]lhd o; SofDk;sf] r=g+= !@$.)&)—)&! ldlt @)&).)^.!)
sf] kqåf/f tkfO{nfO{ sG;N6]G6af6 x6fOPsf] / Ifltk"lt{sf] ljj/0f
tof/ ePkl5 Ifltk"lt{ e/fOg] eP cg';f/ SofDk; sfo{ ;ldltaf6
Ifltk"lt{ d'Nofª\sg ;ldlt u7g ePsf] / pSt ;ldltn] k|ToIf / ck|ToIf
u/L ¿= #^,#*,^&&.%@% Iflt ePsf] k|ltj]bg k]z ePsf]df ldlt
@)&).!).)% ut] a;]sf] SofDk; sfo{ ;ldltsf] a}7saf6 Iflt x'g
uPsf] /sd SofDk;df a'emfpg nufpg] lg0f{o eP cg';f/ of] kq k|
fKt ePsf] ldltn] !% lbgleq pSt /sd SofDk;df a'emfpg' x'g ;"lrt
ul/G5 . cGoyf lgodfg';f/ sf/jfxL cufl8 a9fOg] Joxf]/f ;d]t
hfgsf/L u/fOG5 .

af]wfy{ tyf sfof{y{


=======================
!= >Ldfg\ pks'nkltHo", -
ef]nfgfy e§/fO{_
pks'nkltsf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/
SofDk; k|d'v
@= >Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no, lq= lj=, sLlt{k'/
ldlt M @)&).!).)^

>L lhNnf k|zf;g sfof{no,


aa/dxn, sf7df08f} .

ljifo M kf;kf]6{ gjLs/0f ul/lbg] af/] .

o; SofDk;sf c+u|]hL lzIff ljifosf ;x—k|fWofks >L u+uf/fd


uf}tdn] lghsf] kf;kf]6{ gjLs/0fsf nflu l;kmfl/; u/L kfpFm egL
lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w
ub{5' .

========
===========
=

SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!).)&

>L lzIff dGqfno,


g]kfn ;/sf/,
sf7df8f}+ .

ljifo M ;~rfns ;ldltsf] ;b:osf] nflu gfd l;kmfl/; u/L k7fOlbg]


af/] .

dxf]bo,
pko'{Qm ljifo, lq=lj= dx]Gb|/Tg SofDk;
tfxfrnnfO{ lq=lj= :jfoQtf ;DaGwL lgod @)^@ cg';f/ ;~rfng
ug{ :jLs[lt lbg] lq=lj= sfo{sf/L kl/ifb\sf] ldlt @)^(.!!.)# sf]
a}7ssf] lg0f{ofg';f/ o; SofDk; lq=lj= :jfoQtf ;DaGwL lgod
@)^@ cg';f/ ;~rfng ePsf] x'Fbf ;f]xL lgodsf] kl/R5]b @ lgod
# cg';f/ u7g x'g] ;~rfns ;ldltsf nflu lgod # sf] -h_ cg';f/ To;
dGqfnoaf6 ! hgf ;b:o k|ltlglwsf] gfd pknJw u/fO lbg' x'g
cg'/f]w ub{5' .

========
===========
====
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
k'gZr M lq=lj= :jfoQtf ;DaGwL lgod @)^@ sf] kmf]6f]skL
hfgsf/Lsf nflu ;+nUg 5 .
ldlt M @)&).!).)&

>L k|d'vHo",
ljZjljBfno cg'bfg cfof]u,
;fgf]l7dL, eQmk'/ .

ljifo M ;~rfns ;ldltsf] ;b:osf] nflu gfd l;kmfl/; u/L k7fOlbg]


af/] .

dxf]bo,
pko'{Qm ljifo, lq=lj= dx]Gb|/Tg SofDk;
tfxfrnnfO{ lq=lj= :jfoQtf ;DaGwL lgod @)^@ cg';f/ ;~rfng
ug{ :jLs[lt lbg] lq=lj= sfo{sf/L kl/ifb\sf] ldlt @)^(.!!.)# sf]
a}7ssf] lg0f{ofg';f/ o; SofDk; lq=lj= :jfoQtf ;DaGwL lgod
@)^@ cg';f/ ;~rfng ePsf] x'Fbf ;f]xL lgodsf] kl/R5]b @ lgod
# cg';f/ u7g x'g] ;~rfns ;ldltsf nflu lgod # sf] -em_ cg';f/ To;
cfof]uaf6 ! hgf ;b:o k|ltlglwsf] gfd pknJw u/fO lbg' x'g
cg'/f]w ub{5' .

========
===========
====
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
k'gZr M lq=lj= :jfoQtf ;DaGwL lgod @)^@ sf] kmf]6f]skL
hfgsf/Lsf nflu ;+nUg 5 .
ldlt M @)&).!).)&

>Ldfg\ 8LgHo",
8Lgsf] sfof{no,
lzIffzf:q ;ª\sfo
lq=lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M ;~rfns ;ldltsf] ;b:osf] nflu gfd l;kmfl/; u/L k7fOlbg]


af/] .

dxf]bo,
pko'{Qm ljifo, lq=lj= dx]Gb|/Tg SofDk;
tfxfrnnfO{ lq=lj= :jfoQtf ;DaGwL lgod @)^@ cg';f/ ;~rfng
ug{ :jLs[lt lbg] lq=lj= sfo{sf/L kl/ifb\sf] ldlt @)^(.!!.)# sf]
a}7ssf] lg0f{ofg';f/ o; SofDk; lq=lj= :jfoQtf ;DaGwL lgod
@)^@ cg';f/ ;~rfng ePsf] x'Fbf ;f]xL lgodsf] kl/R5]b @ lgod
# cg';f/ u7g x'g] ;~rfns ;ldltsf nflu lgod # sf] -9_ cg';f/ To;
sfof{noaf6 ! hgf ;b:o k|ltlglwsf] gfd pknJw u/fO lbg' x'g
cg'/f]w ub{5' .

========
===========
====
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
k'gZr M lq=lj= :jfoQtf ;DaGwL lgod @)^@ sf] kmf]6f]skL
hfgsf/Lsf nflu ;+nUg 5 .
ldlt M @)&).!).)&

ljifo M ;~rfns ;ldltsf] ;b:osf] nflu gfd l;kmfl/; u/L k7fOlbg]


af/] .

dxf]bo,
o; SofDk; lq=lj= :jfoQtf ;DaGwL lgod @)^@ cg';f/
;~rfng x'g] eO ldlt @)^(.!!.@* b]lv :jfoQtfdf uPsf] x'Fbf ;f]xL
lgodsf] kl/R5]b @ lgod # cg';f/ ;~rfns ;ldltsf] u7g ug'{ kg]
{ ePsf]n] pSt kl/R5]b @ lgod # sf] -em_ cg';f/ ljZjljBfno
cg'bfg cfof]usf] k|ltlglw ! hgf ;b:o /xg] Joj:yf adf]lhd ;~rfns
;ldltsf] u7gsf nflu ! hgf k|ltlglw ;b:osf] gfd l;kmfl/; u/L k7fO
lbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

========
===========
====
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!).!@

>L /fd]Zj/ kl~hof/


;x—k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M /dfgf lbOPsf] af/] .

lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{no, sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf k=;


+=kmf= -#_ s=k|=d=zf= -!_ r=g+= @*%$ ldlt
@)&).)*.@* sf] kqfg';f/ tkfO{nfO{ >L ;fgf]l7dL SofDk;,
;fgf]l7dLdf ul0ft lzIff ljifosf] ;x—k|fWofks kbsf] l/Qm
b/jGbLdf ;?jf ul/Psfn] ldlt @)&).!).!^ b]lv pQm SofDk;df xflh/
x'g hfg' x'g of] /dfgf kq lbOPsf] 5 .

jf]wfy{ M
====================
!= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf M -
ef]nfgfy e§/fO{_
lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >L ;fgf]l7dL SofDk;, — lghsf] JolQmut ljj/0f tyf
;fgf]l7dL, eQmk'/ . kmfOn o;};fy ;+nUg 5 .
#= >L ljlgof]hg ah]6 zfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L sDKo'6 o'lg6,
s=k|=d=zf, lq=lj= sLlt{k'/ .
%= >L n]vfzfvf
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
ldlt M @)&).!).!)

>L /fh]Gb| /]UdL


n]vf lgoGqs
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M /dfgf lbOPsf] af/] .

lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{no, sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf s=k|


=d=zf= -$_ r=g+= @&&! ldlt @)&).)(.@* sf] kqfg';f/
tkfO{nfO{ >L ef}ltszf:q s]Gb|Lo ljefu, sLlt{k'/df pSt ljefuaf6
tnj eQf vfg] u/L sfhdf v6fOPsf] x'Fbf ldlt @)&).!).!# ut]b]lv
pSt ljefudf xflh/ x'g hfg' x'g of] /dfgf kq lbOPsf] 5 .

jf]wfy{ M
====================
!= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf M -
ef]nfgfy e§/fO{_
lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >L ef}ltszf:q s]Gb|Lo ljefu, — lghsf] JolQmut ljj/0f tyf
sLlt{k'/ . kmfOn o;};fy ;+nUg 5 .
#= >L ljlgof]hg ah]6 zfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
$= >L sDKo'6 o'lg6,
s=k|=d=zf, lq=lj= sLlt{k'/ .
%= >L n]vfzfvf
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn

ldlt M @)&).!).!)

>L k|d'vHo",
lhNnf k|zf;g sfof{no sf7df8f}+,
aa/dxn, sf7df8f+} .

ljifo M /fxbfgL ;DaGwdf .

o; SofDk;sf lzIf0f ;xfos >L /fds[i0f kGyLn] /fxbfgL cfjZos


ePsf] x'Fbf ;f] agfpgsf] nflu l;kmfl/; kfpg lga]bg ug'{ ePsf]n]
cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

========================
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!).!)

>Ldfg\ ;+of]hsHo",
Kfl/of]hgf sfof{Gjog PsfO{,
bf];|f] pRr lzIff kl/of]hgf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M Performance Progress Monitoring Statistical Data Form – 2070 k7fPsf]


af/] .

dxf]bo,
pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] Performance Progress Monitoring

Statistical Data Form – 2070 tof/ u/L k7fO{Psf]] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

========
===========
==
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!).!)

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M :jLs[lt af/] .

dxf]bo,
o; SofDk;sf] afpG8«L jfn lgdf{0fsf nflu k|fljlws lq=lj=
OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg sG;N6]G;L ;]jfaf6 lgdf{0f
sfo{sf] ;e]{, l8hfog, gS;f nfut Oli6d]6 ;lxt ¿= !,!*,$%,))!.&^
-Eof6 ;lxt_ k]z ePsf]df o; SofDk;sf] sfo{ ;ldltsf] ldlt @)&).!).)(
ut] a;]sf] a}7såf/f af]nkq cfXjfg ug]{ :jLs[ltsf nflu lq=lj=
sfof{nodf cg'/f]w ug]{ lg0f{o eP cg';f/ pQm afpG8«L jfn
lgdf{0f ug{] sfo{sf nflu af]nkq cfXjfg ug]{ :jLs[lt k7fOlbg]
Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .

========
===========
==
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!).!)
>L o'/]sf OG6/g]zgn OG6/k|fOh]h,
lqk'/]Zj/, sf7df8f}+ .

ljifo M ;Dks{ ug{ cfpg] af/] .

To; OG6/k|fOh]håf/f o; SofDk;sf] /;fogzf:q k|of]uzfnfsf


;fdu|Lx¿ vl/b ;DaGwdf k]z ul/Psf] sf]6]zg ldlt @)&).!).)( ut]
a;]sf] SofDk; sfo{ ;ldltsf] a}7sn] :jLs[t u/]sf] x'Fbf kq k|fKt
ePsf] ldltn] & lbg leq ;Demf}tf ug{ cfpgsf] nflu of] kq
lbOPsf] 5 .

af]wfy{
======================
>L n]vfzfvf,
-ef]nfgfy e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!).!@

>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M ;~rfns ;ldltsf] ;b:osf] nflu k|ltlglw l;kmfl/; u/L


k7fOlbg] af/] .

dxf]bo,
pko'{Qm ljifo, lq=lj= dx]Gb|/Tg SofDk;
tfxfrnnfO{ lq=lj= :jfoQtf ;DaGwL lgod @)^@ cg';f/ ;~rfng
ug{ :jLs[lt lbg] lq=lj= sfo{sf/L kl/ifb\sf] ldlt @)^(.!!.)# sf]
a}7ssf] lg0f{ofg';f/ o; SofDk; lq=lj= :jfoQtf ;DaGwL lgod
@)^@ cg';f/ ;~rfng ePsf] x'Fbf ;f]xL lgodsf] kl/R5]b @ lgod
# cg';f/ u7g x'g] ;~rfns ;ldltsf nflu lgod # sf] -5_ cg';f/ @
hgf ;b:o k|ltlglw l;kmfl/; u/L k7fO lbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

========
===========
====
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
k'gZr M lq=lj= :jfoQtf ;DaGwL lgod @)^@ sf] kmf]6f]skL
hfgsf/Lsf nflu ;+nUg 5 .
ldlt M @)&).!).!@

>L ;efkltHo",
:j=lj=o'=
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn

ljifo M ;~rfns ;ldltsf] ;b:osf] nflu gfd l;kmfl/; u/L k7fOlbg]


af/] .

pko'{Qm ljifo, lq=lj= dx]Gb|/Tg SofDk;


tfxfrnnfO{ lq=lj= :jfoQtf ;DaGwL lgod @)^@ cg';f/ ;~rfng
ug{ :jLs[lt lbg] lq=lj= sfo{sf/L kl/ifb\sf] ldlt @)^(.!!.)# sf]
a}7ssf] lg0f{ofg';f/ o; SofDk; lq=lj= :jfoQtf ;DaGwL lgod
@)^@ cg';f/ ;~rfng ePsf] x'Fbf ;f]xL lgodsf] kl/R5]b @ lgod
# cg';f/ u7g x'g] ;~rfns ;ldltsf nflu lgod # sf] -`_ cg';f/ To;
o'lgogaf6 ! hgf ;b:o k|ltlglwsf] gfd pknJw u/fO lbg' x'g
cg'/f]w ub{5' .

========
===========
====
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
k'gZr M lq=lj= :jfoQtf ;DaGwL lgod @)^@ sf] kmf]6f]skL
hfgsf/Lsf nflu ;+nUg 5 .
ldlt M @)&).!).!@

>L ;efkltHo",
lq=lj=, k|fWofks ;+3,
dx]Gb|/Tg SofDk; PsfO ;ldlt
tfxfrn, sf7df8f}+ .

ljifo M ;~rfns ;ldltsf] ;b:osf] nflu gfd l;kmfl/; u/L k7fOlbg]


af/] .

pko'{Qm ljifo, lq=lj= dx]Gb|/Tg SofDk;


tfxfrnnfO{ lq=lj= :jfoQtf ;DaGwL lgod @)^@ cg';f/ ;~rfng
ug{ :jLs[lt lbg] lq=lj= sfo{sf/L kl/ifb\sf] ldlt @)^(.!!.)# sf]
a}7ssf] lg0f{ofg';f/ o; SofDk; lq=lj= :jfoQtf ;DaGwL lgod
@)^@ cg';f/ ;~rfng ePsf] x'Fbf ;f]xL lgodsf] kl/R5]b @ lgod
# cg';f/ u7g x'g] ;~rfns ;ldltsf nflu lgod # sf] -6_ cg';f/ To; ;
+3af6 ! hgf ;b:o k|ltlglwsf] gfd pknJw u/fO lbg' x'g cg'/f]w
ub{5' .

========
===========
====
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
k'gZr M lq=lj= :jfoQtf ;DaGwL lgod @)^@ sf] kmf]6f]skL
hfgsf/Lsf nflu ;+nUg 5 .
ldlt M @)&).!).!@

>L ;efkltHo",
lq=lj=, sd{rf/L ;+3,
dx]Gb|/Tg SofDk; OsfO ;ldlt
tfxfrn, sf7df8f}+ .

ljifo M ;~rfns ;ldltsf] ;b:osf] nflu gfd l;kmfl/; u/L k7fOlbg]


af/] .

pko'{Qm ljifo, lq=lj= dx]Gb|/Tg SofDk;


tfxfrnnfO{ lq=lj= :jfoQtf ;DaGwL lgod @)^@ cg';f/ ;~rfng
ug{ :jLs[lt lbg] lq=lj= sfo{sf/L kl/ifb\sf] ldlt @)^(.!!.)# sf]
a}7ssf] lg0f{ofg';f/ o; SofDk; lq=lj= :jfoQtf ;DaGwL lgod
@)^@ cg';f/ ;~rfng ePsf] x'Fbf ;f]xL lgodsf] kl/R5]b @ lgod
# cg';f/ u7g x'g] ;~rfns ;ldltsf nflu lgod # sf] -7_ cg';f/ To; ;
+3af6 ! hgf ;b:o k|ltlglwsf] gfd pknJw u/fO lbg' x'g cg'/f]w
ub{5' .

========
===========
====
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
k'gZr M lq=lj= :jfoQtf ;DaGwL lgod @)^@ sf] kmf]6f]skL
hfgsf/Lsf nflu ;+nUg 5 .
ldlt M @)&).!).!#

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M b:tvt gd"gf sf8{ k|dfl0ft ul/ k7fO lbg] af/] .

dxf]bo,
o; dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrnsf] gfddf g]=j}=ln= sflndf6L
zfvfdf /x]sf] r=lx=g+= )$@—!!—)))))%( sf] a}+s vftf
SofDk; k|d'v >L ef]nfgfy e§/fO{ / n]vf lgoGqs >L
/fh]Gb| /]UdLsf] ;+o'Qm b:tvtaf6 ;~rfng e} cfPsf]df n]vf
lgoGqs >L /fh]Gb| /]UdL ef}ltszf:q s]Gb|Lo ljefu sLlt{k'/df
j]tnjL sfhdf hfg' ePsf]n] pQm vftf SofDk; k|d'v >L ef]nfgfy
e§/fO{ / n]vf clws[t >L pQdk|;fb ?kfv]tLsf] ;+o'Qm
b:tvtaf6 ;~rfng ug]{ u/L :jLs[lt kfpg b:tvt gd"gf sf8{ k|
dfl0ftsf nflu o;};fy ;+nUg u/L k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

========
===========
==
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!).!#

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M b:tvt gd"gf sf8{ k|dfl0ft ul/ k7fO lbg] af/] .

dxf]bo,
o; dx]Gb|/Tg SofDk;, lj1fg lzIffsf] gfddf g]=j}=ln=
sflndf6L zfvfdf /x]sf] r=lx=g+= )$@—!!—))!!&)& sf] a}+s
vftf SofDk; k|d'v >L ef]nfgfy e§/fO{ / n]vf lgoGqs >L /fh]Gb|
/]UdLsf] ;+o'Qm b:tvtaf6 ;~rfng e} cfPsf]df n]vf lgoGqs
>L /fh]Gb| /]UdL ef}ltszf:q s]Gb|Lo ljefu sLlt{k'/df j]tnjL
sfhdf hfg' ePsf]n] pQm vftf SofDk; k|d'v >L ef]nfgfy e§/fO{ /
n]vf clws[t >L pQdk|;fb ?kfv]tLsf] ;+o'Qm b:tvtaf6 ;~rfng
ug]{ u/L :jLs[lt kfpg b:tvt gd"gf sf8{ k|dfl0ftsf nflu o;};fy ;
+nUg u/L k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

========
===========
==
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!).!#

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M b:tvt gd"gf sf8{ k|dfl0ft ul/ k7fO lbg] af/] .

dxf]bo,
o; dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrnsf] gfddf g]=j}=ln= sflndf6L
zfvfdf /x]sf] d'=lx=g+= )$@—@)—@(@&* sf] a}+s vftf
SofDk; k|d'v >L ef]nfgfy e§/fO{ / n]vf lgoGqs >L
/fh]Gb| /]UdLsf] ;+o'Qm b:tvtaf6 ;~rfng e} cfPsf]df n]vf
lgoGqs >L /fh]Gb| /]UdL ef}ltszf:q s]Gb|Lo ljefu sLlt{k'/df
j]tnjL sfhdf hfg' ePsf]n] pQm vftf SofDk; k|d'v >L ef]nfgfy
e§/fO{ / n]vf clws[t >L pQdk|;fb ?kfv]tLsf] ;+o'Qm
b:tvtaf6 ;~rfng ug]{ u/L :jLs[lt kfpg b:tvt gd"gf sf8{ k|
dfl0ftsf nflu o;};fy ;+nUg u/L k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

========
===========
==
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!).!#

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M b:tvt gd"gf sf8{ k|dfl0ft ul/ k7fO lbg] af/] .

dxf]bo,
o; dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrnsf] gfddf g]=j}=ln= sflndf6L
zfvfdf /x]sf] d'=lx=g+= )$@—@)—@(@^) sf] a}+s vftf
SofDk; k|d'v >L ef]nfgfy e§/fO{ / n]vf lgoGqs >L
/fh]Gb| /]UdLsf] ;+o'Qm b:tvtaf6 ;~rfng e} cfPsf]df n]vf
lgoGqs >L /fh]Gb| /]UdL ef}ltszf:q s]Gb|Lo ljefu sLlt{k'/df
j]tnjL sfhdf hfg' ePsf]n] pQm vftf SofDk; k|d'v >L ef]nfgfy
e§/fO{ / n]vf clws[t >L pQdk|;fb ?kfv]tLsf] ;+o'Qm
b:tvtaf6 ;~rfng ug]{ u/L :jLs[lt kfpg b:tvt gd"gf sf8{ k|
dfl0ftsf nflu o;};fy ;+nUg u/L k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

========
===========
==
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!).@(

>L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M ;'ljwf pknJw u/fpg] af/] .

pko'{Qm ;DaGwdf To; dxfzfvfsf] k=;+=s=k|=d=zf=


-^_ r=g+= #($# ldlt @)&).)!.@) sf] k|fKt af]wfy{ tyf
sfof{y{ kqfg';f/ ldlt @)&).!).)! b]lv clgjfo{ cjsfz x'g' ePsf
;~rosf]if qmdfÍ )^*!! sf o; SofDk;sf l;= ld:qL >L k|]d
t08'sf/n] ldlt @)&).!).!# df lbg' ePsf] lgj]bgfg';f/ lghsf] gfddf
s'g} afFsL a:of}tf gePsf]n] ;~rosf]if, lgDgfg';f/sf] ;+lrt ljbfsf]
/sd, cf}ifwL pkrf/ nufot lq=lj= lgodfg';f/ kfpg] ;Dk"0f{ ;'ljwf
pknJw u/fO lbg'x'g l;kmfl/; ;fy cg'/f]w 5 .

;+lrt ljbfsf] ljj/0f


3/ ljbf M @!) -b'O{ ;o bz lbg_
lj/fdL ljbf M $*& -rf/ ;o ;tf;L lbg_

lghn] j]tnjL ljbf, ljz]if tnjL ljbf / cWoog ljbf pkef]u u/]sf]
b]lvb}g . ;fy} lghn] dfl;s :s]n ¿= !&,)().— / u|]8 !,$$).— ;d]t
hDdf ¿= !*,%#).— vfOkfO cfPsf] Joxf]/f ;d]t cg'/f]w 5 .
af]wfy{
=======================
!= >L n]vfzfvf, - ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >L k|]d t08'sf/
av'08f]n, nlntk'/ .
ldlt M
@)&).!).!#

>L pQdnfn >]i7,


;xfos SofDk; k|d'v, lbjf
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo:- lgldQ SofDk; k|d'v eO sfd ug]{ af/] .

ldlt @)&) df3 !$ ut]b]lv sfd ljz]ifn] d sfof{nodf pkl:yt


x'g g;Sg] ePsf] x'Fbf sfo{fnodf xfhL/ gx'Gh]n ;Ddsf nflu
lgldQ SofDk; k|d'v e} sfd ug'{xf]nf .

========
========
======
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!).!%

>L u]n]S;L P8= sG;g{,


cgfdgu/, sf7df8f}+ .

ljifo M 9th May, 2014

TO WHOM IT MAY CONCERN

This is to certify that Mr. MEGHA NATH KAPHLE, T.U. Registration No. : 7604-88 &
Campus Roll No. 251/1993, was admitted in this campus as a major subject of English
Education in academic year 1993/1994 in Bachelor's Degree Level. He has a good moral
character while he was studying in this campus. He has completed Two years Bachelor’s
Degree from this campus.

Medium of instruction in this campus is English.

During his study period with campus he has well command in his deliberation and
expression of English Language.

I strongly recommend him as a very hard working, honest, responsible, good character
and co-operative and well disciplined student. I am confident that he would be worthy of
my recommendation if given chance.

I wish him every success in all his endeavors.

...................................
(Bhupal Kumar Shrestha)
Asst. Campus Chief

k|sflzt u/fOlbg] af/] .

o; SofDk;sf] kmlg{r/ vl/bsf] nflu l;naGbL af]nkq


cfXjfg ;DaGwL ;"rgf o;};fy k7fOPsf] 5 . b}lgs /fOlhª g]kfn
klqsfdf Ps lbg -ldlt @)&).!).!^ ut]_ lj1fkg k|sflzt u/fOlbg]
Joj:yfsf nflu cg'/f]w 5 . lj1fkg k|sflzt eP kZrft lan k|fKt eP kl5
z'Ns e'QmfgL ul/g] 5 .

af]wfy{
=======================
>L n]vfzfvf, -pQdnfn
>]i7_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn . lg=SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!).!%

>L k|d'vHo"
cfly{s k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M tnj ldnfg ;Dawdf .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;af6 ldlt @)&).!).)! b]lv


clgjfo{ cjsfz x'g' ePsf l;=ld:qL >L k|]d t08'sf/n] lgh bIf ld:qL
x'Fbf ¿= !^,@().— tnj :s]n / u|]8 ¿= @,!#@.— u/L hDdf
¿= !*,$@@.— vfOkfO{ cfPsf]df s=k|=d=zf= -$_
kmf=r=g+= @*&$ ldlt @)&).!).)% sf] kqfg';f/ clgjfo{ cjsfz
kfpg ! dlxgf cufl8 ldlt @)&).)(.)! b]lv nfu" x'g] u/L l;= ld:qL
kbdf a9'jf ePsf]df l;=ld:qL kbsf] tnj :s]n ¿= !&,)().— ePsf]
x'Fbf lq=lj= lgodfg';f/ vfOkfO cfPsf] /sd g36\g] u/L tnj
ldnfgsf nflu l;kmfl/; u/L kfpm egL lgj]bg lbPsfn] cfjZos
Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

========
===========
===
-pQdnfn
>]i7_
lg=SofDk; k|
d'v
ldlt M @)&).!).!(

>L OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg


sG;N6]G;L ;]jf,
lq= lj=, k'Nrf]s .

ljifo M Ol:6d]6 ul/lbg] af/] .

dxf]bo,
pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;df lgdf{0f e} /x]sf] z}lIfs
ejgsf] t];|f] tNnf lgdf{0f ug{sf] nflu Oli6d]6 ul/lbg' x'g
cg'/f]w ub{5' .

========
========
======
-pQdnfn
>]i7_
lg=SofDk; k|
d'v
ldlt M @)&).!).!(

>L OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg


sG;N6]G;L ;]jf,
lq= lj=, k'Nrf]s .

ljifo M Ol:6d]6 ul/lbg] af/] .

dxf]bo,
pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff ljifo
cGtu{t gofF af:s]6 an sf]6{ lgdf{0f ug'{ kg]{ ePsf] x'gfn]
Oli6d]6 ul/lbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

========
========
======

SofDk; k|d'v
@)&).!).!(

ljifo M ;dj]bgf

o; SofDk;sf lzIf0f ;xfos >L pd]z cfrfo{sf k"HogLo lktf


>L oggfy cfrfo{ -k'?iff]Qd cfrfo{_ Ho"sf] oxL ldlt
@)&).!).!% ut] a'waf/sf lbg &^ jif{sf] pd]/df b"Mvb lgwg
ePsf] vj/n] o; lq= lj= k|fWofks ;+3 SofDk; PsfO ;ldlt
dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrn cToGt b"Mlvt ePsf] 5 . zf]ssf] o;
b"Mvb 38Ldf >L pd]z cfrfo{ tyf pxfFsf] zf]s ;GtKt kl/jf/
hgk|lt xflb{s ;dj]bgf JoQm ub{} lbj+ut cfTdfsf] rL/
zflGtsf lglDt sfdgf ul/G5 .

===================
-If]ql;+x z]kf{_
;lrj
ldlt M @)&).!).@)

>Ldfg\ cWoIfHo",
lq= lj= hgzlQm ljsf; tyf
sNof0f kl/ifb\sf] sfof{no
lq= lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M cWoog ljbfsf] k"j{ :jLs[lt ;DaGwdf .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff


ljifosf pk—k|fWofks >L d]3gfy af:tf]nfn] cWoog ljbfsf]
k"j{ :jLs[ltsf nflu l;kmfl/; kqsf] dfu ug'{ ePsf] x'Fbf cfjZos
Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

========
===========
====
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M
@)&).!).@)

ljifo M Pd=P8= txsf] ef}lts zf:q (Physics) ljifosf] t];|


f] ;]d]i6/sf] egf{ ;DaGwL ;"rgf .

Pd= P8= txsf] ef}lts zf:q (Physics) ljifosf] t];|


f] ;]d]i6/sf] eg{f @)&) df3 d;fGt ;Dd eO{ ;Sg' x'g /
kmfNu'g ! ut] b]lv sIff ;+rfng x'g] x'Fbf ;DjlGwt ;j}
ljBfyL{x?nfO{ ;"lrt ul/G5 .

af]wfy{
====================
!= >L k/LIff/n]vf zfvf, /fqL .
@= >L :jljo', dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!).@@

ljifo M egf{ ;"rgf .

o; SofDk;sf] :gftsf]Q/ tx bf;|f] jif{df cWoog ug]


{ ljBfyL{x?n]] @)&) df3 @@ ut] b]lv sIff ;+rfng x'g]
ePsf] x'Fbf kmfNu'g !$ ut] ;Dd egf{ e} ;Sg'x'g
;DjlGwt ;j} ljBfyL{x?nfO{ ;"lrt ul/G5 .

....................
SofDk; k|d'v
-lj1fg lzIff lzIf0f ljefu_
ldlt M @)&).!).@)

ljifo M ;"rgf .

o; SofDk;sf] lj1fg lzIff ljefu cGtu{tsf lzIfsx¿sf] lgDg


ldlt, ;do / :yfgdf a}7s a:g] ePsf] x'Fbf ;DalGwt ;a} lzIfs
;fyLx¿nfO{ pkl:yltsf] nflu cg'/f]w ub{5' .

sfo{qmd
ldlt M @)&) df3 @# ut] lalxaf/ .
;do M lbpF;f] @M)) ah] .
:yfg M hLj lj1fg k|of]uzfnf .

========
===========
=========
-8f= s[i0feQm
dxh{g_
ljefuLo k|d'v
lj1fg lzIff lzIf0f
ljefu
ldlt M @)&).!).@@

>L ;fdfGo k|zf;g dxfzfvf,


lq= lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M sfuhft af/] .

pko'{Qm ;DaGwdf To; dxfzfvfsf] r=g+= *^—)&).&! -^_


;f= k|= @ kmf—u—#&.)&) ldlt @)&).!).!% sf] kqfg';f/ o;
SofDk;sf] afpG8«L jfnsf] lgdf{0f sfo{ SofDk;sf] cfGtl/s ;|f]t /
lq=lj= pRr lzIff kl/of]hgfsf] DoflrË km08af6 ul/g] Joxf]/fsf
;fy} o; SofDk;sf] sfo{ ;ldltsf] ldlt @)&).!).)( ut] a;]sf] a}7ssf]
lg0f{osf] k|ltlnlk o;} kq;fy ;+nUg u/L k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w
ub{5' .

========
===========
=====
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!).!#

>L pQdk|;fb ?kfv]tL,


n]vf clws[t,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M n]vf k|d'v eO sfd ug]{ af/] .

pko'{Qm ;DaGwdf ldlt @)&).!).!# ut]b]lv nfu" x'g] u/L


csf]{ Joj:yf geP ;Ddsf nflu o; SofDk;sf] n]vf k|d'vsf] ¿kdf sfd
ug{ x'g of] kq lbOPsf] 5 .

========
===========
==
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!).@#

>L n]vf zfvf,


dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M a}s /l;b -efpr/_ k7fOPsf] af/] .

pko'{Qm ;DaGwdf To; zfvfsf] r=g+= $#(.)&)—)&! ldlt


@)&).!).!@ sf] kq k|fKt eO{ Joxf]/f cjut eof] . o; SofDk;sf]
k':tsfno ejgsf] tNnf yk sfo{sf] kmf/fd ljqmL, k|zf;lgs ejgsf]
lk=So"= kmf/d ljqmL, k'/fgf O§f ljqmL tyf ?vsf xfFufljFuf
s'sf7 ljqmL ubf{ k|fKt ePsf lgDgfg';f/sf ;Ssn} a}Fs
efpr/x¿ cfDbfgL afWgsf nflu cfb]zfg';f/ k7fOPsf] Joxf]/f
cg'/f]w ub{5' .
tkl;n
! k':tsfno ejgsf] tNnf yksf nflu 6]08/ kmf/d ljqmL ubf{ k|
lt kmf/d ¿= #,))).— sf b/n] @) j6f kmf/dsf] hDdf ¿=
^),))).—
@= k|zf;lgs ejg lgdf{0fsf] lk=So"= kmf/d ljqmL ubf{ k|lt
kmf/d ¿= !%,))).— sf b/n] @) j6f kmf/dsf] hDdf ¿=
#,)),))).—
#= k'/fgf O§f ljqmL ubf{ hDdf ¿= @@,))).—
$= ?vsf xfFufljFuf s'sf7 ljqmL ubf{ hDdf ¿= @),))).—
========
===========
==
-rGb|axfb'/
yfkf_
pk—k|zf;s
ldlt M @)&).!).@#

>Ldfg\ SofDk; k|d'vHo"


;fgf]l7dL SofDk;
;fgf]l7dL, eQmk'/ .
ljifo M xflh/L af/] .

o; SofDk;sf] /]km g++= $!(.)&)—)&!, ldlt @)&).!).!@


sf] kqfg';f/ o; SofDk;af6 To; SofDk;df ldlt @)&).!).!^ b]lv
nfu" x'g] u/L xflh/ x'g hfg /dfgf kq lng' ePsf ;x—k|f= /fd]Zj/
kl~hof/ ldlt @)&).!).!^ b]lv @)&).!).@@ ;Dd ;fj{hlgs ljbf
afx]s o; SofDk;df ¿h' xflh/L x'g' ePsf] / pxfFn] o; SofDk;af6
@)&).!).!% ut];Ddsf] tnj eQmf lnO ;Sg' ePsf] Joxf]/f hfgsf/Lsf
nflu cg'/f]w 5 .

========
===========
=====
ldlt M @)&).!).@#

>L k|d'vHo",
lq= lj= 5fkfvfgf, sLlt{k'/ .

ljifo M 5kfO ul/lbg] af/] .

o; SofDk;sf] nflu ;+nUg gd"gf adf]lhdsf] kmf/d @))) yfg


5kfO ul/lbg' x'g cg'/f]w ub{5' . ;fdfg k|fKt ePkl5 ljnsf]
e'QmfgL ul/g] 5 .

af]wfy{
========================
>L n]vfzfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!).@(

ljifo M pkl:ylt ;DaGwdf .

oxL ldlt @)&).!!.)@ ut] z'qmaf/ ljxfg *M)) ah] ==== ;/


—;kmfO cleofg ;~rfng ug{ nfluPsf] x'Fbf pSt sfo{qmddf
pkl:yltsf nflu ;Dk"0f{ sd{rf/L ;fyLx¿df lgb]{zgfg';f/ ;"lrt
ul/G5 .

========
===========
==
-rGb|axfb'/
yfkf_
pk—k|zf;s
ldlt M @)&).!!.)@

>Ldfg\ pks'nkltHo",
pks'nkltsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M ;?jf ;DaGwdf .

dxf]bo,
o; SofDk; :jfoQtfdf uPsf] Joxf]/f >Ldfg\df cjut g} 5 . o;
SofDk;sf] ;Dk"0f{ z}lIfs, k|zf;lgs tyf cfly{s sfdx¿ :jfoQtf
;DaGwL lgodfg';f/ SofDk; :jod\n] ug'{ kg]{ ePsf]n] s'g s'g
ljifodf lzIfs sd{rf/L cfjZos x'g] gx'g] hfgsf/L SofDk;nfO{ dfq
x'g] ePsf] x'Fbf SofDk;;Fu /fo dfu u/]/ dfq ;?jf ul/lbg' x'g ljz]if
cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
========================
!= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
lq=lj=, sLlt{k'/ . SofDk;
k|d'v
@= >L b/jGbL o'lg6,
lq=lj=, sLlt{k'/ .
#= lq=lj= k|fWofks ;+3,
dx]Gb|/Tg SofDk; PsfO ;ldlt .
$= lq=lj= sd{rf/L ;+3,
dx]Gb|/Tg SofDk; OsfO ;ldlt .
ldlt M @)&).!!.)@

>Ldfg\ lzIffWoIfHo",
lzIffWoIfsf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M ;?jf ;DaGwdf .

dxf]bo,
o; SofDk; :jfoQtfdf uPsf] Joxf]/f >Ldfg\df cjut g} 5 . o;
SofDk;sf] ;Dk"0f{ z}lIfs, k|zf;lgs tyf cfly{s sfdx¿ :jfoQtf
;DaGwL lgodfg';f/ SofDk; :jod\n] ug'{ kg]{ ePsf]n] s'g s'g
ljifodf lzIfs sd{rf/L cfjZos x'g] gx'g] hfgsf/L SofDk;nfO{ dfq
x'g] ePsf] x'Fbf SofDk;;Fu /fo dfu u/]/ dfq ;?jf ul/lbg' x'g ljz]if
cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
========================
!= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
lq=lj=, sLlt{k'/ . SofDk;
k|d'v
@= >L b/jGbL o'lg6,
lq=lj=, sLlt{k'/ .
#= lq=lj= k|fWofks ;+3,
dx]Gb|/Tg SofDk; PsfO ;ldlt .
$= lq=lj= sd{rf/L ;+3,
dx]Gb|/Tg SofDk; OsfO ;ldlt .
ldlt M @)&).!!.)@

>Ldfg\ /lhi6«f/Ho",
/lhi6«f/sf] sfof{no,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M ;?jf ;DaGwdf .

dxf]bo,
o; SofDk; :jfoQtfdf uPsf] Joxf]/f >Ldfg\df cjut g} 5 . o;
SofDk;sf] ;Dk"0f{ z}lIfs, k|zf;lgs tyf cfly{s sfdx¿ :jfoQtf
;DaGwL lgodfg';f/ SofDk; :jod\n] ug'{ kg]{ ePsf]n] s'g s'g
ljifodf lzIfs sd{rf/L cfjZos x'g] gx'g] hfgsf/L SofDk;nfO{ dfq
x'g] ePsf] x'Fbf SofDk;;Fu /fo dfu u/]/ dfq ;?jf ul/lbg' x'g ljz]if
cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
========================
!= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
lq=lj=, sLlt{k'/ . SofDk;
k|d'v
@= >L b/jGbL o'lg6,
lq=lj=, sLlt{k'/ .
#= lq=lj= k|fWofks ;+3,
dx]Gb|/Tg SofDk; PsfO ;ldlt .
$= lq=lj= sd{rf/L ;+3,
dx]Gb|/Tg SofDk; OsfO ;ldlt .
ldlt M
@)&).!!.)%

>L g]kfn 6]lnsd


b'/;~rf/ sfof{no
5fpgL, sf7df08f} .

ljifo M 6]lnkmf]g nfOg dd{t u/fO lbg] af/] .

o; SofDk;sf] 6]lnkmf]g g+= $—@&!&@* tyf $—#)!


%#* sf b'O{ j6f 6]lnkmf]g nfOg lau|]sf] x'Fbf oyfl;3| ;f]sf]
dd{t ;Def/ u/fOlbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .

======
========
========
==
-rGb|axfb'/
yfkf_
pk—k|zf;s
ldlt M @)&).!!.)*

>Ldfg\ k|d'v lhNnf clwsf/LHo",


lhNnf k|zf;g sfof{no,
aa/dxn, sf7df8f+} .
ljifo M ;"rgf 6fF; ul/lbg] af/] .

dxf]bo,
o; SofDk;sf] /ª/f]ug ;DaGwL sf]6]zgsf] ;"rgf To;
sfof{nosf] ;"rgf af]8{df 6fF;L ;xof]u ul/lbg] Joj:yfsf nflu
cg'/f]w ub{5' .
========
========
======
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M
@)&).!!.)*

>L OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg


sG;N6]G;L ;]jf,
lq= lj=, k'Nrf]s .

ljifo M Ol:6d]6 ul/lbg] af/] .

dxf]bo,
pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] lzIf0f ljefu / B Block sf]
aflx/L efudf /ª/f]ug ug'{ kg]{ ePsf]n] ;f] sf] Oli6d]6 ul/lbg'
x'g cg'/f]w ub{5' .

========
========
======
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!!.)*

ljifo M sf]6]zg dfu ul/Psf] af/] .

o; SofDk;sf] lzIf0f ljefu / B Block sf] aflx/L efudf /ª/f]ug


ug'{ kg]{ ePsf] xF'bf of] ;"rgf k|sflzt ePsf] ldltn] & lbg leq
sfof{no ;dodf lznjGbL sf]6]zg a'emfpg x'g of] ;"rgf k|sflzt
ul/Psf] 5 . o; ;DaGwL cGo hfgsf/Lsf nflu SofDk;sf] k|zf;g
zfvfdf ;Dks{ /fVg x'g ;"lrt ul/G5 .

af]wfy{
========================
>L n]vfzfvf -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
ldlt M
@)&).!!.)(

>L lzIff ljsf; tyf cg';Gwfg s]Gb| -;]l/8_


lq= lj=, aNv' .

ljifo M JolQmut kmfOn k7fOPsf] af/] .

pko'{Qm ;DaGwdf To; s]Gb|df j]tnjL sfhdf /xg' ePsf


c+u|]hL lzIff ljifosf ;x k|f= 8f= ljgf]b n'O6]nn] o; SofDk;af6
To; s]Gb|df kb:yfkg eO{ sfo{/t /x]sf]df lq=lj= sf] lg0f{ofg';f/
;f]xL s]Gb|df ;?jf ul/Psf] x'Fbf o; SofDk;df /x]sf] lghsf]
JolQmut kmfOn ;f]xL s]Gb|df k7fOlbg] Joj:yfsf nflu ldlt
@)&).!!.)^ df lgj]bg lbP cg';f/ lghsf] JolQmut kmfOn o;}kq
;fy ;+nUg u/L k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

========
========
======
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!!.)(

>L ljZjljBfno cg'bfg cfof]u,


;fgf]l7dL, eQmk'/ .

ljifo M l/kf]6{ k7fPsf] af/] .

o; SofDk;sf] RMC ;DaGwL Progress Roport o;}kq ;fy ;+nUg


u/L k7fPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 . ;fy} o; ;DaGwL ljn
sfuhftx¿ klxn] g} k7fOPsf] Joxf]/f :d/0f u/fpFb} pQm
sfo{qmdsf] bf];|f] ls:tf pknJw u/fOlbg' x'g ;d]t cg'/f]w
ub{5' .

========
===========
=====
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!!.)^

>Ldfg\ k|d'vHo",
sf7df8f}+ dxfgu/kfnLsf .

ljifo M hGdbtf{ af/] .

o; SofDk;sf k|f= 8f= /fdhLk|;fb kl08tn] cfˆgf


k'qx¿ ;'/]z/fh kl08t, cgGt/fh kl08t / clgn kl08tsf] hGd
btf{ ug{ l;kmfl/;sf nflu ldlt @)&).!!.)% df lbg' ePsf]
lgj]bgfg';f/ >L kl08tsf 5f]/fx¿sf] hGdbtf{ ul/lbg' x'g
l;kmfl/;;fy cg'/f]w 5 .

========
===========
====

SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!!.!@

>Ldfg\ sfo{sf/L lgb]{zsHo",


ljBfyL{ sNof0f tyf v]ns"b lgb]{zgfno
lq= lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M cfjZos ;xof]u ;DaGwdf .

o; SofDk;sf] :jljo'sf] cfof]hgfdf ldlt @)&).!!.@) b]lv


@)&).!!.@$ ;Dd ;~rfng x'g uO/x]sf] eL;L sk dlxnf elnan k|
ltof]lutfsf nflu cfjZos ;xof]u ul/lbg' x'g l;kmfl/;;fy cg'/f]w
ub{5' .

========
===========
====

SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!!.!@

>L k|d'vHo",
lhNnf k|zf;g sfof{no sf7df8f}+,
aa/dxn, sf7df8f+} .

ljifo M /fxbfgL ;DaGwdf .

o; SofDk;df :yfoL ;]jfdf k|fWofkg/t pk k|f= >L /fdnfn


tfdfªn] cfˆgf] tyf cfˆgL wd{kTgL >LdtL b]jdfof tfdfªsf] nflu
/fxbfgL cfjZos ePsf] x'Fbf ;f] agfpgsf] nflu l;kmfl/; kfpg
lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w
ub{5' .

========================

SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)*.!)

k|f= lr/GhLjL zdf{,


lzIffzf:q lzIf0f ljefu,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M Search Committee u7g ul/Psf] af/] .

lq=lj= :jfoQtf ;DaGwL lgod @)^@ sf] kl/R5]b @, lgod


#, pklgod @ sf] u, 3, ª adf]lhdsf o; SofDk;sf l/Qm ;~rfns
;ldltsf ;b:ox¿sf] 5gf}6sf nflu ldlt @)&).!!.!# ut]b]lv nfu" x'g]
u/L oxfFsf] ;+of]hsTjdf # ;b:oLo Search Committee u7g ul/Psf]
x'Fbf !% lbg -ldlt @)&).!!.@& ut]_ leq sfo{ ;Dkfbg u/L k|
ltj]bg k]z ug'{ x'g cg'/f]w ub{5' .

Search Committee sf] u7g


!= k|f= >L lr/~hLjL zdf{ — ;+of]hs
@= ;x k|f= >L xf]dgfy e§/fO{ — ;b:o
#= pk k|f= >L j}s'07k|;fb vgfn — ,,

======================
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!!.!^
>L OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg
sG;N6]G;L ;]jf,
lq= lj=, k'Nrf]s .

ljifo M d"Nof+sg ul/lbg] af/] .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;df alg/x]sf]] z}lIfs ejgsf sIff


sf]7fx¿sf nflu kmlg{r/ vl/b ug{ af]nkq cfXjfg u/] cg';f/ k|fKt
eO{ vf]lnPsf tkl;ndf plNnlvt af]nkqx¿ d"Nof+sg u/L k7fOlbg'
x'g cg'/f]w 5 .
tkl;n
!= cEof08f sG;6«S;g
@= Ozfg sG;6«S;g
#= wgGho hg/n ;Knfo;{

===========
=============
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!!.!^

>L e]/fOl6h sG;N6LË g]6js{ k|f=ln=


lqk'/]Zj/, sf7df8f}+ .

ljifo M ;"rgf k|sflzt u/fOlbg] af/] .

o; SofDk;sf] ejg lgdf0f{sf] l;naGbL af]nkq cfXjfg


;DaGwL ;"rgf o;};fy k7fOPsf] 5 . b}lgs uf]/vf kqdf Ps lbg
-ldlt @)&).!!.!* ut]_ lj1fkg k|sflzt u/fOlbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w
5 . lj1fkg k|sflzt eP kZrft lan k|fKt eP kl5 z'Ns e'QmfgL ul/g]
5.

af]wfy{
=======================
>L n]vfzfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn . SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!!.!(

ljifo M dGtJo

lqe'jg ljZjljBfno, lzIffzf:q ;ª\sfo, dx]Gb|/Tg SofDk;df


cWofkg/t ;x—k|fWofks >L afns[i0f >]i7åf/f lnlvt …/fhgLlts
ljZn]if0fÚ 'Political Analysis' gfds kf7\ok':tssf] kf08'lnlk x]g]{ cj;/
kfPF . k|:t't k':ts n]vssf] gofF s[lt xf] . pSt s[lt gofF kf7\oqmd
cg';f/ /fhgLlts ljZn]if0f sf]8 g+= #!& ljifosf]
;Dk"0f{ PsfOnfO{ ;d]6\g] u/L tof/ kfl/Psf] xF'bf ;DalGwt ljifo
cWofkg ug]{ ljBfyL{ tyf k|fWofksx¿nfO{ lgs} dbt k'¥ofpg]
b]lvG5 .
k|:t't k':ts jL= P8= k|yd jif{, jL= P8= t[tLo jif{ Pj+ Pd=
P8= k|yd jif{df cWoog cWofkg ug]{ ljBfyL{ tyf k|
fWofksx¿sf] nflu pko'Qm kf7\ok':ts x'g ;Sg] b]lvG5 . o;
k':ts /fhgLlts ljZn]if0fsf kf7\oj:t'nfO{ ;d]6]/ n]lvPsf] x'Fbf pSt
ljifosf kf7\ok':tssf] cefj eO/x]sf] ;Gbe{df k':tssf n]vs >L >]i7
jwfOsf kfq x'g'x'G5 . cGTodf pxfFaf6 ljBfyL{x¿sf nflu yk :t/Lo
s[ltsf] l;h{gf xf];\ eGb} o; ;+:s/0fsf] nflu ;kmntfsf] sfdgf
ub{5' .

========
===========
=====
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!!.@)

>L SofDk; k|d'vsf] sfof{no


z+s/b]j SofDk;,
/fdzfxky, sf7df8f}+ .

ljifo M lzIf0f z'Ns ldgfxf ul/lbg]] af/] .

To; SofDk;sf] Pd= lj= P;= bf];|f] jif{df cWoog/t /f]n


g+= ==================== sL 5fqf ;'>L dl~htf
lji6sf] lktf ;x k|f= Zofds[i0f lji6 o; SofDk;df :yfoL ;]jfdf k|
fWofkg/t /xg' ePsf] x'Fbf lghsf] 5f]/Ln] lq= lj= lgodfg';f/
kfpg] lzIf0f z'Ns ldgfxfsf] Joj:yfsf] nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w
ub{5' .

=====
========
========
-pQdnfn
>]i7_
;=SofDk;
k|d'v
ldlt M @)&).!!.@!

>L k|d'vHo",
dxfgu/Lo k|x/L j[t,
:joDe', sf7df8f}++ .

ljifo M cfjZos sf/jfxL ;DaGwdf .

pko'{Qm ljifodf o; SofDk;sf] :gfts tx t];|f] jif{sL 5fqf


/l:dnf sfsL{ -SofDk; /f]n g++= $@$.)^*_ n] ldlt @)&).!!.!@
ut] ljxfg SofDk; cfpg] qmddf cfkm"dfly c1ft ;d"xåf/f 5'/f k|xf/
u/L df]afOn vf];]sf] Joxf]/f hgfO ldlt @)&).!!.!^ df lbPsf]
lgj]bgsf] k|ltlnlk o;};fy ;+nUg u/L oyfl;3| cfjZos sf/jfxL cufl8
a9fpg'sf] ;fy} SofDk;sf] xftf jl/k/L zflGt ;'/Iffsf] Joj:yf ul/lbg'
x'g ;d]t cg'/f]w ub{5' .

========
===========
=====
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!!.@@

>L e]/fOl6h sG;N6LË g]6js{ k|f=ln=


lqk'/]Zj/, sf7df8f}+ .

ljifo M ;"rgf k|sflzt u/fOlbg] af/] .

o; SofDk;sf] kmlg{r/ vl/b ;DaGwdf l;naGbL af]nkq


cfXjfg ;DaGwL ;"rgf o;};fy k7fOPsf] 5 . b}lgs uf]/vfkqdf Ps
lbg -ldlt @)&).!!.@# ut]_ lj1fkg k|sflzt u/fOlbg] Joj:yfsf nflu
cg'/f]w 5 . lj1fkg k|sflzt eP kZrft lan k|fKt eP kl5 z'Ns
e'QmfgL ul/g] 5 .

af]wfy{
=======================
>L n]vfzfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn . SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!!.@^

>L clVtof/ b'?kof]u cg';Gwfg cfof]u,


cg';Gwfg, dxfzfvf g+= ^,
6Ëfn, sf7df8f}++ .

ljifo M gfd gfd]zL pknJw u/fOPsf] af/]] .

pko'{Qm ljifodf To; cfof]usf] k=;+=r=g+= ^—^$


( ^lzIff—#.%)(.)&).)&! ldlt @)&).!!.!$ sf] kqfg';f/ rfn' z}=j=
@)&).)&! Dff o; SofDk;sf] lbjf ;d"xdf k|fWofkg/t lzIfsx¿sf]
gfdfjnL o;};fy ;+nUg u/L k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

========
===========
=====
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
Date - 17 March, 2014
To,
The Visa Officer,
Canadian High Commission,
New Delhi, India

Dear Sir/Madam,

I would like to inform you that Mr. Nilmani Pokharel, a permanent resident of Inaruwa-9,
Sunsari, is a devoted Associate Professor of Economics at Tribhuvan University for the last 29
years. Mr. Pokharel has informed us that he is making a trip to Canada to attend his daughter’s
convocation ceremony, and he has requested us for a leave for the trip. I would like to confirm that
he is granted the leave and he has assured us that he will resume his job as soon as he returns to
Nepal.

Please feel free to contact me at 977-01-4271728 or 977-01-4271709 if you need any further
information about him.

Sincerely,

…………………………………………..
Bholanath Bhattarai
Campus Chief
Mahendra Ratna Campus, Tahachal
Tribhuvan University
ldlt M @)&).!@.)$

>L sfg'gL ;Nnfxsf/sf] sfof{no,


lq=lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M cfjZos sf/jfxL ;DaGwdf .

pko'{Qm ;DaGwdf >L OGb|gf/fo0f ofbjnn] o; SofDk;sf]


SofDk; sfo{ ;ldlt / SofDk; k|d'v ;d]tnfO{ ljkIfL agfO k"g/fj]bg
cbfnt kf6gaf6 bfo/ ul/Psf] lgj]bg kqx¿sf] kmf]6f]skL !& yfg
o;};fy ;+nUg u/L cfjZos sf/jfxLsf nflu k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w
ub{5' .

========
===========
=====
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!@.)$

>Ldfg\ k|d'vHo",
g]kfn ljB't k|fwLs/0f,
s]Gb|Lo sfof{no, sf7df8f}++ .

ljifo M kf]n x6fO lbg] af/] .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] SofDk; sDkfp08 leq


km"6an u|fp08sf] pQ/tkm{ /x]sf] :yfgdf lgdf{0f
sfo{ ug'{ k/]sf] x'Fbf To; :yfgdf /x]sf] Hightension Line sf] kf]n
x6fO lbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

========
===========
=====
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!@.)$

>L k|d'vHo",
g]kfn a}+s lnld6]8
zfvf sfof{no, sflndf6L .

ljifo M vftf ;~rfng af/] .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;df cWoog/t ljBfyL{x¿sf nflu


lgMz'Ns vftf ;~rfng ul/lbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .

========
===========
=====
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M

>L l; P; 8L sG;N6]G;L k|f=ln=


sf7df8f}++ .

ljifo M nfut Ol:6d]6 ul/lbg]] af/] .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] 6L= 6L= sf]6{ tyf


af:s]6an sf]6{ lgdf{0fsf] nflu 8«Oª, l8hfog tyf nfut Oli6d]6
tof/ u/L lbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

========
===========
=====
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!
@.)^

>L k|d'vHo"
sf/fuf/ Joj:yfkg ljefu
sf/fuf/ sfof{no, huGGffyb]an, sf7df8f}+ .

ljifo M afXo k/LIf0fsf nflu cg'dlt ;DaGwdf .

dxf]bo
pko'{Qm ;DaGwdf To; sf/fuf/ leq /x]sf] ljBfnodf ;~rflnt
Ps a;]{ la= P8= sfo{qmdsf] afXo k/LIf0fsf qmddf cfpg' ePsf
lgDg k|fWofksHo"x¿nfO{ ;xh 9ª\uaf6 afXo k/LIf0f ug]{ Joj:yf
ldnfO lbg' x'g cg'/f]w ul/G5 .

tkl;n
!= >L ljgf]b/fh kf7s -afXo k/LIfs_
@= >L s[i0f/fh 9sfn -cg'uds_
#= >L /fds[i0f kGyL -cfGtl/s k/LIfs_

========
===========
=
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!@.!&

>L k|d'vHo",
dxfgu/Lo k|x/L j[t,
:joDe', sf7df8f}++ .

ljifo M zflGt ;'/Iffsf] Joj:yf ul/lbg] ;DaGwdf .

pko'{Qm ljifodf o; SofDk;sf] k':tsfno ejgdf tNnf yksf]


nflu 6]G8/ cfXjfg ul/Psf]df pSt 6]G8/ o;} SofDk;df vf]lng]
ePsfn] ldlt @)&).!@.!* ut] ljxfg !)M)) ah] b]lv g} zflGt ;'/Iffsf]
Joj:yf ldnfO lbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

========
===========
=====
-rGb|axfb'/
yfkf_
pk—k|zf;s
ldlt @)&).!@.)^

>L /lhi6«f/sf] sfof{no,


sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M s/f/ ;]jfsf] Dofb yk ug]{ :jLs[lt k7fO{ lbg] af/] .

lq=lj= /lhi6«f/sf] sfof{no sd{rf/L k|zf;g dxfzfvfsf] k=;


+=kmf= -(_ s=k|=d=zf= -@_ r=g+= *)!, ldlt @)&).)%.@%
sf] kqfg';f/ o; SofDk;df s/f/ ;]jfdf sfo{/t lgDg ljj/0f cg';f/sf
lzIf0f ;xfosx¿sf] s/f/ ;]jfsf] cjlw @)&) kf}if d;fGtdf ;dfKt
ePsf] / lghx¿ lgoldt ¿kdf o; SofDk;df sfo{/t /xg' ePsf] x'Fbf
lghx¿sf] s/f/ ;]jf ;dfKt ePsf] ldltn] @)&).!).)! b]lv @)&! kf}if
d;fGt;Dd s/f/ ;]jfsf] nflu Dofb yk ug{ cfjZos ePsf]n] :jLs[ltsf
nflu cg'/f]w 5 .
tkl;n
qm= Gffd ljifo qm= Gffd ljifo
;++ ;++
1. >L dfgl;+x dx/f e"uf]n 7. >L ltnsk|;fb hg;+Vof
lzIff zdf{ lzIff
2. >L b]j/fh cof{n ,, 8. >L dLg/fh ,,
3. >L k"0f{axfb'/ ,, clwsf/L
yfkf 9. >L b]jaxfb'/ Oltxf;
4. >L wd]{Gb| ,, clwsf/L lzIff
dxh{g 10. >L ;/:jtL VofvnL lzIffzf:q/Kff7\
5. >L uf}/Lk|;fb ,, dxh{g oqmd
bjf8L 11. >L s'n/fh tyf d"Nof+sg
6. >L tflGqs/fh e"uf]n tyf hg; Gof}kfg]
vgfn +Vof 12. >L s0f{axfb'/ ,,
qm= Gffd ljifo qm= Gffd ljifo
;++ ;++
rf]ªjfË 27. >L ljZj/fh sfˆn] ,,
13. >L k'isn 9sfn ,, 28. >L jf;'b]j uf}td ,,
14. >L k~rnIdL k|| ,, 29. >L c~hnL ,,
hfktL clwsf/L
15. >L bfdf]b/ cy{zf:q 30. >L g/gfy n'O6]n ,,
clwsf/L lzIff 31. >L >Lk|;fb s8]n ,,
16. >L k'?iff]Qdnfn ,, 
l;+x
17. >L 6Lsfaxfb'/ g]kfnL
lh/]n lzIff
18. >L /fdrGb| vgfn ,,
19. >L ;'/]Gb|s'df/ ,,
v/fn
20. >L gf/fo0fbQ ,,
kf}8]n
21. >L xLdnfn lu/L ,,
22. >L s[i0f/fh 9sfn ,,
23. >LdtL pdf rGb ,,
24. >L dGh" pk|]tL ,,
25. >L u0f]z/fh ,,
clwsf/L
26. >L lzjs'df/ uf}td ,,

qm= gfd ljifo qm= gfd ljifo


;++ ;++
32. >L lji0f'xl/ bfxfn :jf÷zf lzIff 37. >L lrGtfdl0f ,,
33. >L sf]lkns'df/ ,, e§/fO{
yfkf 38. >L lblnks'df/ ,,
34. >L uf]ljGbk|;fb ,, e§/fO{
b]jsf]6f 39. >L ef]h/fh /fhgLltzf:q
35. >L dfwjL uf}td ,, cfrfo{ lzIff
l3ld/] 40. >L 6]sdl0f sfsL{ c+u|]hL
36. >L ;l/tf pkfWofo ;fdflhs lzIff
e§/fO{ cWoog 41. >L pdfgfy zdf{ ,,
qm= gfd ljifo qm= gfd ljifo
;++ ;++
42. >L lx/fnfn ;'a]bL ,, 55. >L gjLg ;'a]bL ,,
43. >L ljsf; zdf{ ,, 56. >L >Lk|;fb l3ld/] ,,
44. >L bLkaxfb'/ ,, 57. >L ljb'/k|;fb ,,
sfsL{ bfxfn
45. >L xl/k|;fb sfkn] ,, 58. >L pd]z cfrfo{ ,,
46. >L u+ufnIdL ,, 59. >L zf/bfb]jL kxf/L ,,
e08f/L -k08Lt_
47. >L k|]dk|;fb ,, 60. >L g]qk|;fb lj1fg lzIff
kf}8]n cof{n
48. >L jn/fd clwsf/L ,, 61. >L /fwfs[i0f ,,
49. >L lrqs'df/ bfxfn ,, pkfWofo
50. >L s'n/fh ;]9fO{ ul0ft lzIff 62. >L s'df/ vqL ,,
51. >L s[i0frGb| ,,
kf}8]n
52. >L o1k|;fb 1jfnL ,,
53. >L /fds[i0f kGyL ,,
54. >L l;l4/fh hf]zL ,,
========
===========
==
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!!.!$

>L 8Lgsf] sfof{no,


lj1fg tyf k|ljlw cWoog ;+:yfg,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M ko{j]If0f eQf a'em]sf] ekf{O ;DaGwdf .

To; sfof{nosf] k=;+=r=g+= ^@!.)&)—)&! ldlt


@)&).!!.!! sf] kqfg';f/ ldlt @)^(.)$.@@ b]lv @)^(.)%.!)
;Dd ;~rflnt M.Sc. (CSIT) sf] k/LIffsf ko{j]Ifs >L pQdnfn
>]i7 / >L alb|k|;fb la8f/L tyf ldlt @)^(.)$.==== b]lv @)^(.)
%.!) ;Dd ;~rflnt B.Sc. (CSIT) sf] k/LIffsf ko{j]Ifs >L of]u]Gb|/fh
bfxfn / >L alb|k|;fb la8f/Ln] ko{j]If0f eQf a'em]sf]
ekfO{ ljj/0f o;};fy ;+nUg u/L k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

========
===========
====
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
tyf
s]Gb|fWoIf
ldlt M @)&).!@.)&
>L OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg
sG;N6]G;L ;]jf,
lq= lj=, k'Nrf]s .

ljifo M d"Nof+sg ul/lbg] af/] .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;df lgdf{0ffwLg z}lIfs ejgsf


sIff sf]7fx¿sf nflu kmlg{r/ vl/b ug{ af]nkq cfXjfg u/] cg';f/ k|
fKt eO{ cfh ldlt @)&).!@.)& ut]sf lbg vf]lnPsf tkl;ndf plNnlvt
af]nkqx¿ d"Nof+sg u/L k7fOlbg' x'g cg'/f]w 5 .
tkl;n
!= O06/ p8 O08li6h, ljh'nLahf/, sf7df8f}+
@= xl/ kmlg{l;Ë ;]G6/, afuahf/
#= Kofl;lkms kmlg{r/, gofF afg]Zj/
$= ;L O xfO8f] d]sflgsn/uf}td kmlg{r/ h]=eL=
%= P Pkm O xf]d 8]sf]/]zg k|f=ln= rfalxn sf7df8f}+
^= e§/fO{ kmlg{r/ pBf]u, dgd}h'—!, sf7df8f}+
&= Sjfln6L kmlg{l;Ë P08 6]8;{, gofF afg]Zj/

;+nUg M != vf]lnPsf af]nkq yfg — &


@= e§/fO{ kmlg{r/ pBf]usf] ;+;f]wg kq — !
#= af]nkq vf]lnbfsf] d'r'Nsfsf] kmf]6f]skL — !

===========
=============
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!@.)&
>L ;+of]hsHo",
Uff]i7L tof/L ;ldlt
lq= lj=, sf7df8f}+ .

ljifo M ;xefuL k7fOPsf] af/] .

lq=lj= lzIffWoIfsf] sfof{no, ;dGjo dxfzfvfsf] k=;


+=kmf= &$*.)&).)&! ldlt @)&).!!.@^ sf] kqfg';f/ lq=lj=
hgzlQm ljsf; tyf sNof0f sfo{ ;ldltn] ldlt @)&) r}q ( / !) ut]
xf]6]n :k]; dfp06]g, gu/sf]6df k|fSof]/d]G6 x]g]{ k|zf;lgs
sd{rf/Lx¿sf] If]qLo sfof{zfnf uf]i7Lsf nflu tkl;n adf]lhd
;xefuLx¿ k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .
tkl;n
!= SofDk; k|d'v — >L ef]nfgfy e§/fO{ — pSt sfof{zfnf
uf]i7Ldf ;xefuL x'g hfg' x'g .
@= n]vf k|d'v — >L pQdk|;fb ?kfv]tL — pSt sfof{zfnf
uf]i7Ldf ;xefuL x'g hfg' x'g .
#= ;xfos k|zf;s — >L /fdaxfb'/ >]i7 — pSt sfof{zfnf uf]i7Ldf
;xefuL x'g hfg' x'g .

========
===========
=====
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v

ldlt M
@)&).!
@.@&

ljifo M:yfgfGt/0f ;xdtL af/] .

>L 8Lgsf] sfof{no,


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .

>L ;'g;/L ax'd'vL SofDk;, ;'g;/L sf] k=;+= !@#.)&)—)&! ldlt


@)&).!@.@# sf] :yfgfGt/0f ;xdtL kqfg';f/ xfn o; SofDk;sf]
z}= j= @)&).)&!, :gfts tx bf];|f] jif{df cWoog/t 5fqf ddtf
s'df/L d]xtf -SofDk; /f]n g+++= #((.)^(_ n] >L ;'g;/L
ax'd'vL SofDk;, ;'g;/Ldf :yfgfGt/0f x'g lgj]bg lbPsLn] cfjZos
Joj:yfsf nflu l;kmfl/;;fy Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .
========
===========
==

SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!@.)&
>L ;+of]hsHo",
Uff]i7L tof/L ;ldlt
lq= lj=, k'Nrf]s .

===========
=============
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!@.)(

ljifo M ;"rgf .

o; SofDk;df cWoog/t ;a} txsf k|eftLo, lbjf tyf


;GWofsfnLg ;d"xsf 5fq—5fqfx¿n] oxL ldlt @)&).!@.@$ ut]
leq lq=lj= btf{ kmf/d (T.U. Registration Form) e/L ;Sg' kg]
{ ePsf]n] ;DalGwt k/LIff zfvfaf6 kmf/d lnO e/L a'emfpgsf
nflu ;DalGwt ;a}sf] hfgsf/Lsf nflu ;"lrt ul/G5 .

========
===========
=====
ldlt M @)&).!@.!!

>Ldfg\ k|d'vHo",
cg';Gwfg dxfzfvf,
lq= lj= sLlt{k'/

ljifo M l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

o; SofDk;sf ul0ft lzIff lzIf0f ljefusf pk k|fWofks >L


holji0f' k|wfgn] To; dxfzfvfsf] ;"rgf cg';f/ n3" cg';Gwfg
ug{ lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w
ub{5' . lghn] cf=j= @)&).)&! df ljZjljBfno cg'bfg cfof]u jf
lq= lj= 8Lgsf] sfof{no tyf cGo lgsfosf] cfly{s ;xof]udf
;~rflnt s'g} cg';Gwfg sfo{df ;+nUg gePsf] tyf To; dxfzfvfaf6
k|:tfj cfXjfg u/]sf] ldltb]lv s'g} lsl;dsf] ljbf k|of]u gu/]sf] / lgh
ljBfjfl/lw cWoogdf ;+nUg gePsf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w
5.

========
===========
====

SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!@.!)

>Ldfg\ ;+of]hsHo",
Kfl/of]hgf sfof{Gjog PsfO{,
bf];|f] pRr lzIff kl/of]hgf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M Performance Progress Monitoring Statistical Data Form – 2070 k7fPsf]


af/] .

dxf]bo,
pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] Performance Progress Monitoring

Statistical Data Form – 2070 tof/ u/L k7fO{Psf]] Joxf]/f cg'/f]w ub{5' .

========
===========
==
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!@.!@

ljifo M ljZjljBfno ;]jf kbs ;DaGwdf .

lq= lj= lgodfg';f/ k|bfg ul/g] ljZjljBfno bL3{ ;]jf kbssf]


nflu lq= lj= ;]jfdf /xL oxL @)&) ;fn r}q d;fGt ;Dddf @%
jif{ ;]jf k"/f -:yfoL, c:yfoL, s/f/ ;d]t u0fgf u/L_ x'g]
lzIfs÷sd{rf/Lx¿n] k|zf;gdf ;Dks{ u/L kmf/d e/L @)&) r}q
d;fGt leq a'emfpg cg'/f]w ul/G5 .

========
===========
====
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!).!@

>L l; P; 8L sG;N6]G;L k|f=ln=


sf7df8f}++ .

ljifo M Ol:6d]6 ul/lbg]] af/] .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf] 6L= 6L= sf]6{ tyf


af:s]6an sf]6{ lgdf{0fsf] nflu 8«Oª, l8hfog tyf nfut Oli6d]6
tof/ u/L lbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

========
===========
=====
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!@.!@

>Ldfg\ k|d'vHo",
cg';Gwfg dxfzfvf,
lq= lj= sLlt{k'/ .
ljifo M l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

o; SofDk;sf sDKo'6/ ck/]6/ >L ;'ar{n bfxfnn] To;


dxfzfvfsf] ;"rgf cg';f/ n3" cg';Gwfg ug{ lgj]bg lbg' ePsf]n]
cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' . lghn] cf=j=
@)&).)&! df ljZjljBfno cg'bfg cfof]u jf lq= lj= 8Lgsf] sfof{no
tyf cGo lgsfosf] cfly{s ;xof]udf ;~rflnt s'g} cg';Gwfg
sfo{df ;+nUg gePsf] tyf To; dxfzfvfaf6 k|:tfj cfXjfg u/]sf]
ldltb]lv s'g} lsl;dsf] ljbf k|of]u gu/]sf] / lgh ljBfjfl/lw cWoogdf
;+nUg gePsf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

========
===========
=====

SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!@.!@
>Ldfg\
================================ Ho",
===================================
==============
===================================
=============== .

ljifo M cfjZos ;xof]u ul/lbg] ;DaGwdf .

o; SofDk;sf] :gftsf]Q/ tx bf];|f] jif{sf] SJE 529 ;fdflhs Gofo


lzIff ljifosf] k|of]ufTds sfo{sf] k|of]hgsf nflu To; ;
+:yf/sfof{nodf cfpg' ePsf o; SofDk;sf 5fq/5fqf
===================================
===================================
===== nfO{ cfjZos tYof+s pknJw u/fO ;xof]u ul/lbg' x'g
cg'/f]w 5 .

========
===========
=====

SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!@.!&

>Ldfg\ k|d'v lhNnf clwsf/LHo",


lhNnf k|zf;g sfof{no,
aa/dxn, sf7df8f+} .
ljifo M k|ltlglw k7fOlbg] af/] .

dxf]bo,
pko'{Qm ljifodf o; SofDk;sf] k':tsfno ejgdf tNnf yksf]
nflu 6]G8/ cfXjfg ul/Psf]df pSt 6]G8/ o; SofDk;df ldlt @)&).!
@.!* ut] lbpF;f] @M)) ah] vf]lng] ePsfn] To; sfof{noaf6 Ps
hgf k|ltlglw k7fOlbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .

========
===========
=====
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!!.#)

>Ldfg\ cWoIfHo",
lq= lj= hgzlQm ljsf; tyf
sNof0f kl/ifb\sf] sfof{no
lq= lj=, sLlt{k'/ .
ljifo M yk cWoog ljbf ;DaGwdf .

dxf]bo,
lq=lj= lzIffWoIfsf] sfof{no ;dGjo dxfzfvfsf] k=;+=kmf=
! -@_ ;=zf= -@_ ^%^.)^( ldlt @)^(.!!.!$ sf] kqfg';f/ ldlt
@)^(.!!.!) sf] lg0f{ofg';f/ o; SofDk;sf n]vfkfn >LdtL /fwfb]jL
l3ld/]sf] Pd= lkmn= cWoogsf] nflu cWoog ljbfdf a:g' ePsf]df
lghsf] !* dlxg] sf]z{ dWo] Ps jif{sf] ;dofjlw @)&).!! d;fGtdf
;lsPsf] x'Fbf yk ^ dlxgf cWoog ljbf :jLs[ltsf nflu l;kmfl/;;fy
cg'/f]w ul/G5 .

========
===========
==
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!@.!$

>L 8Lgsf] sfof{no


lzIffzf:q ;+sfo
lq= lj=, sLlt{k'/ .
ljifo M sfo{qmddf ;xefuL k7fOPsf] af/] .

lq= lj= 8Lgsf] sfof{no, lzIffzf:q ;+sfo, g]kfnL efiff tyf


/fli6«o efiff lzIff ljifo ;ldltsf] ldlt @)&).!@.!# sf] kqfg';f/ ldlt
@)&).!@.!$ / !% ut] sLlt{k'/df x'g] ;]d]i6/ k|0ffnLdf cfwfl/t
b'O{ lbg] sfo{fzfnf uf]i7Ldf o; SofDk;af6 g]kfnL lzIff ljifosf
tkl;n adf]lhdsf k|fWofksx¿nfO{ ;xefuLsf] ¿kdf efu lng
k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .
tkl;n
qm kb gfd
=;
+=
1. ;x—k| >L s]zj/fh kf]v/]n
f=
2. ;x—k| >L Clif/fd zdf{
f=
3. pk—k| >L O{Zj/s'df/
f= >]i7
4. pk—k| >L /fds'df/ /fO{
f=
5. pk—k| >L g]qk|;fb
f= kf}8]n
6. pk—k| >L tLy{/fh vltj8f
f=
7. pk—k| 8f= b'uf{k|;fb
f= bfxfn
8. pk—k| >L hLjnfn a:ofn
f=
9. lz=;= >L 6Lsf lh/]n
10. lz=;= >L gf/fo0fbQ
kf}8]n

========
===========
====
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!@.!*

>LdtL ;xgf k|wfg


;xfos SofDk; k|d'v, k|eftLo
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M d"NofÍg ;ldlt u7g ul/Psf af/] .

o; SofDk;sf] SofDk; sfo{ ;ldltsf] ldlt @)&).!@.!* ut]


a;]sf] a}7ssf] lg0f{ofg';f/ k':tsfno ejgsf] tnf yk sfo{sf] nflu
vf]lnPsf af]nkqx¿sf] d"NofÍg ug{sf nflu oxfFsf] ;+of]hsTjdf
d"NofÍg ;ldlt u7g ul/Psf] 5 .
ctM k|efjsf/L 9+un] d"NofÍg ug'{ u/fpg' eO ;xof]u u/L
lbg'x'g cg'/f]w ub{5' .

d"NofÍg ;ldltsf] u7g


!= ;=Sof=k|= >LdtL ;xgf k|wfg — ;
+of]hs
@= ;=Sof=k|= >L e"kfns'df/ >]i7 — ;b:o
#= pk k|zf;s >L rGb|axfb'/ yfkf — ,,
$= n]vf clws[t >L pQdk|;fb ?kfv]tL — ,,
%= k|fljlws O{=c=;= sG;N6]G;L ;]jf, k'Nrf]s,
— ,,

========
===========
====
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!@.@)

>L ljnf; lu/L


dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M sf/afxL lsg gug]{< .

pko{'Qm ;DaGwdf ldlt @)&).!@.!& ut]sf lbg e"uf]n tyf


hg;+Vof lzIff lzIf0f ljefudf ePsf] 36gfdf tkfO{F{ ljBfyL{ ljnf;
lu/L k|ToIf ;+nUg ePsf] eGg] SofDk; k|zf;gdf kq k|fKt ePsf]
x'Fbf tkfO{af6 ljefuLo lzIfsx¿nfO{ wDSofpg], xftkft u/L 3fOt]
agfpg] / ljefudf tf]8kmf]8 u/L Iflt k'¥ofPsf] x'Fbf ;f] sf]
Ifltk"lt{, 3fOt]sf] k"0f{ pkrf/ vr{ ;d]t e/fpg kg]{ ePsf]n]
tkfO{nfO{ k|zf;lgs tyf cGo sf/afxL ug'{ kg]{ ePsf] x'Fbf of]
kq k|fKt ePsf] ldltn] # lbg leq :ki6Ls/0f ;lxt kq k]z
ug{ hfgsf/L u/fOG5 .

af]wfy{
======================
!= >L lq=lj= k|fWofks ;+3 -
ef]nfgfy e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk; PsfO{ ;ldlt, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >L :jljo',
dx]Gb|/Tg SofDk; PsfO{ ;ldlt, tfxfrn .
ldlt M @)&!.)!.!&

>L ljnf; lu/L


dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M :ki6Ls/0f k]z ug]{ af/] .

tkfO{nfO{ o; SofDk;af6 ldlt @)&).!@.@) ut] SofDk;sf]


k=;+=r=g+= ^$*.)&)—)&! ldlt @)&).!@.@) sf] kq
lbOPsf]df pSt kqsf] hafkm cfh;Dd gcfPsf]n]
xfnnfO{ tkfO{;Fu ;DalGwt ljefu / SofDk; k|zf;g ;DaGwL sfd
@ dlxgfsf] nflu gug]{ u/L ljefuLo sf/jfxL ul/Psf] 5 . t;y{ k'gM
pSt kqsf] hafkm & lbgleq lbg x'g hfgsf/L u/fOG5 . cGoyf
cGo sf/jfxLsf] k|lqmof cufl8 a9fOg] ;d]t hfgsf/L u/fOG5 .

af]wfy{
======================
!= >L ljefuLo k|d'v, -ef]nfgfy
e§/fO{_
Ef"uf]n tyf hg;+Vof lzIf0f ljefu,
SofDk; k|d'v
dx]Gb|/Tg SofDk; PsfO{ ;ldlt, tfxfrn .
@= >L lq=lj= k|fWofks ;+3
dx]Gb|/Tg SofDk; PsfO{ ;ldlt, tfxfrn .
#= >L :jljo',
dx]Gb|/Tg SofDk; PsfO{ ;ldlt, tfxfrn .
@)&).!
@.@#

ljifo M lzIf0f z'Ns ldgfxf ul/lbg]] af/] .

>L SofDk; k|d'vsf] sfof{no,


Kff6g ;+o'St SofDk;, nlntk'/ .

To; SofDk;sf] :gftsf]Q/ tx k|yd jif{df egf{ x'gsf nfuL clgdf


>]i7sf lktf ;x k|fWofks >L cg'k s'df/ >]i7 o; SofDk;df
:yfoL ;]jfdf k|fWofkg/t /xg' ePsf] x'Fbf lghsf] 5f]/Ln] lq= lj=
lgodfg';f/ kfpg] lzIf0f z'Ns ldgfxfsf] Joj:yfsf] nflu l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w ub{5' .

========
===========
===
-rGb| axfb'/
yfkf_
pk k|;f;s
ldlt M @)&).!@.@#

>Ldfg\ k|d'vHo",
cg';Gwfg dxfzfvf,
lq= lj= sLlt{k'/

ljifo M l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

o; SofDk;sf c+u|hL lzIff lzIf0f ljefusf ;x k|fWofks >L


nf]s/fh /]UdLn] To; dxfzfvfsf] ;"rgf cg';f/ n3" cg';Gwfg
ug{ lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w
ub{5' . lghn] cf=j= @)&).)&! df ljZjljBfno cg'bfg cfof]u jf
lq= lj= 8Lgsf] sfof{no tyf cGo lgsfosf] cfly{s ;xof]udf
;~rflnt s'g} cg';Gwfg sfo{df ;+nUg gePsf] tyf To; dxfzfvfaf6
k|:tfj cfXjfg u/]sf] ldltb]lv s'g} lsl;dsf] ljbf k|of]u gu/]sf]
Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

========
===========
====

SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!@.@$

>Ldfg\ k|d'vHo",
cg';Gwfg dxfzfvf,
lq= lj= sLlt{k'/

ljifo M l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

o; SofDk;sf ul0ft lzIff lzIf0f ljefusf pk k|fWofks >L /fd


s[[i0f kGyLn] To; dxfzfvfsf] ;"rgf cg';f/ n3" cg';Gwfg
ug{ lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w
ub{5' . lghn] cf=j= @)&).)&! df ljZjljBfno cg'bfg cfof]u jf
lq= lj= 8Lgsf] sfof{no tyf cGo lgsfosf] cfly{s ;xof]udf
;~rflnt s'g} cg';Gwfg sfo{df ;+nUg gePsf] tyf To; dxfzfvfaf6
k|:tfj cfXjfg u/]sf] ldltb]lv s'g} lsl;dsf] ljbf k|of]u gu/]sf]
Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

========
===========
====
SofDk; k|d'v

ldlt M @)&).!@.@$

>Ldfg\ k|d'vHo",
cg';Gwfg dxfzfvf,
lq= lj= sLlt{k'/

ljifo M l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

o; SofDk;sf e'uf]n tyf hg;ª\Vof lzIff lzIf0f ljefusf ;x k|


fWofks >L cg'k s'df/ >]i7n] To; dxfzfvfsf] ;"rgf cg';f/ n3"
cg';Gwfg ug{ lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/;
;fy cg'/f]w ub{5' . lghn] cf=j= @)&).)&! df ljZjljBfno cg'bfg
cfof]u jf lq= lj= 8Lgsf] sfof{no tyf cGo lgsfosf] cfly{s
;xof]udf ;~rflnt s'g} cg';Gwfg sfo{df ;+nUg gePsf] tyf To;
dxfzfvfaf6 k|:tfj cfXjfg u/]sf] ldltb]lv s'g} lsl;dsf] ljbf k|of]u
gu/]sf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .
========
===========
====

SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!@.@$

>Ldfg\ k|d'vHo",
cg';Gwfg dxfzfvf,
lq= lj= sLlt{k'/

ljifo M l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

o; SofDk;sf g]kfnL lzIff lzIf0f ljefusf pk—k|fWofks >LdtL


dL/fb]jL lwtfnn] To; dxfzfvfsf] ;"rgf cg';f/ n3" cg';Gwfg
ug{ lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w
ub{5' . lghn] cf=j= @)&).)&! df ljZjljBfno cg'bfg cfof]u jf
lq= lj= 8Lgsf] sfof{no tyf cGo lgsfosf] cfly{s ;xof]udf
;~rflnt s'g} cg';Gwfg sfo{df ;+nUg gePsf] tyf To; dxfzfvfaf6
k|:tfj cfXjfg u/]sf] ldltb]lv s'g} lsl;dsf] ljbf k|of]u gu/]sf]
Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

========
===========
====

SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!@.@$

ljifo M :jLs[lt af/] .

>L k|d'vHo"
cg'udg ;ldltsf] sfof{no,
lq=lj=, sLlt{k'/ .

o; SofDk;sf n]vfkfn >LdtL /fwfb]jL l3ld/]n] cGo ;+:yfdf


sfd ug{ cg'dlt kfpg eg'{ ePsf] kmf/d yfg !, cfjZos Joj:yfsf
nflu o;};fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .

========
===========
====
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&====.====.====

>Ldfg\ k|d'vHo",
cg';Gwfg dxfzfvf,
lq= lj= sLlt{k'/

ljifo M l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

o; SofDk;sf
===================================
================ lzIff lzIf0f ljefusf
===================================
===================================
========== n] To; dxfzfvfsf] ;"rgf cg';f/ n3" cg';Gwfg
ug{ lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w
ub{5' . lghn] cf=j= @)&).)&! df ljZjljBfno cg'bfg cfof]u jf
lq= lj= 8Lgsf] sfof{no tyf cGo lgsfosf] cfly{s ;xof]udf
;~rflnt s'g} cg';Gwfg sfo{df ;+nUg gePsf] tyf To; dxfzfvfaf6
k|:tfj cfXjfg u/]sf] ldltb]lv s'g} lsl;dsf] ljbf k|of]u gu/]sf]
Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

========
===========
====

SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!@.@$
>L k|d'vHo",
lhNnf k|zf;g sfof{no sf7df8f}+,
aa/dxn, sf7df8f+} .

ljifo M /fxbfgL ;DaGwdf .

o; SofDk;sf lzIf0f ;xfos >L l;l4/fh hf]zLn] /fxbfgL cfjZos


ePsf] x'Fbf ;f] agfpgsf] nflu l;kmfl/; kfpg lga]bg ug'{ ePsf]n]
cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

========================

SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!@.@#

>L g]qk|;fb zdf{


ljefuLo k|d'v,
c+u|]hL lzIff lzIf0f ljefu,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M ljefuLo cg';Gwfg ;ldlt u7g ul/Psf] af/] .

o; SofDk;sf] c+u|]hL lzIff lzIf0f ljefu cGtu{t ljefuLo


cg';Gwfg ;ldlt k'gu{7g ug'{ kg]{ ePsfn] oxfFsf] ;+of]hsTjdf
tkl;n adf]lhd ;b:ox¿ /xg] u/L ljefuLo cg';Gwfg ;ldlt u7g
ul/Psf] Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w ub{5' .

ljefuLo cg';Gwfg ;ldltsf] u7g

!= ljefuLo k|d'v, >L g]qk|;fb zdf{ — ;


+of]hs
@= >L u+uf/fd uf}td — ;b:o
#= 8f= >L Clif/fd l/hfn — ,,
$= 8f= uf]kfnk|;fb kf08] — ,,
%= >L nf]s/fh /]UdL — ,,
========
===========
====
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!@.@!

>L +++ + ++++ + ++++ + ++++ + ++++ + ++++


+ ++++ + ++++ + ++++ + ++++ + ++++ + +

lzIf0f ;xfos,
+++ + ++++ + ++++ + ++++ + ++++ + ++++
+ ++++ + ++++ + ++++ + ++++ + ++++ + +

dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M s/f/ ;]jfsf] Dofb yk ul/Psf] af/] .

tFkfO{sf] s/f/ ;]jfdf sfd ug]{ Dofb ldlt @)&) kf}if


d;fGtb]lv ;dfKt ePsf]df lq=lj= /lhi6«f/sf] sfof{no, sd{rf/L k|
zf;g dxfzfvfsf] k=;=kmf= -(_ s=k|=d=zf= -@_ r=g+= $#!!,
ldlt @)&).!@.@) sf] :jLs[t kqfg';f/ ldlt @)&).!).)! ut]b]lv @)&!
cfiff9 d;fGt ;Ddsf nflu k'gM s/f/ ;]jfsf] Dofb yk ul/Psf] 5 .
lq=lj= ;]jf zt{ ;DaGwL lgodfg';f/ SofDk; k|d'v tyf
;DalGwt k|d'vsf] dftxtdf /xL sfd ug'{ xf]nf .

af]wfy{
======================
!= >L /lhi6«f/sf] sfof{no, -ef]nfgfy
e§/fO{_
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf SofDk;
k|d'v
lq= lj, sLlt{k'/ .
@= >L n]vfzfvf,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
ldlt M @)&).!@.@*

>L lzjk|;fb vgfn


pk—k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M /dfgf lbOPsf] af/] .

lq= lj= /lhi6«f/sf] sfof{no, sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf k=;


+=kmf= -#_ s=k|=d=zf= -!_ r=g+= $$!* ldlt @)&).!@.!@
sf] af]wfy{ kqfg';f/ tkfO{nfO{ >L kßsGof ax'd'vL SofDk;,
afuahf/df hg;+Vof ljifosf] pk—k|fWofks kbsf] l/Qm
b/jGbLdf ;?jf ul/Psfn] ldlt @)&!.)!.)! b]lv pQm SofDk;df xflh/
x'g hfg' x'g of] /dfgf kq lbOPsf] 5 .

jf]wfy{ M
===========================
!= >L sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf
-ef]nfgfy e§/fO{_
lq= lj=, sLlt{k'/ .
SofDk; k|d'v
@= >L kßsGof ax'd'vL SofDk;, — lghsf] JolQmut ljj/0f tyf
afuahf/ . kmfOn o;};fy ;+nUg 5 .
#= >L SofDk; k|d'vsf] sfof{no,
dx]Gb| ax'd'vL SofDk;, bfª .
$= >L ljlgof]hg ah]6 zfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .
%= >L sDKo'6 o'lg6,
s=k|=d=zf, lq=lj= sLlt{k'/ .
^= >L n]vfzfvf
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
ldlt M @)&).!@.#)

ljifo M sf]6]zg dfu ul/Psf] af/] .

o; SofDk;sf] …l; AnsÚ sf ‰ofn, 9f]sf nufot


;Dk"0f{ efux¿df /ª /f]ug ug{ kg]{ ePsf] x'Fbf k|lt ju{ lkm6
slt Hofnfdf nufpg ;lsG5, of] ;"rgf k|sflzt ePsf] ldltn] & lbg leq
b//]6 k]z ug{ /ª ld:qLx¿nfO{ ;"lrt ul/G5 .

========================
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!@.@&

>Ldfg\ k|d'vHo",
OlGhlgol/ª sG;G6]G;L ;]jf,
lq= lj= k"Nrf]s .
ljifo M Ol:6d]6 u/L k7fO{ lbg] af/] .

o; SofDk;sf] …l; AnsÚ sf ‰ofn, 9f]sf nufot


;Dk"0f{ efux¿df /ª /f]ug ug{ kg]{ ePsf] x'Fbf Ol:6d]6 u/L
k7fO{ lbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

========
===========
==
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!@.@&

>L OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg,


sG;n6]G;L ;]jfsf] sfof{no,
k'Nrf]s .
ljifo M Final Bill ;DaGwdf .

pko{'Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf z}lIfs ejgsf 7]s]bf/ >L


/ljgf k|]/f k|lti7f sDkgL -h]=eL=_ n] ldlt 6th Aug 2013 df ejg
lgdf{0f ;DaGwL k]z u/]sf] Final Bill cfjZos Joj:yfsf nflu k7fOPsf]
Joxf]/f cg'/f]w 5 .

af]wfy{
=======================
>L n]vfzfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!@.@&

ljifo M sf]6]zg dfu ul/Psf] af/] .

o; SofDk;sf] nflu ;+nUg gd"gf adf]lhd …lzIf0f cEof;


k'l:tsfÚ 5kfO{ ug'{ kg]{ ePsf]n] s] slt b//]6df 5kfO ug{
;lsG5, of] ;"rgf k|sflzt ePsf] ldltn] & lbg leq uf]Ko lznaGbL
u/L sf]6]zg k]z ug{ ;"lrt ul/G5 . …lzIf0f cEof; k'l:tsfÚ ¿= !)).
— lt/L n]vf sfp06/af6 k|fKt ug{ ;lsg] 5 .

========================
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)&===
=.====
=.====
=

>L k/LIff lgoGq0f sfof{no,


lq= lj= aNv' .
ljifo M lq= lj= btf{ g+= ;DaGwdf .

o; SofDk;sf] Pd=P8= tyf Ps j;]{ la= P8= txdf egf{ ePsf


tkl;n adf]lhdsf 5fq—5fqfx¿n] e/]sf lq=lj= btf{ kmf/d, k|
df0fkqsf k|ltlnlk / ;Ssn} dfOu|];g ;l6{lkms]6 lq= lj=
btf{ g+= sf nflu cfjZos z'Ns ;lxt To; sfof{nodf k7fOPsf]
Joxf]/f 5 .
tkl;n
qm gfd /f]n g+= tx z'Ns
=;
+
=
========
===========
==
SofDk; k|d'v

ldlt M @)&).!@.#)

>L k|d'vHo",
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M bL3{ ;]jf kbssf nflu kmf/fd k7fPsf] af/] .

o; SofDk;df sfo{/t /xg' ePsf tkl;n adf]lhdsf lzIfsx¿sf] ldlt


@)&).!@ d;fGt ;Dd lq= lj= ;]jfdf @% jif{ ;]jf k"/f ePsf] x'Fbf
bL3{ ;]jf kbssf] nflu kmf/d e/fO{ cfjZos Joj:yfsf nflu
l;kmfl/; ;fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .
tkl;n
!= ;x k|fWofks >L c+hnL >]i7
@= ;x k|fWofks >L ljgf]b/fh kf7s
#= ;x k|fWofks >L dL/f dfgGw/
$= ;x k|fWofks >L klßgL >]i7
%= ;x k|fWofks >L g/dfof s'Fj/ -/fgf_
^= ;x k|fWofks >L cfef kf}8\ofn

========
===========
=====
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!@.#)

>Ldfg\ k|d'v lhNnf clwsf/LHo",


lhNnf k|zf;g sfof{no,
aa/dxn, sf7df8f+} .
ljifo M k|ltlglw k7fOlbg] af/] .

dxf]bo,
pko'{Qm ljifodf o; SofDk;sf] sDkfp08 jfnsf] nflu 6]G8/
cfXjfg ul/Psf]df pSt 6]G8/ o; SofDk;df ldlt @)&!.)!.)@ ut]
lbpF;f] #M)) ah] vf]lng] ePsfn] To; sfof{noaf6 Ps hgf k|ltlglw
k7fOlbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .

========
===========
=====
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!@.#)

>L k|d'vHo",
dxfgu/Lo k|x/L j[t,
:joDe', sf7df8f}++ .

ljifo M zflGt ;'/Iffsf] Joj:yf ul/lbg] ;DaGwdf .

pko'{Qm ljifodf o; SofDk;sf] sDkfp08 jfnsf] nflu nflu


6]G8/ cfXjfg ul/Psf]df pSt 6]G8/ o;} SofDk;df vf]lng] ePsfn]
ldlt @)&!.)!.)@ ut] ljxfg !)M)) ah] b]lv g} zflGt ;'/Iffsf] Joj:yf
ldnfO lbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

========
===========
=====
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!@.#)

>L

===================================
================== Ho",

;b:o, SofDk; ;~rfns ;ldlt,


dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M pkl:ylt ;DaGwdf .

o; SofDk;sf] SofDk; ;~rfns ;ldltsf] a}7s ldlt @)&!.)!.)%


ut] z'qmaf/ lbpF;f] @M)) ah] a:g] ePsf] x'Fbf oxfFsf] pkl:yltsf
nflu cg'/f]w ub{5' .

5nkmnsf ljifo
!= 5gf}6 ;ldltn] rog u/]sf JolQmx¿nfO{ SofDk; ;~rfns ;ldltsf]
;b:odf dgf]gog
@= cf=j= @)&).)&! sf] ah]6 cg'df]bg / cf=j= @)&!.)&@ sf]
ah]6sf] af/]df 5nkmn
-k|:tfljt ah]6 -;+lIfKt_ o;}kq ;fy ;+nUg 5 ._
#= SofDk; sfo{sf/L ;ldltsf] u7g
$= ljljw

========
===========
=====
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
tyf
cWoIf
SofDk; ;~rfns
;ldlt
dx]Gb|/Tg SofDk;,
tfxfrn
@)&).!@.#)

>L xf]dgfy e§/fO{


;x—k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifd M Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] zf]w lgb]{zg u/]sf] af/]] .

oxfFn] o; SofDk;df Pd= P8= tx bf];|f] jif{ k"/f u/]sf


tkl;ndf plNnlvt 5fq—5fqfx¿sf] lzIffzf:q ljifosf] zf]wkqsf] lgb]
{zs eO{ sfd ;DkGg ug'{ ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .
tkl;n
qm 5fq—5fqfsf] cGtjf{tf{ zf]w zLif{s
=; gfd ldlt
+=
!= gj/fh k|;fO{ @)&).!).) k|fylds ljBfno txdf blnt afnaflnsfx¿sf]
z}lIfs cj:yf
%
@= nf]s]Gb| @)&).)(.!! ;fd'bflos ljBfnodf lzIfs Joj:yfkg / l;sfO
pknJwL
axfb'/ rGb
#= gj/fh l3ld/] @)^(.)#. ;fd'bflos k|fylds txsf blnt tyf hghflt /
cGo hfltsf ljBfyL{x¿sf] z}lIfs pknJwLsf]
!&
t'ngfTds cWoog
$= eLd;]g @)^*.)#. ;fdflhs Jftfj/0f / z}lIfs pjnJwL aLrsf]
;DaGw
x'dfufO{ !&
%= ch'{g lu/L @)^*.)@. THE EFFECTIVENESS OF THE SCHOOL SUPERVISION
SYSTEM IN NUWAKOT DISTRICT
!^

========
===========
=====
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).!@.#)

>L SofDk; k|d'vsf] sfof{no,


kßsGof SofDk;, afuahf/ .

ljifo M lzIf0f z'Ns ldgfxf ul/lbg]] af/] .

To; SofDk;sf] dfgljsL ;ª\sfo, u[x lj1fg cGtu{t :gftsf]Q/ tx


k|yd jif{df …afn ljsf;Ú ljifo lnO cWoog ug]{ SofDk; /f]n g+
+= @!) sL 5fqf h:dLg dxh{gsL dftf >LdtL ;/:jtL VjfvnL
dxh{g o; SofDk;df k|fWofkg/t /xg' ePsf] x'Fbf lghsf] 5f]/Ln]
lq= lj= lgodfg';f/ kfpg] lzIf0f z'Ns ldgfxfsf] Joj:yfsf] nflu
l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .

========
===========
=====
ldlt M @)&).!@.#)

>Ldfg\ k|d'v lhNnf clwsf/LHo",


lhNnf k|zf;g sfof{no,
aa/dxn, sf7df8f+} .
ljifo M ;"rgf 6fF; ul/lbg] af/] .

dxf]bo,
o; SofDk;sf] lzIf0f cEof; k'l:tsf 5kfO ;DaGwL
sf]6]zgsf] ;"rgf tyf /+u/f]ug ;DaGwL sf]6]zgsf] ;"rgf To;
sfof{nosf] ;"rgf af]8{df 6fF;L ;xof]u ul/lbg] Joj:yfsf nflu
cg'/f]w ub{5' .

========
===========
==
-rGb|axfb'/
yfkf_
pk—k|zf;s
ldlt M @)&!.)!.)@

>L OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg,


sG;n6]G;L ;]jfsf] sfof{no,
k'Nrf]s .
ljifo M k|ltlglw k7fOlbg] af/] .

pko'{Qm ljifodf o; SofDk;sf] sDkfp08 jfnsf] nflu 6]G8/


cfXjfg ul/Psf]df pSt 6]G8/ o; SofDk;df ldlt @)&!.)!.)@ ut]
vf]lnPsf] x'Fbf pSt 6]G8/ d"Nofª\g ug{sf nflu To; sfof{noaf6
Ps hgf k|ltlglw k7fOlbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .

========
===========
=====
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&).)!.)#

ljifo M SofDk; kf]zfs clgjfo{ ul/Psf] af/] .

o; SofDk;df egf{ eO xfn cWoog ul//x]sf ljBfyL{x¿dWo]


w]/} h;f] ljBfyL{x¿n] SofDk;n] tf]s] cg';f/sf] SofDk; kf]zfs
gnufO{ cfPsf] kfOPsf] x'Fbf ldlt @)&!.)@.)! ;Dddf SofDk;
kf]zfs nufO{ cWoog ug{ cfpg ;"rgf ul/Psf] 5 . cGoyf
ljBfyL{x¿nfO{ SofDk; k|j]zdf /f]s nufOg] Joxf]/f;d]t hfgsf/L
u/fOPsf] 5 .

af]wfy{
========================
>L :jljo' — lgoldt ljBfyL{x¿nfO{ hfgsf/L
-ef]nfgfy e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn u/fO ;xof]u ul/lbg' x'g .
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&!.)!.)@

>LdtL ;xgf k|wfg


;xfos SofDk; k|d'v, k|eftLo
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M d"NofÍg ;ldlt u7g ul/Psf af/] .

o; SofDk;sf] SofDk; sfo{ ;ldltsf] ldlt @)&!.)!.)@ ut]


a;]sf] a}7ssf] lg0f{ofg';f/ SofDk;sf] sDkfp08 jfn lgdf{0f
sfo{sf] nflu vf]lnPsf af]nkqx¿sf] d"NofÍg ug{sf nflu oxfFsf] ;
+of]hsTjdf d"NofÍg ;ldlt u7g ul/Psf] 5 .
ctM k|efjsf/L 9+un] d"NofÍg ug'{ u/fpg' eO ;xof]u u/L
lbg'x'g cg'/f]w ub{5' .

d"NofÍg ;ldltsf] u7g


!= ;=Sof=k|= >LdtL ;xgf k|wfg — ;
+of]hs
@= ;=Sof=k|= >L e"kfns'df/ >]i7 — ;b:o
#= pk k|zf;s >L rGb|axfb'/ yfkf — ,,
$= n]vf clws[t >L pQdk|;fb ?kfv]tL — ,,
%= k|fljlws O{=c=;= sG;N6]G;L ;]jf, k'Nrf]s,
— ,,
ldlt M @)&!.)!.)$

>L k|d'vHo"
;"rgf zfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M Sofn]08/ pknJw u/fOlbg] af/] .

To; sfof{noåf/f k|sflzt ul/g] Sofn]08/ -leQ]kfqf]_ ut


;fnx¿df em}+ o; @)&! ;fndf klg o; SofDk;sf] ljleGg zfvfx¿sf]
nflu %) yfg pknJw u/fO ;xof]u ul/lbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

========
===========
=====
-rGb|axfb'/
yfkf_
pk—k|zf;s
ldlt M @)&).!!.@@

>L e]/fOl6h sG;N6LË g]6js{ k|f=ln=


lqk'/]Zj/, sf7df8f}+ .

ljifo M ;"rgf k|sflzt u/fOlbg] af/] .

o; SofDk;sf] kmlg{r/ vl/b ;DaGwdf l;naGbL af]nkq


cfXjfg ;DaGwL ;"rgf o;};fy k7fOPsf] 5 . b}lgs uf]/vfkqdf Ps
lbg -ldlt @)&).!!.@# ut]_ lj1fkg k|sflzt u/fOlbg] Joj:yfsf nflu
cg'/f]w 5 . lj1fkg k|sflzt eP kZrft lan k|fKt eP kl5 z'Ns
e'QmfgL ul/g] 5 .

af]wfy{
=======================
>L n]vfzfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn . SofDk; k|d'v
ldlt M @)&!.)!.)&

>Ldfg\ k|d'vHo",
cg';Gwfg dxfzfvf,
lq= lj= sLlt{k'/

ljifo M l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

o; SofDk;sf g]kfnL lzIff lzIf0f ljefusf lzIf0f ;xfos >LdtL


pdf rGbn] To; dxfzfvfsf] ;"rgf cg';f/ n3" cg';Gwfg ug{ lgj]bg
lbg' ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .
lghn] cf=j= @)&).)&! df ljZjljBfno cg'bfg cfof]u jf lq= lj=
8Lgsf] sfof{no tyf cGo lgsfosf] cfly{s ;xof]udf ;~rflnt s'g}
cg';Gwfg sfo{df ;+nUg gePsf] tyf To; dxfzfvfaf6 k|:tfj cfXjfg
u/]sf] ldltb]lv s'g} lsl;dsf] ljbf k|of]u gu/]sf] Joxf]/f hfgsf/Lsf
nflu cg'/f]w 5 .

========
===========
=======
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&!.)!.)*

>L k|d'vHo",
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M ;?jf ;xdtL ;DaGwdf .

pko'{Qm ;DaGwdf o; SofDk;sf :Jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff


ljifosf pk k|f= 8f= k'is/ l;+x /}vf]nfn] lq= lj=, lzIffzf:q s]Gb|
Lo ljefu sLlt{k'/df ;?jf ;xdtLsf] nflu l;kmfl/; ul/lbg cg'/f]w u/L
lgj]bg lbg' ePsf] x'Fbf lghnfO{ o; SofDk;af6 pQm s]Gb|Lo
ljefudf ;?jfsf nflu ;xdtL k|bfg ul/Psf] Joxf]/f l;kmfl/; ;fy cg'/f]w
ul/G5 .
;+nUg M lgj]bg yfg — !

========
===========
====
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&!.)!.)*

>Ldfg\ k|d'vHo",
;dGjo dxfzfvf,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M yk cWoog ljbf af/] .

o; SofDk;sf pk k|f= >L k'ikaxfb'/ a?jfn ldlt @)&).)!.)@


b]lv cWoog ljbfdf a:g' ePsf]df pxfFsf] cWoog ljbfsf] cjlw ldlt
@)&!.)!.)! af6 ;dfKt ePsf] x'Fbf k'gM ljbf kfpg lgj]bg
ug'{ ePsf]n] yk Ps jif{ cWoog ljbfsf] :jLs[ltsf nflu l;kmfl/; ;fy
cg'/f]w ub{5' .

=======================
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&!.)!.)*

>L s'n/fh Gof}kfg]


lzIf0f ;xfos
dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrn .

ljifoM– Pd=P8= txsf] zf]wkqsf] lgb{]zg u/]sf ;DjGwdf .

oxfFn] o; SofDk;df ldlt @)^%.)#.#) b]lv ldlt @)&).)#.!$


;Dd Pd=P8= tx bf];|f] jif{ k"/f u/]sf tkl;ndf pNn]lvt 5fq–
5fqfx¿sf] kf7\oqmd tyf d"NofÍg ljifosf] zf]wkqsf] lgb{]zs e}
sfd ug{'ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ub{5' .
tkl;n

qm ljBfyL{sf] gfd ldlt zf]w zLif{s


=;
=

! cflzs l;+x @)^ A Comparative Study of the Dropout


%.)#.#) Situation of Primary Schools of Municipality
and V.D.Cs. of Doti District

@ ;/f]h clwsf/L @)^ dfWolds txdf lj1fg ljifosf] lzIf0f


%.)^.)^

# ;L§L;fk lji6 @)^^.)!.) dfWolds txsf] ul0ft ljifo lzIf0f


* tflndn] ljBfyL{x¿sf] P;=Pn=;L=
k/LIffsf] pknlJwdf kf/]sf] k|efj

$ af]wgfy l3ld/] @)^(.)(.!! dfWolds txdf kf7of]hgfsf] k|of]u

% /Tgaxfb'/ dxh{g @)&).)#.! Teaching English Speaking Skills at Primary


$ Level

===================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)&!.)!.)*

>L ho af/fxL ckm;]6


sf7df8f}+ .
ljifo M sfo{ cfb]z lbOPsf] af/] .

o; SofDk;sf] lzIf0f cEof; k'l:tsf 5kfOsf nflu sf]6]zg dfu


ul/Psf]df k|fKt ePsf sf]6]zgx¿ dWo] tkfO{sf] sf]6]zg 5gf}6
ePsf] x'Fbf ;Demf}tf kqdf pNn]v ePsf zt{x¿ cg';f/ 5kfO
;DaGwL sfo{ ug{ of] sfo{ cfb]z lbOPsf] 5 .

af]wfy{
======================
>L n]vfzfvf -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&!.)!.)*

>LdtL dbfn;f l;+x,


;x—k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] zf]w lgb]{zg u/]sf] af/]] .

oxfFn] o; SofDk;df Pd= P8= tx bf];|f] jif{ k"/f u/]sf


tkl;ndf plNnlvt 5fq—5fqfx¿sf] lzIffzf:q ljifodf cy{zf:q lzIff
cGtu{t lzIffsf] cy{zf:q ljifo;Fu ;DalGwt lgDgfg';f/sf zf]wkqsf]
lgb]{zs eO{ sfd ;DkGg ug'{ ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .
tkl;n
qm 5fq—5fqfsf] cGtjf{tf zf]w zLif{s
=; gfd { ldlt
+=
!= dfwjk|;fb @)^&.) l;Gw'kfNrf]s lhNnfsf ;fj{hlgs k|fylds
ljBfnox¿sf] ljQLo Joj:yf M Ps cWoog
;fksf]6f %.!#
@= zfGtdfg e'h]n @)^&.) bf]nvf lhNnfsf] z}lIfs ljQ Joj:yf M Ps
cWoog
*.@!
#= Zofds[i0f @)^&.! tgx'F lhNnfsf] dfWolds ljBfnodf ljBfyL{
tyf cleefjsx¿n] ug]{ z}lIfs nufgL M Ps
kf}8]n @.)@
cWoog
$= ldgf 1jfnL July/ 2008 Tharu culture and their knowledge about maternal and
child health care practice of karahiya VDC in
Rupandehi.

=============
=============
-l8lNn/fd
pk|]tL_
ljefuLo k|d'v
cy{zf:q lzIff lzIf0f
ljefu
ldlt M @)&!.)!.)(
>L lj?jf÷sljGb| h]=eL=
sf7df8f}+ .

ljifo M ;Demf}tf ug{ cfpg] af/] .

pko'{Qm ljifodf o; SofDk;sf] k':tsfno ejgdf tNnf yk


sfo{ ug{ af]nkq cfXjfg ul/Psf]df tkfO{ lj?jf÷sljGb| h]=eL=
sf7df8f}+sf] af]nkq :jLs[t ePsfn] sfo{ ;Dkfbg hdfgt ;lxt
;Demf}tf ug{ cfpg' x'g ;"lrt ul/G5 .

=======
================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&!.)!.)(
>L Sjfln6L kmlg{l;Ë P08 6«]8;{,
gofF jfg]Zj/ .

ljifo M ;Demf}tf ug{ cfpg] af/] .

pko'{Qm ljifodf o; SofDk;df gofF ag]sf] ejgsf sIff


sf]7fx¿sf nflu kmlg{r/ cfk"lt{ ug{ af]nkq cfXjfg ul/Psf]df
tkfO{ Sjfln6L kmlg{l;Ë P08 6«]8;sf] af]nkq :jLs[t ePsfn] sfo{
;Dkfbg hdfgt ;lxt ;Demf}tf ug{ cfpg' x'g ;"lrt ul/G5 .

=======
================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&!.)!.!)

>Ldfg\ 8LgHo",
8Lgsf] sfof{no,
lzIffzf:q ;ª\sfo,
lq= lj=, sLlt{k'/ .

ljifo M k|:tfjgf k]z u/]sf] af/] .

o; SofDk;sf lzIfs sd{rf/Lx¿sf] :t/ pGgltsf] nflu ICT sf]


tflnd lbg] p2]Zon] ‘Information and Communication Technology (ICT) for Faculty

Members and Staff’ ljifos k|:tfjgf tof/ u/L >Ldfg\ ;dIf k|:t't u/]sf] 5' .
pSt k|:tfjgf o;};fy ;+nUg u/L cfjZos ;xof]usf] nflu ljz]if
cg'/f]w ub{5' .

=======================
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&!.)!.!)

>L /fdnfn tfdfª


pk k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk; tfxfrn .

ljifoM– Pd=P8= txsf] zf]wkqsf] lgb{]zg u/]sf ;DjGwdf .

oxfFn] o; SofDk;df Pd=P8= tx bf];|f] jif{ k"/f u/]sf


tkl;ndf pNn]lvt 5fq–5fqfx¿sf] z}lIfs of]hgf tyf Joj:yfkg ljifosf]
zf]wkqsf] lgb{]zs e} sfd ug{'ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ub{5' .
tkl;n

qm ljBfyL{sf] gfd ldlt zf]w zLif{s


=;
=

! kbdnfn wdnf @)^*.)$.! ljBfno Joj:yfkg / l;sfOdf


* ;fdflhs åGåsf] k|efj
@ xl/axfb'/ >]i7 @)^*.) ;+:yfut ljBfnodf ljQLo nufgL
(.)# / pknJwL
# ljdnf ah|frfo{ @)&).)*.# tfdfª jfn jflnsfsf] z}lIfs
) ;xeflutf
$ bLk]Gb| h};jfn @)&).)*.# Impact of Teacher’s Behaviour on Academic
) Achievement of Students

% alb| vqL @)&).)(.!! lzIf0f l;sfO k|efjsf/L agfpg k|


wfgfWofks sf] g]t[Tj

========
========
=======
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&!.====.====

>L

===================================
=====
================================
========
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] ufO8 u/]sf] af/]] .

oxfFn] o; SofDk;df Pd= P8= tx bf];|f] jif{ k"/f u/]sf


tkl;ndf pNn]lvt 5fq—5fqfx¿sf]
=================================
lzIff ljifosf] zf]wkqsf] zf]w lgb]{zs e} sfd ;DkGg ug'{ ePsf]
Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .
tkl;n
qm 5fq—5fqfsf] gfd efOef ;f]w zLif{s
=; ldlt
+=
=====
=====
=====
=====
SofDk; k|
d'v
ldlt M @)&!.)!.!$

ljifo M sf]6]zg dfu ul/Psf] af/] .

o; SofDk;sf] lj1fg lzIff ef}ltszf:q k|of]uzfnfsf nflu ;fdfgx¿


sf]6]zgåf/f v/Lb ug'{ k/]sf] xF'bf SofDk;af6 pknJw u/fOg] kq
cg';f/ k|lt o'lg6 ;fdu|Lsf] b//]6 pNn]v u/L of] ;"rgf k|sflzt ePsf]
ldltn] & lbg leq lznjGbL uf]Ko u/L a'emfpg x'g ;"rgf ul/G5 .
o; ;DaGwL cGo hfgsf/Lsf nflu SofDk;sf] k|zf;g zfvfdf ;Dks{
/fVg x'g ;"lrt ul/G5 .

========================
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&!.)!.!$

>Ldfg\ k|d'vHo",
cg';Gwfg dxfzfvf,
lq= lj= sLlt{k'/

ljifo M l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

o; SofDk;sf g]kfnL lzIff lzIf0f ljefusf ;x—k|fWofks >L


Clif/fd zdf{n] To; dxfzfvfsf] ;"rgf cg';f/ n3" cg';Gwfg
ug{ lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w
ub{5' . lghn] cf=j= @)&).)&! df ljZjljBfno cg'bfg cfof]u jf
lq= lj= 8Lgsf] sfof{no tyf cGo lgsfosf] cfly{s ;xof]udf
;~rflnt s'g} cg';Gwfg sfo{df ;+nUg gePsf] tyf To; dxfzfvfaf6
k|:tfj cfXjfg u/]sf] ldltb]lv s'g} lsl;dsf] ljbf k|of]u gu/]sf]
Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

========
===========
=======

SofDk; k|d'v
ldlt M @)&!.)!.!$

>Ldfg\ k|d'vHo",
cg';Gwfg dxfzfvf,
lq= lj= sLlt{k'/

ljifo M l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

o; SofDk;sf g]kfnL lzIff lzIf0f ljefusf pk k|fWofks >L


O{Zj/s'df/ >]i7n] To; dxfzfvfsf] ;"rgf cg';f/ n3" cg';Gwfg
ug{ lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w
ub{5' . lghn] cf=j= @)&).)&! df ljZjljBfno cg'bfg cfof]u jf
lq= lj= 8Lgsf] sfof{no tyf cGo lgsfosf] cfly{s ;xof]udf
;~rflnt s'g} cg';Gwfg sfo{df ;+nUg gePsf] tyf To; dxfzfvfaf6
k|:tfj cfXjfg u/]sf] ldltb]lv s'g} lsl;dsf] ljbf k|of]u gu/]sf]
Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

========
===========
=======

SofDk; k|d'v
ldlt M @)&!.)!.!$

>Ldfg\ k|d'vHo",
cg';Gwfg dxfzfvf,
lq= lj= sLlt{k'/

ljifo M l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

o; SofDk;sf ;fdflhs cWoog lzIf0f ljifosf lzIf0f ;xfos >L


lblnks'df/ e§/fO{n] To; dxfzfvfsf] ;"rgf cg';f/ n3" cg';Gwfg
ug{ lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w
ub{5' . lghn] cf=j= @)&).)&! df ljZjljBfno cg'bfg cfof]u jf
lq= lj= 8Lgsf] sfof{no tyf cGo lgsfosf] cfly{s ;xof]udf
;~rflnt s'g} cg';Gwfg sfo{df ;+nUg gePsf] tyf To; dxfzfvfaf6
k|:tfj cfXjfg u/]sf] ldltb]lv s'g} lsl;dsf] ljbf k|of]u gu/]sf]
Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

========
===========
=======

SofDk; k|d'v
ldlt M @)&!.)!.!$

>Ldfg\ k|d'vHo",
cg';Gwfg dxfzfvf,
lq= lj= sLlt{k'/

ljifo M l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

o; SofDk;sf :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff ljifosL lzIf0f ;xfos >L


dfwjL uf}td l3ld/]n] To; dxfzfvfsf] ;"rgf cg';f/ n3" cg';Gwfg
ug{ lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w
ub{5' . lghn] cf=j= @)&).)&! df ljZjljBfno cg'bfg cfof]u jf
lq= lj= 8Lgsf] sfof{no tyf cGo lgsfosf] cfly{s ;xof]udf
;~rflnt s'g} cg';Gwfg sfo{df ;+nUg gePsf] tyf To; dxfzfvfaf6
k|:tfj cfXjfg u/]sf] ldltb]lv s'g} lsl;dsf] ljbf k|of]u gu/]sf]
Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

========
===========
=======

SofDk; k|d'v
ldlt M @)&!.====.====

>L k|d'vHo"
cg'udg ;ldltsf] sfof{no,
lq=lj=, sLlt{k'/ .
ljifo M :jLs[lt af/] .

o; SofDk;sf
===================================
===================================
======== n] cGo ;+:yfdf sfd ug{ cg'dlt kfpg eg'{ ePsf]
kmf/d yfg !, cfjZos Joj:yfsf nflu o;};fy k7fOPsf] Joxf]/f cg'/f]w
5.

========
===========
=====
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&!.)!.!$

>Ldfg\ k|d'v lhNnf clwsf/LHo",


lhNnf k|zf;g sfof{no,
aa/dxn, sf7df8f+} .
ljifo M ;"rgf 6fF; ul/lbg] af/] .

dxf]bo,
o; SofDk;sf] lj1fg lzIff ef}ltszf:q k|of]uzfnfsf nflu
sf]6]zgåf/f ;fdu|L v/Lb ug]{ ;DaGwL ;"rgf To; sfof{nosf] ;"rgf
af]8{df 6fF;L ;xof]u ul/lbg] Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .

========
===========
=====
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&!.)!.!$

>LdtL dL/fb]jL lwtfn


pk—k|fWofks
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] zf]w lgb]{zg u/]sf] af/]] .

oxfFn] o; SofDk;df Pd= P8= tx bf];|f] jif{ k"/f u/]sf


tkl;ndf plNnlvt 5fq—5fqfx¿sf] g]kfnL lzIff ljifosf] zf]wkqsf]
lgb]{zs eO{ sfd ;DkGg ug'{ ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .
tkl;n
qm 5fq—5fqfsf] cGtjf{tf{ zf]w zLif{s
=; gfd ldlt
+=
!= clj/ rGb @)^&.) ;NofgL eflifsf / g]kfnL efiffsf] Jolt/]sL
ljZn]if0f
$.!$
@= d~h' g]kfn @)^&.)!. sIff ^ sf ljBfyL{x¿sf] g]kfnL l;sfOsf]
cfjlws k|ult ljj/0fsf] cWoog
@%
#= 6]saxfb'/ s'Fj/ @)^&.) sIff % sf] …d]/f] g]kfnLÚ / …d]/f] g]kfnL
dfnf %Ú sf] t'ngfTds cWoog
%.@*
$= /]zdaxfb'/ vqL @)^&.)#. k|fylds txsf] g]kfnL efiff lzIf0fdf lg/Gt/
d"Nofª\sgsf] cfjZostf Ps cWoog
#@
%= zf/bf 9'ª\u]n @)^&.)!.! sIff % sf] d]/f] g]kfnL lstfj / ;Tofn k|
sfzgsf] g]kfnL ;flxTo afl6sfsf] t'ngfTds
^
cWoog
^= u+uf bjf8L @)^(.) sIff gf} df cWoog/t ljBfyL{x¿sf] lgjGw
n]vg Ifdtfsf] cWoog
$.@!
&= ;fg'dfof v8\sf @)^(.) sIff $ sf] …d]/f] g]kfnL / …xfd|f] g]kfnLÚ
sf] t'ngfTds cWoog
%.!(
========
===========
=====
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&!.)!.!%

>Ldfg\ k|d'vHo",
cg';Gwfg dxfzfvf,
lq= lj= sLlt{k'/

ljifo M l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

o; SofDk;sf lzIffzf:q lzIf0f ljefusL pk—k|fWofks >L ;kgf


clwsf/Ln] To; dxfzfvfsf] ;"rgf cg';f/ n3" cg';Gwfg ug{ lgj]bg
lbg' ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w ub{5' .
lghn] cf=j= @)&).)&! df ljZjljBfno cg'bfg cfof]u jf lq= lj=
8Lgsf] sfof{no tyf cGo lgsfosf] cfly{s ;xof]udf ;~rflnt s'g}
cg';Gwfg sfo{df ;+nUg gePsf] tyf To; dxfzfvfaf6 k|:tfj cfXjfg
u/]sf] ldltb]lv s'g} lsl;dsf] ljbf k|of]u gu/]sf] Joxf]/f hfgsf/Lsf
nflu cg'/f]w 5 .

========
===========
=======

SofDk; k|d'v
ldlt M @)&!.)!.!%

>L 6]sdl0f sfsL{


lzIf0f ;xfos,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] zf]w lgb]{zg u/]sf] af/]] .

oxfFn] o; SofDk;df Pd= P8= tx bf];|f] jif{ k"/f u/]sf


tkl;ndf plNnlvt 5fq—5fqfx¿sf] c+u|]hL lzIff ljifosf] zf]wkqsf]
lgb]{zs eO{ sfd ;DkGg ug'{ ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .
tkl;n
S. No Name of the Students Viva Voice date Topics
1 Jibnath Aryal 2066-04-16 A Study on Everyday Mathematics of Praja
Community in Dhading District
2 Shree Krishna Ki Si 2067-03-28 Effectiveness of Class work in Teaching Geometry
3 Nirmala Padasaini 2067-05-10 A Study on the effect of Parental Occupation on
their Children Achievement in Mathematics
4 Bil Bahadur Nepali 2067-11-08 Effectiveness of Instructional Materials in
Teaching Geometry
5 Ganesh Babu 2068- 05- 06 A Study on Relationship Between Objectives of
Dumrakoti Mathematics Curriculum and Present Classroom
Practices at Secondary Level
6 Bashu Prasad Adhikari 2068-05-06 Achievement of Students in Mathematics on the
Basis of Mother’s Occupation.
7 Rochak Subedi 2069-04-11 A Study on Job Satisfaction of Mathematics
Teaching

========
===========
=====
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&!.)!.!&

>L 6]sdl0f sfsL{


lzIf0f ;xfos,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] zf]w lgb]{zg u/]sf] af/]] .

oxfFn] o; SofDk;df Pd= P8= tx bf];|f] jif{ k"/f u/]sf


tkl;ndf plNnlvt 5fq—5fqfx¿sf] c+u|]hL lzIff ljifosf] zf]wkqsf]
lgb]{zs eO{ sfd ;DkGg ug'{ ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .
tkl;n
S .N. Students’ Name Viva Date Research Topics

1. Nagendra Prasad Rai 2067-04-28 PLURALIZATION IN ENGLISH AND CHHINTANG


2010-08-13 RAI

2. Dev Narayan Chaudhary 2068-04-05 APOLOGIES BETWEEN ENGLISH AND THARU


2011-07-21

3. Krishna Prasad Khanal 2069-09-11 PERCEPTION OF ENGLISH LANGUAGE


2012-12-26 TEACHERS TOWARDS PRACTICE TEACHING
COURSE
4. Kalika Khanal 2069-10-15 PERCEPTION OF BACHELOR LEVEL STUDENTS
2013-01-28 TOWARDS PRESCRIBED TEXTBOOKS

5. Yog Raj Pokhrel 2069-12-23 EFFECTIVENESS OF CONTINUOUS ASSESSMENT


2013-04-05 SYSTEM IN TEACHING ENGLISH LANGUAGE

========
===========
=====
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&!.)!.!&

>L k|]dk|;fb kf}8]n


lzIf0f ;xfos,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] zf]w lgb]{zg u/]sf] af/]] .

oxfFn] o; SofDk;df Pd= P8= tx bf];|f] jif{ k"/f u/]sf


tkl;ndf plNnlvt 5fq—5fqfx¿sf] c+u|]hL lzIff ljifosf] zf]wkqsf]
lgb]{zs eO{ sfd ;DkGg ug'{ ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .
tkl;n
S.N. Name of the Student Viva Date Thesis Title

1. Bishnu Prasad Basaula 2066-04-16 Proficiency in Free Writing of Secondary Level


Students of Lamjung District
2. Dhan Prasad Lamichhane 2067-02-07 An Analysis of the Vocabulary Items Used in Our
English Book Grade VI
3. Bishnu Prasad Aryal 2069-12-23 Perception and Production of English Diphthongs

4. Sanjeev Pokharel 2069-12-23 Use of Computer-Based Technology in ELT


Classrooms
5. Pashupati Poudel 2070-09-17 A Pragmatic Analysis of the Translated Drama
“ThamelkoYatra”

========
===========
=====
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&!.)!.!%

>L s[i0frGb| kf}8]n,


lzIf0f ;xfos,
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

ljifo M Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] zf]w lgb]{zg u/]sf] af/]] .

oxfFn] o; SofDk;df Pd= P8= tx bf];|f] jif{ k"/f u/]sf


tkl;ndf plNnlvt 5fq—5fqfx¿sf] ul0ft lzIff ljifosf] zf]wkqsf] lgb]
{zs eO{ sfd ;DkGg ug'{ ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5 .
tkl;n

S. No Name of the Students Viva Voice date Topics


1 Jibnath Aryal 2066-04-16 A Study on Everyday Mathematics of Praja
Community in Dhading District
2 Shree Krishna Ki Si 2067-03-28 Effectiveness of Class work in Teaching Geometry
3 Nirmala Padasaini 2067-05-10 A Study on the effect of Parental Occupation on
their Children Achievement in Mathematics
4 Bil Bahadur Nepali 2067-11-08 Effectiveness of Instructional Materials in
Teaching Geometry
5 Ganesh Babu 2068- 05- 06 A Study on Relationship Between Objectives of
Dumrakoti Mathematics Curriculum and Present Classroom
Practices at Secondary Level
6 Bashu Prasad Adhikari 2068-05-06 Achievement of Students in Mathematics on the
Basis of Mother’s Occupation.
7 Rochak Subedi 2069-04-11 A Study on Job Satisfaction of Mathematics
Teaching

========
===========
=====
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&!.)!.!%

>Ldfg\ k|d'vHo",
cg';Gwfg dxfzfvf,
lq= lj= sLlt{k'/

ljifo M l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

o; SofDk;sf :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff ljifosf ;x—k|fWofks >L


Zofds[i0f lji6n] To; dxfzfvfsf] ;"rgf cg';f/ n3" cg';Gwfg
ug{ lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w
ub{5' . lghn] cf=j= @)&).)&! df ljZjljBfno cg'bfg cfof]u jf
lq= lj= 8Lgsf] sfof{no tyf cGo lgsfosf] cfly{s ;xof]udf
;~rflnt s'g} cg';Gwfg sfo{df ;+nUg gePsf] tyf To; dxfzfvfaf6
k|:tfj cfXjfg u/]sf] ldltb]lv s'g} lsl;dsf] ljbf k|of]u gu/]sf]
Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

========
===========
=======

SofDk; k|d'v
ldlt M @)&!.)!.!%

>Ldfg\ k|d'vHo",
cg';Gwfg dxfzfvf,
lq= lj= sLlt{k'/

ljifo M l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

o; SofDk;sf c+u|]hL lzIff ljifosf pk—k|fWofks


>L ;"o{ l;Ub]nn] To; dxfzfvfsf] ;"rgf cg';f/ n3" cg';Gwfg
ug{ lgj]bg lbg' ePsf]n] cfjZos Joj:yfsf nflu l;kmfl/; ;fy cg'/f]w
ub{5' . lghn] cf=j= @)&).)&! df ljZjljBfno cg'bfg cfof]u jf
lq= lj= 8Lgsf] sfof{no tyf cGo lgsfosf] cfly{s ;xof]udf
;~rflnt s'g} cg';Gwfg sfo{df ;+nUg gePsf] tyf To; dxfzfvfaf6
k|:tfj cfXjfg u/]sf] ldltb]lv s'g} lsl;dsf] ljbf k|of]u gu/]sf]
Joxf]/f hfgsf/Lsf nflu cg'/f]w 5 .

========
===========
=======

SofDk; k|d'v
ldlt M @)&!.)!.)(

ljifo M ;Demf}tf ug{ cfpg] af/] .

pko'{Qm ljifodf { ug{ af]nkq cfXjfg ul/Psf]df tkfO{ lj?


jf÷sljGb| h]=eL= sf7df8f}+sf] af]nkq :jLs[t ePsfn] sfo{
;Dkfbg hdfgt ;lxt ;Demf}tf ug{ cfpg' x'g ;"lrt ul/G5 .

=======
================
-ef]nfgfy e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&!.)!.!&

>L sG;N6]G;L ;]jf,


OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg,
lq=lj=, k'Nrf]s, nlntk'/ .

ljifo M 8«OË pknJw u/fOlbg] af/] .

pko'{Qm ljifodf o; SofDk;sf] k':tsfno ejgdf tnf yk sfo{sf]


nflu lgdf{0f Joj;foL >L lj?jf÷sljGb| h]=eL=, sf7df8f}+ / o;
SofDk; lar ;Demf}tf sfo{ ;DkGg ePsf]n] lgdf{0f sfo{sf] nflu
cfjZos kg]{ 8«OË l;6x¿ pknJw u/fOlbg' x'g cg'/f]w ub{5' .

========================
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&!.)!.!^

>L Sjfln6L kmlg{l;Ë P08 6«]8;{


gofF afg]Zj/, sf7df8f}+ .

ljifo M sfo{ cfb]z lbOPsf] af/] .

o; SofDk; / To; 6«]8;{ lar ldlt @)&!.)!.!^ ut] ePsf]


;Demf}tf cg';f/ OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg
sG;N6]G;L ;]jf;Fu ;Dks{ u/L ;Demf}tf cg';f/ kmlg{r/ lgdf{0f
sfo{ k|f/De ug'{ eO{ ;f] sf] hfgsf/L lbg] u/L of] sfo{ cfb]z
lbOPsf] 5 .
ctM ;Demf}tf cg';f/ ;dodf g} kmlg{r/ lgdf{0f tyf
cfk"lt{ sfo{ ;DkGg ug'{ x'g cg'/f]w 5 .

af]wfy{ tyf sfof{y{


========================
>L OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg
-ef]nfgfy e§/fO{_
sG;N6]G;L ;]jf, k'Nrf]s, nlntk'/ .
SofDk; k|d'v
ldlt M @)&!.)!.!&

>L lj?jf÷sljGb| h]=eL=,


sf7df8f}+ .

ljifo M sfo{ cfb]z lbOPsf] af/] .

o; SofDk; / To; h]=eL= lar ldlt @)&!.)!.!& ut] ePsf]


;Demf}tf cg';f/ OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg
sG;N6]G;L ;]jf;Fu ;Dks{ u/L ;Demf}tf cg';f/ lgdf{0f sfo{ k|
f/De ug'{ eO{ ;f] sf] hfgsf/L lbg] u/L of] sfo{ cfb]z lbOPsf] 5
.
ctM ;Demf}tf cg';f/ ;dodf g} lgdf{0f sfo{ ;DkGg
ug'{ x'g cg'/f]w 5 .

af]wfy{ tyf sfof{y{


========================
>L OlGhlgol/Ë cWoog ;+:yfg
-ef]nfgfy e§/fO{_
sG;N6]G;L ;]jf, k'Nrf]s, nlntk'/ .
SofDk; k|d'v
@)&!.)!.
@$

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>L lq= lj= ;]jf cfof]usf sfof{no,


lq= lj=, lslt{k'/ .

o; SofDk;df :jf:Yo tyf zf/Ll/s lzIff ljifosf ;x k|fWofks >L


Zofds[i0f lji6 ldlt @)$#.)!.!& df c:yfoL ;xfos k|fWofks kbdf
lgo'SteO{ ldlt @)$&.)%.#! df :ofoL ;xfos k|fWofks kbdf
lgo'St , ldlt @)%!.!@.)! Dff pk k|fWofkseO{ ldlt @)^%.)&.!
% ;Dd uf]/vf SoDk; uf]/vfdf sfo{/t / ldlt @)^%.)&.!^ b]lv o;
SofDk;df sfo{/teO{ @)^^.)^.#) b]lv ;x k|fWofks kbdf
lgo'SteO{ xfn ;Dd c6'6 ;]jf/t/xg' ePsf] Joxf]/f l;kmfl/;;fy
cg'/f]w ub{5' . ;fy} lghn] @)$(.)&.!# b]lv @)%! ;Dd
Pd=P8 ;]jfsflng cWoog labf lng'ePsf] l;kmfl/; ub{5' .
========
========
========
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v

@)&!.)!.
@*
;"rgf .

o; SofDk;df cWoog ul/ :gftsf]Q/ tx tyf :gfts txsf] jflif{s


k/LIffdf ;d]t ;fd]n eO pQm txsf] k/LIffsf] tx tyf v08df pRrtd
k|fKtfª\s xfl;n ug]{ 5fq—5fqfx¿ dWo] k|To]s txsf Ps/Ps hgf
5fq tyf 5fqfx¿sf] cWoogdf xf};nf k|bfg ug{ gub k'/:sfsf nflu
gfd k|sflzt ul/Psf] 5. pQm gfd pk/ s'g} bflj lj/f]w ePdf ;'rgf k|
sflzt ePsf] ldltn] & lbg leq k|df0f;lxt ;DalGwt k/LIff zfvfdf
lgj]bg lbgsf nflu ;Dk'0f{ ljBfyL{x?nfO{ o;} ;"rgfåf/f ;"lrt
ul/G5 .
:gftsf]Q/ tx k|yd jif{
qm Gfd k/LIff l;= k| k|ltzt s}lkm
=; g+= fKtfª\s ot
!= zfGtf kGyL @()%)^ &!# 5fqf

gftsf]Q/ tx bf];|f] jif{ -@)^*_


qm Gfd k/LIff l;= k| k|ltzt s}lkm
=; g+= fKtfª\s ot
!= Kf|]d k|;fb k/fh'nL @()$#% #!* 5fq

:gfts tx bf];|f] jif{


qm Gfd k/LIff l;= k| k|ltzt s}lkm
=; g+= fKtfª\s ot
!= Ef'jg e';fn @(#*#* #!$ 5fq
@= lgd{nf j8' @()!)) #)# 5fqf

af]wfy{
=======================
!= >L n]vfzfvf, -ef]nfgfy
e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >L :jljo'
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

@)&!.)!.@*
ljifo M ;+lrt /sdx¿ pknJw u/fOlbg] af/] .
>L /lhi6«f/sf] sfof{no,
sd{rf/L k|zf;g dxfzfvf,
lq= lj= lj=, sLlt{k'/ .

lq=lj=/=sf=s=k|=df=sf] k=;=s=k|=d=zf=-%_ r= g+
+ @@)! ldlt @)&).)(.)! sf] kqfg';f/ o; SofDk;sf /fhlglt zf:q
ljifosf ;x k|fWofks >L jfns[i0f >]i7 oxL ldlt @)&!.)!.@^ ut]
af6 pd]/sf] xb k'uL clgjfo{ cjsfz k|fKt ug'{ ePsf] x'Fbf jxfFn]
lq= lj= lgodfg';f/ kfpg' x'g] ;Dk"0f{ ;'ljwfx¿ pknJw u/fO lbg]
Joj:yfsf nflu cg'/f]w ub{5' .
>L >]i7;Fu o; SofDk;sf] tkm{af6 s'g} afFsL aSof}tf
gePsf], ;~rosf]if qmdfÍ ($^* /x]sf] tyf o; rfn' cf= j=
@)&).)&! df dfl;s tnj ?= #),!@).— vfOkfO{ cfpg' ePsf] /
jxfFn] cWoog ljbf @ jif{ -ldlt @)%).)%.!^ b]vL @)%@.)%.!%
;Dd_ lng' ePsf] tyf cGo ljbf lng' ePsf] /]s8{af6 b]lvb}g .
xfn;Dd pkef]u u/L afFsL /xg cfPsf] ljbfx¿ dWo] 3/ labf !!! !.$
tyf lj/fdL ljbf #&( u/L hDdf %() -kfFr;o gAa] lbg ;jf_ lbg
a/fa/sf] x'g cfpg] /sd To;} sfof{noaf6 e'QmfgL lbg] Joj:yfsf
nflu cg'/f]w ub{5' .

af]wfy{
=====================
!= >L n]vfzfvf,
-ef]nfgfy e§/fO{_
dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .
SofDk; k|d'v
@= >L jfns[i0f >]i7
eQmk'/ .

ldlt M @)&!.)!.#)

>L sf7df8f}+ pkTosf vfg]kfgL lnld6]8


6\of+sf/ zfvf, dxf+sfn, sf7df8f}+ .

ljifo M lkpg] kfgL pknAw u/fOlbg] af/] .

pko'{Qm ljifodf o; SofDk;df cWoog/t 5fq–5fqfx?sf] nflu


lkpg] kfgL cTofjZos ePsf] x'Fbf ljBfyL{sf] ;d:ofnfO{ Wofgdf
/fvL To; zfvfaf6 lkpg] kfgL pknAw u/fOlbg' x'g cg'/f]w 5 .

========
========
========
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)&!.!!.
@)

cfGtl/s ;?jf af/] .

>L jf;'b]j uf}td,


dx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn .

tFkfO{n] ljxfgsf]] ;dodf sfo{ ub}{ cfpg' ePsf]df ldlt


@)&!.)@.)! b]lv j]n'sfsf]]] ;dodf cWofkg sfo{ ug{ cfGtl/s ;?jf
ul/Psf] 5 .

af]wfy{
======================
!= >L ;xfos SofDk; k|d'v, -ef]nfgfy
e§/fO{_
k|eftLo÷lbjf÷/fqL ;d"x SofDk;
k|d'v
ldlt
M=======.
=====.===
====

ljifo M Pd= P8= txsf] zf]wkqsf] ufO8


u/]sf] af/]] .

================================

===============================

Dfx]Gb|/Tg SofDk;, tfxfrn.


oxfFn] o; SofDk;df Pd= P8= tx bf];|f] jif{ k"/f u/]sf tkl;ndf
pNn]lvt 5fq—5fqfx¿sf]
=========================== ljifosf]
zf]wkqsf] ufO8 e} sfd ;DkGg ug'{ ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft ul/G5
.
tkl;n
q 5fq– EfOef -viva_ Zf]w zLif{s
m 5fqfsf] ldlt
=; gfd
1

4
5

=================
SofDk; k|d'v

@)&!.)@.
)!

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>L lq= lj= ;]jf cfof]usf sfof{no,


lq= lj=, lslt{k'/ .

o; SofDk;df lzIff of]hgf tyf Joj:yfkg ljifosf ;x k|fWofks >L


lu/L/fh kf}8]n ldlt @)%!.)(.)! b]vL @)%@.)@ d;fGt ;Dd
df ;'v]{t SofDk; lzIff sf] lzIff ljifodf s/f/df k|lzIfs kbdf
lgo'SteO{ @)%@.)#.)! Dff ;f]xL SofDk;sf] ;xfos k|fWofks
kbdf s/f/df lgo'SteO{ ldlt @)%%..)@.@( Dff ;f]lx SofDk;df
:yfoL pk k|fWofks kbdf lgo'St eO{ ldlt @)%*.)%.!% b]vL o;
SofDk;df ;?jf eO{ ldlt @)^^.)#.@$ b]vL ;x k|fWofks kbdf
lgo'SteO{ xfn ;Dd c6'6 ;]jf/t/xg' ePsf] Joxf]/f l;kmfl/;;fy
cg'/f]w ub{5' .
========
========
========
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v

@)&!.)!.
@$

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>L lq= lj= ;]jf cfof]usf sfof{no,


lq= lj=, lslt{k'/ .

o; SofDk;df kf7\oqmd tyf d'Nofª\sg ljifosf ;x k|fWofks


>L u0f]z axfb'/ l;+x 7s'/L ldlt @)%%.)$.!@ b]vL @)^(.!@.!$
;Dd pk k|fWofks kbdf tyf ldlt @)^(.!@.!% ;Dd b]lv xfn
;Dd ;x k|fWofks kbdf c6'6 ;]jf/t/xg' ePsf] Joxf]/f l;kmfl/;;fy
cg'/f]w ub{5' . ;fy} lghn] @)^^.)!.)! b]lv @)^*.!!.!% ;Dd
cWoog labf lng'ePsf] l;kmfl/; ub{5' .

========
========
========
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v

@)&!.)!.
@$

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .


>L lq= lj= ;]jf cfof]usf sfof{no,
lq= lj=, lslt{k'/ .

o; SofDk;sf lj1fg lzIff ljifosf ;x k|fWofks >L s[i0feSt


dx{hg ldlt @)$#.)*.!# df c:yfoL ;xfos k|fWofks kbdf
lgo'SteO{ ldlt @)$&.)%.#! df :ofoL ;xfos k|fWofks kbdf
lgo'St , ldlt @)%@.)@.!^ Dff pk k|fWofks kbdf tyf ldlt
@)^^.)#.!) df ;x k|fWofks kbdf lgo'SteO{ xfn ;Dd
c6'6 ;]jf/t/xg' ePsf] Joxf]/f l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

========
========
========
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)&!.)!.
@$

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>L lq= lj= ;]jf cfof]usf sfof{no,


lq= lj=, lslt{k'/ .

o; SofDk;sf :jf:Yo ty zf/Ll/s lzIff ljifosf ;x k|fWofks >L


zfGtaxfb'/ >]i7 ldlt @)$@.!).@! df c:yfoL ;xfos k|fWofks
kbdf lgo'SteO{ ldlt @)$&.)%.#! df :ofoL ;xfos k|fWofks kbdf
lgo'St , ldlt @)%).)^.@% Dff pk k|fWofks kbdf tyf ldlt
@)^^.)^.#) df ;x k|fWofks kbdf lgo'SteO{ xfn ;Dd
c6'6 ;]jf/t/xg' ePsf] Joxf]/f l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .

========
========
========
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v

@)&!.)!.
@$

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>L lq= lj= ;]jf cfof]usf sfof{no,


lq= lj=, lslt{k'/ .

o; SofDk;sf /fhlgltzf:q lzIff ljifosf pk k|fWofks >L of]u]Gb|/fh


bfxfn ldlt @)%!.)#.@* b]lv ldlt @)%*.)#.)( ;Dd ;xfos k|
fWofks kbdf s/f/ ;]jfdf lgo'SteO{ ldlt @)%*.)#.!) Dff pk k|
fWofks kbdf :YffoL lgo'SteO{ xfn ;Dd c6'6 ;]jf/t/xg' ePsf]
Joxf]/f l;kmfl/;;fy cg'/f]w ub{5' .
========
========
========
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v

@)&!.)@.

)#

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .


>L lq= lj= ;]jf cfof]usf sfof{no,
lq= lj=, lslt{k'/ .

o; SofDk;sf g]kfnL lzIff ljifosf pk k|fWofks >L tLy{/fh vltj8f


ldlt @)%$.!!.)* b]lv ldlt @)^!.)#.)% ;Dd lzIf0f ;xfos kbdf s/f/
;]jfdf lgo'SteO{ ldlt @)%*.)#.)^ Dff pk k|fWofks kbdf :YffoL
lgo'SteO{ xfn ;Dd c6'6 ;]jf/t/xg' ePsf] Joxf]/f l;kmfl/;;fy
cg'/f]w ub{5' .

========
========
========
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v
@)&!.)@.

)#

l;kmfl/; ul/Psf] af/] .

>L lq= lj= ;]jf cfof]usf sfof{no,


lq= lj=, lslt{k'/ .

o; SofDk;sf g]kfnL lzIff ljifosf pk k|fWofks >L g]qk|;fb kf}8]n


ldlt @)%%.!).!& b]lv ldlt @)^!.)#.)@ ;Dd lzIf0f ;xfos kbdf
s/f/ ;]jfdf lgo'SteO{ ldlt @)%*.)#.)# Dff pk k|fWofks kbdf
:YffoL lgo'SteO{ xfn ;Dd c6'6 ;]jf/t/xg' ePsf] Joxf]/f l;kmfl/;;fy
cg'/f]w ub{5' .

========
========
========
-ef]nfgfy
e§/fO{_
SofDk; k|d'v

You might also like