AP 5 REVIEWER

Ang Kabuhayan at Kalakalan Noon

Ang ating mga ninuno ay naninirahan sa kweba, sagubat, malapit sa baybaying dagat, o ilog upang mapadali
ang kanilang pangangaso, pangingisda, at pangangalap ng mga hayop at halamang kanilang makakain.
 Panahon ng Lumang Bato
Ang kanilang kapaligiran ay mas malamig kaysa sa kasalukuyang klima.
Makapal ang kagubatan at gumagala ang mga stegodon (kahawig ng maliliit na elepante), rhinoceros,
primitive bovine, baboy, usa, buwaya, at malalaking pagong.
Angmgabutongmalalakinghayopnakanilangkinataytuladngstegodon, at rhinoceros ay nahukaysaCagayan
Valley.
May mgamalalakingtinapyasang baton a magagaspang. Ito ay kanilangpinag-
umpogupangmakagawangmgakasangkapan.
Natagpuanngmgamananaliksiknoong 1962 angkagamitangitosakwebangtabonsa Palawan.
 PanahonngBagongBato
Nakahukayngmakikinisnabatongginamitngatingmganinuno.
Namuhaysilasapamamagitanngpangangalapngmakakinsapaligid at pangangaso.
Angkanilangkagamitan ay magagaspang at panlahatan. Angsumunodnilanggamit ay sadyangpinakinis.
Libo-libongmakikinisnakagamitangbatoangnatagpuansaBatangas, Bulacan, Bataan, at Rizal.
Ditosilanatutongmagtayongtirahan at magtanim.
 PanahonngSeramiks
Natutosilanggumawangmgakagamitangyarisapinatigasnaputik.
Ditonilaisinagawaangpagpapalayok o pottery. Gumawarinsilangmalalakingbanga o tapayan.
Iba’tibangpalayokangnatagpuansaiba’tibangpanigngatingbansatuladngPalawan, Cagayan, Batangas, at
Laguna.
Gumawarinsilangmgakagamitangyarisakabibe, jade, at nephrite.
Gumamitsilangapoy at gumawangkanilangdamit.Marahil ay gumawarinsilangmgakagamitangyarisakahoy.
 Panahonng Metal
Unang metal naginamitngatingmganinuno ay kobre(copper) nasinundanngtanso(bronze), at iba pang
metal.
Patuloy pa rinnilangginamitangkabibe, luwad, at bato.
Gumawasilangkutsilyo, lanseta, sibat, bolo o itak, at espada.
Gumawanarinsilangkanilangsarilingbahay, Bangka, barko, at iba pang sasakyangpandagat.
Natutosilangmaghabi.
PangunahingHanapbuhay
Dalawanguringpagmamay-aringlupa
Pampubliko- maaaringangmgamamamayanangmaaaringmagtanimsalupain.
Pribado- may arilamangangmaaaringmagtanimsakanyanglupain.
PangunahingHanapbuhay
Pagsasaka-pangunahinghanapbuhayngatingmganinuno.
Gumawasilangmgapatubigsakapataganupangmasiguronamabubuhayangpananimnila.
Ginamitnilaangpag-aararo para mabungkalanglupa.
MgaMagsasaka
Tuwing tag-arawsilaaynagkakainginsakabundukan.
Angkanilangmganagingprodukto ay bigas, bulak, niyog, dalanghita, abaka, saging,kamote,atmarami
pang uringprutas at gulay.
Sangayon, angpagkakaingin ay ipinagbabawaldahilito ay nakakasirangmgahalaman at puno.
AngBanaueRice Terraces saIfugao ay isasahalimbawangkahusayan n gating mganinuno.

Pangingisda
Nanguhangmgasuso, kabibe at mgahalamangdagat.
Gumagamitsilangmgapana, bolo, sibat, at bakladsapanghuhuli.
Pagmimina
Nagminasilangginto, pilak, tanso, at bakal.
Angginto ay kanilangginawangpalamutisangipin,katawan, damit, kagamitan, at tahanan.
Angibangmga metal ay ginamitsapagluluto, pagsasaka, pangingisda, pangangaso at marami pang iba.

Iba pang hanapbuhay

Paggawangmgasasakyangpangdagat at mgaBangka(sasakyangpangdagat- balanghay, karakao,atpraos.
Pag-aalaganghayop- tuladngmanok, kambing, kalabaw, at kabayo.
Mgaindustriyangpantahanan- paggawangalak, basket, lubid, at paghabingtela. Gumamitngsinamay,
hiblangsaging(abaka), bulak, at sutlasapaghahabi.
AngPakikipagkalakalanngmgaSinaunang Pilipino
Pakikipagkalakalansa Arabia
Unangdayuhanangnakipagkalakalan ay angArabe
Ipinagpalitnilaangmgakasangkapangyarisa metal tuladngtanso at ginto, muslin, cotton, lana, alpombra at
ceramics samgaperlas, korales, bungangkahoy at iba pa.
Pakikipagkalakalansa China
Dalawangmanunulatna chino- Chao Ju-Kua at Wang Ta-Yuan.
Ipinagpalitnilaangkanilangproduktongperlas, table, ginto, bulak at yantok.
Pakikipagkalakalansa India
Angindustriyangpaghahabingbulak, paggawangbarko at Bangka, at pagmimina ay natutuhanngmgataga-
India.
Angpagsusuotngsarong(saying tapis), putongsaulo, pantalonghapit, at
burdadongbalabalnaginagamitngmgakatutubong Muslim ay sinasabingnamanarinnatinsamga India.
Pakikipag-ugnayansamgaHapon
AyonsaShokuNihongo, angsinaunangpahayaganngmgaHapon, dumayo noon angmga Pilipino
saKyushu(angunangpangalanng Japan) upangmakipagkalakalan.

Angilansamgahanapbuhayngmgasinaunang Pilipino ay:

__________________________________________
__________________________________________
__________________________________________
__________________________________________
__________________________________________
__________________________________________
Isulatkung kalian ginawangatingmganinunoangsumusunod.
PLB- PanahonngLumangBato PBB- PanahonngBagongBato
PS-PanahonngSeramiks PM- Panahonng Metal
______1. Gumagawangpalayok
______2. Makikinisangmgabatongkasangkapan
______3. Gumawasilangkasangkapangyarisaputik
______4. Gumamitsilangapoy at gumawangkanilangdamit.
______5. Natutosilangmaghabi.
______6. Angkanilangkapaligiran ay mas malamigkaysasakasalukuyangklima.
______7. Gumawasilangkutsilyo, lanseta, sibat, bolo o itak, at espada.
______8. Ditosilanatutongmagtayongtirahan at magtanim.
______9. Angkanilangkagamitan ay magagaspang at panlahatan.
______10. Gumawanarinsilangkanilangsarilingbahay, Bangka, barko, at iba pang sasakyangpandagat.

Panonagbagoangkanilangpamumuhay?
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
__________________

Lagyanng angmgabagaynaginawa o Gawain n gating mganinunonaginagamit pa hanggangngayon.

_____1. Pagsasaka
_____2. Pagmimina
_____3. Pangangalakal
_____4. Paghahayupan
_____5. Pangingisda
_____6. Paghahabi
_____7. Pangangaso
_____8. Pagtotroso
_____9. Banga
_____10. Bangka