Pangkat Etniko sa Luzon
Naiiba ang anyo ng bahay ng mga Isneg sa
1. Isinay
Matatagpuan ang mga Isinay sa Aritao,
Bayombongat Dupax sa Nueva Vizcaya.
Katulad ng mga Ivatan, hawig ang kanilang
anyo sa mgaAinu ng bansangHapon at
nahahawig ang kanilang wika sa
Pangasinense. Nabibilang ito sa mga
diyalekto ng Ilokano.
Kristiyano ang malaking bahagi ng
populasyon ng mga Isinay. Bukod sa
pagsasaka, isa pa rin sa kanilang
pangunahing ikinabubuhay ang paghabi ng
tela.
2. Ivatan
Mga mamamayan ng Batanesang mga
Ivatan. Relihiyoso, masisipag, matitiyaga,
magagalang at mapagkakatiwalaan ang
mga Ivatan. Karaniwan sa kanila ang
pagsusuot ng vakul, isang uri ng sombrero
na gawa sa hinabing dahon ng voyavoy.
Madalas na dinaraanan ngbagyo ang
Batanes kaya mababang hugis-kahon ang
mga bahay ng mga Ivatan. Gawa ito sa
bato, kogon atapog. Mayroon itong maliliit
na bintana.
Mga halamang-ugat ang kanilang itinatanim
at ito rin ang kanilang pangunahing
ikinabubuhay.
Sa kasalukuyan, marami na ring mga Ivatan
ang nakatapos ng kursong tulad ng
inhinyeriya, medisina, edukasyon at iba pa.
3. Isneg
Kilala rin sa tawag na Apayao o Ina-gang
mga Isneg na matatagpuan sa Kalinga at
Apayao. Karaniwan na sa matatarik na
dalisdis at mabababang burol na malapit sa
mga ilog nagtatatag ng pamayanan ang
mga Isneg.
Bigas ang pangunahing pagkain ng mga
Isneg. Maliban sa palay, nagtatanim sila
ngmais, kamote, taro at tubo para sa
paggawa ng basi. Ginagawa nila ang
pagtatanim matapos ang ilang ritwal o
seremonya ayon na rin sa kanilang
paniniwala na kaugnay ng lupa,gubat at ilog
ang buhay. Ayon sa kanilang batas, ang
pag-aari ng lupa ay batay sa pagiging una
sa paggamit nito, aktwal na paggamit at
pagtira rito at kung ito ay namamana.
mga bahay ng iba pang pangkat-etniko
saCordillera. Hugis-bangka ang bahay ng
mga Isneg na kanilang tinatawag na
binuron. Maraming pamilya ang maaaring
tumira sa binuron na may isang silid
lamang.
4. Ibaloy
Ang mga Ibaloy ay matatagpuan sa mga
munisipalidad ng Kabayan,Bokod, Sablan,
Tublay,La Trinidad, Itogon, Benguet atTuba
sa timog-silangan ngBenguet. Kasama sa
wika ng mga Ibaloy ang ilang salitang
Ilokano at Pangasinense.
Ang mga Ibaloy aykayumanggi, mababa at
may matipunong pangangatawan. Nakatira
ang mga Ibaloy sa mga mabundok at
mabatonglugar. Gawa sa kogon o nipa ang
karaniwang bahay ng mga Ibaloy. May
pintuan itong nakaharap sa hilaga o
silangan at walang bintana. Marami silang
kasanayan para sa pag-aangkop sa
kapaligiran tulad ng hagdang-hagdang
taniman sa gilid ng bundok at pagpapatubig
sa mga ito sa tulong ng mga tubong
kawayan.
Masisipag na magsasaka ang mga Ibaloy.
Nagtatanim sila ng lahat ng uri ng
gulay,strawberryat mga prutas. Mga lalaki
ang naghahabi ng basket.
Dati, ang tungtong o konseho na binubuo
ng baknang o mayayamang pangkat at
matatalino ang nagpapasya sa pamayanan.
May mga batas sila na sumasakop sa mga
kaugalian sa kasal, diborsyo, pagmamana
at mga krimen. Kinikilala rin nila ang
kapangyarihan ng
pambansangpamahalaan.
Sa kasalukuyang panahon, nananatili pa rin
ang kasal ng mga Ibaloy sa simbahang
Katoliko ngunit sinusunod pa rin nila ang
kasunduan ng anak na ipakakasal. Sa
handaan, tradisyong Ibaloy pa rin ang
nasusunod.
5. Ilongot
Nangangahulugan na "mula sa gubat" ang
pangalang Ilongot, ang pangkat na
matatagpuan sa kagubatan ng Isabela at
Nueva Vizcaya. Kung minsan, tinatawag din
silang Ilongotes o Ibilao. Mahilig silang
gumamit ng pana na kanilang natutuhan sa
mga Negrito. Nagsasaka ng palay,tabako,
saging, kamote at gulay ang mga Ilongot.
Nanghuhuli rin sila ng baboy-ramo, usa
atibon sa gubat. Kanilang ipinagpapalit ng
tela, kutsilyo at asin ang mga produktong ito
sa mga nasa kapatagan.
Sumasamba sa maraming diyos ang mga
Ilongot. Bukod dito, sinasamba rin nila ang
araw, kaluluwa ng mga namatay at iba pang
6. Kankana-ey
Ang mga Kankana-ey ang pangatlo sa
pinakamalaking pangkat
sabulubundukinglalawigan ng hilagang
Luzon. May dalawang pangkat ang
Kankana-ey sa Mankayan, Bakun,
Kubungan, Buguias at sa mataas na bahagi
ngBenguet. Halos walang ipinagkaiba ang
dalawang pangkat na ito ng Kankana-ey.
Kapwa sila kayumanggi, kadalasang may
mga tatu, may malalaking mata at
mauumbok na pisngi.
Mga magsasaka ang mga Kankana-ey.
Nagsasaka sila sa pamamagitan ng kaingin
sa gilid ng mga bundok. Pangunahing
pinagkukunan ng kanilang kabuhayan ang
pangangaso at pangingisda. Hinuhuli nila
ang usa at baboy damo sa pamamagitan ng
asoat lambat.
Walang pormal na pamunuang pulitikal ang
lipunang Kankana-ey. Ang kadangyan o
baknang na tradisyunal na aristokrasya ang
may malaking impluwensya sa lipunan.
Naniniwala sila sa pagkakaroon ng iisang
asawa. Ang pamilya ang pangunahing yunit
ng lipunan. Ang ama ang puno rito. Siya
ang inaasahang magbibigay ng lahat ng
kabuhayan ng pamilya.
7. Gaddang
Tinatawag ding Gadam, Gaddanes o Iraya
ang mga pangkat-etnikong ito na
matatagpuan saNuevaVizcaya at Isabela.
Tahimik at matulungin ang mga
Gaddangbagaman handa silang
makipaglaban kung kinakailangan.
Pagsasaka ang pangunahing ikinabubuhay
ng mga Gaddang. Gabi, palay, sili,bawang,
tubo at iba panggulayang kanilang
itinatanim. Pangalawang pinagkukunan ng
kanilang ikinabubuhay ang pangingisda,
pangangaso at pagtitinda.
8. Itawes
Matatagpuan ang mga Itawessa timog-
kanlurang bahagi ng Cagayan. Ang Itawes
ay nagmula sa mga salitang I at tawid na
nangangahulugang "mga tao sa kabila ng
ilog". Kilala rin sila sa tawag na Itawit,
Tawish, Itawi at Itaves. Karaniwang
naninirahan ang mga Itawes sa isang
pamayanan kasama angmga Ibanag kaya
Ibanag din ang ginagamit nilang wika.
Pangunahing ikinabubuhay ng mga Itawes
ang pag-aalaga ng hayop, pangangaso,
pangingisda, paggawa ng alak, bulak
paghahabi at pagsasaka.
9. Kalinga
Matatagpuan ang mga Kalinga sa
pinakahilagang bahagi ng Luzon. Mahilig
sila samakukulay na pananamit at
pampaganda. Napakahalaga sa kanila ng
mga pampalamuting alahas sa
buongkatawan. Ang ibinibigay na dote para
sa ikakasal ay tinatawag na ballong o kalon.
Maaaring magkaroon ng higit sa isang
asawa ang isang Kalinga.
Bilang mga mandirigma at mamumugot,
ginagawa ng mga Kalinga ang budong,
isang kasunduang pangkapayapaan, upang
maiwasan nila ang pakikidigma sa isa't isa.
10. Ifugao
Sa gitnang bahagi ng hilagang Luzon ang
tirahan ng mga Ifugao. Galing sa salitang
ipugo na ang ibig sabihin ay "mula sa mga
burol" ang salitang Ifugao.
Ang tipikal na pamayanan ng mga Ifugao ay
ang tumpok ng mga kwadradong kubo na
natutukuran ng poste. Tulad ng ibang
lipunan, mayroon ding mga ari-arian ang
mga Ifugao. Ang mga mayaman at mga
may titulo ang nag-aari ng maraming
hinagdang palayan. Tuwing may
pagdiriwang ang mayayaman tulad ng kasal
o libing, masagana ang handaan.
May kanya-kanyang gawaing
ginagampanan ang bawat Ifugao. Iniuukol
nila ang kanilang maghapon sa paggawa.
Katulad ng ibang pangkat, mayroon ding
diborsyo sa mga Ifugao. Naniniwala sila sa
pagkakaroon ng iisang asawa.
11. Mangyan ang sinumang muling nagtataksil. Walang
Naninirahan sa mga liblib na pook multa kung kusa ang paghihiwalay ng mag-
ngMindoro ang mgaMangyan. Mahiyain asawa.
silang tribo. Kayumanggi ang kanilang
kulay, itim ang buhok, may maamong mata
at katamtaman ang tangkad.
May iba’t ibang tribu ng Mangyan.
Tinatawag na Hanunuo ang isang grupo ng
Mangyan na ang ibig sabihin, sila ang tunay
na Mangyan. Kumukuha sila ng
ikinabubuhay sa mga kagubatan,
pangisdaan at kalakalan sa Mindoro.
Sa kasalukuyan, sinauna pangalpabeto ang
gamit sa pagsulat ng mga pagpapantig. Ang
ambahan ang kanilang natatanging
panitikan na kanilang napanatili sa
pamamagitan ng pag-ukit nito sa mga
kutsilyo, mga kagamitan at sa mga lukas o
lalagyan ng nganga.
Ang mga Alangan o Mangyan sa hilaga ang
purong Mangyan. Mayroon silang tipong
Negrito. Sa mga kasukalan ng Mindoro sila
nananahanan atkamoteang kanilang
pangunahing pagkain.
12. Tagbanua
Naninirahan ang mgaTagbanwa sa
baybaying dagat sa gitnang Palawan.
Nabubuhay sila sa pamamagitan ng
pangingisda, paghahalaman at
pangangaso.
Mayroon na ring pampulikang balangkas
ang mga Tagbanwa. Masakampu ang
kanilang tawag sa pinuno ng pangkat.
Blusang mahahaba ang manggas at
makukulay na paldang patadyong ang
kasuotan ng mga babae samantalang
nagsusuot lamang ng bahag ang mga lalaki.
May bahid ng Malayo-Polinesiya at Indyan
ang mga Tagbanwa.
13. Tinguian
Matatagpuan ang mga Tinguian sa Abra.
Nagtatanim sila ngpalay sa mga kapatagan
at sa mga bai-baitang na palayan. Mahilig
sila samusika, damit at personal na palmuti.
Naglalagay sila ng tatu at iniitiman ang
ngipin upang akitin ang napupusuan.
Naniniwala ang mga Tinguian sa
pagkakaroon ng isang asawa lamang.
Itinuturing nilang krimen ang pagtataksil sa
asawa at pinapatawan ng malaking multa
Pangkat etniko sa Pilipinas MAGAHAT
KAROLONOS
YAKAN
APAYAO
TIBOLI
PAMPANGGO
TASADAY
AGTA
TIRURONG
GADDANG
BADJAO
PANGASINENSE
TAUSUG
CIMARON
ZAMBOANGUEÑO
IBANAG
SUBANON
NEGRITO
SAMAL
HANUNUO
MANOBO
IFUGAO
TAGBANWA
ABELLING
BATUK
TADYAWAN
IVATAN
IKALAHAN
TABANGNON
ITNEG
BICOLANO
CEBUANO
TINGGIAN
IRAYA
ILONGGO
ILOCANO
MANGYAN
BOHOLANO
SULOD
ATI
WARAY
ISCAYA