Quy trình thí nghiệm MBA

CÔNG TY CỔ PHẦN NGHIÊN CỨU VÀ THÍ NGHIỆM ĐIỆN
Tầng 6-Tòa nhà Việt Anh -Tổ 10 P.Việt Hưng - Q.Long Biên - Hà Nội
Tel: 04.2610008 Fax: 04.2610009
Homepage: http://www.etrc.com.vn E-mail: contact@etrc.com.vn
Hệ thống
quản lý chất lượng
theo ISO 9001:2008
Quality Management System
QUY TRÌNH THÍ NGHIỆM MÁY

BIẾN ÁP ĐIỆN LỰC
KÝ HIỆU TÀI LIỆU: QTTN-01
Người soạn thảo : Trần Quang Đức
Người xem xét : Vũ Huy Phong
Người phê duyệt: Đặng Hồng Dương

Quy trình thí nghiệm máy biến áp điện lực Trang 1 / 14
Lần ban hành: 01 Ký hiệu:QTTN-01 Ngày hiệu lực: 01-07-2009
Tài liệu nội bộ là tài sản của Công ty, cấm sao chụp hoặc cung cấp cho bên ngoài khi chưa được phép của Giám đốc
Tel: 04.2610008 Fax: 04.2610009
THEO DÕI SỬA ĐỔI TÀI LIỆU
Lần ban
Yêu cầu sửa đổi / Trang / phần liên
Mô tả nội dung sửa đổi hành/Lần Ngày ban hành
bổ sung quan việc sửa đổi
sửa đổi

Tel: 04.2610008 Fax: 04.2610009
1. MỤC ĐÍCH
Quy trình đưa ra các quy định và phương pháp thống nhất trong phòng thí nghiệm về việc
thử nghiệm một máy biến áp điện lực để có thể đánh giá được chính xác tình trạng của thiết
bị.
2.PHẠM VI ÁP DỤNG
2.1 Phạm vi áp dụng: Quy trình này áp dụng tại phòng thí nghiệm ETRC và tại các công
trường lưu động.
2.2 Đối tượng áp dụng: Quy trình này áp dụng đối với tất cả nhân viên phòng thí nghiệm
ETRC.
3. TÀI LIỆU VIỆN DẪN

Tiêu chuẩn ISO 9001-2008 ; ISO/IEC 17025.
Tiêu chuẩn CEI/IEC-60076-1:2000, CEI/IEC-60076-3:2000, TCVN-6306-1:2006, TCVN-
6306-3:2006
4. ĐỊNH NGHĨA, THUẬT NGỮ, CHỮ VIẾT TẮT
4.1 Định nghĩa, thuật ngữ:
4.2. Chữ viết tắt:

- MBA: Máy biến áp
- HTQL: Hệ thống quản lý
- QLCL : Quản lý chất lượng
- QLKT : Quản lý kỹ thuật
- PTN: Phòng thí nghiệm
- BM-TT : Biểu mẫu- Thủ tục
- YCKH: Yêu cầu khách hàng
5. NỘI DUNG
5.1. Các hạng mục thí nghiệm
Thí nghiệm nghiệm thu sau khi lắp đặt các máy biến áp lực cần thực hiện các hạng mục sau:
Kiểm tra bằng mắt.
Đo dòng điện không tải và tổn hao không tải I0, P0 ở điện áp thấp.
Đo điện trở cách điện các cuộn dây.
Đo điện trở một chiều các nấc phân thế các cuộn dây.
Xác định tỷ số biến.

Tel: 04.2610008 Fax: 04.2610009
Xác định tổ đấu dây.

Đo góc tổn hao điện môi tg và điện dung các cuộn dây ( đối với máy biến áp có S
1000 kVA và U 35 kV ).
Đo góc tổn hao điện môi tg và điện dung các sứ đầu vào.
Kiểm tra đồ thị vòng và chụp sóng công tắc K của bộ điều áp dưới tải
Kiểm tra các biến dòng lắp sẵn.
Kiểm tra quạt mát MBA.
5.2 Thí nghiệm

5.2.1 Kiểm tra bằng mắt
Kiểm tra lắp đặt máy biến áp đúng, đủ, toàn vẹn.
Kiểm tra mức dầu, ống thở, màu hạt hút ẩm, vị trí các van thông dầu.
Kiểm tra tiếp địa MBA
5.2.2 Đo dòng không tải và tổn hao không tải.
(Đo dòng điện không tải và tổn hao không tải bằng điện áp một pha)
Mục đích: Đo dòng điện và tổn hao không tải để xem xét chất lượng lõi thép và cuộn dây
trong quá trình vận chuyển, lắp ráp có gì sai xót.
Đo dòng điện không tải và tổn hao không tải MBA phải được thực hiện trước tiên để tránh
sai số do từ dư do các xung điện một chiều gây nên.
Điện áp đưa vào cuộn đo sao cho không nhỏ hơn 2% điện áp định mức của cuộn đây đó. Do
vậy phải đo ở cuộn có điện áp định mức thích hợp, không đo ở cuộn dậy có điện áp định mức
lớn quá.
Đối với máy biến áp một pha thì việc đo dòng điện không tải và tổn hao không tải không có
gì đặc biệt.
Đối với máy biến áp ba pha, nếu cuộn đo đấu sao thì đưa điện áp lần lượt vào ab, bc, ca
(hoặc an, bn, cn nếu cuộn hạ áp có trung tính nối ra ngoài).
Đối với máy biến áp, nếu cuộn đo đấu tam giác thì phải đấu tắt cuộn dây không đo trong quá
trình đo.
Sơ đồ đo không tải MBA 3 pha tổ đấu dây Y/ -11bằng nguồn một pha:
Đấu tắt cuộn dây pha C - đo I’Oa và P’Oab

Tel: 04.2610008 Fax: 04.2610009
Đấu tắt cuộn dây pha B - đo I’Oc và P’Oac

Đấu tắt cuộn dây pha A - đo I’Ob và P’Obc
Nguồn điện đưa vào là ab nối tắt là cb
Nguồn điện đưa vào là bc nối tắt là ac
Nguồn điện đưa vào là ac nối tắt là ab
Nối tắt các pha không đo để tránh sai số kết quả của phép đo do ảnh hưởng của dòng không
tải và tổn hao không tải của chúng
Tổn hao không tải 3 pha đo ở điện áp thấp 1 pha được tính:
' ' '
POab PObc POac
P3' pha
2

Tel: 04.2610008 Fax: 04.2610009
' ' '

' I Oa I Ob I Oc
I Otb
3
Tính các dòng và tổn hao không tải đo được ở điện áp thấp về định mức:
' ' ' '
I Otb I Oa I Ob I Oc
I O' % 100 100
I dm 3I dm
n
' U dm
POdm P
3 pha
U'
Trong đó : n: hệ số gia công mạch từ

Nếu U’ = ( 5 10 )%Uđm thì n = 1,9 thép gia công nóng
n = 1,8 thép gia công nguội.
Đặc điểm của kết quả không tải: Do kết cấu mạch từ các trụ không bằng nhau, trụ B (giữa )
ngắn, hai trụ A và C dài (điện tích 18 ). Do đó tổn hao không tải các trụ khong bằng nhau.
Tuy nhiên, sự sai lệch dòng không tải vẫn phải nằm trong quy định:
IOA và IOC không được sai lệch nhau quá 5%

IOA = IOC =( 1,2 ÷ 1,5) IOB
Dòng không tải chung của máy biến thế được tính dòng không tải trung bình so với dòng
điện định mức:
I0A I 0 B I 0C
I0 %
3I đm
Nếu kết quả không tải của các pha bất bình thường thì cần tiến hành thí nghiệm tỷ số biến
một chiều để kết luận khuyết tật chính xác.
Nếu nhiều lần đo không tải mà số liệu không giống nhau thì cần phải khử từ bằng nguồn một
chiều đổi cực tính, sau đó tiến hành đo lại.
Thiết bị thí nghiệm: Hợp bộ K540, K505

5.2.3 Đo điện trở cách điện các cuộn dây
Vệ sinh sạch sẽ các sứ đầu vào MBA.
Đối với cuộn dây hạ áp, đo với điện áp 500VDC hoặc 1000VDC
Đối với cuộn dây cao áp, đo với điện áp 2500VDC
Sơ đồ đo:

Tel: 04.2610008 Fax: 04.2610009
Đối với MBA 2 cuộn dây Đối với MBA 3 cuộn dây
Cao – Hạ + Vỏ Cao – Trung + Hạ + Vỏ
Hạ - Cao + Vỏ Trung – Hạ + Cao + Vỏ
Cao – Hạ Hạ - Cao + Trung + Vỏ
Đọc trị số điện trở cách điện sau 15’’ và 60’’ kể từ lúc đặt điện áp lên cách điện.
Trị số điện trở cách điện 15’’ được ký hiệu là R15’’
Trị số điện trở cách điện 60’’ được ký hiệu là R60’’ gọi là trị số cách điện tuyệt đối. Giá trị
tiêu chuẩn R60’’ qui định trong bảng1:
Bảng 1: Trị số điện trở cách điện cho phép nhỏ nhất và tg % lớn nhất của các cuộn dây
MBA.
Điện thế định mức R60’’ ( M ), tg (%) ở các nhiệt độ ( 0C )
của MBA ( kV ) 100 20 30 40 50 60 70 80
2 – 15 R60’’ 900 450 225 120 64 36 19 12
Tg 3 4,2 6,2 10 14 20 26
20 – 35 R60’’ 1200 600 300 150 83 50 27 25
Tg 2,5 3,5 5,5 8 12 17 23
60 - 220 R60’’ 2400 1200 600 315 185 100 50 30
Tg 2,0 2,5 4 6 8 11 18
Xác định hệ số hấp thụ KHT = R60’’ / R15’’, hệ số naỳ chỉ đạt yêu cầu kỹ thuật khi KHT 1,3 ( ở
t = 100C 300C ).
Khi hệ số hấp thụ thấp thì phải chọn thời tiết khô ráo để đo và êkran sứ đầu vào.
Thiết bị thí nghiệm
- Máy đo điện trở cách điện BM 21D
- Máy đo điện trở cách điện Kyorisu 3121
5.2.4 Đo điện trở một chiều các cuộn dây

Tel: 04.2610008 Fax: 04.2610009
Mục đích: Đo điện trở các cuộn dây bằng dòng điện một chiều để xem xét các nấc phân thế
đúng hay sai, cuộn dây liền mạch hay đứt, chất lượng đầu bắt nối và mối hàn.
Trước khi đo điện trở một chiều phải cho bộ chuyển nấc hoạt động 3 lần.
Dùng cầu chuyên dùng để đo điện trở một chiều các cuộn dây. Nếu dùng Vôn và
Ampe một chiều để đo thì các đồng hồ này phải có cấp chính xác tối thiểu là 0,5.
Tiến hành đo tất cả các cuộn dây Cao, Trung, Hạ ỏ tất cả các nấc phân thế, nếu cuộn
dây đấu Y có đầu trung tính ra ngoài thì đo ở A0, B0, C0.
Khi đo cuộn dây đấu sao, không có các đầu trung tính đưa ra ngoài ta phải đo điện trở
một chiều của các cặp cuộn dây và tính quy về một pha như sau:
RAB = RA + RB = a
RBC = RB + RC = b
RCA = RC + RA = c
Trong đó: a, b, c là các trị số điện trở đo được bằng cầu ( hoặc V-A), khi mắc dây vào các
cực AB, BC, CA.
Giải hệ phương trình trên ta có điện trở từng pha sau:
Ra a c b
2
Rb a b c
2
Rc b c a
2
Giá trị điện trở đo được ở các pha tương ứng trong một nấc không được sai khác với
nhà chế tạo đo hoặc với lần đo trước không quá 2% (quy về cùng nhiệt độ).
Cách tính sai số:
R R
R% max min 100
R
tb
Rtb Ra Rb Rc
3
Trong đó:

Tel: 04.2610008 Fax: 04.2610009
Rmax – Trị số điện trở một chiều lớn nhất ở cùng một nấc giữa các pha.
Rmin- Trị số điện trở một chiều nhỏ nhất ở cùng một nấc giữa các pha
Thiết bị thí nghiệm
- Cầu đo điện trở một chiều P333
- Máy đo điện trở một chiều Megger AVO
5.2.5 Xác định tỷ số biến
Mục đích: Xác định số vòng quấn của cuộn dây ở tất cả các nấc phân thế đúng hay sai, kiểm
tra lại điện áp sơ cấp và thứ cấp, qua đó cũng xác định được cách điện giữa các vòng dây có
tốt hay không.
Tỷ số biến K của MBA là tỷ số điện áp dây của các cuộn Cao và Hạ khi máy không
tải.
MBA 2 cuộn dây thì có 1 hệ số biến C-H, MBA 3 cuộn dây, phải đo cả 3 hệ số biến
C-H, C-T, T-H.
Điện áp đưa vào để đo tỷ số biến không được nhỏ hơn 1% điện áp định mức.
Máy biến áp có dao đảo cực ở thiết bị chuyển mạch thì chỉ cần đo hệ số biến ở các nấc
phân thế của một vị trí dao đảo cực.
Dùng 2 Vôn mét cấp chính xác tối thiểu là 0,5 để đo tỷ số biến bằng nguồn một pha
hoặc sử dụng máy đo chuyên dùng.
Phải kiểm tra tỷ số biến ở tất cả các nấc phân thế của MBA.
Khi đo tỷ số biến phải nối tắt các cuộn không đo lại để tránh sai số
Sơ đồ đo tỷ số biến theo hình vẽ sau (khi sử dụng các vôn mét), và cách tính theo
công thức:
MBA 1 pha:
K=U1/U2 =W1/W2.
Trong đó: U1- Là điện áp đo bên cao áp.
U2- Là điện áp đo bên hạ áp.
MBA 3 pha:
MBA đấu sao – sao K= U1/U2
Tel: 04.2610008 Fax: 04.2610009
MBA đấu tam giác – tam giác K= U1/U2

MBA đấu sao – tam giác K= 3 U1/2U2
MBA đấu tam giác - sao K= 2U1/ 3 U2
Đối với các tổ đấu dây Z/ ; /Z thì bắt buộc phải dùng thiết bị chuyên dùng hoặc dùng
nguồn điện 3 pha để xác định tỷ số biến.
O
A
A
V
B
V
B
Sơ đồ đo tỷ số biến của MBA.

Tiêu chuẩn đánh giá: Sai số tỷ số biến ở tất cả các nấc tương ứng với nhà chế tạo đo không
vượt quá 2%.
Thiết bị thí nghiệm: Hợp bộ K540, K505, đồng hồ đo điện áp.
5.2.6 Xác định tổ đấu dây

Mục đích: Kiểm tra tổ đấu dây để biết góc lệch pha của các điện áp sơ và thứ và làm cơ sở
cho việc vận hành song song sau này.
Tổ đấu dây được xác định bằng thiết bị chuyên dùng. Ngoài ra còn dùng phương pháp
xung một chiều 3 trị số.
Dòng cảm ứng xung bao giờ cũng có chiều chống lại nguyên nhân sinh ra nó.

Tel: 04.2610008 Fax: 04.2610009
Đấu Ganvanomet chỉ không đúng cực tính +ab-, +bc-, +ac- và bên cao áp để xung pin
+B, AC-.
Đấu vào cực nào sẽ thử xung và xác định được chiều quay của Ganvanomet chỉ không
là theo chiều + hay – mỗi khi ấn nút K, 3 lần có 3 kết quả ghi vào bảng và tuơng ứng có
tổ đấu dây theo bảng.
Nguồn xung vào Cực tính Ganvanomet

+ab- +bc- +ac-
+B AC- - + 0
Thử tổ đấu dây bằng xung + vào B, - vào AC nối chung, 3 lần ấn công tắc K ứng với 3 lần
đấu Ganvanomet sẽ có 3 trị số - + 0 điền vào bảng trên.
Tiếp tục với các tổ nối dây khác nhau ta có bảng sau:
Cực tính của Ganvanomet và dấu kim quay khi kiểm
Tổ nối Sơ đồ nối nguồn
tra
dây xung một chiều
+ab- +bc- +ac-
1 - + +
2 0 + +
3 + + +
4 + - + 0 +
5 + - 0
6 + - -
A B C
7 + - -
a b c
8 0 - -
9 - - -
10 - 0 -
11 - + -
12 - + 0

Tel: 04.2610008 Fax: 04.2610009
Thiết bị thí nghiệm: Ganvanomet chỉ không
5.2.7 Đo góc tổn hao điện môi tg và điện dung C các cuộn dây
Mục đích: Thông qua những thay đổi về đặc tính cách điện quan trọng thể hiện qua các
thông số đặc trưng của nó như: điện dung, tổn hao điện môi và hệ số tg ta có thể phát hiện
được những hư hỏng bên trong vật liệu cách điện. Do vậy có thể rút ngắn được thời gian cắt
điện bằng việc phát hiện sớm và tiến hành sửa chữa, hay phục hồi các khuyết tật về cách
điện.
Quy định chung
Điện áp thử nghiệm khi đo tg và điện dung tối thiểu là 2 kV sau khi đã lắp đặt xong
các sứ đầu vào.
Góc tổn hao điện môi tg chỉ yêu cầu đối với MBA công suất từ 1000KVA và điện áp
từ 35 KV trở lên. ở điện áp thấp hơn không đo bất kể công suất nào.
Phương pháp
IC IT IR P
tg tg 2
IC E .C.
E = Điện áp thử nghiệm

IT = Dòng điện tổng hợp
IR E IC = Thành phần phản kháng của dòng điện rò
IR = Thành phần tác dụng của dòng điện rò

Tel: 04.2610008 Fax: 04.2610009
Tới thiết bị đo
HV LV Tới cổng A hoặc B

của thiết bị đo
O A B C a b c
CHL
CHG CLG
Sơ đồ đo
G Đất
Đánh giá kết quả đo: So sánh kết quả đo thực tế và giá trị trong tài liệu xuất xưởng thông
qua bảng qui đổi: bảng 1
5.2.8 Đo góc tổn hao điện môi tg và điện dung C các cuộn dây
Mục đích: Kiểm tra tình trạng cách điện của sứ đầu vào.
Quy định chung: Giống đo góc tổn hao và điện dung của MBA
Phương pháp: Sử dụng sơ đồ đo thuận (UST) để đo góc tổn hao điện môi tg và điện dung.
5.2.9 Kiểm tra bộ điều áp dưới tải
(Xem Quy trình thí nghiệm bộ điều áp dưới tải)
5.2.9 Kiểm tra các máy bến dòng lắp sẵn
(Xem quy trình thí nghiệm máy biến dòng)
Bao gồm:
Đo điện trở cách điện các cuộn dây.
Lấy đặc tính V-A các cuộn dây.
Tel: 04.2610008 Fax: 04.2610009
Đo điện trở một chiều các đầu phân nhánh các cuộn dây.
Đo tỉ số biến .
Xác định cực tính.
5.2.9 Kiểm tra hệ thống quạt mát
(Xem quy trình thí nghiệm máy điện quay)
Bao gồm:
Đo điện trở cách điện .
Xác định cực tính các cuộn dây.


Quy trình thí nghiệm MBA

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Quy trình thí nghiệm MBA

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

CÔNG TY CỔ PHẦN NGHIÊN CỨU VÀ THÍ NGHIỆM ĐIỆN

QUY TRÌNH THÍ NGHIỆM MÁY

Người soạn thảo : Trần Quang Đức

Người xem xét : Vũ Huy Phong

Người phê duyệt: Đặng Hồng Dương

THEO DÕI SỬA ĐỔI TÀI LIỆU

Quy trình thí nghiệm máy biến áp điện lực Trang 2 / 14

3. TÀI LIỆU VIỆN DẪN

4. ĐỊNH NGHĨA, THUẬT NGỮ, CHỮ VIẾT TẮT

4.1 Định nghĩa, thuật ngữ:

4.2. Chữ viết tắt:

Quy trình thí nghiệm máy biến áp điện lực Trang 3 / 14

Xác định tổ đấu dây.

5.2 Thí nghiệm

Quy trình thí nghiệm máy biến áp điện lực Trang 4 / 14

Đấu tắt cuộn dây pha B - đo I’Oc và P’Oac

Nguồn điện đưa vào là ab nối tắt là cb

Nguồn điện đưa vào là bc nối tắt là ac

Nguồn điện đưa vào là ac nối tắt là ab

Quy trình thí nghiệm máy biến áp điện lực Trang 5 / 14

' ' '

Trong đó : n: hệ số gia công mạch từ

IOA và IOC không được sai lệch nhau quá 5%

Thiết bị thí nghiệm: Hợp bộ K540, K505

Quy trình thí nghiệm máy biến áp điện lực Trang 6 / 14

Quy trình thí nghiệm máy biến áp điện lực Trang 7 / 14

Quy trình thí nghiệm máy biến áp điện lực Trang 8 / 14

MBA đấu tam giác – tam giác K= U1/U2

Sơ đồ đo tỷ số biến của MBA.

5.2.6 Xác định tổ đấu dây

Quy trình thí nghiệm máy biến áp điện lực Trang 10 / 14

Nguồn xung vào Cực tính Ganvanomet

Quy trình thí nghiệm máy biến áp điện lực Trang 11 / 14

Thiết bị thí nghiệm: Ganvanomet chỉ không

E = Điện áp thử nghiệm

Quy trình thí nghiệm máy biến áp điện lực Trang 12 / 14

HV LV Tới cổng A hoặc B

Quy trình thí nghiệm máy biến áp điện lực Trang 14 / 14

You might also like