30 Listopad, 2016

Psychologia jako nauka.

Praktyki buddyzmu w uj?ciu
psychologicznym.
PSYCHOLOGIA I BUDDYZM
Pr ezentow any esej m a na celu zestaw ienie psychologii poznaw czej z w ybr anym i pr aktykam i budda j ako
zaczer pni?tym i ze Wschodniej r eligii i filozofii buddyzm u, z zaznaczeniem , i? podej?cie pier wszy
naukow e nie m usi by? w cale adekw atne, m o?e by? w r ?cz kr zyw dz?ce i zdecydow anie nie jest psychot er apeut a!
w yczer puj?ce w analizie system u licz?cego sobie ponad 2 500 lat, pr zy obszer nym , acz jeszcze
m ?odzie?czym dor obku psychologii. Tych m ankam entów w r ozw a?aniu buddyzm u
w spó?czesna psychologia jest ?w iadom a i zauw a?a si? tendencje do czytania tekstów
buddyjskich (pali)
z uw zgl?dnieniem ,
ROZW I? ZANIE nie oder w aniem ,
duchow ych
PROBLEM U i nadpr zyr odzonych
aspektów nauk
EGO W Siddhar thy.

BUDDYZM IE W poni?szym tek?cie

chcia?am
zapr oponow a?
Oba systemy s? zgodne co do tego, pr zegl?d w ybr anych
?e nie istnieje jedna, niem ater ialna koncepcji buddyzm u
dusza, któr a by?aby sta?a i zen or az ich niejako

niezm ienna or az istnia?a w psychologiczno-naukow ym odpow iednikom i zastosow aniom . Psychologia,

od??czeniu od cia?a, ale pozostaj?c w znanej nam obecnie for m ie, w yr os?ej na gr uncie w ar to?ci Eur opy
w kontr oli nad tym w ?a?nie cia?em Zachodniej or az kultur y pó?nocnoam er yka?skiej, ?pochyli?a?si? nad
i jego funkcjam i. Buddyzm buddyzm em i pr zy u?yciu w y?r ubow anych nar z?dzi badaw czych (fM RI,
tw ier dzi, ?e pr zyw i?zanie do ego encefalogr af ) i analitycznych (ter apia schem atów , psychoanaliz), odw o?a?a si?
jest ?r ód?em cier pienia, a jako do filozofii buddyjskiej
antidotum pr oponuje m ?dr o?? w badaniach nad
zaw ar t? w sw oim filozoficznym poznaniem psychiki
pr zekazie or az pr aktyczne i m ózgu cz?ow ieka.
?w iczenia (m edytacj?). M edytacja W niniejszym eseju
jest for m ? eksplor acji or az chcia?am w skaza? tr zy
poznania egzystencjonalnego takie obszar y
do?w iadczenia cz?ow ieka. w psychologii, gdzie
M otyw acj? w dzia?aniu istoty nauka psychologiczna
ludzkiej jest d??enie do etycznego i styka si? z
m or alnego ?ycia. do?w iadczeniam i filozofii
buddyjskiej.
EM OCJE W BUDDYZM IE I
PSYCHOLOGIA POZYTYW NA
W kontek?cie zw i?zku em ocji, ich znaczenia a tak?e
nieodzow nego w p?yw u na nasze my?li, s?ow a or az czyny
filozofia buddyjska podziela pogl?dy z psychologi?.
Jednak?e tutaj podobie?stw a si? ko?cz?. Buddyzm
uw a?a, ?e niektór e em ocje spr zyjaj? szcz??ciu, s?
po??dane i dobr e, a inne pr oblem atyczne i tym samym
niew skazane. Cier pienie, czyli duhkha , pow odow ane
jest pr zez nasze iluzor yczne podej?cie do r zeczyw isto?ci,
upar te chw ytanie si? pr agnie?, któr e nigdy nie zostan?
ca?o?ciow o zaspokojone. Szcz??cie w buddyzm ie
okr e?lane jest jako sukha ; stan ten jest r ów now ag?
psychiczn? i w gl?dem w pr aw dziw ? natur ?
r zeczyw isto?ci. M o?liw y jest do osi?gni?cia popr zez
r ekom endow ane for my m edytacji. Umys?pr aktyka
w ypr acow uje sam o?w iadom o?? cia?a i siebie, pozbaw ia
si? my?li or az uczu? zak?ócaj?cych ?w iadom o??.
Uw a?no?? i intr ospekcja m aj? na celu nie tyle
indyw idualn? kor zy??, co osi?gni?cie har m onii ze
?w iatem .
Psychologia ew olucyjna sk?din?d stw ier dza, ?e
w szystkie uczucia s? adaptacyjne i w yr os?e z konkr etnej
potr zeby na dr odze ew olucyjnej. Psychologia
podpow iada dr og? na któr ej cz?ow iek, pr zy u?yciu
m etod analitycznych, ocenia sytuacj? i sw oje r eakcje
or az poddaje je obiektyw nym badaniom . Dla
klasycznych behaw ior ystów , m anipulow anie
m ier zalnym i czynnikam i zew n?tr znym i pr ow adzi do
m odyfikacji zachow ania. Buddyzm skupia si? na
kultyw acji pozytyw nych stanów em ocjonalnych, a
podstaw ow e zalecenia zebr ane s? w Szlachetnej
O?m iostopniow ej ?cie?ce. W tym samym kier unku
zm ier za te? psychologia pozytyw na (ter m in or yginalnie
zapr oponow any pr zez Abr aham a M alow a) r ozw ini?ta
pr zez M ar tina Seligm ana. Wyr ó?nia on tr zy w ym iar y
szcz??cia, któr e s? od siebie w spó?zale?ne.
Zapr oponow any zosta?tak?e m odel pozw alaj?cy na
osi?gniecie zadow olenia; podkr e?laj?cy w ag?
pozytyw nych em ocji or az w yr ó?niaj?cy 6 cnót or az 24
si?y char akter u. M etody stosow ane w psychologii
pozytyw nej bazuj? na kultyw ow aniu i r ozw ijaniu
pozytyw nych za let sygnatur ow ych - czyli cech i zalet,
któr e osoba opisuje jako autentycznie sw oje. Seligm an,
pod??aj?c za Ar tystotelesem , jako w ar to?? podaje
eudajm oni? (dobr e ?ycie) dzi?ki któr em u jednostka
r ealizuje siebie i jest otw ar ta na now e do?w iadczenia.
M o?e tak?e do?w iadczy? stanu flow ? stan, któr y osoba
do?w iadcza, gdy r ealizuje czynno?ci zgodne z w ?asnym i
pr edyspozycjam i i zainter esow aniam i m otyw ow ana
pr zez zadow olenie or az potencjaln? r ealizacj? celu or az
odniesienie sukcesu.
buddyj skie
t er miny sukha i
duhkha
BUDDYZM W PSYCHOLOGII
KLINICZNEJ
Badania m ózgu pr zepr ow adzone
w ?r ód m nichów (z pr aktyk?
m edytacyjn? ponad 10 000 godzin)
podczas pr aktykow ania m edytacji
w skazuj? na aktyw no?? lew ej cz??ci
kor y pr zedczo?ow ej,
odpow iedzialnej za pozytyw ne
em ocje, pokazuj? jak plastyczny jest
m ózg i jaki w p?yw na jego
neur ofizjologi? m o?e m ie? pr aktyka
m edytacji. Badania pokazuj?, ?e
stany ?w iadom o?ci, w któr e
cz?ow iek m o?e w pr ow adzi? sam
siebie m og? pr ow adzi? naw et do
d?ugotr w a?ych, str uktur alnych
zm ian w m ózgu. Udow odniono, i?
m edytacja w p?yw a na koncentr acj?
or az kr eatyw no??. Osoby
m edytuj?ce s? w stanie postr zega?
ka?de do?w iadczenie jako now e i
?w ie?e.
Zapr oponowana
pr zez j ohn'a
kabat - zinn t er apia
mindf ul ness
pr oponowana j est
j akowspar cie
t er apeut yczne
(m indfulness-based cognitive
ther apy) pr zebi?si? do tzn.
psychologicznego m ai n st r eam u .
Zapocz?tkow ane na Univer sity of
M assachusetts M edical School, oba
tr eningi zosta?y r ozpow szechnione i
znalaz?y sw oje zastosow anie w
psychologii klinicznej.
U?yteczno?? pr aktyk buddyjskich w
inter w encjach klinicznych zosta?a
potw ier dzona em pir ycznie w ielom a
badaniam i. W ter apii
poznaw czo-behaw ior alnej m o?na
znale?? w iele w spólnych punktów z
buddyzm em w podej?ciu do
zw i?zku pom i?dzy my?lam i,
uczuciam i or az zachow aniem . Tak
zw ane BDI (Buddhist-der ived
inter ventions) m og? by?
potencjalnie w ykor zystane w ca?ym
ok 90 m in z zadaniam i dom ow ym i
codziennej pr aktyki polegaj?cej na
m in.: ?w iczeniach jogi, pr aktyki
siedz?cej m edytacji, m edytacji
koncentr acji uw agi. Kor zy?ci
p?yn?ce z tr eningu s? nast?puj?ce:
zw i?kszony poziom uw a?no?ci or az
inteligencji em ocjonalnej,
zm niejszenie spo?ycia substancji
odur zaj?cych or az zm niejszone
w ahania nastr oju.
Wp?yw buddyzm u na w spó?czesn?
psychologi? jest niezapr zeczalny.
Em pir yczne podej?cie, któr e
char akter yzuje t? filozofi? Wschodu,
jest w ?a?ciw e dla naukow ego
podej?cia w psychologii otw ier aj?c
dr zw i do dalszych bada?
kogniw istycznych.

spektr um zjaw isk

Wspó?czesne podej?cie do m edytacji
? tr ening uw a?no?ci
zapr oponow any pr zez John?a
Kabat-Zinn pr zez w ielu uw a?any za
?wieck?, i tym samym akceptow an?
pr zez nauk?, for m ? m edytacj?.
M BSR (m indfulness-based str ess
r eduction) or az sfor m alizow any
r odzaj ter apii M BCT
psychopatologicznych, poczynaj?c
od w aha? nastr oju po leczenie
uzale?nie? ko?cz?c na
zabur zeniach schizofr enicznych.
For m alny, gr upow y sposób
inter w encji w tr eningu m indfulness
polega na uczestnictw ie w
o?m io-tygodniow ym kur sie:
cotygodniow ych sesjach tr w aj?cych