Ang Kabisaan Sa Pagsasaling Wika NG Wikang Filipino Sa Wikang Ingles NG Mga Estudyante NG Ika-10 Baitang NG Holy Angel School of Caloocan Inc

HOLY ANGEL SCHOOL OF CALOOCAN INC.
Hillcrest Village, Camarin Rd., Caloocan City
KABISAAN NG WIKANG FILIPINO SA PAGSASALING – WIKA SA
WIKANG INGLES NG MGA ESTUDYANTE NG IKA-10 BAITANG NG
HOLY ANGEL SCHOOL OF CALOOCAN, INC.
Melvie Lyca L. Rodriguez
Sharwin Paolo S. Abenir
Isaah Josh C. Villanueva
Charmaine Jhane Base
Kristine R. Espejo
February 2019
1
KABANATA I
SULIRANIN AT KALIGIRANG PANGKASAYSAYAN
Panimula
Ayon kay Peter Newmark (1988), ang pagsasalin ay isang gawang
binubuo ng pagtatangkang palitan ang isang nakasulat na mensahe sa isang wika
gaya ding mensahe sa ibang wika.
Ayon naman kay C. Rabin (1958), ang pagsasaling-wika ay isang
proseso kung saan ang isang pahayag, pasalita man o pasulat, ay nagaganap sa isang
wika at ipinapalagay na may katulad ding kahulugan sa isang datos nang umiiral na
pahayag sa ibang wika.
Ang sabi naman ni Theodore Savory (1968), ang pagsasalin ay maaaring
maisagawa sa pamamagitan ng pagtutumbas sa kaisipang nasa likod ng mga pahayag
na berbal.
Ayon kay Santiago (2003), ang pagsasaling-wika ay ang paglilipat sa
pinagsasalinang wika ng pinakamalapit na katumbas na diwa at estilong nasa wikang
isasalin. Ang isasalin ay ang diwa ng talata at hindi ang bawat salita na bumubuo
rito. Kailangang katulad na katulad ang orihinal na diwa.
Ayon kay Griarte (2014), ang pagsasalin ay isang proseso ng
pinakamalapit ng mga salita o mensahe sa malapit na katumbas na diwa gamit ang
ibang wika.
2
Ayon naman kay E. Nida (1964), ang pagsasalin ay paglalahad sa
tumatanggap na wika ng pinakamalapit na natural na katumbas ng mensahe ng
simulang wika, una’y sa kahulugan at pangalawa’y sa estilo.
Ayon kay Bernales (2003), ang pagsasaling-wika ay tulad ng paglilipat
ng kaluluwa ng isang nilalang sa katawan ng isang patay. Ang pagsasaling-wika ay
ang paglilipat na pinakamalapit na katumbas sa diwa at estilong nasa wikang
isasalin. Ang pagsasaling-wika ay isang tulay na magdurugtong sa bawat kulturang
putol.
Dahil dito, nagkaroon ng isyu sa bawat mga lenggwaheng pwedeng
maisalin. Isyu nito na maraming mga lenggwaheng hindi maisa-isalin dahil sa mga
malalalim na salita. Maisasagawa ang pagsasaling-wika ng mga salitang gustong
isalin sa pamamagitan ng mga proseso. Kabisaan ng wikang Filipino ang pwedeng
maisalin sa bawat salotang pwedeng isalin.
Ayon kay E. Nida (1976), kailangang matagumpay na matamo ang
layuning maipahatid ito sa kinauukulang target, at kailangang may sensabilidad.
Naipapahayag ang nilalaman at paraan ng orihinal.
Ayon naman kay Medina (1988), kailangang kumakatawan ito sa
orihinal nang hindi nalalapastang ang wikang pinagsasalinan.
Layunin nito na madagdagan ang mga impormasyon, pag-aangkat ng kaisipan mula
sa iba’t – ibang wika. Makilahok sa iba’t – ibang lugar tulad ng mga etniko, maaring
isalin ang kanilang pamamagitan ng ating wika. At maipayamanang ating mga
3
kaalaman mula sa pagbubukas ng pagsasalin.
Sa pag-aaral na ito, makikita na maraming mga Filipino angnagbabasa
ng iba’t – ibang lenggwahe lalo na sa wikang ingles, kaya isa sa mga layunin ng
pagsasaling-wika na mas maintindihan ng mga Filipino ang kanilang mga binabasa.
Malaking tulong din ito para sa mga mag-aaral para makilala ng lubos ang
kahalagahan ng pagsasaling-wika. Ang tulay na tutulong sa mga mag-aaral na
makatawid at ang tulay na kailangang daanan ng bawat isa patungo sa iisang
layunin– ang makita ang kahalagahan ng wika.
Sanligang Pangkasaysayan
Ang kinikilalang unang tagasalin ay si Andronicus na siyang nagsalin ng
Odyssey ni Homer sa anyong tula (240 B.C.) Sinundan ito nina Naevius at Ennius,
gayon din nina Cicero at Catulus. Sa pagdaraan ng maraming taon ay dumami nang
dumami ang mga tagasaling-wika na siyang nagdulot ng malaking pag-unlad ng mga
bansa sa Europa at Arabya.
Nakilala ang lungsod ng Bagdad bilang isang paaralan ng pagsasaling-wika sa
pamamagitan ng isang pangkat ng mga iskolar na nakaabot sa Bagdad at isinalin sa
Arabiko ang mga isinulat nina Aristotle, Plato, Galea, Hippocrates, at iba pa.
Pagkaraan ng tatlong siglo, Toledo naman ang sumibol sa larangan ng
pagsasaling-wika. Ang mga tanyag na tagapagsalin ay sina Adelard at Retines. Ang
sinasabing pinakataluktok na panahon ng pagsasalin ay ang panahon ng pagsasalin
4
ng Bibliya. Ang kinikilalang pinakamabuting salin ng Bibliya ay ang salin ni Martin
Luther (1483-1646). Ang kinikilalang “Prinsepe ng Pagsasaling-wika” sa Europa ay
si Jacques Amyot na siyang nagsalin ng “ Lives of Famous Greeks and Romans”
(1559) ni Plutarch sa wikang Aleman. Si John Dryden ay ibinibilang din na isang
mahusay na tagapagsalin dahil pinag-uukulan niya ng maingat na paglilimi ang
gawang pagsasalin sapagkat naniniwala siyang ang pagsasalin ay isang sining.
Noong 1792, sa aklat na “Essay on the Principles of Translation” ni Alexander
Tyler, binigyang diin ang tatlong panuntunan sa pagsasalin. Ang mga ito ay ang mga
sumusunod:
Ang isang salin ay kailangang katulad na katulad ng orihinal sa diwa; Ang istilo at
paraan ng pagsulat ay kailangang katulad ng sa orihinal; Ang isang salin ay
kailangang magtaglay ng “luwag at dulas” ng pananalitang tulad ng sa orihinal.
Ayon kay Matthew Arnold ang isang salin ay kailangang magtaglay ng bisang
katulad sa orihinal. Ang paniniwalang ito ay sumasalungat sa paniniwala ni F.W.
Newman na ang isang salin ay kailangang matapat sa orihinal, na kailangang
madama ng bumabasa na ang kanyang binabasa ay isang salin at hindi orihinal.
Sa pagsapit ng ikadalawampung siglo ay isa na lamang karaniwang
gawain ang pagsasaling-wika kaya naman ang mga uri ng mga nagsisunod ay
mababa sa uring nararapat.
5
Balangkas Teoretikal
Sa pag-aaral na ito, makikita ang bawat teoryang kabilang sa
pagsasaling-wika. Maiibigay nito ang mga impormasyong gustong ibigay nito. Sa
bawat teorya, may mga nilalaman na maisasagawa ng mga estudyante ng ika-
sampung baitang.
Sa teoryang iskema, ayon kay (Pearson, 1987) ang teoryang iskema ay
ang proseso ng pag-uugnay ng mga kaalaman sa pagkabuo ng mahahalagang salik sa
pag-unawa. Ayon naman kina (Pearson at Sapiro, 1987) ang lahat ng ating naranasan
at natutuhan ay nakagalak sa isipan at maayos na nakalahad sa kategorya. Ang
iskemang ito ay nadaragdagan, nililinang, nagbabago, at nagpapa-unlad. Inilarawan
ni (Rumelhart, 1977) ang iskemata bilang “building blocks of cognition” na
ginagamit sa proseso ng pagbibigay-interpretasyon sa mga datos, sa pagkuha ng mga
impormasyon mula sa alaala, sa pag-oorganisa ng mga layunin sa paggamit ng mga
resorses, at sa pamamatnubay sa daloy ng proseso.
Sa teorya ng sosyolinggwistika, sa pag-aaral naman ng mga salitang
Cebuano na ginawa ni (John Wolff,1966) ilan sa mga salitang hiniram mula sa
Espanyol at Ingles ay nakabatay sa panahon kung kailan ito naipakilala. Halimbawa,
ang mga teknikal na inobasyon o imbensyon bago 1920 ay hiniram mula sa Espanyol
tulad ng asiru (steel), iskuba (brush), ripu (faucet); samantala, sa makabagong
panahon ang mga salita ay hiniram sa Ingles tulad ng elevator, incubator, ajax
cleaner, at truck. Ang mga salitang may kaugnayan sa movie industry ay hiram mula
6
sa Espanyol tulad ng pilikula (movie), artista sa movie; samantala, ang mga salitang
may kinalaman sa broadcasting industry tulad ng irpun (earphones), ripli (replay) ay
mula sa Ingles. Sa panahon na naitatag ang broadcasting industry ay wala na ang
mga Espanyol sa bansa. Maging sa pagkain na naipakilala pagkatapos ng panahon ng
Espanyol ay hiram mula sa Ingles tulad ng spaghetti, jelly roll; ang mga pagkain
naman na may pangalang Espanyol tulad ng rimulatsa (brown sugar), iskabitsi (fish
with escaveche sauce) ay panahon pa ng Espanyol. Ang pagkakaiba ng domeyn ng
mga salitang Espanyol at sa Ingles ay nagpapatunay ng pagbabagong panlipunan
pagkatapos ng panahon ng Espanyol. Ang karakter ng mga salitang nauugnay sa
pagpasok sa paaralan, gawaing pampaaralan, at sabjek o asignatura mula sa
ordinaryo hanggang sa post graduate at bokasyonal ay hiram sa Ingles kung
ihahambing sa mga salitang Espanyol na may kaugnayan lamang sa edukasyong
primarya. Nagpapatunay nito na hanggang antas primarya lamng ang ating
edukasyon sa panahon ng Espanyol. Ang palasak na paggamit ng Ingles ay
nagpapatunay na Ingles ang communicative code sa mga eskwelahan. Maging ang
katangian ng mga salita sa panghihiram mula sa Ingles at Espanyol ay nagpapakita
ng relasyon ng mga Filipino sa pamahalaan bago ang sa sa impluwensiyang
Amerikano ay mula sa salitang Espanyol tulad ng alkalde, arkaydi (mayor), kabisa
(village head). Gayunpaman, ang pagkakaroon ng sinonim ng mga salitang Espanyol
sa Ingles ay nagpapatunay na communicative code ang Ingles maging sa lokal na
pamahalaan. Isa pang halimbawa ng impluwensiyang Espanyol ay ang presyo, oras,
7
at sukat dahil sa kalakalan na naging maunlad ng panahon nito kaya desiotso pesos,
alas onse, kinse piye, at iba pa (Wolff, 1966). Binuo lamang sa loob ng nakaraang
limampung taon. Ang salitang sosyolinggwistik ay nilikha noong 1939 ni Thomas C.
Hudson, sa pamagat ng kanyang articule “Sociolinguistics in India.”
8
BALANGKAS KONSEPTWAL
Input Proseso Awtput
Mga paraan na
ginagamit sa Kabisaan ng wikang
Ang mga
pagsasaling – wika. Filipino sa
mananaliksik ay
pagsasaling – wika
gagamit ng sarbey
Kung paano ng wikang Ingles.
kwestyuner.
nakatutulong ang
pagsasaling – wika.
Pigura 1.
Ang mga mananaliksik ay gumamit ng
input-process-output model
sa paggawa ng paradym ng batayang konseptwal ng pag-aaral. Na kung saan ang
input frame ay tumatalakay sa paraan kung ano ang gagawin upang makakalap ng
mga datos sa pag-aaral na isinasagawa. Ang pro ess frame ay tumatalakay sa mga
hakbang na gagawin ng mga mananaliksik ukol sa pagkalap ng mga datos.
Samantalang ang output frame namanay sumasaklaw sa implikasyon
ngresponsableng pamamaraan ng paggamit ng Wikang Filipino upang mapagyaman
ito.
9
Paglalahad ng Suliranin
Ang pag-aaral na ito ay magbibigay impormasyon sa mga mag-aaral ng ika-sampung
baitang ng Holy Angel School of Caloocan, Inc.
1. Anu-ano ang mga paraan na ginagamit sa pagsasaling-wika ng mga
estudyante ng ika-sampung baitang?
a. Salita-sa-salita
b. Naturalisasyon
c. Leksikal na kasingkahulugan
2. Paano nakatutulong ang pagsasaling-wika sa mga estudyante ng ika-sampung
baitang ayon sa:
a. Bokabularyo
b. Idyoms
c. Grammar
3. Ano ang mungkahing blog ang epektibong gamitin para maging mas epektibo
ang pagsasaling – wika?
10
Kahalagahan ng Pag-aaral
Ang pananaliksik na ito ay upang magbigay ng tulong sa mga sumusunod:
Para sa mga mag-aaral. Makakatulong ang pananaliksik na ito upang madagdagan
ang kanilang kaalaman sa kabisaan ng wikang filipino sa pagsasaling-wika ng
wikang Ingles, ang kahalagahan ng pagsasaling-wika at ang kagamitan nito.
Para sa mga guro. Makatutulong ang pananaliksik nito upang malamn ng mga guro
ang kabisaan ng wikang Filipino sa pagsasaling-wika ng wikang Ingles sa mga
estudyante ng ika-sampung baitang, binibigyang diin ng mga mananaliksik na
nararapat gumagamit ng wikang Filipino kahit na ang asignatura nito ay nasa wikang
Ingles.
Para sa mga mananaliksik. Ang pag-aaral na ito ay makatutulong sa mga
mananaliksik upang maging huwaran sa kanilang pangangalap ng kaalaman para sa
kanilang pag-aaral. Maaari itong maging batayan o sanggunian upang maging
kaignay sa pag-aaral at bigyan ng isang buod sa sanligang pangkasaysayan ang pag-
aaral tungkol sa labisaan ng wikang Filipino sa pagsasaling-wika ng wikang Ingles
ng mga estudyante ng ika-sampung baitang ng Holy Angel School of Caloocan, Inc.
Ang pag-aaral na ito ay tutulong sa Holy Angel School of Caloocan, Inc.:
mga mag-aaral, mga guro, at mga m

11
Saklaw at Limitasyon
Ang sakop ng aming pag-aaral ay nakatuon lamang sa kabisaan ng
wikang Filipino sa pagsasaling-wika ng wikang Ingles ng mga estudyante ng ika-
sampung baitang ng Holy Angel School of Caloocan Inc. Ang pag-aaral na ito ay
ibabase sa sariling pananaw ng mga piling respondente na sasagot sa mga sarbey na
magiging unang batayan ng mga mananaliksik kung gaano kaepektibo ang
pagsasaling-wika ng wikang Ingles sa wikang Filipino sa pamamagitan ng random
na pagpili, magmumula ang mga magiging respondente sa iba’t – ibang pangkat sa
ika-sampung baitang ng Holy Angel School of Caloocan, Inc. upang mapunan ang
datos o impormasyon na kakailanganin sa pag-aaral.
Ang pag-aaral na ito ay hindi sumasakop sa ibang antas at tanging sa ika-sampung
baitang lamang.
12
Katuturan ng mga salitang ginamit
Filipino – ay ang katutubong wika na ginagamit ng buong Pilipinas bilang wika ng
komunikasyon ng mga etnikong grupo.
Ingles – ito ay ang pandaigdigang lenggwahe.
Pagsasaling-wika – ay ang gawain ng pagpapaunawa ng mga kahulugan ng panitik
(teksto), at ng kinalabasang paglikha ng katumbas na teksto.
Wika – ang wika ay isang masistemang balangkas na sina-salitang tunog na pinili at
isinaayos sa paraang arbitraryo na ginamit ng tao sa komunikasyon sa partikular na
kultura.
13
KABANATA II
Kaugnay na Pag-aaral at Literatura
Banyagang Pag-aaral
Ang sabi ni J. Lee (2015), ang mahusay na gramatika ay mahalaga sa
pagsasalita ng wika, ang tamang pag-aaral ng balarila ay nagbibigay-daan sa isa na
magsaulat ng makabuluhang mga pangungusap at ginagawang posible ang
pagsasalita para sa isa upang makipag-usap nang malinaw at epektibo.
Ayon naman kay J, malinaw na ang wika ay isang mahalagang
kasangkapan na ginagamit upang maiparating ang mga nasasaloob na ideya at
damdamin ng isang tao. Hindi lamang ito isang paraan ng pakikipag-usap niya sa
kapwa kundi ginagamit din niya upang makipagkaibigan, makipagtalakayan, at
maibahagi ang kanyang iba’t – ibang opinyon at kaisipan.
Sa buong kasaysayan, maraming mga bagay, sitwasyon, at pangyayari
na tumutukoy sa kahalagahan ng wika sa mga tao, sa kanyang kahalagahan ng wika
sa mga tao, sa kanyang kapaligiran, at higitlalo sa kanyang bansa.
Ang wika ay hindi lamang kumakatawan sa isang tao. Ito ay hindi
lamang isang sasakyan para sa pagpapahayag ng mga sariling saloobin, opinyon,
mga personal na obserbasyon, at halaga ng kanyang mga katangian bagkus ay isang
sisidlan na siyang komunidad o bansa.
14
Lokal na Pag-aaral
Ayon kay Hill at Gleason (2000), ang wika ay nagbabago ay nagbabago.
Dinamiko ang wika. Hindi ito maaaring stagnant ay maari ring mamatay tulad ng
hindi paggamit nito. Ang isang wika ay maaring nadadagdagan ng mga bagong
bokabularyo. Bunga ng pagiging malikhain ng tao, maaaring sila ay nakakalikha ng
mga bagong salita. Ang pinakamahusay na halimbawa nito ay ang mga salitang
balbal at pangkabataan. Samantala, kailangan ding lapatan ng mga katawagan ang
mga produkto ng pag-unlad ng teknolohiya at sensya. Bunga nito, ang ating wika ay
nadaragdagan ng mga bagong salita na hindi umiiral noon. May mga salita ring
maaaring nawawala sapagkat hindi na ginagamit.
Ayon naman kay Fishman (1974), ang pagpaplanong pangwika ay
nakadepende nang malakii sa elaborasyong lesikal. Ito ay tumutukoy sa proseso ng
intelekwalisasyon ng mga terminolohiya. Naisasagawa ito sa pamamagitan ng
pagdaragdag ng mga dating di-kilalang salita sa pamamagitan ng pagbibigay ng
depenisyon, sinonim, antonim, at hayperonim ng mga bagong terminolohiya.
Ayon kay Rosa Visa Ann B. Arocha, ang wika ang maituturing na
pinakamabisang kasangkapan sa ating pakikipag-komunikasyon sa ating kapwa. Ang
wika, pasalita man o pasulat ay magiging sandata natin sa ating pakikihamok sa mga
hamon ng buhay.
Ang wika ay binubuo ng mga titik at simbolo na kapag pinahsama-sama
ay maipapahayag natin ang mga nararamdaman natin ang mga nararamdaman natin
sa ating pamilya, kaibigan, o kung sino pa man na kakilala natin.

15
Ayon kay G. Joey, ang mga salitang lalabas o dapat mamutawi sa iyong
bibig ay mabubuti. Hindi dapat makakasakit sa kapwa. Kaya nga lamang sa panahon
ngayon, iba na ang maririnig sa mga kabataan, nakagugulat dahil kahit may pinag-
aralan ay nalilihis ang pagsasalita.
Ayon naman kay Mendoza (2004), ang makasining na paraan ng
wastong pagpili at akmang paggamit ng mga salita sa loob ng pangungisap sa kawili-
wili at kasiya-siyang pagpapahayag ng diwa.
Ayon din kay Bette, ang balbal o islang na salita ay ang di pamantayang
paggamit ng mga salita sa isang wika ng isang partikular na grupo ng lipunan.
Tinatawag din itong salitang kanto o salitang kalye.
Banyagang Literatura
Ayon kay Liu Zupei, ang pamantayan para sa pagsasalin ay
komplimentaryo para sa bawat isa na may eksepsiyon sa “pagkapantay” para sa
bawat sariling katotohanan. Hindi ito praktikal dahil sa mga pamantayan nito, ang
“pagkapantay” ay natagpuan upang ipaliwanag ang prosesong pagsasalin at ang mga
paraan ng pagsalin, nag-aambag nang higit pa sa isang mahusay na pag-unawa sa
translatology at ang pinakabagong mga pag-unlad sa mga pag-aaral at pagsasanay sa
pagsasalin.
Ayon kay Nida, ang “dynamic equivalence” ay nagmumula sa sarili nito
mula sa “pagkapantay”, ay maaaring isaalang-alang bilang isang makinang
eksposisyon sa koneksiyon na ito.
16
Ayon kay Antonio Piafetta (1525), mas maaga pa daw napormalisa ang
wikang Filipino ngayom kaysa sa kasaysayan ng bansa. May mga pamilyar na salita
ang lugar na naiintindihan sa kahit saang dako ng Pilipinas. Katulad na lang ng mga
salitang buhok at ngipin. Ibig sabihin nito ay nagkakaisa na tayo noon pa man aa
usapin tungkol sa wika.
Ayon din kay Archibald A. Hill sa kanyang papel na What is Language?
Ang wika raw ay ang pangunahin at pinakaelaboreyt na anyo ng simbolikong
gawaing pantao. Ang simbolong ito ay binubuo ng mga tunog na nalilikha ng aparato
sa pagsasalita at isinasaayos sa mga klase at pattern na lumilikha sa isang
komplikado at simetrikal na istraktura. Ang mga simbolong ito ay mayroon ding
kahulugang arbitraryo at kontrolado ng lipunan.
Ayon kina Barker at Barker (1993), ikinukunekta ng wika ang nakaraan,
ang kasalukuyan, at ang hinaharap. Iniingatan din nito ang atong kultura at mga
tradisyon. Maaari raw maniwala ang matatandang henerasyon, subalit aa
pamamagitan ng wika, naipapahatis pa rin nila ang kanilamg mga ideya, tagumpay,
kabiguan, at maging ang kanilang plano o adhikain sa hinaharap. Sa pamamagitan
nito, ang mga sumusunod at sumusunod pang henerasyon ay natuto o maaaring
matuto sa nakalipas na karanasan at sa gay’oy maiiwasan ang muling pagkakamali o
di naman kaya ay maitutuwid o matutuwid ang mga dating pagkakamali. Masasabi
kung gayon na sa pamamagitan ng wika ay umuunlad tayo sa mga aspektong
intelektwal, sikolohikal, at kultural.
17
Lokal na Literatura
Ayon sa Republic Act 10533 o mas kilala bilang “Enhanced Basic
Education” nasasaad ang paggamit ng Mother tounge mula kindergarten hanggang
sa ikatlong baitang ng elementarya sa pagtuturo. Sinusuhayan ito ng di iilang pag-
aaral na mas epektibo at aktibo ang bata sa pag-aaral ng sekondaryang wika kapag
mas nauna niyang natutuhan ang wikang kanyang nauunawaan o ang kanyang
Mother tounge.
Upang mas lalo pang paigtingin ang Mother tounge-Multilingual
Education na mas pahabain pa ang pagtuturo gamit ang pangunahing wika o Mother
toung hanggang sa ika-anim na baitang sa elementarya. Mayroon namang
asignaturang Ingles at Filipino ngunit ituturo pa rin ito sa pangunahing wikang
ginagamit ng bata, halimbawa ay sa Cebuano o Hiligaynon. Mas pagtutuunang
pansin sa ganitong paraan ang pagbabasa o oral na pagtatalakay sa nasabing
asignatura. Nakasaad din na dapat nakasulat sa pangunahing wika ang mga
instrumento sa pagtuturo: mga dyornal , aklat, at iba pa. Siyempre, maging ang mga
guro ay obligadong magsalita at dapat ay may alam, kundi man eksperto, sa wikang
ituturo.
18
Hillcrest
Ayon kay Edward Village,
Saoir, Camarin
ang wika ay isangRd.,
likasCaloocan City
at makataong
Ayon kay G. Kilates, isang makata at bihasa sa pagsasalin sa loob ng
tatlumpong taon, hindi kailanman magiging teknikal na gawain ang pagsasalin dahil
lagi’t lagi isasaalang-alang ang nais iparating ng may akda, ang pagtaya sa
pagpapanatili ng metapora’t talinghaga ng isang gawa/tula– ang pagsasalin na di
tahasang inihahayag sa tuwing mensahe pamamaraan ng paghahatid ng mga
kaisipan, damdamin, at mithiin.
Ayon naman sa pahayag ni Carroll (1964), ang wika ay isang sistema ng
mga sagisag na binubuo at tinatanggap ng lipunan. Ito ay resulta ng unti -unting
paglilinang sa loob ng maraaming daang taon at nagbabago sa bawat henerasyon, ito
ay tinutukoy na isang set ng mga hulwaran ng gawi na pinag-aaralan o natutuhan at
ginamit sa iba’t-ibang antas ng bawat kasapi ng pangkat o komunidad.
Ayon kay Dr. Aurora Batnag (Kabayan, 2001), ang Pilipinas ay
multilingwgwal at multicultural, nabubuklod ang ating watak-watak na isla ng iisang
mithiin na ipinapahayag hindi lamang sa maraming tinig ng iba’t-ibang rehiyon
kundi gayon din sa isahang midyum na wikang Filipino. Samakatuwid, hindi
maturumbasan ang papel ng wika sa pagtatangkang baguhin ang kalagayan ng
lipunan ng isang bansa.
Sintesis
19
KABANATA III
Metodolohiya
Pamamaraang ginamit
Sa pag-aaral na ito, ang paraan na ginamit ng mga mananaliksik ay ang
paggawa ng sarber kwestyuner na naglalayong makahanap ng mga datos upang
malaman ang kabisaan ng wikang Filipino sa pagsasaling-wika sa wikang Ingles.
Ang mga mananaliksik ay magsasagawa din ng oangangalap ng mga impormasyom
sa iba’t-ibang hanguan sa aklatan tulad ng mga aklat at pamamahunang paprl.
Kukuha din ang ga mananaliksik ng mga impormasyon sa internet.
Sampling
Gumamit ng Random Sampling ang mga mananaliksik upang malikom ang
mga piling respondente na sasagot sakanilang mga hinandang katanungan. Fishbowl
technique ang ginamit ng mga mananaliksik upang maging pantay pantay at tantyado
ang pagpili ng mga responte na sasagot sa nasabing tanong. Tanging mga estudyante
ng ika sampung baitang ng Holy Angel School of Caloocan, Inc. lamang isasagawa
ang mangyayaring bunutan.
20
Deskripsyon ng Respondente.
Ang mga mag-aaral sa ika-sampung baitang na napiling pamantasan ang
nagsilbing tagatugon ng pananaliksik. Ang mga piling mag-aaral sa ika-sampung
baitang ay ang mga tagatugon sa sarbey kwestyuner na ginamit ng mga
mananaliksik.
Simple random sampling ang ginamit na paraan sa pagpili ng kalahok. Isa
itong konseptong pang-istatistoka kung saan gagamit ang mga mananaliksik ng
fishbowl technique sa pagkuha ng mga kalahok sa pagsasagawa ng isang pag-aaral.
Gumamit ang mga mananaliksik ng Slovin na pormula para makuha kung
ilang mga mag-aaral sa ika-samoung baitang ng Holy Angel School of Caloocan,
Inc. ang tutugon sa sarbey kwestyuner.
Slovin’s Formula:
n= N/1+Ne²
n= bilang ng sampol
N= bilang ng populasyon
e= pagitan ng pagkakamali (0.05)
21
Instrumentong ginamit
Ang mga mananaliksik ay gumamit ng sarbey kwestyuner bilang
pangunahing instrumento upang makapangalap ng datos para sa
pananaliksik.Nahahati ito sa dalawang bahagi. Ang unang bahagi ay ang profayl ng
mga kalahok, nakapaloob dito ang pangalan, taon, at baiting. Ang ikalawang bahagi
naman ay ang mga katanungan ibinatay sa mga suliranin ng npananaliksik. Ang mga
katanungan at pamimilian ng mga kalahok ay ibinatay sa karanasan at kaalaman ng
mga mananaliksik.
22
Estadistikal na ginamit
Sa pag-aaral na ito, ang mga mananaliksik ay kinakailangag kunon ang tally
at porsyento upang maibuod ang mga datos ng pag-aaral. Ang kasangkaoan na
ginamit ng mga mananaliksik ay ang sariling gawa ng pagsisiyasat para sa
palatanungan para sa respondente. Ibibigay ang pormula para malaman ang resulta
ng pananaliksik. Sa pagsusuri ng pahayag ng kabisaan, mapaglarawang buod na
istatistika tulad ng porsyento na ginamit, upang pag-aralan ang mga datos na nakalap
mula sa sarbey kwestyuner.
Ang mga mananaliksik ay gagamit ng mga sumusunod na tool ng istatistika:
Porsyento ng pahayag ng kabisaan ng wikang Filipino sa pagsasaling-wika ng mga
respondente ayon sa kanilang edad at kasarian.
Pormula:
P= (f/n) x100
P= porsyento
f= prikwensya
n= kabuuang bilang ng mga respondente
23
24
25
26
27
Figure 2
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50

Ang Kabisaan Sa Pagsasaling Wika NG Wikang Filipino Sa Wikang Ingles NG Mga Estudyante NG Ika-10 Baitang NG Holy Angel School of Caloocan Inc

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Ang Kabisaan Sa Pagsasaling Wika NG Wikang Filipino Sa Wikang Ingles NG Mga Estudyante NG Ika-10 Baitang NG Holy Angel School of Caloocan Inc

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

HOLY ANGEL SCHOOL OF CALOOCAN INC.

Hillcrest Village, Camarin Rd., Caloocan City

KABISAAN NG WIKANG FILIPINO SA PAGSASALING – WIKA SA

WIKANG INGLES NG MGA ESTUDYANTE NG IKA-10 BAITANG NG

HOLY ANGEL SCHOOL OF CALOOCAN, INC.

Melvie Lyca L. Rodriguez

Sharwin Paolo S. Abenir

Isaah Josh C. Villanueva

Charmaine Jhane Base

SULIRANIN AT KALIGIRANG PANGKASAYSAYAN

Ayon kay Peter Newmark (1988), ang pagsasalin ay isang gawang

binubuo ng pagtatangkang palitan ang isang nakasulat na mensahe sa isang wika

gaya ding mensahe sa ibang wika.

Ayon naman kay C. Rabin (1958), ang pagsasaling-wika ay isang

pahayag sa ibang wika.

Ang sabi naman ni Theodore Savory (1968), ang pagsasalin ay maaaring

maisagawa sa pamamagitan ng pagtutumbas sa kaisipang nasa likod ng mga pahayag

Ayon kay Santiago (2003), ang pagsasaling-wika ay ang paglilipat sa

pinagsasalinang wika ng pinakamalapit na katumbas na diwa at estilong nasa wikang

rito. Kailangang katulad na katulad ang orihinal na diwa.

Ayon kay Griarte (2014), ang pagsasalin ay isang proseso ng

pinakamalapit ng mga salita o mensahe sa malapit na katumbas na diwa gamit ang

Ayon naman kay E. Nida (1964), ang pagsasalin ay paglalahad sa

tumatanggap na wika ng pinakamalapit na natural na katumbas ng mensahe ng

simulang wika, una’y sa kahulugan at pangalawa’y sa estilo.

Ayon kay Bernales (2003), ang pagsasaling-wika ay tulad ng paglilipat

ng kaluluwa ng isang nilalang sa katawan ng isang patay. Ang pagsasaling-wika ay

ang paglilipat na pinakamalapit na katumbas sa diwa at estilong nasa wikang

isasalin. Ang pagsasaling-wika ay isang tulay na magdurugtong sa bawat kulturang

Dahil dito, nagkaroon ng isyu sa bawat mga lenggwaheng pwedeng

malalalim na salita. Maisasagawa ang pagsasaling-wika ng mga salitang gustong

isalin sa pamamagitan ng mga proseso. Kabisaan ng wikang Filipino ang pwedeng

maisalin sa bawat salotang pwedeng isalin.

Ayon kay E. Nida (1976), kailangang matagumpay na matamo ang

layuning maipahatid ito sa kinauukulang target, at kailangang may sensabilidad.

Naipapahayag ang nilalaman at paraan ng orihinal.

Ayon naman kay Medina (1988), kailangang kumakatawan ito sa

orihinal nang hindi nalalapastang ang wikang pinagsasalinan.

Layunin nito na madagdagan ang mga impormasyon, pag-aangkat ng kaisipan mula

isalin ang kanilang pamamagitan ng ating wika. At maipayamanang ating mga

kaalaman mula sa pagbubukas ng pagsasalin.

Sa pag-aaral na ito, makikita na maraming mga Filipino angnagbabasa

pagsasaling-wika na mas maintindihan ng mga Filipino ang kanilang mga binabasa.

kahalagahan ng pagsasaling-wika. Ang tulay na tutulong sa mga mag-aaral na

makatawid at ang tulay na kailangang daanan ng bawat isa patungo sa iisang

layunin– ang makita ang kahalagahan ng wika.

Ang kinikilalang unang tagasalin ay si Andronicus na siyang nagsalin ng

dumami ang mga tagasaling-wika na siyang nagdulot ng malaking pag-unlad ng mga

bansa sa Europa at Arabya.

Nakilala ang lungsod ng Bagdad bilang isang paaralan ng pagsasaling-wika sa

pamamagitan ng isang pangkat ng mga iskolar na nakaabot sa Bagdad at isinalin sa

Pagkaraan ng tatlong siglo, Toledo naman ang sumibol sa larangan ng

pagsasaling-wika. Ang mga tanyag na tagapagsalin ay sina Adelard at Retines. Ang

sinasabing pinakataluktok na panahon ng pagsasalin ay ang panahon ng pagsasalin

ng Bibliya. Ang kinikilalang pinakamabuting salin ng Bibliya ay ang salin ni Martin

Luther (1483-1646). Ang kinikilalang “Prinsepe ng Pagsasaling-wika” sa Europa ay

si Jacques Amyot na siyang nagsalin ng “ Lives of Famous Greeks and Romans”

(1559) ni Plutarch sa wikang Aleman. Si John Dryden ay ibinibilang din na isang

mahusay na tagapagsalin dahil pinag-uukulan niya ng maingat na paglilimi ang

gawang pagsasalin sapagkat naniniwala siyang ang pagsasalin ay isang sining.

Noong 1792, sa aklat na “Essay on the Principles of Translation” ni Alexander

paraan ng pagsulat ay kailangang katulad ng sa orihinal; Ang isang salin ay

kailangang magtaglay ng “luwag at dulas” ng pananalitang tulad ng sa orihinal.