KASAYSAYAN NG WIKANG PAMBANSA

TAGALOG
PILIPINO FILIPINO


WIKA – nag-uugnay ng sambayanan. Pangulong Manuel L. Quezon pangulo at kinatawan ng

Pilipinas  napaghulo na dumating na ang takdang panahon upang tayo’y magkaroon ng
isang pambansang wika.  gumawa ng paraan upang maisakatuparan ang itinadhana ng
ating Saligang Batas.
PAANO IPINALIWANAG NG MGA DELEGADO SA KOMISYONG KONSTITUSYONAL NG 1986 ANG WIKANG
FILIPINO NANG KANILANG TALAKAYIN AT PAGTIBAYIN ANG TADHANANG PANGWIKA NG
KASALUKUYANG KONSTITUSYON?


Nakalahad sa katiktikan ng Pulong ng Komisyong Konstitusyonal (CONCOM) noong

Setyembre 10, 1986 ang mga pahayag at paliwanag ng iba’t ibang delegado sa
Komisyong Konstitusyonal na kabilang ang mga sumusunod:


.Komisyoner Wilfredo Villacorta: “Ito po ang isang umiiral na wikang pambansa, at

ang nukleo nito ay Pilipino…sapagkat ito ay isa nang malaganap na umiiral na wika,
na Pilipino na P. Sinasabi rin natin na mayroong isang wikang umiiral na pinalawak
at pinaunlad na tinatawag na Filipino at ang formalisasyon nito ay kailangang
isagawa sa sistemang pang-edukasyon at iba pa, subalit hindi nangangahulugan na
dahil hindi pa ito formalisado ay hindi ito umiiral. Ito ay isang Lingua Franca.”
PAANO IPINALIWANAG NG MGA DELEGADO SA KOMISYONG KONSTITUSYONAL NG 1986 ANG WIKANG
FILIPINO NANG KANILANG TALAKAYIN AT PAGTIBAYIN ANG TADHANANG PANGWIKA NG
KASALUKUYANG KONSTITUSYON?

Komisyoner Ponciano Bennagen: Kailangan nating pagkaroon ng isang midyum ng

komunikasyong magbibigkis sa atin at iyon ay ang Filipino, na binigyang kahulugan
ng isang pangkat ng mga pantas sa wika at mga organisasyong pangwika bilag isang
lumalawak na versyon ng Pilipino.” Komisyoner Francisco Rodrigo: “Itong Filipino ay
hindi isang bagong kinatha o kakathaing lenggwahe. Ito ay batay sa Pilipino.
Palalawakin lamang ang saklaw ng Pilipino. Kaya nga’t ang Pilipino ay batay sa
Tagalog, at ang Filipino ay batay sa Pilipino.”


MGA KATAWAGAN O PARIRALANG GINAMIT SA PAGTUKOY SA WIKANG PAMBANSA BAGO ITO TINAWAG
NA FILIPINO


“Pambansang wika ng Pilipinas na batay sa Tagalog”  -unang pariralang ginamit sa

pagtukoy sa wikang pambansa sa bisa ng Kautusang Tagapagpaganap Blg. 134 na
inilagda ng Pangulong Manuel L. Quezon noong Disyembre 30, 1937. Memorandum
Pangkagawaran Blg. 7  -nag-aatas sa paggamit ng katawagang “Pilipino” sa pagtukoy
sa wikang pambansa upang maikintal sa wikang pambansa ang di mapapawing katangian n
gating pagkabansa.

Konstitusyon ng 1937  -nagtatadhana na dapat magsagawa ng mga hakbang ang Batasang

Pambansa tungo sa paglinang at formal na pagpapatibay ng isang panlahat na wikang
pambansa na tatawaging “Filipino”.
PAANO NAGSIMULA ANG PAGLINANG NG WIKANG PAMBANSA?
-

Konstitusyon ng 1935 Artikulo XIV, Seksyon 3 Pambansang Asemblea Pangulong Manuel

L. Quezon Batas Komonwelt Blg 184 Nobyembre 19, 1936 Surian ng Wikang Pambansa
MGA BUMUBUO NG UNANG LUPON NG SURIAN NG WIKANG PAMBANSA

Tagapangulo (Samar-Leyte) -- Jaime C. de Veyra Kalihim at Pinunong Tagapagpaganap

(Tagalog) -- Cecilio Lopez Kagawad (Hiligaynon) -- Felix B. Salas Rodriguez Kagawad
(Ilokano) -- Santiago A. Fonacier Kagawad (Bicol) -- Casimiro F. Perfecto Kagawad
(Cebuano) -- Filemon Sotto Kagawad (Tausug); Kinatawan sa mga wika ng mga minoryang
Pilipino -Hadjie Butu
MGA BINANGGIT NG MGA BANYAGANG ISKOLAR TUNGKOL SA WIKANG TAGALOG
      

Professor Apolinar Parale – madali raw matutong magsalita at makaunawa ng wikang

Tagalog. Mga Misyonaryong Kastila – ang Tagalog daw ay sinasalita nauunawaan din
iyon ng ibang naninirahan sa ibang isla. Prayle Domingo Navarete – natutuhang
magsalita ng Tagalog nang walang gaanong hirap. Mga Banyagang Iskolar – napatunayan
na ang Tagalog ang siyang pinakamalawak na dayalekyo sa bansa. David J. Doherty –
nagsabi na ang Tagalog ay may kapasidad na maging behikulo ng pagpapatuloy ng
kulturang katutubo. Frank Blake – ang wikang Tagalog daw ang siyang nababagay sa
yaman at flexibility para sa pag-unlad ng panitikan. Henry Barlett – ang Tagalog
daw ay mas malawak sa base, malakas ang potensyal para sa pag-aasimilasyon ng mga
wikang banyaga.
PAANO NAGSIMULA ANG PAGTUTURO NG WIKANG PAMBANSA SA MGA PAARALAN?

*Kautusang Tagapagpaganap Blg. 263 (Abril 1, 1940)



nilagdaan ni Pangulong Manuel L. Quezon na nagpapahintulot sa pag-iimprenta ng

Diksyunaryo at ng Balarila ng wikang pambansa ang pambansang wika ay tinuro sa
pribado at pampublikong paaralan

*Hunyo 19, 1940



*Kautusang Pangkagawaran Blg. 1 s. 1940



sa pamamagitan ni Jorge Bocobo, ang wikang pambansa ay itinuro sa mga paaralang

sekundarya at normal
PAANO NAGING WIKANG OFISYAL ANG WIKANG PAMBANSA?


*Batas Komonwelt Blg. 570 (Hunyo 7, 1940)



ang wikang pambansa ay ipinahayag bilang ofisyal na wika simula Hulyo 4, 1946
“Hangga’t walang ibang itinatadhana ang batas, ang Ingles at Filipino ang magiging
ofisyal na wika.”

*Konstitusyon ng 1973


*Kasalukuyang 1987)


Konstitusyon

(Konstitusyon

ng

“Para sa mga layunin ng komunikasyona at pagtuturo, ang mga ofisyal na wika ng

Pilipinas ay Filipino at hangga’t walang ibang itinatadhana ang batas, Ingles.”
ANO ANG NAGING DESISYON NG HUKUMAN SA KASO TUNGKOL SA WIKANG PAMBANSA NOONG 1963
LABAN SA MGA OFISYAL NG PAMAHALAAN NA GUMAGAMIT AT NAGPAPALAGANAP NG FILIPINO?

Pinawalang-saysay ng Hukumang Unang Dulugan ng Maynila ang kaso na sinang-ayunan ng

Hukuman ng mga paghahabol at ng Kataastaasang Hukuman.
MGA LEGAL NA BATAYAN PARA SA KASALUKUYANG PAMBANSANG AWIT O LUPANG HINIRANG SA
FILIPINO

Kautusang Pangkagawaran Blg. 5 – pag-awit ng Lupang hinirang

Memorandum Blg. 5 – nagtatagubilin na magsagawa ng hakbang upang malaganap ang pag-
awit sa Filipino ng pambansang awit. Kautusang Tagapagpaganap Blg. 60 – nag-aatas
na ang pambansang awit ay dapat awitin sa wikang Filipino.


POPULASYON NG PILIPINAS NA NAKAUUNAWA, NAKAKABASA, NAKAPAGSASALITA, AT NAKASUSULAT
SA WIKANG FILIPINO

   

92% - nakauunawa sa wikang Filipno 88% - nakakabasa 83% - nakakapagsalita 82% -

nakakasulat 86% - kabuuang sambayanan na nakapagsasalita sa wikang Filipino


ILAN PANG MAHAHALAGANG BATAS TUNGKOL SA WIKA


Proklama Blg. 12 (1954, Marso)  -nagpapahayag ng pagdiriwang ng Linggo ng Wikang

Pambansa simula sa Marso 29 hanngang Abril 4 taun-taon sang-ayon sa tagubilin ng
Surian ng Wikang Pambansa. Proklama Blg. 186 (1955, Set.23)  -nasusog sa Proklama
Blg. 12 serye 1954 na sa pamamagitan nito’y inilipat ang panahon ng pagdiriwang ng
Linggo ng Wikang Pambansa taun-taon simula ika-13 hanngang ika-19 ng Agosto.
Kautusang Tagapagpaganap Blg. 96 (1967, Okt.24)  -nagtatadhana na nag lahat ng
gusali, edipisyo at tanggapan ng pamahalaan ay pangalanan sa Pilipino.


ILAN PANG MAHAHALAGANG BATAS TUNGKOL SA WIKA

 

Memorandum Sirkular Blg. 172 (1968, Marso 27) - nagbibigay-diin sa pagpapairal ng

Kautusang Tgapagpaganap Blg. 96 -iniaatas din na ang mga letterhead ng mga
kagawaran, tanggapan at mga sangay ng pamahalaan ay nararapat na nasusulat sa
Pilipino, kalakip ang kaukulang teksto sa Ingles. -iniaatas din na ang pormularyo
ng panunumpa sa tungkulin ng mga pinuno at empleyado ng pamahalaan ay sa Pilipino
gagawin. Memorandum Sirkular Blg. 199 (1968, Agosto 5)  -nananawagan sa mga pinuno
at empleyado ng pamahalaan na dumalo sa mga seminar sa pilipino na idaraos ng
Surian ng Wikang Pambansa sa lahat ng purok pangwika.


ILAN PANG MAHAHALAGANG BATAS TUNGKOL SA WIKA

Kautusang Tagapagpaganap Blg. 187 (1968, Agosto 6)  -nag-aatas sa lahat ng

kagawaran, kawanihan, tanggapan at iba pang sangay ng pamahalaan na gamitin ang
wikang Pilipino hangga’t maari sa Linggo ng Wikang Pambansa at pagkaraan nito, sa
lahat ng ofisyal na komunikasyon at transaksyon ng pamahalaan. Memorandum Sirkular
Blg. 277 (1969, Agosto 7) -bumabago sa Memorandum Sirkular Blg. 199 na nananawagan
sa mga pinuno at empleyado ng pamahalaan na dumalo sa lahat ng pook ay masaklaw ng
kilusang pangkapulungan sa pagpapalaganap ng Wikang Pambansa.

 
ILAN PANG MAHAHALAGANG BATAS TUNGKOL SA WIKA

 

Memorandum Sirkular Blg. 384 (1970, Agosto 17) -nagtatalaga ng may kakayahang
tauhan upang mamahala ng komunikasyon sa Pilipino sa lahat ng departamento,
kawanihan, tanggapan at iba pang sangay ng pamahalaan, kabilang ang korporasyong
ari at kontrolado ng pamahalaan.

 

Memorandum Sirkular Blg. 443 (1971, Marso 4) -hinihiling sa lahat ng tanggapang

pamahalaan ng magdaraos ng palatuntunan sa alaala ng ika-183 anibersaryo ng
kapanganakan ni Francisco Baltazar sa Abril 2, 1971.
ILAN PANG MAHAHALAGANG BATAS TUNGKOL SA WIKA

 

Kautusang Tagapagpaganap Blg. 304 (1971, Marso 16) -magpapanauli sa Surian ng

Wikang Pambansa at nililiwanag ang kapangyarihan at tungkulin. Memorandum Sirkular
Blg. 488 (1971, Hulyo 29) -humihiling sa lahat ng tanggapan ng pamahalaan na
magdaos ng palatuntunan sa pagdiriwang ng Linggo ng Wikang Pambansa, Agosto 13-19.
Kautusang Panlahat Blg. 17 (1971, Dis. 1) -ang panukalang Saligang Batas ng 1972 ay
limbagin sa Pilipino at Ingles sa Official Gazette at mga pahayagang may malawak na
sirkulasyon bago idaos ang plebisito para sa ratifikasyon ng Saligang Batas noong
Enero 15, 1973.

 

 
ILAN PANG MAHAHALAGANG BATAS TUNGKOL SA WIKA

 

Atas ng Pangulo Blg. 73 (1972, Dis) -nag-aatas sa Surian ng Wikang Pambansa na ang
Saligang-Batas ay isalin sa mga wikang sinasalita ng may limampung libong (50,000)
mamamayan alinsunod sa probisyon ng Saligang-Batas. (Art. XV, Sec. 3 [1]).
Kautusang Pangkagawaran Blg. 25 (1974, Hunyo 9) -nagtatakda ng mga panuntunan sa
pagpapatupad ng patakarang edukasyong bilinggwal sa mga paaralan na magsisimula sa
taong 1974-1975.


ILAN PANG MAHAHALAGANG BATAS TUNGKOL SA WIKA
 

1974, Okt. 22 -nagpalabas ng pahintulot sa Surian ng Wikang Pambansa na makapagdaos

ng mga palingkurang pagsasanay, seminar, gawaing kapulungan at iba pang kauring
Gawain tungkol sa bilinggwalismo para sa mga pinuno’t tauhan ng lahat ng tanggapang
pamahalaan, sa lahat ng guro, professor, pinuno’t tagapangasiwa ng mga paaralan.

 

Kautusan Blg. 22 (1978, Hulyo 21) -nagtatadhana na ang Pilipino ay bahagi na ng

kurikulum na pangkolehiyo. Simula sa unang semester ng taong 1979-1980, ituturo ang
anim na yunit ng Pilipino sa kolehiyo: Pilipino I (3 yunit) Sining ng
Pakikipagtalastasan (Communication Arts) at Pilipino II (3 yunit) Panitikang
Pilipino; Pahapyaw na Kasaysayan at mga Piling Katha (Surveys and Readings Of
Literature in Pilipino).
TADHANANG PANGWIKA SA KONSTITUSYON NG REPUBLIKA NG PILIPINAS, 1987 ARTIKULO XIV

Artikulo XIV, seksyon 6 (1987) -- ― Ang wikang pambansa ng Pilipinas ay Filipino.

Samantalang nililinang, ito ay dapat payabungin at pagyamanin pa salig sa umiiral
na wika sa Pilipinas at iba pang mga wika. seksyon 6—midyum ng opisyal na
komunikasyon seksyon 7 – Wikang Opisyal ng Pilipinas— Filipino; wikang pantulong ng
mga wikang opisyal sa mga rehiyon at pantulong sa pagtuturo.
TADHANANG PANGWIKA SA KONSTITUSYON NG REPUBLIKA NG PILIPINAS, 1987 ARTIKULO XIV

Kautusang Blg. 52 – Pinalabas ni Kalihim Lourdes Quisumbing ang pag-uutos na

gamitin ang wikang Filipino bilang wikang panturo sa lahat ng antas sa paaralan
kaalinsabay ng Ingles. Kautusang Pangkagawaran Blg. 21 (1990)– Iniutos ni Kalihim
Isidro Cariño na gamitin ang wikang Filipino sa pagbigkas ng panunumpa ng katapatan
sa Saligang batas at sa bayan natin.
•Hulyo 15, 1997 - Proklamasyon Blg. 1041, nagpapahayag ng taunang pagdiriwang ng
Buwan ng Wikang Pambansa tuwing Agosto 131 na nilagdaan nina Pangulong Fidel V.
Ramos at Kalihim Tagapagpaganap Ruben D. Torres.

Praymer sa Revisyon ng Ortografiyang Filipino (2001) – Inilabas ng Komisyon ng

Filipino ang Revisyon sa mga tuntunin ng Ortografiyang Filipino tungo sa
istandardisasyon at intelektwalisasyon ng wikang pambansa.