Panghihiram sa Espanyol 2.

Paghalili ng titik \s\ sa titik \c\ sa simula, gitna,

penultima, at dulong pantig ng salita kung ang salitang
Espanyol ay may tunog na \s\. Halimbawa,

Espanyol Filipino
Ang mga prinsipyo sa panghihiram ng salitang banyaga ay
nagtatakda ng mga paraan kung paano ilalapat ang ispeling
o bigkas ng isang salita. cabecera – kabesera
cancer – kanser
cedula – sedula
Sa panig ng Espanyol, ilan sa mga prinsipyo ang celda – selda
sumusunod[i]: celebracion – selebrasyon
celebrante – selebrante
celebridad – selebridad
1. Paghalili ng titik \k\ sa titik \c\ sa simula, gitna, celofana – selofana; selopana
penultima, o dulong pantig ng salita, kung ang salitang celoso – seloso
Espanyol ay may tunog na \k\. cementerio – sementeryo
cemento – semento
cena – sena
censo – senso
Espanyol Filipino centavo – sentabo
centanada – sentanada
centenario – sentenaryo
cabo – kabo centigrado – sentigrado
cacerola – kaserola centimo – sentimo
cadena – kadena central – sentral
cadete – kadete centro – sentro
caldera – kalendaryo centuria – senturya
calidad – kalidad cepo – sepo
calma – kalma ceremonia – seremonya
cama – kama cereza – seresa
camada – kamada certificacion – sertipikasyon
camara – kamara cesante – sesante
camison – kamison cinematografia – sinematograpiya
campana – kampana cinturon – sinturon
camposanto – kamposanto circulacion – sirkulasyon
canal – kanal circulo – sirkulo
candidato – kandidato ciudad – siyudad
cantidad – kantidad diciembre – Disyembre
cantina – kantina dulce – dulse
capa – kapa decena – desena
capital – kapital decision – desisyon
capitan – kapitan disposicion – disposisyon
capitolio – kapitolyo distancia – distansiya
cara – kara
carambola – karambola
caratula – karatula 3. Paghalili ng titik \b\ sa titik \v\, saanmang bahagi ng
carbon – karbon salita, kung ang salitang Espanyol na may \v\ ay may
carburo – karburo katumbas na bigkas na \b\ sa Filipino at iba pang
carcel – karsel lalawiganing wika, halimbawa,
cardenal – kardenal
carga – karga
cargador – kargador
cargamento – kargamento Espanyol Filipino
caricatura – karikatura
carisma – karisma
carnal – karnal cavado – kabado
carne – karne caviar – kabyar
carnivoro – karniboro levadura – lebadura
carpa – karpa civil – sibil
carpintero – karpintero vaca – baka
cartel – kartel uva – ubas
cartero – kartero favor – pabor
cartilago – kartilago favorable – paborable
cartografia – kartograpiya favorito – paborito
carton – karton festival – pestibal
cartulina – kartulina festivo – pestibo
casa – kasa avocado – abokado
casera – kasera Eva – Eba
casete – kasete esclavo – esklabo
casino – kasino escriva – eskriba
caso – kaso
castigo – kastigo
casual – kaswal 4. Pagtanggal ng titik \u\ sa kambal patinig na \ui\ o \ue\
catalogo – katalogo pagsapit sa Filipino (at iba pang lalawiganing wika) kung
catarata – katarata ang \u\ ay hindi binibigkas sa Espanyol [silent letter].
catastrofe – katastrope
catecismo – katesismo
categoria – kategoriya Espanyol Filipino
cateter – kateter
catre – katre
caucion – kawsiyon caqui – kaki
causa – kawsa
cheque – tseke
delicado – delikado duque – duke
decada – dekada mantequilla – mantekilya
decano – dekano
quiapo – kiyapo
decoracion – dekorasyon quimera – kimera
decoro – dekoro piquetero – piketero
queso – keso
quebrada – kebrada
maquina – makina
maquinaria – makinarya funeraria – puneraria
maquinista – makinista dalia – dalya
notaria – notarya
noticia – notisya
5. Pagpapanatili ng titik at bigkas ng \n\ na katabi ng isa aire – ayre, var ere
pang katinig sa mga salitang hiram sa Espanyol kung paisano – paysano
ang salitang hiram ay binibigkas ang nasabing titik na peineta – peyneta, var payneta
\n\. Halimbawa, reina – reyna
reino – reyno
medieval – medyebal
Espanyol Filipino cimiento – simyento var semento
mandamiento – mandamyento
veinte – beynte; beinte (tingnan ang
Panuto Blg. 12)
inmortal – ínmortal treinta – treynta; treinta (tingnan ang
inmortalidad ínmortalidad Panuto Blg. 12)
inmaculada – ínmakulada
inmaterial – inmateryal
ingeniero – ínheniyero
10. Kaugnay ng bilang 4, paghalili ng titik \k\ sa \q\ kung
inmensidad – ínmensidad
ang hiram na salitang Espanyol ay may katumbas na
inmigración – ínmigrasyon
bigkas na \k\ sa Filipino o kaya’y lalawiganing wika.
inmodesto – inmodesto
Halimbawa,
inhibición – inibisyon
ingenuidad – inhenwidad

Espanyol Filipino
6. Paghalili ng \ly\ o kaya’y \y\ sa kambal katinig na \ll\
kung ang hiram na salitang Espanyol ay may gayong
bigkas. Halimbawa, bosque – boske
caqui – kaki
querida – kerida
Espanyol Filipino quijones – kihones
quijote – kihote
quimiko – kimiko
quinta – kinta
calle – kalye quizame – kisame
callo – kalyo por que – porke
llabe yabe var liyabe
caballo – kabayo
capilla – kapilya
11. Kaugnay ng bilang 7, pagsisingit ng \y\ sa kaso ng
campanilla – kampanilya
kambal patinig na \ia\, \ie\, at \io\ matagpuan man ang
cartilla – kartilya
\ia\, \ie\ at \io\ sa una, gitna, penultima, o dulong pantig,
cepillo – sepilyo
upang maibukod ang mahinang patinig na \i\ sa
cigarillo – sigarilyo
malalakas na patinig na \a\, \e\, at \o\ at maitampok ang
mantequilla – mantekilya
diin, at maiwasan ang digrape o magkasunod na katinig
folleto – polyeto
na gaya ng \by\, \dy\, \sy\, \ty\, \ry\, \ly\ na karaniwang
manzanilla – mansanilya
may di-binibigkas na patinig na \i\ sa Filipino.
millon – milyon
Halimbawa,
millonario – milyonaryo
silla – silya

Espanyol Filipino
7. Paghalili ng \y\ sa \i\ sa kaso ng kambal patinig na \io\
na nasa dulong pantig kung ang salitang Espanyol ay
walang diin sa \i\. Halimbawa, biología – biyolohiya
cambío – kambiyo
cardiologia – kardiyolohiya
ciencia – siyensiya
Espanyol Filipino
cientifico – siyentipiko
diabetes – diyabetes
diablo – diyablo
decisión – desisyon diagnosis – diyagnosis
revisión – rebisyon diagonal – diyagonal
delirio – deliryo diagrama – diyagrama
certificación – sertipikasyon diametro – diyametro
demonio – demonyo diario – diyaryo
devocion – debosyon diarrea – diyarea
fiduciario – pidusiyaryo dios – diyos
estudioso – estudyoso diosa – diyosa
julio – Hulyo financiero – pinansiyero
junio – Hunyo Griego – Griyego
fundicion – pundisyon grieta – griyeta
notario – notaryo grietado – griyetado
radio – radyo inquieto – inkiyeto
rosario – rosaryo nervioso – nerbiyoso
piano – piyano
pie – piye
8. Paghalili ng \y\ sa \i\ sa kaso ng kambal patinig na \ia\, piélago – piyelago
\ai\, \ei\ at \ie\ sa simula, gitna, penultima, at dulong piedad – piyedad
pantig ng salitang hiram sa Espanyol, kung ang piedra – piyedad
mahinang titik na \i\ ay walang diin at sumasanib sa piel – piyel
malakas na titik \a\ o \e\. pieza – piyesa
rio – riyo
siete – siyete
Espanyol Filipino tierra – tiyera
tio – tiyo

Asia – Asya
bailarina – baylarina 12. Pagpapanatili ng titik \i\ sa kaso ng kambal patinig
baile – bayle na \oi\ at \ei\ kung ang \i\ ay may diin at binibigkas nang
fantasia – pantasya bukod na pantig pagkaraan ng naunang pantig kung
familia – pamilya hindi man salitang ugat.
familiar – pamilyar
farmacia – parmasya
Espanyol Filipino Espanyol Filipino

egoismo – egoismo brazo – braso

boicoteo – boíkoteo cabeza – kabesa
boíl – boíl capataz – kapatas
boitrino – boítrino cerveza – serbesa
cafeína – kapeina eczema – eksema
seis – seis calzada – kalsada
veinte – beynte o beinte (tingnan ang chorizo – tsoriso
Panuto 8) pozo – poso
treinta – treynta o treinta (tingnan ang juzgado – husgado
Panuto 8) delicadeza – delikadesa
finanzas – pinansa
fineza – pinesa
13. Pagsisingit ng \w\ sa pagitan ng kambal patinig na juez – huwes
\ua\, \ue\ o \ui\ kung ang nasabing mga patinig ay nasa
unang pantig, at nang maibukod ang mahinang patinig
na \u\ sa malakas na patinig na \a\, \e\ o mahinang 17. Paghalili ng titik \h\ sa \j\ kung ang bigkas ng \j\ sa
patinig na \i\ ng Espanyol. Halimbawa: Espanyol ay katumbas na \h\ sa Filipino at lalawiganing
wika. Halimbawa,

Espanyol Filipino
Espanyol Filipino

bueno – buweno
cuento – kuwento caja – kaha
dueto – duweto cajero – kahero
fuego – puwego cajón – kahon
fuente – puwente jamón – hamon
fuera – puwera japonés – Hapones
fuerza – puwersa jarana – harana
juego – huwego jardín – hardin
mueble – muwebles jazmín – hasmin
mueblería – muwebleriya jefe – hepe
suero – suwero Jesucristo – Hesukristo
vuelo – buwelo jinete – hinete
vuelta – buwelta joven – hoben
fluido – pluwido junta – Hunta
fatuidad – patuwidad jurado – hurado
cuello – kuwelyo jurisdicción – hurisdiksiyon
duelo – duwelo jurisprudencia – hurisprudensiya
posuelo – posuwelo justicia – hustisya
justo – husto
juzgado – husgado
14. Paghalili ng \w\ sa mahinang patinig na \u\ sa kaso festejo – pesteho
ng kambal patinig o digrape na \au\ at \eu\, at pagsanib faja – paha
ng mahinang titik na \u\ sa malalakas na patinig na \a\ at fijo – piho
\e\, matagpuan man ang kambal patinig sa simula, gitna,
penultima, at dulong pantig, halimbawa,
18. Paghalili ng titik \h\ sa \g\ kung ang bigkas sa hiram
na salitang Espanyol ay may katumbas na \h\ sa Filipino
Espanyol Filipino at lalawiganing wika ang \g\. Halimbawa,

agua – agwa Espanyol Filipino

automático – awtomatiko
autorizado – awtorisado
audición – awdisyon generación – henerasyon
Australiano – Awstralyano general – heneral
áureo – awreo Gentil – hentil
cauterio – kawteryo genuino – henuwino
guau – guwaw Geopolítica – heopolitika
jaula – hawla gigante – higante
mausoleo – mawsoleo Gitano – hitano
náutico – nawtiko
Europa – Ewropa
eutanasia – ewtanasya 19. Pagpapanatili ng titik \g\ sa hiram na salitang
eufemismo – ewfemismo Espanyol kung ang hiram na salita ay may bigkas na \g\
eucalipto – ewkalipto (gi) sa Filipino (at lalawiganing wika), gaya sa Espanyol.
Halimbawa,

15. Pagpapanatili ng kambal patinig na \au\ kung ang \u\

ay may diin sa Espanyol, halimbawa Espanyol Filipino

Espanyol Filipino fogón – pugon

fogonero – pugonero
Glorieta – gloryeta
baúl – baúl gobernador – gobernador
laúd – laúd golfo – golpo
Raúl – Raúl gorra – gora
Saúl – Saúl grande – grande
aúpa – aúpa guardia – guwardiya
guitarra – gitara

16. Paghalili ng titik \s\ sa titik \z\ sa alinmang pantig

kung ang salitang hiram ay may katumbas na tunog na 20. Pagtanggal ng isang \r\ sa digrape o kambal na \rr\
\s\. Halimbawa, sa salitang Espanyol, at ang bigkas ng hiniram na salita
ay iaayon sa nakagawiang bigkas sa Filipino, at hindi sa
pagpapahaba ng tunog na \r\ gaya sa Espanyol. flora – plora
Halimbawa, florista – plorista
flotilla – plotilya
fluvial – plubiyal
Espanyol Filipino fobia – pobya
fondo – pondo
fonografo – ponograpo
carrera – karera forma – porma
formal – pormal
carreta – kareta
carretada – karetada formula – pormula
carretero – karetero formulario – pormularyo
frances – Pranses
cartilla – kartilya
carretón – kareton franela – pranela
carro – karo freno – preno
funda – punda
carrocería – karoserya
carroza – karosa fundar – pundar
grifo – gripo
carruaje – karwahe
Filipinas – Pilipinas (tingnan ang Panuto
mirra – mira
cerrado – sarado, serado 23)
Francés – Pranses

21. Paghalili ng \ks\ sa digrape o kambal titik na \cc\,

23. Pagpapanatili ng titik \f\ sa hiram na salitang
bagaman iaayon ang bigkas sa dila ng Filipino bukod sa
hindi pananatilihin ang pagpapahaba ng katinig. Espanyol, kung ang pagpapalit nito sa titik \p\ ay
Halimbawa, magbubunga ng kalituhan, bukod sa nagtataglay ng
natatanging pakahulugang hindi limitado sa
kasaysayan, politika, sining, kasarian, agham, atbp. ang
salita. Halimbawa,
Espanyol Filipino

Espanyol Filipino
accesoria – aksesorya
accidente – aksidente
acción – aksiyon
acceso – akseso flan – flan [cf plan], leche flan
centrifugo – sentrifugo [cf pugo]
diccionario – diksiyonaryo
dicción – diksiyon fresco – fresko, presko
traducción – traduksiyon folio – folyo, polyo [cf polio]
fraccion – fraksiyon
dirección – direksiyon
felon – felon
fonda – ponda [cf punda]
Filipino – Filipino
22. Paghalili ng titik \p\ sa \f\ na nasa orihinal na Filipinas – Filipinas (tingnan ang Panuto
Espanyol, sa unahan, gitna, penultima, o dulong pantig, 22)
kung ang bigkas na \f\ sa Filipino o lalawiganing wika ay
matagal nang tinumbasan ng \p\, maliban sa ilang
salitang may natatanging pakahulugan, gaya ng
24. Paghalili ng \ng\ sa titik \n\ o \ñ\ kung ang bigkas ng
“Fausto,” “Filipinas,” “Filipino” at ”Fe,” (pangngalang
pantangi); “Federal,” “feminiyedad” at “feminismo” \n\ o \ñ\ sa Espanyol ay katumbas ng tunog na \ng\
(may bahid pampolitika at panitikan), o kaya’y hango sa pagsapit sa Filipino, halimbawa:
Latin at agham, gaya ng “flora at fauna”. Halimbawa,

Espanyol Filipino
Espanyol Filipino

banco – bang·ko
café – kape congregacion – kong·gre·gas·yon
congreso – kong·gre·so
cafetería – kapeterya
cafetera – kapetera congresista – kong·gre·sis·ta
certificado – sertipikado congreso – kong·gre··so
conquista – kong·kis·ta
defecto – depekto
defensa – depensa domingo – Do·ming·go
deficit – depisit fandango – pan·dang·go
Ingles – Ing·gles
definición – depinisyon
definido – depinido evangelico – e·bang·he·li·ko
fabrica – pabrika evangelio – e·bang·hel·yo
franquesa – prang·ke·sa
factoria – paktorya
falda – palda rango – rang·go
falsificar – palsipikahin Malacañan – Malakanyang
falso – palso
fanatico – panatiko
fantastico – pantastiko 25. Paghalili ng \ts\ o \sh\ na katumbas ng \ch\ sa hiram
farol – parol na salitang Espanyol, kapag inangkin sa Filipino at
farola – parola lalawiganing wika. Halimbawa,
fatalidad – patalidad
febrero – Pebrero
fecha – petsa Espanyol Filipino
feria – perya
fianza – piyansa
fiasco – piyasko chaleco – tsaleko
ficha – pitsa Chavacano – Tsabakano
fiesta – piyesta chalet – tsaley
figura – pigura chambra – tsambra
fila – pila champu – shampu, sampu
filamento – pilamento chapa – tsapa
filibustero – pilibustero chasis – tsasis
filosofia – pilosopiya chauvinismo – tsawbinismo
final – pinal chile – sili
fino – pino china – tsina
firma – pirma chinela – tsinelas, sinelas
firme – pirme chino – Tsino
fiscal – piskal chiquito – tsikito
fisica – pisika chisme – tsismis
fisiologia – pisyolohiya
chocolate – tsokolate halibut – alibut
choque – tsoke harina – arina
chorizo – tsoriso helada – elada
chupon – tsupon helado – elado
derecha – deretsa heraldo – eraldo
derecho – deretso heredero – eredero
ficha – pitsa hermana – ermana
hermanidad – ermanidad
hermoso – ermoso
26. Pagtatanggal ng titik \c\ sa hiram na salitang hidalgo – idalgo
Espanyol kung hindi ito binibigkas na \k\ o kaya’y hindi hielo – yelo
binibigkas [silent letter] sa Filipino at lalawiganing wika, hierba – yerba
gaya sa sumusunod: hierro – yero
hija, hijo – iha, iho
hipocrita – ipokrita
Espanyol Espanyol historia – istorya
hombre – ombre
homilia – omilya
honesto – onesto
disciplina – disiplina honor – onor
disciplinado – disiplinado honorable – onorable
disciplinario – disiplinaryo honorario – onoraryo
discipulo – disipulo hora – oras
doscientos – dosyentos hostia – ostiya
rescindir – resindir huelga – welga
rescisión – resisyon huevo – webo
humanidad – umanidad
colegiala – kolehiyala
27. Paghahalili ng kambal katinig na \ks\ na katumbas ng
\x\ sa salitang hiram na Espanyol, lalo kung
magkatumbas ang tunog nito pagsapit sa Kapampangan 30. Pagpapanatili ng titik \h\ sa hiram na salitang
o Filipino. Halimbawa: Espanyol, kung ang nasabing titik ay binibigkas sa
Filipino (at ibang lalawiganing wika) at malapit sa
Inggles. Halimbawa:
Espanyol Filipino

Espanyol Filipino Inggles

exacto – eksakto
exaltado – eksaltado
excelencia – ekselensiya helicoptero – helikopter(o) helicopter
excelente – ekselente helio – helyo helium
excursion – ekskursiyon hernia – hernia hernia
exotico – eksotiko heroico – heroíko heroic
expectacion – ekspektasyon herpes – herpes herpes
experiencia – eksperiyensiya hipopotamo – hipopotamo hippopotamus
explotacion – eksplotasyon hispano – hispano Hispanic; Spanish
exterior – eksteryor horno – hurno oven (exception)
extra – ekstra hotel – otel o hotel hotel
extremado – ekstremado
extremista – ekstremista
elixir – eliksir
31. Pagpapanatili sa titik \e\ ng hiram sa salitang
maximo – maksimo
Espanyol, imbes na palitan ito ng \i\, upang mapanatili
ang pagkakatangi ng dalawang titik na may kani-
kaniyang tunog. Halimbawa,
28. Paghahalili ng titik \b\ sa titik \v\ sa salitang hiram sa
Espanyol kapag inangkin sa Filipino at lalawiganing
wika, lalo kung halos magkatunog ang nasabing mga
titik pagsapit sa Filipino. Halimbawa: Espanyol Filipino

Espanyol Filipino Inggles esposo – esposo (hindi isposo)

estable – estable (hindi istable)
estacion – estasyon (hindi istasyon)
estado – estado (hindi istado)
evangelico – ebangheliko evangelical estafa – estapa (hindi istapa)
evangelio – ebanghelyo gospel estancia – estansiya (hindi istansya)
evidencia – ebidensiya evidence estante – estante (hindi istante)
evolucion – ebolusyon evolution estatua – estatwa (hindi istatwa)
diluvio – dilubyo deluge elefante – elepante (hindi ilipanti o ilipante)
novela – nobela novel estero – estero (hindi istiro o istero)
novelista – nobelista novelist estilo – estilo (hindi istilo)
novena – nobena novena estudiante – estudyante (di istudyanti, istudyante)
noveno – nobeno ninth etica – etika (hindi itika)
noventa – nobenta ninety etiqueta – etiketa (hindi itikita o itiketa)
novia, novio – nobya, nobyo fiancee etnico – etniko (hindi itniko)
noviembre – Nobyembre November departamento – departamento (hindi dipartaminto)
nueve – nuwebe nine deposito – deposito (hindi diposito)
desastre – desastre (hindi disastri o disastre)
dentista – dentista (hindi dintista)
29. Pagtatanggal ng titik \h\ sa salitang hiram sa decente – desente (hindi disenti o disinti)
Espanyol kapag ipinasok sa Filipino at lalawiganing
wika, at kapag ang nasabing titik ay hindi binibigkas sa
Espanyol at tinanggap noon pa man. Halimbawa: 32. Pagpapanatili ng magkadikit na \eo\ na ang mga titik
ay kapuwa malakas na patinig sa Espanyol, halimbawa:

Espanyol Filipino
Espanyol Filipino

alhaja – alahas
chiste – siste campeon – kampeon
habilidad – abilidad cañoneo – kanyoneo
habito – abito contemporaneo – kontemporaneo
hacienda – asyenda
leon – leon Upang maiwasan ito, maipapanukala na ang paraan ng
neon – neon pagpapantig at pag-angkin ng mga hiram na salitang Ingles
estereo – estereo ay baybayin alinsunod sa paraan ng pagbaybay sa Filipino.
teo – teo Bagaman sa ganitong paraan ay maaaring magdulot ng
tropeo – tropeo pagkalito dahil sa pangyayaring may maikli at mahabang
Romeo – Romeo patinig, at walang diin [unvoiced] at may diin [voiced] sa mga
katinig sa Inggles, mapadadali naman ang panghihiram at
pag-angkin sa Filipino at iba pang lalawiganing wika.
33. Pagpapanatili sa titik \o\ ng hiram sa salitang
Espanyol, imbes na palitan ito ng \u\, upang mapanatili
ang pagkakatangi ng dalawang titik. Halimbawa, Mga prinsipyo sa panghihiram sa Inggles

Espanyol Filipino 1. 1. Paghiram ng mga salita sa Inggles na ang mga

patinig ay maiikli ang tunog, at ang mga kasama
nitong katinig ay hindi kinakailangang palitan o
debito – debito (hindi debitu) halinhan ng iba pang katinig sa Filipino.
descargo – deskargo (hindi diskargu) Halimbawa[ii],
destino – destino (hindi distinu) fan, fat, fad, gap, gab, gal, ham, jab, mat, pan, pad, rag, tab,
dialogo – diyalogo (hindi diyalugu) tag, van, vat, beg, gem, gel, hem, keg, peg, dip, fin, fig, fit,
doctor – doktor (hindi duktur, duktor) gin, gig, jib, jip, kin, nip, rim, rig, sip, tin, wit, bop, cod, cog,
doctrina – doktrina (hindi duktrina) jog, lob, lot, mob, pod, sod, bum, bus, bud, cud, gum, gut,
documento – doktrina (hindi duktrina) hug, hut, jug, lug, nun, pun, pug, sum, tug.
director – direktor (hindi direktur)
directorio – direktoryo (hindi direkturyu)
deposit, ant, apart, absorb, absent, aspirin, asparagus, artist,
hotdog bun, madman, jetlag, winzip, dotcom, nipper, mentor,
34. Paghalili ng \ny\ sa katumbas na tunog ng \ñ\ ng metal, network, vetmed, pigpen, tandem, yam jam, penpal,
salitang Espanyol na inangkin sa Filipino. Halimbawa: hot rod, rum jig, tenpin, hitman, bedbug, Sun God, lapdog,
wet rug, ten bids, tiptop, tidbit, big bag, laptop, wet-mop,
kidnap, task, setback, riprap, jetlag, hiphop, lab kit,
Espanyol Filipino Denmark, pitbull, dad or mom, cat-nap, sub-par, bar mug,
nut bolt, humbug, red lips, lollipop, helper, inherit, malignant

baño – banyo
caño – kanyo 1. Paghiram ng buong salita kung ang mga salitang
Inggles ay magkakaproblema sa pag-unawa kapag
cañoneo – kanyoneo
cariño – karinyo binaybay sa Filipino. Halimbawa,
castaña – kastanyas
castaño – kastanyo
daño – danyos
dañado – danyado act (na alanganing baybayin na \ak\, ngunit puwedeng
dañador – danyador tanggapin kapag may dalawa o higit pang pantig, gaya
dañoso – danyoso ng aktor mula sa actor o akting mula sa acting)
paño – panyo
piña – pinya
apt (na alanganing baybayin na \ap\) na maitutumbas
din sa \up\ na may maikling tunog schwa ng \u\ sa Inggles
35. Paghalili ng titik \m\ sa \n\ kung ang kasunod na na nag naglalaho pagsapit sa Filipino.
katinig ng \n\ sa salitang Espanyol ay \f\ o \v\, at
paghahali ng \p\ sa \f\, o \h\ sa \j\, o \b\ sa \v\. Halimbawa,
cat (na alanganing baybaying kat na pangalan ng tao, at
itumbas din sa cut na may maikling tunog \u\)
Espanyol Filipino

cap (na alanganing baybaying kap, na puwedeng gamitin din

influjo – impluho sa cup na may maikling tunog schwa ng \u\ sa Inggles)
informalidad – impormalidad
informante – impormante
infraestructura – impraestruktura cab (na alanganing baybaying kab na magagamit din sa
ninfa – nimpa maikling tunog na \u\ sa cub)
ninfomania – nimpomanya
informador – impormador
influencia – impluwensiya fun (na maaaring maging fan o pan, kapag binaybay sa
inflación – implasyon Filipino)
inferior – imperyor
circunferencia – sirkumperensiya
cunferencia – kumperensiya
gun (na maaaring maging gan, gaya sa masinggan, bukod
cunfesar – kumpisal sa higit na popular ang taguring baril sa gun)
confeti – kumpeti
convento – kumbento
convidar – kumbida
convulsión – kumbulsiyon rain (na maaaring reyn, at maikakabit sa rein, bukod sa
popular ang ulan)

1. 3. Pag-iwas sa paghiram ng mga pangngalan,

Panghihiram sa Inggles
Ang panghihiram ng mga salita sa Inggles ay maaaring
gawin alinsunod sa orihinal na bigkas na Amerikano o
British, ngunit kung gagawin ito ay malaki ang problemang
idudulot sa pambansang wikang Filipino at sa mga wikang
lalawiganing gaya ng Bikol, Ilokano, Kapampangan,
Pangasinan, Tsabakano at iba pa. Ito ay sapagkat
makapapasok sa taal na palabigkasan ang bigkas na
banyaga, at ang mga panuto’y posibleng kumiling sa
banyaga kaysa taal na pagbigkas o pagsulat.
panghalip, pang-abay, pangatnig, pang-uri, at
pandiwang bagaman nagtataglay na maiikling tunog
na patinig at walang dapat baguhin sa katinig kapag
inangkin sa Filipino ay hindi gaanong
makabuluhan o may katumbas na sa panig ng
Filipino at lalawiganing wika. Halimbawa,
con, did, has, hid, him, his, ran, sat, got, not, won, but, dug,
rid, sun, run, rut, let, met, hat, sap, dim, dig, bet, rat, map,
hen, lid, sin, sit, fog, hog, cop, bat, bad, ram, sad, sag, get,
jot, cot, rot, led, bin, nod, ton, tot, pup
1. 4. Paggamit ng mga katumbas na salita sa
Espanyol na dati nang binaybay sa Filipino kung
 ang salitang Inggles na may mahahabang tunog na
patinig \a\ sa gitna o penultimang pantig, at may
katinig na tunog na \sh\ at \zh\ sa dulong pantig,
gaya ng \–tion\ [\–ʃən\], ay magkakaproblema kapag
binaybay sa Filipino. Halimbawa,
Inggles Bigkas sa Inggles Filipino
7. Kaugnay pa rin ng Bilang 5, pagpapanatili ng \ay\
mula sa mahabang tunog na \a\ sa ilang pagkakataon
lamang, kaya karaniwang hinihiram nang buo ang salita
sa Inggles, halimbawa:
Inggles at Filipino

education \ˌɛdʒʊˈkeɪʃən\ edukasyon

population \ˌpɒpyəˈleɪʃən\ populasyon play Sunday
adaptation \ˌædəpˈteɪʃən\ adaptasyon mayor Monday
administration \ædˌmɪnəˈstreɪʃən\ administrasyon today Tuesday
approximation \əˌprɒksəˈmeɪʃən\ aproksimasyon prayer Wednesday
circulation \ˌsɜrkyəˈleɪʃən\ sirkulasyon stay Thursday
condensation \ˌkɒndɛnˈseɪʃən, -dən-\ kondensasyon player Friday
immigration \ˌɪmɪˈgreɪʃən\ imigrasyon pay Saturday
inauguration \ɪnˌɔgyəˈreɪʃən, -gə-\ inagurasyon holiday decay
irrigation \ˌɪrɪˈgeɪʃən\ irigasyon relay bay
investigation \ɪnˌvɛstɪˈgeɪʃən\ imbestigasyon
organization \ ˌɔrgənəˈzeɪʃən\ organisasyon
oxidation \ɒksɪˈdeɪʃən\ oksidasyon 8. Paghalili ng \p\ sa titik \f\ o digrapeng \ph\ na mula sa
favor \ˈfeɪvər\ pabor mga salitang Inggles, kung ang kasunod na patinig ay
radio \ˈreɪdiˌoʊ\ radyo maiikli ang tunog, at pagbago sa orihinal na ispeling
train \treɪn\ tren upang ganap na maangkin sa Filipino, halimbawa:

5. Pagbaybay sa mga salitang may mahabang tunog na Pagpapalit ng \p\ sa \f\ o tunog \f\ na \ph\
\a\ sa pamamagitan ng paghalili ng \ey\ sa \a\, \ai\,
katinig na may \e\, at \ei\ halimbawa:
Inggles Filipino
Inggles Bigkas sa Inggles Filipino
defect – depek
definite – depinit (depinido)
baby \’bâbç\ béybi
artificial – artipisyal
paper \ ˈpeɪ pər\ péyper effect – epek
table \ˈteɪ bəl\ téybol
perfect – perpek
cable \’kâbəl\ keybol flashback – plasbak
fracas \’frâkəs\ freykas, prakas folder – polder
bakery \’bâk(ə)rç\ beykeri, beykri
flashlight – plaslayt
acorn \’akərn\ eykorn feedback – pidbak
traitor \’treit ər\ treytor freezer – priser
terrain \tə’rein\ tereyn
finger – pingger
sleigh \slei\ isley physical – pisikal
heinous \’heinəs\ heynus physiology – pisyoloji
heirloom \’º ər,lum\ eyrlum
wait \weit\ weyt
waiter \’weit ər\ weyter
contain \kən’tein\ konteyn Voiceless labiodental fricative \ph\
training \’treiniç\ treyning
sail \seil\ seyl
obtain \əb’tein\ obteyn physical – pisikal, fisikal
remain \ri’mein\ remeyn phosphorus – posporus
explain \ik’splein\ ekspleyn physics – pisiks, pisika
strait \streit\ istreyt graph – grap, graf
daisy \’deizi\ deysi graphology – grapoloji
birthday \’bçrè,dey\ bertdey phenomenon – penomenon (tingnan ang Panuto Blg. 9)
highway \’hai,wei\ haywey pharmacologist – parmakologist, parmakolojist (tingnan
display \di’splei\ displey Panuto Blg. 9)
late \leit\ leyt phoebe – Pibi, Fibi (tingnan ang Panuto Blg. 9)
gate \geit\ geyt phantom – pantom, fantom (tingnan ang Panuto
cake \keik\ keyk Blg. 9)
rain \rein\ reyn
apron \ˈeɪ prən\ eypron
gamer \ˈgeɪ mər\ geymer 9. Gayunman, makabubuting isaalang-alang ang iba
make-up \’meik-ap\ meykap pang salitang may titik \f\ o katunog ng \f\ na gaya ng
digrapeng \ph\ sa Inggles; ang tunog ng mga ito bilang
katinig [fricative sound]; at ang posibleng maging anyo
6. Kaugnay ng naunang bilang, paghalili ng \ay\ sa titik nito pagsapit sa Filipino. Halimbawa,
\i\ o sa patinig na may mahabang tunog na \i\ doon sa
salitang may dalawa o higit pang pantig, halimbawa:
Pagpapanatili ng titik \f\

Inggles Filipino
Inggles Filipino

high school – hay-iskul

diet – dayet fancy – fansi
scriptwriter – iskriprayter fan – fan
good-night – gudnayt farm – farm
night club – naytklab fault – folt
egg pie – egpay ferry – feri
side car – saydkar full house – fulhaws
overnight – obernayt fissure – fishur, pisyur
lighter – layter forest – forest
black-eye – blak-ay fast – fast
fighter – payter fistula – fistula
ice bag – ays-bag firm – firm
ice cream – ayskrim flagman – flagman
benign – benayn flamingo – flaminggo
bight – bayt flop – flop
flint – flint
flip flop – flip flop Inggles Filipino
folklore – foklor
foreman – forman
forward – forward xylophone – saylopon
Frisbee – Frisbee X-ray – eksrey
football – futbol Xerox – seroks
differential – diferensiyal Xenon – Senon
fir – fir xylography – saylograpi
flash – flash antrax – antraks
flier – flayer sexy – seksi
fin – fin taxi – taksi
fillet – filey fax – faks
figure – pigura, figyur sex – seks
fish – fish sexual – sekswal

Digrapeng \ph\ na katunog ng \f\ 13. Pagtanggal ng isang titik sa \bb\, \dd\, \ff\, \ll\, \mm\,
\pp\, \rr\, \ss\ o \zz\ na mula sa salitang Inggles upang
mapadali ang pagsulat, maliban sa ilang salitang maiikli,
Inggles Filipino gaya ng add (ad), ass (as), app (a), halimbawa:

Inggles Filipino

phoenix – finiks address – adres

cell phone – selfon addition – adisyon (adishon)
photograph – fotograp abbot – abot
Phaedra – Fídra lobby – lobi
Phantom – fantom access – akses
Phobia – fobíya, var pobya accrue – akru
Physiology – fisyoloji accumulate – akyumuleyt
Phonetic – fonetik affix – afiks, apiks
Physical – fisikal, pisikal (balikan ang Bilang 8) bluff – blap, blaf
Photon – foton afford – aford, apord
arrest – arest
arrival – araybal
10. Paghalili ng \k\ sa titik \c\ kung ang \c\ na mula sa carrot – karot
salitang Inggles ay katunog ng \k\, halimbawa: buzz – bas
compass – kompas
trespass – trespas
Inggles Filipino assess – ases
comma – koma
collapse – kolaps
ribbon – ribon
apricot – aprikot rabbit – rabit
account – akawnt rock and roll – rakenrol
active – aktib (aktibo) toll gate – tolgeyt
activity – aktibiti banner – baner
actor – aktor battery – bateri
access – akses bitter – bíter
cordon – kordon
corner – korner
carot – karot
14. Paghalili ng titik \i\ sa kambal na titik \ee\ o sa tunog
coupon – kupon, kiyupon
ng mahabang patinig na \e\ sa Inggles doon sa mga
counter – kawnter
salitang may dalawa o higit pang pantig, halimbawa:
critique – kritik
dichotomy – daykotomi
galactic – galaktik
rollback – rolbak Inggles Filipino
rest back – resbak
heckler – hekler
Hercules – Herkules cheese – tsis (keso)
icon – íkon (Esp), aykon (Ing) coffee – kopi, kofi, kape
archipelago – arkipelago creek – krik (exception)
guarantee – garanti
feedback – pidbak
11. Paghalili ng \s\ sa titik \c\, kung ang \c\ na mula sa meatball – mitbol
salitang Inggles ay katunog ng \s\. Halimbawa, beadwork – bidwork
feeble – fibol, pibol
wheel-barrow – wilbaro
Inggles Filipino honeybee – hanibi

15. Paghalili ng titik \i\ sa mahabang tunog na \e\ o sa

center – senter
mga salitang nagwawakas sa titik \y\ na ang tunog ay \i\
Cyclops – sayklops
sa Filipino o Inggles, ngunit nagtataglay lamang ng
cyst – sist
dalawa o higit pang pantig ang buong salita, halimbawa:
deception – desepsiyon
decision – desisyon
decimal – desimal
gastric ulcer – gastrik ulser Inggles Filipino
cellar – selar
cigarette – sigaret, sigarilyo
cinema – sinema, sine party – parti
cinematography – sinematograpi seat belt – sitbelt
notice – notis breeder – brider
happy – hapi
entry – entri
12. Paghalili ng \ks\ o \s\ sa titik \x\ na nagtataglay ng city hall – sitihol
gayong mga tunog sa Inggles. Halimbawa, civilian – sibilyan
pantry – pantry
busy – bisi (schwa)
rally – rali bookmark – bukmark
bodyguard – badigard
army – armi
mystery – misteri shoot – siyut

Sa kaso ng ibang salita sa Inggles na ang \y\ ay katunog shooting – siyuting

ng \ay\ o \i\, inihahalili ang \ay\ o \i\ sa \y\, halimbawa,

collapse – kulaps
Inggles Filipino

collage – kulads
nylon naylon

flute – flut
typewriter tayprayter

flourine – plorin, florin

apply aplay

crematorium – krematoryum
bypass baypas

toothpaste – tutpeys
cyclops sayklops

17. Pagpapanatili ng \o\ sa mahabang patinig na \o\ na

hybrid haybrid may bigkas na \ow\ o kaya’y sa mga salitang ang \o\ ay
may bigkas na \a\ sa Inggles, ngunit sa mga salitang
may dalawa o higit pang pantig lamang. Halimbawa,
hyperbola hayperbola

Inggles Filipino
hyperactive hayperaktib

hopeless – hoples
myna mayna boatman – botman
poisoning – poysoning
oil – oyl (oleo)
mystique mistik photographic – potograpik, potograpiko
power – power (pawer)
tower – tower (tawer)
mystery misteri overlook – oberluk
Roman – Roman
moray – moray
physics pisiks
18. Paghalili ng \yu\ sa mahabang patinig na \u\ o sa
mga salitang may tunog na \yu\ sa Inggles,
physical pisikal halimbawa[iii]:

psychic saykik Inggles Filipino

psychology saykoloji tribune – tribyun

bugle – biyugel
Unicorn – Yunikorn
psychiatry saykayatri tube – tsub
compute – kompiyut
tune – tsun
16. Paghalili ng \u\ sa kambal patinig na \oo\ o sa exclude – eksklud
mahabang tunog na \u\ sa Inggles, doon sa mga salitang reduce – redyus
may dalawa o higit pang pantig, halimbawa: fluke – fluk, pluk
produce – prodyus
resume – resyum
salute – salut (exception)
volume – bolyum
perfume – perpiyum, perfiyum
blue – blu (exception)
Inggles Filipino
interview – interbiyu
cute – kyut, kiyut
cuticle – kiyutikel, kyutikel
movie house – mubihaws

1. Pagpapanatili sa tunog at titik \z\ sa Inggles

plywood – playwud (na maitatangi sa tunog ng katinig na \s\), o kaya
ay may tunog na \ts\ ang \z\, halimbawa:
Inggles Filipino
book store – buk-istor

May tunog na \z\

boomerang – bumerang

football – futbol

zoo – zu, su
swimming pool – suwimingpul zebra – zebra
zigzag – zigzag backyard – bakyard
Zulu – Zulu bangs – bangs
zest – zest bangle – banggel
zero – zero banyan – banyan
zoom – zoom basket – basket
zenith – zenith bellboy – belboy
billboard – bilbord

May tunog na \ts\

May mahahabang patinig

Inggles Filipino

pizza – pizza, var pitsa, pidsa

Nazi – Nazi baby – beybi
waltz – waltz baloon – balun
Mozart – Mozart labor – leybor
blinder – blaynder
barricade – barikeyd
Maliban kung ang salita ay matagal nang inangkin sa barrast – barast
Filipino, at hinalinhan ng \s\ ang \z\, gaya sa zipper na baywood – beywud
naging siper, zodiac na naging sodyak, zarzuela na bazaar – basar
naging sarsuwela. battleship – batelship
bailiwick – beylawik
baker – beyker
20. Pagpapanatili ng titik \s\ sa mga salitang may backstroke – bak-istrok
katunog na \s\ o \z\, kahit pa ang salita ay walang titik \z\, bargain – bargeyn
halimbawa, bailable – beylabol

23. Pagpapanatili ng titik \g\ sa mga salitang ang tunog

Inggles Bigkas Filipino
ay katumbas ng \j\ o \zh\, at paghiram ng buong salita,
samantalang pinag-aaralan pa sa Filipino ang
implikasyon ng naturang tunog kung tutumbasan ng
reason \’rizan\ rison titik \j\ o \dy\ kapag inangkin nang ganap sa Filipino,
adviser \ad’vayzer\ adbayser halimbawa,
because \be’koz\ bekos
present \’prezent\ present
seismometer \sayz’mometer\ saysmomiter
seize \’siz\ sis Inggles Bigkas Filipino
series \’siriz\ siris, serye

general \jeneral\ general (jeneral)

21. Sa mga salitang ang titik \s\ o \z\ ay may katumbas gin \jin\ gin (jin)
na aunog na \zh\ sa Inggles, pinanatili ang tunog na \s\, agent \eyjent\ agent, eygent (ajent)
\sy\ o \ds\, halimbawa, energy \enerji\ energy (enerji)
manage \manidzh\ manage (manej)
suggest \sagjest\ suggest(sajest, sadyest)
mirage \mirahzh\ mirage (mirash)
Inggles Bigkas sa Inggles Filipino garage \garahzh\ garage (garash)
beige \beihzh\ beige (beysh)
rouge \roozh\ rouge (rush)
massage \ma’sazh\ masads engine \’endjin\ engine (endyin, enjin)
beige \beizh\ beyds camouflage \ ˈkæm əˌflɑʒ\ camouflage
garrage \ga’rash\ garads (kamuflash)
vision \’vizhon\ vishon, bisyon
azure \ash’ur\ asur
television \’tele,vizhon\ telebisyon Gayunman, maaaring simulan ang eksperimento ng
version \’verzhon\ bersiyon pagpapalit ng \j\ sa \g\ sa mga salitang gayon ang tunog
conclusion \kan’kluzhon\ konklusyon sa dulong pantig, halimbawa,
measure \’mezhur\ m mesyur
exposure \ik’spozhur\ eksposyur
Inggles Filipino
22. Pagpapanatili sa titik \b\ sa mga salitang may tunog
na \bi\ sa Inggles, halimbawa:
Technology teknoloji
Psychology saykoloji
Allergy alerji
May maiikling patinig Analogy analoji
Ecology ekoloji
Biology bayoloji
Inggles Filipino Trilogy triloji
Topology topoloji
Astrology astroloji
best – best Lithurgy liturji
bring – bring Strategy istrateji
boyfriend – boypren
baloon – balun
rubberband – raberban Ang prinsipyong ginamit sa itaas ay kahawig ng paraan ng
backpack – bakpak pag-angkin ng mga salitang Espanyol, na ang \j\ na
blog – blog napalitan ng \h\, gaya jurado na naging hurado pagsapit sa
bottom – botom Filipino.
botox – botox
bucolic – bukolik
brag – brag 24. Paghalili ng titik \k\ o \kw\ sa \q\ o \qu\ kung ang
blackmarket – blakmarket naturang mga titik sa Inggles ay katunog ng \k\ o \kw\,
balcony – balkoni halimbawa,
bonsai – bonsay
barber – barber
brandy – brandi
backer – báker Inggles Filipino
antique antik therapy – terapi
unique unik
technique teknik
grotesque grotesk thinner – tiner
Iraq Irak
equinox ekwanoks, ikwanaks
quality kwaliti thermos – termos
question kwestiyon
equal ikwal
require rekwayr
quit kwit broth – brot
quorum kworum
quota kwota
quit kwit tooth brush – tutbras, sepilyo
quilt kwilt
queen kwin
quarry kwari (shcwa) shoulder – sholder
squatter iskwater
squad iskwad
thunderbolt – tanderbolt

25. Paghahalili ng \ks\ sa \x\ kahit ang titik \x\ na mula sa

salitang Inggles ay katunog man ng \ks\ o \gz\, bath – bat(h)
halimbawa,

zither – ziter, siter

Inggles Filipino

May diin (voiced \th\ na katunog ng \de\), katumbas ng

May tunog na \ks\ \ ð\

exercise eksersays tithing – tayding

relax relaks
axis aksis
expect ekspek
mother – mader
external eksternal
taxi taksi
axel aksel
axiom aksiyom father – páder
exceed eksid
excel eksel
weather – weder

May tunog na \gz\

bother – bader

exam \ig’zam\ eksam

gathering – gadering

exact \ig’szakt\ eksak

rhythm – ridem

exit \eg’zit, ek’sit\ eksit

wither – wider

executive \ig’zekyutiv\ eksekyutib

clothes – klowds, klods

exist \ig’zist\ eksis

leather – leder

exult \ig’zolt\ eksult

feather – feder, peder

example \ig’sampol\ eksampol

worthy – wordi

exhibit \ig’sibit\ eksibit

thy – day

26. Pagpapanatili ng titik \t\ sa mga salitang walang diin

(unvoiced) ang tunog ng \th\, o paghalili ng \de\ sa \th\
kung may diin (voiced) ito, ngunit dapat nagtataglay ng
dalawa o higit pang pantig upang maiwasan ang
kalituhan sa ibang kahawig na salitang may iisang
pantig lamang. Halimbawa,
27. Pagpapanatili ng titik at tunog \v\ kung ang
pagpapalit nito sa \b\ ay magkakaroon ng kalituhan
pagsapit sa Filipino, halimbawa,
Inggles Filipino

Inggles Filipino
vapor – vapor, beypor (cf bapor)

Walang diin (unvoiced \th\ na katunog ng \te\), katumbas

ng \θ\ valet – valet (cf ballet)

thematic – tematik vamp – vamp ( cf bump)

thermal – termal
vent – vent (cf bent) katumbas ng voiceless postalveolar fricative \ʃ\[pangala-
ngalang bigkas sa \sh\]. Halimbawa:

vowel – vowel (cf bowel)

lava – lava (cf labá)

Voiceless postalveolar affricate \tʃ\ o \ts\

liver – liver (cf Liber)

Inggles Bigkas Filipino

venison – venison

chicken \ˈtʃɪkən\ tsiken

van – van

choke \tʃoʊk\ tsok

vapor – vapor, beypor, veypor

cheetah \ˈtʃitə\ tsita

vendor – vendor

cheddar \ˈtʃɛdər\ tsedar

vending – vending

cherub \ˈtʃɛrəb\ tserub

vigilante – vigilante, vijilante, bijilante,
bidyilante
check \tʃɛk\ tsek

28. Pagpapalit ng \ng\ sa titik \n\ na mula sa Inggles,

kung ang \n\ ay may tunog na \ng\, halimbawa: chief \ tʃif\ tsip

Inggles Filipino Voiceless velar plosive \k\

bronco – brongko Inggles Bigkas Filipino

bronchitis – brongkaytis character \ˈkærɪktər\ karakter

bunker – bungk
er chemical \ˈkɛmɪkəl\ kemikal

bank – bangk (Esp bangko) chorus \ˈkɔrəs, ˈkoʊr-\ korus

banker – bangkero, bangker chlorine \ˈklɔrin, -ɪn, ˈkloʊr-\ klorin

tank – tangk (Esp tangke) Christmas \ˈkrɪsməs\ Krismas

tank – tangker chromatic \kroʊˈmætɪk, krə-\ krowmatik, kromatik

angle – anggel (Esp anggulo)

Chiron \ˈkaɪrɒn\ Kayron

flamingo – flaminggo
cholera \ˈkɒlərə\ kolera

bingo – binggo
dichotomy \daɪˈkɒtəmi\ daykotomi

lingo – linggo (cf Linggo)

Voiceless postalveolar fricative \ʃ\ o \sh\

lingua franca – lingguwa prangka

plank – plangk
Inggles Bigkas Filipino

anchor – angkor, angkla

brink – bringk
Chevalier \ˌʃɛvəˈlɪər\, o shebalyír

29. Sa kaso ng digrapeng \ch\ ng Inggles, maaari itong

tumbasan ng \ts\ kung ito ay binibigkas na voiceless
\ʃəˈvælyeɪ, -ˈvɑl-\ shévalyey
postalveolar affricate \tʃ\(pangala-ngalang diin sa \ts\); o
kaya’y \k\ kung katumbas ng voiceless velar
plosive [pasalong dila na bigkas sa \k\; at \sh\ kung
Chivalry \ˈʃɪvəlri\ shíbalri
chiffon \ʃɪˈfɒn\, \ˈʃɪfɒn\ shifón Scenic sinik

chevron \ˈʃɛvrən\ shébron Scent sent

cheroot \ʃəˈrut\ sherút 31. Sa kaso ng digrapeng \gh\, ang tunog nito ay
matutumbasan ng \g\ kung matatagpuan sa unang
pantig ng salita; ngunit kung ang \gh\ ay matatagpuan
machinist \məˈʃinɪst\ mashínist sa dulong pantig ay matutumbasan ng \f\, halimbawa:

30. Sa kaso ng digrapeng \sc\, maaaring tumbasan ito sa Voiced velar plosive \g\ na hindi binibigkas ang \h\
Filipino ng \isk-\ para kumatawan sa tunog ng \s\ ng
Inggles (voiceless alveolar fricative/ pasitsit na tunog ng
katinig); o kaya’y ng \si\ kung ang \sc\ (voiceless Inggles Bigkas Filipino
interdental fricative/ pariing sitsit sa katinig) ay may
kasunod ng \e\ o \i\ at hindi binibigkas ang \c\.
Halimbawa:

Voiceless alveolar fricative \isk-\ Ghana \ˈgɑnə, ˈgænə\ Gána

Inggles Filipino Ghetto \ˈgɛtoʊ\ géto

Scallop iskalop Gherkin \ˈgɜrkɪn\ gerkin

Scale iskeyl Ghoul \gul\ gul

Scalpel iskalpel Ghazal \gɑz’al\ gasal

Scam iskam Voiceless labiodental fricative \gh\ na katunog ng \f\

Scandal iskandal Inggles Bigkas Filipino

Scan iskan Enough \ɪˈnʌf\ inaf

Scarf iskarf Laugh \læf, lɑf\ laf

Schema iskima Dough \doʊ\ do, dow

Schedule iskedyul Doughnut \ˈdoʊnət, -ˌnʌt\ donat

School iskul Rough \rʌf\ raf

Scriptwriter iskriprayter Tough \tʌf\ taf

Scripture iskriptsur 32. Sa kaso ng digrapeng \wh\ ng Inggles, maaaring

tumbasan ito ng \w\ o \h\ pagsapit sa Filipino,
halimbawa:
Voiceless interdental fricative \si-\

May katumbas na \w\

Inggles Bigkas Filipino

Inggles Filipino

Scene sin

Wheel \ʰwil, wil\ wil

Scenery sineri

Whacking \ˈʰwækɪŋ, ˈwæk-\ wáking

Scenario sinario

Wheat \ʰwit, wit\ wit

Scion sayon

Whistle \ˈʰwɪsəl, ˈwɪs-\ wisel

Scimitar simiter, simitar

Whisky \ˈʰwɪski, ˈwɪs-\ wiski

Scissor sisor
Where \ʰwɛər, wɛər\ wer
Wriggle Rigel
What \ʰwʌt, ʰwɒt, wʌt, wɒt\ wat
Wristwatch riswats
May katumbas na \h\

Wrong rong
Who \hu\ hu

Whole \ hoʊl\ hul

Whooping \huping\ huping

Whore \hor\ hor

33. Pagpapanatili ng tunog \r\ sa mga digrapeng \rh\ at

\wr\, na ang mga katinig na \h\ at \w\ ay hindi
karaniwang binigbigkas,
halimbawa:

Mga salitang may digrapeng \rh\

Inggles Filipino

Rhapsody rapsodi

Rhea Rea, Riya

Rhesus rísus, resus

Rheumatism rúmatisim,
rumatisem

Rhinocerus raynoserus

Rhine Rayn

Rhythm ridem

Rhodium Ródiyum

Mga salitang may digrapeng \wr\

Inggles Filipino

Writer rayter

Wrecker reker

Wreckage rekeyds

Wrestling resling