‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪1‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫بسم اہلل الرحمن الرحیم‬

‫مصباحالغربیۃ‬
‫شرح‬

‫ميھاجالغربیۃ‬
‫سُو‬

‫اشرح‬

‫دمحمۺلگ رزیراضۺابصمیح‪،‬‬
‫دمانوپری‬
‫ربیلیۺرشفی‬

‫انرش‬
‫ہی‬
‫ۺدمانوپر‪،‬بڑیۺربیلی‬ ‫ابصمیحۺالربئریی‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪2‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫ہلمجۺوقحؼۺقحبۺاشرحۺوفحمظۺںیہ‬

‫مصباحالغربیہ شرحميہاجالغربیہسُو‬ ‫‪:‬‬ ‫انؾۺاتکب‬

‫دمحمۺلگ رزیۺۺراضابصمیحۺ‪،‬دمانۺوپری‪،‬ربیلیۺرشفی‬ ‫‪:‬‬ ‫رتممج‬
‫رضحتۺالعہمۺۺانمظۺیلعۺابصمیح‪،‬ااتسذۺاجہعمۺارشہیفۺ‬ ‫‪:‬‬ ‫رقتظیۺلیلج‬
‫ومالانۺاقمسۺیلعۺابصمیحۺ‪،‬ااتسذۺاجہعمۺارشہیفۺابمرکۺوپر‬ ‫‪:‬‬ ‫رظنۺاثین‬
‫امکؽۺادمحاقدریۺرمادٓاابد‬ ‫‪:‬‬ ‫وپمکزگ‬
‫‪148‬‬ ‫‪:‬‬ ‫احفصت‬
‫ہی‬
‫ۺبیۺ‪،‬ربیلیۺ‬
‫ابصمیحۺالربئرییۺ‪،‬دمانوپر ڑ‬ ‫‪:‬‬ ‫انرش‬
‫‪9837366593،8057889427‬‬ ‫‪:‬‬ ‫راہطبۺربمن‬
‫ےنلمۺےکۺےتپ‬
‫قحۺاڈیکیمۺابمرکۺوپر‪،‬ۺامظعۺڑگھ‬ ‫‪‬‬
‫�‪،‬ابمرکۺوپر‪،‬ۺامظعۺڑگھ‬ ‫‪‬‬
‫ی‬
‫رباکیتۺبکڈوپۺ‪،‬االسہیمۺامرٹیکۺ‪،‬ربیلیۺ‬ ‫‪‬‬
‫ہبتکمۺرامحہینۺروضہیۺ‪،‬دراگہۺِۺایلعۺرضحتۺ‬ ‫‪‬‬
‫اقدریۺاتکبۺرھگ‪،‬ربیلیۺرشفیۺوییپ‬ ‫‪‬‬
‫ۃبتکمۺاٰیفطصملۺ‪،‬االسہیمۺامرٹیکۺ‪،‬ربیلی‬ ‫‪‬‬

‫ونٹ‪:‬ۺاھنمجۺارعلہیبۺوسؾ‪،‬ۺاکۺرتہمجۺرکےتۺوتقۺۺاتکبۺاکرپاانۺاڈی نشی ۺ شیۺرظنۺ‬

‫راھکۺایگۺےہ۔‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪3‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫فھرستمضامیً‬
‫شرفاىتساب ‪5 ...................................................................‬‬
‫تھدیہ ‪6 ...............................................................................‬‬
‫رقتظیۺلیلج ‪7 ..............................................................................‬‬
‫ھچکۺدیفمۺاالطصاحت ‪9 ......................................................................‬‬
‫درسۺ(‪32 ............................................................................. )۲‬‬
‫درسۺ(‪37 ............................................................................ )۳‬‬
‫درسۺ(‪22 ............................................................................ )۴‬‬
‫درسۺ(‪28 ............................................................................. )۵‬‬
‫درس(‪14 ............................................................................. )۶‬‬
‫درسۺ(‪15 ............................................................................ )۷‬‬
‫درس(‪55 ............................................................................ )۸‬‬
‫درسۺ(‪52 ............................................................................. )۹‬‬
‫درسۺ(‪57 ............................................................................ )۰۱‬‬
‫درسۺ(‪62 ............................................................................. )۰۰‬‬
‫درسۺ(‪67 ............................................................................ )۰۲‬‬
‫درسۺ(‪73 ............................................................................ )۰۳‬‬
‫درسۺ(‪76 ............................................................................ )۰۴‬‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪4‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫درسۺ(‪84 ............................................................................ )۰۵‬‬

‫درسۺ(‪85 ............................................................................ )۰۶‬‬
‫درسۺ(‪95 ........................................................................... )۰۷‬‬
‫درسۺ(‪96 ............................................................................ )۰۸‬‬
‫درسۺ(‪454 .......................................................................... )۰۹‬‬
‫درسۺ(‪456 ......................................................................... )۲۱‬‬
‫درسۺ(‪444 .......................................................................... )۲۰‬‬
‫درسۺ(‪446 ......................................................................... )۲۲‬‬
‫درسۺ(‪435 ......................................................................... )۲۳‬‬
‫اعترػۺرتممجۺاکیۺرظنۺںی ‪417 ...........................................................‬‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪5‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫شرفاىتساب‬
‫ںی ۺاینپ ۺاس ۺاکوش ۺوک ۺالخۂص ۺاکانئت ۺرتمح ۺاعمل ۺوضحر ۺادمح ۺٰیبتجم ۺدمحم ۺیفطصم ۺﷺ‬
‫یکۺابراگہۺںیۺۺذنرۺرکےتۺوہےئ‪:‬‬
‫ظ‬
‫ۺعؾ ۺاور ۺعبت ۺاتنیعب ۺرکاؾ۔ذمابہ ۺارہعب ۺیفنح‪،‬اشیعف‪،‬امیکل ۺاورۺ‬‫احصۂب ۺرکاؾ‪،‬اتنیعب ا‬
‫یلبنح ۺفلس ۺواصنیحل ۺ۔االسؾ ۺیک ۺیقیقح ۺامیلعتت ۺےس ۺاتم ۺوک ۺروانشس ۺرکاےن ۺواےل ۺدجمدنیۺ‬
‫ظ‬
‫االسؾ۔السلسۺارہعبۺاقدرہی‪،‬ہیتشچ‪،‬دنبشقنہیۺاورۺرہسوردہیۺےکۺاشمخئۺعاؾ۔دحمنیثۺاخونادۂ‬
‫ویل ۺاہلل‪،‬املعے ۺرفیگن ۺلحم ۺ‪،‬زبراگؿ ۺوھچکہھچ ۺدقمہس ۺ‪،‬اسدات ۺامررہہ ۺرہطمہ ۺ‪،‬ااکرب ۺربیلی ۺواشمخئۺ‬
‫دباویں۔ابوصخلص ۺاشہ ۺویل ۺاہلل ۺدحمث ۺدولہی ۺ‪،‬رحب ۺاولعلؾ ۺالعہم ۺدبع ۺایلعل ۺرفیگن ۺیلحم ۺ‪،‬اترکۺ‬
‫تنطلسۺدیسۺارشػۺاہجںۺانمسین‪،‬اشہۺربتکۺاہللۺیقشعۺامررہویۺ‪،‬ایلعۺرضحتۺاامؾۺادمحۺراضۺاخںۺ‬
‫ققحم ۺربولیی ۺاور ۺنیعم ۺاقحل ۺالعہم ۺلضف ۺروسؽ ۺاقدری ت ئۺدباویین۔ایلع ۺرضحت ۺیلع ۺنیسح ۺارشیفۺ‬
‫ایمںۺوھچکیوھیۺ‪،‬ردرۺایرش ہعۺ یتفۺدمحمۺادجمۺیلعۺا‪،‬یمظ‪،‬فۺامظعۺ دنۺاشہۺیفطصمۺراضۺاخںۺربولیی‬
‫‪،‬کلم ۺاعاملعالعہمۺ رفۺایدنیۺراہریۺ‪،‬دیسۺاعاملعۺاشہۺٓاؽۺیفطصمۺامررہویۺ‪،‬ا نسۺاعاملعۺدیسۺیفطصمۺ‬
‫دیحر ۺ نسۺامررہویۺ‪،‬دحمثۺامظع ۺ دنۺدیسۺدمحمۺوھچکیوھیۺاورۺاجمدہ ۺتلمۺالعہم ۺبیبحۺارلنٰمحۺ‬
‫اقدری ۺابعیس۔الجۃل ۺاملعل ۺاحظف ۺتلم ۺرضحت ۺالعہم ۺاشہ ۺدبع ۺازعلزی ۺدحمث ۺ ۺرمادٓاابدی ۺ‪،‬انبئۺ‬
‫احظفۺتلمۺرضحتۺالعہمۺدبعۺارلؤػۺایلبویۺ‪،‬اشرحۺاخبریۺرضحتۺ یتفۺرشفیۺاقحلۺادجمیۺ‪،‬‬
‫ورسیئ ۺاملقل ۺرضحت ۺالعہم ۺارا ۺاردادری ۺاور ۺرحب ۺاولعلؾ ۺرضحت ۺ یتف ۺدبع ۺا نانؿ ۺا‪،‬یمظ ۺ۔ےکۺ‬
‫ااکفرۺورظنایتۺاورۺکلسمۺقحۺورداتقۺاکۺرتامجؿۺ‪...‬‬
‫ااجلۃعمۺاالرشہیفۺۺابمرکۺوپرۺےکۺانؾ‬
‫وسنمبۺرکےنۺیکۺاعسدتۺاحلصۺرکراہۺوہں۔‬
‫دمحمۺلگۺرزیۺراضۺابصمیحۺدمانۺوپریۺ‪،‬‬
‫ہی‬
‫بڑیۺ‪،‬ربیلیۺرشفیۺوییپ‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪6‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫تھدیہ‬

‫وایدنیۺرکنیمیۺےکانؾ‬

‫وھنجںۺےنۺےھجمۺمیلعتۺوۺرتتیبۺےسۺٓاراہتسۺرکےنۺیکۺاخرطدمارسۺ‬
‫االسہیمۺےکۺوحاےلۺایک‪،‬دقؾۺدقؾۺرپۺ‬
‫ریمی رامنہیئۺیکۺاورۺداعؤںۺےسۺونازےتۺرےہ۔‬

‫دمحمۺلگ رزیۺابصمیح‪،‬دمانوپری‬
‫ربیلیۺرشفیۺ(وییپ)‬

‫ونٹ‪ :‬ارگۺاسۺاتکبۺںیۺیسکۺرطحۺیکۺوکیئۺیطلغۺاپںیئۺوتۺاتکبۺوکۺدہػۺدیقنتۺہنۺانبںیئۺہکلبۺ‬
‫ولخص ۺتین ۺےک ۺاسھت ۺںیمہ ۺعلطم ۺرکںی‪،‬اؿ ۺاشءاہلل ۺٓادنئہ ۺاڈی نشی ۺںی ۺاس ۺیک ۺحیحصت ۺرکدیۺ‬
‫اجےئیگ۔‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪7‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫رقتظیۺلیلج‬
‫رضحتۺالعہمۺومالانۺدمحمۺانمظۺیلعۺابصمیح‪،‬ااتسذۺاجہعمۺارشہیفۺابمرکۺوپرۺامظعۺڑگھ‬
‫۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔‬
‫بسم اللّّٰہ الرحمن الرحیم‬
‫دنیۺاالسؾۺاکۺامہۺامذخۺرقٓاؿۺرکمیۺاورۺدحثیۺاپکۺےہ‪،‬رقٓاؿۺرکمیۺیکۺریسفتۺاورۺاسۺ‬
‫ےس ۺاموخذوطبنتسم ۺاقعدئ ۺو ۺااکحؾ ۺااحدثی ۺرکہمی ۺیک ۺرشںیح ۺوریغہ ۺرعیب ۺزابؿ ۺںی ۺںیہ ۺاور ۺرعیبۺ‬
‫زابؿ ۺےس ۺانوافق ۺولگ ۺاس ۺامہ ۺامذخ ۺےس ۺاذخو ۺاافتسدہ ۺےسیک ۺرکںی ۺہی ۺاکی ۺامہ ۺہلئسم ۺاھت ۺاسۺ‬
‫دوشاری ۺوک ۺزالئ ۺرکےن ۺاور ۺاس ۺامہ ۺامذخ ۺےس ۺاذخو ۺاافتسدہ ۺوک ۺٓااسؿ ۺرکےن ۺےک ۺےیلوگانوگںۺ‬
‫وکںیشش ۺلمع ۺںی ۺٓاںیئ‪،‬ایس ۺۃلسلس ۺاذلبھ ۺیک ۺاکی ۺامہ ۺڑکی ۺملع ۺرصػ ۺووحن ۺیک ۺدتونی ۺاور ۺااشنۺ‬
‫رپدازیۺیکۺلیہستۺوریغہۺںیہ۔‬
‫االسیمۺدمارسۺںیۺملعۺرصػۺووحنۺاورۺااشنۺرپدازیۺاکۺدالخۺاصنبۺوہانۺایسۺلیہستۺےکۺ شیۺ‬
‫رظنےہ‪،‬دمحبہۺابترکۺواعتیلۺاراببۺملعۺوۺداشنۺیکۺاسۺمہیپۺوکششۺےسۺاےسیۺرگاںۺدقرۺارفادۺدیپاۺوہےئۺ‬
‫ںیھنج ۺرعیب ۺزابؿۺو ۺادبۺںی ۺریحت ۺازیگن ۺاہمرت ۺاحلص ۺوہیئ ۺاور ۺاذخو ۺاافتسدہ ۺاکنیسحۺہلسلس ۺروزۺ‬
‫ازفوں ۺرتیق ۺرکات ۺراہاور ۺاؿ اشء ۺاہلل ۺارلنٰمح ۺرتیق ۺرکات ۺرےہۺاگ ۺرعیب ۺزابؿۺو ۺادبۺیک ۺرگاں ۺدقر ۺدختمۺ‬
‫دےنیۺواولںۺاکۺاکیۺمیظعۺاکرواںۺےہۺوجۺروزوۺبشۺاس ۺدختمۺیکۺااجنؾۺدیہۺںیۺلسلسمۺرصموػۺ‬
‫لمعۺےہۺںیھنجۺاراببۺملعۺوۺداشنۺاورۺااحصبۺرکفوۺرظنایھچۺرطحۺاجےتنۺںیہ۔‬
‫رعیب ۺزابؿ ۺو ۺادب ۺوک ۺرفوغ ۺدےنی ۺاور ۺاس ۺیک ۺلیصحت ۺوک ۺٓااسؿ ۺرت ۺرکےن ۺےک ۺےیل ۺوجۺ‬
‫اتکںیب ۺرعمض ۺووجد ۺںی ۺٓاںیئ ۺاؿ ۺںی ۺےس ۺاکی ۺ"مهھاج الغربیۃ ۺ" ۺےہ ۺسج ۺےک ۺاپچن ۺےصحۺ‬
‫ںیہ ۺکلم ۺےک ۺفلتخم ۺدمارس ۺںی ۺہی ۺاتکب ۺدالخ ۺاصنب ۺاور ۺدالخ ۺدرس ۺےہدرگی ۺاتکوبں ۺیکۺ‬
‫رطح ۺاس ۺاتکب ۺےس ۺیھب ۺرعیب ۺزابؿ ۺو ۺادب ۺےس ۺواتیفق ۺںی ۺاکیف ۺدمد ۺیتلم ۺےہ ۺسج ۺاک ۺوخبیبۺ‬
‫ادنازہ ۺاؿ ۺاطابلؿ ۺولع ِؾ ۺوبنہی ۺوک ۺےہوھنجں ۺےن ۺاس ۺاتکب ۺےس ۺحِّ ۺوارف ۺاحلص ۺایک ۺےہ ۺہی ۺاتکبۺ‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪8‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫ارگہچۺادتبایئۺدراجتۺںیۺدالخۺدرسۺےہۺرگمۺرعیبۺزابؿۺوۺادبۺیکۺدوشارایںۺزالئۺرکےنۺںیۺ‬
‫اس ۺاک ۺامہ ۺرکدار ۺےہ ۺاس ۺاتکب ۺیک ۺدترسی ۺاک ۺوج ۺرطہقی ۺرعموػ ۺواتعمد ۺےہاس ۺےس ۺہبلط ۺوۺ‬
‫ااسذتہ ۺوخبیب ۺٓااگہ ۺںیہ ۺ‪،‬اذاہؿ ۺوچہکن ۺفلتخم ۺںیہ ۺاخص ۺرکااشن ۺرپدازی ۺںی ۺہبلط ۺوک ۺوج ۺدںیتق ۺ شیۺ‬
‫ٓایتۺںیہۺوہۺااسذتہۺہبلطۺبسۺرپۺںایںۺںیہ۔‬
‫اس ۺوعصتب ۺوک ۺزالئ ۺرکےن ۺےک ۺےیل ۺاجہعم ۺارشہیف ۺےک ۺہبعشٔ ۺصصخت ۺیف ۺاالدب ۺےکۺ‬
‫اکی ۺالقئ ۺو ۺافقئ ۺافلض ۺانجب ومالان ۺلگ ۺرزی ۺراضابصمیح ۺربیلی ۺےن ۺاس ۺاتکب ۺ"مهھاج‬
‫الغربیہ سوم "ےک ۺرعیب ۺولمجں ۺوکۺاردو ۺاور ۺاردو ۺولمجں ۺوک ۺرعیبۺںیۺلقتنمۺایک ۺےہاتہک ۺاذخوۺ‬
‫اافتسدہۺٓااسؿۺوہۺ‪،‬ہبلطۺوک ۺرعیب ۺواردو ۺااشنۺرپدازیۺںیۺازۺوخدۺوکششۺرکین ۺاچےئہۺہکۺرعیب ۺاکۺاردوۺ‬
‫ںی ۺرتہمج ۺرکںی ۺاور ۺاردو ۺوک ۺرعیب ۺںی ۺلقتنم ۺرکںی ۺاور ۺاہجں ۺدوشاری ۺدر شی ۺوہ ۺاس ۺیک ۺرطػۺ‬
‫رماتعج ۺرکںی ۺاور ۺدںیھکی ۺہک ۺامہری ۺوکشش ۺاہکں ۺکت ۺاکایمب ۺےہوخد ۺوکشش ۺہن ۺرکان ۺاور ۺیسکۺ‬
‫اتکب ۺای ۺاکیپ ۺےس ۺلقن ۺرک ۺدےنی ۺےسیھبک ۺیھب ۺااشن ۺرپدازی ۺرپ ۺدقرت ۺاحلص ۺںیہن ۺوہ ۺیتکس ۺاور ۺہنۺ‬
‫یہۺاسۺےسۺوخدۺاامتعدیۺاحلصۺوہۺیتکسۺےہ۔‬
‫ومالان ۺوموصػۺیکۺہی ۺوکشش ۺرگاں ۺدقر ۺاور ۺاذخۺوۺلیصحتۺیک ۺراہۺںی ۺاکی ۺااضہف ۺےہۺسجۺ‬
‫ےسۺہنۺرصػۺہبلطۺہکلبۺااسذتہۺوکۺیھب ۺدمدۺےلمۺیگۺاورۺتہبۺیسۺزغلوشںۺےس ۺاجنتۺاحلصۺوہیگۺاہللۺ‬
‫زعولجۺاےنپۺایپرےۺبیبحۺاپکۺﷺےکۺردےقۺںیۺاسۺاتکبۺےکۺعفنۺوکۺاعؾۺوۺاتؾۺرفامےئۺ‬
‫اوراسۺاتکبۺےسۺاذخوۺاافتسدہۺاکۺحیحصۺرطہقیۺارداۺرفامےئۺاورۺومالانۺوموصػۺےکۺملعۺوۺلضفۺںیۺرتیقۺ‬
‫اطعۺرفامےئۺاورۺزمدیۺیملقۺدختمۺیکۺوتقیفۺرقیفۺےشخبۺاورۺاجہعمۺارشہیفۺاکۺانؾۺرونشۺرکےن ۺاورۺاسۺیکۺ‬
‫ٰ‬
‫دخامتۺوکۺزمدیۺاعؾۺرکےنۺیکۺوتقیفۺرقیفۺےشخبۺاورۺدارنیۺیکۺاعسدوتںۺےسۺامالۺامؽۺرفامےئ!ۺامیوبجاہ‬
‫ٓ‬
‫الهبیاالمیوالکریمعلیہوعلیالہوصحبہافضلالصالۃوالتسلیم۔‬
‫ۺ ۺ ۺدمحمۺانمظۺیلعۺروضیۺابصمیحۺ‬
‫اخدؾۺاجہعمۺارشہیف‪،‬ابمرکۺوپرۺامظعۺڑگھۺوییپ‬
‫‪/۲۳‬ارپلی‪۲۱۰۴‬ربوزاہچرۺہبنش‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪9‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫ھچکۺدیفمۺاالطصاحت‬
‫مربا ح الصربيۃ رشح منواج الصربيۃ اول ےک ۺرشوع ۺںی ۺھچک ۺاالطصاحتۺ‬
‫‪،‬دہاایتۺاکۺااضہفۺایکۺاجۺراہےہ ۺنجۺےسۺہبلطۺوکۺاابسؼ ۺےنھجمسۺ‪،‬رمتنیۺوکۺلحۺرکےنۺںیۺدمدۺےلمۺیگۺ‬
‫اورۺاؿۺیکۺولعمامتۺںیۺااضہفۺوہاگۺاورۺرعیبۺےنھجمسۺںیۺٓااسینۺوہیگۺ۔‬
‫َْ ُ‬
‫(‪)۰‬ال َو ْرد (افلۺوالؾۺےکۺاسھت)رعمہفۺےہۺاورۺ َو ْرد(ےبۺافلۺوالؾ)رکنہۺےہۺ‬
‫ُ‬ ‫ُ‬
‫(‪ُ)۲‬مْ َت ِود ذمرکۺےہۺاورۺُمْ َت ِو َدً (ۃۺےکۺاسھت)ؤمثنۺےہۺ۔‬
‫ٰ ْ َ‬ ‫ٰ َ ٰ َ‬
‫ك‪،‬رباےئۺؤمثنۺ‪:‬ھ ِذ ٖي ِتلك۔‬ ‫َ‬ ‫(‪)۳‬ۺاامسےئۺااشرہۺرباےئۺذمرکۺ‪:‬ھذا ‪،‬ذ ِل‬
‫ُ‬ ‫َ‬
‫(‪)۴‬ۺذمرکۺوادحۺیکۺریمضںیۺ‪:‬ؽ(ابحتفلۺ)يۺ‪،‬ھ َو‪،‬أ َنْ َت (اتۺےکۺزربۺےکۺاسھت)‬
‫َ‬
‫ۺؤمثنۺوادحۺیکۺریمضںیۺ‪ِ :‬ؽ(ابرسکل)ھا‪ِ ،‬ھ َیۺ‪،‬أنْ ِتۺ(اتۺےکۺزریۺےکۺاسھت)۔‬
‫ٰ َ‬
‫اب ۺ(ہی ۺاتکب) ۺہی ۺرمبک ۺانصق ۺالہکات ۺےہ ۺاور ۺھذا ِغ َتاب ۺ(ہیۺ‬ ‫(‪ٰ )۵‬ھ َذا الْ ِع َت ُ‬
‫اتکبۺےہ)ۺہیۺرمبکۺاتؾۺےہ۔‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َُ َ‬
‫(‪َ )۰( )۶‬ولد َِجيْل(لیمج ۺاک ۺڑلاک)(‪َ )۲‬ولد َِجيْل (وخب ۺوصرت ۺڑلاک)ہیۺ‬
‫یھب ۺرمبک ۺانصق ۺالہکےت ۺںیہ ۺ۔اوؽ ۺاک ۺانؾ ۺرمبک ۺااضیف ۺاور ۺدورسے ۺاک ۺرمبک ۺوتیفیص ۺےہۺ‬
‫۔اوؽ ۺںی ۺالہپ ۺامس ۺاضمػ ۺاور ۺدورسا ۺاضمػ ۺاہیل ۺاور ۺدورسے ۺںی ۺالہپ ۺامس ۺوموصػ ۺاورۺ‬
‫دورساۺتفصۺالہکاتۺےہۺ۔‬
‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َْ َُ‬
‫(‪ )۷‬ال َولد َِجيْل ۺںی ۺال َولد دتبما ۺےہ ۺاور َِجيْل اس ۺیک ۺربخ ۺےہ۔ایس ۺرطحۺ‬
‫ٰ َ‬ ‫ٰ َ‬
‫ھذا ِغ َتابۺںی ھذا دتبماۺےہۺاور ِغ َتابۺربخۺےہ۔‬
‫َ َ‬ ‫َْ‬ ‫َْ َُ َ‬
‫(‪ )۰( )۸‬ال َولد َِجيْل (‪ )۲‬ال ِب ْن ُت َِجيْلۃ ۺیلہپ ۺاثمؽ ۺںی ۺدتبما ۺذمرک ۺےہ ۺاسۺ‬
‫ےیلۺربخۺیھبۺذمرکۺٓایئۺےہۺاورۺدورسیۺاثمؽۺںیۺوچہکنۺدتبماۺؤمثنۺےہۺاسۺےیلۺربخۺیھبۺؤمثنۺ‬
‫ےہ۔‬
‫(‪)۹‬دتبماۺوربخۺاورۺوموصػۺوتفصۺ(رمبکۺوتیفیص)ۺںیۺرفؼۺہیۺےہۺہکۺدتبماۺومعامۺ‬
‫َ َ‬ ‫َْ‬
‫رعمہف ۺاور ۺربخ ۺرکنہ ۺوہیت ۺےہ ۺےسیج ۺ‪:‬ال ِبنْ ُت َِجيْلۃ ۺاور ۺوموصػ ۺوتفص ۺدوونں ۺرعمہف ۺوہےتۺ‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪10‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬
‫َ َ‬
‫اْل ِميْ ُل ۺ(وخب ۺوصرت ۺڑلاک) ۺایدوونں ۺرکنہ ۺےسیج ۺ‪ِ :‬بنْت َِجيْلۃ ۺ(وکیئ ۺایۺ‬ ‫ںیہ ۺےسیج ۺ‪َ :‬الْ َو َل ُد ْ َ‬
‫اکیۺوخبۺوصرتۺڑلیک)۔‬
‫(‪)۰۱‬ۺدتبما ۺوربخ ۺںی ۺبکۺاطمتقبۺ ۺالزؾۺےہۺاورۺبکۺںیہن ۺ؟اس ۺےلسلس ۺںیۺاانتۺھجمسۺ‬
‫ایلۺاجےئۺہکۺربخۺبجۺرفمدۺوہۺ(ہلمج ۺہنۺوہ)وتۺوہۺای ۺوتۺاجدمۺوہیگۺای ۺقتشمۺ۔ارگ ۺاجدمۺوہیگ ۺوتۺۺاسۺیکۺ‬
‫َْ ُْ ُ ْ‬
‫دتبما ۺےس ۺاطمتقب ۺرضوری ۺںیہن ۺےسیج ۺ‪’’:‬العط ُر صل َمۃ ‘‘ویکں ۺہک ۺہی ۺدتبما ۺیک ۺاجبن ۺولےنٹۺ‬
‫وایلۺریمضۺوکۺنمضتمۺ َںیہنۺوہیتۺ۔اہںۺارگۺربخۺینعمٔۺقتشمۺںیۺوہۺوتۺوہۺریمضۺاعدئۺایلۺادتبملاۺوکۺنمضتمۺوہیتۺ‬
‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫ےہ ۺےسیج‪’’:‬ض ِ ِل أ َذد‘‘اہیں ۺ’’ا َذد‘‘ر َجاع ےک ۺینعم ۺںی ۺےہ ۺ۔(اجدم ۺےس ۺرماد ۺسجۺ‬
‫ںیۺینعمٔۺوفصۺہنۺوہۺ)‬
‫اورۺارگۺربخۺقتشمۺوہیگۺوتۺاسۺیکۺارفادۺ‪،‬ہینثتۺ‪،‬عمجۺاورۺذتریکۺواتثینۺںیۺاطمتقبۺالزؾۺ‬
‫َ ْ ُ ُ‬
‫ےہۺ ۺویکںۺہکۺہیۺدتبماۺیکۺاجبنۺولےنٹۺوایل ۺریمضۺیکۺلمحتمۺوہیتۺےہ ۺےسیج‪:‬ا ِ ِلتل ِميْذ ُمْ َت ِود‬
‫َ ََ ُ ُ ُ َ‬ ‫َ ْ َ ُ‬
‫‪/‬ا ِ ِلتل ِميْذ ِان ُمْ َت ِو َد ِان ‪/‬ا ِلتَل ِميْذ ُمْ َت ِود ْون ‪،‬یلع ۺارتلبیت ۺاوؽ ۺوادح ۺذمرک ۺ‪،‬دومئ ۺہینثتۺ‬
‫َ ْ ََ‬ ‫َ ْ َُ ُ‬
‫ذمرک ۺاور ۺوسمئ ۺعمج ۺذمرک ۺیک ۺاثمؽ ۺےہ ۺاور ۺےسیج‪:‬ا ِ ِلتل ِم ْيذً ُمْ َت ِو َدً ا ِ ِلتل ِم ْيذت ِان‬
‫ُ َْ َ َ َ ِ ْ ْ َ ُ ُ‬
‫ات ُمْ َت ِو َدات‪،‬یلعۺارتلبیتۺاوؽۺوادحۺؤمثنۺ‪،‬دومئۺہینثتۺؤمثنۺاورۺ‬ ‫ُمت ِودت ِان‪/‬ا ِلتل ِميذ‬
‫وسمئۺعمجۺؤمثنۺیکۺاثمؽۺےہۺ۔‬
‫(‪)۰۰‬وموصػ ۺتفص ۺںی ۺاچر ۺزیچوں ۺںی ۺاطمتقب ۺرضوری ۺےہ ۺاور ۺوہ ۺہی ۺںیہ ۺ(‪)۰‬ۺ‬
‫ارعاب(‪)۲‬وادح ۺہینثت ۺعمج ۺ(‪)۳‬رعتفی ۺوریکنت ۺ(‪)۴‬ذتریک ۺواتثین ۺ۔بلطم ۺہہی ۺےہ ۺہکۺ‬
‫وجارعاب ۺوموصػ ۺاک ۺوہاگ ۺویہ ۺتفص ۺاک‪،‬وموصػ ۺارگ ۺوادح ۺوہاگ ۺوت ۺتفص ۺیھب ۺ‪،‬وموصػ ۺارگۺ‬
‫َ‬
‫رکنہ ۺوہاگ ۺوت ۺتفص ۺیھب ۺاور ۺوموصػ ۺارگ ۺذمرک ۺوہاگ ۺوت ۺتفص ۺیھب ۺذمرک ۺوہیگ ۺےسیج ۺ‪َ ’’:‬ولد‬
‫َزا ِلح‘‘دےئھکیۺ(‪)۰‬ۺدوونںۺرموفعۺ(‪)۲‬ۺدوونںۺوادح(‪)۳‬ۺدوونںۺرکنہۺ(‪)۴‬ۺدوونںۺذمرکۺںیہۺ۔‬
‫(‪)۰۲‬رمبک ۺااضیف ۺاور ۺرمبک ۺوتیفیص ۺںی ۺرفؼ ۺابلکل ۺاظرہ ۺےہ ۺ‪،‬رمبک ۺااضیف ۺںیۺ‬
‫َُ ْ‬ ‫َُ َ‬
‫دورسا ۺزج ۺینعی ۺاضمػ ۺاہیل ۺہشیمہ ۺرجمور ۺوہات ۺےہ ۺےسیج ۺ‪َ :‬ولد ضا ِلـم ‪َ /‬ولد ال َصا ِل ِـم (اعمل ۺاکۺ‬
‫ڑلاک)ہکبج ۺرمبک ۺوتیفیص ۺںی ۺدوونں ۺزج ۺای ۺوت ۺرموفع ۺوہں ۺےگ ۺای ۺوصنمب ۺایرجمور ۺ۔ایس ۺرطحۺ‬
‫َْ َُ َ‬
‫اضمػۺاضمػۺاہیلۺ(رمبکۺااضیف)ۺاورۺدتبماوۺربخۺںیۺرفؼۺاظرہۺےہۺےسیجۺ‪:‬ال َولد ض ِالۺ(ڑلاکۺ‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪11‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫اعمل ۺےہ)ہی ۺدتبما ۺربخ ۺیک ۺاثمؽ ۺےہ ۺاور ۺ َو َل ُد َضالـم ‪َ /‬و َل ُد َ‬
‫الصا ِلـ ِم ۺ‪،‬ہی ۺرمبک ۺااضیفۺ‬ ‫ِ‬
‫ْ‬ ‫َ‬ ‫َ َْ ْ َ ُ‬
‫(اضمػۺۺاضمػۺاہیلۺ)یکۺاثمںیلۺںیہۺ۔اورۺےسیجۺ‪:‬اْل ِدیظۃ ِلدصدۺ(ابغۺدعسۺاکۺےہ)ۺہیۺدتبماۺ‬
‫َُ‬
‫ربخۺیکۺاثمؽۺےہۺاورۺ َخ ِدیْظۃ ِل َد ْصد (دعسۺاکۺابغ)ہیۺرمبکۺااضیفۺیکۺاثمؽۺےہۺ۔‬
‫وہۺاامسءۺوجۺؤمثنۺںیہۺ‬
‫(افل)‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ ُ‬
‫اش َمۃۺ‪ِ ،‬ا ْم َرأً‪،‬ناعۃ ضا ِلـ َمۃ وریغہۺاتےئۺاتثینۺ(ۃ)ۺواےلۺ۔‬ ‫ظ ِ‬
‫ٰۺوریغہۺافلۺوصقمرہۺواےل۔‬ ‫ُ‬
‫لۺ‪،‬خ ْدین‬ ‫ُخ ْبٰ‬
‫َ‬
‫َخ ْد َن ُاء ‪َ،‬حْ َر ُاءۺوریغہۺافلۺدممودہۺواےلۺ۔ہیۺبسۺؤمثنۺیظفلۺالہکےتۺںیہ۔‬
‫(ب)‬
‫َ‬
‫ز یْ َن ُب َ‪،‬م ْر َی ُمۺوریغہۺوعروتںۺےکۺاالعؾ۔‬
‫‪،‬خا ِئضۺوریغہۺاافلظۺواواصػۺوجۺوعروتںۺےکۺاسھتۺاخصۺںیہۺ۔‬ ‫ُا ِم َ‬
‫ْ ُ ْ ُ‬
‫ْص ِ‪،‬دل ِو ْی‪،‬ع َر یْشۺوریغہۺوکلمںۺ‪،‬رہشوںۺاورۺولیبقںۺےکۺانؾۺ‬ ‫ِم‬
‫ہیۺبسۺؤمثنۺونعمیۺالہکےتۺںیہ۔‬

‫(ج)‬
‫ْ‬ ‫َ ْ َ َ َ‬ ‫َ‬
‫ا ْرض‪،‬دار ِ‪،‬بْئ‪،‬ید ‪،‬نار ‪َ،‬شسۺوریغہۺ۔ہیۺبسۺؤمثنۺامسیعۺالہکےتۺںیہ۔‬
‫وہۺاامسءۺوجۺذمرکۺوؤمثنۺںیہ‬
‫ُُ‬ ‫‪َ،‬جيْل َ‪،‬شر یْق ُ‬ ‫ِْ َ‬ ‫َْ‬
‫‪،‬ذ ْوؼ‪ِ ،‬ل َدان ِ‪،‬ذ َراع ‪،‬ضنقۺوریغہۺ۔‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ْی‬ ‫ع‬‫ِ‬ ‫‪،‬ذ‬
‫ِ‬ ‫و‬ ‫دل‬
‫وہۺاامسءۺنجۺںیۺذمرکۺوؤمثنۺرباربۺںیہ‬
‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫ظ ُص ْولۺےکۺوزؿۺرپۺ(ینعمبۺافلعۺ)ےسیج‪:‬ضس ْوػۺوریغہۺ۔‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫ظ ِصيْل ۺےک ۺوزؿ ۺرپ ۺ(ینعمب ۺلوعفؽ ۺ)ےسیج‪:‬ع ِتيْل ۺوریغہ ۺ۔اؿ ۺےکالعوہ ۺاور ۺیھبۺ‬
‫اوزاؿۺںیہۺ۔‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪12‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫عمج ۺرسکم ۺوہ ۺعمج ۺےہ ۺنج ۺںی ۺوادح ۺاک ۺوزؿ ۺالستم ۺہن ۺوہ ۺینعی ۺریغتم ۺوہاجےئۺ‬
‫ےسیج‪ِ :‬ر َجال۔‬
‫عمج ۺاسمل ۺوہ ۺعمج ۺےہ ۺسج ۺںی ۺوادح ۺاک ۺوزؿ ۺالستم ۺوہ ۺہی ۺذمرک ۺیھب ۺوہیت ۺےہۺ‬
‫اْلات ۔‬ ‫اْل ْو َن اورۺؤمثنۺیھبۺوہیتۺےہۺےسیج‪َ :‬ز َ‬ ‫ےسیج‪َ :‬ز ُ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫َِ‬ ‫َ َِ‬ ‫َِ‬
‫ِإن اہکں ۺٓاات ۺےہ ۺاور ۺأن اہکں؟ ۺاس ۺابرےَۺںی ۺرس ۺدتس ۺاانت ۺاتبان ۺاکیف ۺےہ ۺہک ۺ ِإن‬
‫َِ‬
‫ادتباےئۺالکؾۺںیۺٓااتۺےہۺ(وخاہۺًۃقیقحۺۺادتباۺوہۺایۺامکحً)اورۺأندرایمؿۺالکؾۺںیۺ۔‬
‫َ َ ُ‬ ‫َ ُ َ‬
‫(‪)۰۳‬ۺریغۺرصنمػۺرپۺرسکہۺاورۺونتنیۺںیہنۺٓایتۺےسیجۺ‪:‬ا ْ ََحد‪،‬ز یْ َن ُب‪،‬ضا ِئذۃ‪،‬‬
‫َ َ ُ‬
‫غ ْدَلن وریغہ۔‬
‫امس ۺوقنمص‪ :‬ۺوہ ۺامس ۺرعمب ۺےہ ۺسج ۺےک ۺٓارخ ۺںی ۺایےئ ۺاثہتب ۺاور ۺاس ۺےکاملبقۺ‬
‫َ‬
‫اِض بج ۺہی ۺافل ۺوالؾ ۺاور ۺااضتف ۺےس ۺاخیل ۺوہوت’’ای‘‘اتکتب ۺوظفلت ۺںیۺ‬ ‫وسکمر ۺوہ‪:‬ےسیج ۺالْ َظ ِ ْ‬
‫ُ َ‬
‫ذحػۺوہاجیتۺےہۺےسیج‪:‬ھ َو عاض (وہۺاقیضۺےہ)‬
‫ََ‬ ‫َ‬
‫(‪ )۰۴‬ا ِی ذمرکۺوؤمثنۺدوونں ۺےکۺےیلۺلمعتسمۺےہاورۺا ِیۃ ۺرصػۺؤمثنۺےکۺ‬
‫ےیل۔‬
‫َ َْ ْ َ ُ‬
‫(‪ِ ’’)۰۵‬م ْن ‘‘اورۺ’’ ِل‘‘اجرۺاکۺرتہمجۺ’’یکۺ‪،‬ےک‪،‬ےسۺیھبۺایکۺاجاتۺےہۺےسیج‪:‬اْل ِدیظۃ‬
‫االر ُج ِل(ابغۺاسۺرمدۺاکۺےہ)۔‬ ‫ل ٰو َذ َِ‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ٰ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫ٰ‬
‫‪َ،‬جيْل ۺ(ہی ۺڑلاک ۺ‪،‬وخب ۺوصرت ۺےہ)ھذا ‪،‬ولد َِجيْل (ہیۺ‬
‫َ‬ ‫(‪)۰۶‬ھذاال َولد ِ‬
‫َ‬ ‫ٰ َ ْ ُ‬
‫الولد ۺدتبما ۺاور َِج ْيل ربخ ۺےہ ۺاور ۺدورسیۺ‬ ‫‪،‬وخب ۺوصرت ۺڑلاک ۺ ۺےہ) ۺاوؽ ۺاثمؽ ۺںی ۺھذا‬
‫َ َ‬ ‫ٰ َ‬
‫اثمؽۺںیۺھذاۺدتبماۺاورۺ َولد َِجيْلۺ(وموصػۺتفصۺےسۺلمۺرک)ربخۺےہ۔‬
‫ُ َ ُ‬ ‫َ َْ ُ َ ْ‬
‫اْل ََم ُر (وھگڑاۺاورۺدگاھ)(‪َ )۲‬ر ِ ِ ّْب َو َر ِبك اللۺ(ریماۺربۺ‬ ‫(‪)۰( )۰۷‬الط َرس و ِ‬
‫اور ۺریتا ۺرب ۺاہلل ۺےہ)اردو ۺواحورے ۺےک ۺاطم ق ۺاوؽ ۺےک ۺرتہمج ۺںی ۺ’’اور ۺ‘‘الان ۺاور ۺدورسےۺ‬
‫ےکۺرتہمجۺںیۺ’’ربۺ‘‘یکۺرکتارۺرضوریۺںیہنۺ۔‬
‫َ‬
‫(‪)۰۸‬زمہہ(أ)اور ھ ْل ۺںی ۺرفؼ ۺہی ۺےہ ۺہک ۺزمہہ ۺےک ۺذر ہع ۺرفمد ۺاور ۺہلمج ۺ ۺےکۺ‬
‫َ‬
‫ابرے ۺںی ۺوپاھچ ۺاجات ۺےہ ۺاابثت ۺویفن ۺںی ۺاور ۺھ ْل ۺےک ۺذر ہع ۺرصػ ۺہلمج ۺیف ۺاالابثت ۺےکۺ‬
‫ابرےۺںیۺوپاھچۺاجاتۺےہ۔‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪13‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫دنسمۺاہیلۺ‪:‬وہۺزیچۺےہۺسجۺےکۺےیلۺوکیئۺزیچۺاثتبۺیکۺاجےئۺ۔‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫دنسم‪ :‬ۺوہ ۺزیچ ۺےہ ۺوج ۺدورسے ۺےک ۺےیل ۺاثتب ۺوہ ۺےسیج ۺ‪’’:‬ز یْد َن ِبيْہ‘‘(زدی ۺوہایشرۺ‬
‫َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫ےہ)اس ۺاثمؽ ۺںی ۺز َیْد ۺدنسم ۺاہیل ۺاور ن ِبيْہ دنسم ۺےہ ۺ۔اور ۺےسیج‪’’:‬ع َرأ َبعر‘‘(ڑپاھ ۺرکبۺ‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫ےن)اسۺاثمؽۺںیۺع َرأۺدنسمۺاورۺ َبعرۺدنسمۺاہیلۺےہۺ۔‬
‫َ َ‬
‫ہلمج‪:‬ۺدنسمۺاورۺدنسمۺاہیلۺوکۺومجمہعۺوکۺےتہکۺںیہۺےسیجۺ‪’’:‬ز یْد ض ِال‘‘۔‬
‫دتبما‪ :‬وہۺامسۺےہۺوجۺیظفلۺاعلمۺےسۺاخیلۺوہۺاورۺدنسمۺاہیلۺوہۺ۔‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫ربخ‪ :‬ۺوہ ۺظفل ۺےہ ۺوج ۺیظفل ۺاعلم ۺےس ۺاخیل ۺوہ ۺاور ۺدنسم ۺوہ ۺےسیج‪’’:‬ز یْد جا ِلس‘‘اسۺ‬
‫َ‬
‫اثمؽۺںیۺ’’ز یْد ‘‘دتبماۺاورۺ’’ َجا ِلس‘‘ربخۺےہ۔‬
‫رعف‪ :‬ہمضۺ‪،‬افلۺاورۺواؤوکۺےتہکۺںیہۺ۔‬
‫ْ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬
‫رموفع‪ :‬ۺوہ ۺامس ۺےہ ۺسج ۺرپ ۺہمض ۺای ۺافل ۺای ۺواؤ ۺٓاےئ ۺےسیج ۺ‪:‬اْل ُ ْد ِل ُم ‪،‬واْل ُ ْد ِل ََم ِن‬
‫َ‬ ‫َ َ َ‬ ‫َ ْ‬
‫‪،‬اْل ُ ْد ِل ُم ْون ‪،‬ا ُب ْوز یْد ‪،‬ںی ا ُب ْو۔‬
‫بصن‪ :‬ہحتفۺ‪،‬رسکہۺ‪،‬افلۺاورۺایۺوکۺےتہکۺںیہۺ۔‬
‫ْ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬
‫وصنمب‪:‬ۺوہۺامسۺےہۺسجۺرپۺہحتفۺایۺرسکہۺایۺۺافلۺایۺایۺۺٓاےئۺےسیج‪:‬اْل ُ ْد ِل َم ‪،‬اْل ُ ْد ِل ََم ِت‪،‬‬
‫َ ْ‬ ‫َ َ ْ‬ ‫َ َ‬
‫ا َباز یْد ںیۺا َبا‪،‬اْل ُ ْد ِل َم ْ ِْی ‪،‬اْل ُ ْد ِل ِم ْ َْی ۔‬
‫رج‪:‬ۺرسکہۺ‪،‬ہحتفۺاورۺایۺوکۺےتہکۺںیہۺ۔‬
‫َ َ ُْ‬
‫ےہۺسجۺرپۺرحػۺاجرۺداْلخۺوہۺایۺوجۺاضمػ ْۺاہیلۺوہۺےسیج‪:‬ضل اْل ِ‬
‫دل ِم‬ ‫رجمور‪:‬ۺوہۺامسۺ‬
‫ََُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫‪،‬ض ٰل ِابْ َر ِاھ ْي َم ‪،‬ض ٰل ا ِ ّْب ز یْد ‪،‬ض َل اْل ُ ْد ِل َم ْ ِْی‪،‬ض َل اْل ُ ْد ِل ِم ْْی اور ۺےسیج‪:‬ولد‬
‫َُ ْ‬ ‫َُ‬ ‫ْ‬
‫اْل ُ ْد ِل ِم َ‪،‬ولد ِابْ َر ِاھيْ َم ‪،‬طَل ُم اْل ُ ْد ِل ِم ْ َْی ۔‬
‫َ َ‬
‫ہلمجۺاہیمس‪:‬ۺوہۺہلمجۺےہۺسجۺاکۺالہپۺزجۺامسۺوہۺےسیجۺ‪:‬ز یْد ض ِال ۔‬
‫َ َ‬
‫ہلمجۺہیلعف‪:‬ۺوہۺہلمجۺےہۺسجۺاکۺالہپۺزجۺلعفۺوہۺےسیج‪:‬ض ِل َم ز یْد۔‬
‫امس ۺااشرہ ۺ‪ :‬ۺوہ ۺظفل ۺےہ ۺسج ۺےس ۺیسک ۺزیچ ۺیک ۺرطػ ۺااشرہ ۺایک ۺاجےئ ۺےسیج ۺاردو ۺںیۺ‬
‫ٰ َ ٰ َ‬
‫’’ہی‪،‬وہ‘‘اورۺرعیبۺںیۺ’’ھذا‪،‬ذ ِلك‘‘۔‬
‫ٰ َ َْ ٓ ُ‬
‫اشم ٌراہیل‪ :‬ۺوہ ۺزیچ ۺےہ ۺسج ۺرپ ۺ ۺااشرہ ۺایک ۺاجےئ ۺےسیج ۺ‪’’:‬ھذاالظ ْران‘‘اس ۺاثمؽ ۺںیۺ‬
‫َ ُْ ْٓ ُ‬
‫اشمرۺاہیلۺےہ۔‬ ‫ٌ‬ ‫ۺ‬‫ن‬ ‫الظرا‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪14‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫ۺملکتم ۺایاحرض ۺایاغبئ ۺوک ۺاتبےن ۺےک ۺےیل ۺرقمر ۺایک ۺایگ ۺوہۺ‬ ‫َ‬ ‫َ ریمض‪َ :‬ۺوہ ۺامس ۺےہ ۺوج‬
‫ُ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬
‫ےسیج‪:‬أنا(ںی)أنْ َت(وت)ھ َو(وہ)َن ُن(مہ‪،‬مہۺدو‪،‬مہۺولگ)انت ْم(متۺولگ)‬
‫ْ‬ ‫ْ‬
‫افلع ‪ :‬ۺوہ ۺامس ۺےہ ۺوج ۺلعف ۺےک ۺدعب ۺوہ ۺاور ۺاس ۺےس ۺلعف ۺاک ۺقلعت ۺوطبر ۺایقؾ ۺوہ ۺےسیجۺ‬
‫َ‬ ‫َ َ َ‬
‫َض َب ز یْد‘‘(زدیۺےنۺامرا)اسۺاثمؽۺںیۺز یْدۺافلعۺےہ۔‬ ‫‪’’:‬‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫َ امس ۺااہفتسؾ‪ :‬ۺوہ ۺامس ۺےہ ۺسج ۺےک ۺذر ہع ۺیسک ۺزیچ ۺوک ۺوپاھچ ۺاجےئ ۺ۔ےسیج‪:‬ما •م ْن•‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫غيْ َف •أیْ َن•غ ْم•‬
‫َ‬
‫لعفۺرعموػ‪:‬ۺوہۺلعفۺےہۺسجۺاکۺافلعۺذرکۺایکۺاجےئۺےسیج‪’’:‬ع َت َل َر ُجل‘‘(لتقۺایکۺ‬
‫َ‬
‫اکیۺٓادیمۺےن)اسۺاثمؽۺںیۺع َت َلۺلعفۺرعموػۺےہ۔‬
‫ُ َ‬
‫لعفۺوہجمؽ‪:‬ۺوہۺلعفۺےہۺسجۺاکۺافلعۺذرکۺہنۺایکۺاجےئۺےسیج‪’’:‬ع ِت َل ز یْد‘‘(لتقۺایکۺایگۺ‬
‫َ‬
‫زدی)ۺاسۺاثمؽۺںیۺز یْدۺانبئۺافلعۺےہ۔‬
‫َ ْ َ‬
‫لوعفؽۺہب‪:‬ۺوہۺامسۺےہۺسجۺرپۺافلعۺاکۺلعفۺواعقۺوہۺےسیج‪’’:‬ع َتل ُت ز یْ ًدا‘‘(ںیۺےنۺ‬
‫َ‬
‫زدیۺوکۺلتقۺایک)ۺاسۺاثمؽۺںیۺز یْ ًداۺلوعفؽۺہبۺےہۺویکہکنۺافلعۺاکۺلعفۺزدیۺرپۺواعقۺےہ۔‬
‫َ ْ‬
‫وصنمب‪ :‬ۺوہ ۺامس ۺےہ ۺسج ۺرپ ۺہحتف ۺای ۺرسکہ ۺ‪،‬ای ۺافل ۺای ۺای ۺٓاےئ ۺےسیج ۺ‪ :‬ۺ’’اْل ُ ْد ِل َم•‬
‫َ ْ‬ ‫َ َ َ َ ْ‬ ‫َْٰ‬
‫ات•اداز َید•اْل ُ ْد ِل َم ْ ِْی•اْل ُ ْد ِل ِم ْ َْی۔‬ ‫ْل َ‬
‫ا ِ‬
‫ی‬
‫لوعفؽ ۺہیف‪ :‬ۺوہ ۺامس ۺےہ ۺسج ۺاک ۺدصماؼ ۺافلع ۺےکلعف ۺےک ۺےیل ۺوتق ۺای ۺہگج ۺواعقۺ‬
‫ُ‬ ‫َ ْ‬
‫اْل ُم َص ِۃ‘‘اؿ ۺاثمولںۺںیۺاْل َ ْد َرذۃۺ‬ ‫وہےسیج‪َ ’’:‬الْ َو َل ُد َد َد َل اْل َْ ْد َر َذ َۃ •ا ْط َت َدلْ ُت َی ْو َم ْ ُ‬
‫ِ‬
‫اْل ُم َص ِۃۺلوعفؽۺہیفۺےہۺ۔رتبیکۺںیۺلوعفؽۺہیفۺوکۺرظػۺیھبۺےتہکۺںیہ۔‬ ‫اورۺ َی ْو َم ْ ُ‬
‫لوعفؽ ۺقلطم‪ :‬ۺوہ ۺدصمر ۺےہ ۺسج ۺےس ۺےلہپ ۺوکیئ ۺلعف ۺایس ۺدصمر ۺےک ۺینعم ۺںی ۺوہۺ‬
‫ْ ً‬ ‫ْ ً‬ ‫َ‬
‫ےسیجۺ‪َ ’’:‬جل ْد ُت َجل َدۃ‘‘اسۺاثمؽۺںیۺ َجل َدۃ لوعفؽۺقلطمۺےہۺ۔‬
‫احؽۺ‪:‬وہۺامسۺےہۺوجۺافلعۺایۺلوعفؽۺہبۺیکۺاحتلۺایبؿۺرکےۺ۔‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫ذوااحلؽ‪:‬ۺوہۺافلعۺایۺلوعفؽۺہبۺےہۺسجۺیکۺاحتلۺایبؿۺیکۺیئگۺوہےسیج‪’’:‬ذھ َب ز یْد‬
‫َ‬
‫َر ِاغ ًبا ‘‘(زدیۺوسارۺوہرکۺایگ)ۺاسۺاثمؽۺںیۺز یْدۺافلعۺاورۺذوااحلؽۺےہۺ َر ِاغ ًباۺاحؽۺےہۺ۔‬
‫زیمت‪:‬ۺوہۺامسۺےہۺوجۺوپدیشیگۺدورۺرکےۺ۔‬
‫ً‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫زیمم‪:‬ۺوہۺامسۺےہۺسجۺںیۺاراہؾۺاورۺوپدیشیگۺوہےسیج‪’’:‬ز یْد ا ْخ َد ُن و ْجوا‘‘اسۺ‬
‫َ‬
‫اثمؽۺںیۺا ْخ َد ُنۺزیممۺاورۺ َو ْج ًواۺاسۺیکۺزیمتۺےہ۔‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪15‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫انمدی‪ :‬ۺوہ ۺامس ۺےہ ۺسج ۺرپ ۺرحػ ۺدنا ۺ ۺدالخ ۺوہ ۺےسیج ۺ‪َ ’’:‬ی َار ُج ُل ‘‘ینعی ۺاے ۺٓادیمۺ‬
‫‪،‬اسۺاثمۺؽۺںیۺ َر ُج ُلۺانمدیۺےہۺ۔‬
‫دنا‪:‬ۺوہۺرحػۺےہۺسجۺوکۺاکپرےنۺےکۺےیلۺوعضۺایکۺایگۺوہۺےسیج‪َ :‬یا۔‬
‫دتبمۺاۺ َوک َۺوصنم َب َۺاورۺ‬ ‫رحوػۺہبشمۺہبۺلعفۺ‪:‬ۺ َوہۺرحوػۺںیہۺوجۺہلمجۺاہیمسۺرپۺدالخۺوہرکۺ‬
‫َِ ِ َ ِ‬ ‫ِ َ َ‬
‫ربخۺوکۺرموفعۺرکےتۺںیہۺےسیج‪ِ ’’:‬ان الل ض ِل ْيم‘‘رحوػۺہبشمۺہبۺلعفۺھچۺںیہۺ ِان •أن • غأن •‬
‫َ َ‬ ‫ٰ َ َ‬
‫ل ِع ِن•ليْ َت • ل َص ِل •‬
‫لعفۺانصق‪:‬ۺوہۺلعفۺےہۺوجۺہلمجۺاہیمسۺرپۺدالخۺوہرکۺدتبماۺوکرموفعۺاورۺربخۺوکۺوصنمبۺ‬
‫ات •‬ ‫ان • َز َار • َص َِل • َب َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ َ َ‬
‫رکے ۺ ۺےسیج‪’’:‬غان ز یْد عا ِئ ًمـا‘‘ ااعفؽ ۺانہصق ۺرتسہ ۺںیہ غ‬
‫َ‬ ‫َ َ‬ ‫ٓ َ َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫حی• َر َاح•اض• ض َاد•ط َدا• َمازال• َم َاب ِر َح• َماظ ِت َئ•‬ ‫ا ْز َب َح •ا ْمیس ا ْس ٰ‬
‫َ َ َ َِ‬
‫َ‬
‫َماانطك• َم َاد َام•ل ْي َس•‬
‫ااضتفۺہینمّ‪،‬الہیم‪،‬رظہیفۺاکۺاامعتسؽ‬
‫ااضتف ۺہینمّ‪ :‬ۺ ۺوہ ۺااضتف ۺسج ۺےک ۺاضمػ ۺاہیل ۺرپ ۺ ِم ْن ۺرحػ ۺاجر ۺدالخ ۺوہۺ‬
‫ُْ ٓ‬
‫ےسیج‪ُ ’’:‬ج ْزء ِم َن الظ ْرا ِن‘‘ینعیۺرقٓاؿۺاکۺاکیۺاپرہ۔‬
‫ااضتف ۺالہیم‪ :‬ۺوہ ۺااضتف ۺسج ۺےک ۺاضمػ ۺاہیل ۺرپ ۺْلم ۺرحػ ۺاجر ۺٓاےئ ۺےسیجۺ‬
‫َ‬
‫‪َ ’’:‬ولد ِل َز یْد‘‘ینعیۺزدیۺاکۺاکیۺڑلاک۔‬
‫ااضتف ۺرظہیفۺ‪ :‬ۺوہۺااضتف ۺسج ۺےکۺاضمػۺاہیلۺرپ ۺ ِف ۺرحػۺاجرۺدالخۺوہۺےسیجۺ‬
‫ُ‬ ‫َ ْ‬
‫‪’’:‬اْل ُ َر ِارع ِ ْف ِد ْھ ِ ْل‘‘ینعیۺدیلہۺاکۺولہپاؿۺ۔‬
‫ؤمدک‪:‬ۺوہۺہملکۺسجۺیکۺاتدیکۺالیئۺاجےئۺ۔‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫اتدیک‪ :‬ۺوہ ۺظفل ۺےہ ۺسج ۺےس ۺیسک ۺہملک ۺںی ۺزور ۺدیپا َۺایک ۺاجےئ ۺےسیج‪’’ُ :‬دس َب‬ ‫ُ ُِ‬
‫ُ‬ ‫ُِ‬ ‫َ ُِ ِ‬ ‫ُ‬ ‫ُ َِ‬
‫السَل ُب غلوم‘‘امتؾ ۺہبلط ۺےن ۺرقتری ۺیک ۺ۔اس ۺاثمؽ ۺںی ۺالسَلبؤمدک ۺاور ۺغلوم ۺاسۺ‬
‫ْ‬ ‫ُ‬ ‫ْ‬
‫یکۺاتدیکۺےہۺ۔‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪16‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫درسۺ(‪)۰‬‬

‫الدرس‬ ‫ھذہ حجرةُ َ‬

‫ّٰ َ ِ ٖ َ ُ َ ْ َ ُ ّ ْ ِ َ َِ َ ُ َ َُ‬ ‫َ‬ ‫َ ُ‬
‫َ َ‬
‫ۡس‪ ،‬و التَل ِميۡذ جلدوۡا ضل‬ ‫الۡأذ َۡت ُاذ َجل َس ِظيۡوا ضل الۡعر ِ ِ‬
‫الس َب ِاريۡر ِضن َۡد َِ ُ‬ ‫َ َ ِ ُ َ َ ُ ُ َ َ َ ُ َ ِ ُ َِ‬ ‫ََ‬
‫الّضو َۡر ًِ َو‬ ‫ب‬‫ِ‬ ‫اذ‬ ‫ۡت‬ ‫ذ‬ ‫ۡأ‬‫ل‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫ۡو‬ ‫ي‬ ‫ل‬ ‫ض‬ ‫ب‬ ‫ۡت‬ ‫ع‬ ‫ی‬ ‫ً‬ ‫ۡر‬ ‫و‬‫ب‬ ‫ذ‬ ‫ا‬ ‫ۡو‬
‫ي‬ ‫ظ‬ ‫ِ‬ ‫؛‬ ‫د‬
‫ِ‬ ‫اض‬
‫ِ‬ ‫ظ‬‫الـۡم‬
‫َ‬ ‫ََ‬‫َ‬ ‫َِ َ ُ َ ُ ُ َ َ َ َ ُ َ ُ َ َ َ َ َ َ َ ِ َِ‬
‫التَل ِميۡذ ینۡش َروۡن ِإليۡوا‪.‬الۡأذۡتاذ أمر الۡص ِر یۡف ِب ِظراء ًِ الدر ِۡس ظنوض‬
‫ُ‬ ‫َ ُ َ َ َ َِ‬
‫الدر َ ُۡس ال َۡج َ ِدی َۡد َو ھ َو َو ِاعف‪.‬‬ ‫الۡص ِر یۡف و عر َأ‬
‫َ‬ ‫ِ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ َِ‬
‫(ث َذألہ)الۡأذۡتاذ‪:‬أظ ِوم َۡت الدر َۡس؟‬
‫!‬ ‫ی‬
‫ۡ‬ ‫د‬‫َال َۡصر ی ُۡف َ‪:‬ن َص ۡم َظوم ُۡت َیا َذ ِِ‬
‫ي‬
‫َ ِ َ َ َِ َ َ ِ َ ُ َ ُ َ ِ َ ُ ُ َِ َ َ ً‬
‫(ذأل التَل ِميۡذ)األذۡتاذ‪:‬أظ ِومۡتم الدرۡس أیۡزا؟‬
‫َ‬ ‫َ ََ ُ َ‬
‫ا ِ ُلتَل ِميۡذ َ‪:‬ن َصمۡ؛ ظ ِوم َۡنا َج ِِي ًدا‪.‬‬
‫َ َ ُ َ َ ُ َ‬
‫َ‬ ‫؟‬ ‫ہ‬ ‫ۡن‬ ‫الۡأذۡتاذ‪:‬أَتۡطشو‬
‫َ َ‬ ‫َِ‬ ‫َ‬ ‫َ َ ِٰ ُ‬ ‫َ َِ َ ُ َ َ َ َ ُ‬
‫س ِحك‬ ‫)‪،‬ف أثۡن ِاء الدرۡس‬ ‫التَل ِميۡذ ‪:‬نصمۡ!َنۡطشہ(إنۡ راءالل ۡ‬
‫َ َ َ ُ َ ُ َ َ َ َِ َ َ َ َ َ ِ َ َ َ َ َِ ُ َ َِ ٰ‬
‫ِتل ِۡميۡذ ظض ِزب الۡأذۡتاذضلي ِۡہ و ذألہ ِلـَمذا س ِحعۡت؟ أْل َتصۡلم أن ھ ِذ ٖي‬
‫ِ ُ َ َِ َ ُ‬ ‫َ ٰ َ ُ َِ َ َ َ َ َ َِ َ‬ ‫َ‬ ‫ُ َ ُ َِ‬
‫التَل ِميۡذ!‬ ‫التَل ِمي ِۡذ‪،‬أیوا‬ ‫الدر ِۡس؟ ظاد ُۡرجۡ ِمنۡوا الۡان ث َنرح َِجيۡع‬ ‫خجۡرً‬
‫ُ َ َََ‬ ‫َُ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ُ‬ ‫ٰھ ِذ ٖي ُخج َ‬
‫الدر ِۡس ظاج ِۡل ُدوۡا ِظي َۡوا َ ِباألد ِب َوا َذ َۡعت َوۡا َواخۡذروۡاالـۡمحادثۃ‬ ‫ً‬ ‫ۡر‬
‫ُ‬ ‫َِ َ َ َ ِ َ َ َ َ ُ َ َ َ َ ِ‬
‫َو ِإْل ظاضۡل ُموۡا أ ِّن اطۡز ُب ضليۡع ۡم ؛أْل تصۡل ُموۡن أن الۡأ َد َب ِز ی َۡنۃ الـ َۡمر ِۡء؟‬
‫ہیدرساگہےہ‬
‫ںیہ‪،‬اورہبلطوچنبںرپےھٹیبںیہ‪،‬اس‬ ‫ترجنہ‪، :‬ااتسداسںیمرکیسرپےھٹیب‬
‫ت ت‬
‫ںیم کای کیلب وبرڈ ےہ سج رپ ااتسد رضورت ےکوقاچکےسےتھکلںیہ‪،‬اورہبلط‬
‫ُاےسدےتھکیںیہ‪،‬ااتسدےنامرٹینوکقبسڑپےنھاکمکحد کایوتامرٹینڑھکاوہااورڑھکےوہرکاین‬
‫قبسڑپاھ‪،‬رھپااتسدےنوپاھچایکوتےنقبساھجمس؟امرٹین‪:‬اہں‪،‬وضحرںیمےناھجمس۔رھپ‬
‫ااتسدےنہبلطےسوپاھچ‪،‬ایکمتےنیھبقبساھجمس؟ہبلط‪:‬اہں‪،‬مہےنایھچرطحھجمس‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪17‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫ایل‪،‬ااتسد‪:‬ایکمتاسقبسوک کیادرکوےگ؟ہبلط‪:‬اہں‪،‬مہانشاء اہللاےس کیادرکںیےگ‪،‬‬

‫اطلملعاسنہوتااتسد ُاسرپغ ّصہوہےئاوراسےسوپاھچوتویکں‬
‫قبسےکدرایمن کای ِب‬
‫اسنہ؟ایکوتںیہناجاتنہکہیدرساگہےہ؟ایھباہیںےسلکناجرھپامتمہبلطوکتحیصن‬
‫ت‬
‫یک‪:‬اےہبلط!ہیدرساگہےہاِسںیمادبےسوھٹیباوراخومشروہاورموسنہاور‬
‫وگتفگےسرپ وررکو‪:‬ورج اجن ہہکںیممترپغ ّصہوہںاگ‪،‬ایکمتںیہناج ہکہکادب‬
‫انانیکزتنیےہ؟‬

‫سُاالتِجُابات‬
‫جُاب‬ ‫سُال‬ ‫شناز‬
‫ف ُخج َۡرً َِ‬ ‫َ َِ ِ ُ َ ُ‬ ‫َ ْ َ َِ ِ ُ ْ َ ُ‬
‫الدر ِۡس‬ ‫ِ‬ ‫ۡ‬ ‫ِ‬ ‫ً‬ ‫ۡر‬ ‫و‬ ‫ب‬‫لد‬ ‫ا‬ ‫؟‬ ‫ً‬ ‫أین الدبور‬ ‫‪1‬‬
‫ہتختۺایسہۺدرسۺاگہۺںیۺےہ۔‬ ‫ہتختۺایسہۺاہکںۺےہ؟‬
‫َ َُ َ َ ُ‬ ‫َ ُ‬
‫لوۡنوا أذۡو ُد‬ ‫َما ل ْون َوا؟‬ ‫‪2‬‬
‫ََ‬ ‫ْ ََ‬
‫َیع ُۡت ُب ضلي َۡوا الۡأذ َۡتاذ‬ ‫َم ْن َیع ُت ُب ضل ْي َوا؟‬ ‫‪3‬‬
‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ ْ َ َ َ َ ُ ْ َ ُ َ َِ َ ْ ُ‬
‫َجل َس الۡأذ َۡت ُاذ َض َل ال ُۡعر ِۡسِ‬ ‫أین جلس األذتاذ والتَل ِميذ‬ ‫‪4‬‬
‫َ ِ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬
‫والتَل ِميۡذ جل ُدوۡا ضل الـ َۡمظ ِاض ِد‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫؟‬
‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫َ َ َ‬
‫َ‬
‫عرأ الۡص ِر یۡف الدرۡس‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬
‫م ْن ع َرأ الدرس ؟‬ ‫‪5‬‬
‫َ َ َ َ َِ َ ُ َِ‬ ‫الت ََلم ْي ُذ َِ‬ ‫َ َ َ َِ‬
‫الدر َۡس‬ ‫نصمۡ ظ ِوم التَل ِميۡذ‬ ‫الد ْر َس؟‬ ‫ِ‬ ‫أظ ِوم‬ ‫‪6‬‬
‫ََ‬ ‫َ َ‬ ‫ً‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫ف أثۡن ِاء‬‫ِألن ِتل ِۡميۡذا س ِحك ِ ۡ‬ ‫ِل َـَمذا ط ِز َب األ ْذ َتاذ؟‬ ‫‪7‬‬
‫َِ‬
‫الدر ِۡس‬
‫َ َ َ ُ َ ُ َ َ َ َ ُ َ َِ ٰ‬ ‫َ َ‬
‫نرح الۡأذۡتاذ‪:‬أْل تصۡلم أن ھ ِذ ٖي‬ ‫ِل َـمـاذا ن َر َح ؟‬ ‫‪8‬‬
‫َ َ‬ ‫َ‬ ‫ُ َ ُ َِ‬
‫الدر ِۡس ظاد ُۡرجۡ ِمن َۡوا الٰۡان‬ ‫خجۡرً‬
‫ُ َِ َ َ َ َ َ َِ َ‬
‫ث نرح َِجيۡع التَل ِمي ِۡذ‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪18‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫الرفِ‬ ‫َِ‬ ‫ََ َ َ ِ ُ‬ ‫ِ‬ ‫َِ‬ ‫ََ َ ِْ ُْ‬

‫ِ‬ ‫التل ِۡميۡذ ِف‬ ‫التل ِميذ ِِف الر ِف؟ ۔ نص ۡم س َ ِحك ِ‬ ‫أس ِحك ِ‬ ‫‪9‬‬
‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬
‫األد ُب ِز یۡنۃ ال َـمر ِۡء‬ ‫َم ِاھ َي ِز یْنۃ ال َـم ْر ِء ؟‬ ‫‪10‬‬
‫َ َِ‬ ‫َ‬ ‫ََ َ َ‬ ‫َ َ َ َ ْ َ َِ‬
‫نصمۡ‪ :‬س ِحك ِف أثۡن ِاء الدر ِۡس‬ ‫ْ‬
‫أس ِحك ِِف أثن ِاء الدر ِس ؟‬ ‫‪11‬‬
‫َ َ َ ُ ُ َ َِ‬ ‫َ َ ْ ُ ُ ْ َ َِ‬
‫نصمۡ‪ :‬أذۡعت ِضنۡد الدر ِۡس‬ ‫الد ْر ِس ؟‬ ‫أتدعت ِضند‬ ‫‪12‬‬
‫َِ َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َِ‬ ‫ُ‬ ‫ََ‬
‫ف الرَل ًِ‬ ‫ْل‪ْ :‬ل أس َۡحك ِ ۡ‬ ‫الرَل ًِ؟‬ ‫أت ْز َحك ِِف‬ ‫‪13‬‬

‫ترجنہکرِ‪:‬‬
‫عربی‬ ‫ازدِ‬ ‫شناز‬
‫َ ُ َِ ُ َ ُ‬
‫الد ِبو َۡر ِ ًُ أذ َۡود‬ ‫ۺوبرڈۺاکۺرگۺاکالۺےہ۔‬
‫لوۡن‬ ‫‪1‬‬
‫ِھ َی َو َر َاء الۡأذ َۡت ِاذ‬
‫وہۺااتسذۺےکۺےھچیپۺےہ۔‬ ‫‪2‬‬
‫َِ‬ ‫ََ‬ ‫ُ‬
‫ھ َو َیع ُۡت ُب ضلي َۡوا ِبالس َب ِاري ِۡر‬
‫وہۺاسۺرپۺاچکۺےسۺےتھکلۺںیہ۔‬ ‫‪3‬‬
‫َِ‬ ‫َ ُ َ َ‬
‫ات ُم َصلق ِف‬ ‫امجتعۺںیۺاظنؾۺاالاقتۺاکٹلۺوہاۺ‬
‫ترۡ ِتيۡب الۡأو ِ‬
‫ۡع‬ ‫‪4‬‬
‫َِ‬
‫الر ِِف‬ ‫ےہ۔‬
‫َُ َ َ ُ ُ ُ‬
‫أ ِی َوا الۡأوْۡلد َ! ‪:‬اذۡع ُتوۡا ِضن َۡد‬
‫ڑلوکۺقبسۺےکۺوتقۺاخومشۺروہۺ‬ ‫‪5‬‬
‫َ ِ َ َ ُ َ َِ‬ ‫َِ‬
‫الدر ِۡس و ِإْل ظاضۡلموۡا أن‬ ‫ورہنۺاجؿۺولۺہکۺااتسذۺمتۺرپۺہصغۺوہںۺ‬
‫ُ َ َ ََ ُ‬
‫الۡأ ُذ َۡتاذ َیضۡز ُب ضليۡع ۡم‬ ‫ےگ۔‬
‫َ ُ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬
‫الۡأذ َۡتاذ َین َۡر ُح لع ۡم‬ ‫ااتسذمتۺوکۺتحیصنۺرکےتۺںیہ۔‬ ‫‪6‬‬
‫ُ‬ ‫َ ُ ُِ‬
‫النر َۡح َواض َۡملوۡا ِب ٖہ‬ ‫تحیصنۺونسۺاورۺاسۺرپۺلمعۺرکو۔‬
‫ِاذۡمصوۡا‬ ‫‪7‬‬
‫َ َ ُ ًِ‬
‫ِظي ٖۡہ ظوۡز لعمۡ ِجدا‪.‬‬ ‫اسۺںیۺاہمترےۺےیلۺ‬ ‫‪8‬‬
‫(تہب)الھبیئۺےہ۔‬
‫َ َ َ ُ ِ ََ‬ ‫ُ ُُ ُ ُ َ‬
‫اغۡتبوۡا ظروۡض الۡـمدۡرذ ِۃ غل یوۡم‬ ‫وہؾۺورکۺرہۺروزۺرکوۺ۔‬ ‫‪9‬‬
‫َ َُ ََ ُ ُ َ ُ َ ََ‬
‫(یتنحم)ۺڑلاکۺتسسۺڑلےکۺےسۺاتچبۺ َیۡذرالۡولد الۡـمجۡت ِود ِمن الۡول ِد‬ ‫‪10‬‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪19‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬
‫َ َ‬
‫الۡعدَۡل ِن‬ ‫ےہ۔‬
‫َِ ٰ‬ ‫َ َ َ ُ‬
‫وً‬
‫ِ‬ ‫ل‬ ‫الر‬ ‫ف‬ ‫َْل ت ٰزۡح ِ‬
‫ۡا‬ ‫و‬ ‫ع‬ ‫امنزۺںیۺتمۺوسنہۺ۔‬ ‫‪11‬‬
‫ُ‬ ‫َِ ُ َ َ‬
‫لرلوً ضَل َمۃ ال ُـمد ِۡل ِم‬ ‫ا‬ ‫امنزۺملسمۺیکۺالعتمۺےہ‪،‬‬ ‫‪12‬‬
‫َ ُ َ َُ‬ ‫َ َ ِ ُُ‬
‫اْلذَۡل ِم ِبدوۡ ِنوا ُمال‬ ‫ترور ِ ۡ‬ ‫اسۺےکۺریغبۺاالسؾۺاکۺوصترۺواحؽۺ‬ ‫‪13‬‬
‫ےہ۔‬
‫َ‬ ‫َت َرغ َۡنا ُل َِب ِ‬
‫الدیۡن َو أ َدذ َۡنا ِعذۡريَ‬ ‫مہۺےنۺدنیۺاکۺزغمۺیوھڑۺدایۺاورۺاسۺاکۺ‬ ‫‪14‬‬
‫ِ ِ‬
‫وپتسۺےلۺایل۔‬
‫ِ َُ‬
‫الد َیانۃ ِظي َۡنا‬ ‫َ َ‬ ‫مہۺںیۺددنیاریۺںیہنۺےہ۔‬ ‫‪15‬‬
‫َ ليۡد ِت ِ‬
‫َ َ‬ ‫َ ُ‬
‫أطرۡض ال َۡح َي ِاً ِطذاء ل ِذیۡذ َو‬ ‫ایکۺزدنیگۺاکۺدصقمۺذغاءۺاورۺ( یتمیق)ۺ‬ ‫‪16‬‬
‫َ‬
‫ِل َباس َِثيۡن؟‬ ‫ابلسۺےہ؟‬
‫ُ ُ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬
‫ھلۡ ُین ِۡظذ الۡ َـَمل َوال ُۡحعو َۡمۃ‬ ‫ایکۺامؽ‪،‬ۺوکحتمۺاورۺملعۺیسکۺوکۺومتۺ‬ ‫‪17‬‬
‫َ‬
‫َوال ِۡصل ُۡم ا َخ ًدا ِم َن الـ َۡمو ِۡت ؟‬ ‫ےسۺاچبےتۺںیہ؟‬

‫تنریً (‪)۰‬‬
‫ازدِ‬ ‫عربی‬ ‫شناز‬
‫َ‬ ‫ْ ْ‬
‫ڑپھۺاےنپۺربۺےکۺانؾۺ ۺ‬
‫ےس‬ ‫ِأع َرأ ِبا ْذ ِم َر ِ ِبك۔‬ ‫‪1‬‬
‫ُ ْ ُ ْ َ َِ َ ْ َ ْ َ‬
‫اےنپۺربۺوکۺاےنپۺدؽۺںیۺایدۺرکۺ‬ ‫أذغر ر بك ِف نط ِدك ۔‬ ‫‪2‬‬
‫ُ‬
‫بسۺامہرےۺربۺےکۺاپسۺےسۺےہ‬ ‫غ ِل ِِم ْن ِضنْ ِد َر ِ ِب َنا۔‬ ‫‪3‬‬
‫َ ُ ُ َ‬
‫رہۺزیچۺایسۺےکۺےیلۺےہ۔‬ ‫لہ غ ِل ر ْْی ۔‬ ‫‪4‬‬
‫ُ ُ‬ ‫َِ ٰ َ‬
‫ےبۺکشۺاہللۺریماۺاورۺاہمتراۺربۺےہۺوتۺ‬ ‫ِان ِالل َر ِ ِ ّْب َو َر ِبع ْم‬ ‫‪5‬‬
‫َ ُ‬
‫ایسۺیکۺابعدتۺرکو۔‬ ‫ظا ْض ُبد ْو ُي۔‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪20‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫اُسۺاسیجۺوکیئۺںیہن۔‬ ‫ليْ َس غ ِمث ْ ِل ٖہ ر ْْی۔‬ ‫‪6‬‬
‫ْ‬ ‫َ ُ َ َِ‬
‫اورۺویہۺاتنسۺداتھکیۺےہ۔‬ ‫الد ِميْ ُع ال َب ِر ْ ُْی۔‬ ‫وھو‬ ‫‪7‬‬
‫َ َ ِ ْ َِ ِ َ‬ ‫ُ‬ ‫ْ‬
‫ہیۺقحۺےہۺریتےۺربۺیکۺرطػۺےسۺ‬ ‫أْلق ِمن ر ِبك۔‬ ‫‪8‬‬
‫ساۺےہ۔‬‫ےبۺکشۺاہللۺاکۺودعہۺ ّ چ‬ ‫أ َِن َو ْض َد ِٰالل ِ‬
‫خق۔‬ ‫‪9‬‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ْ َ َ ْ َ َ ُ ْ َ َ ُ ُْ‬
‫ریمیۺ(لمع) َۺکڑینۺریمےۺاسھتۺاورۺ‬ ‫ِِل ضم ِل ولعم ضملعم ۔‬ ‫‪10‬‬
‫اہمتریۺ(لمع) َۺکڑینۺاہمترےۺاسھتۺ‬
‫ےہ۔‬
‫اورۺاہللۺوخبۺاجاتنۺےہ۔‬ ‫الل َأ ْض َلم۔ُ‬ ‫َ ِٰ ُ‬
‫و‬ ‫‪11‬‬
‫َ‬ ‫َِ ِٰ َ ْ َ َ‬
‫ےبۺکشۺاہللۺےکۺاپسۺڑباۺوثابۺےہ۔‬ ‫ِأن الل ِضندي أ ْجر ض ِش ْيم۔‬ ‫‪12‬‬
‫َ ْ َ ِٰ َ َ ُ ِ ُ‬
‫وتۺاہللۺیہۺےکاپسۺداینۺوۺٓارختۺدوونںۺاکۺ‬ ‫الدنْ َيا َو‬ ‫الل ثواب‬ ‫ظ ِصند ِ‬ ‫‪13‬‬
‫ْٰ َ َ َ‬
‫وثابۺےہ۔‬ ‫اْلدرً۔‬
‫ْ‬ ‫ْ ْ ُ‬
‫ٓاجۺسکۺیکۺابداشیہۺےہ؟‬ ‫ِل َـم ِن ال ُـملك ال َي ْو ِم ؟‬ ‫‪14‬‬
‫َْ َ‬ ‫ٰ ْ‬
‫اکیۺاہللۺبسۺرپۺاغبلۺیک‬ ‫ِ ِ ِلل ال َو ِاخ ِد الظ ِو ِار۔‬ ‫‪15‬‬
‫ِٰ ُ ْ ُ َِ‬
‫اہللۺیہۺےکۺےیلۺزنیمۺوۺٓاامسؿۺیکۺ‬ ‫الد ٰم ٰو ِت َو‬ ‫ِ ِلل ملك‬ ‫‪16‬‬
‫َْ‬
‫ابداشتہےہ۔‬
‫ۺ‬ ‫ض۔‬ ‫ْ‬
‫األر‬
‫َ ٰ َِ َ ِ ِٰ‬
‫ایکۺاہللۺےکۺاسھتۺوکیئۺوبعمدۺےہ؟ۺ‬ ‫الل؟‬ ‫أ ِالہ م ُع َ ِ‬ ‫‪17‬‬
‫ْ ٰ ُ‬
‫اہللۺاہمتریۺششخبۺرفامےئۺاگ‪،‬‬ ‫َیض ِط ُر ِالل لع ْم۔‬ ‫‪18‬‬
‫ِ‬ ‫َ‬ ‫ََ َْ ٰ َ ْ‬
‫ایکۺہیۺقحۺںیہنۺےہ؟‬ ‫أليس ھذا ِباْل ِق؟‬ ‫‪19‬‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪21‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫تنریً (‪)۲‬‬
‫ازدِ‬ ‫عربی‬ ‫شناز‬
‫ْ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫َ ْ َ ْ ُ ِٰ َ َِ َ َ َ‬
‫امتؾۺرعتفیۺاہللۺےکۺےیلۺہکۺاسۺےنۺ‬ ‫أْلمد ِ ِلل أنہ دلظنا ِف بيت‬ ‫‪1‬‬
‫ںیمہۺملسمۺرھگاےنۺںیۺدیپاۺایک۔‬ ‫ُم ْد ِلم۔‬
‫ُ َ‬ ‫َ‬
‫امہراۺدنیۺاالسؾۺےہاوروہۺۺامہرےۺزندکیۺ‬ ‫ِدیْ ُن َنا ِإ ْذَلم َوھ َو د ْ ُْی ِدیْن‬ ‫‪2‬‬
‫ْ َ‬ ‫َ‬
‫داینۺاکۺرتہبنیۺدنیۺےہ۔‬ ‫ِضنْ َدنا ِف ال َصال ِـم۔‬
‫ٰ َ‬ ‫ٰ َ‬
‫اورنکیلۺہیۺامہرےۺاحالتۺےسۺاثتبۺ‬ ‫َول ِع ْن ْل َیثْ ُب ُت ھذا ِم ْن‬ ‫‪3‬‬
‫َِ َ ْ ُ َ‬ ‫َ‬
‫ںیہنۺےہۺاسۺےیلۺہکۺمہۺےنۺاسۺاکۺزغمۺ‬ ‫أ ْخ َوا ِل َنا ِْلن َنا ت َرغ َنا ل ِبہ َو‬
‫َ‬ ‫َ َ َْ ْ‬
‫یوھڑۺدایۺاورۺاُسۺاکۺوپتسۺےلۺایل۔‬ ‫أدذنا ِعْشي۔‬
‫مہۺںیۺےسۺارثکولگۺاُسۺےکۺااکحؾۺ‬ ‫َأغ ْ َث ُر َنا َْل َی ْص َل ُم ْو َن َأ ْخع َامہ وَ‬
‫َ‬
‫‪4‬‬
‫ُُ‬ ‫َ‬
‫ںیہنۺاجےتنۺںیہۺاوراؿۺےکۺاکومںۺںیۺ‬ ‫َما ِ ْف أ ْض ََم ِل ِو ْم دل ْوص۔‬
‫ولخصۺیھبۺںیہنۺےہ۔‬
‫ٰ َ‬ ‫َ َ‬
‫َینْ َر ُح ْو َن ِالن َاس َول ِع ْن ْل وہۺولوگںۺوکۺتحیصنۺرکےتۺںیہۺنکیلۺوخدۺ‬ ‫‪5‬‬
‫َ َ‬ ‫ُ َ ُ‬
‫لمعںیہنۺرکےتۺںیہۺایسۺوہجۺےسۺاؿۺیکۺ‬ ‫ۺ‬ ‫َی ْص َمل ْون ِبأنْط ِد ِو ْم ظ ِل ٰوذا َما‬
‫ََ‬ ‫ْف ُن ْ‬
‫وتحیصنںۺںیۺھچکۺارثۺںیہنۺوہات۔‬ ‫ر ِح ِو ْم ِم ْن أثر۔‬ ‫ِ‬
‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫َ ْ ُ ُ ْ َ ِ ُ ْ َ َ ْ َِ َ‬
‫یسلبون الذور وال ِصزً بْی وہۺولوگںۺےکۺدرایمؿۺزعتۺوۺرہشتۺ‬ ‫‪6‬‬
‫َِ‬
‫بلطۺرکےتۺںیہ۔‬ ‫اس۔‬ ‫ِ‬ ‫الن‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫ص ِاھ ُر ُھ ْم َِجيْل و ب ِاشنوم اُؿۺاکۺاظرہۺوخب وصرتۺےہۺاورۺابنطۺ‬
‫ْ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫‪7‬‬
‫َ‬
‫رُبا۔‬ ‫ع ِب ْيح۔‬
‫َ‬
‫َما ِظيْ ِو ْم ُخ ُِب ِب ِدیْ ِن ِو ْم َوْل اُؿۺںیۺاےنپۺدنیۺاورۺیبنۺیکۺتّبحمۺںیہنۺ‬ ‫‪8‬‬
‫ےہ۔‬ ‫ِب َن ِِي ِو ْم۔‬
‫اُؿۺیکۺوکششۺاورۺتّبحمۺامؽۺےکۺےیلۺ‬ ‫ـال ۔‬ ‫م‬‫ج ِ ُد ُھ ْم َو ُخ ِ ُب ُو ْم للْ َ‬ ‫‪9‬‬
‫ِ ِ‬ ‫ِ‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪22‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫ےہ۔‬
‫َ‬ ‫ْ ُ ُ َ‬
‫اؿۺاکۺدصقمۺذلذیۺاھکانۺاورۺوخب وصرتۺ‬ ‫َمظ َردھ ْم ش َصام ل ِذیْذ‬ ‫‪10‬‬
‫َ‬
‫ابلسۺےہ۔‬ ‫َو ِل َباس َِجيْل ۔‬
‫َ َ َ َِ ْ‬
‫وہۺاجےتنۺںیہ ہک ومتۺقحۺےہۺنکیلۺوہ‬ ‫َی ْصل ُم ْون أن اْلـ َْو َت َخ ِق‬ ‫‪11‬‬
‫َ‬ ‫ٰ َ ُْ َ‬
‫اُےسۺایدںیہنۺرکےتۺاورانگوہںۺےسۺ‬ ‫َول ِع ْن ْل َیذغ ُر ْون ُه ْم َوْل‬
‫ُ‬ ‫َ َ َ ُِ ُ‬
‫ںیہنۺےتچبۺاورۺوہۺٓارخت ےسۺاغلفۺںیہ۔‬ ‫َیْذ ُر ْون الذن ْو َب َوھ ْم ِ ْف‬
‫َ َْ َ ْٰ‬
‫ططلۃ ض ِن اْل ِد َر ًِ۔‬
‫َْ‬ ‫َِ ْ ٰ َ‬
‫اورےبۺکشۺٓارختۺیہۺیگشیمہۺاکۺرھگۺ‬ ‫َو ِان اْل ِد َرً ِھ َی َد ُار الظ َر ِار۔‬ ‫‪12‬‬
‫ےہ۔‬
‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫ْ َ ُ ْ َ َ َ َ ْ َ َِ ْ‬
‫ِإضلمو یا ا َدو ِاّن!أن اْلوت اےۺریمےۺاھبویئ!ۺاجؿۺولۺےبۺکشۺ‬ ‫‪13‬‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬
‫ْل َی ْ ُْتؽ أ َخ ًدا ْل َن ِب ًِيا َوْل ومتۺیسکۺوکۺںیہنۺیوھڑیتۺےہہنۺیبنۺوک‪،‬ہنۺ‬
‫َ َ‬ ‫ً َ َ‬
‫َم ِلعا َوْل ط ِن ًِيا َوْل ظ ِظ ْ ًْیا۔ ابداشہۺوک‪،‬ۺہنۺامیدارۺوکۺ‪،‬اورہنۺرغبیۺوک۔‬
‫ََ َ َ َ َ َ‬
‫وتۺہنۺامؽۺعفنۺدےۺاگۺاورۺہنۺاجہۺوۺالجؽۺ‬ ‫ظَل َمال َی ْنط ُع َوْل ِجَلل‬ ‫‪14‬‬
‫َ‬
‫روےکۺاگ۔‬ ‫َی ْ َن ُع۔‬
‫ُ‬ ‫َ َ ْ‬ ‫َ ُْ‬
‫ظا اذغ ُر ْو ذاؽ ال َي ْو َم َواتْ ُرغ ْوا وتۺاُسۺدؿۺوکۺایدۺرکواورۺامؽۺرپۺرخفۺاورۺڑبایئۺرپۺ‬ ‫‪15‬‬
‫ْ‬
‫ـال َوال ِع ْ ِْب‬ ‫َْ‬ ‫َْ ْ‬
‫ربکتۺوکۺیوھڑۺدو۔‬ ‫الطخ َر ِبااْلـ ِ‬
‫َْ َ‬
‫اْلَل ِل۔‬ ‫ِب‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪23‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫درسۺ(‪)۲‬‬
‫ماضیمؤنثغانب‬
‫ََ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ََ‬ ‫َ َ‬
‫ن َوزتۡ‪ ،‬ذھ َبتۡ‪ ،‬ن َر َحتۡ‪،‬غ َت َبتۡ‪،‬ض َب َدتۡ‪،‬ن َوز َۡن‪ ،‬ذھب َۡن‪،‬‬
‫َ َ َ ََ َ َ َ َ‬
‫َ َِ َ َ ً َ َ َ ِ ِٰ َ‬ ‫‪.‬‬ ‫ۡن‬ ‫نرحۡن‪ ،‬غتبۡن‪،‬ضبد‬
‫الل َو َذ َھ َبتۡ إ َِل الۡ َـمس َۡبخ وَ‬ ‫َ َ ََُ َ‬
‫ِ‬
‫الل َو َع َر َأن ال ُۡظر ٓۡا َن َو َخ ِط ِشۡنَ‬ ‫َِذ ِ َصي َۡدً َن َو َ ُ َ ً َ َ َ َ َ َ َ َ َ َ ِٰ َ‬
‫ۡت‬ ‫ِ‬ ‫د‬ ‫ب‬ ‫ض‬ ‫و‬ ‫ا‬‫اخ‬ ‫ب‬‫ز‬ ‫ۡم‬
‫ِ‬ ‫و‬ ‫الن‬ ‫ن‬ ‫م‬‫ِ‬ ‫ت‬
‫ۡ‬ ‫َ‬ ‫ز‬
‫َ َ َ‬
‫ۡن‬ ‫د‬ ‫ب‬ ‫ض‬ ‫و‬ ‫ا‬ ‫و‬‫ص‬ ‫م‬ ‫ۡن‬ ‫ز‬ ‫و‬ ‫ن‬ ‫ا‬ ‫ۡز‬ ‫ی‬ ‫أ‬ ‫ا‬‫و‬ ‫ات‬‫ن‬‫ب‬ ‫و‬ ‫ام‬ ‫ص‬ ‫الس‬ ‫ت‬ ‫ِ‬ ‫خ‬ ‫شب‬
‫ِ ُ ُ َ ُ َِ َ َ َ َ ُ ِ َِ َ َ َ ُ ُ َ َ َ ً َ َ ً َ َ َ ً َ َ َ َ َ‬
‫الدروۡس ث ض ِملۡن مع أ ِم ِون و بصۡد الۡطسو ِۡر ل ِ َبدۡن ِثيابان َِشيۡطۃ ْل ظ ِادرًو ذھبۡن ِإِل‬
‫ََ‬ ‫َ َ َ َ َ َ َ َ َِ َ‬
‫الر ِف َ ِو َجلد َۡن ِظي ِۡہ ِبأ َدب َو َما نش َرتۡ َو ِاخ َدً‬ ‫ۡن‬ ‫ل‬‫د‬
‫َ ً َ ًَ‬ ‫د‬ ‫ا‪،‬و‬ ‫و‬ ‫ت‬‫ِ‬ ‫ب‬ ‫ر‬ ‫ض‬ ‫ۡ‬ ‫ف‬‫ِ‬ ‫ۃ‬
‫ِ‬ ‫ذ‬‫الۡ َـمد َۡر َ‬
‫َ َ ِ َ َ ُ َ‬ ‫َ‬ ‫ُ َِ َ َِ‬
‫الدر ِۡس َِیيۡنا ِو َِشاْل‪َ ،‬و ُم َص ِل ُم ُت ُو ِن َم َد َخت ُۡو ِن ظِإن ُو ِن غ َتب َۡن ظ ُرو َۡض‬ ‫ِمنۡون ِخيۡن‬
‫الـ َۡمد َۡر َذ ِۃ بر َِحۃ َِو َظ َر َختۡ ب َص َم ِلو َِن‪ِ ،‬ظيۡو َِن َخ َياء َِوال َۡح َي ُاء ِم َن ال ِۡای ََۡمن َ‪،‬و َما َشلبۡنَ‬
‫َِ ِ َِِ َ ً َ ً ِ َ ِ َ ً َِ ِ ً َِ َ َ َ َ ِ ُ َ ً ِ َ ِ ً َ ً‬
‫ِمنۡ وا ِل ِد ِھ َن ِلباذا ظ ِادرا أوۡ ِط َذاء ل ِذیۡذا ومال ِبد َۡن عط ِلباذا س ِيظا َر ِعيۡظا‬
‫َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ‬ ‫َِو َم َار ِطب َۡن إِل ِ‬
‫ف َخال ِِم َن الۡأخ َۡو ِال ظ ََم ط ِز َبتۡ ض ُلي ِۡو ِن‬ ‫الد ِني ََۡم َو َما ت َرغ َۡن الۡأ َد َب ِ ۡ‬
‫َ َ َ َ ُ ُ َِ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ ِ ُ ُ َِ َ ِ ُ َِ َ ِ َ َ ً َ ُ ِ ُ‬
‫اخدِف الۡبي ِۡت وِف الَۡـمدۡرذ ِۃ مدۡروۡر ِِبل ِظ ِون‬ ‫أمون عط بلۡ ظرختۡ دا ِئَم؛وغل و ِ‬
‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ ٰ ٰ ُ َ َ َ ِ َ َ ُ ِٰ َ َِ َ َ َ ُ َِ‬
‫ات ‪.‬‬ ‫ات الس ِيب ِ‬ ‫الل أنہ جصلون ِمن الۡبن ِ‬ ‫ات رخۡمۃ ِ‬ ‫ظصل ھؤْل ِء الۡبن ِ‬
‫ترجنہ‪ :‬وہ ۺایھٹ‪ ،‬ۺوہ ۺیئگ‪،‬اُس ۺےن ۺتحیصن ۺیک‪،‬اُس ۺےن ۺاھکل‪،‬اُس ۺےن ۺابعدت ۺیک‪،‬وہۺ‬
‫اںیھٹ‪،‬وہۺںیئگ‪،‬ۺاوھنںۺےنۺتحیصنۺیکۺ‪،‬اوھنںۺےنۺاھکل‪،‬ۺاوھنںۺےنۺابعدتۺیک‪.‬‬
‫دیعسہۺحبصۺوسریےۺدنینۺےسۺایھٹۺاورۺاہللۺیکۺابعدتۺیکۺ‪،‬ۺابوریچۺاخہنۺیئگۺاورۺاھکانۺاکپیئ‪،‬ۺ ُاسۺ‬
‫یکۺڑلایکںۺیھبۺاسۺےکۺاسھتۺاُںیھٹۺاوھنںۺےنۺاہللۺیکۺابعدتۺیک‪ ،‬ۺرقٓاؿۺڑپاھۺاورۺاابسؼۺایدۺےیکۺ‪،‬رھپۺ‬
‫اینپ ۺامں ۺےک ۺاسھت ۺاکؾ ۺایک‪،‬اور ۺانہتش ۺےک ۺدعب ۺاصػ ۺو ۺرھتساابلس ۺانہپ‪،‬کمچ ۺدار ۺابلس ۺںیہن‪،‬اورۺ‬
‫دمرہسۺاُسۺیکۺاگڑیۺںیۺںیئگۺاورۺدرہجۺںیۺدالخۺوہںیئۺاورۺاُسۺںیۺادبۺےسۺںیھٹیب‪،‬ۺاؿۺںیۺےسۺ‬
‫یسکۺےنۺیھبۺقبسۺےکۺوتقۺداںیئ ۺاورۺابںیئۺںیہنۺد اھکۺ‪،‬اورۺاؿۺیکۺ ہمّلع ۺےنۺاؿۺیکۺرعتفیۺیک‪،‬اسۺ‬
‫ےیلۺہکۺاوھنںۺےنۺوہؾۺورکۺایھچۺرطحۺےسۺایک‪،‬ۺاورۺ ُاؿۺےکۺاکؾۺےسۺوخشۺوہیئۺ‪ُ ،‬اؿۺںیۺرشؾۺےہۺ‬
‫ں‬ ‫‪،‬اورۺرشؾۺاامیؿۺاکۺہّصحۺےہ‪،‬ۺاوھنںۺےنۺاےنپۺوایدۺےسۺکمچۺدارۺابلسۺایۺذلذیۺذغاۺںیہنۺامیگن‪،‬ۺاوھن ۺ‬
‫ےنۺیھبکۺتسچۺاورۺابرکیۺابلسۺںیہنۺانہپ‪،‬ۺاورۺوہۺامینسۺیکۺرطػۺاملئۺںیہنۺوہںیئۺ‪،‬اورۺاوھنںۺےنۺ‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪24‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫یسکۺاحتلۺںیۺادبۺںیہنۺیوھڑا‪،‬ایسۺوہجۺےسۺاُؿۺیکۺامںۺیھبکۺاُؿۺرپۺہّصغۺںیہنۺوہیئ‪،‬ہکلبۺہشیمہۺوخ ۺ‬
‫ش‬
‫ریہۺ‪،‬رھگۺںیۺاورۺدمرہسۺںیۺرہۺصخشۺاُؿۺےکاالخؼۺےسۺوخشۺےہ‪،‬وتاؿۺڑلویکںۺرپۺاہللۺیکۺرتمحۺ‬
‫وہ‪،‬ےبۺکشۺاُسۺےنۺاںیھنۺل کۺڑلویکںۺںیۺےسۺانبای۔‬

‫جُاب‬ ‫سُال‬ ‫شناز‬

‫ً‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ُ‬ ‫ِ‬ ‫ََ َ ُْ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫نوز ِت األم ِم َن النو ِۡم ز َباخا۔‬ ‫َم ٰیت نوز ِت األ ِم ؟‬ ‫‪1‬‬
‫َ‬ ‫ِ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫ش َبخ ِت الس َص َام ِف الـ َۡمس َۡبخ۔‬ ‫َماذا ظ َصل َت ِف اْلـَ ْـس َبخ ؟‬ ‫‪2‬‬
‫َِ َ ِ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫ن َوز ِت ال َۡبنات ِف الرباح ۔‬ ‫ات ؟‬ ‫َم ْن ن َوزت ال َب َن ُ‬ ‫‪3‬‬
‫َ َ َ َ َ ِٰ َ ِ‬ ‫َ ْ َ َ ِ ْ َ ِٰ َ‬
‫نصمۡ‪:‬ضبدۡنالل۔‬ ‫ھل ضبدن الل ؟‬ ‫‪4‬‬
‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬
‫دلظ ُو ِن َخ َد َنۃ ۔‬ ‫غيْ َف دلظ ُو ِن ؟‬
‫ُ َ‬
‫‪5‬‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫ِ َ‬
‫َ َ ن َصمۡ‪ِ :‬ظي ِۡو َن َخي َاء۔ ْ ُُِ‬ ‫ھ ْل ِظيْ ِو ِن َخ َياء ؟‬ ‫‪6‬‬
‫ُ‬ ‫ْ‬
‫َ ْ َ َ ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫ْل‪:‬ما ط ِز َبتۡ ضلي ِۡو ِن األم ۔‬ ‫ت ضليْ ِو ِن األ ِم ؟‬ ‫أط ِزب‬ ‫‪7‬‬
‫َ َ َ َ َ َ َِ ُ َ ِ َ ُ‬ ‫َ َ َ ْ َ َ ْ َِ ْ ُ َ ِ َ ُ‬
‫أ ط ِزبت ضلي ِون اْلــص ِلمۃ ؟ ْل‪:‬ما ط ِزبتۡ ضلي ِۡون الـۡمص ِلمۃ۔‬ ‫‪8‬‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬
‫نصمۡ‪ :‬ھ ِن ش ِِي َبات۔‬ ‫أھ ِن ش ِِي َبات ؟‬
‫َ‬
‫‪9‬‬
‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫ْ‬
‫‪ 10‬أ َیط َر ُح ِإ ْد َوان ُو َِن ِِب ُل ِظ ِو َِن ؟ ن َصمۡ‪َ :‬یط َۡر ُح ِإد َۡوان ُو ِن ِِب ُل ِظ ِو ِن۔‬
‫َِ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ َ ْ َ َِ‬
‫الس َص َام َم َع أ ِِم ِـو َِن ؟ ن َصمۡ‪ :‬ش َبخ َۡن الس َص َام َم َع أ ِِم ِو ِ ِن۔‬ ‫‪ 11‬أشبخن‬
‫َ‬
‫َ‬
‫ْل‪َ :‬ما َر ِطب َۡن إِل ِ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫أ َر ِط ْ َْب إِل ِ‬
‫الد ِني ََۡم۔‬ ‫ِ‬ ‫؟‬ ‫َم‬ ‫الدنيْ َ‬
‫ِ ِ ِ‬ ‫‪12‬‬
‫َ َ َ َ َِ َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫ْل‪ :‬ما ر ِطبۡن ِإِل ِلباس َِجيۡل۔‬ ‫أ َر ِط ْ َْب ِإ ِٰل ِل َباس َِجيْل ؟‬ ‫‪13‬‬
‫َ َ ۡ ۡ َّ َ َ‬ ‫َ ْ َِ َ َ َ‬
‫وػم‪ِ :‬فی ِھً ِ ِصیاهۃِ‪.‬‬ ‫أ ِظي ِون دیانۃ ؟‬ ‫‪14‬‬
‫ۡ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ َ ۡ َّ ٰ ُ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َِ ُ‬ ‫ٰ‬
‫لهلوۃ َغَل َمۃ الِـ ُم ۡؿ ِل ِ ِم‪.‬‬ ‫الرلوً َضَل َمـۃ ال ُـم ْد ِل ِم وػم‪ :‬ا‬ ‫‪ 15‬ھ ِل‬
‫َ‬
‫؟‬
‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪25‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫ترجمہکرو‪)۰(:‬‬
‫عربی‬ ‫ازدِ‬ ‫شناز‬
‫َ‬
‫غ َت َبتۡ۔‬ ‫یھکل۔‬ ‫‪1‬‬
‫َ َ‬
‫ع َرأتۡ۔‬ ‫ڑپیھ۔‬ ‫‪2‬‬
‫َ‬
‫ظ ِو َمتۡ۔‬ ‫یھجمس۔‬ ‫‪3‬‬
‫َ‬
‫َخ ِطشتۡ۔‬ ‫ایدۺیک۔‬ ‫‪4‬‬
‫َ َ‬
‫ش َبختۡ۔‬ ‫اکپیئ۔‬ ‫‪5‬‬
‫َ‬
‫ِرش َبتۡ۔‬ ‫یپ۔‬ ‫‪6‬‬
‫َم َد َختۡ۔‬ ‫رعتفیۺیک۔‬ ‫‪7‬‬
‫َ َ‬
‫رع َرتۡ۔‬ ‫رکشۺیک۔‬ ‫‪8‬‬
‫َ‬
‫ض َادتۡ۔‬ ‫ںایدتۺیک۔‬ ‫‪9‬‬
‫َ‬
‫ل ِب َدتۡ۔‬ ‫ینہپ۔‬ ‫‪10‬‬
‫َ َ‬
‫ن َوزتۡ۔‬ ‫ایھٹ۔‬ ‫‪11‬‬
‫ََ َ‬
‫أدذتۡ۔‬ ‫یل۔‬ ‫‪12‬‬
‫ََ‬
‫ذھ َبتۡ۔‬ ‫یئگ۔‬ ‫‪13‬‬
‫َ‬
‫َما ط ِز َبتۡ۔‬ ‫ہنۺہصغۺوہیئ۔‬ ‫‪14‬‬
‫ََ‬
‫َماصل َمتۡ۔‬ ‫ہنۺملظۺیک۔‬ ‫‪15‬‬
‫َض َبتۡ۔‬‫َما َ َ‬ ‫ہنۺامری۔‬ ‫‪16‬‬
‫َ‬
‫َما ل ِص َبتۡ۔‬ ‫ہنۺیلیھک۔‬ ‫‪17‬‬
‫َ َ‬
‫َما س ِحعتۡ۔‬ ‫ہنۺیسنہ۔‬ ‫‪18‬‬
‫َ‬
‫َما ن َامتۡ۔‬ ‫ہنۺوسیئ۔‬ ‫‪19‬‬
‫َََ‬
‫َماططلتۡ۔‬ ‫ہنۺتلفغۺیک۔‬ ‫‪20‬‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪26‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫(‪)۲‬‬
‫عربی‬ ‫ازدِ‬ ‫شناز‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َُ َ‬
‫َر ِري َۡدً ن َوزتۡ ِم َن ِالنو ِۡم َوض َب َد ِت‬ ‫ردیشہۺدنینۺےسۺایھٹۺاورۺاہّٰللۺیکۺ‬ ‫‪1‬‬
‫َٰ‬
‫ِالل‪.‬‬ ‫ابعدتۺیک۔‬
‫َِ‬ ‫ََ ُ َ َ َ‬
‫أ ِیۃ ام َۡرأً ش َبخ ِت الس َص َام ِف‬ ‫ابوریچۺاخہنۺںیۺسکۺوعرتۺےنۺ‬ ‫‪2‬‬
‫ال َۡمس َۡبخ؟‬ ‫اھکہنۺاکپای؟‬
‫َ ٰ ٰ ُ ٓ َ َ ِ َ َ ُ ِٰ‬
‫الل‪.‬‬ ‫ات رخۡمۃ‬ ‫ضل ھؤْل ِء الۡبن ِ‬ ‫اؿۺڑلویکںۺرپۺاہّٰللۺیکۺرتمحۺےہۺ۔‬ ‫‪3‬‬
‫َِ ِ ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫َما د َرج َۡن ِم َن ال َۡبي ِۡت ِبضي ِۡر ِاذۡنعط‪.‬‬ ‫وہۺیھبکۺےبۺااجزتۺرھگۺےسۺںیہنۺ‬ ‫‪4‬‬
‫ںیلکن۔‬
‫ََ َ‬ ‫ََ ُ‬
‫أ ِیۃ ِبنۡت عسط ِت ِ ِالتي َۡن؟‬ ‫اریجنۺسکۺڑلیکۺےنۺوتڑے؟‬ ‫‪5‬‬
‫َ َ َ َ َ ُ َ ِ ُ َِ َ َ ُ َ َ َ‬
‫اسۺیکۺونہبںۺےنۺاانرۺاورۺرتنسےۺ عسطتۡ أدواتوا الرمان والْۡبۡتظال‬ ‫‪6‬‬
‫ِب ِاذۡن‪.‬‬ ‫ااجزتۺےسۺوتڑے۔‬
‫ُ ِ َ َ َ ُِ ِ‬ ‫َ‬
‫الر ِز‬ ‫َز َن َص ِت ا َل ِۡبنۡت السصام ِمن‬ ‫اچوؽۺوگتشۺۺاورۺیھگۺےسۺڑلیکۺےنۺ‬ ‫‪7‬‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫َواللحۡم ِو ِ‬ ‫ِ‬
‫الد َم ِن‪.‬‬ ‫اھکہنۺایترۺایک۔ۺ‬
‫َِ ُ َ َ ًِ‬ ‫ٰ‬
‫ھ ِذ ِي ال ِۡظذۡسۃ ل ِذیۡذً ِجدا‪.‬‬ ‫ہیۺابالیئۺڑبیۺزمدیارۺےہۺ۔‬ ‫‪8‬‬
‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫َ َ َِ‬
‫الز ب َۡد ًِ َوغل َۡن‪.‬‬ ‫الد َم َن م َن ِ‬
‫ِ‬ ‫ِازۡنصۡن‬ ‫ہکسمۺےسۺیھگۺانبؤۺاورۺاھگؤ۔‬ ‫‪9‬‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬
‫َیاأ ِی َوا ِالن ُاس! ِال َۡب ُدوۡا َمَل ِب َس‬ ‫ولوگ!(اصػۺرھتسےۺ)ڑپکےۺونہپۺ‬ ‫‪10‬‬
‫َ ًَ‬
‫ن ِشيۡطۃ‪.‬‬ ‫۔‬
‫َ َ َُ َ َ َ َ ًَ‬
‫ْلترۡطبوۡا مَل ِبس َِثيۡنۃ‪.‬‬ ‫(ۺیتمیق)ۺڑپکوںۺیکۺوخاشہۺہنۺرکوۺ۔‬ ‫‪11‬‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫ف َخال ِِم َن‬ ‫ْل تت ُۡرغوۡا ا َلۡأد َب ِ ۡ‬ ‫یسکۺاحؽۺںیۺادبۺہنۺیوھڑوۺ۔‬ ‫‪12‬‬
‫الۡأخ َۡو ِال‪.‬‬
‫َ‬ ‫َ َِ‬
‫الد ِني ََۡم ِألن ِاث َۡمہ أغ َ ُْۡب ِمنۡ‬ ‫امنیسۺےسۺوچبۺویکںۺہکۺاسۺاکۺانگہۺاسۺ ِاخ َۡذ ُروۡا ِ‬ ‫‪13‬‬
‫ِ‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪27‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬
‫َِ‬
‫نط ِۡص ٖہ‪.‬‬ ‫ےکۺعفنۺےسۺڑباۺےہ۔‬

‫دزجذیلکلناتمیٍجُماضی ہَُاٌکامضازؼلکھُاِزجُ مضازؼ ہَُاٌ‬

‫کاماضی۔‬
‫اضمرع‬ ‫امیض‬ ‫اضمرع‬ ‫امیض‬
‫َ ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫تز َۡرضوۡن‬ ‫َخلب ُۡت ۡم‬ ‫تن ُۡب ُت‬ ‫ش َبخ ُ َۡنا‬
‫َ ُ‬ ‫َ ُ‬ ‫َ َُ َ‬ ‫َ ِ‬
‫َت ُۡرد‬ ‫َذع ِت‬ ‫تدۡىلوۡن‬ ‫ض َبد ۡۡت‬
‫َ ُ‬ ‫َ ُ‬
‫نذ َۡود‬ ‫۔‬ ‫تس َۡبخ‬ ‫َم َد ُخوۡا‬
‫َ‬ ‫َ َ َ‬
‫َت َۡص ُل‬ ‫۔‬ ‫َیۡذ ُروۡن‬ ‫َز َنص َۡنا‬
‫ُ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ‬
‫َیظ ِۡسطوۡن‬ ‫۔‬ ‫َتۡذ ُر‬ ‫ل ِب َد ۡ‬
‫ت‬
‫َ‬ ‫ُ َ‬
‫تض ِۡد ُل‬ ‫۔‬ ‫َیدۡع ُنوۡن‬ ‫َمَ َز ُخوۡا‬
‫ُ َ‬ ‫َنن ُ ُ‬
‫َین ِۡزلوۡن‬ ‫۔‬ ‫ْۡص‬ ‫أ ِذن ُۡت ۡم‬
‫ِ‬

‫درسۺ(‪)۳‬‬
‫ماضی مؤنث حاضر‬
‫َ َُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫‪،‬ز َنصۡت َ‬ ‫َع َرأۡت َ‬
‫‪،‬خ ِذر ِۡت‪،‬ض َرظ ِۡت‪،‬ش َبخ ِۡت‪،‬ع َرأۡت ِن‬ ‫ِ‬
‫َ َ ُ ِ َِ َ ُ َِ َ َ ُ َِ َ َ ُ َِ‬
‫ُزنصۡت خذرۡتن؛ ضرظۡت؛ شبخۡت‪.‬‬
‫َ َ َ َ ُ َِ‬ ‫ِ َََ َ َ َ ِ َ ٰ‬ ‫ِ‬ ‫َ َُ‬
‫َِجيۡلۃ ِبنۡت ُم َۡت ِو َدً‪ِ .‬ھ َ َی ضرظتۡ زنۡع ِإدام ِمن الۡاد ِام ِ ۡ‬
‫ف مدۡرذ ِتوا ث‬ ‫َ‬
‫َ َُ‬ ‫َ‬ ‫َ َ َ َ‬ ‫ُ‬
‫َز َن َصتۡہ َیو ًۡما ِب َنط ِۡد َوا ِف ال َۡبي ِۡت ظ َدألت َۡوا‪ .‬ض ِم ُت َوا ‪َ :‬ماذا َز َنص ِۡت َیا َِجيۡلۃ؟‬
‫َ َ‬ ‫َ َُ‬
‫یت ِا َد ًاما َج ِدی ًۡدا‪.‬‬ ‫َِجيۡلۃ ‪َ :‬ز َنص ُۡت ض ِم ِ ۡ‬
‫ٰ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َُ‬
‫ال َۡص ِمۃ ‪ِ ِ :‬منۡ ض َرظ ِۡت ذ ِلك ال ِۡا َد َام؟‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪28‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬
‫َ َُ‬ ‫ُ ِ‬ ‫َ‬
‫یت‪.‬‬
‫َِجيۡلۃ‬ ‫ن ِم َص ِل َم ِ ۡ‬ ‫‪:‬ض َرظ ُۡت ِم ۡ‬
‫َ َُ‬ ‫َ َٰ‬
‫‪َ :‬م َع َمنۡ َ َز َنص ِۡت ِہ اْلن؟‬
‫ال َۡص ِمۃ‬
‫َ َُ‬ ‫َ‬
‫َِجيۡلۃ‬ ‫‪َ :‬ز َن َص ُۡتہ أن َا ِب َنط ِ ۡ‬
‫ۡیس ‪.‬‬
‫َ َُ‬
‫‪ِ :‬منۡ أ ِ ِی الۡأر ََۡي ِاء َز َنص ِۡت؟‬
‫ال َۡص ِمۃ‬
‫َ َ َ َ َ َِ‬ ‫َ َُ‬
‫اللحۡم َوال َ‬ ‫َ َ ُ َ ِ‬
‫الد َم ِن‪.‬‬ ‫ات و‬ ‫ِ‬ ‫و‬ ‫ۡر‬ ‫ز‬ ‫ۡخ‬ ‫ل‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫ۡض‬
‫‪َ :‬زن َصۡت َہ ِمن َ ِ َ ِ‬
‫ي‬‫ۡب‬
‫َِجيۡلۃ‬
‫َ‬ ‫َ َُ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬
‫ات؟‬ ‫ال َۡص ِمۃ‬
‫‪َ ِ :‬منۡ أدذ ِۡت َِجي َۡع الۡخز َۡرو ِ‬
‫َ َُ‬ ‫َ ِ‬ ‫َ ُ‬
‫ن دزار‪.‬‬
‫َِجيۡلۃ‬ ‫‪َ :‬أدذۡت َوا ِم ۡ‬
‫َ َُ‬ ‫َ َ ُ‬
‫ال َۡص ِمۃ‬ ‫‪:‬أی َۡن اد َوات ِك؟‬
‫َ َُ‬ ‫ف ِتل َۡك ال ُۡحج َ‬ ‫ُ َِ‬
‫َ َ َ‬ ‫‪.‬‬ ‫ً‬‫َِجيۡلۃ‬
‫ِ‬ ‫ۡر‬ ‫ً‬ ‫ۡ‬ ‫ِ‬ ‫ن‬ ‫‪َ :‬ھ‬
‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ َُ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫‪:‬أ ِماض َرظۡت ريۡأ ِف الْت ِۡب َي ِۃالۡـمن ِۡز ِل ِي ِۃ‪.‬أیتواال َۡبنات!‬
‫ِ‬ ‫ال َۡص ِمۃ‬ ‫ِ‬
‫َ َ‬ ‫ٰ َ‬ ‫َال َۡب َن ُ‬ ‫ََ َ ََ َ‬
‫ن ِما َز َنص َۡنا ذ ِلك ِالۡ َاد َام ِإِل الٰۡان‪.‬‬
‫ات‬ ‫‪َ :‬ضر َظۡناول ِع ۡ‬
‫َ َُ‬ ‫َ‬
‫ال َۡص ِمۃ‬
‫ف أض ََۡم ِل ال َۡبي ِۡت ن ِظي َۡرۃ؟‬ ‫‪:‬أ ۡ‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ ِ َ َ َ َ َ َِ‬
‫َال َۡب َن ُ‬
‫‪َْ :‬ل‪:‬ما ِظيۡوا ن ِظيۡرۃ بلۡ ِضزً و مدۡح‪.‬‬
‫ات‬
‫َ َُ‬ ‫ِ‬ ‫َ َُ َ ً‬
‫الل َد ِان ال َۡص َر ِ ِِّب؟‬
‫ال َۡص ِمۃ‬ ‫‪:‬أع َرأت َ ِن ِغتاب ِاف ِ‬
‫َ‬
‫اج ال َۡص َر ِب ِي ِۃ‪.‬‬ ‫ات‬ ‫َال َۡب َن ُ‬
‫‪َ :‬ن َصمۡ‪:‬ع َر َأنا غ َت ًابااذ ُۡمہ من َۡو ُ‬
‫ِ‬ ‫ِ ِ‬
‫ُ ٰ َ ُ ٰ ُ‬ ‫َ َ َ ُ َ ُ َِ َِ ُ َِ َ ُ َِ‬
‫َ َُ‬
‫َ‬
‫ف ِلد ِان الۡظرۡا ِن‪،‬والۡظرۡان‬ ‫ال َۡص ِمۃ‬
‫‪:‬أنا مدۡروۡرً ِبعن ِ؛انعن ر ِطبۡت ِ ۡ‬
‫َ َ ُ ِٰ‬
‫الل‪.‬‬‫غَلم ِ‬
‫ترجنہ‪ :‬وتےنۺڑپاھ‪،‬وتےنۺانبای‪،‬وتۺیچب‪،‬وتےنۺاچہپان‪،‬وتےنۺاکپای‪ ،‬ۺمتےنۺڑپاھ‪،‬ۺ‬
‫متۺےنۺانبای‪،‬ۺمتۺںیچب‪،‬ۺمتۺےنۺاچہپان‪،‬ۺمتۺےنۺاکپای‪.‬‬
‫ہلیمج ۺیتنحم ۺڑلیک ۺےہ ۺاس ۺےن ۺاسنل ۺانبان ۺاےنپ ۺدمرہس ۺںی ۺاھکیس‪ ،‬ۺرھپ ۺاےس ۺاکیۺ‬
‫دؿۺرھگۺںیۺوخدۺےسۺانبایۺوتۺاسۺےسۺاسۺیکۺوھپیھپۺےنۺوپاھچ۔‬
‫وھپیھپ ‪ :‬اےۺہلیمجۺ!وتےنۺایکۺانبایۺےہ؟‬
‫‪ :‬اےۺریمیۺوھپیھپۺ!ںیۺےنۺاینۺاسنلۺانبایۺےہ۔‬ ‫ہلیمج‬
‫وھپیھپ ‪ :‬وہۺاسنل(انبان)ۺوتےنۺسکۺےسۺاھکیس؟‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪29‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫ںیۺےنۺاینپۺااتسینۺےسۺاھکیس۔‬ ‫‪:‬‬ ‫ہلیمج‬

‫ابۺوتےنۺاےسۺسکۺےکۺاسھتۺانبایےہ؟‬ ‫‪:‬‬ ‫وھپیھپ‬
‫ںیۺےنۺاےسۺوخدۺےسۺانبایےہ۔‬ ‫‪:‬‬ ‫ہلیمج‬
‫نکۺزیچوںۺےسۺوتےنۺانبایےہ؟‬ ‫‪:‬‬ ‫وھپیھپ‬
‫ںیۺےنۺاےسۺوگتش‪،‬اڈنوں‪،‬زبسویںۺاورۺیھگۺےسۺانبایےہ۔‬ ‫‪:‬‬ ‫ہلیمج‬
‫وتےنۺامتؾۺزبسایںۺاہکںۺےسۺںیل؟‬ ‫‪:‬‬ ‫وھپیھپ‬
‫ںیۺےنۺہیۺبسۺزبسیۺرفوشۺےسۺںیل۔‬ ‫‪:‬‬ ‫ہلیمج‬
‫ریتیۺںینہبۺاہکںۺںیہ؟‬ ‫‪:‬‬ ‫وھپیھپ‬
‫وہۺاسۺرمکےۺںیۺںیہ۔‬ ‫‪:‬‬ ‫ہلیمج‬
‫اےۺڑلویک!ۺایکۺمتۺےنۺاومرۺاخہنۺداریۺےکابرےںیۺھچکۺاھکیسۺےہ؟‬ ‫‪:‬‬ ‫وھپیھپ‬
‫مہۺےنۺاھکیسےہ‪،‬نکیلۺمہۺےنۺوہۺاسنلۺابۺکتۺںیہنۺانبای۔‬ ‫‪:‬‬ ‫ڑلایکں‬
‫ایکۺرھگۺےکۺاکومںۺںیۺےبۺزعیتۺےہ؟‬ ‫‪:‬‬ ‫وھپیھپ‬
‫ںیہنۺاؿۺںیۺےبۺزعیتۺںیہنۺےہ‪،‬ہکلبۺزعتۺاورۺرعتفیۺےہ۔‬ ‫‪:‬‬ ‫ڑلایکں‬
‫ایکۺمتۺےنۺرعیبۺزابؿۺںیۺوکیئۺاتکبۺڑپیھۺےہ؟‬ ‫‪:‬‬ ‫وھپیھپ‬
‫اہں‪:‬ۺمہۺےنۺاکیۺاتکبۺڑپیھۺےہسجۺاکۺانؾۺ"اہنمجۺارعلہیب"ےہ۔‬ ‫‪:‬‬ ‫ڑلایکں‬
‫ےبۺکشۺںیۺمتۺےسۺوخشۺوہں(ویکںۺہکۺ)متۺںیۺرقٓاؿۺیکۺزابؿۺاکۺوشؼۺ‬ ‫‪:‬‬ ‫وھپیھپ‬
‫ےہۺاورۺرقٓاؿۺاہللۺاکۺالکؾۺےہ۔‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪30‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫سُاالتِجُابات‬
‫جُاب‬ ‫سُال‬ ‫شناز‬
‫َ َُ‬ ‫َ َ َََ ْ َ َُ ْ‬
‫َز َن َصَتۡ َِجيۡلۃ ِف ال َۡبي ِۡت ال ِۡا َد َام‪.‬‬ ‫ت َِجيْلۃ ِف ال َبيْ ِت ؟‬ ‫ماذا ظصل‬ ‫‪1‬‬
‫َ‬ ‫َ َ َ َ َِ ُ َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ ْ َ َََ َ ْ‬
‫ذألتۡوا ضمتوا ض ِن ال ِ َۡاد ِام‪.‬‬ ‫اْلد ِام ؟‬ ‫َمن َذألواض ِن ِ‬ ‫‪2‬‬
‫َ َ َ ِ‬ ‫ْ‬
‫َز َن َص ِت ال ِۡادام ِمن اللح ِۡم‬ ‫اْل َد َام ؟‬ ‫ِ‬ ‫ِم ْن أ ِ ِی ر ْْی َز َن َص ِت‬ ‫‪3‬‬
‫َوال َۡبي َ َ َ‬
‫ات‬ ‫ۡض والۡخز َۡرو ِ‬
‫َ‬ ‫ِ َ َِ‬
‫والدم ِن‪.‬‬
‫َ‬ ‫ِ‬ ‫َ‬ ‫َھ ْل ِھ َی َج ِي َدً ف َِ ْ‬
‫ن َصمۡ‪ِ :‬ھ َی َج ِِي َدً ِف الْت ِۡب َي ِۃ‬ ‫الْت ِب َي ِۃ‬ ‫ْ ِ ِ‬ ‫‪4‬‬
‫َ َِ‬ ‫َ‬
‫َ الۡـمن ِۡز ِلي ِۃ‪.‬‬ ‫ال َـم ْ ِْن ِل ِي ِۃ ؟‬
‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ َ ُ‬ ‫َ‬ ‫ََْ َ َ َ ُ‬
‫أدواتوا ِف الۡحجۡر ًِ‪.‬‬ ‫أین أدواتوا ؟‬ ‫‪5‬‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ ْ‬
‫ْل َ‪:‬ما ض ِمل َۡن َم َصوا‪.‬‬ ‫ھ ْل ض ِمل َن َم َص َوا ؟‬ ‫‪6‬‬
‫َن َصمۡ‪َ .‬ع َرأ َۡن ِغ َت ًابا ِف ال َۡص َرّب‪ِ.‬‬ ‫ِ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫ً‬ ‫َ‬ ‫َ ََ َْ‬
‫ُ ِ ِٓ‬ ‫أ عرأن ِغتابا ِف الصر ِ ِّب ؟‬ ‫‪7‬‬
‫َ‬ ‫ُْ‬
‫ف ِل َد ِان الۡظرۡا ِن‪.‬‬ ‫َھ ْل َر ِط ْ َْب ِ ْف ِل َد ِان الظ ْر ِآن ؟ ن َصمۡ‪َ :‬ر ِطب َۡن ِ ۡ‬ ‫‪8‬‬
‫َ َ َ ُ ٓ ُ َ َ ُ ِٰ‬ ‫َ ْ ُ ْ ُ َ ُ ِٰ‬
‫الل‪.‬‬ ‫َ َ نصمۡ‪:‬ا َل ُۡظرۡان غَلم ِ‬ ‫الل ؟‬ ‫َلم ِ‬ ‫ھ ِل الظرآن غ‬ ‫‪9‬‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َِ ْ َ َ َ ْ َ ْ َ‬
‫ُ‬ ‫َ‬
‫ات‬
‫ِمـمن أدذت َِجيلۃ َِجيع أدذتۡ َِجيۡلۃ َِجي َۡع الۡخزۡرو ِ‬ ‫‪10‬‬
‫َ ِ‬ ‫َْ‬
‫اْل ْ َ َ‬
‫ِمنۡ دزار‪.‬‬ ‫ات ؟‬ ‫ّضو ِ‬

‫ترجنہکرِ‪(:‬افل)‬
‫عربی‬ ‫ازدِ‬ ‫شناز‬
‫َ َ‬
‫َم َع َمنۡ ذھب ِۡت؟‬ ‫وتۺسکۺےکۺاسھتۺیئگۺ؟‬ ‫‪1‬‬
‫َ‬
‫ِضن َۡد َمنۡ َجلد ِۡت؟‬ ‫سکۺےکۺاپسۺیھٹیبۺ؟‬ ‫‪2‬‬
‫َ َ ُ‬ ‫َ‬
‫دل َۡف َمنۡ ذھب ِۡت ؟‬ ‫متۺسکۺےکۺےھچیپۺںیئگۺ؟‬ ‫‪3‬‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪31‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬
‫َ َ‬ ‫َُ‬
‫ع ِد َام َمنۡ ذھب َۡن؟‬ ‫وہۺسکۺےکۺٓاےگۺںیئگۺ؟‬ ‫‪4‬‬
‫َ َُ‬
‫َبص َۡد َمنۡ ع َرأت ِن؟‬ ‫متۺےنۺسکۺےکۺدعبۺڑپاھۺ؟‬ ‫‪5‬‬
‫َِ َ َ ُ َِ‬
‫ِمنۡ أدذۡتن؟‬ ‫متۺےنۺسکۺےسۺایلۺ؟‬ ‫‪6‬‬
‫َ‬ ‫َ َ‬
‫ض ٰل َمنۡ س ِحع َۡن؟‬ ‫وہۺسکۺرپۺںیسنہۺ؟‬ ‫‪7‬‬
‫َ َُ‬ ‫َ‬
‫اب َمنۡ غ َتب ِۡت؟‬ ‫ِ‬ ‫ض ٰل ِغ َ َت‬ ‫سکۺیکۺاتکبۺرپۺمتۺےنۺاھکلۺ؟‬ ‫‪8‬‬
‫َ َُ‬ ‫ُ‬
‫غ َِر َاذ ِۃ َمنۡ أدذۡت ِن؟‬ ‫سکۺیکۺاکیپۺمتۺےنۺیلۺ؟‬ ‫‪9‬‬
‫ِ‬
‫(ب)‬
‫عربی‬ ‫ازدِ‬ ‫شناز‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ ُِ‬
‫َأی َبنات خدنۃ؟‬ ‫وکیسنۺڑلایکںۺایھچۺںیہۺ؟‬ ‫‪1‬‬
‫َ‬ ‫ُ َ‬
‫َ أ ِی أوْۡلد ِزضار؟‬ ‫وکؿۺےسۺڑلےکۺاےھچۺںیہۺ؟‬ ‫‪2‬‬
‫َ‬ ‫ُ‬
‫أ َ ِی َم َد ِار َس غ ِبي َۡرً؟‬ ‫وکؿۺےسۺدمرےسۺڑبےۺںیہۺ؟‬ ‫‪3‬‬
‫ُ ُ‬
‫َأ ِی غ ُتب ُم ِطي َۡدً؟‬ ‫وکؿۺیسۺاتکںیبۺدیفمۺںیہۺ؟‬ ‫‪4‬‬
‫َ َ‬ ‫ُ‬
‫أ ِی ُب ُيوۡت َِجيۡلۃ؟‬ ‫وکؿۺےسۺرھگۺوخوصبرتۺںیہۺ؟‬ ‫‪5‬‬
‫ف َأ ِی َب َداتي َۡن َأث ََۡمر وَ‬ ‫ۡ‬
‫ِ‬ ‫وکؿۺےسۺابوغںۺںیۺلھپۺاورۺوھپؽۺ‬ ‫‪6‬‬
‫ِ َ َِ‬
‫أزۡھار؟‬ ‫ںیہ؟‬

‫(ج)‬
‫عربی‬ ‫ازدِ‬ ‫شناز‬
‫َأل ُۡأ ُِم َطز َبتۡ َض ٰل بنۡتواَ‬ ‫امںۺاینپۺڑلیکۺرپۺہصغۺوہیئۺوتۺوہۺ‬ ‫‪1‬‬
‫ِ ِ‬
‫َ‬ ‫َِ َ َ‬
‫ظدعتتۡ۔‬ ‫اخومشۺوہۺیئگ۔‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪32‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬
‫َ ََ‬ ‫َ َ ُ َ ِ َ ََ‬
‫زوۡج َۃ الۡص ِم ذألتۡ ِمنۡ َِجيۡلۃ‬ ‫یچچۺےنۺہلیمجۺےسۺوپاھچۺ۔ۺوتۺےنۺ‬ ‫‪2‬‬
‫َ َ‬ ‫َ‬
‫َ أ ِی ِا َدام ش َبختۡ؟‬ ‫وکاسنۺاسنلۺاکپایۺ؟‬
‫ۡض؟‬ ‫ي‬ ‫أ ُِی َب َنات َش َبخ َۡن ِا َد َام ال َ‬
‫ۡب‬ ‫اڈنوںۺاکۺاسنلۺوکیسنۺڑلویکںۺےنۺ‬ ‫‪3‬‬
‫ِ‬
‫اکپایۺ؟‬
‫َِ‬
‫الْتۡبي ِۃَ‬ ‫َ َ َ َ ِ َ ًِ‬
‫اِت ج ِيدً ِجدا ِف ِ‬ ‫اومرِاخہنۺداریۺںیۺریمیۺںینہبۺ‬
‫أدو ِ ۡ‬ ‫‪4‬‬
‫َ َِ‬
‫الـۡمن ِۡز ِلي ِۃ۔‬ ‫تہبۺایھچۺںیہۺ۔‬
‫َ‬ ‫ٰ‬ ‫َ َ‬
‫ۡیس ھذا ال ِۡطص َۡل۔‬ ‫عدۡ ظ َصل ُۡت ِب َنط ِ ۡ‬ ‫ںیۺےنۺوخدۺہیۺاکؾۺایکۺےہ۔‬ ‫‪5‬‬
‫َ‬ ‫َ َ‬
‫َماش َبختۡ ِتلۡك ُال ِۡبن ُۡت‬ ‫رتاکرویںۺاکۺاسنلۺاسۺڑلیکۺےنۺوخدۺ‬ ‫‪6‬‬
‫َ َ َ َ َ َِ‬
‫ات عط۔‬ ‫ِإدام الۡخزۡرو ِ‬ ‫یھبکۺںیہنۺاکپایۺ۔‬
‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ُ‬ ‫ٰ‬
‫َھ ِذ ٖي ُخج َۡرً الس َص ِام َو ِھ َی‬ ‫ہیۺاھکےنۺاکۺرمکہۺےہۺاورۺوہۺوسےنۺ‬ ‫‪7‬‬
‫ُ َ َِ‬ ‫َُ‬
‫َ أزۡضر ِمنۡ خجۡر ًِ النو ِۡم۔‬ ‫ےکۺرمکہۺےسۺیوھاٹۺےہ۔‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫ف َب َنات ٰھذا ِ‬
‫الز َم ِان ِد َیانۃ؟‬ ‫أِ ۡ ِ‬ ‫ایکۺاسۺزامےنۺیکۺڑلویکںۺںیۺ‬ ‫‪8‬‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫ددنیاریۺےہ؟‬
‫ِ‬
‫أضن َۡد ُھ َِن أھۡم َِيۃ ل ِ‬
‫لدی ِۡن؟‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ایکۺاؿۺےکۺزندکیۺدنیۺیکۺ(دنیۺےکۺ‬ ‫‪9‬‬
‫َ‬ ‫ےیل)اتیمہۺےہ؟‬
‫ِ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫الدی ِۡن؟‬ ‫َ أظ ِوم َۡن مظۡرد ِ‬ ‫ایکۺاوہنںۺےنۺدنیۺاکۺدصقمۺاھجمس؟‬ ‫‪10‬‬
‫َ ِ َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫ات؟‬ ‫ایکۺاوہنںۺےنۺاحصایبتۺیکۺریستۺ أع َرأۡن ِذي َۡرً الرح ِاب ِي ِ‬ ‫‪11‬‬
‫ڑپیھۺ؟‬
‫َ‬
‫َ ٓ َبي َۡن ِذي َۡر ِت ِو ِن َو ِذي َ ًۡر ًِ‬ ‫اؿۺیکۺریستۺاورۺاؿۺڑلویکںۺیکۺ‬ ‫‪12‬‬
‫ََ َ َ‬ ‫ٰ ُ‬
‫ات ظرۡؼ غ ِبيۡر ِج ِدا۔‬ ‫ھؤْل ِء الۡبن ِ‬ ‫ریستۺںیۺتہبۺڑباۺرفؼۺےہ۔‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪33‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫درسۺ(‪)۴‬‬
‫ات‬ ‫َمد َۡر َذ ُۃ ال َۡب َ‬
‫ن‬
‫ِ‬
‫مؤنث غائب وحارضمخلوط‬ ‫َ‬ ‫ماضی‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ً‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ً‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ً‬ ‫َ‬ ‫َِ‬ ‫ُُ‬ ‫َ ََ ُ َ‬
‫ات ل ِبد َۡن َبص َۡد الۡطسو ِۡر ِث َي ًابا ن ِشيۡطۃ ْل س ِِيظۃ ِوْل َر ِعيۡظۃ ِو َ َمذس َۡن رص َۡرھ ِن َول ِبد َۡن‬ ‫َالۡبن‬
‫َِ ِ َ َ َ َ َ َ َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫ف ض َر َب ِت َوا َو َجلد َۡن ِف الر ِف ِبأدب ‪،‬و بصۡد ع ِليۡل ددل ِت‬ ‫الۡأخ ِۡذ َیۃ َوذھب َۡن ِإِل الۡ َـمد َۡر َذ ِۃ ِ ۡ‬
‫ُ‬
‫ُ َ ِ َ ُ ُ َ َ َِ َ َ َ َ َ َ ُ َ َِ َ َ َ ُ َ َ ُ ُ ُ َ ُ َِ‬
‫ِ‬ ‫َ‬
‫الد ِج ِ ِل‬ ‫الـ َۡمص ِلمۃ خجۡر ًَ َالدر ِۡس ظن َوز ِت َاَلۡبنات لوا ؛ ث َغ ُتب ِت الۡـمص ِلم َۃ َخزوۡر َھ ِ ِ‬
‫ف‬ ‫ن‬
‫الدر َۡس ِب َر ۡوت‬ ‫اب َوع َرأت ِ‬ ‫الدرۡس ظط َت َحت ال َۡصر یۡطۃ ال ِۡع َت َ‬ ‫َوأ َم َرت ال َۡصر یۡطۃ بظ َر َاءً ِ‬
‫ِ‬ ‫َ ِ َ َ ُِ ِ ِ ِ َ ِ َ َ ِ َ َ َ َ َ َ َ ِ َ ً َ َ ً‬
‫ِ‬
‫ج ِويۡر‪ ،‬و َِجيۡع ِالت َل ِۡميۡذ ِات َِسصۡن ِب ِصنایۃ َوما نشرۡن َیيۡنا و َِشاْل‪.‬‬
‫ِ َِ َ َ َ َ ُ‬ ‫ً َ‬ ‫َ ََُُِ َ َ‬
‫‪(:‬ذألتۡ ِبن ًۡتا َز ِضي َۡرً)أظ ِوم ِۡت الدرۡس یا ض ِابدً؟‬ ‫الـۡمصلمۃ‬
‫َ َ ِ ُ َ ُ َ َ ِ َ َ ِ ًِ‬
‫ِت ج ِيدا‪.‬‬ ‫ۡت یاذ ِيد ِ ۡ‬ ‫َ‬ ‫ض ِابدً‪ :‬ظ ِوم‬
‫َ َ ُ َِ َِ َ َ َ ُ َِ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫‪(:‬ذألتۡ َجي َۡع ال َ‬ ‫َال ُـم َص ِل َم ُۃ َ‬
‫ات)أ َِسصۡت الدرۡس وظ ِومۡت؟‬ ‫ن‬ ‫ۡب‬
‫ِ ِ َ ُ َ َ َ ِ َ َ َ َِ َ ِ ً ًِ‬
‫ۡ‪َ:‬سصۡنا وظ ِومۡنا ج ِيد ِاجدا‪.‬‬ ‫ات‪:‬نصم ِ‬ ‫التل ِۡميۡذ‬
‫َِ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ ُِ َ ِ‬
‫الۡـمص ِلمۃ‪:‬أنا مدۡروۡرً ِبصم ِلعن ِ؛إنعن غتبۡت ظروۡض ا ۡلـمدۡرذ ِۃ ِب ِرحۃ‬
‫َ َ ُ َِ َِ‬
‫الدر َۡس ال َۡج ِدی َۡد َج ِِي ًدا‪.‬‬ ‫وظ ِومۡت‬
‫ترجنہ‪ :‬ڑلویکںۺےنۺانہتشۺےکۺدعبۺاصػۺرھتسےۺڑپکےۺےنہپۺوجۺہنۺگنتۺےھتۺاورۺہنۺابرکی‪،‬ۺ‬
‫اےنپۺابولںۺںیۺیھگنکۺیکۺ‪،‬وجایتںۺںینہپۺ‪،‬ۺاورۺاینپۺاگڑیۺںیۺ(ھٹیبۺرک)دمرہسۺںیئگۺاورۺدرہجۺںیۺ‬
‫ادبۺےسۺںیھٹیب‪،‬وھتڑیۺدریۺدعبۺااتسینۺدرس اگہۺںیۺدالخۺوہیئۺوتۺڑلایکںۺاسۺےکۺےیلۺڑھکیۺ‬
‫وہںیئگۺوتۺرھپۺہملعمۺےنۺررٹسجۺںیۺاؿۺیکۺاحرضیۺدرجۺیکۺاورۺاسۺےنۺامرٹین(ڑلیک)وکۺقبسۺڑپےنھۺ‬
‫اکۺمکحۺدایۺوتۺامرٹینۺےنۺاتکبۺوھکیلۺاورۺاسۺےنۺدنلبۺٓاوازۺےسۺقبسۺڑپاھۺاورۺامتؾۺاطابلتۺےنۺوتہجۺ‬
‫ےسۺانسۺاورۺاوھنںۺےنۺداںیئۺابںیئۺںیہنۺد اھک۔‬
‫‪( :‬اکیۺیوھیٹۺڑلیکۺےسۺوپاھچ)ۺاےۺاعدبہ!ۺایکۺوتےنۺقبسۺھجمسۺایل؟‬ ‫ہملعم‬
‫‪ :‬اےۺریمیۺڈیمؾۺںیۺےنۺایھچۺرطحۺھجمسۺایل۔‬ ‫اعدبہ‬
‫‪( :‬یھبسۺڑلویکںۺےسۺوپاھچ)ایکۺمتۺےنۺقبسۺانسۺاورۺاھجمس؟‬ ‫ہملعم‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪34‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫‪ :‬اہں‪:‬ۺمہۺےنۺنسۺایلۺاورۺایھچۺرطحۺھجمسۺایل۔‬ ‫اطابلت‬
‫‪ :‬ںی ۺاہمترے ۺاکومں ۺےس ۺوخش ۺوہں ۺےب ۺکش ۺمت ۺےن ۺوہؾ ۺورک ۺایھچۺ‬ ‫ہملعم‬
‫رطحۺےسۺایکۺاورۺاینۺقبسۺایھچۺرطحۺاھجمس۔‬

‫سُاالتِ جُابات‬
‫جُاب‬ ‫سُال‬ ‫شناز‬
‫َ ُ ََ َ َ َ َ َ َ‬ ‫َغيْ َف ث َي ُ ْ َ َ‬
‫ات ن ِشيۡطۃ ْل س ِِيظۃ َوْل‬ ‫ِثياب الۡبن ِ‬ ‫ات ؟‬
‫اب البن ِ‬ ‫ِ‬ ‫‪1‬‬
‫َ‬
‫َر ِعيۡظۃ۔‬
‫ُ‬ ‫ِ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ْ ِ‬ ‫َ‬
‫ن َصمۡ‪ِ :‬ضن َۡد الۡ ُـم َص ِل َم ِۃ ِذ ِج ِل‬ ‫ھ ْل ِض ْن َد ال ُـم َص ِل َم ِۃ ِذ ِج ِل‬ ‫‪2‬‬
‫ُ‬ ‫ُْ ُ‬
‫ال ُۡحزو ِۡر۔‬ ‫اْلز ْو ِر ؟‬
‫ً‬ ‫ِ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ َ َ َ ُ َِ‬ ‫َ ْ َ َ َ َ ْ َ َْ ُ‬
‫عرأ ِت الۡص ِر یۡطۃ الدرۡس ج ِيدا۔‬ ‫غيف عرأ ِت الص ِر یطۃ‬ ‫‪3‬‬
‫َِ‬
‫الد ْر َس؟‬
‫ََُُِ َ ََ‬ ‫َ ََ‬ ‫َ ْ َ َ َ َ ََ‬
‫ذأل ِت الـۡمص ِلمۃ ض ِابدً۔‬ ‫من ذأل ض ِابدً؟‬ ‫‪4‬‬
‫ََ‬ ‫َ‬ ‫َ َ َ َ َ‬
‫ن َصمۡ‪ِۡ ِ :‬ل أد َوات۔‬ ‫ھ ْل لك أد َوات ؟‬ ‫‪5‬‬
‫َ َ َ‬ ‫ْ‬ ‫ََ َْ‬
‫ن َصمۡ‪:‬ع َرأۡن ِغ َت ًابا ِف ال َۡص َر ِ ِِّب۔‬ ‫أع َرأن ِغ َت ًابا ِف ال َص َر ِ ِِّب ؟‬ ‫‪6‬‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ ْ َِ‬
‫ن َصمۡ‪ِ :‬ظي ِۡو ِن َخ َياء۔‬ ‫َ‬
‫أ ِظيون خياء؟‬ ‫َ‬ ‫‪7‬‬
‫َ َ‬ ‫َ َ َ َِ‬ ‫َ َِ ُ َ ْ َ َ ِ ُ َ َ ْ ُ َِ َ َِ‬
‫ن َصمۡ‪ :‬ض ِلم َۡنا أن ال َۡوي َۡبۃ دي َۡبۃ۔‬ ‫ایتوا البنات أض ِلـمت أن‬ ‫‪8‬‬
‫ْ َ َ‬
‫ال َويْ َبۃ د ْي َبۃ ؟‬
‫ُ‬ ‫َِ‬ ‫َ َ‬ ‫ُ َُ‬ ‫َِ‬ ‫ََ‬
‫ن َصمۡ‪ :‬ش َبخ َۡنا الس َص َام َم َع أ ِِم َنا۔‬ ‫أش َب ْخ َن الس َص َام َم َع أ ِِمـع ِن ؟‬ ‫‪9‬‬
‫َ َ‬ ‫َ‬ ‫َُ َ‬ ‫َ‬
‫ن َصمۡ‪ِ :‬ضن َۡدنا َبظ َرً۔‬ ‫ھ ْل ِض ْن َدغ ِن َبظ َرً ؟‬ ‫‪10‬‬
‫َ َ َ َ َ َِ َ َ َ َِ ً‬ ‫َ َ َ ْ ُ َِ َِ َ َ َ َ ً‬
‫نصمۡ‪ :‬خلبۡنا اللْب مرً۔‬ ‫أخلبت اللْب تارً ؟‬ ‫‪11‬‬
‫َ َ َ َ َ ُِ َ َ َ َِ َ َ َِ ً‬ ‫ِ ََ‬ ‫َ ْ َ َ ْ ُ َِ ِ ُ َ‬
‫نصمۡ‪ :‬زنصۡنا الز بۡدً ِمن الل ِْب مرً۔‬ ‫الز بْ ْدً ِم َن الل ِْب‬ ‫ھل زنصت‬ ‫‪12‬‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪35‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬
‫َ ً‬
‫ت ِارً ؟‬
‫َ َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ ْ َ َ ُ َ ُْ َ ْ َ‬
‫ن َصمۡ‪ :‬ال َۡح َي ُاء دي ُۡر درۡلۃ۔‬ ‫رلۃ ؟‬ ‫ھ ِل الـحياء دْی د‬ ‫‪13‬‬

‫کےلحاظ سےفغللکھُ‪:‬‬ ‫ضنیرَِ‬

‫)خ َرد ِ ُۡت َنِ‬‫َ(أن ُ َِۡت َ‬ ‫ُ‬
‫(ھ َِن َ)ز َرضۡنَ‬ ‫)ذ َأل ِ ُۡتَ‬‫َ(أن ُ َِۡت َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫(أن ِۡت)شبخ ِۡت‬
‫َ‬
‫َ َ َ َ‬ ‫ُ‬ ‫َ ُ ََ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫(ھی)مذستۡ‬ ‫َِ‬ ‫َ(أنۡتمۡ)عسطۡتمۡ‬ ‫(ھ َی) ن َْصتۡ (أَن ِۡت)ظ َتح ِۡت‬
‫ُ َِ َ َ ُ َِ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ِ ُ َِ َ‬
‫(أن ِۡت)أ ِذن ِۡت (أن ِۡت)ضرظ ِۡت (أنۡت)زنصۡت‬ ‫(ھن)ل ِبدۡن‬
‫ُ ََ ُ‬ ‫ُ َ ََ َ‬ ‫َ َ َ‬ ‫(ھ َِن َ‬‫ُ‬
‫(ھمۡ) ترغوۡا‬ ‫(ھو) ترؽ‬ ‫(ھی) خ ِطشتۡ‬ ‫َِ‬ ‫)ج َصل َۡن‬
‫(َن ُۡن) َ َ‬ ‫ََ َ‬
‫َضب َۡنا‬ ‫أنا) ظ َتح ُۡت‬

‫ترجنہکرِ‪)۰(:‬‬
‫عربی‬ ‫ازدِ‬ ‫شناز‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫أن ِۡت َذأل ِۡت۔‬ ‫وتۺوپیھچۺ۔‬ ‫‪1‬‬
‫َ ُ َِ َ َ ُ َِ‬
‫أنۡت ذألۡت۔‬ ‫متۺوپںیھچ۔‬ ‫‪2‬‬
‫ِ‬ ‫َ َ َ‬
‫أن ِۡت مذس ِۡت۔‬ ‫وتۺیھگنکۺیک۔‬ ‫‪3‬‬
‫َ ُ َ َ ُِ َ‬
‫أن ِۡت َمذس ِۡت۔‬ ‫متۺیھگنکۺںیک۔‬ ‫‪4‬‬
‫َ‬ ‫َ َ‬
‫أن ِۡت ضرظ ِۡت۔‬ ‫وتۺاچہپینۺ۔‬ ‫‪5‬‬
‫َ َُ َ َُ‬
‫أن ِۡت ض َرظ ِۡت۔‬ ‫متۺاچہپین۔‬ ‫‪6‬‬
‫َ ُ َ َ ُِ َ‬
‫أن ِۡت َذع ِت۔‬ ‫متۺاخومشۺرںیہ۔‬ ‫‪7‬‬
‫ِ‬ ‫َ َ َ‬
‫أن ِۡت ذع ِت۔‬ ‫وتۺاخومشۺریہ۔‬ ‫‪8‬‬
‫َ َُ َ َُ‬
‫أن ِۡت ن َْصۡت ِن۔‬ ‫متۺدمدۺںیک۔‬ ‫‪9‬‬
‫َ َ‬
‫أن ِۡت ن َْص ِۡت۔‬ ‫وتۺدمدۺیک۔‬ ‫‪10‬‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪36‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬
‫َ ُ َِ َ َ ُ َِ‬
‫أنۡت شبخۡت۔‬ ‫متۺاکپںیئ۔‬ ‫‪11‬‬
‫َ‬
‫ِھ َی ظ َت َحتۡ۔‬ ‫وھکیل۔‬ ‫‪12‬‬
‫َ‬ ‫َ َ‬
‫أن ِۡت ظتح ِۡت۔‬ ‫وتۺوھکیل۔‬ ‫‪13‬‬
‫َض َبتۡ۔‬ ‫ِھ َی َ َ‬ ‫امری۔‬ ‫‪14‬‬
‫َ‬
‫َضب ِۡت۔‬ ‫أن ِۡت َ َ‬ ‫وتۺامری۔‬ ‫‪15‬‬
‫َ َ َ َ‬
‫ِھی أدذتۡ۔‬ ‫یل۔‬ ‫‪16‬‬
‫َ َ َ‬
‫أن ِۡت أدذ ِۡت۔‬ ‫وتۺیل۔‬ ‫‪17‬‬
‫ُ َ َ‬
‫ھ ِن ش َبخ َۡن۔‬ ‫اکپیئ۔‬ ‫‪18‬‬
‫َ ُ َِ َ َ ُ َِ‬
‫أنۡت شبخۡت۔‬ ‫متۺاکپںیئ۔‬ ‫‪19‬‬
‫ُ َ َ َ‬
‫ھ ِن ض َبدۡن۔‬ ‫ابعدتۺںیک۔‬ ‫‪20‬‬
‫َ ُ َ َ ُِ َ‬
‫أن ِۡت ض َبدۡت ِن۔‬ ‫متۺابعدتۺںیکۺ۔‬ ‫‪21‬‬
‫َ َ‬
‫أن ِۡت ش َبخ ِۡت۔‬ ‫وتۺاکپیئ۔‬ ‫‪22‬‬

‫(‪)۲‬‬
‫عربی‬ ‫ازدِ‬ ‫شناز‬
‫ُ َ‬ ‫ََ‬ ‫ََ ُ‬
‫ذھ َبتۡ أ ِم ِی َو اد َو ِاِت ِف ضسۡل ِۃ‬ ‫رگامۺیکۺلیطعتۺںیۺریمیۺوایدہۺاورۺ‬ ‫‪1‬‬
‫ٰ ََ‬ ‫َِ‬
‫الري ِۡف ِإِل َبنۡضلوۡر۔‬ ‫ںینہبۺولگنبرۺںیئگ۔‬
‫ِ ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫عب َۡل َمنۡ غ َت َب ِت الـ ُۡم َص ِل َمۃ اذ َۡم ِك ِف‬ ‫ہملعمۺےنۺررٹسجۺںیۺاہمتراۺانؾۺسکۺ‬ ‫‪2‬‬
‫الد ِج ِ ِل؟‬ ‫ِ‬
‫ِ‬ ‫ےسۺےلہپۺاھکلۺ؟‬
‫َ َ َ َ َ ُ َِ َ َ َ َ‬
‫مع منۡ ددلۡت الۡـمدۡرذۃ؟‬ ‫متۺسکۺےکۺاسھتۺدمرےسۺںیۺدالخۺ‬ ‫‪3‬‬
‫وہںیئۺ؟‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪37‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫َ‬ ‫َ َ َ َ َ َ‬
‫أی َۡن أخ ِۡذی ِیت؟ھ ۡل ل ِب َس أخد؟‬ ‫ریمےۺوجےتۺاہکںۺںیہ؟ۺایکۺیسکۺ‬ ‫‪4‬‬
‫ےنۺنہپۺےیل؟‬
‫َ ًَ‬ ‫َُ‬
‫َر ِري َۡدً ل ِب َد ۡ‬
‫ت ِث َي ًابان ِشيۡطۃ۔‬ ‫ردیشہۺےنۺ(اصػۺ‬ ‫‪5‬‬
‫رھتسے)ڑپکےۺےنہپ۔‬
‫ََ‬ ‫َِ‬ ‫َ َ‬
‫َو َمذستۡ الذص َۡر َو ذھ َبتۡ‬ ‫ابولںۺںیۺیھگنکۺیکۺاورۺدمرہسۺیئگ۔‬ ‫‪6‬‬
‫َ‬
‫ِإِل الۡ َـمد َۡر َذ ِۃ۔‬
‫ُ َ ُ َ ً‬ ‫ََ ُ ُ‬
‫اَیۡذط ال ِۡول َۡدان رص َۡرھمۡ ایۡزا؟‬ ‫ایکۺڑلےکۺیھبۺاےنپۺابولںۺںیۺیھگنکۺ‬ ‫‪7‬‬
‫رکےتۺںیہ؟‬
‫ًَ َ‬ ‫َ َ‬
‫َوْل تل َۡب ُدوۡا ِث َي ًابا َر ِعيۡظۃ ِف ظر ِۡل‬ ‫رسدیۺےکۺوممسۺںیۺ‬ ‫‪8‬‬
‫ِ‬
‫الذ َت ِاء ۔‬ ‫ِ‬ ‫(ےلتپ)ڑپکےۺہنۺونہپ۔‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َََ ُ ُ ُ‬
‫أت أنۡذو َۡدً ال َۡوش ِن ِب َروۡت‬ ‫ا عر ۡ‬ ‫ایکۺمتۺےنۺیھبکۺونطۺاکۺرتاہنۺ(دنلب)ۺ‬ ‫‪9‬‬
‫َ ً‬
‫َج ِويۡرت َارً ؟‬ ‫ٓاوازۺڑپاھۺ؟‬
‫َ ُ‬
‫ض ِاب َدً ِبنۡت ُمد ِۡل َمۃ۔‬ ‫اعدبہۺ(ۺملسمۺ)ۺڑلیکۺےہ۔‬ ‫‪10‬‬
‫َ َ َ َِ َ َ َِ ٰ‬
‫لرل ِوً۔‬ ‫ِضنۡدھا اھ ِۡميۃ غ ِبيۡرً ِل‬ ‫اسۺےکۺزندکیۺامنزۺےکۺےیلۺڑبیۺ‬ ‫‪11‬‬
‫اتیمہۺےہ۔‬
‫ُ‬ ‫َ َِ َ َ َ َ ُ‬
‫ِألنوا ضَلمۃ الـۡمد ِۡل ِم۔‬ ‫ویکہکنۺوہۺملسمۺیکۺالعتمۺےہ۔‬ ‫‪12‬‬
‫َ َ َ َ َ َ ُ َ َ ً َ َِ َ‬
‫أظ ِومتۡ ادواتوا أیۡزا أھ ِۡميۃ‬ ‫ایکۺاسۺیکۺونہبںۺےنۺیھبۺامنزۺیکۺ‬ ‫‪13‬‬
‫َِ ٰ‬
‫الرل ِوً؟‬ ‫اتیمہۺوکۺھجمسۺایلۺ؟‬
‫َ ًَ َ‬ ‫َ َُ َ‬
‫ض ِاب َدً ْل تل َۡب ُس ِث َي ًابا س ِِيظۃ َوْل‬ ‫اعدبہۺگنتۺاورۺالتپۺابلسۺںیہنۺیتنہپۺ۔‬ ‫‪14‬‬
‫َ‬
‫َر ِعيۡظۃ۔‬
‫ٰ َ‬
‫ھ ِذ ٖي َوع َاخۃ۔‬ ‫ہیۺےبۺایحیئۺےہ۔‬ ‫‪15‬‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪38‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫درسۺ(‪)۵‬‬

‫امسذمرکسجےکآخرںیم"و‪،‬ن"ےہ‬ ‫ُ َ َ ٰ ٰ‬
‫َ‬ ‫َ َ‬ ‫َز َد َؼ َ‬
‫‪،‬زـ ـ ـ ـ ـ ِـادعوۡن‪،‬ا َم َر‪،‬ا ِمر‪،‬ا ِمـ ـ ـ ـ ُـروۡن‪ ،‬ن َـج َـح‪،‬ن ِاجـح‪،‬‬ ‫‪،‬زـ ـ ـ ــادؼ َ‬
‫ِ‬
‫ُ َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ ُ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫ن ـ ِـاج ُح ْون‪ ،‬د ـ َـاد َم‪ ،‬د ِادم‪،‬د ِاد ُموۡن‪،‬ض ِاب ــدوۡن‪َ ،‬ر ِاغ ُصـ ـوۡن‪َ ،‬ذ ـ ِـاجدوۡن‪،‬‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ ُ َ َ ُ َ ُ ُ َ َ َ َ‬
‫اْلوۡن‪ُ،‬م َۡت ِودوۡن‪ُ ،‬م َو ِد ُبوۡن‪َُ ،‬م ُۡبو ُۡبوۡن‪َ ،‬مد َ ُۡرو ُۡروۡن‪َ ،‬مذ ُۡمو ُۡموۡن‪.‬‬ ‫ذ ِاغروۡن‪ ،‬ز ِ‬
‫َ‬ ‫َ ََ َ‬ ‫َ ِ‬ ‫َ َِ ُ َ َ َِ ُ َ َ َ ُ َ َ ِ‬
‫الشالـِموۡن‪ ،‬الذ ِاغروۡن‪ ،‬الۡع ِاذبوۡن‪ِ ،‬من الشالـ ِِميۡن‪ِ ،‬للذ ِاغ ِر یۡن‪ ،‬ضل الۡع ِاذ ِبيۡن‪،‬‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ َ َِ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َِ ُ َ َ َ‬
‫الر ِاد ِعي َۡن‪ ،‬دي ُۡر الض ِاظ ِر ی َۡن‪ ،‬اج ُۡر‬ ‫لر ِادعوۡن‪،‬الۡض ِاظ ُروۡن‪ ،‬ال َۡص ِاملوۡن؛ مع‬ ‫ا‬
‫َ‬
‫الصاملْی‪.‬‬ ‫َ‬
‫ُ‬ ‫َ ِ ُ َ ُ َ َ ُ َ َ َِ ُ َ َ ُ ُ َ َ ُ َ ُ َ ُ َِ‬
‫الـۡمجۡت ِودوۡن ن ِاجحوۡن‪.‬والن ِاجحوۡن ُم ِۡبوۡبو ٰۡن‪ .‬ظو َمۡ َی ِۡدم َوۡن أم َو َ ۡم‬
‫َ ِ‬ ‫َ ِ‬ ‫َِ‬ ‫َ َ َ ُ َ َ َ ُ َ َ َِ‬
‫وً‪ .‬ظ ِإن ُومۡ َیصۡل ُموۡن أن‬ ‫لرل‬ ‫اخ َا ِل‬ ‫النوۡم َز َب ً‬ ‫ووالدھمۡ و ینۡوزوۡن من‬
‫َِ ِ ٰ َ َ ِ َ َِ َ ِ َ َ َ ُ َ َ َ َ ً َ ُ ُ َِ ُ َ َِ ُ َ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫الرلوً ديۡر ِمن النو ِۡم َظَل یَعۡدلوۡن ضن ِۡوا ابدا ‪.‬ظوم الر ِاغصوۡن الدَ ِاجدوۡن‬ ‫ٰ‬
‫َ َ َ َ‬ ‫َ‬
‫اخذۃ ‪.‬أض ََۡم ُم ُو ۡم‬ ‫ِ‬ ‫الۡا ِم ُرو ُۡن ِبالـ َۡمص ُۡرو ِۡػ‪ْ.‬ل َت ُۡر َ ُج ِمنۡ ِل َدا ِن ِومۡ َغ ِلمۃ ظ‬
‫َ‬ ‫ُِ‬ ‫َُ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫الدن َۡيا َخ َد َنۃ ِو ِف‬ ‫َوأ ٰد َۡوال ُو ۡم ِب ِومۡ ِمد ُۡرو ُۡروۡن‪.‬ظل ُومۡ ِِمن ُۡومۡ دضاء ِول ُومۡ ِف‬
‫َ َ َ‬ ‫َ َ َ َ َ ُ َ ُ َ َ َ ُ َ َِ‬
‫اْلي َۡن َوَیۡذ ُ َروۡن الـ ُۡمط ِۡد ِدی َۡن‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫الر‬ ‫اْل ِدر ًِ خدنۃ‪.‬وھمۡ ز ِاْلوۡن یرۡحبوۡن‬
‫ِ َُ‬ ‫ُ‬ ‫َ َ ُ ُ َ َُ ٰ َ ُ ُ َ ُ َ َ‬
‫ِ‬ ‫َ َِ‬
‫ظِإن الـ ُۡم َط ِۡد ِدی َۡن م َذۡمَوۡموۡنَ ظأول ِىك ھم الۡخ ِاِسوۡن ولومۡ ِف الدنۡيا‬
‫ُ‬ ‫َ َ ُ َ‬ ‫ُ ِ‬ ‫ُ‬
‫ِدزۡی‪ِ .‬اضۡل ُموۡا أ ِی َوا الۡأوْۡلد! ِإنال ِۡان َۡدان َی ُۡرد غ ََم َیز َۡرع‪.‬‬
‫ترجنہ‪ :‬اسۺےنۺچسۺاہکۺ‪،‬چسۺوبےنلۺواال‪،‬ۺچسۺےنہکۺواےلۺ‪،‬اسۺےنۺمکحۺدای‪،‬ۺمکحۺدےنیۺواال‪،‬مکحۺدےنیۺ‬
‫واےل‪،‬ۺوہۺاکایمبۺوہا‪،‬ۺاکایمبۺوہےنۺواال‪،‬ۺ ۺۺاکایمبۺوہےنۺواےل‪،‬ۺاسۺےنۺدختمۺیکۺ‪،‬ۺدختمۺ‬
‫رکےنواال‪،‬ۺدختمۺرکےنۺواےل‪،‬ۺابعدتۺرکےنۺواےل‪،‬ۺروکعۺرکےنۺواےل‪،‬ۺدجسہۺرکےنۺواےل‪،‬ۺذرکۺ‬
‫رکےنۺواےلۺ‪،‬ۺیکینۺرکےنۺواےل‪ ،‬ۺتنحمۺرکےنۺواےلۺ‪،‬ۺابادب ۺ(ولگ) ۺایپرےۺ(ولگ) ۺوخشۺ‬
‫(ولگ)ۺرُبےۺ(ولگ)ۺملظۺرکےنۺواےلۺ‪،‬ۺذرکۺرکےنۺواےل‪،‬ۺوھجٹۺوبےنلۺواےل‪،‬ۺملظۺرکےنۺواولںۺ‬
‫ےس‪،‬ۺذرکۺرکےنۺواولںۺےکۺےیلۺ‪،‬ۺوھجوٹںۺۺرپ‪،‬ۺچسۺوبےنلۺواےل‪،‬ۺےنشخبۺواےل‪،‬ۺاکؾۺرکےنۺواےل‪،‬ۺوچسّںۺ‬
‫ےکۺاسھت‪،‬ۺرتہبۺےنشخبۺواال‪،‬ۺاکؾۺرکےنۺواولںۺاکۺدبہل۔ ِ‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪39‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫ۺیتنحمۺولگۺاکایمبۺںیہ‪،‬ۺاورۺاکایمبۺولگۺایپرےںیہ‪،‬وتۺوہۺاےنپۺامںۺابپۺیکۺدختمۺ‬
‫رکےتۺںیہ ۺاورۺحبص ۺوسریےۺدنینۺےس ۺامنزۺےکۺےیل ۺاےتھٹ ۺںیہ‪ ،‬ۺاسۺےیلۺہک ۺوہ ۺاجےتنۺںیہۺہکۺامنزۺدنینۺ‬
‫ےسۺرتہبۺےہۺوتۺوہۺیھبکۺیھبۺاسۺںیۺیتسسۺںیہنۺرکےتۺںیہۺ‪،‬وتۺوہۺروکعۺودجسہۺرکےتۺںیہ‪،‬ۺیکینۺاکۺمکحۺ‬
‫دےتیۺںیہ‪،‬ۺاؿۺیکۺزابؿۺےسۺوکیئۺربیۺابتۺںیہنۺیتلکنۺےہ‪،‬ۺاؿۺےکۺاچچۺاورۺامومںۺاؿۺےسۺوخشۺںیہ‪،‬ۺوتۺ‬
‫ےسداعۺےہ‪،‬ۺاورۺاؿۺےکۺےیلۺداینۺںیۺالھبیئۺےہ‪،‬ۺاورۺٓارختۺںیۺالھبیئۺےہ‪،‬ۺ‬ ‫اؿۺےکۺےیلۺاؿۺیکۺاجبنۺ ۺ‬
‫وہۺل ک ۺںیہ‪ ،‬ۺوہۺل ک ۺولوگںۺیکۺتبحص ۺاایتخر ۺرکےتۺںیہ ۺاور ۺرخاب ۺولوگں ۺےس ےتچبۺںیہ ۺاسۺےیلۺہکۺ‬
‫رخاب ۺولگ ۺربے ۺںیہ‪،‬ۺوت ۺوہ ۺولگ ۺاھگےٹۺںیۺںیہ ۺ ۺ‪،‬اور ۺاؿۺےکۺےیل ۺداینۺںی ۺروسایئ ۺےہ‪ ،‬ۺاےۺ‬
‫ڑلوک!ۺاجؿۺولۺہکۺااسنؿۺویہۺاکاتٹۺےہۺوجۺوباتۺےہ۔‬
‫قُسیًکےالفاظمالکرپسھُاِزلکھُ‪:‬‬
‫َ َ َِ ُ‬ ‫َ َ َ َ َ َِ‬ ‫َِ‬ ‫َِ‬
‫الر ِاب ِر یۡن• اول‬ ‫الد ِاج ِدیۡن• ِبضا ِئ ِبيۡن • مع‬ ‫ِم َن الذ ِاغ ِر ی َۡن • ِف‬
‫َِ َ‬ ‫ُ‬ ‫َ َ َِ ِ‬
‫الشا ِل ِـمي َۡن• ُان ُ ُ‬
‫ْۡصوۡا الۡ َـمشۡلو ِۡمي َۡن ِإن الۡع ِاظ ِر ی َۡن• ِباـل ُۡمؤ ِۡم ِني َۡن•‬ ‫َ‬ ‫الۡص ِابدیۡن• ِإن‬
‫َ َ ُِ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫اَحَي َۡن• ِلل ُۡمؤ ِۡم ِني َۡن• ض َم ُل الـ ُۡمط ِۡد ِدیۡن• رب‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫دي ُۡر ال َۡح ِاغ ِمي َۡن• أرۡخ ُم ال ِر ِ ِِ‬
‫َِ‬ ‫ُ‬
‫الر ِاد ِعي َۡن • ِم َن‬ ‫ال َۡصال ِـمي َۡن• ِف ال َۡص ِاب ِدی َۡن• ِا ََتاد ال ُـمد ِۡل ِمي َۡن• َم َع‬
‫َ َ َ ُ ُ َ َ َ َ َ ُ َِ‬ ‫َ‬
‫ْۡص الۡ ُـمد ِۡل ِمي َۡن• ِ‬‫الشا ِل ِـمي َۡن• َنن ُ ُ‬ ‫اِسیۡن•مدخۡت الۡـمجۡت ِو ِدیۡن• ْل ترَۡحوۡا‬ ‫الۡخ ِ ِ‬

‫ترجنہکرِ‪(:‬الف)‬
‫عربی‬ ‫ازدِ‬ ‫شناز‬
‫َ َ ُ ِٰ َ َ َ‬
‫الل ضل الۡع ِاذ ِبي َۡن‪.‬‬
‫ل َصۡنۃ ِ‬ ‫اہّٰللۺیکۺتنعلۺوھجوٹںۺرپۺےہ۔‬ ‫‪1‬‬
‫َ َ َ َ‬ ‫ِ‬
‫ِللشالـ ِِميۡن ضذاب ض ِشيۡم‪.‬‬ ‫اظوملںۺےکۺےیلۺ(ڑبا)ذعابۺ‬ ‫‪2‬‬
‫ےہ۔‬
‫ُ َ ُ َ َ َ‬
‫َوھمۡ ط ِاظلوۡن ض ِن الۡا ِد َر ًِ‪.‬‬ ‫اورۺٓارختۺےسۺاغلفۺںیہ۔‬ ‫‪3‬‬
‫َ‬ ‫ُ َ‬
‫غ ِل ِإلي َۡنا َر ِاج ُصوۡن‪.‬‬ ‫بسۺامہریۺرطػۺروجعۺوہےنۺ‬ ‫‪4‬‬
‫واےلۺںیہ۔‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪40‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫َوار َۡغ ُصوۡا َم َع َِ‬

‫الر ِاغ ِصي َۡن‪.‬‬ ‫روکعۺرکوۺروکعۺرکےنۺواولںۺےکۺ‬ ‫‪5‬‬
‫اسھتۺوہۺاجؤ۔‬
‫َ َِ ٰ َ‬
‫َواز ِ ُْۡبوۡا ظِإن ِالل َم َع‬ ‫ربصۺرکوۺویکہکنۺاہّٰللۺربصۺرکےنۺواولںۺ‬ ‫‪6‬‬
‫َِ‬
‫الر ِاب ِر ی َۡن‪.‬‬ ‫ےکۺاسھتۺےہ۔‬
‫َ‬ ‫َ َ َ ُ َ َِ‬
‫اظأنۡتمۡ ِمن الذ ِاغ ِر یۡن؟‬ ‫سپۺایکۺمتۺرکشۺرکےنۺواےلۺوہ۔‬ ‫‪7‬‬
‫َِ‬ ‫َ‬ ‫َ َ‬
‫َوْل َت َۡصل ِۡین َم َع الۡظو ِۡم الشا ِل ِـمي َۡن‪.‬‬ ‫اورۺھجمۺوکۺ(اظمل)ۺولوگںۺےکۺاسھتۺ‬ ‫‪8‬‬
‫تمۺرکدے۔‬
‫ِ‬
‫(ب)‬
‫عربی‬ ‫ازدِ‬ ‫شناز‬
‫َ َِ َ ُ َِ‬
‫اْلي َۡن۔‬ ‫الن َج َاح ِل ِ ِ‬
‫لر‬ ‫اکایمیبۺایوھںۺےکۺےیلۺےہ۔‬ ‫‪1‬‬
‫َ ُ َ‬ ‫ُ‬
‫اْلوۡن۔‬ ‫ھمۡ اوْۡلد ز ِ‬ ‫وہۺ(ل ک)ۺڑلےکۺںیہ۔‬ ‫‪2‬‬
‫َ َ ُ َ َِ‬
‫اْلي َۡن۔‬‫ِ‬ ‫الر ِ‬ ‫یرۡحبوۡن‬ ‫وکینںۺےکۺاسھتۺرےتہۺںیہ۔‬ ‫‪3‬‬
‫َ َِ‬ ‫َ‬ ‫ُ َُ َ‬
‫ِاظ َۡصلوۡا غ ِل ریۡء ِب ِاألدَۡل ِص ظِإن‬ ‫رہۺزیچۺولخصۺےسۺرکوۺویکہکنۺصلخمۺ‬ ‫‪4‬‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫ال ُـمخ ِۡل ِري َۡن ُم ُۡبو ُۡبون۔‬ ‫وبحمبۺںیہ۔‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫ِللۡع ِاذ ِلي َۡن دي َۡبۃ َو ِدزۡی ِف‬ ‫یتسسۺرکےنۺواولںۺےکۺےیلۺانۺاکیمۺ‬ ‫‪5‬‬
‫ُِ‬
‫الدن َۡيا۔‬ ‫اورۺداینۺںیۺروسایئۺےہ۔‬
‫ُ ٰ َ ُ ُ َ ُ َ‬
‫اِسوۡن‬ ‫او ُۡل ِى َكھم الۡخ ِ‬ ‫وہۺرہۺوتقۺاصقنؿۺااھٹےنۺواولںۺ‬ ‫‪6‬‬
‫غ ِل َوعۡت۔‬ ‫ںیۺںیہ۔‬
‫َ َ ُ َ ََ َ َ َ‬
‫ْل تص ُۡبدوۡا الۡظو ِۡم ِيۃ غ ََم ن ٰری ال َۡيو َۡم۔‬ ‫وقتیمۺوکۺہنۺوپوجۺاسیجۺہکۺٓاجۺمہۺدھکیۺ‬ ‫‪7‬‬
‫رےہۺںیہ۔‬
‫ُ َ َ‬ ‫َ ُ َ ُ ِٰ َ‬
‫الل ْل ِض َباد الۡظو ِۡم ِي ِۃ۔‬
‫انۡتمۡ ِضباد ِ‬ ‫متۺاہّٰللۺےکۺدنبےۺوہۺہنۺہکۺوقتیمۺ‬ ‫‪8‬‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪41‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫ےکۺ(دنبے)۔‬
‫َ ََُ َ َُ َ‬
‫ال َۡوش ِۡن ِيۃ ا ِو الۡظو ِۡم ِيۃ لي َۡدت ِف‬ ‫االسؾۺںیۺوتینطۺایۺوقتیمۺںیہنۺ‬ ‫‪9‬‬
‫َ‬
‫َ ال ِۡاذَۡل ِم۔‬ ‫ےہ۔‬
‫َ‬ ‫ِ‬
‫ِا َّنا الـ ُۡمو ِۡم ُنوۡن ِاد َۡوً۔‬ ‫امتؾۺاملسمؿۺاھبیئۺاھبیئۺںیہ۔‬ ‫‪10‬‬

‫درس(‪)۶‬‬
‫اضمرعؤمن ب‬
‫اغن‬
‫َ َ ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ ُ‬
‫تن َۡوض‪َ ،‬ین َۡوز َۡن‪،‬تل َۡب ُس َ‪،‬یل َۡبد َۡن‪َ ،‬ت ُۡر ُج‪َ ،‬ی ُۡرج َۡن‪ ،‬تد َۡو ُر‪َ ،‬ید َۡورۡن‪ ،‬تذ َۡود‪،‬‬
‫ُ َ‬ ‫َ َ ُ‬
‫ُ‬ ‫َیذ َۡودۡن‪ ،‬تد ُْۡت َ‪،‬یدْۡتۡن‪.‬‬
‫َ‬ ‫ُ ٰ َ َ َِ‬ ‫َ َ ُ ٰ َ َُ َ‬ ‫َ‬ ‫َُ ُ‬
‫َر ِري َۡدً تن َۡوض ِم َن ِالنو ِۡم َز َب ًاخا ِوتص ُۡبد ِالل ِث تظ َۡرأ الۡظرۡان‪،‬ظ ِان ِع َر َاءً‬
‫َِ ً َ َ ُ‬ ‫ُُ َ‬ ‫َ َ‬ ‫ُ ٰ َُ‬
‫الۡظرۡا ِن غ ِل َز َباح َب َرغۃ ِو َبص َۡد الۡطسو ِۡر تل َۡب ُس ِل َب ًاذا ن ِشيۡطا َذاذ ًجا ِیُد ُْۡت ِجد َۡم َوا‬
‫َ ُ َ ُ‬ ‫َ ً َ ً َ َ‬ ‫َ َ‬
‫َوَتۡذ ُر ِل َب ًاذا ِر ِعيۡظا س ِِيظ َاوتذ َۡھ ُب ِإ َِل الـ َۡمد َۡر َذ ِۃ ِف ال َۡص َر َب ِۃ َو تظ َۡرأھناؽ غ ُت ًبا ِف‬
‫َ‬ ‫َ َ َ َ َِ َ‬ ‫َِ َ َ َ ُ َ ً َ َ ً َ َ ُ‬ ‫َ‬
‫اس ِيۃ َوْلت ُذ َۡود َد َاراْل ِيال ِۃظ ِان ص ِاھ َرھا‬ ‫ِ‬ ‫ال َۡص َر ِب ِي ِۃ َوال ِۡان ِۡع ِل ِزیی ِۃ وتلۡصب ألۡصابا ِر ی‬
‫َ َ ُ ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫َِجيۡل َو َبا ِش َن َواع ِبيۡح ِإث ُۡم َوااغ َ ُْۡبمنۡ نط ِۡص َوا َوَت ِۡد ُم َ أ ِم َوا َو َ َوا ِل َدھا ظع ِل َو ِاخد‬
‫الذمۡس أل ِن ُو َِن َیذ َۡود َۡن ِ‬ ‫ِ‬ ‫َ َ َ ََ َ ُ َ ٰ ُ ُ‬ ‫َ‬
‫الد ِني ََۡم‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ۡع‬ ‫و‬ ‫ل‬ ‫َی َۡد ُخ َوا َو ِم َنۡ ز ِاخبا ِتوا بنات یرۡعدۡن ِإِل ش‬
‫ًَ‬ ‫َ َ َ َ ِ َ َ َ َ َ َ َ َِ ٰ َ ٰ ِ َ‬
‫وً َو ْل ِإِل اض ََۡم ِل ال َۡبي ِۡت َو َیل َۡبد َۡن ِث َي ًاب َارعيۡظۃ‬ ‫الرل ِ‬ ‫و یدۡور َۡن الليۡل وْل یرۡطبۡن ِإِل‬
‫َِ َ َ ً َ َ َ َ َ َ َ َ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ ُ‬
‫ْلتد ُْۡت أج َۡد َام ُو ِن َبلۡ َیظ َۡرأۡن الۡعت َب ال ِۡان ِۡع ِلي ِۡز یۃغ ِثيۡرا و یطۡخرۡن ِبوا ۔ْل یظۡرأۡن‬
‫َ َ‬
‫الل َد ِان ال ِۡان ِۡع ِلي ِۡز ِ ِی َو َما ع َرأۡن‬
‫ِ‬
‫ف‬ ‫ات‬ ‫د‬‫الل َو َر ُذو َۡل ُہ َظ ُو َِن َج ِي َ‬
‫ُ ٰ َ َ َ َ ُ َ ِٰ َ‬
‫الۡظرۡان وْل یذۡغرۡن‬
‫ِ‬
‫ان ال ُۡظر ٰۡان َوال ُۡظر ٰۡا ُن ھ َدایۃَ‬ ‫َ َ ِ َ ُ َِ َ َ َ َ ِ َِ َ َ ِ َِ َ ُ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫َ ً‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫د‬ ‫ل‬ ‫ّب‬
‫ِ ِ‬ ‫ر‬ ‫ۡص‬ ‫ل‬‫ا‬ ‫ن‬ ‫أ‬ ‫ۡن‬ ‫م‬‫ۡل‬ ‫ص‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫ھ‬ ‫و‬ ‫ّب‬‫ِِ‬ ‫ر‬‫ۡص‬ ‫ل‬‫ا‬ ‫ان‬
‫ِ‬ ‫د‬ ‫الل‬
‫ِ‬ ‫ۡ‬ ‫ف‬ ‫ِ‬ ‫ا‬‫ۡى‬ ‫ري‬
‫ِلل ُۡمد ِۡل ِمي َۡن۔‬
‫ترجنہ‪:‬‬
‫وہۺایتھٹۺےہ‪،‬ۺوہۺایتھٹۺںیہ‪،‬ۺوہۺیتنہپۺےہ‪،‬ۺوہۺیتنہپۺںیہ‪،‬ۺوہۺیتلکنۺےہ‪،‬ۺوہۺیتلکنۺںیہ‪،‬ۺوہۺاجیتگۺ‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪42‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫ےہ‪،‬ۺوہۺاجیتگۺںیہ‪،‬ۺوہۺاحرضۺوہیتۺےہ‪،‬ۺوہۺاحرضۺوہیتۺںیہ‪،‬ۺوہۺاپھچیتۺےہ‪،‬ۺوہۺاپھچیتۺںیہ۔‬
‫ردیشہۺحبصۺدنینۺےسۺایتھٹۺےہۺاورۺاہللۺیکۺابعدتۺرکیتۺےہ‪،‬رھپۺرقٓاؿۺڑپیتھۺےہ‪،‬ویکںۺ‬
‫ہکۺرہۺحبصۺوکۺرقٓاؿۺڑپانھۺربتکۺےہ‪،‬اور ۺانہتشۺےکۺدعب ۺاصػ ۺرھتساۺاسدہۺابلسۺیتنہپۺےہۺوجۺاسۺ‬
‫ےکۺمسجۺوکۺاپھچاتۺےہ‪،‬اورۺابرکی‪،‬گنتۺابلسۺےسۺیتچبۺےہۺاورۺاگڑیۺںیۺدمرہسۺاجیتۺےہ‪،‬اورۺ‬
‫واہں ۺرعیبۺاورۺارگنزییۺںیۺاتکںیبۺڑپیتھۺےہ‪،‬ۺاورۺورزشۺواےللیھکۺیتلیھکۺےہ‪،‬اورۺامینسۺرھگۺ‬
‫ںیہنۺاجیتۺےہۺویکںۺہکۺاسۺاکۺاظرہۺوخبۺوصرتۺےہۺاورۺاسۺاکۺابنطۺدبوصرتۺےہ‪،‬اسۺاکۺانگہۺ‬
‫اس ۺےک ۺعفن ۺےس ۺڑبھ ۺرک ۺےہ‪،‬اور ۺوہ ۺاےنپ ۺامں ۺابپ ۺیک ۺدختم ۺرکیت ۺےہ ۺوت ۺرہ ۺاکی ۺاس ۺیکۺ‬
‫رعتفیۺرکاتۺےہ‪،‬اورۺاسۺیکۺویلیہسںۺںیۺھچکۺایسیۺڑلایکںۺںیہۺوجۺوسرجۺےنلکنۺکتۺوسیتۺںیہۺاسۺ‬
‫رھگےکۺاکومںۺ‬ ‫یتھکںیہۺہنۺ ۺ‬
‫امینسدیتھکیۺںیہۺاورۺراتۺںیۺاجیتگۺںیہ‪،‬اورۺہنامنزۺیکۺرتبغۺر ۺ‬
‫ےیلۺہکۺوہۺ ۺ‬
‫یک‪،‬اورۺااسیۺالتپۺابلسۺیتنہپۺںیہۺوجۺاؿۺےکۺومسجںۺوکۺںیہنۺاپھچاتۺہکلبۺارگنزییۺاتکںیبۺتہبۺڑپیتھۺ‬
‫ںیہۺاورۺاسۺرپۺرخفۺرکیتۺںیہۺاورۺرقٓاؿۺںیہنۺڑپیتھۺںیہ‪،‬ۺاہللۺاورۺاسۺےکۺروسؽۺوکۺایدۺںیہنۺرکیتۺ‬
‫ںیہۺوتۺایسۺےیلۺوہۺارگنزییۺزابؿۺںیۺایھچۺںیہ‪،‬اورۺاوھنںۺےنۺرعیبۺزابؿۺںیۺھچکۺںیہنۺڑپاھۺ‬
‫احالںۺہکۺوہۺاجیتنۺںیہۺہکۺرعیبۺرقٓاؿۺیکۺزابؿۺےہ‪،‬اورۺرقٓاؿۺاملسمونںۺےکۺےیلۺدہاتیۺےہ۔‬
‫سُاالتِجُابات‪:‬‬
‫جُاب‬ ‫سُال‬ ‫شناز‬
‫ُ‬ ‫َ ُ‬
‫تن َۡوض َر ِري َۡدً َز َب ًاخا۔‬
‫ُ‬ ‫َ ُ‬
‫َم ٰیت تنْ َوض َر ِريْ َدً؟‬ ‫‪1‬‬
‫َِ‬ ‫َ َ َ ُُ ُ ُ‬ ‫َِ‬ ‫ََ ُ ُ ٰ ُ ُ‬
‫ْل‪ْ،‬ل ترۡعد ِإ ُ ِٰل شلوۡع الذم ِۡس۔‬ ‫أت ْرعد ِإِل شل ْوع الذ ْـم ِس؟‬ ‫‪2‬‬
‫ِ‬ ‫َ َ‬ ‫َََْ ُ َ ً ِ ْ‬
‫ن َصمۡ‪ :‬تظ َۡرأ ِغ َت ًابا ِف ُال َۡص َر ِ ِِّب۔‬ ‫ِ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫أ تظرأ ِغتابا ِف الصر ِ ِّب؟‬
‫ََ ْ ُ َ َ ُ‬
‫‪3‬‬
‫َ َ ُ‬
‫ن َصمۡ‪ :‬تس َۡبخ َم َع أ ِِم َوا۔‬ ‫َ‬
‫أتس َبخ مع أ ِموا؟‬‫ِ‬ ‫‪4‬‬
‫َْل‪َْ ،‬ل َتذ َۡو ُد ِ‬ ‫َ‬
‫الد ِني َۡمـا۔‬ ‫الد ِنيْ َـمـا؟‬ ‫أ َت ْذ َو ُد ِ‬ ‫‪5‬‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫َ َ ُ‬ ‫ََ ْ ُ‬
‫ن َصمۡ‪:‬تد ُْۡت ِث َي ُاب َوا ِجدۡموا۔‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬
‫أتدْت ِثيابوا ِجدموا؟‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫‪6‬‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪43‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬
‫َ َ ُ َ َ ُ َ ً َِ ً‬ ‫َ ُِ َ َ ْ َ ُ َ ْ َ ُ‬
‫تلۡبس ر ِريۡدً ِلباذان ِشيۡطا‬ ‫أی ِلباس تلبس ر ِريدً؟‬ ‫‪7‬‬
‫َ‬
‫َذاذ ًجا۔‬
‫َن َصمۡ‪َ :‬ت ْـم َد ُخ َوا الۡ ُـم َص ِل َمـ ُ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫ََ ْ َ ُ َ ْ ُ َ ِ‬
‫ات۔‬ ‫ِ‬ ‫َ َ ُُ‬ ‫أتـمدخوا الـمص ِلـمـات؟‬ ‫‪8‬‬
‫ُ‬ ‫ْ‬ ‫ََ ْ ُ ُ َ ُ‬
‫ۡیت غ ُت َب ال َۡص َر ِ ِِّب۔‬ ‫ن َصمۡ‪ :‬تظ َۡرأ أدِ ۡ‬ ‫أتظ َرأ أ ْد ِتك غ ُت َب ال َص َر ِ ِِّب؟‬ ‫‪9‬‬
‫َ َ ُ َِ‬ ‫َ َ ْ َ ُ َِ‬
‫ن َصمۡ‪ :‬ت ُس َۡبخ الس َص َام۔‬ ‫َ‬
‫أتسبخ السصام؟‬ ‫َ‬ ‫‪10‬‬
‫ات ُغ ُتباً‬ ‫َْل‪َْ ،‬ل َتظ َۡرأ الۡ ُـمدۡل َمـ ُ‬ ‫َ َ ْ َ ُ ْ ُ ْ َ ُ ُ ًُ‬
‫ًِ‬ ‫أتظرأ الـمد ِلمـات غتبا‬ ‫‪11‬‬
‫َ َ‬ ‫َ ًَ‬
‫ض َر ِب ِيۃ۔‬ ‫ض َر ِب ِيۃ؟‬
‫َ َ ِ‬ ‫َ‬ ‫ََ َ َْ َ ِ‬
‫ن َصمۡ‪َ :‬یرۡطب َۡن ِإِل ِالل َد ِان‬ ‫اللد ِان‬ ‫َ‬
‫أی ْرطْب إِل ِ‬ ‫‪12‬‬
‫ْ‬
‫ال ِۡان ِۡع ِلي ِۡز ِ ِی َ۔‬ ‫اْل ِن ِع ِل ْ ِزی ِ ِی؟‬
‫َ َ ِ َ َ َِ‬
‫َ ِ‬ ‫َ‬
‫ن َصمۡ‪َ :‬ید َۡورۡن اللي َۡل۔‬ ‫َ‬
‫أی ْدو ْرن الليل؟‬
‫ْ‬ ‫‪13‬‬
‫لدی ِۡن۔‬ ‫ات ل ِ‬ ‫َْل َ‪ْ،‬ل َتد َۡو ُر ال َۡب َن ُ‬ ‫لدیْ ِن؟‬ ‫ات ل ِ‬ ‫َأ َت ْد َو ُر الْ َب َن ُ‬ ‫‪14‬‬
‫ِ ِ‬ ‫ِ ِ‬

‫ترجنہکرِ‪:‬‬
‫عربی‬ ‫ازدِ‬ ‫شناز‬
‫ُ َ َ ُ َ َ َِ َ ٰ‬ ‫ٰ‬
‫ھ ِذ ِي ا ُل ِۡبنۡت تظۡرأ الۡصر ِّب ضل‬ ‫ہیۺڑلیکۺ(ےئن)رطےقیۺرپۺرعیبۺ‬ ‫‪1‬‬
‫۔‬ ‫ۡد‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫ج‬‫أذ ُۡلوۡب َ‬ ‫ڑپیتھۺےہ۔‬
‫ِ‬
‫اْل ُۃ َأ َمامَ‬
‫الر َ‬
‫ِ‬
‫ُ َِ‬
‫ۡت‬ ‫ن‬‫ۡب‬ ‫ل‬‫ا‬ ‫س‬‫ُ‬ ‫ۡل‬ ‫َت‬
‫َ‬
‫(ل ک)ۺڑلیکۺڑبوںۺےکۺاسےنمۺ‬ ‫‪2‬‬
‫ِ ِ َ ُ َ َِ َ ً‬
‫الۡعبار مؤدبۃ۔‬ ‫ادبۺےسۺیتھٹیبۺےہ۔‬
‫َ َ ُ ِ ُ ِ َِ ٰ َ َ ُِ‬
‫ْل تتۡرؽ الرلوً عط۔‬ ‫امنزۺیھبکۺںیہنۺیوھڑیت۔‬ ‫‪3‬‬
‫ََ َ ُ ََ ُ ُ َ ُ َ‬
‫أتذۡھب الۡبنات الـۡمد ِۡلمـات ٳِل‬ ‫ایکۺ(ۺۺملسم)ۺڑلایکںۺدمرہسۺوکۺریغبۺ‬ ‫‪4‬‬
‫َ َ‬
‫ال َـمد َۡر َذ ِۃ ِبضي ِۡر ض َر َبۃ ؟‬ ‫اگڑیۺےکۺاجیتۺںیہ؟‬
‫اْل ُ‬ ‫الر َ‬ ‫َ ُ َ ُ َ‬
‫ات‬ ‫تد ُْۡت ال َۡبنات ِ ِ‬ ‫(ایھچ)ۺڑلایکںۺاےنپۺمسجۺوکۺاپھچیتۺ‬ ‫‪5‬‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪44‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬

‫أجۡداموا۔‬ ‫َ‬ ‫ںیہ۔‬
‫َ َ َ َ َ ً َ َِ ً‬
‫ْل یلۡبدۡن ِثيابا س ِيظۃ‬ ‫وہۺےلتپۺاورۺگنتۺابلسۺںیہنۺ‬ ‫‪6‬‬
‫َ ًَ‬
‫ِر ِعيۡظۃ۔‬ ‫ںیتنہپ۔‬
‫َ َ ُ َ َ‬ ‫َ‬
‫تط َۡر ُ َح داْلت ُو ِن َوأز َۡو ُاج‬
‫اؿۺیکۺاخالںیئۺاورۺایچچںۺاؿۺےسۺ‬ ‫‪7‬‬
‫َ َ‬
‫أض َۡمُـ ِام ِو ِن ِب ِو ِن۔‬ ‫وخشۺوہیتۺںیہ۔‬
‫َُ ُ َٓ‬
‫َذ ِصي َۡدً تظ َۡرأ الۡظرۡان َز َب ًاخا َبص َۡد‬
‫دیعسہۺحبصۺامنزۺےکۺدعبۺرقٓاؿۺڑپیتۺ‬ ‫‪8‬‬
‫َ‬
‫الۡطج ِۡر۔‬ ‫ےہ۔‬
‫َ‬ ‫ُ َُ َ‬
‫ِاض َۡملوۡ اغ ِل ض َمل ِبالِۡإدَۡل ِص‬ ‫رہۺاکؾۺولخصۺےسۺرکوۺاورۺ‬ ‫‪9‬‬
‫الر َی َاء۔‬ ‫َواخ َۡذ ُروۡا ِ‬
‫رایء(داھکوے)ۺےسۺوچب۔‬
‫ِ‬ ‫ِ َ‬
‫ُ‬
‫الر َی ُاء َریۡء َمذ ُۡموۡم۔‬ ‫رایءۺدبۺرتنیۺزیچۺےہ۔‬ ‫‪10‬‬
‫َ‬ ‫َ ُ ُِ‬ ‫َ َِ ُ‬
‫َتۡبط الۡأضۡمـال غلوا ِب ٖہ۔‬‫اسۺےسۺامتؾۺاامعؽۺرااگیئںۺاجےتۺ‬ ‫‪11‬‬
‫ُ ُِ َ َِ‬ ‫ںیہ۔‬
‫َ‬
‫غل ض َمل لنا ِر َیاء۔‬ ‫امہراۺرہۺاکؾۺرایءۺےہ۔‬ ‫‪12‬‬
‫َ ٰ َ َ َ َ ُ َ َ َ َِ َ‬
‫اسۺوہجۺےسۺوکیئۺوظعۺافدئہۺداتیۺ و ِلوذا ْل تنۡطع مو ِۡضشۃ وضۡظ وْل‬ ‫‪13‬‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫َخطَۡلت ِدی ِۡن ِيۃ۔‬ ‫ےہاورۺہنۺوکیئۺدینیۺےسلجۺافدئہۺدےتیۺ‬
‫ںیہ۔‬

‫ِ‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪45‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫درسۺ(‪)۷‬‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ َ َ َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫‪َ،‬تـ ـ ــل ِىـ ـ ـ ـ ـي َۡن‪،‬تع ُۡن ِدي َۡن‪،‬تـ ـ ـ ـص ِۡج ِني َۡن‪،‬تط َۡصل َۡن‬
‫تط َۡص ِلي َۡن‪،‬تض ِۡد ِليۡن‪َ,‬ت َِۡبیۡن ۡ‬
‫َ َ‬ ‫َ َ َ َ َ َ‬ ‫َ‬
‫‪،‬تض ِۡدل َۡن‪َ،‬ت َِۡبۡن‪َ ،‬تَۡلۡن‪ ،‬تع ُۡند َۡن‪ ،‬تص ِۡج ِن‪.‬‬
‫ُ َ َِ‬ ‫َ ُُ‬ ‫َ َُ َ َ‬
‫ظ ِر ی َۡدً تدۡى ُل د ِاد َم َت َوا ض ِن الۡطسو ِۡر َو ِھ َی َمذۡضوۡلۃ ِبالسبۡخ ‪.‬‬
‫ِ‬
‫َ َ‬ ‫َ ُ‬
‫ظ ِر ی َۡدً ‪ََ :‬ماذا تط َۡص ِلي َۡن؟‬
‫ُ َِ‬ ‫َ َ ُ‬
‫الد ِعي َۡق َیا َذ ِِي َد ِِت!‬ ‫الۡخ ِاد َمۃ ‪ :‬أض ِۡجن‬
‫اخا ا َِل ِ‬
‫الدی َۡو ِان‪.‬‬ ‫َظر ی َۡد ًُ ‪َ :‬م ٰیت ََت ََۡبی َۡن؟ َذ ِي ُدؽ َیذ َۡھ ُب ال َۡيو َۡم َز َب ً‬
‫ِ ِ‬ ‫َ َ َ ِ َ َ َ ِ َ ِ َِ ِ َ َ َ ُ‬ ‫ََِ َُ‬
‫ّن جا ِلدۃ ِبضي ِۡر رضۡل؟‬ ‫ِت أ ِ ۡ‬‫الۡخ ِادمۃ ‪ :‬أَتۡد ِبيۡن یاذ ِي َد ِ ۡ‬
‫اّن؟‬ ‫َظر ی َۡد ًُ ‪َ :‬م ٰیت َتض ِۡد ِلي َۡن األ َو َ‬
‫َِ‬ ‫ُ‬ ‫َ َ‬ ‫ََِ َُ‬
‫ِ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫الۡخ ِادمۃ ‪ :‬عدۡ طدلۡتوا یاذ ِيد ِِتۡ‪.‬‬‫َ‬ ‫َ‬
‫َ‬ ‫ََ‬ ‫َ ُ‬
‫ظ ِر ی َۡدً ‪َ :‬م ٰیت َتۡل ِىي َۡن ال َۡج َِرً َبالـ ََۡم ِء؟‬
‫َ َ َُ ٰ ً‬ ‫َ َ َُ‬
‫ُِ ََ َ‬ ‫‪.‬‬ ‫ا‬ ‫ط‬ ‫ن‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫ۡت‬ ‫َل‬ ‫م‬ ‫‪:‬‬ ‫ۃ‬ ‫الۡخ ِادم‬
‫َ‬ ‫ََ‬ ‫َ َُ‬
‫؟‬ ‫ۡل‬ ‫غ‬ ‫ۡأ‬ ‫ل‬ ‫ا‬ ‫ۃ‬‫ۡظ‬ ‫ر‬ ‫ط‬ ‫ۡت‬ ‫ِ‬ ‫د‬ ‫ن‬ ‫غ‬ ‫أ‬ ‫‪:‬‬ ‫ً‬ ‫ظر یۡد‬
‫َ َ َ َ ُ َ ُ َِ َ َ َ ِ َ َ ُ َ َ َ َ َ َ َ َِ‬ ‫ََِ َُ‬
‫ات ضنۡ أرۡضا ِل ِون ‪.‬‬ ‫َال ُۡخ ِادمۃ ‪ْ :‬ل‪َ:‬ما غندۡتواث ٰذألتۡ ظ ِر یۡدً َِجيۡع الۡبن ِ‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬
‫‪َ :‬ماذ ُا تط َۡصل َۡن الۡان؟‬ ‫الۡأ ِم‬
‫ُ َ‬
‫الد ُرو َۡس َو نع ُۡت ُب ظ ُروۡض الـ َۡمد َۡر َذ ِۃ‪.‬‬
‫َ‬ ‫َ َ ُِ‬
‫ات ‪َ :‬نظۡرأ‬ ‫َال َۡب َن ُ‬
‫َ‬ ‫َ َ َ َِ َ َ َ َِ ُ َِ‬ ‫َ ُ ُِ‬
‫‪ :‬أتظۡرأۡن ُالدرۡس الۡصر ِّب غل یوۡم؟‬ ‫الۡأم‬
‫َ َ َ َ ُ َِ‬ ‫َ‬
‫ال َ ُۡب َنات ‪َ :‬نصمۡ‪،‬نظۡرَأ َغل یوۡم ‪.‬‬
‫َ‬ ‫ُ‬
‫ِ‬ ‫َ‬ ‫َ ُ‬
‫‪ :‬أَت َۡدب َۡن أن ال َۡص َر ِ َِّب َزصۡب؟‬ ‫الۡأ ِم‬
‫ً‬ ‫ُ َ‬ ‫َ َِ َ َ َ َ َ َ َِ‬ ‫َال َۡب َن ُ‬
‫اس َج َصلوۡھا َزص َۡبا‪.‬‬ ‫الن ُ‬ ‫ات ‪ْ :‬ل ِ‪:‬إنہ ليۡس غذا ِلك‪،‬ب ِل‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪46‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫ترجنہ‪:‬‬
‫وت رکیت ےہ‪،‬وت دوھیت ےہ‪،‬وت رویٹ اکپیت ےہ‪،‬وت رھبیت ےہ‪،‬وت اھجڑو دیتی ےہ‪،‬وت آیا‬
‫وگدنیتھ ےہ‪،‬مت رکیت وہ‪،‬مت دوھیت وہ‪،‬مت رویٹ اکپیت وہ‪،‬مت رھبیت وہ‪،‬مت اھجڑو اگلیت‬
‫وہ‪،‬متآیاوگدنیتھوہ۔‬
‫ف کریدہ اینپ اخدہم ےس یاہتش ےک یبارے ںیم وپیتھچ ےہاس احل ںیم ہک وہ‬
‫اکپےنںیموغشملےہ۔‬
‫رفدیہ ‪ :‬وتۺایکۺرکۺریہۺےہ؟‬
‫اخدہم ‪ :‬اےۺریمیۺامہکلۺںیۺٓااٹ ئۺوگدنھۺریہۺوہں۔‬
‫ت‬
‫رفدیہ ‪ :‬وتۺرویٹۺبکۺانبےئۺیگ؟ مھاارےۺامکلۺٓاجۺحبصۺرہچکیۺاجںیئۺےگ۔‬
‫اخدہم ‪ :‬اےۺریمیۺامہکل!ۺایکۺمتۺیتھجمسۺوہۺہکۺںیۺےبۺاکرۺیھٹیبۺوہں؟‬
‫رفدیہ ‪ :‬وتۺربنتۺبکۺدوھےئیگ؟ۺ‬
‫اخدہم ‪ :‬اےۺریمیۺامہکل‪،‬ںیۺےنۺاںیھنۺدوھۺایلۺےہ۔‬
‫رفدیہ ‪ :‬وتۺڑھگاۺاپینۺےسۺبکۺرھبےۺیگ؟‬
‫اخدہم ‪ :‬ںیۺےنۺاےسۺایھبۺایھبۺرھباۺےہ۔‬
‫رفدیہ ‪ :‬ایکۺۺوتےنۺاھکےنۺےکۺرمکےۺںیۺاھجڑوۺاگلۺدیۺےہ؟‬
‫ںیۺےنۺاسۺںیۺاھجڑوۺںیہنۺاگلیئۺےہ‬ ‫اخدہم‬
‫سڑلویکںےسانےکاکومںےکیبارےںیموپاھچ‪:‬‬ ‫رھپف کریدہےن ب‬
‫ت ت‬
‫‪ :‬اسوقمتایکرکریہوہ؟‬ ‫امں‬
‫سڑپھریہںیہاوروہمورکرکریہںیہ۔‬ ‫ڑلایکں ‪ :‬مہ ب‬
‫‪ :‬ایکمتروزاج رعیبقبسڑپیتھوہ؟‬ ‫امں‬
‫ڑلایکں ‪ :‬اہں!مہروزاج ڑپیتھںیہ۔‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪47‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫‪ :‬ایکمتیتھجمسوہہکرعیبلکشمےہ؟‬ ‫امں‬
‫ڑلایکں ‪ :‬ںیہن‪،‬وہایسیںیہنےہہکلب ہوگںےناےسلکشمانبایلےہ۔‬

‫سُاالتِ جُابات‪:‬‬
‫جُاب‬ ‫سُال‬ ‫شناز‬
‫ََ َ ُ ُ ُ َ َ‬ ‫ُ‬ ‫ْ‬ ‫َ ْ َ َ ْ ُ ْ َ َ َِ ُ َ ْ‬
‫أنا أغۡنس الۡحجۡرً۔‬ ‫أین تدع ِنْی أیتوا ال ِبنت؟‬ ‫‪1‬‬
‫َ َ َ َ ُ َِ َ َ َِ ً‬ ‫َ َ َ ْ َ َِ َ ً‬
‫نصمۡ‪ :‬ضجنۡت الد ِعيۡق مرً۔‬ ‫الد ِع ْي َق ت َارً؟‬ ‫أضجنت‬ ‫‪2‬‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ‬
‫ن َصمۡ ‪ :‬د ََب ُۡت ‪.‬‬ ‫ْ‬
‫أ دَب ِت؟‬ ‫َ‬ ‫‪3‬‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ َ ْ ْ َ َِ َ ْ‬
‫ن َ َصمۡ‪َ :‬مَل ُۡت ال َۡج َِرً الـ َۡمـ َاء۔‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫أمَل ِت اْلرً الـمـاء؟‬ ‫‪4‬‬
‫َ َ َُ ُُ‬ ‫َ َ َْ ُ َ‬
‫َذألت َۡوا ظ ِر ی َۡدً ض ِن الۡطسو ِۡر۔‬ ‫َم ْن َذأل اْل ِاد َمۃ ض ِن‬ ‫‪5‬‬
‫ُْ ُ‬
‫الطس ْو ِر؟‬
‫َِ‬ ‫َ َ ُ َ‬ ‫َ ْ َ َ َ َِ‬
‫الد ِعي َۡق‬ ‫الۡخ ِاد َمۃ ض َج َن ِت‬ ‫َ‬
‫الد ِع ْي َق َو د َ ََب؟‬ ‫من ضجن‬ ‫‪6‬‬
‫َ‬
‫َود َ ََبتۡ۔‬
‫َۡب۔‬ ‫َن َصمۡ‪ََ :‬ن ُ‬ ‫َ َِ ُ َ ْ َ َ ُ َ َ ْ َ‬
‫ات!أَت ِ َْبن؟‬ ‫أیتوا البن‬ ‫‪7‬‬
‫َ‬ ‫ََ َ ُِ َ‬ ‫َ َ ْ ْ ْ ََ‬
‫نصمۡ‪ :‬نض ِۡدل الۡأو َ‬
‫اّن۔‬ ‫اّن؟‬‫أ تض ِدل َن األو ِ ْ‬ ‫‪8‬‬
‫ِ‬ ‫َ َ ُْ ْ َ ْ‬
‫َ َ‬
‫ن َصمۡ‪ :‬نع ُۡن ُس ال َۡبيۡت۔‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬
‫أ تعندن البيت؟‬ ‫‪9‬‬
‫َ َ َ ُ ُ َِ ٰ َ َ ً‬ ‫َ َ َ ْ ُ َِ َِ ٰ َ َ َ ً‬
‫الرلوً ت َارً۔‬ ‫ْل‪ْ ،‬لنتۡرؽ‬ ‫أترغت الرلوً تارً؟‬ ‫‪10‬‬
‫ً‬ ‫ٰ‬ ‫ُ‬ ‫َ َ‬ ‫ََ ُْ ُ ْ ُ ْ ُ َ ٰ ً‬
‫ْل‪ْ،‬ل َیت ُۡرؽ الـ ُۡمد ِۡل ُم َزلوً۔‬ ‫أیْتؽ الـمد ِلم زلوً؟‬ ‫‪11‬‬
‫َ َ‬ ‫ََ َ‬ ‫َ َْْ َ َ َ‬
‫ف تر ِۡغ َوا ضذاب۔‬ ‫نصمۡ ِ ۡ‬ ‫أ ِف تر ِغوا ضذاب؟‬ ‫‪12‬‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ َ َُ‬ ‫َْ ُ‬ ‫َ َْ‬
‫الۡخ ِاد َمۃ تـمَۡل ال َۡج ِرً ِبال َـمـ ِاء۔‬ ‫َماذاتط َص ُل اْل ِاد َمۃ؟‬ ‫‪13‬‬
‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪48‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫ماضیکا مضازؼاِز مضازؼکاماضی لکھُ‪:‬‬

‫مضازؼ‬ ‫ماضی‬ ‫مضازؼ‬ ‫ماضی‬
‫َ‬ ‫َ ُ‬ ‫َ َ‬
‫تص ِۡر ُب‬ ‫َذ ِور ِۡت‬ ‫تد ُْۡت‬ ‫َمذس ۡ‬
‫ت‬
‫َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ ُِ َ‬
‫تض ِۡد ُل‬ ‫ض َبدۡن‬ ‫تص ِۡج ِن‬ ‫َمذس ِۡت‬
‫ُ ُ‬ ‫َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َُ‬
‫ترۡـ ـ ـ ــدؼ‬ ‫۔‬ ‫َی َِۡبۡن‬ ‫د ََبۡت ِن‬
‫َ‬ ‫َ َ َ‬ ‫َ َ‬
‫تع ِۡذ ِبي َۡن‬ ‫۔‬ ‫تـمَۡلۡن‬ ‫َمَلۡن‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫َت ُۡردۡن‬ ‫۔‬ ‫تع ُۡند َۡن‬ ‫ض َج َن ۡ‬
‫ت‬
‫َ َ‬
‫تدۡىل َۡن‬ ‫۔‬ ‫َیط َۡوم َۡن‬ ‫۔‬
‫َ ُ‬
‫۔ِ‬ ‫۔‬ ‫ترۡد ِعي َۡن‬ ‫۔‬

‫ترجنہکرِ‪:‬‬
‫عربی‬ ‫ازدِ‬ ‫شناز‬
‫َ ُ‬
‫تظ َۡرأ۔‬ ‫ڑپیتھۺےہ۔‬ ‫‪1‬‬
‫َ‬
‫َیظ َۡرأۡن۔‬ ‫ڑپیتھۺںیہ۔‬ ‫‪2‬‬
‫َ‬
‫تع ُۡت ُب۔‬ ‫یتھکلۺےہ۔‬ ‫‪3‬‬
‫َیع ُۡتب َۡن۔‬ ‫یتھکلۺںیہ۔‬ ‫‪4‬‬
‫َ ُ‬
‫تس َۡبخ۔‬ ‫اکپیتۺےہ۔‬ ‫‪5‬‬
‫َیس َۡبخ َۡن‬ ‫اکپیتۺںیہ۔‬ ‫‪6‬‬
‫َ‬
‫تل َۡص ُب۔‬ ‫ےلیھکۺیگ۔‬ ‫‪7‬‬
‫َیل َۡصب َۡن۔‬ ‫ںیلیھکۺیگ۔‬ ‫‪8‬‬
‫َ‬
‫َت ُۡر ُج۔‬ ‫ےلکنۺیگ۔‬ ‫‪9‬‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪49‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬
‫َ‬
‫َی ُۡرج َۡن۔‬ ‫ںیلکنۺیگ۔‬ ‫‪10‬‬
‫َ‬
‫تص ُۡب ِدی َۡن۔‬ ‫وتۺابعدتۺرکیتۺےہ۔‬ ‫‪11‬‬
‫َ َ‬
‫تص ُۡبدۡن‬ ‫متۺابعدتۺرکیتۺوہ۔‬ ‫‪12‬‬
‫َ ُ‬
‫تـمۡذس َۡن۔‬ ‫متۺیھگنکۺرکیتۺوہ۔‬ ‫‪13‬‬
‫َ ُ‬
‫تـمۡذ ِسي َۡن۔‬ ‫وتۺیھگنکۺرکیتۺےہ۔‬ ‫‪14‬‬
‫َ‬
‫تـخ ِۡد ُم۔‬ ‫وتۺدختمۺرکیتۺےہ۔‬ ‫‪15‬‬
‫َ‬
‫تـخ ِۡدم َۡن۔‬ ‫متۺدختمۺرکوۺیگ۔‬ ‫‪16‬‬
‫َ‬
‫تد َۡم ُع۔‬ ‫یتنسۺےہ۔‬ ‫‪17‬‬
‫َید َۡمص َۡن۔‬ ‫یتنسۺںیہ۔‬ ‫‪18‬‬
‫ََ َ َ‬ ‫ََ‬
‫أ ِی ُت َوا ال ِۡبن ُۡت! أْل َتۡذ ِر ی َۡن‬ ‫اےۺڑلیک!ایکۺوتۺوھجٹۺےسۺںیہنۺ‬ ‫‪19‬‬
‫ال ِۡعذ َۡب؟‬ ‫ڈریت؟‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫ف أ ِ ِی َمد َۡر َذۃ تظ َۡر ِئي َۡن؟‬ ‫ِ ۡ‬ ‫وتۺسکۺدمرہسۺںیۺڑپیتھۺےہ؟‬ ‫‪20‬‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ٓ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ََ‬
‫أتظۡر ِئيۡن الۡظرۡان ِبروۡت ج ِويۡر ؟‬ ‫ایکۺوتۺرقٓاؿۺ(دنلب)ۺٓاوازۺےسۺڑپیتھۺ‬ ‫‪21‬‬
‫ےہ؟‬
‫َُ ُ َ‬ ‫َ َِ ُ َ َ َ ُ َ َ‬
‫ات! أَت ِۡدم َۡن أ ِمع ِن؟‬ ‫أیتوا الۡبن‬ ‫اےۺڑلویک!ۺایکۺمتۺاینپۺوایدہۺیکۺ‬ ‫‪22‬‬
‫دختمۺرکیتۺوہ؟‬
‫َ ًَ‬ ‫َ‬ ‫ََ‬
‫أتل َۡبد َۡن ِل َب ًاذا َذاذ ًجا ِإذَۡل ِم ِيا؟‬ ‫ایکۺمتۺ(اسدہۺاالسیم)ۺابلسۺیتنہپۺوہ؟‬ ‫‪23‬‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ََ ُ َ‬
‫أتنْۡصۡن الـۡمد ِاغيۡن؟‬ ‫ایکۺمتۺاسمنیکۺیکۺدمدۺرکیتۺوہ؟‬ ‫‪24‬‬
‫َ‬ ‫َ َِ ُ َ َ َ َ ُ َ‬
‫ات!تد َۡورۡن ِل ِِلد ِني ََۡم‬ ‫أیتوا الۡأدو‬ ‫اےۺونہب!ۺمتۺامینسۺےکۺےیلۺاجیتگۺوہۺ‬ ‫‪25‬‬
‫َ‬ ‫ٰ َ َ‬
‫ن ْل تد َۡورۡن ِل َص َمل َزا ِلح‪.‬‬ ‫ل ِع ۡ‬ ‫نکیلۺ(یسکۺاےھچ)ۺاکؾۺےکۺےیلۺںیہنۺ‬
‫اجںیتگ۔‬
‫َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫أ َْل َتص َۡلم َۡن أ َِن إث َۡم ِ‬
‫الد ِني َۡمـا أغۡث ُر‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ایکۺمتۺںیہنۺاجںیتنۺہکۺامینسۺیکۺربایئۺ‬ ‫‪26‬‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪50‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬
‫َِ‬
‫ِمنۡ نط ِۡص ٖہ‪.‬‬ ‫اسۺیکۺالھبیئۺےسۺزایدہۺےہ۔‬

‫درس(‪)۸‬‬
‫لُعب َۃ الۡ ُغمَیض ِۃ‬
‫َ‬
‫َ َ َ َ َُ‬ ‫َ َ ُ َ َ َ َ َ ۡ َ َ ّ ۡ َِ ٰ َ ُُ‬
‫وً وظرو ِۡض الـۡمدۡرذ ِۃ ذ ِعيۡنۃ‬ ‫ف ليۡلۃ مظ ِۡمر ًَِ بص َۡد الۡطر ِاغ ُ ِمنً الرل ِ‬ ‫ِ ۡ‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ً‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫ّضب َۡن عرۡضۃ بيۡنو ِن وجصل َۡن ذ ِصيۡدً ِلرۃ وضرب َۡن‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َج َصتۡ ِض َِد ًَ ز ِاخ َبات لوا‪،‬ظ َ‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ََ‬
‫ُ َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫ََ‬ ‫َ‬
‫ف َدا ِئ َرً َیز َۡحع َۡن‬ ‫ضي َۡن َوا ِ ِِبن ِۡدیۡل ِوت َرغ َۡن َوا َو ِھ َی َو ِخي َۡدً َو َب ُصدۡن ضن َۡوا َوھ ِن َخوۡل َوا ِ َِ ۡ‬
‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ َ َ َ ُ َ َ َ ُ َِ ِ َ َ ً َ ً َِ َ َ ً َ ً َ‬
‫ارً َِشاْل ِو َبص َۡد ع ِليۡل َّن َحتۡ َذ ِصي َۡدً ِف‬ ‫و ِھی تذۡھب وراءھن ِِبد ‪.‬تارً َیيۡنا و ت‬
‫؟ظ َص َر َظتۡواَ‬
‫َ َ َ َُ َ ٰ َ‬ ‫ِ ُ َِ َ َ َ َ َ ِ َ َ ُ َ َ‬ ‫ال َۡظبۡض َض ٰل َ‬
‫ات‪ :‬أتص ِۡر َ ِظيۡن یا ذ ِصيۡدً؟منۡ ھ ِذ ٖي‬ ‫َ‬ ‫ن‬‫ۡب‬ ‫ل‬‫ا‬ ‫ا‬‫ۡو‬ ‫ت‬ ‫ل‬‫أ‬‫د‬ ‫ظ‬‫ِ َ‬‫ن‬‫ۡو‬ ‫ن‬‫م‬ ‫د‬ ‫اخ‬
‫ِ‬ ‫و‬ ‫ِ‬
‫َذ ِصي َۡد ًُ َو َذ َغ َر ِت اذ َۡم َوا أ َِن َوا َر ِري َۡد ًُ َظ َدأ َلت ُۡو َِن أ َْل َتر َۡظص َۡن َض ِین الـمن ِۡدی َۡل َو ََت َۡصلۡنَ‬
‫ِ ِ‬
‫ات َضن َۡوا منۡدی َۡل َوا َو َج َصل َۡن رري َۡد ًَ ل َِر ًۃ َِم َظ َامواَ‬ ‫؟ظ َر َظ َصت ال َۡب َن ُ‬‫َ‬
‫ی‬
‫ۡ‬ ‫ام‬ ‫ظ‬
‫َ ََ‬
‫م‬ ‫ۡت‬ ‫ن‬‫ۡب‬ ‫ل‬ ‫ا‬ ‫ي‬ ‫ذ‬ ‫ھ‬
‫ٰ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِِ‬
‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ٖ‬ ‫ِ‬
‫ً ََُ َ َ‬ ‫َ َ ً َ َِ َ َ‬
‫َو َجلد َۡن ع ِليَۡل ِألن ُو ِن ت ِصب َۡن ِج ِدا ِث أدذۡن ِف الل ِص ِب ِمنۡ َج ِدیۡد‪.‬‬
‫ِ‬
‫آھکنوچمیلاکلیھک‬ ‫ترجنہ‪:‬‬
‫اکیۺاچدنینۺراتۺںیۺامنزۺاورۺوہؾۺورکۺےسۺافرغۺوہےنۺےکۺدعبۺہنیکسۺےنۺٓاھکنۺ‬
‫وچمیلۺےکۺےیلۺاینپۺدنچۺویلیہسںۺوکۺعمجۺایکۺوتۺاوھنںۺےنۺاےنپۺدرایمؿۺرقہعۺڈاالۺاورۺدیعسہۺوکۺوچرۺ‬
‫انبای ۺاور ۺاس ۺیک ۺٓاںیھکن ۺروامؽ ۺےس ۺابدنھ ۺدںی اور ۺاےس ۺاہنت ۺیوھڑدای ۺاور ۺوہ ۺاس ۺےس ۺدور ۺوہۺ‬
‫ںیئگ‪،‬اورۺوہۺاسۺےکۺاردۺرگدۺاکیۺدارئہۺںیۺسنہۺریہۺںیہ ۺاورۺوہ ۺوکششۺرکےکۺاؿۺےکۺےھچیپۺ‬
‫یھبکۺداںیئۺاجریہۺےہۺاورۺیھبکۺابںیئ‪،‬اورۺوھتڑیۺدریۺدعبۺدیعسہۺاؿۺںیۺےساکیۺڑلیکۺوکۺڑکپےنۺ‬
‫ںی ۺاکایمب ۺوہیئۺوت ۺڑلویکںۺےن ۺاس ۺےس ۺوپاھچ‪ :‬ۺاے ۺدیعسہۺایکۺوت ۺاجیتنۺےہۺہی ۺوکؿ ۺےہ؟وتۺ‬
‫دیعسہ ۺےن ۺاےس ۺاچہپؿ ۺایل ۺاور ۺاس ۺاک ۺانؾ ۺاتبای ۺہک ۺوہ ۺردیشہ ۺےہ‪ ،‬ۺوت ۺاس ۺےن ۺاؿ ۺےس ۺوپاھچ‪ :‬ۺایکۺ‬
‫مت(اب)ھجم ۺےس ۺروامؽ(یٹپ)ںیہن ۺیگؤؤیگ؟اور ۺاس ۺڑلیک ۺوک ۺریمی ۺہگج ۺوچر ۺںیہن ۺانبؤیگ؟ ۺوتۺ‬
‫ڑلویکںۺےنۺاسۺےسۺروامؽۺیگؤایۺاورۺاسۺیکۺہگجۺردیشہۺوکۺوچرۺانبایۺ‪،‬اورۺوہۺوھتڑیۺدریۺںیھٹیبۺاسۺ‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪51‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫ےیلۺہکۺوہۺتہبۺکھتۺںیئگۺںیھتۺرھپۺوہۺازۺرسِونۺلیھکۺںیۺگلۺںیئگ۔‬

‫سُاالتِ جُابات‪:‬‬
‫جُاب‬ ‫سُال‬ ‫شناز‬
‫َ َ ََ ُ َ َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫ْ َ ِ َ َْ َ َ ْ‬
‫ات ِف ليۡلۃ ُمظ ِۡم َرً۔‬ ‫ل ِصب ِت الۡبن‬ ‫َ‬
‫ِف أ ِی ليلۃ ل ِصب ِت البنات؟‬ ‫‪1‬‬
‫َ َ ُ َ َ ُ َِ َ‬ ‫َ ُ َ َ‬
‫ل ِصبۡن لصۡبۃ الۡضميۡز ِۃ۔‬ ‫أ ِی ل ِص َبۃ ل ِص ْ َْب؟‬ ‫‪2‬‬
‫َ َ ُ ًَ َ‬ ‫َ َ َ َ ْ َ َ َِ ً‬
‫َضب َۡن عرۡضۃ َبي َۡن ُو ِن۔‬ ‫ماذا ظصلن أوْل؟‬ ‫‪3‬‬
‫َ َ ً‬ ‫َ ً‬ ‫ْ‬
‫َج َصل َۡن َذ ِصي َۡدً ِل ِرۃ۔‬ ‫َم ْن َج َصل َن َوا ِل ِرۃ ؟‬ ‫‪4‬‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ َ‬
‫ض َرب َۡن ضي َۡن َوا ِبـ ِمن ِۡدیۡل۔‬ ‫ِبأ ِ ِی ر ْْی ض َر ْ َْب ض ْي َن َمـا؟‬ ‫‪5‬‬
‫ُ َ‬ ‫ََ‬ ‫ُ َ‬ ‫َغيْ َف َذ َھ َب ْ‬
‫ذھ َبتۡ َو َر َاءھ ِن ِبـ ِج ِد۔‬ ‫ت َو َر َاءھ ِن؟‬ ‫‪6‬‬
‫َ‬ ‫َ َ َٰ‬ ‫َض ٰل َم ْن َع َب َز ْ‬
‫ع َبزتۡ ضل َر ِري َۡدً۔‬ ‫ت؟‬ ‫‪7‬‬
‫ات۔‬ ‫َن َصمۡ‪َ :‬تص َبت ال َۡب َن ُ‬ ‫ات؟‬ ‫َھ ْل َتص َبت الْ َب َن ُ‬ ‫‪8‬‬
‫ِ ِ‬ ‫ِ ِ‬
‫َ َِ َ َ َ َ َ ٰ َ َ َ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ َ‬
‫ِألنوا عبزتۡ ضل ر ِريۡدً۔‬ ‫ِل َـمـاذا َرظ ْصن اْلندیل ض ْن‬ ‫َ‬ ‫‪9‬‬
‫َذ ِص ْي َدً؟‬
‫َ‬
‫َج َلد َۡن َع ِلي ًَۡل ِل َر َاخۃ ِأل َِن ُو َِن َت ِصبۡنَ‬ ‫َ َ َ ً‬
‫ِل َـمـاذا َجل ْد َن ع ِليَل؟‬ ‫‪10‬‬
‫ً‬
‫ِج ِدا۔‬
‫َِ ٰ‬ ‫ََ ََ َ َ‬ ‫َِ ٰ‬ ‫َََ ْ َ َ‬
‫وً۔‬ ‫ِ‬ ‫ل‬‫الر‬ ‫ن‬ ‫َ نص َمۡ‪َ :‬ظرطۡن َ ِ‬
‫ض‬ ‫وً؟‬
‫َ أظرطن ض ِن الرل ِ‬ ‫‪11‬‬
‫ُ ََ‬ ‫َ‬ ‫َِ ْ َ‬ ‫أ َتلْ َص ُب ََجيْ ُع الْ َب َن ُ‬
‫ات ِف‬ ‫ْل ‪ْ :‬ل تلَۡص ُب َِجيۡع الۡبن ِ‬ ‫ات ِف الليل ِۃ‬ ‫ِ‬ ‫‪12‬‬
‫ِ َ‬ ‫ْ‬ ‫ْ‬
‫الليۡل ِۃالـ ُۡمظ ِۡم َر ًِ۔‬ ‫ال ُـمظ ِم َر ًِ؟‬

‫ترجنہکرِ‪:‬‬
‫عربی‬ ‫ازدِ‬ ‫شناز‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪52‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َِ َ‬ ‫َتل َۡص ُب ال َۡب َن ُ‬

‫ات ِف الليۡل ِۃ الۡـمظ ِۡمر ًِ۔‬ ‫ڑلایکںۺاچدنینۺراتۺںیۺیتلیھکۺ‬ ‫‪1‬‬
‫ںیہ۔‬
‫ات۔‬ ‫ل َـمـ َاذا َ َ‬
‫َج َصتۡ ََحي َۡد ًُ ال َۡب َن َ‬ ‫دیمحہۺےنۺڑلویکںۺوکۺویکںۺعمجۺایک؟‬ ‫‪2‬‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫َ ُ ًَ َ َ َ َ ً َ ًَ‬
‫َیز ِۡر بۡنعرۡضۃ و َیۡصلۡن ِبنۡتا و ِاخدً‬ ‫وہۺرقہعۺڈاںیلۺیگۺاورۺاکیۺڑلیکۺوکۺوچرۺ‬ ‫‪3‬‬
‫َ ً‬
‫ِل ِرۃ۔‬ ‫انبںیئۺیگ۔‬
‫ُ َ َُ َ‬ ‫َ َ ُ ََ‬
‫رشیۡطۃ! أتل َۡص ِبي َۡن لص َۡبۃ الۡض ِميۡز ِۃ؟‬ ‫ِ‬ ‫رشہفی!ۺایکۺوتۺیھبکۺٓاھکنۺوچمیلۺیتلیھکۺ‬ ‫‪4‬‬
‫ےہ؟‬
‫َِ َ َِ‬ ‫َ‬ ‫ََ‬
‫َ‬
‫أتدۡو ِر یۡن الليۡل ِلل ِص ِب؟‬ ‫ایکۺوتۺلیھکۺےکۺےیلۺراتۺںیۺاجیتگۺ‬ ‫‪5‬‬
‫ےہ؟‬
‫َ‬ ‫َ ُ‬
‫ا ِی َب َنات َید َۡورۡن ِلل ِۡظ َر َاء ًِ‬ ‫وکیسنۺڑلایکںۺڑپےنھۺےکۺےیلۺاجیتگۺ‬ ‫‪6‬‬
‫؟‬ ‫ںیہ؟‬
‫َ َِ ُ َ َ َ ُ َ َ َ َ َ ِ ُ‬
‫ایتوا الۡبنات ! أتتۡصبۡن ِمن الذض ِۡل؟‬ ‫ڑلویک!ۺایکۺمتۺاکؾۺےسۺکھتۺںیئگ؟‬ ‫‪7‬‬
‫َُ‬ ‫َ َ‬
‫ْل تت َۡص ُب ال ِۡبن ُۡت الۡ ُـمج َۡت ِو َدًا َب ًدا۔‬ ‫(یتنحم)ۺڑلیکۺیھبکۺںیہنۺیتکھت۔‬ ‫‪8‬‬
‫َ َ‬
‫ات ! َم ٰیت ترۡظص َۡن الـ ِۡمن ِۡدی َۡل‬ ‫َأ َِی ُت َوا ال َۡب َن ُ‬ ‫ڑلویک!ۺمتۺبکۺدیعسہۺیکۺٓاھکنۺےسۺیٹپۺ‬ ‫‪9‬‬
‫َ‬ ‫َ َ‬
‫ضنۡ ضي ِۡن َذ ِصي َۡدً ؟‬ ‫اکنولۺیگ۔ۺ‬
‫َ ُ َ َِ‬
‫َو َم ٰیت تأدذۡن ِف الل ِص ِب؟‬ ‫اورۺبکۺلیھکۺرشوعۺرکوۺیگ؟‬ ‫‪10‬‬
‫َِ ُ َ َ َِ‬ ‫َ َ‬
‫عدۡ َجل َدتۡ ِضدً بنات ِلل ِص ِب۔‬ ‫یئکۺڑلایکںۺلیھکۺےکۺےیلۺیھٹیبۺ‬ ‫‪11‬‬
‫ںیہ۔ۺ‬
‫َ‬ ‫َ َ ُ َ‬
‫عدۡ غ َتب َۡن ظ ُروۡض الۡ َـمد َۡر َذ ِۃ َو ظ َرط َۡن‬ ‫وہؾۺورکۺرکیلۺںیہۺاورۺامنزۺےسۺ‬ ‫‪12‬‬
‫َِ ٰ‬ ‫َ‬
‫وً۔‬
‫ض ِن الرل ِ‬ ‫افرغۺوہۺیئگۺںیہ۔‬
‫ِٰ‬ ‫َ َ َ َٰ َ َ ُ َ َ‬
‫الل‬
‫یلۡصبۡن ول ِعنۡ َْل یضۡطلۡن ِ ِ ِ‬
‫ۡر‬ ‫غ‬ ‫ذ‬ ‫ن‬
‫ۡ‬ ‫ض‬ ‫وہۺیتلیھکۺںیہۺنکیلۺیھبکۺاہّٰللۺےکۺذرکۺ‬ ‫‪13‬‬
‫أ َب ًدا۔‬ ‫ےسۺاغلفۺںیہنۺوہںیت۔‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪53‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫وقنیسۺدورۺرکوۺاورۺریمضوںۺےکۺاحلظۺےسۺامیضۺاورۺاضمرعۺےکۺانمبسۺےغیصۺوھکلاورۺرتہمجۺرکو‪:‬‬
‫اعمین‬ ‫اافلظ‬
‫ُ‬
‫اعمین‬ ‫اافلظ‬
‫ُ َ‬ ‫َُ‬ ‫ُ‬
‫اوھنںےنرھبا‬ ‫َھمۡ َذعتوۡا وہاخومشوہےئ َھمۡ َمَلوۡا‬
‫ُ‬ ‫َ َ‬
‫متےچب‪،‬متےنرپ ورایک‬ ‫أ َن ُۡتمۡ َخ ِذر ۡۡت‬ ‫ۡت َرضب َۡت وتوخفزدہوہا‬ ‫َ‬ ‫َأن‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫وتےنیھگنکیک‬ ‫َأن ِ َۡت َمذس ِ ِۡت‬ ‫َأنا أل َ َۡص ُب ںیماتلیھکوہں‬
‫ت‬ ‫َ‬
‫رکیوہں‬ ‫ںیمرعتفی ا‬ ‫َن ُۡن ّن َۡم ُع مہعمجرکےتںیہ َأنا أم َۡد ُح‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫وتےناصقننااھٹیکا‬ ‫ت اسےنیٹپیبادنیھ أن َۡت د ِِس َۡت‬ ‫ِھ َی ض َر َب ۡ‬
‫ُ َ َ‬ ‫ُ َ َ‬
‫اوھنں(ؤمن)ےنوھکال‬ ‫َھ ِن ظ َتح َۡن‬ ‫َھ ِ َن َرظص َۡن اوھنںےنااھٹیکا‬
‫َُ َ َُ‬ ‫َ‬
‫مت(ؤمن)ےناکپیکا‬ ‫أن ِۡت ش َبخ ِۡت‬ ‫ںیماتنہپوہں‬ ‫َأنا أل َۡب ُس‬
‫َُ َ َُ‬
‫وہاجیگ‬ ‫أن ِۡت ض َجن ِۡت مت(ؤمن)ےنآیاوگدناھ ِھ َی َذ ِو َر ۡ‬
‫ت‬
‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬
‫اوھنںےنانب کای‬ ‫ت اسےنرویٹاکپیئ َھمۡ َج َصلوۡا‬ ‫َ ِھ َی د َ ََب ۡ‬
‫َُ َ َُ‬ ‫َ‬
‫ت‬
‫مت ب‬
‫س(ؤمن)ےنخدمیک‬ ‫أن ِۡت غ َند ِۡت وتےناھجڑواگلیئ أن ِۡت د َدم ِۡت‬

‫درسۺ(‪)۹‬‬
‫ُا ْ َ‬
‫ِسً ِم ْد ِع َنۃ‬
‫(امیضۺواضمرعۺؤمثنۺولخمط)‬
‫ُ ِ ُ َ َ َ ُ َ َ َِ َ َ َ َ ٰ‬
‫َ َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ‬
‫وً الۡطج ِۡر أدذۡن ِف‬ ‫ِ‬ ‫ن َو ٰز ِت الۡأم و بناتوا ِمن الن ُو ِۡم و بصۡد زل‬
‫ُ ُ‬ ‫الر َح َ‬
‫اػ َ َوالۡظدو َۡر‬ ‫ال َۡص َمل َظالۡا َن َو ِاخ َدً ِمن ُۡو َِن َتع ُۡن ُس َوأد ٰۡری َتضۡد ُل ِ‬
‫ِ‬
‫ُِ‬ ‫ُ َ َ ُ َ َ ُ َ َ ُ ِ َ َ َ ِ َ َ َ َ ِ ُ ُ َِ‬ ‫َِ‬
‫َوالـ َۡمَل ِض َق َ‪،‬وال ِۡبنۡت ال َِۡع ِبيۡرً تسۡبخ مع أ ِموا وعدۡ درج وا ِلدھن ِاِل الدو ِۡؼ‬
‫َ‬ ‫َ َ‬
‫َ ِ ُ َ َ َِ َ‬ ‫ات ‪.‬‬ ‫ِ‬ ‫َو َیر ِۡج ُع َض ُنۡ ع ِر یۡب ِباللح ِ َۡم َوالۡخز َۡر َو‬
‫َ َ‬ ‫َِ َ َ‬ ‫َُ‬
‫ف شصام ل ِذیۡذ أوۡ‬ ‫الۡأ ِم تط َۡر ُح ِب َب َنا ِت َوا ظ ِان ُو ِن َی ِۡدم َۡن َوا غ ِثي ًۡرا ِو َما َر ِطب َۡن عط ِ ۡ‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪54‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬
‫َ َ ُ ُ َِ َ َ َ ُ ُ َِ َ َ ُ َ َ َ َِ َ َ َ ُ َ َ َِ َ ِ ُ‬ ‫َ َ‬
‫اس ظ ِادر‪،‬أضَۡممون وأدۡوالون یط ِۡر َ َخوۡن ِبأضَۡم ِل ِون وما ط ِزبوۡا َِضلي ِۡون عط‪،‬‬ ‫ِلب‬
‫َ ُ َٰ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫ِ َ َ ُ َِ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ٰ َُ ََ ُ َ َ َ‬
‫ف مدۡرذۃ ِألن وا ِلدھن رجل ِمد ِۡعيۡن ْل یظ ِۡدر ضل‬ ‫ھؤْل ِء الۡبنات ما ددلۡن ۡ‬
‫ف َبيۡتو َِن َو َیط َۡصل َۡن َغَمَ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ َ َ َ َ َ َ ٰ ُ َ ِ َ َ َ َ ُ َِ َ َ َ‬
‫ِ‬ ‫وْل ضل أ َجۡر ًِ َالـ َِۡمد َۡرذ ِۃ َظون َیظ َۡرأۡن َو ی َعۡتب ٰۡن ِ ۡ ِ‬ ‫أجۡر ًِ الۡص َر ب ِۃ‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬
‫الل و َرذوۡ ِل ٖہ َوِف الۡص َم ِل‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ف شاض ِۃ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫الدصادً والۡطوۡز ِ َۡ‬‫َ‬ ‫َیأ ُۡم ُر ُھ َِن أ َغاب ُرھ ِن و یصۡلم َۡن أن ِ‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬
‫ِ‬
‫َ ِ َ ٰ ُ َ ِ َ َِ َ َ ِ َ َ َ َ َ َ َ ُ‬
‫ِب َن ُ َرا ِئح الۡأ ُغ ِاب ِر‪ ،‬ھ ِ َذ ٖي أذۡرً ِمد ِۡعيۡنۃ ر ِاسيۃ ضنۡ ن َِ ِري ِۡبو َا ور ِاغرً ضل َي ِۡہ و ِرجال‬
‫ُ َ‬ ‫َ َ‬ ‫ُُ َ‬ ‫َ َِ ُ َ َ‬ ‫ِ‬
‫الۡأذ َۡر ًِ َیص َۡملوۡن ِ َِب َذظۃ شوۡل ِالن َ َو ِار َو َی ِٰرۡعدوۡن ِف اللي ِۡل ِبأمۡن َِو َذَلم‪ْ،‬ل َیص ِۡرظوۡن‬
‫ُ َ‬ ‫ُ َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ ُ َ‬
‫الـ َۡمع َۡر َوال ِۡخ َداع َوْل َی ُۡددوۡنأ َخ ًدا ظ ِلل ِہ َیذۡع ُروۡن َو ِب ِنص َۡم ِت ٖہْل َیعۡط ُروۡن‪.‬‬
‫ِ‬
‫رغناخدنان)‬ ‫ای ک ب‬ ‫( ک‬ ‫ترجنہ‪- :‬‬
‫امںۺاورۺاسۺیکۺڑلایکںۺدنینۺےسۺاںیھٹۺاورۺرجفۺیکۺامنزۺےکۺدعبۺاکؾۺںیۺگلۺںیئگۺوتۺابۺ‬
‫اؿۺںیۺےسۺاکیۺڑلیکۺاھجڑوۺاگلریہۺےہۺاورۺدورسیۺڑلیکۺںیٹیلپ‪،‬اہڈنایںۺاورۺےچمچۺدوھۺریہۺےہۺ‬
‫اورۺڑبیۺڑلیکۺاینپۺامںۺےکۺاسھتۺ(اھکان)اکپۺریہۺےہۺۺاؿۺےکۺوایدۺابزارۺےئگۺںیہۺاورۺوہۺدلجۺیہۺ‬
‫وگتشۺاورۺزبسایںۺےلۺرکۺواسپۺوہںۺےگ‪،‬امںۺاینپۺڑلویکںۺےسۺوخشۺریتہۺےہۺاسۺےیلۺہکۺ‬
‫وہۺاسۺیکۺتہبۺدختمۺرکیتۺںیہۺاورۺوہۺیھبکۺیھبۺیسکۺذلذیۺاھکےنۺایۺاشدنارۺابلسۺیکۺرتبغۺںیہنۺ‬
‫رکںیتۺۺاؿۺےکۺاچچۺاورۺامومۺںۺاؿۺےکۺاکومںۺےسۺوخشۺرےتہۺںیہۺاورۺوہۺاؿۺرپۺیھبکۺہصغۺںیہنۺ‬
‫وہےئ‪،‬ہیۺڑلایکںۺیسکۺدمرہسۺںیۺدالخۺںیہنۺوہںیئۺویکںۺہکۺاؿۺےکۺوایدۺاکیۺرغبیۺٓادیمۺںیہۺ‬
‫‪،‬ۺاورۺوہۺاگڑی ۺاکرکاہی ۺاور ۺدمرہسۺیکۺسیفۺ(دےنی)رپۺاقدرۺںیہنۺ‪،‬وتۺوہۺاےنپۺرھگۺںیۺیتھکلۺڑپیتھۺ‬
‫ںیہۺاورۺواسیۺیہۺرکیتۺںیہۺاسیجۺہکۺاؿۺےکۺزبرگۺاںیھنۺمکحۺدےتیۺںیہ‪،‬اوروہۺاجیتنۺںیہۺہکۺل کۺ‬
‫یتخبۺاورۺاکایمیبۺاہللۺّلجۺالجہلٗۺاورۺاسۺےکۺروسؽۺﷺ یکۺااطتعۺاورۺزبروگںۺیکۺتحیصنۺرپۺ‬
‫لمعۺرکےنۺںیۺےہ‪،‬ہیۺاکیۺرغبیۺۺاخدناؿۺےہۺوجۺاینپۺتمسقۺرپۺرایضۺاورۺاسۺرپۺاصربۺوۺاشرکۺ‬
‫ےہ‪،‬اورۺاخدناؿۺےکۺولگۺدؿۺرھبۺتنحمۺوۺتقشمۺےسۺاکؾۺرکےتۺںیہ‪،‬اورۺراتۺںیۺنیچۺوۺ‬
‫وکسؿ ۺےس ۺوسےت ۺںیہ ۺاور ۺوہ ۺاّکمری ۺاور ۺدوھاک ۺدیہ ۺںیہن ۺاجےتن ۺںیہ ۺاور ۺیسک ۺےسۺدسحۺںیہنۺ‬
‫رکےتۺںیہ‪،‬وتۺوہۺاہللۺاکۺرکشۺرکےتۺںیہۺۺاورۺاسۺیکۺ تمۺیکۺانۺرکشیۺںیہنۺرکےتۺںیہ۔‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪55‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫سُاالتِجُابات‪-:‬‬
‫جُاب‬ ‫سُال‬ ‫شناز‬
‫َ ُ َ َ ِ َ‬ ‫ْ‬
‫َم ْن َیع ُن ُس؟‬
‫ات۔‬ ‫تعۡن ُس و ُ ِاخدً ِم َن ال َۡبن ِ‬ ‫‪1‬‬
‫ُ ُ‬ ‫َ‬ ‫ُْ ُ‬
‫تض ِۡد ُلالۡأد ٰۡریالۡظدوُ َۡر۔‬ ‫َم ْن َیض ِد ُل الظد ْو َر؟‬
‫ْ‬
‫‪2‬‬
‫َ ُ‬ ‫َ ُ‬
‫تس َۡبخ ال ِۡبن ُۡت الۡع ِبي َۡرً َم َعأ ِِم َوا۔‬ ‫ُ‬
‫َم ْن َی ْس َبخ؟‬ ‫‪3‬‬
‫َ َ َ َ ُ ُ َِ َ ُِ‬ ‫َ ْ َ َ َ َ ُِ‬
‫الدو ِۡؼ۔‬ ‫ذھب وا ِلدھن ِاِل‬ ‫الد ْو ِؼ؟‬ ‫من ذھب ِإِل‬ ‫‪4‬‬
‫َ َ‬
‫ُ َیر ِۡج ُع ض َنۡع ِر یۡب۔‬ ‫َم ٰیت َی ْر ِج ُع؟‬ ‫‪5‬‬
‫َ‬ ‫َِ َ َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ َْ ُُْ‬
‫تط َۡر ُحالۡأ ِم ِب َب َنا ِت َوا ِألن ُو ِن ََی ِۡدم َ َۡن َوا غ ِثي ًۡرا‬ ‫ِل َـمـاذا تط َر ُح األ ِم ِب َب َنا ِت َوا؟‬ ‫‪6‬‬
‫َ‬ ‫َ َ َ َ َ ُِ َ َ ِ‬
‫ف شصامل ِذیۡذأوۡ ِلباس‬ ‫وما ر ِطبۡن عط ِ ۡ‬
‫َ‬
‫ظ ِادر۔‬
‫َُُ ََ َ‬ ‫َ َ َ‬ ‫َ َ ُ ُ َِ َ ْ َ ُ َ َ ْ َ‬
‫ْل َ‪ْ،‬ل َیضۡز ُب َوا ِلدھ ِن ضلي ِۡو ِن‬ ‫ِ‬
‫أوا ِلدھن یضزب ضلي ِون؟‬ ‫‪7‬‬
‫َُ‬ ‫َِ‬ ‫َ َْ َ ْ‬
‫ِألن َوا ِل َدھ ِن َر ُجل ِِمد ِۡعيۡن۔‬ ‫ِل َـمـاذا َیذھ ْ َْب ِإِل ال َـم ْد َر َذ ِۃ؟‬ ‫‪8‬‬
‫َُ‬ ‫ْ َ ِ َ ْ ُ َِ‬
‫ھ ِن َج ِِي َدات ِف ال ِۡع َت َابُ ِۃ َو ال َِۡظ َر َاء ًِ۔‬ ‫َ‬ ‫ِ‬
‫ِف أ ِی ریء ھن ج ِيدات؟‬ ‫َ‬ ‫‪9‬‬
‫ً‬ ‫َ َ َ ُ ُ َ ُ‬ ‫ً‬ ‫َ‬ ‫ََ ُْ ُ َ ُ ُْ َ‬
‫َ‬
‫ْل‪ْ ،‬ل َتۡدد ِرجال الۡأذۡر ًِأخدا۔‬ ‫ِس ًِ أخدا؟‬ ‫أَتدد رجال األ ْ َ‬ ‫‪10‬‬
‫َ َ َ ُ ُ َ َ ِٰ‬ ‫َ َ ْ ُِ ُ ْ َ ْ َ ٰ‬
‫ِ‬
‫الل۔‬
‫َ َْل‪ْ،‬ل ی َعۡطرو َۡن ِب ِنصۡم ِۃ ِ‬ ‫الل؟‬
‫َ أیعطرو َن ِب ِنصم ِۃ ِ‬ ‫‪11‬‬
‫َ ْ ُ ْ َ َْ‬
‫ْل‪:‬طد ُۡل الۡأ َو ِاّن لي َۡدتۡ ِب َن ِظي َۡرۃ۔‬ ‫اّن ن ِظيْ َرۃ؟‬ ‫أطدل األو‬ ‫‪12‬‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ ُ‬ ‫َ َ ْ ُ ُ ْ َ ْ َ َ ِ َ ْ َْ‬
‫نأۡغ ُل ِبال َۡي ِد ْل ِبالـ َۡمَل ِض ِق۔‬ ‫أتأغلون ِبالـمَل ِض ِق أم ِبالي ِد؟‬ ‫‪13‬‬

‫ترجنہکرِ‪-:‬‬
‫عربی‬ ‫ازدِ‬ ‫شناز‬
‫َ َ َُ َ َ َ ُ َ َ‬
‫ْل ترۡظصوۡا أزۡواتعمۡ ظوۡؼ‬ ‫اینپۺٓاوازوںۺوکۺیبنۺیکۺٓاوازۺرپۺدنلبۺ‬ ‫‪1‬‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪56‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬
‫َ‬
‫َزو ِۡت ِالنِ ِِب۔‬ ‫تمۺرکو۔‬
‫َ ََ ٰ َ َ‬ ‫ُ‬ ‫َ ُ‬
‫اِل ضلي ِۡہ۔‬ ‫االل تص‬ ‫ِ‬ ‫ۡم‬ ‫ذ‬ ‫ا‬ ‫وا‬ ‫ر‬ ‫ۡغ‬ ‫واذ‬ ‫اہّٰللۺاکۺانؾۺاسۺرپۺول۔‬ ‫‪2‬‬
‫َ َ َُ ََ َ‬
‫ْل تظۡر بوۡاالۡطو ِاخش۔‬ ‫ربیۺابوتںۺےکۺرقبیۺتمۺوہ۔‬ ‫‪3‬‬
‫ات‬ ‫َ‬
‫و‬ ‫م‬
‫َِ‬
‫الد ٰ‬ ‫ف‬ ‫ا‬ ‫ُان ُۡش ُرو َ‬
‫ۡا!م‬ ‫دوھکیۺٓاامسونںۺاورۺزنیمۺںیۺایکۺ‬ ‫‪4‬‬
‫ِ‬ ‫َِ‬
‫َوالُۡار ِۡض۔‬ ‫ےہ؟‬
‫ُ‬
‫ِھ َی أ ِم ُم َۡت ِو َدً‬ ‫وہۺ(یتنحم)ۺامںۺےہ۔‬ ‫‪5‬‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫تع ُۡن ُس َوتض ِۡد ُل‬ ‫اھجڑوۺدیتیۺےہۺراکایبںۺاورۺاہڈنایںۺ‬ ‫‪6‬‬
‫ِ َ َ ُ ُ‬
‫اػ َوالۡظدو َۡر۔‬ ‫الرح‬ ‫ِ‬ ‫دوھیتۺےہ۔‬
‫ُ‬
‫َ ُ َِ َ ُ ُ ِ ََ‬ ‫َ‬
‫ال ِۡبنۡت الر ِاْلۃ َت ِۡدم أموا۔‬ ‫(ل کۺڑلیک)ۺاینپۺامںۺیکۺدختمۺ‬ ‫‪7‬‬
‫ُ‬ ‫رکیتۺےہ۔‬
‫َ‬
‫َو ِھ َی َمطۡخ َرً ِألذ َۡر ِت َوا۔‬ ‫وہۺاےنپۺاخدناؿۺےکۺےیلۺرخفۺےہ۔‬ ‫‪8‬‬
‫َ‬ ‫َ َ َ ُ َ ُ َِ‬
‫الۡخ ِادمۃ تص ِۡجن الد ِعيۡق ِف‬ ‫ابوریچۺاخہنۺںیۺاخدہمۺٓااٹۺوگدنۺریہۺ‬ ‫‪9‬‬
‫الۡ َـمس َۡبخ۔‬ ‫ےہ۔‬
‫َ َ ُ َ َ َِ‬
‫وَتَۡب بصۡد عليۡل۔‬ ‫وھتڑیۺدریۺںیۺرویٹۺاکپےئۺیگ۔‬ ‫‪10‬‬
‫َ َ َُ َ َِ ََِ َ َ ََ‬
‫مہۺوتہجۺےسۺڑبوںۺیکۺتحیصنۺےتنسۺ ندۡمع نرا ِئح الۡأغ ِاب ِر ِبرطۡبۃ وْل‬ ‫‪11‬‬
‫َ ُ َ َ ًَ‬
‫ننۡش ُر َِیي ًۡنا ِوَِشاْل۔‬ ‫ںیہۺاورۺاِدرھۺاُدرھۺںیہنۺدےتھکی۔‬
‫ُ‬ ‫ُ‬
‫َواغ ُۡت ُبوۡا َ‪،‬واع َۡر ُءوۡا‪َ ،‬و غلوۡا‪َ ،‬و‬ ‫وھکل‪،‬اورۺڑپوھ‪،‬اھکؤ‪،‬اورۺویپنکیلۺ‬ ‫‪12‬‬
‫َ ُ َ َ َ َ ُ ُ ِٰ ََ‬
‫اہّٰللۺاورۺاسۺےکۺروسؽۺوکۺہنۺیوھڑو۔ ارۡر بوۡا‪ ،‬ول ِعنۡ ْل تتۡرغوۡا الل و‬
‫َُ‬
‫َر ُذوۡلہ۔‬
‫انۃ۔‬ ‫َو َْل َتز َۡح ُعوۡا َض َل ِ َ‬ ‫ددنیاریۺرپۺہنۺوسنہ۔‬ ‫‪13‬‬
‫الدی ِ‬ ‫ٰ ِ‬
‫َ‬ ‫ُ‬
‫َواذۡغ ُروۡا الۡا ِد َرً‪.‬‬ ‫ٓارختۺوکۺایدۺرکو۔‬ ‫‪14‬‬
‫َ َ ُُ َ‬
‫َوْل تضۡطلوۡا ضن َۡوا‪.‬‬ ‫اورۺاسۺےسۺتلفغۺہنۺرکو۔‬ ‫‪15‬‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪57‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬
‫ُ‬
‫َواع َۡن ُصوۡا ِب َن ِري ِۡبعمۡ‪.‬‬ ‫اےنپۺبیصنۺرپۺانقتعۺرکو۔‬ ‫‪16‬‬
‫َ َ ُ َ‬
‫َ َوْل َت ُۡددوۡا ا َخ ًدا‪.‬‬ ‫دورسوںۺرپۺدسحۺہنۺرکو۔‬ ‫‪17‬‬
‫َ َ ُ َ‬
‫اِسوۡن‪.‬‬ ‫َِ َ‬ ‫ویکہکنۺدسحۺرکےنۺواےلۺاصقنؿۺ‬ ‫‪18‬‬
‫ِألن الۡح ِاذ ِدیۡن د ِ‬
‫ااھٹےنۺواےلۺںیہ۔‬

‫ماضیکا مضازؼاِز مضازؼکاماضیلکھُ‪:‬‬

‫َمضازؼ‬ ‫ماضی‬ ‫َمضازؼ‬ ‫ماضی‬

‫َُ‬ ‫َ‬
‫أز َۡن ُع‬ ‫َم َدخ ُۡتمۡ‬ ‫أغ ُۡن ُس‬ ‫ضـ ـ ـ ـ َـجن ِۡت‬
‫َ ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫ترۡد ِعي َۡن‬ ‫َم َُلوۡا‬ ‫تس َۡبخ َۡن‬ ‫ط ـ ـ َـدل ِۡت‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ َُ‬ ‫َ َ‬
‫تع ِۡذ ُبوۡن‬ ‫د ََبۡت ِن‬ ‫َۡت ـ ــل ِىي َۡن‬ ‫َز َنصۡن‬
‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫تز َۡح ِعي َۡن‬ ‫ر ِود ِۡت‬ ‫ت ـ ـ ـض ِۡد ُل‬ ‫َرعد ِ ِۡت‬
‫َ‬
‫۔‬ ‫ض ِلم ِۡت‬ ‫َیت َۡصب َۡن‬ ‫َذ ِو َرتۡ‬
‫َ ُ‬
‫۔‬ ‫۔‬ ‫تد ُْۡت‬ ‫َذ ِور ُۡت‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ ُ‬
‫۔‬ ‫۔‬ ‫تذ َۡودۡن‬ ‫َذْت ۡۡت‬

‫درسۺ(‪)۰۱‬‬
‫َ َ َ ُ َِ‬
‫الس ِي َب ُ‬
‫ات‬ ‫الۡبنات ِ‬
‫امسؤمنیکعمجسجےکآخرںیم“ا‪،‬ت ‘‘وہ‬
‫َ‬
‫ات َو َی ِۡدم َۡن‬ ‫َِ َ‬ ‫َ َ َ ُ َِ ُ َ َ َ َِ ٰ َ َ َ‬
‫الۡبنات الس ِِي ِبات َیۡذرۡن الد ِِيا ِت و یصۡمل َۡن الر ِاْل ِ‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪58‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬
‫َ َ‬
‫ات َوْلُ َی ُۡرج َۡن ِم ۡ‬
‫ن‬ ‫ال ُۡأ َِم َوات َو َیر َۡحب َۡن ال َۡصال َـَمت َو َین ُْۡص َۡن الـۡمدۡعي َ‬
‫ۡن‬
‫َ َِ َ َ‬ ‫َ َ َ ِ َ ِ َ َ َِ َ َ ِ َ َ ِ َِ ِ َ َ‬ ‫ِ‬
‫ُ ُ َِ ُ‬
‫بيوۡ ِت ِون ِبدو ِۡن ِاذۡن وْل یطۡخرۡن ِِبا ِل ِون وْل ِِبَم ِل ِون وْل ِبأذۡر ِت ِون وْل‬
‫َ َ َ َ َ َِ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َیت َۡبص َۡن َر َو ًاجا َِمذ ُۡمو ًۡما َو َْل َیر َۡحب َ َ َ‬
‫ات َوْل َی ُۡددۡن ُو ِن ظ ِإن ُو ِن‬ ‫ات الۡض ِن ِي ِ‬ ‫ۡن الۡبن ِ‬
‫ً َ َ‬ ‫َِ َ َ‬ ‫َِ َ َ َ َ َ ِ‬ ‫َعان َصات ب َ‬
‫الداذ َج ن ِظي َۡرۃ‪،‬ظ ُو ِن َز ِاب َرات‬ ‫َ‬ ‫اس‬ ‫الل َب َ‬
‫ِ‬ ‫ۡن‬ ‫ب‬ ‫ۡد‬ ‫َی‬ ‫ْل‬ ‫و‬ ‫َ‬ ‫ن‬ ‫و‬‫ِ‬ ‫ۡب‬
‫ِ‬ ‫ي‬‫ر‬‫ِ‬ ‫ن‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ف ُغ ِل الۡأخ َۡوال ِ‪،‬ظيۡو َِن َخ َياء ‪ ،‬أب َۡر ُار ُھ َِن َطزي َۡزۃ‪َِ ،‬و َْل َیت ُۡرغۡنَ‬ ‫َ‬ ‫َِ َ‬
‫َِ َ َ َ َ َ َ‬
‫ِ‬
‫َ‬ ‫و َر ٰ ِاغرَات َِ ۡ ِ َ ِ َ ُِ‬
‫ُ‬
‫ف أ ِ ِی َخال ِو َیظ َۡرأۡن غت ًبا ِف ال َۡص َر َِب ِي ِۃ َوال ِۡان ِۡع ِلي ِۡز ی ِۃ وْل یرۡطبۡن ض ِن‬ ‫الرلوً ِ ۡ‬ ‫ِ‬
‫َ‬
‫ِ َ َِ َ َ َ َ َ ً َِ ُ ُ َ َ ُ َِ َ َ َ َ َ ً َِ ً‬ ‫َ‬
‫اسي ِۃ و یلۡبدۡن ِلباذا یدْۡت أجۡدامون وَیۡذرۡن ِلباذا ر ِعيۡظا‬ ‫الر ی ِ‬ ‫اب ِ‬ ‫الۡألۡص ِ‬
‫َس ِي ًظا َظ َيم َۡد ُخ ُو َِن ُغ ِ ُل َواخد ف ال َۡبيۡت َوف الـ َۡمد َۡر َذۃ َو َْل ََی َۡدب َۡن ال َۡص َملَ‬
‫ََ‬ ‫ِ‬ ‫َِ ِ‬ ‫َِ ِ‬ ‫َ ِ َ ً َِ َ ُ َِ َ‬
‫َ‬ ‫َ َ َ َ َ َِ‬ ‫َِ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫ات وْل‬ ‫ات وْل ی َِرۡحبۡن الر ِاْل ِ‬ ‫ن ِظيۡرۃ وما ھن غبنات یتۡبصۡن الۡض ِني ِ‬
‫َِ َِ‬ ‫َ َ َ ً‬ ‫َ َ َ َِ ِ ٰ َ ُ َِ َ َ َ َ ُ ُ ً َ َ ً َِ ٰ‬
‫َیۡذرۡن الد ِيا ِت وھن عدۡ عرأۡن غتب َا غ ِثيۡرً و ِلعنۡ ْل یص ِۡرظۡن ريۡىا ِف الْت ِۡبي ِۃ‬
‫ُ‬ ‫َ َ ٰ‬ ‫َ ََ‬
‫الـ َۡمن ِۡز ِل ِي ِۃ ظَل َیظ ِۡدرۡن ضل ُزنۡع ِإ َدام أ ۡو دبۡز‪.‬‬
‫ِ‬

‫ایھچڑلایکں‬
‫ترجنہ‪ :‬ایھچۺڑلایکںۺرباویئںۺےسۺیتچبۺںیہۺاورۺل کۺاکؾۺرکیتۺںیہ‪،‬اورۺامؤںۺیکۺ‬
‫دختمۺرکیتۺںیہۺاورۺاعہمل(وعروتں)ےکاسھتۺریتہۺںیہ‪،‬اورۺونیکسمںۺیکۺدمدۺرکیتۺںیہ‪،‬اورۺ‬
‫اےنپ ۺرھگوںۺےسۺریغب ۺااجزتۺںیہنۺیتلکن ۺںیہ‪،‬اور ۺاےنپ ۺامؽ‪،‬وخب وصریت ۺاور ۺاخدناؿۺرپۺرخفۺ‬
‫ںیہنۺرکیتۺںیہ‪،‬ۺاورۺہنۺیہۺیسکۺربےۺرواجۺیکۺریپویۺرکیتۺںیہۺ‪،‬اورۺامیدارۺڑلویکںۺےکۺاسھتۺںیہنۺ‬
‫ریتہۺںیہ‪،‬ۺاورۺہنۺاؿۺےسۺدسحۺرکیتۺںیہۺ‪،‬اسۺےیلۺہکۺوہۺاےنپۺےصحرپۺانقتعۺرکیتۺںیہۺ‪،‬اورۺاسدہۺ‬
‫ابلسۺوکۺبیعۺںیہنۺیتھجمسۺںیہ‪،‬ۺوتۺوہۺرہۺاحؽۺںیۺربصۺوۺرکشۺرکےنۺوایلۺںیہ‪،‬ۺاورۺاؿۺںیۺایحۺےہۺ‬
‫‪،‬اؿ ۺیک ۺاگنںیہ ۺیچین ۺریتہ ۺںیہ ۺ‪،‬اور ۺیسک ۺاحؽ ۺںی ۺامنز ۺںیہن ۺیوھڑیت ۺںیہ‪ ،‬ۺاور ۺرعیب ۺ‪،‬ارگنزییۺ‬
‫(زابؿ)ںیۺاتکںیبۺڑپیتھۺںیہۺ‪،‬اورۺ(امسجینۺ)ورزشۺےکۺولیھکںۺےسۺھنمۺںیہنۺومڑیتۺںیہ‪،‬ۺ‬
‫اور ۺااسی ۺابلسۺیتنہپۺںیہۺوج ۺاؿۺےک ۺومسجںۺوک ۺاپھچات ۺےہ‪ ،‬ۺاور ۺےلتپ(ابرکی)ۺگنت ۺابلسۺےسۺ‬
‫یتچبۺںیہ‪،‬ۺوتۺرھگۺۺاورۺدمرہسۺںیۺرہۺصخشۺاؿۺیکۺرعتفیۺرکاتۺےہ‪،‬ۺاورۺوہۺاکؾۺوکۺبیعۺںیہنۺیتھجمسۺ‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪59‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫ںیہۺ‪،‬اورۺوہۺاؿۺڑلویکںۺیکۺرطحۺںیہنۺںیہۺوجۺامیدارۺڑلویکںۺیکۺریپویۺرکیتۺںیہۺۺاورۺل کۺڑلویک ۺ‬
‫ں‬
‫ےکۺاسھتۺںیہنۺریتہۺںیہۺ‪،‬اورۺرباویئںۺےسۺںیہنۺیتچبۺںیہ‪،‬ۺاوھنںۺےنۺتہبۺیسۺاتکںیبۺڑپیھۺ‬
‫ںیہۺ‪،‬نکیلۺاومرۺاخہنۺداریۺںیۺھچکۺںیہنۺاجیتنۺںیہۺاورۺاسنلۺانبےنۺایۺرویٹۺاکپےنۺیکۺالصتیح ۺ(‬
‫دقرتۺ) ںیہنۺریتھکۺںیہ۔‬

‫سُاالتِجُابات‪:‬‬
‫جُاب‬ ‫سُال‬ ‫شناز‬
‫َِ‬ ‫َ‬ ‫ََ‬ ‫َِ‬ ‫َ ْ َْ َ‬
‫ات َخ َياء‪.‬‬ ‫َ‬
‫ات ِ ِ‬
‫ب‬ ‫ي‬‫ِ‬ ‫الس‬ ‫نصمۡ‪ِ :‬ف ال َۡبن ِ‬ ‫ات‬ ‫الس ِي َ‬
‫ات ِ ِ‬
‫ب‬ ‫ھل ِف البن ِ‬ ‫‪1‬‬
‫َخ َياء؟‬
‫َ َ َ َ‬ ‫َ َ َ ْ‬
‫ْل َ‪ْ،‬ل َیرۡطب َۡن ض ِن ال َۡص َم ِل‪.‬‬ ‫أ َی ْرط ْ َْب ض ِن ال َص َـم ِل؟‬ ‫‪2‬‬
‫ُ َ َ َ‬ ‫َ ْ َ َ ْ َ ُ ُ َِ‬
‫أب َۡر ُارھ ِن َ ط ِزيۡزۃ‪.‬‬ ‫غيف أبرارھن؟‬ ‫‪3‬‬
‫َ‬ ‫َ َ َ َ َ َ َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫ََ ْ َ َْ َ ْ َ َ ْ‬
‫ْل‪ْ،‬لَیۡدبۡن أضۡمـال الۡبي ِۡت‬ ‫أیـحدْب أضـمـال البي ِت‬ ‫‪4‬‬
‫ً‬ ‫َ‬ ‫ً‬ ‫َ‬
‫ن ِظي َۡرۃ‪.‬‬ ‫ن ِظيْ َرۃ؟‬
‫الس ِي َب ُ‬ ‫َ َ َ ُ َِ‬ ‫َِ َ‬
‫ات َیر َۡحب َۡن‬ ‫الۡبنات َ ِ‬ ‫ـرح ُب الرا ِلـح ِ‬
‫ات؟‬ ‫َم ْن َی ْ َ‬ ‫‪5‬‬
‫ات۔‬ ‫ِ َ‬
‫َ الر َا ِلـح ِ‬
‫ات َیط َۡصل َۡن‬ ‫الس ِي َب ُ‬ ‫ََ ُ ِ‬
‫ات‬‫ن‬‫ۡب‬ ‫ل‬‫ا‬ ‫؟‬ ‫ات‬ ‫ن‬ ‫َم ْن َی ْط َص ُل الْ َـح َد َ‬ ‫‪6‬‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ات۔‬ ‫َ‬ ‫َ َ‬
‫الۡحدن ِ‬
‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫ََ َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ ُْ ُ ْ‬
‫نصمۡ‪ :‬تعۡنس الۡبنات۔‬ ‫أتعنس البنات؟‬ ‫‪7‬‬
‫ََ َ َ‬ ‫ََ ْ ْ َ‬
‫نصمۡ‪َ:‬یَۡبۡن۔‬ ‫أیـخ َِبن؟‬ ‫‪8‬‬
‫الس ِي َباتُ‬ ‫َ َ َ َ ُ َ َ ِ ُ َِ‬ ‫َ َ ْ َ ُ ْ َ َ ُ َِ ِ َ ُ َ‬
‫أترطب البنات الس ِيبات ض ِن ْل‪ْ،‬لترۡطب الۡبنات ِ‬ ‫‪9‬‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪60‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬
‫َِ ٰ‬ ‫َ‬ ‫َِ ٰ‬
‫۔‬ ‫وً‬
‫ِ‬ ‫ل‬ ‫الر‬ ‫ن‬ ‫ض‬ ‫وً؟‬‫ِ‬ ‫الرل‬
‫َ َ َ َ ِ َ َ َ ُ ِ َِ َ َ َ‬ ‫َ‬ ‫ُ َ َ‬ ‫َ ْ‬
‫نصمۡ‪ :‬یصۡملۡن مع أ ِم ِون أضۡمـال‬ ‫أ َی ْص َـمل َن َم َع أ ِِم ِو ِن أ ْض َـمـال‬ ‫‪10‬‬
‫ْ‬
‫ال َۡبي ِۡت۔‬ ‫ال َبيْ ِت؟‬
‫َُ‬ ‫َ َ َ َ َِ َ ُ‬ ‫َ َ ْ َ ُ ُ َِ َِ ْ َ ُ ْ َ ُ‬
‫ن َصمۡ‪:‬تنۡط ُص ُو ِن الْت ِۡب ِيۃ ال َـمن ِ َۡز ِل ِيۃ۔‬ ‫الْت ِب ِيۃ ال َـم ْ ِْن ِل ِيۃ؟‬ ‫أتنطصون‬ ‫‪11‬‬
‫ِ َ‬ ‫َن َصمۡ‪َ :‬تل َۡص ُب ال َۡب َن ُ‬ ‫َِ ْ َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫ََ ْ‬
‫ات ِف الليۡل ِۃ‬ ‫أتلصب البنات ِف الليل ِۃ‬ ‫‪12‬‬
‫ْ ْ‬
‫ال َ ُـمظ ِۡم َر ِ ًَ۔‬ ‫ال ُـمظ ِم َر ًِ؟‬
‫ََ ْ ُ َ‬
‫ُ‬ ‫َ َ‬
‫ْل‪َْ ،‬ل أخ ُۡدد أ َخ ًدا۔‬ ‫َت ُدد أ َخ ًدا؟‬ ‫أ‬ ‫‪13‬‬
‫َ َ‬ ‫ْ‬ ‫ََ‬
‫ْل‪ْ ،‬ل أت َۡب ُع ال َۡج ِاھ ِلي َۡن۔‬ ‫َ‬ ‫ْ‬
‫أتتبع اْل ِاھ ِلْی؟‬‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫‪14‬‬
‫َْل‪َْ ،‬ل َتر َۡح ُب ال َۡصالـ َمـ ُ‬ ‫ر َح ُب الْ َصال َـمـاتُ‬ ‫ْ‬ ‫ََ‬
‫ات‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ت‬ ‫أ‬ ‫‪15‬‬
‫َ‬ ‫َْ َ‬
‫ال َۡج ِاھَل ِت۔‬ ‫الـج ِاھَل ِت؟‬

‫ترجنہکرِ‪:‬‬
‫عربی‬ ‫ازدِ‬ ‫شناز‬
‫َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ َ ِٰ ُ َِ‬
‫الد ٰ‬
‫ات واألرۡض۔‬
‫ِ‬ ‫و‬ ‫م‬ ‫دلق الل‬ ‫اہّٰللۺےنۺٓاامسونںۺاورۺزنیمۺوکۺدیپاۺ‬ ‫‪1‬‬
‫ایک۔‬
‫َ‬ ‫ِ‬ ‫َ َ َ َ َِ‬
‫ات۔‬
‫رزعنا ِ ِ‬
‫ب‬ ‫ي‬ ‫الس‬ ‫اسۺےنۺمہۺوکۺایھچۺزیچںیۺدںی۔‬ ‫‪2‬‬
‫َأب َۡر ُار ال َۡب َنات َطزي َۡزۃ َخ َياء۔ً‬ ‫رشؾۺےسۺڑلویکںۺیکۺاگنںیہۺیچینۺ‬ ‫‪3‬‬
‫ِ ِ‬
‫ںیہ۔‬
‫َ َْل َیظ َۡر ب َۡن ال َۡط َواخ َش َأ َ ً‬
‫ِ بدا۔‬ ‫و‬ ‫وہۺیھبکۺرباویئںۺےکۺرقبیۺںیہنۺ‬ ‫‪4‬‬
‫وہںیت۔‬
‫ات َدا ِئ ًمـا۔‬ ‫َیط َۡصل َۡن ال َ َ َ‬
‫ۡحدن ِ‬ ‫وہۺہشیمہۺایکینںۺرکیتۺںیہ۔‬ ‫‪5‬‬
‫َأ َِی ُت َوا ال َۡب َناتُ‬
‫اے(دوتلۺدنم)ۺڑلویک!ایکۺمتۺیتھجمسۺ‬ ‫‪6‬‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪61‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬
‫َ َِ ُ َ َ َ َ َ َِ ِ َ َ َ‬
‫السبادۃ‬ ‫الۡض ِنيات!أ ََتۡدبۡن أن ِ‬ ‫وہۺہکۺاکپانۺےبۺزعیتۺےہ؟‬
‫ن ِظيۡرۃ؟‬‫َ‬
‫َ َِ َِ ُ َ َِ ُ َ ُ َِ‬
‫الْت ِۡبيۃ الـۡمنۡ ِز ِليۃ َضو ِۡر یۃ‬ ‫اوم ِرۺاخہنۺداریۺامتؾۺڑلویکںۺےکۺ‬ ‫‪7‬‬
‫ُ ِ َِ‬ ‫َ‬ ‫َِ‬
‫ات غ ِل ِون۔‬ ‫َ ِللۡبن َ ِ‬ ‫ےیلۺرضوریۺےہ۔‬
‫َ‬ ‫الس ِي َب ُ‬ ‫ََ ُ ِ‬
‫ات َی ِۡدم َۡن‬ ‫ِ‬ ‫الۡبنات‬ ‫ایھچۺڑلایکںۺاینپۺامؤںۺیکۺدختمۺ‬ ‫‪8‬‬
‫ُ َِ َ َِ‬
‫أموا ِت ِون۔‬ ‫رکیتۺںیہ۔‬
‫َ َ َ َ َ َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫اج ِۃ ضنۡ‬ ‫رضورتۺےکۺوتقۺیسکۺاکؾۺےسۺ وْل یرۡطبۡن ِضنۡد الۡح‬ ‫‪9‬‬
‫ُ‬
‫رضۡل۔‬ ‫ھنمۺںیہنۺومڑںیت۔‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫اورۺاےنپۺبیصنۺرپۺانقتعۺرکیتۺںیہۺ َو َیظ َۡنص َۡن ِب َن ِري ِۡب ِو ِن َ َو َیر ِْۡبۡن‬ ‫‪10‬‬
‫ُ‬
‫ف غ ِ ِل َخال ِم َن الۡأخ َۡو ِال۔‬ ‫ِ ۡ‬ ‫اورۺرہۺاحؽۺںیۺربصۺرکیتۺںیہ۔‬
‫َ َ ُ َ َ ِ َِ‬
‫و یذۡعرۡن لر بون۔‬ ‫اورۺاےنپۺربۺاکۺرکشۺرکیتۺںیہ۔‬ ‫‪11‬‬
‫َ َِ ُ َ َ َ ُ َ َ ِ َ ِ ِ َ ًِ َِ َ‬
‫اےۺڑلویک!ےفنشۺےکۺےھچیپۺتمۺ أیتوا الۡبنات! ْل تتۡبصۡن ِز یا وْل‬ ‫‪12‬‬
‫َ َ‬
‫ظا ِئ َدً ِظي ِۡہ۔‬ ‫ڑپوۺاسۺںیۺافدئہۺںیہنۺےہ۔‬
‫َ‬ ‫ُ‬
‫َبلۡ دد َۡران ض ِشيۡم۔‬ ‫ہکلبۺ(ڑبا)ۺاصقنؿۺےہ۔‬ ‫‪13‬‬

‫َ‬
‫ـمر یْن‬
‫ِ‬ ‫ت‬
‫َ‬ ‫ْ‬
‫ْص ُمؤ ِدب َیل َب ُس ِل َب ًاذا َذاذ ًجا‬
‫ََ‬ ‫َرر ْيد َو َلد م ْدع ْْی َطز ْي ُض الْ َب َ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬
‫َ ْ ً َ ْ َ ُ ٓ َ ُ ْ َ َ ًِ َ َ ْ َ ُ َ ْ َ َ َ ْ َ َ ٰ ْ َ َ ْ َ ُ‬
‫ن ِشيطا ‪َ،‬یدبہ اْلدرون ط ِنيا و یرحب أوْلد األط ِني ِاء ول ِعن ْل یدأل‬
‫ْ ُ ْ ْ‬ ‫َ ً َ ً َ ً َ‬
‫َوا ِل َدي ِل َب ًاذا َِجيَْل َوا ْخ ِذ َیۃ َِثيْ َنۃ غ ِمث ْ ِل ِو ْم َو َیظ َرأ َوع َت ال ِظ َر َاء ًِ ِِف ُخ ْج َر ِت ٖہ‬
‫َ َ َ َ َ ْ َ ُ َِ ْ َ ْ َ ْ َ َ َ‬ ‫َ َ َ َ ْ َ َ ْ َ َِ‬
‫ِب ِصنایۃ و یلص ُب وعت الل ِص ِب ظعذا ْل یدور الليل ِضند ِاْلم ِتح ِان وْل‬
‫ْشاءَ‬ ‫َ ْ َ ً َ ْ َ ُ ْ َ َِ ُ ْ َ َ ِ ُ‬
‫الد ْوؼ ِل ِ َ‬ ‫َ‬ ‫َ َْ ُ َ َْ َ ْ‬
‫ِل َ ِ‬ ‫َ‬
‫يت ن ِظيرۃ ‪،‬یذھب ِضند الّضور ًِ ِإ‬ ‫َیدب أضَمل ال َب ِ‬
‫َ ِ‬
‫َ‬ ‫ْ‬ ‫ُ‬ ‫ْ‬
‫الل ْحم َو َی ْر َخ ُم ال َـم َد ِاغ ْ َْی َو َینْ ُ ُ‬ ‫َْ‬
‫اْل ْ َ‬
‫ْصھ ْم َوْل َت ُر ُج غ ِل َمۃ‬ ‫ِ‬ ‫و‬ ‫ات‬ ‫ِ‬ ‫و‬‫ّض َ‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪62‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬
‫َِ‬ ‫ُ َ َ َ ْ َ ُ َ ُْ ُ ْ َ‬
‫لْن َھ ِۃ َ‪،‬ظـَمَ‬‫الل َياِل الْ ُـم ْظم َر ًِ ِل ِ ُ ْ‬ ‫ِف‬ ‫ن‬ ‫و‬ ‫ج‬ ‫ر‬ ‫َی‬ ‫ي‬ ‫اء‬ ‫ع‬‫د‬ ‫ز‬ ‫أ‬‫و‬ ‫و‬ ‫‪،‬ھ‬ ‫ہ‬ ‫ن‬ ‫ا‬‫د‬ ‫اخ َذۃ م ْن ِل َ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫َ‬
‫ظ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ٖ‬ ‫ِ‬
‫َ َ َ َ ْ َ ْ َ ُ َ ُِ َ َ َ ْ َ ُ َ َ ْ َ ُ َ ْ َ ُ ُِ َ َ َ َ ُ َ ْ ً‬
‫ط ِزب ضلي ِہ اضَممہ عط وْل ادوالہ وتطرح ِبأضَم ِل ٖہ أمہ وأدواتہ أیزا‬
‫َ ُِ َ َ‬ ‫َ ْ َ ْ َ َ َ َ َ َ ْ َ َ ْ ُِ َ َ َ ُ ُ ْ َ َ‬
‫ِس ِت ٖہ ط ِز ْ َْب عط َوْل َی ْرط ُب‬ ‫یطرخن ِبوا ظَم ط ِزبت ضلي ِہ أمہ وْل ِنداء أ‬
‫ََ‬ ‫ْ‬ ‫ْ‬ ‫َِ َ َ ُ َ ْ ُ ْ َ ْ ْ َ َ ْ َ‬
‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫ََ ً َ‬
‫الل ولہ‬ ‫أبدا ضن الرَل ًِ ‪،‬وھو ِمن أِسً ِمد ِعينۃ ‪،‬یأغلون ِمن رزؼ‬
‫َ ْ ُ ُ ِْ َ ْ َ َ َ ْ ُ ُ ْ َ َ ْ َ ُ َ ً َ ِ ُ َ ِ َ َ ِ ُ َ ِ ْ َ ً‬
‫یذعرون ِو ِبنصم ِت ٖہ ْل یعطرون ‪،‬ظاجصلوا ر ِريدا أیوا األوْلد امثاْل‬
‫ْ‬ ‫ََ َْ ُ‬ ‫َ ْ ُ ُ ْ َ َ َ ْ ُ ْ َ ْ َ َ َِ ٰ َ َ ُ ْ‬
‫أب اْل َي ِار ‪،‬ظَل تطخ ُروا ِبال َـَم ِل‬ ‫ألنط ِدعم وضليعم ِبأد ِب ال ِعب ِار ظ ِإن ذ ِلك د‬
‫َْ‬ ‫َ َ َ ْ َ ُ َ َ َ َْ ْ َ ْ َ ً َ ْ َ‬ ‫َ َِ ْ َ َ َ‬
‫اخذ ُروا الط َد َاد‬ ‫ظ ِإن ال َـَمل لہ ز َوال ‪،‬وْل َتدبوا ضمل البي ِت ن ِظيرۃ و‬
‫لراْل ْْیَ‬ ‫ْ َ َ َ َ َ ْ َ ُ ْ َ َِ ْ َ ْ َ َِ‬ ‫ِ َِ َ‬ ‫َ ْ َ َ َ ْ ُ‬
‫والع ْدل وال ِزموا النذاط ِِف الصم ِل ۔أْل تصلمون ِإن الطوز ِل ِ ِ‬
‫ْ‬
‫ال ُـم ْج َت ِو ِدیْ َن ؟‬

‫تنریً‪:‬‬
‫ترجنہ‪ :‬ردیشۺیچینۺاگنہۺرےنھکۺواالۺابۺادبۺاکیۺرغبیۺڑلاکۺےہ‪،‬وہۺاسدہۺاورۺاص ۺ‬
‫ػ‬
‫رھتسا ۺابلس ۺاتنہپ ۺےہ‪ ،‬ۺدورسے ۺولگ ۺاےس ۺامیدار ۺےتھجمس ۺںیہ‪ ،‬ۺوہ ۺامیداروں ۺےک ۺڑلوکں ۺ ۺ‬
‫ےک‬
‫اسھت ۺراتہ ۺےہ ۺ‪،‬نکیل ۺوہ ۺاےنپ ۺواید ۺےس ۺاؿ ۺیک ۺرطح ۺااھچ ۺابلس ۺاور ۺیتمیق ۺوجےت ۺںیہن ۺاماتگنۺ‬
‫ےہ‪،‬ڑپےنھۺےکۺوتقۺاےنپۺرمکےۺںیۺوتہجۺےسۺڑپاتھۺےہ‪،‬ایسۺرطحۺےنلیھکۺےکۺوتقۺاتلیھکۺ‬
‫ےہ‪،‬وہ ۺااحتمؿ ۺےک ۺوتق ۺرات ۺوک ۺںیہن ۺاجاتگ ۺےہ‪ ،‬ۺرھگ ۺےک ۺاکومں ۺوک ۺبیع ۺںیہن ۺاتھجمس ۺےہ‪،‬ۺ‬
‫رضورتۺےکۺوتقۺزبسایںۺاورۺوگتشۺرخدیےنۺےکۺےیلۺابزارۺاجاتۺےہ‪،‬رغوبیںۺرپۺرمحۺرکاتۺ‬
‫ےس ۺوکیئ ۺۺربی ۺابتۺںیہنۺیتلکنۺےہ‪،‬وہۺاورۺاسۺےکۺ‬ ‫ےہ‪،‬ۺاورۺاؿۺیک ۺدمدۺرکاتۺےہ‪،‬اسۺیکۺزابؿۺ ت ئ‬
‫دوتس ۺاچدنینۺراوتںۺںی ۺرفتحیۺےک ۺےیلۺنکلتےۺںیہۺوت ۺاسۺرپ ۺاسۺےکۺاچچ ۺ ۺاور ۺامومںۺیھبکۺیھبۺ‬
‫ہصغۺںیہن ۺوہےئ‪،‬اسۺیک ۺامں ۺاسۺےک ۺاکومںۺےس ۺوخش ۺریتہ ۺےہ‪،‬اسۺیکۺںینہبۺیھب ۺاسۺ‬
‫اکومں ۺےسۺوخش ۺوہیت ۺںیہ‪،‬اسۺیک ۺامں ۺاورۺاسۺےک ۺاخدناؿۺیک ۺوعرںیت ۺیھبک ۺاس ۺرپ ۺہصغۺہنۺ‬
‫وہںیئۺ‪،‬وہۺامنزۺےسۺیھبکۺہنمۺںیہنۺومڑاتۺےہ‪،‬وہۺاکیۺاےسیۺرغبیۺاخدناؿۺاکۺےہ‪،‬وجاہللۺےکۺ‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪63‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫رزؼ ۺےس ۺاھکےتۺاوراس ۺاک ۺرکشادا ۺرکےتۺںیہۺاورۺاسۺیکۺوتمعنںۺیکۺانرکشیۺںیہنۺرک ۺ‬

‫ےت‬
‫ںیہ‪،‬اےۺڑلوک!ردیشۺوکۺاےنپۺےیلۺاثمؽۺانبؤ‪،‬اورمتۺرپۺڑبوںۺاکۺادبۺرضوریۺےہۺاسۺےیلۺہکۺوہۺ‬
‫اےھچۺولوگںۺیکۺاعدتۺےہ‪،‬ۺامؽۺرپۺرخفۺہنۺرکوۺاسۺےیلۺہکۺامؽۺمتخۺوہےنۺواالۺےہ‪،‬رھگۺےکۺاکومںۺ‬
‫وکۺبیعۺہنۺوھجمسۺ‪،‬ربایئۺاورۺیتسسۺےسۺوچب‪،‬ۺاکؾۺںیۺیتسچۺوکۺالزؾۺرکول‪،‬ایکۺمتۺںیہنۺاجےتنۺہکۺاکایمیبۺ‬
‫وکینںۺاورۺیتنحمۺولوگںۺےکۺےیلۺےہ۔‬

‫درسۺ(‪)۰۰‬‬

‫امرمّىث‬
‫َ‬ ‫ُ َ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬
‫اض ُۡبدۡ‪ ،‬اض ُۡب ِدی‪ ،‬اض ُۡبدۡن‪ِ ،‬ان َۡوضۡ‪ِ ،‬ان َۡو ِِض‪ِ ،‬ان َۡوز َۡن‪ِ ،‬اخ َۡم ِدی‪ِ ،‬اخ َۡمدۡن‪،‬‬
‫ُ ُ َ ُ ُ‬ ‫ُ ُ‬
‫ا َرۡع ِری‪ ،‬ارۡعرۡن‪ ،‬غ ِل‪ ،‬غل َۡن‪.‬‬
‫ًِ‬ ‫َ َُُ‬
‫الۡأ ِم تن َۡر ُح ِبن ًۡتا َز ِضي َۡرً ل َوا‪:‬‬
‫َ َِ َ َ َ‬ ‫َ‬ ‫ِٰ َ‬ ‫َ‬ ‫ً‬ ‫َ‬ ‫َ َِ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ ُ َ‬
‫ُ‬
‫خ ِبي َۡبۃ! أن ِۡت ِبنۡت ش ِيبۃ ِ‪،‬انۡو ِِض ِمن النو ِۡم زباخا واضۡب ِدی الل م ِصیۡ ِألنہ دلظ ِك‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬
‫ات‬ ‫ب ال َۡب َ‬
‫ن‬ ‫ۡ‬ ‫ّب َوار ُۡعریۡ َلہ َواز َ‬
‫ۡح‬ ‫ۡ‬ ‫َ‬
‫ۡر‬ ‫ر‬ ‫ا‬‫و‬ ‫ل َ‬
‫ۡ‬
‫َ ُ‬
‫ع‬ ‫ظ‬ ‫ات‬ ‫ب‬‫الس ِي َ‬‫َ َِ‬
‫ن‬ ‫م‬ ‫ك‬
‫ََََ‬
‫ع‬‫ورز‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫َِ َ َ َِ ُ َ َ َِ َ َ َ ِ ُ َ ِ َ ً ِ َ َ ً َِ ِ ً َ َ َ ً‬
‫یس ِثيابا ن ِشيۡطۃ ذاذجۃ‬ ‫َتصلك ز ِاْلۃ والۡب ۡ‬ ‫ات ۡ‬ ‫ات‪،‬ظ ِان زحۡبۃ الر ِاْل ِ‬ ‫الر ِاْل ِ‬
‫َِ َ َ َ َ‬ ‫َ َ َ َ َِ َ َ َ َ ِ َ ُ ُ َ َ ُ ِ َ َ‬ ‫َ َ‬
‫ل غَم یأۡمر ِؽ أغ ِابر ِؽ واضۡل ِمیۡ أن ذصادً‬ ‫ات واظۡصِ ۡ‬ ‫و َاخۡذ ِریۡ ِلباس ال َۡطرن ِۡجي ِ‬
‫َ َ َ‬ ‫الۡأ َ‬
‫‪.‬‬ ‫ر‬‫ِ‬ ‫اب‬
‫ِ‬ ‫غ‬ ‫ۡأ‬ ‫ل‬ ‫ا‬ ‫ۃ‬‫ِ‬ ‫اض‬ ‫ش‬ ‫ۡ‬ ‫ف‬ ‫ِ‬ ‫ر‬‫ِ‬ ‫اط‬‫ِ‬ ‫ز‬
‫َِ َ ً‬ ‫َ‬ ‫ُُ‬ ‫َ‬
‫َوتن َۡر ُح الۡأ ِم َب َنات غ ِبي َۡرات ل َوا أیۡزا‪:‬‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ َ َ‬ ‫َ َٰ‬
‫َب َن ِاِت ِۡ!اخ َۡمدۡن ِالل َوارۡعرۡن لہ َواض ُۡبدۡنہ َواز َۡحب َۡن َب َنات ش ِِي َبات َواذۡھب َۡن‬
‫ُ ُ ِ ُ َ ً َِ ً‬ ‫ََ َ َ َ َ َ ََ َ َ‬ ‫َ‬
‫اخۃ َواد ُۡرذ َۡن ضلو ًۡما ّم َۡت ِلطۃ ن ِاظ َصۃ‬ ‫ف ضر ب ِتوا واخۡذرۡن الۡوع‬ ‫ِإِل الـ َۡمد َۡر َذ ِۃ ِ ۡ‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪64‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬
‫ُ ُ ٓ‬ ‫َ َ َِ‬ ‫ٰ‬ ‫َ‬
‫َِوارۡطب َۡن ِإِل ِد َر َاذ ِۃ ال َۡص َر ِب ِي ِۃ ظ ِإن ال َۡص َر ِ َِّب ِل َدان الۡظرۡا ِن َوال َۡح ِدی ِۡث‪َ .‬ب َن ِاِتۡ!‬
‫َِ َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ ُ َِ ِ َ َ َ َِ‬
‫التس ِۡر ی ِۡز َوال ِۡخ َياش ِۃ َواخۡذرۡن الۡعد َۡل ض ِن الْت ِۡب ِي ِۃ‬ ‫السباد ِۃ و‬ ‫ضليۡعن ب ِ‬
‫َ َِ ِ َ َِ َ ً ِ َ َ َ َ ُ َ ُ ُ ً َ ً َِ َ َ َ َ َ ٰ َ‬
‫ات یدۡرذۡن ضلوۡما غ ِثيۡرا و یطۡخرۡن ِبوا ول ِعنۡ ْل‬ ‫اۡلـمنۡز ِلي ِۃ ظإن غ ِثيۡرا ِمن الۡبن ِ‬
‫َ َ ِ َ َ َِ َ َِ َ َ ُ َِ َ َ ً‬
‫یرۡطبۡن ِإليۡوا ظ ِإنوا ِضنۡدھن ن ِظيۡرۃ‪.‬‬
‫ترجنہ‪:‬‬
‫وتۺابعدتۺرکۺ(ذمرک) ۺ‪،‬ۺوتۺابعدتۺرکۺ(ؤمثن)‪،‬ۺمتۺابعدتۺرکوۺ(ؤمثن)‪،‬وتۺاھٹۺ(ذمرک)‪،‬وتۺ‬
‫اھٹۺ(ؤمثن)‪،‬متۺاوھٹۺ(ؤمثن)‪،‬وتۺرعتفیۺرک(ؤمثن)‪،‬متۺرعتفیۺرکو(ؤمثن)‪،‬وتۺرکشۺ‬
‫رک(ؤمثن)‪،‬متۺرکشۺرکو(ؤمثن)ۺ‪،‬وتۺاھک(ؤمثن)ۺمتۺاھکؤ(ؤمثن)‬
‫امںۺاینپۺیوھیٹۺڑلیکۺوکۺتحیصنۺرکیتۺےہ‪:‬‬
‫ہبیبح!ۺوتۺایھچۺڑلیکۺےہ‪،‬وتۺحبصۺدنینۺےسۺاھٹۺاورۺریمےۺاسھتۺاہللۺیکۺابعدتۺرک‪،‬اسۺ‬
‫ےیلۺہک ۺاسۺےن ۺھجتۺوک ۺدیپاۺایک ۺاورۺےھجت ۺاپک ۺزیچوں ۺےس ۺرزؼ ۺدای‪،‬وتۺاھک ۺا ۺورۺیپ ۺاور ۺاسۺاکۺرکشۺ‬
‫رک‪،‬اورۺل کۺڑلویکںۺےکۺاسھتۺرہ‪،‬ویکںۺہکۺل کۺڑلویکںۺیکۺتبحصۺےھجتۺل کۺانبدےۺیگ‪،‬اصػۺ‬
‫رھتسےۺاسدےۺڑپکےۺنہپۺاورۺارگنزییۺابلسۺےسۺچب‪،‬ۺاورۺاسیجۺریتےۺزبرگۺمکحۺدںیۺواسیۺ‬
‫رک‪،‬اورۺاجؿۺےلۺہکۺیوھوٹںۺیکۺل کۺیتخبۺڑبوںۺیکۺااطتعۺںیۺےہ۔‬
‫اورۺامںۺاینپۺڑبیۺڑلویکںۺوکۺیھبۺتحیصنۺرکیتۺےہ‪:‬‬
‫ریمیۺڑلویک!متۺاہللۺیکۺرعتفیۺاورۺاسۺاکۺرکشۺۺرکواورۺاسۺیکۺابعدتۺرکواورۺایھچۺڑلویکںۺےکۺ‬
‫اسھتۺروہ‪،‬اورۺدمرہسۺاسۺیکۺاگڑیۺںیۺاجؤ‪،‬ےبۺۺایحیئۺےسۺوچبۺاورۺفلتخمۺ ےکۺےکۺعفنۺ ۺ‬
‫ملع ۺڑپوھاور ۺرعیب ئۺڑپےنھ ۺیک ۺرطػ ۺاملئ ۺوہ ۺ‪،‬اس ۺےیل ۺہک ۺرعیب ۺرقٓاؿ ۺو ۺدحثی ۺیک ۺزابؿۺ‬
‫ت‬
‫ےہ‪،‬ریمی ۺڑلویک! مھاارے ۺےیل ۺاکپان‪،‬اکڑانھ(لیب ۺوبےٹ ۺانبان‪،‬دیشکہ ۺاکری ۺرکان)اور ۺانیسۺ‬
‫رضوریۺےہۺاورۺاومرۺاخہنۺداریۺںیۺیتسسۺےسۺوچب‪،‬اسۺےیلۺہکۺتہبۺیسۺڑلایکںۺتہبۺےسۺ‬
‫ملع ۺڑپیتھ ۺںیہ ۺاور ۺاس ۺرپ ۺرخف ۺرکیت ۺںیہ ۺنکیل ۺاؿ ۺ(اومر ۺاخہن ۺداری)زیچوں ۺیک ۺرطػ ۺاملئۺ‬
‫ںیہنۺوہیتۺںیہۺ‪،‬اسۺےیلۺہکۺوہۺاؿۺےکۺزندکیۺبیعۺںیہ۔‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪65‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫ِاحد اِزجنػ(مّىث)کےصیغےلکھُ اِزپسھُ۔‬

‫عمج‬ ‫وادح‬ ‫عمج‬ ‫وادح‬
‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ُان ُ‬
‫ان ُْۡصۡن‬ ‫ْۡصیۡ‬ ‫ِاذ َۡمص َۡن‬ ‫ی‬‫ِاذ َۡم ِص ۡ‬
‫ُ ُ‬ ‫ُ ُِ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬
‫اذۡعت َۡن‬ ‫یت‬
‫اذۡع ِ ۡ‬ ‫اد ُۡرج َۡن‬ ‫اد ُۡر ِج ۡ‬
‫ی‬
‫ُ‬ ‫ُ‬
‫اغ ُۡند َۡن‬ ‫اغ ُۡن ِ ۡ‬
‫یس‬ ‫ِاط ِۡدل َۡن‬ ‫ل‬
‫ِاط ِۡد ِ ۡ‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫ِاض ِۡج ِن‬ ‫ین‬
‫ِاض ِۡج ِ ۡ‬ ‫ِاد َِۡبۡن‬ ‫ی‬‫ِاد ِ َِۡب ۡ‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫ِارۡغص َۡن‬ ‫ی‬
‫ِارۡغ ِص ۡ‬ ‫ِاس َۡحع َۡن‬ ‫ِاس َۡح ِع ۡ‬
‫ی‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ َ‬ ‫ُ‬
‫ِاذۡىل َۡن‬ ‫ل‬
‫ِاذۡى ِ ۡ‬ ‫دذۡن‬ ‫ی‬
‫د ِذ ۡ‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫ِاطۡزب َۡن‬ ‫ب‬
‫ِاطۡز ِ ۡ‬ ‫ِاج َۡمص َۡن‬ ‫ِاج َۡم ِص ۡ‬
‫ی‬
‫َ َ‬ ‫َ‬
‫ِاظ َۡتح َۡن‬ ‫ِاظ َۡت ِح ۡ‬
‫ی‬ ‫ِاخۡذرۡن‬ ‫ی‬
‫ِاخۡذ ِر ۡ‬
‫َ َ‬ ‫َ‬
‫ِام َۡنص َۡن‬ ‫ِام َۡن ِص ۡ‬
‫ی‬ ‫ِامَۡلۡن‬ ‫ئ‬
‫ِامۡل ِ ۡ‬
‫ِاض ِۡرب َۡن‬ ‫ب‬‫ِاض ِۡر ِ ۡ‬ ‫ِاد ِۡتم َۡن‬ ‫ی‬
‫ِاد ِۡت ِم ۡ‬

‫ترجنہکرِ‪:‬‬
‫عربی‬ ‫ازدِ‬ ‫شناز‬
‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ َ َِ‬
‫یا أیتوا ال ِۡبنۡت ِ!اخۡذ ِری‬ ‫اےۺڑلیک!ۺ(ربی)ۺاعدوتںۺےسۺ‬ ‫‪1‬‬
‫َ َ‬ ‫َ‬
‫الۡخ َ َرا ِئ َل الۡظ ِبي َۡحۃ۔‬ ‫چب۔‬
‫َ َ ً‬
‫ل أب َۡر َار ِؽ ط ِزيۡزۃ۔‬ ‫َواج َۡص ِ ۡ‬ ‫اینپۺاگنںیہۺیچینۺرھک۔‬ ‫‪2‬‬
‫ََ‬ ‫َِ َ َ‬
‫َواض ِۡر ِف الْت ِۡب ِيۃ الـ َ َۡمن ِۡز ِل ِيۃ۔‬ ‫اوم ِرۺاخہنۺداریۺھکیس۔‬ ‫‪3‬‬
‫ً‬ ‫ََ َ َ َ‬
‫ب ضن َۡوا أ َبدا۔‬ ‫َوْل ترۡط ِ ۡ‬ ‫وتۺاسۺےسۺیھبکۺےبۺوتیہجۺہنۺرک۔‬ ‫‪4‬‬
‫َ‬ ‫َ َِ ُ َ َ ُ‬
‫ات‬‫یا أی ٰتوا ال َۡبنات! ِلل َۡب ُن ِ‬ ‫اےۺڑلویک!(ربی)ۺڑلویکںۺےکۺےیلۺ‬ ‫‪5‬‬
‫الد ِيات دزۡی ف ِ‬ ‫َِ‬
‫الدن َۡيا َو‬ ‫ِ ِ ِ ِ‬ ‫داینۺوۺٓارختۺںیۺروسایئۺےہ۔‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪66‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫َ‬ ‫ٰ‬
‫الۡا ِدر ًِ۔‬
‫َ َ َ ُ َ َ ُ َ َِ‬
‫أَتۡدب ا َلۡبنات أن ِ ۡ‬
‫ف‬ ‫ایکۺڑلایکںۺیتھجمسۺںیہۺہکۺ(ےلیم)ۺ‬ ‫‪6‬‬
‫َِ َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬
‫الداذ َج ِۃ‬ ‫اب ال َۡو ِذخ ِۃ أ ِو‬ ‫ِ‬ ‫ال ِۡث َي‬ ‫ای(اسدے)ۺڑپکوںۺںیۺےبۺزعیتۺ‬
‫ً‬ ‫َ‬
‫ن ِظي َۡرۃ؟‬ ‫ےہ؟‬
‫َِ‬
‫ِبن ِۡیتۡ! ِام ِۡذ ِسیۡ الذص َۡر َ‪،‬وال ِۡب ِیسۡ‬ ‫یٹیب!ابولںۺںیۺیھگنکۺرک‪(،‬اصػۺ‬ ‫‪7‬‬
‫اب‬ ‫ِث َي ًابا َن ِشي َۡط ًۃ‪ُ ،‬د ِذی ال ِۡع َت َ‬ ‫رھتسے)ۺڑپکےۺنہپ‪،‬اتکںیبۺےلۺ‬
‫َ َ َ‬
‫ب ِإِل الـ َۡمد َۡر َذ ِۃ ِف‬ ‫واذۡھ ِ ۡ‬ ‫اورۺاگڑیۺںیۺدمرہسۺاج۔‬
‫ال َۡص َر َب ِۃ۔‬
‫َ‬ ‫َ ُ ُ‬
‫َیا د ِاد َمۃ! اغ ُۡن ِیس َۡ‪،‬وامۡل ِئ‬ ‫اخدہم!ۺاھجڑوۺدے‪،‬ڑھگےۺںیۺ‬ ‫‪8‬‬
‫َِ‬ ‫َ‬
‫الد ِعي َۡق‬ ‫ال َۡج َِرً ِبالـ َۡمـ ِاء َ‪،‬واض ِۡج ِین‬ ‫اپینۺرھب‪،‬ۺٓااٹۺوگدنھۺاورۺدلجیۺرویٹۺ‬
‫َ َ َ‬
‫َ َواد ِ َِۡبیۡ ضل ض َجل۔‬ ‫اکپ۔‬
‫ات! ِاض َۡمل َۡن‬ ‫َیا أ َِی ُت َوا ال َۡب َن ُ‬ ‫اےۺڑلویک!ۺڑبوںۺیکۺوتحیصنںۺرپۺلمعۺ‬ ‫‪9‬‬
‫َ‬
‫ب َن َرا ِئح الۡأ َغابر َ‪،‬و ُغلۡنَ‬ ‫رکو‪،‬ۺاھکؤ‪،‬ۺویپ‪،‬ۺاورۺاہّٰللۺاکۺرکشۺرکو‪،‬ۺایکۺ‬
‫َ ِ َ َ ِ َ ِ ُ ِ َ ِٰ َ َ‬
‫وارۡر َبۡن وارۡعرۡن ِ ِلل‪ ،‬أْل‬ ‫متۺوکۺںیہنۺولعمؾۺہکۺوہۺمتۺوکۺرہۺزیچۺےبۺ‬
‫َِ ُ ُ ُ َ ُ َ َ‬ ‫َ َ‬
‫تصۡلم َۡن أنہ َیرۡزعع ِن غ ِل ریۡء‬ ‫اسحبۺداتیۺےہ۔‬
‫َ‬
‫ِبضي ِۡر ِخ َداب َ۔‬
‫َ‬ ‫َ َ‬
‫َوْل تز َۡح َع َۡن َض ٰل أ َخد۔‬ ‫یسکۺرپۺہنۺوسنہ۔‬ ‫‪10‬‬
‫َ َُ‬
‫َواج ِۡلد َۡن َأ َم َام أغ ِاب ِرغ ِن‬ ‫اےنپۺڑبوںۺےکۺاسےنمۺادبۺےسۺ‬ ‫‪11‬‬
‫ِبالۡأ َد ِب۔‬ ‫وھٹیب۔‬
‫َواض َۡمل َۡن ِب َن َرا ِئ ِح ِومۡ۔‬ ‫اؿۺیکۺتحیصنۺرپۺلمعۺرکو۔‬ ‫‪12‬‬
‫َ َ َ َ َ َ َِ‬
‫از ِحي َۡن۔‬ ‫وْل تدۡخرۡن ِمن الن ِ‬ ‫تحیصنۺرکےنۺواولںۺےسۺرخسمہۺنپۺ‬ ‫‪13‬‬
‫تمۺرکو۔‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪67‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫درسۺ(‪)۰۲‬‬
‫نھیمؤنث‬
‫َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ ُ َ َ َ‬ ‫َ َ ُ َ َ ُ‬
‫ْل تعۡطرۡ‪ْ،‬ل تعۡط ِریۡ‪ْ،‬ل تعۡطرۡن‪ْ،‬ل تل َۡص ِبۡ‪ْ،‬ل تل َۡصب َۡن‪ْ،‬ل َت َۡص ِلۡ‪ْ،‬ل َت َۡصل َۡن‪ْ،‬ل‬
‫َ َ َ َ‬ ‫َ َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ‬
‫تع َۡد ِلۡ‪ْ،‬ل تع َۡدل َۡن‪ْ،‬ل تطۡخ ِریۡ‪ْ،‬ل تطۡخرۡن‪.‬‬
‫َ َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ً َ ًَ‬ ‫َ‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ ُ ُِ َ َ ُ َ‬
‫ۡض األضَۡم ِل ِبنۡتا ز ِضيۡرً و بنات غ ِبيۡرات لوا‬ ‫َ َ ِتلۡك األم َتۡنع ضنۡ بص ِ‬
‫ٰ‬
‫ھعذا‪.‬‬
‫َ‬ ‫ُ َ َ‬ ‫َٰ ٰ ًٓ َ‬ ‫ََ َ‬ ‫ٰ‬
‫ل َم َع ِالل ِإلوا اد َر َ‪،‬وارۡع ِریۡ لہ ظاض ُۡب ِدی ِۡہ َوْل‬ ‫َیا ِبن ِۡیتۡ! ِإل ُو َنا َو ِاخد ظَل َت َۡصِ ۡ‬
‫ات‬ ‫َتع ُۡطریۡ بہ َظا َِنہ َیرۡ ُز ُعك رز ًۡعا َخ َد ًنا َو ََی َۡط ُشك منۡ ُغ ِل ٓا َظۃ َو َْل َتر َۡحب ال َۡب َ‬
‫ن‬
‫ِ َ ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ ِِ ِ‬
‫َ‬ ‫َِ َ‬ ‫َ َ َ َِ ُ َ َ ُ َِ َ َ ُ َ َ ً َ َ َ ُ ِ َ ً ُ‬
‫ات ظ ِان زحۡبتون َتۡصل ِك د ِبيۡثۃ‪،‬وْل تأد ِذیۡ ريۡىا ِبدو ِۡن ِاذۡن وْل َتۡصِلۡ‬ ‫اْل ِبيث ِ‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫َ‬ ‫ً‬ ‫َ‬
‫اس َوْل تز َۡح ِعیۡ‬ ‫ِ‬ ‫ف ُمادث ِۃ َالن‬ ‫لِ ۡ‬ ‫ِث َي َاب ِك َ َو ِذخۃ‪،‬ظِإن الن َاس َیع َۡرھوۡنوا َوْل تدۡدِ ۡ‬
‫اللصب‪ .‬أ َِی ُت َوا ال َۡب َن ُ‬ ‫َ‬ ‫َ َ ََ َ َ َ َ َ َ ََ َ َ َ َ ِ‬
‫ات‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِئ وعۡت‬ ‫ب وعۡت ال ِۡظراء ًِ‪،‬وْل تظۡر ِ ۡ‬ ‫ِضنۡد الۡأغ ِاب ِر وْل تلۡص ۡ‬
‫َ َ ِ ِٰ َ َ ُ َ َ ُ ِ َ َ َ ُ َ َ َ َ َ َ َ‬ ‫ال َۡعبي َۡر ُ‬
‫ف غ ِل خال وْل تعۡطرۡن ِب ٖہ وْل تعۡدلۡن ضنۡ‬ ‫ات ِ!اخۡمدۡن الل وارۡعرۡن لہ ِ ۡ‬ ‫ِ‬
‫َ َ َِ َ‬ ‫َ َ َ َ َ َ َِ َ‬ ‫َ َ َ َِ َ ُ ُ ُ َِ َ‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫ِضباد ِت ٖہ ظِإنہ یرۡزععن ِبضي ِۡر ِخداب‪،‬وْل َتۡدبۡن أن عدۡر الـۡمر ِۡء ِِبال و ِاظر أوۡ ِلبا س‬ ‫َ‬
‫َ‬ ‫ََ َ ََ َ ُ َ ٰ‬ ‫َ‬ ‫َ َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ‬
‫ظ ِادر َ‪،‬وْل تر َۡحب َۡن َب َنات ط ِن ِيات ِما ِظي ِۡو ِن َخ َياء ِوْل ِد َیانۃ ِوْل تنۡشرۡن ِإِل َما ِل ِو ِن‬
‫ََ‬ ‫َ َ َ َ َِ ِٰ َ َ َ َِ‬ ‫َُ‬ ‫َ‬ ‫َ ٰ‬
‫الر ِاب ِر ی َۡن ِ‪،‬وْل‬ ‫َوْل ِاِل ِل َب ِاذ ِو ِن َواع َۡنص َۡن ِب َن ِري ِۡبع ِن َواز ِْۡبۡن ضلي ِۡہ ظِإن الل مع‬
‫َ ََ‬ ‫َ َ‬ ‫ََ َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫َت ُۡرج َۡن ِبضيۡ ِر ِخ َجاب ِوْل ترۡطب َۡن ضنۡ أض ََۡم ِل ال َۡبي ِۡت َوال َۡزم َۡن شاضۃ‬
‫َ‬ ‫ِ‬ ‫َِ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ َ َ َ ُ َ َ َ َ َِ‬ ‫َ َ ُ َِ َ َ َ َ َ ٰ‬
‫ات‬ ‫ات الس ِيب ِ‬ ‫أغ ِاب ِرغن‪،‬ظاخۡطش ُۡن بن ِاِتۡ!ھ ِذ ِي الۡع ِلَم ِت وْل تضۡطلۡن ضنۡوا ظِإن الۡبن ِ‬
‫َِ َ‬ ‫َ َ َ َ‬
‫ات‪.‬‬ ‫یصۡمل َۡن ِبنرا ِئ ِح الۡأمو ِ‬
‫ترجنہ‪:‬وت ۺرفک ۺ ۺہن ۺرک(ذمرک)‪ ،‬ۺوت ۺرفک ۺ ۺہن ۺرک(ؤمثن)‪،‬مت ۺرفک ۺہن ۺرکو(ؤمثن)‪،‬وت ۺتم ۺلیھک‬
‫(ؤمثن)‪،‬مت ۺتم ۺولیھک(ؤمثن)‪،‬وت ۺ ۺتم ۺانب(ؤمثن)‪،‬مت ۺتم ۺانبؤ(ؤمثن)‪،‬وت ۺیتسس ۺتمۺ‬
‫رک(ؤمثن)‪،‬متۺیتسسۺتمۺرکو(ؤمثن)‪،‬وتۺرخفۺتمۺرک(ؤمثن)‪،‬متۺرخفۺتمۺرکو(ؤمثن)۔‬
‫وہۺامںۺیوھیٹۺڑلیکۺوکۺضعبۺاکومںۺےسۺرویتکۺےہ‪،‬اورۺایسۺرطحۺاینپۺڑبیۺڑلویکںۺوکۺرویتکۺ‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪68‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫ےہ‪.‬‬
‫اےۺریمیۺیٹیب!ۺامہراۺوبعمدۺاکیۺےہۺ‪،‬وتۺاہللۺےکۺاسھتۺدورسےۺوکۺوبعمدۺہنۺانبۺاورۺاسۺ ۺاک‬
‫رکشۺاداۺرک‪،‬اسۺیکۺابعدتۺرکۺاورۺاسۺیکۺانرکشی تمۺرک‪،‬اسۺےیلۺہکۺوہۺےھجتۺۺاپکۺرزؼۺداتیۺےہۺاورۺرہۺ‬
‫ٓاتفۺےسۺریتیۺافحتظۺرکاتۺےہ‪،‬اورۺربیۺڑلویکںۺےکۺاسھتۺتمۺرہۺاسۺےیلۺہکۺاؿۺیکۺتبحصۺےھجتۺ‬
‫رباۺانبدےۺیگۺاورۺریغبۺااجزتۺوکیئۺزیچۺتمۺےل‪،‬اےنپۺڑپکےۺےلیمۺتمۺرک‪،‬اسۺےیلۺہکۺولگۺاےسۺانۺ‬
‫دنسپۺرکےتۺںیہۺاورۺولوگںۺیکۺوگتفگۺںیۺدلخۺادنازیۺتمۺرک‪،‬زبروگںۺےکۺاپسۺتمۺسنہ‪،‬ڑپےنھۺ‬
‫ےکۺوتقۺتمۺلیھکۺاورۺلیھکۺےکۺوتقۺتمۺڑپھ‪،‬اےۺڑبیۺڑلویک!ۺاہللۺیکۺدمحۺوۺانثۺرکو‪،‬رہۺاحؽۺںیۺ‬
‫اسۺاکۺرکشۺرکوۺاورۺاسۺیکۺانرکشیۺتمۺرکو‪،‬اسۺیکۺابعدتۺےسۺیتسسۺتمۺرکوۺاسۺےیلۺہکۺوہۺںیھمتۺ‬
‫ےبۺاسحبۺرزؼۺداتیۺےہۺ‪،‬اورۺہیۺہنۺوھجمسۺہکۺااسنؿۺیکۺزعتۺزایدہۺامؽۺایۺاےھچۺابلسۺںیۺےہ‪،‬اورۺامیدارۺ‬
‫ڑلویکںۺےکۺاسھتۺتمۺروہ‪،‬ویکںۺہکۺاؿۺںیۺایحۺاورۺدنیۺداریۺںیہنۺےہ‪،‬اورۺاؿۺےکۺامؽۺاورۺابلسۺ‬
‫یکۺرطػۺتمۺدوھکیۺ‪،‬اورۺاےنپۺےبیصنۺرپۺانقتعۺۺاورۺربصۺرکو‪،‬اسۺےیلۺہکۺاہلل ۺاعتٰیلۺربصۺرکےنۺواولںۺ‬
‫تع‬ ‫ےکۺاسھتۺےہ‪،‬اورۺےبۺرپدہۺتمۺولکن‪،‬رھگۺےکۺاکومںۺےسۺہنمۺہنۺومڑو‪،‬اورۺاےنپۺڑبوںۺیکۺااط ۺ‬
‫الزؾۺرکول‪،‬ریمیۺڑلویک!اؿۺابوتںۺوکۺۺایدۺروھکۺاورۺاؿۺےسۺتلفغۺہنۺرکو‪،‬اسۺےیلۺہکۺل کۺڑلایکںۺامؤںۺیکۺ‬
‫وتحیصنںۺرپۺلمعۺرکیتۺںیہ۔‬
‫ذلیۺےکۺوغیصںۺےسۺارمویہنۺےکۺےغیصۺانبؤ(وادحوعمجۺذمرکوؤمثن)‬
‫امر‬
‫عمج ؤمن‬ ‫وادحؤمن‬ ‫عمج ذمرک‬ ‫وادح ذمرک‬
‫َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫ِاخۡذرۡن‬ ‫ی‬
‫ِاخۡذ ِر ۡ‬ ‫ِاخۡذ ُروا‬ ‫ِاخۡذ ۡر‬
‫ُ‬
‫ِاغ َۡرھ َۡن‬ ‫ِاغ َۡر ِھ ۡ‬
‫ی‬ ‫ِاغ َۡرھوۡا‬ ‫ِاغ َۡريۡ‬
‫َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫ِامَۡلۡن‬ ‫ئ‬
‫ِامۡل ِ ۡ‬ ‫ِامَۡل ُءوۡا‬ ‫َۡل‬
‫ِام ۡ‬
‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬
‫اغ ُۡند َۡن‬ ‫اغ ُۡن ِ ۡ‬
‫یس‬ ‫اغ ُۡن ُدوۡا‬ ‫اغ ُۡن ۡ‬
‫س‬
‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫ُ ُ‬ ‫ُ‬
‫ات ُۡرغ َۡن‬ ‫ات ُۡر ِغ ۡ‬
‫ی‬ ‫ات ُۡرغوۡا‬ ‫ات ُۡر ۡ‬
‫ؽ‬
‫ُ‬
‫ِاط ِۡدل َۡن‬ ‫ل‬
‫ِاط ِۡد ِ ۡ‬ ‫ِاط ِۡدلوۡا‬ ‫ل‬
‫ِاط ِۡد ۡ‬
‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬
‫اخ ُۡددۡن‬ ‫اخ ِۡد ِدیۡ‬ ‫اخ ُۡددوۡا‬ ‫اخ ُۡد ۡد‬
‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪69‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫ِارۡظص َۡن‬ ‫ی‬
‫ِارۡظ ِص ۡ‬ ‫ِارۡظ ُصوۡا‬ ‫ِارۡظ ۡع‬
‫ِات َۡصب َۡن‬ ‫ِات َۡص ِ ۡ‬
‫ب‬ ‫ِات َۡص ُبوۡا‬ ‫ِات َۡص ۡ‬
‫ب‬
‫ُ‬
‫ِاع ِۡبز َۡن‬ ‫ِض‬
‫ِاع ِۡب ِ ۡ‬ ‫ِاع ِۡبزوۡا‬ ‫ض‬
‫ِاع ِۡب ۡ‬
‫ِاض ِۡرب َۡن‬ ‫ب‬
‫ِاض ِۡر ِ ۡ‬ ‫ِاض ِۡر ُبوۡا‬ ‫ِاض ِۡربۡ‬
‫َ‬
‫ِاد َِۡبۡن‬ ‫ِاد ِ َِۡب ۡ‬
‫ی‬ ‫ِاد ِ َُۡبوۡا‬ ‫َۡب‬
‫ِاد ِ ۡ‬
‫ُ ُ‬ ‫ُ ُ‬ ‫ُ ُُ‬ ‫ُ ُ‬
‫ازۡدع َۡن‬ ‫ق‬‫ازۡد ِ ۡ‬ ‫ازۡدعوۡا‬ ‫ؼ‬
‫ازۡد ۡ‬
‫ِاد ِۡدم َۡن‬ ‫ی‬
‫ِاد ِۡد ِم ۡ‬ ‫ِاد ِۡد ُموۡا‬ ‫ِاد ِۡد ۡم‬
‫ِاظ َۡوم َۡن‬ ‫ِاظ َۡو ِم ۡ‬
‫ی‬ ‫ِاظ َۡو ُموۡا‬ ‫ِاظ َۡو ۡم‬
‫نھی‬
‫عمجؤمن‬ ‫وادحؤمن‬ ‫عمجۺذمرک‬ ‫وادحۺذمرک‬
‫َ َ َ َ‬ ‫َ َ َ‬ ‫َ َ َ‬ ‫َ َ َ‬
‫ْل َتۡذرۡن‬ ‫ی‬
‫ْل َتۡذ ِر ۡ‬ ‫ْل َتۡذ ُر وۡا‬ ‫ْل َتۡذ ۡر‬
‫َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ ُ‬ ‫َ َ‬
‫ْل تع َۡرھ َۡن‬ ‫ْل تع َۡر ِھ ۡ‬
‫ی‬ ‫ْل تع َۡرھوۡا‬ ‫ْل تع َۡر ۡي‬
‫َ ََ َ‬ ‫َ ََ‬ ‫َ َ َُ‬ ‫َ ََ‬
‫ْل َتَۡلۡن‬ ‫ئ‬
‫ْل َتۡل ِ ۡ‬ ‫ْل َتۡلىوۡا‬ ‫َۡل‬
‫ْل َت ۡ‬
‫َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ‬
‫ْل تع ُۡند َۡن‬ ‫ْل تع ُۡن ِ ۡ‬
‫یس‬ ‫ْل تع ُۡن ُدوۡا‬ ‫ْل تع ُۡن ۡ‬
‫س‬
‫َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ ُ‬ ‫َ َ‬
‫ْل تت ُۡرغ َۡن‬ ‫ْل تت ُۡر ِغ ۡ‬
‫ی‬ ‫ْل تت ُۡرغوۡا‬ ‫ؽ‬ ‫ْل تت ُۡر ۡ‬
‫َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ ُ‬ ‫َ َ‬
‫ْل تض ِۡدل َۡن‬ ‫ل‬‫ْل تض ِۡد ِ ۡ‬ ‫ْل تض ِۡدلوۡا‬ ‫ل‬
‫ْل تض ِۡد ۡ‬
‫َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ ُ‬ ‫َ َ‬
‫ْل َت ُۡددۡن‬ ‫ْل َت ُۡد ِد ۡ‬
‫ی‬ ‫ْل َت ُۡددوۡا‬ ‫ْل َت ُۡد ۡد‬
‫َ َ َ‬ ‫َ َ َ‬ ‫َ َ َ‬ ‫َ َ َ‬
‫ْل ترۡظص َۡن‬ ‫ی‬
‫ْل ترۡظ ِص ۡ‬ ‫ْل ترۡظ ُصوۡا‬ ‫ْل ترۡظ ۡع‬
‫َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ‬
‫ْلتت َۡصب َۡن‬ ‫ْل تت َۡص ِ ۡ‬
‫ب‬ ‫ْل تت َۡص ُبوۡا‬ ‫ْل تت َۡص ۡ‬
‫ب‬
‫َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ ُ‬ ‫َ َ‬
‫ْل تظ ِۡبز َۡن‬ ‫ِض‬
‫ْل تظ ِۡب ِ ۡ‬ ‫ْل تظ ِۡبزوۡا‬ ‫ض‬‫ْل تظ ِۡب ۡ‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪70‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬
‫َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ‬
‫ْل تص ِۡرب َۡن‬ ‫ب‬
‫ْل تص ِۡر ِ ۡ‬ ‫ْل تص ِۡر ُبوۡا‬ ‫ب‬
‫ْل تص ِۡر ۡ‬
‫َ َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ‬
‫ْل َت َِۡبۡن‬ ‫ْل َت ِ َِۡب ۡ‬
‫ی‬ ‫ْل َت ِ َُۡبوۡا‬ ‫َۡب‬
‫ْل َت ِ ۡ‬
‫َ َ ُ‬ ‫َ َ ُ‬ ‫َ َ ُُ‬ ‫َ َ ُ‬
‫ْل ترۡدع َۡن‬ ‫ق‬
‫ْل ترۡد ِ ۡ‬ ‫ْل ترۡدعوۡا‬ ‫ؼ‬
‫ْل ترۡد ۡ‬
‫َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ‬
‫ْل َت ِۡدم َۡن‬ ‫ی‬
‫ْل َت ِۡد ِم ۡ‬ ‫ْل َت ِۡد ُموۡا‬ ‫ْل َت ِۡدمۡ‬
‫َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ‬
‫ْل تط َۡوم َۡن‬ ‫ی‬‫ْل تط َۡو ِم ۡ‬ ‫ْل تط َۡو ُموۡا‬ ‫ْل تط َۡو ۡم‬

‫ترجنہکرِ‪:‬‬
‫عربی‬ ‫ازدِ‬ ‫شناز‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫َیا أ ِیت َوا ال ِۡب َن ُۡت! ْل َت ُۡد ِدیۡ‬ ‫اےۺڑلیک!ۺیسکۺرپۺدسحۺہنۺرک۔‬ ‫‪1‬‬
‫أ َخ ًدا۔‬
‫ِ ََ َ َ‬ ‫َ َ ُ َ‬
‫الدی ِۡن وْل ترۡط ِبۡ‬ ‫ل ض ِن ِ‬ ‫دنیۺےسۺتلفغۺہنۺرکۺاورۺاسۺےسۺ ْل تضۡط ِ ۡ‬ ‫‪2‬‬
‫َ‬
‫َ‬ ‫ضنۡہ۔‬ ‫ہنمۺہنۺومڑ۔‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫ْل تش ِۡل ِمیۡ أ َخ ًدا۔‬ ‫یسکۺرپۺملظۺہنۺرک۔‬ ‫‪3‬‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫ً‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫یس ِل َباذا ظ ِاد ًرا دا ِئ ًمـا۔‬ ‫ہشیمہۺ(دمعہ)ۺابلسۺتمۺنہپ۔ ْل تل َۡب ِ ۡ‬ ‫‪4‬‬
‫َِ َ‬ ‫ٰ‬ ‫َ‬
‫یسکۺوصرتۺںیۺامنزۺتمۺیوھڑ۔ ْل َتت ُ‬
‫الرلوً ِف َخال ِِم َن‬ ‫َ‬ ‫ی‬ ‫غ‬‫ِ‬ ‫ۡر‬ ‫‪5‬‬
‫الۡأخ َۡو ِال۔‬
‫ھ َی ض َمـ ُاد ِ‬
‫الدی ِۡن۔‬‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫وہۺدنیۺاکۺوتسؿۺےہ۔‬ ‫‪6‬‬
‫َ َ َ ََ ً َ ً‬
‫ل أخدا ريۡىا۔‬ ‫ْل تدۡى ۡ‬ ‫یسکۺےسۺوکیئۺزیچۺتمۺامگ۔‬ ‫‪7‬‬
‫َ َ َ ِ َ َ َ َ َِ‬
‫‪ 8‬ریغبۺببسۺےکۺتمۺسنہۺویکہکنۺیسنہۺ ْل تزۡح ِعیۡ ِبضي ِۡر ذبب ِألن‬
‫ِ َ َ‬
‫الزحۡك لي َۡس ِ َِب ِِيد۔‬ ‫ایھچۺزیچۺںیہنۺےہ۔‬
‫َ َِ ُ َ ِ َ َ ُ َ َ ُ َ‬
‫اےۺ(ڑبی)ۺڑلویک!ۺیوھیٹۺونہبںۺرپۺ ایتوا الۡبنات الۡع ِبيۡرات ! ْل‬ ‫‪9‬‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪71‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫َ‬ ‫َ َ َ‬ ‫َ‬
‫ات‬ ‫تش ِۡلمۡن الۡأدو ِ‬ ‫ملظۺہنۺرکو۔‬
‫َ‬ ‫ِ‬
‫ات۔‬ ‫َ الر ِضي َۡر ِ‬
‫ِٰ‬ ‫َ َ ُ َ َ‬
‫الل۔‬
‫ِ ِ‬ ‫ۡر‬ ‫غ‬ ‫ذ‬ ‫ِ‬ ‫ن‬
‫ۡ‬ ‫ض‬ ‫وْل تضۡطلۡن‬ ‫اہّٰللۺےکۺذرکۺےسۺتلفغۺہنۺرکو۔‬ ‫‪10‬‬
‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫َوْل َت ُۡرج َۡن ِم َن ال َۡبي ِۡت ِبدو ِۡن‬ ‫رھگۺےسۺریغبۺرپدےۺےکۺہنۺولکن۔‬ ‫‪11‬‬
‫ِخ َجاب۔‬
‫اغي ِۡن۔‬ ‫د‬ ‫َو َْل َتض َۡزب َۡن َض ٰل الـ َۡم َ‬ ‫اسمنیکۺرپۺبضغۺہنۺرکو۔‬ ‫‪12‬‬
‫ِ‬ ‫َ‬
‫َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫َوْل ترۡطب َۡن ضنۡ ض َم ِل ال َۡبي ِۡت۔‬ ‫رھگۺےکۺاکؾۺےسۺہنمۺہنۺومڑو۔‬ ‫‪13‬‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫ات‬ ‫و َْل ت َرۡحب َۡن ال َۡبن ِ‬ ‫(ربی)ۺڑلویکںۺےکۺاسھتۺہنۺروہ۔‬ ‫‪14‬‬
‫ات۔‬ ‫الۡخبيۡث ِ‬
‫َ َ َ َ َ ِ ِ َ َ َِ ََ‬
‫وْل َتۡدبۡن ِاللباس الداذج‬ ‫(اسدہ)ۺابلسۺوکۺرباۺہنۺوھجمس۔‬ ‫‪15‬‬
‫َ َ ً‬
‫ن ِظيۡرۃ۔‬
‫َ َ َ َ َ َ ُ َِ َ َ َ َُِ‬
‫اےنپۺامؽۺایۺامجؽۺرپۺرخفۺہنۺرکو۔ وْل تطۡخرۡن ِِبا ِلعن وَجا ِلعن۔‬ ‫‪16‬‬
‫ف َخال ِمنَ‬ ‫َ‬ ‫ََ َ‬
‫َوْل تع ِۡذبۡن ِ ۡ‬ ‫یسکۺوصرتۺںیۺوھجٹۺہنۺ‬ ‫‪17‬‬
‫َ‬ ‫ٰ‬ ‫ِ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ َِ‬ ‫َ‬
‫الل ض ٰل‬ ‫الۡأخۡو ِال ‪َ ،‬ظ ِأن لصۡنۃ ِ‬ ‫وبول‪،‬ویکہکنۺاہّٰللۺیکۺتنعلۺوھجوٹںۺ‬
‫الۡع ِاذ ِبي َۡن۔‬ ‫رپۺےہ۔‬
‫وارۡطب َۡن ضن ِ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫الز ِ ِی۔‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫نشیفۺےسۺہنمۺومڑول۔‬ ‫‪18‬‬
‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫اسۺےکۺےھچیپۺہنۺڑپوۺاسۺںیۺڑباۺ َوْل تت َۡبص َۡنہ ِظي ٖۡہ دد َۡران ض ِشيۡم۔‬ ‫‪19‬‬
‫اصقنؿۺےہ۔‬
‫َ َ‬ ‫اض َۡمل َۡن با ِ‬
‫لد َر َاذ ِۃ ال ِۡأذَۡل ِم ِي ِۃ ۔‬‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫(االسیم)ۺمیلعتۺرپۺلمعۺرکو۔‬ ‫‪20‬‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ َ‬
‫ِھی ديۡر ِدراذۃ۔‬ ‫وہۺرتہبنیۺمیلعتۺےہ۔‬ ‫‪21‬‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪72‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫درسۺ(‪)۰۳‬‬
‫َا َألن َۡبجُ‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ‬
‫األن َۡب ُج ظ ِاغ َوۃ ل ِذیۡذً َو ر َج ُري غ ِبيۡر‪َ ،‬ین ُۡب ُت ِف ال ِۡون ِۡد َو ِعذ ُۡرً َِثيۡن‪،‬‬
‫َ ُُ َ‬ ‫ُِ َ ُ َ َ ُ ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫َحو َۡس ُتہ‬ ‫ّۡض َوھ َو َخ ِامض و‬ ‫ِف َد ِاد ِل ٖہ ن َواً غ ِبي َۡرً ‪،‬الۡأن َۡب ُج ال ِۡطج لوۡنہ أد‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ َ َ ُ ُ َ ُ َ َ ُ َ ُ َ ُ َ ُ َِ َ َ َ ُ َ‬
‫ل ِذیۡذً‪ ،‬والۡيا ِنع ِمنۡہ َ لوۡنہ أزۡطر وھو خلۡو‪،‬أھۡل الدغ ِن یرۡنصوۡن ِمن الۡأنۡبج‬
‫َ َ َ ُ َِ َ ِ‬ ‫َ ً ُُ َ‬ ‫َ َِ‬ ‫ِ‬
‫الدغ ِن‬ ‫الد َم ِن ِإ َد ًاما ل ِذیۡذا َیاغلوۡنہ ِب َرطۡبۃ‪،‬أنۡبج‬ ‫ال ِۡط ِج َوال َۡب َر ِل َواللح ِۡم و‬
‫ِ ِ ُ َِ َ ُ ُ َ ٰ َ‬ ‫ُ‬ ‫ََ َ َ َ َ َ ُ َ َ‬ ‫َ ُِ‬
‫الد ِعي ِۡن ث نأۡغلہ‪،‬وھذ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ب‬ ‫ہ‬ ‫ص‬ ‫ۡس‬ ‫ظ‬‫ن‬ ‫ہ‬ ‫ۡز‬ ‫ص‬ ‫ب‬ ‫ً‬ ‫ۡر‬ ‫ي‬ ‫ث‬‫ِ‬ ‫غ‬ ‫ام‬ ‫ۡد‬ ‫ع‬ ‫أ‬ ‫ہ‬‫ل‬ ‫و‬ ‫َ‬ ‫د‬ ‫مذ ِ ِ ِ‬
‫ن‬
‫ۡ‬ ‫ۡو‬ ‫ل‬ ‫ا‬ ‫ف‬ ‫ۡر‬ ‫و‬‫ۡو‬
‫ن َز َطب َِو َبص ُۡزہ َنرۡر ُطہ ب َرط َۡبۃ َردیۡدًَ‬ ‫ۡ‬ ‫م‬ ‫ۡہ‬ ‫ي‬ ‫ظ‬ ‫ا‬ ‫ادي ُۡر عدۡم ِم َن الۡأن َۡبج َ‬
‫‪،‬م‬
‫َ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ِ َ ِ ُ َِ َ َِ َ َ ِ َ َ ٰ َ‬ ‫َ‬ ‫َ ِ َُ َ‬ ‫َ‪،‬و َت َار ًً َنص ِ ُ‬
‫ف ِإناء ِث ّن ُۡز ُجہ ِبظ ِليۡل ِمن الدع ِر والل ِْب وال ِۡظذۡس ِۃ وھذا‬ ‫ْۡصي ِ ۡ‬
‫ً‬ ‫َ‬
‫ال َۡص ِري ُۡر ل ِ َذیۡذ ِج ِدا۔‬
‫ُ َ َ َ َ ُُ َ َ‬ ‫َِ‬ ‫َ َ ُ َ ُ ُ َ‬
‫الري ِۡف ِلع ِ ِل ط ِ ِین ِوظ ِظيۡر ظ َيأۡغلوۡنہ غ ِثي ًۡرا‬ ‫ف ظر ِۡل‬ ‫الۡأنۡبج ََیۡرل ِ ۡ‬
‫َ ُ ِٰ َ َ ُ َ ِ َُ‬ ‫َ َ َ ًِ َٰ‬ ‫َأل َِنہ َرديۡص َ‪،‬الۡأن َۡب ُج ََی َۡص ُ‬
‫الل ضليۡعمۡ أیوا‬ ‫ِ‬ ‫ۃ‬ ‫ۡم‬ ‫ص‬ ‫ن‬‫ِٖ ِ‬‫ي‬ ‫ذ‬ ‫و‬ ‫ظ‬ ‫ا‬ ‫ی‬ ‫و‬ ‫ع‬ ‫ان‬ ‫ۡد‬ ‫ن‬ ‫ۡا‬ ‫ِ‬ ‫ل‬ ‫ا‬ ‫ل‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ِ َ ِ ُ َ ُ ُ ِ َ َ َِ َ ُ ُ ُ َ َِ ِ َ َ َ َ‬ ‫َِ ُ َ ُ ُ‬
‫ات أظَل‬ ‫الناس!ظعلوۡا ِمنۡ ِر َز َ ِۡؼ ُر ِبعمۡ وارۡعروۡا لہ ظ ِانہ یرۡزععمۡ ِمن الس ِيب ِ‬
‫النص َۡم ِۃ‪.‬‬ ‫الذع َۡر َذ َبب ِلز َی َادً ِ‬ ‫َُ ِ ِ‬
‫تذۡع ُروۡن؟ ِاضۡلموۡا أن‬
‫َ ُ َ‬
‫ِِ ِ ِ‬
‫ترجنہ‪:‬‬
‫ٓاؾ ۺاکی ۺزمے ۺدار ۺویمہ ۺےہ‪،‬اس ۺاک ۺدرتخ ۺڑبا ۺوہات ۺےہ ۺاور ۺاس ۺیک ۺدیپاوارۺ‬
‫ دنواتسؿ ۺںی ۺوہیت ۺےہ‪،‬اس ۺاک ۺاکلھچ ۺوماٹ ۺوہات ۺےہ‪،‬اس ۺےک ۺادنر ۺاکی ۺڑبی ۺیلھٹگ ۺوہیتۺ‬
‫ےہ‪،‬ےچکۺٓاؾۺاکۺرگۺرہاۺوہاتۺےہۺ‪،‬ۺوہۺاٹھکۺوہاتۺےہ‪،‬اسۺیکۺرتیشۺزمےۺدارۺوہیتۺےہ‪،‬ۺےکپۺٓاؾۺاکۺ‬
‫رگ ۺالیپ ۺوہاتےہ ۺاور ۺوہ ۺاھٹیم ۺوہات ۺےہ‪،‬دنک ۺےک ۺولگ ۺےچک ۺٓاؾ‪،‬ایپز‪،‬وگتش ۺاور ۺیھگ ۺےسۺ‬
‫زمےۺدار ۺاسنل ۺانبےتۺںیہۺےسج ۺوہ ۺوشؼۺےس ۺاھکےت ۺںیہ‪،‬دنکۺاک ۺٓاؾ ۺ دنواتسؿۺںی ۺوہشمرۺ‬
‫ےہ‪،‬اورۺاسۺیکۺتہبۺیسۺںیمسقۺںیہ‪:‬ضعبۺوکۺمہۺرھچیۺےسۺاکےتٹۺںیہۺرھپۺاےسۺاھکےتۺںیہ‪،‬ہیۺ‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪73‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫ٓاؾۺیکۺرتہبنیۺ ےکۺےہۺاسۺںی ۺرہشیۺںیہنۺوہاتۺےہ‪ ،‬ۺاورۺضعبۺوکۺمہۺڑبے ۺوشؼۺےس ۺوچ ۺ‬

‫ےتس‬
‫ںیہ ۺاورۺیھبک ۺاےس ۺربنتۺںی ۺوچنڑےتۺںیہۺرھپ ۺاسۺںی ۺوھتڑیۺیس ۺرکش‪،‬دودھ ۺاور ۺابالیئ ۺالمےتۺ‬
‫ںیہ‪،‬ہیۺوجسۺتہبۺذلذیۺوہاتۺےہ۔‬
‫ٓاؾۺرگیمۺےکۺوممسۺںیۺرہۺامیدارۺاورۺرغبیۺوکۺ اتلۺےہےسجۺوہۺوخبۺاھکےتۺںیہۺاسۺ‬
‫ےیلۺہکۺوہۺاتسسۺوہاتۺےہ‪،‬ۺٓاؾۺااسنؿۺوکۺاطتق ورۺانباتۺےہۺوتۺاےۺولوگ!ہیۺ(ٓاؾ)متۺرپۺاہللۺیکۺ تمۺ‬
‫ےہ‪:‬وتۺاےنپۺربۺےکۺرزؼۺےسۺاھکؤۺاورۺاسۺاکۺرکشۺرکوۺاسۺ ئےیلۺہکۺوہۺںیھمتۺاپۺکۺزیچوںۺےسۺ‬
‫رزؼۺداتیۺےہ‪،‬ایکۺمتۺرکشۺاداۺںیہنۺرکوےگ؟اجؿۺولۺہکۺرکشۺزایدتۺ تمۺاکۺببسۺےہ۔‬

‫سُاالتِجُابات‪:‬‬
‫جُاب‬ ‫سُال‬ ‫شناز‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ ُْ ُ َ َ ْ َ‬
‫َین ُۡب ُت ر َج ُر الۡأنۡبج ِف ال ِۡون ِۡد۔‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬
‫أیْ َن ینبت رج ُر األنبج؟‬ ‫‪1‬‬
‫ِ‬ ‫ُ‬ ‫ِ‬ ‫َ َ ْ َ َ ُْ‬
‫َیعۡث ُر ِف ال ِۡو َن ِۡد۔‬ ‫ُ‬
‫وأین یعثر؟‬
‫َ‬
‫‪2‬‬
‫َ‬ ‫أ ِع ْ ُ‬
‫ْل‪َ :‬بلۡ ِعذ ُۡري َِثيۡن۔‬ ‫ْشي َد ِعيْق؟‬ ‫‪3‬‬
‫َ َ‬
‫ف َد َ ِاد ِل ٖہ ن َواً غ ِبي َۡرً۔‬ ‫ِ ۡ‬ ‫َما ِ ْف َد ِاد ِل ٖہ؟‬ ‫‪4‬‬
‫ُ‬ ‫َ‬ ‫ْ ُ ْ‬ ‫َ َْ‬
‫ْل َ‪:‬ب ِل الۡأن َۡب ُج ال ِۡط ِج َخ ِام َض۔‬ ‫ھ ِل األنْ َب ُج ال ِط ِج ُخلو؟‬ ‫‪5‬‬
‫َ َ‬ ‫َْ‬ ‫َ‬
‫ن َصمۡ‪ :‬نر َۡن ُع ِا َد ًاما ِم َن الۡأن َۡبج‬
‫َ‬ ‫أ َت ْ‬
‫ر َن ُص ْون ِإ َد ًاما ِم َن األنْ َبج‬ ‫‪6‬‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ْ‬
‫َ ال ِۡط ِج۔‬ ‫ال ِط ِج؟‬
‫ِ‬ ‫َ‬ ‫ْ ِ‬ ‫َ َْ‬
‫ْل َ‪:‬بل الۡأ َن َۡب ُج ال َۡيا ِن ُع ُخلۡو۔‬ ‫ھ ِل األنْ َب ُج ال َيا ِن ُع َخ ِامض؟‬ ‫‪7‬‬
‫َ َ ُ َ َ ِ ِ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ ِ َ ََْ ُ َ َْ‬
‫الد ِعي ِۡن۔‬ ‫َ‬
‫ِبأ ِی ر ْیء تظسص ْون األنبج؟‬
‫نظۡسع الۡأنۡبج َ ِب ِ‬ ‫ََ ْ ُُ َ َْ‬
‫‪8‬‬
‫َ‬ ‫َ َ ُ‬ ‫َ‬
‫ن َصمۡ‪:‬نأۡغ ُل الۡأن َۡب َج غ ِثي ًۡرا۔‬ ‫أتأغل ْون األنْ َب َج غ ِث ْ ًْیا؟‬ ‫‪9‬‬
‫ََ َ َ ُ َ‬ ‫ََ َ ْ َ‬
‫ۡت ض ِري َۡري۔‬ ‫َ‬ ‫نصمۡ‪ :‬اغل‬ ‫أأغل َت ض ِر ْ َْیي؟‬ ‫‪10‬‬
‫َ‬ ‫َ ََ‬ ‫ََ َ ُْ ْ َ ْ‬
‫ن َصمۡ‪ :‬نشرۡنا أر َۡج َاري۔‬ ‫ُ‬
‫أنشرتـم أرجاري؟‬ ‫َ‬ ‫‪11‬‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪74‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫َ‬ ‫َ َ َ َ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ َ َ‬

‫ْل‪،‬بلۡ ِھی غ ِبيۡرً۔‬ ‫أ ِھی ع ِرْیً؟‬ ‫‪12‬‬
‫َ َ َ ُ َ َ‬ ‫ََ ْ ُُ َ َ ُ‬
‫ْل‪ْ،‬ل نأۡغ ُل ن َواتہ۔‬ ‫أتأغل ْون ن َواتہ؟‬ ‫‪13‬‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ ُ ْ‬
‫َ ْل‪ِ ،‬ھ َی لي َۡدتۡ ِ ُِبل َۡوً۔‬ ‫َ‬
‫أ ِھی خلوً؟‬ ‫‪14‬‬
‫َ‬ ‫ِ‬ ‫َِ ِٰ َ َ َ َ َ َ َِ‬ ‫َ َ َ ْ ُ ُ ِٰ َ‬
‫ات۔‬
‫ِألن الل رزعنا ِمن ِ ِ‬
‫ب‬ ‫ي‬ ‫الس‬ ‫ِلـمـاذا نذعر الل؟‬ ‫‪15‬‬

‫ترجنہکرِ‪:‬‬
‫عربی‬ ‫ازدِ‬ ‫شناز‬
‫ِ‬ ‫ً‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫ال َۡأن َۡب ُج أیۡزا ِنص َۡمۃ‬ ‫ٓاؾۺیھبۺاکیۺ تمۺےہ۔‬ ‫‪1‬‬
‫ِاذ ُۡم َالۡأن َۡبج ال ِۡط ِج‪”:‬غْیی“۔‬ ‫(ےچک)ۺٓاؾۺاکۺانؾ”ۺریکیۺ“ےہ۔‬ ‫‪2‬‬
‫َ ً‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫ۡت ِا َد َامہ ت َارً؟‬ ‫َ‬
‫أاغل َ‬ ‫ایکۺمتۺےنۺیھبکۺاسۺاکۺۺاسنلۺاھکای؟‬ ‫‪3‬‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬
‫اسۺاکۺاسنلۺدنکۺواےلۺوشؼۺےسۺ َیأۡغ ُل إ َد َامہ أھ ُۡل ِ‬
‫الدغ ِن ِب َرط َۡبۃ۔‬ ‫ِ‬ ‫‪4‬‬
‫َ‬ ‫اھکےتۺںیہ۔‬
‫ُُِ ََ ُ َ‬ ‫َ‬
‫ات! ِاع َۡسص َۡن ال َۡب َر َل‬ ‫‪ 5‬ڑلوک!ۺایپزۺاکوٹۺاورۺریکیۺاکۺاسنلۺاکپؤ۔ أیتوا الۡبن‬
‫َواش َۡبخ َۡن ِإد َام الۡأن َۡبج ا َِل ِۡط ِج۔‬ ‫َ‬
‫َ ُ ِ ِ‬
‫ج َۡن الل َ َْب‬ ‫َ َ َوام ُِۡز َِ‬ ‫ٓاؾۺےکۺرسۺںیۺدودھۺ‪،‬ابالیئۺاورۺ‬ ‫‪6‬‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫وال ِۡظذۡسۃ َوالدعر ِبص ِري ِۡر‬ ‫َ‬
‫رکشۺالمؤ۔‬
‫الۡأنۡبج۔‬ ‫َ‬
‫ُ َ َ ُِ َ ِٰ‬
‫غل َۡن وارۡعرۡن ِ ِلل۔‬ ‫اورۺاھکؤۺاورۺاہّٰللۺاکۺرکشۺرکو۔‬ ‫‪7‬‬
‫ُ‬
‫غل َۡن الۡأن َۡب َج َال َۡيا ِن َع َوار َۡر ب َۡن‬ ‫(ےکپ)ۺٓاؾۺاھکؤۺاورۺدودھۺویپ۔‬ ‫‪8‬‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬
‫الل َْب۔‬ ‫ُ‬
‫َ َ َ َ‬ ‫ُ‬
‫‪ 9‬نہب!ۺٓاؾۺےلاورۺرھچیۺےسۺاکٹ۔ أدِۡیتۡ! د ِذی الۡأنۡبج واعۡس ِصیۡ‬
‫ِ ِ‬
‫الد ِعي ِۡن۔‬ ‫ِب ِ‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪75‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫َأ ُِی َوا ال َۡأو َْۡل ُد! ُد ُذوۡا ال َۡأن َۡبجَ‬ ‫ڑلوک!ۺٓاؾۺولۺاورۺوچوس۔‬ ‫‪10‬‬
‫َ ُ‬
‫َ َوار ِۡرطوۡا۔‬
‫َ َُ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ ُ َِ‬
‫مہۺےتنسۺںیہۺہکۺوچےنسۺےکۺٓاؾۺزایدہۺ ندۡمع أن أنۡبج الرر ِۡف ینۡطع‬ ‫‪11‬‬
‫۔‬ ‫ا‬‫ۡر‬ ‫َغ ِثي ً‬ ‫عفنۺدےنیۺواےلۺںیہ۔‬
‫َِ َ ُ ِ َ َ ُ ٰ َِ‬
‫ف َد ِاد ِل النو ِاً لب أبۡيض ل ِعنہ‬ ‫یلھٹگۺےکۺادنرۺ(دیفس)ۺزغمۺےہۺنکیلۺ ِ ۡ‬ ‫‪12‬‬
‫َ َ َ‬
‫ۡس ِبل ِذیۡذ۔‬ ‫لي‬ ‫وہۺزمدیارۺںیہنۺےہ۔‬
‫َ ََُِ َ َ‬
‫ف َغ ِل أنۡبج زطب؟‬ ‫أِ ۡ‬ ‫ایکۺرہۺٓاؾۺںیۺرہشیۺےہ۔‬ ‫‪13‬‬
‫ُ‬ ‫َ َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬
‫أن َۡبج ِ‬
‫الرر ِۡفأرۡدص‬ ‫وچےنسۺےکۺٓاؾۺاکےنٹۺےکۺٓاؾۺےسۺ‬ ‫‪14‬‬
‫ََ َ‬
‫ِمنۡ أنۡبج الۡظسۡع۔‬ ‫ےتسسۺںیہ۔‬
‫ِ‬ ‫ِ‬

‫اٌافغالکےامرِىھی (مذکرِمّىث)کے صیغےلکھُ‬

‫أمر‬
‫ارمۺؤمن‬ ‫ارمۺذمرک‬ ‫ارمۺؤمن‬ ‫ارمۺذمرک‬
‫ی‬
‫ِاد ِۡد ِم ۡ‬ ‫ِاد ِۡد ۡم‬ ‫ِاض َۡم ِ ۡ‬
‫ل‬ ‫ِاض َۡم ۡ‬
‫ل‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫ی‬
‫ِاعۡس ِص ۡ‬ ‫ِاعۡس ۡع‬ ‫ی‬
‫ْۡص ۡ‬ ‫ِاض ِ ِ‬ ‫ْۡص‬
‫ِاض ِ ۡ‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫ی‬
‫ِاخۡذ ِر ۡ‬ ‫ِاخۡذ ۡر‬ ‫ِاز َۡن ِص ۡ‬
‫ی‬ ‫ِاز َۡن ۡع‬
‫ی‬‫ِام َۡد ِخ ۡ‬ ‫ح‬‫ِام َۡد ۡ‬ ‫ب‬‫ِاز َۡح ِ ۡ‬ ‫ِاز َۡحبۡ‬
‫ب‬‫ِاض ِۡر ِ ۡ‬ ‫ِاض ِۡربۡ‬ ‫ی‬ ‫ِاش َۡب ِخ ۡ‬ ‫ِاش َۡب ۡ‬
‫خ‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫ِاج َۡم ِص ۡ‬
‫ی‬ ‫ِاج َۡمعۡ‬ ‫ی‬
‫ِارۡظ ِص ۡ‬ ‫ِارۡظ ۡع‬
‫نھی‬
‫یہنۺؤمثن‬ ‫یہنۺذمرک‬ ‫یہنۺؤمثن‬ ‫یہنۺذمرک‬
‫َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ‬
‫ی‬
‫ْل َت ِۡد ِم ۡ‬ ‫ْل َت ِۡد ۡم‬ ‫ْل تص َۡم ِ ۡ‬
‫ل‬ ‫ْل تص َۡم ۡ‬
‫ل‬
‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪76‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬
‫َ َ َ‬ ‫َ َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ‬
‫ی‬
‫ْل تظۡس ِص ۡ‬ ‫ْل تظۡس ۡع‬ ‫ی‬
‫ْۡص ۡ‬ ‫َْل ِ ِ‬
‫ص‬ ‫ت‬ ‫ْۡص‬
‫ْل تص ِ ۡ‬
‫َ َ َ‬ ‫َ َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ‬
‫ی‬
‫ْل َتۡذ ِر ۡ‬ ‫ْل َتۡذ ۡر‬ ‫ْل تر َۡن ِص ۡ‬
‫ی‬ ‫ْل تر َۡن ۡع‬
‫َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ‬
‫ْل َت َۡد ِخ ۡ‬
‫ی‬ ‫ْل َت َۡد ۡ‬
‫ح‬ ‫ب‬‫ْل تر َۡح ِ ۡ‬ ‫ْل تر َۡح ۡ‬
‫ب‬
‫َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ‬
‫ب‬
‫ْل تص ِۡر ِ ۡ‬ ‫ب‬
‫ْل تص ِۡر ۡ‬ ‫ی‬ ‫ْل تس َۡب ِخ ۡ‬ ‫ْل تس َۡب ۡ‬
‫خ‬
‫َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ َ‬ ‫َ َ َ‬
‫ی‬‫ْل َت َۡم ِص ۡ‬ ‫ْل َت َۡم ۡع‬ ‫ی‬
‫ْل ترۡظ ِص ۡ‬ ‫ْل ترۡظ ۡع‬

‫ذیلمیٍجُماضی ھَُاٌکامضازؼ‪،‬‬
‫اِزجُ مضازؼ ھَُاٌکاماضیلکھُ‪:‬‬
‫مضازؼ‬ ‫ماضی‬ ‫مضازؼ‬ ‫ماضی‬
‫َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫َیض ِۡدل َۡن‬ ‫ض َبدۡن‬ ‫َت َۡد ُح‬ ‫ش َبخ َۡن‬
‫َ ُ‬ ‫َ‬ ‫َ َ َ‬ ‫َ‬
‫تت ُۡرؽ‬ ‫َز َدع ۡ‬
‫ت‬ ‫ترۡظ ُصوۡن‬ ‫ض َرب ِۡت‬
‫ََ‬ ‫َ‬
‫۔‬ ‫غذب ِۡت‬ ‫َت َۡم ُع‬ ‫َز َن َصتۡ‬
‫َ ُ‬
‫نت ُۡرؽ‬ ‫َخ ِذر ُۡت‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫َیر َۡح ُبوۡن‬ ‫ض َجن ِۡت‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫تل َۡب ِدي َۡن‬ ‫ر ِو َد ۡ‬
‫ت‬
‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ ُ‬
‫ُ‬
‫أغۡنس‬ ‫غ ِدلوۡا‬

‫درسۺ(‪)۰۴‬‬

‫رشوعۺںیۺ"و"ۺواےلنیتۺرحیفۺلعف‬
‫َ َ َ َ ُ َ َ َ َ ُ َ َ َ َ ُ َ َ َ َ ُ‬
‫‪َ،‬ید؛‬
‫‪َ،‬یب؛وعف‪،‬ی ِظف؛ وزل‪،‬ی ِرل؛ وجد ِ‬
‫وج ب ِ‬
‫ُ‬ ‫َ َ َ َ ُ َ َ َ َ َ‬
‫وزف‪،‬ی ِرف؛ وسع ‪ ،‬یزع‪.‬‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪77‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬
‫َ ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫‪َ :‬م َ ٰیت ت ِر ُل ِإِل الـ َۡمد َۡر َذ ِۃ ؟ َیا ظ ِر یۡد!‬ ‫َذ ِصيۡد‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫ف َوع ِۡت َوا ‪.‬‬ ‫‪ :‬أ ِز ُل َدا ِئ ًَم ِ ۡ‬ ‫ظ ِر یۡد‬
‫َِ‬ ‫ََ‬
‫‪ :‬أت ِظ ُف ِف الس ِر ی ِۡق؟‬ ‫َذ ِصيۡد‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫‪ْ :‬ل أ ِع ُف ا َب ًدا ‪.‬‬ ‫ظ ِر یۡد‬
‫َ َ َ ُ َ‬
‫‪ :‬أی َۡن تز ُع غ ُت َبك؟‬ ‫َذ ِصيۡد‬
‫ُِ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫الدرۡج ‪.‬‬ ‫‪ :‬أس ُص َوا ِف‬ ‫ظ ِر یۡد‬
‫َ‬ ‫ََ ُ َ ِ‬
‫ِل غي َۡف َمد َۡر َذ ُتك؟‬ ‫‪ :‬أت ِرف ِ ۡ‬ ‫َذ ِصيۡد‬
‫ُ َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫‪ :‬ن َص ۡم‪ .‬أ ِزط َوا لك‬ ‫ظ ِر یۡد‬
‫َ ُ َ َ‬ ‫َ‬ ‫ُ َ‬ ‫َ َ َ ََ َ َ َ َ‬
‫یت لوا ِبناء غ ِبيۡر و َ َِجيۡل ِ‪،‬ظي ِۡہ ط ُرظات غ ِثي َۡرً‪ِ ،‬منۡوا طرۡظہ ُ ِلن ِ‬
‫اص ِر‬ ‫مدۡرذ ِ ۡ‬
‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ِ َ َِ‬ ‫َ‬
‫الۡ َـم ْد َر َذۃ َو ُطر َۡظۃ لل َۡمع َۡت َبۃ َو طرۡظۃ ألد َۡوات الۡال َ‬
‫َ‬ ‫ُ‬
‫اسي ِۃ َو ط ُرظات أد َۡر ٰی‬ ‫اب ِالر ی‬ ‫ۡص‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫َ َ َ ُ ُ َ ِ َِ َ ُ َ َ َ َِ ٰ َ َ‬ ‫َ َ ََ ُ َ َ َ َ َ‬
‫ِظيۡوا شبظات ّمۡت ِلطۃ و ِظي ِۡہ عاضۃَ ِلل ِۡخساب ِۃ َیسب ِظيۡوا التَل ِميۡذ و ع َاضۃ ِللرلو ًِ ‪ .‬أْل‬
‫َ َِ َ ُ‬ ‫َ َ ُ َ َِ َِ ٰ َ َ َ ِ َ َ َ َ َ َ َ َ ِ‬
‫تصۡلم أن الرلوً ِمنۡ أھ ِم الۡأضَۡم ِل ‪،‬و ِللۡمدۡرذ ِۃ ميۡدان غ ِبيۡر ِلل ِص ِب والتَل ِميۡذ‬
‫َ َ ُ َ َ َ ً ُ َ َ ً َ َ َ َ َ َ َِ ِ َ َ َ َ َ َ َ َ َ‬
‫الر َیاسۃ ال َۡب َد ِن ِيۃ تنۡط ُع ِالتَل ِميۡذ ‪.‬‬ ‫یلۡصبوۡن ألۡصابا ّمۡت ِلط َۃ بصۡد َالـۡم َدۡرذ ِۃ ظِإن ِ‬
‫ُ‬
‫اص َر الـ َۡمد َۡر َذ ِۃ ؟‬ ‫ِ‬ ‫‪ :‬غي َۡف َِتد ن‬ ‫َذ ِصيۡد‬
‫َ ٰ‬ ‫َ‬ ‫ََ َ‬ ‫َ ُ ُ َ ُ ً َ ًِ َ ُ َ‬ ‫َ‬
‫ا‪،‬و َھ َو ر ِطيۡق ضلي َۡنا‪ْ،‬ل َیضۡز ُب ضل‬ ‫‪ :‬أ ِجدي رجَل ش ِيب‬ ‫ظ ِر یۡد‬
‫َ َ ُ َ َ َ َ َ ُ َ ٰ َ َ َ َ َ ََ َ ٰ‬
‫أخد ِبدو ِۡن ذبب والۡأذا ِتذً غذ ِلك یطۡصلوۡن و أنا ضل‬
‫َِ‬ ‫ٰ َ‬
‫ذ ِلك ِم َن الذ ِاھ ِدی َۡن۔‬
‫ٍٍٰٰات ۺےہ‪،،‬اچنہ‪ ،‬اتچنہ ۺےہ‪،‬اپای ۺ‪ ،‬ۺاپاتۺ‬ ‫ٍٰ‪،‬‬‫رہھٹا ۺ‬
‫ٍٍٰٰ‬ ‫ٍٰ ۺ‪،‬‬
‫ٍٰےہ‬ ‫ٍٰۺ‬
‫ۺوہات‬
‫ٍٍٰٰ‬ ‫ۺ‪،‬وابج‬
‫ٍٍٍٍٰٰٰٰ‬ ‫ٍٰۺوہا‬ ‫وابج‬
‫ٍٍٍٰٰٰ‬ ‫ٍٍٍٍٍٍٍٍٍٍٍٍٍٍٍٍٍٍٍٍٍٍٰٰٰٰٰٰٰٰٰٰٰٰٰٰٰٰٰٰٰٰٰٰ‬
‫ترجنہ‪:‬‬
‫ےہ‪،‬ایبؿۺایکۺ‪،‬ایبؿۺرکاتۺےہ‪،‬راھک‪،‬راتھکۺےہ۔‬
‫دیعس ‪ :‬اےۺرفدی!ۺمتۺدمرہسۺبکۺےتچنہپۺوہ؟‬
‫‪ :‬ںیۺہشیمہۺوتقۺرپۺ اتچنہۺوہں۔‬ ‫رفدی‬
‫دیعس ‪ :‬ایکۺمتۺراےتسۺںیۺرےتکۺوہ؟‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪78‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫‪ :‬ںیۺیھبکۺںیہنۺراتکۺوہں۔‬ ‫رفدی‬
‫دیعس ‪ :‬متۺاینپۺاتکںیبۺاہکںۺرےتھکۺوہ؟‬
‫ںیۺراتھکۺوہں۔‬
‫‪ :‬ںیۺاںیھنۺدرازۺ ئ‬ ‫رفدی‬
‫مت‬
‫دیعس ‪ :‬ایکۺمتۺےھجمۺاتبؤےگۺ ھااراۺدمرہسۺاسیکۺےہ؟‬
‫‪ :‬اہںۺںیۺمتۺےسۺایبؿۺرکاتۺوہں‪:‬‬ ‫رفدی‬
‫ریمےۺدمرےسۺیکۺاکیۺۺڑبیۺاورۺوخبۺوصرتۺامعرتۺےہ‪،‬اسۺںیۺتہبۺرمکےۺ‬
‫ںیہ‪:‬اسۺںیۺاکیۺڈیہۺامرٹسۺاکۺرمکہۺےہ‪،‬اکیۺبتکۺاخےنۺاکۺرمکہۺےہۺاورۺاکیۺرمکہۺامسجینۺولیھکںۺ‬
‫ےک ۺاسامونں ۺےکۺےیل ۺےہ‪،‬اور ۺدورسے ۺرمکےۺںیہۺنجۺںیۺفلتخم ۺدرےجۺںیہ ۺ‪:‬اسۺںیۺ‬
‫اکیۺرقتریےکےیلۺاہؽۺےہ‪،‬اکیۺاہؽۺامنزۺےکۺےیلۺےہ‪،‬ایکۺمتۺںیہنۺاجےتنۺہکۺامنزۺبسۺےسۺ‬
‫امہۺاکؾۺےہ‪،‬اورۺلیھکۺےکۺےیلۺاکیۺڑباۺدیماؿۺےہ‪،‬اورۺہبلطۺدمرہسۺےکۺدعبۺفلتخمۺ ےکۺےکۺ‬
‫لیھکۺےتلیھکۺںیہۺاسۺےیلۺہکۺامسجینۺورزشۺہبلطۺوکۺافدئہۺدیتیۺےہ۔‬
‫دیعس ‪ :‬ڈیہۺامرٹسۺوکۺمتۺاسیکۺاپےتۺوہ؟‬
‫‪ :‬ںی ۺاؿ ۺوک ۺااھچ ۺاپات ۺوہں ۺ‪،‬وہ ۺمہ ۺرپ ۺرہمابؿ ۺںیہ‪،‬یسک ۺرپ ۺالب ۺوہج ۺہصغ ۺںیہنۺ‬ ‫رفدی‬
‫وہےتۺ‪،‬اورۺامتؾۺااسذتہۺااسیۺیہۺرکےتۺںیہ‪،‬اورۺںیۺاسۺرپۺوگاہۺوہں۔‬

‫سُاالتِجُابات‪:‬‬
‫جُاب‬ ‫سُال‬ ‫شناز‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ ُ َ َ ْ‬
‫ن ِر ُل ِإِل الـ َۡمد َۡر َذ ِۃ ِف َوع ِۡت َوا۔‬ ‫َم ٰیت ت ِرل ْون ِإِل ال َـم ْد َر َذ ِۃ؟‬ ‫‪1‬‬
‫ِ‬ ‫َ َ‬ ‫َِ‬ ‫ََ ُ َ‬
‫ْل ن ِظ ُف ِف الس ِر ی ِۡق۔‬ ‫أت ِظط ْون ِف الس ِر یْ ِق؟‬ ‫‪2‬‬
‫ُِ‬ ‫َ َ ُ‬ ‫َ َ َ َ ُ ُ‬
‫الدرۡج۔‬ ‫نز ُع غ ُت َب َنا ِف‬ ‫أیْ َن تز ُص ْون غ ُت ُبع ْم؟‬ ‫‪3‬‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َِ‬ ‫ُ‬ ‫َ َ ََ ُ ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َْ ْ‬ ‫َ َ َ ُ َُُ َ‬
‫ْل‪ْ :‬ل أسع غت ِب ِف الـۡمعۡتب ِۃ۔‬ ‫أتزع غتبك ِف الـمـعتب ِۃ؟‬ ‫‪4‬‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪79‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ََ َ ُ َ َ‬ ‫ََ ُ ْ َ َْ َ ُ َ‬

‫نصمۡ‪ :‬أ ِزف لك مدۡرذ ِیت‬ ‫أت ِرف ِِل مدرذتك ؟‬ ‫‪5‬‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫۔ َ(مد َۡر َذ ِیت ل َوا ِب َناء غ ِبيۡر َو َِجيۡل‬
‫ُ َ‬ ‫َ‬ ‫ُ َ‬
‫ِظي ِۡہ ط ُرظات غ ِثي َۡرً ِ‪:‬من َۡوا طرۡظۃ‬
‫ُ َ‬
‫اص ِر الـ َۡمد َۡر َذ ِۃ َوطرۡظۃ‬ ‫ِ‬ ‫ِل َن‬
‫َِ‬ ‫َ ُ َ‬
‫ات‬ ‫َ‬ ‫َ ََ‬
‫ِلل َۡمعۡتب ِۃ وطرۡظۃ ِألدۡو ِ‬
‫ُ َ‬ ‫ِ َ َ‬
‫اس ِي ِۃ َوط ُرظات‬ ‫ِ‬ ‫الر ی‬
‫ِ‬ ‫اب‬‫ِ‬ ‫ُالۡأل َۡص‬
‫ُِ َ َ‬ ‫َ َ‬
‫ۡری ِظي َۡوا ش َبظات ّمۡت ِلطۃ و ِظي ِۡہ‬
‫َ‬ ‫أد ٰ‬
‫َ ُ‬ ‫َ َ ِ َ‬
‫عاضۃ ِلل ِۡخس َاب ِۃ َیۡس ُب ِظي َۡوا‬
‫َِ َ ُ‬
‫التَل ِميۡذ)‬

‫َ َ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬

‫ن َصمۡ‪ِ :‬ف الۡ َـمد َۡر َذ ِۃ عاضۃ‬ ‫ھ ْل ِف ال َـم ْد َر َذ ِۃ‬ ‫‪6‬‬
‫َِ‬ ‫َ َ َِ ٰ‬
‫لر ٰلو ًِ۔‬ ‫ِل‬ ‫وً؟‬ ‫َ عاضۃ ِللر ِ‬
‫ل‬
‫َ‬ ‫َْ َ‬
‫نل َۡص ُب ِف الـ َۡمي َۡد ِان َبص َۡد‬ ‫أیْ َن تل َص ُب ْون َو َم ٰیت ؟‬ ‫‪7‬‬
‫الۡ َـمد َۡر َذ ِۃ۔‬
‫َ‬ ‫َ َ َ َ ُ‬ ‫َ َ َ َ َ ُ َْ ُ َ‬
‫َضب ِین أذۡت ِاذیۡ۔‬ ‫ْل‪:‬ما َ‬ ‫أَضبك أذتاذؽ؟‬ ‫‪8‬‬
‫َ َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ َ ْ َ َ ْ َ ُِ َ‬
‫ْل‪َ :‬ما ط ِز َبتۡ أ ِِمیۡ ض َِل۔‬ ‫أط ِزبت ضليك أ ِمك؟‬ ‫‪9‬‬
‫َ ُ ُ َِ َ ُ َ َ‬ ‫َ ْ َ َ ْ ُ ُ َِ َ ُ‬
‫التَل ِميۡذ ِف الۡظاض ِۃ۔‬ ‫َیۡسب‬ ‫التَل ِم ْيذ؟‬ ‫أین یـخسب‬ ‫‪10‬‬
‫ً‬ ‫ََ‬ ‫َ‬ ‫َ ََ ْ َ َ ًَ‬
‫ن َصمۡ‪:‬دسب ُۡت َم َِرً۔‬ ‫أدسبت تارً؟‬ ‫‪11‬‬
‫َ ًَ‬ ‫َ ُ ُ َ َ َِ‬ ‫َ َ َ ُ ُ ُ َ َِ‬
‫اص ِر َِجيۡلۃ۔‬ ‫ِّند طرۡظۃ ُ ِ‬
‫الن‬ ‫غيْ َف ت ِـجد ُط ْرظۃ الن ِ‬
‫اص ِر؟‬ ‫‪12‬‬
‫ُ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ْ‬
‫ن َصم َۡ‪:‬ی ِظ ُف الۡأذ َۡتاذ ِخي َۡن‬ ‫أ َی ِظ ُف األ ْذ َتاذ ِخ ْ َْی‬ ‫‪13‬‬
‫َِ‬ ‫َِ‬
‫۔‬
‫ِ َ‬‫ۡس‬ ‫ر‬ ‫الد‬ ‫َ‬ ‫الد ْر ِس؟‬
‫أج ُد ف ال َۡحدی َۡظ ِۃ أث َۡمـاراً‬ ‫َْ َ‬
‫اْل ِدیْظ ِۃ؟‬
‫َ َ ُ‬
‫َماذا ت ِـجد ِف‬ ‫‪14‬‬
‫ِ‬ ‫ِ ِ‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪80‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫ً‬ ‫ََ َ‬
‫وأزۡھارا۔‬
‫ِ‬
‫ترجنہکرِ‪:‬‬
‫عربی‬ ‫ازدِ‬ ‫شناز‬
‫ََ ُ َ ً‬
‫ِل ع ِليَۡل؟‬ ‫أت ِظف ۡ‬ ‫ایکۺمتۺریمےۺےیلۺرہھٹوۺےگ؟‬ ‫‪1‬‬
‫َ َ َ ُِ ُ ُ َ َ َ َ‬
‫ھلۡتزع غتبك ضل‬ ‫ایکۺمتۺاینپۺاتکںیبۺوچنبںۺرپۺرےتھکۺوہ؟‬ ‫‪2‬‬
‫َِ َ‬
‫َ‬ ‫َالس ِاوْل ِت؟‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫ونرک!ۺوتۺےنۺریمےۺوجےتۺاہکںۺ َیا د ِاد ُم! أی َۡن َوسص َۡت أخ ِۡذ َیِیتۡ ؟‬ ‫‪3‬‬
‫َ‬ ‫رےھک؟‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬
‫َیظ َوۡل ِالن ُاس ل َنا ِإن الۡأرۡض‬ ‫ولگۺمہۺےسۺےتہکۺںیہۺہکۺزنیمۺ‬ ‫‪4‬‬
‫َ ُ َ ََ‬
‫أزۡضر ِمن الۡعو ِاغ ِب۔‬ ‫اتسروںۺےسۺیوھیٹۺےہ۔‬
‫َ ٰ َ ُ ٰ َ َ َُ َ‬
‫میت ت ِرل ھ ِذ ِي الۡصر بۃ ِإِل‬ ‫ہیۺاگڑیۺدمرہسۺبکۺےچنہپۺیگ؟‬ ‫‪5‬‬
‫َ‬ ‫َالۡ َـمد َۡر َذ ِۃ؟‬
‫ُ ََ َ ُِ‬
‫َ ِّند ال ُْۡبۡتظال َو ِالتط َاح‬ ‫مہۺاسۺویمےۺواےلۺےکۺاپسۺ‬ ‫‪6‬‬
‫َ َ َ َ ً َ ٰ َ‬
‫والۡأنۡبج غ ِثيۡر ِاضنۡد ذ ِلك‬ ‫رتنسے‪،‬بیسۺاورۺٓاؾۺرثکتۺےسۺ‬
‫ال َۡط ِاغ َواّن۔ِ‬
‫ِِ‬ ‫اپےتۺںیہ۔‬
‫َ َ ُ َ َ َ َ ٰ َِ ُ َِ‬
‫مہۺبتکۺاخہنۺ(ٓاہیفص)ۺوکۺرہۺروزۺ نذۡھب ٳِل الـمعۡتب ِۃ الۡا ِز ِطي ِۃغل‬ ‫‪7‬‬
‫یوۡم۔‬ ‫َ‬ ‫اجےتۺںیہ۔‬
‫ً ً‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬
‫ِّند ِظي َۡوا غ ُت ًبا ِم ِطي َۡدً غ ِثي َۡرً۔‬ ‫اسۺںیۺتہبۺیسۺ(دیفم)ۺاتکںیبۺ‬ ‫‪8‬‬
‫ًِ‬ ‫اپےتۺںیہ۔‬
‫َ‬ ‫َ َ ُ‬
‫ھلۡ َِت َد ِف ِتلۡك الۡ َـمع َۡت َب ِۃ ِذ ِجَل‬ ‫ایکۺمتۺاسۺبتکۺاخہنۺںیۺڑپےنھۺ‬ ‫‪9‬‬
‫َ‬ ‫ِ‬
‫ِألذ َۡمـ ِاء الۡظ ِار ِئي َۡن؟‬ ‫واولںۺےکۺانومںۺاکۺوکیئۺررٹسجۺ‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪81‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫َ‬ ‫اپےتۺوہ؟‬
‫َ َ ََ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬
‫أتعۡت ُب ِظي ِ َۡہ اذۡمك ِبظل ِم‬ ‫ٓاپۺاسۺںی تۺا یانپۺانؾۺلسنپۺےسۺےتھکلۺ‬ ‫‪10‬‬
‫ََ‬ ‫َِ‬ ‫وہۺای ت‬
‫اص أمۡ ِبظل ِم ال ِۡحب ِۡر۔‬ ‫ِ‬ ‫الر َز‬ ‫ۺوفنۺنپۺےس؟‬
‫اس۔‬
‫َِ‬
‫الن‬ ‫ف‬ ‫ص‬ ‫مہۺولوگںۺںیۺولخصۺںیہنۺاپےت۔ َْل َّن ُد اْلد ََۡل َ‬ ‫‪11‬‬
‫ِ‬
‫َ َِ ٰ ُ َ ِ َ َ َ ِ َ َ ِ ََ‬
‫امنزۺسجۺرطحۺرقفاءۺرپۺوابجۺ الرلوً و ِاجبۃ ضل الۡأط ِۡني ِاءغَم‬ ‫‪12‬‬
‫َ َ َ َُ‬
‫َِت ُب ضل الۡطظ َر ِاء۔‬ ‫(وہیت)ۺےہۺایسۺرطحۺااینغءۺرپۺیھبۺ‬
‫(وابج)ۺوہیتۺےہ۔‬
‫َ‬ ‫َ ُ ُ َ‬
‫نبۡذل َخ َيات َنا ِلل َۡص َر ِب ِي ِۃ۔‬ ‫مہۺرعیبۺےکۺےیلۺاینپۺایحتۺوفقۺ‬ ‫‪13‬‬
‫رکدںیۺےگ۔‬
‫ِ ُ‬ ‫َال َۡص َر ُِّب َ ُ‬
‫َضو ِۡری ِلع ِ ِل‬ ‫ِ‬ ‫رعیبۺرہۺاملسمؿۺےکۺےیلۺرضوریۺ‬ ‫‪14‬‬
‫ُمد ِۡلم۔‬ ‫ےہ۔‬
‫ُ ُ ٓ‬ ‫ُ‬
‫ھ َو ِل َدان الۡظرۡا ِن‬ ‫وہۺرقٓاؿۺاورۺدحثیۺیکۺزابؿۺےہ۔‬ ‫‪15‬‬
‫َوال َۡح ِدی ِۡث۔‬

‫درسۺ(‪)۰۵‬‬

‫َا ِلنيۡمُ‬
‫ََ َ َ‬ ‫َ‬
‫ِ‬
‫ََ َ‬ ‫َ َ َُ ِ َ‬
‫الني ِۡم تن ُۡب ُت ِف ال ِۡون ِۡد‪،‬لوا أطۡران غ ِثيۡرً ضليۡوا أوۡراؼ‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫رج ُرً ِ‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬
‫َز ِضي َۡرً َو ِصل َوا َو ِارػ َ‪،‬ولوا أث ََۡمر م ِرً َز ِضي َۡرً ِف د ِاد ِلوا ن َواً َز ِضي َۡرً‬
‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬
‫اس َی َز ُصو َۡن َأو َۡر َاع َوا ف ُغ ُتبومۡ َو ث َيابو ۡم َأل َِن َوا َتظ ُۡت ُل ال ِۡدی َۡد َان َو َد َذ ُبواَ‬ ‫َ َِ‬
‫الن ُ‬ ‫‪،‬و‬
‫َ ُ َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِِ‬ ‫ِ‬ ‫َ ِ ِِ‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ً‬
‫ُزلۡب جدا َیرۡنع الۡن ِج ُار منۡہ الۡع َر َِ‬
‫ُ‬ ‫ِ‬
‫اب‬‫الِس َر واألب َۡو َ‬ ‫اس َوالساوْل ِت و ِ ُ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ِ‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪82‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬
‫َ‬ ‫ِ َ َِ‬ ‫َ‬ ‫َ َِ َ َ َ َ َ َ َ َِ ُ َ‬
‫اس َی ِۡل ُدوۡن ِف ِص ِل َوا ِألن ِر یَ َۡح َوا ُم ِطي َۡدً َو َِسص َۡنا‬ ‫والذب ِابيۡك وطيۡرھا‪ ،‬والن‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫ِ ِ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ٰ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َِ َ َ َ ُ َ َ َ ٰ‬
‫الل أنہ دل َق الۡأر َۡي َاء َو َج َص َل نط ًۡصا‬ ‫ِ ِ‬‫ۡل‬ ‫ز‬ ‫ظ‬ ‫ن‬
‫ۡ‬ ‫م‬ ‫ِ‬ ‫ا‬‫ذ‬ ‫ھ‬ ‫أنوا تنۡطع الـۡمر یۡض‪ ،‬و‬
‫َ َ َ َ َ ِ ُ َ ِ ُ ُ ِ ََ‬
‫ِللۡأن ِام ظلہ الۡحمۡد والذعۡر ِللدو ِام۔‬
‫ترجنہ‪ :‬مینۺاک ۺدرتخۺ دنواتسؿ ۺںی ۺااتگۺےہ ۺاسۺیکۺتہب ۺاشںیخۺوہیتۺںیہۺ‬
‫نجۺرپۺیوھےٹۺیوھےٹۺےتپۺوہےتۺںیہۺۺاورۺاسۺاکۺاسہیۺانھ(اشکدہۺ)وہاتۺےہۺ۔اسۺےکۺلھپۺ‬
‫ڑکوےۺاورۺیوھےٹۺوہےتۺںیہۺ۔اسۺےکۺادنرۺیوھیٹۺیلھٹگۺوہیتۺےہ۔اورۺولگۺاسۺےکۺوتپںۺ‬
‫وکۺاینپۺاتکوبںۺاورۺاےنپۺڑپکوںۺںیۺرےتھکۺںیہ‪،‬اسۺےیلۺہکۺوہۺڑیکوںۺوکۺامرۺدےتیۺںیہۺۺاورۺاسۺ یکۺ‬
‫ڑکلی ۺتہب ۺتخس ۺوہیت ۺےہ۔ڑبیئھ ۺاس ۺےس ۺرکایسں‪،‬زیمںی‪ ،‬دروازے‪،‬ڑھکایکں ۺاور ۺاسۺ‬
‫ےکۺالعوہۺدورسیۺزیچںیۺانباتۺےہ‪،‬ولگۺاسۺےکۺاسےئۺںیۺےتھٹیبۺںیہۺ‪،‬اسۺےیلۺہکۺاسۺیکۺۺوب‬
‫دیفمۺوہیتۺےہۺاوۺرمہۺےنۺانسۺےہۺہکۺوہۺرموضیںۺوکۺافدئہۺدیتیۺےہۺاورۺہیۺاہللۺاکۺلضفۺےہۺہکۺاسۺ‬
‫رکشےہ۔‬‫ےنۺزیچوںۺوکۺدیپاۺایکۺاورۺۺاسۺںیۺولوگںۺےکۺےیلۺعفنۺراھکۺوتۺہشیمہۺایسۺےکۺےیلۺدمحۺاورۺ ۺ‬

‫سُاالتِ جُابات‪ِ :‬‬

‫جُاب‬ ‫سُال‬ ‫شناز‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َھ ْل َینْ َط ُع ِ‬
‫ن َصم ُ َۡ‪:‬ینۡط ُع ِِالني ُۡم۔‬ ‫الن ْي ُم؟‬ ‫ُِ‬ ‫‪1‬‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َ‬
‫ِصلہ َو ِارػ۔‬ ‫غيْ َف ِصلہ؟‬ ‫‪2‬‬
‫َ‬
‫ِر َی ُۡحہ ُم ِطي َۡدً۔‬
‫ْ‬
‫غيْ َف ِر َُیہ؟‬ ‫‪3‬‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ َ ُ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ َْ َْ ُ َ‬
‫ْل‪:‬بلۡأ َوۡراعہ ز ِضيۡرً۔‬ ‫ھل أوراعہ غ ِبْیً؟‬ ‫‪4‬‬
‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ َْ‬
‫ْل َ‪:‬بلۡ أث َ َۡمـ ُاري ُم َِرً۔‬ ‫ھ ْل أث َـَم ُري ُخل َوً؟‬ ‫‪5‬‬
‫َ‬ ‫َ َ‬
‫ْل َ‪:‬ب ِل الۡأن َۡب ُج ُخلۡو۔‬ ‫ِ‬
‫ھ ِل األنبج مر؟‬‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫‪6‬‬
‫َ َ‬ ‫َغيْ َف َد َذ ُب ِ‬
‫دذ ُب ِِالني ِۡم ُزلۡب۔‬ ‫الن ْي ِم؟‬‫ِ‬ ‫‪7‬‬
‫َیر َۡن ُع ال َۡن َِج ُار منۡہ ال َۡع َر َِ‬
‫اس‬ ‫ْ‬
‫الن ِج ُار ِمنہ؟‬
‫َ َ َ ْ َ ُ َِ َ‬
‫ماذا یرنع‬ ‫‪8‬‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪83‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬
‫َ‬ ‫َ َِ َ‬
‫الساوْل ِت َو ُِ ُ‬
‫الِس َر َوالۡأب َۡوابَ‬ ‫و‬
‫َ ِ َِ َ َ َ َ َ َ‬
‫والذبابيۡك و طيۡرھا۔‬
‫َ َِ َ َ ِ َ َ ُ ُ ِ َ َ‬ ‫َ َ َ َ ُ َِ ُ َ ْ َ َ‬
‫الدیۡدان۔‬ ‫ِل ــأن أوۡراعہ تظۡتل ِ‬ ‫ِلـمـاذا یزع الناس أوراعہ ِِف‬ ‫‪9‬‬
‫ِ‬
‫اب؟‬ ‫ِ‬ ‫الث َي‬ ‫ِ‬
‫َ َ َ َ َُ ُ‬ ‫ُ ُ ُْ‬ ‫ََ َ ُ َْ‬
‫ف غ ُت ِب َنا۔‬
‫ْل‪ْ،‬ل نزصوا ِ ۡ‬ ‫َ‬
‫أتزصونوا ِِف غت ِبعم؟‬ ‫‪10‬‬

‫ترجنہکرِ‪:‬‬
‫عربی‬ ‫ازدِ‬ ‫شناز‬
‫َ‬ ‫ُ‬
‫أن ُۡش ُروۡا َغي َۡف َزنع الن ِجارُ‬
‫َ‬ ‫ِ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫دوھکیۺہکۺڑبھۺےنۺوبرڈۺ‪،‬زیمںیۺاورۺ‬ ‫‪1‬‬
‫َِ ُ َ َِ َ‬
‫الد ِبو َۡرً َوالس ِاوْل ِت‬ ‫ڑھکایکںۺےسیکۺانبںیئ؟‬
‫َِ َ‬
‫َوالذ َب ِابيۡك؟‬
‫َ ُ َ‬ ‫َ‬
‫َ ِاظ َۡت ُحوۡا ر َب ِابيۡك الۡضرۡظ ِۃ۔‬ ‫رمکہۺیکۺڑھکایکںۺوھکول۔‬ ‫‪2‬‬
‫اب الـ َۡمع َۡت َب ِۃ‬ ‫أ ُِی َ َِّنار َز َن َع َب َ‬ ‫بتکۺاخہنۺاکۺدروازہۺاسۺیکۺ‬ ‫‪3‬‬
‫ََ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫َور َب ِابي َۡبع َوا ال َۡج ِميۡلۃ؟‬ ‫(وخوصبرت)ۺڑھکایکںۺسکۺڑبھۺ‬
‫ےنۺانبںیئ؟‬
‫َ ُِ َ َ َ ُ ُ ِ َ َ َ َ‬
‫الدیۡدان ضل‬ ‫أی دواء یظۡتل ِ‬ ‫ڑیکوںۺوکۺوکیسنۺدواۺدلجۺامرۺڈایتلۺےہ؟‬ ‫‪4‬‬
‫َ‬
‫ض َجل؟‬
‫ُ‬ ‫َ َ ُ ُ ُ ٰ َ َ َ ُ َ َ ُِ‬
‫أترۡعداول ِىك الۡبنات ضل الِس ِر؟‬ ‫ایکۺوہۺڑلایکںۺوتختںۺرپۺوسیتۺںیہ؟‬ ‫‪5‬‬
‫ُ‬
‫َی َ ِر ُل ِول َۡدان الـ َۡمد َۡر َذ ِۃ‬ ‫دمرہسۺےکۺڑلےکۺدمرہسۺوکۺوتقۺرپۺ‬ ‫‪6‬‬
‫ِإلي َۡوا ِفۡ َوع ِۡت َوا۔‬ ‫ےتچنہپۺںیہ۔‬
‫ِ‬ ‫َ‬ ‫َ ِ َ َ ُ ََ‬
‫َ‬
‫ف أ ِی ِبَلد َِتدوۡن أرۡجار ِالن ِيم‬ ‫ِ ۡ‬ ‫متۺمینۺےکۺدرتخۺنکۺرہشوںۺںیۺ‬ ‫‪7‬‬
‫َ ًَ‬
‫غ ِثيۡرً؟‬ ‫رثکتۺےسۺاپےتۺوہ؟‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪84‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬
‫ََ ُ َ َ ََ َ ً‬
‫أ ت ِظطوۡن مصنا ع ِليَۡل؟‬ ‫ایکۺمتۺامہرےۺاسھتۺوھتڑیۺدریۺ‬ ‫‪8‬‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫رہھٹوےگ؟‬
‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫ف غ ُت ِبعمۡ أو َۡراؼ ِِالني ِۡم؟‬ ‫ایکۺمتۺاینپۺاتکبۺںیۺمینۺےکۺےتپۺ أ تز ُصوۡن ِ ۡ‬ ‫‪9‬‬
‫َ‬ ‫رےتھکۺوہ؟‬
‫َضر َو ِف‬ ‫ف الۡأع َۡوال ال ُۡحل َۡو ًِ َ َ‬
‫ُ َِ َ َ‬ ‫یھٹیمۺابوتںۺںیۺرضرۺےہۺاورۺڑکویۺ ِ ۡ َ ِ‬ ‫‪10‬‬
‫ات الـ َۡمر ًِ نطع۔‬ ‫ِ‬ ‫الۡع ِل َمـ‬ ‫ابوتںۺںیۺعفن۔‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫ِ ُ ِ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫زبروگںۺےنۺاھکلۺہکۺقحۺڑکواۺےہاورۺ عدۡ غ َت َب الذ ُيوۡخ أن ال َۡح ِق ُم ِر َو‬ ‫‪11‬‬
‫ََ‬
‫ِظي ِۡہ نطع۔‬ ‫اسۺںیۺعفنۺےہ۔‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ٰ‬
‫ل ِع ِن ِالن َاس ْل َیط َۡو ُموۡن َو‬ ‫نکیلۺولگۺںیہنۺےتھجمسۺاورۺہّصغۺوہۺ‬ ‫‪12‬‬
‫َ َ ُ َ‬
‫یضۡزبوۡن۔‬ ‫اجےتۺںیہ۔‬

‫‪ِ.‬‬
‫ِ‬
‫ضنیرَِکےلحاظ سےماضی‬
‫اِزمضازؼکےصیغےلکھُاِزترجنہکرِ‬
‫رتہمج‬ ‫اوراضمرعےکےغیص‬
‫َریمضوںےکاحلظےسامیض َ‬
‫َ ُ‬ ‫َ‬
‫وتۺاپاتۺےہ‬ ‫وتۺےنۺاپای‬ ‫أن َۡت َِتد‬ ‫أن َۡت َو َجد ِۡت‬
‫َ َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫مہۺرےتھکۺںیہ‬ ‫مہۺےنۺراھک‬ ‫َن ُۡن نز ُع‬ ‫َن ُۡن َوسص َۡنا‬
‫َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫وتۺڑھکیۺوہیتۺےہ‬ ‫وتۺڑھکیۺوہیئ‬ ‫أن ِۡت ت ِظ ِطي َۡن‬ ‫أن ِۡت َوعط ِۡت‬
‫ُ َ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬
‫وہۺےتچنہپۺںیہ‬ ‫وہۺےچنہپ‬ ‫ھمۡ َی ِرلوۡن‬ ‫ھمۡ َو َزلوۡا‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫وہۺایبؿۺرکیتۺےہ‬ ‫اسۺےنۺایبؿۺایک‬ ‫ِھ َی ت ِر ُف‬ ‫ِھ َی َو َزط ۡ‬
‫ت‬
‫َ‬ ‫ُ َ‬ ‫َ‬ ‫ُ َ َ‬
‫وہۺوچنڑۺیتۺںیہ‬ ‫اوھنںۺےنۺوچنڑا‬ ‫ھ ِن َیص ِْۡصۡن‬ ‫ھ ِن ض َْصۡن‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪85‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬
‫ََ َ‬ ‫ََ َ‬
‫ںیۺرویٹۺانبیتۺوہں‬ ‫ںیۺےنۺرویٹۺانبیئ‬ ‫أنا أد ِ َُۡب‬ ‫أناد ََب ُۡت‬
‫َ ُ َ ُ َ‬ ‫َ ُ َ َ ُِ‬
‫متۺاپےتۺوہ‬ ‫متۺےنۺاپای‬ ‫أنۡتمۡ َِتدوۡن‬ ‫أنۡتمۡ وجد ۡۡت‬
‫َ َُ َ‬ ‫َ َُ َ َُ‬
‫متۺوچیتسۺوہ‬ ‫متۺےنۺوچاس‬ ‫أن ِۡت تر ِۡرط َۡن‬ ‫أن ِۡت َررط ِۡت‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫وہۺاھجڑوۺاگلیتۺےہ‬ ‫اسۺےنۺاھجڑوۺاگلیئ‬ ‫ِھ َی تع ُۡن ُس‬ ‫ِھ َی غ َن َدتۡ‬
‫ُ َ َ َ‬ ‫ُ َ َ َ‬
‫وہۺرویٹۺانبیتۺںیہ‬ ‫اوھنںۺےنۺرویٹۺانبیئ‬ ‫ھ ِن َی َِۡبۡن‬ ‫ھ ِن د ََبۡن‬
‫ََ َ ُ‬ ‫ََ َ َ‬
‫ںیۺدودھۺدواتہۺوہں‬ ‫ںیۺےنۺدودھۺدواہ‬ ‫أنا أخۡل ُب‬ ‫اخلب ُۡت‬ ‫أن‬

‫درسۺ(‪)۰۶‬‬

‫چیبۺںی”و‪،‬ی“ واےلۺنیتۺرحیفۺلعفۺیکۺامیضۺوۺاضمرع‬
‫َ‬ ‫َ َ ُ ُ‬ ‫ُ َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ ُ‬
‫عوۡم ‪:‬ع َام َیظو ُۡم‪َ ،‬ضوۡد‪ :‬ض َاد َی ُصوۡد‪ ،‬عوۡل‪ :‬عال َیظوۡل‪َ ،‬جیۡء‪َ :‬ج َاء َِیی ُۡء‪َ ،‬ذيۡر‪:‬‬
‫اب َی ِضي ُۡب‪.‬‬ ‫َذ َار َیدي ُۡر‪َ ،‬طيۡب‪َ :‬ط َ‬
‫ِ‬
‫َ ٰ َ َ َ َ َ ُ َ َ َِ َ َ ُ‬ ‫َ‬
‫‪ :‬میت عام الۡيوۡم وا ِلدؽ ِمن النو ِۡم یا ُِميۡد؟‬ ‫َِحيۡد‬
‫َِ‬ ‫َِ‬ ‫َ َ ُ ُ‬ ‫َ‬
‫لر ٰلو ًِ‪.‬‬ ‫‪َ :‬وا ِل ِدیۡ ع َام عب َۡل شلوۡع الذم ِۡس ِل‬ ‫ُِميۡد‬
‫َ ِ َِ‬ ‫ُ َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫النو ِۡم َم َصہ؟‬ ‫‪ :‬أ ِإ ْد َوانك ع ُاموۡا ِمن‬ ‫َِحيۡد‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫‪ :‬ن ُ َصمۡ‪ :‬ع ُاموۡا َم َصہ‪.‬‬ ‫ُِميۡد‬
‫َ َِ‬ ‫َ ُ َ َ‬ ‫َ‬
‫النو ِۡم َم َص ُومۡ؟‬ ‫‪ :‬أأ ِمك ع َامتۡ ِمن‬ ‫َِحيۡد‬
‫‪.‬‬ ‫م‬
‫ۡ‬ ‫لر ٰلوً َم َص ُ‬
‫و‬
‫َِ‬
‫ل‬ ‫ت‬
‫ۡ‬ ‫‪َ :‬ن َصم َۡ‪:‬ع َ‬
‫ام‬ ‫ۡد‬ ‫ي‬‫ُم‬
‫َ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ُ َ‬ ‫َ َ َ َ ُ َ ُ َ َ َِ‬ ‫َ‬
‫النو ِۡم َم َع أ ِِم ِو ِن؟‬ ‫‪ :‬أأدواتك عمۡن ِمن‬ ‫َِحيۡد‬
‫َ ُ‬ ‫َ‬
‫‪ :‬ن َصمۡ‪:‬عم َۡن َم َص َوا‪.‬‬ ‫ُِميۡد‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪86‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬
‫َ َ َ ُ َ َ َِ َ ً‬ ‫َ‬
‫النو ِۡم أیۡزا؟‬ ‫‪ :‬أأنۡت عمۡت ِمن‬ ‫َِحيۡد‬
‫ُ‬ ‫َ َ ََ َ ً ُ‬ ‫َ‬
‫‪ :‬نصمۡ‪ :‬أنا أیۡزا عمۡت‪.‬‬ ‫ُِميۡد‬
‫َ َ َ َِ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫الر ٰلو ًِ؟‬ ‫‪ :‬أی َۡن ِِسۡت بصۡد‬ ‫َِحيۡد‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫‪ُِ ِ :‬س ُۡت ِإِل ال َۡح ِدیۡظ ِۃ ال ُۡص ُمو ِۡم ِي ِۃ‪.‬‬ ‫ُِميۡد‬
‫َ َ‬ ‫َ ُ َ َ َ ُ َ‬ ‫َ‬
‫‪ :‬أأ ِمك َوأد َوات ُك ِِسۡن َم َصك؟‬ ‫َِحيۡد‬
‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ َ َ ِ ََ َ َ‬ ‫َ‬
‫ی‪.‬‬‫اّن ذاروۡا م ِص ۡ‬
‫اِت بلۡ ِادۡو ِ ۡ‬‫ت أ ِمیۡ وْل أدو ِ ۡ‬ ‫‪ْ :‬ل‪:‬ما ذار ۡ‬ ‫ُِميۡد‬
‫َ ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫‪ :‬أ ِجى َۡت ِبث َم َرً ِم َن ال َۡح ِدیۡظ ِۃ ِبدو ِۡن ِاذۡن؟‬ ‫َِحيۡد‬
‫َ َِ ٰ َ َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫‪ْ :‬ل َ‪:‬ما ِجى ُۡت ِبث َم َرً َوْل ِب َزھ َۡرً ِبدو ِۡن ِاذۡن ظ ِان ذ ِلك ض َمل‬ ‫ُِميۡد‬
‫َ‬
‫طي ُۡر َزا ِلح‪.‬‬
‫َ ُ ُِ‬ ‫َ‬
‫‪ :‬م ٰیت ضدۡتۡ؟‬ ‫َِحيۡد‬
‫َ‬ ‫ُ َ‬ ‫َ‬
‫‪ :‬ضدۡنا َبص َۡد ع ِليۡل‪.‬‬ ‫ُِميۡد‬
‫ُ َ‬ ‫َ َ َ َ َ‬ ‫َ‬
‫‪َ :‬ماذا عال لك َوا ِلدؽ؟‬ ‫َِحيۡد‬
‫َ َ َ َ ً‬ ‫َ‬
‫ا‪.‬‬ ‫ۡى‬ ‫ي‬ ‫ر‬ ‫ۡ‬ ‫ِل‬ ‫ِ‬ ‫ال‬ ‫ع‬ ‫ا‬‫م‬ ‫‪:‬‬ ‫ۡد‬ ‫ي‬‫ُم‬
‫ِ‬
‫َِ َ َ َ ُ ُ َ ً َ َ ُ َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ ُ َ ِ ُ َ َ َ ُ َ َِ َِ‬
‫ِاضۡلموۡا أیوا الۡأوْۡلد!أن النوۡم ِف اللي ِۡل وال ِۡظيام ِمنۡہ بعۡرً َیۡصل ال ِۡانۡدان‬
‫َ ً َ ً‬
‫َز ِحي ًۡحا ط ِن ِيا ض ِاعَل‪.‬‬
‫ِ‬
‫ترجنہ‪:‬‬
‫اانھٹ‪ :‬ۺااھٹ‪،‬ااتھٹ ۺےہ‪،‬ولانٹ‪:‬ولاٹ‪،‬ولاتٹ ۺےہ‪،‬انہک‪ :‬ۺاہک‪،‬اتہک ۺےہ‪ٓ،‬اان‪ٓ:‬اای ۺٓاات ۺےہ‪،‬انلچ‪ :‬ۺالچ ۺ‪،‬اتلچۺ‬
‫ےہ‪،‬اغبئۺوہان‪:‬ۺاغبئۺوہا‪،‬اغبئۺوہاتۺےہ۔‬
‫‪ :‬اےۺدیجم!ۺٓاجۺاہمترےۺوایدۺدنینۺےسۺبکۺاےھٹ؟‬ ‫دیمح‬
‫‪ :‬ریمےۺوایدۺامنزۺےکۺےیلۺوسرجۺولطعۺوہےنۺےسۺےلہپۺاےھٹ۔‬ ‫دیجم‬
‫‪ :‬ایکۺاہمترےۺاھبیئۺاؿۺےکۺاسھتۺدنینۺےسۺاےھٹ؟‬ ‫دیمح‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪87‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫‪ :‬اہں‪،‬ۺوہۺاؿۺےکۺاسھتۺاےھٹ۔‬ ‫دیجم‬
‫‪ :‬ایکۺاہمتریۺامںۺاؿۺےکۺاسھتۺدنینۺےسۺاںیھٹ؟‬ ‫دیمح‬
‫‪ :‬اہں‪،‬وہۺامنزۺےکۺےیلۺاؿۺےکۺاسھتۺدنینۺےسۺاںیھٹ۔‬ ‫دیجم‬
‫‪ :‬ایکۺاہمتریۺںینہبۺاینپۺامںۺےکۺاسھتۺدنینۺےسۺاںیھٹ؟‬ ‫دیمح‬
‫‪ :‬اہں‪،‬ۺوہۺبسۺاؿۺےکۺاسھتۺاںیھٹ۔‬ ‫دیجم‬
‫‪ :‬ایکۺمتۺیھبۺدنینۺےسۺاےھٹ؟‬ ‫دیمح‬
‫‪ :‬اہں‪،‬ںیۺیھبۺااھٹ۔‬ ‫دیجم‬
‫‪ :‬متۺامنزۺےکۺدعبۺاہکںۺےئگ؟‬ ‫دیمح‬
‫ۺابغۺاعؾۺ(کلبپۺاگرڈؿۺ)یکۺرطػ ئۺایگ۔‬ ‫‪ :‬ںی ِ‬ ‫دیجم‬
‫مت‬
‫‪ :‬ایکاہمتریۺامںۺاورۺاہمتریۺںینہب(یھب)ۺ ھاارےۺاسھتۺںیئگ؟‬ ‫دیمح‬
‫‪ :‬ںیہن‪،‬ریمیۺامںۺاورۺںینہبۺںیہنۺںیئگۺہکلبۺریمےۺاھبیئۺریمےۺاسھتۺےئگ۔‬ ‫دیجم‬
‫‪ :‬ایکۺمتۺابغۺےسۺریغبۺااجزتۺلھپۺالےئ؟‬ ‫دیمح‬
‫لھپالایۺہنۺوھپؽ‪،‬اسۺےیلۺہکۺوہۺااھچۺاکؾۺںیہنۺےہ۔‬
‫ریغبااجزتۺ ۺ‬
‫‪ :‬ںیہن‪،‬ںیۺ ۺ‬ ‫دیجم‬
‫‪ :‬متۺبکۺولےٹ؟‬ ‫دیمح‬
‫‪ :‬ئمہۺوھتڑیۺدریۺدعبۺولےٹ۔‬ ‫دیجم‬
‫مت‬
‫‪ :‬ھاارےۺوایدۺےنۺمتۺےسۺایکۺاہک؟‬ ‫دیمح‬
‫‪ :‬ھجمۺےسۺھچکۺںیہنۺاہک۔‬ ‫دیجم‬
‫اےۺڑلوک!اجؿۺولۺہکۺراتۺںیۺوسانۺاورۺحبصۺوسریےۺدنینۺےسۺاانھٹۺااسنؿۺوکۺتحصۺ‬
‫دنم‪،‬ۺامیدارۺۺاورۺلقعۺدنمۺانباتۺےہ۔‬

‫سُاالتِجُابات‪:‬‬
‫جُاب‬ ‫سُال‬ ‫شناز‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪88‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬
‫ُ َ َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ ْ َ َ َْ ْ َ‬
‫نصمۡ‪ِِ :‬سۡت ِإِل الۡح ِدیۡظ ِۃ۔‬ ‫أ ِِست ِإِل اْل ِدیظ ِۃ؟‬
‫َ‬
‫‪1‬‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫نصمۡ‪ِ :‬جىۡت ِمنۡوا ِبث َم َرً۔‬ ‫أ ِج ْى َت ِم ْن َوا ِبث َم َرً؟‬ ‫‪2‬‬
‫ُ ًَ‬ ‫َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ ْ ُ ْ َ ْ َ ْ ُ َْ ً‬
‫أ ِِست ِإِل الـمد ِج ِد بعرً؟ نصمۡ ِ‪ِ:‬سۡنا ِإِل الـۡمد ِۡج ِد بعۡرً۔‬ ‫‪3‬‬
‫الل۔‬ ‫َأ َج َاء ُغ ْم َر ُذ ْول م ْن ضنْد الل ؟ َن َصمۡ‪َ :‬ج َاء َنا َر ُذوۡل منۡ ضنۡد ِٰ‬ ‫‪4‬‬
‫ُ ِ ُ ِٰ ِ ِ‬ ‫ِ ِ ِ ِ‬
‫ُْ ٓ‬
‫جاء َ ُرذوۡلنا ِبالۡظرۡا ِن۔‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َم ْن َج َاء ِبالظ ْرا ِن؟‬ ‫‪5‬‬
‫َ‬ ‫ْ ُ‬
‫َیظ َۡرأي الۡ ُـمد ِۡل ُموۡن۔‬ ‫َم ْن َیظ َرىي؟‬ ‫‪6‬‬
‫َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ ُْ َ ْ‬
‫ْل‪َ :‬بلۡ ِِسۡنا ِإِل ال َۡح ِدیۡظ ِۃ‬ ‫إِل ال َـميْ َد ِان؟‬ ‫أِ ْ‬
‫ِست‬ ‫‪7‬‬
‫َ‬
‫ال ُۡص ُمو ِۡم ِي ِۃ۔‬
‫َ‬ ‫ُ َ‬ ‫َ ُ ُِ‬
‫ض َدۡنا َبص َۡد ع ِليۡل۔‬ ‫وم ٰیت ضدتْ؟‬ ‫‪8‬‬
‫ً‬ ‫َ‬
‫ا ِلنو ُۡم ِف اللي ِۡل َوالۡظ َي ُام ِمنۡہ ُبع َۡرً‬
‫ِ‬ ‫ََ‬ ‫َ‬
‫اْلنْ َدان‬ ‫ل‬‫َأ ِ ُي َر ْیء ََیْ َص ُ‬ ‫‪9‬‬
‫ان َزحي ًۡح َاو َطن ًِيا وَ‬ ‫َ َ ُ َ َ‬ ‫َ ْ ً َ َ ًِ َ َِ ً‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ز ِحيحا وط ِنيا وض ِاعَل؟ َیۡصل ِاألنۡد‬
‫َ ً‬
‫ض ِاعَل۔‬
‫ُ ُ َ َ َ ُ ًَ‬ ‫َ َْ‬ ‫ُ‬
‫عمۡت ِلرَل ًِ الۡط َج ِۡر بعۡرً۔‬ ‫َم ٰیت ع ْم َت ِل َرَل ًِ الط ْج ِر؟‬ ‫‪10‬‬
‫َ ً‬ ‫َِ َ‬ ‫َ‬ ‫َ ْ َ َ َِ َ َ ْ‬
‫لرَل ًِ أھ ِۡم ِيۃ ِج ِدا۔‬ ‫لرَل ًِ أ ِْھ َِيۃ؟ ن َصمۡ‪ِ :‬ضن ِۡدیۡ ِل‬ ‫أ ِضندؽ ِل‬ ‫‪11‬‬
‫ترجنہکرِ‪:‬‬
‫عربی‬ ‫ازدِ‬ ‫شناز‬
‫ُ‬ ‫َ َ ِٰ ُ َ َ ٰ ِ‬
‫اِل ِإِّنۡ َم َصعمۡ‪.‬‬‫عال الل تص‬ ‫اہّللۺےنۺاہکۺہکۺںیۺاہمترےۺاسھتۺ‬ ‫‪1‬‬
‫وہں۔‬
‫ُ َٰ‬ ‫َ‬ ‫َ َُ َ‬
‫عال نوۡح ِلظو ِۡم ٖہ ٰیظو ِۡم اض ُۡبدوۡا ِالل‬ ‫ونحۺےنۺاینپۺوقؾۺےسۺاہک‪:‬اےۺ‬ ‫‪2‬‬
‫ٰ َ‬ ‫َ ُ‬
‫َمالعمۡ ِِمنۡ ِالہ طي ُۡري‪.‬‬ ‫ریمیۺوقؾ!ۺاہّللۺیکۺابعدتۺرکو‪،‬ۺ‬
‫اہمترےۺےیلۺاسۺےکۺوساۺوکیئۺدخاۺ‬
‫ںیہن۔‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪89‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬
‫َ ُ َ َ‬
‫ماعلۡت لہ؟‬ ‫وتۺےنۺاسۺےسۺایکۺاہک؟‬ ‫‪3‬‬
‫َ ُ ُ ََ َ ً‬
‫َ ما علۡت ِألخد ريۡىا‪.‬‬ ‫ںیۺےنۺیسکۺےسۺھچکۺںیہنۺاہک۔‬ ‫‪4‬‬
‫ٰ‬ ‫َ‬
‫َیا أ ِی ُت َوا ال ِۡبن ُۡت! َم ٰیت ِجى ِۡت ھ ُو َنا؟‬ ‫اےۺڑلیک!ۺوتۺاہیںۺبکۺٓایئ؟‬ ‫‪5‬‬
‫َ‬
‫غي َۡف ِجى ِۡت َو ِب َـمـا‬ ‫ےسیکۺٓایئ؟ایکۺالیئ؟‬ ‫‪6‬‬
‫ِجى ِۡت؟‬
‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ِ‬ ‫ُ‬
‫ات! َم ٰیت ضدۡت ِن ِمنَ‬ ‫اےۺڑلویکں!ۺ متۺدمرہسۺےسۺبکۺ َی َاأ َِی ُت َوا ال َۡب َن ُ‬ ‫‪7‬‬
‫الـ َۡمد َۡر َذ ِۃ؟‬ ‫َ‬ ‫ولںیٹ؟‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫أذھب ِۡت ِإِل ال َۡح ِدیۡظ ِۃ ال ُۡص ُمو ِۡم ِي ِۃ‬ ‫ایکۺمتۺیھبکۺابغۺ(اعؾۺ)ۺںیئگ؟‬ ‫‪8‬‬
‫َ ًَ‬
‫تارً؟‬
‫َ َ َ َ َ َ ُ َ ََُ‬
‫(ڑبی)ۺنہبۺےنۺھجتۺےسۺایکۺاہک؟ ما عال ِت الۡأدوات الۡع ِبيۡرً ل ِك؟‬ ‫‪9‬‬
‫َ َ ُ َ ُِ‬ ‫ََ‬
‫الدو ِۡؼ؟‬ ‫أذھ َب ِت الۡخ ِادمۃ ِإِل‬ ‫ایکۺاخدہمۺابزارۺیئگ؟‬ ‫‪10‬‬
‫َ َ َ َ َ َ َ َٰ‬
‫وہۺابۺکتۺوگتشۺرتاکریۺںیہنۺ ما جاءتۡ ِبلحۡم و بظۡل ِاِل الۡان‪.‬‬ ‫‪11‬‬
‫الیئ؟‬
‫ُ ُ‬
‫ِجى َۡنا ِبالۡظدو ِۡر ال َۡج ِدی َۡد ًِ‬ ‫مہۺلگنمۺےکۺابزارۺےسۺیئنۺاہڈنایںۺ‬ ‫‪12‬‬
‫َ ُِ‬
‫الر ُحو ِۡن ال َۡج ِدی َۡد ًِ َیو َۡم‬ ‫و‬ ‫اورۺ(ۺیئن)ۺراکایبںۺےلۺٓاےئ۔ۺ‬
‫ُِ َ َ َ ُِ‬
‫َالثَلث ِاء ِمن الدو ِۡؼ‪.‬‬
‫َ‬
‫أ َما ِجى َۡت ِبال َـمَل ِض ِق؟‬ ‫ایکۺےچمچۺںیہنۺالےئ؟‬ ‫‪13‬‬
‫ََ ٰ ُ‬
‫َما ذھب َۡنا ٳِل ھ َناؽ َو َما‬ ‫ہنۺمہۺواہںۺےئگۺہنۺوہۺاہیںۺٓاےئ۔‬ ‫‪14‬‬
‫ٰ‬
‫َج ُاءوۡا ھ ُو َنا‪.‬‬
‫َِ ُ َ َ ُ‬
‫الر ٰلوً َِت ُب ض ٰلغ ِ ِل ُمد ِۡلم‪.‬‬ ‫رہۺاملسمؿۺرپۺامنزۺوابجۺ(وہیت)ۺ‬ ‫‪15‬‬
‫ےہ۔‬
‫َ َ َ ُ َِ ُ َ‬
‫اْلوۡن ِل َر ٰلو ًِ‬
‫عام ال ِۡصباد الر ِ‬ ‫(ل ک)ۺدنبےۺرجفۺیکۺامنزۺےکۺےیلۺ‬ ‫‪16‬‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪90‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫دلجۺاھٹۺےئگۺاورۺاےنپۺربۺےکۺ ال َۡطجۡرم َن َِالنوۡم ُبع َۡر ًً َو َع ُاموۡا َأ َمامَ‬

‫َ‬ ‫َِ‬ ‫ِِ‬
‫ُ‬ ‫ِ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬
‫َر ِِب ِومۡ مؤد ِبي َۡن ظ ِانومۡ ِض َباد‬ ‫اسےنمۺادبۺےسۺڑھکےۺوہۺےئگۺ‬
‫َ ُ َ‬
‫ر ِاغروۡن‪.‬‬ ‫ویکہکنۺوہۺرکشۺزگارۺدنبےۺںیہ۔‬
‫َِ َِ ٰ َ َ ٰ َ ُ ِ ُ َ‬
‫ِإن الرلوً تنۡوی ضنۡغ ِل منۡعر‪.‬‬ ‫امنزۺرہۺربایئۺےسۺاچبیتۺےہ۔‬ ‫‪17‬‬
‫ُ‬ ‫َ‬
‫ِھ َی ُرو ُۡح ال ِۡاذَۡل ِم َو ِض َمـادي‪.‬‬ ‫وہۺاالسؾۺیکۺروحۺےہۺاورۺاسۺاکۺ‬ ‫‪18‬‬
‫وتسؿۺےہ۔‬
‫َ َ ُِ َ َِ ُ َ َ ُ ُ َ‬
‫یا أیوا الناس! َْل تضۡطلوۡا ض ِن‬ ‫اےۺولوگ!ۺامنزۺےسۺیھبکۺتلفغۺہنۺ‬ ‫‪19‬‬
‫َِ‬
‫الر ٰلو ًِ أ َب ًدا‪.‬‬ ‫رکو۔‬
‫َ َ ُ َ َ ً‬
‫َوْل تع َۡدلوۡا ضن َۡوا ع ِليَۡل‪.‬‬ ‫اورۺاسۺںیۺذراۺیھبۺیتسسۺہنۺرکو۔‬ ‫‪20‬‬

‫درسۺ(‪)۰۷‬‬

‫چیبۺںی”ۺو‪،‬یۺ“واےلۺنیتۺرحیفۺااعفؽۺاکۺاضمرع‬
‫َ َ َ ُ ُ َ ُ ُ َ ُ ُ َ ُ ُ َ َ ُ َ َ ُ ُ َ َ ُ َ َُ‬
‫َروۡح‪:‬راح‪،‬یروۡح‪،‬أروۡح‪،‬نروۡح‪،‬یروۡخوۡن‪،‬یرخۡن‪،‬تروۡخوۡن‪،‬ترخۡن‪،‬تر ۡو‬
‫ِخي َۡن‬
‫َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫َبيۡع َ‪:‬باع َ‪،‬ی ِبي ُۡع‪،‬ت ِبي َ ُۡع‪،‬أ ِبي ُۡع‪،‬ن ِبي ُۡع َ‪،‬ی ِبي ُۡصوۡن َ‪،‬ی ِبص َۡن‪،‬ت ِبي ُۡصوۡن‪،‬ت ِبص َۡن‪،‬ت ِبي ِۡصي َۡن‪.‬‬
‫َ‬ ‫َ ُ‬ ‫َ َ‬ ‫َ‬
‫‪َ :‬أی َۡن ت ُرو ُۡح ض ٰل ض َجل َیا ُِمي َۡد؟ َو ِل َـَمذا؟‬ ‫َر ِريۡد‬
‫َ ِ‬ ‫ُِ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫الدو ِۡؼ ِل ِْش ِاء اللح ِۡم‪.‬‬ ‫‪ :‬أ ُرو ُۡح ِإِل‬ ‫ُِميۡد‬
‫َ َ‬
‫‪ :‬لـ ََِمذا ت ُرو ُۡح؟‬ ‫َر ِريۡد‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪91‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ ُ ُ َ َِ َ َ‬ ‫َ‬
‫ات‪.‬‬ ‫أروۡح ِل ِْش َ ِاء اللح ِۡم والۡخزۡرو ِ‬ ‫‪:‬‬ ‫ُِميۡد‬
‫َ‬
‫ََم ٰیت ت ُرو ُۡح ِإِل الـ َۡمد َۡر َذ ِۃ؟‬ ‫‪:‬‬ ‫َر ِريۡد‬
‫ُ ُ َ َ ٰ َ‬ ‫َ‬
‫َ‬ ‫‪.‬‬ ‫ك‬ ‫َأروۡح َبصۡد ذ ِل‬ ‫‪:‬‬ ‫ُِميۡد‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫ات َوْل َِی َی ُۡء أ َخد ِ َب َوا؟‬ ‫ِ‬ ‫أ َِتی ُ َۡء أن َۡت ِبالۡخز َۡر َو‬ ‫‪:‬‬ ‫َر ِريۡد‬
‫َِ َ‬ ‫َن َصمۡ‪ :‬أ ِجی ُۡء ب َوا ِضن َۡد َ ُ‬ ‫َ‬
‫الّضو َۡر ًِ َوأخ َۡد ُب أن ض َم َل ال َۡبي ِۡت‬ ‫ِ‬ ‫‪:‬‬ ‫ُِميۡد‬
‫‪.‬‬‫ۃ‬ ‫ۡر‬ ‫َما ظيۡہ َنظي َ‬
‫ِ ِ ِ‬
‫ََ ُ ُ َ َ ُ َ َ ٰ َ َ‬
‫أیروۡح َأوْۡلد الۡأط ِۡني ِاء ھعذا؟‬ ‫‪:‬‬ ‫َر ِريۡد‬
‫َ‬ ‫َِ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫َ َِسص ُۡت أن ُومۡ ْل َی ُرو ُۡخوۡن‪.‬‬ ‫‪:‬‬ ‫ُِميۡد‬
‫اْلز َۡر َوات ن َ‬ ‫َ ُ َ‬
‫؟‬ ‫اء‬ ‫د‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫أت ِبيۡع‬ ‫‪:‬‬ ‫َر ِريۡد‬
‫َ‬ ‫َ ََِ َُ َ َ ََ َ ِ َ َُ ً َ ُ َ‬ ‫َ‬
‫ات و ِالرجال أیۡزا ی ِبيۡصوۡنوا‪.‬‬ ‫َنصمۡ‪ :‬ا ِلنداء ی ِبصۡن الۡخزۡرو ِ‬ ‫‪:‬‬ ‫ُِميۡد‬
‫ُ َ‬
‫ات َی ِبص َۡن؟‬ ‫ِ‬ ‫أ ِی الۡخز َۡر َو‬ ‫‪:‬‬ ‫َر ِريۡد‬
‫َ َ َ‬ ‫َ‬ ‫َِ‬ ‫َ َ َ‬ ‫َ‬
‫َی ِبص َۡن ال َۡبساشۃ َوالس ََم ِش َم َوال َۡب ِاذن َۡجان َوال ِۡاذۡطاناخ‬ ‫‪:‬‬ ‫ُِميۡد‬
‫َ َ َ‬ ‫َ ِ ََ‬
‫الرجۡلۃ َ َوال َۡب ِام َيۃ َوطي َۡرھا‪.‬‬ ‫و ِ‬
‫ِ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬
‫َر ِريۡد‬ ‫َمنۡ ی ِبيۡع اللح َۡم؟‬ ‫ِ‬ ‫‪:‬‬
‫َ‬ ‫َیبي ُۡص ُہ ال َۡظ َِر ُ‬
‫ُِميۡد‬ ‫اب‪.‬‬ ‫‪:‬‬
‫ُ‬ ‫َ ِ َِ َ َِ‬
‫َر ِريۡد‬ ‫أی ْلۡم ی ِبيۡع؟‬ ‫‪:‬‬
‫َ‬ ‫َ َ‬
‫ُِميۡد‬ ‫ََی ِبي ُۡع ْل َۡم الۡض َن ِ َم‪.‬‬ ‫‪:‬‬
‫َ ُ ُ ِ َ ُ ً َ ُِ‬
‫الدو ِۡؼ؟‬ ‫َر ِريۡد‬
‫النداء أیۡزا ِإِل‬ ‫أتروۡح ٰ ِ‬ ‫‪:‬‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫ن َصمۡ‪َ :‬ول ِع ِن بصۡزو ِن ْل ی ُرخ َۡن‪.‬‬
‫َ‬ ‫ُِميۡد‬ ‫َ‬ ‫‪:‬‬
‫ترجنہ‪ :‬اجانۺ‪:‬ۺوہۺایگ‪،‬وہۺاجاتۺےہ‪،‬وتۺاجاتۺےہ‪،‬ۺںیۺاجاتۺوہں‪،‬مہۺاجےتۺںیہ‪،‬وہۺبسۺ‬
‫اجےتۺںیہ‪،‬وہۺبسۺاجیتۺںیہ‪،‬متۺبسۺاجےتۺوہ‪،‬متۺبسۺاجیتۺوہ‪،‬ۺوتۺاجیتۺےہ۔‬
‫انچیبۺ‪:‬ۺاسۺےنۺاچیب‪،‬وہۺاتچیبۺےہ‪،‬ۺوتۺاتچیبۺےہ‪،‬ںیۺاتچیبۺوہں‪،‬ۺمہۺےتچیبۺںیہ‪،‬وہۺبسۺ‬
‫ےتچیبۺںیہ‪،‬وہۺبسۺیتچیبۺںیہ‪،‬متۺبسۺےتچیبۺوہ‪،‬متۺبسۺیتچیبۺوہ‪،‬وتۺیتچیبۺےہ۔‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪92‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫اےۺدیجم!ۺمتۺدلجی(ںی)ۺاہکںۺاجرےہۺوہۺاورۺویکں؟‬ ‫‪:‬‬ ‫ردیش‬

‫ںیۺوگتشۺرخدیےنۺےکۺےیلۺابزارۺاجۺراہۺوہں۔‬ ‫‪:‬‬ ‫دیجم‬
‫متۺسکۺےیلۺاجۺرےہۺوہ؟‬ ‫‪:‬‬ ‫ردیش‬
‫ںیۺوگتشۺاورۺزبسایںۺرخدیےنۺےکۺےیلۺاجۺراہۺوہں۔‬ ‫‪:‬‬ ‫دیجم‬
‫متۺدمرہسۺبکۺاجؤےگ؟‬ ‫‪:‬‬ ‫ردیش‬
‫ںیۺاسۺ(وگتشۺرخدیےن)ےکۺدعبۺاجؤںۺاگ۔‬ ‫‪:‬‬ ‫دیجم‬
‫ایکۺزبسایںۺمتۺالےتۺوہ؟ۺاںیھنۺوکیئۺاورۺںیہنۺالاتۺےہ؟‬ ‫‪:‬‬ ‫ردیش‬
‫اہں‪ :‬ۺںی ۺاںیھن ۺرضورت ۺےک ۺوتق ۺالات ۺوہں‪،‬اور ۺںی ۺاتھجمس ۺوہں ۺہکۺ‬ ‫‪:‬‬ ‫دیجم‬
‫رھگۺےکۺاکومںۺںیۺوکیئۺبیعۺںیہنۺےہ۔‬
‫ایکۺامیداروںۺےکۺڑلےکۺیھبۺایسۺرطحۺاجےتۺںیہ؟‬ ‫‪:‬‬ ‫ردیش‬
‫ںیۺےنۺانسۺےہۺہکۺوہۺںیہنۺاجےتۺںیہ۔‬ ‫‪:‬‬ ‫دیجم‬
‫ایکۺوعرںیتۺزبسایںۺیتچیبۺںیہ؟‬ ‫‪:‬‬ ‫ردیش‬
‫اہں‪:‬ۺۺوعرںیتۺزبسایںۺیتچیبۺںیہۺاورۺرمدۺیھبۺےتچیبۺںیہ۔‬ ‫‪:‬‬ ‫دیجم‬
‫وعرںیتۺوکؿۺیسۺزبسایںۺیتچیبۺںیہ؟‬ ‫‪:‬‬ ‫ردیش‬
‫وہۺٓاولۺ‪،‬امٹرٹ‪،‬نگیب‪،‬اپکل‪،‬رُخہفۺاکۺاسگۺاورۺڈنھبیۺوریغہۺیتچیبۺںیہ۔‬ ‫‪:‬‬ ‫دیجم‬
‫وگتشۺوکؿۺاتچیبۺےہ؟‬ ‫‪:‬‬ ‫ردیش‬
‫باتچیبۺےہ۔‬‫اےسۺاصق ۺ‬ ‫‪:‬‬ ‫دیجم‬
‫وہۺوکؿۺاسۺوگتشۺاتچیبۺےہَ؟‬ ‫‪:‬‬ ‫ردیش‬
‫وہۺرکبیۺاکۺوگتشۺاتچیبۺےہ۔‬ ‫‪:‬‬ ‫دیجم‬
‫ایکۺوعرںیتۺیھبۺابزارۺاجیتۺںیہ؟‬ ‫‪:‬‬ ‫ردیش‬
‫اہں‪:‬نکیلۺھچکۺوعرںیتۺںیہنۺاجیتۺںیہ۔‬ ‫‪:‬‬ ‫دیجم‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪93‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫سُاالتِجُابات‪:‬‬
‫جُاب‬ ‫سُال‬ ‫شناز‬
‫َ ُ ُ َ َِ َ َ ً‬ ‫َ ٰ َ ُ ْ ُ َ َِ‬
‫أعوۡم ِمن النوۡم زباخا۔‬ ‫الن ْو ِم؟‬ ‫میت تظوم ِمن‬ ‫‪1‬‬
‫َ َ َ ُ ُ َ ِ َ َ َ ُ َِ‬ ‫َ َ ُ ْ ُ َ ْ َ ْ َ َ ُ َِ‬
‫نصمۡ‪ :‬أروۡح ِإِل الـۡمدۡرذ ِۃ غل‬ ‫أتروح ِإِل الـمدرذ ِۃ غل‬ ‫‪2‬‬
‫َی َوۡم۔‬ ‫َی ْوم؟‬
‫َ َ‬ ‫ِ َُ‬ ‫َ َ‬ ‫َِ َ َ ْ ْ َ َ‬ ‫ََ‬
‫ن َصمۡ‪ :‬ت ِبي ُۡع الل َبانۃ ال ِۡظذۡسۃ۔‬ ‫أت ِبيْ ُع الل َبانۃ ال ِظذسۃ؟‬ ‫‪3‬‬
‫ات ِا َِل‬ ‫َْل‪َْ ،‬ل َت ُرو ُۡح ال َۡب َن ُ‬ ‫ْ‬ ‫َأ َت ُر ْو ُح الْ َب َن ُ‬
‫ات ِإ َِل ال َـميْ َد ِان؟‬ ‫‪4‬‬
‫الـ َۡمي َۡد ِان۔‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ ُ ْ ُ ْ َ َْ َ‬
‫ن َصمۡ‪ُ :‬رخ َۡنا ِإِل ال َ َۡح ِدیۡظ ِۃ۔‬ ‫اْل ِدیْظ ِۃ؟‬ ‫أرختم إِل‬
‫َ َِ ِ ُ َِ‬
‫‪5‬‬
‫َ ُ َ َِ ُ ِ‬
‫اب اللح َۡم۔‬ ‫ی ِبيۡع الۡظر‬ ‫م ْن ی ِب ْيع الل ْح َم؟‬ ‫‪6‬‬
‫ات۔‬ ‫و‬ ‫َیبي ُۡع ال َۡخ َِز ُار الۡخز َۡر َ‬
‫َ‬ ‫َ َِ‬ ‫َ ْ‬
‫َماذا َیط َص ُل اْلز ُار؟‬ ‫‪7‬‬
‫ِ‬
‫ِ َ ُ َ َ ََ َ ً‬ ‫َ َ ُ َ َ َْ‬
‫ِّند ْلۡم الۡضنم ل ِذیۡذا۔‬ ‫غيْ َف َِتد ْون ْل ْ َم الض َن ِم؟‬ ‫‪8‬‬
‫ُ ِ َِ َ َِ ً‬ ‫َ‬ ‫َ ْ َ َِ ْ َ َ ً‬
‫ن َصمۡ‪ِ :‬جىۡت ِباللح ِۡم مرً۔‬ ‫أ ِجىت ِباللح ِم تارً؟‬
‫َِ‬
‫‪9‬‬
‫ُ‬ ‫َ َ ُ‬ ‫ََ ُ‬
‫ن َصمۡ‪ :‬نأۡغ َ ُل ال ِۡا َد َام ِبدو ِۡن‬ ‫ُ‬
‫اْل َد َام ِبد ْو ِن الل ْح ِم؟‬
‫ِ‬
‫أغ ُ‬
‫ل‬ ‫أت‬ ‫‪10‬‬
‫ِ‬
‫اللح ِۡم۔‬

‫ترجنہکرِ‪:‬‬
‫عربی‬ ‫ازدِ‬ ‫شناز‬
‫َ‬
‫ع َام۔‬ ‫ااھٹ۔‬ ‫‪1‬‬
‫َر َاح۔‬ ‫ایگ۔‬ ‫‪2‬‬
‫َ َ‬
‫عال۔‬ ‫اہک۔‬ ‫‪3‬‬
‫َ‬
‫ض َاد۔‬ ‫ولاٹ۔ۺ‬ ‫‪4‬‬
‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪94‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫َج ُاءوۡا۔‬ ‫ٓاےئ۔‬ ‫‪5‬‬

‫َر ُ‬
‫اخوۡا۔‬ ‫ےئگ۔‬ ‫‪6‬‬
‫َ َ َ َ َ‬
‫رجع الۡأز ِۡدعاء۔‬ ‫دوتسۺولےٹ۔‬ ‫‪7‬‬
‫ِِس ُۡت۔‬ ‫ںیۺالچ۔‬ ‫‪8‬‬
‫ُ‬
‫عل َۡنا۔‬ ‫مہۺےنۺاہک۔‬ ‫‪9‬‬
‫ِجى َۡنا۔‬ ‫مہۺٓاےئ۔‬ ‫‪10‬‬
‫ُ‬
‫عم َۡنا۔‬ ‫مہۺاےھٹ۔‬ ‫‪11‬‬
‫ِِس َۡت۔‬ ‫وتۺالچ۔‬ ‫‪12‬‬
‫ِبص َۡت۔‬ ‫وتۺےنۺاچیب۔‬ ‫‪13‬‬
‫َ‬ ‫ُ‬
‫ضد ِۡت۔‬ ‫وتۺولاٹ۔‬ ‫‪14‬‬
‫ِجى ُۡتمۡ۔‬ ‫متۺۺٓاےئ۔‬ ‫‪15‬‬
‫ُرخ ُۡتمۡ۔‬ ‫متۺےئگ۔‬ ‫‪16‬‬
‫ُ‬
‫عل ُۡتمۡ۔‬ ‫متۺےنۺاہک۔‬ ‫‪17‬‬
‫َُ‬
‫ِجى ِۡت۔‬ ‫متۺٓاںیئ۔‬ ‫‪18‬‬
‫َُ‬
‫ُرخ ِۡت۔‬ ‫متۺںیئگ۔‬ ‫‪19‬‬
‫َُ‬
‫ِطب ِۡت۔‬ ‫متۺاغبئۺوہۺںیئگۺ۔‬ ‫‪20‬‬
‫ُ‬
‫عم َۡن۔‬ ‫(وہ)ۺاںیھٹ۔‬ ‫‪21‬‬
‫ُرخ َۡن۔‬ ‫ںیئگ۔‬ ‫‪22‬‬
‫ِجى َۡن۔‬ ‫ٓاںیئ۔‬ ‫‪23‬‬
‫َر َاختۡ۔‬ ‫(وہ)ۺیئگ۔‬ ‫‪24‬‬
‫َ‬
‫ط َابتۡ۔‬ ‫اغبئۺوہۺیئگ۔‬ ‫‪25‬‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪95‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬
‫َ‬
‫َِی ُئ۔‬ ‫وہۺٓااتۺےہ۔‬ ‫‪26‬‬
‫َی ُرو ُۡح۔‬ ‫اجاتۺےہ۔‬ ‫‪27‬‬
‫ُ ُ َ‬
‫َیظوۡلوۡن۔‬ ‫(وہ)ۺےتہکۺںیہ۔‬ ‫‪28‬‬
‫َ‬
‫َی ُرو ُۡخوۡن۔‬ ‫اجےتۺںیہ۔‬ ‫‪29‬‬
‫َ ُ َ‬
‫َِیيۡىوۡن۔‬ ‫ٓاےتۺںیہ۔‬ ‫‪30‬‬
‫َُ ُ‬
‫نظوۡل۔‬ ‫مہۺےتہکۺںیہ۔‬ ‫‪31‬‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫ت ُرو ُۡخوۡن۔‬ ‫متۺاجےتۺوہ۔‬ ‫‪32‬‬
‫َ ُ َ‬
‫َِتيۡىوۡن۔‬ ‫متۺٓاےتۺوہ۔‬ ‫‪33‬‬
‫َ‬
‫ن ُرو ُۡح۔‬ ‫مہۺاجےتۺںیہ۔‬ ‫‪34‬‬
‫َأجئ۔ُ‬ ‫ںیۺٓااتۺوہں۔‬ ‫‪35‬‬
‫ِ‬
‫ُ‬ ‫َ‬
‫ت ُروۡح۔‬ ‫وتۺاجاتۺےہ۔‬ ‫‪36‬‬
‫َ‬
‫َت ِبي ُۡع۔‬ ‫وتۺاتچیبۺےہ۔‬ ‫‪37‬‬
‫أ ِذي ُۡر۔‬ ‫ںیۺاتلچۺوہں۔‬ ‫‪38‬‬
‫َ‬
‫َِیى َۡن۔‬ ‫(وہ)ۺٓاںیتۺںیہ۔‬ ‫‪39‬‬
‫ُ‬
‫َیظل َۡن۔‬ ‫یتہکۺںیہ۔‬ ‫‪40‬‬
‫َُ‬
‫تظوۡ ِلي َۡن۔‬ ‫وتۺیتہکۺےہ۔‬ ‫‪41‬‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫َِت ِيىي َۡن َو ت ُرو ِۡخي َۡن۔‬ ‫وتۺٓایتۺےہۺاورۺاجیتۺےہ۔‬ ‫‪42‬‬
‫َُ‬ ‫َُ‬
‫تظم َۡن َو تظل َۡن۔‬ ‫متۺایتھٹۺوہۺاورۺیتہکۺوہ۔‬ ‫‪43‬‬
‫َ‬ ‫َُ‬
‫َم ٰیت تظو ِۡمي َۡن َو ت ُرو ِۡخي َۡن ِإ َِل‬ ‫وتۺبکۺاےھٹۺیگۺاورۺدمرہسۺاجیگیئ؟‬ ‫‪44‬‬
‫الـ َۡمد َۡر َذ ِۃ؟‬
‫َ‬ ‫َُٰ ُ ُ‬
‫ا ِلل َیظوۡل ال َۡح ِق۔‬ ‫اہّٰللۺقحۺاتہکۺےہ۔‬ ‫‪45‬‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪96‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫ذیلکےصیغَُمیٍجُماضیھُاسکامضازؼ‬
‫اِزجُمضازؼہُاسکاماضیلکھُ۔‬
‫مضازؼ‬ ‫ماضی‬ ‫مضازؼ‬ ‫ماضی‬
‫َ‬ ‫ُ ُ َ‬ ‫ُ‬
‫أ ِذي ُۡر‬ ‫ِطب َۡت‬ ‫َیظوۡلوۡن‬ ‫عل َۡنا‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َُ‬ ‫َُ‬
‫ت ِضي ُۡب‬ ‫َوعط ُۡت ۡم‬ ‫تظوۡ ِلي َۡن‬ ‫ُرخ ِۡت‬
‫ُ َ‬ ‫ُ َ‬ ‫َ‬
‫َی ُصوۡدوۡن‬ ‫ضدۡنا‬ ‫ت ِبي ُۡع‬ ‫ِبص َۡن‬
‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ ُ‬
‫أ ِز ُل‬ ‫ِِس ۡۡت‬ ‫ت ُرو ُۡخوۡن‬ ‫ضد ِۡت‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫ن ِبي ُۡع‬ ‫َوسص ُۡت‬ ‫ت ِبص َۡن‬ ‫ِطب ُۡت ۡم‬
‫َ ُ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ ُ‬
‫ت ِصدوۡن‬ ‫َوضد ِ ِۡت‬ ‫ن ُرو ُۡح‬ ‫ضد ۡۡت‬
‫ُ‬ ‫َ‬
‫۔‬ ‫عل ُۡت‬ ‫ت ِبي ُۡع‬ ‫َو َجد ُۡت‬
‫۔‬ ‫۔‬ ‫۔‬ ‫َو َزل َۡنا‬

‫درسۺ(‪)۰۸‬‬
‫َ ِ ُ‬
‫أ ِلدیۡك‬
‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫ٰ‬ ‫َ‬ ‫ُ ُ َ‬ ‫َ‬ ‫َِ‬ ‫ُ‬ ‫َ ِ ُ َ ُِ‬
‫أ ِلدیۡك ِمن السيو ِۡر الد ِاجن ِۃ‪ِ ،‬ر یۡذہ َِجيۡل و ضل رأ ِۡذ ٖہ ضرۡػ غ ِم ِثل‬
‫َِ‬
‫ِ ُ َ َ ُ َ َ َ‬
‫ف ِاناء‬ ‫الدیۡك یذۡرب الـَۡمء ِ ۡ‬ ‫‪،‬‬ ‫ً‬ ‫الرو َ‬
‫ۡر‬
‫ُِ‬
‫ي‬ ‫ذ‬ ‫ھ‬
‫ٰ‬
‫ۡ‬ ‫ف‬ ‫‪،‬‬‫ۡن‬ ‫و‬ ‫الل‬ ‫ُ‬
‫ر‬ ‫التاج‪َ ،‬و ُھ َو َأخ َ‬
‫ۡم‬
‫َِ‬
‫ِ ِ‬ ‫ِ ِ ِٖ‬
‫َ َِ َ ُ‬ ‫َِ َ َ ُ َ‬ ‫َ‬ ‫ُ َ ُُ‬ ‫َ َِِ َ َ ُ َ‬
‫اجۃ ن ِاظ َصۃ ِْلن َوا ت ِبيۡض‬ ‫اجۃ َو ِاعطہ َو ِظ َراد َوا تلۡظط ال َۡح ِب‪ ،‬الدج‬ ‫والدج‬
‫َ ً َ َ َ ُ َ َ ُ َ َ َ ُ ُ َ َِ ُ َ َ َ ُ ُ َ ُ ُ َ َ َ‬
‫غثيۡراو بيۡزتوا ديۡر ِطذاء و یأغلوا الناس ِبرطۡبۃ‪ ،‬بصۡزومۡ یأغل الۡبيۡزۃ‬
‫ٰ َ‬ ‫َُ َ َ َ‬ ‫َ ُ‬ ‫ََ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫ََ‬
‫الـ َۡمض ِۡل ِيۃ َو َبصۡز ُو ۡم َیأغ ُل الـ َۡمظ ِۡل ِيۃ‪ ،‬ال َۡبيۡزۃ الـ َۡمض ِۡل ِيۃ تنۡط ُع غ ِثي ًۡرا َو ل ِع ِن‬
‫َ َ َ ََ َ َ َ ُ َ ُ‬
‫أغ ُلو َۡن َْل َم ِ‬ ‫الـ َۡمظۡل َِي َۃ َلي َۡدتۡ َغ َذال َك َ‬
‫الدی ِۡك‬ ‫ِ‬ ‫ی‬ ‫اء‬‫ي‬ ‫ۡن‬
‫ِ‬ ‫ط‬ ‫ۡأ‬
‫ل‬ ‫أ‬ ‫ۡ‪،‬‬ ‫ط‬ ‫ظ‬‫ظ‬ ‫ً‬ ‫ۡذ‬
‫ی‬ ‫ذ‬ ‫ل‬
‫ِ ِ‬ ‫ی‬ ‫ھ‬ ‫ل‬
‫ۡ‬ ‫ب‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪97‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬
‫ََ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ًِ َ ِ ُ‬ ‫َ َِ َ َ َ َِ َ‬
‫لدیۡك َیر َۡد ُح عب َۡل الۡطج ِۡر‪ ،‬أ َِسصۡتمۡ زداخہ‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬
‫ِ‬ ‫اج ِۃ ظ ِانہ لذیۡذ ِجدا‪ ،‬ا‬ ‫والدج‬
‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫َ‬
‫َو َظوم ُۡت ۡم َمصۡن ُاي؟ غانہ َیظوۡل لعمۡ‪ ،‬أ ِی َوا َِ‬
‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫الر ِاعدوۡن! ِا ِٰل َم ٰیت ترۡعدوۡن‪ :‬ظظو ُۡموۡا‬
‫ِ َ ُ َ َ َ َ ُ َ ُ ُ ِٰ َ َ َِ ُ َ َ َ َ ُ َ َ َِ ِٰ َ َ َ َ ُ‬
‫ن نو ِۡمع ۡم وْل تعۡدلوۡا واضۡبدوۡا الل ر بعمۡ‪ ،‬أْل تصۡلموۡن أن الل دلظع ۡم‬ ‫ِم ۡ‬
‫ُ‬ ‫ٰ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ٰ‬ ‫ُ‬ ‫َ َ َ‬ ‫ِ َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َََ‬
‫ات ظظو ُۡموۡا ِ ِ ِلل َواض ُۡبدوۡي‬ ‫ات وخ ِطشعمۡ ِم َن اْلظ ِ‬ ‫ورزععمۡ َِم َن الس ِِيب ِ‬
‫ََ َ ُ َ‬ ‫ُ‬
‫َوارۡع ُروۡي أظَل تذۡع ُروۡن؟‬
‫ترجنہ‪ :‬رماغۺاپوتلۺرپدنوۺںۺںیۺےسۺےہ‪،‬سجۺےکۺرَپۺوخوصبرتۺۺوہےتۺںیہۺاسۺےکۺ ۺ‬
‫رس‬
‫رپ ۺاتجۺامنۺاکیۺیغلکۺوہیت ۺےہ۔ۺوہۺرسخۺرگۺیک ۺوہیتۺےہ۔اس ۺوصتریۺںی ۺرمغۺاکی ۺربنتۺ‬
‫ںی ۺاپین ۺیپ ۺراہ ۺےہ ۺاور ۺرمیغ ۺڑھکی ۺےہ۔اور ۺاس ۺاک ۺوچزہ ۺداہن ۺگچ ۺراہ ۺےہ۔رمیغ ۺعفن ۺ ۺ‬
‫ےہاسۺےیلۺہکۺۺوہۺتہبۺاڈنےۺدیتیۺےہ۔اورۺاسۺاکۺاڈناۺرتہبنیۺذغاۺےہ۔اورۺولگۺاےسۺوشؼۺ‬
‫ےسۺاھکےتۺںیہۺ۔ھچکۺولگۺاالبۺوہاۺاڈنااھکےتۺںیہۺاورۺھچکۺولگۺالتۺوہاۺاڈنااھکےتۺںیہۺ۔االبۺوہاۺ‬
‫اڈناۺۺزایدہۺافدئہۺدنمۺوہاتۺےہ‪،‬نکیلۺالتۺوہاۺاڈناۺااسیںیہنۺوہاتۺےہ‪،‬ہکلبۺوہۺرصػۺۺزمےۺدارۺوہاتۺ‬
‫ےہ۔امیدارۺولگۺرماغۺاورۺرمیغۺاکۺوگتشۺاھکےتۺںیہۺ‪،‬اسۺےیلۺہکۺوہۺزمدیارۺوہاتۺےہ۔رماغۺرجفۺ‬
‫ےسۺےلہپۺابگۺداتیۺےہ۔ایکۺمتۺےنۺاسۺیکۺابگۺینسۺاورۺاسۺاکۺینعمۺاھجمس؟وگایۺہکۺوہۺمتۺےسۺاتہکۺ‬
‫ےہ‪"،‬اےۺوسےنۺواولۺ!بکۺکتۺوسےت ۺروہےگ؟وتۺاینپۺدنینۺےسۺاھٹ ۺاجؤۺاورۺیتسسۺہنۺرکو ۺ‪،‬ۺ‬
‫اےنپ ۺرب ۺاہلل ۺیک ۺابعدت ۺرکو۔ایک ۺمت ۺںیہن ۺاجےتن ۺہک ۺاہلل ۺےن ۺںیھمت ۺدیپا ۺایک‪،‬اور ۺںیھمت ۺاپ ۺکۺ‬
‫زیچوںۺےسۺرزؼۺدایۺاورۺامتؾۺٓاوتفںۺےسۺاہمتریۺافحتظۺرفامیئ۔وتۺاہللۺےکۺےیلۺاوھٹاورۺاسۺیکۺ‬
‫ابعدتۺرکوۺاورۺاسۺاکۺرکشۺرکوۺ۔ایکۺمتۺرکشۺںیہنۺرکوےگ؟ۺ‬

‫سُاالتِجُابات‪:‬‬
‫جُاب‬ ‫سُال‬ ‫شناز‬
‫ُ َ‬ ‫َ َ َِ‬ ‫َِ َ َ ُ‬
‫الد َج َاجۃ َو ِاعطۃ۔‬ ‫ْل‪ :‬ب ِل‬ ‫اجۃ َجا ِل َدۃ؟‬
‫َ‬
‫ھ ِل الدج‬ ‫‪1‬‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪98‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬
‫َ َُ ََ‬ ‫َ‬ ‫ََْ َ ُ‬
‫ِظرادوا ِضنۡدھا۔‬ ‫أین ِظرادوا؟‬ ‫‪2‬‬
‫َ َ َ ُ ِ ُ‬ ‫ََ ْ ُ ِ ْ ُ‬
‫الدیۡك۔‬ ‫َ ِ َ ِ‬ ‫ۡض‬ ‫ي‬‫ب‬ ‫ی‬ ‫ْل‬ ‫‪،‬‬‫ْل‬ ‫؟‬ ‫ك‬ ‫الدی‬ ‫أی ِبيض ِ‬ ‫‪3‬‬
‫الدی ِۡك۔‬ ‫َیأغ ُل الۡأطۡن َي ُاءْل َۡم ِ‬ ‫ُ‬
‫؟‬ ‫ك‬ ‫اغ ُل َْل ْ َم ِ‬
‫الدیْ‬ ‫َ ْ َِ ُ‬
‫من ی‬ ‫‪4‬‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫َ ُ َ ً‬ ‫َْ َ َ ُ َْ‬
‫َ ُ ُ ِ ِّن ُدي ل ِذی ُۡذا َ۔ ُِ ََ‬ ‫غيف َِتدونہ؟‬
‫َ َ َُ ْ ُ َ ُ ُ ِ ْ ُ‬
‫‪5‬‬
‫ف زد ِاخ ٖہ أیوا‬ ‫الدیۡك ِ ۡ‬ ‫ِ‬ ‫ۡل‬ ‫و‬‫ظ‬‫ی‬ ‫ِف‬ ‫الدی ِ‬
‫ك‬ ‫ماذا یظول لعم ِ‬ ‫‪6‬‬
‫َ ُ َ ٰ َٰ َ ُُ َ‬
‫الر ِاعدوۡن ! ِإِل میت ترۡعدوۡن‬ ‫ُز َد ِاخ ٖہ؟‬
‫َ ُ َ َ ُ‬ ‫َُ‬
‫ظظو ُۡموۡا ِمنۡ نو ِۡمع َمۡ َوْل تع َۡدل َوۡا‬
‫َ ُ ُ َِ َ َ َِ ُ َ َ َ ُ َ َِ‬
‫واضۡبدوۡالل ر بعمۡ أْل تصۡلموۡن أن‬
‫َٰ َ ََ ُ َ َ ُ‬
‫ِالل دلظعمۡ َو َرزععمۡ ِم َن‬
‫َِ ِ َ َ َ َ ُ َ ٓ َ‬
‫ات‬ ‫ات و خ ِطشعمۡ ِمن اْلظ َ ِ‬ ‫السيب ِ‬
‫ُُ‬ ‫َ‬ ‫َ ُ ِ ُ ِٰ َ ُ ُ‬
‫ظظوۡموۡا ِ َ ِلل واضۡبدوۡي وارۡعروۡلہ‬
‫ََ َ ُ َ‬
‫أظَل تذۡع ُروۡن۔‬
‫ً‬ ‫َ‬
‫ن َصمۡ‪ :‬نظو ُۡم ِم َن ِالنو ِۡم ُبع َۡرً۔‬
‫َ َُ‬ ‫ْ ً‬
‫الن ْو ِم ُبع َرً ؟‬ ‫َأ ُتظ ْو ُم ْو َن م َن َ‬ ‫‪7‬‬
‫ِ‬
‫ِ‬ ‫َ‬ ‫َ ُ ُ َٰ‬ ‫ْ‬ ‫ِ‬ ‫َ‬ ‫ٰ‬ ‫َ ُِ َ ْ َ‬
‫الدی ِۡك۔‬ ‫أس ِ‬ ‫الدیَ ِك؟ َ الۡص َر ُۡػ ُضل َر َ ِ‬ ‫أس ِ‬ ‫ی ُء ض َل ْر ِ‬ ‫أي ر‬ ‫‪8‬‬
‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ََ‬
‫ن َصمۡ‪:‬نأغل ال َۡبيۡزۃغ ِل َز َباح۔‬ ‫أتأغل ْون ال َبيْز َاء غ ِل‬ ‫‪9‬‬
‫َز َباح؟‬
‫َ ُ‬ ‫َ ََ‬ ‫َ َ ْ َ ُ ُ ُ َْ ْ َ ُ‬
‫ن َصمۡ ‪ :‬تنۡط ُص َنا ال َۡبيۡزۃ۔‬ ‫أتنطصعم البيزۃ؟‬ ‫‪10‬‬

‫ترجنہکرِ‪:‬‬
‫عربی‬ ‫ازدِ‬ ‫شناز‬
‫َ‬ ‫ُ ُ‬
‫َمنۡ ِیظوۡل ال َۡح ِق؟‬ ‫قحۺوکؿۺاتہکۺےہ؟‬ ‫‪1‬‬
‫َ ِٰ ُ َ ُ ُ َ َ‬
‫اْل ِق۔‬ ‫الل یظوۡل‬ ‫اہّٰللۺقحۺاتہکۺےہ۔‬ ‫‪2‬‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪99‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫َو َْل َا ُعو ُۡل َل ُعمۡ ِضنۡدیۡ َد َزائنُ‬

‫ںیۺمتۺےسۺںیہنۺاتہکۺریمےۺاپسۺ‬ ‫‪3‬‬
‫ِ‬ ‫ٰ ِ‬
‫الل۔‬‫ِ‬ ‫اہّٰللۺےکۺزخاےنۺںیہ۔‬
‫َ َ َ ِ‬
‫َ‬
‫َوْل أضۡل ُم ال َۡضي َۡب۔‬ ‫اورۺںیۺبیغۺںیہنۺاجاتن۔‬ ‫‪4‬‬
‫ُ ُ‬ ‫َ‬ ‫َ َ‬
‫عالتۡ ِتلۡك الـ َۡمرۡأً‪ :‬ھ َو ِمنۡ‬ ‫اسۺ(وعرتۺ)ۺےنۺاہکۺوہۺاہّٰللۺےکۺ‬ ‫‪5‬‬
‫ِٰ ُ ُ ُ َ ُ‬
‫الل َ۔وھمۡ َیظوۡلوۡن ھ َو ِمنۡ‬ ‫اپسۺےسۺےہ‪،‬اورۺوہۺےتہکۺںیہۺوہۺ‬
‫ِضن ِۡد ِ‬
‫ِٰ‬
‫الل۔‬ ‫َ َ ِض َن ِ َۡد ِ‬ ‫اہّٰللۺےکۺاپسۺےسۺےہ۔‬
‫َ‬ ‫ٰ‬ ‫ِ‬
‫الل الۡع ِذ َب‬
‫ل ِ‬ ‫َو َیط ُْۡتوۡن ض‬
‫اورۺاہّٰللۺرپۺ(ےکۺالخػ)ۺوہۺوھجٹۺ‬ ‫‪6‬‬
‫ُ َ َ‬
‫َوھمۡ َیصۡل ُموۡن۔‬ ‫وبےتلۺںیہۺاورۺ(احالہکن)ۺوہۺاجےتنۺ‬
‫ںیہ۔‬
‫َ َ ُِ َ َِ ُ َ َ َ ُ ُ َ ُِ‬
‫اےۺولوگ!ۺاہمترےۺربۺےسۺقحۺ یا أیوا الناس عدۡ جاءغم الۡحق‬ ‫‪7‬‬
‫َ ُ‬
‫ِمنۡ ِر ِِبعم۔‬ ‫اہمترےۺاپسۺٓاایۺےہ۔‬
‫َ ُ ُ ِ ُ َ َِ َ‬
‫الدیۡك الۡحبۃ۔‬ ‫یلۡظط ِ‬ ‫رمغۺداہنۺگچۺراہۺےہ۔‬ ‫‪8‬‬
‫ًِ‬ ‫ُ ُ َ‬
‫َ ضرۡظہ َِجيۡل ِجد َا۔‬ ‫اسۺیکۺیغلکۺتہبۺوخوصبرتۺےہ۔‬ ‫‪9‬‬
‫ً‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫أض ٰل َرأ ِۡس ال َۡببۡض ِاء أیۡزا‬ ‫ایکۺوطےطۺےکۺرسۺرپۺیھبۺیغلکۺےہ؟‬ ‫‪10‬‬
‫ُ‬
‫ضرۡػ؟‬
‫َ َٰ َ ُ ِ ُ‬
‫الدیۡك؟‬ ‫میت یرۡدح ِ‬ ‫رمغۺبکۺابگۺداتیۺےہ؟‬ ‫‪11‬‬
‫َ َ ُ َ َ َ ُ َ ُ ِ ََ‬
‫ایکۺاہمتریۺرمیغۺروزاہنۺاڈنےۺدیتیۺ ھلۡ ت ِبيۡض دجاجتك غل یوۡم؟‬ ‫‪12‬‬
‫ےہ؟‬
‫َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ ُ‬
‫ھلۡ تأۡغ ُل ال َۡبيۡزۃ الـ َۡمض ِۡل َِيۃ‬ ‫ایکۺمتۺرویٹۺےسۺ(االبۺوہا)ۺاڈناۺ‬ ‫‪13‬‬
‫ُ‬
‫َ ِبالۡخ َب ِۡز؟‬ ‫اھکےتوہ؟‬
‫َ َ‬ ‫َ ِ‬ ‫ُ ُ‬
‫َیظوۡل الۡأ ِش ِب ُاء ِإن ال َۡبيۡزۃ دي ُۡر‬ ‫اطءۺےتہکۺںیہۺہکۺاڈناۺرتہبنیۺذغاۺ‬
‫ّا‬ ‫‪14‬‬
‫َ‬
‫ِطذاء۔‬ ‫ےہ۔‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪100‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬
‫ٰ َ َ ُ َ َ َ َِ‬
‫لر ٰلو ًِ‬ ‫ہیۺڑلایکںۺرمغۺیکۺابگۺےسۺلبقۺ ھ ِذ ِي الۡبنات ینۡوزۡن ِل‬ ‫‪15‬‬
‫الدی ِۡك۔‬ ‫َعب َۡل ُز َداح ِ‬ ‫امنزۺےکۺےیلۺایتھٹۺںیہ۔‬
‫ُ ُ َ َ ُ ِٰ ِ َ َ ُ ُ‬
‫غلوۡا وارۡر بوۡا ل ِعنۡ ْل تضۡطلوۡا‬ ‫اھکؤۺویپۺنکیلۺاہّٰللۺےکۺذرکۺےسۺ‬ ‫‪16‬‬
‫ِٰ‬ ‫َ‬
‫الل۔‬ ‫ضنۡ ذغۡر ِ‬ ‫تلفغۺہنۺرکو۔‬
‫َ َ َ َُ َِ َٰ‬
‫أیۡن تذۡھبوۡن الۡان؟‬ ‫متۺابۺاہکںۺاجۺرےہۺوہ؟‬ ‫‪17‬‬
‫َ َٰ ُ َ‬
‫َ َمیت تر ِۡجصوۡن؟‬ ‫بکۺواسپۺوہےگ؟‬ ‫‪18‬‬
‫ُ َ َ َ‬ ‫َ‬
‫َ أنا أر ِۡجع ضل الۡطوۡ ِز۔‬ ‫ںیۺدلجۺٓاؤںۺاگ۔‬ ‫‪19‬‬
‫َ َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫أتذۡھ ُب َم ِصیۡ ِاِل الۡح ِدیۡظ ِۃ‬ ‫ایکۺمتۺریمےۺاسھتۺابغ(اعؾ)ۺولچۺ‬ ‫‪20‬‬
‫ُ ُ َِ‬
‫الۡصمو ِۡمي ِۃ؟‬ ‫ےگ؟‬
‫َ ُِ‬ ‫َ‬
‫ۡت ِبالدو ِۡؼ؟‬ ‫ُ َِ‬ ‫ى‬‫ج‬ ‫ِ‬ ‫ا‬‫م‬ ‫ابزارۺےسۺمتۺایکۺالےئ؟‬ ‫‪21‬‬
‫ِجىۡت ِباللح ِۡم َوال َۡبظ ِۡل۔‬ ‫ںیۺوگتشۺاورۺرتاکریۺالای۔‬ ‫‪22‬‬
‫ُِ‬ ‫َ‬ ‫ْل َتذ َۡھ ُب ِ‬ ‫َ‬
‫الدو ِۡؼ۔‬ ‫الن َد ُاء ِإِل‬ ‫ِ‬ ‫وعرںیتۺابزارۺںیہنۺاجںیت۔‬ ‫‪23‬‬
‫َ‬ ‫ُ‬
‫ھ ِن َیس َۡبخ َۡن ِف ال ُۡب ُي َو ِۡت‬ ‫وہۺرھگوںۺںیۺاکپیتۺںیہ۔‬ ‫‪24‬‬
‫َ ُ‬ ‫َ َ ُ ٰ‬
‫ما ت ِبيۡع ھ ِذ ِي الـۡمرۡأً؟‬ ‫ہیۺوعرتۺایکۺچیبۺریہۺےہ؟‬ ‫‪25‬‬
‫َ‬
‫َ ُ َ َ َ َ ِ َ‬
‫اش َم۔‬ ‫ت ِبيۡع ال َۡبساشۃ والسمـ ِ‬ ‫ٓاولۺاورۺامٹرٹۺچیبۺریہۺےہ۔‬ ‫‪26‬‬
‫َ‬ ‫َ َ‬
‫اش ُم َوا ِظ ِجۃ۔‬ ‫َشمـ ِ‬ ‫اسۺےکۺامٹرٹۺےچکۺںیہ۔‬ ‫‪27‬‬
‫ُ‬ ‫ِ‬ ‫ُ‬
‫میکح(بیبط)ۺاصبحۺامیبرۺےسۺ َیظوۡل السبي ُ َ‬ ‫ُ‬
‫ۡض‪ :‬غ ِل‬ ‫ۡب ِللۡم ِر ی َ َِ‬ ‫ِ‬ ‫‪28‬‬
‫ِ‬ ‫َ‬ ‫َ َ َ‬
‫الۡاذۡطاناخ والرجۡلۃ۔‬ ‫ےتہکۺںیہ‪:‬ۺاپکلۺاورۺرخہفۺاھکؤ۔‬
‫َ َ ُِ َ َ َ َ ِ َ َِ َ َ َ‬
‫ٓاولۺتمۺاھکؤۺویکہکنۺوہۺلیقثۺےہ۔ ْل َتأۡغ ِل الۡبساشۃ ِألنوا ث ِظيۡلۃ۔‬ ‫‪29‬‬
‫الدی َۡن‬ ‫أ َیبي ُۡع الـ ُۡمدۡل ُمو َۡن ِ‬ ‫ایکۺاملسمؿۺداینۺےکۺدبےلۺدنیۺوکۺچیبۺ‬ ‫‪30‬‬
‫ِ‬ ‫ُِ‬ ‫ِ‬
‫الدن َۡيا؟‬ ‫ب ِ‬ ‫رےہۺںیہ؟‬
‫َ ُ ِ َ َ َ َ ِ َُ‬
‫ِاخۡطشوۡا‪ْ :‬ل عرار ِللدنۡيا‬ ‫ایدۺروھک‪:‬ۺداینۺاورۺاسۺیکۺزعتۺےکۺ‬ ‫‪31‬‬
‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪101‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬
‫َ‬
‫َو ِل ِص ِز ِت َوا۔‬ ‫ےیلۺرقارۺںیہنۺےہ۔‬
‫َ َ ُ ُِ َ‬
‫الدن َۡيا ع ِليۡل۔‬ ‫متاع‬ ‫داینۺیکۺاتمعۺوھتڑیۺےہ۔‬ ‫‪32‬‬

‫ماضیکا مضازؼلکھُ اِزمضازؼکاماضی‬

‫مضازؼ‬ ‫ماضی‬ ‫مضازؼ‬ ‫ماضی‬
‫َُ ُ‬ ‫َ ُِ َ‬ ‫َ‬
‫أضوۡد‬ ‫َوض ْدت ِن‬ ‫َِت ُب‬ ‫َو َزل َۡنا‬
‫َ‬ ‫ُْ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬
‫أ ِج ْی ُء‬ ‫عل َنا‬ ‫ت ِظ ِط ْ َْی‬ ‫َو َج ْد ِت‬
‫َ ُ َ‬ ‫ُ ُ َ‬
‫َِیيْى ْون‬ ‫ِجى ُۡت‬ ‫َیظوۡل ْون‬ ‫سص َنا‬‫َو ْ‬
‫َُ ُ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُْ‬
‫تظ ْول‬ ‫ع ْم ُت ْم‬ ‫ت ُر ْو ُخ ْون‬ ‫عل َت‬
‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫۔‬ ‫ع ْم ِت‬ ‫ت ِب ْي ُص ْون‬ ‫ُر ْخ ُت ْم‬
‫۔‬
‫ْ‬
‫َو َزط َنا‬ ‫ت ِب ْي ِص ْ َْی‬
‫َ‬ ‫ِس ُتْ‬
‫ِ ْ‬
‫َْ‬
‫۔‬ ‫۔‬ ‫ِسنا‬‫ِ‬

‫درسۺ(‪)۰۹‬‬
‫چیبۺںیۺو‪،‬ا‪،‬یۺواےلۺااعفؽۺےکۺارمۺوۺیہن‬
‫ُ ُ‬
‫مذغر واخد‪ :‬علۡ‪ ،‬غنۡ‪ُ ،‬رحۡ‪ِِ ،‬سۡ‪ِ ،‬بعۡ‪ِ ،‬جئۡ‪َ ،‬دعۡ‬
‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫ُ ُ ُ ُ‬
‫مذغر َجع‪:‬عوۡلوۡا‪ ،‬غوۡنوۡا‪ُ ،‬رو ُۡخوۡا‪ِ ،‬ذي ُۡروۡا‪ِ ،‬بي ُۡصوۡا‪ِ ،‬جيۡىوۡا‪َ ،‬دضوۡا‪.‬‬
‫ُ‬ ‫ُ‬
‫ی‪.‬‬‫مؤنث واخد‪:‬عو ِِۡلۡ‪ ،‬غو ِّۡنۡ‪ُ ،‬رو ِۡخیۡ‪ِ ،‬ذي ِۡریۡ‪ِ ،‬بي ِۡصیۡ‪ِ ،‬جي ِۡئۡ‪َ ،‬د ِض ۡ‬
‫َ‬ ‫َُ‬ ‫ُ‬
‫مؤنث َجع‪ :‬عل َۡن‪ ،‬غ ِن‪ُ ،‬رخ َۡن‪ِِ ،‬سۡن‪ِ ،‬بص َۡن‪ِ ،‬جى َۡن‪َ ،‬دض َۡن‪.‬‬
‫َ َ َ َ َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َُ َ َ ُ َ َ‬
‫نهی‪ْ :‬ل تظلۡ‪ْ ،‬ل تعنۡ‪ْ ،‬ل ت ُرحۡ‪ْ ،‬ل ت ِِسۡ‪ْ ،‬ل ت ِبعۡ‪ْ ،‬ل َِتئۡ‪ْ ،‬ل ت َد ۡع‪.‬‬
‫َ َ ُ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َُ ُ َ َ ُ ُ َ َ‬
‫نهی َجع‪ْ :‬ل تظوۡلوۡا‪ْ ،‬ل تعوۡنوۡا‪ْ ،‬ل ت ُرو ُۡخوۡا‪ْ ،‬ل ت ِدي ُۡروۡا‪ْ ،‬ل ت ِبي ُۡصوۡا‪ْ ،‬ل ت َدضوۡا‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪102‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬
‫َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ ُ‬ ‫َ َُ‬
‫مؤنث واخد‪ْ :‬ل تظو ِِۡلۡ‪ْ ،‬ل تعو ِّۡنۡ‪ْ ،‬ل ت ُرو ِۡخیۡ‪ْ ،‬ل ت ِدي ِۡریۡ‪ْ ،‬ل ت ِبي ِۡصیۡ‪ْ،‬ل‬
‫َ َ‬ ‫َ‬
‫َِتي ٖۡئ‪ْ،‬ل ت َد ِض ۡ‬
‫ی‪.‬‬
‫َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ َ َ َ‬ ‫َ َُ َ َ ُ َ َ َ‬
‫َجع‪ْ :‬ل تظل َۡن‪ْ ،‬ل تع ِن‪ْ ،‬ل ت ُرخ َۡن‪ْ ،‬ل ت ِِسۡن‪ْ ،‬ل ت ِبص َۡن‪ْ ،‬ل َِتى َۡن‪ْ ،‬ل ت َدض َۡن‪.‬‬
‫ً‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ َِ‬ ‫َ َ َ ُ‬ ‫َ‬ ‫ُ ُ َُ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ َِ‬
‫أیتوا ال ِۡبنۡت الۡمد ِۡلمۃ! د ِضی الۡعدۡل و عو ِۡمیۡ ِمن النو ِۡم زباخا‬
‫ََ َ ُ َ َ َ َ‬ ‫َِ َ‬ ‫ربك َو ُغو ۡ َ َ َ َ‬ ‫َِ‬ ‫َ ُ‬
‫ات‬ ‫ّۡن مع الۡخ ِبيۡث ِ‬ ‫ات وْل تعو ِ ۡ‬ ‫ات الس ِِيب ِ‬ ‫ّۡن مع الۡبن ِ‬ ‫ِ‬ ‫واضۡب ِدیۡ ِ‬
‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫َ َِ‬ ‫ََ ِ َ‬
‫ات َوضو ِۡذیۡ ِب َر ِ ِب ِك ِم َن‬ ‫ِ‬ ‫ین نط َۡد ِك ِبال َۡح َي ِاء ظ ِان ال َۡح َي َاء ِز ی َۡنۃ ال َۡب َن‬ ‫وز ِی ِ ۡ‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫ُ‬
‫ی ضل الساض ِۃ َوالۡأ َد ِب َوعو ِۡمیۡ ِبأض ََۡم ِل ال َۡبي ِۡت‬
‫ِ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬
‫الْشو ِۡر َوالۡخ َبا ِئ ِث َودو ِۡم ۡ‬ ‫ُِ ُ‬
‫ٰ‬ ‫َ َ َ ِ ُُ‬ ‫ً َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ‬
‫ن دل ِظ ِك ِللۡا ِد ِر ی َۡن‪.‬‬ ‫ّب ديۡر ِمثال ِم ۡ‬ ‫َوْل َت َۡد ِبي َۡوا ن ِظيۡرۃ ِواس ِۡر ِ ۡ‬
‫َ َِ ُ َ ْ َ َ ُ ُ ْ َ ُ ُ ْ َ ْ َِ ْ ُ َِ َ ْ َ ُ ُ ْ َِ ْ َ ْ ُ ْ َ‬
‫أیتوا البنات الـۡمد ِلَمت! عمن ِمن نو ِمعن عبل شلوع الذم ِس واضبدن‬
‫ِٰ َ َ ُ َِ َ َ َِ َ َ َ َ ُ َِ َ َ ْ َ َ َ ْ ْ َ ِ ُ َِ َ ُ َِ َ َِ ْ َ َِ َ‬
‫ات واد ِدمن أموا ِتعن ظ ِان اْلنۃ‬ ‫ات وْل تعن مع الع ِاذب ِ‬ ‫الل وغن مع الر ِادع ِ‬
‫َ ْ َ َ ْ َ ْ ُ َِ َ َ ُ ْ َ َ ْ ً َِ ْ ُ ْ ً َِ َ َ ُ ْ َ ُ َِ ُ َِ َ ْ َ ْ َ ْ َ َ َ َ‬
‫ات وعلن عوْل مصروظا‪ ،‬وْل تظلن أػ لون واخذرن الوعاخۃ‬ ‫َتت أعد ِام األمو ِ‬
‫ْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ ُ ْ َ ْ َ َ َِ َ َ ْ ِ ْ ُ ْ َ َ ْ َ ِ‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫ِسن ِف الس ِر یْ ِق ِبد ْو ِن ِخ َجاب ِوْل تل َب ْد َن‬ ‫وضذن ِمنوا ظِإنوا ریء مذموم وْل تُ ِ‬
‫َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ ً َ ً ََ َ‬
‫ِل َب ًاذا س ِِيظا ِر ِعيۡظا ظظ ْد ن ٰوی َخ ِعي ُۡم الۡأ ِم ِۃ ِمنۡہ َوعم َۡن ِب َو ِاج َبا ِتع ِن َوْل تع َۡدل َۡن ضن َۡوا‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ َِ َ‬
‫ات‪.‬‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫ات ِمنۡ دي ِۡرالۡصاد ِ‬ ‫ظِإن أداء الۡو ِاجب ِ‬
‫ترجنہ‪:‬‬
‫ۺوتہہک‪،‬وتوہ‪،‬وتاج‪،‬وتریسرک‪،‬وتچیب ۺ‪،‬وتۺٓا‪،‬ۺوتۺیوھڑ۔‬
‫متۺبسۺرمدوہک‪،‬ۺمتۺوہاجؤ‪،‬ۺمتۺاجؤ‪،‬ۺمتۺریسۺرکو‪،‬ۺمتۺوچیب‪،‬ۺمتۺٓاؤ‪،‬ۺمتۺیوھڑدو۔‬
‫وتۺاکیۺؤمثنۺہہک‪،‬ۺوتۺوہ‪،‬ۺوتۺاج‪،‬ۺوتۺریسۺرک‪،‬ۺوتۺچیب‪،‬ۺوتۺٓا‪،‬ۺوتۺیوھڑ۔‬
‫متۺبسۺوعرںیتۺوہک‪،‬ۺمتۺوہۺاجؤ‪،‬ۺمتۺاجؤ‪،‬ۺمتۺریسۺرکو‪،‬ۺمتۺوچیب‪،‬ۺمتۺٓاؤ‪،‬ۺمتۺیوھڑۺدو‪،‬‬
‫وتۺاکیۺرمدۺتمۺہہک‪،‬ۺوتۺتمۺوہ‪،‬ۺوتۺتمۺاج‪،‬ۺوتۺریسۺتمۺرک‪،‬ۺوتۺتمۺچیب‪،‬ۺوتۺتمۺٓا‪،‬ۺ‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪103‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫وتۺتمۺیوھڑ۔‬
‫متۺۺولگۺتمۺوہک‪،‬ۺمتۺتمۺوہ‪،‬ۺمتۺتمۺاجؤ‪،‬ۺمتۺریسۺتمۺرکو‪،‬ۺمتۺتمۺوچیب‪،‬ۺمتۺتمۺ‬
‫ٓاؤ‪،‬ۺمتۺتمۺیوھڑو‪،‬‬
‫وت ۺاکی ۺوعرت ۺتم ۺہہک‪ ،‬ۺوت ۺتم ۺوہ‪ ،‬ۺوت ۺتم ۺاج‪ ،‬ۺوت ۺریس ۺتم ۺرک‪ ،‬ۺوت ۺتم ۺچیب‪ ،‬ۺوتۺ‬
‫تمۺٓا‪،‬ۺوتۺتمۺیوھڑ۔‬
‫متۺبسۺوعرںیتۺتمۺوہک‪،‬ۺمتۺتمۺوہ‪،‬ۺمتۺتمۺاجؤ‪،‬ۺمتۺریسۺتمۺرکو‪،‬ۺمتۺتمۺوچیب‪،‬ۺ‬
‫متۺتمۺٓاؤ‪،‬ۺمتۺتمۺیوھڑو۔‬
‫اےۺاملسمؿۺڑلیک!ۺیتسسۺیوھڑۺاورۺحبصۺوسریےۺدنینۺےسۺاھٹ‪،‬اےنپۺربۺیکۺ‬
‫ابعدتۺرک‪،‬ایھچۺڑلویکںۺےکۺاسھتۺوہاج‪،‬ۺاورۺربیۺڑلویکںۺےکۺاسھتۺتمۺوہ‪،‬ۺاےنپۺٓاپۺوکۺ‬
‫ایح ۺےس ۺٓاراہتس ۺرک ۺاس ۺےیل ۺہک ۺایح ۺڑلویکں ۺیک ۺزتنی ۺےہ‪،‬رشاروتں ۺاور ۺرباویئں ۺےس ۺاےنپۺ‬
‫رب ۺیک ۺانپہ ۺےل‪،‬ااطتع ۺاور ۺادب ۺرپ ۺیگشیمہ ۺرک‪ ،‬ۺرھگ ۺےک ۺاکومں ۺوک ۺااجنؾ ۺدے ۺ ۺاور ۺاںیھنۺ‬
‫بیعۺہنۺھجمس‪،‬اےنپۺاالخؼۺےسۺدورسوںۺےکۺےیلۺرتہبنیۺاثمؽۺاقمئۺرک۔‬
‫اےۺاملسمؿۺڑلویک!ۺوسرجۺولطعۺوہےنۺےسۺےلہپۺاینپۺدنینۺےسۺاھٹۺاجؤۺاورۺاہللۺ‬
‫یک ۺابعدت ۺرکو‪،‬یّچس ۺوعروتں ۺےک ۺاسھت ۺوہاجؤ ۺاور ۺوھجیٹ ۺوعروتں ۺےک ۺاسھت ۺتم ۺوہ‪،‬اینپۺ‬
‫امؤں ۺیک ۺدختم ۺرکو ۺاس ۺےیلہک ۺتنج ۺامؤں ۺےک ۺدقومں ۺےک ۺےچین ۺےہ‪،‬اؿ ۺےس ۺیلھبۺ‬
‫ابتۺوہکۺاورۺاںیھن(وہں)ۺاػۺکتۺہنۺوہک‪،‬ےبۺایحیئۺےسۺوچبۺاورۺاسۺےسۺانپہۺاموگنۺاسۺےیلۺ‬
‫ہک ۺہی ۺربی ۺزیچ ۺےہ‪،‬راےتس ۺںی ۺےب ۺرپدہ ۺتم ۺولچ‪ ،‬ۺگنت ۺالتپ ۺابلس ۺتم ۺونہپ ۺاس ۺےیل ۺہکۺ‬
‫اسۺےسۺمیکحۺاالتمۺےنۺعنمۺرفامایۺےہۺاورۺاینپۺذہمۺدارویںۺوکۺااجنؾۺدوۺاورۺاسۺےسۺیتسسۺ‬
‫ہنۺرکوۺاسۺےیلۺہکۺواابجتۺوکۺاداۺرکانۺرتہبنیۺاعدوتںۺ(ںیۺ)ےسۺےہ۔‬

‫ذیلکےصیغَُسےمّىثکےصیغے(ِاحد‪،‬جنػ)بياْ‬
‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪104‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫عمج‬ ‫وادح‬ ‫عمج‬ ‫وادح‬

‫ُ َ‬ ‫ُ‬
‫ِعط َۡن‬ ‫ی‬
‫ِع ِط ۡ‬ ‫ضذۡن‬ ‫ضو ِۡذ ۡ‬
‫ی‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ َُ‬ ‫َ َ ُ‬
‫سص َۡن‬ ‫ی‬
‫س ِص ۡ‬ ‫ْل تع ِن‬ ‫ّۡن‬
‫ْل تعو ِ ۡ‬
‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ‬
‫تب َۡن‬ ‫ّۡب‬
‫تو ِ ۡ‬ ‫ْل ت ِظط َۡن‬ ‫ی‬
‫ْل ت ِظ ِط ۡ‬
‫َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬
‫ْل ت ِبص َۡن‬ ‫ی‬
‫ْل ت ِبي ِۡص ۡ‬ ‫عم َۡن‬ ‫ی‬
‫عو ِۡم ۡ‬
‫َ َُ‬ ‫َ َُ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ‬
‫ْل تدم َۡن‬ ‫ی‬
‫ْل تدو ِۡم ۡ‬ ‫ْل ت ِصذ َۡن‬ ‫ۡش‬
‫ْل ت ِصي ِ ۡ‬
‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬
‫ِِسۡن‬ ‫ِذي ِۡریۡ‬ ‫عل َۡن‬ ‫ِۡل‬
‫عو ِ ۡ‬
‫َ َ‬ ‫َ َ‬
‫ِضب َۡن‬ ‫ۡب‬
‫ِضي ِ ۡ‬ ‫ْل ت ِضب َۡن‬ ‫ۡب‬
‫ْل ت ِضي ِ ۡ‬
‫َ َ‬ ‫َ َ‬
‫ْل ت ُرخ َۡن‬ ‫ْل ت ُرو ِۡخ ۡ‬
‫ی‬ ‫ُرخ َۡن‬ ‫ُرو ِۡخ ۡ‬
‫ی‬
‫َ َ‬ ‫َ َ‬
‫ْل ت ُتب َۡن‬ ‫ْل ت ُتو ِ ۡ‬
‫ّۡب‬ ‫ِبص َۡن‬ ‫ی‬
‫ِبي ِۡص ۡ‬

‫ماضیکا مضازؼاِز مضازؼکاماضیلکھُ‬

‫مضازؼ‬ ‫ماضی‬ ‫مضازؼ‬ ‫ماضی‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ ُ ُ‬ ‫ُ‬
‫ت ِصي ُۡبوۡن‬ ‫َو َجدۡنا‬ ‫أغوۡن‬ ‫غن َۡت‬
‫َُ ُ‬ ‫ُ ُ َ‬ ‫َ َ‬
‫أضوۡد‬ ‫َو َدض ُۡت‬ ‫َیعوۡنوۡن‬ ‫ضاش‬
‫َ ُ َ‬ ‫َ َُ‬
‫َِتدوۡن‬ ‫۔‬ ‫تع ِن‬ ‫ِضذ َۡنا‬
‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬
‫ت ِر ُف‬ ‫۔‬ ‫غن ُۡت ۡم‬ ‫دم ُۡت ۡم‬
‫َ‬ ‫َ ُ ُ‬ ‫ُ ُ‬
‫ت ُرو ُۡح‬ ‫۔‬ ‫تعوۡن‬ ‫ضد ِۡت‬
‫ُ َ‬ ‫ُ‬
‫۔‬ ‫۔‬ ‫َی َدضوۡن‬ ‫دخ َۡنا‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪105‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬
‫َ ُ ُ‬ ‫ُ‬
‫۔‬ ‫۔‬ ‫نعوۡن‬ ‫ضذ َۡت‬

‫ترجنہکرِ‪:‬‬
‫عربی‬ ‫ازدِ‬ ‫شناز‬
‫َِ َ َ َ ِٰ‬ ‫ُ‬
‫الل۔‬
‫ِ ِ ِ‬ ‫د‬ ‫ي‬ ‫ب‬ ‫ۡل‬ ‫ز‬ ‫ۡط‬ ‫ل‬‫ا‬ ‫ن‬ ‫إ‬ ‫ۡ‬ ‫ِۡل‬ ‫ِ‬ ‫و‬‫ع‬ ‫وہکۺہکۺلضفۺاہّٰللۺےکۺاہھتۺںیۺےہ۔‬ ‫‪1‬‬
‫الدائل۔َ‬ ‫َِ‬ ‫َ‬ ‫َ َِ‬
‫ْل تنۡو ِری َ ِ‬ ‫اسملئۺوکۺتمۺڑھجوک۔‬ ‫‪2‬‬
‫َ ِذي ِۡریۡ ِف ا َلۡأر ِۡض۔‬ ‫زنیمۺںیۺریسۺرکو۔‬ ‫‪3‬‬
‫ُِ‬ ‫َ‬
‫الدو ِۡؼ‬ ‫ْل ت ُرو ِۡخیۡ ِإِل‬ ‫ابزارۺےبۺاجحبۺتمۺاجؤ۔‬ ‫‪4‬‬
‫َ‬
‫ِبضي ِۡر ِخ َجاب۔‬
‫َِ َ َ َ َ َِ َ َ‬ ‫ٰ‬
‫ِبي ِۡصیۡ ھ ِذ ِي الدجاجۃ ِألنوا ْل‬ ‫ہیۺرمیغۺچیبۺدوۺویکہکنۺوہۺاڈنےۺںیہنۺ‬ ‫‪5‬‬
‫َ ُ‬
‫ت ِبيۡض۔‬ ‫دےۺریہۺےہ۔‬
‫ً َ َُ‬ ‫ُ َ ً َ‬
‫عل َۡن عوْۡل ِمص ُۡروۡظا َوْل تظل َۡن‬ ‫ایھچۺابتۺوہکۺ(ربی)ۺابتۺتمۺ‬ ‫‪6‬‬
‫َ ً ُ َ‬
‫عو ُْۡل ِمنۡع ًرا۔‬ ‫وہک۔‬
‫َُ‬ ‫ِ‬ ‫َ َُ‬
‫َو َْلتظل َۡن أ ِػ ِل َوا ِل ِدغ ِن۔‬ ‫اےنپۺوایدۺےکۺاسےنمۺاُػۺہنۺوہک۔‬ ‫‪7‬‬
‫ات! ِاز َۡحب َۡن‬ ‫َیا أ َِی ُت َوا ال َۡب َن ُ‬ ‫اےۺڑلویکۺ!ۺایھچۺڑلویکںۺےکۺاسھتۺ‬ ‫‪8‬‬
‫الر َ‬ ‫َِ‬ ‫َ‬
‫ات ۔‬ ‫ُِ‬ ‫اْل‬‫ِ‬ ‫ات‬ ‫َ ال َۡبن ِ‬ ‫روہ۔‬
‫َ َُ‬ ‫َ‬
‫َوْل ت َدض َۡن ِدد َۡمۃ أ ِِمع ِن۔‬ ‫اینپۺامںۺیکۺدختمۺہنۺیوھڑو۔‬ ‫‪9‬‬
‫َِ‬ ‫ُ‬
‫عم َۡن ِللس َبخ۔‬ ‫اکپےنۺےکۺےیلۺاوھٹ۔‬ ‫‪10‬‬
‫ُِ َ‬ ‫ُ‬
‫تب َۡن ِإ ِٰل َر ِِبع ِن۔‬ ‫اےنپۺربۺےسۺوتہبۺرکو۔‬ ‫‪11‬‬
‫ً َ‬
‫َدض َۡن ِز ِیا ِمذ ُۡمو ًۡما۔‬ ‫(ذمومؾ)ۺنشیفۺیوھڑدو۔‬ ‫‪12‬‬
‫َِ‬ ‫َ َ ُ َ َ‬
‫ف َخال‬ ‫الر ٰلو ًِ ِ ۡ‬ ‫ْل تضۡطلۡن ِ َ‬
‫ن‬ ‫ض‬ ‫امنزۺںیۺیسکۺوصرتۺںیۺتلفغۺہنۺ‬ ‫‪13‬‬
‫ِم َن أألخ َۡو ِال۔‬ ‫رکو۔‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪106‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬
‫َ ًَ‬ ‫َ‬ ‫َ َ‬
‫ْل تل َۡبد َۡن َمَل ِب َس ِر ِعيۡظۃ۔‬ ‫(ےلتپ)ۺڑپکےۺہنۺونہپ۔‬ ‫‪14‬‬
‫َ َ‬ ‫َ َِ‬ ‫َ‬
‫ِاضۡلم َۡن َج ِِي ًدا أن الـ َۡمـال ْل‬ ‫ایھچۺرطحۺاجؿۺولۺہکۺامؽۺہشیمہۺںیہنۺ‬ ‫‪15‬‬
‫ُ‬
‫َیدو ُۡم۔‬ ‫راتہ۔‬
‫َ َ َ َ َِ ُِ َ ِ‬
‫الدن َۡيا ظ ِإن‬ ‫وْلعرار ِل ِصز ًِ‬ ‫اورۺدوینیۺزعتۺےکۺےیلۺرقارۺںیہنۺ‬ ‫‪16‬‬
‫الـ َۡمو َۡت َخق۔ِ‬ ‫ےہۺویکہکنۺومتۺقحۺےہ۔‬
‫َ َ َ َِ َ َ ُ َ ُ‬
‫ظيوۡمىذْل ینۡطع الـۡمـال۔‬ ‫اسۺوتقۺامؽۺعفنۺںیہنۺدےۺاگ۔‬ ‫‪17‬‬
‫ُ َ َ‬ ‫َو َْل َین ُ ُ‬
‫ْۡص َال َۡوا ِلد َوْل َولد۔‬ ‫ہنۺوایدۺدمدۺرکےۺاگۺہنۺڑلاک۔‬ ‫‪18‬‬
‫َ ُ َِ َ ُ‬ ‫َ َ َُ‬
‫اْلۃ‬ ‫تنۡط ُصع ِن الۡأضۡمـال الر ِ‬ ‫طقفۺاامعؽۺ(اصہحل)ۺمتۺوکۺعفنۺدںیۺ‬ ‫‪19‬‬
‫ََ‬
‫ظظطۡ۔‬ ‫ےگ۔‬

‫درسۺ(‪)۲۱‬‬
‫ِ‬
‫التمر الوندی‬
‫ًِ َِ ُ َ َ َ ُ ُ ُ‬ ‫َ‬ ‫ُ َ‬ ‫َِ‬
‫ّۡض َوشوۡلہ ِربۡر‬ ‫التم ُۡر ال ِۡون ِۡد ِی ََث َرً َخ ِامزۃ ِجدا و ِعذۡري َِثيۡن أد‬
‫َ ُ‬ ‫ُُ َ َ َ َ ُ َ ِ َ‬ ‫ُُ‬ ‫َ‬
‫الرض ُار َور َج َرتہ‬ ‫ِ‬ ‫ف َد ِاد ِل ٖہ بذوۡر ض ِر یۡزۃ یلۡصب ِبوا‬ ‫تظ ِۡر ی ًۡبا َو ِظي ِۡہ ضظوۡد َو ِ ۡ‬
‫َ َ‬ ‫ُ ُ‬ ‫َ َ‬ ‫َ‬ ‫َِ َ َ‬ ‫َ‬
‫الدغ ِن غ ِثي ًۡرا‪َ ،‬و ِھ َی غ ِبي َۡرً‪ ،‬دذ ُب َوا ُزلۡب‪ ،‬أنۡش ُروۡا ٳِ ِِٰل أث ََۡم ِرھا‬ ‫تن ُۡب ُت ِف‬
‫َِ ً‬ ‫َ‬ ‫ِ ُ َ َ َِ َ ُ َ َِ َ َ َ َ َ ُ َِ َ‬ ‫ٰ‬
‫الدغ ِن َیر َۡن ُصوۡن ِإ َد ًاما ل ِذیۡذا‬ ‫ف ھ ِذ ٖي الروۡر ًِ أنوا مصلظۃ ِبأطۡرا ِنوا‪ ،‬أھۡل‬ ‫ِ ۡ‬
‫َ‬
‫ن ُو َر ی َۡظات ِناض َمۃ من ُۡہ‪َ ،‬وتل َۡك ال ُۡو َر ی َۡظ ُ‬ ‫ِم َن َِ‬
‫ات‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫التم ِۡر ال ِۡون ِۡد ِ ِی ال ِۡط ِج‪َ ،‬و ِم ۡ‬ ‫ِ‬
‫الناس َی ُظو ُۡلو َۡن إ َِن ال ُۡح ُمو َۡس َۃ َیط ُۡد ُد بواَ‬‫"ح ِعر"ِ َبص ُۡض َِ‬ ‫َمذ ُۡوو َۡرً باذۡم ُ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬
‫ن َِل َذً َ‪،‬و َأ َنا َأ ُعو ُۡل َل ُومۡ اذ َۡى ُلوۡا َضن َۡوا َیا َأزۡد َعاِئۡ! َأھۡلَ‬ ‫َ‬ ‫ِ ُ‬
‫الد َماغ َو َما ِظيۡوا ِم ۡ‬
‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪107‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬
‫َِ َ َ َِ ُ َ ُ ُ َ َ َِ َ َ َ ُ َ َ ُ ُ َ ُ ُ َ َِ ً ُ َِ ُ ُ َ‬
‫الدغ ِن ظ ِانو ۡم یذۡصروۡن ِبلذ ِتوا وأنۡتمۡ ْل تذۡصروۡن‪ ،‬ذوۡعوۡا أوْل ث عوۡلوۡا‪ْ ،‬ل‬
‫َِ َ‬ ‫ُ َ َ‬ ‫َ َ ُ َ َ َِ ُ ُ َ َ َ‬
‫ِ‬ ‫َ‬
‫تصۡلموۡن أن الۡحموۡسۃ ليۡدتۡ ِِب ِّضً ِبأھ ِۡل الدغ ِن‪.‬‬
‫ایلم‬
‫ترجنہ ‪ :‬ایلمۺاکیۺتہبۺاٹھکۺلھپۺےہۺاورۺاسۺاکۺاکلھچۺوماٹۺوہاتۺےہ‪،‬اسۺ ۺ‬
‫یک‬
‫ۺرقتا ۺاکی ۺابوہ ۺوہیت ۺےہ اور ۺاس ۺںی ۺرگںیہ ۺوہیت ۺںیہ ۺ‪ ،‬ۺاس ۺےک ۺادنروین ۺےصحۺ‬ ‫ابملیئ ہ ً ا‬
‫ںی ۺوچڑے ۺجیب ۺوہےت ۺںیہ ۺنج ۺےس ۺڑلےک ۺےتلیھک ۺںیہ ۺ‪،‬اس ۺاک ۺدرتخ ۺدنک ۺںی ۺتہب ۺااتگۺ‬
‫ےہۺ‪،‬وہۺڑباۺوہاتۺےہ‪،‬اسۺیکۺڑکلیۺتخسۺوہیتۺےہ‪،‬اسۺوصتریۺںیۺاسۺےکۺولھپںۺوکۺدوھکیۺ‬
‫وہۺاینپۺاشوخںۺےسۺےکٹلۺوہےئۺںیہۺ‪،‬دنکۺےکۺولگۺیچکۺایلمۺاورۺاسۺیکۺرنؾۺوۺانزکۺۺویتپںۺ‬
‫ےس ۺذلذیاسنل ۺ ۺانبےت ۺںیہ ۺ‪،‬اور ۺوہ ۺایتپں" ُچچ ّکرڑ ۺ"ےک ۺان ۺؾ ۺےس ۺوہشمر ۺںیہ‪،‬ھچک ۺولگ ۺےتہکۺ‬
‫ںیہۺہکۺےٹھکۺنپۺےسۺدامغۺرخابۺوہۺاجاتۺےہۺاورۺاسۺںیۺوکیئۺذلتۺںیہنۺوہیتۺ‪،‬ںیۺاؿۺ‬
‫ےسۺاتہکۺوہںۺۺ‪،‬اےۺریمےۺدووتس!دنکۺواولںۺےساسۺےکابرےۺںیۺوپھچۺولاسۺ‬
‫ےیلہک ۺوہ ۺولگ ۺذلت ۺوک ۺوسحمس ۺرکےت ۺںیہ ۺاور ۺمت ۺوسحمس ۺںیہن ۺرکےت‪،‬ےلہپ ۺوھکچ ۺرھپۺ‬
‫وہک‪،‬متۺںیہنۺاجےتنۺہکۺاٹھکۺنپۺدنکۺواولںۺےکۺےیلۺاصقنؿۺدہۺںیہنۺےہ۔‬

‫سُاالتِجُابات‪:‬‬
‫جُاب‬ ‫سُال‬ ‫شناز‬
‫ِ َ‬ ‫َ َ َ ُ َِ‬ ‫َ ْ َ َ َ َ ُ َِ‬
‫ۡدی غ ِبي َۡرً‪.‬‬
‫رجرً ِ ِ ِ‬
‫ن‬‫ۡو‬ ‫ل‬‫ا‬ ‫ۡر‬ ‫م‬‫الت‬ ‫الت ْم ُر‬ ‫غيف رجرً‬ ‫‪1‬‬
‫(الوندی)؟‬
‫َ‬ ‫َ َ َِ َ َ َ َ‬ ‫َ َ َ َ ْ َ َ َْ‬
‫ْل‪ :‬بلۡ لوا أطۡران غ ِثيۡرً‪.‬‬ ‫ألوا أطران ع ِليلۃ؟‬ ‫‪2‬‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ ُ‬ ‫َ ُ ْ َ َِ ْ َ ْ ْ َِ َ َ ً‬
‫ن َصمۡ‪ :‬ذع ُۡت ِالتم َۡر ال ِۡون ِۡد ِی ِم َر ًارا‪.‬‬ ‫أذعت التمر ال ِون ِدي تارً؟‬ ‫‪3‬‬
‫َ َ ُ‬ ‫ََ ُُ َ‬
‫ن َصمۡ‪ :‬نأۡغ ُل ِا َد َامہ‪.‬‬ ‫أتاغل ْون ِا َد َامہ؟‬ ‫‪4‬‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪108‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬
‫ُ ُ َ‬ ‫ُ‬ ‫َ َ َ َ‬ ‫ُْ ُ َ‬ ‫ََ ْ َ ُ ْ َ‬
‫ْل‪ْ ،‬ل نرۡطب ِف الۡحموۡس ِۃ‪.‬‬ ‫أترطبون ِِف اْلموس ِۃ؟‬ ‫‪5‬‬
‫ََ َ ُ ُ َ َِ ُ‬ ‫ََ ْ ُ ُ َ ِ َ ُ‬
‫الدماغ‪.‬‬‫ِ ِ‬ ‫ا‬‫و‬ ‫ب‬ ‫د‬ ‫ۡد‬ ‫ط‬ ‫ی‬ ‫ۡ‪:‬‬ ‫م‬ ‫ص‬‫ن‬ ‫؟‬ ‫اغ‬ ‫الدم‬
‫أیطدد ِبوا ِ‬ ‫‪6‬‬
‫ِ َُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ َِ‬
‫الو ْن ِد ُِي َر ِديْص؟ ن َصمۡ‪ :‬ا ِلتم ُ َۡر ال ِۡون ِۡدی ر ِديۡص‪.‬‬ ‫الت ْم ُ‬
‫َھ ِل ُ َ ِ‬
‫ر‬ ‫‪7‬‬
‫َ َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬
‫ف ِبَل ِدنا‪.‬‬‫أ َتعْث ُر أ ْر َج ُاري ِِف ِبَل ِدغ ْم؟ ن َصمۡ‪ :‬تعۡث ُرأر َۡج ُاري ِ ۡ‬ ‫‪8‬‬
‫ُُ‬ ‫َ‬ ‫ُُ‬ ‫َ‬
‫ن َصمۡ‪ِ :‬ظي ِۡہ ضظوۡد‪.‬‬ ‫ھ ْل ِظ ٖيہ ضظ ْود؟‬ ‫‪9‬‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ ُ‬ ‫ََُ ُ ْ‬
‫ْل‪:‬بلۡ ھو خ ِامض‪.‬‬ ‫أھو خلو؟‬ ‫‪10‬‬
‫َ َ َ َ ُ َ َ ُ ُِ َ َ‬ ‫َ َ ْ َ ُ َْ َ ُ ْ ُ َ ْ َ‬
‫أترنع البنات ِمن ور یظا ِت ٖہ نصمۡ‪ :‬ترۡنع الۡبنات ِمنۡ ور یۡظا ِت ٖہ‬ ‫‪11‬‬
‫ِإ َد ًاما‪.‬‬ ‫ِا َد ًاما ؟‬

‫ترجنہکرِ‪:‬‬
‫عربی‬ ‫ازدِ‬ ‫شناز‬
‫َ َ ُ ُ ِ َ ُ َ َِ‬
‫الرحۃ ِمن التم ِۡر‬ ‫أتطۡدد ِ‬ ‫ایکۺیچکۺایلمۺےسۺتحصۺرخابۺوہیتۺ‬ ‫‪1‬‬
‫ال ِۡون ِۡد ِ ِی ال ِۡط ِج؟‬ ‫ےہ؟‬
‫ًِ‬ ‫َ َُ َ‬
‫ال ُۡح ُموۡسۃ تنۡط ُع َبصۡزا َو ِظي َۡوا‬ ‫اٹھکیئۺضعبۺوکۺافدئہۺدیتیۺےہۺاورۺ‬ ‫‪2‬‬
‫ّضً ِل َبصۡض‪.‬‬ ‫َم َ ِ‬ ‫ضعبۺےکۺےیلۺاسۺںیۺرضرۺےہ۔‬
‫َُ َ َ َ ُ ِ َ ً‬
‫"حعر" ت َارً؟‬ ‫َ‬ ‫َأ َذعۡت ِادام‬ ‫ایکۺمتۺےنۺیھبکۺچچگ ڑرۺاکۺاسنلۺاھکچ؟‬ ‫‪3‬‬
‫ِ‬ ‫َ‬ ‫ُ َ‬
‫أ َِتد ر َج َرًالتم ِۡر ال ِۡون ِۡد ِ ِی‬ ‫ایکۺمتۺدنکۺںیۺایلمۺےکۺدرتخۺ‬ ‫‪4‬‬
‫َِ َ‬ ‫َ ً‬
‫الدغ ِن؟‬ ‫غ ِثي َۡرً ِف‬ ‫رثکتۺےسۺاپےتۺوہ؟‬
‫ات ِا َد ًاما‬ ‫َش َب َختۡ تل َۡك ال َۡب َن ُ‬ ‫اؿۺڑلویکںۺےنۺٓاجۺاکیۺ(ذلذی)ۺ‬ ‫‪5‬‬
‫َِ ِ‬
‫ً‬
‫ل ِذیۡذاال َۡيو َۡم‪.‬‬ ‫اسنلۺاکپای۔‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪109‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬
‫ُ ُ‬ ‫َِ‬
‫الت َم ُۡر الۡ ِون ِۡد ِی ال ِۡط ِج‪.‬‬ ‫ِظي ِۡہ‬ ‫اسۺںیۺ(یچک)ۺایلمۺےہ۔‬ ‫‪6‬‬
‫َ ُ ُ‬
‫أتذوۡعوۡي؟‬ ‫ایکۺمتۺاسۺوکۺوھکچۺےگ۔‬ ‫‪7‬‬
‫ٰ َ َ ُ َِ‬
‫الذت ِاء‪.‬‬ ‫رۡل ِ‬ ‫ھذا ظ‬ ‫ہیۺرسامۺاکۺوممسۺےہ۔‬ ‫‪8‬‬
‫َ َُ ُ‬
‫ْل أذوۡؼ‪.‬‬ ‫ںیۺںیہنۺوھکچںۺاگ۔‬ ‫‪9‬‬
‫َ ُُ ٰ َ َ َ ُ ُ ُ‬
‫َِیيۡئ أول ِىك الۡأوْۡلد ِببذو ِۡر‬ ‫وہۺڑلےکۺایلمۺےکۺجیبۺالےتۺںیہۺاورۺ‬ ‫‪10‬‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬
‫التم ِۡر ال ِۡون ِ َۡد ِ ِی َو َیل َۡص ُبوۡن ِ َب َوا‪.‬‬ ‫َ‬ ‫اؿۺےسۺےتلیھکۺںیہ۔‬
‫َ ُ َ َ َ‬
‫أوۡراؼ الۡأنۡبج ض ِر یۡزۃ أمۡ‬ ‫ٓاؾۺےکۺےتپۺوچڑےۺںیہۺایۺےبمل؟‬ ‫‪11‬‬
‫َ َِ‬
‫ش َ ِو یۡلۃ؟‬
‫ِ َ ُ ُ‬ ‫ُ ُ‬
‫ریکیۺاکۺاسنلۺوھکچۺاورۺوہکۺوہۺاسیکۺ ذوۡعوۡا ِإ َد َام الۡأن َۡبج ال ِۡطج وعوۡلوۡا‬ ‫‪12‬‬
‫َ َ ُِ َ ِ‬
‫غيۡف ھو؟‬ ‫ےہ؟‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫ایوھںۺےکۺاسھتۺروہۺربوںۺےکۺ ِاز َۡح ُبوۡا ال ِ َۡخ َي َار َوْل تر َۡح ُبوۡا‬ ‫‪13‬‬
‫ُ ا ًِلۡأر َۡر َار َ‪.‬‬ ‫اسھتۺہنۺروہ۔‬
‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ُ ُ َ ِ‬
‫ات َِ‬ ‫غلوۡا غَل ِمن الس ِي ٰب ِ‬
‫ُ‬
‫رہۺایھچۺزیچۺاھکؤۺویپۺاورۺوخشۺروہۺ‬ ‫‪14‬‬
‫وار َۡر بوۡا واظ َۡرخوۡا ل ِعنۡ ْل‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬
‫نکیلۺاہّٰللۺاکۺذرکۺہنۺیوھڑو۔‬
‫َ ِٰ‬ ‫ََ ُ‬
‫الل۔‬ ‫تدضوۡا ِذغۡر ِ‬

‫َتر ین‬
‫َ َ َِ ُ ْ ُ ْ َ َ ِ ُ َ َ ْ ِ َ ُ َ َِ َ ُ َ َ ُ ْ ْ َ ْ َ‬
‫عال الرذول الصر ِب (ضلي ِہ الرَلً والدَلم)شلب ال ِصل ِم ظ ِر یزۃ‬
‫ُ‬
‫اْلنْ َدان‬ ‫ہ‬ ‫ب‬ ‫َض َل ُغ ِل ُم ْدلم َو ُمدل َمۃ َ‪،‬الْصلْ ُم َد َز َانۃ َل ْي َس َل َوا َظ َناء َو َی ْصر ُ‬
‫ػ‬
‫ِ‬
‫َْ َ ُ َ ِ ُ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َِ ِ‬
‫ُ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬
‫الس ِِي َب ِمن اْل ِبي ِث و یص ِرػ ِب ٖہ ما ِھي الط ِزيلۃ والن ِظيرۃ ‪،‬و یصمل ِب ٖہ‬
‫ْ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬
‫َ ْ َ ً ْ َ ْ ُ ُ ْ ُ َ ْ َ َ ْ َ ُ َ ُِ َ َ ْ َ ُ َ َ َ ُ َ َ ُ ْ ْ‬
‫اضَمْل ِمنوا الصظول ِِف خْیً واضلموا ایوا األوْلد ! غَم َِیب شلب ال ِصل ِم‬
‫َْ‬ ‫َ َ َ َ ُ َْ َ ُ َ َ َ َ َ َ َ َ َ ََ َ ْ َ‬
‫اضل ُموا ِباْل َرا ِئ ِل‬ ‫ظعذا ِلك َِیب الصمل ِب ٖہ ‪،‬ضال ِبَل ضمل غذجر ِبَل َثر ظ‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪110‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫اْل ْد َوان!‬
‫ُ‬
‫ا‬ ‫و‬‫الس ِي َبۃ َب ْص َد الْصلْم ب َوا َوإ َِْل َظ َص َليْ ُع ْم َليْ َس َِب ْْی م ْن َج ْول ُع ْم َ‪،‬أ ِ ُی َ‬ ‫َِ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫َِ ٰ ْ َ‬ ‫َ َِ‬ ‫ْ َ ُ ُ ًُ ُ ُ ْ ُ َْ َ َ َْ ُ ْ َ َ ُ ْ ُ‬
‫اس ول ِعن ْل‬ ‫ِاعراءوا غتبا ِِف ضلوم ّمت ِلطۃ واّنحوا ِظيوا وغونوا ِِف ِغبار الن‬
‫َ َ ْ َ َ َ َ ْ ُ ْ َِ َ ُ َ َِ ِ ْ َ َْ‬ ‫َ‬ ‫َ ُ‬
‫ت َدضوا األ َد َب ِِف َخال ِمن األخو ِال وضليعم ِبالتواسع ظ ِإنہ ِز ینۃ ِللصا ِل ِـم‬
‫َ ُ ْ ُ ِ َِ َ ْ ْ َ ْ‬ ‫َ َ ً َ ُ َ‬
‫ات‬ ‫ن‬‫َ‬ ‫ب‬ ‫َ‬ ‫ال‬ ‫م‬ ‫ي‬‫ل‬ ‫ص‬ ‫ت‬ ‫ن‬ ‫إ‬ ‫ل‬ ‫و‬ ‫ظ‬ ‫ی‬ ‫اس‬
‫َ َِ‬
‫الن‬ ‫ن‬ ‫م‬ ‫ض‬ ‫ْ‬
‫ص‬ ‫َ‬
‫‪،‬ب‬ ‫ا‬ ‫د‬‫ً‬ ‫َ‬
‫ب‬ ‫أ‬ ‫ْ‬
‫م‬ ‫ع‬ ‫ل‬ ‫ۃ‬‫ر‬ ‫ْ‬ ‫ي‬‫ظ‬ ‫ن‬ ‫ي‬ ‫ْ‬
‫و‬ ‫َظ ََل ََتْ َد ُ‬
‫ب‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ْ‬ ‫َ‬ ‫َ َ ِ ْ َ ُْ ِ ُ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ ُ ْ ِ َ َ ُ ْ ُ َ ُ َِ َ ْ‬ ‫َ‬
‫ليْ َس ِبّضو ِري و یظول أھن َی ِدمن ِِف دو ِابْی اْلعوم ِۃ ؟ ِادو ِاِن!‬
‫َ‬ ‫ْ‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ ْ ُ ْ َ َِ ْ ْ َ ْ ْ َ ْ َ َ َ ْ َ َ ْ ُ َ ْ َ ُ ْ َ ْ َ َ ْ َ ُ ْ‬
‫ات‬ ‫أخ ِدبتم أن ال ِصلم ِلل ِخدم ِۃ ِظيوا ظظط ‪ْ،‬ل‪،‬بل ھو ِز ینۃ الـمر َِء وديبۃ ُالبن ِ‬
‫الز یْ َنۃ ُصلْم َضشيْم َ‪،‬الْ َي ْو َم ُھ َِن َب َنات َو َط ًدا ُا َِم َوات أ َت ُظ ْو ُم األ َِم َو ُ‬ ‫ِ‬ ‫ٰ‬
‫ات‬ ‫ِ‬ ‫ِم ْن ھ ِذ ِي ِ ِ‬
‫َِ‬ ‫َ ٰ َ ٰ َ َْ ََ ُ‬ ‫َْ َ ُ َ ْ َ َ‬
‫ْت ِب َي ِۃ ا ْوْل ِد ِھ ِن ؟ھذا َول ِع ْن ْل َیذھ ُب ضل ْيع ْم ِا ْد َو ِاِن! ِإن‬ ‫اْل ِاھَلت ِب‬
‫ُ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫ْ‬ ‫ُ‬ ‫ْ‬ ‫ْ‬ ‫ْ‬
‫الدیْ ِن ِيۃ ِا ْضل ُموا ِإن ال ُصل ْو َم‬ ‫ِ‬ ‫ال ُـم َر َاد ِبال ِصل ِم ھ َو ال ُصل ْو ُم الدنْ َي ِو ِیۃ َوْل ال ُصل ْو ُم‬
‫ِ‬
‫ٰ َ‬ ‫ْ َِ َ َِ ْ ْ َ َ َِ َ‬ ‫ُِ ْ َ َ َ َ َ ْ َ ُ ُ ْ ْ ُ ُ‬
‫الْت ِب َي ِۃ ال َـم ْ ِْن ِل ِي ِۃ ِألن ن َتا ِئ َج ذ ِلك‬ ‫الدی ِني ِۃ و‬ ‫ْ‬
‫الدني ِو یۃ ْل تنطع ِبدو َ ِن الص ِ ِ‬
‫م‬ ‫و‬ ‫ل‬
‫َ ُْ ْ َ‬ ‫ْ َ َ ْ َِ‬ ‫الت َِ ُْبج َواْلع َت َ‬
‫ْ‬ ‫َصاھ َرً ِف ُز ْو َرً َھائلۃ م َن َ‬
‫ات‬ ‫ْشغ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ـم‬ ‫ال‬ ‫و‬ ‫ات‬ ‫ِ‬ ‫ي‬ ‫ّن‬‫ِ‬ ‫ر‬ ‫ط‬ ‫ال‬ ‫ب‬‫ِ‬ ‫اء‬ ‫ِ‬ ‫د‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ ِ‬
‫ٰ‬ ‫َ‬ ‫ُ َ َ ٰ َْ َََْ ْ َ َِ َُ‬ ‫َ َ‬
‫أزف لك ھ ِذ ِي الـمدىلۃ ِإن راء الل تصاِل ۔‬ ‫وذ ِ‬
‫تنریً‬
‫روسؽ ۺرعیبﷺ ےن ۺرفامای ۺ‪:‬ملع ۺاحلص ۺرکان ۺرہ ۺاملسمؿ ۺرمد ۺو ۺوعرت ۺرپ ۺرف ۺ‬
‫ض‬
‫ےہ‪،‬ملعۺااسیۺزخاہنۺےہۺسجۺےکۺےیلۺانفۺںیہنۺےہۺاورۺایسۺےکۺذر ہعۺااسنؿۺااھچیئۺوکۺربایئۺےسۺ‬
‫اچہپاتنۺےہ‪،‬اورۺایسۺےکۺذر ہعۺاچہپاتنۺےہۺہکۺربرتیۺایکےہۺاورۺےبۺزعیتۺایکےہ‪،‬ۺایسۺےکۺذر ہعۺ‬
‫اےسی ۺاکؾ ۺااجنؾ ۺداتی ۺےہ ۺنج ۺےس ۺںیلقع ۺریحت ۺںی ۺںیہ‪،‬اے ۺڑلوک!اجؿ ۺولسج ۺرطح ۺملعۺ‬
‫احلص ۺرکان ۺرضوری ۺےہ ۺایس ۺرطح ۺاس ۺرپ ۺلمع ۺرکان ۺیھب ۺرضوری ۺےہ‪،‬ےبلمع ۺاعمل ۺےبلھپۺ‬
‫درتخۺیک ۺرطحۺےہ ۺ‪،‬اسۺوک ۺاجےننۺےکۺدعب ۺایھچ ۺاعدوتںۺرپۺلمع ۺرکو ۺ‪،‬ورہن ۺاہمتراۺملع ۺاہمتریۺ‬
‫اہجتلۺےسۺرتہب ۺںیہن‪،‬اے ۺاھبویئ!فلتخم ۺولعؾ ۺیک ۺاتکںیب ۺڑپوھ‪،‬اسۺںی ۺاکایمب ۺوہاجؤ ۺاورۺ‬
‫ڑبےۺولوگںۺںیۺوہۺاجؤۺنکیلۺیسکۺیھبۺوصرتۺںیۺادبۺتمۺیوھڑوۺ‪،‬متۺرپۺاعزجیۺوۺااسکنریۺ‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪111‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫رضوریۺےہۺاسۺےیلۺہکۺوہۺاعملۺےکۺےیلۺزتنیۺےہۺوتیھبکۺیھبۺاےسۺاےنپۺےیلۺبیعۺہنۺوھجمسۺ‪،‬ۺ‬
‫ھچک ۺولگ ۺےتہک ۺںیہ ۺہک ۺڑلویکں ۺیک ۺمیلعت ۺرضوری ۺںیہن ۺےہ ۺاور ۺےتہک ۺںیہ ۺایک ۺوہ ۺرہچکویں ۺںیۺ‬
‫دختم ۺرکںی ۺیگ؟ریمے ۺاھبویئ!ۺایکۺمتۺےتھجمسۺوہۺہکۺملع ۺرصػ ۺرہچکویںۺںی ۺدختمۺےکۺےیلۺ‬
‫ےہ؟ۺںیہن‪،‬ہکلبۺوہۺااسنؿۺیکۺزتنیۺےہۺ‪،‬اورۺاسۺزتنیۺےسۺڑلویکںۺیکۺرحمویمۺڑباۺملظۺےہۺ‪ٓ،‬اجۺ‬
‫وہ ۺڑلایکں ۺںیہ ۺلک ۺامںیئ ۺوہں ۺیگ ۺ‪،‬ایک ۺاجلہ ۺامںیئ ۺاینپ ۺاوالد ۺیک ۺرتتیب ۺااجنؾ ۺدے ۺںیکس ۺیگۺ‬
‫؟ریمےۺاھبویئۺ!متۺرپۺاسۺتحیصنۺوکۺایدۺرانھکۺرضوریۺےہ‪،‬ےبۺکشۺملعۺےسۺرمادۺدوینیۺولعؾۺ‬
‫ںیہۺہنۺہکۺدینیۺولعؾ‪،‬ۺاجؿۺولۺہکۺۺدوینیۺولعؾ‪،‬دینیۺولعؾۺاورۺاومراخہنۺداریۺےکۺریغبۺعفنۺںیہنۺدےۺ‬
‫ےتکسںیہۺاسۺےیلۺہکۺولعؾۺدوینیۺےکۺاتنجئۺےبۺرپدیگ‪،‬رفیگنۺاورۺرشمہکۺۺوعروتںۺیکۺریپویۺرکےنۺ‬
‫یسیج ۺوخانفک ۺوصرتۺںی ۺاظرہ ۺوہےت ۺںیہ ۺ‪،‬اؿ ۺاشءاہلل ۺنع رقبی ۺںی ۺاس ۺےلئسم ۺوک ۺایبؿۺ‬
‫رکوںۺاگ۔‬

‫درسۺ(‪)۲۰‬‬
‫ُ‬ ‫ِ ُ‬
‫الساضۃ والصريان‬
‫ٰ‬ ‫ُ‬ ‫ٰٓ َ‬ ‫َ َ‬ ‫م َن ِ ُ َ‬ ‫لل َد َل َق ٓا َد َ‬ ‫َ ِٰ ُ‬
‫اب َوعال ِلل َۡمل ِىع ِۃ اذ ُۡجدوۡا ِْل َد َم‬ ‫ِ‬ ‫الْت‬ ‫ِ‬ ‫ؑ‬ ‫م‬ ‫ا‬
‫ُ َ َ َ‬ ‫ٰ‬
‫َظ َد َج ُدوۡا لہ َولعنۡ َِما َذ َج َ‬ ‫َ‬
‫ۡی م رِن ُہ َخل َ رق َت ِِن ِم رن ّنَارٍ‬
‫ٌ‬ ‫ر‬ ‫خ‬
‫َ‬ ‫ا‬ ‫ن‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫ا‬ ‫‹‹‬ ‫‪:‬‬ ‫ال‬ ‫ع‬ ‫و‬ ‫ۡس‬ ‫ي‬ ‫ۡل‬
‫ِ‬ ‫ب‬ ‫إ‬ ‫د‬ ‫ِ‬
‫ر‬ ‫َ‬ ‫َ َ َ ِٰ ُ َ َ َ َ‬
‫ِ‬
‫ِن‬ ‫ک َر ِجیر ٌم َّو َا َّ‬ ‫ی››ظض ِزب الل ضلي ِۡہ وعال ‪‹‹:‬ا ُ رخ ُر رج َفا ِ ّن َ‬ ‫َو َخل َ رق َت ٗہ ِم رن ِط ر ٍ‬
‫ُ ُ ُ ُ‬ ‫ِِ َُ ُ ُ‬ ‫َ‬ ‫َ ُ ُِ َ‬
‫الل َو َیظوۡل‪ ":‬أضوۡذ‬ ‫الد ری ِن››ظعل و َاخد ِم َنا یصوۡذ ِمنۡہ ِب ِ‬ ‫ِیل َی رو ِم ّ ِ‬ ‫ٰ‬ ‫ک ل َ رع َن ِِت ا‬
‫ر‬ ‫َعلَیر َ‬
‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ََ َ‬ ‫ٰ‬ ‫ٓ‬ ‫َ‬ ‫ُ ِ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫الذي ٰۡسن َِ‬ ‫َ‬ ‫َ ِ‬
‫الر ِجي ِۡم ِ"اضۡل ُموۡا أ ِی َوا الۡأوْۡلد! ِإن الـ َۡمل ِىعۃ ظ َصلوۡا غ ََم‬ ‫ِ‬ ‫الل ِمن‬
‫ِ َب ِ‬
‫ََ ُ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫ٰ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫ٰ‬ ‫ُ‬
‫ِبدو ِۡن ضذۡر‪ ،‬ظطازوۡا ِب ِرس َۡوان ِم َن‬ ‫أ َم َرھ ُم ِالل َو َذ َجدوۡا ْل َد َم ؑ‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪112‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬
‫َِ َ ُ‬ ‫ٰ َ ُ َ ُ‬ ‫َ ِ َ ِٰ َ‬ ‫ِٰالل« َ‬
‫الل اغ َ ُْۡب َوذ ِلك ھ َو الۡطوۡز ال َۡص ِشي ُۡم» َوالذيۡسان َر ِط َب‬ ‫ِ‬ ‫ن‬‫م‬ ‫ِ‬ ‫ان‬ ‫ۡو‬ ‫س‬ ‫ر‬ ‫و‬
‫ِ َِ‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ٰ‬ ‫ِ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ ِ‬
‫اِسی َۡن‪.‬‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫ض ِن الس َاض ِۃ ِف ا َل ِۡص َرۡي ِان ظض ِزب الل ضلي ِۡہ ظع َان ِمن اْل ِ َ ِ‬
‫ِ َ‬ ‫َ َ ِ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬
‫أ ِی َوا الۡأوْۡلد! ِاخۡذ ُروا ال ِۡصر َۡيان ظ ِإنہ َدأ ُۡب الذيۡس ِان َواذ َۡم ُصوۡا‬
‫َ َ َ َ َ ُ َ َ ُ َ َ َ َ ُ ُ َ َ َ َ َ َ ُ ٰ ً َ َِ‬
‫نرا ِئح أغ ِاب ِرغمۡ واضۡملوۡا ِبوا وْل تعوۡنوۡا ِمن الۡض ِاظ ِليۡن‪،‬أما َِسصۡتمۡ ا ِنطا أن‬
‫َ‬ ‫َِ َ َ َ َ َ ُ ِٰ ُ َ‬
‫َ‬
‫الذيۡسان لصنہ الل ِألج ِل ال ِۡصرۡي ِان‬
‫ترجنہ‪:‬‬
‫‪.‬‬
‫رفامربداریۺاورۺانرفامین‬
‫اہللۺۺاعتٰیلۺےنۺٓادؾۺوکۺ یٹۺےسۺدیپاۺرفامای ۺاورۺرفوتشںۺےسۺاہکۺ‪ٓ:‬ادؾۺوکۺدجسہۺرکوۺوتۺاوھنںۺ‬
‫ےن ۺدجسہۺایکۺنکیل ۺاطیشؿۺےن ۺدجسہۺںیہنۺایک ۺاورۺاہکۺںی ۺاسۺےسۺرتہب ۺوہں ۺوتےنۺےھجمۺٓاگۺ‬
‫ےس ۺدیپاۺایک ۺےہ ۺاور ۺاںیھن ۺ یٹۺےس ۺدیپاۺایکۺےہۺوت ۺاہللۺےن ۺاسۺرپۺبضغ ۺرفامای ۺاورۺاہکۺلکنۺاجۺ‬
‫ویکںۺہکۺوتۺرمدودۺےہۺاورۺایقتمۺکتۺھجتۺرپۺریمیۺتنعلۺےہۺوتۺمہۺںیۺےسۺرہۺاکیۺاسۺےسۺ‬
‫اہللۺیکۺانپہۺاتیلےہۺاورۺاتہکۺےہۺہکۺںیۺاہللۺیکۺانپہۺاتیلۺوہںۺرمدودۺاطیشؿۺےسۺ‪،‬اےۺڑلوکۺ!ۺاجؿۺولۺ‬
‫ےبۺکشۺرفوتشںۺےنۺواسیۺیہۺایکۺاسیجۺہکۺاہللۺےنۺاںیھنۺمکحۺدایۺاورۺاوھنںۺےنۺٓادؾۺہیلعۺاالسلؾۺوکۺ‬
‫ۺ‬
‫(وھتڑی)‬ ‫ریغب ۺذعر ۺےک ۺدجسہ ۺایک ۺوت ۺوہ ۺاہلل ۺیک ۺوخدوندی ۺےس ۺاکایمب ۺوہ ۺےئگ ۺ‪،‬اور ۺاہلل ۺیک‬
‫وخدوندی ۺڑبی ۺزیچ ۺےہ ۺاور ۺویہ ۺڑبی ۺاکایمیب ۺےہ ۺاور ۺاطیشؿ ۺےن ۺرسیشک ۺںی ۺااطتع ۺےسۺ‬
‫ارعاضۺایکۺوتۺاہللۺےنۺاسۺرپۺبضغۺرفامایۺاورۺوہۺاھگےٹۺواولۺںمیہںۺےسۺوہۺایگۺ۔‬
‫اےۺڑلوک!ۺانرفامینۺےسۺوچبۺۺاسۺےیلۺہکۺوہۺاطیشؿۺیکۺاعدتۺےہۺاورۺاےنپۺڑبوںۺ‬
‫یکۺںیتحیصنۺونسۺاورۺاؿۺرپۺلمعۺرکوۺاورۺاغلفۺولوگںۺںیۺےسۺتمۺوہۺایکۺمتۺےنۺایھبۺںیہنۺانسۺ‬
‫ہکۺاطیشؿۺرپۺانرفامینۺیکۺوہجۺےسۺاہللۺےنۺتنعلۺرفامیئ۔‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪113‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫سُاالتِ جُابات‪:‬‬
‫جُاب‬ ‫سُال‬ ‫شناز‬
‫َ َ ُ َ َ‬ ‫َ َ َ ُ ْ َ َ‬
‫عال الل ِلل َۡمَل ِئع ِۃ‪:‬‬ ‫َماذا عال الل ِلل َـمَل ِئع ِۃ؟‬ ‫‪1‬‬
‫ُ ٰ‬ ‫ُ‬
‫َ اذ ُۡجدو ِۡاْل َد َم۔‬
‫ٰ‬ ‫َِ‬ ‫َِ ٰ‬ ‫َ َ‬
‫ِألنہ َما َذ َج َد ِْل َد َم۔‬ ‫َ‬
‫ِل َـمـاذا ط ِز َب ض َل الذيْس ِن؟‬ ‫‪2‬‬
‫َ َ َ َ َ ِٰ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ََ‬
‫الل۔‬
‫ْل‪ ،‬ما ت ُاب ِإِل ِ‬ ‫الل؟‬ ‫َ أتاب إِل ِ‬ ‫‪3‬‬
‫َ‬
‫ن َصمۡ‪ :‬ت ُصوۡذال َۡب َن ُ‬ ‫َ‬ ‫َ ُ ْ ُ َْ َ ُ ْ ُ‬
‫ات ِمنۡہ۔‬ ‫؟‬ ‫ہ‬ ‫أتصوذ البنات ِمن‬ ‫‪4‬‬
‫ََ َُ ُ َ ً‬ ‫َ َ ُْ ْ َ ُ ْ ُ ْ َ ْ َ ْ ً‬
‫نصمۡ‪ :‬نصوۡذ ِمنۡہ أیۡزا۔‬ ‫أأنتم تصوذون ِمنہ أیزا؟‬ ‫‪5‬‬
‫َ َ َ ِٰ ُ َ َِ‬ ‫َ ََ ُ‬
‫ْ‬ ‫َْ ِ َ‬
‫دلظہ الل من النار۔‬ ‫ِمن أ ِي ریء دلظہ الل ؟‬ ‫‪6‬‬
‫َ َ َ َ َ َ ُ ِ َ َ َ َ َ ِ ُ ُ ِٰ ُ‬ ‫ُ‬ ‫َ ُ َ َ‬
‫َم ْن ظ َصلوا غ َمـا أ َم َر ُھ ُم الل؟ ظصل الـمَل ِئعۃ غَمامرھم الل۔‬ ‫‪7‬‬
‫َ ِٰ‬ ‫َ‬ ‫َ َ َ َ َُ‬ ‫َم ْن َظ َاز بر ْس َوان ِم َ‬
‫الل۔‬
‫ِ ٰ ِ‬ ‫ن‬ ‫م‬ ‫ان‬ ‫ۡو‬ ‫س‬ ‫ر‬ ‫ب‬‫ِ‬ ‫ۃ‬‫ع‬ ‫ئ‬
‫ِ‬ ‫َل‬ ‫ۡم‬ ‫ـ‬‫ل‬ ‫ا‬ ‫از‬ ‫ظ‬ ‫؟‬ ‫الل‬
‫ِ‬ ‫ن‬ ‫‪8‬‬
‫ِ‬ ‫ُ‬ ‫َ َ َِ َ ِ َ َ‬ ‫َ ٰ َِ ِ ْ َ َ َ ُ‬
‫الل۔‬
‫ز ُب ِ‬ ‫ضل الذيۡس ِان ط‬ ‫ضل من طزب الل ؟‬ ‫‪9‬‬
‫ٰ‬ ‫ِ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫َ‬
‫الر ِخ ْي ُم؟ الذيۡسان َر ِجيۡم َوالل َرخيۡم۔‬ ‫الرج ْي ُم َو َمن َِ‬
‫ِ‬
‫َ َ‬
‫م ِن ِ ِ‬ ‫‪10‬‬

‫ترجنہکرِ‪:‬‬
‫عربی‬ ‫ازدِ‬ ‫شناز‬
‫ً‬ ‫ُ ُ َ ً‬
‫عوۡلوۡاعوْۡل َمص ُۡروۡظا۔‬ ‫(ایھچ)ۺابتۺوہک۔‬ ‫‪1‬‬
‫ُ َ َ‬
‫َج َاءھمۡ نر ُۡرنا۔‬ ‫اؿۺےکۺاپسۺامہریۺدمدۺٓایئ۔‬ ‫‪2‬‬
‫ُ َ َ ُ ُ َ َ َِ‬
‫الد َمـ ِاء‬ ‫عل منۡ یرۡزعك ِمن‬ ‫ہہکۺھجتۺوکۺوکؿۺٓاامسؿۺاورۺزنیمۺےسۺ‬ ‫‪3‬‬
‫َ‬
‫َ َوالَۡار ِۡض۔‬ ‫رزؼۺداتیۺےہ؟‬
‫ُ َ ُِ َ ِ ُ ُ ُ‬
‫اس!ضوۡذو ِۡام َن‬ ‫علۡ‪،‬یاأیواالن‬ ‫ہہک‪:‬اہّٰلل‪،‬ولوگ!ۺاطیشؿۺےسۺانپہۺاموگن۔‬ ‫‪4‬‬
‫ِ َ‬
‫الذيۡس ِان۔‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪114‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬
‫ُ ُ َ ِٰ َ َِ َِ َ َ‬
‫الل ظ ِان التوۡبۃ‬ ‫توۡبوۡا ِإ َِل ِ‬ ‫اہّٰللۺےسۺوتہبۺرکوۺویکہکنۺوتہبۺ(ایھچ)ۺ‬ ‫‪5‬‬
‫َ‬
‫ُمۡموۡدً۔‬ ‫ُ‬ ‫زیچۺےہ۔‬
‫َ َ َ َ ُ ِٰ ُ‬ ‫َُ‬
‫انۺرفامینۺےسۺوچبۺاسۺےسۺاہّٰللۺہّصغۺ ِاخۡذروۡا ال ِۡصرۡيان یضۡزب الل‬ ‫‪6‬‬
‫ِب ٖہ۔‬ ‫وہاگ۔‬
‫ِ َ َ َ‬ ‫ُ‬ ‫ٰ‬ ‫َ‬
‫ا ُلل یرۡخ ُم ِبص ِ‬
‫باد ٖي۔‬ ‫اہّٰللۺاےنپۺدنبوںۺرپۺرمحۺرفاماتۺےہ۔‬ ‫‪7‬‬
‫ُ‬ ‫َ‬
‫َیدۡىلعمۡ َیو َۡم ال ِۡظ َي َام ِۃ۔‬ ‫وہۺایقتمۺےکۺدؿۺمتۺےسۺوپےھچۺ‬ ‫‪8‬‬
‫اگ۔‬
‫َ َ َ َ ُ َ ُ ُ َ ِٰ َ َ ً‬
‫الـۡمَل ِئعۃ یصۡبدوۡن الل ليَۡل‬ ‫رفےتشۺراتۺدؿۺاہّٰللۺیکۺابعدتۺ‬ ‫‪9‬‬
‫َ‬
‫َون َو ًارا۔‬ ‫رکےتۺںیہ۔‬
‫ُ ُٰ‬ ‫ُ َ َ‬
‫َیط َۡصلون غ َمـا َیا ُۡم ُرھ ُم ِالل۔‬ ‫ےسیجۺدخاۺاںیہنۺمکحۺداتیۺےہۺرکےتۺ‬ ‫‪10‬‬
‫ںیہ۔‬
‫َ‬ ‫َُٰ ََ‬
‫ا ِلل دل َق ال ِۡان َۡدان ِمنۡ ِشْی۔‬ ‫اہّٰللۺےنۺااسنؿۺوکۺ یٹۺےسۺدیپاۺایک۔‬ ‫‪11‬‬
‫َ ََ ُ‬ ‫ََ‬
‫َودل َق الـ َۡمَل ِئعۃ ِمنۡ نوۡر۔‬ ‫اورۺرفوتشںۺوکۺونرۺےسۺایک۔‬ ‫‪12‬‬
‫ً‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ٰ‬ ‫ِ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫ایکۺیسکۺوکۺاہّٰللۺےنۺدنبرۺےسۺدیپاۺایک؟ ھلَۡ َدلق الل َا َخۡدا ِم َن ال ِۡظر ِۡد؟‬ ‫‪13‬‬
‫َ ِ َ ََ‬
‫أَت َۡد ُبوۡن أن ال َۡوش ِن ِيۃ ِف‬ ‫ایکۺمتۺےتھجمسۺوہۺہکۺوتینطۺاالسؾۺںیۺ‬ ‫‪14‬‬
‫َ‬
‫ال ِۡاذَۡل ِم؟‬ ‫ےہ؟‬
‫ِ‬
‫الف‬
‫ماضیکا مضازؼاِز مضازؼکاماضیلکھُ‪:‬‬
‫مضازؼ‬ ‫ماضی‬ ‫مضازؼ‬ ‫ماضی‬
‫َ ُ َ‬ ‫َُ ُ‬ ‫َ‬
‫َِتيۡىوۡن‬ ‫ِجى َۡنا‬ ‫نظوۡل‬ ‫ع ِنس َۡنا‬
‫َ ُ‬ ‫َ ُ ُ‬ ‫ُ‬
‫ت ِبيۡض‬ ‫ُرخ ُۡت‬ ‫نعوۡن‬ ‫ضذ ُۡت‬
‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪115‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬
‫َ‬ ‫ََ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ ُ‬
‫َیر َۡن ُصوۡن‬ ‫غط ْر ِت‬ ‫ت ِبي ُۡصوۡن‬ ‫عالوۡا‬
‫َ‬ ‫ُ َ‬
‫ت ُرو ُۡح‬ ‫َو َزط َۡنا‬ ‫َی َدضوۡن‬ ‫ِبص َۡت‬
‫َ ُ‬ ‫َ‬
‫ت ِزن‬ ‫۔‬ ‫ت ِظ ُف‬ ‫َو َجد ِ ِۡت‬
‫َ َ‬ ‫َ‬ ‫ُ ُ‬
‫ض َْصۡنا‬ ‫۔‬ ‫ا ِز ُل‬ ‫ضد ِۡت‬
‫َ‬ ‫َ ُ َ‬ ‫ُ‬
‫ن ِظ ُف‬ ‫۔‬ ‫ت ُصوۡدوۡن‬ ‫دم َۡت‬
‫َُ‬ ‫َ ُ َ‬
‫تدو ِۡمي َۡن‬ ‫۔‬ ‫ت ِصدوۡن‬ ‫۔‬
‫ب‬
‫أمرمذکر ِمّىث‪ِ،‬احدِجنػ‬
‫ارمؤمنعمج‬ ‫ارمؤمنوادح‬ ‫ارمذمرکعمج‬ ‫ارمذمرکوادح‬
‫ُرخ َۡن‬ ‫ُرو ِۡخ ۡ‬
‫ی‬ ‫ُرو ُۡخوۡا‬ ‫ُرحۡ‬
‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫ُ ُ‬ ‫ُ‬
‫عل َۡن‬ ‫ِۡل‬
‫عو ِ ۡ‬ ‫عوۡلوۡا‬ ‫علۡ‬
‫َُ‬ ‫ُ‬ ‫ُ ُ‬ ‫ُ‬
‫غ ِن‬ ‫ّۡن‬
‫غو ِ ۡ‬ ‫غوۡنوۡا‬ ‫ن‬
‫غ ۡ‬
‫ِاظ َۡوم َۡن‬ ‫ِاظ َۡو ِم ۡ‬
‫ی‬ ‫ِاظ َۡو ُموۡا‬ ‫ِاظ َۡو ۡم‬
‫َ‬
‫َدض َۡن‬ ‫ی‬‫َد ِض ۡ‬ ‫َدضوۡا‬ ‫َدعۡ‬
‫ُ‬
‫ِزط َۡن‬ ‫ی‬
‫ِز ِط ۡ‬ ‫ِزطوۡا‬ ‫ف‬
‫ِز ۡ‬
‫َ‬
‫ِِسۡن‬ ‫ِذي ِۡریۡ‬ ‫ِذي ُۡروۡا‬ ‫ِ ۡ‬
‫ِس‬
‫ِبص َۡن‬ ‫ی‬‫ِبي ِۡص ۡ‬ ‫ِبي ُۡصوۡا‬ ‫ِبعۡ‬
‫ُ َ‬ ‫ُ‬ ‫ُ ُ‬ ‫ُ‬
‫ضدۡن‬ ‫ضو ِۡدیۡ‬ ‫ضوۡدوۡا‬ ‫ض ۡد‬
‫ُ‬
‫ِجى َۡن‬ ‫ۡئ‬
‫ِجي ِ ۡ‬ ‫ِجيۡىوۡا‬ ‫ئ‬
‫ِج ۡ‬
‫ُ‬
‫ِعط َۡن‬ ‫ی‬
‫ِع ِط ۡ‬ ‫ِعطوۡا‬ ‫ف‬‫ِع ۡ‬
‫َ‬ ‫ُ‬
‫ِضدۡن‬ ‫ی‬
‫ِض ِد ۡ‬ ‫ِضدوۡا‬ ‫ِض ۡد‬
‫ُ َ‬ ‫ُ‬ ‫ُ ُ‬ ‫ُ‬
‫ضذۡن‬ ‫ضو ِۡذیۡ‬ ‫ضوۡذوۡا‬ ‫ض ۡذ‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪116‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫ب ىھیمذکرِ مّىث‪ِ،‬احدِجنػ‬
‫یہنؤمنعمج‬ ‫یہنؤمنوادح‬ ‫یہنذمرکعمج‬ ‫یہنذمرکوادح‬
‫َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ‬
‫ْل ت ُرخ َۡن‬ ‫ْل ت ُرو ِۡخ ۡ‬
‫ی‬ ‫ْل ت ُرو ُۡخوۡا‬ ‫ْل ت ُرحۡ‬
‫َ َُ‬ ‫َ َُ‬ ‫َ َُ ُ‬ ‫َ َُ‬
‫ْل تظل َۡن‬ ‫ْل تظو ِِۡلۡ‬ ‫ْل تظوۡلوۡا‬ ‫ل‬ ‫ْل تظ ۡ‬
‫َ َ َُ‬ ‫َ َ ُ‬ ‫َ َ ُ ُ‬ ‫َ َ ُ‬
‫ْل تع ِن‬ ‫ّۡن‬
‫ْل تعو ِ ۡ‬ ‫ْل تعوۡنوۡا‬ ‫ن‬
‫ْل تع ۡ‬
‫َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ‬
‫ْل تط َۡوم َۡن‬ ‫ْل تط َۡو ِم ۡ‬
‫ی‬ ‫ْل تط َۡو ُموۡا‬ ‫ْل تط َۡو ۡم‬
‫َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ ُ‬ ‫َ َ‬
‫ْل ت َدض َۡن‬ ‫ی‬‫ْل ت َد ِض ۡ‬ ‫ْل ت َدضوۡا‬ ‫ْل ت َد ۡع‬
‫َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ ُ‬ ‫َ َ‬
‫ْل ت ِرط َۡن‬ ‫ی‬
‫ْل ت ِر ِط ۡ‬ ‫ْل ت ِرطوۡا‬ ‫ف‬
‫ْل ت ِر ۡ‬
‫َ َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ‬
‫ْل ت ِِسۡن‬ ‫ی‬ ‫ْل ت ِدي ِۡر ۡ‬ ‫ْل ت ِدي ُۡروۡا‬ ‫ِس‬
‫ْل ت ِ ۡ‬
‫َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ‬
‫ْل ت ِبص َۡن‬ ‫ی‬
‫ْل ت ِبي ِۡص ۡ‬ ‫ْل ت ِبي ُۡصوۡا‬ ‫ْل ت ِب ۡع‬
‫َ َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ ُ‬ ‫َ َ‬
‫ْل ت ُصدۡن‬ ‫ْل ت ُصو ِۡدیۡ‬ ‫ْل ت ُصوۡدوۡا‬ ‫ْل ت ُص ۡد‬
‫َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ ُ‬ ‫َ َ‬
‫ْل َِتى َۡن‬ ‫ۡئ‬
‫ْل َِتي ِ ۡ‬ ‫ْل َِتيۡىوۡا‬ ‫ئ‬
‫ْل َِت ۡ‬
‫َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ ُ‬ ‫َ َ‬
‫ْل ت ِظط َۡن‬ ‫ی‬
‫ْل ت ِظ ِط ۡ‬ ‫ْل ت ِظطوۡا‬ ‫ف‬ ‫ْل ت ِظ ۡ‬
‫َ َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ ُ‬ ‫َ َ‬
‫ْل ت ِصدۡن‬ ‫ی‬
‫ْل ت ِص ِد ۡ‬ ‫ْل ت ِصدوۡا‬ ‫ْل ت ِص ۡد‬
‫َ َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ ُ‬ ‫َ َ‬
‫ْل ت ُصذۡن‬ ‫ْل ت ُصو ِۡذیۡ‬ ‫ْل ت ُصوۡذوۡا‬ ‫ْل ت ُص ۡذ‬

‫درسۺ(‪)۲۲‬‬
‫القرٓان المجید (الف)‬
‫الر ِج ۡی ِم‪ ،‬بِ ۡس ِم اللّّٰ ِہ َّ‬
‫الر ۡح ّٰم ِن‬ ‫ان َّ‬ ‫ِن َّ‬
‫الش ۡی َط ِ‬ ‫ا َ ُع ۡوذُ ِبالل ِہ م َ‬
‫ِک َی ۡو ِم‬ ‫الر ِح ۡی ِم‪َ ،‬ما ل ِ‬ ‫الر ِح ۡی ِم‪ ،‬ا َل َۡح ۡم ُد لِل ِہ َر ِّب ال ّٰۡعل َ ِمیۡ َن‪ ،‬ا َ َّ‬
‫لر ۡح ّٰم ِن َّ‬ ‫َّ‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪117‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫الس ّٰم ّٰو ِت ۡوا ل ۡا َۡر ِض‪،‬‬ ‫ِن َّ‬ ‫الد ۡی ِن‪ ،‬ا ِ نَّ َما اللّّٰ ُہ اِل ّٰ ٌہ َوا ِح ٌد‪ ،‬قُ ۡل َم ۡن َّی ۡر ُزقُ ُک ۡم م َ‬
‫ِّ‬
‫ک ل َ ُک ۡم َض ًّّرا َّول َا نَف ًَّعا‪ ،‬ا ِ نَّ َما ا َنَا نَ ِذ ۡی ٌر ُّم ِبی ٌن‪َ ،‬واللّّٰ ُہ‬ ‫قُ ِل اللّّٰ ُہ‪ ،‬قُ ۡل ل َا ا َۡملِ ُ‬
‫ِن َّ‬ ‫ُم َس َک ًّنا‪َ ،‬ج َع َل لَ ُک ۡم ّم َ‬ ‫َج َع َل ل َ ُک ۡم ّم ۡ‬
‫‪،‬و‬‫ارا َ‬ ‫خ َض ِر نَ ًّ‬ ‫الش َج ِر ا لۡا َ ۡ‬ ‫ِن ب ُ ُی ۡوتِک ۡ‬
‫لش ۡم ِس َول َا‬ ‫لش ۡم ُس والۡق ََمر‪ ،‬ل َا ت َس ُج ُدوا لِ َّ‬ ‫ِن ّٰا َیا تِ ِہ الل َّ ۡی ُل و ال َّنھار وا َّ‬ ‫م ۡ‬
‫ۡ‬ ‫ۡ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ َ ُ َ‬
‫ِک عَلّٰی‬ ‫اطا‪ ،‬ا ِ َّن ّٰذ ل َ‬ ‫ض بِ َس ًّ‬ ‫لِلۡق ََم ِر َوا ۡس ُج ُد ۡوا لِل ِہ‪َ ،‬واللّّٰ ُہ َج َع َل ل َ ُک ُم ا لۡا َۡر َ‬
‫الس ّٰم ّٰو ِت‬‫ب َّ‬ ‫ِن َخا لِ ٍق غَیۡ ُر اللّّٰ ِہ‪ ،‬ا ِ َّن اللّّٰ َہ َی ۡعل َُم غ َۡی َ‬ ‫اللّّٰ ِہ ی َ ِسیۡ ٌر‪َ ،‬ھ ۡل م ۡ‬
‫ک ب ُ ۡک َرةًّ َّو ا َ ِص ۡیل ًّا َو‬ ‫اس َم َر ِب ّ َ‬ ‫َوا لۡا َۡر ِض َواللّّٰ ُہ ِبک ُ ِ ّل َشی ۡ ٍئ عَلِ ۡی ٌم‪َ ،‬وا ۡذ ک ُِر ۡ‬
‫ب‬ ‫ک ا َ ۡص ّٰح ُ‬ ‫ِن َّول ِ ٍیّ َّول َا ن َِصیۡ ٍر‪ ،‬ا ُول ّٰ ِئ َ‬ ‫ل َ ِذک ُۡراللّّٰ ِہ ا َ ۡک َب ُر َو ّّٰ‬
‫الظلِ ُم ۡو َن َما َل ُھ ۡم ّم ۡ‬
‫اس‬ ‫ِن ال َّن َ‬ ‫اس َش ۡی ًّئا َّو لّٰک َّ‬ ‫ار ُھ ۡم ِف ۡی َھا ّٰخلِ ُد ۡو َن‪ ،‬اِ َّن اللّّٰ َہ ل َا َی ۡظلِ ُم ال َّن َ‬ ‫ال َّن ِ‬
‫ا َنۡف َُس ُھ ۡم َی ۡظلِ ُم ۡو َن۔‬
‫ترجنہ‪:‬‬
‫ںیۺاہللۺیکۺانپہۺاماتگنۺۺوہںشی ہطااؿۺرمدودۺےس‪،‬ۺاہللۺےکۺانؾۺےسۺرشوعۺوجۺاہنتیۺ‬
‫رہمابؿۺرتمحۺواال‪،‬ۺبسۺوخایبںۺاہللۺےکۺےیل ۺوجۺاسرےۺاہجؿۺاک ۺامکلۺےہ‪،‬ۺتہبۺ‬
‫رہمابؿۺرتمحۺواال‪،‬ۺروززجاۺاکۺامکلۺےہ‪،‬ۺےبۺکشۺاہللۺاکیۺوبعمدۺےہ‪،‬ۺمتۺرفاموٗۺوکؿۺےہۺوجۺ‬
‫ںیھمت ۺروزی ۺداتی ۺےہ ۺٓاامسؿ ۺاور ۺزنیم ۺےس‪ ،‬ۺمت ۺوخد ۺیہ ۺرفامؤ ۺاہلل! ۺمت ۺرفامؤںی ۺاہمتری ۺاجؿۺ‬
‫ےکۺےلھبۺربےۺاکۺوخدۺاتخمرۺںیہنۺوہںۺںیۺوتۺالھکۺڈرۺانسےنۺواالۺوہںۺاورۺاہللۺےنۺاہمترےۺ‬
‫ےیل ۺاہمترے ۺرھگوں ۺوک ۺاکھٹہن ۺانبای‪ ،‬ۺوہ ۺاہلل ۺسج ۺےن ۺاہمترے ۺےیل ۺرہے ۺڑیپ ۺےس ۺٓاگۺ‬
‫دیپا ۺیک‪ ،‬ۺاور ۺاس ۺیک ۺاشنوینں ۺںی ۺےس ۺںیہ ۺرات ۺاور ۺدؿ‪ ،‬ۺوسرج ۺاور ۺاچدن ۺاور ۺدجسہ ۺہن ۺرکوۺ‬
‫وسرجۺوکۺاورۺہنۺاچدنۺوکۺاورۺاہللۺوکۺدجسہۺرکوۺاورۺاہللۺےنۺاہمترےۺےیلزنیمۺوکۺوھچبانۺانبایۺےبۺ‬
‫کشۺوہۺاہللۺرپۺٓااسؿۺےہۺایکۺاہللۺےکۺالعوہۺیھبۺوکیئۺرپورداگرۺےہ؟ۺےبۺکشۺاہللۺزنیمۺوۺ‬
‫ٓاامسؿۺیکۺ یپھۺزیچۺاجاتنۺےہۺاورۺاہللۺرہۺزیچۺوکۺاجےننۺواالۺےہ اورۺحبصۺوۺاشؾۺاےنپۺربۺوکۺایدۺرکوۺ‬
‫اورۺاہللۺاکۺذرکۺڑباۺےہ‪،‬ۺاورۺاظوملںۺاکۺہنۺوکیئۺومٰیلۺےہۺاورۺہنۺوکیئۺدمداگرۺ‪،‬ۺویہۺولگۺدوزیخۺ‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪118‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫ںیہۺاس ۺںیۺوہ ۺہشیمہ ۺرںیہ ۺےگ ۺےبکش ۺاہلل ۺولوگں ۺرپ ۺھچک ۺملظ ۺںیہن ۺرکات ۺنکیل ۺولگۺ‬
‫وخداینپۺاجونںۺرپۺملظۺرکےتۺںیہ۔‬

‫سُاالتِجُابات‪:‬‬
‫جُاب‬ ‫سُال‬ ‫شناز‬
‫ِٰ ُ َ َ َ َِ‬
‫الن َ‬ ‫َم ْن َج َص َل َِ‬
‫ار۔‬ ‫َ‬ ‫الل جصل‬ ‫الن َار؟‬ ‫‪1‬‬
‫َ‬ ‫الذ َ‬‫َ َ َ َ َِ‬
‫ْ‬ ‫َْ ِ َ‬
‫ّۡض۔‬
‫َ ِ‬ ‫د‬ ‫األ‬ ‫ر‬ ‫ج َصلہ ِ َم َن ُ ِ‬
‫ج‬ ‫ِمن أ ِي ریء ؟‬ ‫‪2‬‬
‫َ‬ ‫ََ‬ ‫َ َ ُ‬
‫ن َصمۡ األرۡض ِب َداط لنا۔‬ ‫ھ ِل األ ْرض ِب َداط لنا ؟‬ ‫‪3‬‬
‫ُٰ َ َ‬ ‫َ َْ‬
‫ِالل َی َصۡل ُم الۡضي َۡب۔‬ ‫َم ْن َی ْصل ُم الضيْ َب؟‬ ‫‪4‬‬
‫َ َ َ َ‬ ‫ََ َْ ُ َْ‬
‫َْل‪ْ،‬ل أضۡل ُم الضي َۡب۔‬ ‫َ‬
‫أتصلم الضيب؟‬ ‫ْ‬ ‫‪5‬‬
‫ُ ُ ِٰ َ ُ َ‬ ‫َ ُْ َ‬
‫الل غ ِل َوعۡت۔‬ ‫أذۡغر‬ ‫َم ٰیت تذغ ُر الل؟‬ ‫‪6‬‬
‫َ َ َ ُ ُ ِٰ‬ ‫ََ ُ ْ ُ‬
‫َ نصمۡ‪ :‬أضوۡذ ِبا ِلل۔‬ ‫الل؟‬ ‫أتص َوذ ِب ِ‬ ‫‪7‬‬
‫َ‬ ‫ُ ُ َ َِ ٰ‬ ‫َ‬
‫ِ‬
‫أضوۡذ َِمن الذيۡس ِن الر ِجي ِۡم۔‬ ‫َو ِم ْن أ ِ ِي ر ْیء ؟‬ ‫‪8‬‬
‫ً‬ ‫َ َ ُ ُ َ َِ‬ ‫ْ ً‬ ‫َ َ ُ ْ ُ َ َِ‬
‫النو ِۡم ُبع َۡرً۔‬ ‫نصمۡ‪:‬أعوۡم ِمن‬ ‫الن ْو ِم ُبع َرً؟‬ ‫أتظوم ِمن‬ ‫‪9‬‬
‫َ َ َ ُ ُ ِٰ َ َ ً‬ ‫ََ ْ ُُ َ َ ًْ‬
‫نصمۡ‪ :‬أذۡغر الل ا ِزيَۡل۔‬ ‫أتذغر الل أ ِزيَل؟‬ ‫‪10‬‬
‫َ َ َ ُ ُ َِ ُ ُ َ ً‬ ‫َ َ ْ ُ ُ َِ ُ ْ ً‬
‫نصمۡ‪ :‬یذۡغري الناس بعۡرً۔‬ ‫اس ُبع َرً؟‬ ‫أیذغري الن‬ ‫‪11‬‬
‫َ َ‬
‫الن َد ُاء َر ِب ُو ِن۔‬ ‫َن َصمۡ‪َ :‬تذ ُۡغ ُر ِ‬ ‫َ َ‬
‫الن َد ُاء َر ِب ُو ِن؟‬ ‫َأ َت ْذ ُغ ُر ِ‬ ‫‪12‬‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫َ َِ ُ َ َ َ َ َ َِ ُ‬ ‫َ َِ ُ َ َ َِ َِ ُ‬
‫النار ِللۡع ِاظر یۡن و الۡجنۃ‬ ‫ِلـم ِن النار و ِْل ِن اْلنۃ؟‬ ‫‪13‬‬
‫ِلل ُۡمد ِۡل ِمي َۡن۔‬

‫ترجنہکرِ‪:‬‬
‫عربی‬ ‫ازدِ‬ ‫شناز‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪119‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬
‫َ َ َ ِٰ ُ َ َ َ ُ َ ًِ َِ ُ‬
‫اہّٰللۺےنۺچسۺاہک‪،‬اسۺوکۺاےنپۺےیلۺرباۺ زدؼ الل ‪ْ،‬لَتۡدب َوۡي رشا لعمۡ‬ ‫‪1‬‬
‫ُ َ ِ ُ‬
‫َبلۡ ھ َو ديۡر لعمۡ۔‬ ‫ہنۺوھجمسۺہکلبۺوہۺاہمترےۺےیلۺرتہبۺ‬
‫ےہ۔‬
‫ُعلۡ َر ِب اطۡطرۡ َوار َۡخمۡ َو َأنۡتَ‬ ‫ہہک‪:‬اےۺرب!ۺ ۺدےۺاورۺرمحۺ‬ ‫‪2‬‬
‫ِ ِ‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫الر ِاَحيۡن۔‬‫َدي ُۡر ِ‬ ‫رفامۺاورۺوتۺامتؾۺرہمابینۺرکےنۺواولںۺ‬
‫ےسۺرتہبۺےہ۔‬
‫َ ُ ُ َ َِ ُ َ ُ ُ‬
‫ف انۡط ِدع َمۡ۔‬ ‫واذۡغروۡا ر بعمۡ ۡ‬ ‫اےنپۺربۺوکۺدؽۺ ۺںیۺایدۺرکو۔‬ ‫‪3‬‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ ُ ُ َ َ ِ َ‬
‫دوھکیۺےسیکۺولخمؼۺوکۺاسۺےنۺدیپاۺایک۔ انۡشروۡا ِإِل اْلل ِۡق غيۡف بدأ۔‬ ‫‪4‬‬
‫الل۔‬
‫ِٰ‬
‫ات‬ ‫َغ َط ُروۡاب ٰا َ‬
‫ی‬ ‫اوہنںۺےنۺاہّٰللۺیکۺاشنوینںۺےکۺ‬ ‫‪5‬‬
‫ِ ِ ِ‬
‫اسھتۺرفکۺایک۔‬
‫َ َ َ َ ُ ُ ِٰ ُ ُ ُ‬
‫ظأدذھم الل ِبذنو ِۡب ِومۡ۔‬ ‫وتۺاہّٰللۺےنۺۺاںیہنۺاؿۺےکۺانگوہںۺیکۺ‬ ‫‪6‬‬
‫وہجۺےسۺڑکپۺایل۔‬
‫َ َ ُ‬ ‫ُ َ َ‬
‫اوۡل ِىك ِف الۡصذ ِاب ھمۡ‬ ‫اورۺذعابۺںیۺوہۺہشیمہۺرےنہۺ‬ ‫‪7‬‬
‫َ ُ َ‬
‫دا ِلدوۡن۔‬ ‫واےلۺںیہ۔‬
‫َ ُ َِ ِٰ َ َِ َ َ ُ َ‬
‫اوہنںۺےنۺاہکۺکشیبۺمہۺاہّٰللۺےکۺ عالوۡا ِإنا ِلل و ِإنا ِالي ِۡہ ر ِاجصوۡن۔‬ ‫‪8‬‬
‫ےیلۺںیہۺاورۺکشیبۺمہۺاسۺیکۺرطػۺ‬
‫ولےنٹۺواےلۺںیہ۔‬
‫َ ُ ُ ُ ُ َ َ ُ َ َِ‬
‫یظوۡل الـۡمد ِۡلم "أرۡود أن‬ ‫ملسمۺاتہکۺےہ” ںیۺوگایہۺداتیۺوہںۺ‬ ‫‪9‬‬
‫ُ َ َِ ً َ ُ ِٰ َ َ ُ ُ‬
‫الل ورذوۡلہ"۔‬ ‫ُممدا ضبۡد ِ‬ ‫ہکۺدمحمﷺ اہّٰللۺےکۺدنبےۺاورۺ‬
‫اسۺےکۺروسؽۺںیہ“‬
‫القرٓان المجید (ب)‬
‫َ ِ ُ‬ ‫ِ‬ ‫َ َ ِٰ َ َ ُ ُ ُ‬ ‫ُ‬ ‫ٰٓ َ ُِ َ َِ ُ ُ ُ‬
‫الل ضليۡعمۡ‪ .‬غلوۡا ِمنۡ ِرز ِۡؼ ر ِبعمۡ‬
‫یایوا الناس أذۡغروۡا ِنصۡمۃ ِ‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪120‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫َ‬ ‫َ ُ ُ َ َ ِٰ ُ َ ُ َِ َ َ َ ُ ُ َ َ َ ُ َ َ ُ‬
‫اش ِل‪.‬‬ ‫ديۡر الر ِاز ِع َيۡن‪ْ .‬ل تاۡغل ُوۡا ٰٓامۡوالعمۡ بيۡن َ ِ ُ ِ‬
‫ۡب‬ ‫ل‬ ‫ا‬ ‫ب‬ ‫م‬
‫ۡ‬ ‫ع‬ ‫وارۡعروۡا لہ والل‬
‫َ َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫َ‬ ‫َ َ َ ُ ِٰ ُ َ َ َ ِ‬
‫الْشۡؽ لشلۡم ض ِشيۡم‪ .‬اول ِىك َخ ِبستۡ اض َۡمـال ُومۡ ِفۡ‬ ‫و ُجصلوۡا ِ ٰ ِلل رشغ ُاء ٰٓ‪ِ .‬ا ِ‬
‫ن‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫ِ‬ ‫ً‬ ‫َ‬
‫اِسوۡن‪ .‬ظَل َت َۡصلوۡا ِ ِلل انۡدادا‪ِ .‬ان الۡاب َۡر َار‬
‫َ‬ ‫الدن َۡيا َوالۡا ِد َر ًِ َواول ِى َك ُہ ُم الۡخ ِ ُ‬
‫َ‬ ‫ِ‬
‫َ ُٰ‬ ‫َِ َِ َ َ َ َ ُ ُ‬ ‫َلطیۡ َنصيۡم َِوا َِن ال ُۡط َِج َار َلطیۡ َ‬
‫ان ضد ِو ِم ِبيۡن‪ .‬ظ ِالل‬ ‫ۡد‬
‫ِِ ِ‬ ‫ن‬‫ۡا‬ ‫ل‬ ‫ل‬ ‫ان‬ ‫ۡس‬ ‫ي‬‫الذ‬ ‫ن‬ ‫ا‬‫ِ ِ‬‫‪.‬‬‫ۡم‬ ‫ي‬‫ح‬ ‫ج‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ ِ‬
‫َ َ َ ُ َ َِ َ َ َ ٰ ُ َ َ ً‬ ‫َ ُُ ََ ُ َ َ َٰ ٰ َ َ َ‬
‫َیۡعم بيۡنعمۡ یوۡم ال ِۡظيم ِۃ‪ .‬ھذا یوۡم ض ِريۡب‪ .‬اظح ِدبۡتمۡ اّنا دلظۡنعمۡ ضبثا‪.‬‬
‫َُ‬ ‫َ َ َ‬ ‫َِ ٰ َ ُ‬ ‫ٓ َُ َ‬
‫َو َج َصل َۡنا ِم َن ال ََۡم ِء غ ِل ریۡء َخ ِی‪ِ .‬ان ِالل ھ َو َیظ َۡب ُل ِالتو َۡبۃ ضنۡ ِض َب ِاد ٖي‪َ .‬یاا ِی َوا‬
‫َ ٓ ُ‬ ‫ُ َُ َ‬ ‫َِ ُ َ ُ ُ ُ َ َ ٓ ُ َ ِٰ ٰ ُ ُ َ‬
‫الل َو َ ِالل ھ َو الۡض ِ ُِین ال َۡح ِميۡد‪َ .‬یاا ِی َوا ِالن ُاس عدۡ َجا َءغ ُم‬ ‫الناس انۡتم الۡطظراء ِاِل ُ ِ‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ٓ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫َ‬ ‫َِ ُ‬
‫الر ُذوۡل ِبال َۡح ِ ِق ِمنۡ ِر ِِبعمۡ‪ِ .‬ا َّنا ال ُۡمؤ ِۡم ُنوۡن ِاد َۡوً‪َ .‬منۡ َجا َء ِبال َۡح َد َن ِۃ ظلہ ديۡر‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ ُ َ ِ َ َ ِ َ ِ ُ َ َ َ ُ َِ‬
‫الد ٰم ٰو ِت َوالۡار ِۡض اغ َ ُْۡب ِمنۡ دل ِۡق‬ ‫ِِمن َۡوا‪ .‬وجزاء ذ ِيىۃ ذ ِيىۃ ِمثۡلوا‪ْ .‬للۡق‬
‫َِ َ ٰ َِ َ َ َ َِ َ َ َ‬
‫اس ْل َیصۡل ُموۡن‬ ‫اس ول ِعناغۡثر الن ِ‬ ‫الن ِ‬
‫ترجنہ‪:‬‬
‫اے ۺولوگ!ۺاےنپۺاورپۺاہللۺاکۺااسحؿ ۺایدۺرکو‪،‬ۺاےنپ ۺربۺاکۺرزؼ ۺاھکؤۺاورۺاسۺاکۺرکشۺاد ۺا‬
‫رکو‪،‬ۺاہللۺرتہبنیۺرزؼۺدےنیۺواالۺےہۺاورۺٓاسپۺںیۺاکیۺدورسےۺاکۺامؽۺانقحۺہنۺاھکؤ‪،‬ۺاورۺاوھنںۺ‬
‫ےنۺاہللۺےکۺرشکیۺرہھٹاےئ‪،‬ۺےبۺکشۺرشکۺڑباۺملظۺےہ‪،‬ۺاؿۺےکۺلمعۺااکرتۺےئگۺداینۺاورۺ‬
‫ٓارخت ۺ ۺںی ۺاور ۺویہ ۺولگ ۺاھگےٹ ۺںی ۺںیہ‪،‬وت ۺاہلل ۺےک ۺےیلاجؿ ۺوبھج ۺرک ۺربارب ۺواےل ۺہنۺ‬
‫رہھٹاؤ‪،‬ےبۺکشۺل ک ۺولگ ۺرضورۺنیچۺںیۺںیہ ۺاور ۺےبۺکش ۺدباکر ۺرضور ۺدوزخۺںی ۺںیہ‪،‬ۺ‬
‫ےب ۺکش ۺاطیشؿ ۺااسنؿۺاک ۺالھک ۺدنمش ۺےہ‪ ،‬ۺاور ۺاہلل ۺایقتم ۺےک ۺدؿ ۺاہمترے ۺدرایمؿۺہلصیفۺ‬
‫رفامےئاگ‪،‬ۺہی ۺڑباۺتخس ۺدؿ ۺےہ‪،‬ۺوتۺایکۺہی ۺےتھجمسۺوہ ۺہکۺمہۺےن ۺںیھمت ۺےباکر ۺانبای؟ ۺاورۺمہۺےنۺرہۺ‬
‫اجدنارۺزیچۺاپینۺےسۺانبیئ‪،‬ۺےبۺکشۺاہللۺاےنپۺدنبوںۺیکۺوتہبۺوبقؽۺرفاماتۺےہ‪،‬ۺاےۺولوگ!ۺمتۺبسۺ‬
‫اہللۺےکۺاتحمجۺوہۺاورۺاہللۺیہۺےبۺاینزۺےہۺبسۺوخویبںۺواال‪،‬ۺ اےۺولوگۺ!اہمترےۺاپسۺہیۺروسؽۺ‬
‫قحۺےکۺاسھتۺاہمترےۺربۺیکۺرطػۺےسۺرشتفیۺالےئۺ‪،‬ۺاملسمؿۺاملسمؿۺاھبیئۺںیہ‪،‬ۺاورۺ‬
‫وجۺاکیۺیکینۺرکےۺوتۺاسۺےکۺےیلاسۺےسۺرتہبۺےہ‪،‬ۺاورۺربایئۺاکۺدبہلۺایسۺےکۺرباربۺربایئۺےہ‪،‬ۺ‬
‫زنیمۺوۺٓاامسؿۺاکۺدیپاۺرکانۺولوگںۺوکۺدیپاۺرکےنۺےسۺزایدہۺڑباۺےہۺنکیلۺارثکۺولگۺاجےتنۺںیہنۺںیہ۔‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪121‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫سُاالتِجُابات‪:‬‬
‫جُاب‬ ‫سُال‬ ‫شناز‬
‫َ‬ ‫َ َ َ‬ ‫ََ ُ َ َ‬
‫ْل ‪ْ ،‬ل ّن َۡص ُل ِ ِلل ان َۡد ًادا۔‬ ‫أَتْ َصل ْون ِ ِلل انْ َد ًادا؟‬ ‫‪1‬‬
‫َ َ‬ ‫َ َ َِ‬ ‫َ‬ ‫َِ‬ ‫َ‬
‫ْل‪ :‬ما ِللشالـ ِِميۡن ِمنۡ ن ِريۡر۔‬ ‫ھ ْل ِللشا ِل ِـم ْ َْی ِم ْن ن ِر ْْی ؟‬ ‫‪2‬‬
‫َ َ َ َ ُ َ ً‬ ‫ََ َ ْ َ َ ً‬
‫رشیۡعا۔‬ ‫ْل َِ‪ :‬ما َِج َصل َۡت ِ ُ ِلل ُِ‬ ‫رشیْعا؟‬ ‫أجصلت ِ ُ ِلل ْ ِ‬ ‫‪3‬‬
‫َ َ ُ‬
‫ِإن الذيۡسان ضد ِو ِم ِبيۡن۔‬ ‫الصد ِو ال ُـم ِب ْ ُْی؟‬ ‫م ِن‬ ‫‪4‬‬
‫َی ُع ُم َیو َۡم ِ‬ ‫َُٰ َ‬ ‫َم ْن ََیْع ُم َی ْو َم ِ‬
‫ُ‬
‫الدی ِۡن۔‬ ‫ِ‬ ‫ا ِلل ۡ‬ ‫الدیْ ِن؟‬ ‫ِ‬ ‫‪5‬‬
‫َ‬ ‫َ َ‬ ‫َغيْ َف ٰذ ِل َك َ‬
‫ذا ِلك ال َۡيو ُۡم ض ِريۡب۔‬ ‫الي ْو ُم؟‬ ‫‪6‬‬
‫َ َ‬ ‫َِ‬ ‫َ ْ َِ‬
‫ِإن اْلب َۡر َار ل ِطیۡ ن ِصيۡم۔‬ ‫الن ِصيْ ِم؟‬ ‫من ِِف‬ ‫‪7‬‬
‫ُ َ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬
‫ال َۡج ِحي ُۡم ِللۡط ِج ِار۔‬ ‫اْل ِحيْ ُم؟‬ ‫ل َـمن َ‬
‫ِ‬ ‫‪8‬‬
‫َ َ َ َ َ ِٰ ُ ُِ‬ ‫َ َ ْ َ ُ ِْ َ ِ ْ َ َ َ ً‬
‫الدن َۡيا‬ ‫ْل‪ :‬ما دلق الل‬ ‫أَتدبون الدنيا ضبثا ؟‬ ‫‪9‬‬
‫َ َ ً َ َ َ َ ُ ِ َُ‬
‫ضبثا۔؍ْل‪ْ ،‬ل َنۡدب الدنۡيا‬
‫َ ً‬
‫ض َبثا۔‬
‫ُ ُ َ‬ ‫ُ َ‬
‫َر ُذوۡل َنا َُم ِمدﷺ۔‬ ‫َم ْن َر ُذ ْولك؟‬ ‫‪10‬‬

‫ترجنہکرِ‪:‬‬
‫عربی‬ ‫ازدِ‬ ‫شناز‬
‫اش ُل‪.‬‬ ‫َ‬
‫ۡب‬ ‫ل‬‫ا‬ ‫ُعلۡ َج ٓا َء ال َۡح ُِق َو َز َھ َ‬
‫ق‬ ‫ہہک‪:‬قحۺٓاۺ ایگۺاورۺابلطۺالچۺایگ۔‬ ‫‪1‬‬
‫ُ ِ‬
‫ُ َِ َ َ َ َ َ ِ ُ‬
‫علۡ ِانـمـا أنا بْش ِمثۡلعمۡ‪.‬‬ ‫ہہک‪ً:‬انیقیۺںیۺرشبۺوہںۺمتۺاسیج۔‬ ‫‪2‬‬
‫َ َ ُ َ ُ َ َِ َ َ َ ُ ُ ِٰ‬
‫الل‬
‫ك لرذ ُوۡل ِ‬ ‫(انموقفں)ۺےنۺاہکۺہکۺٓاپۺاہّٰللۺےکۺ عال الـمن ِاظظوۡن ِإن‬ ‫‪3‬‬
‫ُ‬ ‫َ‬ ‫ٰ ُ َ َِ َ‬
‫َو ِالل َیصۡل ُم ِإنك ل َر ُذوۡلہ‪.‬‬ ‫روسؽۺںیہۺاورۺاہّٰللۺاجاتنۺےہۺہکۺٓاپۺ‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪122‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫ًانیقیۺاسۺےکۺروسؽۺںیہ۔‬
‫الل َیذ َۡو ُد ِا َِن ال ُـم َن ِاظ ِظيۡنَ‬ ‫َ ِٰ ُ‬
‫و‬
‫َ‬ ‫اورۺاہّٰللۺوگایہۺداتیۺےہۺہکۺانمقفۺ‬ ‫‪4‬‬
‫َ ُ َ‬
‫لع ِاذبوۡن۔‬ ‫(کشیب)ۺوھجےٹۺںیہ۔‬
‫ٰ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫اَت َۡصلوۡن ِ ِ ِلل ان َۡد ًادا؟‬ ‫ایکۺمتۺاہّٰللۺےکۺےیلۺرسمہۺانبؤۺےگ؟‬ ‫‪5‬‬
‫ًِ‬ ‫َ ُ َٰ َ‬
‫یوۡم ال ِۡظيم َِۃ ض ِريۡب ِجدا۔‬ ‫ایقتمۺاکۺدؿۺتہبۺتخسۺےہ۔‬ ‫‪6‬‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫واضۡلموۡا أن الۡض ِاظ ِلي َۡن ِم َن‬ ‫اورۺاجؿۺولۺہکۺاغلفۺاصقنؿۺااھٹےنۺ‬ ‫‪7‬‬
‫َ‬
‫اِسی َۡن۔‬ ‫الۡخ ِ‬ ‫واولںۺںیۺںیہ۔‬
‫ُ‬ ‫َ َ َ ُ َِ َ ِ ُ َ ُ َ َ َِ‬
‫(ل ک)ۺڑلایکںۺحبصۺاشؾۺاےنپۺربۺوکۺ الۡبنات الر ِاْلات یذۡغرۡن ر بومۡ‬ ‫‪8‬‬
‫ً َ ً‬
‫ُبع َۡرً َو ا ِزيَۡل۔‬ ‫ایدۺرکیتۺںیہ۔‬
‫ِٰ‬ ‫َ ُ ُ َِ ُ‬
‫الل۔‬‫ِابۡدءوۡا غل رضۡل ِباذ ِۡم ِ‬ ‫رہۺاکیۺاکؾۺاہّٰللۺےکۺانؾۺےسۺ‬ ‫‪9‬‬
‫رشوعۺرکو۔‬
‫َ‬ ‫َ ِ َ ُ َِ ُ َ‬
‫اْلوۡن َی ُام ُروۡن‬ ‫ا ِلرجال الر ِ‬ ‫(ل ک)ۺولگۺ(ایھچ)ۺابتۺاکۺمکحۺ‬ ‫‪10‬‬
‫ِبالـ َۡمصٓ ُۡرو ِۡػ۔‬ ‫دےتیۺںیہ۔‬
‫ُ ُ‬ ‫ُُ َ‬
‫غ ِل ريۡئ ا َیۃ الۡظد ِۡرً۔‬ ‫رہۺزیچۺدقرتۺیکۺاشنینۺےہ۔‬ ‫‪11‬‬
‫َ َ َ َ ِٰ ُ ُِ َ َ َ ً‬
‫ما دلق الل الدنۡيا ضبثا۔‬ ‫اہّٰللۺےنۺداینۺوکۺاکیبرۺںیہنۺدیپاۺایک۔‬ ‫‪12‬‬
‫َ َ َ‬
‫ال ِۡاذَۡل ُم دي ُۡر ِدیۡن۔‬ ‫االسؾۺاکیۺرتہبنیۺدنیۺےہ۔‬ ‫‪13‬‬
‫ُ َ‬ ‫َ‬ ‫ٰ َ‬
‫ل ِع ِن الـ ُۡم َد ِۡل ِمي َۡن ْل َیص َۡملوۡن‬ ‫نکیلۺاملسمؿۺاسۺےکۺااکحؾۺرپۺلمعۺ‬ ‫‪14‬‬
‫َ‬
‫ِبأخۡع ِام ٖہ۔‬ ‫ںیہنۺرکےت۔‬
‫َ ُ ُ ُ َ ٰ‬
‫ف ھ ِذ ٖي‬‫ھلۡھمۡ مد ِۡلموۡن ِ ۡ‬ ‫ایکۺوہۺایسیۺوصرتۺںیۺاملسمؿۺ‬ ‫‪15‬‬
‫َ ال َۡح ِال؟‬ ‫ںیہ؟‬
‫َ ٰ َ‬ ‫َُ ُ ِ‬
‫نظوۡل ِبا ِلل َدان غ ِثي ًۡرا ل ِعنۡ ْل‬ ‫مہۺزابؿۺےسۺتہبۺےتہکۺںیہۺنکیلۺ‬ ‫‪16‬‬
‫َ ً‬ ‫َ‬
‫نط َۡص ُل ريۡىا۔‬ ‫ھچکۺںیہنۺرکےت۔‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪123‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫جُماضیھُاسکا مضازؼ‬
‫اِزجُ مضازؼھُاس کا ماضیلکھُ۔‬
‫مضازؼ‬ ‫ماضی‬ ‫مضازؼ‬ ‫ماضی‬
‫َ ُ ُ‬
‫تعوۡن‬
‫َُ‬
‫غ ِنا‬ ‫َأعفُ‬ ‫غ َند ُۡت ْم‬
‫َ‬
‫ِ‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َُ ُ‬ ‫َ‬
‫ت ُرو ِۡخي َۡن‬ ‫ض َجن ِۡت‬ ‫تظوۡل‬ ‫َوسص َۡنا‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َُ‬
‫تص ِۡر ُبوۡن‬ ‫َمذس َۡنا‬ ‫نظو ُۡم‬ ‫َو َزط ِۡت‬
‫َ ُ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫ن ِصد‬ ‫ضد ُۡت‬ ‫َن ِ َُۡب‬ ‫ت‬‫ع َام ۡ‬
‫َُ‬ ‫ُ‬
‫تظو ِۡمي َۡن‬ ‫َو َزل ُۡت‬ ‫ضذ ِۡت‬ ‫ِبص َۡنا‬
‫َأ ُروۡحُ‬ ‫َز َدخ َۡت‬
‫َ ُ ُ‬
‫تعوۡن‬ ‫َو َدض َۡنا‬
‫َ ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫ن ِز یۡد‬ ‫َررط َۡنا‬ ‫ت ُصو ِۡدی َۡن‬ ‫َز َنص ُۡت ۡم‬
‫َ‬ ‫َ ُُ‬
‫َت ُۡزج َۡن‬ ‫۔‬ ‫تلۡظط‬ ‫۔‬
‫ُ‬
‫۔‬ ‫۔‬ ‫َیط ُۡدد‬ ‫۔‬

‫القرٓان المجید (ج)‬

‫ِن‬‫ا ِ َّن اللّّٰ َہ َرب ِ ّی ۡ َو َرب ُّ ُک ۡم فَا ۡع ُب ُد ۡو ُہ‪ّٰ .‬ھذَ ا ِص َر ٌاط ُّم ۡس َت ِق ۡی ٌم‪ .‬کُل ُۡوا م َ‬
‫الصلّٰو ِة‪ .‬ل َا ت َ ۡح َز ۡن ا ِ َّن اللّّٰ َہ‬ ‫ۡ‬
‫َک ِب َّ‬ ‫ات َوا ۡع َمل ُۡوا َصا لِ ًّحا‪َ .‬و أ ُم ۡر ا َ ۡھل َ‬ ‫َّ‬
‫الط ِ ّی َب ِ‬
‫َم َع َنا‪َ .‬و َما َظل َۡم َنا ُھ ۡم َو لّٰک ۡ‬
‫ِن َظل َُم ۡواا َنۡف َُس ُھ ۡم‪ .‬ل َا ت َ ۡرف َُع ۡوا ا َ ۡص َوا ت َ ُک ۡم ف َۡو َق‬
‫ت‪ .‬ا ِ َّن َوعۡ َد اللّّٰ ِہ َح ٌّق‪.‬‬ ‫َ‬
‫ُم ف َۡو َق ب َ ۡع ٍض َد َر ّٰج ٍ‬ ‫َص ۡو ِت ال ّنب ِ ِی ّ‪َ .‬رفَ َع ب َ ۡع َضک ۡ‬
‫ک ا َ َح ًّدا‪ .‬ا َل َ ۡی َس اللّّٰ ُہ‬ ‫َو ّٰیق َۡو ِم لَا ٓ ا َ ۡس َئل ُ ُک ۡم عَل َۡی ِہ َما ل ًّا‪َ .‬ول َا َی ۡظلِ ُم َرب ُّ َ‬
‫ث‬ ‫ِبا َ ۡحک َِم ا ل َۡحا ِک ِمیۡن‪ .‬ا َ ۡکث َ ُر ُھ ۡم ل َا َی ۡعل َُم ۡو َن ا ل َۡح َّق‪ .‬اَفَ ِم ۡن ّٰھذَ ا ال َۡح ِد ۡی ِ‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪124‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫الس َما ِء‬‫ِن َّ‬ ‫ِن َخا لِ ٍق غَیۡ ُر اللّّٰ ِہ َی ۡر ُزقُ ُک ۡم م َ‬ ‫ت َ ۡع َج ُب ۡو َن َوت َۡض َحک ُۡو َن‪َ .‬ھ ۡل م ۡ‬
‫لسائ ِِل َوال َۡم ۡح ُر ۡو ِم‪َ .‬و َما َج َعل ۡ َنا‬ ‫َوا لۡا َۡر ِض‪َ .‬وفِیۡ ا َ ۡم َوال ِِھ ۡم َح ٌّق ّم َۡعل ُۡو ٌم لِّ َّ‬
‫الرا ِح ِمیۡ َن‬
‫ار َح ۡم َوا َنۡ َت َخیۡ ٌر َّ‬ ‫ک ال ۡ ُخل َۡد‪َ .‬وقَ ۡل َّر ِّب ا ۡغ ِف ۡر َو ۡ‬ ‫ِن ق َۡبلِ َ‬ ‫لِ َب َش ٍر ّم ۡ‬
‫ض ِبا ل َۡح ِّق‪ .‬ا ِ َّن‬ ‫َو َج َزٓا ُء َس ِ ّی َئ ٍۃ َس ِ ّی َئ ٌۃ ِّمثۡ ُل َھا‪َ .‬خل َ َق اللّّٰ ُہ ّ‬
‫الس ّٰم ّٰو ِت َو ا لۡا َۡر َ‬
‫ُم َج ِم ۡی ًّعا۔‬ ‫ِک لَا َّٰی ًّۃ لِّل ُۡم ۡؤ ِم ِنیۡ َن‪ .‬اِلَی اللّّٰہ َم ۡر ِج ُعک ۡ‬
‫فِی ۡ ّٰذ ل َ‬
‫ترجنہ‪:‬‬
‫ےبۺکش ۺاہلل ۺریما ۺرب ۺاور ۺاہمترا ۺرب ۺےہ‪،‬ۺوت ۺاےس ۺوپوج ۺ‪،‬ہی ۺدیسیھۺراہ ۺےہ‪ ،‬ۺاپزیکہۺ‬
‫زیچںیۺاھکؤۺاورۺااھچۺاکؾۺرکوۺاورۺاےنپۺرھگۺواولںۺوکامنزۺاکۺمکحۺدےۺ‪،‬مغۺہنۺاھکۺےبۺکشۺاہللۺامہرےۺ‬
‫اسھتۺےہ‪،‬ۺاورۺمہۺےنۺاؿۺرپۺملظۺہنۺایکۺنکیلۺاوھنںۺےنۺاینپۺاجونںۺرپۺوخدۺملظۺایکۺ‪،‬ۺاینپۺٓاوازںیۺ‬
‫اویچنۺہن ۺرکو ۺاسۺبیغ ۺاتبےنۺواےل ۺ(یبن)یکۺٓاواز ۺرپ ۺ‪،‬اور ۺوکیئ ۺوہۺےہۺسجۺوکۺبسۺرپ ۺدروجںۺ‬
‫دنلبایکۺ‪،‬ےبۺکشۺاہللۺاکۺودعہۺچسۺےہۺاورۺاے ۺوقؾ ۺ!ںیۺمتۺےس ۺاسۺرپھچک ۺامؽۺںیہن ۺاماتگن‪،‬ۺاورۺ‬
‫اہمتراۺربۺیسکۺرپۺملظۺںیہنۺرکاتۺ‪،‬ایکۺاہللۺبسۺاحںومںۺےسۺڑبھۺرکۺاح مۺںیہنۺ‪،‬اؿۺںیۺےسۺزایدہۺ‬
‫رتۺولگۺقحۺوکۺںیہنۺاجےتنۺںیہ‪،‬ۺوتۺایکۺاسۺابتۺےسمتۺبجعتۺرکےتۺوہۺاورۺےتسنہۺوہ؟ۺایکۺاہللۺےکۺ‬
‫وسااورۺیھبۺوکیئۺاخقلۺےہہکۺٓاامسؿۺاورۺزنیمۺےسۺںیھمتۺروزیۺدے‪،‬ۺاورۺاؿۺےکۺامؽۺںیۺاکیۺ‬
‫ولعمؾۺقحۺےہۺاسۺےکۺےیلۺوجۺامےگنۺاورۺوجۺامگۺیھبۺہنۺ ےکۺوتۺرحموؾۺےہ‪،‬ۺاورۺمہۺےنۺمتۺےسۺ‬
‫ےلہپۺیسکۺٓادیمۺےکۺےیلۺداینۺںیۺیگشیمہۺہنۺانبیئ‪،‬ۺاورۺمتۺرعضۺرکوۺاےۺریمےۺربۺ!ۺ ۺدےۺ‬
‫اورۺرمحۺرفامۺاورۺوتۺبسۺےسۺربرتۺرمحۺرکےنۺواالۺےہ‪،‬ۺاورۺربایئۺاکۺدبہلۺایسۺیک ربارب ربایئۺےہ‪،‬ۺاہللۺ‬
‫انبےئ‪،‬ےبۺکشۺاسۺںیۺاشنینۺےہۺاامیؿۺواولںۺےکۺےیلۺ‬ ‫ےنۺٓاامسؿۺاورۺزنیمۺقحۺےکۺاسھتۺ ۺ‬
‫متۺبسۺاکۺرھپانۺاہللۺیہۺیکۺرطػۺےہۺ۔‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪125‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫درسۺ(‪)۲۳‬‬
‫َ َ ُ‬
‫ۡثال َوالۡح َعمُ‬
‫ِ‬ ‫األ َم‬
‫َ ُ ُ َ َ َ َ َ َ َ ََ َ‬ ‫ِ‬ ‫َِ َ َ َ ُ ِ َِ‬
‫ات‪ِ ،‬إّنا الۡـمؤ ِۡمنوۡن ِادۡوً‪ ،‬یوۡم لك و یوۡم ضليۡك‪،‬‬ ‫النيُ ِ‬ ‫ِإّنا الۡأضَۡمل ِب ِ‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ ُ َ‬
‫َخ ِدیۡث د َراظۃ‪ِ ،‬زض ُار الۡأمو ِۡر َب ِويۡج ال ِۡع َب َار‪َ ،‬وضۡد ِبَل َوظاء‪ ،‬ضد َاوً ِبَل ذ َبب‪،‬‬
‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬
‫َِ َ َ‬ ‫َ‬ ‫ُ ُ َِ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫الدل ُف تلۡف‪،‬‬ ‫ِملۡح ض ٰل ُجرۡح‪َ ،‬بص َۡد ال َۡبَل ِء َیعوۡن الث َن َ ُاء‪ ،‬ال َۡحر ُۡب ِددۡضۃ‪،‬‬
‫َ‬ ‫َ ُ‬ ‫َ‬ ‫ََ ُ َ َ َ‬ ‫َُ‬
‫ال َۡح َاجۃ تط ُۡت ُق ال ِۡحيۡلۃ‪ ،‬د ِذ الۡظال ِمنۡ ظ ِم الۡأشۡط ِال‪َ ،‬بيۡزۃ ال َۡيو ِۡم ديۡر ِِمنۡ َد َج َاج ِۃ‬
‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َُ‬ ‫َ‬ ‫َ َ ََ‬ ‫َ َ‬
‫ط َد‪ ،‬ال َۡيو َۡم َذَلم َ َوط ًدا غَلم‪َ ،‬مو ُۡت ال َۡص ِ ِال َمو ُۡت ال َۡص ِال‪ِ ،‬خرۡظۃ ال َـمر ِۡء غن ُۡزي‪ُ ،‬زدو ُۡر‬
‫َ‬ ‫اْل َ ُْب َغال ُـم َص َای َنۃ ر َس ُاء َِ‬
‫َ‬ ‫َ َ‬ ‫الۡأخ َۡرار ُع ُبو ُ‬
‫ف ِرس ِاء ال َۡوا ِل ِد‬ ‫الر ِ ِب ِ ۡ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ۡس‬ ‫َ‬ ‫ي‬‫ل‬ ‫‪،‬‬‫ار‬
‫ِ‬ ‫ۡر‬ ‫ذ‬ ‫ۡأ‬ ‫ل‬‫ا‬ ‫ۡر‬ ‫ِ‬
‫الذي َۡسان‪َ ،‬ال َۡوعۡتُ‬ ‫َ َ َ َ ُ َ ِٰ َ َ َ َ ُ َ َِ‬ ‫َ َ َ ُ َِ ِ َ َ‬
‫ِ‬ ‫الل والۡصجلۃ ِمن‬ ‫ف ذخ ِط الۡوا ِل ِد‪ ،‬الۡأناً ِمن ِ‬ ‫و َذخط الر ِب ِ ۡ‬
‫َ ُ ِٰ َ َ ُ ٰ ُ َ ُ ِٰ َ َ ُ َ َ َ ُ ِ ُ‬ ‫الۡأ َِو ُل ِم َن َِ ٰ‬
‫الل‪ ،‬أظۡزل الۡأضَۡم ِل الۡحب ِلل‬ ‫الل والۡوعۡت الۡا ِدر ضطۡو ِ‬ ‫الرلو ًِ ِر ُسۡو َان ِ‬
‫الد َار‪.‬‬ ‫َوال ُۡبض ُۡض لل۔ َال َۡج َار َِث ِ‬
‫ِ ِ‬
‫َ َ َ َ ُ ُ ِٰ َِ ُ َ َ َ ُ ُ َ َ َ َ َ َ َ َ َ َ ُ ُ َ َ‬
‫الل الرجل یلۡبس لبۡدۃ الـمرۡأ ًِ والۡـمرۡأً تلۡبس لبۡدۃ‬ ‫َلص َن رذوۡل ِ‬
‫َ‬ ‫ُ‬ ‫الر ُجل۔ ا ِ‬ ‫َِ‬
‫لد َر ِاھ ُم َم َر ِاھ ُم۔ ضذۡب َوْل َب ِصيۡر‪.‬‬ ‫ِ‬
‫ترجنہ‪ :‬ۺاامعؽۺاکۺداروۺدمار ۺوتینںۺرپ ۺوموقػ ۺےہ‪ ،‬ۺاملسمؿ ۺۺاھبیئۺاھبیئۺںیہ‪ ،‬ۺاکی ۺدؿۺ‬
‫اہمترےۺافدئےۺاکۺےہۺاورۺاکیۺدؿۺاہمترےۺرضرۺاکۺےہ‪،‬ۺےبرسواپۺابت‪،‬یوھےٹۺاعمالم ۺ‬
‫ت‬
‫ڑبےۺاعمالمتۺوکۺااھبرےتۺںیہ‪،‬ۺودعہۺالخیفۺالبۺوہجۺیکۺدینمشۺےہ‪،‬ۺزمخۺرپۺکمنۺڑھچانکۺ‪،‬ۺتبیصمۺ‬
‫ےکۺدعبۺرعتفیۺوہیتۺےہ‪،‬ۺگنجۺدوھاکۺےہ‪،‬ۺرقضۺربابدیۺےہ‪،‬ۺرضورتۺدتریبۺوکۺریچۺدیتیۺےہ‪،‬ۺ‬
‫وچبںۺےکۺھنمۺیک ۺابتۺےل ۺول‪(،‬ےچب ۺزابؿۺےکۺےچس ۺوہےت ۺںیہ‪،‬ینعی ۺوہۺوج ۺوبےتلۺںیہ ۺوہۺچسۺ‬
‫وہاتۺےہ)ۺٓاجۺاکۺاڈناۺلکۺیکۺرمیغۺےسۺرتہبۺےہ(ونۺدقنۺہنۺریتہۺاداھر)‪،‬ۺٓاجۺالسؾۺےہۺاورۺلکۺالکؾۺ‬
‫ےہ‪ ،‬ۺاعمِل ۺیک ۺومت ۺداین ۺیک ۺومت ۺےہ‪ ،‬ۺااسنؿ ۺاک ۺ ہشی ۺاس ۺاک ۺزخاہن ۺےہ‪ ،‬ۺٓازاد ۺولوگں ۺےک ۺ ۺ‬
‫ےنیس‬
‫رازوںۺیک ۺربقںی ۺںیہ‪،‬ۺربخ ۺاشمدہے‪ /‬ۺدےھکیۺوہےئۺیک ۺرطحۺںیہن ۺوہیتۺےہ‪ ،‬ۺاہللۺیک ۺوخدوندیۺ‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪126‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫وایدۺیکۺوخیشۺںیۺاورۺربۺیکۺانرایگضۺوایدۺیکۺانرایگضۺںیۺےہ‪،‬ۺربص (ربدابری)اہللۺیکۺرط ۺ‬
‫ػ‬
‫ےسۺےہۺاورۺدلجۺابزیۺاطیشؿۺیکۺرطػۺےسۺےہ‪،‬ۺامنزۺاکۺاوؽۺوتقۺاہللۺیکۺوخدوندیۺےہۺاورۺ‬
‫ٓارخۺوتقۺاہللۺیکۺاعمیفۺےہ‪،‬ۺبسۺےسۺالضفۺاکؾۺاہللۺےکۺےیلۺ تبحۺاورۺاہللۺےکۺےیلۺدعاوتۺ‬
‫رکان ۺےہ‪ ،‬ۺ ۺ(ےلہپ)ڑپویس(وک ۺدھکی ۺول ۺہک ۺوہ ۺااھچ ۺےہ ۺای ۺربا) ۺرھپ ۺرھگ(رخدیو) ۺ‪ ،‬ۺاہلل ۺےک ۺروسؽۺ‬
‫ﷺ ےنۺاسۺرمدۺرپۺتنعلۺرفامیئۺوجۺوعرتۺاکۺابلسۺےنہپۺاوراسۺوعرتۺرپۺوجۺرمدۺاکۺابلسۺ‬
‫ےنہپ‪ ،‬ۺدرامہ ۺرممہ ۺںیہ‪(،‬ہسیپ ۺےہ ۺوت ۺبس ۺھچک ۺےہ) ۺاھگس ۺ(وموجد)ےہ ۺ ۺ(نکیل)اوٹۺ‬
‫ںیہن(رسامہیۺےہۺنکیلۺاسۺوکۺرخچۺرکےنۺواالۺوکیئۺۺںیہن)۔‬

‫ترجنہکرِ‪ِ :‬‬
‫عربی‬ ‫ازدِ‬ ‫شناز‬
‫َ ُ‬ ‫َ‬
‫ص َو َر الۡط َد َاد ِف ال َ ِ ِْۡب ََوال َۡبح ِۡر۔‬ ‫ّربوۺرحبۺںیۺاسفدۺاظرہۺوہۺایگ۔‬ ‫‪1‬‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫ْل تظ ِۡسفۡ أث َۡمـ ًارا َوأزۡھ ًارا۔‬ ‫لھپۺاورۺوھپؽۺتمۺوتڑ۔‬ ‫‪2‬‬
‫َ‬ ‫َِ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬
‫الْش َوالۡط ُ َد َاد۔‬ ‫ات ُۡرغوۡا‬ ‫رشۺوۺاسفدۺیوھڑۺدو۔‬ ‫‪3‬‬
‫َ ُ َِ َِ َ ُ َ‬
‫اھۡل الدغ ِن یأۡغلوۡن‬ ‫دنکۺواےلۺاٹھکیئۺوشؼۺےسۺاھکےتۺ‬ ‫‪4‬‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬
‫الۡحموۡسۃ ِب َرطۡبۃ۔‬ ‫ںیہ۔‬
‫ُ َ ُ ُ‬ ‫َ‬ ‫َ ُ‬
‫(رغبی)ۺاخدناؿۺرویٹۺایلمۺےکۺ تأۡغ ُل ال َۡصا ِئلۃ الۡط ِظي َۡرً الۡخب َۡز َم َع‬ ‫‪5‬‬
‫َ‬
‫ال ِۡإ َد ِام ال ِۡتم ِۡر َال ِۡون ِۡد ِ ِی۔‬ ‫اسنلۺےسۺاھکاتۺےہ۔‬
‫ً‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫ْل تن َۡو ُروۡا أ َخدا ۔‬ ‫یسکۺوکۺہنۺڑھجوک۔‬ ‫‪6‬‬
‫ِ َُ‬ ‫َ ُ َ ُُ‬ ‫َ‬
‫ف الدنۡيا ؟‬ ‫َھ ِل ال ِۡإنۡدان َیۡلد ِ ۡ‬ ‫ایکۺااسنؿۺداینۺںیۺہشیمہۺرےہۺاگ؟‬ ‫‪7‬‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬
‫دوتلۺدنمۺاڈنےۺاورۺرمغۺاکۺ الۡأط ِۡن َي ُاء َیأۡغلوۡن ال َۡبي َۡض َوْل َۡم‬ ‫‪8‬‬
‫ال ِ ِۡدی ِۡك ۔‬ ‫وگتشۺاھکےتۺںیہ۔‬
‫َ َ َِ‬ ‫َِ‬
‫اْليۡن جنۃ۔‬ ‫ِللر ِ ِ‬ ‫وکینںۺےکۺےیلۺتنجۺےہ۔‬ ‫‪9‬‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪127‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬
‫َ ُ َ‬ ‫ُ‬
‫َوھم ِظي َۡوا دا ِلدوۡن۔‬ ‫اورۺوہۺاسۺںیۺہشیمہۺرےنہۺواےلۺ‬ ‫‪10‬‬
‫ںیہ۔‬
‫َ ُ‬ ‫َ‬
‫ِللۡع ِاظ ِر ی َۡن َج َو ِن ُم َوھمۡ ِظي َۡوا‬ ‫ربوںۺےکۺےیلۺدوزخۺےہۺاورۺوہۺ‬ ‫‪11‬‬
‫َ ُ َ‬
‫دا ِلدوۡن۔‬ ‫اسۺںیۺہشیمہۺرےنہۺواےلۺںیہ۔‬
‫َ َ‬ ‫َ َ َُ‬
‫شَلعۃ ال َۡوج ِۡہ دي ُۡر رئۡء۔‬ ‫دنخہۺاشیپینۺرتہبنیۺزیچۺےہ۔‬ ‫‪12‬‬
‫ُ َ‬ ‫ُ ُ َ ً‬
‫عوۡلوۡا ع ِليَۡل َواض َۡملوۡا غ ِثي ًۡرا ۔‬ ‫وہکۺ مۺۺرکوۺزایدہۺ۔‬ ‫‪13‬‬
‫َ َ‬ ‫َ ُ َ َ‬
‫َِتد الۡطوۡز ِبال َۡص َم ِل ْل ِبالۡظو ِۡل۔‬ ‫اکایمیبۺلمعۺےسۺاپؤۺےگۺہنۺہکۺوقؽۺ‬ ‫‪14‬‬
‫ےس۔‬
‫ّٰ‬
‫تنریً(اللھه)‪:‬‬
‫ْ ْ َ َ َِ ُ َِ ْ ْ َ‬ ‫ُِ ْ َ َ َ َ‬ ‫َ َِ ُ َِ ْ َ ْ َ ْ ُ ِ َ َ‬
‫اب ِاألدر ًِ ‪،‬اللوم اط ِطرنا‬ ‫ِ‬ ‫ذ‬ ‫ض‬ ‫و‬ ‫ا‬‫ي‬ ‫ن‬ ‫الد‬ ‫ء‬ ‫اللوم ِاخطشن ِامن غل ب ِ‬
‫َل‬
‫ُ ُ ْ َ َ َ ْ َ ْ َ َ َ ْ َ َ ْ َ ُ ِ َِ ْ َ َ َِ ُ َِ َِ َ ْ َ ُ َ ْ َ َِ َ َ َ ُ ْ ُ َ‬
‫اَحْی اللوم ِإنا ندىلك اْلنۃ َونصوذ ِبك‬ ‫ذنو بنا وارَحنا وأنت ارخم الر ِ ِ‬
‫الرخيْ ُم َ‪،‬ا ِلل ُو َِم ْار ُزعناَ‬ ‫الت َوا ُب َِ‬ ‫َ َِ َ َِ ُ َِ َِ ُ ْ َ َ ُ ْ َ َ ْ َ َِ َ َ ْ َ َِ‬
‫ِ‬ ‫ِمن النار ‪،‬اللوم إنا تبنا ظتب ضلينا إنك أنت‬
‫ِ ْ َُ‬ ‫ْ َ ْ ِ َ ْ ِ ً َ َ ً َ َ ْ َ َِ ْ ُ َِ ْ َ َ َِ ُ َِ ُ ْ ُ ْ ََ‬
‫اَحْی ‪،‬اللوم اغتب لنا ِِف الدنيا‬ ‫ِمن ظز ِلك ِرزعا خدنا و َأنت دْی الر ِ ِ‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫ٓ‬ ‫ْ‬ ‫ُ‬
‫اْلد َرً َخ َد َن ًۃ‪،‬أنْ َت َول ِ ُي َنا ِف الدن َيا َواْلد َرً ظاطط ْرلنا َوأ َ‬
‫ِ‬ ‫ٓ‬ ‫َ َ ًَ َ‬
‫نت‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫خدنۃ وِِف ِ َِ‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َْ‬ ‫َ‬ ‫َ ْ ُ ْ َ ْ َ َ ِ ُ َِ ْ ْ ُ‬
‫اج َصل َنا ّم ِل ِر ْ َْی ِِف ا ْض ََم ِل َنا َواع َوا ِل َنا َوا ْر ِج ْع ِإليْ َنا‬ ‫دْی الـض ِاظ ِر ین ‪،‬اللوم‬
‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ َِ َ َ َ ْ ُ ْ َ َ ْ َ‬
‫ْصناض َل الظ ْو ِم الع ِاظ ِر یْ َن ۔‬ ‫أیامنا وان‬
‫ترجنہ‪:‬اےۺاہلل ۺ! داینۺیک ۺرہۺتبیصمۺاور ۺٓارختۺےک ۺذعابۺےس ۺامہر ۺ‬
‫ی‬
‫افحتظۺرفام‪،‬ۺاےۺاہلل! ۺامہرےۺانگوہںۺوکۺ ۺدےۺاورۺرمحۺرفامۺاورۺوتۺرتہبنیۺرمحۺرفامےنۺواالۺ‬
‫ےہ‪،‬ۺاےۺاہلل!ۺمہۺھجتۺےسۺتنجۺامےتگنۺںیہۺاورۺٓاگۺ(منہجۺ)ےسۺریتیۺانپہۺاچےتہۺںیہ‪،‬ۺاےۺ‬
‫اہللۺمہۺریتیۺابراگہۺںیۺوتہبۺرکےتۺںیہۺوتۺامہریۺوتہبۺوبقؽۺرفامۺےبۺکشۺوتۺتہبۺوتہبۺوبقؽۺرفامےنۺ‬
‫واالۺرہمابؿ ۺےہ‪،‬ۺاےۺاہلل ۺںیمہۺاےنپۺلضفۺےس ۺااھچۺرزؼۺاطع ۺرفامۺاوروتۺبسۺےسۺرتہبۺرزؼۺ‬
‫دےنیۺواالۺےہ‪،‬ۺاےۺاہللۺداینۺاورۺٓارختۺںیۺامہرےۺےیلااھچیئۺھکلۺدے‪،‬وتۺیہۺداینۺوٓارختۺ‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪128‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫ںیۺامہراۺدمداگرۺےہ‪،‬ۺوتۺںیمہۺ ۺدےۺاورۺوتۺبسۺےسۺرتہبۺےنشخبۺواالۺےہ‪،‬ۺاےۺاہلل!ۺ ۺ‬
‫ںیمہ‬
‫امہرےۺاامعؽۺوۺاوقاؽۺںیۺصلخمۺانبۺاورۺمہۺرپۺامہرےۺدؿۺریھپۺدے‪،‬ۺاورۺاکرفۺوقؾۺرپۺامہریۺدمدۺ‬
‫رفام۔‬
‫تنریً (ہللا)‪:‬‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫ََ َُ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ ُ َ َ َ َِ َ‬
‫ات َواأل ْرض َ‪،‬ودل َق غ ِل ر ْیء َوھ َو ِبع ِ ِل ر ْیء ض ِليْم‬ ‫الل دلق الدم َو ِ‬
‫َ ْ َ َ َ ُ َ ْ َ ُِ ْ َ ُ ْ َ‬ ‫ُ َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ‬
‫اْل ِميْد َ‪،‬یض ِط ُرل َنا‬ ‫‪،‬ليْ َس لہ َخ َاجۃ ِإ ِٰل ر ْیء َو ِلع ِ ِل ر ْیء ِإلي ِہ خاجۃ وھو الض ِن‬
‫َ ُ َ َ َ َُ َ َ ِ َ َ‬
‫َ َ‬
‫الدیْ ِن ض ْن أ ْض ََم ِل َنا ‪،‬ضذ ُابہ‬ ‫ِ‬ ‫الر ِخيْم و ی ْدىلنا ی ْوم‬ ‫َح َنا َو ُھ َو الْ َض ُط ْو ُر ِ‬ ‫ُذ ُن ْو َب َنا َو َی ْر َ ُ‬
‫َ َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫ُ‬ ‫َ َ َ‬ ‫َ ْ ََ ُ َ‬
‫وابہ ض ِشيْم ‪،‬ليْ َس لہ ظ َناء َ‪،‬وھ َو َخ ِق ْل َُی ْو ُت َول ْي َس لہ َوا ِلد َوْل َولد َوْل‬ ‫ر ِدید وث‬
‫ُ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬
‫اخبۃ ‪،‬ظ َن ْص ُبدي َوْل ن ْص ُبد ط ْ َْیي َوْل ن ْد ُجد ِللذ ْم ِس َوْل ِللظ َم ِر َوھ َو َم ْو ُج ْود‬ ‫َز َ‬
‫َ َ َ َ َِ ْ َ‬ ‫َ‬ ‫ٰ َ َ‬ ‫َ‬ ‫ُ َ ٰ َ ُ‬
‫ِبع ِ ِل َمعان َول ِع ْن ْل َینْش ُري أ َخد َ‪،‬وھذا ليْ َس ِب َص َجب ‪،‬أْل ت ْصل ُم ْون َ ِإن ِِف ال َص ِال‬
‫ُ‬ ‫َ‬ ‫ُ َ َ ْ‬ ‫ُ‬ ‫َ ْ َ ًَ َ ُ َ َ ْ‬
‫أر َي َاء غ ِث ْ َْیً ْل ننْش ُرھا غال َو َو ِاء َوھ َو َم ْو ُج ْود ِبع ِ ِل َمعان َونذ ُص ُر ِبأث َار ٖي ِِف غ ِ ِل‬
‫َ‬ ‫الل َو ٓا َی ُ‬ ‫َ َ َ َ َ َ ْ ُ ُ ْ َ َْ َ َ َ َ َ َ َ ْ ُ ُ ْ َ َ‬
‫ات ُو ُج ْو ِد ٖي ص ِاھ َرً ِم ْن‬ ‫ر ْیء ظعَم ْل تنسرون الوواء ظعذا ِلك ْل تنشرون‬
‫األ ْرض َْل َیات لل ُ‬
‫ْ‬ ‫ٓ‬ ‫َ َ‬ ‫ُ ِ َ ْ َ َ ْ َ َ ُ َِ َِ‬
‫ؤم ِن ْ َْی ۔‬ ‫ـم‬
‫ِ َ ِ ِ ِ‬ ‫و‬ ‫ات‬ ‫ِ‬ ‫َ‬
‫و‬ ‫م‬‫الد ٰ‬ ‫غ ِل ریء وعد عال الل ِإن ِِف‬
‫ْ‬
‫الْش َوال َط َد ُاد َب ْْیَ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬
‫َ َ َ ُِ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫ُ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ َُ ََ َ‬
‫وھو أخد ‪:‬ليس لہ رشیك ِف مل ِعہ ‪،‬وإْل لشور‬
‫َ ْ ُ َ ِ َِ َ ُ َ ِ َ َ َ ٖ ِ ُ ِ ْ َ َ َ ْ َ ُ ْ َ َ َِ ْ َ ْ َ َ َ‬ ‫ُِ َ َ َ‬
‫الْشغ ِاء َ‪،‬وظ َد َد ِت األرض والدَمء ودر ب ِت الدن َيا ‪،‬أْل تصلمون أن الـم ِدینۃ ْل‬
‫َ َ ْ َ ِ َ َ ْ ُ ُ ُْ ُ ُ َ ْ‬ ‫ُ ُ َ‬ ‫ُ‬ ‫ُ َ‬
‫اْلع ْو َمۃ َوَت ُر ُب‬ ‫َیع ْون ِظ َيوا مل ْوؽ َب ْل َیع ْون َملك َو ِاخد ظظط و ِإْل لتطدد‬
‫ُ‬
‫ال َـم ِدیْ َنۃ۔‬
‫ترجنہ‪:‬اہللۺےنۺٓاامسؿ ۺاورزنیمۺوک ۺدیپا ۺرفامای ۺاورۺرہۺزیچ ۺوکدیپارفامای ۺاوروہ ۺرہزیچ ۺوکۺ‬
‫اجےننۺواال ۺےہ‪،‬اس ۺوکۺیسکۺزیچۺیک ۺاحتجۺںیہن ۺاورۺرہۺزیچ ۺاسۺیک ۺاتحمج ۺےہ‪ ،‬ۺوہۺےب ۺاینز ۺاق ۺ‬
‫لب‬
‫رعتفی ۺےہ‪،‬امہرے ۺانگوہں ۺوک ۺاتشخب ۺاور ۺمہ ۺرپ ۺرمح ۺرفاماتےہ ۺاور ۺوہ ۺےنشخب ۺواال ۺرمح ۺرکےن ۺواالۺ‬
‫ےہ‪،‬اور ۺوہ ۺایقتمۺےک ۺدؿۺمہۺےس ۺامہرے ۺاامعؽۺےک ۺابرےۺںی ۺوپےھچ ۺاگ‪،‬اسۺاک ۺذعابۺ‬
‫تخسۺےہ‪،‬ۺاورۺاسۺاکۺوثابۺڑباۺےہ‪،‬اسۺےکۺےیلۺانفۺںیہن‪،‬وہۺااسیۺزدنہۺےہۺوجۺرماتۺںیہن‪،‬اسۺاکۺ‬
‫ہن ۺوکیئ ۺابپۺےہ ۺ‪،‬ہنۺاٹیب ۺاورۺہن ۺویبی‪،‬وتۺمہۺاسۺیک ۺابعدت ۺرکےتۺںیہ ۺاورۺاسۺےک ۺالعوہۺیسکۺیکۺ‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪129‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫ابعدتۺںیہنۺرکےت‪،‬اورۺمہ ۺوسرجۺاورۺاچدنۺوکۺدجسہۺںیہنۺرکےت‪،‬ۺاورۺوہۺرہ ۺہگجۺوموجدۺےہ ۺ‬

‫نکیل‬
‫وکیئۺاسۺوکۺدھکیۺںیہنۺاتکس‪،‬اورۺہیۺوکیئۺبیجعۺابتۺںیہنۺےہ‪،‬ایکۺمتۺںیہنۺاجےتنۺہکۺداینۺںیۺتہبۺ‬
‫یسۺایسیۺزیچںیۺںیہۺنجۺوکۺمہۺںیہنۺدھکیۺےتکسۺاسیجۺہکۺوہاۺاورۺوہۺرہۺہگجۺوموجدۺےہۺاورۺمہۺرہۺہگجۺاسۺ‬
‫یکۺاشناینںۺاپےتۺںیہۺسجۺرطحۺمتۺوہاۺوکۺںیہنۺدھکیۺےتکسۺایسۺرطحۺاہللۺوکۺیھبۺںیہنۺدھکیۺےتکس‪،‬اورۺ‬
‫اسۺےک ۺووجدۺیک ۺاشناینںۺرہ ۺہگج ۺاظرہ ۺںیہ‪،‬اہلل ۺاعتٰیل ۺرفامات ۺےہ‪:‬ےبۺکش ۺزنیمۺوۺٓاامسؿۺںیۺ‬
‫ومونمں ۺےک ۺےیل ۺاشناینں ۺںیہ‪،‬وہ ۺاالیک ۺےہ ۺ‪ ،‬ۺاس ۺیک ۺابداشتہ ۺںی ۺوکیئ ۺرشکی ۺںیہن‪،‬ورہنۺ‬
‫ربایئۺاورۺڑگھجاۺرش ںوںۺےکۺدرایمؿۺاظرہۺوہۺاجات‪،‬ۺزنیمۺوۺٓاامسؿۺج ڑۺاجےت‪،‬داینۺربابدۺوہۺاجیت‪،‬ایکۺ‬
‫متۺںیہنۺاجےتن؟ۺہکۺرہشۺںیۺدنچۺابداشہۺںیہنۺوہےتۺںیہۺہکلبۺرصػۺاکیۺابداشہۺوہاتۺےہۺورہنۺ‬
‫وکحتمۺج ڑۺاجےئۺیگۺاورۺرہشۺربابدوہاجےئۺاگ۔‬
‫نشم (الف)‬
‫ّۡ‬ ‫ُّ َّ ُ‬ ‫َ‬
‫ِ ِب ِا ۡغ ِت ـ ـ ـ ـ َؼ ٍام ِلل َِم ـ ـ ـ ـ ـ َػ ِال ِۡی‬ ‫!كـ ـ ـ ۡو ُم ۡوا ِ‬ ‫أ ُّی َھا ال ـ ـ ـ ـ ـَُل ُب ِ‬
‫ّ ّ‬ ‫ۡ ۡ‬ ‫ۡ ۡ َ‬ ‫ُۡ‬
‫َواَل ُب ۡوا ال ِػل َم ف ِِاهـ ـ ــ‪ِ َّ ...............‬ن ال ِػل َم َػۡیً ِللغِِـ َجالِ‬
‫ّ‬ ‫ّ‬ ‫ۡ‬ ‫ُۡ‬
‫ه ـ ـ ـ ـالِ‬‫ِ ِب ِا ِت َدا ٍص َو ا ِت َِ‬ ‫َواَل ُبوا ال ِػ َِّؼ َص َوامِـ ـ ـ ـ ـا ِ‬
‫ان ال َّؼ َوالِ ِ‬ ‫ات ال ــ‪َ .............‬ك ۡو ِم ُغ ۡى َو ُ‬
‫ِ‬ ‫اغ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ َل ُم ۡوا َأ َّن َق َت َ‬
‫َِو ِۡ‬
‫ۡ‬ ‫ِ‬ ‫َۡ‬ ‫َ ۡ َ ۡ ۡ‬
‫ِ َوال َِؼ ُم ۡوا ِن ۡض َق الِـ َم َلالِ ِ‬ ‫اخظ ُع ۡواال ِکظ َب َص َواما ِ‬ ‫و‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ۡ‬ ‫َ‬
‫ِ ِِإ َّه َِھـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـا ز ۡی ُر ِف ـ ـ ـ َػالِ ِ‬ ‫َوال َِؼ ُم ۡوا ِز ۡض َمۃ ِكـ ـ ـ ـ ـ ۡو ٍ ِم ِ‬
‫ۡ ۡ‬ ‫ۡ‬ ‫ۡ َ‬
‫ِ َواث ُب ُت ۡوا ِمث َل ال ِج َبالِ ِ‬ ‫ان ِب ُر ۡوا ِغ ۡى َِض ال َبَل َیا ِ‬ ‫َو ۡ‬
‫ٓ‬
‫(لغمدۃاألدباءالغالمۃالسیدابراھیمالحیدرابادی)‬
‫ترجنہ‪:‬اےۺہبلط!ۺدنلبویںۺےکۺےیلۺہتخپۺارادےۺےکۺاسھتۺڑھکےۺوہۺاجؤۺ اورۺملعۺ‬
‫احلص ۺرکو ۺویکںۺہک ۺملع ۺرمدوںۺیک ۺزتنی ۺےہ‪،‬ااحتدۺاورۺلیم ۺالمپۺےک ۺاسھتۺہشیمہ ۺزعتۺ‬
‫بلط ۺرکو‪ ،‬ۺاجؿ ۺول ۺہک ۺوقؾ ۺاکاارتاؼ ۺواراشتر ۺزواؽ ۺاک ۺہتپۺےہ‪،‬ہشیمہۺوھجٹ ۺےس ۺوچب ۺاور ۺچسۺ‬
‫وبانل ۺالزؾ ۺرکول‪،‬اور ۺوقؾ ۺیک ۺدختم ۺ ۺالزؾ ۺرکولےبکش ۺہی ۺرتہبنی ۺاکؾ ۺےہ‪ ،‬ۺوتبیصمں ۺےکۺ‬
‫وتقۺربصۺرکوۺاورۺاہپڑوںۺیکۺرطحۺاثتبۺدقؾۺروہ۔‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪130‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫(ب)‬
‫َ‬ ‫ۡ‬ ‫َ‬ ‫ۡ‬ ‫َّ َ ُ‬ ‫َ‬
‫ام ِ‬ ‫ِ ِا ۡؾ َغ ُغ ۡوا ه ۡد َو ال ِػظ ِۡ‬ ‫ام ِ‬ ‫أ ُّی َھا اليكأ ال ِِک َغ ِۡ‬
‫ُ ۡ ََ‬ ‫َ‬
‫ام ِ‬‫اؾ ِب ُل ۡوا ک َّل اۡله ِۡ‬ ‫ِ َو ۡ‬ ‫ام ِ‬ ‫اغ ِت َز ِۡ‬ ‫َو ۡ‬
‫ِبث َب ٍ‬
‫ات‬
‫ۡ‬ ‫َ ُ َ‬ ‫َ َُ ُ ۡ‬
‫ِز ۡوف ش ۡی ٍء ِبال َِی ـ ـ ِل ۡی ۡ ِن ِ‬ ‫ق ال َِػ ـ ـا ِػ ِم ۡی ۡ ِن ِ‬ ‫َل یػو ِ‬
‫ۡ‬ ‫ۡ‬ ‫َ‬ ‫ۡ‬ ‫ُ‬ ‫ََ‬
‫ِ ِفی ال َو َع ٰی فتذ ُّم ِب ۡی ِن ِ‬ ‫ً ِ‬ ‫فل ُھ ۡم ِف ۡی ک ِ ّل ِخ ِۡیـ ـ ۡ ِ‬
‫ام ِ‬
‫َ ۡ َ ُ ۡو َ َّ ّ َ‬
‫الل ـ ـ ـ ـ ـئ ِۡ‬ ‫ِواخظع قغ ِِ‬ ‫ام ِ‬ ‫ه ِۡ‬ ‫ََل َت ُک ۡو ُه ۡوافی ۡال ِخ ـ َ‬
‫ِ‬
‫ام ِۡ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ ۡ‬ ‫ۡ‬ ‫َ ۡ َ ُ ۡ َ ِ َّ َّ َ‬
‫ِوالِـمػ ِالی ِفی ال ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـِِـئ ِ‬ ‫واغلموا أن الؿَل ِم ِ‬
‫ۡ‬ ‫ۡ‬ ‫ِا ۡل َؼ ُم ۡوا َز َیر الـ ّ‬
‫ات ِ‬‫ِ ِاز َو ِت ۡی! َخ َّتی ِالـ َم َم ۡ ِ‬ ‫ات ِ‬ ‫ه َف ۡ ِ‬ ‫ِ‬
‫ۡ‬ ‫َ‬ ‫َ َّ َ‬ ‫َ ۡ‬
‫ات ِ‬‫ام وقت ِ‬ ‫ِ ِف ِی ِزه ٍ ِ‬ ‫ۡ‬ ‫ات ِ‬ ‫ِا َّه َما ق ُّغ الحی ِ‬
‫ۡ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫َ ۡ َ ۡ ۡ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َُ ُ‬
‫ال ِ‬‫اَل ِۡغـ ِت َض ِۡ‬ ‫م ِ‬ ‫ً َ ِغی ِ ِ‬ ‫ِغ ِ‬ ‫َل ِۡل ِ‬ ‫يـ ـ ـ ِ‬ ‫َل تک ۡوه ۡوا ِفی ِ‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫ال ِ‬‫ال َّ ِو ِف ـ ـ ـ َػ ِۡ‬ ‫ِ ِف ۡی َم َل ٍ ِ‬ ‫ال ِ‬ ‫اي ِغُب ۡوا ز ۡی َر ِِمـ ـ ـ ـث ِۡ‬ ‫َو ۡ‬
‫ِ(للمهىف) ِ‬
‫ترجنہ‪:‬اے ۺزعمز ۺون ۺوجاون! ۺدنلبویں ۺیک ۺرطػ ۺدلجی ۺرکو‪،‬اثتب ۺدقیم ۺاور ۺزعؾ ۺممصمۺ‬
‫ت‬
‫ےکۺاسھتۺامتؾۺولخمؼۺےسۺٓاےگۺڑبوھ‪،‬ن ہہقی ًنااۺہتخپۺارادہۺرکےنۺواولںۺوکۺیسکۺزیچۺاکۺوخػۺںیہنۺ‬
‫روکۺاتکس‪،‬وتۺاؿۺےکۺےیلۺولخمؼۺںیۺیلھکۺاکایمیبۺوہیتۺےہ‪،‬ڑلایئۺڑگھجےۺںیۺتمۺڑپوۺ‬
‫اورۺونیمکںۺےکۺرشۺےسۺوچب‪،‬اورۺاجؿۺولۺہکۺالسیتمۺاورۺدنلبیۺاافتؼۺںیۺےہ‪،‬ریمےۺاھبویئ!ۺ‬
‫رتہبنیۺاواصػۺالزؾۺرکولۺومتۺٓاےنۺکت‪،‬ےبۺکشۺربیۺزدنیگۺڑگھجےۺاورۺوھپٹۺںیۺ‬
‫ےہ‪،‬ۺدرایمینۺراہتسۺیوھڑۺرکۺرمگایہۺںیۺتمۺڑپو‪،‬رکداروۺاتفگرۺںیۺرتہبنیۺاثمؽۺاقمئۺرکو۔‬
‫(ج)‬
‫ت‬
‫زبیکاحلںیماامعتسلایکایگےہ‬ ‫زبو ک ر‬ ‫اسمظنںیمعمجؤمناسملوک ب ر‬
‫ّ ََ‬ ‫َ‬ ‫ِا ۡؾ َمع ۡی َیا ب ۡي ِت ُه ۡ‬
‫ات ِ‬‫َ ِیب ٍ ِ‬ ‫ات‬‫ِک ِل َم َ ٍ‬ ‫صحا ِ‬ ‫َِ‬ ‫ِ‬
‫ۡ َ ۡ‬ ‫ۡ‬ ‫َّ‬ ‫َ‬
‫ات ِ‬ ‫َ‬
‫اجـ ـ ـ ـ ـ ـب ِ ِ‬ ‫َ‬
‫ِ ِفی أص ِاء الو ِ ِ‬ ‫ِا ۡغل ِم ِۡی أن ِالـمػ ِال ِۡی ِ‬
‫َ‬ ‫َ‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪131‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬
‫َۡ‬ ‫ّٰ‬
‫ِ َع َّب ٰھ ِظی الکا ِئ َِىـ ـ ـ ـ ـ ـ ِ ِ‬
‫ات ِ‬ ‫اغ ُب ِضی الل َہ َص َوامِ ـا ِ‬ ‫َو ۡ‬
‫ه ٰلو ِِۃ ِ‬ ‫ِف ِۡی َم َوا ِك ۡی ِت ال ـ ـ ـ َّ‬ ‫ِ‬ ‫و‬ ‫ً ُِک ـ ـ ـ ّل َل ْ‬
‫ھ‬ ‫َوا ۡع ِغ ِب ۡی َغ ۡ ِ‬
‫َ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َ َۡ‬
‫َ ۡ َ َۡ َ َ‬ ‫َ َ‬
‫اغ ًۡ ف َِواتِ ِ‬ ‫ِواخف ِظیھ‬ ‫اغل ِم ۡی َھا ز ۡی َر ش ۡی ِِء ِ‬ ‫و‬
‫ۡ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫ۡ‬
‫ِ َوأ ٍب َ ۡو َل ِال ـ َد َی ِ ِ‬
‫ات ِ‬ ‫َوال َؼ ِم ۡی ِز ۡض َمۃ أ ٍ ِّم ِ‬
‫ً َػ َف ِ ِ‬
‫ات ِ‬ ‫ِ َوا ۡع َخم ۡی الـ ُم ۡؿ َت ۡ‬ ‫ف ِ‬ ‫ي ِػ ۡی ٍ ِ‬ ‫هغ ۡی ُک َِّل َ‬ ‫َو ۡاه ُ‬
‫ِ‬
‫َ ۡ َ ۡ ۡ َّ ٓ‬ ‫ۡ‬ ‫َ‬ ‫َ ۡ َ ِۡ ُ ُ‬
‫تِ‬ ‫ِواخظ ِعی ِمً ؾ ِیئا ِ ِ‬ ‫والؼ ِمی زللا ج ِمیَلِ ِ‬
‫َ‬ ‫َۡ‬ ‫ۡ َ‬
‫ِ ِِإهہ ػۡیً ِالـ ـبى ِ ِ‬
‫ات ِ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫ٗ‬ ‫َّ‬ ‫ِب ِِال َح َیا ه ۡف َؿ ِک ِػِۡیـ ـ ِ ِن ِۡی ِ‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫ز ِف َغ ِ ِ‬
‫ات ِ‬ ‫ات‬‫َِ ِّی َب ٍ‬ ‫ات ِ‬ ‫اص َح ِب ۡی َص ۡومِـ ـا َب َى ٍ ِ‬ ‫َو ۡ‬
‫َ َ َ‬ ‫َ‬
‫اک ـ ـ ـ ـ ـ ـ َغ ِ ِ‬
‫ات ِ‬ ‫ات ق ِِ‬ ‫ٍ‬ ‫ِن ِابغ‬ ‫َغ ِِالـ َم ٍ ِ‬
‫ات ِ‬ ‫َغا ِكَل ٍت‬
‫ُۡۡ‬ ‫ۡ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫ات اۡلز َِغ َِی ِ ِ‬
‫ات ِ‬ ‫ِ ِلل َب َى ِ ِ‬ ‫ال ِ‬ ‫اي ِغِب ۡی ز ۡی َر ِمث ٍ ِ‬ ‫َو ۡ‬
‫َۡ‬ ‫َ ۡ‬ ‫َف ۡ‬
‫ت ِب ٰھ ِظی الک ِل َِم ـ ـ ِ ِ‬
‫ات ِ‬ ‫ِ ُِ‬ ‫اغ َم ِل ۡی َیا أ ُّی َھا ال َِبـ ـ ـ ِۡىـ ِ‬
‫َ‬
‫ات ِ‬‫ات َو َِم ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ َم ِ ِ‬ ‫َ‬
‫ِ ِف ۡی خ َی ٍ‬ ‫ج ـ ـ ـ ـ ـاحِ ِ‬ ‫ِا َّه َما ِف ۡی َِھ ـ ـ ـ ـ ـا ه َِ‬
‫(للمهىف) ِ‬
‫ترجنہ‪:‬اےۺڑلیک!ۺایھچۺابوتںۺیکۺتحیصنۺنسۺ‪،‬اجؿۺےلۺہکۺدنلبایںۺرفاضئۺوۺواابجتۺ‬
‫وک ۺادا ۺرکےن ۺںی ۺںیہ‪،‬اور ۺاس ۺاکانئت ۺےک ۺرب ۺاہلل ۺیک ۺہشیمہ ۺابعدت ۺرک‪،‬امنز ۺےک ۺووتقںۺ‬
‫ںیۺرہۺربےاکؾۺےسۺارعاضۺرک‪،‬ۺاورۺامنزۺوکۺرتہبنیۺزیچۺاجؿ‪،‬اورۺاسۺوکۺوفتۺوہےنۺےسۺ‬
‫وفحمظۺرھک‪،‬اور ۺوپری ۺزدنیگ ۺامں ۺابپ ۺیک ۺدختم ۺالزؾ ۺرکےل‪،‬رہ ۺوزمور ۺیک ۺدمدۺرک‪،‬اور ۺوزمورۺ‬
‫وعروتں ۺرپ ۺرمح ۺرک‪،‬اےھچ ۺاالخؼ ۺوک ۺالزؾ ۺرکےل ۺاور ۺرباویئں ۺےس ۺچب‪،‬ایح ۺےس ۺوخد ۺوک ۺٓاراہتسۺ‬
‫رک‪،‬ےب ۺکش ۺوہ ۺڑلویکں ۺیک ۺزتنی ۺےہ‪،‬اور ۺہشیمہ ۺایح ۺدار ۺ‪،‬اپةکز‪،‬لقع ۺدنم‪،‬اعہمل‪،‬ربصوۺ‬
‫رکشوایل ۺڑلویکں ۺےک ۺاسھت ۺرہ‪،‬اور ۺدورسی ۺڑلویکں ۺےک ۺےیل ۺرتہبنی ۺاثمؽ ۺاقمئ ۺرک‪،‬اےۺ‬
‫ڑلیکۺ!اؿۺابوتںۺرپۺلمعۺرک‪،‬ےبۺکشۺزدنیگۺاورۺومتۺدوونںۺاحوتلںۺںیۺاسۺںیۺاکایمیبۺ‬
‫ےہ۔‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪132‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫تنریً‬
‫جُاب‬ ‫سُال‬ ‫شناز‬
‫َ َ‬ ‫ُ َ‬ ‫َ‬
‫اِل ش ِِيب۔‬ ‫خِ ۡ‬ ‫غيْ َف َخالك؟‬ ‫‪1‬‬
‫َ َِ‬ ‫َُ ُ ُُ َ ٰ‬ ‫ََ‬ ‫ٰ‬ ‫َ َْ‬
‫ف ھ ِذ ِي الۡأی ِام‬ ‫أشا ِلع الۡعتب ِ ۡ‬ ‫َماذا تط َص ُل ِِف ھ ِذ ِي األ ِی ِام؟‬ ‫‪2‬‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ََ َ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫ََُ ْ ُ َ ْ‬
‫َ‬
‫نصمۡ‪ :‬أروۡح ٳِل الـۡمدۡرذ ِۃ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬
‫أتروح ِإِل الـمدرذ ِۃ؟‬ ‫‪3‬‬
‫َِ‬ ‫ُ‬ ‫َ َ َ‬ ‫َِ‬ ‫ُ‬ ‫ََ‬
‫ْل‪ْ،‬لأ ِعف ِف الس ِر ی ِۡق‬ ‫ْ‬
‫أت ِظف ِِف الس ِر ی ِق؟‬ ‫‪4‬‬
‫َِ َ َ‬ ‫ََ ُ‬ ‫َِ‬ ‫َ َ َ ُ َ‬
‫الر ِِف ضل‬ ‫ب ِف‬ ‫أس ُع غ ُت ِ ۡ‬ ‫ِ‬
‫الر ِف؟‬ ‫أیْ َن تز ُع غ ُت َبك ِِف‬ ‫‪5‬‬
‫َِ َ‬
‫الس ِاول ِۃ‬
‫الر َ‬ ‫َع َل ُم الۡحبۡر َ‪،‬ع َل ُم َِ‬ ‫َْ َ‬ ‫َ‬ ‫َ ُِ َ ْ‬
‫اص‬ ‫َ ِ‬ ‫ز‬ ‫ِ‬ ‫ك؟‬ ‫ت‬ ‫ش‬
‫أي األ ِ ِ ِ ِ‬
‫ط‬ ‫ُم‬ ‫ِف‬ ‫اء‬ ‫ي‬ ‫ر‬ ‫‪6‬‬
‫َ‬ ‫َ َ َِ ِ َ ُ‬
‫ف ُِمۡطش ِیت‬ ‫والۡـمحایۃ ِ ۡ‬
‫َ ُ ُ َِ َ ُ ََ‬ ‫َ ِ َ َ َ ْ ُ ُ َِ َ ُ‬
‫ف غر ِار ِذي ِۡومۡ‬ ‫یعۡتب التَل ِميۡذ ِ ۡ‬ ‫التَل ِميْذ ِِف‬ ‫ِبأ ِي علم یعتب‬ ‫‪7‬‬
‫الر َ‬ ‫ب َظلم َِ‬ ‫َ‬ ‫َغ َرار یْ ِدو ْ‬
‫اص‬ ‫ِ‬ ‫ز‬ ‫َ َِ ِ‬ ‫؟‬ ‫م‬
‫ُ‬ ‫َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ َ َ ُ َ َ ِ َِ‬
‫اص أرۡدص‬ ‫الرزاص أردص ِم ْن نصمۡ؛ علم ِ‬ ‫ْ‬ ‫أعلم ِ‬ ‫‪8‬‬
‫الر َز ِ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫ِ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫ِمنۡ عل ِم ال ِۡحب ِۡر‬ ‫اْل ْ ِْب؟‬‫ِ‬ ‫عل ِم‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ َْ‬ ‫َْ‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫ألۡصب مع ِولۡد ِان الـۡمدۡرذ ِۃ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َم َع َم ْن تل َص ُب ِبع َر ًِ الظ َد ِم؟‬ ‫‪9‬‬
‫ُ َ‬
‫ِبع َر ًِ الۡظ َد ِم‬
‫اس ُۃ ال َۡبدۡ ِن َِي ُۃ َضلٰ‬ ‫ََ َ ُ ِ َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ ُ ِ َ َ ُ ْ َ َ َِ ُ َ‬
‫الر ی‬ ‫اسۃ البد ِنيۃ ضل نصمۡ؛ َِتب ُ ِ‬ ‫الر ی‬ ‫أ َِتب ِ‬ ‫‪10‬‬
‫ْ‬ ‫ُ‬
‫غ ِ ِل ِتل ِۡميۡذ‬ ‫غ ِ ِل ِتل ِميْذ ؟‬
‫َ ُ‬ ‫َ‬ ‫َ َ ُ ْ ُ ْ َ َِ َ ُ َ ْ ْ َ ُ ْ َ َ َ َ ُ ُ َ َِ َ ُ‬
‫أتعون الـمحایۃ وال ِـمْباً ِضند نصمۡ‪ :‬تعوۡن الـۡمحایۃ والـ ِۡمبۡراً‬ ‫‪11‬‬
‫ُ‬ ‫ُ ْ‬
‫ِضن َۡد غ ِ ِل ِتل ِۡميۡذ‬ ‫غ ِ ِل ِتل ِميْذ ؟‬
‫ُ‬ ‫ََ‬ ‫َ َ َ‬ ‫ُ‬ ‫َ َ ُ َ ْ ُ َِ َ‬
‫التَل ِميْ ِذ ِبط ُر ْو ِض ن َصمۡ‪َِ :‬یي ُۡئ َِجي ُۡع ِالتَل ِمي ِۡذ ِبط ُرو ِۡض‬ ‫أ َِیئ َِجيع‬ ‫‪12‬‬
‫َ َ َ ُ ِ ََ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ْ‬
‫الـۡمدۡرذ ِۃ غل یوۡم‬ ‫ال َـم ْد َر َذ ِۃ غ ِل َی ْوم ؟‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪133‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬
‫َ َ ُ ََ ُ َ‬ ‫َ َ َ ْ َ ُ َِ َ ُ ْ َ‬
‫ب ِالتَل ِميۡذ ِف الطت َۡر ًِ‬ ‫ُ یل ُۡص ُ‬ ‫التَل ِم ْيذ ِِف الط ْ َْت ًِ ؟‬ ‫ماذا یطصل‬ ‫‪13‬‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ُ‬ ‫َ ُ‬
‫َیظوۡل الۡأ ُذۡتاذ ِللتَل ِمي ِۡذ ِخي َۡن‬ ‫َماذا َیظ ْول ال ُـم َص ِل ُم ِللتَل ِميْ ِذ‬ ‫‪14‬‬
‫ُ‬ ‫َِ‬ ‫ْ َ َِ‬
‫الدر ِۡس‪ :‬أذۡع ُتوۡا َواذ َۡم ُصوۡا‬ ‫الد ْر ِس؟‬ ‫ِخْی‬
‫ُ‬
‫َد ُر َۡذعمۡ ِبال ِۡص َن َای ِۃ‬
‫َ‬ ‫ُ َِ‬ ‫ََ‬ ‫َِ‬ ‫ْ‬
‫َیع ُۡت ُب الۡأذ َۡتاذ ِبالس َب ِاري ِۡر ض َل‬ ‫َم ْن َیع ُت ُب ِبالس َب ِار ْ ِْی وأین؟‬
‫َ‬ ‫ْ‬ ‫‪15‬‬
‫َِ‬
‫الد ِ ُبو َۡر ًِ‬
‫ود َُم ُۡبوۡب َبيۡنَ‬ ‫َ ََُ ُ َ ُ‬ ‫ْ‬ ‫َ ُ َ َ َ ُْ َ َ َ‬
‫أ َلۡولد الـمجۡت‬ ‫أ ِي ولد ُمب ْوب ب ْْی األضَم ِم‬
‫َ‬ ‫‪16‬‬
‫َ‬ ‫َ َ‬
‫الۡأض ََۡم ِم َواأل َد َۡو ِال َوال ِۡأد َۡو ِان‬ ‫اْل ْد َو ِان‬ ‫َ ِ ِ‬ ‫و‬‫األ ْد َوال َ‬ ‫و‬
‫َ َ‬ ‫َ َ‬
‫ات‬ ‫والۡأد َو ِ‬ ‫ات ؟‬ ‫واألد َو ِ‬
‫الل َت َص ٰ‬ ‫َ ََ ُ‬ ‫َ ََ َ‬
‫اِل‬ ‫دلظین‬ ‫َم ْن دلظك؟‬ ‫‪17‬‬
‫ُ‬ ‫َ ُ َ ُ ُ ِ َِ َ َ َ ُ ُ‬ ‫ُ ُ‬ ‫َ ْ َ ْ ُ ُ َِ‬
‫الل َیۡلق الناس و یرۡزعومۡ‬ ‫الن َاس َو َی ْرزع ُو ْم؟‬ ‫من َیلق‬ ‫‪18‬‬
‫َ‬ ‫َِ‬ ‫َ ُ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬
‫الل َج َص َل الذم َۡس َوالۡظ َم َر‬ ‫َم ْن َج َص َل الذ ْم َس َوالظ َم َر‬ ‫‪19‬‬
‫َ ِ ُ َ َ َِ‬ ‫َ‬ ‫َ ُِ‬
‫الد ََم ِء‬ ‫والنجوۡم ِف‬ ‫الن ُج ْو َم َوأیْ َن؟‬ ‫و‬
‫َِ‬ ‫َ ُ َِ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬
‫الر َباح‬ ‫تسۡل ُع الذم ُۡس ِف‬ ‫َم ٰیت ت ْسل ُع الذ ْم ُس؟‬ ‫‪20‬‬
‫ِ‬ ‫َ‬ ‫َ ْ‬
‫تض ُۡر ُب ِف ال َـم َد ِاء‬ ‫َم ٰیت تض ُر ُب؟‬ ‫‪21‬‬
‫َ ُ‬ ‫ْ‬
‫الل َیر َۡخ ُم ال ِۡص َب َاد‬ ‫َم ْن َی ْر َخ ُم ال ِص َب َاد؟‬ ‫‪22‬‬
‫ُِ ُ‬ ‫َ ُ‬ ‫ُِ ُ‬ ‫ْ‬
‫الل َیض ِۡط ُر الذنو َۡب‬ ‫َم ْن َیض ِط ُر الذن ْو َب؟‬ ‫‪23‬‬
‫ُ َ َ‬ ‫ُ َ‬ ‫َ ُ َ َ ْ‬
‫َبصۡض الۡأط ِۡن َي ِاء َیص ُۡبدوۡن الل‬ ‫أ َی ْص ُبد الل األط ِن َي ُاء؟‬ ‫‪24‬‬
‫ََ َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ ْ َ ْ ُ ُ َْ َ َ‬
‫ال ُـمد ِۡل ُم َیدۡد ُل ال َۡج ِنۃ َوالۡع ِاظ ُر‬ ‫اْل ِنۃ َو َم ْن َی ْدد ُل‬ ‫من یددل‬ ‫‪25‬‬
‫ُ َ‬ ‫ِ ََ‬
‫َیدۡد ُل ِالنار‬ ‫النار؟‬
‫َِ ٰ‬ ‫ََ َُ ُ‬ ‫َ َِ ْ ٰ‬ ‫ََ ُ ْ ُ ْ َ‬
‫الل ِم َن الذيۡس ِن‬ ‫نصمۡ‪ :‬نصوۡذ ِب ِ‬ ‫الل ِمن الذيس ِن ؟‬ ‫أتصو َذو ِ ِ‬
‫ب‬ ‫ن‬ ‫‪26‬‬
‫َ َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬
‫ن َصمۡ‪َِ :‬یي ُۡئ َیو ُۡم ال ِۡظ ٰي َم ِۃ‬ ‫أ َِی ُئ َی ْو ُم ال ِظ ٰي َم ِۃ؟‬ ‫‪27‬‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪134‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬
‫َ َ ُ ُ َِ َ‬ ‫َ َ ُ ْ ُ ْ َ َِ َ‬
‫ن َصمۡ‪ :‬نظوۡل ٳن الل َو ِاخد‬ ‫َ‬
‫أتظولون ِإن الل و ِاخد؟‬ ‫‪28‬‬
‫َ َ ُ‬ ‫ََ ُ َ‬
‫ْل ننۡش ُري‬ ‫أتنْش ُر ْونہ؟‬ ‫‪29‬‬
‫ٰ َ‬ ‫َ َ‬ ‫ََ ُ ْ َ َ‬
‫ْل‪َ :‬ما ل َنا ِمنۡ ٳلہ طي ُۡري‬ ‫ُ‬
‫ألعم ِإلہ طْیي؟‬‫ْ‬ ‫‪30‬‬
‫ُ ُ َ ُ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ ُ ُ َ‬
‫ن َصمۡ‪ :‬غ ِل ريۡئ ِبظد َۡر ِت ٖہ‬ ‫أغ ِل ر ْیء ِمن ع ْد َر ِت ٖہ؟‬ ‫‪31‬‬
‫ٰ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫ْل‪َ :‬م َاذ َج َد ٳب ِۡلي ُۡس ِ ِ ِلل َبلۡ أ ّٰب‬ ‫أ َذ َج َد ِابْ ِليْ ُس ِ ِلل غ ََم َذ َج َد‬ ‫‪32‬‬
‫ْ َ َُ‬
‫َواذ َۡتع َ َْۡب‬ ‫ال َـمَل ِئعۃ؟‬
‫ََ ٓ‬ ‫َ‬ ‫َ َ ََ‬ ‫َ َ َ‬
‫ین ِمنۡ نار َو دلظ َۡتا َد َم‬ ‫عال دلظ َۡت ِ ۡ‬ ‫َماذا عال؟‬ ‫‪33‬‬
‫َ ََ َ‬
‫ِمنۡ ِشيۡن و أنا ديۡر ِمنۡہ‬
‫أب ال ِۡخ َي ِار‬ ‫د‬‫ان َلي َۡس ب َ‬ ‫َ َ َ ُ‬
‫ْل‪ :‬ال ِۡصرۡي‬
‫َ ْ َْ ُ َ ُ ْ‬
‫اْل َي ِار ؟‬ ‫‪34‬‬
‫ِ ِ‬ ‫أب ِ‬ ‫ھ ِل ال ِصريان د‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫ََ َ ُ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ َ ُ َْ‬
‫ات‬ ‫نصمۡ‪ :‬أ ِجيۡئ ِبالۡخزۡرو ِ‬ ‫ات ؟‬ ‫أ َِتئ ِباْلّضو ِ‬ ‫‪35‬‬
‫َ َِ‬
‫َی ِبي ُۡص َوا الۡخز ُار‬ ‫َم ْن َی ِب ْي ُص َوا؟‬ ‫‪36‬‬
‫ُ‬ ‫َ َ ُ‬ ‫َ َِ‬ ‫َ ُِ ْ َ‬
‫ِضن َۡدي الس ََم ِش ُم َوال َۡبساشۃ َوال َۡب ِام َيۃ‬ ‫ات ِض ْن َدي؟‬ ‫ِ‬ ‫و‬‫ّض َ‬‫َ‬ ‫اْل ْ‬ ‫أي‬ ‫‪37‬‬
‫َ ِ َُ‬
‫الرجۡلۃ‬ ‫َو ِ‬
‫َن َصمۡ‪:‬اْلذۡط َاناخ ناظعلل َ‬
‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ َ ُ َ‬ ‫َ‬
‫ۡض‬ ‫ِ ِ ِ ِ‬‫ی‬ ‫ر‬ ‫ۡم‬ ‫ِ‬ ‫اْل ْذطاناخ ن ِاظع‬ ‫ل‬
‫ِ ِْ‬ ‫ھ‬ ‫‪38‬‬
‫ض؟‬ ‫ْ‬ ‫َ‬
‫ِللـمر ی‬
‫َ ََ َ َ ُ‬ ‫َ َ ْ َ ُ ِ َْ َ ِ َ ُ‬
‫ن َصمۡ‪ :‬تنۡط ُع ال َۡبساشۃ‬ ‫أتنطع البساشۃ؟‬ ‫‪39‬‬
‫َ َ َ ُ َ َ َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ ُ ُ َ َِ‬
‫ْل‪ْ :‬ل ناغ ُل ال َۡبساشۃ غ ِثي ًۡرا‬ ‫أتأغل ْون الس ََم ِش َم غ ِث ْ ًْیا؟‬ ‫‪40‬‬
‫َ َُ َ َ‬ ‫َ ِ ْ َ ُ َ َ َ ْ َ َِ‬
‫ا ِ ِلرجۡلۃ َخ ِارً ْل َب ِار َدً‬ ‫الرجلۃ ب ِاردً أم خارً؟‬ ‫ھل ِ‬ ‫‪41‬‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ ُ‬ ‫َ َ ِْ ُ ُ ْ َ َ ْ َ َ َ ْ َ ْ َ ُ ْ َ‬
‫نرۡر ُف َبص َۡض الۡأن َۡبج َو َبصۡزوا‬ ‫أتررطون األنبج أم تظسصونہ‬ ‫‪42‬‬
‫َ َ ُ ِ ِِ‬ ‫ب ِ‬
‫الد ِعي ِۡن‬ ‫َ َنظۡسع ِب ِ‬ ‫الد ِع ْ ِْی؟‬ ‫ِ ِ‬
‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬
‫ِّند اللوۡز َوال َـموۡز َو ِالتط َاح‬
‫ُ ِ َ‬ ‫َأ ِ ُي الْ َط َواغہ ََت ُد ْو َن ض ْندَ‬ ‫‪43‬‬
‫ِ‬ ‫ْ ِِ ِ‬
‫َوال ِۡص َن َب ِضن َۡد ال َۡط ِاغ َو ِ‬
‫اّن‬ ‫ال َط ِاغ َو ِ‬
‫اِن؟‬
‫ِِ‬ ‫ِِ‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪135‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬
‫َ َ‬ ‫َ ُ َ َُ‬ ‫ْ َْ َ‬
‫ت ِبيۡع الـمرۡأً ال ِۡظذۡسۃ‬ ‫َم ْن َی ِب ْي ُع ال ِظذسۃ؟‬ ‫‪44‬‬
‫َُ‬ ‫َ َ‬ ‫ْ َُ‬ ‫ََ‬
‫ن َصمۡ ‪ :‬ت ِبي ُۡص َوا ال َـمرۡأً‬ ‫أت ِبيْ ُص َوا ال َـم ْرأً ؟‬ ‫‪45‬‬
‫َ‬ ‫َ َِ‬ ‫ُ‬ ‫َ َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ ُ ْ َ َِ‬
‫ْل‪ْ :‬ل ّنۡزجالۡـَمء ِبالل ِْب‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫أَتْز ُج ال َـَمء ِبالل ِْب؟‬ ‫‪46‬‬
‫َ‬ ‫َ ُ ََ‬ ‫ُ َ‬ ‫َُ َ‬
‫اّن ِم َن ِالنو ِۡم‬ ‫ِد َۡو ِ ۡ‬ ‫أعو ُۡم أنا َو ٳ ِ‬ ‫َم ٰیت تظ ْو ُم أنْ َت َو ِا ْد َوانك ِم َن‬ ‫‪47‬‬
‫ً‬ ‫َِ‬
‫ُبع َۡرً‬ ‫الن ْو ِم؟‬
‫اِت َز َباخاً‬ ‫َ‬ ‫َ ُ ُ ُِ َ َ َ‬ ‫َ َ ٰ َ ُ ْ ُ ُ ُِ َ َ َ َ َ ُ َ‬
‫تظوۡم أ ِمی و أدو ِ ۡ‬ ‫ومیت تظوم أمك وادواتك؟‬ ‫‪48‬‬
‫َ‬ ‫ََ َ ُ َ‬ ‫ََ ُ َ َ ُ َ‬
‫نصمۡ‪ :‬ت ُروۡح أد َو ِاِت ٳِ َِِل‬ ‫أت ُر ْوخ اد َواتك ِإ َِل‬ ‫‪49‬‬
‫ْ‬
‫الۡ َـمد َۡر َذ ِۃ‬ ‫ال َـم ْد َر َذ ِۃ؟‬
‫َ َ َ ُ َٓ‬ ‫َ َ َ ُْ َ َ‬
‫ن َصمۡ‪ :‬ع َرأن الۡظرۡان‬ ‫أع َرأن الظ ْرأن ؟‬ ‫‪50‬‬
‫َن َصمۡ‪َ :‬یط َۡومۡنہَ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫ََ ْ‬
‫أیطومنہ؟‬ ‫‪51‬‬
‫َ َ َ َ َ َِ َ َ َِ‬ ‫َِ ْ َ ْ َ ْ َِ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫ََ ْ َ‬
‫نصمۡ‪ :‬یرۡطبۡن ِف الْت ِۡبي ِۃ الـۡمن ِۡز ِلي ِۃ‬ ‫أیرطْب ِِف الْت ِبي ِۃ الـم ِْن ِلي ِۃ؟‬ ‫‪52‬‬
‫ات‬ ‫ب‬
‫َ‬ ‫ِ‬ ‫َ‬
‫الس ِي َبات؟ ن َصمۡ‪َ :‬یر َۡحب َۡن ال َۡبنات الس ِي َ‬ ‫َ‬ ‫َِ‬
‫ات‬ ‫ن‬ ‫الب َ‬
‫ر َح ْ َْب َ‬ ‫ْ‬ ‫َأ َ‬
‫ی‬ ‫‪53‬‬
‫ُ َ ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫َ‬ ‫َ َ ْ َ ُ ُ ِ ُ َ َ َ َ َ ِ ُ َِ َ ْ َ َ َ َ ُ ِ َ َ ُ َِ‬
‫أتنرح أمك ادوا ِتك غل یوم نصمۡ‪ :‬تنۡرح أ ِمی أدو ِاِت غل یوۡم‬ ‫‪54‬‬
‫؟‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫أ َ َِس ْص َت إ َِن الْ ُـم َص ِل ََم ِت َم َد ْخ َن َن َصمۡ‪َِ َ :‬سص ُۡت أ ِن الـ ُۡم َص ِل ََم ِت َم َدخۡنَ‬
‫ِ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬
‫‪55‬‬
‫ِ‬
‫َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ َ َ‬
‫أدو ِاِت‬ ‫ادوا ِتك؟‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫الّضو َۡر ًِ‬ ‫الّض ْو َر ًِ؟ َن َصمۡ‪َ :‬غ َند َۡن ال َۡبي َۡت ِضن َۡد ِ ُ‬ ‫أ َغ َن ْد َن الْ َبيْ َت ِضنْ َد ِ ُ‬ ‫‪56‬‬
‫َ َ َ َ َ َ َ ُ ِ َِ‬ ‫َ َ ْ َ ْ َ َ َ َ ِ َِ‬
‫نصمۡ‪ :‬یصۡملۡن مع أ ِم ِون‬ ‫أیصملن مع أ ِم ِون؟‬ ‫‪57‬‬
‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ََ َ َ ْ َُ َ‬
‫ن َصمۡ‪ :‬ش َبختۡ أ ِِمی ٳِِد َام‬ ‫ت أ ِمك ِا َد َام‬ ‫أشبخ‬ ‫‪58‬‬
‫َ َ‬ ‫اْل ْ َ َ‬ ‫َْ‬
‫ات‬ ‫ال َۡخز َۡرو ِ‬ ‫ات؟‬ ‫ّضو ِ‬ ‫َ‬
‫َ ًَ‬ ‫أ َت ْس َب ُخ َا َد َو ُات َك ِا َد ًاما َل ِذیْ َذ ًً؟ َن َصمۡ‪َ :‬تس َۡب ُخ أ َد َ‬
‫اِت ِإ َد ًاما ل ِذیۡذً‬ ‫ِ‬ ‫و‬ ‫‪59‬‬
‫َ ُ َ َ َِ َ ِ ِ َ ً‬ ‫َ ْ َ َ ُ َ َ َِ ْ‬
‫ِّند ِادام التم ِر ال ِۡون ِۡد ِی ل ِذیۡذا‬ ‫الت َم ِر ال ِونْ ِد ِ ِي؟‬ ‫غيف َِتد ِادام‬ ‫‪60‬‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪136‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬
‫َ َ َ ُ ُِ َ َ ُ َ َ‬ ‫َ َ ْ َ ُ ُ ُِ َ َ َ ْ ُ َ ْ َ‬
‫ات‬ ‫ْل تسۡبخ أ ِمی ٳدام الۡور یۡظ ِ‬ ‫ات‬ ‫أتسبخ أمك ِادام الور یظ ِ‬ ‫‪61‬‬
‫َ‬ ‫َِ‬
‫ِالن ِاض َم ِۃ ِمنۡہ‬ ‫الن ِاض َم ِۃ ِم ْنہ؟‬
‫َ َ َ ُ َ َِ َ َ َ ُ َ ِ ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ََ ُ ْ ُ َ ُ ْ ْ‬
‫ْل أضۡلم ِألنہ ما أغلۡتہ عط‬ ‫أیعون ِادام ِبدو ِن البر ِل؟‬ ‫‪62‬‬
‫َ ُ َ َ ِ َ ً‬ ‫َغيْ َف ََت ُد َْل ْ َم ِ‬
‫الدی ِۡك ل ِذیۡذا‬ ‫أ ِجد ْلۡم ِ‬ ‫الدیْ ِك؟‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫‪63‬‬
‫َ َ َ ُ َِ َ َ ُ ُ ِ ََ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ََ ْ ُ‬
‫ْل‪ْ :‬ل ت ِبيۡض الدجاجۃ غل یوۡم‬ ‫أتبيض الدجاجۃ غل یوم ؟‬ ‫‪64‬‬
‫ُ َ‬ ‫َ‬ ‫َ ِ ُ ِ َ ْ َ َ ْ ْ َ َ َ ْ َ ْ َِ ُ‬
‫الـ َۡمض ِۡل َِيۃ ديۡر ِضن ِۡدیۡ ِم َن الـ َۡمظ ِۡل َِي ِۃ‬ ‫أي بيزۃ دْی ِضندؽ‪ :‬الـمظ ِليۃ‬ ‫‪65‬‬
‫َ ْ ْ َُ‬
‫أ ِم ال َـمض ِل ِيۃ؟‬
‫َِ‬ ‫ُ ُ َ‬ ‫َ َ َ ُ ْ ُ َِ‬
‫ف ِر یۡح ِِالني ِۡم إن َوا‬ ‫َیظوۡل ِالن ُاس ِ ۡ‬ ‫اس ِِف ِر یْح‬ ‫الن ُ‬ ‫ماذا یظول‬ ‫‪66‬‬
‫ُ َ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫م ِطيۡدً‬ ‫النيْ ِم؟‬ ‫ِ‬
‫ًِ‬ ‫َ َ‬ ‫َْ َ َ َ‬
‫دذ ُبہ ُزلۡب ِجدا‬ ‫غيف دذبہ؟‬ ‫ُ‬ ‫‪67‬‬
‫َیر َۡن ُع َِالن َِج ُار منۡہ ال َۡع َر َِ‬
‫اس‬ ‫الن ِج ُار ِمنْہ؟‬
‫َ َ َ ْ َ ُ َِ َ‬
‫ماذا یرنع‬ ‫‪68‬‬
‫َِ‬ ‫ِ‬
‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ َِ َ‬
‫اب‬ ‫الِس َر والۡأب َۡو َ‬ ‫الساوْل ِت َو ِ ُ‬
‫و ِ‬
‫َ َِ َ َ َ َ َ َ‬
‫والذب ِابيۡك و طيۡرھا‬
‫َ َ َ ُ ُ ِ َ ُ َ َ َ َِ‬ ‫ْ َ‬ ‫ََ ُ ُ ِ َ َ‬
‫الرضار الۡأنۡبج ال ِۡطج‬ ‫نصمۡ یاغل ِ‬ ‫الرض ُار األنْ َب َج ال ِط ِج؟‬ ‫َأیأغل ِ‬ ‫‪69‬‬
‫َ َ َ ُ ُ َ َِ َ َ َ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫أ َت ُظ ْو ُم م َن ِ‬
‫نصمۡ‪ :‬أعوۡم ِمن النو ِۡم عبۡلالۡطج ِۡر‬ ‫الن ْو ِم ع ْب َل الط ْج ِر؟‬ ‫ِ‬ ‫‪70‬‬
‫َ‬ ‫َُ ُ َ ُ ََ‬ ‫َ َ ُ ْ ُ ْ َ َ ُ َ ِ َْ‬
‫ات ِم َن ِالنو ِۡم‬ ‫تظوۡم بصۡض الۡبن ِ‬ ‫أتظوم البنات ِمن النو ِم‬ ‫‪71‬‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ َ ً َ‬
‫َز َب ًاخا غ ِمث ِۡل ال َۡب ِني َۡن َو َیص ُۡبدۡن‬ ‫اخا غ ِمث ْ ِل ال َب ِن ْ َْی َو َی ْص ُب ْدن‬ ‫زب‬
‫َ َ‬ ‫َ َِ ُ َِ‬
‫َر ِب ُو ِن‬ ‫ر بون ؟‬
‫ََ َ ُ ََ َ َ‬ ‫ْ‬ ‫َ َ ْ َ َ َ َ َْ‬
‫‪َ:‬سصۡت أذان الۡطج ِۡر‬ ‫نصمۡ ِ‬ ‫أ َِسصت اذان الطج ِر؟‬ ‫‪72‬‬
‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ٰ‬ ‫َ‬
‫َی ُظو ُۡل الۡ ُـمؤذن ‪:‬ا َ‬
‫ُ‬ ‫ِ‬ ‫َ َ َُ ْ ُ ْ ُ ِ ُ‬
‫لرلوً ديۡر ِم َن‬ ‫ِ‬ ‫ؤذن ؟‬ ‫ماذا یظول الـم ِ‬ ‫‪73‬‬
‫َِ‬
‫النو ِۡم‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ َ ُ َِ‬ ‫َ َ ْ َ ُ َِ ُ َ ْ‬
‫اس َیذۡھ ُبوۡن ٳ َِل‬ ‫ِ‬
‫اله ِ‬ ‫نصمۡ ‪:‬بصۡض‬ ‫ْ‬ ‫َ‬
‫أیذھب الناس ِإِل الـمد ِج ِد‬ ‫‪74‬‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪137‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬
‫ِ ٰ‬ ‫َ‬ ‫َِ َ‬
‫وً‬
‫الۡـمد ِۡج ِد ِللرل ِ‬ ‫لرَل ًِ؟‬ ‫ِل‬
‫َِ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫الثال َث م ْن م ْنواَ‬ ‫َ َ َ ْ ُ ْ ْ َ ْ َ َِ‬
‫ن َصمۡ‪ :‬د َتم َۡنا ال ُۡجز َۡء الثا ِلث ِمنۡ‬ ‫أدتمتم اْلزء ِ ِ ِ‬ ‫‪75‬‬
‫َ‬ ‫ْ َ‬
‫ِمن َۡو َاج ال َۡص َر ِب ِي ِۃ‬ ‫َج ال َص َر ِب ِي ِۃ؟‬
‫َ َ‬ ‫ََ‬
‫ن َصمۡ‪ :‬ظ ِوم َۡناي َج ِِي ًدا‬ ‫أظ ِو ْم ُت ُم ْوي َج ِِي ًدا؟‬ ‫‪76‬‬
‫َ َ َُ‬ ‫َ َ َ ُ َ‬
‫ن َصمۡ َنۡطشہ‬ ‫ھ ْل َتْطش ْونہ؟‬ ‫‪77‬‬

‫ت‬
‫درسےیکوہےئےلمج‬
‫ُ َ‬ ‫َِ ٰ ٰ‬ ‫الر ِاَحي َۡن • تل َۡك الۡبن ُۡت َع َ‬ ‫إ َِن َك َدي ُۡر َِ‬
‫وً•ھ ِذي الۡع ُتب ن ِاظ َصۃ •‬ ‫ل‬‫لر‬ ‫ل‬
‫ِ‬ ‫ت‬
‫ۡ‬ ‫ام‬ ‫ِ‬
‫ُ ُ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ِ‬ ‫ِ َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫َ‬ ‫ٰ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬
‫َ ِ‬
‫ٰ ٓ‬
‫وً الۡطج ِۡر • ِإننا ِّندغمۡ ض ِاع ِلي َۡن • أیتوا ال ِۡبنۡت ! عو ِۡمیۡ‬ ‫ل‬ ‫ر‬ ‫ل‬ ‫ِ‬ ‫َ‬
‫ۡن‬ ‫م‬‫ع‬ ‫ات‬ ‫ن‬ ‫َ‬
‫ۡب‬ ‫ل‬‫ا‬ ‫ء‬ ‫ِ‬ ‫ْل‬ ‫ھ ُو‬
‫ِ‬ ‫َ‬
‫ً‬ ‫َ ُ‬ ‫ُ َ َ ُ ُ‬ ‫َِ ٰ‬
‫ۡیت ! َمد َۡر َذ َت ِك •‬ ‫ِل َیا ِبن ِ ۡ‬ ‫وً • أ ِی َوا الۡاوْۡلد عو ُۡموۡا ِمنۡ نو ِۡمعمۡ ُبع َۡرً • ِز ِطیۡ ِ ۡ‬ ‫ِللر ِ‬ ‫ل‬
‫َ َ ًَ‬ ‫َ َِ َ َ َ ُ َ ُ َ َ َ ِ َ ً‬ ‫ٰھ ُو َ ْٓلء ال َۡب َن ُ‬
‫ِۡل یا ِبنۡت ! غ ِلَمت ش ِيبۃ • ِاضۡمِلۡ اضَۡمْل‬ ‫ف ِام ِۡتحا ِن ِون ّنحۡن • عوِ ۡ‬ ‫ات ِ ۡ‬ ‫ِ‬
‫َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ً‬
‫ات • ا ِی َب َنا ت ِجى َۡن ؟• ِإن ال ُـم َن ِاظ ِظي َۡن لع ِاذ ُبوۡن •‬ ‫ِ‬
‫الر َ‬
‫َز ِاْلۃ • َواض َۡمِل ِ ِ‬
‫اْل‬ ‫َ‬
‫َ َ َ َ ُ َ َِ‬ ‫َ‬ ‫َ ٰ َِ ُ َ َ َ َ َ ُ َ َ ُ َِ ُ َ ُ ُ َ‬
‫ِ‬
‫ول ِعن الـۡمن ِاظ ِظيۡن ْلیصۡلموۡن • ال ِۡبنۡت الر ِاْلۃ َت ِۡدم أموا • أْل تصۡلم ان‬
‫ات ! ُعمۡنَ‬ ‫اْلات • َأ َِی ُت َوا ال َۡب َن ُ‬ ‫الر َ‬ ‫َ َ ُ ُ َ َ َِ َ ُ َ َ َ َِ‬
‫الر ِاد ِعيۡن ُمۡبوۡبوۡن • الر ِاْلات یرۡحبۡن‬
‫َِ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫َ‬ ‫َ َ ُ َِ َِ َ ٰ َ ِٰ َ ُ َ َ َ َ َ َ َ‬
‫ات َیا ِبن ُۡت ! • ْل‬ ‫الل ر ِاغروۡن • ْل َِتيِۡل َنۡو الۡخ ِبي ِ‬
‫ۡث‬ ‫ِبو ِاجبا ِتعن • ِأنا ضل ِنصۡم ِۃ ِ‬
‫َ‬ ‫ِ َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫َ ُ‬
‫ت ُصوۡؼ الـ َۡم َرا ِئ ُب ال َۡص ِاز ِمي َۡن • ِإن الۡاب َۡر َار ل ِطیۡ ن ِصيۡم • َو ِإن الۡط ِج َار ل ِطیۡ َج ِحيۡم •‬
‫ات ! ُاذ ُۡغر َۡن َر َِب ُع َِن ُبع َۡر ًً َِو َأزي ًَۡل• إ َِن ال ُۡو َر ی َۡظات َِالناض َم َۃ إ َد ُامواَ‬ ‫َأ َِی ُت َوا ال َۡب َن ُ‬
‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫َ‬
‫ل ِذیۡذ•‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪138‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫فہرسالفاظالجزءالثالث‬
‫درس (‪)۰‬‬
‫اعمین‬ ‫اافلظ‬ ‫اعمین‬ ‫اافلظ‬
‫رمکہ‬ ‫ُح ۡج َغۃ ‪ ،‬ج‪ُ :‬ح ۡج َغاتِ ِ‬ ‫قبس‬ ‫َص ۡعؽ ج‪ُ :‬ص ُع ۡوؽِ‬
‫َ‬ ‫ُ‬
‫َم ۡل َػض‪،‬ج‪َ :‬م َل ِاغ ُِض ِ چنیب‪،‬تسشن‬ ‫رکیس‬ ‫ک ۡغ ِس ٌّی‪،‬ج‪:‬ک َغ ِاس ُِّی ِ‬
‫اچک‬ ‫اق ۡی ُِر ِ‬ ‫ََ‬ ‫‪،‬ج‪:‬ؾ ُب ۡوعات ِ ہتختٔۺایسہ‬ ‫َؾ ُّب ۡو َعۃ َ‬
‫َب ِ‬
‫ُ َ‬
‫‪،‬ج‪:‬غ َغفاء ِ امرٹین‬ ‫َغ ِغۡیف‬ ‫یظ ِ اطبلۺملع‬
‫َ ُ‬
‫َلم ِ‬ ‫ۡ ۡ‬
‫ِتل ِمیظ‪،‬ج‪:‬ت ِ‬
‫َۡ‬ ‫َه َھ َ‬
‫درایمؿ‬ ‫أث َىاء ِ‬ ‫وہۺااھٹ‬ ‫ٌ(ف) ِ‬
‫َ‬
‫وہۺاچب‪،‬ڈرا‬ ‫َخ ِظ َع(ؽ) ِ‬ ‫وہۺہصغۺوہا‬ ‫غ ًِ َب(ؽ) ِ‬
‫َۡ‬ ‫َّ‬
‫ااسنؿ‬ ‫الِـ َم ۡغ ُء‪،‬ج‪ِ :‬ع َجال‬ ‫رگم‪،‬وساےئ‬ ‫ِا َِل ِ‬

‫درس(‪)۲‬‬
‫ِ‬ ‫(ف)‬ ‫ش‬‫ََ َب َ‬ ‫ِ‬ ‫ابش‬
‫ِ‬ ‫ُ‬
‫َ َ‬
‫‪،‬ج‪:‬م‬ ‫ش‬ ‫َم ُۡ َ‬
‫ب‬
‫اسۺےنۺاکپای‬ ‫ابوریچۺاخہن‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬
‫َ‬
‫اصػ‪،‬رھتسا‬ ‫ه ِظ ۡیفِ ِ‬ ‫امں‬ ‫أ ٌّم‪،‬ج‪:‬أ َّم َھاتِ ِ‬
‫َ َ َ‬ ‫ِخ ۡینِ ِ‬
‫مضح(ف) ِ اسۺےنرعتفیۺیک‬ ‫وتق‬
‫ف ِغ َح (ؽ) ِ‬
‫َ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ۃ‬ ‫ؾ‬ ‫ى الِۡـ َم ۡض َع َ‬ ‫ُف ُغ ۡو ُ‬
‫وہۺوخشۺوہا‬ ‫ِ وہؾۺورک‬
‫َ‬ ‫َ ُّ‬
‫گنت‬ ‫ي ِّیمِ ِ‬ ‫یھبکۺںیہن‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ِ‬ ‫ك‬
‫َ‬
‫وہۺاملئۺوہا‬ ‫َع ِغ َب (ؽ) ِ‬ ‫التپ‬ ‫مِ‬ ‫َع ِك ۡیم‪،‬ج‪َ :‬عكا ِئ ُ ِ‬
‫َ‬
‫‪،‬ج‪:‬أ ۡغظ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫ذغا‬ ‫ۃ‬
‫ِ‬ ‫ی‬ ‫ِ‬ ‫ِغظاء‬ ‫ہشیمہ‬ ‫صا ِئما ِ‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪139‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫درس (‪)۳‬‬
‫اسنل‬ ‫ِا َصامِ ِ‬ ‫یتنحم‬ ‫ُم ۡج ِت ِھضِ ِ‬
‫َ ۡ‬ ‫َ‬
‫زیچ‬ ‫اء ِ‬‫ش ۡیء‪،‬ج‪:‬أق َی ُِ‬ ‫اسۺےنانبای‬ ‫ن َى َؼ (ف) ِ‬ ‫َ‬
‫َب ۡیٌ َو َب ۡیًۃِ ِ‬ ‫ُّ ُ‬ ‫َ َّ ۡ ُ‬
‫اڈنا‬ ‫اللحم‪،‬ج‪:‬اللحوم ِ وگتش‬
‫َ‬ ‫َز ۡ‬
‫یھگ‬ ‫َؾ َمًِ ِ‬ ‫ات ِ زبسی‬ ‫ً َغ َو ُ ِ‬ ‫‪،‬ج‪:‬ز ۡ‬ ‫ًغ‬
‫َ َّ ُ ۡ ۡ ُ‬ ‫َز َّ‬
‫اومرۺاخہنۺداری‬ ‫ِالت ۡرِب َیۃ الِـ َمن ِ ِزل َّی ِۃ ِ‬
‫زبسیۺرفوش‬ ‫ًاعِ ِ‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َهل ۡی َ‬
‫وجات‬ ‫ِخظاء‪،‬ج‪:‬أ ۡخ ِظ َیۃِ‬ ‫و ِ ربایئ‪،‬بیع‬ ‫هۃ‪،‬ج‪:‬ه َلا ِئ ُ ِ‬ ‫ِ‬
‫درس(‪)۴‬‬
‫َ َ‬ ‫ُ ُ‬
‫َمكِ(ن) ِ اسےنیھگنکۺیک‬ ‫انہتش‬ ‫فُ ۡوعِ ِ‬
‫َّ‬ ‫‪،‬ج‪:‬أ ۡق َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫ررٹسج‬ ‫ِ‬ ‫ت‬
‫ِ‬ ‫َل‬ ‫ج‬ ‫‪،‬ج‪:‬س‬
‫ِ ِ‬
‫ٌّ‬
‫ل‬ ‫ج‬‫ِ ِ‬‫س‬ ‫ابؽ‬ ‫ِ‬ ‫اع‬
‫ِ‬ ‫ػ‬ ‫ق ۡػغ‬
‫َجھ ۡ‬ ‫نَ‬ ‫‪،‬ج‪:‬أ ۡ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫دنلب(ڑبیۺٓاواز)‬ ‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ی‬ ‫ِ‬ ‫ٓاواز‬ ‫ِ‬ ‫ات‬
‫ِ‬ ‫و‬ ‫ن ۡوت‬
‫داںیئ‬ ‫َی ِم ۡیىا ِ‬ ‫وتہج‬ ‫ِغ َى َایۃِ ِ‬
‫‪،‬ج‪:‬غ َغَباتِ‬ ‫َغ َغَبۃ َ‬ ‫ابںیئ‬ ‫ِق َماَلِ‬
‫اگڑی‬
‫درس(‪)۵‬‬
‫ه ِاجحِ ِ‬
‫َ‬ ‫َ َ‬
‫اکایمب‬ ‫ک ِؿل(ؽ) ِ اسۺےنیتسسۺیک‬
‫َۡ‬ ‫َ‬
‫زابؿ‬ ‫ِل َؿان‪،‬ج‪:‬أل ِؿ َىۃِ ِ‬ ‫یھبک‪،‬ہشیمہ‬ ‫أ َبضا ِ‬
‫َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫ل ِ ربیۺابت‬ ‫ف ِاخكۃ‪،‬ج‪:‬ف َو ِاخ ُ ِ‬ ‫ابت‬ ‫ک ِل َمۃ‪،‬ج‪:‬ک ِل َماتِ ِ‬
‫َ ۡ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫امومں‬ ‫زال‪،‬ج‪:‬أز َوالِ ِ‬ ‫اچچ‬ ‫َغ ٌّم‪،‬ج‪:‬أ ۡغ َمامِ ِ‬
‫یِ‬ ‫ِز ۡؼ ِ‬ ‫َ َ َ‬
‫روسایئ‬ ‫فؿض(ن) ِ وہۺرخابۺوہایگ‬
‫اسۺےنۺوبای‬ ‫َػ َع َع(ف)‬ ‫اسۺےناکاٹ‬ ‫ه َض(ن)‬ ‫َخ َ‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪140‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫درس (‪)۶‬‬
‫َ‬
‫اسۺےناپھچای‬ ‫َؾت َر (ن) ِ‬ ‫وہۺاجاگ‬ ‫َؾ ِھ َغ (ؽ) ِ‬
‫ۡ َ َ‬ ‫َ‬
‫امینسۺرھگ‬ ‫َص ُاع الخ َّیال ِ ِۃ ِ‬ ‫اسدہ‬ ‫َؾاطجِ ِ‬
‫َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َٓ‬ ‫ۡ‬
‫ن ِاخبۃ‪،‬ج‪:‬ن ِاخباتِ یلیہس‪،‬دوتس‬ ‫انگہ‬ ‫ِاثم‪،‬ج‪:‬اثامِ‬

‫درس(‪)۷‬‬
‫ََ‬ ‫َ‬
‫اسۺےنۺرھبا‬ ‫َمَل (ف) ِ‬ ‫اسۺےنۺرویٹۺاکپیئ‬ ‫ز َب َز (ن) ِ‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َک َي َ‬
‫اسۺےنۺاھجڑوۺدی عجً (ى) ِ اسۺےنۺٓااٹۺوگدناھ‬ ‫ـ (ن) ِ‬
‫ص ۡی َوان َ‬
‫‪،‬ج‪:‬ص َو ِاو ۡی ُ ِ‬ ‫َص ِك ۡیمِ ِ‬
‫ً ِ رہچکی‬ ‫ِ‬ ‫ٓااٹ‬
‫َ‬ ‫َٓ‬
‫ربنت‬
‫َ‬
‫ا ِهیۃ‪،‬ج‪:‬أوا ِوی ِ‬ ‫امگؿۺایک‬ ‫َخ ِؿ َب (ؽ) ِ‬
‫ٓ‬ ‫َ‬
‫ایھبۺایھب‬ ‫ا ِهفا ِ‬ ‫ڑھگا‬ ‫‪،‬ج‪:‬ج َغاعِ ِ‬
‫ج َّغۃ ِ‬
‫َ ۡ َ‬ ‫ُ ۡ‬ ‫ُ‬ ‫ُ َ‬
‫اکؾ‬ ‫قغل‪،‬ج‪:‬أقغالِ‬ ‫رمکہ‬ ‫غ ۡغفۃ‪،‬ج‪:‬غ َغفِ‬

‫درس (‪)۸‬‬
‫َ َ‬ ‫ُ َۡ ُ ۡ ُ ۡ َ‬
‫اچدنینۺرات‬ ‫ل ۡیلۃ ُم ۡل ِم َغۃِ ِ‬ ‫لػبۃ الغ َّمیً ِِۃ ِ ٓاھکنۺوچمیل‬
‫یئک‪،‬دنچ‬ ‫ِغ َّضۃِ ِ‬ ‫جمؼ (ف) ِ اسۺےنۺعمجۺایک‬
‫َََ‬
‫ٌّ ُ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬
‫وچر‬ ‫ه ۡومِ ِ‬ ‫‪،‬ج‪:‬ل ُ‬ ‫ك ۡغ َغۃ‪،‬ج‪:‬ك ُغ ۡوعِ ِ الرٹی‪،‬رقہعۺادنازی ِلو‬
‫ََ ۡ ُ‬ ‫ۡ ۡ‬ ‫َ َ َ‬
‫غهب (ى) ِ اسۺےنۺیٹپۺابدنیھ ِمى ِضیل‪،‬ج‪:‬مى ِاصی ِل ِ روامؽ‬
‫ََ َ َ‬ ‫َخ ۡولِ ِ‬
‫ارطاػ‪،‬اردۺرگد كبٌ غ ٰلی (ى) ِ ہضبقۺایک‪،‬ڑکپۺا‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫ااھٹای‬ ‫َعف َؼ ‪۰‬ف)‬ ‫وہۺکھتۺایگ‬ ‫ت ِػ َب (ؽ)‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪141‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫درس(‪)۹‬‬
‫َ‬ ‫َ َۡ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬
‫‪،‬ج‪:‬صحافِ ِ ڑبیۺٹیلپ‬ ‫صحفۃ ِ‬ ‫اخدناؿ‬ ‫‪،‬ج‪:‬أ َؾغِ ِ‬
‫أ ۡؾ َغۃ ِ‬
‫ََ‬ ‫ۡ‬ ‫ُ‬
‫ہچمچ‬ ‫مِ‬ ‫‪،‬ج‪:‬مَل ِغ ُ ِ‬ ‫ِمل َػ َلۃ‬ ‫اہڈنی‬ ‫ِك ۡضع‪،‬ج‪:‬ك ُض ۡوعِ ِ‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫دمعہ‬ ‫ف ِازغِ ِ‬ ‫ابزار‬ ‫ُؾ ۡوق‪،‬ج‪:‬أ ۡؾ َواقِ ِ‬
‫ُ‬ ‫َ‬
‫ہصح‬ ‫هبِ ِ‬ ‫‪،‬ج‪:‬ه ُ‬ ‫ه ِه ۡیب‬ ‫اگڑی‬ ‫‪،‬ج‪:‬غ َغَباتِ ِ‬ ‫َغ َغَبۃ َ‬
‫َ‬
‫دوھاک‬ ‫ِز َضاعِ ِ‬ ‫وہۺوسای‬ ‫َعك َض (ن) ِ‬
‫َ َ ُ‬ ‫َ ۡ َ‬ ‫الى َھ ِِ‬‫َُ ۡو َل َّ‬
‫ه ِهیدۃ‪،‬ج‪:‬هها ِئ ِذ تحیصن‬ ‫دؿۺرھب‬ ‫اع‬

‫درس (‪)۰۱‬‬
‫َ َ‬ ‫َ َ‬
‫‪،‬ج‪:‬ؾ ِّیئات ِ‬
‫َ‬
‫َؾ ِّیئۃ‬
‫ت ِبؼ (ؽ) ِ اسۺےنۺریپویۺیک‬ ‫ربایئ‬
‫َ ٌّ َ‬
‫‪،‬ج‪:‬أ ۡغ ِى َی ُ‬
‫امیدار‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫اء‬ ‫غ ِنی‬ ‫رمس‬ ‫ِع َواجِ ِ‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫‪،‬ج‪:‬أ ۡب َ‬ ‫َب َ‬
‫یچینۺ(اگنہ)‬ ‫غ ًِ ۡیٌِ ِ‬ ‫اگنہ‬ ‫هاعِ ِ‬ ‫هغ‬
‫ۡ‬
‫ربا‬ ‫َمظ ُم ۡومِ ِ‬ ‫ہنمۺومڑان‬ ‫َع ِغ َب َغ ًۡ(ؽ) ِ‬

‫درس(‪)۰۰‬‬
‫ُ‬ ‫َ ۡ َ‬
‫رفتحی‬ ‫ه ۡؼ َھۃِ ِ‬ ‫اء ِ دوتس‬ ‫ن ِضك ُِ‬ ‫َ‬
‫ن ِض ۡیم‪،‬ج‪:‬أ‬
‫َۡ ۡ‬ ‫ۡ‬
‫ارگنزیۺوعرںیت‬ ‫ال ِف َغه ِج َّی ُ ِ‬
‫ات ِ‬ ‫ہتخپۺاعدت‬ ‫َصأبِ ِ‬
‫َ‬ ‫َو َك َ‬
‫وکپاؿ‬ ‫اخۃِ ِ ےبرشیم‪،‬ےبایحیئ َ َبازۃِ ِ‬
‫َ‬ ‫َ ۡ‬
‫انیس‬ ‫ِز َیاَۃِ‬ ‫لیبۺوبےٹۺانبان‬ ‫تُ ِغۡیؼِ‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪142‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫درس(‪)۰۲‬‬
‫ضح َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫وہۺاسنہ‬ ‫ِ‬ ‫(ؽ)‬ ‫ک‬ ‫ِ‬ ‫الیم‬ ‫ِ‬ ‫ار‬
‫ِ‬ ‫ؾ‬ ‫‪،‬ج‪:‬أ ۡو َ‬ ‫َو ِسخ‬
‫‪،‬ج‪:‬ح ُ‬ ‫ح َجاب ُ‬ ‫‪،‬ج‪:‬أ ۡل َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫رپدہ‬ ‫ِ‬ ‫ب‬
‫ِ‬ ‫ج‬ ‫ِ‬ ‫لیھک‬ ‫ِ‬ ‫اب‬ ‫ػ‬ ‫ل ِػب‬
‫َ‬
‫اسۺےنایدۺایک‬ ‫َخ ِفظ(ؽ)‬ ‫زایدہ‬ ‫َوا ِفغِ‬
‫درس(‪)۰۳‬‬
‫َ‬ ‫ۡ‬ ‫َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ ۡ َۡ‬
‫شجغ‪،‬ج‪:‬أشجاعِ ِ درتخ‬ ‫ٰؾ‬ ‫ا‬ ‫اَله َب ُ ِج ِ‬
‫َ‬ ‫ُ ُ‬ ‫ۡ‬
‫وماٹ‬ ‫ث ِس ۡینِ ِ‬ ‫اکلھچ‬ ‫ِككغ‪،‬ج‪:‬كك ۡوعِ ِ‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫اچک(ٓاؾ)‬ ‫ِف ٌّ ِج ِ‬ ‫یلھٹگ‬ ‫ه َواۃ‪،‬ج‪:‬هویِ ِ‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫‪،‬ج‪:‬أ ۡل َ‬ ‫َ‬
‫اٹھک‬ ‫ِ‬ ‫ٌ‬
‫ِ‬ ‫ام‬
‫ِ‬ ‫خ‬ ‫رگ‬ ‫ِ‬ ‫ان‬
‫ِ‬ ‫و‬ ‫ل ۡون‬
‫هلِ ِ‬ ‫َب َ‬ ‫َیا ِوؼِ ِ‬
‫ایپز‬ ‫اکپۺوہا‬
‫َ َ‬
‫اسۺےناکاٹ‬ ‫كُ َؼ (ف) ِ‬ ‫رتشۺنپ‬ ‫ُخ ُم ۡوىِ ِ‬
‫َ‬ ‫َ َ‬
‫رہشی‬ ‫َػغبِ ِ‬ ‫وچاس‬ ‫َعقف (ى) ِ‬
‫اسۺےنالمای‬ ‫َم َؼ َج (ن) ِ‬ ‫غه َغ (ى) ِ اسۺےنوچنڑا‬
‫َ َ‬
‫َ َ‬ ‫ّ‬ ‫َّ‬
‫رھچی‬ ‫‪،‬ج‪:‬ؾک ِاکین‬ ‫ِؾ ِک ۡین‬ ‫رکش‬ ‫ُؾکغِ‬
‫درس(‪)۰۴‬‬
‫َ َ‬ ‫َ َ َ‬
‫وہۺرہھٹا‬ ‫َوكف (ى) ِ‬ ‫وجب (ى) ِ وہۺوابجۺوہا‬
‫اسۺےناپای‬ ‫َو َج َض (ى) ِ‬ ‫وہۺ‪،‬اچنہ‬ ‫ن َل (ى) ِ‬ ‫َو َ‬
‫َو َ‬ ‫َ َ َ‬
‫اسۺےنراھک‬ ‫ي َؼ (ف) ِ‬ ‫ونف (ى) ِ اسۺےنایبؿۺایک‬
‫صعج‪،‬ج‪:‬أصعاجِ ِ زیمۺاکۺاخہن(سجۺںیۺ‬
‫ََۡ‬ ‫ُۡ‬
‫ق ِ راہتس‬
‫ُ‬
‫َ ِغۡیم‪،‬ج‪ُ َ:‬غ ِ‬
‫َ‬
‫َۡ ۡ َ‬ ‫َ‬
‫اتکںیبۺریھکۺاجںیئ)‬ ‫اظ ُغ الِـمض َعؾ ِِۃ ِ ڈیہۺامرٹس‬ ‫ه ِ‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪143‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ب‬ ‫‪،‬ج‪:‬م َکا ِت ُ‬ ‫َم ۡک َت َبۃ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ۃ‬ ‫اي‬‫اب ا ّلغَی َ‬ ‫ُ‬ ‫ػ‬‫َأ ۡل َ‬
‫بتکۺاخہن‬ ‫ِ ورزشۺےکۺلیھک‬ ‫ِ‬
‫َ‬ ‫ََ‬ ‫َ‬ ‫َۡ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ‬
‫كاغۃ‪،‬ج‪:‬كاغاتِ ِ داالؿ‪،‬اہؽ َبلۃ‪،‬ج‪َ:‬بلاتِ ِ الکس‪،‬درہج‬
‫َ‬
‫رقتری‪،‬رچکل‬ ‫ِ‬ ‫ات‬ ‫ز َُ َابۃ‪،‬ج‪:‬ز َُ َ‬
‫اب‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫امعرت‬ ‫یۃ‬
‫ِ‬ ‫ي‬ ‫ِ‬
‫ۡ‬
‫ب‬ ‫‪،‬ج‪:‬أ‬ ‫ِب َىاء‬
‫ہشیمہ‬ ‫َصا ِئما‬
‫درس(‪)۰۵‬‬
‫ۡ َ‬ ‫َ‬ ‫ُ ۡ‬ ‫َ‬
‫غهً‪،‬ج‪:‬أغهانِ ِ ینہٹ‬ ‫اُۺاگ‬ ‫ه َب َت (ن) ِ‬
‫ٌّ َ ۡ َ‬ ‫َ‬
‫اسہی‬ ‫ِ‬ ‫ل‬
‫ِ‬ ‫َل‬ ‫ظ‬ ‫‪،‬أ‬ ‫ل‬ ‫ظ‬ ‫ِ‬ ‫اتپ‬ ‫ِ‬ ‫اق‬
‫ِ‬ ‫ع‬ ‫‪،‬ج‪:‬أ ۡو َ‬ ‫َو ۡعق‬
‫َ‬
‫‪،‬ج‪:‬أ ۡث َ‬ ‫َ‬
‫لھپ‬ ‫ِ‬ ‫اع‬
‫ِ‬ ‫م‬ ‫ث َمغ‬ ‫انھ‬ ‫َوا ِعفِ ِ‬
‫‪،‬ج‪:‬أ ۡث َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫ڑپکا‬ ‫ِ‬ ‫اب‬
‫ِ‬ ‫و‬ ‫ث ۡوب‬ ‫خلتۺ‪،‬ڑکوا‬ ‫ُم ٌِّغ ِ‬
‫َ‬
‫ڑیکا‬ ‫‪،‬ج‪:‬ص ۡی َضانِ ِ‬ ‫صوصۃ ِ‬
‫َُۡ‬
‫اسۺےنامرۺڈاال‬ ‫ك َت َل (ن) ِ‬
‫َه َّ‬ ‫َ ۡ َ‬ ‫َ َ‬
‫ڑبیئھ‬ ‫ِ‬ ‫اع‬
‫ِ‬ ‫ج‬ ‫ڑکلی‬ ‫ِ‬ ‫اب‬
‫ِ‬ ‫ك‬ ‫زكب‪،‬ج‪:‬أز‬
‫َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫ُۡ‬
‫وھٹس‪،‬تخس َ ِاولۃ‪،‬ج‪ِ َ:‬اوَلتِ ِ زیم‪،‬لبیٹ‬ ‫نلبِ ِ‬
‫‪،‬ج‪:‬أ ۡب َ‬ ‫َ‬
‫دروازہ‬ ‫ِ‬ ‫اب‬
‫ِ‬ ‫و‬ ‫َباب‬ ‫تخت‬ ‫َؾ ِغۡیغ‪،‬ج ُ‪:‬ؾ ُغعِ ِ‬
‫َ‬ ‫ُ‬
‫وہا‬ ‫ِعۡیذ‪،‬ج‪ِ :‬عَیاحِ‬ ‫ڑھکیک‬ ‫ق َّباک‪،‬ج‪:‬ق َب ِاب ۡی ُ ِ‬
‫ک‬
‫درس(‪)۰۶‬‬
‫َ‬ ‫َك َ‬
‫وہۺڑھکاۺوہا‬ ‫ك َام (ن) ِ‬ ‫اسۺےناہک‬ ‫ال (ن) ِ‬
‫وہۺٓاای‬ ‫َج َاء (ى) ِ‬ ‫وہۺولاٹ‬ ‫َغ َاص (ن) ِ‬
‫وہۺاغبئۺوہا‬ ‫اب (ى) ِ‬ ‫َغ َ‬ ‫وہۺالچ‬ ‫َؾ َاع (ى) ِ‬
‫َ‬
‫ال َح ِض ۡیلۃ ال ُػ ُم ۡو ِم َّی ِۃ ِ اعؾۺابغ(اگرڈؿ) َػ ۡھغ‪،‬ج‪:‬أ ۡػ َھاعِ ِ‬
‫ُ‬ ‫َۡ َ ُ ۡ‬
‫وھپؽ‬
‫ۡ‬ ‫ۡ‬
‫ریغبۺااجزت‬ ‫ِب ُض ۡو ِن ِاط ٍ ِن‬ ‫وسریے‬ ‫ُبک َغۃِ‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪144‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫درس (‪)۰۷‬‬
‫اع (ى) ِ‬ ‫َب َ‬ ‫َعاح (ن) ِ‬
‫اسۺےناچیب‬ ‫وہۺایگ‬
‫وعرںیت‬ ‫ِو َؿاءِ ِ‬ ‫دلجی‬ ‫َع َجلِ ِ‬
‫َ‬ ‫َ َ َ‬
‫امٹرٹ‬ ‫اَمِ ِ‬ ‫َ َم ِ‬ ‫ٓاول‬ ‫ِ‬ ‫ۃ‬
‫ِ‬ ‫اَ‬ ‫بُ‬
‫َ‬ ‫ۡ‬
‫اپکل‬ ‫ِا ۡؾ َفاهارِ ِ‬ ‫نگیب‬ ‫َب ِاطه َجانِ ِ‬
‫َب ِام َیۃِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ل‬
‫ِ‬ ‫ج‬ ‫ع ۡج َلۃ‪،‬ج‪:‬ع َ‬
‫ڈنھبی‬ ‫رُخہفۺاکۺاسگ‬ ‫ِ َ ِ‬
‫َ ۡ‬ ‫َ‬
‫رکبا‪،‬رکبی‬ ‫غ َىم‪،‬ج‪:‬أغىامِ‬ ‫اصقیئ‬ ‫هابِ‬ ‫ك َّ‬
‫درس(‪)۰۸‬‬
‫ُ‬ ‫َ‬ ‫ص ۡیک ُ‬
‫رپدنہ‬ ‫َ ۡیر‪،‬ج‪ُ َ:‬ی ۡوعِ ِ‬ ‫رمغ‬ ‫‪،‬ج‪:‬ص ُی ۡوکِ ِ‬ ‫ِ‬
‫ۡ ََ‬ ‫َ‬
‫ِعیل‪،‬ج‪:‬أعیافِ ِ (رپدنہاک)رپ‬
‫ۡ‬
‫اپوتل‬ ‫َص ِاجىۃِ ِ‬
‫ٰ‬ ‫َ‬
‫ربنت‬ ‫یغلک(رمغۺیک) ِِإهاء‪،‬ج‪ :‬ا ِه َیۃِ ِ‬ ‫ُغ ۡغفِ ِ‬
‫َ َ‬ ‫َ َ َ‬ ‫َ َ َ‬
‫باى (ى) ِ اسۺےناڈناۺدای‬ ‫صجاجۃ‪،‬ج‪:‬صجاجات ِ رمیغ‬
‫ۡ‬
‫اُالبۺوہاۺ(اڈنا)‬ ‫َمغ ِل َّیۃِ ِ‬ ‫التۺوہا(اڈنا)‬ ‫َم ۡل ِل َّیۃِ ِ‬
‫ابگ‬ ‫ن ۡضحِ ِ‬ ‫َ‬
‫اڈنا‬ ‫ًۃ‪َ ،‬ب ۡیٌِ ِ‬ ‫َب ِۡی َ‬
‫ل‬
‫ِ‬ ‫َجم ۡ‬
‫ی‬ ‫ِ‬
‫ن‬ ‫َک َأ َّ‬
‫وخبۺوصرت‬ ‫ِ‬ ‫وگای‬
‫درس(‪)۰۹‬‬
‫َو َص َع (ف) ِ‬ ‫ََۡ‬ ‫ََ‬
‫اسۺےنیوھڑا‬ ‫كضم‪،‬ج‪:‬أكضامِ ِ َٰریپ‬
‫ُ‬ ‫َ‬
‫ربایئ‬ ‫ق ٌّغ‪،‬ج‪:‬ق ُغ ۡوع ِ‬ ‫وہۺہشیمہۺراہ‬ ‫َص َام (ن) ِ‬
‫َ‬
‫ےچین‬ ‫ت ۡد ُ ِ‬
‫ت‬ ‫زتنی‬ ‫َػۡیًِ‬
‫درس(‪)۲۱‬‬
‫َ‬
‫ق ۡبر‪،‬ج‪:‬أ ۡق َ‬ ‫ُّ‬ ‫َا َّلت ۡم ُغ ۡالھ ۡ‬
‫ابوہ ‬ ‫ِ‬ ‫اع‬
‫ِ‬ ‫ب‬ ‫ِ‬ ‫ایلم‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ی‬ ‫ض‬ ‫ِ ِ‬ ‫ى‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪145‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬
‫ُ‬ ‫ۡ‬
‫جیب‬ ‫َبظع‪،‬ج‪ُ :‬بظ ۡوعِ ِ‬ ‫رگہ‬ ‫‪،‬ج‪:‬غ ُل ۡوصِ ِ‬
‫َغ ۡلض ُ‬
‫َ‬ ‫َ َّ‬ ‫ََُۡ َ‬
‫اسۺےناکٹلای‬ ‫مِ‬ ‫غل ِ‬ ‫ُچچکرڑ‬ ‫اغ َمۃِ ِ‬
‫وعیلات ه ِ‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫وخانفک‬ ‫َھا ِئلۃِ ِ‬ ‫اناکیم‬ ‫ز ۡی َبۃِ ِ‬
‫َ‬ ‫َّ‬ ‫َ‬ ‫ۡ ُ‬
‫زتنیۺےکۺاسھتۺےبۺرپدیگ‬ ‫التب ُرج ِ‬ ‫رہچکی‬ ‫َص َو ِاو ۡی ًُ ال ُحک ۡو َم ِ ِۃ ِ‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫ۡ‬
‫اء دوتس‬ ‫ن ِضك ُِ‬ ‫نض ۡیم‪،‬ج‪:‬أ ۡ‬
‫ِ‬
‫َ‬
‫اابتعۺ‪،‬ریپوی‬ ‫ِاك ِت َضاءِ‬
‫درس(‪)۲۰‬‬
‫ََ‬
‫اس ےنۺدیپاۺایک‬ ‫مِ‬ ‫زل َ ِ‬ ‫انرفامین‬ ‫ه َیانِ ِ‬ ‫غ ۡ‬
‫ِ‬
‫رمدود‬ ‫َع ِج ۡیمِ ِ‬ ‫ یٹ‬ ‫َِ ۡینِ ِ‬
‫ع ۡ‬ ‫َ‬
‫وخدوندی‬ ‫ي َوانِ ِ‬ ‫اسۺےنانپہۺیل‬ ‫َغاط (ن) ِ‬
‫ِ َۡ‬ ‫َ‬
‫اعدت‪،‬رطہقی‬ ‫صأبِ‬ ‫وہۺاکایمبۺوہا‬ ‫ف َاػ (ن)‬
‫درس (‪)۲۲‬‬
‫َ َۡ‬ ‫َ‬ ‫َ َ‬
‫تہبۺرہمابؿ غالم‪،‬ج‪:‬غالِـ ِمی ِن ِ داین‪،‬اہجؿ‬ ‫َع ۡخ ٰمً ِ‬
‫َ‬
‫الھکۺوہا‬ ‫ُم ِب ۡینِ ِ‬ ‫رطہقی‪،‬ذمبہ‬ ‫ِص ۡیً‪،‬ج‪:‬أ ۡص َیانِ ِ‬
‫وھتڑا‪ٓ،‬ااسؿ‬ ‫َی ِؿ ۡیرِ ِ‬ ‫رفش‬ ‫ِب َؿاٍ‪،‬ج‪ُ :‬ب ُؿِِ ِ‬
‫ٓ‬ ‫َ‬
‫دمداگر‬ ‫َو ِل ٌِّی ِ‬ ‫اشؾ‬ ‫نال ِ‬ ‫‪،‬ج‪:‬ا َ‬ ‫أ ِن ۡیل‬
‫َ َ‬ ‫ُ َ‬ ‫َ‬
‫ےبۺاکرۺوہا‬ ‫خ ِبِ (ؽ) ِ‬ ‫رسمہ‬ ‫ق ِغۡیک‪،‬ج‪:‬ق َغک ُِ‬
‫اء ِ‬
‫ۡ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫ربارب‪،‬لثم‬ ‫ِه ٌّض‪،‬ج‪:‬أه َضاصِ ِ‬ ‫ل ک‬ ‫َِب ٌّغ‪،‬ج‪:‬أ ۡب َغاعِ ِ‬
‫ُ‬
‫تخس‪،‬دوشار ِن َغاٍ‪،‬ج‪:‬ن ۡغٍِ ِ راہتس‬ ‫َغ ِه ۡیبِ ِ‬
‫َ‬
‫وہۺنیگمغۺوہا‬ ‫َخ ِؼن (ؽ) ِ‬ ‫دیساھ‬ ‫ُم ۡؿ َت ِل ۡیمِ ِ‬
‫َ‬
‫دبہل‪،‬ہلص‪،‬ااعنؾ‬ ‫َج َؼاءِ‬ ‫اسۺےنۺاشخب‬ ‫غ َف َغ (ى)‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪146‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫درس(‪)۲۳‬‬
‫ُ َ‬ ‫ُ َ‬ ‫‪،‬ج‪:‬إ ۡز َ‬ ‫َ‬
‫ز َغافۃ‪،‬ج‪:‬ز َغافات ِ ابلکلۺوھجیٹۺابت‬ ‫اھبیئ‬ ‫ِ‬ ‫ۃ‬
‫ِ‬ ‫و‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ر‬ ‫أ‬
‫ََۡ‬ ‫ۡ‬ ‫َھ َ‬
‫کمن‬ ‫ِ‬ ‫ح‬
‫ِ‬ ‫َل‬ ‫ِملح‪،‬ج‪:‬أم‬ ‫رباہتخیگنۺایک‬ ‫اج (ى) ِ‬
‫َ‬ ‫ُ ۡ‬ ‫َ‬
‫رقض‪،‬اےلگۺولگ‬ ‫َؾلفِ ِ‬ ‫خ ۡغب‪،‬ج‪:‬خ ُغوبِ ِ گنج‬
‫ُُۡ‬ ‫َۡ‬ ‫‪،‬ج‪:‬ج ُغ ۡوحِ ِ‬ ‫ُج ۡغح ُ‬
‫فتم‪،‬ج‪:‬فتوقِ ِ دراڑ‪،‬اگشػ‬ ‫زمخ‬
‫َ‬ ‫‪،‬ج‪:‬أ ۡف َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫ ہشی‬ ‫‪،‬ج‪:‬خ َغفِ ِ‬ ‫ِخ ۡغفۃ ِ‬ ‫ہنم‬ ‫ِ‬ ‫اہ‬
‫ِ‬ ‫و‬ ‫فم‬
‫ُ‬ ‫َۡ‬
‫ہنیس‬ ‫‪،‬ج‪:‬ن ُض ۡوعِ ِ‬ ‫ن ۡضع ُ‬ ‫َ‬
‫زخاہن‬ ‫کنز‪،‬ج‪:‬ک ُى ۡوػِ ِ‬
‫َ‬ ‫ٌّ َ‬
‫‪،‬ج‪:‬أ ۡ‬ ‫َ‬ ‫‪،‬ج‪:‬أ ۡ‬ ‫ُ ٌّ َ‬
‫راز‬ ‫ِ‬ ‫اع‬
‫ِ‬ ‫غ‬ ‫ؾ‬ ‫ِؾغ‬ ‫ٓازاد‬ ‫ِ‬ ‫اع‬
‫ِ‬ ‫غ‬ ‫خ‬ ‫خغ‬
‫ََ‬ ‫ُ َ ََ‬
‫ربص‪،‬ااظتنر‬ ‫أهاۃِ ِ‬ ‫مػایىۃِ ِ ٓاوھکنںۺےسۺدانھکی‬
‫َ َ‬
‫ڑپویس‬ ‫‪،‬ج‪:‬ج ۡی َرانِ ِ‬ ‫جاع ِ‬
‫َ‬
‫س ِخِ (ؽ) ِ وہۺانراضۺوہا‬
‫َ ۡ َ‬ ‫ۡ‬
‫رتۺاھگس‬ ‫ِ‬ ‫اب‬
‫ِ‬ ‫ك‬ ‫ُغكب‪،‬ج‪:‬أغ‬ ‫رممہ‬ ‫‪،‬ج‪:‬م َغ ِاھ ُِم ِ‬ ‫َم ۡغ َھم َ‬
‫َ‬ ‫َ ۡ َ‬
‫رخابۺوہایگ‬ ‫ف َؿ َض (ن) ِ‬ ‫اوٹ‬ ‫ِ‬ ‫ۃ‬
‫ِ‬ ‫غ‬ ‫َ‬ ‫ػ‬ ‫ِ‬ ‫ب‬‫‪،‬ج‪:‬أ ۡ‬ ‫ب ِػیر‬
‫ُُ‬
‫دنلبایں‬ ‫ی‪،‬و‪:‬غل ٌّ ِو ِ‬ ‫َم َػ ِال‬ ‫ہتخپۺارادہ‬ ‫ِا ۡغ ِت َزامِ ِ‬
‫َ‬
‫ً ِ رسانہم‪،‬ہتپ‬ ‫‪،‬ج‪:‬غ َى ِاو ۡی ُ ِ‬ ‫ُغ ۡى َوان َ‬
‫وھپٹ‪،‬اراشتر‬ ‫ق َتاتِ ِ‬
‫َ‬
‫وہۺالزؾۺوہا‬ ‫ل ِؼ َم (ؽ) ِ‬ ‫دورۺوہان‬ ‫َػ َوالِ ِ‬
‫َ َ‬ ‫َ‬
‫ونوجاؿ‬ ‫وكأِ ِ‬ ‫وہۺاثتبۺوہا‬ ‫ث َب َت (ن) ِ‬
‫اق (ن) ِ‬ ‫َغ َ‬ ‫َ َ َ‬
‫اسۺےنرواک‬ ‫ؾبم (ى) ِ وہۺٓاےگۺڑبھۺایگ‬
‫‪،‬ج‪:‬لئامِ ِ‬
‫َ‬ ‫َ ۡ‬ ‫ی‪،‬ج‪:‬و َعایا ِ‬ ‫َ‬ ‫َو َع‬
‫ہنیمک‬ ‫ل ِئیم ِ‬ ‫ولخمؼ‬
‫َۡ َ‬
‫ااحتد‪،‬اافتؼ‬ ‫ام ِ‬ ‫ال ِوئ ُِ‬ ‫درایمینۺاحتل‬ ‫ِا ۡغ ِت َضال ِ‬
‫َۡ َ‬ ‫ۡ‬ ‫ََ َ‬ ‫ََ‬
‫وتق‬ ‫ِ‬ ‫ات‬
‫ِ‬ ‫ك‬ ‫َوكت‪،‬ج‪:‬أو‬ ‫يَلل‪،‬ج‪:‬يَلَلت ِ رمگایہ‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪147‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬
‫ُ‬
‫‪،‬ج‪:‬ک َّغ َ‬ ‫ُک َّغ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫اکیپ‬ ‫اؾاتِ ِ‬ ‫اؾۃ‬ ‫ایحۺدار‬ ‫ز ِف َغۃ‪،‬ج‪:‬ز ِف َغات ِ‬
‫ۡ ََ‬
‫ملقۺرتاش‬ ‫ۃ‬
‫ِ‬ ‫أ‬
‫ر‬ ‫ِمب‬ ‫ررب‬ ‫َم َّد َایۃِ‬

‫اعترػۺرتممجۺاکیۺرظنۺںی‬
‫(ملقبۺۺوخد)‬
‫انؾ ۺوبسن‪ :‬ۺدمحم ۺلگ ۺرزی ۺنب ۺاریم ۺدواھل ۺنب ۺوزری ۺ ۺاخں ۺنب ۺبجع ۺاخں۔ ونط‪ :‬ۺدمان ۺوپر‪،‬وپٹسۺ‬
‫ہی‬
‫بڑی‪،‬ربیلیۺرشفیۺۺوییپ۔ۺ اترخیۺدیپاشئۺ‪۰۱ :‬؍ۺونربمۺ‪۰۹۹۱‬ۺربوزۺہتفہۺ‬ ‫شیشۺڑگھ‪،‬‬
‫نجۺدمارسۺںیۺمیلعتۺاحلصۺیکۺ‪:‬‬
‫(‪-)۰‬دارۺاولعلؾۺرغبیۺونازۺۺدمانۺوپرۺ(رپارمئیۺدراجت)‬
‫(‪-)۲‬دمرہسۺارشػۺاولعلؾۺشیشۺڑگھ‪،‬ۺراؾۺوپرۺ(درۂجۺظفح)‬
‫(‪-)۳‬دمرہسۺاعہیلۺامعنہینۺرغبیۺونازۺشیشۺڑگھۺ‪،‬راؾۺوپرۺ(درۂجۺۺادعادہیۺ)‬
‫(‪-)۴‬دمرہسۺااجلۃعمۺاردادرہیۺراھچۺربیلیۺرشفیۺ(درۂجۺاوٰیلۺ‪،‬اثہین)‬
‫(‪-)۵‬دارۺاولعلؾۺعلیہمنہہۺدمجاۺاشیہۺعلضۺیتسبۺوییپۺ(درۂجۺاثہثلۺ‪،‬راہعب)‬
‫(‪ -)۶‬ۺدار ۺاولعلؾ ۺالہۺتنسۺااجل ۺۃعم ۺاالرشہیف ۺابصمح ۺاولعلؾۺابمرکۺوپر ۺامظعۺڑگھ ۺ(اخہسم ۺ‪،‬ۺ‬
‫اسدہس‪،‬اسہعب‪،‬ۺۺتلیضف‪،‬ۺقیقحتۺیفۺاالدبۺوقشمۺااتفءۺ)ۺ‬
‫(‪-)۷‬ۺاجہعمۺدعسہیۺاکرسۺوکڈۺریکاالۺ(ڈولپہمۺرعیبۺاکیۺاسؽ)ۺ‬
‫رفاتغ‪:‬دارۺاولعلؾۺالہۺتنسۺااجلۃعمۺاالرشہیفۺابصمحۺاولعلؾۺابمرکۺوپرۺامظعۺڑگھۺمکیۺامجدیۺ‬
‫االرخیۺ‪۰۴۳۶‬ھ؁‪،‬اطم قۺ‪۲۲‬؍امرچۺ‪۲۱۰۵‬ء؁ۺربوزۺاوتارۺ‬
‫اانسد‪:‬‬
‫(‪)۰‬ومولیۺ(‪)۲‬اعمل(‪)۳‬اکلمۺ(ۺدمرہسۺیمیلعتۺوبرڈۺارتۺرپدشی)‬
‫وقیمۺوکلسنۺرباےۺرفوغۺاردوۺزابؿۺۺدیلہۺ‪:‬‬
‫(‪-)۰‬اکیۺاسہلۺویپمکرٹۺوکرس‬
 ‫شرحمهھاجالغربیۃ سوم‬ ‫‪148‬‬ ‫مصباحالغربیہ‬

‫(‪-)۲‬رعیبۺڈولپہمۺوکرسۺدوۺاسہل‬
‫(‪-)۳‬اردوۺڈولپہمۺوکرسۺاکیۺاسہل‬
‫(‪-)۴‬ارٹن‪،‬ۺ دنی‪،‬یبۺاے‪)،‬‬
‫دتریسیۺدخامتۺ‪:‬اجۃعمۺادملہنیۺاضیفؿۺاطعرۺانگۺوپرۺاتۺاحؽۺ‬
‫ت‬
‫رشػۺتعیب‪:‬ریپۺرطتقیۺرربہۺرشتعیۺاقیضۺااضقلۃۺیفۺالھنڈۺوضحرۺارتخۺراضۺاخںۺاصبحۺہلبقۺ‬
‫الملقبۺہبۺاتجۺایرش ہعۺۺربیلیۺرشفی۔‬
‫ۺیملقۺدخامت‬
‫(‪-)۰‬ۺابصمحۺارعلہیبۺرشحۺاہنمجۺارعلہیبۺاوؽۺۺ(وبطمع) (‪-)۲‬ابصمحۺارعلہیبۺرشحۺاہنمجۺ‬
‫ارعلہیبۺدوؾۺ(وبطمع) (‪-)۳‬ابصمحۺارعلہیبۺرشحۺاہنمجۺارعلہیبۺوسؾۺ(وبطمع)‬
‫(‪ٰ-)۴‬وکشمۃ ۺارعلہیب ۺرشح ۺاتفمح ۺارعلہیب ۺاوؽ ۺ(وبطمع) (‪ -)۵‬ۺٰوکشمۃ ۺارعلہیب ۺرشح ۺاتفمحۺ‬
‫ارعلہیب ۺدوؾ ۺ(وبطمع) (‪-)۶‬ابصمح ۺااطلنیبل ۺرتہمج ۺاہنمج ۺااعلدبنی ۺ(وبطمع) (‪-)۷‬ملعۺ‬
‫رصػ ۺےک ۺٓااسؿ ۺوقادع ۺ(وبطمع) ۺ(‪-)۸‬امہ ۺرتابیک ۺاور ۺاؿ ۺاک ۺلح ۺ ۺ(ریغ ۺوبطمع) (‪-)۹‬‬
‫رتہمج ۺےسیک ۺرکںی ۺ(ریغ ۺوبطمع) (‪-)۰۱‬اتفمح ۺاالاشنء ۺرشح ۺابصمح ۺاالاشنء ۺاوؽ ۺ(وبطمع)‬
‫(‪-)۰۰‬روز ۺرمہ ۺےک ۺرشیع ۺاسملئ ۺ(ریغ ۺوبطمع) (‪-)۰۲‬اعمرػ ۺ ۺاالدب ۺرشح ۺاجمین ۺاالدبۺ‬
‫(وبطمع) (‪)۰۳‬۔ابصمح ۺارعلہیب ۺرشح ۺاھنمج ۺارعلہیب ۺاہچرؾ ۺ(ریغ ۺوبطمع)(‪)۰۴‬۔ابصمحۺ‬
‫ارعلہیب ۺرشح ۺاھنمج ۺارعلہیب ۺمجنپ ۺ(ریغ ۺبموع) (‪)۰۵‬اتفمح ۺاالاشنء ۺرشح ۺابصمح ۺاالاشنء ۺدوؾۺ‬
‫(وبطمع) (‪)۰۶‬۔روۃض ۺاالدب ۺرشح ۺضیف ۺاالدب ۺاوؽ ۺ(وبطمع) (‪)۰۷‬۔ایحت ۺرضخ ۺہیلعۺ‬
‫االسلؾ ۺ(ریغۺوبطمع) (‪)۰۸‬۔اتفمحۺاالاشنءۺرشحۺابصمحۺاالاشنءۺدوؾ ۺوبطمع۔(‪)۰۹‬۔وکشمۃۺ‬
‫ارعلہیبۺرشحۺاتفمحۺارعلہیبۺوسؾ(‪،)۲۱‬ابصمحۺارعلہیبۺرشحۺاھنمجۺارعلہیبۺمجنپ۔ۺ اورۺاؿۺےکۺ‬
‫العوہۺھچکۺاتکوبںۺرپۺاکؾۺاجریۺےہۺ۔‬
‫محمد گل ریز رضا مصباحی مدنا پوری بر یلی شریف یوپی‬
‫‪Mob:8057889427,9458201735‬‬