Masusing Banghay Aralin sa Araling Panlipunan 10

Unang Araw
I. Layunin
Sa pagtatapos ng araling ito, ang mga mag-aaral ay inaasahang:
1. Nalalaman ang mga dahilan ng mga pagbabago sa sektor ng paggawa na dulot ng
globalisasyon.
2. Nasusuri ang iba’t-ibang katangian at kakayahang makaangkop sa Globally Standard na
pagagawa.
3. Natataya ang Apat na Haligi para sa isang disente at marangal na paggawa.
II. Paksang Aralin
A. Paksa : Aralin 2: Mga Isyu sa Paggawa
Ang Globalisasyon at mga Isyu sa Paggawa
B. Sanggunian :
Kontemporaryong Isyu at Hamong Panlipunan
C. Mga Materyales:
1. Visual Aids
2. Laptop
3. Projector
III. Pamamaraan
GAWAIN NG GURO GAWAIN NG MAG-AARAL
A. Paghahanda
Magandang araw sa inyong lahat!
Magandang araw din po!
Tumayo ang lahat at tayo ay manalangin.
1. Pagtatala ng Liban
2. Pagbabalik-aral
Bago tayo dumako sa ating aralin, tayo ay
magbalik muna sa ating nakaraang paksa. Ano
nga ba ang ating paksang tinalakay nung
nakaraan?
Pinag-aralan po natin ang paksa tungkol sa
globalisasyon.
Tama! Saan ba tumutukoy ang Globalisasyon?
Ang globalisasyon po ay tumutukoy sa proseso
ng mabilisang paggalaw ng mga tao, bagay,
 impormasiyon at produkto sa iba’t-ibang panig
ng mundo.
Paano ito nakatutulong sa ekonomiya ng isang
bansa? Mas napabilis po nito ang paraan ng
pakikipagpalitan o kalakalan ng mga produkto
at serbisyo at nakatulong sa pagbubukas ng
panibagong oportunidad sa lahat ng
manggagawa.
3. Motibasyon
Picto-nalysis!
Pagpapakita ng mga larawan na nakabatay sa
larangan ng paggawa at kailangan na mahulaan
ito ng mga mag-aaral.
B. Pagtatalakay
Batay sa ating naging laro, mayroon ba
kayong ideya kung ano ang paksang ating
tatalakayin? Ito po ay tungkol sa mga isyung may
kinalaman sa paggawa.

Magaling! Ang ating paksa ngayon ay tungkol

sa mga Isyung kinakaharap ng bawat
manggagawang Pilipino.
Matapos nating pag-aralan ang Globalisasyon,
masasabi nating malaki ang pagbabagong
idinulot nito hindi lamang sa buong daigdig
kundi maging sa pang-araw-araw nating Nagkaroon po ng pagbabago sa gawi o mga
pamumuhay. Maaari ba kayong magbigay ng paraan kalakalan ng mga produkto at serbisyo.
ilang halimbawa nito?
Dinulot po ng globalisasyon na maging global
competitive ang bawat isa at makasabay sa
pagbabago ng buong mundo.

Mas nagbukas poi to ng maraming oportunidad

sa bawat manggagawa saan mang bansa.
Mahusay! Ilan lamang yan sa mga naidulot sa
atin ng globalisasyon ngunit kaakibat nito ay
ang mga hamon kung papaano tutugunan ng
pamahalaan ang mga suliranin sa lipunan na
napag-iwanan ngunit hindi lubusang
natutugunan katulad ng isyu sa paggawa.
Ngunit maging sila ay humaharap sa iba’t-
ibang suliranin at hamon sa paggawa tulad ng
mababang pasahod, at kawalan ng seguridad sa
pinapasukang kompanya dahil sa
kontrakwalisasyon at ang problema sa Job
Mismatch. Alam nyo ba ang mag suliraning Ang mababang pasahod po ay minsang
ito? nagiging dahilan kung bakit nagagawang
mangibang-bansa ang mga Pilipino. Samantala
pong ang kontraktwalisasyon po ay ang
pagtratrabaho sa loob lamang ng ilang buwan
at walang kasiguraduhan kung ito ay mauulit
pa.

Magaling? Ang ilan sa mga maaaring dulot ng

globalisasyon sa Paggawa ay ang :
Una: demand ng bansa para sa iba’t-ibang
kakayahan o kasanayan sa paggawa ng Kailangan daw po na ang kakayahan ng mga
globally standard. manggagawa ay makaabot sa mga standard
upang makisabay sa pag-unlad ng kakayahan
sa buong mundo.

Pangalawa: Mabigyan ng pagkakataon na ang

mga lokal na produkto na makikilala sa Dulot po ng globalisasyon, mas pinadali po
pandaigdigang pamilihan. ang kalakalan kaya madali nap o ang mag-
import at mag-export ng mga produkto at
serbisyo sa ibat-ibang panig ng mundo.

Pangatlo: Hinayaan ng globalisasyon na

makapasok ang iba’t-ibang gadget,
computer/IT programs, complex machines at Sa tulong po ng globalisasyon, marami na
makabagong kagamitan sa paggawa. pong makinaryang ang nagawa para mas
mapabilis at makatulong sa larangan ng
paggawa.

Bilang isang Pilipino, naniniwala ka ba na ang

bawat Pilipinong manggagawa ay tanyag sa
buong mundo? Opo, naniniwala po ako dahil sa pagkakaalam
ko, maraming Pilipino ang nagtatrabaho sa
iba’t-ibang panig ng mundo.

Naniniwala po ako dahil marami sa Pilipino ay

kilala ng ibang bansa at mas pinipiling sila ang
kunin bilang empleyado dahil likas sa bawat
Pilipino ang maging masipag, matiyaga at may
dedikasyon sa lahat ng ginagawa.

Tama! Ilan lamang sa katangian iyan ng mga

Pilipino kung bakit tayo ay kilala sa buong
mundo. Bukod pa rito, hamon rin ng
globalisasyon ang pagpasok ng Pilipinas sa
mga kasunduan sa dayuhang kompanya,
integrasyon ng ASEAN 2015 at mga
agreement sa mga miyembro ng World Trade
Organization o WTO. Sa inyong palagay,
makatutulong ba ito na makaangkop ang
Pilipino sa Globally standard ? Sa akin pong palagay, malaki po ang
maitutulong nito na mas mapabuti at
madevelop ang kakayahan ng bawat Pilipino
para po makasabay sa mga katangian ng
pagiging Global Competitive.

Mahusay! Ito ay magsisilbing daan upang mas

mapaunlad ang mga kakayahan na papasa sa
mga katangiang hinihingi ng bawat trabaho
saan man sa mundo.
Ilan sa mga kasanayan para sa ika-21 siglo ay
ang Media and Technology Skills, Learning
and Innovation Skills, Communication Skills at
Life and Career Skills. At ito ay napapaloob sa
tinatawag nating Senior High School. Sa
paanong paraan ito makatutulong? Ang Senior High School po ay makakatulong
sa lalong paghasa ng kakayahan at talino ng
bawat mag-aaral. Nakapokus po ito sa
pagtatatag ng mas malaking oportunidad para
mahasa ang kakayahan ng bawat isa.

Ayon sa DOLE, mayroon tayong tinatawag na

Apat na haligi para sa isang disente at
marangal na paggawa. Una rito ay ang
Employment Pillar. Dito ay kinakailangang
tiyakin ang paglikha ng mga sustenableng
trabaho, malaya at pantay na oportunidad sa
paggawa. Ikalawa ay Worker’s Right Pillar.
Dito ay naglalayong palakasin at siguruhin ang
mga batas sa karapatan ng manggagawa. At
ikatlo ay Social Protection Pillar. Ang mga
sangkot sa paggawa ay gagawa ng mekanismo
upang mabigyan ng proteksyon ang mga
manggagawa at ang huli ay Social Dialogue
Pillar. Kailangan ay palakasin ang laging bukas
na pagpupulong ng pamahalaan at mga
mangagawa. Batay sa Apat na haligi, ano ang
magiging epekto nito sa bawat manggagawa? Mas magkakaroon po sila ng kasiguraduhan sa
kanilang trabaho at mas mapangangalagaan
ang lahat ng kanilang karapatan at
pangangailangan.

C. Paglalagum
1. Sa paanong paraan nababago ng globalisasyon ang sektor ng paggawa?
 2. Paano nagiging isang Globally Competitive ang isang manggagawa?
3. Bakit nakatutulong ang apat na haligi ng disente at marangal na manggagawa?
IV. Pagtataya
Sa isang buong papel, sagutin ang katanungan.
 Anong katangian ang mayroon ka na masasabi mong ikaw ay papasa sa Global Standard?
V. Kasunduan
Magsaliksik ukol sa paksang kalagayan ng mga manggagawa sa :
1. Sektor ng Agrikultura
2. Sektor ng Industriya
3. Sektor ng Serbisyo

Masusing Banghay Aralin sa Araling Panlipunan 10

IKALAWANG ARAW
I. Layunin
Sa pagtatapos ng araling ito, ang mga mag-aaral ay inaasahang:
1. Natatalakay ang kalagayan ng mga manggagawang Pilipino sa iba’t-ibang sektor.
 2. Naiuugnay ang suliranin sa sektor ng paggawa sa antas ng pamumuhay ng tao.
3. Nabibigyang halaga ang iba’t-ibang sektor sa pamamagitan ng sanaysay.
II. Paksang Aralin
A. Paksa : Mga Isyu sa Paggawa
B. Sanggunian :
Kontemporaryong Isyu at Hamong Panlipunan
C. Mga Materyales:
1. Kagamitang biswal
III. Pamamaraan
GAWAIN NG GURO GAWAIN NG MAG-AARAL
A. Paghahanda
Magandang araw sa inyong lahat!
Magandang araw din po!
Tumayo ang lahat at tayo ay manalangin.
1. Pagtatala ng Liban
2. Pagbabalik-aral
Para sa pagpapatuloy ng ating paksa, atin
munang balikan ang ating tinalakay kahapon.
Ito ay tungkol sa ?
Ito po ay tungkol sa mga Isyu sa Paggawa.
Tama! Ano ang masasabi mo ukol rito?
May mga suliranin at hamon sa paggawa tulad
ng mababang pasahod, at kawalan ng
seguridad sa pinapasukang kompanya dahil sa
kontrakwalisasyon at ang problema sa Job
Mismatch.
Magaling! ilan lamang yan sa mga hamong
nararanasan ng bawat mangggawa sa iba’t-
ibang panig ng mundo.
3. Motibasyon

Pagbuo ng mag-aaral ng mga puzzle batay sa

paksa upang makalikha ng isang larawan.

B. Pagtatalakay
Sa pagpapatuloy ng ating aralin batay sa mga
Isyu sa Paggawa, ating tatalakayin ang iba’t-
ibaang sektor na may kinalaman rito.
Unang sektor ay ang sektor ng agrikultura.
Ano ba ang sektor na ito?
Sa sektor na agrikultura po natin kukuha ang
mga hilaw na materyales na ating
kakailanganin sa paggawa ng mga produkto.
Mahusay! Ang sektor ng agrikultura ang isa sa
mga nagbibigay sa atin ng mga materyales na
sa paggawa ng produkto na tutugon sa ating
pang-araw-araw na pangangailangan.
Sa pagkakaroon ng globalisasyon, nagdulot ito
ng pagkakaroon ng mga dayuhang produkto na
dahilan kung bakit humina ang mga lokal na
produkto. Lubusang naapektuhan ang lokal na
pagsasaka dahil mas murang naibebenta ang
produkto kaysa dayuhan. Ano sa tingin ninyo Isa pong kadahilanan ay ang pagtangkilik ng
ang dahilan nito? kapwa natin Pilipino sa mga produktong
dayuhan kaysa lokal. Naniniwala po kasi ang
iba na mas may kalidad ang dayuhang
produkto kaysa lokal na produkto.
Ang pagpasok ng bansa sa mga kasunduan sa
GATT, WTO, IMF-WB at iba pang
pandaigdigang institusyong pinansyal ay
lalong nagpalumpo sa mga lokal na magsasaka.
Ayon sa DOLE, mahigit 60 % ng mga
dayuhang produktong agrikultural sa loob ng
sampung taon ay malayang nagiging bahagi sa
mga lokal na pamilihan. Bakit kaya ito
nagaganap?

Isa po sa dahilan nito ay ang hayag na

pagtangkilik sa dayuhang produkto na
nagreresulta sa pagkalugi ng mga lokal na
produkto sa pamilihan. Nakakalimutan na po
ng iba na mayroon din tayong lokal na
 produkto na dapat bilhin at tangkilikin.
Magaling! Ngayon dumako naman tayo sa
susunod na sektor. Ang sektor ng Industriya.
Ano nga ba ang sektor na ito?
Sa sektor naman po ng industriya nagkakaroon
ng pagpoproseso ng mga hilaw na materyales
patungo sa bagong produkto. Kalimitan po ay
dito nakapaloob ang pagggamit ng mga
makinarya.
Tama! sa setor ng industriya nakapaloob ang
mga kasanayang kinakailangan sa paggamit ng
iba’t-ibang makinarya upang mas mapabilis
ang paggawa. Rito ay kinakailangan ang mga
pamantayang may kinalaman sa
pangkasanayan at kakayahan na naaayon sa
kanilang mga pamantayan. Kaakibat nito ang
mga anyo ng pang-aabuso sa karapatan ng mga
manggagawa tulad ng mahabang oras ng
pagpasok sa trabaho, mababang pasahod, hindi
pantay na oportunidad at kawalan ng seguridad
ng mga manggagawa.
Ang ikatlong sektor ay ang sektor ng serbisyo.
Paano mo ito mabibigyang kahulugan?
Ang sektor po ng serbisyo ay nakabatay sa
bawat manggagawa na nagtatrabaho sa iba’t-
ibang larangan. Sila po ang tinatawag nating
lakas paggawa.
Ang sektor na ito ang masasabi nating may
malaking bahagdan na maraming naempleyong
manggagawa sa loob ng nakalipas na sampung
taon. Saklaw ng sektor na ito ang sektor ng
pananalapi, komersiyo, insurance, kalakalang
pakyawan at pagtitingi, transportasyon, pag-
iimbak, komunikasyon, libingan, medical,
turismo at edukasyon. Sa inyong palagay, ano
ang kahalagahan ng sektor na ito?
Mahalaga po ang sektor na ito sa daloy ng
kalakalan ng bansa dahil tinitiyak nito na
makakarating sa mga mamimili ang mga
produkto sa bansa.
Mahusay! Ayon sa datos ng National
Economic Development Authority o NEDA,
kailangan ng pamahalaan na paglaanan ito ng
higit na prayoridad sa pagpapalago ng sektor sa
pamamagitan ng patuloy na pang-eengganyo sa
mga dayuhang kompanya na magpasok ng mga
negosyo sa bansa .

C. Paglalagum
1. Ano ang kalagayan ng manggagawang Pilipino sa iba’t-ibang sektor?
2. Paano mo maiuugnay ang suliranin sa sektor ng paggawa sa antas ng pamumuhay ng tao?
3. Paano mo bibigyang tugon ang mga suliranin ng manggagawa ?
IV. Pagtataya
Gumawa ng isang sanaysay kung paano mo mabibigyan ng tugon ang mga suliraning
kinakaharap ng manggagawa at kung ano ang naitutulong ng iba’t-ibang sektor.
V. Kasunduan
Ibigay ang kahulugan ng mga sumusunod:
1. Iskemang Subcontracting
2. Unemployment
3. Underemployment

Masusing Banghay Aralin sa Araling Panlipunan 10

IKATLONG ARAW
I. Layunin
Sa pagtatapos ng araling ito, ang mga mag-aaral ay inaasahang:
1. Nailalahad ang kahulugan ng iskemang subcontracting, unemployment at underemployment.
2. Naiisa-isa ang mga epekto ng kontraktwalisasyon sa manggagawa.
3. Naipaliliwanag ang mga dahilan ng pagbangon ng mga manggagawa.
II. Paksang Aralin
A. Paksa : Mga Isyu sa Paggawa
B. Sanggunian : Kontemporaryong Isyu at Hamong Panlipunan
C. Mga Materyales: 1. Kagamitang biswal
2. Laptop
3. Projector
III. Pamamaraan
GAWAIN NG GURO GAWAIN NG MAG-AARAL
A. Paghahanda
Magandang araw sa inyong lahat!
Magandang araw din po!
Tumayo ang lahat at tayo ay manalangin.
1. Pagtatala ng Liban
2. Pagbabalik-aral
Para sa pagpapatuloy ng ating paksa, atin
munang balikan ang ating tinalakay kahapon.
Ito ay tungkol sa ?
Ito po ay tungkol sa iba’t-ibang sektor na may
kinalaman sa paggawa.
Magaling! Paano mo mabibigyang kahulugan
an gating tinalakay noong nakaraan?
Mayroon pong tatlong sektor na nakatutulong
sa bawat manggawa. At ito po ay ang Sektor
ng Agrikultura, Sektor ng Industriya at sektor
ng Serbisyo. Sila po ay nagtutulungan upang
mabigyang pansin ang mga isyung kinakaharap
ng bawat manggagawa sa iba’t-ibang larangan.
B. Pagtatalakay
Sa pagpapatuloy ng ating aralin batay sa mga
Isyu sa Paggawa, ating tatalakayin ang iba
pang konseptong may kinalaman sa isyu ng
paggawa. Una ay ang Iskemang
subcontracting. Ating bigyang kahulugan kung
ano nga ba ito batay sa inyo takdang aralin? Ang Iskemang Subcontracting po ay
tumutukoy sa kaayusan sa paggawakung saan
ang kumpanyaay kumokontrata ng isang
 ahensiya o indibidwal na subcontractor upang
gawin ang isang trabaho o serbisyo sa isang
Magaling! Ito ay pagkakaroon ng kontrata na takdang panahon.
gagawin sa takdang panahon. Ang iskemang
ito ay nahahati sa dalawa: Ang Labor-only
Contracting at Job Contracting. Ang Labor-
Only contracting ay ang subcontractor ay
walang sapat na puhunan upang gawin ang
trabaho o serbisyo at ang pinasok niyang
manggagawa ay may direktang kinalaman sa
mga gawain sa kompanya. Samantalang ang
Job Contracting ay ang pagkakaroon ng sapat
na puhunan ng subcontractor para maisagawa
ang trabaho. Paano mo bibigyang kahulugan
ang kanilang pagkakaiba? Nagkakaiba lamang po ang Labor-Only at Job
Contracting sa pagkakaroon nila ng puhunan
upang maisagawa ang trabaho o serbisyo.

Mahusay! Ngayon naman ay ating pag-aralan

ang konsepto ng Unemployment at
Underemployment. Ayon sa datos ng
Philippine Statistics Authority, sa puwersa sa
paggawa na 63.4 milyon, 2.7 milyon ang
walang trabaho at nasa 7.4 milyon ang
underemployed. Paano mo bibigyang
kahulugan ang datos na ito?
Batay sa datos, masasabi po natin na hindi pa
naman ganon kalaki ang datos ng mga
unemployed at underemployed. Masasabi po
natin na mataas pa rin ang porsiyento ng mga
nasa employed.
Magaling! Masasabi nating tama ang iyong
hinuha ngunit kahit na ganoon, marami pa rin
sa atin ang nagiging OFW. Mabilis na lumalaki
ang bilang ng Pilipinong nangingibang bayan
para magtrabaho. Ano ang ibig sabihin nito?
Dahil po sa kawalan ng oportunidad at
marangal na trabaho. Ito po ang naiisip nilang
solusyon upang matugunan ang
pangangailangan ng kanilang pamilya.

Isa pa sa isyung kinakaharap ng bansa sa

paggawa ay ang paglaki ng bilang ng job
mismatch. Sa inyong palagay, bakit
nagkakaroon ng ganitong sitwasyon?
Nagkakaroon po ng Job-mismatch dahil
minsan ay hindi nakakasabay ang mga college
graduate sa kinakailangang kasanayan at
kakayahan na requirement ng mga kompanya
ng bansa.
Tama! Ayon pa rin sa ulat ng isang grupo ng
mga manggagawa, tinataya na aabot sa 1.2
milyon na college at vocation graduates ang
mahihirapan sa pagkuha ng trabaho dahil sa
patuloy na mismatch.
Bukod pa rito, marami pa ring ibang problema
ang kinakaharap ng mga manggagawang
Pilipino katulad na lamang ng self-employed o
ang tinatawag na vulnerable employment.

Hindi rin maikukubli na marami ang mga

estudyanteng aktuwal ng nagtatrabaho. Kilala
mo ba sila?
Sila po ang mga working student na
nagtratrabaaho habang nag-aaral upang
matugunan ang kanilang pangangailangan
habang nag-aaral pa.
Magaling! Mayroon din taayong mga
tinatawag na full-time mother. Ano nga ba ang
kanilang ginagawa?
 Sila naman po ang gumaganap sa lahat ng mga
gawaing bahay tulad ng paglalaba, paglilinis,
pagluluto at iba pa.

Tama! Ang kanilang mga kalagayan ay halos

walang pinagkaiba sa tinatawag na unpaid
family . Pinapahiwatig ng Labor Force Survey
ng PSA, ang underemployment sa bansa ay
laganap sa mahihirap na rehiyon. Sa
kasalukuyan, binago ang tawag sa mga
manggagawa na nangangailangan ng
karagdagang oras sa pagtratrabaho bilang mga
homebase entrepreneurship, small business, at
project contract.
Ang tugon ng Pilipinas sa hamon ng
globalisasyon sa paggawa ay ang patuloy na
pagbubukas ng bansa sa pandaigdigang
pamilihan.

C. Paglalagum
1. Sa sariling salita, paano mo bibigyang kahulugan ang iskemang subcontracting,
unemployment at underemployment?
2. Paano mo maipaliliwanag ang mga epekto ng kontraktwalisasyon sa manggagawa?
3. Bakit nagkakaroon ng pagkakaiba sa larangan ng paggawa?
V. Kasunduan
1. Maghanda para sa maikling pagsusulit ukol sa paksang tinalakay.

2. Magsaliksik : Migrasyon.