KKK and The Kartilya Summary

You might also like

Download as docx, pdf, or txt
Download as docx, pdf, or txt
You are on page 1of 3

Apple Mae Zambas BECED-1-A

John Paul Cabeltes

Kartilya ng Katipunan

Emilio Jacinto
Mga Aral nang Katipunan ng mga A.N.B. The Katipunan Code of Conduct
1. Ang kabuhayang hindi ginugugol sa isang 1. The life that is not consecrated to a
malaki at banal na kadahilanan ay kahoy na lofty and reasonable purpose is a tree
walang lilim, kundi damong makamandag without a shade, if not a poisonous
weed.
2. Ang gawang magaling na nagbubuhat sa
pagpipita sa sarili, at hindi sa talagang nasang 2. To do good for personal gain and
gumawa ng kagalingan, ay di kabaitan. not for its own sake is not virtue.

3. Ang tunay na kabanalan ay ang pagkakawang 3. It is rational to be charitable and


gawa, ang pagibig sa kapua at ang isukat ang love one's fellow creature, and to
bawat kilos, gawa’t pangungusap sa talagang adjust one's conduct, acts and words
Katuiran. to what is in itself reasonable.

4. Maitim man at maputi ang kulay ng balat, 4. Whether our skin be black or white,
lahat ng tao’y magkakapantay; mangyayaring we are all born equal: superiority in
ang isa’y higtan sa dunong, sa yaman, sa knowledge, wealth and beauty are to
ganda…; ngunit di mahihigtan sa pagkatao. be understood, but not superiority by
nature.
5. Ang may mataas na kalooban inuuna ang puri
sa pagpipita sa sarili; ang may hamak na 5. The honorable man prefers honor to
kalooban inuuna ang pagpipita sa sarili sa puri. personal gain; the scoundrel, gain to
honor.
6. Sa taong may hiya, salita’y panunumpa.
6. To the honorable man, his word is
7. Huag mong sasayangin ang panahun; ang sacred.
yamang nawala’y magyayaring magbalik; nguni’t
panahong nagdaan na’y di na muli pang 7. Do not waste thy time: wealth can
magdadaan. Value of time be recovered but not time lost.

8. Ipagtanggol mo ang inaapi, at kabakahin ang 8. Defend the oppressed and fight the
umaapi. oppressor before the law or in the
field.
9. Ang taong matalino’y ang may pagiingat sa
bawat sasabihin, at matutong ipaglihim ang 9. The prudent man is sparing in words
dapat ipaglihim. and faithful in keeping secrets.

10. Sa daang matinik ng kabuhayan, lalaki ay 10. On the thorny path of life, man is
siyang patnugot ng asawa’t mga anak; kung ang the guide of woman and the children,
umaakay ay tungo sa sama, ang patutunguhan and if the guide leads to the precipice,
ng iaakay ay kasamaan din. those whom he guides will also go
there.
11. Ang babai ay huag mong tignang isang
bagay na libangan lamang, kundi isang katuang 11. Thou must not look upon woman
at karamay sa mga kahirapan nitong kabuhayan; as a mere plaything, but as a faithful
gamitan mo ng buong pagpipitagan ang companion who will share with thee
kaniyang kahinaan, at alalahanin ang inang the penalties of life; her (physical)
pinagbuhata’t nagiwi sa iyong kasangulan. weakness will increase thy interest in
her and she will remind thee of the
12. Ang di mo ibig na gawin sa asawa mo, anak mother who bore thee and reared
at kapatid, ay huag mong gagawin sa asawa, thee.
anak, at kapatid ng iba.
12. What thou dost not desire done
13. Ang kamahalan ng tao’y wala sa pagkahari, unto thy wife, children, brothers and
wala sa tangus ng ilong at puti ng mukha, wala sisters, that do not unto the wife,
sa pagkaparing kahalili ng Dios wala sa mataas children, brothers and sisters of thy
na kalagayan sa balat ng lupa; wagas at tunay neighbor.
na mahal na tao, kahit laking gubat at walang
nababatid kundi ang sariling wika, yaong may 13. Man is not worth more because he
magandang asal, may isang pangungusap, may is a king, because his nose is aquiline,
dangal at puri; yaong di napaaapi’t di nakikiapi; and his color white, not because he is
yaong marunong magdamdam at marunong a *priest, a servant of God, nor
lumingap sa bayang tinubuan. because of the high prerogative that he
enjoys upon earth, but he is worth
14. Paglaganap ng mga aral na ito at most who is a man of proven and real
maningning na sumikat ang araw ng mahal na value, who does good, keeps his
Kalayaan dito sa kaabaabang Sangkalupuan, at words, is worthy and honest; he who
sabugan ng matamis niyang liwanag ang does not oppress nor consent to being
nangagkaisang magkalahi’t magkakapatid ng oppressed, he who loves and
ligaya ng walang katapusan, ang mga ginugol cherishes his fatherland, though he be
na buhay, pagud, at mga tiniis na kahirapa’y born in the wilderness and know no
labis nang natumbasan. Kung lahat ng ito’y tongue but his own.
mataruk na ng nagiibig pumasuk at inaakala
niyang matutupad ang mga tutungkulin, 14. When these rules of conduct shall
maitatala ang kaniyang ninanasa sa kasunod be known to all, the longed-for sun of
nito. Liberty shall rise brilliant over this most
unhappy portion of the globe and its
rays shall diffuse everlasting joy
among the confederated brethren of
the same rays, the lives of those who
have gone before, the fatigues and the
well-paid sufferings will remain. If he
who desires to enter (the Katipunan)
has informed himself of all this and
believes he will be able to perform
what will be his duties, he may fill out
the application for admission.
[translation by Gregorio Nieva, 1918]

“Kartílya ng Katipúnan”
“Kartílya ng Katipúnan” ang popular na tawag sa akda ni Emilio Jacinto na naglatag ng
mga batas at prinsipyo ng Katipunan at nagsilbing gabay para sa mga kasapi nitó.

May katulad ding akda si Andres Bonifacio na pinamagatan namang “Katungkulang


Gagawin ng mga Z.Ll.B.” ngunit ipinasiya niyang ang isinulat ni Jacinto ang ikabit
sa sinusumpaang kasulatan ng magiging kasapi ng Katipunan.

Ang orihinal na pamagat ng “Kartilya ng Katpunan” ay “Mga Aral ng Katipunan Ng Mga


Anak ng Bayan” at hinahangaan noon ar ngayon dahil sa matalinghaga ngunit
eksaktong pormulasyon ng mga tuntunin sa buhay na dapat sundin ng isang Katipunero.

Ang unang pangungusap nitó:


1. “Ang kabuhayang hindi ginugol sa isang malaki at banal na kadahilanan ay kahoy
na walang lilim kundi man damong makamandag” ay tila isang kredo hinggil sa
paglilingkod sa bayan at sa kapuwa tao.

Mapapansin sa “Kartilya ng Katipunan” ang tuntuning moral at etiko na nais pairalin


sa Katipunan bilang tunay na kapatirang Filipino. Idinidiin nitó ang pag-ibig sa kapuwa at
pagtutulungan, ang paniniwala sa katwiran, at ang pag-iingat sa dangal at puri bilang tao.
Gayunman, taglay din nitó ang pangunahing mga simulaing demokratiko, gaya ng
pagkakapantay ng tao anuman ang kulay ng balát, antas ng kabuhayan, at pinag-aralan.
Ipinangangaral din nitó ang mataas na pagtingin sa kababaihan at ang mabigat na
tungkulin ng lalaki na alagaan ang asawa at anak. Sa dulo, iginiit ang pag-ibig sa kalayaan
at ang kahandaan ng kasapi na ihandog ang sarili para sa bayan. Wika nga ni Jacinto,
ang “kamahalan ng tao” ay tinitimbang alinsunod sa “magandang asal, may isang
pangungusap, may dangal at puri” at lalo na”y “di napaaapi’t di nakikiapi,” at “marunong
magdamdam at marunong lumingap sa bayang tinubuan.”

Cite this article as: Kartilya ng Katipunan. (2015). In V. Almario (Ed.), Sagisag Kultura (Vol
1). Manila: National Commission for Culture and the Arts. Retrieved
fromhttps://philippineculturaleducation.com.ph/kartilya-ng-katipunan/
https://philippineculturaleducation.com.ph/kartilya-ng-katipunan/
http://www.philippinemasonry.org/kartilya-ng-katipunan.html

You might also like