The taste of Pangasinan: 6 must-try dishes in Calasiao and

Dagupan City
2/17/2016
3 Comments

Ang probinsya ng Pangasinan ay kilalang pasyalan ng mga turista dahil sa bilang ng naggagandahang
dagat na matatagpuan sa Bolinao, Anda at Dasol. Dito rin makikita ang sikat na Hundred Islands na
pinagmamalaki ng bayan ng Alaminos.

Dahil napapalibutan ito ng karagatan, ang pangunahing produkto dito ay ang "asin" na kung saan
hinango ang pangalan nitong "Pangasinan" na nangangahulugan ng "lugar ng asin" o"pagawaan ng
asin." Ito rin ang parehong dahilan kung bakit malilinamnam ang mga pagkain dito, kaya ng magawi
kami dito, hindi namin pinalagpas masubukan ang ilan sa pinagmamalaking putahe ng mga
Pangasinense.

Gawing maskumpleto ang pamamasyal sa Dagupan at Calasiao sa pamamagitan ng nakakabusog na

foodtrip. Habang naglalakbay, samahan ito ng pagtikim sa iba't ibang pagkain na matatagpuan
dito. Hindi mo na rin kailangang tumungo pa sa mga restaurants at gumastos ng mahal dahil sa
mismong daan ay maari mo na silang makita. Ang mga sumusunod na pagkain ang talaga namang
kukumpleto sa inyong pamamasyal sa Pangasinan:

1. Kaleskes

Ang kaleskes ay isang pagkain Pangasinense na nangangahulugan ng "bituka" na siyang

pangunahing sangkap nito. Ang sabaw na putaheng ito ay sinamahan pa ng iba't ibang lamang-loob
ng baka tulad ng pale, goto at bato. Maikukumpara ang lasa nito sa hindi mapait na bersyon ng
pagkaing "papaitan" ngunit masmayaman ang sabaw nito dahil hinaluan ito ng dugo.
Makikita ang mga nakahelerang kainan o kung tawagin nila ay "Kaleskesan" sa mga kalsada sa
Calasiao ngunit ilan sa mga tinutungo ay matatagpuan sa Galvan Street sa Dagupan City.
Nagkakahalagang 45-50 pesos ang bawat mangko nito na maaring samahan ng kanin.
2. Pigar-pigar

Ang Pigar-pigar ay isa sa sikat na pagkain sa Galvan Street sa Dagupan City. Ito ay karneng baka na
hiniwa-hiwa sa maliliit na piraso at pinirito na may kasamang gulay. Ang Pigar-pigar ay salitang
Pangasinense na nangangahulugan ng "binalibaliktad" dahil sa pamamaraan ng pagluluto nito.
Kadalasan na ginagawang ulam ito ngunit mastaniyag ito bilang perpektong pulutan kasama ang
beer.

Kinikilo ang bentahan ng pagkain na ito. Mula sa 80-100 pesos ang presyo ng 1/4 kilo nito na
pwedeng haluan ng gulay tulad ng cabbage o cauliflower at sibuyas. Iba't ibang bersyon pa rin ang
maaring matikman na dumidepende sa restaurant na nagluluto nito.
3. Bangus and hito

At syempre hindi maalis sa listahan ang malinamnam na Bangus Dagupan. Iba't ibang uri ng pagluto
ang matitikman ngunit sa Rudy-Jing Eatery sa kahabaan ng Nansangaan Road sa Binmaley (kung
kayo ay magagawi) ay maskilala ang inihaw na bangus dahil maliban sa presko ito ay talaga namang
malinamnam ito. At maliban sa bangus, ang inihaw na hito ang pinipilahan ng marami. Maslalo itong
pinasarap dahil sa sawsawang bagoong na nilagyan ng kalamansi at sili. Umaabot ng mula 150-180
ang bawat isang piraso ng hito at bangus depende sa laki nito.

Tuwing Abril ay idinaraos sa Dagupan ang Bangus Festival kung saan masasaksihan ang iba't ibang
putahe na ibinibida ang isdang bangus.
4. Putong Calasiao

Sino ba naman ang hindi nakakaalam sa putong ito dahil basta bayan ng Calasiao ang pag-uusapan,
ito ang unang sasagi sa iyong isipan. Ang Puto Calasiao ay pagkaing mula sa giniling na bigas at
binuburo ng ilang araw bago ito lutuin at maging isang masarap na puto. Ang maliliit na bilog na
pagkaing ito ay may iba't ibang flavors tulad ng cheese, ube, pandan at maging strawberry.

Kadalasang kinikilo ito kapagbinibenta at nagkakahalaga ng mula 80-100 per kilo at atatatagpuan
ang nagkukumpulang tindahan nito sa Pamilihang Bayan ng Calasiao. Kung pasalubong ang hanap,
siguradong swak na swak ito.
5. Rice cakes and delicacies
Maliban sa Puto Calasiao, ilan pa sa mga kakanin at lokal na pagkain ang inyong dapat matikman sa
Pangasinan ay matatagpuan sa pamilihang bayan o palengke rito. Isa sa sikat na kakanin dito ay ang
"Inkaldit/Patupat" o isang uri ng minatamis na lagkitan na niluto sa gata at binalot sa dahon ng
niyog na nilala. Maihahambing ang lasa nito sa biko at ang kanyang itsura sa 'puso' sa Bisaya.

Sa iba pang bahagi rin ng Pangasinan ay kilala ang tupeg, bitso-bitso, binungey at marami pang iba.
Ito rin ay perpektong ideya na regalo o pasalubong para sa mga kaibigan.
6. Seafood

At syempre, papahuli ba ang Pangasinan pagdating sa mga pagkaing-dagat? Maarami ang mga
kilalang restaurant sa Dagupan dahil sa sari-saring seafood na inaahin dito. Isa dito ang Matutina's
Seafood's House and Restaurant. Ngunit kung kulang ang budget o kaya nagtitipid, dumayo lamang
sa Tondaligan Beach sa Bonuan dahil marami rito ang mga naglalako ng iba't ibang uri ng seafood sa
sobrang babang presyo. Mula sa 100-200 ay maari ka na makabili ng ilang plato ng hipon at
alimango na nilalako ng mga mangingisda rito.

How to get to Pangasinan:

Mula sa Manila, (Pasay o Cubao), maaaring sumakay ng bus tulad ng Dagupan Bus, Five Star at
Victory Liner patunong Dagupan City. Umaabot mula tatlo hanggang apat na oras ang byahe. Mula
sa Dagupan, maaring marating ang iba't ibang bayan tulad sa pamamagitan ng mga bus o jeep.

Pangasinan
Mula sa Wikipediang Tagalog, ang malayang ensiklopedya

Jump to navigationJump to search

Para sa wika, tingnan ang Wikang Panggasinan.

Lalawigan ng Pangasinan

Lalawigan

Sagisag
 Mga koordinado: 15°55′N 120°20′E15.92°N 120.33°EMga
koordinado: 15°55′N 120°20′E15.92°N 120.33°E

Bansa Pilipinas

Rehiyon Ilocos (Rehiyon I)

Pagkatatag 1578

Kabisera Lingayen

Lungsod (mataas na urbanisado)—0,

Lungsod (bahagi)—4,
Dibisyon
Bayan—44,
Barangay—1,364

Pamahalaan

• Gobernador Victor Aguedo E. Agbayani

 Lawak

(ika-15 pinakamalaki)

• Kabuuan 5,368.2 km2 (2,072.7 milya kuwadrado)

sa populasyon, sa densidad

Wika Pangasinan, Ilokano, Bolinao

Ang Pangasinan ay isang lalawigan ng Pilipinas sa rehiyon ng Ilocos. Matatagpuan ang

lalawigan sa kanlurang bahagi ng pulo ng Luzon sa may Golpo ng Lingayen at Timog Dagat
Tsina. Ito ay may kabuuang sukat na 5,451.01 square kilometre (2,104.65 mi kuw).[1] Ayon sa
senso noong 2010, ang populasyon ay nasa 2,779,862.[2]

Pangasinan ang pangalan ng lalawigan, ng mga mamamayan, at ang pangunahing wikang

sinasalita sa lalawigan. Tinatayang nasa 1.5 milyong ang mga katutubong Pangasinan. Isa ang
wikang Pangasinan sa mga opisyal na kinikilalang wikang rehiyunal sa Pilipinas. Sinasalita ang
Pangasinan bilang ikalawang wika ng mga etnikong minorya sa Pangasinan. Ang pinakakilalang
pangkat etnikong minorya sa Pangasinan ay ang mga Iloko, Bolinao at mga Tagalog.

Mga nilalaman
 1Heograpiya
o 1.1Pampulitika
 1.1.1Mga Lungsod
 1.1.2Mga Bayan
o 1.2Pisikal
 2Demograpiya
o 2.1Populasyon
 3Mga sanggunian

Heograpiya[baguhin | baguhin ang batayan]

Mapang pampolitika ng Pangasinan

Pampulitika[baguhin | baguhin ang batayan]

Ang lalawigan ng Pangasinan ay nahahati sa 44 bayan, 4 na lungsod, at 1,364 na mga barangay.

May anim na distritong pangkinatawan ang lalawigan ng Pangasinan.

Mga Lungsod[baguhin | baguhin ang batayan]

 Lungsod ng Alaminos
 Lungsod ng Urdaneta
 Lungsod ng Dagupan
 Lungsod ng San Carlos

Mga Bayan[baguhin | baguhin ang batayan]

 Agno  Malasiqui
 Aguilar  Manaoag
 Alcala  Mangaldan
 Anda  Mangatarem
 Asingan  Mapandan
 Balungao  Natividad
 Bani  Pozorrubio
 Basista  Rosales
 Bautista  San Fabian
 Bayambang  San Jacinto
 Binalonan  San Manuel
 Binmaley  San Nicolas
 Bolinao  San Quintin
 Bugallon  Santa Barbara
 Burgos  Santa Maria
 Calasiao  Santo Tomas
 Dasol  Sison
  Infanta  Sual
 Labrador  Tayug
 Laoac  Umingan
 Lingayen  Urdaneta
 Mabini  Urbiztondo
 Villasis

Pisikal[baguhin | baguhin ang batayan]

Matatagpuan ang lalawigan ng Pangasinan sa kanlurang gitnang bahagi ng pulo ng Luzon sa

Pilipinas. Naghahanggan ang Pangasinan sa mga lalawigan ng La Union at Benguet sa hilaga, sa
Nueva Vizcaya at Nueva Ecija sa silanga, at sa Zambales at Tarlac sa timog. Matatagpuan sa
kanluran ng lalawigan ang Dagat Timog Tsina.

May kabuuang sukat ang Pangasinan na 5,451.01 square kilometre (2,104.65 mi kuw).[1] Ang
lalawigan ay nasa 170 kilometro (105.633 mi) hilaga ng Maynila, 50 kilometro (31.0685 mi.)
timog ng Lungsod ng Baguio, 115 kilometro (71.4576 mi.) hilaga ng Pandaigdigang Paliparan at
Daungan ng Subic, at 80 kilometro (49.7096 mi.) hilaga ng Paliparang Pandaigdig ng Clark.

Demograpiya[baguhin | baguhin
ang batayan]
Senso ng populasyon ng Pangasinan

Populasyon[baguhin | baguhin ang batayan] Senso Populasyon +/-

Ang mga mamamayan ng Pangasinan (Totoon 1990 2,020,273 —

Pangasinan) ay tinatawag na Pangasinan o sa
Kinastilang Pangasinense, o sa payak na taga- 1995 2,178,412 1.5%
Pangasinan. Ikatlong pinakamataong lalawigan ang
Pangasinan sa Pilipinas. Ayon sa senso noong 2000, 2000 2,434,086 2.41%
47 bahagdan ng populasyon ay mga Totoon
Pangasinan at 44 na bahagdan ay mga Iloko. 2007 2,645,395 1.15%

2010 2,779,862 0.69%

Source: National Statistics Office[2]

COMMONLY- USED PANGASINAN

SENTENCES
Antoy gagawaen mo ditan? (What are you doing there?)
Masantos ya kabwasan/kaagwan/labi ed sikayon amin. (Good
morning/afternoon/evening to all of you.)
Narasan kala? (Are you hungry?)
Magangana ka. (You're so beautiful.)
Kanto ka unla? (Where are you going?)
Ampetang so panaon natan. (The weather today is hot.)
Ambetel so panaon natan. (The weather today is cold.)
Maliket ak no sika so ibak. (I'm happy when I'm with you.)
Manluto ka lay nasira. (Cook something to eat.)
Inararo ta ka. (I love you so much.)
Duga la tan. (Stop doing that.)
Anggapo. (None)
Nabwas tila unla ed dayat. (Tomorrow we'll go to the beach.)
Unalis ak la. (I'm going)
Ag ka natatakot. (Don't be afraid.)
Makakainom ak lay danom. (I want to drink water.)
Natsawan ak la. (I'm tired)
Man-aral ak la. (I'm going to study)
Ag mo ak ititilakan diya. (Don't leave me here.)
Pawil ka diya. (Come back here.)
Makakaugip ak la. (I'm sleepy.)
Undago ak la. (I'm going to school already.)
Unla ak diman. ( I'm going there.)
Ag ka makatalos. (You can't understand.)
Irep moy silew. (Turn off the lights.)
Sempet ka ya masapbay. (Come home early.)
Man-painawa ka met. (Take time to rest.)
Man-emes ka la. (Take a bath.)
Man-uras ka lay sisinupen. (Wash the dishes.)
Ibantak mo lan amin. (Throw it all away.)
Ilukas mo may pwerta. (Open the door.)
Ilukas mo may bintana. (Open the windows.)
Manpesak ka lay kawes. (Wash the clothes now.)
Kanto ka la? (Where are you?)
Wadya ak. (I'm here.)
Man-sagaysay ka pay buwek mo. (Comb your hair.)
Manlinis kay abong. (Clean the house.)
Mangawa ka lay takdang-aralin. (Work with your assignments.)
Ag ka uneebat. (Don't answer me back.)
Balbaleg ya abong. (Big house)
Untatakken ka la. (Your getting older.)
Unmamarikit ka la. (Your becoming a lady.)
Unbabalolaki ka la. (Your becoming a man.)
Ag ka mangakansyo no manluluto ka. ( Don't sing while cooking.)
Dakdakel so gawaen. (Many works to do.)
Sakey ya ugaw. (One child.)
Duwaran ugaw. (Two children.)
Taluran ugaw. (Three children.)
Apatiran ugaw. (Four children.)
Limaran ugaw. (Five children.)
Animeran ugaw. (Six children.)
Ateng mo. (Your parents.)
Ag ka untan. (Don't be like that.)
Balibali. (Good)
Mandengel (Listen)
Mansalita (Talk)
Matila (Lier)
Asikatan (Hurt)
Abangon (Waked up)
Nauugip (Sleeping)
Alingwanan (Forgotten)
Atilak (Left)
Kawigi (Left hand)
Kawanan (Right hand)
Inawit (Brought)
Tinawayan (Tasted)
Mabayag (Slow)
Maples (fast)
Nantulin-tulin (Rolled-over)
Ag ko la gabay. (I don't want it anymore)
No inaro to kan maong may too, anggano intilakan to ka lay maminsan, mamiduwa,
mamitlo, pawilan tan pawilan to ka nin sinsya. (If the person loves you that much, even if
he already left you once, twice, thrice, he will still chase after you.)

Pangasinan is more than one of your just-passing-through locations. This hidden gem of Luzon has a
multitude of attractions that make it the perfect escape from the Metro hustle.
Take a road trip and experience the one of a kind adventure that awaits you here. Don’t miss these
tourist spots in Pangasinan:

 Hundred Islands
 Sky Plaza
 Patar Beach
 The Minor Basilica of Our Lady of the Most Holy Rosary of Manaoag
 Sunflower Maze
 Mt. Balungao Hilltop Adventure Resort
 Death Pool
 Enchanted Cave

1. Hundred Islands
Composed of more than a hundred small islands and islets in the Lingayen Gulf, Hundred Islands is
one of the most popular tourist spots in Pangasinan. Its most visited islands are Governor’s Island,
Quezon Island, Marcos Island and Children’s Island.

 Location: Alaminos
 Fee(s): P20 daytour; P40 overnight at any of the islands plus the boat fees
depending on the number of passenger.
 Operation hours: Day Tour is from 6:00 am to 5:30 pm
 Best for: Adventure seekers
 Adventure level: Moderate
 Highlight(s): Choose your own adventure from simply sightseeing and island hopping to water
activities such as kayaking, canoeing, and snorkeling.
 Insider info: The best time to visit is during the dry months from November to May. Boat
Rentals are available from 7am-5pm at Lucap Wharf.
 Activity tips: Don’t forget your power banks as charging cell phone and gadgets is expensive.
ATM Machine is available at the Tourist Information Center at the Lucap Wharf. Make sure to
bring extra cash.

2. Sky Plaza
Located at the eastern part of Pangasinan, Sky Plaza is a public park and view deck where visitors
can enjoy sweeping scenes of Natividad and its neighboring towns.

It is also the jump-off point to the short but challenging trek up Ayat ni Apo Jesus, a pilgrimage site
featuring a Christ the Redeemer statue standing on top of a hill.

 Location: Brgy. Batchelor East, Natividad

 Fee(s): None
 Operation hours: 5:00 am to 7:00 pm
 Best for: Adventure junkie
 Adventure level: Mild
 Highlight(s): A one of a kind spiritual experience wherein the reward that awaits is so worth it.
 Insider info: Be sure that you’re in a good condition as this will test your resistance.
 Activity tips: You may also visit and swim in Maranum Falls and enjoy its clear, cool water. For
only P50, thrill-seekers can already enjoy a zipline ride here.

3. Patar Beach

Dubbed as “The Boracay of Pangasinan” with its very long stretch of white sand beach and crystal
clear waters, Patar Beach is a must have in your itinerary. Don’t miss the romantic sunset view here.

 Location: Bolinao
 Fee(s): None
 Operation hours: None
 Best for: Water lovers
 Adventure level: Mild
 Highlight(s): Enjoy the sea, sun, and sand in a postcard-worthy view.
 Insider info: Kayak through Ilog Malino, the river alongside the beach and reach the view point
where the river merges to the sea.
 Activity tips: Patar Beach is excellent for swimming; however, there isn’t a lot of underwater
marine life that you can observe when you snorkel. Be careful exploring with your bare feet. It’s
advisable to wear slippers or surf shoes.

4. The Minor Basilica of Our Lady

of the Most Holy Rosary of
Manaoag
Commonly known as Manaoag Church, the Pilgrims Center of the North attracts thousands of
tourists and pilgrims daily.

Our Lady of Manaoag is a religious shrine with countless miraculous tales and healing powers. The
devout Filipino Catholics revered Our Lady of Manaoag as the patroness of the sick, the helpless and
the needy.

 Location: Milo St, Manaoag

 Fee(s): None
 Operation hours: 5:00 am to 5:00 pm
 Best for: Devout Catholics
 Adventure level: Spiritual
 Highlight(s): Keeping up your faith in miracles
 Insider info: Get a bottle or two of supposedly miraculous, healing water. Blessing of vehicles
and religious items is done continuously on weekends by an assigned priest. But in ordinary
days, it is being done after the mass.

5. Sunflower Maze

Dare to try a maze challenge at the first ever sunflower maze in the Philippines by Allied Botanical
Corporation. The farm also features parts where visitors are allowed to a pick-and-pay treat to harvest
their fresh crops.

 Location: Brgy Lichauco, Tayug

 Fee(s): P100
 Operation hours: 7 am to 5 pm (Saturday to Thursday)
 Best for: Flower enthusiasts, Tourists
 Adventure level: Mental
 Highlight(s): Solving a maze challenge with about 8,000 sunflower plants and varieties of other
colorful flowers.
 Insider info: Make sure flowers are in bloom before you visit. The labyrinthine maze will take
about 30 minutes to finish and can accommodate up to 100 people.
 Activity tips: Be there around 7:00 or 8:00 a.m. The farm will also has an Urban and Edible
Landscape Garden where people can pick vegetables and fruits, collect them in their own
bayongs, and pay for their harvest.

6. Mt. Balungao Hilltop Adventure

Resort
Balungao Hilltop Adventure Resort is a developed, extreme, nature and sports adventure site in
Balungao. It offers a variety of activities such as a zipline experience, all-terrain vehicle driving,
bungee trampoline, hiking or trail walking, trust fall, and mountain biking.

Don’t miss hot and cold spring swimming pools which offer varying temperatures.

 Location: Balungao
 Fee(s): P50 for adult / P25 for kids 4 feet below
 Operation hours: 8:00 am to 5:00 pm
 Best for: Family, Barkada Outings
 Adventure level: Adrenaline junkies
 Highlight(s): Experiencing the thrills of extreme nature and sports adventure.
 Activity tips: You have to take the zipline first before going to the pool. You also need to try the
native specialties available such as tupig, patupat and tuba.

7. Death Pool
Would you dare dive into the so called “Death Pool” in Cabongaoan Beach? It was a term
humorously coined by the locals to describe the natural swimming pool that forms near the beach
whenever the tide comes in and fills it with saltwater.

 Location: Cabongaoan Beach, Colibra Island, Burgos

 Fee(s): P150
 Operation hours: None
 Best for: Barkada bonding, Brave heart
 Adventure level: Wild
 Highlight(s): Surviving and conquering the “Death Pool.”
 Insider info: There are many small natural pools within the area.
 Activity tips: You’ll have to climb boulders to have a peek of Cabongaoan Beach’s hidden gem
and always wear a footwear. For more of a beachside vibe, pitching a tent is advisable. having
footwear is also recommended when walking to the death pool.
8. Enchanted Cave
Enchanted Cave is one of the must-visit attractions in Bolinao, Pangasinan. The entire place is
stunning since it’s like a huge coral reef that emerged from underwater. However, there are certain
areas inside the caves that are restricted from tourists.

 Location: Bolinao
 Fee(s): P150 entrance fee
 Operation hours: 8 AM to 5 PM
 Best for: Nature lover, Travel enthusiasts
 Adventure level: Wild
 Highlight(s): Dip in the clean and clear water of the Enchanted Cave.
 Insider info: It’s said that there’s a small passage to the sea at the very end of the cave and that is
where the water comes from. Amazingly, the water is believed to be replaced almost every 4
seconds because of the air coming from the small passage.
 Activity tips: The water inside the cave is deep and it is not recommended for those who can not
swim. Bringing of food and beverages except for bottled water is prohibited inside.