Editan

You might also like

Download as doc, pdf, or txt
Download as doc, pdf, or txt
You are on page 1of 47

PERHITUNGAN KUDA – KUDA KAYU

A. Data Teknis

1) Bentang Kuda-Kuda = 10,0 m


2) Jarak Antar Kuda-Kuda = 3,5 m
3) Bahan Penutup Atap = Genteng
4) Jenis Kayu Kelas Kuat II
5) Beban Angin = 25 kg/m2
6) Sudut Kemiringan Atap = 33°
7) Koefisien Angin Tekan = ( 0,02 α – 0,4 )
8) Koefisien Angin Hisap = ( 0,4 )
9) Muatan Hidup = 100 kg
10) Berat Penutup Atap = 50 kg/m2
11) Berat Plafond + Penggantung = 18 kg/m2
12) Konstruksi Terlindung (β) = 5/4 ; γ = 1
13) Ukuran Kayu yang Ada Di Pasaran = 2/3, 3/4, 4/6, 5/7, 5/12, 6/8, 6/12,
8/12, 10/10, 10/12, 10/14, 8/14, 6/15,
8/15, 10/15

1
B. Mencari Panjang Batang Secara Analitis

a3 a4

D F
a2 v a5
C d4
d3 G
d2
a1 d5 a6
d6
d1
34°
A B
b1 H b2 I b3 J b4

1000

v
Tg α =
b1  b 2
v
Tg 34° = 2,5  2,5

v = Tg 33° . 5 E
= 3,2470 m

AE = (b1  b 2) 2  v 2
v
= 52  3,247 2

= 35,543 34°
A
= 5,961 m I
b1 + b2
AE 5,961
a1 = a2 = a3 = a4 = a5 = a6 = = = 1,1923 m
5 5

d12 = a12 + b12 – 2 . a1 . b1 . cos α


= 1,19232 + 2,52 – 2 . 1,1923 . 2,5 . cos 33°
C
= 2,6718 m
d1 = 2,6718 a1 d1
34°
A H
b1
2
= 1,6345 m

d6 = d1 = 1,6345 m

d22 = (a1+ a2) 2+b12 – 2 (a1+ a2) . b1 . cos α


= 2,38462 + 2,52 – 2 . 2,3846 . 2,5 . cos 33° D

= 5,6863 + 6,25 – 9,9994


= 1,9369 m a1+ a2
d2 = 1,9369 d2

= 1,3917 m
34°
A
b1 H
d5 = d2 =1,3917 m
Batang Panjang

d32 = (a1+ a1 1,1923 m a2) 2 + (b1+


b2) 2 – 2 (a1+ a2) .
a2 1,1923 m
(b1+ b2) cos α
a3 1,1923 m
= 2,3846 2 +
52 – 2 . a4 1,1923 m D 2,3846. 5 .
cos 33° a5 1,1923 m
= a1 + a2 5,6863 +
a6 1,1923 m d3
25 – 19,9989
= b1 2,5 m 10,6874 m
34°
d3 = A 10,6874
I
b2 2,5 m b1 + b2
= 3.2691 m
b3 2,5 m

d4 = d3 = b4 2,5 m 3.2691 m

d1 1,6345m

d2 1,3917 m

DAFTAR d3 3,2691 m PANJANG


BATANG
d4 3,2691 m

d5 1,3917 m

d6 1,6345m 3

v 3,2470 m
C. Mencari Sudut Secara Analitis

E
12
a3 a4

D F
3 1
a2 1 2 v 2 3
a5
C d4
d3 G
1 2
d2 1
2
a1 d5 a6
d6
d1 2 3
34° 2 1 4
2
A 1 3 1 3 B
b1 H b2 I b3 J b4

1000

d1 a1
=
sin  sin H 1

a1  sin 
C
Sin H1 =
d1 1
a1 d1
2,010  sin 34
Sin H1 = 1,349
34° 1
H1 = arc sin 0,803 A H
b1
= 53,457°

C1 = 180° - (α + H1)

= 180° - (34° + 53,457°)


= 92,543°

4
C2 = 180° - C1
= 180° - 92,543°
= 87,457°

d2
=
a2 D
sin C 2 sin H 2
a2 1
a 2  sin C 2
Sin H2 =
d2
C 2
2,010  sin 87,457 d2
Sin H2 = 2,397
H2 = arc sin 0,8377 d1
2
= 56,900°
H

D1 = 180° - (C2 + H2)


= 180° - (87,457°+ 56,900°)
= 35,643°

H3 = 180° - (H1 + H2) D


= 180° - (53,457° + 56,900°)
2
= 69,643°

d3 b2 d2 d3
=
sin H 3 sin D 2

b2  sin H 3
Sin D2 = 3 1
d3
H b2 I
2,50  sin 69,643
Sin D2 = 2,799
D2 = 56,866°

I1 = 180° - (H3 + D2)

5
= 180° - (69,643° + 56,866°)
= 53,491° E
I2 = 90° - I1 a3 2
= 90° - 53,491°
= 36,509° D
3
v
D3 = 180° - (D1 + D2)
= 180° - (35,643° + 56,866°)
d3
= 87,491°

2
E1 = 180° - (D3 + I2)
= 180° - (87,491°+ 36,509°)
I
= 56°

6
D. Mendimensi Reng

7

Berat penutup atap genteng dengan reng dan usuk per m2
bidang atap adalah sebesar 50 kg/m2 (PMI 1970 tabel 1)

Berat genteng + reng ditaksir = 45 kg/m2

Jarak reng = 0,20 m

Jarak usuk = 0,50 m

1) Beban Mati ( q )
Berat reng ( q ) = 45 . 0,2 m = 9 kg/m = 0,09 kg/cm
qx = q . cos α = 0,09 . cos 34° = 0,075 kg/cm
qy = q . sin α = 0,09 . sin 34° = 0,05 kg/cm

1
Mx1 = . qx . l2
8
1
= . 0,075 . 502
8
= 23,438 kgcm
1
My1 = . qy . l2
8
1
= . 0,05 . 502
8
= 15,625 kgcm

Menentukan Ukuran Reng

2
Ambil b : h = 2 : 3  b = h
3
 lt kayu kelas II = 125 kg/cm2

1 1 2
Wx = . b . h2 = . h . h2
6 6 3

8
1 3
= h
9

1 1  2 2
Wy = . b2 . h = .  h . h
6 6 3 

2 3
= h
27

Mx My
 lt = + Wy
Wx
23,438 15,625
125 = 1 3 + 2 3
h h
9 27
23,438  9 15,625  27
= +
h3 2h 3
(210,942)  2  421,875
=
2h 3
843,759
=
2h 3
125 . 2 h3 = 843,759
843,759
h3 =
125  2
h =
3
3,375
3
h = 1,5 cm ~ 3 cm

2
b = .3
3
= 2 cm
 dipakai reng dengan ukuran 2/3

2) Kontrol Terhadap Lendutan

1
f = 
300

9
1
= . 50 = 0,167 cm
300

1 1
Ix = . b . h3 = . 2 . 33 = 4,5 cm4
12 12

1 1
Iy = . b3 . h = . 23 . 3 = 2 cm4
12 12

E = 105 kg/cm2

5 qx.L4
fx = 
384 E  Ix

5 0,075.50 4
= 
384 10 5  4,5

= 0,013 Cm
5 qy.L4
fy = 
384 E  Ix

5 0,05.50 4
= 
384 10 5  2

= 0,02 Cm
Maka f yang timbul = fx 2  fy 2

= 0,013 2  0,02 2

= 0,000169  0,0004

= 0,000569

= 0,024  f ijin

= 0,024  0,167 cm oK !

 Jadi reng dengan ukuran 2/3 cm dapat dipakai

E. Mendimensi Usuk
1) Beban Mati (q)

Jarak gording = 2,010 m

10

Jarak usuk = 0,50 cm


Berat atap + reng + usuk = 50 kg/m2

Berat sendiri + beban mati usuk (q1) = jarak usuk x 50 kg/m2

(q1) = 0,5 x 50 kg/m2

= 25 kg/m

qx1 = 25. cos 34°

= 20,725 kg/m

1
Mx1 = . qx . l2
8

1
= . 25. cos 34° . 2,0102
8

= 10,467 kgm…………………………….(a)

2) Beban karena Pekerja (P = 50 kg)

Px = P . cos α = 50 . cos34°

= 41,452 kg

1
Mx2 = . Px . l
4

1
= . 41,452 . 2,010 .
4

= 20,830 kgm………………………...…….(b)

3) Beban akibat Tekanan Angin = 35 kg

Angin tekan ( qx3 ) = P angin . jarak usuk . ( 0,02α – 0,4 )

= 35 . 0,5 . ( 0,02 . 34 – 0,4 )

11
= 4,9 kg/m

1
Mx3 = . qx3 . l2
8

1
= . 4,9 . 2,0102
8

= 2,474 kgm…………………………….(c)

4) Kombinasi Beban dan Momen

qx Total = qx1 + qx3 = 20,725 + 4,9 = 25,625 kg/m

Px Total = Px = 41,452 kg

(a) + (b) = 10,467 + 20,830 = 31,297 kgm  momen terbesar

(a) + (c) = 10,467 + 2,474 = 12,94 kgm

5) Mendimensi Usuk

2
misal b = h
3
 lt kayu kelas II = 125 kg/cm2

1
Wx = . b . h2
6

1 2  2
= .  h . h
6 3 

1 3
= h
9

Mx
 lt =
Wx
3129,7
125 = 1 3
h
9

12

5
125 . h3 = 3129,7 . 9
28167,3
h3 =
125
h =
3
225,338

h = 6,08 cm ~ 7 cm

2
b = .7
3
= 4,7 cm ~ 5 cm

 dipakai usuk dengan ukuran 5/7 cm

Kontrol kembali

Mx
 lt =   lt
Wx

3129,7
= 1  b  h2
6

3129,7
= 1  5  7 2 = 40, 83 kg/cm2  125 kg/cm2
6

6) Kontrol terhadap Lendutan

1
f = . L (jarak antar gording)
300

1
= . 2,010 = 0,67 cm
300

1 1
Ix = . b . h3 = . 5 . 73 = 142,92 cm4
12 12

5 qx.L4
fx =   f
384 E  Ix

13
5 0,25  cos 34  2014
= 
384 10 5  142,92

= 0,308 cm  f = 0,67 cm oK !

 Jadi usuk dengan ukuran 5/7 cm dapat dipakai

F. Mendimensi Gording
Jarak Gording = 2,01 m
Jarak kuda – kuda = 3,5 m
1) Berat Atap (usuk+genteng+reng) = 50 kg/m2

Berat reng + usuk + genteng = 50 kg/m2 x 2,01 m = 100,5 kg/m

Berat gording ditaksir q = 3,5 . 2,01 = 7,035 kg/m


+
= 107,535 kg/m

1
Mx = .qx.L3
8

1
= . 107,535 . Cos 34° . 3,52 = 136,512 kgm………..(a)
8

2) Beban pekerja diambil 100 kg

P = 100 kg

1 1
Mx = . Px . L = . 100. Cos 34° . 3,5 = 72,54 kgm……(b)
4 4

3) Beban Angin = 35 kg/m2

qx = 35 . 2,01 . (0, 02 α - 0,4)

= 35 . 2,01 . (0, 02 34° - 0,4) = 19,698 kg/m

14
1
Mx = . 19,698 . 3,52
8

= 30,16 kgm……………………………………….(c)

4) Kombinasi Pembebanan

qx Total = qx1 + qx3 = 89,15 + 19,698 = 108,85 kg/m

Px Total = Px = 82,9 kg

(a) + (b) = 136,512 + 72,54 = 209,052 kgm  momen terbesar

(a) + (c) = 136,512 + 30,16 = 166,672 kgm

5) Dimensi Gording

2
misal b = h
3
 lt kayu kelas II = 125 kg/cm2

1
Wx = . b . h2
6

1 2  2
= .  h . h
6 3 

1 3
= h
9

Mx
 lt =
Wx
20905,2
125 = 1 3
h
9
125 . h3 = 20905,2 . 9

15
188146,8
h3 =
125
h =
3
1505,1744

h = 11,46 cm ~ 14 cm
14

2
b = . 11,46
3
= 7,64 cm ~ 8 cm 8

 dipakai gording dengan ukuran 8/14 cm

Kontrol kembali

Mx
 lt =   lt
Wx

20905,2
= 1  8  14 2 = 79,99 kg/cm2  125 kg/cm2 oK !
6

7) Kontrol terhadap Lendutan

1
f = . L (jarak antar kuda – kuda )
300

1
= . 350 = 1,167 cm
300

1 1
Ix = . b . h3 = . 8 . 143 = 1829,33 cm4
12 12

5 qx.L4
fx =   f
384 E  Ix

5 10884,8  cos 34  350 4


= 
384 10 5  1829,33

= 0,308 cm  f = 0,67 cm oK !

16
 Jadi Gording dengan ukuran 8/14 cm dapat dipakai

G. Pembebanan Kuda-Kuda
 Pembebanan yang terjadi pada setiap titik buhul
1. Berat reng + usuk + genteng = 50 kg/m2. a . jrk kuda – kuda
= 50 . 2,010 . 3,5 = 351,75 kg
2. Berat gording = b . h . 7 kg/m3 . jrk kuda – kuda
= 0,08 . 0,14 . 7 . 3,5 = 0,27 kg

3. Beban kuda – kuda = 10,5 kg/m2 . ¼ L . jrk kuda – kuda

= 10,5 . 2,5 . 3,5 = 91,875 kg

4. Beban plafond+ penggantung = 18 kg/m2 . ¼ L . jrk kuda – kuda


= 18 . 2,5 . 3,5 = 157,5 kg
+
Total beban = 601,395 kg ~ 602 kg

 Pembebanan angin

Angin tekan ( W )

Koefisien angin tekan = (0, 02 α - 0,4)

q = tekanan angin (0, 02 . 34 – 0,4)

= 35 . (0, 02 . 34 – 0,4) = 9,8 kg/m2

Beban angin tekan ( W ) = q . jatak antar kuda – kuda . a

= 9,8 . 3,5 . 2,010

= 68,943 kg ~ 70 kg

W pada titik buhul = 70 kg

W pada tumpuan = ½ . 70 = 35 kg

17
Angin hisap (W’)

Koefisien angin hisap = 0, 4

q = tekanan angin . 0,4

= 35 . 0,4 = 14 kg/m2

Beban angin hisap ( W’ ) = q . jatak antar kuda – kuda . a

= 14 . 3,5 . 2,010

= 98,49 kg ~ 100 kg

W’ pada titik buhul = 100 kg

W’ pada tumpuan = ½ . 100 = 50 kg

18
19
20
21
22
23
24
PERHITUNGAN RENCANA RANGKA KUDA-KUDA

1. Batang a ( Tekan )
P maks = 2787 Kg
= 2,787 ton
ℓs = ℓk = 2,010 m
Perlemahan alat sambung gigi 25 %
Imin = 50 . P . ℓk²

25
= 50 . 2,787 . 2,010²
= 562,98 cm4
2 3
Misal b = h  h= b
3 2
1
Imin = . h . b3
12
1 3
= . b . b3
12 2
1
= . b4
8
1
562,98 = . b4
8
b4 = 562,98 . 8
b4 = 4503,84
15
b = 4
4503,84

= 8,2 ~ 9 cm
3 3
h= b= . 9 = 13,5 ~ 14 cm 10
2 2
 untuk mempermudah pelaksanaan dipilih kayu ukuran 10/15 cm
Fbruto = b . h = 10 . 15 = 150 cm²
1 3
Imin = b .h
12
1
= .103 . 15 = 1250 cm4
12

I 1250
i min = = = 2,88 cm4
Fbr 150
k 2010
 = = 2,88 = 69,70 ~ 70 ( lihat tabel )
i min
Diperoleh  tk = 45 kg/cm2
 tk reduksi =  .  .  tk
5
=1. . 45
4
= 56,25 Kg/cm²
Kontrol

26
P  2787  1,87
 tk = = = 34,74   tk reduksi = 56,25 kg/cm2 oK !
Fn 10  15

2. Batang b ( Tarik )
P maks = 2567 Kg
ℓ = 2,5 m
Perlemahan alat sambung gigi 25 %
 tr = 85 kg/cm2 ( kayu kelas kuat II )
P
 tr =
Fn
P 2567
Fn = = = 30,2 cm2
 85
100
Fbr = . Fn
75
100
= . 30,2 = 40,27 cm2
75
2 3
Misal b = h  h= b
3 2
Fbr =b.h
2
40,27 = h.h
3
2 2
40,27 = h
3
40,27  3
h2 =
2
h = 60,405 cm
= 60,405

= 7,7 cm ~ 8 cm 15
2
b = .h
3
2
= . 8 = 5,3 cm ~ 6 cm 10
3
 untuk mempermudah pelaksanaan dipilih kayu ukuran 10/15 cm

27
 Kontrol terhadap tegangan yang timbul
Fn = 75 % . 10 . 15 = 112,5 cm2
P 2567
 = = 112,5 = 22,82 kg/cm2   tr = 85 kg/cm2 oK !
Fn
 Kontrol terhadap lendutan
1
f ijin = 
300
1
= . 250 = 0,833 cm
300
1
Ix = . b . h3
12
1
= . 10 . 153
12
= 2812,5 cm4
Lendutan yang timbul

qx = Beban Sendiri Kayu + Beban Plafond

- Beban Sendiri = b . h .  kayu kelas II


= 0,1 . 0,12 . 700 = 10,5 kg/m
- Beban Plafond = 18 kg/m . jarak antar kuda2
= 18 . 3.5 = 63 kg/m +
= 73,5 kg/m
Lendutan yang timbul
5  qx.L4
f=  f
384  E  Ix
5  0,0735  250 4
= = 0,013 cm  f ijin = 0,833 cm oK !
384  10 5  2812,5

3. Batang d2 dan d5 ( tarik )


P maks = 514 kg
Perlemahan alat sambung baut 20 %

28
 tr = 85 kg/cm2 ( kayu kelas kuat II )
P
 tr =
Fn
P 514
Fn = = = 6,05 cm2
 85

100
Fbr = . Fn
80
100
= . 6,05 = 7,56 cm2
80
1
Fbr = . Fbr
2
1
= . 7,56 = 3,78 cm2
2

1
Misal b = h  h=3b
3
Fbr =b.h
1
3,78 = h.h
3
1 2
3,78 = h
3
h2 = 3,78 . 3
h2 = 11,34 cm
h = 11,34

= 3,37 cm ~ 4 cm
12
1
b = .h
3
1 4 4
= . 4 = 1,33 cm ~ 2 cm
3

untuk mempermudah pelaksanaan dipilih kayu ukuran 2 x 4/12 cm dengan
Fbr = 96 cm2

29
 Kontrol terhadap tegangan yang timbul
Fn = 80 % . 96 = 76,8 cm2
P 514
 = = 76,8 = 6,69 kg/cm2   tr = 85 kg/cm2 oK !
Fn

4. Batang d1 dan d6 ( tekan )


P maks = 600 Kg = 0,6 ton
ℓs = ℓk = 1,399 m
Perlemahan alat sambung gigi 25 %
Imin = 50 . P . ℓk²
= 50 . 0,6 . 1,399²
= 58,72 cm4
2 3
Misal b = h  h= b
3 2
1
Imin = . h . b3
12
1 3
= . b . b3
12 2
1
= . b4
8
1
58,72 = . b4
8
b4 = 58,72 . 8
15
b4 = 469,76

10 30
b = 4
469,76

= 4,65 cm ~ 5 cm
3 3
h= b= . 5 = 7,5 cm ~ 8 cm
2 2
 untuk mempermudah pelaksanaan dipilih kayu ukuran 10/15 cm
Fbruto = b . h = 10 . 15 = 150 cm²
1 3
Imin = b .h
12
1
= .103 . 15 = 1250 cm4
12

I 1250
i min = = = 2,88 cm4
Fbr 150
k 139,9
 = = 2,88 = 48,5 ~ 49 ( lihat tabel )
i min
Diperoleh  tk = 57 kg/cm2
 tk reduksi =  .  .  tk
5
=1. . 57
4
= 71,25 Kg/cm²
Kontrol
P  600  1,49
 tk = = = 5,69   tk reduksi = 71,25 kg/cm2 oK !
Fn 10  15
5. Batang d3 dan d4 ( tekan )
P maks = 900 Kg = 0,9 ton
ℓs = ℓk = 2,799 m
Perlemahan alat sambung gigi 25 %
Imin = 50 . P . ℓk²
= 50 . 0,9 . 2,799²
= 352,55 cm4
2 3
Misal b = h  h= b
3 2
1
Imin = . h . b3
12

31
1 3
= . b . b3
12 2
1
= . b4
8
1
352,55 = . b4
8
b4 = 352,55 . 8
b4 = 2820,4 15

b = 4
2820,4

= 7,3 ~ 8 cm
10
3 3
h= b= . 8 = 13,5 ~ 12 cm
2 2
 untuk mempermudah pelaksanaan dipilih kayu ukuran 10/15 cm
Fbruto = b . h = 10 . 15 = 150 cm²
1 3
Imin = b .h
12
1
= .103 . 15 = 1250 cm4
12

I 1250
i min = = = 2,88 cm4
Fbr 150
k 279,9
 = = 2,88 = 97,20 ~ 98 ( lihat tabel )
i min
Diperoleh  tk = 30 kg/cm2
 tk reduksi =  .  .  tk
5
=1. . 30
4
= 37,5 Kg/cm²

Kontrol
P  900  2,88
 tk = = = 17,28   tk reduksi = 37,5 kg/cm2 oK !
Fn 10  15

6. Batang v ( tarik )
P maks = 1240 kg

32
ℓ = 3,373 m
Perlemahan alat sambung gigi 25 %
 tr = 85 kg/cm2 ( kayu kelas kuat II )
P
 tr =
Fn
P 1240
Fn = = = 14,59 cm2
 85

100
Fbr = . Fn
75
100
= . 14,59 = 19,45 cm2
75
2 3
Misal b = h  h= b
3 2
Fbr =b.h
2
19,45 = h.h
3
2 2
19,45 = h
3
19,45  3
h2 =
2
h2 = 29,175 cm
h = 29,175
15
= 5,4 cm ~ 6 cm
2
b = .h
3
10
2
= . 6 = 4 cm
3
 untuk mempermudah pelaksanaan dipilih kayu ukuran 10/15 cm
Dengan Fbr = 10 . 15 = 150 cm2

 Kontrol terhadap tegangan yang timbul


Fn = 75 % . 150 = 112,5 cm2

33
P 1240
 = = 112,5 = 11,02 kg/cm2   tr = 85 kg/cm2 oK !
Fn

MERENCANAKAN SAMBUNGAN

 Konstruksi terlindung  = 1
5
 Sifat pembebanan permanen & diperhitungkan terhadap beban angin γ =
4
  tk // = 85 kg/cm2
  tk  = 25 kg/cm2
  // = 12 kg/cm2

1. Titik simpul A
S a1
S a1 = - 2787 kg
S b1 = + 2567 kg
α = 34º A 34°
Ukuran kayu = 10/15 cm S b1
Dipakai sambungan gigi tunggal

karena α  60 º, digunakan rumus pendekatan :

Sa1
tv =
73  b

2787 1
= = 3,82 > h = 3,75 cm  tidak memenuhi syarat
73  10 4

Dipakai sambungan gigi rangkap

 ds α = (  tk// - (  tk// -  tk  ) sin 34º )

34
= ( 85 – ( 85 – 25 ) sin 34º )

= 85 – 33,55

= 51,45 Kg/cm²

S2 = S1 = ½ S

= ½ . 2787 = 1393,5 Kg/cm²

S 2  cos 
tv2 =
b  ds

1393,5  cos 34


= = 2,25 cm ~ 3 cm
10  51,45

Diambil tv2 = 3 cm  ¼ h = 3,75 cm ( memenuhi syarat )

t v2 3
ts2 = = = 3,62 cm
cos  cos 34

gigi kedua dapat mendukung gaya sebesar :

S2 = ts2 . b .  ds α
= 3,62 . 10 . 51,45

= 1862,49 kg

Gaya S1 = 2787 – 1862,49 = 924,51 kg

 Dalamnya gigi pertama

S1 924,51
tv1 = = = 1,26 cm ~ 2cm
73  b 73  10

diambil tv1 = 2 cm  ¼ h = 3,75 cm ( memenuhi syarat )

 syarat

tv2 - tv1  1 cm

3 – 2 = 1 cm oK !

35
 Perhitungan panjang kayu muka

S  cos  924,51  cos 34


m1 = = = 6,39 cm
b   // 10  12

diambil m1 = 15 cm ( minimum )

S  cos  2787  cos 34


m 2 = = = 19,25 cm ~ 30 cm
b   // 10  12
15

10

Baut 21 ''

34°
tv1 tv2
15
Lm1 10
Lm2

2. Titik simpul C
Sambungan batang a1 & a2 dengan d1

S a1 = - 2787 kg
S a2 S a2 = - 2424 kg
C
S a1 87,457° S d1 = - 600 kg

S d1  = 87,457º
Ukuran kayu 10/15 cm

Dipakai sambungan gigi tunggal

36
karena α  60 º, tidak dapat menggunakan rumus pendekatan, maka

digunakan rumus umum

 ds ½ α = (  tk// - (  tk// -  tk  ) sin ½ α )

= ( 85 – ( 85 – 25 ) sin 43,73º )

= 85 – 33,55

= 43,52 Kg/cm²

1
S d 1  cos 2 
2
tv =
1
b  ds 
2

600  cos 2 43,73 1


= = 0,72 ~ 2 cm  h = 2,5 cm ( memenuhi syarat )
10  43,52 6

tv
2
ts = 1 = cos 43,73 = 2,7 cm
cos 
2

S cos  = ts . b .  ds ½ 
1
ts  b  ds 
S= 2
1
cos 
2 15

2,7  10  43,52
= 10
cos 43,73

= 1626,11  600 kg ( aman )

Atau

S cos 
1 87,457°
 ds ½   2
ts  b

600  cos 43,73


43,52  2,7  10

10

15 37
43,52  16,06 kg/cm oK !

3. Titik simpul D
 Sambungan batang a2 & a3 dengan d3

S a3 S a2 = - 2424 kg

D S a3 = - 1629 kg
87,491°
S a2
S d2 = + 514 kg
S d3
35,643° S d3 = - 900 kg

S d2  = 87,491º
Ukuran kayu 10/15 cm

Dipakai sambungan gigi tunggal

karena α  60 º, tidak dapat menggunakan rumus pendekatan, maka

digunakan rumus umum

 ds ½ α = (  tk// - (  tk// -  tk  ) sin ½ α )

= ( 85 – ( 85 – 25 ) sin 43,75º )

= 43,51 Kg/cm²

1
S d 3  cos 2 
2
tv =
1
b  ds 
2

900  cos 2 43,75 1


= = 1,1 cm ~ 2 cm  h = 3,75 cm (memenuhi
10  43,51 4

syarat)

 Sambungan batang a2 & a3 dengan d2

38
Menggunakan baut Ø 5/8 ’’ = 16 mm ( d )

S1  100  d  b3  (1  0,6 sin  ) → α = 35,643º

= 100 . 1,6 . 10 ( 1 – 0,6 sin 35,643º )

= 1040,57 Kg

S 2  200  d  b1  (1  0,6 sin  ) → α = 0º

= 200 . 1,6 . 4 ( 1 – 0,6 sin 0º )

= 1280 Kg

S 3  430  d 2  (1  0,35 sin  ) → α = 35,643º

= 430 . 1,62 ( 1 – 0,35 sin 35,643º)

= 876,28 kg

Diambil S minimum = 876,28 kg

Sd 2 514
Jumlah baut yang dibutuhkan = = 876,28 = 0,6 ~ 1 buah
S min

15

10

Baut 58 ''

87,491°

°
35,643
10

15

4 39
10
12 4
4. Titik simpul H
 Sambungan batang a2 & a3 dengan d2

S b1 = + 2567 kg
S d1 S d2
S b2 = + 2032 kg

53,457° 69,643° S d1 = - 600 kg

S b1 H S b2 S d2 = + 514 kg

Ukuran kayu 10/15 cm

Dipakai sambungan gigi tunggal

karena α  60 º, digunakan rumus pendekatan :

Sd1
tv =
73  b

600 1
= = 0,82 ~ 2 cm > h = 3,75 cm  memenuhi syarat
73  10 4

 Sambungan batang b1 & b2 dengan d2

Menggunakan baut Ø 5/8 ’’ = 16 mm ( d )

S1  100  d  b3  (1  0,6 sin  ) → α = 69,643º

= 100 . 1,6 . 10 ( 1 – 0,6 sin 69,643º)

= 699,95 Kg

S 2  200  d  b1  (1  0,6 sin  ) → α = 0º

40
= 200 . 1,6 . 4 ( 1 – 0,6 sin 0º )

= 1280 Kg

S 3  430  d 2  (1  0,35 sin  ) → α = 69,643º

= 430 . 1,62 ( 1 – 0,35 sin 69,643º)

= 739,58 kg

Diambil S minimum = 876,28 kg

Sd 2 514
Jumlah baut yang dibutuhkan = = 699,95 = 0,7 ~ 1 buah
S min

4
10 10
12 4
15

69,643°
15
10

Baut 58 ''

5. Titik simpul I
Sambungan batang d3 & d4 dengan v

S b2 = + 2032 kg

36, S b3 = + 1880 kg
50 Sv

S d3 = - 900 kg
S d3 S d4

41
S b2 S b3
S d4 = - 750 kg

Sv = + 1240 kg

Ukuran kayu 10/15 cm

Dipakai sambungan gigi tunggal

karena α  60º, digunakan rumus pendekatan :

Sd 3
tv =
73  b

900 1
= = 1,23 ~ 2 cm > h = 3,75 cm  memenuhi syarat
73  10 4

Perhitungan panjang kayu muka

S  cos  900  cos 36,509


m = = = 6,03 cm
b   // 10  12

diambil m = 15 cm ( minimum )

Sambungan batang b2 & b3 dengan v

Sv = + 1240 kg

α = 90 º

perlemahan alat sambung pen 20 %

Sv 1240
Fn = = = 14,59 cm2
tr // 85

100 100
Fbr = . Fn = . 14,5 = 18,24 cm2
80 80

Fbr = 10 . 15 = 150 cm2 > 18,24 cm2  cukup

Kita beri plat baja 0,4 x 6 mm pada batang vertikal (v)

 b = 4,3

42
b 10
d= = 4,3 = 2,325 cm  Ø 1’’ = 2,54 cm
b

S1  100  d  b3  (1  0,6 sin  ) → α = 0º

= 100 . 2,54 . 10 ( 1 – 0,6 sin 35,643º )

= 2540 Kg

S 2  200  d  b1  (1  0,6 sin  ) → α = 0º

= 200 . 2,54 . 0,4 ( 1 – 0,6 sin 0º )

= 203,2 Kg

S3  430  d 2  (1  0,35 sin  ) → α = 0º

= 430 . 2,542 ( 1 – 0,35 sin 0º)

= 2774,188 kg

Karena menggunakan plat S minimum Diambil

1,25 . 203,2 = 254 kg

Sd 2 1240
Jumlah baut yang dibutuhkan = = = 4,8 ~ 5 buah
S min 254

10
15
10 10

15 15
36
,50

Baut 1 ''
15

15
10
plat ( 0,4 x 6 mm ) 43
6. Titik simpul E

E S a3 = - 1629 kg

S a3 S a3 = - 1686 kg
S a3 56°
S v = + 1240 kg

Sv

Ukuran kayu 10/15 cm

Dipakai sambungan gigi tunggal

karena α  60º, digunakan rumus pendekatan :

Sa 4
tv =
73  b

1686 1
= = 2,31 ~ 2 cm < h = 2,5 cm  memenuhi syarat
73  10 6

 Perhitungan panjang kayu muka

S  cos  1686  cos 56


m = = = 7,8 cm
b   // 10  12

diambil m = 15 cm ( minimum )

 Sambungan batang a3 & a4 dengan v

S a4 = + 1686 kg

44
Kita beri plat baja 0,4 x 6 mm pada batang vertikal (v)

tk  = 25 kg/cm
Sa 4 1686
 = = = 11,24 kg/cm2  2
tk   6  25

 b = 5,4

b 10
d= = 5,4 = 1,85 cm ~  Ø ¾ ’’ 1,91
b

S 1  40  d  b3  (1  0,6 sin  ) → α = 0º

= 40 . 1,91 . 10 ( 1 – 0,6 sin 56º )

= 384 Kg

S 3  215  d 2  (1  0,35 sin  ) → α = 0º

= 215 . 1,912 ( 1 – 0,35 sin 0º)

= 784,34 kg

Karena menggunakan plat S minimum Diambil

1,25 . 384 = 480 kg

Sd 2 1240
Jumlah baut yang dibutuhkan = = = 2,5 ~ 3 buah
S min 480

15

Baut 58 ''

15
56° 15

10 10

45
10
15
7. Sambungan kayu lurus

Sambungan pada batang – batang b

Dipakai sambungan kait siku – siku

Ukuran kayu = 10/15 cm

t=¼b

= ¼ . 10 =2,5 cm

Panjang hubungan 2,5 h = 2,5 . 15 = 37,5 cm ~ 38 cm

Sehingga v = 0,5 . 38 = 19 cm

Gaya tarik dalam balok yang diijinkan

b  (h  t ) 10  (15  2,5)
. 85 = = 5312,5 kg
2 2

Tetapi yang dapat ditahan oleh gigi sebesar b . t  tr = 10 . 2,5 . 85 = 2125 kg


Gaya maksimum yang dipilih = b . v .  = 10 . 19 .12 = 2280 kg

Jika dihitung terhadap paenyusutan :

Gaya tarik yang diijinkan maksimal sebesar 2280 kg, menurut teori didapat hasil

terbaik jika diambil t = ¼ b = ¼ . 10 = 2,5 cm, penampang balok tarik netto yaitu

h . 0,5 . b = 15 . 0,5 . 10 = 75 cm

Tetapi peralihan sekonyong – konyong ke seluruh a mengakibatkan tegangan

setempat lebih tinggi, oleh karena itu dalamnya gigi tidak dibuat lebih dari 1/5 . b,

maka hubungan dapat menarik gaya tarik sebesar

1 1
2h. b . 85 = 2 . 15 . . 10 . 85 = 5100  S b2 = 2032 kg
5 5

46
Tetapi v sekurang –kurangnya = b . 1,6 = 10 . 16 cm

Tebal bagian – bagian hubungan diambil 3/5 sampai 2/6 h dengan baut – baut

sekrup, bagian – bagian tersebut saling dijepitkan, untuk pemindahan gaya – gaya

baut itu tidak diperhitungkan dan ditentukan Ø 1/2 ’’.

2/3 b
t

47

You might also like