Saang panahon ng pag-aari ng salapi ang ginagalawan ng mga tauhan sa nobelang
Pinaglahuan ni Faustino S. Aguilar. Isinilang si Aguilar noong 1882 at sinabing lumaki sa kaligirang mapag-isip at mapagtanong. Unang nalathala noong 1907, nakatuon ang nobela sa epekto ng kapitalismo sa yugtong iyon ng kasaysayan: ang hirap na binubuo ng karaniwang tao sa harap ng kapangyarihan ng puhunan laban sa paggawa. Ayon kay Benilda S. Santos, “ ang kasaysayan ang mismong nobela”. Nagsimula ang nobela sa paglalarawan ng maraming taong nakatayo sa langsangang Cervantes at naghihintay sa pagbubukas ng Dulaang Opera upang daluhan ang malaking pulong na iyon sapagkat ayon kay Aguilar, “Bayan ang tumawag at bayan ang dumalo”. Ang lungsod ng ka Maynilaan ang siyang nagging saksi sa lahat ng pangyayari sa buhay nila Luis Gat-Buhay at si Eduarda Gutierrez. Kulturang Masasalamin sa Akda Sa nobelang Pinaglahuan makikita na may dalawang uri ng pamumuhay noong panahong iyon. Halimbawa na lamang ay si Luis Gat-Buhay bilang mahirap at si Victorino Rojalde bilang isang mayamang mangangalakal. Noon kapag mahirap ka, mahirap makamit ang hinahangad ng dignidad at karapatan ng bawat isa. Walang Karapatan ang mahihirap na kumilos ayon sa gusto nila. Takot ang mga tao na lumihis sa gusto ng matataas na antas. Katulad ng nangyayari sa reyalidad, naganap din dito ang fixed marriage: noong ipinagkasundo si Danding na ipakasal kay Rojalde. Ngunit sa kabila nito, nagawa pa rin ipaglaban ni Danding ang kaniyang Karapatan gayundin kay Luis Gat-Buhay. Ipinakikita din ditto ang pag-uugali ni Don Nicanor na maisasalamin sa makasariling Pilipino. Ang nobelang ito ay maaring maging motibasyon ng bawat Pilipino na ipaglaban ang kanilang Karapatan. MGA KAISIPAN/IDEYANG TAGLAY NG AKDA Ang Pinaglahuan ay nagtataglay at nagpapaliwanag na tayo ay inalipusta ng mga Amerikano. Ito ay napatunayan ng mga karanasan ni Faustino S. Aguilar noong siya ay bata pa at ng iba pang rebolusyunista. Ito ay makatotohanan at nagpapakita sa buktot na Sistema noong panahon ng mga Amerikano. ESTILO NG PAGKASULAT NG AKDA Epektibo ang paraan ng paggamit ng mga salita at madaling maintindihan ng mga mambabasa. Masining at detalyado ang paglalarawan sa mga pangyayaring naganap. Ang banghay ng nobela ay talagang kaaliw-aliw. Maging ang tema nito ay kahanga hanga dahil ito ay base sa katotohanan.