Abetarja Kuranore

Osman Abazi & Jusuf Kastrati
Abetarja
kuranore
Mënyrë e lehtë dhe e shpejtë
për të mësuar leximin e Kuranit fisnik
Shembulli
Titulli
Abetarja kuranore
Autorë
Osman Abazi
Jusuf Kastrati
Redaktor gjuhësor
Jeton Koqinaj
Përgatitja kompjuterike
Jusuf Kastrati
Ballina
Elite IT Group – www.elite.al
Boton
Shembulli
Copyright © Jusuf Kastrati

E-mail: jusufi@gmail.com
‫ٱلرِنَٰمۡح ه‬ ‫ه‬
‫ٱَّللِ ه‬
‫ٱلرحِي ِم‬ ‫ِمۡسِب‬
PARATHËNIE
Lavdërimet e plota i takojnë vetëm Allahut, kurse paqja dhe lavdërimi

i Allahut qofshin mbi Profetin e fundit, zotërinë e njerëzimit,
Muhamedin.
Falë Zotit të Madhërishëm, u kompletua ky libër, i cili është një
përpjekje modeste për ta ndihmuar çdo musliman të mësojë ta lexojë
Kuranin fisnik. Libra të tillë ka shumë, mirëpo, megjithatë, ne e pamë
të nevojshëm botimin e këtij libri për arsyet e mëposhtme:
1. Lloji i shkrimit që është përdorur në disa nga këta libra ndryshon
nga ai që gjendet nëpër mus’hafe, gjë që ua vështirëson nxënësve
kalimin prej atij libri në Kuran. Ne kemi përdorur llojin e shkrimit që
përdoret në Mus’hafin e botuar në Medinë, i cili ka përparësi të
shumta dhe është më i përhapuri në botë.
2. Shumë prej atyre librave kanë mangësi.
3. Metoda e mësimit në disa nga këta libra është e vështirë.
4. Këtë libër e kemi pasuruar me shembuj të mjaftueshëm nga Kurani
fisnik dhe me një shtojcë për ushtrimin e shkrimit, e cila ka rëndësi të
veçantë, ngase e ndihmon nxënësin t’i ngulitet në kokë ajo që e
mëson.
3
5. Shkronjat arabe që nuk ekzistojnë në alfabetin e gjuhës shqipe,
gjatë transkriptimit, i kemi shënuar me shenja dalluese, po ashtu edhe
zanoret e gjata.
6. Ky libër është tejet i përshtatshëm dhe i lehtë për t'u mësuar.
Dëshirojmë t’jua bëjmë me dije se mësimi i leximit të Kuranit me
përpikëri është detyrë për çdo musliman dhe po ashtu për prindërit
që t’ua mësojnë fëmijëve të tyre.
Lusim Allahun e Madhëruar t’i shpërblejë me Xhenetin Firdeus të

gjithë ata që ndihmuan në përpilimin dhe botimin e këtij libri dhe ata
që do të punojnë me të.
Autorët
4
Vlera e leximit të Kuranit fisnik
Kurani fisnik është fjala e Allahut të Lartësuar. Leximi i tij është gjëja
më e mirë që e shqipton gjuha.
Allahu i Lartmadhërishëm thotë:
َ ْ َ َ ُ َ َ ُْ َ َ ْ ُ ُ ََْ َ ‫ه‬
﴾ِ‫اب َيتلون ُه َح هق ت َِل َوتِهِ أولئِك يُؤم ُِنون بِه‬ ‫﴿اَّلِين آتيناهم الكِت‬
"Ata të cilëve ua kemi dhënë Librin dhe e lexojnë ashtu siç është
shpallur, ata besojnë vërtet në të." (Kurani, 2:121)
Në vijim po i paraqesim disa thënie të të Dërguarit Muhamed *
‫ﷺ‬
lidhur me Kuranin:
“Më i miri prej jush është ai që e mëson Kuranin dhe ua mëson të
tjerëve.” [Buhariu]
"Ai që e lexon Kuranin, duke qenë i përpiktë në leximin e tij, është nën
përcjelljen e melekëve shkrues, fisnikë dhe bamirës, ndërsa ai që e
lexon atë duke pasur vështirësi gjatë leximit, i ka dy shpërblime."
[Buhariu dhe Muslimi]
“Me të vërtetë, Allahu i Madhërishëm i lartëson me këtë Libër disa
njerëz dhe i poshtëron disa të tjerë.” [Muslimi]
“Lexojeni Kuranin, sepse ai do të vijë ndërmjetësues për lexuesit e tij
në Ditën e Kiametit.” [Muslimi]
“Ai që e lexon një shkronjë nga Libri i Allahut të Madhëruar, ka një
shpërblim i cili shtohet dhjetëfish. Nuk them se elifi, lami dhe mimi
janë një shkronjë, por elifi është një shkronjë, lami një shkronjë dhe
mimi shkronjë më vete.” [Tirmidhiu]
*
Sal-lallahu alejhi ue sel-lem (shqip: paqja dhe lavdërimi i Allahut qofshin mbi të).
5
“Lexuesit të Kuranit i thuhet: Lexo dhe ngrihu lart (në Xhenet), lexo
ashtu si e lexoje në dynja, sepse ti do të ngrihesh vazhdimisht duke e
lexuar atë deri në ajetin e fundit që do ta lexosh.” [Ebu Davudi,
Tirmidhiu dhe Nesaiu]
“Vërtet, ai i cili në brendinë e tij nuk ka asgjë nga Kurani është si
gërmadha!” [Tirmidhiu]
“Të dy prindërve të atij që e lexon Kuranin dhe punon në përputhje me
atë që përmban ai, Allahu do t’ua vërë një kurorë në Ditën e Kiametit,
drita e së cilës do të jetë më e mirë se drita e diellit në këtë botë. E
ç’mendoni, vallë, për atë që punon sipas tij?!” [Ebu Davudi]
Këto ajete, hadithe e shumë të tjera të ngjashme me to tregojnë
vlerën e mësimit, leximit dhe zbatimit të Kuranit fisnik.
Autorët
6
‫ْحن ه‬
‫الرحِي ِم‬ َ ْ ‫الر‬ ‫ْ ه‬
‫اَّللِ ه‬ ‫بِس ِم‬
ِ
HYRJE
❖ Alfabeti i gjuhës arabe përbëhet nga njëzet e tetë shkronja

dhe secila shkronjë e ka emrin e vet.
❖ Të gjitha shkronjat e alfabetit arab janë bashkëtingëllore.

Në arabisht ekzistojnë edhe tri zanore të shkurtra ose vokale,
mirëpo ato nuk janë pjesë e alfabetit.
❖ Nëntë tinguj të gjuhës arabe nuk ekzistojnë në gjuhën

shqipe dhe për këtë arsye këta tinguj i quajmë “shkronja të rënda”.
❖ Drejtshqiptimin e këtyre tingujve medoemos duhet ta

mësojmë te ndokush që e njeh mirë shqiptimin e shkronjave arabe.
❖ Leximi në gjuhën arabe, ndryshe nga shqipja, fillon nga ana

e djathtë.
❖ Germat e gjuhës arabe nuk ndahen në germa të mëdha dhe

të vogla, por gjithnjë shkruhen njëjtë.
❖ Të gjitha shkronjat e Kuranit lidhen me njëra-tjetrën, nga të

dyja anët, përveç gjashtë syresh, të cilat lidhen vetëm nga ana e
djathtë.
❖ Mbajeni në mend gjithnjë se, Allahu i Lartësuar na

shpërblen me nga dhjetë shpërblime për çdo shkronjë të Kuranit
që e lexojmë.
7
8
ZANORET E GJUHËS ARABE
Alfabeti i gjuhës arabe përbëhet nga njëzet e tetë shkronja. Pos

këtyre shkronjave, në gjuhën arabe ekzistojnë edhe tri zanore a
ِ
vokale. Ato janë:
َ e
fet’ḥa
ُ u
ḍamme
i
kesra
Për t’i kuptuar më lehtë këto zanore dhe për t’i vendosur në
shembuj në mënyrë praktike po e mësojmë shkronjën “B”.
Shkronja “B” në gjuhën arabe shkruhet kështu: ‫ﺏ‬

Nëse pas shkronjës “B” vjen ndonjëra nga tri zanoret, atëherë i
lexojmë siç vijon:
‫ب‬ ‫ب‬ ‫ب‬

Be Bu Bi
Vini re!
• Zanorja "e" në arabisht lexohet sikurse e-ja në fjalën

shqipe "tre".
9
Shembuj:
‫ب ب ب‬ ‫ب ب ب‬
Be Bu Bi Bi Bu Be
u
Lexo shembujt në vijim:
‫ب ب ب‬ ‫ب ب ب‬ ‫ب ب ب‬
‫ب ب ب‬ ‫ب ب ب‬ ‫ب ب ب‬
‫ب ب ب‬ ‫ب ب ب‬ ‫ب ب ب‬
Vini re!
•Zanorja "e" pas shkronjave të rënda shqiptohet "a".
•Siç u përmend më parë, të gjitha shkronjat e Kuranit lidhen

me njëra-tjetrën nga të dyja anët, përveç gjashtë prej tyre,
të cilat lidhen vetëm nga ana e djathtë.
•Nga ky mësim kuptuam sesi shkruhet shkronja “B” kur

është e ndarë nga të tjerat, ndërsa në mësimin vijues do të
mësojmë sesi shkruhet kur ajo është e lidhur me shkronja
të tjera, gjegjësisht kur gjendet në fillim, në mes ose në
fund të një fjale dhe pastaj vijojnë shkronjat e tjera.
10
‫‪Bã' -‬‬ ‫‪-B‬ب‬
‫‪Ngjitur‬‬ ‫‪Fund‬‬ ‫‪Mes‬‬ ‫‪Fillim‬‬
‫بـبـب‬ ‫ـب‬ ‫ـبـ‬ ‫بـ‬

‫‪BeBiBu‬‬
‫ببب‬ ‫ببب‬ ‫ببب‬
‫ببب‬ ‫ببب‬ ‫ببب‬
‫‪Tã' -‬‬ ‫‪–T‬ت‬

‫تـتـت‬ ‫ـت )ـﺔ(‬ ‫ـتـ‬ ‫تـ‬

‫‪TeTiTu‬‬ ‫ببت‬ ‫بتب‬ ‫تبب‬
‫تبت‬ ‫بتب‬ ‫تبب‬
‫‪11‬‬
Bã' - ‫–ب‬B
NGJITUR FUND MES FILLIM NDARAS
‫بـبـب‬ ‫ـب‬ ‫ـبـ‬ ‫بـ‬ ‫ب‬
‫بـبـب‬ ‫ـب‬ ‫ـبـ‬ ‫بـ‬ ‫ب‬
.......... ....... ..... ..... ......
.......... ....... ..... ..... ......
Tã' - ‫–ت‬T
‫تـتـت‬ ‫ـت‬ ‫ـتـ‬ ‫تـ‬ ‫ت‬
‫تـتـت‬ ‫ـت‬ ‫ـتـ‬ ‫تـ‬ ‫ت‬
.......... ....... ..... ..... ......
.......... ....... ..... ..... ......
12
Thã' - ‫ – ث‬Th
Ngjitur Fund Mes Fillim
‫ثـثـث‬ ‫ـث‬ ‫ـثـ‬ ‫ثـ‬

TheThiThu
‫تبث‬ ‫بثت‬ ‫ثبت‬
‫بتث‬ ‫تثب‬ ‫ثبب‬
Xhĩm - ‫ – ج‬Xh
‫جـجـج‬ ‫ـج‬ ‫ـجـ‬ ‫جـ‬

XheXhiXhu ‫تبـج‬ ‫بجت‬ ‫جتب‬
‫ثتج‬ ‫بجج‬ ‫جبث‬
13
Thã' - ‫ – ث‬Th
‫ثـثـث‬ ‫ـث‬ ‫ـثـ‬ ‫ثـ‬ ‫ث‬
‫ثـثـث‬ ‫ـث‬ ‫ـثـ‬ ‫ثـ‬ ‫ث‬
.......... ....... ..... ..... ......
.......... ....... ..... ..... ......
Xhĩm - ‫ ج‬- Xh
‫جـجـج‬ ‫ـج‬ ‫ـجـ‬ ‫جـ‬ ‫ج‬
‫جـجـج‬ ‫ـج‬ ‫ـجـ‬ ‫جـ‬ ‫ج‬
.......... ....... ..... ..... ......
.......... ....... ..... ..... ......
14
Ḥã' - ‫ ح‬- Ḥ e rëndë* e fytit
‫حـحـح‬ ‫ـح‬ ‫ـحـ‬ ‫حـ‬

ḤaḤiḤu
‫جبح‬ ‫تحب‬ ‫حبت‬
‫تبـح‬ ‫بحث‬ ‫حجب‬
Ḣẫ' - ‫ خ‬- Ḣ e rëndë, me grithje

‫خـخـخ‬ ‫ـخ‬ ‫ـخـ‬ ‫خـ‬

ḢaḢiḢu ‫ثبـخ‬ ‫بخت‬ ‫خجث‬
‫تبـخ‬ ‫جخح‬ ‫ختج‬
*
Zanorja "e" pas shkronjave të rënda shqiptohet "a".
15
Ḥã' - ‫ ح‬- Ḥ e rëndë
‫حـحـح‬ ‫ـح‬ ‫ـحـ‬ ‫حـ‬ ‫ح‬
‫حـحـح‬ ‫ـح‬ ‫ـحـ‬ ‫حـ‬ ‫ح‬
.......... ....... ..... ..... ......
.......... ....... ..... ..... ......
Ḣẫ' - ‫ خ‬- Ḣ e rëndë, me grithje

‫خـخـخ‬ ‫ـخ‬ ‫ـخـ‬ ‫خـ‬ ‫خ‬
‫خـخـخ‬ ‫ـخ‬ ‫ـخـ‬ ‫خـ‬ ‫خ‬
.......... ....... ..... ..... ......
.......... ....... ..... ..... ......
16
SHKRONJAT QË LIDHEN VETËM NGA ANA E DJATHTË
Elif* - ‫ أ‬- E, I ose U

‫أإأ‬ ‫ـأ‬ ‫ـإ‬ ‫أ‬

EIU
‫جبأ‬ ‫بإج‬ ‫أبـح‬
‫تجأ‬ ‫تأب‬ ‫إجث‬
Dãl - ‫–د‬D
‫ددد‬ ‫ـﺪ‬ ‫ـﺪ‬ ‫ﺩ‬

DeDiDu
‫تجﺪ‬ ‫حﺪ ب‬ ‫دجأ‬
‫خﺪ د‬ ‫بﺪج‬ ‫دخب‬
*
Elifi lexohet varësisht nga zanorja që mban (e, i ose u).
17
Elif - ‫ أ‬- E, I ose U
‫أ إ أ‬ ‫ـأ‬ ‫ـأ‬ ‫أ‬ ‫أ‬
‫أ إ أ‬ ‫ـأ‬ ‫ـأ‬ ‫أ‬ ‫أ‬
.......... ....... ..... ..... ......
.......... ....... ..... ..... ......
Dãl - ‫د‬-D
‫ددد‬ ‫ـﺪ‬ ‫ـﺪ‬ ‫ﺩ‬ ‫ﺩ‬
‫ددد‬ ‫ـﺪ‬ ‫ـﺪ‬ ‫ﺩ‬ ‫ﺩ‬
.......... ....... ..... ..... ......
.......... ....... ..... ..... ......
18
Dhãl - ‫ – ذ‬Dh
‫ذذذ‬ ‫ـﺬ‬ ‫ـﺬ‬ ‫ﺫ‬

DheDhiDhu
‫د خﺬ‬ ‫جﺬ ب‬ ‫ذ بح‬
‫حتﺬ‬ ‫دذج‬ ‫ذ تب‬
Rẫ' - ‫ ر‬- R*
‫ررر‬ ‫ـﺮ‬ ‫ـﺮ‬ ‫ﺭ‬

RaRiRu ‫بثﺮ‬ ‫خﺮب‬ ‫ربـح‬
‫دجﺮ‬ ‫بﺮذ‬ ‫رثﺪ‬
*
Zanorja "e" shqiptohet "a" edhe pas shkronjës Rẫ', edhe pse kjo shkronjë nuk
bën pjesë në shkronjat e rënda.
19
Dhãl - ‫ ذ‬- Dh
‫ذذذ‬ ‫ـﺬ‬ ‫ـﺬ‬ ‫ﺫ‬ ‫ﺫ‬
‫ذذذ‬ ‫ـﺬ‬ ‫ـﺬ‬ ‫ﺫ‬ ‫ﺫ‬
.......... ....... ..... ..... ......
.......... ....... ..... ..... ......
Rẫ' - ‫ر‬-R
‫ررر‬ ‫ـﺮ‬ ‫ـﺮ‬ ‫ﺭ‬ ‫ﺭ‬
‫ررر‬ ‫ـﺮ‬ ‫ـﺮ‬ ‫ﺭ‬ ‫ﺭ‬
.......... ....... ..... ..... ......
.......... ....... ..... ..... ......
20
Zãj - ‫–ز‬Z
‫ززز‬ ‫ـﺰ‬ ‫ـﺰ‬ ‫ﺯ‬

ZeZiZu ‫تـبـﺰ‬ ‫تﺰد‬ ‫زجﺮ‬
‫خب‬ ‫بﺰر‬ ‫زبﺪ‬
Wãw - ‫و‬ - W* – lexohet si në anglisht
‫ووو‬ ‫ـﻮ‬ ‫ـﻮ‬ ‫ﻭ‬

WeWiWu ‫حتﻮ‬ ‫ثﻮب‬ ‫وزر‬
‫ذ رو‬ ‫ز وج‬ ‫ورث‬
Këtu mbarojnë shkronjat që lidhen vetëm nga e djathta.
*
Kësaj shkronje nga germat e shqipes më së shumti i përgjigjet germa “v”.
21
Zãj - ‫ز‬-Z
‫ززز‬ ‫ـﺰ‬ ‫ـﺰ‬ ‫ﺯ‬ ‫ﺯ‬
‫ززز‬ ‫ـﺰ‬ ‫ـﺰ‬ ‫ﺯ‬ ‫ﺯ‬
.......... ....... ..... ..... ......
.......... ....... ..... ..... ......
Wãw - ‫و‬ -W
‫ووو‬ ‫ـﻮ‬ ‫ـﻮ‬ ‫ﻭ‬ ‫ﻭ‬
‫ووو‬ ‫ـﻮ‬ ‫ـﻮ‬ ‫ﻭ‬ ‫ﻭ‬
.......... ....... ..... ..... ......
.......... ....... ..... ..... ......
22
Sĩn - ‫–س‬S
‫سـسـس‬ ‫ـس‬ ‫ـسـ‬ ‫سـ‬

SeSiSu ‫د جس‬ ‫حسﺪ‬ ‫سبح‬
‫بتس‬ ‫رسﻮ‬ ‫سـخﺮ‬
Shĩn - ‫ – ش‬Sh
‫شـشـش‬ ‫ـش‬ ‫ـشـ‬ ‫شـ‬

SheShiShu ‫وحش‬ ‫بشـﺮ‬ ‫شتت‬
‫جﺮش‬ ‫ذ شس‬ ‫شﺰد‬
23
Sĩn - ‫س‬-S
‫سـسـس‬ ‫ـس‬ ‫ـسـ‬ ‫سـ‬ ‫ﺱ‬
‫سـسـس‬ ‫ـس‬ ‫ـسـ‬ ‫سـ‬ ‫ﺱ‬
.......... ....... ..... ..... ......
.......... ....... ..... ..... ......
Shĩn - ‫ ش‬- Sh
‫شـشـش‬ ‫ـش‬ ‫ـشـ‬ ‫شـ‬ ‫ﺵ‬
‫شـشـش‬ ‫ـش‬ ‫ـشـ‬ ‫شـ‬ ‫ﺵ‬
.......... ....... ..... ..... ......
.......... ....... ..... ..... ......
24
Ṣẫd - ‫ ص‬- Ṣ e rëndë
‫صـصـص‬ ‫ـص‬ ‫ـصـ‬ ‫صـ‬

ṢaṢiṢu
‫ذ بص‬ ‫بصﺮ‬ ‫صخﺮ‬
‫ثجص‬ ‫حصب‬ ‫صﺮد‬
Ḍẫd - ‫ ض‬- Ḍ e rëndë

‫ضـضـض‬ ‫ـض‬ ‫ـضـ‬ ‫ضـ‬

ḌaḌiḌu ‫تبض‬ ‫حضﺪ‬ ‫ضجﺮ‬
‫وسض‬ ‫صضب‬ ‫ضﺮب‬
25
Ṣẫd - ‫ ص‬- Ṣ e rëndë
‫ـص صـصـص‬ ‫ـصـ‬ ‫صـ‬ ‫ﺹ‬
‫ـص صـصـص‬ ‫ـصـ‬ ‫صـ‬ ‫ﺹ‬
.......... ....... ..... ..... ......
.......... ....... ..... ..... ......
Ḍẫd - ‫ ض‬- Ḍ e rëndë

‫ـض ضـضـض‬ ‫ـضـ‬ ‫ضـ‬ ‫ﺽ‬
‫ـض ضـضـض‬ ‫ـضـ‬ ‫ضـ‬ ‫ﺽ‬
.......... ....... ..... ..... ......
.......... ....... ..... ..... ......
26
Ṭẫ' - ‫ ط‬- Ṭ e rëndë
‫طـطـط‬ ‫ـط‬ ‫ـطـ‬ ‫طـ‬

ṬaṬiṬu
‫بسط‬ ‫حطب‬ ‫طﺰج‬
‫ذ صط‬ ‫شطث‬ ‫طب‬
Ḍhẫ' - ‫ ظ‬- Ḍh e rëndë

‫ظـظـظ‬ ‫ـظ‬ ‫ـظـ‬ ‫ظـ‬

ḌhaḌhiḌhu ‫جطظ‬ ‫بظش‬ ‫ظخﺮ‬
‫أزظ‬ ‫جظح‬ ‫ظسط‬
27
Ṭẫ' - ‫ ط‬- Ṭ e rëndë
‫طـطـط‬ ‫ـط‬ ‫ـطـ‬ ‫طـ‬ ‫ط‬
‫طـطـط‬ ‫ـط‬ ‫ـطـ‬ ‫طـ‬ ‫ط‬
.......... ....... ..... ..... ......
.......... ....... ..... ..... ......
Ḍhẫ' - ‫ ظ‬- Ḍh e rëndë

‫ظـظـظ‬ ‫ـظ‬ ‫ـظـ‬ ‫ظـ‬ ‫ظ‬
‫ظـظـظ‬ ‫ـظ‬ ‫ـظـ‬ ‫ظـ‬ ‫ظ‬
.......... ....... ..... ..... ......
.......... ....... ..... ..... ......
28
Ӑjn - ‫ ع‬- Ӑ, Ĭ ose Ŭ e rëndë
‫عـعـع‬ ‫ـع‬ ‫ـعـ‬ ‫عـ‬

ӐĬŬ
‫تبع‬ ‫سع ﺪ‬ ‫عطش‬
‫ضجع‬ ‫شعث‬ ‫عثﺮ‬
Ġajn - ‫غ‬- Ġ e rëndë, me grithje

‫غـغـغ‬ ‫ـغ‬ ‫ـغـ‬ ‫غـ‬

ĠaĠiĠu ‫طبغ‬ ‫بغ ض‬ ‫غضب‬
‫وزغ‬ ‫صغ‬ ‫غطس‬
29
Ӑjn - ‫ ع‬- Ӑ, Ĭ ose Ŭ e rëndë
‫عـعـع‬ ‫ـع‬ ‫ـعـ‬ ‫عـ‬ ‫ع‬
‫عـعـع‬ ‫ـع‬ ‫ـعـ‬ ‫عـ‬ ‫ع‬
.......... ....... ..... ..... ......
.......... ....... ..... ..... ......
Ġajn - ‫غ‬- Ġ e rëndë, me grithje

‫غـغـغ‬ ‫ـغ‬ ‫ـغـ‬ ‫غـ‬ ‫غ‬
‫غـغـغ‬ ‫ـغ‬ ‫ـغـ‬ ‫غـ‬ ‫غ‬
.......... ....... ..... ..... ......
.......... ....... ..... ..... ......
30
Fã' - ‫–ف‬F
‫فـفـف‬ ‫ـف‬ ‫ـفـ‬ ‫فـ‬

FeFiFu
‫خسف‬ ‫غفﺮ‬ ‫فﺮح‬
‫عطف‬ ‫شفع‬ ‫فسخ‬
Ḳẫf - ‫ ق‬- Ḳ e rëndë

‫قـقـق‬ ‫ـق‬ ‫ـقـ‬ ‫قـ‬

ḲaḲiḲu ‫سبق‬ ‫حقﺮ‬ ‫قﺮأ‬
‫وفق‬ ‫عقﺪ‬ ‫قبس‬
31
Fã' - ‫ف‬-F
‫فـفـف‬ ‫ـف‬ ‫ـفـ‬ ‫فـ‬ ‫ف‬
‫فـفـف‬ ‫ـف‬ ‫ـفـ‬ ‫فـ‬ ‫ف‬
.......... ....... ..... ..... ......
.......... ....... ..... ..... ......
Ḳẫf - ‫ ق‬- Ḳ e rëndë

‫قـقـق‬ ‫ـق‬ ‫ـقـ‬ ‫قـ‬ ‫ق‬
‫قـقـق‬ ‫ـق‬ ‫ـقـ‬ ‫قـ‬ ‫ق‬
.......... ....... ..... ..... ......
.......... ....... ..... ..... ......
32
‫‪Kẽf -‬‬ ‫‪–K‬ك‬
‫كـكـك‬ ‫ـك‬ ‫ـكـ‬ ‫كـ‬

‫‪KeKiKu‬‬
‫فتك‬ ‫شكـﺮ‬ ‫كسب‬
‫حﺮك‬ ‫عكف‬ ‫كثﺮ‬
‫‪Lãm -‬‬ ‫‪ –L‬ل‬

‫لـلـل‬ ‫ـل‬ ‫ـلـ‬ ‫لـ‬

‫‪LeLiLu‬‬ ‫عسل‬ ‫جلس‬ ‫لحق‬
‫أجل‬ ‫ول‬ ‫لبث‬
‫‪33‬‬
Kẽf - ‫ك‬-K
‫ككـك‬ ‫ـك‬ ‫ـكـ‬ ‫كـ‬ ‫ك‬
‫ككـك‬ ‫ـك‬ ‫ـكـ‬ ‫كـ‬ ‫ك‬
.......... ....... ..... ..... ......
.......... ....... ..... ..... ......
Lãm - ‫ ل‬-L
‫لـلـل‬ ‫ـل‬ ‫ـلـ‬ ‫لـ‬ ‫ل‬
‫لـلـل‬ ‫ـل‬ ‫ـلـ‬ ‫لـ‬ ‫ل‬
.......... ....... ..... ..... ......
.......... ....... ..... ..... ......
34
‫‪Mĩm -‬‬ ‫‪–M‬م‬
‫مـمـم‬ ‫ـم‬ ‫ـمـ‬ ‫مـ‬

‫‪MeMiMu‬‬
‫ألم‬ ‫جـمل‬ ‫مﺮض‬
‫ظلم‬ ‫عمق‬ ‫مقص‬
‫‪Nũn -‬‬ ‫‪-N‬ن‬

‫نـنـن‬ ‫ـن‬ ‫ـنـ‬ ‫نـ‬

‫‪NeNiNu‬‬ ‫سكن‬ ‫غنـم‬ ‫نجح‬
‫كﻮن‬ ‫صنع‬ ‫نظﺮ‬
‫‪35‬‬
Mĩm - ‫م‬-M
‫مـمـم‬ ‫ـم‬ ‫ـمـ‬ ‫مـ‬ ‫م‬
‫مـمـم‬ ‫ـم‬ ‫ـمـ‬ ‫مـ‬ ‫م‬
.......... ....... ..... ..... ......
.......... ....... ..... ..... ......
Nũn - ‫ن‬-N
‫نـنـن‬ ‫ـن‬ ‫ـن ـ‬ ‫نـ‬ ‫ن‬
‫نـنـن‬ ‫ـن‬ ‫ـن ـ‬ ‫نـ‬ ‫ن‬
.......... ....... ..... ..... ......
.......... ....... ..... ..... ......
36
‫‪Hã' -‬‬ ‫‪-H‬ه‬
‫ههه‬ ‫ـه‬ ‫ـهـ )ـهـ (‬ ‫هـ‬

‫‪HeHiHu‬‬
‫فقه‬ ‫طهﺮ‬ ‫همﺪ‬
‫كﺮه‬ ‫َتن‬ ‫هلك‬
‫‪Jã' -‬‬ ‫‪–J‬ى‬

‫يـيـى‬ ‫ى‬ ‫ـيـ‬ ‫يـ‬

‫‪JeJiJu‬‬ ‫سبى‬ ‫كيس‬ ‫يجب‬
‫رضى‬ ‫غيظ‬ ‫يﺰد‬
‫‪37‬‬
Hã' - ‫ه‬-H
‫هـهـه‬ ‫ـه‬ ‫ـهـ‬ ‫هـ‬ ‫ه‬
‫هـهـه‬ ‫ـه‬ ‫ـهـ‬ ‫هـ‬ ‫ه‬
.......... ....... ..... ..... ......
.......... ....... ..... ..... ......
Jã' - ‫ى‬-J
‫يـيـى‬ ‫ـى‬ ‫ـيـ‬ ‫يـ‬ ‫ى‬
‫يـيـى‬ ‫ـى‬ ‫ـيـ‬ ‫يـ‬ ‫ى‬
.......... ....... ..... ..... ......
.......... ....... ..... ..... ......
38
PËRDORIMI I TENVINIT
Tenvin quhen zanoret e dyfishuara, të cilat lexohen si në vijim:
a) zanorja "e" e dyfishuar (‫ )ــًـ‬lexohet "en".
b) zanorja "u" e dyfishuar ( ‫ ـــ‬ose ‫ )ـ ٌــ‬lexohet "un".
c) zanorja "i" e dyfishuar (‫ )ــٍـ‬lexohet "in".
Shembuj (tenvini me "in"):
‫همﺰ ٍة‬ ‫سﻮ ٍر‬ ‫ب‬

ٍ ‫لـه‬
humezetin suwerin lehebin
Vini re!
‫ – )ـﺔ( ة‬Kjo shkronjë quhet "T e rrumbullakët".

Kur ndalemi në të, gjegjësisht kur nuk i lexojmë zanoret
pas kësaj shkronje, lexohet "H" (‫)ه‬, e, nëse i lexojmë

zanoret, lexohet "T".
Shembull: seneh = ‫ سنﺔ‬- senetin = ‫سن ٍﺔ‬
39
Shembuj (tenvini me "un"):
ٌ
‫كتب‬ ‫مثل‬ ‫قسم‬
kutubun methelun ḳasemun
Shembuj (tenvini me "en"):
ً
‫بقﺮ ًة‬ ‫نﺰل‬ ‫جن ًفا‬
beḳaraten nuzulen xhenefen
Vini re!
Nëse një fjalë ka tenvinin me "en", atëherë asaj fjale i

shtohet një elif, i cili nuk lexohet.
Nga kjo rregull bëjnë përjashtim fjalët që mbarojnë me
"T të rrumbullakët".
40
‫!‪Lexo shembujt në vijim‬‬
‫سن ًﺔ‬ ‫نصب‬ ‫حﺮ ً‬

‫جا‬
‫شغ ٍل‬ ‫عم ًل‬ ‫كب ٍﺪ‬
‫فﺰ ٍ‬
‫ع‬ ‫صح ًفا‬ ‫لعب‬
‫عبث ًا‬ ‫عم ٍﺪ‬ ‫ثمن ًا‬
‫‪41‬‬
SUKUNI ‫(ْ) ْـــ‬
Kur shkronja nuk e ka ndonjërën nga tri zanoret e shkurtra, bëhet e
pavokalizuar dhe merr këtë shenjë ‫ ْـــ‬që quhet sukun, i cili vihet
mbi shkronjë.
Pra, sukuni nënkupton se duhet lexuar vetëm zëri i
bashkëtingëllores mbi të cilën gjendet ai.
Sukuni nuk mund të vijë në fillim të fjalës, por vetëm në mes dhe
në mbarim të saj.
Shembuj:
ْ ْ
‫نف ٍس‬ ‫س ْﻮف‬ ‫تلك‬
nefsin sewfe tilke
ْ ْ
‫م ْﺮي‬ ‫تحﺰن‬ ‫ي ْﻮم‬
merjeme taḥzen jewme
42
‫ْ‬ ‫ْ‬ ‫ْ‬

‫نعبﺪ‬ ‫سع ى‬ ‫ذكﺮ‬
‫ي ْخﺮ ْ‬
‫ج‬
‫ْ‬
‫بع ﺪ‬ ‫ت ْﺮهق‬
‫ْ‬ ‫ْ‬
‫ي ْسق ْﻮن‬ ‫وسطن‬ ‫فﺮغت‬
‫ْ‬ ‫ْ‬
‫يحسب‬ ‫مْن ْم‬ ‫د ْمﺪ م‬
‫‪43‬‬
TESHDIDI (DYFISHUESI, PËRFORCUESI) ّ
Teshdidi është një shenjë e vogël, e cila shfaqet mbi shkronja. Ai e
dyfishon shkronjën mbi të cilën gjendet, gjegjësisht tregon se aty
janë dy shkronja të njëjta, e para me sukun, kurse e dyta me
ndonjërën nga tri zanoret (e, u, i), p.sh.:
ْ ْ
‫إن = إنن‬ (inne) ‫ثـم = ثمم‬ (thumme)
Shembuj:
‫جنـﺔ‬ ‫نﺰل‬ ‫مس‬

xhennetun nezzele messe
ْ
‫بلغ‬ ‫نـيسـﺮ‬ ‫علم‬
bel-liġ nujessiru ӑl-leme
44
‫بﺮز‬ ‫كﺬ ب‬ ‫صﺪ ق‬
‫قﻮ ٍة‬ ‫يحض‬ ‫فحق‬

‫ْ‬ ‫ْ‬
‫تطلع‬ ‫فجﺮت‬ ‫زوجت‬
‫ْ‬
‫يﺬكﺮ‬ ‫قطعن‬ ‫مل‬
‫‪45‬‬
HEMZEJA ‫ء‬
Hemzeja është një shenjë e vogël e cila lexohet sipas zanores që ka,
pa marrë parasysh se a vjen e vetmuar (‫)ﺀ‬, vjen mbi a nën elif (‫)ﺇ ﺃ‬,
mbi waw (‫ )ﺅ‬a mbi shkronjën ja (‫)ﺉ‬.
Hemzeja mund të vijë në këto mënyra:
‫ء‬ ‫ﺋ‬ ‫ئ‬ ‫ؤ‬ ‫إ‬ ‫أ‬ ‫أ‬

Shembuj:
ْ ْ
‫ش ٍء‬ ‫بئس‬ ‫أكل‬
shej/in bi’/se e/ke/le
ْ
‫ي ْبﺪ ئ‬ ‫فئ ﺔ‬ ‫يؤمن‬
jub/di/u fi/e/tun ju’/mi/nu
46
Lexo shembujt në vijim!
ْ
‫إل ْيه‬ ‫أ ْرسل‬ ‫كأ ًسا‬
‫ي ْﻮمئ ٍﺬ‬ ‫نبأ‬ ‫يشإ‬

ْ ْ
‫م ْﻮئ ًل‬ ‫شأن‬ ‫أفئﺪ ة‬
ٌ ْ
‫مؤصﺪ ة‬ ْ ‫لئ‬
‫ن‬ ‫أرء ْيت‬
Vini re!
ْ ْ ْ
Hemzeja që vjen me sukun, lexohet si gjysmë tingulli
( ‫) أ ؤ ئ‬.
47
ZGJATIMET
Elif-i, waw-i dhe ja-ja zgjasin zanoret (e, i, u) kur këto të fundit
shfaqen para tyre, por me kusht që elif-i, waw-i dhe ja-ja të mos
kenë kurrfarë shenje.
SHNDËRRIMI I ZANORES "E" ّ NË "A" TË GJATË

Zanorja "e" shndërrohet në "a" të gjatë në katër mënyra. Ato janë:
a) ‫ ّا‬- kur zanorja e shfaqet para elif-it, p.sh.:
‫مهانًا‬ ‫ليا ٍل‬ ‫جاء‬

muhãnen lejãlin xhãe
b) ‫ ّﻮ‬- kur zanorja e shfaqet para waw-it, p.sh.:
‫زكﻮ ًة‬ ‫صل ﻮ ة‬ ‫نجﻮة‬

zekãten ṣâlãte nexhãti
48
c) ‫ ى‬- kur zanorja e shfaqet para ja-së, p.sh.:
ْ ْ ْ
‫ذكﺮى‬ ‫أهﺪ ى‬ ‫تقﻮى‬
dhikrẫ ehdã teḳwã
d) ّ - kur ky elif i vogël shfaqet mbi shkronjë ose pas zanores e,

p.sh.:
‫هـ ﺬ ه‬ ‫سلـ ٌم‬ ‫مـلك‬

hãdhihi selãmun mãliki
Vini re!
Nëse waw-i ose ja-ja vijnë për ta shndërruar zanoren "e"

në "a" të gjatë, atëherë mbi këto dy shkronja vendoset
një elif i vogël, siç shihet në shembujt e mësipërm.
Pra: ‫و ى‬
49
‫ْ‬
‫أخﺮى‬ ‫حيﻮة‬ ‫جاء‬
‫ْ‬
‫ان‬
‫صن ٍ‬
‫ﻮ‬ ‫أّنا‬ ‫ي ْصل‬
‫ءايـتنا‬ ‫ءاو ى‬ ‫بصآئﺮ‬

‫ْ‬
‫منﻮ ة‬ ‫جنـت‬ ‫أنثى‬
‫‪50‬‬
SHNDËRRIMI I ZANORES "I" ّ NË "I" TË GJATË
Zanorja "i" shndërrohet në "i" të gjatë atëherë kur kjo zanore
shfaqet para shkronjës ja, p.sh.:
‫ّى‬ ose ‫ّي‬

Shembuj:
‫كﺮيـ ٌم‬ ‫ن‬

ٍ ‫مبيـ‬ ‫بنى‬
kerĩmun mubĩnin benĩ
‫فيه‬ ‫ي ْستﻮى‬ ‫حﺪيثًا‬

fĩhi jestewĩ ḥadĩthen
51
‫ٌ‬
‫شهيﺪ‬ ‫رحي‬ ‫حي‬
‫ع ْينى‬ ‫ي‬
‫كث ٍ‬ ‫إن‬
‫ٌ‬
‫كظي‬ ‫قيل‬ ‫َحيﺪ‬
‫حك ً‬
‫يما‬ ‫رسل‬ ‫ت ْﻮفيقى‬
‫‪52‬‬
SHNDËRRIMI I ZANORES "U" ّ NË "U" TË GJATË
Zanorja "u" shndërrohet në "u" të gjatë atëherë kur kjo zanore
shfaqet para shkronjës waw, p.sh.:
‫ّﻮ‬
Shembuj:
ٌ
‫نﻮر‬ ‫سﻮرة‬ ‫د ون‬
nũrun sũratun dũni
‫ود ود‬ ‫َل و‬ ‫يﻮصل‬

wedũdun ledhũ jũṣale
53
‫أوت‬ ‫رسﻮل‬ ‫غفﻮر‬

‫ْ‬ ‫ب ﺮو ً‬
‫يؤمنﻮن‬ ‫جا‬ ‫يﻮسف‬
‫شك ً‬
‫ﻮرا‬ ‫وقﻮد ها‬ ‫ي ْبغﻮن‬
‫يﺮآء ون‬ ‫ﻮن‬‫ن‬‫س‬‫م ْ‬ ‫بنﻮرهْ‬

‫ٍ‬
‫‪54‬‬
LIDHJA E FJALËVE
Kur shfaqet kjo shenjë ( ‫ ) ٱ‬ndërmjet dy, tri, katër a pesë fjalësh,
nënkupton se të gjitha ato duhet të lidhen sikur të ishin një fjalë e
vetme.
Nëse lami vjen pas kësaj shenje (‫ )ٱ‬pa sukun, atëherë nuk lexohet,
ْ
por tejkalohet duke përforcuar gjithmonë shkronjën vijuese me
teshdid (‫)ٱّل‬. Ndërkaq, kur vjen me sukun (‫)ٱل‬, atëherë patjetër
duhet lexuar, sikurse edhe shkronjat e tjera.
Shkronjat te të cilat lexohet lami, quhen el-huruf el-kamerije.

Ato janë:
‫و ي‬ ‫ه‬ ‫م‬ ‫ب ج ح خ ع غ ف ق ك‬ ‫أ‬
Kurse shkronjat te të cilat nuk lexohet lami, quhen el-huruf esh-

shemsije.
Ato janë:
‫ز س ش ص ض ط ظ ل ن‬ ‫ر‬ ‫ذ‬ ‫ت ث د‬
Ka raste kur pas kësaj shenje ‫ٱ‬ vjen ndonjë shkronjë tjetër pos
lamit.
55
‫‪Shembuj:‬‬
‫ح ْسن ٱلثﻮاب‬ ‫من ٱلسمآء‬ ‫ي ْﻮم ٱلـﺪين‬

‫‪ḥusnu’th-thewãbi‬‬ ‫‪mine’s-semãi‬‬ ‫‪jewmi’d-dĩni‬‬
‫ْ‬ ‫ْ‬ ‫ْ‬ ‫ْ‬

‫قضى ٱ ْلمﺮ‬ ‫بـٱ لحق‬ ‫من ٱلجنﺔ‬
‫‪ḳuḍije’l-emru‬‬ ‫‪bi’l-ḥaḳḳi‬‬ ‫‪mine’l-xhinneti‬‬
‫ْ ْ‬ ‫ْ‬ ‫ْ‬
‫ل ْيل ٱلقﺪر‬ ‫لكم ٱ ل ار‬ ‫ْ‬
‫بي ٱ لمﺮء‬
‫ْ ْ‬ ‫ْ‬
‫أ ْمﻮال ٱلناس‬ ‫بٱ لعﺪ ل‬ ‫رب ٱلعـلمي‬
‫ْ‬‫ْ‬ ‫ْ‬
‫عي ٱليقي‬ ‫مقي ٱلصلﻮ ة‬ ‫بأ ْصحـب ٱلفيل‬
‫ْ ْ‬
‫ن ْصﺮ ٱلمؤمني‬ ‫لمن ٱتقى‬ ‫ر ْ‬
‫حل ٱلشتآء‬
‫‪56‬‬
RËNIA E ZGJATIMEVE
Zgjatimet që gjenden në fund të fjalëve bien vetëm atëherë kur

bëhet lidhja e fjalëve ndërmjet njëra-tjetrës, ose, thënë ndryshe,
zgjatimet që gjenden para kësaj shenje lidhëse ‫ٱ‬ bien, pra, nuk
lexohen.
ْ ْ ْ ْ
Shembuj:
‫مﻮسى ٱْلـﺪ ى‬ ‫قلنا ٱَحل‬

mũse’l-hudã ḳulne’ḥmil
ْ
ْ
‫َيﺪ ى ٱلسبيل‬ ‫يغشى ٱل ْيل‬
jehdi’s-sebĩle juġshi’l-lejle
ْ
‫أقيمﻮا ٱلصلﻮة‬ ‫أوتﻮا ٱلكتـب‬
eḳĩmu’ṣ-ṣâlãte ũtu’l-kitãbe
57
Lexo shembujt në vijim!
ْ ْ ْ ْ ْ
‫ذ و ٱلﺮَحﺔ‬ ‫وتﺮى ٱلفلك‬ ‫ِف ٱْلرض‬
ْْ ْ ْ
‫يشﻮى ٱلﻮجﻮه‬ ‫أ ْوَل ٱلناس‬ ‫هـﺬا ٱلﻮعﺪ‬
ْ ْ
‫ء ا تﻮا ٱلﺰكﻮة‬ ‫ما ٱ ْبتلـه‬ ‫وقال ٱلحمﺪ‬
ْ
‫إذا ٱتسق‬ ‫إل ٱَلين‬ ‫إَل ٱْلـﺪ ى‬
Vini re!
Elifi që vjen në këtë formë ( ‫ا‬ ), pra me këtë zero të

vogël mbi të, nuk lexohet fare, siç shihet edhe në
shembujt e mësipërm.
58
SHQIPTIMI I FJALËS “ALLAH”
‫ٱلل‬
Shkronja Lam e përforcuar me teshdid, e cila gjendet në fjalën
“Allah”, herë lexohet “L”, herë lexohet “LL”.
Ajo lexohet “L” kur para saj ndodhet zanorja “i”, gjegjësisht kesreja.
‫دين ٱلل‬ ‫بٱلل‬ ‫ب ْسم ٱلل‬

dĩni’l-lãhi bi’l-lãhi bismi’l-lãhi
Ndërkaq, nëse para saj ndodhet zanorja “e” (fet’ha) ose ajo “u”
(dammeja), atëherë lexohet “LL”.
‫من ٱلل‬ ‫إن ٱلل‬ ‫وٱلل‬

mina’ll-llãhi inna’ll-llãhe wa’ll-llãhu
‫حﺪ ود ٱلل‬ ‫ءايـت ٱلل‬ ‫ع ْبﺪ ٱلل‬

ḥudũdu’ll-llãhi ãjãtu’ll-llãhi ӑbdu’ll-llãhi
59
‫ولل‬ ‫رسﻮل ٱلل‬ ‫وعﺪ ٱلل‬

‫ْ‬ ‫ْ‬
‫أخاف ٱلل‬ ‫ذكﺮ ٱلل‬ ‫فضل ٱلل‬
‫ِف سبيل ٱلل وٱتقﻮا ٱلل‬ ‫أحل ٱلل‬
‫‪60‬‬
NGJASHMËRIA E SHKRONJAVE
Nganjëherë mund të ngatërrohet një shkronjë me ndonjë tjetër për

shkak të vendartikulimit të njëjtë ose afërsisë së tij, për shembull,
shkronja Ăjn mund të shqiptohet si Hemze a Elif, ose shkronja Ḥa e
rëndë si Ha e lehtë etj. Për këtë arsye, ne po i paraqesim këtu disa
krahasime praktike ndërmjet shkronjave që më së shumti mund t’u
ngatërrohen lexuesve të rinj të Kuranit. Por, megjithatë, mësuesit i
bie barra më e rëndë për largimin e pështjellimeve të tilla nga
nxënësit.
Këtu mund të ndihmojnë edhe programet e ndryshme të

shqiptimit të shkronjave arabe.
Shkronjat arabe që nuk gjenden në alfabetin e gjuhës shqipe janë

këto:
‫ح–خ–ص–ض–ط–ظ–ع–غ–ق–و‬
(Ḥã, Ḣẫ', Ṣẫd, Ḍẫd, Ṭẫ', Ḍhẫ', Ӑjn, Ġajn, Ḳẫf, Waw)
61
‫)ت ‪ -‬ط (‬ ‫)أ ‪ -‬ع (‬
‫‪Taja dhe Ṭâja‬‬ ‫‪Elifi dhe Ӑjni‬‬
‫اب‬
‫طَ َ‬ ‫ب‬‫ََت َ‬ ‫َعن‬ ‫أَن‬
‫َسطََر‬ ‫َس ََت‬ ‫َس َع َل‬ ‫َسأ ََل‬
‫َربَ َط‬ ‫ت‬‫َربَ َ‬ ‫اع‬
‫َش َ‬ ‫َشاءَ‬
‫ي‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫طن‬ ‫ي‬
‫تن‬ ‫َع َم نل‬ ‫أ ََم نل‬
‫أ ََما َط‬ ‫ات‬
‫أ ََم َ‬ ‫ع‬
‫بََر َ‬ ‫بََرأَ‬
‫)خ ‪ -‬غ(‬ ‫)س ‪ -‬ص(‬

‫‪Ḣâja dhe Ġajni‬‬ ‫‪Sini dhe Ṣâdi‬‬
‫اب‬
‫َغ َ‬ ‫اب‬
‫َخ َ‬ ‫صب‬
‫َ‬ ‫َسب‬
‫أَغ ََب‬ ‫أَخ ََب‬ ‫ص َد‬
‫فَ َ‬ ‫فَ َس َد‬
‫غ‬
‫أَف َر َ‬ ‫أَف َر َخ‬ ‫َمص‬ ‫َمس‬
‫َغ َي‬ ‫َخ َي‬ ‫ص َورةن‬
‫ُ‬ ‫ُس َورةن‬
‫غ‬
‫َسا َ‬ ‫اخ‬
‫َس َ‬ ‫صعِي ند‬‫َ‬ ‫َسعِي ند‬
‫‪62‬‬
‫)ذ ‪ -‬ظ (‬ ‫)د ‪ -‬ض(‬
‫‪Dhali dhe Ḍhâja‬‬ ‫‪Dali dhe Ḍâdi‬‬
‫ظَلِ ًيل‬ ‫َذلِ ًيل‬ ‫ب‬

‫ضر ن‬ ‫َ‬ ‫ب‬
‫َدر ن‬
‫ظََفَر‬ ‫َذفَ َر‬ ‫ََن ِضنر‬ ‫ََن ِدنر‬
‫ُم ِظ ّل‬ ‫ُم ِذ ّل‬ ‫َعض‬ ‫َعد‬
‫نَ ِظ ني‬ ‫نَ ِذ نير‬ ‫ضل‬
‫َ‬ ‫َدل‬
‫أَظَل‬ ‫أَ َذل‬ ‫ض َع‬
‫َر َ‬ ‫ع‬
‫َرَد َ‬
‫)ه ‪ -‬ح(‬ ‫)ح ‪ -‬خ(‬
‫‪Haja dhe Ḥaja‬‬ ‫‪Ḥaja dhe Ḣâja‬‬
‫َح ِام ند‬ ‫َه ِام ند‬ ‫َِ‬

‫َخ َد‬ ‫َِ‬
‫َح َد‬
‫ََنََر‬ ‫ََنََر‬ ‫أَخَز َن‬ ‫أَحَز َن‬
‫اح‬
‫أَشبَ ن‬ ‫أَشبَاهن‬ ‫ََل نم‬ ‫ََل نم‬
‫َحَرنم‬ ‫َهَرنم‬ ‫تَ َفس َخ‬ ‫تَ َفس َح‬
‫احنر‬‫سِ‬ ‫اهنر‬‫سِ‬ ‫َمس ًخا‬ ‫َمس ًحا‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫‪63‬‬
‫)ك ‪ -‬ق (‬
‫‪Kẽfi dhe Ḳâfi‬‬
‫قَ َف َل‬ ‫َك َف َل‬

‫َرقَ َد‬ ‫َرَك َد‬
‫َسلَ َق‬ ‫ك‬
‫َسلَ َ‬
‫س‬‫قَبَ َ‬ ‫س‬
‫َكبَ َ‬
‫َشق‬ ‫َشك‬
‫‪64‬‬
‫‪NJOHURI TË PËRGJITHSHME‬‬
‫‪Numrat‬‬
‫‪١‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪٤‬‬ ‫‪٥‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬
‫ْ‬
‫ِاثنَان‬
‫ََ َ‬ ‫أَ ْر َبعةَ‬ ‫َ‬
‫َخْ َسة‬
‫َو ِ‬
‫احد‬ ‫ثَلثة‬
‫‪٦‬‬ ‫‪٧‬‬ ‫‪٨‬‬ ‫‪٩‬‬ ‫‪١٠‬‬

‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪10‬‬
‫َ‬ ‫َع ْ َ‬
‫ِس َّتة‬ ‫َسبْ َعة‬ ‫ث َما ِنيَة‬ ‫ت ِ ْس َعة‬ ‫ْشة‬
‫‪65‬‬
‫‪Ditët e javës‬‬
‫ْ َْْ‬
‫‪E hënë‬‬ ‫ي‬‫الثن ِ‬ ‫ِ‬ ‫يَ ْوم‬
‫َ َ‬
‫‪E martë‬‬ ‫الثَلثا ِء‬ ‫يَ ْوم‬
‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َْ‬
‫‪E mërkurë‬‬ ‫الربِعا ِء‬ ‫يَ ْوم‬
‫ال َ‬ ‫ْ‬
‫‪E enjte‬‬ ‫يس‬ ‫ِ ِ‬ ‫م‬ ‫يَ ْوم‬
‫ْ‬
‫‪E premte‬‬ ‫الم َع ِة‬ ‫يَ ْوم‬
‫‪E shtunë‬‬ ‫لسبْ ِت‬ ‫ا َّ‬ ‫يَ ْوم‬
‫َ‬ ‫َْ‬
‫‪E diel‬‬ ‫ا لح ِد‬ ‫يَ ْوم‬
‫‪66‬‬
‫‪Muajt hënorë‬‬
‫‪َ ٧‬ر َجب‬ ‫‪ ١‬الْم َحرمَّ‬
‫َ ْ‬ ‫َ‬
‫‪ ٨‬شعبَان‬ ‫‪َ ٢‬صفر‬
‫َْ‬
‫‪َ ٩‬ر َم َضان‬ ‫‪َ ٣‬ربِيع الو ِل‬
‫َّ‬
‫َ‬
‫‪ ١٠‬ش َّوال‬ ‫‪َ ٤‬ربِيع الَّ ِان‬
‫َْ ْ‬ ‫ْ َ‬ ‫َ َ‬
‫‪ ١١‬ذو القع َد ِة‬ ‫ُجادى الول‬ ‫‪٥‬‬
‫ْ‬
‫الجةَّ‬ ‫ادى ْال ِخر ِةَ‬
‫َ َ‬
‫‪ ١٢‬ذو ِ ِ‬ ‫‪ُ ٦‬ج‬
‫‪67‬‬
َ ‫ال َفات‬
‫ِحة‬ ُ ‫سور‬
ْ ‫َة‬ ُ
Surja El Fatiha
Me emrin e Allahut, të Gjithëmëshirshmit,

Mëshiruesit! Falënderimi i takon Allahut, Zotit të
botëve, të Gjithëmëshirshmit, Mëshirëplotit,
Sunduesit të Ditës së Gjykimit. Vetëm Ty të
adhurojmë dhe vetëm prej Teje ndihmë kërkojmë.
Udhëzona në rrugën e drejtë! Në rrugën e atyre që u
ke dhuruar mirësi e jo në të atyre që kanë shkaktuar
zemërimin Tënd, as në të atyre që janë të humbur!
68
THËNIE TË TË DËRGUARIT MUHAMED ‫ﷺ‬
َّ
‫اَّلل‬ َ َ‫كت‬
‫اب‬
َ ْ َ َّ
‫اَّلل يتلون‬ ‫وت‬ ْ َْ ٌَْ َََْ َ
ِ ِ ِ ِ ‫ت ِمن بي‬ ٍ ‫ما اجتمع قوم ِِف بي‬
ْ َ َ َّ َْ َ ْ َ َ َّ ْ َ ْ َ َ َ َ َ َ
‫َوغ ِشيَتهم‬ ‫كينة‬ِ ‫َويتدارسونه بينهم ِإل ن َزلت علي ِهم الس‬
َْ َّ َ َ َ ْ ْ َّ َ ْ ‫الر‬
َ ‫اَّلل ف‬
. ‫يم ْن ِعنده‬ ِ ‫ْحة َو َحفتهم ال َمَلئِكة َوذك َرهم‬ َّ
"Sa herë që mblidhet një grup njerëzish në ndonjë shtëpi të Allahut

(xhami) për ta lexuar Librin e Allahut dhe për ta studiuar atë
ndërmjet vete, zbret mbi ta qetësia, i mbulon mëshira, i rrethojnë
melekët dhe i përmend Allahu para atyre që janë pranë Tij."
َّ َ َّ َ َْ
. ‫خْيك ْم َم ْن ت َعل َم الق ْرآن َو َعل َمه‬
"Më i miri prej jush është ai që e mëson Kuranin dhe ua mëson të
tjerëve."
َْ َ َ ْ َّ َ ٌ ََْْ َّ َ َ َ َ
‫فه َو يتلوه‬ ‫ َرجل آتاه اَّلل الق ْرآن‬: ‫ي‬ ِ ‫ت‬ ‫ن‬ ‫اث‬ ‫ِف‬ِ ‫ل حسد ِإ‬
‫ل‬
َ َ‫ينْ ِفقه آن‬ َ ‫ا‬ َّ َ ٌ َ َ‫اء اللَّيْل َوآن‬ َ َ‫آن‬
‫اء‬ ‫ار َو َرجل آتاه اَّلل َمال فه َو‬ِ
َ ‫انل‬
‫ه‬ َّ ‫اء‬
ِ
. ‫ار‬ ‫ه‬َ ‫انل‬
َّ ‫اء‬ َ َ‫اللَّيْل َوآن‬
ِ ِ
"Zilia lejohet vetëm në dy gjëra: ta kesh zili njeriun të cilit Allahu ia
ka dhënë Kuranin dhe ai e lexon atë ditë e natë dhe njeriun të cilit
Allahu i ka dhënë pasuri dhe ai e shpenzon atë ditë e natë (në
rrugën e Allahut)."
69
‫ْش‬
ْ َ َ ْ ٌَ
‫بِ ِه َح َسنة َوال َ َسنة‬
َ َ َّ َ‫َم ْن قَ َرأَ َح ْرفاا م ْن كت‬
ِ ‫بِع‬ ‫اَّلل فله‬
ِ ‫اب‬ِ ِ ِ
ٌ
‫َح ْرف‬ ٌ‫أَل ٌف َح ْر ٌف َو َلم‬ ْ‫أَ ْمثَال َها َل أَقول الم َح ْر ٌف َولَكن‬
ِ ِ ِ
ٌ
. ‫يم َح ْرف‬ ٌ ‫َو ِم‬
"Ai që e lexon një shkronjë nga Libri i Allahut të Madhëruar, ka një

shpërblim i cili shtohet dhjetëfish. Nuk them se elifi, lami dhe mimi
janë një shkronjë, por elifi është një shkronjë, lami një shkronjë dhe
mimi një shkronjë."
َ َ ْ ‫الس َف َرة ِ الْك َِر ِام ال‬

‫بهِ َم َع ه‬ ُ َ ُْ ُ َْ ‫ه‬
ِ ‫َب َرة‬ ِ ‫َماه ٌِر‬ ‫الق ْرآن َوه َو‬ ‫اَّلِي يق َرأ‬
ْ َ َُ ٌ َ ََ ُ َ ُْ ُ َْ ‫ه‬
. ‫ان‬ َ
ِ ‫شاق َل أجر‬ ِ‫عليْه‬ ‫الق ْرآن َوه َو‬ ‫َواَّلِي يق َرأ‬
"Ai që e lexon Kuranin duke qenë i përpiktë në leximin e tij, është
nën përcjelljen e melekëve shkrues, fisnikë dhe bamirës, ndërsa ai që
e lexon atë duke pasur vështirësi gjatë leximit, i ka dy shpërblime."
70
LUTJE TË TË DËRGUARIT MUHAMED ‫ﷺ‬
َ َ َ َ َ‫ك ن‬ َ َ َ ْ َ َ ْ َ ْ َ َ ْ َ ‫َّ َّ ي‬
‫اض‬ٍ ‫اصي ِِت ِبي ِدك م‬ ِ ‫اللهـم ِإن عبدك وابن عب ِدك وابن أم ِت‬
َ‫ك َس َّميْت‬ َ َ َ ْ ‫ي‬ َ َ ْ َ َ َ َ َّ ٌ ْ َ َ ْ َّ ِ
‫ِف حكمك عدل ِِف قضاؤك أسألك بِكل اس ٍم هو ل‬
َ َ ْ َ ْ ‫َ َ َ ْ َ َّ ْ َ َ َ ا‬ ْ ََْ َْ َ َ َْ
‫بِ ِه نفسك أو أنزْله ِِف ِكتابِك أو علمته أحدا ِمن خل ِقك أ ِو‬ َ
َْ َ َ َ ْ ْ َ ََْ ْ َ َ َ ْ َْْ ْ َ ََْْ ْ
‫يع قل ِِب‬ ‫ب ِعندك أن َتعل القرآن ر ِب‬ ِ ‫ي‬ ‫غ‬‫ل‬ ‫ا‬ ‫م‬
ِ ِ ِ ِ ِ ‫استأثر‬
‫ل‬ ‫ع‬ ‫ِف‬ ‫ه‬‫ب‬ ‫ت‬
َ َ َ ََ َ ْ
. ‫اب ه يِّم‬ ‫ور َصد ِري َو َجَل َء ح ْز ِِن وذه‬ َ ‫َون‬
"Allahu im, unë jam robi Yt, i biri i robit Tënd dhe i robëreshës Sate,
balli im është në dorën Tënde, unë jam nën sundimin Tënd, gjykimi
Yt ndaj meje është i drejtë. Të lutem me çdo emër Tëndin me të
cilin e ke emërtuar Veten ose që e ke zbritur në Librin Tënd, ose ia
ke mësuar ndokujt nga krijesat, ose e ke lënë në dijen Tënde të
fshehtë, ta bësh Kuranin freskinë e zemrës sime, dritën e gjoksit tim,
ngushëllimin e pikëllimit tim dhe larguesin e brengave të mia!"
َ َ َْ ْ َ ْ َ ‫َي‬ َ َّ َّ
. ‫وب ثبيت قل ِِب َلَع ِدي ِنك‬
ِ ‫اللهم يا مقلب القل‬
"Allahu im, o Ti që i ndryshon zemrat, forcoje zemrën time në fenë
Tënde!"
َ َ َ ْ َ َ ْ َ َ ْ َ َ ‫َّ َّ َ ي‬
. ‫اللهم أ ِعِّن لَع ِذك ِرك وشك ِرك وحس ِن ِعبادتِك‬
"Allahu im, më ndihmo të të përmend, të të falënderoj dhe të të
adhuroj në mënyrën më të mirë!"
71
َّ َ َ ْ‫ََع َفي‬ َ ‫ت َو ََعفِّن ف‬ َ ‫في َم ْن َه َدي‬ ْ َّ
‫ت َوت َول ِِّن‬ ‫يم ْن‬ ِ ِِ َ ِ ‫اه ِد ِن‬ ‫الله َّم‬
‫ت‬ َ ْ‫ش َما قْ َضي‬ َّ َ ‫ت َوقِ ِِّن‬ َ ْ‫يما أ ْع َطي‬َ ‫َو َبار ْك ل ف‬ ‫ت‬َ ْ‫تَ َو ََّّل‬ َ ‫ف‬
‫يم ْن‬
ِ ِ ِ ِ
َ ْ‫يَذ ثل َم ْن َو َاَّل‬ َ َّ َ َْ َ ْ َ ْ َ َ َّ َ
‫ت‬ ِ ‫َول يقَض َعليك إِنه ل‬ ‫ف ِإنك تق ِِض‬
.‫ت‬َ ْ‫ت َر َّبنَا َو َت َع َاَّل‬ َ ‫ار ْك‬
َ َ‫ت َتب‬ َ ْ ‫ََع َدي‬ ‫َول يَ ِع ثز َمن‬
َ
"Allahu im, më bëj mua prej atyre që i ke udhëzuar, më bëj prej

atyre që u ke dhuruar shëndet dhe prej atyre që i ke miqësuar, më
begato në atë që ma ke dhënë dhe më ruaj nga e keqja që e ke
caktuar, sepse Ti je Ai që merr vendime dhe askush nuk mund të
vendosë për Ty! Vërtet nuk poshtërohet ai që Ti e ke miqësuar dhe
nuk mund të ngrihet lart ai që e ke armiqësuar! I Bekuar dhe i
Lartësuar je Ti, o Zoti ynë!"
72
‫‪Shkruaj me bukurshkrim‬‬
‫ْ‬ ‫ُ‬ ‫ْ‬ ‫َ ُ‬ ‫ال ْ ُم ْسلِمُ‬

‫المسل ِ ِم‬ ‫أخو‬
‫ْ‬ ‫ُ‬ ‫ْ‬ ‫َ ُ‬ ‫ال ْ ُم ْسلِمُ‬
‫المسل ِ ِم‬ ‫أخو‬
‫‪..............‬‬
‫‪..............‬‬
‫ِين‬ ‫ُي َف د ِق ْه ُه ِف د‬
‫ال‬ ‫اَّلل بهِ َخ ْ ً‬
‫ْيا‬ ‫يُر ِد ه ُ‬ ‫َم ْن‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ِين‬ ‫ُي َف دقِ ْه ُه ِف د‬
‫ال‬ ‫اَّلل بهِ َخ ْ ً‬
‫ْيا‬ ‫يُردِ ه ُ‬ ‫َم ْن‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫‪.....................‬‬
‫‪.....................‬‬
‫‪73‬‬
74
‫‪Shkruaj me bukurshkrim‬‬
‫َ َ ه هُ َُه ٌ َُ ُ ه‬ ‫َ‬
‫إِله إِل اَّلل ُممد رسول اَّللِ‬ ‫ل‬
‫َ َ ه هُ َُه ٌ َُ ُ ه‬ ‫َ‬
‫إِله إِل اَّلل ُممد رسول اَّللِ‬ ‫ل‬
‫‪....................‬‬
‫‪....................‬‬
‫َ ه ْ‬ ‫َ ه‬
‫ُسبْ َحان اَّللِ َوب ِ َح ْم ِده ِ ُسبْ َحان اَّللِ ال َع ِظي ِم‬
‫َ ه ْ‬ ‫َ ه‬
‫ُسبْ َحان اَّللِ َوب ِ َح ْم ِده ِ ُسبْ َحان اَّللِ ال َع ِظي ِم‬
‫‪.....................‬‬
‫‪.....................‬‬
‫‪75‬‬
76
‫‪ALFABETI I GJUHËS ARABE‬‬
‫ﺙ‬ ‫ﺕ‬ ‫ﺏ‬ ‫ﺃ‬

‫’‪Thã‬‬ ‫’‪Tã‬‬ ‫’‪Bã‬‬ ‫‪Elif‬‬
‫ﺛ ﺜ ﺚ‬ ‫ﺗ ﺘ ﺖ‬ ‫ﺑ ﺒ ﺐ‬ ‫ﺍ ﺎ ﺎ‬
‫ﺩ‬ ‫ﺥ‬ ‫ﺡ‬ ‫ﺝ‬
‫‪Dãl‬‬ ‫’‪Ḣẫ‬‬ ‫’‪Ḥã‬‬ ‫‪Xhĩm‬‬
‫ﺩ ﺪ ﺪ‬ ‫ﺧ ﺨ ﺦ‬ ‫ﺣ ﺤ ﺢ‬ ‫ﺟ ﺠ ﺞ‬
‫ﺱ‬ ‫ﺯ‬ ‫ﺭ‬ ‫ﺫ‬
‫‪Sĩn‬‬ ‫‪Zãj‬‬ ‫’‪Rẫ‬‬ ‫‪Dhãl‬‬
‫ﺳ ﺴ ﺲ‬ ‫ﺯ ﺰ ﺰ‬ ‫ﺭ ﺮ ﺮ‬ ‫ﺫ ﺬ ﺬ‬
‫ﻁ‬ ‫ﺽ‬ ‫ﺹ‬ ‫ﺵ‬
‫’‪Ṭẫ‬‬ ‫‪Ḍẫd‬‬ ‫‪Ṣẫd‬‬ ‫‪Shĩn‬‬
‫ﻃ ﻂ ﻄ‬ ‫ﺿ ﻀ ﺾ‬ ‫ﺻ ﺼ ﺺ‬ ‫ﺷ ﺸ ﺶ‬
‫ﻑ‬ ‫ﻍ‬ ‫ﻉ‬ ‫ﻅ‬
‫’‪Fã‬‬ ‫‪Ġajn‬‬ ‫‪Ӑjn‬‬ ‫’‪Ḍhẫ‬‬
‫ﻓ ﻔ ﻒ‬ ‫ﻏ ﻐ ﻎ‬ ‫ﻋ ﻌ ﻊ‬ ‫ﻇ ﻈ ﻆ‬
‫ﻡ‬ ‫ﻝ‬ ‫ﻙ‬ ‫ﻕ‬
‫‪Mĩm‬‬ ‫‪Lãm‬‬ ‫‪Kẽf‬‬ ‫‪Ḳẫf‬‬
‫ﻣ ﻤ ﻢ‬ ‫ﻟ ﻠ ﻞ‬ ‫ﻛ ﻜ ﻚ‬ ‫ﻗ ﻘ ﻖ‬
‫ﻱ‬ ‫ﻭ‬ ‫ﻩ‬ ‫ﻥ‬
‫’‪Jã‬‬ ‫‪Wãw‬‬ ‫’‪Hã‬‬ ‫‪Nũn‬‬
‫ﻳ ﻴ ﻲ‬ ‫ﻭ ﻮ ﻮ‬ ‫ﻫ ﻬ ﻪ‬ ‫ﻧ ﻨ ﻦ‬
‫‪77‬‬
78
Përmbajtja
Parathënie ............................................................................................3
Vlera e leximit të Kuranit fisnik............................................................5
Hyrje ...................................................................................................... 7
Zanoret e gjuhës arabe ....................................................................... 9
Bã' ........................................................................................................ 11
Tã'......................................................................................................... 11
Thã' ..................................................................................................... 13
Xhĩm .................................................................................................... 13
Ḥã' ....................................................................................................... 15
Ḣẫ' ....................................................................................................... 15
Elif ....................................................................................................... 17
Dãl ....................................................................................................... 17
Dhãl ..................................................................................................... 19
Rẫ' ....................................................................................................... 19
Zãj........................................................................................................ 21
Wãw .................................................................................................... 21
Sĩn ....................................................................................................... 23
Shĩn ..................................................................................................... 23
Ṣẫd....................................................................................................... 25
Ḍẫd ...................................................................................................... 25
Ṭẫ'........................................................................................................ 27
Ḍhẫ' ..................................................................................................... 27
Ӑjn ...................................................................................................... 29
Ġajn .................................................................................................... 29
Fã'........................................................................................................ 31
Ḳẫf ....................................................................................................... 31
Kẽf ....................................................................................................... 33
79
Lãm ..................................................................................................... 33
Mĩm .....................................................................................................35
Nũn......................................................................................................35
Hã' ....................................................................................................... 37
Jã' ........................................................................................................ 37
Përdorimi i tenvinit............................................................................ 39
Sukuni .................................................................................................42
Teshdidi (dyfishuesi, përforcuesi) .................................................... 44
Hemzeja ............................................................................................. 46
Zgjatimet ........................................................................................... 48
Shndërrimi i zanores "e" në "a" të gjatë ........................................... 48
Shndërrimi i zanores "i" në "i" të gjatë .............................................. 51
Shndërrimi i zanores "u" në "u" të gjatë ...........................................53
Lidhja e fjalëve....................................................................................55
Rënia e zgjatimeve ............................................................................. 57
Shqiptimi i fjalës “Allah” ................................................................... 59
Ngjashmëria e shkronjave ................................................................. 61
Njohuri të përgjithshme .................................................................... 65
Surja El Fatiha .................................................................................... 68
Thënie të të dërguarit Muhamed ..................................................... 69
Lutje të të dërguarit Muhamed ......................................................... 71
Shkruaj me bukurshkrim .................................................................... 73
Shkruaj me bukurshkrim .................................................................... 75
Alfabeti i gjuhës arabe ....................................................................... 77
80

Abetarja Kuranore

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Abetarja Kuranore

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Abetarja Kuranore

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Osman Abazi & Jusuf Kastrati

Copyright © Jusuf Kastrati

Lavdërimet e plota i takojnë vetëm Allahut, kurse paqja dhe lavdërimi

Lusim Allahun e Madhëruar t’i shpërblejë me Xhenetin Firdeus të

❖ Alfabeti i gjuhës arabe përbëhet nga njëzet e tetë shkronja

❖ Të gjitha shkronjat e alfabetit arab janë bashkëtingëllore.

❖ Nëntë tinguj të gjuhës arabe nuk ekzistojnë në gjuhën

❖ Drejtshqiptimin e këtyre tingujve medoemos duhet ta

❖ Leximi në gjuhën arabe, ndryshe nga shqipja, fillon nga ana

❖ Germat e gjuhës arabe nuk ndahen në germa të mëdha dhe

❖ Të gjitha shkronjat e Kuranit lidhen me njëra-tjetrën, nga të

❖ Mbajeni në mend gjithnjë se, Allahu i Lartësuar na

Alfabeti i gjuhës arabe përbëhet nga njëzet e tetë shkronja. Pos

Shkronja “B” në gjuhën arabe shkruhet kështu: ‫ﺏ‬

‫ب‬ ‫ب‬ ‫ب‬

• Zanorja "e" në arabisht lexohet sikurse e-ja në fjalën

Lexo shembujt në vijim:

•Zanorja "e" pas shkronjave të rënda shqiptohet "a".

•Siç u përmend më parë, të gjitha shkronjat e Kuranit lidhen

•Nga ky mësim kuptuam sesi shkruhet shkronja “B” kur

‫بـبـب‬ ‫ـب‬ ‫ـبـ‬ ‫بـ‬

‫ببب‬ ‫ببب‬ ‫ببب‬

‫‪Tã' -‬‬ ‫‪–T‬ت‬

‫تـتـت‬ ‫ـت )ـﺔ(‬ ‫ـتـ‬ ‫تـ‬

‫تبت‬ ‫بتب‬ ‫تبب‬

‫بـبـب‬ ‫ـب‬ ‫ـبـ‬ ‫بـ‬ ‫ب‬

‫بـبـب‬ ‫ـب‬ ‫ـبـ‬ ‫بـ‬ ‫ب‬

.......... ....... ..... ..... ......

.......... ....... ..... ..... ......

‫تـتـت‬ ‫ـت‬ ‫ـتـ‬ ‫تـ‬ ‫ت‬

‫تـتـت‬ ‫ـت‬ ‫ـتـ‬ ‫تـ‬ ‫ت‬

.......... ....... ..... ..... ......

.......... ....... ..... ..... ......

‫ثـثـث‬ ‫ـث‬ ‫ـثـ‬ ‫ثـ‬

‫بتث‬ ‫تثب‬ ‫ثبب‬

‫جـجـج‬ ‫ـج‬ ‫ـجـ‬ ‫جـ‬

‫ثتج‬ ‫بجج‬ ‫جبث‬

‫ثـثـث‬ ‫ـث‬ ‫ـثـ‬ ‫ثـ‬ ‫ث‬

‫ثـثـث‬ ‫ـث‬ ‫ـثـ‬ ‫ثـ‬ ‫ث‬

.......... ....... ..... ..... ......

.......... ....... ..... ..... ......

‫جـجـج‬ ‫ـج‬ ‫ـجـ‬ ‫جـ‬ ‫ج‬

‫جـجـج‬ ‫ـج‬ ‫ـجـ‬ ‫جـ‬ ‫ج‬

.......... ....... ..... ..... ......

.......... ....... ..... ..... ......

‫حـحـح‬ ‫ـح‬ ‫ـحـ‬ ‫حـ‬

‫تبـح‬ ‫بحث‬ ‫حجب‬

Ḣẫ' - ‫ خ‬- Ḣ e rëndë, me grithje

‫خـخـخ‬ ‫ـخ‬ ‫ـخـ‬ ‫خـ‬

‫تبـخ‬ ‫جخح‬ ‫ختج‬

‫حـحـح‬ ‫ـح‬ ‫ـحـ‬ ‫حـ‬ ‫ح‬

‫حـحـح‬ ‫ـح‬ ‫ـحـ‬ ‫حـ‬ ‫ح‬

.......... ....... ..... ..... ......

.......... ....... ..... ..... ......

Ḣẫ' - ‫ خ‬- Ḣ e rëndë, me grithje

‫خـخـخ‬ ‫ـخ‬ ‫ـخـ‬ ‫خـ‬ ‫خ‬

‫خـخـخ‬ ‫ـخ‬ ‫ـخـ‬ ‫خـ‬ ‫خ‬

.......... ....... ..... ..... ......