Gamit ng Wika sa Lipunan, Komunikasyon at Pananaliksik “Marami siyang nakurakot noong una siyang nanungkulan.

”
sa Wika at Kulturang Pilipino (Nais mangkumbinsi na huwag iboto ang partikular na
kandidato.)
Gamit ng Wika Bilang Instrumental
Ang wika ay ginagamit bilang instrumental kung ang pakay ng “Ito ang bagay sa iyong kulay ng lipstick.”
tagapagsalita ay maimpluwensiyahan ang kaniyang (Nais ng tagapagsalita na makumbinsi ang kausap na bilhin
tagapakinig o mambabasa. ang produktong iyon.)

May tatlong anyo ang paggamit ng wika bilang instrumental:

1.makapagbigay ng impormasyon, Gamit ng Wika Bilang Regulatoryo
2.makapukaw ng damdamin, at Isa sa mga gamit ng wika ay ang pagpapanatili ng kaayusan at
3.makapagpakilos. kapayapaan ng lipunan. Tinatawag itong gamit ng wika bilang
regulatoryo. Tinitiyak nito na ang tao ay makapagpapahayag
Magbigay ng Impormasyon ng utos o gabay sa kung ano-ano ang dapat at hindi dapat
(Communicative Usage of Language): gawin ng kaniyang kapwa.
Sa pakikipag-usap, palaging mayroong pag-iimpluwensiya sa
tagapakinig. Bukod sa paglalahad ng mensahe, nagagamit din Layunin ng Wikang Ginamit Bilang Regulatoryo:
ito upang mapaniwala ang kausap o tagapakinig sa bawat Nilalayon ng tao na magkaroon ng kaayusan sa kaniyang
pangungusap na babanggitin. paligid at mga ugnayan. Gamit ang wika bilang regulatoryo,
nagkakaroon siya ng kontrol sa pag-aasal ng sarili at sa
Halimbawa: kaniyang kapwa.
"Maniwala ka. Inosente ako."
"Siya ang nagkasala." 1. Pagpayag o pagtanggi sa pagsasagawa ng isang gawain sa
"Mahal kita." pamamagitan ng lantaran o mapanghikayat na pagpagawa o
pagpigil ng kilos
Makapukaw ng Damdamin Halimbawa: Pagkakaroon ng mga taboo o mga
(Suggestive Usage of Language): ipinagbabawal na gawain sa isang kultura
Mula sa pagkabata ay nakondisyon na ang tao na may
emosyong dapat ikinakabit para sa partikular na mga salita. 2. Paghingi at negosasyon ng mga gamit.
Nagagawa ito sa pamamagitan ng pagbigay ng apirmasyon, Halimbawa: Walang tigil na pag-iyak ng sanggol para
pagtanggi, at pagsabi na nagustuhan, o pag-ayaw sa mensahe sa kaniyang gatas
ng tagapagsalita.
3. Paglahad ng karapatang makapagkontrol ng mga gamit o
Halimbawa: aktibidad
"Magagalit si Nanay kung ginawa mo iyan." Halimbawa: Pagtakda ng pagmamay-ari sa
"Magsisisi ka na sa iyong kasalanan dahil paparating na ang pamamagitan ng pagkakaroon ng kasulatan tulad ng
araw ng paghuhusga." mga titulo ng kotse at lupa
"Ang husay naman ng anak ko!"
"Ang ganda mo ngayong araw!" Anim na Anyo ng Gamit ng Wika Bilang Regulatoryo:
1. Imperatibo (Imperative)- mga utos o pakiusap kasama ang
Magpakilos mga pagbabawal at pagbibigay-permiso
(Promotive Usage of Language): Halimbawa:
Iba ito sa regulatoryong gamit ng wika na tuwirang nag-uutos. “Kunin mo ang aking jacket.”
Ito ay dahil ang pagpapakilos ay ginagawa sa pamamagitan ng “Pakiabot ang patis.”
paglalahad, sa paraang pailalim na naglalarawan na lamang 2. Direktibang Patanong (Question Directive)- pagtanong sa
ng kasalukuyang sitwasyon, o naipapabatid ang nais ipagawa. tagapakinig o mambabasa kung kaya niyang sundin ang utos
Halimbawa:
Halimbawa: “Kaya mo bang abutin ang aking jacket?”
"Gutom na ako. Magaling ka magluto, ‘di ba?” “Puwede mo bang abutin ang patis?”
(Nais mag-utos na magluto ang tagapagsalita sa kausap.) 3. Direktibang Hindi Hayagan (Indirect directive)-
nanghihikayat mapaniwala ang tagapakinig o mambabasa na
“Mabilis ka masyado magmaneho.” kaya o hindi niya kayang gawin ang isang kilos
(Nais pabagalin ng tagapagsalita ang nagmamanehong Halimbawa:
kausap.) “Kayang-kaya mo ‘yan!”
“Hindi mo 'kayang abutin.”

Inihanda ni: Bb. Gene Rose B. Gotuato

4. Pahayag na Nagpapatunay ng Awtoridad (Statement of
Fact Justifying Authority)- paglalahad kung sino ang dapat
sundin
Halimbawa:
“Ako ang Nanay mo. Ako ang dapat sundin mo.”
5. Pagkontrol ng mga Gamit (Control of Resources)-
paglalahad kung sino ang nagmamay-ari ng lugar o gamit
Halimbawa:
“Akin ‘yang laruan!”
6. Pahayag ng Pagpapahintulot at Obligasyon (Statement
of Permission and Obligation)- paglalahad kung maaari o
hindi maaaring gawin ang isang kilos
Halimbawa:
“Puwedeng-puwede mong kunin yan.”
“Bawal iyan inumin!”
Gamit ng Wika Bilang Interaksiyonal
Ang interaksyunal na gamit ng wika ay bumubuo at
nagpapanatili ng ugnayan ng tao sa kaniyang kapuwa.
Mayroong dalawang pangunahing daluyan ng interaksyunal na
gamit ng wika. Mayroon ding mga kasanayang kailangan
upang mapanatili ang ugnayan.
Dalawang Daluyan ng Interaksyunal na Gamit ng Wika:
1. Small talk o Kumustahan
-Naglalaman ng maiikling pagbati, palitan ng kuro-kuro tungkol
sa mga paksang hindi ginagamit sa mahahabang usapan at
kadalasang nagtatapos sa mga pahayag ng pamamaalam
-Formulaic o pangkaraniwan ang nilalamang paksa tulad ng
mga ginawa, kalagayan sa trabaho o eskuwelahan
-Mahalaga para sa pakikipag-ugnayan at pagpapakalagayang
loob ng mga hindi magkakilala
2. Kuwentuhan
-Sa kumustahan, dinadaanan lamang ang mga paksa
-Sa kuwentuhan, mayroong napagkakasunduang mga
paksang pag-uusapan na maaaring pasukan ng iba pang mga
bagong usapin.
--> May iba't ibang kasanayang dapat matutuhan at
tandaan upang mapanatili ang ugnayan ng mga tao sa
isang kumustahan:
*Paggamit ng mga pangkaraniwang pahayag
ginagamit sa kaswal na pakikipag-usap o kumustahan
Halimbawa:
“Magandang Umaga! Kumusta?”
“Okay naman. Ikaw?”
*Paggamit ng pormal o kaswal na wika depende sa sitwasyon
ginagamit kung hindi masyadong kakilala ang kausap o para
magpakita ng paggalang sa kausap
Halimbawa:
Pormal: “Nabalitaan ninyo po ba ang lagay ng
panahon ngayong araw? May kainitan po ano?
Kaswal: “Ang init-init ngayon ano?”
*Pagkakaroon ng maraming kaalaman sa mga paksang pag-
uusapan
ginagamit para mapanatil ang sigla at ugnayan sa usapan at
kumustahan
Halimbawa:
“Nabalitaan kong nagbakasyon ang inyong pamilya.
Nag-enjoy ba kayo sa Bohol?”
“Medyo magulo ngayong eleksyon ano? May napili ka
na bang iboboto sa pagkapangulo?”
*Paggamit ng mga pambungad at pamamaalam na pahayag
ginagamit para maging magaan at komportable ang simula ng
usapan
Halimbawa:
“Uy! Hello! ‘Gandang umaga!”
“O sige, mauuna na ako sa iyo. Paalam!”
“Ingat! Pakikumusta ako sa iyong nanay.”
*Paggamit ng back-channelling
mga pahayag na nagpapamalas ng pagsang-ayon o
pagpapakita ng interes sa pinag-uusapang paksa
ginagamit upang maipagpatuloy ang usapan
Halimbawa:
“Talaga?”
“Ano sa palagay mo?”
--> Mga Kasanayang Kailangan sa Kuwentuhan:
*Pagsisimula ng pag-uusap sa isang paksa sa pormal o
kaswal na paraan
ginagamit sa pormal na pagtitipon, meeting o usapan
Halimbawa:
Pormal: “Magandang umaga! Kumusta? Sana’y nasa
mabuti kang kalagayan.”
Kaswal: “O! Kamusta ka na?”
*Pagbibigay ng makabuluhang feedback
ginagawa sa pamamagitan ng back-channeling
Halimbawa:
“Sa palagay ko, tama ang iyong sinabi.”
“Mukhang totoo iyon.”
*Paghingi ng paglilinaw
ginagawa sa pamamagitan ng pagpapaulit ng sinabi kung hindi
malinaw na narinig ang pahayag o kung kinakailangan
Halimbawa:
“Pakiulit ang iyong sinabi.”
*Pag-iwas sa hindi pagkakaunawaan
ginagawa ito kung nagkaroon ng hindi pagkakaintindihan dahil
sa binitawang pahayag
Halimbawa:
“Paumanhin, mukhang kailangan kong ipaliwanag
ang panig ko.”
Inihanda ni: Bb. Gene Rose B. Gotuato
*Pagbubukas at pagsasara ng usapan
magiging komportable at makabuluhan ang kuwentuhan kung
may kaalaman sa pagsisimula at pagsasara nito
Halimbawa:
Pagbubukas ng usapan: “Maaari ba nating pag-
usapan ang problema natin sa bahay?”
Pagsasarado ng usapan: “Ganoon na ang ating
gagawin ha? Maraming salamat sa iyong pagtulong.
Hanggang sa muli, paalam.”
Mga Personal na Tungkulin ng Wika:
Ang wika ay may dalawang personal na tungkulin: impormal at
impormal.
Personal na Tungkulin ng Wika: Impormal
Ang personal na tungkulin ng wika, gaya ng nabanggit, ang
nabibigyang katuparan kung ang intensiyon ng tagapagpadala
ng mensahe ay magpahayag ng personal na damdamin,
pananaw, o opinyon.

Gamit ng Wika Bilang Personal Sa impormal na antas, ito ay ang bulalas ng damdamin tulad
ng:
Ang Systemic Functional Language (SFL)
--Ang systemic functional language (SFL) ay isang teorya ng
pagdulog sa wika na inilatag ng lingguwistikong si Michael
Halliday (M.A.K. Halliday). Ito ay systemic dahil
sinusuportahan nito ang malawakang pagtanaw ng
lingguwistika na may “sistema ang bawat wika,” at naaayon sa
sistemang ito ang kahulugan ng mga salita at pahayag sa Maaari rin itong personal na ekspresiyon at manerismo gaya
isang komunidad. ng mga sumusunod:
--Sa kabilang banda, functional din ito dahil tinitingnan nito na
ang magiging kahulugan ng pahayag ay naaayon sa “gamit” o
“tungkulin” ng pahayag na ito. Ibig sabihin, nakadepende ang
kahulugan ng wika sa intensiyon ng taong gumagamit nito.
Ipinaliliwanag ng mga sumusunod na sitwasyon ang
konseptong nabanggit:

Personal na Tungkulin ng Wika: Pormal

Sa pormal na antas naman, ito ay ang organisadong
pagpapahayag ng opinyon o damdamin sa pasulat o pasalita
mang pamamaraan.

Nagbabago ang paraan ng pagpapahayag ayon sa intensiyon

kaya naman nagbabago rin ang kahulugan nito.

Pitong Tungkulin ng Wika:

Sa ilalim ng teoryang SFL, nakatukoy si Halliday ng pitong
tungkulin ng wika sa lipunan: Pansinin na sa proseso ng komunikasyon, ang personal ng
1. Personal – pagpapahayag ng personal na damdamin o tungkulin ng wika ay nabibigyang katuparan na sa oras na
opinyon maipahayag ng tagapagpadala ang kaniyang mensahe. Hindi
2. Imahinatibo – malikhaing paggamit ng wika na niya alintana kung makararating sa o tutugon ang
3. Interaksiyonal – paggamit ng wika upang makapagsimula tagatanggap sa mensaheng kaniyang ipinadala.
ng usapan o magpanatili ng relasyong sosyal
4. Impormatibo o representasyonal – pamamahagi ng
impormasyon
5. Instrumental – paggamit ng wika upang maisakatuparan
ang nais mangyari ng nagpapahayag
6. Regulatoryo – paggamit ng wika upang limitahan ang kilos
ng kausap
7. Heuristiko – pagtatanong o pagkuha ng impormasyon

Inihanda ni: Bb. Gene Rose B. Gotuato


Gamit ng Wka Bilang Heuristiko
Masasabing mataas na nga ang antas ng pamumuhay ng mga
tao ngayon. Iba’t ibang klaseng gadgets o makabagong
kagamitan ang patuloy na naiimbento dahil sa pag-unlad ng
teknolohiya. Lalong lumiliit ang daigdig at nagiging mabilis ang
pagtuklas ng mga kaalaman dahil sa internet at social media.
Masasabing ang mundo’y nasa panahong digital kung saan
ang mahahalagang impormasyon ay matatamo sa
isang click lamang.
Heuristiko
- gamit ng wika bilang daan sa pagkatuto ng mga kaalaman at
pag-unawa ayon kay Michael Halliday
- maaaring gamitin ang wika upang maunawaan ang iba’t
ibang bagay sa daigdig at matutuhan ang mga kaalaman sa
iba’t ibang disiplina
- ayon kay Roman Jakobson noong 2003, ito ang tinatawag
na referential o sanggunian, kung saan ang gamit ng wika ay
maging batayan ng mga kaalaman lalo na sa mga aklat at
babasahin
***Heuristikong Gamit ng Wika sa Pormal na Edukasyon:
Halimbawa:
-- Pagbabasa ng mga work text, batayang
aklat, encyclopedia, atlas, magasin, diksyunaryo, almanac,
diyaryo, at iba pa
-- Nagsasaliksik sa mga search engine at iba pang social
media site
Paliwanag:
-- Mayaman sa iba’t ibang impormasyon ang mga aklat at
babasahin bilang lunsaran ng edukasyon.
-- Sa paggamit ng Internet ay mas mabilis ang pagkuha ng
mga batayang kaalaman subalit kailangang maging maingat
sa pagpili ng mapagkakatiwalaang website o taong nag-
post nito.
***Ang heuristikong gamit ng wika ay makatutulong din sa
praktikal na mga sitwasyon.
Halimbawa:
-- Paggawa ng survey
-- Pagtatanong ng direksyon patungo sa isang lugar
-- Pakikipanayam o pag-iinterbyu sa isang kilala o tanyag na
tao, manunulat, negosyante, taong naging matagumpay sa
kaniyang larangan, mga lider ng bayan at organisasyon, mga
nagwagi sa timpalak
Paliwanag:
-- Ang survey at pagtatanong ng direksyon ay pangangalap ng
mga pangunahing impormasyon sa maikli o limitadong oras
lamang.
-- Ang pakikipanayam ay matalinong pagtatanong sa isang tao
o mga taong may malawak na karanasan o kaalaman sa isang
tiyak na paksa upang makakuha ng mga datos na itinatala at
isinasadokumento ang mga pangyayari sa pamamagitan ng
maayos na koordinasyon o appointment.
***Heuristikong Gamit ng Wika sa Midya at Pampublikong
Panayam
Halimbawa:
-- Pakikinig sa radyo ng mga balita, dokumentaryong balita at
komentaryo
-- Panonood ng mga balita, investigative
documentaries, magazine show, educational show, cooking
show
-- Pagdalo sa mga seminar, palihan, lecture-
forum, symposium, malayang talakayan, debate, at iba pa
Paliwanag:
-- Sa pamamagitan ng pakikinig at panonood ng programa ay
nakapangangalap tayo ng mga bagong impormasyon.
-- Sa pagdalo sa mga seminar at iba pang kagaya nito ay
napalalawak ang ating kaalaman mula sa mga bihasa sa piling
larangan.
Gamit ng Wika Bilang Representatibo
Ang gamit ng wika bilang representatibo ay pagpapahayag ng
mga kaalaman o impormasyon. Maraming paraan para
makapagpahayag ng kaalaman o impormasyon ang sinuman.
Mayroon ding mga pamantayang sinusunod sa paggamit ng
wika bilang representatibo.
Paggamit ng Wika Bilang Representatibo:
1. Pagbibigay ng Apirmasyon o Pagtatanggi sa Datos:
Apirmasyon sa Datos
paggamit ng salitang tulad ng "may," "mayroon," at "totoo“
Halimbawa: Totoong mayroong buhay sa labas ng
planetang Earth.
Pagtatanggi sa Datos
paggamit ng mga salitang "hindi" at "wala“
Halimbawa: Walang maaaring mabuhay sa labas ng
mundo lalo na kung hindi sapat ang
kanilang oxygen at tubig.
2. Paglalarawan o Pangangatuwiran sa mga Katunayan
Inihanda ni: Bb. Gene Rose B. Gotuato
Paglalarawan sa Katunayan
paggamit ng mga salitang naglalarawan tulad ng pang-uri
upang makapagbigay ng paglalahad ng mga katangian ng
isang bagay, tao, lugar, pangyayari, o penomenon
Halimbawa: Maraming magagandang tanawin dito sa
Pilipinas.
Pangangatuwiran sa katunayan
pagbibigay ng mga ebidensiyang tumutulong sa pagpapatunay
sa babanggiting bagay, tao, lugar, pangyayari, o penomenon
Halimbawa: Dahil sa mayabong na industriya ng
turismo, na binubuhay ng mga small-medium scale
entrepreneurs, sa malalagong kakahuyang
nagpapabuti sa kalikasan, at naggagandahang
anyong tubig; maraming nagagandahan at
napapaibig sa mga tanawin dito sa Pilipinas.

*** Mga Pamantayan sa Paggamit ng Wika Bilang

Representatibo:
May mga pamantayang sinusunod sa paggamit ng wika bilang
representatibo para matiiyak na wasto at maayos na
naipahayag ang mensahe.

1. Iwasan ang pag-uulit-ulit ng mga salita- Maaaring hindi

magpapaulit-ulit ng mga salita sa pagpapahayag ng mga
impormasyon kung gagamitin ang mga panghalip bilang
mga cohesive devices.
2. Siguraduhing naglalaman lamang ng katotohanan ang
mga impormasyong ipinapahayag- Maaaring masigurado
ang katotohanan ng mga impormasyong ipinapahayag kung
nakapagsaliksik nang malalim tungkol sa paksa.
3. Maging malinaw sa pagpapahayag ng mga
impormasyon- Iwasan ang paligoy-ligoy na paglalarawan ng
mga detalye. Tumuon lamang sa kung ano ang mahahalagang
punto ng impormasyong ipinapahayag.

Inihanda ni: Bb. Gene Rose B. Gotuato