Professional Documents
Culture Documents
MO 2016 E Word
MO 2016 E Word
AURKIBIDEA
01. Sarrera ...................................................................................................................... 1
17. Ekuazioak................................................................................................................ 83
20. Estiloak.................................................................................................................... 93
21. Indizea, edukien aurkibidea, irudien aurkibidea eta aipamenak eta bibliografia ...... 98
32. Pasahitzak, murrizketak, sinadura digitala eta makroen segurtasuna ................... 161
Ariketak........................................................................................................................ 168
01.
SARRERA
HELBURUA
Sarrera.
Microsoft Office 2016 Microsoftek 2015ean sortutako bulegotika-suitea da. Microsoft Word Microsoft
Office bulegotika-suiteko testu-tratamendurako programa da.
Richard Brodie-k sortu zuen Word 1983an, DOS sistema eragilea zuten IBM ordenagailuetarako.
Ondoren, hainbat bertsio sortu zituzten, 1984an Macintosh-erako eta 1989an Microsoft Windows-erako.
Gaur egun, Word da testu-tratamendurako programa hedatuena.
Funtzio horiez gain, testua editatzeko hainbat osagarri ditu testu-prozesadore horrek: askotariko orri-
diseinuak, ilustrazioak, taulak, estekak, posta-bidalketak, hainbat testu-formatu, kontrolak, ekuazioak eta
abar.
02.
MICROSOFT WORD-EN INTERFAZEA
HELBURUA
Microsoft Worden interfazearekin ohitzea.
1 5 2 3 4
6
8 7
10 11
9
12 13
17
14
16
10
15
18 18 18
3. Saioa Officen hasiz gero, Microsofteko hodeian ditugun dokumentu guztiak izango
ditugu eskura.
4. Aukera-zintaren bistaratze-aukerak:
Maximizatu leihoa. Leihoak tamaina handiena hartuko du eta pantaila osoa hartuko du.
5.
Aukera-zinta. Aukera-zintan fitxa moduan ageri dira Worden aukerak: Fitxategia, Hasiera,
Txertatu, Diseinua, Diseinua, Erreferentziak, Posta-bidalketak, Berrikusi eta Ikusi
(horietakoren bat ez balego, gaitu liteke; geroago emango da horren berri).
Fitxak bizkor aurkitzeko, erabili teklatu-lasterbideak. Alt tekla sakatuta, teklatu bidezko sarbidea
ikusiko da; eta Alt + C teklak sakatuta, Hasiera fitxa aktibatuko da.
Iruzkinak. Botoi horretan klik eginez gero, dokumentuari buruzko iruzkinak ikus eta
erantzun daitezke.
8. Taldeak. Hasiera fitxan talde hauek daude: Arbela, Letra-tipoa, Paragrafoa, Estiloak eta
Editatu.
Adibidez: ..
11. Ikonotu aukera-zinta. Aukera-zinta ezkutatzen du eta fitxak soilik ikusiko dira. Gauza bera
12. Tabulazioak. Marjina zehazteko edo, espazioak mantenduz, koadroak eta zerrendak egiteko
balio du.
13. Erregelak. Bi daude: Horizontala, dokumentuaren goiko aldean; eta Bertikala, dokumentuaren
ezkerreko aldean. Testuak, grafikoak, taulak eta dokumentuaren beste elementu batzuk
lerrokatzeko erabiltzen dira. Zentimetrotan neurtzen da eta marjinak, tabulazioak, koskak jartzeko
balio du.
15. Kurtsorea. Monitorearen posizioa adierazten du, eta interfaze gehienetan, lerro bertikala, gidoi
baxua edo laukizuzen bat da.
17. Korritze-barra. Dokumentuan bizkor mugitzeko balio du, goitik behera zein ezkerretik
eskuinera.
18. Egoera-barra. Dokumentuaren informazioa ematen du. Egoera-barra pertsonalizatu egin daiteke
gainean saguaren eskuineko botoiarekin klik eginez.
Pantailaren ezkerrean:
Dokumentuaren Orrialde-zenbakia.
Dokumentuaren Hitz-kopurua.
Hizkuntza.
Makroaren grabazioa.
Pantailaren eskuinean:
03.
LEHENENGO PAUSOAK
HELBURUAK
Worden lan-eremuan trebatzea.
Ageri den informazioa aldatzen ikastea.
Dokumentuari hasiera ematen ikastea.
Dokumentua gordetzen ikastea.
PRAKTIKA:
Windowsen Ataza-barratik
abiarazita, Cortana izeneko
morroiaren bidez:
3.- Aukeratu Fitxategia fitxa. Ezkerreko zutabean hainbat aukera ditu: Berria, Ireki, Gorde, Gorde
honela, Inprimatu, Itxi…
tresna-barra botoi honetan klik eginez. Barra hau pertsonalizatu egin daiteke, hau da,
aukeratu daiteke bertan zer ikusiko den.
7.- Erantsi Prestatu orria Bizkor atzitzeko tresna-barrari. Aukeren zerrendan ageri ez denez,
erantsi Komando gehiago... aukeraren bidez: Komandoa zerrendan, klik egin Gehitu botoian;
8.- Jarri Bizkor atzitzeko tresna-barra Aukera-zintaren azpian (aukera-zinta fitxa guztiak biltzen
dituen zinta da: Fitxategia, Hasiera, Txertatu…). Horretarako, klik egin botoian, eta
aukeratu Erakutsi zintaren azpian.
9.- Orain, ezkutatu Aukera-zinta, eta fitxak bakarrik ikusiko dira. Horretarako, klik egin
botoian. Gauza bera lor daiteke edozein fitxatan bi aldiz klik eginda. Fitxak eta komandoak berriro
10.- Ezkutatu Erregela. Horretarako, Ikusi fitxan, Erakutsi taldean, klik egin Erregelaren komando-
botoian. Gero, utzi erregela berriro ikusgai.
11.- Leihoaren beheko aldean, erreparatu Egoera-barrari. Barra hau pertsonalizatu egin daiteke
saguaren eskuineko botoiarekin klik eginez. Saiatu elementu berriak eransten eta ezkutatzen
Egoera-barran.
12.- Egoera-barrako Ikusi lasterbideak aukera aktibatuz gero, dokumentua ikusteko moduak
eta Web-diseinua.
13.- Ikusi fitxan, Ikuspegiak taldean ere ageri dira dokumentua ikusteko modu horiek; horrez gain,
Eskema eta Zirriborroa aukerak ere ageri dira.
14.- Idatzi (w001) Ariketako testua. Sakatu Enter tekla paragrafoa amaitu nahi duzunean bakarrik;
inoiz ez lerroa bukatzean.
15.- Gaitu eta desgaitu egoera-barrako Zooma. Aldatu ikuseremua Zoom-mailaren gainean klik
eginez. Egiaztatu emaitzak. Azkenik, utzi hasieran bezala, % 100ean.
17.- Probatu dokumentu bat ikusteko moduak Egoera-barraren bidez edo Ikusi
fitxaren bidez. Probatu ondoren, utzi Orriaren diseinua moduan, aukerarik ohikoena baita.
18.- Gaitu edo desgaitu Erakutsi dena ikonoa. Interesgarria da ikono hori gaituta lan egitea,
informazio osagarria ematen duelako: espazioak, paragrafo-jauziak, orri-jauziak, zutabe-jauziak,
tabulazioak…
tresna-barrari .
20.- Inprimatzeko aurrebista eta inprimatzea komando-botoian klik egin eta Fitxategia fitxan,
aukeratu Inprimatu. Idatzita dagoen orria txikitu edo handitzeko, erabili Zoom-maila edo
Zoom-aren graduatzailea .
22.- Klik egin saguaren eskuineko botoiarekin Egoera-barran, eta aukeratu Gainidatzi. Egoera-barran
Txertatu botoia ikusiko da. Komando-botoi horren gainean klik eginez gero, Txertatu (lehenetsia)
eta Gainidatzi aukerak txandaka agertuko dira.
Gainidatzi modua. Kokatu Txertapuntua testuaren puntu batean, eta idatzi. Idatzita
zegoen testuaren gainean idatziko da testu berria.
Txertatu modua. Kokatu Txertapuntua testuaren puntu batean, eta idatzi. Testu berria
Maius
23.- Orain, bistaratu Maiuskulak blokeatzeko aukera . Maiuskulak blokeatzeko tekla
sakatzean, Egoera-barratik desagertuko da. Blok Maius tekla-funtzioa gaituta, letra guztiak
maiuskulaz jarriko dira. Azkenik, desgaitu aukera hori.
24.- Aldatu Microsoft Wordeko hainbat aukera. Horretarako, Fitxategia fitxan, klik egin Aukerak atalean.
Probatu bertan ageri diren aukera batzuk:
Maius + ↓
Hautatu testu-lerro bat: ipini kurtsorea testu-lerroaren hasieran eta sakatu
laster-teklak batera.
Hautatu paragrafo osoa: egin bi klik testuaren ezkerraldean, edo ipini kurtsorea
Ktrl + Maius + ↓
paragrafoaren hasieran eta sakatu laster-teklak.
Ktrl
Hautatu dokumentu osoa: testuaren ezkerraldean hiru klik egin edo sakatu aldi berean
+ E laster-teklak.
Elementuak hautatzeko modu bitxi bat: jarri kurtsorea hautaketa hasiko den lekuan, sakatu
F8
tekla, eta klik egin hautaketa bukatu nahi duzun lekuan. Hautatutakoa ikusiko da.
Probatu.
Ktrl + G
Sakatu aldi berean teklak.
Word dokumentua gordeko da lehenengo aldiz gorde zen karpetan eta disko-unitatean.
Klik egin Itxi botoian (Microsoft Wordeko pantailan, eskuin-goiko aldean dago);
gero, zabalduko den elkarrizketa-koadroan, klik egin nahi duzun aukeran.
Alt + F4
Sakatu teklak aldi berean.
04.
DOKUMENTU BAT EDITATU
PRAKTIKA:
4.- Itxi Microsoft Word. Horretarako, Fitxategia fitxan, klik egin Itxi botoian.
5.- Ireki Microsoft Word. Orain, ireki (w003) Ariketa. Horretarako, klik egin Fitxategia fitxan eta
Ktrl + A
aukeratu Ireki , edo sakatu aldi berean teklak. Gero, aukeratu (w003)
Ariketa.
ENIAC, Ameriketako Estatu Batuetako eta Balistika Ikerketa Laborategirako hitzak ageri
diren bakoitzean, jarri letra lodiz. Horretarako, hautatu hitzak eta klik egin Lodia
komando-botoian.
Electronic Numerical Integrator And Computer eta Zenbakizko Integratzaile eta Konputagailu
Elektronikoa hitzak ageri diren bakoitzean, letra etzanez jarri. Horretarako, hautatu hitzak eta
John Presper Eckert eta John William Mauchly hitzak azpimarratu. Horretarako, hautatu
7.- Gorde dokumentua lan-karpetan (w003) Ariketa izenarekin. Dokumentua lehendik existitzen
8.- Itxi Microsoft Word. Horretarako, Fitxategia fitxan, klik egin Itxi aukeran.
9.- Ireki Microsoft Word eta ireki (w004) Ariketa. Horretarako, klik egin Fitxategia fitxan eta aukeratu
Aurretik lerro zuri bat uzteko, jarri kurtsorea testuaren amaieran eta sakatu Enter
tekla. Ondoren, Arbela taldean, klik egin Itsatsi komando-botoian; edo bestela,
Ktrl + V
sakatu teklak aldi berean.
11.- Hautatu lehenengo paragrafoa, USB ingelesezko Universal Serial Bus… esaldiarekin hasten
dena, eta aldatu lekuz. Kokatu itsatsi dituzun hiru USB hitzak baino lehentxoago. Egin honela:
Hautatu paragrafoa eta, ondoren, Arbela taldean, klik egin Ebaki komando-
Ktrl + X
botoian; edo bestela, sakatu teklak aldi berean.
Jarri kurtsorea USB hitza hasieran zegoen lekuan. Sakatu Enter tekla, aurretik lerro
zuri bat uzteko; ondoren, Arbela taldean, klik egin Itsatsi botoian, edo bestela, sakatu
Ktrl + V
teklak aldi berean.
12.- Orain, 1996 jartzen duen lekuan, 1998 jarri beharko du; eta 1998 ageri denean, 1996. Zenbakiak
berriro idatzi beharrean, lehentxoago adierazitako moduan egin daiteke; edo bestela, hautatu
hitza eta, ondoren, arrastatu leku berrira gezi-erakuslea erabilita. Egin bigarren modu horretan.
Ktrl
13.- tekla sakatuta dagoela, arrastatuz gero, hitza mugitu beharrean, kopiatu egingo da
14.- Hautatu testu osoa eta bi aldeetan justifikatu. Horretarako, Hasiera fitxan, Paragrafoa taldean,
15.- Hautatu izenburua eta jarri erdian. Horretarako, Hasiera fitxan, Paragrafoa taldean, klik egin
Zentratu komando-botoian.
16.- Justifikatu eskuinaldera orrialdearen amaieran ageri diren hiru USB. Horretarako, Hasiera fitxan,
17.- Ezabatu hiru USB hitz horietatik bi. Bakarra geratuko da.
18.- Hautatu testu osoa eta jarri Arial letra-tipoa eta 12 puntuko letra-tamaina. Lehenik, Letra-tipoa
19.- Jarri testuaren izenburuari Arial letra-tipoa eta 24 puntuko letra-tamaina. Orain, izenburuak bi
orrialde hartuko ditu.
Supr Del
20.- Ezabatu azkeneko paragrafoa: hautatu paragrafoa eta sakatu edo tekla. Desegin
orain egin duguna. Horretarako, bizkor atzitzeko tresna-barran, klik egin Desegin
komando-botoian (ageri ez bada, erantsi).
21.- Hautatu lehenengo paragrafoa eta jarri guztia letra maiuskulaz. Hasiera fitxan, Letra-tipoa
22.- Utzi dokumentua hasieran zegoen moduan. Horretarako, erabili bizkor atzitzeko tresna-barrako
Desegin komando-botoia.
Amaitzen duzunean, ez gorde dokumentua. Horretarako, Fitxategia fitxan, klik egin Itxi
aukeran.
24.- Ireki (w004) Ariketa. Egin bigarren atalean ageri dena, hau da, kopiatu eta itsatsi 4 aldiz testu
osoa; gero, egin adierazitako guztia.
05.
AUTOZUZENKETA ETA AUTOTESTUA
HELBURUAK
Testuaren autozuzenketa gaitzen ikastea.
Autotestua sortzen ikastea.
PRAKTIKA:
2.- Fitxategia fitxan, Aukerak atalean, klik egin Zuzenketa aukeran. Klik egin Zuzenketa
automatikoaren aukerak botoian, eta gaitu Ordeztu idatzi ahala kontrol-laukia.
3.- Idatzi Word dokumentuan c karakterea. C idatzi beharrean, © karakterea idatzi beharko luke.
Funtzionatuko ez balu, programatu egin beharko litzateke.
4.- Begiratu ea Bihurtu maiuskula esaldien lehen letra aukera gaituta dagoen ala ez. Gaituta ez
badago, gaitu. Idatzi bi letra larri dituen hitz bat, EUskadi, esaterako. Begiratu zer gertatzen den.
Orain, saiatu puntuaren ondorengo hitza letra xehez idazten.
5.- Sortu zuzenketa automatikorako kode bat; horrela, Vi idazten duzunean, Wordek Vitoria-Gasteiz
jarriko du. Autozuzenketa elementu berria nola sortu:
Idatzi Vitoria-Gasteiz.
Egin gauza bera ade hitzarekin, ade idaztean, adeitasunez hitza agertzeko.
7.- Sortu beste Zuzenketa automatiko kode-mota bat; lehoia hitza idaztean, irudi batek ordezkatuko
du hitza. Egin honela:
Txertatu irudia, lehoia esaterako. Horretarako, Txertatu fitxan, Ilustrazioak taldean, klik
egin Lineako irudiak komando-botoian. Idatzi lehoia Bing irudi-bilaketaren gelaxkan.
Aukeratu irudia (gainean klik eginda) eta klik egin Txertatu botoian. Agerian badaude
argazkia inguratzen duten tiratzaileak, horrek esan nahi du irudia aukeratuta dagoela.
Tiratzaile horietatik tira eginez, irudiaren tamaina aldatu egin daiteke. Irudiaren
proportzioak mantentzeko, komeni da ertzetako tiratzaileak erabiltzea handitzeko edo
txikitzeko.
Irudia aukeratu ondoren, klik egin Zuzenketa automatikoaren aukerak botoian, eta
Ordeztu leihoan, idatzi lehoia hitza. Testu formatuduna botoia aukeratuta egongo da.
Klik egin Gehitu botoian. Hemendik aurrera, lehoia idazten duzun bakoitzean, hitz horren
lekuan, irudia azalduko da.
9.- Egin proba beste irudi batzuekin. Gero, ezabatu sortu dituzun Zuzenketa automatikoaren
aukerako elementuak. Horretarako, hautatu elementu bat; ondoren, klik egin Ezabatu botoian.
Idatzi hau: Ari naizela, ari naizela, hor ikusten det Txirrita.
Txertatu fitxan, Testua taldean, klik egin Arakatu testu bizkorrak komando-botoian;
ondoren, klik egin Gorde zati bizkorren galeriako hautapena aukeran.
11.- Hemendik aurrera, Txirrita idazten hasten zarenean, Txirrita izeneko testua bertan txertatzea
06.
ORTOGRAFIA, MARRATXOAK ETA HIZKUNTZA
HELBURUAK
Editatzeko eta zuzentzeko tresnak erabiltzea.
Ortografia-berrikuspena erabiltzen ikastea.
Sinonimoak nola aurkitu ikastea.
Itzulpena nola egin ikastea.
Marratxoa duten hitzak zatitzen ikastea.
Hizkuntzak aukeratzen ikastea.
PRAKTIKA:
2.- Begiratu Ortografia aukerak gaituta dauden ala ez: Fitxategia fitxan, Aukerak atalean,
Zuzenketa aukeran, Ortografia eta Gramatika noiz zuzendu hemen: Word atalean, begiratu
ea gaituta edo desgaituta dagoen Egiaztatu ortografia idatzi ahala aukera. Utzi gaituta.
3.- Egoera-barran, pantailaren behealdean, laukitxo batean azaltzen da zein hizkuntza erabiltzen ari
den. Litekeena da Gaztelania aukeratuta egotea; aldatu. Horretarako, klik egin bitan
hizkuntzaren gainean; eta zabalduko den pantailan, aukeratu Euskara. Hemendik aurrera,
euskaraz idaztean, euskarazko hiztegia prest egongo da.
Klik egin gaizki idatzita dagoen hitzaren gainean eskuineko botoia erabilita, eta aukeratu
laster-menuko zerrendatik proposamen egokiena.
gramatika-egiaztapena komando-botoian.
Hiztegian ez dagoen hitzen bat idatziz gero, aukera hauek egongo dira:
Ez ikusi.
Aldatu.
Hiztegira Gehitu: ordenagailu hori hainbat pertsonak erabiltzen badute, ez da komeni hitz
asko eranstea hiztegiari.
Probatu nola funtzionatzen duen; gero, itxi dokumentua eta ez gorde ezer.
5.- Ireki (w005) Ariketa. Dokumentu hori gaztelaniaz dago. Erreparatu hizkuntzari egoera-barran;
Español izango da. Dokumentu horrek akats ortografiko ugari ditu.
7.- Ortografia-berrikuspenean letra larriz idatzita dauden hitzak ez ditugu berrikusi nahi: Fitxategia
fitxan, Aukerak atalean, Zuzenketa aukeran, gaitu Ez ikusi egin MAIUSKULAZ dauden hitzei
laukia. EGIN eta AJURIA ENEA hitzak ez ditu berrikusiko.
8.- Gehitu zenbakiren bat edozein hitzi. Ortografia-berrikuspenean, zenbakiak dituzten hitzak ez
baditugu berrikusi nahi, aurreko menuan gaitu Ez ikusi egin zenbakiak dituzten hitzei laukia.
9.- Probatu Sinonimoak funtzioarekin. Horretarako, Berrikusi fitxan, Zuzenketa taldean, aukeratu
Sinonimoak komando-botoia.
11.- Gauza bera honela ere egin daiteke: hautatu berdin hitza eta klik egin
saguaren eskuineko botoiaren gainean; Sinonimoak aukeran, aukeratu
egokiena.
Probatu.
15.- Lerroaren amaieran testua zuzen idatzita gera dadin, lehenetsi Wordek hitzak automatikoki
zatitzea. Horretarako, Diseinua
fitxan, Prestatu orria taldean,
aukeratu Hitz-zatiketa komando-
botoia; ondoren, markatu horri
dagokion aukera.
16.- Idazten ari zaren bitartean, begiratu ea gaituta dauden Egiaztatu ortografia idatzi ahala eta
Markatu gramatika-akatsak idazten duzun heinean. Aktibatu, eta ondoren, desaktibatu.
Gogoratu: Aukera-zintan, Fitxategia fitxan, Aukerak atalean, aukeratu Zuzenketa. Gaituta
egonez gero, egoera-barran ikonoa azalduko da (orriak mugitzen ari zaizkion liburua , hain
zuzen ere). Klik egin egoera-barrako liburuan eta aukeratu hitza.
17.- Aktibatu Markatu gramatika-akatsak idazten duzun heinean honela: Fitxategia fitxan,
Aukerak atalean, aukeratu Zuzenketa. Wordek zerbait gramatika-akatstzat hartzen badu, berdez
azpimarratuko du.
20.- Itxi aurreko dokumentua eta ez gorde ezer. Dokumentu berri bat ireki. Egoera-barran, klik egin bi
aldiz hizkuntzan. Aukeratu Ingelesa hizkuntzaren elkarrizketa-koadroan.
21.- Idatzi testu hau: Tis hause is not bery vig und it is oll wite.
Akatsak zuzentzeko, Berrikusi fitxan, Zuzenketa taldean, klik egin Ortografia eta gramatika
botoian. Aztertu iradokizunak, eta aldatu testua honela uzteko:
This house is not very big and it is all white
07.
KARAKTEREAREN FORMATUA
PRAKTIKA:
1.- Ireki Word. Hasiera fitxan, Estiloak taldean, estilo Normala dago lehenetsita.
Orain, Hasiera fitxan, Letra-tipoa taldean, lehenetsi Calibri (Gorputza); eta
2.- Aldatu estilo Normalaren ezaugarriak, esaterako, jarri 14 puntuko Arial letra-tipoa eta etzana.
Horretarako, Letra-tipoa taldean, klik egin eskuinean dagoen gezi txikian (Letra-tipoa
elkarrizketa-koadroaren abiarazlean), eta aldatu
lehenengo letra-tipoa; ondoren, klik egin Ezarri
lehenetsi gisa botoian. Horixe izango da dokumentu
guztientzat lehenetsi duzun estiloa. Itxi dokumentua
eta ez gorde ezer.
3.- Ireki dokumentu berria. Orain, estilo Normalak aurreko ariketan lehenetsitako ezaugarriak izango
ditu. Jarri hasieran zituen estilo-ezaugarriak. Itxi dokumentua eta ez gorde ezer.
4.- Ireki (w006) Ariketa. Egin aldaketa hauek: jarri letra lodia, etzana, azpimarratua, azpimarratu
goi-indizea
bikoitza, marratua, eta azpiindizea.
Laster-teklen bidez:
Egin aldaketa hauek: jarri hirugarren paragrafoan 0,9 puntu estututa, eta bosgarrenean,
0,2 puntu estututa.
8.- Hautatu letra lodiz idatzita dagoen kondesa hitza (jarri saguaren kurtsorea gainean eta klik egin bi
aldiz). Hasiera fitxan, Arbela taldean, klik egin Kopiatu formatua botoian.
Kurtsoreak brotxa-itxura hartuko du. Ondoren, hautatu testua; testu horrek letra lodia izango
du.
9.- Kopiatu formatuaren brotxaren gainean klik bi aldiz eginez gero, formatua behin baino
gehiagotan kopiatzeko aukera dago. Egin hainbat klik brotxaren gainean, funtzio hori desgaitu
arte.
10.- Hautatu hitz marratua; ondoren, klik egin Kopiatu formatua botoian eta aplikatu paragrafo oso
bati. Hori egin ostean, desegin egindakoa.
11.- Ariketa amaitutakoan, sortutako testua (w007) Ariketakoaren antzekoa izango da.
08.
PARAGRAFOAREN FORMATUA
HELBURUAK
Lerrokatzen ikastea.
Maiuskulak/Minuskulak aldatzen trebatzea.
Koskak ezartzen ikastea.
Formatua kopiatzen ikastea.
Letra larria idazten ikastea.
Lerroartea ezartzen ikastea.
Paragrafoen arteko tartea ezartzen ikastea.
Tabulazioak erabiltzen trebatzea.
Ertzak eta itzalak ezagutu eta erabiltzea.
PRAKTIKA:
1.- Ireki (w008) Ariketa. Hautatu testu osoa, eta ezarri 12 puntuko Times New Roman letra-tipoa.
Utzi testua (w008) Ariketan ageri den lerrokatzearekin. Hasiera fitxan, Paragrafoa taldean daude
Lerrokatzeak. Lau lerrokatze-mota daude:
2.- Hautatu paragrafoak banaka eta jarri justifikatutako lerrokatzea. Ezabatu hutsik dauden lerroak.
maiuskulak/minuskulak komando-botoian,
eta aukeratu Maiuskulak.
4.- Utzi testua hasieran zegoen moduan, hau da, letra minuskulaz. Horretarako, erabili Esaldi gisa
aukera, paragrafoaren lehenengo letra maiuskulaz ipintzen utziko dizu eta.
5.- Kendu paragrafoak banatzen dituzten Enter tarteak. Enter tarteak ikusteko, gaitu Erakutsi
dena komando-botoia. Enter tarteak kendutakoan, lau paragrafoak elkartu egingo dira.
7.- Lan egin Koska funtzioarekin. Aplikatu paragrafo bati koska bat; paragrafoa eskuinerantz edo
ezkerrerantz mugituko da. Bi eratan egin daiteke:
Ireki (w009) Ariketa. Hautatu paragrafoa, eta klik egin Ezkerrera edo Eskuinera botoian
Hautatu paragrafo bat; ondoren, Hasiera fitxan, Paragrafo taldean, klik egin
Elkarrizketa-koadroaren abiarazlearen botoian. Koskak eta tartea atala honela ikusiko
da:
Ezarritako koskak zuzenean azalduko dira erregela horizontalean, eta bertan aldatu egin
daitezke. Koska-mota hauek daude aukeran:
Koska-motak nahastu egin daitezke. Alderantzizko koska bat Ezkerreko koska batekin;
horrela egitean, lehen lerroa ezkerreko marjina baino eskuinerago geratuko da.
9.- Ireki (w010) Ariketa. Erreparatu zein koska-mota aplikatu zaion paragrafo bakoitzari. Zuzendu
testua behar bezala gera dadin. Horretarako, erabili erregelan dauden koska markatzaileak.
10.- Paragrafo baten ezaugarriak beste paragrafo batean kopiatzeko, erabili Kopiatu formatua
11.- Ireki (w011) Ariketa. Paragrafo hasierak Letra kapitala izango du (B, Z, H eta B). Letra kapitalak
testuari itxura hobea emango dio, paragrafoen lehenengo letra handituko du eta. Letra tipoa hau,
gehienetan, aldizkarietan edo egunkarietan erabiltzen da, dokumentu bat zein kapitulu bat
hasteko, edo buletin bati edo gonbidapen bati garrantzia gehiago emateko. Egin honela:
kapitala botoian.
Testuan: paragrafoaren
lehenengo letra paragrafoaren barruan idatziko du.
Aplikatu ariketan ikusi duzuna eta amaitu. Ondoren, gorde. Jarraian, letra kapitalen erabilera
finkatzeko, ireki (w012) Ariketa eta egin bertan esandakoa. Amaitu ondoren, gorde dokumentua.
12.- Ireki (w013) Ariketa. Orain, lan egin Lerroartearekin. Lerroartea testuaren lerroen arteko tartea
da. Bi eratara egin daiteke:
Bakuna: lehenetsita dagoen aukera. Lerroartea letra-tamainaren berdina da; hau da,
letra-tipoak 12 puntuko tamaina badu, lerroartea 12 puntukoa izango da, edo 0,423
zentimetrokoa (hazbete batek 72 puntu ditu edo 2,54 zentimetro).
Gutxienez: eskuineko Hemendik laukian, aukeratutako tartea idatzi egin daiteke, baina
lerroak elkar ez gainjartzeko adinakoa izan behar du tarteak.
Zehazki: aurrekoan bezala, lerroartea zehaztu egin daiteke, baina lerroen arteko
gainjartzea onartzen du.
Anizkoitza: eskuineko Hemendik laukian zenbatgarren lerroa den idazteko aukera dago,
eta zenbaki hamartarrak ere onartzen ditu.
13.- Ireki (w014) Ariketa. Paragrafo guztietan, paragrafoaren gainaldean (Hau baino lehenago) eta
azpialdean (Honen ondoren) tarte desberdinak ageri dira: 12, 24, 36, 60 eta 0 puntukoa, hain
zuzen ere. Tarte horietan Enter bakarra badago ere, batzuetan –tartearen neurriaren
arabera– tarte bat baino gehiago edo gutxiago dagoela ematen du. Egin hau: Hasiera fitxan,
Gorde ariketa.
14.- Sortu dokumentu berria. Lan egin tabuladoreekin. Idaztean, Tabulazio Tab tekla sakatuz
gero, kurtsoreak jauzi egingo du. Microsoft Wordek lehenetsita du 1,25 cm-ko tabulazio-marka,
baina nahi den neurrikoa jartzeko aukera dago. Kosken antzera, tabuladoreak ere hainbat
modutan ezar daitezke:
aldatu nahi baduzu, jarri kurtsorea tabulazioen ikonoan eta klik egin; ondoren, arrastatu
posizio berrira.
Tabulazio Betegarria: ezkerreko botoia erabilita, klik egin bi aldiz erregelan, tabulazio
betegarria ezarri nahi duzun lekuan; eta elkarrizketa-koadroa zabaltzean aukeratu nahi
duzun tabulazio betegarria.
Lehenengo adibidearen segidan, utzi bi lerro hutsik; kopiatu egindakoa osorik eta itsasi
jarraian. Orain, bi blokeak berdinak izango dira.
Tabuladoreak aldatzeko, lehendabizi, hautatu tabulatuta dagoen testu osoa. Aldatu 7 cm-
ko posizioan dagoen erdiko tabuladorea eskuinaldean gera dadin, 2. irudian bezala.
Erregelan bertan, arrastatu beherantz kendu nahi duzun tabuladorea; tabuladorea
desagertu eta testua desitxuratu egingo da. Aukeratu tabuladore-mota berria (erregelaren
ezker aldeko koadrotxoan) eta klik egin erregelan 7 cm-ko posizioan. Orain, testua
berregin egingo da.
3. irudian, erregelan aldatu 7 cm-ko posizioan dagoen tabuladorea. Gero, mugitu 12 cm-
ko posizioan dagoena 14 cm-ra. Tabuladoreak mugitu aurretik, hautatu tabulatuta
dagoen testu osoa; ondoren, aukeratu erregelan bertan 12 cm-ko posizioan dagoen
tabuladorea eta arrastatu 14 cm-ko posiziora.
Jarri 3. irudian ageri den moduan: marratxodun betegarria. Hori ezin da egin erregelan
bertan. Hautatu tabulatuta dagoen testu osoa; ondoren, Hasiera fitxan, Paragrafo
taldean, klik egin Paragrafo elkarrizketa-koadroaren abiarazle botoian. Gero, Koskak
eta tarteak fitxan, klik egin Tabulazioak aukeran. Bertan ikusiko duzu non dauden
tabuladoreak (2, 7 eta 14 cm). Aukeratu 14 zentimetrora ipinitako tabuladorea eta erabaki
zer karaktererekin bete. Marratxoak beti egongo dira Aukeratutako tabuladorearen
aurretik.
Kopiatu formatua botoia erabiliz, utzi 4. irudian bezala. Jarraian, probatu hau: hautatu 3.
irudian tabulatuta dagoen edozein paragrafo eta klik egin Kopiatu formatua botoian;
ondoren, hautatu 4. irudian ageri den tabulatutako testu osoa. 3. irudia bezala geratuko
da 4. irudia.
5. irudian barra itxurako tabuladore bat sortu da. Antzera txertatzen da. Aukeratu
erregelaren ezker aldeko koadrotxoan barra tabuladore-mota; ondoren, klik egin
erregelan 1., 5. eta 12. posizioetan.
1., 2. eta 3. irudien laukiak eta koloreak nahi den moduan jartzeko aukera dago: Hasiera
Nola kendu 2. irudiaren itzalak eta ertzak Desegin aukera erabili gabe: Ertzak
komando-botoian, aukeratu Ertzik ez. Itzalak komando-botoian, aukeratu Kolorerik ez.
16.- Ireki (w016) Ariketa, eta treba zaitez koskak, lerroarteak eta karaktere eta lerroarte arteko tarteak
ezartzen. Ariketa amaitu ondoren, gorde dokumentua.
17.- Tabulazioen funtzionamenduan trebatzeko, sortu dokumentu hauek: (w017) Ariketa, (w018)
Ariketa eta (w019) Ariketa. Ariketak amaitu ondoren, gorde.
18.- Ertzen eta itzalduren funtzionamenduan trebatzeko, sortu dokumentu hauek: (w020) Ariketa,
(w021) Ariketa eta (w022) Ariketa. Ariketak amaitu ondoren, gorde eta itxi Word.
09.
ORRIALDEAREN KONFIGURAZIOA
HELBURUAK
Prestatu orria testua idatzi baino lehen: orriaren tamaina, orientazioa, marjinak, goiburuak eta orri-oinak.
Ez da beharrezkoa hasieran egitea, edozein momentutan egin daiteke eta.
Orriaren zabalera
Orri-ertzetik goibururako tartea Goiko
Goiburua marjina
Orriaren altuera
Orri-oina Beheko
Orri-ertzetik orri-oinerako tartea marjina
PRAKTIKA:
2.- Probatu korritze-barra bertikaleko botoiak (eskuineko irudian dagoen barrakoak). Korritze-
barraren goiko gezi-botoian klik eginez gero, pantailan unean ikusgai dagoenaren aurreko
informazioa azalduko da; korritze-barrako azpiko gezi-botoian klik eginez gero, ikusgai
dagoenaren ondorengo informazioa azalduko da; goiko eta beheko gezien artean dagoen
laukitxoa gorantz edo beherantz arrastatuz gero, ikusgai dagoenaren aurreko edo
ondorengo informazioa azalduko da. Probatu.
abiarazlean klik eginda, aukeratu Prestatu orria. Elkarrizketa-koadroa gaituko da; orduan,
elkarrizketa-koadroaren behealdean ageri den Aplikatu honi-n, aukeratu Dokumentu Osoa.
Kontuz ibili Aplikatu honi botoiarekin, aukeratutakoa dokumentu osoari edo dokumentuko zenbait
sekziori aplikatuko zaio eta. Zehaztu honela:
5.- Desegin funtzioaren bitartez, utzi orrialdea hasieran zegoen moduan, orientazio bertikala
eta hasierako marjinak dituela.
6.- Dokumentua orrialde batean egon ordez, jarri 5 orrialdetan eta ezarri orientazio bertikala. Hori
lortzeko, orri-jauziak txertatu behar dira. Oso garrantzitsua: txertatu jauziak, soilik ondorengo
orrialdeek izan dezaten orientazio bera. Prozedura:
7.- Aukeratu Inprimatzeko aurrebista eta inprimatzea , eta egiaztatu bost orrialdeak
ezarritako orientazioaren arabera daudela. Itxi dokumentua eta ez gorde.
9.- Egin hau: lehenengo orrialdea bertikalki orientatu eta bigarrena horizontalki. Hori egiteko, jarri
kurtsorea 1965az geroztik… esaldiarekin hasten den paragrafoaren aurrean eta klik egin;
ondoren, Diseinua fitxan, Prestatu orria taldean, klik egin Prestatu orria elkarrizketa-
koadroaren abiarazle botoian, eta Marjinak atalean, aukeratu Orientazio horizontala. Horrez
gain, Marjinak atalean, orrialdearen konfigurazioa dokumentu osoari aplikatu beharrean,
Aplikatu honi aukeran, aukeratu Puntu honetatik aurrera. Aukeratu Inprimatzeko aurrebista
10.- Desegin funtzioaren bitartez, utzi orrialdea hasieran zegoen moduan: bi orrialdeak
orientazio bertikalean.
Diseinua fitxan, Prestatu orria taldean, klik egin Prestatu orria elkarrizketa-
Diseinua fitxan, Prestatu orria taldean, klik egin Prestatu orria elkarrizketa-
12.- Sekzio amaierako karaktereak erantsiko ditu. Ikusteko, gaitu Erakutsi dena botoia: Hasiera
fitxan, Paragrafoa taldean.
13.- Ariketa amaitu eta gero, egiaztatu ondo egina dagoen ala ez. Itxi dokumentua eta ez gorde.
OHARRA
Dokumentu baten orientazioa definitzeko, ikusitako moduak errazena badirudi ere, kontuan izan
modu gehiago ere badaudela.
Hautatu orientazioa aldatu nahi zaion paragrafoa. Ondoren, Diseinua fitxan, Prestatu orria
taldean, klik egin Prestatu orria elkarrizketa-koadroaren abiarazle botoian. Gero, aukeratu
zuk nahi duzun orientazioa eta Aplikatu honi atalean, aukeratu Hautatutako testua.
Goiburua dokumentu baten orrien goiko aldean ageri den atala da.
Orri-oina dokumentu baten orrien beheko aldean ageri den atala da.
15.- Ireki (w024) Ariketa eta bertan adierazitako pausoak emanez, lortu 6 orrialde. Aukeratu orrialde
bakoitza non hasiko den:
1. orrialdea bertikala.
2. orrialdea horizontala.
3. orrialdea bertikala.
4. orrialdea horizontala.
5. orrialdea bertikala.
6. orrialdea horizontala.
16.- Aukeratu Inprimatzeko aurrebista eta inprimatzea ; bertan ikusiko duzu sei orrialdeak
ezarritako orientazioaren arabera daudela. Itxi dokumentua eta ez gorde.
18.- Txertatu Orri-jauziak eta lortu dokumentuak 7 orrialde izatea, guztiak orientazio bertikalean.
7 orrialde.
20.- Jarri dokumentuko orrialde guztiei goiburu hau: LINUX. Txertatu fitxan,
Goiburu eta orri-oina taldean, klik egin Goiburua botoian. Posible da
Goiburu aurrez definitua ataleko bat aukeratzea, edo Editatu
goiburua atalean, nork berea sortzea. Editatu goiburua aktibatzean,
Goiburu eta orri-oinarentzat tresna barra zabalduko da.
21.- Idatzi goiburuan aurrez definitutako diseinua: LINUX. Ikusi nola geratuko den Inprimatzeko
aurrebista eta inprimatzea aukeran. Goiburuak, orri-oinak eta orri guztiak ondo ikusiko dituzu;
hala ere, testuan lanean ari zarenean (Orriaren diseinuaren ikuspegian), goiburuak eta orri-
oinak ez dira asko nabarmenduko, kolore motela izaten dute eta.
22.- Jarri orri-oinean aurrez definitutako diseinua: ikus dadila orrialdearen zenbakia.
23.- Goiburua edo orri-oina definitu ondoren, atal horretara berriro joateko, klik egin bi aldiz bertan,
tonu motela duen testuaren gainean.
28.- Desaktibatu Lehen orri desberdina botoia. Lehenengo orrialdeko goiburua aldatu egingo da eta
gainerako orrialdeetakoa jarriko zaio.
30.- Orrialdeak zenbakitu egin ditzakezu. Horretarako, Txertatu fitxan, Goiburua eta orri-oina
31.- Orrialde-zenbakiaren atalean, Orriaren behealdean, aukeratu Orria 1/1 ipintzen uzten dizuna
(aukera bat baino gehiago dago).
Ezkerraldean: Apunteak.
Eskuinaldean: EGIBIDE.
Idatzi Apunteak.
Tab
Erdira joateko, sakatu tekla, eta idatzi orrialdea eta dagokion zenbakia.
Orrialdearen zenbakia txertatzeko, Testua taldean, Txertatu fitxan, klik egin Zati
Tab
Eskuinera joateko, sakatu tekla, eta idatzi EGIBIDE.
33.- Ezabatu aurreko orri-oina. Egiaztatu ezabatu dela. Orrialdearen zenbakia goiburuan edo orri-
oinean jartzeko, badago beste modu bat ere: Txertatu fitxan, Goiburua eta orri-oina taldean,
aukeratu Orrialde-zenbakia. Probatu. Ezabatu aurreko orri-oina. Egiaztatu ezabatu dela.
34.- Jarri orrialde-zenbakiak goian eta eskuinaldean. Orrialde guztietan jarriko da zenbakia.
35.- Ezabatu aurreko zenbaki guztiak. Itxi (w024) Ariketa eta ez gorde.
37.- Jarri zenbakiak izenburuaren ostean dauden lerro guztietan. Horretarako, jarri txertapuntua Linus
Benedict Torvalds… esaldiarekin hasten den paragrafoaren aurrean eta klik egin. Gero, Diseinua
fitxan, Prestatu orria taldean, Lerro-zenbakiak botoian, aukeratu Jarraitua. Lerroren baten
numerazioa kendu nahi izanez gero, hautatu eta gero, Lerro-zenbakiak botoian, klik egin
Ezabatu uneko paragrafoan.
39.- Dokumentuko orrialdeak bertikalki erdiratu nahi izanez gero, Diseinua fitxan, Prestatu orria
41.- Ireki (w024) Ariketa berriro. Dokumentuak izenburua eta 7 paragrafo ditu. Aplikatu ikasitakoa: jarri
paragrafo bat orrialdeko (lehenengo orrialdean, izenburua eta lehenengo paragrafoa egongo dira)
eta orientazioa bertikala orrialde guztietan. Honela:
komando-botoia.
44.- Txertatu fitxan, joan Goiburua eta orri-oina taldera. Kokatu lehenengo sekzioko goiburuan
(gogoratu orain 2 sekzio daudela). Goiburua eta orri-oinaren tresna-barran, sekzioen artean
Beraz, oso garrantzitsua: goiburu edo orri-oin ezberdinak nahi badituzu, ezer
idatzi baino lehenago, desgaitu Estekatu aurrekoari botoia.
Begiratu nola geratzen den testua: Bizkor atzitzeko tresna-barran, Inprimatzeko aurrebista
eta inprimatzea botoiaren bidez (botoia gaituta badago); edo Fitxategia fitxan, Inprimatu
aukeratuta.
45.- Ireki (w024) Ariketa berriro. Erantsi orientazio ezberdina duten 7 orrialde. Honela: lehenengo
orrialdea bertikala, bigarrena horizontala, hirugarrena bertikala, eta gainerakoak ere horrela.
Gogoratu dokumentu honek 7 orrialde eta 7 sekzio dituela, orientazioa aldatzen denean, sekzio
berria sortuko da eta:
OHARRA
Goiburu ezberdinak jartzeko, goiburu adina sekzio sortu behar dira. Dokumentuko orrialdeetan
orientazioa aldatzen den bakoitzean (hau da kasu honetan egin duguna), sekzio-jauzi bat
txertatuko da automatikoki eta sekzio berria sortuko da. Beraz, sortutako dokumentuak 7 sekzio
izango ditu. Ez sortu sekzio berrik, nahikoa dira eta.
LABURPENA
Dokumentu batean, orrialde bat baino gehiago eta orientazio bera jartzeko, bai horizontalean bai
bertikalean, orri-jauzi bat txertatu behar da. Adibideak:
Dokumentu batean orrialde bat baino gehiago badago, eta orrialdeen orientazioa batetik bestera
aldatu egiten bada, ezin da orri-jauzirik txertatu. Prozedura:
Adibideak:
OHARRA: Gezia ageri den lekuetan, orri-jauzi bat txertatu behar da. Gainerako lekuetan ez da
orri-jauzirik txertatu behar.
ARIKETAK
Ireki (w025) Ariketa. Bertan ageri da zer lan egin behar den kasu bakoitzean. Ez du garrantzirik zenbat
paragrafo sartzen diren orrialde bakoitzean, garrantzia duena da orientazioa, jauziak... Amaitu eta gero,
itxi dokumentua eta ez gorde aldaketak.
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
Goiburuak
(6)
Goiburuak:
Orri-oinak:
OHARRAK
Uneko orrialdearen zenbakia: Txertatu fitxan, Testua taldean, klik egin Zati bizkorrak
10.
EGUNKARI-ESTILOKO ZUTABEAK
HELBURUA
Egunkari-estiloko zutabeak egiten ikastea.
PRAKTIKA:
1.- Ireki (w026) Ariketa. Pauso guztiak eman ondoren, egiaztatu ea agindu bezala geratu den.
2.- Egunkari-estiloko zutabeekin lan egitean, komeni da lehenbailehen justifikatzea testu osoa.
Horretarako, hautatu testu osoa (ezker aldean hiru klik eginez) eta klik egin Justifikatu
ikonoan. Bide batez, jarri testu osoari 12 puntuko letra-tamaina. Jarraian, kopiatu testua
eta itsatsi beste 4 aldiz.
4.- Egin berriro beste modu batean. Hautatu zutabetan ipini nahi duzun
testua. Diseinua fitxan, Prestatu orria taldean, klik egin Zutabeak
komando-botoian eta aukeratu Zutabe gehiago. Zehaztu aukerak
aldez aurretik:
5.- Testua lehen zutabean idatziko da; baina lehenengo zutabea betez gero, bigarren zutabean
idatziko da.
6.- Txertatu Zutabe-jauzi bat. Kokatu txertapuntua Web-a 1990 aldera... esaldiarekin hasten den
paragrafoaren aurrean. Zutabe-jauzia bi modutan txertatzeko aukera dago:
7.- Kokatu txertapuntua World Wide Web (WWW)… esaldiarekin hasten den paragrafoaren aurrean
(hirugarren eta laugarren paragrafoak kopiak dira). Jarri hemendik aurrerakoa zutabe bakarrean:
Diseinua fitxan, Prestatu orria taldean, klik egin Zutabeak komando-botoian, eta aukeratu
Zutabe gehiago. Zutabe kopuruan bat aukeratu eta Aplikatu honi menuan, Puntu honetatik
aurrera (kontuz: ez aukeratu Dokumentu osoa).
8.- Aldatu bi zutabeen zabalera. Kokatu txertapuntua bi zutabeen artean dagoen espazioan, edozein
posiziotan. Zutabeen markadoreak erregelan ikusiko dituzu: bi zutabeen artean laukitxo bat
azaldu beharko litzateke. Oso garrantzitsua: laukitxorik ez badago, ezingo da zabalera
ezberdineko zutaberik jarri (erreparatu irudiari).
9.- Aldatu bi zutabeen sekzioaren zabalera; jarri lehenengo zutabea bigarrena baino txikiagoa, lerro-
kopuru bera izateko. Kokatu berriro txertapuntua bi zutabeen artean dagoen espazioan, edozein
posiziotan. Diseinua fitxan, Prestatu orria taldean, klik egin Zutabeak komando-botoian eta
Zutabe gehiago aukeran, desgaitu Zabalera bereko zutabeak kontrol-laukia. Hori
desgaitutakoan, zutabe-markatzailearen erdiko zatian puntuz osatutako ‘laukitxoa’ azalduko da.
Laukitxoa eskuinerantz arrastatuz gero, aldatu egingo da zutabeen zabalera. Egin lehenengo
zutabea bigarrena baino zabalagoa, biek lerro-kopuru bera izateko. Mugimendu gozoagoak lortu
Alt
nahi izanez gero, tekla sakatuta dagoela, arrastatu laukitxoa. Horrela, zehaztasun handiagoa
lortuko duzu, zutabe bakoitzeko neurriak zehaztuta egongo dira eta.
10.- Kokatu berriro txertapuntua bi zutabeen artean dagoen espazioan, edozein posiziotan. Diseinua
fitxan, Prestatu orria taldean, klik egin Zutabeak komando-botoian eta Zutabe gehiago aukeran
gaitu Lerro tartean kontrol-laukia.
11.- Kokatu kurtsorea World Wide Web (WWW)... esaldiarekin hasten den paragrafoaren aurrean
(bigarren kopia da). Hemendik aurrerako testua beste orrialde batean agertzeko, txertatu orri-
jauzi bat. Gogoratu: Txertatu fitxan, Orrialdeak taldean, klik egin Orrialde-jauzia botoian; edo
Diseinua fitxan, Prestatu orria taldean, Jauziak botoian, klik egin Orrialdea aukeran; edo,
Ktrl + Enter
sakatu teklak batera.
Erne: jauzi bakarra txertatuko da, hurrengo orrialdeak orientazioa berdina duelako; hau da, biek
dute orientazio bertikala.
12.- Desegin orri-jauzia. Egin beste proba bat orri-jauzia txertatzeko; baina orrialdearen orientazioa
aurrekoa ez bezalakoa izango da, hau da, horizontala. Orrialde berriak aurrekoak ez bezalako
orientazioa izateko, ez da orri-jauzirik txertatu behar. Aurreko gaian esandakoa egin behar da:
Kokatu kurtsorea World Wide Web (WWW)... esaldiarekin hasten den paragrafoaren
aurrean (bigarren kopia da).
Orientazioa: Horizontala.
13.- Desegin aurreko eragiketa eta utzi lehengo moduan: bi orrialdeak bertikalean.
15.- Wordek ez ditu hitzak marratxoarekin zatitzen, eta, ondorioz, lerro batzuetan testua ez da ongi
egokitzen. Aukeratu hitzak automatikoki zatitzea marratxoarekin: Diseinua fitxan, Prestatu orria
taldean, klik egin Hitz-zatiketa komando-botoian eta aukeratu Automatikoa.
16.- Bukatzeko, jarri 20 puntuko izenburua eta azpimarratuta, erdian. Begiratu (w026) Ariketa. Ez
gorde dokumentua eta itxi Word.
17.- Ireki (w027) Ariketa. Ariketa osoa amaitu ondoren, (w027) Ariketa bezalakoa izan beharko du.
18.- Testua, nahiz eta ez dirudien, zabalera ezberdineko hiru zutabetan dago banatuta. Txertatu
zutabe-jauziak behar diren lekuetan.
20.- Forma aukeratu ostean, klik egin dokumentuan nahi duzun tokian; jarraian, arrastatu forma eta
kokatu.
Maius
Koadro edo zirkulu perfektuak sortzeko, sakatu tekla, eta sakatuta mantendu, arrastatu
bitartean.
Forma barruan idazteko, klik egin autoformaren gainean saguaren eskuineko botoia erabilita;
aukeratu Gehitu testua eta idatzi. Idatzitako testua formaren atal bihurtuko da; hau da, forma
biratzen bada, testua ere biratu egingo da.
21.- Ilustrazio bat eransten denean (irudia, marrazkia, forma, grafikoa, etab.), Marrazteko tresnak
atal berria egongo da, eta barruan Formatua fitxa deiturikoa azaltzen ez bada, klik egin bi aldiz
irudian edo ilustrazioan. Formatua fitxan nahi eta behar diren aukera guztiak daude (fondoa
aldatu, ingurunea, itzal efektua, etab.).
Txertatu fitxan, Ilustrazioak taldean, Formak atalean, Geziak multzoan, txertatu Eskuinera
gezia. Probatu: aldatu Formaren betegarria (kolorea, gradientea, testura…), Formaren
inguruko lerroak (koloreak, lodierak,
marratxoak, geziak…) eta Formen
efektuak (itzala, islatzea, 3D
biraketa…). Aukera horiek guztiak
Forma-estiloak taldean daude.
22.- Autoformak ez du dokumentuaren testua ezkutatu behar. Horretarako, aukeratu Forma bat, eta
Formatua fitxan, Antolatu taldean, aukeratu Egokitu testua ikonoa.
23.- Jarri lehenengo paragrafoari bi ertz beltz eta hori koloreko itzala. Egin honela: Hasiera fitxan,
25.- Amaitzeko, ireki (w028) Ariketa. Ariketa amaitu ondoren, dokumentua gorde eta itxi Word.
11.
TAULAK
HELBURUA
Taulak sortzea.
Taulak informazioa argi antolatzeko erabiltzen dira, dokumentuetako diseinuak hobetzen eta errazten
baitituzte.
PRAKTIKA:
Txertatu 6 lerroko eta 5 zutabeko taula bat nahi duzun aukera erabilita:
3.- Taula sortutakoan, aukera-zintan fitxa berri bat agertuko da, Taula-tresnak deiturikoa, bi
atalekin: Diseinua eta Antolaketa. Hor ageri dira behar dituzun aukera guztiak.
5.- Taula hautatu, eta Diseinua ataleko Ertzak taldean, gaitu Ertzik ez aukera.
Ikusten al dira gelaxkak? Ez? Ikusteko, jarri dokumentua Inprimatzeko aurrebista eta
Supr Del
Kontuz: taula osoa hautatzen baduzu, edo teklak
erabilita, taula barruan dagoen guztia ezabatuko duzu, baina ez
errenkadak eta zutabeak.
7.- Orain, txertatu 3 zutabeko eta 3 errenkadako taula bat. Lauki guztiak berdinak direla ohartuko
zara.
8.- Idatzi testua 1. irudian ageri den moduan. Taula baten barruan informazioa sartzean, ez
Tab
erreparatu lerrokatzeari. Idatzi zerbait gelaxka batean, sakatu tekla hurrengo gelaxkara
pasatzeko, eta jarraitu idazten. Dena geldituko da ezker aldean lerrokatuta; baina gero ipiniko
dugu behar den moduan.
9.- Inprimatzeko aurrebista eta inprimatzea aktibatu, eta bistaratu taula. Markoak bistan
egongo dira.
10.- Microsoft Wordek aurrez zehaztuta dauzkan formatuak erabiltzeko aukera ere badago.
Horretarako, txertapuntua taularen barruan jarri, eta Diseinua fitxan, Taula-estiloak taldearen
barruan, aukeratu nahi duzuna. Probatu formatuak, eta ezarri zure gustuko parametroak.
eta itxaron goranzko gezi zuri bat agertu arte. Agertzean, klik egin eta hautatu
errenkada (gezia gora edo behera arrastatuz, nahi adina errenkada hautatzeko aukera
dago).
beltz bat agertu arte. Agertzean, klik egin eta hautatu gelaxka.
), taula tamainaz
aldatuko da.
13.- Eskuinean, Lekua zutabeko datuak ipini behar dira. Zutabe bat aukeratzeko, jarri sagua
zutabearen goiko aldean, gezi iluntxoagoa agertu arte.
14.- Doitu azken zutabea hamartarretan. Horretarako, zenbakiak zer gelaxkatan idatziko dituzun
aukeratu, eta erregelan, nahi duzun tartean, gehitu tabuladore hamartarra. Zenbakiak
automatikoki estutuko dira.
16.- Joan 2. irudira. Utzi bi lerro zuri aurreko taularen ondoren eta idatzi erdian 2. irudia. Gero, hautatu
aurreko taula, kopiatu eta itsatsi.
17.- Kokatu sagu-adierazlea bigarren lerroko azken gelaxkaren amaieran (azken gelaxkaren
ondoren dagoen laukiaren aurrean). Jarraian eskatzen dena ondo exekutatzeko, gaituta
eduki behar duzu Erakutsi dena ikonoa . Sakatu Enter tekla. Beste lerro bat
sortuko da. Utzi lerro bat zuriz, idatzita dagoen lerro bakoitzaren azpian, 2. irudian ageri den
moduan.
19.- Sartu lerro batzuk gehiago eta gero ezabatu. Horretarako dago Ezabatu ikonoa; zabaltzean zer
ezabatu nahi duzun galdetuko dizu.
Landu Ertzak: gelaxka batzuk ertzik gabe utzi, eta beste ertz batzuk 3. irudian adierazten
den tamainarekin definitu.
21.- 4. irudia egiteko, lehenik eta behin, 1. irudiko taula osoa aukeratu, kopiatu eta itsatsi azpian.
Ondoren, aukeratu zer errenkada aldatu nahi duzun tokiz eta arrastatu leku berrira. Ezin bada
lerro bat taularen amaierara ekarri, agian behin-behineko errenkada bat txertatu beharko da eta
gero soberan dagoen errenkada ezabatu. Ahal diren proba guztiak egin.
22.- 5. irudiko taula egiteko, lehenik eta behin, 4. irudiko taula kopiatu,
itsatsi eta egin aldaketa hauek:
erdian ikonoa.
taula. Taula bi zatitan banatuko da. Orain, utzi taula lehen zegoen moduan; horretarako,
23.- Ezabatu une honetan testu-barrutian daukazuna. Dokumentu berri batekin hasiko gara. Bi zutabe
eta 100 errenkada dituen taula bat egingo dugu. Taula horrek, ezinbestean, orri bat baino
gehiago izango ditu. Zehaztu ertza eta jarri izenburu hau lehenengo lerroan: IZENA eta
ABIZENA.
24.- Aukeratu Inprimatzeko aurrebista eta inprimatzea honela: gaitu Bizkor atzitzeko tresna-
barran sakatzeko botoia edo aukeratu Fitxategian Inprimatu. Izenburua orri bakar batean
azaltzen da, eta orri guztietan ikusteko moduan
jarriko dugu. Horretarako, hautatu errenkada edo
errenkadak, eta Datuak taldean, aukeratu
Errepikatu goiburuaren errenkadak.
(paragrafo-markak, tabulazioak, puntu eta komak eta beste bat). Adibidez, hautatu Tabulazioak
eta aztertu emaitza.
Ondoren, 8. irudia erreferentziatzat hartuta, gehitu lerro bat gainean, zutabeko izenburuak
idazteko. Taula lehenengo abizenetik ordenatuko dugu. Honela: Datuak taldean, Ordenatu
komando-botoiaren ikonoa dago. Aukeratu Nire zerrendak, Goiburuko errenkada duena, eta
gero aktibatu 1. abizenaren arabera ordenatu nahi duzula. 9. irudian bezala geratu behar du
taulak.
28.- Taulan kalkulu matematikoak ere egiteko aukera dago. Oinarri gisa, hartu 10. irudia. Taula
zehaztu; testua idatzi; jarri tabuladore hamartarra azkeneko zutabearen barruan unitateak
hamartarretan doi daitezen (horretarako, zutabea aukeratu eta tabuladore dezimala jarri). Eta
Onartu Wordek proposatzen duen formula =SUM(ABOVE). Lehen lerro zuri arteko
gelaxkak gehituko ditu soilik. Egiaztatu batuketa nola egiten duen.
Batzuetan, formula aldatzea hobe izaten da, ABOVE hitza jarri beharrean, taularen
koordenatuak jarriz. Adibidez, kasu honetan =SUM(B:B) jarriko dugu, bigarren zutabean
daudelako gehitu beharreko datuak, hau da, B zutabean daudelako.
29.- Aldatu taularen balore bat; esaterako, 1.200 ipini ordez, idatzi 12.000. Batuketaren emaitza,
noski, orain txarto egongo da; ez da eguneratzen automatikoki. Egiazko emaitza lortzeko,
eskuineko botoiarekin klik egin Batuketaren gainean eta aukeratu azalduko den menuan
Eguneratu eremua .
30.- Orain arte, taulen forma automatikoki definitu duzu, zenbat lerro eta zenbat
zutabe jarri zehaztuz. Baina “jolastu” ere egin daiteke: Marraztu taula eta
Borragoma erabiliz, aukera dago lerroak marrazteko, gelaxkak zatitzeko,
bai eta ezabatzeko ere. Tresna horiek probatu; Antolaketa fitxan, Marraztu
taldean daude.
31.- Saiatu 10. irudian izenburuaren letra-tamaina aldatzen. Hori egitean, Wordek automatikoki
aldatuko du gelaxkaren tamaina.
32.- 1. irudiko taulan, tabuladoreak erabiliz, izenak erdira lerrokatu behar dira. Horretarako, aukeratu
lehenengo zutabea eta kokatu erdiko tabuladorea. Izenak erdira lerrokatu al dira? Ez? Jarri
kurtsorea lehenengo izenaren hasieran eta sakatu tabulazioaren tekla. Izena erdira lerrokatu
beharrean, hurrengo gelaxkara igarotzen da. Taula baten barruan tabuladorea erabili behar
Ktrl + Tab
izanez gero, teklen konbinazioa gaitu beharko duzu. Egin probak.
33.- Proba gehiago. Taula bat sortu, 4 zutabekoa eta 5 lerrokoa, adibidez.
Zutabeen zabalera aldatu; horrela, desberdinak izango dira zabalera
guztiak gutxi gorabehera. Nahi baldin baduzu, zabalera bera izan
dezaten zutabe guztiek edo batzuek bakarrik, aukeratu zutabe guztiak
34.- Errenkadekin gauza bera lortzeko, aldatu altuera nahi duzun lerroetan eta sakatu Banatu
errenkadak komando-botoia.
35.- Gogoan izan Microsoft Wordek aurrez ezarritako estilo asko dituela. Aukeratu 2. Irudia; Diseinua
fitxan, aukeratu Taula-estiloak taldean ageri diren Taula-tresnak eta horko estiloak probatu.
37.- Ireki Word eta sortu dokumentu berri bat. Beste proba bat. Sortu zure klaseko ikaskideen
zerrenda eta bihurtu testua taula. Taulak hiru zutabe izan beharko ditu: lehen abizena, bigarrena
eta izena. Egin aurretik, zerrenda honela antolatu behar duzu:
Aukeratu zerrenda.
Izenen eta abizenen zutabeetan, aldatu tabuladoreak eskuz eta ezarri espazio zuriak.
38.- Dokumentu zuri batean, txertatu 2 errenkadako eta 2 zutabeko taula bat. Zehaztu gelaxken
altuera nahiz zabalera, 8 cm-koa izan dadin. Txertatu irudi bat gela bakoitzean; irudiek gelaren
erdian egon behar dute. Ariketa amaitu eta gero, ez gorde.
(w030) Ariketa, (w031) Ariketa eta (w032) Ariketa: Konbinatu gelaxkak, testuaren
noranzkoa, gelaxkaren atzeko planoaren koloreak eta ertzen itxurak.
(w033) Ariketa: taula barruan, antolatu uneko hautapena alfabetikoki edo zenbakizko
ordenan.
12.
OIN-OHARRAK ETA AMAIERA-OHARRAK
HELBURUAK
Oin-oharrekin lan egitea.
Amaiera-oharrekin lan egitea.
PRAKTIKA:
3.- Aukeratu hirugarren oharra, Jack Kilby-ri buruzkoa, hain zuzen ere. Lekuz aldatuko duzu (zooma
handitzen baduzu, hobeto ikusiko duzu). Dokumentuan Jack Kilby hitza ageri den beste puntu bat
ere badago. Puntu horretara eramango dugu. Hori egiteko, oharra saguarekin arrastatuta
mugituko dugu; edo bestela, Hasiera fitxan, Arbela taldean, Ebaki botoiari sakatu, eta
Hasiera fitxan, Arbela taldean, Itsatsi botoian egingo dugu klik. Oharra lekuz aldatzen
denean, 3. oharra izatetik 2. oharra izatera pasako da.
4.- Ezabatu Werner Jacobiri buruzko 1. oharra. Horretarako, lehenik hautatu eta ondoren ezabatu.
Ohar guztiak berriz zenbakituko dira.
6.- Erakutsi oharrak botoiak oharretara eramango zaitu. Zenbaki baten gainean
klik eginez gero, dokumentutik oharretara eramango zaitu; eta oharretan klik eginez, alderantziz.
7.- Oin-oharrak taldean klik eginez gero, Oin-oharra eta amaiera-oharra elkarrizketa-koadroko
botoian irudi hau agertuko da. Horrek oharrak diseinatzeko aukera ematen du.
Oin-oharrak hautatuta,
Orriaren bukaeran edo
Testuaren azpian ezartzeko
aukera dago.
Amaiera-oharrak hautatuta,
Dokumentuaren amaieran edo
Sekzio-bukaeran ezartzeko
aukera dago.
Marka pertsonalizatua
gehitzeko aukera dago, Ikurra...
botoia sakatuta.
Azkenik, bi aukera daude Aplikatu aldaketak honi atalean: Sekzio hau edo
Dokumentu osoa.
8.- Saiatu oin-ohar bat idazten. Baina, oraingoan, Erreferentziak fitxan, Oin-oharrak taldean, klik
9.- Sartu oin-oharra aukeratuta, Sartu amaiera-oharra aukeraren bidez, oharrak dokumentu osoa
bukatzean txertatuko dira, azkeneko orrialdean. Horrekin proba egiteko, gehitu beste orrialde bat
eta aukeratu Sartu amaiera-oharrak. Gero, dokumentua berdin uzteko, ezabatu egindako
guztia.
11.- Ireki (w037) Ariketa eta egin idatzita ez dagoena. Amaitu eta gero, gorde eta itxi Word.
13.
MARRAZTEKO TRESNAK
PRAKTIKA:
4.- Forma bat hautatzean, aukera-zintan atal berri bat agertuko da: Marrazteko tresnak. Bertan,
Formatua izeneko fitxak zenbait talde izango ditu. Talde horiek ez badira ageri, klik egin bitan
formaren gainean (ez dugu jarri WordArt-eko estiloak taldea, aurrerago ikusiko baitugu).
Maius
9.- Lerro zuzenak marrazteko, sakatu tekla marrazten ari zaren
bitartean.
10.- Edozein forma biratu egin daiteke. Horretarako, forma hautatzen baduzu,
gainean forma zirkularra agertuko da, puntu berde bat. Saguaren erakuslea
puntu berdean ipinita, biratzen utziko dizu.
Maius
12.- Aukeratu karratu guztiak. Horretarako, hautatu lehenengoa, eta tekla sakatuta
mantenduz, gainerako karratuak hautatu.
13.- Sagua erabilita edo teklatuko gezien bidez, mugimenduak egin daitezke. Mugimenduak
Ktrl
zehatzagoak izan daitezen, tekla sakatuta, erabili gezi-teklak.
16.- Karratuak aukeratzean, atal berri bat agertuko da, Marrazteko tresnak; hor, Formatuan,
Antolatu taldean, klik egin Lerrokatu botoian eta sakatu Elkartu objektuak botoia.
Karratu bakar bat geratuko da.
17.- Itxi dokumentua eta ez gorde ezer. Sortu beste dokumentu bat.
18.- Sortu (w038) Ariketa. Marraztu hainbat forma. Amaitzean, aukeratu irudi guztiak eta elkartu.
Baieztatu irudi bakarra dagoela eta gorde ariketa.
19.- Egin gauza bera (w039) Ariketa sortuta. Amaitzean, aukeratu irudi guztiak eta elkartu. Gorde
ariketa.
21.- Irudian hainbat aldiz ageri dira Bai eta Ez hitzak. Elementu horiek egiteko, forma bat marraztu da,
adibidez, laukizuzen txiki bat; eta gero, Formaren formatua atalean, aukera hauek hautatu dira:
22.- Ariketa amaitu ondoren, gorde eta itxi Word. Jarraian, sortu (w041) Ariketa eta gorde amaitzean.
23.- Ireki dokumentu berri bat. Orain, ikonoak sortuko dituzu (Internetera konektatuta egon
behar duzu). Ikono bat txertatzeko, Txertatu fitxan, Ilustrazioak taldean, klik egin
Ikonoak botoian. Hautatu nahi duzun ikonoa eta klik egin Txertatu botoian.
24.- Pantaila-argazkiak txertatuko dituzu. Horretarako, ireki dokumentu berri bat. Oso erabilgarriak
dira pantaila-argazkiak berehalako informazio-atzitzeak egiteko (irudi estatikoak).
Pantaila-argazki bat egiteko, honako pauso hauek eman:
Leiho guztia gehitzeko, klik egin Erabilgarri dauden leihoak aukeran (leiho
aktiboak badaude).
Leiho batzuk irekita badituzu, klik egin murriztu nahi duzun leihoan, Pantaila-
mozketa aukeratu baino lehen. Pantaila-mozketa aukeran klik egitean, irekita
daukazun programa txikituko da eta atzean dagoen leihoa libre egongo da
murrizteko.
Pantaila-argazkia botoian klik egitean, leiho osoa txertatzeko aukera duzu; Pantaila-mozkina
erabilita, parte bat hautatu. Ataza-barran ikonorik ez duten leihoak atzi daitezke soilik.
Imp Pant
Pantaila-argazki bat egiteko beste aukera bat da pantaila inprimatzeko tekla sakatzea.
14.
IRUDIAK
HELBURUA
Irudiekin lan egitea.
PRAKTIKA:
Irudiak: txertatu irudi bat fitxategi batetik. Eskuineko aldean azalduko da irudiaren
aurrebista. Aukeratu inportatu nahi duzun artxiboa eta sakatu Txertatu botoia. Irudia
dokumentuan kopiatuko da.
Lineako irudiak: bertan klik eginda, leiho bat agertuko da. Aurkitu irudiak
sareko zerbitzuetan eta txertatu.
Interneten bidez: nabigatzen ari zarela gustuko irudi bat ikusten duzunean, klik egin
2.- Irudi bat hautatutakoan, aukera-zintan Irudiaren Formatua agertuko da hainbat aukerarekin.
Talde horiek ez badira ageri, klik egin bitan irudiaren gainean.
Ktrl
4.- tekla zapalduta duzula tiratzaileren batetik tiratuz gero,
irudiaren tamaina aldatu egiten da, baina bere erdigunearekiko.
5.- Mozteko tresna erabiltzeko aukera ere badago. Kurtsorea tiratzaileren batean sartu eta
mugitu. Kurtsorea mugitzen duzunean, irudia txikiagotu egingo da. Probatu. Murrizketa
Ktrl
zehatzagoak egiteko, mantendu tekla sakatuta tresna erabiltzen duzun bitartean.
Kendu atzeko planoa: irudi baten atzeko planoa kentzeko, irudia nabarmentzeko eta
bestelako xehetasunak kentzeko erabiltzen da.
Zuzenketak: irudia hobetzeko erabiltzen dira Araztu, Leundu, Distira edo Kontrastea.
Aldatu irudia: hautatutako irudia kentzeko edo ordezteko erabiltzen da, baina irudi-
objektuaren tamainari eta posizioari eutsita.
Berrezarri irudia: irudiari hainbat tratamendu egin ondoren, kolorea eta distira aldatu
ondoren, adibidez, jatorrizko irudira itzultzeko erabiltzen da.
9.- Txertatu lineako irudi bat Microsoft Word dokumentu batean, aldatu tamaina eta egokitu
inguratzen duen testua. Pausoak hauek dira:
Ireki testua duen dokumentu bat. Jarri txertapuntua irudia txertatu nahi duzun tokian eta
egokitu testu-efektua hobeto ikusteko. Hobe da irudia testu baten erdian txertatzea.
Bilatu koadroan idatzi Terremoto (hautatu Tipo de Imágenes prediseñadas eta Solo
Creative Commons), eta klik egin Joan komando-botoian.
Hainbat irudi agertuko dira. Klik egin irudi horietako batean, eta Word dokumentuan
kopiatuko da, txertapuntua dagoen kokalekuan.
Irudiaren tamaina aldatzeko, klik egin irudiaren gainean eta 8 borobil dituen marko bat
agertuko da irudiaren inguramenduan.
Jarri kurtsorea beheko eskuineko ertzean eta klik egin. Gezi bikoitz baten forma
azaltzean, arrastatu barrurantz botoia askatu gabe. Nahi duzun tamaina duenean, askatu
saguaren botoia eta nahi duzun tamaina hori izango du irudiak.
5. irudia: testu-
doitzea testuaren
aurrean,
marjinarekin
lerrokatua eta
horizontalki banatua.
Dena amaitu
ondoren, gorde.
12.- Ireki (w044) Ariketa. Aurrekoaren antzekoa da; beraz, kopiatu testua eta itsatsi lau aldiz.
Amaitzen duzunean, gorde. Bilatu irudia eta aplikatu ezaugarri hauek:
13.- Ireki (w045) Ariketa. Aurrekoaren antzekoa da; horregatik, kopiatu testua eta itsatsi lau aldiz.
Amaitzean, gorde. Bilatu irudia eta aplikatu ezaugarri hauek:
14.- Ireki (w046) Ariketa. Berrikustekoak: zutabeak eta irudiak. Kasu honetan, zabalera bereko 2
zutabe eta irudi bat dira (egokitze-estiloa karratua eta erdian kokatua). Amaitzean, gorde
dokumentua.
15.- Sortu (w047) Ariketa. Berrikustekoak: taulak eta irudiak. Sortu 4 zutabeko eta 4 errenkadako
taula bat. Testu bat errepikatu 3 aldiz (kopiatu eta itsatsi). Utzi gelaxka batzuk konbinatuta eta
jarri irudiak beste gelaxketan. Amaitzean, gorde.
16.- Sortu (w048) Ariketa. Berrikustekoak: taulak, formulak eta irudiak. Sortu 6 zutabeko eta 13
errenkadako bi taula. Ariketa honen helburua bikoitza da:
17.- Sortu (w049) Ariketa. Berrikustekoak: taulak, formulak eta irudiak. Aurrekoaren antzekoa da.
Sortu 7 zutabeko eta 21 errenkadako bi taula. Ariketa honen helburuak hauek dira:
JOKATUAK=Irabaziak+Berdinketak+Galdutakoa.
PUNTUAK=Irabaziak*3+Berdinketak.
15.
WORDART: TESTU ARTISTIKOA
HELBURUA
WordArtekin testu artistikoak sortzea.
PRAKTIKA:
2.- WordArtekin idazteko, Txertatu fitxan, joan Testua taldera. Hortxe bertan agertuko da WordArt
aukera.
4.- WordArtekin egindako objektua aukeratzean, Formatua izeneko fitxa berri bat agertuko da,
hainbat multzo eta aukerarekin.
10.- Sortu (w053) Ariketa. Berrikustekoak: Taulak, Formulak, Irudiak eta WordArt. Helburua da faktura
bat sortzea. Horretarako, sortu 22 errenkadako eta 7 zutabeko taula bat. Adi egon, gelaxka
batzuk konbinatuta daude!
16.
SMARTART: ORGANIGRAMAK ETA DIAGRAMAK
HELBURUAK
Organigramak sortzea.
Diagramak sortzea.
Organigrama elementu grafikoa da, eta bertan enpresa edo erakunde bateko erlazio hierarkikoak
adierazten dira, adibidez, antolaketa.
Zuzendari Nagusia
Zuzendari Nagusiaren
Ondokoa
Zerbitzu Orokorretako
Administrazioburua Zuzendari Komertziala Zuzendari Teknikoa
Burua
Teknikoak Laguntzaileak
Laguntzaileak
Diagrama irudikapen grafikoa da: batzuetan era hierarkikoan antolatua dago, baina ez beti, eta eman
beharreko pausoak adierazten ditu. Garrantzitsuena da informazioa transmititzea.
PRAKTIKA:
Idatzi lauki nagusian Zuzendaritza hitza. Bete organigrama (w054) Ariketako 1. irudiaren
arabera.
Gehitu Administrazio laukiari beste bi lauki azpian. Klik egin Administrazioa elementuan.
Klik egin Gehitu forman eta aukeratu Gehitu forma azpian, 3. mailako elementuak
jartzeko. Egin berdina Produkzioarekin.
Geziak eta etiketak gehitzeko, klik egin Gehitu forma botoian, eta erantsi nahi dituzun
elementuak.
3.- Sortu beste SmartArt grafiko batzuk: (w055) Ariketa, (w056) Ariketa, (w057) Ariketa, (w058)
Ariketa, (w059) Ariketa, (w060) Ariketa, (w061) Ariketa, (w062) Ariketa eta (w063) Ariketa. Gorde
sortutakoa eta itxi Word.
17.
EKUAZIOAK
HELBURUA
Ekuazioak idaztea.
PRAKTIKA:
3.- π ikurrean klik egiten bada, ekuazioekin nahieran lan egiteko aukera dago. Ekuazio-editorea
5.- Egin (w064) Ariketa. Idatzi 1, 2, 3, 4 eta 5. ekuazioak. Ekuazio horietako bat aldatu nahi baduzu,
klik egin gainean bitan eta formulen pantailara itzuliko zara.
6.- Horrela eginda, 3 ilarako eta 2 zutabeko taula bat sortuko da, ertzak ezkutatu egingo dira eta
gelaxka bakoitzean formula bat txertatuko da.
7.- Matrize- edo determinante-ekuazioei dagokienez, ez duzu aurkituko ikonorik lerro-kopurua eta
zutabe aldagarriak zehaztea baimentzen dizunik. Hala eta guztiz ere, edozein matrize aukeratuta
lortuko duzu hori, saguaren eskuineko botoiarekin zutabeak edota ilarak txertatuz.
Klik egin lehenengo mailan, kokatu bigarrenaren atzealdean, eta errepikatu prozesua.
9.- Ekuazioak berrikusteko, sortu (w065) Ariketa eta, amaitzean, gorde ariketa eta irten Wordetik.
18.
BULETAK, NUMERAZIOA ETA MAILA ANITZEKO ZERRENDA
HELBURUAK
Zerrenden formatua eta antolamendua lantzea.
Zerrendak zenbakiekin, buletekin edo maila anitzeko zerrendekin zenbakitzea.
PRAKTIKA:
1.- Ireki Word eta berreskuratu (w066) Ariketa. Guztia ordenatu gabe dagoela ikusiko duzu. Behar
diren aldaketak egin eta gero, hor eskatzen den bezala geratu beharko du zerrendak. Nahiz eta
ez den zuzenean ikusten, fitxategi horretan 2 zutabeko eta 4 errenkadako taula bat sortu da,
ertzak ezkutuan dituena.
2.- Zerrenda guztia kopiatu eta gelaxka bakoitzean itsatsi. Hori egin eta gero, gelaxka bakoitzean
zerrenda bat edukiko duzu. Hasi lanean gelaxka bakoitzean dauden zerrendekin.
3.- Hautatu testu osoa, izenburua izan ezik. Herri bakoitzari bineta bana jarri behar zaio. Hori
egiteko, Hasiera fitxan, Paragrafoa taldean, klik egin Buletak botoian eta 1. irudiko buleta
hautatu (). Ez badago agerian Bulet liburutegian edo Dokumentu-buletak ataletan, Definitu
bulet berria... erabili beharko duzu eta Bulet-karakterearen barruan dagokion Ikurra... aukeratu
beharko duzu.
6.- Hautatu ARABAko herriak eta sakatu Handitu koska botoia (Paragrafoa taldean dago).
Erreparatu aldaketari. Botoia berriz sakatuta, hurrengo mailara igaroko da. Atzera egiteko, sakatu
7.- 5. irudian bestelako maila anitzeko zerrenda-mota aukeratu dugu. Probatu, ea ateratzen zaizun.
Zenbakien eta testuaren artean dagoen tartea handiegia edo txikiegia bada, saiatu koskak
aldatzen.
8.- 6. irudian, lehenengo ageri den maila anitzeko zerrenda aukeratu dugu, baina aldaketa batzuk
egin dira. Lehenengo bi mailetan aurretik eta atzetik parentesiak jarri dira; gainera, zenbakiak
letra lodiz eta etzanez jarrita daude. Eman pauso hauek:
Sartu zenbakiaren formatua atalean, aukeratu parentesi artean ageri dena eta idatzi
puntu bat eskuineko parentesia baino lehen.
Onartu aukerak eta begiratu nola ageri den zerrenda. 2. maila agertzea lortzeko,
Handitu koska botoia erabili beharko duzu.
9.- 7. irudian, elementu berri batzuk idatzi ditugu Gasteizen eta Donostian. Ageri den eskema
erabilita, 1. mailaren atal bakoitzean, gehitu aurreko nibelak. Ariketa honetan, agian era egokiena
hutsetik hastea da.
Sartu zenbakiaren formatuan, ipini parentesiak aurrean eta atzean, eta ipini puntu bat
zenbakiaren atzean.
Begiratu nola ageri den zerrenda orain. 2. eta 3. mailak agertzea lortzeko, Hasiera
19.
DOKUMENTU-MAISUAK
HELBURUAK
Dokumentua-maisua sortzea.
Dokumentu bati estiloak aplikatzea.
Dokumentuaren ikuspegi eskematikoa lantzea.
PRAKTIKA:
1.- Ireki (w077) Ariketa dokumentua. Dokumentuko izenburuak estiloak erabiliz jarriko ditugu.
Hautatu LITERATURA CONTEMPORÁNEA izenburua, eta aplikatu 1. izenburua estiloa;
Hasiera fitxan, Estiloak taldean.
3.- Hautatu gainerako izenburuak (paragrafoen hasieran) eta aplikatu 3. izenburua estiloa.
4.- Gorde dokumentua (w078) Ariketa izenarekin. Hurrengo ikasgaian erabili behar izango dugu. Ez
ahaztu!
5.- Ikusi fitxan, Ikuspegiak taldean, klik egin Eskema botoian. Fitxa berri bat agertuko
da, geziak eta zenbakiak dituzten hainbat botoi daude bertan.
7.- Sakatu 2. mailari dagokion botoia. Orain dokumentuaren izenburua (1. izenburua estiloa jarri
dioguna, hain zuzen) eta 2. mailako izenburuak agertuko dira (2. izenburua estiloa jarri
diogunak).
8.- Orain, sakatu 3. mailari dagokion botoia (erakutsi 3. mailako izenburua). Ondorioz, zehaztu
ditugun hiru izenburu-mota agertuko dira.
9.- Jarraian, sakatu Maila guztiak botoia. Orain testu osoa ikusiko da, ez bakarrik izenburuak, lehen
bezala.
11.- Izenburuak bakarrik ikusiko dira. EL TEATRO CONTEMPORÁNEO atalaren barruan, kurtsorea
El exilio atalean jarri. Eta ondoren sakatu ikurra duen botoia. Exilio horren adarra bakarrik
zabalduko da.
12.- Segidan, klik egin bitan berriro ikurra duen botoian. Adar hori uzkurtu egingo da eta berriz ere
izenburua bakarrik ikusiko da.
13.- Orain, kokatu kurtsorearen txertapuntua EL TEATRO CONTEMPORÁNEO atalaren aurrean. Klik
egin bitan ikurra duen botoia. Teatro horren adar guztia zabalduko da orain. Berriz ere
uzkurtu adar hori.
14.- Kokatu txertapuntua El exilio baino lehen. Sakatu eskuinalderantz dagoen Jaitsi maila
geziaren botoia. Orain arteko 3. mailako izenburua 4. maila izatera pasa da.
15.- Jarri berriz ere 3. mailan, ezkerralderantz dagoen (Jaso maila ) geziaren botoia sakatuta.
Botoi hori gehiagotan sakatuz gero, 2. maila, 1. maila, etab. izatera pasako da. Probatu, eta,
ondoren, lehen zegoen moduan utzi, 3. mailan, hain zuzen ere.
16.- Jarri txertapuntua La transición entre dos etapas izenburuan. Ondoren, sakatu Eraman Behera
botoia. Izenburua mugitu egingo da. Baina garrantzitsuena hau da: izenburuaz gain,
izenburu horren pean dagoen informazio guztia ere mugituko dela. Jarri izenburua lehen zegoen
moduan, hau da, hasieran bezala.
17.- 1. eta 2. mailak besterik ez dute agertu behar (gogoratu, Erakutsi maila: 2. maila). Teatrori
dagokion atala, berriz, jarri testuaren bukaeran. Hori eginda, teatro horri dagokion informazio
guztia ere mugitu egin dela ohartuko zara, ez izenburua bakarrik.
18.- 1. eta 2. mailak besterik ez dute agertu behar. Hautatu EL TEATRO CONTEMPORÁNEO atala,
eta ezabatu ondoren. Izenburuaz gain, izenburu horri dagokion informazio guztia ere ezabatu
egingo da. Desegin, egin duzun eragiketa ezabatzeko.
20.
ESTILOAK
HELBURUA
Estiloak lantzea.
Estilo bat izen batez identifikatutako formatu multzo bat da. Estiloak erabiltzearen abantaila nagusiak
hauek dira:
Klik bakar batekin formatuari dagozkion hainbat ezaugarri ezartzen dira batera.
Dokumentu batean estilo berri bat sortzen denean, soilik dokumentu horri aplikatuko dio.
Estilo berri bat dokumentu berri guztietan aplikatu nahi bada, Normal.dotm fitxategian sartu
behar da.
PRAKTIKA:
Lehenetsita ageri diren estiloen multzoak aldatu egin daitezke; koloreak eta letra-tipoa.
2.- Orain, Microsoft Wordek duen Estilo bateko ezaugarriak aldatu. Hiru era daude:
Beste estiloen atal bat aukeratuta edo kolorea edota letra-tipoa aldatuz.
Edo honela:
Estiloaren goitibeherako koadroaren gezian klik egin eta hautatu Aldatu. Aldatu
bere ezaugarriak.
Behin teoria ikusita, aplikatu. (w078) Ariketa dokumentua ireki (aurreko gaian gorde duzu).
Gogoratu honako estiloak egokituak dituela: 1. izenburua, 2. izenburua eta 3. izenburua. Azken
hori aldatuko duzu; adibidez, letra-tamaina 8 izango da eta letra-tipoaren kolorea urdina.
Amaitzean, utzi lehen zegoen moduan.
3.- Hurrengo pausoa da aldatu duzun horretan izenburuak nola zenbakitu dituzun ikustea:
4.- Hurrengo ariketan proposatzen denak ez du zerikusirik aurrekoekin. Ezabatu testu-area. Sortu
dokumentu berri bat. Nola sortu estilo berri bat landuko dugu, gero aplikatzeko. Eman pauso
hauek:
Idatz ezazu ARIKETA hitza, letra lodiz eta erdian lerrokatuta. Ertz bat ezarri, Itzala (zuria,
1. atzeko planoa, ilunagoa % 25) eta txikitu ertza (bi aldeetako koskak mugituz).
Horrelako zerbait:
ARIKETA
Paragrafoa hautatu.
Paragrafoak hautatuta jarraitzen du, hortaz sakatu Estilo berria ikonoa. Ageri den
leihoan, idatzi estilo berriaren izena (adibidez, Lauki) eta kito.
Probatu. Ezabatu testu-area. Idatzi zerbait, adibidez: Kaixo lagunok. Joan zaitez estiloen
leihora eta aukeratu zuk sortu duzuna (Lauki estiloa). Idatzitako testuak estiloaren
ezaugarriak hartuko ditu.
5.- Estilo bat ezabatzeko, ireki dokumentu berri bat eta eman pauso hauek:
6.- Orain dokumentu batetik beste batera estiloak nola kopiatzen diren ikasiko duzu. Gogoratu
zehaztu duzun estiloa dokumentu baterako soilik sortu dela:
Eskuin aldean Normal.dotm fitxategia (txantiloi orokorra) agertuko da. Fitxategi horretan
gordeta daude dokumentu berriek edukiko dituzten ezaugarri guztiak.
Egin klik Ireki fitxategia botoian eskuin aldean, eta ireki aurreko (w079) Ariketa
fitxategia. Kontuz! Ez duzu bilatu behar txantiloirik, fitxategiak baizik. Beraz, aukeratu
fitxategi guztiak ikusi.
Aukeratu eskuin aldean Lauki estiloa eta, Kopiatu botoiaren bidez, kopiatu zure
dokumentu berrian.
7.- Sortu dugun estilo berria dokumentu guztietan agertzeko, estilo hori Normal.dotm txantiloiari
gehitu behar diozu. Eman pauso hauek:
Probatu. Ireki dokumentu berri bat. Sortu estilo pertsonal bat, adibidez: letra-tipoa
Algerian, letra-tamaina 20 puntukoa, gorria, lodia, etzana eta azpimarratua. Estilo berriari
Jarri Alaia izena.
Hemendik aurrera, dokumentu berria irekitzean, estilo berria agertuko da. Probatu.
8.- Azkenik, Worden Eskema-ikuspegiak estiloekin nola landu ikusiko dugu. Wordek eskema
mailak 1., 2., 3., etab. estiloekin erlazionatzen ditu, 1. izenburua, 2. izenburua, 3. izenburua,
etab. Horrek esan nahi du ez duzula arazorik izango eskema moduan ikusteko erabili badituzu
estilo horiek zure dokumentuan. Baina, zer gertatuko da estilo horiek erabili ordez zureak
erabiltzen badituzu? Seguruenik ez ditu 1., 2., 3., etab. mailak eskemekin erlazionatuko eta zuk
egin beharko duzu. Nola?
Hemen oinarritutako estiloa atalean, aukeratu harekin erlazionatu nahi duzun estilo bat,
hau da, 1. izenburua, 2. izenburua, 3. izenburua, etab.
Kopiatu dokumentu honetan Bat, Bi eta Hiru estiloak (w080) Ariketa dokumentutik.
Aurreko orientabideei jarraituz lortu behar duzu zuk sortutako estiloak (Bat, Bi eta Hiru),
eskemako mailekin erlazionatzea:
Bi........................... 2. maila
Gorde dokumentua (w081) Ariketa izenarekin. Dokumentu hori hurrengo ikasgaian erabili
beharko duzu.
21.
INDIZEA, EDUKIEN AURKIBIDEA, IRUDIEN AURKIBIDEA ETA
AIPAMENAK ETA BIBLIOGRAFIA
HELBURUAK
Indizeak sortzen ikastea.
Edukien aurkibide automatikoak sortzen ikastea.
Irudien aurkibide automatikoak sortzea.
Aipamenak eta bibliografia sortzea.
PRAKTIKA:
1.- Indizea alfabetikoki ordenatuta dagoen hitz zerrenda da, orrialdearen zenbakiarekin batera ageri
dena. Bestela esanda, Wordek Indizea deritzo guk Indize alfabetikoa esaten diogunari. Ireki
(w082) Ariketa eta hor ikusiko duzu nola egin indize bat:
Lehenengo pausoa hauxe da: Markatu indize-sarrerak. Automatikoki edo eskuz egin
daiteke:
botoian.
Txertatu indizea: marka guztiak definitu badituzu (Eskuz edo Automatikoki), orduan
indizea sor dezakezu. Horretarako, kurtsorea kokatu beharko duzu indizea kokatu nahi
duzun lekuan, dokumentuaren hasieran, amaieran (hori da normalena) edo nahi duzun
tokian.
Formatuak aukeran ezarri dezakezu indizeak izango duen estiloa; zure kasuan
Sofistikatua eta Zutabeetan 3. Behin definituak elkarrizketa-koadroaren
aukerak, klik egin Ados botoian eta indizea sortuko da.
Joan dokumentuaren
Ktrl + Fin
amaieraraino.
laster-teklak erabiliz egin
dezakezu. Txertatu orrialde
zuri berri bat.
Edukien beste aurkibide bat sortu nahi bada, zehatzagoa, Edukien aurkibidean,
Txertatu edukien aurkibidea... aukeratu (Interneten ere bila dezakezu: Office.com
guneko aurkibide gehiago aukeran).
Onartu. Edukien
aurkibideak agertu behar
du.
Ktrl
Indizeetan barrena ere “nabigatu” daiteke; hau da, tekla sakatuta klik egiten baduzu
puntu baten gainean, markatutako orrialderaino eramango zaitu.
Itzuli dokumentura eta aldaketaren bat egin; orri-jauzi bat sortu leku batean, esaterako.
Aldaketak ez dira erakutsiko indizean automatikoki.
Aldaketak eguneratzeko, joan zaitez indizera, aukeratu Edukien aurkibidea (gris kolorea
hartuko du) eta, eskuineko botoiarekin, aukeratu Eguneratu eremuak eta hor Eguneratu
taula osoa aukera. Orduan, indizeak bere benetako baloreak hartuko ditu.
Orain, ireki aurreko atalean sortutako (w081) Ariketa. Joan zaitez dokumentuaren
Ktrl + Fin Ktrl + End Ktrl +
amaierara edo sakatuz. Txertatu orrialde zuri berri bat
Enter sakatuz eta sartu Edukien aurkibidea.
Worden eskemak ez ditu estilo horiek erakustea onartzen, baina badakigu nola
erlazionatu.
Eskema-ikuspegia ikonoan sakatu, adierazi Erakutsi mailan ikusi nahi duzun 1. maila,
2. maila edo 3. maila, eta egiaztatu nola ageri diren.
3.- Dokumentuetan Taulak ere sar daitezke: Irudien taulak, Ekuazioen taulak edo Taulen taulak.
Beti bezala, lehenengo, sarrerak markatu behar dira eta, gero, Taula sortu. Sortu Taulen taula
bat (taula guztientzat prozesua berdina da):
Nahi baduzu, probatu dauden aukerak: Etiketa berria, Numerazioa eta Epigrafe
automatikoa.
Sakatu Ados. Baieztatu aurkibide bat sortu dela (w083) Ariketako tauletan. Ariketa
amaitu ondoren, gorde eta itxi Word.
Ados botoia sakatu ondoren, kurtsorea kokatu zenuen ondoan (Urquijo, 2000) agertuko
da, eta horrek erlazionatuko du erreferentzia bibliografiarekin, eta gero, dokumentuaren
amaieran sortuko da. Zehaztasun gehiago daukan informazio iturri bat gehitu nahi
baduzu, Erakutsi bibliografia eremu guztiak kontrol-laukia gaitu.
Klik egin Bibliografia txertatu nahi duzun lekuan; normalean, dokumentuaren amaieran.
1.- Ireki (w084) Ariketa fitxategia. Hiru estilo berri hauek sortu edo aldatu beharko dituzu:
Gaia: Calibri letra-tipoa, 16 puntuko letra-tamaina, letra-tipoaren kolorea zuria, ertzak eta
atzeko planoa gorria.
2.- Aplikatu paragrafo bakoitzari dagokion estiloa. Gai bakoitzak orrialde batean agertu beharko du,
baita lehenengoak ere. Honako indize honek lagunduko dizu:
3.- Aktibatu dokumentua Eskema-ikuspegia moduan. Hasieran ez duzu ikusiko; behar diren
aldaketak egin beharko dituzu hori lortzeko. Asmatu beharko duzu zein den arrazoia. Lehen
emandako orientabideak aintzat hartuz lortu beharko duzu eskema ikus ahal izatea. Kontuan izan
Erakutsi testu-formatua laukiarekin, batzuetan estilo batzuk ezin dituela irudikatu (laukiak,
etab).
4.- Azkeneko orrialdean, Edukien aurkibideak agertu behar du. Orrien zenbakiak ziur aski ez dira
bat etorriko.
22.
POSTA-KONBINAZIOA
HELBURUAK
Gutun-azalak eta etiketak sortzen ikastea.
Posta-konbinazioa erabiltzen jakitea.
Dokumentu pertsonalizatuak egitea.
PRAKTIKA:
1.- Gutun-azaletan helbideak sortu eta inprimatu nahi badituzu, pauso hauek eman:
Inprimatu aurretik, Gutun-azalaren aukerak berrikusi behar da. Horretarako, klik egin
Aukerak botoian eta Gutun-azalaren aukerak taula azalduko da.
Gutun-azala Gora begira edo Behera begira jarri ahal da. Gutun-azalaren
aurpegia da hartzailearen helbidea idatzita duen aldea. Ertz motzeko
gutun-azala aukeratzen bada, aurretik posizioa biratu egin beharko zaio, testua
alderantziz ez agertzeko. Hori eginda, klik egin Ados aukeran.
helbideren bat erabiltzeko, klik egin Helbidea txertatu botoian. Testuari formatua
aldatu nahi izanez gero, hautatu testua eta saguaren eskuineko botoiarekin klik egin.
Ondoren, aukeratu letra-tipoa.
Klik egin Xehetasunak aukeran, eta konparatu etiketaren dimentsioak eta orriaren
etiketa-kopurua.
Nahi beste aldaketa egin daitezke etiketetan. Honakoetan ere egin daitezke aldaketak:
testu-formatuan, kolore-konbinazioan eta tauletan. Aldaketak egindakoan gorde, gero
etiketak Word dokumentu bezala inprimatzeko.
3.- Gerta daiteke dokumentu bera pertsona talde bati bidali behar izatea. Inprimaketa bakoitzean
hartzailearen izena jarri beharrean, Microsoft Wordek Posta-konbinazioa aukera du. Horrek
gutun-eredu bat sortzeko aukera ematen du, gero datu base batekin konbinatzeko. Datu base
horretan hartzaileen informazioa dago. Honela egiten da:
Dokumentu nagusia. Hor daude Datu-iturburutik balioa hartzen duten Eremuak eta
Testu aldaezina.
Adeitasunez. Adeitasunez.
Bittor Orue
DATU-ITURBURUA Legutio - Araba/Álava
4.- Posta-konbinazioaren (w085) Ariketa egin. Prozesua egin daiteke morroia erabilita edo erabili
gabe. Oraingoan, Urratsez urrats posta konbinatzeko morroia erabiliz egin:
Sortu gutun bat bezeroek hurrengo sasoirako produktuen informazio zehatza jasotzeko.
Horretarako, zabaldu dokumentu zuri berria eta idatzi bezeroentzako testu finkoa
(Dokumentu Nagusia):
Adierazi nahi dizugu laster jasoko duzula gure produktuen katalogoa ________________-(e)ko
_______________-(e)(a)n.
Adeitasunez,
Posta-bidalketak fitxan, Ekin posta konbinatzeari taldean, klik egin Hasi posta-
konbinazioa botoian eta aukeratu Urratsez urrats posta konbinatzeko morroia.
Editatu hartzaile-zerrenda ).
. Klik egin Izena eremuan eta, gero, Txertatu botoian. Hori bera egin beste
eremuetan: Abizena, Helbidea, Posta-kodea, Herria eta Probintzia. Bukatzeko, klik
egin Itxi botoian eta, gero, Hurrengoa aukeran.
«Izena» «Abizena»
«Helbidea»
«Posta-kodea» «Herria»
«Probintzia»
Adierazi nahi dizugu laster jasoko duzula gure produktuen katalogoa «Herria»-(e)ko «Helbidea»-(e)(a)n.
Adeitasunez,
5. urratsa. Gutunaren aurrebista. Aukerak hauek dira: eta botoiak, aurreko eta
Klik egin Ados botoian eta gorde (w085) Ariketa (Konbinazioa) dokumentua.
Dagoeneko bi gutun daude eginda: (w086) Ariketa-Gutuna gutun nagusia eta (w086)
Ariketa-Ikasleak ikasleen datuekin. (w086) Ariketa-Konbinazioa fitxategian konbinatu
ikasleen posta-kodea 01008 izateko.
Dagoeneko bi gutun daude eginda: (w087) Ariketa-Fitxa ikaslearen fitxa eta (w087)
Ariketa-Ikasleak ikasleen datuekin. (w087) Ariketa-Konbinazioa fitxategian konbinatu
ikasle guztiak.
Dagoeneko bi gutun daude eginda: (w088) Ariketa-Gutuna gutun nagusia eta (w088)
Ariketa-Ikasleak ikasleen datuekin. (w088) Ariketa-Konbinazioa fitxategian konbinatu
ikasleen hiria Vitoria-Gasteiz izateko.
Dagoeneko bi gutun daude eginda: (w089) Ariketa-Gutuna gutun nagusia eta (w089)
Ariketa-Ikasleak ikasleen datuekin. (w089) Ariketa-Konbinazioa fitxategian konbinatu
ikasle guztiak.
OHARRA
Posta-konbinazioa morroiaren laguntzarik gabe bukatu nahi bada, Posta-bidalketak fitxan
daude prozesua burutzeko taldeak: Ekin posta konbinatzeari, Idatzi eta txertatu eremuak,
Aurreikusi emaitzak eta Amaitu.
23.
TXANTILOIAK
HELBURUAK
Ordenagailuan dauden txantiloiak erabiltzea.
Office.com-en txantiloiak erabiltzea.
Txantiloi pertsonalizatuak egitea.
Txantiloia eredu bat da, eta egitura bereko dokumentuak sortzeko balio du (letra-tipoa, letra-tamaina,
goiburua eta orri-oina, orrialde-zenbakia…).
Txantiloia erabilita Word dokumentu batean lan egin ahal da, baina nork bere datuak erabiliz. Gainera,
nahi beste aldiz erabili ahal da. Txantiloiaren hedadura dotx da.
PRAKTIKA:
1.- Txantiloi bat sortzeko Fitxategia fitxan, Berria aukeran, Dokumentu hutsa aukeratu behar da.
Beraz, txantiloitik abiatuta dokumentu hutsa sortzeko aukera dago.
Aurreko irudian oinarrituta, Bilatu lineako txantiloiak atalean idatzi zer txantiloi nahi den. Beste
aukera bat da hor daudenen artean bat aukeratzea; esate baterako, Curriculum Vitae. Aztertu
non idatzi behar diren datuak. Behin hori eginda, gorde edozein dokumentu balitz bezala.
Txantiloia gorde egingo da, berriro erabiltzeko.
2.- Sortu eta gorde txantiloi bat Curriculum Vitae gisa (w090) Ariketan erabiltzeko. Txantiloia
sortzeko hiru aukera daude:
Fitxategia fitxan, Berria aukeratu eta azaltzen direnen artean bat aukeratzea.
3.- Ireki Txantiloia-Curriculum Vitae txantiloia eta bete datuak idatziz. Gero gorde Word
dokumentua balitz bezala:
Amaitutakoan, Fitxategia fitxan ziurtatu Word dokumentua dela eta ez Word txantiloia.
Hartara, berriro erabili ahal izango da.
4.- Txantiloia-Curriculum Vitae txantiloia aldatu: letra-tipoa, letra-tamaina, kolorea eta nahi beste
ezaugarri. Bukatutakoan gorde.
Fitxategia fitxan, Berria aukeran, sortu Dokumentu hutsa. Klik egin Nire txantiloiak
atalean eta hartu Txantiloia-Curriculum Vitae. Aukeratu Txantiloia eta sakatu Sortu.
Aldaketak gordetzeko, klik egin Gorde botoian, eta ziurtatu Gorde honelan Word
txantiloia jartzen duela.
24.
INPRIMAKIAK
HELBURUA
Datuak azkar sartzeko inprimakiak sortzea.
PRAKTIKA:
1.- Inprimaki bat sortzean normalean txantiloi bihurtzen da, eta bi informazio mota dauzka:
Jarraian, inprimakiaren adibide bat ageri da nola sortzen den azaltzeko. Kontuan izan grisez
dauden laukietan baino ezin dela idatzi eta beste laukiak aldaezinak direla (blokeatuta daude).
(1.) Eskaera-datuak
Izena:
Abizenak:
Jaiotza-data:
Worden inprimaki bat eratzeko, lehendabizi Garatzailea fitxa gaituta dagoela ziurtatu behar da.
Fitxa hori aukeren artean ageri ez bada, hau egin gaitzeko:
2.- Ireki (w091) Ariketa. Idazten bukatutakoan, idatzitako dena betiko gordeko da; blokeatuta geldituko
da eta ezingo da ezer aldatu.
3.- Garatzailea fitxan, Kontrolak taldean, aukeratu Aurreko bertsioetako tresnak. Legatu-
inprimakiak atalean zenbait ikono ageri dira. Ezkerretik hasita hauek dira:
4.- Kokatu kurtsorea Eskaera-dataren atzean. Aukeratu Testu-eremua ikonoa eta dokumentuan
menu bat zabalduko da.
6.- Eremua zehaztu egin behar da. Aukerak hauek dira: Testu arrunta, Zenbakia, Data, Uneko data,
Uneko ordua eta Kalkulua. Aukeratu Uneko data. Helburua da programa erabili den uneko data
jasotzea. Aukeratu dddd, yyyy, MMMM motako Data-formatua (adibidez: astelehena, 2018ko
azaroak 12) eta Ados sakatu.
7.- Ipini kurtsorea Eskaera-zenbakiaren atzean. Lehen bezala, aukeratu Testu-eremua eta klik egin
Propietateak botoian.
9.- Gauza bera egin eremu hauekin: Izena, Abizenak eta Jaiotze-data. Erabili behar den prozedura
Testu-eremua egiteko erabili dugun bera da.
10.- Ipini kurtsorea Egindako azken ikasketak eremuaren atzean. Garatzailea fitxan, Kontrolak
atalean, Eraman
geziak erabili. Bukatutakoan,
aukeratu Ados botoia aldaketak
gordetzeko.
markatu (EZ
aukerarako berdin egiten da),
Garatzailea fitxan, Kontrolak
taldean, Aurreko bertsioetako
14.- Eremu guztiak zehaztuta, Garatzailea fitxan, Babestu taldean, klik egin Murriztu
edizioa komando-botoian. Mugatu editatzean zenbait aukera eskainiko dira:
15.- Inprimakiaren Testua aldaezina atala eta Eremuak atala erabili nahi izanez gero, sakatu Kendu
babesa. Pasahitza ezagutzen duten erabiltzaileek baino ezingo dute kendu babesa.
16.- Proposatutako ariketa burututa dago jadanik. Baina, lan osagarri bat egin behar da orain:
Garatzailea fitxan, Kontrolak taldeko kontrol hauekin lan egitea:
Irudia. Irudiaren gainean klik egitean irudi bat sartzeko aukera ematen du.
(w092) Ariketa. Lortu langile-fitxak eta langileen elikadura eta garraiobide gastuak.
Ariketa honetan lantzen dira: taulak, formulak eta kontrolak (testua, goitik beherako
zerrenda, kontrol-laukia eta data-hautatzailea). Amaitutakoan gorde.
(w093) Ariketa. Inkesta bat eratzeko, aurretik egin beharreko ariketa da. Ariketa honetan
lantzen dira: taulak eta kontrol-laukiak. Amaitutakoan gorde.
(w094) Ariketa. Ariketa honetan beste inkesta bat egin behar da. Elementu hauek ageri
dira: taulak eta kontrolak (testua, kontrol-laukiak eta data-hautatzailea). Amaitutakoan
gorde.
(w096) Ariketa. EGIBIDE ikastetxean lanera etorri ezean, zergatia azaldu behar da eta
huts egitearen berri eman behar da Campusean. Horretarako, egin ariketa hau. Gogoratu
kontrol hauek sartzea beharrezkoa dela: testuak, data, kontrol-laukiak eta konbinazio-
koadroak. Amaitutakoan gorde.
25.
BILATU, ORDEZTU ETA JOAN
HELBURUAK
Testua bilatzea.
Testu bat beste batekin ordeztea.
Dokumentuan barrena nabigatzea.
PRAKTIKA:
2.- Bilatu en karaktere-katea. Hasiera fitxan, Editatu taldean, klik egin Bilatu
komando-botoian. Aztertu zer gertatzen den.
4.- Bilatu Paragrafo amaierako markak. Hasiera fitxan, Editatu taldeko Bilatu komando-botoian,
aukeratu Bilaketa aurreratua. Berezia aukeran ageri den goitik beherako menuan aukeratu
Paragrafo-marka.
5.- Bilatu Tabuladorearen markak. Hasiera fitxan, Editatu taldeko Bilatu komando-botoian,
aukeratu Bilaketa aurreratua. Berezia aukeran ageri den goitik beherako menuan aukeratu
Tabulazio-karaktereak.
6.- Ondorengo bilaketarako Komodin karaktereak erabiliko dira. Hasiera fitxan, Editatu taldeko
Bilatu komando-botoian, aukeratu Bilaketa aurreratua. Elkarrizketa-koadroan, gaitu Erabili
komodinak kontrol-laukia. Azkenik, zehaztu zer komodin nahi den Berezia aukeran.
du- silabarekin hasten diren hitzak bilatu. Berezia aukeran, hartu Hitz-hasiera (komodina
idazten jakinez gero, “<” idatzi). Orain, < ikurra agertuko da Bilatu hau atalean. Idatzi <
ikurraren ondoan du.
-ak letrekin amaitzen diren hitzak bilatu. Berezia aukeran, hartu Hitz-bukaera (komodina
idazten jakinez gero, “>” idatzi). Orain, > ikurra agertuko da Bilatu hau atalean. Idatzi >
ikurraren aurrean ak.
a-z, e-z edo o-z hasten diren hitzak bilatu. Berezia aukeran, hartu Hitz-hasiera
(komodina idazten jakinez gero, “<” idatzi). Orain, < ikurra agertuko da Bilatu hau
atalean. Jarraian, Berezia aukeran, hartu Karaktere-barrutia (komodina idazten
badakizu, [-] idatzi). Orain, [-] ikurra agertuko da Bilatu hau atalean. Ikur horren barruan
kokatu kurtsorea. Kendu marratxoa eta idatzi aeo. Honela geldituko da: <[eao].
Hiru letrako hitzak bilatu. Aukerak hauek dira: Hitz-hasiera, Hitz-bukaera eta Edozein
karaktere. Honela geldituko da : <???>.
Lehenengo letra e eta azkenekoa a duten hiru letrako hitzak bilatu. Honela geldituko da:
<e?a>.
Bigarren letra a edo o ez duten hiru letrako hitzak bilatu. Honela geldituko da: <?[!ao]?>.
BILAKETAK
Zuriunea ........................................................................................................................ ^w
8.- Orain Ordeztu erabili. Bilatu aukeraren antzeko funtzionamendua du; beraz, Hasiera fitxan,
Editatu taldean, klik egin Ordeztu komando-botoian.
9.- YouTube hitzaren ordez WhatsApp hitza jarri. Bilatu hau atalean, idatzi YouTube eta Ordeztu
honekin atalean, idatzi WhatsApp.
Idatzi Ordeztu honekin atalean hitza: “eta”. Horretarako, Formatua atalean, Letra-
tipoan, aukeratu Lodia eta Etzana.
12.- Hitz bakoitza lerro batean jarri (horretarako, erabili Eskuzko lerro-jauzia). Desegin aurreko
puntuan egindakoa.
13.- Hitz bakoitza orrialde batean jarri (horretarako, erabili Eskuzko orrialde-jauzia). Desegin aurreko
puntuan egindakoa.
ORDEZKAPENAK
15.- Zenbatu testuaren orrialdeak, lerroak eta hitzak. Horretarako, Berrikusi fitxan,
Zuzenketa taldean, klik egin Hitz kopurua komando-botoian.
16.- Joan 2. orrialdera. Hasiera fitxan, Editatu taldean, Bilatu aukeran, aukeratu Joan... botoia
17.- Joan 10. lerrora. Hasiera fitxan, Editatu taldean, Bilatu aukeran, aukeratu Joan...
botoia. Elkarrizketa-koadroan aukeratu Lerroa; eta Sartu lerro-zenbakia aukeran, idatzi 10.
26.
SORTU PDF DOKUMENTUA
HELBURUA
PDF dokumentua sortzea.
PRAKTIKA:
2.- Gorde PDF formatuan (formatu hori asko erabiltzen da dokumentu ofizialetan eta antzekoetan).
3.- Fitxategia fitxan, klik egin Gorde honela aukeran. Dokumentua sortzeko bi modutara egin
daiteke:
Lehenengo laukian, Fitxategi-izena agertuko da; hori (w099) Ariketa izango da. Bigarren
laukian, Gorde honelan, Word dokumentu mota (PDF) aukeratu beharko da.
Beste formatu bat hartu duen dokumentu bat irekitzeko, aukeratu Ireki fitxategia
argitaratu eta gero kontrol-laukia.
PDF bezala gordetzeko zenbait aukera dago. Horretarako, klik egin Aukerak komando-
botoian. Beheko irudian zehaztapenak ikus daitezke: orrialde-bitartea, zer argitaratu,
sartu inprimatzeko ez den informazioa eta PDF aukerak (bateragarritasuna eta
pasahitzaren bidezko dokumentuen enkriptatzea). Behin dena bukatuta, klik egin Ados
botoian.
5.- Beste bide honetatik ere sor daiteke PDF dokumentua: Fitxategia fitxan, Gorde eta bidali
atalean, Sortu PDF/XPS dokumentua.
OHARRA
27.
TALDE-LANA
HELBURUAK
Iruzkinak txertatzea.
Aldaketen kontrolak egitea.
Dokumentuak konparatzea.
Segimendua egitea.
PRAKTIKA:
1.- Sortu (w100) Ariketa. Itsatsi fitxategia eta eman (w101) Ariketa izena. Hori erabiliko da lanerako.
Lehendabizi sortu Iruzkinak. Iruzkinak, dokumentu barruan, zenbait kontu argitzeko erabiltzen
diren esaldi edo hitzak dira. Iruzkina jartzean hitza nabarmendu egiten da, eta bunbuilo bat
sortzen da dokumentuaren eskuinean. Barruan iruzkina idazten da. Egin horrela:
Hautatu Pilatutako grafeno geruzen arteko loturak Van der Waalsen indarren
eta karbono atomoen arteko π orbitalen arteko elkarreraginen ondorio dira, eta
idatzi iruzkin hau: Kontzeptua argiago azaldu.
Argibide gehiago:
Zuzentzaileak edo iruzkina egin duenak marratu egin du esaldia, informazio hori
testutik kentzeko.
Nabarmendu grafito + eno hitza: Letra-tipoa lodia eta etzana; Letra-kolorea gorria.
Aplikazioak ataleko esaldi hau ezabatu: , baina oraindik ere ez dira aplikazio horiek
guztiak garatu.
3.- Taldeak dokumentu beraren gainean lan egiten badu, dokumentua eralda daiteke
aldaketa-kontrola gaitu gabe. Horrela eginez gero, dokumentua ezingo da berrikusi aldaketa
onartzeko edo ez onartzeko (errefusatzeko), baina dokumentuaren kopia gordeko da konparatu
ahal izateko. Bi modu daude bi dokumentuak konparatzeko:
Konparatu dokumentuak
elkarrizketa-koadroa agertuko da.
Hautatu (w101) Ariketa Dokumentu
berrikusia atalean. Klik egin Ados aukeran.
Dokumentu berria. Dokumentu berri bat sortu, eta egindako aldaketen markak
erakusten dira.
Oinarrizko dokumentutik joan Ikusi fitxara, Leihoa taldera eta aukeratu Ikusi
Edizio arruntera bueltatzeko, lan egiteko modua aldatzeko, egin klik Ikusi alboz albo
botoian.
Itxi fitxategiak.
Honakoa ikusteko aukera ematen du: jatorrizko dokumentuaren aldaketak eta iruzkinak,
dokumentu konbinatua, jatorrizko dokumentua (w100) Ariketa eta dokumentu berrikusia
dokumentu konbinatu berrian (w101) Ariketa.
Markarik ez. Berrikuste guztiak ikusten dira, baina ez dira markak agertzen.
28.
MAKROAK
HELBURUA
Makroak sortzea.
Makroa instrukzio-multzo bat da, eta izenburua jartzen zaio. Instrukzioak erabiltzaileak zehaztutako
ordenan egiten dira. Ikono bat, botoi bat edo laster-tekla bat erabili daiteke makroa adierazteko.
PRAKTIKA:
2.- Sortu lehen paragrafoan makro bat eta exekutatu hainbat agindu.
Ikusi fitxan, Makroak taldean, klik egin Grabatu makroa atalaren
barruan. Hortik aurrera egingo den guztia grabatu egingo da.
3.- Grabatu makroa leihoa zabalduko da. Eman izen bat makroari, Nagusi, adibidez.
4.- Esleitu makroa honi atalean, sakatu Botoia aukeraren gainean . Word-en
aukerak leihoaren barruan Pertsonalizatu bizkor atzitzeko tresna-barra agertuko da, eta
erdian sortutako makroa azalduko da. Izen berezia du: Normal.NewMacros.Nagusi.
7.- Gogoratu, egiten den guztia grabatu egiten da. Hori jakinda, honakoa egin:
W
ikipedia eduki askeko entziklopedia bat da,
lankidetzan editatua, eleanitza, Interneten
argitaratua, eta irabazi asmorik gabeko Wikipedia
Fundazioa erakundeak sustengatua. Wikipedia mundu osoko
boluntarioek osatzen dute. Internetera konektatutako edonork
parte har dezake Wikipediako artikuluetan, aldatu lotura
sakatuz. 2015eko azaroaren 5ean, 291 hizkuntzatan idatzitako
edizioak zituen, eta horietako 275 aktibo zeuden. Proiektuaren
xedea da ahalik eta hizkuntza gehienetan idatzitako
entziklopedia sortzea eta hedatzea. Guztira 37 milioi artikulu
ditu, horietako 279.426 euskaraz eta bost milioitik gora
ingelesez.
8.- Grabazioa amaitzeko: Ikusi fitxan, Makroak taldean, klik egin Gelditu grabazioa komando-
botoian. Makroa eginda dago.
9.- Ziurtatu ondo dagoela. Ipini kurtsorea paragrafo baten aurrean eta sakatu aukeratutako ikonoan.
Sortutako makroa automatikoki ezarriko da.
10.- Sortutako makroa eraldatzeko edo ezabatzeko: Ikusi fitxan, Makroak taldean, klik egin Ikusi
makroak komando-botoian.
11.- Editatze lanean makroa ezabatu bada, haren ikonoa ez da ezabatuko Bizkor atzitzeko tresna-
barratik. Nahita ezabatu beharko da. Jarraian, ezabatu sortutako makroa (Nagusi) eta Bizkor
atzitzeko tresna-barran sortutako ikonoa.
29.
WEBGUNEA
HELBURUA
Webgunea sortzea.
PRAKTIKA:
3.- Hiperestekan lan egin daiteke. Hiperesteka hitz, esaldi edo grafiko bat da. Gainean klik egitean
webgune, irudi, helbide elektroniko edo programa batera eramaten du erabiltzailea.
Hiperesteka ezartzeko Txertatu fitxara joan eta Estekak taldean klik egin Esteka
botoian. Irudian ikusten den bezalako elkarrizketa-koadro bat agertuko da.
Bistaratzeko testua eta Helbidea eremuak bete behar dira.
Bistaratzeko testua. Hiperestekak daukan testua da. Hiperesteka sartu baino lehen,
<<Dokumentuko hautapena>> aukera dago.
izena sartzeko. Fitxategia hautatu ondoren, Enter tekla sakatu eta Helbidea
eremuan itsatsiko da.
2. Txertatu laster-marka.
4.- Hiperesteka aldatu nahi izanez gero, hiperesteka daukan elementua hautatu eta saguaren
eskuineko botoiarekin klik egindakoan, eskuineko irudian ikusten den leihoa agertuko da. Editatu
hiperesteka.. aukeratuta, hiperestekaren ezaugarri guztiak alda daitezke.
5.- Dokumentua sortu ondoren, Fitxategia fitxan, Gorde honela atalean, hartu Aukera gehiago eta
Webgunea aukeratu.
Tresnak botoian
sakatuta, Web-aukerak
agertzen dira, bertan,
web-aukera
aurreratuagoak
eskaintzen dira.
7.- Azaldutakoa finkatzeko sortu Word dokumentu bat, (w103) Ariketa. Idatzi testua eta EGIBIDE
hitzaren gainean sortu hiperesteka helbide honekin: http://www.egibide.org. Dokumentua sortu
ondoren, webgune bihurtu eta aztertu ea Word eta Webgunearen artean ezberdinatasunik
dagoen:
Txertatu fitxan, Ilustrazioak taldean, Irudiak botoian, lortu Interneten Jesus Obrero eta
Molinuevo eraikinen irudiak. Gero aukeratu Txertatu.
2. Hitza hautatu eta gero, saguaren eskuineko botoia sakatu eta aukeratu
Hiperesteka. Gero, idatzi http://www.egibide.org helbidea.
EGIBIDE hitzaren gainean klik eginez gero eta Internetera konektatuta egonez gero,
EGIBIDE webgunera joango da programa.
Windows esploratzaileaz baliatuta, webgunea zein karpetatan gorde den ikus daiteke:
argazkia daukan karpeta bat da, eta .XML luzapena duen fitxategi bat eratuta du.
30.
BLOGA
HELBURUA
Word erabiliz bloga sortzea.
Bloga (edo webloga) oharrak, istorioak edo artikuluak argitaratzeko Interneteko webgune bat da.
Blogariak mezuak egunkari edo ontzi-liburu formatuan idazten ditu, eta kronologikoki argitaratzen dira
blogean. Egiturari dagokionez, goiko markoak bloga identifikatzen du. Zutabe nagusian mezuak eta
erantzunak ageri dira, eta alboko zutabeetan blogaren egilearen deskripzioa, estekak, etiketak,
kategoriak, mezuen artxiboa eta harpidetzeko loturak. Weblog izena Jorn Bargerrek erabili zuen lehen
aldiz 1997ko abenduan.
Blog gehienak pertsonalak dira, egile bakar batek idatziak; baina badira talde, elkarte, erakunde eta
enpresenak ere. Bertan publika daitezke, askatasun osoz, albisteak, iritziak, poesiak... Esateko zerbait
daukan edonork eduki dezake bloga. Gehienak denboran irauteko asmoz sortzen dira, baina badira
bakarrik gertakizun jakin baten berri emateko sortutakoak ere. Blogen aldaera bat mikroblogak dira.
Horien bereizgarria da mezuak laburrak direla (gehienez jota 140 karaktere) eta egileak une horretan
Zertan ari zara? galderari erantzuteko eginak direla. Mezuak, normalean, egileak definitutako komunitate
bati bideratuta egoten dira. Komunitate horiek gizarte-sareak egituratzen dituzte (lagunak, lankideak...).
Testuez gain, argazkiak, irudiak, aurkezpenak, animazioak eta bideoak txerta daitezke blogean.
Elementu multimedia horiek web-zerbitzari batean egon behar dute. Baina badira multimedian oinarritzen
diren blogak: fotoblogak, bideoblogak eta audioblogak (podcast-ak edo irrati-saio asinkronoak biltzen
dituztenak, musikakoak edo MP3 blogak).
Sarrerak era kronologikoan antolatuta daude. Unean idatzitakoa aurreko egunean idatzitakoaren
aurretik azaltzen da.
Irekiak dira. Irakurleek iruzkinak idatz ditzakete sarreretan, egileak horretarako baimena ematen
badu.
Sarrerak kategoriatan banatuta daude. Argitaratzen den sarrera bakoitza kategoria batean edo
gehiagotan sar daiteke; beraz, sarrerak gaika antola daitezke.
Etiketatan banatuta daude. Kategorien antzera, argitaratzen den sarrera bakoitzak etiketa bat
edo gehiago izan ditzake; horrenbestez, sarrerak gaiaren arabera sailka daitezke.
Bi norabideko komunikazioa ahalbidetzen du. Izan ere, blog-euskarri gehienetan egileen mezuei
iruzkinak eta galderak egiteko aukera egoten da. Dena den, hainbat blog-sortzailek murriztu edo
galarazi egiten dute mezuei −edo mezu jakin batzuei− iruzkinak egiteko aukera.
Blog bat egiteko bi aukera daude: bata, berariazko editore bat erabilita (Wordpress edo blogger.com),
bloga web-ostatu batera igotzea, eta bestea, blogak editatzeko plataforma bat erabiltzea. Plataformek
blog-txantiloiak eskaintzen dituzte, eta blogari ostatu ematen diote. Batzuk doakoak dira, beste batzuk ez.
Blog bat eduki nahi duenak plataforma horietako batera jo eta, minutu gutxitan, blog bat sor dezake.
PRAKTIKA:
1.- Bloga web-zerbitzari batean sortu behar da. Ariketa hau egiteko WordPress erabili. Hau da
helbidea: es.wordpress.com. Jarraian, sortu webgunea.
I. Aukeratu azala ikusteko modua. Adibidez: una cuadrícula de mis últimas entradas.
III. Blogaren izena edo deskribapena idatzi gako-hitzak erabiliz. Hartara, blogaren helbidea
sortu ahalko da. Adibidez, nire kasuan Bulegotika. Ondorioz, bulegotika.wordpress.com
helbidea doan sortuko da.
V. Sortu kontua. WordPress-ek, bloga aktibatzeko, postaz mezua bidaliko du. Hori eginda,
sortuta dago bloga.
Blogeko kontua erregistratzeko mezu bat agertuko da. Egin klik Erregistratu orain
aukeran.
Wordek aukera ematen du egindakoa zuzen dagoen egiaztatzeko. Dena ondo egonez
gero, argitaratu daiteke.
Idatzi bidalketaren titulua hemen eremua bete behar da. Hor idatzi titulua. Ariketa
honetan Lehen Ordenagailua izenburua erabiliko da.
4.- Orain beste argitalpen bat egin ikasitakoa errepasatzeko. Horretarako, ireki (w104) Ariketa (Ada
Lovelace-ren biografia). Pauso guztiak egin berriro eta argitalpen berriari Lehen Programatzailea
izena eman.
31.
PERTSONALIZATU AUKERA-ZINTA
Microsoftek, 2007ko bertsioa atera zuenean, egin zuen aldaketarik esanguratsuena Wordeko aukera-
zinta aldatzea izan zen. Wordek eskaintzen zituen tresnak ezezagunak ziren erabiltzaile askorentzat; hori
dela eta, eraldatu egin zuen aukera-zinta.
PRAKTIKA:
1.- Aukera-zintan gehitu fitxa berria. Lehendabizi aukeratu non kokatu fitxa berria, zein fitxatatik
aurrera jarri nahi den (adibidez, aukeratu Hasiera fitxa). Ondoren, saguaren eskuineko
botoiarekin Wordeko Aukera-zinta gainean sakatu, eta aukeratu Pertsonalizatu aukera-zinta.
Beste modu bat: Fitxategia fitxan, Aukerak atalean, Pertsonalizatu aukera-zinta.
3.- Ordenagailuko pantailaren Fitxa nagusian elementu berria agertuko da, Fitxa berria
(pertsonalizatua). Fitxa berriaren izena aldatzeko aukera dago: lehenengo Fitxa berria aukeratu
eta gero Aldatu izena... Ondoren, idatzi izena.
32.
PASAHITZAK, MURRIZKETAK, SINADURA DIGITALA
ETA MAKROEN SEGURTASUNA
HELBURUAK
Pasahitzak erabiltzen jakitea.
Murrizketak erabiltzen jakitea.
Sinadura digitala erabiltzen jakitea.
Makroen segurtasuna gaitzen eta desgaitzen jakitea.
Erabiltzaileek edozein dokumentu irekitzeko eta editatzeko aukera edukitzeak arazoak sor ditzake. Hori
dela eta, aukera dago Word dokumentuei segurtasun-mailak aplikatzeko. Besteak beste:
PRAKTIKA:
Sakatu Babestu
dokumentua botoia eta klik
egin Enkriptatu
pasahitzarekin aukeran.
Enkriptatu dokumentua
atalean, idatzi EGIBIDE
pasahitza eta eman Ados
botoiari.
Enkriptatu dokumentua
atalean, idatzi berriro
EGIBIDE pasahitza eta
eman Ados botoiari.
Sartu Berrikusi fitxan, Babestu taldean eta klik egin Murriztu editatzea
botoian.
Aukeratu Mugatu formatua hautatutako estilo batzuetara, sakatu Bat ere ez eta gero
eman Ados botoiari.
Egin formatu aldaketa bat murrizketa baliagarria den ziurtatzeko. Adibidez, saiatu
testuaren zati bat beltzez, letra etzanaz edota azpimarratuta jartzen.
Eman Ados aukerari eta izenen alboan dauden kontrol-laukiak gaitu. Aldaketak
egiteko aukera emango dute.
Jarri indarrean atalean, klik egin Bai, jarri babesa indarrean botoian.
3.- Beste segurtasun neurri bat Sinadura digitala da. Zifratutako marka bat da, eta autoritate
ziurtagiri-emaile batek ematen du. Oro har, urte beteko ziurtagiria iraungitutakoan sinadura berria
lortu behar izaten da.
Desgaitu makro guztiak jakinarazi gabe. Gehien murrizten duena da, eta ez
du onartzen beste makrorik ordenagailuan.
33.
EUSKARAZKO SOFTWAREA
HELBURUA
Softwarea euskaraz eskuratzea.
Euskaraz lan egiteko doako hainbat oinarrizko tresna eskaintzen dira gune honetan:
3.- Aukeratu Bulegotika atala. Instalatu MS Office Interfaze-paketea. Ondoan Nola instalatu
aukera dago.
5.- Plugin-ak atalean aukeratu UZEIren sinonimoen hiztegia. Ondoan Nola instalatu
informazio-atala dago.
34.
BIBLIOGRAFIA
ARIKETAK
(w001) Ariketa
LETRA-TIPOAK
Aldatu letra-tipoa.
ENIAC
Pennsylvanian aurkeztu zen 1946ko otsailaren 14an; eta 500.000 dolarreko kostatu izan zuen.
1946ko azaroaren 9an ENIAC konputagailuaren funtzionamendua eguneratu eta memoria
areagotzeko asmoz, eten egin zen denboraldi batez. 1947an berriz abiatu zuten eta 1955eko
urriaren 2ra arte funtzionatzen jarraitu zuen; data horretan behin betiko desgaitu zuten.
Ezaugarri fisikoei dagokienez, 167 m²-ko azalera zuen, 27 tonako pisua eta 2,4 m x 0,9 m x 30
m-ko neurria. Ezaugarri elektronikoei erreparatuta, 17.468 balbula elektroniko behar zituen,
kristalezko 7.200 diodo, 1.500 errele, 70.000 erresistentzia elektriko, 10.000 kondentsadore eta
5 milioi soldadura; eskuzko eragiketak egiteko, 6.000 etengailu behar zituen eta
programatzaileak, konputagailurako eguneratzeak egin behar zituenean, asteak behar izaten
zituen eskuzko instalazioak egiteko.
(w003) Ariketa
USB
USB (ingelesezko Universal Serial Bus) 1990eko hamarkadan garatutako biltegiratze-
gailua da. Gailu digitalak ordenagailuari konektatzeko aukera ematen duen serie-bus
interfazea da.
USBaren garapenaren ideia Intel enpresan jaio zen, Intelek sortu baitzuen USB
Implementers Forum delakoa. Hala, 1996. urtean kaleratu zen onarpen eskaseko
lehenengo zehaztapena (USB 1.0 bertsioa), eta 1998. urtean USB 1.1 kaleratu zuten.
Komunikazioak erdi mailako abiaduran eta abiadura azkarrean gauzatzeko
helburuarekin, elektronika munduko enpresa multzo batek (Compaq, DEC, IBM, Intel,
Microsoft, NEC eta NORTEL) sortutako estandarra dugu. Gailu digital hau periferikoen
konexioa araupetzeko diseinatu zen eta arrakasta handia izan du, gailu askoren
konexioak ordezkatu baititu: teklatuak, saguak, USB memoriak, joystickak, eskanerrak,
argazki-kamera digitalak, telefono mugikorra, multimedia-erreproduzigailuak,
inprimagailuak, funtzio anitzeko gailuak, datu-eskuratze sistemak, modemak,
sare-txartelak, soinu-txartelak, telebista sintonizadore-txartelak eta kanpoko
DVD-grabagailuak, kanpoko disko gogorrak eta kanpoko diskete-unitateak.
Wikipediatik hartua eta egokitua https://eu.wikipedia.org/wiki/USB
(w004) Ariketa
EGIAZTATU ORTOGRAFIA
Zuzendu testuko ortografia-akatsak.
No es lo mismo celevrar la Pascua Militar que "un célevre militar que nos hizo la
Pascua". No es lo mismo los fondos de coesión que la cohesión ha tocado fondo. No
es lo mismo Su Graciosa Majestad Británica que las gracias de Su Magestad con la
británica.
No es lo mismo congelar fríamente los salarios que asalariar a los conjelados de frío.
No es lo mismo un Catecismo Unibersal que un cataclismo en el Universo. No es lo
mismo deportar a palestinos de los Territorios Ocupados que ocupar a palestinos a las
puertas de sus territorios.
No es lo mismo una marea negra junto a las costas de Escocia que un escocés
acostado junto al Mar Negro. No es lo mismo militar en el Partido Demócrata
norteamericano que ser un militar norteamericano partidario de que a la democracia la
parta un rrayo.
(w005) Ariketa
LETRA-TIPOA
Erabili honako letra-tipo, letra-estilo, letra-tamaina, azpimarra-estilo eta efektu hauek:
Izenburua. Arial 20, lodia.
Testua.
1. paragrafoa: Arial 14.
2. paragrafoa: Arial 14.
3. paragrafoa: Times New Roman 18.
4. paragrafoa: Arial 12.
5. paragrafoa: Arial 12.
ORDENAGAILU ERAMANGARRIA
Ordenagailu eramangarria, ingelesez laptop ere deiturikoa, ordenagailu
txiki mugigarria da eta 1 kg eta 3 kg artean pisatu ohi du. Ordenagailu
eramangarri hauek mahaigaineko ordenagailuek egiten duten lan gehiena
egiteko aukera ematen dute; gainera, abantailak dituzte, txikiagoak eta
arinagoak izateaz gain, entxufatu gabe egon baitaitezke denbora tarte
batean.
Ordenagailu eramangarriak dira nagusi merkatuan, mahaigaineko
ordenagailuak ordezkatzera iritsi baitira.
Ordenagailu eramangarriek duten abantaila mugigarritasuna da,
edozein lekutara eramateko aukera ematen baitute. Gainera,
beste ordenagailuek egiten dituzten funtzio berak egiteko aukera
ematen dute.
Lehenengo ordenagailu eramangarria Epson HX-20, 1981ean sortu zuten. Horrek onura
handiak ekarri zizkien zientzialari, militar, enpresari eta beste profesional askori, ikusi
baitzuten ordenagailua eraman zezaketela lantokira, etxera edo nahi zuten lekura;
gainera, behar zuten informazio guztia aldean eraman zezaketan.
Gaur egungoak bezalako ordenagailu eramangarriak 1982. urtean atera ziren merkatura.
Hasien,10.000 dolarreko prezioa izan zuten (garai hartarako oso garestiak) eta horren
ondorioz, herritar gutxik eskuratu ahal izan zuten. 1991. urtean Apple-ek ere
ordenagailu eramangarria atera zuen merkatura, eta estandar bihurtu zen ondoren
aterako ziren gainerakoentzat. 1995. urtean, berriz, Windows 95 sortzean, ordenagailu
eramangarrien erabilera nabarmen handitu zen.
Wikipediatik hartua eta egokitua https://eu.wikipedia.org/wiki/Ordenagailu_eramangarri
(w007) Ariketa
ADA LOVELACE
Augusta Ada King, Lovelaceko kondesa (Londres, Erresuma Batua, 1815eko abenduaren 10a – Marylebone,
Londres, Erresuma Batua, 1852ko azaroaren 27a), jaiotzez Augusta Ada Byron, historiako lehen programatzailetzat
hartzen da. Haren aita Lord Byron poeta famatua izan zen. Ekuazio diferentzialak askatzeko gai zen, baina ezaguna
da, batez ere, Charles Babbage-ren makina analitiko aitzindariaren deskripzioa idazteagatik.
Ze nb a it ek , ba i ta Ba b ba g e k b er ak er e ,k on p u ta g ai l u ar i
k alk ul u s i np l e ak e gi t ek o g a i tas u na b a i no e z zi o te n
ik us i . Ad a L o v e l ac e k , b er r i z, k onp ut a ga i l ua k ur r u tir a g o
j oa n zi t e zk e e l a a ur r e ik us i et a o nd o r i o zt at u zu e n.
Ada Lovelaceren ekarpen ezagunenetakoa Charles Babbageren makina analitikoaren deskribapena da; ordenagailuaren
hasierako bertsiorako kalkuluak egiteko jarraibideak ere egin zituen. Baina garaian ezaguna zen informazioa eman zezakeen soilik,
eta garbi ikusi zuen ezingo zuela ezagutza sortu. Hurrengo urteetan ahaztu egin zen Lovelaceren lana eta Babbageren oharrak
idazten zituelako ideia zabaldu zen.
Programa zitekeen konputagailu batentzako programa egin zuen lehen pertsona izan zen, Bernoulliren
zenbakien balioak kalkulatzeko pausoak deskribatu zituen eta horrekin Babbageren makinaren gaitasuna
erakutsi zuen. Babbageren makina erabiliz, aldagaiak zituzten eragiketa trigonometrikoak kalkulatzeko erak
ere deskribatu zituen. Txartel zulatuen erabilera iradoki zuen makina analitikoari informazioa eta argibideak
sartzeko. Gainera, programak idazteko notazio bat ere zabaldu zuen, batez ere, 1842an Luigi Menabrearen
testuari egindako oharretan. Ohar haiek -Jacquard ehungailuaren funtzionamenduaz edo Babbageren makina
analitikoaz- testua bera baino luzeagoak ziren. Txartel zulatu haietan zeroak zeuden eta zenbaki hamartarrak
adierazten zituzten.
LERROKATZEA
Kopiatu testua eta aplikatu ezaugarri hauek:
Izenburua. Arial 20, lodia; testua, zentratua.
Testua. Times New Roman 12.
Karaktere arteko tarteak.
1. paragrafoa: lerrokatzea, ezkerrean.
2. paragrafoa: lerrokatzea, erdian .
3. paragrafoa: lerrokatzea, eskuinean.
4. paragrafoa: lerrokatzea, justifikatua.
5. paragrafoa: lerrokatzea, ezkerrean.
ENIGMA
Enigma errotore-makina bat da, mezua zifratu nahiz deszifratzeko balio duena. Bigarren Mundu
Gerran erabili zen nagusiki. Alexander Koch holandarrak asmatu zuen. Gerora, Arthur Scherbius
alemaniarrak patentea lortu, eta hainbat aurrerapen egin zizkion.
1920an hasi zen erabiltzen. Typex edo Sygaba Enigmaren beste izen batzuk dira, beste herrialde
batzuetan erabiliak, Ingalaterran eta Amerikan, hurrenenez hurren. Funtzionamendua
elektriko-mekanikoa dela esan daiteke. Teklatuaren bidez hizkiak sartu eta makinaren barruko
mekanismoekin hizkien ordezkapenak egiten ziren. Beraz, ordezkatze metodoa erabiltzen du
(fluxuzko zifratzea).
Espainiako Gerra Zibilean makina honen bertsio bat erabili zen. Bigarren Mundu Gerran erabili zen
gehien, alemaniarrek mezu gehienak ENIGMArekin bidaltzen baitzituzten.
Alemaniarrek pentsatzen zuten Enigma makinaren kodea deszifraezina zela, baina oker zeuden.
Berlinetik Varsoviara bidalitako Enigmaren antzeko makina bat atzeman zuten poloniarrek. Ez zen
Enigma bera, baina makina nolakoa izan zitekeen jakiteko balio izan zuen.
Marian Rejewski poloniarra izan zen makina nola zebilen asmatu zuen lehena, metodo matematiko
eta estatistikoak erabilita. Rejewski konturatu zen mezu guztien hasieran mezuaren kodea 2 aldiz
errepikatzen zela. Kode hori zifratuz gero, kateatutako hainbat hizki sortzen ziren. Horrela,
alemaniarren kodea jakitea lortu, eta ondorioz, aliatuek garrantzi handiko mezuak deszifratu ahal
izan zituzten. Hori izan omen zen naziek gerra galtzeko arrazoietako bat.
(w008) Ariketa
KOSKAK
Kopiatu testua eta aplikatu ezaugarri hauek:
Izenburua. Arial 14, lodia eta azpimarratua; testua, zentratua.
Testua. Tahoma 12; lerrokatzea, justifikatua.
Koskak.
1. paragrafoa: eskuinean, 4 cm.
2. paragrafoa: ezkerrean, 4 cm.
3. paragrafoa: ezkerrean eta eskuinean, 5na cm.
SAGUA
Sagua ordenagailuarentzako periferiko bat da, sarrera-kontrol eta
datuen gailua. Gai da eskuaren mugimendua ordenagailura
bidaltzeko, pantailaratzeko. Hainbat sistema daude: gomazko
boladunak, izpi infragorridunak eta laserdunak –berrienak-.
Normalean, bi edo hiru botoi izaten ditu: eskuinekoa, erdikoa eta
ezkerrekoa. Gaur egungo sagu gehienek erdiko botoiaren ordez
zenbait aplikazioren erabilera errazten duen gurpiltxo bat izaten
dute.
KOSKA BEREZIAK
Kopiatu testua eta aplikatu ezaugarri hauek:
Izenburua. Arial 20, lodia; testua, zentratua.
Testua. Arial 12; lerrokatzea, justifikatua.
Koskak.
1. paragrafoa: eskuinean, 4 cm; eta berezia lehen lerroan, 1,25 cm.
2. paragrafoa: ezkerrean, 3 cm; eta berezia lehen lerroan, 1,25 cm.
3. paragrafoa: ezkerrean, 3 cm; eta berezia alderantzizkoan, 1,25 cm.
4. paragrafoa: eskuinean, 2 cm; eta berezia lehen lerroan, 2 cm.
LETRA KAPITALA
Kopiatu testua eta aplikatu ezaugarri hauek:
Izenburua. Calibri 20, lodia; testua, zentratua.
Testua. Calibri 10; paragrafoen arteko tartea, 6; lerroartea, 1,5.
Letra Kapitalak.
1. kokalekua: 2 lerro hartzen ditu marjinan, eta testurainoko distantzia, 0 cm.
2. kokalekua: 3 lerro hartzen ditu testuan, eta testurainoko distantzia, 0 cm.
3. kokalekua: 3 lerro hartzen ditu testuan, eta testurainoko distantzia, 0,5 cm.
4. kokalekua: 4 lerro hartzen ditu testuan, eta testurainoko distantzia, 1 cm.
BIT
B it Binary digiten akronimoa da (digitu bitarra). Bita informatikako oinarrizko unitatea da. Bit bat
sistema bitarreko digitu bat da. Bit batek "0" edo "1" egoera logikoa izan dezake; askotan 0ri
gezurrezko egoera eta 1i egiazkoa egokitzen zaizkio, nahiz eta batzuetan alderantziz ere izaten
den.
Z
enbatzeko sistema arruntean, hamar digitu erabiltzen ditugu, sistema bitarrean bi soilik
erabiltzen dira, 0 eta 1. Hots, bit bat 0 edo 1 izan daiteke. Errazago ulertzeko: pentsatu
bit bat bonbila bat dela, piztuta edo itzalita egon daiteke, ez besterik.
H
alaber, beste gauza asko adieraz ditzake digitu batek: egia edo gezurra, iparra edo
hegoa, gizona edo emakumea, irekita edo itxita, etab. Nahikoa da egoeretako bati
"0" eta besteari "1" esleitzea; adibidez, itzalita (0) eta piztuta (1).
B
it segidak erabiliz, edozein balio kodifika daiteke: zenbakiak, hitzak eta
irudiak. Lau bitek nibble bat sortzen dute eta 24= 16 balio desberdin
adierazten ditu, zortzi bitek zortzikote bat sortu eta 28= 256 balio adierazten
ditu. Oro har, n bitekin 2n balio adieraz daitezke.
LETRA KAPITALA
Kopiatu testua eta aplikatu ezaugarri hauek:
Izenburua.Verdana 16, lodia; testua, zentratua.
Testua. Verdana 10; paragrafoen arteko tartea, 6; lerroartea, bakuna.
Letra Kapitalak.
1. kokalekua: 9 lerro hartzen ditu testuan, eta testurainoko distantzia, 0,5 cm.
2. kokalekua: 4 lerro hartzen ditu testuan, eta testurainoko distantzia, 0 cm.
3. kokalekua: 3 lerro hartzen ditu marjinan, eta testurainoko distantzia, 0 cm.
C
C PROGRAMAZIO-LENGOAIA
programazio-lengoaia maila baxuko estandarizatutako programazio-
lengoaia da, 1970. urte inguruan Ken Thompsonek eta Dennis
Ritchiek garatua UNIX sistema-eragilean erabiltzeko. Ordudanik,
hainbat sistema-eragiletara zabaldu da, eta gehien erabiltzen den
lengoaietako bat da. Sortzen duen kodearen eraginkortasunagatik da
estimatua C lengoaia eta softwarea-sistema sortzeko
programazio-lengoaiarik erabiliena da, beste hainbat aplikazio
sortzeko ere erabiltzen da. Hasiberrientzat diseinatua izan ez arren,
konputazio zientziak erakusteko erabiltzen da maiz.
1969. urtean Dennis Rittchiek Bell Telephone Laboratories inc enpresan garatutakoa da C
programazio-lengoaia. Murray Hillen, New Jerseyn, geroago AT&T Bell Laboratories-en eta
geroago Lucent Tecnologoes-en ere garatu zen. Aurretik egondako BCPL eta B programazio-
lengoaien garapenaren ondorioa da, horiek ere Bell laborategietan garatuak. Aurreko
lengoaiak bezala, sistema eragileak eta, bereziki, UNIX sistema eraikitzeko sortu zen, kode
eraginkorra sortzeko.
C
1978. urtera arte, Bell laborategien barne erabilpenerako zegoen bakarrik, Brian
Kernighanek eta Dennis Richiek The C programmy language lan ezagunarekin
lengoaiaren deskribapena egin zuten arte.C programazio-lengoaia, mundura
zabaldu zen.
1989. urtean ANSI (American National Standardization Institute) erakundeak C lengoaiaren
lehen estandarizazioa burutu zuen, eta horren ondorioz, araututako lengoaia horri ANSI C
izena eman zitzaion. Hurrengo urtean estandar bihurtu zen (International Standardization
Institute ISO). Estandarizazioari esker, arau jakin horiei jarraituz egindako programak
bateragarriak dira hainbat sistemaren artean, horrek esan nahi du programa berak era
berean lan egingo duela sistema ezberdinetan.
C
programazio-lengoaiaren inplementazio komertzial gehienak ez dira K&RC-ren definizio
originalaren berdinak. Horrek eragiten duen bateraezintasuna ekiditeko, ANSI-ko X3J11
komitea lanean hasi zen C lengoaiaren definizioa arautzeko. Ondorioz, 80. hamarkadaren
erdialdera, estandarra onartu zen.
LERROARTEA
Kopiatu testua eta aplikatu ezaugarri hauek:
Izenburua. Times New Roman 20, lodia; testua, zentratua.
Testua. Arial 10; lerrokatzea, justifikatua.
Lerroarteak.
1. paragrafoa: bakuna.
2. paragrafoa: 1,5.
3. paragrafoa: bikoitza.
4. paragrafoa: anizkoitza, 0,8.
5. paragrafoa: zehazki, 10 puntu.
ECHELON
ECHELON komunikazio elektronikoak aztertzeko eta espioitza egiteko sare bat da. UKUSA-k
(Ameriketako Estatu Batuak, Kanada, Erresuma Batua, Australia eta Zeelanda Berria) kontrolatuta,
ECHELONek irratiz eta satelitez egindako komunikazioak, telefono deiak, faxak eta e-mailak ia-ia mundu
osoan antzeman ditzake, eta parte hartzeen azterketa automatikoa eta sailkapena egiten du.
ECHELONek egun batean antzeman dezakeen komunikazio kopurua hiru mila milioikoa dela diote.
Sobietar Batasunaren eta haren aliatuen komunikazio militarrak zein diplomatikoak kontrolatzeko eraikia
izan arren, gaur egun ECHELON terrorismoari, narkotrafikoari eta inteligentzia politikoari eta
diplomatikoari buruzko pistak aurkitzeko erabiltzen dela uste da. Harekin kritikoak direnek diote espioitza
ekonomikoan eta, neurri handi batean, norberaren pribatutasunean indarrez sartzeko ere erabiltzen dela.
ECHELONen berri 1976an eman zuen Winslow Peckek.
Inteligentzia-aliantza horren kideak UKUSA aliantzaren kideak dira, Bigarren Mundu Gerratik hona
informazioa biltzen diharduena. Sistema hori NSA-ren (National Security Agency) mende dago, eta,
Marylanden bakarrik (Ameriketako Estatu Batuak), 100.000 langile ditu (beste iturburu batzuek diote
mundu osoan 380.000 langile dituela); ondorioz, mundu osoko espioitza-sare handiena da. Informazioa
Menwith Hilltik (Erresuma Batua) satelite baten bidez Marylandeko Fort Meadera (Ameriketako Estatu
UKUSAn aliantzaren barruan erantzukizun bat ematen diote estatu bakoitzari eta planeta eremutan
banatzen dute. Kanadaren zeregina Sobietar Batasuna (Europan dagoen aldea) kontrolatzea zen. Gerra
Hotzaren garaian, Erdialdeko Amerikako eta Hego Amerikako satelite bidezko eta irrati bidezko
komunikazioak kontrolatzeko esfortzu handiagoa egin zen, batez ere droga- eta jende-trafikoa
lokalizatzeko.
Ameriketako Estatu Batuek, haien satelite-kate handiaz eta entzun-portuez baliatuta, Latinoamerika,
Asia, Errusia (Asian dagoen aldea) eta Txina kontrolatzen dituzte. Erresuma Batuak Europa, Errusia eta
Afrikako komunikazioak hartzen ditu. Australiak Indotxina, Indonesia eta Txina kontrolatzen ditu, eta
(w013) Ariketa
MACINTOSH
Macintosh gaur egun Apple Inc. konpainiak diseinatu, garatu, eraiki eta merkaturatutako
edozein ordenagailu pertsonali erreferentzia egiteko erabiltzen den izena da.
Macintosh 128K 1984ko urtarrilaren 24an merkaturatu zen. Arrakasta lortu zuen lehen
ordenagailu pertsonala izan zen, erabiltzaile-interfaze grafiko bat eta sagu bat erabiltzen
zituena komando-lerroaren ordez. Mac produktu-gaman ia denetik dago: oinarrizko Mac Mini-
ak, MacPro Server zerbitzariak ...
Mac sistemak etxea, hezkuntza eta sortzaile profesionalak ditu merkatu-helburu nagusi. Mac-
en ekoizpena integrazio bertikaleko ereduan oinarritua dago, non Applek bere hardwarearen
arlo guztiak zehazten dituen eta sistema-eragile propioa sortzen duen, Mac guztietan aurre
instalatua datorrena. Microsoft Windows aurre instalatuta duten ordenagailu pertsonaletan,
ordea, saltzaile batek sistema-eragilea ematen du eta saltzaile ugarik hardwarea sortzen dute.
Bi kasuetan, hardwareak beste sistema-eragile batzuen funtzionamendua ahalbidetzen du:
egungo Mac-ak, PCak bezala, Linux, FreeBSD eta Windows bezalako sistema-eragileak
jasateko gai dira, azken hau Apple-en Boot Camp softwarea edo Parallels Desktop edo
VMWare Fusion bezalako birtualizazio-software batzuei esker. Gaur egun, posible da, baita ere,
Apple-en sistema-eragilea moldatzea existitzen diren hardware gehienekin bateragarri egiteko,
OSx86 izena duen mugimendua da.
bertsioa dute dagokion ordenagailura egokitua, 2015eko ekainaren 8tik Mac OS X v10.11 High
Sierra bertsioan dagoena.
TABULAZIOAK
Idatzi testua eta hartu kontuan apunteek dakartena.
1. irudia
OGIA PAN 125
ESNEA LECHE 96
OLIOA ACEITE 1.245,80
2. irudia
OGIA PAN 125
ESNEA LECHE 96
OLIOA ACEITE 1.245,80
3. irudia
OGIA PAN ....................................................... 125
ESNEA LECHE........................................................ 96
OLIOA ACEITE .................................................. 1.245,80
4. irudia
OGIA _________________ PAN ___________________________ 125
ESNEA _______________ LECHE ___________________________ 96
OLIOA _______________ ACEITE _________________________ 1.245,80
5. irudia
OGIA PAN 125
ESNEA LECHE 96
(w015) Ariketa
JANTOKIA. Idatzi mezua jantoki@egibide.org helbidera, eta zehaztu: ikaslearen izen-abizenak, jantokia
erabili nahi diren egunak, 2016/17 ikasturteko Campusaren izena eta kurtsoa. Bestela, deitu
945772800 telefono zenbakira. Bazkaltzeko aurreikusitako ordutegia 14:15ak dira eta bazkari
bakoitzak 6,25 € balioko du gutxienez asteko 3 bazkari eginez gero; noizbehinkako bazkariak,
berriz, 6,75 €. Zerbitzua eta prezioak aurten bezala mantentzea nahiko genuke; dena den,
hau Campus bakoitzean interesa duten ikasleen araberakoa izango da.
AUTOBUSA. Idatzi mezua garraioa@egibide.org helbidera, eta zehaztu: ikaslearen izen-abizenak, helbidea
(herria edo Gasteizko kalea), joan-etorri zerbitzua nahi den edo bietako bat baino ez, 2016/17 ikasturteko
Campusaren izena eta kurtsoa. Bestela, deitu 945772800 telefono zenbakira. Ibilbideak ikasleen ordutegi
berriaren arabera antolatuko dira: bata 14:15ean eta bestea 15:30ean (azken hori 14:15ean ateratzen diren eta
jantokia erabili nahi duten ikasleei eskainia). Ibilbideak nahiz ordaindu beharreko zenbatekoa interesa duten
ikasleen eta beharrezkoak diren geltokien arabera antolatuko dira.
(w016) Ariketa
TABULAZIOAK
Kopiatu testua eta aplikatu ezaugarri hauek:
Izenburua. Calibri 14, lodia eta etzana.
Testua. Calibri 14; paragrafoen arteko tartea -lehenago eta ondoren-, 0; lerroartea, bakuna.
Tabulazioak.
1. Ezkerrean, 2 cm; ezkerrean, 5 cm; ezkerrean, 9 cm, eta ezkerrean, 13 cm.
2. Ezkerrean, 1 cm; eskuinean, 8 cm; eskuinean, 11 cm, eta eskuinean, 14 cm.
3. Ezkerrean, 1,5 cm; erdian, 9 cm, eta eskuinean, 15 cm.
TABULAZIOAK
Kopiatu testua eta aplikatu ezaugarri hauek:
Izenburua. Tahoma 14, lodia.
Testua. Tahoma 13; paragrafoen arteko tartea -lehenago eta ondoren-, 0; lerroartea, bakuna.
Tabulazioak.
1. Ezkerrean, 2 cm; hamartarra, 7 cm puntuekin; erdian, 10 cm puntuekin; hamartarra, 15 cm
puntuekin.
2. Ezkerrean, 1,5 cm; eskuinean, 5,5 cm marrekin; eskuinean, 7 cm marrekin; eskuinean, 8,5
cm marrekin; eskuinean ,10 cm marrekin; eskuinean, 11,5 cm marrekin; eskuinean, 13 cm
marrekin; erdian, 15 cm marrekin.
3. Barrak, 1 cm; ezkerrean, 1,5 cm; barrak, 5 cm; ezkerrean, 5,5 cm; barrak, 9 cm; ezkerrean
9,5 cm; barrak, 12,5 cm; ezkerrean, 13 cm; barrak, 16 cm.
4. Eskuinean, 16 cm puntuekin.
AURKIBIDEA
(w018) Ariketa
TABULAZIOAK
Kopiatu testua eta aplikatu ezaugarri hauek:
Izenburua. Arial 14, lodia; testua, zentratua.
Testua. Arial 13; paragrafoen arteko tartea –lehenago eta ondoren-, 0; lerroartea, 1,5.
Tabulazioak.
1. Ezkerrean, 0,5 cm, eta eskuinean, 16 cm.
2. Ezkerrean, 0,5 cm; ezkerrean, 5,5 cm puntuekin; ezkerrean, 9 cm; eskuinean, 16 cm
puntuekin.
3. Ezkerrean, 0,5 cm; ezkerrean, 4 cm puntuekin; ezkerrean, 5 cm; ezkerrean, 9 cm puntuekin;
ezkerrean, 10 cm; ezkerrean, 16 cm puntuekin.
IKASLEAREN FITXA
Izen-abizenak ..................................................................................................
Helbidea ...........................................................................................................
IRAKASGAIAK
Irakasgaia: ......... Maila: ..................... Deialdia: ................................
Irakasgaia: ......... Maila: ..................... Deialdia: ................................
Irakasgaia: ......... Maila: ..................... Deialdia: ................................
Irakasgaia: ......... Maila: ..................... Deialdia: ................................
Irakasgaia: ......... Maila: ..................... Deialdia: ................................
Irakasgaia: ......... Maila: ..................... Deialdia: ................................
Irakasgaia: ......... Maila: ..................... Deialdia: ................................
Irakasgaia: ......... Maila: ..................... Deialdia: ................................
Irakasgaia: ......... Maila: ..................... Deialdia: ................................
Irakasgaia: ......... Maila: ..................... Deialdia: ................................
(w019) Ariketa
Paragrafo honek 6 puntuko ertz lodia dauka goian eta behean, testua zentratua dago
eta itzaldura horia dauka.
(w020) Ariketa
GOOGLE CHROME
Google Chrome Google-ek garatutako kode irekiko doako web nabigatzailea da.
Doan deskargatzeko aukera dago, zerbitzu-baldintza zehatzak onartuta. Izena
erabilitako erabiltzailearen interfaze grafikoaren markotik (chrome) dator.
Google Chrome Google-ek garatutako kode irekiko doako web nabigatzailea da.
Doan deskargatzeko aukera dago, zerbitzu-baldintza zehatzak onartuta. Izena
erabilitako erabiltzailearen interfaze grafikoaren markotik (chrome) dator.
Google Chrome Google-ek garatutako kode irekiko doako web nabigatzailea da.
Doan deskargatzeko aukera dago, zerbitzu-baldintza zehatzak onartuta. Izena
erabilitako erabiltzailearen interfaze grafikoaren markotik (chrome) dator.
Google Chrome Google-ek garatutako kode irekiko doako web nabigatzailea da.
Doan deskargatzeko aukera dago, zerbitzu-baldintza zehatzak onartuta. Izena
erabilitako erabiltzailearen interfaze grafikoaren markotik (chrome) dator.
Google Chrome Google-ek garatutako kode irekiko doako web nabigatzailea da.
Doan deskargatzeko aukera dago, zerbitzu-baldintza zehatzak onartuta. Izena
erabilitako erabiltzailearen interfaze grafikoaren markotik (chrome) dator.
Google Chrome Google-ek garatutako kode irekiko doako web nabigatzailea da.
Doan deskargatzeko aukera dago, zerbitzu-baldintza zehatzak onartuta. Izena
erabilitako erabiltzailearen interfaze grafikoaren markotik ( Chrome ) dator.
(w021) Ariketa
ARABA
Landa-lurzorua salgai
699 999 999
GASTEIZ
2-
200 m -ko txalet handia. 3 solairu,
txokoa, hainbat ibilgailu gordetzeko
garajea, igerilekua eta terraza. Ongi
zaindua. Bista ezin hobeak.
GALDETU PREZIOA.
Telefonoa 655 555 555
MEKANIKA-TAILERRA SALGAI
Deitu 688 888 888 telefonora, 8:00etatik 20:00etara
ORRIAREN DISEINUA
Kopiatu testua eta aplikatu ezaugarri hauek:
Izenburua. Calibri 20, lodia; testua, zentratua.
Testua. Arial 10; paragrafoen arteko tartea -lehenago eta ondoren-, 6 puntu; lerroartea, bakuna.
IBM
International Business Machines edo IBM informatikarekin lotutako erremintak, programak eta zerbitzuak
ekoiztu eta merkaturatzen dituen enpresa multinazionala da. Ameriketako Estatu Batuetako New Yorkeko
estatuko Armonk hirian du egoitza nagusia. Gutxi gorabehera 390.000 langile ditu 161 herrialdetan
banatuta eta teknologiarekin lotutako zerbitzu-enpresarik handiena da. New Yorkeko Burtsak IBM kodea
erabiltzen du.
New Yorkeko Armonken du egoitza, eta 1911n sortu zen Computing-Tabulating-Recording Company
izenaz, hiru enpresa txiki elkartuta. 1924an IBM (International Business Machines Corporation) izeneko
enpresa bereganatu eta beronen izena hartu zuen. Thomas Watson-en zuzendaritzapean (1914-1952),
Estatu Batuetako enpresetako kontrol-erlojuen egile nagusia izatera iritsi zen IBM, eta lehen idazmakina
elektrikoa ere asmatu eta merkaturatu zuen 1930eko hamarkadan. 1950eko hamarkadan murgildu zen
konputagailuen alorrean, eta hurrengo hamarkadetan, hedapen izugarria izateaz gain, ordenagailuen
lehen mailako merkatura iritsi zen. 1953an, lehen ordenagailu komertziala sortu zuen, 701 izenekoa.
1965az geroztik, informatika-industriaren buru bihurtuta, derrigorrezko erreferentzia izan ziren IBMk
egindako ordenagailuak, kalitatearen alorrean ez ezik, hizkuntza informatikoari nahiz funtzionamenduari
dagozkien arauen alorrean ere bai. 1960ko eta 1980ko hamarkaden artean, IBM izan zen konputagailu
handien merkatuko enpresa nagusia. 1970eko hamarkadan ordenagailu txikiak azaldu zirenean, IBMri
konputagailu handien merkatua arriskuan jarriko zutela iruditu zitzaion, eta ez zen gai izan haien
benetako ahalmena ikusteko. 1980an, ordea, IBMk PC delako ordenagailu pertsonala sortu zuen eta
arrakasta handia lortu zuen eta denbora gutxian eredu bilakatu zen mikroinformatikaren alorrean.
1980ko hamarkadaren erdialdera, ordea, IBMren aurrerakada moteldu egin zen, bereziki programa eta
ordenagailu eramangarrien alorrean. Informatika-enpresa japoniarren igoerak eragin zuen, neurri batean,
IBMk zenbait alorretan izan zuen atzerakada. Hala ere, 1980ko hamarkadaren amaieran IBM munduko
konputagailu-ekoizle handiena zen, idazmakinak eta fotokopiagailuak tartean, baita bulegoko tresnerien
ekoizle nagusia ere.
(w023) Ariketa
ORRIAREN DISEINUA
Kopiatu testua eta aplikatu ezaugarri hauek:
Izenburua. Calibri 20, lodia; testua, zentratua.
Testua. Calibri 11; paragrafoen arteko tartea -lehenago eta ondoren, 6; lerroartea, bakuna.
LINUS TORVALDS
Linus Benedit Torvalds Linux sistema-eragilearen Kernelaren sortzailea da. Helsinkin (Finlandia) jaio zen
1969ko abenduaren 28an. Haren gurasoak Linus Pauling-en izenean oinarritu ziren semeari izena
emateko.
Linus software-ingenieritzan espezializatuta egoteagatik egin da ezagun, Linux-en nukleoaren proiektua
hasi eta garatu zuelako Andrew S. Tanenbaumek sortutako Minix sistema-eragilean oinarrituta. Gaur
egun, Torvalds Finlandian dagoen proiektu baten koordinatzailea da.
11 urte zituela hasi zen informatika munduan murgiltzen, 1980an aitonak Commodore ordenagailua
erabiltzeko laguntza eskatu zionean. 1988an Helsinkiko unibertsitatean onartu zuten, Andy
Tannenbaumek Minix sistema-eragilea kaleratu zuen urte berean eta bi urte geroago C programazio-
lengoaia ikasten hasi zen bertan.
21 urterekin 5 urteko esperientzia zuen programatzen eta Minix sistema-eragiletik ideiak hartuz
proiektu pertsonal bat hasi zuen. Maurice J. Bachen Design of the Unix Operating Systemen oinarrituz
eta Minix-en Kernel-ari aldaketak eginez, GNU proiektuak sortutako softwarea IBM/PC arkitektura
batean exekutatzeko moldatu zuen. Horrela, 1991n Linux-en lehen bertsioa argitaratu zuen, BASH eta
GCC exekutatzeko gai zena. 1992ko urtarrilean GPL lizentzia erabaki zen Linux-entzat.
Finlandian Linus Torvaldsek erabaki zuen 3500 dolarreko inbertsioa egitea konputagailu berri bat
lortzeko, Inteleko 80386 mikroprozesadorea zeukana. Ordainketa epeka egin zuen, ez baitzuen dirurik
esku-dirutan. Ordenagailua unibertsitatearekin konektatzeko erabiltzen zuen; baina ibiltzen zuen
sistema-eragilea gustuko ez zuenez, berri bat sortzea erabaki zuen. Hori konpondu ondoren, beste
zeregin bat ikusi zuen: nola igo eta jaitsi unibertsitateko artxiboak? Horretarako beharrezkoa zen disko-
kontroladorea sortzeari ekin zion eta Minix-ekin bateragarria zen kontroladorea lortu zuen. Orduan,
konturatu zen ez zela bakarrik emuladore bat sortzen ari, eta, zerotik hasita, sistema-eragile berri bat
sortu zuen.
Hasiera batean Linux izena jarri zion sistema berriari, baina jendaurreko aurkezpena egiteko, oso izen
egozentrikoa zela iritzita Freax deitu zion. Hala ere, Linux izena nagusitu zen eta gaur egun ere izen
horrekin ezagutzen da.
1991ko abuztuaren 25ean iragarri zuen bere sistema garatzen jarraituko zuela Minix ordezkatzeko.
Ondoren, irailaren 17an, 10.000 lerroko kodedun 0.01 bertsioa igo zuen unibertsitateak emandako FTP
zerbitzarira. Handik aurrera, oso azkar hasi zen garatzen Linux.
ORRIAREN DISEINUA
Kopiatu testua eta aplikatu ezaugarri hauek:
Izenburua. Arial 20, lodia; testua, zentratua.
Azpititulua. Arial 14, lodia eta azpimarratua; lerrokatzea, ezkerrean.
Testua. Arial 10; paragrafoen arteko tartea -lehenago eta ondoren-, 6; lerroartea, bakuna.
STEVE JOBS
Steve Paul Jobs —Steve Jobs izen-deiturez ezaguna— (San Frantzisko, Kalifornia, Ameriketako Estatu
Batuak, 1955eko otsailaren 24a - 2011ko urriaren 5a) enpresaburua eta informatikaria izan zen. Apple
enpresako lehendakaria eta informatikaren industriako enpresari famatua izan zen.
Steve Wozniak ingeniariarekin batera Jobsek ordenagailu pertsonala ezagutzera eman zuen 70eko
hamarkadaren bukaeran. 80eko hamarkadaren hasieran, Erabiltzailearen Interfaze Grafikoaren
potentziala aditzera eman zuen.
Berak sortutako enpresaren zuzendaritza-batzordearekin arazoak eduki ondoren, kaleratu egin zuten
Apple Computer-etik1985 urtean; eta orduan NeXT konpainia sortu zuen. Konpainia hori Apple
Computer-ek xurgatu zuen geroaago, eta Jobs presidente izan zen ia hil zen arte.
BIOGRAFIA
Ezkondu gabeko emakume unibertsitario baten semea zen Steve. Artean txikia zela, amak adopzioan
ematea erabaki zuen eta langile xumea zen bikote bati eskaini zion haurra, Paul eta Clara Jobsi.
APPLE COMPUTER
20 urterekin, gurasoen garajean eta laguna zuen Steve Wozniak-ekin batera, Apple sortu zuen. 10
urteren buruan Apple bi pertsonaz osatutako enpresa izatetik 4.000 langilez osatutako enpresa izatera
iritsi zen.
27 urterekin, Jobs 1982ko aberatsik gazteena izan zen.
Hiru urte geroago, 30 urte zituela, Apple-etik —berak sortutako enpresa— kaleratu zuten, eta historiara
pasa diren beste enpresa batzuk sortu zituen (NeXT, Pixar). Ibilbide profesionalean, eta bereziki, Mac
ordenagailuaren garapenean, ospe txarra hartu zuen langileei ematen zien tratuagatik.
1991. urtean Laurene Powellekin ezkondu zen, Stanford Unibertsitateko eskola batean ezagutu zuen, eta
familia osatu zuten. Palo Alton, Kalifornian, bizi izan ziren haien hiru seme-alabekin.
Xeroxeko garatzaileek Smalltalka garatu zuten, sagua laneko tresna bezala erabiltzen zuen ingurune
grafikoa. Nahiz eta Xeroxeko zuzendaritza eszeptikoa izan ideia horrekiko, Steve Jobs kontzeptua
garatzearen alde azaldu zen. Ordenagailuaren izena Lisa izan zen, Steve Jobsen alabaren omenez.
Lisaren softwarearen oinarrizko kontzeptuetatik hasi zen Apple informatika pertsonalaren merkatuan
pisua hartzea lortu zuten produktuak garatzen: Apple Macintosh eta haren sistema-eragilea, edozein
erabiltzailerentzat erraza zen lehenengoa.
Jobs-ek ikertzaile talde berezi bat sortu zuen Macintosh-erako. Hala ere, nahiz eta eraginkortasun hobea
lortu, enpresak geldialdi bat izan zuen hainbat faktoreren eraginez.
Steve Wozniak-ek Apple utzi zuen, Macintosh-en 80.000 unitate saltzea espero zen eta 20.000 unitate
baino ez zirenean saldu. Horrek Jobs haserretu zuen, eta enpresaren gidaritza hartu nahi izan zuen
ordura arte laguna zuen John Sculley-ren kaltean. John-ek administrazio-kontseiluaren babesa jaso zuen
(w025) Ariketa
eta Jobs-ek ordura arte zituen erantzukizunak bereganatu zituen. Ondoren, Siberia izeneko Apple-ren
eraikin batera bidali zuten Jobs. Geroago, eta depresioak jota, Apple utzi eta akzio guztiak saldu zituen
bat izan ezik.
NeXT
1989. urtean, bere ideiak aurrera ateratzen saiatzeko, NeXT izeneko konpainia sortu zuen. Apple
lotsatuko zuen ordenagailuen hurrengo belaunaldia sortu nahi izan zuen, baina porrot egin zuen
salmentetan, nahiz eta nagusitasun teknikoa nabarmena izan. Zortzi urteko borrokaren eta 250 milioi
inbertitu ondoren, NeXTek itxi egin zuen hardware-atala 1993an.
1999. urtean gertaera haiek guztiak Pirates of Silicon Valley (Silicon Valleyko piratak) izeneko filman
kontatu zituen. Filmaren abiapuntua Apple Computer-en sortzearekin hasten da, eta Steve Jobs
kaleratuta egon ondoren berriz kontratatzen zuten arte irauten du.
PIXAR
Porrotaren ondoren, ordenagailu bidezko animazioko enpresa bat erostea erabaki zuen, Pixar, George
Lucas-en Lucasfilm ekoiztetxerako erosle bila baitzebilen. Pixar laster hasi zen nabarmentzen zinemaren
munduan, osorik ordenagailuz egindako, lehen animazioko pelikula garrantzitsuaren bidez, Disneyrentzat
ekoiztutako Toy Story.
Pelikula horren ondoren iritsi ziren A Bug's Life, Monsters, Toy Story 2, Finding Nemo, The Incredibles,
Cars, Ratatouille, WALL-E eta Toy Story 3. Denek arrakasta handia lortu zuten kritikaren eta ikusleen
artean, istorio onak zirelako, gidoi onak zituztelako bai umeentzat eta baita helduentzat ere, eta
animazioko teknika bikainak erabili zituztelako.
APPLERA ITZULTZEA
Applek Gil Amelio kontratatu zuen zuzendari exekutibo lanerako, enpresa salbatzeko helburuarekin,
izugarrizko krisia jasaten ari baitzen. Haren zereginen artean, behin-behineko zen Copland sistema
eragilearen porrotaren ondoren, Macintosh-en sistema-eragilearen zahartzearen arazoa konpontzeko
irtenbidea topatzea zegoen —proiektua bertan behera geratu zen—. Ameliok erabaki zuen lehendik
sortua zegoen sistema-eragile batetik abiatzea. Aukeren artean hauek lehiatu ziren: BeOS, Jean Louis
Gassé-ren Be konpainiako, eta Steve Jobs-en NeXT-en NextStep. Garaile azken hau suertatu zen.
Horren ondorioz, Applek NeXT erosi zuen. Horrela, Jobs-ek kontrola berreskuratu zuen, Amelio
konpainiatik kanporatu eta Next taldea Apple-en buru jarri.
Hartutako lehenengo neurrietako bat izan zen Microsoft-ekin akordio bat ixtea. Apple-n dirua sartu zuen
—akzioen % 4 erosita— eta Mac-entzat Office-ren garapena bermatu zuen. Horrela, aspaldiko lehiari —
interfaze grafikoak— amaiera eman zitzaion.
Neurri horiek guztiek produktu gutxiago baino hobeak garatzeko aukera eman zioten konpainiari.
Negozio-linea berriak eta harrigarriak garatu zituzten: iPod eta iPhone.
DIMISIOA
Jobsek 2011ko abuztuaren 24an eman zuen dimisioa, eta Tim Cook-ek ordezkatu zuen. Handik aurrera
Tim Cook Apple-eko zuzendaritza-batzordeko lehendakaria izan zen. Horren berri eman eta ordu gutxira
Apple-en akzioak 5 puntu jaitsi ziren.
ZUTABEAK
Kopiatu 5 aldiz testua eta aplikatu ezaugarri hauek:
Izenburua. Arial 14, lodia; testua, zentratua.
Testua. Times New Roman 12; lerrokatzea, justifikatua; paragrafoen arteko tartea -lehenago eta
ondoren-, 0; lerroartea, 1,5.
Zutabeak.
1. Zabalera berdineko bi zutabe; zutabeen arteko tartea, 1,25 cm; marra tartean.
2. Zutabe bakarra.
3. Zabalera berdineko bi zutabe; zutabeen arteko tartea, 0,4 cm; marra tartean.
4. Zabalera desberdineko bi zutabe: lehenengoa, 5 cm-koa, eta bigarrena, 10 cm-koa.
Zutabeen arteko tartea, 1,5 cm.
5. Zabalera berdineko lau zutabe; zutabeen arteko tartea, 0,5 cm; marra tartean.
World Wide Web (WWW) elkarri loturiko 1990 aldera Sir Tim Berners-Lee
hipertestuko dokumentuen sistema bat da eta ingelesak eta Robert Cailliau belgikarrak
Internet bidez atzigarria da. Web nabigatzaile sortu zuten weba, CERNen (Geneva,
batekin, erabiltzaile batek testu, irudi, bideo Suitza) lanean ari zirela. Orduz geroztik,
edo beste multimedia eduki batzuk dituen Berners-Lee Web estandarren garapena
webguneak ikus ditzake eta hiperesteken bidez gidatzen gogotsu aritu da, besteak beste,
orri horietan nabiga dezake. web orriak osatzeko erabiltzen diren
lengoaiak garatzen. Azken urteotan, Web
Semantiko baten alde egin du.
World Wide Web (WWW) elkarri loturiko hipertestuko dokumentuen sistema bat da eta Internet
bidez atzigarria da. Web nabigatzaile batekin, erabiltzaile batek testu, irudi, bideo edo beste
multimedia eduki batzuk dituen webguneak ikus ditzake eta hiperesteken bidez orri horietan
nabiga dezake.
1990 aldera Sir Tim Berners-Lee ingelesak eta Robert Cailliau belgikarrak sortu zuten weba,
CERNen (Geneva, Suitza) lanean ari zirela. Orduz geroztik, Berners-Lee Web estandarren
garapena gidatzen gogotsu aritu da, besteak beste, web orriak osatzeko erabiltzen diren lengoaiak
(w026) Ariketa
World Wide Web (WWW) elkarri loturiko 1990 aldera Sir Tim Berners-Lee ingelesak eta
hipertestuko dokumentuen sistema bat da eta Robert Cailliau belgikarrak sortu zuten weba,
Internet bidez atzigarria da. Web nabigatzaile CERNen (Geneva, Suitza) lanean ari zirela.
batekin, erabiltzaile batek testu, irudi, bideo Orduz geroztik, Berners-Lee Web estandarren
edo beste multimedia eduki batzuk dituen garapena gidatzen gogotsu aritu da, besteak
webguneak ikus ditzake eta hiperesteken bidez beste, web orriak osatzeko erabiltzen diren
orri horietan nabiga dezake. lengoaiak garatzen. Azken urteotan, Web
Semantiko baten alde egin du.
World Wide Web (WWW) ditzake eta hiperesteken bidez orri horietan nabiga dezake.
elkarri loturiko hipertestuko 1990 aldera Sir Tim Berners-Lee ingelesak eta Robert
dokumentuen sistema bat da Cailliau belgikarrak sortu zuten weba, CERNen (Geneva,
eta Internet bidez atzigarria Suitza) lanean ari zirela. Orduz geroztik, Berners-Lee Web
da. Web nabigatzaile estandarren garapena gidatzen gogotsu aritu da, besteak
batekin, erabiltzaile batek beste, web orriak osatzeko erabiltzen diren lengoaiak
testu, irudi, bideo edo beste garatzen. Azken urteotan, Web Semantiko baten alde egin
multimedia eduki batzuk du.
dituen webguneak ikus
ZUTABEAK
Kopiatu testua eta aplikatu ezaugarri hauek:
Izenburua. Arial 16, lodia; testua, zentratua.
Testua. Arial 12; lerrokatzea, justifikatua; paragrafoen arteko tartea -lehenago eta ondoren-, 12;
lerroartea,1,5.
Zutabeak.
1. Zutabe bakarra; kanpo-ertza 3 puntukoa eta lerro bikoitza (bata lodia eta bestea fina); estiloa
eta itzaldura, horia; eskuin eta ezkerreko koskak, 2 cm.
2. Zabalera desberdineko hiru zutabe: lehenengoa 4 cm-koa; bigarrena 5 cm-koa; eta
hirugarrena 5,5 cm-koa); zutabeen arteko tartea, 1 cm zutabeen arteko marrarekin. Korritze
horizontala forma, Calibri 14.
3. Zutabe bakarra; alderantzizko koska berezia, 1,5 cm.
SUEBAKI
loturak blokeatuz,
Lehenago esan bezala bi motatako elementuak izan daitezke: hardwarerakoak
(dispositibo fisikoaren bitartez) edo softwarerakoak (babestu nahi den PCan
instalatutako programa informatiko baten bitartez).
AZPIZUNA PANADERA PATATA ETA ONDDOEKIN SOLOMILLO CON PATATAS PANADERA Y HONGOS
EDARIAK: ARDO BELTZ ONDUA, GORRIA, ZURIA BEBIDAS: TINTO CRIANZA, ROSADO, BLANCO
110 € 110 €
(w028) Ariketa
MICROSOFT WORD 2016
TAULAK
Kopiatu testua eta aplikatu ezaugarri hauek:
Testua. Arial 10; paragrafoen arteko tartea lehenago, 3, eta ondoren, 0; lerroartea, bakuna.
2. irudia
3. irudia
5. irudia
GUZTIRA 1.600
10. irudia
TAULA (1)
TAULA (2)
(w029) Ariketa
11. irudia
TAULAK
Kopiatu testua eta aplikatu ezaugarri hauek:
Testua. Arial 9; lehenengo errenkada, lodia.
Taulak.
1. 15 errenkada (altuera: 0,5 cm) eta 6 zutabe (zabalerak: 2,5 cm, 2,6 cm, 5,7 cm, 2,4 cm, 2
cm eta 1,4 cm).
2. Zutabeak. Lehenengoa: gelaxkak batuta, testua bertikala, eta horizontalki eta bertikalki
zentratuta. Bigarrena eta hirugarrena: gelaxkak batuta eta bertikalki zentratuta.
Egunekoa
Gaztelania Joseba 528
2. Administrazioa eta Finantzak
Euskara Patxi 529
1. Administrazioa eta Finantzak Gaztelania Txemi 526
Gauekoa 2. Administrazioa eta Finantzak Gaztelania Ainhoa 529
3. Administrazioa eta Finantzak Gaztelania Roberto 528
1. Administrazioa eta Finantzak Gaztelania Serafín 209
1. Zuzendaritzari Laguntza Ematea Gaztelania Zuriñe 208
Egunekoa
Molinuevo
TAULAK
Kopiatu testua eta aplikatu ezaugarri hauek:
Testua. Lehenengo errenkada, Courier 16, lodia; besteak, Courier 10.
Taulak.
1. 16 errenkada (altuera, 0,5 cm) eta 13 zutabe (zabalerak: lehenengoa, 5,7 cm, eta besteak,
0,8 cm). Zenbait gelaxka batuta eta itzal beltza; lehenengo testua % 35 argiagoa. Ertzak
pertsonalizatuta.
2. 9 errenkada (altuera, 1 cm) eta 6 zutabe (3,2 cm, 2,92 cm, 2,67 cm, 2,92 cm, 2,5 cm eta 2,5
cm). Zenbait gelaxka batuta eta itzal beltza; lehenengo testua % 35 argiagoa,.
UMEEN TXERTAKETA-EGUTEGIA
ADINA - HILABETEAK ADINA - URTEAK
TXERTAKETAK
2 4 6 11 12 15 18 4 6 10 12 16
B hepatitisa
Difteria
Tetanosa
Kukutxeztula
Poliomielitisa
B Haemophilus influenzae
C meningokokoa
Pneumokoko konjugatua
Elgorria
Errubeola
Parotiditisa
Barizela
Papiloma
529 GELA
Orduak Astelehena Asteartea Asteazkena Osteguna Ostirala
08:15-09:10 542BA
542BA
09:10-10:05 541BA 542BA 542BD
542BD
10:05-11:00 541BA
11:00-11:25 ATSEDENALDIA
11:25-12:20 541BD
(w031) Ariketa
TAULAK
Kopiatu testua eta aplikatu ezaugarri hauek:
Testua. Cambria 12; lehenengo errenkada, Cambria 14, lodia.
Taulak. Horizontalki erdian,
1. 11 errenkada (altuera: 0,6 cm; eta 1. errenkadan, itzal berde argia) eta 5 zutabe (zabalerak:
3,2 cm, itzal horia, zenbait gelaxka batuta, eta testua horizontalki eta bertikalki zentratuta; 3
cm; 2,5 cm; 2,7 cm; eta 3,8 cm, itzal urdin argia, zenbait gelaxka batuta eta testua
horizontalki eta bertikalki zentratuta).
2. Taula-estiloa. 1. sareta, ertaina; 3. enfasia. 14 errenkada (altuera: 0,6 cm) eta 5 zutabe
(zabalerak: 4,64 cm, eta zenbait gelaxka batuta; 2,91 cm, eta zenbait gelaxka batuta;
2,78 cm; 1,99 cm, eta zenbait gelaxka batuta; eta 2,35 cm, lerrokatu testua gelaxkaren
ezkerreko ertzaren beheko aldean, zenbait gelaxka batuta).
OSTEGUNA 19:00-20:00
20:00-21:00
ASTELEHENA 18:00-19:00
ASTEAZKENA 19:00-20:00
20:00-21:00
HIRU ORDU ASTEAN ASTEARTEA 18:00-19:00 350 €
die ordainketan.
ASTEAZKENA 19:00-20:00
OSTEGUNA
20:00-21:00
(w032) Ariketa
ASTELEHENA 18:00-19:00
ASTEAZKENA 19:00-20:00
OSTIRALA 20:00-21:00
TAULAK
Kopiatu 5 aldiz taula eta aplikatu ezaugarri hauek:
Testua. 1. errenkada, Arial 12 eta lodia; besteak, Arial 10.
Taulak. 8 errenkada eta 5 zutabe, horizontalki erdian eta taula estiloan: zerrenda argia, 3. enfasia.
1. Taula desordenatua.
2. Izena, gorantz ordenatua.
3. Abizena, gorantz ordenatua.
4. Jaioteguna, beherantz ordenatua.
5. Probintzia, gorantz ordenatua; hiria, gorantz ordenatua, eta izena, gorantz ordenatua.
FORMULAK TAULETAN
Kopiatu testua eta aplikatu ezaugarri hauek:
Testua. Calibri 10; zenbaitetan, lodia.
Taulak. Horizontalki erdian eta eman dagokion formatua (koloreak, ertzak…):
1. 12 errenkada eta 4 zutabe. Kalkulatu guztizkoa formulak erabiliz.
2. 6 errenkada eta 11 zutabe. Kalkulatu guztizkoa, maximoa, minimoa eta batezbestekoa
formulak erabiliz.
3. 9 errenkada eta 5 zutabe. Kalkulatu zenbatekoak formulak erabiliz. Formulak idaztean,
kontuz 8. eta 9. errenkadekin.
ARAMAIOKO BIZTANLEAK
AUZOAK GIZONAK EMAKUMEAK GUZTIRA
AREXOLA 57 34 91
AZKOAGA 162 88 250
BARAJUEN 97 50 147
ETXAGUEN 21 11 32
GANTZAGA 27 13 40
IBARRA 923 482 1.405
OLETA 112 52 164
UNTZILLA 77 41 118
URIBARRI 74 36 110
GUZTIRA 1.550 807 2.357
BATEZBESTEKOA
URTARRILA
LANGILEAK
MAXIMOA
MARTXOA
MINIMOA
MAIATZA
GUZTIRA
OTSAILA
APIRILA
EKAINA
A01 832 € 899 € 903 € 855 € 932 € 811 € 5.232 € 932 € 811 € 872 €
A02 777 € 803 € 877 € 902 € 876 € 777 € 5.012 € 902 € 777 € 835 €
A03 544 € 901 € 455 € 777 € 676 € 912 € 4.265 € 912 € 455 € 711 €
A04 233 € 344 € 454 € 556 € 456 € 405 € 2.448 € 556 € 233 € 408 €
A05 567 € 456 € 652 € 759 € 599 € 489 € 3.522 € 759 € 456 € 587 €
OIN-OHARRAK
Kopiatu testua eta aplikatu ezaugarri hauek:
Izenburua. Courier 20, lodia; testua, zentratua.
Testua. Courier 10.
Oin-oharrak. 1 zenbakitik hasita.
ZIRKUITO INTEGRATUA
Zirkuito integratua edo Txipa zirkuitu elektroniko miniaturizatu bat da,
material erdieroalezko elementu batean egina. Zirkuitu integratu batean
milaka edo milioika dispositibo elektroniko egon daitezke. Txipetan batez ere
diodoak eta transistoreak egoten dira, baina elementu pasiboak ere izaten
dira, adibidez, erresistentziak. Zirkuitu txertatuak ia tresna elektroniko
guztietan erabiltzen dira, eta haien erabilera izugarrizko iraultza izan da
elektronikaren munduan.
1949ko apirilean, Werner Jacobi1 ingeniari alemaniarrak erdieroaleak dituen
anplifikadore transistoredunez osatutako zirkuitu txertatuentzako lehenengo
patente-eskaera egin zuen.
Geroago, Geoffrey Dummer2 (1909-2002) zientzialariak zirkuituen txertaketa
asmatu zuen. 1940ko hamarkadaren amaieran eta 1950eko hamarkadaren hasieran,
Dummerrek Erresuma Batuko Ministerioko Royal Radar establezimenduan lan egin
zuen.
Texas Instruments enpresan kontratatuta egon eta gero, Jack S. Kilby 3 (1923-
2005) ingeniariak 1959an lehenengo zirkuitu txertatua garatu zuen. Zirkuitu
txertatu hori sei transistorez osatutako germaniozko dispositibo bat zen.
2000. urtean Kilbyk Fisikako Nobel Saria jaso zuen, teknologiaren garapenean
bere asmakizunek egindako ekarpenagatik.
Robert Noyce-k4 bere zirkuitu txertatu propioa garatu zuen. Sei hilabete behar
izan zituen sortzeko, eta gero, patentatu zuen. Kilbyren zirkuituaren zenbait
arazo praktikori konponbidea eman zien; adibidez, osagai guztien
interkonexioari. Masa-produkzioa hobetzeko,txipa sinplifikatu behar zen.
Horretarako, azkeneko geruzari silizioa gehitu zion, eta konexio batzuk
ezabatu zituen. Noyce izan zen zirkuitu txertatuen aurrelaria eta gaur egungo
zirkuitu txertatuen ekoizle famatuaren —Intel Corporation— kofundatzailea.
Zirkuitu txertatuak gaur egungo gailu elektroniko guztietan aurki daitezke:
erlojuetan, autoetan, telebistetan, MP3-erreproduzitzaileetan, sakelako
telefonoetan, ordenagailuetan, medikuntzako ekipamenduetan… Erdieroaleek
huts-balbulen zenbait funtzio egin zezaketela esperimentalki frogatu zenean,
teknologia hori garatu ahal izan zen. Egiaztapen horiek saiakuntza-ikerketa
batzuen ondorioz lortu ziren.
Aurrerapena izugarria izan zen transistore kopuru handiak txip txikietan
txertatzea lortu zenean. Balbulez eta osagai diskretuz osaturiko zirkuituak
azkar ordezkatu ziren. Ordezkapen hori hiru arrazoirengatik gertatu zen:
zirkuitu txertatuen ekoizpen masiboa, beren fidagarritasuna eta horiei
konplexutasuna gehitzeko erraztasuna.
(w036) Ariketa
1
Werner Jacobi: zirkuitu integratuen asmaitzailea izan zen, baina ez zuen
patentea eskatu segidan.
2
Geoffrey W. A. Dummer: zirkuitu integratuen profeta ezaguna zen.
3
Jack Kilby: zirkuitu integratuen asmaitzailea eta Fisikako Nobel Saria.
4
Robert Noyce: Intel-en kofundatzailea izan zen eta Silicon Valley-ko alkatea
ezizena zuen.
OIN-OHARRAK
Kopiatu testua eta aplikatu ezaugarri hauek:
Izenburua. Garamond 20, lodia; testua, zentratua.
Testua. Garamond 12, lerroartea, bikoitza; paragrafoen arteko tartea -lehenago eta ondoren-, 12.
Oin-oharrak. Garamond 9; 1 zenbakitik hasita
ENIAC
ENIAC (ingelesezko Electronic Numerical Integrator And Computer izen osoaren sigla, euskaraz
Armadako Balistika Ikerketa Laborategirako diseinatutako konputagailu erraldoia izan zen. Lehen
konputagailu digitala izan zen eta jaurtiketa-taulak kalkulatzeko sortu zuten. Estatu Batuetako
Armadak finantzatu zuen makina horren diseinua eta ekoizpena Bigarren Mundu Gerran.
John William Mauchly eta John Presper Eckert1 ingeniariek diseinatu zuten ENIAC konputagailua,
eta sei emakume izan ziren programatzaileak: Betty Jean Snyder Holberton2, Betty Jean Jennings
Bartik3, Kathleen McNulty Mauchly Antonelli4, Marlyn Wescoff Meltzer5, Ruth Lichterman
(w037) Ariketa
1 John Presper Eckert y John William Mauchly: Harold Pende Howard N. Potts Medal Saria (1949).
2 Betty Snyder Holberton (1917ko martxoaren 7a – 2001eko abenduaren 8a). Informatikaria eta programatzailea.
3 Betty Jean Jennings Bartik (1924ko abenduaren 27a – 2011ko martxoaren 23a). Programatzailea, matematikaria eta informatikaria.
FORMAK
Kopiatu forma hauek:
Testua
FORMAK
Kopiatu forma hauek:
Testua. Calibri 22 edo Times New Roman 12.
MEDIKUA
PROFESORmedikua
PODOLOGOA
Maialen Uria JOSUNE ARANDIA
FRANTZIA, 32
VITORIA-GASTEIZ
KIRURGIA
Telefonoa: 666 666 666
KIROPODOLOGIA
GURUTZE GORRIA
1
GEZIARI JARRAITU
SARIA
EGIBIDE
MENUA
BARAZKI-KREMA
EGIBIDE
ARRAINA SALTSAN
FRUTA FRESKOA
OGIA
ARDOA EDO URA
(w039) Ariketa
12 €
FORMAK
Kopiatu forma hauek:
Testua. Arial 9.
HASIERA HASIERA
Deitu
BAI
Badabil
lanpara?
EZ
Hizketan ari
da?
EZ
BAI
Lanpara EZ
Konektatu
BAI konektatuta lanpara
Berriro dago?
deituko
duzu?
Dei onartua
BAI
EZ
Dei amaiera
Dei amaiera BAI
Bonbilla
Jarri ondo
gaizki jarrita
bonbilla
dago?
EZ BAI
Berriro
deituko
duzu? EZ
AMAIERA BAI
Bonbilla
Aldatu
erreta
bonbilla
dago?
EZ
Erosi lanpara
berria
AMAIERA
(w040) Ariketa
FORMAK
Kopiatu forma hauek:
Testua. Arial 9.
HASIERA HASIERA
Zoruari argizaria
eman BAI
Bainua hartu
Bainua hartu
behar duzu?
Itxaron lehortu
arte
EZ
Gosaldu
EZ
Argizaria
lehortu da?
Jantzi
BAI
Distira BAI
Gozatu Igandea da?
AMAIERA
EZ
BAI
Larunbata
Erosketak egin
da?
EZ
Etxea garbitu
Lanera joan
AMAIERA
(w041) Ariketa
IRUDIAK
Kopiatu irudi hauek:
Irudiak. Altuera, 3 cm. Lineako irudietan, bilatu símbolos.
(w042) Ariketa
IRUDIAK
Kopiatu eta itsatsi 4 aldiz testua, eta aplikatu ezaugarri hauek:
Testua. Arial 10; paragrafoen arteko tartea -lehenago eta ondoren-, 0 puntu; lerroartea, bakuna.
Irudiak. Lineako irudietan, bilatu Terremoto. Irudiaren altuera, 2,8 cm.
Kokalekua.
1. objektua, karratua eta ezkerrean.
2. objektua, estua eta erdian.
3. objektua, karratua eta eskuinean.
4. objektua, testuaren atzean eta erdian.
5. objektua, testuaren aurrean eta erdian.
1. Irudia
1755eko Lisboako lurrikara Richter eskalan 8,5-9,0 magnitudera iritsi zen. 1755eko
azaroaren 1ean gertatu zen, Domu Santu egunean. Lurrikararen epizentroa Portugalgo
San Bizente lurmuturretik 200 kilometrora egon arren, eskualde osoan izan zuen eragina.
Lisboan 100.000 lagun hil ziren, Marokon 10.000 pertsona baino gehiago eta Espainian
beste 5.000. Eragindako tsunamia iparraldeko Ozeano Atlantiko osoan nabaritu zen.
2. Irudia
1755eko Lisboako lurrikara Richter eskalan 8,5-9,0 magnitudera iritsi zen. 1755eko
azaroaren 1ean gertatu zen, Domu Santu egunean. Lurrikararen epizentroa
Portugalgo San Bizente lurmuturretik 200 kilometrora egon arren, eskualde osoan izan
zuen eragina. Lisboan 100.000 lagun hil ziren, Marokon 10.000 pertsona baino
gehiago eta Espainian beste 5.000. Eragindako tsunamia iparraldeko Ozeano
Atlantiko osoan nabaritu zen.
3. Irudia
1755eko Lisboako lurrikara Richter eskalan 8,5-9,0 magnitudera iritsi zen. 1755eko
azaroaren 1ean gertatu zen, Domu Santu egunean. Lurrikararen epizentroa Portugalgo
San Bizente lurmuturretik 200 kilometrora egon arren, eskualde osoan izan zuen eragina.
Lisboan 100.000 lagun hil ziren, Marokon 10.000 pertsona baino gehiago eta Espainian
beste 5.000. Eragindako tsunamia iparraldeko Ozeano Atlantiko osoan nabaritu zen.
4. Irudia
1755eko Lisboako lurrikara Richter eskalan 8,5-9,0 magnitudera iritsi zen. 1755eko azaroaren 1ean
gertatu zen, Domu Santu egunean. Lurrikararen epizentroa Portugalgo San Bizente lurmuturretik 200
kilometrora egon arren, eskualde osoan izan zuen eragina. Lisboan 100.000 lagun hil ziren, Marokon
10.000 pertsona baino gehiago eta Espainian beste 5.000. Eragindako tsunamia iparraldeko Ozeano
Atlantiko osoan nabaritu zen.
5. Irudia
1755eko Lisboako lurrikara Richter eskalan 8,5-9,0 magnitudera iritsi zen. 1755eko azaroaren 1ean
(w043) Ariketa
gertatu zen, Domu Santu egunean. Lurrikararen epizentroa Portugalgo San Bizente lurmuturretik 200
kilometrora egon arren, eskualde osoan izan zuen eragina. Lisboan 100.000 lagun hil ziren, Marokon
10.000 pertsona baino gehiago eta Espainian beste 5.000. Eragindako tsunamia iparraldeko Ozeano
Atlantiko osoan nabaritu zen.
IRUDIAK
Kopiatu eta itsatsi 4 aldiz testua, eta aplikatu ezaugarri hauek:
Testua: Arial 10; paragrafoen arteko tartea -lehenago eta ondoren-, 18 puntu; lerroartea, bakuna.
Irudiak: Lineako irudietan, bilatu Enigma. Objektuaren altuera, 2,8 cm.
Kokalekua:
1. objektua, karratua eta ezkerrean.
2. objektua, estua eta erdian.
3. objektua, karratua eta eskuinean.
4. objektua, testuaren atzean eta erdian.
5. objektua, testuaren aurrean eta eskuinean.
KRIPTOGRAFIA. Kriptografiaren esanahia hiztegian bilatuz gero, honako hau aurki daiteke: gako
sekretuan edo modu enigmatikoan idazteko artea. Gaur egun kriptografia artea izatetik teknika izatera
heldu da. Teknika honen helburua informazioaren babesa da (mezua jasotzailearentzat baino ez izatea
ulergarria). Kriptografiak hainbat arlo hartzen ditu bere baitan, hala nola Informazio-teoria, Zenbaki-teoria
eta algoritmoen zailtasuna.
KRIPTOGRAFIA. Kriptografiaren esanahia hiztegian bilatuz gero, honako hau aurki daiteke: gako
sekretuan edo modu enigmatikoan idazteko artea. Gaur egun kriptografia artea izatetik teknika izatera
(w044) Ariketa
heldu da. Teknika honen helburua informazioaren babesa da (mezua jasotzailearentzat baino ez izatea
ulergarria). Kriptografiak hainbat arlo hartzen ditu bere baitan, hala nola Informazio-teoria, Zenbaki-teoria
eta algoritmoen zailtasuna.
IRUDIAK
Kopiatu testua eta itsasi beste 2 aldiz, eta aplikatu ezaugarri hauek:
Testua. Arial 10; paragrafoen arteko tartea -lehenago eta ondoren-, 18; lerroartea, bakuna.
Irudia. Lineako irudietan, bilatu Virus. Objektuaren altuera, 2,7 cm.
Kokalekua:
1. objektua, karratua eta ezkerrean.
2. objektua, testuarekin lerrokatua eta paragrafo hasieran.
3. objektua, goian eta behean, eta erdian.
Birusa programa informatikoa da, eta programa nagusia kutsatu eta ugaltzeko
gaitasuna du. Ezkutuan egoten da, baina agertzen denean, ordenagailuan kalteak,
arazoak edo eragozpenak eragingo ditu. Birus batzuek hainbat eragozpen eragin
ditzakete: ordenagailuaren pantailan mezuak agerrarazi, animazioak abiarazi, soinua
atera… kalteak baino gehiago, traba egiten dute. Beste batzuek, datu-galera eragitetik
pasatzen ez direnek, kalte txikia bakarrik eragiten dute. Baina, garrantzizko kalteak
eragiten dituzten birusak ere badira: datu-galera, disko gogorrak eta disketeak
formateatzea…
Birusa programa informatikoa da, eta programa nagusia kutsatu eta ugaltzeko
gaitasuna du. Ezkutuan egoten da, baina agertzen denean, ordenagailuan kalteak, arazoak edo
eragozpenak eragingo ditu. Birus batzuek hainbat eragozpen eragin ditzakete: ordenagailuaren pantailan
mezuak agerrarazi, animazioak abiarazi, soinua atera… kalteak baino gehiago, traba egiten dute. Beste
batzuek, datu-galera eragitetik pasatzen ez direnek, kalte txikia bakarrik eragiten dute. Baina,
garrantzizko kalteak eragiten dituzten birusak ere badira: datu-galera, disko gogorrak eta disketeak
formateatzea…
Birusa programa informatikoa da, eta programa nagusia kutsatu eta ugaltzeko gaitasuna du. Ezkutuan
egoten da, baina agertzen denean, ordenagailuan kalteak, arazoak edo eragozpenak eragingo ditu. Birus
batzuek hainbat eragozpen eragin ditzakete: ordenagailuaren pantailan mezuak agerrarazi, animazioak
(w045) Ariketa
abiarazi, soinua atera… kalteak baino gehiago, traba egiten dute. Beste batzuek, datu-galera eragitetik
pasatzen ez direnek, kalte txikia bakarrik eragiten dute. Baina, garrantzizko kalteak eragiten dituzten
birusak ere badira: datu-galera, disko gogorrak eta disketeak formateatzea…
ORDENAGAILU ERAMANGARRIA
Ordenagailu eramangarria, ingelesez laptop honek onura handiak ekarri zizkien
ere deiturikoa, ordenagailu txiki mugigarria da zientzialariei, militarrei, enpresariei eta beste
eta 1 kg eta 3 kg artean pisatu ohi du. profesional askori, ikusi baitzuten
Ordenagailu eramangarriek mahaigaineko ordenagailua eraman zezaketela lantokira,
ordenagailuek egiten duten lan gehiena etxera edo nahi zuten lekura. Gainera, behar
egiteko aukera ematen dute. Gainera, zuten informazio guztia aldean eraman
abantailak dituzte, txikiagoak eta arinagoak zezaketen.
izateaz gain, entxufatu
gabe egon baitaitezke Gaur egungoak bezalako
denbora tarte batean. lehenengo ordenagailu
eramangarriak 1982.
Egun, ordenagailu urtean atera ziren
eramangarriak dira nagusi merkatura. Hasieran
merkatuan, mahai gaineko 10.000 dolar balio zuten
ordenagailuak ordezkatu (garai hartarako oso
baitituzte.. garestiak) eta horren
ondorioz, herritar gutxik
Ordenagailu eskuratu ahal izan zituzten.
eramangarriek duten abantaila mugikortasuna
da, nahi duzun lekura eramateko aukera 1991. urtean Apple-ek bere ordenagailu
ematen baitizu ordenagailu mota honek. eramangarria atera zuen merkatura, eta
Gainera, beste ordenagailuek egiten dituzten estandar bihurtu zen ondoren aterako ziren
funtzio berak egiteko gai dira. gainerakoentzat. 1995. Urtean, Windows 95-
en sorrerak ordenagailu eramangarrien
Lehenengo ordenagailu eramangarria, Epson erabilera nabarmenki handitu zuen.
HX-20, 1981ean sortu zuten. Merkaturatze
(w047) Ariketa
10 Australia 8 11 10 29
11 Herbehereak 8 7 4 19
12 Hungaria 8 3 4 15
13 Brasil 7 6 6 19
14 Espainia 7 4 6 17
WORDART
Kopiatu forma hauek:
Testua. Arial 36.
WordArt-eko estiloa. Betegarria, zuria; ingurua, urdina, 1. kolore orokorra; distira, urdina; 1.
kolore orokorra.
Testu-efektuak:
1. Efekturik gabe.
2. Eraldatu, triangelua buruz gora.
3. Eraldatu, beheranzko kurba.
4. Eraldatu, iraungi behetik.
5. Eraldatu, beherantz inklinatua.
6. 3Dko biraketa, ardatzetik kanpo 2 gora.
(w050) Ariketa
(w050) Ariketa
ZERTARAKO
ERABILTZEN DA
MICROSOFT WORD?
FAKTURA
HARTZAILEA:
Frantzia kalea 32
Vitoria-Gasteiz
IFZ:
IFZ:
PREZIOA
KANTITATEA DESKRIBAPENA ZENBATEKOA
UNITATEKO
25 Kontsumo txikiko espiral bonbilla, E27 23 W, argi hotza 14,20 € 355,00 €
0
10 Bonbilla halogeno dikroikoa, 12 V y 50 W 38 -ko irekidura 3,00 € 30,00 €
5 Metalezko 3 argidun lanpara 51,05 € 255,25 €
3 TV hargunea, TV/FMrako sarreraduna 5,25 € 15,75 €
5 Etengailu magnetotermiko polobakarra, C tipoa, 32 A 7,95 € 39,75 €
5 Halogenorik gabeko isolatzailedun mahuka, 0.6/1 DIM. 3 X 2,85 € 14,25 €
2,5
10 Erauzgailurako sakagailu txuria, SIMON seriekoa 9,05 € 90,50 €
10 Konmutadore txuria SIMON seriekoa 6,15 € 61,50 €
10 Sakagailu-konmutadorea, 10 A y 250 V SIMON seriekoa 3,45 € 34,50 €
1 Potentzia eteteko etengailu polobakarra, 25 Ah 13,95 € 13,95 €
15 Hodi korrugatu indartua, 5 m. Ø 25 mm 6,15 € 92,25 €
(w053) Ariketa
Zerga-oinarria 1.002,70 €
BEZ %21 210,57 €
GUZTIRA 1.213,27 €
1. Irudia
Zuzendaritza
Zuzendari
Nagusiaren
ondokoa
2. Irudia
Definitu
arazoa
Neurtu lortu
Sortu
nahi den
aukerak
balioa
Balioztatu
Gauzatu
aukera
plana
guztiak
(w054) Ariketa
Erabaki
ekintza
plana
SMARTART - ZERRENDA
Sortu SmartArt grafiko hauek:
1. Hexagono txandakatuak. Cambria 11; irudiak lortzeko, aurkitu office 2010 ikonoa.
2. Xebroi bertikalaren zerrenda. Calibri 9.
WORD
EXCEL
ACCESS
POWER
POINT
•HISTORIA
•SISTEMA ERAGILEA
•MEKANOGRAFIA
SARRERA
•WORD
•EXCEL
•ACCESS
•POWERPOINT
OFFICE 2010
•INTERRELAZIOA
•PREZI
•GIMP
BESTE PROGRAMA •WINDOWS MEDIA PLAYER
(w055) Ariketa
BATZUK
SMARTART - PROZESUA
Sortu SmartArt grafiko hauek:
1. Gezi-prozesu zirkularra. Calibri 8.
2. Engranajea. Calibri 16.
Txertatu fitxa
Ilustrazioak taldea
SmartArt
Hautatu SmartArt
grafiko bat
Sortu SmartArt
grafikoa
Goiko
Zikloa
Erdiko
Zikloa
Oinarrizko
(w056) Ariketa
Lanbide
Heziketa
SMARTART - ZIKLOA
Sortu SmartArt grafiko hauek:
1. Ziklo erradiala. Calibri 8 eta 16.
2. Segmentudun zikloa. Calibri 9.
ARRIAGA
EGIBIDE
MOLINUEVO MENDIZORROTZA
ADMINISTRAZIO
MARKETINA ETA
ZERBITZUETAKO
PUBLIZITATEKO GOI
OINARRIZKO
MAILAKO ZIKLOA
LANBIDE HEZIKETA
ZUZENDARITZARI ADMINISTRAZIO
LAGUNTZA KUDEAKETAKO
EMATEKO GOI ERDI MAILAKO
MAILAKO ZIKLOA ZIKLOA
(w057) Ariketa
ADMINISTRAZIOA
ETA FINANTZAKO
GOI MAILAKO
ZIIKLOA
SMARTART - HIERARKIA
Sortu SmartArt grafiko hauek:
1. Maila anitzeko hierarkia horizontala. Calibri 9 eta 18.
2. Zerrenda marratxoduna. Calibri 9 eta 16.
3. Hierarkia. Calibri 8.
DBH
OINARRIZKO
GIZARTEA
LANBIDE HEZIKETA
EGIBIDE
BATXILERGOA ZIENTZIAK
TEKNOLOGIA
ERDIKO ZIKLOA
ZIKLOAK
GOIKO ZIKLOA
Ingelesa
Periferikoa
Sarrera-
Sarrera Irteera
Irteera
(w058) Ariketa
Funtzio
Ukimen-
Teklatua Sagua Monitorea Inprimagailua Anitzeko
pantaila
Inprimagailua
SMARTART - ERLAZIOA
Sortu SmartArt grafiko hauek:
1. Kontrabalantzearen geziak. Calibri 18.
2. Irudiaren enfasi-zerrenda. Calibri 13 eta 20. Erabili nahi dituzun irudiak.
GASTUAK
DIRU-
SARRERAK
FORMAK
DIAGRAMAK
SMARTART
SMARTART – MATRIZEA
Sortu SmartArt grafiko hauek:
1. Zikloaren matrizea. Calibri 14 eta 20.
2. Izenburudun matrizea. Calibri 15.
• 541BA • 541BD
ALBERTO PEDRO
PÉREZ SÁEZ DE
SIMÓN CASTILLO
PATXI
JOSEBA
PÉREZ DE
ARKARAZO
MENDIOLA
• 542BD • 542BA
ADMINISTRAZIOA
ETA MARKETINA
Unibertsitatea
Batxilergoa
Goiko LH Erdiko LH
Haur
DBH
Hezkuntza
Oinarrizko Lehen
Eskolaurrea
LH Hezkuntza
ARRIAGA
JESÚS OBRERO
MENDIZORROTZA
MOLINUEVO
EGIBIDE
(w061) Ariketa
NIEVES CANO
Irudiak: Egibide
Word
Visio Excel
InfoPath Access
Microsoft
Office
OneNote PowerPoint
Outlook Publisher
FTSE 100
STOXX 50
CAC 40
DAX 30
(w062) Ariketa
IBEX 35
SMARTART – HIERARKIA
Sortu SmartArt grafiko hauek:
Hierarkia. Antolaketa-diagrama. Calibri 12.
Zuzendaria
Aholkularia
(w063) Ariketa
Irakasleak Irakasleak Irakasleak Garbitzaileak
EKUAZIOAK
Kopiatu testua eta aplikatu ezaugarri hauek:
Testua. Cambria Math 12; lerrokatzea, zentratua; lerroartea, bakuna; paragrafoen arteko tartea
-lehenago eta ondoren-,12 puntu.
Oharra. sortu taula bat eta idatzi gelaxketan ekuazio bana.
1. ekuazioa 2. ekuazioa
(𝒙𝟐 − 𝒚𝟓 )
𝟑 −𝒃 ± √𝒃𝟐 − 𝟒𝒂𝒄
𝒙= √ 𝑿=
𝒂𝟑 𝟐𝒂
3. ekuazioa 4. ekuazioa
𝒆𝒙 𝟒
𝒚=∫ ∑(𝒙𝒊 − 𝟑)
(𝒙𝟐 − 𝟒)
𝒊=𝟏
5. ekuazioa 6. ekuazioa
𝟑 𝟒 −𝟐 𝟓 𝟐 𝑳𝒆𝒉𝒆𝒏𝒆𝒏𝒈𝒐𝒂
𝟑 𝑮𝒆𝒍𝒂 𝟏𝟎𝟎
𝟏 𝟑 𝟎 𝟗
[ ]∗[ ] 𝟏. 𝒛𝒊𝒌𝒍𝒐𝒂
−𝟕 𝟖 𝟔 𝟐 𝟒 𝑩𝒊𝒈𝒂𝒓𝒓𝒆𝒏𝒂 {𝑮𝒆𝒍𝒂 𝟏𝟎𝟏 {
𝟓 𝟐. 𝒛𝒊𝒌𝒍𝒐𝒂
𝟓 𝟓 −𝟒 𝟑
𝑮𝒆𝒍𝒂 𝟏𝟎𝟐
{𝑯𝒊𝒓𝒖𝒈𝒂𝒓𝒓𝒆𝒏𝒂
(w064) Ariketa
EKUAZIOAK
Kopiatu testua eta aplikatu ezaugarri hauek:
Testua. Cambria Math 12; lerrrokatzea, ezkerrean; paragrafoen arteko tartea -lehenago eta
ondoren-, 12 puntu; lerroartea, bakuna.
−2𝑥 3 + 3𝑥 5 − 4𝑥 7 = 0 → −𝑥 3 (2 − 3𝑥 2 + 4𝑥 4 ) = 0
1 1 1
−𝑎2𝑛 𝑏 4𝑛 − = 0 → (𝑎𝑛 𝑏 2𝑛 + ) (𝑎𝑛 𝑏 2𝑛 − )
25 5 5
−3 ± √9 + 16 −3 ± 5 𝑥 =1
7𝑥 2 + 21𝑥 − 28 = 0 → 𝑥 2 + 3𝑥 − 4 = 0 → 𝑥 = = ={ 1
2 2 𝑥2 = −4
−5 2 1 0 −78 4
𝐴=[ 0 −2 3] 𝑦 𝐵 = [−6 −5 1]
4 −82 6 0 0 −45
𝑡𝑔𝛼 − 𝑡𝑔𝛽
𝑡𝑔(𝛼 − 𝛽) =
1 + 𝑡𝑔𝛼 ∗ 𝑡𝑔𝛽
𝑠𝑖𝑛𝛼
𝑡𝑔𝛼 =
√1 − 𝑠𝑖𝑛2 𝛼
−𝑏 −𝑏 −(−8) 8
𝑎=1 𝑉𝑥 = = = = = 4 𝑥 𝑘𝑜𝑜𝑟𝑑𝑒𝑛𝑎𝑑𝑎
{𝑏 = −8 → { 2𝑎 2𝑎 2∗1 2
−𝑏
𝑐 = 12 𝑉𝑦 = 𝑓 ( ) = 𝑓(4) = 42 − 8 ∗ 4 + 12 → 𝑓(4) = −4 𝑦 𝑘𝑜𝑜𝑟𝑑𝑒𝑛𝑎𝑑𝑎
2𝑎
(w065) Ariketa
1.irudia 2. irudia
3. irudia 4. irudia
5. irudia 6. irudia
7. irudia 8. irudia
BULETAK
Kopiatu testua eta aplikatu ezaugarri hauek:
Izenburua. Garamond 20, lodia; testua, zentratua.
Testua. Garamond 10; lerroartea, 1,5.
Buletak. Aukeratu buleta wingdingsetik. Ezkerreko koska, 0,5 cm eta alderantzizko koska, 0,5 cm.
1993. Barbara Liskov eta Jeannette Wing. Liskov-en ordezkapen printzipioa garatu zuten.
1994. Sally Floyd (1953-). Transmission Control Protocol-en egindako lanagatik da ezagun.
2006. Frances E. Allen (1932-), ACM Turing saria jaso zuen lehen emakumea.
BULETAK
Kopiatu testua eta aplikatu ezaugarri hauek:
Izenburua. Cambria 16, lodia eta azpimarratua; testua, zentratua.
Testua. Cambria 12; lerroartea, 1,5 lerro.
Buletak. Aukeratu buleta wingdingsetik.
1. Ezkerreko koska, 1 cm eta alderantzizko koska, 0,6 cm.
2. Ezkerreko koska, 1,9 cm eta alderantzizko koska, 0,63 cm.
Kalkulu-orriak egitea.
Egitura eta funtzioak
Diseinatzea
Kalkulu-orria editatzea
Grafikoak
Datu-tratamendua
(w068) Ariketa
Bestelako erabilerak
Kalkulu-orriak inprimatzea
Beste aplikazio batzuekin lotzea
NUMERAZIOAK
Kopiatu testua eta aplikatu ezaugarri hauek:
Izenburua. Arial 24, lodia eta azpimarratua; testua, zentratua.
Testua. Arial 10; lerroartea, 1,5 lerro; paragrafoen arteko tartea -lehenago eta ondoren-, 6 puntu.
Numerazioa. Aukeratu zenbaki-estiloan, zenbaki hamartarra; lerrokatzea, eskuinean; ezkerreko
koska, 0,5 cm eta alderantzizko koska, 0,5 cm.
GPS
Global Positioning System (GPS) edo Kokapen Sistema Globala (KSG) satelite bidezko nabigazio
sistema bat da. Sistema estatubatuar horrek Lurreko edozein gunetan dagoen objekturen, pertsonaren,
ontziren edo ibilgailuren kokapen zehatza ematen du; zentimetro gutxiko errorea izaten du. Ameriketako
Estatu Batuetako Defentsa Sailak garatu, instalatu eta kudeatzen du GPSa.
GPSak 24 satelite artifizialen bidez funtzionatzen du. Lurretik 20.000 km-ra orbitatzen dute eta ibilbide
sinkronizatuak dituzte Lurraren azalera guztian. Posizio bat zehazteko, GPSak -terminal jasotzailea-
gutxienez lau satelitetatik jaso behar du kokapena. Satelite bakoitzaren orduarekin, GPSak atzerapena
kalkulatzen du eta triangulazio efektuaren bidez, objektuaren edo ibilgailuaren kokapen zehatza lortzen
du.
Antzinako SESBak antzeko sistema bat zuen, GLONASS izenekoa. Egun Errusiak kudeatzen du hori.
Europar Batasuna satelite bidezko nabigazio sistema propioa sortzen ari da: Galileo proiektua.
GPSaren aplikazioak:
1. Lur, itsaso eta aireko nabigazioa. Gaur egun automobil askok erabiltzen dute, helbideak aurkitu
edo ibilbideak osatzen ditu.
3. Salbamendua.
9. Kirol nabigazioa.
(w069) Ariketa
KAFE BONBOIAK
OSAGAIAK
300 g txokolate
75 g gurin
20 g ezti
Koilarakadatxo bat berehalako kafe
Koilarakada bat almendra birrindu
Koilarakada bat koñak
Kakao-hautsa
NOLA PRESTATU
1. Zatitu txokolatea.
2. Urtu gurina eta txokolatea, Maria bainuan zein mikrouhin-labean.
3. Irabiatu eta gehitu kafea, eztia, almendra eta koñaka.
4. Eragin ore bat lortu arte.
5. Sartu hozkailuan eta utzi bertan gogortu arte.
6. Egin bolatxoak.
BONBOIAK LARANJEKIN
OSAGAIAK
300 g txokolate
200 g esne kondentsatu
75 g laranja melatu
2 koilarakada gurin
Laranjazko likorea
NOLA PRESTATU
I. Zatitu txokolatea.
(w070) Ariketa
20 g azukre
EROSKI. “Marrubi eta jogurt kopa” in Eroski Club aldizkaria, 14 (2016ko MAIATZA), 22.
MODULUAK ORDUAK
Giza baliabideak eta erantzukizun sozial korporatiboa ............................................. 99
Bulegotika eta informazioaren prozesua ................................................................. 231
Merkataritza-jardueraren prozesu integrala ........................................................... 198
Komunikazioa eta bezeroarenganako arreta ........................................................... 132
Ingelesa .................................................................................................................... 132
Giza baliabideen kudeaketa ....................................................................................... 80
Laneko prestakuntza eta orientabidea ...................................................................... 99
Dokumentazio juridikoaren eta enpresakoaren kudeaketa .................................... 100
Finantza-kudeaketa .................................................................................................. 120
Kontabilitatea eta fiskalitatea .................................................................................. 180
Logistikako eta merkataritzako kudeaketa ................................................................ 80
Enpresa-simulazioa .................................................................................................. 120
Administrazio- eta finantza-proiektua ....................................................................... 50
Lantokiko prestakuntza ............................................................................................ 360
Finantza-administraria.
Merkataritza-administraria.
Bulegoko administraria.
INFORMATIKAREN HASTAPENAK
1) Historia
2) Belaunaldiak
3) Ordenagailu-motak
a) Super ordenagailua
b) Ordenagailu handia
c) Miniordenagailua
d) Mahai gainekoa
e) Eramangarria
f) Besteak
i) Tableta
ii) Ultrabooka
4) Hardwarea
a) Osagaiak
b) Periferikoak
i) Sarrera
(1) Teklatua
(2) Sagua
ii) Irteera
(1) Monitorea
(2) Inprimagailua
(a) Tinta
(b) Laserra
iii) Biltegiratzea
(1) Disko gogorra
(2) USB memoria
iv) Komunikazioa
(w073) Ariketa
(1) Modema
(2) Routerra
5) Softwarea
INFORMATIKAREN HASTAPENAK
1) Hardwarea
1-a) Osagaiak
1-b) Periferikoak
1-b-i) Sarrera
1-b-i-(1) Teklatua
1-b-i-(2) Sagua
1-b-ii) Irteera
1-b-ii-(1) Monitorea
1-b-ii-(2) Inprimagailua
1-b-ii-2-(a) Tinta
1-b-ii-2-(b) Laserra
1-b-iii) Biltegiratzea
1-b-iii-(1) Disko gogorra
1-b-iii-(2) USB memoria
1-b-iv) Komunikazioa
1-b-iv-(1) Modema
1-b-iv-(2) Routerra
2) Softwarea (w074) Ariketa
Frantzia kalea, 32
01002 Vitoria-Gasteiz
945 000 333
945 000 334
egibide@egibide.org
Zuzendari jauna:
EGIBIDEko DBH 2. mailako ikasleak gara. Zahar egunkariaren iragarki batean irakurri dugu
bertso-saiorako partehartzaileak eskatzen direla.
Iaz hasi ginen gelan bertso-eskola antolatzen, eta dagoeneko herriari buruzko bertso pila bat
idatzi dugu. Horietako batzuk abestera joan gaitezke. Ilusio handia dugu, eta Miren irakaslea
prest dago horretan laguntzeko.
ANOREXIA BULIMIA
ZER DA? ZER DA?
Loditzearen beldur izatea. Nahasmendu Gehiegi jatea, eta hori ez-ohiko
hau dutenek bere gorputzaren irudi jokamoldeekin orekatzen saiatzea,
distortsionatuta dute neurri eta pisuari adibidez okada, laxante edota
dagokionez. diuretikoekin.
KEZKATZEKO SINTOMAK KEZKATZEKO SINTOMAK
Pisuarekiko bat-bateko kezka. Kontrolik gabe jatea.
Aldaketa handiak ohiko portaeran, Etengabe jaten ari direlako irudipena
ordutegian eta ohituretan. izatea.
Gero eta pisu gutxiago. Ez jatea, edota dieta latz eta gogorrak
Arrazoirik gabeko aldarte aldaketak. egitea, lehenago neurrigabe jandakoa
Hilerokoaren falta. konpentsatzeko.
TRATAMENDUA Oka egitea.
Bulimia edo okadak izan ezean eta Hilerokoaren falta.
familiak jarrera ona Hortzetako arazoak.
badu, nahikoa izan TRATAMENDUA
daiteke familiako Diziplina anitzeko
medikuaren laguntza. tratamendua behar izaten da
Desnutrizioa larria arazo fisiko eta psikologikoak
bada, nahasmendu gainditzeko.
psikikoak badaude eta Tratamenduaren xede
familian arazoak nagusia eriaren autoestimua
badira, diziplina handitzea da. Hainbat
anitzen laguntza kasutan, depresioaren
profesionala behar da. kontrako medikamentuen
ADINA ETA SEXUA beharra ere izaten da.
Anorexia 12 eta 17 urte bitarteko gazteen ADINA ETA SEXUA
artean izaten da. Ikerketek diotenez, 10 Bulimia dutenen profila anorexia dutenen
(w076) Ariketa
nesketatik batek anorexia du. Anorexia profilaren antzekoa da; emakume gazteek
kasuen % 10 mutilen artean gertatzen da. pairatzen dute gehien.
SHAREAK KULTUR ELKARTEA. “Anorexia eta bulimia” in Gazteberri aldizkaria, 112 (2016ko apirila), 29
DOKUMENTU-MAISUAK
Egin apunteetan azalduta dagoen bezala.
LA LITERARIA CONTEMPORÁNEA
EL TEATRO CONTEMPORÁNEO
El exilio
En este contexto histórico es preciso hacer referencia a los autores que se exiliaron.
Estos autores de género de teatro, rehicieron su obra y su vida en otros países. Allí podían
escribir lo que quisieran pues en otros piases no existían las censuras, y Franco no podía
censurarles; pero no podían entrar al país español, los libros de los escritores exiliados; aun así
solían entrar.
ingenio.
De entre sus realizadores destacan: Pemán (1898-1981), quien con sus comedias de
ambiente Andaluz alcanzo la mayor altura de su obra gramática, en una tónica muy semejante
a la de los Quintero; Claudio de la torre (1897-1973), que ya se había presentado en la escena
en 1930 con “Tic tac”, obra de tinte expresionista, y al que se considera más europeísta junto
con Ruiz Iriarte (1912), José López Rubio (1903) y Edgar Neville (1899-1967). La crítica lo
cataloga dentro de lo que llama la “Comedia de ilusión”, por el buen tono, elegancia y suavidad
de su factura. Finalmente, Juan Ignacio Luca de Tena (1897-1975) y Joaquín Calvo Sotelo
(1905), con una comedia de costumbres, psicológica, histórica, de farsa, enredo y drama de
tesis; todos ellos fueron las figuras más relevantes en las carteleras teatrales de los años
cuarenta y cincuenta.
Intentos renovadores
El grupo de “arte nuevo” se creó como un intento de impulsar nuevas ideas y
representar un teatro menos comercial. Era el primer intento de arte experimental de arte y
ensayo; este estaba formado por un grupo de jóvenes con la esperanza de crear nuevas
formas. La experiencia duró dos años, lograron la representación de 13 obras gramáticas. Se
levantó el telón por primera vez el 31 de enero de 1946 en el teatro infanta Beatriz de Madrid
para bajarse definitivamente a causa de las deudas el 13 de febrero de 1948 en el teatro del
instituto Cardenal Cisneros. Hubo otros sucesores con objetivos similares como el TEU y el
pequeño teatro Dido. En 1945 se recuperó el premio LOPE DE VEGA que en 1949 se
concedería a Antonio Buero Ballejo por su obra “Historia de una escalera”.
Otras tendencias
No podemos dejar de mencionar el Teatro Pánico, con tintes rompedores del autor
bilingüe Fernando Arrabal (1932) quien se ha singularizado por sus rarezas y ha sido
rechazado por la crítica oficial y por el público. Según la opinión de ciertos críticos, el rechazo
padecido en España le ha favorecido internacionalizando su obra; de echo tiene una obra de
teatro, la mayor parte escrita en francés, en total 50 piezas. Las más conocidas son: “El triciclo”
(1958), estrenada por el pequeño teatro Dido, cuyo tema es un mundo de vagabundos y
marginados a los que hace portadores de pureza de sentimientos.
(w077) Ariketa
LA POESÍA CONTEMPORÁNEA
Introducción
Cuando en Julio de 1936 estalla la guerra civil, España presentaba un panorama
poético de una riqueza difícilmente igualable. Los maestros de la poesía en esta época son:
Unamuno, Machado, Juan Ramón Jiménez. Sin embargo, en 1939, como consecuencia de la
guerra civil, la mayoría de aquel magnifico grupo de poetas marchó al exilio. En España
quedaron algunos de los componentes de la Generación del 27 como Vicente Aleixandre,
Dámaso Alonso y Gerardo Diego cuyo magisterio marcaría la imprenta de los poetas de
posguerra.
El exilio, como era de esperar, tuvo una fuerte presencia en la mayoría de los poetas,
que no podían mantener el tono sereno de su poesía de anteguerra. La crítica ha señalado que
uno de los grandes logros de la poesía que en ese momento se escribe fuera de España es la
recuperación del espacio interior; coinciden, por ejemplo, Salinas y Gil-Albert para defenderse
del medio adverso. Todos ellos se esfuerzan por mantener, a pesar de la ruptura histórica, un
compromiso ético y estético, aunque la dispersión por países muy distintos les empuje después
a seguir caminos muy variados.
Surge así una corriente de poesía social que será la predominante en la década de los
50. La preocupación por los contenidos -problemas sociales y políticos de España- es mayor
que el interés por los elementos puramente estéticos. Los poetas, buscando un acercamiento a
la mayoría, emplean en ocasiones un lenguaje claro, directo, cercano al uso coloquial.
primeros libros de estos autores (Ángel González, Claudio Rodríguez, Francisco Brines, etc..),
aparecen en 1955 y hay en ellos una voluntad decida de superar lo “social” como tema, pero
teniendo siempre en cuenta al hombre en su inevitable ámbito histórico.
Para ellos el poema no es un estado de ánimo, una actitud del espíritu, sino una
exigente labor. Por eso promueven una exigente labor de recuperación de la palabra
evocadora y expresiva, que comunique contenidos intelectuales y fuertemente conceptuales.
La experiencia personal -evocación de la infancia, el paisaje natal, el amor, el erotismo,
la amistad, el marco cotidiano- es elemento sustantivo de la obra de la mayoría. En la atención
por lo cotidiano se observan rasgos de sinceridad, actitud cívica sin compromiso, pero por
medio del humor y de la ironía revelan su inconformismo.
El resultado de esta visión del mundo son obras de calidad y autenticidad. En su
profunda preocupación por el valor de la palabra enlazan no solo con poetas de la generación
del 27 que en ese momento tenían la misma inquietud.
Los “novísimos”
En 1970, un crítico publicó una antología que reúne algunos autores nacidos entre 1939
y 1949. En estos poetas se advierten los siguientes rasgos: despreocupación hacia las formas
tradicionales, libertad absoluta a la hora de crear, sin sujeción a reglas o normas de preceptiva
literaria, utilización de las técnicas “collage” usadas en un principio por las artes plásticas y
vasto bagaje intelectual, porque estaban en contacto con las corrientes culturales de
vanguardia, y continuas referencias en sus obras al campo de la pintura, de la música o de la
literatura.
Todos estos elementos hacen que esta poesía sea en ocasiones elitista de tendencia
culturista y con frecuencia hermética, y por tanto, difícil para la mayoría de los lectores.
La poesía a partir de 1975 sigue incorporando voces nuevas y continúa
enriqueciéndose, además, con la labor continuada de los poetas de las promociones
anteriores.
(w077) Ariketa
LA NOVELA CONTEMPORÁNEA
Segunda promoción.
Entre autores de la primera promoción y los de la segunda, que aportan una nueva
concepción de la literatura sin romper con la precedente, es muy fecunda.
El grupo adopta como lema común dar testimonio de la realidad histórica y social y así
(w077) Ariketa
directo, desnudo, que luego supondrá un empobrecimiento; la frase sencilla, las formas
lingüísticas populares y los vulgarismos, suelen ser frecuentes.
(w077) Ariketa
ESTILOAK
Egin apunteetan azalduta dagoen bezala.
LA LITERARIA CONTEMPORÁNEA
EL TEATRO CONTEMPORÁNEO
El exilio
En este contexto histórico es preciso hacer referencia a los autores que se exiliaron.
Estos autores de género de teatro, rehicieron su obra y su vida en otros países. Allí podían
escribir lo que quisieran pues en otros piases no existían las censuras, y Franco no podía
censurarles; pero no podían entrar al país español, los libros de los escritores exiliados; aun así
solían entrar.
que se logró articular con dignidad formal una producción dramática monotemática, monótona
en cuanto a forma y contenidos. En resumen, tranquilizadora. Los temas más comunes eran de
contenido moral, propios de la comedia burguesa: honor, celos, infidelidades, conflictos
generacionales, que siempre alcanzaban un buen fin. En definitiva, intrascendencia bien
aderezada a base de diálogos correctamente construidos con moderadas dosis de brillo e
ingenio.
ESTILOAK
Egin apunteetan azalduta dagoen bezala.
LA LITERARIA CONTEMPORANÉA
EL TEATRO CONTEMPORÁNEO
La transición entre dos etapas
La circunstancia de la guerra Civil afectara en todos los órdenes de la vida española.
Como consecuencia de la guerra todos los medios intelectuales quedaran rotas o totalmente
resquebrajadas.
En los círculos teatrales españoles de posguerra fue determinante la vigilancia de la
censura que, lógicamente, afectó no solo a los creadores, sino en todo lo que se relacionaba
con el mundo del espectáculo teatral.
En la inmediata posguerra española los autores trataron de afianzar modelos para el
nuevo sistema, siguiendo la tradición barroca del teatro alegórico, en tanto que los autores en
el exilio, basados en una tradición más contemporánea, trataban de contar las experiencias
vividas.
El exilio
En este contexto histórico es preciso hacer referencia a los autores que se exiliaron.
Estos autores de género de teatro, rehicieron su obra y su vida en otros países. Allí podían
escribir lo que quisieran pues en otros piases no existían las censuras, y Franco no podía
censurarles; pero no podían entrar al país español, los libros de los escritores exiliados; aun así
solían entrar.
INDIZEAK
Izenburua. Times New Roman 20, lodia; testua, zentratua.
Testua. Times New Roman 11; lerroartea, 1,5.
Buletak. Ezkerreko koska, 0,5 cm; eta alderantzizko koska, 0,5 cm.
Indizea. Txertatu Markatu indize-sarrerak eta sortu indizea alfabetikoki: Arkimedes, Euler, Jones,
Oughtred, Ptolomeo, Rhind eta T2K Tsukuba System.
π Zenbakia
Geometria euklidiarrean, π (pi) zenbakia zirkunferentzia baten erradioa eta haren diametroaren arteko
erlazioa da. Π-ren zenbakizko balioa honako hau da:
π ≈ 3,14159265358979323846...
π letra grekoaren erabilera bi hitzi zor zaie: "περιφέρεια" eta "περίμετρον" hitzei, zirkunferentziaren
periferiari eta perimetroari, alegia. Notazio hau William Jones (1675-1749) matematikari galesak
proposatu zuen; lehengoz William Oughtred-ek (1574-1660) erabili bazuen ere, Leonhard Euler (1707-
1783) matematikariak eman zuen ezagutzera, 1748an egindako “Kalkulu infinitesimalari sarrera” lanean.
Zientzialariak zenbakiaren ahalik eta hamartar kopuru handiena lortzen ahalegindu dira beti. Hauek
dira, orain arte, lortu diren zenbakiaren gutxi gorabeherako balioetako batzuk:
K.a.1800eko Rhind papiroan, -ren gutxi gorabeherako balio hau ageri da: “Zirkunferentzia baten
azalera, bere aldeak zirkunferentziaren diametroa 1/9 ren bat txikitua dituen, hau da, 3,1605
ematen duen diametroaren 8/9reneko aldeak dituen karratu baten azaleraren antzekoa da.”
Aipamen zaharrenetako bat Bibliako beste batean aurkitu daiteke: “Era berean, alde batetik
bestera hamar ukondoko eta altueraz bost ukondoko neurriak burdinurtuz, itsaso borobil bat
bezalakoa egin zuen, eta zirkunferentziaren neurria, hogeita eta hamar ukondoko hari bat zen”.
Ukondoak 45cm inguru ditu eta emaitza 3,2143 da.
10 1
Arkimedes (287 K.a.-212 K.a.) matematikari greziarrak zenbakiari emandako balioa 3 71 eta 3 7
2009an, -rentzako bi biloi eta erdi hamartar baino gehiago aurkitu ziren T2K Tsukuba System
super-ordenagailua erabiliz. 73 ordu eta 36 minutu behar izan ziren horretarako.
IRUDIEN AURKIBIDEA
Testua. Arial 10; lerroartea, 1,5 lerrro.
Indizea. Markatu sarrerak, eta gero, sortu taula (taulen taula).
TRUKE-TASA
BANKUARTEKO INTERES-TASA
NAZIOARTEKO INTERES-TASA
APUNTES DE INTERNET
INTRODUCCIÓN
¿QUÉ ES ÍNTERNET?
Todo el mundo habla de Internet, igualmente podemos encontrar referencias en un libro de marketing
como en una revista del corazón o en una película, e incluso descubrir que el mismísimo Papa ha
trasladado su tarea evangelizadora a este púlpito digital. ¿Qué tiene de especial esta "red de redes para
atraer tan poderosamente la atención?
Hace no muchos años la palabra Internet pertenecía al vocabulario de un selecto grupo de personas que
tenían el privilegio de poder acceder a esta red global de información. Estos personajes, normalmente
profesionales o estudiantes de informática, disponían de conexiones bastante lentas y una gama de
servicios mucho más reducida que la actual y desde luego muchísimo menos amistosa para el usuario.
En aquellos tiempos, heroicos de interfaces de texto, oscuros comandos de Unix y un ancho de banda
espartano ya se empezaban a entrever las posibilidades de esta red. Los primeros pasos para la
creación de la "red de redes" los dio el gobierno de los Estados Unidos como resultado de un programa
de protección de datos importantes de instituciones militares y universidades del país.
LA CAÍDA DE ARPANET
Con el tiempo, ARPAnet fue sustituida por NSFnet, la red de la fundación nacional para la ciencia de
EEUU, como organismo coordinador de la red central de Internet que en breve también será sustituida
quizás por un organismo privado.
Desde los primeros pasos de ARPAnet hasta hoy en día la red ha sufrido pocos cambios, comparado por
(w084) Ariketa
ejemplo, con los avances de la informática. Los cambios más drásticos se han producido en la
infraestructura de la red, aumentando la velocidad de transmisión hasta permitir el funcionamiento de
aplicaciones multimedia y la transmisión de vídeo o sonido en tiempo real.
EL CRECIMIENTO DE LA RED
El crecimiento actual del seno de usuarios de Internet es aproximadamente de un diez por ciento
mensual. Estas cifras indican, por ejemplo, que en el siglo XXI los usuarios de Internet podrían alcanzar
en número a los que ven televisión actualmente. En resumen, Internet se está convirtiendo en una
realidad de nuestro tiempo y puede provocar una pequeña revolución en nuestra forma de vida, del
mismo modo que lo han hecho los teléfonos móviles o los discos compactos.
FUTURO DE INTERNET
Miles de artículos e incluso libros se han publicado sobre la manera en que Internet va a afectar en los
próximo decenios a nuestras vidas. Se ha publicado que en el año 2000 habrá más tráfico a través de
Internet que a través de las redes telefónicas tradicionales.
Gurús sobre las llamadas superautopistas de la información como Nicholas Negroponte, director del
Media La del M.I.T. y autor del best seller Being Digital, pronostican que la revolución Internet eliminará
muchas barreras entre los países desarrollados y los del tercer mundo al permitir el acceso a información
y especialistas situados a miles de kilómetros. La realidad, desgraciadamente, se está encargando de
refutar esas afirmaciones tan optimistas.
Internet es sólo el embrión de las futuras superautopistas de la información y sirve sobre todo para darse
cuenta de los problemas que pueden surgir en el futuro cuando estas infraestructuras estén listas.
FUNCIONAMIENTO DE INTERNET
ANFITRIONES: HOST
En Internet se llama Host a cualquier ordenador que esté conectado a la red y que dispone de un
número IP y un nombre definido. De una manera más sencilla: un host o anfitrión es cualquier ordenador
capaz de recibir o enviar información a otro ordenador.
NÚMEROS INTERNET IP
Un número de Internet es realmente un número de 32 bits, pero es más corriente representarlo como
cuatro números separados por puntos como 147.31.254.130. Hay millares de diferentes posibles
números. ARPAnet (la madre del Internet de hoy) tenía originalmente capacidad para sólo 256 sistemas
debido a la forma en que cada sistema estaba numerado. A primeros de los 90 se vio claro que la red
rápidamente superaría un límite tan pequeño. Así nació el sistema de 32 bits proporcionando millares de
números de host.
DOMINIOS
Llegar a donde uno quiere puede ser a menudo uno de los más difíciles aspectos en el mundo de las
redes. La variedad de formas con que son nombrados los lugares pueden causar confusión al nuevo
usuario, no se asuste, existe un método en este aparente desorden.
(w084) Ariketa
Si alguien fuera a preguntar por una dirección seguramente esperaría una calle, ciudad, código postal,
etc. Las direcciones de las computadoras tienen una estructura similar.
La forma general es:
Si se trata de una dirección de correo electrónica de una persona en una computadora:
usuario@algunlugar.dominio
Cuando se transmite una información en Internet (un fichero, un correo electrónico...) no se hace de una
sola vez sino que se divide esa información en paquetes pequeños.
De esta forma se pueden transmitir información de cualquier tamaño y se impide que las líneas por las
que circula la información (líneas telefónicas, líneas de fibra óptica...) no estén colapsadas por un sólo
usuario durante demasiado tiempo.
Estos paquetes están formado por la información real que se quiere transmitir y las direcciones IP de los
ordenadores de origen y destino. Para llegar a su destino (que puede estar en la otra parte del mundo)
estos paquetes atraviesan un cierto número de ordenadores y otros dispositivos con as características
especiales que hacen que no se pierda la información.
se proporciona al usuario en forma de varios canales de 64 Kbps (lo normal es 2 canales) y un canal de
control de 16 Kbps. Los distintos canales se pueden utilizar juntos para conseguir mayores velocidades
de transmisión. Por ejemplo con un acceso básico se puede conseguir una velocidad de transmisión de
128 Kbps.
FRAME RELAY
El Frame Relay es una línea alquilada virtual. Que sea una línea alquilada significa que es una línea
contratada que nos proporciona una compañía de telecomunicaciones. Que sea una línea virtual significa
que el usuario no utiliza una línea física, sino parte de la capacidad de una red de comunicaciones. La
capacidad de la conexión a través de Frame Relay depende de la contratación de la línea.
Entre las utilidades de Frame Relay cabe destacar la interconexión entre distintas redes locales, por
ejemplo la interconexión de distintas sedes de la misma empresa, acceso dedicado o permanente a
Internet de forma bidireccional tanto para acceder a servicios de Internet como para ofrecer servicios de
Internet, transmisión de voz y datos, etc.
EL CABLEMODEM
El cablemódem es un dispositivo similar a un módem que permite conectar un Pc, o red local, a una red
IP por medio de un cable coaxial del servicio de Televisión por Cable. La principal característica es que
la velocidad de transferencia de datos es de cientos de veces más rápida que con un módem
convencional o una RDSI, es decir, Cablemodem es la respuesta a la demanda de acceso a Internet a
alta velocidad.
EL MÓDEM
Módem es un acrónimo de MOdulador-DEModulador; es decir, que es un dispositivo que transforma las
señales digitales del ordenador en señal telefónica analógica y viceversa, con lo que permite al
ordenador transmitir y recibir información por la línea telefónica.
La velocidad resulta sin duda el parámetro que mejor define a un módem, hasta el punto de que en
muchas ocasiones se habla simplemente de "un módem 33.600", o "un 14.400", sin especificar más.
Estas cifras son baudios, o lo que es lo mismo: bits por segundo, bps.
EL ROUTER
Es un dispositivo que conecta dos redes locales o una red global y una red local y es el responsable de
controlar el tráfico entre ellas y de clasificarlo. En sistemas complejos suele ser un filtro de seguridad
para prevenir daños en la red local. Es posible conectar varias redes locales de forma que los
ordenadores o nodos de cada una de ellas tenga acceso a todos los demás.
local. Un router es un dispositivo conectado en la red de área local y también conectado a una línea
exterior. El router se encarga de realizar una conexión con el proveedor y transmitir y recibir la
información entre la red de área local e Internet.
(w084) Ariketa
POSTA-KONBINAZIOA
Datuak. Kopiatu gutuna, sortu fitxategia, eta gorde (w085) Ariketa – Ikasleak izenarekin.
Gutuna. Arial 10, lodia; lerroartea, 1,5; paragrafoen arteko tartea -lehenago eta ondoren-, 6 puntu;
lerrokatzea, justifikatua. Gorde (w085) Ariketa – Gutuna izenarekin.
Posta-konbinazioa. Txertatu batze-eremua eta esleitu gutun bana taulako lagunei. Konbinatu
fitxategia eta gorde ariketa (w085) Ariketa – Konbinazioa izenarekin.
DATUAK
ESKUTITZA
Adierazi nahi dizugu laster jasoko duzula gure produktuen katalogoa «Herria»ko «Helbidea»n.
Adeitasunez,
(w085) Ariketa
POSTA-KONBINAZIOA
Datuak. (w086) Ariketa – Ikasleak dokumentuan daude.
Gutuna. Arial 11, lodia; lerroartea, 1,5 lerro; paragrafoen arteko tartea -lehenago eta ondoren-, 6
puntu; lerrokatzea, justifikatua. Gorde (w086) Ariketa – Gutuna izenarekin.
Posta-konbinazioa. Txertatu batze-eremua eta esleitu gutun bana lehengo taulako gasteiztarrei.
Konbinatu fitxategia eta gorde ariketa (w086) Ariketa – Konbinazioa izenarekin.
ESKUTITZA
Zenbakia: «Zenbakia»
Kurtsoa: «Kurtsoa» Gogora ezazu «...»
Izena: «Izena» ikurren artekoa ez dela
Abizenak: «Abizenak» idatzi behar, Wordek
Helbidea: «Helbidea» berak beteko du eta.
Posta-kodea: «Posta-kodea»
Jauna/Andrea:
Dakizunez, datorren larunbatean azterketa bat egingo dugu gure ikastetxean. Azterketa
hori gaindituz gero, XMX enpresan praktikak egiteko aukera izango duzu.
Begirunez,
(w086) Ariketa
PERTSONEN DATUAK
POSTA-KONBINAZIOA
Datuak. Kopiatu gutuna, sortu fitxategia eta gorde (w087) Ariketa – Ikasleak izenarekin. (KONTUZ:
gutuna sortzean, izenburuak lehen lerroan ipini; hau da, taula biratu behar duzu.)
Fitxa. Times New Roman 10, lodia; lerroartea, bakuna; paragrafoen arteko tartea -lehenago eta
ondoren-, 0 puntu; lerrokatzea, justifikatua. Gorde (w087) Ariketa – Fitxa izenarekin.
Posta-konbinazioa. Txertatu batze-eremua eta esleitu gutun bana taulako lagunei. Konbinatu
fitxategia eta gorde ariketa (w087) Ariketa – Konbinazioa izenarekin.
IKASLEEN DATUAK
FITXA
POSTA-KONBINAZIOA
Datuak. Kopiatu gutuna, sortu fitxategia eta gorde (w088) Ariketa – Ikasleak izenarekin.
Gutuna. Arial 10; lerroartea, 1,5 lerro; paragrafoen arteko tartea - lehenago eta ondoren-, 6 puntu;
lerrokatzea justifikatua. Gorde (w088) Ariketa – Gutuna izenarekin.
Posta-konbinazioa: Txertatu batze-eremua eta esleitu gutun bana taulako gasteiztarrei.
Konbinatu fitxategia eta gorde ariketa (w088) Ariketa – Konbinazioa izenarekin.
IKASLEEN DATUAK
ESKUTITZA
«NOMBRE» «APELLIDO»
«DIRECCIÓN»
«CPOSTAL» «POBLACIÓN»
«PROVINCIA»
Nos dirigimos nuevamente a usted para Zuregana jotzen dugu, EGIBIDEk martxan jarri
informarle del procedimiento para participar en duen EGIBIDE Egunaren berri emateko.
el Día de EGIBIDE, que lleva a cabo EGIBIDE.
POSTA-KONBINAZIOA
Datuak. Kopiatu gutuna, sortu fitxategia eta gorde (w089) Ariketa – Ikasleak izenarekin.
Gutuna. Times New Roman 10; lerroartea, 1,5; paragrafoen arteko tartea -lehenago eta ondoren-,
6; lerrokatzea, justifikatua. Gorde (w089) Ariketa – Gutuna izenarekin.
Posta-konbinazioa. Txertatu batze-eremua eta esleitu gutun bana taulako lagunei. Konbinatu
fitxategia eta gorde ariketa (w089) Ariketa – Konbinazioa izenarekin.
IKASLEEN DATUAK
IZENA_ETA_ABIZENA NAN MODALITATEA NOTA AMAIERA_DATA
Aitor Gortazar 10000000M ZIENTZIAK 6,678 2018/05/22
Aitziber Etxegaray 10101010P GIZARTE ZIENTZIAK 5,555 2018/05/22
Amaia Orue 22222222J GIZA ZIENTZIAK 9,901 2018/05/22
Ander Unda 33333333P ZIENTZIAK 6,789 2018/05/22
Asier Urruti 55555555K ZIENTZIAK 7,098 2018/05/22
ESKUTITZA
JATORRIZKO TITULU/ZIURTAGIRI ESKAERAREN FROGAGIRIA
BAIEZTATZEN DU
«IZENA_ETA_ABIZENA» jaun/andereak
jatorrizko titulua edo ziurtagiria eskuratzeko behar diren emaitza akademikoak betetzen dituela.
«NOTA» «AMAIERA_DATA»
Halaber, baieztatzen du hasi duela tituluaren eskaerari dagokion prozedura, eta tasak ordainketa-gutun
bidez ordainduko dituela. Tituluen kudeaketa egiteko aplikazio berria indarrean dagoenetik, ikasleari ez zaio
ematen aipaturiko ordainketa-gutuna, antolaketa arazoak direla eta.
TXANTILOIAK
Egin apunteetan azalduta dagoen bezala.
CURRICULUM VITAE
Argazkia Izena eta abizenak
Jaioterria
Jaioteguna
NAN
Helbidea Kalea, Zenbakia-Solairua Atea
Posta-kodea - Herria – Probintzia
Telefonoak Telefono finkoaren zenbakia
Telefono mugikorraren zenbakia
Posta elektronikoa
Lan-esperientzia
2015-2016 Enpresaren izena
Lanpostua
Ardura garrantzitsuenak
Ikasketen Prestakuntza
2011-2015 Lortutako titulu akademikoa
Ikastetxea
Gaitasunak
Gaitasunak Arlo zehatz batekoak
Lortutakoak Arlo horretan lortutakoak
sinadura
(w090) Ariketa
izen-abizenak
KONTROLAK
Egin ariketa eta aplikatu ezaugarri hauek:
Izenburua. Arial 16, lodia; testua, zentratua.
Azpititulua. Arial 12, lodia; lerrokatzea, justifikatua.
Testua. Arial 10; lerrokatzea, justifikatua; lerroartea, bakuna; paragrafoen arteko tartea -lehenago
eta ondoren-, 6 puntu.
1. Eskaera-datuak. 2 errenkada (altuerak: 10,6 eta 5,87 cm) eta 2 zutabe (zabalera: 16,32
cm).
Testu-eremua. Eskaera-data (sartu uneko data) eta eskaera-zenbakia.
Kontrol-laukia. Gidabaimena.
2. Datu pertsonalak. 5 errenkada (altuera: 0,9 cm) eta zutabe bat (zabalera: 16,32 cm.).
Testu-eremua. Izena, abizenak eta jaiotza-data (formatua: yyyy-MM-dd).
Konbinazio-koadroa. Egindako azken ikasketak (DBH, Batxilergoa, Erdiko Maila, Goiko
Maila edo Unibertsitatea).
Kontrol-laukia. BAI ala EZ.
FITXA PERTSONALA
(1.) Eskaera-datuak
Izena:
Abizenak:
Jaiotza-data:
KONTROLAK
Kopiatu testua eta aplikatu ezaugarri hauek:
Izenburua. Arial 14, lodia; testua, zentratua.
Testua. Arial 10; lerrokatzea, justifikatua; lerroartea, bakuna; paragrafoen arteko tartea -lehenago
eta ondoren-, 6 puntu.
3. Tabulazioak. Ezkerrean, 0,5 cm; ezkerrean, 8,5 cm. Txertatu Laukizuzena forma.
Testu aberastua. Izena, abizenak, helbidea, hiria, posta-kodea eta probintzia.
Goitik beherako zerrenda. Egindako ikasketak (Batxilergoa, Erdiko Maila, Goiko Maila eta
Unibertsitatea); Hizkuntzak (Euskara, Ingelesa, Frantsesa eta Alemana); Mailak (Altua,
Erdia, Baxua).
Kontrol-laukia. Gidabaimena.
4. Taula. 11 errenkada (altuera: 0,7 cm) eta 4 zutabe (zabalera: 4,19 cm.). Zenbait gelaxka
batuta daude.
Data-hautatzailea. Data.
Testu aberastua. Langilea (tekleatu izen-abizenak).
Kontrol-laukia: Esku-dirutan edo txartela.
Formula. GUZTIRA (janaria eta ostatua + garraiobidea)
LANGILE-FITXA
Izena Testua idazteko, sakatu hau. Abizenak Testua idazteko, sakatu hau.
Helbidea Testua idazteko, sakatu hau. Hiria Testua idazteko, sakatu hau.
Posta-kodea Testua idazteko, sakatu hau. Probintzia Testua idazteko, sakatu hau.
Egindako ikasketak Aukeratu elementu bat. Gidabaimena? ☐
Hizkuntzak Testua idazteko, sakatu hau. Maila Aukeratu elementu bat.
GOSARIA 10 € KILOMETRAJEA 98 €
BAZKARIA 25 € GASOLINA 75 €
AFARIA 20 € BIDESARIAK 40 €
OSTATUA 85 € APARKALEKUAK 35 €
(w092) Ariketa
GUZTIRA 388 €
ORDAINKETA-MOTA
ESKUDIRUTAN ☐ TXARTELA ☐
KONTROLAK
Kopiatu testua eta aplikatu ezaugarri hauek:
Izenburua. Arial 12, lodia; testua, zentratua.
Testua. Calibri 9; lerrokatzea, justifikatua; lerroartea, bakuna; paragrafoen arteko tartea -lehenago
eta ondoren-, 0 puntu.
Taulak. Taula bakoitzak (taula bakarrarekin ere egin daiteke) 9 errenkada (altuera: 0,5 cm.) eta 6
zutabe (zabalera: 2,81 cm.). Zenbait gelaxka batuta daude. Erabili Kontrol-laukia.
1. GALDERA
2. GALDERA
3. GALDERA
KONTROLAK
Kopiatu testua eta aplikatu ezaugarri hauek:
Testua. Arial 10; lerrokatzea, justifikatua; lerroartea, bakuna; paragrafoen arteko tartea -lehenago
eta ondoren-, 0 puntu.
Taula. 9 errenkada (altuera: 1,5 cm, 1,5 cm, 1 cm, 2,5 cm, 2 cm, 1 cm, 2,5 cm, 2 cm y 2 cm) eta 4
zutabe (zabalera: 4,19 cm.). Zenbait gelaxka batuta daude. Erabili Kontrol-laukia, Testu
aberastua eta Data-hautatzailea (formatua: yyyy('e')'ko' MMMM'ren' dd'(e)an').
BULEGOTIKA-APLIKAZIOAK
Oharrak-Irakaslea
Testua idazteko, sakatu hau.
Oharrak-Irakasgaia
Testua idazteko, sakatu hau.
KONTROLAK
Egin ariketa eta aplikatu ezaugarri hauek:
Kontrolak
Testu aberastua. Izena, abizena, indarguneak, ahulguneak eta oharrak.
Data-hautatzailea. Ebaluazio-data (formatua: yyyy('e')'ko' MMMM'ren' dd'(e)an').
Kontrol-laukia. Gutxiegi, normala, egokia, ona eta oso ona.
Konbinazio-koadroa. Lanpostua (administratiboa, laguntzailea, idazkaria, teknikoa) eta
departamentua (administrazioa, biltegia, erosketak, produkzioa, idazkaritza eta salmentak).
EGIBIDE – HAUTAGAIAK
DATU OROKORRAK
IZENA Testua idazteko, sakatu hau.
EBALUAZIOA
Gutxiegi Normala Egokia Ona Oso ona
Funtzio-mailak ☐ ☐ ☐ ☐ ☐
Lan-baldintzak ☐ ☐ ☐ ☐ ☐
Jakite-maila ☐ ☐ ☐ ☐ ☐
Trebetasunak ☐ ☐ ☐ ☐ ☐
Jarrera ☐ ☐ ☐ ☐ ☐
KONTROLAK
Egin ariketa eta aplikatu ezaugarri hauek:
Kontrolak:
Testu aberastua. Izen-abizenak, hutsegite-orduak, taldea-gela eta lana.
Data-hautatzailea. Hutsegite-eguna eta jakinarazte-eguna (formatua: yyyy('e')'ko'
MMMM'ren' dd'(e)an').
Kontrol-laukia. Hutsegitearen arrazoia eta ikasleetzat lanik utzi den.
Konbinazio-koadroa. Campusa (Arriaga, Jesús Obrero, Mendizorrotza, Molinuevo eta
Nieves Cano).
Testua idazteko, sakatu hau.jaun-andreak, dagokionari jakinarazi eta gero, honako egun hauetan Data
idazteko, sakatu hau., Testua idazteko, sakatu hau. (eta) tik Testua idazteko, sakatu hau. ra, lanera
Aukeratu elementu bat. 8:15-9:10 Testua idazteko, sakatu hau. Testua idazteko, sakatu hau.
Aukeratu elementu bat. 9:10-10:05 Testua idazteko, sakatu hau. Testua idazteko, sakatu hau.
Aukeratu elementu bat. 10:05-11:25 Testua idazteko, sakatu hau. Testua idazteko, sakatu hau.
Aukeratu elementu bat. 11:25-12:20 Testua idazteko, sakatu hau. Testua idazteko, sakatu hau.
Aukeratu elementu bat. 12:20-13:15 Testua idazteko, sakatu hau. Testua idazteko, sakatu hau.
Aukeratu elementu bat. 13:15-14:10 Testua idazteko, sakatu hau. Testua idazteko, sakatu hau.
Aukeratu elementu bat. 18:30-19:20 Testua idazteko, sakatu hau. Testua idazteko, sakatu hau.
Aukeratu elementu bat. 19:20-20:10 Testua idazteko, sakatu hau. Testua idazteko, sakatu hau.
Aukeratu elementu bat. 20:20-21:10 Testua idazteko, sakatu hau. Testua idazteko, sakatu hau.
Aukeratu elementu bat. 21:10-22:00 Testua idazteko, sakatu hau. Testua idazteko, sakatu hau.
(w096) Ariketa
Langilearen sinadura
KONTROLAK
Egin ariketa eta aplikatu ezaugarri hauek (konbinazio-koadroak eta kontrol-laukiak):
Testua. Arial 10; lerrokatzea, justifikatua; lerroartea, bakuna; paragrafoen arteko tartea -lehenagoa
eta ondoren-, 0 puntu.
Zikloa. Administrazio-zerbitzuak (Oinarrizko LH), Administrazio-kudeaketa (Erdiko Maila),
Administrazioa eta Finantzak (Goiko Maila) eta Zuzendaritza-laguntza Ematea (Goiko Maila).
Campusa. Jesús Obrero eta Molinuevo.
Taldea. 231EA, 241CA, 241BA, 247BA, 541BA, 541BD, 547BA eta 2151AA.
Modulua. Bulegotika, Komunikazioa, Giza Baliabideak eta Erantzukizun Sozial Korporatiboa,
Merkataritza-jardueraren Prozesu Integrala, Laneko Prestakuntza eta Orientabidea, Ingelesa,
Informatika-tratamendua, Kontabilitate-teknika, Salerosketako Administrazio-eragiketak,
Enpresa-Komunikazioa, Datuen Tratamendu Informatikoa, Oinarrizko Administrazio-teknikak,
Bezeroentzako Arreta.
Orduak. 3, 4, 5, 6, 7 eta 8.
Irakaslea. Alberto, Ainhoa, Amaia, Gema, Javier, Joseba, Patxi, Pedro, Teresa eta Txemi.
Gela. 101, 102, 103, 104, 105, 201, 202, 203, 204 eta 205.
YOUTUBE
Youtube Interneten bidez bideo digitalak partekatzeko aukera ematen duen
webgunea da.
Pay Pal enpresan aritutako Chad Hurley, Steve Chen eta Jawed Karim langileek
sortu zuten 2005eko otsailean. Egun, Google enpresa da haren jabea, 2006ko
urriaren 10ean 1.650 milioi dolarretan erosi baitzuen.
Bideo askok jabego-eskubidea izaten dute. Hori dela eta, jabearen baimenik gabe
bideoren bat igo eta jabeak hala eskatuz gero, YouTubek ezabatu egingo du bideoa,
eta itxi egingo dio kontua bideoa igo duenari.
(w098) Ariketa
Software librea
Software librea eskuratu ondoren, erabili, kopiatu, aztertu, moldatu eta banatu egin daitekeen softwarea
da. Software libreak lau eskubide hauek betetzen ditu:
1960 eta 1970eko hamarkadetan, softwarea ez zen produktutzat hartzen, baizik eta garai hartako
konputagailu handien saltzaileek beren erosleei ematen zieten osagarritzat. Ohikoa izaten zen
softwarearen programatzaileek eta garatzaileek euren artean programak libreki elkartrukatzea. 1970eko
hamarkadaren amaieran, konpainiak erabiltzaileei murrizketak jartzen hasi ziren, lizentzia-akordioen
bitartez.
1980an egoera aldatzen hasi zen. Konputagailu garatuenak sistema eragile pribatuak erabiltzen hasi
ziren; eta horren ondorioz, erabiltzaileek ezin izan zuten aldaketarik egin softwarean. Hori dela eta,
hainbat baldintza murriztaile onartu behar izan zituzten.
Erabiltzaile edo programatzaile batek aplikazioan akatsen bat aurkitzen bazuen, enpresa garatzaileari
eraman behar zion konpontzeko, berak ezin baitzuen ezer egin. Programatzaileek arazoa konpontzeko
gaitasuna eta gogoa izan arren -ordainetan ezer eskatu gabe-, kontratuak ez zien uzten softwarea
hobetzen. Richard Stallmanek berak kontatzen du kanpoko enpresa batek emandako inprimagailu bat
jaso zutela laborategian. Aparatua ez zebilen oso ondo, zenbaitetan papera trabatzen baitzen, eta horrek
denbora galtzea eragiten zuen. Esaterako, langileek sare bidez bidaltzen zituzten lanak inprimatzera, eta
lan horien bila joatean, inprimigailua trabatuta zegoela ikusi eta hainbat lan atzeratu egiten ziren. Arazoa
konpontzeko, Richard Stallmanek hau pentsatu zuen: bidalketa-sistema bat ezartzea, inprimigailuak,
trabatzean, sare bidez mezu bat helarazteko. Horretarako, inprimagailuaren kontrolatzaileen iturri-kodea
behar zuen. Richardek egin nahi zuenaren berri eman zion inprimagiluaren jabe zen enpresari eta
(w099) Ariketa
horretarako behar zuen iturri-kodea eskatu zion. Baina enpresak ez zion iturri-kodea eman nahi izan.
Hori dela eta, 1984an, Richard Stallman GNU proiektuan hasi zen lanean, eta bertan free software eta
copyleft kontzeptuak jaso zituen. Erabiltzaileei askatasuna emateko eta softwarearen jabetze-ahalbideak
mugatzeko garatu zuen copyleft.
TALDE-LANA
Egin ariketa hau apunteetan azalduta dagoen bezala.
GRAFENOA
EDUKIA Deskribapena
Grafenoa karbono-atomoz osaturik dagoen laminazko egitura laua da, atomo
Deskribapena baten lodiera duena. Karbonoaren alotropoa da, eta sp² orbital hibridoak
gainjartzean sortzen diren lotura kobalenteen bidez, abaraska formako sare
Aplikazioak kristalinoa eratzen du.
2010eko Fisikako Nobel Saria Andrey Konstantinovich Geimek (52 urte) eta
Konstantin Sergeevich Novosiolovek (36 urte) jaso zuten, grafeno izeneko
material bidimentsionala aurkitzeagatik.
Izena GRAFITO + ENOtik dator. Izatez, grafitoaren egitura gainjarritako
grafenozko lamina ugarik osatutako pilatzat har daiteke. Pilatutako grafeno
geruzen arteko loturak Van der Waalsen indarren eta karbono atomoen arteko π
orbitalen arteko elkarreraginen ondorio dira.
Aplikazioak
Gauza asko egin daitezke grafenoarekin, baina, oraindik ere, ez dira aplikazio
horiek guztiak garatu. Denbora beharko du grafenoak benetan zer ahalmen
dituen erakusteko, baina hauek dira horietako batzuk:
Abiadura handiko kableak.
Ukimen pantaila malguak.
Argazki kamera askoz sentikorragoak
Prozesagailu hobeak.
Biomarkagailua.
Inplanteak eta protesiak.
Muskulu bionikoak.
Nerbio-zelulak ordezkatzea.
Minbizi-tratamendua.
Eguzki-energia.
Super-bateriak.
Kutsagarriak kentzea.
Urari gatza kentzeko teknikak.
Irrati uhinak xurgatzea.
(w100) Ariketa
MAKROA
Erabili ariketa apunteetan azaldutakoa egiteko.
Izenburua. Times New Roman 14, lodia; testua, zentratua.
Testua. Times New Roman 12; paragrafoen arteko tartea - lehenago eta ondoren- 6 puntu; eta
lerroartea, 1,5 lerro.
Makroa. Ezkerreko koska, 2 cm; eskuinekoa, 3,5 cm. Letra kapitala, testuan eta hartzen duen
lerro-kopurua, 3. Goiko eta beheko ertza, 2¼ puntuko zabalera.
WIKIPEDIA
W
ikipedia eduki askeko entziklopedia da,
lankidetzan editatua, eleanitza, Interneten
argitaratua, eta irabazi asmorik gabeko
Wikimedia Fundazioa erakundeak sustengatua. Wikipedia
mundu osoko boluntarioek osatzen dute. Internetera
konektatutako edonork parte har dezake Wikipediako
artikuluetan, aldatu lotura sakatuz. 2015eko azaroaren 5ean, 291
hizkuntzatan idatzitako edizioak zituen, eta horietako 275 aktibo
zeuden. Proiektuaren xedea da ahalik eta hizkuntza gehienetan
idatzitako entziklopedia sortzea eta hedatzea. Guztira 37 milioi
artikulu ditu, horietako 279.426 euskaraz eta bost milioitik gora
ingelesez.
Wikipedian parte hartzen dutenei wikilari deritze. Desadostasunik sortuz gero, iritzia eman duten
wikilarien gehiengoaren aukera gailentzen da. Etengabe eguneratzen, handitzen eta zuzentzen ari
da; eta, beraz, erraza da hutsegiteak zuzentzea. Euskal Wikipediari dagokionez, zehaztasun-falta
izaten du hainbat artikulutan, artikuluan landutako gaian aditu ez direnek ere parte har
baitezakete. Hizkuntzaren aldetik ere, badira oso zuzenak ez diren artikuluak. Hala, bada, euskal
Wikipedia gorabeheratsua da kalitateari dagokionez. Elhuyar Fundazioak 2011n egindako
balioztapenak erakutsi zuenez, euskal Wikipedian «artikulu bikainekin batera, badira oraindik
aski kaskarrak direnak».
(w102) Ariketa
Hala ere, Wikipedia ingelesa munduko entziklopedia hoberenen parekoa dela erakutsi zuen
2005ean Nature aldizkariak wikipedia horretako zientzia-artikuluei buruz egindako ikerlan
batek.
WEBGUNEA
Aplikatu ariketa honetan apunteetan ageri diren pausoak.
Taula. 10 errenkada (altuerak: 2 cm, 1,2 cm, 2,5 cm, 3 cm, 1 cm, 0,8 cm, 0,8 cm, 0,8 cm, 1 cm, 0,8
cm) eta 2 zutabe (zabalera: 8,3 cm).
Testua.
1. errenkada. Cambria 48, lodia eta kolore zuria; itzala, morea; lerrokatzea, zentratua.
2. errenkada. Cambria 28, lodia eta kolore zuria; itzala, morea; lerrokatzea, zentratua.
3. errenkada. Cambria 20; lerrokatzea, zentratua.
5. eta 9. errenkadak. Cambria 16, lodia, kolore zuria; itzala, morea; lerrokatzea, zentratua.
6., 7., 8. eta 10. errenkadak. Cambria 10; lerrokatzea, zentratua.
Irudiak. Hartu irudiak EGIBIDEren webgunetik (altuera, 3 cm).
EGIBIDE
ADMINISTRAZIOA ETA KUDEAKETA
JESÚS OBRERO MOLINUEVO
945 000 333 945 010 120
Frantzia 32 San Ignazio Loiolakoa 6
GOIZEAN
Administración y Finanzas Administración y Finanzas
Administrazioa eta Finantzak Asistencia a la Dirección
Administrazio-Kudeaketa Gestión Administrativa
GAUEAN
Administración y Finanzas Administración y Finanzas
(w103) Ariketa
BLOGA
Aplikatu ariketa honetan apunteetan ageri diren pausoak.
CHARLES BABBAGE
ADA LOVELACE