5 TRABALENGUAS

1) NO’X

Nojni ne’x no’x noq’

Noq’ no’x ne’x nojni

Nojni noq’ ne’x no’x

Ne’x no’x nojni noq’

Nojni ne’x no’x

2) OJQEL ONIN

Otaq ojqel onin oxix

Oxix otaqojqelan oxe onin

Oxe onin otaq ojqelan

3) PAK’PU’T

Pak’ pu’t pon poq’chal pach

Poq’chal pachpak’ pu’t

Pu’t pak’ pach poq’chal

Pach poq’chal pak’ pu’t

4) KUXUN KU’K

Kox ku’k ku’k ti’j kuxun

Ti’j kuxun ku’x kox ku’k

Ku’k kox ku’x ti’j ku’xun

Kuxun kox ti’j kuxun ku’k kox

K’AYB’ILCHIB’J

K’IXB’I K’LOJ K’AYB’IL chib’j

K’loj kayb’il chib’j k’ixb’i

K’ayil k’ayb’il chib’j k’loj k’ixb’i

5) LIY

Lay lo’n Liy Iwiy lob’aj

Lob’j nkub’ tu’n Liy Iwiy

Lwiy nkub’ lob’j tu’n Iwiy Liy

Tu’n Iwiy Liy nkub’ lob’aj

5 ADIVINANZAS

1-

Na’at le ba’ala’ paalen:

Na’aj ku na’akal, wi’ij ku lúubul.

Adivina, adivinador:

Barriga llena volando.

Hambriento baja chiflando.

2-

Na’at le ba’ala’paalen:

Kéen xi’ike’ sáal kéen suunake’aal.

Adivina adivinador:
Cuando se va no pesa. Eso es cuando regresa.

3-

Na’at le ba’ala’paalen:

U paache’ u táane’ u paach.

¡No te quemes la mente!

Su frente es su espalda. Su espalda es su frente.

4-

Na’at le ba’ala’ paalen:

U paache’láaj tso’ots, u ts’u’e’ láaj chak.

Pelito colgado, por dentro colorado.

Al final nos deja un recado.

5-

Wa na’atun na’ateche’ na’at le ba’ala:

Chowak, nojoch, polok búuk tso’ots yéetel utia’al iit.

A que lo adivinas niño:

Sirve para el trasero.

Es grande, largo, peludo y grueso.

¡Y hasta ligero!