Historijski muzej BiH

Od osnivanja 1945. godine, do danas prikupio je oko 300.000 raznih muzejskih predmeta
neprocjenjivih vrijednosti za historiju i kulturu Bosne i Hercegovine.
Muzej je jedna od rijetkih kulturnih institucija koji je u posljednjem ratu uspio da sačuva od
uništenja prikupljenu građu i pored toga što se nalazio na prvoj liniji razdvajanja. Sva građa
smještena je i čuva se u muzejskim zbirkama koje se zahvaljujući prikupljačima rada i sada
proširuju i obogaćuju.
Osim zbirki fotografija, arhivske građe, trodimenzionalnih predmeta, stručne biblioteke, te
muzejskog dokumentacionog centra, Muzej posjeduje i zbirku umjetničkih djela, u kojoj su
pohranjena djela likovnih umjetnika sa svih prostora bivše zajedničke države.
Ova zbirka sadrži oko 2.600 umjetničkih djela rađenih u raznim likovnim tehnikama.
Historijski Muzej Bosne i Hercegovine osnovan je 13. novembra 1945. godine Zakonom o
osnivanju muzeja narodnog oslobođenja u Sarajevu koji je donijelo tadašnje Predsjedništvo
narodne skupštine Bosne i Hercegovine kao zemaljska ustanova pod neposrednim nadzorom
Ministarstva prosvjete "Narodne vlade Bosne i Hercegovine“.
Tada je bio smješten u Narodnoj biblioteci u Vijećnici, Od 1963. godine. Muzej je smješten u
namjenski napravljenu zgradu na Marin Dvoru u kojoj se i danas nalazi.
Do danas Muzej je više puta mijenjao ime i širio svoju djelatnost, te hronološki proširivao
granice istraživačkog i prikupljačkog rada prema prošlosti i sadašnjosti.
Muzej je 1949. godine dobio naziv "Muzej narodne revolucije Bosne i Hercegovine", 1967.
godine Muzej revolucije Bosne i Hercegovine i konačno, Zakonom o muzejskoj djelatnosti,
usvojenim u junu 1993. godine dobija današnji naziv "Historijski muzej Bosne i Hercegovine".
Najvažnija odrednica fizionomije ustrojstva Muzeja proizilazi iz tematike strukture i koncepcije
muzeja historijskog tipa sa naglašenim edukativnim karakterom.

Tematska struktura Muzeja, kao centralne institucije za proučavanje i muzeološko prikazivanje

historije Bosne i Hercegovine obuhvata vrijeme od dolaska Slavena na Balkansko poluostrvo,
stvaranje prvih srednjovjekovnih južnoslavenskih država, a posebno srednjovjekovne Bosanske
države (Bosna kao banovina i Bosna kao kraljevina), Bosne i Hercegovine pod Osmanskom
upravom, (1463-1878.) te period Austro - ugarske uprave 1878 -1918. godine, zatim Bosna i
Hercegovina od 1918. do 1945. godine, te Bosna i Hercegovina od 1945. do 1990. godine, a
posebna oblast istraživanja i prezentacije je period Bosna i Hercegovina od 1990. godine do
danas.

U skladu sa Zakonom o muzejskoj djelatnosti, Muzej ostvaruje svoju osnovnu društvenu i

kulturološku funkciju tako što istražuje i prikuplja muzejski materijal koji se odnosi na sve
periode historije Bosne i Hercegovine.
Prikupljeni materijal stručno obrađuje i sistematizira u svojim zbirkama, priređuje stalne,
tematske i pokretne izložbe, izdaje stručne, naučne, naučno - popularne publikacije, kataloge i
sl., sarađuje sa srodnim i drugim muzejima u zemlji i svijetu.

Muzej vrši obrazovno - vaspitnu ulogu u opštem kulturnom uzdizanju djece, omladine i odraslih.
Historijski muzej BiH obavlja matične poslove u oblasti historije.
Istraživačkim i prikupljačkim radom, što je permanentna aktivnost od osnivanja Muzeja, stvoren
je fond od oko 400.000 muzejskih predmeta, dokumenata, fotografija, umjetničkih djela od
različite vrijednosti za historiju Bosne i Hercegovine, od kojih su veliki broj rariteti.
Ovaj muzejski materijal razvrstan je u šest muzejskih zbirki: zbirka arhivske građe, zbirka
fotografija, zbirka trodimenzionalnih predmeta, zbirka umjetničkih djela, stručna biblioteka i
dokumentacioni centar.
Sve zbirke Muzeja su dostupne naučnim, kulturnim i javnim radnicima, studentima i učenicima
iz zemlje i svijeta, sredstvima javnog informisanja, koji su ih intezivno i koristili.

Radeći na proučavanju teorije i prakse muzejske struke, Muzej je dao veliki doprinos razvoju
muzeologije kao naučne discipline u BiH. Časopis “Zbornik radova“ Historijskog muzeja Bosne
i Hercegovine je bila jedina stručna publikacija u BiH sa prilozima iz teorije i prakse muzejske
djelatnosti. Tako je do rata direktnim radom i stručnim nadzorom ovog Muzeja izgrađena cijela
mreža muzeja novije historije na prostoru cijele Bosne i Hercegovine.

U proteklih 60 godina postojanja i rada ovaj Muzej je realizovao 125 tematskih izložbi, 3 stalne
muzejske postavke i veliki broj stalnih muzejskih postavki memorijalnih muzeja. Danas Muzej
radi u veoma teškim materijalnim uslovima, a pogotovo kadrovskim.

Ovo je jedini Muzej koji tretira kompletnu historiju Bosne i Hercegovine od njenog prvog
spominjanja u historijskim izvorima (949. godine Konstantin Porfirogenit.
“De administrando imperio“) do danas.

Trenutno su u Muzeju postavljene dvije stalne tematske izložbe: “Bosna i Hercegovina kroz
stoljeća“ i “Opkoljeno Sarajevo“.