ms MCA ING ISRURSO SA WKA A UPUNAN Bibliograpiya ‘Anow, KJ. [1974] The Limos of Ogantzation. New York: W.W. Norton. Braudel, F (1984 The Perspective of the World, Caton and Captal- ‘am, 15t-16tb Contry vol. 3 New York: Harper and Row Domus, R and 8. Fischer [198] Macroeconomics Toyo, McGraw il. Hicks, 1. and W. Weber, eds [1973] Cari Menger andthe Austrian School 2f Economics Oxford: Clarendon, Keynes, JM: [19571 The General Theory of Employment, Interest, and ‘Money. London: Maerilln Samuelson and Nordhaus, (1984) Bzonomic Tokyo: MeGraw il. WIKA, ASTRONOMYA, KULTURA: KULTURANG PILIPINO SA MGA. KATAWAGANG ASTRONOMIKO Dante L. Ambrosio ‘a pagaaral ng astonomys, lagi tayong nagsisimula sa mga kanlaranin, Ang mga bagoag pag-unlad sa_asvo fomya na pinag-iaralan natin ay karaniwang mga pagnlad na ddumaraan sh Kanan bago dumaloy sa ati, Sa kanluran naggnula ang modemong astronomy sa partkular at ang modernong sjensya sa pangalahatan, Ko ung siyang intro kaya to ang lumalaganap. Dail dito, naging "naturals ating mga “eduleadong” Plipino na pag-aralan ang syeasya at ang astronomy batay sa mga hla 2tpapuniad'm gigawa ot durarcan se ‘Walt sanang gacnong problema sa bagay nao, Lamang naka asagabal ito, sa ang paghakataon, para mabatid natin ang sar ating kultura—ang tadisyon ‘a pinag-uvgatan ng sani nating "syensya" na siyang sllayan ng ating kaslamang asronomiko, “Hlanggang sa kssalukuyan, halos wala yong ipinapalagenap ‘ko a atutubong kalamang astonomiko. Hindi dahil sa wala tayo ‘ito, Hind! lamang satin napapag.aralan a saipapalaganap. Mack ‘a nga ang kaalamang kanluranin na pumaloob na sa katurubong ppaniniwala ay halos Gi in natin baud, gaya ng imphiwensyang ‘Krisyano-Espanyol sa kaalamang Tagalog. ‘Kapag narnig natin sa mga matstanda at karaniwang t2o ang ‘nga ito tinuturing to na marandang paniniwala na walang batayan kkundi man mga parmin na dl matatngazp ng modemang syensya tng modemong daigig. Ang snk nating mapa ng realidad na kung lang libong taon na binuo at gumabay sa aung mga niauno pars mabuhay--at-napatunayan namang.mabisa~ay kagyat natingbinabale-vala. Gayong kung tutuusin, to ang sel nating “syensya" ‘a nagpaunlad sa pamayanang Piipino, Dail a ganitong ausyod, ang men kaslamang astronomiko na lik sa ating mga aisuno™at hanggang ngayon ay ginagamite—ay hindi natin rababatd at naipapalaganap. Ang mga kaalamang sana ay magagamit su mas mala na pagsusun 8 katutubong pana ‘1 dai at pilosopiyas2 buhay ay di natin napapakinsbangan. ‘arg ng ating kang ginagamt ang ting Kultura. Sa pgs pa lamang sa katawagang astonomiko, hirdt pa nga mismo’ sa kaalamang asronomike, maramd tayong malslaman at malstanong ‘okol stating sari bang isang bayan, bilan isang banca. Sa pagsusur sa mga katawagang astronomiko, madarama ang ‘pageasa at higpit ng relasyon sa kalikasan ng mga naunang paar ‘yanang Pilipino. Dito sin yo makakahango ng isang patunay Satipo ‘hg pamumuhay noong aw Halimbawa ang buhay magsasake. ‘mangangaso ng ating mga ninuno. Makita ito sa kalangitan sapag- ‘at inatak nila roon ang kandang pangalan, ang kanlang mga gant sang mga bagay na mabikta 8 kanang pingsakaan 9 pina ‘gangaschan, Magsasaka-mangangaso si Seretar ng mga Tiuray, si Tobng ng. mga Jama Mapun, at st Magbangal ng mga Bukidnon. Binubuo ang ‘mga to ng mga bitin ng Orion, na ayon sa miolohiyang Griyege ay ‘sang mangangaso rin. Sa ibang grupoag etniko gays ng mg Bagobo, Blaan at Manobo, ang mga bitin ng Orion ay tnalawag ‘a Balatk—sang uring big. ginngamitsa pangangaso, ‘a kaso ni Magbangal, kasama nlya sa langit ang men gamit at hayop gaya ng Ta-on (palakoD, Malala GuloW), Sogeb-eton (ping. 2), Trok Qubuld, Bala (pangs ng baboy-damo), at Molopolo (@urol na pangasuhan). ‘Mas malalim na kaalaman ang mabahango kung masueut ang ‘ga slamat a lkod ng mga strya ng mga konstclasyong nabanggt 2 iaas. Ang mga alamat ukol 2a mga so ay nagstealaysay ind lamang kung paano sla napunta sa langit Ipinapakit ri kung ‘paanoslla naging panandang biuin sa pagtstanim ag mga kato, 272 ng alamat as Lagey Lingkuwus ng mga Tiurty at ri Magbangal ‘hg mga Bukidnon. Ang alamat ng Tanggung ng mga Jama Mapun ay agsasalaysay kung bakit kaangang magianim ng palay ang mga tuo at kung bak angan pa tong ising bago makain, Matatagpuan sa mga alamat na to hind lamang ang katangian ‘ng pamumubay ng mga grupong nagsalaysay kuna pal na ang mea Wc, ASTRONOMYA ULTURA an hlagahing kandlng pinanghahawakan, ‘Sa mga katawagang asonomiko, mamamalas din ang ugnayan [s8 ang kahulugan ag tukod sa maraming gropong eimko—ito ang halgi na sumusupora sa sandaigéigan. Ang diyos nas Tinukod ng mgt Mugio ang sumusupora sa kanlang daigeig; Talakud ang tawvag dito ng aga Tagbanva. lisa ang vgat na pinagmulan ng me! karawagang to—tukod. ‘Ang papkakaisang ito ay hind lamang matatagpuan ss loob = Pilipinas. Ang tukodblang supora sa sandalgdigan ay sang konsej= tong laganap sa Pasipiko. Sa Society Islands pou ang twa. dio; 52 ‘Tuamoas ay turutu; simanalang sa Marquesas naman ay (09 0 ‘oko, ‘ng idaragdag pa nto ang mga katawagan sa araw, buwan, a biuin malokita ang hight ag Ugnayang lingwisko ag Iba bang ‘grupong etniko sa Plipnas. Bagay na Isang salalayan og pagkakalsa 2 pagian nia “Ang langle ng mga Tagalog ay Lowalangl sa mga taga-Sumata Dene pierre eran eetret ae Se aoe eae hae ponkoceis Sees ‘ag irclajongtawdsaya 52 mga Bone ay lagoc-aply st eet are wees yeas Sesteencusarmaieet inertia Sa eae cee pte mene ticks eater nt Esthetics S ac oa tech eee a ge meere meal Seagate ST thanrectea Gere eesra sims itn arg oe one SNS EAT neersang isang antas ng presisyon na nasbor ng mga Plipino noong arkw ‘augnay ng kanilang pangangalangas. Ang mga Tagalog hall Bawa, ay maraming katawagan ull dtc: madaling ara, bukange livayway, umaga, hampastkin, tanghal,tanghaling tapat, hapon, apihapon, takipslim, gab at hatinggabl Tandiang hindi lamang ito ang mga saliang panipanahon ng mga Tagalog. Nandiryan ang katagang sumasallaw ng mas aha bang panahon: maghapon, magdamag, gab-gabi, araw-araw, sama aia, kamakaawa, a kablugan og buwan, ag-lan, tag-araw. ‘Ano ang mga konsepto sa pagpapanahon ang nasa ikod ng mga ‘katavagang Yor Paano natal ng mga latawagan at paghahating ito ng panahon ang pagisip, paghilos at akubidad ng mga Tagalog” ‘Ano ang kapaligvang nagisakes at pinag-ousbungan ng ganitong mga katawagan a kaukulang pag-isp a aktbidad? Sa pagsagot st mga katanungang to, tiyak na makakapagpalalim 1g kaalaman hind! lamang s2 mapa ng realidad ng mga Tagalog ‘indi patina sa kabuuan ng kanlang kultura, Maram ring katawagan c pagbabago ng muha ng buwan ‘Avon kay Jenks, ang mga Bontoc Igorot ay kumilala sa walong fanyo ng buwan: fiskarna, mano, katno-wa-na, filtay-eg (Gaabilugan), ka-ol-pa-ka-na,kesulfi-ka-n,signaca-na,Iemeng ae ‘unawan), May gant ba ss mga Bontoc ang walong katawagan ‘suka ng buwan? Ayon kay Jenks, hind na baud ng kanyang Informant kung balt may gantong pressyon ea sua ng buwaa, ‘Ang pagpapalt ng araw at gab, ang paghahabulan ng araw at buwan, ang paghahalinhinan ng lnvaneg at lina kaugnay 9 pagpapalian at paghahabulang ito ay hiadl lamang umaapekto st avin ng mga Tagalog, Apektado nto pr na ang kanlang pags at pllosopiya. Ang mga Konsepto ng katwiran at kabulsanan, ng katbtohanan at kasinungalingan, ng ta at mall ay karaniwan nang 'pinapahayag sa mga lmahe ng liwanag at dilim, mex penomenang Kaugnay ag araw at grb, ng buwan at ng araw Maliwanag na araw nga ang simbolo ng kaliwanagan at katwi- fan, $8 ang pahayag mands Honace, gato ang kanyang, Ang araw ng hoturan oa sumiskat sa Stanganan, ay smalingr a lnuturo sa ating mga matang malaong oe bulagan ang landas na-dapat nating tunguhin, ang loanag niyay ‘anaw sa ating mga mata..Panahun na ngayon dapat fun WA, ASTRONOMA, KUTURA 2 ta ang dananag ng katotobanan, ang ngnan ang sinbolong mals gain ng mgs Pons panied pump, satin ag ai ng pang egpcpttahlugan ala sang penomenang aronomiko Se gs asparatfliws hanggang Kanan spat ta mga upon Kal Sr Peee enarye x epi, snbole x palms randang Bune’ seo oa iba peng paraperaa ang are at bila ‘isan ay mukha pa ang ata © kaya aY may mata aman, per kadalaan may mga snag Ho. Karan dng bumiblang 96 29 fog mgs tity paar, Tanda naman ng mga Musi ns ee seb tang brain a ian ating-buwan baba ang mgs st ldeloiya memes prone to, nga pare-parchong Pana ima srboleng bagyon lang kanranang KaNo uma og mga Hatwagan 2500 ott sp Fenteena st talangtan. Daa ito 2 sl Bis Gunite wo npc ae a aac Ceombarayonng tumpok a in pars st mga Kons Teor Nong delade 193), anenga mi Hens Artemio Rear og Fedohusyong 10962 gang Pino ang pangalan ng me eyo 2 aang bids aimbawa ang mga sutmsunod. pela Gactamblot fone Gerbandan Deo. Gators Cygnus Foner Un * Bondipla ews Gani Deneb LV. Gaara Pola Uasltasino Ursa noe Pinghian Ursa Male Gabtaiagasa ara oa zen at horizon, iminunghahi al Rice ang mgs axawagang Puyo a GunitDaese ‘eiafurnang ayon ss pangalan og mgs tayan og Kiusing rg otayong Tob tang akabyang percoahe Fags ng mgr Pongalan sans. Mabaliga Ho para Kay Mare‘Yaong kinclng palad na Supremo (onfaio), nang sh ay nabubshay pay fag nvang ipinangangara:“Mangatakot Kayo sa Kasaysayan sapagiat to ay wating kako” at ‘ngayon ay duruglungan Fo naman: “Ang mga Bayan natin 4y pinagmainalas tayo mula sa Tangs isayoe nga natin ang baat pangungusap at kilos 62 pangungusap at lands na kaniang tnalunion, at tayo ay wmik Kabalinnulad ng ni (alates mpgs nga bre an spa Gtakdtsin at gayon, walang la, maaan natin ang RAGYAT: BOO AT GANAP NA KASARINGAN” a siyang maningas na pinipaa ng inang- Bayan.” Nandsto ang pagiatangha na jpalosb sa sarlng kultura at bigyan ng kasusbong fahlugan ang mga Taslamats ayuhans Singavon man Gyo ofindi a faawa fi Rear, magagamay man Sint o hind! a kanyang. pagaanghs caging tegeme toons _sumagamit at nagpepopulaoa ng nga Fatawagang fo ang mage, sya kung to ngs ay tattanggap o hin ng kabuicog kuting Finabdangan ns “Ant anuma, sa maramingpaglakition, di iakadangan pagimbento ng mga katawagan Kung aalamnin lamang. a¢ pape, EEpanap ang mga Kaawagang uma na su lat hat groping cto ta kapulun. Mga Fxawagan at paniala kong may alae fang kahlugan st katnstong alc Kah a nga Yon hase Salen x ipalacb na atsbog hur a abut a ‘mala pang masusun para maak ang unplbanyer ‘apace or farang hak ined 32 kulrang Tagalog, halimbawa, kagyat na maka ang mala- ‘ing impluwensiya ng Ruluang Krsiyano-Eopanyol sa mgt at ‘wigan #8 mga grupo ng bil, May tnatwag slang Talong Mar, Kus na Biniy upon Hudas, Roronang Tit Phase Barko ni Apong Noe : ‘King taiatanong, ano ang nangyarl sa mga konstclasyong “Tagalog at puro konslayeng tay upat radlyoeg kato Espanyol anita nara st Kana? Ipeapahivatg batase na sop kulurang Tagalog ay mangumpay na nakububatan ng tadyene ae gmay at study mighay nit, Kung atznungla ang snumang estudyante na may vaslaman et mga Korstelayon, Kannan aye hod, Kens Insyog kanluranin ang kanyang naukuyi sa hap na mga Kass a, ASTRONOMY, KULTURA as bong konselasyon sang dahlan nito ang pagkskaugat ng kanyang es 3" aa tradoyong kanlurarin sa halip na oa wadisyong Pilipino, Masislip laya nto ang isang dafilan kung bak lumalak ang bis sa pagitan ng “edleadong” Pipino st ng macang Plipin? ‘Tinatawag ng nga Tagalog ang kabuuan ng kapaligian na sansinukob at sanairakpan. Nakapaloob dito ang idea na ang lahat ng mga bagay ay aakapaloob o sakasukob sa tla mangkok ra Kalangitang tumatakp sa mga to. Ang sandaigdigang to ay binubvo ‘ng maraming ehiyon lang, lp, dalim ng lupa Pinag-avpnay ang mga ito ng log, bahag-has o baging kaya tahat ng rehiyon ay may mga nilalang dives, 20, diwata, hayop, halaman. ‘Ang sapinsiping sandaigdigan ay pananaw na karsniwan lamang’ sa mga ‘Tagalog kundi sa iba pang grupong etnike arkiplago. Sa iba ay hind lamang tatlong sapin kundi hig pa ang ‘mga rehiyong bumubuo sa kanilangsandalgalgan. Ang larawang i ‘ng sandaigdigan ang nagpapaiwanag ng mga penomena ng lind, ‘lat, kulog, vlan, habulan ng araw at bowan, klipe, a iba pa ‘Ang sapiasaping sandaigalgan ang batayan ng mapa ng realidad 1a nila ng mga grupong. tno upang unawain ang kanlang, ‘mundo, Honggang stan natn dala sa kasalukuyan ang mga batayang, Ideang ko ng. sancaigdlgan? Gaano kahigptt ang kapit og. mgs batayang ideang to sa ating kalsipar? Hindi natin to mababatd nang, hr natin ings at pinag-aaralan ang katutubong kaalaman at elves ‘Nakia natn sa inasangjilan sa ating matuutunan at maitstanong, ‘uko! sa ating sar st pagsusuni pa lamang ng mga Katawapang, lstonomiko, paano pa kaya kung ang mismong kalaman na ang ‘ating sinusur| buhay a ang age kaslamang to henggang st hasuyan Kallangan lamang cating salufin, pogpalain a payamanin. Ito ang ‘nagalbing gat ng sing kaalaman, astonomiko man at iba pa feang karutubong pano ng kaalaman na dinidiigan ne mga kaa mang hango sa ibarg kultura, kabilang ang klturang kanurani. ‘ara si hig 2 panimuiang pag-alam st pagsinawa sa mga kauwagang astronomikong binabanggit natin, tunghayan ang Talakabulugan na nasa wbaba og katawang tekso. Gano 6 paglakbay sa “ating” sansinukob’ at “santnakpan™—at kapaligirang, Sronomiko‘Talakahulugan, “Ang ga konstelsyon ng ga Tagalog ay bimubuo og sums Tor Marta, Rus na Bit, Sot Pda, Rochon Tih Maelo tang bancang pt ang antag nang Dinca na aro i lpor Now ‘A Talon Mara ny bub g tong bing ghar sa sang Oren ag pnaasoron ng pny Mopac 2 ‘ioloiyang Grivege: Bubuo uo ng Mara Magdalena, Maia Gees Sa aoe Ang Kru na Biuin 3y mattagpn ss dakong nog. Gnagamt ong pavanda sa ons nf mga mapas a manga ang Scuthem Cross ng tarononpang Klin pounce 5 mg ‘vasa og saa a New Bend. ‘Ang Sepa dar 3 ng as suming unas Oven sap ayer, Mathang to aang sae ang ap "Ang Roronang Tide ay ang Corona ores na matragpuan #2 bandaging ng ang in kro ang Dowanan ng Baron dpor oo ang ay Way a ding gg angina parang gab fang donaan ang bangla tke ies Go nf mayors itn a span pany a abbagan ning are ‘cg ean yur ng in Way Pal pan {ng mgs tang gn ota ang a eaggtpo sane ag Fang pehalatcpeys na sagan aps ng lang. Ang mgt ‘Sryals i sdac ay gn Kosteanyon © pup ngngs ae dintsanan ng ano papa Sitagey Lingo ng dang aya aka gma Tuy. S 2g ats na maghatid nga lin aT ang os op img Tray, upangmakasna my ang nga. Nang hd ng ang !mgplpinsing Ruf Bast Sct sg thing Relay ang Inaativang Singha a Kenogon,pmlinpan ns ang mgs nt tact lngitpea mpg sent hp ge Tees pe on ng yan sn i(k) ay Sa ing sty ng ald) ay mga langaw na unalgd a bboy damong apy Sonsar(Oven. Bal Gade) {nga pang ng bboy 3 aonjado Rtguyay sang alin ng lo ay lnakatavan ng Bing Procyon ng onstcayens Cane Aint ng kanyang karan lana y induc gga Bog Cat vot ne ‘Gemilang kama aay arn 2y ang mgs ing Sera Muri ngLentasyng Cans Nor, Aog WHA ASTRONOMYA KULTURA ea “Singha ay bhaging konstlasyong Aquila samanalang ang Kenogon ay bahagi ng Depmos. 4B dma mgt Mapu, may og ang dies Tag at ang ga swaniyang sina Masia st Maye Nang susyin ft Mayupu ang bin nina Tong at Mas ura ang law so lang Shunden sla Mayuye at maging panandang bin sla s ‘agatanim ng mga Jama Mapun Siang eiong bins sion ron o ang latribas ng Talong Maa ng mg Tagalog. Tanseuig ang tavag ng. men jams Mapun sa konstelasyong Ro” Kung hind Sinuway al Maya sna Tohng a Masia, hindi sana Ralangang ‘magiabaho at aganim pa ang mg 0. 5. St Nagbangal ay sang malapangyarhang alk salamat ng. mea ‘Bukidnon. Nagpur sya lng upang maging seyal a pagatan ‘ig mga Bukidnon matpor sayin ng kanyang aswa angina "4 maatl a bay nang sia ay unl Sinundan sia ng asa 3 ‘sanclasan nto ang kapangyarhang pay al Maghanga ‘slang ragirgpananda sa pitino Maange kasama ang lranyang mga gam: Belo (ang Kanan niyang kama), Tarn (pale ob, Mala Gulch, Sagoo (pingga). Ba (pangs ng baboy samo), Moegto url na peangagasinan ja. at Tok (aga yang bubuD. Manaw fa ang mga to 3 binubvo ng Orion st Fang buna kabay nto lang Hind! ng ing raskoy ng anal hing ara ang mg 6. Ang Balak ay Oson dia. o ay tng unt ng brag na gnagumic s+ ‘angangaso, Dalvang lahoy tong tnulos nang maghakis spa Es Glawang dle ay may parang gomang gaya nang 20 trador. to ‘hnalargs ang paavo. Paakagaulyo nto ang sang tall na kapag ragalaw ng anumang hayop sharp ng bap ay magppaawas palo Sa fang, ang hug ng Onion ay parang alta spat na Buin sa kane nto ang kumalaiwan sa apatra dlo ng maphack a kaoy,samantang ang tong bins gia (along Mart ng ‘mga Taaiog) ang kumakatwsn ss pals 7. Tats mga Ronsepo a rawan ng sandalgigen ang takod hall t hayop, a o dyes ma sumusporas diggs mitlehiang Grveg ‘nalatawan Io nl Als, mitlohiang kato Knaktsan Ho 9 Tnukod ng mga Hogao at ng Talalaed ng mg Tagbarn. Sam Maanaw,sang hayop na sstawag. na lumbong ang tay pasa 8. Lablngsa ang dibuyon ng sang aw s mga Tagalog: madalg aru, frukang nay, wage, bampastisn, kangal, targbaling la ‘aon, daptbapon saat, gab at hating “Madaing ano ang ‘swag matspon ang ass dose ng gabi © asinggabsfanggang bag surat ang aie Bukang lye ang10 tava a panshong nababanaagin nas tanga ang snag ng aa sa Sangan. Umaga kapag suman ag ar anggang Wananga ‘030 at as nwebe ng tnags. Hama nana tapag lames na ‘mea punong kawayan ang fas ogra Als mre fo Mangan alas des taal putin og ung. Bandang alas dyes fanggang sas ‘osc ay tnghaltSunghatng apr ang als done, Hapon none 9 sla una hangang als singh, Mil als sngho fanggeng sae 37 ‘eptbapo ig andang aae-alspagab ys, ang parang ‘mang ang ciim at lvanag. Gaba pepagat ng angang tipo magalirdese ‘Ang Boros ry may valog katawagan st mba ng buvan: fia 13 mano hat nowana fi fsayegQabluga, ola: her, suliftana sipna-amna, meng Gatien), Ag nga aga Las 2y may apat a kaavagan: pina, magbiabon, habe ot er Dalia naman a mga Tagulog”habagonot Aaa, ‘Ang ta 2g ng mga Tagalog sondatgdigan 3 anno santinak- nd top tay ‘masa alin ng ta payors 0 8 t Langit ay beh! ng ‘Srsinukcb, abt ng mga bag masa ood og ta pass aa ang 2y satrap. Kung gateo mang ag ity. ‘awapan:Dapat ing pansinin a ang gt o hayop s aii 3 ‘tnaaway na milalongo crested singles Nllang seo ase? May dlavang ui ng etic chlpse ng srw at eke og buwan, apog tnakpun ng buvan ang art, edie kong saw Labo ng ‘aag ng ma Tagalog. Kapog punasoksaninong digdg ang buwaes ‘lipse tog buvan Sr chlpse og ara, kaanvang nag nga ang mga to Pipa mano s tang bahagh ng Ass. to 3y pa hes parila ‘dang hipateng hayop ang aru ra ne tong hain, ay ang inbesong salt sa mga penomenang atonomko gay og ‘buna plane a tuned Gorstlanyo) Kubin Koh gk ssliang bowan at ala a ng Dena po. aa 0 Btn ang wg SS lahat nig rales sa abl, Man a ngs, bulakow nee). Ma uty 2g mga Tagalog Toa gaat Tals gab ho ay ‘amlatanganw stfogalibagog anv ordnance st anlotsogate nt fogliog aga Pachansnoo nog ares “Gl x pap tot ng Beso. ‘asa Yokotama, Hapon st Ruane nang bigyan aja ng pangalang Piping ang mgnkonsclasjon, Oni sa Kanyang lokayon mg Cons teas st hlaga ng langh ang kanyang rales Hind nj aki ‘abspang pain yong mga nasa bandang nog Ks Pinas ‘gn hind sa Hapon gay ng Souther Cros of oa Btn, ‘Ang GasTambls Cason) ay ian ay Tamla Wa ASTRONOMYA RLLTURA a mga babaylang magrebelde a ings Kas noong siglo 1600, ang (Gatbandan (Pees) ay mula lay Par Pedeo Danan ang pig ‘ebolsyonaryo noon Rebolusyong 1896, ang GatPanyong Dro) a Ipinangalan kay fpf dels Samos ‘Ang Poncrispl (Cygnus) ay pinagsamang pangalan nina Mariano Ponce, Jose Hi at Marcel del Par “Ang Bonds) ay pagsamang pangaln ng nang enanggulo ng Katipunan. Andes Bonifacio, ada> Diva at Teodor Pint. Ang Argh Urs Mined) 2 mula sa nom guerre ol rao Jaco. Mla naman #4 orm de ‘Bier ol Andres Bolo ang Gathaipagasa (Ures Mayo). ‘Mes Konstlsyon ang mga tabarggt fase Sa mga aliwanag ‘a bitin sa hilagng talngsan, ang prarangalan nt Rice 2) sa ‘cio, Ral at dl Plan Casino pres Pele, ang No Sarna ‘ast Konstelsjong Una Minor" Gata! pra si Vegn ng Kon ‘elsyong Lins at GatPlarde mau nom deme Se Pat ng Deneb ng konstelisyong Oya. “Ang 2enh at pnangalanang Pong! oi Keane, marl ay dah s1 mis kok ngulo ng sang tao ang puyo,samanalang ang hoston 8ytnawag niyang GubuDagar ctl to eagsasalvbong ang ng Ht gat na ili ng sang iy 0 go palo, Bibliograpiya Ambrosio, Dante. "Enoastronoayang Pilipino: Mga Panimulang Sas say." National Canference on Science and the Art in Philippine Felkore, Occber 21-23, 192, Faculty Center Conference Hal Diliman, Quezon diy ‘Arens, Richard SVD. “Polk Practices and Bele of Leyte and Sams, “LeyiSamar Studs 1971), 51-2 Benet, Laura. A Sudy of Bagobo, Ceremonial Magic and Myth, New "York: Academy of Science, 1916, Bonifacio, Andre. “Arg Dapst Mabatd ng mga Tagalog" nasa Teodoro ‘A Agnclo The Writing ad Tl of inde Bac, as 1 Beyer, H. Olley. “Oagin Myths amang the Mountain Peoples of the Philippines,” Philppne journal of Science, 820 (1913), 5-116 Casino, Erie 5. The fama -Mapun. Quezon Cay Ateneo de Manila ‘Univerty Press, 1976. Cole, Fay. Cooper. Ihe Bubidnon of Mindanao Feciana, Anthropology, ‘Chicago Natrl History Museum, 1956 Eugenio, Damiana L Poiippine Folk Literate The Myths. Philippine