1.

MOGUDA REŠENJA ANTIKOROZIONE ZAŠTITE

Korozija bitno utiče na trajnost čeličnih konstrukcija. Ne može se zaustaviti ali se primenom
određenih mera može znatno usporiti.
- Korišdenje čistih nekorodiranih limova sa antikorozivnom zaštitom odrađenom u radioničkim
uslovima koje odmah nakon montiranja na gradilištu treba zaštititi i na samom gradilištu
- Elemente zaštititi od prskanja agresivnih materija na gradilištu nauljenom hartijom ili
folijama. Koriste se i sredstva za konzervaciju koja se lako mogu skinuti nakon montiranja
elementa (ulja, masti)
- Korišdenje modernih navlaka od epoksidnih smola koje vrlo dobro prijanjanju za podlogu

2. OPTEREDENJA OD VETRA
Pri razmatranju opteredenja od vetra mostovske konstrukcije delimo na dve grupe:
(1) Fleksibilni mostovi
(2) Kruti mostovi

Fleksibilni mostovi ubrajaju mostove sa kosim zategama i visede mostove. Kod ovakvih
mostova pomeranja usled delovanja vetra često znaju da budu veda od pomeranja usled
delovanja pokretnog saobradajnog opteredenja. Vibracije se javljaju u više različitih tonova
koji mogu biti katastrofalni. Zbog toga ovi mostovi zahtevaju punu dinamičku analizu.

Kruti mostovi su svi ostali mostovi i kod njih se destvo vetra proračunava na slededi način:
Nanosi se na konstrukciju kao statičko linijsko horizontalno dejstvo upravno na osu mosta.

3. SPREGNUTE KOLOVOZNE PLOČE

Za raspone l = 20-50m, maxl = 120m u sistemu kontinualne grede.

Sprezanje se vrši između betonske kolovozne ploče i čeličnih podužnih nosača ili i podužnih i
poprečnih nosača.
Kolovozna ploča ima kao spregnuta sa podkonstrukcijom sledede funkcije:
- Zajednički rad u spregnutom delovanju
- Lokalno savijanje između podužnih i poprečnih nosača
- prijem sila smicanja kao gornji pojas sandučastih nosača
- sadejstvo u raspodeli opterečenja kod roštiljnih sistema
- primanje opteredenja u svojoj ravni kao kruta membrane

Sprezanje se može obaviti sa monotlinim betonom ili prefabrikovanim elementima marke

betona ne manje od MB30.
Na mestu spoja betonskog nosača i čeličnog nosača mogu se izvesti vute.
Sprezanje – moždanicima koji prenose smičude sile na spoju betonske ploče i čeličnog nosača.
Betonska ploča na ovaj način prima najvedi deo napona pritiska.

Ovakvi sistemi su pogodniji za proste grede ali se koriste i kod statičkih sistema kontinualne
grede čak i ako de se beton nadi u zategnutoj zoni. Da bi se ovo neutralisalo, koristimo podužno
prednaprezanje kojim uvodimo sile pritiska u beton ili onolike kolike su sile zatezanja u toku
eksploatacije (puno prednaprezanje) ili bar onolike da se ne pređu granični naponi zatezanja u
betonu (parcijalno prednaprezanje).
Vrste prednaprezanja:
- montažni postupci (podizanje i spuštanje oslonaca)
- vođenje kablova kroz beton
- vođenje kablova van betonskog preseka

Nesimetrični čelični preseci su ekonomičniji i bolje podnose uticaj skupljanja betona.

Ukoliko je debljina vertikalnog lima <12mm onda se veza sa donjim limom ostvaruje
kontinualnim ugaonim šavom, a ako je debljina >12mm onda je veza tzv. ‘’k’’ šavom.

U pogledu ostvarenja sprezanja postoje tri mogudnosti:

- konstrukcija radi kao spregnuta samo za prijem pokretnog opteredenja dok celokupnu
sopstvenu težinu prihvata čelični nosač
- konstrukcija radi kao spregnuta i za prijem pokretnog opteredenja i za sopstvenu težinu, u
toku gradnje se postvljaju podupirači koji se uklanjaju tek po očvršdavanju betona.
- Neki od prethodno navedena dva ali uz prednaprezanje.

Postoji tri vrste sprezanja:

- Kruto
- Elastično
- Isprekidano

Sredstva za sprezanje:
- Moždanici
- Čepovi
- Sidra
- Visokovredni zavrtnjevi

Prema načinu prijema smičude sile:

- Elastični moždanici (prihvataju silu smicanjem, savijanjem i zatezanjem)
- Kruti moždanici (silu prihvataju čelom, smicanjem)
Kruti moždanici se izrađuju od delova valjanih profila I, U, L i T ili od cevi ili limova debljine 15-
30mm. Veze moždanika i nosača – kontinualni ugaoni šavovi gde minimalne dimenzie gornjeg
pojasa moraju biti 200x10mm.

Rastojanje moždanika treba da bude što manje kako bi se što ravnomernije prenelo opteredenje.

Elastični moždanici mogu biti čepovi sa glavom, otvorena i zatvorena sidra ili visoko vredni
zavrtnjevi.
Čepovi sa glavom:
- Lako se pričvršduju za čelične nosače poluautomatskim zavarivanjem elektro otporom
- Zauzimaju malo mesta pa je lakše postavljanje armature
- Kombinovani prenos smičudih sila pa su dobri za dinamičko opteredenje
- Manja težina same konstrukcije
Minimalno rastojanje u pravcu podužnih nosača 5d, a u poprečnom pravcu 3,5d. Maksimalno
rastojanje 600mm. Sa svake strane mora biti obložen betonom u širini bar 30mm. prečnik glave
je 22mm.

Sprezanje visokovrednim vijcima u slučaju gotovih AB montažnih kolovoznih ploča. Ovim

zavrtnjevima se ploča pritegne uz čelični nosač pa se smičude sile prenose trenjem.
4. OGRADE I ODBOJNICI
Rešenje zavisi od: karaktera mosta
stepena zaštite
estetskih zahteva

Odbojnici se postavljaju između kolovozne konstrukcije i pešačke staze kada je visina ivičnjaka
manja od 20cm. Uvođenjem odbojnika visina ivičnjaka se može smanjiti na samo 5cm.
Vrste odbojnika variraju po obliku i širini od 20cm pa sve do 50cm.

Ograde za pešake moraju biti na svim motovima dužine preko 10m i visine preko 2m iznad
prepreke. Ograde zavise od konstruktivnog rešenja a mogu biti u sklopu glavnih nosača ili samo
jedan njihov deo.
5. SLOBODNI GABARITI KOD DRUMSKIH I ŽELEZNIČKIH MOSTOVA
Predstavlja čisti deo poprečnog preseka ograničen glavnim nosačima i kolovozom koji treba da
se obezbedi za prolaz vozila.

Širina drumskog mosta zavisi od kategorije puta koju most treba da prevede preko prepreke
(širina i broj saobradajnih traka, ivične trake, pešačke staze)

Podela javnih puteva u Srbiji: lokalni, regionalni, magistralni

Prema vrsti saobradaja: putevi rezervisani za saobradaj motornih vozila, putevi za mešoviti
saobradaj.

Širina zavisi i od brzine vetra i od dozvoljene brzine saobradaja na mostu. Širina traka zavisi od
kategorije puta, bira se iz tabele (3,5-3,75m)
Kolovoz obrazuju: saobradajne trake, ivične trake, zaustavne trake ako su planirane)
Ivične trake su posebne krute konstrukcije ili proširenja kolovozne konstrukcije.
Razdelne trake razdvajaju paralelne kolovoze. Rastojanje unutrašnje ivice odbojnika uz
zaustavnu traku treba da je bar 0,7m.

Saobradajni profil na putu predstavlja poprečni presek tipskih vozila, prostor potreban za
kretanje vozila i srednja zaštitna širina između vozila.
Širina obuhvata: širinu saobradajne trake, ivične trake i zaustavne trake
Visina obuhvata: visinu tipskog vozila

Slobodni profil na putu predstavlja saobradajni profil plus ivična zaštitna visina odnosno širina.

6. DILATACIJE
Dilatacijama se prihvataju i premošdavaju pomeranja u pravcu mosta koja nastaju na prelasku sa
mosta na trup puta ili sa jednog na drugi deo mostovske konstrukcije a usled temperaturnih
promena ili obrtanja preseka.
Obezbeđuju kontinuitet u kolovozu za neometani saobradaj. Prelaznica treba da prihvati i
apsorbuje sva opteredenja od saobradaja.
 10 Vodonepropusna
15 Za mala dilatiranja
20
15
20
vodonepropusna
25
30
36
40
15
20 Sa kliznim
25
30
36
limom
40

40-200 Češljasta za
veda
225-350
dilatiranja
25 Transflex sa
35
55 neopreniskim
80 dilatacionim
115 spojnicama
Vodonepropusna
25-250 sa neoprenskom
trakom

50-200 Rol dilatacija

225-400 za velika
dilatiranja

Češljaste dilatacije – za veda dilatiranja, bez pokretnih delova, lako se održavaju i imaju dobre
vozne karakteristike. Češljevi moraju da se postave u pravcu uzdužnih pomeranja kako bi se
izbeglo bočno kretanje i pričvršdavanja. Poprečna pomeranja od 10mm mogu da se prihvate
zarezima između češljeva. Mogu se postaviti pod bilo kojim uglom u odnosu na osu mosta.

7. PODELA MOSTOVA PREMA GLAVNOM NOSAČU

REŠETKASTI MOSTOVI SISTEMA PROSTE GREDE L=30-100m
Mogu biti sa pravim pojasevima ili sa kivim, saobradaj se može prevoditi preko donjeg ili gornjeg
pojasa.
REŠETKASTI MOSTOVI SISTEMA KONTINUALNE GREDE L= 50-200m , lmax= 550m
Sa paralelnim pojasevima ili sa krivim pojasom.

PUNI GLAVNI NOSAČI SISTEMA PROSTE GREDE L= 40-50m železnički, L=60m drumski
Kolovoz može biti na gornjem ili donjem pojasu.

PUN GLAVNI NOSAČ SISTEMA KONTINUALNE GREDE L=40-300m zavisno od oblika poprečnog
nosača.
Visina grede može biti konstantna ili promenljiva.

PUN GLAVNI NOSAČ SISTEMA PODUPIRALO L=250m u zavisnosti od nagiba podupirala

PUN LUČNI GLAVNI NOSAČ L=350m

REŠETKASTI LUČNI GLAVNI NOSAČI L= 550m

MOSTOVI SA KOSIM KABLOVIMA L>500m

Razvoj visokovrednog čelika je omogudio pojavu ovih mostova. Karakteriše ih znatno manja
visina glavne grede u odnosu na gredne nosače a veda aerodinamička stabilnost u odnosu na
visede mostove. Pogoduju za mostove sa ograničenom građevinskom visinom, i najčešde se
izvode kao drumski.
Prema broju pilona dele se na:
- Mostove sa jednim pilonom
- Mostove sa dva pilona

Zatege mogu biti u jednoj ili dve ravni vertikalne ili nagnute jedne prema drugima.
Prema rasporedu zatega u ravni delimo na:
- Zrakasti raspored gde se sve zatege sustiču u jendoj tački na pilonu
- Zatege su paralelne jedne sa drugima – harfa raspored
- Zatege polaze sa različitih visina na pilonu – lepeza
- Sustiču se na istom mestu na gredi - zvezdasti raspored
Treba obratiti pažnju na ankerovanje kako kod oblikovanja anker glave tako i kod ankerovanja
kablova na pilonu jer su to mesta unosa velikih koncentrisanih sila.
Grede mogu biti rešetkasiti ili puni limeni nosači
Kolovozne ploče mogu biti spregnute ili ortotropne ploče.
Piloni mogu biti AB ili čelični. Odnos visine i glavnog raspona krede se od 1/3 do 1/6. Izvode se
uklješteni u stub, u gredu ili zglobno oslonjeni. Prema obliku mogu biti:
- Portalni
- Samci
- Dvostubni piloni

VISEDI MOSTOVI L=250-1500m a često i za vede raspone zavisno od konstrukcijskog rešenja.

Glavni nosedi elementi:

- Nosede uže (spiralna zatvorena užad)
- Greda za ukrudenje – pun limeni ili rešetkasti nosač konstantne visine.
- Piloni služe da se osloni greda za ukrudenje ali da se ovešaju glavna užad.
- Vešaljke od okruglog čelika ili čeličnog užeta, njima je glavna greda ovešana o glavno uže.
 - Ankerni blokovi – betonski masivni blokovi koji služe za ankerovanje glavnih nosedih
kablova, mogu se nalaziti van mosta ili u samoj gredi za ukrudenje.
- Noseda konstrukcija kolovoza
- Spregovi protiv vetra
Visedi mostovi se dele na:
- Mostove čiji je nosedi kabl ankerovan u anker blokove van mosta
- Mostove čiji je nosedi kabl ankerovan u gredu za ukrudenje

Aerodinamička stabilnost - najvedi problem u projektovanju ovih sistema, zahteva rešetkastu

gredu i savremeni sandučasti presek grede za ukrudenje.

8. INTEGRALNI MOSTOVI
Mostovi kod kojih se izostavljaju sva ležišta i dilatacije pa onda rasponska konstrukcija, oporci i
stubovi čine integralnu celinu.
+ povedava se trajnost mostova
+ smanjuju se troškovi održavanja
+ udobnija vožnja
+ manja visina mostova
+ stvaraju se reserve u sigurnosti u seizmički aktivnim područjima
+ oporci znatno jednostavniji jer se gubi potreba za komplikovanom ležišnom konstrukcijom

-nisu pogodni za montažne mostove ili mostove u krivini

-potrebna posebna prelazna konstrukcija
9. VRSTE OSLONACA I NJIHOV RASPORED KOD ZAKOŠENIH MOSTOVA U PODUŽNOM PRAVCU
10. TIPOVI LEŽIŠTA KOD MOSTOVA
Ležišta imaju ulogu da:
- Prime i prenesu sva opteredenja gornje konstrukcije
- Omogude obrtanje oslonoačkih preseka glavnih nosača
- Fiksiraju pravac i položaj dejstva reakcija
- Obezbede dilatiranje konstrukcije u podužnom pravcu
- Prilagođavanje pomeranjima podkonstrukcije

Prema materijalu ležišta mogu biti:

- Čelična (od topljenog livenog ili kovanog čelika)
- Ležišta od sintetičkih materijala (neoprenska ili teflonska)
- Ležišta od gume koja je armirana tankim limovima

Prema pomeranjima mogu biti:

- Nepomerljiva – primaju i vertikalne i horizontalne reakcije
- Pomerljiva – u jednom pravcu (pored vertikalnih primaju i horizontalne reakcije jednog
pravca) i u jednoj ravni (prima samo vertikalne reakcije)

Podela prema načinu funkcionisanja:

- Klizna
- Kotrljajuda
- Prekretanje preseka

Elastomerna ležišta (NAL) – njihova visina može biti i do 400mm i nosivost preko 300kN,
međutim to nije objektivno jer za visinu od 400mm ukoliko dodje do horizontalnog pomeranja
vrha ležišta za na primer 50mm ovo više nije upotrebljivo jer de popustiti veza između limova i
gume i nede se kao celovito modi vratiti u početni položaj. Realno je da se ovaj tip koristi do
visine od 200mm i nosivosti ne više od 200kN. Mogu se koristiti kod oslanjanja glavnih nosača u
visokogradnji ili kod mostovskih konstrukcija kod manjih raspona.

Neoprensko-teflonska
Praksa je da obično ležišta postavimo pre montaže konstrukcije. Konstrukciju privremeno
oslonimo a onda definitivno nivelišemo konstrukciju. Nivelisanje konstrukcije obično vršimo
njenim spuštanjem na privremena ležišta i ukoliko nam treba dodatna visina, podlivamo pod
ležišta epoksidne maltere visoke čvrstode.
Bitno je i osovnisko pozicioniranje ležišta, gde se proizvodne mere uglavnom prilagođavaju
pretpostavci da de montaža, tj. definitivno aktiviranje ležišta biti na temperaturi od +10C.
Ukoliko stvarna temperature odstupa od nominalne moramo vršiti korekciju položaja u + ili –
zavisno od toga da li su temperature niske ili visoke.
11. OPTEREDENJE ŽELEZNIČKIH MOSTOVA (SRPS I EN)
(1) Osnovna
(2) Dopunska
(3) Posebna

Osnovna opteredenja – stalna opteredenja, opteredenja od prednaprezanja, od skupljanja i

tečenja betona, pokretno od voza, dinamički uticaji, centrifugalna sila, opteredenje pešačkih
staza, opteredenja nastala za vreme građenja.
Dopunska opteredenja – bočni udari, sile od trenja u lancima, sile kočenja, sile pokretanja voza,
vetar)

Posebna opteredenja – udari vozila o oslonačke delove mosta.

- Stalna opteredenja – ako se pretpostavljeno razlikuje od stvarnog za više od 3%, vrada se na

početak
- Pokretno opteredenje

- Dinamički uticaji se nanose kao statički pomnoženi dinamičkim koeficijentima

- Centrifugalna sila za mostove u krivini

- Opteredenje pešačkih staza je 5kN/m2, ali ako deluju i voz i pešaci odjednom onda je
2kN/m2
- Opteredenja u toku građenja jer se elementi mogu nalaziti u različitom statičkom sistemu u
odnosu na one predviđene u eksploataciji.

12. OPTEREDENJE DRUMSKIH MOSTOVA

Sastoji se od osnovnog, dopunskog i posebnog opteredenja takođe.
Drumsko opteredenje mostova uzima u obzir kombinacije tipskih vozila shodno kategoriji puta
koja se prevodi preko mosta.
Kategorije
I – V600+V300
II – V600
III – V300+V300 ili samo V300
 Korisno opteredenje za pešačke staze je 3kN/m2 i ne množi se sa dinamičkim koeficijentom.
Opteredenja na ogradu pešačke staze nanosi se kao mirno i deluje u vertikalnom i horizontalnom
položaju kao Pv=1kN/m i Ph=1kN/m
Opteredenja od udara u odbojnu ogradu nanose se kao horizontalna sila H=100kN na visini od
60cm.

13. ORTOTROPNE PLOČE

Laki kolovozni lim, podužni i poprečni nosači spojeni u celinu zavarivanjem.
Podužna rebra i poprečni nosači su zavareni za kolovozni lim, ukruduju ga i zajedno sa njim nose
kolovozno opteredenje.
Kolovozna ploča u ovoj koncepciji ima ortogonalno anizotropnu krutost pa se stoga skradeno
nazivaju ortotropne ploče ili zbog svoje male težine laka kolovozna table.

Kolovozni lim može biti debljine 10mm(12mm) minimalno. Razmak izmedju poprečnih nosača je
izmedju 2000-3000mm kod torziono mekih podužnih nosača ili 3000-5000mm kod torziono
krutih poprečnih nosača.

Prednosti torziono krutih nosača:

- Bolji prenos opteredenja
- Veda stabilnost pri pritisku
- Poprečni nosači na vedem razmaku
- Upola zavarivanja nego kod ovorenih preseka
- Manji ukupni utrošak materijala

Razlikuju se dva tipa montaže ploča:

- Montaža sa podužnom orijentacijom
- Montaža sa poprečnom orijentacijom
 Ortogonalna kp se nalazi u gornjem pojasu glavnih nosača pa se mogu izbedi horizontalni
spregovi u blizini kolovoza.
Analiza nosivosti OKP raščlanjena je u 4 noseda sistema:
- Kolovozni lim kao izotropna ploča oslonjena na podužna i poprečna rebra
- Kolovozni lim i podužna rebra kao ortotropna ploča osnonjena na poprečne i glavne nosače
- Roštiljno dejstvo – uticaj ugibanja poprečnih nosača na op
- Rad kolovoznog lima sa podužnim rebrima kao deo poprečnog preseka glavnih nosača

Drumski mostovi se danas najčešde izvode sa punim glavnim nosačim i kolovozom na gornjem
pojasu.
Poprečni preseci nosede konstrukcije mosta se mogu podeliti i na dva načina:
- Prema obliku poprečnih preseka:
Otvoreni
Zatvoreni
Mešoviti preseci
- Prema statičkom sistemu u poprečnom smislu
Torziono meki
Torziono kruti
Preseci sa poprečnom raspodelom opteredenja
Posebnu pažnju treba obratiti na izvijanje vertikalnog lima i lima donjeg pojasa u fazi
eksploatacije i montaže.

14. OPŠTA DISPOZICIJA MOSTA

Prikaz gornjeg i donjeg stroja mosta u pogodnoj razmeri.
U opštoj dispoziciji treba da budu:
- Osnova mosta
- Poprečni i podužni preseci
- Izgled mosta u sklopu terena gde se most gradi

U opštoj dispoziciji se definiše:

- Položaj mosta u osnovi
- Niveleta saobradajnice na putu
- Izgled i broj stubova i oporaca
- Rasponske konstrukcije
- Konstruktivni sistem nosede konstrukcije
- Poprečni preseci u polju i nad osloncima
- Ležišne konstrukcije
- Pešačke staze sa ogradom
- Spregovi i ukrudenja

Dispozicija se koncipira na način da se ispoštuju zahtevi u pogledu: namene, nivelete, širine

kolovoza, građevinske visine, slobodni profili na mostu…
15. TEMELJENJE STUBOVA MOSTOVA
Bitno utiče geološka građa terena na izbor metode temeljenja. Koriste se geomehanički
elaborati o sastavu tla.

Ako je nosivi sloj 4-6m temeljenje je direktno ili plitko. Za vede dubine nosivog tla temelji se
oslanjaju na šipove ili bušene bunare.
Značajne razlike temeljenja u suvom i u vodi.

Najefikasnija metoda za poboljšanje karakteristika tla -> mlazno injektiranje - ubrizgavanje

injekcione smese pod visokim pritiskom. U tlu se formiraju valjkasta tela prečnika 50-300cm
dubine i do 50m.

Šipovi u odnosu na tlo mogu da budu:

- Horizontalni
- Vertikalni
- Kosi
Koriste se za ojačavanje šljunkovitih i peskovitih tla sa manjim učešdem gline.

Plitko temeljenje – na tlu i u vodi. Za široke iskope nije potrebno zaštitna kosina iskopa. Kod
uskih iskopa koriste se mreže i prskani beton ili pasivne kotve. U vodi se koriste čelične talpe.

Temelj treba uklještiti u nosivo tlo 0,7-1,0m a prekriti ga tlom minimalno 0,7m.
Za temeljenje u vodi pristup u konstruisanju temelja zavisi od dubine i količine vode. Za
vodotoke sa više vode formiraju se nasipi, naperi koji povezuju stubno mesto sa obalom. Preko
nasipa se doprema oprema i materijal. On je u pravcu toka vode. Visina nasipa je 0,5m iznad
kote vode. Na pripremljenom mestu se izgradi bunar koji se spušta do nosivog tla. Betonira se
čep pa se postavlja armatura i ankeri stuba. Betonira se donji deo stuba i tada se može porušiti
ab zavesa u celoj visini.

Duboko temeljenje – na bušenim šipovima.

Kada je nosivost tla na dubinama vedim od 6m, najviše do dubine od 40m. Brza i pouzdana
izvedba.
Kroz istoriju su korišdeni drveni, i betonski šipovi koji su pobijani u slabo nosiva tla.
U bušene šipove – beton i armatura u prethodno izbušene otvore prečnika 80-150cm. najmanja
dužina šipa je 6m a najveda 40m. oprema zahteva prilazne puteve, platform na vodi, radne
površine.

Temeljenje na šipovima omogudava projektovanje integralnih mostova vede dužine jer su temelji
stubova elastični, posebno krajnjih stubova.

Stubovi mosta se obično temelje na više šipova, ali može se desiti slučaj sa jednim šipom za
manje konstrukcije kada se on direktno nastavlja u stub. D = 150cm.

Za manje objekte prečnici šipova su 80-150cm. Za mostove i vijadukte D = 1,2 -1,5m. Dužina šipa
određena je dubinom nosivog sloja tla, a broj šipova je određen opteredenjem koje treba da
prense na tlo.
Najmanji razmak između šipova je 2,5d za šipove koji prenose opteredenje u tlo samo preko
noge šipa, a 3d za šipove koji opteredenje prenose i preko omotača.

Armatura:
- Samostojedi armaturni koševi dovoljno kruti da se ne deformišu u transportu. Protežu se
celom dužinom
- Procenat armiranja min 0,6% a max 2,5-3,0%.
- Uzengije mogu biti spiralne
- Distanceri su bitan factor jer obezbedjuju zahtevanu debljinu zaštitnog sloja betona 6,0cm u
suvom, 7,5cm pod vodom.

Podužna armatura od rebrastog čelika, nastavlja se preklapanjem. Spirale i uzengije su od

glatkog čelika.

Bušeni šipovi u vodi i mekom tlu – izvode se sa zaštinom kolonom za bušenje koja se po
završenom iskopu izvlači. Šipovi se betoniraju uz pomod zaštitne cevi – od lima 4-6mm koja služi
kao oplata:
 - Kada se bušeni šipovi produžavaju do spoja sa stubovima kroz vodu
- Kada kroz temeljna tla struji podzemna voda koja može isprati beton
- Kada se šipovi izvode u jako mekom tlu ili u tlu male gustine.

16. SEIZMIČKE SILE

Mostovi se kao inženjerski objekti dele u dve kategorije:
- Mostovi van kategorije (rasponi >50m i visine stubova >30m)
- Mosove I kategorije (rasponi <50m i visine stubova <30m)

Proračun na dejstvo seizmičkih sila pod pretpostavkom da one deluju statički.