“TAGALOG, PILIPINO, FILIPINO: MAY PAGKAKAIBA BA?

”
Ni Dr. Pamela C. Constantino

Ano ang tinatawag ninyo sa wikang ginagamit ninyo, Tagalog? Pilipino? Filipino? Bakit
Tagalog ang tawag ng mga foreigners at mga Pilipinong nasa ibang bansa sa Wikang Pambansa ng
Pilipinas? Bakit tinatawag pa ring Tagalog ang Wikang Pambansa rito sa atin matapos baguhin ang
tawag dito mula pa noong 17 taon na nakaraan? May pagkakaiba ba ang Tagalog sa Pilipino? Sa
Filipino? Tingnan natin ang mga pagkakaibang ito batay sa konsepto at sa anyo.

Wikang Tagalog
Tagalog ang wika sa Bulacan, Batangas, Rizal, Laguna, Quezon, Cavite, Mindoro,
Marinduque, ilang parte ng Nueva Ecija, Puerto Princesa at pati Metro Manila. Ito kung gayon, ay
isang wikang natural, may sariling mga katutubong tagapagsalita. Isang partikular na wika na
sinasalita ng isa sa mga etnolinggwistikong grupo sa bansa ang mga Tagalog. Pagdating pa man nina
Miguel Lopez de Legaspi noong 1565 sa Maynila ay napuna na nilang sinasalita ito ng maraming
Pilipino.

Wikang Tagalog Bilang Wikang Pambansa

Nasangkot ang Tagalog sa pambansang arena nang ideklara ni Presidente Manuel L. Quezon
ang Wikang Pambansa na batay sa Tagalog noong Disyembre 30, 1937 (Executive Order No. 134).
Mula noong 1940, itinuro ito sa lahat ng paaralang publiko at pribado.

Wikang Pilipino
Samantala, ang Wikang Pilipino ay ang Filipino National Language (Noong 1943) na batay sa
Tagalog mula noong 1959, nang ipasa ang Department Order No. 7 noo’y Sec. Jose Romero, ng
Department of Education.

Ito ring pangalawang ito ang itinatawag sa wikang opisyal, wikang pampagtuturo at
asignatura sa Wikang Pambansa mula 1959. Nahinto lamang ito nang pagtibayin ang Filipino bilang
wikang pambansa. Filipino naman ang itinatawag sa wikang pambansa sa Konstitusyon ng 1987
(maging noong 1973 pero Pilipino pa rin noon ang wikang opisyal).

Pagkakaiba ng Pilipino sa Filipino

Lumalabas na ang Pilipino ay Tagalog din sa nilalaman at istruktura at walang Pilipino bago
1959. Gayundin, walang wikang Filipino bago 1973.

Magkaiba ang Filipino kahit parehong naging Wikang Pambansa ang mga ito dahil
magkaibang konsepto ang mga ito – ang isa’y batay sa iisang wika at ang isa’y sa maraming wika sa
Pilipinas, kasama na ang Ingles at Kastila.

Dahil batay sa Tagalog at gamit ng mga Tagalog, hindi nabigyan ng pagkakataon ang mga di-
Tagalog na maging parte ng pagpapayaman at pagpapaunlad ng Filipino. At sa mga eskwelahan, mas
tama ang aklat kaysa libro; ang takdang aralin kaysa asaynment; ang pamantasan kaysa kolehiyo/
unibersidad; ang mag-aaral kaysa estudyante.

Matagal ding panahong namayani at “namayagpag” ang Tagalog. Sa pag-aaplay ng trabaho,

halimbawa’y titser at tagasalin sa Pilipino, mas uunahin kunin ang nagsasalita ng Tagalog bago ang
di-Tagalog. Naging problema lang noon ang kung aling Tagalog ang “mas maganda, mahusay,
angkop” na pinag-aagawan ng mga Tagalog mula Bulacan, Laguna at Batangas.
Tagalog Imperialism
Ang ganitong pangyayari ay tinatawag ni Prof. Leopoldo Yabes noon na “Tagalog
Imperialism.” Nakondisyon na ang mga tao sa Tagalog kung kaya’t kahit nabago na ang tawag sa
Wikang Pambansa (Piliino, Filipino), Tagalog pa rin ang itinatawag dito ng mga Pilipino at mga
dayuhan.

Ang pagkokondisyong ito rin ang nagdulot ng negatibong reaksyon mula sa mga di-Tagalog.
Naisantabi ang mga wikang malawak din ang gamit gaya ng Cebuano, Hiligaynon at Ilokano. Ito
naman ang naging dahilan ng pagpapalit ng Wikang Pambansa mula Pilipino (Tagalog) tungo sa
Filipino sa Konstitusyon ng 1973 at 1987.

Miskonsepsyon sa Filipino
Ang tawag na Filipino sa wikang pambansa ay hindi mula sa Filipino na tawag sa Ingles, para
sa mga mamamayan ng bansa. Hindi rin mula sa Ingles ang F dito. Mga miskonsepsyon ang mga ito.

Mula ito sa binagong konsepto ng wikang pambansa na batay sa lahat ng wika sa Pilipinas,
kasama ang Ingles at Kastila. May tunog na F sa ilang mga wika sa Pilipinas, tulad ng afuy (apoy/
fire), kofun (Kaibigan/friend) ng Ibanag; afyu flafus (Magandang umaga/good morning) ng Bilaan;
fidu (peste/pestilence) ng S. Cotabato Manobo, atbp.

Ang paggamit ng F ay simbolo ng hindi pagiging Tagalog lang na batayan ng wikang

pambansa dahil walang ganitong tunog ang Tagalog. Pinapalitan ng P ang anumang tunog ng F sa
Tagalog gaya ng pamilya (familia/family) at reperensya (referencia/reference). Dinagdagan din ang
alpabeto ng Filipino. Mula 20 letra ng Tagalog, naging 28 letra ang Filipino. Idinagdag ang 8 letra na
c, f, j, ñ, q, v, x, z bilang akomodasyon sa mga tunog mula sa mga wika sa Pilipinas, Ingles at Kastila.

Ubod ng Konseptong Filipino

Ang pinakaubod ng konsepto ng Filipino bilang batay sa mga wika ng Pilipinas ay ang
pagiging pambansang lingua franca nito. Sa pakikipagkomunika ng bawat Pilipino sa isa’t isa lalo na
sa mga siyudad, gumagamit siya ng wikang alam din ng kanyang kapwa Pilipino kahit meron silang
katutubong wika gaya ng Cebuano, Ilokano, Pampango, Tausug, Kalinga atbp. Ang wikang ito ang
nagsisilbing pangalawang wika at lingua franca sa bansa. Dahil dito hindi dapat asahan na aklat ang
gagamitin kundi libro o kaya’y buk (book), hindi silid-aralan kundi klasrum, hindi pahayagan kundi
dyaryo/peryodiko, hindi manananggol kundi abogado/lawyer.
Mahirap na ring gamiting argumento ang sabihing meron naman tayo, bakit manghihiram pa?
Kailangang tiyakin kung sino ang tayo roon, ang mga Tagalog lang ba o ang karamihan ng mga
Pilipino?
Dahil nga lingua franca at pangalawang wika, nabubuo ang mga barayti nito dahil sa
interference o paghalo ng mga unang wika ng mga tagapagsalita. Kaya kung gagamitin ang Filipino
ng isang Cebuano, hindi maiiwasan ang ganito: Nagbasa ako ng libro. (Bumasa ako ng libro). Bago
ang 1973, mali ang nabanggit na pangungusap dahil batayan nga ang Tagalog. Pero ngayon itinuturing
ito na barayting Cebuano ng Filipino.
Ang pagbabago ng atidtyud sa Filipino o pagtawag dito ng Tagalog ay hindi basta mawawala.
Pero darating din ang panahon lalo na kapag mismong ang mga di-Tagalog ay mawala ang
inhibisyong gumamit dito para magkontribyut sila ng mga salitang magiging bahagi ng wikang
pambansa. Kapag nangyari ito ay malilimutan na sigurong tawaging Tagalog ang Wikang Pambansa
ng Pilipinas.

*inilathala ito nang may pahintulot sa may-akda