Tohumculuk

TOHUMCULUK 2015
“5553 SAYILI TOHUMCULUK KANUNUNUN 10.YILI”
TOHUMCULUK 2015
İstatistikler, Göstergeler, Çalıştaylar
a
TOHUMCULUK 2015
TOHUMCULUK 2015
T.C.
GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI
Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü
Tohumculuk Daire Başkanlığı
TOHUMCULUK 2015
Yayın Komisyonu
Genel Sorumlu
Mehmet SIĞIRCI
Daire Başkanı
Genel Düzenleme
Müfit ŞİMŞEK
Koordinatör
Editörler
Hasan ÇELEN
Ziraat Mühendisi
Sezgin KARADENİZ
Ziraat Mühendisi
Dr. Aslı ONAY
Koordinatör
Grafik Tasarım
Şengül AKGÜN
Mervenur BİRİNCİ
Baskı
T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI
Eğitim Yayım ve Yayınlar Dairesi Başkanlığı
İvedik Caddesi Bankacılar Sokak No.10 Yenimahalle / ANKARA
Telefon: 0312 315 65 55 - 344 73 58 Faks: 0312 344 81 40
ANKARA – 2016
TOHUMCULUK 2015
TOHUMCULUK 2015
“Çağ, bilgi çağı. Bilgiyi üreten ve kullanan ülkeler tabi ki ilgili sektörlerde
öncü ülke konumuna gelecek. Bu yüzden bizler de toprağımızı bilimle
buluşturmalıyız.
Hiçbir başarı merdiveni, eller cepte çıkılmaz. Terleyeceksin, koşacaksın,
yorulacaksın ve arkasından başarı gelecek. “Nasıl imkânlarımız var, nasıl
kaynaklarımız var, bunu nasıl değerlendiririz ve mamul haline getiririz,
dünya pazarlarına nasıl gideriz” diye yanıp tutuşan bu anlayışın mutlaka
bereketlenmesi adına çalışacağız.
Faruk ÇELİK
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı
TOHUMCULUK 2015
TOHUMCULUK 2015
Gıda ve giyim sanayine hammadde sağlayan bitkisel üretimin temel kaynağı olan tohum,
üretimi doğrudan etkileyen en önemli girdilerden birisidir.
Günümüzde gıda güvenliği, üretim alanlarının kısıtlanması, gelişen ve kalabalıklaşan dünyanın
beslenme ihtiyaçları, tohum ve tohumculuğun önemini daha da artırmıştır.
Bakanlığımız tohumculuk sektörüne yönelik reform niteliğinde pek çok çalışmayı başlatmıştır.
Tohumculuk sektörünün ihtiyacı olan Kanunlar çıkarılarak yürürlüğe konulmuştur.
2003 yılından bugüne kadar, 4 ’ü tohumculuk sektörünü doğrudan ilgilendiren 16 adet Kanun
çıkarılmıştır.
Bu kanunlara ait ikincil düzenlemeler (yönetmelik ve genelgeler) de yayımlanarak yasal alt yapı
çalışmaları tamamlanmıştır.
2006 yılında yayımlanan Tohumculuk Kanunu ile sektörün örgütlenmesi hukuki bir zemin
içerisinde tamamlanmıştır. Geçen süre içinde sektörün örgütlü kurumları oluşumlarını
tamamlamış, teknik ve idari olarak güçlenmiş ve ekonomik olarak oldukça önemli mesafeler
almışlardır
Ülkemiz son yıllarda uygulanan yapısal dönüşüm politikaları ve desteklemeler ile tohum üretim
ve ihracatında büyük artışlar sağlamıştır.
Bugün dünyada sertifikalı tohum nasıl üretiliyorsa ülkemizde de aynı sistemle üretim
yapılmaktadır.
Bu çalışmalarda önümüze koyduğumuz hedef; üretim miktarını ve kalitesine artıran, ithalattan
daha çok ihracat yapan, çeşit ve teknoloji geliştiren, sadece tohumluk ihracatı değil, teknolojiyi
de ihraç eden, Ar-Ge çalışmalarına kaynak ayıran bir tohumculuk sektörünü oluşturmaktır.
Genel Müdürlük olarak tohumculuk sektörünün daha da güçlenerek 2023 yılında sertifikalı
tohum üretimimizin 1 milyon tona ulaşması amacıyle sektörle birlikte gerekli olan çalışmaları
yapmaya devam edeceğiz.
Mevlüt GÜMÜŞ
Gıda Tarım Hayvancılık Bakanlığı
Bitkisel Üretim Genel Müdürü
TOHUMCULUK 2015
İÇİNDEKİLER
1. GİRİŞ......................................................................................................................................... 1
2.TOHUMCULUK YAPILANMASI................................................................................................. 5
2.1. DÜNYA TOHUM PİYASASI VE ULUSLARARASI TOHUMCULUK KURULUŞLARI..................................6
2.1.1. OECD ....................................................................................................................................................................7
2.1.2. UNECE...................................................................................................................................................................7
2.1.3. ISTA.........................................................................................................................................................................7
2.1.4 ISF............................................................................................................................................................................7
2.1.5.ESA...........................................................................................................................................................................8
2.1.6. UPOV......................................................................................................................................................................8
2.1.7. CPVO......................................................................................................................................................................8
2.1.8. CIOPORA...............................................................................................................................................................8
2.1.9. EUCARPIA.............................................................................................................................................................8
2.1. 10. ECOSA................................................................................................................................................................8
2.2. BAKANLIK MERKEZ KURULUŞLARI..................................................................................................................9
2.2.1. BİTKİSEL ÜRETİM GENEL MÜDÜRLÜĞÜ – BÜGEM................................................................................9
2.2.2. GIDA VE KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ - GKGM.................................................................................9
2.3. KAMU SERTİFİKASYON KURULUŞLARI...........................................................................................................9
2.3.1. TOHUMLUK TESCİL VE SERTİFİKASYON MERKEZ MÜDÜRLÜĞÜ.......................................................9
2.3.2. ADANA TOHUM SERTİFİKASYON TEST MÜDÜRLÜĞÜ..........................................................................9
2.3.3. ANTALYA TOHUM SERTİFİKASYON TEST MÜDÜRLÜĞÜ.......................................................................10
2.3.4. BEYDERE TOHUM SERTİFİKASYON TEST MÜDÜRLÜĞÜ.......................................................................10
2.3.5. ÇAYIROVA TOHUM SERTİFİKASYON TEST MÜDÜRLÜĞÜ.....................................................................10
2.3.6. SAMSUN TOHUM SERTİFİKASYON TEST MÜDÜRLÜĞÜ........................................................................10
2.3.7. KARACABEY FİDAN VE FİDE TEST MÜDÜRLÜĞÜ....................................................................................10
2.4. LABORATUVAR YETKİ DEVRİ ALAN KURULUŞLAR.....................................................................................11
2.5. SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI............................................................................................................................12
2.5.1. TÜRKİYE TOHUMCULAR BİRLİĞİ – TÜRKTOB............................................................................................12
2.5.1.1. BİTKİ ISLAHÇILARI ALT BİRLİĞİ – BİSAB..................................................................................................12
2.5.1.2. TOHUM YETİŞTİRİCİLERİ ALT BİRLİĞİ – TYAB........................................................................................12
2.5.1.3. TOHUM SANAYİCİLERİ VE ÜRETİCİLERİ ALT BİRLİĞİ – TSÜAB..........................................................13
2.5.1.4. FİDAN ÜRETİCİLERİ ALT BİRLİĞİ – FÜAB.................................................................................................13
2.5.1.5. SÜS BİTKİSİ ÜRETİCİLERİ ALT BİRLİĞİ – SÜSBİR....................................................................................13
2.5.1.6. FİDE ÜRETİCİLERİ ALT BİRLİĞİ – FİDEBİRLİK..........................................................................................13
2.5.1.7. TOHUM DAĞITICILARI ALT BİRLİĞİ – TODAB.........................................................................................13
2.5.2. TÜRKİYE TOHUMCULUK ENDÜSTRİSİ DERNEĞİ – TÜRKTED...............................................................13
3.TOHUMCULUK İSTATİSTİKLERİ................................................................................................ 15
3.1. SERTİFİKALI TOHUM ÜRETİM VERİLERİ..........................................................................................................16
3.2. KAMU VE ÖZEL SEKTÖR SERTİFİKALI TOHUM ÜRETİMİ...........................................................................19
3.3. TOHUM DIŞ TİCARETİ...........................................................................................................................................20
TOHUMCULUK 2015
3.4. SEBZE TOHUMU ÜRETİM VERİLERİ..................................................................................................................22

3.5. FİDAN ÜRETİM VERİLERİ.....................................................................................................................................23
3.6. SÜS BİTKİLERİ ÜRETİM VERİLERİ.......................................................................................................................24
3.7. DOĞAL ÇİÇEK SOĞANLARI UYGULAMALARI..............................................................................................26
3.8. YÖNETMELİĞE GÖRE DOĞAL ÇİÇEK SOĞANLARI ORGANLARI.............................................................26
3.9. TOHUMCULUK DESTEKLERİ...............................................................................................................................27
4. ISLAHÇI HAKLARI FAALİYETLERİ............................................................................................ 29
5. EĞİTİM VE ÇALIŞTAY FAALİYETLERİ....................................................................................... 33
5.1. SERİN İKLİM TAHILLARI TOHUMCULUK ÇALIŞTAYI (BUĞDAY – ARPA)................................................34
5.2. YAĞLI, LİFLİ BİTKİLER TOHUMCULUK ÇALIŞTAYI ........................................................................................38
5.3. SICAK İKLİM TAHILLARI TOHUMCULUK ÇALIŞTAYI ...................................................................................42
5.4. I. ULUSAL SÜS BİTKİLERİ ÇALIŞTAYI................................................................................................................47
5.5 SERT ÇEKİRDEKLİ MEYVE FİDANI YETİŞTİRİCİLİĞİ ÇALIŞTAYI..................................................................53
5.6. YEM BİTKİLERİ VE YEMEKLİK DANE BAKLAGİLLER SERTİFİKASYON YÖNETMELİĞİ VE
TOHUMCULUĞU ÇALIŞTAYI.......................................................................................................................................59
5.7. OECD TOHUM SİSTEMİ KİTAPLARI..................................................................................................................59
5.8.DİĞER EĞİTİM FAALİYETLERİ..............................................................................................................................60
5.9. TOHUMCULUKTA DOĞRU BİLİNEN YANLIŞLAR..........................................................................................61
5.10. SERTİFİKALI TOHUMLUK TANITIM BROŞÜRÜ............................................................................................64
6. MEVZUAT ÇALIŞMALARI......................................................................................................... 65
6.1. YENİ MEVZUAT.......................................................................................................................................................67
6.2. YÜRÜRLÜKTE OLAN MEVZUAT.........................................................................................................................67
6.2. ULUSLARARASI SÖZLEŞMELER........................................................................................................................67
6.2.2. KANUNLAR..........................................................................................................................................................68
6.2.3. YÖNETMELİKLER................................................................................................................................................68
6.2.4. TEBLİĞLER............................................................................................................................................................70
6.2.5. GENELGELER.......................................................................................................................................................70
6.2.6. TALİMATLAR........................................................................................................................................................70
7. SONUÇ VE DEĞERLENDİRME.................................................................................................. 71
8. EKLER....................................................................................................................................... 75
8.1. KAYIT ALTINA ALINACAK TÜR LİSTESİ............................................................................................................76
8.2. MİLLİ ÇEŞİT LİSTESİ...............................................................................................................................................82
8.3. YETKİLENDİRİLMİŞ TOHUMCULUK KURULUŞLARI.....................................................................................86
8.3.1 TOHUM ÜRETİCİ KURULUŞLAR......................................................................................................................86
8.3.2. FİDAN ÜRETİCİ KURULUŞLAR........................................................................................................................104
8.3.3 FİDE ÜRETİCİ KURULUŞLAR.............................................................................................................................105
8.3.4. DOKU KÜLTÜRÜ İLE TOHUMLUK ÜRETİCİSİ KURULUŞLAR..................................................................105
8.3.5. SÜS BİTKİSİ ÜRETİCİSİ KURULUŞLAR...........................................................................................................105
8.4. ÖZEL SEKTÖR TARIMSAL ARAŞTIRMA KURULUŞLARI..............................................................................111
TOHUMCULUK 2015
TABLOLAR
Tablo 1 - Bazı ülkelerin tohumluk piyasası değerleri(2012) .......................................................................... 6
Tablo 2 - Sertifikalı Tohumluk Üretimi (Ton) ....................................................................................................... 17
Tablo 3 - Yıllar İtibariyle Çiftçiye İntikal Eden Tohumluk Fiyatları (TL/Kg)................................................. 18
Tablo 4 - İllere Göre Sertifikalı Tohum Üretimi (2015) ..................................................................................... 18
Tablo 5 - Önemli Türlerde İllere Göre Sertifikalı Tohum Üretimi-2015 (Ton) .......................................... 19
Tablo 6 - Kamu ve Özel Sektörün Sertifikalı Tohum Üretimindeki(Ton) Payları(%) .............................. 20
Tablo 7 - Bazı Önemli Türlerde Tohum İthalat Miktarı ve Değeri ................................................................ 21
Tablo 8 - Bazı Önemli Türlerde Tohum İhracat Miktarı ve Değeri ............................................................... 21
Tablo 9 - Sertifika Sınıfları Bazında Sertifikalı Tohum Üretimi-2015........................................................... 22
Tablo 10 - Sertifikasyon Kuruluşlarınca Sertifikalandırılan Tohumluklar ................................................. 22
Tablo 11 - Bazı Önemli Sebze Türlerinde Tohumluk Üretimi (2015) .......................................................... 23
Tablo 12 - Tür bazında Sertifikalı Fidan Üretimi (2015) .................................................................................. 24
Tablo 13 - Yıllara göre Fidan/Çilek Fidesi Üretim Miktarları .......................................................................... 25
Tablo 14 - Süs Bitkileri Üretim Alanları (Da) ........................................................................................................ 26
Tablo 15 - Süs Bitkileri Üretim Miktarları (Adet) ................................................................................................ 26
Tablo 16 - İllere Göre Süs Bitkileri Üretim Alanları (Da)................................................................................... 26
Tablo 17 - Süs Bitkileri İthalat - İhracat Verileri .................................................................................................. 26
Tablo 18 - Doğal Çiçek Soğanlarının İhracat Miktarları ve Değerleri ......................................................... 27
Tablo 19 – Kayıt altına alınacak tür listesi ............................................................................................................ 76
Tablo 20 - Milli Çeşit Listesi ....................................................................................................................................... 82
Tablo 21 - Yetkilendirilmiş Tohum Üreticisi Kuruluşlar ................................................................................... 86
Tablo 22 - Yetkilendirilmiş Fidan Üreticisi Kuruluşlar.......................................................................................104
Tablo 23 - Yetkilendirilmiş Fide Üreticisi Kuruluşlar .........................................................................................105
Tablo 24 - Yetkilendirilmiş Doku Kültürü ile Tohum Üreticisi Kuruluşlar...................................................105
Tablo 25 - Yetkilendirilmiş Süs Bitkisi Üreticisi Kuruluşlar .............................................................................105
Tablo 26 - Özel Sektör Tarımsal Araştırma Kuruluşları..................................................................................... 111

TOHUMCULUK 2015
RESİMLER
Resim 1 - Laboratuvar yetki devri denetimlerinden bir görüntü................................................................12
Resim 2 - Serin İklim Tahılları Tohumculuk Çalıştayı......................................................................................... 36
Resim 3 - Serin İklim Tahılları Tohumculuk Çalıştayı......................................................................................... 37
Resim 4 - Yağlı, Lifli Bitkiler Tohumculuk Çalıştayı............................................................................................. 41
Resim 5 - Yağlı, Lifli Bitkiler Tohumculuk Çalıştayı............................................................................................. 41
Resim 6 - Sıcak İklim Tahılları Tohumculuk Çalıştayı ........................................................................................ 45
Resim 7 - Sıcak İklim Tahılları Tohumculuk Çalıştayı ........................................................................................ 45
Resim 8 - Süs Bitkileri Çalıştayı ................................................................................................................................ 49
Resim 9 - Süs Bitkileri Çalıştayı................................................................................................................................. 49
Resim 10 - Sert Çekirdekli Meyve Fidanı Üretim Çalıştayı.............................................................................. 53
Resim 11 - Sert Çekirdekli Meyve Fidanı Üretimi Çalıştayı ............................................................................ 54
Resim 12 - Yem Bitkileri ve Yemeklik Tane Baklagil Tohumculuğu Çalıştayı ........................................... 58
Resim 13 - Tohumculukta Doğru Bilinen Yanlışlar Broşürü ........................................................................... 63
Resim 14 - Sertifikalı Tohum Tanıtım Broşürü .................................................................................................... 63
GRAFİKLER
Grafik 1 - Ülkemizden ihraç edilen doğal çiçek soğanları için belirlenen doğa kotası........................ 27
Grafik 2 - Tohumculuk Destekleri ........................................................................................................................... 28
Grafik 3 - Yıllara Göre Islahçı Hakkı Başvuru, Koruma ve İptal Sayıları ...................................................... 31
TOHUMCULUK 2015
1.GİRİŞ
1
TOHUMCULUK 2015
2
TOHUMCULUK 2015
Özellikle son yüzyılda hızla artan dünya nüfusu ile beraber yaşanan beslenme sorunları, gıda güven-
liği meselesi, sanayi sektörüne hammadde temini, tarladan sofraya kadar izlenmesi ve kontrol altında
tutulması gereken tarımsal üretim koşulları tarım sektörünün önemini daha da fazla arttırmıştır.
Aslında temel mesele insanların ihtiyaç duyduğu temel gıdaları zamanında, yeter miktarda ve güvenli
olarak temin etmektir. Bu amaçla artan nüfusun ihtiyaçlarını karşılayacak gıda maddelerine kaynak teş-
kil eden toplam bitkisel üretim miktarının arttırılması gerekmektedir. 1950’li yıllarda traktör kullanımı
ile başlayan tarımdaki makineleşme tarım alanlarını ve toplam tarımsal üretim arzını hızla arttırmıştır.
Gelinen nokta itibariyle toplam bitkisel üretim arzının arttırılması bir hedef olmakla birlikte bu artışın
toplam tarımsal alan artışı ile değil de birim alandan alınacak verimin artışı ile sağlanması bir zorunluluk
olarak ortaya çıkmıştır. Toplam tarımsal alanlar neredeyse bütün dünyada sınır değerlere ulaşmış, bin-
lerce yıldır tarım yapılan verimli araziler ise iklim değişikliği, konut ve sanayi imarı, yanlış tarım teknikleri,
çoraklık vb. sebeplerle tarım dışına çıkma tehdidi altındadır.
Sınırlı kaynaklarla sınırsız ihtiyaçlara cevap verme sanatı olan ekonomiye göre asıl mesele verimlilik
ve verimliliği arttırma yollarıdır. Tarımsal üretimde verimliliği etkileyen değişkenler içerisinde (tohum,
gübre, ilaç vb.) en önemlisi ana girdi olan tohumluktur. Tohumluk yakın geçmişte yalnızca bitkisel üre-
timde ana kaynak olarak değerlendirilirken, bu gün bitki sağlığının ve daha da önemlisi gıda güvenliği-
nin temeli ve başlangıç noktası olarak görülmektedir
Son yıllarda bitki ıslah çalışmalarında yaşanan özellikle biyoteknolojik gelişmelerin bir sonucu olarak
tohumluğun önemi iyice artmış, tohum endüstriyel bir nitelik kazanmıştır. Ciddi çaba ve gayretlerle elde
edilen yüksek niteliğe sahip tohumluklar uygun ekolojik ortam ve teknikleri sonucu daha verimli, kaliteli
ve ekonomik sonuçlar elde edilmesini sağlayarak ülkelerin rekabetçiliğini doğrudan etkilemeye başla-
mıştır. Örnek olarak mısır, pamuk, soya vb. bitkilerde gen transferi yoluyla hastalık ve zararlılara dayanıklı
çok üstün nitelikli yeni tohum çeşitleri elde edilmiştir. Bu tohum çeşitleri hızla Dünya piyasalarına hâkim
olma yolundadırlar.
Ülkemizde 18 yy.’a dayanan bitkisel üretimi artırma, çeşitlendirme ve bu çeşitleri iç ve dış ticarete konu
etme çalışmaları, Cumhuriyet ile birlikte kurumsallaşma, mevzuat altyapısı ve kamu kaynaklı yatırımlar
(Araştırma, Üretim, Dağıtım) ile hız kazanmıştır. Bu süreçte 1963 yılında çıkartılan 308 Sayılı Tohumculuk
Kanunu ve ISTA üyeliği, 1968 yılında OECD Tohum birimi üyeliği, 1982 yılında tohum fiyatlarının serbest
bırakılması, 1984 yılında “Tohumluk İthalatının Serbest Bırakılması”, 1985 yılında çıkarılan “Tohumluk
Teşvik Kararnamesi”, 1986 yılında Türkiye Tohumculuk Endüstrisi Derneği TÜRK-TED’in kurulması, 1998
yılında ISF Üyeliği, Özel sektöre verilen destek ve araştırma izinleri ile sektör gelişimini sürdürmüştür.
2004 yılında “5042 Sayılı Yeni Bitki Çeşitlerine ait Islahçı Haklarının Korunmasına İlişkin Kanun” ve 2006
yılında çıkartılan “5553 Sayılı Tohumculuk Kanunu” ile birlikte kamu odaklı sektörün özel sektör vizyonu
ile ele alınması, bu çerçevede çıkartılan alt mevzuatlarla birlikte oluşan üretim kapasitesi artışı ve örgütlü
yapı (Altbirlikler ve TÜRKTOB) faaliyetleri sonucu hızlı bir gelişme yaşanmıştır.
Bu gün itibariyle son 13 yılda, 120 civarında olan tohumluk şirketi sayısı 700’ü aşmış, 145 bin ton olan
sertifikalı tohum üretimi 2015 sonu itibariyle % 500 den fazla artışla 896 bin ton seviyelerine yükselmiş
ve 1 milyon tonu aşacak sertifikalı tohum üretimi hedefleyen sektör konumuna gelinmiştir.
Sonuç olarak, Tohumculuk Kanunun 10. yılı itibariyle sektörün gelişimine katkı sağlamak amacıyla
hazırlanan bu rapor bundan sonra yapılacak planlamalarda kaynak teşkil etmek, yurtiçi tohumluk ih-
tiyacını yurtiçinden karşılamak ve sektörü ihracat lehine geliştirme vizyonu çerçevesinde, konusunda
araştırma yapan veya konuya ilgi duyan kişiler ile sektörde profesyonel olarak faaliyet gösteren taraflar
için çok önemli bir kaynak oluşturacaktır.
3
TOHUMCULUK 2015
4
TOHUMCULUK 2015
2. TOHUMCULUK ORGANİZASYONU
5
TOHUMCULUK 2015
2.1. DÜNYA TOHUM PİYASASI VE ULUSLARARASI TOHUMCULUK KURULUŞLARI
Uluslararası Tohum Federasyonu (ISF) verilerine göre Dünya tohum piyasası değeri 2012 yılı itibariy-
le 45 Milyar USD değerine ulaşmıştır. ABD ve Çin %26,7 ve %22,1’lik payları ile dünya tohum piyasası
içinde ilk iki sırada yer almaktadır. AB ülkelerinden Fransa %6,2’lik pay ile üçüncü sırada yer almıştır. AB
içinde dünya tohum piyasasındaki payları itibariyle Fransa’yı, sırasıyla Almanya (%2,6), İtalya (%1,7), İs-
panya (%1,5) izlemektedir.
Tablo 1 - Bazı ülkelerin tohumluk piyasası değerleri(2012)
Değer
ÜLKELER Payı (%)
(milyon USD)
ABD 12.000 26,7
Çin 9.950 22,1
Fransa 2.800 6,2
Brezilya 2.625 5,8
Kanada 2.120 4,7
Hindistan 2.000 4,5
Japonya 1.350 3,0
Almanya 1.170 2,6
Arjantin 990 2,2
İtalya 767 1,7
Türkiye 750 1,7
İspanya 660 1,5
Hollanda 590 1,3
Rusya 500 1,1
İngiltere 450 1,0
Diğerleri 6.203 13,9
TOPLAM 44.925 100,0
Kaynak: ISF - 2012
AB ülkelerinin dünya tohum piyasası içindeki payı yaklaşık %22,4’ tür. Türkiye’de 2011 yılından önce
400-500 milyon dolar civarında olan piyasa hacmi son yıllarda önemli oranda büyüyerek 750 milyon
doları geçmiştir. Dünya tohum piyasasında Türkiye’nin payı %1,7’dir. Diğer yandan dünya tohumluk ti-
caretinde ağırlıklı olarak tahıllar, yağlı tohum bitkileri, sebzeler, çiçekler ve çim bitkileri yer almaktadır.
ISF 2013 yılı verilerine göre tarla bitkilerine ait türlerde Dünya toplam tohumluk ihracat miktarı
4.093.667 tondur ve 7,8 milyar dolar değerindedir. 1970’li yılların sonunda yaklaşık 1 milyar dolar civa-
rında olan uluslararası tohumluk dış ticareti, 1980’li yılların ortasından itibaren hızla artmaya başlamıştır.
Bu artış trendi halen aynı hızla devam etmekte olup, uluslararası tohumluk ticaretinin en önemli iki ayağı
AB ülkeleri ve ABD’dir. Bu dönemde Fransa 1,47 milyar dolar, ABD 940 milyon dolar, Almanya 691 milyon
dolar, Macaristan 402 milyon dolar ve Hollanda 346 milyon dolar değerinde ihracat yapmıştır. Bu ihra-
catın miktar olarak karşılığı ise Fransa 594 bin ton, ABD 314 bin ton, Almanya ise 163 bin ton, Macaristan
254 bin ton ve Hollanda 202 bin tonluk ihracat yapmıştır.
Dünya toplam tohumluk ithalat miktarı ise 4.189.020 ton ve 7,12 milyar dolar değerindedir. Dünya
tohumluk ithalatında ilk sırayı alan ülkeler ABD (901 milyon dolar), Almanya (632 milyon dolar) ve Fransa
(617 milyon dolar) olmuştur. ABD 311 bin ton, Almanya 253 bin ton ve Fransa 171 bin ton tohumluk ithal
etmiştir.
6
TOHUMCULUK 2015
2.1.1. OECD
İktisadi İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) tarafından Uluslararası Ticarette Dolaşımda Olan Tohum-
ların Çeşit Sertifikasyonuna İlişkin OECD Sistemi başlığı ile oluşturulan bir sistemdir. Tohumların çeşit
safiyetine ilişkin tarla kontrolleri standartları ile çeşit safiyetinin kontrolü için yapılacak son kontrol test-
lerine ilişkin metotları belirler.
Tahıllar, Pancar, Sebze, Yağlı Lifli Bitkiler, Çimler ve Baklagiller (Yem Bitkileri), Mısır ve Sorgum, Akdeniz
Yoncası ve Benzer Türler olmak üzere 7 farklı bitki grubuna özgü standartlar düzenlenmiştir.
Ülkemiz tahıllar, pancar, sebze, yağlı lifli bitkiler, yem bitkileri ile mısır ve sorgum gruplarında söz ko-
nusu sistemin üyesidir.
http://www.oecd.org/tad/code/seeds.htm
2.1.2. UNECE
Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu (UNECE) tohumluk patates ile ilgili standartları orta-
ya koyan en üst düzey kuruluştur.
UNECE Tohumluk Patates Standartları ticarete sunulacak tohumluk patateslerin tarla kontrol stan-
dartları ile tohumluk partilerinde bulunacak asgari toleransları düzenler.
http://www.unece.org/trade/agr/standard/potatoes/pot_e.html
2.1.3. ISTA
Uluslararası Tohum Test Birliği (ISTA) tohum testlerinde standart metotların belirlenerek uluslararası
tohum ticaretinde yeknesaklığın sağlanması hedefi ile kurulmuştur. Gerek devlet kurumları gerekse özel
şirketlere ait laboratuvarlar ISTA’ ya üye olabilmektedir.
ISTA tarafından akredite edilen laboratuvarda düzenlenmiş olan sertifikalar, ISTA tarafından onay-
lanan metotlara uygun olarak yapıldığını göstermesinden dolayı tohum ticaretinde önemli role sahip
bütün ülkeler tarafından kabul edilmektedir.
Ülkemizde Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkez Müdürlüğü (TTSM) ISTA tarafından akredite edil-
miş tek laboratuvardır.
http://seedtest.org/
2.1.4 ISF
Uluslararası Tohum Federasyonu (International Seed Federation) tohum sektöründe faaliyet gösteren
şirketler, kurum ve organizasyonlar ile sivil toplum örgütlerinin üye olarak oluşturduğu bir federasyon-
dur. Uluslararası tohum sektörünü temsil eden, tohum ile ilgili en üst düzeyde sivil toplum örgütüdür.
FIS (International Seed Trade Federation) ile ASSINSEL (International Association of Plant Breeders for
the Protection of Plant Varieties), ISF adı altında 2002 yılında birleşmesi ile kurulmuştur.
Ülkemizden Türkiye Tohumculuk Endüstrisi Derneği (TÜRKTED) ve Tohum Sanayicileri ve Üreticileri

Alt Birliği (TSÜAB) ISF üyesi kuruluşlardır. ISF tarafından yayımlanan “Fikri-Sınai Mülkiyet konusunda ISF
Görüşü”, “Tohumlukların Ticaretinde ISF Kuralları ve Usulleri”, “Tohum Ticaretinde Uyuşmazlıkların Çözü-
münde Uyulacak Kurallar” gibi dokümanlar, uluslararası tohum ticareti yapan Türk firmaları için önemli-
dir.”
http://www.worldseed.org/
7
TOHUMCULUK 2015
2.1.5.ESA
Avrupa Tohum Birliği (European Seed Association) tohumculuk sektöründe Avrupa ülkelerinde or-
ganize olmuş olan meslek kuruluşlarının üye olduğu Avrupa’nın en yüksek düzeyde sektör temsilcisidir.
Ülkemizden Türkiye Tohumculuk Endüstrisi Derneği (TÜRKTED) ve Tohum Sanayicileri ve Üreticileri

Alt Birliği (TSÜAB) ESA üyesi kuruluşlardır.
https://www.euroseeds.eu/
2.1.6. UPOV
Uluslararası Yeni Bitki Çeşitlerini Koruma Birliği (The International Union for the Protection of New Va-
rieties of Plants) yeni bitki çeşitlerinin korunması konusunda faaliyet gösteren ve ülkeler ile ülkelerarası
organizasyonların üye olabildiği birliktir.
İlk UPOV sözleşmesi 1961 yılında imzalanmış, 1978 ve 1991 yıllarında revize edilmiştir. TBMM UPOV
sözleşmesini 2007 yılında kabul etmiş olup, ülkemiz 2007 yılından bu yana UPOV üyesidir.
http://www.upov.int
2.1.7. CPVO
Avrupa Birliği Bitki Çeşitleri Ofisi (Community Plant Variety Office) Avrupa’da bitki çeşitlerinin korun-
ması konusunda AB düzeyinde faaliyet göstermek üzere kurulan Avrupa Birliği kurumudur. 1994 yılında
kurulmuş ve 1995’ den bu yana faaliyettedir.
AB’ye üye olan ülkeler doğrudan CPVO sisteminin bir parçası olmakta, CPVO tarafından koruma altına
alınan çeşitler bütün AB ülkelerinde koruma zırhına kavuşmaktadır.
http://www.cpvo.europa.eu/
2.1.8. CIOPORA
Uluslararası Süs Bitkileri ve Meyve Islahçıları Topluluğu (International Community of Breeders of

Asexually Reproduced Ornamental and Fruit Varieties) ESA’nın dışında kalan generatif çoğaltılan türler
ile patates dışındaki süs bitkileri ve meyve türlerinin ıslahçılarını ve ıslahçılarının haklarını korumak ko-
nusunda faaliyet gösteren patent ofisleri ve avukatların üye olduğu sivil toplum örgütüdür.
http://www.ciopora.org/
2.1.9. EUCARPIA
Avrupa Bitki Islahı Araştırmaları Birliği (European Association for Research on Plant Breeding) bitki
ıslahı alanında faaliyet yürüten kuruluşlar ve şirketlerin üye olduğu bir sivil toplum kuruluşudur.
http://www.eucarpia.org/
2.1. 10. ECOSA
ECOSA (ECO Tohumcular Birliği – ECO Seed Association): ECO ülkeleri arasında tohumculuk faaliyet-
lerinin geliştirilmesi amacıyla uzun süren girişimler sonucunda 26.08.2011 tarih ve 2258 sayılı Bakanlar
Kurulu Kararına istinaden kurulmuştur.
ECOSA’nın resmi kuruluşu 2011 yılında tamamlanmış olmasına rağmen faaliyetleri 2009 yılından bu
yana devam etmektedir. Bu kapsamda kuruluş her yıl Uluslararası Tohum Ticareti Konferansı düzenle-
mektedir.
8
TOHUMCULUK 2015
2.2. BAKANLIK MERKEZ KURULUŞLARI

2.2.1. BİTKİSEL ÜRETİM GENEL MÜDÜRLÜĞÜ – BÜGEM
Tohumluk üretim politikalarının belirlenmesi, bu politikaların uygulanması ile ilgili çalışmalar yürü-
tülmesi konusunda çalışmaktadır. Tohumculuk Daire Başkanlığı tohumculuk ile ilgili faaliyetleri BÜGEM
çatısı altında yürütmektedir.
Bitki çeşitlerinin kayıt altına alınması, tohum, fide ve fidan sertifikasyonu, tohumculuk destekleme-
leri, bitki ıslahçı hakları, süs bitkileri, tohumculuk sektörü yetkilendirme ve denetim işlemleri, tohumluk
ithalat ön izin işlemleri, tohumculuk hizmetlerinde yetki devri ile ilgili işlemlerin yürütülmesi ve tohum-
culuk verilerinin toplanması için gerekli olan mevzuat ve talimat çalışmaları BÜGEM ’in tohumculuk ile
ilgili ana faaliyet alanlarıdır.
http://www.tarim.gov.tr/BUGEM
2.2.2. GIDA VE KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ - GKGM

Bitki sağlığı ile ilgili kontrol ve denetim politikalarının belirlenmesi GKGM’ nün tohumculukla ilgili
faaliyet alanıdır. Bu faaliyet alanı çerçevesinde ülkemize girecek tohumlukların sınır kontrol işlemleri ile
ülkemiz içinde dolaşan tohumlukların sevk ve pazarlanmasında uygulanacak bitki sağlığı standartları-
nın belirlenmesi faaliyetlerini yürütmektedir.
Bitki Sağlığı ve Karantina Daire Başkanlığı ile Bitki ve Bitkisel Ürünler Sınır Kontrol Daire Başkanlığı
GKGM nün tohumculuk ile ilgili faaliyetlerini yürütmekte ve yönetmektedir.
http://www.tarim.gov.tr/GKGM
2.3. KAMU SERTİFİKASYON KURULUŞLARI

2.3.1. TOHUMLUK TESCİL VE SERTİFİKASYON MERKEZ MÜDÜRLÜĞÜ
Ülkemizde bitki çeşitlerinin kayıt altına alınması işlemleri ile tohumluk sertifikasyon işlemlerinde
merkez kuruluştur.
Kayıt için başvuran çeşitlerin farklılık, yeknesaklık ve durulmuşluk testleri (FYD) ile tarımsal değerleri-
nin ölçülmesi denemelerinin (TDÖ) yürütülmesi, OECD tohumluk sertifikasyon işlemleri, ISTA sertifikala-
rının düzenlenmesi konusunda ülkemizde tek yetkili kuruluştur.
Tohumculuk sektörü ile ilgili kendi faaliyet alanlarında eğitim düzenlemek ve tohumlukların uluslara-
rası kabul görülen kurallara uygun olarak üretilip üretilmediğini kontrol etmek için yapılan son kontrol
denemeleri de TTSM ’nin önemli faaliyet alanlarındandır.
Tohumluk patates ve meyve fidanı ile çilek fidesi sertifikasyonunda tek yetkili kuruluş TTSM dir. Fidan
ve çilek fidesi ile OECD ve orijinal ve elit sınıftaki tohumların etiketleri de TTSM tarafından verilmektedir.
Milli çeşit listeleri de bu kuruluş tarafından hazırlanıp duyurulur.
http://www.tarim.gov.tr/BUGEM/TTSM
2.3.2. ADANA TOHUM SERTİFİKASYON TEST MÜDÜRLÜĞÜ
Çukurova ile Güneydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu bölgesindeki bazı illerdeki tohum sertifikasyon
işlemleri Adana Tohum Sertifikasyon Test Müdürlüğü görev alanındadır. Laboratuvar işlemleri ile son
kontrol işlemlerini yürütmektedir.
Görev alanındaki illerde faaliyet gösteren laboratuvar yetki devri alan kuruluşlarında şahit numunele-
rinin denetimi de bu kuruluş tarafından yürütülmektedir.
http://www.tarim.gov.tr/BUGEM/adanatohum
9
TOHUMCULUK 2015
2.3.3. ANTALYA TOHUM SERTİFİKASYON TEST MÜDÜRLÜĞÜ
Batı Akdeniz ile İç Ege bölgesindeki bazı illerdeki tohum sertifikasyon işlemleri Antalya Tohum Serti-
fikasyon Test Müdürlüğü görev alanındadır. Laboratuvar işlemleri ile son kontrol işlemlerini yürütmek-
tedir.
http://www.tarim.gov.tr/BUGEM/antalyatohum
2.3.4. BEYDERE TOHUM SERTİFİKASYON TEST MÜDÜRLÜĞÜ
Ege bölgesi ile Güney Marmara bölgesindeki bazı illerdeki tohum sertifikasyon işlemleri Beydere To-
hum Sertifikasyon Test Müdürlüğü görev alanındadır. Laboratuvar işlemleri ile son kontrol işlemlerini
yürütmektedir.
http://www.tarim.gov.tr/BUGEM/beyderetohum
2.3.5. ÇAYIROVA TOHUM SERTİFİKASYON TEST MÜDÜRLÜĞÜ
Trakya ile Batı Karadeniz bölgesindeki bazı illerdeki tohum sertifikasyon işlemleri Çayırova Tohum
Sertifikasyon Test Müdürlüğü görev alanındadır. Laboratuvar işlemleri ile son kontrol işlemlerini yürüt-
mektedir.
http://www.tarim.gov.tr/BUGEM/cayirovatohum
2.3.6. SAMSUN TOHUM SERTİFİKASYON TEST MÜDÜRLÜĞÜ
Orta ve Doğu Karadeniz ile Doğu Anadolu bölgesindeki bazı illerdeki tohum sertifikasyon işlemleri
Samsun Tohum Sertifikasyon Test Müdürlüğü görev alanındadır. Laboratuvar işlemleri ile son kontrol
işlemlerini yürütmektedir.
http://www.tarim.gov.tr/BUGEM/samsuntohum
2.3.7. KARACABEY FİDAN VE FİDE TEST MÜDÜRLÜĞÜ
Fidan ve fide sertifikasyonu için gerekli olan zararlı organizmalardan ari fidanların üretilmesi ve fidan-
cı kuruluşlara dağıtılmasından sorumlu kuruluştur.
Virüssüz materyalle kurulan çeşit – anaç damızlıklarını temiz olarak muhafaza etmek, Sertifikalı fidan
üretimi yapan üreticilere hastalıklardan ari ve virüssüz fidan üretim materyali (çeşit – anaç) ihtiyaçlarını
karşılamak, Sertifikalı fidan üretiminde görev bölgesine dahil illerdeki fidan üreticilerinin sertifika kont-
rollerini yapmak, Üreticilerden gelen numunelerde virüs test kontrolleri yapmak ana görevleridir.
http://www.tarim.gov.tr/BUGEM/fidantest
10
TOHUMCULUK 2015
2.4. LABORATUVAR YETKİ DEVRİ ALAN KURULUŞLAR
Tohumculuk Hizmetlerinde Yetki Devri Yönetmeliği hükümlerine göre laboratuvar analizi ve belge-
lendirme işlemlerinde yetki devri yapılmaktadır. Yetki devri yapılan aşağıdaki kuruluşlardan KLD hariç
diğer kuruluşlar aynı zamanda tohum üreticisi olup bu kuruluşlar yalnızca kendi ürettikleri tohumlara
analiz yaparak sertifikalandırma yetkisine sahiptir.
KLD ise ilgili türde faaliyet yürüten bütün firmalara hizmet verebilmekte, bu kuruluşların analizlerini
yaparak sertifikalandırabilmektedir.
Kuruluşun Adı İli Yetkilendirilen Bitki Türleri
Agromar Marmara Tarım Ürünleri San. ve Tic.

Bursa Mısır, ayçiçeği, pamuk, soya, kolza
A.Ş.
Ata Tohumculuk İşletmeleri San. ve Tic. A.Ş. Ankara Buğday, arpa, yulaf, çavdar
Arpa, ayçiçeği, buğday, kolza, mısır, sorgum,
Atay Tarım A.Ş. Hatay
sorgum sudan otu, soya, pamuk
Buğday, arpa, yulaf, tritikale, mısır, ayçiçeği,
Beta Ziraat ve Ticaret A.Ş. Konya
kolza, soya, Şekerpancarı
Buğday, arpa, yulaf, çavdar, tritikale, çeltik,
Fito Tohumculuk Tic. Ltd. Şti. Antalya
sorgum, mısır, ayçiçeği, pamuk
Konya Laboratuvar ve Depoculuk Tarım Gıda
Konya Buğday, arpa (Konya İl Sınırları)
Enerji A.Ş. (KLD)
KWS Türk Tarım Tic. A.Ş. Eskişehir Pancar, mısır
Limagrain Tohum Islah ve Üretim San. Tic. A.Ş. Bursa Arpa, buğday, çeltik, mısır, soya, ayçiçeği, kolza
Buğday, tritikale, çavdar, çeltik, arpa, yulaf,
mısır, sorgum sudan otu, sorgum, sudan otu,
Marmara Tohum Geliştirme A.Ş. Tekirdağ
kuşyemi, yerfıstığı, kolza, kenevir, aspir, soya,
pamuk, ayçiçeği, keten, haşhaş, susam
Maro Tarım İnşaat Tic.ve San. A.Ş. Ankara Buğday, mısır
Bursa Ayçiçeği, buğday, mısır, sorgum sudan otu,

May Agro Tohumculuk San ve Tic. A.Ş.
Adana soya, pamuk
Monsanto Gıda ve Tarım Tic. Ltd. Şti Bursa Mısır
Pioneer Tohumculuk A.Ş. Adana Ayçiçeği, buğday, kolza, mısır, pamuk
Progen Tohum A.Ş. Hatay Arpa, buğday, mısır, soya, pamuk
Set Tohumculuk Gıda Tarım San. ve Tic. A.Ş. Adana Pamuk
Syngenta Tarım San. ve Tic. A.Ş. Manisa Ayçiçeği, kolza, mısır
TARİŞ İzmir Pamuk
Tasaco Tarım San. ve Tic. A.Ş. Konya Buğday, arpa, çavdar, yulaf, tritikale, mısır
Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü (TİGEM) Ankara Buğday, arpa, yulaf, çavdar, mısır, tritikale
Yetki verilen kuruluşlar BÜGEM, TTSM ve bölgesel sertifikasyon kuruluşları uzmanları tarafından yılda
en az bir defa denetlenmektedir.
11
TOHUMCULUK 2015
Resim 1 - Laboratuvar yetki devri denetimlerinden bir görüntü.
Ayrıca bölgesel sertifikasyon kuruluşları görev alanına giren illerde faaliyet gösteren yetki devri yapılan
laboratuvarların yıl içerisinde yapmış olduğu analizlere ait şahit numunelerinden tesadüfi olarak seçilen
en az % 10’ unu yeniden analize tabi tutmaktadır. Bu analizlerin sonuçları ISTA tarafından belirlenen
standartlara göre değerlendirilmekte ve standartların dışında sapmalar görülen laboratuvarlara eğitim-
ler, denetimlerin sıklaştırılması hatta yetkilerin iptal edilmesi gibi yaptırımlar uygulanmaktadır.
2.5. SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI
2.5.1. TÜRKİYE TOHUMCULAR BİRLİĞİ – TÜRKTOB
Tohumculuk Kanunu’na göre kurulan, alt birliklerin üye olduğu kamu kurumu niteliğinde meslek ör-
gütüdür.
Yedi alt birliğin seçimleri sonucu belirlenen delegelerin katılımı ile yapılan genel kurul neticesinde
ilgili her alt birlikten bir temsilcinin seçilmesi ile oluşturulan yönetim kurulu tarafından yönetilir.
Sertifikalı sınıfta tohum etiketlerinin basılması ve özel tohumluk kontrolör eğitimi düzenlenmesi ile
yetkilendirilmiştir.
http://www.turktob.org.tr/
2.5.1.1. BİTKİ ISLAHÇILARI ALT BİRLİĞİ – BİSAB
Tohumculuk Kanunu’na göre kurulan, bitki ıslahçısı olan gerçek kişiler ile özel sektör tarımsal araştır-
ma kuruluşlarının üye olduğu kamu kurumu niteliğinde meslek örgütüdür.
Bütün üyelerin katılımı ile yapılan genel kurul tarafından seçilen yönetim kurulu tarafından yönetilir.
Bitki ıslahçı kursları düzenleme konusunda yetkilendirilmiştir.
http://www.bisab.org.tr/
2.5.1.2. TOHUM YETİŞTİRİCİLERİ ALT BİRLİĞİ – TYAB

Tohumculuk Kanunu’na göre kurulan, tohum yetiştirici belgesine sahip gerçek veya tüzel kişilerin üye
olduğu kamu kurumu niteliğinde meslek örgütüdür.
http://www.tohum.org.tr/
12
TOHUMCULUK 2015
2.5.1.3. TOHUM SANAYİCİLERİ VE ÜRETİCİLERİ ALT BİRLİĞİ – TSÜAB
Tohumculuk Kanunu’na göre kurulan, tohum üretici belgesi ile doku kültürü ile tohumluk üretici bel-
gesine sahip gerçek veya tüzel kişilerin üye olduğu kamu kurumu niteliğinde meslek örgütüdür.
http://www.tsuab.org.tr/
2.5.1.4. FİDAN ÜRETİCİLERİ ALT BİRLİĞİ – FÜAB
Tohumculuk Kanunu’na göre kurulan, fidan üretici belgesi ile doku kültürü ile tohumluk üretici belge-
sine sahip gerçek veya tüzel kişilerin üye olduğu kamu kurumu niteliğinde meslek örgütüdür.
http://www.fuab.org.tr/
2.5.1.5. SÜS BİTKİSİ ÜRETİCİLERİ ALT BİRLİĞİ – SÜSBİR
Tohumculuk Kanunu’na göre kurulan, süs bitkisi üretici belgesine sahip gerçek veya tüzel kişilerin üye
http://www.susbir.org.tr/
2.5.1.6. FİDE ÜRETİCİLERİ ALT BİRLİĞİ – FİDEBİRLİK
Tohumculuk Kanunu’na göre kurulan, fide üretici belgesine sahip gerçek veya tüzel kişilerin üye oldu-
ğu kamu kurumu niteliğinde meslek örgütüdür.
http://www.fidebirlik.org.tr/
2.5.1.7. TOHUM DAĞITICILARI ALT BİRLİĞİ – TODAB

Tohumculuk Kanunu’na göre kurulan, tohumluk bayi belgesine sahip gerçek veya tüzel kişilerin üye
http://www.todab.org.tr/
2.5.2. TÜRKİYE TOHUMCULUK ENDÜSTRİSİ DERNEĞİ – TÜRKTED

Türkiye tohumculuk endüstrisini güçlendirmeye ve geliştirmeye odaklanmış, kurulduğu 1985 yılın-
dan beri çalışmalarını sürdüren ve kar amacı gütmeyen bir sivil toplum kuruluşudur.
Bitki ıslahı-çeşit geliştirme, yeni bitki çeşitlerinin adaptasyonu ve kayıt altına alınması, kaynak ve ser-
tifikalı tohumlukların çoğaltımı, işlenmesi, ambalajlanması, yurt içi ve yurt dışında pazarlanması aşama-
larında faaliyet gösteren firmalar üye olmaktadır.
http://www.turkted.org.tr/
13
TOHUMCULUK 2015
14
TOHUMCULUK 2015
3. TOHUMCULUK İSTATİSTİKLERİ
15
TOHUMCULUK 2015
16
TOHUMCULUK 2015
3.1. SERTİFİKALI TOHUM ÜRETİM VERİLERİ

Tablo 2 - Sertifikalı Tohumluk Üretimi (Ton)
TÜRLER 2002 2005 2010 2011 2012 2013 2014 2015
BUĞDAY 80.107 176.202 315.676 410.766 327.924 421.588 403.769 484.204
ARPA 4.376 22.307 34.416 48.401 43.162 79.189 82.216 125.018
MISIR 15.896 30.167 35.234 31.338 32.796 38.576 66.578 56.671
ÇELTİK 1.293 3.505 5.521 8.649 8.627 7.629 9.334 8.945
AYÇİÇEĞİ 4.575 6.522 11.854 14.137 14.732 18.756 23.769 17.494
SOYA 595 201 1.982 2.274 2.248 3.699 3.408 2.443
YERFISTIĞI 1 101 70 114 147 171 151 139
ŞEKER PANCARI 1.421 2.720 466 1.479 1.166 896 1.163 1.448
PATATES 21.375 63.901 70.654 96.295 185.485 150.908 163.269 175.397
PAMUK 11.585 19.581 15.679 16.911 23.074 10.260 11.621 8.883
NOHUT 198 157 253 309 1.239 1.603 1.726 2.305
KURU FASULYE 29 30 62 54 44 109
MERCİMEK 14 285 107 589 894 2.078 305 1.140
KANOLA(KOLZA) 20 107 63 12 91 28 82
SEBZE 1.249 1.942 2.500 2.213 2.115 1.576 1.656 2.782
SUSAM 3 1 14 0 3 3 0
YONCA 269 476 349 473 670 610 560 634
KORUNGA 411 1.232 56 200 2 12 46 31
FİĞ 1.246 2.050 858 876 876 385 686 974
SORGUM-S.OTU 123 160 180 226 133 155 216 308
ASPİR 0 397 269 250 750 807 644
YEM ŞALGAMI 0 5 14 12 55 92 18
YEMLİK PANCAR 22 10 26 33 44 8 5 61
ÇİM VE ÇAYIROTU 406 636 56 3 208 106 87 236
DİĞERLERİ 13 1.523 1.686 1.024 4.035 4.369 6.333
TOPLAM 145.227 332.190 497.964 637.330 646.905 743.193 775.909 896.298

Kaynak: BÜGEM
17
TOHUMCULUK 2015
Tablo 3 - Yıllar İtibariyle Çiftçiye İntikal Eden Tohumluk Fiyatları (TL/Kg)

TÜRLER 2002 2005 2010 2014 2015
BUĞDAY 0,4 0,5 1,1 1,3 1,4
ARPA 0,3 0,4 0,7 1,2 1,3
MISIR (Hibrit) 3,0 12,0 10,3 16,0 18,6
ÇELTİK 1,0 1,8 1,9 2,8 3,3
NOHUT 1,5 1,2 3,0 5,0 5,5
MERCİMEK 1,3 1,2 2,9 2,7 4,6
KURU FASULYE 2,3 3,5 3,8 9,4 10,0
SOYA 1,1 1,7 2,7 3,2 3,8
AYÇİÇEĞİ (Hibrit) 15,0 16,0 24,3 30,6 39,2
PATATES 0,5 0,6 1,0 2,1 2,7
PAMUK 2,1 3,0 4,0 7,1 6,9
YONCA 6,0 8,5 7,8 18,5 19,6
KORUNGA 1,1 1,8 2,4 4,9 5,0
FİĞ 1,1 1,8 2,1 3,0 3,2
ŞEKER PANCARI 7,0 16,0 80,0 82,7 101,7
Kaynak: BÜGEM
Tablo 4 - İllere Göre Sertifikalı Tohum Üretimi (2015)

Sertifikalı Tohum
İller (%)
Üretim Miktarı(ton)
KONYA 269.911 30,1
ŞANLIURFA 123.330 13,8
DİYARBAKIR 57.852 6,5
SİVAS 47.885 5,3
ESKİŞEHİR 38.051 42
ANKARA 32.779 3,7
TEKİRDAĞ 29.280 3,3
ADIYAMAN 24.843 2,8
KAYSERİ 23.330 2,6
İZMİR 20.349 2,3
KIRŞEHİR 17.191 1,9
ADANA 16.048 1,8
BURSA 12.144 1,4
YOZGAT 12.096 1,3
KIRKLARELİ 11.898 1,3
ÇANAKKALE 10.954 1,2
MARDİN 10.096 1,1
EDİRNE 9.976 1,1
MUŞ 9.890 1,1
KARAMAN 9.740 1,1
HATAY 9.121 1,0
ÇORUM 8.699 1,0
BALIKESİR 8.439 0,9
AKSARAY 5.310 0,6
AFYONKARAHİSAR 4.965 0,6
DİĞER 72.122 8,0
TOPLAM 896.298 100,0
Kaynak: BÜGEM
18
Tablo 5 - Önemli Türlerde İllere Göre Sertifikalı Tohum Üretimi-2015 (Ton)
ŞEKER MERCİ- YEM
İLLER BUĞDAY PATATES ARPA MISIR AYÇİÇEĞİ ÇELTİK SOYA NOHUT PANCARI FİĞ BEZELYESİ ASPİR YONCA TOPLAM
MEK
KONYA 135.378 68.987 54.925 1.654 6.190 - 7 196 - - 252 130 307 543 268.570
ŞANLIURFA 116.728 - 3.228 25 - - 75 - - 832 578 28 - 21 121.515
DİYARBAKIR 51.490 - 4.558 - - - - 159 - 74 27 - - - 56.307
SİVAS 613 42.070 2.805 - 362 - - - - - - - - - 45.850
ESKİŞEHİR 13.035 19.147 3.954 1.510 13 - - 148 91 - 1 - 2 10 37.911
ANKARA 18.646 - 12.630 42 190 - - 158 - 1 40 5 273 - 31.985
TEKİRDAĞ 21.621 - 5.532 - 0 1.053 - 7 - - - 540 - - 28.753
ADIYAMAN 10.237 - 12.959 - - - - 1.294 - 223 - - - - 24.713
KAYSERİ 120 21.898 1.312 - - - - - - - - - - - 23.330
İZMİR 98 6 49 17.413 1.679 - 2 0 - - - - - 3 19.251
KIRŞEHİR 11.400 - 5.759 - - - - 8 - 4 20 - - - 17.191
ADANA 10.957 1.220 - 2.211 - - 1.047 1 - - - - - 0 15.436
YOZGAT 8.310 2.893 881 - - - - - - - 9 - - - 12.094
19
KIRKLARELİ 10.547 - 712 - - 560 - - - - 8 - - - 11.827
BURSA 1.731 - - 7.989 586 897 204 - - - - - 3 - 11.409
ÇANAKKALE 1.512 - 287 8.833 100 190 - - - - - - - - 10.922
MARDİN 9.838 - 258 - - - - - - - - - - - 10.096
EDİRNE 5.287 - 609 - 0 4.006 - - - - - - - - 9.902
MUŞ 7.430 - 2.400 - - - - - - - - - 60 - 9.890
KARAMAN 1.723 5.274 1.724 - 1.019 - - - - - - - - - 9.740
ÇORUM 7.846 - 853 - - - - - - - - - - - 8.699
HATAY 6.214 - - 1.854 - - 77 - - - - - - - 8.145
BALIKESİR 4.193 - 1.031 359 136 2.031 10 - - - 1 - - - 7.760
AKSARAY 2.950 231 2.119 - - - - - - - - 10 - - 5.310
AFYONKA-
314 3.419 1.122 - 110 - - - - - - - - - 4.965
RAHİSAR
DİĞER 25.985 10.252 5.310 14.781 7.107 210 1.020 335 1.356 6 38 98 - 57 66.556
TOPLAM 484.204 175.397 125.018 56.671 17.494 8.945 2.443 2.305 1.448 1.140 974 811 644 634 878.128
TOHUMCULUK 2015
Kaynak: BÜGEM
TOHUMCULUK 2015
3.2. KAMU VE ÖZEL SEKTÖR SERTİFİKALI TOHUM ÜRETİMİ
Tablo 6 - Kamu ve Özel Sektörün Sertifikalı Tohum Üretimindeki(Ton) Payları(%)

YEM
YIL ÜRETİCİ BUĞDAY ARPA SOYA MISIR AYÇİÇEĞİ PATATES PAMUK SEBZE BİTKİLERİ
KAMU 108.169 14.707 - 79 28 139 26.457 4 1.342
ÖZEL 3.541 583 1.376 5.294 3.034 15.173 352 1.248 145
1995
TOPLAM 111.710 15.290 1.376 5.373 3.062 15.312 26.809 1.252 1.487
Ö.S. %Sİ 3 4 100 99 99 99 1 100 10
KAMU 163.109 17.698 114 222 0 - 104 7 1.007
ÖZEL 152.567 16.717 1.868 35.012 11.853 70.654 15.574 2.493 502
2010
TOPLAM 315.676 34.416 1.982 35.234 11.854 70.654 15.679 2.500 1.509
Ö.S. %Sİ 48 49 94 99 100 100 99 100 33
KAMU 185.974 20.714 240 19 0 0 20 3 846
ÖZEL 224.792 27.687 2.034 31.319 14.137 96.295 16.890 2.211 983
2011
TOPLAM 410.766 48.401 2.274 31.338 14.137 96.295 16.910 2.213 1.829
Ö.S. %Sİ 55 57 89 100 100 100 100 100 54
KAMU 137.728 11.608 66 151 0 8 170 125 850
ÖZEL 190.196 31.554 2.182 32.645 14.732 185.478 22.904 1.990 1.095
2012
TOPLAM 327.924 43.162 2.248 32.796 14.732 185.485 23.074 2.115 1.945
Ö.S. %Sİ 58 73 97 100 100 100 99 94 56
KAMU 175.360 22.557 168 173 0 39 48 169 520
ÖZEL 246.228 56.632 3.531 38.403 18.756 150.870 10.213 1.407 1.294
2013
TOPLAM 421.588 79.189 3.699 38.576 18.756 150.908 10.260 1.576 1.815
Ö.S. %Sİ 58 72 95 100 100 100 100 89 71
KAMU 145.439 10.771 153 584 0 11 47 3 711
ÖZEL 257.809 71.444 3.255 65.993 23.769 163.259 11.574 1.653 1.422
2014
TOPLAM 403.769 82.216 3.408 66.578 23.769 163.269 11.621 1.656 2.133
Ö.S. %Sİ 64 87 96 99 100 100 100 100 67
KAMU 176.588 21.124 162 168 0,1 2,0 13 3 1.017
ÖZEL 307.616 103.895 2.280 56.503 17.494 175.395 8.870 2.779 1.764
2015
TOPLAM 484.204 125.018 2.443 56.671 17.494 175.397 8.883 2.782 2.780
Ö.S. %Sİ 64 83 93 100 100 100 100 100 63
Kaynak: BÜGEM
20
TOHUMCULUK 2015
3.3. TOHUM DIŞ TİCARETİ
Tablo 7 - Bazı Önemli Türlerde Tohum İthalat Miktarı ve Değeri

İTHALAT
TÜRLER MİKTARI (TON) PARASAL DEĞERİ (000 $)
2002 2011 2012 2013 2014 2015 2002 2011 2012 2013 2014 2015
BUĞDAY 129 1.269 612 892 408 756 46 1.226 726 1.134 531 809
ARPA 133 93 131 122 106 152 114 200 151 141
MISIR 784 2.462 2.667 1.559 1.499 1.938 2.442 15.285 18.165 16.226 11.946 12.363
ÇELTİK 109 1 20 35 1.276 111 1 31 69 537
PAMUK 166 148 60 20 9 31 241 824 190 94 68 126
AYÇİÇEĞİ 177 196 157 186 295 571 2.190 3.815 5.299 7.183 7.534 5.636
KANOLA 50 88 152 103 78 87 839 1.109 814 714 687
SOYA 6 10 0 5 9 0 4 30 2 20 88 2
PATATES 14.147 20.788 18.997 8.041 18.823 38.440 6.826 18.794 14.822 7.124 16.505 24.162
Ş.PANCARI 86 314 159 277 216 622 6.020 5.146 8.691 5.597 13.928
YEM
403 2.147 2.763 4.121 3.714 4.134 426 6.518 9.880 15.135 13.424 8.577
BİTKİLERİ
ÇİM VE
2.131 4.373 3.848 4.974 4.569 4.198 3.047 8.722 8.464 11.688 10.960 8.705
ÇAYIROTU
SEBZELER 1.148 1.056 1.223 499 1.178 857 40.070 108.558 128.217 114.993 114.859 115.162
DİĞERLERİ 3.661 2.429 15.226 2.594 3.570 7.228 5.513 10.952 5.985 11.346
GENEL
19.227 36.754 33.160 36.056 33.548 56.585 55.292 178.121 197.649 194.286 188.431 202.181
TOPLAM
Kaynak: BÜGEM, TÜİK
Tablo 8 - Bazı Önemli Türlerde Tohum İhracat Miktarı ve Değeri

İHRACAT
ÜRÜNLER MİKTARI (TON) PARASAL DEĞERİ (000 $)
2002 2011 2012 2013 2014 2015 2002 2011 2012 2013 2014 2015
BUĞDAY 20 3.444 9.768 3.049 1.354 964 1.832 6.773 2.369 1.010 776
ARPA 350 48 60 4.875 127 128 25 37 1.712 52
MISIR 4.694 9.428 9.628 13.186 13.439 12.250 10.856 25.745 29.184 40.974 41.171 30.730
ÇELTİK 10 11 12 18 6 18 15 19 29 9
PAMUK 1.854 4.552 4.113 1.459 884 958 3.531 9.006 8.024 3.959 2.283 2.245
AYÇİÇEĞİ 1.416 10.810 11.646 10.292 16.137 10.719 2.526 50.944 59.569 57.149 76.203 48.866
KANOLA 22 0 8 0 0 25 0 66 0 0
SOYA 2 15 28 1 89 6 27 62 1 150
YERFISTIĞI 0 0 14 3 0 0 0 44 11 0
PATATES 0 173 149 2.200 3.135 0 0 146 67 1.523 2.109 0
Ş. PANCARI 84 6 85 167 161 965 334 1.131 1.498 1.717
YEM
BİTKİLERİ 1 281 393 483 497 589 1.163 1.191 1.673 2.093 1.306
ÇİM VE
ÇAYIROTU 27 165 250 158 115 101 90 758 1.160 784 562 505
SEBZELER 100 319 240 120 204 141 317 16.202 12.279 13.259 17.270 14.754
DİĞERLERİ 914 1.170 2.165 1.307 604 2.010 2.148 3.025 2.422 1.607
GENEL
8.112 30.554 37.439 33.320 42.135 26.708 17.320 108.948 120.796 126.073 148.375 102.717
TOPLAM
Kaynak: BÜGEM, TÜİK
21
TOHUMCULUK 2015
Tablo 9 - Sertifika Sınıfları Bazında Sertifikalı Tohum Üretimi-2015

Sertifika Sınıfı Üretim Miktarı(ton)
E 2.906
O1 3.617
O2 21.676
ÖE 1.486
S1 302.752
S2 259.982
S3 266.126
S4 29
S5 18
SE 1.145
ST 9.684
T1 4.554
T2 22.321
Genel Toplam 896.298
Kaynak: BÜGEM
Tablo 10 - Sertifikasyon Kuruluşlarınca Sertifikalandırılan Tohumluklar

SERTİFİKASYON KURULUŞLARI MİKTAR (TON) (%)
ANKARA TOHUM TESCİL VE SERTİFİKASYON MERKEZ MÜDÜRLÜĞÜ 322.317 36,0
ADANA TOHUM SERTİFİKASYON TEST MÜDÜRLÜĞÜ 165.341 18,4
KONYA LABORATUVAR VE DEPOCULUK A.Ş. 100.266 11,2
ANTALYA TOHUM SERTİFİKASYON TEST MÜDÜRLÜĞÜ 54.019 6,0
SAMSUN TOHUM SERTİFİKASYON TEST MÜDÜRLÜĞÜ 53.999 6,0
ÇAYIROVA TOHUM SERTİFİKASYON TEST MÜDÜRLÜĞÜ 53.669 6,0
BEYDERE TOHUM SERTİFİKASYON TEST MÜDÜRLÜĞÜ 28.205 3,1
TARIM İŞLETMELERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 25.928 2,9
TASACO TARIM SANAYİ VE TİCARET A.Ş. 20.070 2,2
MARMARA TOHUM GELİŞTİRME A.Ş 18.106 2,0
PİONEER TOHUMCULUK A.Ş. 13.712 1,5
PROGEN TOHUM A.Ş. 7.951 0,9
MONSANTO GIDA VE TARIM TİC LTD.ŞTİ 6.229 0,7
ATA TOHUMCULUK İŞLETMELERİ SANAYİ VE TİC. A.Ş. 5.778 0,6
LİMAGRAİN TOHUM ISLAH VE ÜRETİM SAN. TİC. A.Ş. 4.481 0,5
MARO TARIM İNŞAAT TİCARET VE SANAYİ A.Ş. 3.900 0,4
MAY AGRO TOHUMCULUK A.Ş. 3.693 0,4
BETA ZİRAAT VE TİCARET A.Ş. 2.176 0,2
ÖZEL SEKTÖR ARAŞTIRMA KURULUŞLARI 1.842 0,2
ATAY TARIM A.Ş. 1.550 0,2
AGROMAR MARMARA TARIM ÜRÜNLERİ SAN. VE TİC. A.Ş. 1.133 0,1
SYNGENTA TARIM SANAYİ VE TİCARET A.Ş. 1.123 0,1
SET TOHUMCULUK GIDA TARIM SANAYİ VE TİCARET A.Ş. 810 0,1
TOPLAM 896.298 100,0
22
TOHUMCULUK 2015
3.4. SEBZE TOHUMU ÜRETİM VERİLERİ
Tablo11-Bazı Önemli Sebze Türlerinde Tohum Üretimi (2015)

TÜR Üretim(Kg) (%)
FASULYE 780.806 28,1
BAKLA 704.116 25,3
BEZELYE 469.250 16,9
SOĞAN 136.703 4,9
BARBUNYA 114.521 4,1
TATLI MISIR 95.107 3,4
MAYDANOZ 73.741 2,7
BİBER 60.523 2,2
HIYAR 44.938 1,6
ROKA 37.464 1,3
KARPUZ 36.975 1,3
DOMATES 28.714 1,0
TURP 27.811 1,0
KAVUN 25.802 0,9
TERE 21.923 0,8
ISPANAK 19.966 0,7
KABAK 17.147 0,6
MARUL 12.965 0,5
HAVUÇ 12.181 0,4
DEREOTU 9.123 0,3
PIRASA 7.042 0,3
BAMYA 6.831 0,2
SEMİZOTU 5.987 0,2
ACUR 5.819 0,2
PATLICAN 5.661 0,2
LAHANA 4.279 0,2
KURU BAKLA 4.150 0,1
BÖRÜLCE 3.480 0,1
PANCAR 2.260 0,1
DİĞER 6.821 0,2
TOPLAM 2.782.108 100,0
Kaynak: BÜGEM
23
TOHUMCULUK 2015
3.5. FİDAN ÜRETİM VERİLERİ
Tablo 12 - Tür bazında Sertifikalı Fidan Üretimi (2015) (Adet)

Sınıfı
Türler Genel Toplam
SERTİFİKALI STANDART
ELMA 3.448.900 8.472.992 11.921.892
CEVİZ 653.850 4.368.524 5.022.374
ÜZÜM 4.461.410 4.461.410
ARMUT 16.000 1.993.250 2.009.250
MANDARİN 11.900 1.561.000 1.572.900
BADEM 59.550 1.467.965 1.527.515
KİRAZ 28.660 1.355.028 1.383.688
ZEYTİN 37.593 1.261.387 1.298.980
KAYISI 17.500 1.184.504 1.202.004
LİMON 6.600 1.094.590 1.101.190
ŞEFTALİ 49.800 846.216 896.016
ERİK 38.870 852.483 891.353
NEKTARİN 46.200 416.193 462.393
MUZ 320.000 320.000
AYVA 271.261 271.261
VİŞNE 1.800 230.463 232.263
TRABZON HURMASI 160.000 160.000
PORTAKAL 10.800 103.104 113.904
NAR 108.050 108.050
İNCİR 78.210 78.210
KİVİ 56.100 56.100
MUŞMULA 42.220 42.220
KESTANE 32.300 32.300
MAVİ YEMİŞ 30.210 30.210
KARADUT 23.870 23.870
ANTEP FISTIĞI 19.700 3.500 23.200
BEYAZ DUT 19.905 19.905
KAMKAT 18.860 18.860
AVOKADO 12.900 12.900
PİKAN CEVİZİ 1.980 1.980
ALTINTOP 1.830 1.830
BERGAMOT 1.050 1.050
YENİDÜNYA 500 500
AĞAÇ KAVUNU 300 300
KEÇİBOYNUZU 250 250
KIZILCIK 75 75
İĞDE 50 50
DİĞER 19.700 245.900 265.600
TOPLAM 4.467.423 31.098.430 35.565.853
Kaynak: BÜGEM
24
TOHUMCULUK 2015
Tablo 13 - Yıllara göre Fidan/Çilek Fidesi Üretim Miktarları (Adet)

YILLAR MEYVE ASMA ÇİLEK TOPLAM*
2002 2.420.730 1.092.500 500.000 4.013.230
2003 2.844.287 1.920.000 1.000.000 5.764.287
2004 6.535.201 428.800 1.000.000 7.964.001
2005 18.672.936 2.276.862 1.050.000 21.999.798
2006 41.534.409 5.179.290 30.950.000 77.663.699
2007 64.230.921 6.157.120 36.726.000 107.114.041
2008 18.279.586 2.958.185 43.363.000 64.600.771
2009 19.914.532 2.032.860 31.260.000 53.207.392
2010 27.953.671 3.407.915 32.257.000 63.618.586
2011 30.895.364 3.499.880 30.477.000 64.872.244
2012 45.394.005 3.393.588 32.221.084 81.008.677
2013 56.027.584 7.129.690 51.123.140 114.280.414
2014 58.384.744 5.465.230 95.202.000 159.051.974
2015 58.861.367 4.981.436 68.236.600 132.079.403
*Üretim materyalleri dâhildir Kaynak: BÜGEM
3.6. SÜS BİTKİLERİ ÜRETİM VERİLERİ
Ülkemizde kullanımı giderek yaygınlaşan süs bitkilerinin üretim ve pazarlaması ile ilgili olarak gerekli
politikaları ortaya koymak ve uygulamaları yapmak, Bakanlığımızın görevleri arasındadır.
Hem 5553 sayılı Kanun hem de Avrupa Birliği uyum mevzuatı çerçevesinde çıkarılması gereken bir
yönetmelik olan “Süs Bitkileri ve Çoğaltım Materyallerinin Üretimi ve Pazarlamasına Dair Yönetmelik”
30 Nisan 2015 tarih 29342 sayılı Resmi Gazete ’de yayımlanmıştır.
Bu yönetmelik çerçevesinde «Süs Bitkileri ve Çoğaltım Materyallerinin Üretim ve Pazarlamasına İlişkin

Uygulama Talimatı» 25.01.2016 tarihinde yayımlanmıştır.
Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü olarak süs bitkisi yetiştiriciliği yapan üreticilerimize; 2015 yılında ilk
defa olarak 100TL/da iyi tarım uygulamaları desteklemesi başlatılmış olup, verilen gübre-mazot-toprak
analizi ücretleriyle birlikte üreticinin eline toplamda dekar başına 110,55 TL/da destekleme ödemesi
geçmektedir.
T.C. Ziraat Bankası A.Ş. ve Tarım Kredi Kooperatiflerince Tarımsal Üretime Dair Düşük Faizli Yatırım
ve İşletme Kredisi Kullandırılmasına İlişkin Karar (2014/5767) kapsamında Süs Bitkisi Üretimi konusuna
2014 yılı için ilk defa yer verilmiştir. Bu karar kapsamında süs bitkisi üreticileri % 50 indirimli olarak tavan
fiyat 2.500.000 TL olmak üzere işletme ve yatırım kredisi kullanabileceklerdir.
25
TOHUMCULUK 2015
Tablo 14 - Süs Bitkileri Üretim Alanları (Da)

ÜRÜN GRUBU 2002* 2009* 2010* 2011* 2012* 2013** 2014** 2015**
Kesme Çiçekler 10.097 15.434 10.973 10.874 11.213 11.047 11.374 11.826
İç Mekân(saksılı) Süs
800 1.769 998 1.127 721 1.105 1.081 1.465
Bitkileri
Dış Mekân Süs Bitkileri 8.017 19.611 33.853 35.071 35.724 32.421 35.996 32.293
Çiçek Soğanları 256 755 543 788 1.147 553 568 613
TOPLAM 19.170 37.569 47.009 47.860 48.805 45.128 49.019 46.197
Kaynak : * GTHB, ** TÜİK
Tablo 15 - Süs Bitkileri Üretim Miktarları (Adet)

ÜRÜN GRUBU 2014 2015
Kesme Çiçekler 1.007.831.644 1.036.147.373
İç Mekân(saksılı)Süs Bitkileri 41.448.776 40.810.719
Dış Mekân Süs Bitkileri 456.026.600 451.142.438
Çiçek Soğanları 30.059.530 27.200.330
TOPLAM 1.535.366.550 1.555.300.860
Kaynak : TÜİK
Tablo 16 - İllere Göre Süs Bitkileri Üretim Alanları (Da)

İL 2005* 2009* 2010* 2011* 2012* 2013** 2014** 2015**
İzmir 7.208 7.803 7.257 7.343 9.652 9.269 13.899 14.347
Sakarya 3.698 7.128 18.785 13.067 11.325 12.544 12.643 10.517
Antalya 5.490 5.057 5.054 5.153 5.200 5.637 5.687 5.510
Yalova 4.444 6.952 4.502 10.146 2.828 2.730 2.792 2.773
Bursa 1.333 3.220 2.748 3.712 2.986 3.170 3.250 2.839
İstanbul 1.609 770 747 681 598 496 528 339
Diğer 2.594 6.639 7.916 7.758 16.216 11.283 10.221 9.872
TOPLAM 26.376 37.569 47.009 47.860 48.805 45.128 49.019 46.197
Kaynak : * GTHB, ** TÜİK
Tablo 17 - Süs Bitkileri İthalat - İhracat Verileri

İhracat İthalat İhracat İthalat
YILLAR
Miktar (Kg) Miktar (kg) (Dolar) (Dolar)
2012 37.873.874 38.018.350 69.016.210 60.169.765
2013 35.396.731 54.401.560 70.724.634 87.422.417
2014 38.709.461 51.540.754 74.312.413 88.028.189
2015 41.061.852 46.452.372 68.153.150 75.359.208

Kaynak : TÜİK
26
TOHUMCULUK 2015
3.7. DOĞAL ÇİÇEK SOĞANLARI UYGULAMALARI
YASAL DAYANAK: Doğal Çiçek Soğanlarının Üretimi, Doğadan Toplanması ve İhracatına İlişkin Yö-
netmelik (19.07.2012 tarih ve 28358 sayılı Resmi Gazete)
Doğal Çiçek Soğanlarının İhracat Listesi Hakkında Tebliğ (2015/47)* (17 Ocak 2016 tarihli ve
29596 sayılı Resmi Gazete)
* Her yıl yayımlanır - Bir sonraki yılın ülke kotası belirlenir.
3.8. YÖNETMELİĞE GÖRE DOĞAL ÇİÇEK SOĞANLARI ORGANLARI
Danışma Komitesi
Teknik Komite
Uzman Komisyonu
Tablo 18 - Doğal Çiçek Soğanlarının İhracat Miktarları ve Değerleri

YIL MİKTAR(Adet) PARASAL DEĞER(Euro)
2001 25.687.589 1.754.632
2005 26.584.967 1.857.327
2010 14.620.147 1.119.104
2011 17.112.162 1.226.809
2012 17.088.161 1.343.647
2013 15.575.851 1.160.829
2014 14.864.368 1.087.646
2015 11.830.968 738.657
Grafik 1 - Ülkemizden ihraç edilen doğal çiçek soğanları için belirlenen doğa kotası
25.000
20.000
15.000
Miktar (Bin Adet)
10.000
5.000
0
2006
2002
2003
2005
2004
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
Yıllar
27
TOHUMCULUK 2015
3.9. TOHUMCULUK DESTEKLERİ
Sektörde kalite ve üretim devamlılığını sağlamak, tohumluk ihtiyaçlarını yurtiçinden temin etmek
amacıyla sektöre destekler verilmektedir.
•Sertifikalı Tohum Üretim Desteği 2008 yılından beri yurt içerisinde tohumluk üretip sertifikalandıran
özel sektör tohumculuk kuruluşlarına verilmekte olup bugüne kadar 197 Milyon TL,
•Sertifikalı Tohum Kullanım Desteği 2005 yılından beri Sertifikalı tohum kullanarak üretim yapan
çiftçilerimize verilmekte olup bugüne kadar yaklaşık 1,3 milyon çiftçimize 751 Milyon TL,
•Sertifikalı-Standart Fidan/Fide Kullanım Desteği 2005 yılından beri Sertifikalı-standart fidan/fide

kullanarak bağ/bahçe tesis eden çiftçilerimize verilmekte olup bugüne kadar yaklaşık 73 bin
çiftçimize 308 Milyon TL ödenmiştir.
Grafik 2 - Tohumculuk Destekleri
Sertifikalı Tohum Üretim Desteği
Sertifikalı Tohum Kullanım Desteği

308
Sertifikalı Fide Fidan Kullanım Desteği
197 751
Miktarı ( Milyon TL )
Sektöre bugüne kadar verilen destekler 2016 Nisan ayı itibariyle 1,2 Milyar TL ye ulaşmıştır.
28
TOHUMCULUK 2015
4. ISLAHÇI HAKLARI FAALİYETLERİ
29
TOHUMCULUK 2015
30
TOHUMCULUK 2015
Yeni Bitki Çeşitlerine ait Islahçı Haklarının Korunmasına İlişkin Kanun çerçevesinde yapılan işlemler
Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü, Tohumculuk Daire Başkanlığı tarafından yönetilmektedir.
Çeşit koruma başvuruları Genel Müdürlüğümüz tarafından oluşturulan başvuru inceleme komisyonu
tarafından değerlendirilmektedir.
Kanunda belirtilen bütün şartları taşıyan çeşitler ıslahçı hakkı verilerek koruma altına alınmaktadır.
Yıllara göre ıslahçı hakları ile ilgili başvuru, koruma ve iptal edilen çeşitlerin sayıları aşağıdaki grafikte
verilmiş olup, ıslahçı hakları ile ilgili ayrıntılı bilgilere ve Genel Müdürlüğümüz tarafından yayımlanan
Bitki Çeşitleri Bültenleri ve Islahçı Hakkı Raporlarına aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.
http://www.tarim.gov.tr/Konular/Bitkisel-Uretim/Tohumculuk/Islahci-Haklari
Grafik 3 - Yıllara Göre Islahçı Hakkı Başvuru, Koruma ve İptal Sayıları
250
221
215
202
200
Miktarı ( Milyon TL )
150
122
120 119 119
115
100 91
76 87 82
71 72
56 58
54
50 45
26 31 23 26
22 22 16 20
17 12
8
0
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
31
TOHUMCULUK 2015
32
TOHUMCULUK 2015
5. EĞİTİM VE ÇALIŞTAY FAALİYETLERİ
33
TOHUMCULUK 2015
34
TOHUMCULUK 2015
5.1. SERİN İKLİM TAHILLARI TOHUMCULUK ÇALIŞTAYI (BUĞDAY – ARPA)
Yer : Çorlu / TEKİRDAĞ
Tarihi : 15 -16 Eylül 2015

Katılımcılar : Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü, Tekirdağ Ticaret Borsası ve Tekirdağ İl Gıda, Tarım ve
Hayvancılık Müdürlüğü tarafından sektörün tüm paydaşlarının katılımı ile 15-16 Eylül 2015 tarihlerinde
düzenlenen Serin İklim Tahılları Tohumculuk Çalıştayına BÜGEM, TAGEM, TİGEM, Tekirdağ Ticaret Borsa-
sı, BİSAB, TODAB, TYAB, TSÜAB, TÜRKTED, Sertifikasyon Kuruluşları, Üniversite Temsilcileri, İl Müdürlükle-
ri ve Tohum Üreticileri temsilcileri katılmıştır.
Çalıştayın açılış konuşmasını Tekirdağ İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürü Zekeriya SARIKOCA
yapmış ardından sırası ile Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü Tohumculuk Daire Başkanı Mehmet SIĞIRCI,
TİGEM Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Halis BİLDEN birer konuşma yapmışlardır.
Ayrıca Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü Tohumculuk Daire Başkanlığınca Serin İklim Tahılları Tohum-
culuğu ve Serin İklim Tahılları Tohumluk Sertifikasyonu (Tespitler ve Öneriler) konularında 2 sunu, Te-
kirdağ İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğünce Tekirdağ İlinde Tohumculuğun Durumu konulu ve
Bitki Islahçıları Alt Birliğince Serin İklim Tahıllarında Islahçı Hakları Açısından Sorunlar ve Çözüm Önerile-
ri, TSÜAB tarafından da Serin İklim Tahıllarında Özel Sektör Açısından Sorunlar ve Öneriler konulu birer
sunum gerçekleştirilmiştir.
ÇALIŞMA GRUPLARI VE KATILIMCILARI:
SERİN İKLİM TAHILLARINDA SERTİFİKASYON SİSTEMİ ÇALIŞMA GRUBU:
Prof. Dr. İsmet BAŞER Moderatörlüğünde;
Murat ÇAPKAN, İrfan ÖZTÜRK, Samet DOĞAN, O. Gökhan EKEN, Ahmet YURTSEVER, Beysim ÖZGÜR,
Özgür SEZER, Süleyman DİRİL, Mevlüt ARSLAN, Mustafa AVŞAR, Kerim LİMAN, Oral BEREKETOĞLU, Meh-
met KIZILKULAK, İbrahim YILMAZ, Serkan ÇORBACI, Elişah ATAY, Zafer BOZOĞLU, Hasan ÇELEN, Yalçın
KAYA, Erdinç KURUOĞLU, Murat HAN, Tamer DAĞTEKİN, Özcan PARTAL, Mehmet Fatih KIZILTAN, Nejla
TOPÇU, Zekiye PANK, Mehmet Ş. YAŞAR, Zeynep UYAR, H. Hüseyin ÖZÇELİK, Rıdvan UYAR, Eyüp KÖKSAL,
Muhteşem TORUN, Ahmet DELİBAŞ, Fahriye IŞIKLAR, Caner KAYAASLAN, Semra ACER, Mustafa ŞENTÜRK,
Hava AYDOĞMUŞ, Atilla MARANGOZ, Hasan DEMİR.
SERTİFİKASYON SİSTEMİ ÇALIŞMA GRUBU SONUÇ RAPORU:
• Sertifikasyon sisteminde kademelerin belirlenmesinde tohumluk üretiminin arttırılması yanında

tohum üreticilerin de düşünülerek hareket edilmesi gerekir. Bu kapsamda herhangi bir kademe
artışının elit sınıfta değil, orijinal sınıfta yapılması, S3 kademenin de ülkemizin tohum üretim du-
rumu da dikkate alınarak muhafaza edilmesi uygun olacaktır.
• Gerek tarla gerekse laboratuvar standartlarında S2 ve S3 arasında bir fark yoktur. Tohumluk kalite-
sinin arttırılması için S3 kademesinde uluslararası standartların kabul edilmesi ancak S2 kademesi
için S1 ile S3 arasında farklı bir standardın belirlenmesi gerekmektedir.
• Tarla kontrolleri döneminin çeşitlere ve üretim alanlarının özelliğine göre kontrolör tarafından
uygun görülen periyotlarda kontrol edilebilmesini imkan sağlayacak biçimde yönetmelikte dü-
zenlenmesi gerekir. Öneri; “Başaklanma döneminin başlangıcından sonra çeşit tanımlanmasına
uygun bir zamanda en az bir defa kontrol edilir.”
• Etiketleme sisteminin daha hızlı olabilmesi için çözümler düşünülmelidir. Özellikle belirli yatırım-
ları yapmış olan firmalara boş etiketlerin gönderilerek paketleme esnasında otomatik yazıcılarda
yazılmasına imkân verilecek bir sistemin kurulması sistemin geleceği için önem arz etmektedir.
35
TOHUMCULUK 2015
• Tohum Veri Yönetim Sistemi(TVYS) sertifikasyon sisteminin çok önemli bir yükünü üstlenmekle
birlikte bir çok konuda kullanıcıların daha rahat işlem yapabileceği, online yapılacak bir çok işle-
min tekrarının engelleneceği bir hale dönüştürülmelidir. TÜRKTOB TYVS yazılımının maliyetlerini
üstlenerek, Bakanlık ve diğer paydaşlar ile işbirliği halinde sistemin sevk ve idaresinin kendisine
verilmesini talep etmektedir. Bu şekilde yazılım sürekliliği ile sektör ihtiyaçlarının hızlı ve etkin
biçimde TVYS ye eklenmesi, mobil teknolojilerin de kullanılarak yardımcı uygulamalar ile kullanı-
cıların daha hızlı işlem yapmasının sağlanması hedeflenmektedir.
• Tritikale ’de laboratuvar standartlarında yer alan çimlenme oranının AB standartlarında olduğu
gibi %80 e düşürülmesi uygun olacaktır.
• Elit ve orijinal kademede çimlenme standartlarının uygulanmaması ile ilgili hükümlerin yönetme-
liğe eklenmesi gerekir. Bu eklemede çiftçiye satışı yapılan tohum ile çoğaltım amaçlı (sözleşmeli
üretimler de dahil) kullanılacak tohumların ayrılmasını sağlayacak ifadelerinde yönetmelikte yer
alması uygun olacaktır.
• Sözleşmeli üretim faaliyetlerindeki serin iklim tahılı tohumu üretiminde (neredeyse tamamı bu
yöntemle üretilmektedir) yapılan tohum satışlarının pazarlama olarak kabul edilmemesi ile ilgili
düzenlemelerin yönetmeliğe eklenmesi gerekir.
• Tarla kontrol raporu ve beyannameler ile kontrolör tarafından imzalanan bütün belgelerde kont-
rolörün sorumluluğunun ne olduğunun açık biçimde yer alacak eklemelerin yapılması gerekir. Bu
özellikle kontrolör tarafından yapılan işlemlere çok farklı anlamlar yükleyerek sorumluluk yükle-
meye çalışan kontrolör veya sistemin tamamına hakim olmayan kişilerin doğru değerlendirme
yapmasını, kontrolörlerin hukuki sorumluluklarının netleştirilmesini sağlayacaktır.
• İki yıl aynı türe ait tahıl ekiminin yapılmamasının düzenleyen ön bitki şartının yeniden gözden
geçirilmesi gerekir. Bu konuda bir bilimsel çalışma sonucu bitki sağlığı veya çeşit safiyeti açısın-
dan değerlendirme yapılarak Bakanlığa sunulması durumunda gerekli çalışmaların yapılabileceği
Bakanlık temsilcileri tarafından dile getirilmiştir.
• Tohum ambalajlarında özellikle yeni çeşitlerin agronomik özelliklerinin de yer almasını sağlaya-
cak biçimde bir düzenleme yapılması gerekir. Bu yeni çeşitlerin çiftçiler tarafından doğru kullanıl-
masını sağlayacak bir bilgilendirme olacaktır.
• Zararlı organizmalara veya farklı stres koşullarına dayanıklı yeni çeşitlerin pozitif ayrımcılığa tabi
tutulmasını sağlayacak bir teşvik politikası izlenmelidir.
• Serin iklim tahıllarında türler arasında yapılan melezlerin de kayıt altına alınması ile ilgili Bitki Çe-
şitlerinin Kayıt Altına Alınması Yönetmeliğinde gerekli düzenlemelerin yapılması önerilmektedir.
• Yönetmeliğin veya serin iklim tahılları sertifikasyon siteminin değerlendirileceği ve sistemin güç-
lenmesi için öneriler sunulacak olan bu tarz toplantıların belirli aralıklarla tekrarlanması güçlü bir
sektör için tekrarlanması temenni edilmektedir.
Resim 2 - Serin İklim Tahılları Tohumculuk Çalıştayı
36
TOHUMCULUK 2015
Resim 3 - Serin İklim Tahılları Tohumculuk Çalıştayı
SERİN İKLİM TAHILLARINDA SERTİFİKALI TOHUM PAZARLAMASI VE DESTEKLERİ ÇALIŞMA
GRUBU:
Prof. Dr. S. Ahmet BAĞCI Moderatörlüğünde;
Müfit ŞİMŞEK, Sezgin KARADENİZ, Muhammet ERBAY, Eda H. EROL, Faruk YILMAZ, Semih TUNÇ, Eşref
KOLÇAK, Abdurrahman ERDOĞAN, İrfan EKMEN, Ümit ŞEN, A. Uğur KILIÇARSLAN, İbrahim KÜÇÜK, Mus-
tafa DOĞAN, İ. Enes GÖNEN, İbrahim TORUK, Birol TARAR, Revaye YURTSEVER, Bülent ÖZDEMİR, Hüsnü
HASIL, Ali PINARBAŞI, Tekin ÜNAL, Tansel ÇİÇEK, Birol KABAKLI, Tolga ARDALI, Mahir KELEŞ, Özlem B.
SARIKAYA, Ahmet KOCABAŞ, Müfit ENGİZ, Şevket KILINÇ, Samet DUĞAN, Erdinç KUZUOĞLU, Adil ALAN,
İ. Özcan AYGUN, Ahmet GÜNDOĞDU
SERTİFİKALI TOHUM PAZARLAMASI VE DESTEKLERİ ÇALIŞMA GRUBU SONUÇ RAPORU:
Yetkilendirme ve Piyasa Denetimi ile İlgili Konular

• Piyasa denetimi sayısı arttırılmalıdır. Denetimin etkin olmayışı haksız rekabete yol açmaktadır.
• İl müdürlüklerinde tohumculuk faaliyetlerinin belli bir takvimde yoğunlaşması nedeniyle dönemsel
oluşan personel yetersizliği tohumculuk faaliyetlerinin etkin olarak yerine getirilmesini zorlaştırmak-
tadır. Denetimin etkin hale getirilmesi amacıyla tohumculuğun yoğun olduğu İl müdürlüklerinde
Tohumculuk Şubesinin oluşturulması veya Bitkisel Üretim ve Bitki Sağlığı Şubesi içinde denetim ile
ilgili bir birimin oluşturulması faydalı olacaktır.
• Sektörde yetkisiz kişilerce tohumculuk faaliyetlerinin yürütüldüğü, yasa dışı tohum üretimin söz ko-
nusu olduğu, sertifikasız tohumların sertifikalıymış gibi sahte ambalajlarla pazarlandığı ifade edilmiş
olup bu durumu düzeltici tedbirler alınmalıdır.
• Birlik ve altbirlik faaliyetlerinde üyelik yükümlülüklerini yerine getirenler ve diğerleri arasında haksız-
lıklar olduğu ve bu durumun düzeltilmesi, üyelik şartlarını yerine getirmeyenlerin faaliyetlerinin yasa
gereği sonlandırılması gerekmektedir.
• Tohumculuk Kanunu gereği bayi denetimlerinde uygulanan cezaların yüksekliği, cezaların uygula-
nabilirliğini azaltmaktadır.
• Piyasa denetimi konusunda altbirliklerin aktif olarak rol almak istedikleri, özellikle şikayete konu de-
netimlerde ilgili altbirliklerden bir müşahidin katılımının sağlanmasının denetim etkinliğini arttıra-
cağı belirtilmiştir.
37
TOHUMCULUK 2015
• Sertifikalı tohum konusunda kamu spotları hazırlanarak paydaşların bilinçlendirilmesi için çeşitli ta-
nıtım çalışmalarının yapılması yerinde olacaktır.
• Özellikle piyasada talep gören çeşitlerin tohumlarının bulunamayışı nedeniyle mahsul elenerek pa-
zara sunulduğu ifade edilmiştir. Bu çeşitlere ait sertifikalı tohum üretimlerinin arttırılması ile ilgili
tedbirlerin alınması önerilmektedir.
• Tohum işleyici belgesi olmayanlarda, işleyici ve üretici arasında yapılacak sözleşmenin noter onaylı
olması istenmektedir. Bu durum işlemleri zorlaştırmakta olup noter onayının kaldırılması önerilmiş-
tir.
Tohumluk İthalat ve İhracat Uygulamaları
• AR-GE, deneme ve ıslahçı materyali vb. amaçlı çoğaltım materyallerinin ithalatında Karantina ve
GDO analizi konusunda tohum sağlığı tedbirlerinin göz ardı etmeksizin ülkemize getirilmesinde
kolaylaştırıcı tedbirlerin alınması önerilmiştir.
• Yurtiçinde geliştirilerek ıslah edilen çeşitlere ait tohumlukların ihracatının teşvik edilmesi öneril-
miştir.
Sertifikalı Tohum Üretim ve Kullanım Desteği Uygulamaları
• Destekleme uygulamalarının sektörü disipline etmekte önemli bir araç olduğu ve mutlaka arttırı-
larak devam etmesi gerektiği belirtildi.
• Sözleşmeli üretim desteklerinin kapsamı genişletilerek, sözleşmeli tohum yetiştiricilerine de bu

desteğin ödenmesi önerilmiştir.
• Tohum üreticileri adına düzenlenen yetki belgelerinin azaltılması veya mümkünse tüm belgeleri
kapsayacak şekilde tek belge uygulamasına geçilmesi önerilmiştir.
• Tohumculuk faaliyetleri ile ilgili bir bilişim siteminin kurulması veya mevcut TVYS’nin (Tohum Veri
Yönetim Sistemi) geliştirilmesi önerilmiştir.
• Sertifikalı tohum desteklerinin TÜRKTOB veya ilgili altbirlikler kanalıyla ödenmesi önerilmiştir.
• Sertifikalı Tohum Kullanım desteği tebliğinde bayi tanımı kısmına “İlgili altbirliğe üye olmuş” ifa-
desinin eklenmesi önerilmiştir.
• Çiftçilerin tohum temininde yaşadıkları finansman sorunlarını giderecek tedbirlerin alınması ge-
rekmektedir.
• Çiftçilerin prim desteği alabilmeleri için ÇKS kayıtlarında yer alan arazilerine göre ihtiyacı olan to-
humluğun en az %30 kadar sertifikalı tohum kullanma şartı getirilmelidir veya prim desteklerin-
de sertifikalı tohum kullanarak mahsul üreten çiftçilerimize ilave prim desteği ödenmesi faydalı
olacaktır.
Yetki Devri Uygulamaları
• Katalog yerine koleksiyonla yetki devrinin yapılması firmalar için maliyeti artırmaktadır. İthal edi-
len koleksiyonların ülkemizde bulunup bulunmadığına dikkat edilerek koleksiyonda istenen ya-
bancı otların belirlenmesi gerekmektedir.
• Firmaların çalıştığı bitki grubundaki yabancı otların koleksiyonuna sahip olması yeterlidir.
38
TOHUMCULUK 2015
5.2. YAĞLI, LİFLİ BİTKİLER TOHUMCULUK ÇALIŞTAYI
Yer : Elazığ
Tarihi : 01-02 Ekim 2015
Katılımcılar
Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü, Türkiye Tohumcular Birliği ve Elazığ İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık
Müdürlüğü tarafından sektörün tüm paydaşlarının katılımı ile 01-02 Ekim 2015 tarihlerinde düzenlenen
Yağlı, Lifli Bitkiler Tohumculuk Çalıştayına BÜGEM, TÜRKTOB, BİSAB, TYAB, TSÜAB, TÜRKTED, Ulusal Hu-
bubat Konseyi, Üniversiteler, Sertifikasyon Kuruluşları, İl Müdürlükleri ve Tohum Üreticileri temsilcileri
katılmıştır.
Çalıştayın açılış konuşmasını Elazığ İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürü İsmail GÜRBÜZ yapmış ar-
dından sırası ile Türkiye Tohumcular Birliği (TÜRKTOB) Başkanı Yıldıray GENCER, Ulusal Hububat Konseyi
Başkanı Mustafa YILMAZKART ve Bitkisel Üretim Genel Müdürü Mevlüt GÜMÜŞ birer konuşma yapmış-
lardır.
Ayrıca Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü Tohumculuk Daire Başkanlığınca Ülkemiz Tohumculuk sektö-
rü ve Yağlı, Lifli Bitkiler Tohumculuğu konulu, Elazığ İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğünce Elazığ
İlinde Tarım ve Tohumculuğun Durumu konulu, Türkiye Tohumcular Birliğince Türkiye’de Tohumculuğun
Gelişimi, Problemler ve Çözüm Önerileri konulu ve Bitki Islahçıları Alt Birliğince de Yağlı Tohumlu Bitkiler-
de Çeşit Islahı, Gelişmeler ve Gelecek konulu birer sunum gerçekleştirilmiştir.
Oluşturulan Çalışma Grupları Ve Katılımcıları:

Lifli Bitkiler Çalışma Grubu:
Prof. Dr. S. Ahmet BAĞCI Moderatörlüğünde;
Müfit Şimşek, Sezgin Karadeniz, Şevket Kılınç, Serkan Dölek, Beysim Özgür, Müfit Engiz, Metin Demir,
Gülay Çalışkan, Nihal Koçak, Behçet Ulusoy, Bedirhan Sarıkurt, Bilal Yakut, Metin Akural, Nevzat Doğan,
Erol Gürtürk, Yılmaz Ataş, Nihat Deme.
LİFLİ BİTKİLER ÇALIŞMA GRUBU SONUÇ RAPORU:
Tohumculuk Sertifikasyon Uygulamaları
• Yıllar itibariyle pamuk ekiliş alanlarının azalması pamuk tohumculuğunu da olumsuz etkilemiştir.
Pamuk ekiliş alanlarının arttırılması için yeni tedbirlerin alınması, destekleme politikalarının da
pamuk aleyhine doğurduğu sonuçlar açısından gözden geçirilmesi önerilmiştir.
• Pamuk yetiştirilmesi için uygun ekolojiye sahip bölgelerde demonstrasyonlarla yeni çeşitlerin
çiftçilere tanıtılmasını sağlayacak tedbirler alınması önerilmiştir.
• Diğer Lifli bitki türlerinde tohumculuğun ve toplam üretimin geliştirilmesi için benzer çalışmalara
önem verilmesi önerilmiştir.
• Tescil denemelerine alınan pamuk aday çeşitleri ile karşılaştırıldıkları standart çeşitlerin vejetas-
yon süreleri açısından (Erkenci, Orta Erkenci vs.) farklı denemelerde değerlendirilmesi uygun ola-
caktır.
39
TOHUMCULUK 2015
Yetkilendirme ve Piyasa Denetimi ile İlgili Konular
• Piyasa denetimi sayısı arttırılmalıdır. Denetimin etkin olmayışı haksız rekabete yol açmaktadır.
• İl müdürlüklerinde tohumculuk faaliyetlerinin belli bir takvimde yoğunlaşması nedeniyle dönem-

sel oluşan personel yetersizliği tohumculuk faaliyetlerinin etkin olarak yerine getirilmesini zorlaş-
tırmaktadır. Denetimin etkin hale getirilmesi amacıyla tohumculuğun yoğun olduğu İl Müdürlük-
lerinde Tohumculuk Şubesinin oluşturulması veya Bitkisel Üretim ve Bitki Sağlığı Şubesi içinde
denetim ile ilgili birimin geliştirilmesi faydalı olacaktır.
• Birlik ve Altbirlik faaliyetlerinde üyelik yükümlülüklerini yerine getirenler ve diğerleri arasında

haksızlıklar olduğu ve bu durumun düzeltilmesi, üyelik şartlarını yerine getirmeyenlerin faaliyet-
lerinin yasa gereği sonlandırılması gerekmektedir
• Piyasa denetimi konusunda altbirliklerin aktif olarak rol almak istedikleri, özellikle şikâyete konu
denetimlerde ilgili altbirliklerden bir müşahidin katılımının sağlanmasının denetim etkinliğini art-
tıracağı belirtilmiştir.
• Sertifikalı tohum konusunda kamu spotları hazırlanarak paydaşların bilinçlendirilmesi için çeşitli
tanıtım çalışmalarının yapılması yerinde olacaktır.
Tohumluk İthalat ve İhracat Uygulamaları
• AR-GE, deneme ve ıslahçı materyali vb. amaçlı çoğaltım materyallerinin ithalatında Karantina ve
GDO analizi konusunda tohum sağlığı tedbirlerinin göz ardı etmeksizin ülkemize getirilmesinde
kolaylaştırıcı tedbirlerin alınması önerilmiştir.
Destekleme Uygulamaları
• Destekleme uygulamalarının sektörü disipline etmekte önemli bir araç olduğu ve mutlaka arttırı-
larak devam etmesi gerektiği belirtildi.
• Sözleşmeli üretim desteklerinin kapsamı genişletilerek, sözleşmeli tohum yetiştiricilerine de bu

desteğin ödenmesi önerilmiştir.
• Tohumculuk faaliyetleri ile ilgili bir bilişim siteminin kurulması veya mevcut TVYS’nin (Tohum Veri
Yönetim Sistemi) geliştirilmesi önerilmiştir.
• Sözleşmeli tohum yetiştiricilerine verilmesini önerdiğimiz desteğin TÜRKTOB veya ilgili altbirlikler
kanalıyla ödenmesi önerilmiştir.
• Çiftçilerin tohum temininde yaşadıkları finansman sorunlarını giderecek tedbirlerin alınması ge-
rekmektedir.
• Yurt içinde ıslah edilerek tescil edilen çeşitlerin tescil, üretim ve ihracat aşamasında çeşitli yön-
temlerle desteklenmesi önerilmiştir.
Yetki Devri Uygulamaları
• Sertifikasyon sistemi içerisinde yürütülen Tarla kontrolleri ve numune alma işlemlerinin yetki dev-
rinin yapılmasının: uzmanlaşma ve işlemlerin hızlandırılması bakımından yarar görülmektedir. Bu
konuda TÜRKTOB ile yapılan işbirliğinin de geliştirilmesi önerilmiştir.
40
TOHUMCULUK 2015
Resim 4 - Yağlı, Lifli Bitkiler Tohumculuk Çalıştayı
Resim 5- Yağlı, Lifli Bitkiler Tohumculuk Çalıştayı
41
TOHUMCULUK 2015
YAĞLI BİTKİLER ÇALIŞMA GRUBU:
Prof. Dr. Mehmet Arslan Moderatörlüğünde;
Fırat Sefaoğlu, , Fahrettin Cenk, Ersin Güneş, İ. Halil Harem, Hasan Çelen, Muhteşem Torun, Muham-
met Ali Arslan, Alpaslan Aydın, Ahmet Çetintaş, Orhan Bulut, Tevfik Fikret Köse, Erdal Kaya, Sezer Atsan,
Ömer Arslan, Oral Kaplan, Mustafa Yılmazkart, Ahmet Gökay Demir, Şevket Yıldız, Ahmet Delibaş, Sami
Öz, Mehmet Sülün, Ömer Getizmen, Yusuf İzzet Işık, Mehmet Harmankaya, Hüseyin Kantar, Yücel Dinç,
Şerif Kahraman, Özkan Taşpınar, Şakir Karakaya, Vehbi Eser, Fethi Sönmez, Caner Güner, Cahit Salman,
Volkan Çelik, Ferdan Karaaslan, Nihal Altıntaş, Kazım Özen, Mehmet Canalan, Yaşar Erdoğdu, Hakan Ke-
çeci.
YAĞLI BİTKİLER ÇALIŞMA GRUBU SONUÇ RAPORU:
• Yağ bitkileri tohumluk üretiminde kullanılan izolasyon mesafelerinin OECD normlarına uyumlaştırıl-
ması önerilmektedir. Bu uyumlaştırmanın dışında daha yüksek standartların uygulanmasının ancak
bilimsel çalışmalar neticesinde oluşturulan raporlara dayanılarak yapılması gerekmektedir.
• Ayçiçeği tohumu üretiminde tarla standartlarında yer alan orabanş standardı, söz konusu etmenin
ayçiçeği tohumu ile taşınma riskinin çok çok düşük olması ve ülkemizdeki ayçiçeği üretim alanla-
rında orabanş varlığı düşünülerek kaldırılmalıdır. Orabanşın tüylü veya yapışkan tohumları bulunan
aspir ve kenevir tohumlarına ise laboratuvar standartlarında eklenmesi uygun olacaktır.
• Yağlı bitkiler arasında bulunan yem şalgamının Yem Bitkileri ve Yemeklik Tane Baklagil Tohumluğu
Yönetmeliği çerçevesinde de değerlendirilmesi sağlayacak düzenlemeler yapılmalıdır.
• Başta ayçiçeği olmak üzere tohum üretim alanlarında Özel Tohumluk Üretim Alanları ilan edilmesi
sonucunda yaşanılan yetiştiricilerin veya diğer çiftçilerin mağdur olması ile sonuçlanabilecek durum-
larda Tohum Yetiştiricileri Altbirliği veya Ziraat Odalarının sahada bulunması önem arz etmektedir.
• Yağ bitkileri laboratuvar standartlarının AB standartları ile eşleştirilmesi gerekmektedir.
• Kendine döllenen yağlı bitkileri tohum sertifikasyon sınıflarına elit kademenin eklenerek sertifikas-
yon sisteminin başlangıç kademesinin sağlıklı kontrolünün sağlanması önerilmektedir.
• Elit ve orijinal sınıftaki tohumlarda laboratuvar standartları arasında yer alan çimlenme standardının
uygulanmaması tavsiye edilmektedir. Ancak bu düzenlemede elit ve orijinal sınıftaki tohumların çift-
çilere satışı yapılması durumunda çimlenme standardının uygulanması düzenlemeleri getirilmelidir.
• Aspir tohumunda uygulanan KDV nin % 8 den %1 e düşürülmesi ile ilgili gerekli girişimlerin yapılma-
sı gerekmektedir.
• Yağlı tohumlar desteklerinin yalnızca sertifikalı tohumluk kullanarak üretim yapan çiftçilere verilmesi
ya da sertifikalı tohumluk kullanarak üretim yapan çiftçilere ilave destek verilmesi şeklinde uygulan-
ması önerilmektedir.
• Yağlı bitkiler tohumlarına verilen sertifikalı tohum kullanımı desteklerinin sertifikalı tohum kullanı-
mını teşvik edecek ancak güncel maliyetleri de göz önüne alacak biçimde düzenlenmesi önem arz
etmektedir.
• Tohumculuk Kanununa uygun olmayan kolza tohum satışının özellikle erusik asidin insan sağlığı
üzerindeki etkisi de düşünülerek çok daha hassas bir biçimde kontrol edilmesi gerekmektedir.
• Ayçiçeği tohumunda uygulanan Bitki Pasaportu sisteminin uygulamalarının sertifikasyon sistemi ile
tam uyumlu ve ilave bit bürokratik işlem gerektirmeden yapılması tavsiye edilmektedir.
42
TOHUMCULUK 2015
• Tohum Yetiştiricilerinin alt birlik üyelikleri kontrolünün beyanname verilmesi aşamasından daha geç
bir zamana (sertifika verilmesi ya da numune alınması aşaması gibi) ertelenmesi sektörün biraz ra-
hatlamasının sağlayacaktır.
• Tohum yetiştiricilerinin ayrıca desteklenmesi için gerekli çalışmaların yapılması gerekmektedir.
• Yağlı bitkilerde hibrit çeşitlerin ebeveyn üretimin de ayrıca desteklenmesi, çok uluslu firmaların kat-
ma değeri daha yüksek olan üretimleri ülkemize kaydırması veya ülkemiz firmalarının pozitif ayrım-
cılığa tabi tutulmasını sağlamak amacıyla uygulanması sektörün geleceği açısından büyük önem arz
etmektedir.
• Yağlı bitkiler tohumu üretimi havza bazlı sistem üzerinden yapılması teşvik edilecek şekilde destek-
lenmelidir.
• Üretim izni almış olan çeşitlerin ticaretinin yasaklanması ülkemiz ıslahçılarının dezavantajlı başlama-
sının önüne geçecek ayrıca çiftçilerin mağduriyetlerini engelleyecektir.
• Aspir tohumunda tohum ilaçlanmasında kullanılacak ruhsatlı ilaçlar bulunmamaktadır. Bu durumun

ilgili birimlerle görüşülerek açıklığa kavuşturulması gerekmektedir.
5.3. SICAK İKLİM TAHILLARI TOHUMCULUK ÇALIŞTAYI
Yer : Çanakkale
Katılımcılar : Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü ve Çanakkale İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdür-
lüğü tarafından sektörün tüm paydaşlarının katılımı ile 21-22 Ekim 2015 tarihlerinde düzenlenen Sı-
cak İklim Tahılları Tohumculuk Çalıştayına BÜGEM, TAGEM, TRGM, TİGEM, TÜRKTOB, BİSAB, TYAB, TSÜAB,
TODAB, Üniversiteler, Araştırma Enstitüleri, Sertifikasyon Kuruluşları, İl Müdürlükleri, Ziraat Odaları ve
Tohum Üreticileri temsilcileri katılmıştır.
Çalıştayın açılış konuşmasını Çanakkale İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürü Erdem KARADAĞ yap-
mış ve ardından Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü Tohumculuk Daire Başkanı Mehmet SIĞIRCI ’da bir
konuşma yapmışlardır.
Ayrıca Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü Tohumculuk Daire Başkanlığınca Ülkemiz Tohumculuk sek-
törü ve Sıcak İklim Tahılları Tohumculuğu konulu, Çanakkale İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdür-
lüğünce Çanakkale İlinde Sıcak İklim Tahılları Tohumculuğu konulu, Türkiye Tohumcular Birliğince
Sıcak İklim Tahılları Tohumculuğunda Problemler ve Çözüm Önerileri konulu, Tohum Sanayicileri
ve Üreticileri Alt Birliğince Sıcak İklim Tahıllarında Özel Sektör Açısından Sorunlar ve Öneriler ko-
nulu, Bitki Islahçıları Alt Birliğince Sıcak İklim Tahıllarında Islahçı Açısından Sorunlar ve Öneriler konulu
ve Çanakkale 18 Mart Üniversitesince de Yeni Mısır Çeşitlerinin Geliştirilmesi konulu birer sunum ger-
çekleştirilmiştir.
ÇELTİK ÇALIŞMA GRUBU:
Prof. Dr. Harun Baytekin Moderatörlüğünde;
Müfit Şimşek, Sezgin Karadeniz, Halil Sürek, Nilgün Sezer, Rasim Önal, Engin Kontaş, İbrahim Dural,
Besim Özgür, İsmihan Gündüz, Serkan Dölek, Hasan Önal, Vedat Sel, Özgür Kamiloğlu, Muhammed Er-
bay, Necmi Beşer, Mehmet Şahin, Mustafa Kızmaz, Ahmet Dündar, Murat Durukan, Uğur Kurt, İbrahim
Meral, Türkan Aydemir, Abdülaziz Yağmur, Burak Elmacı, Volkan Can, Zafer Bozoğlu.
43
TOHUMCULUK 2015
ÇELTİK ÇALIŞMA GRUBU SONUÇ RAPORU:

Sorunlar ;
• Çeltik tohumluğu üretiminde uygun alan bulmak önemli bir sorundur. OECD’ye üye ülkelerde uy-
gulanan ‘Aynı türe ait çeşitlerin aynı alanda üst üste iki yıl ekimi uygun değildir’ şeklindeki mevzuat
hükmü tohumluk üretiminde kısıt unsuru durumundadır.
• Çeltiğin anavatanı Orta ve Güneydoğu Asya’dır. Çeltik ıslahı çalışmalarında yurtdışı genetik mater-
yallere diğer türlere göre daha fazla ihtiyaç duyulmaktadır. Denemelerde kullanılmak üzere yurt dı-
şından ithal edilen introdüksiyon materyallerinin gümrük işlemleri ıslahçıları yıldırmaktadır.
• Çeltik yetiştiriciliğinde sertifikalı tohumluk desteği aynı kalmıştır. Mevcut desteklemeler özendirici
olmaktan uzak görünmektedir.
• Tarla kontrollerinde çeşide ait özellikleri (kılçıklılık) yakalamak mümkün olmayabiliyor.
• Tek bir nematod kaydı sertifikayı bozabilmektedir. Nematod toleransının sıfır olması emekleri boşa
çıkarabilmektedir.
• Tarla kontrollerinde görevli uzman sayısı çok düşük ve mevcut personel kontrollere yetişmekte zor-
lanmaktadır. Belgesi bulunan 1000 kontrolör bulunmasına rağmen aktif görev yapan kontrolör sa-
yısı sadece 367’dir.
• Orijinal kademede tohumluk ithalatında OECD sertifikası aranması önemli bir engel durumunda-
dır. OECD’ye üye olmayan Çin başta olmak üzere uzak doğu ülkelerinde oldukça ileri düzeyde ıslah
çalışmaları bulunuyor. Melez çeltik çeşitlerinin üretime alınmasında ve tohumluk üretiminde geri
kalınmaktadır.
• Türk Patent Enstitüsü tarafından bir Japon firmasına çeltik yanıklığına dayanıklılık geni için patent
verilmiştir. Aynı genin birçok çeşitte var olma ihtimali çok yüksektir.
• Tohumluk üretiminde kayda değer bir açık bulunmaktadır. Sertifikalı tohumluk üretimi talebi karşı-
lamaktan uzak durumdadır.
• Tohumluk üretim izni olan üreticiler, doğrudan tohumluk satmakta veya TODAB üyesi olmayan bayi-
ler aracılığıyla piyasaya tohumluk vermek suretiyle haksız rekabet oluşturmaktadır.
• Çeltik ıslahı ile ilgili çalışmalarda özel sektör yavaş hareket etmektedir.
• Tohumculukta taklit ve tağşiş denetim yetersizliği nedeniyle yaygın görünmektedir.
• Hem çeltik yetiştiriciliğinde hem de çeltik tohumluğu üretiminde kırmızı çeltik önemli bir sorundur.
Tohumlukta kırmızı çeltik bulunma kriterleri AB ülkelerine göre çok yüksektir.
• Kırmızı çeltikle mücadelede iki yıl nadas veya münavebe uygulaması yeterli gelmemektedir.
• Çözüm Önerileri;
• Tohumluk üretiminde alan sorununu ortadan kaldırmak için, mevzuata ‘aynı tarlada aynı çeşidin ser-
tifikalı tohumluğu iki yıl üst üste ekilebilmelidir’ hükmü eklenmelidir.
• Kırmızı çeltikle ilgili tolerans sınırları düşürülmelidir. Mevcut sınırlar kırmızı çeltik sorununu artırmak-
tadır. Mevzuatta sertifikalı 1. kademede kilogramda 5 adet, 2. Kademede ise 10 adet kırmızı çeltik
tohumu bulunabilir şeklinde değişiklik yapılmalıdır.
• Deneme materyallerinin ithalatında gümrük mevzuatı basitleştirilmeli, introdüksiyon materyalleri-
nin yurtdışından temini daha kolay hale getirilmelidir.
• OECD üyesi olmayan ülkelerden orijinal kademede tohumluk ithalatıyla ilgili mevzuat hazırlanma-
lıdır.
• Çeltik yanıklığına dayanıklılık geni için Türk Patent Enstitüsü tarafından patent verilmesi incelenmeli,
genlere patent alınmasıyla ilgili bakanlığın çalışma yapması gerekmektedir.
• Tohumluk açığının kapatılması için sertifikalı tohumluk desteklemeleri artırılmalıdır.
44
TOHUMCULUK 2015
• Tarla kontrollerinde görevli uzmanların çalışma şartları iyileştirilmeli, özendirici tedbirler alınmalı,
özellikle Çanakkale gibi tohumluk üretiminin yoğun olduğu illerde tohumculuk birimi oluşturulma-
lıdır.
• Aktif görev almayan kontrolörlerin belgeleri iptal edilmelidir.
• Özel sektör çeltik ıslahı araştırmalarına girmelidir.
• Kamu kurumları tarafından geliştirilen çeşitlerin üretim ve dağıtım hakları, mevcut yasalar çerçeve-
sinde daha kolay bir şekilde özel sektöre devredilmelidir.
• Melez çeltik tohumluğu üretimine öncelik verilmelidir.
Resim 6 - Sıcak İklim Tahılları Tohumculuk Çalıştayı
Resim 7 - Sıcak İklim Tahılları Tohumculuk Çalıştayı
Çeltik Tohumculuğunda Fırsatlar;
• Türk Cumhuriyetlerinde eski Rus çeşitleri yetiştirilmektedir. Bu nedenle Balkan ülkeleri gibi Türk Cum-
huriyetleri de çeltik tohumluğu ihracatında büyük bir potansiyel oluşturmaktadır.
• Melez çeltik çeşidi geliştirmede daha hızlı hareket ederek benzer ekolojilerde tohumluk ihracatını
geliştirmek mümkündür.
• Özel sektörü güçlendirerek diğer sektörlerde olduğu gibi tohumculuk sektöründe de, ekolojik koşul-
ların uygunluğu sayesinde, uluslar arası alanlarda tohumculukta söz sahibi olma potansiyeli yüksek-
tir.
45
TOHUMCULUK 2015
MISIR ÇALIŞMA GRUBU:
Doç. Dr. Cem Ömer Egesel Moderatörlüğünde;
Hasan Çelen, Hayriye Bayraktar, Muhteşem Torun, Burak Turgut, İbrahim Küçük, Musa Bakan, Kurtuluş
Bingöl, Beyami Uğur, Metin Demir, Hüseyin Özkan, Hakan Kaynak, Orhan Bulut, Murat Kamakaya, Mu-
rat Şen, Doğan Koç, Ercan Atçı, Yusuf izzet Işık, Engin Kaya, Mustafa Deniz, Metin Akural, H. Burak Kaya,
Ramazan Eren, Durmuş Çetin, Zeynep Uyar, M. Fatih Günay, Özcan Yavaş, Cahit Uydaş, Nilgün Arslan,
Nurcan Güçlüoğlu, Alican Sezer, M. Cavit Sezer, Ahmet Duman, İzzet Atsız, Kamil Yeşiltepe, Osman Kurt,
Gökhan Gündoğdu, Hakkı Kaçan, Fatih Kahrıman, Cüneyd Arvas, Murat Ceylan, Osman Tutkun, Recep
Türkan.
MISIR ÇALIŞMA GRUBU SONUÇ RAPORU:
• Bitki ıslahı ve tohumculuk ile alakalı olarak Üniversiteler ve Araştırma Merkezleri arasında daha etkili
işbirliklerinin temin edilmesi gerekmektedir. Ayrıca üniversiteler ve Araştırma merkezlerinin sahada
çalışan firmalar ve kontrolörler ile iletişimini sağlayacak sağlıklı bir iletişim mekanizmasına da ihtiyaç
vardır.
• Katma değeri yüksek olan ebeveyn hatların üretimine teşvik verilerek ülkemiz ıslahçıları desteklen-
meli veya çok uluslu şirketlerin halen Fransa ve İtalya gibi ülkelerde yapmış oldukları bu üretim ile
ilgili yatırımları ülkemize aktarması sağlanmalıdır. Uluslararası büyük şirketler Türkiye’de mısır to-
humculuğunu yaparak ülkemizde bu konuda çalışan paydaşlara büyük faydalar sağlamıştır. Fakat
bu işlemler sadece hibrit üretiminin son aşamasında tarlada yapılan üretim ile sınırlıdır. Bu şirketlerin
ülkemizde ıslah istasyonları kurması ve AR-GE çalışmalarının burada gerçekleştirilmesi ülkemiz açı-
sından çok faydalı olacaktır.
• Islahçılar için genetik materyale ulaşım hayati önem taşımaktadır. Mısır alanında ıslah çalışmaları ya-
pan kuruluşların elinde bulunan ıslah materyalinin tek bir kaynakta toplanıp dağıtılmasını sağlaya-
cak CIMMYT benzeri ulusal bir organizasyonun oluşturulması ülkemizdeki ıslah çalışmalarına çok
önemli katkılar sağlayacaktır. Ayrıca yurtdışından getirilmesi istenen genetik materyalin transferi ile
ilgili mevcut mevzuatta kolaylaştırıcı iyileştirmeler faydalı olacaktır.
• Türkiye’de ıslah edilmiş olan çeşitlerin pazar paylarının artırılmasına yönelik destekleme veya pozitif
ayrımcılık ile özendirilmesi gibi tedbirlerin alınması gerekir. Bu konuda Tarım Kredi Kooperatifleri ve
Pankobirlik gibi büyük alım gerçekleştiren dağıtım organizasyonlarının çeşit seçiminde Türkiye’de
ıslah edilmiş çeşitleri tercih etmesi teşvik edilmelidir.
• Özellikle ebeveyn hatların kurumlar arası değişimi ve ortak çeşit geliştirilmesi ile ilgili bir çalışmanın
ivedilikle başlatılması uygun olacaktır.
• Tohum satışları ile ilgili şikâyetlerin İl Müdürlüklülerinde görevli tohumluk kontrolörleri tarafından
denetlenmesinde Tohum Dağıtıcıları Altbirliği temsilcilerinin de yer alarak TODAB ’ın sahada görü-
nürlüğünün artırılması sağlanmalıdır.
• Tohumculuk yapan çiftçiler için mevcut destekleme programının iyileştirilmesine ihtiyaç vardır. Mısır
ve ayçiçeği türlerinde yetiştiricilerin destekleme uygulamalarına tabii tutulması faydalı olacaktır.
• Özel tohumluk üretim alanları yönetmeliği çerçevesinde yapılan özel tohumluk üretim alanları belir-
lenmesinin mümkünse bir yıl önceden, değilse makul bir süre önceden yapılması ve ilgili komisyona
tohum yetiştiricilerinin temsilcilerinin de katılımının sağlanması gerekir. Bu yönetmeliğin güncel ih-
tiyaçlara göre yenilenmesi ve çiftçilerin tohum yetiştiricilerinin ve tohum üreticilerinin görüşlerinin
ortak bir mutabakat ile bu yönetmeliğe eklenmesi gerekir.
46
TOHUMCULUK 2015
• Beyannamelerin ve tarla kontrol raporlarının herhangi bir kâğıt belgeye gerek kalmaksızın elektronik
olarak Tohum Veri Yönetim Sistemi (TVYS) üzerinden takip edilmesi, işlemleri kolaylaştıracaktır. TVYS
ile ilgili bir mevzuat çalışmasının yapılması, TVYS ’nin güncellenerek çağın ihtiyaçlarına uygun hale
getirilmesi ve güncellemelerin periyodik olarak hızlı bir şekilde yapılması işlemlerin daha etkin ve
kolayca yapılmasını sağlayacaktır.
• Tohumluk Sertifikasyon işlemlerinde evrakların niteliği veya bürokratik işlemlerden ziyade üretilen
tohumun niteliğine ve uluslararası standartlara uygunluğuna odaklanan bir yaklaşım benimsenerek
planlama ve düzenlemelerin yapılması gerekir.
• Tarla kontrol işlemlerinin ivedilikle TÜRKTOB ’a devredilip Bakanlığın, asli görevi olan denetime odak-
lanması sağlanmalıdır.
• İl müdürlüklülerinde görev yapan deneyimli tohumluk kontrolörlerinin keyfi yer değişikliğinin yapıl-
maması ile ilgili olarak tedbirler alınmalıdır. İnspektör atama uygulamalarında olduğu gibi tohumluk
kontrolörlerinin görev yerlerinin değiştirilmesi ile ilgili uygulamalarda keyfiliği ortadan kaldıracak
düzenlemelerin personel atama yönetmeliğine eklenmesi gerekir.
• Tohumluk kontrolörlerinin eğitilmesinde ve seçilmesinde bu konuda eğitim almış kişilerin seçilmesi

ve aday kontrolörlerin, ilgili kurumlarla işbirliği yapılarak 5 günlük kısa bir eğitimden ziyade tecrübeli
kişilerin yanında uygulamalı bir eğitim sürecinden geçirilmesi uygun olacaktır.
• Çanakkale gibi tohumculuğun yoğun olarak yapıldığı illerde belirli aralıklarla bütün paydaşların bir
araya geldiği bölgesel toplantılar yapılarak tüm paydaşların iletişim ve konsensüsü sağlanmalıdır.
5.4. SÜS BİTKİLERİ ÇALIŞTAYI
Gerçekleştirildiği Yer : Çeşme/İzmir
Katılımcılar : Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü, İzmir İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdür-
lüğü ve SÜSBİR tarafından sektörün tüm paydaşlarının katılımı ile 13-14 Ekim 2015 tarihlerinde düzen-
lenen I. Ulusal Süs Bitkileri Çalıştayına BÜGEM, TAGEM, TRGM, GKGM, SÜSBİR, TÜRKTOB, BİSAB, TYAB,
TSÜAB, TODAB, TUİK, TKDK, OGM, GTB, İSGKM, Üniversiteler, Araştırma Enstitüleri, Sertifikasyon Kuruluş-
ları, İl Müdürlükleri, Ziraat Mühendisleri Odası, Kooperatifler ve Süs Bitkileri Üretici temsilcileri katılmıştır.
Çalıştayın açılış konuşmasını İzmir İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürü Ahmet GÜLDAL yapmış ve
ardından Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü Bahçe Bitkileri Daire Başkanı Necdet KAP-
LAN, Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü Tohumculuk Daire Başkanı Mehmet SIĞIRCI ve SÜSBİR Yönetim
Kurulu Başkanı Selahattin ALTUN’ da birer konuşma yapmışlardır.
Ayrıca İzmir Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğünce İzmir İlinin Bitkisel Üretim ve Süs Bitkileri
Çalışmaları konulu, Süs Bitkileri Üreticileri Alt Birliğince Süs Bitkileri Sektöründe ki Gelişmeler konulu ve
Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü Tohumculuk Daire Başkanlığınca Süs Bitkileri Sektöründe Islahçı Hak-
ları Uygulamaları konulu, birer sunum gerçekleştirilmiştir.
47
TOHUMCULUK 2015
SÜS BİTKİLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİ ÇALIŞMA GRUBU:
Prof. Dr. Fisun ÇELİKEL Moderatörlüğünde;

Mustafa Sarı, Serap Coşkun, Doç. Dr. Soner Kazaz, M. Murat Hocagil, Emrah Zeybekoğlu, Fatih Kebeli,
Ömer Dinç, Gözde Dinç, Murat Kemal Yanık, Nurşen Aytemiz, Barış Şişman, Hüseyin Cabbar, Haluk Gül-
pınar, Mustafa Çoban, Nedim Bozkurt, Coşkun Bekar, Ümran Şenel, Meltem Salman, Zeki Demir, Hatice
Ünal, Kamil Erken, Ayşe Tatlı, Mine Pakkaner, Aysel Ulus, Ebru Ebcin Korkusuz, Fadime Kaya, Selahattin
Altun.
Süs Bitkileri Yetiştiriciliği Çalışma Grubu Sonuç Raporu:
1. Çevre düzenlemelerinde tercih edilen boylu bitki talebi büyük oranda ithalat yoluyla karşılanmakta-
dır. Üreticilerin arazilerinin kiralık olması, uzun vadeli üretimler için engel oluşturmaktadır. İthalatın
azaltılması amacıyla, Süs Bitkilerinde ihtiyaç duyulan üretim alanlarının artırılması için nitelikli kamu
arazilerinin kiralamasında sektöre öncelik verilmesi. Yine aynı amaçla, büyükşehir sınırları içerisinde
kalan mera arazilerinin kullanılması ve bu arazilerin uzun vadeli olarak kiralama yöntemi ile sektöre
kazandırılması,
2. Yeni Organize Tarım bölgelerinin kurularak sektörde kümelenme çalışmalarının programlı bir şekilde
sektörle işbirliği içinde yürütülmesi, mekanizmasının işletilmesi, bu konuda üreticilerin eğitilmesi
ve bilinçlendirilmesi, iyi tarım uygulamalarında süs bitkilerine verilen desteğin, süs bitkileri üretimin-
de çevre kirliliği ve entansif tarım dikkate alınarak artırılması,
3. Ülkemiz florasında istilacı olabilecek yabancı türlerin ithalatının önlenmesi,
4. Sektörün sorunlarına daha etkin çözümlerin bulunması amacıyla sektörde faaliyet gösteren üretici-
lerin tamamının kayıt altına alınması,
5. Süs bitkileri ithalatının azaltılmasına yönelik olarak doğal türlerin kültüre alınması, yetiştirme ve ço-
ğaltma tekniklerinin saptanarak uygulamaya geçirilmesi. Bu konuda sektörün, üniversite ve araştır-
ma kuruluşları ile işbirliği yapması,
6. Süs bitkilerinde üniversiteler ve araştırma enstitülerinin öncülüğünde başlatılmış olan ıslah çalış-
malarının geliştirilmesi, yurtdışında olduğu gibi ülkemizde de ıslah çalışmalarında giderek sektörün
ağırlık kazanması,
7. Belediyelerin çevre düzenlemelerinde kullandığı süs bitkilerde, ithal bitki yerine, SÜSBİR üyeleri tara-
fından üretilmiş olan türlerin iç pazardan temin edilmesi ve yerli üretimin desteklenmesi,
8. Peyzaj düzenlemelerinde kullanılan bitki listelerinde yerli türlere ağırlık verilmesi, bu konularda üre-
ticilerle tasarımcılar arasında işbirliğinin geliştirilmesi; bu amaçla tanıtım, eğitim ve bilinçlendirme
çalışmalarının yapılması, bu konuya SÜSBİR’ in ve diğer birliklerin öncülük etmesi,
9. Sektörün ihtiyaç duyduğu yetişmiş eleman ihtiyacının sağlanmasına yönelik eğitim faaliyetlerinin
geliştirilmesi, eğitim ve AR-GE çalışmaları konusunda sektörün üniversiteler ve araştırma enstitüleri
ile işbirliği yapması,
10. Üretim planlamalarının bölge ve ekolojiler dikkate alınarak sözleşmeli üretim çerçevesinde yapılma-
sı, üreticilerin farklı ürünler üzerinde yoğunlaşarak uzmanlaşma yoluna gidilmesi,
11. Üreticilerin ihtiyaç duyduğu kaliteli üretim (çoğaltma) materyalinin temini amacıyla anaçlık üretim
tesislerinin kurulması, bu konuda dışa bağımlılığın giderilmesi,
12. Soğanlı kesme çiçek üretiminde kullanılan çiçek soğanları büyük oranda ithal edilmektedir. Çiçek
soğanı ithalatının önlenmesi için, çiçek soğanlarını çiçeklenmeye hazır hale getiren sıcaklık (prepa-
rasyon) uygulamalarının geliştirilmesi ve uygulanması,
13. Üretimde adına (ismine) doğru çeşitlerin yetiştirilmesinin sağlanması,
48
TOHUMCULUK 2015
14. Kesme çiçeklerde yüksek oranlarda gerçekleşen hasat sonrası kayıpların azaltılması amacıyla ihra-
cata yönelik üretimde olduğu gibi soğuk zincirin kurulması ve uygulanması, paketleme tesislerinin
iyileştirilmesi, büyük tüketim merkezlerinde toptancıların ve soğuk hava depolarının kurulması, çi-
çeklerin soğutmalı araçlarla taşınması, pazarlama konusunda çiçek kooperatiflerin üreticilere verdiği
hizmetlerin geliştirilmesi,
15. Ülkemizde süs bitkileri ve kesme çiçek tüketiminin artırılmasına yönelik tanıtım, promosyon vb. ça-
lışmaların yapılması, yurtdışında olduğu gibi ülkemizde de çiçek buketlerinin süper marketlerde uy-
gun bir şekilde ve ekonomik fiyatta tüketicilere sunulması,
16. Süs bitkileri ve kesme çiçek ihracatında taşıma maliyetinin düşürülmesi için, ürün kalitesinin daha
uzun süre korunabildiği (konteyner sisteminde sağlanabilen kontrollü koşullar nedeniyle), aynı za-
manda en ekonomik taşıma yöntemi olan deniz yolu taşımacılığın, yurtdışında olduğu gibi ülkemiz-
de de geliştirilmesine yönelik araştırma çalışmalarının yapılması,
17. Seralarda ısıtma giderlerinin azaltılması amacıyla jeotermal, güneş ve rüzgar gibi yenilenebilir enerji
kaynaklarının süs bitkileri üretiminde kullanılması, bu amaçla OTB yer seçiminde bu bölgelere önce-
lik verilmesi kararları alınmıştır.
Resim 8 - Süs Bitkileri Çalıştayı
Resim 9 - Süs Bitkileri Çalıştayı
49
TOHUMCULUK 2015
SÜS BİTKİLERİ PAZARLAMA VE DESTEKLEME POLİTİKALARI ÇALIŞMA GRUBU:
Prof. Dr. M. Ercan ÖZZAMBAK Moderatörlüğünde;
Dr. Aslı Onay, Yasemin Kalaman, Miray İpekçi, Emel Sargın, Neşe Altıntaş, Günce Nalbant, Birol İmeci,
Mehmet Şen, Gülay Çalışkan, Riccardo Disperati, Meltem Akcan, Savaş Akcan, Funda Yılmaz, Uğur Vural,
Mahmut Erkan, Dr. Cemal Yıldızeli, Yücel Altınbaş, Ayhan Kesici, Dr. Derya Özen, Hacı Ali Dinçer, Orhan
Veli Dövüşcü, S. Selami Doğancı.
SÜS BİTKİLERİ PAZARLAMA VE DESTEKLEME POLİTİKALARI ÇALIŞMA GRUBU SONUÇ RAPORU:
1. Süs Bitkileri Üretim ve Pazarlama Yönetmeliğine Bakanlık, taşra teşkilatı ve SÜSBİR aracılığı ile iş-
lerlik kazandırılması, etkin yürütülmesi çalışmaları yapılacaktır.
2. Üretimin yoğun olduğu yerlerde kontrolör hizmetlerinin ve sayısının artırılması gerekmektedir.
3. Alan kontrolleri için SÜSBİR tarafından özel tohumluk kontrolörleri için yetki talep edilmesi
4. Kayıt altına alınmış süs bitkileri sektörü için pazarlama aşamasında KDV’nin %8 olarak uygulanma-
sı için çalışma başlatılması için ilgili taraflar çalışacaktır.
5. Farkındalık yaratılması amacıyla kamu spotu hazırlanması, pazarlamaya olumlu etki yapacaktır.
6. SÜSBİR tarafından etkili bir mezat sisteminin kurulması çalışmalarının başlatılması
7. IPARD kapsamındaki destekler konusunda farkındalık yaratılması, kırsal kalkınma desteklerinin

sektöre duyurulması için çalışma yapılması.
8. İyi tarım uygulamaları desteğinin 2016 yılı için geliştirilmesi. Bu kapsamda desteğin kullanılması
için gerekli olan ruhsatlı ilaçlar konusunda enstitülerden yardım alınması.
9. Bakanlığın tarımsal desteklerinde SÜSBİR üyeliği şartı aransın ve Bakanlık kriterleri ile birlikte TÜİK
rakamları üzerinden destekleme modeli geliştirilsin.
10. Verilen desteklerin il bazında veya bölgesel bazlı olarak kurgulanmasını talep edilmiştir.
11. İç pazarda kamu spotları ve tanıtım faaliyetleri, dış pazar için ise markalaşma, Pazar araştırması
yapılsın ve Ekonomi Bakanlığından destek alınması için çalışmalara başlanacaktır.
12. Üretim çeşitliliğinin artırılması konusunda SÜSBİR tarafında proje yapılarak üretim portföyünün
tamamlanması, kalite standartları, katalog hazırlanması ve iç pazarda bunların kullanılması yay-
gınlaştırılacaktır.
13. Peyzaj tasarım projelerinin ülkemiz florasına uygun olarak çizilmesi için peyzaj mimarları odası
ilgili odalarla birlikte çalışma başlatılacaktır.
14. Süs bitkileri tarımının yoğun olarak yapıldığı illerde taşra teşkilatında süs bitkileri birimlerinin ku-
rulması önerilmiştir.
15. Pazarlama kanallarında belediyelere alternatif satış alanları oluşturulması için girişimler yapıla-
caktır.
50
TOHUMCULUK 2015
SÜS BİTKİLERİ SEKTÖRÜNDE İZLENEBİLİRLİK (SEKTÖRE İLİŞKİN ÜRETİM MİKTARLARI VE

ÜRETİM ALANLARININ TESPİTİ) ÇALIŞMA GRUBU:
Prof. Dr. Zerrin SÖGÜT Moderatörlüğünde;
Habibe İnal, Eda Burcu Küçükhüseyin, Prof. Dr. Tanay Birişçi, Doç. Dr. Soner Kazaz, Rasim Aktaş, Eda
Efsun Gökduman, Barış Işık, Beyami Uğur, Duygu Tanrıverdi, Yasin Otuzoğlu, İsmail Akyol, Cengiz Akad,
Nazım Aydöner, Yücel Altınbaş, Emin Ağaralp, Mehmet Yılmaz, Gülden Haspolat, Serkan Denizer.
SÜS BİTKİLERİ SEKTÖRÜNDE İZLENEBİLİRLİK (SEKTÖRE İLİŞKİN ÜRETİM MİKTARLARI VE

ÜRETİM ALANLARININ TESPİTİ) ÇALIŞMA GRUBU SONUÇ RAPORU:
1. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığına bağlı İl Müdürlüklerinde Süs Bitkileri Şube Müdürlüklerinin
kurulması: Özellikle ülkemizdeki süs bitkileri üretim alanlarının önemli bir kısmını bulunduran il-
lerde (İzmir, Antalya, Yalova, İstanbul, Bursa, Sakarya, Adana, Mersin vb) bu şube müdürlüklerinin
ivedilikle kurulması, en az 8-10 personelle çalışmaya başlaması gerekmektedir. Bu şube eleman-
larının tercihen üniversitelerin konu ile yakından ilgili bölüm (Peyzaj Mimarlığı ve Bahçe Bitkileri)
mezunlarından oluşan yerinde (üretim alanı, üretim miktarı, cins, tür ve çeşitler vb.) değerlen-
dirme yapabilecek nitelikte olmaları önem taşımaktadır. Bu şube müdürlüklerin koordinasyonu,
Bakanlık bünyesinde kurulacak Süs Bitkileri Daire Başkanlığı tarafından sağlanabilir.
2. Süs bitkileri sektöründe doğru verilerin toplanmasını sağlayacak düzenlemelerin yapılması: Sek-
tördeki üretici sayısı, üretim alanları, üretim miktarları ve üretilen süs bitkilerinin cins, tür ve çeşit-
lerinin bir veri tabanında toplanması sektörle ilgili projeksiyonların yapılabilmesi açısından önem
kazanmaktadır. Bu verilerin doğru toplanmasını sağlayacak esasta Süs Bitkileri Şube Müdürlükle-
ridir. Bu şube müdürlüklerinin üreticiyle ilgili doğru bilgileri toplayabilecek ve devamında izleye-
bilecek bilişim teknolojileri ile de desteklenmesi önemlidir. Bu sistemle yanlış veri kaydının (örn:
Konya’da peyzaj tasarımlarında kullanım amacıyla yetiştirilen lalenin kesme çiçek olarak verilere
girmesi gibi ) önüne geçilmesi olasıdır.
3. Ziraat Fakültelerinde Süs Bitkileri Bölümlerinin kurulması: Türkiye’nin süs bitkileri açısından do-
ğal kaynak zenginliği ve üretim potansiyeli dikkate alındığında bu kaynakları değerlendirecek ve
bu potansiyeli harekete geçirecek bir bilgi birikimine gereksinim duyulduğu açıktır. Bu konudaki
bilgi birikiminin Türkiye genelinde yaygınlaşması ancak bu konuda eğitim almış meslek mensup-
ları ile olasıdır. Ağaçlardan çalılara, çok farklı nitelikte otsu bitkilere kadar çeşitlilik gösteren dış
mekân, iç mekân ve kesme çiçek olarak değerlendirilebilen süs bitkilerini temel alan 4 yıllık eği-
tim sürecinden geçen dinamik gençlere sektörde ihtiyaç vardır. Ayrıca süs bitkileri bölümlerinde
eğitim-öğretim dışında yapılacak araştırmalar sektörün gelişimine büyük katkı sağlayacaktır. Bu
yapılanmanın ticari anlamda süs bitkileri yetiştiriciliğinin yoğun yapıldığı illerdeki üniversiteler
bünyesinde olması eğitim ve öğretimin kalitesini arttıracak ve sektörde cesaretli adımlar atılma-
sında ivme kazandıracaktır.
4. Üreticilerin kayıt altına alınması için teşvik edilmesi: Üreticilerin kayıt altına alınmasında kolaylaş-
tırıcı etki sağlayacak desteklerin (eğitim, üretim girdileri vb) verilmesi.
5. Tarım Bilgi Sistemine Entegrasyon: Süs bitkileri sektöründe bitki pasaportu kayıt sisteminin yanı
sıra Tarım Bilgi Sistemi (TBS) sistemiyle entegre olacak yeni bir süs bitkileri kayıt ve takip sistemi-
nin kurulmasının sağlanması üretimden satış aşamasına kadar ürünlerin izlenmesi için gereklidir.
6. Kurumsallaşma teşviki: Kurumsallaşma üretici birliği, üretici kooperatifleri gibi oluşumların teşvik
edilmesi büyük üretici kadar küçük aile işletmeleri için de verim ve kalitenin artması açısından
önem taşımaktadır. Küçük işletmelerin ürünlerini pazarlaması ve üretimde kayıt dışılığın önüne
geçilebilmesi de böyle bir yapılanma ile sağlanabilir.
7. Kurumlarda Süs Bitkileri konusundaki işleyiş yöntemlerinin geliştirilmesi: Süs bitkileri ile ilgili çok
farklı kurumlar bulunmaktadır. Süs bitkileri ithalat ve ihracat aşamalarında bürokratik işlemlerin
kolaylaştırılması ve hızlandırılmasında, teknik alt yapıyla birlikte işleyiş düzeninin geliştirilmesi
gereklidir.
51
TOHUMCULUK 2015
8. Kurumlar arası koordinasyonun geliştirilmesi: Süs bitkileri ile ilgili verilerin tek elde toplanmasını
sağlayacak tüm kurumların (Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Dış Ticaret Müsteşarlığı, TÜİK,
Gümrük Müsteşarlığı vb) birbiri ile iletişim içerisinde olması için teknik alt yapının oluşturulması
ve etkinleştirilmesi ilgili plan, program ve koordinasyon için gerekmektedir. Bu kurumların Süs-Bir
ile ilişkilerinin de geliştirilmesinde ciddi altyapı organizasyonu gereklidir.
9. Yasal düzenlemelerdeki sorunların giderilmesi ve Yasal boşlukların doldurulması: Küçük aile iş-
letmeleri başta olmak üzere tüm işletmelerde veri kaçışlarının önüne geçilebilmesi için ilgili ya-
sal düzenlemelerde gerekli değişiklikler yapılmalıdır. Örneğin üreticilerinin Birliğe üye olmasını
engelleyen cironun %0,3’ü oranında beyan edilen birlik aidatı yerine daha uygun bir düzenleme
yapılması. Yeni çıkan süs bitkileri üretim ve pazarlama yönetmeliği uygulama talimatının yayım-
lanması gibi aciliyet taşıyan düzenlemelere öncelik verilmelidir.
DOĞAL ÇİÇEK SOĞANLARI ÇALIŞMA GRUBU:
Prof. Dr. Hayri DUMAN Moderatörlüğünde;
Cem Aktuz, Hacer Yeşil, Yrd. Doç. Dr. Aysel Ulus, Arif İpek, Dr. Pembe Evci Çürük, Ahmet Yılmaz, Fadime
Kaya, Ahmet Dallı, Feride Baş, Kamil Erken, Emrah Zeybekoğlu, Özgül Karagüzel, Baykal Veliağagil, Suat
Balbay, Kenan Bilgin, Kemal Yasemin, Recep Metin, Ü. Doğan Pak, Yasemin Saraç, Hülya Özdemir, Meral
Aslay, Gül Özbek, Sevcan Ünal, Halil İbrahim Tuzlacı, Filiz Çakır, H. Volkan Yasemin, Fikret Öztürk, Hase-
nem Ertaş, Veysel Hacıoğlu, Özlem Koç
DOĞAL ÇİÇEK SOĞANLARI ÇALIŞMA GRUBU SONUÇ RAPORU:
1. Ön depolarda yaşanan aksaklıkların giderilmesi,
2. Orman ve Su İşleri Bakanlığı ile Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı arasında söküm takvimleri arasın-
daki uyumsuzluğun giderilmesi,
3. Doğal çiçek soğanları ile ilgili düzenlenen evraklar için alınan ücretlerin düzenlenmesi,
4. Yönetmeliğin sözleşmeli üretim ile ilgili maddesinin değiştirilerek sözleşmenin hasat döneminde de
yapılabilmesine imkan sağlanması,
5. Acarlar Longozunda Leucojum aestivum yaprağının toplanmaması talep edilmiş olup; konunun tek-
nik komite toplantısında ele alınması,
6. Leucojum aestivum ve Cyclamen hederefolium doğa kotalarının açılması ,
7. Doğal alanlarda popülasyon tespitinin yapılmasını müteakip kotaların değerlendirilmesi,

8. Kontenjan hesaplamalarında son iki yıla ait verilerin kullanılması,
9. Üretim kontenjanı belirlenen türlerde üretimi olmayan firmalara üretim kontenjanı verilmemesi,
10. Bakanlık tarafından yapılan projeye doğal çiçek soğanları sektörünün paydaşlarının katılım sağlama-
sı ve DÇS Derneğinin katılım sağlaması,
52
TOHUMCULUK 2015
11. Kontenjan hesaplamalarında firmalara ayrıntılı bilgi verilmesi,

12. Yönetmeliğin kontenjan dağılımı ile ilgili maddesinin yeniden düzenlenmesi talep edildi, aşağıda
sunulan puanlama metodu önerildi.
A- İhracat ve Pazarlama durumu 30 puan
Euro olarak parasal değeri 10 puan
İhraç edilen miktar 10 puan
Birim soğan değeri 10 puan
Üretim Puanı 40 puan
B-
Üretim alanı 10 puan
Ekim miktarı 20 puan
Üretilen soğan tür sayısı (II. sütun ) 10 puan
C- Kontenjan oranı 20 puan
Kontenjan oranları 10 puan
Kontenjan kullanım oranı 10 puan
D- Değerlendirme puanı 10 puan
5.5 SERT ÇEKİRDEKLİ MEYVE FİDANI YETİŞTİRİCİLİĞİ ÇALIŞTAYI

Gerçekleştirildiği Yer : Malatya
Katılımcılar
Malatya Vali Yardımcısı Bülent GÜVEN, Yeşilyurt Kaymakamı Nesim BABAHANOĞLU, Battalgazi Kay-
makamı Vedat YILMAZ, Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü Tohumculuk Daire Başkanı Mehmet SIĞIRCI,
Malatya, İzmir, Adana, Tokat, Isparta, Adıyaman, Erzincan, Mersin, Tunceli, Kırıklareli, Çanakkale, Elazığ İl
Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürleri, Denizli, Kayseri, Kahramanmaraş, Bursa ve Hatay İl Müdür Yardımcı-
ları ve Şube Müdürleri, Malatya Kayısı Araştırma İstasyonu Müdürü Abdullah ERDOĞAN, Diyarbakır Zirai
Mücadele Araştırma İstasyonu Müdürü Mehmet KILIÇ, TÜRKTOB Başkanı Yıldıray GENCER, FÜAB Başkanı
Gürsel TANRIVER, FÜAB Genel Sekreteri Handan BÜYÜKDEMİRCİ, TÜRKTOB Genel Sekreteri Muhteşem
TORUN, İlgili kurumların yetkilileri, FÜAB Yönetim kurulu üyeleri ve fidan üreticileri ile teknik elemanlar
katılmıştır.
Resim 10 - Sert Çekirdekli Meyve Fidanı Üretim Çalıştayı
53
TOHUMCULUK 2015
Resim 11 - Sert Çekirdekli Meyve Fidanı Üretimi Çalıştayı
ÇALIŞMA GRUPLARI VE KATILIMCILARI
DESTEKLER ÇALIŞMA GRUBU

Prof. Dr. B.Murat ASMA Moderatörlüğünde ;
Müfit ŞİMŞEK, Abdülkerim GÜR, Yaşar KILINÇ, Mehmet KUŞCU, Yusuf BAYINDIR, Ali Aral BİLGİN, İbra-
him BERKTAŞ, Uğur VURAL, Songül GÜNAY, Hüseyin VURGUN, Mustafa DOĞAN, Selahattin GÜNCİ, Ni-
yazi ÖZAY, Ali GÜLCAN, Ömer BAYSAL, Halit DULKADİR, Mehmet ERGENE, Nihat ÖZKAN, Sedat DERELİ,
Abdurrahman BİLGİÇ, Hüseyin AĞDEMİR, Kasım BEHÇET, Mehmet KILIÇ, Mehmet Soner TANIŞIK, Zafer
YAŞAR, Abdullah KANKAYA, Gürsel TANRIVER.
ÇALIŞMA GRUBU SONUÇ RAPORU
1. Sorun: Klonal anaçlarla çoğaltılmış ve sık dikilen türlere verilen alan başına birim destek miktarı
düşüktür.
Öneri:
a. Alan başına verilen destek, fidan başına en az 4 TL olacak şekilde düzenlenmelidir.
b. Klonal anaçlarla çoğaltılması mümkün olmayan türlerin destek miktarı artırılmalıdır.
2. Sorun: Yerel kaynaklarla finanse edilen fidan desteklerinde şu sorunlar yaşanmaktadır;
a. İsmine doğruluk problemleri,
a. Plantasyon yapılacak bölgeye uygun çeşitlerin kullanılmaması,
b. Sertifika problemleri,
c. Fidanların hastalık ve zararlılarla bulaşık olması,
Öneri:
a. Bakanlıkça yetkilendirilmiş gerçek ve tüzel kişilerden temin edilmelidir.
b. Fidan satışının Bakanlık taşra teşkilatı ve yerel yönetimlerle koordineli olarak belirlenen alanlarda
kontrollü yapılmalıdır.
54
TOHUMCULUK 2015
c. Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli kapsamında belirlenen tarım havzalarında alt hav-
zalar düzeyinde bölgesel ürün desteklemesi için gerekli düzenlemeler ve yayım çalışmaları yapıl-
malıdır.
3. Sorun: Fidan üreticilerine verilen faizsiz kredilerdeki vade 18 aydır. Bu süre yetersizdir. Fidan üreti-
mi ve satışı ile yapılan işletme masraflarının geri dönüşü minimum 36 aydır.
Öneri:
a. Fidan üreticilerine verilen faizsiz kredilerin vadesinin en az 36 ay olmalıdır.
a. Sermaye bakımından yetersiz olan fidan üreticilerinin farklı finans kaynaklarınca desteklenmeli-
dir.
a. Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme (TKDK) kurumunca fidan üreticilerine yönelik açılacak des-
tek çağrıları için sektörün destekler hakkında bilgilendirilmeli ve verilen desteklerin tanıtımı daha
etkin yapılmalıdır.
4. Sorun: Özellikle sertifikalı fidan üretimine kaynak teşkil eden 1-2-3 nolu parsellerin mevcudu ye-
tersizdir. ARGE yapan firmalara ve sertifikasyon damızlık parselleri (1-2-3 nolu parseller) kuracak firmala-
ra yönelik destek bulunmamaktadır.
Öneri:
a. ARGE yapan firmalara ve sertifikasyon damızlık parselleri kuracak firmalara minimum 84 ay vadeli
0 faizli finansman kaynakları geliştirilmelidir.
5. Sorun: Ülkemizde yerli çeşit ıslah çalışmaları yetersizdir.
Öneri:
a. Yurt içinde ıslah edilmiş yeni çeşitlerle kurulacak bahçelere ilave destekler sağlanmalıdır,
b. Islah çalışmasını yürüten fidan üretici firmalara destek sağlanmalıdır,
c. Islah çalışması yürüten kamu ve özel sektör araştırma kuruluşları desteklemelidir.
6. Sorun: Sırbistan, Polonya, İtalya vb. gibi ülkeler fidan ihracatçılarını desteklemektedir. Bu durum
Ülkemiz fidan ihracatçılarının dünya pazarlarıyla rekabet gücünü azaltmaktadır.
Öneri:
a. İhraç edilen fidan başına destekleme yapılmalıdır.
Diğer Öneriler:
a. Antepfıstığı çöğürü ile tesis edilen bahçelere verilen desteğin arttırılması,
b. Amerikan asma anacı kullanılarak tesis edilen bağların destek kapsamına alınması,
c. Hastalık ve zararlı tespiti nedeniyle imhasına karar verilen fidan bedellerinin destek kapsamına
alınması.
55
TOHUMCULUK 2015
SERTİFİKASYON ÇALIŞMA GRUBU

Muhittin BAĞCI, Hamza GEÇER, Tuncer TABAK, Mehmet ŞAHİN, Beysim ÖZGÜR, Şevket YILDIZ, Musta-
fa BİRCAN, Muzaffer ALDATMAZ, Ertan KAVAK, Cihangir BÖLÜCEK, İsmail BİRGİN, Emin Acar ALİ, Ahmet
DELİBAŞ, Uğur SORAK, Şaban DOĞAN, Dr. Emine TANRIVER, Mehmet BAYRAM, İsmail ATLİYA, Süleyman
TOĞRUL, Nejdet DEMİR, Kamil OKYAZ, İlkay KÜÇÜKER, Taner ERDOĞAN, Ahmet ÇETİNTAŞ, Mustafa KO-
CABAŞ, Veyis YURTKULU
SERTİFİKASYON ÇALIŞMA GRUBU RAPORU
1. Sorun:
Beyanname Süresi (1 Ocak – 31 Mayıs)
Görüş ve Öneriler: Son Başvuru Tarihi daha erken bir takvime çekilsin. Görüş beyan eden katılımcılar
tarafından bu istek uygun bulunmadı.
2. Sorun;
Sertifikasyon ücretlendirme.
Görüş ve Öneriler: Özellikle, son belirlenen fiyatlandırma yönteminde, bir aşı gözü ile bir fidanın
fiyatının aynı olması toplamda yüklü miktarda sertifikasyon ücreti ödemek zorunda bıraktığından, üre-
ticiye ciddi manada külfet getirmektedir. Bu durum kayıt dışı fidancılığı önleme açısından da önemli bir
engeldir. Fiyat belirleme yönteminin gözden geçirilmesi, aşı gözü ve fidan fiyatlarının ayrılması ve daha
makul miktara getirilmesi arzu edilmektedir. Etiket ücretinde de belirtilen gerekçelerle ödemeler geçmiş
yıllara göre kat kat artmış durumda. Bahsedilen fiyatlandırma sisteminin, etikette de dikkate alınması.
3. Sorun:
Fiyatlandırmada sertifikalandırma işlemlerinde ücret peşin alındığı için, üretici satmadığını veya sata-
mayacağının ücretini de peşinen ödemiş oluyor. Herhangi bir şekilde satamadığı veya hastalık ve benzeri
durumlarda imha edilmesi gerektiğinde üretici mağdur olmaktadır. Etikette de aynı durum söz konusu.
Görüş ve Öneri: Üreticinin satacağı miktarının sertifikalandırılması veya hastalık ve benzeri gerek-
çelerle imha edilmesi durumunda kalan kısmının sertifika ödemesinin üreticiye iade edilmesi. Etiketin
satılan kısım üzerinden değerlendirilmesi. Etiketler birkaç partide alınabilmeli.
4. Sorun:
Şarka Hastalığı
Görüş ve Öneriler: Şarka hastalığına, anaçta müdahale edilmesi gerekir. Bu konuda konuşmacıların
belirli bir süre görüş bildirmelerine izin verildi. Ancak hastalık konusu diğer grubun konusu olduğu için
üzerinde fazla durulmadı.
5. Sorun:
Kayıt dışı fidancılığın önüne geçilmesi.
Görüş ve Öneriler: Kayıt dışı fidancılık konusunda cezalar makul miktara getirilmeli. Şu anki cezalar
çok yüksek olduğundan hem uygulanması, hem de yaptırımı gerçekçi değil. Kayıtlı fidancılara destek-
leme ve benzeri uygulamalarla öncelik tanınarak kayıtlılığın cazip hale getirilmesi. Kontrolör eğitimine
ilçe müdürlükleri de çağrılmalı. Kontrolörlerin sorumlulukları oranında idari desteğin güçlendirilmesi
gerekmektedir. Kayıt dışını önüne geçmede, anaç ve çöğürün nereden temin edildiği sorulmalı. Ancak
şu anki mevzuat buna uygun değil. Çünkü standart fidanda üreticinin beyanı esastır prensibi geçerli.
Mavi sertifikaya geçilirse bu sorun çözülür.
6. Sorun:
Alt Birlik Üyelik Kontrolü
Görüş ve öneriler: Alt Birlik üyeliği daha sıkı bir şekilde kontrol edilmeli. Birliklerin fonksiyonunu tam
manası ile yerine getirebilmesi için üye sayısının artması gerekmektedir. Kontrolörler mevcut mevzuat
56
TOHUMCULUK 2015
dâhilinde Birlik üyeliklerini sorgulamaktadırlar. Bu sorgulamanın dışında kanuni yaptırım yeterli olma-
maktadır.
7. Sorun:
Üyelik aidatı ve binde üçlük ödemeler
Görüş ve öneriler: Birliklerin varlığını sürdürmesi ve bu alanda hizmet verebilmesi için kanuni süreç-
le belirlenen miktarı almak durumundadırlar.
8. Sorun:
TVYS Sisteminin Beyannameleri de içine alacak şekilde düzenlenmeli.
Görüş ve Öneriler: TVYS Sistemi Mevcut kanun ve mevzuata göre şekillendiğinden, kapsamlı bir
program ve sistem kurmak zaman almaktadır. TVYS Sisteminin hedefinde bütün işlemlerin internet üze-
rinden ve bilgisayar ortamında gerçekleştirilmesi düşünülmektedir.
9. Sorun:
Bitki Pasaportu ve Etiketi
Görüş ve Öneriler: Bitki Pasaportu ve Etiketin ayrı birimlerce yapılıyor olması üreticinin aynı evrakları
iki defa hazırlamak zorunda kalması, iki ayrı birime müracaat etmek zorunluluğu, zaman ve para kaybına
neden olduğundan bu iki işlemin tek birimde toplanması daha uygun olacaktır.
10. Sorun:
Kapasite Raporu
Görüş ve Öneriler: Kapasite raporu zorunlu değil. Ön bilgi niteliğinde düşünülmelidir.
11. Sorun:
Yerel Çeşitler.
Görüş ve Öneriler: Yeni bitki çeşitlerinin kayıt yönetmeliğinde konu ile ilgili düzenlemeler yapılmak-
tadır.
12. Sorun:
Kendi kullanımı için fidan üretenler.
Görüş ve öneriler: Kontrolü oldukça güç olan bir konu. Ancak Takip süreci oluşturularak, kayıt dışı
satışların önüne, kısmen de olsa geçilebilir.
13. Sorun:
Fide Üretim Planlaması
Görüş ve Öneriler: Şu an etkin bir fide üretim planlaması bulunmamaktadır. Ancak fidan üretiminde
ihtiyaca göre üretim planlaması yapılmalıdır. Birçok sorun, bu uygulama hayata geçirildiğinde kendili-
ğinden çözülecektir. Ayrıca sektörün kendisinin bu konuda planlama yapmasına ihtiyaç vardır.
14. Sorun:
3 nolu damızlık parseli
Görüş ve Öneriler: 3 nolu damızlık parseli kurma kriterleri çok ağırdır. Çok az sayıda firma bunu ger-
çekleştirebilmektedir. Bu konu ile ilgili kriterler gözden geçirilerek daha makul hale getirilmelidir.
15. Sorun:
Anaç girişinin yasak olduğu bölgeler ve iller
Görüş ve Öneriler: Anaç girişinin yasak durumunun kaldırılması ve daha uygun bir uygulamaya ge-
çilmesi. Zira kayıt dışı ya da kontrol yetersizliği bu yasak uygulamasını fırsata çevirmektedir.
57
TOHUMCULUK 2015
HASTALIK VE ZARARLILAR ÇALIŞMA GRUBU SONUÇ RAPORU
Şarka Virüs hastalığı ile ilgili olarak alınan kararlar aşağıda maddeler halinde sıralanmıştır.
1-Kayseri ve Ankara illerinde başlatılmış olan Plum pox virüs (PPV) eradikasyon projesine Bursa ilinin
de dâhil edilmesi,
2-Anaç olarak kullanılacak çöğürlerin, bunlarla üretilen fidanların ve aşı gözü kaynaklarının ELİSA tes-
tine ek olarak moleküler yöntemlerle de testlenmesi,
3-Fidan kontrollerinin daha etkin yapılabilmesi için Tohumculuk Hizmetleri Uygulama Talimatında
yer alan “fidan satış yerleri oluşturulabilir” ifadesinin “fidan satış yerleri oluşturulması zorunludur” şeklin-
de değiştirilmesi,
4-Sürvey talimatında PPV ‘nin konukçuları arasında bulunan yabani Prunus türlerinden de (Süs eriği,
Süs kirazı, Süs kayısısı vb.) sürvey talimatı çerçevesinde düzenli olarak örnek alınması ve testlenmesi,
5-PPV analizlerinin yapılma dönemlerine uygun olarak Prunus türlerinde fidan ve üretim materyali
beyanname verme süresinin 31 Mayıstan 30 Nisana çekilmesi,
7-Doku kültürü yöntemleri ile üretilen klonal anaçların da PPV’ye karşı testlenmesinin gerekliliği,
8-Damızlık tesisinde kullanılacak Şarka virüsünden ari materyal üretiminin destek kapsamında de-
ğerlendirilmesi.
5.6. YEM BİTKİLERİ VE YEMEKLİK DANE BAKLAGİLLER SERTİFİKASYON YÖNETMELİĞİ VE

TOHUMCULUĞU ÇALIŞTAYI
Tohumculuk Daire Başkanlığımızca 26-27.03.2015 tarihinde Yem Bitkileri ve Yemeklik Dane Baklagil-
ler Sertifikasyon Yönetmeliği ve Tohumculuğu konulu çalıştay Adıyaman’da düzenlendi. Çalıştayda yem
bitkileri, yemeklik dane baklagiller sertifikasyon yönetmeliği ve tohumculuk sektöründeki yenilikler, so-
runlar ve çözüm önerileri ele alınarak bilgi alışverişinde bulunuldu. Ayrıca ülkemizin tohumluk ihtiyacı
karşısındaki mevcut üretim ve üretim kapasitesi hakkındaki veriler ortaya konularak tartışıldı. Çalıştay
içeriği kitapçık haline getirilerek ilgililere dağıtıldı.
Resim 12 - Yem Bitkileri ve Yemeklik Tane Baklagil Tohumculuğu Çalıştayı
58
TOHUMCULUK 2015
5.7. OECD TOHUM SİSTEMİ KİTAPLARI
Ülkemizin üyesi olduğu İktisadi İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) tarafından Uluslararası Ticarette
Dolaşımda Olan Tohumların Çeşit Sertifikasyonuna İlişkin OECD Sistemi ile ilgili olarak OECD tarafından
yayımlanan kitaplar OECD Sekretaryasından alınan izinler neticesinde Genel Müdürlüğümüz tarafından
Tohum Sanayicileri ve Üreticileri Alt Birliği’nin katkılarıyla Türkçeye çevrilmiştir.
Daha önce farklı şekillerde dilimize çevrilen bu kitaplar sadece resmi kurumların kullanımına sunul-
muştu. 2015 yılı sonunda taslak çevirileri tamamlanan aşağıdaki kitaplar Genel Müdürlüğümüz internet
sayfasında pdf formatında yayımlanmaktadır.
Herkesin erişimine açılan bu kitaplarla ilgili çevirilerde yaşanılan maddi veya terminolojik hataların
düzeltilmesinden sonra 2016 yılı içerisinde basılı kitap haline getirilecektir.
OECD kitapları yılda iki defa yapılan OECD Tohum Sistemi Yıllık Toplantıları veya Teknik Çalışma Grubu
toplantılarında güncellenmektedir. Bu güncellemeler neticesinde basılı kitapların bazı bölümleri gün-
celliğini kaybedebilmektedir. Bu nedenle OECD Tohum Sistemi kitapları Genel Müdürlüğümüzün inter-
net sitesinde toplantılarda yapılan güncellemeler eklenerek güncel halde bulundurulacaktır.
Çevirileri tamamlanan kitaplar aşağıda listelenmiştir.
• OECD Tohum Sistemi
• Uluslararası Ticarette Dolaşımda Olan Tohumların Çeşit Sertifikasyonuna İlişkin OECD Sis-
temi
• OECD Tohum Sisteminin ana kaynak kitabıdır. Bu kitapta OECD Tohum Sistemi’nin genel karak-
terleri ile farklı gruplardaki OECD Tohum Sisteminin standartları ile söz konusu sisteme üye olan
ülkelerin ve sisteme dâhil olan türlerin listeleri bulunmaktadır.
• OECD Kontrol Denemeleri ve Tarla Kontrolleri Rehberi
• OECD Tohum Sisteminde çeşit safiyetinin ve kimliğinin tespiti için yapılacak olan kontrol deneme-
leri ile tohumluk üretim alanlarında yapılacak olan tarla kontrollerinde uyulması gereken esasları
belirlemektedir.
• OECD Yurtdışında Tohumluk Üretim Rehberi
• Başka ülkelerde yapılacak tohumluk üretimlerinin esasları ile çeşit sahibinin, ihracatçı ülkenin ve
tohumluk üretici ülkenin sorumluluklarını düzenlemektedir.
• Çeşit Kimliği ve Safiyeti Karakterleri
• Çeşit kimliğinin ve safiyetinin tespit edilmesinde türlere göre değerlendirilmeye tabi tutulacak
morfolojik karakterlerini belirlemektedir.
5.8. DİĞER EĞİTİM FAALİYETLERİ
• Tohumculuk Uygulamalarında 2015 yılı faaliyetlerinin değerlendirmesi, 2016 yılında karşılaşılabi-

lecek problemlerin giderilmesi amacı ile yıl içerinde 3 ayrı değerlendirme toplantısı düzenlenmiş-
tir. Söz konusu toplantılar tohumculuk hizmetlerinin yoğun olarak yürütüldüğü İl Müdürlükleri,
Kamu ve Özel Sertifikasyon Kuruluşları ve Türkiye Tohumcular Birliği ve bünyesinde yer alan alt
birlikler ile Genel Müdürlüğümüzün katılımıyla gerçekleştirilmiştir.
59
TOHUMCULUK 2015
• Ayrıca yıl içerisinde Bakanlığımız İl veya İlçe Müdürlüklerinde tohumluk kontrolör ve numune
alma hizmetlerinde görev yapmak üzere 120 teknik personelimize tohumluk kontrolör eğitimi
verilerek tohumculuk ailesine yeni bireyler kazandırılmıştır.
• Bu çerçevede yıl içerisinde aşağıda toplantılar gerçekleştirilmiştir.
1. Doku Kültürü Üretiminde Metot Birliği ve Değerlendirme Toplantısı (26-27 Şubat 2015 Adana)
2. Tohumculuk Değerlendirme Toplantısı (8-10 Nisan 2015 Afyonkarahisar)
3. Tohumculuk Hizmetleri Değerlendirme Toplantısı (12-13 Mayıs 2015 Eskişehir)
4. Tohumluk Kontrolör Eğitimi (23-27 Kasım 2015 Kızılcahamam/Ankara)
5.9. TOHUMCULUKTA DOĞRU BİLİNEN YANLIŞLAR

Sertifikalı tohum konusunda farkındalık yaratmak ve kamuoyunda yanlış bilinen birtakım yanıltıcı
bilgileri düzeltmek maksadıyla aşağıda metni verilen bilgiler broşür haline getirilerek dağıtılmıştır.
“ Hibrit tohumlar kısır mıdır ? İnsan sağlığı açısından riskli midir ? “
Hibrit (melez) tohumlar aslında doğada var olan ve dünya kurulduğundan beri üretilen tohumlar olup
İnsan eliyle teknoloji kullanılarak arzu edilen amaçlara göre ıslah edilmiş tohumlardır.
Islahçılar, pazarın İstediği şartlara göre üstün özellikli anaç tohumları melezleyerek daha üstün özellikli
yeni bireyler elde ederler.
Hibrit tohumlardan elde edilen İkinci nesil tohumların ekiminde, yine doğal bir olay olarak melezleme-
den geriye dönüş olduğundan, verim ve kalite açısından bazı kayıplar olabilecektir. Dolayısıyla hibrit
tohum hiç döl vermeyen kısır tohum demek değildir. Bu yüzden amacına göre elde edilen vasıfların
kaybolmaması İçin, hibrit tohumların her yıl yenilenmesi tercih edilmektedir.
Dolayısıyla, hibrit (melez) tohumlar biyolojik olarak kısır tohum değildir, insan sağlığına zarar verdiğine
dair herhangi bir bilimsel veriye ulaşılmış değildir.
Hibrit tohumları üretiminde ;
Üretici açısından DAHA YÜKSEK VERİM,
Tüketici açısından DAHA YÜKSEK KALİTE,
Pazar ve ihracat açısından da STANDARDI DEĞİŞMEYEN ÜRÜN amaçlanmaktadır.
“Ülkemizde GDO olan tohum var mıdır ?”
5977 sayılı Biyogüvenlik Kanunu’na göre; ülkemizde genetiği değiştirilmiş bitki ve hayvanların üretimi
yasaktır.
Ülkemizdeki tohumluklarla İlgili mevcut yasalar GDO’lu (Genetiği Değiştirilmiş Organizma) tohumluk-
ların ülkemizde üretimini ve her türlü ticaretini yasaklamıştır.
Bugüne kadar ülkemizde kayıt altına alınmış çeşitler GDO ‘lu çeşitler değildir.
60
TOHUMCULUK 2015
5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu uyarınca, ithal edilen tüm tohumluk-
ların, gümrükte gerekil kontrolleri ve analizleri yapılmakta, hastalık ve zararlılar yönünden yurda giri-
şinde problem olmayan sağlıklı tohumlukların ithalatına İzin verilmektedir.
Ayrıca, ithalat ön izni düzenlenen tohumlukların ithal amacına bakılmaksızın, menşei ülke risk değer-
lendirmesine göre belirlenen sıklıkta numune alınarak analizleri yapılmaktadır.
Yapılan analiz sonucunda GDO tespit edilen tohumlukların ülkeye girişine izin verilmeyip, bu tohum-
luklar iade veya imha edilmektedir.
“ Ülkemizde sektöre tamamen yabancı firmalar mı hakimdir ? “
Ülkemizde tohumculukla ilgili halen faaliyette bulunan firmaların tamamı kayıt altındadır. Hali hazır-
da bunların sayısı 634 tür. Sermaye durumuna göre; bu firmalardan 614’ü yerli, 16’sı yabancı ve 4’ü de
yerli-yabancı ortaklığı şeklindedir.
Bu şirketler sadece üretim yapmakla kalmayıp aynı zamanda kendi kaynakları ile yerli çeşitler de geliş-
tirmektedir.
Ayrıca Bakanlığımıza bağlı araştırma enstitüleri de farklı türlerde ülkemiz şartlarına uygun yerli çeşitler
geliştirmekte ve üretmektedir.
Araştırma enstitüleri tarafından geliştirilen çeşitler kamu ve özel tohumluk üreticileri tarafından üretil-
mekte ve ülkemiz çiftçisine dağıtılmaktadır.
Kamu ve özel sektör kuruluşları tohum üretip ihraç etmenin yanında, geliştirdikleri çeşitlerin üretim
haklarını diğer ülkelere satarak teknoloji ihraç etmektedir
“Tohumda dışa bağımlı mıyız ?“
Bilindiği üzere Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) kurallarına göre herhangi bir ülkeden teknik engel olmaksı-
zın tohumluk ithalatını yasaklamak mümkün değildir.
Bu bağlamda, küresel ekonomiyi yöneten uluslararası ticaret kurallarına tâbi bir ülke olarak; ülkemiz
diğer birçok sektörde olduğu gibi, tohumculuk sektöründe de yabancı firmaların yatırımına ve ulusla-
rarası ticaret konusunda geçerli kurallar dâhilinde diğer ülkelerden tohum ithalatına açıktır.
Son 10 yılda ithalatla ihracat arasındaki makas ihracatımız lehine daralma trendini devam ettirmekte-
dir. Örneğin 2002 yılında ihracatın ithalatı karşılama oranı %31 İken 2014 yılında bu oran % 79’ a yük-
selmiştir.
Tohum ithalatının en aza İndirgenmesi arzu edilen bir husustur. Bu nedenle ülkemizde AR-GE çalışma-
larının tohumculuk sektöründe de teşviki ve hem içeride ihtiyacı karşılayacak hem de ihraç edebilece-
ğimiz “Yeni Çeşitlerin” geliştirilmesi temel hedeflerimiz arasındadır.
“Yerel çeşitlerin üretimi yasak mıdır ?”
Tohumculuk Kanunu’nun ruhu, çiftçilerimizin hizmetine sunulan tohumlukların devletin veya yetki
verdiği kurum ve kuruluşların kontrolünde kalite ve verimleri test edilerek onaylanmış tohumluklar
olmasını esas almaktadır.
61
TOHUMCULUK 2015
Yerel çeşitlerin herhangi bir kontrolden geçirilmeden ve tohumlarla İlgili belirlenen standartlara uy-
gunluğu tespit edilmeden çiftçilere satılması, çiftçilerin karşılaşabileceği mağduriyetler sebebiyle
yasaklanmıştır.
Bu çeşitlerin Kanun’un İlgili hükümlerine uygun olarak üretilip ticarete sunulmasında bir engel bulun-
mamaktadır.
Bu sebeple ülkemizde yerel çeşitlere alt tohumlukların kullanımının yasak olduğu bilgisi kesinlikle
yanlıştır.
“Çiftçilerin kendi tohumlarını üretmesi yasak mıdır?”
5553 sayılı Tohumculuk Kanunu çiftçilerin kendi ihtiyaçları için ticarete konu olmamak kaydı İle yapa-
cakları tohum üretimini kanun hükümlerinden müstesna tutmaktadır.
Bu nedenle çiftçilerin kendi tohumlarını üreterek kullanmasında herhangi bir hukuki engel bulunma-
maktadır.
Ayrıca, 5042 sayılı Yeni Bitki Çeşitlerine Ait Islahçı Haklarının Korunmasına İlişkin Kanun; koruma altına
alınan yeni çeşitleri kullanan küçük çiftçilerin elde ettikleri ürünleri tohum olarak kullanmasına izin
vermektedir.
“5042 sayılı kanun ‘yerel çeşitleri’ olumsuz etkiliyor mu ?”
5042 sayılı Yeni Bitki Çeşitlerine Ait Islahçı Haklarının Korunmasına İlişkin Kanun yalnızca “yeni” çeşitleri
kapsayan bir kanundur. Bir çeşidin yeni kabul edilebilmesi için geriye dönük bir yıldan daha yakın bir
zamanda ticarete sunulmuş olması gerekir. Dolayısıyla yıllardır geleneksel olarak ülkemizde var olan
çeşitler “yeni” olmadığı için kanun kapsamı dışında tutulmaktadır.
Bu Kanun, ıslah edilen veya bulunup geliştirilen “yeni” bir çeşidin ıslahçısına, süreye bağlı bazı haklar
tanıyarak, bu yeni çeşidi geliştirmek için harcadığı emek, sermaye ve zaman nedeniyle onu ödüllendir-
mektedir. Bu yaklaşım, tüm fikrî ve sınaî mülkiyet hukukunun benimsediği bir yaklaşımdır. Kanundaki
şartların gerçekleşmesi kaydıyla koruma altına alınan bir çeşidin, halen kayıtlı ‘yerel çeşitler’ üzerinde
hiçbir olumsuz etkisi bulunmamaktadır.
“Sertifikalı Tohum Üretimi Artıyor”

Ülkemizde sertifikalı tohum üretimi günden güne artmaktadır. 2014 yılında 776 bin ton sertifikalı to-
hum üretimi gerçekleştirilmiştir.
Çiftçilerimizin her yıl sertifikalı tohum almak yerine kendi ürettikleri mahsulden ayıracakları tohumu
ekebilme özgürlüğü de düşünüldüğünde bu miktar ülkemiz ihtiyaçlarının çok önemli bir bölümünü
karşılamaktadır.
Bakanlığımız tarafından ihtiyacımız olan türlerde sertifikalı tohumluk üretim ve tüketimini teşvik etmek
amacıyla 2005 yılından itibaren çiftçilere Sertifikalı Tohumluk Kullanım Desteği, 2008 yılından bu yana
tohum üreticilerine de Sertifikalı Tohum Üretim Desteği verilmektedir.
Bu kapsamda Sertifikalı tohum kullanan 939 bin çiftçimize 518 milyon TL, Sertifikalı Fide/Fidan Kullana-
rak bahçe tesis eden çiftçilerimize 276 milyon TL ve Sertifikalı tohum üreten kuruluşlara
1,55 milyon TL olmak üzere toplam 949 milyon TL destek ödemesi yapılmıştır.
62
TOHUMCULUK 2015
Resim 13 - Sertifikalı Tohum Tanıtım Broşürü
5.10. SERTİFİKALI TOHUMLUK TANITIM BROŞÜRÜ
Sertifikalı tohum konusunda farkındalık yaratmak ve sertifikalı tohumun faydaları ve destekleri konu-
sunda kamuoyunu bilgilendirmek amacıyla tanıtım broşürü bastırılarak dağıtımı yapılmıştır.
Resim 14 - Tohumculukta Doğru Bilinen Yanlışlar Broşürü
63
TOHUMCULUK 2015
64
TOHUMCULUK 2015
6. MEVZUAT ÇALIŞMALARI
65
TOHUMCULUK 2015
66
TOHUMCULUK 2015
6.1. YENİ MEVZUAT
2015 yılında yapılan çalışmalar neticesinde ilk defa yayımlanmış olan mevzuat aşağıda listelenmiştir.
• Yem Bitkileri ve Yemeklik Tane Baklagil Tohumluğu Yönetmeliği
Resmi Gazete Tarihi: 05.06.2015 – 29377
• Süs Bitkileri ve Çoğaltım Materyallerinin Üretimi ve Pazarlanmasına Dair Yönetmelik
Resmi Gazete: 30.04.2015 – 29342
• Bitkisel Üretime Destekleme Ödemesi Yapılmasına Dair Tebliğ (2015/21)
Resmi Gazete: 27.05.2015 – 29368
• Doğal Çiçek Soğanlarının Üretimi, Doğadan Toplanması ve İhracatına İlişkin Uygulama Talimatı
(2015/2)
Yayımlanma Tarihi: 27.02.2015
• Tohumculuk Hizmetleri Uygulama Talimatı (2015/5)
• Süs Bitkileri ve çoğaltım materyellerinin Üretimi ve Pazarlanmasına İlişkin Uygulama Talimat
6.2. YÜRÜRLÜKTE OLAN MEVZUAT
01.03.2016 tarihi itibari ile hâlihazırda yürürlükte olan tohumculuk ile direk veya dolaylı biçimde ilgili
olan mevzuat aşağıda listelenmiştir.
6.2.1. ULUSLARARASI SÖZLEŞMELER
• Yeni Bitki Çeşitlerinin Korunması Uluslararası Sözleşmesi (UPOV)

Kanun No – Tarih: 5601 – 13.03.2007
Resmi Gazete: 17.03.2007 – 26465
• Uluslararası Bitki Koruma Sözleşmesi (IPPC)
Kanun No – Tarih: 6397 – 15.01.2013
Resmi Gazete: 30.01.2013 – 28544
Ülkemiz ilk olarak 1988’de sözleşmeye taraf olmuştur.
Nesli Tehlike Altında Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme
(CITES)
• Bakanlar Kurulu Karar No – Tarih: 96/8125 – 27.04.1996
Resmi Gazete: 20.06.1996 – 22672
67
TOHUMCULUK 2015
6.2.2. KANUNLAR
• Tohumculuk Kanunu
Kanun No – Tarih: 5553 – 31.10.2006
Resmi Gazete: 08.11.2006 – 26340
• Yeni Bitki Çeşitlerine Ait Islahçı Haklarının Korunmasına İlişkin Kanun
Kanun No – Tarih: 5042 – 08.01.2004
Resmi Gazete: 15.01.2004 – 25347
• Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu
Kanun No – Tarih: 5996 – 11.06.2010
Resmi Gazete: 13.06.2010 – 27610
• Biyogüvenlik Kanunu
Kanun No – Tarih: 2977 – 18.03.2010
Resmi Gazete: 26.03.2010 – 27533
• Tarım Kanunu
Kanun No – Tarih: 5488 – 18.04.2006
Resmi Gazete: 25.04.2006 – 26148
6.2.3. YÖNETMELİKLER
• Bitki Çeşitlerinin Kayıt Altına Alınması Yönetmeliği
Resmi Gazete: 13.01.2008 – 26755
• Tohumluk Kontrolör Yönetmeliği
Resmi Gazete: 08.08.2010 – 27666
• Tohumculuk Hizmetlerinde Yetki Devri Yönetmeliği
Resmi Gazete: 13.01.2008 – 26755
• Tohumculuk Sektöründe Yetkilendirme ve Denetleme Yönetmeliği
• Resmi Gazete: 15.05.2009 – 27229
• Pancar Tohumluğu Sertifikasyonu ve Pazarlaması Yönetmeliği
Resmi Gazete: 17.01.2008 – 26759
• Sebze Fidesi Üretim ve Pazarlaması Yönetmeliği
Resmi Gazete: 17.01.2008 – 26759
68
TOHUMCULUK 2015
• Sebze Tohum Sertifikasyonu ve Pazarlaması Yönetmeliği
Resmi Gazete: 18.01.2008 – 26760
• Tahıl Tohumu Sertifikasyonu ve Pazarlaması Yönetmeliği
Resmi Gazete: 17.01.2008 – 26759
• Tohumluk Patates Sertifikasyonu ve Pazarlaması Yönetmeliği
Resmi Gazete: 10.04.2011 – 27901
• Yağlı, Lifli, Tıbbi ve Aromatik Bitki Tohumu Sertifikasyonu ve Pazarlaması Yönetmeliği
Resmi Gazete: 17.01.2008 – 26759
• Yem Bitkileri ve Yemeklik Tane Baklagil Tohumluğu Yönetmeliği
Resmi Gazete Tarihi: 05.06.2015 – 29377
• Tohumlukların Yetiştirileceği Özel Üretim Alanlarının Özellikleri ve Bu Alanlarda Uyulması Gere-

ken Kuralların Belirlenmesine Dair Yönetmelik
Resmi Gazete: 13.05.2008 – 26875
• Bitki Karantinası Yönetmeliği
Resmi Gazete: 03.12.2011 – 28131
• Bitki Pasaportu Sistemi ve Operatörlerin Kayıt Altına Alınması Hakkında Yönetmelik
Resmi Gazete: 12.01.2011 – 27813
• Çilek Fidesi Üretimi, Sertifikasyonu ve Pazarlaması Yönetmeliği
Resmi Gazete: 08.07.2010 – 27635
• Asma Fidanı ve Üretim Materyali Sertifikasyonu İle Pazarlaması Yönetmeliği
Resmi Gazete: 03.07.2009 – 27277
• Meyve Fidanı ve Üretim Materyali Sertifikasyonu İle Pazarlaması Yönetmeliği
Resmi Gazete: 03.07.2009 – 27277
• Yeni Bitki Çeşitlerine Ait Islahçı Haklarının Korunmasına Dair Yönetmelik
Resmi Gazete: 12.08.2004 – 25551
• Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Çalışan Görevlilerin Islahçı Hakkından Yararlanmasına İlişkin Yö-
netmelik
Resmi Gazete: 30.04.2005 – 25801
• Çiftçi İstisnası Uygulama Esasları Yönetmeliği
Resmi Gazete: 12.08.2004 – 25551
69
TOHUMCULUK 2015
• Doğal Çiçek Soğanlarının Üretimi, Doğadan Toplanması ve İhracatına İlişkin Yönetmelik
Resmi Gazete: 19.07.2012 – 28358
• Nesli Tehlikede Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşmenin
(CITES SÖZLEŞMESİ) Uygulanmasına Dair Yönetmelik
Resmi Gazete: 27.12.2001 – 24623
• Süs Bitkileri ve Çoğaltım Materyallerinin Üretimi ve Pazarlanmasına Dair Yönetmelik
Resmi Gazete: 30.04.2015 – 29342
6.2.4. TEBLİĞLER
• Bitkisel Üretime Destekleme Ödemesi Yapılmasına Dair Tebliğ (2015/21)
Resmi Gazete: 27.05.2015 – 29368
• Doku Kültürü Yöntemleri İle Üretilen Meyve/Asma Fidanı/Üretim Materyali ve Çilek Fidesi Üretimi,
Sertifikasyonu İle Pazarlaması Tebliği (2010/47)
Resmi Gazete: 02.10.2010 – 27771
• Doğal Çiçek Soğanlarının 2016 Yılı İhracat Listesi Hakkında Tebliğ (2015/47)
Resmi Gazete: 17.01.2016 – 29596
6.2.5. GENELGELER
• Tohumluk İthalatı Uygulama Genelgesi (2016/1)
• Fidan, Üretim Materyali ve Fide İthalat Uygulama Genelgesi (2016/2)
• Süs Bitkileri İthalat Uygulama Genelgesi (2016/3)
• Tohumluk İhracat Uygulama Genelgesi (2016/4)
Yayımlanma Tarihleri: 12.02.2016
• Tohumluk Patates Sertifikasyonu Uygulama Genelgesi (2011/6)
6.2.6. TALİMATLAR
• Tohumculuk Hizmetleri Uygulama Talimatı (2015/5)
• Süs Bitkileri ve Çoğaltım Materyallerinin Üretimi ve Pazarlanmasına İlişkin Uygulama Talimatı

(2016/1)
• Doğal Çiçek Soğanlarının Üretimi, Doğadan Toplanması ve İhracatına İlişkin Uygulama Talimatı
(2015/2)
70
TOHUMCULUK 2015
7. SONUÇ VE DEĞERLENDİRME
71
TOHUMCULUK 2015
72
TOHUMCULUK 2015
2006 yılında yürürlüğe giren 5553 sayılı Tohumculuk Kanunu sektörde birçok değişikliği de berabe-
rinde getirmiştir. Kanunun yayımı ile birlikte başlayan ve 2008 yılı içerisinde tamamlanan mesleki örgüt-
lenme ile sektör kurumsal bir örgüt altyapısına kavuşmuştur.
Tohumculuk ile ilgili farklı konularda araştırma yapan kişiler zaman zaman Genel Müdürlüğümüze
müracaat etmekte ve farklı veriler talep etmektedir. Bu talepleri belirli bir yapısal değerlendirmelerden
geçirdikten sonra üçüncü şahısların haklarını ihlal etmeyecek biçimde karşılanması konusunda Genel
Müdürlüğümüz her zaman paylaşımcı olmuştur.
Ancak bu verilerin ve tohumculuk ile ilgili genel bilgilerin bir araya toplandığı bir kaynak kitabın oluş-
turulmasının temel verilerin herkesin kullanımına sunulması açısından daha önemli ve sürekli olacağı
değerlendirilmiştir. Bu nedenle bu yıl böyle bir kitap hazırlanması ile ilgili çalışmalar yürütülmüş ve bu
kitap ortaya çıkmıştır.
Bu kitap tohumculuk ile ilgili temel verilerin ve faaliyetlerin bir kitapta toplanması açısından yeni ve
önemli bir adımdır. Bu adımın gelecek yıllarda daha etkin ve sektörün, araştırmacıların veya konuya ilgi
duyan amatörlerin talepleri ve yönlendirmesi ile daha da geliştirilmesi mümkündür. Genel Müdürlüğü-
müz bu tür öneri ve şikâyetlere her zaman açık olup, gönderilen her öneri ve şikâyet mutlaka değerlen-
dirilmektedir.
Verilere bakıldığında 2015 yılında 896 bin ton tohumluk üretimi yapılmıştır. Bu rakam 2023 hedefleri
doğrultusunda 2017 yılı için ilan edilen 800 bin tondan bile fazladır. Sektörün çok daha fazlasını ya-
pabilecek potansiyeli olduğu herkesin malumudur. Sektörün potansiyelini tam olarak ortaya koyması
için yapılması gerekenleri sektör, kamu kuruluşları, meslek örgütleri ve araştırmacıların ciddi ve nitelikli
tartışmalar ve çalışmalarla ortaya koyması gelecek yıllar için önümüzdeki en önemli hedef olarak dur-
maktadır.
Ülkemizin çiftçilerin tohumluk ihtiyacının kaliteli bir biçimde kamu tarafından karşılanarak bitkisel
üretimin ve çiftçi gelirinin arttırılması hedefiyle 19 yüzyıl sonlarında başlayan tohumculuk sektörü ma-
cerası, yıllar içinde kendi çeşitlerimizi geliştirmek, ülke ihtiyaçlarını kendi çeşitlerimizden ve ülkemizde
üretilen tohumlardan karşılamak hedeflerine doğru gelişmiştir.
1980 li yıllarda tohumculukta liberal politikaların benimsenmesi ile birlikte farklı bir mecraya giren ve
2006 yılındaki Tohumculuk Kanunu ile farklı bir aşamaya geçen tohumculuk sektörünün artık dünyada
küresel bir oyuncu olabilmeye yönelik bir evrimden geçmesi gerektiği dillendirilmeye başlanmıştır. He-
deflerin değişmesi ile birlikte, yapıların ve mevzuatların da değişmesi kaçınılmazdır. Dolayısıyla tohum-
culuk sektörünün gelecek yıllardaki bütün planlamalarının ülkemizin küresel bir tohumculuk sektörü
oyuncusu olmasına yönelik olması Bakanlığımızın hedeflerinden birisidir.
2015 yılında dünyadaki küresel daralma etkisi ile tohum ihracatımızda bir düşüş gerçekleşmiştir. 2016
ve ilerleyen yıllarda ihracat artış eğitimimizin devamı için yapılması gerekenler ile alınacak tedbirlere
sektörle birlikte karar verilecektir.
2016 yılı içerisinde Bitki Çeşitlerinin Kayıt Altına Alınması Yönetmeliği’nin hedeflerimize uygun olarak
revize edilmesi, tohum sertifikasyon yönetmeliklerinin tek bir çatı altında toplanması ve OECD ile ülke-
mizin standartlarının uyumlaştırılması öncelikli hedeflerimiz arasındadır.
Sonuç olarak bu kitap ile ilgili her türlü yapıcı eleştirinin daha iyiyi ortaya koyabilmemiz açısından
oldukça önemli olduğunu hatırlatarak, görüş, öneri, şikayet ve değerlendirmelerinizi bekliyoruz.
73
TOHUMCULUK 2015
74
TOHUMCULUK 2015
8. EKLER
75
TOHUMCULUK 2015
8.1. KAYIT ALTINA ALINACAK TÜR LİSTESİ
Bitki Çeşitlerinin Kayıt Altına Alınması Yönetmeliği hükümlerine göre Bitkisel Üretim Genel Müdür-
lüğü tarafından oluşturulan, söz konusu yönetmelik çerçevesinde kayıt altına alma işlemi için başvuru
yapılabilecek tür listesidir.
Tablo 19 – Kayıt altına alınacak tür listesi

Çayır, Mera ve Yem Bitkileri
Agropyron cristatum (L.) Gaerth. Otlak ayrığı
Agropyron desertorum Kır ayrığı
Agropyron intermedium(Host) Beauv. Mavi ayrık
Alopecurus pratensis L. Çayır tilkikuyruğu
Arrhenatherum elatius (L.) Presl. Yüksek çayır yulafı
Beta vulgaris L. var. Crassa Mansf. Yemlik pancar
Brassica napus L. var. napobrassica( L.) Rchb Tarla şalgamı
Brassica nigra (L) Koch Siyah hardal
Brassica oleracea L. convar. acephala (DC.) Alef. var.
Karadeniz lahanası
medullosa Thell. + var. varidis L.
Brassica rapa L. Emend. Metzger var. rapa Şalgam (Yumrulu)
Brassica rapa L. var.silvestris (Lam.) Briggs Şalgam (ot tipi)
Bromus catharticus Vahl Parlak brom
Bromus inermis Kılçıksız brom
Bromus sitchensis Trin. Alaska bromu
Cephalaria syrica L. Pelemir
Coronilla varia L. Alaca taç otu
Dactylis glomerata L. Domuz ayrığı
Festuca arundinacea Schreber Kamışsı yumak
Festuca ovina L. Koyun yumağı
Festuca pratensis Huds. Çayır yumağı
Festuca spp. x Lolium spp., xFestilolium Festilolyum
Hedysarum coronarium L. İspanyol korungası
Latyrus sativus L. Mürdümük
Lolium multiforum Lam. İtalyan çimi
Lotus corniculatus L. Sarı çiçekli gazal boynuzu
Lupinus albus L. Beyaz acı bakla, beyaz lüpen
Lupinus angustifolius L. Mavi acı bakla, mavi lüpen
Lupinus luteus L. Sarı acı bakla, sarı lüpen
Medicago lupulina L. Şerbetçiotu yoncası
Medicago sativa L.- Medicago x varia T. Martyn Yonca
Onobrychis viciifolia Scop. Korunga
Phalaris aquatica L. Kanyaş
Phleum alpinum Dağ kelp kuyruğu
Phleum bertolonii DC Küçük Çayır kelp kuyruğu
Phleum pratense L. Çayır kelp kuyruğu
Pisum arvense L. Yem Bezelyesi
Pisum sativum L. Bezelye
Poa annua L Bir yıllık salkımotu
76
TOHUMCULUK 2015
Poa nemoralis L Orman salkımotu

Poa palustris L Bataklık salkımotu
Poa pratensis L. Çayır salkımotu
Poa trivialis L. Adi salkımotu
Raphanus sativus L. var oleiformis Pers. Yemlik turp
Trifolium alexandrinum L İskenderiye üçgülü
Trifolium hybridum L Melez üçgül
Trifolium incarnatum L. Kırmızı üçgül
Trifolium meneghinianum Clementi Gelemen üçgülü
Trifolium pratense L. Çayır üçgülü
Trifolium repens L. Ak üçgül
Trifolium resupinatum L. İran (Acem) üçgülü
Trigonella foenum-graecum L. Çemen
Trisetum flavescens L. Beauv. Sarı yalancı yulaf
Vicia narbonensis L. Koca fiğ
Vicia pannonica Crantz Macar fiğ
Vicia sativa L. Fiğ
Vicia villosa Roth Tüylü fiğ
Endüstri Bitkileri
Arachis hypogaea L. Yer fıstığı
Beta vulgaris ( L.) Şeker pancarı
Brassica juncea ( L.) Czernj. Et Cosson Kahverengi hardal
Brassica napus (L) partim Kolza
Camelina sativa (L.) Crantz Ketencik
Carthamus tinctorius L. Aspir
Cyperus esculentus L. Çufa (Yer bademi)
Glycine max (L.) Merr. Soya fasulyesi
Gossypium spp. Pamuk
Helianthus annuus L. Ayçiçeği
Linum usitatissimum L. Keten
Nicotiana tabaccum L. Tütün
Sesamum indicum L. Susam
Sinapis alba L. Beyaz hardal
Solanum tuberosum L. Patates
Serin İklim Tahılları
Avena sativa L. Yulaf
Fagopyrum esculentum Moench Karabuğday
Hordeum vulgare L. Arpa
Secale cereale L. Çavdar
Triticum aestivum L. emend. Fiori etPaol. Ekmeklik buğday
Triticum durum Desf. Makarnalık buğday
Triticum spelta L. Kavuzlu buğday
xTriticosecale Wittm. Tritikale
xTritordeum (Hordeum L. x Triticum L.) Tritordeum - Barpa
77
TOHUMCULUK 2015
Sıcak İklim Tahılları

Oryza spp. L. Çeltik
Phalaris canariensis L. Kuşyemi
Sorghum bicolor L. Moench Koca darı
Sorghum bicolor X Sorghum sudanense Sorgum sudan otu melezi
Sorghum sudanense (Piper) Stapf. Sudan otu
Zea mays L. Mısır
Yemeklik Tane Baklagiller
Cicer arietinum L. Nohut
Lens culunaris L. Mercimek
Phaseolus vulgaris L. Kuru fasulye
Vicia faba L. Yem Baklası
Vigna unguiculata L. Börülce
Tıbbi ve Aromatik Bitkiler
Cannabis sativa L. Kenevir
Carum carvi L. – Cuminum cyminum L. Kimyon
Chenopodium quinoa Kinoa
Coriandrum sativum L. Kişniş
Coronilla varia L. Alaca taç otu
Crocus sativus L. Safran
Echinacea purpurect Ekinezya
Lavandula L. Lavanta
Mateicaria retutita L. Papatya
Melissa officinalis L. Oğulotu
Nigella sativa L. Çörekotu
Ocimum basilicum L. Fesleğen (Reyhan)
Origanum onites L. İzmir Kekiği
Origanum spp Kekik
Papaver somniferum L. Haşhaş
Phacelia tanacetifolia Benth. Arı otu
Ranunculus ficaria L. Düğün Çiçeği
Salvia officinalis L. Tıbbi adaçayı
Salvia spp Adaçayı
Scolymus hispanicus L. Şevketibostan
Sideritis perfoliata Dağçayı
Stevia spp. Şeker otu
Yeşil Alan Çim Bitkileri
Agrostis canina L. Köpek tavusotu
Agrostis capillaris L. Narin tavusotu
Agrostis gigantea İri tavusotu
Agrostis stolonifera L. Stolonlu tavusotu
Cynodon dactylon (L.) Pers Köpek dişi
Festuca rubra L. Kırmızı yumak
Lolium prenne L. Çok yıllık çim
78
TOHUMCULUK 2015
Lolium x boucheanum Kunth Hibrit çim

Sebze
Abelmoschus esculentus L. (syn.H.esculentus L.) Bamya
Allium ampelosprasum var. porrum Kıbrıs sarımsağı
Allium cepa L. Soğan
Allium porrum L. Pırasa
Allium sativum L. Sarımsak
Anethum graveolens L. Dereotu
Anthriscus cerefolium (L) Hoffm. Bahçe frenk maydanozu
Apium graveolens L. Kök kerevizi
Apium graveolens L. var.dulce Sap kerevizi
Asparagus officinalis L. Kuşkonmaz
Beta vulgaris L. var. cicla Pazı
Beta vulgaris L. var. condivita Alef. Kırmızı pancar
Brassica oleraceae L. capitata. (L) Alef. var. Alba DC Beyaz lahana
Brassica oleraceae L. capitata. (L) Alef. var. Rubra DC Kırmızı lahana
Brassica oleraceae L. convar. acephala ( DC) Alef. var. gongylo-
Alabaş
des L.
Brassica oleraceae L. convar. acephala ( DC) Alef. var. sabellica L. Yaprak / Yeşil lahana
Brassica oleraceae L. convar. botrytis (L) Alef. var. botrytis Karnabahar
Brassica oleraceae L. convar. botrytis (L) Alef. var. cymosa
Brokkoli
Duch.
Brassica oleraceae L. convar. capitata (L) Alef. var. sabauda L. Savoy lahanası
Brassica oleraceae L. convar. oleraceae var. gemmifera Brüksel lahanası
Brassica pekinensis (Lour) Rupr. Çin lahanası
Brassica rapa L. var. rapa Şalgam
Capsicum annuum L. Biber
Cichorium endivia L. Endive
Cichorium intybus L. Şikori
Citrillus lanatus ( Thumb.) Matsum et Nakai Karpuz
Cucumis anguria (syn. C.flexuosus) Acur
Cucumis melo L. Kavun
Cucumis sativus L. Hıyar
Cucurbita maxima D. Kestane kabağı
Cucurbita moschata D. Balkabağı
Cucurbita pepo L. Sakız kabağı
Cynara cardunculus L.; Cynara scolymus L. Enginar
Daucus carota L. Havuç
Eruca vesicaria subsp. sativa ( Mill.)( syn.E.sativa) Roka
Foeniculum vulgare Mill. Rezene
Lactuca sativa L. Marul
Lagenaria siceraria Su kabağı
Lepidium sativum L. Tere
Mentha L. (Mentha melezleri dahil) Nane
Petroselinum crispum (Miller) Nyman ex A. W.Hill Kıvırcık maydanoz
79
TOHUMCULUK 2015
Petroselinum hortense Maydanoz

Phaseolus coccineus L. Ateş fasulyesi
Phaseolus vulgaris L. T.fasulye, t.barbunya
Pisum sativum L. T.bezelye
Portulaca oleracea L. Semizotu
Raphanus sativus L. Turp
Rumex acetosa Kuzu Kulağı
Scorzonera hispanica L. Yemlik otu, iskorçina
Solanum lycopersicum (L) Karsten ex Farw. Domates
Solanum melongena L. Patlıcan
Spinacia oleracea L. Ispanak
Valerianella locusta L. Kuzu gevreği
Vicia faba L. Bakla
Vigna sinensis L. (syn. V.ungulculata L.) T.börülce
Zea mays var. everta Cin Mısırı
Zea mays var. saccarata Tatlı Mısır
Meyve ve Asma Türleri
Actinidia Lindl. Kivi
Camellia sinensis (L.) O. Kuntze Çay
Carya illinoensis C. Koch Pikan cevizi
Ceratonia siliqua L. Keçiboynuzu
Cestanea sativa Mill. Kestane
Citrus aurantium L. Turunç
Citrus bergamia Riss et Poit Bergamot
Citrus grandis ( L.) osb (syn. Citrus maxima ) Şadok
Citrus lemon (L) Burm. Limon
Citrus medica L. Ağaç kavunu
Citrus paradisi Macf. Altıntop ( greyfurt )
Citrus reshni Tan. Kleopatra Mandarini
Citrus reticulata Blanco Mandarin
Citrus reticulata Blanco x C.paradisi Macfad Tangelo
Citrus sinensis (L) Osb. Portakal
Cornus mas L. Kızılcık
Corylus avellana L. Fındık
Crataegus oxyacantha L. Alıç
Cydonia oblonge Mill. Ayva
Dimocarpus longan Longan
Diospyros kaki L. Trabzon hurması
Elaeagnus angustifolia L. İğde
Eriobotrya japonica (Thumb.) Yenidünya
Ficus carica caprificus L. Erkek İncir (İlek)
Ficus carica L. İncir
Fortunella spp. Kamkat
Fragaria L. Çilek
Hylocereus undatus (Haw.) Britton&Rose Pitaya
80
TOHUMCULUK 2015
Juglans regia L. Ceviz

Litchi chinensis Sonn. Liçi
Mangifera indica L. Mango
Malus communis L. Elma
Maspilus germanica L. Muşmula
Morus alba L. Beyaz dut
Morus nigra L. Karadut
Morus rubra L. Mor dut
Musa paradisiciai L. / Musa cavendishii Lam. Muz
Olea europaea L. Zeytin
Passiflora edulis Sims. Çarkıfelek
Psidium guajava L. Guava
P.trifoliata Raf. x Cinensis Osb. Sitranjlar
P.trifoliata Raf. x C. limon (L.) Burm. Sitremon
P.trifoliata Raf. x C. paradisi Macf. Sitrumelo
Persea americana Mill. Avokado
Pistacia spp. Antepfıstığı Tozlayıcı
Pistacia vera L. Antepfıstığı
Poncirus trifoliata Raf. Üç yapraklı
Prunus amygdalus Batsch. Badem
Prunus armeniaca L. Kayısı
Prunus avium L. Kiraz
Prunus cerasifera Ehrh. Yeşil erik
Prunus cerasus L. Vişne
Prunus domestica L. Avrupa eriği
Prunus nectaria L. Nektarin
Prunus persica L. Şeftali
Prunus saliciana Lindl. Japon eriği
Punica granatum L. Nar
Pyrus communis L. Armut
Pyrus pyrifolia (Burm.f.) Nakai var. culta (Mak.) Nakai Japon armudu
Ribes nigrum L. Siyah frenk üzümü
Ribes rubrum L. Kırmızı frenk üzümü
Rosa canina Kuşburnu
Rubus fructicous L. Böğürtlen
Rubus ideaus L. Ahududu
Vaccinium angustifolium Aiton; V. corymbosum L.; V. formo-
sum Andrews; V. myrtilloides Michx.; V. myrtillus L.; V. virgatum Maviyemiş
Aiton;
Vitis spp. Amerikan asma anacı
Vitis vinifera L. Üzüm
Not: Bu listede bir grupta yer almakla birlikte, diğer bir grup dâhilinde değerlendirilmesi talep edilen
çeşitlerin kayıt işlemleri, talep edilen bitki grubuna göre yapılacaktır. Bu şekilde kayıt edilen çeşitlerin
tohumları ancak kayıt olduğu grubun amacına göre pazarlanabilir.
81
TOHUMCULUK 2015
8.2. MİLLİ ÇEŞİT LİSTESİ
Tohumculuk Kanunu’na göre ülkemizde tohumluk üretimi yapılacak olan bütün çeşitlerin kayıt altına
alınması gerekmektedir.
Çeşitlerin kayıt işlemleri Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkez Müdürlüğü tarafından Bitki Çeşitle-
rinin Kayıt Altına Alınması Yönetmeliği esaslarına göre yürütülmektedir. Kayıt edilen çeşitler Milli Çeşit
Listesi, Standart Tohumluk Kayıt Listesi ve Meyve Asma Kayıt Listesi adı altında TTSM internet sitesinde
yayımlanmaktadır.
Aşağıda 2015 yılı sonu itibari ile kayıt altına alınarak ülkemizde ticaretine izin verilen çeşitlerin türlere
göre sayıları verilmekte olup, kayıt altına alma işlemleri ile çeşitlerle ilgili ayrıntılı bilgiler TTSM nin aşağı-
daki linkte yer alan sayfasında yer almaktadır.
http://www.tarim.gov.tr/BUGEM/TTSM/Menu/30/Kayit-Listeleri
Tablo 20 - Milli Çeşit Listesi

Tür Tescil Ticari Sebze Üretim İzni Genel Toplam
Acı Meksika Biberi 2 2
Acur 3 6 9
Adi Fiğ 30 1 31
Adi Salkım Otu 4 4
Ağaç Kavunu 2 2
Ak Üçgül 4 4
Alabaş 3 1 1 5
Altıntop 6 6
Amerikan Asma Anacı 21 21
Antep Fıstığı 21 1 22
Arı Otu 1 2 3
Armut 47 47
Arpa 80 24 104
Asma 111 111
Aspir 6 1 7
Avokado 29 29
Ayçiçeği 96 53 149
Ayçiçeği Hattı 200 64 264
Ayva 27 27
Badem 36 2 38
Bakla 3 9 12 24
Bamya 3 2 1 6
Barbunya 12 12
Bergamot 1 1
Beyaz Dut 5 5
Beyaz Lahana 32 32
Bezelye 26 12 8 46
Biber 224 132 144 500
Börülce 4 3 2 9
82
TOHUMCULUK 2015
Brokkoli 12 27 27 66
Brüksel Lahanası 1 5 1 7
Ceviz 29 29
Cin Mısır 4 4
Çay 6 6
Çayır Kelp Kuyruğu 1 1
Çayır Salkımotu 26 11 37
Çayır Üçgülü 3 3
Çeltik 34 8 42
Çemen 2 2
Çilek 47 47
Çim 1 1
Çin Lahanası 2 1 3
Çok Yıllık Çim 51 18 69
Dereotu 6 2 2 10
Domates 284 354 463 1101
Domuz Ayrığı 3 1 4
Düğün Çiçeği (Çayır
1 1
Salebi)
Ekmeklik Buğday 175 77 252
Elma 84 2 86
Endive 5 1 1 7
Enginar 3 7 10
Erik 62 62
Fesleğen 4 3 7
Fındık 19 19
Fiğ 1 1
Haşhaş 13 13
Havuç 15 24 17 56
Hıyar 203 192 111 506
Hindiba 4 1 5
Ispanak 67 31 17 115
İğde 2 2
İncir 40 40
İran Üçgülü 1 1
İtalyan Çimi 5 17 22
Kabak 26 70 75 171
Kahverengi Hardal 2 2
Kamışsı Yumak 35 16 51
Kamkat 4 4
Kara Dut 4 4
Karabuğday 2 2
Karnabahar 32 82 50 164
83
TOHUMCULUK 2015
Karpuz 83 80 54 217
Kavun 66 69 65 200
Kayısı 64 64
Keçiboynuzu 2 2
Kekik 3 1 4
Kestane 18 18
Kırmızı Baş Lahana 23 23
Kırmızı Pancar 7 3 4 14
Kırmızı Yumak 31 8 39
Kızılcık 2 2
Kimyon 2 2
Kiraz 51 51
Kişniş 2 2
Kivi 8 1 9
Kleopatra Mandarini 2 2
Koca Fiğ 6 6
Kolza 28 5 33
Korunga 3 2 5
Koyun Yumağı 3 3
Kök Kereviz 5 2 1 8
Köpek Dişi 1 3 4
Kurufasulye 28 1 29
Kuşburnu 2 2
Kuzu Gevreği 1 1
Kuzu Kulağı 1 1
Lahana 33 36 69
Limon 24 24
Macar Fiği 10 10
Makarnalık Buğday 60 17 77
Mandarin 41 41
Marul 130 61 72 263
Maviyemiş 16 16
Maydanoz 6 2 1 9
Mercimek 21 1 22
Mısır 204 82 286
Mısır Hattı 391 96 487
Muşmula 6 6
Muz 4 4
Mürdümük 4 4
Nar 52 52
Narin Kırmızı Yumak 5 5
Narin Tavusotu 2 2
Nektarin 58 58
84
TOHUMCULUK 2015
Nohut 31 1 32
Pamuk 89 18 107
Patates 124 20 144
Patlıcan 48 36 39 123
Pazı 3 2 1 6
Pelemir 1 1
Pırasa 1 4 5
Pikan Cevizi 12 12
Portakal 15 15
Prunus Anacı 18 18
Rezene 2 2
Roka 7 4 11
Roka 2 2
Sap Kereviz 1 1
Sarımsak 3 3
Semizotu 5 4 9
Sert Yumak 3 2 5
Sitranjlar 7 7
Sitremon 1 1
Sitrumelo 3 3
Soğan 57 46 64 167
Sorgum 12 3 15
Sorgum Sudanotu Melezi 5 6 11
Soya 20 7 27
Stolonlu Tavus Otu 2 1 3
Sudanotu 1 2 3
Susam 15 15
Şalgam 1 2 3
Şeftali 79 4 83
Şekerpancarı 86 8 94
Şerbetçiotu 7 7
Tangor 1 1
Tanjelo 1 1
Tatlı Mısır 1 10 14 25
Taze Börülce 2 2
Taze Fasulye 62 41 67 170
Taze Soğan 1 1
Tere 9 2 4 15
Tıbbi Adaçayı 2 2
Trabzon Hurması 15 15
Tritikale 14 4 18
Turp 6 18 24 48
Turunç 7 7
85
TOHUMCULUK 2015
Tütün 52 52
Tüylü Fiğ 2 2
Tüylü Meyveli Fiğ 2 2
Üç Yapraklı 6 6
Vişne 17 17
Yaprak Lahana 1 1
Yem Bezelyesi 10 7 17
Yem Şalgamı 4 4 8
Yemlik Pancar 9 2 11
Yenidünya 11 11
Yer Bademi 2 2
Yerfıstığı 6 1 7
Yonca 35 25 60
Yulaf 10 5 15
Zeytin 117 117
Genel Toplam 4843 1411 2045 8299
8.3. YETKİLENDİRİLMİŞ TOHUMCULUK KURULUŞLARI
Tohumculuk Sektöründe Yetkilendirme ve Denetleme Yönetmeliği esaslarına göre tohum, fidan, fide,
süs bitkisi ve doku kültürü ile tohumluk üretici belgesine sahip olan gerçek veya tüzel kişiler, ilgili alt
birliklere de üye olarak Genel Müdürlüğümüzden Yetkilendirilmiş Tohumculuk Kuruluşu belgesi almak-
tadır.
8.3.1 TOHUM ÜRETİCİ KURULUŞLAR
Tablo 21 - Yetkilendirilmiş Tohum Üreticisi Kuruluşlar
SN KURULUŞ ADI İli BİTKİ GRUBU

2A Tohumculuk Zirai Ürünler ve Tarım İnş. Emlak Oto. San.
1 Tekirdağ Tarla Bitkileri
ve Tic. Ltd. Şti.
3-Efe Tohum Tarımsal Orman Ürünleri ve Teknolojik Tarla Bitkil-
2 Ankara
Danışmanlık San. ve Tic. Ltd. Şti. eri-Sebze
3 Abdullah ZENGİN Tarım Ürn. Müh. Nak. San. Tic. Ltd. Şti. Konya Tarla Bitkileri
4 Abdurrahman AYGÜN Nevşehir Tarla Bitkileri
Acun Tohumculuk Tarım Ürünleri Sanayi ve Ticaret Ltd.
5 Çorum Tarla Bitkileri
Şti.
6 AD-Rossen Tarım San. ve Tic. A.Ş. Antalya Sebze
7 Afsa Tohumculuk San.Tic. Ltd. Şti. Afyonkarahisar Tarla Bitkileri
8 AG TOHUM SANAYİ TİCARET A.Ş. Antalya Sebze
9 A-Gen Otom. İnş. Hay. Gıda Turizm San. Tic. Ltd. Şti. Tokat Patates
Agro East Tohumculuk Tarım Ürünleri Gıda San.ve Tic. Ltd. Tarla Bitkil-
10 Bursa
Şti. eri-Sebze
11 Agro Vizyon Tohumculuk Tarım San. ve Tic. Ltd. Şti. Bursa Tarla Bitkileri
12 Agroden Ziraat Sanayi Ve Ticaret A.Ş. Mersin Tarla
13 Agrogen Tarım - Mustafa ŞENTÜRK Tekirdağ Tarla Bitkileri
Sebze, Tarla
14 Agromak Makine İmalat San. ve Tic. A.Ş. İstanbul
Bitkileri
86
TOHUMCULUK 2015

Sebze ve Tarla
15 Agromar Marmara Tarım Ürünleri San.ve Tic.A.Ş. Bursa
Bitkileri
AGROPARK Zirai İlaç Toh. Ve Fide Mob. Pey. İth. İhr. San.
16 Samsun Sebze
Tic. Ltd. Şti.
Agrosağ Tarım Gıda İnşaat Nakliye Turizm San. ve Tic. Ltd.
17 Diyarbakır Tarla Bitkileri
Şti.
18 Agrostar Tarım San. ve Tic. Ltd. Şti. Antalya Sebze
Sebze-Tarla
19 Agro-tan Tohumculuk ve Tar. Ür. Tic. Ltd. Şti. Balıkesir
Bitkileri
20 Agrotar Tar. Ürün. Hayv. Gıda Nak. ve İnş. San. Tic. Ltd. Şti. Konya Tarla Bitkileri
Sebze, Tarla
21 Agro-Tek Tarım Gıda Sağlık Mak. İnş. Paz. San. Tic. Ltd. Şti. Malatya
Bitkileri
Tarla ve Örtü Altı
22 Agrotek Tohumculuk Tarım San. ve Tic. Ltd. Şti. Antalya
Sebze
23 AgroTez Tarım San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Tarla Bitkileri
24 Agrova Tarımsal Üretim Paz.ve San. Ltd.Şti. Adana Tarla Bitkileri
25 Ahmet ERKAN Sakarya Tarla Bitkileri
26 Ahmet Oğul-Oğul Tarım Ürünleri ve Tohumculuk Konya Tarla Bitkileri
27 Ahmet USTAOĞLU Konya Tarla Bitkileri
Ahsen Tarımsal Üretim Gıda Nakliye Hayvancılık ve Tic.
28 Nevşehir Tarla Bitkileri
Ltd. Şti.
29 Ak Tohum Gıda Tarım İnş.Nak.İth.İhr.San.ve Tic.Ltd.Şti. Nevşehir Tarla Bitkileri
Akademi Tohum Gübre Tarım Ür. Hay. Gıda San. Tic. Ltd. Tarla Bitkileri,
30 Konya
Şti. Sebze
Akdeniz Laboratuar Sistemleri Tarım Ürün. Gıda San. ve Sebze
31 Gaziantep
Ltd. Şti. Tarla Bitkileri
32 Akdeniz Tohum San.ve Tic.Ltd.Şti. Bursa Tarla Bitkileri
33 Akın SOYLU Niğde Tarla bitkileri
AK-KO Tarımsal Analiz Gıda Med. İnş. İth. İhr. San. ve Tic.
34 Konya Tarla Bitkileri
Ltd. Şti.
Aktaş Tohumculuk Tarım San. Paketleme Hayvancılık ve
Tic. Ltd. Şti.
36 AL VE TARIM TOHUMCULUK SAN. TİC. LTD. ŞTİ. Niğde Tarla Bitkileri
37 Alanya Tohumculuk Ltd.Şti. Antalya Sebze
38 Alaşkan Kardeşler Tarım - Ahmet ALAŞKAN Nevşehir Tarla Bitkileri
39 Aldanmaz Tarım Gıda Hayvancılık San. Tic. Ltd. Şti. Niğde Tarla Bitkileri
Tarla Bitkileri ve
40 Alfa Tohum Tarım Gıda İnş. Hay. Paz. San. Tic. Ltd. Şti. Balıkesir
Sebze
41 Alfa-A Zirai İlaç Kimyasal Madde Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti. Konya Tarla Bitkileri
42 Ali ATEŞ Mersin Tarla Bitkileri
43 Ali Galip KOCAMAN Tokat Patates
AL-KA Zirai İlaç Alet Yaprak Güb. Ve Toh. Feyyaz
KARAKAYA
45 Alp Tarım İlaçları Paz.Sanayi Ticaret Ltd.Şti. Konya Tarla Bitkileri
Alper Tohumculuk Tarım Gıda Ürünleri Tic. ve San.Tic.Ltd.
Şti.
87
TOHUMCULUK 2015

Altaş Tarım Ürün. Gıda Mahr. Hayv. Petrol Ürn. İnş. Malz.
47 Afyonkarahisar Tarla Bitkileri
Eml. Otom. Nakliye San. ve Tic. Ltd. Şti.
48 Altılar Otomotiv ve Tarım Ürünleri Tic.Ltd.Şti. Konya Tarla Bitkileri
49 ALTIN TOHUMCULUK Ticaret ve Sanayi A.Ş. İzmir Sebze
Altınbaşak Tohumculuk Tarım Girdileri Paz. San. ve Tic.
50 Edirne Tarla Bitkileri
Ltd. Şti.
Altınekin Zahire Yem Nakliyat ve Tarım Ürünleri San. Tic.
Ltd. Şti.
52 Altınoklar Tarım Nakliyat Petrol Hayvancılık Ltd. Şti. Nevşehir Tarla Bitkileri
53 Altıntar Kimyasal Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti. Antalya Tarla Bitkileri
54 Altıntaşlar San. ve Tic. Ltd. Şti. Antalya Sebze
55 Altunkalem Tarım Konya Tarla Bitkileri
56 Altuz Tarım Ürn. Gıda Oto. Nak. ve İnş. San. Tic. Ltd. Şti. Kayseri Tarla Bitkileri
57 AMC-TR Tarım San. ve Tic. A.Ş. Antalya Sebze
58 Anadolu Çim San.ve Tic.Ltd.Şti. İzmir Tarla Bitkileri
59 Anadolu Efes Biracılık ve Malt Sanayi A.Ş. ÇUMRA ŞUBESİ Konya Tarla Bitkileri
60 Anadolu Etap Tarım ve Gıda Ürünleri San. ve Tic.A.Ş. Çanakkale Tarla Bitkileri
Tarla Bitkileri,
61 Anadolu Tohum Üretim ve Pazarlama A.Ş. İstanbul
Sebze
62 Anamas Tarım Üretim Paz. San. Tic. Ltd. Şti. Antalya Sebze
63 Anka Tohumculuk Tarım San. ve Tic.Ltd.Şti. Nevşehir Tarla Bitkileri
64 Ankara As Tarım Toh. Zir. Pey. İnş. San. ve Dış Tic. Ltd. Şti. Ankara Tarla Bitkileri
65 Ankomer Tohumculuk ve Zir. San. Tic. Ltd. Şti. Ankara Tarla Bitkileri
66 Antalya Tarım Üretim Danışmanlık ve Pazarlama A.Ş. Antalya Sebze
67 Apak Tarım San.Tic.A.Ş. Nevşehir Tarla Bitkileri
68 APS Tohumculuk Nevşehir Tarla Bitkileri
69 AR Grup Tar. Gıda İnş. Tur. Teks. İç ve Dış Tic. San. Ltd. Şti. Diyarbakır Tarla Bitkileri
70 Ar Tarım Tohumculuk San.ve Tic.A.Ş. Nevşehir Tarla Bitkileri
Aral Tohum Zirai Ürünler Hayv. Gıda Tur. İnş. San. Tic. Ltd. Sebze - Tarla
71 Balıkesir
Şti. Bitkileri
72 Arbel Bakliyat Hububat Sanayi ve Ticaret A.Ş. Mersin Tarla Bitkileri
73 Argeto Sebze Tohumları Islah Üretim ve Paz. Ltd. Şti. Antalya Sebze
74 Arif Güvenç Tarım Tic.San.Ltd.Şti.(İklim Fide) Antalya Sebze
75 Arslan ATALAY Altınbaşak Tohumculuk Yozgat Tarla Bitkileri
76 As Nak İnşaat Tarım Petrol Nakliyat Tic. ve San. Ltd. Şti. Nevşehir Tarla Bitkileri
Asaf Tohumculuk Tarım Gıda Nak. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd.
Şti.
Sebze ve Tarla
78 Asgen Tarım Ticaret A.Ş. Balıkesir
Bitkileri
79 Asos Tarım Tohum Turizm İnş. San. Paz. İth. İhr. Tic. Ltd. Şti. Antalya Sebze
80 Astek Tohum San. ve Tic. Ltd. Şti. Bursa Tarla Bitkileri
81 Ata Plast Petrokimya Ürünleri İth.ihr.San.Tic.Ltd.Şti. Hatay Tarla Bitkileri
82 Ata Tohumculuk İşletmeleri San.ve Tic. A.Ş. Ankara Tarla Bitkileri
Tarla Bitkileri ve
83 Atakey Patates Gıda Sanayi ve Ticaret A.Ş. İzmir
Sebze
84 Atay Tarım A.Ş. Hatay Tarla Bitkileri
88
TOHUMCULUK 2015

Tarla Bitkileri,
85 Atelsan Tar. Ür. Hayv. İnş. Nak. Pet. Ürn. San. ve Tic. Ltd. Şti. Konya
Sebze
86 Atılım Tarımsal Müh. San. ve Dış Tic. Ltd. Şti. Mardin Tarla Bitkileri
87 Atlantic Tohum Tarım Sanayi ve Ticaret A.Ş. Antalya Sebze
88 Atlas Tohum Ziraat Ltd.Şti. Adana Tarla Bitkileri
Tarla Bitkileri,
89 Avesa Tarım Gıda ve Hayvancılık Ltd.Şti. Konya
Sebze
AVS Tohumculuk Tarım İnş. Hayv. Pet. İth. Ve İhr. San. Tic.
Ltd. Şti.
Avşar Tohumculuk Tarım Ürünleri ve İletişim San.Tic.Ltd.
Şti.
Avşin Tarım Gıda Yağ Nakliye İthalat İhracat San. ve Tic.
Ltd. Şti.
93 AVTAR TOHUMCULUK TARIM ÜRÜNLERİ SAN.TİC.LTD.ŞTİ. Konya Tarla Bitkileri
94 Axia Tohum Sanayi ve Tic. A.Ş. Antalya Sebze
95 Ayan Ticaret (mustafa Ayan) Tarım Ürünleri Konya Tarla bitkileri
Aybaklar Tarım Ürünleri Hayvancılık Gıda Petrol Ürünleri
96 Kahramanmaraş Tarla Bitkileri
İnşaat Kuyumculuk San. ve Tic. A.Ş.
Ayer Gıda Nakliye Tarım Ürünleri Üretim Pazarlama San.
97 Balıkesir Tarla Bitkileri
Tic.Ltd.Şti.
98 Ayer Tarım San. Tic. A.Ş. Antalya Sebze
Tarla Bitkileri,
99 Aysin GEYLAN - Agro Life Amasya
sebze
100 AYT Tarım Gıda Nak. San. ve Tic. Ltd. Şti. Adana Tarla Bitkileri
101 Bağlariçi Linyitleri ve Tohumculuk (Ahmet Süha KIZILAY) Tekirdağ Tarla bitkileri
102 Bahçeci Tarım Ürünleri Paz. Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti. İzmir Sebze
103 Bala Tarım Hayvancılık İşletmesi San.ve Tic.A.Ş. Ankara Tarla Bitkileri
Sebze ve Tarla
104 Balıkesir Tohumculuk Tar. San. ve Tic. A.Ş. Balıkesir
Bitkileri
105 Balıkesir Ziraat Odası Başkanlığı Balıkesir Tarla Bitkileri
Başak Tohumculuk Tar. Kim. Gıda ve İnş. İth. İhr. San. Tic.
106 Kırşehir Tarla Bitkileri
Ve Paz. Ltd. Şti.
107 Başar Tarım Ürünleri Sanayi ve Ticaret A.Ş. Balıkesir Tarla Bitkileri
108 Bayagro Tarım İlaçları San. ve Tic. Ltd. Şti. Bursa Sebze
109 Bayer Türk Kimya Sanayi Limited Şirketi Aydın Tarla Bitkileri
110 BBT Tarım Ürünleri ve Hiz. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. Şanlıurfa Tarla Bitkileri
111 BC İnstitut Tarım Ürünleri Oto. San. ve Tic. Ltd. Şti. Ankara Tarla Bitkileri
112 Behçet BAŞKENT-Başkent Tohumculuk Bitlis Tarla Bitkileri
Bejo Tohumculuk Araştırma Geliştirme Dış Ticaret Limited
113 Antalya Sebze
Şirketi
114 Beluga Gıda Enerji Tarım Ürünleri San.ve Tic.Ltd.Şti. Nevşehir Tarla bitkileri
115 Bereket Ticaret - Ali AVCI Konya Tarla Bitkileri
Açık ve Kapalı
116 Bestom Tarım ürünleri San. ve Tic. Ltd. Şti. Bursa Alan Sebze Tarla
Bitkileri
Sebze, Tarla
117 Beta Ziraat ve Ticaret A.Ş. Konya
Bitkileri
89
TOHUMCULUK 2015

118 Bezra Tarım Ürünleri Besicilik Gıda San. Tic. Ltd. Şti. Konya Tarla bitkileri
Biar Tohumculuk BitkiselAraştırma Üretim ve Pazarlama
119 İstanbul Sebze
Ltd. Şti.
120 Binboğalar Tar. Ür. Ve İnş. San. Ve Tic. Ltd. Şti. Osmaniye Tarla Bitkileri
Biogen Tohumculuk Tarımsal Üretim Gübre İth.İhr.San. ve
121 Ankara Sebze
Tic.Ltd.Şti.
Tarla Bitkiler,
122 Biotek Tohumculuk Tarım Ürünleri San.ve Tic.Ltd.Şti. Konya
Sebze
123 Birel Tohumculuk Zahirecilik San. ve Tic. Ltd.Şti. Edirne Tarla Bitkileri
Bir-Kar Tarım Gıda İnş. Nak. Pet. Ürün. Paz. San. ve Tic. Ltd.
Şti.
125 Birlik Tarım Ürünleri Taşımacılık San.ve Tic.Ltd.Şti. İzmir Tarla bitkileri
126 Birlik Tohumculuk San.Tic.Ltd.Şti. Aydın Tarla Bitkileri
127 Birtaş Kollektif Şirketi Mesut Solgun ve Ortakları İstanbul Sebze
128 Biyonik Tarım Ürünleri San. ve Tic.Ltd.Şti. Konya Tarla Bitkileri
129 Bortar Tohumculuk Üretim ve Ticaret Ltd.Şti. Edirne Tarla Bitkileri
130 BT Tohumculuk Ziraat ve Tİc.A.Ş. Bursa Sebze
Buğdaycı Un Gıda Nakliye İnşaat Pazarlama ve Ticaret Ltd.
131 İzmir Tarla Bitkileri
Şti.
Sebze-Tarla
132 Bursa Tohumculuk Ziraat ve Ticaret A.Ş. Bursa
Bitkileri
133 Büke Tarım ve Hayvancılık İthalat İhracat ve Ticaret Ltd.Şti. Ankara Tarla Bitkileri
134 By Dem Tarım Hayv. İnş. Gıda ve Nak. Tic. ve Paz. Ltd. Şti. Yozgat Tarla Bitkileri
135 Caesar Seeds Üretim ve Pazarlama Ltd.Şti. İzmir Sebze
Can 1 Oto Emlak Turizm Gıda Temizlik Sigorta ve Aracılık
Hiz. ve Paz. Tic. Ltd. şti.
137 Caso Tohum Sanayi Ticaret Limited Şirketi Diyarbakır Tarla Bitkileri
138 Caussade Tohumculuk Tarım Ltd. Şti. Konya Tarla Bitkileri
139 Cemil TUFAN - CEM-TAR Tarım Ürünleri Konya Tarla Bitkileri
Cengiz Cengil Tarım Hayvancılık Gıda Turizm İnşaat
140 Muğla Tarla Bitkileri
Taşımacılık San. ve Tic. A.Ş.
141 Ceylanlar Tarım Gıda Taş. İnş. Tic. ve Paz. Ltd. Şti. Yozgat Tarla Bitkileri
142 CHN Tarım Sanayi ve Tic. Ltd. Şti. Balıkesir Tarla Bitkileri
143 Coşkunlar Tarım Ürünleri San. Tic. Ltd. Şti. Afyonkarahisar Tarla Bitkileri
144 CTO Ekin TarımÜrünleri Tic. Ltd. Şti. Kırklareli tarla bitkileri
CYD Ağaoğlu Tarım Hayvancılık Gıda İnşaat Petrol Sanayi
145 Kahramanmaraş Tarla Bitkileri
Ticaret ve Pazarlama Ltd.Şti.
Çağdaş Gübre. Zir. İlç. Tar. Toh. Hay. Nak. San. Ve Tic. Ltd.
Şti.
147 Çağdaş Tarımsal Ürünler Ltd.Şti. Nevşehir Tarla bitkileri
148 Çağdaş Tohumculuk Tar.San.ve Tic.Ltd.Şti. Adana Sebze
149 Çağlayanlar Un Sanayi Tic. Ltd. Şti. Kırşehir Tarla Bitkileri
Çakıray Tarım Tohumculuk Hayv. Gıda Turizm Nak. Tic. ve
San. Ltd. Şti.
Çamlıca Tohumculuk Tarım İşletmesi Gıda San. Ve Tic. Ltd.
151 Kırklareli Tarla Bitkileri
Şti
90
TOHUMCULUK 2015

Çiftçi Toker Tohumculuk Tar. Gıda Hayv. Tic. Ve San. Ltd.
Şti.
153 Çim Tohumculuk Ziraat San. Ve Tic. Ltd. Şti. İzmir Tarla Bitkileri
154 Çim-Art Tohumculuk Tarım İnş. Peysaj ve Tic. Ltd. Şti. Ankara tarla bitkileri
155 Çimenler Otomotiv Ulaştırma Tarım Tic. Ve San. Ltd.Şti. Konya Tarla Bitkileri
ÇİMSAN TARIMSAL ÜRÜNLER İNŞAAT TAAH. VE SAN. TİC.
156 İstanbul Tarla Bitkileri
LTD. ŞTİ.
157 Çimser Çim Üretim San. Ve Tic. A.Ş. İzmir Tarla Bitkileri
158 Çivitcioğlu Group Ticaret Sanayi ve Tarım Ürünleri Ltd. Şti. Çankırı Tarla Bitkileri
Çokbaldan Tohumculuk Tarım Hayv. Nak. İnş. San. ve Tic.
Ltd. Şti.
Çoker Tohumculuk Tarım Gıda Bahçe Kültürleri İnş. İth. İhr. Tarla Bitkileri,
160 Manisa
San. ve Tic. Ltd. Şti. Sebze
Çolhan Tarım Sebze ve Sebze Tohumu Üretim Yetiştirme
ve Pazarlama
162 D.N.A.Tarım ve Tohumculuk San.ve Tic.Ltd.Şti. Konya Tarla Bitkileri
163 Dağsan Gıda Sanayi ve Ticaret A.Ş. Tekirdağ Tarla Bitkileri
164 Dako Tohumculuk Ticaret ve Sanayi A.Ş. Adana Tarla Bitkileri
Dayanlar Gıda Petrol Ürünleri Tarım İnşaat Turizm Tekstil
165 Siirt Tarla Bitkileri
San. ve Tic.Ltd.Şti.
166 Demir Tarım Ürünleri Nak. ve İnş. Tic. Ltd. Şti. Ankara Tarla Bitkileri
167 Demircan Tarımsal Girdiler ve Motorlu Araçlar Ltd. Şti. Eskişehir Tarla Bitkileri
168 Derpat Tohumculuk Tarım Sanayi ve Ticaret A.Ş. Nevşehir Tarla Bitkileri
Tarla Bitkileri,
169 Dikmen Tarım Ürünleri San. Tic. Ltd. Şti. Bilecik
Sebze
170 Dİ-MED Tarım Hayv. Pet. İnş. Org. San. Taah. Ve Tic. Ltd. Şti. Diyarbakır Tarla Bitkileri
171 Dobruca Tohumculuk ve Danışmanlık San. Tic. Ltd. Şti. Konya Tarla bitkileri
172 Doğa Tohumculuk Gıda San. ve Tic. A.Ş. Nevşehir Tarla Bitkileri
173 Doğa Ziraat ve Çevre Tasarım Tic. Ve San. Ltd. Şti. Ankara Tarla Bitkileri
174 Doğanlar Tarım Ürünleri Nak. Tic. San. Ltd. Şti. Ankara Tarla Bitkileri
Doğmuşlar Zirai Ürünler ve Aletler Hay.Gıda Çuval San.
175 Eskişehir Tarla bitkileri
Tic.Ltd.Şti.
176 Doğuş Tarımsal Projeler ArGe Hizmetleri A.Ş. İstanbul Tarla Bitkileri
Dönmez Tohumculuk Fidecilik Tarım Ürünleri Makine
177 İzmir Sebze
Kimya San.ve Tic.Ltd.Şti.
Efendiler Petrol Tarım Ürünleri ve Aletleri Gıda Otomotiv
178 Yozgat Tarla Bitkileri
Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.
Egemen Arda Tohumculuk Tarım İnşaat ve Gıda Paz. Ltd.
Şti.
Ekiz Tohumculuk Danışmanlık Üretim Arş. Proj. Tar. ve
Gıda Tic. Ltd. Şti.
181 Ekmen Tarım-İrfan EKMEN Tekirdağ Tarla Bitkileri
182 Elit Gübre Tohumculuk ve Tarım Ltd. Şti. Konya Tarla Bitkileri
183 Emin UYSAL Konya Tarla Bitkileri
Sebze Tarla
184 Endotar Tarım Ürünleri Ürt.İth.İhr.San.ve Tic.Ltd.Şti. Amasya
Bitkileri
185 Enza Zaden Tarım Ar-Ge Taşımacılık ve Ticaret A.Ş. Antalya Sebze
91
TOHUMCULUK 2015

Sebze Tarla
186 Era Grup Tarımsal Çözümler San. Ve Tic. Ltd. Şti. Eskişehir
Bitkileri
Erciyes Tohumculuk Tarım Ürünleri Gıda İth. İhr. İnş. San.
187 Kayseri Tarla Bitkileri
ve Tic. Ltd. Şti.
Tarla Bitkileri,
188 Erdeşir İKİZOĞLU Hatay Eker Mühendislik Hatay
Sebze
Tarla Bitkil-
189 Ermek Tarım Ürünleri Gıda Paz.Tic. Ltd. Şti. Antalya
eri-Sebze
190 Eroğlu Yem Kömür Tar. Ürn. İnş. Taah. Nak. Ltd. Şti. Konya Tarla Bitkileri
191 Ersin Elektronik İth. İhr. Tarım Ürünleri San. Ve Tic. Ltd. Şti. Tekirdağ Tarla Bitkiler
192 Esat YURTERİ-Yurteri Tarım Konya Tarla Bitkileri
193 Eseryıl Tohumculuk Tarım İnş. Nak. Tic. Ltd. Şti. Nevşehir Tarla Bitkileri
194 Esta Ziraat Ltd. Şti. Konya Tarla Bitkileri
195 Eti Gıda Sanayi ve Ticaret A.Ş. Eskişehir Tarla Bitkileri
196 Euralis Tohumculuk A.Ş. Bursa Tarla Bitkileri
197 Evo Tarım Tic. ve San. Ltd. Şti. Nevşehir Tarla Bitkileri
Eyüp GÜMÜŞ - Sertifikalı Tohumluk Gübre Tarım Ürünleri
198 Adana Tarla Bitkileri
Üretim ve Pazarlama
199 Farmi Tarımsal Endüstriyel Üretim San. ve Tic. Ltd. Şti. Afyonkarahisar Endüstri Bitkileri
200 Faruk SARAÇ (Saraç Tarım Market) Çorum Tarla Bitkileri
201 Fidesan Tarım Ürünleri İnş.İth.İhr.San.Tic.Ltd.Şti. Antalya Sebze
Açık Tarla
Sebze-Örtü Altı
202 Fito Tohumculuk Tic.Ltd.Şti. Antalya
Sebze ve Tarla
Bitkileri
203 FRİTO-LAY GIDA SAN. A.Ş. Nevşehir Tarla Bitkileri
Fulmine Tarım Gıda Hayvan ve Nak. İth. İhr. San. ve Tic. Tarla Bitkileri ve
204 Bursa
Ltd. Şti. Sebze
Furkan Tohumculuk Zirai Ürünler Nakliye Petrol Hayv. ve
Tic.Ltd.Şti.
206 G.L.S. Tohumculuk San.ve Tic.Ltd.Şti Manisa Tarla Bitkileri
207 Gautier Tohum Üretim Dağıtım San. Ve Tic. Ltd. Şti. Antalya Sebze
208 Gavrish Seeds Tarım Ürünleri San.ve Tic.Ltd.Şti. Antalya Sebze
Gedaş Genel Gıda Dağıtım Pazarlama Sanayi ve Ticaret
209 Yozgat Patates
A.Ş.
Gen Tarım Ürünleri Ziraat Tohumculuk İnşaat Hayvancılık
Pazarlama Ticaret Ltd.Şti.
211 Genagri Tarım Sanayi ve Tic.Ltd.Şti. Antalya Sebze
212 General Tohum Tarım Hay.En.San.ve Tic.Ltd.Şti. Konya Tarla Bitkileri
Tarla Bitkileri,
213 Genta Genel Tarım Ürünleri Pazarlama A.Ş. İstanbul
Sebze
214 Giray Tohumculuk-Cem Bulungiray Kırklareli Tarla Bitkileri
Açık alan sebze,
215 Global Tarım Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. Adana Kapalı alan seb-
ze, Tarla Bitkileri
Global Tohumculuk İnş. Taah. Üretim İth. İhr. San. ve Tic. Tarla Bitkil-
216 Ankara
Ltd. Şti. eri-Sebze
92
TOHUMCULUK 2015

Tarla Bitkileri,
217 Golden West Toh. Tic. Ltd. Şti. Antalya
Sebze
218 Gökhan GÜNDOĞDU Bursa Tarla Bitkileri
219 Gökhan Subaşı Subaşılar Ticaret Bitlis Tarla Bitkileri
220 Göksel Tarım Ürünleri Paz. Tic. Ltd. Şti. Konya Tarla Bitkileri
221 Gömeç Zirai Ürünler Üretim İthalat İhracat A.Ş. İstanbul Tarla Bitkileri
Gönen Şahan Tarım Mark. Gıda Hayv. Nak. İnş. San. ve Tic.
Ltd. Şti.
223 Gönen Ziraat Odası İktisadi İşletmesi Balıkesir Tarla Bitkileri
224 Gözde Zirai Ürünler Pak. Nak. ve Gıda San.Tic. Ltd. Şti. Nevşehir Tarla Bitkileri
225 Graines Voltz Turkey Tohumculuk Tic.Ltd.Şti Antalya Sebze
226 Grow Fide Üretim ve Ticaret A.Ş. Antalya Sebze
Growtek Tohumculuk Tarım Ürünleri Gıda San. Ve Tic. Ltd.
Şti.
Gülzar Oba Tarım Ürünleri Zirai İlaç Peyzaj Nakliye San.
228 Ankara Tarla Bitkileri
Tic. Ltd. Şti.
229 Günaydın Gıda İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. Edirne Tarla Bitkileri
230 Gündoğdu Elektrik Tarım Ürünleri - Tahsin GÜNDOĞDU Konya Tarla Bitkileri
231 Güneş DEMİRCİ Yozgat Tarla Bitkileri
H.T. Tarımsal Ürünler, Peyj., Sulama, İlaç Dan. Hizm. Gıda
Tarla Bitkil-
232 Hayv. Ürünl. Teks. Amb. Nak. İnş.ve Malz.Turizm Tem. Mak. Bursa
eri-Sebze
İmal. İth. İhr. Paz. San. ve Tic. Ltd. Şti.
233 Hakan Gıda Maddeleri Tic. Ltd. Şti. Nevşehir Tarla Bitkileri
234 Halil Tohumculuk Tarım Ürünleri Paz. San. Tic. Ltd. Şti. Konya Tarla Bitkileri
235 Harman Tarım Tohumculuk ve Gıda Paz.Tic.Ltd.Şti. Edirne Tarla Bitkileri
236 Harun TAHRA - Tahra Tarım Ürünleri ve Kimyevi Gübre Konya Tarla Bitkileri
237 Hasan Hüseyin YÜCEL-Yücel Ticaret Nevşehir Tarla Bitkileri
238 Hasan TARLACI - Tarlacı Tarım Edirne Tarla Bitkileri
239 Hasel Tarım Ürünleri San. Tic. Ltd. Şti. Antalya Sebze
240 Hayat Tohum Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. Balıkesir Tarla Bitkileri
241 Haymana Tarım Tic. Ltd. Şti. Ankara Tarla Bitkileri
Tarla Bitkil-
242 Hazera Tohumculuk ve Tic. A.Ş. Antalya
eri-Sebze
243 Hemsi Tarım Ürünleri Tic. San. Ltd. Şti. İzmir Tarla Bitkileri
Hisar Tohumculuk Tar. Hay. Mad. Tuz Gıda Taş. Gübre Paz.
San. Ve Tic. Ltd. Şti.
245 HMCLAUSE Tohumculuk Tarım San. ve Tic. A.Ş. Antalya Sebze
246 IAG Tarım İth. İhr. San. ve Tic. A.Ş. Antalya Sebze
247 Ilgın Uğur Ticaret Komisyonculuk ve Nakliyat Ltd.Şti. Konya Tarla Bitkileri
248 İ.T.U. Ve Tarımsal İlaç Toh. Paz. San. Ve İth. İhr. Tic. Ltd. Şti. Tekirdağ Tarla Bitkileri
249 İbrahim BAŞKALDIRIM Konya Tarla Bitkileri
Açık Alan Sebze,
250 İbrahim UYSAL Burdur
Tarla
251 İda Tohum Tarımsal Tedarik San. ve Tic. Ltd.Şti. İstanbul Sebze
93
TOHUMCULUK 2015

Tarla Bitkil-
İklim Bahçe Kültürleri Fonksiyonel Gıda Ürün. Bilgisayar
252 Mersin eri-Kapalı/Açık
İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti.
Sebze
İleri Tarımcılık Zirai Ürünler Hayv. İnş. Nak. San. ve Tic. Ltd.
253 Bolu Tarla Bitkileri
Şti.
254 İnan Meijer Tohumculuk ve Tic.Ltd.Şti. Nevşehir Tarla Bitkileri
255 İnceoğlu Tohumculuk Ziraat San. ve Tic. Ltd.Şti. Bursa Tarla Bitkileri
256 İrfan Ekmen Tarım San. ve Tic. Ltd. Şti. Tekirdağ Tarla Bitkileri
257 İsmailoğulları Tarım Ürünleri Ltd. Şti. Konya Tarla Bitkileri
Tarla Bitkileri ve
258 İstanbul Tarım San. ve Tic. A.Ş. Antalya
Sebze
Tarla Bitkileri ve
259 İstanbul Tohumculuk Tarım San. ve Tic. Ltd. Şti. İstanbul
Sebze
Tarla Bitkileri,
260 İTU Tohumculuk Danışmanlık San. Tic. Ltd. Şti. Adana
Sebze
261 İyitar Tarım ve Tohumculuk Tic.Ltd.Şti. İzmir Tarla bitkileri
262 Kadir ADABALI Konya Tarla bitkileri
Kafalı Tohumculuk Gübre Nak. İnş. Tarım Ürünleri San. Ve
Tic. Ltd. Şti.
264 Kağan Tohumculuk Tarım Nevşehir Tarla Bitkileri
265 Kalender Gıda İnş. Tekstil Tarım San. ve Tic. Ltd. Şti. Şanlıurfa Tarla Bitkileri
266 Kamuran PERVANE-Pervane Tohumculuk Tarım Diyarbakır Tarla Bitkileri
Kappadokia Tarım Bilişim Yayın Hizmetleri Kimya Gıda İnş.
267 Kırşehir Tarla
İth. İhr. Tic. ve San. Ltd. Şti.
Karpot Tohum ve Güb. Paz. Turizm Petrol Ür. İnş. San. ve
268 Mersin Tarla Bitkileri
Tic. Ltd. Şti.
269 Kartaş Tarım Ürünleri Tic. Ltd. Şti. Tekirdağ Tarla Bitkileri
270 Karya Tarım Market Afyonkarahisar Tarla Bitkileri
Kasım ŞAHİN - Çahmutoğlu Gıda Paz. İth. İhr. Tic. ve San.
271 Van Tahıl Tohumları
Ltd. Şti.
272 Kayı Tohumculuk Tar.Ürn.San.ve Tic.Ltd.Şti. Konya Tarla Bitkileri
273 Kazak Tarım İnş. Taah. Nak. San. ve Tic. A.Ş. Ankara Tarla Bitkileri
274 Kemal KOÇAK Zirai İlaç ve Gübre Bayii Tic. Ltd. Şti. Konya Tarla Bitkileri
275 Kerevitaş Gıda San. Tic. A.Ş. Bursa Tarla Bitkileri
276 Kırkpınar Tohumculuk Ziraat San. Ve Tic. Ltd. Şti. Edirne Tarla Bitkileri
Kla Tarım İnşaat Gıda Temizlik Turizm Sanayi ve Ticaret
277 Siirt Tarla Bitkileri
Ltd. Şti.
Koçakerler Tarım Pet.Nak.Paz.İth.İhr.Dah.Tic. ve San.Ltd.
Şti.
279 Konya Şeker Sanayi ve Ticaret A.Ş. Konya Tarla Bitkileri
280 KORAY EFEOĞLU( Efetar Tarım Gıda ve Tohumculuk) Konya Tarla Bitkileri
281 Köklüsoy Tarım ve Gıda Ürünleri Nak. Paz. Ltd. Şti. Konya Tarla Bitkileri
282 Kuran Tarım Dış Tic.San.ve Tic.Ltd.Şti. Şanlıurfa Tarla Bitkileri
283 Kurt Tohumculuk (Mustafa KURT) Konya Tarla Bitkileri
284 Kuzey Tohumculuk Tarım Ürün. Gıda Paz. Tic. Ltd. Şti. Amasya Tarla Bitkileri
Küçük Çiftlik Tohumculuk Tar. Ür. Ürt. Paz. San. Tic. Ltd. Sebze ve Tarla
285 Balıkesir
Şti. Bitkileri
94
TOHUMCULUK 2015

286 KVS Otomotiv Petrol ve Tar.Ürn.İnş.Nak.Tic.Ltd.Şti. Konya Tarla Bitkileri
Tarla Bitkileri
287 KWS Türk Tarım Ticaret A.Ş. Eskişehir
Sebze
288 Lark Seeds Tohumculuk San. ve Tic. Ltd. Şti. Antalya Sebze
289 Lena Tarım Ürünleri Üretim Pazarlama Dış Ticaret Ltd.Şti. Ankara Sebze
290 Lider Tohum Üretim ve Pazarlama Ltd. Şti. Antalya Sebze
291 Lima Tarımsal Ürünler San.ve Tic.A.Ş. İstanbul Tarla Bitkileri
292 Limagrain Tohum Islah ve Üretim Sanayi ve Ticaret A.Ş. İstanbul Tarla
293 Lotus Tarım Tohumculuk ve Gübre San. A.Ş. Antalya Sebze
294 LT Tarım Üretim Paz. Tic. Ltd. Şti. Tokat Tarla Bitkileri
295 Luna Tarım ve Hayvancılık Sanayi Ticaret Limited Şirketi Sivas Tarla Bitkileri
LÜK-MEY Tarım Meyvecilik Tohumculuk San. ve Tic. Ltd.
296 Kırklareli Tahıl
Şti.
M.A.E. Tarım Hayvancılık Gıda Turizm Pazarlama San. ve
297 K.Maraş Tarla Bitkileri
Tic.A.Ş.
298 Mahmut DEMİR Bitlis Tarla Bitkileri
299 Maisadour Semences Tohumculuk Tic. Ltd. Şti. İstanbul Tarla Bitkileri
300 Majstro Tarım Özel Eğitim San. ve Tic. Ltd. Şti. Antalya Sebze
Makrogen Tohumculuk Tarım Ürünleri Gıda Dış Tic. Ltd. Tarla Bitkileri,
301 Konya
Şti. Açık Alan Sebze
Manier Tohumculuk Ziraat Kimya Sanayi ve Ticaret Ltd. Tarla Bitkileri,
302 Adana
Şti. Sebze
303 MAR-GAP Tarım İth.İhr.San.ve Tic.Ltd.Şti. Mardin Tarla Bitkileri
304 Marmara Tohum Geliştirme A.Ş. Tekirdağ Tarla Bitkileri
305 Maro Tarım İnşaat Ticaret ve Sanayi A.Ş. Ankara Tarla Bitkileri
Mars Tohumculuk Tar. Ür. Eml. İnş. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd.
306 Antalya Sebze
Şti.
307 Martar Marmara Tarım San. Ve Tic. A.Ş. Balıkesir Tarla Bitkileri
308 Matar Tarım Ürün. Paz.İnş.Tur.San. ve Tic.Ltd.Şti. Adana Tarla Bitkileri
Açık-Kapalı Alan
309 May Agro Tohumculuk San.ve Tic.A.Ş. Bursa Sebze,Tarla
Bitkileri
310 Mayaş Gıda Tarım İnşaat Turizm Ticaret Ltd.Şti. Nevşehir Tarla Bitkileri
Mehmet Büyükalim Tarım Ürünleri Güb. Ve Nak. Tic. San.
Ltd. Şti.
312 Mehmet GÜMÜŞSOY - Gümüşsoy Tarım Konya Tarla Bitkileri
313 Mehmet KESEN (Kesen Tarım) Konya Tarla Bitkileri
314 Mehmet Şerif BAYBAŞİN Diyarbakır Tarla Bitkileri
Mehmet Şerif TUNÇ (Tunç Kardeşler Komisyon Evi Yaş-Ku-
315 Batman Tarla Bitkileri
ru Sebze ve Meyve Komisyoncusu)
316 Mehmet ÜNÜVAR Konya Tarla Bitkileri
317 Memduh Zafer DİRİK - Dirik Dış Ticaret Konya Tarla Bitkileri
318 Memocan Turizm Tarım İnş.San.Tic.Ltd.Şti. İzmir Tarla Bitkileri
319 Mendos Tohumculuk San.ve Tic.Ltd.Şti. İzmir Tarla Bitkileri
Mer-Sağ Tarım Ürünleri Gıda Nak. Turz. İnş. İth. İhr. San.
Tic. Ltd. Şti.
95
TOHUMCULUK 2015

Mersin Ticaret Borsası Tohumculuk Araştırma San. ve
Tic.A.Ş.
322 Mer-Yıl Zirai Ür. Mak. İnş. ve Nak. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti. Diyarbakır Tarla Bitkileri
Mesut SUBAŞI-Özsubaşılar Tarım Ürünleri İnş.San. ve Tic.
323 Bitlis Tarla Bitkileri
Ltd.Şti.
Tarla Bitkileri ve
324 Metan Tarım İlaç Tem. San. Ve Tic. Ltd. Şti. Adana
Sebze Tohumu
325 Mete Tarım Ürünleri (Serkan METE) Konya Tarla Bitkileri
Kapalı Alan
326 Metgen Tohumculuk San. ve Tic. Ltd. Şti. Yalova Sebze, Açık alan
Sebze
327 Meya Tohum Danışmanlık Tarım Sanayi Tic. Ltd. Şti. Diyarbakır Tarla Bitkileri
328 Mizagro Mizan Tarım Gıda Nak. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. Samsun Tarla Bitkileri
Sebze ve Tarla
329 Monsanto Gıda ve Tarım Ticaret Ltd.Şti. Bursa
Bitkileri
Açık Alan Sebze
330 Montanya Tohumculuk Tarım Ürünleri San. ve Tic. Ltd. Şti. Bursa
Tarla Bitkileri
Sebze-Tarla
331 MTN Tohum Tarım Ürn. Hayv. Paz. San. ve Tic. Ltd. Şti. Balıkesir
Bitkileri
332 Multi Tohum Tarım San.Tic.A.Ş. Antalya Sebze
Murat ELMA - Sebze ve Nakliye Tarım Ürünleri Üreticiliği
ve Satışı
334 Murat HACIOĞLU Tokat Patates
335 Musa BAL - Bal Tohumculuk ve Ticaret Nevşehir Tarla Bitkileri
336 Musa KAHRAMAN-Uzman Tarım Yozgat Tarla bitkileri
337 Mustafa KELEŞ Konya Tarla Bitkileri
338 Mutlular Gıda Maddeleri San. ve Tic. Ltd. Şti. Balıkesir Tarla Bitkileri
Muzaffer Kağıtçıoğlu Tarım Mak.Tarım Hayv.Tohumculuk Sebze Tarla
339 Adana
San.ve Dış Tic. Ltd.Şti. Bitkileri
340 Mükerrem YILDIRIM - Yıldırım Tarım Konya Tarla Bitkileri
341 Mümin Arda- Arda Tarım Edirne Tarla Bitkileri
N.E.V. Tohum Fide Seracılık Tar. Ür. Gıda Dnş. San. Tic. Ltd. Sebze Tarla
342 Bursa
Şti. Bitkileri
343 Namdhari Seeds Tohumculuk Tic. Ltd. Şti. Antalya Tarla Bitkileri
Tarla Bitkil-
344 Naz Tohumculuk Tarımsal Ürt. Hay. San. ve Tic. Ltd. Şti. Ankara
eri-Sebze
345 NBC Tarım Danışmanlık Gıda İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. Eskişehir Tarla Bitkileri
Tarla Bitkileri ve
346 NEOBİ Tohumculuk Zirai Tarım Ürünleri San. Ve Tic. A.Ş. İzmir
Sebze
347 Nermin GÜVENER - Hamioğlu Tarım Bitlis Tarla Bitkileri
348 Netar Turizm Tic. San. ve Paz. Ltd. Şti. Muğla Sebze Tohumları
349 Nevtar Gıda Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. Nevşehir Tarla Bitkileri
Newagro Tohumculuk Tarımsal Araştırma San. ve Tic. Ltd.
350 Şanlıurfa Tarla Bitkileri
Şti.
351 NGS Tohumculuk Tarım İth.ihr.San.Tic.Ltd.Şti. Antalya Sebze
Tarla Bitkileri
352 Nunhems Tohumculuk A.Ş. Antalya
Sebze
96
TOHUMCULUK 2015

Nur Tarım Ürünleri Katı Yakıt Sulama Malzemesi Kimyevi
353 Aksaray Tahıllar
Gübre San. ve Tic. Ltd. Şti.
354 Nur Tohumculuk Tarımsal Üretim ve Paz. Ltd. Şti. Nevşehir Tarla Bitkileri
355 Nuriye UYANIK -Emir Ticaret Tokat Tarla Bitkileri
356 Obruklular Tarım Ürn. Hay. Gıda San. Tic. A.Ş. Konya Tarla Bitkileri
357 Okan Gıda Tarım Paz. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti. Nevşehir Tarla Bitkileri
358 Olgunlar Turizm Tarım Enerji Üretim Tic. Paz. Ltd. Şti. Adıyaman Tarla Bitkileri
Tarla Bitkileri,
359 Oluk Gıda Tarım Hayvancılık San. Ve Tic. Ltd. Şti. Amasya
Sebze
Onur Tarımsal Mühendislik Zirai İlaç Tohum Tic. Paz. Ltd.
Şti.
361 Orhas İç ve Dış Tic. Ltd. Şti. Diyarbakır Tarla Bitkileri
362 OSM Tohumculuk Sanayi Ticaret Ltd.Şti. Konya Tarla Bitkileri
363 Osman YILDIZ (Has Yıldız Tarım Ürünleri ve Tohumculuk) Konya Tarla Bitkileri
Öncü Tohum ve Zirai İlaç Toptan Alım Satımı -
364 Sakarya Tarla Bitkileri
M.TANYÜREK
365 Önder Tohumculuk San. Tic. A.Ş. Tekirdağ Tarla Bitkileri
366 Önder Zirai İlaç ve Tarım Ürünleri Tic.Ltd.Şti. Edirne Tarla Bitkileri
367 Önem Gıda San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Tarla Bitkileri
368 Öner Ticaret-Ali ÖNER Edirne Tarla Bitkileri
369 Öneş Tarım Ürn.Nak.Paz.San.ve Tic.Ltd.Şti. Konya Tarla Bitkileri
Öz Çapa Tarım Tekstil Nakliyat İnşaat Turizm San. Ve Tic.
370 Şanlıurfa Tarla Bitkileri
Ltd. Şti.
371 Öz Güngör Tarım Toh. Nak. Gıda San. Ve Tic. Ltd. Şti. Nevşehir Tarla Bitkileri
372 Özaltın Tarım İşletmeleri San. Ve Tic. A.Ş. Aydın Tarla Bitkileri
Tarla Bitkil-
373 Özbuğday Tarım İşletmeleri ve Tohumculuk A.Ş. Hatay eri-Sebze Tohu-
mu
Özcan Can Tarım Ürünleri ve Tohumculuk Petrol Nakliye
San. ve Tic. Ltd.Şti.
375 Özdemir Gıda Yem Zahire Nak. Tic. San. Ltd. Şti. İstanbul Tarla Bitkileri
376 Özmenler Gıda Mad.Nakliyat Ambalaj San.ve Tic.Ltd.Şti. Nevşehir Tarla Bitkileri
377 Özserhat Gıda San. Tic. Ltd. Şti. Edirne Tarla Bitkileri
ÖZTAR Tohumculuk ve Tarım Ürünleri Üretim ve Ticaret Tarla Bitkileri,
378 İzmir
A.Ş. Sebze
ÖZ-TEK Top. Gıda Tar. Hay. İnş. Otom. Nak. İth. İhr. San. Ve
379 Adana Tarla bitkileri
Tic. Ltd. Şti.
380 Özurgan Tarım Ürün. Gübre ve Nak. San. Tic. Ltd. Şti. Konya Tarla Bitkileri
381 Özü Tarım Ürünleri Tic. Ve San. Ltd. Şti. Nevşehir Tarla Bitkileri
382 Pakkar tarım ürünleri nakliye inşaat sanayi ve tic. Ltd. şti. Ankara Tarla Bitkileri
383 Pakyem Tarım Hayv. Mad. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. Diyarbakır Tarla Bitkileri
384 Palmiye Tohumculuk Ziraat San. Ve Tic. Ltd. Şti. İzmir Tarla Bitkileri
Pameks Tarım Tohumculuk Kimyevi Gübre Nak. San. ve
Tic. Ltd. Şti.
386 Pamukkale Tohumculuk Ltd.Şti. Denizli Tarla Bitkileri
387 Parkada Tarımsal Ürünleri Tic. Ltd. Şti. Nevşehir Tarla Bitkileri
97
TOHUMCULUK 2015

388 Paşa Tohumculuk San.ve Tic.Ltd.Şti. Balıkesir Sebze
389 Petektar Tohum San.Tic.Ltd.Şti. Antalya Sebze
Tarla bitkileri,
390 PIONEER TOHUMCULUK A.Ş. Adana
Sebze
391 Pioneer Tohumculuk Dağıtım ve Paz. Ltd. Şti. Adana Tarla Bitkileri
392 Planto Tohum Üretim San. ve Tic.Ltd.Şti. Konya Tarla Bitkileri
393 Plato Tohumculuk Ziraat Tarım San. ve Tic. Ltd. Şti. Ankara Tarla Bitkileri
Tarla Bitkileri ve
394 Polen Tohumculuk ve Tarım Ürünleri San.ve Tic.Ltd.Şti. Manisa
Sebze
Tarla Bitkileri ve
395 Poltar Tarım Ürünleri San. ve Tic. Ltd.Şti. İzmir
Sebze
396 Poyraz Tohumculuk San. ve Tic. Ltd. Şti. Adana Tarla Bitkileri
Sebze-Tarla
397 Pratek Tarım Gıda Nak. İnş. Oto.Tic.Ltd. Şti. Ankara
Bitkileri
398 Prestij Tohumculuk Üretim Paz.San.Tic.Ltd.Şti. Konya Tarla Bitkileri
Tarla Bitkileri ve
399 Progen Tohum A.Ş. Hatay
Sebze
Protein Tarım Teknolojileri Danışmanlık ve Gıda San. Tic.
400 Kayseri Tarla Bitkileri
Ltd. Şti.
Protek Organik Gübre Zirai İlaç Tar. Zirai Danış. Tarım.
Analiz Lab. İnş. Taah. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti.
Proto Profesyonel Tohum Tarımsal Ürünler Pazarlama Tic. Sebze-Tarla
402 Antalya
ve Turz.Ltd.Şti. Bitkileri
Rain Seeds Tohumculuk Pazarlama Tarım ve Ticaret Ltd. Tarla Bitkil-
403 Ankara
Şti. eri-Sebze
Tarla Bitkileri,
404 Rayal Tarım Ürünleri San. ve Tic. Ltd. Şti. İstanbul
Sebze
405 Recep Serkan ÖRDEKÇİ Balıkesir Tarla Bitkileri
406 Resa Kimyevi Gübre Tarım Tem. Taş.İnş. Tic. Ve San. Ltd. Şti. Adıyaman Tarla Bitkileri
407 Rijk Zwaan Tarım Ticaret Ltd. Şti. Antalya Sebze
Açık Tarla ve
408 Rito Tohumculuk A.Ş. Antalya Örtü Altı Sebze
Tohumluğu
409 RTS Tarım San .Tic. Ltd. Şti. Şanlıurfa Tarla bitkileri
410 S.S. Afyon Pancar Ekicileri Kooperatifi Afyonkarahisar Tarla Bitkileri
411 S.S. Ankara Pancar Ekicileri Kooperatifi Ankara Tarla Bitkileri
412 S.S. Dinar Pancar Ekicileri Kooperatifi Afyonkarahisar Tarla Bitkileri
413 S.S. Tariş Pamuk ve Yağlı Tohumlar Tarım Satış Koop. Birliği Aydın Tarla Bitkileri
414 S.S. Turhal Pancar Ekicileri Kooperatifi Tokat Tarla bitkileri
415 S.S. Uşak Pancar Ekicileri Kooperatifi Uşak Tarla Bitkileri
416 S.S.Pancar Ekicileri Kooperatifleri Birliği Ankara Tarla Bitkileri
417 Sadem Tohumculuk Zirai Ürünler San. Ve Tic. Ltd. Şti. İzmir Tarla Bitkileri
Tarla Bitkileri,
418 Safa Tarım A.Ş. Konya
Sebze
419 Safgen Tohumculuk Tarım Ürünleri San. Ve Tic. Ltd. Şti. Konya Tara Bitkileri
Sağ-Mer Tarım Ürünleri Gıda Nakliyat Turizm İnşaat İtha-
420 Muş Tarla Bitkileri
lat İhracat San. Tic. Ltd. Şti.
98
TOHUMCULUK 2015

421 Sakata Tarım Ürünleri ve Tohumculuk San. ve Tic. Ltd. Şti. İzmir Sebze
422 Sana Tarım Ürünleri Tic. Ltd. Şti. Ankara Tarla Bitkileri
Sandıklı Yıldızı Tarım Hayv. Tohumculuk San. ve Tic. Ltd.
Şti.
424 Sanpa Gıda San. ve Tic. A.Ş. (Sandıklı Şubesi) Afyonkarahisar Tarla Bitkileri
Tarla Bitkileri
425 Sarı Tohumculuk San. ve Tic.Ltd.Şti. Tekirdağ
Sebze
426 Sarıbaşak Tarım Ürünleri İç ve Dış Tic. San. Tic. Ltd. Şti. Tekirdağ Tarla Bitkileri
427 Sarıköy Gıda Petrol Tarım İnş. Truz. San. ve Tic. Ltd. Şti. Balıkesir Tarla Bitkileri
428 Sarp TARHANACI Edirne Tarla Bitkileri
Sebat-İş Çelik Boru Metal Tarım Ür.Mak.Taş.İnş.San.Tic.Ltd.
Şti.
430 Sefa Merve Turizm İnş. Tar. Pet. San. ve Tic. Ltd. Şti. Diyarbakır Tarla Bitkileri
431 Sefa Tarım Ürünleri Üretim Gıda Nak.İth.İhr.Tic.Ltd.Şti. Nevşehir tarla bitkileri
432 Sekoya Mühendislik İnş.Zir.San.Tic.Ltd.Şti. Ankara Tarla Bitkileri
Selanik Tohumculuk Hayvancılık Tarım Nak. Taş. İnş. Taah.
433 Niğde Tarla Bitkileri
San. Tic. Ltd. Şti.
Selfie Tarımsal Tedarik Seracılık Depoculuk Danışmanlık
434 Bursa Sebze
San.Tic.Ltd.Şti.
435 Selim Uludağ Tarım İşletmeleri Gıda San. Tic. A.Ş. Şanlıurfa Tarla Bitkielri
Selim Yıldırım - Pinaper Tohum ve Baharat Üretim ve
436 Adana Sebze
Pazarlama
437 Sel-Sa Tarım Ürün. Paz. Ve Tic. Ltd. Şti. Konya Tarla Bitkileri
Semila Tohumculuk Tar. Ür. Gıda ve Hayv. San. ve Tic. Ltd.
Şti.
Sebze Tarla
439 Semillas Fito Tarım Sanayi ve Ticaret A.Ş. Antalya
Bitkileri
440 Serdar SUBAŞI - Subaşılar Ticaret Bitlis Tarla Bitkileri
441 Serta Zirai Ürünleri İth.İhr. Ve Tic.Ltd.Şti. Ankara Tarla Bitkileri
442 SESVANDERHAVE TR Tarım ve Tic. Ltd. Şti. Amasya Tarla Bitkileri
443 Sevi Tarım Üretim ve Ticaret A.Ş. Nevşehir Tarla Bitkileri
444 Sevim TUFAN Konya Tarla Bitkileri
Seyyidler Tohumculuk Hayv. Tar. İnş. Nak. Kim. İmalat Paz.
San. ve Tic. Ltd. Şti.
446 Sezayi TOKTAŞ Tokat Tarla Bitkileri
Tarla Bitkileri
447 SFT Tarım Sanayi ve Ticaret A.Ş. Antalya
Sebze
448 Sınırlı Sorumlu Adapazarı Pancar Ekicileri Kooperatifi Sakarya tarla bitkileri
449 Sınırlı Sorumlu Akşehir-Ilgın Pancar Ekicileri Kooperatifi Konya Tarla Bitkileri
450 Sınırlı Sorumlu Balıkesir-Bursa Pancar Ekicileri Kooperatifi Balıkesir Tarla Bitkileri
451 Sınırlı Sorumlu Burdur-Isparta Pancar Ekicileri Kooperatifi Burdur Tarla Bitkileri
452 Sınırlı Sorumlu Çorum Pancar Ekicileri Kooperatifi Çorum Tarla Bitkileri
453 Sınırlı Sorumlu Erzincan Pancar Ekicileri Kooperatifi Erzincan Tarla Bitkileri
454 Sınırlı Sorumlu Konya Pancar Ekicileri Kooperatifi Konya Tarla Bitkileri
455 Sınırlı Sorumlu Kütahya Pancar Ekicileri Kooperatifi Kütahya Tarla Bitkileri
456 Sınırlı Sorumlu Malatya Pancar Ekicileri Kooperatifi Malatya Tarla Bitkileri
99
TOHUMCULUK 2015

457 Sınırlı Sorumlu Muş Pancar Ekicileri Kooperatifi Muş Tarla Bitkileri
458 Sınırlı Sorumlu Sivas Pancar Ekicileri Kooperatifi Sivas Tarla Bitkileri
459 Sınırlı Sorumlu Yozgat Pancar Ekicileri Kooperatifi Yozgat Tarla Bitkileri
460 Silvan Nergiz Tar. Dan. Gıda İnş. Pet. San. Tic. Ltd. Şti. Diyarbakır Tarla Bitkileri
Tarla Bitkileri
461 Sim Arzuman Tarım Ürünleri Tohum Gıda San.Tic.Ltd.Şti. Konya
Açık Alan Sebze
462 Sim Tohumculuk Tarım San. ve Tic. Ltd. Şti. Tekirdağ Tarla Bitkileri
463 Simge Tarım Sanayi İç ve Dış Ticaret Ltd.Şti. İzmir Sebze
464 SM Elektrik ve İnş. Taah. Tarım Gıda San. Tic. Ltd. Şti. Afyonkarahisar Tarla Bitkileri
SMYRNA Tohumculuk Fidecilik Fidancılık Zirai Dan. İth.
465 İzmir Sebze
İhr. San. Ve Tic. Ltd. Şti.
466 Solana-Avrasya Tarım Ürünleri San.ve Tic. Ltd.Şti. Nevşehir Tarla Bitkileri
467 Som Un San. ve Tic. Ltd. Şti. Kırklareli Tarla bitkileri
468 Sözler Tarım Ürünleri Hayv.Nak.Oto.İnş.San. ve Tic.Ltd.Şti. İzmir Tarla Bitkileri
SRC Tarımsal Araştırma Üret. ve Paz. Tar. San. ve Tic. Ltd.
469 Antalya Sebze
Şti.
470 Storm Tohumculuk Tarım San.ve Tic.Ltd.Şti. Bursa Sebze
Sunrise Tarım Danışmanlık Tohumculuk Gübre San.ve Tic. Tarla Bitkileri ve
471 Bursa
Ltd.Şti. Sebze
472 Sürde Tarım Gıda Üretim Paz.Ltd.Şti. Nevşehir Tarla Bitkileri
Tarla Bitkileri ve
473 Syngenta Tarım San. Ve Tic. A.Ş. Manisa
Sebze
474 Şahin Organik Zirai Ürünler San. ve Tic.Ltd.Şti. Nevşehir Tarla Bitkileri
475 Şeflek Tarım Gıda Nak.İnş.Hay. San. Tic. Ltd. Şti. Konya Tarla Bitkileri
476 Şehit-Er Zahirecilik Tic. Ltd. Şti Konya Tarla Bitkileri
Şenbaş Gıda Madencilik Tarım Ürünleri San. ve Tic. Ltd.
Şti.
478 Şerif ÖNDER-ÖNDER TİCARET Adana Tarla Bitkileri
Şimşekler Tarım Ürünleri Nakliyat Otomotiv Turizm Tic. Ve
San. Ltd. Şti.
Şimşekli Tarım Ürün. Hayv. ve Taş. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd.
Şti.
481 Şuhut Ziraat Odası İktisadi İşletmesi Afyonkarahisar Tarla Bitkileri
T.M.O Genel Müdürlüğü Haşhaş ve Alkoloid İşleri Dairesi
Başkanlığı
483 T.T.L. Tütün San. ve Dış Tic.A.Ş. İzmir Tarla Bitkileri
484 Tacettin PALA (Yükselen Bakliyat) Konya Tarla Bitkileri
485 Tahir SERTDEMİR Konya Tarla Bitkileri
486 Tarar Un ve Gıda San.Tic.Ltd.Şti. Tekirdağ Tarla Bitkileri
TAREKS A.Ş. (Tareks Tarım Ürünleri Araç Gereç İth. İhr. Ve
Tic. A.Ş.)
488 Targi Tarımsal Girişim San. ve Tic. A.Ş. Amasya Tarla Bitkileri
Tarla Bitkileri,
489 TARIM İŞLETMELERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Ankara
Sebze
490 Tarım Kredi Kooperatifleri Ankara Bölge Birliği Müdürlüğü Ankara Tarla Bitkileri
100
TOHUMCULUK 2015

Tarım Kredi Kooperatifleri Gaziantep Bölge Birliği
491 Gaziantep Tarla Bitkileri
Müdürlüğü
492 Tarım Kredi Kooperatifleri İzmir Bölge Birliği Müdürlüğü İzmir Tarla Bitkileri
493 Tarım Kredi Kooperatifleri Kayseri Bölge Birliği Kayseri Tarla Bitkileri
494 Tarım Kredi Kooperatifleri Konya Bölge Birliği Müdürlüğü Konya Tarla Bitkiler
495 Tarım Kredi Kooperatifleri Kütahya Bölge Birliği Kütahya Tarla Bitkileri
Tarım Kredi Kooperatifleri Kütahya Bölge Birliği
496 Eskişehir Tarla Bitkileri
Müdürlüğü
Tarım Kredi Kooperatifleri Sakarya Bölge Birliği
497 Bolu Tarla Bitkileri
Müdürlüğü
498 Tarım Kredi Kooperatifleri Sivas Bölge Birliği Müdürlüğü Sivas Tarla Bitkileri
499 Tarım Kredi Kooperatifleri Tekirdağ Bölge Birliği Tekirdağ Tarla Bitkiler
Tarım-San Mühendislik Tar. Hay. Nak. Pet. İnş. Taah. Tic.
500 Erzurum Tarla Bitkileri
San. Ltd. Şti.
501 Tarkan ERSİN Tekirdağ Tarla Bitkileri
502 TAR-MA GIDA SANAYİ VE TİCARET LTD. ŞTİ. Erzurum Tarla Bitkileri
TAR-SHIP Tarım Tur. İnş. Nak. Hayv. İht. Mad. Paz. Tic. ve Tarla Bitkil-
503 Amasya
San. Ltd.Şti. eri-Sebze
504 Tasaco Tarım Sanayi ve Ticaret A.Ş. Mersin Tarla Bitkileri
Sebze, Tarla
505 Tasaco Tarım Sanayi ve Ticaret A.Ş. Antalya
Bitkileri
506 Taşkın Zahire Nak. ve Tar. Alt. San.Tic. Ltd. Şti. İstanbul Tarla Bitkileri
507 Taşpınar Tarım Tic. ve San. Ltd. Şti. Konya Tarla Bitkileri
508 Tatar Tarım Ürünleri San. ve Tic.Ltd.Şti. Nevşehir Tarla Bitkileri
Taysan Gıda Tarım Ürünleri ve Otomotiv San. Ve Tic. Ltd.
Şti.
Teka Tohumculuk Endüstrisi Tarım Gıda ve Hayvancılık
Ürünleri San. Tic. A.Ş.
Tekcan Tarım Tohumculuk Gıda ve Tarım Ürünleri San. Tic.
Ltd. Şti.
512 Tekcan Tohumculuk Gıda ve Tarım Ür. San. Tic. Ltd. Şti. Edirne Tarla Bitkileri
513 Tekin Ziraat San.ve Tic.Ltd.Şti. Niğde tarla bitkileri
Teknobiltar Tarım ve Hayvancılık Gıda Çevre Özel Eğt.
Enerji San. ve Tic. A.Ş.
Temur Gıda Akaryakıt Tar. Ürünleri Otomotiv Nak. Hay.
İnş. San. Tic. Ltd. Şti.
Terzi Gayrimenkul Dan. İnş. Taah. Sağ. Ve Tur. Hiz. Tar. Ürn.
Taş. San. Tic. Ltd. Şti.
Teta Tohumculuk Zirai İlaç Tarım Ürünleri Orman Gıda Tarla Bitkileri,
517 Kahramanmaraş
Hayvancılık Makine İç ve Dış Tic. San. Ltd. Şti. Sebze, Fide
518 Tezel Tarım Ürünleri San.ve Tic.Ltd.Şti. Nevşehir Tarla Bitkileri
Tarla Bitkileri ve
519 Tiriyo Tohumculuk Ziraat ve Ticaret Ltd. Şti. Adana
Sebze
520 Tolya Tohum Tarım San. Tic. Ltd. Şti. Antalya Sebze
521 Tomatech Tarım ve Tohum Sanayi ve Ticaret A.Ş. Antalya Sebze
Topaloğlu Tarım Hayvancılık Petrol Yakıt Nakliye Tic. ve
522 Niğde Tarla Bitkileri
San. Ltd. Şti.
101
TOHUMCULUK 2015

Toprak Organik Tarım Ürün. Tohumculuk Soğuk Hava
Deposu İşl. San. Ve Tic. Ltd. Şti.
524 Topraklar Gıda Nakliyat İthalat İhracat ve Tic.Ltd.Şti. Niğde Tarla Bitkileri
525 Topraklı Gübre Tarım ve Gıda Ür.Yağ.Sist.Ltd.Şti. Konya Tarla Bitkileri
Tarla Bitkileri ve
526 Toros Tarım Sanayi ve Ticaret A.Ş. Adana
Sebze
527 Trakya Birlik Tohum Islah Üretim San. Ve Paz. Ltd. Şti. Edirne Tarla Bitkileri
Açık Alan Sebze,
528 Trakya Tarım ve Veterinerlik Tic.Ltd.Şti. Tekirdağ
Tarla Bitkileri
529 Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Edirne Tarla Bitkileri
Tarla Bitkileri
530 Troya Tohum Üretim Araşt. Ve Paz. Tic. A.Ş. Antalya
Sebze
531 TS Tarım Makine Gıda İnş. Turz. İmalat San. ve Tic. Ltd. Şti. Antalya Sebze
Tufanlar Kimyevi Gübre Tarım Ürünleri Nakliye Yağmurla-
ma Sistemleri Tic.Ltd.Şti.
533 Tuncer TEKELİ -Tekeli Tarım Ürünleri Ankara Tarla Bitkileri
Tunç Tohumculuk Seracılık Tarım Ürünleri Taş. Rest. Gıda
Üretim San. ve Tic. İth. İhr. Ltd. Şti.
Tarla Bitkileri,
535 Turtat Tohum Islah Ltd. Şti. Balıkesir
Sebze
536 Tu-Ta Tarım Ürn.ve Kimyevi Güb.Tic.San.Ltd.Şti. Konya Tarla Bitkileri
Tüfekçioğlu Tohumculuk Gıda Taş.İnş.Taah.Tarım ve Hayv.
537 Erzurum Tarla Bitkileri
San.Tic.Ltd.Şti.-Yakup Tüfekçioğlu
Tarla Bitkil-
538 Tümaş Tarım Ürünleri ve Pazarlama Tic. Ltd. Şti. Ankara
eri-Sebze
539 Türk Tuborg Bira ve Malt Sanayii A.Ş. İzmir Tarla Bitkileri
540 Türkoğlu Petrol Ürn. Nak. Har. ve Taah. İşl. San. Tic. Ltd. Şti. Konya Tarla Bitkileri
541 Türpex Tarım Üretim ve Pazarlama A.Ş. Antalya Tarla Bitkileri
542 Türsa Grup Yem Hayvancılık Gıda Sanayii ve Ticaret A.Ş. Konya Tarla Bitkileri
543 Ulusoy Tohumculuk Ziraat Sanayi ve Ticaret Ltd.Şti. Ankara Tarla Bitkileri
Tarla Bitkileri ve
544 United Genetics Turkey Tohum Fide A.Ş. Bursa
Sebze
545 Utek Tarım İnşaat Gıda San. Tic. Ltd. Şti. Konya Tarla Bitkileri
Uyanıkerler Gıda Nak. Gübre Tekstil Çorap San. Tic. Ltd.
Şti.
547 Uzunoğlu Nakliye Gübre ve Tarım Ürünleri San.Tic.Ltd.Şti. Eskişehir Sebze
548 Ümit ŞEN (Bereket Tarım Ürünleri) Tekirdağ Tarla Bitkileri
549 Ürün Ticaret Koll.Şti Eskişehir Tarla Bitkileri
Vatan Tohum Tarım İlaçları Üretim Pazarlama San.Tic.Ltd.
550 Antalya Sebze
Şti.
Sebze ve Tarla
551 Vedat Alacalı Zirai İlaç Toh. Tar. Ürn. Üret. Tic. San. Ltd. Şti. Bursa
Bitkileri
552 Verim Ziraat Limited Şti. Adana Sebze
553 Verimliler Hay. İnş. Gıda Tarım Sanayii Ltd. Şti. Konya Tarla bitkileri
554 Volkan Ergun -Ergun Tarım Denizli Tarla Bitkileri
Yahyaoğulları Kavakçılık Tohumculuk Alım-Satım ve Ker-
555 Kırklareli Tarla Bitkileri
este İmalatı-Durgut ERSOY
102
TOHUMCULUK 2015

Yalınızlar Tarım Ürünleri Nakliyat Gıda Mahrukatçılık San.
Ve Tic. Ltd. Şti.
Yara Zaden Company Tohumculuk Tarım Sanayi ve Ticaret Tarla Bitkileri ve
557 Mersin
Ltd. Şti. Sebze
558 Yasin ERTÜRK Konya Tarla Bitkileri
559 Yaşar Ergül Tarım Ürünleri San. ve Tic. Ltd. Şti. Niğde Tarla Bitkileri
560 Yaşarlar Tar.İnş.Hayv.Tic.ve Paz.Ltd.Şti. Yozgat Tarla Bitkileri
Yavuzlar Yapı ve İnş. Malzemeleri Tarımsal Pazarlama Hay.
Nak. San. Ve Tic. Ltd. şti
562 Yayla Tarım Ürünleri Nak. ve İnş. Malz. San. ve Tic. Ltd. Şti. Konya Tarla Bitkileri
563 Yayla Tohumculuk Tar.Gıd.Uls. Nak. Hay.San. Tic. Ltd. Şti. Mardin Tarla Bitkileri
564 Yemtaş Yem ve Gıda Maddeleri Ticaret ve Sanayi A.Ş. Yozgat Tarla Bitkileri
565 Yeşil Tarım Ürünleri, Zirai İlaç ve Aletleri Tic. San. Ltd. Şti. Eskişehir Tarla Bitkileri
Yeşilmeşe Tarım Ürünleri ve Zirai İlaçlar İnşaat Taahhüt Tarla Bitkil-
566 Mersin
Otomotiv İthalat İhracat Sanayi ve Tic. Ltd. Şti. eri(Patates)
Yıldız Tarım Petrol İnşaat Lojistik Danışmanlık San. ve Tic.
567 Mardin Tarla Bitkileri
Ltd. Şti.
Tarla Bitkileri ve
568 YİĞİT Tohumculuk Ticaret ve San. Ltd.Şti. Eskişehir
Sebze
569 Yonca Tarım Ürünleri Müh.ve İht. Mad. Tic. Ltd. Şti. Konya Tarla Bitkileri
570 Yurtsever Tohumculuk - Ahmet YURTSEVER Kırklareli Tarla Bitkileri
Yusuf CERAN - Ceranoğlu Tohumculuk ve Tarımsal
Mühendislik
Sebze ve Tarla
572 Yüksel Tohumculuk Tar. San. Tic. Ltd. Şti. Antalya
Bitkileri
Tarla Bitkileri,
573 Zenitt Tohumculuk Tarım Gıda Hayv.İnş.San. ve Tic.Ltd.Şti. Balıkesir
Sebze
574 Zerak Tarım Hay. Gıda Pet. İnş. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. Diyarbakır Tarla Bitkileri
Tarla Bitkileri
575 Zeta Tohumculuk San.ve Tic.Ltd.Şti. Eskişehir
Sebze
576 Zeto Tarım Peyzaj Gübre Ür.Tic.ve San.Ltd.Şti. Ankara Tarla Bitkileri
577 ZGB Tarım Market - Alper ÖZCAN Tekirdağ Tarla Bitkileri
Ziraatçiler Zirai Ürün Zirai İlaç Un Yem Gübre Tohumluk
578 Hayvancılık Nakliye Toprak Tahlili Lokal İşletmesi Turizm Afyonkarahisar Tarla Bitkileri
Tic. Ve San. Ltd. Şti.
579 Ziya Gıda Tarım Ürünleri San. ve Tic. A.Ş. Kırklareli Tahıl
580 Ziya Organik Tarım İşletmeleri A.Ş. Kırklareli Tarla Bitkileri
Zorlu Tohumculuk Tarım Üretim Pazarlama San. ve Tic. Tarla Bitkil-
581 Amasya
Ltd. Şti. eri-Sebze
103
TOHUMCULUK 2015
8.3.2. FİDAN ÜRETİCİ KURULUŞLAR
Tablo 22 - Yetkilendirilmiş Fidan Üreticisi Kuruluşlar

SN KURULUŞ ADI İL
1 Abdurrahman TOZLUCA Karaman
2 Abuzer SERVER Ankara
3 Agro-Bene Tarım Ürünleri Organik Tarım Sanayi ve Tic.Ltd.Şti. Mersin
4 Agromillora Fidan Üretim ve Pazarlama Ltd. Şti. İzmir
5 Algen Tarım ve Gıda San. Tic. Ltd. Şti. İstanbul
6 Ali KILIÇ Nevşehir
7 Anadolu Ceviz Üretim A.Ş. Manisa
8 Anadolu Etap Tarım ve Gıda Ürünleri Sanayi ve Ticaret A.Ş. Çanakkale
9 Ata Fidancılık Sulama Ekipmanları Peyzaj Gıda Tarım Alet ve Mak.San.Tic.Ltd.Şti. İzmir
10 Baler Tarım San. ve Tic. A.Ş. Adana
11 Balsu Tarım A.Ş. Sakarya
12 Beta İnş. Tur. Zir. Tar. Sul. Fid. Hay. Ve Gıda San. Ve Tic. Ltd. Şti Adana
13 Celal KOCAMAN Balıkesir
14 Ceviz Tarım Orman Ürün. Tur. Nakl. Ağaç İş. Hed. Eşya Gıda San. Tic. Ve Paz. Ltd. Şti. Balıkesir
15 Ekiz Fidancılık Saliha Topaloğlu Aydın
16 Elma Tarım ve Tarım Alet. Gıda Nak. Tur. San. Tic. Ltd. Şti. Isparta
17 Espa Gıda Mad. Paz. Ve Tarım İşl. San. Ve Tic. Ltd. Şti. Tokat
18 Eurosemillas Tarımsal Teknoloji İth. İhr. ve Tic. Ltd. Şti. Adana
19 Fidan Üreticileri Tarım Sanayi ve Ticaret A.Ş. Ankara
20 Göknur Gıda Maddeleri Enerji İmalat İthalat İhracat Tic. ve San. A.Ş. Niğde
21 Grow Fide Üretim ve Ticaret A.Ş. Antalya
22 Hüseyin ERGENE - Ergene Fidancılık Bursa
23 İpekyolum Orman Ürünleri İnş. Haf. Nak. Gıda Tem. Hiz. San. Tic. Ltd. Şti. Ankara
24 İrgeler Tarım Ürünleri Üretim Tic. Ltd. Şti. Bursa
25 Kav-Vin Bağcılık ve Şarapçılık A.Ş. Manisa
26 Kemal Cüce Tarım Nakliye Gıda İnşaat Tic. ve San. Ltd. Şti. Mersin
27 Kuzen Fidancılık Soğ. Hava Tesis. Tar. Hay. İnş. Taş. İth. İhr. San. Ve Tic. Ltd. Şti. Antalya
28 Mavidal Tarım Ürünleri Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti. Bursa
29 Meltem Meyve Sebze ve Çiçekçilik Tarım Üretim Pazarlama Tic. Ltd. Şti. Antalya
30 Mey-Fid Fidan Tarım Ürünleri ve Gıda San. Tic. Ltd. Şti. Manisa
31 Midek Tarım Ürünleri San. ve Dış Tic. Ltd. Şti. Çanakkale
32 Muammer VARLIK-Varlık Fidancılık Balıkesir
33 Nazan YÜCEL - Online Garanti Fidancılık İzmir
34 Nomad Gıda Tarım Turizm San. ve Dış Ticaret Ltd. Şti. İstanbul
35 Özege Teknik Fidancılık Sami ÖZEL Bursa
36 Özler Tarım Ürünleri Üretim Pazarlama San. Ve Tic. A.Ş. Adana
37 Perkgül Fidancılık Tarım Ürün. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. Bursa
38 S.D.Ü. Tarımsal Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürlüğü Isparta
39 S.S. Bademli Fidancılık Tarımsal Kalkınma Koop. İzmir
40 Sönmez Fidancılık - Mustafa SÖNMEZ İzmir
41 Ural ATAMAN Kocaeli
42 ZMS Tarım Metal İnş. Ve Taş. San. Tic. Ltd. Şti. Konya
104
TOHUMCULUK 2015
8.3.3 FİDE ÜRETİCİ KURULUŞLAR
Tablo 23 - Yetkilendirilmiş Fide Üreticisi Kuruluşlar

Sn Kuruluş Adı İl
1 Agromar Marmara Tarım Ürünleri San. Ve Tic. A.Ş. Bursa
2 Bars Pazarlama ve Ticaret Ltd. Şti. (Sanayi Şubesi) Antalya
3 Cengiz DİLEK Burdur
4 Çiltar Fidecilik Üretim Pazarlama ve Tic. Ltd. Şti. Adana
5 Çukurova Fide Üretim Paz. Tic. ve San. A.Ş. Mersin
6 Eurosemillas Tarımsal Teknoloji İth. İhr. Ve Tic. Ltd. Şti. Adana
7 Fidaş Seracılık Fidecilik Tarım ve Zirai Ürünleri San. Ve Tic. A.Ş. İzmir
9 NC Tarım Turizm Teks. San. ve Tic. Ltd. Şti. Antalya
10 Olympos Fide Üretim Paz. Tar. Kom. Tic. Ltd. Şti. Antalya
11 Plantko Fidecilik Tarım Ürünleri San. Ve Tic. Ltd. Şti. Nevşehir
12 Torodos Fidecilik Tarım Ürünleri San. Ve Tic. Ltd. Şti. Konya
13 United Genetics Turkey Tohum Fide A.Ş. Bursa
14 Yaltır Tarım Ürünleri San. Ve Tic. A.Ş. Adana
8.3.4. DOKU KÜLTÜRÜ İLE TOHUMLUK ÜRETİCİSİ KURULUŞLAR
Tablo 24 - Yetkilendirilmiş Doku Kültürü ile Tohumluk Üreticisi Kuruluşlar

S.N. KURULUŞ ADI İL BİTKİ GRUBU
1 Agromillora Fidan Üretim Ve Pazarlama Ltd. Şti. İzmir Fidan
2 Algen Tarım Ve Gıda San. Tic. Ltd. Şti. İstanbul Fidan
3 Biopark Biyoteknoloji Tarım San. Ve Tic. A.Ş. Adana Süs Bitkisi
Biotek Biyoteknoloji Tarım Ve Bitki Ürünleri San.
4 Kırklareli Fidan
Ve Tic. Ltd. Şti.
5 Dikili Çiftlik Anonim Şirketi İzmir Fidan
6 Enza Zaden Tarım Ar-Ge Taşımacılık Ve Ticaret A.Ş. Antalya Sebze
Kuzey Agripark Bitki Araştırma Ve Biyolojik Mü- Fidan
7 Antalya
cadele San. Tic. Ltd. Şti. Süs Bitkisi
8.3.5. SÜS BİTKİSİ ÜRETİCİSİ KURULUŞLAR
Tablo 25 - Yetkilendirilmiş Süs Bitkisi Üreticisi Kuruluşlar

SN KURULUŞ ADI İL
1 Abelia Çiçekçilik Seracılık Peyzaj Ltd. Şti. Bursa
2 AC-ART İnşaat Yapı Tic. Paz. Ltd. Şti. İstanbul
3 Ada Plant Fidanlık Üretim ve Ticaret A.Ş. Sakarya
4 Ahmet MARAŞLI Kayseri
5 Ahmet ÖZDEMİR Mersin
Ak-Aras Peyzaj İnş. Tar. ve Hay. Ürünler İth. İhr. Tar. Danışmanlık ve Proje Hiz-
6 Ankara
metleri San. ve Tic. Ltd. Şti.
7 Akasya Fidancılık Seracılık Ziraat İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti. İzmir
8 Akdoğa Çiçekçilik Tarımsal Üretim Nakliyat İnşaat Taah. San. Tic. Ltd. Şti. Yalova
9 Akgül Çiçekçilik Süs Bitkileri Peyzaj İnşaat Taah.İth.İhr.Tic. ve San.Ltd.Şti. Yalova
10 Albanian Gardens Peyzaj Bakım Organizasyon Tic. Ltd. Şti. Yalova
105
TOHUMCULUK 2015
SN KURULUŞ ADI İL
11 Algen Tarım ve Gıda San. Tic. Ltd. Şti. İstanbul
12 Ali YETGİN Yapı Tarım Hay. Tic. Ve San. Ltd. Şti. Konya
13 Amt Tarım ve Teknoloji Geliştirme ve Uygulamaları Sanayi ve Tic.A.Ş Balıkesir
14 Anfa Ankara Altınpark İşl. Ltd. Şti. Ankara
15 Arifiye Çiçekçilik Fidancılık Tarım Ürünleri San. Ve Tic. Ltd. Şti. Sakarya
16 Armada Botanik Sanayi Ticaret Ltd. Şti. İstanbul
17 Aster Tarım Çiçekçilik Üretim Paz. İnş. Tur. Tic. İth. İhr. Ltd. Şti. Antalya
18 Atölye Peyzaj Tarım İnşaat Mimarlık San. ve Tic.Ltd.Şti. Antalya
19 Avrasya Zirai Maddeler Tic. Ltd. Şti. Sakarya
20 Avrupa Çiçekçilik - Gönül BASEL İzmir
21 Ayvalı Sera Tarımsal Ürn. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. Ankara
22 Aziz GÜNER-Güner Çiçekçilik Yalova
23 Bahçe Çiçekcilik Cevat ÖZBAHÇELİ Sakarya
24 Balkılıç Peyzaj İnş. Taah. Gıda Mob. San. ve Tic. Ltd. Şti. Ankara
25 Batoflora Tarım Ürünleri San. Ve Tic. A.Ş. Hatay
26 Baydemir Çiçekçilik Çiçek Ürt.Paz.Tarım Nak.İth.İhr.San.ve Tic.Ltd.Şti. Yalova
27 Bayege Tarım Ürünleri Çiçekçilik Biyoteknoloji San. Ve Tic. Ltd. Şti. İzmir
28 Bayındır Armağan Çiçekçilik Taş. Tar. Ürün. Paz. San. ve Tic. Ltd. Şti. İzmir
29 Bilgin Emlak Alım Satım İnş. Taah. Ltd. Şti. Sakarya
30 Biocampus Biyoteknoloji Tarım San ve Tic. A.Ş. Adana
31 Birdünya Fidancılık - Yıldıray ÖZTÜRK İstanbul
32 Birikim Süs Bitkileri Elektrik Otomasyon Bilgisayar San.ve Tic.Ltd.Şti. Yalova
33 Birtaş Koll. Şti.Mesut Solgun ve Ortakları İstanbul
34 Biyo-Art Biyolojik Ürünler Üretim İth. İhr. Ltd. Şti. Artvin
35 Botanik Meram Çiçekçilik ve Zirai Ür. San. ve Tic. Ltd. Şti. Konya
36 Buket Sera Süs Bitkileri Tarım San. ve Tic. A.Ş. Yalova
37 Burçiçek Bursa Çiçekçilik Paz. Tur. Mob. Dek. San. Tic. A.Ş. Bursa
38 Büyük Bahçe Süs Bitkileri Peyzaj Çiçek. İnş. Gıda Turizm San. ve Tic. A.Ş. Yalova
39 Büyük Çamlıca Fidancılık Seracılık İnşaat San. Tic. Ltd. Şti. İstanbul
40 Can Seracılık İnş. Kuyumculuk San. Ve Tic. Ltd. Şti. İzmir
41 Cem Botanik Peyzaj Proje ve Uygulama A.Ş. İzmir
42 Cengiz Göktaş - Göktaş Çiçekçilik Ankara
43 Çalman Fidancılık Seracılık Peyzaj İnş. San. Tic. Ve Ltd. Şti. İstanbul
44 Çamlıca Tarım ve İnşaat A.Ş. Sakarya
45 Çanakkale Geçilmez Süs Bitkileri Üretim Nak. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. Yalova
46 Çepkan Çiçekçilik Mehmet ÇEPKAN Muğla
47 Çevre Mimarlık Mühendislik Peyzaj ve İnşaat Ltd. Şti. Ankara
48 Çiftsan Botanik ve Aydınlatma Tic. San. Ltd. Şti. Konya
49 Damla İnşaat Peyzaj Taah. Tar.Çiçekçilik Nak. İth. İhr.Tic. ve San. Ltd.Şti. Antalya
50 Daşoğuz Tarım İnş. Gıda İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti. Yalova
51 Doğa Gıda Tarımsal Üretim Uygulama İth. İhr. İnş. Taah. Tic. Ltd. Şti. Yalova
52 Dört Mevsim Çiçek Seracılık Paz. Ltd.Şti. Ankara
53 Durusu Fidancılık Peyzaj İnşaat ve Dış Tic.Ltd.Şti. Sakarya
54 Durusu Süs Bitkileri San.ve Tic.Ltd.Şti. İzmir
106
TOHUMCULUK 2015
SN KURULUŞ ADI İL
55 Dündar Mevsimlik Süs Bitk.Peyzaj Turz.Hay.Nak.Paz.İth.İhr.San.ve Tic.Ltd.Şti. Yalova
56 Düzce Botanik Peyzaj Tarım Ürn. Hay. Gıda San. ve Tic. A.Ş. Düzce
57 E/G Peyzaj Proje Tarım Ürünleri Turizm Taahhüt ve Tic. Ltd. Şti. Antalya
58 Ece Botanik Çiçekçilik İç ve Dış Mekan Tasarımları San. Tic. Ltd. Şti. Yalova
59 Edip GÜLER İzmir
Efecan Akar.Gıda İçe.Tur.İnş.ve Mlz.Hay.Deri Konf.Mob.Taş.Tarım Çiç.Eml.Bil.Rest.
60 Antalya
Ltd.Şti.
61 Ege Bitkileri Çiçekçilik Tar. Gıda Tur. İnş. San. İth. İhr. Ve Tic. Ltd. Şti. Muğla
62 Ege Plantek Çiçekçilik Ltd. Şti. İzmir
63 Ege Süs Bitkileri San. Ve Tic. Ltd. Şti. İzmir
64 Ekerler Peyzaj Çiçekçilik Fid. Üret. Paz. İth. İhr. San. Ve Tic. Ltd. Şti. Bursa
65 Ekin Fidancılık Üretim ve Pazarlama Ltd. Şti. Sakarya
66 Ekovizyon Peyzaj Proje Tarım Tur.İnş. D.T.M.S.M.San.ve Tic.Ltd.Şti. Antalya
67 EM BA Peyzaj Çiçekçilik Paz.İnş.İth.İhr.San.ve Tic.Ltd.Şti. Ankara
68 Emirgan Botanik San.ve Tic.Ltd.Şti. İstanbul
69 Ensar GÜNEY-EGS Süs Bitkileri Üretim ve Pazarlama Yalova
70 Erdinç Seracılık San. Ve Tic. Ltd. Şti. Yalova
71 Eren Peyzaj Proje Taahhüt - Ebru KAHRAMAN İstanbul
72 Erguvan Peyzaj Fid. İnş. Taah. Tic. San. Ltd. Şti. Sakarya
73 Erka Süs Bitkileri İth. İhr. San. Ve Dış Tic. Ltd. Şti. Yalova
74 Ersa Süs Bitkileri İth. İhr. San. ve Dış Tic. Ltd. Şti. İstanbul
75 Ertuğrul Karamık-Öz Başkent Çiçekçilik Ankara
76 Evergreen Tarım Üretim ve Ticaret Ltd. Şti. Antalya
77 Fatma KOÇ-Önem Fidancılık Peyzaj Yalova
78 Fırat DERSİMLİ - Anadolu Fidancılık Bursa
Fidan Peyzaj Planlama Çiçekçilik Fidancılık Ziraat Üretim Turizm Metal Sanayi ve
79 Adana
Tic. Ltd. Şti.
80 Fides İç ve Dış Ticaret A.Ş. İstanbul
81 Flash Tarım Ürünleri Ltd. Şti. Antalya
82 Fleurantalya Süs Bitkisi Üretim ve Pazarlama A.Ş. Antalya
83 Floramarla Süs Bitkileri Üret. İnş. Taah. Nak. İth. İhr. Tic. Ltd. Şti. Balıkesir
84 Floreks Tarım ve Peyzaj Ürn. Gıd. İth. İhr. Ltd. Şti. Konya
85 Florium Süs Bitkileri - Şükrü DİNÇ Yalova
86 Floryalı Fidanlık - Caner ULUTÜRK Kocaeli
87 Flover Peyzaj Tarım İnş. İth. İhr. A.Ş. Yalova
Garden ve Koala Peyzaj Planlama Çiçekçilik Fidancılık İnşaat Metal İşleri Sanayi ve
88 Mersin
Tic. Ltd. Şti.
89 Gardensa Çiçekçilik Danışmanlık ve Pazarlama Ltd. Şti. Sakarya
90 Gaye Süs Bitkileri Üretim İnşaat Sanayi Ve Ticaret Ltd. Şti. Yalova
91 Gizem Peyzaj ve Organizasyon İnş. San. Tic. Ltd. Şti. İzmir
92 Gizlibahçe Peyzaj Çiçek Tanıtım Org. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. İzmir
93 Gizlibahçe Seracılık Çiçekçilik Peyzaj San. Ve Tic. Ltd. Şti. Adana
94 Glocal Tarım İnşaat Danışmanlık Dış Tic. Ltd. Şti. İstanbul
95 Golf International Tur. İnş. Tarım Tic. Ltd. Şti. Antalya
96 Göker Tarımsal Etk. Dan. San. Ve Tic. Ltd. Şti. Yalova
107
TOHUMCULUK 2015
SN KURULUŞ ADI İL
97 Gökkuşağı Bitki Üretimi Çevre Düzenleme Peyzaj İn. Ve Tic. Ltd. Şti. Bursa
98 Göksu Fidancılık Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. Yalova
99 Göktürk Botanik İnş. Taah. Isıt. Soğ. Sist. Paz. San. ve Tic. Ltd. Şti. İstanbul
101 Gündeş Tarım Ürün. İhr. İth. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. Antalya
102 Güney Süs Bitkileri Üretim ve Dış Tic. Ltd. Şti. Yalova
103 Gürçam Fidancılık -İsmail Korucu Sakarya
104 Habitat Peyzaj - Botanik ve Tarım Ürünleri San. Tic. Ltd. Şti. Samsun
Halfa Süs Bitkileri ve Tohumculuk Peyzaj Taahhüt İthalat ve İhracat Sanayi Tic. Ltd.
105 Karaman
Şti.
106 Halide SOYDAN - Ege Tarımsal Çiçekçilik Manisa
Has Çiçekçilik Çevre ve Bahçe Düzenleme Fidancılık Tarım Ürünleri Sulama Sis-
107 Mersin
temleri İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.
108 Hayrettin SUİÇMEZ Ankara
109 Helin&Çınar Süs Bitkileri San.ve Tic.Ltd. Şti. Yalova
Holland Bloem İç ve Dış Mekan Süs Bitkileri Orman Ürünleri Madencilik Gıda ve
110 İzmir
İnşaat San. Tic. Ltd. Şti.
111 HP Tarım İthalat İhracat San. ve Tic. Ltd. Şti. Antalya
112 Hüseyin Volkan Yasemin-Yasemin Süs Bitkileri Ticaret Pazarlama İzmir
113 Işık Peyzaj Mimarlığı İnş. Tur. Gıda. San. Ve Tic. Ltd. Şti. İstanbul
114 ITC INVEST TRADING & CONSULTING AG - Türkiye Ankara Şubesi Ankara
115 İda Peyzaj Çiçekçilik Kimya Madencilik İnş. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. Yalova
116 İkebana Çiçekcilik Peyzaj Organizasyon Dekerasyon İthalat İhracat Tic.Ltd.Şti. Antalya
117 İkinci Bahar İç ve Dış Mekan Bitkileri Üretim Tic.ve Paz.Ltd.Şti. Sakarya
118 İmaj İç Mekan Dış Mekan Proje Uyg. Üretim Paz. Ltd. Şti. Antalya
119 İnanlar İnşaat A.Ş. Yalova
120 İstanbul Botanik Tarımsal Üretim İnşaat San. Tic. Ltd. Şti. Sakarya
121 İstanbul Çiçekçilik - Ali Osman ÇAKICI Yalova
122 İstanbul Tarım Sanayi ve Tic.A.Ş. Antalya
123 İstanbul Tohumculuk Tarım Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. Yalova
124 İşbilen Bahçecilik Seracılık Tic. Ltd. Şti. Antalya
125 İzmir Fidancılık Tarım Ticaret Üretim Yatırım ve Pazarlama Ltd. Şti. İzmir
126 Kambium Tarım İnş. Taah. Oto Gıda San. ve Dış Tic. Ltd. Şti. Bursa
127 Karadumanlar Çiçekçilik (Ali Karaduman-Mustafa Karaduman) Antalya
128 Karaman Çiçekçilik Tur.Gıda İnş.Tar.Hay.Otom.Hiz.İşl.San.Tic.Ltd.Şti. Karaman
129 Karaoğlu Peyzaj Mimarlık Müh. Tic. Ltd. Şti. İstanbul
130 Kardelen Fidancılık Zirai İlaç ve Alet Tar. Ür. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İzmir
131 Kardelen Peyzaj Plan. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İzmir
132 Karmen Peyzaj Rulo Çim San. ve Tic. Ltd. Şti. Gaziantep
133 Kazak Tarım İnşaat Taahhüt Nakliyat San. ve Tic. A.Ş. Ankara
134 Kemal Cüce Tarım Nakliye Gıda İnşaat Ticaret ve Sanayi Ltd.Şti. Mersin
135 Kent Peyzaj Mimarlığı Proje ve Uygulama Ltd. Şti. Mersin
136 Klimaks Tarım Kimya Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti. Konya
Koçak Peyzaj İnşaat Turizm Reklam Hayvansal Ve Tarımsal Ürünler İth. İhr. Tic. Ltd.
137 Ankara
Şti.
108
TOHUMCULUK 2015
SN KURULUŞ ADI İL
138 Konseptde Peyzaj Fidancılık Tic. Ltd. Şti. Yalova
139 Konya Ağaç Park Bahçe ve Peyzaj Hiz. San. Tic. A.Ş. Konya
140 Korkmaz Sera ve Fidancılık - Mümin KORKMAZ Yalova
141 Köylüm Fidancılık Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. Sakarya
142 Kuşak Fidancılık San. ve Tic. Ltd. Şti. Sakarya
143 Kuzey Ege Peyzaj Seracılık Turizm İth.İhr.San.ve Tic.Ltd.Şti. Yalova
144 L.V. Tarımsal Ürünler Peyzaj ve Bilgisayar San. Tic. Ltd. Şti. Düzce
145 Lalesan Tarım Hayvancılık Petrol İnşaat Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti. Balıkesir
146 LG Dizayn Peyzaj Mimarlık Ticaret Ltd. Şti. İstanbul
147 Lider Süs Bitkileri Paz. ve Turz. Ltd. Şti. İzmir
148 Limon Çevre Düzenleme Peyzaj Tarım Turz. İnş. San. Ve Tic. Ltd. Şti. Antalya
149 Marmara Fidancılık Seracılık Sanayi ve Ticaret A.Ş. Sakarya
150 Marmara Fidanlığı -Ahmet ŞEKER Sakarya
151 Mavi Ladin Fidanlığı Seracılık Süs Bitkileri San. ve Tic. Ltd. Şti. Ankara
152 Mavi Peyzaj Antalya
153 Mayıs Peyzaj Nak. Tar. İnş. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. Bursa
154 Mim Doğal Kaynaklar İnşaat San. Ve Tic. Ltd. Şti. Bursa
155 Minel Çiçek Üretim Paz. San. ve Tic. A.Ş. Kocaeli
156 MS Botanik Çiçekçilik Fidancılık İth.İhr.Tic.Ltd.Şti. İzmir
157 Natural Peyzaj İnşaat San. Ve Tic. Ltd. Şti. İstanbul
158 Naturel Tarım Ürünleri Üretim ve Pazarlama Ticaret A.Ş. Adana
159 Nema Bahçe Kültürleri Üretim ve Pazarlama Ltd. Şti. İstanbul
160 Nema İnşaat Taahhüt ve Çiçek Paz. Seracılık Tic.Ltd. Şti. İzmir
161 Neon Neon Led Dekorasyon ve Yapı Malz.İnş.Paz.San.Tic.İth.İhr.Ltd.Şti. Yalova
162 Nergis Peyzaj İsmail SADIM Yalova
163 Nihan Yalçın ÖZCAN - Bahçe Butik Çanakkale
164 NP Mimarlık Peyzaj İnşaat San. Dış Tic. Ltd. Şti. Yalova
165 Oğuzlar Süs Bitkileri Üretim Paz. Nak. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. Antalya
166 Orkide Dünyası İnşaat Nakliye Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi Kocaeli
167 Osman ÖZTÜRK- Azra Peyzaj Bursa
168 Palmiye Botanik İthalat İhracat ve Paz. Ltd. Şti. İstanbul
169 Patara Tarım Çiçekçilik Ürt. Paz. İth. İhr. Tur. ve Tic. Ltd. Şti. Antalya
170 Pey-Art Peyzaj Mimarlığı Tic. Ltd. Şti. Antalya
171 Peyzaj Center Orm.Ürün.San.Tic.Ltd. Şti. İstanbul
172 Polen Peyzaj İnş. San. Tic. Ltd. Şti. İstanbul
173 Queen Tarım San. ve Tic. Ltd. Şti. İzmir
174 Ritmo Tarım Ürünleri Tic. Ve San. A.Ş. Antalya
175 S.S. Bademli Fidancılık Tarımsal Kalkınma Kooperatifi İzmir
176 S.S. Çiçekli Mahallesi Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Adana
177 S.S. Flora Çiçekçilik Üretim ve Pazarlama Koop. İstanbul
178 S.S.Altıntaş Tarımsal Kalkınma Kooperatifi İzmir
179 Sahil Peyzaj Çiçekçilik Tarım İnşaat ve İnşaat Malz. İth. Ve İhr. Tic. Ltd. Şti. Yalova
180 Sakaoğlu Fidancılık Peyzaj Tar. Zir. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İzmir
181 Sakarya Botanik Sanayi ve Ticaret A.Ş. Sakarya
109
TOHUMCULUK 2015
SN KURULUŞ ADI İL
182 Sakarya Fidancılık Seracılık Sanayi ve Ticaret A.Ş. Sakarya
183 Sakarya İli Süs Bitkileri Yetiştiricileri Birliği İktisadi İşletmesi Sakarya
184 Sakarya Plant Süs Bitkileri San. ve Tic. Ltd. Şti. Sakarya
185 Sedir-Güler Fidancılık Tarım İnşaat Tekstil Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti. Yalova
186 Sekiz Tarım Ürünleri Peyzaj İnşaat Otomotiv Turizm San.Dış Tic. A.Ş. Yalova
187 Selim GÜNDÜZ - Doruk PEYZAJ Ankara
188 Selko Tarımsal Üretim Hayv. Gıda Turz. Emlak İnş. Taah. İth. İhr. Tic. Ve San. Ltd. Şti. Yalova
189 Serbesler Botanik San. ve Tic. Ltd. Şti. Sakarya
190 Serkan YILMAZ-Onur Peyzaj ve Çiçekçilik İzmir
191 Solo Plant Süs Bitkileri Üretim ve Paz. Ltd. Şti. Yalova
192 Spor Yapı İnşaat Taahhüt Sanayi ve Ticaret A.Ş. Sakarya
193 Sultan Çiçekçilik Seracılık Zirai İlaç Gübre Toprak Mahsulleri İnş.San.ve Tic.Ltd.Şti Adana
194 Syngenta Tarım Sanayi ve Ticaret A.Ş. İzmir
195 Şile Süs Bitkileri Üretim İnşaat Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. Yalova
196 Talip Güler-Sedir Fidancılık Ve Peyzaj Tasarım Yalova
197 Talya Süs Bitkileri Seracılık Peyzaj Tarım Tur. Taş. İnş. Gıda San. ve Tic. A.Ş. İzmir
198 Tasarım Peyzaj Tarım San. ve Tic. Ltd. Şti. İzmir
199 Terra Tarım Ürün ve Hizmetleri A.Ş. Sakarya
200 Tuğtekin Çiçekçilik San. Tic. Ltd. Şti. Yalova
201 Tulipa Çiçekevi Peyzaj Tarım İlaçları -Mecbure Gayret Bursa
202 Tunalı Dış Ticaret Peyzaj Bahçe Bitkileri ve Tekstil San. Ltd. Şti. İstanbul
Turgutlu Botanik Park Süs Bit. Peyzaj Cafetery Restorant Düğün Sal. Nak. İnş.
203 Manisa
Taah. Tur. Gıda Üret. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti.
204 Türkmenoğlu Çiçekçilik San. Tic. Ltd. Şti. İzmir
205 TYT İnşaat Peyzaj San. Tic. Ltd. Şti. Yalova
206 Uğurbil Tarım Ürünleri Hayvancılık San. ve Tic. A.Ş. İzmir
207 Uluanak İnş.Taah.Med.San.ve Tic.Ltd.Şti. Ankara
208 Urmeysa Seracılık Tarım Ürünleri Hayvancılık Üretim Paz.İth.İhr.San.ve Tic.Ltd.Şti. Şanlıurfa
209 Uzbaş Tarım Ürünleri Tur. Gıda Enerji San. Ve Tic. Ltd. Şti. İzmir
210 Van Vliet Süs Bitkileri İth. İhr. Ve Tic. Ltd. Şti. Yalova
211 Vedat CAN-Can Çiçekçilik Ankara
212 Verim Ziraat Ltd. Şti. Adana
213 Yakup GÖNCÜOĞLU-Yenice Seracılık Tarımsal Üretim ve Pazarlama Mersin
214 Yalçın DALER-Dallıoğlu Seracılık Fidan ve Çiçekçilik İzmir
215 Yalova Güven Müh. Mim. İnş. Fidancılık ve Süs Bitkileri San. Tic. Ltd. Şti. Yalova
216 Yalova Nisan Süs Bitkileri Üretim Nak. San. Tic. Ltd. Şti. Yalova
217 Yanko Tarımsal Üretim Sera Konstrüksiyonları Paz. İnş. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. Mersin
218 Yeni Prestij Tarım Fidancılık Peyzaj Tarım Ürünleri San. Tic. A.Ş. Sakarya
219 Yeşil Orman-İsmail YANARATEŞ Yalova
220 Yeşilvadi Bahçe Bakım Fidan Çiçek Pazarlama ve Tic. Ltd. Şti. Yalova
221 Yılmazlar Botanik San. ve Tic. Ltd. Şti. İstanbul
222 Yiğit Peyzaj Çiçekçilik - Yavuz GÖRESİM Ankara
223 Zarif Peyzaj San. ve Tic. Ltd. Şti. Bursa
224 Zeytin Süs Bitkileri Çiçekçilik Tar. Tur. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. Antalya
225 Zirve Çiçekçilik Üret. Paz. İnş. Tur. Tic. İth. İhr. Ltd. Şti. Antalya
110
TOHUMCULUK 2015
8.4. ÖZEL SEKTÖR TARIMSAL ARAŞTIRMA KURULUŞLARI
Bitki ıslahına ve/veya çeşit geliştirilmesine ilişkin araştırmalar üzerinde çalıştığını beyan eden özel
sektör kuruluşlarından, özel sektör tarımsal araştırma kuruluşu olmak isteyenler, faaliyet yürütmek iste-
diği bitki grubunun belirtildiği başvuru dilekçesi ve aşağıda belirtilen şartların belgelendirildiği başvuru
dosyasının orijinali ve dört kopyası ile Genel Müdürlüğe başvururlar. Hali hazırda yetkilendirilmiş kuru-
luşlar şunlardır.
Tablo 26 - Özel Sektör Tarımsal Araştırma Kuruluşları

SN KURULUŞ ADI İLİ BİTKİ GRUBU
1 AD-Rossen Tarım San ve Tic. A.Ş. Antalya Sebze
2 AG Tohum Sanayi Ticaret A.Ş. Antalya Sebze, Tarla Bitkileri
3 Agroma Gıda Tarım Hayvancılık San.ve Tic. Ltd. Şti Denizli Sebze (Mantar)
4 Agromar Marmara Tarım Ürünleri San.ve Tic. A.Ş. Bursa Sebze, Tarla Bitkileri
5 Agromillora Fidan Üretim ve Pazarlama Ltd. Şti. İzmir Meyve
Agropark Zirai İlaç Tohum ve Fidecilik Mobilya Peyzaj
6 Samsun Sebze
İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti.
7 Agro-Tan Tohumculuk ve Tarım Ürünleri Tic.Ltd.Şti Balıkesir Sebze, Tarla Bitkileri
Agrotar Tarımsal Ürünler Hayvancılık Gıda Nakliye ve
İnşaat Sanayi Ticaret Limited Şirketi
Agro-Tek Tarım Gıda Sağlık Makine İnş.Pazarlama San.
9 Malatya Sebze, Tarla Bitkileri
ve Tic.Ltd.Şti.
10 Agrotek Tohumculuk Tarım San ve Tic. Ltd. Şti. Antalya Sebze
11 Agrova Tarımsal Üretim Paz. Ve San. Ltd. Şti. Adana Tarla Bitkileri
12 Ahmet Okumuş Tarbio Biyoteknoloji ve Danışmanlık Samsun Sebze, Tarla Bitkileri
13 Akça Tohumculuk Ar-Ge Sanayi ve Dış Tic. A.Ş. Antalya Sebze, Tarla Bitkileri
14 Akdeniz Tohum Sanayi ve Tic. Ltd. Şti Bursa Tarla Bitkileri
15 Alanya Tohumculuk Ltd.Şti. Antalya Sebze
16 Alara Fidan Üretim ve Pazarlama San. Tic. A.Ş. Bursa Meyve Asma Türleri
Alfa Tohum Tarım Gıda İnşaat Hayv. Paz. San. Tic. Ltd.
17 Balıkesir Sebze, Tarla Bitkileri
Şti.
18 Algen Tarım ve Gıda San. Tic. Ltd. Şti. İstanbul Meyve
19 Altın Tohumculuk Ticaret ve San. A.Ş. İzmir Sebze
20 AMC-TR Tarım San.ve Tic.A.Ş. Antalya Sebze, Tarla Bitkileri
21 Anadolu Efes Biracılık ve Malt Sanayi A.Ş. Konya Arpa, Şerbetçiotu
22 Anadolu Tohum Üretim ve Paz.A.Ş. Antalya Sebze
23 Anamas Tarım Üretim ve paz.Ltd.Şti. Antalya Sebze
24 Ankomer Tohumculuk ve Ziraat San. Tic. Ltd. Şti. Konya Tarla Bitkileri
25 Antalya Tarım Üretim Danışmanlık ve Paz. A.Ş Antalya Sebze
26 Ar Tarım Tohumculuk San.ve Tic. A.Ş. Nevşehir Tarla Bitkileri
27 Argeto Sebze Tohumları Islah Üretim ve Paz. Ltd. Şti. Antalya Sebze, Tarla Bitkileri
Sebze, Süs Bitkileri, Tarla
28 Asgen Tarım Tic.A.Ş. Balıkesir
Bitkileri
Asos Tarım Tohum Turizm İnşaat San. Paz. İth. İhr. Tic.
29 Antalya Sebze
Ltd. Şti.
30 Ata Tohumculuk İşletmeleri San. Ve Tic. A.Ş. Ankara Tarla Bitkileri
31 Atay Tarım A.Ş. Hatay Tarla Bitkileri
32 Atlas Tohum Ziraat Ltd. Şti. Adana Tarla Bitkileri
111
TOHUMCULUK 2015

33 Avesa Tarım Gıda ve Hayvancılık Ltd.Şti Konya Sebze, Tarla Bitkileri
34 AXIA Tohum San. Ve Tic. A.Ş. Antalya Sebze, Tarla Bitkileri
Ayer Gıda Nakliye Tarım Ürünleri Üretim Pazarlama San.
ve Tic.Ltd.Şti.
36 Ayer Tarım San. ve Tic. A.Ş. Antalya Sebze, Süs Bitkileri
37 Balıkesir Tohumculuk Tarım San. Ve Tic. A.Ş. Balıkesir Sebze, Tarla Bitkileri
38 Bayer Türk Kimya San. Ltd.Şti. İstanbul Tarla Bitkileri
39 Beta İnş.Tur. Hay. Sulama ve Fidancılık San.ve Tic.Ltd.Şti Adana Meyve
40 Beta Ziraat ve Tic.A.Ş. Konya Sebze, Tarla Bitkileri
Biar Tohumculuk Bitkisel Araş. Üretim ve Pazarlama Ltd.
41 İstanbul Sebze
Şti.
42 Biotek Tohumculuk Tarım Ürünleri San. ve Tic. Ltd.Şti. Konya Sebze, Tarla Bitkileri
43 Bircan Tarım Turizm Tic. İth. İhr. ve San. A.Ş. Antalya Sebze, Süs Bitkileri
44 Birlik Tohumculuk San.ve.Tic.Ltd.Şti Aydın Tarla Bitkileri
45 BT Tohumculuk Ziraat ve Tic. A.Ş. Bursa Sebze
46 Bursa Tohumculuk Ziraat ve Tic.A.Ş. Bursa Sebze
47 Büke Tarım ve Hayvancılık İth.İhr. ve Tic. Ltd. Şti. Ankara Tarla Bitkileri
48 Caso Tohum San.Ve Tic.Ltd.Şti. Diyarbakır Tarla bitkileri
49 Çağdaş Tohumculuk Tarım San. Ve Tic. Ltd. Şti. Adana Sebze
50 Çimsan Tarımsal Ürünler İnş. Taah. San. Ticaret Ltd.Şti. İstanbul Kolza, Patates, Mısır
51 Çimser Çim Üretimi San ve Tic. A.Ş. İzmir Tarla Bitkileri
52 Dako Tohumculuk Tic.ve San.A.Ş. Adana Tarla Bitkileri
Tarla, Sebze, Süs Bitkileri,
53 Dikili Çiftlik A.Ş. İzmir
Meyve
Tarla Bitkileri, Sebze, Süs
54 Dikmen Tarım Ürünleri San ve Tic.Ltd.Şti. Bilecik
Bitkileri, Meyve
55 Doğa tohumculuk Gıda San. ve Tic. A.Ş. Nevşehir Tarla Bitkileri
Ege -Cem Tarım Hayvancılık Su Ürünleri Turizm San.Ve
56 Antalya Sebze
Tic.Ltd.Şti.
57 Ege Plantek Çiçekçilik Ltd.Şti. İzmir Tarla Bitkileri, Süs Bitkileri
58 Elmas Tohumculuk ve Tar. Ür. Paz. Tur. San. Tic. Ltd. Şti İzmir Sebze
59 Enza Zaden Tarım Ar-Ge Taşımacılık ve Ticaret.A.Ş. Antalya Sebze
60 Euralis Tohumculuk A.Ş. Bursa Tarla Bitkileri
E-Z Tohumculuk Tohum Islahı ve Üretim. San.İth.İhr.Paz.
61 Antalya Sebze
ve Tic.Ltd.Şti.
62 Fidesan Tarım Ürn. İnş. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti. Antalya Sebze
63 Fito Tohumculuk Tic.Ltd.Şti. Antalya Sebze, Tarla Bitkileri
64 Genagri Tarım San. ve Tic. Ltd. Şti. Antalya Sebze
65 Genta Genel Tarım Ürünleri Paz. A.Ş. Antalya Sebze, Tarla Bitkileri
66 Gentar Tohumculuk San. ve Tic. Ltd. Şti. Adana Sebze
67 Gento Tohumculuk Tarım San. ve Tic. Ltd. Şti. Antalya Sebze
Tarla Bitkileri, Sebze ve Süs
68 Golden West Tohumculuk ve Tic. Ltd. Şti Antalya
Bitkileri
69 Gömeç Zirai Ürünler Üretim İth.İhr.A.Ş. Nevşehir Tarla Bitkileri
112
TOHUMCULUK 2015

Harman Tarım Tohumculuk ve Gıda Pazarlama Tic.Ltd.
Şti.
71 Hasel Tarım Ürünleri San.Ve Tic.Ltd.Şti. Antalya Sebze
72 Hazera Tohumculuk ve Tic.A.Ş. Antalya Sebze
73 Hıdıroğulları Tarım Market Tic. ve San. Ltd. Şti. Mersin Sebze, Tarla Bitkileri
Hibrit tohumculuk Tohum Islahı ve Üret. San. İth. İhr.
74 Antalya Sebze
Paz.Tic.Ltd.Şti.
Hisar Tohumculuk Tarım Hayvancılık Madencilik Tuz
Gıda Taşımacılık Gübre Pazarlama Sanayi ve Tic. Ltd. Şti.
76 HMCLAUSE Tohumculuk Tarım San. ve Tic. A.Ş. Antalya Sebze
77 Hüseyin AKDOĞAN-Ekip Tarım Ticaret Samsun Sebze, Tarla Bitkileri
İklim Bahçe Kültürleri Fonksiyonel Gıda Ürünleri Tarla Bitkileri, Süs Bitkileri
78 Mersin
Bilgisayar İth. İhr. San. Ve Tic. Ltd. Şti. ve Sebze
İlci Tarım Hayvancılık Biogaz Enerji Üretim Sanayi ve
79 Kırşehir Tarla Bitkileri
Ticaret A.Ş.
80 İnan Meijer Tohumculuk ve Tic. Ltd. Şti. Nevşehir Tarla Bitkileri
81 İrfan Ekmen Tarım Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. Tekirdağ Tarla Bitkileri
82 İstanbul Tarım San. ve Tic.A.Ş. Antalya Sebze
Sebze, Süs Bitkileri, Tarla
83 İstanbul Tohumculuk Tarım San ve Tic. Ltd. Şti. Yalova
Bitkileri
İTU Tohumculuk Danışmanlık Zirai İlaç Gübre Tarım ve
84 Adana Sebze, Tarla Bitkileri
Tohum İşl. Mak. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.
Jankat Kafkas Tohumculuk Tarım Ürünleri Üretim Tic. Ve
85 Bursa Sebze, Tarla Bitkileri
San. Ltd. Şti.
86 Kaizen Tohumculuk Tarım San. ve Tic. Ltd. Şti. Antalya Sebze
87 Kartaş Tohumculuk San. ve Tic. Ltd. Şti. Tekirdağ Tarla bitkileri
88 Kazak Tarım İnşaat Taahhüt Nakliyat San. ve Tic. A.Ş. Ankara Tarla Bitkileri
89 Koltar Tarım İth.İhr.Ve Tic.A.Ş. Ankara Sebze, Tarla Bitkileri
90 Konya Şeker San.ve Tic.A.Ş. Konya Tarla Bitkileri
91 Kuran Tarım Dış Tic.San.ve Tic.Ltd.Şti. Şanlıurfa Tarla Bitkileri
Küçük Çiftlik Tohumculuk ve Tarım Ür. Üret. Paz. San.
92 Balıkesir Sebze
Tic. Ltd. Şti.
93 KWS Türk Tarım Tic. A.Ş. Eskişehir Tarla Bitkileri
94 Lider Tohum Üretim ve Paz.Ltd.Şti. Antalya Sebze
95 Limagrain Tohum Islah ve Üretim San.Tic.A.Ş. Tekirdağ Sebze, Tarla Bitkileri
96 Maisadour Semences Tohumculuk Tic.Ltd.Şti. İstanbul Tarla Bitkileri
97 Malatya Pazarı Kuruyemişçilik San. Ve Tic.Ltd.Şti. İstanbul Sebze, Tarla Bitkileri
98 Manier Tohumculuk Ltd.Şti Adana Sebze, Tarla Bitkileri
99 Marmara Tohum Geliştirme A.Ş. Tekirdağ Tarla Bitkileri
100 Maro Tarım İnşaat Tic.veSan.A.Ş. Ankara Tarla Bitkileri
101 May Agro Tohumculuk San ve Tic.A.Ş. Bursa Sebze, Tarla Bitkileri
Mersin Ticaret Borsası Tohumculuk Araştırma San. ve
Tic. A.Ş.
103 Metan Tarım İlaç Temizlik San. ve Tic. Ltd. Şti. Adıyaman Sebze, Tarla Bitkileri
104 Metgen Tohumculuk.San.ve Tic.Ltd.Şti Yalova Sebze
105 Meyfid Fidan Tarım Ürünleri Üretim Tic. Ve San. Ltd. Şti. Manisa Meyve Asma Türleri
113
TOHUMCULUK 2015

106 Monsanto Gıda ve Tarım Tic.Ltd.Şti. Antalya Sebze, Tarla Bitkileri
107 MTN Tohum Tarım Ürn. Hay. Paz. San ve Tic. Ltd. Şti. Balıkesir Sebze
108 Multi Tohum Tarım San. Tic. A.Ş. Antalya Sebze
109 Mustafa AYAN-Ayan Tarım Ürünleri Konya Tarla Bitkileri
Nadide Tarım Toh. Ürt. Gıda İth. İhr. İnş. Peyzaj Tic.ve
110 Antalya Sebze
San.Ltd. Şti
111 Namdhari Seeds Tohumculuk Tic. Ltd. Şti. Antalya Sebze
112 NBC Tarım Danışmanlık Gıda İnş.San.ve Tic.Ltd.Şti Eskişehir Tarla Bitkileri
113 Neobi Tohumculuk Zirai Tarım Ürünleri San.ve Tic. A.Ş. İzmir Sebze, Tarla Bitkileri
114 Nunhems Tohumculuk A.Ş. Antalya Sebze
115 Olgunlar Turizm Tarım Enerji Üretim Tic. Paz. Ltd. Şti. Adıyaman Tarla Bitkileri
116 Orhas İç ve Dış Ticaret Ltd. Şti Diyarbakır Tarla Bitkileri
117 OSM Tohumculuk Sanayi ve Ticaret Ltd.Şti Konya Tarla Bitkileri
118 Özaltın Tarım İşl. San. Tic. A.Ş. Aydın Tarla Bitkileri
119 Öztar Tohumculuk ve Tarım Ürünleri Üretim ve Tic.A.Ş. İzmir Sebze, Patates
120 Paşa Tohumculuk San.ve Tiç.Ltd.Şti. Balıkesir Sebze
121 Petektar Tohum San.Tic.Ltd.Şti Antalya Sebze
PHILSA Philip Morris Sabancı Sigara ve Tütüncülük San.
ve Tic. A.Ş.
123 Pioneer Tohumculuk Dağıtım ve Pazarlama Ltd.Şti. Adana Tarla Bitkileri
124 Polen Tohumculuk ve Tarım Ürünleri San. ve Tic.Ltd.Şti. Manisa Sebze, Tarla Bitkileri
125 Poltar Tarım Ürünleri Sanayi ve Tic. Ltd. Şti. İzmir Sebze, Tarla Bitkileri
126 Progen Tohum A.Ş. Hatay Tarla Bitkileri
Proto Profesyonel Tohum Tarımsal Ürünleri Pazarlama
127 Antalya Sebze, Tarla Bitkileri
Tic. ve Turizm Ltd.Şti.
128 Rain Seeds Tohumculuk Pazarlama Tarım ve Tic. Ltd. Şti. Bursa Sebze, Tarla Bitkileri
129 Rayal Tarım Ürünleri San. ve Tic.Ltd.Şti. Bursa Sebze, Tarla Bitkileri
130 Rijk Zwaan TarımTic.Ltd.Şti. Antalya Sebze
131 Rito Tohumculuk A.Ş. Antalya Sebze
132 S.S. Bademli Fidancılık Tarımsal Kalkınma Kooperatifi İzmir Meyve
133 Safa Tarım A.Ş. Konya Sebze, Tarla Bitkileri
Semila Tohumculuk Tarım Ürünleri Gıda ve Hayvancılık
San. ve Tic.Ltd.Şti.
135 Set Tohumculuk Gıda Tarım San. Ve Tic. A.Ş. Adana Tarla Bitkileri
136 Sevgi Tarım Müh. Oto Gıda İnş. Taah. Tic. ve San. Ltd. Şti. Adana Sebze, Tarla Bitkileri
Silvan Nergiz Tarım Danışmanlık Gıda İnşaat Kozmetik
San.Tic.Ltd.Şti.
Sim Arzuman Tarım Ürünleri Tohum Gıda San.Tic.Ltd. Tarla Bitkileri, Sebze, Süs
138 Konya
Şti. Bitkileri
Smyrna Tohumculuk Fide Fidan. Zir. Dan. İth. İhr. San.
139 İzmir Sebze
Ve Tic. Ltd. Şti.
140 Solana-Avrasya Tarım Ürünleri San.ve Tic.Ltd.Şti. Antalya Tarla Bitkileri
141 Som Un San.ve Tic. Ltd.Şti Kırklareli Tarla Bitkileri
142 Sürde Tarım Gıda Üretim ve Pazarlama Ltd. Şti. Antalya Sebze, Tarla Bitkileri
114
TOHUMCULUK 2015

Tarla Bitkileri, Sebze ve Süs
143 Syngenta Tarım San ve Tic. A.Ş. Manisa
Bitkileri
144 T.T.L.Tütün San. ve Dış Tic. A.Ş. İzmir Tarla Bitkileri
145 Tareks Tarım Ürünleri Araç ve Gereç İth.İhrc. ve Tic.A.Ş Ankara Tarla Bitkileri
Tarla Bitkileri, Sebze, Süs
146 Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü Ankara
Bitkileri
Tariş Pamuk ve Yağlı Tohumlar S.S. tarım Satış Kooper-
147 İzmir Pamuk
atifleri birliği
148 Tasaco Tarım San. ve Tic. A.Ş. Antalya Sebze, Tarla Bitkileri
149 Taşpınar Tarım Tic. ve San. Ltd. Şti. Konya Sebze, Tarla Bitkileri
Tekcan Tohumculuk Gıda ve Tarım Ürünleri San. Tic. Ltd.
Şti.
Teknobiltar Tarım ve Hayvancılık Gıda Çevre Özel Eğit-
im Enerji San. Ve Tic. A.Ş.
Tera Grup Gıda Özel Eğitim İnş. Müh. Hizm. Mob. Turz.
152 Teks. Ulaş. Day. Tük. Mal. Dan. Ener.,ji Tarım San. ve Tic. Antalya Sebze
A.Ş.
Teta Tohum. Zir. İlaç Tar. Ür. Or. Gıda Hay. Mak. İç ve Dış
153 Kahramanmaraş Sebze
Tic. San. Ltd. Şti.
154 Tiriyo Tohumculuk Ziraat ve Tic.Ltd.Şti. Adana Sebze, Tarla Bitkileri
155 TMO Alkosan Alkoloid Ankara Haşhaş
156 Tolya Tohum Tarım San.Tic.Ltd.Şti. Antalya Sebze
157 Toros Tarım San.ve Tic.A.Ş. Adana Sebze, Tarla, Süs Bitkileri
Sebze, Süs Bitkileri Tarla
158 Tr Tarım Tohum Fide Çiçekçilik İth.İhr.San ve Tic.Ltd.Şti. Antalya
Bitkileri
159 Trakya Tarım ve Vet.Tic. Ltd.Şti. Tekirdağ Tarla Bitkileri
160 Troya Tohum Üretim Araştırma ve Pazarlama Tic. A. Ş. Antalya Sebze, Tarla Bitkileri
161 Turtat Tohum Islah Ltd.Şti. Balıkesir Sebze, Tarla Bitkileri
162 Tümaş Tarım Ürünleri Pazarlama ve Tic. Ltd. Şti. Ankara Sebze, Tarla Bitkileri
Yem Bitkileri, Çayır Mera
163 Ulusoy Tohumculuk Ziraat San. ve Tic. Ltd. Şti. Ankara
Bitkileri
164 United Genetics Turkey Tohum Fide A.Ş. Bursa Sebze, Tarla
Vatan Tohum Tarım İlaçları Üretim Pazarlama San.ve Tic.
165 Antalya Sebze
Ltd.Şti
Vedat Alacalı Zirai İlaç Tohumculuk Tarım Ürünleri Üre-
166 Bursa Sebze, Tarla Bitkileri
tim Tic.ve San.Ltd.Şti.
167 Verim Ziraat Ltd.Şti. Adana Sebze
Meyve Asma Türleri ve Süs
168 Yaltır Tarım Ürünleri San. ve Tic. A.Ş. Adana
Bitkileri
169 Yonca Tarım Ürünleri Mühendislik ve İhr.Mad.Tic.Ltd.Şti. Konya Tarla Bitkileri
170 Yüksel Tohumculuk Tarım San ve Tic. Ltd. Şti. Antalya Sebze, Tarla
Zenitt Tohumculuk Tarım Gıda Hayv. İnş. San. ve Tic.
171 Balıkesir Sebze, Tarla Bitkileri
Ltdi Şti.
172 Zeta Tohumculuk San.ve Tic.Ltd.Şti. Bursa Sebze, Tarla Bitkileri
173 Ziya Organik Tarım İşletmeleri A.Ş. Kırklareli Sebze, Tarla Bitkileri
115
TOHUMCULUK 2015
116

Tohumculuk

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Tohumculuk

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

TOHUMCULUK 2015

“5553 SAYILI TOHUMCULUK KANUNUNUN 10.YILI”

3.4. SEBZE TOHUMU ÜRETİM VERİLERİ..................................................................................................................22

Tablo 1 - Bazı ülkelerin tohumluk piyasası değerleri(2012) .......................................................................... 6

Tablo 2 - Sertifikalı Tohumluk Üretimi (Ton) ....................................................................................................... 17

Tablo 3 - Yıllar İtibariyle Çiftçiye İntikal Eden Tohumluk Fiyatları (TL/Kg)................................................. 18

Tablo 4 - İllere Göre Sertifikalı Tohum Üretimi (2015) ..................................................................................... 18

Tablo 6 - Kamu ve Özel Sektörün Sertifikalı Tohum Üretimindeki(Ton) Payları(%) .............................. 20

Tablo 7 - Bazı Önemli Türlerde Tohum İthalat Miktarı ve Değeri ................................................................ 21

Tablo 8 - Bazı Önemli Türlerde Tohum İhracat Miktarı ve Değeri ............................................................... 21

Tablo 9 - Sertifika Sınıfları Bazında Sertifikalı Tohum Üretimi-2015........................................................... 22

Tablo 10 - Sertifikasyon Kuruluşlarınca Sertifikalandırılan Tohumluklar ................................................. 22

Tablo 11 - Bazı Önemli Sebze Türlerinde Tohumluk Üretimi (2015) .......................................................... 23

Tablo 12 - Tür bazında Sertifikalı Fidan Üretimi (2015) .................................................................................. 24

Tablo 13 - Yıllara göre Fidan/Çilek Fidesi Üretim Miktarları .......................................................................... 25

Tablo 14 - Süs Bitkileri Üretim Alanları (Da) ........................................................................................................ 26

Tablo 15 - Süs Bitkileri Üretim Miktarları (Adet) ................................................................................................ 26

Tablo 16 - İllere Göre Süs Bitkileri Üretim Alanları (Da)................................................................................... 26

Tablo 17 - Süs Bitkileri İthalat - İhracat Verileri .................................................................................................. 26

Tablo 18 - Doğal Çiçek Soğanlarının İhracat Miktarları ve Değerleri ......................................................... 27

Tablo 19 – Kayıt altına alınacak tür listesi ............................................................................................................ 76

Tablo 20 - Milli Çeşit Listesi ....................................................................................................................................... 82

Tablo 21 - Yetkilendirilmiş Tohum Üreticisi Kuruluşlar ................................................................................... 86

Tablo 22 - Yetkilendirilmiş Fidan Üreticisi Kuruluşlar.......................................................................................104

Tablo 23 - Yetkilendirilmiş Fide Üreticisi Kuruluşlar .........................................................................................105

Tablo 24 - Yetkilendirilmiş Doku Kültürü ile Tohum Üreticisi Kuruluşlar...................................................105

Tablo 25 - Yetkilendirilmiş Süs Bitkisi Üreticisi Kuruluşlar .............................................................................105

Tablo 26 - Özel Sektör Tarımsal Araştırma Kuruluşları..................................................................................... 111

Resim 1 - Laboratuvar yetki devri denetimlerinden bir görüntü................................................................12

Resim 2 - Serin İklim Tahılları Tohumculuk Çalıştayı......................................................................................... 36

Resim 3 - Serin İklim Tahılları Tohumculuk Çalıştayı......................................................................................... 37

Resim 4 - Yağlı, Lifli Bitkiler Tohumculuk Çalıştayı............................................................................................. 41

Resim 5 - Yağlı, Lifli Bitkiler Tohumculuk Çalıştayı............................................................................................. 41

Resim 6 - Sıcak İklim Tahılları Tohumculuk Çalıştayı ........................................................................................ 45

Resim 7 - Sıcak İklim Tahılları Tohumculuk Çalıştayı ........................................................................................ 45

Resim 8 - Süs Bitkileri Çalıştayı ................................................................................................................................ 49

Resim 9 - Süs Bitkileri Çalıştayı................................................................................................................................. 49

Resim 10 - Sert Çekirdekli Meyve Fidanı Üretim Çalıştayı.............................................................................. 53

Resim 11 - Sert Çekirdekli Meyve Fidanı Üretimi Çalıştayı ............................................................................ 54

Resim 12 - Yem Bitkileri ve Yemeklik Tane Baklagil Tohumculuğu Çalıştayı ........................................... 58

Resim 13 - Tohumculukta Doğru Bilinen Yanlışlar Broşürü ........................................................................... 63

Resim 14 - Sertifikalı Tohum Tanıtım Broşürü .................................................................................................... 63

Grafik 2 - Tohumculuk Destekleri ........................................................................................................................... 28

2.1. DÜNYA TOHUM PİYASASI VE ULUSLARARASI TOHUMCULUK KURULUŞLARI

Tablo 1 - Bazı ülkelerin tohumluk piyasası değerleri(2012)

Ülkemizden Türkiye Tohumculuk Endüstrisi Derneği (TÜRKTED) ve Tohum Sanayicileri ve Üreticileri

Ülkemizden Türkiye Tohumculuk Endüstrisi Derneği (TÜRKTED) ve Tohum Sanayicileri ve Üreticileri

Uluslararası Süs Bitkileri ve Meyve Islahçıları Topluluğu (International Community of Breeders of

2.1. 10. ECOSA

2.2. BAKANLIK MERKEZ KURULUŞLARI

2.2.2. GIDA VE KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ - GKGM

2.3. KAMU SERTİFİKASYON KURULUŞLARI

2.3.3. ANTALYA TOHUM SERTİFİKASYON TEST MÜDÜRLÜĞÜ

2.3.4. BEYDERE TOHUM SERTİFİKASYON TEST MÜDÜRLÜĞÜ

2.3.5. ÇAYIROVA TOHUM SERTİFİKASYON TEST MÜDÜRLÜĞÜ

2.3.6. SAMSUN TOHUM SERTİFİKASYON TEST MÜDÜRLÜĞÜ

2.3.7. KARACABEY FİDAN VE FİDE TEST MÜDÜRLÜĞÜ

2.4. LABORATUVAR YETKİ DEVRİ ALAN KURULUŞLAR

Kuruluşun Adı İli Yetkilendirilen Bitki Türleri

Agromar Marmara Tarım Ürünleri San. ve Tic.

Maro Tarım İnşaat Tic.ve San. A.Ş. Ankara Buğday, mısır

Bursa Ayçiçeği, buğday, mısır, sorgum sudan otu,

Monsanto Gıda ve Tarım Tic. Ltd. Şti Bursa Mısır

Pioneer Tohumculuk A.Ş. Adana Ayçiçeği, buğday, kolza, mısır, pamuk