Praktikum Iz Patologije 1

Praktikum iz Patologije I
Interna skripta za studente medicinskog fakulteta
Skripta je napravljena kako bi olakšala polaganje praktičnog dijela ispita iz

Patologije, odnosno prepoznavanje preparata i njihovo opisivanje.
Preporučeno korištenje u elektronskoj (PDF) formi.
Uredio: Hariz Alihodžić (C) Copyright (MedBook) All Rights Reserved
1.
VJEŽBA
Diferencijalna dijagnoza za sva patološka stanja u ovoj vježbi je:

adaptaciona ćelijska promjena.
Lipomatosis pancreatis
MIKROSKOPSKE KARAKTERISTIKE
- Građa pankreasa je očuvana.
- Raspoznatljiv endokrini i
egzokrini dio.
- Relativno uvećani promjeri

duktusa.
- Smanjena veličina lobulusa, čiji je

parenhim razdvojen, infiltrisan
zrelim masnim tkivom.
MAKROSKOPSKE KARAKTERISTIKE
- Uvećan pankreas, teže

raspoznatljive režnjevitosti, na
presjeku žućkastog tkiva, izgleda
i konzistencije masnog tkiva,
pored manjih polja bjeličastog
očuvanog, čvršćeg parenhima.
KAKO MI VIDIMO POD MIKROSKOPOM?
Metamorphosis adiposa
hepatis
- Teško raspoznatljiva lobularna

građa jetre se prepoznaje po v.
centralis, portnim prostorima i
hepatocitima, mjestimice
raspoređnim u raspoznatljive
gredice.
- Gotovo difuzno, hepatociti su

uvećani, zaobljenih obrisa.
- U citoplazmi većine hepatocita

prisutne su krupne, optički
prazne vakuole koje pomiču
jedro prema periferiji hepatocita,
dajući mu izgled masne ćelije.
- U citoplazmi nešto manjeg broja

uvećanih hepatocita, jedro je
smješteno centralno, a u
citoplazmi prisutne male do
srednje krupne vakuole.
- Jetra uvećana, lako zaobljenih

rubova, glatke površine, na
reznoj plohi žućkasto prebojenog
parenhima.
Calcificatio dystrophica
placentae
- Teže raspoznatljiva placenta -

mjestimice očuvane horijalne
resice.
- Veći dio samo raspoznatljivih

obrisa resica, gotovo acelularni.
- Između obrisa su obilni depoziti

eozinofilnog, acelularnog,
materijala fibrinodinih
karakteristika.
- To je područje infarkta placente,

sa krupnim nepravilnim
tamnoplavo do ljubičasto
prebojenim ovalnim ili
nepravilnim strukturama, koje
predstavljaju depozite kalcijuma.
Hyperplasia simplex
endometrii
- Endometrij neravnomjerno
umnoženih žlijezda, ponegdje
jedna uz drugu, različitih
promjera lumena.
- Stroma je bogata sitnim ćelijama,

celularna, edematozna, brojne su
mitotske figure.¸
- Žlijezde obložene visokim,

cilindričnim,
pseudostratifikovanim epitelom,
ovalnih jedara na različitim
visinama, nešto grubljeg
hromatina, brojnih mitotskih
figura.
- Kavum uterusa ispunjem

zadebljanim endometrijem,
ravnomjerno ili neravnomjerno,
može biti polipoidan, jasne
granice prema miometriju,
ružičastog mekog tkiva u kojem
se na presjeku mogu ponekad
vidjeti cistične šupljine.
2.
VJEŽBA

ireverzibilna ćelijska promjena (oštećenje).
Necrosis coliquationis
- U parenhimu mozga dilatirani

krvni sudovi, uz prisutan edem
(optički prazni prostori).
- U polju nekroze neraspoznatljiva

građa mozga, vidi se eozinofilan
(ostaci citoplazme) i bazofilan
(ostaci jedara) zrnast precipitat.
- U precipitatu dominiraju krupne,

svijetle ćelije, centralno
smještenog jedra, pjenušave,
vakuolizirane citoplazme -
pjenušavi histiociti.
- Makroskopski tkivo se pretvara u

viskoznu tečnu masu.
Necrosis coagulationis
- Gruba struktura mišića očuvana,

unutar miokarda se vide svjetlija
polja fibroze.
- Grupe miofibrila očuvanih obrisa,

jedra se ne uočavaju.
- Homogena, eozinofilna
citoplazma bez poprečne
ispruganosti.
- Pojavljuju se polimorfonukleari –
čistači, koji fagocitiraju razorene
ćelije, te slobodni eritrociti.
- Kontrakcijske pruge u području

ponovnog protoka.
- Vidi: 11. Vježba – Infarctus

myocardi.
Necrosis caseosa
- Pored bronha i očuvanog

limfnog tkiva vide se granulomi
koji su dijelom sliveni i u čijem
središtu nalazimo polje kazeozne
nekroze.
- Polje nekroze intenzivno

eozinofilno, amorfno, granularno,
bez obrisa ćelija sa ostacima
jedara, okruženo krupnim,
poligonalnim do ovalnim
ćelijama svijetlog jedra
(epiteloidni histiociti) između
kojih se uoče džinovske ćelije sa
jedrima raspoređenim u obliku
potkovice.
- Vanjski sloj čini gust upalni

infiltrat građen od limfocita i
plazma ćelija.
Steatonecrosis
- Svijetlo eozinofilna polja uz

uočljive obrise ćelija i gubitak
jedara.
- U nekim masnim celijama nema

opticki praznog prostora, nego
prljavo ljubicasto, bazofilno,
obojenje zbog odlaganja
kalcijumovih sapuna sa rubno
prisutnom izraženom upalnom
reakcijom.
- U poljima nekroze tkivo blijedo

žute boje, a usljed reakcije
slobodnih masnih kiselina i Ca++
stvaraju se sapuni te tkivo
postaje bjeličasto i bezstrukturno.
3.
VJEŽBA
Diferencijalna dijagnoza (Dif. Dg) navedena za svako stanje zasebno

u mikroskopskim karakteristikama.
Anthracosis lymphonodii
- Dif. Dg: Nakupljanje egzogenog

pigmenta.
- Radi se o antrakotičnom
pigmentu, ugljene prašine u
limfnom čvoru.
- Brojni makrofagi ispunjeni

zrncima sivocrnog pigmenta, a u
preostalom dijelu difuzno rasuto
očuvano limfoidno tkivo.
Atrophia fusca myocardii
- Dif. Dg: Nakupljanje endogenog

pigmenta.
- Na preparatu prepoznajemo
srcani misic - vlakna miokarda su
tanja, vretenasta.
- Centralno smješteno jedro na

čijim polovima se uočavaju zrnca
smeđeg, zlatnozutog pigmenta
lipofuscina u obliku plamena
svijece.
Metaplasia squamosa epithelii
superficialis et glandularum
mucosae endocervicis
- Dif. Dg: Zamjena jedne vrste

zrelog tkiva drugom vrstom
zrelog tkiva.
- Preparat je isječak grlića

maternice.
- .Jasno se raspoznaje skvamozni,

neorožavajući epitel na površini,
sa uočljivim rezervnim ćelijama ,
ispod kojeg nalazimo brojne
ostatke endocervikalnih žlijezda.
- Uočava se zona transformacije-

prelazni epitel - gdje pločasti
prelazi u cilindrični.
- Tu je doslo do transformacije
rezervnih ćelija u skavmozne.
- Tako da cilindrični epitel

endocervixa prelazi u skvamozni
neorožavajući epitel, što
predstavlja metaplaziju.
- Proces metaplazije zahvata i

epitel žlijezda, dok se u
subepitelnom vezivu uz površinu
nađe i obilan upalni infiltrat.
Granulationes non spec.
- Dif. Dg: Zarastanje rane
- Ne može se odrediti o kojem se

tkivu tačno radi.
- Uočava se rastresita, edematozna

stroma sa brojnim malim krvnim
sudovima - kapilarima, uz
prisustvo polimorfonukleara i na
površini uz fibrin i eritrocite .
- Uočljiva marginalizacija
polimorfonukleara koji se
priljubljuju uz sam endotel
krvnog suda.
- U rastresitom vezivu su limfociti i

plazma ćelije.
Keloid
- Dif. Dg: Abnormalno zarastanje

rane
- Posmatramo na preparatu kože,
- Na povrsini je normalan
mnogoslojni plocati epitel sa
orožavanjem, a unutar derma su
debeli snopovi raspoređeni u
nepravilnim tračima.
- Građeni su od eozinofilnih
kolagenih vlakana, sa pojedinim
fibroblastima
4.
VJEŽBA

cirkulatorni poremećaj.
Oedema pulmonis
- Dif. Dg: Poremećaj tjelesnih

tečnosti.
- Plucni parenhim je dijelom

ocuvan, epitel najvecim dijelom
deskvamiran.
- Pojedine alveole su opticki

prazne, sadrze zrak, dok je dio
ispunjen sa homogenom
eozinofilnom tecnoscu koja
predstavlja edem.
- Kapilari intraalveolarnih septi su

dilatirani i krcati eritrocitima.
- Moze se uociti poneki histiocit ili

alveolarni makrofag koji sadrzi
hemosiderin, sto se naziva
celijom srcane greske.
- Pluća voluminozna, teža, na

presjeku vlažna, a sa rezne plohe
se cijedi pjenušava, sukrvičava
tečnost.
Thrombosis venae
mesenterialis
- Na preparatu vidimo dva krvna

suda: arteriju i venu.
- Arterija se od vene razlikuje po

praznom lumenu, debljem zidu i
prisutnoj lamini elastici interni et
externi.
- Lumen vene je obliterisan

trombom, koji je u jednom dijelu
vezan za zid vene.
- Unutar tromba, u zoni od fibrina i

trombocita, mozemo vidjeti
odredjenu slojevitost, tamnije i
svjetlije linije (Zanove linije).
- Trombi mogu biti različite

veličine od malih nepravilnih,
grubo kuglastih masa, do
izduženih zmijolikih tvorbi.
- U venama krv ide polaganije, te

su trombi su bogatiji eritrocitima
zbog čega se nazivaju crveni,
koagulacijski ili zastojni trombi
Embolia thrombotica
pulmonum
- Krvni sudovi prepunjeni krvlju.

Lumen većih krvnih sudova
obliteriran trombom.
- Tromb se nježnim fibrinskim

nitima veže za intimu krvnog
suda.
- Alveolarna septa hiperemična,

lumeni alveola prepunjeni
upalnim infiltratom.
Infarceratio haemorrhagica
testis
- Intersticij izrazito edematozan,

tubuli testisa široko razmaknuti
brojnim eritrocitima.
- Uočljiva i koagulaciona nekroza

uz intersticijalnu hemoragiju.
5.
VJEŽBA

akutna upala.
Appendicitis et serositis
fibrinoso-purulenta acuta
- U području sluznice prisutni

ostaci žlijezda uklopljeni u gust
upalni infiltrat građen od
- polimorfonukleara koji su fokalno

pomiješani sa eritrocitima i
nekroticnirn detritusom koji
ispunjava i lumen crvuljka.
- Pored toga u sluznici se uoci i

limfoidno tkivo sa raspoznatljivim
germinativnim centrima.
- Opisani upalni infiltrat se siri kroz

zid crvuljka, u okolno masno
tkivo.
- U njemu se nađu i dilatirani,

krvlju prepunjeni, krvni sudovi, sa
prisutnom marginalizacijom
upalnih celija.
- Seroza zahvaćenog crvuljka

prekrivena sivobjeličastim
krpastim naslagama. Na presjeku
lumen može biti dilatiran i
ispunjen gnojnim sadržajem.
Orchiepididymitis purulenta
acuta partim abscedens
- Tubuli epididimisa prošireni,

ispunjeni sadržajem u kome se
može naći nešto histiocita, te
polimorfonukleari, koji
predstavljaju osnovu upalnog
infiltrata u akutnim
inflamacijama.
- Tubuli testisa dijelom dilatirani,

deskvamiranog epitela, lumena
ispunjenog upalnim ćelijskim
infiltratom koji se sastoji od
polimorfonukleara, te koji se širi
u susjedni intersticij.
- Zahvaćeni testis je obično

edematozan, bolno osjetljiv.
Pneumonia lobaris seu cruposa
- Saćast izgled alveola, alveolarna septa,

antrakoza oko sitnih ogranaka bronha
i krvnih sudova govore da se radi o
pluću.
- Usljed oštećenja krvnih sudova

eritrociti ispunjavaju alveolarne
prostore, uz prisutnu malu količinu
fibrina i polimorfonukleara (stadij
crvene hepatizacije).
- Dolazi do lize eritrocita, a istovremeno

se povećava i količina
polimorfonukleara uz gust fibrin (siva
hepatizacija).
- Upalni infiltrat građen od nakupina

polimorfonukleara uklopljenih u
fibrinsku mrežu (svijetlo eozinofilni
zrnast materijal u vidu niti ili
gromuljica).
- Za vrijeme faze kongestije zahvaćeni

lobusi su teški, crveni i vlažni.
- U stadiju crvene hepatizacije pluća

imaju konzistenciju jetre, a u stadiju
sive hepatizacije su siva, suha i tvrda.
Phlegmona musculi
- Mišićna vlakna eozinofilna,

homogena, neuočljivih jedara,
nema poprečne ispruganosti
(koagulaciona nekroza).
- Mišić staklast, crvenkast.
- Polje flegmonozne inflamacije se

vidi kao sivo plavičasto sa
brojnim polimorfonuklearnim
leukocitima i fibrinom, koji
stvaraju ili kompaktnije nakupine
gnojnog infiltrata ili se zrakasto
šire između pojedinih vlakana.
- Nalazi se i vezivo u obliku širokih

traka.
- Mišić “voštanog izgleda”.
- Mišić otečen, vlažan, izgleda

kuhanog mesa.
6.
VJEŽBA

hronična upala.
Granuloma corporis alieni
- Nejasno ograničena kolekcija

specifičnih epiteloidnih i
džinovskih ćelija kao reakcije na
niti hirurškog konca u okruženju.
- Džinovske ćelije tipa stranog

tijela – sa jedrima raspoređenim
nasumično.
- U susjedstvu vidljivi izduženi,

igličasti, optički prazni prostori
koji predstavljaju holesterolske
kristale.
- Granulomatozna upala
predstavlja specifičan tip
hronične inflamacije koji se
karakteriše nakupljanjem
izmijenjenih makrofaga
(epiteloidnih ćelija), injicirane
infektivnim i neinfektivnim
agensima.
- Granulomi stranih tijela

predstavljaju lokaliziranu reakciju
na to tijelo.
Cholecystitis chronica
- U lamini propriji se nađe gust

upalni infiltrat građen od plazma
ćelija i limfocita, koji fokalno
formiraju folikule.
- Rokitansky-Aschoff sinusi
predstavljaju hernijaciju epitela
kroz laminu propriju, te dijelom u
mišićni sloj.
- Predstavlja hroničnu upalu žučne

kese koja je gotovo uvijek
povezana sa kamencima (90%) ili
može biti uzrokovana infektom (u
30% slučajeva izolovani su E.coli i
enterokoki).
- Žučna kesa može biti uvećana, ali

je najčešće kontrahirana.
- Zid je često fibrozno zadebljan

(obično ne više od 3x).
- U lumenu možemo naći

konkremente.
TBC pulmonis
- Preparat čini plućni parenhim u

kome se nađu difuzno
raspoređeni brojni granulomi
različite veličine, te velika polja
kompletne kazeifikacije plućnog
parenhima.
- Tuberkulozni granulomi se
karakterišu centralno uočljivim
poljem kazeozne nekroze oko
koga se prema periferiji nađe
pojas histiocita.
- Između epiteloidnih histiocita

mogu se naći multijedarne
džinovske ćelije tipa Langhans
(obilne citoplazme, brojnih rubno
poredanih jedara oko cijelog
unutrašnjeg dijela ćelijske
membrane ili u formi potkovice).
- Posljednji sloj čini pojas malih

zrelih limfocita i fibroblasti.
- Na presjeku se polje tuberkuloze

vidi kao sivobijeli fokus u
parenhimu pluća, obično uz
pleuru..
Sarcoidosis
- Na preparatu limfnog čvora

prisutni brojni sitni, gusto zbijeni
granulomi građeni od
epiteloidnih ćelija i džinovskih
ćelija.
- Šaumanova tjelašca (Schaumann)

sastavljena od bjelančevina i
kalcijuma.
- Asteroidna tjelašca predstavljaju

zvjezdaste inkluzije u citoplazmi
džinovskih ćelija.
- Hronična granulomatozna
multisistemska bolest nepoznate
etiologije koja se karakteriše
nekazeificirajućim granulomima u
mnogim tkivima i organima.
- U 90% slučajeva manifestuje se

kao obostrana hilusna
limfadenopatija ili zahvačenošću
pluća.
- Zahvaćeni limfni čvorovi su

povećani i odijeljeni, ponekad
lobulirani.
Parasitosis appendicis
vermiformis
- U lumenu crvuljka poprečni

presjeci oksiuriusa.
- Vide se krilca (alae), digestivna

cijev, jajnici, jaja.
- Enterobius (Oxyurius)
vermicularis – dječija glista.
- Nakupine sastavljene od parazita

mogu izazvati opstrukciju i upalu
crvuljka.
KAKO MI VIDIMO POD
MIKROSKOPOM?
7.
VJEŽBA
Diferencijalna dijagnoza navedena za svako stanje zasebno u

mikroskopskim karakteristikama.
Candidiasis
- Preparat čini isječak želuca,

dijelom očuvane normalne građe,
dok se uoči i dio morfoloških
karakteristika adenokarcinoma
tipa prstena pečatnjaka.
- U jednom dijelu se na površini

sluznice nađe ulceracija.
- Na površini ulceracije, zajedno sa

upalnim ćelijama i nitima fibrina
nađe se kandida.
- Kandida se vidi kao plavičaste –

bazofilno obojene končaste
strukture (pseudohife).
Aspergillosis
- Na preparatu se vidi
pseudostratifikovani cilindrični
respiratorni epitel, dok se u
vezivu uoče hiperemični krvni
sudovi i umjereno obilan upalni
ćelijski infiltrat.
- Aspergiloza se vidi kao svijetlo

eozinofilno polje bez jasnih
celularnih detalja, a na velikom
uvećanju u tim poljima se nađe
nakupina isprepletenih,
tubularnih struktura.
- Velike kolonije aspergilusa

označene su kao micetomi
(aspergilomi).
Trichinosis
- Na preparatu tkivo poprečno

prugastog mišića, čiji su snopovi
razdvojeni sa nešto masnog tkiva.
- Unutar mišićnih snopova u par

fokusa se nađu ciste.
- U okolini nema upalne reakcije.
- Parazitoza uzrokovana jedenjem

nedovoljno termički obrađenog
mesa koje sadrži ciste Trichinella
spiralis.
- Najvažnija lokalizacije je u
skeletnim mišićima, gdje se larve
pretvaraju u ciste i tako mogu
preživjeti godinama, bez
značajne reakcije domaćina.
Actinomycosis
- Preparat čini tkivo tubovarijalnog

apscesa u kome se nalaze dijelovi
izgleda nespecifičnog mladog
granulacionog tkiva, uz obilan
upalni ćelijski infiltrat.
- Nespecifično granulaciono tkivo

formira zid apscesa, a u
centralnom dijelu se nalaze brojni
polimorfonukleari i ćelijski
detritus.
- Fokalno se nađu tamno ružičaste

do ljubičasto obojene
isprepletene mase niti koje se na
rubu radijarno šire prema okolini,
a koje predstavljaju kolonije
aktinomiceta.
Molluscum contagiosum
- Preparat čine koža i potkožno

tkivo zadebljanog epidermalnog
sloja (akantoza).
- Mnoge epidermalne ćelije sadrže

intracitoplazmatske inkluzije tzv.
molluscum bodies.
- Na površini kože se nađe

celularni detritus i upalno ćelijski
infiltrat.
- Na površini lezije u dva fokusa

prisutni krateri nastali kao
posljedica dezintegracije stratum
corneum i oslobađanja
molluscum bodies.
- U okolnom tkivu prisutan obilan

mješoviti upalni infiltrat.
- Male, kupaste papule boje kože

sa centralno postavljenim
kraterom.
8.
VJEŽBA

benigni tumor.
Praktikum iz Patologije
Uredio: Hariz Alihodžić (C) Copyright (5.11.2017) All Rights Reserved
Lipoma
- Na preparatu isječak masnog

tkiva građen od zrelih, bijelih
adipocita, bez ćelijskog
pleomorfizma.
- Rubno uočjiva tanka, svijetlo

eozinofilna, kapsula građena od
nježnih niti vezivnog tkiva.
- Lipom je benigni tumor građen

od zrelih bijelih masnih ćelija –
adipocita.
- Najčešći mekotkivni tumor

odraslih.
- Mogu biti pojedinačni ili multipli

kod genetski predisponiranih
osoba (lipomatoza).
- Mekan, pomičan, elastičan

okrugli čvorić prekriven obično
nepromijenjenom kožom.
- Iako je inkapsuliran, nije uvijek

jasno odvojen od okolnog tkiva.
Leiomyoma
- Benigni tumor građen od glatkih

mišićnih stanica.
- Preparat čini isječak intramuralno

smještenog čvora (leiomyoma).
- Čvor je građen od snopova

vretenastih ćelija koji se
međusobno sijeku pod pravim
uglom.
- Tumorske ćelije pokazuju

zaobljene krajeve, izdužena jedra,
minimalno izraženu atipiju i
nekoliko mitotskih figura.
- Rubno se uoči dio

raspoznatljivog miometrija.
- Leomiom je nodularna tvorba,

sivobijele boje i čvrste
konzostencije.
- Od okoline je odvojen
pseudokapsulom građenom od
okolnih komprimiranih glatko-
mišićnih ćelija.
- Mogu biti submukozni,

intramuralni i subserozni.
Heamangioma cavernosum
- Na preparatu isječak kože

istanjenog epiderma, ispod kojeg
se nađe veliki broj vaskularnih
prostora tankih zidova.
- Dio vaskularnih prostora je u

cjelosti ispunjen brojnim
eritrocitima, dok je dio prazan.
- U okolnom oskudnom vezivu

prisutni brojni eritrociti, te
granulaciono tkivo.
- Hemangiomi predstavljaju
benignu proliferaciju krvnih
sudova različite veličine.
- Kavernozni hemangiom je
građen od velikih, kavernoznih
vaskularnih kanala.
- Crveno-plava mekana, spužvasta

promjena, promjera 1-2 cm,
iznad nivoa kože ili sluznice.
- Jasno ograničena, ali

neinkapsulirana promjena
građena od velikih, kavernoznih
krvnih prostora.
Nodulus teleangiectaticus
- Na površini prisutan skvamozni

epitel, koji može biti keratotičan,
hiperplastičan ili displastičan, dok
jezgro nodula čini rastresito
miksoidno vezivo.
- Reaktivni noduli (“polipi”),

najčešće na glasnicama pušača
ili pjevača (nodulus cantatorum -
čvorić pjevača).
- Nikad ne prelaze u karcinom.
- Glatke, okruglaste, sesilne ili

pedunkulirane tvorbe, najvećeg
promjera do nekoliko milimetara.
Osteochondroma
- Na preparatu se vidi hrskavica

izgleda ploče rasta, sa periferne
strane prekrivena
perihondrijumom.
- Sa unutrašnje strane hrskavica

prelazi u kost (enhondralna
osifikacija).
- Novoformirana kost čini

unutrašnjost osteohondroma.
- Hrskavicom prekrivena gljivasta

koštana izraslina na spoljašnjoj
površini kosti, veličine 1 do 20
cm.
- Predstavljaju sporo rastuću masu,

koja može biti bolna ukoliko
dođe u kontakt sa nervom ili ako
dođe do preloma stalka.
- Medularna šupljina
osteohondroma u kontinuitetu se
nastavlja na medularnu šupljinu
kosti.
9.
VJEŽBA

maligni tumor, izuzev prvog preparata (benigni tumor).
Teratoma cysticum adultum
ovarii
- Dijelovi ciste čiji je zid graden od

slojevitog pločastog epitela,
ispod kojeg su brojne sebacealne
žlijezde, dlačni folikuli i druga
adneksa kože.
- U ostalim dijelovima preparata

uočava se jasno raspoznatljiva
hrskavica, te tkivo mozga.
- Tumor građen od zrelih ćelija

porijekla sva tri zametna lista.
- Teratomi su rezultat je
nenormalnog razvoja
pluripotentnih ćelija.
- Unilokularna (najčešće) cista koja

sadrži snopove dlaka i sirasti
sebacealni materijal.
- Unutrašnja strana prekrivena je

blijedim, nabranim,
raspoznatljivim epidermom.
- U zidu se mogu naći zub ili

područja kalcifikacije.
Liposarcoma
- Preparat čini samo tumorsko

tkivo dediferenciranog
liposarkoma.
- Tumorske ćelije su vretenaste,

organizovane u snopove, sa
umjerenom nuklearnom atipijom.
- Grupe tumorskih ćelija sadrže

vakuole.
- U dijelu preparata prisutno je

polje nekroze.
- Obično velika, multinodularna,

žućkasta masa, sa diskretnim,
solidnim, često sivosmeđim, ne-
lipomatoznim (dediferenciranim)
dijelovima.
- Ova područja često pokazuju

krvarenje i nekrozu.
Leiomyosarcoma
- Tumorsko polje jasno ograničeno od

površnog sloja, visoke celularnosti.
- Tumorske ćelije organizovane u

nodule i snopove, koji teku u svim
pravcima.
- Jedra su izdužena, zaobljenog kraja,

često lobulirana.
- Nuklearna hiperhromazija i
pleomorfizam su jako izraženi, brojni
bizarni oblici, uočavaju se mitoze.
Citoplazma varira od blijede do jasno
eozinofilne.
- Prisutno nepravilno, nejasno

ograničeno polje nekroze.
- Mesnata masa, sivosmeđe boje,

ponekad diskretno vlaknate strukture.
- Veći leiomiosarkomi pokazuju

nekrozu, krvarenje i cistične promjene.
- Tumor je uglavnom jasno ograničen,

mada često sa jasnom infiltracijom
okolnog tkiva
Osteosarcoma
- Vide se polja gustog, ružičastog,

amorfnog, intercelularnog
materijala sa lakunama, različitih
oblika – osteoid.
- Prostor između polja osteoida

ispunjen tumorskim ćelijama
vretenastog oblika, mjestimično
jako izražene atipije, vidljivih
jedaraca.
- Postoji više tipova osteosarkoma,

od kojih je najčešći
konvencionalni osteosarkom.
- Podtipovi konvencionalnog
osteosarkoma: osteoblastični,
hondroblastični, fibroblastični.
- Veliki (preko 5 cm), mesnati ili

tvrdi tumor koji može sadržati
hrskavicu.
- Često probija korteks i zahvata

okolno meko tkivo.
Chondrosarcoma
- Na malom uvećanju se vide

nepravilni lobuli obilne, plavo-
sive hrskavice, mjestimično
odvojeni fibroznim trakama.
- Celularnost povećana, hondrociti

atipični, različitih veličina i oblika,
sa velikim, hiperhromatičnim
jedrima, brojni binukleirani oblici.
- Tumor lobularnog načina rasta,

poluprovidne, sivo-plave ili
bijeličaste rezne plohe.
- Može sadržavati mukoidna i

miksoidna područja, ciste, te
bijelo-žućkasta područja
mineralizacije – depoziti Ca++.
- Kod hondrosarkoma ravnih

kostiju (lopatica, karlica) česta je
erozija i destrukcija korteksa, sa
širenjem na okolno tkivo.
10. VJEŽBA
Diferencijalna dijagnoza navedena je zasebno, za svako patološko

stanje, u mikroskopskim karakteristikama.
Membranae hyalineae
pulmonum
- Na prepratu se vide bronhi, cilijarni

epitel i dio ekspandiranih alveola.
- Alveole dijelom neekspandirane,

kolabirane, pluća su atelektatična, što
odgovara izrazito celularnim poljima,
sa prisutnim samo malim pukotinama.
- Alveole koje posjeduju lumen su sa

unutrašnje strane obložene
homogenim, eozinofilnim naslagama
koje predstavljaju hijaline membrane
građene od nekrotičnih epitelnih ćelija
i ekstravaziranih proteina plazme.
- Osnovni poremećaj predstavlja

nesposobnost nezrelih pluća da
sintetiziraju dovoljnu količinu
surfaktanta, kojeg sintetišu pneumociti
tipa II.
- Poremećaj se očituje sklonošću ka

kolabiranju alveola.
- Pluća su normalne veličine, ali su teška

i relativno bezvazdušna.
Modroljubičaste su boje.
Citomegalovirus
- Preparat čini tkivo bubrega

nezrelog novorođenčeta.
- U ćelijama tubularnog epitela

vide se pojedinačne ili grupice
uvećanih ćelija sa velikim
tamnoružičastim intranuklearnim
inkluzijama, okruženim svijetlim
“halo”-om.
- Prisutne i manje, slabije uočljive

bazofilne citoplazmatske
inkluzije.
Retinoblastoma
- Preparat čini dio očnog bulbusa

na kome se nađe eozinofilni
tračak koji čini sklera, te dio
konjuktive sa znacima hronične
inflamacije.
- Tumor (maligni) je građen od

relativno sitnih poligonalnih do
lako ovalnih ćelija, izrazito
hiperhromatičnih jedara i
oskudne citoplazme.
- Solidne grupe tumorskih ćelija na

pojedinim mjestima grade
Fleksner-Vinterštajnerove rozete
koje se sastoje od skupina
kubičnih ili niskih cilindričnih
ćelija radijarno poredanih oko
centralnog lumena.
- Tumorske ćelije infiltriraju i skleru

i šire se u okolno bulbarno tkivo.
- Postoji bijela zamućenost zjenica

tzv “refleks mačijih očiju”.
- Tumor raste lokalno destruktivno.
Lymphangioma cysticum
colli
- Bazofilni dio preparata čini

limfoidno tkivo, a sav preostali
dio čine široko komunicirajući
limfni sudovi.
- Između se uoče septa koja

predstavljaju acelularno vezivo.
- U pojedinim lumenima prisutna

eozinofilna tečnost sa
limfocitima.
- Benigni tumor porijekla limfnih

sudova.
- Javljaju se na koži , te u dubljim

predjelima vrata, medijastinuma i
retroperitoneuma.
- Multicistične ili spužvaste tvorbe

izdignute iznad nivoa kože;
ponekad mogu biti na peteljci.
- Šupljine ispunjene vodenastom ili

mliječnom tečnošću.
- Nemaju jasnu kapsulu, te ivice

tumora nisu jasno ograničene
prema okolini.
Granuloma
eosinophilicum
- Prepart čini samo eozinofilni

granulom građen od Langerhans
histiocita i brojnih
multinuklearnih džinovskih ćelija.
- Neoplastični histiociti relativno

krupni, nejasnih granica,
neuočljivih nukleolusa, finog
hromatina, često sa nuklearnim
“usjecima”.
- Između njih brojni eozinofili, te

područja krvarenja (eritrociti) i
siderofagi.
- Oblik histiocitoze Langerhans-

ovih ćelija (Langerhans cell
histiocytosis – LCH) – to je
neoplastična proliferacija
Langerhans-ovih ćelija.
- Unifokalna lezija, građena od

mekog, crvenog tkiva.
11. VJEŽBA
Diferencijalna dijagnoza navedena je zasebno, za svako patološko

stanje, u mikroskopskim karakteristikama.
Atherosclerosis
- Preparat čini gotovo u cjelosti

izmijenjen zid krvnog suda, sa
izrazitim zadebljanjem intime,
samo u jednom dijelu
raspoznatljivog endotela.
- Aterom predstavlja eozinofilan,

zrnast materijal sa brojnim
optički praznim prostorima
(holesterolski kristali).
- U centralnom dijelu ateroma

uoče se i tamno ljubičasta polja
istaloženog Ca.
- Na jednom od krajeva, ispod

endotela vide se rijetki pjenušavi
histiociti.
- Aterosklerotski plakovi su
ispupčeni prema lumenu arterije i
mogu biti bijeli ili žuti.
Jezgru čine kašasti lipidi

(holesterol i holesterolski esteri)
koji su prekriveni čvrstom,
bijelom fibroznom kapom.
Myocarditis acuta
- Na preparatu se vidi endokard,

miokard i epikard.
- Miokard fokalno prožet

mješovitim upalnim infiltratom
koga čine limfociti,
polimorfonukleari, leukociti,
eozinofili i histiociti.
- Nađu se i dilatirani hiperemični

krvni sudovi. U dijelu preparata
vidi se nekroza miofibrila uz
razmaknuta mišićna vlakna.
- Endokard, miokard i epikard su

dijelom cijelom širinom prožeti
upalnim infiltratom, sa fokalnom
nekrozom.
- Srce može biti normalnog

izgleda ili je dilatirano.
- Karakteristično je da je miokard
komora mlitav i često razmekšan,
sa žarišnim ili difuznim
područima bljedila i/ili krvarenja.
- Mogu se naći i parijetalni trombi.
Infarctus myocardii
- Na jednoj strani preparata

raspoznatljiv epikard sa par
krvnih sudova.
- Unutar miokarda se uoče

nepravilna polja prožeta
fibroblastima, a na jednom rubu
se nađe koagulaciona nekroza
bez raspoznatljive poprečne
ispruganosti, bez jasno uočljivih
jedara uz izraženu hiperemiju.
- Na polovima jedara se može

uočiti i lipofuscin u obliku
plamena svijeće.
- Infarkti miokarda se obično

mogu vidjeti poslije 12-24 sata i
to kao crvenkasto-plavo područje
(boja potiče od zastoja
zarobljene krvi).
- Poslije toga se vidi poput jasno

ograničenih žućkastih
razmekšanja.
- Zavisno od vremena koje je

prošlo od nastanka infarkta, isti
može biti neuočljiv (do12 sati).
Endocarditis thrombotica
- Na endokardu se vide trombotične

mase građene od fibrina, ćelijskog
detritusa i leukocita.
- U središnjem dijelu u polju fibrina se

uoče kolonije bakterija, koje se vide
kao nepravilne, bazofilne formacije.
- Pri bazi iz miokarda koji sam nije

promijenjen, dolazi do proliferacije
fibroblasta, kapilara, odnosno stvara
se granulaciono tkivo.
- Karakteriše ga invazija
mikroorganizama u srčane zaliske, pri
čemu dolazi do nastanka trošnih,
masivnih vegetacija, koje su građene
od nekrotičnog detritusa, tromba i
uzročnika.
- Vegetacije mogu biti pojedinačne ili

multiple, mogu nastati na više od
jednog zaliska, mogu se širiti i
zahvatiti miokard, gdje formiraju
apscesnu šupljinu (ring abscess).
- Kod infektivnog endokarditisa to su

velike nepravilne mase koje se mogu
širiti na chordae tendineae
Trombangitis obliterans
Buerger
- Preparat čini isječak kože i

potkožnog masnog tkiva u kome
se uoči arterijski krvni sud u
potpunosti obliterisan trombom.
- Iz intime se vidi proliferacija

nespecifičnog granulacionog
tkiva koje urasta u tromb.
- Upalne ćelije infiltrišu sve slojeve

zida krvnog suda.
- Unutar tromba vide se

mikroapscesi okruženi
granulamatoznom upalnom
reakcijom.
- Vaskularna insuficijencija u
Buergerovoj bolesti se
manifestuje površnim
nodularnim flebitisom, javlja se
osjetljivost šaka na hladnoću, te
jak bol u svodu stopala.
- Mogu nastati hronične ulceracije

nožnih prstiju, stopala, prstiju
ruku, koje vremenom mogu
progredirati u gangrenu.

Praktikum Iz Patologije 1

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Praktikum Iz Patologije 1

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Praktikum Iz Patologije 1

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Praktikum iz Patologije I

Interna skripta za studente medicinskog fakulteta

Skripta je napravljena kako bi olakšala polaganje praktičnog dijela ispita iz

Preporučeno korištenje u elektronskoj (PDF) formi.

Diferencijalna dijagnoza za sva patološka stanja u ovoj vježbi je:

- Građa pankreasa je očuvana.

- Relativno uvećani promjeri

- Smanjena veličina lobulusa, čiji je

- Uvećan pankreas, teže

- Teško raspoznatljiva lobularna

- Gotovo difuzno, hepatociti su

- U citoplazmi većine hepatocita

- U citoplazmi nešto manjeg broja

- Jetra uvećana, lako zaobljenih

- Teže raspoznatljiva placenta -

- Veći dio samo raspoznatljivih

- Između obrisa su obilni depoziti

- To je područje infarkta placente,

- Stroma je bogata sitnim ćelijama,

- Žlijezde obložene visokim,

- Kavum uterusa ispunjem

Diferencijalna dijagnoza za sva patološka stanja u ovoj vježbi je:

- U parenhimu mozga dilatirani

- U polju nekroze neraspoznatljiva

- U precipitatu dominiraju krupne,

- Makroskopski tkivo se pretvara u

- Gruba struktura mišića očuvana,

- Grupe miofibrila očuvanih obrisa,

- Kontrakcijske pruge u području

- Vidi: 11. Vježba – Infarctus

- Pored bronha i očuvanog

- Polje nekroze intenzivno

- Vanjski sloj čini gust upalni

- Svijetlo eozinofilna polja uz

- U nekim masnim celijama nema

- U poljima nekroze tkivo blijedo

Diferencijalna dijagnoza (Dif. Dg) navedena za svako stanje zasebno

- Dif. Dg: Nakupljanje egzogenog

- Brojni makrofagi ispunjeni

- Dif. Dg: Nakupljanje endogenog

- Centralno smješteno jedro na

- Dif. Dg: Zamjena jedne vrste

- Preparat je isječak grlića

- .Jasno se raspoznaje skvamozni,

- Uočava se zona transformacije-

- Tako da cilindrični epitel

- Proces metaplazije zahvata i

- Dif. Dg: Zarastanje rane

- Ne može se odrediti o kojem se

- Uočava se rastresita, edematozna

- U rastresitom vezivu su limfociti i

- Dif. Dg: Abnormalno zarastanje

- Posmatramo na preparatu kože,

Diferencijalna dijagnoza za sva patološka stanja u ovoj vježbi je:

- Dif. Dg: Poremećaj tjelesnih

- Plucni parenhim je dijelom

- Pojedine alveole su opticki

- Kapilari intraalveolarnih septi su

- Moze se uociti poneki histiocit ili