KOŁO NAUKOWE STUDENTÓW INFORMACJI NAUKOWEJ

I BIBLIOTEKOZNAWSTWA UNIWERSYTETU JAGIELLOŃSKIEGO

Ibinacja magazyn studencki

NR 10 STYCZEÑ 2008

NUMER SPECJALNY

materiały
z Ogólnopolskiej
Konferencji
Kół Naukowych

„OD BIBLIOTEKARZA
DO INFOBROKERA -
TEORIA I PRAKTYKA
ZAWODU”
OD REDAKCJI...
SPIS TREŚCI
REFERATY
Dr Sabina Cisek: Broker informacji:
istota zawodu
Marta Ziółek, Justyna Grzymała: Umarł
bibliotekarz, niech Ŝyje Bibliotekarz!
Martyna Pawłowska: Infobibliotekarz
Anna Suchecka, Jagoda Szostak:
„Infosapiens”, czyli komu infobroker
Justyna Osiecka: Broker informacji
a bibliotekarz 10
Karolina Nizioł: Jak zostać infobrokerem 12
ElŜbieta Paulina Nowak: Firma infobrokerska:
Quick User Guide
Łukasz Niedziałek, Adam Sygnowski:
Warsztat pracy infobrokera
Joanna Hoły, Justyna Frączyk: Zasoby
serwisu stowarzyszenia AIIP
Anna Krzak: Infobroker od kuchni
Joanna Odyniec, Kamil Stępień:
KINIA - gateway nauki o informacji
Z PRZYMRUśENIEM OKA
Złote myśli, poezje, pamiątki
KrzyŜówka konferencyjna
Koło Naukowe Studentów INIB UJ
Uniwersytet Jagielloński
Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa
ul. Gronostajowa 7, 30-387 Kraków
Adres e-mail: knsinibuj@gmail.com
http://www.inib.uj.edu.pl/kolo_naukowe/index.html
2 „Ibinacja” nr 10, styczeń 2008
Witam,
Oto przed Waszymi oczami specjalny numer
„Ibinacji”. Jak pewnie wiecie - a moŜe i nie wiecie - 23
listopada 2007 roku odbyła się Ogólnopolska Konferen-
cja Studenckich Kół Naukowych „Od bibliotekarza do
infobrokera - teoria i praktyka zawodu”. W tym oto spe-
cjalnym numerze prezentujemy skróty referatów z kon-
3
ferencji oraz inne pozostałości pokonferencyjne.
Numer specjalny zasłuŜył sobie takŜe na specjal-
5 ną krzyŜówkę. Zapraszam do rozwiązywania krzyŜówki
konferencyjnej. PoniewaŜ jak dotąd nie napisano Ŝadnej
7 piosenki o konferencji (a szkoda… CóŜ to byłby za
tekst!), nasz redakcyjny analityk i interpretator postano-
9 wił wziąć sobie analityczny urlop. Dziś zamiast piosenki
- poezja, która lubi powstawać mimochodem, nawet
w trakcie pisania referatu.
Dziękuję wszystkim osobom, bez których ten
numer nie mógłby powstać. Dziękuję przede wszystkim
autorom tekstów. Dziękuję wszystkim tym, którzy wspo-
mogli mnie merytorycznie i sprzętowo przy składaniu
13 „Ibinacji”. Specjalne podziękowania jak zwykle w spe-
cjalnej stopce redakcyjnej ;)
śyczę miłej lektury
15 Martyna Pawłowska
17
19
Sprostowanie: do dziewiątego numeru „Ibinacji” wkradł
się błąd. Projekt „Języki informacyjno-wyszukiwawcze”
19 został wykonany przez: Joannę Bek, Katarzynę Bembe-
nek, Natalię Białkę, Anetę Blachurę, Urszulę Borejczuk,
Agnieszkę Brodowicz i Weronikę Dziubarczyk. Za po-
myłkę przepraszamy.
22
„Ibinacja”
23
Magazyn studencki
Redaktor naczelny
Martyna Pawłowska
Autorzy
dr Sabina Cisek, Justyna Frączyk, Justyna Grzy-
mała, Joanna Hoły, Anna Krzak, Łukasz Niedzia-
łek, Karolina Nizioł, ElŜbieta Paulina Nowak,
Joanna Odyniec, Justyna Osiecka, Martyna Paw-
łowska, Kamil Stępień, Anna Suchecka, Adam
Sygnowski, Jagoda Szostak, Marta Ziółek
Skład komputerowy
Martyna Pawłowska
Specjalne podziękowania dla:
Dra hab. Andrzeja Linerta - za wnikliwą korektę i za
cierpliwość
Dra Krzysztofa Jaśko - za piękne zdjęcia z konferencji,
Prof. Jacka Wojciechowskiego - za złote myśli, których
nie da się zapomnieć.

Oto skrócone wersje referatów wygłoszonych
na Ogólnopolskiej Konferencji Studenckich Kół Na-
ukowych w dniu 23 listopada 2007 roku. Większość
skrótów otrzymałam od autorów, w niektórych przy-
padkach skróciłam referaty samodzielnie. Za pomoc
w zdobyciu tekstów oraz zdjęć z konferencji bardzo
dziękuję koleŜance Michalinie Miedzianowskiej
***
DR SABINA CISEK
Instytut Informacji Naukowej
i Bibliotekoznawstwa
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
BROKER INFORMACJI:
ISTOTA ZAWODU
dr Sabina Cisek
Abstrakt
Zawód brokera informacji jest stosunkowo
nowy w Polsce, cieszy się jednak rosnącym
zainteresowaniem praktyków, teoretyków,
a takŜe – instytucji edukacyjnych. W arty-
kule podjęto próbę uchwycenia istoty tej
profesji. Sformułowano następujące wa-
runki sine qua non bycia infobrokerem: (1)
pośredniczenie w świecie informacji, (2)
niezaleŜność, tj. prowadzenie własnej dzia-
łalności gospodarczej, (3) komercyjność,
NUMER SPECJALNY
(4) oferowanie nie informacji jako takiej,
lecz usług informacyjnych, (5) cechowanie
się odpowiednią wiedzą, umiejętnościami i
wartościami.
Wstęp
Broker informacji (infobroker) jest jed-
nym ze stosunkowo nowych zawodów w Polsce,
zdobywającym obecnie coraz większą popular-
ność. O rosnącym zainteresowaniu tą profesją
świadczą między innymi: powstawanie firm in-
fobrokerskich, powiększająca się oferta edukacyj-
na, w tym – uniwersytecka, a takŜe pojawienie się
w okresie ostatnich kilku lat piśmiennictwa na-
ukowego, fachowego i popularnego na jej temat
[Cisek 2007].
W istniejących publikacjach odnaleźć
moŜna próby charakterystyki zawodu brokera
informacji, generalnie jednak proponowane
„definicje” są bardzo podobnie formułowane
i z reguły akcentują wybrane tylko elementy in-
fobrokeringu, zwłaszcza pośredniczenie, poszuki-
wanie oraz akredytację informacji zgodnie z za-
potrzebowaniem klientów. Celem niniejszego
artykułu jest natomiast uchwycenie istoty in-
fobrokerstwa, innymi słowy – stworzenie wykazu
cech i/lub funkcji, których ł ą c z n e spełnienie
czyni z jakiegoś pośrednika lub „poszukiwacza
informacji” infobrokera właśnie.
Warunki sine qua non infobrokeringu
Jakie są zatem warunki konieczne i wy-
starczające bycia brokerem informacji?
• Po pierwsze, infobroker jest pośrednikiem
pomiędzy istniejącymi zasobami informacyjnymi
a ludźmi i organizacjami potrzebującymi inform-
acji/wiedzy.
• Po drugie, jest niezaleŜny (independent infor-
mation professional), tzn. prowadzi własną dzia-
łalność gospodarczą, ewentualnie jest zatrudnio-
ny w firmie infobrokerskiej.
• Po trzecie, swoje usługi oferuje odpłatnie.
• Po czwarte, sprzedaje nie informację jako
taką, ale określoną usługę informacyjną.
• Po piąte wreszcie, posiada odpowiednie
umiejętności i wiedzę, kieruje się etyką zawodo-
wą, korzysta jedynie z legalnych źródeł informa-
cji.
„Ibinacja” nr 10, styczeń 2008 3
NUMER SPECJALNY
JeŜeli któryś z wymienionych warunków
nie jest spełniony, mamy do czynienia bądź
z wykonywaniem innego zawodu, np. bibliote-
karza, producenta baz danych, szpiega, bądź na-
wet z przekroczeniem obowiązującego porządku
prawnego.
Dodatkowe, szersze wyjaśnienie nie-
zbędne jest zwłaszcza w odniesieniu do warun-
ków pierwszego i czwartego.
Warunek pierwszy: pośredniczenie
Na czym polega najwaŜniejsze zadanie
infobrokera, czyli pośredniczenie (mediacja) w
świecie informacji? Składają się nań następujące
etapy:
1. kompetentne identyfikowanie rzeczywistych
potrzeb informacyjnych klientów/
uŜytkowników;
2. oparte na przemyślanej strategii wyszuki-
wawczej pozyskiwanie informacji z róŜnych
źródeł, jak zasoby Internetu, archiwa, biblioteki,
eksperci, komercyjne systemy informacyjne,
urzędy, wywiadownie gospodarcze;
3. wybór, ocena, wartościowanie, selekcja źró-
deł oraz informacji, czyli jej filtracja;
4. przetwarzanie informacj i zgodnie
z „regułami sztuki” i zapotrzebowaniem klienta
– analiza, synteza, tworzenie róŜnego typu do-
kumentów pochodnych, tj. notatek, raportów,
streszczeń, zestawień statystycznych, takŜe –
baz danych i serwisów WWW;
5. w efekcie etapów od 1 do 4 – akredytacja
informacji, czyli gwarantowanie jej jakości;
6. udostępnianie informacji – odpowiedź na
zamówienie klienta oraz – optymalnie – zaspo-
kojenie jego potrzeb informacyjnych.
Jak widać, pośredniczenie nie polega
jedynie na wyszukaniu, akredytacji i przekazaniu
informacji klientowi na zasadzie „podaj dalej”,
ale jest działaniem bardziej kompleksowym. Co
więcej, przedstawiony model ma charakter
uproszczony, uprawnione jest bowiem przypusz-
czenie, iŜ mediacja nie ma postaci linearnej, lecz
„zapętloną”. Infobroker prawdopodobnie będzie
powracał do jednego lub nawet kilku z wymie-
nionych etapów, redefiniując na przykład potrze-
by informacyjne klienta, które mogą zmienić się
pod wpływem uzyskanej wiedzy, modyfikując
strategię wyszukiwawczą czy powtórnie filtrując
4 „Ibinacja” nr 10, styczeń 2008
informację przy uŜyciu odmiennych kryteriów
[Godbold 2006].
Dodatkowo, broker informacji nie jest
jedynym pośrednikiem informacyjnym
(information intermediary) w społeczeństwie. Są
teŜ inni: bibliotekarze, dziennikarze, organy rzą-
dowe, urzędnicy, wydawcy etc. [Womack 2002].
W trakcie IV Ogólnopolskiej Konferencji Stu-
denckich Kół Naukowych (listopad 2007, Kra-
ków) szczególne zainteresowanie budziło zagad-
nienie: c z y m w ł a ś c i w i e r ó Ŝ n i s i ę b r o -
ker informacji od bibliotekarza,
z którym łączą go przecieŜ szczególne historycz-
ne i merytoryczne związki? Sądzę, iŜ następują-
cymi elementami:
• rejestrem funkcji:
 infobroker ma przede wszystkim zada-
nia informacyjne;
 bibliotekarz oprócz funkcji informacyj-
nej pełni jeszcze inne – edukacyjną,
intelektualną, estetyczną, rozrywkową,
integracyjną, substytutywną oraz oby-
watelską;
• komercjalizacją – broker informacji oferuje
swoje usługi odpłatnie w ramach własnej
działalności gospodarczej, usługi bibliotecz-
ne są darmowe dla uŜytkowników;
• zakresem przetwarzania informacji – in-
fobroker najczęściej przetwarza informację
w większym stopniu niŜ bibliotekarz;
• indywidualizacją i personalizacją – broker
informacji z reguły oferuje usługi i treści
bardziej spersonalizowane i zindywidualizo-
wane niŜ czyni to bibliotekarz.
Co sprzedaje broker informacji?
Dlaczego „niebezpiecznie” jest twier-
dzić, iŜ infobroker sprzedaje informację? To za-
leŜy, oczywiście, takŜe od przyjętej definicji in-
formacji, jest to jednak zbyt obszerne zagadnie-
nie, by je tutaj omówić. OtóŜ informacja (w sen-
sie – treść, wiadomość, wiedza) często stanowi
albo czyjąś własność – autora artykułu, produ-
centa bazy danych, twórcy serwisu WWW, wy-
dawcy, albo jest – najogólniej rzecz ujmując –
dobrem publicznym. Nie naleŜy więc do brokera
informacji; w rezultacie pojawiają się problemy
związane z szeroko rozumianymi własnością
i prawem autorskim. Poza tym, sprzedawanie
informacji jako takiej wydaje się być zasadniczo
sprzeczne z funkcją mediacji. Co zatem oferuje
 NUMER SPECJALNY
broker informacji? U s ł u g ę i n f o r m a c y j n ą ***
polegającą na (moŜliwe są tu róŜne sformułowa-
nia): JUSTYNA GRZYMAŁA,
• pośredniczeniu pomiędzy utrwalonym zaso- MARTA ZIÓŁEK
bem informacji a jego uŜytkownikami, Instytut Informacji Naukowej
• albo – na zaspokojeniu konkretnych, zindy- i Studiów Bibliologicznych
widualizowanych potrzeb informacyjnych jedno- Uniwersytet Warszawski
stek bądź organizacji (głównie komercyjnych),
• albo – na przekształceniu informacji w zindy-
widualizowana wiedzę. UMARŁ BIBLIOTEKARZ,
Aspekty prawne działalności infobroker- NIECH śYJE
skiej są tutaj jedynie zasygnalizowane i domagają BIBLIOTEKARZ!
się dalszej, pogłębionej analizy.
Wykorzystane opracowania Jako specjaliści w dziedzinie infor-
1. Bates, Mary Ellen (2007) [dok. elektr.]. Info- macji i bibliotekoznawstwa mamy tenden-
Entrepreneurship: A Resource Guide for the Inde- cję do postrzegania zawodu bibliotekarza
pendent Information Professional. Dostępny
w WWW: http://www.aiip.org/Resources/ w dość specyficzny sposób. Umiejętność
IBResourceGuide.pdf sprawnej obsługi bazy danych, tworzenia
2. Broker informacji (2007) [dok. elektr.]. W: Wiki-
opisów katalogowych, opracowania rzeczo-
pedia [wersja w języku polskim]. Dostępny w WWW: wego i odnalezienia się pośród tysięcy zbio-
http://pl.wikipedia.org/wiki/Broker_informacji rów ksiąŜkowych stawia nas we własnych
3. Cisek, Sabina (2007) [dok. elektr. prezenta- oczach na najwyŜszym poziomie i sprawia,
cja.ppt]. Infobrokerstwo w Polsce. Stan obecny i per- Ŝe przestajemy dostrzegać potrzebę dalsze-
spektywy. Do stęp ny w WWW : http:// go rozwoju. Tymczasem z punktu widzenia
www.slideshare.net/sabinacisek/slideshows uŜytkowników biblioteki sytuacja wygląda
4. Godbold, Natalya (2006) [dok. elektr.]. Beyond nieco inaczej.
information seeking: towards a general model of in- Być moŜe jeszcze 10 lat temu wykształ-
formation behaviour. Information Research vol. 11 nr cenie podstawowe i brak jakichkolwiek dodatko-
4. Dostępny w WWW: http://InformationR.net/ir/11-
4/paper269.html
wych kwalifikacji wystarczały do podjęcia pracy
bibliotekarza i moŜe nawet zaspokojenia potrzeb
5. Materska, Katarzyna (2007). Informacja w organi- uŜytkowników biblioteki. Obecnie głównym ad-
zacjach społeczeństwa wiedzy. Warszawa: Wydaw- resatem usług bibliotecznych jest osoba wykształ-
nictwo SBP
cona, inteligentna i czynna zawodowo. Niestety,
6. Nowak, ElŜbieta Paulina (2006). Broker informa-
cji – odpowiedź na zapotrzebowanie XXI wieku. Za-
gadnienia Informacji Naukowej nr 1 (87), s. 51-63
7. Pastuszka, Bartosz (2007). Infobroker w świecie
biznesu – kiedy i do jakich zadań przedsiębiorstwa
potrzebują usług brokera informacji? W: III Semina-
rium z cyklu Infobroker: Efektywne wykorzystanie
zasobów informacyjnych sieci. Warszawa: Centrum
Promocji Informatyki, s. 131-141
8. Reitz, Joan M. (2007) [dok. elektr.]. Information
broker. W: Online Dictionary for Library and Infor-
mation Science. Dostępny w WWW: http://lu.com/
odlis/odlis_i.cfm
10. Wojciechowski, Jacek (2006). Biblioteczna war-
tość naddana. Kraków: Wydawnictwo UJ
11. Womack, Ryan (2002). Information intermediaries
and optimal information distribution. Library and In-
formation Science Research vol. 24, s. 129-155
Marta Ziółek i Justyna Grzymała
„Ibinacja” nr 10, styczeń 2008 5
NUMER SPECJALNY
okazuje się, Ŝe nie jesteśmy w stanie sprostać na-
wet podstawowym wymaganiom takiego uŜyt-
kownika!
Wydaje nam się, Ŝe ludziom zgromadzo-
nym tutaj powinno szczególnie zaleŜeć na rewo-
lucji zawodu bibliotekarza. MoŜemy zrobić wiele
– my wymienimy tylko kilka pomysłów.
Przede wszystkim musimy zmienić nasta-
wienie do własnego zawodu. Wyobraźmy sobie
firmę produkującą opakowania plastikowe, mo-
nopolistę na rynku, która poza samą ich produk-
cją nie robi kompletnie nic: nie szuka klientów,
nie reklamuje się, na ewentualne pytania klientów
odpowiada automatyczna sekretarka, a dyrektor
firmy jest zawsze niedostępny, dodatkowo obsłu-
ga jest niemiła i niekompetentna. Nawet jeŜeli
opakowania te będą najwyŜszej jakości i ich cena
nie będzie wygórowana, nasza firma splajtuje.
Musimy swoje wygórowane ambicje
schować na chwilę do kieszeni i przyjrzeć się
realnym potrzebom uŜytkowników biblioteki.
Autentyczna sytuacja: do osiedlowej bi-
blioteki dzwoni stały czytelnik pytając o „Jane
w roli dr Quinn”. Przeciętny bibliotekarz ma kil-
ka moŜliwości zachowania w takiej sytuacji: mo-
Ŝe powiedzieć: „Nie jestem od odpowiadania na
takie pytania, to nie leŜy w moich obowiązkach,
a właściwie to nawet mi się nie chce tym zajmo-
wać! To uderza we mnie i w mój zawód – jestem
bibliotekarzem, a nie informacją!”; moŜe zapro-
ponować ewentualną pomoc w znalezieniu wła-
ściwej pozycji ksiąŜkowej, jeśli uŜytkownik oso-
biście pojawi się w bibliotece, ale moŜe teŜ po
prostu odpowiedzieć na zapytanie informacyjne
uŜytkownika lub w razie chwilowego braku takiej
informacji poprosić o kontakt za chwilę. MoŜe
nam się wydawać, iŜ trzecie rozwiązanie odbiera
czytelnikowi moŜliwość samodzielnego dotarcia
do informacji oraz prowadzi do zakorzenienia
w owym uŜytkowniku przekonania, ze skoro mo-
Ŝe daną informację uzyskać drogą telefoniczną, to
nie ma sensu fatygować się po nią osobiście. To
6 „Ibinacja” nr 10, styczeń 2008
bzdura! Być moŜe rzeczywiście część czytelni-
ków ograniczy się do takiego kontaktu z bibliote-
ką, ale przynajmniej niektórzy z tak dobrze obsłu-
Ŝonych klientów biblioteki skontaktują się póź-
niej z bibliotekarzem szukając powaŜniejszych
informacji oraz oczekując specjalistycznej pomo-
cy. Tym samym bibliotekarz zyskuje prestiŜ, sza-
cunek i zaufanie czytelników.
Zupełnie podstawowym obowiązkiem
bibliotekarza jest pomoc czytelnikowi w dobraniu
odpowiedniej lektury. Skutecznym rozwiązaniem
moŜe okazać się wprowadzenie nowych techno-
logii nawet do tak prozaicznych zadań. Oprzemy
się tu na przykładzie portalu biblionetka.pl. Inno-
wacyjność tej strony polega na stworzeniu listy
proponowanych pozycji, dostosowanych do spe-
cyfiki danego uŜytkownika. KaŜdy zarejestrowa-
ny członek tego portalu ma moŜliwość oznacze-
nia przeczytanych ksiąŜek notą od 1 do 6.
Po wprowadzeniu kilkudziesięciu takich ocen
mamy moŜliwość uzyskania wiarygodnej listy
polecanych ksiąŜek. Portal tworzy listę ksiąŜek,
które najprawdopodobniej (prawdopodobieństwo
podawane w skali procentowej) będą odpowiadać
preferencjom czytelniczym konkretnego klienta
biblionetki. W profesji bibliotekarskiej takie ze-
stawienia moŜe sporządzać odpowiedni program,
dzięki czemu bibliotekarz miałby moŜliwość traf-
nego doradzania czytelnikowi.
Oprócz predyspozycji dziedzinowych
bibliotekarz powinien odznaczać się cechami
charakterystycznymi dla zawodów tzw. pracy
z ludźmi, gdyŜ nasza profesja ewidentnie w tej
grupie się mieści. Pierwszym skojarzeniem, które
nasuwa się wielu z nas, jest aparycja. Dobrze do-
brany strój, uśmiech na twarzy oraz lekki makijaŜ
w przypadku pań, mogą skutecznie zachęcić po-
tencjalnych czytelników do częstszego zaglądania
do biblioteki.
Poza wyŜej wymienionymi jest wiele in-
nych moŜliwości poprawy wizerunku biblioteki

przez osobę bibliotekarza. Zawód ten wcale nie
musi być nudny i ustępować tak modnemu dzisiaj
infobrokerstwu. Rozumiemy, Ŝe infobrokering
jest czymś nowym i interesującym, ale nie oszu-
kujmy się – na chwilę obecną nie spotykamy na
kaŜdym rogu firm brokerskich. Za to wciąŜ ist-
nieje i zapewne długo jeszcze będzie istniało całe
mnóstwo bibliotek – tych mniejszych, osiedlo-
wych i tych większych, którymi tym bardziej na-
leŜałoby się zająć.
***
MARTYNA PAWŁOWSKA
Instytut Informacji Naukowej
i Bibliotekoznawstwa
Uniwersytet Jagielloński
INFOBIBLIOTEKARZ –
CZYM SIĘ RÓśNI INFOBROKER
OD BIBLIOTEKARZA?
Postanowiłam przyjrzeć się bliŜej
zawodom bibliotekarza i infobrokera i do-
konać porównania. Przyznam, Ŝe spodzie-
wam się znaleźć więcej podobieństw niŜ
róŜnic.
W dzisiejszych czasach jesteśmy świadka-
mi, jak to określa prof. Wojciechowski,
”zachwiania świadomości zawodowej”. Próbuje-
my znaleźć nowe słowo na określenie osoby zaj-
mującej się wyszukiwaniem informacji, aby za
wszelką cenę odciąć się od bibliotekarstwa. Poja-
wiło się pojęcie pracownika informacji – co
dziwnie kojarzy mi się z panią na dworcu, infor-
mującą podróŜnych, o której odjeŜdŜa pociąg. Są
teŜ pojęcia bardziej szczegółowe: architekt infor-
macji, taksonom, projektant interakcji człowiek-
komputer i oczywiście najczęściej spotykane –
broker informacji, inaczej infobroker.
1. Definicje – kim jest infobroker?
Zakładam, Ŝe wszyscy tu obecni wiedzą,
kim jest infobroker. Przytaczam definicje nie po
to, Ŝeby wytłumaczyć to pojęcie, lecz by odnieść
się do nich w moich rozwaŜaniach
Oto, czego dowiadujemy się ze strony
www.infobrokering.pl : Infobroker jest specjali-
stą pośredniczącym w udzielaniu wszelkiego ro-
dzaju informacji. Zajmuje się przede wszystkim
wyszukiwaniem, a następnie selekcją, analizą i
NUMER SPECJALNY
raportowaniem wyników swojej pracy klientom.
Infobroker posiada umiejętności i narzędzia, któ-
re pozwalają mu na trafny wybór strategii wyszu-
kiwawczych, źródeł informacji oraz ich weryfika-
cję. Wyniki swoich działań akredytuje i bierze za
nie osobistą odpowiedzialność.
Kluczem do odróŜnienia infobrokera od
bibliotekarza wydaje się tutaj fakt pośredniczenia
w udzielaniu wszelkiego rodzaju informacji. Lecz
czy to określenie na pewno jest precyzyjne?
Wszelkiego rodzaju informacja to takŜe informa-
cja o tym, o której odjeŜdŜa pociąg, ile kosztują
jabłka, gdzie znajduje się sala P.01 i tym podob-
ne. Znaczyłoby to, Ŝe infobroker pracuje takŜe:
na dworcu, w sklepie i w portierni. Wszyscy wie-
my, Ŝe tak nie jest.
Wróćmy do definicji. Popatrzmy, jak wy-
glądałaby ona po dokonaniu pewnych zmian:
Bibliotekarz jest specjalistą pośredniczą-
cym w udzielaniu wszelkiego rodzaju informacji.
Zajmuje się przede wszystkim wyszukiwaniem,
a następnie selekcją, analizą i raportowaniem
wyników swojej pracy klientom. Bibliotekarz po-
siada umiejętności i narzędzia, które pozwalają
mu na trafny wybór strategii wyszukiwawczych,
źródeł informacji oraz ich weryfikację. Wyniki
swoich działań akredytuje i bierze za nie osobistą
odpowiedzialność.
Tak zmieniona definicja nie byłaby moŜe
kompletna, ale nie byłaby teŜ błędna.
W serwisie InfoProf (www.infoprof.pl)
wymienione są cechy, które powinny charaktery-
zować profesjonalnego brokera informacji. Są
one podzielone na: umiejętności wyszukiwawcze,
umiejętności analityczno-opracowawcze, umie-
jętności redakcyjne i umiejętności komunikacji
interpersonalnej. Przyjrzyjmy się bliŜej umiejęt-
nościom wyszukiwawczym:
- bardzo dobra znajomość źródeł informacji
- umiejętność dotarcia do właściwych dla danego
zakresu źródeł informacji.
- umiejętność oceny jakości tych źródeł poprzez
potwierdzenie ich wiarygodności
- umiejętność opracowania prawidłowej strategii
wyszukiwawczej (scenariusza poszukiwań),
- umiejętność tworzenia słowników słów kluczo-
wych
Są to umiejętności, które bez wątpienia
powinien posiadać kaŜdy pracownik informacji w
ogóle. Są to takŜe umiejętności, które powinien
posiadać profesjonalny bibliotekarz.
Czy moŜna wobec tego wywnioskować, Ŝe
dobry bibliotekarz byłby dobrym infobrokerem,
„Ibinacja” nr 10, styczeń 2008 7
NUMER SPECJALNY
a dobry infobroker świetnie sprawdziłby się jako
bibliotekarz? Mimo iŜ są między tymi zawodami
pewne oczywiste róŜnice, to nie da się ukryć: ce-
chy, które sprawiają, Ŝe dana osoba jest dobrym
infobrokerem, są cechami przydatnymi równieŜ
dobremu bibliotekarzowi. I vice versa.
Bardzo obszerne wyjaśnienie terminu
„infobroker” znajduje się w serwisie GoldenIN-
FO (www.goldeninfo.pl). Chcę zwrócić uwagę na
jeden fragment, w pewien sposób wyjaśniający
genezę tego zawodu:
W czasach wszechobecnej informacji
oraz ciągłej potrzeby wyszukiwania i selekcjono-
wania niemal wszędzie i przez wszystkich ściśle
określonych, istotnych w danym momencie i dla
danego odbiorcy informacji, Infobroker urósł do
rangi samodzielnego zawodu. Jego zadaniem jest
wyszukanie informacji, na które istnieje zapotrze-
bowanie i udostępnienie ich osobom, które na-
stępnie z korzyścią dla siebie wykorzystają je w
swojej działalności. To jest właśnie główna cecha
charakterystyczna działalności określanej jako
Infobrokering. Istotą jest pośredniczenie w udzie-
laniu informacji.
Pewnie wszyscy zgodzimy się z tym, Ŝe
zawód infobrokera powstał wskutek rozwoju
technologii. Zanim Internet zdominował komuni-
kację publiczną, wyszukiwaniem i udostępnia-
niem informacji zajmowały się przede wszystkim
biblioteki. Pośredniczenie w udzielaniu informa-
cji było – i nadal przecieŜ jest - istotą zawodu
bibliotekarza.
2. Historia infobrokera – wynik
specjalizacji bibliotekoznawstwa
Więcej o początkach infobrokeringu mó-
wi oficjalna strona organizacji AIIP (Association
of Independent Information Professionals). Zgod-
nie z AIIP, początki przypadają na lata 60., kiedy
bibliotekarze zauwaŜyli, Ŝe rozwój technologii
moŜe mieć znaczący wpływ na organizowanie i
wyszukiwanie informacji. DostrzeŜono, Ŝe dzia-
łalność informacyjna moŜe mieć duŜe znaczenie
w biznesie. W latach 60. i wczesnych 70. zaczęły
powstawać firmy pobierające wynagrodzenie za
zdobywanie informacji dla innych. Prawdopo-
dobnie pierwszą z nich była R.I.C.E. (Rice Uni-
versity’s Regional Information and Communica-
tion Exchange). Pierwsi infobrokerzy przewaŜnie
mieli wykształcenie bibliotekarskie.
Infobrokerzy zaczęli działać niezaleŜnie
od bibliotek i pobierać wynagrodzenie za swe
usługi, podczas gdy biblioteki w dalszym ciągu
nie pobierały opłat. Widzimy tu jeszcze jedną
istotną róŜnicę pomiędzy tymi dwoma zawodami:
8 „Ibinacja” nr 10, styczeń 2008
działalność brokera informacji jest działalnością
komercyjną.
W Polsce zawód infobrokera pojawił się
później, dopiero w latach 90-tych. Nie powstało
do tej pory Ŝadne stowarzyszenie zrzeszające pol-
skich infobrokerów.
3. Infobibliotekarz
Nie twierdzę, Ŝe bibliotekarz i broker in-
formacji to jedno i to samo. Nie śmiałabym wma-
wiać przedstawicielom około pięćdziesięciu firm
infobrokerskich działających obecnie na rynku,
Ŝe tak naprawdę są bibliotekarzami. Trudno mi
teŜ wyobrazić sobie zawodowego bibliotekarza,
który nazwałby siebie infobrokerem. Chcę jednak
podkreślić, Ŝe te dwa zawody łączy duŜo więcej
niŜ dzieli. Mają wspólne korzenie, pracują w po-
dobny sposób, oczekuje się od nich tych samych
umiejętności i cech.
Infobrokering na świecie ma juŜ czter-
dziestoletnią tradycję. W Polsce pojawił się bar-
dzo niedawno. MoŜna przewidywać, Ŝe za trzy-
dzieści lat ta dyscyplina całkowicie oddzieli się
od bibliotekarstwa i o ich wspólnych korzeniach
przypominać będą jedynie opracowania histo-
ryczne.
Bibliografia:
1. AIIP White Paper: What is an Independent
Information Professional? [dok. elektronicz-
ny] http://www.aiip.org/Resources/
IIPWhitePaper.html
[odczyt 29.10.2007]
2. GoldenINFO [dok. elektroniczny]
www.goldeninfo.pl [odczyt 18.10.2007]
3. Infobrokering.pl [dok. elektroniczny] http://
www.infobrokering.pl
[odczyt 18.10.2007].
4. InfoProf [dok. elektroniczny]
www.infoprof.pl [odczyt 18.10.2007].
5. Nowak, ElŜbieta Paulina. Od bibliotekarza do
cyberiana – Internet generatorem nowego
zawodu. Kraków, 2006.
6. Sikora, M. Broker informacji, infobroker –
zawód przyszłości [dok. elektroniczny] http://
www.sikor.net/broker/ [odczyt 18.10.2007].
7. Szczepańska, Barbara. Broker informacji –
zawód z przyszłością czy zawód z przyszłości?
W: EBIB 11/2002 (40).
8. Wojciechowski, Jacek. Rozchwianie profesjo-
nalnej świadomości.
W: EBIB 2/2007 (83).
9. Wojewódzki, Tadeusz. Infobroker w okienku
[dok. elektroniczny] http://
www.infobrokerstwo.pl [odczyt 18.10.2007].
11. Wojsznis, GraŜyna. Efektywność bibliotek.
W: Bibliotekarz Zachodniopomorski
nr 1/2006

***
ANNA SUCHECKA
JAGODA SZOSTAK
Instytut Bibliotekoznawstwa
i Informacji Naukowej
Uniwersytet Śląski
„INFOSAPIENS”, CZYLI
KOMU INFOBROKER...
ROZMYŚLANIA
DWÓCH BIBLIOTEKAREK
Co to znaczy Infosapiens?
Bibliotekarz w XXI wieku staje się
brokerem informacji, to niepodwaŜalny
fakt. Większość autorów uwaŜa, Ŝe bibliote-
karz powinien łączyć w sobie róŜne role
i zadania, które krąŜą wokół jednego celu,
jakim jest przekazywanie informacji. Jego
zadania nie ograniczają się juŜ tylko do
gromadzenia, opracowywania i udostęp-
niania ksiąŜek. Bibliotekarze korzystają
obecnie nie tylko z katalogów kartkowych,
ale takŜe, lub przede wszystkim, z elektro-
nicznych. Przeszukują róŜnego rodzaju
bazy danych, korzystają z wyszukiwarek
internetowych oraz zasobów bibliotek cy-
frowych. Współczesny warsztat pracy bi-
bliotekarza powoli zaczyna przypominać
warsztat pracy brokera informacji.
Co łączy, a co dzieli dwa zawody? Jeden
jest tak znany i ma tak długą historię jak ksiąŜki,
którymi się opiekuje- to BIBLIOTEKARZ. Drugi
NUMER SPECJALNY
całkiem młody i rozwijający się, jak nowoczesne
technologie, które są jego warsztatem pracy- to
INFOBROKER.
Wydaje się, Ŝe szukanie jakichkolwiek
antagonizmów byłoby zabiegiem sztucznym, da-
remnym, lepiej jest odnaleźć te aspekty, które
coraz częściej pozwalają na utoŜsamianie ze sobą
tych zawodów.
Istnieją dwie główne cechy łączące in-
fobrokera i bibliotekarza, które ustawiają ich
obok siebie w szeregu dostawców informacji:
zarówno bibliotekarz jak i broker informacji są
pośrednikami w przekazywaniu informacji, są jej
dostawcami; moŜliwość dostępu do głębokiego
Internetu. KaŜdy bibliotekarz w mniejszym lub
większym stopniu jest brokerem informacji, ale
nie kaŜdy infobroker jest bibliotekarzem. Co za-
tem bibliotekarza „wywyŜsza”? Studia bibliote-
koznawcze, odniesienie do tradycji zawodu, prak-
tyka pedagogiczna, kontakt z wieloma źródłami
i nośnikami informacji.
Odnośnie tytułu referatu. Słowo „info-
sapiens” jest prywatnym neologizmem, określe-
niem powstałym na uŜytek opisania współcze-
snych przemian zachodzących dziedzinie biblio-
logii, w aspekcie społecznym. Prywatna definicja
autorek brzmi następująco: „Infosapiens” w od-
niesieniu do naszej dziedziny to przede wszyst-
kim uŜytkownik. UŜytkownik biblioteki, sieci
Internet, ogólnie rzecz biorąc uŜytkownik a raczej
odbiorca informacji.
Etymologia słowa „Infosapiens”:
INFO- łac. informatio - wyobraŜenie, wizerunek;
SAPIENS - sapere - uŜywać rozumu, być mą-
drym;
Infosapiens- człowiek, uŜywający rozumu w po-
szukiwaniu informacji, aby być mądrym ☺
Infosapiens to: człowiek świadomy istoty czło-
wieczeństwa, człowiek zdający sobie sprawę
z przynaleŜności do społeczeństwa informacyj-
nego, społeczeństwa wiedzy, poliglota, pasjonat,
człowiek aktywny, ciekawy świata, Ŝądny wiedzy
praktycznej i teoretycznej
Skoro juŜ o uŜytkownikach biblioteki
mowa, naleŜałoby się skupić na ich potrzebach,
a przede wszystkim na wymaganiach stawianych
bibliotekarzom i bibliotekom w XXI wieku. Aby
móc w pełni dobrze wykonać swoją pracę biblio-
tekarz musi dowiedzieć się czego potrzebuje
uŜytkownik? Jakich informacji poszukuje? Na
jakich nośnikach mu ją dostarczyć? I tu często
„zaczynają się schody”, gdyŜ wielu czytelników
ma problem z wyraŜeniem swojej potrzeby infor-
macyjnej. MoŜe to zaleŜeć od: lęku przez biblio-
„Ibinacja” nr 10, styczeń 2008 9
NUMER SPECJALNY
teką i bibliotekarzem, niedostatecznie przygoto-
wanego zestawu z zadaną literaturą, braku umie-
jętności formułowania potrzeb informacyjnych. ***
Podczas pracy w bibliotece autorki spo-
tkały się z róŜnymi powodami, dla których stu- JUSTYNA OSIECKA
denci korzystają z jej usług. Zdecydowały się one Studenckie Koło Naukowe
zestawić potrzeby uŜytkowników biblioteki na-
ukowej w XXI wieku z piramidą potrzeb wg Bibliotekoznawców
Maslowa. Oto co zostało ustalone: potrzeba Uniwersytet Łódzki
bezpieczeństwa to wypoŜyczenie konkretnej po-
zycji potrzebnej do zajęć lub skserowanie kon-
kretnego rozdziału zadanego przez wykładowcę , BROKER INFORMACJI
aby móc spokojnie i bez stresu iść na następne
zajęcia; potrzeba szacunku i uznania to wypo- A BIBLIOTEKARZ
Ŝyczenie lub skorzystanie z literatury nadobo-
wiązkowej, tak aby na zajęciach lub egzaminie
„zabłysnąć” przed grupą lub wykładowcą; po-
trzeba samorealizacji to korzystanie z zasobów
biblioteki w sposób świadomy, poszukiwanie
dokumentów związanych z hobby, zainteresowa-
niami, samodokształacaniem.
Aby nieco usystematyzować na koniec
wnioski płynące z rozwaŜań, naleŜałoby się zapo-
znać z zestawem cech, do których bibliotekarze
jak i infobrokerzy powinni dąŜyć. Idealny infote-
karz: potrafi prawidłowo „odczytać” zapytanie
informacyjne infosapiens, myśli wieloaspektowo,
poszukuje informacji najaktualniejszej a takŜe nie
zapomina o odniesieniach historycznych, ewolu-
cyjnych i tradycji, jest otwarty na pracę z róŜny- Justyna Osiecka
mi źródłami informacji, czerpie z tradycji i rów-
nocześnie podąŜa z duchem czasu. śyjemy w świecie, w którym infor-
macje docierają do nas z kaŜdej strony,
BIBLIOGRAFIA: niemalŜe zalewają swoją ilością. Jednak,
1. Hierarchia potrzeb. [on–line] [dostęp: 18 listo-
wiadomości sprawdzone są na wagę złota.
pada 2007]. Dostępny w Internecie: http:// Wiedzą o tym ludzie biznesu, a takŜe ci,
pl.wikipedia.org/wiki/Hierarchia_potrzeb, którzy szukają danych w natłoku komuni-
data dostępu 18.11.2007 katów. Potrzeba poszukiwania wiarygod-
2. Kopaliński, W. Słownik wyrazów obcych nych informacji wzrasta z dnia na dzień.
i zwrotów obcojęzycznych [on-line] [dostęp:
22 listopada 2007]. Dostępny w Internecie:
Broker informacji to nowy zawód, który
http://www.slownik-online.pl/index.php
3. Słownik Języka Polskiego [on-line] [dostęp: 20 zaczyna dopiero wkraczać na polski rynek. Nie-
listopada 2007]. Wydawnictwo Wilga. Do- którzy badacze twierdzą, Ŝe infobroker to niszo-
stępny w Internecie: http:// wy „produkt” sektora usług. Z drugiej zaś strony
portalwiedzy.onet.pl/polszczyzna.html? jawi się on jako zagroŜenie, konkurencja dla bi-
qs=potrzeba&tr=pol-pol&ch=1&x=16&y=7, bliotekarzy. Inni widzą w nim bibliotekarza dzie-
data dostępu:20.11.2007 r. dzinowego lub pracownika informacji naukowej.
4. Sokołowska-Gogut, Anna: Bibliotekarz przy-
szłości-synteza tradycji i nowoczesności. W: Zarówno bibliotekarz, jak i infobroker mu-
Rola biblioteki naukowej w tworzeniu społe- szą umieć wyszukiwać informacje oraz je opraco-
czeństwa wiedzy. Dąbrowa Górnicza: WyŜsza
wywać. Bibliotekarz jest w bardziej komfortowej
Szkoła Biznesu, 2005. Rozdz. II, Bibliotekarz
przyszłości..., s. 81-91 sytuacji, poniewaŜ narzędzia wyszukiwawcze ma
pod ręką. Broker informacji ma utrudnione zada-
nie, bo musi starać się o dostęp do baz danych,

10 „Ibinacja” nr 10, styczeń 2008


niejednokrotnie płatnych. Jednak podstawową
kwestią róŜniącą oba te zawody jest fakt, iŜ bro-
ker informacji sygnuje swym nazwiskiem wiary-
godność informacji, które przekazuje klientowi.
Bibliotekarz zaś nie ma takiego obowiązku. Wia-
rygodność źródła ocenia sam uŜytkownik.
Celem mojego wystąpienia, poza bezpo-
średnim porównaniem obydwu specjalności, jest
przedstawienie opinii pionu kierowniczego naj-
większych łódzkich bibliotek naukowych
w sprawie postrzegania kompetencji tradycyjnego
bibliotekarza i infobrokera. W tym celu przepro-
wadzone zostały badania w wybranej grupie do-
celowej. Próba objęła pracowników wcześniej
wspomnianych bibliotek - dyrektorów, kierowni-
ków i ich zastępców. Ukierunkowanie na tę wła-
śnie grupę wynikało z chęci poznania opinii osób
z dłuŜszym staŜem pracy.
Pracownicy pionów kierowniczych łódz-
kich bibliotek naukowych mają świadomość ist-
nienia takiego „rzemiosła” jak broker informacji.
Świadczy o tym fakt, Ŝe 100% respondentów sły-
szało o tym zawodzie. JednakŜe, Ŝaden z respon-
dentów nie był w stanie do końca sprecyzować,
czym tak naprawdę zajmuje się infobroker.
Wśród odpowiedzi znalazły się między innymi:
a) „osoba zajmująca się wyłącznie przeszu-
kiwaniem elektronicznych zasobów
i udzielaniem informacji”;
b) „osoba wyszukująca, analizująca, dostar-
czająca konkretne informacje w odpo-
wiedniej formie”;
c) „sprzedaŜ informacji”.
Ankietowani skupili się na samej formie
pracy brokera, pomijając najwaŜniejszą część -
sprawdzenie wiarygodności danych. W tym przy-
padku moŜna śmiało powiedzieć, Ŝe respondenci
utoŜsamili infobrokera z pracownikiem oddziału
informacji naukowej.
Jedno z pytań postawionych w wywiadzie
ankietowym dotyczyło wskazania cech dobrego
brokera informacji. Wymienione zostały następu-
jące cechy: komunikatywność, uprzejmość, do-
ciekliwość, systematyczność, umiejętność posłu-
giwania się źródłami informacji, znajomość baz
dostępowych w Internecie, znajomość języków
obcych, rzetelność, „Ŝyłka detektywistyczna”,
wszechstronność, zdolności analityczne.
NUMER SPECJALNY
Zdecydowana większość respondentów -
82% nie widzi zagroŜenia ze strony osób działa-
jących w tej profesji. Jako argument podają od-
płatność za usługi.
Bardzo istotną kwestią poruszoną w an-
kiecie było stanowisko bibliotekarzy w kwestii
zatrudniania brokerów informacji w bibliotekach.
Tu zdania są podzielone. Niektórzy uwaŜają, Ŝe
pracownik taki oŜywiłby nieco pracę w ksiąŜnicy.
Inni zaś konsekwentnie wskazują na pracownika
oddziału informacji naukowej jako tego, który
mógłby przyjąć miano brokera informacji.
Większość pracowników pionu kierowni-
czego największych łódzkich bibliotek nauko-
wych uwaŜa, Ŝe zawód brokera informacji ma
szansę na rozwój na przestrzeni najbliŜszych pię-
ciu lat (63%). Pozostali polemizują (37%), poda-
jąc jako argument np. fakt braku posiadania od-
powiednich kompetencji.
Tak jak w przypadku pytania o cechy do-
brego brokera informacji, tak i w zagadnieniu
dotyczącym kwestii posiadania predyspozycji do
bycia infobrokerem, większość respondentów
uwaŜa, Ŝe nie kaŜdy je ma (91%). Zatem, nie kaŜ-
dy ma szansę stać się „detektywem informacji”.
63% pracowników pionu kierowniczego
uwaŜa, Ŝe osoba brokera informacji moŜe zachę-
cić do korzystania z zasobów bibliotek nauko-
wych. Wynika z tego jasno, Ŝe większość kierow-
ników uwaŜa, iŜ zawód ten jest krokiem naprzód
w kwestii zmiany wizerunku bibliotek nauko-
wych. Dzięki stanowiskom brokerów informacji
biblioteki mogą zyskać nowe grupy uŜytkowni-
ków.
MoŜna zauwaŜyć, Ŝe większość responden-
tów stara się „zaszufladkować” brokera informa-
cji, dopatrując się w nim bibliotekarza działu in-
formacji naukowej. Widać zatem, Ŝe nie da się
jednoznacznie porównać obu zawodów, bowiem
mają one wiele cech wspólnych. Nie oznacza to
takŜe, iŜ są identyczne w kwestii wykonywania
powierzonych zadań. MoŜna mieć jedynie na-
dzieję, Ŝe dalsze badania i działalność firm in-
fobrokerskich pozwolą jednoznacznie określić
kształt zawodu oraz sprecyzować zakres usług
oferowanych przez te przedsiębiorstwa.
„Ibinacja” nr 10, styczeń 2008 11
NUMER SPECJALNY
***
KAROLINA NIZIOŁ
Instytut Informacji Naukowej
i Bibliotekoznawstwa
Uniwersytet Jagielloński
JAK ZOSTAĆ
INFOBROKEREM?
ANALIZA WYBRANYCH
STUDIÓW, SZKOLEŃ, KURSÓW
I WARSZTATÓW W POLSCE
Karolina Nizioł
W zalewie informacyjnym świata,
w jego chaosie i nieporządku broker infor-
macji jest pewnego rodzaju przewodnikiem,
osobą, która swoją rozległą, ale specjali-
styczną wiedzą pomaga ten chaos informa-
cyjny ogarnąć i uporządkować. [1] Ale jak
zostać infobrokerem?
Celem mojego wystąpienia jest
przedstawienie warsztatów, kursów i stu-
diów wybranych ośrodków kształcących w
Polsce. Skupię się na trzech płaszczyznach
zdobycia umiejętności w zakresie infobro-
keringu, a mianowicie: studia podyplomo-
we, kursy online i szkolenia podnoszące
kwalifikacje.
Od roku akademickiego 2007/2008 na
Uniwersytecie Jagiellońskim uruchomiono Studia
Podyplomowe Informacji Naukowej: Broker in-
formacji. Są one przeznaczone dla osób posiada-
jących tytuł zawodowy magistra. Studia obejmują
12 „Ibinacja” nr 10, styczeń 2008
następujące bloki tematyczne: Broker informacji
w społeczeństwie wiedzy – specyfika zawodu,
Klient – uŜytkownik informacji, Technologia in-
formacji w pracy brokera informacji, Wyszukiwa-
nie, ocena i prezentacja informacji. [2] Studia
trwają dwa semestry i są płatne (1200 zł za se-
mestr).
RównieŜ w tym roku Uniwersytet Miko-
łaja Kopernika w Toruniu uruchomił nowe studia
podyplomowe z zakresu „Infobrokerstwa i Zarzą-
dzania Informacją”. [3] Studia te przeznaczone są
dla osób posiadających dyplom ukończenia stu-
diów wyŜszych. Program studiów przewiduje
realizację następujących bloków tematycznych:
1. Rola sektora informacyjnego w społeczeństwie
i gospodarce,
2. Architektura informacji,
3. Specyfika i metodologia źródeł informacji,
4. Systemy informatyczne w gospodarce,
5. Zarządzanie informacją i wiedzą.
Studia trwają 2 semestry i są płatne (1900 zł za
semestr). Orientacyjny limit miejsc wynosi 20.
Teraz chciałabym zaprezentować przy-
kład kursu online. W ramach Ogólnopolskiej Ini-
cjatywy Infobrokerów Systemowych 2007-2008
(OIIS) moŜna nabyć umiejętności infobrokera
systemowego w trakcie bezpłatnego Permanent-
nego Kursu Infobrokera Systemowego (PKIS).
Na czym polega kurs? Kurs polega na
samodzielnym zapoznaniu się z wybranymi mate-
riałami i wykonaniu określonych zadań obejmu-
jących - stopniowo- wszystkie dziedziny i stadia
pracy infobrokera systemowego. Kurs jest perma-
nentny w tym sensie, iŜ przebiega w formie pro-
jektu, do którego przyjmowani są nowi uczestni-
cy, w miejsce odchodzących. KaŜdy z uczestników
przyjmowany jest do realizacji określonego zada-
nia. [4] Ilość miejsc jest limitowana. Kwalifikacja
chętnych prowadzona jest w oparciu o CV kandy-
data oraz analizę pracy kwalifikacyjnej. Są 3 for-
malne warunki przyjęcia na kurs: dyplom ukoń-
czenia szkoły wyŜszej (studia magisterskie, licen-
cjackie); deklaracja o zachowaniu poufności w
zakresie procedur kursu; znajomość dotProjecta
oraz MindMappera ze względu na wykorzysty-
wanie w projekcie tych aplikacji (istnieje równieŜ
moŜliwość poznania w trakcie kursu).
Formalną korzyścią ukończenia kursu jest
otrzymanie certyfikatu.
Trzecim wariantem uzyskania tytułu in-
fobrokera są szkolenia podnoszące kwalifikacje.
Centrum Edukacji Szczecińskiego Parku Nauko-
wo-Technologicznego prowadzi takie szkolenia
w zakresie „Broker informacji”. Projekt ten jest
 NUMER SPECJALNY
finansowany ze środków Unii Europejskiej. Misją Wykorzystana bibliografia :
Centrum Edukacji (CESPNT) jest kreowanie [1] ElŜbieta Paulina Nowak. Jak zostać brokerem in-
otwartego i elastycznego systemu otwierającego formacji? W: Centrum Infobrokerskie GoldenInfo.
dostęp do wiedzy mieszkańcom regionu Zachod- [dok. elektr.] 2007. http://www.goldeninfo.pl/ [odczyt
25.10.2007].
niopomorskiego, na wszystkich poziomach wy-
[2] Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznaw-
kształcenia, zgodnie z występującymi potrzebami stwa Uniwersytetu Jagiellońskiego. [Dok. elektr.] 20-
edukacji podstawowej, uzupełniającej i ustawicz- 07. http://www.inib.uj.edu.pl [odczyt 25.10.2007].
nej. [6] [3] Instytut Informacji Naukowej i Bibliologii Uniwer-
Ramowy program kursu obejmuje nastę- sytetu Mikołaja Kopernika. [Dok. elektr.] 2007. http://
pujące przedmioty (dość ciekawie brzmiące): www.inibi.umk.pl/ [odczyt 25.10.2007].
łowca informacji na tropie; wolne oprogramowa- [4] Permanentny Kurs Infobrokera Systemowego.
nie i oprogramowanie komercyjne; idź na Ŝywioł [Dok. elektr.] 2007. http://www.infobrokerstwo.pl/
- wyszukiwarki internetowe; wszystko pod kon- [odczyt 25.10.2007].
trolą - katalogi internetowe; informazione espres- [5] Centrum Edukacji Szczecińskiego Parku Nauko-
wo-Technologicznego. [Dok. elektr.] 2007. http://
so - szukać szybciej; wyprawa do wnętrza Inter-
www.centrumedukacji.eu [odczyt 25.10.2007].
netu - szukać głębiej; Google twoim przyjacie- [6] jw.
lem; oprogramowanie specjalistyczne; tworzenie [7] zob. [1]
stron internetowych; wyruszamy na łowy i.in.
Kto moŜe wziąć udział w kursie? Osoby
dorosłe, chcące z własnej inicjatywy podnieść
swoje kwalifikacje zawodowe, zamieszkujące wo-
***
jewództwo zachodniopomorskie, posiadające za-
trudnienie w formie umowy o pracę. [5] Przewi- ELśBIETA PAULINA NOWAK
duje się 50 miejsc: po równo dla kobiet i męŜ- Oddział Biblioteki
czyzn. Wymagania, które naleŜy spełnić to: pod- Politechniki Krakowskiej
stawowa umiejętność obsługi komputera. Czas
trwania szkolenia wynosi 100 godzin. Zajęcia na Wydziale Mechanicznym
prowadzone są w Szczecinie w trybie weekendo-
wym (co 2 tygodnie), wspomagane e-
learningiem. Udział w szkoleniach jest bezpłatny. FIRMA INFOBROKERSKA:
Istnieje równieŜ moŜliwość sfinansowania dojaz-
du oraz zakwaterowania.
QUICK USER GUIDE
Podsumowując, dysponowanie umiejęt-
nościami brokera informacji nie tylko podnosi
efektywność pracy intelektualnej, ale takŜe dzięki
nim moŜemy :
⇒ identyfikować potrzeby informacyjne
i komunikować się z klientami;
⇒ prowadzić działalność gospodarczą (mała
firma);
⇒ sprawnie wykorzystywać technologię
informacyjną w pracy zawodowej;
⇒ wyszukać informacje w róŜnego typu
źródłach nowoczesnych i tradycyjnych,
ocenić jej jakość i przydatność dla klien-
ta, przetworzyć i zaprezentować informa- ElŜbieta Paulina Nowak
cję w odpowiedniej dla klienta formie.
PoniewaŜ juŜ prawie w całej Polsce zna-
leźć moŜna uczelnie i inne ośrodki kształcące spe- Usługi infobrokerskie to wciąŜ niszowa
cjalistów w tym kierunku, naleŜy się spodziewać, sfera działalności biznesowej w Polsce, chociaŜ
Ŝe juŜ wkrótce zawód ten przestanie być zawodem nowe firmy z tej branŜy powstają niemal co-
niszowym i mało popularnym. [7] dziennie i to w róŜnych miejscach kraju. Nie-
stety Ŝywotność tych firm teŜ jest róŜna. Jedne
działają dłuŜej, inne krócej. Są to zarówno du-

„Ibinacja” nr 10, styczeń 2008 13

NUMER SPECJALNY
Ŝe firmy infobrokerskie jak i małe jednoosobo-
we inicjatywy. Bardzo niewielka ilość opraco-
wań z zakresu brokerów informacji dotyczy
zagadnień biznesowych. Wynika to zapewne
z faktu, Ŝe aspekty związane z prowadzeniem
własnego biznesu dla wielu wydają się oczywi-
ste, choć wcale nie są.
Od czego zacząć? Na pewno od odpowie-
dzi na podstawowe pytania: czy chcę załoŜyć
własną firmę; dlaczego chcę to robić, czyli inny-
mi słowy, jakie pobudki mną kierują; co zamie-
rzam robić w ramach swojej działalności, oraz jak
chcę to robić, za pomocą, jakich środków zarów-
no finansowych, jak i wykonawczych. W tym
przypadku, jak i w kaŜdej działalności wolnoryn-
kowej, waŜne jest znalezienie tzw. niszy rynko-
wej. Czyli świadczenie takich usług infobroker-
skich, których nikt jeszcze nie oferował.
Jeśli juŜ wiemy, Ŝe chcemy prowadzić fir-
mę infobrokerską, czyli odpłatnie wyszukiwać,
weryfikować i przedstawiać w formie zrozumia-
łej i wcześniej uzgodnionej z klientem przydatne
dla niego informacje (dane), musimy określić
naszą grupę docelową i ofertę, którą chcemy za-
proponować. Czy będzie to wyszukiwanie infor-
macji gospodarczych, bibliograficznych, finanso-
wych, turystycznych czy jeszcze jakichś innych.
W celu sprecyzowania oferty moŜna porozma-
wiać ze znajomymi pracującymi w róŜnych fir-
mach czy moŜe zauwaŜają w swoim środowisku
zapotrzebowanie np. na jakieś trudno dostępne
informacje. Czy sami widzimy potrzebę zapropo-
nowania konkretnej usługi, bo na przykład na
rynku nikt jeszcze nie oferuje tego typu usług.
Jeśli juŜ sprecyzujemy naszą ofertę, naleŜy prze-
prowadzić rozeznanie na rynku. Po takim roze-
znaniu warto jeszcze przeprowadzić orientacyjne
badania rynku czy rzeczywiście na produkt, który
chcemy zaproponować będzie popyt.
Następnym krokiem jest sporządzenie tzw.
biznes planu. Jak sama nazwa wskazuje, jest to
dokument, który prezentuje plan działania nasze-
go biznesu. Zawiera wszelkie informacje pozwa-
lające nam, lub osobom, od których będzie zale-
Ŝało finansowanie naszego przedsięwzięcia, zo-
rientować się w naszym pomyśle. Jest tam infor-
macja o kosztach, które naleŜy ponieść oraz przy-
bliŜone, szacunkowe zyski z podjętych przez nas
działań. NiezaleŜnie od tego czy występujemy
o poŜyczkę na nowopowstający interes czy sami
dla siebie robimy taki plan, warto nad pewnymi
aspektami działalności się zastanowić. Na pewno
14 „Ibinacja” nr 10, styczeń 2008
taki biznes plan powinien zawierać: pomysł, czyli
wizję naszej firmy; charakterystykę rynku - czyli
naszych potencjalnych klientów oraz naszą kon-
kurencję. NaleŜy przynajmniej wstępnie przyjąć
jak chcemy dystrybuować, promować i reklamo-
wać nasze usługi. Jak wyobraŜamy sobie cały
proces sprzedaŜy produktu od jego pozyskania
(stworzenia), do jego finalnej sprzedaŜy. W tym
oczywiście zakładane, orientacyjne i przybliŜone
ceny naszych usług. NaleŜy tez uwzględnić har-
monogram realizacji naszej inwestycji, czyli co
po kolei zamierzamy robić. Czy od razu będzie-
my kogoś zatrudniać, czy w fazie późniejszej.
PoniewaŜ nie działamy tu i teraz, ale na przy-
szłość i zakładamy, Ŝe długofalowo, tak teŜ trze-
ba przedstawić wizję naszej firmy, nakreślić poli-
tykę prowadzenia przyszłej działalności. Oczywi-
ście nie moŜna zapomnieć o prognozowanych
efektach ekonomicznych - czyli o przyszłych zy-
skach z naszej działalności.
Obecnie jest bardzo wiele moŜliwości
otrzymania dofinansowania dla osób chcących
prowadzić własną działalność gospodarczą. Są to
m.in.: dotacje dla osób rozpoczynających działal-
ność gospodarczą po raz pierwszy; dotacje w ra-
mach ZPORR-u (Zintegrowanego Programu Ope-
racyjnego Rozwoju Regionalnego 2.5 Promocja
Przedsiębiorczości); dla osób bezrobotnych mogą
to być środki z Funduszu Pracy. Na decyzje
w sprawie otrzymania tego typu dofinansowania
czeka się zazwyczaj od 3 do 6 miesięcy po złoŜe-
niu wniosku. Rozpoczęcie działalności wiąŜe się
równieŜ z koniecznością wypełnienia szeregu
dokumentów w róŜnych urzędach. Jest to dosyć
Ŝmudne i zajmuje duŜo czasu, ale poniewaŜ od
niedawna wiele formalności moŜna załatwić
przez Internet, nie zabiera to juŜ tyle czasu, co
kiedyś.
Generalnie koszty związane z załoŜeniem
firmy infobrokerskiej moŜna podzielić na:
 opłaty formalne związane z załoŜeniem
działalności;
 opłaty związane z promocją firmy: strona
internetowa, reklama firmy. W przypad-
ku firmy infobrokerskiej naszą działal-
ność głównie będziemy prowadzić w Sie-
ci, z czym związane są koszty załoŜenia,
a potem utrzymania strony internetowej,
za pośrednictwem której, w głównej mie-
rze będziemy się kontaktować z naszymi

potencjalnymi klientami. Kolejny ele-
ment to:
 działalność operacyjna (dostęp do płat-
nych serwisów internetowych, baz da-
nych, słowników, archiwów gazet, baz
teleadresowych, specjalistycznych czaso-
pism on-line) oraz comiesięczne opłaty:
składki, podatki. A jeśli będziemy zatrud-
niać podwykonawców, koszty zawiera-
nych z nimi umów.
WaŜnym aspektem w przypadku świadcze-
nia usług pośredniczenia w udzielaniu informacji
jest ubezpieczenie wykonywanej działalności.
Kwestia odpowiedzialności za wykonaną usługę
wygląda podobnie jak w przypadku prawników,
radców prawnych, radców podatkowych. Do tej
pory nie stworzono jeszcze Ŝadnych uregulowań
prawnych mówiących o odpowiedzialności bro-
kerów informacji w zakresie świadczonych przez
siebie usług i ich prawdziwości. Jak na razie
głównymi wytycznymi w tym zakresie są zapisy
kodeksu etycznego brokerów informacji.
Konkurencja wśród firm infobrokerskich
w Polsce jest wciąŜ niewielka. Jest ich mało
i kaŜdy nowy, ciekawy i trafny pomysł ma szansę
na sukces. Dla osób wykształconych, znających
języki, cierpliwych i wykazujących pewne kom-
petencje biznesowe, istnieje wielkie pole do popi-
su w tego typu działalności. RównieŜ oferta
wciąŜ powstających studiów i kursów kształcą-
cych brokerów informacji, pozwala mieć nadzieję
na permanentne moŜliwości doskonalenia się
w tym ciekawym, niosącym wielkie wyzwania
zawodzie. Na pewno dla niejednego absolwenta
informacji naukowej stanie się on źródłem nie
tylko satysfakcji zawodowej, ale i finansowej.
NUMER SPECJALNY
***
ŁUKASZ NIEDZIAŁEK
ADAM SYGNOWSKI
Instytut Bibliotekoznawstwa
i Informacji Naukowej
Uniwersytet Marii Curie-
Skłodowskiej, Lublin
METODY PRACY
INFOBROKERA
1. Podstawowe zagadnienia związane z in-
fobrokerstwem.
Infobroker jest to osoba, która ma za zadanie
znaleźć potrzebne informacje, wyselekcjonować
je, dostosować do potrzeb klienta i dostarczyć ją.
Infobroker firmuje swoją pracę nazwiskiem.
Społeczeństwo informacyjne- jest to społeczeń-
stwo, w którym informacja jest jednym z najwaŜ-
niejszych dóbr niematerialnych. Takie społeczeń-
stwo potrafi korzystać z najnowszych osiągnięć
techniki.
2. NajwaŜniejsze obszary działania
infobrokera.
1. Prawo i sądownictwo - kancelarie praw-
nicze coraz częściej zlecają firmom in-
fobrokerskim wyszukiwanie aktów praw-
nych, wspieranie prowadzenia procesów
sądowych, wyszukiwanie informacji do-
wodowych (osoby, firmy, produkty).
Działania te oparte są nie tylko na zaso-
bach Internetu, ale przede wszystkim na
kodeksach prawnych, prasie prawniczej
i aktach sądowych.
2. Biznes i przemysł - z usług infobrokerów
korzystają zarówno istniejące firmy
„Ibinacja” nr 10, styczeń 2008 15
NUMER SPECJALNY
(w celu obserwowania, co się dzieje na
rynku - co nowego wprowadza konkuren-
cja i jak to się sprzedaje), jak i ludzie,
którzy chcą załoŜyć firmę (czy nie ma za
duŜej konkurencji i czy będą mieli klien-
tów).
3. Bankowość - broker informacji musi do-
starczyć informację o rynkach, produk-
tach i o działającej konkurencji, a szcze-
gólnie jej polityce i sytuacji finansowej.
4. Rejestry publiczne - wielu brokerów in-
formacji specjalizuje się w przeszukiwa-
niu rejestrów publicznych, które zawiera-
ją takie dane jak: zapisy o odbytych pro-
cesach sądowych, zapisy w księgach wie-
czystych, informacje o sytuacji finanso-
wej podmiotu, informacje o stanie cywil-
nym, dacie i miejscu urodzenia, zareje-
strowanych pojazdach.
5. Sektor publiczny - brokerzy informacji
powinni współpracować z administracją
na szczeblu rządowym, samorządowym
oraz lokalnym. Dostarczają oni informa-
cji które są niezbędne do prowadzenia
polityki w róŜnych obszarach..
6. Medycyna - infobroker na bieŜąco wy-
szukuje w rejestrach rządowych, ksiąŜ-
kach, specjalistycznych czasopismach,
elektronicznych bazach danych i Interne-
cie informacje związane z aktualnymi
odkryciami i wydarzeniami.
7. Nowoczesne technologie – infobroker
oferuje poszukiwanie informacji patento-
wych, najnowszych odkryć z danej dzie-
dziny nauki czy firm i instytucji mogą-
cych pomóc w prowadzeniu wspólnych
działań.
3. Poszukiwanie potrzebnych informacji
w Internecie:
Obecnie największą skarbnicą wiedzy jest
Internet. Aby poruszać się po tak duŜych zaso-
bach potrzebne są odpowiednie narzędzia czyli
wyszukiwarki internetowe. 4 podstawowe ele-
menty kaŜdej wyszukiwarki to: pajączek, baza
danych, indeks i program wyszukujący.
Pajączek czyta zlecone mu strony tak, jak
to robi przeglądarka. Czyta kod strony i interpre-
tuje go. Zebrane w ten sposób informacje, są
przekazywane do bazy danych wyszukiwarki.
Gdy mamy juŜ taką bazę danych, wyszukiwarka
tworzy indeks stron. Gdy uŜytkownik sformułuje
swoje pytanie, program przeszukuje wszystkie
strony z bazy danych w poszukiwaniu danego
16 „Ibinacja” nr 10, styczeń 2008
słowa. Najpopularniejszą wyszukiwarką jest
Google.
4. Zagadnienia związane z głębokim
internetem:
Głęboki Internet zawiera kilkaset razy
więcej zasobów niŜ Internet powszechnie nam
znany. Większość z tych zasobów stanowią spe-
cjalistyczne bazy danych dokumentów elektro-
nicznych, archiwa bardzo cennych materiałów
źródłowych i referencyjnych. Zasoby te zazwy-
czaj są utrzymywane ze środków uniwersyteckich
albo przez niektóre instytucje rządowe i między-
narodowe. Przykłady wyszukiwarek w głębokim
Internecie:
1. http://dmoz.org/ – największy na świecie
katalog stron redagowany przez internautów.
2. http://scholar.google.com/ – jest to najnow-
sze dziecko Google, które przeszukuje sieć
pod kątem materiałów akademickich dla wy-
kładowców oraz studentów.
5. Poszukiwanie informacji w „innych”
źródłach informacji.
Inne źródła informacji które mogą być po-
trzebne infobrokerowi to:
a) archiwa np. prasowe, radiowe,
telewizyjne;
b) prasa: dzienniki, tygodniki, miesięczniki,
kwartalniki;
c) ksiąŜki;
d) elektroniczne bazy danych.
Przy poszukiwaniu informacji musimy pa-
miętać o tym, Ŝe nie wszystko znajdziemy w sie-
ci. Niektóre informacje są zawarte tylko w druko-
wanych dokumentach np. w księgach wieczys-
tych.
6.Umiejętności potrzebne infobrokerowi:
Infobroker musi być kreatywny i samodziel-
ny. Musi takŜe umieć radzić sobie z duŜymi ilo-
ściami informacji i być zdolnym do przedstawia-
nia ich w zwięzłej, syntetycznej formie. Kolejną
waŜną cechą jest zwykła „ciekawość świata”.
W zakresie umiejętności, których kaŜdy z nas
moŜe się nauczyć, najczęściej wymienia się:
• umiejętność prowadzenia małej firmy;
• umiejętność prowadzenia rozmów han-
dlowych i sprzedaŜy usług;
• zdolność do korzystania z zasobów infor-
macyjnych tych elektronicznych,
jak i tradycyjnych;
• znajomość źródeł informacji z danej
branŜy, serwisów informacyjnych;

• umiejętność pomocy klientowi w rozwią-
zywaniu problemów przez wykorzystanie
dostępnych informacji,
• umiejętność pisania raportów i streszczeń
na podstawie duŜej ilości źródeł,
• swobodna komunikacja słowna, pisemna,
telefoniczna itp.
Bibliografia;
1. www.sikor.net
2. S. Rugge, A. Glossbrenner: The Information
Brokers Handbook.
3. http://www.burwellinc.com/FAQ.html
4. www.wikipedia.pl
5. http://www.aiip.org/Resources/
AIIPWhitePaper.html
6. http://www.cneb.pl/a/wyszukiwarki_3p.html
7. www.infobrokerstwo.pl
***
JUSTYNA FRĄCZYK
JOANNA HOŁY
Instytut Informacji Naukowej
i Bibliotekoznawstwa
Uniwersytet Jagielloński
ZASOBY SERWISU
STOWARZYSZENIA
ASSOCIATION OF INDEPENDENT
INFORMATION PROFESSIONALS
(AIIP), PRZYDATNE W PRACY
INFOBROKERA
Na początek parę informacji o stowa-
rzyszeniu AIIP. Zostało ono załoŜone
6 czerwca 1987 przez dr Marilyna Levine’a
(z Uniwersytetu w Wisconsin). Na począt-
ku do organizacji przystąpiło 36 członków,
obecnie jest ich około 700. Jest to najwaŜ-
niejsza tego typu organizacja międzynaro-
dowa. Członkami organizacji są firmy pro-
wadzące wyszukiwanie informacji zarów-
no w Internecie, jak i tradycyjnymi meto-
dami; twórcy baz danych i stron interneto-
wych. Członkowie organizacji przestrzega-
ją Kodeksu Etycznego Infobrokera.
Cele tej organizacji to m.in..:
• rozpowszechnianie wiedzy dotyczącej
zawodu infobrokera;
NUMER SPECJALNY
Justyna Frączyk i Joanna Hoły
• promowanie i utrzymywanie wysokich
standardów usług i poziomu etycznego
wśród członków organizacji;
• zachęcanie infobrokerów do uczestnicze-
nia w dyskusjach na temat wspólnych
zagadnień;
• propagowanie wymiany informacji mię-
dzy infobrokerami i innymi organizacjami;
• informowanie społeczeństwa o obowiąz-
kach infobrokera.
AIIP oferuje kaŜdemu infobrokero-
wi pomoc w znalezieniu szkoły lub uniwersytetu,
na którym młody infobroker moŜe nabyć umiejęt-
ności, których potrzebuje. Organizacja ta sprze-
daje takŜe publikacje mówiące o tym, jak załoŜyć
infobrokerski biznes, rozwinąć go i osiągnąć ryn-
kowy sukces. AIIP organizuje dla swoich człon-
ków konferencje i spotkania infobrokerów, a tak-
Ŝe umoŜliwia im dyskusje on-line. Członkowie
organizacji otrzymują specjalny certyfikat.
Publikacje i programy AIIP:
• AIIP-L Discussion List – jest to lista
dyskusyjna AIIP. Zapewnia ona dostęp
do forum internetowego, gdzie moŜna
skontaktować się z innymi członkami,
przeprowadzić „burzę mózgów” nad wy-
jątkowo trudnym problemem badaw-
czym, zdobyć wskazówki co do oprogra-
mowania, otrzymać pomoc i zachętę do
działania.
• AIIP Referral Program – AIIP zapewnia
członkom z pełnym członkowstwem oraz
dwuletnim staŜem udział w AIIP Referral
Program, który łączy potrzebę informa-
cyjną klientów z umiejętnościami
3 członków, co pomaga członkom rozwi-
jać biznes.
„Ibinacja” nr 10, styczeń 2008 17
NUMER SPECJALNY
• AIIP Connections – KaŜdy członek sto- AIIP opracowało kodeks etyczny
warzyszenia otrzymuje kwartalnik Con- infobrokera. Jest on dostępny w serwisie inter-
nections, zawierający wiadomości nt. netowym stowarzyszenia. Brokerzy informacji
AIIP, praktyczne porady i wskazówki, często odwołują się do zasad wyraŜonych w ko-
kalendarz wydarzeń oraz artykuły. KaŜdy deksie. Oto niektóre z nich:
członek AIIP moŜe publikować w tym
czasopiśmie.
1. Dbanie o dobre imię zawodu poprzez
• AIIP Membership Directory – Wyda-
uczciwość, kompetencje i zachowanie
wana co roku publikacja zawierająca listę
poufności.
członków, ich adresy, obszar specjalizacji
2. Udzielanie klientom jak najaktualniej-
oraz oferowane usługi.
szych i najbardziej adekwatnych w sto-
• Mentoring Program – Pozawala młodym
sunku do zapytania odpowiedzi, w termi-
niedoświadczonym członkom na korzy-
nie i za wynagrodzeniem ustalonym
stanie z pomocy bardziej doświadczo-
uprzednio z klientem.
nych kolegów, o pełnych prawach człon-
3. Pomoc klientom w zrozumieniu wyko-
kowskich. Mentorzy są wolontariuszami i
rzystanych źródeł informacji oraz ustale-
dzielą się radą w celu rozwinięcia wła-
niu stopnia ich wiarygodności.
snego biznesu.
4. Przyjmowanie zleceń wyłącznie zgod-
nych z prawem i nie działających na
AIIP w swoim serwisie interneto- szkodę zawodu.
wym udziela wskazówek i informacji, jak 5. Przestrzeganie klauzuli poufności.
zostać infobrokerem. Według nich, najpierw 6. Poszanowanie praw własności intelektu-
naleŜy dowiedzieć się dokładnie, co robi infobro- alnej oraz informowanie klientów
ker i w czym moŜe się specjalizować, a potem o zobowiązaniach wynikających z praw
dokonać samooceny - czy dana osoba ma odpo- własności intelektualnej oraz umów li-
wiedni temperament i umiejętności, które pozwo- cencyjnych.
lą zostać jej brokerem. NaleŜy teŜ znaleźć źródła 7. Utrzymywanie zawodowych kontaktów
pozwalające na rozwijanie potrzebnych infobro- z bibliotekami i przestrzeganie zasad do-
kerowi umiejętności. Potem infobroker musi wy- stępu do ich zbiorów.
brać swoją niszę – obszar, w którym będzie się 8. Ponoszenie odpowiedzialności za stoso-
specjalizować. Sprawi to, Ŝe jego praca będzie wanie się do zasad kodeksu przez wła-
łatwiejsza, a jego ekspertyza dokładniejsza. Nie snych pracowników
moŜna specjalizować się we wszystkich dziedzi- [tłumaczenie kodeksu ze strony
nach. http://www.goldeninfo.pl/aktualnosci,1]
Infobroker moŜe poszukiwać info-
macji m.in. na temat:
• przemysłu i biznesu;
• prawa;
• ochrony zdrowia;
• danych publicznych, tzn. wiadomości
osobiste, adres, data urodzenia, śmierci, a
takŜe licencje;
• bankowości i finansów;
• spraw rządowych, politycznych;
• technologii oraz nauki;
• dostarczania dokumentów.
•
Stowarzyszenie oferuje swoim członkom
przeróŜne programy, daje moŜliwości rozwoju,
zapewnia pomoc. Infobroker zrzeszony w organi-
zacji AIIP postrzegany jest jako powaŜny in-
fobroker.
Referentki i ich prezentacja

18 „Ibinacja” nr 10, styczeń 2008


***
ANNA KRZAK
Instytut Informacji Naukowej
i Bibliotekoznawstwa
Uniwersytet Jagielloński
INFOBROKER OD KUCHNI
CZYLI PREZENTACJA FIRM
INFOBROKERSKICH
DZIAŁAJĄCYCH W POLSCE NA
PODSTAWIE ICH SERWISÓW
WWW
W obliczu zmieniającej się rzeczywisto-
ści oraz dynamicznego stylu Ŝycia mamy do
czynienia z zapotrzebowaniem na szybkie
i efektywne dostarczanie informacji. W związ-
ku z tym kształtują się nowe perspektywy za-
trudnienia specjalistów wyszukujących infor-
macje. Takim przykładem moŜe być zawód
infobrokera. Na rynku polskim firmy zajmują-
ce się tego typu działalnością powstają od nie-
dawna. Ofertę tychŜe firm moŜna przedstawić
w skrócie, jako: wyszukiwanie, weryfikacja
oraz analiza i autoryzacja wszelkiego rodzaju
informacji. Oczywiście moŜna by się pokusić
tutaj o szczegółową analizę, ale to nie jest
przedmiotem tego artykułu.
Analizując wybrane strony www firm bro-
kerskich w Polsce, moŜna dojść do wniosku, Ŝe
mają one podobne spectrum działania. MoŜna
stwierdzić, iŜ tego typu przedsiębiorstwa są ukie-
runkowane na róŜnego typu klientów, począwszy
od wielkich korporacji, małych i średnich przed-
siębiorstw, instytucji badawczych, na klientach
indywidualnych kończąc. Oczywiście interesują-
NUMER SPECJALNY
ce jest to, gdzie przede wszystkim wyszukują
informacji infobrokerzy. Na stronach www moŜ-
na się dowiedzieć, Ŝe jest to głównie: Internet,
płatne bazy danych, archiwa i rejestry publiczne,
prasa drukowana i elektroniczna, a takŜe bibliote-
ki. Znalazły się one dopiero na tzw. szarym koń-
cu, być moŜe są niedocenionym instytucjonalnym
źródłem informacji. Miejmy nadzieję, Ŝe w przy-
szłości rola biblioteki się zmieni.
Firmy infobrokerskie, które zostały podda-
ne analizie, są w stanie wykonać zlecenie nawet
w ciągu 24 godzin. Wszystko oczywiście zaleŜy
od typu poszukiwanej informacji i jej przeznacze-
nia. Bardzo enigmatyczna jest cena za tego typu
usługę. Ewidentnie nie wspomina się o tym na
stronach www. Ma to zapewne związek z fak-
tem, iŜ trudno to wycenić. Bo co ma tutaj naj-
większą wartość? Sama informacja czy moŜe
szybki czas wykonania usługi?
Jeśli chodzi o rozwój, wiele jeszcze pozo-
staje tym firmom do Ŝyczenia. Trzeba wiele spry-
tu, aby się odnaleźć na tym rynku i umieć zare-
klamować swoją ofertę. Ale jak widać, konkuren-
cja nie śpi. MoŜe w przyszłości firmy brokerskie
zdominują niejeden sektor gospodarki?
Kto wie…
***
JOANNA ODYNIEC
KAMIL STĘPIEŃ
Instytut Informacji Naukowej
i Bibliotekoznawstwa,
Uniwersytet Marii Curie- Skłodow-
skiej, Lublin
KINIA
PIERWSZY POLSKI GATEWAY
NAUKI O INFORMACJI
I. Czym jest gateway?
Subject gateways są to dziedzinowe
przewodniki (miejsca startowe) po zaso-
bach internetowych (dokumentach,
obiektach, witrynach, serwisach), upo-
rządkowane według dziedzin. Jest to
swoista odpowiedź na zapotrzebowanie
wysokiej jakości informacji, głównie
dla środowisk naukowych. Subject ga-
„Ibinacja” nr 10, styczeń 2008 19
NUMER SPECJALNY
teways (bramy tematyczne) są najczę-
ściej selekcjonowane, opisywane i kata-
logowane przez bibliotekarzy bądź eks-
pertów z znanej dziedziny. Są tworzone
na terenie jednego kraju lub regionu,
z inicjatywy pojedynczych instytucji.
a) Zarządzanie kolekcją linków
Ze względu na wysoką jakość przy wy-
szukiwaniu i katalogowaniu źródeł wiele ga-
teway’ów współpracuje z ekspertami z odpo-
wiednich dziedzin tak, by dokonać selekcji
informacji zgłaszanych przez uŜytkowników.
Polityka gromadzenia i opracowania źródeł
internetowych oraz utrzymanie zbiorów opi-
sów opiera się na opublikowanych zasadach
zazwyczaj dostępnych w dziale informacja.
Selekcja dokumentów odbywa się manu-
alnie. W dobrych gateway’ach naleŜy sprecy-
zować zakres tematyczny gromadzonych in-
formacji i źródeł, typy dokumentów, poziom
precyzowanej informacji i jej jakość, stoso-
wane technologie, rodzaj dostępu uŜytkowni-
ków oraz język i terytorium.
b) Kryteria oceny zawartości (ocena
informacji zawartych źródeł)
• Wiarygodność źródła (twórca
podpisuje się pod linkiem);
• Dokładność i zgodność
z wymaganą tematyką;
• Unikalność, niepowtarzalność
informacji;
• Kryteria oceny formy (łatwość
nawigacji, estetyka i pomoc dla
uŜytkowników).
c) MoŜliwości gateway’a
Większość gateway’ów umoŜliwia
wyszukiwanie według terminów jak równieŜ
przeglądanie bazy danych opisów źródeł.
W rezultacie jest to bezpośrednie połączenie
(link) do określonej witryny czy serwisu. Sa-
me techniki wyszukiwania są zbliŜone do
technik powszechnie stosowanych w wyszuki-
warkach internetowych. Dodatkowo gateway
moŜe zawierać odnośniki do księgarń, biblio-
tek internetowych, list dyskusyjnych uŜytkow-
ników, do witryn eksperckich, podręczników
online oraz kopii katalogowanych źródeł inter-
netowych.
20 „Ibinacja” nr 10, styczeń 2008
II. KINIA – gateway nauki
o informacji
(Katalog Internetowy Nauki
o Informacji)
1) Idea i historia projektu
Pomysł budowy katalogu, który w sposób
logiczny indeksowałby zasoby „polskiego”
Internetu narodził się w 2006 r. Zakres gro-
madzonych informacji, źródeł dotyczy szero-
ko pojętej nauki o informacji, biblioteko-
znawstwa i medioznawstwa. Jest to pierwszy
tego typu projekt w polskiej przestrzeni sie-
ciowej. KINIA jest pomysłem realizowanym
przez pracowników naukowych Instytutu In-
formacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa
Uniwersytetu Marii Curie – Skłodowskiej -
mgr Grzegorza Gmiterka, mgr Sebastiana
Kotułę, mgr Jarosława Packa oraz mgr Piotra
Zielińskiego. Według twórców serwis wy-
chodzi naprzeciw tworzącego się społeczeń-
stwa informacyjnego (społeczeństwa wie-
dzy). Korzystanie z niego jest darmowe.
2) Metoda katalogowania
Twórcy KINI dokonali szczegółowego
przeglądu podobnych zachodnich serwisów
w celu dobrania odpowiedniej metody klasy-
fikacji. Na świecie w tego typu serwisach
stosuje się UKD oraz KDD, przy czym KDD
jest najpowszechniejszą metodą opracowania.
KINIA otrzymała oficjalną zgodę od OCLC
(Online Computer Library Center) na uŜywa-
nie KDD do własnych potrzeb. Katalog KINI
wykorzystuje obecnie jedną kategorię pierw-
szego stopnia 000 Informatyka, informacja i
dzieła treści ogólnej, z podziałem na:
- 001 WIEDZA, NAUKI HUMANISTYCZNE,
BADANIA;
- 002 KSIĄśKI;
- 003 SYSTEMY;
- 004-006 KOMPUTERY I INTERNET;
- 010 BIBLIOGRAFIE I KATALOGI;
- 020 BIBLIOTEKOZNAWSTWO I INFORMA-
CJA NAUKOWA;
- 030 OGÓLNE DZIEŁA ENCYKLOPEDYCZNE
- 060 ORGANIZACJE I STOWARZYSZENIA
- 070 MEDIA, DZIENNIKARSTWO

3) Cechy katalogu
Katalog jest strukturą otwartą na uŜyt-
kownika. KaŜdy z przeglądających serwis
moŜe dodać linki do katalogu, potrzebne opi-
sy czy teŜ dodatkowe informacje. Inny aspekt
to kopiowanie i przetwarzanie znajdujących
się w katalogu rekordów. MoŜliwa jest teŜ
autoreklama, gdyŜ uŜytkownik moŜe dodać
link do swojego serwisu tematycznie związa-
nego z KINIĄ, albo teŜ odnośnik do instytu-
cji (np. biblioteki).
Interface KINI jest bardzo przystępny
i przyjemny dla uŜytkownika, zawiera przej-
rzysty układ treści, posiada sprawną wyszuki-
warkę, która wyszukuje m.in. słowa kluczo-
we w opisach. Serwis zawiera podstrony ta-
kie jak m.in. najnowsze linki, najbardziej po-
pularne linki, pomoc oraz forum.
4) Jakość prezentowanej informacji
Jakość odnosi się do zamieszczonych
informacji, jak teŜ sposobu ich prezentacji
uŜytkownikowi. Do katalogu mogą trafiać
adresy stron zawierające informacje wiary-
godne, rzetelne, czytelne, takie które działają
poprawnie i których autorstwo da się łatwo
ustalić. Twórcy – redaktorzy kaŜdorazowo
kontrolują wiarygodność proponowanych
linków, jak teŜ ich opisy.
Rekord katalogu składa się z następują-
cych elementów:
1 tytuł, który jest jednocześnie hiperłączem
do opisywanej witryny
2 opis, będący składnikiem wyświetlanego
rekordu, zawiera jeszcze dwie części
• informacje o odpowiedzialności
(element ten jest wyróŜniony
czcionką wytłuszczoną i pochyłą)
są to dane osoby, czy tez instytu-
cji, która jest odpowiedzialna za
powstanie i aktualizację informa-
cji zawartych w danym serwisie.
• Słowa kluczowe (charakteryzują
samą treść dokumentu)
3 Page Rank – PR
• PageRank stanowi opracowany
przez twórców wyszukiwarki
Google wskaźnik nadawany stro-
nom internetowym, mający od-
zwierciedlać ich jakość. Bazuje
on na ilości odesłań do danej
strony, a zwłaszcza na jakości
NUMER SPECJALNY
stron odsyłających.
• Pojedynczy rekord katalogu koń-
czy identyfikator. Jest to adres
sieciowy opisywanego obiektu.
Jest on wyróŜniony zielonym
kolorem.
6) Perspektywy
a. Wykorzystanie słów kluczowych
jako specjalistycznego źródłosłowu
z zakresu nauki o informacji.
b. W wykorzystaniu katalogu jako źró-
dła informacji moŜe pomóc równieŜ
moŜliwość subskrypcji wybranych
kategorii za pomocą kanałów RSS.
III. Zakończenie
Liczba dodawanych przez uŜytkownika
linków systematycznie rośnie. KINIA staje
się pomocą dydaktyczną dla studentów Infor-
macji Naukowej i Bibliotekoznawstwa. Jest
uzupełnieniem tradycyjnej literatury dotyczą-
cej poszczególnych tematów zajęć. Oszczę-
dza nam studentom czas związany z dotar-
ciem do potrzebnej informacji. Katalog Inter-
netowy Nauki o Informacji pomaga uporząd-
kować ogrom wiedzy dostępnej na stronach
internetowych z zakresu Informacji Naukowej
i Bibliotekoznawstwa oraz z pogranicza tych
dziedzin wiedzy.
Netografia:
1. Serwisy tematyczne o kontrolowanej jakości
w Internecie - subject gateways / Lidia Der-
fert-Wolf// W: Biuletyn EBIB [Dokument
elektroniczny] / red. naczelny BoŜena Bedna-
rek-Michalska. - Nr 6/2004 (57)
2. N. Pamuła-Cieślak: Ukryty Internet -jeśli nie
wyszukiwarka, to co? "Biuletyn EBIB" Nr
7/2004 (58) [Dokument elektroniczny] http://
ebib.oss.wroc.pl/2004/58/pamula.php - do-
stęp
3. http://kinia.czytelnia.net/info.htm
4. SOSIŃSKA-KALATA, Barbara. Struktury
klasyfikacyjne w organizacji zasobów infor-
macyjnych Internetu. In III Krajowa Konfe-
rencja pt. Multimedialne i Sieciowe Systemy
Informacyjne [on-line]. 2002 19-20 września
[dostęp 21.06.2004]. Dostępny w World Wi-
de Web: http://www.zsi.pwr.wroc.pl/zsi/
missi2002/pdf/s403.pdf.
5. Dziedzinowe systemy hipertekstowe jako
źródło informacji dla nauczycieli biblioteka-
rzy / Marcin Roszkowski // W: Warsztaty
Bibliotekarskie [Dokument elektroniczny] /
red. nacz. Wiesława Olczykowska. - Czasopi-
smo elektroniczne. - Nr 1/2007
„Ibinacja” nr 10, styczeń 2008 21
NUMER SPECJALNY
Kiedy w bibliotekach pojawiły się
*** komputery i drukarki,
stało się jasne, Ŝe poszukiwanie informacji
moŜe być bardzo waŜne dla gospodarki.
Z PRZYMRUśENIEM PoniewaŜ jednak biblioteki były bezpłatne,
infobrokerzy(…) zaczęli oferować swoje usługi
OKA... odpłatnie.
ZŁOTE MYŚLI, POEZJE,
PAMIĄTKI Redakcja jest pod ogromnym wraŜe-
niem poetyckości tego fragmentu. Rytm, na-
Konferencja - to bardzo powaŜne wy- wet jakaś nieuchwytna melodia, prostota
darzenie. Wygłaszamy referaty, dyskutuje- i dobitność słów… Drodzy czytelnicy, czytaj-
my, poruszamy waŜne zagadnienia i pro- cie wnikliwie wszelkie swoje pisemne ślady
blemy. Jednak nawet na konferencji nie egzystencji – moŜe i Wy, nie wiedząc o tym,
zawsze da się zachować powagę. jesteście poetami?

GOŁĄB POKOJU
ZŁOTE MYŚLI
Czasem po prostu trzeba się roze-
Oto niektóre interesujące wypowiedzi, rwać… Ta jakŜe wymowna fotografia nawią-
które padły 23 listopada 2007 roku podczas zuje tematycznie do spotkania pokonferen-
konferencji: cyjnego w jednym z krakowskich pubów.
Przedstawia ona gołębia pokoju, który przy-
Prof. Wojciechowski: Ile jest firm infobroker- jechał do nas aŜ z dalekich Katowic, niosąc
skich w Polsce? Trzy, cztery?
gałązkę oliwną w pluszowym dziobie. Gołąb
Dr Cisek: Około trzydziestu.
Prof. Wojciechowski: Tak, pani się tym zajmuje,
przeŜył na wspomnianym spotkaniu prawdzi-
to dla pani trzydzieści, a ja się tym nie zajmuję, to wą sesję… zdjęciową. Redaktor naczelna
dla mnie cztery! nigdy nie zapomni spojrzenia, jakim obrzucił
ją kelner, gdy razem z gołębiem pozowała
właśnie do jednego ze zdjęć…
Marta Ziółek, UW: PrzecieŜ bibliotekarz i broker
informacji to jest to samo. (…) Tak jak kwiaciarz
to jest to samo co florysta.

Prof. Wojciechowski: Broker informacji kojarzy

mi się zawsze z terminem „bone broker”, to zna-
czy łamacz kości.

POEZJA

Poezja lubi pojawiać się niespodziewa-

nie, znienacka… W jednym z referatów zna-
lazł się fragment, który nie wytrzymał próby
skracania, lecz i tak zasłuŜył na miejsce
w „Ibinacji”. Jest to właściwie poetyckie tłu-
maczenie fragmentu tekstu ze strony stowa-
rzyszenia AIIP:
Katowicki gołąb pokoju

22 „Ibinacja” nr 10, styczeń 2008

 NUMER SPECJALNY

KRZYśÓWKA
KONFERENCYJNA

POZIOMO:
1. Profesja związana ze zleconym wyszukiwaniem i udostępnianiem infor-
macji.
2. Skrót nazwy stowarzyszenia załoŜonego w 1987 roku.

PIONOWO:
1. Pierwszy polski gateway nauki o informacji.
2. Podaj brakujące słowo w tytule referatu: „... czyli komu infobroker”
3. Nazwisko osoby przedstawiającej referat przedstawiający działalność
wybranych firm infobrokerskich działających w Polsce.
4. Z jakiego wydziału Biblioteki Politechniki Krakowskiej pochodziła osoba
przedstawiająca referat na konferencji?
6. Podaj skrót kursu online pod realizacją Ogólnopolskiej Inicjatywy
Infobrokerów Systemowych 2007 – 2008.

„Ibinacja” nr 10, styczeń 2008 23

NUMER SPECJALNY

W następnym numerze „Ibinacji”

m.in. o tym,
Ŝe śpiewać kaŜdy moŜe,
ale niektórzy … wyjątkowo mogą.

24 „Ibinacja” nr 10, styczeń 2008