Grade 6 3rd Quarter Final - Filipino Iplan (Lesson Plan) Wendell

Sabjek: FILIPINO Baitang: VI
Petsa: Sesyon: 1 (3rd Quarter)

Pamantayang Pangnilalaman: Naipamamalas ang kakayahan sa mapanuring
pakikinig at pag-unawa sa napakinggan
Pamantayan sa Pagganap: Naisasagawa ang mga hakbang o panutong
napakinggan
Kompetensi: * Naisasagawa ang napakinggang hakbang ng
isang Gawain
I LAYUNIN * Nauunawaan ang mga panutong narinig o
Kaalaman: napakinggan
Saykomotor: * Nakasusunod nang maayos sa mga panutong
narinig
Apektiv: * Napahahalagahan ang pagiging magalang sa
pakikinig at pagsusunod ng panuto
II PAKSANG-ARALIN
A. PAKSA Pagsunod sa Panuto
B. SANGGUNIAN Landas sa Wika-6, Aralin 20, pp. 120-124
C. KAGAMITANG Tsart, larawan
PAMPAGTUTURO
III PAMAMARAAN
A. PAGHAHANDA 1. Naranasan na ba ninyong napag-utusang
Pangmotibesyunal bumili sa palengke?
na tanong: 2. Naisagawa ba nang maayos ang mga ini-
utos?
3. Ano kaya ang maaaring mangyayari kapag
hindi malinaw ang pagbigay ng panuto?
Aktiviti/Gawain Basahin ang panuto sa sumusunod na laro.

Pagkatapos, isagawa ito sa klase.
Kadang-Kadang
Bilang ng Manlalaro: 8-10
Kagamitan: Bao
Paraan: Ang larong ito ay isang relay. Dalawa
o tatlong pangkat ang magpapaligsahan. Bawat
batang papasahan ng bao ay may 25 hanggang 50
metro ang laro.
1. Ang unang manlalaro ay sasakay sa bao at
siya’y tatakbo.
2. Pagdating sa susunod na kalaro, agad
ipapasa ang kagamitan at ito naman ang
tatakbo.
3. Gagawin ito hanggang sa matapos ang huling
batang tatakbo sa finish line.
Tandaan: Hindi dapat mahulog ang kagamitan
nang dalawang beses. Kung mahulog man sa
unang pagkakataon, ang manlalaro ay hindi
dapat humakbang nang higit sa dalawa. Kung
sakaling masiraan sa kagamitan, ang reserba
ay kaagad ibigay doon mismo sa lugar na
nasiraan. Kaya ang isa sa pangkat ay
kailangang nakasunod sa manlalarong tumatakbo
na dala ang reserbang kagamitan.
B. PAGLALAHAD (Magpakita ng panuto o paalala na nasa tsart)
Abstraksyon Pag-usapan ang mga ito at tanungin ang mga
(Pamamaraan ng bata kung ano ang layunin ng mga ito.
Pagtalakay) * Talakayin ang kahalagahan ng pagsunod nang
maayos sa ibinigay na panuto at ibigay ang mga
dapat tandaan sa pagsunod nito.
C. PAGSASANAY Sundin ang panutong aking sasabihin.
Mga Paglilinang na 1. Kumuha ng isang buong papel.
Gawain 2. Gumuhit ng isang malaking puso sa gitna.
3. Sa loob ng puso ay isulat ang iyong
palayaw.
4. Isulat ang iyong mga magagandang
katangian sa paligid ng puso.
D. PAGLALAPAT Pakinggan ang panuto at isagawa ito.
Aplikasyon 1. Kumuha ng isang malinis na papel. Isulat
sa itaas nito ang salitang Filipino.
Sa ilalim nito ay isulat ang iyong
pangalan.
2. Gumuhit ng dalawang mukha na naglalahad
sa kasiyahan ng mga mag-aaral. Isulat sa
ibaba ng mga mukha ang mga bagay na
nagdulot ng kasiyahan.
3. Sumulat ng isang pangungusap na
naglalarawan sa mga Pilipino. Bilugan
ang mga pang-uring ginamit.
E. PAGLALAHAT Sa pagsunod ng panuto, kailangang pakinggang
Generalisasyon mabuti ang nagbibigay nito at kung may hindi
nalinawan, magalang na ipaulit ang panutong
hindi naunawaan.
IV PAGTATAYA Iparinig ang panuto at ipagawa ang mga
sumusunod nang padikta.
1. Isulat ang Doña Teodora Alonzo sa gitna
ng papel.
2. Sa ibaba nito ay isulat ang Jose Rizal.
3. Salungguhitan ang pangalan ni Doña
Teodora Alonzo.
4. Ikulong sa bilog ang pangalan ni Jose
Rizal.
5. Ikulong ang mga nakasulat sa loob ng
parihaba.
6. Sa ibaba ng pangalan ni Jose Rizal ay
isulat ang bayani at dakila.
V TAKDANG-ARALIN Magtala ng panuto tungkol sa pagsasaing.
Isulat ito sa kalahating papel at sa paraang
pakabit-kabit.
TUKLASIN
Anumang gawain lalo na ang pagsunod ng panuto ay matututuhan kung

pag-iisipan at pag-aaralan. Ngayong araw, malalaman natin na sa
araw-araw na pakikipag-ugnayan natin sa ating mga kaibigan at
ibang tao, naririnig natin ang iba’t ibang direksyon sa
pagsasagawa ng anumang mga bagay.
Motibisyunal na tanong
1. Naranasan na ba ninyong napag-utusang bumili sa palengke?

2. Naisagawa ba nang maayos ang mga ini-utos?
3. Ano kaya ang maaaring mangyayari kapag hindi malinaw ang
pagbigay ng panuto?
Gawain 1
Basahin ang panuto sa sumusunod na laro. Pagkatapos, isagawa ito sa klase.
Kadang-Kadang
Bilang ng Manlalaro: 8-10
Kagamitan: Bao
Paraan: Ang larong ito ay isang relay. Dalawa o tatlong pangkat ang
magpapaligsahan. Bawat batang papasahan ng bao ay may 25 hanggang 50 metro
ang laro.
1. Ang unang manlalaro ay sasakay sa bao at siya’y tatakbo.

2. Pagdating sa susunod na kalaro, agad ipapasa ang kagamitan at ito naman
ang tatakbo.
3. Gagawin ito hanggang sa matapos ang huling batang tatakbo sa finish line.
Tandaan: Hindi dapat mahulog ang kagamitan nang dalawang beses. Kung mahulog
man sa unang pagkakataon, ang manlalaro ay hindi dapat humakbang nang higit
sa dalawa. Kung sakaling masiraan sa kagamitan, ang reserba ay kaagad ibigay
doon mismo sa lugar na nasiraan. Kaya ang isa sa pangkat ay kailangang
nakasunod sa manlalarong tumatakbo na dala ang reserbang kagamitan.
Alam mo ba na…
Ang panuto ay ang direksyon, instruksyon, o

paliwanag sa isang gawain o
pangyayari na dapat sundin ninuman. Ito ay kailangang,
tiyak, buo, at maikli
lamang. Kailangang basahin at unawaing mabuti
ang panuto bago ito isagawa.
Gawain 2
Sundin ang panutong aking sasabihin.
1. Kumuha ng isang buong papel.

2. Gumuhit ng isang malaking puso sa gitna.
3. Sa loob ng puso ay isulat ang iyong palayaw.
4. Isulat ang iyong mga magagandang katangian sa paligid ng puso.
 Paglalapat
Pakinggan ang panuto at isagawa ito.
4. Kumuha ng isang malinis na papel. Isulat sa itaas nito ang

salitang Filipino. Sa ilalim nito ay isulat ang iyong pangalan.
5. Gumuhit ng dalawang mukha na naglalahad sa kasiyahan ng mga mag-
aaral. Isulat sa ibaba ng mga mukha ang mga bagay na nagdulot ng
kasiyahan.
6. Sumulat ng isang pangungusap na naglalarawan sa mga Pilipino.
Bilugan ang mga pang-uring ginamit.
TANDAAN
Narito ang mga dapat tandaan sa pagsunod sa panuto:
1. Unawaing mabuti ang isinasaad ng panuto. Kung nakasulat,

basahing mabuti o unawain. Kung pasalita, pakinggang mabuti
ang nagbibigay ng panuto.
2. Kung mahaba ang panuto, itala ang mahahalagang detalye.
3. Kung may hindi malinawan, magalang na ipaulit ang panutong
hindi naunawaan.
Gawain 3
Iparinig ang panuto at ipagawa ang mga sumusunod nang padikta.
1. Isulat ang Doña Teodora Alonzo sa gitna ng papel.

2. Sa ibaba nito ay isulat ang Jose Rizal.
3. Salungguhitan ang pangalan ni Doña Teodora Alonzo.
4. Ikulong sa bilog ang pangalan ni Jose Rizal.
5. Ikulong ang mga nakasulat sa loob ng parihaba.
6. Sa ibaba ng pangalan ni Jose Rizal ay isulat ang bayani at dakila.
Gawain 4
Magtala ng panuto tungkol sa pagsasaing. Isulat ito sa kalahating papel at

sa paraang pakabit-kabit.
Sabjek: FILIPINO Baitang: 6

Pamantayang Pangnilalaman: Naipamamalas ang kakayahan at tatas sa
pagsasalita at pagpapahayag ng sariling ideya,
kaisipan, karanasan at damdamin
Pamantayan sa Pagganap: Nakapagbibigay ng isang panuto
Kompetensi: Nagagamit ang pariralang pang-abay sa
paglalarawan ng paraan, panahon, lugar ng kilos
at damdamin
I LAYUNIN Nakapagpapahayag ng mga kaisipan na may
Kaalaman: pariralang pang-abay sa paglalarawan ng paraan,
panahon, lugar ng kilos at damdamin
Saykimotor: Nakapagbubuo ng mga pangungusap na may
pariralang pang-abay sa paglalarawan ng paraan,
panahon, lugar ng kilos at damdamin
Apektiv: Mahigpit na nakapagmamasid ng mga hakbang sa
pagbibigay ng panuto at pagpapahayag ng
sariling ideya
II PAKSANG-ARALIN
A. PAKSA Pariralang Pang-abay
B. SANGGUNIAN Landas sa Wika-6, Aralin 30, pp. 179-184
C. KAGAMITANG PAMPAGTUTURO tsart, kartolina istrips, talambuhay na
nakasulat sa manila paper
III PAMAMARAAN
A. PAGHAHANDA Ipabasa sa mga bata ang nasa tsart.
Pangalan - Elias Howe

Pook na sinilangan - Massachusetts, Estudos
Unidos
Petsa ng kapanganakan - Hulyo 9, 1819
Ilang mahahalagang pangyayari

* Isa siya sa mga kauna-unahang umimbento ng
makinang panahi
* Pumasok siyang aprentis sa mga talyer sa
gulang na labing-anim na taon.
* Labis na naghirap ang kanyang pamilya habang
siya’y abala sa mga eksperimento sa paggawa ng
makinang panahi.
* Nagpaluwal sa kanya ng perang pambili ng mga
kagamitan niya ang kanyang kaibigang si G.
Fisher.
* Naipagbili niya sa Inglatera ang karapatan sa
kanyang naimbentong makina.
* Guminhawa ang buhay at naging tanyag si Elias
Howe nang unti-unti nang tinanggap ng mga tao
Pangmotibesyunal na ang makina.
tanong: * Nagkasakit at namatay siya sa New York noong
Oktubre 3, 1867.
1. Tungkol kanino ang mga impormasyong nasa

tsart?
2. Ano ang tawag sa pagsasama-sama ng mga
Aktiviti/Gawain impormasyong ito?
3. Ano kaya sa palagay ninyo ang mabuo
pagkatapos sa gawaing ito?
A. Itala ang mga impormasyong hinihingi sa

ibaba tungkol sa iyong sarili.
Pangalan____________________________________
Pook ng
sinilangan____________________________
Petsa ng
kapanganakan________________________
Mga magulang at
kapatid_______________________
Pook ng
tirahan_______________________________
Paaralan at baiting
____________________________
Ilang mahahalagang pangyayari:
*___________________________________________
*___________________________________________
*___________________________________________
*___________________________________________
B. Buuin nang patalata ang iyong talambuhay.

Pagsama-samahin ang mga ibinigay mong
impormasyon sa A. Gawing patnubay ang
talambuhay ni Elias Howe. Isulat sa isang
pad paper.
B. PAGLALAHAD Basahin at suriin.
Abstraksyon
(Pamamaraan ng Mag-aaral 1: Hanga ako kay Elias Howe. Teka,
Pagtalakay) isang
Amerikano siya, di ba?
Mag-aaral 2: Oo. Isinilang siya sa
Massachusetts, Estados
Unidos.
Mag-aaral 1: Bata pa raw siya’y lubha nang
mahina ang
kanyang katawan.
Mag-aaral 2: Tama. Pero noong labing-anim na
taong gulang
siya nag-aprentis na
siya sa mga talyer dahil
mahirap ang kanilang
buhay.
Mag-aaral 1: Nakatulong iyon kaya matiyaga
siyang
nag-eksperimento
hanggang naimbento ang
makinang panahi.
Mag-aaral 2: Namuhay siya nang masagana pero
nanatiling
malambot ang puso niya
sa mahihirap hanggang
pumanaw siya noong
Oktubre 3, 1867.
Mag-aaral 1: Tunay na mahalagang magpasalamat
sa malaking
tulong na kanyang
naiambag.
Anong uri ng salita ang mga nakakahon? Ano ang

kaugnayan ng mga nakasalungguhit sa mga
nakakahon? Ano-anong mga tanong ang sinasagot
ng mga nakasalungguhit? Ano ang bahagi ng
pananalita ang may bilog? Anong tanong ang
sinasagot ng may ekis at tsek? Anong lipon ng
mga salita ang may salungguhit nang dalawang
ulit? Ano ang ginagampanan nito?
C. PAGSASANAY Bumuo ng pangungusap gamit ang sumusunod na mga
Mga Paglilinang na pariralang pang-abay.
Gawain 1. lumipat sa malapit
2. higit na malinis
3. nagsalita kanina
4. nasaktan nang di-sinasadya
5. isa-isang pumasok
6. talagang mura
D. PAGLALAPAT Suriing mabuti ang mga pangungusap.
Aplikasyon Salungguhitan ang mga pariralang pang-abay.
1. Bukod-bukod na nagpulong ang mga pangkat

ng mga mag-aaral.
2. Tunay na dalisay ang tubig sa bukal.
3. Nakaligtas ang mga manlalakbay sa
panganib sa karagatan.
4. Sa makalawa darating ang mga balik-bayan
nating kabarangay.
5. Dali-daling sumaklolo si Ronald sa
nalulunod na kaibigan.
E. PAGLALAHAT Ang pang-abay ay salitang naglalarawan sa
Generalisasyon pandiwa, pang-uri at kapwa pang-abay.
Ang pariralang pang-abay ay tumutukoy sa
panahon ng paggawa ng kilos, sa lugar na
pinangyayarihan ng kilos at ng paraan kung
paano ginawa ang kilos.
IV PAGTATAYA A. Isulat sa patlang kung pamanahon, panlunan o
pamaraan ang bawat may salungguhit na
pariralang pang-abay.
_______1. Bata pa siya nang lumipat sila sa

Calamba, Laguna.
_______2. Nang malalaki na ang mga anak
napalitan ng Rizal
ang apelyido nilang
Mercado.
_______3. Higit ang tuwa ni Doña Teodora nang
matuklasang
matalino ang anak na si Jose.
_______4. Tiniis niya ang lahat ng pasakit na
ito nang may
dignidad at tapang ng kalooban.
B. Gamitin sa pangungusap ang sumusunod na mga

pariralang pang-abay.
1. habang patalon-talon na sumasayaw

2. doon sa kabilang isla
3. tuwing umuuwi sa bahay
4. unti-unti niyang itinulak
V TAKDANG-ARALIN Punan ang patlang ng pariralang pang-abay upang
mabuo ang diwa ng pangungusap.
1. _______nagagalit ka sa akin kaya hindi mo

ako kinikibo.
2. Tumabi ka ________sa iyong ate para
makita nang malapitan ang karosa.
3. Ang droga ay_________ sa bansa.
4. Ang mga tao ay kailangan nang
magbago______dahil baka maging huli na
bukas.
TUKLASIN
Sa pagbibigay ng impormasyon, mahalaga ang paggamit ng mga
salitang magbibigay ng linaw sa mga ideya na nais ilahad. Ngayong
araw, pansinin natin ang mga salita o parirala na ginamit sa
impormasyon.
Motibisyunal na tanong:
1. Tungkol kanino ang mga impormasyong nasa tsart?

2. Ano ang tawag sa pagsasama-sama ng mga impormasyong ito?
3. Ano kaya sa palagay ninyo ang mabuo pagkatapos sa gawaing ito?
Gawain 1
Itala ang mga impormasyong hinihingi sa ibaba tungkol sa iyong sarili.
Pangalan ____________________________________
Pook ng sinilangan ____________________________
Petsa ng kapanganakan _________________________
Mga magulang at kapatid ________________________
Pook ng tirahan _______________________________
Paaralan at baiting _____________________________
Ilang mahahalagang pangyayari:
*___________________________________________
*___________________________________________
*___________________________________________
*___________________________________________
Gawain 2
Buuin nang patalata ang iyong talambuhay. Pagsama-samahin ang mga

ibinigay mong impormasyon sa A. Gawing patnubay ang talambuhay ni Elias
Howe. Isulat sa isang pad paper.
Alam mo ba na…
Mahalagang magbigay ka ng sarili mong reaksyon tungkol sa

iyong nabasa o
napakinggan. Sa ganitong paraan, mahahasa ang iyong kasanayan
sa pagpapahayag ng
iyong mga opinyon. Nakabubuo ka ng iyong sariling
kuro-kuro batay sa mga nabasa
o narinig mo. Kaugnay nito, maisasaalang –alang at
mapaghahambing mo ang mga
opinyon ng iba.
Gawain 3
Basahin at suriin.
Mag-aaral 1: Hanga ako kay Elias Howe. Teka, isang Amerikano siya, di ba?
Mag-aaral 2: Oo. Isinilang siya sa Massachusetts, Estados Unidos.
Mag-aaral 1: Bata pa raw siya’y lubha nang mahina ang kanyang katawan.
Mag-aaral 2: Tama. Pero noong labing-anim na taong gulang siya, nag-aprentis
na siya sa mga talyer dahil
mahirap ang kanilang buhay.
Mag-aaral 1: Nakatulong iyon kaya matiyaga siyang nag-eksperimento hanggang
naimbento ang
makinang panahi.
Mag-aaral 2: Namuhay siya nang masagana pero nanatiling malambot ang puso
niya sa mahihirap
hanggang pumanaw siya noong Oktubre 3, 1867.
Mag-aaral 1: Tunay na mahalagang magpasalamat sa malaki tulong na kanyang
naiambag.
Anong uri ng salita ang mga nakakahon ? Ano ang kaugnayanng mga
nakasalungguhit sa mga nakakahon? Ano-anong mga tanong ang sinasagot ng mga
nakasalungguhit? Ano ang bahagi ng pananalita ang may bilog? Anong tanong
ang sinasagot ng may ekis at tsek? Anong lipon ng mga salita ang may
salungguhit nang dalawang ulit? Ano ang ginagampanan nito?
Gawain 4
Bumuo ng pangungusap gamit ang sumusunod na mga pariralang pang-abay.
1. lumipat sa malapit
2. higit na malinis
3. nagsalita kanina
4. nasaktan nang di-sinasadya
5. isa-isang pumasok
6. talagang mura
7.
 Paglalapat
Suriing mabuti ang mga pangungusap.

Salungguhitan ang mga pariralang pang-abay.
1. Bukod-bukod na nagpulong ang mga pangkat ng mga mag-aaral.

2. Tunay na dalisay ang tubig sa bukal.
3. Nakaligtas ang mga manlalakbay sa panganib sa karagatan.
4. Sa makalawa darating ang mga balik-bayan nating kabarangay.
5. Dali-daling sumaklolo si Ronald sa nalulunod na kaibigan.
TANDAAN
Ang pang-abay ay salitang naglalarawan sa pandiwa, pang-uri at kapwa

pang-abay.
Ang pariralang pang-abay ay tumutukoy sa panahon ng paggawa ng kilos , sa

lugar na
pinangyayarihan ng kilos at ng paraan kung paano
ginawa ang kilos.
PAGTATAYA
Pagsubok ng Kaalaman
Isulat sa patlang kung pamanahon, panlunan o pamaraan ang bawat

may salungguhit na pariralang pang-abay.
_______1. Bata pa siya nang lumipat sila sa Calamba, Laguna.

_______2. Nang malalaki na ang mga anak napalitan ng Rizal
ang apelyido nilang Mercado.
_______3. Higit ang tuwa ni Doña Teodora nang matuklasang
matalino ang anak na si Jose.
_______4. Tiniis niya ang lahat ng pasakit na ito nang may
dignidad at tapang ng kalooban.
Gawain 5
Gamitin sa pangungusap ang sumusunod na mga pariralang pang-abay.
1. habang patalon-talon na sumasayaw

2. doon sa kabilang isla
3. tuwing umuuwi sa bahay
4. unti-unti niyang itinulak
Gawain 6
Punan ang patlang ng pariralang pang-abay upang mabuo ang diwa ng

pangungusap.
1. _______nagagalit ka sa akin kaya hindi mo ako kinikibo.

2. Tumabi ka ________ sa iyong ate para makita nang malapitan ang karosa.
3. Ang droga ay_________ sa bansa.
4. Ang mga tao ay kailangan nang magbago ______ dahil baka maging huli na
bukas.

pagsasalita at pagpapahayag ng sariling
ideya, kaisipan, karanasan at damdamin
Pamantayan sa Pagganap: Nakapabibigay ng isang panuto
Kompetensi: Nagagamit ang magagalang na pananalita sa
iba’t-ibang sitwasyon
-pagpapahayag ng ideya
I LAYUNIN
Kaalaman: Nakagagamit ng mga magagalang na pananalita
sa sa iba’t-ibang sitwasyon
Saykomotor: Nauugaliang ang gumamit ng mga magagalang na
pananalita
Apektiv: Napahalagahan ang paggamit ng mga magagalang
na salita
II PAKSANG-ARALIN
A. PAKSA Magagalang na Pananalita
B. SANGGUNIAN Ugnayan-6, pp. 152, Landas sa Wika 6, pp.
70-75
C. KAGAMITANG PAMPAGTUTURO Tsart, larawan,
III PAMAMARAAN
A. PAGHAHANDA 1. Nararanasan na ba ninyong nakipag-usap
Pangmotibesyunal na sa mga matatanda?
tanong: 2. Paano ninyo sila sinasagot?
3. Ano-anong mga salita ang ginamit ninyo
sa pagsagot?
Basahin ang dayalog.

Aktiviti/Gawain Nag-uusap ang mga gulay nang may dumating na
panauhin.
PANAUHIN: Magandang umaga sa inyong lahat.
PIPINO: Magandang umaga po sa kanila. Ano
po ang
maipaglilingkod namin sa
inyo?
PANAUHIN: Hinahanap ko po si Pinsang Mais.
Maaari po
bang maituro ninyo sa akin
kung nasaan siya?
REPOLYO: Naroon sa bandang likod si Mais.
Puntahan na
lamang ninyo siya roon.
1. Ano ang napansin ninyo sa mga salitang
kanila, inyo, at
ninyo?
2. Ano ang tinutukoy nito?
B. PAGLALAHAD Ang paggalang sa mga nakatatanda ay

Abstraksyon naipakikita sa pamamagitan ng paggamit nang
(Pamamaraan ng magagalang na pananalita tulad ng po o opo.
Pagtalakay) Naipakikita rin ang paggalang sa ibang
paraan.
Basahin ang talata. Pagkatapos, sagutin ang

kasunod na mga tanong at gamitin ang mga
magagalang na salita.
Malawak ang lupain ni Ka Entong

ngunit ito ay tinubuan lamang ng mga damo.
Ayaw niyang ipalinis ito sa iba. May mga
kapitbahay siyang nagnanais na matamnan
ang tiwangwang niyang lupa ngunit ayaw
silang pagbigyan ni Ka Entong.
1. Kung ikaw si Ka Entong, hahayaan mo na

lang ba ang kanyang lupain? Bakit?
2. Bakit, sa palagay mo ay ayaw ipalinis
sa iba ni Ka Entong ang kanyang
lupain?
3. Paano mo matutulungan si Ka Entong at
ang kanyang mga kapitbahay upang
magamit ang bakanteng lupain?
4. Bakit kinakailangang matamnan ang
lupain ni Ka Entong?
5. Kung ikaw ay isa sa mga kapitbahay ni
Ka Entong, paano mo siya
paliliwanagan?
C. PAGSASANAY Gamitin ang panghalip na nagpapakita ng
Mga Paglilinang na Gawain paggalang sa pangungusap.
Aba, may panauhin pala tayo.

Tuloy po1___________. Maaari po bang
malaman kung sino po 2___________? Sino
po ang hinahanap 3_____________? Maupo po
4________
at tatawagin kop o si Mommy.
D. PAGLALAPAT Isulat sa puwang ang T kung tama, M kung

Aplikasyon mali ang nakasaad sa pangungusap.
____1. Gumamit si Maria ng po sa pagsagot sa
kanyang
guro.
____2. “Umalis na siya kahapon inay,” ang
sabi ni Lito sa
kanyang nanay.
____3. “Kayo na lang ang pumunta doon, wala
akong gana,”
ang sagot ni Teryo sa
nakatatandang kapatid.
____4. “Opo, nanay ako na ang magdadala ng
pagkain kay
tatay sa may tumana.”
E. PAGLALAHAT Tandaan:
Generalisasyon *Ang paggalang sa mga nakatatanda, sa mga
hindi kakilala,
o maging sa mga halos kasinggulang ng
nagsasalita ay
naipakikita sa mga panghalip na kayo,
ninyo, at sa sila,
nila, kanila.
*Ang kayo, ninyo, inyo ay magagamit para sa
taong kinaka-
usap kahit na iisa lamang.
*Higit na mataas ang antas ng paggalang ng
mga panghalip
na sila, nila, kanila kung ihahambing
sa kayo, ninyo, inyo.
Higit na matanda at higit na kagalang-
galang ang mga
Taong pinag-uukulan nito.
Halimbawa: Sila ang ating mahal na Pangulo.
IV PAGTATAYA Gamitin ang mga panghalip ng paggalang sa

pagsulat sa sumusunod na paksa.
1. Pagpapakilala sa nakatala
2. Pagsagot sa telepono
3. Pagsagot sa matandang nagtatanong
4. Pagpapakilala sa may katungkulang tao.
V. TAKDANG-ARALIN Sumulat ng isang maikling sanaysay tungkol

sa pagtulong/pagturo ng isang panauhin sa
kanyang pupuntang bahay sa inyong lugar.
Gamitin ang mga magagalang na salita.
TUKLASIN
Isa sa mga kapuri-puring katangian ng lahing Pilipino ay ang
pagkamagalang sa pagsasalita. Ngayong araw, malalaman natin kung
sa anong paraan pa maipapahayag ang paggalang maliban sa paggamit
ng po at opo.
1. Nararanasan na ba ninyong nakipag-usap sa mga nakatatanda?

2. Paano ninyo sila sinasagot?
3. Ano-anong mga salita ang ginamit ninyo sa pagsagot?
Gawain 1
Basahin ang dayalog.
Nag-uusap ang mga gulay nang may dumating na panauhin.

PANAUHIN: Magandang umaga sa inyong lahat.
PIPINO: Magandang umaga po sa kanila. Ano po ang
maipaglilingkod namin sa inyo?
PANAUHIN: Hinahanap ko po si Pinsang Mais. Maaari po
bang maituro ninyo sa akin kung nasaan siya?
REPOLYO: Naroon sa bandang likod si Mais. Puntahan na
Lamang ninyo siya roon.
1. Ano ang napansin ninyo sa mga salitang kanila, inyo, at ninyo?

2. Ano ang tinutukoy nito?
Gawain 2
Basahin ang talata. Pagkatapos, sagutin ang kasunod na mga tanong at gamitin
ang mga magagalang na salita.
Malawak ang lupain ni Ka Entong ngunit ito ay tinubuan lamang

ng mga damo. Ayaw niyang ipalinis ito sa iba. May mga
kapitbahay siyang nagnanais na matamnan ang tiwangwang niyang
lupa ngunit ayaw silang pagbigyan ni Ka Entong.
1. Kung ikaw si Ka Entong, hahayaan mo na lang ba ang kanyang lupain?

Bakit?
2. Bakit, sa palagay mo ay ayaw ipalinis sa iba ni Ka Entong ang kanyang
lupain?
3. Paano mo matutulungan si Ka Entong at ang kanyang mga kapitbahay upang
magamit ang bakanteng lupain?
4. Bakit kinakailangang matamnan ang lupain ni Ka Entong?
5. Kung ikaw ay isa sa mga kapitbahay ni Ka Entong, paano mo siya
paliliwanagan?
Alam mo ba na…
Ang paggalang sa mga nakatatanda ay

naipakikita sa pamamagitan ng paggamit
nang magagalang na pananalita tulad ng po o opo.
Naipakikita rin ang paggalang
sa ibang paraan.
Gawain 3
Gamitin ang panghalip na nagpapakita ng paggalang sa pangungusap.
Aba, may panauhin pala tayo. Tuloy po 1 ___________. Maaari po bang

malaman kung sino po 2 ___________? Sino po ang hinahanap 3
_____________? Maupo po 4 _____________ at tatawagin ko po si Mommy.
 Paglalapat
Isulat sa puwang ang T kung tama, M kung mali

ang nakasaad sa pangungusap.
____1. Gumamit si Maria ng po sa pagsagot sa kanyang guro.

____2. “Umalis na siya kahapon inay,” ang sabi ni Lito sakanyang
nanay.
____3. “Kayo na lang ang pumunta doon, wala akong gana,” ang
sagot ni Teryo sa
nakatatandang kapatid.
____4. “Opo, nanay ako na ang magdadala ng pagkain kay tatay sa
may tumana.”
TANDAAN
Ang paggalang sa mga nakatatanda ay naipakikita sa pamamagitan ng

paggamit nang
magagalang na pananalita tulad ng po o opo. Naipakikita rin ang
paggalang sa ibang paraan
tulad:
* Ang paggalang sa mga nakatatanda, sa mga hindi kakilala,o

maging sa mga halos kasinggulang ng
nagsasalita ay naipakikita sa mga panghalip na kayo, ninyo,
at sa sila, nila, kanila.
* Ang kayo, ninyo, inyo ay magagamit para sa taong kinakausap
kahit na iisa lamang.
* Higit na mataas ang antas ng paggalang ng mga panghali na
sila, nila, kanila kung ihahambing sa
kayo, ninyo, inyo.
* Higit na matanda at higit na kagalang-galang ang mga taong
pinag-uukulan nito.
Halimbawa: Sila ang ating mahal na Pangulo.

PAGTATAYA
Gamitin ang mga panghalip ng paggalang sa pagsulat sa sumusunod

na paksa.
1. Pagpapakilala sa nakatala
2. Pagsagot sa telepono
3. Pagsagot sa matandang nagtatanong
4. Pagpapakilala sa may katungkulang tao.
Gawain 4
Sumulat ng isang maikling sanaysay tungkol sa pagtulong/pagturo ng
isang panauhin sa kanyang pupuntang bahay sa inyong lugar. Gamitin
ang mga magagalang na salita.
Pamantayang Pangnilalaman: Naisasagawa ang mapanuring pagbasa sa iba’t
ibang uri ng teksto at napapalawak ang
talasalitaan
Pamantayan sa Pagganap: Nakabubuo ng isang nakalarawang balangkas
Kompetensi: * Naibibigay ang kahulugan ng pamilyar at di-
pamilyar na salitasa pamamagitan ng
paglalarawan
I LAYUNIN * Naibibigay ang kahulugan ng pamilyar at di
kilalang salita sa pamamagitan ng gamit sa
Kaalaman: pangungusap
* Nakabubuo ng kahulugan ng pamilyar at di
Saykomotor: kilalang salita sa pangungusap
* Nakagagamit ng nangmatino sa mga kahulugan
Apektiv: ng pamilyar at di kilalang salita sa
pangungusap
II PAKSANG-ARALIN
D. PAKSA Uunlad Kapag Nagtutulungan
E. SANGGUNIAN Ugnayan sa Pagbasa-6, Aralin 34, pp. 292-294
Hiyas sa Pagbasa 4, Aralin23, pp. 147,148
F. KAGAMITANG PAMPAGTUTURO tsart, larawan
III PAMAMARAAN
F. PAGHAHANDA 1. Naranasan na ba ninyong tumulong sa
paglilinis sa inyong lugar o barangay?
2. Anong pakiramdam mo sa nagawa mong
kabutihan?
(Ipabasa sa mga bata ang nasa tsart.)

I
Kay gandang pagmasdan kung nagtutulungan
Mga naninirahan sa lungsod at sa lalawigan
Malinis at maganda itong kapaligiran
Biyaya ng Panginoon ay pinahahalagahan.
II
Kapag ang nais mo ay bayang tahimik
Droga , alak, at iba pa ay dapat nang iwaglit
Dahil ito’y nagdudulot ng mga krimen at
sakit
At taos na pagsisising sukdol hanggang
langit.
III
Kayraming naghihirap at walang Gawain
Ngunit ayaw magbungkal ng mga bukirin
Tiwangwang na lupa ay ayaw pansinin
Takot na ang palad ay maging lipakin.
IV
Napapanahon na upang tayo’y magbago
Ang maling prinsipyo’y dapat nang itago
Pangmotibesyunal na Huwag ikahiya ang pagtatrabaho
tanong: Kung ninais mo ang buhay ay umasenso.
1. Bakit maganda ang kapaligiran sa pook

na ang mga tao ay nagtutulungan?
2. Bakit mahalaga ang pagtutulungan
saanman?
Aktiviti/Gawain 3. Ano ang dapat gawin kung nais na
magkaroon ng bayang tahimik?
Isulat sa patlang ang mga salitang nasa

saknong ng tula na inilalarawan sa ibaba.
Nakalalahad ang bilang ng saknong.
1. I kaloob ng Maykapal-
__________________
2. III pook-taniman-
_______________________
3. IV pag-unlad ng buhay-
__________________
4. II umaabot hanggang langit-
_____________
5. II bawal na gamut-
_____________________
G. PAGLALAHAD Isulat sa patlang ang kahulugan ng

Abstraksyon naglalarawang parirala sa bawat pangungusap.
(Pamamaraan ng
Pagtalakay) 1. Sundin ninyo ang mga pamantayan sa
paglalaro.
______________________________________
2. Lubusin mo ang pananampalataya sa
Panginoon.
______________________________________
3. Walang atubiling inihandog ng balo ang
lahat ng kanyang pera.
______________________________________
4. Anumang suliranin ay kayang lampasan ng
pananalig sa Panginoon.
______________________________________
5. Laging isaisip na ang Panginoon ang
ating kanlungan sa anumang hilahil.
_______________________________________
H. PAGSASANAY Ibigay ang kahulugan ng salitang may
Mga Paglilinang na salungguhit ayon sa gamit nito. Isulat
Gawain ang mga sagot sa inyong notbuk.
1. Maralitang angkan
2. Punong-puno ng buhay si lola
3. Mabigat na Gawain
4. Lumago ang pamumuhay
5. Sukdol hanggang langit
I. PAGLALAPAT Ibigay ang kahulugan ng mga salitang

Aplikasyon naglalarawan sa pangungusap na may
salungguhit.
1. Mahinahong magsasalita sa mga kasapi

ang pangulo.
2. Masayang nagkukwentuhan ang
magkaibigan.
3. Padabog-dabog na naglalakad ang mga
bata sa may lansangan.
4. Matandang mayaman ang kanyanglolo.
5. Pinuntahan namin ang mapayapang
probinsiya ng aming lola.
J. PAGLALAHAT Ang pagkuha ng kahulugan ng isang salita ay
Generalisasyon maaaring gawin sa pamamagitan ng paglalarawan
dito. Makatu-
tulong ang paraan ng pagkakagamit nito sa
parirala at pangungusap.
IV PAGTATAYA Piliin ang kahulugan ng salitang may
salungguhit sa pangungusap.
1. Perlas ng Silangan ang taguri sa

Pilipinas.
(sabi, tawag, uri, yari)
2. Walang malinaw na tubig na dumadaloy sa
latian.
(batis, ilog, putikan, sapa)
3. Ang mga Ibanag, Ipugaw, Maranaw at
Tasaday ay ilan sa mga lipi ng mga
Pilipino.
(lupa, lipunan, samahan, tribu)
4. Payapa ang isang bansa kung
nagkakabuklod ang mga mamamayan.
(nag-aaway, nagkakaisa, naglalaban,
nagtatalo)
5. Mararaming Pilipino ang nasawi upang
makamit ang mithing kalayaan.
(iniisip, panaginip, adhikain, gusto)
V. TAKDANG-ARALIN Gamitin ang mga salita sa mga patlang sa
pangungusap.
1. Ang _____ng mga Mangyan ay naninirahan

sa Mindoro.
2. Isang buwaya ang nahuli sa _______sa
Puerto Prinsesa.
3. Dakilang Lumpo ang _______kay
Apolinario Mabini.
4. Bagamat maraming wika sa Pilipinas tayo
ay ______dahil sa ating Wikang
Pambansa.
5. Mag-aral ka nang mabuti nang makamit mo
ang iyong ________sa buhay.
mithiin nabubukod
pinuno
lipi
latian taguri
TUKLASIN
Ang kahulugan ng mahirap o di-kilalang salita ay nabibigyang

kahulugan sa pamamagitan ng katuturan nito o gamit sa
pangungusap. Ngayong araw, malalaman natin kung paano mabibigyang
kahulugan ang mahirap o di-kilalang salita.
1. Bakit maganda ang kapaligiran sa pook na ang mga tao ay
nagtutulungan?
2. Bakit mahalaga ang pagtutulungan saanman?
3. Ano ang dapat gawin kung nais na magkaroon ng baying tahimik?
Gawain 1
(Ipabasa sa mga bata ang nasa tsart.)
I
Kay gandang pagmasdan kung nagtutulungan
Mga naninirahan sa lungsod at sa lalawigan
Malinis at maganda itong kapaligiran
Biyaya ng Panginoon ay pinahahalagahan.
II
Kapag ang nais mo ay bayang tahimik
Droga , alak, at iba pa ay dapat nang iwaglit
Dahil ito’y nagdudulot ng mga krimen at sakit
At taos na pagsisising sukdol hanggang langit.
III
Kayraming naghihirap at walang gawain
Ngunit ayaw magbungkal ng mga bukirin
Tiwangwang na lupa ay ayaw pansinin
Takot na ang palad ay maging lipakin.
IV
Napapanahon na upang tayo’y magbago
Ang maling prinsipyo’y dapat nang itago
Huwag ikahiya ang pagtatrabaho
Kung ninais mo ang buhay ay umasenso.
Gawain 2
Isulat sa patlang ang mga salitang nasa saknong ng tula na inilalarawan sa

ibaba. Nakalalahad ang bilang ng saknong.
1. I kaloob ng Maykapal-__________________
2. III pook-taniman-_______________________
3. IV pag-unlad ng buhay-__________________
4. II umaabot hanggang langit-_____________
5. II bawal na gamot-_____________________
Alam mo ba na…
Ang kahulugan ng salita ay maaaring malaman sa

pamamagitan ng paggugrupo o
pagpapangkat nito. Sa tulong ng pahiwatig na salita sa
pangungusap ay matutukoy
ang kahulugan ng mga salitang ginamit.
Gawain 3
Isulat sa patlang ang kahulugan ng naglalarawang parirala sa bawat

pangungusap.
1. Sundin ninyo ang mga pamantayan sa paglalaro.

______________________________________
2. Lubusin mo ang pananampalataya sa Panginoon.
______________________________________
3. Walang atubiling inihandog ng balo ang lahat ng kanyang pera.
______________________________________
4. Anumang suliranin ay kayang lampasan ng pananalig sa Panginoon.
______________________________________
5. Laging isaisip na ang Panginoon angating kanlungan sa anumang hilahil.
Gawain 4
Ibigay ang kahulugan ng salitang may salungguhit ayon sa gamit nito.
Isulat ang mga sagot sa inyong notbuk.
1. Maralitang angkan
2. Punong-puno ng buhay si lola
3. Mabigat na Gawain
4. Lumago ang pamumuhay
5. Sukdol hanggang langit
 Paglalapat
Ibigay ang kahulugan ng mga salitang naglalarawan sa pangungusap na may

salungguhit.
1. Mahinahong magsasalita sa mga kasapi ang pangulo.

2. Masayang nagkukwentuhan ang magkaibigan.
3. Padabog-dabog na naglalakad ang mga bata sa may lansangan.
4. Matandang mayaman ang kanyang lolo.
5. Pinuntahan namin ang mapayapang probinsiya ng aming lola.
TANDAAN
Ang pagkuha ng kahulugan ng isang salita ay maaaring gawin sa

pamamagitan ng paglalarawan dito. Makatutulong ang paraan ng
pagkakagamit nito sa parirala at pangungusap.
PAGTATAYA
Piliin ang kahulugan ng salitang may salungguhit sa pangungusap.
1. Perlas ng Silangan ang taguri sa Pilipinas.

(sabi, tawag, uri, yari)
2. Walang malinaw na tubig na dumadaloy sa latian.
(batis, ilog, putikan, sapa)
3. Ang mga Ibanag, Ipugaw, Maranaw at Tasaday ay ilan sa mga lipi
ng mga Pilipino.
(lupa, lipunan, samahan, tribu)
4. Payapa ang isang bansa kung nagkakabuklod ang mga mamamayan.
(nag-aaway, nagkakaisa, naglalaban, nagtatalo)
5. Mararaming Pilipino ang nasawi upang makamit ang mithing
kalayaan.
(iniisip, panaginip, adhikain, gusto)
Gawain 5
Gamitin ang mga salita sa mga patlang sa pangungusap.

1. Ang _____ng mga Mangyan ay naninirahan sa Mindoro.
2. Isang buwaya ang nahuli sa _______sa Puerto Prinsesa.
3. Dakilang Lumpo ang _______kay Apolinario Mabini.
4. Bagamat maraming wika sa Pilipinas tayo ay ______dahil sa ating
Wikang Pambansa.
5. Mag-aral ka nang mabuti nang makamit mo ang iyong ________sa buhay.
mithiin
nabubukod pinuno
lipi
latian taguri
Subjek: FILIPINO Baitang : VI

Petsa: Sesyon: 5 ( 3rd Quarter)
pakikinig at pag-unawa sa napakinggan
Pamantayan sa pagganap: Naisasagawa ang mga hakbang o panutong
napakinggan
Kompetensi: Nakapagbibigay ng angkop na pamagat sa
napakinggang talata
I LAYUNIN
Kaalaman: Nakapagbibigay ng angkop na pamagat sa
napakinggan o nabasa
Saykomotor: Nakabubuo ng angkop na pamagat sa napakinggan
o nabasa
Apektiv: Nakasusunod ng angkop na pamagat sa
II PAKSANG-ARALIN
A. PAKSA Angkop na Pamagat
B. SANGGUNIAN Ugnayan 6, pp. 34, 168, 278
C. KAGAMITANG PAMPAGTUTURO Tsart
III PAMAMARAAN
A. PAGHAHANDA 1. Naranasan na ba ninyong nanood ng isang
Pangmotibesyunal na tanong: pelikula?
2. Ano ang pamagat?
3. Ano sa palagay ninyo na iyon ang
pamagat sa pinanood ninyo?
Aktiviti/Gawain Isulat sa patlang ang salitang hindi angkop

sa pangkat ng mga salita.
____________1. Mga bahagi ng katawan(kamay,
paa,
binti, balikat, karamdaman)
____________2. Mga kagamitan sa talyer
(plais, pinsel,
panghinang,
grasa, barena)
____________3. Mga hayop sa kagubatan (ahas,
usa,
bayawak,
baka, paniki)
____________4. Mga pampasaherong sasakyan
(bus,
MRT,
ambulansya, tren, dyip)
____________5. Mga kagamitan sa pag-aaral
(aklat,
papel, lapis,
paying, calculator)
B. PAGLALAHAD Kailangan ang pamagat sa anumang uri ng
Abstraksyon katha. Ito ang nagpapahiwatig ng diwang
(Pamamaraan ng Pagtalakay) nakapaloob sa kathang babasahin kahit na
binubuo ito ng ilang magkakaugnay na
pangungusap lamang. Iniaangkop ang pamagat
ng binasa sa paksa o kaisipang inihahayag ng
babasahin.
Itala sa loob ng kahon ang tiglilimang

halimbawa ng hinihingi sa bawat bilang.
1. Propesyon =
2. Asignatura =
3. Kasangkapang
Elektrikal =
4. Uri ng sasakyan =
C. PAGSASANAY A. Basahin ang mga salita sa bawat pangkat.

Mga Paglilinang na Gawain Tukuyin ang pamagat ng bawat pangkat.
1.tonelada Kilo gramo sentigramo
2.mata Ilong bibig pisngi
3.dilis kanduli hito hasahasa
4.dahon talulot sanga ugat
5.pinto bintana bubong dingding
B. Basahin ang nakatalang mga salita at

parirala sa ibaba. Piliin ang angkop na
pamagat ng mga salita sa bawat bilang.
1.
Lapulapu
Andres Bonifacio
Diego Silang
Apolinario Mabini
Sultan Kudarat
Heneral Miguel Malvar
Francisco Dagohoy
a. Mga Tagapagtaguyod ng Wika
b. Mga Tagapagtanggol ng Kalayaan
c. Mga Pangulo ng Pilipinas
d. Natatanging Pilipino sa Iba’t Ibang
Larangan
2.
Pagbabayad ng Buwis
Pagsunod sa Batas Trapiko
Paggalang sa Karapatan ng Iba
Pangangalaga sa Kapaligiran
a. Mga Gawaing Pambayan

b. Mga Kautusan ng Bansa
c. Mga Tungtukin ng Isang Mamamayan
d. Mga Karapatan ng Isang Mamamayan
3.
Ama ng Katipunan Ina ng

Katipunan
Ama ng Wikang Pambansa Utak ng
Katipunan
Dakilang Lumpo Idolo
ng Karaniwang Tao
a. Mga Pamagat
b. Taguri ng mga Bayani
c. Mga Bantog na Pilipino
d. Mga Sagisag sa Panulat
D. PAGLALAPAT Lagyan ng angkop na pamagat ang bawat pangkat

Aplikasyon ng detalye.
a. _________ c.
___________
1. atlas 1.
Sorsogon
2. diksyunaryo 2. Albay
3. ensayklopidya 3. Masbate
4. almanac 4.
Catanduanes
b. _________
1. cellphone
2. kompyuter
3. fax machine
4. xerox macine
E. PAGLALAHAT Ang pagbibigay ng pamagat ay kailangang

Generalisasyon nauunawaan ng bumabasa o nakikinig ang mga
pangyayari sa sitwasyon.
IV PAGTATAYA Basahin ang pangkat ng mga salita sa bawat
bilang. Isulat sa patlang ang maaaring
pamagat ng bawat pangkat.
1. ____________ 3._____________
Kasambahay tindahan
Dyanitor
patahian
Hardinero
panaderya
Magbubukid karinderya
Tagalako ng tinapay gawaan ng mga
kakain
2. ____________ 4._____________
Komersyo
pagtitiis
Abogasya
pagtitipid
Medisina
pagsisikap
Edukasyon
pagsisinop
Inhinyerya
pagtitiyaga
V TAKDANG-ARALIN Sumulat ng isang maikling kuwento at lagyan

ng angkop na pamagat.
TUKLASIN
Ang mga detalye ang bumubuo ng nilalaman ng teksto, ngunit ang mga
detalye ay sumusuporta lamang sa pangunahing kaisipan o diwa.
Ngayong araw, malalaman natin kung paano makuha ang buod ng binasa
at maigawa ang angkop na pamagat sa pamamagitan ng pag-unawa sa
bagay na mahalaga.
1. Naranasan na ba ninyong nanood ng isang pelikula?

2. Ano ang pamagat?
3. Ano sa palagay ninyo na iyon ang pamagat sa pinanood ninyo?
Gawain 1
Isulat sa patlang ang salitang hindi angkop sa pangkat ng mga salita.
____________1. Mga bahagi ng katawan(kamay, paa, binti, balikat, karamdaman)

____________2. Mga kagamitan sa talyer (plais, pinsel, panghinang, grasa,
barena)
____________3. Mga hayop sa kagubatan (ahas, usa, bayawak, baka, paniki)
____________4. Mga pampasaherong sasakyan (bus, MRT, ambulansya, tren,
dyip)
____________5. Mga kagamitan sa pag-aaral (aklat, papel, lapis, paying,
calculator)
Gawain 2
Itala sa loob ng kahon ang tiglilimang halimbawa ng hinihingi sa bawat
bilang.
1. Propesyon =
2. Asignatura =
3. Kasangkapang
Elektrikal =
4. Uri ng sasakyan =
Alam mo ba na…
Kailangan ang pamagat sa anumang uri ng katha. Ito

ang nagpapahiwatig ng diwang
nakapaloob sa kathang babasahin kahit na binubuo
ito ng ilang magkakaugnay na
pangungusap lamang. Iniaangkop ang pamagat ng
binasa sa paksa o kaisipang
inihahayag ng babasahin.
Gawain 3
Basahin ang mga salita sa bawat pangkat. Tukuyin ang pamagat ng bawat
pangkat.
1.tonelada kilo Gramo sentigramo

2.mata ilong Bibig pisngi
3.dilis kanduli Hito hasahasa
4.dahon talulot Sanga ugat
5.pinto bintana Bubong dingding
Gawain 4
Basahin ang nakatalang mga salita at parirala sa ibaba. Piliin ang angkop na
pamagat ng mga salita sa bawat bilang.
1.
Lapulapu
Andres Bonifacio
Diego Silang
Apolinario Mabini
Sultan Kudarat
Heneral Miguel Malvar
Francisco Dagohoy
e. Mga Tagapagtaguyod ng Wika

f. Mga Tagapagtanggol ng Kalayaan
g. Mga Pangulo ng Pilipinas
h. Natatanging Pilipino sa Iba’t Ibang Larangan
2.
Pagbabayad ng Buwis
Pagsunod sa Batas Trapiko
Paggalang sa Karapatan ng Iba
Pangangalaga sa Kapaligiran
e. Mga Gawaing Pambayan

f. Mga Kautusan ng Bansa
g. Mga Tungtukin ng Isang Mamamayan
h. Mga Karapatan ng Isang Mamamayan
3.
Ama ng Katipunan Ina ng

Katipunan
Ama ng Wikang Pambansa Utak ng
Katipunan
Dakilang Lumpo Idolo
ng Karaniwang Tao
e. Mga Pamagat
f. Taguri ng mga Bayani
g. Mga Bantog na Pilipino
h. Mga Sagisag sa Panulat
 Paglalapat
Lagyan ng angkop na pamagat ang bawat pangkat ng

detalye.
a. _________ b. ____________
c. ___________
1. atlas
1. Cellphone 1. Sorsogon
2. diksyunaryo
2. Kompyuter 2. Albay
3. ensayklopidya 3. fax
machine 3. Masbate
4. almanac
4. xerox machine 4. Catanduanes
TANDAAN
Ang pagbibigay ng pamagat ay kailangang nauunawaan ng bumabasa o

nakikinig ang mga pangyayari sa sitwasyon.
PAGTATAYA
Basahin ang pangkat ng mga salita sa bawat bilang. Isulat sa

patlang ang maaaring pamagat ng bawat pangkat.
1. ____________ 3. _____________
Kasambahay tindahan
Dyanitor patahian
Hardinero panaderya
Magbubukid karinderya
Tagalako ng tinapay gawaan ng mga kakain
2. ____________ 4. _____________
Komersyo pagtitiis
Abogasya pagtitipid
Medisina pagsisikap
Edukasyon pagsisinop
Inhinyerya pagtitiyaga
Gawain 5
Sumulat ng isang maikling kuwento at lagyan ng angkop na pamagat.

Pamantayang Pangnilalaman: Naisasagawa ang mapanuring pagbasa sa iba’t
ibang uri ng teksto at napapalawak ang
talasalitaan
Pamantayan sa Pagganap: Nakabubuo ng isang nakalarawang balangkas
Kompetensi: Nakapagbibigay ng sariling hinuha bago, habang
at matapos ang pagbasa
I LAYUNIN Nakapagbibigay ng sariling hinuha bago, habang
at kalabasan ng pangyayari sa akdang binasa
Kaalaman:
Nakabubuo ng sariling hinuha bago, habang at
Saykomotor: matapos ang pagbasa
Nakalilikha ng sariling hinuha bago, habang at
Apektiv: matapos ang pagbasa
II PAKSANG-ARALIN
G. PAKSA Hinuha sa kalabasan ng Pangyayari
H. SANGGUNIAN Landas sa Pagbasa-6, Aralin 14, pp. 80-86
Hiyas sa Pagbasa 4 Aralin 22, pp.142-143
I. KAGAMITANG PAMPAGTUTURO tsart, larawan
III PAMAMARAAN
K. PAGHAHANDA Ipabasa sa mga bata ang maikling sitwasyon na
nasa tsart.
Napakalakas ng ulan. Kailangang

tawirin ni Jonathan ang ilog dahil ang dala
niyang gamot ay dapat mainom ng kanyang may
Pangmotibesyunal na sakit na ina.
tanong:
1. Ano ang maaaring gagawin ni Jonathan?
2. Bakit kailangang tawirin ni Jonathan ang
Ilog?
3. Paano sa palagay momakarating ang gamot
Aktiviti/Gawain sa kanyang ina na may sakit?
Basahin ang bawat pangyayari. Ibigay ang

palagay sa maaaring mangyari.
1. Dati-rati, sa ibang bansa ipinagdiriwang
ang panahon ng Kapaskuhan ng mag-anak ni
Dito. Pero magpupulong sa Baguio ang mga
negosyante kasama ang kanyang Daddy isang
araw pagkatapos ng Pasko.
2. Noong nakaraang bakasyon, nainip si Dino
sa kanilang mansion house sa Baguio.
Umalis ang kanyang Daddy.
3. Dalawang araw bago mag-Pasko, pumunta na
sina Dino sa Baguio. Sa daan ay
kayraming batang katutubo na namamalimos.
May matandang lalaking kasama ng mga
batang namamalimos ang lumapit sa Mommy
ni Dino.
4. Sumilip ang mga namamalimos sa loob ng
kotse. Inilahad nila ang kanilang palad.
Itinuro ang mga prutas at mga pagkain s
loob ng sasakyan.
L. PAGLALAHAD Ang pagbibigay ng hinuha sa binabasa ay
Abstraksyo(Pamamaraan nangangailangan ng mas mataas na antas ng pag-
ng Pagtalakay) iisip kaysa pagbibigay ng detalye.
Ibigay ang wakas ng bawat sitwasyon. Isulat

ang sagot sa patlang.
1. Gumagamit ng dinamita si Mang
Ramon sa pangingisda. Nakita siya ng mga
bantay-dagat at hinabol siya ng mga ito.
________________________________________
2. Binaha ang pook nina Ka Maning.
Nasira ang kanilang pananim na palay.
Kasali sila sa kooperatiba ng Samahan ng
mga Magbubukid.
_________________________________________
3. Sumabog ang Bulkang Mayon.
Nalaman ito ng mga may ginintuang-pusong
kasapi ng Samahang Kabataang Barangay.
_________________________________________
4. Laganap ang dengue fever sa
lugar ng mga iskwater. Walang gamot ang
mga may sakit. Hindi rin sila
makapagpatingin sa doktor at magpagamot.
_________________________________________
5. May paligsahan sa Bulan,
Sorsogon na tinaguriang “Clean and Green
Contest.” Maraming barangay ang lumahok
sa paligsahan.
M. PAGSASANAY Bigyan ng wakas ang sumusunod na mga sitwasyon.
Mga Paglilinang na Pliin sa kahon ang mga titik ng wastong sagot.
Gawain Isulat ang mga ito sa patlang.
_____1. Laganap ang epidemya ng dengue fever

sa taong ito. Marami na ang bilang ng dinadala
sa ospital at ang ilan ay nasawi na.
_____2. May babala na ang PAGASA na mananalasa
ang Super Typhoon sa Kamaynilaan kinabukasan ng
tanghali. Kinabukasan sa paggising ni Rocky ay
maliwanag na ang kalangitan. Para bang walang
binabadyang pagbagyo bagamat may pag-ulan.
Pumasok si Rocky sa trabaho ng ika-9 ng umaga.
_____3. Malakas na ang buhos ng ulan.
Humahagupit na rin ang daluyong ng hangin ng
bagyo. Pumasada pa rin ang masipag na drayber
na si Wally.
_____4. Dahil sa lakas na bagyo, nagtuklapan
ang bubong ng bahay nina Aling Nene. Tumulo na
rin ang ulan sa kanilang kabayanan.
_____5. Gabi pa lamang ay naghanda na sina
Aling Marian at Mang Jonie ng mga pangunahing
pangangailangan para sa panahon ng kasagsagan
ng bagyo. Nag-ipon sila ng tubig, namili ng
bigas, mga de-lata, noodles, at flashlight.
Lumakas ang bagyo nang madaling-araw.
a. Hindi nila nagging suliranin ang
pagkain at ilaw kahit na nag-brown-out.
b. Naglimas ng tubig sa kabahayan sina
Aling Nene.
c. Inabot si Rocky sa trabaho ng paglakas
ng bagyo at nahirapan siyang nakauwi.
d. Naglunsad ng kampanya ang bawat
barangay ng paglilinis ng mga kanal,
bakuran, at fumigation o ang
pagpapausok.
e. Tumirik ang kanyang ipinapasadang
sasakyan dahil sa mataas na tubig-baha.
N. PAGLALAPAT Piliin ang wastong sagot at bilugan ang titik
Aplikasyon nito.
1. Maagang umuwi sa bahay buhat sa paaralan
si Reah dahil sa kanyang lagnat.
Nangangahulugang siya’y_________________.
a. May sakit c. malamig
b. Naiinitan d. giniginaw
2. Dahil sa nakitang nakatatakot na
insidente, si Tony
ay____________________.
a. Nahilo c. namutla
b. Nagagalit d. nagutom
3. Malayo ang nilakad nina Sonny at Lanie
kaya sila’y__________________.
a. Basa c. pagod
b. Hirap d. tamad
4. Nag-iisa lamang siya sa madilim na lugar
kaya siya’y__________________.
a. Natatakot c.
nanlalamig
b. Maingay d. tahimik
5. Bago siyang mag-aaral sa paaralang iyon
kaya siya’y___________________.
a. Masaya c.
natatakot
b. Walang alam d. malungkot
O. PAGLALAHAT Ang paghinuha ay higit na mataas na antas ng

Generalisasyon pang-unawa kaysa literal. Ang literal ay
pagtukoy lamang sa nakalahad na detalye
samantalang ang paghinuha ay batay sa mga
pahiwatig na nasa teksto. -- Ang mga pahiwatig
ay mabibigyang-kahulugan batay sa dating
kaalaman ng mambabasa tungkol sa detalyeng
nakalahad. Ang mga dating kaalamang ito ay
bunga ng mga nabasa, nakita, o naranasan ng
mambabasa.
IV PAGTATAYA Basahin ang seleksyon. Alamin ang mga

detalyeng nakapaloob dito. Sabihin ang
magiging wakas nito at sagutin ang kasunod
nitong mga katanungan.
Munting Kamay, Handang Dumamay
Hindi kaila sa lahat ang unti-

unting pagkasira ng kapaligiran. Kapag
tuluyan itong pinabayaan ay lalong
maghihirap sa darating na panahon ang mga
mamamayan.
Kaugnay nito, nakiisa sa
proyektong pangkapaligiran ng Kagawaran ng
Turismo at Kagawaran ng Kapaligiran at Likas
na Yaman ang mga mag-aaral sa ikaanim na
baitang. Ang kanilang samahan ay tinaguriang
“Ang Buklod.” Sila’y nakikiisa sa
mithiingmapanumbalik ang kagandahan ng
paligid. Bilang panimula, sila ay naglunsad
ng isang kampanyang “Turismo at Kapaligiran,
Sagot sa Kahirapan.” Ang bawat pangkat ng
kanilang samahan ay may mga hakbangin tungo
sa kaunlaran. Sinimulan nila ang paglilinis
at pag-aayos ng pook na nangangailangan ng
wastong kaalaman kung paano maibabalik ang
balanseng ekolohiya ng kapaligiran. Namigay
ang bawat pangkat ng libreng lalagyan ng mga
basura sa mga pampublikong lugar. Naglunsad
din sila ng paligsahan sa pagpili ng
pinakamagandang barangay.
1. Ano sa palagay mo ang mangyayari?

2. Batay sa iyong kaalaman, ano ang wakas na
maibibigay mo sa kwentong ito?
3. Kanino ipinatutungkol ang pamagat ng
kwento? Bakit?
4. Bilang isang mag-aaral, ano naman ang
maitutulong mo upang maging maganda ang
iyong kapaligiran?
5. Anong islogan o salawikain ang maaari
mong iugnay sa wakas ng kwento?
V. TAKDANG-ARALIN Buuin ang bawat pangungusap. Punan ito ng

angkop na salitang nagsasaad ng nararamdaman.
1. Dahil sa nakitang malagim na

sakuna,__________pa siya nang makita ko.
2. Kagagaling ko lang sa silid na
airconditioned kaya___________ang aking
pakiramdam.
3. Hindi dumating ang inaasahan niyang
panauhin kaya siya__________________.
4. Tingnan mo kung___________pa ang katawan
ni Beth dahil nilagnat siya kagabi.
5. Kumain ka na dahil alam
kong______________ka.
TUKLASIN
Isang mahalagang kasanayan sa mapanuring pagbasa ang pagkilala,
pagpapakahulugan at pagbibigay-pasya sa mga kilos o gawi ng mga
tauhan sa akda. Ngayong araw, malalaman natin batay sa angking
karanasan ng mambabasa, makapagbibigay-hinuha siya sa maaaring
maging resulta ng binasa.
(Ipabasa sa mga bata ang maikling sitwasyon na nasa tsart.)
Napakalakas ng ulan. Kailangang tawirin ni Jonathan ang ilog

dahil ang dala niyang gamot ay dapat mainom ng kanyang may sakit
na ina.
1. Ano ang maaaring gagawin ni Jonathan?

2. Bakit kailangang tawirin ni Jonathan ang Ilog?
3. Paano sa palagay mo makarating ang gamot sa kanyang ina na may
sakit?
Gawain 1
Basahin ang bawat pangyayari. Ibigay ang palagay sa maaaring mangyari.
1. Dati-rati, sa ibang bansa ipinagdiriwang ang panahon ng Kapaskuhan ng

mag-anak ni Dito. Pero magpupulong sa Baguio ang mga negosyante kasama
ang kanyang Daddy isang araw pagkatapos ng Pasko.
2. Noong nakaraang bakasyon, nainip si Dino sa kanilang mansion house sa
Baguio. Umalis ang kanyang Daddy.
3. Dalawang araw bago mag-Pasko, pumunta na sina Dino sa Baguio. Sa daan
ay kayraming batang katutubo na namamalimos. May matandang lalaking
kasama ng mga batang namamalimos ang lumapit sa Mommy ni Dino.
4. Sumilip ang mga namamalimos sa loob ng kotse. Inilahad nila ang
kanilang palad. Itinuro ang mga prutas at mga pagkain s loob ng
sasakyan.
Alam mo bana…
Ang pagbibigay ng hinuha sa binabasa ay

nangangailangan ng mas mataas na antas ng
pag-iisip kaysa pagbibigay ng detalye.
Gawain 2
Ibigay ang wakas ng bawat sitwasyon. Isulat ang sagot sa patlang.
1. Gumagamit ng dinamita si Mang Ramon sa pangingisda. Nakita

siya ng mga bantay-dagat at hinabol siya ng mga ito.
________________________________________
2. Binaha ang pook nina Ka Maning. Nasira ang kanilang pananim
na palay. Kasali sila sa kooperatiba ng Samahan ng mga Magbubukid.
_________________________________________
3. Sumabog ang Bulkang Mayon. Nalaman ito ng mga may
ginintuang-pusong kasapi ng Samahang Kabataang Barangay.
_________________________________________
4. Laganap ang dengue fever sa lugar ng mga iskwater. Walang
gamot ang mga may sakit. Hindi rin sila makapagpatingin sa doktor at
magpagamot.
_________________________________________
5. May paligsahan sa Bulan, Sorsogon na tinaguriang “Clean and
Green Contest.” Maraming barangay ang lumahok sa paligsahan.
Gawain 3
Bigyan ng wakas ang sumusunod na mga sitwasyon. Pliin sa kahon ang mga titik
ng wastong sagot. Isulat ang mga ito sa patlang.
_____1. Laganap ang epidemya ng dengue fever sa taong ito. Marami na ang
bilang ng dinadala sa ospital at ang ilan ay nasawi na.
_____2. May babala na ang PAGASA na mananalasa ang Super Typhoon sa

Kamaynilaan kinabukasan ng tanghali. Kinabukasan sa paggising ni Rocky ay
maliwanag na ang kalangitan. Para bang walang binabadyang pagbagyo bagamat
may pag-ulan. Pumasok si Rocky sa trabaho ng ika-9 ng umaga.
_____3. Malakas na ang buhos ng ulan. Humahagupit na rin ang daluyong ng

hangin ng bagyo. Pumasada pa rin ang masipag na drayber na si Wally.
_____4. Dahil sa lakas na bagyo, nagtuklapan ang bubong ng bahay nina Aling
Nene. Tumulo na rin ang ulan sa kanilang kabayanan.
_____5. Gabi pa lamang ay naghanda na sina Aling Marian at Mang Jonie ng mga
pangunahing pangangailangan para sa panahon ng kasagsagan ng bagyo. Nag-ipon
sila ng tubig, namili ng bigas, mga de-lata, noodles, at flashlight. Lumakas
ang bagyo nang madaling-araw.
a. Hindi nila nagging suliranin ang pagkain at ilaw kahit na nag-brown-

out.
b. Naglimas ng tubig sa kabahayan sina Aling Nene.
c. Inabot si Rocky sa trabaho ng paglakas ng bagyo at nahirapan siyang
nakauwi.
d. Naglunsad ng kampanya ang bawat barangay ng paglilinis ng mga kanal,
bakuran, at fumigation o ang pagpapausok.
e. Tumirik ang kanyang ipinapasadang sasakyan dahil sa mataas na tubig-
baha.
 Paglalapat
Piliin ang wastong sagot at bilugan ang titik

nito.
1. Maagang umuwi sa bahay buhat sa paaralan si Reah dahil sa

kanyang lagnat. Nangangahulugang siya’y_________________.
a. may sakit c. malamig
b. naiinitan d. giniginaw
2. Dahil sa nakitang nakatatakot na insidente, si Tony
ay____________________.
a. nahilo c. namutla
b. nagagalit d. nagutom
3. Malayo ang nilakad nina Sonny at Lanie kaya

sila’y__________________.
a. basa c. pagod
b. hirap d. tamad
4. Nag-iisa lamang siya sa madilim na lugar kaya

siya’y__________________.
a. natatakot c. nanlalamig
b. maingay d. tahimik
5. Bago siyang mag-aaral sa paaralang iyon kaya

siya’y___________________.
a. masaya c. natatakot
b. walang
TANDAAN alam d. malungkot
Ang paghinuha ay higit na mataas na antas ng pang-unawa kaysa

literal. Ang literal ay pagtukoy lamang sa nakalahad na detalye
samantalang ang paghinuha ay batay sa mga pahiwatig na nasa teksto.
-- Ang mga pahiwatig ay mabibigyang-kahulugan batay sa dating
kaalaman ng mambabasa tungkol sa detalyeng nakalahad. Ang mga
dating kaalamang ito ay bunga ng mga nabasa, nakita, o naranasan ng
mambabasa.
PAGTATAYA
Basahin ang seleksyon. Alamin ang mga detalyeng nakapaloob dito.
Sabihin ang magiging wakas nito at sagutin ang kasunod nitong mga
katanungan.
Hindi kaila sa lahat ang unti-unting pagkasira ng kapaligiran. Kapag

tuluyan itong pinabayaan ay lalong maghihirap sa darating na panahon ang mga
mamamayan.
Kaugnay nito, nakiisa sa proyektong pangkapaligiran ng Kagawaran ng Turismo
at Kagawaran ng Kapaligiran at Likas na Yaman ang mga mag-aaral sa ikaanim na
baitang. Ang kanilang samahan ay tinaguriang “Ang Buklod.” Sila’y nakikiisa
sa mithiingmapanumbalik ang kagandahan ng paligid. Bilang panimula, sila ay
naglunsad ng isang kampanyang “Turismo at Kapaligiran, Sagot sa Kahirapan.”
Ang bawat pangkat ng kanilang samahan ay may mga hakbangin tungo sa
kaunlaran. Sinimulan nila ang paglilinis at pag-aayos ng pook na
nangangailangan ng wastong kaalaman kung paano maibabalik ang balanseng
ekolohiya ng kapaligiran. Namigay ang bawat pangkat ng libreng lalagyan ng
mga basura sa mga pampublikong lugar. Naglunsad din sila ng paligsahan sa
pagpili ng pinakamagandang barangay.

2. Batay sa iyong kaalaman, ano ang wakas na maibibigay mo sa kwentong
ito?
3. Kanino ipinatutungkol ang pamagat ng kwento? Bakit?
4. Bilang isang mag-aaral, ano naman ang maitutulong mo upang maging
maganda ang iyong kapaligiran?
5. Anong islogan o salawikain ang maaari mong iugnay sa wakas ng kwento?
Gawain 4
Buuin ang bawat pangungusap. Punan ito ng angkop na salitang nagsasaad ng

nararamdaman.
1. Dahil sa nakitang malagim na sakuna,__________pa siya nang makita ko.

2. Kagagaling ko lang sa silid na airconditioned kaya___________ang aking
pakiramdam.
3. Hindi dumating ang inaasahan niyang panauhin kaya
siya__________________.
4. Tingnan mo kung___________pa ang katawan ni Beth dahil nilagnat siya
kagabi.
5. Kumain ka na dahil alam kong______________ka.
Sabjek : FILIPINO Baitang: VI
Pamantayang Pangnilalaman Naipamamalas ang kakayahan at tatas sa
pagsasalita at pagpapahayag ng
sariling ideya, kaisipan, karanasan at
damdamin
Pamantayan sa Pagganap Nakapagbibigay ng isang panuto
Kompetesi: Naipapahayag ang sariling opinyon o
reaksyon sa isang napakinggang balita,
isyu o usapan
II. LAYUNIN
Nakapaglalahad ng sariling opinyon o
Kaalaman: reaksyon sa napakinggang balita, isyu
o usapan.
Nakabubuo ng sariling opinyon o
Saykomotor: reaksyon sa napakinggang balita, isyu
o usapan
Nakababahagi ng sariling opinyon o
Apektiv: reaksyon sa napakinggang balita, isyu
o usapan
II. PAKSANG-ARALIN
A. PAKSA Pagbibigay ng Reaksyon
B. SANGGUNIAN Landas sa Wika 6, Aralin 11, pp.70-72
C. KAGAMITANG PAMPAGTUTURO tsart
III. PAMAMARAAN
A. PAGHAHANDA
Pangmotibesyunal na tanong: 1. Sino sa inyo ang nakaranas na
nang bumili ng ukay-ukay?
2. Naranasan na ba ninyong bumili
ng mga damit sa department
store?
3. Ano ang masasabi o reaksyon mo
sa mga bagay na nabili mula sa
ukay-ukay at ang mula sa
Aktiviti/Gawain department store?
BASAHIN NATIN
May Banta nga ba sa Ating
Kalayaan?
Ang kalayaan ay isang

karapatan ng buong bayan, hindi ng
isang tao lamang. Kapag ang isang
bayan ay walang kalayaan para siyang
katawan na walang kaluluwa. Kung
ang isang bata’y makita mong
namamalimos sa kalsada, may kalayaan
kaya siya? Wala siyang layong
maglaro katulad ng ibang bata.
Hawak siya ng isang sindikato.
Isang sindikato na nagbubugaw sa
batang mamalimos o magnakaw. Kung
ang isang bata’y nakukulong sa
paggawa sa isang pabrika ng paputok,
may kalayaan ba siya? Nakitil na
ang karapatan niyang mapangalagaan
ang kanyang sarili sa panganib na
hanapbuhay. Bahagi ng kalayaan ang
karapatan. Kayraming bagay ang
nagging balakid sa ating kalayaan.
Kumilos tayo upang maalis ang mga
balakid sa ating kalayaan.
Sagutin:
1. Ano ang nagbabagang isyu na
inilahad ng talataan?
2. Ano-anong karapatan ng isang
bata ang inilalahad?
3. May kalayaan kaya kung mawawala
an ating karapatan? Ipaliwanag
ang sagot.
4. Ano ang paksa ng talata?
5. Ang pangungusap ba ay nakatuon
sa paksa?
6. Nailahad ba nang maayos ang
paksa ng talata?
B. PAGLALAHAD Ang pagbibigay-reaksyon ay isang
Abstraksyon mabuting kasanayan dahil naipahahayag
(Pamamaraan ng Pagtatalakay) natin ang sariling saloobin, opinyon,
o pananaw hinggil sa mga kaisipang
inilahad.
Ang pagbibigay-reaksyon ay
maaaring sa pamamagitan ng pagsang-
ayon o pagsalungat sa kaisipan ng
nagsasalita o kausap. Sikapin lamang
na maging magalang upang maiwasan ang
makasakit ng damdamin ng kapwa.
Ibigay ang maaaring paksang

pangungusap sa sumusunod na paksa ng
talata.
* Sa pagpili ng kasalukuyang Pangulo
ng kandidato sa pagkapangulo ng bansa
* Ang mga kombensyon ng partidong
pampulitiko
* Paglahok sa halalan ng mga miyembro
ng gabinete
* Pagtutuligsahan ng dalawang pangkat
ng samahang panrelihiyon
* Pagtanggap ng ibang miyembro ng
gabinete sa hamon ng pangulo
C. PAGSASANAY Ibigay ang iyong opinion tungkol sa

Mga Paglilinang na Gawain sumusunod na mga isyu.
1. Dapat ba o hindi dapat palitan
ang uri ng ating pamahalaan ng
parliamentary sa halip na
presidential?
2. Dapat ba o hindi dapat
ipagpatuloy ang pagpapadala ng
OFWs sa ibang bansa?
3. Dapat ba o hindi dapat pumasok
na domestic helper ang mga
propesyonal na Pilipino?
4. Dapat ba o hindi dapat makapag-
ari ng lupa rito ang mga
dayuhan?
5. Dapat ba o hindi dapat na
magtrabaho sa ibang bansa ang
mga ina ng tahanan?
D. PAGLALAPAT Ilahad ang iyong sariling palagay o
Aplikasyon opinyon sa sumusunod na pahayag.
Isulat rito sa iyong notbuk.
1. Paggamit ng school uniform sa

halip na toga sa araw ng
pagtatapos.
2. Pagpapatupad ng mga diskwento sa
pinamili at serbisyo para sa mga
senior citizen.
3. Wasto at angkop na pagpaplano sa
mga drainage at flood way sa
lungsod.
4. Maagang pangangampanya ng mga
pulitiko tuwing eleksyon.
5. Pagbabayad ng wastong buwis sa
tamang panahon.
E. PAGLALAHAT Isang kasanayan sa pag-unawa ang

Generalisasyon pagbuo ng opinyon o sariling palagay.
Maaaring bunga ito ng mayamang
karanasan sa pagmamasid, pagbabasa o
pakikinig. Batay sa mga dating
kaalamang ito ay makabubuo siya ng
paniniwala tungkol sa isang paksa.
Makakaya niyang pangatwiran ang
kanyang paniniwala.
Sa pagpapahayag ng opinyon, layunin ng

nagsasalita na kumbinsihin ang iba sa
pamamagitan ng paglalahad niya ng
sariling pagmamatuwid sa kanyang
pinaniniwalaan. Kadalasan, ginagamit
ang mga sumusunod na parirala sa
pagbibigay-diin sa kanyang ideya.
1. Sa palagay ko
2. Marahil
3. Saganang akin
4. Lubos akong naniniwala
5. Sa taya ko
6. Sa aking tingin
7. Matatag ang paniniwala ko
8. Kumbinsido ako
9. Saganang akin
10. Base sa kaalaman ko
IV. PAGTATAYA Pumili ng isa sa mga sumusunod na
paksa. Sumulat ng isang talata na
nagpapahayag ng iyong sariling
reaksyon o palagay tungkol dito.
1. Dapat bang makialam ang mga

kabataan sa mga nangyayari sa
bansa tulad ng eleksyon,
polusyon sa paligid,
kriminalidad, at iba pa?
2. Alin ang mas mahalaga, ang
pagtatrabaho o pag-aaral muna ng
mga kabataan?
3. Nalululong ang mga kabataan sa
masasamang bisyo dahil sa
kanilang nakikita sa
kapaligiran.
4. Kailangan ng mga kabataan ang
pagsubaybay ng mga magulang at
ng paaralan.
V. TAKDANG-ARALIN Sumulat ng reaksyon tungkol sa
sumusunod na kaisipan. Gawin sa
iyong notbuk.
Kay Tatay at nanay itong munting

handog
Bulaklak ng diwang pinagtuhog-tuhog;
May likas na samyo ng pagsuyong lubos,
At sa leeg nila’y kwintas na kampupot
TUKLASIN
Mahalagang bahagi ng ating pakikipag-ugnayan sa ating kapwa ang

pagbibigay ng reaksyon o palagay sa mga bagay o paksang pinag-
uusapan. Ngayong araw, malalaman natin na maaaring ang
pagbibigay ng reaksyon ay pagpapahayag ng pagsang-ayon o
pagtututol sa narinig o sinabi.
1. Sino sa inyo ang nakaranas na nang bumili ng ukay-ukay?
2. Naranasan na ba ninyong bumili ng mga damit sa department
store?
3. Ano ang masasabi o reaksyon mo sa mga bagay na nabili mula sa
ukay-ukay at ang
mula sa Department store?
Gawain 1
BASAHIN NATIN
May Banta nga ba sa Ating Kalayaan?
Ang kalayaan ay isang karapatan ng buong bayan, hindi ng isang

tao lamang. Kapag ang isang bayan ay walang kalayaan para siyang katawan
na walang kaluluwa. Kung ang isang bata’y makita mong namamalimos sa
kalsada, may kalayaan kaya siya? Wala siyang layang maglaro katulad ng
ibang bata. Hawak siya ng isang sindikato. Isang sindikato na nagbubugaw
sa batang mamalimos o magnakaw. Kung ang isang bata’y nakukulong sa
paggawa sa isang pabrika ng paputok, may kalayaan ba siya? Nakitil na ang
karapatan niyang mapangalagaan ang kanyang sarili sa panganib na
hanapbuhay. Bahagi ng kalayaan ang karapatan. Kayraming bagay ang nagging
balakid sa ating kalayaan. Kumilos tayo upang maalis ang mga balakid sa
ating kalayaan.
Gawain 2
Sagutin:
1. Ano ang nagbabagang isyu na inilahad ng talataan?

2. Ano-anong karapatan ng isang bata ang inilalahad?
3. May kalayaan kaya kung mawawala ang ating karapatan? Ipaliwanag ang
sagot.
4. Ano ang paksa ng talata?
5. Ang pangungusap ba ay nakatuon sa paksa?
Nailahad ba nang maayos ang paksa ng talata?
Alam mo ba na…
Ang pagbibigay-reaksyon ay isang mabuting

kasanayan dahil naipahahayag natin ang
sariling saloobin, opinyon, o pananaw hinggil sa mga
kaisipang inilahad.
Ang pagbibigay-reaksyon ay maaaring sa
pamamagitan ng pagsang-ayon o pagsalungat
sa kaisipan ng nagsasalita o kausap. Sikapin lamang
na maging magalang upang maiwasan
ang makasakit ng damdamin ng kapwa.
Gawain 3
Ibigay ang maaaring paksang pangungusap sa sumusunod na paksa ng talata.
* Sa pagpili ng kasalukuyang Pangulo ng kandidato sa pagkapangulo ng bansa

* Ang mga kombensyon ng partidong pampulitiko
* Paglahok sa halalan ng mga miyembro ng gabinete
* Pagtutuligsahan ng dalawang pangkat ng samahang panrelihiyon
* Pagtanggap ng ibang miyembro ng gabinete sa hamon ng pangulo
Gawain 4
Ibigay ang iyong opinion tungkol sa sumusunod na mga isyu.
1. Dapat ba o hindi dapat palitan ang uri nating pamahalaan ng

parliamentary sa halip na presidential?
2. Dapat ba o hindi dapat ipagpatuloy ang pagpapadala ng OFWs sa ibang
bansa?
3. Dapat ba o hindi dapat pumasok na domestic helper ang mga propesyonal
na Pilipino?
4. Dapat ba o hindi dapat makapag-ari ng lupa rito ang mga dayuhan?
5. Dapat ba o hindi dapat na magtrabaho sa ibang bansa ang mga ina ng
tahanan?
 Paglalapat
Ilahad ang iyong sariling palagay o opinyon sa sumusunod na

pahayag. Isulat rito sa iyong notbuk.
1. Paggamit ng school uniform sa halip na toga sa araw ng

pagtatapos.
2. Pagpapatupad ng mga diskwento sa pinamili at serbisyo para sa
mga senior citizen.
3. Wasto at angkop na pagpaplano sa mga drainage at flood way sa
lungsod.
4. Maagang pangangampanya ng mga pulitiko tuwing eleksyon.
5. Pagbabayad ng wastong buwis sa tamang panahon.
TANDAAN
Isang kasanayan sa pag-unawa ang pagbuo ng opinyon o sariling

palagay. Maaaring bunga ito ng mayamang karanasan sa pagmamasid,
pagbabasa o pakikinig. Batay sa mga dating kaalamang ito ay
makabubuo siya ng paniniwala tungkol sa isang paksa. Makakaya
niyang pangatwiran ang kanyang paniniwala.
Sa pagpapahayag ng opinyon, layunin ng nagsasalita na kumbinsihin

ang iba sa pamamagitan ng paglalahad niya ng sariling
pagmamatuwid sa kanyang pinaniniwalaan. Kadalasan, ginagamit ang
mga sumusunod na parirala sa pagbibigay-diin sa kanyang ideya.
1. Sa palagay ko
2. Marahil
3. Saganang akin
4. Lubos akong naniniwala
5. Sa taya ko
6. Sa aking tingin
7. Matatag ang paniniwala ko
8. Kumbinsido ako
9. Saganang akin
10. Base sa kaalaman ko
PAGTATAYA
Pumili ng isa sa mga sumusunod na paksa. Sumulat ng isang talata

na nagpapahayag ng iyong sariling reaksyon o palagay tungkol
dito.
1. Dapat bang makialam ang mga kabataan sa mga nangyayari sa

bansa tulad ng eleksyon, polusyon sa paligid, kriminalidad, at
iba pa?
2. Alin ang mas mahalaga, ang pagtatrabaho o pag-aaral muna ng
mga kabataan?
3. Nalululong ang mga kabataan sa masasamang bisyo dahil sa
kanilang nakikita sa kapaligiran.
4. Kailangan ng mga kabataan ang pagsubaybay ng mga magulang at
ng paaralan.
Gawain 5
Sumulat ng reaksyon tungkol sa sumusunod na kaisipan. Gawin sa iyong

notbuk.
1. Kay Tatay at nanay itong munting handog

Bulaklak ng diwang pinagtuhog-tuhog;
May likas na samyo ng pagsuyong lubos,
At sa leeg nila’y kwintas na kampupot
Sabjek: FILIPINO Baitang : VI
Pamantayang Pangnilalaman Naipamamalas ang kakayahan at tatas sa
Pamantayan sa Pagganap Nakapagbibigay ng isang panuto
Kompetensi: Nagagamit nang wasto ang mga pangatnig
I LAYUNIN
Kaalaman: Nagagamit ang mga pangatnig sa pagpapahayag
ng sunod-sunod na ideya
Nakabubuo at nakasusulat ng mga pangungusap
Saykomotor: tungkol sa isang paksa na ginagamit ang mga
pangatnig
Apektiv: Nagagamit ang mga pangatnig sa pagsulat ng
mga pangungusap
II PAKSANG-ARALIN
A. PAKSA Gamit ng mga Pangatnig
B. SANGGUNIAN Landas sa Wika 6,pp. 197-199, Hiyas sa Wika
6, pp. 183
III PAMAMARAAN
A. PAGHAHANDA Basahin ang tula. Pansinin na ito ay nasa
anyong tagubilin.
Kapag ang nais ay bayang tahimik

Droga, alak at iba pang bisyo’y iwaglit
Dahil ito’y nagdudulot ng mga krimen at
sakit
At pagsisilang sukdol hanggang langit.
Panahon na upang magbago

Malingprinsipyo’y dapat nang itago
Pangmotibesyunal na Kung ninanais mo ang buhay ay umasenso.
tanong:
1. Ano ang tawag sa mga salitang may
salungguhit?
2. Alin sa mga may salungguhit na salita
ang nagpapahayag ng di-katiyakan o
kondisyon? ang nagsasaad ng
pagbibigay ng sanhi o kadahilanan?
3. Kailan ginamit ang mga pangatnig na
kapag, dahil, at kung?
4. Bukod sa mga pangatnig na ginamit sa
mga saknong sa itaas, magbigay pa ng
ibang pangatnig na karaniwan mo nang
ginagamit.
Punan ng tamang pangatnig ang mga patlang.

Piliin sa kahon ang sagot.
Noong minsang nagpunta kami sa

probinsiya, 1_______tinatalunton naming ang
highway nakakita kami ng nagtitinda ng
Aktiviti/Gawain buhay na alimango 2_______talangka.
Gumagalaw pa ang mga ito. Bababa
3_______kami 4_______bumili, 5______biglang
bumuhos ang malakas na ulan, 6_____hindi na
kami nakabili.
Habang sana ngunit

kung at
Upang gayun man
kaya
B. PAGLALAHAD Sa ating pagpapahayag gumagamit tayo

Abstraksyon ng mga salita na nag-uugnay sa mga salita,
(Pamaraan ng Pagtalakay) parirala, o sugnay na ginagamit natin sa
pangungusap.
Pansinin ang mga pahayag na nasa sanaysay.
 Ang agham at teknolohiya ay pag-aaral
tungkol sa isang tiyak at
mapaglikhang karunungan ng tao.
 Sinabi natin na ang agham at
teknolohiya ay bahagi ng
pangkalahatang karunungan upang
magsanay sa sining ng pag-iisip.
 Dahil sa pumapasok na kaisipan,
nagkakaroon tayo ng tiyak na
pagpapakahulugan.
Ano ang gamit ng mga salitang nakasulat ng

pahilig?
Ano-anong mga bahagi ng pangungusap ang
pinag-uugnay nila?
C. PAGSASANAY Bumuo ng mga pangungusap na may mga

Mga Paglilinang na Gawain pangatnig tungkol sa mga sumusunod na
paksa:
1. Pangangalaga sa sarili
2. Mga gagawin sa pagtatapos
3. Mga sanhi ng polusyon
4. Nakikitang pag-unlad ng bansa
D. PAGLALAPAT Gamitin sa pangungusap ang sumusunod na

Aplikasyon pangatnig. Isulat sa inyong kwaderno.
1. o 6.
sana
2. at 7.
dahil
3. ni 8.
ngunit
4. kung 9. gayun
man
5. Kaya 10.
Samakatuwid
E. PAGLALAHAT Ang pangatnig ay mga kataga o salitang

Generalisasyon ginagamit sa pag-uugnay ng mga salita,
parirala, o sugnay sa iba pang bahagi ng
pangungusap. Sa paggawa ng tagubilin,
karaniwang gumagamit ng iba’t ibang uri ng
mga pangatnig.
IV PAGTATAYA
Basahin ang mga pangungusap. Isulat sa
sagutang papel ang angkop na pangatnig.
1. Malusog____malakas ang katawan ni
Bryan.
(ngunit, at, pagkat )
2. Kailangan ang regular na
ehersisyo______mana-tili sa kondisyon
ang katawan.
(at, upang, dahil )
3. _____kumakain siya ng wastong uri at
dami ng pagkain, siya’y lagging nasa
kondisyon.
(dahil, palibhasa, kaya’t)
4. _____umuunlad ang siyensiya, lalong
maraming karamdaman ang natuklasan.
(sapagkat, at, habang)
V TAKDANG-ARALIN Sabihin kung ano ang isinasaad ng bawat
pangatnig at gamitin sa hugnayang
pangungusap.
Sapagkat kung nang
dahil sa kasi
Pagkat kapag pag
habang kaya
TUKLASIN
Sa araw-araw ng ating buhay palagi tayong nagsasalita at

gumagamit tayo ng iba’t ibang uri ng pangungusap. Ngayong araw,
tuklasin natin kung paano naiuugnay ang mga salita, parirala,
sugnay at pangungusap gamit ang mga pangatnig.
1. Sa panahon ngayon, nakapanood ba kayo ng mga balita sa
telebisyon?
2. Tungkol saan ang karamihan sa mga balita?
3. May mga bata bang kasangkot dito?
Gawain 1
Basahin ang tula. Pansinin na ito ay nasa anyong tagubilin.
Kapag ang nais ay bayang tahimik

Droga, alak at iba pang bisyo’y iwaglit
Dahil ito’y nagdudulot ng mga krimen at sakit
At pagsisilang sukdol hanggang langit.
Panahon na upang magbago

Maling prinsipyo’y dapat nang itago
Kung ninanais mo ang buhay ay umasenso.
1. Ano ang tawag sa mga salitang may salungguhit?

2. Alin sa mga may salungguhit na salita ang nagpapahayag ng di-katiyakan
o kondisyon? ang nagsasaad ng pagbibigay ng sanhi o kadahilanan?
3. Kailan ginamit ang mga pangatnig na kapag, dahil, at kung?
4. Bukod sa mga pangatnig na ginamit sa mga saknong sa itaas, magbigay pa
ng ibang pangatnig na karaniwan mo nang ginagamit.
Gawain 2
Punan ng tamang pangatnig ang mga patlang. Piliin sa kahon ang sagot.
Noong minsang nagpunta kami sa probinsiya, 1_______tinatalunton
naming ang highway nakakita kami ng nagtitinda ng buhay na alimango
2_______talangka. Gumagalaw pa ang mga ito. Bababa 3_______kami
4_______bumili, 5______biglang bumuhos ang malakas na ulan, 6_____hindi na
kami nakabili.
Habang sana ngunit

kung at
Upang gayun man
kaya
Alam mo ba na…
Sa ating pagpapahayag gumagamit tayo ng mga salita

na nag-uugnay sa mga salita, parirala,
o sugnay na ginagamit natin sa pangungusap.
Pansinin ang mga pahayag na nasa sanaysay.
 Ang agham at teknolohiya ay pag-aaral tungkol sa isang tiyak at
mapaglikhang karunungan ng tao.
 Sinabi natin na ang agham at teknolohiya ay bahagi ng
pangkalahatang karunungan upang magsanay sa sining ng pag-
iisip.
 Dahil sa pumapasok na kaisipan, nagkakaroon tayo ng tiyak na
pagpapakahulugan.
Ano ang gamit ng mga salitang nakasulat ng pahilig?

Ano-anong mga bahagi ng pangungusap ang pinag-
uugnay nila?
Gawain 3
Bumuo ng mga pangungusap na may mga pangatnig tungkol sa mga sumusunod na

paksa:
1. Pangangalaga sa sarili
2. Mga gagawin sa pagtatapos
3. Mga sarili ng polusyon
4. Nakikitang pag-unlad nga bansa
Gawain 4
Gamitin sa pangungusap ang sumusunod na pangatnig. Isulat sa inyong

kwaderno.
1. o 6. sana
2. at 7. dahil
3. ni 8. ngunit
4. kung 9. gayun man
5. Kaya 10. Samakatuwid
TANDAAN
Ang pangatnig ay mga kataga o salitang ginagamit sa pag-uugnay ng

mga salita, parirala, o sugnay sa iba pang bahagi ng pangungusap.
Sa paggawa ng tagubilin, karaniwang gumagamit ng iba’t ibang uri
ng mga pangatnig.
PAGTATAYA
Basahin ang mga pangungusap. Isulat sa sagutang papel ang angkop

na pangatnig.
1. Malusog____malakas ang katawan ni Bryan.

(ngunit, at, pagkat )
2. Kailangan ang regular na ehersisyo______mana-tili sa kondisyon
ang katawan.
(at, upang, dahil )
3. _____kumakain siya ng wastong uri at dami ng pagkain, siya’y
lagging nasa kondisyon.
(dahil, palibhasa, kaya’t)
4. _____umuunlad ang siyensiya, lalong maraming karamdaman ang
natuklasan.
(sapagkat, at, habang)
Gawain 5
Sabihin kung ano ang isinasaad ng bawat pangatnig at gamitin sa hugnayang

pangungusap.
Sapagkat kung nang

dahil sa kasi
Pagkat kapag pag
habang kaya
Pamantayang Pangnilalaman: Naisasagawa ang mapanuring pagbasa sa
iba’t ibang uri ng teksto at
napapalawak ang talasalitaan
Pamantayan sa Pagganap: Nakabubuo ng isang nakalarawang
balangkas
Kompetensi: Nasusuri kung ang pahayag ay opinyon o
katotohanan
I LAYUNIN
Nakikilala ang mga opinyon at
Kaalaman: makatotohanang pahayag
Nakagagamit ng mga opinyon at
Saykomotor: katotohanan na pahayag
Nakapagmamasid ng masuri kung ang
Apektiv: pahayag ay
opinyon o katotohanan
II PAKSANG-ARALIN
A. PAKSA Pagkilala kung Opinyon o Katotohanan
ang pahayag
B. SANGGUNIAN Landas sa Pagbasa 6, Aralin 5, p.27,
Ugnayan 6,Aralin 17, pp.142
III PAMAMARAAN
A. PAGHAHANDA 1. Nakabasa na ba kayo ng isang
Pangmotibesyunal na tanong: talambuhay?
2. Kaninong talambuhay ang
inyong nabasa?
3. Ano sa palagay ninyo ang
talambuhay, maykatotohanan ba
ito? o opinyon lamang.
Aktiviti/Gawain Basahin ang kuwento ni Lolo Jose at

sagutin ang kasunod na pagsasanay.
Si Lolo Jose ay nakatira sa
Baryo Tacay sakop ng Buenavista.
Isang gabing kabilugan ng buwan,
naisipan niyang mamasyal sa tabing-
ilog. Sa paglalakad niya, nadaanan
niya ang isang kamarin na nilagyan ng
sako-sakong apog. Habang lumapit siya
sa kamarin, may nakita siyang parang
baga o siga sa may bubungan. Nang
tingalain niya ito nakita niyang may
nakaupong mataas at maitim na tao at
nananabako. Malaki ang ulo nito at
napakaitim masyado. Dahil sa takot,
hindi nakagalaw si Lolo Jose sa
kanyang kinatatayuan. Nanindig bigla
ang kaniyang mga balahibo at natakot
na baka siya patayin nito. Sisigaw
sana siya ngunit walang tinig na
lumalabas sa bibig niya. Hinimatay
siyang bigla at nang pagbalikan ng
diwa ay wala na roon ang kapre. Dali-
dali siyang umuwi at ikinuwento sa
asawa at mga anak ang kaniyang
karanasan.
Basahin ang mga pangungusap at sabihin
kung katotohanan o opinyon ang bawat
isa.
1. Taga-Baryo Tacay si Lolo Jose.
2. Mahilig mamasyal kung gabi si
Lolo Jose.
3. May nakita siyang siga sa
bubungan .
4. May nakita siyang malaking tao
na nakaupo at nananabako.
5. Guniguni lamang ang nakita ni
Lolo Jose.
B. PAGLALAHAD Ang katotohanan ay nagpapahayag
Abstraksyon kung ano ang tunay na pangyayaring
(Pamamaraan ng Pagtalakay) naganap. Hindi ito sinasamahan ng
paglalarawan o sariling palagay
kaugnay sa nangyayari. Samantala,
ang opinyon ay ang palagay o
sariling haka-haka tungkol sa
pangyayari.
Halimbawa:
Katotohanan
Opinyon
1. Sikat na ang araw
Mataas-taas na ang
sikat ng araw.
2. Hindi siya puyat.

Parang hinihila ng
malambot na kutson
ang katawan niya.
3. Gising na gising
Pilit lang niyangipini-
si Atoy.
pikit ang mga mata
upang makatulog.
C. PAGSASANAY A.Isulat sa patlang ang titik ng

Mga Paglilinang na Gawain katotohanang katumbas ng opinyon sa
bawat bilang.
Opinyon
Katotohanan
___1. Lilinis ang bayan a.
Nangongolekta ng
kung lahat ay
basurang maireresay-
magtulungan. kel ang mga
kasapi ng
linis Ganda
ng MMFEMC
___2. Nakalalason na b. Ang mga
insecticide
hangin ang mga
gaya ng pang-spray
basura.
lamok, flea , at iba pa
ay - lason sa hangin, at
lupa.
___3. Nakakaapekto sa c. Ang amoy
ng mga ba-
tao ang nakatam-
sura sa kalye, landfill,
bak na basura.
at dumpsite ay hatid
ng polusyon at lason
na hanging nilalanghap
natin.
___4. Nakatutulong ang d. Ang mga
nakatambak
mga pribadong
na basura ay nag-iim-
organisasyon sa
bita ng langaw na -
ikalilinis ng pama-
hahatid ng mikrob-
yanan.
yong sanhin ng .
___5. Halos karamihan e. Ang
paghihiwalay ng
sa mga gamit natin
basurang nabubulok
sa bahay ay mapa- ay
kailangan upang
nganib.
maiwasan ang
panganib na dala ng
mga di-mabubulok
na basura.
D. PAGLALAPAT A.Itiman ang ng nasa kolum K

Aplikasyon kung katotoha-nan at ng O kung opinyon
ang pahayag/pangyayari
K O
1. Ang dating pangulong Corazon
C. Aquino ang kauna-unahang
babaeng pangulo ng bansa.
2. Higit na maganda ang babaeng
may mahabang buhok kaysa sa
maikli.
3. Nakpagdudulot ng sakit sa
balat ang labis na
pagkakababad sa init ng araw
4. Wala nang pag-asang umunlad
pa ang ating bansa.
E. PAGLALAHAT Ang mga impormasyon sa seleksyon ay

Generalisasyon mauuri ayon sa opinyon o katotohanan.
Mahalagang malaman ang pagkakaiba ng
dalawa. Ang opinyon ay kuru-kuro o
pagpapahayag ng sariling damdamin
tungkol sa isang paksa o pangyayari.
Ang katotohanan ay impormasyong may
basehan at tunay na naganap o
nangyari.
IV PAGTATAYA Basahin at uriin ang mga pahayag.

Isulat sa sagutang papel ang O kung
opinyon, at K kung katotohanan ang
impormasyon.
1. Hindi na dapat magpista pagkat
lubha itong
magastos.
2. Ang pagdiriwang ng pista ay bahagi
ng kulturang
Pilipino.
3. Mas masaya ang pagdaraos ng
pistang-bayan
Kung may marangyang handaan.
4. Masiglang-masigla pa rin sa lahat
ng lugar ang
pagdaraos ng pistang-bayan.
V TAKDANG-ARALIN Sumulat ng 10 salita at gamitin sa

pangungusap na may katotohanan at
opinyon ang pahayag.
TUKLASI
Ang opinyon ay kuru-kuro o palagay lamang at manatiling palagay.
Kung mapapatunayan ang opinyon ay maaaring maging katotohanan.
Ngayong araw, alamin natin kung ano ang katotohanan at ano naman
ang opinyon.
1. Nakabasa na ba kayo ng isang talambuhay?

2. Kaninong talambuhay ang inyong nabasa?
3. Ano sa palagay ninyo ang talambuhay, may katotohanan ba ito?
o opinyon lamang.
Gawain 1
Basahin ang kuwento ni Lolo Jose at sagutin ang kasunod na pagsasanay.
Si Lolo Jose ay nakatira sa Baryo Tacay sakop ng Buenavista. Isang

gabing kabilugan ng buwan, naisipan niyang mamasyal sa tabing-ilog. Sa
paglalakad niya, nadaanan niya ang isang kamarin na nilagyan ng sako-sakong
apog. Habang lumapit siya sa kamarin, may nakita siyang parang baga o siga
sa may bubungan. Nang tingalain niya ito nakita niyang may nakaupong mataas
at maitim na tao at nananabako. Malaki ang ulo nito at napakaitim masyado.
Dahil sa takot, hindi nakagalaw si Lolo Jose sa kanyang kinatatayuan.
Nanindig bigla ang kaniyang mga balahibo at natakot na baka siya patayin
nito. Sisigaw sana siya ngunit walang tinig na lumalabas sa bibig niya.
Hinimatay siyang bigla at nang pagbalikan ng diwa ay wala na roon ang kapre.
Dali-dali siyang umuwi at ikinuwento sa asawa at mga anak ang kaniyang
karanasan.
Basahin ang mga pangungusap at sabihin kung katotohanan o opinyon ang bawat
isa.
1. Taga-Baryo Tacay si Lolo Jose.

2. Mahilig mamasyal kung gabi si Lolo Jose.
3. May nakita siyang siga sa bubungan .
4. May nakita siyang malaking tao na nakaupo at nananabako.
5. Gauniguni lamang ang nakita ni Lolo Jose.
Alam mo ba na…
Ang katotohanan ay nagpapahayag kung ano ang tunay na

pangyayaring naganap. Hindi
ito sinasamahan ng paglalarawan o sariling palagay kaugnay sa
nangyayari. Samantala, ang
opinyon ay ang palagay o sariling haka-haka tungkol sa
pangyayari.
Halimbawa:
Katotohanan
Opinyon
1. Sikat na ang araw Mataas-
taas na ang sikat ng araw.
2. Hindi siya puyat. Parang

hinihila ng malambot na kutson
ang katawan niya.
3. Gising na gising Pilit

lang niyangipinipikit ang mga mata
si Cocoy.upang makatulog.
Gawain 2
A. Isulat sa patlang ang titik ng katotohanang katumbas ng opinyon sa bawat
bilang.
Opinyon
Katotohanan
___1. Lilinis ang bayan kung a. Nangongolekta ng mga
basurang maireresaykel
lahat ay magtulungan. ang mga
kasapi ng Linis Ganda Program ng MMFEM .
___2. Nakalalason ng b. Ang mga insecticide gaya ng
pang-spray sa lamok,
hangin ang mga flea repellant, at
iba pa ay nakalalason sa hangin,
basura.
tubig, at lupa.
Opinyon
Katotohanan
___3. Nakakaapekto sa c. Ang amoy ng mga basura sa kalye,
landfill, at
tao ang nakatam-
dumpsite ay naghahatid ng polusyon at lason na
bak na basura.
hanging nilalanghap natin.
___4. Nakatutulong ang d. Ang mga nakatambak na basura ay

nag-iimbita ng
mga pribadong langaw na
naghahatid ng mikrobyong sanhi ng sakit.
organisasyon sa
ikalilinis ng pama-
yanan.
___5. Halos karamihan e. Ang paghihiwalay ng basurang

nabubulok ay kaila-
sa mga gamit natin
ngan upang maiwasan ang panganib na dala ng
sa bahay ay mapa-
mga di-mabubulok na basura.
nganib.
 Paglalapat
A. Itiman ang ng nasa kolum K kung katotoha-nan at ng O kung opinyon

ang pahayag/pangyayari.
K O
1. Ang dating pangulong Corazon C. Aquino ang kauna-unahang babaeng
pangulo ng bansa.
2. Higit na maganda ang babaeng may mahabang buhok kaysa sa maikli.
3. Nakpagdudulot ng sakit sa balat ang labis na pagkakababad sa init ng
araw
4. Wala nang pag-asang umunlad pa ang ating bansa.
TANDAAN
Ang mga impormasyon sa seleksyon ay mauuri ayon sa opinyon o

katotohanan. Mahalagang malaman ang pagkakaiba ng dalawa. Ang
opinyon ay kuru-kuro o pagpapahayag ng sariling damdamin tungkol sa
isang paksa o pangyayari. Ang katotohanan ay impormasyong may
basehan at tunay na naganap o nangyari.
PAGTATAYA
Basahin at uriin ang mga pahayag. Isulat sa sagutang papel ang O

kung opinyon, at K kung katotohanan ang impormasyon.
1. Hindi na dapat magpista pagkat lubha itong magastos.

2. Ang pagdiriwang ng pista ay bahagi ng kulturangPilipino.
3. Mas masaya ang pagdaraos ng pistang-bayan kung may marangyang
handaan.
4. Masiglang-masigla pa rin sa lahat ng lugar ang pagdaraos ng
pistang-bayan.
Gawain 3
Sumulat ng 10 salita at gamitin sa pangungusap na may katotohanan at opinyon

ang pahayag.

Pamantayang Pangnilalaman: Naisasagawa ang mapanuring pagbasa sa
iba’t ibang uri ng teksto at
napapalawak ang talasalitaan
Pamantayan sa Pagganap: Nakabubuo ng isang nakalarawang
balangkas
Kompetensi: Nakabubuo ng mga bagong salita gamit
ang panlapi at salitang -ugat
I LAYUNIN Nakapagbibigay ng mga bagong salita
gamit ang
Kaalaman: panlapi at salitang -ugat
Nakapagmamasid ng mga bagong salita
Saykomotor: gamit ang panlapi at salitang-ugat
Nakalilikha ng mga bagong salita gamit
Apektiv: ang panlapi at salitang-ugat.
II PAKSANG-ARALIN
A. PAKSA Pagsusuri ng Salita
B. SANGGUNIAN Landas sa Pagbasa 6, Aralin 3, pp. 1
III PAMAMARAAN
D. PAGHAHANDA
Pangmotibisyunal na tanong: 1. Naranasan na ba ninyong
nakapagsalita ng maraming salita
mula sa isang salitang-ugat?
2. Ano ang napaansin ninyo?
3. Paano ito nagawa?
Bumuo ng mga salita mula sa mga

titik ng mga sumusunod na
Aktiviti/Gawain salita. Gawing patnubay ang
pahiwatig. Gumamit ng hiwalay
na sagutang papel.
Halimbawa:
MALIGAYA
Pahiwatig
1. Itulad
2. Hindi tama
3. Saya
4. Isang ibon
5. Umalsang balat
E. PAGLALAHAD .Isang paraan ng pagpapalawak ng

Abstraksyon talasalitaan ang pagbubuo ng mga
(Pamamaraan ng Pagtalakay) salita mula sa mahabang salita.
Magagawa ito kung mula kaliwa pakanan
ay ihihiwalay mo ang maiikling
salitang nakapaloob sa mahabang
salita.
Halimbawa:
ipinagmamalaki
__________________________________
ina ama laki alak mama

F. PAGSASANAY
a
Basahin ang mga pahayag sa ibaba.
Mga Paglilinang na Gawain Bilugan ang salitang-ugat ng salitang
may salungguhit. Isulat ang panlapi
sa patlang.
___1. “Natutuwa ako’t mataas ang marka
mo sa
Musika.”
___2. “Mabuti at nagmana ka sa Lolo
mo.”
___3. “Talagang likas sa ating mga
Pilipino ang
pagkahilig sa musika.”
___4. “Nakalilikha tayo ng mga
tugtugin at naka-
tutugtog ng instrumentong
pangmusika.”
G. PAGLALAPAT Hanapin ang maiikling salita sa

Aplikasyon mahabang salita.
Halimbawa:
Kayamanan-kaya, yaman, man,
nan
1. palakaibigan -___,___,___,___
2. kaugalian -___,___,___,___
3. pagkamagalang-___,___,___,___
4. pasasalamat-___,___,___,___
H. PAGLALAHAT Karamihan sa ating mga salita ay

Generalisasyon binubuo ng salitang –ugat at mga
panlapi. Ang salita-ugat ay ang likas
na salitang walang dagdag na mga
panlapi. Ito ay may tiyak na
kahulugan
Halimbawa:
Salitang Salitang- Kahulugan
Maylapi ugat
pagtugtog tugtog musika
matangkad tangkad Taas
IV PAGTATAYA Kilalanin ang salitang-ugat ng bawat
salita. Ibigay ang kahulugan nito at
isulat ang sagot sa kaukulang kolum.
Ginawa na ang una para sa iyo.
Mga Salita Salitang-

ugat Kahulugan
1.awitin
awit kanta
2.nalalapatan ___________
_________
3.panliligaw
___________ _________
4.gawain
___________ _________
5.pag-aalaga
___________ _________
V TAKDANG-ARALIN Pumili ng 10 mahabang salita .

Bilugan ang salitang-ugat at
salungguhitan ang panlapi ng bawat
isa. Gawin sa iyong notbuk.
TUKLASIN
Alinmang salitang payak na walang panlapi, di-inuulit, at walang

itinambal na iba pang salita ay itinuturing na salitang-ugat.
Ngayong araw, malalaman natin na mula sa salitang-ugat ay
maaaring makabuo ng iba pang mga salita sa tulong ng mga panlapi
o mula sa mahabang salita makabuo tayo ng iba pang mga salita.
1. Naranasan na ba ninyong nakapagsalita ng maraming salita mula

sa isang salitang-ugat?
2. Ano ang napaansin ninyo?
3. Paano ito nagawa?
Gawain 1
Bumuo ng mga salita mula sa mga titik ng mga sumusunod na salita. Gawing
patnubay ang pahiwatig. Gumamit ng hiwalay na sagutang papel.
Halimbawa:
MALIGAYA
Pahiwatig
1. Itulad
2. Hindi tama
3. Saya
4. Isang ibon
5. Umalsang balat
Alam mo ba na…
Isang paraan ng pagpapalawak ng talasalitaan ang

pagbubuo ng mga salita mula sa
mahabang salita. Magagawa ito kung mula kaliwa
pakanan ay ihihiwalay mo ang maiikling
salitang kapaloob sa mahabang salita.
Halimbawa:
ipinagmamalaki
Gawain 2 ama ama laki alak mama

a a
Basahin ang mga pahayag sa ibaba. Bilugan ang salitang-ugat ng salitang may
salungguhit. Isulat ang panlapi sa patlang.
___1. “Natutuwa ako’t mataas ang marka mo sa
Musika.”
___2. “Mabuti at nagmana ka sa Lolo mo.”
___3. “Talagang likas sa ating mga Pilipino ang

pagkahilig sa musika.”
___4. “Nakalilikha tayo ng mga tugtugin at naka-

tutugtog ng instrumentong pangmusika.”
 Paglalapat
Hanapin ang maiikling salita sa mahabang salita.
Halimbawa:
Kayamanan-kaya, yaman,
man, nan
1. palakaibigan - ______, ______, ______, ______
2. kaugalian - ______, ______, ______, ______
3. pagkamagalang - ______, ______, ______, ______
4. pasasalamat - ______, ______, ______, ______
Tandaan
Karamihan sa ating mga salita ay binubuo ng salitang –ugat at mga
panlapi. Ang salita-ugat ay ang likas na salitang walang dagdag
na mga panlapi. Ito ay may tiyak na kahulugan
Halimbawa:
Salitang Salitang-
Kahulugan
Maylapi ugat
pagtugtog tugtog musika
matangkad tangkad Taas
PAGTATAYA
Kilalanin ang salitang-ugat ng bawat salita. Ibigay ang

kahulugan nito at isulat ang sagot sa kaukulang kolum. Ginawa na
ang una para sa iyo.
Mga Salita Salitang-ugat

Kahulugan
1. awitin awit
kanta
2. nalalapatan ___________ ___________
3. panliligaw ___________
___________
4. gawain ___________
___________
5. pag-aalaga ___________
___________
Gawain 3
Pumili ng 10 mahabang salita . Bilugan ang salitang-ugat at salungguhitan

ang panlapi ng bawat isa. Gawin sa iyong notbuk.
Petsa: Sesyon : 11(3rd Quarter)
pakikinig at pag-unawa sa napakinggan o nab
Kompetensi: Napagsusunod-sunod na kronolohikal ang mga
pangyayari sa napakinggang teksto
I LAYUNIN
Napagsunod-sunod ang mga pangyayari sa tulong ng
Kaalaman: mga panandang salita
Napagsunod-sunod ang mga salita nang paalpabeto
Saykomotor:
Nakapagmamasid ng masuri sa mga pangyayari sa
Apektiv: tulong ng mga panandang salita
II PAKSANG-ARALIN
A. PAKSA Pagsunod-sunod sa mga Pangyayari
B. SANGGUNIAN Ugnayan 6, Aralin 39, pp. 339
III PAMAMARAAN
A. PAGHAHANDA 1. Naranasan na ba ninyong maglaba?
Pangmotibesyunal na 2. Paano ninyo ginawa?
tanong: 3. Ano ang una at ano naman ang kasunod?
Pagsunod-sunurin sa sagutang papel ang mga

pangunahing diwang sumusunod upang mabuo ang
diwa ng seleksyon.
1. Paunang pagbasa sa mga labahan.
Aktiviti/Gawain 2. Pagsasampay ng damit.
3. Paunang Banlaw sa damit.
4. Paghihiwalay ng Puti sa De-kolor.
5. Pagsasabon ng mga Damit
Lagyan ng angkop na bilang ang pagkakasunod-
sunod ng mga pangyayari/hakbang na hinihingi sa
bawat paksa.
Paggawa ng Polvoron
___ Salain ang harina at asukal
___ Ihalo ang powdered milk
___ Haluin hanggang maluto
___ Ihalo ang margarine
___ Balutin sa makulay na papel
___ Pagsama-samahin lahat sa kawali
B. PAGLALAHAD Mahalaga ang pagkakaroon ng tamang pagkakasunod-

Abstraksyon sunod ng mga pangyayari sa isang kwento. Ang
(Pamamaraan ng wastong pagkakasunod-sunod ng magkakaugnay na
Pagtatalakay) pangyayari ay nakatutulong para maging mabilis
ang pag-unawa sa diwa ng kwento.
Bumuo ng isang talata sa pamamagitan ng paggamit

ng mga pangungusap sa ibaba. Gamitan ito ng
wastong pasok at palugit. Tiyaking maayos ang
pagkakasunod-sunod ng mga ideya.
1. Nais nilang tapusin ang nasimulang Gawain
upang hindi
na nila ito gawin kinabukasan.
2. Mabilis nilang nabungkal at nalinis ang
lupang taniman
sapangkat tulong-tulong sila sa paggawa
nito.
3. Inilunsad ng pununggurong si Gng. Fe
Rodriguez, ang
proyektong “Paghahalaman, Susi sa
Kasaganaan.”
4. Sinimulan kaagad ng mga mag-aaral sa ikaanim
na
baitang ang paghahanda.
5. Nagpangkat-pangkat sila upang matiyak na ang
lahat
ay aktibong makalalahok sa proyekto.
A. PAGSASANAY A. Suriing mabuti ang unang tatling titik ng

Mga Paglilinang na mga salita sa bawat bilang. Pagsunod-
Gawain sunurin ito ayon sa unang tatlong titik.
Ilagay ang angkop na bilang sa patlang.
Tularan ang una.
1.
4. 3 liham ___ pangulo
1 lahat ___ pumanaw
4 lola ___ propesor
2 ___ pagsulat
larawan
2.
5.
___ pananalo ___ nag-

___paligsaha aaral
n ___ nagtapos
___patuloy ___ nanguna
___padala ___ noon
3.
___kumpleto
___kumperens
ya
___kilusan
___kanila
B. Lagyan ng angkop na bilang ang

pagkakasunod-sunod ng mga
pangyayari/hakbang na hinihingi sa bawat
paksa.
Paggawa ng Polvoron
C. PAGLALAPAT Lagyan ng angkop na bilang upang mapagsunod-

Aplikasyon sunod ang mga hakbang sa pagtatanim ng halaman.
_____ Buhaghagin ang lupang pagtataniman upang
makapasok ang hangin.
_____ Sa simula, diliging marahan ang punla nang
dala-
wang beses isang araw at kung
malaki na ay isang
beses na lamang.
_____ Maglagay ng bunot sa ilalim ng pagtatanim
upang
magsilbing paagusan ng tubig.
_____ Makalipas ng dalawang lingo at kapag
malaki na ang
tanim ihalo sa tubig ang abono o
ibudbod diretso
sa lupa.
_____ Maglaan ng sapat na espasyo sa pagitan ng
mga ita-
tanim na punla upang makahinga at
hindi ma-stress
ang mga halaman.
_____ Gumamit ng organikong pamatay-kulisap.
_____ Igawa ng poste o balag na magagapangan ang
tanim.
D. PAGLALAHAT Ang mga karanasan o pangyayari sa isang

Generalisasyon seleksyon ay may pagkakasunod-sunod. Hindi
lamang pangyayari kundi maging sa proseso ng
paggawa ng bagay ay may sinusunod na hakbang.
Ito ang lakad ng buhay upang maging sistematiko
at makabuluhan.
Halimbawa:
Ang mga bilang ay may
pagkakasunod-sunod: 1 2 3 4 5 6 7 8 9
10
Ang mga titik: A B C D

E F G H I J K L M N Ñ
NG O P Q R S T U V W X Y Z
Ang paggalaw ng paggapang

pag-upo pagtayo
tao mula bata:
paglakad pagtakbo
IV PAGTATAYA Buuin ang kwento. Pagsunod-sunurin ang mga

ideya sa ibaba sa pamamagitan ng paglalagay ng
angkop na bilang sa patlang.
Masipag mag-aral si Joelle Mari,

ngunit kulang sa panustos ang kanyang
mga magulang. Narito ang hakbang na
ginawa niya upang maipagpatuloy ang
kanyang pag-aaral.
_____ Pinagkalooban siya ng scholarship ng

kanilang paaralan.
_____ Nagtatrabaho siya sa araw at nag-
aaral sa gabi.
_____ Tinanggap naman siya bilang katulong
sa grocery store.
_____ Nag-aplay si Joelle Mari sa isang
maliit na grocery store.
_____ Matataas ang markAng nakuha ni Joelle
Mari dahil sa
kanyang angking sipag at
talino.
V TAKDANG-ARALIN Lagyan ng angkop na bilang ang pagkakasunod-

sunod ng mga pangyayari/hakbang na hinihingi.
Paggawa ng Suman
_____ Paghahalo ng malalagkit sa gata ng

niyog hang-
gang sa maluto
_____ Paglalagay ng malagkit sa gata ng
niyog na nasa
talyasi o malaking kawali
_____ Pagbabalot ng malagkit sa dahon ng
saging
_____ Paglalagay ng asukal sa hinahalong
malagkit at gata
_____ Pagpapakulo sa nakabalot na suman
upang
lalong maluto
TUKLASIN
Mahalaga ang pagkakaroon ng tamang pagkakasunod-sunod ng mga

pangyayari sa isang kwento. Ngayong araw, alamin natin ang
wastong pagkakasunod-sunod ng magkakaugnay na pangyayari na
nakatutulong para maging mabilis ang pag-unawa sa diwa ng kwento.
1. Naranasan na ba ninyong maglaba?

2. Paano ninyo ginawa?
3. Ano ang una at ano naman ang kasunod?
Gawain 1
Pagsunod-sunurin sa sagutang papel ang mga pangunahing diwang sumusunod upang

mabuo ang diwa ng seleksyon.
1. Paunang pagbasa sa mga labahan.

2. Pagsasampay ng damit.
3. Paunang Banlaw sa damit.
4. Paghihiwalay ng Puti sa De-kolor.
5. Pagsasabon ng mga Damit
Alam mo ba na…
Bumuo ng isang talata sa pamamagitan ng

paggamit ng mga pangungusap sa
ibaba. Gamitan ito ng wastong pasok at palugit.
Tiyaking maayos ang
pagkakasunod-sunod ng mga ideya.
1. Nais nilang tapusin ang nasimulang Gawain
upang hindi
na nila ito gawin kinabukasan.
2. Mabilis nilang nabungkal at nalinis ang
lupang taniman
sapangkat tulong-tulong sila sa paggawa
nito.
3. Inilunsad ng pununggurong si Gng. Fe
Rodriguez, ang
proyektong “Paghahalaman, Susi sa
Kasaganaan.”
4. Sinimulan kaagad ng mga mag-aaral sa ikaanim
na
baitang ang paghahanda.
5. Nagpangkat-pangkat sila upang matiyak na ang
lahat
ay aktibong makalalahok sa proyekto.
Gawain 2
A. Suriing mabuti ang unang tatlong titik ng mga salita sa bawat bilang.
Pagsunod-sunurin ito ayon sa unang tatlong titik. Ilagay ang angkop na
bilang sa patlang. Tularan ang una.
1. 3.
5. 3 liham ___kumpleto ___nag-aaral
1 lahat ___kumperensya ___nagtapos
4 lola ___kilusan ___nanguna
2 larawan ___kanila ___noon
2. 4.
___pananalo ___pangulo
___paligsahan ___pumanaw
___patuloy ___propesor
___padala ___pagsulat
Gawain 3
Lagyan ng angkop na bilang ang pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari/hakbang

na hinihingi sa bawat paksa.
Paggawa ng Polvoron

 Paglalapat
Lagyan ng angkop na bilang upang mapagsunod-sunod ang mga hakbang

sa pagtatanim ng halaman.
_____ Buhaghagin ang lupang pagtataniman upang makapasok ang

hangin.
_____ Sa simula, diliging marahan ang punla nang dala wang beses
isang araw at kung
malaki na ay isang beses na lamang.
_____ Maglagay ng bunot sa ilalim ng pagtatanim upang magsilbing
paagusan ng tubig.
_____ Makalipas ng dalawang lingo at kapag malaki na ang tanim
ihalo sa tubig ang abono
o ibudbod diretso sa lupa.
_____ Maglaan ng sapat na espasyo sa pagitan ng mga ita tanim na
punla upang
makahinga at hindi mastress ang mga halaman.
_____ Gumamit ng organikong pamatay-kulisap.
_____ Igawa ng poste o balag na magagapangan ang tanim.
TANDAAN
Ang mga karanasan o pangyayari sa isang

seleksyon ay may pagkakasunod-sunod. Hindi
lamang pangyayari kundi maging sa proseso ng
paggawa ng bagay ay may sinusunod na
hakbang. Ito ang lakad ng buhay upang maging
sistematiko at makabuluhan.
Halimbawa:
Ang mga bilang ay may

pagkakasunod-sunod:
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Ang mga titik:

A B C D E F G H I J K L M N Ñ
NG O P Q R S T U V W X Y Z
Ang paggalaw ng
paggapang pag-upo pagtayo
tao mula bata:
paglakad pagtakbo
PAGTATAYA
Buuin ang kwento. Pagsunod-sunurin ang mga ideya sa ibaba

sa pamamagitan ng
paglalagay ng angkop na bilang sa patlang.
Masipag mag-aral si Joelle Mari,

ngunit kulang sa panustos ang kanyang mga
magulang. Narito ang hakbang na ginawa
niya upang maipagpatuloy ang kanyang pag-
aaral.
_____ Pinagkalooban siya ng scholarship ng kanilang paaralan.

_____ Nagtatrabaho siya sa araw at nag-aaral sa gabi.
_____ Tinanggap naman siya bilang katulong sa grocery store.
_____ Nag-aplay si Joelle Mari sa isang maliit na grocery store.
_____ Matataas ang markang nakuha ni Joelle Mari dahil sa
kanyang angking
sipag a talino.
Gawain 4
Lagyan ng angkop na bilang ang pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari/hakbang

na hinihingi.
Paggawa ng Suman
_____ Paghahalo ng malalagkit sa gata ng niyog hanggang sa maluto

_____ Paglalagay ng malagkit sa gata ng niyog na nasa talyasi o
malaking kawali
_____ Pagbabalot ng malagkit sa dahon ng saging
_____ Paglalagay ng asukal sa hinahalong malagkit at gata
_____ Pagpapakulo sa nakabalot na suman upang lalong maluto

Petsa: Sesyon : 12
pakikinig at pag-unawa sa napakinggan o nabasa
Kompetensi: Nakapagbibigay ng hinuha sa kalabasan ng mga
pangyayari sa alamat na napakinggan o nabasa
I LAYUNIN Nakapagbibigay ng hinuha sa maaaring kalabasan
ng pangyayaring napakinggan o nabasa
Kaalaman:
Nakabubuo ng hinuha sa maaaring kalabasan ng
Saykomotor: pangyayaring napakinggan o nabasa
Nakahihinuha sa angkop na wakas ng isang
Apektiv: tekstong napakinggan o nabasa
II PAKSANG-ARALIN
A. PAKSA Paghinuha sa Kalabasan ng Pangyayari
B. SANGGUNIAN Ugnayan 6, Aralin 6, p. 48
III PAMAMARAAN
D. PAGHAHANDA
Pangmotibesyunal na 1. Naranasan na ba ninyong magbigay ng
tanong: sariling palagay tungkol sa narinig o
nabasa?
2. Paano ba ang pagbibigay-hinuha sa
kalalabasan ng isang pangyayari?
3. Paano nakatutulong sa atin ang
pagbibigay ng sariling palagay tungkol
sa narinig o nabasa?
Aktiviti/Gawain
Basahin ang isang sitwasyon.
Binigyan ni Mayor Atienza ng trabaho

sa City Hall ang ama ni John Kennedy Olano Jr.
May pangako pa ring bahay sa Tondo Housing
Project si Mayor sa pamilya.
Ano sa palagay mo ang mangyayari sa

buhay ng Pamilya Olano? Piliin ang titik ng
wastong sagot.
a. Makapag-aaral ang magkakapatid na Olano
b. Makatatapos ng kurso si John Kennedy
c. Magiging maayos ang pamumuhay
d. Lahat ng nasa itaas
Narito ang ilang sitwasyon. Lagyan ng

ang puwang ang kalabasan ng pangyayari.
1. Ayaw ni Gng. Tuason na maranasan ng
kanyang tatlong anak na pawing babae ang
katakot-takot na hirap na kanyang
pinagdaanan mula sa pagkabata. Sa
ganito, lumaki sa layaw at hindi
naturuan sa bisnes na kanilang
pinagkukunan ng ikinabubuhay ang mga
ito. Sa kasawiang-palad, biglang
namatay si Gng. Tuason. Sa tatlong anak
naiwan ang pamamahala sa kaunting
kabuhayang naiwan ng ina.
_____ Mahihirapan sila sa simula pero unti-
unti nilang matututuhan ang pangangasiwa sa
kanilang kabuhayan.
_____ Mahihirapan sila kaya kukuha sila ng
mga taong mangangasiwa sa kanilang
hanapbuhay.
2. Dala ng kahirapan sa buhay, hindi

nakapagpatsek-ap ni minsan sa doctor at
walang iniinom na bitamina si Dolly na
ngayon ay kasalukuyang nagsisilang ng
sanggol sa tulong ng isang hilot.
Mayamaya, narinig ng mga kasambahay ang
iyak ni Dolly.
_____ Hindi na siya kayang paanakin ng
hilot at kailangan nang isugod sa ospital.
_____ Naisilang niya ang kanyang anak
subalit namatay makaraan ang ilang sandali.
E. PAGLALAHAD Bigyan ng wakas ang sumusunod na mga

Abstraksyon sitwasyon. Piliin sa kahon ang mga titik ng
(Pamamaraan ng wastong sagot. Isulat ang mga ito sa patlang.
Pagtatalakay) ___1. Laganap ang epidemya ng dengue fever
sa taong
ito. Marami na ang bilang ng
dinadala sa ospital at
ang ilan ay nasawi na.
___2. May babala na ang PAGASA na
manananalasa ang
Super Typhoon sa Kamaynilaan
kinabukasan ng tang-
hali. Kinabukasan sa paggising ni
Rocky ay maliwa-
nag na ang kalangitan. Para bang
walang binabad-
yang pagbagyo bagamat may pag-ulan.
Pumasok si
Rocky sa trabaho ng ika-9 ng umaga.
___3. Malakas na ang buhos ng ulan.
Humahagupit na
rin ang daluyong ng hangin ng
bagyo. Pumasada pa
rin ang masipag na drayber na si
Wally.
___4. Dahil sa lakas ng bagyo, nagtuklapan
ang bubong
ng bahay nina Aling Nene. Tumutulo
na rin ang ulan
sa kanilang kabahayan.
___5. Gabi pa lamang ay naghanda na sina
Aling Marian
at Mang Jonie ng mga pangunahing
pangangailangan
para sa panahon ng kasagsagan ng
bagyo. Nag-ipon
sila ng tubig, namili ng bigas, mga
de-lata, noodles,
at flashlight. Lumakas ang bagyo
nang medaling-
araw.
a. Hindi nila laging suliranin ang
pagkain at ilaw kahit na nag-brown-
out pa ng madaling-araw.
b. Nanglimas ng tubig sa kabahayan sina
Aling Nene.
c. Inabot si Rocky sa trabaho ng
paglakas ng bagyo at nahirapan
siyang nakauwi.
d. Naglunsad ng kampanya ang bawat
barangay ng paglilinis ng mga kanal,
bakuran, at fumigation o ang
pagpapausok.
e. Tumirik ang kanyang ipinapasadang
sasakyan dahil sa mataas na tubig-
baha.
F. PAGSASANAY Basahin ang seleksyon. Alamin ang mga

Mga Paglilinang na detalyeng nakapaloob dito. Sabihin ang
Gawain magiging wakas nito at sagutin ang kasunod
nitong mga katanungan.
Hindi kalia sa lahat ang unti-

unting pagkasira ng kapaligiran. Kapag
tuluyan itong pinabayaan ay lalong
maghihirap sa darating na panahon ang mga
mamama-yan.
Kaugnay nito, nakiisa sa

proyektong pangkapaligi-ran ng Kagawaran
ng Turismo at Kagawaran ng Kapaligi-
ran at Likas na Yaman ang mga mag-aaral sa
ikaanim na baitang. Ang kanilang samahan
ay tinaguriang “Ang Buklod.” Sila’y
nakikiisa sa mithiing mapanumbalik ang
Kagandahan ng paligid. Bilang panimula,
sila ay naglunsad ng isang kampanyang
“Turismo at Kapaligiran, Sagot sa
Kahirapan.” Ang bawat pangkat ng kanilang
samahan ay may mga hakbangin tungo sa
kaunlaran. Sinimulan nila ang paglilinis
at pag-aayos ng pook na nangangailangan ng
wastong kaalaman kung paano maibabalik ang
balanseng ekolohiya ng kapaligiran.
Namigay ang bawat pangkat ng libreng
lalagyan ng mga basura sa mga pampublikong
lugar. Naglunsad din sila ng paligsahan
sa pagpili ng pinakamagandang barangay.

2. Batay sa iyong kaalaman, ano ang wakas
na maibibigay mo sa kwentong ito?
3. Kanino ipinatutungkol ang pamagat ng
kwento? Bakit?
4. Bilang isang mag-aaral, ano naman ang
maitutulong mo upang maging maganda ang
iyong kapaligiran?
5. Anong islogan o salawikain ang maaari
mong iugnay sa wakas ng kwento?
G. PAGLALAPAT Ano ang hinuha mo sa kalabasan ng pangyayari o

Aplikasyon sitwasyon sa ibaba? Itiman ang na
katapat ng iyong sagot.
1. Walang pera ang mag-aral na Ronquillo
nang malaman ang pagdating ng mga
balikbayan.
Sasabihan nila ang mga balikbayan
na huwag na munang ituloy ang pag-uwi sa
bansa.
Gagawa sila ng paraan para
magkaroon ng perang gagastusin para sa
darating na balikbayan.
2. Tumawag ang isang anak nina Mang Rolly

at Aling Lorna na nagtatrabaho sa Davao.
Nalaman niyang pauwi ang kanyang Ate
Kelly at ang pamilya nito sa Maynila.
Mag li-leave siya sa trabaho at
uuwi ng Maynila pagdating ng mga
balikbayan.
Tatawagan nila ang Ate Kelly niya
pag nasa Maynila na ang mga ito at
papupuntahin niya sa Davao.
3. Walang pagkaing Pilipinong inihanda ang

mag-anak na Ronquillo para sa mga
balikbayan.
Magtatanong si Kelly kung nasaan
ang mga pagkaing Pilipino.
Hindi kikibo si Kelly. Kakainin
nila kung ano ang nakahain.
4. Hindi kinakain ng mga balikbayan ang mga

steak, fruit salad at fruit cake.
Kakainin na ang mga iyon ng mag-

anak na Ronquillo.
Hihintayin nilang magsawa ang mga
balikbayan sa mga pagkaing Pilipino.
H. PAGLALAHAT Ang paghinuha ay higit na mataas na antas

Generalisasyon ng pang-unawa kaysa literal. Ang literal ay
pagtukoy lamang sa nakalahad na detalye
samantalang ang paghinuha ay batay sa mga
pahiwatig na nasa teksto. Ang mga pahiwatig
ay mabibigyang-kahulugan batay sa dating
kaalaman ng mambabasa o nakikinig tungkol sa
detalyeng nakalahad. Ang mga dating kaalamang
ito ay bunga ng mga nabasa, nakita, narinig, o
naranasan ng mambabasa.
Halimbawa: Malapit na sa dulo si Matsing. May

dala siyang sulo na nakatali sa kanyang
baywang. Humi-
ngi siya ng tulong kay Pagong ngunit wala
itong magawa. Nang hindi na makaya ni
Matsing ang init at usok ay bumulusok siyang
pababa.
Ano kaya ang nangyari?
IV PAGTATAYA Basahin ng guro
Ibigay ang wakas ng bawat sitwasyon. Isulat

ang sagot sa patlang.
1. Gumamit ng dinamita si Mang Ramon
sa pangingisda. Nakita siya ng mga
bantay-dagat at hinabol siya ng mga ito.
________________________________________
2. Binaha ang pook nina Ka Maning.
Nasira ang kanilang pananim na palay.
Kasali sila sa kooperatiba ng Samahan ng
mga Magbubukid
________________________________________
3. Sumabog ang Bulkang Mayon.
Nalaman ito ng mga may ginintuang-pusong
kasapi ng Samahang Kabataang Barangay.
________________________________________
4. Laganap ang dengue fever sa lugar
ng mga iskwater. Walang gamot ang mga
may sakit. Hindi rin sila
makapagpatingin sa doctor at magpagamot.
________________________________________
V TAKDANG-ARALIN Ibigay ang maaaring maging wakas ng isang

pangyayari.
Si Aka, ang Mangangaso
Pinagtatakhan ng mga katribo

si Aka. Laging nakahuhuli ng simaron. Laging
nag-iihaw ng baboy damo.
“Ano ba ang sikreto mo, Ka
Aka?” tanong ni Barok.
“Ako ay mapagmasid. Mahilig
maglublob sa putikan ang baboy damo. Kaya
naglulublob din ako. Akala nila isa ako sa
kanila. Lumalapit sila sa lubluban ko. Ayon,
nakahuhuli ako,” paliwanag ni Aka.
Ano kaya ang wakas ng

kuwento?
TUKLASIN
Ang dating kaalaman sa mga bagay o pangyayari na may kaugnayan sa

binabasa ay magagamit sa pagbibigay-hinuha sa maaaring mangyari
sa sitwasyong binasa. Ngayong araw, alamin natin kung paano ang
pagbibigay-hinuha sa maaari sa sitwasyong binasa.
1. Naranasan na ba ninyong magbigay ng sariling palagay tungkol

sa narinig o nabasa?
2. Paano ba ang pagbibigay-hinuha sa kalalabasan ng isang
pangyayari?
3. Paano nakatutulong sa atin ang pagbibigay ng sariling palagay
tungkol sa narinig o nabasa?
Gawain 1
Binigyan ni Mayor Atienza ng trabaho sa City Hall ang ama ni John Kennedy
Olano Jr. May pangako pa ring bahay sa Tondo Housing Project si Mayor sa
pamilya.
Ano sa palagay mo ang mangyayari sa buhay ng Pamilya Olano? Piliin

ang titik ng wastong sagot.
a. Makapag-aaral ang magkakapatid na Olano

b. Makatatapos ng kurso si John Kennedy
c. Magiging maayos ang pamumuhay
d. Lahat ng nasa itaas
Gawain 2
Narito ang ilang sitwasyon. Lagyan ng ang puwang ang kalabasan ng

pangyayari.
1. Ayaw ni Gng. Tuason na maranasan ng kanyang tatlong anak na pawing

babae ang katakot-takot na hirap na kanyang pinagdaanan mula sa
pagkabata. Sa ganito, lumaki sa layaw at hindi naturuan sa bisnes na
kanilang pinagkukunan ng ikinabubuhay ang mga ito. Sa kasawiang-palad,
biglang namatay si Gng. Tuason. Sa tatlong anak naiwan ang pamamahala
sa kaunting kabuhayang naiwan ng ina.
_____ Mahihirapan sila sa simula pero unti-unti nilang matututuhan ang

pangangasiwa sa kanilang kabuhayan.
_____ Mahihirapan sila kaya kukuha sila ng mga taong mangangasiwa sa

kanilang hanapbuhay.
2. Dala ng kahirapan sa buhay, hindi nakapagpatsek-ap ni minsan sa doctor

at walang iniinom na bitamina si Dolly na ngayon ay kasalukuyang
nagsisilang ng sanggol sa tulong ng isang hilot. Mayamaya, narinig ng
mga kasambahay ang iyak ni Dolly.
_____ Hindi na siya kayang paanakin ng hilot at kailangan nang isugod

sa ospital.
_____ Naisilang niya ang kanyang anak subalit namatay makaraan ang
ilang sandal.
Alam mo ba na…
Ang dating kaalaman sa mga bagay o

pangyayari na may kaugnayan sa binabasa
ay magagamit sa pagbibigay-hinuha sa maaaring
mangyari sa sitwasyong binasa.
Gawain 3
Bigyan ng wakas ang sumusunod na mga sitwasyon. Piliin sa kahon ang mga
titik ng wastong sagot. Isulat ang mga ito sa patlang.
___1. Laganap ang epidemya ng dengue fever sa taong

ito. Marami na ang bilang ng dinadala sa ospital at
ang ilan ay nasawi na.
___2. May babala na ang PAGASA na manananalasa ang

Super Typhoon sa Kamaynilaan kinabukasan ng tang-
hali. Kinabukasan sa paggising ni Rocky ay maliwa-
nag na ang kalangitan. Para bang walang binabad-
yang pagbagyo bagamat may pag-ulan. Pumasok si
Rocky sa trabaho ng ika-9 ng umaga.
___3. Malakas na ang buhos ng ulan. Humahagupit na

rin ang daluyong ng hangin ng bagyo. Pumasada pa
rin ang masipag na drayber na si Wally.
___4. Dahil sa lakas ng bagyo, nagtuklapan ang bubong

ng bahay nina Aling Nene. Tumutulo na rin ang ulan
sa kanilang kabahayan.
___5. Gabi pa lamang ay naghanda na sina Aling Marian

at Mang Jonie ng mga pangunahing pangangailangan
para sa panahon ng kasagsagan ng bagyo. Nag-ipon
sila ng tubig, namili ng bigas, mga de-lata, noodles,
at flashlight. Lumakas ang bagyo nang madaling-
araw.
a. Hindi nila laging suliranin ang pagkain at ilaw kahit na nag-

brown-out pa ng madaling-araw.
b. Nanglimas ng tubig sa kabahayan sina Aling Nene.
c. Inabot si Rocky sa trabaho ng paglakas ng bagyo at nahirapan

siyang nakauwi.
d. Naglunsad ng kampanya ang bawat barangay ng paglilinis ng mga

kanal, bakuran, at fumigation o ang pagpapausok.
e. Tumirik ang kanyang ipinapasadang sasakyan dahil sa mataas na

tubig-baha.
Gawain 4
Basahin ang seleksyon. Alamin ang mga detalyeng nakapaloob dito. Sabihin
ang magiging wakas nito at sagutin ang kasunod nitong mga katanungan.
Hindi kalia sa lahat ang unti-unting pagkasira ng kapaligiran. Kapag

tuluyan itong pinabayaan ay lalong maghihirap sa darating na panahon ang mga
mamama-yan.
Kaugnay nito, nakiisa sa proyektong pangkapaligi-ran ng Kagawaran ng
Turismo at Kagawaran ng Kapaligiran at Likas na Yaman ang mga mag-aaral sa
ikaanim na baitang. Ang kanilang samahan ay tinaguriang “Ang Buklod.” Sila’y
nakikiisa sa mithiing mapanumbalik ang Kagandahan ng paligid. Bilang panimula,
sila ay naglunsad ng isang kampanyang “Turismo at Kapaligiran, Sagot sa
Kahirapan.” Ang bawat pangkat ng kanilang samahan ay may mga hakbangin tungo
sa kaunlaran. Sinimulan nila ang paglilinis at pag-aayos ng pook na
nangangailangan ng wastong kaalaman kung paano maibabalik ang balanseng
ekolohiya ng kapaligiran. Namigay ang bawat pangkat ng libreng lalagyan ng mga
basura sa mga pampublikong lugar. Naglunsad din sila ng paligsahan sa pagpili
ng pinakamagandang barangay.

2. Batay sa iyong kaalaman, ano ang wakas na maibibigay mo sa kwentong
ito?
3. Kanino ipinatutungkol ang pamagat ng kwento? Bakit?
4. Bilang isang mag-aaral, ano naman ang maitutulong mo upang maging
maganda ang iyong kapaligiran?
5. Anong islogan o salawikain ang maaari mong iugnay sa wakas ng kwento?
 Paglalapat
Ano ang hinuha mo sa kalabasan ng pangyayari o sitwasyon sa

ibaba? Itiman ang na katapat ng iyong sagot.
1. Walang pera ang mag-aral na Ronquillo nang malaman ang pagdating ng mga
balikbayan.
Sasabihan nila ang mga balikbayan na huwag na munang ituloy ang
pag-uwi sa bansa.
Gagawa sila ng paraan para magkaroon ng perang gagastusin para
sa darating na balikbayan.
2. Tumawag ang isang anak nina Mang Rolly at Aling Lorna na nagtatrabaho
sa Davao. Nalaman niyang pauwi ang kanyang Ate Kelly at ang pamilya
nito sa Maynila.
Mag li-leave siya sa trabaho at uuwi ng Maynila pagdating ng mga
balikbayan.
Tatawagan nila ang Ate Kelly niya pag nasa Maynila na ang mga
ito at papupuntahin niya sa Davao.
3. Walang pagkaing Pilipinong inihanda ang mag-anak naRonquillo para sa

mga balikbayan.
Magtatanong si Kelly kung nasaan ang mga pagkaing Pilipino.
Hindi kikibo si Kelly. Kakainin nila kung ano ang nakahain.
4. Hindi kinakain ng mga balikbayan ang mga steak, fruit salad at fruit
cake.
Kakainin na ang mga iyon ng mag-anak na Ronquillo.
Hihintayin nilang magsawa ang mga balikbayan sa mga pagkaing
Pilipino.
TANDAAN
Ang paghinuha ay higit na mataas na antas ng pang-unawa kaysa

literal. Ang literal ay pagtukoy lamang sa nakalahad na detalye
samantalang ang paghinuha ay batay sa mga pahiwatig na nasa
teksto. Ang mga pahiwatig ay mabibigyang-kahulugan batay sa
dating kaalaman ng mambabasa o nakikinig tungkol sa detalyeng
nakalahad. Ang mga dating kaalamang ito ay bunga ng mga nabasa,
nakita, narinig, naranasan ng mambabasa.
Halimbawa:
Malapit na sa dulo si Matsing. May dala siyang sulo na nakatali
sa kanyang baywang. Humingi siya ng tulong kay Pagong ngunit
wala itong magawa. Nang hindi na makaya ni Matsing ang init at
usok ay bumulusok siyang pababa.
Ano kaya ang nangyari?
PAGTATAYA
Basahin ng guro.
Ibigay ang wakas ng bawat sitwasyon. Isulat ang sagot sa

patlang.
1. Gumamit ng dinamita si Mang Ramon sa pangingisda.

Nakita siya ng mga bantay-dagat at hinabol siya ng mga ito.
-
______________________________________________________________
_____
2. Binaha ang pook nina Ka Maning. Nasira ang kanilang
pananim na palay. Kasali sila sa kooperatiba ng Samahan ng
mga Magbubukid.
______________________________________________________________
_____
3. Sumabog ang Bulkang Mayon. Nalaman ito ng mga may
ginintuang-pusong kasapi ng Samahang Kabataang Barangay.
______________________________________________________________
_____
4. Laganap ang dengue fever sa lugar ng mga iskwater.
Walang gamot ang mga may sakit. Hindi rin sila
makapagpatingin sa doctor at magpagamot.
______________________________________________________________
_____
Si Aka,
ang Mangangaso
Pinagtatakhan ng mga katribo si Aka. Laging nakahuhuli ng

simaron.
Laging nag-iihaw ng baboy damo.
“Ano ba ang sikreto mo, Ka Aka?” tanong ni Barok.
“Ako ay mapagmasid. Mahilig maglublob sa putikan ang

baboy damo.
Kaya naglulublob din ako. Akala nila isa ako sa kanila.
Lumalapit sila sa lubluban ko.
Ayon, nakahuhuli ako,” paliwanag ni Aka.
Ano kaya ang wakas ng kuwento?

Petsa: Sesyon : 13
Pamantayan sa Pagganap: Nakapagbibigay ng isang panuto
Kompetensi: Nagagamit nang wasto ang pang-angkop
I LAYUNIN
Nagagamit ang mga pang-angkop sa
Kaalaman: pagpapahayag
Nakasusulat ng mga pahayag o pangungusap na
Saykomotor: ginagamit ang mga pang-angkop
Nakakasunod ng mga pahayag o pangungusap na
Apektiv: ginamit ang mga pang-angkop
II PAKSANG-ARALIN
A. PAKSA Paggamit ng mga Pang-angkop
B. SANGGUNIAN Ugnayan 6, Aralin 31, pp. 271-272
III PAMAMARAAN
D. PAGHAHANDA Ang pang-angkop ay katagang
ginagamit sa pag-uugnay ng pangngalan at
pang-uri; pandiwa at pang-abay, mga salitang
inuulit, at iba pang salita. Ang pang-
angkop ay ginagamit sa pag-uugnay ng mga
salita upang maging madulas ang pagbigkas sa
mga ito.
Basahin ang dayalog:
KAPITANA: Kaya nga mag-iisip tayo ng maaari

natingpagkakitaan.
Hindi naman agad
makakapamunga ang
mga halaman at iba
pang namumungang
Pangmotibesyunal na tanong: punungkahoy. Marami
ring palayan ang
lumubog dahil sa bagyo.
Sayang at malapit
na sanang anihin ang mga
palay.
Aktiviti/Gawain
DELFIN: Huwag tayong mawawalan ng
pag-asa mga
kabarangay.
Nariyan si Mayor na laging
nakasubaybay sa
atin. Gayundin si Kapitana
na talagang hindi
nagpapabaya.
1. Anong pang-ugnay ang ginamit sa mga

salitang nagtatapos sa patinig?
2. Ano naman ang pang-angkop na ginamit
sa salitang nagtatapos sa katinig na
n?
3. Ano ang pinag-uugnay ng pang-angkop na
na?
SABIHIN
Kumuha ng kapareha. Basahin ang putol-putol

na pari-
rala. Magkasundo sa pagsulat sa patlang ng
gagamiting pang-angkop.
Halimbawa:
1. Mamamayan__dumadamay
Mamamayang dumadamay
2. Langgam__pula
_______________________
3. Dahon__lagas
_______________________
4. Maya__umaawit
_______________________
5. Tumutulo__luha
_______________________
E. PAGLALAHAD Buuin ang pangungusap sa paglalagay ng na at

Abstraksyon –ng. Isulat ang mga sagot sa sagutang
(Pamamaraan ng papel.
Pagtatalakay)
1. Umalis patungo___probinsya ang mag-
anak.
2. Bibisitahin nila ang kanila___mga
kamag-anak.
3. Mangunguha rin sila ng sariwa___prutas
at gulay
Sa bukid.
4. Maliligo rin sila sa malilinis___ilog
sa tabi ng kanila___bahay.
F. PAGSASANAY Gamitin sa pangungusap ang mga parirala na

Mga Paglilinang na may na at-ng
Gawain
1. tulay na kawayan
2. buhanging pino
3. sariwang hangin
4. mapuputing bato at malinaw na tubig
G. PAGLALAPAT Piliin ang mga pang-angkop na –ng at na sa

Aplikasyon bawat pangungusap. Sabihin ang dalawang
salita na pinag-uugnay ng mga ito.
1. Maraming magagandang balak si Linda sa

pagta-
tapos.
2. Ipinangako niya sa sariling lalo
siyang magsisipag
sa pag-aaral.
3. Dati ay tamad siyang mag-aaral.
4. Ngunit ngayong pasukan ay nagbago na
siya.
5. Matiyagang nagbabasa siya ng aklat.
H. PAGLALAHAT Pang-angkop ang tawag sa -ng at na. Ito ay

Generalisasyon nag-uugnay ng isang salita sa salitang
binibigyang-turing. May kanya-kanyang gamit
ang mga ito. Nagpapadulas sa pagbigkas ng
mga salita ang mga pang-angkop.
Pang-angkop Ginagamit Halimbawa
1. –ng Kapag ang talagang
huling titik
ng sinusun- masigasig
dang salita
ay
nagtatapos
sa patinig.
2. na Kapag ang
huling titik masisipag
ng sinusun- na
dang salita
ay mamamayan
nagtatapos
sa
katinig
maliban sa dahon na
n. tuyo =
Kapag ang
huling titik dahongtuyo
ng sinusun-
dang salita
ay
nagtatapos
sa n,
nagkakaroon
ng
asimilasyon
kaya
nawawala ang
/n/ at
iniaangkop
ang –ng
dahil
patinig ang
nagi-ging
huling tunog
kapag nawala
ang n.
IV PAGTATAYA Lagyan ng pang-angkop ang dalawang salita sa
bawat bilang. Gamitin sa pangungusap
pagkatapos.
1. Magaling_____koponan
____________________
2. Manlalaro_____mabilis
____________________
3. Kinawiwilihan____isports
____________________
4. Kilala____repire
V TAKDANG-ARALIN Basahin ang mga talata. Tukuyin ang tamang

pang-angkop
Para sa mga puwang upang mabuo ang talata.
Isulat ang sagot sa hiwalay na sagutang
papel.
Ang kasarinlan ay hindi na

gangahulugan (a) tulad ng sinasabi ng ilan
na ang bawat isa ay maaari (b) mamuhay
Nang sagana at mariwasa (c) walang gagawa,
wala (d) magbabayad ng buwis at ang lahat
ay mayaman at maligaya . Iyan ay hindi
kasarinlan. Ang tungkulin ng pamahalaanat
ng namumuno nito ay ibigay sa mga mamamayan
ang lahat ng pagkakataon (e) mapagbuti ang
Kalagayan sa buhay kapalit ang pagtupad sa
mga tungkulin.
- hango sa
“Ang Ating Bagong Kapanagutan”
ni Manuel L. Quezon
TUKLASIN
Ang pang-angkop ay katagang ginagamit sa pag-uugnay ng pangngalan

at pang-uri; pandiwa at pang-abay, mga salitang inuulit, at iba
pang salita. Ngayong araw, alamin natin kungpaano binubuo ang
pang-angkop sa pag-uugnay ng mga salita upang maging madulas ang
pagbigkas sa mga ito.
1. Ano ang tawag sa –ng,-g, at na na nag-uugnay ng isang

salitang binibigyang-turing?
2. Bakit kinakailangang gumamit ng pang-angkop?
Gawain 1
Basahin ang dayalog:
KAPITANA: Kaya nga mag-iisip tayo ng maaari nating

pagkakitaan. Hindi naman agad
makakapamunga
ang mga halaman at iba pang namumungang
punungkahoy. Marami ring palayan ang lumubog
dahil sa bagyo. Sayang at malapit na sanang
anihin ang mga palay.
DELFIN: Huwag tayong mawawalan ng pag-asa mga

kabarangay. Nariyan si Mayor na laging nakasu-
baybay sa atin. Gayundin si Kapitana na talagang
hindi nagpapabaya.
1. Anong pang-ugnay ang ginamit sa mga salitang nagtatapos sa patinig?

2. Ano naman ang pang-angkop na ginamit sa salitang nagtatapos sa katinig na
n?
3. Ano ang pinag-uugnay ng pang-angkop na na?
Gawain 2
SABIHIN
Kumuha ng kapareha. Basahin ang putol-putol na parirala.

Magkasundo sa pagsulat sa patlang ng gagamiting pang-angkop.
Halimbawa:
1. Mamamayan__dumadamay
Mamamayang dumadamay
2. Langgam__pula
_______________________
3. Dahon__lagas
_______________________
4. Maya__umaawit
_______________________
5. Tumutulo__luha
_______________________
Alam mo ba na…
Ang mga pang-ugnay na –ng at na ay tinatawag na pang-

angkop. Ginagamit ang mga
ito sa pag-uugnay ng mga salitang naglalarawan at
inilalarawan.
Gawain 3
Buuin ang pangungusap sa paglalagay ng na at –ng. Isulat ang mga sagot sa
sagutang papel.
1. Umalis patungo___probinsya ang mag-anak.

2. Bibisitahin nila ang kanila___mga kamag-anak.
3. Mangunguha rin sila ng sariwa___prutas at gulay sa bukid.
4. Maliligo rin sila sa malilinis___ilog sa tabi ng kanila___bahay.
Gawain 4
Gamitin sa pangungusap ang mga parirala na may na at-ng
1. tulay na kawayan
2. buhanging pino
3. sariwang hangin.
4. mapuputing bato at malinaw na tubig
 Paglalapat
Piliin ang mga pang-angkop na –ng at na sa bawat pangungusap.

Sabihin ang dalawang salita na pinag-uugnay ng mga ito.
1. Maraming magagandang balak si Linda sa pagtatapos.

2. Ipinangako niya sa sariling lalo siyang magsisipagsa pag-
aaral.
3. Dati ay tamad siyang mag-aaral.
4. Ngunit ngayong pasukan ay nagbago na siya.
5. Matiyagang nagbabasa siya ng aklat.
TANDAAN
Pang-angkop ang tawag sa -ng at na. Ito ay nag-uugnay ng isang

salita sa salitang binibigyang-turing. May kanya-kanyang gamit
ang mga ito. Nagpapadulas sa pagbigkas ng mga salita ang mga
pang-angkop.
Pang-angkop Ginagamit Halimbawa

1. –ng Kapag ang talagang
huling titik masigasig
ng sinusun-
dang salita
ay
nagtatapos
sa patinig.
2. na Kapag ang masisipag na

huling titik
ng sinusun- mamamayan
dang salita
ay
nagtatapos
sa
katinig
maliban sa
n. dahon na
tuyo=
Kapag ang dahongtuyo

huling titik
ng sinusun-
dang salita
ay
nagtatapos
sa n,
nagkakaroon
ng
asimilasyon
kaya
nawawala ang
/n/ at
iniaangkop
ang –ng
dahil
patinig ang
nagi-ging
huling tunog
kapag nawala
ang n.
PAGTATAYA
Lagyan ng pang-angkop ang dalawang salita sa bawat bilang.

Gamitin sa pangungusap
pagkatapos.
1. Magaling_____koponan
____________________
2. Manlalaro_____mabilis
____________________
3. Kinawiwilihan____isports
____________________
4. Kilala____repire
Gawain 5
Basahin ang mga talata. Tukuyin ang tamang pang-angkop para sa mga puwang
upang mabuo ang talata. Isulat ang sagot sa hiwalay na sagutang papel.
Ang kasarinlan ay hindi na gangahulugan (a) tulad ng sinasabi ng

ilan na ang bawat isa ay maaari (b) mamuhay nang sagana at mariwasa (c)
walang gagawa, wala (d) magbabayad ng buwis at ang lahat ay mayaman at
maligaya. Iyan ay hindi kasarinlan. Ang tungkulin ng pamahalaan at ng
namumuno nito ay ibigay sa mga mamamayan ang lahat ng pagkakataon (e)
mapagbuti ang kalagayan sa buhay kapalit ang pagtupad sa mga tungkulin.
-hango sa “Ang Ating Bagong

Kapanagutan”
ni Manuel L.
Quezon

Petsa: Sesyon : 14
Pamantayang Pangnilalaman: Naipamamalas ang iba’t ibang karanasan upang
maunawaan ang iba’t ibang teksto
Pamantayan sa Pagganap: Nakagagawa ng nakalarawang balangkas upang
maipakita ang nakalap na datos o impormasyon
Kompetensi: Nakakakuha ng impormasyon sa pamamagitan ng
pahapyaw na pagbasa
I LAYUNIN
Nakapagbibigay ng impormasyon sa pamamagitan ng
Kaalaman: pahapyaw na pagbasa
Nakasusulat ng impormasyon sa pamamagitan ng
Saykomotor: pahapyaw na pagbasa
Nakakasunod ng impormasyon sa pamamagitan ng
Apektiv: pahapyaw na pagbasa
II PAKSANG-ARALIN
A. PAKSA Pahapyaw na Pagbasa
B. SANGGUNIAN Ugnayan 6, Aralin 40, pp. 347
C. KAGAMITANG tsart
PAMPAGTUTURO
III PAMAMARAAN
D. PAGHAHANDA Basahin ang tula
Kapaligiran at Buhay
Masdan ninyo ang paligid na ubod ng

ganda
May mga bundok, mga ilog, mga sapa
Maraming bulaklak ang nagbibigay-
sigla
Sa mga bubuyog na dumarapo sa kanila.
Ang mga hayop naman sa mga kaparangan

Tila nasa paraiso pagkat maraming
halaman
Di sila magugutom, magtungo kahit
saanman
Pangmotibesyunal na tanong: Sapagkat bawat panig ng gubat ay may
panlaman sa tiyan.
Aktiviti/Gawain 1. Ano-ano ang kagandahang binanggit sa

tula?
2. Paano nabubuhay ang mga ito sa gubat?
3. Sino ang tinutukoy ng salitang “buhay”
sa tula?
Ang pagbasa ay maaaring intensibo o

ekstensibo. Ang intensibong pagbasa ay
mapanuring pagbasa kung saan nalilinang ang mga
kasanayan sa mapanuring pag-iisip. Ang mga
teksto at pagsasanay ay tumutulong sa paglinang,
pagpapatibay, o pagpapayaman ng kasanayan sa
pagbasang may pang-unawa.
Halimbawa:
Basahin ang tula
Pagmamahal ng Isang Ina

1
Ako si Melay
Carmela ang buong pangalan
Ngayon ay aking kaarawan
Unang araw ng buwan
2
Mahirap lang ang aming buhay
Maagang nawala si Tatay
Itinaguyod ako ni Inay
Pagbuburda ang kanyang hanapbuhay
3
Mabait aking kaibigan
Alam nila ang aking buhay
Ngunit di nila kilala si Nanay
Pagkat bagong lipat kami sa barangay.
4
Habang naglalaro kami sa laruan
May itinuro kamag-aral kong si Mary Ann
Isang babaing naglalakad na papilay-pilay
Kakatwang paglalakad kanilang namasdan
5
Di ako nakaimik pagkat namataan
Ang matandang nakita na papilay-pilay
Ay ang aking ina na galing kung saan
Nakapagtatakang makita sa lansangan.
6
Lakad-takbo ako nang oras-uwian
Agad na niyakap ang mahal kong Inay
Ngunit laking-gulat sa aking namasdan
May espesyal na cake sa hapag-kainan.
Sagutin:
1. Paano nabubuhay ang mag-inang Carmela?
2. Kaninong kaarawan ang araw na iyon?
3. Anong nangyari sa kanyang Itay?
E. PAGLALAHAD Ang pagbasa ay maaaring intensibo o
Abstraksyon ekstensibo. Ang intensibong pagbasa ay
(Pamamaraan ng mapanuring pagbasa kung saan nalilinang
Pagtatalakay) ang mga kasanayan sa mapanuring pag-iisip.
Ang mga teksto at pagsasanay ay tumutulong
sa paglinang, pagpapatibay, o pagpapayaman
ng kasanayan sa pagbasang may pang-unawa
Himno ng Batangas
I
Batangas bukal ng kadakilaan
Ang pinakapuso ay bulkan ng Taal
Kaygandang malasin, payapa, marangal
Ngunit nagngangalit kapag niyurakan.
II
Batangas brilyante sa Katagalugan
May barong Tagalog at bayaning tunay
Mabini, Laurel, Recto, Diokno, at
Kalaw
Agoncillo at Malvar sa bayan ay
dangal.
III
Batangas ay mutya sa dulong silangan
Bantayog ng sipag yaong katangian
Sulo sa dambana nitong Inang Bayan
Batangas kong mahal, ngayon at
kailanman.
Kagandahang - Loob ng Kagawaran

ng Edukasyon, Dibisyon ng Batangas
Sagutin:
1. Bakit sinasabing pinakapuso ng

Batangas ang bulkan ng Taal?
2. Bakit inihahambing ang lalawigan sa
bulkan ng Taal?
3. Ano ang nalalaman mo sa mga dakilang
bayaning mula sa Batangas?
4. Bakit sinasabing bantayog ng sipag
ang lalawigan?
Basahin nang mabilisan at sagutin ang sumusunod

na mga tanong. Isulat sa patlang ang iyong mga
sagot.
Saknong 1
1. Ano ang paksa ng unang saknong?
2. Ano ang pinakapuso ng Batangas?
3. Ano ang dalawang salitang naglalarawan
sa lalawigan?
4. Kailan nagagalit?
F. PAGSASANAY Saknong 2
Mga Paglilinang na 1. Ano ang paksa ng ikalawang saknong?
Gawain 2. Ano ang ngalan ng mga bayaning Batangueño?
Saknong 3
3. Ano ang paksa ng ikatlong saknong?
4. Ano ang dalawang pariralang naglalarawan
sa Batangas?
G. PAGLALAPAT Basahin ang mga tanong. Base sa tulang

Aplikasyon Pagmamahal ng Isang Ina, sagutin at ipaliwanag.
1. Sa ika-4 na saknong, sino ang itinuro ng

kamag-aral ni Carmela?
2. Sa ika-5 -6 na saknong, ano ang
aksidenteng muntik mangyari kay Carmela
noong bata pa siya?
3. Sa saknong 1, kaninong kaarawan ang araw
na iyon?
4. Sa saknong 2, paano nabubuhay ang mag-
inang Carmela?
H. PAGLALAHAT Ang pahapyaw na pagbasa (scanning)

Generalisasyon ay
mabilisang pagbasa tulad ng skimming
ngunit nakatuon
ito sa paghahanap ng isang tiyak na
impormasyon sa
isang pahina. Hindi nito layunin na
makita ang
hinahanap sa mabilis at madaling paraan.
Halimbawa
nito ay ang paghahanap ng numero ng
telepono sa
direktoryo, paghanap ng trabaho, pagbasa
ng talaan ng
nilalaman, indeks, mga paupahang
establisimento,
pagtingin sa resulta ng pagsusulit, o
kaya ay presyo ng
mga bilihin.
IV PAGTATAYA Bilugan ang titik ng tamang sagot.
1. Ang himno ng Batangas ay may (a. 5 b. 3

c. 2) saknong.
2. Batangas ay (a. mutya b. perlas c.
bronsi) sa dulong silangan.
3. Batangas (a. mutya b. brilyante c.
silber) sa Katagalugan.
4. Bantayog ng (a. tamad b. sipag c.
tiyaga) yaong katangian.
V TAKDANG-ARALIN Ano ang mensahe ng tula? Bakit?

Sagot:__________________________________________
Paliwanag
______________________________________
______________________________________
______________________________________
______________________________________
TUKLASIN
Isa sa mga libangan natin ay ang pagbabasa. Ngayong araw,

malalaman natin ang isang mapanuring pagbasa kung saan nalilinang
ang mga kasanayan sa mapanuring pag-iisip. Ang mga teksto at
pagsasanay ay tumutulong sa paglinang, pagpapatibay, o
pagpapayaman ng kasanayan sa pagbasang may pang-unawa
1. Ano-ano ang kagandahang binanggit sa tula?

2. Paano nabubuhay ang mga ito sa gubat?
3. Sino ang tinutukoy ng salitang “buhay” sa tula?
Gawain 1
Basahin ang tula
Kapaligiran at Buhay
Masdan ninyo ang paligid na ubod ng ganda

May mga bundok, mga ilog, mga sapa
Maraming bulaklak ang nagbibigay-sigla
Sa mga bubuyog na dumarapo sa kanila.
Ang mga hayop naman sa mga kaparangan

Tila nasa paraiso pagkat maraming halaman
Di sila magugutom, magtungo kahit saanman
Sapagkat bawat panig ng gubat ay may
panlaman sa tiyan.
Gawain 2
Basahin ang tula.
Pagmamahal ng Isang Ina
1
Ako si Melay
Carmela ang buong pangalan
Ngayon ay aking kaarawan
Unang araw ng buwan
2
Mahirap lang ang aming buhay
Maagang nawala si Tatay
Itinaguyod ako ni Inay
Pagbuburda ang kanyang hanapbuhay
3
Mabait aking kaibigan
Alam nila ang aking buhay
Ngunit di nila kilala si Nanay
Pagkat bagong lipat kami sa barangay.
4
Habang naglalaro kami sa laruan
May itinuro kamag-aral kong si Mary Ann
Isang babaing naglalakad na papilay-pilay
Kakatwang paglalakad kanilang namasdan
5
Di ako nakaimik pagkat namataan
Ang matandang nakita na papilay-pilay
Ay ang aking ina na galing kung saan
Nakapagtatakang makita sa lansangan.
6
Lakad-takbo ako nang oras-uwian
Agad na niyakap ang mahal kong Inay
Ngunit laking-gulat sa aking namasdan
May espesyal na cake sa hapag-kainan.
Sagutin:
1. Paano nabubuhay ang mag-inang Carmela?

2. Kaninong kaarawan ang araw na iyon?
3. Anong nangyari sa kanyang Itay?
Alam mo ba na…
Ang pagbasa ay maaaring intensibo o ekstensibo.

Ang intensibong pagbasa ay mapanuring
pagbasa kung saan nalilinang ang mga kasanayan sa
mapanuring pag-iisip. Ang mga teksto at
pagsasanay ay tumutulong sa paglinang, pagpapatibay, o
pagpapayaman ng kasanayan sa
pagbasang may pang-unawa
Gawain 3
Himno ng Batangan
I
Batangas bukal ng kadakilaan
Ang pinakapuso ay bulkan ng Taal
Kaygandang malasin, payapa, marangal
Ngunit nagngangalit kapag niyurakan.
II
Batangas brilyante sa Katagalugan
May barong Tagalog at bayaning tunay
Mabini, Laurel, Recto, Diokno, at
Kalaw
Agoncillo at Malvar sa bayan ay
dangal.
III
Batangas ay mutya sa dulong silangan
Bantayog ng sipag yaong katangian
Sulo sa dambana nitong Inang Bayan
Batangas kong mahal, ngayon at
kailanman.
Kagandahang-Loob ng Kagawaran
ng Edukasyon, Dibisyon ng Batangas
Sagutin:
1. Bakit sinasabing pinakapuso ng
Batangas ang bulkan ng Taal?
2. Bakit inihahambing ang lalawigan
sa bulkan ng Taal?
3. Ano ang nalalaman mo sa mga
dakilang bayaning mula sa
Batangas?
4. Bakit sinasabing bantayog ng
sipag ang lalawigan?
Basahin nang mabilisan at sagutin ang sumusunod na mga tanong. Isulat sa

patlang ang iyong mga sagot.
Saknong 1
1. Ano ang paksa ng unang saknong?

2. Ano ang pinakapuso ng Batangas?
3. Ano ang dalawang salitang naglalarawan sa lalawigan?
4. Kailan nagagalit?
Gawain 4
Saknong 2
1. Ano ang paksa ng ikalawang saknong?

2. Ano ang ngalan ng mga bayaning Batangueño?
Saknong 3
1. Ano ang paksa ng ikatlong saknong?
Ano ang dalawang pariralang naglalarawan sa Batangas?
 Paglalapat
Basahin ang mga tanong. Base sa tulang Pagmamahal ngIsang Ina,

sagutin at ipaliwanag.
1. Sa ika-4 na saknong, sino ang itinuro ng kamag-aral ni

Carmela?
2. Sa ika-5 -6 na saknong, ano ang aksidenteng muntik mangyari
kay Carmela noong bata pa siya?
3. Sa saknong 1, kaninong kaarawan ang araw na iyon?
Sa saknong 2, paano nabubuhay ang mag-
inang Carmela?
TANDAAN
Ang pahapyaw na pagbasa (scanning) ay mabilisang pagbasa tulad ng

skimming ngunit nakatuon ito sa paghahanap ng isang tiyak na
impormasyon sa isang pahina. Hindi nito layunin na makita ang
hinahanap sa mabilis at madaling paraan. Halimbawa nito ay ang
paghahanap ng numero ng telepono sa direktoryo, paghanap ng
trabaho, pagbasa ng talaan ng nilalaman, indeks, mga paupahang
establisimento, pagtingin sa resulta ng pagsusulit, o kaya ay
presyo ng mga bilihin.
PAGTATAYA
Bilugan ang titik ng tamang sagot.
1. Ang himno ng Batangan ay may (a. 5 b. 3 c. 2) saknong.

2. Batangas ay (a. mutya b. perlas c. bronsi) sa dulong
silangan.
3. Batangas (a. mutya b. brilyante c. silber) sa
Katagalugan.
4. Bantayog ng (a. tamad b. sipag c. tiyaga) yaong
katangian.
Gawain 5
Ano ang mensahe ng tula? Bakit?
Sagot: __________________________________________
Paliwanag: ______________________________________
______________________________________
______________________________________
______________________________________
Petsa: Sesyon : 15
Pamantayang Pangnilalaman: Napapaunlad ang kasanayan sa pagsulat ng
iba’t ibang uri ng sulatin
Pamantayan sa Pagganap: Nakasusulat ng isang talambuhay at orihinal
na tula
Kompetensi: Nakasusulat ng liham
I LAYUNIN
Nakasusulat ng isang liham na may iba’t
Kaalaman: ibang bahagi
Nakabubuo ng isang liham na may iba’t ibang
Saykomotor: bahagi
Nakapagmamasid ng masuri sa pagsulat ng
Apektiv: liham na may iba’t ibang bahagi
II PAKSANG-ARALIN
A. PAKSA Pagsulat ng Liham Pangangalakal
B. SANGGUNIAN Landas sa Wika 6, Aralin 34, pp. 200-204
III PAMAMARAAN
D. PAGHAHANDA
Pangmotibesyunal na tanong: 1. Naranasan na ba ninyong nakatanggap ng
liham?
2. Saan galing ang natangap ninyong
liham?
Aktiviti/Gawain 3. Ano ang iyong pakiramdam?
Liham
Pangangalakal
Paaralang P.Gomez
Sta. Cruz, Maynila
Pebrero 17, 2016
Ang Tagapamanihala
Sangay ng Paaralang Lungsod
Maynila
Mahal na Ginang:
Magalang po naming kayong

inaanyayahan sa aming pagtatapos na
gaganapin sa bulwagan naming paaralan, sa
ika-24 ng Marso, 2016 sa ganap na ika-8:00
n.u.
Ang inyong pampasiglang pananalita

ay inaasahan namin upang malubos ang
kaligayahan ng mga magsisipagtapos.
Lubos na gumagalang,
Leticia dela Cruz
(Pangulo ng Magsisipagtapos)
Unawain mo
1. Sino ang sumulat ng liham?
2. Sino ang kanyang inaanyayahan?
3. Bakit niya inaanyayahan ang
tagapamanihala?
4. Saan at kalian gaganapin ang
pagtatapos?
E. PAGLALAHAD
Abstraksyon Ang liham pangangalakal ay isinusulat
(Pamamaraan ng kung umoorder ng mga bagay na gagamitin o
Pagtatalakay) ititinda, humihingi ng tulong, nag-aaplay ng
trabaho, o nagtatanong
May kaibahan ang mga bahagi nito sa
liham pangkaibigan at pormal ang tono nito.
Dapat ay maayos at malinaw ang
pagkakasulat nito.
Basahin ang sumusunod na liham. Tungkol

saan ito? Ano ang kaibahan nito sa unang
liham?
285 Perez St.
Malibay, Pasay City
Ika-20 ng Marso, 2016
G.Roberto S. Sebastian
BEA Laboratories, Inc.
63 Congressional
Toro Hills, Quezon City
G.Sebastian:
Nabasa ko po sa inyong patalastas sa

Inquirer na na-
ngangailangan kayo ng utility boy na
magdadala ng inyong mga produkto sa mga suki
ninyong tindahan. Nais ko pong mag-aplay sa
posisyong ito ngayong bakasyon. Malaking
tulong po sa akin kung tatanggapin ninyo ako
sa trabahong ito. Anumang oras ay handa po
akong makipagpakita sa inyo para sa interbyu
at upang malaman ko ang iba pang kahilingan
para sa trabahong ito.
Inaasahan ko po ang inyong pagtugon.
Rodel Santiago
F. PAGSASANAY Basahin ang sumusunod na liham
Mga Paglilinang na pangangalakal:
Gawain
1826 Jose Rizal St.
Guinobatan, Albay
Enero 6, 2016
Ang Patnugot
Magasing Liwayway
P.O.Box 1153
Maynila
Ginoo:
Nais ko po sanang magkaroon ng
lingguhang sipi ng magasin simula sa unang
lingo ng Pebrero. Kalakip po ng liham ko
ang money order sa halagang dalawang
libong piso (2,000.00) para sa isang taon.
Lubos na nagpapasalamat,
Lydia dela Cruz
Sumulat ng kaparehong liham tungkol sa pag-

oorder ng pagkain sa isang restawran.
G. PAGLALAPAT SABIHIN
Aplikasyon Ano-anong bahagi ng liham ang
sumusunod?
1. Lubos na gumagalang,
2. Jose F. Flores
Kapitan ng Barangay
3. Brgy. San Juan

Sta. Cruz, Laguna
Ika-19 ng Enero, 2000
4. Kgg. Romeo de Jesus

Patnugot
Kagawaran ng Pagawaang-Bayan at Daan
5. Kgg. Romeo de Jesus:
6. Nais po naming ipabatid sa inyo ang

aming dinaranas na paghihirap dala na
rin ng lubak-lubak na kalsada papunta
sa aming barangay. Kung maaari po
lamang ay maiayos ang aming kalsada
upang maging mabilis at maginhawa ang
pagdadala ng aming produkto sa bayan.
Kami po’y umaasa sa inyong mabilis na
aksyon.
H. PAGLALAHAT * Ang liham pangangalakal ay pormal na

Generalisasyon liham.
* Gumagamit ito ng magagalang na pananalita
tulad ng
Ginoo, Ginang, Binibini at iba pang
katawagang
paggalang sa bating pambungad. Magalang
na pananalita
rin ang ginagamit sa bating pangwakas.
* Ang liham ay maikli at naglalaman lamang
ng
mahalagang detalye kaugnay ng layunin sa
pagsulat ng
liham.
* Ang liham pangangalakal ay may sinusunod
na sangkap:
a. pamuhatan
b. patunguhan
c. bating panimula
d. katawan ng liham
e. bating pangwakas
f. lagda
* Ang bating panimula ng liham-
pangangalakal ay
ginagamitan ng bantas na tutuldok sa
hulihan.
* Ang bating pangwakas ay ginagamitan ng
kuwit.
* Sinisimulan sa malaking titik ang lahat
ng pangngalang
Pantangi.
* May liham tayong ginagawa na tungkol sa
pag-order ng
mga pagkain, aklat,damit, at iba pa. May
liham tayo para
sa pagpasok sa trabaho o pagbili ng
kotse, bahay, at mga
produkto. Ang mga liham na ito ay
tinatawag na
liham pangangalakal.
IV PAGTATAYA Isulat nang maayos ang mga sumusunod na
bahagi ng isang liham pangangalakal.
Pagsunod-sunurin ang mga ito. Gumamit ng
wastong bantas. Gawin ito sa sagutang
papel.
1. 366 Daang Mabini
Marikina, Metro Manila
2. Lubos na gumagalang
3. Maria Fe Reyes
4. G. Nilo S. Rom
Dane Publishing House
203 Mindanao Ave. Ext.
Project 8
Lungsod ng Quezon
5. Ginoong Rom
6. Nabasa ko po sa pahayagan na
nangangailangan
kayo ng isang illustrator sa
komiks sa inyong
tanggapan. Nais ko pong
mag-aplay sa posisyong
ito. Mahilig po ako sa
pagdodrowing. Marami nap
o akong mga nanalong drowing
sa aming paaralan.
Kung inyong mamarapatin,
nais ko pong
makipagkita sa inyo para sa
interview at para
ipakita ang mgaginawa ko.
Sana po ay mabigyan
ninyo ako ng pagkakataon na
makapagtrabaho
ngayong bakasyon upang
makatulong naman po
ako sa aking mga magulang.
Lubos po akong
umaasa sa inyong pagsagot.
V TAKDANG-ARALIN Sumulat ng isang liham pangangalakal na

ginagamitan ng wastong sangkap. Gawing
malinis at maganda ang pagkakasulat.
TUKLASIN
Hindi lamang mga liham pangkaibigan ang ginagawa natin sa araw-

araw. Ngayong araw, alamin natin ang isa pang uri ng liham
tungkol sa pag-order ng mga aklat, damit, at iba pa. May para sa
pagpasok sa trabaho o pagbili ng kotse, bahay, at mga produkto.
1. Nakaranas na ba kayong sumulat sa inyong kamag-anak na nasa

malayong lugar?
2. Nakatanggap na ba kayo ng liham mula sa iyong kaibigan?
3. Ano ang iyong pakiramdam?
Gawain 1
Liham Pangangalakal
Paaralang P.Gomez
Sta. Cruz, Maynila
Pebrero 17, 2016
Ang Tagapamanihala
Sangay ng Paaralang Lungsod
Maynila
Mahal na Ginang:
Magalang po namin kayong

inaanyayahan sa aming pagtatapos na
gaganapin sa bulwagan ng aming paaralan, sa
ika-24 ng Marso, 2016 sa ganap na ika-8:00
n.u.
Ang inyong pampasiglang pananalita

ay inaasahan naming upang malubos ang
kaligayahan ng mga magsisipagtapos.
Leticia dela Cruz
(Pangulo ng Magsisipagtapos)
Unawain mo
1. Sino ang sumulat ng liham?

2. Sino ang kanyang inaanyayahan?
3. Bakit niya inaanyayahan ang tagapamanihala?
4. Saan at kalian gaganapin ang pagtatapos?
Gawain 2
Basahin ang sumusunod na liham.

Tungkol saan ito? Ano ang kaibahan nito sa unang liham?
285 Perez St.
Malibay, Pasay City
G.Roberto S. Sebastian
BEA Laboratories, Inc.
63 Congressional
Alam mo ba na…
Ang liham pangangalakal ay isinusulat kung

umoorder ng mga bagay na
gagamitin o ititinda, humihingi ng tulong, nag-
aaplay ng trabaho, o nagtatanong.
May kaibahan ang mga bahagi nito sa liham

pangkaibigan at pormal ang tono
nito. Dapat ay maayos at malinaw ang
pagkakasulat nito.
Gawain 3
Basahin ang sumusunod na liham pangangalakal:

1826 Jose Rizal St.
Guinobatan, Albay
Enero 6, 2016
Ang Patnugot
Magasing Liwayway
P.O.Box 1153
Maynila
Ginoo:
Nais kop o sanang magkaroon ng

lingguhang sipi ng magasin simula sa unang
lingo ng Pebrero. Kalakip po ng liham ko
ang money order sa halagang dalawang
libong piso (2,000.00) para sa isang taon.
Lubos na nagpapasalamat,
Lydia dela Cruz
Sumulat ng kaparehong liham tungkol sa pag-oorder

ng pagkain sa isang restawran.
 Paglalapat
Ano-anong bahagi ng liham ang sumusunod?
1. Lubos na gumagalang,
2. Jose F. Flores
Kapitan ng Barangay
3. Brgy. San Juan

Sta. Cruz, Laguna
Ika-19 ng Enero, 2000
4. Kgg. Romeo de Jesus

Patnugot
Kagawaran ng Pagawaang-Bayan at Daan
5. Kgg. Romeo de Jesus:
6. Nais po naming ipabatid sa inyo ang aming dinaranas na

paghihirap dala na rin ng lubak-lubak na kalsada papunta sa
aming barangay. Kung maaari po lamang ay maiayos ang aming
kalsada upang maging mabilis at maginhawa ang pagdadala ng
aming produkto sa bayan. Kami po’y umaasa sa inyong mabilis na
aksyon.
TANDAAN
* Ang liham pangangalakal ay pormal na liham.

* Gumagamit ito ng magagalang na pananalita tulad ng Ginoo,
Ginang, Binibini at iba
pang katawagang paggalang sa bating pambungad. Magalang na
pananalita rin ang
ginagamit sa bating pangwakas.
* Ang liham ay maikli at naglalaman lamang ng mahalagang
detalye kaugnay ng layunin
sa pagsulat ng liham.
* Ang liham pangangalakal ay may sinusunod na sangkap:
a. pamuhatan d. katawan ng liham
b. patunguhan e. bating pangwakas
c. bating panimula f.
lagda
* Ang bating panimula ng liham-pangangalakal ay ginagamitan ng
bantas na tutuldok sa
hulihan.
* Ang bating pangwakas ay ginagamitan ng kuwit.
* Sinisimulan sa malaking titik ang lahat ng pangngalang
pantangi.
* May liham tayong ginagawa na tungkol sa pag-order ng mga
pagkain, aklat,damit, at
iba pa. May liham tayo para sa pagpasok sa trabaho o pagbili
ng kotse, bahay, at mga
produkto. Ang mga liham na ito ay tinatawag na liham
pangangalakal.
PAGTATAYA
Isulat nang maayos ang mga sumusunod na bahagi ng

isang liham pangangalakal.
Pagsunod-sunurin ang mga ito. Gumamit ng wastong bantas.
Gawin ito sa sagutang papel.
1. 366 Daang Mabini

Marikina, Metro Manila
2. Lubos na gumagalang
3. Maria Fe Reyes
4. G. Nilo S. Rom
Dane Publishing House
203 Mindanao Ave. Ext.
Project 8
Lungsod ng Quezon
5. Ginoong Rom
6. Nabasa ko po sa pahayagan na nangangailangan kayo ng isang
illustrator sa komiks sa
inyong tanggapan. Nais ko pong mag-aplay sa posisyong ito.
Mahilig po ako sa
pagdodrowing. Marami na po akong mga nanalong drowing sa aming
paaralan. Kung
inyong mamarapatin, nais ko pong makipagkita sa inyo para sa
interview at para ipakita ang
mga ginawa ko. Sana po ay mabigyan ninyo ako ng pagkakataon na
makapagtrabaho
ngayong bakasyon upang makatulong naman po ako sa aking mga
magulang.
Lubos po akong umaasa sa inyong
pagsagot.
Gawain 4
Sumulat ng isang liham-pangangalakal na ginagamitan ng wastong sangkap.

Gawing malinis at maganda ang pagkakasulat.

Petsa: Sesyon : 16
Pamantayang Naipamamalas ang pagpapahalaga at kasanayan sa
Pangnilalaman: paggamit ng wika sa komunikasyon at pagbasa ng
iba’t ibang uri ng panitikan
Pamantayan sa Pagganap: Napapahalagahan ang wika at panitikan sa
pamamagitan ng pagsali sa usapan at talakayan,
paghiram sa aklatan, pagkukuwento, pagsulat ng tula
at kuwento
Kompetensi: Nagagamit ang wika bilang tugon sa sariling
pangangailangan at sitwasyon
I LAYUNIN
Nakapagbibigay ng sariling tugma o palaisipan
Kaalaman:
Nakabubuo ng mga taludtod na magkakatugma
Saykomotor:
Nakasusulat ng sariling tugma o palaisipan
Apektiv:
II PAKSANG-ARALIN
A. PAKSA Pagsulat ng Tugma
B. SANGGUNIAN Landas sa Wika 6, Aralin 37, pp. 216-221
C. KAGAMITANG tsart
PAMPAGTUTURO
III PAMAMARAAN
D. PAGHAHANDA Basahin
Ito palang labong

Kung bagong tutubo
Langit na mataas
Ang itinuturo
Kung ito’y lumaki’t
Masunod ang anyo
Lupang tinubuan
Doon din ang yuko.
Pangmotibesyunal na 1. Anong magandang kaisipan ang makukuha sa

tanong: tugmang ito?
2. Paano kaya bumuo ng mga tugma?
3. Ano-ano ang napuna mo sa pagkakabuo ng mga
tugma?
4. Kung ikaw ang susulat ng tugma, ano-ano ang
dapat mong malaman?
Basahin o awitin
Aktiviti/Gawain
Mamang Sorbetero
I.
Mamang sorbetero, anong ngalan mo?
Tinda mong ice cream, gustong-gusto ko
Init ng buhay, pinapawi mo
Sama ng loob, nalilimutan ko
CHORUS:
Mamang sorbetero, tayo’y sumayaw
Kalembang mong hawak, muling ikaway
Batang munti, sa ‘yo’y naghihintay
Bigyang ligaya ngayong tag-araw
II.
Masdan ang lupa, sa himpapawid
Korteng sorbetes, sa pisngi ng langit
Mata ng dalaga’y, nananaginip
Mayro’ng sikretong, nasasaisip.
1. Ano ang inyong nalalaman tungkol sa tugma?

2. Ano ang napansin ninyo sa hulihan ng awit?
3. Ano ang tawag sa pantig na may salungguhit?
4. Mahalaga ba itong sangkap sa pagbuo ng isang
tula?
5. Maaari ba nating alisin ang tugma sa Tulang
Tagalog?
E. PAGLALAHAD KAHULUGAN NG TUGMA
Abstraksyon
(Pamamaraan ng Isa sa kinakailangan sa pagsulat/paglikha ng
Pagtatalakay) tula ay ang elemento sa tugma.
TUGMA = (Ayon kay Rizal) pagkakapareho ng
dulong tunog hindi letra.
TUNOG
Malakas
Patinig
Katinig
Mahina
May Impit Walang Impit
PANGKALAHATANG KAURI
1. PATINIG (a, e, i, o, u)
2. KATINIG
(B,C,D,F,G,H,J,K,L,M,N,Ñ,NG,P,Q,R,S,T,V,W,X,Y
,Z)
MGA URI NG TUGMANG PATINIG
A. Walang Impit – Magkakatugma ang anumang

dalawa o higit pang salitang nagtatapos sa
iisang patinig na walang impit
Halimbawa:
a e-i o-u
masaya kamote asikaso
dalaga ate demonyo
pluma lalaki datu
B. May Impit – Magkakatugma ang anumang dalawa o

higit pang salitang nagtatapos sa iisang
patinig na may impit o glottal na pasara.
Halimbawa:
a e-i o-u
salitâ tunggalî tabò
dakilá luwalhatì paglalahò
digmâ naghaharì Tukò
MGA URI NG TUGMANG KATINIG
A. MAHINA –Magkakatugma ang anumang dalawa o

higit pang salitang magkatulad ang patinig ng
huling pantig at ang pinakadulong ponemang
katinig ay alinman sa mga ponemang
l,m,n,ng,r,w,y.
Halimbawa:
a e-i o-u
kasal anghel Bohol
alam kulimlim gahum
halaman De Belen pantalon
gatang duling barumbarong
lahar baler motor
sayaw agiw hello
bitay isprey baduy
B. MALAKAS – Magkakatugma ang anumang dalawa o

higit pang salitang magkatulad ang pantig ng
huling pantig at ang pinakadulong ponemang
katinig ay alinman sa mga ponemang
b,k,d,g,p,s,t.
Halimbawa:
a e-i o-u
hikab talahib lukob
tagaktak matalik Taruc
lahad bilibid panghilod
pusag pinipig halughog
alapaap susmaryosep Kupkop
patalastas buntis hulagpos
ulat pinakbet kilabot
F. PAGSASANAY Magbigay ng mga salitang maaaring gamitin sa pagbuo

Mga Paglilinang ng tugma tungkol sa mga sumusunod.
na Gawain 1. sampagita-maputi, mabango, kuwintas ng dalaga
2. saranggola-_______________________________
3. ama -
_______________________________
4. simbahan -_______________________________
5. durian -
_______________________________
G. PAGLALAPAT Basahin ang sumusunod na mga taludtod na hindi

Aplikasyon tapos.
Ibigay ang salitang bubuo sa tugma.
1. Ako’y isang bata na kahit na dukha
Tapat makisama’t laging_________.
2. Sa aming paligid mamamalas rin

Ang alagang hayop katulad ng________.
3. Sa aming bakuran paligid ay tanim

Nagbibigay-lakas sa katawan_________.
4. Kung nalulungkot ka, paligid ay tingnan,

Ibon at halaman, dulot___________.
H. PAGLALAHAT Tandaan:
Generalisasyon
May mga isinasaalang-alang tayo sa pagsulat
ng mga tugma. Ang mga ito ay:
1. Paksa
2. Sukat at pagtutugma
3. Pagkakatulad ng tunog sa huling pantig ng
bawat linya
4. Pagpili ng angkop na salita
* Ang tugma o tula ay binubuo ng mga taludtod.

* Ang huling tunog ng bawat taludtod ay
magkakasintunog
o may tugmaan.
* Makakatulad ang sukat o bilang ng pantig sa
bawat
taludtod. Maaaring 6, 8, 10, 12, 14, 16 ang
bilang ng
pantig.
Halimbawa:
I/tong/si/Lu/ning/ning (6)
Ba/tang/ma/tu/lu/ngin (6)
Si/yang nag/sa/sa/ing (6)
Sa ta/ha/nan na/min (6)
IV PAGTATAYA Punan ang patlang ng salitang katugma o kasintunog

ng salitang nasa unang taludtod upang mabuo ang
tugma. Nasa ibaba ang pagpipilian.
1. Aklat ay kaibigan
Kaban ng _________.
2. Kinalulugdan ang batang mabait

kinaiinisan ang batang ________.
3. Ang mabuti’y ginagamtipalaan

Ang masama’y _________.
4. Anumang Gawain ay gumagaan

Kung lahat ay __________.
Pinarurusahan nagtutulungan
masungit
Karunungan pangarap
pera
V TAKDANG-ARALIN Sumulat ng sariling tugma tungkol sa sumusunod na

paksa.
1. Punungkahoy
2. Bahaghari
3. Ilog o batis
4. Kapatid
TUKLASIN
Malikhain tayong mga Pilipino. Makikita ito sa ating paraan ng

pagsasalita o pagpapahayag. Sa mga dyip o traysikel, iba’t ibang
tugma ang mababasa natin na nagpapaalaala sa wastong gawi at
pagkilos. Ngayong araw, malalaman natin kung paano bumuo ng
isang tugma.
1. Paano kaya bumuo ng mga tugma o palaisipan?

2. Ano-ano ang napuna mo sa pagkakabuo ng mga tugma?
3. Kung ikaw ang susulat ng tugma, ano-ano ang dapat mong
malaman?
Gawain 1
Basahin :
Ito palang labong

Kung bagong tutubo
Langit na mataas
Ang itinuturo
Kung ito’y lumaki’t
Masunod ang anyo
Lupang tinubuan
Doon din ang yuko.
1. Anong magandang kaisipan ang makukuha sa tugmang ito?

2. Paano kaya bumuo ng mga tugma?
3. Ano-ano ang napuna mo sa pagkakabuo ng mga tugma?
4. Kung ikaw ang susulat ng tugma, ano-ano ang dapat mong malaman?
Gawain 2
Basahin o awitin:
Mamang Sorbetero
I.
Mamang sorbetero, anong ngalan mo?
Tinda mong ice cream, gustong-gusto ko
Init ng buhay, pinapawi mo
Sama ng loob, nalilimutan ko
CHORUS:
Mamang sorbetero, tayo’y sumayaw
Kalembang mong hawak, muling ikaway
Batang munti, sa ‘yo’y naghihintay
Bigyang ligaya ngayong tag-araw
II.
Masdan ang lupa, sa himpapawid
Korteng sorbets, sa pisngi ng langit
Mata ng dalaga’y, nananaginip
Mayro’ng sikretong, nasasaisip.
1. Ano ang inyong nalalaman tungkol sa tugma?

2. Ano ang napansin ninyo sa hulihan ng awit?
3. Ano ang tawag sa pantig na may salungguhit?
4. Mahalaga ba itong sangkap sa pagbuo ng isang tula?
5. Maaari ba nating alisin ang tugma sa Tulang Tagalog?
Alam mo ba na…
Ang tugma ay magkasintunog na salita sa hulihan.
KAHULUGAN NG TUGMA
Isa sa kinakailangan sa pagsulat/paglikha ng
tula ay ang elemento sa tugma.
TUGMA = (Ayon kay Rizal) pagkakapareho ng dulong

tunog hindi letra.
TUNOG
Malakas
Patinig
Katinig
Mahina
May Impit Walang Impit
PANGKALAHATANG KAURI
1. PATINIG (a, e, i, o, u)
2. KATINIG (B,C,D,F,G,H,J,K,L,M,N,Ñ,NG,P,Q,R,S,T,V,W,X,Y,Z)
MGA URI NG TUGMANG PATINIG
A. Walang Impit – Magkakatugma ang anumang dalawa o higit pang

salitang nagtatapos sa iisang patinig na walang impit
Halimbawa:
a e-i o-u
masaya kamote asikaso
dalaga ate demonyo
pluma lalaki datu
B. May Impit – Magkakatugma ang anumang dalawa o higit pang

salitang nagtatapos sa iisang patinig na may impit o glottal na
pasara.
Halimbawa:
a e-i o-u
salitâ tunggalî tabò
dakilá luwalhatì paglalahò
digmâ naghaharì tukò
MGA URI NG TUGMANG KATINIG
A. MAHINA – Magkakatugma ang anumang dalawa o higit pang salitang

magkatulad ang patinig ng huling pantig at ang pinakadulong
ponemang katinig ay alinman sa mga ponemang l, m, n, ng, r, w,
y.
Halimbawa:
a e-i o-u
kasal anghel Bohol
alam kulimlim gahum
halaman De Belen pantalon
gatang duling barumbarong
lahar baler motor
sayaw agiw hello
bitay isprey baduy
B. MALAKAS – Magkakatugma ang anumang dalawa o higit pang salitang

magkatulad ang pantig ng huling pantig at ang pinakadulong
ponemang katinig ay alinman sa mga ponemang b, k, d, g, p, s, t.
Halimbawa:
a e-i o-u
hikab talahib lukob
tagaktak matalik Taruc
lahad bilibid panghilod
pusag pinipig halughog
alapaap susmaryosep kupkop
patalastas buntis hulagpos
ulat pinakbet kilabot
Gawain 3
Magbigay ng mga salitang maaaring gamitin sa pagbuo ng tugma tungkol sa mga

sumusunod.
1. Sampagita - maputi, mabango, kuwintas ng dalaga
2. Saranggola - _______________________________
3. ama - _______________________________
4. simbahan - _______________________________
5. durian - _______________________________
 Paglalapat
Basahin ang sumusunod na mga taludtod na hindi tapos.

Ibigay ang salitang bubuo sa tugma.
1. Ako’y isang bata na kahit na dukha
Tapat makisama’t laging_________.
2. Sa aming paligid mamamalas rin

Ang alagang hayop katulad ng________.
3. Sa aming bakuran paligid ay tanim

Nagbibigay-lakas sa katawan_________.
4. Kung nalulungkot ka, paligid ay tingnan,

Ibon at halaman, dulot___________.
TANDAAN
May mga isinasaalang-alang tayo sa pagsulat ng mga

tugma. Ang mga ito ay:
1. Paksa
2. Sukat at pagtutugma
3. Pagkakatulad ng tunog sa huling pantig ng bawat linya
4. Pagpili ng angkop na salita
* Ang tugma o tula ay binubuo ng mga taludtod.

* Ang huling tunog ng bawat taludtod ay magkakasintunog o may
tugmaan.
* Makakatulad ang sukat o bilang ng pantig sa bawat taludtod.
Maaaring 6, 8, 10, 12, 14, 16 ang bilang ng pantig.
Halimbawa:
I/tong/si/Lu/ning/ning (6)
Ba/tang/ma/tu/lu/ngin (6)
Si/yang nag/sa/sa/ing (6)
Sa ta/ha/nan na/min (6)
PAGTATAYA
Punan ang patlang ng salitang katugma o kasintunog

ng salitang nasa unang taludtod upang
mabuo ang tugma. Nasa ibaba ang pagpipilian.
1. Aklat ay kaibigan
Kaban ng _________.
2. Kinalulugdan ang batang mabait

Kinaiinisan ang batang ________.
3. Ang mabuti’y ginagamtipalaan

Ang masama’y _________.
4. Anumang Gawain ay gumagaan

Kung lahat ay __________.
Pinarurusahan nagtutulungan
masungit
Karunungan pangarap
pera
Gawain 4
Sumulat ng sariling tugma tungkol sa sumusunod na paksa.
1. Punungkahoy
2. Bahaghari
3. Ilog o batis
4. kapatid

Grade 6 3rd Quarter Final - Filipino Iplan (Lesson Plan) Wendell

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Grade 6 3rd Quarter Final - Filipino Iplan (Lesson Plan) Wendell

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Sabjek: FILIPINO Baitang: VI

Petsa: Sesyon: 1 (3rd Quarter)

Aktiviti/Gawain Basahin ang panuto sa sumusunod na laro.

Anumang gawain lalo na ang pagsunod ng panuto ay matututuhan kung

1. Naranasan na ba ninyong napag-utusang bumili sa palengke?

Basahin ang panuto sa sumusunod na laro. Pagkatapos, isagawa ito sa klase.

Bilang ng Manlalaro: 8-10

1. Ang unang manlalaro ay sasakay sa bao at siya’y tatakbo.

Ang panuto ay ang direksyon, instruksyon, o

Sundin ang panutong aking sasabihin.

1. Kumuha ng isang buong papel.

Pakinggan ang panuto at isagawa ito.

4. Kumuha ng isang malinis na papel. Isulat sa itaas nito ang

Narito ang mga dapat tandaan sa pagsunod sa panuto:

1. Unawaing mabuti ang isinasaad ng panuto. Kung nakasulat,

1. Isulat ang Doña Teodora Alonzo sa gitna ng papel.

Magtala ng panuto tungkol sa pagsasaing. Isulat ito sa kalahating papel at

Sabjek: FILIPINO Baitang: 6

Pangalan - Elias Howe

Ilang mahahalagang pangyayari

1. Tungkol kanino ang mga impormasyong nasa

A. Itala ang mga impormasyong hinihingi sa

B. Buuin nang patalata ang iyong talambuhay.

Anong uri ng salita ang mga nakakahon? Ano ang

1. Bukod-bukod na nagpulong ang mga pangkat

_______1. Bata pa siya nang lumipat sila sa

B. Gamitin sa pangungusap ang sumusunod na mga

1. habang patalon-talon na sumasayaw

1. _______nagagalit ka sa akin kaya hindi mo

1. Tungkol kanino ang mga impormasyong nasa tsart?

Itala ang mga impormasyong hinihingi sa ibaba tungkol sa iyong sarili.

Buuin nang patalata ang iyong talambuhay. Pagsama-samahin ang mga

Mahalagang magbigay ka ng sarili mong reaksyon tungkol sa

Bumuo ng pangungusap gamit ang sumusunod na mga pariralang pang-abay.

Suriing mabuti ang mga pangungusap.

1. Bukod-bukod na nagpulong ang mga pangkat ng mga mag-aaral.

Ang pang-abay ay salitang naglalarawan sa pandiwa, pang-uri at kapwa

Ang pariralang pang-abay ay tumutukoy sa panahon ng paggawa ng kilos , sa

Isulat sa patlang kung pamanahon, panlunan o pamaraan ang bawat

_______1. Bata pa siya nang lumipat sila sa Calamba, Laguna.

Gamitin sa pangungusap ang sumusunod na mga pariralang pang-abay.

1. habang patalon-talon na sumasayaw

Punan ang patlang ng pariralang pang-abay upang mabuo ang diwa ng

1. _______nagagalit ka sa akin kaya hindi mo ako kinikibo.

Sabjek: FILIPINO Baitang: VI

Basahin ang dayalog.

B. PAGLALAHAD Ang paggalang sa mga nakatatanda ay

Basahin ang talata. Pagkatapos, sagutin ang

Malawak ang lupain ni Ka Entong

1. Kung ikaw si Ka Entong, hahayaan mo na

Aba, may panauhin pala tayo.

D. PAGLALAPAT Isulat sa puwang ang T kung tama, M kung

IV PAGTATAYA Gamitin ang mga panghalip ng paggalang sa

V. TAKDANG-ARALIN Sumulat ng isang maikling sanaysay tungkol

1. Nararanasan na ba ninyong nakipag-usap sa mga nakatatanda?

Basahin ang dayalog.

Nag-uusap ang mga gulay nang may dumating na panauhin.

1. Ano ang napansin ninyo sa mga salitang kanila, inyo, at ninyo?

Malawak ang lupain ni Ka Entong ngunit ito ay tinubuan lamang

1. Kung ikaw si Ka Entong, hahayaan mo na lang ba ang kanyang lupain?

Ang paggalang sa mga nakatatanda ay

Gamitin ang panghalip na nagpapakita ng paggalang sa pangungusap.

Aba, may panauhin pala tayo. Tuloy po 1 ___________. Maaari po bang