Professional Documents
Culture Documents
Jesan 23
Jesan 23
sa Mansalay, isang probinsiya sa timog ng Oriental Mindoro. Anak siya ng isang guro at
superbisor ng paaralan. Bilang binatilyo, tinulungan niya ang ama niya sa pamamagitan ng
paghahatid ng karne sa mga karatig-bayan. Isa rin siyang musikero; tumugtog siya ng byolin
at nagmay-ari ng apat na gitara. Nakuha niya ang una niyang suweldo sa pamamagitan ng
pagtugtog ng byolin sa libing ng isang Tsino saRomblon. Pumasok si Gonzales sa Mindoro High
School (ngayon ay Jose J. Leido Jr. Memorial National High School) mula 1927 hanggang 1930.
Nag-aral siya ng kolehiyo sa National University (Manila) ngunit hindi niya natapos ang
kanyang undergraduate degree. Habang nasa Manila, nagsulat si Gonzales para sa Philippine
Graphic at naging patnugot para sa Evening News Magazine at Manila Chronicle. Nalathala
ang una niyang sanaysay sa Philippine Graphic at ang una niyang tula sa Poetry noong 1934.
Naging kilala ang pangalan niya sa mga manunulat ng Pilipinas bilang isang miyembro
ng Board of Advisers ng Likhaan: the University of the Philippines Creative Writing Center,
patnugot ng The Diliman Review at unang presidente ng Philippine Writers' Association. Nag-
aral ng malikhaing pagsulat si Gonzales kay Wallace Stegner at Katherine Anne
Porter sa Stanford University. Noong 1950, bumalik si Gonzales sa Philippinas at nagturo
sa University of Santo Tomas, sa Philippine Women's University at sa University of the
Philippines (U.P.). Sa U.P., si Gonzales ang isa sa dalawang propesor na natanggap upang
magturo sa unibersidad bagamat wala siyang hawak na degree. Dahil sa kanyang panitikan at
mga parangal, nagturo si Gonzales sa University of California, Santa Barbara, California State
University, Hayward, sa University of Washington, sa University of California, Los Angeles, at
sa University of California, Berkeley.
Noong 14 Abril 1987, ibinigay ngUniversity of the Philippines kay N.V.M. González
ang degree na Doctor of Humane Letters, honoris causa, at sinabi na ito ay "For his creative
genius in shaping the Philippine short story and novel, and making a new clearing within the
English idiom and tradition on which he established an authentic vocabulary, ...for his
insightful criticism by which he advanced the literary tradition of the Filipino and enriched the
vocation for all writers of the present generation...for his visions and auguries by which he
gave the Filipino sense and sensibility a profound and unmistakable script read and reread
throughout the international community of letters..."
Iprinoklama na National Artist of the Philippines si N.V.M Gonzales noong 1997. Namatay siya
noong 28 Nobyembre 1999 sa Quezon City, Philippines sa edad na 84. Bilang National Artist,
pinarangalan si Gonzales at inilibing sa Libingan ng mga Bayani.
TALAMBUHAY NI NVM GONZALES
Nang marating nila ang tubigang aararuhin, may nadatnan na silang nagtatrabaho. Ang iba naman ay
katatapos lamang sa pagtilad at habang nagpapahinga ay nagkakasarapan sa pagkukuwentuhan. Habang
abala sa pag-aayos ng mga kasangkapang gagamitin sina Nati at Pilang, nandoon din si Pastor at
nagpipilit na tumulong kay Pilang. Si Ore naman ay mapapansing pinamumulhang pisngi. Inabutan ni
Pilang si Pastor ng kape ngunit sinamantala ito ng binatang sapupuhin ang kamay ng dalaga. Walang
kibong lumapit si Ore kay Nati at humingi ng kape at kamote. Walang patlang ang sulyapan nina Nati
at Ore habang nagkakainan. Si Pastor naman ay laging nahuhuling nakatingin say Pilang. Makakain,
inumpisahan nila ang suyuan. Sunud-sunod silang parang may parada. Masasaya silang nag-aararo at
maitatangi ang kanilang pagkakaisa sa tulung-tulong na paggawa. Para silang nagpapaligsahan sa ingay
at hiyawan. Ganoon na nga ang nangyari. Lihim na nagkasubukan sa pag-aararo sina Pastor at Ore.
Pagpapakitang bilis sa pagbungkal ng lupa at gilas ng kalabaw. Ipinanahimik lamang ito ng dalawang
dalaga na alam na alam ang dahilan. Nauna si Pastor, sumusunod lamang si Ore. Malaki na ang
kanilang naaararo ngunit patuloy pa rin sila. Mahina ang kalabaw ni Ore kaya nahuhuli,
samantalang magaling ang kalabaw ni Pastor kaya nangunguna. Hindi na makahabol si Ore sa layo ni
Pastor nang huminto na ang kalabaw niya sa sobrang pagod.
Tinawag sila ni Ka Punso para kumain. Tumigil si Pastor. Kinalagan ang kalabaw niya at sinabuyan ng
tubig. Nakatawa itong lumapit sa mga kasama. Samantalang si Ore ay hinimas-himas pa muna ang
batok ng kanyang kalabaw na bumubula ang bibig at abut-abot sa paghinga. Nilapitan siya ng isa sa
mga kasamahan at ipinagpatuloy ang ginagawa niya. Lumapit si Ore sa mga kasamahang mapulang-
mapula ang mukha at paulit-ulit na ikinukuskos ang mga palad na malinis na naman sa pantalon at
walang masabi kundi ang pag-aming talagang makisig ang kalabaw ni Pastor. Naupo si Ore ilang
hakbang ang layo kina Nati at Pilang. Si Pastor ay kumakain sa tabi ni Pilang. Nilapitan ni Pilang si
Ore at dinulutan ng pagkain. Naibsan ang pagod at hirap ni Ore. Nagwakas ang kuwento sa pahiwatig
na bagamat natalo ni Pastor si Ore sa pag-aararo ay natalo naman ni Ore si Pastor sa pag-ibig ni Pilang.
Ipinanganak si Macario Pineda noong 10 Abril 1912 sa mag-asawang sina Nicanor Pineda at Felisa de
Guzman sa Bigaa, Bulacan. Nagtapos si Pineda ng mataas na paaralan sa Bulacan Nation High School.
Unang nakilala si Pineda sa mga maiikling kwento sa wikang ingles na nailathala sa
magasing Graphic. Nang sumiklab ang pangalawang digmaang pandaigdig, sumali si Pineda sa isang
grupo ng mga manunulat laban sa mga Hapon at sa taong 1946 ay kinilala siyang isang ganap na
gerilya.
Sa loob ng labinlimang taon ay nakilala si Pineda sa larangan ng literatura. Taong 1944 napabilang ang
kanyang likhang ‘Ang Suyuan sa Tubigan’ sa dalawampu’t-limang pinakamahuhusay na akda ng
magasing Liwayway.
Maliban sa magasing Liwayway naglathala rin siya ng kanyang mga likhang maikling kwento at nobela
sa Aliwan, Tagumpay, Daigdig, Sinag-tala, Ilang-Ilang, Paru-paro, Bulaklak,
Kislap Malaya at Graphic. Bukod sa mga ito ay naging kontribyutor din siya ng mga kwento sa isang
istasyon ng radyo, ang DZPI.Ilan lamang sa kanyang mga nobela ay ang Ang Ginto sa Makiling,
Kundiman ng Pag-ibig at Isang Milyong Piso, ang huli niyang katha. Sa maikling kwento naman
ay Talambuhay ng Aming Nayon, Buhat-Araw, Lalaging Liwayway, Sinag sa Dakong Silangan at Ina
Ko….