Tkanki roślinne

Zadanie 1. (5 pkt)
Środowisko wodne i lądowe różnią się znacznie parametrami fizyko-chemicznymi i zasięgiem oddziaływań tych
parametrów na funkcjonowanie organizmów żywych. W poniższej tabeli przedstawiono niektóre czynniki
utrudniające zasiedlenie lądu.
Uzupełnij tabelę, wpisując wybrane przystosowania roślin umożliwiające im zasiedlenie nowego środowiska
spośród podanych poniżej (niektóre przystosowania można wykorzystać kilka razy).

wykształcenie chwytników i korzeni, pochłanianie tylko niektórych długości fal promieniowania słonecznego, skórka
pokryta kutykulą, wytworzenie nasion, zwiększenie powierzchni asymilacyjnej liści, zwiększenie intensywności
fotosyntezy, wytworzenie tkanki wzmacniającej, wykształcenie łagiewki pyłkowej, wykształcenie organów
przetrwalnikowych i spichrzowych, powstanie aparatów szparkowych

Czynniki utrudniające Przystosowania roślin

zasiedlenie lądu do warunków środowiska lądowego
Mniejsza zawartość CO2
Swobodna przenikliwość promieniowania słonecznego
Niedobór wody

Zmienna dostępność soli mineralnych i ich

nierównomierne występowanie
Znaczne oddziaływanie mechanicznych czynników
środowiska (wiatry, deszcze, śniegi)

Zadanie 2. (5 pkt)
Rysunek przedstawia aparat szparkowy: A — zamknięty, B — otwarty.

a) Wyjaśnij, jaki czynnik przedstawiony na schemacie doprowadził do otwarcia aparatu szparkowego. Odpowiedź
uzasadnij.

b) Podaj jedną cechę budowy, która odróżnia komórki szparkowe od innych komórek skórki.

c) Wyjaśnij znaczenie funkcjonowania chloroplastów w mechanizmie otwierania aparatu szparkowego.

Zadanie 3. (2 pkt)
Podane niżej merystemy podziel na pierwotne i wtórne.
kambium, merystemy zarodkowe, merystemy interkalarne, archespor, kal- lus, perycykl, merystemy wierzcho łkowe,
fellogen.
Merystemy pierwotne
Merystemy wtórne
Zadanie 4. (4 pkt)
Rysunek przedstawia dwa typy tkanki miękiszowej.

A) Podaj nazwy tkanek miękiszowej przedstawionych na

schematach.

B) Podaj jedną widoczną na schemacie różnicę w budowie obu

typów tkanki miękiszowej.

C) Gdzie występuje tkanka oznaczona symbolem B? Podaj jej

dwie funkcje.

Zadanie 5.(2pkt)
W strukturze organizmu roślinnego występuję dwa rodzaje tkanek: tkanki twórcze i tkanki stałe.
Skonstruuj tabelę, której celem będzie porównanie obu typów tkanek, biorąc pod uwagę następujące cechy: rodzaj
budujących komórek, zdolność komórek podziałów, budowa ściany komórkowej, wakuolizację komórek.
Wykorzystaj poniższe określenia
duża, komórki dojrzałe, komórki o grubej wtórnej ścianie komórkowej, komórki z zachowanymi zdolnościami do
podziałów, komórki młode, niewielka, komórki niedzielące się, komórki o cienkich wyłącznie pierwotnych ścianach
komórkowych

Zadanie 6. (3 pkt)
Wymień po dwa przykłady:
a) miękiszu asymilacyjnego
b) żywej tkanki wzmacniającej
c) komórek przewodzących wodę i sole mineralne

Zadanie 7. (4 pkt)
Rysunek przedstawia przekrój podłużny i poprzeczny przez łyko (floem).

A) Wyjaśnij, dlaczego rurki sitowe nie mogą sprawować

kontroli nad własnym metabolizmem.

B) Wyjaśnij, dlaczego człony rurek sitowych mają bardzo

uproszczoną budowę.

C) Brzegi porów rurek sitowych pokrywa warstwa

polisacharydu — kalozy. Kaloza jest nierozpuszczalna w
wodzie, ponieważ silnie pęcznieje. Podaj dwa przykłady
sytuacji, kiedy wzrasta ilość kalozy.

Zadanie 8. (3 pkt)
Na stronie obok przedstawiono sześć zdań dotyczących włosków (trychomów) — wytworów epidermy.
Dokonaj oceny poprawności tych zdań, wpisując w odpowiednim wierszu znak X.

Zadanie 9. (2 pkt)
Uzupełnij schemat mechanizmu działania światła na otwarcie aparatu szparkowego.

Zadanie 10. (2 pkt)

Podane poniżej tkanki podziel na jednorodne i niejednorodne.
tkanki miękiszowe, tkanki okrywające, tkanki przewodzące, tkanki wydzielnicze, tkanki wzmacniające

Tkanki jednorodne

Tkanki niejednorodne

Zadanie 11. (3 pkt)

Przykładem wewnętrznych utworów wydzielniczych są u niektórych drzew iglastych komórki żywicorodne. Żywica
gra ważną rolę w funkcjonowaniu roślin iglastych oraz ma znaczenie w gospodarce człowieka.

A) Wymień dwie funkcje, jakie pełni żywica dla drzew iglastych.

B) Wykaż, że żywica jest cennym surowcem przemysłowym.

Zadanie 12. (3 pkt)

Rysunek przedstawia komórkę kamienną (sklereid).

A) Podaj, do jakiej grupy tkanek należą komórki kamienne.

B) Tkanka, o której mowa w punkcie A, występuje w postaci włókien lub komórek

kamiennych. Podaj podstawową cechę budowy komórek kamiennych i włókien
(oprócz kształtu komórek).

C) Podaj przykład występowania komórek kamiennych.

Zadanie 13. (3 pkt)

Na schemacie przedstawiono budowę cewki.

A) W drewnie jakich roślin występują głównie cewki?

B) Wymień dwa przystosowania w budowie tych komórek do spełniania swoich funkcji

biologicznych.

Zadanie 14
Wyróżnia się dwa rodzaje tkanki okrywającej: skórka i korek.
Dokonaj porównania obu tkanek, uzupełniając poniższą tabelę.

Zadanie 15. (2 pkt)

Rysunek przedstawia schemat budowy włośnika.

A) Wytworem jakiej tkanki są włośniki?

B) Jaką funkcję biologiczną pełnią włośniki?

Zadanie 16. (1 pkt)

Rysunek przedstawia różne przykłady włosków występujących u
roślin.

Podaj różnicę w budowie włosków oznaczonych symbolami A i B.

Zadanie 17. (3 pkt)

Rozpoznaj opisane poniżej tkanki twórcze.
A. Jest to tkanka, która może ulegać zarówno podziałom mejotycznym, jak i mitotycznym. W wyniku tych
podziałów powstają zarodniki u mszaków i paprotników oraz ziarna pyłku i woreczki zalążkowe u roślin
nasiennych.
B. Jest to tkanka, która powoduje przyrost walca osiowego łodygi lub korzenia na grubość. U roślin klimatu
umiarkowanego obserwuje się cykliczną działalność tej tkanki w postaci pierścieni przyrostów rocznych, natomiast
u roślin klimatu tropikalnego tkanka ta działa nieprzerwanie.
C. Tkanka ta pojawia się w miejscu zranienia rośliny. Składa się najczęściej z komórek miękiszowych i
merystematycznych.

Opisane tkanki to:

A-
B-
C-

Zadanie 18. (3 pkt)

Poniżej przedstawiono cechy charakterystyczne dla trzech typów tkanki miękiszowej: miękiszu spichrzowego,
miękiszu zieleniowego i miękiszu zasadni- czego.
Przyporządkuj niżej wymienione cechy właściwym rodzajom miękiszu.
a) komórki tego miękiszu zawierają chloroplasty uczestniczące w procesie fotosyntezy
b) jest to miękisz bezzieleniowy, położony zwykle w głębszych partiach organów roślinnych
c) jedną z jego postaci jest miękisz wodonośny, występujący u roślin stanowisk suchych
d) wypełnia przestrzenie między innymi tkankami
e) tworzy miękisz owoców i korę pierwotną młodych łodygi i korzeni
f) u roślin dwuliściennych dzieli się na palisadowy i gąbczasty

Miękisz spichrzowy
Miękisz zieleniowy:
Miękisz zasadniczy:

Zadanie 19. (2 pkt)

Rysunek przedstawia lokalizację tkanek merystematycznych w roślinie.

A) Które z zaznaczonych na schemacie tkanek odpowiadają za przyrost

rośliny na długość?

B) Które z zaznaczonych na schemacie tkanek odpowiadają za przyrost

rośliny na grubość?

Zadanie 20. (2 pkt)

Tkanki miękiszowe maję olbrzymie znaczenie w gospodarce człowieka. Wynika to z tego, że w komórkach
miękiszowych występuje wiele cennych substancji zapasowych, oraz z ich wysokiej wartości dietetycznej.
Udowodnij przedstawione powyżej stwierdzenie, posługując się dwoma argumentami.