Professional Documents
Culture Documents
Sanskrit SQP
Sanskrit SQP
2019-20
का
का:दशमी
:दशमी
दशमी
् (122)
संृतम( 122)
समयः– ्
समयः–होराऽयमस$ू ाः–
णा'ाः–80
80
ाः-
सामा)िनद+शाः-
• कृ पयास,-तयापरीणंकुव0यत ्
ु अि2न ्
ू3पऽे ु
11पृ5ािनमिितािनसि0।
• कृ पयास,-तयापरीणंकुव0यत ्
ु अि2न ् 18ू3ाःसि0।
ू3पऽे
• उ9रलेखनातपू् व<ू3=बमा'ःअवँयंलेखनीयः।
• ्
अ=ू3पऽ=पठनाय15िनमेषाःिनधािरताःसि0।अि2नअवधौके वलं ू3पऽं
्
पठनीयमउ9रप ु चिकमिपनलेखनीयम।्
िDकायां
ू3पऽFGपम--्
खHड:
खHड:क
:क
क:
: अपिठत–अवबोधनम ्
अपिठत
10अ'ाः
10अ'ाः
अ'ाः
खHड:
खHड:-
:-ख
ख:
: रचनाKककायम् 15अ'ाः
15अ'ाः
अ'ाः
खHड:
खHड:ग
:ग
ग :
: अनूय ु
ु MNाकरणम् 25अ'ाः
25अ'ाः
अ'ाः
खHड:
खHड:घ
:घ :
: पिठत--अवबोधनम्
पिठत 30अ'ाः
30अ'ाः
अ'ाः
(i) ्
अि2नू3पऽे
चRारःखHडाःसि0।
(ii) ्
ूSेकंखHडमअिधकृ ्
Sउ9रािणएकि2नUाने
बमेणलेखनीयािन।
(iii) ु
ू3सVाू3पऽानसारम ्
अवँयमे
वलेखनीया।
(iv) ्
सव+षांू3ानामउ9रािणसं
ृतेनलेखनीयािन।
(v) ू3ानांिनद+शाःXानेनअवँयंपठनीयाः।
1
खHडः
खHडः-
-क
क
10अ'ाः
10अ'ाः
अपिठत–अवबोधनम ्
अपिठत
अपिठत
1.
1. 1. अधोिलिखतंगZांशं पिठRाूद9ू3ानामउ9रािण ्
उ9रािणसं िलखत--
संृतेनिलखत 10
10
िलखत-(के वलंू3uयम)्(िनद+शvwाKकपदम–
ब पूण वाyेनिलखत-
ब अवबोधनाKकू3ः
–् अवबोधनाKकू3ः)
2×2=4
×2=4
(i)ढूित^-जनानां
ु भवित?
कृ तेsकसवूमखं
्
(ii)अZािपsकमानवानसSाचरणं ूितूेरयि0?
्
(iii)के महाराणा-ूतापंपराधीनंजीवनंजीिवतमु अकथयन?्
1×3
1×3=3
दयथािनद+ ्
यथािनद+शमउ9रत-
उ9रत ू3ऽयम)्(एकपदेन--^ानाKकू3ः)
-(के वलंू3ऽ ^ानाKकू3ः
् प दंिकम?्
(i)‘अकरोत’इS=ाःिबयायाःकतृ
(क)महmष-दयानnः(ख)महाराणा (ग)हिरefः
(ii)‘नृपःहिरefः’अनयोःपदयोःिवशेषणंिकम?्
(क) हिरefः (ख)नृपः (ग)नृपःहिरefः
्
(iii)‘पjीम’इS=पद=कःपया यःअऽआगतः?
्
(क) नृपः (ख)भायाम (ग)वाताम्
(iv)अनzे ु दे ‘िम~ायाः’पद=कःिवपययःआगतः?
्
(क) सS=(ख)मागम (ग)असS=
2
खHड
खHड:
खHड::--ख 15
15 अ'ाः
अ'ाः
्
रचनाKककायम
2. एकादश-कायांसंृतंपिठतं ु ूेरियतं ु िलिखतेपऽेिरMUानािन
2. Fिमऽंएकादश- िरMUानािनपूरियRा नु :
ियRापऽंचपन: ½x10=5
½x10=5
ु
उ9रपिDकायां िलखतु । (िच0नाKकःू3ः)
िच0नाKकःू3ः
छाऽावासः
(i)-----------------
िदना'ः------------
िूयआिदS,
(ii)--------------।
ु
अऽकुशलं तऽाD।तव(iii)----------------^ातं ् एकादश-कायां
यतRम ् संृत-
्
भाषां पिठतमु इzिस।एतत ्
^ाRाअहम ्
अितूसiः(iv)--------------यतःसं ृतम ्
पिठRा वयं Fदेश= गौरवम ् अनभिवत
ु ं ु (v) ----------- । इयं देवभाषा िव= सवासु
ु
भाषासूाचीनतमावै ु
^ािनकीचअिD।िव=(vi)-----------भाषासभारतीयभाषास ु
च
् दाः,रामायणम,महाभारतम
(vii)-----------------श{ाःूा0े।sकRंजानािसयतवे ् ,्
उपिनषदः,पdत
िहतोपदेशादयः(viii)------------संृते एविलिखताःसि0?अतःRं
सवः (ix) --------- सह संृतम ् अिप पिरौमेण पठ। अवकाशेषु मम गृहम ् आगz।
्
मातािपतृांममूणामानकथय।
तव(x)--------
वैभवः।
मूषाा–
–
्
अभवम,नमोनमः,िमऽम ् ु मः,िवषय ैः,देहरानतः,संृत=,अनेकास,पऽे
,श ु ण,माः।
3. अधःूद9ंिचऽंंवा
ामूषायांूद9श{ानांसहायतयापdवाyािनसंृतेनिलखत
िलखत-- 1x5=5
1x5=5
(िच0नाKकू3ः)
िच0नाKकू3ः
मूषाा--
मू
शाकिवबे ता,कोलाहलः,समूहः,आकारयि0,कदली,आकम,्
्
पलाHडुः,गृनम,ूयzि0,िवबीणि0,क ु ुरः।
3
अथवा
अथवा
मूषाूद9श{ानांसाहाेनिनिलिखतं ्
िनिलिखतंिवषयमअिधकृ ् zे
Sपdिभःसंृतवाy ैःएकमअन ु दं 1x5=5
1x5=5
िलखत-
िलखत-(रचनाKकािनपdवाyािन–
रचनाKकािनपdवाyािन–िच0नाKकू3ः)
िच0नाKकू3ः)
“Fzभारत-
Fzभारत-अिभयानम”्
मूषाा––
ु
Fzतायाः,ूधानम
ीनरेfमोदी,अवकरपाऽेष,उाटनम ्
,इतDतः,उZाने ु
ष,माग+ ु
ष,िपि0,
्
Fzतािभयानम,अवकरािण,अ2ाकं ्
क9Nम,वातावरणं
शम ्
ु ,FUाः,सामािजककायम।्
4.
4. अधोिलिखतािनवाyािनसं
अधोिलिखतािनवाyािनसंृतभाषया
तभाषयाअनूZिलखत– वाyपdकम)्
िलखत–(के वलंवाyपdकम 1x5=5
1x5=5
(पdवाyािन–
पdवाyािन–रचनाKक-
रचनाKक-िच0नाKकू3ः)
िच0नाKकू3ः)
1. माताखानापकातीहै।
1.
Mothercooksfood.
2. हमसबसंृतपढतेह¥ ।2.
AllofusstudySanskrit.
3. कलिवZालयकाअवकाशरहेगा।
3.
Tomorrowtheschoolwillremainclosed.
4. ु
कलतमकहाँ
थे?4.
Wherewereyouyesterday?
5. ु
तमसबकलमसे
िलखो।
5.
Allofyouwritewithpen.
6. ब´ाकु9ेसेडरताहै।
6.Thechildisscaredofdog.
7. MayIcomein?
yाम¥अnरआऊँ ?
7.
4
खHड
खHड:
खHड::ग
ग
ग
अन
अनूय ु
ु MNाकरणम्
(25अ'ाः
25अ'ाः)
अ'ाः)
ु खाि'तपदेषसs¹सि¹zे
5. अधोिलिखतवाyेषरे ु दं वाकुoत- ु )्
त- (के वलंू3चतwयम 1×4=4
1×4=4
ु yाKकः
(चतवा ^ानाKकःू3ः)
ाKकः^ानाKकःू3ः
^ानाKकःू3ः)
ु
(i) धूमं मdित
dितशतशकटीयानम ।्
(ii) sकनामधेयाय ु
यवयोः
वयोः+जननी
+जननी
जननी?
(iii) गावe
गावe ु
गावeगोिभःतर»ाD ु ः।
र»ै
(iv) तथावािचभवे ् यिद।
भवेत+यिद
+यिद
ु
(v) कःपनर¹ोरा^ः
रा^ः
रा^ः+िवoः
िवoःइितआय+णावग,ते?
ु खाि'तपदानांसमासंिवमहंवाूद9िवक¼ेःिचRािलखत–
6. अधोिलिखतवाyेषरे ःिचRािलखत– 1×4=4
1×4=4
ु )्(चतवा
(के वलंू3चतwयम ाKकः^ानाKकःू3ः))
ु yाKकः^ानाKकःू3ः
(i) वा½यानमालासं
वा½यानमाला धावित।
ु
(क)वा½यानेषमाला े ःमाला
(ख)वा½यान (ग)वा½यानानांमाला
(ii) ूितवचनम।्
sकuयोरेकमेवूितवचनम
(क)वचनेवचनेूित (ख)वचनंवचनंूित ्
(ग)वचनातवचनात ्
ूित
(iii) तऽराजsसहःनामराजप ु
ऽःवसित2।
राजपऽः
ु
(क)रा^ःपऽः ु
(ख)रा^ेपऽः ु
(ग)रा^ापऽः
(iv) ति2iेवकालेNायिचऽकौ
Nायिचऽकौअिपजलपानायआगतौ।
Nायिचऽकौ
(क)Nायःिचऽकौच (ख)Nायौिचऽकौच (ग)Nायःिचऽकःच
ु नवेि9िनगताःग
(v)गणं ु
िनगताःगणाःय2ात ्
सः।
सः
ु
(क)िनगणः ु
(ख)िनगतगणाः ु ्
(ग)िनगणम
ु खाि'तपदानांूकृ ित-
7. अधोिलिखतवाyेषरे ित-ूSयौसंयो¿िवभ¿वाउिचतम ्
ो¿िवभ¿वाउिचतमउ9रं िवक¼ेःिचRा 1×4=4
1×4=4
िलखत-
िलखत-(
(के वलंू3चतwयम ु )् (चतवा
ु yाKकः^ानाKकःू3ः
ाKकः^ानाKकःू3ः))
(i) ु
िमतीप
बिमती ु
ऽuयोपेतािपतगृ ु हं ूितचिलता।
ु
(क)बिमान ्
+ङीप ् ु
(ख)बिमत ्
+टाप् ु
(ग)बिमत ्
+ङीप्
(ii) ु वÂला।
जननीतÁ-वÂला
वÂला
(क)वÂल+टाप ् (ख)वÂल+ङीप ् (ग)वÂलः+टाप ्
(iii) सव+षांमÃृ तेमहÄंिवZते।
्
(क)महत+Ä ्
(ख)महत+R ्
(ग)महत+Rम्
(iv) सिहÆु +तल
ौमÅमिपपासोÆ-शीतादीनांसिहÆ ्
+तल।
(क)सिहÆतु ल् ु म ्
(ख)सिहÆR (ग)सिहÆतु ा
5
(v) िवuांसएवलोके ऽि2नच
् चषु +मत ्
् मतपु ूकीmतताः।
+
ु
(क)चÇान ् ु
(ख)चÇानाः ु
(ग)चÇ0ः
ु
8. मूषायांूद9 ैःपदैःवाÈपिरवतनंकृ Rाअधोिलिखतंसंवादंपनःिलखत–
नःिलखत– 1×3=3
1×3=3
^ानाKकःू3ः)
(^ानाKकःू3ः)
ु
साी–sक(१)---------पDक=पदान ु
शीलनीम ्
अिपपँयिस?
्
संृितः–आम!मयापदान ु
शीलनीअिप(२)----------?
् नाRया(३)-----------िलÍ0े
साी–िकमअध ु ?
्
संृितः–आम,अहम ् नाश{Gपािणिलखािम।
अध ु
्
साी–उ9मम!2रणम ्
अिपकरोत ु
।
मूषाा--
्
श{Gपािण,ँयते,Rम।
अथवा
अथवा
अधोिलिखतानांवाyानांवाÈपिरवतनंकुoत )् –
त(के वलंऽयाणाम)–
(क) आनेयःगीतंिलखित।
(ख) मयाकायािणिबय0े।
(ग) यूयं फलािननयथ।
(घ)बालके नÐधंपीयते।
(ङ)भMौदेवं नमतः।
9. कालबोधकश{ैःअधोिलिखत-
अधोिलिखत-िदनचया<
िदनचया<वापूरयत ु )्
यत--(के वलंू3चतwयम 1×4=4
1×4=4
ु yाKकः2ृSाKकःू3ः
(चतवा ाKकःू3ः
(क) हाmदकःसायं4:30वादने------------------------बीडित।
(ख) वैभवःूातः6:15वादने------------------------जागmत।
(ग)अहंूातः7:
7:0
7:00वादने------------------------पाठशालांगzािम।
(घ) सायं7:30वादने------------------------किपलःपूजांकरोित।
(ङ) के शवःराऽौ8:
8:45
8:45वादने
45 ------------------------भोजनंकरोित।
10. ु िरMUानािनपूरयत
10. मूषायांूद9 ैःउिचत ैःअNयपदैःअधोिलिखतवाyेषिरMUानािनपू यत--( षÑम)्
(के वलंू3षÑ
ू3षÑम ½×6=3
(अवबोधनाKकःू3ः)
अवबोधनाKकःू3ः)
(क)िवuांसः----------अऽआगिमÒि0।
(ख)इदानÓ-------------वषाकालःअिD।
(ग)समिेु वृिwः-----------------भवित।
6
(घ)कुुरः----------------श{ंकरोित।
(ङ)भवानप् Dकं
ु --------------बीतवान?्
(च)-------कुऽािपमागz।
्
(छ)अहम---------तऽग0 ्
मु इzािम।
(ज)वानरः-------कू दित।
मूषाा–
– ु
अधना,कु तः,अिप,वृथा,ः,इतDतः,उ´ ैः,तऽ।
11. अधोिलिखतवाyेषरे ् म
ु खाि'तपदमअश ्
ु अिD।
अिD।शंु पदंिवक¼ेःिचRािलखत-
।श ःिचRािलखत- 1×3=3
1×3=3
(के वलंू3
ू3ऽ )् (अवबोधनाKकःू3ः)
ऽयम) अवबोधनाKकःू3ः)
(क) िदNानnःफलं खादािम।(खादिस/खादि0/खादित)
खादािम
(ख) राजेfःपाठं पाठयि0
पाठयि0?(पाठयित/पाठयािम/पाठयिस)
पाठयि0
(ग)मकेु शःउiतम ्
उiतमअिD।(उiता
/उiतः
/ /उiितः)
/ )
(घ) सरेु शमहोदयाःनआगzत ्
आगzत।(आगिमÒित/आगzित/आगzन )्
खHडः-
खHडः-घ 30अ'ाः
30अ'ाः
अ'ाः
पिठत-अवबोधनम्
पिठत-
्
12 अधोिलिखतंगZांशं पिठRाूद9ू3ानामउ9रािणसं िलखत--
ृतेनिलखत 5
किeतकृ् षकःबलीवदाांेऽकषणंकुवiासीत।तयोःबिलवद
् योःएकःशरीरेणबलः
ु
जवेनग0मशMeासीत ्
।अतःकृ ु
षकःतंबलंवृषभंतोदनेननZमानःअवतत।सः
ु ऽे पपात।बुःकृ षीवलःतम×ापियत
ऋषभःहलमूÖाग0मशMःे ु ं ु बØवारंयjमकरोत,्
तथािपवृषःनोि×तः।
भूमौपिततेFपऽंु Ùासवधने नू ांमातःस
ु रभे
ु ःनेऽाामौूिणआिवरासन। ्
ु िरमामवUांÙासरािधपःतामपृ
सरभे ु ्
zत–“अियश ्
ु !िकमेवं रोिदिष?उÈतामइित।
भे
7
स. ूद9िवक¼ेःउिचतमउ9रं
् ू3ऽयम)्
िचRािलखत-- (के वलंू3ऽयम
िचRािलखत 1×3=3
(एकपदेन--^ानाKकू3ः)
^ानाKकू3ः
् ्
ु ?
यपदंगZांशे ूयMम
(i)‘अनेकवारम’इS=sकपया
ु
(क)नZमानः ्
(ख)बØवारम ु
(ग)हलमÖा
्
(ii)‘अपृzत’इितपद=कतृ िकम?्
पदं
ु
(क)सरािधपः (ख)वृषः (ग)कृ षकः
् ु ?्
षणपदंगZांशे ूयMम
(iii)‘वृषभम’इितपद=sकिवशे
(क)ेऽकषणम् ्
(ख)ग0मु (ग)बलम्
(iv)‘कृ षीवलः’इितपद=sकिबयापदंगZांशे ूयMम ु ?्
(क)अवतत (ख)अकरोत ् (ग)पपात
्
13. अधोिलिखतंपZांशं पिठRाूद9ू3ानामउ9रािणसं
ृतेनिलखत-
िलखत- 5
यइzSाKनःौे ु
खािनच
यइzSाKनःौेयःूभूतािनसखािनच।
नकु यादिहतंकमस
नक सपरे ःकदािपच॥
परेःकदािपच
–् अवबोधनाKकू3ः)
उ9रत- (के वलंू3uयम)्(िनद+शvwाKकपदम–
अ.एकपदेनउ9रत- अवबोधनाKकू3ः) ½×2=1
×2=1
ु
(i)मनÒःआKनेिकयि0स ु
खािनइzित?
(ii)नरःके ःअिहतंकमनकुयात?्
(iii)कीशंकमनकरणीयम?्
उ9रत-(के वलंू3मेकम)्(िनद+शvwाKकपदम–
.पूण वाyेनउ9रत-
ब.पू –् अवबोधनाKकू3ः)
अवबोधनाKकू3ः) 1×1=1
1×1=1
्
(क)कःपरेःअिहतंकमनकुयात?
(ख)परोपकारेणक=ौेयःभवित?
ु
स.िनद+शानसारम ्
उ9रत-
उ9रत- ((के वलंू3ऽयम)्(एकपदेन-
ू3ऽयम -^ानाKकू3ः)
^ानाKकू3ः 1×3=3
×3=3
्
(i)“यः”इितकतृप द=िबयापदंिकम?
(अ)इzित (ब)कुयात् ्
(स)अ)तिकमिप
(ii)“अिहतंकम”अनयो:पदयो:sकिवशेÒपदम?्
(अ)अिहतम् (ब)कम (स)अिहतंकम
्
(iii)“कÁाणम”इS=पद=क:पया
य:Ûोके ूयMम ्
ु ?
(अ)ौेयः (ब)अिहतम ्
(स)कम
(iv)"िनजेः"इS=sकिवलोमपदंÛोके ूयMम ्
ु ?
(अ)आKनः (ब)परेः (स)ौेयः
8
्
14. अधोिलिखतंनाÝांशं पिठRाूद9ू3ानामउ9रािणसं ृतेनिलखत-
िलखत- 5
्
काकः-रेपरभृत!अहं ु
यिदतवस0sतनपालयािमतmहकुऽ=ःिपकाः?अतःअहम ्
एवकoणापरःपिसॆाट ्काकः।
गजः-समीपतःएवागzनअरे ् !अरे!सवा<वाता<ßHवiेवाहमअऽागzम
् ्
।अहं
्
िवशालकायः,बलशाली,पराबमीच।sसहःवा=ातअथवाअ)ःकोऽिप।
व)पशूनत् त
ु द0ं
ु ज0महं
ु FशHडेु नपोथियRामारियÒािम।िकम)ः
कोऽिDएताशःपराबमी।अतःअहमेवयोÐयःवनराजपदाय।
ु िवधूयवृोपिरआरोहित।)
वानरः-अरे!अरे!एवंवा(शीयमेवगज=ािपपzं
ु नआलोडियतिमzितपरं
(गजःतंवृमेवFशHडे ु ु mदRाअ)ं
वानरDकू
वृमारोहित।एवंगजंवृातवृ् ं ूितधाव0ंÙाsसहःअिपहसितवदितच।)
् वानराः।
ु एते
sसहः-भोःगज!मामेवमेवातदन
.एकपदेनउ9रत
अ.एकपदे उ9रत। (के वलंू3uयम)्(िनद+शvwाKकपदम– –् अवबोधनाKकू3ः)
अवबोधनाKकू3ः) ½×2=1
×2=1
(क)काकःिपकं sककथियRासàोधयित?
(ख)कःआKानंपिसॆाट ्म)ते?
(ग)वानरःकुऽआरोहित?
ाि'त-पदािनआधृSू3िनमाणं कुoत
15. रेखाि'त- ु )्एकवाyाKकम–
त-(के वलंू3चतwयम –् ^ानाKकू3ः)
^ानाKकू3ः) 1×4=4
×4=4
(क
क)उZानेपिणांकलरवःचेतःूसादयित।
ख)Nायामंकुवतःिवoं
(ख ्
िवoंभोजनमअिपपिरपÈते
।
(ग
ग)स ु
रािधपःताम
सरािधपः ् zत।
अपृ ्
9
(घ
घ)सःभारवे
भारवेदनयाबnित2।
नया
(ङ
ङ)ूीताःूकृ ितःराजानः
राजानःूितिूयिमzि0।
राजानः
ु
िचतपदािनिचRा अधोिलिखत-Ûोकयोःअáयंपूरयत
16 मूषातःसमिचतपदािनिचRाअधोिलिखत
अधोिलिखत- यत–
– ½×4
½×4=
×4=2
ु yािन
(िऽचतवा ािन–
–अवबोधनाKकू3ः)
अवबोधनाKकू3ः)
I.Nायामोकुवत ोिनSंिवoमिपभोजनम।।्
I.Nायामोक
िवदÐधमिवदÐधंवािनदâषंपिरपÈते॥
िवदÐध
िवदÐधमिवदÐधं
अáयः
अáयः-
अáयः-(i)----------Nायामं(ii)-----------(जन=)(iii)-----------
अिवदÐधंवािवoंचअिप(iv)-----------------िनदâषंपÈते।
II.
II.आल=ं ु
II.आल=ंिहमनÒाणां शरीरUोमहानिरप् ः
ःु । ½×4
½×4=
×4=2
नाã ु
नाãZमसमोब¹ ु Rायंनावसीदित
ःकृ नावसीदित॥
अáयः–आल=ंिह(i)..................शरीरUः(ii)……............िरपः(अिD)।ु
ु
(iii)................ब¹ःनअिDयं
(iv).................(मानवः)नअवसीदित।
मूषाा--
्
िवदÐधम,भोजनम ् Rा,उZमसमः,िनSम,मन
,कृ ् Òाणाम
ु ्
,महान ् ु वतः।
,क
अथवा
अथवा
Ûोक=भावाथ+िरM
मूषायाःसाहाेनÛोक= िरMUानािनपू ु िलखत
UानािनपूरियRापनः
नः िलखत-- 1×4=
×4=4
ु
गणीग णं ु ,बलीबलं
ु वेि9नवेि9िनगणो,
णो ,बलीबलंवेि9नवेि9िनबलः।
9िनबलः।
ु नवायसः,
िपकोवस0=गणं नवायसः,करीचsसह=बलं
,करीचsसह=बलंनमूषकः॥
कः॥
भावाथः–
भावाथः
ु
गणवान ्
जनःएव----------------महÄं ु
जानाित।गणहीनःग ु
णानां
महÄंनअवगzित।तथ ैव
ु लःबल=महÄंनअवगzित।वस0-ऋतोः
----------जनःबल=महÄंजानाितपर0ब
्
महÄंकोिकलःएवस,ग--------------शोितनत ु
काकः।एवमे
वगजःsसह=--------महÄं
्
जानाित।मूषकःत=शौयमअवग0ं ु नशोित।
मूषा
्
अवग0मु ,बलवान ्
,पराबम=,ग ु
णानाम्
17
17 अधोिलिखत- ु -बमेणिलखत
अधोिलिखत-कथांशं समिचत
िचत- िलखत–((2ृSाKकःू3ः)
ाKकःू3ः) ½x8=4
½x8=4
1. NायःNायमारीइयिमितमRापलाियतः।
ु
2. ूSåiमितःसाßगालम ्
आिप0ीउवाच।
ु तोÂाहःNायःपनःकाननम
3. जàककृ ु ्
आगzत ्
।
10
्
4. माग+साएकं Nायमअपँयत।्
ु
5. NायंÙासापऽौताडय0ीउवाच–अध ु
नाएकमे ु
वNायंिवभ¿भ¿ताम ।्
ु
6. बिमतीप ु नउपेतािपतगृ
ऽuये ु ह ंूितचिलता।
् त’ं ु ूित^ायएकमेवआनीतवान।
7. ‘RंNायऽयमआने ्
8.
.गलबßगालकःNायःप
. ु
नःपलाियतः।
18.
18. ‘क’Dæे
’Dæेिलिखतानांपदानांपयायपदािन‘
पदािन‘ख’Dæे
’Dæेिलिखतािनसि0।तािनयथासमंिलखत-
िलखत- 1×3=3
1×3=3
(के वलंू3ऽयम)्(एकपदाKकम– –् 2ृSाKकू3ः)
ाKकू3ः)
क ख
ख
िहमकरः िशवः
सçित शिशः
तनयः ु
अधना
ु
पशपितः ु
पऽः
अथवा
अथवा
अथवा
् 1×3=3
अधोिलिखतवाyेषु रेखाि'तपदानांूस»ानकूु लमउिचताथ<
िचRा
िचRािलखत )्
िलखत-((के वलंू3ऽयम)
1.
1.एका0े
1. ्
का0ारेणमिपसdरणं=ात।
(क)वने(ख)जने(ग)गहन े
2.
2.दीèािéRमनाल=ं
2. िUरRंलाघवंमृजाा।
(क)ऋजता(ख)Fzता(ग)मृÐया
3.
3.वयसD ु
3.वयसDिकिdद0रम ्
।
ु
(क)वायसः(ख)वय=ः(ग)आयषः
4.
4.यःइzSाKनःौे
4. यःूभू
ूभूतािनस ु
ािन खािनच।
(क)बêिन(ख)ूभावपूणािन(ग)पdभूतािन
-०O०-
11