Professional Documents
Culture Documents
Bahasa Jawa 1
Bahasa Jawa 1
A510140232
VII F
BAB I
BASA LAN SASTRA JAWI
Pamarintah , bebraya agung, pawiyatan resmi tansah nguri – uri lan
ngrembakaken basal an sastra Jawi, jalaran tasih kaginaken wonten ing kulawarga,
masyarakat saha pamulangan, sarta pamarintah tansah anjagi lan nyengkuyung
gesangipun budaya Jawi, mliginipun babagan basal an sastra jawi.
A. Dhasar Hukum
Dhasaripun pranatan saha paugeran wigatosanipun pamarintah tansah cawe –
cawe dhumateng sumebaripun basa lan sastra jawi sampun kapacak wonten UUD
1945 Bab XIII, pasal : 32 mekaten, (1) Negeri tansah menggalih lan budidaya
majengaken budaya nasional Indonesia wonten ing samadyaning peradaban
mancanegari (globalisasi),kanthi paring jaminan dhumateng kamardikanipun
bebrayan agun anggenipun sami ngopeni, nguri – uri saha ngrembakakaken nilai
– nilai luhur budayanipun piyambak ingkang adiluhung.
(2) Pamarintah lan negari tansah badhe ngurmati lan ngopeni basa daerah (Jawi)
minangka sumbering kekayaan (raja brananing) budaya nasional.
Adhedasar paugeran pranatan menika,kita sedaya kedah rumaos remen,
rumangsa handarbeni dhumateng mekar saha ngrembakanipun basal an
kasusastran jawi wonten ing laladan bumi pertiwi (Indonesia).
1. Ngoko Lugu
Inggih menika wujud utawi bentuk unggah-ungguh basa Jawi
ingkang leksikon (kosakata, tembungipun) sedaya awangun ngoko +
netral, boten ngangge leksikon krama, krama inggil, krama andhap,
tumrapipun (O1, O2, O3).
Ater-ater tripurusa (dak-/tak-, kok-/ko-, di-)
Tembung susulih purusa (aku, kowe, dheweke)
Tuladha : Mau bengi aku sinau nulis aksara Jawa.
Kowe lagi mangan apa dhik?
Bukuku digawa dheweke wis telung dina.
2. Ngoko Alus
Basa ngoko alus wujudipun leksikon inggih menika: ngoko, netral
lan (krama andhap, krama kangge ngurmati mtra wicara (O2, O3).
Tuladha : Simbah lagi dhahar soto karo mirsani TV.
Ibu lagi sare lan bapak arep tindak kamar.
Mengko bengi sing tindak jagong ibu wae ya?
3. Krama Lugu
Krama lugu inggih menika wujud utawi bentuk unggah-ungguh
ingkang urmat dhumateng tiyang sanes, kanthi wujudipun : krama, madya,
netral, utawa ngoko, lan krama inggil/krama andhap (kangge ngurmati
tiyang omgkang dipunajak gineman). Krama lugu menika kalebet kadar
kehalusanipun utawi pakurmatanipun tasih andhap.
Tuladha : Mas, panjennegan napa empun nate tindak teng Jakarta?
Menawi dereng benjang napa kula dherekke nitih sepur.
4. Krama Alus
Inggih menika basa krama ingkang leksikon utawi tembung-
tembungipun krama sedaya + netral, krama inggil (kangge ngurmati tiyang
sanes), krama andhap (kangge ngandhapaken dhirinipun piyabak). Krama
alus menika leksikon madya lan ngoko boten wonten, jalaran kadar
kehalusan utawi pakurmatanipun dhumateng tiyang sanes inggil sanget /
ngurmati utawi ngejeni sanget.
Tuladha : a. Bapak Imam tindakipun dhateng kantor nitih sepedha motor.
b. Simbah saben enjing tindak dhateng peken dipundherekaken
wayahipun nitih becak.