Professional Documents
Culture Documents
F
F
F
JENITA D. GUINOO
Guro sa Filipino Gr. 10
GRAMATIKA
Mga Hudyat sa Pagpapahayag ng Emosyon at
Saloobin (Padamdam na Pangungusap, Pahayag na
Tiyakang Nagpapadama ng Damdamin at
Konstruksiyong Gramatika)
MGA LAYUNIN:
• Naipakikita ang masigasig na pakikilahok sa mga gawaing
pampagkatuto
• Nabibigyang –puna ang bisa ng paggamit ng mga salitang
nagpapahayag ng damdamin
• Naibabahagi ang sariling interpretasyon kung bakit ang
mga damdaming nakapaloob sa tula ay ipinararanas sa
mambabasa
• Nabinigyang reaksyon ang napakinggang damdamin na
nakapaloob sa isang tula o awit
• Nababasa nang may damdamin ang ilang piling saknong
ng tula
• Natutukoy ang mga bahaging napanood na pagtatanghal
sa pagbigkas ng tula na nagpapakita ng ugnayan ng
persona sa tula sa puwersa ng kalikasan
• Nakasusulat ng tulang pandamdamin na nagpapahayag
ng positibong pananaw sa buhay sa likod ng pagiging
masalimuot nito
• Nagagamit ang angkop na mga paraan ng
pagpapahayag ng damdamin sa isang tula
• Naipaliliwanag ang kabutihang naidudulot ng tapat na
pagpapahayag ng damdamin sa kapwa
• Naipahahayag sa tula ang positibong pananaw sa buhay
EGYPT
GAWAIN I:
Lagyan ng tsek ( )ang nagpapahayag ng katotohanan tungkol sa tula
Sa Libis ng Nayon
Kahit sa gabing madilim sa libis ng nayon
Tagimtim nitong kudyapi ay isang himaton
Maligaya ang panahon sa lahat ng naroroon
Bawat puso’y tumutugon sa nilalayon
Unang Pagbasa:
Tahimik na pagbasa ng tula , o maaring pumili ng pinakamahusay bumigkas ng tula sa
klase upang maging huwaran sa iba pang mag-aaral.
GAWAIN 3: PAGLINANG NG TALASALITAAN
a.Piliin sa talaan ng mga salita ang katulad na kahulugan ng salitang
nasa loob ng kahon. Isulat sa sagutang papel ang inyong sagot.
Nakulong naloko mailap kawala
Pain mahirap hulihin silo bilanggo
takas preso pugante nabihag
alpas
bitag
bihag
Liwag ng bansa
Balikan ang tula, halawin dito ang kontekstuwal na
kahulugan ng mga salita sa Gawain 3.
Gamitin ang mga ito sa pagbuo ng pangungusap
Pangalawang Pagbasa:
Simbolismo Kahulugan
Ligaw na Gansa
pain
bihag
2. Ano ang tinutukoy na komplikasyon ng buhay sa tula?
3. Paano ipinakita sa tula ang simpleng pananaw sa
komplikasyon ng buhay?
4. Ano ang impresyon o kakintalang naiwan sa iyo
pagkatapos mong mabasa ang tula?
5. Paano nakatutulong ang pagtingin sa ibat’t ibang
pananaw o perspektibo ng tao sa buhay?
GAWAIN 6: Suriin Mo
Suriin mo ang pagkakatulad at pagkakaiba nitong tulang
lirikong pastoral
BAYANI NG BUKID
Ni: Alejandrino Q. Perez
Pagkakaiba
a. Sukat
b. Tugma
c. Talinghaga
d. Kariktan
2. May nakahihigit ba sa dalawang tula batay sa kasiningan ng pagpapahayag ng
kaisipan kung pagbabatayan ang kayarian? Ipaliwanag.
3. Paano ipinakikita ang komplikadong buhay at simpleng buhay sa dalawang tula?
EGYPT-TINIG NG LIGAW NA GANSA (Tulang Lirikong Pastoral
Taludtod/saknong Damdamin
Halimbawa:
Republika baga itong busabos ka ng dayuhan? Pagkagalit
Pagpapahayag ng Emosyon
Maraming paraan ng pagpapahayag ng emosyon o damdamin sa wikang
Filipino, kabilang ang sumusunod:
1. Isang paraan ang paggamit ng padamdam na pangungusap sa
pagpapahayag ng matinding damdamin. Ginagamit sa pangungusap na ito
ang bantas na padamdam (!), at kung minsa’y ang bantas na patanong (?)
tulad ng sumusunod:
a. Paghanga: Wow! Perfect ang iskor mo. Naks! Ganda! Bilib ako!
b. Pagkagulat: Ha? Nakakahiya. Inay! Naku po!
c. Pagkatuwa: Yahoo! Pasado ako, yehey!Yipee!
d. Pag-asa: Harinawa, sana sumama ka sa group study naming.
e. pagkainis/Pagkagalit: Bagsak ako!Kakainis!
Ginagamit dinkung minsan ang panandang pananong (?) sa pagpapahayag
ng damdamin lalo na kung ito ay may halong pagtataka.
Maaaring samahan ang mga ito ng parirala o sugnay na tumitiyak sa emosyong
nadarama.Gaya nito:
a. Paghanga: Wow, ang ganda n’yan, a!
b. Pagkagulat: O , ikaw pala!
c. Pagkalungkot: Naku, kawawa naman siya!
d. Pagtataka : Siyanga? Totoo bang sinabi mo?
e. Pagkatuwa: Yipee! Matutuwa si Mommy.
f. Pagkagalit/ Pagkainis: Hmmpp! Nakaiinis ka!
g. Pag-asa: Naku, sana nga’y makapasa ka na!
2. Isa ring paraan ang paggamit ng pahayag na tiyakang nagpadama ng
damdamin at/o saloobin ng nagsasalita. Ngunit mahuhulaang hindi masyadong
matindi ang damdaming inihahayag sa ganitong paraan. Pansinin ding ginagamitan
ng tuldok ang mga pahayag, bagaman maaari ring gamitan ng padammdam ang
bawat isa upang makapaghudyat ng mas matinding damdamin.
a. pagtanggi:Dinaramdam ko, hindi na ako lalahok sa paligsahan.
b. Pagkasiya:Mabuti naman at narito na kayo.
c. pagtataka: hindi ako makapaniwala. Ngayon ko lang narinig ang balitang iyan.
d. pagkainis: Nakabubuwisit talaga ang kinalabasan ng pagsusulit.
3. Maihahayag din ang iba pang emosyon sa tulong ng sumusunod na
kosntruksyong gramatikal:
PAGSASANAY 3:
Sumulat ng isang text message na magpapanumbalik ng pag-asa sa iyong
kaibigan, kaklase o kakilalang may pinagdaraanang suliranin. Sikaping ipahayag sa
mensahe ang positibong pananaw sa buhay upang magpatuloy siyang harapin
ito. Maaaring patula o tuluyan ang isusulat na mensahe. Isulat sa sagutang papel o
maaaring ipadala sa iyong guro sa pamamagitan ng pag-text.
PAGNILAYAN AT UNAWAIN:
GAWAIN 9: Bahaginan
Ibahagi sa iyong kamag-aral ang iyong sagot sa sumusunod na tanong.
1. Paano naiiba ang pastoral sa iba pang uri ng tulang liriko?
2. Bakit mahalagang maipahayag ng tao ang kaniyang damdamin sa kapwa?
3. Paano nakatutulong ang pagbabasa ng tulang pastoral sa mambabasa?
4. Bakit mahalagang unawain ang tulang lirikong pastoral ng mga taga-Egypt?
5. Paano mabisang maipahahayag ang damdamin sa tula?
Tulang
Liriko
Egypt
Pilipinas
Pagpapahayag ng
damdamin
ILIPAT
Isa kang Guidance Counselor (propesyunal na tagapayo ng mga mag-
aaral kaugnay ng kanilang pampersonal, pang-akademiko at propesyunal
na mga alalahanin.) sa isang pampublikong paaralan. Linggo-lingo ay may
iba’t ibang mag-aaral ang nagtutungo sa iyong opesina upang humingi
ng payo tungkol sa kanilang mga pinagdaraanang suliranin sa buhay.
Napansin mong kahit sa murang edad ng mga mag-aaral ay masalimuot
na ang mga suliraning kanilang kinahaharap. Ito ang nagiging sanhi ng
hindi nila pagkakaroon ng lubos na atensiyon sa pag-aaral. Sa dami ng
mga mag-aaral sa iyong paaralan hindi mo mabibigyan ng atensiyon at
payo ang lahat ng mga mag-aaral. Naisip mo na magpaskil ng tulang
pastoral na may mensaheng makapagbibigay sa kanila ng positibong
pananaw sa buhay sa kabila ng pagiging masalimuot nito. Sa ganitong
paraan parang nabigyan mo na rin ng payo ang bawat makababasa ng
iyong tula
Dalawa hanggang tatlong taludtod na tulang pastoral ang iyong isusulat
batay sa pamantayang ito:
Nilikha ni:
JENITA D. GUINOO
Guro sa Filipino – Gr.10