Professional Documents
Culture Documents
Pagsasaling Wika
Pagsasaling Wika
Noong unang panahon may isang mayamang lalaki at ang kanyang asawang may sakit.
At nang malaman niyang malapit na siyang pumanaw pinatawag niya ang kaniyang na
si Cinderella para makausap ito. “Mahal kong anak kapag wala na ako magpakabait ka
at laging magdasal at palagi kang papatnubayan ng Diyos, babantayan kita mula sa
langit at lagi mong…” at tuluyan nang pumanaw ang ina ni Cinderella. Palaging
dinadalaw ng dalaga ang puntod ng kanyang ina at doon umiiyak. Madalas umalis ang
kanyang papa upang magtrabaho. Nagpasya siyang mag-asawa muli upang may mag-
alaga kay Cinderella. Nagpakasal siya sa isang biyuda na may dalawang anak na
babae. Tumira si Cinderella kasama ang kaniyang masungit na madrasta at salbaheng
kinakapatid. Ginawa nilang katulong ang kawawang si Cinderella at siya ang
gumagawa ng lahat ng gawaing bahay. Isang araw, nagwawalis si Cinderella sa sala
habang ang kanyang mga kapatid ay nakaupo lamang sa sofa at kumakain ng prutas.
Pagkatapos kumain tinapon nila ang balat ng prutas sa sahig. Pumasok ang kanyang
madrasta at nakita niya ang maruming sahig, “Hoy Cinderella, linisin mo nga ‘yang
sahig ng mabuti at huwag kang tatamad-tamad, mahirap bang ayusin ang trabaho mo
dito sa bahay na ito.” “Opo mama gagawin ko na po ngayon, pasensya na po.” Si
Cinderella ang nagluluto at naghuhugas ng mga pinagkainan sa bahay. “Maaari rin po
ba akong makakain mama?” “Oo, kapag may natira mamaya pagkatapos naming
kumain.” “Huhuhu…” “Hay naku tigilan mo nga iyang pag-iyak mo, maghugas ka ng
plato bago ka mag-inarte.” Nagligpit ng pinagkainan si Cinderella at hinugasan niya ang
mga ito. Sa bodega natutulog si Cinderella, gabi-gabi siyang umiiyak at natutulog ng
gutom. Nakikita ng mga ibon at daga ang paghihirap ni Cinderella, kaya nagging
kaibigan niya ang mga ito. Isang araw, nag-anunsyo ang Hari ng isang pagtitipon at
pinatawag ang lahat mula sa bayan at gusto ng Hari na ipakasal ang kanyang anak sa
pinakamagandang dalaga sa kaharian, kaya nagpadala ng imbitasyon ang Hari para sa
engrandeng pagdiriwang sa kanilang Palasyo. “Makinig kayong lahat, dahil mayroon
akong dalang mensahe mula sa Mahal na Hari, ang lahat ay inaanyayahang dumalo sa
engrandeng sayawan, mamimili ang Hari ng mapapangasawa ng kanyang mahal na
Prinsipe.” Masaya ang lahat sa natanggap na balita mula sa Hari. Maging si Cinderella
ay natuwa dahil matagal na niyang gustong makita ang malaking palasyo. Dali-dali ring
naghanda ng maisusulat ang mga kapatid ni Cinderella para sa pagdiriwang. “Tara mga
anak, ihanda niyo ang sarili niyo para sa Prinsipe, gusto ko isa sa inyo ang mapili niya
at ikaw naman Cinderella tulungan mo ang mga kapatid mo, gusto kong magmukha
silang mga tunay na prinsesa dahil isa sa kanila ang magiging reyna.” “Mama, alam
kong ako ang pipiliin ng prinsipe.” “Cinderella, ayusin mo nga ang buhok ko at tulungan
mo akong magbihis.” “Hindi! Cinderella ako ang uunahin mo dahil ako ang pipiliin ng
Prinsipe.” Pero mabait Cinderella kaya pareho niyang tinulungan ang kanyang kapatid.
“Sana makapunta rin ako sa sayawan, maaari po ba akong sumama, gusto ko talagang
makita ang palasyo at makadalo sa sayawan.” “Hindi pwede! Hahaha! Tingnan mo nga
iyang sarili mo, wala kang maisusuot para doon, tiyak pagtatawanan ka lang ng mga
tao at mapapahiya ka lang, ang kapal din naman talaga ng mukha mo.” At tuluyan ng
umalis ang mag-ina para dumalo sa sayawan. Napaiyak na lamang si Cinderella nang
maiwan siyang mag-isa. Naalala ni Cinderella ang nakatagong trahe de boda ng
kanyang ina, ngunit sira-sira na ito, kaya sinimulan niyang ayusin ang damit at
tinulungan din siya ng mga kaibigang daga at ibon. “Matagal pa bago matapos ito,
malamang hindi ko na maaabutan ang sayawan.” Bigla na lamang dumating si Fairy
God Mother. “Huwag ka nang umiyak Cinderella, makakapunta sa sayawan.” “Ha? Sino
ka? Anong ginagawa mo rito at paano mo gawin iyon, sira-sira na ang damit ko at wala
na akong ibang maisusuot papunta sa palasyo.” “Huwag kang mag-alala ako ang
bahala, gilip!gilip!gilip!” At napalitan ang sira-sirang damit ni Cinderella ng isang
napakagandang gown at para sa kanyang paa isang pares ng sapatos na gawa sa
crystal habang ang kanyang kaibigang daga at ibon ay naglalaro sa isang higanteng
kalabasa. “Gilip!gilipo!” naging isang engrandeng karwahe ang kalabasa, naging
kabayo ang mga daga at ang ibon naman naging kalbayero nito. “Pero paano po Fairy
God Mother nasa sayawan din ang mga kapatid at mama ko, baka magalit sila pag
makita nila ako doon.” “Huwag kang mag-alala hindi ka nila makikilala.” “Wow!
Maraming salamat Fairy God Mother napakabait mo.” “Pero Cinderella maglalaho ang
lahat ng ito pagsapit ng hating gabi, kaya kailangang makauwi ka kaagad.” “Opo Fairy
God Mother, hindi kop o makakalimutan.” Nagpaalam na si Cinderella para magtungo
sa sayawan. Pagdating sa palasyo ay nabighani ang lahat sa kanyang ganda. Hindi
siya nakilala ng kanyang madrasta at mga kapatid. “Wow! Napakagandang dilag niya.”
Nakita siya ng mahal na Prinsipe at agad itong napa-ibig sa kanya. Lumapit siya kay
Cinderella, “Kumusta magandang binibini? Maari ba kitang imbitahang sumayaw?”
“Aba, oo naman.” Buong gabi silang sumayaw ng Prinsipe, wala na siyang ibang
nilapitan maliban kay Cinderella at sa sobrang tuwa hindi na napansin ni Cinderella na
malapit nang sumapit ang hating gabi. Bigla niyang naalala ang sinabi ni Fairy God
Mother at napatingi sa orasan. “Aaah naku kailangan ko nang umalis.” “Teka lang,
sandali!” Sa kanyang pagtakbo natanggal ang isang sapatos ni Cinderella ngunit hindi
na niya ito binalikan. Nang makita niya ang Prinsipe na humahabol sa kanya agad
siyang sumakay sa karwahe at dali-daling umalis. Nakita ng Prinsipe ang sapatos kaya
pinulot niya ito. “Bakit kaya siya umalis?” Nang maghahating gabi, nawala ang karwahe
at bumalik sa pagiging isang kalabasa. Tumakbo ng matulin si Cinderella hanggang sa
makarating siya sa kanilang bahay. “Hahanapin ko siya, kung kinakailangang lilibutin ko
ang buong bayan, gagawin ko ang lahat makita ko lang siya muli.” Agad-agad nagtungo
sa bayan ang Prinsipe kasama ang kanyang mga kawal para maghanap. Kumatok sila
sa bawat bahay at pinasukat ang sapatos na crystal sa lahat ng dalaga pero hindi ito
nagkasya sa kahit na sino. At nakarating sila sa bahay ni Cinderella. “Magandang araw
kamahalan.” “Mayroon ba dalaga ditto na dumalo sa sayawan sa palasyo?” “Iyong
dalawa kong anak pumunta sa sayawan kagabi.” “Tawagin mo sila nang masukat nila
ang dala naming sapatos, hinahanap naming ang may suot nito kagabi sa sayawan.”
“Ah ganun ba, baka isa nga sa kanila ang may-ari ng sapatos na iyan.” Pinasukat sa
dalawang dalaga ang sapatos. Pinilit nilang isuot ang sapatos pero hindi ito kasya sa
kanila. “May iba pa ho bang nakatira sa bahay na ito?” “Ay wala! Wala! Wala! Wala
akong ibang kasama dito kundi ang dalawang anak ko.” Kinulong niya si Cinderella sa
bodega para hindi ito makalabas. “Kailangan naming makita ang buong bahay.” Nakita
ng isang kawal ang pinto ng bodega na nakakandado. “May tao ba rito sa bodega?”
Sinundan siya ng madrasta at mariing sinabing “ Ay wala! Wala! Walang tao diyan,
wala! Wag mo nang sayangin ang oras mo diyan Ginoo.” Sinira niya ang kandado at
pumasok sa bodega, laking gulat niya nang makita ang isang dalaga na nakaupo sa
isang sulok. “May isang dalaga pa rito.” Agad siyang pinuntahan ng Prinsipe at ng mga
kawal. Pinasukat sa kanya ang dala niyang sapatos. Saktong-sakto ang sapatos sa paa
ni Cinderella. Galit na galit ang madrasta, “aaah! Hindi maaari ito! Hindi!” “Sa wakas
nakita na rin kit, maaari ko bang malaman ang iyong pangalan?” “Ako si Cinderella.”
Lumuhod ang prinsipe upang hingin ang kamay ng dalaga sa kasal. “Cinderella, maaari
mo ba akong pakasalan?” “Oo! Oo!” Hinawakan ng Prinsipe ang kamay ni Cinderella at
hinalikan ito. Bumalik siya sa palasyo kasama si Cinderella. Tuwang-tuwa ang Hari at
Reyna nang makilala ang dalaga. Inimbitahan din nila ang ama ni Cinderella para pag-
usapan ang kasal. Nagpakasal si Cinderella at ang Prinsipe at namuhay silang
mapayapa.
Cinderella
Kaniadtong unang panahon, adunay usa datu nga lalaki ug asawa nga may sakit. Ug sa
dihang nahibal-an niya nga hapit na siya mupanaw, gipatawag niya ang iyahang anak
nga si Cinderella aron maistorya niya kini. “Palangga kong anak, kon wala na ko
magbinuotan ka ug mag-ampo kanunay, ug dili ka pasagdan sa Ginoo, bantayan ta ka
gikan sa langit, ug tandai nga…” ug nipanaw ang inahan ni Cinderella. Kanunay
ginaduaw sa dalaga ang lubnganan sa iyang inahan ug didto gahilak. Usahay galakaw
ang iyang papa aron sa pagtrabaho. Nidesisyon siya nga magminyo’g usab aron
adunay muatiman kay Cinderella. Nagpakasal siya sa usa ka biyuda nga adunay duha
ka anak nga babae. Nagpuyo si Cinderella kauban ang iyang maldita nga madrasta ug
salbahe nga giisip niyang mga igsuon. Gihimo nila ug katabang ang makaluluoy nga si
Cinderella ug siya ang nagabuhat sa tanang trabahuon sa balay. Usa ka adlaw,
samtang si Cinderella nanilhig sa sala ang iyang mga igsuon nagalingkod lang ug
gakaon ug prutas. Pagkahuman ug kaon, gilabay ang panit sa prutas sa salug. Nisulod
ang iyang madrasta ug nakita niya ang hugaw nga salug. “Hoy Cinderella, limpyuhi ug
tarung ang salug ug dili magtapul-tapul, lisud ba ayuhon ang trabaho nimo diri sa
balay.” “Oo mama lihukon na nako karon ug pasensya kayo.” Si Cinderella ang
nagaluto ug nagahugas sa mga hugasunon sa balay. “Mama okey lang ba nga
magkaon pud ko.” “Oo, kung adunay mabilin unya pagkahuman namo ug kaon.”
“Huhuhu!!!” “Hahaist, undangi gud nang hilak nimo, paghugas ug plato, usa ka mag-
inarte.” Gihipos ni Cinderella ang ilang gakaunan ug iya kining gihugasan. Sa bodega
nagatulog si Cinderella, kada gabii gahilak ug gatulog nga gutom. Nakita sa mga
langgam ug ilaga ang kalisdanan ni Cinderella, ug nahimo niya silang higala. Usa ka
adlaw, nagpahibalo ang Hari bahin sa pagtipon-tipon, ug gipatawag ang tanan gikan sa
lunsod ug gusto sa Hari nga ipakasal ang iyang anak sa pinakamaanyag nga dalaga sa
Kaharian, busa nagpadala ug imbitasyon ang Hari sa para sa ilang engrandeng
pagsaulog sa ilang Palasyo. “Maminaw kamong tanan, tungod kay aduna koy dala nga
mensahe gikan sa Pinalanggang Hari, giimbitahan ang tanan nga muadto para sa
engrandeng sayawan, mupili ang Hari ug pangasaw-unon sa iyang pinalanggang anak
nga Prinsipe.” Nalipay ang tanan sa ilang nadawat nga balita gikan sa Hari. Si
Cinderella nalipay usab tungod kay dugay na niya gustong makita ang dako nga
Palasyo. Gadali-dali ug andam ang mga igsuon ni Cinderella sa ilang suoton para sa
pagsaulog. “Tara mga anak i-andam ang inyong mga kaugalingon para sa Prinsipe,
gusto nako isa sa inyo ang mapili niya, ug ikaw Cinderella tabangi ang imong mga
igsuon, gusto nako mura sila ug mga tinuod nga Prinsesa tungod kay usa nila ang
mahimong Reyna.” “Mama, kabalo ko nga ako ang piliun sa Prinsipe.” “Cinderella,
ayuha ang akong buhok ug tabangi ko mag-ilis.” “Dili! Cinderella unahi ko kay ako ang
piliun sa Prinsipe.” Tungod kay buotan si Cinderella, gitabangan niya ang iyang duha ka
igsuon. “Unta makaadto sab ko sa sayawan, pwede ba ko mukuyog? Gusto gyud nako
makita ang palasyo ug makaapil sa sayawan.” “Dili pwede! Hahaha! Lantawa ang
imong kaugalingon, wala kay masuot para didto, sigurado nga kataw-an lang ka sa mga
tao ug maulawan lang ka, bagaa pud sa imong nawong noh!” Ug nilakaw ang mag-
inahan ug niadto sa sayawan. Nihilak na lang si Cinderellakay siya na lang nahibilin
usa. Nahinumduman ni Cinderella ang nakatago nga trahe de boda sa iyang inahan,
apan guba-guba na, ug gisugdan niya ug ayo ang boda ug gitabangan siya sa iyang
mga higala nga langgam ug ilaga. “Dugay-dugay pa ni bago mahuman, siguro dili na
nako maabtan ang sayawan.” Kalit lang niabot si Fairy God Mother, “Ayaw na ug hilak
Cinderella, makaadto ka sa sayawan.” “Ha? Kinsa ka? Nag-unsa ka diri ug unsaon
nimo sa paghimo?, guba-guba na ang akong sanina ug wala na koy laing masuot
paadto sa palasyo.” “Ayaw ug kabalaka, ako ang bahala, gilip!gilip!gilip!” Ug nahimong
gown ang guba-guba nga sanina ni Cinderella ug usa ka pares nga sapatos nga hinimo
sa crystal ang para sa iyang tiil, samtang ang iyang higala nga ilaga ug langgam
nakigdula sa usa ka higante nga kalabasa. “Gilip!gilipo!”, nahimong usa ka engrandeng
karwahe ang kalabasa, nahimong kabayo ang mga ilaga ug ang mga langgam
nahimong kabalyero. “Apan unsaon man ni Fairy God Mother naa sab sa sayawan ang
akong mga igsuon ug ang akong mama basin ug masuko sila kon makita ko nila didto.”
“Ayaw ug kabalaka dili sila makaila nimo.” “Wow! Daghang salamat Fairy God Mother,
maayo kaayo ka.” “Apan Cinderella, mahanaw ang tanan pag-abot sa tungang gabii,
busa kinahanglan makauli dayon ka.” “Oo, Fairy God Mother dili nako hikalimtan.”
Nananghid si Cinderella ug nagpadulong sa sayawan. Pag-abot sa palasyo naibog ang
tanan sa iyang kaanyag. Wala siya nailhan sa iyang madrasta ug mga igsuon. “Wow!
Pagkamaanyag niya.” Nakita siya sa pinalanggang Prinsipe ug nakagusto ang Prinsipe
kaniya. Niduol siya kay Cinderella, “kumusta maanyag nga dalaga? Pwede ba taka
masayaw?” “Oo! Oo! Sige!” Tibuok gabii sila nagsayaw sa Prinsipe, wala na siyay laing
giduolan gawas kay Cinderella ug sa sobrang kalipay wala napansin ni Cinderella na
hapit na magtungang gabii. Kalit niya nahinumduman ang gisulti ni Fairy God Mother ug
nilantaw sa orasan. “Ah, kinahanglan na nako muhawa.” “Dali lang, kadali lang!” Sa
iyang pagdagan natanggal ang usa ka sapatos ni Cinderella ug wala na niya kini
gibalikan. Pagkakita niya sa Prinsipe nga gagukod niya dayon siyang nisakay sa
karwahe ug gadali-dali nga nihawa. “Ngano kaha nga nihawa siya?” Pagkatungang
gabii, nawala ang karwahe ug nibalik sa pagka-kalabasa. Nipaspas ug dagan si
Cinderella hangtod nga nakaabot siya sa ilang balay. “Pangitaon nako siya, kon
kinahanglan nga tuyukon nako ang tibuok lunsod, himuon nako ang tanan makit-an lang
nako siya usab.” Ug diha-diha nag-adto ang Prinsipe sa lunsod kauban ang iyang mga
kawal aron sa pagpangita. Nanuktok sila kada balay ug gipasukod ang sapatos na
crystal sa tanang dalaga apan wala nagkasya sa bisan kinsa. Ug nakaabot sila sa balay
ni Cinderella.”Maayong adlaw kamahalan.” “Aduna bay dalaga dinhi nga niapil sa
sayawan sa palasyo?” “Ang akong duha ka anak niadto sa sayawan kagabii.” “Tawagi
sila aron masukod nila ang among dala nga sapatos, gipangita namo ang nisuot ani
kagabii sa sayawan.” “Ah diay ba, basin ug isa nila ang tag-iya anang sapatos.”
Gipasukod sa duha ka dalaga ang sapatos. Gipugos nila ug suot ang sapatos apan dili
kini kasya nila. “May lain pa ba nga nagpuyo niining balaya?” “Ay wala! Wala! Wala na
koy lain kauban dinhi ang akong duha lang ka anak.” Gipriso niya si Cinderella sa
bodega aron dili kini makagawas. “Kinahanglan makit-an namo ang tibuok balay.” Nakit-
an sa usa ka kawal ang pultahan sa bodega nga nakakandado. “May tao ba dinhi sa
bodega?” Gisundan siya sa madrasta ug niingon, “Ay wala! Wala! Walay tai dira! Wala!
Ayaw usiki ang imong oras dinha Ginoo.” Giguba niya ang kandado ug nisulod sa
bodega, nakurat siya pagkakita sa usa ka dalaga nga nilingkod sa daplin. “May usa pa
ka dalaga dinhi.” Niadto dayon ang Prinsipe ug ang mga kawal. Gipasukod sa iyaha
ang dala nga sapatos ug saktong-sakto ang sapatos sa tiil ni Cinderella. Nasuko pag-
ayo ang madrasta ni Cinderella. “Ahhh! Dili ni pwede! Dili!” “Sa katapusan, nakit-an na
gyud ta ka, pwede ba nako mabal-an ang imong ngalan?” “Ako si Cinderella.” Niluhod
ang Prinsipe aron pangayuon ang kamot sa dalaga sa kasal. “Cinderella, pwede ba ko
nimo pakasalan?” “Oo! Oo!” Gigunitan sa Prinsipe ang kamot ni Cinderella ug iyang
gihalukan. Nibalik siya sa Palasyo kauban si Cinderella. Malipayon kaayo ang Hari u
gang Reyna pagkaila sa dalaga. Giimbitahan nila ang amahan ni Cinderella para
hisgutan ang kasal. Nagpakasal si Cinderella ug ang Prinsipe ug namuyo sila nga
hapsay.
Abad and Azad
Abad ang Azad are two good friends who live together by the seashore. They
treated themselves like brothers. They lived together because their parents are dead.
They only fish to live. They give fishes to those who are poor and have no food.
Sometimes in dark, rainy nights, when they fish they sometimes get separated so Abad
would swing his lamp from left to right and when Azad would see the light, he would
shout to find their way to each other.
One day, Abad fell ill and Azad was only beside him with grief, Azad don’t know
what to do but to sit by his friends and cry. Abad died. In few days, Azad also fell ill and
died.
Even if they die they are still together in heaven ang nothing separates them from
each other.
That’s why on dark, rainy nights we sometimes see them. Abad is like lightning
that symbolize his lamp’s sharp light and Azad is thunder that symbolize his shouting
and that’s why they are not separated from each other.
Abad at Azad
Friendship is a devoted relation between two people in which both of them have
true feeling of love, care and affection to each other without any demands and
misunderstanding. Generally friendship occurs between two people having same tastes,
feelings and sentiments. It is considered that friendship has no any limitations of age,
sex, position, case, religion and creed but sometimes it is seen that economic disparity
or other differentiation damages the friendship. Thus it can be said that true and real
friendship is possible between two like-minded and uniform status people having feeling
of affection to each other.
There are many friends in the world who always remains together at the time of
prosperity but only true, sincere and faithful friends who never let us to be alone in our
bad times, time of hardship and trouble. Our bad times make us realize us about our
good and bad friends. Everyone has attraction towards the money by nature but true
friends never make us feel bad when we become in need of money or other support.
However, sometimes lending or borrowing of money from friends keeps friendship in
great risk. Friendship may be affected anytime by others or own so we need to make a
balance in this relationship.
Sometimes friendship gets broken due to the ego and matter of self-respect. True
friendship needs proper understanding, satisfaction, helping nature trust. True friend
never exploits but tends to motivate each other to do right things in life. But sometimes
the meaning of friendship becomes changed totally due to some fake and fraud friends
who always use another one in wrong ways. Some people have tendency to unite as
soon as possible but they also tend to terminate their friendship as soon as their
interests become fulfilled. It is difficult to say something bad about the friendship but it is
true that any careless person gets cheated in friendship. Now a day, it is very hard to
find true friends in the crowd of bad and good people but if someone has true friend, no
other than him is lucky and precious in the world. True friendship can be between
human and human and human and animals. There is no any doubt that best friends
help in our difficulties and bad times of the life. Friends always try to save us in our
dangers as well as provide timely advice. True friends are like best assets of our life as
they share our sorrow, sooth our pain and make us feel happy.
Pagkakaibigan
Ang panaghigala usa ka gitagana nga relasyon sa duha ka tao nga sa diin tinuod
nga gugma, pag-amping ug paghigugma ang gibati sa usa’g usa nga walay bisan unsa
nga gipangayo’g baylo ug dili pagsinabtanay. Tinuod gayod nga ang tinuod nga
panaghigala pareho ang gusto, gibati ug sentimento. Gikonsidara nga ang panaghigala
walay bisan unsa nga limitasyon sa edad, kasarian, posisyon, kahimtang, relihiyon ug
tinuohan, apan usahay makita nga ang pagkalahi sa ekonomiya o uban pa nga kalahian
ang makaguba sa panaghigala. Ginaingon nga ang matinud-anon ug tarong nga
panaghigala kay posibleng magkasinabot, pareho ang kahimtang ug ang gibatig’g
paghigugma sa usa’g usa.
Daghan ang managhigala sa tibuok kalibotan nga mao gihapon sa panahon sa
pag-asenso apan kadto lang nga mga tinuod, sinsero, ug matinud-anon nga mga higala
nga dili mubiya sa panahon sa kapait, kalisud ug kagubot. Sa panahon sa kapait
masulay kung kinsa ang maayo ug dili maayo nga higala. Kada usa nadani sa kwarta
apan ang tinuod nga higala sa oras nga nanginahanglan ka ug kwarta o bisan unsa nga
suporta dili mubalibad. Apan, usahay ang pagpangutang o panghulam ug kwarta sa
higala kay usa ka dakong alaut. Ang panaghigala pwedeng maapektuhan bisan unsang
orasa tungod sa uban o sa imong kaugalingon mao nga kinahanglan ibalanse ang
relasyon.
Usahay, ang panaghigala maguba tungod sa pagkahambog ug pagkawala sa
respeto sa kaugalingon. Ang tinuod nga higala kinahanglan ug pagsabot,
kakontentuhan ug pagsalig. Ang tinuod na panaghigala dili traydor kon dili kinahanglan
ug motibasyon sa usa’s’g usa nga maghimo ug maayong mga butang sa kinabuhi.
Apan, usahay sa panaghigala nagbag-o tungod sa ilad ug peke nga mga higala ug
gigamit ang ubang tao sa dautan nilang mga buhat. Ang ubang tao gusto nila nga buo
pa ang panaghigala apan adunay uban nga kung makuha ang gusto hikalimtan na ang
panaghigala. Lisud kaayo musulti ug dautan batok sa higala apan mao kini ang tinuod
nga ang tao nga dili kabalo muamping maguba ang panaghigala. Sa panahon karon,
lisud kaayo makakita ug tinuod nga higala sa kadaghan sa maayo ug dautan nga tao
apan kung ang usa ka tao adunay matinud-anon nga higala wala nay makalabaw pa sa
iyahang suwerte ug bili sa tibuok kalibutan. Sa panaghigala pwedeng tao ug tao ug tao
ug mga mananap. Wala nay bisan unsang pagduda nga ang atong higala andam
mutabang sa oras sa atong kapait ug kalisud. Ang tinuod nga higala kanunay
gapaningkamot nga matabangan kita sa kalautan ug tambagan. Ang tinuod nga higala
sama ra nga sumpay sa atong kinabuhi unungan sa kaguol, tambalan ang pait nga
natagamtaman ug nagpalipay sa atua.
Someday
-Joseph Claro-
Balang Araw
Characters:
Althea : Leading Lady
Andrew : Leading Man
Supporting Characters:
Jason, Mi Hu & Charlene : Friends o Thea
Gangsters:
“Boss” (Leader), “Bash”, “Shoks”, “Phils”, “Lady Chu”
Scene 1:
Jason : (calling)
Althea : Hello?
Jason : Hey, dak!!! Are you free tonight?
Althea : Why?
Jason : Can’t you remember dak? It’s my birthday. Are you in for Time-out tonight?
Althea : I’m sorry I forgot dak. Happy Birthday! Aah..ahm...Time-out? Can we have
other options? I’m not used that place. You know that. I’m not comfortable with
environment.
Jason : I’d loved to but, it’s already set. I already told the others.
Althea : Ahhm... Ok dak, I’ll try.
Jason : Ok, see you then dak. Bye!
(ring tone)
Jason : Guys, hope you’ll enjoy!! Have fun dak!! I’ll be in the CR for a while.
Andrew : Hi! You’re Jason’s best friend right? I’m Andrew. And you are?
Althea : ahm... Althea.
Andrew : Hi guys!!
Mi Hu : Hey!! Why are you here?
Andrew : Just wanna see all of you.
Jason : Dude!!
Andrew : Wanna hang out?
Mi Hu : I’m in.
Althea : Ahm. I’ll go ahead. I have so many things to do at home.
Charlene : Won’t you go with us?
Althea : Never mind. I’ll go ahead.
Andrew : Wait!! Really don’t wanna go?
Althea : Bye guys. Enjoy dak!!
---At school---
Andrew : Althea!!
Althea : Andrew why are you here? Are you with Jason?
Andrew : Nope. I’m already studying here. I just transferred.
Althea : No way.
Andrew : Ahm.. And why?
Althea : No, never mind. I have to go. I have to study for my Math class. I have a hard
time understanding it.
Andrew : You mean Math? I can help you with that. That’s an easy subject. I can teach
you.
Althea : Are you sure?????
Andrew : Let me see. This one’s easy. Just transpose this one and try to cancel this by
dividing it by this number so that the variable or the letter would just be left. You also
divide the same with the other side. And you’ll already have the value of x.
Althea : Ohm. I almost didn’t notice the time. I have to go. Thanks for your time.
Andrew : Where will you be going?
Althea : I have to meet my sister.
Andrew : Do you want me to go with you?
Althea : No!!! Am sorry. It wasn’t my attention.
Andrew : Why? What’s wrong?
Althea : You don’t wanna know. I know you’ll be insulted.
Andrew : Then tell me. Don’t worry.
Althea : You know why I hate people like you, specifically a gang member? It’s because
of my sister. She one’s had a boyfriend which is also a member of a gang. I know all the
details of their love story. My sister was then so in love with him but I discovered that
he’s just using my sister. She had many girlfriends. She’s just one of his collections.
That’s when I started hating them.
Andrew : So, you mean you’re not comfortable going with me?
Althea : Before, but I guess I wrong with my first impression towards you. I never know
you’re that nice, intelligent ang brilliant. Ahm, hope you don’t understand but, I really
have to go.
---Months passed. Althea and Andrew become closer. They hang-out together and
also with their friends. Andrew also changed a lot. He had less time with his co-
gang members.---
Mi Hu : Best, I thought you’re so much irrititated with Andrew? Why are you two so
close with each other now?
Althea : I think I step with the wrong foot. I learned his nice, dedicated to his studies
and his really humble.
Charlene : Remember, Althea’s guy? She had mentioned it all, except one thing.
Althea : And that’s being a gang member.
Jason : But, I think you already know him well. He could be exceptional.
Mi Hu : Speaking of the…………………
Andrew : Hey guys!! Can I talk to Althea for a while?
Mi Hu : Sure, go ahead.
Andrew : I’m sorry dude. I’m quitting. I have to do this. Don’t worry I won’t say anything
about our group.
Boss : What? Can’t you remember our #1 rule? Once you become a member only
death can make you quit. Are you putting yourself to danger?
Bash : Dude, what happened?
Shoks : Are you a coward?
Phils : What made you decide to do such thing?
Andrew : It’s too personal dude. You don’t have to know.
Boss : No!!! You’ll be a member of this gang forever. You’ll die as member. You’re my
right hand.
Andrew : I’m sorry dude. I’m going.
Boss : No!!! If that’s your decision, you can’t go home alive.
---His entire co-gang members joined forces together ang shot him to death.---
---At the Park---
---Althea went to the park 30 minutes before time. She was excited, waiting for
Andrew to come. Minutes and hours had passed. It’s already 6 pm. But even
Andrew’s shadow didn’t show. She receives a message from Jason.---
Jason : Dak, I have something to tell you, Relax first.
Althea : What is it?
Jason : I wanna tell it to you personally. I’m with somebody. Where are you?
Althea : I’m in the park.
Jason : Ok we’ll be there in a minute.
Jason : Dak!!!
Althea : What is it?? Is that so much important??
Jason : About Andrew.
Althea : Is he coming late? I’ve been waiting for him for almost 2 hours.
Lady Chu : I’m sorry to say that he’s not already coming.
Althea : Who are you? Are you his other girl?
Lady Chu : Oh, no. You got it wrong. Andrew loves you so much. He told me
everything. I’m his co-gang member. I hope you won’t be shock but Andrew’s dead!!! He
died of physical injuries and a shot of a gun. He quitted ang broke our #1 rule.
Althea : (crying) what??? You have to be kidding me. I still have to say yes to him and
tell him that I love him. This can’t be happening.
Jason : Stop crying dak!!!
Lady Chu : Even to his last breath he was thinking about you. He told me to give to you
this letter and tell you that he loves you.
Andrew
“Ang lahat ay para sa iyo”
Mga Tauhan:
Althea : bidang babae
Andrew : bidang lalaki
Iba Pang Tauhan:
Jason, Mi Hu & Charlene : Mga Kaibigan ni Althea
Gangsters:
“Boss” (Leader), “Bash”, “Shoks”, “Phils”, “Lady Chu”
Unang Eksena:
Jason : (tumatawag)
Althea : Hello?
Jason : Hey, dak!!! Libre ka ngayong gabi?
Althea : Bakit?
Jason : Hindi mo ba naalala dak? Kaarawan ko ngayon. Gusto mo ba sa Time-out?
Althea : Pasensya ka na nakalimutan ko dak. Maligayang Kaarawan! Aah..ahm...Time-
out? Pwede ba tayo maghanap ng iba? Hindi ko gusto ang lugar na iyon. Alam mo iyan.
Hindi ako komportable sa paligid..
Jason : Gustuhin ko man pero, ok na ang lahat. Nasabi ko na rin sa iba.
Althea : Ahhm... Ok dak, susubukan ko.
Jason : Ok, magkita na lang tayo dun. Bye!
Mi Hu : Nandito na ba si Althea?
Charlene : Hindi ko siya nakita.
Jason : Halina kayo girls. Nasaan si Althea?
(ring tone)
Jason : Nasa baba na siya. Pupuntahan ko muna siya. (binuksan ang pinto)
---Sa mesa---
Jason : Guys, sana masisiyahan kayo!! Mag-enjoy ka dak!! Pupunta muna ako sa CR
sandali.
Andrew : Hi! Matalik ka na kaibigan ni Jason tama? Ako si Andrew. At ikaw ay si?
Althea : ahm... Althea.
---Sa paaralan---
Andrew : Hi guys!!
Mi Hu : Hey!! Bakit nandito ka?
Andrew : Gusto ko lang kayong Makita.
Jason : Dude!!
Andrew : Gusto niyo bang lumabas?
Mi Hu : Gusto ko iyan.
Althea : Ahm. Aalis na ako. Marami akong gagawin sa bahay.
Charlene : Hindi ka ba sasama sa amin?
Althea : Hindi na. Aalis na ako.
Andrew : Teka sandali!! Hindi ka ba talaga sasama?
Althea : Paalam guys. Enjoy dak!!
---Sa paaralan---
Andrew : Althea!!
Althea : Andrew bakit ka nandito? Kasama mo ba si Jason?
Andrew : Nope. Dito na ako nag-aaral. Lumipat na ako.
Althea : Hindi pwede.
Andrew : Ahm.. At bakit?
Althea : Wala, kalimutan mo na. Kailangan ko nang umalis. Pag-aralan ko pa ang aking
Math class. Nahihirapan akong intindihin ito.
Andrew : Ibig mong sabihin ang Math? Matutulungan kita. Madali lang ang subject na
iyan. Pwede kitang turuan.
Althea : Sigurado ka?????
Andrew : Tingnan ko lang. Itong isa ay napakadali. I-transpose mo ang isang ito at
subukan mong i-cancel at i-divide sa numerong ito para ang variable o ang letra na lang
ang maiiwan. Kailangan mong i-divide pareho nang nasa gilid. At mayroon ka nang
value ng x.
Mi Hu : Best, akala ko masyado kang naiirita kay Andrew? Bakit ang lapit-lapit niyo na
ngayon sa isa’t isa.
Althea : Akala ko nakaapak ako sa maling aapakan. Nakita ko na mabuti siya,
dedicated sakanyang pag-aaral at napaka-humble niya.
Charlene : Naalala niyo iyong gusto ni Althea sa isang lalaki? Nabanggit niya lahat,
maliban sa isang bagay.
Althea : At iyon ay ang pagiging isang gang member.
Jason : Pero, alam ko na kilala mo na siyang ng lubusan. Siya ay kakaiba.
Mi Hu : Speaking of the…………………
Andrew : Hey guys!! Pwede ko bang makausap si Althea sandali?
Mi Hu : Sure, pwedeng-pwede.
---Sa Parke---
Andrew : Paumanhin dude. Mag-quit na ako. Kailangan kong gawin ito. Huwag kang
mag-alala wala akong anumang sasabihin tungkol sa grupo na ito.
Boss : Ano? Hindi mo ba alam ang ating #1 rule? Bilang miyembro ka na tanging
kamatayan lang ang makapaaalis sa iyo. Nilalagay mo ba sa kapahamakan ang iyong
sarili?
Bash : Dude, anong nangyari?
Shoks : Are you a coward?
Phils : Anong ang nagtulak sa iyo na gawin ang mga bagay na ito?
Andrew : Masayadong personal dude. Hindi mo kailangang malaman.
Boss : Hindi!!! Miyembro ka ng gang na ito magpakailanman. Mamamatay ka bilang
miyembro. Kanang-kamay kita.
Andrew : Paumanhin dude. Aalis na ako.
Boss : Hindi!!! Kung iyan ang desisyon mo, hindi ka makakauwi ng buhay.
---Sa Parke---
---Pumunta si Althea sa park 30 minutes bago ang time. Siya ay excited, na
darating si Andrew. Ilang minuto at oras ang lumipas. Nasa ikaanim na ng hapon.
Subalit ni anino ni Andrew ay wala. Nakatanggap siya ng mensahe mula kay
Jason.---
Jason : Dak!!!
Althea : Ano iyon?? Importante ba iyan??
Jason : Tungkol kay Andrew.
Althea : Matagalan pa ba siya ng dating? Inabot na ng dalawang oras ang paghihintay
ko sa kanya.
Lady Chu : Paumanhin pero hindi na siya makakarating.
Althea : Sino ka? Ikaw ba ang babae niya?
Lady Chu : Oh, hindi. Nagkakamali ka. Mahal na mahal ka ni Andrew. Naikuwento niya
sa akin ang lahat. Magkasama kami sa gang. Sana hindi ka mabibigla pero patay na si
Andrew!!! Namatay siya dahil sa sobrang bugbog at tama ng baril.
Althea : (napaiyak) ano??? Nagbibiro ka lang. Sasagutin ko na at sasabihin ko sa
kanya na mahal ko siya. Hindi pwedeng mangyari ito.
Jason : Tahan na dak!!!
Lady Chu : Kahit sa kanyang huling hininga ikaw pa rin ang nasambit niya. Inihabilin
niya sa akin na ibigay ang sulat na ito sa iyo at iparating sa iyo na mahal na mahal ka
niya.
Nagmamahal,
Andrew
“Kining tanan alang kanimo”
Mga Tauhan:
Althea : bida nga babae
Andrew : bida nga lalaki
Uban pa nga mga Tauhan:
Jason, Mi Hu & Charlene : Mga Kaibigan ni Althea
Gangsters:
“Boss” (Leader), “Bash”, “Shoks”, “Phils”, “Lady Chu”
Jason : (tumatawag)
Althea : Hello?
Jason : Hey, dak!!! Libre ba ka karong gabii?
Althea : Ngano man?
Jason : Waka ka nakahinumdom dak? birthday nako karon. Gusto ba ka sa Time-out?
Althea : Pasensya na nakalimot ko dak. Happy Birthday! Aah..ahm...Time-out? Pwede
ba ta mangita ug lain? Dili ko gusto atong lugar. Kabalo ka ana. Dili ko komportable sa
palibot..
Jason : Gusto man nako pero, ok na ang tanan. Naingnan na pud nako ang uban.
Althea : Ahhm... Ok dak, testingan nako.
Jason : Ok, magkita na lang ta didto. Bye!
Mi Hu : Naa na ba si Althea?
Charlene : Wala ko kita niya.
Jason : Dali na mo girls. Asa si Althea?
(ring tone)
Jason : Naa na siya sa ubos. Adtuon sa nako siya. (giablihan ang pultahan)
---Sa lamesa---
---Sa eskwelahan---
Andrew : Hi guys!!
Mi Hu : Hey!! Nganong naa ka dinhi?
Andrew : Gusto lang ta mo makita.
Jason : Dude!!
Andrew : Gusto ba mong mugawas?
Mi Hu : Gusto ko.
Althea : Ahm. Mulakaw na ko. Daghan ko ug buhaton sa balay.
Charlene : Dili ka mukuyog sa amoa?
Althea : Dili na. Mulakaw na ko.
Andrew : Kadali lang!! Dili gyud ka mukuyog?
Althea : Ba-bye guys. Enjoy dak!!
---Sa eskuwelahan---
Andrew : Althea!!
Althea : Andrew nganong naa ka dinhi? Kuyog ba mo ni Jason?
Andrew : Nope. Diri na ko mueskwela. Nibalhin na ko.
Althea : Dili pwede.
Andrew : Ahm.. Ug ngano man?
Althea : Wala, never mind. Kinahanglan na nako mulakaw. Magtuon pa ko sa akong
Math class. Maglisud ko ug sabot ani.
Andrew : Aba buot nimong ipasabot ang Math? Matabangan ta ka. Sayon lang ang
kena nga subject. Pwede ta ka tudluan.
Althea : Sigurado ba ka?????
Andrew : Tan-awon lang nako. Kining usa kay sayon kaayo. I-transpose nimo ang
kining usa ug testingi ug cancel ug i-divide sa kini nga numero para ang variable o ang
letra na lang ang mabilin. Kinahanglan nimong i-divide pareho ang naa sa kilid. Ug
aduna na kay value nga x.
Althea : Ohm.Halos dili na nako mabantayan ang oras. Kinahanglan na nako mulakaw.
Salamat sa oras.
Andrew : Asa ka muadto?
Althea : Adtuon nako ang akong igsuon.
Andrew : Gusto ba ka nga musabay ko nimo?
Althea : Dili!!! Pasayloa ko.Dili kena mao ang akong atensyon.
Andrew : Nagno man? Unsay problema?
Althea : Dili na nimo kinahanglang mabal-an. Kabalo ko mainsulto lang ka.
Andrew : Sige isulti sa akoa. Ayaw ug kabalaka.
Althea : Kabalo ba ka kung nganong dili ko sa tao nga pareha nimo, hilabi na kung
miyembro ug gang? Tungod sa akong igsuon. Nagka-uyab siya ug usa ka miyembro ug
gang. Nakabalo ko sa storya sa ilahang love story. Na- inlove sa iyaha ang akong
igsuon ug nadiskobrehan nako nga gigamit lang niya ang akong igsuon. Daghan siya
ug nahimong uyab. Ug usa sa mga nahimong collections niya ang akong igsuon . Ug
didto nagsugod kung nganong dili ko nila.
Andrew : So, buot ipasabot dili ka komportable nga kauban ko nimo?
Althea : Dati, pero mali diay ang akong pagduda nimo. Wala ko kabalo nga maayo diay
kaayo ka, utukan ug buotan. Ahm, ayaw ug kalain pero, kinahanglan na nakong
mulakaw.
---Nilabay ang bulan. Nahimong suod sa usa’g usa isa si Andrew ug Althea.
Mugawas silang duha kauban ang ilang mga higala. Daghan na ug pinagbago si
Andrew. Wala na siyay panahon sa iyang co-gang members.---
Mi Hu : Best, abi ko ug nasamukan ka kaayo kay Andrew? Nganong suod naman
kaayo mo sa usa’g usa.
Althea : Abi nako ug nakatamak ko sa mali nga tamakanan. Nakita nako nga maayo
siya, dedicated sa iyang pagtuon ug mainubsanon kaayo siya.
Charlene : Nakahimumdom ba mo sa gusto ni Althea sa usa ka lalaki? Nasulti niya
tanan, pwera lang sa usa ka butang.
Althea : Ug mao ang bilang usa ka gang member.
Jason : Apan, kabalo ko nga nakaila na kaayo ka niya. Lahi kaayo siya.
Mi Hu : Speaking of the…………………
Andrew : Hey guys!! Pwede ba nako maistorya si Althea kadali?
Mi Hu : Sure, pwede kaayo.
---Sa Parke---
Andrew : Pasayloa ko dude. Mag-quit na ko. Kinahanglan nakong himuon ni. Ayaw ug
kabalaka wala koy bisan unsa nga isulti bahin sa kini nga grupo.
Boss : Unsa? Wala ba ka nakabalo sa atong #1 nga rule? Bilang miyembro kamatayon
lang ang makapahawa nimo. Ibutang ba nimo sa kalautan ang imong kaugalingon?
Bash : Dude, unsay nahitabo?
Shoks : Talawan ba ka?
Phils : Unsa man ang nagtulak nimo nga himuon ang kini nga mga butanga?
Andrew : Personal kaayo dude. Dili na kinahanglan nga mabal-an nimo.
Boss : Dili!!! Miyembro ka ani nga gang hangtod sa hangtod. Mamatay ka bilang
miyembro. Tuong kamot ta ka.
Andrew : Pasayloa ko dude. Mulakaw na ko.
Boss : Dili!!! Kung mao kena ang imong desisyon, dili ka makauli nga buhi.
---Sa Parke---
---Nag-adto si Althea sa parke trenta minuto bago ang time. Excited siya, nga
muabot si Andrew. Pila ka minuto ug oras ang nilabay. Alas sais na sa hapon.
Apan ni anino ni Andrew kay wala. nakadawat siya ug mensahe gikan kay Jason.-
--
---Nakabati ug lain si Althea . Bisan unsa na lang ang nisulod sa iyang hunahuna.-
--
---Nilabay ang pila ka minuto---
Jason : Dak!!!
Althea : Unsa to?? Importante ba na??
Jason : Bahin kay Andrew.
Althea : Madugayan pa ba siya ug abot? Nakaabot na ug duha ka oras ang paabot
nako niya.
Lady Chu : Pasensya na apan dili na siya makaabot.
Althea : Kinsa ka? Ikaw ba ang iyahang babae?
Lady Chu : Oh, dili. Nasayop ka. Palangga kaayo ka ni Andrew. Naistorya niya sa akoa
ang tanan. Kauban mi sa gang. Unta dili ka makurat apan patay na si Andrew!!!
Namatay siya tungod sa sobrang kulata ug igo sa pusil.
Althea : (crying) unsa??? Gibinuangan lang ko nimo. Sugton na nako siya ug sultihan
nga palangga nako siya. Dili ni pwede nga mahitabo.
Jason : Hunong na sa paghilak dak!!!
Lady Chu : Bisan sa iyang ulahing gininhawa ikaw gihapon ang iyang gilitok. Nagtugon
siya sa akoa nga ihatag ang kining sulat sa imoha ug ipaabot nimo nga palangga kaayo
ka niya.
Nagmamahal,
Andrew
TALAAN NG NILALAMAN
Kuwentong Pambata
Maikling Kuwento
Sanaysay
Dula
Tula
Awit
There’s nothing to say the day she left Fixing a broken heart
Just felt the suitcase full of regrets You really know what to do
I held a taxi in the rain Your emotional tools can cure any fool
Looking for some place to ease the pain Who’s dreams have fallen apart
Fixing a broken heart
Than like an answered prayer
I turned around and found you there Soon the rain will stop falling, baby
And I’ll forget the past
You really know where to start ‘Causa here we are at last
Fixing a broken heart
You really know what to do You really know where to start
Your emotional tools can cure any fool Fixing a broken heart
Who’s dreams have fallen apart You really know what to do
Fixing a broken heart Your emotional tools can cure any fool
Who’s dreams have fallen apart
And now I don’t understand Fixing a broken heart
What I am going through
Must be a plan that lead me to you
Because the heart that disappears
In every moment that you’re near